Kronika School Paper

BALITA OPINYON

Project Eye-Care Salamin sa mata, repleksiyon ng magandang kinabukasan

K

larong-klaro na ng mag-aaral at ilang guro ng Tagum City National Comprehensive High Schol ang mas malinaw na kinabukasan bunga ng libreng pagtanggap ng eye glasses mula sa Project Eye-carengLGUTagum.Mas masisiguro na ngayon ang mabilis na pagkatuto at pag-aaral ng mga estudyanteng may malabong paningin dahil sa pag-tanggap ng libreng eyeglassesmulasaLGUTagum.

Katunayan,99namgamag-aaralat94nateaching at non-teaching personnel ang naging benepisyasyo ngProjectEye-carengCityGovernmentofTagum.

“Para sa akin, malaki ang tulong na mabigyan ako ng eye glasses na libre pa kasi magagamit ko talaga, example sa mga presentations ng teacher namin, malinawnasapaninginkoatklarona”,pagbabahagini MarlyMaePajo,G10recepientngeyeglasses.

- MARLY PAJO

TAMPOKNA BALITA A.TARIPE

Sinabi pa niya,na malaking tulong ang natanggap na eye glasses sapagkat hindi na siya gagastos dahil mayroonnanglibrenaitinalagangLGU.

"Nagpasalamat din ako kasi as for now gipit kami masyado so wala kaming budget pang eye glasses at check-upbutluckilymaynagbigaykayagratefultalaga ako",dagdagngmagaaral.

Dagdag pa niya,malaki ang pasasalamat niya sa LGU ng tagum dahil napagtuonan ng pansin ang mga kabataannamayroongproblemasapaningin.

Umaasa naman ang mga guro na mas magiging madali na lamang sa mga mag-aaral ang mabasa ang mgatextsaPPTPresentationkahitnasamalayo.

“Maayos at komportable ang aking pagtuturo sa paaralan,atdahilditoaynabawasannaangpananakit ngakinguloatpagkahiloatmasnakayanankonaang paggamit ng laptop sa mas mahabang oras, pagbabahagi ni Gng. Glory May Alcular, teacherrecipientngeyeglasses.

Sa pahayag naman ni GngGng. Lancheta, mas klaro niyang nakikita ang mga mag-aaral kapag nagtuturo.

Sa kabuuan hindi lamang sa TCNCHS namahagi ang LGU ng mga eye glasses, maging sa iba ring paaralannglungsod.

Upang masiguro ang monitoring sa pagpasok ng bawat mag-aaral sa TCNCHS, ganap nang inimplementa ngayong arawangQRcodingSchemegamit ang APP na SAM o Student AttendanceManagement.

HARRYJAMESLACADEN

Sa pamamagitan ng isang application, makakatanggap ang mga magulang ng notification kung nakapasok na ang kanilang mga anaksapaaralan.

Kaugnaynito,maagaangnaging monitoring sa kaganapan ng punong-guro na si G. Dionisio Siglos kasama ang SDRRM Coor G. Apolinar Timbal, Head Teacher na si G. Lazaro J. Suello at tumulong na rin si G. Cris Huevos at iba pa upang masiguro ang maayosatmabilisnascanningng QRcodes.

Bahagi ang inobasyong ito sa Resilency Project ng paaralan bunga ng mas pinaigting na pakikiisasaAdbokasiyangOfficeof Civil Defense na KALASAG o Kalamidad at Sakuna Labanan, SarilingGalingangKaligtasan.

Hindi naman naging balakid sa mgamag-aaralnawalangcellphone ang attendance scheme ng paaralan sapagkat binigyan ng printed codes ang lahat ng estudyante.

"Maganda po kasi nano-notify angparentsifnakapasoknakamior wala sa school and mae-encourage dinkaminamagingmaagakasimay cut-off time po", wika pa ni Ivy Academia,isangG10student.

TNCHS QR Coding Scheme sa pagpasok ng mag-aaral ipinatupad QR Code ng seguridad ng mga mag-aaral sa Tagum City National Comprehensive High School sa tuwing papasok araw-araw. SHIELA MAY ABUCAY — HONEYJANE ALIÑAR

isang mabuting hakbang upang maibsanangpag-aalalasakanilang mga anak lalo na kapag may emerhensiya.

kamakailan lamang nitong Disyembre2023aynamayagpagat nagkampiyon sa Gawad KALASAG ang Compre sa mahusay at komprehensibong implementasyon sa School Disaster Risk Reduction Management.

Sa kasalukuyan, nasa adjustment period pa ang inobasyong ito kaya maaari ding magkaroon pa ang pagbabago ang ilang aspekto ng pagpapatupad ng nasabingscheme.

Kinatuwa naman ng mga magulang ang QR coding system ngpaaralannaayonpasakanilaay

Reading Skills ng Campers mas bumuti sa 2nd Quarter

Catch-up Fridays palalakasin pa ng Compre

Tumaas ang reading skills at performance ng mga Reading Campers ng Tagum City National Comprehensive High Schoolayonsaisinagawangsurvey sa akademik na aspekto ng mga kabilangsa IcubationCampers.

Para sa English assessment ng Campers, tinukoy na 25 sa 27 sa grade 7 campers ay nagkaroon ng kalinangan ang kasanayan sa pagbasa, samantalang sa Grade 8, 13 sa 15 campers ang umigi ang pagbasa. Sampu (10) naman sa 11 ng grade 9 ay nalinang ang skills sa pagbasa gayundin ang nag-iisang campernggrade10.

Nakakabasa na ako ma’am, hindi pa ganoon ka bilis pero nauunawaan ko na binabasa ko

mam”, pagbabahagi pa ni Robert (hindi niya tunay na pangalan), ReadingcampermulasaGrade9.

Ayon naman sa pahayag ng Reading Coordinator sa English na si Bb. Dermaelyn Presores, bukod sa masigasig na pagtuturo ng mga reading teachers ay nakatulong din umano ang constant na kumonikasyon sa pagitan ng mga magulangngcampersatpaaralan.

Hiwalaynamanangassessment ng Filipino sa English ng mga Campers na binubuo ng 49 campers. Sa kasalukyan, nasa level 2 na ang karamihan mga campers bagaman sa pahayag ng reading coor ay magpapatuloy pa rin ang

pagtutok sa reading skills ng mga kabataan.

— NICOLE REYES

REBYU NG DOKUMENTO:

DepEd Memo no. 001, s. 2024:

Catch-up Fridays tugon sa least-mastered Competencies

Inaasahang sa tuwing Biyernes ay mas magkakaroon na ng mas pinalalim at masiglang pagtuturo sa mga least-mastered competencies dahil na rin sa inilabas ng Kagawaran ng Edukasyon na DepEd Memorandum no. 001, s. 2024 o angImplementationngngCatch-up Fridays nitong Enero 10 ng taon simulaJanuary12.

Batay sa nasabing memo, layunin nito na patatagin pa ang Eight-Point Socioeconomic at MATATAG Education Agenda ng kasalukuyang gobyerno upang makapagprodyus ng isang Kabataang may taglay na kasanayan, responsible at aktibong mamamayan,atmaykahandaansa trabaho.

Itinuturing ang catch-up Fridays bilang isang mekanismo sa pagkatuto na layuning mapatatag pa ang foundational, social at iba pang mahahalagang skills upang mas ganap na maisakatuparan ang basiceducationcurriculum.

Pahina 2

Karagdagang Piso-WIFI sa TCNCHS ikinabit, Internet Connectivity mas aksesibol sa mga Comprehensians

Dahil sa mabagal na internet connection napagpasyahan ng School Principal ng Tagum City National Comprehensive High School na si Sir Dionisio B. Siglos na magkaroon ng Piso WiFi para sa mga mag-aaral kung saan SSLG angnamamahalaatProjectinitiator.

internet sa paaraln na siya namang biniyang-tuon ng paaralan at ng SSG Adviser na si Bb. Jonna Mae Jabajab ang pagpapakabit ng dagdag Piso WiFi upang magamit ngmgaestudyantesakani-kanilang mgaproyektoatassignaturalalona sareasearch.

Malinaw namaypag-asa!

“Nakikita ko kahit malayo.”

Koneksiyon sa Edukasyon ang naging silbi ng bagong Piso WIFI na ikinabit sa Grade 9 building. Eye check-up sa mag-aaral ng TCNCHS sa pangunguna ng LGU Tagum Project Eye care personnel.

LATHALAIN

OPISYAL NA PAHAYAGANG PANGKAMPUS

Bunga ng sensitibo at malungkot na insidente ng pagkitil sa sariling buhay ng isang Grade-10 na magaaral sa paaralan ng Tagum City National Comprehensive High School, patunay na inaksiyonan ng paaralan ang ano mang hindi magandang maidudulot ng depresyon sa mga

Komounidad-Compre

BALITANG MAYLALIM:

Wala nang makikitil pa!

estudyante at maibsan pa ang kasongdepresyonsapaaralan. Sa pamamagitan ng pagsasagawa ng Psychological firstaidsamgamalapitnakaibigan ng yumaong mag-aaral, na pinangunahan ng mga guidance counselorngpaaralannasiMa’am Gladys Abastillas at Ma’am Mary JoyDoctolero.

Layunin ng nasabing PFA na maibsan ang epekto ng insidente sa kanilang mga personal na buhay, mabatid ang kanilang nais gawin at malaman ang kanilang nararamdaman kaugnay sa malungkotnanangyarisakanilang malapitnakaibigan.

“Minsan nakakalungkot pa rin at hindi ako makapaniwala pero nagpapasalamat ako sa mga ginagawa ng guidance office sa Teen Tambayan office dahil willing po silang makinig sa amin, nakakagaan ng loob”, saad pa Rhed, malapit na kaibigan ng pumanaw na G10student.

Partnership Holistic Development ng mag-aaral siniguro

3 MILYON na halaga ng serbisyo at donasyon

Katunayan, umabot ang nasabing serbisyo at donasyon ng mga partners ng paaralansatinatantiyang3milyongpesona tiyakna mapakikinabangan ng paaralan lalo nangmag-aaral.

Pagtutulungan ng iba-ibang sektor

Batay sa datos na ibinigay ng Adopt-aschool Coordinator ng Compre na si Bb. Mary Ann Miraviles, ilan sa mga nagmarka ng matibay na partnership sa paaralan ng Compre ay ang UM Tagum College, Robinsons Place Tagum, Great marketing and Development Corporation, Baylosis LawFirm,LGUTagum,BarangayMankilam, Alpha Phi Omega Metro Tagum Alumni Association, 10th Signal Battalion ng

Philippine Army, Guardians Brotherhood incorporated, Office of the Senator Ronald Bato Dela Rosa, Gold FM 98.3 at Davao RegionalMedicalCenter.

Hatid-sundong Serbisyo

Opisyal nang nai-turn over ng lokal na pamahalaan ng Tagum ang Emergency VehiclenitongPebrero27naibinigayupang makapaghatid ng mga pasyente sa tuwing may emerhensiya at sakuna. Bahagi ito ng pagpapalakasngLGUTagumsaSDRRMat paghirang sa Tagum City National Comprehensive bilang kampiyon sa KALASAG Award ng Office of the Civil Defense.

Pagkatutong Akademik

Lumagda muli ng Memorandum of Agreement ang kampo ng UM Tagum College sa panunguna ng BSED Program Head na si Dr. Armand Jame Vallejo at ang pamunuan ng TCNCHS para sa kalidad na serbisyong hatid ng mga 4th year BSED studentsatPracticeTeachersnitong buwan ng Hulyo at Agosto. Naging bahagi ng pagtuturosamgacampersangmgaaspiring teachersmulasaUMTC.

Mankilam, una sa may pinakamataas na kaso ng Dengue sa Tagum Compre nagsagawa ng Clean-up Drive

Tiniyak ng Tagum City National Comprehensive High School na wala nang magiging casualty pa dahil sa Denguenadalanglamokkayanagsagawangisangschoolwidecleanupdriveangmgamag-aaralatgurongpaaralan. SapangungunangSSLG.

Kamakailan lang ay nakumpirma ang pagkamatay ng isang Grade 8 student sa paaralan ng Compre dahil sa Dengue bagaman hindi pa tiyak kung ang lamok na

Catch-Up Fridays...

“Lahat ng kailangan nating gawin na dapat matutunan ng mga bata, gawin natin sa catch-up Fridays…para sa anong gusto nating makita na kabataan sa darating na panahon na mga batang makabansa, mga batang matatag at marunong magbasa”,pahayagniVPatDepEdSecretarySaraDuterte sa kaniyang talumpati sa pagdiriwang ng Pambansang BuwanngPagbasa.

Opisyal itong naimplementa sa lahat ng antas ng paaralan at iba pang Community Learning Centers (CLCs) simula January 12, 2024 at iniatas na ang lahat ng Fridays sa Enero ay ilalaan sa ‘Drop Everything and Read’ (DEAR) at ang lahat ng Biyernes sa buong taon talaga ay catch-up

BALITA 02

Paaralan pinalakas ang adbokasiya kontra depresyon

Katunayan, binanggit ng Guidance counselor ng paaralan na si Gng. Mary Joy Doctolero na mayroong 2025nabilangngmgamag-aaralangkanilanginaalalayansa pakikibuno sa depresyong nararamdaman na regular na pumupuntasaTeenTambayanngpaaralan.

Nakaangkla din ito sa Tagum City Ordinance number 973,s.2021omaskilalasatawagna‘OrdinanceProviding foraComprehensiveYouthWelfareandDevelopmentCode intheTagumCity,ArticleVI,Section25kaugnaysaPsychosocial health at pag-institutionalize ng Teen Tambayan CenterssamgabarangaysasyudadngTagum.

Ayon naman sa datos na inilabas ng Philippine Information Agency sa panayam kay Precious Manliguez, Consultant ng Philippine Mental Health Association-Davao Chapter na nakapagtala ang Davao Region ng 55 kaso ng suicide sa buong rehiyon kung saan pitong taong gulang angpinakabataat70angpinakamatanda.

Nakakaalarmadinangdatosnasalooblamangngapat na buwan mula Enero hanggang Abril ng 2023 ay nakapagtala 23 kaso pagkamatay bunga ng pagpapatiwakal.

—

Serbisyong Pangseguridad at Panlahat

Nagingbahagidinngadbokasiyangmga uniform personnel ng Sandatahang Lakas ng Pilipinas ang maghatid ng serbisyo sa pamamagitan ng pagtulong tuwing kailangan ang kanilang serbisyo lalo na sa panahon ng emerhensiya, Brigada Eskwela at information drive forums kaugnay sa cultureofsecurity.

Generator ng Kahandaan

Upang magkaroon ng back-up na kuryente ang mga evacuees ng Tagum City National Comprehensive High School, nagdonate ng Generator ang Barangay Mankilam sa paaralan sa pangunguna ni barangay Kapitan Marlon Rio. Nagpasalamat naman ang punong-guro na si G. Dionisio Siglos sapagkat bago pa lamangnagingpansamantalangevacuation center ang Compre nitong unang linggo ng Pebrero.

