Czy przedmiot mógłby wyrosnąć zamiast być wyprodukowany? Can an object be grown rather than manufactured?
Średniowieczne przedmioty z drewna, o ile nie spłonęły lub nie zgniły, 600 lat później są w zupełnie znośnym stanie. Te zaś, które uległy zniszczeniu, włączyły się w cykl natury zasilając wzrost kolejnych drzew. Wymyślony w poprzednim wieku plastik nie radzi sobie tak dobrze. Jego przydatność do użycia jest znacznie krótsza niż drewna, w dodatku nie gnije, a paląc się wydziela trujące substancje. Po stu latach widać wyraźnie, że tworzywa sztuczne stanowią realne zagrożenie. Mimo tego, przywiązani do wygód, produkujemy i konsumujemy ich coraz więcej. Potrzebna jest zmiana, lecz niepodobna wejść dwa razy do tej samej rzeki. Nie wrócimy do średniowiecznych sposobów wytwarzania. Ciągle chcemy przecież więcej, szybciej, mocniej, dalej, a kryzys klimatyczny i wzrost zaludnienia nie pozwalają na eksploatowanie naturalnych źródeł w dotychczasowy sposób. Projektanci, poszukując odpowiedzi, przyglądają się naturze. Interesują się niewykorzystanymi zasobami, tym co dotąd zdawało się bezużyteczne. Próbują zrozumieć i wykorzystać naturalne mechanizmy regeneracji i wzrostu. Projektując przenoszą uwagę z produktu na cykl jego życia: od powstawania, przez dystrybucję i konsumpcję aż po utylizację. Takie myślenie sprawia, że szczególnie dużo uwagi poświęcają materiałom i źródłom ich pochodzenia. Obserwują
naturę, nie szukając w niej estetycznej inspiracji, lecz odnawialnych zasobów. Pomysły znajdują w wodzie i na lądzie, sięgają po rośliny, zwierzęta i mikroorganizmy. Zadają pytanie, dlaczego odpad nie może się stać wartościowym materiałem. Czy przedmiot mógłby wyrosnąć zamiast być wyprodukowany? Jak długo będzie rosło krzesło, lampa albo miska? Czy jesteśmy zdolni poczekać na wymarzony przedmiot? Zapewne tak, skoro możemy czekać tygodniami na krzesło czy lampę z katalogu. Czy koszulę z owadzich łusek będziemy dłużej nosić i bardziej szanować? Specjaliści od ludzkiego ciała i duszy każą nam zwolnić, słuchać zmysłów, pielęgnować rytuały, celebrować uważność. Projektanci już to robią. Obserwują zwierzęta, zbierają liście i trociny, przetwarzają glony, przyglądają się odcieniom gleby. W kameralnej skali, chałupniczymi sposobami szukają tego, co nauka i przemysł próbują znaleźć angażując ogromne środki. To co rośnie, namnaża się i odnawia jest teraz w centrum uwagi. Podobnie jak to, co znika bez śladu, wracając do naturalnego obiegu.
Agnieszka Jacobson-Cielecka Karol Murlak
Medieval wooden objects, if they have not burned or decayed, are usually in a pretty decent shape even 600 years later. Those, which had been destroyed joined the natural cycle of nature and fed the next generations of trees adding to their growth. Plastic, discovered in the previous century is not doing that well. Its usefulness is much shorter; it does not decay and produces toxic substances when burned. After hundred years it is obvious that synthetics are a real threat to the environment but addicted to comfort and ease we produce and consume more and more of them. We need a change but we cannot step into the same river twice – we will not return to the medieval ways of manufacturing. We constantly want things done faster, harder, move further but the climate crisis and the growing population do not allow exploiting the natural resources the way we have done it so far.
