TENTOONSTELLINGSCATALOGUS
27/02 | 12/04 2015
Johan Nieuwenhuize | IMG_
Johan Nieuwenhuize | 27/02 - 12/04 2015 Inhoud uitgangspunt ruimteCAESUUR 2015 | pagina 04 tekst Johan Nieuwenhuize | pagina 05 beelden tentoonstelling | pagina 06 openingswoord Leon Riekwell | pagina 18 special edition | pagina 23 boek IMG_ | pagina 24 colofon | pagina 25
ruimteCAESUUR Lange Noordstraat 67 4331 CC Middelburg www.ruimtecaesuur.nu vertegenwoordiging | vankranendonk.nl
Self Portrait with Anish Kapoor Alexander Ochs Gallery, Beijing
zie ook website Johan Nieuwenhuize website Leon Riekwell post op website LOST PAINTERS post op website trendbeheer
uitgangspunt ruimteCAESUUR 2015
In 2015 bestaat ruimteCAESUUR 20 jaar. Dat gaan we vieren en vormgeven vanuit een buitengewoon eenvoudig concept: we willen werk tonen van een aantal kunstenaars waarbij wij bij het werk en de kunstenaar grote passie voelen door ontmoetingen in het nabije verleden. Onze inspiratie en eigenwijsheid laat zich goed omschrijven met een citaat van Peter Sloterdijk uit zijn boek ‘Sferen’: ‘Het kind kijkt de zeepbellen na die het uit het pijpje waarmee het zojuist bedacht is de hemel in worden geblazen. Trillend en vol leven maakt zich een grote ovale ballon van het pijpje los, die door de bries wordt meegevoerd en wegzweeft over de straat. Hij wordt gevolgd door de hoop van het betoverde kind, dat zelf met zijn wonderbel de ruimte in zweeft, als was zijn lot voor een paar seconden lang met dat van het nerveuze voortbrengsel verbonden. Wanneer de bel na zijn bevende vlucht ten slotte uiteenspat, slaakt de zeepbelkunstenaar op het balkon een
kreet die tegelijk teleurstelling en vreugde uitdrukt. Zolang de bel leefde was de bellenblazer buiten zichzelf geweest, zichzelf geweest, als hing het voortbestaan van de bol af van het feit dat hij gehuld bleef in een meezwevende aandacht. Op de plek waar de bel uiteenspat, blijft de uit haar lichaam getreden ziel van de bellenblazer een ogenblik alleen achter, als had ze zich op een gezamenlijke expeditie begeven en halverwege haar partner verloren. Maar dan gaat het spel weer onvermoeibaar verder. En ook een volgende bel is voor de maker het instrument van een verrassende zielsexpansie. Onmerkbaar wordt het spelende kind een inzicht geopenbaard dat het later op school weer zal verleren: dat de geest op zijn manier zelf in de ruimte is’ Architect Johan de Koning ontwierp voor dit jubileumjaar een nieuwe inrichting die het dilemma van de ruimte van CAESUUR vormgeeft: de spanning tussen de ruimte als etalage en de expositieruimte als witte doos, waar je in gaat.
Over Johan Nieuwenhuize
IMG_ is een groeiend archief van meer dan 250 abstracte en semi-abstracte observaties van “de stad” door de Johan Nieuwenhuize. Deze foto’s maakte Johan Nieuwenhuize tijdens zijn reizen door West-Europa en Noord-Amerika; een herinnering van de fotograaf. In de tentoonstelling en zijn boek ‘IMG_’ worden beelden herhaald en in een steeds wisselende context geplaatst. “Deze manier van werken zorgt ervoor dat de kijker steeds een andere betekenis geeft aan de individuele beelden en dat er andere beelden en herinneringen worden opgeroepen”, aldus Nieuwenhuize. Hiermee sluit het project aan bij het beroemde Kuleshov-experiment. In combinatie met andere shots wordt het expressieloze gezicht er één met een verhaal, met herinneringen en emoties die bij de kijker wor-den opgeroepen.
Over Johan Nieuwenhuize
Johan Nieuwenhuize (Oost-Souburg, 1980) is fotograaf, kunstenaar en curator. In 2006 behaalde hij zijn Bachelor aan de Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten te Den Haag. Zijn werk was onder meer te zien bij Galerie van Kra-nendonk, Den Haag, Art Rotterdam, het Three Shadows Photography Art Centre in Beijing, De Kabinetten van De Vleeshal in Middelburg, Fotomuseum Den Haag en Street Level Photo-works in Glasgow. Zijn werk werd gepubliceerd in o.a.in NRC M Magazine, nrc.next en YVI Ma-gazine. Johan Nieuwenhuize is vertegenwoordigd in kunstcollecties van Het Nederlandse Ministerie van Buitenlandse Zaken, VUMC, Twynstra Gudde, Fotografisk Center Kopenhagen, Collectie Pieter en Marieke Sanders, Haarlem en Collectie Reyn van der Lugt, Rotterdam. Johan Nieuwenhuize wordt vertegenwoordigd door Galerie van Kranendonk en Art Agent Orange.
