Τα Στάχυα - Τεύχος 2008-2009

Page 1

Τα Στάχυα - Περιφερειακό Γυμνάσιο Ακακίου(2008-2009)

Τα Στάχυα

Περιφερειακό Γυμνάσιο Ακακίου - 2008-2009


«ΤΑ ΣΤΑΧΥΑ» Περιοδικό των μαθητών του Περιφερειακού Γυμνασίου Ακακίου Σχολική χρονιά: 2008-2009 Τεύχος: 28 Υπεύθυνος Ιδιοκτήτης Σάββας Παπαγεωργίου, Διευθυντής Υπεύθυνος ύλης και έκδοσης Σκεύη Ονησιφόρου, Β.Δ. Επιμέλεια ύλης και έκδοσης Χρήστος Ράρρας, Γεωργία Πάρπα, Φιλόλογοι Τεχνική επιμέλεια - Σελίδωση Μάριος Χατζημιχαήλ, μαθητής Γ΄2 Μαρία Χατζηλοΐζου, καθηγήτρια Πληροφορικής Καλλιτεχνική επιμέλεια Μαριάννα Τσαγγαρού, καθηγήτρια Τέχνης

Φωτογραφίες Χρίστος Μανώλης, Φιλόλογος Εξώφυλλο Στέλλα Χατζημιχαήλ, μαθήτρια Γ΄2 Επιτροπή Εκδόσεων Σκεύη Ονησιφόρου, Β. Δ. Πρόεδρος Χρήστος Ράρρας Γεωργία Πάρπα Αιμιλία Σολωμού Μαρίνα Πιερίδου Ελένη Ευσταθίου Μαρία Αργυρίδου

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Χαιρετισμός Διευθυντή.................................................3 Συνέντευξη με το Διευθυντή......................................4-6 Αφυπηρέτηση Διευθυντή............................................7-8 Ημερολόγιο Γυμνασίου Ακακίου.............................9-10 Πρόγραμμα ΕΔΣΠΥ...............................................11-30 Ημέρα Δημιουργικότητας.......................................31-33 Καλλιτεχνική Εκδήλωση Γυμνασίου Ακακίου.......34-36 Εκδηλώσεις ΓυμνασίουΑκακίου............................37-38 Συνέδριο Οικιακής Οικονομίας..............................39-40 Διαγωνισμοί - Βραβεύσεις Θρησκευτικά....................................................41 Φυσική.............................................................42 ΔΙΣΕΥΡΩ - Εκθέσεις..................................43-44 Οδικής Ασφάλειας......................................44-45 Διηγήματος.................................................45-46 ΜΑΘΗΜΑΤΑ Θρησκευτικά...........................................................47-51 Διαθεματική Εργασία.............................................52-61 Νέα Ελληνικά.........................................................62-72 Αρχαία Ελληνική Γραμματεία................................73-77 Τέχνη.......................................................................78-81 Ιστορία....................................................................82-90 Μαθηματικά...........................................................91-97 Φυσική..................................................................98-102 Αγγλικά...............................................................103-107 Γαλλικά...............................................................108-111 Σχεδιασμός - Τεχνολογία....................................112-113 Οικιακή Οικονομία.............................................114-118 Σ.Ε.Α..........................................................................119 Μουσική.............................................................120-122 Φυσική Αγωγή....................................................123-124 Πληροφορική......................................................125-126 Διακρίσεις..................................................................127 Οι Τελειόφοιτοί μας............................................128-133 Η ιστοσελίδα μας.......................................................134 Εκτύπωση: Τυπογραφείο H. LOIZIDES LTD

ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΟ ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΑΚΑΚΙΟΥ

«ΤΑ ΣΤΑΧΥΑ»

Σχολική χρονιά 2008-2009


«ΤΑ ΣΤΑΧΥΑ» Περιοδικό των μαθητών του Περιφερειακού Γυμνασίου Ακακίου Σχολική χρονιά: 2008-2009 Τεύχος: 28 Υπεύθυνος Ιδιοκτήτης Σάββας Παπαγεωργίου, Διευθυντής Υπεύθυνος ύλης και έκδοσης Σκεύη Ονησιφόρου, Β.Δ. Επιμέλεια ύλης και έκδοσης Χρήστος Ράρρας, Γεωργία Πάρπα, Φιλόλογοι Τεχνική επιμέλεια - Σελίδωση Μάριος Χατζημιχαήλ, μαθητής Γ΄2 Μαρία Χατζηλοΐζου, καθηγήτρια Πληροφορικής Καλλιτεχνική επιμέλεια Μαριάννα Τσαγγαρού, καθηγήτρια Τέχνης

Φωτογραφίες Χρίστος Μανώλης, Φιλόλογος Εξώφυλλο Στέλλα Χατζημιχαήλ, μαθήτρια Γ΄2 Επιτροπή Εκδόσεων Σκεύη Ονησιφόρου, Β. Δ. Πρόεδρος Χρήστος Ράρρας Γεωργία Πάρπα Αιμιλία Σολωμού Μαρίνα Πιερίδου Ελένη Ευσταθίου Μαρία Αργυρίδου

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Χαιρετισμός Διευθυντή.................................................3 Συνέντευξη με το Διευθυντή......................................4-6 Αφυπηρέτηση Διευθυντή............................................7-8 Ημερολόγιο Γυμνασίου Ακακίου.............................9-10 Πρόγραμμα ΕΔΣΠΥ...............................................11-30 Ημέρα Δημιουργικότητας.......................................31-33 Καλλιτεχνική Εκδήλωση Γυμνασίου Ακακίου.......34-36 Εκδηλώσεις ΓυμνασίουΑκακίου............................37-38 Συνέδριο Οικιακής Οικονομίας..............................39-40 Διαγωνισμοί - Βραβεύσεις Θρησκευτικά....................................................41 Φυσική.............................................................42 ΔΙΣΕΥΡΩ - Εκθέσεις..................................43-44 Οδικής Ασφάλειας......................................44-45 Διηγήματος.................................................45-46 ΜΑΘΗΜΑΤΑ Θρησκευτικά...........................................................47-51 Διαθεματική Εργασία.............................................52-61 Νέα Ελληνικά.........................................................62-72 Αρχαία Ελληνική Γραμματεία................................73-77 Τέχνη.......................................................................78-81 Ιστορία....................................................................82-90 Μαθηματικά...........................................................91-97 Φυσική..................................................................98-102 Αγγλικά...............................................................103-107 Γαλλικά...............................................................108-111 Σχεδιασμός - Τεχνολογία....................................112-113 Οικιακή Οικονομία.............................................114-118 Σ.Ε.Α..........................................................................119 Μουσική.............................................................120-122 Φυσική Αγωγή....................................................123-124 Πληροφορική......................................................125-126 Διακρίσεις..................................................................127 Οι Τελειόφοιτοί μας............................................128-133 Η ιστοσελίδα μας.......................................................134 Εκτύπωση: Τυπογραφείο H. LOIZIDES LTD

ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΟ ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΑΚΑΚΙΟΥ

«ΤΑ ΣΤΑΧΥΑ»

Σχολική χρονιά 2008-2009


3

Η φετινή έκδοση του περιοδικού μας αφιερώνεται στο Διευθυντή του σχολείου μας κ. Σάββα Παπαγεωργίου με την ευκαιρία της αφυπηρέτησής του.

Χαρά Χατζηνικόλα, Β΄1

Δεν υπάρχει λέξη που να σέβομαι περισσότερο από τη λέξη «δάσκαλος». Η καρδιά μου τραγουδά, όταν ένα παιδί αναφέρεται σε εμένα ως δάσκαλο, και συχνά το έχει κάνει. Έχω τιμήσει τον εαυτό μου και ολόκληρη την οικογένειά μου με το να γίνω δάσκαλος. Pat Conroy, Prince of Tides

Χαιρετισμός από το Διευθυντή του Σχολείου κ. Σάββα Παπαγεωργίου

Φ

αίνεται ότι ο αδυσώπητος χρόνος δε δαμάζεται με τίποτε, ακολουθεί ακάθεκτος την πορεία του και όλοι εμείς οι κοινοί θνητοί προσδεμένοι στο άρμα του φθάνουμε στο τέρμα της ανθρώπινης δραστηριότητας και προσφοράς. Έτσι και για μένα ήρθε η ώρα της αφυπηρέτησής μου και για τελευταία φορά μου δίνεται η ευκαιρία να χαιρετίσω την έκδοση του μαθητικού περιοδικού του Περιφερειακού ΓυμνασίουΑκακίου «Τα Στάχυα». Μέσα από τις σελίδες του περιοδικού παρουσιάζεται η αξιόλογη εργασία που έχει επιτελεστεί από τους μαθητές κατά της διάρκεια της φετινής σχολικής χρονιάς. Τα κείμενα και οι προσωπικές μαρτυρίες μαθητών και μαθητριών που φιλοξενούνται στις σελίδες του περιοδικού φέρνουν στην επιφάνεια τους προβληματισμούς, τις ανησυχίες και τις αναζητήσεις τους. Αυτοί οι προβληματισμοί στρέφονται γύρω από θέματα μαθητικά, εκπαιδευτικά, θρησκευτικά, πολιτιστικά και άλλα. Μαθητές και μαθήτριες είχαν ακόμη την ευκαιρία να παρουσιάσουν τα μοναδικά ταλέντα τους, τις δεξιότητες και τις αρετές τους. Επιπλέον, μέσα από τις διάφορες δραστηριότητες, καταβλήθηκε προσπάθεια προώθησης και υλοποίησης των στόχων της

φετινής σχολικής χρονιάς και δόθηκε η ευκαιρία στους μαθητές να εκφραστούν ελεύθερα, να γίνουν «μικροί» δημιουργοί και ερευνητές, προωθώντας έτσι την καλλιέργεια της κριτικής σκέψης και αναζητώντας την καινοτομία σε όλες τις ειδικότητες της εκπαίδευσης. Για μένα πάντως ήταν και είναι το περιοδικό του Σχολείου ο καθρέφτης, μέσα από τον οποίο καταγράφεται η εκτίμηση και ο προβληματισμός των μαθητών για τη συνολική ετήσια εργασία του Σχολείου. Είναι η φωνή της μαθητικής νεολαίας για τα δικά της θέματα και προβλήματα. Είναι οι σκέψεις της και η έγνοια της για την ημικατεχόμενη πατρίδα και για ένα κόσμο που βρίσκεται αντιμέτωπος με μια πρωτοφανή κρίση σε όλους γενικά τους τομείς. Έπαινο και ευχαριστίες απευθύνω σε όλους όσοι συνέβαλαν στην έκδοση του περιοδικού «Τα Στάχυα», ώστε να καταστεί δυνατό να προβληθεί μέσα από αυτό το πολυποίκιλο έργο που επιτελέστηκε φέτος στο Σχολείο μας. Επίσης θα ήταν παράλειψη μου, αν δεν ευχαριστούσα από καρδιάς το Σύνδεσμο Γονέων του Σχολείου που χρηματοδότησε την έκδοση του περιοδικού, συμβάλλοντας με αυτόν τον τρόπο στην υλοποίηση της όλης προσπάθειας.


3

Η φετινή έκδοση του περιοδικού μας αφιερώνεται στο Διευθυντή του σχολείου μας κ. Σάββα Παπαγεωργίου με την ευκαιρία της αφυπηρέτησής του.

Χαρά Χατζηνικόλα, Β΄1

Δεν υπάρχει λέξη που να σέβομαι περισσότερο από τη λέξη «δάσκαλος». Η καρδιά μου τραγουδά, όταν ένα παιδί αναφέρεται σε εμένα ως δάσκαλο, και συχνά το έχει κάνει. Έχω τιμήσει τον εαυτό μου και ολόκληρη την οικογένειά μου με το να γίνω δάσκαλος. Pat Conroy, Prince of Tides

Χαιρετισμός από το Διευθυντή του Σχολείου κ. Σάββα Παπαγεωργίου

Φ

αίνεται ότι ο αδυσώπητος χρόνος δε δαμάζεται με τίποτε, ακολουθεί ακάθεκτος την πορεία του και όλοι εμείς οι κοινοί θνητοί προσδεμένοι στο άρμα του φθάνουμε στο τέρμα της ανθρώπινης δραστηριότητας και προσφοράς. Έτσι και για μένα ήρθε η ώρα της αφυπηρέτησής μου και για τελευταία φορά μου δίνεται η ευκαιρία να χαιρετίσω την έκδοση του μαθητικού περιοδικού του Περιφερειακού ΓυμνασίουΑκακίου «Τα Στάχυα». Μέσα από τις σελίδες του περιοδικού παρουσιάζεται η αξιόλογη εργασία που έχει επιτελεστεί από τους μαθητές κατά της διάρκεια της φετινής σχολικής χρονιάς. Τα κείμενα και οι προσωπικές μαρτυρίες μαθητών και μαθητριών που φιλοξενούνται στις σελίδες του περιοδικού φέρνουν στην επιφάνεια τους προβληματισμούς, τις ανησυχίες και τις αναζητήσεις τους. Αυτοί οι προβληματισμοί στρέφονται γύρω από θέματα μαθητικά, εκπαιδευτικά, θρησκευτικά, πολιτιστικά και άλλα. Μαθητές και μαθήτριες είχαν ακόμη την ευκαιρία να παρουσιάσουν τα μοναδικά ταλέντα τους, τις δεξιότητες και τις αρετές τους. Επιπλέον, μέσα από τις διάφορες δραστηριότητες, καταβλήθηκε προσπάθεια προώθησης και υλοποίησης των στόχων της

φετινής σχολικής χρονιάς και δόθηκε η ευκαιρία στους μαθητές να εκφραστούν ελεύθερα, να γίνουν «μικροί» δημιουργοί και ερευνητές, προωθώντας έτσι την καλλιέργεια της κριτικής σκέψης και αναζητώντας την καινοτομία σε όλες τις ειδικότητες της εκπαίδευσης. Για μένα πάντως ήταν και είναι το περιοδικό του Σχολείου ο καθρέφτης, μέσα από τον οποίο καταγράφεται η εκτίμηση και ο προβληματισμός των μαθητών για τη συνολική ετήσια εργασία του Σχολείου. Είναι η φωνή της μαθητικής νεολαίας για τα δικά της θέματα και προβλήματα. Είναι οι σκέψεις της και η έγνοια της για την ημικατεχόμενη πατρίδα και για ένα κόσμο που βρίσκεται αντιμέτωπος με μια πρωτοφανή κρίση σε όλους γενικά τους τομείς. Έπαινο και ευχαριστίες απευθύνω σε όλους όσοι συνέβαλαν στην έκδοση του περιοδικού «Τα Στάχυα», ώστε να καταστεί δυνατό να προβληθεί μέσα από αυτό το πολυποίκιλο έργο που επιτελέστηκε φέτος στο Σχολείο μας. Επίσης θα ήταν παράλειψη μου, αν δεν ευχαριστούσα από καρδιάς το Σύνδεσμο Γονέων του Σχολείου που χρηματοδότησε την έκδοση του περιοδικού, συμβάλλοντας με αυτόν τον τρόπο στην υλοποίηση της όλης προσπάθειας.


4

5

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΜΕ ΤΟ ΔΙΕΥΘΥΝΤΗ ΤΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ ΜΑΣ Μια εκ βαθέων εξομολόγηση ενόψει της αφυπηρέτησής του

Τι έχετε να θυμάστε από τα μαθητικά σας χρόνια; Στα μαθητικά μου χρόνια η κυπριακή κοινωνία ήταν ιδιαίτερα κλειστή και κυριαρχούσε το τοπικιστικό στοιχείο. Ο καθένας αγαπούσε ιδιαίτερα τον τόπο καταγωγής του και ο θεσμός της οικογένειας ήταν πολύ δυνατός. Ο απόλυτος σεβασμός και η υπακοή προς τους γονείς ήταν δεδομένα και η συμμετοχή στις οικογενειακές δραστηριότητες περίπου επιβεβλημένη. Παρόλα αυτά τα μαθητικά χρόνια ήταν πολύ όμορφα και πάντα η νοσταλγία εκεί με οδηγεί … Ποια κοινά στοιχεία έχουν οι μαθητές του τότε και του σήμερα; Τους μαθητές του χτες και του σήμερα το μόνο που τους συνδέει είναι η μαθητική τους ιδιότητα και η φοίτηση σε δημόσια ή ιδιωτικά σχολεία, με κάποιους κανονισμούς, βέβαια, όσον αφορά τη λειτουργία τους. Ψάχνοντας καλύτερα το θέμα μόνο διαφορές μπορείς να εντοπίσεις. Σήμερα υπάρχει περισσότερη ελευθερία, οι σχέσεις μαθητών και καθηγητών είναι πολύ φιλικές, η μεταξύ τους απόσταση έχει μικρύνει δραστικά και η διδακτική προσέγγιση έχει γίνει κυρίως μαθητοκεντρική. Σήμερα, υπάρχουν σαφείς κανονισμοί λειτουργίας των σχολείων και τα αναλυτικά προγράμματα έχουν αναβαθμιστεί και

βελτιωθεί δίνοντας την δυνατότητα στους μαθητές στα λύκεια να έχουν πολλές επιλογές μαθημάτων, ανάλογα με τα ενδιαφέροντά τους. Οι συνθήκες ζωής έχουν αλλάξει, όπως και η κοινωνία, έτσι και η σχολική ζωή έχει διαφοροποιηθεί. Δυστυχώς η υπερβολική ελευθερία στους μαθητές οδήγησε σε λιγότερο σεβασμό, έλλειψη ενδιαφέροντος για τα μαθήματα τους, έλλειψη επικοινωνίας με τους καθηγητές τους και το χειρότερο σε νεανική παραβατικότητα. Πιστεύω ότι στα πλαίσια της Εκπαιδευτικής Μεταρρύθμισης πρέπει να ληφθούν τα αναγκαία μέτρα και να γίνουν οι απαραίτητες αλλαγές, ώστε να συμβαδίζουν με τα νέα δεδομένα της εποχής μας. Υπάρχουν στιγμές από τα μαθητικά σας χρόνια που αναπολείτε; Εκείνο που αναπολώ από τα μαθητικά μου χρόνια είναι το δημοτικό σχολείο. Θυμάμαι εκείνη την ανέμελη ζωή του χωριού με όλες τις χαρές και τις απολαύσεις της. Μια ζωή ξέγνοιαστη, ήρεμη, ευτυχισμένη, χωρίς άγχος και φροντίδες. Μπορεί η ζωή να είχε τις δυσκολίες της, αλλά είχε μια γνήσια και ανεπανάληπτη ομορφιά που έκανε τον άνθρωπο ευτυχισμένο. Από τα μαθητικά χρόνια του γυμνασίου αναπολώ τη γνήσια φιλία μεταξύ των συμμαθητών μου, αλλά και την άμιλλα που είχαμε μεταξύ μας για

