Molo no 01/2013 by cann as

no 01/2013

innhold

3 m o lo

u tg i t t av

4 F o l k e ta l s v i nn a r på S ø r e S u nn m ø r e

Herøy Næringsforum

6 M a r i t i m s o m m a r f e s t i va l 7 M a k r e l l o g p i r f e s t i va l

A N SVARLIG REDAKTØR

8 H av ya r d c u p av d e i s to r e i n o r d v e s t

Karl Petter Sortehaug

9 K u n s toa s e n i s e n t r u m 1 0 På t u r i øy r i k e t

JOUR N ALIST

1 3 B åt p l a s s e i n m e nn e s k e r e t t i h av ga p e t

Jann Flatval

1 4 K r e m e n av s u nn m ø r s k s k j e r ga r d 1 5 F rå f e r i e h u s t i l f e r i e l e i l e g h e i t e r

GRAFISK DESIG N

1 6 Byg da l i t t u ta n o m d e t va n l e g e

CANN AS

18 Sogespel , museum og rekreasjon 2 2 N y e at t ra k s j o n a r på R u n d e

Trykk

2 4 H ot e l l o g b a d e l a n d s ka p e r n y o pt i m i s m e

Schibsted Trykk AS

2 6 S i m u l ato r s e n t e r e t e i t g e n i t r e k k f o r h ot e l l e t 2 8 E i t s to r t n æ r i n g s l i v s ly f t

F o r s i d e f oto

3 0 H e i l e S u nn m ø r e s i t t b a d e l a n d

Jann Flatval

3 2 F o r s ka ra n e m å m e i r u t i d i s t r i k ta 3 3 S a m l a r n y k u nn s ka p o m h av s t rau m a n e 3 4 D e t h a n d l a r o m å ta h e i l e r e g i o n e n i b r u k 3 6 H e r øy k u lt u r s k u l e s n a r t 4 0 å r ! 3 7 FOLKEHELSE I KVART EIT KLI P P ! 3 8 - Fa n ta s t i s k å v e r e u n g i H e r øy

visit fosnavaag Herøy Næringsforum Postboks 69 6099 Fosnavåg www.visitfosnavaag.no

Dei fleste har vel fått med seg kva Herøy Det er også næringslivet ein har å takke står for i fiskeri og offshoresamanheng. for satsinga som no skjer i Fosnavåg med Satsinga til offshore- og fiskebåtreiarane bygging av hotell og badeland med ein har gjort Fosnavåg og Herøy vide kjend og samla kostnad på næare ein halv milliard resultert i at Fosnavåg er kåra til Norges kroner som dei berande prosjekta. Denne fremste næringsby to av dei tre siste åra .

storsatsinga skaper optimisme og vil

vere ei utruleg viktig vitamininnsprøyting med positive ringverknader til heile lokalsamfunnet i Herøy.

Mykje hadde vore annleis i kommunen i dag om ikkje det var for aktiviteten, arbeidsplassane og skatteinntektene som næringslivet genererer.

Likevel er det på langt nær alt i Herøy som dreiar seg om olje eller fisk. Også på mange andre område er kommunen inne i ei rivande utvikling med stor etableringslyst og folketalsvekst.

For eksisterande og nye innbyggjarar kan Herøy kommune tilby moderne barnehagar og gode skular, eit breidt spekter av ungdomsaktivitetar og gode velferdstilbod for folk i alle aldrar. Kåringa av Herøy til årets ungdomskommune i Møre og Romsdal i 2012 var ei fjør i hatten for ungdomsrådet og

dei

ansvarlege

for

ungdomsarbeidet

kommunen.

Moloeffekten av alt dette gjer det trygt å vekse opp og godt å bli gammal i Herøy.

Karl Petter Sortehaug Ansvarlig redaktør

Tekst: Jann Flatval

Folketalsvinnar på Søre Sunnmøre

– Nei, det har vore ei bevisst satsing, og eg vil gi ros til dei ulike utbyggjarane

Trass i det overorndna byråkratiet så skjer det likevel mykje på området. Ord-

som har vore til stor hjelp med å avvikle bustadmangelen i Herøy. Vi kan likevel

føraren tenkjer i den samanhengen ikkje minst på Dragsund, som har vist seg å

ikkje kvile på laurbæra, for med den veksten vi no opplever så melder det seg

vere eit svært attraktivt område med si lokalisering midt mellom 2-3 sterke ar-

stadig nye behov på bustadområdet, seier Goksøyr.

beidsmarknader. Han vil òg peike på måten Kvalsund no framstår som eit vekstområde, og vil nytte høvet til å rose den innsatsen det lokale utviklingsselskapet

På rett veg

har lagt ned for å skape vekst i bygda. Eit knallgodt arbeid som gir gode resultat.

Dei siste 2-3 åra har Herøy framstått som folketalsvinnaren på Søre Sunnmøre.

Leine har også eit vidare utbyggingspotensiale med plass til mange nye bustad-

Mange trudde det hadde rabla for ord- Frå å liggje og vippe rundt 8350 inn-

er. Her opplever kommunen at tomtene blir opptekne berre få veker etter at dei

føraren då han lanserte visjonen om ein byggjarar over ei rad med år, har

er lagde ut for sal.

folketalsvekst i Herøy til 10.000 innan folketalsutviklinga i Herøy vist ein

– Myklebuståsen er eit anna område som kan gi sårt tiltrengde tomter i gang-

år 2020. Men med 8850 herøyværingar jamt stigande trend dei siste åra med

avstand til viktige funksjonar som daglegvarebutikkar, barnehagar, apotek, NAV

ved siste årsskiftet kan Arnulf Goksøyr ein årleg vekst på rundt hundre i snitt.

og andre offentlege tilbod. Men også her gjenstår det avklaringar frå fylkes-

konstatere at ein er komne godt i veg. Ordføraren har imidlertid ikkje noko

mannen, påpeikar Goksøyr.

Det er særleg dei siste 2-3 åra at folke- tru på at det skal stoppe her med all talsveksten i Herøy har skote fart. Men den spennande og vekststimulerande

I kommuneplanarbeidet som kommunen no er igang med blir det sett på mange

veksten har ikkje kome av seg sjølv.

område for utvikling av nye bustadareal. Ein grundig planprosess resulterte i

satsinga ein no er vitne til i kommunen.

mange innspel og forslag frå folk rundt om i kommunen. Desse dreiar seg ikkje – Konsekvensen av det eg sa i 2007 var at vi måtte tenkje vekst, og ikkje minst

berre om bustadsatsing, men politikarane ser også på fleire område der det kan

tenkje smart, for at den visjonære målsettinga ikkje skulle strande i mangel på

vere aktuelt å satse på hyttebygging både i ytre og indre delar av kommunen.

bustader. Vi trengde rundt 45 nye bustader i året, og det er dette eg som ordførar har lagt til grunn for kommunen si offensive satsing på klargjering av nye bustadområde, slår Goksøyr fast.

Uhyre krevjande Ordføraren meiner det er rett å sjå folketalsveksten i Herøy som eit resultat av iherdig jobbing med å leggje til rette for ekspansive utbyggjarar. Men klargjering for nye bustadfelt er eit uhyre tidkrevjande arbeid. Ikkje fyrst og fremst på grunn av interessekonflikter som oppstår lokalt, men i all hovudsak er det regelverket - og fylkesmannsembetet sin iver etter å øve skjøn i tillegg - som bremsar på farten. Goksøyr skulle difor ønskje at fylkesmannen hadde lovverket som ei ramme for utøving av myndet sitt, og heldt seg til det.

Skisse av Myklebuståsen bustadfelt.

At det motsette faktisk er tilfelle finst det nok av døme på i Herøy. Eitt godt døme i så måte er Indre Bergsøy som kommunen satsa stort på, men som har stått i

Nye bydelar

stampe no i fleire år. Her har Riksantikvaren kome med så mange motsegner at

Å vere visjonær dreiar seg ifylgje ordføraren fyrst og fremst om å sjå med nye

ein ifylgje ordføraren kan bli svimmel av mindre.

auge på ting, og stadig vere på leiting etter synergieffektar. Slik ein mellom anna

– Det vil nok kanskje føre fram til slutt, men det tek så utruleg lang tid. Og når

har gjort med å nytte overskotsmasse frå hotelltomta til å fylle ut sjøareal til ein

utolmodige herøyværingar meiner 5-6 år er for lang tid å vente på at ein reguler-

ny bydel på Vågsholmen i Fosnavåg. Denne nye bydelen vil ha kapasitet til 4-500

ingsplan skal bli ferdig, så er det noko eg vil slutte meg til, seier Goksøyr.

menneske. Stein frå badelandutbygginga går mellom anna til å skape nytt land i

ytre Fosnavåg mot Holmefjorden, og når bygginga av innfartsvegtunnelen kjem

Ordførar Goksøyr føler at han med visjonen har griedd å engasjere mykje folk

igang blir det enda meir stein å byggje land med.

i tankearbeidet, og det har igjen utløyst mykje kreativitet i lokalbefolkinga og

– Det vi vidare satsar på, er at vi med hjelp av eksterne midlar skal kunne lyse ut

gitt poaitive resultat på fleire område. Folketalet veks i fint tempo, men 2020

ein arkitektkonkurranse for korleis dei nye landområda mot Holmefjorden kan

kjem fort!

utviklast. Ei visjonær vinkling vil her vere å sjå heile området frå Esso-kaia og

– Det vil ikkje vere noko nederlag for meg om vi «berre» er 9700 herøyværingar

vestover mot Igesund i samanheng. Her ser eg føre meg at det kan kome både

i 2020. Ei slik utvikling vil vere kjempeflott, avrundar Goksøyr.

leilegheiter og kjøpesenter, og for den del også ny sjukeheim. Dermed kan vi ein dag få oppleve at Meny-butikken har blitt liggjande midt i byen i staden for i dag heilt ved sjøkanten. Ein strålande måte å gjere det på, seier Goksøyr.

Ein folketalsvekst på rundt hundre i snitt dei siste åra, er ordførar Arnulf Goksøyr godt fornøgd med. Foto: Jann Flatval

Tekst: Jann Flatval

Maritim sommarfestival folkefesten i Fosnavåg

Tradisjonen tru er fyrste festivalkvelden ungdomane sin kveld. Denne gongen kan dei unge sjå fram til å få møte kjende fjes frå populære TV-program som Norske talenter, Idol og The Voice. Rapparane Michael Kildal og Chris Masters er namn å slå i bordet med, og på gratiskonserten stiller også Vegard og Bård Frå 13. til 16. juni er det igjen duka for Leite. Medan Vegard var berre ein plass Maritim sommarfestval i Fosnavåg.

frå å vinne Idol 2011, er onkel Bård

Arrangørane lovar nok ei knallgod helg mest kjend som deltakar i The Voice. med alt som festivalen har for vane å Saman med desse rikskjendisane vil by på av underhaldning for folk i alle også mange lokale artistar delta på aldrar og eit yrande folkeliv i sentrum gratiskonserten som Herøy ungdomsav Fosnavåg.

råd står ansvarleg for.

Trekkplasteret for dei meir tilårskomne er denne gongen alle danseglade nordmenn sine favorittar, nemleg Ole Ivars, som mange har venta på skal kome til Fosnavåg. No kjem dei endeleg, og dermed er det duka for nokre heidundrande dansetimar fredag kveld. Men dansefoten får ikkje kvile med det. Laurdag kveld er det den lokale dansegruppa Garasch som entrar scena saman med Torgeir og Kjendisane.

Det store høgdepunktet for dei minste blir heilt sikkert å få møte Apa, Elfie og Ted på Vennebyen sitt show laurdag. Sommarfestivalen blir som vanleg avslutta med stor friluftsgudsteneste på søndag, eit populært tiltak som Den norske kyrkja, Herøy Frikyrkje og Sion samarbeider om.

Maritim Sommarfestival har blitt ein stor og godt etablert festival på Sunnmøre. Festivalen bidreg til å skape identitet, og gir kystbyen ei god atmosfære som fleire tusen besøkande deltek på kvart år. Festivalhelga i juni er også sommarens store båthelg i Fosnavåg. Då er det trongt om plassen ved gjestebryggene i Fosnavåg.

Tekst: Jann Flatval

Makrell og pirfestival

Fyrste helga i september er det klart for ny makrellfestival i Fosnavåg. I fylgje festivalsjef Karl Petter Sortehaug er makrellfestivalen resultatet av ein ide om å heidre eit fiskeslag som har betydd mykje for Herøy, samt å setje fokus på mat basert på råstoff frå havet. Under festivalen blir det, i tillegg til sjølve fisken, sett fokus på båtane og utstyret – Vi valde å satse på makrellen då det som blir nytta til å ta opp dei store verdiane er eit fiskeslag det ikkje har vore gjort som det årlege makrellfisket representerer for så mykje stas på tidlegare, seier han.

herøysamfunnet, som ein viktig ressurs både for ringnotflåten og armadaen av sjarkar som

driv dorging når makrellen på høgste sommaren kjem innunder land. Eit fiske som er framleis i sving når festivalen går av stabel og som set sitt tydelege preg på hamnebildet i Fosnavåg.

Fiskerikonseransen er det tredje viktige festivalelementet, i tillegg til mat og utstyr, og det heile blir toppa med underhaldning av kjende artistar i løpet av festivalhelga. Utstyrsmessa er rekna for å ha eit betydeleg utviklingspotensiale med tanke på den store pågangen ein kvart år registrerer både frå nord og sør, der folk og firma ønskjer å kome til Fosnavåg og profilere seg på utstyr og mat. Til denne tid har plassmangel lagt sterke begrensingar på messedelen av arrangementet, men med nye hotell- og konferansefasilitetar opnar det seg nye mulegheiter i denne samanhengen.

Makrellfestivalen blir arrangert med Herøy fiskarlag, Fosnavåg shippingklubb og Bergsøy IL Fotball som nære samarbeidspartnarar. Sistnemnde som ansvarleg for utstyrsmessa. Dei to andre som konferansearrangørar, og det høge nivået på den faglege delen av messa har gjort makrellfestivalen istand til å trekkje til seg toppar frå såvel fiskeriforvalting som salsorganisasjonar og næringsutøvarar i vid forstand. Makrellkrigen mellom Norge og Færøyane er døme på høgaktuelle tema som er tekne opp på konferansen.