2
3
Designers seeking the answers observe nature and are interested in unutilized resources, all these things, which seemed useless up to now. They try to understand and use the natural mechanisms of growth and regeneration. Designing they move the focus from the product itself to its life cycle from creation through distribution, consumption to recycling. This thinking concentrates especially on materials and their sources. They observe the Nature not for an aesthetic inspiration
but in an effort to find renewable materials. They find inspiration in water, on land, in plants, animals and microorganisms. They ask vital questions why the refuse could not be reused. Can an object be grown rather than manufactured? How long will it take to grow a chair, a lamp or a bowl? Are we ready to wait for the coveted object? Probably we could if now we can wait for weeks to get a chair or a lamp from a catalogue. Would we wear longer or take better care of a shirt made of insects’ scales? Specialists of human body and soul tell us to slow down, to listen to our senses, nurture rituals and pay attention. The designers are doing it already. They observe animals, collect leaves and wood shavings, process algae, look at the colours and shades of soil. On a small scale through their cottage industry they search for what scientists and industry try to find engaging huge resources. In the center of attention now is what grows, multiplies and renews and what disappears without a trace and returns to the natural life cycle.
Agnieszka Jacobson-Cielecka Karol Murlak
Beleaf Simon Kern SK
www.simonkern.sk
4
5
mieszanka liści klonu i bio-żywicy, rurki stalowe mix of maple leaves and bio-resin, steel pipes 53 x 49 x 71 cm 2017
Proces powstawania krzesła został zainspirowany naturalnym cyklem życia drzew. Tak jak drzewo zbudowane jest z rosnącego przez lata pnia i gałęzi oraz jednorocznych liści, które po opadnięciu użyźniają glebę, tak krzesło Beleaf składa się z trwałej stalowej ramy i biodegradowalnego siedziska, które wyrzucone na kompost, gdy przestaje być potrzebne, całkowicie się rozkłada. Siedzisko zostało zrobione ze sprasowanych liści klonu utwardzonych bio-żywicą. Klonowe liście są wyjątkowo trwałe, bardziej niż na przykład dębowe, które rozpadają się po kilku miesiącach składowania. Autor nie tylko znajduje alternatywę dla plastiku, lecz przy okazji proponuje nowe zastosowanie dla liści zaśmiecających miasta.
Simon Kern Urodzony w 1988 roku. Studiował na Słowacji i w Czechach, dyplom na Wydziale Sztuki i Projektowania Uniwersytetu w Ústí nad Labem. Od 2012 roku pracował w Londynie, Pradze i Toronto. Zajmuje się projektowaniem przedmiotów i przestrzeni. W pracy szczególnie interesuje się nowymi materiałami i technologiami, które mogą przywrócić równowagę we współczesnym zglobalizowanym świecie. Jego prace były wielokrotnie nagradzane. Jest między innymi laureatem Lexus Design Award. Mieszka i pracuje na Słowacji.
Process of creating the chair was inspired by a natural life cycle of trees. The same way as a tree consists of a trunk and branches growing for years and annual leaves, which fallen fertilize the soil, the Beleaf Chair has a long lasting steel frame and a biodegradable seat, which when not needed can be composted and decomposes fully. The seat is made of pressed maple leaves hardened with bio-resin. Maple leaves are much more resistant and lasting than oak leaves, which disintegrate after a few months of storage. The author not only offers an alternative to plastic but finds a new way to deal with fallen leaves in the cities.
Simon Kern Born in 1988 he studied in Slovakia and graduated from College of Arts and Design in Ústí, Czech Republic. From 2012 has worked in London, Prague and Toronto. He designs objects and space. In his work he is particularly interested in new materials and technologies, which can make the modern, globalized world more sustainable. His work was awarded many times with Lexus Design Award among others. He lives and works in Slovakia.
Criaterra Adital Ela IL
www.aditalela.com
6
7
gleba, włókna roślinne soil, natural fibers L — 30 x 30 x 36 cm S — 22 x 22 x 30 cm 2012
Stołek jest zrobiony ze sprasowanej gleby i włókien roślinnych. Materiał, z którego został zrobiony, jest wynikiem długotrwałych poszukiwań materiałowych oraz studiowania starożytnych technik budowlanych na Bliskim Wschodzie. Projektantka eksperymentowała z odpadami budowlanymi i rolniczymi, wykorzystując przy tym współczesną wiedzę naukową i badania laboratoryjne. Powstały materiał ma trwałość zbliżoną do betonu, lecz jego negatywny wpływ na środowisko jest dwudziestokrotnie mniejszy. Innowacyjny i ekologiczny materiał może znaleźć zastosowanie w wielu dziedzinach życia, urzeczywistniając ideę gospodarki działającej w obiegu zamkniętym.