διάκριση στην επίδοση. Οι απαιτήσεις του Παγκυπρίου Γυμνασίου ήταν πολλές και η μελέτη για αρκετές ώρες ήταν απαραίτητη. Ποιος καθηγητής / τρια σας συγκινούσε περισσότερο στα μαθητικά σας χρόνια; Μήπως σας επηρέασε στην επιλογή του επαγγέλματός σας; Ως μαθητής του Παγκυπρίου Γυμνασίου είχα την τύχη να έχω πολύ καλούς καθηγητές πραγματικούς δασκάλους - οι οποίοι συνδύαζαν την αυστηρότητα με τη δικαιοσύνη. Ήταν καθηγητές που δούλευαν με υπευθυνότητα και συνέπεια. Ασκούσαν το επάγγελμα του καθηγητή ως λειτούργημα και ποτέ ως βιοποριστικό επάγγελμα. Οι καθηγητές αυτοί υπήρξαν πρότυπα για μένα και επηρέασαν σε μεγάλο βαθμό τις επιλογές μου. Ποιες είναι οι πιο έντονες εμπειρίες που έχετε από την τριανταεξάχρονη σταδιοδρομία σας στα σχολεία; Η πρώτη εμπειρία που είχα ήταν όταν ως πρωτοδιόριστος μπήκα για πρώτη φορά στην τάξη. Τότε αντίκρισα τα αθώα βλέμματα των μαθητών που περίμεναν να ακούσουν από μένα τα πρώτα μου λόγια. Οφείλω να ομολογήσω ότι οι κάποιες φοβίες, η ανασφάλεια και το άγχος που είχα μεταδίδονταν και στους μαθητές. Αυτό φυσικά το ξεπέρασα με τον καιρό και η διδασκαλία έγινε μέρος της καθημερινότητάς μου. Πρωτόγνωρες εμπειρίες είχα και όταν προήχθηκα σε Βοηθό Διευθυντή, αποκτώντας εξουσία στη διοίκηση του σχολείου. Οι προβληματισμοί μου αφορούσαν την κατανομή των μαθητών σε τμήματα, ώστε, με γνώμονα τη δικαιοσύνη, οι σχέσεις των μαθητών μαζί μου να παραμένουν φιλικές Ποια προσόντα πιστεύετε ότι πρέπει να έχει ένας εκπαιδευτικός σήμερα; Ο εκπαιδευτικός σήμερα, για να ανταποκριθεί στα καθήκοντά του, πρέπει να διαθέτει μια πολυδύναμη και πολυσύνθετη προσωπικότητα. Πρωτίστως θα πρέπει να αγαπά και να νοιάζεται για τα παιδιά. Καθημερινά πρέπει να προετοιμάζεται και να καταρτίζει σχέδιο

μαθήματος, ακόμη να έχει ευελιξία στη διδακτική του προσέγγιση, ώστε να προσαρμόζει το μάθημα στις ανάγκες των μαθητών. Να εμπνέει το σεβασμό στους μαθητές του, να είναι υπεύθυνος και να έχει τον έλεγχο της τάξης. Να είναι ευσυνείδητος στη δουλειά του και γενικά με τη συμπεριφορά του να αποτελεί πρότυπο προς μίμηση στους μαθητές του. Η συνεχής προσπάθειά του πρέπει να είναι να κερδίσει τους μαθητές του και οι σχέσεις τους να είναι μεν φιλικές αλλά οριοθετημένες. Ποιες ήταν οι φιλοδοξίες σας, όταν αναλάβατε τα καθήκοντα του Διευθυντή του Γυμνασίου Ακακίου; Οι φιλοδοξίες μου, όταν ανέλαβα καθήκοντα Διευθυντή στο Γυμνάσιο Ακακίου, ήταν να συνεχίσω το έργο των προκατόχων μου, τοποθετώντας και εγώ το δικό μου λιθαράκι στη βελτίωση των υποδομών του σχολείου και στην πρόοδο των παιδιών. Νιώθετε ότι εκπληρώθηκαν οι στόχοι που είχατε θέσει; Πιστεύω ότι έπραξα το καθήκον μου στο ακέραιο με οδηγό πάντα τη συνείδησή μου. Τώρα, αν οι στόχοι που είχα θέσει εκπληρώθηκαν, θα το κρίνουν κάποιοι άλλοι. Όταν μιλά κανείς γι' αυτό το θέμα, δεν πρέπει να είναι απόλυτος. Πάντα υπάρχουν περιθώρια για περαιτέρω βελτίωση και εναπόκειται στον επόμενοΔιευθυντή να το πράξει.

Τι πρέπει να αλλάξει στα σχολεία, ώστε αυτά να γίνουν καλύτερα και πιο αποτελεσματικά; Τα σχολεία διαθέτουν αρκετά καλή υποδομή. Οι καθηγητές περνούν από το στάδιο της Προϋπηρεσιακής Κατάρτισης και της σχολικής εμπειρίας, επομένως έχουν τα προσόντα να διδάξουν στην τάξη. Εκείνο που πρέπει να αλλάξει είναι η νοοτροπία των μαθητών και ο τρόπος που αντιμετωπίζουν το σχολείο. Γιατί αδυνατούν ή αδιαφορούν να ανταποκριθούν στις υποχρεώσεις τους έναντι του σχολείου; Γιατί απομακρύνονται συνέχεια από το σχολείο, ελαχιστοποιούν το χρόνο μελέτης και


4

5

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΜΕ ΤΟ ΔΙΕΥΘΥΝΤΗ ΤΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ ΜΑΣ Μια εκ βαθέων εξομολόγηση ενόψει της αφυπηρέτησής του

Τι έχετε να θυμάστε από τα μαθητικά σας χρόνια; Στα μαθητικά μου χρόνια η κυπριακή κοινωνία ήταν ιδιαίτερα κλειστή και κυριαρχούσε το τοπικιστικό στοιχείο. Ο καθένας αγαπούσε ιδιαίτερα τον τόπο καταγωγής του και ο θεσμός της οικογένειας ήταν πολύ δυνατός. Ο απόλυτος σεβασμός και η υπακοή προς τους γονείς ήταν δεδομένα και η συμμετοχή στις οικογενειακές δραστηριότητες περίπου επιβεβλημένη. Παρόλα αυτά τα μαθητικά χρόνια ήταν πολύ όμορφα και πάντα η νοσταλγία εκεί με οδηγεί … Ποια κοινά στοιχεία έχουν οι μαθητές του τότε και του σήμερα; Τους μαθητές του χτες και του σήμερα το μόνο που τους συνδέει είναι η μαθητική τους ιδιότητα και η φοίτηση σε δημόσια ή ιδιωτικά σχολεία, με κάποιους κανονισμούς, βέβαια, όσον αφορά τη λειτουργία τους. Ψάχνοντας καλύτερα το θέμα μόνο διαφορές μπορείς να εντοπίσεις. Σήμερα υπάρχει περισσότερη ελευθερία, οι σχέσεις μαθητών και καθηγητών είναι πολύ φιλικές, η μεταξύ τους απόσταση έχει μικρύνει δραστικά και η διδακτική προσέγγιση έχει γίνει κυρίως μαθητοκεντρική. Σήμερα, υπάρχουν σαφείς κανονισμοί λειτουργίας των σχολείων και τα αναλυτικά προγράμματα έχουν αναβαθμιστεί και

βελτιωθεί δίνοντας την δυνατότητα στους μαθητές στα λύκεια να έχουν πολλές επιλογές μαθημάτων, ανάλογα με τα ενδιαφέροντά τους. Οι συνθήκες ζωής έχουν αλλάξει, όπως και η κοινωνία, έτσι και η σχολική ζωή έχει διαφοροποιηθεί. Δυστυχώς η υπερβολική ελευθερία στους μαθητές οδήγησε σε λιγότερο σεβασμό, έλλειψη ενδιαφέροντος για τα μαθήματα τους, έλλειψη επικοινωνίας με τους καθηγητές τους και το χειρότερο σε νεανική παραβατικότητα. Πιστεύω ότι στα πλαίσια της Εκπαιδευτικής Μεταρρύθμισης πρέπει να ληφθούν τα αναγκαία μέτρα και να γίνουν οι απαραίτητες αλλαγές, ώστε να συμβαδίζουν με τα νέα δεδομένα της εποχής μας. Υπάρχουν στιγμές από τα μαθητικά σας χρόνια που αναπολείτε; Εκείνο που αναπολώ από τα μαθητικά μου χρόνια είναι το δημοτικό σχολείο. Θυμάμαι εκείνη την ανέμελη ζωή του χωριού με όλες τις χαρές και τις απολαύσεις της. Μια ζωή ξέγνοιαστη, ήρεμη, ευτυχισμένη, χωρίς άγχος και φροντίδες. Μπορεί η ζωή να είχε τις δυσκολίες της, αλλά είχε μια γνήσια και ανεπανάληπτη ομορφιά που έκανε τον άνθρωπο ευτυχισμένο. Από τα μαθητικά χρόνια του γυμνασίου αναπολώ τη γνήσια φιλία μεταξύ των συμμαθητών μου, αλλά και την άμιλλα που είχαμε μεταξύ μας για

διάκριση στην επίδοση. Οι απαιτήσεις του Παγκυπρίου Γυμνασίου ήταν πολλές και η μελέτη για αρκετές ώρες ήταν απαραίτητη. Ποιος καθηγητής / τρια σας συγκινούσε περισσότερο στα μαθητικά σας χρόνια; Μήπως σας επηρέασε στην επιλογή του επαγγέλματός σας; Ως μαθητής του Παγκυπρίου Γυμνασίου είχα την τύχη να έχω πολύ καλούς καθηγητές πραγματικούς δασκάλους - οι οποίοι συνδύαζαν την αυστηρότητα με τη δικαιοσύνη. Ήταν καθηγητές που δούλευαν με υπευθυνότητα και συνέπεια. Ασκούσαν το επάγγελμα του καθηγητή ως λειτούργημα και ποτέ ως βιοποριστικό επάγγελμα. Οι καθηγητές αυτοί υπήρξαν πρότυπα για μένα και επηρέασαν σε μεγάλο βαθμό τις επιλογές μου. Ποιες είναι οι πιο έντονες εμπειρίες που έχετε από την τριανταεξάχρονη σταδιοδρομία σας στα σχολεία; Η πρώτη εμπειρία που είχα ήταν όταν ως πρωτοδιόριστος μπήκα για πρώτη φορά στην τάξη. Τότε αντίκρισα τα αθώα βλέμματα των μαθητών που περίμεναν να ακούσουν από μένα τα πρώτα μου λόγια. Οφείλω να ομολογήσω ότι οι κάποιες φοβίες, η ανασφάλεια και το άγχος που είχα μεταδίδονταν και στους μαθητές. Αυτό φυσικά το ξεπέρασα με τον καιρό και η διδασκαλία έγινε μέρος της καθημερινότητάς μου. Πρωτόγνωρες εμπειρίες είχα και όταν προήχθηκα σε Βοηθό Διευθυντή, αποκτώντας εξουσία στη διοίκηση του σχολείου. Οι προβληματισμοί μου αφορούσαν την κατανομή των μαθητών σε τμήματα, ώστε, με γνώμονα τη δικαιοσύνη, οι σχέσεις των μαθητών μαζί μου να παραμένουν φιλικές Ποια προσόντα πιστεύετε ότι πρέπει να έχει ένας εκπαιδευτικός σήμερα; Ο εκπαιδευτικός σήμερα, για να ανταποκριθεί στα καθήκοντά του, πρέπει να διαθέτει μια πολυδύναμη και πολυσύνθετη προσωπικότητα. Πρωτίστως θα πρέπει να αγαπά και να νοιάζεται για τα παιδιά. Καθημερινά πρέπει να προετοιμάζεται και να καταρτίζει σχέδιο

μαθήματος, ακόμη να έχει ευελιξία στη διδακτική του προσέγγιση, ώστε να προσαρμόζει το μάθημα στις ανάγκες των μαθητών. Να εμπνέει το σεβασμό στους μαθητές του, να είναι υπεύθυνος και να έχει τον έλεγχο της τάξης. Να είναι ευσυνείδητος στη δουλειά του και γενικά με τη συμπεριφορά του να αποτελεί πρότυπο προς μίμηση στους μαθητές του. Η συνεχής προσπάθειά του πρέπει να είναι να κερδίσει τους μαθητές του και οι σχέσεις τους να είναι μεν φιλικές αλλά οριοθετημένες. Ποιες ήταν οι φιλοδοξίες σας, όταν αναλάβατε τα καθήκοντα του Διευθυντή του Γυμνασίου Ακακίου; Οι φιλοδοξίες μου, όταν ανέλαβα καθήκοντα Διευθυντή στο Γυμνάσιο Ακακίου, ήταν να συνεχίσω το έργο των προκατόχων μου, τοποθετώντας και εγώ το δικό μου λιθαράκι στη βελτίωση των υποδομών του σχολείου και στην πρόοδο των παιδιών. Νιώθετε ότι εκπληρώθηκαν οι στόχοι που είχατε θέσει; Πιστεύω ότι έπραξα το καθήκον μου στο ακέραιο με οδηγό πάντα τη συνείδησή μου. Τώρα, αν οι στόχοι που είχα θέσει εκπληρώθηκαν, θα το κρίνουν κάποιοι άλλοι. Όταν μιλά κανείς γι' αυτό το θέμα, δεν πρέπει να είναι απόλυτος. Πάντα υπάρχουν περιθώρια για περαιτέρω βελτίωση και εναπόκειται στον επόμενοΔιευθυντή να το πράξει.

Τι πρέπει να αλλάξει στα σχολεία, ώστε αυτά να γίνουν καλύτερα και πιο αποτελεσματικά; Τα σχολεία διαθέτουν αρκετά καλή υποδομή. Οι καθηγητές περνούν από το στάδιο της Προϋπηρεσιακής Κατάρτισης και της σχολικής εμπειρίας, επομένως έχουν τα προσόντα να διδάξουν στην τάξη. Εκείνο που πρέπει να αλλάξει είναι η νοοτροπία των μαθητών και ο τρόπος που αντιμετωπίζουν το σχολείο. Γιατί αδυνατούν ή αδιαφορούν να ανταποκριθούν στις υποχρεώσεις τους έναντι του σχολείου; Γιατί απομακρύνονται συνέχεια από το σχολείο, ελαχιστοποιούν το χρόνο μελέτης και


6

7

προβαίνουν σε διάφορες παραβατικές πράξεις εντός και εκτός σχολείου; Μήπως φταίει η οικογένεια και ευρύτερα η σημερινή κυπριακή κοινωνία; Όλα αυτά είναι ερωτήματα που προβληματίζουν τον καθένα και εναπόκειται στην Πολιτεία να κάνει τις αναγκαίες παρεμβάσεις, για να ανακόψει αυτή την κατηφορική πορεία και να επαναφέρει τους μαθητές στο σωστό δρόμο. Τι θα συστήνατε στους μαθητές φεύγοντας; Εκείνο που θα ήθελα να συμβουλεύσω τους μαθητές, φεύγοντας από την υπηρεσία, είναι το αρχαίο ρητό «τα αγαθά κόποις κτώνται». Για να υλοποιήσουν τους στόχους και τα οράματά τους, πρέπει να εργάζονται συνειδητά, να κοπιάζουν, για να αποκτήσουν όλα εκείνα τα εφόδια για τη μετέπειτα ζωή τους. Όσο νωρίτερα κατανοήσουν

το ρόλο και την αξία του σχολείου τόσο το καλύτερο γι' αυτούς. Επίσης, δεν πρέπει να ξεχνούν ότι ζούμε σε μια ημικατεχόμενη πατρίδα και θα χρειαστούν αγώνες για την απελευθέρωσή της και για την αποκατάσταση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων του λαού μας. Τι σκοπεύετε να κάνετε μετά την αφυπηρέτησή σας; Πρωτίστως παρακαλώ το Θεό να έχω την υγεία μου για τα υπόλοιπα χρόνια της ζωής μου. Τι θα κάνω μετά την αφυπηρέτησή μου δεν το έχω ακόμη αποφασίσει. Η ζωή έχει τόσες ευκαιρίες, που αν τις ψάξει κανείς, θα βρει σίγουρα μια δημιουργική απασχόληση. Ραφαέλλα Μιχαηλίδου, Στάλω Ευαγγέλου Γ΄5

Όποιος σταματά να μαθαίνει είναι γερασμένος, είτε είναι είκοσι είτε είναι ογδόντα. Όποιος συνεχίζει να μαθαίνει μένει πάντα νέος. Henry Ford Κι έφτασες επιτέλους στην Ιθάκη... Κι αν πτωχική την βρήκες, η Ιθάκη δε σε γέλασε. Έτσι σοφός που έγινες, με τόση πείρα, ήδη θα το κατάλαβες οι Ιθάκες τι σημαίνουν Κ.Π.Καβάφης, Ιθάκη