Pampalakasang Aspekto

Dahil sa implementasyon ng Sports program ng paaralan, nagbigay ang LGU Tagum ng mga malalaking cabinets upang maging maayos na imbakan ng mga sports

nakakagat sa biktima ay namumugad sa paaralan o tahanankayanagpaalalaangadviserngmag-aaral.

“As adviser, nais kong sabihin sa mga parents na imonitordinnatinangnararamdamannasakitoaysakitba ang mga anak natin at baka dinadala lang nila ang nararamdaman para maagapan agad kung may poblema’, saadpaniBb.JenniferLinaga,gurongbiktima.

Sa datos mula sa City Health office, as of Pebrero 21, Top 1 ang Barangay Mankilam sa may pinakamaraming kasongDenguenaumabotsa40simulangmagdeklarang outreaknitongPebrero7.

Fridays kung saan nakapokus ang umaga sa pagpapaigtingngNationalReadingProgram(NRP)atang kalahating bahagi ng araw ay may diin sa paglinang ng Values, Health at Peace Education gayundin ang pagsangkot ng Homeroom Guidance Program o HGP sa catch-upFridays.

Kasama naman sa nasabing memorandum ang mga theme at sub-theme na nakaangkla sa Basic Education Curricular Framework gayundin ang mga estratehiya sa paglinang ng pagbasa, mga mungkaheng gawain o activitiesparasapagtuturotuwingarawngBiyernes.

Sakasalukyan,kontekstwalisadorinang pagsasagawa ngCatch-upFridaysaCompre.

equipment ng mga athletes. Gayundin, nagbigaydinangSKChairmanngBarangay MankilamnasiPaulAbenojangmgasports equipment.

Pangkalusugang Aspekto

Umabot sa halos 200 mag-aaral at guro ang nakatanggap ng libreng salamain sa matamulasaLGUTagumProjectEyecare. Gayudin, kasalukuyang nasa estado ng pagpapanday ng MOA ang DRMC at Compre patungkol sa planong pag-train sa gurokaugnaysaBasicLifeSavingTrainings. Natanggap na rin ng paaralan ang limang malalaking trash bins mula sa Sangguniang KabataanngBrangayMankilam. Adbokasiya sa Karapatang Pambata Usaping legal na serbisyo naman ang hatid ni Attorney Jessie B. Baylosi ng Baylosis Law Firm. Layunin nitong maproteksiyonan nang maayos ang mga mag-aaral sa kanilang karapatan. Umabot anghalagangserbisyosa150,000pesos.

CLARK

HARRY

Mga batang evacuees pinasaya ng mga guro

Komunidad katuwang ng Compre sa pagbangon ng mga apektado ng baha

Upang mabigyan ng prayorodad ang kapakanan ng mga batang evacuees sa TCNCHS na pansamantalang evacuation center, nagsagawa ng mga palaroangmgagurongCompre.Katuladng‘bringme’

Kagnay nito at sa kabila ng hirap at pinsalang dulot ng kamakailangbahasaTagumCity,nagpamalasngmalasakit ang paaralan at katuwang ang iilang miyembro ng kumonidad sa pamamagitan ng pamamahagi ng mga pangunahingpangangailanganngmgaapektadongbaha.

Ipinamahagi ng paaralan ang mga kasangkapan para sa pang-araw-araw na pamumuhay tulad ng banig, kumot, underwear, at iba pang essentials, pati rin ang bigas, relief goods, ready to eat foods, at snacks. Sa kabutihang-palad, naging evacuation area rin ang paaralan para sa unang pagkakataon.

Kumikitang Pangkabuhayan

Sining, kaanyag tampok ng SH Comprehensians sa Estudyanteng Negosyante Bazaar, Skills Day

Ibinida ng SH Students ang kanilang galing sa pagbuo ng mga produktong niyari ng masining na kamay sa Estudyanteng Negosyante Bazaar Day sa E-Park tagum nitongDisyembreng2023.

IbinibentangmgaSHArtsandDesignnamag-aaralang mga hand-painted dinesenyohang tote bags, fashion accessories na polymer clay earrings at kwintas sa presyongsaktosabulsa.

Maganda ang initiative na ito ng LGU Tagum kasi po nabibigyan kami ng chance na ipaalam na through arts ay maaari tayong kumita bukod sa pahalagahan ito”

Mahigitsa150estudyantemulagrade7hanggangsenior high school ang nakatanggap ng tulong mula sa paaralan n bukodsapalarosapaaralanaymaynatanggapsilangtulong athigit.

“Masaya ako dahil kahit papaano ay may nakain kami. Patinarinangakingmgamagulangaynatuwadahilsalamat dawattumulongangamingpaaralan.”

“Naghiraptalagaakobilangmag-aaraldahilsanangyari. Nabasa ang mga notebooks ko at halos wala nang makain dahilhindinakamimakatawidsataasngbaha.Napakasaya koatlubosakongnagpapasalamatsapaaralan”,dagdagpa ngmag-aaral.

Ayon kay G. Apolinar Timbal, School Disaster Risk Reduction and Management (SDRRM) Coordinator, sa

Kaugnay sa peformance ng mga SH students, hindi rin magpapahuli sa pagpapamalas ng angking kakayahan na kanilangnatutuhanmulasakanilangmahuhusaynagurosa kani-kaniyang strand at specialization ng TechnicalVocational-Livelihood(TVL).

Nagpakita ang mga SHS students ng kanilang angking galing sa paggawa lalong-lalo na sa pagkukumpuni ng bagay-bagay, ibinida nila ito gamit ang kanilang kakayahan atkasanayansaSkillsDaynitongMayongnakaraangtaon.

AyonpakayMa'amDaisyYbañez,SHSgradelevelhead "thepurposeofthisSkillsDayisofcoursetoshowcasethe skills, the talents, and the knowledge of our students that hadaquireallthroughoutinSHS",saadpangginang.

kabila ng mga hamon na kanilang hinarap tulad ng kakulangan sa mga kagamitan, gumawa sila ng mga pampublikong pahayag ng mga pagkakataong ito sa mga social media platforms. Nagsagawa rin ang mga guro ng kanilang mga inisyatibo, kasama na ang pagbibigay ng PsychologicalFirstAidparasamgabata.

Kasama naman sa aksyon ang Supreme Secondary Learner Government (SSLG) sa pagbobulontaryong magabuloy ng kagamitan at pagkain. Ayon kay SSLG Coordinator, ma’am Jonna Jabahab, ang tulong mula sa grupoaybukalsaloobatpinaghandaanngmgakabataan.

Ipinahayag ng paaralan ang handang pag tulong na magbigay ng agarang suporta sa ano pa mang kalamidad nadarating.

— DONNA TUAYON

Chess, Damath table, tambayan ng Comprehensians, Paglalaro pampapatalas ng isipan

NDagdag pa niya, lubos ang kanyang pasasalamat at ng mga mag-aaral mula Grade 11 hanggang Grade 12 ng TCNCHS matapos silang mabigyan ng libreng consumablessaProjectCo-ProgramangPangEdukasyon( Support to K-12 Program) tulad na lamang ng mga unan, bed sheets, alcohols, solar panels, wines at iba pang consumablesnapwedenggamitinngmgaestudyante.

Himigt-kumulang sa tatlong daan at pitumpu't dalawang SHSstudentsanglumahoksaSkillsDayCompetitiontulad na lamang ng Table Folding Napkin, waiters relay, table skirtingngFBS, saWellnessMassageaymayhilotwellnes massage,bedmake-upparasahousekeepingcompetition, pagkukumpuni ng mga electric fan at washing machine ng EPAS, at para naman sa Beauty Care Competition ay ang NailCare.

"LipaykaayukokaynakaapilkoaningSkillsDayugmas naimprovepagyudangakongskillssatablenapkinfolding, adtong una lisod siya pero kadugayan mas ni sayon na ug dako ang tabang niini sa akoa" ayon pa sa isang SHS participant.

Isa sa mga priyoridad ng ating Lokal na Pamahalaan ay maibigay ang kailangan ng ating nga Senior High Student, sa aespeti ng suporta para sa kanilang edukasyon at paghahandaparasakanilanhcareerdevelopment.

Sa isang huling tala, ang Skills Day ay hindi lamang tungkol sa pagpapakita ng mga kasalukuyang talento kung hindu ito rin ay tungkol sa pagyakap sa paglalakbay ngpaglagoatpagtuklas.

Clean-Up Drive... Pahina 1

Batay naman sa sinabi ng school nurse na G. Earl Owen Aala, unang kaso ito ang Dengue sa paaralan sa nakaraang taon ng 2023. Nagpaalala naman siya na maging aktibo sa pagsasagawa ng mga paraan upang maiwasan angkagatngmgalamok.

BukodpasaDengue,nagpaalaladinsiG.Aala ang iba pang mga water-born disease katulad ng alipungaoAthlete’sfootatLeptospirosis.

Makikita naman sa FB Page City Health office kung paano maiiwasan ang iba pang nabanggit na sakit.

agpapakita ng kaliwat-kanang galawan o hakbang gamitangmgakamayat masuring pag iisip sa larongDamathatChess ang mga piling mag aaral ng Tagum City National Comprehensive High School. Labimpitong panibagong lamesa ang cafeteria na ibinigay ng LGU Tagum kung saan karamihansamgaitoay mayboardgames.

Sa pamamagitan ng mga nakaukit na larawan ng Damath naging palipasan ng libreng oras at nagsilbing libangan ito ng mga estudyante na labis na ikinatuwa ng mgamag-aaral.

"Para sa akin ay naaliw kami rito at masaya kami na nagkaroon ng lamesa na may larong damath dito sa cafeteria, dahil kung wala kaming klase ay dito kami pumupunta at kung araw-araw naman kami dito ay mas lalong umuunlad ang

aming kakayahan sa larong ito" ayon kay Jhoerald M. Del Campo Isang mag -aaral ng TCNCHS. Wika pa ni Rechiell N. Benaldo Isang tindera sa cafeteria ay gustong-gusto nila na nagkaroon na ng mga lamesa dito sa cafeteria dahil kung walang magagawa o na bobored ang mga estudyante ay naisipan nilang maglaro ng damath at higit sa lahat ay masaya sila na mayroong mga mag aaral ang nahiligan na ngmaglarongdamath.

Sa kabuuan maganda at mabuti ang naidulot ng larong damath sa mga mag aaral dahil sa pamamagitan na may nakaukit na larawan ng damath ay dito ang naging silbing laro at libangan ng mga estudyantesacafeteria.

— PEPITO DUMLAO JR.

Kailangan i-practice ng mga students ang 4 o’clock habit na talagang maglinis at kung pwede gumamit sila ng mga repellant lotion para sure na hindi sila kagatin ng lamok.”

Basic Life Support Training nakatakdang isagawa

MOA sa pagitan ng DRMC-Compre kasado na

Masisiguro na ng paaralan ng Tagum City National Comprehensive High School na agad na matugunan angpangangailangansapagbibigayngfirstaid sapanahonngsakunaatemerhensiya.

Sa pamamagitan ng pagplano sa pagitan ng Davao RegionalHospital(DRMC) atngTCNCHS,pinaplantsana ang Memorandum of Agreement (MOA) sa pag-train sa ilang piling guro kaugnay sa Basic Life Support (BLS) sa daratingnaMarso.

Sa pangunguna ni Dr. Rodel Flores, Chief Medical Professional staff, G. John Celestra, RN at Dr. Kristi Angela Bayotas masinsinan ang naging joint meeting kasama ang SK Chairman ng Mankilam na G. Paul Abenoja at ang pamunuanngCompreatSDRRMTeam.

Layunin nito na mas palakasin pa ang resiliency ng paaralan kaugnay sa pagtugon ng mga emerhensiya at sakuna lalo na sa pagpapalakas sa adbokasiya ng

vKALASAGngOfficeofCivilDefense.

Binanggit naman ng school nurse na si G. Earl Owen Aala na naka-schedule na ang unang batch sa pagsasagawa ng BLS Training kung saan taga-DRMC ang magpa-facilitate sa darating na March 18-19 ng kasalukuyangtaon.

“By batch ang mga Twenty selected teachers na iundergo ng trainings, so two batches ito and if set na ang MOA the that will be the go signal na mag-coordinate tayo againsaDRMCforfinalizationofthetraining,”saadpaniG. Aala.

Sa kabuuan, kahit pa nakapagsagawa na ng ilang BLS training ang paraalan, inaasahan na mas mapapatatag pa ng paaralan ang kahandaan laban sa mga peligro o ano mang sakuna sa pangunguna ng SDRRM Coordinator ApolinarTimbal.

— ELLAIN VICTORIA AYADO

Rescue Vehicle Turn-over Ceremony Serbisyong pang-emerhensiya mas pabibilisin ng TCNCHS

Tiniyak ng pamahalaan ng Tagum na kahit sa anong paraan ay agarang maaksiyonan ang pangangailangan ng Compre sa tuwing may sakuna kaya nagbigay sila ng Rescue vehicle sa paaralan.

Opisyal nang na turn-over ang Rescue vehicle na KIA FB300 na ibinigay ng Local Government ng Tagum sa Tagum City National Comprehensive High School upang makapaghatid ng serbisyong pang emergensiyaparasamag-aaral.

Layunin ng nasabing ceremonial turnover na mapalakas pa ng paaralan ang School Disaster Risk Reduction Managementlalonasapagtugonngsakuna kaya malaki ang pasasalamat ni SDS Alona UyatPunong-gurosirDionisioB.Siglos.

Ayon kay Kiara Beth Bacunawa, isang RCYvolunteerngCompre,binanggitniyana magigingmadalinalangsamgapasyenteng mag-aaral ang mai-transport patungo sa ospital kaysa maghintay pa mula sa provincengambulansiya.

“Niceponamaysasakyannaangschool like tulad po namin noon, nakikita po talaga naminasstudentleadvolunteersngRCYna talagang need po na may sariling sasakyan ang school na libre pa”, nakangiting sambit niKiara.

upang siguruhin ang kapakanan ng mga estudyante at hinimok ang anomang nasimulanngpaaralan.

"Ipagpatuloy ang inyong magandang nagawa, sama- sama tayo in the name of Deped City na pumailanlang ang pangalan ng Compre sa iba-ibang larangan para sa kabataan, salamat Mayor at salamat TCNCHS sa inyong magandang nagawa", saadpangSDS.

Nagpasalamat naman si SDS Alona C. Uy sa LGU lalo na kay Mayor Rey T. Uy pamamagitan ng pangunguna sa pagkanta ngthankyousongsahimigngbirthdaypara saamangsyudadngTagum.

Kaugnayngsinabingalkalde,ipinahayag niMayorUyangkanyangpagsaludosamga titulo ng pagiging kampiyon ng Compre sa larangan ng musika sa Musikahan Festival kaya plano at nangako siya na magpatayo ng gusali para sa Music Rooms at may pa triptoLakeSebupa.

Bukod sa nabanggit, dumalo sa nasabingceremonysinaASDSNielMichael De Asis, ASP Division Focal sir Anwar E. MaadelatibangmulasaLGUTagum.

Sa kasalukuyan, nakatakda na rin ang paaralan na magsagawa ng Basic life supportTrainingkaugnaysaDRRM.

