Indische Buurt Noord Groener by Bieke Van Hees

Indische Buurt Noord Groener

ambitie- en inspiratiedocument ontwerpend onderzoek naar het vergroenen van de Indische Buurt Noord - Haarlem 1

Inhoud 1. Inleiding

.........................................................

2. Analyse buurt en beleid gemeente Haarlem 3. Vergroenen van de openbare ruimte

........................

4. Kansrijke locaties in de openbare ruimte bijlagen

................

pg.7 pg.9 pg.15 pg.53

'Each one of us can make a difference. Together we make change.' - Barbara Mikulski -

4 | Inleiding

ZES REDENEN OM DE WIJK TE VERGROENEN

1/GROEN VERMINDERT DE KANS OP WATEROVERLAST

2/GROEN VERKOELT DE STAD IN DE ZOMER

3/GROEN DRAAGT BIJ AAN EEN BETERE GEZONDHEID EN HOGER WELZIJN

4/GROEN DRAAGT BIJ AAN SOCIALE COHESIE

5/GROEN ZORGT VOOR BIODIVERSITEIT

6/GROEN VERHOOGT DE WAARDE VAN HUIZEN

bron: Universiteit Wageningen

Inleiding Dit ambitie- en inspiratiedocument is op initiatief van de Werkgroep Groen opgesteld om bewoners en ondernemers van de Indische Buurt Noord en de gemeente Haarlem te inspireren om anders naar de wijk te kijken én samen de wijk groener en daarmee duurzamer en klimaatbestendiger te maken. Het is een vervolg op het onderzoek dat eind 2018 in opdracht van de Werkgroep Groen door enkele studenten van Van Hall Larenstein werd gepresenteerd aan de buurt. Het brengt in beeld WAT de opgave is en WAAR ruimte is om te vergroenen, zowel in de openbare ruimte als in tuinen en op daken. Daarnaast is een aanvulling en toelichting op de kaart met kansrijke locaties voor vergroening die in 2020 werd aangeboden aan de gemeente Haarlem. Aan de hand van enkele concrete voorbeelden wordt getoond HOE je die locaties dan zou kunnen vergroenen. De gemeente Haarlem heeft financieel en door middel van basiskaartmateriaal bijgedragen aan het tot stand komen van dit document maar was inhoudelijk niet betrokken bij het opstellen ervan.

Wat is vergroenen? Vergroenen betekent bestaand groen verbeteren en nieuw duurzaam groen (met een lange levensduur) toevoegen. Het verbeterde en nieuwe groen heeft kwaliteit en vergroot de bestaande diversiteit in typen en plekken. Het groen draagt bij aan biodiversiteit en ecologische verbindingen en systemen. 1. Vergroenen van de openbare ruimte 2. Vergroenen van privéterrein zoals voor- en achtertuinen 3. Vergroenen van gebouwen zoals blinde gevels en daken

tra

atw

Rij

kss

Land in Zicht

nen

str

aat

luchtfoto Indische Buurt Noord

8 | Indische Buurt Noord

Spa

Zaa

arn

dam

sew

Spaarne

Analyse buurt en beleid De Indische Buurt Noord De Indische Buurt Noord (IBN) wordt begrensd door de Jan Gijzenkade (noord), de Spaarndamseweg (oost), Zaanenstraat (zuid) en de Rijksstraatweg (west). Het relatief nieuwe Land in Zicht, gelegen tussen de Spaarndamseweg en het Spaarne maakt ook onderdeel uit van de buurt en daarmee ook van dit project. De buurt is grotendeels gebouwd tussen 1920 en 1940 en maakt sinds 1929 deel uit van Haarlem. Er wonen ongeveer 5500 mensen, verdeeld over 2400 huishoudens. In vergelijking met de rest van Haarlem zijn de woningen relatief klein. Het meerendeel zijn rijtjeswoningen, waarvan één derde een huurwoning is. De buurt telt 42 straten waarvan er maar liefst 32 een sterk versteende uitstraling hebben. Grotendeels omdat veel woningen geen voortuin en de openbare ruimte sterk versteend is maar ook omdat voortuinen in veel gevallen zijn dichtgestraat en er weinig opgaande beplanting (kleine bomen en struiken) zijn aangeplant. De meeste straten zijn tussen de 10m en 15m breed, met een gemiddelde trottoirbreedte van 2,5m. Hoewel in bijna alle straten bomen staan, hebben ze vaak te maken met moeilijke groeiomstandigheden en daardoor een matige conditie, slechte groei, wortelopdruk en een korte levensduur. De boomspiegels zijn vaak (veel te) klein, ook op plekken waar de stoep breed genoeg is. Grofweg is de buurt in het noordoosten het meest versteend en in de zuidwesten het meest groen. Achterin dit boekje is een uitgebreide inventarisatie per straat opgenomen als bijlage.

10 | Indische Buurt Noord

12 | Indische Buurt Noord

Beleid van de gemeente voor de IBN Dat de Indische Buurt Noord zeer versteend is, is ook de gemeente Haarlem niet ontgaan. In diverse beleidstukken wordt de buurt genoemd als een opgave. De themakaarten hiernaast zijn uitsnedes van de IBN uit de Structuurvisie Openbare Ruimte die in 2017 werd vastgesteld. 1/ zonering IBN is onderdeel van het stedelijk gebied en behoort tot de woongebieden. De ontwikkelrichting is zeer algemeen beschreven en niet van toepassing op de IBN. 2/ hittestress Gemiddelde kans op hittestress door de grote hoeveelheid verharding in zowel openbare ruimte als tuinen 3/ belangrijke plekken Nieuw Guineaplein en de speeltuin aan de Spaarndamseweg als belangrijke ambassadeursplekken in de stad 4/ wateroverlast Onder andere de Rijksstraatweg, Zaanenstraat en de Indische Straat zijn aangeduid als stroombanen. Hier accepteert de gemeente een bepaalde mate van wateroverlast. 5/ hoofdbomenstructuur Jan Gijzenkade, Spaarndamseweg, Zaanenstraat en Rijksstraatweg vormen een stevige groene rand rondom de wijk. Spaarnhovenstraat als belangrijke oost-west verbinding tussen Spaarne en Schoterbos 6/ ecologie Jan Gijzenkade als belangrijke groenblauwe verbinding tussen polder en duinen, via het Schoterbos