ΑΦΥΠΗΡΕΤΗΣΗ κ. ΣΑΒΒΑ ΠΑΠΑΓΕΩΡΓΙΟΥ

Η

αναγνώριση και ο έπαινος είναι αναμφίβολα χρέος όλων μας και πρέπει, οπωσδήποτε, να αποδίδεται στους ανθρώπους που αφιέρωσαν όλη τους τη ζωή στα γράμματα, στην παιδεία, και που γι' αυτά ποτέ τους δε σταμάτησαν να αγωνίζονται, να μοχθούν και να αγωνιούν μέχρι να δουν τις επιδιώξεις τους για το καλό όλων να γίνονται πραγματικότητα. Ο κύριος Σάββας Παπαγεωργίου γεννήθηκε στην Ακανθού, φοίτησε στο Παγκύπριο Γυμνάσιο και ακολούθως στο ΙστορικόΑρχαιολογικό Tμήμα του Πανεπιστημίου Αθηνών. Μετά την επιστροφή του εργάστηκε στο Παγκύπριο Γυμνάσιο και ακολούθως στο Γυμνάσιο -Λύκειο Σολέας. Μετά υπηρέτησε στο Περιφερειακό Γυμνάσιο Ακακίου για έντεκα ολόκληρα χρόνια. Ως Βοηθός Διευθυντής εργάστηκε στο Γυμνάσιο Ανθούπολης και στο Περιφερειακό Γυμνάσιο Ακακίου. Τέλος ως Βοηθός Διευθυντής Α΄ και ως Διευθυντής εργάστηκε και πάλι στο Περιφερειακό Γυμνάσιο Ακακίου. Σ' όλα τα σχολεία όπου υπηρέτησε άφησε τα σημάδια της προσωπικής του προσφοράς. Η αγάπη του για την εκπαίδευση ήταν πολύ μεγάλη. Ευπροσήγορος και ευγενικός είχε το χάρισμα να δημιουργεί μια ευχάριστη ατμόσφαιρα στην τάξη και οι μαθητές του να τον αγαπούν. Ήταν καθηγητής που δούλευε με συνέπεια και υπευθυνότητα, αγαπούσε τους μαθητές του και τ ο υ ς β ο η θ ο ύ σ ε ν α α ν τ ι μ ε τ ω π ί ζο υ ν αποτελεσματικά τις δυσκολίες στα μαθήματα. Έβλεπε με πολλή κατανόηση τα οικογενειακά και εφηβικά τους προβλήματα και νοιαζόταν για τον καθένα ξεχωριστά. Κατόρθωνε να συνδυάζει την αυστηρότητα με τη δικαιοσύνη και την αγάπη. Εκτός όμως από την αγάπη του προς τη μάθηση και το σχολείο, τον χαρακτήριζε και ένα άλλο στοιχείο, η ανθρωπιά. Ήταν άνθρωπος που περιέβαλλε με αγάπη όλους τους συναδέλφους του. Πάντα ήταν πρόθυμος να τους συμβουλεύσει, να δείξει στοργή και κατανόηση στα διάφορα προβλήματα που αντιμετώπιζαν, είτε αυτά ήταν εκπαιδευτικά είτε οικογενειακά ή προσωπικά, γιατί τον παιδαγωγό δεν τον κάνουν οι πολλές γνώσεις, αλλά η καρδιά και η ψυχή η ανθρώπινη. Σ' όλη τη διάρκεια της προσωπικής και εκπαιδευτικής του πορείας έχει πορευθεί το δρόμο του «ωραίου και του καλού», γι' αυτό πέτυχε να επιδράσει θετικά ως προσωπικότητα σε όσους τον γνώρισαν ως καθηγητή, ως συνάδελφο, ως Διευθυντή, ως άνθρωπο.

Μα όλα έχουν μια αρχή και ένα τέλος. Κι έτσι φτάνει το τέλος μιας μακρόχρονης και γόνιμης εκπαιδευτικής σταδιοδρομίας. Αυτές οι στιγμές είναι δύσκολες. Είναι στιγμές μεγάλης συναισθηματικής φόρτισης, γιατί η ώρα του αποχαιρετισμού είναι πικρή και πολύ σκληρή για όλους μας. Για το Διευθυντή μας, τον κύριο Σάββα Παπαγεωργίου, κλείνει μια σελίδα από τις ωραιότερες της ζωής του. Μια σελίδα που καλύπτει μια πολύχρονη προσφορά προς την παιδεία, τους νέους και γενικά τον άνθρωπο. Είμαστε βέβαιοι ότι φεύγοντας θα συνεχίσει την προσφορά του από κάποιες νέες επάλξεις, γιατί νιώθει νέος και ακμαίος. Οι μαθητές, οι συνάδελφοι και οι φίλοι του ποτέ δε θα ξεχάσουμε την ευγένεια, τη σύνεση και τη δύναμη της ψυχής του στις δύσκολες στιγμές. Τον αποχαιρετούμε με όλη μας την αγάπη και του ευχόμαστε κάθε προσωπική και οικογενειακή ευτυχία. Από τον Καθηγητικό Σύλλογο

Ε

πιτρέψτε μου να αναφερθώ ειδικά σε ένα πρόσωπο που είναι «τελειόφοιτος» όπως και εμείς: Σάββας Παπαγεωργίου. Θα μας μείνει αξέχαστη η φιγούρα του ανθρώπου που μας συντρόφευσε για ένα ολόκληρο χρόνο στην σχολική μας ζωή. Ο άνθρωπος για τα δύσκολα και τα ωραία. Το ενδιαφέρον του δεν ήταν μόνο για το μάθημα, αλλά και για πολλά άλλα εκτός μαθήματος: συμβούλες για το πώς θα αποφεύγουμε τους κινδύνους της ζωής, πώς θα εκτιμούμε το ωραίο, πώς θα αναζητούμε και θα επιδιώκουμε το χρήσιμο. Ήθελε να γίνουμε κάτι, μόνο που αυτό το κάτι θα σήμαινε πολλά: αφοσίωση σε ένα σκοπό! Ο κύριος Σάββας ήταν ο άνθρωπος που έκανε για μας την λέξη καθηγητής συνώνυμη με την λέξη φίλος. Στο πρόσωπο σας λέμε ένα ευχαριστώ. Ευχαριστούμε με όλη μας την ψυχή! 23 Ευχαριστώ από τους μαθητές του Γ΄5. Στάλω Ευαγγέλου, Γ'5


6

7

προβαίνουν σε διάφορες παραβατικές πράξεις εντός και εκτός σχολείου; Μήπως φταίει η οικογένεια και ευρύτερα η σημερινή κυπριακή κοινωνία; Όλα αυτά είναι ερωτήματα που προβληματίζουν τον καθένα και εναπόκειται στην Πολιτεία να κάνει τις αναγκαίες παρεμβάσεις, για να ανακόψει αυτή την κατηφορική πορεία και να επαναφέρει τους μαθητές στο σωστό δρόμο. Τι θα συστήνατε στους μαθητές φεύγοντας; Εκείνο που θα ήθελα να συμβουλεύσω τους μαθητές, φεύγοντας από την υπηρεσία, είναι το αρχαίο ρητό «τα αγαθά κόποις κτώνται». Για να υλοποιήσουν τους στόχους και τα οράματά τους, πρέπει να εργάζονται συνειδητά, να κοπιάζουν, για να αποκτήσουν όλα εκείνα τα εφόδια για τη μετέπειτα ζωή τους. Όσο νωρίτερα κατανοήσουν

το ρόλο και την αξία του σχολείου τόσο το καλύτερο γι' αυτούς. Επίσης, δεν πρέπει να ξεχνούν ότι ζούμε σε μια ημικατεχόμενη πατρίδα και θα χρειαστούν αγώνες για την απελευθέρωσή της και για την αποκατάσταση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων του λαού μας. Τι σκοπεύετε να κάνετε μετά την αφυπηρέτησή σας; Πρωτίστως παρακαλώ το Θεό να έχω την υγεία μου για τα υπόλοιπα χρόνια της ζωής μου. Τι θα κάνω μετά την αφυπηρέτησή μου δεν το έχω ακόμη αποφασίσει. Η ζωή έχει τόσες ευκαιρίες, που αν τις ψάξει κανείς, θα βρει σίγουρα μια δημιουργική απασχόληση. Ραφαέλλα Μιχαηλίδου, Στάλω Ευαγγέλου Γ΄5

Όποιος σταματά να μαθαίνει είναι γερασμένος, είτε είναι είκοσι είτε είναι ογδόντα. Όποιος συνεχίζει να μαθαίνει μένει πάντα νέος. Henry Ford Κι έφτασες επιτέλους στην Ιθάκη... Κι αν πτωχική την βρήκες, η Ιθάκη δε σε γέλασε. Έτσι σοφός που έγινες, με τόση πείρα, ήδη θα το κατάλαβες οι Ιθάκες τι σημαίνουν Κ.Π.Καβάφης, Ιθάκη

ΑΦΥΠΗΡΕΤΗΣΗ κ. ΣΑΒΒΑ ΠΑΠΑΓΕΩΡΓΙΟΥ

Η

αναγνώριση και ο έπαινος είναι αναμφίβολα χρέος όλων μας και πρέπει, οπωσδήποτε, να αποδίδεται στους ανθρώπους που αφιέρωσαν όλη τους τη ζωή στα γράμματα, στην παιδεία, και που γι' αυτά ποτέ τους δε σταμάτησαν να αγωνίζονται, να μοχθούν και να αγωνιούν μέχρι να δουν τις επιδιώξεις τους για το καλό όλων να γίνονται πραγματικότητα. Ο κύριος Σάββας Παπαγεωργίου γεννήθηκε στην Ακανθού, φοίτησε στο Παγκύπριο Γυμνάσιο και ακολούθως στο ΙστορικόΑρχαιολογικό Tμήμα του Πανεπιστημίου Αθηνών. Μετά την επιστροφή του εργάστηκε στο Παγκύπριο Γυμνάσιο και ακολούθως στο Γυμνάσιο -Λύκειο Σολέας. Μετά υπηρέτησε στο Περιφερειακό Γυμνάσιο Ακακίου για έντεκα ολόκληρα χρόνια. Ως Βοηθός Διευθυντής εργάστηκε στο Γυμνάσιο Ανθούπολης και στο Περιφερειακό Γυμνάσιο Ακακίου. Τέλος ως Βοηθός Διευθυντής Α΄ και ως Διευθυντής εργάστηκε και πάλι στο Περιφερειακό Γυμνάσιο Ακακίου. Σ' όλα τα σχολεία όπου υπηρέτησε άφησε τα σημάδια της προσωπικής του προσφοράς. Η αγάπη του για την εκπαίδευση ήταν πολύ μεγάλη. Ευπροσήγορος και ευγενικός είχε το χάρισμα να δημιουργεί μια ευχάριστη ατμόσφαιρα στην τάξη και οι μαθητές του να τον αγαπούν. Ήταν καθηγητής που δούλευε με συνέπεια και υπευθυνότητα, αγαπούσε τους μαθητές του και τ ο υ ς β ο η θ ο ύ σ ε ν α α ν τ ι μ ε τ ω π ί ζο υ ν αποτελεσματικά τις δυσκολίες στα μαθήματα. Έβλεπε με πολλή κατανόηση τα οικογενειακά και εφηβικά τους προβλήματα και νοιαζόταν για τον καθένα ξεχωριστά. Κατόρθωνε να συνδυάζει την αυστηρότητα με τη δικαιοσύνη και την αγάπη. Εκτός όμως από την αγάπη του προς τη μάθηση και το σχολείο, τον χαρακτήριζε και ένα άλλο στοιχείο, η ανθρωπιά. Ήταν άνθρωπος που περιέβαλλε με αγάπη όλους τους συναδέλφους του. Πάντα ήταν πρόθυμος να τους συμβουλεύσει, να δείξει στοργή και κατανόηση στα διάφορα προβλήματα που αντιμετώπιζαν, είτε αυτά ήταν εκπαιδευτικά είτε οικογενειακά ή προσωπικά, γιατί τον παιδαγωγό δεν τον κάνουν οι πολλές γνώσεις, αλλά η καρδιά και η ψυχή η ανθρώπινη. Σ' όλη τη διάρκεια της προσωπικής και εκπαιδευτικής του πορείας έχει πορευθεί το δρόμο του «ωραίου και του καλού», γι' αυτό πέτυχε να επιδράσει θετικά ως προσωπικότητα σε όσους τον γνώρισαν ως καθηγητή, ως συνάδελφο, ως Διευθυντή, ως άνθρωπο.

Μα όλα έχουν μια αρχή και ένα τέλος. Κι έτσι φτάνει το τέλος μιας μακρόχρονης και γόνιμης εκπαιδευτικής σταδιοδρομίας. Αυτές οι στιγμές είναι δύσκολες. Είναι στιγμές μεγάλης συναισθηματικής φόρτισης, γιατί η ώρα του αποχαιρετισμού είναι πικρή και πολύ σκληρή για όλους μας. Για το Διευθυντή μας, τον κύριο Σάββα Παπαγεωργίου, κλείνει μια σελίδα από τις ωραιότερες της ζωής του. Μια σελίδα που καλύπτει μια πολύχρονη προσφορά προς την παιδεία, τους νέους και γενικά τον άνθρωπο. Είμαστε βέβαιοι ότι φεύγοντας θα συνεχίσει την προσφορά του από κάποιες νέες επάλξεις, γιατί νιώθει νέος και ακμαίος. Οι μαθητές, οι συνάδελφοι και οι φίλοι του ποτέ δε θα ξεχάσουμε την ευγένεια, τη σύνεση και τη δύναμη της ψυχής του στις δύσκολες στιγμές. Τον αποχαιρετούμε με όλη μας την αγάπη και του ευχόμαστε κάθε προσωπική και οικογενειακή ευτυχία. Από τον Καθηγητικό Σύλλογο

Ε

πιτρέψτε μου να αναφερθώ ειδικά σε ένα πρόσωπο που είναι «τελειόφοιτος» όπως και εμείς: Σάββας Παπαγεωργίου. Θα μας μείνει αξέχαστη η φιγούρα του ανθρώπου που μας συντρόφευσε για ένα ολόκληρο χρόνο στην σχολική μας ζωή. Ο άνθρωπος για τα δύσκολα και τα ωραία. Το ενδιαφέρον του δεν ήταν μόνο για το μάθημα, αλλά και για πολλά άλλα εκτός μαθήματος: συμβούλες για το πώς θα αποφεύγουμε τους κινδύνους της ζωής, πώς θα εκτιμούμε το ωραίο, πώς θα αναζητούμε και θα επιδιώκουμε το χρήσιμο. Ήθελε να γίνουμε κάτι, μόνο που αυτό το κάτι θα σήμαινε πολλά: αφοσίωση σε ένα σκοπό! Ο κύριος Σάββας ήταν ο άνθρωπος που έκανε για μας την λέξη καθηγητής συνώνυμη με την λέξη φίλος. Στο πρόσωπο σας λέμε ένα ευχαριστώ. Ευχαριστούμε με όλη μας την ψυχή! 23 Ευχαριστώ από τους μαθητές του Γ΄5. Στάλω Ευαγγέλου, Γ'5


9

8

Α Π Ο Τ Ο Η Μ Ε Ρ ΟΛ Ο Γ Ι Ο Τ Ο Υ Σ Χ ΟΛ Ε Ι Ο Υ Μ Α Σ

Ο

κύριος Παπαγεωργίου…!!! Ένας άνθρωπος που είναι πάντα εκεί για όλα: για μια απλή συμβουλή, για να σε στηρίξει, να σε ακούσει, να σε βάλει στην θέση σου, να σε βάλει στο δρόμο σου! Στα 3 χρόνια που τον γνωρίζω κατάλαβα αμέσως τι άνθρωπος είναι. Αν και στον 3ο χρόνο της φοίτησης μας τον γνωρίσαμε ως καθηγητή, η εικόνα του ως ανθρώπου δεν αλλοιώθηκε στα μάτια μου. Δεν ήταν μόνο ένας απλός καθηγητής, πάνω από όλα ένας άνθρωπος που πάντα ήταν εκεί. Ήταν και είναι ένας φίλος, ένας καλός φίλος

που μας δίδαξε αξίες και ιδανικά, καθώς και το πώς να είμαστε άνθρωποι. Όχι μόνο να θέλουμε να λεγόμαστε… Του οφείλουμε πολλά και ένα μεγάλο ευχαριστώ δεν είναι αρκετό. Πάντα θα τον θυμόμαστε ως ένα άνθρωπο που έδωσε το δικό του στίγμα στην κρίσιμη εφηβική ηλικία, όπου θέλαμε ένα άνθρωπο να μας ταρακουνήσει, να μας μιλήσει, να μας ακούσει και να μας συμβουλέψει. Σας ευγνωμονούμε! Ραφαέλλα Μιχαηλίδου, Γ΄5

Σεπτέμβριος 2008 ?19.09. Αγιασμός για την έναρξη της νέας σχολικής χρονιάς από τον Πανιερότατο Μητροπολίτη Μόρφου κ.κ. Νεόφυτο. ?29.09 Επίσκεψη του Διευθυντή του Σχολείου κ. Σ ά β β α Π α π α γε ω ρ γ ί ο υ , τ ο υ κα θ η γ η τ ή Σχεδιασμού και Τεχνολογίας κ. Δημοσθένη Σάββα και των μαθητών του Γ΄5 Μάριου Πλάζα, Ραφαέλλας Μιχαηλίδου και Θεοδώρας Κυριακίδου στον Πανιερότατο Μητροπολίτη Μόρφου κ.κ. Νεόφυτο, για να του ευχηθούν για την ονομαστική του εορτή. ?30.09 Εορτασμός της επετείου της 1ης Οκτωβρίου. Οκτώβριος 2008 ?21.10 Παράδοση επιταγής ύψους 520 ευρώ από τον Πρόεδρο του Κ.Μ.Σ σε εκπροσώπους του Ραδιομαραθωνίου. ?27.10 Εορτασμός της εθνικής επετείου της 28ης Οκτωβρίου 1940.