Adital Ela Urodzona w 1974 roku. Studiowała wzornictwo w Holon Institute of Technology oraz w Design Academy Eindhoven. Pracuje jako projektantka w obszarze wzornictwa i zrównoważonego rozwoju. Jest założycielką i prezeską Criaterra Earth Technologies. Wykłada zrównoważony rozwój w projektowaniu w Holon Institute of Technology. Była członkiem zarządu O2 Global Network. Zapraszana na konferencje poświęcone zrównoważonemu rozwojowi oraz biznesowi zorientowanemu na zmianę. Mieszka i pracuje w Izraelu.
The stool is made of pressed soil and natural fibers. The material it’s made of is a result of long lasting research and studies of ancient building techniques of the Middle East. The designer experimented with construction and agricultural waste using scientific knowledge and lab tests. Created material has the durability close to concrete but its negative influence on the environment is twenty times lesser. This innovative and ecological material may have multiple applications embodying the vision of the circular economy.
Adital Ela Born in 1974. She studied Industrial Design at the Holon Institute of Technology in Israel and Design Academy Eindhoven. She works as an industrial designer specializing in sustainability. She is a founder and CEO of Criaterra Earth Technologies, she is a lecturer of Sustainability Design at Holo Institute of Technology. She was a board member of O2 Global Network. She regularly speaks at sustainability related conferences and impact driven entrepreneurship events. She lives and works in Israel.
Fullgrown Gavin Munro UK
www.fullgrown.co.uk
8
9
wierzbina willow wood 100 x 65 x 65 cm 2012
Krzesło powstało na skutek ogrodniczego procesu formowania wzrastającego krzewu, poprzez szczepienie, zaplatanie i przycinanie, tak by osiągnąć pożądaną formę. Choć proces jest czasochłonny, bo jedno krzesło rośnie od 4 do 8 lat, pochłania bardzo mało energii. Według wstępnych szacunków zaledwie jedną czwartą tej, która jest potrzebna do wyprodukowania podobnego mebla standardowymi sposobami. Połączenie historycznych technik ogrodniczych ze współczesnym sposobem myślenia i technologiami jest w istocie połączeniem natury i człowieczeństwa, jednym z możliwych scenariuszy przyszłości.
Gavin Munro Urodzony w 1975 roku. Młodzieńcze zainteresowanie przyrodą rozwinęło się w pełni w czasie długiej rekonwalescencji po operacji kręgosłupa. Studiował sztuki piękne i wzornictwo. Praktykował jako stolarz oraz pracując w USA jako budowniczy ekologicznych domów i ogrodnik. W 2005 roku, po powrocie do Wielkiej Brytanii na działce wydzierżawionej od znajomych rozpoczął projekt Growing Furniture. Mieszka i pracuje w Wielkiej Brytanii.
The chair was created using the traditional tree shaping method; the required shape was achieved by trimming, grafting, coppicing and espalier. The process is very slow – one chair grows from 4 to 8 years but it, but demands very little energy. Early estimates indicate that this method uses barely a quarter of the energy needed to produce a similar chair in a standard way. Combination of the traditional gardening methods with modern ideas and technologies is an example of cooperation between Nature and Humanity – a promising scenario for the Future.
Gavin Munro Born in 1975. His youthful interest in nature fully developed during a long convalescence after a spine surgery. He studied fine arts and design. He worked as a cabinet maker, builder of eco-houses and a gardener in USA. After his return to the UK in 2005 he started Growing Furniture project on a lot rented from friends. He lives and works in Great Britain.