2 4

B1 NGP

P3 5

Pinkstergemeente Immanuel

IBT De Horizon

B2 R2

6 12

SOP

7 14

B6 B3

B4 8

B5 P2

Vrije School Kennemerland

A ALGEMEEN

plangrens

TE VERGROENEN STRATEN

stoep

bestaande bomen

Rijksstraatweg

Jan Gijzenkade

brede stoep 14 | Indische Buurt3 Groener Spaarndamseweg

bestaand groen

overige verharding

water

schoolplein

Zaanenstraat

TE VERGROENEN PLEKKEN IN DE OPENBARE RUIMTE

potentieel te vergroenen blinde gevels

brede stoep met ruimte voor aanleg van een plantvak of het vergroten van boomspiegel(s)

NGP

Nieuw Guineaplein

verbeteren bestaand groen (dmv ander beheer of vernieuwen beplanting)

semi-openbare restruimte tussen de bebouwing

IBT

Indische Buurttuin

kruising van wegen met veel verharding

drijvende natuur langs de kade

SOP

Spaarne Oeverpark

Vergroenen van de Indische Buurt Noord Het vergroenen van de Indische Buurt Noord (IBN) kan op verschillende manieren. De kaart hiernaast brengt in beeld waar er ruimte is om te vergroenen, zowel in de openbare ruimte als op privéterrein. De kaart is inclusief legenda in een groter formaat opgenomen als bijlage bij dit boekwerk. In dit hoofdstuk wordt toegelicht welke plekken dit zijn en aan de hand van inspirerende beelden en spelregels worden de mogelijkheden toegelicht. Het hoofdstuk hierna gaat uitgebreider in op de meest kansrijke locaties voor vergroening in de openbare ruimte.

De manieren om te vergroenen zijn opgedeeld in drie onderdelen: 1 BESTAAND GROEN VERBETEREN 2 NIEUW GROEN TOEVOEGEN IN DE OPENBARE RUIMTE straten geveltuinen boomspiegels blinde gevels 3 PRIVÉTERREIN VERGROENEN voortuinen en tuinmuurtjes achtertuinen daken

1 BESTAAND GROEN VERBETEREN

TE VERGROENEN STRATEN

NDA ALGEMEEN plangrens

stoep

16 | Indische Buurt 2Groener Jan Gijzenkade brede stoep

bestaande bomen bestaand groen

overige verharding

TE VERGROENEN PLEKKEN IN DE OPENBARE RUIMTE

Rijksstraatweg

Spaarndamseweg

Zaanenstraat

potentieel te vergroenen blinde gevels

brede stoep met ruimte voor aanleg van een plantvak of het vergroten van boomspiegel(s)

NGP

Nieuw Guineaplein

verbeteren bestaand groen (dmv ander beheer of vernieuwen beplanting)

semi-openbare restruimte tussen de bebouwing

IBT

Indische Buurttuin

Niet alleen is het oppervlak aan groen in de wijk vrij beperkt, de kwaliteit laat vaak ook te wensen over. Er zijn bijvoorbeeld heel veel boomsoorten (zie kaart in bijlage) maar de grootte, groeivorm en daarmee de kwaliteit is vaak twijfelachtig. Bovendien worden nieuwe bomen geplant in het verkeerde seizoen, wordt er geen bodemverbetering toegepast en hebben veel bomen last van druk van verharding. In de groenvakken vinden we vaak klimop of een andere groenblijvende beplanting. Dit voegt weinig toe aan de biodiversiteit en is niet interessant voor mens en dier. ACTIE > Pas het maaibeheer aan! Minder maaien leidt tot meer biodiversiteit. > zet grasvelden om in bloemenweiden die interessant zijn voor insecten > plant bestaande groenvakken in met bijen vlindervriendelijke biologische vaste planten > biologische (verwilderings)bollen creëren een vrolijk beeld én vormen het eerste voedsel voor insecten > plant bomen aan in het juiste seizoen > in kaart brengen welke wensen er nog meer zijn > bewustzijn creëren bij bewoners over 'onkruid' en stadsnatuur > voorzie schuilplaatsen voor dieren

18 | Indische Buurt Groener

2 NIEUW GROEN IN DE OPENBARE RUIMTE

Pinkstergemeente Immanuel

De Horizon

Vrije School Kennemerland

TE VERGROENEN STRATEN

NDA ALGEMEEN plangrens

stoep

20 | Indische Buurt 2Groener Jan Gijzenkade brede stoep

bestaande bomen bestaand groen

overige verharding

TE VERGROENEN PLEKKEN IN DE OPENBARE RUIMTE

Rijksstraatweg

Spaarndamseweg

Zaanenstraat

potentieel te vergroenen blinde gevels

brede stoep met ruimte voor aanleg van een plantvak of het vergroten van boomspiegel(s)

NGP

Nieuw Guineaplein

verbeteren bestaand groen (dmv ander beheer of vernieuwen beplanting)

semi-openbare restruimte tussen de bebouwing

IBT

Indische Buurttuin

straten

De gemiddelde trottoirbreedte in de Indische Buurt Noord is 2,5m. Hoewel er niet overal ruimte voor grote groenvakken, is er vaak meer mogelijk dan op het eerste zicht lijkt. De voorbeelden hierna tonen enkele creatieve manieren om te vergroenen: OPEN VOEGEN vervang één of meerdere stoeptegels door een meer open exemplaar, waar een plant in kan groeien. Het is een relatief eenvoudige oplossing om de openbare ruimte te transformeren. GROENSLINGERS Groenslingers zijn een vrij eenvoudige en goedkope manier om smalle woonstraten te vergroenen. Het vraagt enkel om een beetje afstemming met de overburen ONTMOETINGSPLEKKEN Door het toevoegen van groene plekken ontstaat ruimte voor ontmoeting en wordt de sociale cohesie in de buurt vergroot. PLANTVAKKEN Als de stoep breed genoeg is, kunnen grote groenvakken een groot verschil maken in de uitstraling van de buurt. Door de rand eromheen gelijk met het bestaande straatwerk te leggen, kan ook overtollig regenwater in de bodem infiltreren. Op deze manier wordt de buurt niet alleen groener maar voorkom je ook wateroverlast. De plantkeuze dient uiteraard geschikt te zijn voor de (moeilijke) omstandigheden in de openbare ruimte én een bijdrage te leveren aan de biodiversiteit.

