DISTANT SUFFERING
VII | i.d. of a shared cloud VIII | i.d. of a shared wave IX | i.d. of a shared home
-2545506 | -3502710 | 37SFA5764372293
www.hansovervliet.com juni/juli 2025 - augustus 2016
vreemde gasten | amersfoort 1 & 2 oktober 2016 1
2
I know not what tomorrow will bring Fernando Pessoa ( 13 juni 1888 | 30 november 1935 )
3
4
INHOUD
verantwoording serie distant suffering
pagina 06
werk | tentoonstelling werk | editie werk | legenda’s
pagina 10 pagina 18 pagina 22
tekst | giel louws
pagina 27
colofon | dank aan
pagina 29
5
De titel van dit work in progress verwijst naar het gelijknamige boek van Luc Boltanski – inderdaad de broer van – Distant Suffering, Morality, Media and Politics*. Mijn serie distant suffering onderzoekt binnen een kunstdiscours de esthetische, morele en politieke implicaties voor de toeschouwer [m/v] van het verafgelegen lijden van anderen zoals die door de media gepresenteerd wordt. Luc Boltanski argumenteert dat toeschouwers zich actief kunnen betrekken op het verafgelegen lijden en daarbij ook anderen kunnen engageren door te spreken over wat ze gezien hebben en hoe ze daarbij geraakt werden. Hij onderzoekt drie retorische categorieën die beschikbaar zijn voor het uitdrukken van reacties van de toeschouwer op het verafgelegen lijden van de ander: de categorie van de openlijke veroordeling, die van het sentiment en de esthetische categorie. Oorlog, vernietiging ( gepresenteerd in de media ) en de waarneming daarvan en (vervagende) herinneringen daaraan zijn in formele zin sinds 2005 ( tentoonstelling Jan Van Leeuwen Stichting, serie papiercollages ‘Irak’ ) weer inhoudelijk onderdeel van mijn werk. Sinds 2012 verricht ik dat onderzoek door middel van andere strategieën dan die van de papiercollage. ‘i.d. of a shared cloud’, ‘i.d. of a shared wave’ en ‘i.d. of a shared home’ putten opnieuw uit een massamedium: het internet. ‘i.d. of a shared wave’ [ 1000 beelden ] ontstond mede n.a.v. een documentaire over de Belgische fotograaf Carl De Keyzer n.a.v. zijn fotoboek Moments before the flood. ‘i.d. of a shared home’ [ 1000 beelden ] is de eindversie van ‘the world library art project’ waaraan ik sinds 1996 werk.
6
Terug naar Boltanski. Kunstrecensent Nico Out verwoordde de drie categorieën van Luc Boltanski op een indringende wijze in een recensie over mijn werk in W45, kunstruimte te Goes: In Overvliet zijn werk krijgt vergankelijkheid een extra lading. De vraag is natuurlijk: wat voegt zulk werk toe aan wat ik weet en wie ik ben? Mijn antwoord: een onverwachte invalshoek. Doordat Overvliet mij bijvoorbeeld vijf keer een intens zwarte rookpluim toont, realiseer ik me plotseling dat ik via de atmosfeer direct verbonden ben met wat zich daar afspeelt. Ik adem even anders . . . .** Daarmee sluit Out naadloos aan bij de analyse omtrent de dichotomie ‘medelijden’ versus ‘empathie’ van de filosofe Hannah Arendt. Het handelingsperspectief dat de niet-paternalistische empathie ons geeft, is mede mijn drijfveer voor de serie distant suffering.