Hardened Leather Nikolaj Steenfatt DK
www.steenfatt.dk
10
11
gotowana skóra, drewno jesionowe boiled leather, ash wood 53 x 48,5 x 76 cm 2013-2014
Siedzisko krzesła zostało zrobione ze skóry, usztywnionej przy pomocy dawnej metody zmiany właściwości materiału przez gotowanie. Dawniej używano tej techniki do przygotowywania zbroi i gorsetów. Skóra pod wpływem gotowania staje się elastyczna i daje się formować na gorąco, następnie zastyga w zadanym jej kształcie i staje się bardzo twarda. Siedzisko nałożone przez projektanta na sztywną ramę z jesionowego drewna zostało uformowane w ten właśnie sposób. Kształtem przypomina plastikową formę uzyskaną metodą wtrysku, lecz dzięki naturalnym materiałom i metodzie formowania jest bardzo trwałe i całkowicie nieszkodliwe dla środowiska na każdym etapie swojego istnienia.
Nikolaj Steenfatt Urodzony w 1987 roku. Ukończył Wzornictwo na Duńskiej Królewskiej Akademii Sztuk Pięknych. Laureat stypendiów i nagród. Pracuje z różnorodnymi materiałami, w tym samodzielnie tworzonymi kompozytami. Łączy intuicyjne działania z systematyczną analizą oraz metody przemysłowe z rzemieślniczymi. Obiekty, które tworzy, powstają w wyniku intuicyjnych eksperymentów, które pozwalają badać i kwestionować właściwości materiału. Mieszka i pracuje w Kopenhadze.
The seat of the chair is made of leather hardened by an old, traditional boiling method. Historically this technique was used to make corsets and armor. Boiled leather becomes elastic and malleable when hot, cooled sets in a required shape and becomes very hard. The seat placed on a rigid ash frame was created in this way. Its shape reminds molded plastic but thanks to natural materials and the shaping method is very durable and absolutely harmless to the environment at each stage of its existence.
Nikolaj Steenfatt Born in 1987. He graduated in 2013 from the Royal Danish Academy of Fine Arts, School of Design. He is a recipient of scholarships and awards. He works with multiple materials including self invented composites. He combines intuitive methods with systematic analysis and industrial with hand crafted qualities. The objects he creates are the result of intuitive and experimental process, which test and challenge the properties of the material. He lives and works in Copenhagen.
Inner Values Tobias Trübenbacher D
12
13
świńskie pęcherze, bydlęce jelita, metalowe konstrukcje pigs’ bladders, cattle intestines, metal structures 90 x 64 x 72 cm 2017
Projekt jest efektem badania wnętrzności zwierząt, które są wyrzucane w procesie przetwórstwa mięsa i poszukiwania technik garbarskich pozwalających zachować naturalne cechy tych materiałów. Po wstępnych eksperymentach autor wybrał wieprzowe pęcherze oraz wołowe jelita, które następnie były czyszczone, odtłuszczane, płukane, garbowane i suszone na słońcu. Następnie materiał był ugniatany, rozciągany i nasączany substancjami wpływającymi na jego elastyczność i wygląd. Pęcherze zostały wypełnione resztkami tkanin i zszyte. Jelita zaś wypełniono powietrzem, tworząc z nich nadmuchiwane tuby. Jedne i drugie zostały użyte jako wypełnienie specjalnie zaprojektowanych metalowych ram.
Tobias Trübenbacher Urodzony w 1996 roku. Od 2016 student wzornictwia na Uniwersytecie Nauk Stosowanych w Monachium, zamierza je kontynuować od 2018 roku na Uniwersytecie Artystycznym w Berlinie. Od 2017 roku jest uczestnikiem programu stypendialnego Studienstiftung des Deutschen Volkes. Interesuje się projektowaniem dla zrównoważonego rozwoju oraz projektowaniem bionicznym, próbując twórczo wykorzystać siły natury. Jego projekty szukają symbiozy między nauką, ekologią i wzornictwem. Mieszka i studiuje w Niemczech.
This project is a result of studying animal intestines discarded in meat processing and a search for tanning techniques, which would preserve the natural features of the materials. After the first tests the designer chose pigs’ bladders and cattle intestines, which were then cleaned, freed of fat, washed tanned and sun dried. In the next stage the material was kneaded, stretched and treated with substances needed to improve elasticity and looks. Bladders were then filled with recycled stripes of fabric and sewn shut; the intestines were blown up, both were used to fill specially designed metal frames.