22 | Indische Buurt Groener

TE VERGROENEN STRATEN

NDA ALGEMEEN plangrens

stoep

24 | Indische Buurt 2Groener Jan Gijzenkade brede stoep

bestaande bomen bestaand groen

overige verharding

TE VERGROENEN PLEKKEN IN DE OPENBARE RUIMTE

Rijksstraatweg

Spaarndamseweg

Zaanenstraat

potentieel te vergroenen blinde gevels

brede stoep met ruimte voor aanleg van een plantvak of het vergroten van boomspiegel(s)

NGP

Nieuw Guineaplein

verbeteren bestaand groen (dmv ander beheer of vernieuwen beplanting)

semi-openbare restruimte tussen de bebouwing

IBT

Indische Buurttuin

geveltuinen

De kaart hiernaast toont de straten zonder voortuin. Hier zijn geveltuinen en boomspiegels de belangrijkste manieren om te vergroenen. Er zijn al heel wat geveltuinen gerealiseerd in de buurt. Soms succesvol, soms iets minder. Toch is duidelijk dat ze een flinke bijdrage leveren aan het vergroenen van de buurt. Het is een relatief eenvoudig te realiseren middel en past in bijna elke straat. Je kan op dit moment ZELF een geveltuin van max. 60cm breed aanleggen OF een aanvraag doen bij Spaarnelanden. ACTIE > de gemeente zou pro-actiever kunnen optreden! Bij een aanvraag door één bewoner meteen inventariseren of meer bewoners dit willen + belonen van succes met gratis planten (zo doet bv. Leiden dat ook) > organiseer als gemeente ophaaldagen voor straatzand wanneer een bewoner dat vervangt door teelaarde. > zo breed mogelijk waar het kan ipv slechts 60 cm. Als de stoep breed genoeg is moet dit mogelijk zijn > zo lang mogelijk! Misschien willen je buren wel meehelpen?! > kies de juiste planten! Kijk goed of je gevel veel schaduw, zon of een beetje van allebei krijgt. > Geef voldoende water > Kies voor een mix tussen eenjarige en meerjarige planten. Zo wordt je elk seizoen weer verrast. > last van katten- of hondenpoep? Plaats tijdelijk een laag gaas rondom de geveltuin. Satéprikkers houden ongewenste bezoekers ook op afstand. Zodra de planten dichtgegroeid zijn wordt het vanzelf minder aantrekkelijk.

26 | Indische Buurt Groener

28 | Indische Buurt Groener

TE VERGROENEN STRATEN

NDA ALGEMEEN plangrens

stoep

30 | Indische Buurt 2Groener Jan Gijzenkade brede stoep

bestaande bomen bestaand groen

overige verharding

TE VERGROENEN PLEKKEN IN DE OPENBARE RUIMTE

Rijksstraatweg

Spaarndamseweg

Zaanenstraat

potentieel te vergroenen blinde gevels

brede stoep met ruimte voor aanleg van een plantvak of het vergroten van boomspiegel(s)

NGP

Nieuw Guineaplein

verbeteren bestaand groen (dmv ander beheer of vernieuwen beplanting)

semi-openbare restruimte tussen de bebouwing

IBT

Indische Buurttuin

boomspiegels

De boomspiegels zijn vaak (te) klein voor een boom en ook al is er de mogelijkheid om een boomspiegel te adopteren, er passen simpelweg geen planten meer bij. Daarnaast worden bomen soms ook gebruikt om fietsen of zelfs aanhangswagens vast te maken. Dit zorgt voor een rommelige aanblik in de buurt. ACTIE > vergroot boomspiegels waar mogelijk door bestrating te verwijderen en in te planten en voeg meerdere kleine boomspiegels waar mogelijk samen tot robuuste groenstroken. > verwijder obstakels die mogelijk schade kunnen veroorzaken. > scherp het gemeentelijk beleid aan aan de context. Een doorgaande lange lijn zoals de Rijksstraatweg vraagt bijvoorbeeld om een andere aanpak dan een woonstraat. > verwijder voorzichtig zand tussen de wortels en breng een nieuwe laag teelaarde aan. Let op, niet meer dan 5cm op de boomwortels! > Ook hier de juiste plant op de juiste plaats, onder een boom is het vaak droog omdat een boom nu eenmaal veel water drinkt. > last van katten- of hondenpoep? Zie tips geveltuinen!

32 | Indische Buurt Groener

TE VERGROENEN STRATEN

NDA ALGEMEEN plangrens

stoep

34 | Indische Buurt 2Groener Jan Gijzenkade brede stoep

bestaande bomen bestaand groen

overige verharding

TE VERGROENEN PLEKKEN IN DE OPENBARE RUIMTE

Rijksstraatweg

Spaarndamseweg

Zaanenstraat

potentieel te vergroenen blinde gevels

brede stoep met ruimte voor aanleg van een plantvak of het vergroten van boomspiegel(s)

NGP

Nieuw Guineaplein

verbeteren bestaand groen (dmv ander beheer of vernieuwen beplanting)

semi-openbare restruimte tussen de bebouwing

IBT

Indische Buurttuin

blinde gevels

Er zijn heel wat blinde gevels in de wijk. Het zijn grote verticale versteende vlakken die het versteende uiterlijk van de wijk versterken. Door deze te verfraaien, bij voorkeur met groen, of in combinatie met kunst, dragen ze bij aan een groener uiterlijk van de wijk. Groene gevels bieden niet alleen nestgelegenheid en voedsel aan vogels en insecten maar dragen ook bij aan het verkoelen van de wijk en de woning. ACTIE > leg bij voorkeur (en waar mogelijk) een geveltuin aan voor de muur > als een geveltuin niet mogelijk is, verwijder dan enkele stenen, graaf een flink gat en breng hierin goede teelaarde aan, plant hierin je klimplant en beplant met een stevige bodembedekker > breng goede klimphulp aan zoals spankabels of een zo hoog mogelijk klimrek > kies de juiste klimplant voor een zonnige of juiste schaduwrijke muur > kunst in combinatie met groen kan een uniek uithangbord vormen voor de buurt

36 | Indische Buurt Groener

3 VERGROENEN VAN PRIVETERREIN

TE VERGROENEN STRATEN

NDA ALGEMEEN plangrens

stoep

38 | Indische Buurt 2Groener Jan Gijzenkade brede stoep

bestaande bomen bestaand groen

overige verharding

TE VERGROENEN PLEKKEN IN DE OPENBARE RUIMTE

Rijksstraatweg

Spaarndamseweg

Zaanenstraat

potentieel te vergroenen blinde gevels

brede stoep met ruimte voor aanleg van een plantvak of het vergroten van boomspiegel(s)

