Orientación en Galicia - http://orientaciongal.blogspot.com.es/
Programa de tránsito de educación primaria a educación secundaria obrigatoria 1 Xustificación Tendo en conta o establecido no Plan de Acción Titorial, establecemos este “Programa de Tránsito” dos alumnos e alumnas de Educación Primaria a Educación Secundaria Obrigatoria co fin de concretar dun xeito sinxelo unha serie de actividades que permitan unha efectiva continuidade do alumnado de Educación Primaria a Educación Secundaria Obrigatoria. Definimos “tránsito” como o paso dunha etapa a outra que experimenta o alumnado que finaliza a Educación Primaria e comeza o primeiro curso de Educación Secundaria Obrigatoria. A finalidade da educación primaria é proporcionarlles a todos os nenos e nenas unha educación que permita afianzar o seu desenvolvemento persoal e o seu propio benestar, adquirir as habilidades culturais básicas relativas á expresión e comprensión oral, á lectura, á escritura e ao cálculo, ao sentido artístico, á creatividade e á afectividade, así como desenvolver habilidades sociais e hábitos de traballo. A finalidade da educación secundaria obrigatoria consiste en lograr que o alumnado adquira os elementos básicos da cultura, especialmente en aspectos humanístico, artístico, científico e tecnolóxico; desenvolver e consolidar hábitos de estudo e de traballo; preparalo para a súa incorporación a estudos posteriores e para a súa inserción laboral e formalo para o exercicio dos seus dereitos e obrigas na vida como cidadáns e cidadás. O alumnado accederá á educación secundaria obrigatoria se alcanzou o desenvolvemento correspondente das competencias básicas e o adecuado grao de madurez. Accederá tamén cando as aprendizaxes non alcanzadas non sexan un obstáculo para seguir satisfactoriamente a nova etapa. O paso a Educación Secundaria Obrigatoria supón un cambio moi importante para os nenos e nenas:
Centro: asistirán o Instituto que se atopa a máis distancia do domicilio, cun ambiente novo e máis esixente.
Clima institucional: hai un cambio en canto a edificio, réxime de disciplina, relacións, maior autonomía e, polo tanto, maior necesidade de autocontrol e de autorregulación.
Relacións sociais: o alumnado do CEIP da Torre-Cela é un grupo reducido (arredor de 15 alumnos/as), pasarán a un grupo maior con incorporación de novos compañeiros e compañeiras
1
Orientación en Galicia - http://orientaciongal.blogspot.com.es/
Metodoloxía: en ESO cambia a metodoloxía didáctica cun maior peso da exposición por parte do profesor/a, a aprendizaxe memorística adquire maior importancia, os profesores/as móstranse máis distantes afectivamente dos alumnos/as, aínda que como profesionais docentes non só deben dominar a súa especialidade no plano curricular senón tamén a súa habilidade para comunicarse cos adolescentes.Na ESO o contido é o criterio predominante para tomar decisións, non o alumno e o seu contexto. Os alumnos/as son valorados en función das súas destrezas académicas.
Horario: o horario de clase é máis extenso e intensivo, o maior número de profesores e de asignaturas, o aumento de apuntes... son unha sobrecarga de traballo
As principais diferenzas entre as dúas culturas, segundo Gimeno (1996) son: PRIMARIA
Currículo máis integrado Modelo de organización comunitario Tarefas máis circunscritas ao centro Clima máis englobante e persoal Sistema monodocente Seguimento máis directo do estudante Maior contacto coas familias Círculo de amizades ligado ao centro
SECUNDARIA
Currículo máis especializado Modelo de organización burocrática Maior desprazamento de traballo a casa Clima máis centrado no académico Plan docente: varios estilos Maior autocontrol do alumno/a Menor contacto coas familias. Círculos diferenciados de amigos/as
Agora ben, o desenvolvemento do alumnado é un proceso continuo e ascendente, que ocorre como resultado da educación: os logros que se producen nunha etapa teñen repercusións para a seguinte e serán a base doutras aprendizaxes posteriores. É por isto que o paso dunha etapa a outra debe ser continuo, gradual e coherente evitando cambios bruscos e saltos ao baleiro. O Programa de Tránsito diríxese basicamente a tres grupos:
Alumnado que finaliza a etapa de Primaria e comeza 1º de ESO, dado que constitúe o centro da nosa tarefa educativa. Dentro deste grupo, arbítranse unha serie de medidas que atendan de xeito xeral ás necesidades do grupo-clase, sen esquecer, a atención ao alumnado que presenta características específicas.
Familias con nenos/as escolarizados/as neste período escolar. A orientación e colaboración deste sector da Comunidade Educativa é un aspecto fundamental para obter uns óptimos resultados no proceso.