Makrellfestivalen 2013 vil, som dei tre føregåande arrangementa, også ha sin eigen Pirfestival for ungdom med Herøy ungdomsråd som arrangør. Pirfestivalen kom istand som eit resultat av at ein ville prøve å lage til eit rusfritt tilbod for dei unge. I så måte må ein kunne slå fast at Pirfestivalen så avgjort har svara til forventingane. Takk vere eit velvillig næringsliv, er all underhaldning og aktivitetar elles gratis for deltakarane på Pirfestivalen. Pirfestivalen har utvikla seg til å bli ein av dei viktigaste ungdomsfestivalane på Sunnmøre, og var også ein av hovudgrunnane til at Herøy i fjor blei kåra til årets ungdomskommune i Møre og Romsdal. – Her er nulltoleranse i forhold til rus, og eg synest det er heilt fantastisk å vere vitne til denne årlege samlinga av 4-500 ungdomar i eit totalt rusfritt miljø, seier Sortehaug.

Mykje godt å smake på under makrellfestivalen

Tekst: Jann Flatval

Havyard cup av dei store i nordvest

Sidan starten for få år sidan har Havyard cup etablert seg som eit av dei store

I fjor passerte cupen over 110 påmelde lag med til saman meir enn tusen aktive

idrettsarrangementa for barn og unge på Nordvestlandet. Fotballturneringa er

jenter og gutar i alderen sju til fjorten år. Når ein også tek trenarar, støtte-

eit resultat av Havyard-gruppa sitt ønskje om å gjere Herøy til ein betre stad å bu.

apparat, frivillige foreldre og tilskodarar med i reknestykket, kan talet på personar

Same målsetting for Havila As, som med eit økonomisk bidrag i millionklassen

som var til stades i løpet av ein hektisk turneringsdag summerast til mellom tre

sikra seg retten til stadionnamnet «Havila Stadion Fosnavåg». Dette bidraget var

og fire tusen.

med på å finansiere ei stadionutbygging med kunstgras som dobla kapasiteten til å gjennomføre storturneringar som Havyard cup, og som har gjort det muleg

I tillegg til sjølve fotballturneringa får deltakarane på Havyard cup tilbod om

for Bergsøy IL Fotball å tilby sine mange hundre aktive dei beste treningsfasili-

aktivitetar av ulike slag. På grunn av byggjearbeida ved Sunnmørsbadet As vil

tetane 365 dagar i året.

det populære tilbodet om gratis bading måtte utgå både i år og neste år. Men om alt går etter planen vil cupdeltakarane frå og med 2015 kunne boltre seg i

Utskiftinga av det gamle og nedslitne grasdekket rakk ikkje heilt å bli ferdig til

det største og mest innbydande «badelandet» på Sunnmøre - innimellom slaga

5-årsjubileet for Havyard cup i fjor. I år ligg derimot alt til rette med to kunst-

på fotballbanene rett utfor bassengdøra.

grasanlegg side om side som gir plass til i alt ti baner for 5’ar- og 7’arfotball. Her kan meir enn hundre spelarar vere i sving på same tid, og anlegget har dermed

Det nye klubbhuset vil derimot stå ferdig til bruk allereie til årets cupturnering

kapasitet til å setje nye deltakarrekordar framover.

med nye garderober og fascilitetar for servering i andre etasje.

– Utan sponsorane og det frivillige apparatet i klubben hadde det ikkje vore muleg for oss å gjennomføre eit så stort arrangement som Havyard cup. Difor er det gledeleg å registrere dei mange positive tilbakemeldingane vi får frå deltakande lag. Og når dei fleste kjem tilbake år etter år, har Havyard cup greidd å etablere seg som eit av dei mest attraktive arrangementa i sitt slag på Sunnmøre, seier dagleg leiar Tom Beddari i Bergsøy IL Fotball.

Trass i at det ikkje blir kravd deltakaravgift er støtta frå dei lokale samarbeidspartnarane med på å gi Bergsøy IL Fotball eit fint overskot frå Havyard cup. Dette overskotet går til tiltak som fremjar den aldersbestemte fotballen i klubben med ei fordeling mellom direkte støtte til kvart lag og meir generelle tiltak for aldersbestemt fotball.

Havyard cup 2013 går av stabelen 8. juni.

Tekst: Hege Sørdal

Kunstoasen i sentrum

Galleriet, som i fleire år har halde hus på hjørnet av Rådhusgata og Igesund-

Månadens kunstnar

vegen i Fosnavåg, vart oppstarta «fort og gale» i fylgje innehavarane sjølve. Det

I galleriet er det stadig utskiftingar, nokre produkt vert selde og det kjem opp

gjekk ikkje lenge frå idemyldringa til lokalet var leigd. Innehavarane Eli Vike

nye, og i minigalleriet er det ein ny kunstnar ein gong i månaden. Dei har ganske

Fosnavåg har ikkje dei store kjøpesentera, Nerland og Edith Kvalsund hadde tankar

stor pågang av ulike kunstnarar som ynskjer å stille ut, og galleriet ynskjer å

men kan i staden skilte med ei rekkje nisje- kvar for seg om ein stad å selje produkta

fremje ekte handverk og seriøse utøvarar. Det er eit mål at galleriet har eit breidt

butikkar med utval som der åleine om. Ein sine, Eli sitt strikk og Edith sin keramikk.

utval innan ymse kategoriar, og dei ser at utvalet gjer at folk kjem ganske langt

av desse er Galleri EogE - ein oase for kunst I tillegg til galleridrifta har dei framleis

for å handle akkurat her.

kvar si verksemd, og dei sel sine eigne

I galleriet er det også rom for å få vere kreativ sjølv, mellom anna har Eli hatt

ting i tillegg til produkt frå mange andre kunstnarar. Det er også muleg for kun-

maskinstrikkekurs i lokala, og Edith har planar om målekurs og kosekveldar for

dane å få spesialbestille produkt, som til dømes ein kjole strikka etter dine eigne

venegrupper, kollegaer eller klubbar av ymse slag.

og handtverk i hjartet av Fosnavåg.

mål.

Større og betre lokale Etter sju år i same lokala skal Galleri EogE snart på flyttefot. Frå seinsommaren av blir dei å finne i nye lokale midt i smørauget i Fosnavåg sentrum. – Vi kjem då til å få betre plass generelt og kan utvide minigalleriet. Og så vert det lettare å finne oss for turistane som kjem. Dette gler vi oss til, seier Eli og Edith.

Femti utstillarar Galleri EogE er ikkje berre for langvegsfarande turistar, men har dei fleste kundane sine frå omkringliggande kommunar. Då vi var på besøk var der tilreisande frå ein annan kommune for å kjøpe bilde til utsmykking av eit nybygg. Dei sel gåver til både private og bedrifter, og elles til folk som er ute etter å finne seg noko spesielt til seg sjølv som ikkje ber preg av masseproduksjon. Galleriet har om lag femti faste utstillarar, og produkta spenner vide, frå måleri til glas, strikk, keramikk, saft og smykker for å nemne noko. Dei har flest utstillarar frå Sunnmøre og Møre og Romsdal, men også nokre frå Sogn og Fjordane. I tillegg har galleriet eit godt utval av kunstmålemiddel.

Edith og Eli er snart å finne i nye lokale midt i hjartet av Fosnavåg. Foto Vestlandsnytt.

Galleri EogE har fleire kundar som har funne vegen dit etter anbefalingar frå

Galleri EogE er sjølvsagt også ope berre for å kike innom om du ikkje akkurat

andre, og særskilt måleriavdelinga er godt etablert. Dei har bilde i fleire katego-

er ute etter noko nytt, men berre treng litt kreativt og fargerikt påfyll i ein grå

riar og storleikar, og denne delen av verksemda har vorte større etterkvart og

kvardag. Kanskje vert du likevel så inspirert at du handlar med deg noko av kunst-

gitt mange positive tilbakemeldingar. Det er fleire fordelar med å handle kunst i

målemidla dei fører, slik at du kan prøve deg på eiga hand heime?

eit lokalt galleri. Etter at du har sett deg rundt og bestemt deg for eit bilde du vil ha, kan du ta det med heim med ein gong. Og greier du ikkje heilt å bestemme deg, kan du få låne det med deg heim for å sjå korleis det passar heime med deg sjølv.

Tekst: Jann Flatval Foto frå boka “Frå tare til topp”

På tur i øyriket

Den glade turgåar vil finne mykje å gle seg over i Kort veg frå sjø til fjell i lett

stige over ripa med tursko på beina. Det ferdige resultatet blei ei tur- og kultur-

Herøy. Kanskje ikkje det mest utfordrande terrenget, terreng, eller «Frå tare til

bok for alle som vil oppleve Sørøyane. Oversiktsfoto med innteikna turforslag

rett nok, for dei som helst skal klive fjellvegger og topp». Mulegheiter for slike

gjer det enkelt å orientere seg for folk som ikkje er lokalkjende.

bestige dei høge toppane. Men opplevingar meir turar finst det mange av enn nok for den vanlege turgåar i normalt lett rundt om i øykommunen.

Ein tur til topps på Gurskøya og du kan nyte fri utsikt innover mot Sunnmørsal-

terreng som høver ypparleg for familieturar.

pane. Snu deg 180 grader og du ser rett ut på storhavet.

Kva ein tur i øyriket kan gi

deg av naturopplevingar, er skildra så innbydande i boka med same namn, og

Skulle dei også ha teke med denne største øya, som Herøy deler med nabokom-

med undertittel «Turar og opplevingar på Sørøyane på Sunnmøre». Den rikt

munen Sande, ville det ha sprengt alle rammer for sidetal i ei slik bok. Men også

illustrerte boka er ført i pennen av turkameratane Tore Aarflot og Frode Sætre og

her finst det eit nettverk av stiar, i tillegg til lysløypa på Leikongeidet som er

kan anbefalast på det varmaste.

mykje brukt både sommar som vinter.

Med båten som utgangspunkt har dei farta frå øy til øy og teke avstikkarar på

«Skorpa - den ekslusive turøya»

land. Som dei skriv innleiingsvis var tanken med boka å gi båtfolk eit puff til å

«Å besøkje Skorpa er meir eksklusivt enn å få audiens hjå kongen, då det truleg

er færre som har besøkt Skorpa enn som har hatt audiens», kan ein tenkje første

Stien er lite brukt, ikkje merkt og er svært utydeleg i starten. Når du nærmar deg

gongen ein er på Skorpa. Øya er ikkje lett tilgjengeleg, men når du først har

Klombraneset, vert stien gradvis betre, og forbi neset går stien gradvis lågare

kome deg dit, kan du mellom anna oppleve gammal busetnad, fin natur, fjell-

og dreiar nordover. Du møter vårfjøsen

toppen Keipen, vårfjøsen i Skorpesundet med spanande krigshistorie, villgeiter,

midt ute i sundet. Frå vårfjøsen kan du

og ei sol som går ned langt ute i Norskehavet medan himmelen vert oransje

gå vidare nordover til Grønneset, der

rundt henne. Kan ein ha det betre ein fin sommarkveld?

du får ei fantastisk havutsikt.

Den einaste måten å kome seg til Skorpa på, er med båt, men det er vanskelege

For å besøkje vårfjøsen kan du også gå

ankringsforhold for større fritidsbåtar. Om du ligg med båt på hamna i Kvalsund,

med båt frå sør, frå Flåværleia, og inn i

Fosnavåg eller er på Flåvær, kan du på dagar med godt vêr besøkje øya med

sundet. Du finn stader der det er djupt

gummibåt eller annan småbåt med påhengs.

heilt inntil land, og du finn bolt for landtau like nedanfor vårfjøsen. Så her

Utdrag frå turforslag på Skorpa:

er det mogleg å kaste dregg og kome

Frå busetnaden på sørsida går det sti austover mot Skorpesundet langs fjøra.

seg iland på vindstill dag.

Keipen (431 m.o.h.) er fjerde høgste fjellet i Herøy. Berre Sollia (660 m), Rjåhornet (598 m) og Laupen (558 m), som alle er

«Å besøkje Skorpa er meir eksklusivt

på Gurskøya, er høgre. Keipen slår Storevarden på Nerlandsøya med berre ein meter.

enn å få audiens hjå kongen då det truleg er færre som har besøkt Skorpa

På sti frå busetnaden på Skorpa til toppen av Keipen, er dette ein tur på vel 2 km med ei stigning på 410 høgdemeter. Ver

enn som har hatt audiens»

varsam på toppryggen der det er bratte flog ned mot sjøkanten. frå toppen av Keipen er det ei strålande utsikt i alle himmelretningar, noko som gir deg god oversikt over heile regionen.

Dette var ein smakebit frå eitt av boka sine mange turforslag rundt om på øyane i Herøy. Boka kan kjøpast hos bokhandlarane, Coop eller på nettsida www.kysttur.no.

RUNDE

LEINEHORNET

REMØYA

NERLANDSØY

HORNSETEN IGESUNDHETTA

STOREHORNET IGESUND

LANGESNESET TOFTESTØDA

Foto: Iriss Forlag

TVERRFJELLET

SOLLIDA LEINEBJØRNEN VARDEHEIDA

Båtplass ein menneskerett i havgapet Tekst: Jann Flatval

Lukka er ein båtplass med naust

Den som har båt med båtplass, og att- Her utmed havet er båten så viktig at det påtil eit naust, han vil

det planlagt 75 båtplassar i tilknyting til opptrekk og servicefascilitetar.

alltid ha noko å ha mulegheiter til ein båtplass nærast

å styre med. Mange i Herøy er i denne blir å sjå på som ein menneskerett. Difor

Regionalt småbåtanlegg

heldige situasjonen og kan nyte båt- og er småbåthamna ein heilt naturleg del av

I tillegg er Jensholmen båtlag godt igang med utbygging av Nye Lanternen

sjølivet sine gleder i fulle drag.

Marina i Herøyfjorden. Med god tilgang på stein frå badelandtomta har arbeidet

bygdelivet rundt om i Herøy. Kvar bygd si

hamn er ein regel nesten utan unntak her i øykommunen, og den som tek turen

med den store moloen skote fart den siste tida.

til Herøy forstår fort kvifor det er slik.