Barangay Mankilam nagbigay ng Generator,

Kapakanang pang-mag-aaral tuon ng SSLG

Ipinagmalaki ni Supreme Student Learner Government PresidentFritzJaneCawalingangnapatagumpayanng TCNCHS sa larangan ng isports at akademik sa isinagawang State of the Learner Government Address o SOLGAnitongPebrero4ngtaon.

Ibinahagi ngSSLGPresidentangkanyangpasasalamat sa bawat mag-aaral dahil sa dedikasyon na ipinakita nila sa bawatkompitisyon.

“Thankyouforthepreviledgeforservingasyourstudent president as we combat the academic journey together”,saadpaniya.

INTERAKTIBONGCLUBS

Sa katunayan mayroong 25 Clubs ang paaralan. Ilan sa mga clubs na nabuo sa pangunguna ng SSLG ay ang Heart-TEENS Club, Science Club, Filipino club, Earth Savers club, TLE Club, Aral.Pan Club, PensworthyClubatibapa.

ADBOKASIYA SA

KALIKASAN Ilandinsanagawa ng SSLG ay ang pakikilahok sa mga pangkalikasang gawain katulad ng Clean-up drive at Treeplanting.

PANAWAGANSAPAGKAKAISA

NanawagandinngpagkakaisaangpangulongSSLGna sa kabila ng mga hamon ay nangingibabaw pa rin ang pagtutulungan.

PAGMAMALAKISATAGUMPAY

Ipinahayag din niya ang mga kahanga-hangang napagtagumpayan ng paaralan katulad ng mga panalo sa AralingPanlipunanQuiz Bee,CampusJournalism,Science Quest,SPARecitalatpresenation.

COMMUNITYLINKAGES

Nagbahagi rin si Bb. Fritz ng kanilang mga partmers at lingaessapublikoatpribadong sektor.Ilansakanilaayang PTA office, Probinsya ng Davao del Norte, BSP, donors, LGUTagum,BarangayMankilamatibapa.

Nagpasalamat din si Cawaling sa suporta ni SDS Alona saSSLG.

— HONEYJANE ALIÑAR

Internet Connectivity... Pahina 1

Ayon sa isang magaaral ng Compre, hindi maitatangging mayroon ringmgasituwasyonnamaabusoangpaggamitng internet kaya naman may naka-assign para magmonitorsamgaestudyantenggumagamitnito.

“Maganda talaga ang may piso-wifi dahil naseserach agad namin ang mga kailangan na iresearch, lalo na ngayon na napa-accessible na at napakasulitsabulsa”,wikaniChrisLelis,mag-aaral saGrade10.

Tiniyak ng punong-guro na si G. Dionisio B. Siglos na makaka-access talaga ng internet ang mgaestudyantedahilnarinsapangangailanganng panahon.Aniya,nasa21stcenturynangayonkaya kailangan na ang connectivity sa internet ngunit ito umano ay kailangan na sabanyan ng pagiging responsable.

Alternatibong Suplay ng Kuryente siniguro

Upang mayroon magamit na generator ang paaralan ng Tagum City National Comprehensive High School tuwing walang kuryente, nagbigay ng generator ang BaranggayMankilamsa paaralan.

Ayon pa kay SDRRM focal na si G. Apolinar Timbal inaasahan na ang generator na ibinigay ay magagamit hangga’t magagasolinahan ito ng paaralan.

Kaugnay nito binanggit din ni G. Timbal na maaring magamit ito ng mga estudyante tuwing walangkuryenteatkung may mga bisita man sa paaralanatmagkataong

walang suplay ng kuryente.

“It would be a very big help especially na ang school natin ay isa sa mga temporary evaucation center lalo na noong time ng January na may Easterlies na kapag brownout pala walang supply ng kuryente so may magagamit na tayo, in case of emergency”, wika pa ni G.Timbal.

Sakatunayannaging pansamantalang evacuation center ng mga naapektuhan ng kamakailang baha ang paaralan at nagagamit nila ang generator tuwing nawawalan ng kuryente.

Samantala, sa talumpati ng pasasalamant naman ni SDS Alona Uy,

binanggit niya na masaya siyang makita na laging naghahanap ng paraan ang paaralan

Susi ng Kaligtasan ang iniabot ni Mayor Rey T. Uy (ikalawa mula kanan) sa Punong-guro na si G. Dionisio Siglos (gitna), SDS Alona C. Uy (Kanan) at ASDS Niel Michael De Asis (ikatlo mula kaliwa). Kasama din sa activity sina Anwar E. Maadel- ASPDivision Focal(Ikalawa mula kaliwa) at Gng. Elma Centiilas (Kaliwa).

HARRY JAMES LACADEN

kaSININGan sa larang ng Musika at Pagsayaw ipinamalas ng Comprehensians

Sinlambot ni Lastikman ang galawan. Mala-sirenang boses. Tila Harpang tinutogtog ng anghel at tilabahagharisakulay.

Ganitoangnagingpartisipasyonng piling mga mag-aaral ng Tagum City National Comprehensive High School saiba’tibangpalihangpansining.

Nagkampiyon ang Rondalla Team ng paaralan sa katatapos lang na kompetisyon sa National Musikahan Festival sa Tagum sa pangunguna ng kanilang mahusay na trainer-teacher Gng. Marjorie Bañares na hindi makapaniwalasapanalo.

“Lagi kong sinasabi sa kanila maganda ang feeling ng mananalo and it will make you very proud of yourselves talaga…on my part, ‘di lang bilang trainer but also sa mga bata na legacy natin ‘to sa school nila-1st competition sa musikahan tapos CHAMPION”, saad pa ni Ma’am Bañares.

Gayundin, nakuha naman ng League of Young Voices ang ikatlong Gantimpala sa katataposlangnaHimig Handog International Grand Prix 2024 sa pangunguna ni Sir JuanitoGarcia.

Samantala, talento sa international arena naman ang ipinamalas ng ilang mag-aaral sa World MusicChampionships Color Guard Battle ng Spintrum Guardline ng Tagum City at Compre na ginanapsaThailandnitongDisyembre 2023 kasama ang kanilang mentor trainerMa’amMaribelPlanaatnakuha ang4thplace.

students ng Compre upang itampokang kultura mula sa barangay Mankilam.

Sa kabilang banda, naging bahagi naman ng Barangay Musikahan ng Tagum Cityang piling mag-aaral SPA

1st School-Based Press Conference Bagong Journalism hub binuksan

Isinagawa ng Tagum City National Comprehensive High School (TCNCHS) ang kauna-unahang School-BasePresConference(SBPC) noong Oktubre 18 hanggang Oktubre 19,2023kungsaansabaydingopisyal na binuksan ang Journalism hub para samgaCampusJournalists.

Layuninnitonamasmapahusayng mga mag-aaral ang kanilang angking kasanayan sa larangan ng pamamahayag.Hangarinngprograma ay mabigyan ng mas malawak na kaalaman at hubugin ang kakayahan ng mga estudyante bilang isang mahusaynadyorno.

Humigit-kumulang sa 250-300 estudyante mula sa Grades 7 to SH ang lumahok sa programa na nakapagpakitang gilas sa unang School-based Press Conference (SBPC)2023.

Ayon sa isang mag-aaral na si Hanna Janoy ay malaking tulong sa kanya ang pagpapatupad ng kaunaunahang SBPC na mapatibay at maipamalas ang kanyang kakayahan sa pagsusulat sa paparating na DSPC 2023.

"Nakatulong talaga ito kasi kay nahahasa ako sa basic writing skills na kailangan pa ma-enhance and basic

information in regards sa kung paano magsulatsadifferenttypesofeventsat para maging isang mahusay na manunulat”,saadpangmag-aaral.

Ibinahagi naman ni Dr. Kristy Agudera sa mga manunulat ang apat na importanteng tips para sa mga journalist katulad ng 4C’s na commendation, competency, commendation, at commitment na tiyak umanong maghahatid sa ‘the big C’nachampionship.

Taos-puso ang pasasalamat ng Project JournKNOW team na nag bukasngkaunaunahangJournhubng paaralan at masayang sinalubong ng punong-guro G. Dionisio P. Siglos. Kinagiliwan ng mga estudyante ang naganap na patimpalak dahil ito ay nagsilbing daan upang hubugin ang kanilang talento, mapalawak ang kaalaman, at maging mahusay na manunulat sa larangan ng pamamahayag.

Pagkatapos ng SBPC, naitangahal na rin ang mga mananalong campus jouranlist na aabante sa nalalapit na DSPC.

Naghahanda na rin ang paaralan upangmag-alokngSpecialProgramin Jouranlismsadaratingna2024-2025.

Compre ang may pinakamalinis na CR- RD Farnazo

Tiniyak ni Regional Director Allan Farnazo na ngayong bagong school year, makakabawi ang mga mag-aaralmulasalearninggapsbunga ng ilang taong dulot ng nakaraang pandemya.

Sa pagbisita ni RD Farnazo sa paaralan ng Tagum City National Comprehensive High School, pinuri niyaanglinisngpaaralanlalonangmga comfort rooms na personal pa niyang nilibot.

“Compreangnapuntahankongmay pinakamalinisnaCR.Patiakogipahubo ug sapatos”, akala ng in-charge sa CR teacher ako, kaya hinubad ko din at nagsuot ako ng tsinelas na pan-CR”, namamanghangpagbabahaginiRD.

Bunganito,salutdoangbutihingRD sapaghahandanaginagawarinngmga non-teaching personnel at utility personnelsapaaralan.

Kaugnay nito, siniguro ni RD na maayos na mairaraos ng paaralan ang pagbubukas ng klase lalo pa't malaki angpopulasyonngnito.

Ayon pa kay RD Farnazo, nagpapasalamatsiyasamgaginawang

kahandaan ng mga guro at ng mga stakeholdersnanaging Ikinatuwadinngpunong-guronasi G.DionisioB.Siglosangsayangmga mag-aaral at ang pakikiisa ng bagong PSDS ng Compre na si Ma'am Nila Digal na nagsagawa ng monitoring sa mgaklasesapaaralan.

Konsistent na kalinisan ang ipinamalas ng utility personnel na si Ate Nita sa unang araw ng pagbubukas ng klase.

— JERIC OSO

Naibalik na sa pagkakaroon ng Religion class ang Tagum City National Comprehensve High School matapos maimplementa ang religion class kada huwebes mula alas tres ng hapon hanggang alas kuwatro ng

Ayonpasamgatrainers,bahaging hamonnakanilangnalampasanayang pageensayo hanggang gabi , financial attimemanagement.

PTA Contribution bumaba sa Quarter 2 -PTA Pres

Nanawagan ang PTA President na si Gng. Josephine Quintana namagingkatuwangsana ngpaaralan ang mga magulang sa pagtulong sa pamamagitan ng pagbibigay ng kontribusyonsa bawattaon.

Batay sa DepEd Order no. 13, s. 2022 o ang Omnibus Guidelines on the Regulation of Operations of Parent-Teacher Associations, inilahad naangkoleksiyonayboluntaryongunit maaaringkolektahinanomangorasng taon.

“Malaking tulong ang magkaroon sila ng kontribusyon dahil ang koleskyon ay gagamitin din para sa mga mag-aaral katulad nna kabahagi ng acivities sa BSP, Journalism, Red Cross at iba pa,”, wika pa ng PTA President.

Maituturing na advantage umano ito upang maiwasan na gumastos pa ang mag-aaral na sasali sa ilang contestatsahalipaymasusuportahan nilasapinansiyalnaaspekto.

Pre-serice Teachers katuwang sa NLC

Naging matagumpay ang pagsasagawa ng National Learning Camp o NLC sa Compre bunga ng pag-agapay ng mga PreServiceTeachersmulasaUniversityof Mindano.

Umabot sa 30 PST mula UM ang nag-volunteer sa NLC sa loob ng limang linggo na binigyan din ng pagkilalasaculminationDay.

Ayon naman sa Curriclum head ng TCNCHS, mahala sa guro at magaaralangNLC.

“Itisamutualbenefit,onthepartsa learners, they can develop reading skills at the same time teacher can teach better especially na gumagamit ng varied stratgies”, saad ni Dr. Lumamba.

hapon.

— ANGELA H. DUPAGAN

LayuninngnasabingReligionclass napalaliminatpatataginangespiritwal na koneksiyon ng bawat mag-aaral sa Panginoon at maging gabay sa landas na kanilang tatahakin tungo sa kabutihan.

Tinatayang tatlumpong mga SeminariansmulasaQACSSeminary ang nagsisilbing guro sa katekismo ng mgamag-aaralnaRomanCatholic.

Samantala, ang mga hindi Roman religions ay mga pastors naman ang nagpa-faciliate habang ang mga Muslim ay ang mga Muslim na guro naman ang nagsusubaybay sa magaaral.

BALITANG MAYMARAMING TAMPOK

Mag-aaral, magulang nakibahagi sa WIO Nagsagawa ng Work Immersion Orientation o WIO ang Tagum City National Comprehensive high school (TCNCHS) noong Pebrero6, na nilahokan ng mga mag aaral ng SHS na mula sa Technical-Vocational livelihood (TVL) strand,kung saan ang layunin nito ay gawing handa at aktibo ang mga estudyante ng SHS sa kanilangpagkokolehiyo.

Comprehensian siniguro ang unang pwesto sa Oratorical contest

NasungkitngTagumCity

National Comprehensive high school (TCNCHS) ang unang pwesto sa Voice of the Youth Oratorical contest na ginanap sa Rotary club Sa Davao City noong Pebrero 19, kinilala ang kampeonato na si Jean C Briz kasama ang kaniyang coach na si Bb. Rica Mae Largo kung saan naiuwi nila anggintongmedalya.

TCNCHS Kampiyon sa

National Gawad KALASAG

Nakatanggap ng gantimpalang 300,000 pesos ang TCNCHS matapos itanghal bilang BestSpublicHighSchoolsa 23rd Gawad KALASAG

National Awards. Tinanggap ang pagkilala sa Manila Hotel nitong Disyembre 11, 2023.

SPA Media Arts Alumni panalo sa Palm City Film Fest Nagpamalas ng husay ang mga alumni ng SPA Media Arts sa ginanap na Palm City Film Festival. Ilan sa mga natanggap na pagkilala ay ang Best Film ang ‘Guryon’, Best Cinematography at Best in Values Film ng ‘Lily’, Best Chil Actress ng ‘Bituon’ at

iba pang nominations sa mga direktor at artistang SPA students. Kasama nila ang kanilang trainer-teacher G.LazaroJ.Suello.

Sulong-Dunong Scholars natanggap na ang Cash Assistance

Umabot sa 104 Sulongdunong scholars ang nakataggapnangPhp1,000 na cash assistance mula sa programa ng City Government of Tagum sa pangunguna ng PEESO Office.

SPA Visual Art Student 3rd Place sa Poster Making Contest

Nasungkit naman ng visual art student Ashley Kiesha Jamis at ng kanyang coachnasiG.RobertRasos ang 3rd place sa poster making contest kaugnay sa Breast Cancer Awareness nainorganisangRotaryclub nitong Oktubre ng nakaraangtaon.

