kunst is geen spiegel voor de samenleving, maar een hamer waarmee ze vorm kan krijgen.
Vladimir Mayakovski
art is not a mirror for society, but a hammer with which it can take shape.
Voor mijn Gazaanse vriend Myuez Ahmed
For my Gazan friend Myez Ahmed
SAFE ZONE
stickers in de publieke ruimte
SAFE ZONE
wat eigen gedachten, gevolgd door een min of meer geleende tekst
"De kern van mijn werk is het aanvechten van de eigendomsclaims die deze (multinationale - ho ) bedrijven maken.
Persoonlijke informatie is de gestolen schat, surveillance is de vluchtauto, en het hele economische bouwwerk verspreid over deze industrie berust op een in wezen onwettig fundament."
Shoshana Zuboff
Over het tijdperk van surveillancekapitalisme
Het boek van Shoshana Zuboff, The Age of Surveillance Capitalism, liet me nogal verbijsterd achter.
Haar pleidooi voor een de burger beschermende wetgeving gaat in Nederland totaal de andere kant op. Zie bijvoorbeeld Kees
Verhoeven - meervoudig ict-politicus van het jaar: 'Je kunt je afvragen of deze wetten (m.b.t. de bescherming van burgergegevens h.o.) passen binnen het raamwerk van de Nederlandse grondwet.'
Ik "gebruik" Zuboff in de volgende pagina's vanwege de kracht, intelligentie en tegelijkertijd eenvoud van haar betoog. Maar ook omdat ze de basis en de context geeft voor een toekomst, zoals iemand als Yuval Noah Harari die voorspelt.
Harari gelooft dat biometrische controle, verregaande toepassing van kunstmatige intelligentie (AI) en machine learning zullen leiden tot de volledige controle van mensen door bedrijven en overheden. In dit "dataïstische" wereldbeeld is het universum een stroom gegevens en zijn mensen biochemische algoritmen die
sche algoritmen die deel uitmaken van een allesomvattend gegevensverwerkend systeem dat hen aanstuurt. Met als resultaat dat degenen die de wereld in de eenentwintigste eeuw zullen beheersen, degenen zijn die de gegevens zullen beheersen.
Het Bentham-panopticum van de 20e eeuw, helemaal opnieuw geïnstalleerd . . .
Als beeldend kunstenaar neem ik met SAFE ZONE de openbare ruimte (opnieuw) als mijn werkterrein. De sticker SAFE ZONE
labeltdeambiguïteitvandieopenbareruimte: aan de ene kant "kan niemand zich verbergen voor camera's, dataprofilering en gezichtsherkenningssoftware."
Met als bijkomend bijproduct dat al mijn handelingen in SAFE ZONE voor altijd worden geregistreerd en bewaard, omdat de databases mijn recht op vergetelheid ontkennen. Tegelijkertijd ontsnapt SAFE ZONE aan die camera's omdat er nog steeds een paar plaatsen is waar er geen zijn. Afgezien van een toevallige satelliet hier en daar.
Tijdens het Brainwash Weekend: Tomorrow’s Economy sprak de filosoof Haroon Sheikh met Shoshana Zuboff over het nieuwe tijdperk van het surveillancekapitalisme.
Nu hebben we nog de macht om over onze eigen toekomst te beslissen. Binnenkort zal het te laat zijn, waarschuwt Harvard professor en sociaal psycholoog Shoshana Zuboff. Dan zal het surveillancekapitalisme uitgroeien tot een ongekende macht door de verdere uitbuiting en controle van ons gedrag.
Zuboff: "Het kapitalisme heeft zich door de eeuwen heen ontwikkeld door dingen van buiten de markteconomie binnen te halen.
Zo maakte het industriële kapitalisme de natuur onderdeel van de markteconomie door de natuur eerst te veranderen in land en daarna in onroerend goed. Dingen die gekocht en verkocht kunnen worden. In de 21e eeuw dachten economen dat het kapitalisme zich niet verder zou kunnen uitbreiden omdat alles waar handelswaar van gemaakt kon worden, al in de handel
van gemaakt kon worden, al tot handelswaar was gemaakt. Tot de komst van Silicon Valley en de internetbedrijven.
Met de internetzeepbel in 2000 was het gevoel van nood en crisis hoog en briljante mensen met start-ups zochten wanhopig naar manieren om met hun bedrijfjes overeind te blijven in de kapitalistische markt.