NGP

Nieuw Guineaplein

verbeteren bestaand groen (dmv ander beheer of vernieuwen beplanting)

semi-openbare restruimte tussen de bebouwing

IBT

Indische Buurttuin

voortuinen en tuinmuurtjes

In de straten waar voortuinen aanwezig zijn, zien we dat deze vaak (volledig) versteend zijn, vaak ook met een gemetseld tuinmuurtje aan de straatzijde. Dit zorgt voor een harde aanblik van het straatbeeld en vergroot de hittestress op straat. Er zijn heel wat alternatieven te bedenken om een kleine voortuin te vergroenen. Een groene voortuin heeft tenslotte een veel vriendelijkere uitstraling en verhoogt de waarde van je woning. ACTIE > stimuleer als gemeente de vergroening van voortuinen bv. dmv aanbieden van plantgoed > bewoners informeren en inspireren over de mogelijkheden via flyers en sociale media > denk niet alleen in het platte vlak; een kleine boom heeft niet alleen veel impact in de voortuin zelf maar in de hele straat. > (gevel)groen geeft je huis een warme uitstraling maar werkt sterk verkoelend in versteende straten > vervang je tuinmuurtje door een meer open hek waar de beplanting doorheen kan groeien > vervang waar mogelijk gesloten verharding door waterdoorlatende materialen zoals grind, schelpen of stapstenen.

40 | Indische Buurt Groener

ALTERNATIEVEN VOOR BESTRATING

1/GRIND 2/SCHELPEN 3/COMBINATIE VAN MATERIALEN 4/GROTE VOEGEN MET BEPLANTING

achtertuinen

Ook veel achtertuinen zijn volledig versteend. De kaart op pagina 38 toont de enorme potentie van deze verharde oppervlakte. Beeld je eens in dat alle voor- en achtertuinen zoveel mogelijk groen en waterdoorlatend zouden worden. De droge en snikhete zomers die ons in de toekomst steeds vaker te wachten staan, zouden een stuk draaglijker zijn. Samen vormen de tuinen een enorm potentieel netwerk voor dieren en planten. ACTIE > stimuleer als gemeente bewoners om hun tuin te vergroenen door tegels en straatzand op te halen per straat/blok > zoek medestanders; met je buurman een container huren voor de afvoer van materialen of het samenwerken aan een groene erfscheiding is veel leuker en betaalbaarder dan alleen > begin klein; je hoeft niet de hele tuin te vergroenen. Een klein plantvak maakt al een groot verschil uit. > denk in mogelijkheden; de ruimte is vaak beperkt en de wensen eindeloos. Maar je hoeft geen trampoline in de tuin als de kinderen zich ook leren vermaken met het zoeken naar lieveheersbeestjes tussen de planten! > is een verhard terras echt nodig? Of kies je voor flexibiliteit door een eettafel gewoon in het gras te plaatsen?

en n goed

ls, e

Uitgangssituatie verharde tuinen en straten

en om eten ze n onze

om n van g, en RSCHUURTJE tied en k en den te

Stap 1 Vergroenen tuinen en plaatsen biodiverse schuurtjes

Stap 2 Vergroenen woning met gevelbegroeiing, groene daken en PV

Natuurdak Voorzien van een mix van kruiden en grassen

Stap 3 Vergroenen straten met geveltuintjes enNestkast grote boomspiegels Voor kleine vogels zoals mus, koolmees en pimpelmees

enblauw.nl

Vleermuizenkast Schuilplek voor kleine vleermuizen

44 | Indische Buurt Groener

VOORBEELDTUIN

Deze achtertuin aan de Rijksstraatweg was 5 jaar geleden nagenoeg volledig verhard en de beplanting die er wel was voornamelijk wintergroen. Daardoor zag de tuin er het hele jaar door hetzelfde uit, het was er erg warm en geen vogel of insect te bekennen.

46 | Indische Buurt Groener

In een aantal etappes is deze tuin getransformeerd tot een groene oase vol planten met maar liefst 7 verschillende bomen. De seizoenen zijn weer beleefbaar en de tuin gonst van het leven met diverse soorten vogels, padden en tal van insecten. Door het toevoegen van een pergola is er ruimte voor twee schommels en een klimrek. Achterin de tuin is een boomhut en een zandbak te vinden. Een moestuinbak en het pad naar de schuur zijn gemaakt met hergebruikte stoeptegels. Een fijne plek voor mens en dier, jong en (iets) oud(er).

TE VERGROENEN STRATEN

NDA ALGEMEEN plangrens

stoep

48 | Indische Buurt 2Groener Jan Gijzenkade brede stoep

bestaande bomen bestaand groen

overige verharding

TE VERGROENEN PLEKKEN IN DE OPENBARE RUIMTE

Rijksstraatweg

Spaarndamseweg

Zaanenstraat

potentieel te vergroenen blinde gevels

brede stoep met ruimte voor aanleg van een plantvak of het vergroten van boomspiegel(s)

NGP

Nieuw Guineaplein

verbeteren bestaand groen (dmv ander beheer of vernieuwen beplanting)

semi-openbare restruimte tussen de bebouwing

IBT

Indische Buurttuin

daken

De meeste woningen in de Indische Buurt Noord hebben een plat dak, dat uitermate geschikt is om te vergroenen al dan niet in combinatie met zonnepanelen. Het meest voor de hand liggend zijn de daken van schuurtjes, omdat mensen dan zelf uitkijken op een mooi groen dak. Een eenvoudig sedumdak is relatief eenvoudig aan te brengen en de meeste daken zijn hiervoor geschikt. Daarnaast is de daktuin van de woontorens op Land in Zicht een potentiële locatie om het bestaande groen te verbeteren. De daken van de overige woningen in dit deel van de wijk zouden samen een groene stapsteen kunnen vormen in het Spaarne. ACTIE > zonnepanelen in combinatie met een groendak hebben vaak een hoger rendement vanwege de koelende werking van het groen. Als een zonnepaneel te warm wordt, produceert het nl. minder electriciteit; win-win! > onderzoek of het mogelijk is om subsidie te krijgen voor het vergroenen van je dak > kijk eens verder dan het voor de hand liggende sedumdak en leg een kruidendak aan, eventueel met een kleine zitplek > toe aan een nieuw schuurtje? Kijk eens of je een aantal natuurinclusieve maatregelen kan nemen, zoals het toevoegen van nestgelegenheid voor bv. vleermuizen, egels of vogels.

