Στο Κοντοµαρί Χανίων διαπράχτηκε η πρώτη µαζική εκτέλεση αµάχων στην κατεχόµενη Ευρώπη. Φωτογραφίες: Γερµανικό Οµοσπονδιακό Αρχείο
Την επόµενη µέρα µετά την τελική επικράτηση των δυνάµεων του Άξονα στη Μάχη της Κρήτης, οι στρατιώτες της ναζιστικής Γερµανίας προχωρούν, για αντίποινα στην πρωτοφανή αντίσταση που αντιµετώπισαν από τις δυνάµεις Ελλήνων και Συµµάχων, στην εκτέλεση όλων των ανδρών του χωριού Κοντοµαρί Χανίων. Η Μάχη της Κρήτης υπήρξε ανελέητη και καταστροφική για τους Γερµανούς, οι οποίοι είχαν βαριές απώλειες, µε σηµαντικότερη συνέπεια την αχρήστευση ενός σηµαντικού όπλου της ναζιστικής πολεµικής µηχανής: τους αλεξιπτωτιστές, οι οποίοι αν και είχαν παίξει καθοριστικό ρόλο στην ναζιστική επιτυχία στην ευρωπαϊκή ήπειρο, στη µάχη της Κρήτης είχαν τέτοιες απώλειες που πλέον δεν ξαναχρησιµοποιήθηκε σε τέτοιο βαθµό µέχρι το τέλος του Β’ Παγκοσµίου Πολέµου. Οι Γερµανοί αποφάσισαν σκληρά αντίποινα στον τοπικό πληθυσµό και από την εποµένη της λήξης της µάχης, επιδόθηκαν στην φρικιαστική εκδίκησή τους. Την εποµένη της ήττας των Ελλήνων και Συµµάχων, µια µονάδα αλεξιπτωτιστών υπό τον υπολοχαγό Horst Trebes, ως αντίποινα κατά του λαού που προέβαλλε λυσσαλέα αντίσταση µε αποτέλεσµα οι Γερµανοί, αν και νικητές να έχουν περισσότερες απώλειες από τους ηττηµένους, εισέβαλλαν στο χωριό Κοντοµαρί. Μετά το τέλος του Πολέµου ειπώθηκε πως την εντολή για τη σφαγή έδωσε ο στρατηγός Kurt Student ο οποίος
αποκάλυψε στη δίκη της Νυρεµβέργης ότι διατάχθηκε από τον ίδιο τον Hermann Göring, τον επικεφαλής της γερµανικής αεροπορίας. Οι ναζιστικές δυνάµεις συγκέντρωσαν όλους τους κατοίκους, συνέλαβαν 25 άνδρες, ηλικίας από 18 έως 50 ετών και τους εκτέλεσαν εν ψυχρώ, αφήνοντας να ζήσουν µονάχα οι ηλικιωµένοι. Την επόµενη µέρα, οι ναζιστικές δυνάµεις προχώρησαν σε ακόµα ένα έγκληµα πολέµου: το Ολοκαύτωµα της Καντάνου. Οι Γερµανοί εκτέλεσαν τους περίπου 180 κατοίκους του χωριού, έσφαξαν ακόµα και τα ζώα τους ενώ πυρπόλησαν όλα τα σπίτια. Το έγκληµα πολέµου στο Κοντοµάρι κατέγραψε µε το φωτογραφικό φακό του ο Γερµανός υπολοχαγός Franz-Peter Weixler, ο οποίος υπηρετούσε ως ανταποκριτής προπαγάνδας για τη Wehrmacht – αργότερα το ίδιο έτος αποµακρύνθηκε από τη θέση του για «πολιτικούς λόγους» και µάλιστα κατηγορήθηκε για εσχάτη προδοσία, λόγω διαρροής των συγκεκριµένων φωτογραφιών. Ο επικεφαλής της µονάδας των εκτελεστών – αλεξιπτωτιστών Horst Trebes τιµήθηκε µε τον Σταυρό του Ιππότη του ναζιστικού καθεστώτος για την επιχείρηση στην Κρήτη. Σκοτώθηκε το 1944 σε πολεµική επιχείρηση στη Νορµανδία. Η Ελλάδα, µετά το τέλος του πολέµου ζήτησε από τη Βρετανία την έκδοση του στρατηγού Kurt Student, αλλά εισέπραξε άρνηση. Ο Student δικάστηκε από τους Βρετανούς για κακοµεταχείριση κρατουµένων και δολοφονία αιχµαλώτων στην Κρήτη και κρίθηκε ένοχος για 3 από τις 8 κατηγορίες. Καταδικάστηκε σε φυλάκιση 5 ετών αλλά απελευθερώθηκε το 1948 για «ιατρικούς λόγους». ∆εν δικάστηκε ποτέ για εγκλήµατα κατά αµάχων.
Φωτογραφίες: Γερµανικό Οµοσπονδιακό Αρχείο