Διολάντη Νεοκλέους, Β΄1

Αντρέας Λοΐζου, Γ΄4

Νοέμβριος 2008 ?8.11 Βράβευση τεσσάρων μαθητών του Γ΄3 στον Πανευρωπαϊκό Μαθητικό Διαγωνισμό με θέμα: «Ο απόστολος Παύλος: απόστολος της Κύπρου, της Ελλάδας και της Ευρώπης». ?14.11 Εκδήλωση καταδίκης ανακήρυξης του ψευδοκράτους. Επίδοση καταδικαστικού ψηφίσματος για την παράνομη ανακήρυξη του ψευδοκράτους από το Κ.Μ.Σ σε εκπρόσωπο των Η.Ε. ?17.11 Εκδήλωση μνήμης των ηρώων του Πολυτεχνείου. ?18.11 Πρώτη εκπαιδευτική εκδρομή του Σχολείου. ?25.11 - 10.12 Παγκόσμιες 16ήμερες δραστηριότητες ενάντια στη βία. Δεκέμβριος 2008 ?04.12 Οι Μικροί Εθελοντές εν ώρα δράσης: Παζαράκι με σκοπό τη συγκέντρωση χρημάτων για τις ανάγκες τουΑντιλευχαιμικού Συνδέσμου. ?05.12 Παγκόσμια Ημέρα Ενημέρωσης για τις κλιματικές αλλαγές. ?05.12 Ημέρα Μνήμης των Μαχητών της Αντίστασης για τηΔημοκρατία. ?1 7 . 1 2 Δ ι ά λ ε ξ η α π ό τ ο ν Ε π ί τ ρ ο π ο Περιβάλλοντος της Κυπριακής Δημοκρατίας κ. Θεοπέμπτου στα τμήματα Β΄2, Β΄3 και σε μαθητές που συμμετέχουν στο Πρόγραμμα

ΕΔΣΠΥ για τα περιβαλλοντικά προβλήματα που αντιμετωπίζει η Κύπρος αλλά και ολόκληρος ο πλανήτης. ?22.12 Θεατρική παράσταση από το θέατρο ΚΟΥΙΝΤΕΣ με τα μονόπρακτα «Κηφισοφών» του Δ. Ψαθά και «Πρόταση γάμου» του Ά. Τσέχοφ. ?23.12 Επίσκεψη του Υπουργού Παιδείας κ. Ανδρέα Δημητρίου και της Γενικής Διευθύντριας του Υπουργείου κ. Ολυμπίας Στυλιανού στο Σχολείο μας. ?23.12 Χριστουγεννιάτικη εκδήλωση. Ιανουάριος 2009 ?08.01 Κοπή βασιλόπιτας στον Καθηγητικό Σύλλογο. ?19.01. Εκδήλωση μνήμης Εθνάρχη Μακαρίου. ?21.01 Εκδήλωση συμπαράστασης στον παλαιστινιακό λαό. ?28.01 Γιορτή τουΔέντρου. ?29.01 Γιορτή των Τριών Ιεραρχών και των Ελληνικών Γραμμάτων. Φεβρουάριος 2009 ?02.02 Έκθεση Βιβλίου ?19.02 Εορτασμός Τσικνοπέμπτης. ?25.02 Διεξαγωγή ΙΘ΄ Αθλητικής Ημερίδας αφιερωμένης στον ήρωα Μιχαλάκη Σάββα. ?2 6 . 0 2 Η μ έ ρ α Δ η μ ι ο υ ρ γ ι κό τ η τ α ς κα ι Καινοτομίας στην Εκπαίδευση. Μάρτιος 2009 ?03.03 Εκδήλωση Μνήμης ΓρηγόρηΑυξεντίου. ?14.03 Συμμετοχή τριών μαθητών του Σχολείου μας σε σεμινάριο με θέμα: «Ο έφηβος και οι προκλήσεις στη σύγχρονη κοινωνία», που πραγματοποιήθηκε στη Δημοσιογραφική Εστία στηΛευκωσία. ?16.03 Θεατρική παράσταση στην Αίθουσα Πολλαπλής Χρήσης του Σχολείου μας από το ΝΕ.ΘΕ.Κ. Το έργο που ανέβασε ο θίασος ήταν το «Όνειρο θερινής νυκτός» του Ουίλλιαμ Σαίξπηρ. ?24.03 Εορτασμός εθνικής επετείου 25ης Μαρτίου. ?27.03 Παράδοση χρηματικού ποσού ύψους 114 ευρώ από τους Μικρούς Εθελοντές του Σχολείου μας στο σύνδεσμο «Κάνε μια Ευχή». ?30.03 Ενημέρωση των μαθητών του Σχολείου από την αστυνομία για την επικινδυνότητα των κροτίδων. ?31.03 Επέτειος της 1ης Απριλίου.


9

8

Α Π Ο Τ Ο Η Μ Ε Ρ ΟΛ Ο Γ Ι Ο Τ Ο Υ Σ Χ ΟΛ Ε Ι Ο Υ Μ Α Σ

Ο

κύριος Παπαγεωργίου…!!! Ένας άνθρωπος που είναι πάντα εκεί για όλα: για μια απλή συμβουλή, για να σε στηρίξει, να σε ακούσει, να σε βάλει στην θέση σου, να σε βάλει στο δρόμο σου! Στα 3 χρόνια που τον γνωρίζω κατάλαβα αμέσως τι άνθρωπος είναι. Αν και στον 3ο χρόνο της φοίτησης μας τον γνωρίσαμε ως καθηγητή, η εικόνα του ως ανθρώπου δεν αλλοιώθηκε στα μάτια μου. Δεν ήταν μόνο ένας απλός καθηγητής, πάνω από όλα ένας άνθρωπος που πάντα ήταν εκεί. Ήταν και είναι ένας φίλος, ένας καλός φίλος

που μας δίδαξε αξίες και ιδανικά, καθώς και το πώς να είμαστε άνθρωποι. Όχι μόνο να θέλουμε να λεγόμαστε… Του οφείλουμε πολλά και ένα μεγάλο ευχαριστώ δεν είναι αρκετό. Πάντα θα τον θυμόμαστε ως ένα άνθρωπο που έδωσε το δικό του στίγμα στην κρίσιμη εφηβική ηλικία, όπου θέλαμε ένα άνθρωπο να μας ταρακουνήσει, να μας μιλήσει, να μας ακούσει και να μας συμβουλέψει. Σας ευγνωμονούμε! Ραφαέλλα Μιχαηλίδου, Γ΄5

Σεπτέμβριος 2008 ?19.09. Αγιασμός για την έναρξη της νέας σχολικής χρονιάς από τον Πανιερότατο Μητροπολίτη Μόρφου κ.κ. Νεόφυτο. ?29.09 Επίσκεψη του Διευθυντή του Σχολείου κ. Σ ά β β α Π α π α γε ω ρ γ ί ο υ , τ ο υ κα θ η γ η τ ή Σχεδιασμού και Τεχνολογίας κ. Δημοσθένη Σάββα και των μαθητών του Γ΄5 Μάριου Πλάζα, Ραφαέλλας Μιχαηλίδου και Θεοδώρας Κυριακίδου στον Πανιερότατο Μητροπολίτη Μόρφου κ.κ. Νεόφυτο, για να του ευχηθούν για την ονομαστική του εορτή. ?30.09 Εορτασμός της επετείου της 1ης Οκτωβρίου. Οκτώβριος 2008 ?21.10 Παράδοση επιταγής ύψους 520 ευρώ από τον Πρόεδρο του Κ.Μ.Σ σε εκπροσώπους του Ραδιομαραθωνίου. ?27.10 Εορτασμός της εθνικής επετείου της 28ης Οκτωβρίου 1940.

Διολάντη Νεοκλέους, Β΄1

Αντρέας Λοΐζου, Γ΄4

Νοέμβριος 2008 ?8.11 Βράβευση τεσσάρων μαθητών του Γ΄3 στον Πανευρωπαϊκό Μαθητικό Διαγωνισμό με θέμα: «Ο απόστολος Παύλος: απόστολος της Κύπρου, της Ελλάδας και της Ευρώπης». ?14.11 Εκδήλωση καταδίκης ανακήρυξης του ψευδοκράτους. Επίδοση καταδικαστικού ψηφίσματος για την παράνομη ανακήρυξη του ψευδοκράτους από το Κ.Μ.Σ σε εκπρόσωπο των Η.Ε. ?17.11 Εκδήλωση μνήμης των ηρώων του Πολυτεχνείου. ?18.11 Πρώτη εκπαιδευτική εκδρομή του Σχολείου. ?25.11 - 10.12 Παγκόσμιες 16ήμερες δραστηριότητες ενάντια στη βία. Δεκέμβριος 2008 ?04.12 Οι Μικροί Εθελοντές εν ώρα δράσης: Παζαράκι με σκοπό τη συγκέντρωση χρημάτων για τις ανάγκες τουΑντιλευχαιμικού Συνδέσμου. ?05.12 Παγκόσμια Ημέρα Ενημέρωσης για τις κλιματικές αλλαγές. ?05.12 Ημέρα Μνήμης των Μαχητών της Αντίστασης για τηΔημοκρατία. ?1 7 . 1 2 Δ ι ά λ ε ξ η α π ό τ ο ν Ε π ί τ ρ ο π ο Περιβάλλοντος της Κυπριακής Δημοκρατίας κ. Θεοπέμπτου στα τμήματα Β΄2, Β΄3 και σε μαθητές που συμμετέχουν στο Πρόγραμμα

ΕΔΣΠΥ για τα περιβαλλοντικά προβλήματα που αντιμετωπίζει η Κύπρος αλλά και ολόκληρος ο πλανήτης. ?22.12 Θεατρική παράσταση από το θέατρο ΚΟΥΙΝΤΕΣ με τα μονόπρακτα «Κηφισοφών» του Δ. Ψαθά και «Πρόταση γάμου» του Ά. Τσέχοφ. ?23.12 Επίσκεψη του Υπουργού Παιδείας κ. Ανδρέα Δημητρίου και της Γενικής Διευθύντριας του Υπουργείου κ. Ολυμπίας Στυλιανού στο Σχολείο μας. ?23.12 Χριστουγεννιάτικη εκδήλωση. Ιανουάριος 2009 ?08.01 Κοπή βασιλόπιτας στον Καθηγητικό Σύλλογο. ?19.01. Εκδήλωση μνήμης Εθνάρχη Μακαρίου. ?21.01 Εκδήλωση συμπαράστασης στον παλαιστινιακό λαό. ?28.01 Γιορτή τουΔέντρου. ?29.01 Γιορτή των Τριών Ιεραρχών και των Ελληνικών Γραμμάτων. Φεβρουάριος 2009 ?02.02 Έκθεση Βιβλίου ?19.02 Εορτασμός Τσικνοπέμπτης. ?25.02 Διεξαγωγή ΙΘ΄ Αθλητικής Ημερίδας αφιερωμένης στον ήρωα Μιχαλάκη Σάββα. ?2 6 . 0 2 Η μ έ ρ α Δ η μ ι ο υ ρ γ ι κό τ η τ α ς κα ι Καινοτομίας στην Εκπαίδευση. Μάρτιος 2009 ?03.03 Εκδήλωση Μνήμης ΓρηγόρηΑυξεντίου. ?14.03 Συμμετοχή τριών μαθητών του Σχολείου μας σε σεμινάριο με θέμα: «Ο έφηβος και οι προκλήσεις στη σύγχρονη κοινωνία», που πραγματοποιήθηκε στη Δημοσιογραφική Εστία στηΛευκωσία. ?16.03 Θεατρική παράσταση στην Αίθουσα Πολλαπλής Χρήσης του Σχολείου μας από το ΝΕ.ΘΕ.Κ. Το έργο που ανέβασε ο θίασος ήταν το «Όνειρο θερινής νυκτός» του Ουίλλιαμ Σαίξπηρ. ?24.03 Εορτασμός εθνικής επετείου 25ης Μαρτίου. ?27.03 Παράδοση χρηματικού ποσού ύψους 114 ευρώ από τους Μικρούς Εθελοντές του Σχολείου μας στο σύνδεσμο «Κάνε μια Ευχή». ?30.03 Ενημέρωση των μαθητών του Σχολείου από την αστυνομία για την επικινδυνότητα των κροτίδων. ?31.03 Επέτειος της 1ης Απριλίου.


10

11

? 31.03 Επισκέψεις εθνικού φρονηματισμού στα

Κρατητήρια Κοκκινοτριμιθιάς, στο Μουσείο Αγώνος Ε.Ο.Κ.Α., στον Τύμβο Μακεδονίτισσας και στα Φυλακισμένα Μνήματα. Απρίλιος 2009 ?6 - 10.04 Συγκέντρωση €366 στο πλαίσιο της Πορείας Χριστοδούλας. Μάιος 2009 ?7.05 Εκπαιδευτική επίσκεψη των μαθητών της Γ΄ τάξης στο Κούριο όπου ομάδα μαθητών

δραματοποίησε την Πάροδο της «Ελένης» του Ευριπίδη. ?8.05 Συνέδριο Οικιακής Οικονομίας με θέμα «Για μια πιο αποτελεσματική επικοινωνία στις σχέσεις γονιών - εφήβων» στην Αίθουσα Πολλαπλής Χρήσης του σχολείου. ?15.05 Ψυχαγωγική εκδρομή σχολείου. ?19.05 Συμμετοχή του σχολείου μας στο διαγωνισμό: «Ήλιος: Πηγή Ενέργειας. Αγώνας ταχύτητας μικρών μοντέλων Ηλιακού Αυτοκινήτου » , που έγινε στο Γυμνάσιο Λινόπετρας στηΛεμεσό. ? 29.05 Καλλιτεχνική εκδήλωση: «Η ζωή μιμείται την τέχνη».

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΔΣΠΥ (Ευρωπαϊκό Δίκτυο Σχολείων Προαγωγής Υγείας) Το σχολείο μας! . Εδώ περνάμε πολλές ώρες κάθε μέρα Χαρές και Αγωνίες. Η διπλανή φωτογραφία δεν δείχνει τίποτα το ανησυχητικό.

Κ

αι όμως η αυλή του σχολείου μας γεμίζει κάθε μέρα με πολλά σκουπίδια, ενώ οι κάλαθοι παραμένουν πολύ άδειοι! Οι φωτογραφίες που πάρθηκαν την Τρίτη 11 Νοεμβρίου 2008 αποτελούν , δυστυχώς , αδιάψευστη μαρτυρία. Οι ίδιοι οι μαθητές, σε σχετική έρευνα που έγινε, συμφωνούν με τα πιο πάνω σε ποσοστό 90%! Εντοπίζουν τους λόγους για τους οποίους ρίχνουν τα σκουπίδια στην αυλή. Αναγνωρίζουν ότι η ανεξέλεγκτη απόρριψη σκουπιδιών προκαλεί σοβαρά προβλήματα στην υγεία μας και τη φύση. Παρόλα αυτά: -Μόνο 42% των μαθητών δηλώνει ενδιαφέρον για συμμετοχή σε κάποιο πρόγραμμα του σχολείου για τα σκουπίδια. - Μόνο το 28% των μαθητών δηλώνει ότι θα ήθελε να καθαρίσει με άλλα παιδιά την αυλή του σχολείου μας

Αντρέας Λοΐζου, Έλενα Παναγή, Μαρία Χατζηχριστοδούλου, Γ΄4

ØΚάνε την αυτοκριτική σου. ØΘα σε περιμένουμε τη νέα σχολική χρονιά με

όνειρα για ένα πιο καθαρό σχολείο και έναν πιο καθαρό κόσμο. ØΜπορείς και εσύ να συμμετέχεις στο πρόγραμμά μας την επόμενη σχολική χρονιά με νέες δραστηριότητες. Ομάδα ΕΔΣΠΥ

Αν θέλεις λοιπόν να μάθεις… ØΓια το πρόβλημα των σκουπιδιών στο σχολείο μας… ØΤι δηλώνουν οι μαθητές για τις δικές τους συνήθειες… ØΓιατί οι πιο πολλοί μαθητές πετούν τα σκουπίδια στην αυλή αντί στους καλάθους… ØΓιατί θάψαμε τα σκουπίδια… ØΠώς να φτιάχνεις το δικό σου λίπασμα… …διάβασε το υλικό που ακολουθεί. ØΕκεί θα βρεις και άλλες πληροφορίες για τις δραστηριότητες μας. ØΣυμπλήρωσε και εσύ το ερωτηματολόγιο.

Μέρος από ομαδική εργασία της Β΄ τάξης


10

11

? 31.03 Επισκέψεις εθνικού φρονηματισμού στα

Κρατητήρια Κοκκινοτριμιθιάς, στο Μουσείο Αγώνος Ε.Ο.Κ.Α., στον Τύμβο Μακεδονίτισσας και στα Φυλακισμένα Μνήματα. Απρίλιος 2009 ?6 - 10.04 Συγκέντρωση €366 στο πλαίσιο της Πορείας Χριστοδούλας. Μάιος 2009 ?7.05 Εκπαιδευτική επίσκεψη των μαθητών της Γ΄ τάξης στο Κούριο όπου ομάδα μαθητών

δραματοποίησε την Πάροδο της «Ελένης» του Ευριπίδη. ?8.05 Συνέδριο Οικιακής Οικονομίας με θέμα «Για μια πιο αποτελεσματική επικοινωνία στις σχέσεις γονιών - εφήβων» στην Αίθουσα Πολλαπλής Χρήσης του σχολείου. ?15.05 Ψυχαγωγική εκδρομή σχολείου. ?19.05 Συμμετοχή του σχολείου μας στο διαγωνισμό: «Ήλιος: Πηγή Ενέργειας. Αγώνας ταχύτητας μικρών μοντέλων Ηλιακού Αυτοκινήτου » , που έγινε στο Γυμνάσιο Λινόπετρας στηΛεμεσό. ? 29.05 Καλλιτεχνική εκδήλωση: «Η ζωή μιμείται την τέχνη».

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΔΣΠΥ (Ευρωπαϊκό Δίκτυο Σχολείων Προαγωγής Υγείας) Το σχολείο μας! . Εδώ περνάμε πολλές ώρες κάθε μέρα Χαρές και Αγωνίες. Η διπλανή φωτογραφία δεν δείχνει τίποτα το ανησυχητικό.