In 2011 initieerde hij Platform57, waarvan hij tot voor kort curator en directeur was.
Leon Riekwell | openingswoord
Bij de opening van de tentoonstelling van Johan Nieuwenhuize | 28-02-2015 Leon Riekwell Staande tussen deze mooi afgewogen tentoonstelling vraag ik mij af: WAT IS MIJN WERKELIJKHEID, HOE BETROUWBAAR IS MIJN GEHEUGEN? Als tentoonstellingsorganisator ( 1980-2012) in Zeeland heb ik mij langere tijd gericht op hedendaagse fotografie. Misschien daarom wat achtergrond informatie. Het begon met incidentele uitstapjes met onder meer de werken van Shinkichi Tjajiri, Sigurdur Gudmundsson, Alex Vermeulen. Voor deze kunstenaars is fotografie een beeldend onderdeel van hun core business die zich richt op ruimtelijke werk, performances, films of boeken. Mede door de toenemende aandacht voor de hedendaagse fotografie koos ik vanaf 1994 meer en meer voor fotografie in de Watertoren AK en later deWillem3 Vlissingen. Een keuze die deels ingegeven was door mijn belangstelling voor de geënsceneerde en de experimentele fotografie. De liefde voor het geënsceneerde beeld koppel ik, zonder al teveel zelfonderzoek, aan mijn belangstelling voor het theatrale van alledag, de zoektocht naar de grensgebieden van het leven. De experimentele fotografie ligt verder terug in de tijd ( ik denk begin 1970) in mijn periode als chemisch technicus op het researchlaboratorium, mijn contacten met collega’s laboranten die nog experimenteerden in donkere kamers. Lijm, oplosmiddelen, kleurpasta, het versnijden, plakken of het insnijden van het beeld waren favoriet. Alles was mogelijk als het maar ver af stond van de reguliere fotografie. De beeldende kunst, maar ook het tijdsbeeld, vormde een inspiratiebron. Het was een tijd waarin het experiment centraal stond in vele vormen. Als voorbeeld blijft mij bij de ervaring van de surrealistische vloeistofdia’s die met muziek een
bijzondere denkruimte opleverde, al dan niet aangevuld met middelen die de creatieve geest stimuleerde. Je had het idee, vooral door het fysieke ingrijpen met je handen en materiaal, dat je een nieuwe werkelijkheid creëerde. Nu beschikken we over de wetenschap en de techniek die beelden creëert, ensceneert, waarbij er een werkelijkheid ontstaat naast de bestaande – en zelfs de bestaande betwijfeld mag worden in de wereld waarin wij nu leven. Wanneer ik terug kijk naar het programma in deWillem3 en Watertoren ( 1990-2012) liep dit min of meer synchroon met toonaangevende, internationaal werkende galerieën die in belangrijke mate gekozen hadden voor hedendaagse fotografie. Naarmate meer en meer duidelijk werd dat, onderscheiding in aanbod, de veelzijdigheid in de regio en provincie versterkte en tevens de eigen positie van de tentoonstellingsplek, koos ik voor een meer consequent programma van hedendaagse fotografie. Eerlijkheidshalve vermeld ik dat het programma qua getoonde beelden vaak stevig was. Met fotograven zoals Erwin Olaf, Micha Klein, Lidy Jacobs, Rem van den Bosch, Henk Tas, Eric van den Elsen, Elza Jo, David Drebin maar ook de Paparazzifotograaf Ron Galella valt dat niet te ontkennen. De door een collega opgemerkte straffe programmering kreeg wel zijn waardering maar ontlokte ook de opmerking ‘het is wel erg veel ‘rock en roll’. Ik beschouwde het als een compliment omdat ik weet waar ik vandaan kom. Dat valt niet te ontkennen! Evenmin kunnen de programmeurs van ruimte-CAESUUr ontkennen waar hun belangstelling ligt. Wie de programmering volgt, ook al gebeurd dat op enige afstand, ziet de analogie tussen hun programma en de ontwikkelingen in de kunst. Gefundeerd onderzoek, specifieke en consequente keuzes in experiment en aandacht voor jonge
kunstenaars met een goede vertaalslag naar het publiek. De tentoonstelling van Johan Nieuwenhuize is daar naar mijn mening een voorbeeld van. De verstilling is herkenbaar, de aandacht voor jonge kunst, het experiment. Bij een eerste verkenning van zijn werk, tijdens de inrichting deze week, zei Johan zeer uitnodigend “ik hoor het wel als je wat wil vragen”. De eerste vraag die ik stelde, naar het materiaal dat ik dacht te herkennen op een foto bleef glimlachend onbeantwoord. Natuurlijk!! Dat zou het mysterie doorbreken. Ik besloot om maar niets meer te vragen. Op mijn zoektocht bleek dat het werk zich openbaarde als een soort logica die, als bijna vanzelf, aan de haal ging met mijn geheugen. De fotobeelden, het op enkele momenten ‘aha’ gevoel wanneer ik dacht iets te herkennen, werd meteen weer overspoeld door de combinatie van twee of meer beelden die de herkenning van het eerste beeld naar een tweede of derde positie schoven. Er kwam een nieuwe herinnering voor in de plaats en een volgende, mede ook omdat Nieuwenhuize kiest voor een combinatie van minimaal twee beelden. De ogenschijnlijke abstractie van het beeld werd een werkelijkheid en wel mijn werkelijkheid! Maar deze zou meteen volledig anders ingevuld kunnen worden door de beschouwer naast mij, met zijn of haar waarneming, interpretatie, associatie. Een ieder draagt toch zijn eigen bagage aan herinneringen mee. Zo vroeg ik mij af - is de streep licht in het zwarte vlak dat wat ik beleefde in een tunnel? Het ontwaken uit mijn roes? Een verkenning langs chemische installaties tijdens mijn nachtdiensten? En wat doet het tweede beeld daarnaast met mijn geheugen? Verandert hierdoor de eerste waarneming?