Ze hadden koopwaar nodig om winst te maken. Google ontdekte dat persoonlijke informatie de nieuwe handelswaar kon worden. Onze persoonlijke informatie werd van ons privéleven naar een nieuwe markt gesleept waar het geproduceerd, verkocht en gekocht kon worden.
Zo werd het surveillancekapitalisme geboren. Het bevat elementen van het traditionele kapitalisme: privé-eigendom en de behoefte aan economische groei, winst en markthandel. De stelling is dat deze elementen niet kunnen werken zonder de sociale relaties en technologieën van surveillance.
Verborgen methoden van gegevensverzameling besluipen onze privé-ervaringen en vormen een bron van ruw materiaal om te vertalen naar gedragsgegevens.
Het bijzondere aan deze snelle en geheime operatie is dat de gedragsgegevens die uit ons privéleven worden gehaald, onmiddellijk worden opgeëist als privé-eigendom en corporate eigendom. Het is verschrikkelijk omdat het zo goed voor ons verborgen blijft."
"Surveillancekapitalisme is geen technologie. Gegevens zijn niet onze vijand, ze zijn onze vriend, maar ze moeten ons dienen en niet andersom. Het probleem is een economische logica die fundamenteel antidemocratisch is en die het digitale en de gegevens die het voortbrengt heeft gehackt om zijn eigen doelen te bereiken.
"We verwachtten dat dit de gouden eeuw van de democratisering van kennis zou zijn, maar door de economische noodzaak van data-extractie creëren techbedrijven sociale ongelijkheid. Er is een grote concentratie van kennis over mensen in het domein van surveillancekapitalisme. Er is een groeiende kloof tussen wat ik kan weten en wat er over mij te weten kan komen."
"De sporen die we onbewust achterlaten, of met andere woorden de gedragssignalen die we buiten ons bewustzijn afgeven, worden omgezet in data. Van daaruit worden gedragsvoorspellingen gedaan over wat we in de toekomst zullen doen.
Deze bedrijven zijn niet geïnteresseerd in ons leven en onze problemen, maar alleen in het voorspellen van ons gedrag zodat ze dat kunnen verkopen aan hun klanten.
Het surveillancekapitalisme is de afgelopen twintig jaar tot bloei gekomen en misleidt ons met de mantra dat dit nu eenmaal de manier is waarop gegevens, zoekopdrachtmachienes sociale media werken. Get over it, krijgen we te horen, en dus worden we machienes sociale media werken. Get over it, krijgen we te horen, en dus worden we geïntimideerd en monddood gemaakt."
Daarom worden alle gegevens die ze verzamelen niet gebruikt om ons leven te verbeteren, om onze problemen op te lossen, maar om voorspellende producten te maken. Wat we nu nodig hebben is de wet, als in "nieuwe wetgeving"; de dagen van zelfregulering zijn voorbij. We hebben het nu over epistemische rechten - dat wil zeggen, alles wat te maken heeft met kennis - die worden opgeëist als bedrijfseigendom. We moeten ze terugvorderen voor onszelf en onze samenlevingen. Wij
moeten degenen zijn die bepalen welke gegevens worden gedeeld en met welk doel, en wat privé moet blijven.
Privacyiseengevolg, geenoorzaak.Hetkan alleen bestaan als we het recht om te weten in de wet vastleggen en vervolgens het wettelijkekadercreërendat daarop toeziet. In het huis van de democratie moeten rechten en wetten leven."
Wat boeken als deze ook laten zien is dat de duistere kanten van grote bedrijven geen onfortuinlijke ontsporingen zijn, maar juist essentieel zijn voor hun bedrijfsmodel.
In deze context wil ik wat kritiek met u delen: volgens Morozov is de echte vraag waarom we bedrijven überhaupt een grote rol hebben gegeven in het verzamelen, beheren en verspreiden van informatie.
"Moeten we ons niet afvragen waarom onze informatiebehoeften vanaf de jaren '90 niet langer werden vervuld door openbare instellingen - bibliotheken, universiteiten of het postkantoor - maar door bedrijven?"
Morozov stelt dat Zuboff de mogelijkheid openhoudt dat er heilzamere versies van het kapitalisme bestaan. Voor denkers als Morozov is het kapitalisme zelf het probleem en is ongebreidelde bewaking het zoveelste verkeerde resultaat.
SAFE ZONE some thoughts of my own, followed by a more-or-less borrowed text
"The core of my work is challenging the property claims these (multinational - ho ) companies make. Personal information is the stolen treasure, surveillance is the getaway vehicle, and the entire economic edifice spread across the industry rests on an essentially illegitimate foundation."