Κ

αι όμως η αυλή του σχολείου μας γεμίζει κάθε μέρα με πολλά σκουπίδια, ενώ οι κάλαθοι παραμένουν πολύ άδειοι! Οι φωτογραφίες που πάρθηκαν την Τρίτη 11 Νοεμβρίου 2008 αποτελούν , δυστυχώς , αδιάψευστη μαρτυρία. Οι ίδιοι οι μαθητές, σε σχετική έρευνα που έγινε, συμφωνούν με τα πιο πάνω σε ποσοστό 90%! Εντοπίζουν τους λόγους για τους οποίους ρίχνουν τα σκουπίδια στην αυλή. Αναγνωρίζουν ότι η ανεξέλεγκτη απόρριψη σκουπιδιών προκαλεί σοβαρά προβλήματα στην υγεία μας και τη φύση. Παρόλα αυτά: -Μόνο 42% των μαθητών δηλώνει ενδιαφέρον για συμμετοχή σε κάποιο πρόγραμμα του σχολείου για τα σκουπίδια. - Μόνο το 28% των μαθητών δηλώνει ότι θα ήθελε να καθαρίσει με άλλα παιδιά την αυλή του σχολείου μας

Αντρέας Λοΐζου, Έλενα Παναγή, Μαρία Χατζηχριστοδούλου, Γ΄4

ØΚάνε την αυτοκριτική σου. ØΘα σε περιμένουμε τη νέα σχολική χρονιά με

όνειρα για ένα πιο καθαρό σχολείο και έναν πιο καθαρό κόσμο. ØΜπορείς και εσύ να συμμετέχεις στο πρόγραμμά μας την επόμενη σχολική χρονιά με νέες δραστηριότητες. Ομάδα ΕΔΣΠΥ

Αν θέλεις λοιπόν να μάθεις… ØΓια το πρόβλημα των σκουπιδιών στο σχολείο μας… ØΤι δηλώνουν οι μαθητές για τις δικές τους συνήθειες… ØΓιατί οι πιο πολλοί μαθητές πετούν τα σκουπίδια στην αυλή αντί στους καλάθους… ØΓιατί θάψαμε τα σκουπίδια… ØΠώς να φτιάχνεις το δικό σου λίπασμα… …διάβασε το υλικό που ακολουθεί. ØΕκεί θα βρεις και άλλες πληροφορίες για τις δραστηριότητες μας. ØΣυμπλήρωσε και εσύ το ερωτηματολόγιο.

Μέρος από ομαδική εργασία της Β΄ τάξης


12

13

ΛΙΓΑ ΛΟΓΙΑ ΓΙΑ ΤΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΔΣΠΥ «… Κάθε παιδί και νέος της Ευρώπης έχει το δικαίωμα και πρέπει να έχει την ευκαιρία να εκπαιδευτείσεέναΣχολείο ΠροαγωγήςΥγείας …» Κοινή δήλωση χωρών – μελών του Δικτύου ο στο 1 Συνέδριο ΕΔΣΠΥ, Χαλκιδική 1997

Τ

ο Ε υ ρ ω π α ϊ κό Δ ί κ τ υ ο Σ χο λ ε ί ω ν Π ρ ο α γ ω γ ή ς Υγ ε ί α ς ( Ε Δ Σ Π Υ ) δημιουργήθηκε το 1991/1992 και είναι καρπός της Συνεργασίας του Συμβουλίου της Ευρώπης, της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Παγκόσμιας Οργάνωσης Υγείας (Τμήμα Ευρώπης). Ξεκίνησε σαν ένα πιλοτικό πρόγραμμα που αφορούσε τέσσερις χώρες της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης και σήμερα περιλαμβάνει 40 χώρες, περισσότερα από 500 σχολεία και πολλές εκατοντάδες χιλιάδες μαθητές. Βασικός στόχος Προγράμματος: Βασικός στόχος του προγράμματος είναι η βελτίωση και προστασία της ευημερίας των μαθητών, των δασκάλων και άλλων μελών του προσωπικού του σχολείου και κατ' επέκταση της ευρύτερης κοινωνίας. Ένα Σχολείο Προαγωγής Υγείας: ØΒασίζεται σε δημοκρατικές αρχές που οδηγούν

στη προαγωγή της μάθησης , στη προσωπική και κοινωνική ανάπτυξη και υγεία. ØΔιασφαλίζει ότι η αρχή της ισότητας αναπτύσσεται μέσα από την εκπαιδευτική εμπειρία. ØΕνδυναμώνει τους νέους και τους παρέχει τη δυνατότητα δράσης. ØΔίνει σημασία στο σχολικό περιβάλλον, τόσο το φυσικό όσο και το κοινωνικό, ως βασικό παράγοντα στην ανάπτυξη και διατήρηση της υγείας. ØΜεριμνά για την απόκτηση όχι μόνο γνώσεων αλλά και βασικών παραγόντων για μια υγιή ζωή, μέσα από το αναλυτικό εκπαιδευτικό πρόγραμμα. ØΈχει κατάλληλα εκπαιδευμένους δασκάλους – καθηγητές, αφού ο παράγοντας αυτός αποτελεί μια σωστή επένδυση για την υγεία. ØΑξιοποιεί την αποτελεσματικότητά του μέσα στο σχολείο και την κοινότητα. ØΑναπτύσσει προγράμματα που είναι καρπός της συνεργασίας των τομέων Παιδείας και Υγείας.

Η συμμετοχή της Κύπρου. Η Κύπρος είναι μέλος του Δικτύου από το 1995. Συμμετέχει στο πρόγραμμα με πιλοτική μορφή. Η πραγματοποίηση του προγράμματος είναι καρπός των Υπουργείων Παιδείας και Υγείας. (Τα πιο πάνω στοιχεία λήφθηκαν από σχετική ομιλία της Δρ Όλγας Καλακούτα, Εθνικής Συντονίστριας ΕΔΣΠΥ Κύπρου)

ΑΝΤΙ ΠΡΟΛΟΓΟΥ… Λίγες πληροφορίες και σκέψεις για τη λειτουργία του προγράμματος στο σχολείο μας Η επιλογή του θέματος στο σχολείο μας ήταν εύκολη και έγινε στην 1η Συνάντηση της Συντονιστικής Ομάδας που πραγματοποιήθηκε στις 16 Οκτωβρίου 2008. Ένα σοβαρό πρόβλημα που εντοπίσαμε στο σχολείο μας, και αφορούσε το σύνολο των μαθητών, ήταν η ανεξέλεγκτη απόρριψη σκουπιδιών από τους μαθητές στο πάτωμα των τάξεων και πολύ περισσότερο στην αυλή του σχολείου. Ενώ η αυλή του σχολείου καθαρίζεται σε καθημερινή βάση, γεμίζει ξανά με σκουπίδια μετά από διαλείμματα. Επειδή το πρόβλημα αφορούσε το σχολικό χώρο, αποφασίσαμε όπως κατά τη φετινή σχολική χρονιά περιοριστούμε σε αυτόν, με την προοπτική να ερευνήσουμε το θέμα των σκουπιδιών στη κοινότητα και να εργαστούμε πιο εντατικά με το τρίπτυχο ΜΕΙΩΣΗ – ΕΠΑΝΑΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΗΣΗ – ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗ, μελλοντικά. Αφού εντοπίσαμε τις πιθανές αιτίες που οδηγούν τους μαθητές μας σε αυτή την αρνητική συμπεριφορά, καθορίσαμε στη συνέχεια και τις σχετικές δραστηριότητες που θα μας οδηγούσαν στην πραγματοποίηση των στόχων του προγράμματος. Οι βασικοί στόχοι που τέθηκαν μέσα από τη λειτουργία του προγράμματος στο σχολείο μας ήταν: ØΟύτε ένα σκουπίδι στο πάτωμα των τάξεων ή στην αυλή του σχολείου. ØΝα γνωρίσουν οι μαθητές τις επιπτώσεις των

σκουπιδιών στη φύση και την υγεία μας. ØΟι μαθητές να αντιληφθούν ότι τα σκουπίδια δεν είναι όλα άχρηστα (επαναχρησιμοποίηση, ανακύκλωση). ØΔιαμόρφωση ενεργών πολιτών με υπεύθυνη στάση. Μέσα σε αυτά τα πλαίσια προτάθηκαν οι πιο κάτω δραστηριότητες 1 . Αν ά ρ τ η σ η α φ ι σ ώ ν / σ υ ν θ η μ ά τ ω ν . Δημιουργία πινακίδας (ανακοινώσεις, φωτογραφίες, πληροφορίες) 2.Προφορικές συνεντεύξεις καθώς και διεξαγωγή έρευνας για τις στάσεις των μαθητών. 3.Καταγραφή της κατάστασης με τα σκουπίδια στο σχολείο μας (φωτογραφία / κείμενο). Διαχωρισμός και ταφή σκουπιδιών. 4.Εθελοντική εργασία για τον καθαρισμό του σχολείου μας και της κοινότητας στα πλαίσια της Εβδομάδας Εθελοντισμού (1-8/12/2008). 5.Διάλεξη για τις επιπτώσεις των σκουπιδιών στην υγεία μας και το περιβάλλον. 6.Διαγωνισμός «Ούτε ένα σκουπίδι στο πάτωμα». 7. Κατασκευή ανάγλυφου χάρτη από χαρτοπολτό. Η εξέλιξη του προγράμματος αξιολογούνταν στις συναντήσεις της Συντονιστικής Ομάδας. Φτάνοντας στο τέλος της φετινής σχολικής χρονιάς είναι σημαντικό να κάνουμε μια τελική εκτίμηση για τη δράση του προγράμματος στο σχολείο μας. Οι δραστηριότητες που προτάθηκαν υλοποιήθηκαν όλες εκτός από δύο: Η εθελοντική εργασία δεν πραγματοποιήθηκε στο συγκεκριμένο χρόνο λόγω φόρτου εργασίας του σχολείου (τέλος Α΄ τριμ.). Ο διαγωνισμός με σύνθημα «Ούτε ένα σκουπίδι στο πάτωμα» θα ήταν μια επικάλυψη του διαγωνισμού καθαριότητας που ήδη λειτουργεί στο σχολείο μας εδώ και χρόνια και στον οποίο περιλαμβάνεται και η καθαριότητα του πατώματος των τάξεων. Έτσι αποφασίστηκε να μην πραγματοποιηθεί. Η κατασκευή με χαρτοπολτό έγινε στα πλαίσια της Ημέρας Δημιουργικότητας (26 Φεβρουαρίου 2008). Δυστυχώς η αυλή του σχολείου μας συνεχίζει

να γεμίζει με σκουπίδια ίσως σε μικρότερο βαθμό. Η κινητοποίηση που έγινε μέχρι σήμερα σίγουρα ευαισθητοποίησε αρκετούς μαθητές και πιο πολύ αυτούς που συμμετείχαν στο πρόγραμμα, αλλά δεν κατάφερε να εξαλείψει το πρόβλημα των σκουπιδιών στο σχολείο μας. Φυσικά τέτοια προβλήματα, που αφορούν μάλιστα το σύνολο των μαθητών μας, δεν είναι εύκολο να επιλυθούν μέσα από ένα πρόγραμμα λειτουργίας μερικών μηνών. Ο τρόπος λειτουργίας των ίδιων των προγραμμάτων στα σχολεία δημιουργεί από μόνος του σημαντικούς περιορισμούς. Αυτό είναι ένα σημαντικό ζήτημα που συζητείται και πρέπει να μας απασχολήσει πιο έντονα προς την κατεύθυνση επανατοποθέτησης των διαφόρων προγραμμάτων, στοχοθέτησης τους και ένταξης τους στα αναλυτικά προγράμματα. Η εμπλοκή των ίδιων των γονιών, η οποία θα ήταν πολύ σημαντική, δεν έγινε δυνατό να πραγματοποιηθεί. Κλείνοντας θα ήθελα να επισημάνω ότι μέσα από το πρόγραμμα αναπτύχθηκαν σημαντικές σχέσεις συνεργασίας, , επικοινωνίας, αλληλοκατανόησης, και αποδοχής από τους μαθητές που συμμετείχαν στο πρόγραμμα. Αυτό πιστεύω είναι τόσο σημαντικό όσο και οι γνώσεις που αποκτήθηκαν στο συγκεκριμένο αντικείμενο. Προσπαθήσαμε να εμπλέξουμε τους μαθητές μας σε δραστηριότητες που θα τους προβλημάτιζαν για να φτάσουν σε νέα γνώση και όχι να ζητήσουμε από τους μαθητές μας να προσεγγίσουν το θέμα βιβλιογραφικά. Όλες οι δραστηριότητες του προγράμματος έχουν καταγραφεί αναλυτικά σε σχετική εργασία, η οποία θα βρίσκεται στη βιβλιοθήκη του σχολείου. Στο περιοδικό του σχολείου περιλάβαμε τις δραστηριότητές μας περιληπτικά. Μαρία Αργυρίδου, καθηγήρια Βιολογίας και Συντονίστρια της ομάδας ΕΔΣΠΥ


12

13

ΛΙΓΑ ΛΟΓΙΑ ΓΙΑ ΤΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΔΣΠΥ «… Κάθε παιδί και νέος της Ευρώπης έχει το δικαίωμα και πρέπει να έχει την ευκαιρία να εκπαιδευτείσεέναΣχολείο ΠροαγωγήςΥγείας …» Κοινή δήλωση χωρών – μελών του Δικτύου ο στο 1 Συνέδριο ΕΔΣΠΥ, Χαλκιδική 1997

Τ

ο Ε υ ρ ω π α ϊ κό Δ ί κ τ υ ο Σ χο λ ε ί ω ν Π ρ ο α γ ω γ ή ς Υγ ε ί α ς ( Ε Δ Σ Π Υ ) δημιουργήθηκε το 1991/1992 και είναι καρπός της Συνεργασίας του Συμβουλίου της Ευρώπης, της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Παγκόσμιας Οργάνωσης Υγείας (Τμήμα Ευρώπης). Ξεκίνησε σαν ένα πιλοτικό πρόγραμμα που αφορούσε τέσσερις χώρες της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης και σήμερα περιλαμβάνει 40 χώρες, περισσότερα από 500 σχολεία και πολλές εκατοντάδες χιλιάδες μαθητές. Βασικός στόχος Προγράμματος: Βασικός στόχος του προγράμματος είναι η βελτίωση και προστασία της ευημερίας των μαθητών, των δασκάλων και άλλων μελών του προσωπικού του σχολείου και κατ' επέκταση της ευρύτερης κοινωνίας. Ένα Σχολείο Προαγωγής Υγείας: ØΒασίζεται σε δημοκρατικές αρχές που οδηγούν

στη προαγωγή της μάθησης , στη προσωπική και κοινωνική ανάπτυξη και υγεία. ØΔιασφαλίζει ότι η αρχή της ισότητας αναπτύσσεται μέσα από την εκπαιδευτική εμπειρία. ØΕνδυναμώνει τους νέους και τους παρέχει τη δυνατότητα δράσης. ØΔίνει σημασία στο σχολικό περιβάλλον, τόσο το φυσικό όσο και το κοινωνικό, ως βασικό παράγοντα στην ανάπτυξη και διατήρηση της υγείας. ØΜεριμνά για την απόκτηση όχι μόνο γνώσεων αλλά και βασικών παραγόντων για μια υγιή ζωή, μέσα από το αναλυτικό εκπαιδευτικό πρόγραμμα. ØΈχει κατάλληλα εκπαιδευμένους δασκάλους – καθηγητές, αφού ο παράγοντας αυτός αποτελεί μια σωστή επένδυση για την υγεία. ØΑξιοποιεί την αποτελεσματικότητά του μέσα στο σχολείο και την κοινότητα. ØΑναπτύσσει προγράμματα που είναι καρπός της συνεργασίας των τομέων Παιδείας και Υγείας.