HET NATUURSCHUURTJE

Natuurdak Voorzien van een mix van kruiden en grassen

Insectenhotel Nestelgelegenheid voor vlinders, solitaire bijen en andere insecten Nestkast Voor kleine vogels zoals mus, koolmees en pimpelmees Vleermuizenkast Schuilplek voor kleine vleermuizen

50 | Indische Buurt Groener

2 4

B1 NGP

P3 5

IBT

B2 R2

6 12

SOP

7 14

B6 B3

B4 8

B5 P2

TE VERGROENEN STRATEN

NDA ALGEMEEN plangrens

stoep

52 | Indische Buurt 2Groener Jan Gijzenkade brede stoep

bestaande bomen bestaand groen

overige verharding

TE VERGROENEN PLEKKEN IN DE OPENBARE RUIMTE

Rijksstraatweg

Spaarndamseweg

Zaanenstraat

potentieel te vergroenen blinde gevels

brede stoep met ruimte voor aanleg van een plantvak of het vergroten van boomspiegel(s)

NGP

Nieuw Guineaplein

verbeteren bestaand groen (dmv ander beheer of vernieuwen beplanting)

semi-openbare restruimte tussen de bebouwing

IBT

Indische Buurttuin

kansrijke locaties in de openbare ruimte Op de kaart van de buurt zijn maar liefst zes straten die integraal vergroend zouden kunnen worden en zesendertig kansrijke locaties voor vergroening van de openbare ruimte aangeduid. In dit hoofdstuk worden de mogelijkheden per locatie benoemd. Dit is een voorzet voor de toekomstige ontwikkeling en geen uitgewerkt plan. Veel hangt af van de wensen van de bewoners die rechtstreeks aan zo'n locatie wonen, van de bereidheid om mee te werken aan het onderhoud, en de ondergrondse situatie qua kabels en leidingen. De ene locatie is al wat verder uitgewerkt dan de andere. Laat het vooral een inspiratie zijn om samen aan de slag te gaan, voor een groenere buurt die aangenamer is voor mens en dier.

TE VERGROENEN STRATEN (INTEGRAAL)

Rijksstraatweg

Jan Gijzenkade

Spaarndamseweg

Zaanenstraat

Spaarnhovenstraat

Nieuw Guineastraat

TE VERGROENEN PLEKKEN IN DE OPENBARE RUIMTE

B B1 B2 B3 B4 B5 B6

BESTAAND GROEN VERBETEREN

Binnentuin Jan Gijzenkade voorterrein Land in Zicht Bermen Spaarndamseweg Speeltuin Spaarnhovenstraat Spaarndamseweg Speeltuin Oosterstraat groenvak Overtonweg-Rijksstraatweg PLANTVAK - VERGROTEN BOOMSPIEGEL

P1 Rijksstraatweg - Spaarnhovenstraat P2 Weltevredenplein P3 Jan Gijzenkade - Spaarndamseweg P4 Schokkerkade P5 pocketparkjes Tjalkkade - Klipperkade

54 | Indische Buurt Groener

KRUISING VAN WEGEN

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17

Minahassastraat - Hodsonstraat Sillemstraat - Hodsonstraat Timorstraat - Borskistraat Timorstraat - Medanstraat Timorstraat - Preangerstraat Timorstraat - Spaarnhovenstraat Timorstraat - Archipelstraat Timorstraat - Overtonweg Indische Straat - Weltevredenstraat Indische Straat - Spaarnhovenstraat Indische Straat - Bantamstraat Indische Straat - Djambistraat Cheribonstraat - Padangstraat Bandoengstraat - Djambistraat Bandoengstraat - Besoekistraat Bandoengstraat - Kedoestraat Bandoengstraat - Nieuw Guineastraat

RESTRUIMTE

R1 R2 R3

Nieuw Guineastraat - Madioenstraat Madioenstraat - Bandoengstraag Bandoengstraat - Spaarndamseweg

BIJZONDERE PLEKKEN

NGP

Nieuw Guineaplein

IBT

Indische Buurttuin De Horizon

SOP

Spaarne Oeverpark

drijvende natuur langs kade

ontwikkellocatie Rijksstraatweg (huidige autohandel)

1 Rijksstraatweg

De Rijksstraatweg is een van de lange historische lijnen waarlangs de stad zich heeft ontwikkeld. Van oorsprong een belangrijke route van en naar de stad en ook vandaag een druk gebruikte verkeersader voor bus, auto en fietsers. Los van de andere inrichtingsvraagstukken die deze weg stelt, vraagt zo'n lange lijn een integrale visie op de vergroening ervan, bijvoorbeeld door eenheid te creëeren in de boomspiegels. Nu kan iedereen een boomspiegel adopteren en inplanten als een tuintje. Dat is een ongewenste ontwikkeling. De Rijksstraatweg verdient een meer eenduidige en statige inrichting die de historische kwaliteit onderstreept.

56 | Indische Buurt Groener

• • • • • • • •

integrale visie ontwikkelen op herinrichting profiel beplantingsvisie en beheerplan uitwerken meer (ondergrondse) ruimte voor bomen vergroten en vergroenen boomspiegels waar mogelijk ontharden van de boomspiegels weghalen overtollige verharding dmv vergroenen bermen en aanleg groenvakken op de breedste stoepen stimuleren van vergroening door ondernemers handhaven op erfscheidingen, onrechtmatig gebruik van boomspiegels voor bv. grofvuil en/of het aanbrengen van verharding door omwonenden

2 Jan Gijzenkade

Links een prachtige groene singel met hoge natuurwaarden die in samenhang met het Schoterbos een belangrijke verbinding vormt tussen polder en duinen. Rechts een grijze zee aan ruimte zonder groen. Hier ligt een enorme potentie voor vergroening in relatie met de natuurlijke groene zoom langs het water.

• • • •

ruimte voor brede geveltuinen en gevelgroen ruimte voor vergroenen van blinde gevels ruimte voor de aanleg van grote plantvakken voorzien van nestgelegenheid

58 | Indische Buurt Groener

3 Spaarndamseweg

Deze brede stadsstraat heeft een (te) ruim opgezet profiel met veel ruimte voor vergroening.

• • • • • •

integrale visie ontwikkelen op duurzame herinrichting verwijderen overtollige verharding vergroenen middenbermen verbeteren kwaliteit bestaande groen dmv inzaaien bloemenweiden en een aangepast maaibeheer aanplant nieuwe bomen langs ventweg vergroenen parkeerplaatsen dmv waterdoorlatende verharding

60 | Indische Buurt Groener

4 Zaanenstraat

Als onderdeel van de hoofdboomstructuur is hier iets misgegaan bij de recente herinrichting. De nieuw aangeplantte bomen staan op een te ruime afstand van elkaar en de klimop in de plantvakken levert weinig bijdrage aan de biodiversiteit.