Ikkje berre storleiken, men også lokaliseringa, gjer at utbyggjarane satsar på

- Eg må ein tur nedpå båten. Kven har vel ikkje prøvd denne vrien og satsa på at

at dette anlegget skal verte attraktivt for kjøparar frå heile regionen. Og etter-

det han blei beden om å gjere i huset var utført til han kom heim igjen. Det treng

spørselen frå båtfolk frå «Indre Søre» har allereie begynt å gjere seg gjeldande.

ikkje alltid vere så viktig, og ho bit nok sikkert ikkje på kvar gong heller, men det

Difor satsar dei på ikkje mindre enn 300 båtplassar i tilknyting til dei to nye

må vere lov å prøve seg.

naustrekkjene som alt er komne på plass. Den lokale interessa er allereie stad-

Småbåthamna si rolle som ein sosial møteplass må ikkje undervurderast.

festa gjennom dei fyrste kjøparane. – Lanternen har 40.000 menneske innanfor ein halvtimes rekkjevidde. Her ifrå er

Dei færraste fritidsbåteigarane rår over grunn som grensar til sjøen med

det kort avstand både til havfiske, idylliske viker, holmar og byliv, så her ligg vi

mulegheiter for å leggje ut si eiga flytebryggje. Enda færre har så mykje å rutte

midt i smørauget, seier Kåre Jensholm i Lanternen As.

med at dei kan ha båten liggjande å flyte under eige tak i ly for vêr og vind. Men dei finst dei òg i Herøy.

Naust med båtplass er ei lukke for mange herøyværingar. Foto: Jann Flatval.

Løysinga for den store massen på mange hundre har vore å teikne medlemskap i småbåtlag som gir rett til kjøp av båtplass. I bygder der småbåthamna ikkje inngår som ein del av ei større fiskerihamn, er småbåthamnene bygde som sjølvstendige anlegg med molo som sikrar at båten ligg trygt sjølv når det stormar som verst.

I ei tid der «ein båt på huset» er nesten like vanleg som bil, har båtplass blitt mangelvare sjølv i Herøy. Dei fleste småbåtlaga opererer med ventelister, og ein småbåtplass er difor i dag ei sikker investering og ei god salsvare. Planar om utbygging av to større hamneanlegg gir håp for dei som enda ikkje har kunna realisere båtdraumen i mangel på liggjeplass. Den eine hamna blir eit sentrumsnært alternativ i det godt skjerma sjøområdet ved vegen til Mjølstaneset. Her er

Kremen av sunnmørsk skjergard Tekst: Jann Flatval

– Det var ein av dei tyngste dagane i livet Etter ei ulukke for fem år sidan har

og Kjeldsund. Her finn ein kremen av sunnmørsk skjærgard, og Bjørneset var ein

mitt, seier Geir Bjørneset frå Ørsta om dagen den 45 år gamle firebarnsfaren no

av dei fyrste som slo til då Budaneset vart utlagt til hyttebygging i 2007. Han

då han bestemte seg for å lyse fritidseige- innsett at han ikkje maktar det

bygde også eit hus nummer to på tomta, og utanom eige bruk har den idylliske

domen sin på Budaneset ut for sal.

lenger. Helsesituasjonen har sett

strandeigedomen vore nytta til utleige. Saman med kona Kristi dreiv han frå før

ein stoppar for hyttelivet han har drive i kombinasjon med næring. Men trass i

med hytteutleige på heimegarden i Ørsta, og med dei nye utleigeeiningane i

helseproblema har familien hatt nokre fantastiske år med skjærgardsliv i Herøy.

Herøy kunne dei tilby eit komplett utleigekonsept under merkenamnet «Frå tare

Eller sagt på ein annan måte: Perla på Budaneset har gjort det lettare å kome

til tind».

seg gjennom mange smertefulle dagar.

Med tanke på at det ikkje er gjort over natta å gjere seg kjend i reiselivsmarknaden, har interessa for Budaneset vore upåklageleg heilt frå fyrste dag. Nesten hundre prosent av leigetakarane har vore langvegsfarande, og mange av rorbuturistane på Budaneset har kome tilbake år etter år.

Men for den nevenyttige ambulansesjåføren skulle lukka på Budaneset også bli ulukka som snudde opp ned på tilveret. Og som gjorde at han sjølv blei liggjande på båra bak i ambulansen med broten rygg på to plassar. Det tragiske skjedde under ein månad etter at dei hadde «flytta inn», og rett etter innviinga av den sjølvbygde badestampen heilt ute på kaikanten framfor hytta. Bjørneset fortel: – Eg var i ferd med å leggje på igjen loket etter fyrste badet då det kom noko så sjeldan som eit frålands vindkast. Vinden fekk godt tak, og med loket mellom hendene barst det utfor den tre meter høge kaikanten og rett ned i fjøresteinane. Han har gradvis kome seg til igjen etter ulukka, men Skjergardsidyll på Budaneset. Foto: Jann Flatval

slit framleis med store smerter og er liggjande nitti prosent av tida. – Innimellom kan eg ha nokre bra dagar, men så bryt det laust igjen.

Mellom bakkar og berg utmed havet........

Bjørneset forsikrar at det ikkje var med lett hjarte han la eigedomen ut for salg.

Mellom dei høge sunnmørsfjella forsvinn sola tidleg om hausten og det går

– Eg har blitt forferdeleg glad i plassen, og tanken på at vi må kvitte oss med

langt utpå nyåret før ho kjem tilbake. Der inne i fjordane kan vintrane vere lange

den er nok enda verre for kona og ungane enn for meg sjølv. Men det går ikkje

og tunge, men mindre enn ein halvtimes køyretur utover mot øyane skin sola

lenger, seier Bjørneset, som vil ut av næring og heller konsentrere seg om å

året rundt. Her gjer vårsola bakkane tidleg grøne, og desse store klimatiske kon-

kome i form igjen.

trastane er forklaringa på den høge konsentrasjonen av ørstingar og voldingar ein finn mellom dei rundt tretti fritidshuseigarane på Budaneset ved Leikong.

Håpet er at han ein dag skal bli frisk nok til å vende tilbake til hyttelivet. Det

– Vi har hatt nokre fantastiske somrar her ute med båtliv og bading, krabbefiske

einaste Bjørneset kan seie for sikkert er at om han skulle bli istand til å byggje

og grilling på holmame, seier småbarnsfaren som fortel at i dei grunne lagunene

ei hytte til ein gong i framtida, så blir det ein eller annan plassen ute i øyane.

kan sjøtemperaturen krype langt oppover tjuetalet på varme sommardagar.

Etter at fyrste byggjesteg er ferdig med 30 hytter/feriehus på Budaneset, har utbyggjarane planar om å satse vidare og opne skjergardsidyllen for nye «inn-

Som båtentusiast heilt sidan gutedagane lærte Bjørneset seg tidleg å setje pris

byggjarar». Planane er klare og løyve er henta inn for utbygging av eit leilegheit-

på kvalitetane til det holmerike sjøområdet frå Eiksund og utover mot Leikong

skompleks med tilhøyrande marinaanlegg med utsikt mot Leikongvika.

Tekst: Jann Flatval

Frå feriehus til ferieleilegheiter

Den nye fasen av utbygginga omfattar utbygging av eit leilegheitskompleks med

– Vi trur det er i den retninga trenden går no. Folk vil ha det litt enklare når dei

40 ferieleilegheiter og tilhøyrande parkeringskjellar og kaianlegg. Vidare skal

ferierer, utan å måtte tenkje på vedlikehald og slikt. Dei ønskjer å bruke tida si på

det byggjast fem store sjøhus og ytterlegare 10-14 ferieleilegheiter. Satsinga er

ferieaktivitetar, og ikkje måle husveggar. Leilegheitene vert etablerte i kompleks,

fordelt på tre byggjesteg.

med eiga vaktmeisterteneste og tilsyn. Dermed har ikkje eigarane så mykje meir

Planen omfattar også etablering av eit område for båtlagring, 92 båtplassar i

å tenkje på enn å låse døra når dei reiser.

småbåthamn samt ein rampe for opptaking av båtar. Utbyggjarane har i den vidare satsinga valt å tone ned huskonseptet og dreia

Dette sa Glenn Thoresen og Nils Erik Skeide i MCO Bygg As då dei for ei tid sidan

prosjektet over mot leilegheiter.

prersenterte dei nye byggjeplanane for Vestlandsnytt.

Frå prospektet til neste utbyggingsfase på Budaneset.

I dei grunne lagunene kan sjøtemperaturen kome godt over 20 grader på varme sommardagar. Foto: Jann Flatval

Bygda litt utanom det vanlege Tekst: Jann Flatval

Ikkje er der butikk i bygda. Ikkje skule heller, og Ein gong i året greier

skjedd med tanke på å halde bygdelivet

slik sett er Kvalsvika i båt med fleire andre bygder kvalsvikarane å samle

oppe. Det meste er kanalisert gjennom

i Herøy. Men der er også noko særeige med denne så mykje folk at det til-

grendalaget, som på kreativt vis står i

bygda slik den ligg og solar seg med storhavet rett svarar minst ti gonger

spissen og får med seg bygda sine rundt

bak ryggen: Initiativ til å skape aktivitetar som kan talet

240 innbyggjarar med stort og smått.

halde bygdelivet oppe.

på

eigne

inn-

byggjarar på det meste.

På denne årlege «happeningen» yrer det av liv både på land og på sjø i Kvalsvika.

– Vi har ikkje merka noko utflytting etter

Då myldrar det av folk mellom dei mange gamle nausta som ligg der som ei per-

at skulen vart lagt ned, men det er om å

lerad langs sjøvegen som omkransar den idylliske småbåthamna.

gjere å finne på nye tilbod som gjer at folk blir verande og at det kanskje kan

Kvalsvikarane er flinke til å ta vare på nausta sine. Nokre av dei gamle og

kome nokre tilflyttarar også, seier Kjetil

vêrslitne bygningane har ikkje berre blitt vølte og fått ny bruk, men dei er

Bjørneset. Han er sjølv innflyttar og den

også døypte med eigne namn. «Karlanaustet» og «Sigvalnaustet» fortel kven

som for tida er leiar for grendalaget.

som var opphavet til nausta den tida dei var i aktiv bruk til næring.

Bjørneset er optimistisk og trur at når det fyller seg opp i og rundt sentrum, vil folk

Tidlegare var Kvalsvika ei av dei

vende blikket mot bygdene igjen og oppdage at det faktisk er bra å bu på bygda.

store fiskeribygdene i Herøy

– Kva er så bra med å bu i Kvalsvika?

med eit spesielt sterkt nordsjøtrålarmiljø. På den tida var

– For det fyrste har vi ein fantastisk

«skitfisk» fellesnemnaren for

natur med mange turområde både

tobis, augepål og dei andre

til fjells og langs stranda, seier

fiskeslaga dei tråla etter i Nord-

Bjørneset, og framhevar Muletua

sjøen, og innafor denne fiskeri-

og Barmen som mykje nytta turmål-

greina var Kvalsvika størst av

toppar.

alle i fiskerikommunen. I dag er her berre eitt aktivt trålreiar-

På fine sommardagar er det langt ifrå

lag igjen, og det har utvikla

berre bygda sine eige innbyggjarar

så bra at hamna har blitt for

som valfartar til Mulevika. Her ligg

lita for båten. No er det berre

ein av Herøy sine finaste badeplassar med sandstrand rett ut mot storhavet.

sjarkar igjen av yrkesbåtar på Kvalsvikhamna, men dei driv til

Golleneset har blitt ein ynda utfartsplass etter at grandalaget fekk opparbeidd

gjengjeld aktivt og godt.

stien utover til fyret ved storhavet og laga til med bord og benkar. Her samlast

Kjetil Bjørneset. Foto: Jann Flatval

folk til grilling på fine sommarkveldar, men Golleneset kan vere like fasinerande

Butikkdøden kan ein i og for seg seie at folk på bygdene har seg sjølv å takke

ein uvêrsdag når storbåra går langt innover land. Ein annan av Kvalsvika sine

for. Då nærbutikken si rolle endra seg til ikkje å vere anna enn eit supplement

kvalitetar er nærleiken til sjøen og fiskeplassane.

til storbutikkane i sentrum, var det starten på slutten for mange bygdebutikkar i

Neste prosjektet for grendalaget blir å lage til ein rasteplass ved stranda før ein

Herøy. I så måte var Kvalsvika ikkje noko unntak.

kjem til Kvalsvika. – Og så er vi ein samansveisa gjeng, seier Bjørneset som trur det som skjedde

No er også skulen avvikla. Skulen slo kvalsvikarane derimot ring om og kjempa

med skulen har vore ein styrke for samhaldet i bygda.

med nebb og klør mot nedleggingskåte politikarar. Foreldra tok til slutt over drifta av skulen, men måtte etter nokre år med friskule for dei minste innsjå at

Det er også ting på gang i forhold til at bygda kan overta skulebyginga frå

dette var ein kamp dei var dømde til å tape. Kan hende var det måten bygde-

kommunen.

folket slo ring om skulen som var spiren til det nye og positive som i ettertid har

Mulevika er ein av Herøy sine finaste badeplassar. Foto: Arthur Almestad

Frå naturen si side er Kvalsvika som skapt for rekreasjon og sjøretta opplevingar.

sommaren, og for sjarkar som kunne bruke Kvalsvika som liggjehamn under

I så måte burde alt liggje til rette for ei større reiselivssatsing, og mulegheitene

vinterfisket. Men dessverre fekk vi ikkje den støtte vi søkte om, og der stranda

for at Kvalsvika kan bli ei ny turistbygd er ikkje vanskeleg å oppdage. Utsikta til

planane inntil vidare, seier Bjørneset, som saman med dugnadsgjengen han har

fuglefjellet frå sjøsida er det Kvalsvika som kan lokke med, og med fiskeplassane

rundt seg har begynt å emne på den neste Kvalsvikdagen.

som ligg der berre eit steinkast frå moloen. Desse kvalitetane begynner stadig

Sjølv om det krev mykje arbeid, er kvalsvikarane innstilte på å halde fram med

fleire fisketuristar å få augene opp for. Men før ein kan begynne å snakke om ei

denne aktiviteten som er blitt lagt merke til langt utover kommunegrensene.

ny næring, må rorbukapasiteten betydeleg aukast i forhold til det bygda i dag

– Det manglar ikkje på gode tilbakemeldingar, og folk som kjem langt inna-

kan tilby av overnatting.

frå fjordane synest det er heilt supert at vi greier å få til noko slikt, avsluttar

– Vi tenkte vi kunne starte med ei gjestebrygge til bruk både av båtturistar om

Bjørneset.

Tekst: Jann Flatval

Sogespel, museum og rekreasjon

Nils Ole Oftebro som «Ragnar Herøyhovding» og Agnes Kittelsen som «Unn den fagre» frå Kongens Ring 2012 Foto: Kristoffer Ytterland

«Herøyspelet - Kongens ring» går av stabel- Arena for spelet er den naturvakre en fyrste helga i juli. 2013 er ikkje noko friluftsamfien på «Sagaøya Herøy» unntak i så måte, og med sine årlege opp- øya som kommunen har namnet sitt setjingar heilt sidan starten på 90-talet, etter. Øya har ei lang og spennande er «Herøyspelet» av dei mest rotfesta historie som kyrkjestad, handelsstad, sogespela i landet.

gravstad, møtestad og meir til.