Η συμμετοχή της Κύπρου. Η Κύπρος είναι μέλος του Δικτύου από το 1995. Συμμετέχει στο πρόγραμμα με πιλοτική μορφή. Η πραγματοποίηση του προγράμματος είναι καρπός των Υπουργείων Παιδείας και Υγείας. (Τα πιο πάνω στοιχεία λήφθηκαν από σχετική ομιλία της Δρ Όλγας Καλακούτα, Εθνικής Συντονίστριας ΕΔΣΠΥ Κύπρου)

ΑΝΤΙ ΠΡΟΛΟΓΟΥ… Λίγες πληροφορίες και σκέψεις για τη λειτουργία του προγράμματος στο σχολείο μας Η επιλογή του θέματος στο σχολείο μας ήταν εύκολη και έγινε στην 1η Συνάντηση της Συντονιστικής Ομάδας που πραγματοποιήθηκε στις 16 Οκτωβρίου 2008. Ένα σοβαρό πρόβλημα που εντοπίσαμε στο σχολείο μας, και αφορούσε το σύνολο των μαθητών, ήταν η ανεξέλεγκτη απόρριψη σκουπιδιών από τους μαθητές στο πάτωμα των τάξεων και πολύ περισσότερο στην αυλή του σχολείου. Ενώ η αυλή του σχολείου καθαρίζεται σε καθημερινή βάση, γεμίζει ξανά με σκουπίδια μετά από διαλείμματα. Επειδή το πρόβλημα αφορούσε το σχολικό χώρο, αποφασίσαμε όπως κατά τη φετινή σχολική χρονιά περιοριστούμε σε αυτόν, με την προοπτική να ερευνήσουμε το θέμα των σκουπιδιών στη κοινότητα και να εργαστούμε πιο εντατικά με το τρίπτυχο ΜΕΙΩΣΗ – ΕΠΑΝΑΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΗΣΗ – ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗ, μελλοντικά. Αφού εντοπίσαμε τις πιθανές αιτίες που οδηγούν τους μαθητές μας σε αυτή την αρνητική συμπεριφορά, καθορίσαμε στη συνέχεια και τις σχετικές δραστηριότητες που θα μας οδηγούσαν στην πραγματοποίηση των στόχων του προγράμματος. Οι βασικοί στόχοι που τέθηκαν μέσα από τη λειτουργία του προγράμματος στο σχολείο μας ήταν: ØΟύτε ένα σκουπίδι στο πάτωμα των τάξεων ή στην αυλή του σχολείου. ØΝα γνωρίσουν οι μαθητές τις επιπτώσεις των

σκουπιδιών στη φύση και την υγεία μας. ØΟι μαθητές να αντιληφθούν ότι τα σκουπίδια δεν είναι όλα άχρηστα (επαναχρησιμοποίηση, ανακύκλωση). ØΔιαμόρφωση ενεργών πολιτών με υπεύθυνη στάση. Μέσα σε αυτά τα πλαίσια προτάθηκαν οι πιο κάτω δραστηριότητες 1 . Αν ά ρ τ η σ η α φ ι σ ώ ν / σ υ ν θ η μ ά τ ω ν . Δημιουργία πινακίδας (ανακοινώσεις, φωτογραφίες, πληροφορίες) 2.Προφορικές συνεντεύξεις καθώς και διεξαγωγή έρευνας για τις στάσεις των μαθητών. 3.Καταγραφή της κατάστασης με τα σκουπίδια στο σχολείο μας (φωτογραφία / κείμενο). Διαχωρισμός και ταφή σκουπιδιών. 4.Εθελοντική εργασία για τον καθαρισμό του σχολείου μας και της κοινότητας στα πλαίσια της Εβδομάδας Εθελοντισμού (1-8/12/2008). 5.Διάλεξη για τις επιπτώσεις των σκουπιδιών στην υγεία μας και το περιβάλλον. 6.Διαγωνισμός «Ούτε ένα σκουπίδι στο πάτωμα». 7. Κατασκευή ανάγλυφου χάρτη από χαρτοπολτό. Η εξέλιξη του προγράμματος αξιολογούνταν στις συναντήσεις της Συντονιστικής Ομάδας. Φτάνοντας στο τέλος της φετινής σχολικής χρονιάς είναι σημαντικό να κάνουμε μια τελική εκτίμηση για τη δράση του προγράμματος στο σχολείο μας. Οι δραστηριότητες που προτάθηκαν υλοποιήθηκαν όλες εκτός από δύο: Η εθελοντική εργασία δεν πραγματοποιήθηκε στο συγκεκριμένο χρόνο λόγω φόρτου εργασίας του σχολείου (τέλος Α΄ τριμ.). Ο διαγωνισμός με σύνθημα «Ούτε ένα σκουπίδι στο πάτωμα» θα ήταν μια επικάλυψη του διαγωνισμού καθαριότητας που ήδη λειτουργεί στο σχολείο μας εδώ και χρόνια και στον οποίο περιλαμβάνεται και η καθαριότητα του πατώματος των τάξεων. Έτσι αποφασίστηκε να μην πραγματοποιηθεί. Η κατασκευή με χαρτοπολτό έγινε στα πλαίσια της Ημέρας Δημιουργικότητας (26 Φεβρουαρίου 2008). Δυστυχώς η αυλή του σχολείου μας συνεχίζει

να γεμίζει με σκουπίδια ίσως σε μικρότερο βαθμό. Η κινητοποίηση που έγινε μέχρι σήμερα σίγουρα ευαισθητοποίησε αρκετούς μαθητές και πιο πολύ αυτούς που συμμετείχαν στο πρόγραμμα, αλλά δεν κατάφερε να εξαλείψει το πρόβλημα των σκουπιδιών στο σχολείο μας. Φυσικά τέτοια προβλήματα, που αφορούν μάλιστα το σύνολο των μαθητών μας, δεν είναι εύκολο να επιλυθούν μέσα από ένα πρόγραμμα λειτουργίας μερικών μηνών. Ο τρόπος λειτουργίας των ίδιων των προγραμμάτων στα σχολεία δημιουργεί από μόνος του σημαντικούς περιορισμούς. Αυτό είναι ένα σημαντικό ζήτημα που συζητείται και πρέπει να μας απασχολήσει πιο έντονα προς την κατεύθυνση επανατοποθέτησης των διαφόρων προγραμμάτων, στοχοθέτησης τους και ένταξης τους στα αναλυτικά προγράμματα. Η εμπλοκή των ίδιων των γονιών, η οποία θα ήταν πολύ σημαντική, δεν έγινε δυνατό να πραγματοποιηθεί. Κλείνοντας θα ήθελα να επισημάνω ότι μέσα από το πρόγραμμα αναπτύχθηκαν σημαντικές σχέσεις συνεργασίας, , επικοινωνίας, αλληλοκατανόησης, και αποδοχής από τους μαθητές που συμμετείχαν στο πρόγραμμα. Αυτό πιστεύω είναι τόσο σημαντικό όσο και οι γνώσεις που αποκτήθηκαν στο συγκεκριμένο αντικείμενο. Προσπαθήσαμε να εμπλέξουμε τους μαθητές μας σε δραστηριότητες που θα τους προβλημάτιζαν για να φτάσουν σε νέα γνώση και όχι να ζητήσουμε από τους μαθητές μας να προσεγγίσουν το θέμα βιβλιογραφικά. Όλες οι δραστηριότητες του προγράμματος έχουν καταγραφεί αναλυτικά σε σχετική εργασία, η οποία θα βρίσκεται στη βιβλιοθήκη του σχολείου. Στο περιοδικό του σχολείου περιλάβαμε τις δραστηριότητές μας περιληπτικά. Μαρία Αργυρίδου, καθηγήρια Βιολογίας και Συντονίστρια της ομάδας ΕΔΣΠΥ


14

15

ΜΕΤΩΠΟ ΚΑΤΑ ΤΩΝ ΣΚΟΥΠΙΔΙΩΝ ΣΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΜΑΣ ΣΥΝΤΟΝΙΣΤΙΚΗ ΟΜΑΔΑ Μαρία Αργυρίδου, Συντονίστρια Παναγιώτα Κούλα, Β.Δ. Μαρίνα Πιερίδου Μαρία Χατζηλοίζου Χρήστος Ράρρας Μαρία Κυπριανού Δώρα Χατζηγεωργίου (Επισκέπτρια Υγείας) ΟΜΑΔΕΣ ΜΑΘΗΤΩΝ Ρακοσυλλέκτες Γιωρκάτζη Νικόλας, Γ΄3 Μίτσιγγας Αντώνης, Γ΄3 Παπαγεωργίου Μάριος, Γ΄3 Συμεού Κυριάκος, Γ΄3 Δημοσιογράφοι Αγγελή Σοφία, Γ΄3 Ανδρέου Ξένια, Γ΄4 Πολυκάρπου Έλενα, Γ΄4 Σπανού Κάτια, Γ΄4 Χατζηχριστοδούλου Μαρία, Γ΄4 Χριστοφή Στυλιάνα, Γ΄4 Ερευνητές Δημητρίου Γιάννα, Β΄2 Παπαπαναγίδου Ρεβέκκα, Β΄2 Πορφυρίου Ελένη, Β΄2 Σάββα Φρόσω, Β΄2 Ττοφητζήκκη Άννα, Β΄2 Χρίστου Μαρία, Β΄2 Κατασκευή ανάγλυφου χάρτη από χαρτοπολτό εφημερίδων Δήμου Δήμος, Β΄2 Στυλιανού Μαρία, Β΄2 Χριστοδούλου Φοίβος, Β΄2 Κωμοδρόμου Μαρία, Β΄3 Λουκά Ανδρέας, Β΄3 Μίτκοβα Γαβριέλα, Β΄3 Νέστορος Κωνσταντίνος, Β΄3 Παναγή Χριστίνα, Β΄3 Παπαγεωργίου Άγγελος , Β΄3 Σάββα Μαργαρίτα, Β΄3 Στάντσεβα Ράια, Β΄3 Χριστοδούλου Ανδρέας, Β΄3 Χριστοφή Κάλια, Β΄3

ΣΚΟΥΠΙΔΙΑ ΠΑΝΤΟΥ Την Τρίτη 11 Νοεμβρίου και ώρα 11:30 περπατήσαμε στην αυλή του σχολείου μας, για να καταγράψουμε την κατάσταση με τα σκουπίδια που πετιούνται ανεξέλεγκτα στην αυλή . Όταν λέμε ανεξέλεγκτα εννοούμε ότι τα σκουπίδια καταλήγουν σε χώρους που δεν πρέπει, π.χ. στην αυλή του σχολείου και όχι στους καλάθους. Βρήκαμε σκουπίδια παντού : στην εσωτερική αυλή , στο χώρο στάθμευσης στη βόρεια πλευρά, στους ορόφους .Τα περισσότερα σκουπίδια όμως υπήρχαν στο σκεπαστό χώρο, όπου βρίσκονται οι βρύσες, και στα γήπεδα . Ακόμα σε κάποιες υδρορροές ( χολέτρες ) βρήκαμε κουτιά χυμών. . Βρήκαμε λοιπόν : Ø Περιτυλίγματα από καλαμάκια Ø Κουτιά χυμών Ø Χαρτιά Ø Περιτυλίγματα από φρουτάκια Ø Μπουκαλάκια SHAKE Ø Διορθωτικά Ø Κόλλες Ø Περιτυλίγματα από γκοφρέτες Ø Αλουμινόχαρτα Ø Πώματα Ø Χαρτομάντηλα Ø Πένες Ø Μολύβια Ø Σβηστήρια

Την ώρα της φωτογράφισης, τα αγόρια του τμήματος Γ΄4 απολαμβάνουν αγώνα καλαθόσφαιρας με τον κ. Ανδρέα Δαμιανού σε κενή περίοδο του τμήματος. Η διπλανή φωτογραφία δεν δείχνει τίποτα το ανησυχητικό. H αυλή του σχολείου μας γεμίζει κάθε μέρα με πολλά σκουπίδια, ενώ οι κάλαθοι παραμένουν πολύ άδειοι! Οι φωτογραφίες που πάρθηκαν την Τρίτη 11 Νοεμβρίου 2008 αποτελούν δυστυχώς αδιάψευστη μαρτυρία.

Στα σκαλιά της κεντρικής αυλής

Έξω από το εργαστήριο της Τεχνολογίας

γ Παρατηρήσαμε ότι υπήρχαν άδειοι κάλαθοι, ενώ δίπλα τους υπήρχαν πολλά σκουπίδια!

Όταν είδαμε όλα αυτά τα σκουπίδια πεταμένα στην αυλή, σκεφτήκαμε ότι το σχολείο μας είναι πολύ βρόμικο και ότι οι συμμαθητές μας πρέπει να κάνουν κάτι για αυτό . Εμείς προτείνουμε να καθαριστούν όλοι οι χώροι του σχολείου και τα σκουπίδια να μπαίνουν στους καλάθους ! Οι φωτογραφίες που βγάλαμε τοποθετήθηκαν σε εξωτερικές πινακίδες για πληροφόρηση όλων των μαθητών του σχολείου μας. Στυλιάνα Χριστοφή, Ξένια Ανδρέου, Κάτια Σπανού, Γ΄4

Έξω από το εργαστήριο της Χημείας Έξω από την αίθουσα Οικιακής Οικονομίας


14

15

ΜΕΤΩΠΟ ΚΑΤΑ ΤΩΝ ΣΚΟΥΠΙΔΙΩΝ ΣΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΜΑΣ ΣΥΝΤΟΝΙΣΤΙΚΗ ΟΜΑΔΑ Μαρία Αργυρίδου, Συντονίστρια Παναγιώτα Κούλα, Β.Δ. Μαρίνα Πιερίδου Μαρία Χατζηλοίζου Χρήστος Ράρρας Μαρία Κυπριανού Δώρα Χατζηγεωργίου (Επισκέπτρια Υγείας) ΟΜΑΔΕΣ ΜΑΘΗΤΩΝ Ρακοσυλλέκτες Γιωρκάτζη Νικόλας, Γ΄3 Μίτσιγγας Αντώνης, Γ΄3 Παπαγεωργίου Μάριος, Γ΄3 Συμεού Κυριάκος, Γ΄3 Δημοσιογράφοι Αγγελή Σοφία, Γ΄3 Ανδρέου Ξένια, Γ΄4 Πολυκάρπου Έλενα, Γ΄4 Σπανού Κάτια, Γ΄4 Χατζηχριστοδούλου Μαρία, Γ΄4 Χριστοφή Στυλιάνα, Γ΄4 Ερευνητές Δημητρίου Γιάννα, Β΄2 Παπαπαναγίδου Ρεβέκκα, Β΄2 Πορφυρίου Ελένη, Β΄2 Σάββα Φρόσω, Β΄2 Ττοφητζήκκη Άννα, Β΄2 Χρίστου Μαρία, Β΄2 Κατασκευή ανάγλυφου χάρτη από χαρτοπολτό εφημερίδων Δήμου Δήμος, Β΄2 Στυλιανού Μαρία, Β΄2 Χριστοδούλου Φοίβος, Β΄2 Κωμοδρόμου Μαρία, Β΄3 Λουκά Ανδρέας, Β΄3 Μίτκοβα Γαβριέλα, Β΄3 Νέστορος Κωνσταντίνος, Β΄3 Παναγή Χριστίνα, Β΄3 Παπαγεωργίου Άγγελος , Β΄3 Σάββα Μαργαρίτα, Β΄3 Στάντσεβα Ράια, Β΄3 Χριστοδούλου Ανδρέας, Β΄3 Χριστοφή Κάλια, Β΄3

ΣΚΟΥΠΙΔΙΑ ΠΑΝΤΟΥ Την Τρίτη 11 Νοεμβρίου και ώρα 11:30 περπατήσαμε στην αυλή του σχολείου μας, για να καταγράψουμε την κατάσταση με τα σκουπίδια που πετιούνται ανεξέλεγκτα στην αυλή . Όταν λέμε ανεξέλεγκτα εννοούμε ότι τα σκουπίδια καταλήγουν σε χώρους που δεν πρέπει, π.χ. στην αυλή του σχολείου και όχι στους καλάθους. Βρήκαμε σκουπίδια παντού : στην εσωτερική αυλή , στο χώρο στάθμευσης στη βόρεια πλευρά, στους ορόφους .Τα περισσότερα σκουπίδια όμως υπήρχαν στο σκεπαστό χώρο, όπου βρίσκονται οι βρύσες, και στα γήπεδα . Ακόμα σε κάποιες υδρορροές ( χολέτρες ) βρήκαμε κουτιά χυμών. . Βρήκαμε λοιπόν : Ø Περιτυλίγματα από καλαμάκια Ø Κουτιά χυμών Ø Χαρτιά Ø Περιτυλίγματα από φρουτάκια Ø Μπουκαλάκια SHAKE Ø Διορθωτικά Ø Κόλλες Ø Περιτυλίγματα από γκοφρέτες Ø Αλουμινόχαρτα Ø Πώματα Ø Χαρτομάντηλα Ø Πένες Ø Μολύβια Ø Σβηστήρια

Την ώρα της φωτογράφισης, τα αγόρια του τμήματος Γ΄4 απολαμβάνουν αγώνα καλαθόσφαιρας με τον κ. Ανδρέα Δαμιανού σε κενή περίοδο του τμήματος. Η διπλανή φωτογραφία δεν δείχνει τίποτα το ανησυχητικό. H αυλή του σχολείου μας γεμίζει κάθε μέρα με πολλά σκουπίδια, ενώ οι κάλαθοι παραμένουν πολύ άδειοι! Οι φωτογραφίες που πάρθηκαν την Τρίτη 11 Νοεμβρίου 2008 αποτελούν δυστυχώς αδιάψευστη μαρτυρία.

Στα σκαλιά της κεντρικής αυλής

Έξω από το εργαστήριο της Τεχνολογίας

γ Παρατηρήσαμε ότι υπήρχαν άδειοι κάλαθοι, ενώ δίπλα τους υπήρχαν πολλά σκουπίδια!

Όταν είδαμε όλα αυτά τα σκουπίδια πεταμένα στην αυλή, σκεφτήκαμε ότι το σχολείο μας είναι πολύ βρόμικο και ότι οι συμμαθητές μας πρέπει να κάνουν κάτι για αυτό . Εμείς προτείνουμε να καθαριστούν όλοι οι χώροι του σχολείου και τα σκουπίδια να μπαίνουν στους καλάθους ! Οι φωτογραφίες που βγάλαμε τοποθετήθηκαν σε εξωτερικές πινακίδες για πληροφόρηση όλων των μαθητών του σχολείου μας. Στυλιάνα Χριστοφή, Ξένια Ανδρέου, Κάτια Σπανού, Γ΄4

Έξω από το εργαστήριο της Χημείας Έξω από την αίθουσα Οικιακής Οικονομίας


16

17

Οι κάλαθοι παραμένουν άδειοι.

Κάλαθος έξω από την αίθουσα Μουσικής. Τα σκουπίδια πεταμένα έξω από αυτόν.

Έξω από την καντίνα

Έξω από την καντίνα

Στις βρύσες

Στα γήπεδα

Στον όροφο, απέναντι από το τμήμα Α΄1

Η ταράτσα έξω από το τμήμα Α΄4

Στα γήπεδα

Έξω από την καντίνα

Κήπος στη βόρεια πλευρά του σχολείου


16

17

Οι κάλαθοι παραμένουν άδειοι.

Κάλαθος έξω από την αίθουσα Μουσικής. Τα σκουπίδια πεταμένα έξω από αυτόν.

Έξω από την καντίνα

Έξω από την καντίνα

Στις βρύσες

Στα γήπεδα

Στον όροφο, απέναντι από το τμήμα Α΄1

Η ταράτσα έξω από το τμήμα Α΄4

Στα γήπεδα

Έξω από την καντίνα

Κήπος στη βόρεια πλευρά του σχολείου


18

19

ΓΙΑΤΙ ΘΑΨΑΜΕ ΤΑΣΚΟΥΠΙΔΙΑ

Συμπεράσματα:

Μια από τις δραστηριότητες του προγράμματος ήταν και το θάψιμο σκουπιδιών. Γιατί λοιπόν θάψαμε τα σκουπίδια; Αυτή ήταν η απορία πολλών μαθητών που παρακολούθησαν τη δραστηριότητα στην αυλή του σχολείου.