TVL students ng TCNCHS binigyan ng mga consumable

Tinaggap na ng SHS student sa Tagum City National Comprehensive high School (TCNCHS) ang mga consumable alinsunod sa programang "PROJECT CO" ng LGU Tagum kung saan ang prayoridad nito ay ma suportahan ang pangangailangan ng bawat Senior high sa kanilang pag aaralatcarrerdevelopment.

Zipgrade App itinuro sa mg gurong Comprehensians

Inaasahan nang mas madali nang makapagcheck ng mga exams at quizzes anggurogComprematapos itong ituro kung paano gamitin ng HRTD Coordinator Gng. Charlene K.RoznitongMPRE.

— HONEYJANE ALIÑAR

96% ng Magulang ng Grade 10 pabor sa adjusted S.Y.

Batay sa inamiyendahang inilabasnaDepEdOrderno. 22, s. 2023 o ang Implementing Guidelines on the School Calendar and ActivitiesfortheSchoolYear 2023-2024, kinumpirma na ng DepEd na magtatapos angS.Y.saMay31ng2024.

Agad na ikinatuwa at sinang-ayunan ng mga magulang ng Grade 10 ang desisyong ito ng Kagawaran ngEdukasyon.

“Natutuwa na malaman ko dahil hindi mainit sa mga bata kapag ibalik na sa dati, kasiwalanamangpandemic na, nalilito din kami kung hindiibaliksadati”wikapa ni

magulang na si Gng. HaydeeEncornal.

Sa pahayag naman ng punong-guro na si G. Sdionisio Siglos, naniniwala siyang ang pag-uunti-unti sa pagbabalik sa dating school calendar ay isang malaking hakbang kaya dapat na pagtulungan ng lahat ng mga nasa sektor ng edukasyon kaagapay ang mgacommnitypartners.

Sa kasalukuyan, tinitikayak ng paaralan na updated ang mga magulang sa ano mang pagbabago sa timeline ng DepEd ngayong taon.

TAMPOKNA BALITA

— ANGEL AMORA

LGU TAGUM/APRIL TARIPE

HARRY

Religion Class sa Compre muling ibinalik Espiritwal na aspekto lilinangin

Punto por punto

Timeline: Manipistasyon ng akmang edukasyon at panahon

Usap-usapan ngayon ang unti-unti at muling pagpapabalik sa pagbubukas ng klase sa buwan ng Hunyo. Kung tutuusin, isang malaking pabor ito sa lahat ng mgastakholdersngschoolcommunitykungtutuusin.

Sa inilabas na DepEd Memorandum no. 22, s 2023 o patungkol sa gabay sa Calendar of activities, inamin ng DepEdmagkakaroonngpag-amiyendangmemoatitatakda angMay31angEndofSchoolYearrites.

Bilang isang mag-aaral ay siyempre malaking kasiyahan ang nasabing balita dahil mas mapapaaga ang bakasyon namin subalit sa palagay ko ay hindi talaga maiiwasan ang pagka-pressure sa sunod-sunod na gawain dahil sa pagadjust sa pagtatapos ng school year. Kung kaya ang maaagang pagtatapos ng school year ay ikakasaya ng magaaral bagaman ay mayroon itong kaakibat na adjustment katulad ng pag-aaral ng mas madalas at paggawa ng iba pangactivities.

Nakakatulo-pawis naman talaga ang kalagayan namin sa klasrum kung tutuusin sapagkat hindi kami bababa sa 40 sa loobngamingklasrum.

Para sa magulang, marahil ay bukod sa sakripisyo araarawaymababawasananggastosnilasaisngtaon.Anglaki ba naman ng matitipid kung puputulin sa Mayo 31 ang araw ngpagpasokngkanilangmgaanak.Walangiisipingpambaon sa mga anak. Walang maagang baunan ang lalagyan ng kanin.

Sa survey na isinagawa ng Alliance of Concerned Teachers, mula sa 11,000 guro ang nasarbey, 67% sa kanila angnagsabing‘intolerable’anginitnanararamdamannilasa klarum. Ang nasabing init ay nagreresulta din sa kawalan ng pokus sa mga mag-aaral sa pakikinig sa pagtuturo. Umabot sa86.6%ng10,140respondents.

Kungpuntodevistanamanngguroangtitingnan,marahil ay masusubok ang flexibility nila bunga ng paghabol sa lessonsatkompetensinakailangannaminnamatutunan.Sa palagaykoaymakakakpagdulotdinitongpressuresakanila. Bukod kasi sa mga reports ay may mga gawaing pampagtuturopaangkailangangihanda.

Samot-sari ang reaksyon ngayon ng mga tao sa pagbabagong ito ng academic timeline. Sa kabila nito, masasabiparinnamannahaloslahatngtaoaypabornaman sanasabingdesisyonngKagawaranngEdukasyon.

Sa kabuuan, ang inilabas sa DepEd Memorandum no. 003,s.2023.AnomangplanongDepEdatimplementasyon ng palisiya, masasabing ang lahat ito ay naglalayong mas gawingsistematikatmapabutiangakademiknaperformance ngmgabatangpilipino.

PATNUGUTAN

Punong Patnugot : Honey Jane Alinar

Pang. Patnugot : Donna Tu-ayon

Patnugot sa Balita : Elaine Victoria Ayado

Patnugot sa Lathalain : Riddlaine Kate Tabangcura

Patnugot sa Opinyon : Jan Jonathan Estrella

Patnugot sa Sci-tech : Tish Marielle Amora & Arvy

Peteros

Patnugot sa Isports : Shaira Bagnol &Angel Amora

Kartonist : Ashlee Venisse Fundal & Micah Revamonte

Photojournalist : Harry James Lcaden/Brill Chris

Algonez & Alizandra Collamat & Wendilyn Estanique & April Lloyd Taripe

Lorraine Grace Salamat & Monique Hernandez

Layout & Graphic Artist : Aselver Malfon Abucay & Shiela

May Abucay

Mga Kontribyutor :

Jeric Oso & Clark Ofianga & Nicole Reyes & Raniella

Jane Aton & Louigi Anthony Tinapay & Mhyrryn Sarnillo & Angela Dupagan

Tagapayo:

Shiela May Abucay

Lazaro Suello

Fraulein T. Castillo

Edwin Jr. A. Panlubasan

Rejean Villacarlos

Fraulein T. Castillo

Jessica Edig

Khrys Lei Mae Nadal

Reland Acuman

EDU-KONEK sa piso-wifi

Pinakapangunahing pangangailangan ngayon ay ang makapagkonek sa internet. Para sa mga mag-aaral, ito ay pangunahin ding sangkap sa pag-aaral at pagsasagawa ng ilangpang-akademik.

Katunayan, 100% ng mga mag-aaral sa Tagum City National Comprehensive High School ay kabilang sa mga Generation Z o GenZ na tinatawag ding ‘Digital Natives’. Tinatayang 72% ng mag-aaral sa bawat klasrum ng Compre ay mayroong cellphone. Ginagamit ang cellphone sa pagpost sa social media, research, games, kontakatibapa.

Kamakailan ay ipinahayag ni Vice President at DepEd Secretary Sara Duterte na isasakatuparan ng pamahalaan ang pagpapakabit ng libreng internet WIFI sa buong pampublikong paaralan sa buong Pilipinas. Bahagi ito ng DepEd Digital Education 2028 o ang DepEdDigiEd-Program.

Kay mahal na load at walang maayos na internet connection! Itomarahilangangsigawngmga mag-aaral ng Tagum City National Comprehensive High School sa araw-araw na pagaccess nila ng internet gamit ang kanilangselpon.Angabot-kayang 50 pesos na pan-load ay digaanong masyadong mahal dagdagan pa ng mahinang signal na nakilang nakukuha kung walang piso WIFI. Marahil isa ito samgapagsuboknakinakaharap ng mga mag-aaral sa kanilang pag-aaralatnag-iwanngingaysa buongpaaralan.

— MHYRYN I. SARNILLO —

Punong-guro: Dionisio B. Siglos

Matapos marinig ang hinaing ng mga estudyante na magkaroon ng internet access sa paaralan ng TCNCHS, tuluyan na itong naisakatuparan sa tulong ng ating punong-guro nasiG.DionisioSiglos,Principal IV ang proyektong magkaroon ng Piso-Wifi sa buong

eskwelahan. Layunin nitong maibsan ang problema sa internet access ng paaralan na makakatulong sa pag-aaral ng mga estudyante at ng sa ganun din ay makatipid sa paggastos nang kay mahal na load para magkaroon ng data ‘pang internet. Sa paraang ito, hindi na mamomroblema pa ang mga kabataan sa mga gawain na nangangailangan ng internet connectionsapagkatsasimpleng paghulog lamang ng barya, kahit ilang halaga, mapapadali na ang mga gawain ng mga disipulo ukol sa mga paksa na kinakailangan ngaccessngWiFi.

Bilang resulta, maraming mga kabataan ang nakinabang sa aparatong ito. Sa kabila nito, nagbigay pahayag ang isang mag-aaral na si Jefferson Mingke G.10 Aguinaldo ukol sa kaniyang karanasan sa paggamit ng PisoWifi "Ang pagkakaroon ng ganitong klaseng kagamitan sa ating eskwelahan ay nakakatulong sa aming mga kabataan upang matapos namin ang aming mga gawain na kinakailanganan ng internet at magkakaroon din kami ng malayang pagsasaliksik sa mga aralin na hindi namin lubos na maintindihan."Nangangahulugan lamang na ang pagkakaroon ng yunit na ito ay isang malaking tulongparasamgamag-aaral. Hindi na mangangailangan pang gumastos ang mga magaaral ng kay mahal na halaga upang magpa-load. Sa proyektong ito ay ang makakatipid ang mga estudyante sapagpapa-loadatmapadaliang kanilang trabaho na

nangangailanangan ng internet. Kahit sino ay maaaring gumamit nitoparasakanilangmgagawain. Sa pagsulong ng proyektong ito, nakapagbigay ng magandang dulot sa lahat. Halimbawa na lamang, ang hindi nakakaubos ng oras dahil

kinakailanganan pang pumunta’t magpag-load sa tindahan sa labas ng eskwelahan. Maiiwasan din ang disgrasya sa labas ng eskwelahan. Mas mapapabilis ang pagsagot sa mga gawain lalo na sa larangan ng pananaliksik. Maaring mag-alok ng maasahan at mabilisan na internet connection sa buong paaralan ang Piso-Wifi. Tumutulong din ito upang madali nating bigyangpansin ang mga alintuntunin ng mga guro kung sila ay may pangangailangan. Hindi lamang sa pag-aaral nakakatulong ang Piso-Wifi,kundipatinarinsamga biglaang pangyayari na hindi natinginaasahan.

Sa kabila nito, tumutulong din ang Piso-Wifi na ito sa mga kabataan na walang internet sa kanilang kanya-kanyang mga pook. Magkakaroon ng oras ang mga estudyante na tapusin ang kanilang mga gawain na hindi na maitapos sa kanilang mga tahanan dahil sa kalulangan o walang internet. Sa huli ang maraming magagandang benepisyo ang naidulot ng proyektong ito sa mga kabataan ng T.C.N.C.H.S sapagkat binibigayan nila ng panibagong daloyatparaanangmgapaaralan upang maisakatuparan nila ang mga gawain na ibinigay sa kanila ngkanilangmgaguro.

Kuro't Suri AI: HUWAD NA TALINO

Talampak ngayon ang pag gamit ng Artificial intelligence o Mas kilala sa tawag na AI, dahil sa pag usbong ng mga makabagong teknolohiya marami na ang gumagamit ng AI at Kabilang na dito ang mga estudyante. AngArtificialintelligenceayisangcomputersystemNamay kakayahang magsagawa ng mga gawain na karaniwang nangagailanganngkatalinuhanngtao.

Kung ating mahihinuha malaki ang naitutulong ng makabagongteknolohiya,atKabilangnaditoangpaggamit ng AI, dahil kung noon aklat, diksyunaryo, diyaryo, at mga artikulo ang pinagkukunan ng impormasyon ng mga kabataan,ngayonaymasnapapadalinaangmgagawainna maykinalamansapagaaralsatulongngAI.

Hindi maikakaila na nakakatulong ang AI, at karaniwan

BOSES COMPRE

sa mga gamit niito ay ang pagbuo ng mga chatbot na maaring tumulong sa mga mag aaral na magtanong at magpalawak ang kanilang kaalaman sa ibat ibang paksa. Ngunit sa kabila ng positibong naidudulot nito, mayroon pa ring negatibong epekto ang AI sa mga estudyante dahil karamihansakabilaayumaasanasapaggamitngAI.

Batay sa aking kaalaman, dahil sa patuloy na paglaganap ng mga artificial intelligence, naiiba na ang paraan sa pagkalap ng datos o impormasyon, at sa pag iral nito maraming mga estudyante ang nagiging tamad gumawangkanilangtakdangaralin.

Sa kabila nito, pinapakita ng AI ang Malaking potensiyal nito sa pagtulong sa pagpapaunalad ng edukasyon sapagkatangAIaymaaringmagingkatuwangsapagtuturo

— HONEYJANE ALIÑAR

sapamamagitanngpagbibigayngmgaepektibongplatform at mga learning tool Na magagamit ng mga guro at mag aaralkahitsaanatkahitkailan.

Gayunpaman,walaakongnakikitangbalakidsapagiiral ng makabagong teknolohiya kagaya ng AI kung gagamitin lamangitongngamagaaralsatamangpamamaraan.

Sahuli,angpaggamitngAIsaedukasyonaynagsisilbing isang makabagong instrumento na nagbibigay ng mas malawak na opurtunidad sa mga mag aaral at guro upang maabot ang kanilang potensiyal at maging matagumpay sa larangan

Religion Class: Bentahe Espiritwal na aspekto

"Atsinasabikosainyo,ikawayPedro, at sa ibabaw ng batong ito ay itatayo ko ang aking iglesya at ang pintuan ng daigdig ng nga Patay ay hindi magtatagumpaylabansakanya.Ibibigayko sa iyo Ang mga susi ng kaharian ng langit." Mateo10:18

Umuusbong ang iba't-ibang relihiyon at tribo sa ating bansa na siyang dahilanng pagkakasira ng bawat individual, ngunit sa kabila nito'y marami parin ang nalilinis ng landas lalong-lalo na sa ilang kabataan sa Tagum City National Comprehensive High School na siyang dahilan ng pagpapatupad sa paaralan ng religion class kada huwebes nghapon.

Sa dami ng problema at pagsubok na

kinakaharap ng bawat estudyanteng hindi alam kung paano tutugunan ang kanilang problemang kinakaharap tulad ng Mental HealthProblemnamatagalnangitinuturing na sensitibong paksa sa pilipinas ang kalusugan ng isip. Bilang pangunahing bansa na may malaking paniniwala kadalasa'y ang depresyon, at pagkabalisa ay maaaring Minsan ay nauugnay sa kawalan ng pananampalatayo. Gayunpaman ang pananaw na ito ay patulog na hinamon kamakailan, lalo na't angnakakababatanghenerasyonpilipinoay naging mas bukas sa pagtatakay sa kanilang mga pagkabigo damdamin ng pagkapagod,atkawalanngpag-asa.