Dei mange som kvart år legg turen til den vesle øya midt i Herøyfjorden, kjem ikkje berre for å oppleve sogespelet. I tillegg til å huse Herøy kystmuseum, som i sommarmånadene har guida opplegg for besøkande, er øya også eit ettertrakta rekreasjonsområde for folk i nærområdet.

«Herøyspelet - Kongens ring» er likevel det store trekkplasteret som gjer at folk går «mann av huse» for å oppleve dramatikken i Rolf Losnegård si sterke forteljing. Manuset er laust basert på forteljinga i Heimskringla om då Olav den Heilage besøkte Herøy. Ærendet var å finne ein som kunne reise til Færøyane for å krevje inn skatt. Rundt denne hisoria har manusforfattaren bygt opp eit drama der kristninga av Norge og den heidenske kulturen fungerer som eit bakteppe for hendingane. Det andre berande elementet er Svein Møller sine komposisjonar som også gjer «Herøyspelet» til ei musikalsk oppleving. Av den grunn blir spelet også kalla «Vikingmusikalen i havgapet».

Med rundt 200 lokale aktørar og nesten like mange aktive i støttefunksjonane rundt arrangementet, er «Herøyspelet» den store dugnaden som folk år etter år stiller opp for å vere med på. Dei fleste hovudrollene i spelet blir tolka av skodespelarar som det norske folket kjenner frå film og teater. På rollelista finn vi kjende namn som m.a. Agnes Kittelsen, Håkon Ramstad og Bjørn Willberg Andersen. Sistnemnde deltok i fjor for 13. gong, medan Anette Hoff og Nils Ole Oftebro i 2012 då debuterte i herøyspelsamanheng. Lengst fartstid av dei profesjonelle har likevel Herøy sin eigen Gerald Pettersen. Han var med å starte spelet og kan i år sjå tilbake på 22 år som herøyspelregissør. Kvart år med ein vri som gjer at sjølv om historia er den same, er «Herøyspelet Kongs ring» aldri heilt likt nokon av dei føregåande framsyningane.

Sagaøya Herøy, øya rett ved den gamle skipsleia, har hatt ein sentral plass i regionen i over tusen år. Øya er nemnt i soga fleire gonger. Då Jomsvikingane kom nordom Stad i 986 med hæren sin, la dei fyrst inn til Herøy. Her var ei god hamn etter Stadhavet. Kong Olav Haraldson låg ved Herøy med skipa sine i 1027. Her møtte han vikingen og ransmannen Karl Mørske som baud seg til å vera kongens mann og fare til Færøyane og krevje inn skatt.

Kong Sverre Sigurdson var sist på 1100-talet innom Herøy på veg sørover, og i 1263 var kong Magnus Håkonson her. Erkebiskop Aslak Bolt var på visitas her i 1433, då det vart halde møte blant stormenn i gilde-stova på øya. Vikingkaupangen, som er ei årleg tilskiping på Herøy, er vel verd eit besøk. Målet med dagane er å gjenskape litt av stemninga som kunne ha vore på dei gamle kaupangane der handverk, husflid og råvarer stod i sentrum.

Med si sentrale plassering i regionen var øya ein viktig stad for handel frå 1700-talet og fram til 1916. Det gamle våningshuset og sjøbuda er restaurerte og tekne vare på saman med nokre andre bygningar på det idylliske tunet. Her er òg kyrkjeminne, med restar av middelalderkyrkja som stod her, og gravplass.

I dag blir øya ogaå mykje nytta til utfart og som turmål. Den asfalterte vegen fra til spelplassen er lett framkomeleg for rullestolbrukarar.

Båtar Herøy kystmuseum fekk bygd ei jekt i full målestokk vinteren 1999/2000. Denne er no stasjonert ved museet og har fått namnet «Anna Olava». Jekta vert brukt i skulesamanheng og kan leigast til turar og arrangement. På Nerlandsøya ligg funnstaden for Kvalsundbåtane frå merovingstida. Ein rekonstruksjon av den største finst på Sunnmøre museum i Ålesund. Den minste kan du sjå på Herøy kystmuseum, som også har teke på seg den viktige oppgåva å gi nytt liv til eldgamle båtbyggjartradisjonar. Museumsstyrar og båtbyggjar, Håvard Hatløy, kan ta på seg bygging av tradisjonelle sunnmørsfæringar. Du kan også få segl og rigg til båtane, og museet kan også utføre reparasjonar av klinkbygde båtar, saume segl, riggingsarbeid til småbåtar, samt gi tilstandsvurderingar og gode råd. Les meir om «Herøyspelet - Kongens ring» på www.heroyspelet.no og kystmuseet på www.heroykystmuseum.no

Herøy gard med restaurert sjøhus og våningshus. Foto: Vestlandsnytt.

Den gamle kyrkjegarden på Herøy. Foto: Vestlandsnytt.

Tekst: Jann Flatval

Nye attraksjonar på Runde Livet i fuglefjellet er ikkje det einaste som Runde fyr har på få år etablert får langvegsfarande til å ta turen til Runde. I seg som eit av dei mest Rundeskatten har øya fått ein ny attraksjon, og populære turmåla til Ålesund då fyret på Kvalneset kom inn på turistforein- og Sunnmøre turistforening. inga sitt hyttekart, kunne turistmagneten i Ikkje noko å undrast over Herøy også tilby ein av dei mest spektakulære eigentleg, for i motsetning til overnattingsmåla som tenkjast kan.

dei fleste andre turisthyttene

kan foreininga her tilby eit ramsalt alternativ som er like fasinerande å oppleve under ein hauststorm som når sola fargar himmelen raud og går i hav på fine sommarkveldar.

Runde fyr vart sett i drift i 1767 som det sjette fyret i Norge og det fyrste nord for Stadt. Fyret var bemanna heilt fram til 2002, men med automatiseringa som då blei ein realitet måtte den siste fyrmeisteren pakke sakene sine og reise for godt. Runde fyr er i dag eit av 80 freda fyr som inngår i kystledsamarbeidet mellom Det norske turistselskap (DNT), Forbundet Kysten og andre.

Gjennom ein avtale som vart inngått med Kystverket nokre år etter avfolkinga, fekk ÅlesundSunnmøre turistforeining disponere den nyaste fyrvaktarbustaden på

anlegget

som

sjølvbetjent

turisthytte. Hytta med sine 24 sengeplassar kan opplevast etter ein god times spasertur på merka sti i lett terreng frå parkeringsplassen i Goksøyra. Den siste nedstigninga til fyrområdet er heller ikkje noko problem etter at trappestien kom på plass i 2012. Hytta har ikkje plassbestilling og besøkande må innrette seg etter dei reglar som gjeld for DNT sine hytter.

Populær turisthytte Runde fyr framstår i dag som eit av turistforeininga sine mest populære turmål. Kvart år etter opninga i 2003 har besøkstalet sett nye rekordar. På ein tur saman med Vestlandsnytt

Kvar dag om sommaren er det tilbod om båtturar til fuglefjellet. Foto: Vestlandsnytt

Frå den nye fugleutstillinga ved Runde Miljøsenter. Foto: Vestlandsnytt

i fjor kunne Oddbjørg Remøy fortelje om rundt 10.000 overnattingar sidan

Nokre få pengekister, samt delar av vrakgodset elles, vart berga same året.

opninga og fram til då. Ho rekna med at årsrekorden på 1434 overnattingar i

Men etter kvart som åra svann, gjekk forliset i gløymeboka og dukka ikkje fram

2011 ville vere passert før 2012 var omme.

igjen før tre sportsdykkarar gjorde det oppsiktsvekkjande skattefunnet i 1972.

Remøy er saman med fleire andre lokale DNT-medlemer med i hyttekomiteen

I mengd, variasjon og verdi er Rundeskatten, med sine nærare 57.000 gull- og

som har teke på seg ansvaret for den daglege drifta av turisthytta på Kvalneset.

sølvmyntar rangert mellom dei rikaste i verda.

Mellom anna er det lagt ned ein stor medlemsinnsats i vedlikehald og vøling av dei gamle bygningane, men ei like viktig oppgåve for hyttekomiteen er å syte

Etter at Rundeskatten hadde lege bortgøymd i Bergen Sjøfartsmuseum i nesten

for at besøkande på Runde fyr får eit triveleg opphald. Alt arbeid blir utført etter

førti år etter at funnet vart gjort, kom skatten heim igjen til Runde på starten

dugnadsprinsippet.

av 2011. Runde Miljøsenter fekk då overta ansvaret for dei kulturhistoriske verdiane, og den imponerande skatten er i dag utstilt i informasjons- og

Stor interesse for Rundeskatten

opplevingsavdelinga ved Runde miljøsenter. Forventningane om at Runde her

Hadde fyret stått der førti år tidlegare er det ikkje sikkert dei i dag hadde hatt

skulle få ein ny attraksjon tok ikkje lang tid å innfri. På den korte tida frå opninga

nokon skatt å vise fram på Runde. Besøkande på turisthytta kan nemleg sjå

ved påske og fram til sommaren, hadde over 5000 vore innom Miljøsenteret for

direkte bort på staden der det hollandske handelsskipet fekk sitt lagnadstunge

å sjå på skatten.

møte med fjellveggen ei stormfull natt i 1725. At Akerendam kom ut av kurs, fekk

På dei snart førti åra i Bergen var det ingen som hadde sett skatten, men etter

katastrofale konsekvensar for både båten og dei rundt 200 som var om bord.

to år på Runde er det 17.000 som har fått oppleve den. Og det er leiinga ved Miljøsenteret godt fornøgde med.

Sjølv om det ikkje finst målingar på det, har dagleg leiar Nils Roar Hareide eit bestemt inntrykk av at Rundeskatten er omfatta av stor regional interesse. Og av ulike typar folk i alle aldrar. Å få sjå ein ekte «sjørøvarskatt» er populært ikkje minst mellom den yngre garde.

Hareide er glad for Herøy næringsfond si rolle som finansiell deltakar i formidlingsdelen ved Miljøsenteret. Det var desse fasilitetane som gjorde det muleg å få skatten tilbake til Runde.

Stor interesse er det også for utstillinga av utstoppa fuglar som finst ved senteret, og Hareide fortel at utvikling av formidlingsaktiviteten er noko som vil bli satsa vidare på i framtida. Det er mykje folk treng å vite, ikkje minst om det store samspelet som skjer her i området og samanhengen mellom fugl og sjø. Samspelet som Are Pilskog har greidd å skildre så godt i filmen «Havets sølv», eit samspel som er unikt i verdssamanheng. – Ein fantastisk godt laga film som viser veldig mykje av det vi er ute etter å formidle, seier han.

Rundeskatten kom tilbake til Herøy i 2011. Foto: Vestlandsnytt

Tekst: Jann Flatval

Hotell og badeland skaper ny optimisme Unik næringslivssatsing i nasjonal samanheng

Begge har vore gjennom eit langt svangerskap, men no er fødselen godt igang både for Thon Fosnavåg Hotell, med konsertsal, kino og offshoresimulator, samt Sunnmørsbadet som er under utbygging i Fosnavåg. Oppstarten av dei to storprosjekta har skapt ny optimisme med tanke på Fosnavåg si framtidige utvikling. Satsinga til rundt ein halv milliard kroner, hovudsakleg med pengar frå næringslivet, må i sin eigenart kallast unik i nasjonal samanheng.

Om det var lukrative pengeplasseringar og kapitalavkasting dei var ute etter så hadde nok Per Sævik og Stig Remøy gjort heilt andre val enn å bruke titals av millionar kroner på hotellbygging i Fosnavåg. Men heilt utan tanke på avkasting var det likevel ikkje. Dette dreiar seg nemleg om langsiktig samfunnsbygging, noko dei ser på som heilt avgjerande om næringslivet skal kunne satse vidare i Fosnavåg og få tak i den arbeids-

Thon Fosnavåg Hotell, med konserthus, kino og simulatorsenter, skal stå ferdig hausten 2014.I fjellet bak hotellbygninga ligg

krafta det treng for å bli verande her.

parkeringshuset med plass til 190 bilar. Illustrasjon.

Utan tru på Fosnavåg hadde heller ikkje Olav Thon funne eit slikt hotellprosjekt

på den årelange interne diskusjonen som har pågått rundt bruken av RDA-

som interessant å vere med på. Men hotellkongen kjende snusen av noko

midlane. Sjølv er han ikkje tvil om at måten dei har valt å satse er den einaste

heilt spesielt då han vart presentert for hotellplanane og fekk eit innblikk i

rette. Også i forhold til regelverket for bruk av RDA-midlane.

den dynamikken og den skaparånda som ligg til grunn for det unike maritime

– Spørsmålet var om vi skulle satse på mange og små prosjekt, eller på få og

miljøet i Fosnavåg og på Sunnmøre. Thon-kjeda tok ikkje berre på seg drifta

store som ville gi dei varige effektane. Eg trur framtida vil vise at vi gjorde det

av hotellet, men Thon sjølv la også inn nokre kroner i eigen kapital slik at han

rette valet, seier han.

kunne få eit personleg eigarforhold til hotellprosjektet.

Kva er det eigentleg som har skjedd og som er så unikt? Jau, gjennom gåver,

Også det nye badelandet er næringslivet sitt verk gjennom ein storstilt bruk

pengebidrag og aksjekapital har næringslivet bidrege med rundt 300 av ei

av RDA-midlar til prosjektet. Dette er pengar som næringslivet har vore med

samla investering på vel 500 millionar i hotell, konserthus, offshoresimulator,

på å generere gjennom kompensasjonsordninga som vart innført då den

parkeringshus og badeland med infrastruktur. I tillegg har næringslivet teke på

differensierte arbeidsgivaravgifta fall bort. Kommunen har også hatt ei rolle

seg rundt hundre millionar kroner i låneforpliktelsar, pluss at det blir henta inn

i det økonomiske, men det store løftet er det næringslivet som har teke. Rett

20-30 millionar i statlege spelemidlar.

nok ikkje heilt utan kamp.

Dette har ført til at i Sunnmørsbadet, med ei gjeld på rundt 30 millionar kroner, får Herøy det minst belånte badeanlegget av sitt slag i heile landet. Og gjelda

Styreleiar i Herøy Næringsforum Stig Remøy ser ingen grunn til å leggje skjul

på konserthuset er nærmast lik null.