* Cambridge Cultural Social Studies ISBN 97-8052-1573-894 ** Kunstkatern ‘in Beeld’ | PZC | 09/11/’14
7
8
werk | tentoonstelling DISTANT SUFFERING
VII | i.d. of a shared cloud VIII | i.d. of a shared wave IX | i.d. of a shared home Afmetingen kasten: 3 x [ h x b x d ] 134 cm. x 49,5 cm. x 71 cm. Materiaal: staal, grenen, Nobo OHP Transparancy Film, dubbelzijdig zuurvrij tape
9
10
11
DISTANT SUFFERING # VII | i.d. of a shared cloud
12
DISTANT SUFFERING # VIII | i.d. of a shared wave
13
DISTANT SUFFERING # IX | i.d. of a shared home
14
15
16
werk | editie selectie DISTANT SUFFERING
VII | i.d. of a shared cloud VIII | i.d. of a shared wave IX | i.d. of a shared home Afmetingen baklijst: Materiaal: Nobo OHP Transparancy Film, dubbelzijdig zuurvrij tape Oplage: 7 stuks + 3 A.P. € 65,- per stuk | genummerd en gesigneerd
17
18
19
20
werk | legenda’s selectie DISTANT SUFFERING
VII | i.d. of a shared cloud VIII | i.d. of a shared wave IX | i.d. of a shared home
21
DISTANT SUFFERING
VII | i.d. of a shared cloud Werk 1000 beelden van ontploffingen en vakantiewolken op 50 sheets Codes in beeld geprint: Unieke plaatsbepaling van de militaire open source site http://www.geographic.org/geographic_names/
-2542538 | -3495143 | 37SCV1973385798
22
DISTANT SUFFERING
VIII | i.d. of a shared wave Werk 1000 beelden van golven op 50 sheets Codes in beeld statistieken Global Warming op 50 sheets
23
DISTANT SUFFERING
IX | i.d. of a shared home Werk 1000 beelden van vernietigde huizen uit alle tijden op 50 sheets Plattegronden in het beeld op 50 sheets op mijn verzoek in 1996 aan mij toegestuurde plattegronden door en van 72 nationale bibliotheken voor The World Library Art Project
24
25
Giel Louws | korte inleiding 26
Distant Suffering, leed ergens anders. Een van de grote neveneffecten van onze informatiemaatschappij is dat we overspoeld worden door beelden en informatie over het lijden van medemensen over de hele wereld. Om deze hoeveelheid aan beelden te kunnen verwerken hebben we veel beschermingsmechanismes opgebouwd. EĂŠn kant van dit mechanisme is ontwijken of wegkijken, de andere zijde is cynisme. De serie Distant Suffering van Hans Overvliet gaat daar dwars doorheen. In een symbolisch drieluik van lucht, water en vuur worden we in aanraking gebracht met leed op afstand. Niet alleen in de zin dat het ver van ons bed is, maar er wordt ook gepaste afstand bewaard tot het onderwerp. Drie maal duizend beelden uit de media, die beschikbaar zijn voor iedereen. In I.D. of a Shared Cloud zien we met ons artistiek oog duizend Hollandse romantische luchten, maar met onze buik weten we dat we naar ontploffingen kijken. Een subtiele tekst in het beeld gezet verwijst door een in militaire kringen gebruikte identificatie naar de plek van het onheil. In I.D. of a Shared Wave zien we duizend golven, weer denken we aan romantische zeegezichten, aan vakantie of aan surfers. Door de grafieken die door deze golven zijn verweven zien we dat we ook hier verder moeten denken. Bij nadere verdieping in de serie weten we dat we naar een stijgende zeespiegel kijken, aangeduid door grafieken die de golven verbinden met de statistiek van rijzend water in verschillende plekken op de wereldkaart. Bij I.D. of a Shared Home zien we duizend ruĂŻnes, en als we in de romantische beeldspraak blijven denken zouden 19e-eeuwse follies hier bij aansluiten. Maar we weten ondertussen dat hier niemand wordt gefopt, dit is de werkelijkheid in zijn wreedste vorm. Toch gloort er ook een sprankje hoop; deze huizen worden gelaagd met een plattegrond van een nationale bibliotheek. Een plattegrond doet me niet alleen aan heelheid denken, ook het idee van het verzamelen en bewaren van kennis geeft iets van hoop voor leren. Deze gedachte is wat mij betreft een van de basisbeginselen van dit werk. Giel Louws 27
colofon | dank aan
28
Evenement Website Periode Dank aan
KunstbiĂŤnnale Amersfoort Vreemde Gasten www.vreemdegastenamersfoort.nl 1 & 2 oktober 2016 Stichting Kunst In Amersfoort de Werkgroep Vreemde Gasten: Aad van der Werf | Alie van de Wolfshaar, Andrea Scharroo | Annemiek van den Bedem | Jacques Vink | Joep Houben, Judith Nijskens | Lia Everhardus Trudi Willenborg.
Deze uitwerking van distant suffering werd mede mogelijk gemaakt door financiĂŤle ondersteuning van de S.B.K.M. | Middelburg Speciale dank aan Giel Louws | Willy van Houtum | Robbert Jan Swiers & Dani Ploeger; mensen met wie wederkerigheid altijd onderdeel is van het (kunst)discours.
29
DISTANT SUFFERING
VII | i.d. of a shared cloud VIII | i.d. of a shared wave IX | i.d. of a shared home
vreemde gasten | amersfoort 1 & 2 oktober 2016
www.hansovervliet.com curiositas@zeelandnet.nl
30