1.Η φύση δεν μπορεί να ανακυκλώσει τα σκουπίδια που προέρχονται από τον άνθρωπο.

Παρασκευή 14 Νοεμβρίου 2008: Το θάψιμο των σκουπιδιών -Θάψαμε τα σκουπίδια, για να δούμε πως αντιδρούν, όταν βρεθούν αφημένα στη φύση. -Τα χωρίσαμε σε δύο κατηγορίες: Αυτά που προέρχονται από την ίδια τη φύση (π.χ. ξερά φύλλα, φλούδες μανταρινιού, ένα ολόκληρο μανταρίνι, φύλλα από μαρούλι και λάχανο) και Αυτά που προέρχονται από τον άνθρωπο (π.χ. πλαστικά μπουκάλια νερού και shake, σακουλάκια από τα καλαμάκια των χυμών, κουτιά χάρτινα, κουτιά χυμών, τενεκεδάκια αναψυκτικών, περιτυλίγματα από σοκολάτες ή γκοφρέτες, κόλλες κ.ά.), τα οποία δυστυχώς με πολλή ευκολία βρήκαμε στην αυλή του σχολείου μας.

Έτσι αν αφήνουμε ανεξέλεγκτα αυτά τα σ κο υ π ί δ ι α σ τ η φ ύ σ η τ η ρ υ π α ί ν ο υ μ ε ανεπανόρθωτα και βάζουμε σε άμεσο κίνδυνο τη δική μας υγεία.

Στο τέλος ρίξαμε νερό και στις δύο γλάστρες. Η υγρασία που θα δημιουργηθεί στο χώμα από το νερό θα βοηθήσει στην ανάπτυξη διάφορων μικροοργανισμών και σκουληκιών (για το ρόλο τους βλέπε τη συνέχεια) Πέμπτη, 27 Νοεμβρίου 2008: Το ξεθάψιμο των σκουπιδιών

Ετοιμαζόμαστε για δράση...

Αρχικά ετοιμάστηκαν δύο γλάστρες με χώμα Στην ορθογώνια γλάστρα τοποθετήσαμε διάφορα σκουπίδια που προέρχονται από τον άνθρωπο και που δυστυχώς με πολλή ευκολία μαζέψαμε από την αυλή του σχολείου μας. (βλέπε πιο πάνω) Στη μικρότερη γλάστρα τοποθετήσαμε ξερά φύλλα, φλούδες μανταρινιού, ένα ολόκληρο μανταρίνι, φύλλα από μαρούλι και λάχανο.

Δεκατέσσερις μέρες μετά, πολύ εύκολα, βρέθηκαν ανέπαφα όλα τα σκουπίδια που θάψαμε στην ορθογώνια γλάστρα και προέρχονταν από τον άνθρωπο...

Φανταστείτε ότι στους σκουπιδότοπους εκτός από όλα τα άλλα, καταλήγουν φάρμακα, επικίνδυνα χημικά, απόβλητα από φάρμες κλπ. Πολλά από αυτά ρυπαίνουν το έδαφος ή καταλήγουν στη θάλασσα με τρομερές συνέπειες για το θαλάσσιο οικοσύστημα. Ακόμα, από το έδαφος φτάνουν στο υπέδαφος και ρυπαίνουν τα υπόγεια υδροφόρα στρώματα, από τα οποία αντλούμε νερό, για να ποτίζουμε τις καλλιέργειές μας … Σκεφτείτε πολύ πριν αφήσετε ξανά σκουπίδια στην αυλή του σχολείου μας. Τοποθετήστε τα στους καλάθους, για να φτάσουν με ασφάλεια εκεί που πρέπει.

...δυσκολευτήκαμε όμως να βρούμε αυτά που θάψαμε στη μικρή γλάστρα! Ας θυμηθούμε ότι είχαμε θάψει ξερά φύλλα, φλούδες μανταρινιού, ένα ολόκληρο μανταρίνι, φύλλα από μαρούλι και λάχανο.

2.Τα κατάλοιπα των λαχανικών και φρούτων (που βασικά προέρχονται από τη φύση), καθώς επίσης τα ξερά φύλλα, τα κλαδέματα κλπ μπορούν να αποικοδομηθούν από μικροοργανισμούς και να χρησιμοποιηθούν ξανά από τα φυτά. Με λίγο χρόνο και λίγη βοήθεια μετατρέπονται σε λίπασμα. Αυτή η διαδικασία είναι γνωστή σαν κομποστοποίηση και μπορεί να γίνει στο κήπο μας σε ένα ειδικό κάδο ή ακόμα και σε ένα σωρό. 3. Το τρίπτυχο της αισιοδοξίας: ΜΕΙΩΝΩ – ΕΠΑΝΑΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΩ -ΑΝΑΚΥΚΛΩΝΩ. Φτιάξε το δικό σου λίπασμα και μείωσε τα σκουπίδια

…παλεύουμε όμως με γάντια!

Με λίγη επιμονή και κάμποσο ανακάτεμα βρήκαμε λιωμένα κομμάτια από τις φλούδες του μανταρινιού.

Σε ένα ειδικό κάδο ή σε μια γωνιά του κήπου: Ξεκίνησε το σωρό λιπάσματος με ένα στρώμα φύλλων και λίγο χώμα χύμα. Στη συνέχεια, πρόσθεσε απλά στο σωρό οποτεδήποτε έχεις κάτι που μπορεί να προστεθεί (π.χ. υπολείμματα λαχανικών, φρούτων, πατατών κ.λπ.). Βεβαιώσου ότι αερίζεις το σωρό ανά μερικές εβδομάδες, για να μπορεί να κυκλοφορήσει ο αέρας και να μοιράσει ομοιόμορφα την υγρασία. Μην ξαφνιαστείς από τη θερμότητα ή εάν δεις σκουλήκια: αυτό σημαίνει πως το λίπασμα δουλεύει!


18

19

ΓΙΑΤΙ ΘΑΨΑΜΕ ΤΑΣΚΟΥΠΙΔΙΑ

Συμπεράσματα:

Μια από τις δραστηριότητες του προγράμματος ήταν και το θάψιμο σκουπιδιών. Γιατί λοιπόν θάψαμε τα σκουπίδια; Αυτή ήταν η απορία πολλών μαθητών που παρακολούθησαν τη δραστηριότητα στην αυλή του σχολείου.

1.Η φύση δεν μπορεί να ανακυκλώσει τα σκουπίδια που προέρχονται από τον άνθρωπο.

Παρασκευή 14 Νοεμβρίου 2008: Το θάψιμο των σκουπιδιών -Θάψαμε τα σκουπίδια, για να δούμε πως αντιδρούν, όταν βρεθούν αφημένα στη φύση. -Τα χωρίσαμε σε δύο κατηγορίες: Αυτά που προέρχονται από την ίδια τη φύση (π.χ. ξερά φύλλα, φλούδες μανταρινιού, ένα ολόκληρο μανταρίνι, φύλλα από μαρούλι και λάχανο) και Αυτά που προέρχονται από τον άνθρωπο (π.χ. πλαστικά μπουκάλια νερού και shake, σακουλάκια από τα καλαμάκια των χυμών, κουτιά χάρτινα, κουτιά χυμών, τενεκεδάκια αναψυκτικών, περιτυλίγματα από σοκολάτες ή γκοφρέτες, κόλλες κ.ά.), τα οποία δυστυχώς με πολλή ευκολία βρήκαμε στην αυλή του σχολείου μας.

Έτσι αν αφήνουμε ανεξέλεγκτα αυτά τα σ κο υ π ί δ ι α σ τ η φ ύ σ η τ η ρ υ π α ί ν ο υ μ ε ανεπανόρθωτα και βάζουμε σε άμεσο κίνδυνο τη δική μας υγεία.

Στο τέλος ρίξαμε νερό και στις δύο γλάστρες. Η υγρασία που θα δημιουργηθεί στο χώμα από το νερό θα βοηθήσει στην ανάπτυξη διάφορων μικροοργανισμών και σκουληκιών (για το ρόλο τους βλέπε τη συνέχεια) Πέμπτη, 27 Νοεμβρίου 2008: Το ξεθάψιμο των σκουπιδιών

Ετοιμαζόμαστε για δράση...

Αρχικά ετοιμάστηκαν δύο γλάστρες με χώμα Στην ορθογώνια γλάστρα τοποθετήσαμε διάφορα σκουπίδια που προέρχονται από τον άνθρωπο και που δυστυχώς με πολλή ευκολία μαζέψαμε από την αυλή του σχολείου μας. (βλέπε πιο πάνω) Στη μικρότερη γλάστρα τοποθετήσαμε ξερά φύλλα, φλούδες μανταρινιού, ένα ολόκληρο μανταρίνι, φύλλα από μαρούλι και λάχανο.

Δεκατέσσερις μέρες μετά, πολύ εύκολα, βρέθηκαν ανέπαφα όλα τα σκουπίδια που θάψαμε στην ορθογώνια γλάστρα και προέρχονταν από τον άνθρωπο...

Φανταστείτε ότι στους σκουπιδότοπους εκτός από όλα τα άλλα, καταλήγουν φάρμακα, επικίνδυνα χημικά, απόβλητα από φάρμες κλπ. Πολλά από αυτά ρυπαίνουν το έδαφος ή καταλήγουν στη θάλασσα με τρομερές συνέπειες για το θαλάσσιο οικοσύστημα. Ακόμα, από το έδαφος φτάνουν στο υπέδαφος και ρυπαίνουν τα υπόγεια υδροφόρα στρώματα, από τα οποία αντλούμε νερό, για να ποτίζουμε τις καλλιέργειές μας … Σκεφτείτε πολύ πριν αφήσετε ξανά σκουπίδια στην αυλή του σχολείου μας. Τοποθετήστε τα στους καλάθους, για να φτάσουν με ασφάλεια εκεί που πρέπει.

...δυσκολευτήκαμε όμως να βρούμε αυτά που θάψαμε στη μικρή γλάστρα! Ας θυμηθούμε ότι είχαμε θάψει ξερά φύλλα, φλούδες μανταρινιού, ένα ολόκληρο μανταρίνι, φύλλα από μαρούλι και λάχανο.

2.Τα κατάλοιπα των λαχανικών και φρούτων (που βασικά προέρχονται από τη φύση), καθώς επίσης τα ξερά φύλλα, τα κλαδέματα κλπ μπορούν να αποικοδομηθούν από μικροοργανισμούς και να χρησιμοποιηθούν ξανά από τα φυτά. Με λίγο χρόνο και λίγη βοήθεια μετατρέπονται σε λίπασμα. Αυτή η διαδικασία είναι γνωστή σαν κομποστοποίηση και μπορεί να γίνει στο κήπο μας σε ένα ειδικό κάδο ή ακόμα και σε ένα σωρό. 3. Το τρίπτυχο της αισιοδοξίας: ΜΕΙΩΝΩ – ΕΠΑΝΑΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΩ -ΑΝΑΚΥΚΛΩΝΩ. Φτιάξε το δικό σου λίπασμα και μείωσε τα σκουπίδια

…παλεύουμε όμως με γάντια!

Με λίγη επιμονή και κάμποσο ανακάτεμα βρήκαμε λιωμένα κομμάτια από τις φλούδες του μανταρινιού.

Σε ένα ειδικό κάδο ή σε μια γωνιά του κήπου: Ξεκίνησε το σωρό λιπάσματος με ένα στρώμα φύλλων και λίγο χώμα χύμα. Στη συνέχεια, πρόσθεσε απλά στο σωρό οποτεδήποτε έχεις κάτι που μπορεί να προστεθεί (π.χ. υπολείμματα λαχανικών, φρούτων, πατατών κ.λπ.). Βεβαιώσου ότι αερίζεις το σωρό ανά μερικές εβδομάδες, για να μπορεί να κυκλοφορήσει ο αέρας και να μοιράσει ομοιόμορφα την υγρασία. Μην ξαφνιαστείς από τη θερμότητα ή εάν δεις σκουλήκια: αυτό σημαίνει πως το λίπασμα δουλεύει!


21

20

ΣΗΜΑΝΤΙΚΗ ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ Η ανακοίνωση που ακολουθεί κυκλοφόρησε σε όλα τα τμήματα του σχολείου, για να ενημερωθούν οι μαθητές για τις δραστηριότητες του προγράμματος ΕΔΣΠΥ. Θέμα: «Μέτωπο κατά των σκουπιδιών στο σχολείο μας» Το σχολείο μας συμμετέχει στο Ευρωπαϊκό Δίκτυο Σχολείων Προαγωγής Υγείας (ΕΔΣΠΥ) με το θέμα «Μέτωπο κατά των σκουπιδιών στο σχολείο μας». Επιλέξαμε το πιο πάνω θέμα, διότι έχουμε διαπιστώσει ότι το σχολείο μας γεμίζει καθημερινά με σκουπίδια στην αυλή αλλά και στις τάξεις. Με την εφαρμογή του πιο πάνω προγράμματος ελπίζουμε ότι θα αντιμετωπίσουμε αυτό το σοβαρό πρόβλημα. Η ανεξέλεγκτη απόρριψη σκουπιδιών βάζει σε κίνδυνο την υγεία μας και ρυπαίνει το περιβάλλον. Η δημοσιογραφική ομάδα του προγράμματος έχει φωτογραφίσει τους χώρους του σχολείου μας μετά από ένα μεγάλο διάλειμμα. Οι φωτογραφίες αυτές, που καθόλου δε μας τιμούν, βρίσκονται στην πινακίδα έξω από το εργαστήριο Χημείας - Φυσιογνωστικών. Την Παρασκευή 14 Νοεμβρίου «θάψαμε» σε γλάστρες διάφορα σκουπίδια που βρήκαμε στην αυλή του σχολείου μας, καθώς και υπολείμματα από φρούτα και λαχανικά. Με αυτό τον τρόπο θα διαπιστώσουμε αν η φύση μπορεί να διασπάσει κάποια από αυτά τα υλικά. Θα «ξεθάψουμε» τα σκουπίδια την Πέμπτη 27 Νοεμβρίου, το μεγάλο διάλειμμα, στην κεντρική αυλή του σχολείου. Στα πλαίσια της εβδομάδας εθελοντισμού (1-8 Δεκεμβρίου) μαθητές που συμμετέχουν στις ομάδες του προγράμματος θα καθαρίσουν από τα σκουπίδια χώρους του σχολείου μας. Στις 17 Δεκεμβρίου θα βρίσκεται στο σχολείο μας ο κ. Χαράλαμπος Θεοπέμπτου, Επίτροπος Περιβάλλοντος, ο οποίος θα μιλήσει σε ομάδα μαθητών για τα περιβαλλοντικά προβλήματα και ειδικότερα για τα απορρίμματα. Πληροφορίες για τον Επίτροπο Περιβάλλοντος θα βρείτε στις εξωτερικές πινακίδες της κεντρικής αυλής. Για να πετύχει αυτό το πρόγραμμα και να απαλλαχτούμε από τα σκουπίδια στις τάξεις και την αυλή, μια για πάντα, θα πρέπει να συμμετέχουμε όλοι μας, γιατί το πρόβλημα το δημιουργούμε εμείς οι ίδιοι και αφορά την

ΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΣ ΑΠΟ ΤΗ ΜΑΘΗΤΡΙΑ ΒΑΣΩ ΗΡΟΔΟΤΟΥ

υγεία όλων. Σας καλούμε λοιπόν να μη ρίχνετε σκουπίδια στο πάτωμα της τάξης ή στην αυλή του σχολείου. Τα σκουπίδια να μπαίνουν στους καλάθους, για να μπορούν να απομακρύνονται από το σχολείο μας με ασφάλεια. Ας υλοποιήσουμε λοιπόν τα πιο κάτω συνθήματα: «Ούτε ένα σκουπίδι στο πάτωμα ή στην αυλή του σχολείου» «Γεμίστε τους καλάθους με σκουπίδια» ΔΙΑΛΕΞΗ ΓΙΑ ΤΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΑΠΟ ΤΟΝ ΕΠΙΤΡΟΠΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ κ. ΧΑΡΑΛΑΜΠΟ ΘΕΟΠΕΜΠΤΟΥ Τετάρτη, 17 Δεκεμβρίου 2008. Τη διάλεξη παρακολούθησαν οι μαθητές / τριες του προγράμματος ΕΔΣΠΥ καθώς και τα τμήματα Β΄2 και Β΄3.