Shoshana Zuboff
On The Age of Surveillance Capitalism
Shoshana Zuboff's book, The Age of Surveillance Capitalism, left me rather crushed. Her plea for citizen-protective legislation goes totally the other way in the Netherlands. For example, Kees Verhoeven - multiple times ict-politician: 'You can ask yourself whether these laws (regarding the protection of citizens' data H.O.) fit within the framwork of the Dutch constitution.'
I "use" Zuboff in the following pages because of the strength, intelligence and at the same time simplicity of her argument. But also because she gives the basis and the context to the future like some one as Yuval Noah Harari predicts. Harari believes that biometric monitoring, far-reaching application of artificial intelligence (AI) and machine learning will lead to the complete control of people by corporations and governments. In this "dataist" worldview, the universe is a stream of data and people are biochemical algorithms that are part of an all-encompassing dataprocessing system
are part of an all-encompassing dataprocessing system that directs them.
Resulting in “Those who will control the world in the twenty-first century are those who will control data.” The 20th century
Bentham panopticon all over again . . .
So, as a visual artist, with SAFE ZONE I take public space (again) as my field of work, as my studio as it were. The sticker SAFE ZONE labels the ambiguity of that public space: on the one hand “No one can hide from hidden came-ras, data profiling and facial recognition software.”
With the additional by-product that all my actions of SAFE ZONE are recorded and kept in perpetuity, because the data-bases deny my right to oblivion.
At the same time, SAFE ZONE eludes cameras because there are still a few places where there aren't. Barring an accidental satellite here and there.
At Brainwash Weekend: Tomorrow’s Economy, philosopher Haroon Sheikh spoke with Shoshana Zuboff about the new era of surveillance capitalism.
Now we still have the power to decide our own future. Soon it will be too late, warns Harvard professor and social psychologist Shoshana Zuboff. Then surveillance capitalism will evolve into unprecedented power through the further exploitation and control of our behavior.
Zuboff: "Capitalism has developed over the centuries by bringing in things from outside the market economy. For example, industrial capitalism made nature part of the market by turning nature first into land and then real estate. Things that can be bought and sold.
In the 21st century, economists thought that capitalism would not be able to expand further because everything that could be made into a commodity had
made into a commodity had already been incorporated by now. Until the advent of Silicon Valley and the Internet companies. With the Internet bubble in 2000, the sense of need and crisis was high, and brilliant people with start-ups were desperately looking for ways to keep up with their small businesses in the capitalist market. They needed merchandise to make a profit. Google discovered that personal information could become the new commodity. Our personal information was dragged from our private lives into a new market where it could be produced, sold and bought.
Thus, surveillance capitalism was born. It contains elements of traditional capitalism: private property, and the need for economic growth, profit and market trade. The contention is that these elements cannot work without the social relationships and technologies of surveillance.
Hidden methods of data collection stalk our private experiences, providing a source of raw material to translate into be-havioral data.
engines and social media work. Get over it, we are told, and so we are intimidated and silenced.”
What is extraordinary about this swift and secret operation is that the behavioral data extracted from our private lives is immediately claimed as private property and corporate property. It is appalling because it is so well hidden from us."
“Surveillance capitalism is not technology. Data is not our enemy, it is our friend, but it should serve us and not the other way around. The problem is an economic logic that is fundamentally anti-democratic, and has hacked the digital and the data it produces to achieve its own ends.
Surveillance capitalism has blossomed over the past two decades, misleading us with the mantra that this is just how data, search engines and social media work. Get over it, we are told, and so we are
“We expected this to be the golden age of the democratization of knowledge, but through the economic imperative of data extraction, tech companies are creating soci-al inequality. There is a great concentration of knowledge about people in the realm of surveillance capitalism. There is a growing gap between what I can know, and what can be found out about me.”
“The traces we leave unconsciously, or in other words the behavioral signals we give off outside our awareness, are turned into data. Fromthere, behavioral predictions are made about what we will do in the future. These companies are not interested in our lives and our problems, but only in predicting our behavior so they can sell it to their customers.
customers. That is why all the data they collect is not used to improve our lives, to solve our problems, but to make prediction products. What we need now is the law, as in "new legislation"; the days of self-regulation are over. We are now talking about epistemic rights - that is, everything to do with knowledge - claimed as corporate property. We must reclaim them for us and our societies. We must be the ones who determine what data is shared and for what purpose, and what should remain private.