2
Orientación en Galicia - http://orientaciongal.blogspot.com.es/
Profesorado: os responsables do deseño e implementación do Programa serán os que a continuación se detallan:
Equipo de mestras e mestres de Educación Primaria. Dentro deste conxunto de profesionais, só os pertencentes ao segundo curso do terceiro ciclo de Educación Primaria levarán a cabo a posta en práctica de todas as actuacións planificadas.
O orientador/a do CEIP e do IES.
2 Obxectivos
Facilitar unha axeitada transición e adaptación do alumnado aos cambios producidos no contexto escolar (de Educación Primaria a 1º curso de ESO).
Orientar ás familias sobre aqueles aspectos que permitan a adaptación dos seus fillos/as a nova etapa educativa.
Orientar ao profesorado co intercambio de datos, documentación e información de interese para mellorar a resposta educativa do alumnado.
Promover a coordinación entre o CEIP e o IES.
3 Actuacións As propostas de intervención que se expoñen a continuación realizaranse ao longo do terceiro trimestre de cada ano escolar e o primeiro trimestre do novo curso. Contempla actuacións dirixidas a tres sectores da Comunidade Educativa:
Alumnado.
Profesorado.
Familias.
Asemade, a determinación de actividades para o conxunto de alumnos/as se dividen en: metodolóxicas, organizativas e de convivencia. A organización das actuacións realízase a través dunha táboa onde se consideran aspectos tales como:
Tipo de actividade.
Temporalización.
Responsables.
3
Orientación en Galicia - http://orientaciongal.blogspot.com.es/
3.1 Actividades co alumnado
METODOLÓXICAS
ACTIVIDADES
TEMPORALIZACIÓN
- Titor/a de 6º de - Uso das distintas técnicas de estudo en todas as - Todo o curso materias.
Primaria e mestres/as especialistas
- Sensibilización ante o cambio de etapa.
- No mes de maio ou xuño
CONVIVENCIALES
RESPONSABLES
-
Orientador/a
do
centro.
- Xornada de convivencia no IES “Illa de Ons” xunto cos novos compañeiros/as procedentes do CEIP “Montemogos” de Beluso. (Visita das instalacións, - No mes de maio ou - Titor/a de 6º de Primaria e orientador/a reunión informativa) xuño do centro
3.2 Actividades co profesorado
ACTIVIDADES
TEMPORALIZACIÓN
RESPONSABLES
- Reunións interniveis: Coñecemento mutuo acerca da forma de traballar dos profesores/as de ambas etapas. - Intercambio de información en relación a cada - Maio e xuño. alumno/a (Informe Individualizado de Tránsito de
- Titores/as, Xefe/a de Estudos e Orientador/a.
Educación Primaria, axuntado a este programa). - Alumnado con necesidade específica de apoio - Primeira semana de educativo: reunión para o establecemento dunhas pautas de actuación ao longo do seguinte curso xuño. escolar. - Avaliación do Programa coa realización dunha memoria final sobre a aplicación do mesmo. - Setembro
- Titores/as , orientador/a, PT. - Orientador/a do IES e orientador/a dos centros adscritos.
4
Orientación en Galicia - http://orientaciongal.blogspot.com.es/
3.3 Actividades coas familias
ACTIVIDADES
TEMPORALIZACIÓN
RESPONSABLES
- Información sobre o comezo do Programa de
- Titor/a de 6º de EP, Xefe/a de
Tránsito e presentación das actividades que se van a - A finais de maio
Estudos e orientador/a.
desenvolver. - Reunións de Coordinación, para o establecemento de pautas de actuación. - Visita ao IES
- Terceiro trimestre
- Xuño
- Orientador/a do IES e centros adscritos. -Equipo Directivo do IES e orientador/as do IES e CEIPs.
4 Avaliación Criterios de avaliación
Satisfacción dos alumnos e alumnas e dos seus pais e nais no momento de seren acollidos.
Información suficiente sobre a normativa do centro, horarios, materiais, ...
Información suficiente sobre o alumnado e as súas necesidades educativas.
Integración cos compañeiros e compañeiras.
Os instrumentos de avaliación serán a observación directa e o rexistro de incidencias, así como a recollida de opinións entre os membros da comunidade que foron acollidos. O proceso de seguimento e valoración do programa realizarse a principios do mes de setembro, finalizando na elaboración dunha Memoria Final que terá en conta, entre outros, os seguintes indicadores:
Idoneidade das actividades plantexadas.
Implicación das familias.
Resultados obtidos no alumnado.
Adecuación do Informe Individualizado de Tránsito.
A avaliación destes parámetros considerará as dificultades atopadas e o establecemento dunhas propostas de mellora para o próximo curso escolar.
5