Ang mga Interbensyon ay ipinatupad

upang suportahan Ang mga pilipinong dumaranasngkahirapan,nanagingkapakipakinabang sa panahon ng pandemya ng COVID-19 37% ng mga mag-aaral sa pampubliko at pribadong mataas na paaralan ang mga nag-ulat na ang kanilang kalusugan pangkaisipan ay hindi maganda sakaramihanosalahatngorassapanahon ng pandemya Isa sa mga katangian at natatanging aspeto ng religion class ay ang kanyang inclusive na paraan ng pagtuturo, natinatanggapangmgamag-aaralnalahat ng relihiyong pinagmulan upang mas lalo pang alamin at pagalagahan ang kanilang Espiritwalidad.

Kung sila ay kristiyano, Muslim, Buddhist, o iba pang mga

Opinyong Comprehensian QR Coding Scheme: Siguradong Seguridad

Ang Paaralan ay sentro ng iba't ibang kaalaman at karunungan , ngunit nagbabantarinangmganakakabagabagna maaaringmangyarisaloobatlabasnito.Sa daminghindikanais-naisnapangyayarisa ating paaralan, isang solusyon Ang inaprubahan sa paaralan ng Tagum City National Comprehensive High School. Kilala bilang QR Code o Digital access na angtungkulinaymagbigayimpormasyonsa mga guro lalong - lalo na sa mga magulang

kung ang isang mag - aaral ay pumasok o lumibansaklase.

Ang QR Code na ito ay libreng magagamit sa mga Android Smartphone at base sa pag - aaral ng Asian Conference of Education and international Development (ACEID). The international Academic Forum (IAFOR), Ipinakita ng Data na ang mga QR Code bilang attendance monitoring system ay lubos na katanggaptanggap sa mga tuntunin ng pagiging

maasahan,kahusayan, katumpakan,at madaling gamitin , at lubos na tanggap sa ma seguridad at kumpedensyal ,at Ang checkerngattendancengmgaQRCodeay environment friendly ,cost effective, very friendly, innovative,at nababasang mga code.

Isang napakahusay na mga pamamaraan ang nadidiskubre ng ating makabagonghenerasyon,solusyonsamga problemang kinakaharap sa paaralan,

pananampalatayang tradisyon.lahat ng mgamag-aaralayhinihikayaknamakilahok sa malayang pag-uusap, may respeto at mapanlikhaingpagsusuri.Sakabuuan,Ang Religion Class na ginaganap tuwing Huwebes ay hindi lamang Isang akademimongpaksakundiIsangmahalaga atmakabuluhangkaranasannanagpapalim sabuongtao,isip,katawan,atespiritu.Itoay Isangpatunaynasaatingpaaralanngating pagmamalasakit. Sa buong edukasyon,na nag -aalaga sa intelektwal ,emosyonal,at espiritwul ,na kailangan ng mga mag -aaral ,at naghahanda sa kanila upang maging mga mapagmalasakit ,etikal at responsable namgamiyembrongLipunan.

HAYAGANG KURO

Pagbulsa sa pangkalikasang Aksyon

Problema sa mga paaralan ang pagpapanatili ng kalinisan sa kapaligiran dahil marami sa mga magaaral ang basta basta nlng tinatapon ang kanilang mga basura kahit saan. Sa mga silid-aralan ang mga basura ay hindi na nakahiwalay at pinapabayaan lang. Paano ba ito masosolusyunan?

Kaya nagpatupad ang paaralan ng tuntunin na “basura mo,dala mo” na ang bawat mag-aaral ay inaanyayaan na sumunod dahil layunin nito na madisiplina ang mga estudyante at malaking tulong ito na mapairal ang kalinisan hindilangsapaaralanpatinarinsaatingpamayanan.

Kahit saang dako ng mundo ay hindi mawawala ang basura. Ayon sa Philstar.com, aabot sa 164 milyong pirasong plastic sachet ang itinatapon sa Pilipinas arawaraw,'yananglumalabassapag-aaralngGlobalAlliancefor IncineratorAlternatives(GAIA)nainilabasnitongHuwebes. Kung susumahin, mahigit-kumulang 59.7 bilyong piraso ng sachetsangnaiimbakbilangbasurasabansataun-taon.

Marami sa atin ang ipinagwalang bahala na lamang ang numerong nabasa pati nga sachet ng candy ay hindi natin mapulot-pulot. Kaya ang mga nakikitang basura at dumi ay magbubungangmasamanghanginnaatingnalalanghapat siyangnagdudulotngsakit.

Nanantili pa rin itong problema sa ating kalikasan at

nagdudulot ng polusyon na nakaka apekto sa ating kalusugan. Ito rin ay dahilan ng mga pangyayaring ‘di ka nais-nais, kaya sa simpleng pagdisiplina sa sarili ko ay may maliitnaambagsaatinglipunanbagaylangnagayahinmo dahilkahitmaliititongaksyonaymaymalakinaitongepekto sakapaligiranlalona‘pagsama-samatayo.

Kaya ang pagbitbit ko ng aking basura at wastong pagtaponnitosabasurahanatpagigingresponsableayiilan lamang sa mga hakbang na kayang gawin ng mga tulad nating estudyante na magagawa natin sa araw-araw nating pamumuhay at kung saan man tayo magpunta: paaralan, tahananopamayananman.

Bunga ng pagsunod sa patakarang ito napapaliit ang mga posibilidad ng pagkakaroon ng sakit at nababawaasan ang mga pakalat-kalat na basura sa paligid na siyang magbubungang‘dikaaya-ayasamatangkaramihan.Kaya mas mabuti lamang na tayong lahat ay sumunod sa patakarangpampaaralanupangmapabutiangkaligtasanat kalinisan.

Nararapat lamang na tayo ay sumunod at magtulungan dahil ang bawat aksyon ay nagdudulot ng kahihinatnan, isang kahihinatnan na maaaring gawing mas madali ang ating buhay, o maaaring maging mas mahirap ang ating buhay.

trabaho at iba pa. Isa itong tulong upang ating gamitin sa mapabilis ang ating pamumuhay.

Sakabilanito'ymayibangestudyanteng walang telepono dahilan para hindi sila maka access at walang internet connection ngunit ang QR Code ay accessable and madaling gamitin dahil maaaring I print ang QR code at gagana sa anumang QR Code scanner.

— JAN JONATHAN ESTRELLA

— EDWIN PANLUBASAN

Kapag mapaunlad ang kalinisan mas mapapakinabangan ng lahat ang kaayusan at kagandahan ngkapaligiranmagingdisiplinadoatresponsablekahitmaliit na bagay lang yan ngunit malaking tulong na ito sa ating kapaligiran at lipunan. Bigyang halaga ang kalikasan dahil tayolangrinanglubosnamakikinabangatmaapektuhan.

Inklusibong Komunidad

POV: LenteMankilamenyo

Magkilab-kilab…Magkilab-kilab!

Sinasabing mula sa salitang ‘Magkilab’ o ‘Kumukinang’ ang pinagmulan at kahulugan ng Barangay Manilam kung saan sumibol ang paaralan ng Tagum City National High School na dating Davao National High School. Batay sa Phil Atlas.com, pangalawa ang Mankilam sa may pinakamataas na populasyon sa 23 barangay na bumubuo sa syudad ng Tagum. Binubuo din ito ng 24 na mga purok kaya danasin at libutin ang ilang dapat puntahan sa barangay ng Mankilam

Kung ipapadpad tayo ng ating mga paa sa barangay Mankilam, tiyak na si-sexy at magpi-fit ka dahil sa ganda ng Davao del Norte Sports and Tourism Complex na matatagpuan dito. Kadalasang isinasagasa ang malalaking sports event ng DDNSTC dahil sa standard nitong mga facilities. Makikita din sa complex ang Pasalubong Center kung nais nating bigyan ng souvenir ang mga mahal natin sa buhay.

Sa tuwing malamig naman ang simoy ng hangin na nagpaparamdam na sa simoy ng pasko, hindi naan magpapahuli ang barangay Mankilam dahil sa mga Christmas attractions nito sa Provincial Capitol na nasa puso din ng Mankilam.

POV ng Compre: Kay

Sa berso ng kantang ”Sipag Lang” ni Nik Makino na,

“Kung pinanghihinaan ka ngayon, Balikan, bakit mo ’to sinimulan?

Anong dahilan bakit ginawa mo?

Ngayon ka pa nga ba hihinto?

Malayo-layo na rin ang narating mo Gawin ang lahat ng nasa isip mo

’Wag mo lang gawin ay ang huminto.”

Ipinapahatid nito sa mga tagapagkinig ang mensahe na kung dumating man ang araw na ikaw ay nakakaramdam ng pagkalugmok at sukong-suko na, isipin mong malayo-layo narin ang narating mo kaya’t wag kang hihinto.

Kagaya na lamang ni Richard D. Buyan na estudyante ng Tagum City National Comprehensive Highschool. Si Richard o mas

Kung food trip naman ang hanap ng mga turista, hep…hep…hep… hindi aatras ang Mankilam diyan. Ilan sa mga sikat na kainan sa Mankilam ay Chinatown Restaurant, Geno’s Food House sa Purok Lemonsito, Sugbalicios Tagum at iba pa. Nakakatakam ma’y mas masarap kung may pambili ang pupunta rito.

Bukod naman sa Compre, ilan pa sa mga paaralan na makikita sa Mankilam ay ang Rizal Memorial College, Assumpta School of Tagum, Pagsabangan Integrated School, F.

kilala sa tawag na “Kuya kasalukuyang nasa ika sampung ngayo’y 34 na taong gulang pinaka kahanga hangang paaralan.

Kapansin pansing may Buyan kung ikukumpara ngunit kailanman ay hindi kanyang pag aaral bagkus ito para sa kanya upang mag pursige para sa kanyang kinabukasan.

Si Kuya Buyan ang isa estudyante ayon sa kanyang paglalarawan ng kanyang si Kuya Buyan ay isang estudyante. Bukod dito, nailalarawan dahil sa kanyang pagiging mahusay na partisipante Bukod sa pagiging mahusay Kuya Buyan ay isa ring (Boyscout Of The Philippines)

Sagun Elementary School at Mankilam Elementary School. Hindi na rin dahilan ang distansya ng paaralan upang hindi makapagaral sapagkat inilalapit ng pamahalaan sa Mankilam ang edukasyon.

Sa usaping Epiritwal, ang Fatima Parish ay madali lamang taluntunin sapagkat isang sakayan lamang ito mula sa provincial capitol ng DavNor at voila! Walang dahilan para hindi makapagsimba at mapalalim ang pananampalataya.

Nagsasagawa rin ang ng mga social activities Barangay, Christmas kaugnay sa palakasan

-Honey Jane Alinar

A day in her life: Hakbang ng Pangarap ni Arianne

Agosto 2023-petsang pagbabalik eskwela ng mga magaaral sa Tagum City National Comprehensive High School, may 25 na mga batang may espesyal na pangangailangan at isa na dito si Arianne Rose Servantes na may kapansanan.

Ayon sa kanya, noong bagong silang pa lamang siya ay may sakit na iyon, hindi hadlang ang kanyang kapansanan upang tumigil siya sa pag-aaral dahil hindi na siya nahihiya kung ano ang hitsura nya ngayon

Naapektohan ba ang kanyang kapansanan sa pag-aaral? kung lumindol sa paaralan ano ang kanyang gagagawin? may pananalig pa ba si Arianne sa panginoon na kahit iyang ang ibingay sa kanya?

Pinusuan ng mga estudyante sa naturang paaralan dahil sa kanyang pagiging matatag kahit ganyan ang kanyang kalagayan pero naapektuhan din ang pag-aaral ni Arianne dahil nahihirapan siya sa pagsusulat lagi siyang nahuhuli kaya nahihiya ang dalaga

Kapag lumilindol palaging kasama ni Arianne ay ang kanyang mga kaibigan na umaalalay sa kanya lalong lalo na kapag may sakuna na darating sa kanyang pinagaralan.

Nananalig parin si Arriane dahil binigayan siya ng diyos ng maayos na pamilya at maayos na katawan para sa kanya kahit ano man ang kanyang kalagayan hidinghindi siya susuko kahit ano man ang sasabihin ng ibang tao.

Tunay na Hindi hadlang ang kapansanan at pisikal na katangian upang maabot ang pangarap, maging magalang Tayo sa mga taong may espesyal na pangangailagan katulad ni Arriane,ipakita natin ang ating simpatsiya dahil sa hirap ng kanyang pinagdadaraanan

Kay Kuya Richard

“Kuya Buyan” ay sampung baitang at gulang ay ang isa sa estudyante ng naturang

edad na si Kuya ito sa mga kaklase niya hindi ito naging hadlang sa bagkus ay nagsilbing liwanag mas pagbutihin at mas kanyang pag aaral at isa sa pinaka mabuting kanyang guro. Sa kanyang guro at mga kaklase, aktibo at nailalarawanpalakaibigang din siya pagiging masayahin at pagiging sa kanilang klase.

mahusay na estudyante, si ring miyembro ng BSP Philippines) sa kanyang

ang barangay Mankilam

activities katulad ng Araw ng Party, mga paimpalak palakasan at iba pa.

Alinar

paaralan. Kilala siya bilang isang responsable, may pagkukusa, at matulunging kasapi. Halos lahat ay nawiwili sa kanyang pagiging pursigido.

Patunay lamang na ang lahat ng ito na si Kuya Buyan ay tunay na mabuting modelo at inspirasyon para sa lahat. Ang kalakasang loob na taglay niya ay nakakahawa. Ang kasabihang “Kung ayaw ay may dahilan, Kung gusto ay maraming paraan” ay tunay ngang sumisimbolo sa ugaling ipinapakita ni Kuya Buyan. Nawa’y maging inspirasyon siya ng mga mag aaral at kapulutang aral nila ang kwento ni Kuya Buyan. Hindi kailanman magiging hadlang ang kahirapan, kapansanan, o edad para gawin at ipagpatuloy ang mga bagay na may mabuting layunin. Magsilbi sana itong insipirasyon sa lahat lalo na sa mga kabataan na kahit ano mang pagsubok ang sumubok hadlangan ang kapalaran mo, palaging iisiping kayang kaya mo ito. Kinaya nga ni Kuya Buyan ang lahat kaya’t kakayanin mo rin!

-Angela Dupagan

Ang paghagilap sa katangian ng Kabataan ng kahapon sa katauhan ni Dodong

Kadalasang maririnig sa mga labi ng mga guro ngayon hindi lamang siguro sa mga guro ng

Tagum City National

Hamon ngayon na maituturing ang pagpapanatili sa mabuting pag-uugali at katangian ng mga mag-aaral at Kabataan ng pamayanan. Hindi ka taga-Compre kung hindi mo kilala si Dodong. Walang magtatangkang tanungin ang tunay niyang ngalan bagaman kasama niya ang kanyang ama at ina na nagtiinda sa school canteen. Wala ring nagtatangkang tanungin ang kanyang edad. Marahil, sapat na ang madalas na pagpansin at pagbati ni niya sa mga guro ng Compe araw-araw at bawat umaga’t hapon.