• • • •

verwijderen overtollige verharding verbeteren kwaliteit bestaande groen dmv duurzame bijen insectvriendelijke beplanting zoveel mogelijk vergroten boomspiegels verbreden en verlengen groenvakken

5 Spaarnhovenstraat

De Spaarnhovenstraat is één van de belangrijkste toegangswegen voor de buurt en een drukke doorgaande (sluip)route tussen Spaarndamseweg en Rijksstraatweg. Het profiel is breed en voelt door de relatief lage bebouwing overgedimsioneerd in het oostelijke deel. De stoepen zijn breed en de snelheidsremmende asverschuivingen op de kruisingen creëeren ruimte voor groen.

• • • • •

vergroenen kruisingen dmv aanleg plantvakken aanleg brede geveltuinen vergroten, samenvoegen en vergroenen boomspiegels stimuleren vergroenen voortuinen ruimte voor ontmoeting dmv eenvoudige banken en speeltoestellen

62 | Indische Buurt Groener

6 Nieuw Guineastraat

De Nieuw Guineastraat is ook een belangrijke toegangsweg voor de buurt. De vergroening van deze zeer versteende straat geeft de buurt meteen een andere uitstraling

• • • •

samenvoegen van boomspiegels tot lange plantstroken stimuleren aanleg geveltuinen vergroenen blinde gevels voorzien van nestgelegenheid voor vogels en vleermuizen

mogelijk toekomst beeld Nieuw Guineastraat 64 | Indische Buurt Groener

Binnentuin Jan Gijzenkade

• • • • • •

vergroenen randen lokaal aanpassen maaibeheer aanleg kleine bloemenweide aanplant fruit- en/of vruchtbomen vergroten boomspiegels waar mogelijk vergroenen toegang Jan Gijzenkade bv. dmv een groenslinger, aanleg geveltuin en gevelbegroeiing

66 | Indische Buurt Groener

Voorterrein Land in Zicht

• • • • •

aanplant nieuwe bomen aanleg bloemenweide gebruik van reliëf voor waterberging verwijderen overtollige verharding vergroenen parkeerplaatsen dmv waterdoorlatende verharding

Bermen Spaarndamseweg

• • • • • •

aanpassen maaibeheer inplant van verwilderingsbollen inzaaien van bloemrijk grasland voorzien van nestgelegenheid voor vogels vergroenen parkeerplaatsen dmv waterdoorlatende verharding behoud van de bestaande beeldengroep (bv. verhoogd terugplaatsen)

68 | Indische Buurt Groener

Speeltuin Spaarnhovenstraat - Spaarndamseweg

• • • • •

vergroten biodiversiteit dmv aangepaste beplanting aangepast maaibeheer hek rondom speelplek vervangen door haag verwijderen overtollige verharding verwijderen opstaande rand rondom boomspiegels

Speeltuin Oosterstraat

• • •

vergroenen koppen speelplek dmv bloemrijk grasland aanplant nieuwe bomen verbetering speeltoestellen

70 | Indische Buurt Groener

Groenvak Overtonweg - Rijksstraatweg

• • • • • •

omzetten van monotoon kijkgroen naar buurtmoestuin aanplant van fruitbomen plaatsing van bank en spelaanleiding aanleg geveltuinen langs zijgevels herschikken fietsenstalling stimuleren vergroening eigen terrein tandartsenpraktijk

Rijksstraatweg - Spaarnhovenstraat

• • • • • •

aanleg groenvak met vaste planten rondom de bestaande boom aanleg geveltuinen langs zijgevel plein stimuleren vergroening eigen terrein ondernemers vergroten en vergroenen bestaande boomspiegels parkeerterrein vergroenen parkeerplaatsen dmv waterdoorlatende verharding handhaven weesfietsen + verbeteren fietsenstalling

72 | Indische Buurt Groener

Weltevredenplein

• • • • •

bestrating weghalen en omvormen tot een schaduwtuin in samenwerking met de school aanleg tuinen met bewoners vergroten en vergroenen boomspiegels muurschildering school toevoegen spelaanleiding

Jan Gijzenkade - Spaarndamseweg

• • •

boomspiegels samenvoegen tot een grote groenstrook met vaste planten verlaagde rand omwille van voorkomen van wateroverlast toevoegen spelaanleiding

74 | Indische Buurt Groener

Schokkerkade

• • • •

overtollige verharding verwijderen boomspiegels vergroten en vergroenen hoogwaardig groen toevoegen vergroenen bruggenhoofden

Tjalkkade - Klipperkade

• • • • •

groenvakken aanleggen in middenstrook geveltuinen en -begroeiing aanbrengen bomen toevoegen waar mogelijk tussenruimtes worden nu gebruikt als parkeerruimte voor fietsen en zelfs auto's. veel potentie voor de aanleg van kleine mini-parkjes aan het water met een bankje, spelaanleiding, minimaal één boom en verwijderen van zoveel mogelijk verharding.

76 | Indische Buurt Groener

mogelijk toekomstbeeld Klipperkade 78 | Indische Buurt Groener

Minahassastraat - Hodsonstraat

• • • • •

overgedimensioneerde kruising herinrichten op maat van een woonstraat drempels verwijderen omwille van afstromend regenwater richting omliggende woonstraten bestaande boomspiegels vergroten en vergroenen vergroenen hoeken dmv plantvakken aanleg geveltuinen

80 | Indische Buurt Groener

Sillemstraat - Hodsonstraat

• • • • •

kruising herinrichten op maat van een woonstraat bestaande boomspiegels vergroten en vergroenen vergroenen hoeken dmv plantvakken aanleg geveltuinen vergroenen blinde gevels

Timorstraat - Borskistraat

• • • • •

82 | Indische Buurt Groener

Timorstraat - Medanstraat

• • • • •

herinrichten speelplek met extra speeltoestellen haag rondom speelplek ipv muurtjes vergroten bestaande boomspiegels aanleg nieuw groenvak in brede stoep aanleg geveltuinen tussen de erkers

Timorstraat - Preangerstraat

• • • • •

kruising herinrichten op maat van een woonstraat aanleg groenvak rondom bomen verbeteren zitmeubilair toevoegen spelaanleiding aanleg geveltuinen

84 | Indische Buurt Groener

Timorstraat - Spaarnhovenstraat

• • • •

herinrichten speelplek met verbeterde speeltoestellen vergroten bestaande boomspiegels aanleg nieuw groenvak in stoep aanleg brede geveltuinen