Stig Remøy seier han vil sjå kven andre som kjem til å reise eit badeland til 200 millionar kroner på Sunnmøre etter det som no blir Tal og fakta

realisert i Fosnavåg. Difor trur han ikkje det er for optimistisk å forvente ein vekst på 100.000 besøkande i året. Skulle hotellet også

Areal:

bli ein suksess, kan ein plusse på 30.000 besøkande til. Mykje takk vere kombinasjonen med badeland og simulatorsenteret som

Hotell 5400 kvm.

vil gi eit betydeleg bidrag til hotelldrifta.

Konserthus/kino

1400 kvm.

– Vi er veldig sikre på at dette er rette vegen å gå for Fosnavåg. Kjøpesenter må andre få ta seg av.Vårt satsingsområde må vere

Simulatorsenter

1450 kvm.

opplevingar, noko som i neste omgang vil gi Fosnavåg nye mulegheiter for ytterlegare satsing på reiseliv, seier Remøy.

Fellesareal

1600 kvm.

Han har også stor tru på at konsert- og kinosalen, med det ein legg opp til å skaffe av best tilgjengeleg teknologi for overføring av opera og store konsertar, skal bli eit trekkplaster for Fosnavåg.

Kapasitet: Hotellrom 114

Kven blir så den store vinnaren?

Konsertsal

– Her snakkar vi ikkje om nokon enkelt vinnar, men ein vinn-vinn-situasjon for alle som vil drage fordelar av vekst i lokalsamfunnet,

450 seter

Kinosal 92 seter

poengterer han.

Parkeringshus

Remøy vågar den påstanden at satsinga ein her snakkar om ikkje blir belastande for kommunen. Trass i det går det ein diskusjon i

190 plassar

politiske fora der badeland og konserthus blir sett opp imot prioriteringar av sjukeheimsutbygging og andre kommunalt lovpålagde Kostnader:

oppgåver. Det som blir oversett i denne samanhengen, er den store avkastinga som satsinga vil gi på den humane kapitalen.

Hotell/simulatorsenter

200 mill. kr

Det er å få tak i dei menneskelege ressursane som blir utfordringa i Distrikts-Norge framover. Heile poenget er at denne typen

Konserthus

72 mill. kr

investeringar vil lette tilgangen på folk som vil busetje seg, slik at selskapa som opererer i den internasjonale marknaden med

Parkeringshus

50 mill kr

Fosnavåg som base kan få tak i den arbeidskrafta dei treng for vidare satsing. – Viss ikkje kjem ein til eit punkt der ein må vurdere å flytte, så eigentleg har vi ikkje noko val. Vi må ha tru på framtida i Fosnavåg,

Utbyggjarar:

understrekar Remøy, og peikar på at viss reiarlaga greier å vidareføre suksessen kjem dei menneskelege ressursane til å bli

Hotell inkl simulatorsenter:

mangelvare.

Fosnavåg Vekst AS (Havila AS,

Remøy har stor tru på når ein kjem til slutten av 2014 vil ein få sjå ein anna Fosnavåg med aktitet og vitalisering enn tilfellet er i dag.

Stig Invest AS, Olav Thon)

Konserthus: Fosnavåg Konserthus AS

Parkeringshus: Fosnavåg Parkering AS (Fosnavåg Vekst AS, Herøy Eiendomsutvikling AS)

Arkitekt: SE Arkitektur (Stig Eide) Entreprenør: Veidekke AS (totalentreprise)

Drift hotell: Thon Hotels

Byggjestart: Januar 2013

Kontraktfesta ferdigdato: 15. august 2014

Sentrale personar samla då kontrakten på hotellutbygginga blei underskriven. F.v. Olav Arntsen, Frede Uldbæk, Kirsti Hammerø, Fredrik Remøy, Njål Sævik, Arnulf Goksøyr, Per Sævik, Stig Remøy, Rune Eikrem, Karl Anders Bjørdal, Sindre Thorset og Bjørn Idar Remøy. Foto: Vestlandsnytt

Tekst: Jann Flatval

Simulatorsenteret eit genitrekk for hotellet

Offshoresimulatoren kom inn heilt på slutten i – Kva ein slik simulator

om kurs- og opplæringskostnader på til saman om lag 30 millionar kroner i året.

planlegginga av hotellet, og simulatorsenteret kan nyttast til for å skape

Ein betydeleg del av denne kaka kjem senteret i Fosnavåg for ettertida til å ta.

kan fort vise seg å vere genistreken som gjer opplevingar i eit opp-

Det betyr at med Havila, Olympic, Rem og Remøy Shipping i tillegg er det berre

hotellet til noko heilt spesielt. Som i tillegg til levingskonsept, er det

å gange opp med antal båtar og mannskap som skal kursast. Flåten til desse

det profesjonelle føremålet med investeringa vel berre fantasien som

reiarlaga, som alle er med i Fosnavåg Offshore Senter As, tel i dag ikkje langt

vil vere eit viktig bidrag til det økonomiske kan setje grenser for.

unna hundre farty, og Remøy satsar på at senteret også skal drage til seg andre

grunnlaget for hotelldrifta.

Men slike ting må i så

aktørar som har bruk for simultortenester.

fall kome som eit tillegg til det som er hovudtanken bak å ta ei slik investering,

– Det vil også vere naturleg for oss å styre mykje av den ikkje simulatorbaserte

seier adm. dir Bjørn Idar Remøy i Bourbon Offshore Norway.

kursaktiviten til Fosnavåg, no når her kjem overnattingskpasitet, og på den måten styrke drifta av hotellet, legg Remøy til.

Fem reiarlag står bak Når Fosnavåg Offshoresimulator er oppe og går vil dei fem reiarlaga som har teke

Styrking av kapasiteten

på seg denne satsinga leggje det alt vesentlege av den simulatorbaserte kurs-

Simulatorsenteret i Fosnavåg vil ifylgje styreleiar Remøy ikkje kome i konkur-

aktiviteten sin dit. For Bourbon sin eigen flåte på om lag 20 båtar dreiar det seg

ranse med det andre store senteret som ligg i Ålesund. Snarare er det snakk om

27 – Simulatorsenteret vil tilby full pakke av det som eksisterer av simulatorbehov innafor vår nisje basert på ti ulike fartymodellar, seier Bjørn Idar Remøy.

ei heilt nødvendig utviding av simulatorkapasiteten på Sunnmøre. – Vi treng ei styrking av simulatormiljøet i regionen, forklarar Remøy, og viser

til at det var

simulatorsenetert i Ålesund som gjekk sigrande ut av konkurransen om å stå for den tekniske drifta av simulatoren i Fosnavåg. Den peda-gogiske delen av kursverksemda er det Høgskulen i Ålesund som skal ta seg av.

Full simulatorpakke Offshoresimulatoren i Fosnavåg skal gi eit på alle område fullverdig tilbod innafor offshoresegmentet og vil, i tillegg til bru- og DP-simulator, innehalde maskinromssimulator,

kransimulator

ROV-

simulator for køyring av miniubåt. Her vil vere to brusimulatorar av type Rolls-Royce. Den eine på 180 grader. Den andre på 360 grader. Kransimulatoren skal omfatte operasjonar både med skip mot offshoreinstallasjonar og på skip for å drive med subsea mot installasjonar på havbotnen. – Vi kan med andre ord tilby full pakke av det som eksisterer av simulatorbehov innafor vår nisje basert på ti ulike fartymodellar. seier Remøy. I tillegg til å gi realistisk trening på hovudområda ankerhandtering, rigforsyning og subsea, vil ein også prøve å få til ein navigasjonssimulator for ferd-

ei oljeplattform så realistisk og visuelt at folk kan risikere å få merke sjøverken, ser Remøy føre seg kan bli ein

sel på norskekysten, og det er også kome eit opp-

heilt spesiell attraksjon for hotellet.

legg som Herøy vidaregåande skule kan nyttegjere

Berre i teknisk utstyr er det snakk om ei investering på rundt 30 millionar kroner i simulatorsenteret. I tillegg

seg.

kjem dei bygningsmessige fascilitetane på 6-700 kvadratmeter som skal leigast av hotellinvesteringsselskapet Fosnavåg Vekst As.

Simulatoren vil òg kunne nyttast av hotellet som eit

– Kostnadskrevjande kjem det til å bli, men vi har også tru på at det skal bli ei veldig interessant satsing som

opplevingstilbod på kveldstid. Det å kunne segle eit

trass i dei store investeringane også skal gå i balanse, seier Remøy

farty på norskekysten, eller manøvrere båten inn til

Tekst: Jann Flatval

Eit stort næringslivslyft

Etter at grunnkapitalen er sikra gjennom rause –Både reint sceneteknisk, og

Eit stort næringslivslyft

bidrag frå næringslivet, skal også folk flest no når det gjeld lyd og bilde,

I mellomtida hadde det nyoppretta Fosnavåg Konserthus As, med Fredrik Remøy

få høve til å vere med og setje kruna på verket. ønskjer vi å tilby den opti-

i spissen, jobba målbevisst med kapitalinnsamlinga og greidd å notere seg for

Gjennom ein folkeaksjon håper prosjektgruppa male opp-levinga av å gå på

den nødvendige basiskapitalen då kontrakten vart underskriven. Åge Remøy var

å skaffe pengane som skal til for å kunne handle konsert og kinoforestillingar i

tidleg ute og signaliserte eit bidrag på ti millionar kroner. Saman med Herøy

inventar og utstyr frå øvste hylle til konsert- Fosnavåg. Målsettinga er å gi

kommune la den kulturinteresserte reiaren dermed grunnlaget for det som må

huset i Fosnavåg.

huset ein standard som på alle

måtar tilfredsstiller forventningane til publikum så vel som aktørane sine krav.

kallast ei retteleg suksesshistorie. – Sjølv om enkelte har hevda at dette ikkje er naturleg føremål for bruk av offentlege midlar, må ein hugse at her ligg inne ein stor sum med midlar som

Det er ikkje tvil om at Fosnavåg Konserthus As, med styreleiar og dagleg leiar

er genererte av næringslivet. Samarbeidet mellom det offentlege og private har

Fredrik Remøy i spissen, legg lista høgt for sluttreultatet av arbeidet dei er

vore ein viktig premiss for realiseringa av bygget. 35 små og store bedrifter gått

igang med. Frå før har dei fått øyremerka 14 millionar kroner til inventar og ut-

inn til saman 37 millionar kroner i form av aksjekapital, sponsormidlar og gåver,

styr innafor ei total prosjektramme på 72 millionar kroner. Alt som kan kome inn

og slik sett er det eit veldig stort næringslivslyft som står bak det vi no er i ferd

i tillegg vil bli nytta til ei ytterlegare heving av kvaliteten på bygget.

med å realisere, seier Remøy. Tyngda av bidragsytarane er naturleg nok heime-

– Vi håper og trur det er mange som ser verdien av å kjøpe seg ein stol i kino-

høyrande i Herøy, men det finst unntak.

eller konsertsalen, smiler Remøy, og fortel at mykje av arbeidet til prosjekt-

– Kleven verft er ikkje ei herøybedrift, men det dei deler med mange andre

gruppa så langt har gått på å knyte til seg det beste som finst av ekspertise til å

bidragsytarar er at dei, i tillegg til å vere kulturelt opptekne, likar å sjå ein region

forme ein av dei beste kinoane i landet.

i vekst og ser meirverdien av å bidra i så måte, seier Remøy. På lista over givarar har han også ein skipsmeklar i Oslo og ein assurandør i

Snøballen rulla fort etter at Åge Remøy og ordførar Arnulf Goksøyr tok til å

Bergen, og Remøy meiner den store oppslutninga rundt konserthuset seier

snakke saman om mulegheitene for å etablere ein fleirbruksarena for kultur- og

litt om bidragsviljen til dei som engasjerer seg i Fosnavåg si framtid. Mykje av

konferanseføremål, med høg kvalitet i tilknyting til det nye hotellet i Fosnavåg.

grunnen til storleiken på engasjementet meiner han ligg i at folk ønskjer eit

Dei begynte å snakke saman seinhaustes 2011, og berre om lag eit år seinare var

sentrum som kan tilby kulturelle opplevingar på både dag- og kveldstid.

det klart for kontraktsskriving med hotellentreprenørenVeidekke As om bygging

Remøy ser det slik at skal ein byggje Fosnavåg som eit attraktivt samfunn, så

av den nye kulturelle storstva i Fosnavåg sentrum.

trengst det kulturelle tilbod på høgt plan. Og han meiner det er grunn til å tru at

med den satsinga som no skjer på hotell, konserthus, simulatorsenter og bade-

– Eg vil tru at vi her kjem til å få ein god miks av lovande lokale talent og store

land, så er Fosnavåg inne i ei god vekstperiode.

etablerte namn. Så her er det berre å gle seg til hausten 2014 og vidare framover,

Kapasiteten i konserthuset er god. Det er 450 sitjeplassar i amfiet i storsalen,

seier Remøy.

som også kan skyvast bak når ein skal ha store bordsetjingar. Kinosalen vil vere blant dei aller fremste i landet og skal installerast med det nye Dolby Atmosanlegget, som gir ei auka lydoppleving. 92 sitjeplassar er planlagt og arbeidet er utført i samarbeid med Noregs fremste kinoekspert. Bygget skal også nyttast til konferansar, seminar og andre aktivitetar som det lokale næringslivet manglar ei scene for i dag. Herøyreiarane har ikkje tenkt å slutte med å byggje båtar, og dei mange båtdåpane som har vore dei siste åra kunne kanskje ha halde eit slikt hus gåande åleine.

Remøy understrekar at sjølv om dei er i mål med grunnfinansieringa, ønskjer dei å auke kapitalbasen for å gjere det til ei enda større oppleving å gå på konsert og kino i Fosnavåg. Det er her den føreståande folkeaksjonen kjem inn i bildet, og saman med arkitekten, hotellutbyggjaren og Bjørn Holum (nytilsett arrangementsleiar i Herøy kommune) er prosjektgruppa no i full gang med å definere utforming og innhald med sikte på å skape ein konsertarena av høgast muleg kvalitet. – No lagar vi rammeverket, og så blir det opp til brukarane og engasjementet i

Marin Teknikk As, med Svein Rune Gjerde (t.h.) i spissen, var av dei fyrste som

Herøy, samt dei som skal drive salen, å få fram den aktiviteten som vi alle ønskjer,

teikna seg på bidragslista til konserthuset. Fredrik Remøy t.v. og ordførar Arnulf

seier Remøy.