Tobias Trübenbacher Born in 1996. From 2016 student of design at the University of Applied Sciences in Munich. He plans to continue his studies at the University of Arts in Berlin. From 2017 he has been participating in a scholarship program Studienstiftung des Deutchen Volkes. He is interested in sustainable and bionic design aiming to creatively use forces of nature. He is seeking a symbiotic relations amongst science, ecology and design. Lives and studies in Germany.
Re-Sea Me Nienke Hoogvliet NL
www.nienkehoogvliet.nl
14
15
skóra łososia, metalowa rama salmon skin, metal frame 40 x 35 x 20 cm 2015
Siedzisko stołka zostało zrobione z wygarbowanej skóry łososia, która jest odpadem w przetwórstwie rybnym. Projektantka eksperymentowała na skórach zebranych ze sklepów, studiując dawne, pracochłonne i żmudne techniki ręcznej obróbki, które ulepszała dzięki współczesnej wiedzy i dostępnym narzędziom. W efekcie powstał całkowicie naturalny i pozbawiony obróbki chemicznej sposób garbowania skór. Materiał jest wytrzymały, ekologiczny i interesujący wizualnie. Może z powodzeniem zastąpić skórę zwierzęcą i sztuczne tworzywa, zredukować ilość śmieci i być przyczynkiem do dyskusji o tym, co wrzucamy i co wyławiamy z oceanów.
Nienke Hoogvliet Urodzona w 1989 roku. Ukończyła Lifestyle and Design w Willem de Kooning Academy w Rotterdamie. Prowadzi studio projektowe, gdzie bada materiały, które mogą się przyczynić do zrównoważonego rozwoju świata. Projektantka interesuje się eksperymentami materiałowymi oraz wzornictwem eksperymentalnymi i konceptualnym. Mieszka i pracuje w Holandii.
The seat of the stool is made of tanned salmon skin, which is a waste product in fish industry. The designer experimented on skins collected in fish stores studying the old, manual and labor intensive techniques, which she improved with modern knowledge and available tools. As result she created fully natural and chemicals free way of tanning fish skins. The obtained product is resistant, ecological and visually interesting. It can easily replace leather and artificial materials, reduce garbage and contribute to the discussion about saving the oceans.
Nienke Hoogvliet Born in 1989. She graduated from Lifestyle & Design at the Willem de Kooning Academy in Rotterdam. She runs her own design studio where she tests materials, which could contribute to creation of the more sustainable world. She is interested in experimental materials, experimental and conceptual design. She lives and works in the Netherlands.
Shavings Yoav Avinoam, Gil Sheffi / Producks IL
www.pro-ducks.com
16
17
trociny, żywica, drewno dębowe wood shavings, resin, oak wood 32 x 32 x 45 cm 2009
Stołki, których siedziska zrobiono z wiórów, powstających jako odpad w warsztatach i fabrykach zajmujących się obróbką drewna. Projekt był poprzedzony badaniem specyfiki odpadów wytwarzanych przez różne maszyny stolarskie oraz analizą rodzajów żywic i bio-żywic. Stołek powstaje poprzez sprasowanie wiórów pomieszanych z żywicą w formie, w której wcześniej umieszcza się drewniane nogi. Masa z żywicy i wiórów usztywnia konstrukcję, tak iż każdy element jest podtrzymywany przez pozostałe. To szczególne połączenie wyznacza nową typologię oraz stawia pytania o zrównoważony rozwój, zużycie materiału oraz długowieczność.
Yoav Avinoam (1980) oraz Gil Sheffi (1982) poznali się w Akademii Sztuki i Designu w Bezalel w 2005 roku. Od tego czasu pracują ze sobą prowadząc studio projektowe. Ich współpraca jest ciągłym dialogiem tego, co fizyczne z tym, co filozoficzne oraz poszukiwaniem równowagi między technikami wytwórczymi, materiałami, kontekstem kulturowym i tożsamością. Eksperymenty prowadzą we własnym warsztacie. Zostali wyróżnieni kilkoma nagrodami projektowymi oraz uczestniczyli w wystawach na całym świecie. Ich projekty należą do stałej kolekcji Muzeum Designu w Holon. Mieszkają i pracują w Izraelu.