Privacy is a consequence, not a cause. It can only exist if we enshrine the right to know in law, and then create the legal framework that oversees it. In the house of democracy, rights and laws must live."
What books like this also show is that dark sides of large corporations are not unfortunate derailments, but quite essential to their business model.
In this context, I want to share some criticism: according to f.i. Morozov, the real ques-tion is why we gave corporations a major role in collecting, managing and disseminating information in the first place.
“Shouldn't we ask why, starting in the 1990s, our information needs were no longer met by public institutions - libraries, universities, or the post office - but by corporations?” Morozov states that Zuboff is keeping open the possibility that there are more salutary versions of capitalism. For thinkers like Morozov, capitalism itself is the problem, and unbridled surveillance is yet another wrong outcome.
plaatsen&data places&dates
1. Middelburg |,2024 | ruimteCAESUUR
2. Vlissingen |, 2024 | kunstwerkplaats KipVis
3. Westkapelle | 2024 | Vuurtoren 4.
5. Middelburg |,2024 | ruimteCAESUUR
6. Vlissingen |, 2024 | kunstwerkplaats KipVis
7. Westkapelle | 2024 | Vuurtoren
8.
Martha Jager, curator Vleeshal in Middelburg over het oeuvre: De toewijding aan kunst als relationeel werkwoord staat centraal in Overvliets’ werk. Aan de ene kant is de balans tussen poëzie en kritiek bijzonder, zodat het werk nooit bitter of belerend wordt, terwijl tegelijkertijdde dialoog met de kijker actief in stand wordt gehouden. Het is een tedere vorm van activisme die ontroert en aanzet tot actie, maar ook voortdurend de rol van kunst ter discussie stelt.
statement
Sinds 2013 onderzoekt de Nederlandse kunstenaar Hans Overvliet (Leiden, 1952) door middel van de doorlopende kunstserie distant suffering de rol van de media in hun representatie van (militair) geweld. Dit, in de context van thema's als perceptie, geheugen en identiteitsvorming.
Overvliet maakt gebruik van uiteenlopende media, symbolen en codes en brengt tegenstellingen als schoonheid en geweld, verfijning en wreedheid, het sublieme en het vulgaire samen.
Aspecten van macht, politiek, uitsluiting, censuur en de verbinding tussen kunstenaar, kunstwerk en kijker infiltreren in zijn veelzijdige conceptuele oeuvre.
Als verslaggever was Overvliet ooggetuige van de gebeurtenissen in het MiddenOosten in de jaren tachtig. Natuurlijk resoneren deze ervaringen in distant suffering.
Elementen van het distant suffering werden tentoongesteld in Nederland, België, Paki-stan, Engeland, Frankrijk, Italië, Tsjechië, Denemarken, Duitsland, Libanon, de V.S. en Zweden.
Naast zijn werk is hij, samen met zijn vrouw Willy van Houtum, oprichter en dagelijks beheerder van ruimteCAESUUR, de 29 jaar oude ruimte voor hedendaagse kunst in Middelburg in de provincie Zeeland.
Martha Jager, curator Vleeshal in Middelburg about the oeuvre: The dedication to art as a relational verb is central to Overvliet's work. On the one hand, the balance between poetry and criticism is special, so that the work never becomes bitter or pedantic, while at the same time the dialogue with the viewer is actively maintained.
It is a tender form of activism that moves and urges action and also continuously questions the role of art.
statement
Since 2013, by means of the ongoing art-series distant suffering, the Dutch artist Hans Overvliet (Leiden, 1952) investigates the role of the media in their representation of (military) violence. This, in the context of themes as perception, memory and identity formation. Overvliet uses a various range of media, symbols and codes, bringing together dichotomies like beauty and violence, refinement and brutality, the sublime and the vulgar.
Aspects of power, politics, exclusion, censorship and the connection between artist, artwork and viewer infiltrate his multifaceted conceptual oeuvre. As a reporter, Overvliet was an eyewitness to the events in the Middle East during the 1980s. Of course these experiences resonate in distant suffering.
Elements of distant suffering were exhibited in the Netherlands, Belgium, Pakistan, England, France, Italy, the Czech Republic, Denmark, Germany, Lebanon, the U.S.A. and Sweden.
Next to his art-work he is, together with his wife Willy van Houtum, the founder and every day guardian of ruimteCAESUUR, the 29-year old space for contemporary art in Middelburg in the province of Zeeland.
www.curiositas@zeelandnet.nl