Goksøyr kunne til slutt notere seg for 37 millionar næringslivskroner til prosjektet. Foto: Vestlandsnytt

Planlegg opninga Sjølv om det enda er ein bit å gå fram til konserthuset står ferdig, er Bjørn Holum allereie igang med å definere opningsarrangementet.

Tekst: Jann Flatval

Heile Sunnmøre sitt badeland

Som ein femåring før julekvelden. Slik gler Karl Med sine fire basseng,

Avansert teknologi

Petter Sortehaug seg til neste haust når den store inkludert eit 25 meters

I forhold til energibruk og vassbehandling kjem det nye badeanlegget i Fosnavåg

gåva frå næringslivet kan pakkast opp og takast k o n k u r r a n s e b a s s e n g

til å bli eit av dei mest moderne i sitt slag med mykje ny og straumsparande

i bruk. Same forventingane deler han med alle med stupetårn, vil det

teknolog. Anlegget får mellom anna sin eigen klorfabrikk som produserer ak-

dei andre som ser fram til å få ein topp arena for nye badeanlegget fram-

kurat det som trengst i forhold til belastinga og reduserer klorgassen i lufta til

konkurransesymjing, samt rekreasjon, leik og moro stå som eit eldorado for

eit minimum. Det blir eit automatisk belastningsstyrt basseng der vassgjennom-

på Sunnmøre.

strøyming og energibruk blir styrt etter kor mange som til ei kvar tid oppheld

badeglade i alle aldrar og

med ulike ønskje og behov. I tillegg til idrettsbassenget og familiebassenget,

seg i vatnet.

som begge blir nye, skal dagens basseng renoverast til bruk i terapisamanheng. Barnelaguna blir omgjort til eit eige basseng, og i tillegg kjem der eit boblebad

Flytogløysing

på eit nivå over dei andre bassenga. Treningsstudioet, som skal komplettere til-

Besøkande vil, på same måte som flytogpassasjerar, kunne drage kortet ved

bodet, får glasvegger med fri utsikt til aktivitetane i bassenga.

inngang og få eit armband som også er knytta opp imot garderober og kafe. Drag kortet igjen ved utgang og du får beskjed om kor mykje kortet er belasta

Mange spesialitetar

med under besøket. Sortehaug fortel at ideen til dette systemet er henta frå USA

Familiebassenget blir noko heilt for seg sjølv med snadder som «sandstrand»

der det er mykje brukt i fornøyelsesparkar.

og bølgjemaskin. Lys- og lydanlegg for vanndisco er døme på ungdomsretta

– Vi har prøvd å tenkje teknologi for å spare årsverk og personalkostnader på

spesialitetar, og i skuleferiar vil ein i det store bassenget mellom anna kunne

alle område, påpeikar han.

tilby klatring i isfjell, trampoline og mykje anna moro. Desse installasjonane vil ha modular som kan skiftast ut og gi nye opplevingar frå den eine sesongen til

Sortehaug fortel at anlegget er utvikla med bakgrunn i ei analyse som Asplan

den andre.

utarbeidde for nokre år sidan med sikte på å skape tilbod for alle. Eit slikt an-

–Anlegget vil bli skreddarsydd med ei rekkje spesialitetar og tilbod som vi blir

legg skal vere attraktivt og utfordrande for ungdom, sikkert og spennande for

åleine om, seier ein oppglødd Sortehaug.

barnefamiliar, helsebringande i terapisamanheng for til dømes revmatikarar og

Han har vore dagleg leiar sidan 2006 og er ressurspersonen bak den nye satsinga

slagpasientar, og at det i tillegg skal vere tilrettelagt for skulesymjing og idrett.

som næringslivet i Herøy står bak i samarbeid med kommunen. I satsinga til om lag 150 millionar kroner inngår eit ikkje ubetydeleg kommunalt bidrag samt lånegaranti frå kommunen.

Gryande konkurransemiljø Mellom dei som gler seg til anlegget står ferdig er ikkje minst dei mange i barne- og ungdomsskulealder som driv symjetrening kvar einaste veke. Talet på aktive har lege på rundt 200, og Sorthehaug synest det er leitt at rundt halvparten av dei har måtte gå ut på grunn av plassmangel. Dei mest aktive, som legg bak seg tusenvis av meter i veka, får heller ikkje konkurrere nokon plass i mangel på lisens. Dette vil ikkje vere noko problem lenger når regionalanlegget med status som konkurransebasseng er kome på plass. Då vil også alt liggje til rette for etablering av ein symjeklubb på Søre Sunnmøre.

Det nye badet vil komplettere tilbodet i kultur- og idrettsparken i Fosnavåg og gjere det til noko heilt unikt.

«Sunnmørsbadet» Karl Petter Sortehaug gler seg til å kunne ta i bruk

Namnet fortel sitt tydelege språk om at her er ambisjonar om å skape eit tilbod som går langt utover kommunegrensene og nærom-

den nye hovudarenaen for konkurranse-symjing,

rådet. Sortehaug er ikkje i tvil om at i den grad det har vore ein kamp om å etablere eit regionalt tilbod så har Herøy og Fosnavåg

rekreasjon, leik og moro på Sunnmøre.

vunne den kampen. Ambisjonsnivået kjem òg klart fram av garderobekapasiteten som blir på 500 plassar. – Ja, vi ser på heile regionen som nedslagsfelt. Næraste konkurrenten vår blir Moldebadet, og det er klart at Kvivsvegen – samt snart gratis køyring gjennom Eiksundsambandet – gir oss eit veldig stort potensiale. Dagens køyreavstand på ein time og tjue minutt til Stryn gjer at vi også reknar nedslagsfeltet for å gå godt innover nabofylket i sør, seier Sortehaug.

Forskarane må meir ut i distrikta Tekst: Jann Flatval

Den har alle odds imot seg som tek utdanning retta mot forsking og samtidig

– Vi har ein jobb å gjere når det gjeld å få distrikta med i forskinga som i dag er

har eit ønskje om å bu og arbeide ute i distriktet. I så måte var Karsten Kvalsund

veldig konsentrert rundt byane. Dette er både så tidkrevjande, og kostar så mykje

eit unntak når han som nyutdanna astrofysikar frå NTNU i Trondheim kunne

at vi vil ikkje greie det åleine. Men gjennom samarbeid så trur eg vi skal greie å

flytte tilbake til Herøy og jobbe som forskar ved Runde miljøsenter. Dagleg leiar

skaffe jobb til fleire med kompetanse her på Runde. Så optimistisk må ein vere,

Nils Roar Hareide håper og trur at det dei er igang med på Runde berre er starten

seier Hareide.

å skape forskingsarbeidsplassar i utkantar som Herøy. – Det er dessverre eit fakum at det som finst av slike arbeidsplassar her i landet,

Fakta om Runde miljøsenter:

nesten utan unntak er konsentrerte til miljøa rundt dei store utdanningsinsitus-

Runde Miljøsenter er ein internasjonal miljøforskingsstasjon, eit formidlings-

jonane som Oslo, Trondheim, Bergen og Tromsø, seier Hareide, og viser til at det

senter og ein møteplass for kurs, seminar og konferansar. Den offisielle opninga

ikkje berre er Herøy som slit på dette området.

var i oktober 2009. Senteret ligg i eit freda og svært sårbart naturområde, og har det fremste innan miljøteknologi. Heilt frå dei første teikningane har det

Karsten Kvalsund (33) har hovudfag i teoretisk fysikk og astrofysikk, og med

vore fokus på miljøvennlege byggemateriale, energieffektivitet, vass-sparing og

bakgrunn i studiane er det himmelegema han har mest greie på. Ved Runde

gjenbruk av eige avfall og avløpsvatn.

Miljøsenter jobbar han mest med fysikken i havet. Den grunnleggande tanken med forskingssenteret på Runde er etableringa Arbeidsplassar for folk med høgare utdanning er mangelvare i Møre og Romsdal

av infrastruktur for overvaking og forsking på miljøet, og å promotere be-

i det store og heile, men med etableringa av forskingsstasjonen tilknytt Runde

rekraftig teknologi innan fiske, fangst og energiproduksjon. Samarbeid med

miljøsenter har ein i Herøy begynt å få til noko som Hareide meiner gir grunnlag

lokalt næringsliv om utvikling av miljøvennleg teknologi er eit satsingsområde.

til ein viss optimisme med tanke på distrikta si framtidige rolle i forskingssaman-

Senteret blir også brukt av forskarar både frå Noreg og utlandet. Det er eit mål

heng. At det skal bli fleire enn dei 5-6 arbeidsplassane som til no er etablerte

å oppnå auka fokus på dei viktige havområda utanfor Møre, som er eitt av dei

ved forskingsstasjonen på Runde har han faktisk god tru på å få oppleve med

viktigaste gytefelta i norske farvatn.

tid og stunder. – Vi vil nok ikkje greie å byggje opp eit stort forskingssenter på eigen kjøl her

Senteret har kontor, laboratorium og åtte leilegheiter for utleige. Hovudbygget

ute på øya. Såpass realistisk må ein vere. Men skal forskarar finne det interessant

har også eit velutstyrt auditorium og kafé. Eit informasjons- og opplevingssenter

og nyttig å kome hit og drive med forsking i prosjektsamanheng, er vi nøydd til

er etablert i 2. høgda i hovudbygget. Det skal vise dei store biologiske prosess-

å kunne stille med støttekompetanse her på huset. Elles blir vi berre eit vanleg

ane som skjer i Norskehavet, og samspelet mellom miljø, klima, fugl, fisk og

hotell, og det er ikkje i våre tankar, seier Hareide.

plankton. Historia om forliset til ostindiafararen «Akerendam» og Rundeskatten er ein sentral del av utstillingane.

Heilt unik plass Hareide fortel at dei har jobba mykje med å få til eit samarbeid med store

Bygget er energiøkonomisk, og bygd som eit «forbildeprosjekt» i samsvar med

nasjonale institusjonar med sikte på å få dei til å bruke Runde. Her finst det så

Enova sine reglar. Runde Miljøsenter disponerer også ei sjøbud på 600 kvadrat-

mange problemstillingar knytta til havmiljøet at han meiner det er veldig viktig

meter brutto areal med kaianlegg på Runde hamn.

å få forskinga ut.I så måte tenkjer dei også internasjonalt, for når det gjeld å lære meir om dei store samanhengane er Runde eit unikt utgangspunkt for å

Senteret har brei politisk støtte, både frå Herøy kommune, Regionrådet og Møre

drive med slik forsking.

og Romsdal fylke. Næringslivet i regionen har òg gått inn med betydeleg kapital i

– Runde er einaste plassen i Europa med eit fuglefjell i kombinasjon med eit

prosjektet.

av dei største gytefelta i verda. I nærområdet har vi også eit av dei sterkaste maritime teknologimiljøa som finst, og det er ikkje tvile om at forskingsmiljøa og universiteta har mykje å hente på å kome til oss, seier Hareide og peikar på at det også er eit sterkt ønskje innafor næringslivet at forskingsmiljøa skal kome hit. Han vedgår at det å gi forskingsmijøa eit «bruhaud» inn i det maritime næringslivet er ein del av visjonen for Runde miljøsenter og forskingsstasjon.

Tekst: Jann Flatval

Samlar ny kunnskap om havstraumane

Å auke kunnskapsnivået om Golfstraumen si rolle i Sjøglidaren blir fjernstyrt klimasamanheng, er eitt konkret prosjekt som Runde frå Runde, og prosjektet er miljøsenter har jobba mykje med den seinare tida. Verk- drive i nært samarbeid med tyet dei brukar er ein skapning som reiser fram og til- Geofysisk institutt i Bergen. bake over Norskehavet og samlar inn data om til dømes temperatur, saltinnhald og oksygenmengd frå over- – Havstraumane varierer i flata og heilt ned til tusen meters djup. Med dette som styrke og temperatur over grunnlag kan dei mellom anna måle vassmengda som tid, noko som òg påverkar Golfstraumen fører med seg til Norskehavet.

veret lokalt. Men no kan vi

drive kontinuerleg kartlegging, og vi har faktisk allereie gjort viktige oppdagingar, mellom anna av store kvervlar i havet som ingen var kjende med tidlegare, seier Karsten Kvalsund.

At det fanst ein slik kvervel i Lofotbassenget var rett nok kjend, men at der er så mange fleire der ute er det ingen som har dokumentert før sjøglidaren til Runde miljøsenter gjorde sine oppdagingar på si einsame ferd mellom Andøya og Jan Mayen. Tvillingen går lenger sør i Norskehavet, frå norskekysten og rundt 430 km i nordvestleg retning før den snur.

Det går ikkje så fort, men med ei fart på ein halv knop hadde glidarane gjort fire turar fram og tilbake over Norskehavet då dei vart tekne opp etter seks månader i arbeid. No er det to nye som er ute på same ruta, og ifylgje Kvalsund bør batterikapasiteten halde til minst 10 månader med kontinuerleg drift. Ideen til glidarane kom frå oseanografen Henry Stommel, som i 1989 beskreiv dei i ein science fiction artikkel. Sjølve Sjøglidaren vart utvikla ca. år 2000 av folk ved Univ. Of Washington i Seattle. Til no er det produsert nokre hundre slike. Av desse er seks komne til Norge med midlar frå Forskningsrådet. Alle seks er eigde av Universitetet i Bergen, men nokre av deistasjonerte på Runde.

Alt etter kva type instrument dei er utrusta med kan glidarane nyttast til ulike oppgåver, som måling av algeoppblomstring og kartlegging av den biologiske aktiviteten i havet. – Vi er framleis i oppbyggingsfasen, men målet er at glidarane skal brukast av fleire framover til ulike føremål, seier Kvalsund.