Seats of these stools are made of shavings and sawdust produced as a waste in workshops and wood industry. This project was preceded by tests of the waste from different types of wood working machines and the analysis of types of resins and bio-resins. The stool is produced by pressing shavings mixed with resin into a mold, in which previously the wooden legs were placed. The bulk of shavings and resin hardening strengthens the structure and the elements hold each other. This special connection creates new typology and raises questions concerning sustainability and longevity of the material.
Yoav Avinoam (1980) and Gil Sheffi (1982) met at the Academy of Fine Arts and Design in Bezalel in 2005. Since then they have been running design studio together. Their collaboration is a constant dialogue between physical and philosophical and a search of balance between manufacturing techniques, materials, cultural context and identity. They experiment in their own studio. They were awarded with several design prizes and took part in exhibitions al over the world. Their projects are the part of the permanent collection of the Design Museum in Holon. They live and work in Israel.
Thistle Spyros Kizis GR
www.kizistudio.com
18
19
ręcznie robiony laminat z dzikiego karczocha, drewno handmade laminate from wild artichoke, wood 50 x 50 x 85 cm 2017
Oset, zwany też dzikim karczochem, naturalnie występuje w zachodnim i centralnym rejonie basenu Morza Śródziemnego, gdzie zaczęto go uprawiać jeszcze w czasach antycznych. Jest używany między innymi do produkcji biopaliw. W trakcie procesu produkcji paliw pozostaje odpad w postaci włókien, które projektant wykorzystał do produkcji nowego materiału. Sprasowane i zmieszane z utwardzającą je bio-żywicą włókna ostu zostały użyte jako wypełnienie drewnianej ramy krzeseł. Materiał może być też używany jako laminat do pokrywania drewnianych powierzchni.
Spyros Kizis Urodzony w 1986 roku. Jest absolwentem inżynierii projektowania produktów i systemów na Uniwersytecie Egejskim oraz wzornictwa na Uniwersytetu w Edynburgu. Laureat wielu nagród i wyróżnień, między innymi Andrew Grand Award, nominacji do Materials Innovation fellowship przyznawanej przez Arts Foundation, Green Award 2015 oraz Red Dot Award 2014. Kolekcja Thistle powstała w ramach projektu WastED we współpracy z restauracjami Selfridges i Blue Hill Farm. Mieszka i pracuje w Grecji.
Thistle, also called the wild artichoke, is a plant native to the western and central Mediterranean region, where it has been cultivated since ancient times. Among other usages the plant is used in production of bio-fuels. The fiber left from fuel production and considered a waste, was salvaged by the designer to create a new material. Mixed with hardening bio-resin and pressed the thistle fiber was used to fill wooden chair frames. The material can also be used to laminate wooden sufaces.
Spyros Kizis Born in 1986. He graduated from the University of Aegean in Product and Systems Design Engineering and from the University of Edinburgh in Product Design. He is a recipient of multiple awards among others Andrew Grand Award, nomination for Materials Innovation fellowship from Arts Foundation as well as Green Award 2015 and Red Dot Award 2014. Thistle Collection was a part of WastED Project in cooperation with Restaurants Selfridges and Blue Hill Farm. He lives and works in Greece.
kuratorzy wystawy | curators of the exhibition Agnieszka Jacobson-Cielecka Karol Murlak opracowanie graficzne i przestrzenne | graphics and exhibition design beton. asystentka projektu | assistant Olga Zelenska opracowanie tekstów | texts Agnieszka Jacobson-Cielecka Karol Murlak Olga Zelenska tłumaczenie | English translation Maka Cielecka Wystawa powstała w ramach 11. edycji Gdynia Design Days The exhibition is a part of the 11th Gdynia Design Days
Nienke Hoogvliet przy pracy | Nienke Hoogvliet at work