Timorstraat - Archipelstraat

• • • • •

bestaande boomspiegels vergroten en vergroenen randen speelplek vergroenen (muurtje vervangen door haag) aanleg plantvak aanleg geveltuinen vergroenen gevels

86 | Indische Buurt Groener

Timorstraat - Overtonweg

• • • •

kruising herinrichten op maat van een woonstraat bestaande boomspiegels vergroten en vergroenen verbeteren zitmeubilair toevoegen spelaanleiding

mogelijk toekomstbeeld Timorstraat 88 | Indische Buurt Groener

Indische Straat - Weltevredenstraat

• •

kruising herinrichten op maat van een woonstraat bestaande boomspiegels vergroten en vergroenen

90 | Indische Buurt Groener

Indische Straat - Spaarnhovenstraat

• • • • • •

kruising vergroenen en inrichten als ontmoetingsplek aanleg groenvak rondom bomen bestaande boomspiegels vergroten en vergroenen toevoegen zitmeubilair toevoegen spelaanleiding aanleg geveltuinen en gevelgroen

Indische Straat - Bantamstraat

• • • •

kruising herinrichten op maat van een woonstraat bestaande boomspiegel vergroten en vergroenen vergroenen blinde gevels vergroenen van de hoeken

92 | Indische Buurt Groener

Indische Straat - Djambistraat

• • • •

kruising herinrichten op maat van een woonstraat bestaande boomspiegel vergroten en vergroenen vergroenen blinde gevels vergroenen van de hoeken

Cheribonstraat - Padangstraat

• • •

kruising herinrichten op maat van een woonstraat vergroenen van de hoeken dmv kleine plantvakken en bomen aanleg geveltuinen

94 | Indische Buurt Groener

Bandoengstraat - Djambistraat

•

aanleg groenvak rondom bestaande boom

Bandoengstraat - Besoekistraat

• • •

aanleg groenvak rondom bestaande boom aanleg geveltuinen boomspiegels vergroten en vergroenen

96 | Indische Buurt Groener

Bandoengstraat - Kedoestraat

• • •

aanleg groenvak rondom bestaande boom aanleg geveltuinen boomspiegels vergroten en vergroenen

Bandoengstraat - Nieuw Guineastraat

• • •

boomspiegels vergroten en vergroenen aanleg geveltuin vergroenen blinde gevel

98 | Indische Buurt Groener

Nieuw Guineastraat - Madioenstraat

• • • •

verwijderen overtollige verharding planten van boom waar/indien mogelijk aanleg geveltuin en vergroenen blinde gevel groene voegen maken

Madioenstraat - Bandoengstraat

• • • • • •

verwijderen overtollige verharding planten van boom waar/indien mogelijk aanleg geveltuin en vergroenen blinde gevel groene voegen maken spelaanleiding toevoegen blinde gevels vergroenen

100 | Indische Buurt Groener

Bandoengstraat - Spaarndamseweg

• • • • • •

verwijderen overtollige verharding planten van boom waar/indien mogelijk aanleg geveltuin en vergroenen blinde gevel groene voegen maken spelaanleiding toevoegen blinde gevels vergroenen

101

NGP

Nieuw Guineaplein

Het Nieuw Guineaplein staat in de Structuurvisie 2020 beschreven als een (al dan niet op te knappen) ambassadeursplek voor de stad. Het is veelzeggend hoe er met een dergelijke plek wordt omgegaan. Er wonen veel kinderen in de wijk en het is de grootste open ruimte in de IBN. Toch is deze nagenoeg volledig versteend, zijn de speeltoestellen (deels) verouderd en ruimen enkele buurtbewoners hier zelf het zwerfvuil op dat hier wordt achtergelaten...

102 | Indische Buurt Groener

103

104 | Indische Buurt Groener

Hoe geweldig zou het zijn als dit een echte ontmoetingsplek voor de buurt zou worden? Een groen hart met natuurlijke speeltoestellen, uiteraard met behoud van de voetbalkooi en een deel van de verharding om te steppen en te fietsen. Met klimplanten tegen de onvriendelijke hekken en zitplekken voor jong en oud.

105

Drijvende natuur Land in Zicht

Langs de kades van Land in Zicht is ruimte voor drijvende natuureilanden, zoals ook elders in de stad en bijvoorbeeld in de grachten van Amsterdam te vinden zijn. Naast het verbeteren van de waterkwaliteit heeft drijvend groen nog een aantal andere mooie bijkomstigheden. Zo trekt het flora en fauna aan. De wortels vormen onder water een soort mangrove. Voor allerlei amfibieën en vissen is dit de perfecte schuilplaats en/of kraamkamer. Watervogels als meerkoeten broeden op de structuren. Er zijn zelfs ijsvogels gespot die het drijvend groen gebruiken als uitvalsbasis! Niet alleen dieren die rondom het water leven hebben voordeel van de structuren, de bloeiende soorten zijn ook voor bijen en andere nuttige insecten interessant.

106 | Indische Buurt Groener

referentie gemeente Eindhoven

referentie gemeente Haarlem - Spaarne

107

SOP

Spaarne Oeverpark

Wat een gemiste kans! In plaats van de geplande nieuwbouw zou

de voormalige hoogspanningslocatie zich perfect lenen voor de aanleg van een oeverpark. Dit is de enige plek langs het Spaarne waar je een park zou kunnen maken met zicht richting stad over de enorme lengte die het Spaarne hier heeft. Het Spaarne Oeverpark als nieuwe hotspot voor Noord, uniek in de stad.

SOP

3 P4

108 | Indische Buurt Groener

referentie Oeverpark Amsterdam Noord

referentie Park Somerlust Amsterdam (Amsteloever)

109

IBT

Indische Buurttuin

Deze voormalig volledig versteende ruimte is inmiddels omgevormd tot een uitnodigende groene tuin voor alle bewoners van de Indische Buurt Noord. Een voorbeeldlocatie met doetuinen, plantvakken en groene boomspiegels waar activiteiten worden georganiseerd voor kinderen en een uitvalsbasis voor het verspreiden van de vergroening van de rest van de buurt.

110 | Indische Buurt Groener

Ontwikkellocatie Rijksstraatweg

De plannen voor deze locatie zijn nog onbekend maar duidelijk is dat de autohandel hier niet zal blijven en dat deze locatie herontwikkeld zal worden tot woningbouwlocatie. We pleiten voor het zo natuurinclusief mogelijk bebouwen van deze plek.

