Lena Wicherkiewicz
INSTYNKTY KANIBALISTYCZNE W SZTUCE KANIBALIZM? O ZAWŁASZCZENIACH W SZTUCE W ZACHĘCIE Wystawa (...) przygotowana przez Marię Brewińską (...), to projekt o dużym walorze poznawczym, będący próbą przedstawienia zjawiska artystycznego, niepohamowanego, „kanibalistycznego” apetytu, przejęć, kradzieży, fuzji i cytatów, w ujęciu historycznym, zarówno z perspektywy światowej, jak i obecności tych strategii w sztuce polskiej.
Efektowna, błyskotliwa interpretacja projektu Pomnika III Międzynarodówki (1919) Władimira Tatlina w ujęciu chińskiego artysty Ai Weiweia przyciąga uwagę – staje się idolem, przedmiotem pożądania, obiektem-rzeźbą, ikoną wystawy. Nie sposób nie pozostać pod urokiem tego ponadnaturalnych rozmiarów kryształowego „żyrandola”. Monument ku czci komunistycznej idei to w interpretacji Weiweia na pozór obiekt czysto dekoracyjny i bez-
40
WYDARZENIA
∕
OROŃSKO
∕
STYCZEŃ–CZERWIEC 2015
Po prawej: Ai Weiwei, Fontanna światła, 2007, instalacja, Kanibalizm? O zawłaszczeniach w sztuce, widok ekspozycji, Zachęta – Narodowa Galeria Sztuki, Warszawa 2015, fot. M. Krzyżanek
użyteczny, jedynie błyskotliwa artystyczna „kradzież” formy. Ten połyskliwy blichtr ma nas przyciągnąć, byśmy wyłuskali jego „drugie dno” – kryształy, z których został wykonany ten efektowny „żyrandol”, produkowane masowo w chińskich fabrykach, wskazywać mają społeczną i polityczną sytuację dzisiejszych Chin. Taka jest jedna z właściwości artystycznych zawłaszczeń – niejednoznaczność. Wystawa Kanibalizm? O zawłaszczeniach w sztuce w Zachęcie, przygotowana przez Marię Brewińską, której urokliwą częścią jest właśnie praca Weiweia, to projekt o dużym walorze poznawczym, będący próbą przedstawienia zjawiska artystycznego, niepohamowanego, „kanibalistycznego” apetytu, przejęć, kradzieży, fuzji i cytatów, w ujęciu historycznym, zarówno z perspektywy światowej, jak i obecności tych strategii w sztuce polskiej. Mamy więc na wystawie prace plejady gwiazd światowej sztuki: poza wspomnianym Ai Weiweiem, Douglasa Gordona, Barbary Kruger, Sherrie Levine, Richarda Prince’a, Cindy Sherman, Rosemarie Trockel… Lista długa i mogąca wywołać ekscytację. Jest to także ekspozycja obfitująca w zaskoczenia, okazja do odświeżenia artystycznych znajomości, nadrobienia zaległości z historii sztuki najnowszej oraz podjęcia interakcji, do czego zachęcają niektóre realizacje, a także – przyjem-