Ik kan het u vertellen – maar ieder hier aanwezig heeft zijn of haar eigen werkelijkheid. Zo ook Johan die over heel de wereld zijn beelden schiet en ook toont. Zijn details van motieven, rasters, structuren, licht, industriÍle materialen tonen voor mij ook een sublimatie van cultuur en natuur in een wereld die meer en meer door techniek en in materialiteit globaliseert. Zou deze ontwikkeling (van beelden) op die manier en op termijn een deel van ons collectieve waarnemen kunnen versterken? Dat waar dan ook - en door wie dan ook - het detail een combinatie van beelden een overeenkomstig geheugen aanspreekt? Het is zo maar een vraag naar de ervaring van geheugen, werkelijkheid en globaliseren van het beeld. Wij zien nu hier de details waarop de fotograaf inzoomde, zijn combinaties, de hoogwaardige techniek en zijn kundigheid. Maar we zien niet de plek waar hij fotografeerde, ook niet het totaal en we weten niet waarom juist daar. Dat ligt besloten in zijn herinnering. Ik kan slechts vast stellen dat Johan met een ingenieuze samenstelling van details en beeldcombinaties een proces in mij losmaakt dat ik als niet onprettig beschouw. Een rust in de beeldenbrij van alledag. Een rust die mij terug brengt bij mijzelf! In mijn werkelijkheid!! En dat alles nog buiten het genieten van de esthetiek van deze fotobeelden.
Leon Riekwell
Speciaal voor zijn tentoonstelling bij ruimteCAESUUR stelde Johan Nieuwenhuize op ons verzoek een speciale editie samen, bestaande uit deze 3 werken. Formaat: 25 x 20 cm. | c-print op Fuji Archival Paper op aluminium. Prijs € 350, - | incl. 6% B.T.W. | ruimteCAESUUR rekent geen courtage.
© Johan Nieuwenhuize special edition
Johan Nieuwenhuize | boek IMG_
Teksten
| Malcolm Dickson en Robin van Emden Ontwerp | Sybren Kuiper Edit | Johan Nieuwenhuize en Sybren Kuiper Hardcover | 16,2 x 20,0 cm | 114 pagina’s en 4 uitklappagina’s | 120 kleurenafdrukken Engelse tekst € 35,00 De eerste 250 exemplaren zijn gesigneerd en genummerd en bevatten een klein werk (c-print op Fuji Archival papier 10 x 8 cm.) € 50,00 Bestellen | johan@johannieuwenhuize.nl
ondersteund door DE VROLIJKE AANDEELHOUDERS & DITO VRIENDEN VAN CAESUUR
colofon kernCAESUUR 2015 Willy van Houtum | Hans Overvliet communityCAESUUR 2015 Giel Louws | Michiel Paalvast Harmen Eijzenga | Ramon de Nennie Henk Vermeulen | Harrie Roosen Johan de Koning | Robbert Jan Swiers catalogus werk: ©Johan Nieuwenhuize foto’s: ©Johan Nieuwenhuize ©2015 Courtesy Johan Nieuwenhuize, Van Kranendonk Galerie en Art Agent Orange logo: Niek Hendrix | Rinus Roepman [ snowball ] lay-out: Hans Overvliet
de Kattendijke/Drucker Stichting
Voordat je teksten en/of foto’s deelt, neem eerst even contact op met caesuur@zeelandnet.nl
CATALOGUS TENTOONSTELLING
27/02 | 12/04 2015
Johan Nieuwenhuize
Lange Noordstraat 67 4331 CC Middelburg www.ruimtecaesuur.nu