Laging may pagbati sa umaga, may mausisang mata kung ano pang maitutulong niya. Hindi siya mag-aaral, hindi siya utility personnel ngunit nakikita mong tangan niya minsan ang walis tingting at ang dustpan at kusang kumukumpas ang mga basura at alikabok sa ilag sulok ng paaralan.

“Good morning ma’am…”

“Nasakit ka mam?”

“Ako dala ana mam be.”

“Bless ko ma’am.”

Ilan lamang ito sa hinahanap na linya sa mga kabataan ngayon na kadalasan mong maririnig kay Dodong araw-araw. Pasimple lamang na pagbati ngunit nakakamanghang ang inosenteng ngiti at pag-alalay ng isang Dodong ng Compre ay nararapat lamang na palakpakan at saluduhan.

Kung tutuusin, walang nakakaalam sa tiyak na nararamdaman, iniisip o layunin ni Dodong sa kanyang ginagawa, ngunit ang lahat ng iyon ay sapat na upang mahanap ang values at katangiang dapat taglayin ng mga kabataan sa panahon ng kasalukuyan. Hamon sa maraming kabataan ngayon ang ilapat ang isang ‘Dodong’ sa araw-araw nilang pakikimamuhay sa paaralan at sa ating lipunan.

-Tish Marielle Amora

Comprehensive High School kundi marahil, ang iba pang guro na matagal na sa serbisyo. Hindi maitatanggi malaki ang tsansa na mas malawak ang agwat ng katangian ngayon ng mga kabataang mag-aaral na GenZ sa mga estudyante ng henerasyong kabilang sa Baby Boomers, Millennials at iba. Kabilang sa GenZ na henerasyon ang kabataan ngayon na tinatawag na ‘digital natives’ na ipinanganak mula 1997 hanggang sa kasalukuyan.

POV: TIPONG MAY ALAM KA SA BATAS

Ang batas ang siyang naglilimita sa gawi ng tao upang hindi mapahamak.

Dahil sa bagong panahon, pag-unlad at paraan ng pamumuhay, ang mga batas ay unti-unti ring nagkakaroon ng pagbabago’t pagdaragdag. Tila may relatibong kaugnayan sa buhay ng mga Pilipino ang batas ng lipunan.

Sa pakikipanayam na ginawa ng Ang Kronika Publication kay Atty. Jimmy Boco, Municipal Prosecutor ng Maco, ang paglabag sa mga batas ay may mga karampatang parusa kung ito ay lalabagin.

Narito ang ilang mga tampok na bagong mga batas na maiuugnay lalo na sa ating paaralan:

RA 10871 o Basic Life Support Training in School Act. Ang layunin ng batas na ito ay isailalim ang mga mag-aaral ng mga pribado at pampublikong paaralan sa basic life support training bilang agarang pagtugon sa mga sakuna at aksidente lalo na sa mga paaralan katulad ng Tagum City National Comprehensive High School.

RA 10908 o Integrated History Act of 2016. Ang batas na ito ay naglalayong isama na sa curriculum ng basic at higher education ang pagaaral ng kasaysayan, kultura at pagkakakilanlan ng mga Filipino-Muslim at iba pang katutubo. Ang pagmulat sa ating kahapon ay isang pagbukas sa pagkakataon na pahalagahan ang ating kultura ngayon at bukas.

RA 10909 o Exact Change. Ang pagbabawal ng candy bilang panukli at eksaktong sukli ang dapat ibigay. Sapat dapat- ito ang pinakatema ng batas na ito. Dito nasusukat ang pagpapahalaga ng kapwa tindera at kostumer sa halaga ng bawat piso.

RA 10911 o Anti-Age Discrimination in Employment Act. Ang layunin ng batas na ito ay ang pagbabawal ng age limit sa pag-apply ng trabaho ,hindi patas na pagbibigay ng sahod, training at promotion dahil sa edad. Isang pintuang bukas ang batas na ito para sa mga ga-graweyt lamang ng senior high school.

Ika nga ni Atty. Boco, walang batas na ginawa para sa ikasasama, kaya tila isang liwanag sa gitna ng karimlan ang pagsunod dito upang mas magiging matiwasay ang takbo ng ating lipunan.

-Donna Tu-ayon

Kawangis ng isang punong ipinunla noong 2003, ngayo’y hitik nang nagbubunga ang Special Program in the Arts ng Tagum City National Comprehensive High School lalo na kung ang SPA ay bumibida sa ibat ibang patimpalak ng sining at adbokasiya ng kultura.

Iniaalok sa paaralan ng Compre ang Visual arts, Media arts, Creative writing, Combo, Choir, Brass band, Rondalla, Theater Arts, at Dance arts. Bukod sa mga gawain sa paaralan, hindi rin magkamayaw ang sinasalihan ng SPA Compres mga activities na inoorganisa ng LGU at ng iba pang pribadong sektor.

Bukod sa pakikipag-ugnayang sosyal ng SPACompre, humahakot din ng pagkilala at panalo ang Compre sa iba’t ibang espesyalisasyon ng SPA.

-Angel Amora

Himig ng TAGUMPAY

Mga himig na nagga-gandahan. Mga instrumentong kung pinatugtog ay kay sarap pakinggan. Talaga nga naman na ang Tagum City National Comprehensive High School ay tahanan ng sining at kagalingan sa anumang aspeto. Kaya't pag usapang kampeon at talento, sigurado akong ang TCNCHS rondalla ang panalo

Ibinida muli ng TCNCHS Rondalla ang pagiging kampeon nitong nakaraang National Musikahan Rondalla Competition. Maraming paghahanda ang naisagawa at maraming oras ang nailaan. Maibigay lamang ang best performance para sa Musikahan na talaga nga namang lubos na pinaghandaan at pinagplanuhan. Siguro dahil na rin sa kanilang pagpupursige at dedikasyon kaya nakamit nila ang pagiging kampeon.

Sa likod ng maligayang tagumpay at pagkapanalo ay mga taong hinubog ng matinding pag-eensayo. Ayon pa sa isang rondalla player na si Christopher Lubiano, talagang "To the highest level" ang kanilang paghahanda para sa kompetisyon. Sabi pa niya, minsan nga raw ay inaabutan na sila ng gabi kakaensayo maperpekto lang ang kanilang performance at umuwi ng panalo.

Bukod pa rito, naging hamon din para sa mga mantutugtog ng rondalla ang pagsabay sa oras ng kanilang training sa kanilang academic performances. Sabi pa ni Christopher, naging suliranin ng ilan sa kanila ang pahirapang pagsabayin ang practice at academic stress. Ang iba pa nga raw sa kanila ay unti-unti nang nawawalan ng suporta ng kanilang mga magulang.

Ngunit, ano man ang magiging hamon at problema, walang humahadlang sa kanila para ipamalas at ipakita ang kanilang galing bilang mga kahanga-hangang mga mantutugtog ng rondalla. Ang kanilang dedikasyon at pagpupursige ay patuloy na magliliwanag at maghahatid ng inspirasyon sa maraming kabataan na may pangarap at kagalingan. Hindi lang sa larangan ng musika ngunit pati na rin sa iba pa.

Ang tagumpay ay hindi naaabot o nakakamit ng basta-basta. Kaya talagang kailangan mong gawin ang lahat ng iyong makakaya para ipakita sa lahat ang galing at talentong mayroon ka. Anuman ang maging balakid, hangga't ang iyong ginagawa ay tunay mong gusto, maaabot mo ang kahit ano.

Sa bawat kwerdas na tumutunog, Ito'y may inspirasyong inihahandog. Sa bawat himig, kagalingan at pagsusumikap ay ihinahatid. Kaya nga naman ang TCNCHS rondalla ay kampeon ng husay at tagumpay.

- Ridlainne Kate Tabangcura

POV: THRIFTED AT AESTHETIC KA

Pangkaraniwan na sa mga Pilipino ang pagiging mahilig sa mga bagay na hindi masayadong may kamahalan. Ika nga, swak sa budget, pero hindi low budget.

Ilan sa inaangkupan ng mga mag-aaral ng Arts and Design students ng Tagum City National Comprehensive High School ay ang pagiging aesthetic bukod pa sa pagiging matipid kaugnay sa fashion.

Sa buwan ng Disyembre ng 2023, na-highlight at naitampok sa Estudyanteng negosyante ang kanilang likhang kamay na hand panted tote bags at mga fashion accessories.

-Pepito Dumlao

S‘ANG INYONG KALUSUGAN AY NASA INYONG KAMAY’

a lahat ng parte ng ating katawan, ang mga kamay ang ating palaging ginagamit araw-araw mapa bata man o matanda. Ngunit hinding hindi natin maiiwasan na maka-hawaktayo ng mga bagay na hindi malinis at minsan ay nakakalimutan natin mag hugas ng kamay. Ang sitwasyon na ito ay magdadala sa atin ng mga delikadong sakitsaatingmgataolalonasamgabata.

Tama ang mga tala ng UNICEF na ang kahirapan ay direktang inuugnay sa mahinang sanitasyon at kalinisan at binigyang diin ang mahalagang papel ng pamahalaan sa pagsira sa cycle ng kahirapan at pagtiyak ng access sa pinabuting inuming tubig at sanitasyon. Sa kabilang kamay, tinatantiya na 43.7 percent at 44.7 percent ng pre-school at school-agenamgabata,ayonsapagkakabanggit,sabansa aymayimpeksyonsahelminthnanailipatsalipsnakaakibat din ng kahirapan, kawalan ng access sa ligtas at malinis na tubig,mahinangsanitasyonatkalinisan.

Ang mapabuti ang access sa paggamit ng tubig at sanitation facilities sa mga paaralan at pagpapahusay ng hygiene at sanition practices ay ang pinakamahusay na kasanayan sa buong mundo. Kaya ang Department of

Education o DepEd ay nagsasagawa ng semi-annual deworming sa mga kindergarten at mga bata sa elementarya sa lahat ng mga publikong paaralan, sa ilalim ng Integrated Helminth Control Program o IHCP. Sa nakalipasnaanimnataon,itoaypinagsamangdeworming, araw-arawnapagsipilyo,atwastongpaghuhugasngkamay sa ilalim ng isang programa.Inilabas sa pagsisikap na mainstitutionalize ang mabuting kalusugan at mga kasanayan sa kalinisan sa mga mag-aaral ang Department Order No. 56 s. 2009 na pinamagatang "Immediate Construction of Water and Handwashing Facilities in All Schooll for the PreventionofInfluenzaA(H1NI)"atang"Implementationof the Essential Health Care Program (EHCP) for the School Children". Dahil dito kinilala ng Department ang pagkakaroon ng komprehensibong diskarte para sa promosyonnghygieneandsanitationpracticessamgabata sa paaralan at malinis na kapaligiran sa loob ng mga paaralan para mapanatiliing malinis at ligtas ang mga estudyante.

Ipinresenta ni Secretary Armin Luistro sa 2016 Presendential Conference of WASH in Schools sa Pasay

City noong ika-18th na araw ng Marso taong 2016 ang polisiyang "The WinS Policy" o DepEd Order s. 2016 na pinamagatang "Policy and Guidelines for the Comprehensive Water, Sanitation and Hygiene in Schools (WinS) Program na inilabas noong Ika 19th na araw ng Pebrerotaong2016.

Mahigpit na ipinapatupad ang kalinisan sa lahat ng paaralan. Isa na riyan ang Tagum City National ComprehensiveHighSchool(TCNCHS)tuwinglunchbreak aymaramingmgaestudyantengnagsisipilyoatnaghuhugas ng kamay bago at pagkatapos kumain, ipinapakita ng mga estudyantenaangpaglilinisngmgakamayaymaymalaking maidudulot para hindi tayo agad madapuan ng kahit anong sakit.Maykantaringpinapatugtogparahudyatnakailangan na nilang gawin ang pagsisipilyo at paghuhugas, ang mga liriko sa kanyang iyon ay naglalaman ng kahalagahan ng paghuhugas ng kamay kapag mayroong gagawin upang iwassakit.

-ArvyPeteros

LEPTOSPIROSIS AY IWASAN: KAALAMAN SA PANAHON NG TAG-ULAN

Marami ang nababahala ngayon sa Tagum City dahil sa banta na dulot ng Leptospirosis. Nagdudulot ito ng pangamba sa mga mamamayan ng syudad lalo’t ang sakit na ito ay may malala at masamang dulot para sa mga tao.

Lingidsakaalamanngnakararami,hindilamangsaihing daga nakukuha ang bakterya na nagdudulot ng Leptospirosis. Maaari rin itong makuha sa ihi ng iba pang mga hayop na may impeksyon at kinokontamina nito ang lupaattubig.

Ayon sa Tagum City Health Office, naipapasa ang leptospirosis sa pamamagitan ng pagtalsik ng kontaminadimong tubig sa mata, ilong, at bibig o di kaya naman ay pagkain at pag inom ng maduming tubig at posible rin ang paglusong sa maruming tubig habang may bukasnasugat.

Umabot ng mahigit kumulang 477 buhay ang nasawi nangdahilsasakitnaitonoongnagdaangtaon.Sinasabing ang Manila ang may pinaka mataas na kaso na umabot ng halos1,057.

May mga sintomas ang leptospirosis na maari mong maramdaman. Ito ay ang lagnat, pananakit ng kalamnan, panginginig, pananakit ng ulo at katawan, pagtatae, pamamantal,paninilawngbalat,atpamumulangmata.Ang mgasintomasnaitoaymaaaringmakaapektosabato,utak, atataykapaghindikaagadnaagapan.

Maiiwasan ang leptospirosis kung ang mga tamang pag iwas ay masusunod ng lahat. Una, maiiwasan ito kung papanatilihinangkalinisanngpaligid.Ikalawa,kapaginugali ang tamang pagtatapon ng basura. Ikatlo, maghugas ng malinis na tubig at sabon pagkatapos mababad sa

Isang bulaklak na nakakaakit sa mga mata ng sinomang makakakita ng Katuray. Kung anong ganda ng panlabas na anyo ay siya rin namang buti ng dulot nitosaatingkalusugan.

Kung babalikan ang kasaysayan, unang ginamit ng ating mga ninuno ang mga halaman sa kapaligiran bilang panlunassamgakaramdaman.Bukodsa ito ay libre na ay iwas pa sa mga sintetikong kemikal kaya hanggang sa ngayon,patuloyparinitongginagamit.

Sa panahon ngayon, ila sa mga mga pangkaraniwang sakit ay ang ubo, sipon, lagnat,bulutong at high blood pressure. Angmgasakitnaitoaybungangpabagobagongklimanaatingnararanasanbukod pasasaliknglifestyle.

Ayon sa Department of Agriculture Bureau of Plant Industry, ang katuray ay mainam na kainin sapagkat ito ay nagtataglay ng Protina, Tannins, Oleanolic Acid, Calcium, Fiber, Iron at Phosporus kaya mainam para sa kalusugan at ilang karaniwang karamdaman.