Karsten Kvalsund t.v. og Nils Roar Hareide med sjøglidaren, som er det nye verktyet for innsamling av undersjøiske data ved Runde Miljøsenter. Foto: Jann Flatval

Tekst: Jann Flatval

Det handlar om å ta heile regionen i bruk

– Det skal vere konkurranse mellom tettstader, Som osloborgar gjennom

seg i kvar sine leilegheiter og hus, men veit å gjere seg nytte av dei tilboda som

men vi må ikkje konkurrere oss ihel. Det er lov å storparten av sitt vaksne

finst. Folk må kort og godt bli flinkare til å gå ut.

vere patriotisk, men patriotismen må ikkje ta over- liv set Arthur Almestad

– På dette området er det framleis mykje å hente før vi kan seie at Fosnavåg har

hand. Samarbeid mellom konkurrentar kan vere ei (51) meir og meir pris på

nytta mulegheitene som ligg i den etablerte bystrukturen. Men for tida skjer

utfordring, men der ligg også Søre Sunnmøre sine dei kvalitetar som eit liv

det mykje spennande i Fosnavåg som kan få folk opp av godstolen. Som det å

mulegheiter til å skape ein region som er attraktiv utanfor storbyen har å by

få eit hotell i kombinasjon med konsertsal og kino midt i sentrum, i tillegg til eit

både for fastbuande, tilreisande og for dei som på. Dei meir fastgrodde

nytt badelandanlegg. Dette er nye tilbod som Almestad ikkje er i tvil om vil gi

vurderar å flytte hit. Å ta heile regionen i bruk er kan ha lett for å sjå på

Fosnavåg eit kjempeløft på det sosiale og trivselsmessige området.

det det handlar om.

dei same kvalitetane som

Han vil åtvare mot å spreie tilboda for mykje, men heller satse på ei vidare fortett-

ein sjølvskriven del av tilveret, og difor kan det også vere vanskeleg å oppdage

ing og vidareutvikling av nye tilbod som kan styrke attraktiviteten som bygdeby.

mulegheitene som ikkje minst naturen har lagt i fanget på oss og som kan

I tillegg må det leggast meir til rette for at gåande og syklistar kan ferdast trygt

brukast til skape ein meir attraktiv region.

mellom Fosnavåg sentrum og andre delar av Fosnavåg som Myklebust, skule,

– Tettstadane våre har ulike kvalitetar å by på, og dei er alle ein del av ein fantas-

kulturhus- og idrettsområdet, meiner Almestad.

tisk region med kort veg til hav, fjord og fjell, seier Almestad, og håper småbyane

Den nye planlagde innfartsvegen med tunnelar til Fosnavåg sentrum tek

på Søre Sunnmøre kan bli flinkare til å samarbeide om å utnytte sine konkur-

ikkje omsyn til gåande og syklande. Derfor er det heilt naudsynt med ei snarleg

ransefortrinn i staden for å krige om eitt og alt.

utbetring av Skarabakken, meiner han. Han gir også full støtte til ein gå- og

I så måte meiner han Eiksundsambandet har opna nye mulegheiter for sam-

sykkel-tunnel mellom Fosnavåg sentrum og kulturhus-området. Dette er begge

arbeid og samspel både når det gjeld rekreasjon og i arbeidssamanheng.

tiltak som vil knyte funksjonane tettare saman og ikkje minst føre til en tryggare skuleveg for veldig mange.

Det som førte Almestad heim igjen til Sunnmøre, var ei stilling som region-

– Det må vere eit minimum av mulegheiter til å leve eit liv utanfor sin eigen

ansvarleg for Møre og Romsdal i Norges forskningsråd. Før det var han i ti år leiar

bustad, seier Almestad, som vedgår at dette er noko dei saknar i høve til det

av ulike nasjonale forskingssatsingar ved forskingsrådet sitt hovudkontor i Oslo.

bylivet dei var vane med å leve før.

Av utdanning har han hovudfag i samfunnsgeografi frå Universitetet i Oslo. Når

«Utetilbodet» i Fosnavåg er mellom dei tinga som ikkje har svara til forventing-

også sambuaren fekk seg ein jobb i Fosnavåg, der ho kunne nytte sin kompe-

ane med å flytte heim, og som den sjømat- og vinelskaren han er, legg Almestad

tanse innafor grafisk design og illustrasjon, låg vegen open for å flytte tilbake til

ikkje skjul på at nedlegginga av Maki har etterlate seg eit stort sakn.

utgangspunktet. Med ei hustomt i sjøkanten som den store draumen.

– Her er framleis mykje bra, men Maki var noko for seg sjølv også i nasjonal

Reguleringsbyråkratiet arbeidde lenge imot dei slik at det tok si tid før draumen

samanheng. Dette må vi ta tak i og jobbe vidare med.

kunne bli til realitet. Men no er det som skal bli deira og dottera sin nye heim

– Lat oss bli kjend som den staden på kysten med den beste sjømaten, servert

under oppføring på Vågsholmen. Her er det ikkje noko som stenger for utsikta

direkte frå havet. Her har vi større mulegheiter enn dei fleste. Spel vidare på dei

mot Holmefjorden og havet utanfor.

gamle mattradisjonane med boknasild på kaia og kortreist mat frå havet med Njardar som førebilde, oppmodar Almestad. For han er det eit stort tankekors at

Meir liv mellom husa

det er i Chablis-området, midt i Frankrike der familien har feriehus, han verkeleg

På spørsmål om korleis han vurderer Fosnavåg sine framtidsmulegheiter i

kan gå på utestader og gasse seg med sjømat. Og då tenkjer han ikkje berre

forhold til dei andre «småbyane» på Sunnmøre og i regionen som heilheit,

fisk, men sjømat i vidaste forstand. Det burde ikkje ha vore nødvendig for ein

vil Almestad ta utgangspunkt i konsentrasjonen av tilbod og tenester som

fosnavågar å reise så langt for å nyte østers, sjø-sneglar og andre typar skaldyr

finst både når det gjeld handel, service, underhaldning og rekreasjon. Den

som det er berre å hente frå det lokale matfatet og setje på menyen.

korte avstanden mellom dei ulike tenestene, saman med at Fosnavåg har eit urbant preg med bygater som ligg rett i havgapet, er med på å gi Fosnavåg

Må ta naturen i bruk

kvalitetar ein kanskje ikkje finn i dei andre bygdebyane i same grad. Desse

Det største fortrinnet til Fosnavåg er nærleiken til kystlandskapet med sine rike

urbane kvalitetane og nærleiken til storhavet, er det om og gjere for Fosnavåg

mulegheiter for fiske og rekreasjon. Å ha ein urban kvalitet, som samtidig ligg så

å byggje vidare på.

nær naturen, er slik han ser det noko heilt spesielt med Fosnavåg.

Samtidig saknar han meir liv mellom husa enn det som er tilfellet i Fosnavåg i

– Dette var ein av dei viktigaste grunnane til at vi valde å flytte tilbake, seier

dag. Urban kvalitet handlar nemleg også om å bruke byen. At folk ikkje isolerer

Almestad.

Arthur Almestad nyt småbåtlivet så ofte han kan. I bakgrunnen til venstre er familien sin nye heim i ferd med å reise seg. Foto: Jann Flatval

I høve til dei naturgjevne forholda meiner han Fosnavåg har mykje meir å hente.

nærheita til fjord og fjell, og Ulsteinvik vil, med sine store industriarbeidsplassar

Ta berre Holmefjorden som døme på som eit langt ifrå utnytta potensiale.

og varehus for mange vere den største handelsmagneten i alle fall på ytre. Det

Fjorden ligg der som eit eldorado for segling, båtsport og fiske, og Almestad

handlar om ei naturleg fordeling av rollene, og å spele kvarandre gode.

synest det er heilt utruleg at det enda ikkje er nokon som har sett mulegheitene i å starte med til dømes båtutleige frå sentrum av Fosnavåg. Her er sikkert mange

Patriotisme er ifylgje Almestad ei god sak, berre den ikkje får ta overhand. Han

innafrå fjordane som kunne ta tenkt seg ein tur ut og fiske i open sjø. Men dei

meiner det må vere lov for ein Bergsøy-patriot å støtte opp om Hødd som har

som tek turen til Fosnavåg i dag, kjem seg ikkje vidare ut med mindre dei reiser

greidd å setje Søre Sunnmøre på kartet i fotballsamanheng. Fotball er slik han ser

med eigen båt.

det eit godt døme på kva ein kan samarbeide om.

Når hytte i Stryn har blitt lukka for så mange herøyværingar, må utfordringa bli å få stryningane og andre fjordingar til å kome utover til kysten og havet. Ned-

Like viktig som å dyrke dei regionale fortrinna, meiner han det er å drage kop-

kortinga av reisetida etter at Eiksundsambandet og Kvivsvegen kom, gjeld like

lingar til Ålesund. For Ålesund er og blir lokomotivet på Sunnmøre, og Almestad

mykje begge vegar, og Almestad meiner mykje hadde vore vunne om vi her ute

helsa det med glede då heile Sunnmøre vart samla i eitt regionråd.

var like flinke til å spele på nærheita til havet som Stryn har gjort sitt nærområde

– Dette er noko alle må akseptere, og så må vi andre finne vår plass som småbyar

attraktivt for hyttebygging.

rundt Ålesund i marknadsføringa av Sunnmøre som eit attraktivt område. Hareid

– Lat oss difor ta eit krafttak med å gjere ytre meir attraktivt for dei i indre, opp-

Fastlandssamband vil vere nøkkelen til å samle Sunnmøre til eitt rike.

modar han. Har ikkje fått det rolegare Naturleg rollefordeling

Begge jobba ekstremt mykje i Oslo. Tanken på eit litt rolegare liv og nærheit til

Det er på desse områda Almestad ser Fosnavåg si rolle i eit større samspel, der

familien, vart avgjerande då dei bestemte seg for å flytte til Fosnavåg.

nytt hotell og badeland, i kombinasjon med kystnatur og eit attraktivt sentrum

– Har de fått eit rolegare liv?

med spanande butikkar, utestadar og havrelatert næringsliv, vil representere

– Nei, eigentleg ikkje, og det treng ikkje vere noko negativt. Vi har spennande

noko heilt unikt og gi Fosnavåg eit fortrinn i regional samanheng. Ørsta og

jobbar i ein spennande region, og har aldri angra på valet vi gjorde.......

Volda sine fortrinn meiner han ligg i høgskulemiljøet, tradisjonsrik industri og

Herøy kulturskule snart 40 år! Tekst: Wenche Moltu

628 elevplassar er i dag registrerte på musikk, dans, drama og visuelle kunstfag. I tillegg har Herøy kulturskule eit spennande korpsprosjekt gåande på fire skular og tre barnehagar, der ca. 120 elevar får instrumentalundervisning på minitrompet og andre korpsinstrument i skuletida i staden for vanleg musikkundervisning. Så får meir enn 250 ”vaksenopplæring” av kulturskulens dirigentar i kor og korps som kjøper denne tenesta frå kulturskulen. Summen av dette tilseier at i dag har kulturskulen meir enn 1000 aktive brukarar kvar einaste veke.

Er for lengst over puberteten, og godt etablert Desentralisert skule som ein av dei største og mest aktive kultur- Det vil seie at det skjer underskulane i fylket.

visning i alle skulekrinsane i

kommunen. Hovudbasen med kontor og undervisningslokalar ligg i underetasjen på Herøy kulturhus. NB. Det må vere eit visst elevtal ved ein krins før det er forsvarleg å sende ein lærar ut i distriktet, men meir enn 30 % av undervisninga skjer utanfor kulturhuset. Høgt aktivitetsnivå Litt historikk

Herøy kulturskule skal vere synleg i lokalsamfunnet, og derfor er det stor ak-

Det var den sterkt aukande interessa for korps på 60-70 talet som var pådrivar

tivi-tet med konsertar, show og utstillingar der elevane får vist fram kunsten

for å skipe musikkskule som det heitte den gongen. Behovet for kvalifiserte in-

sin. Kulturskulen arrangerar rundt 30 konsertar pr år, og i tillegg er mange el-

struktørar og dirigentar var stort, og ei arbeidsguppe gjorde ein god jobb, som

evar aktive som underhaldarar på ei mengd ulike tilstellingar både i og utanfor

resulterte i positivt vedtak i kommunestyret hausten 1973, slik at undervisninga

kommunen. Målet er at kvar elev skal ha stått på ei scene minst to gongar pr.

tok til i januar 1974. Berre rundt 40 musikkskular var på den tida etablerte i heile

år. Dessutan er applaus frå publikum ein god motivasjonsfaktor, og det er viktig

landet, og då i hovudsak byane, så Herøy kommune var tidleg ute! Politisk har

stimulans for å halde fram år etter år.

kulturskulen frå starten av og fram til i dag stått sterkt i Herøy. Det har alltid vore tverrpolitisk semje og forståing for dei positive ringverknadane av kulturskulen,

Sosiale media

noko som gjer at kulturskulen har hatt eit stabilt tilvære, og utviklingspotensiale.

Herøy kulturskule har heimeside saman med dei andre skulane i Herøy i ”pedIt” men etter at skulen etablerte seg på facebook hausten 2012, har denne sida

Frå musikkskule til kulturskule

blitt mindre brukt. Facebook har vist seg å vere ein mykje enklare måte å halde

KULTURSKULE vart ein realitet i og med lovfestinga av kulturskulane i 1998, men

kontakta mellom skulen og foreldra. Mykje enklare å bruke som info enn heime-

Herøy kulturskule tok til med dans alt i 1995, og litt seinare kom visuelle kunst-

sida, så dersom du er på Facebook er det berre søkje på «HERØY KULTURSKULE»

fag, og til slutt drama/teater. Denne kombinasjonen av musikk og dei andre kunst-

klikke ”LIKER” på sida, så vil du alltid bli oppdatert om alt det spennande som

faga har utvikla Herøy kulturskule til eit av flaggskipa i fylket, og Herøy kan også

rører seg i Herøy kulturskule!

her seiast å vere ”ei båtlengd føre!” Dette gjeld både i aktivitet, mangfald og

NB: Det blir lagt ut ein del bildereportasjar frå aktivitetar og hendingar. Leiinga

kreativitet. I år 2000 vart det offisiell namneendring frå Herøy musikkskule, til

er svært selektive dem det som blir lagt ut, at ingen bilete skal vere støytande på

Herøy kulturskule, og på få år vart elevtalet meir enn fordobla!

nokon måte, men kun ha positivt innhald og vinkling. Det blir ikkje lagt ut namn på elevar som ikkje sjølve er på FB. Dersom det er foreldre som er mot denne

Stort mangfald og rimeleg tilbod

praksisen, må dei melde frå til leiinga, slik at ikkje bilete av deira born blir lagt ut.

Dei 18 lærarane i kulturskulen har undervisningskompetanse på nær 50 ulike disiplinar, noko som er ganske unikt i regionen. Kostnaden for brukarane er

Stabil og dyktig lærarstab

også rimelegare enn i våre nabokommunar, og for dei familiane som har mange

Stabilitet og dyktige medarbeidarar er eit nøkkelord i kulturskulens suksess. Og

born som brukar kulturskulen er dette vesentleg, pga at Herøy kulturskule har

akkurat her har kulturskulen vore utruleg heldige. Fleire har hatt sitt arbeid ved

makspris på undervisninga på kr. 5000.- pr år pr fam. uansett kor mange elev-

skulen i meir enn 20 år. Eit internasjonalt kollegium er der også, og gjennom

plassar ein nyttar.

nokre år har lærarar frå heile 10 ulike nasjonar vore innom kulturskulen.