111

Bijlagen

tabel inventarisatie straten boomsoorten in de openbare ruimte eigendommen woningbouwcoörporaties

112 | Indische Buurt Groener

inventarisatie straten Inventarisatie breedte totaal

breedte stoep

1 Ambonstraat

12m

2 Archipelstraat

15m

2,7m

3 Bandoengstraat

bomen aantal

overig groen soort

conditie

boomspiegels

Tilia cordata Erecta

voortuin X

geveltuinen

10m

1,8-2,55m

Acer campestre Elsrijk

12-15m

1,65-3,6m

Prunus padus Albertii

5 Bataviastraat

13m

1,65

Crataegus monogyna Stricta

6 Benkoelenstraat

15m

1,8m

Fraxinus ornus Arie Peters

7 Besoekistraat

15m

1,8m

Betula ermanii

8 Borskistraat

15m

2,7-3,45m

9 Botterboulevard

10 Bromostraat

11m

1,65m

Robinia pseudoacacia Bessoniana

11 Cheribonstraat

11m

2,55m

Robinia viscosa

12 Djambistraat

10m

1,95m

Alnus glutinosa Laciniata

13 Hodsonstraat

13m

3,6m

Pyrus calleryana Chanticleer

huur huur -

Dorota

Sorbus aria Magnifica X

14 Indische straat - deel 1

10-13m

Alnus glutinosa Laciniata

Indische straat - deel 2

15-16m

Tilia platyphyllos / Alnus glutinosa Laciniata

Indische straat - deel 3

15-16m

geveltuinen

Tilia vulgaris

15 Jan Gijzenkade

26m

2,7m

Acer saccharinum

16 Kedoestraat

10m

2,4m

Crataegus monogyna Stricta

17 Klipperkade

15m

18 Mandioenstraat

10m

1,8m

Betula ermanii

19 Medanstraat

12m

2,7m

Fraxinus ornus Arie Peters

20 Minahassastraat

16m

3,3m

Acer campestre Queen Elisabeth

21 Molukkenstraat

11m

2,4

22 Nieuw Guineastraat

16m

4,2m

Tilia cordata Erecta

groenvak (Z)

23 Oosterstraat

15-28m

2,4m

Betula verrucosa / Platanus acerifolia

speelplek middenberm

24 Overtonweg

18m

2,4m

Liquidambar styraciflua

groenvak (O)

25 Padangstraat

13m

2,85m

26 Pontianakstraat

12m

2,85m

Prunus padus Albertii

27 Preangerstraat - deel 1

15m

2,85m

Pyrus calleryana Chanticleer

Preangerstraat - deel 2

X -

X X

geveltuinen

2,85m

10m

2,4m

29 Rijksstraatweg

25m

2,1m

30 Semarangstraat

10m

1,6-1,8m

31 Sillemstraat

16m

2,85m

Tilia euchlora / Liquidambar

32 Slamatstraat

12m

1,65m

Robinia pseudoacacia Bessoniana

33 Soerabajastraat

13m

1,95m

34 Solostraat

13m

1,8m

35 Spaarndamseweg

37m

Tilia platyphyllos

geveltuinen

Carpinus betulus Fastigiata

geveltuinen

36 Spaarnhovenstraat

20m

5,7m

37 Timorstraat - deel 1

11m

2,85m

Pyrus calleryana Chanticleer

Timorstraat - deel 2

20m

3,3m

Tilia vulgaris

1,65-1,95m

X deel geen tuin/ deel wel

Plantanus acerifolia X

speelplek

Crataegus monogyna Stricta X

Acer saccharinum Pyramidale

12m

Ulmus glabra Exoniensis

15m

10-15m

kerk

geveltuinen

Pyrus calleryana Chanticleer

28 Rembangstraat

39 Weltevredenplein

straat Horizon

Tilia vulgaris

4 Bantamstraat

38 Tjalkkade

opmerkingen

ja/nee

Quercus cerris

Corylus colurna

40 Weltevredenstraat

10m

1,8m

Acer saccharinum Pyramidale

41 Zaanenstraat

30m

2,4m

Ulmus

geveltuinen -

brede stoep kruising M

X schoolplein

113

boomsoorten in de openbare ruimte

TE VERGROENEN STRATEN

NDA ALGEMEEN plangrens

stoep

Rijksstraatweg

Spaarndamseweg

Zaanenstraat

114 | Indische Buurt2 Groener Jan Gijzenkade brede stoep

bestaande bomen bestaand groen

overige verharding

TE VERGROENEN PLEKKEN IN DE OPENBARE RUIMTE

potentieel te vergroenen blinde gevels

brede stoep met ruimte voor aanleg van een plantvak of het vergroten van boomspiegel(s)

NGP

Nieuw Guineaplein

verbeteren bestaand groen (dmv ander beheer of vernieuwen beplanting)

semi-openbare restruimte tussen de bebouwing

IBT

Indische Buurttuin

eigendommen woningbouwcoörporaties

TE VERGROENEN STRATEN

EGENDA ALGEMEEN plangrens

stoep

Rijksstraatweg

bestaande bomen

brede stoep

Jan Gijzenkade

bestaand groen

overige verharding

Spaarndamseweg

Zaanenstraat

TE VERGROENEN PLEKKEN IN DE OPENBARE RUIMTE

potentieel te vergroenen blinde gevels

brede stoep met ruimte voor aanleg van een plantvak of het vergroten van boomspiegel(s)

NGP

Nieuw Guineaplein

verbeteren bestaand groen (dmv ander beheer of vernieuwen beplanting)

semi-openbare restruimte tussen de bebouwing

IBT

Indische Buurttuin

115

Colofon Dit boekwerk is opgesteld door Bieke Van Hees landschapsarchitectuur Rijksstraatweg 130 2022 DE Haarlem info@biekevanhees.com www.biekevanhees.com met medewerking van Mathieu Derckx landschapsarchitectuur | stedebouw met ondersteuning van Wijkraad IBN Werkgroep Groen Gemeente Haarlem

Indische Buurt Noord Groener Dit boekwerk is gemaakt om de bewoners van de Indische Buurt Noord en de gemeente Haarlem te inspireren om hun buurt groener in te richten. Niet alleen op straat, maar ook in de eigen (achter)tuin. Het is een compacte gids met handvatten voor vergroening. De ambitiekaart brengt in beeld waar er ruimte is om dit te doen. Inspiratiebeelden en aanbevelingen maken de vergroening concreter en tastbaarder. Dit boekje beoogt niet compleet te zijn maar wil een aanzet doen naar een groenere toekomst. 118 | Indische Buurt Groener