Maaaring pakinabangan ang bulaklak at balat ng puno ng katuray. Maaaring pakuluanangbalatngpunonitoatinumin ang pinagkuluan. Samantalang ang bulaklak naman ay maaaring ilahok sa nilutong ulam o ‘di kaya ay pakuluan o kaininnanghindiluto.

Pinatunayan naman ng National Institute of Science and technology, ang Katuray ay may taglay na property kontra allergies at ito ay nakapagpapababa ng high blood pressure. Gayundin mainam itosaBronchitis,sinusitisatubo.

Sa kabila ng mga pagbabagong nagaganap sa ating kapaligiran at sa laranganngsiyensya,tayoaypapaladpa rin sapagkat may mga halaman pa rin sa atingpaligidnanapapakinabangan.Hindi manmasyadongnapapansinngunitkung ating pagraramihin ay mapapakinabangan ng buong pamayananlalonasatingpaaralan.

-JericOso

kontaminadong tubig at ikaapat, gumamit ng botas o gwantes kung ang trabaho ay hindi makakaiwas sa marumingtubig.

Pataasnangpataasangkasongmganasasawidahilsa sakit na ito kung kaya’t mag doble ingat at sundin ang payo ngTagumCityHealthOfficeupangmaiwasanangbantasa buhay ng mga mamamayan. Palaging isaalang alang ang kaligtasan ng lahat at huwag mag dalawang isip na lumapit samgahealthcentersupangmagpacheckupkapagikaway nakakaramdam ng sintomas. Panatilihing malinis ang kapaligiranparasaikabubutingmamamayan.

-AngelaDupagan

-KingshieShaneSuaybaguio

"W.A.S.H, sa silid at sa labas!"

Ang Tagum City National Comprehensive High School (TCNCHS) ay aktibo sa pagsagawa ng Water, Sanitation and Hygiene o tinatawag na W.A.S.H. Sa gawaing ito, sinasanay ang mga mag-aaral kung paano magingmalinisatpanatilihingmaayosangkalusugan.

Tuwing tanghalian, isinasagawa ng mga mag-aaral ang magsipilyo pagkatapos mananghalian. Hindi lang pagsisipilyo, kundi pati na ang paghuhugas ng mga kamay palagi. Dahil nasa sekundarya na, ang mga mag-aaral ay nasa yugto na ng paggdadalaga at pagbibinata kaya importante na bigyang pansin at alagaan ang sariling kalinisan at kalusugan upang maaliwalas sa mata ng mga tao.

Sagawinaito,pinapakitaangimportansyangkalusugan ng mga bata. Pag-aalaga ng sariling katawan, pag-iwas sa mga bakteryang hindi nakikita sa kapaligiran, W.A.S.H ang solusyon.

-RanielaAton

ANG MATA NG KAMPUS

Sa bawat sulok at pasilyo ng paaralan, narito ang teknolohiyang nais magbigay ng paraan. Upang masaksihan o mabantayan ang mga naaayon at hindi naaayong gawi at kilos na nangyayari sa loob ng paaralan, naisitongdagdagan.

Sa modernong mundo na ito ay umiiral na ang pagnanakaw, kaya naman pinagplanohang padamihin ng datingpunonggurongTagumCityNationalComprehensive High School (TCNCHS) na si Dr. Judith P. Magsipoc ang Closed-circuittelevisionomastinatawagnaCCTV.

Naisipan nila ito upang masolusyonan na ang mga problemang reklamo ng mga estudyante at mga guro tulad

ng pagkawala ng mga importanteng gamit. At lalo na ang mga pangyayaring kailangan ng ebidensya tulad ng pagaawayoibapa.Ipinasaitosakasalukuyangpunonggurona si Dr. Dionisio B. Siglos dahil sa dami ng mga reklamong natatanggapayginawannilaitongparaan.

Ang CCTV ay kilala rin bilang video surveillance, ito ay ang paggamit ng mga video camera upang magpadala ng signalsaisangpartikularnalugar,saisanglimitadonghanay ng mga monitor. Maaaring gamitin ang mga kagamitan sa CCTVupangobserbahanlalonakungangmgakapaligirang naobserbahan ay mapanganib o hindi naa-access ng mga tao.

Mula sa ginawang ripa ng Parent-teacher Association(PTA) ay doon kumuha ng badyet hindi lang parasaCCTVnapangunahingkakailanganinkundiparasa ibangbagayparasapaaralan.

Para sa kasiguruhan, nilagyan nila ang bawat sulok ng paaralanngmgaCCTV.Dahildiyanaymasosolusyonanna ang problemang matagal ng hinaing. Kaligtasan ng mga taong napapaloob sa paaralan ay bigyan pansin at CCTV Dagdagan.

-RanielaAton

LABAN SA KAGAT NG INIT

Anginitngarawangpinagmumulannglahatngbuhay, at siya ring nagpapainit sa mundo. Ngunit ang sobrangpagbibiladditoayhindinakakakabutisakatawanng isang tao, bagkus maaari ka pang makakuha ng karamdaman gaya ng---- pananakit ng ulo, pagsusuka, panghihinangkatawanatpagkahiloomaskilalasatawagna heat exhaustion na kalat na kalat sa panahon ngayon dahil satindinginitngpanahon.

Ang normal na temperatura ng katawan ng tao ay umaabot lamang sa 37 degrees Celsius o 98.6 degrees Fahrenheit. Habang kapag tumataas naman ang temperatura o mercury sa katawan ng isang tao ay awtomatikong nabubuksan ang “Defense Mechanism” sa katawannanagbibigayngligtasnasolusyonupanglabanan ang matinding init na sumisira sa katawan. Kagaya ng pag may sunog, na kung saan kailangan ng tubig upang maapula ang apoy, ganyan din ang ginagawa ng ating katawan upang malabanan ang matinding init na nagmumula sa labas. Ang ating katawan ay naglalabas ng pawis, sa pamamagitan ng pagpapapapawis ay unti-unting bumababaangtemperaturasakatawanngisangtao.

Papaano nga ba ito nangyayari? Sa maliit na bahagi ng ating utak na kung saan tinatawag na ‘hypothalamus’ ang gumagawa ng lahat ng ito matapos makaramdam ng pagtaasngtemperaturasakatawan.Anghypothalamusang nagbibigaybabalasasweatglandupangmaglabasngpawis naaapulasainitngkatawan.

Ngunitanglahatngmekanismongitoaynakakadulotpa rin ng panganib kung mananatili kang nakabilad sa

Kung tutuusin, kalingkingan pa lang ang pakikinabang na nagagawa ng ilang mga bansang hindi pa masyadong umunlad. Ngunit sa kabila nito, patuloy na humahabolanglahatsapakikisabaysaagosngpagbabago ngmundo.Samabilisnapag-unladngteknolohiya,doblerin ang bilis ng pagdating ng mga bagong app sa mga Android phoneatSmartphone.

Ngunithigitpasalibangnanaidudulotnito,masnagiging kombenyenteangatingmgabuhaysapagkatmadalinalang ang lahat sa atin. Maaari nang umorder ng pagkain onlie, maaari ding shopping online at makakuka ng kung anoanongimpormasyonsamgaapps.

Kamakailan lamang noong Enero 30, tinalakay at ibinahagingHRTDCoordinatorMa’amCharleneK.Rozang paggamitnito.AngZipGradeayisangappnadinesenyoat binuoniJohnVibachparasakanyangasawangguro.

matinding init ng araw, dahil sa tuwing naglalabas ng pawis angatingkatawandinadalarinnitopalabasangasinatibang likido na kinakailangan natin upang mapagana ng maayos ang ibang parte ng ating katawan, hindi rin makakatanggap ng ‘electrolytes’ ang ating mga masel na magdudulot ng pulikat at iba pang implikasyon. Dahil sa pagkabutas ng ozone layer nawalan na ng proteksiyon ang lahat ng naninirahan sa mundo. Ang mainit na sikat na araw ay mas lalopanguminit.Sakatunayannganiyanaynagingmaingay ang sektor ng edukasyon kamakailan lamang dahil sa mga nagliparangsuhesiyonpatungkolsapag-aaralngmgamagaaral sa buwan na dapat nasa summer breakna. Dinig ang malalakasnadaingngmgaestudyantedahilsanapakasakit na sikat ng araw at sa tila mala pugon na classroom, kaya maraming mga magulang ang nababahala para sa kalusugan kanilang mga anak gayong marami nang naitatalang kaso ng biglaang pagkahimatay ng mga estudyantesabuongrehiyon.

Minungkahi ng DepEd na pinagdidikusahan na ang posibleng pagbabalik ng dating June-to-March academic calendar. Ang pagbabalik na ito ay makapagbibigay ng oportunidadsamasmatiwasaynapagkatutoangbataayon sa kaniyang klima, panahon, at kapaligiran. Hindi paman humuhupaangbantangCovid-19,panibagongsuliraninna naman ang dulot ng matinding init para sa lahat ng magaaral. Ayon sa Phil-star, umabot sa 100 na estudyante ang naisigod sa ospital dahil sa heat exhaustion matapos lumahok sa fire drill at earthquake drills. Para tugunan ang problemangito,iminungkahiniSen.SherwinGatchalianna

mulingibalikangbakasyonmulaAbrilhanggangMayopara sa iwas aberya sa tag-init. Ngunit, ayon naman sa pahayag ng DepEd, wala pang planong ibalik ang lumang akademikong kalendaryo na magsisimula ng mga klase sa Hunyo. “At the moment, there are no plans to revert,” ani DepEdspokespersonPoa.Habangtumatagalangpanahon ay mas lalong nababahala ang mga estudyante pati na rin ang mga magulang sa tumataas na kaso ng heat exhaustion.

Importante sa isang mag-aaral na makatuto sa maayos, komportable,atangkopnakapaligiran.Kaya,importantena maakma ang panahon ng pag-aaral sa kaaya-ayang panahonatklima.Sangayonpinapakikinabanganmunang DepEd ang makabagong teknolohiya at pansamantalang inilagay sa “Blended Learning” ang ibang parte ng bansa dahil sa tindi ng init upang walang panahon ang masayang ng mga mag-aaral habang naghihintay pa sa opisyal na anunsiyo ng DepEd kung ibabalik na ba ang lumang pangakademikong kalendaryo. Hindi lamang ang sektor ng edukasyon ang nababahala sa walang pakundangan na pagtaas ng heat index. Pati na rin ang mga magsasaka ay nababahala para sa kanilang pananim dahil sa anunsiyo mula sa PAGASA na baka mapaaga ang pagsisimula ng tagtuyot ngayong taon. Bakas man sa buong bansa ang epekto ng matinding init, hindi pa rin tumitigil ang DepartmentofHealthsapagpapapaalanauminomngwalo hanggang labindalawang baso ng tubig at manatili sa malamignalugarupangmaiwasanangheatexhaustion.

-LouigiAnthonyTinapay

Bukod pa dito, binanggit rin ni Gng. Roz na kung ito ay gagamitin, mas magiging reliable ang mga impormasyon mula sa mga pagsusulit na gagawin ng paaralan. Ang mga reliable na impormasyon tungkol sa item analisi ng mga katanungan na exams ay maaaring mas ayusan pa gamit ito.

Masasabing,isanghamonangpaggamitngmgabagong apps ng mga makabagong teknolohiya lalo na ng mga ng mga taong hindi pinanganak sa henerasyong ito. Ngunit dahil sa pagnanasa natin na maging kompartable ang pamumuhay,kailangannatinitongpag-aralanatgamitin.

-TishMarielleAmora

— ISPORTS 13

SUAYBAGUIO NG UNIT 1 SAPOL ANG 7 GINTO SA ARCHERY

kanyangtinira.

BullseyeniChivasSuaybaguiongTagumCityNational Comprehensive High School ang target face sa rounds 20, 30, 40 at 50 meters na distansya ng secondary Archery Men’s division sa Tagum City Athletic Association Meet2024.

Sa 20 meter distance round nakuha ni Suaybaguio ang 280 points sa isang end kung saan anim na arrows ang

— FB TRIUMPHUS PRESS FB J. VERANO FB ONE SPORTS

angGoldsateamcategory.

“Ngapasalamat ako dahil nandito ang papa ko na nagtuturo sa akin na dati din Palaro player ng Archery sa Compre noon, siya ang nagtuturo sa akin”, saad pa ni Chivassakanyangpagbabagisainspirasyon.

SaOlympicroundatteamroundpanalodinangkoponan nila Chivas kasama ang iba pang taga Compre at nakuha

Cabel, pumuwesto sa Rhythmic Gymnastics Aabante sa DAVRAA

Siniguro ni Chariz Jane Cabel na makukuha niya ang ikatlong puwesto sa Rhythmic Gymnastics sa

Individual All Around Category sa katatapos lang na Tagum City Athletic Association Meet 2024 nitongkatapusanngPebrero.

Naalanganin si Cabel sa kanyang unang apparatusna‘hoop’dahil sa ilang pagkahulog ng apparatus na dahilan upang magipit sa pagperform ng kanyang mga Difficulty of Body o BD kung saan pumuntos lamang siya ng23.95.

Samantalang sa ikalawang apparatus na ball, humataw si Cabel sa

Umarangkada ang atletang tagumenyo na si Genelyn P. Amado sa larangan ng palakasan sa Marikina City noong ika-6 ng Agosto 2023. Ibinida at ipinamalas ng atleta ang kanyang angking galing sawrestlingsaarawngPalarongPambansa.

Maagang ginapi ng atleta laban sa Cordillera Administrative Region (CAR) sa isang iskor na (12-5). Sa panayam ni Genelyn P. Amado, ang atletang nanalo ng Bronze Medal, sinabi niya na nakamit niya ang tagumpay dahil sa kanyang pagsisikap, tiwala sa sarili, at pagiging magalangsakapwakalaban.

"Lipay kaayu ko kay nadaog jud ko sa fighting for ball, tapos naa koy nauli nga medal sa among balay ug dili lang pudakoangnalipaypatiakongcoachugakongpamilya"Ito ang salaysay ng Bronze Medalist na si Genelyn P. Amado nang sya ay tanongin kung ano ang kanyang nararamdamanngkanyangpagkapanalo.

Dagdag pa niya, labis ang kanyang kasiyahan sa kanyangkapwaatletangnanalosapaligsahan,nagbigaydin naman siya nang payo sa mga atleta na huwag kalimutan ang kanilang pag-aaral kahit na sila ay mga atleta dahil mahalagaangedukasyonsaatingmgabuhay.

Ayon naman kay Coach Charmaine Lluvido, " tanang kahago, tanang sakripisyo sa training, happy kaayu mi kay nakab-ot gyud namo ang kadaogan worth it tanang hago" Lubos ang kanyang pasasalamat at kasiyahan para sa

Nagsilbi ngayong inspirasyon ang pagkakabilang ng isang alumna ng Tagum City National Comprehensive HS na si Jonna Perdido sa University of Sto. Tomas salaranganngVolleyball.

Kabilang sa USt Golden Tigrees ang dalagakungsaankamakailanlamangay nakalaban nila ang DLSU Lady spikers saUAAPSeason86.

himig ng kanyang performance na tila ba dumagdag pa sa kanyangexecutionatartistrypointskayanakakuhangSilver sanasabingapparatus.