FOLKEHELSE I KVART EIT KLIPP! Samarbeid på mange plan

Då kommuneplanen for perioden 2002- Fyrste året,

2002, vart det

Kulturskulen har mange samarbeidspartar, nokre fast kvar veke, andre meir pro-

2012 vart vedteken var eit av tiltaka «Herøy seld 344 kort. Dette har auka

sjektbasert. Til dømes grunnskulen, barnehagar, eldreinstitusjonar, lokale kor og

10 på topp». Formålet var å motivere til jamt og trutt og mest sal

korps. Samarbeidet omfattar også dei andre kulturskulane i regionen, m.a. med

auka aktivitet og fremje helse og trivsel. hadde ein i 2011 då det vart

ungdomssymfoniorkesteret i Ørsta og Volda, og felles lærarkrefter.

Ordninga har vore ein stor suksess og alle- seld 800 kort. I snitt har 54% reie i god tid før sesongen 2013 starta av selde kort vore innlevert

Ny kompetanse, og sal av tenester

hadde mange ringt og etterspurt årets kort og totalt har 1021 personar

Siste par åra har kulturskulen investert ein god del i lyd og lysutstyr, slik at

og toppar.

gjennomført Herøy 10 på

dei kan bli sjølvhjelpte også på større

topp (2002-2012). I 2011 var det delt ut pokalar for å ha gjennomført alle 10 åra

arrangement, oppsetningar, show, musi-

til 68 personar som fekk pokal for gjennomført alle 10 åra.

kalar o.s.b. Etter kvart som kompetansen aukar på dette området, vil også kultur-

Kven kan delta?

skulen kunne selje slike tenester i lokal-

Alle som kjøper kort kan delta og det er godt tilrettelagt for alle. Kvart «klipp»

miljøet, og planen er også etter kvart

har A og B- tur.

å kunne undervise i dette spennande

A-tur: For alle som meiner dei kan fullføre desse – ein må ha 10 klipp.

faget.

B-turar: For personar under 13 år, personar med handikap og personar over 70 år- ein må ha 5 klipp.

Styrkar både intelligensen og helsa

Turane 2013:

Det å kunne lære seg eit musikkin-

A B

strument, og bli aktiv innan musikk ,

Muletua Mulevika

song, dans, eller eit anna kulturfelt, er

Storevarden Teigetua

noko ein har glede av heile livet. Ikkje

Hornseten Heid

berre kan ein gle seg sjølv, men også eit publikum, stort eller lite. I alle sosiale

Leinehornet Leinane

samanhengar er det alltid triveleg med kulturinnslag, og ein blir aldri for gam-

Sjåla Skaret

mal. Dessutan har mykje nyare forskning vist at å lære eit instrument gjev forde-

Kammen Herøy Gard

lar også i andre teoretiske fag som matematikk og liknande, fordi både høgre og

Heida Leikong

venstre hjernehalvdel blir samstundes stimulert, og det igjen er med på å utvikle

Rundabranden

den kreative sansen! Og på tampen av det heile held ein seg friskare om ein

Hidsegga Kvia

aktiviserar seg med kultur.

Selsteinen Mørkevatnet

Runde

Røddalshornet

Lysløypa

Livskvalitet

Sandvikhornet

Sandvika

Det aller viktigaste, er at elevane får oppleve meistring i kulturskulen! Det å

Når du kjøper klippekorte vil du få kart og eit skriv som skilding av kvar turen

lære seg å arbeide målbevist fram til ein opptreden med musikk, song, dans, dra-

startar. Så her er det inga unnskyldning å ikkje vere kjent.

ma, eller ei kunstutstilling er også viktig personlegdomsutvikling som ein dreg

I tillegg til medalje til kvar enkelt deltakar og pokal til dei som har gjennomført

nytte av på mange andre områder i livet også. Der er dessverre ingen snarveg

i 10 år, er det trekning av premiar. I tillegg til premie i begge «klassene» vert det

inn i den mangfaldige kunsten, men hardt arbeid, trening og terping time etter

trekt ut ei premie for bedriftsdeltaking. For å vere med i denne trekninga må

time, dag etter dag og år etter år…… så kjem resultata sakte men sikkert! Det

arbeidsplassar ha meir enn 5 tilsette og levere kort samla.

viktigaste er å sette seg oppnåelege mål undervegs, ….og nå dei! Ein del elevar gir opp litt for lett. Læringskurva er stundom bratt, og stundom slakk, det gjeld

Til påske var det laga til 620 kort – vert det rekord i år?

berre å halde det gåande, ……til ein er over neste kneiken! Dette er også viktige

Herøy kommune, servicetorget, ønskjer bilder frå dei som er med å få turane.

verdiar å ta med seg. Nyare forsking har også god dokumentasjon på at musikk

Send inn bilder til foto@heroy.kommune.no

og kunstutøving utviklar intellektet og styrkar helsa. Med andre ord: Kulturskule

Bilda vert lagt i eige album på kommunen si facebook-side.

= LIVSKVALITET. Vi ønskjer alle god tur i frisk Herøy-natur! Herøy kulturskule ynskjer nye elevar velkomne til eit triveleg miljø! Søknadsskjema finn ein på På www.heroy.kommune.no

Tekst: Jann Flatval

- Fantastisk å vere ung i Herøy

Den engasjerte Remøy-jenta er akkurat ferdig med russefeiringa og planane

Herøy kulturhus, og ein eigen arena for paintball er under oppsegling i «Ura».

hennar vidare framover er klare. Fyrst går turen til USA. Ikkje for å studere eller

Dei gokart-interesserte får dyrke sporten sin både på Leikongeidet og Kopper-

feriere, men for å jobbe på Disney World eit års tid. Denne opplevinga har ho lyst

stad, og den store gjengen som kajakk-klubben etter kvart har blitt, har heile

å få med seg før ho skal ta det neste steget på utdanningsvegen. Om ikkje nye

havet å boltre seg på.

planar dukkar opp så blir det innafor barnevernet ho kjem til å satse.

– Og så har vi sjølvsagt Pir-festivalen og ungdomen sin dag på Maritim sommarfestival som dei store høgdepunkta i året.

Janne Kathrin Hansen Sævik er på mange måtar Politisk engasjert

Janne Kathrin legg ikkje skjul på det største ho har fått vere med på var då Herøy

eit produkt av Herøy kommune si satsing på ung- Allereie som 13-åring blei

i 2012 vart kåra til «Årets ungdomskommune» i Møre og Romsdal. Året før blei

domen. Men ho er også ein av dei som har vore ho politisk aktiv, og inna-

Herøy nummer to, og året før det igjen best på Sunnmøre og nummer tre i fylket.

med på å forme kommunen si friske ungdoms- for politikken ser ho også

– Å bli best av alle 36 kommunane var berre stort, smiler ho.

satsing, som vart kruna med kåringa av Herøy føre seg ei karriere som

Ungdomens kulturmønstring kan heller ikkje forbigåast i stillheit. UKM er noko

til beste ungdomskommunen i fylket i 2012. Og vaksen. Fyrste steget på

stort i Herøy, og Janne Kathrin kan vise til at Herøy har hatt folk i landsfestivalen

18-åringen er klar på at også hennar barn skal få den politiske vegen blir

kvart år.

gleda av å vekse opp i Herøy når den tid kjem.

å kome inn i kommune-

– Eg skal bu på Remøya, seier ho og understrekar styret. Den unge politikSKAL.

aren har også lyst inn på fylkestinget, og så lysten som ho er til å drive med politikk, er det ikkje sikkert det stoppar der. – Vi får sjå etter kvart, men det er lokalpolitikken eg er mest oppteken av, understrekar Janne Kathrin som sit i styret for det nyoppretta Unge Høgre-laget i Herøy.

Smaken på det politiske livet har Janne Kathrin fått gjennom ei rekkje verv og oppgåver som ungdomspolitikar. Det starta med ein plass i det kommunale ungdomsrådet, og så klaka det på seg med det Ungdomens fylkesting og Ungdomes storting som ho var med på å starte i 2010. Ho var då leiar av Ungdomspanelet, som er arbeidsutvalet til Ungdomens fylkesting.

Ungdomssatsinga har også resultert i at Redningsselskapet har fått sitt eige

– Kjempeinteressant å få vere med å starte og sjå at dette vart ein realitet. Og

ungdomslag i Herøy. Det er dei som arrangerer den årlege sommarskulen,

ikkje minst det å få oppleve å bli teken på alvor av dei vaksne er tilfredsstillande,

der unge i alderen frå ni til tretten år får lære båtbruk og sjøvett med fokus på

seier ho.

sikkerheit til sjøs i vidaste forstand.

At ungdomen skal ha sine eigne organ meiner ho må bli lovpålagt for heile landet, og at alle unge - uansett interesse - skal ha eit fritidstilbod, er hennar

Dei eldste får høve til å ta Båtføraprøva under opphaldet på sommarskulen.

fremste lokalpolitiske hjartesak.

Sommarskulen har til no vore halden i Kjelsund, men blir i år utvida med eit

– Tilbod til alle er utruleg viktig, seier Janne Kathrin, som er glad for at Herøy

tilsvarande opplegg i Fosnavåg i tillegg.

kommune har kome lenger enn dei fleste med å opprette varierte ungdomstilbod. – Men vi kan og skal bli enda betre, presiserer politikarspiren.

Janne Kathrin meiner mykje av grunnen til dei positive forholda for ungdom i Herøy er å finne i forståingsfulle politikarar. Her meiner ho både politikarar og

Tilbod i fleng

tilsette i kommuneleiinga fortener ein god porsjon med skryt.

Ho kunne ha lista opp ei lang rekkje med ulike fritidstilbod som herøyungdomen

– Herøy kommune er ekstremt flink til å inkludere oss dei unge og til å ta oss på

har å velje i, men føler det blir å gå for langt. Eitt tilbod vil Janne Kathrin likevel

alvor. Eg har jobba ein del over heile landet og torer påstå at ingen er så flinke til

framheve: Dans for funksjonshemma, som Herøy er åleine om, og «Bandbrakka»

å inkludere ungdomen som Herøy.

der alle får dyrke sine musikalske interesser utan å gå om kulturskulen. Brakka er plassert tett opp til skateparken, som har ført til at det ikkje er ein «skatar» igjen

– Ikkje verst å vere ung i Herøy, med andre ord.

å sjå i sentrum. Dei har fått sin eigen arena som ein del av aktivitetsparken ved

– Nei, vi har det heilt fantastisk!

Hotel

Kjeldsund

Gjestebrygger

Kvalsvik Elektro

Hotel Neptun

Adresse: Kjeldsund, 6080 Gurskøy

Fosnavåg Gjestebrygge.

Lykkepoten

Adresse: Fosnavåg sentrum

Telefon: 70 08 02 20

Telefon: Per Ove Djupvik 99 73 03 04.

Marias Mote

Telefon: 70 080 050

E-post: kjeldsun@online.no

E-post: epost@hotelneptun.net

Mega Spisesteder

Meny

Lanternen AS - overnatting

Christineborg gjestehus

Minneriet

Adresse: 6070 Tjørvåg

Elmirs

Min musikk

Hytter, feriehus

Telefon: 70 08 52 50

Lanternen

Modeca

og leiligheiter

E-post: post@lanternen.no

Madelynn Coffee

Monita Fosnavåg

Budaneset - Leikong

www.lanternen.no

NIna Kafé

Nille

Restaurant Fosnavåg Brygge

NH Lied AS - Cosmetique

www.hotelneptun.net

Telefon: Geir (+47) 91167761 , Kristi (+47) 90067761

Rorbuferie

Restaurant Yong Hong

Perly´s Frisørsalong

e-post: post@naturferie.no

Adresse: 6094 Leinøy

Valaker Bakeri

Pernille´s Clinique

www.naturferie.no

Telefon: 70 08 65 57

Video Vest

Posten

E-post: birger.leine@gmail.com Christineborg gjestehus

Remo Elektronikk BUTIKKOVERSIKT

Ringo

Telefon: 70 08 59 50

Runde Miljøsenter

Apotek 1 Herøy

S A Tollås

www.christineborg.no

Adresse: Runde Miljøsenter, 6096

A.Sævik

Saxett

Runde

Bass Brothers

Skattekista

Goksøyr Camping

Telefon: 70 08 83 00

Berg-Hansen Nordvest

Spar

Adresse: Goksøyr, 6096 Runde

E-post: post@rundecentre.no

Blomsterstua Arlen

Ståle Berge VVS

Telefon: 70 08 59 05

www.rundecentre.no

Blomster og Gaver

Trendy Frisørsalong

Bukken Blå

Vestvang Bokhandel

Sævik Utleigehytter

Cameloon Frisørsalong

Vinmonopolet Fosnavåg

Telefon: 993 73 536

Clean Furn

Ytrehorn Eurosko

www.ansimax.no

Cubus

E-post: camping@goksoyr.no goksoeyr-camping.com/

Havferie Adresse: Kvalsvik, 6098 Nerlandsøy

Fargerike Herøy Malerservice

Telefon: 70 08 76 23

Torvholmen AS - Flåvær

Fest og Fritid

E-post: bk@havferie.com

Adresse: 6090 Fosnavåg

FOA Design

www.havferie.com

Telefon: 900 37 905

Fosnavåg Rør

E-post: post@flaaver.no

Frantsen Frisør

www.flaaver.no

Frisørloftet

Herøy Kystcamp Adresse: Leinøy, 6094 Leinøy

Galleri EogE

Telefon: 70 08 67 00

Utanom det vanlege

Glasmagasinet

E-post: jan@kystcamp.no

Runde fyr

G-Sport Igesund

www.kystcamp.no

Nærmeste DNT-nøkkel, Runde:

Gudrun Remøy

Telefon:

GullFunn Fosnavåg Gull og Sølv

Jacobs Rorbu

Anne Marie Vadset 700 85 916,

H Naturkost Fosnavåg

Adresse: 6092 Eggesbønes

Oddmar Remøy: 976 74 104

Hudlaser-klinikken

Telefon: 70 08 90 55

Hårreisande

E-post: aud.haugen@c2i.net

Interoptik Nymark Juvelen Kiwi

visit fosnavaag Foto: Geir Idar Kvalsvik