“Kinakabahanakonabakamalaglagangapparatuskosa ball kasi ang kamay ko parang nadudulas na ang bola. Nagpi-pray ako na sana makakapag-DAVRAA pa ako kasi last year ko na ito sa pagsali sa laro dahil over age na ako pag-grade12ko”,saadpaniCabel.

Sa kanyang Ribbon mapapansin man ang hamon sa pagkontrol niya sa Ribbon, hindi pa rin naiwasan na pumalpaksapagsaloanghandlenitonangiperformniyang DifficultyofApparatusoDAnaboomerang.

Sa clubs ay umiindak ang SH gymnast sa saliw ng musika na dahilan upang makabawi rin siya ng puntos sa artistry at execution sa kabila ng maliit na D-score na hindi tumaassa3points.

Sa kabuuan, hindi man nasungkit ni Cabel ang unang puwesto ng ng IAA category, pasok pa rin naman siya sa DAVRAA kung saan makakasama niya sa team ang kanyang naging katunggali na si Nicole Item ng Tagum

NagingkakompetisyonnilaChivasangkoponanmulasa privateschoolnaRMC.

Sakasalukuyan,patuloynanag-eensayosiChivasatng kanyangkasamakahitSabadoatLinggoparasanalalapitna DAVRAA.

NationalTradeSchool.NasaapatnaBronzeatisangSilver angnakuhasiCabelsaRG.

—

Amado ng Region XI dinambahan ang taga-CAR

kanyang mga atletang nanalo sa araw ng Palarong Pambansa.

Alam nila sa kanilang mga sarili na magagaling din ang kanilang mga kalaban pero hindi nila ito inalintana, sa halip ay ginawa nila itong motibasyon para pagbutihin ang kanilang laro para sa kanilang mithiing manalo at mag-uwi ng parangal hindi lang para sa kanila, pati na rin sa eskwelahan na kanilang pinanggalingan at sa kanilang mga magulang.

Naging motibasyon din ng kanyang kapwa atleta si GenelynP.Amadonapaghusayinpaangkanilangmgalaro athuwagmawawalanngpag-asasapanahonnglabanan.

Sanasabinglaro,itinanghalsiJonnaPerdidobilangBest player of the Game kung saan bumomba siya ng 24 na puntos, 21 attacks at 3 blocks batay sa stats na inilahad ng FBOneSports.

Bunga ng nabanggit, halos lahat ng mga SPS students ay nais ding mamayagpag sa kanilang mga napiling events lalopa’tmulasaCompresiPerdido.

Sa kasalukuyan, kabilang na si Perdido sa iilan pang mahusaynamanlalaronanagmulasaComprekatuladnina SheldanaSabiongRhythmicGymnasticsatJiahPingotng Wrestlingnakapwaumabotsainternationalarena.

Matagumpay na nabawi at nasungkit muli ng Tagum City National Comprehensive High School ang korona sa Tagum City Athletic AssociationMeet2024 matapos ang dalawang pagkikipagtunggali. Sa pagtatapos ng laban, nasungkit ng Unit 1 ang korona matapos makuha ang 62 gold, 55 silver, at 43 bronze medals sa buong kompetisyon.

Binubuo ng TCNCHS, Pagsabangan HS, LauretaNationalHSat Pandapan HS ang tagumpay ng Unit 1 na hindi lamang dulot ng talento ng mga manlalarokundipatina rin sa sipag at determinasyon ng bawat miyembro ng koponan.

Bunga ng pagkapanalo, ang unit 1 ay magiging kinatawan sa Davao Regional Athletic Association 2024 na magaganap sa ika-1 hanggang ika-7 ng Abril, 2024. Ang mga manlalaro ay hindi lamang magrerepresenta sa kanilang paaralan kundi sa buongrehiyondin.

Sa awarding ceremony, Nagtipon ang mga punong paaralan at mga kawani ng dibisyon para iparangalan ang mga tagumpay na ito. Hindirinnagpahuliang school division superintendent sa lungsod ng Tagum na si ma’am Alona C. Uy na nagbigay ng mahahalagang paalala sa mga atleta na sundin ang mga pamantayan at patakarannglaro.

Isa itong napakalaking tagumpay para sa paaralan at sa mga kabataang atleta na nagpakita ng kanilang husay at determinasyon sa larangan ng palakasan. Patuloy sana silang maging inspirasyon at ehemplo sa iba pang mga atletang tagumenyos upang mangarap at magtagumpay sa kanilang mga pangarap.

— DONNA TU-AYON

BALITANG

TCNCHS TKD CLUB

Kampiyon sa Unit Meet

Sumipa ng ginto ang Taekwondo ng Tagum City National Comprehensive HS sa Unit meet nitong Enero 12 sa Kyorogi at Pomsae kung saan nakalaban nila ang paaralan ng Laureta National, Pandapan Integrated School at ang Pagsabangan HS.

Takraw Players ng Compre, nilampaso ang kalaban sa Unit Meet

Nakatiyak na ang

TCNCHS Takraw strikers sa kanilang pag-abante sa TCAA meet matapos silang magkampiyon sa Unit meet na ginanap sa Tagum City National Comprehensive High School kung saan nagng coach nila si G. JonathanNaylon.

Team Tadyak ng Compre nagpakitang-gilas sa

Kumbira Tagum

Hindi nabigong makapagbulsa ng tatlong ginto,pitongpilakat10tanso ang Tadyak team ng Compres a katatapos lamang na Kumbira Tagum Taekwondo Competition na ginanap sa Tagum Trade Center nitong Nobyembre 2023.

SPS Club nag-alok ng iba pang laro sa Club Day

Hindi lamang contact at combatsportsanginialokng Special Program in Sports

sa kanilang simple ngunit makulay na booth sa club day nitong Setyembre 30. Nagpalaro sila ng Chess at nagbenta ng mga pagkain kung saan nakalikom sila ng pondo mula sa nasabing mga estratehiya ng mga palaro.

Cluster Meet 2024 opisyal nang binuksan

Bukod sa layuning malinang ang kasanayan sa pampalakasan ng mga manlalaro, layon din ng Cluster meet na makapili ng mga manlalarong aabante sa TCAA meet.

Pinangunahan ng Compre ang paghost sa nasabing athletic meet sa pamamagitan ng magarbong simula kasama na ang paaralan ng Pandapan Integrated SchoolatPagsabanganHS.

Nagkampiyon sa Batang Pinoy kinilala ng Barangay Mankilam

Kinilala ng Barangay Mankilam ang mga nanalong manlalaro na lumahok sa Batang Pinoy 2023 nitong Disyembre 1722. Kabilang sa mga nanalo ay sina Miahra Tadena na nakakuha ng Gold, Ralf Manlangit na sumingkit din ng ginto, Mei Christ Jan Cuizon na nakaginto rin, James Mativo na nakakuha ng Silver at Rain Carno na nakakuha ng Bronze. Kasama nila ang kanilang Coach na si Gng. CharmaineLlluvidoattrainer -coachJetManila.

— HONEYJANE ALIÑAR

Compre Soccer Team Aabante sa DAVRAA, Konsistent na Kampiyon sa 4 na taon

Apat na taong sunod-sunod na aabante ang mga Soccer players ng Tagum City National Comprehensive High School sa pangunguna ng kanilang mahusay nacoachPaulineDimaano.

Sa Championship game ng Soccer men’s secondary ay bigong makapuntos kahit isa ang koponan ngTagumNationalTradeschool,100.

Batay sa pahayag ng Compre coach Ma’am Pau, naging puno ng hamon ang kanilang laro ngayong taonsapagkatumabotnasapuntong

nag-collapse na siya sa unang araw pa lang ng laro at naisugod pa sa ospital dahil na rin sa dehydration at sobrangpagod. Sa kabila nito nagpakita pa rin ng katatagan ang kanilang coach at muling sinuportahan ang kaniyang manlalarolalonasakampiyonato.

“This incredible achievement is a testament to the unwavering dedication, exceptional talent, and unbreakable bond that defines our team. Each year has been a new challenge, a new journey, and a new opportunitytoshowcaseourskilland

TCNCHS Titans pinakain ng bola ang Patriots sa TCAA '24

determination”, saad pa ni Coach PausakanyangFBaccount.

Ayon sa kanya bukod sa determinasyon ng grupo bumilib din siya sa kakayahan ng kanilang team captainnasijohnAndrewGoleskaya sa kasalukuyan, kahit na sa Abril pa an DAVRAA agad nang nagsisimula ang regular na pagsasanay ng mga players.

Comprehensians humagibis sa TCAA, aabante sa DAVRAA

Humakot ng 12 Gold, 7 Bronze, at 3 Silver medalya ang mga manlalaro sa Tagum City National Comprehensive High Schoolsalarongathleticsna ginanap sa Tagum City AthleticAssociation2024

Angelo Gabriel R. Malones

Gamit ng mabibigat na kamay, puno ng inspirasyon at pangarap, nasungkit ng ika-11 baitang, Angelo Gabriel R. Malones ang gintong medalya sa patimpalak sa Discuss throw.

PrinceYohan C. Balmera (7 SPS Elorde) Gold sa 800m and 1500m running

Bunga ng matinding pagsisikat at determinasyon ay napasakamay ni Prince Yohan C. Balmera, mula sa Ika-7 baitang, ang gintong medalya sa larong 800 meter at 1500 meter running.

Gwendy S. Sapois

Kasabay ang mga nagmimithing pangarap, nakamit ni Gwendy S. Sapois, isang Ika-7 baitang, ang gintong medalya sa larongShotput.

Jayson V. Cabero

Naangkin ni Jayson V. Cabero ang Silver medal, mula sa ika-9 baitang, gamit ang kanyang nagpapakitang gilas na mga paa na mala

Apat na taong sunod-sunod na aabante ang mga Soccer players ng Tagum City National Comprehensive High School sa pangunguna ng kanilang mahusay nacoachPaulineDimaano.

SIAPO, TAGAILO, CABERO IDJAO

kabayong sa kategoryang 400meterhurdle.

Jay-n Sone E. Mula

Namayagpag si Jay-n Sone E. Mula, mula sa ika10 baitang, sa larong Men's Long jump Triple Jump na may 6.6, 5.60 at 5.40 metro at naangkin ang gintong medalya.

Honey Grace F. Siapo

Nakamitrinang pinapangaralniHoney GraceF.Siapo,mulasaika11baitang,anggintong medalsakategoryanghigh jumpatgintongmedalyasa 4×100relay.

Darlene Mae P. Tagailo

Nasungkit na dalawang gintong medalya sa larong 4×100 relay, hinakot ni Darlene Mae Tagailo, atletang mula sa ika-10 baitang, kasangkot ang Isang medalya mula sa pagkamit sa palakasang triplejump.

Clarissa P. Gallano Nagpakitang gilas rin sa patimpalak si Clarissa P. Gallano, Ika-10 na baitang, sa Discuss throw at nakamit ang gintong medalya gamit ang malakas na kamay na nag-aasam na masali sa papalapitnaDAVRAA2024.

Sa Championship game ng Soccer men’s secondary ay bigong makapuntos kahit isa ang koponan ngTagumNationalTradeschool,100.

Batay sa pahayag ng Compre coach Ma’am Pau, naging puno ng hamon ang kanilang laro ngayong taonsapagkatumabotnasapuntong nag-collapse na siya sa unang araw pa lang ng laro at naisugod pa sa ospital dahil na rin sa dehydration at sobrangpagod.

Sa kabila nito nagpakita pa rin ng katatagan ang kanilang coach at

muling sinuportahan ang kaniyang manlalaro lalo na sakampiyonato.

“This incredible achievement is a testament to the unwavering dedication, exceptional talent, and unbreakable bond that defines our team. Each year has been a new challenge, a new journey, and a new opportunitytoshowcaseourskill and determination”, saad pa ni CoachPausakanyangFBaccount.

Ayon sa kanya bukod sa determinasyon ng grupo bumilib din siya sa kakayahan ng kanilang team captainnasijohnAndrewGoleskaya sa kasalukuyan, kahit na sa Abril pa an DAVRAA agad nang nagsisimula

ang regular na pagsasanayngmgaplayers.

FB Huddle ng Team Compre bago ang laro sa TCAA 2024.

“Magkaisa pa rin tayo sa kabilan ng iba't ibang kulay”

-SDS Alona Uy

Pinalalahanan ni School Division Superintendent

Alona C. Uy ang mga atleta na hindi magkakaaway sa tunay na diwa ang mga atletang maglalaro sa Tagum city Athletic Association o TCAA 2024 na opiayal na binuksan sa Davaotourismsportscomplex.

Nilinaw niya na anoman ang kulay na suot ng mga manlalaro ay iisa pa rin layunin ng bawat isa na irepresentaangsyudadngTagumsa nalalapitnaDAVRAA2024.

"I'd like to remind everyone na kahitpaiba-ibapoangkulaynaating isinuauot ngayon...at the end of this competition, iisa lang po ang ating nirerepresenta, hindi po ang ating paaralan,cluster,kunghindiangatin pong pinakamamamhal na Tagum City",paglilinawngSDS.

Dagdag pa niya na iisa lamang ang ipinaglalaban ng nasabing pagsasagawa ng TCAA at ito ay ang umusad abante at manatiling nasa best spot ang lungsod sa DAVRAA ranking katulad ng dati na kahit 'di mankampiyonayunangpuwesto.

Bukod sa pagpapaalala sa manlalaro, itinuturing ni SDS na positibong indikasyon ang pag-ulan

sa opening program ng TCAA meet at nagpasalamat sa dedikasyon sa lahat para sa pagsasagawa ng programa.

"Kanina nagkaroon ng ulan but if umuulan ito'y bumubuhos but sana ang rain na iyan is rain of blessing, ibig sabihin sa kabila ng pag ulan ay lumalabas pa rin tayong nananalo", sabingSDS.

Patuloy pa ni SDS na handa na siya para sa DAVRAA, at pinaalahanan din niya ang mga atleta na hindi sila magkakaaway sa halipsilaaymagkakaibigan.

Sa programa, kasabay ring dumalo ni SDS sina SGOD Chief at Sports Officer Josefina Palaca, City Councilor Rex Jasper Aala, Councilor Eva Lorraine Estabillo, CouncilorNonoEliotnahumangasa mga atleta at mga technical officials dahil sa kabila ng hindi masyadong magadang ulan dulot ng ulan ay patuloy pa rin ang mga atleta at TOs sapagparada.

— HONEYJANE ALIÑAR

TCAA Torch Bearers: Pride ng Compre

Ralf Wilkence C. Manlangit

• PalarongPambansaBRONZE Medalist66kg(JuniorCategory)

• NationalBatangPinoy Championship2023GOLD Medalist71kg(U17)

Rain C. Carno

• PalarongPambansaSILVER Medalist48kg(CadetCategory)

• NationalBatangPinoy Championship2023BRONZE Medalist54kg(U15)

Mei Chris Jan P. Cuizon

• PalarongPambansaBRONZE Medalist44kg(CadetCategory)

• NationalBatangPinoy Championship2023GOLD Medalist50kg(U15)

James B. Mativo

• PalarongPambansaBRONZE Medalist42kg(CadetCategory)