Καλωσόρισμα από τη μαθήτρια Βάσω Ηροδότου , Β΄3

Ο Επίτροπος Περιβάλλοντος εν δράσει Γνωρίστε τον Επίτροπο Περιβάλλοντος και το έργο του από την ιστοσελίδα του: Το ακροατήριο στην αρχή της διάλεξης

Χαιρετισμός από το διευθυντή του σχολείου μας κ. Σάββα Παπαγεωργίου

Αξιότιμε κύριε Χαράλαμπε Θεοπέμπτου, Είναι πραγματικά με πολλή χαρά που σας καλωσορίζουμε στο σχολείο μας, γιατί μας δίνεται η ευκαιρία να επικοινωνήσουμε μαζί σας για τα περιβαλλοντικά προβλήματα και την αντιμετώπισή τους. Σας ευχαριστούμε για το χρόνο που διαθέτετε για μας. Ξέρουμε ότι το καθημερινό σας πρόγραμμα είναι αρκετά πλούσιο και βαρυφορτωμένο. Αγαπητοί μου συμμαθητές και συμμαθήτριες, ο κος Θεοπέμπτου ως Επίτροπος Περιβάλλοντος, δίνει πολλές διαλέξεις, όπως η σημερινή, ετοιμάζει έκθεση για την ετήσια περιβαλλοντική κατάσταση και υποβάλλει εισηγήσεις προς το Υπουργικό Συμβούλιο και τα αρμόδια Υπουργεία. Ακόμα μπορεί να κάνει έρευνες ε π ι θ ε ω ρ ή σ ε ι ς , κα θ ώ ς κα ι δ ι ε ρ ε ύ ν η σ η καταγγελιών. Κ. Θεοπέμπτου, Δε θα μπορούσαμε να μην αναφερθούμε στην ιστοσελίδα που έχετε δημιουργήσει και στην οποία μπορεί κάποιος να βρει πολλές πληροφορίες. Κοντά σ' αυτό εντυπωσιάζει το γεγονός ότι ενημερώνετε καθημερινά την ιστοσελίδα σας και μάλιστα με πολλή αμεσότητα. Είναι επίσης σημαντικό το μπλογκ που έχετε δημιουργήσει δίνοντας την ευκαιρία σε όλους να μπορούν να επικοινωνούν μαζί σας άμεσα και ελεύθερα. Θα μου επιτρέψετε τώρα να σας πάω μερικά χρόνια πίσω, όταν ήσασταν καθηγητής στο Ανώτερο Τεχνολογικό Ινστιτούτο. Ο πατέρας μου, που ήταν ένας από τους φοιτητές σας, θυμάται έντονα και με πολλή αγάπη τη φιλική διάθεση που είχατε μαζί τους όχι μόνο στο Ινστιτούτο αλλά και σε εξωδιδακτικές ψυχαγωγικές δραστηριότητες. Αυτό, για μας τα νέα παιδιά, μετράει πολύ. Τέλος, σας εκφράζουμε ξανά τις ευχαριστίες μας και ευχόμαστε να συνεχίσετε με τον ίδιο ζήλο το έργο σας. Να ξέρετε ότι εμείς, τα παιδία του Γυμνασίου Ακακίου, είμαστε μαζί σας σε ό,τι αφορά ένα καλύτερο περιβάλλον και ένα ελπιδοφόρο μέλλον. Σας ευχαριστώ. Βάσω Ηροδότου, Β΄3


21

20

ΣΗΜΑΝΤΙΚΗ ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ Η ανακοίνωση που ακολουθεί κυκλοφόρησε σε όλα τα τμήματα του σχολείου, για να ενημερωθούν οι μαθητές για τις δραστηριότητες του προγράμματος ΕΔΣΠΥ. Θέμα: «Μέτωπο κατά των σκουπιδιών στο σχολείο μας» Το σχολείο μας συμμετέχει στο Ευρωπαϊκό Δίκτυο Σχολείων Προαγωγής Υγείας (ΕΔΣΠΥ) με το θέμα «Μέτωπο κατά των σκουπιδιών στο σχολείο μας». Επιλέξαμε το πιο πάνω θέμα, διότι έχουμε διαπιστώσει ότι το σχολείο μας γεμίζει καθημερινά με σκουπίδια στην αυλή αλλά και στις τάξεις. Με την εφαρμογή του πιο πάνω προγράμματος ελπίζουμε ότι θα αντιμετωπίσουμε αυτό το σοβαρό πρόβλημα. Η ανεξέλεγκτη απόρριψη σκουπιδιών βάζει σε κίνδυνο την υγεία μας και ρυπαίνει το περιβάλλον. Η δημοσιογραφική ομάδα του προγράμματος έχει φωτογραφίσει τους χώρους του σχολείου μας μετά από ένα μεγάλο διάλειμμα. Οι φωτογραφίες αυτές, που καθόλου δε μας τιμούν, βρίσκονται στην πινακίδα έξω από το εργαστήριο Χημείας - Φυσιογνωστικών. Την Παρασκευή 14 Νοεμβρίου «θάψαμε» σε γλάστρες διάφορα σκουπίδια που βρήκαμε στην αυλή του σχολείου μας, καθώς και υπολείμματα από φρούτα και λαχανικά. Με αυτό τον τρόπο θα διαπιστώσουμε αν η φύση μπορεί να διασπάσει κάποια από αυτά τα υλικά. Θα «ξεθάψουμε» τα σκουπίδια την Πέμπτη 27 Νοεμβρίου, το μεγάλο διάλειμμα, στην κεντρική αυλή του σχολείου. Στα πλαίσια της εβδομάδας εθελοντισμού (1-8 Δεκεμβρίου) μαθητές που συμμετέχουν στις ομάδες του προγράμματος θα καθαρίσουν από τα σκουπίδια χώρους του σχολείου μας. Στις 17 Δεκεμβρίου θα βρίσκεται στο σχολείο μας ο κ. Χαράλαμπος Θεοπέμπτου, Επίτροπος Περιβάλλοντος, ο οποίος θα μιλήσει σε ομάδα μαθητών για τα περιβαλλοντικά προβλήματα και ειδικότερα για τα απορρίμματα. Πληροφορίες για τον Επίτροπο Περιβάλλοντος θα βρείτε στις εξωτερικές πινακίδες της κεντρικής αυλής. Για να πετύχει αυτό το πρόγραμμα και να απαλλαχτούμε από τα σκουπίδια στις τάξεις και την αυλή, μια για πάντα, θα πρέπει να συμμετέχουμε όλοι μας, γιατί το πρόβλημα το δημιουργούμε εμείς οι ίδιοι και αφορά την

ΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΣ ΑΠΟ ΤΗ ΜΑΘΗΤΡΙΑ ΒΑΣΩ ΗΡΟΔΟΤΟΥ

υγεία όλων. Σας καλούμε λοιπόν να μη ρίχνετε σκουπίδια στο πάτωμα της τάξης ή στην αυλή του σχολείου. Τα σκουπίδια να μπαίνουν στους καλάθους, για να μπορούν να απομακρύνονται από το σχολείο μας με ασφάλεια. Ας υλοποιήσουμε λοιπόν τα πιο κάτω συνθήματα: «Ούτε ένα σκουπίδι στο πάτωμα ή στην αυλή του σχολείου» «Γεμίστε τους καλάθους με σκουπίδια» ΔΙΑΛΕΞΗ ΓΙΑ ΤΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΑΠΟ ΤΟΝ ΕΠΙΤΡΟΠΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ κ. ΧΑΡΑΛΑΜΠΟ ΘΕΟΠΕΜΠΤΟΥ Τετάρτη, 17 Δεκεμβρίου 2008. Τη διάλεξη παρακολούθησαν οι μαθητές / τριες του προγράμματος ΕΔΣΠΥ καθώς και τα τμήματα Β΄2 και Β΄3.

Καλωσόρισμα από τη μαθήτρια Βάσω Ηροδότου , Β΄3

Ο Επίτροπος Περιβάλλοντος εν δράσει Γνωρίστε τον Επίτροπο Περιβάλλοντος και το έργο του από την ιστοσελίδα του: Το ακροατήριο στην αρχή της διάλεξης

Χαιρετισμός από το διευθυντή του σχολείου μας κ. Σάββα Παπαγεωργίου

Αξιότιμε κύριε Χαράλαμπε Θεοπέμπτου, Είναι πραγματικά με πολλή χαρά που σας καλωσορίζουμε στο σχολείο μας, γιατί μας δίνεται η ευκαιρία να επικοινωνήσουμε μαζί σας για τα περιβαλλοντικά προβλήματα και την αντιμετώπισή τους. Σας ευχαριστούμε για το χρόνο που διαθέτετε για μας. Ξέρουμε ότι το καθημερινό σας πρόγραμμα είναι αρκετά πλούσιο και βαρυφορτωμένο. Αγαπητοί μου συμμαθητές και συμμαθήτριες, ο κος Θεοπέμπτου ως Επίτροπος Περιβάλλοντος, δίνει πολλές διαλέξεις, όπως η σημερινή, ετοιμάζει έκθεση για την ετήσια περιβαλλοντική κατάσταση και υποβάλλει εισηγήσεις προς το Υπουργικό Συμβούλιο και τα αρμόδια Υπουργεία. Ακόμα μπορεί να κάνει έρευνες ε π ι θ ε ω ρ ή σ ε ι ς , κα θ ώ ς κα ι δ ι ε ρ ε ύ ν η σ η καταγγελιών. Κ. Θεοπέμπτου, Δε θα μπορούσαμε να μην αναφερθούμε στην ιστοσελίδα που έχετε δημιουργήσει και στην οποία μπορεί κάποιος να βρει πολλές πληροφορίες. Κοντά σ' αυτό εντυπωσιάζει το γεγονός ότι ενημερώνετε καθημερινά την ιστοσελίδα σας και μάλιστα με πολλή αμεσότητα. Είναι επίσης σημαντικό το μπλογκ που έχετε δημιουργήσει δίνοντας την ευκαιρία σε όλους να μπορούν να επικοινωνούν μαζί σας άμεσα και ελεύθερα. Θα μου επιτρέψετε τώρα να σας πάω μερικά χρόνια πίσω, όταν ήσασταν καθηγητής στο Ανώτερο Τεχνολογικό Ινστιτούτο. Ο πατέρας μου, που ήταν ένας από τους φοιτητές σας, θυμάται έντονα και με πολλή αγάπη τη φιλική διάθεση που είχατε μαζί τους όχι μόνο στο Ινστιτούτο αλλά και σε εξωδιδακτικές ψυχαγωγικές δραστηριότητες. Αυτό, για μας τα νέα παιδιά, μετράει πολύ. Τέλος, σας εκφράζουμε ξανά τις ευχαριστίες μας και ευχόμαστε να συνεχίσετε με τον ίδιο ζήλο το έργο σας. Να ξέρετε ότι εμείς, τα παιδία του Γυμνασίου Ακακίου, είμαστε μαζί σας σε ό,τι αφορά ένα καλύτερο περιβάλλον και ένα ελπιδοφόρο μέλλον. Σας ευχαριστώ. Βάσω Ηροδότου, Β΄3


22

Θα παρουσιάσουμε τα αποτελέσματα κατά ερώτηση και στο τέλος θα δώσουμε τα τελικά μας συμπεράσματα, τα οποία θα χρησιμοποιήσουμε την επόμενη σχολική χρονιά για τον προγραμματισμό των δραστηριοτήτων του δεύτερου χρόνου του προγράμματος ΕΔΣΠΥ.

Β΄

2. ΦΥΛΟ ΑΓΟΡΙ

(α) Βαριούνται να πάνε στο κοντινό κάλαθο.

Γ΄

Για τις απαντήσεις σας χρησιμοποιήστε το σύμβολο

P

1. Η αυλή του σχολείου μας γεμίζει καθημερινά με σκουπίδια. Συμφωνώ Διαφωνώ Δεν ξέρω

3. Ρίχνεις σκουπίδια στην αυλή του σχολείου αντί στον κάλαθο; Ποτέ

Σημείωση: Για τη δημιουργία του ερωτηματολογίου συμμετείχε σε αρχικό στάδιο και το τμήμα Β΄3.

Κάποτε

Συχνά

Πάντοτε

4. Από τους μαθητές που πετούν σκουπίδια στην αυλή οι πιο πολλοί είναι Αγόρια

Κορίτσια

Και οι δύο

(γ) «Κάνουν καλαθιές».

9. Ποια από τα πιο κάτω μέτρα νομίζεις ότι μπορούν να συμβάλουν στην αντιμετώπιση του προβλήματος των σκουπιδιών στο σχολείο μας;

( στ ) Σκέφτονται ότι κάποιος άλλος θα καθαρίσει αργότερα.

(α) Περισσότεροι κάλαθοι στο σχολείο.

(ζ) Δεν γνωρίζουν τις επιπτώσεις που έχουν τα σκουπίδια στην υγεία μας και στη φύση.

(β) Τιμωρία των μαθητών που ρίχνουν σκουπίδια στην αυλή. (γ) Το κάθε τμήμα να χρεωθεί

6. Τα σκουπίδια είναι βλαβερά για την υγεία μας και τη φύση. Διαφωνώ

Δεν ξέρω

Δεν ξέρω

7. Τα σκουπίδια δεν είναι όλα άχρηστα. Συμφωνώ

Διαφωνώ

Δεν ξέω

(γ) Με την ανακύκλωση

( δ ) Δεν ρίχνουν τα σκουπίδια τους στον κάλαθο, γιατί θα τους κοροϊδέψουν οι φίλοι τους.

Συμφωνώ

Διαφωνώ

(β) Με την επαναχρησιμοποίηση

(ε) Από συνήθεια 2. Οι μαθητές που πετούν σκουπίδια στην αυλή αντί στους καλάθους είναι: Λίγοι Πολλοί Δεν ξέρω

Η ομάδα των «Ερευνητών»: Ττοφητζήκκη Άννα, Β΄2 Χρίστου Μαρία, Β΄2 Πορφυρίου Ελένη, Β΄2 Παπαπαναγίδου Ρεβέκκα, Β΄2 Σάββα Φρόσω, Β΄2 Δημητρίου Γιάννα, Β΄2

( α ) Με την μείωση των σκουπιδιών

(β) Δεν βρίσκουν εύκολα κάλαθο.

ΚΟΡΙΤΣΙ

Συμφωνώ

1. ΤΑΞΗ Α΄

Δεν ξέρω

ένα χώρο της αυλής, τον οποίο θα διατηρεί καθαρό. (δ) Να τοποθετηθούν συνθήματα που να υπενθυμίζουν στους μαθητές να τοποθετούν τα σκουπίδια στους καλάθους. ( ε ) Να ενημερωθούν οι μαθητές για τα προβλήματα που δημιουργούν τα σκουπίδια στην υγεία μας και στη φύση.

Δεν ξέω

Η επεξεργασία των δεδομένων έγινε στο λογισμικό πρόγραμμα Excel.

ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ ΓΙΑ ΤΑ ΣΚΟΥΠΙΔΙΑ ΣΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΜΑΣ

8. Πώς νομίζετε ότι θα μπορούσε να αντιμετωπιστεί το παγκόσμιο πρόβλημα των σκουπιδιών;

Διαφωνώ

Το δείγμα του ερωτηματολογίου αποτέλεσαν 73 μαθητές από το σύνολο των 276 μαθητών του σχολείου μας.

5. Οι μαθητές που ρίχνουν σκουπίδια στην αυλή πιστεύω ότι το κάνουν για τους πιο κάτω λόγους:

Συμφωνώ

Σκοπός της έρευνάς μας ήταν η διερεύνηση των απόψεων των μαθητών του σχολείου μας για τα σκουπίδια που καθημερινά συσσωρεύονται στην αυλή του σχολείου, των γνώσεων τους σε αυτό το θέμα, καθώς και των στάσεων που έχουν για ένα τόσο σοβαρό και καθημερινό ζήτημα.

Συμπλήρωσε και εσύ το ερωτηματολόγιο Δράσε Σήμερα ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΔΣΠΥ

Δεν ξέω

τα πλαίσια του προγράμματος ΕΔΣΠΥ πραγματοποιήσαμε μια έρευνα στο σχολείο μας που αφορούσε τόσο την κατάσταση των σκουπιδιών στο σχολείο μας όσο και γενικότερα θέματα που αφορούν το παγκόσμιο πρόβλημα των σκουπιδιών.

Διαφωνώ

ΜΕΤΩΠΟ ΚΑΤΑ ΤΩΝ ΣΚΟΥΠΙΔΙΩΝ ΣΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΜΑΣ Η ΕΡΕΥΝΑ ΜΑΣ

Συμφωνώ

Σ

23


22

Θα παρουσιάσουμε τα αποτελέσματα κατά ερώτηση και στο τέλος θα δώσουμε τα τελικά μας συμπεράσματα, τα οποία θα χρησιμοποιήσουμε την επόμενη σχολική χρονιά για τον προγραμματισμό των δραστηριοτήτων του δεύτερου χρόνου του προγράμματος ΕΔΣΠΥ.

Β΄

2. ΦΥΛΟ ΑΓΟΡΙ

(α) Βαριούνται να πάνε στο κοντινό κάλαθο.

Γ΄

Για τις απαντήσεις σας χρησιμοποιήστε το σύμβολο

P

1. Η αυλή του σχολείου μας γεμίζει καθημερινά με σκουπίδια. Συμφωνώ Διαφωνώ Δεν ξέρω

3. Ρίχνεις σκουπίδια στην αυλή του σχολείου αντί στον κάλαθο; Ποτέ

Σημείωση: Για τη δημιουργία του ερωτηματολογίου συμμετείχε σε αρχικό στάδιο και το τμήμα Β΄3.

Κάποτε

Συχνά

Πάντοτε

4. Από τους μαθητές που πετούν σκουπίδια στην αυλή οι πιο πολλοί είναι Αγόρια

Κορίτσια

Και οι δύο

(γ) «Κάνουν καλαθιές».

9. Ποια από τα πιο κάτω μέτρα νομίζεις ότι μπορούν να συμβάλουν στην αντιμετώπιση του προβλήματος των σκουπιδιών στο σχολείο μας;

( στ ) Σκέφτονται ότι κάποιος άλλος θα καθαρίσει αργότερα.

(α) Περισσότεροι κάλαθοι στο σχολείο.

(ζ) Δεν γνωρίζουν τις επιπτώσεις που έχουν τα σκουπίδια στην υγεία μας και στη φύση.

(β) Τιμωρία των μαθητών που ρίχνουν σκουπίδια στην αυλή. (γ) Το κάθε τμήμα να χρεωθεί

6. Τα σκουπίδια είναι βλαβερά για την υγεία μας και τη φύση. Διαφωνώ

Δεν ξέρω

Δεν ξέρω

7. Τα σκουπίδια δεν είναι όλα άχρηστα. Συμφωνώ

Διαφωνώ

Δεν ξέω

(γ) Με την ανακύκλωση

( δ ) Δεν ρίχνουν τα σκουπίδια τους στον κάλαθο, γιατί θα τους κοροϊδέψουν οι φίλοι τους.

Συμφωνώ

Διαφωνώ

(β) Με την επαναχρησιμοποίηση

(ε) Από συνήθεια 2. Οι μαθητές που πετούν σκουπίδια στην αυλή αντί στους καλάθους είναι: Λίγοι Πολλοί Δεν ξέρω

Η ομάδα των «Ερευνητών»: Ττοφητζήκκη Άννα, Β΄2 Χρίστου Μαρία, Β΄2 Πορφυρίου Ελένη, Β΄2 Παπαπαναγίδου Ρεβέκκα, Β΄2 Σάββα Φρόσω, Β΄2 Δημητρίου Γιάννα, Β΄2

( α ) Με την μείωση των σκουπιδιών

(β) Δεν βρίσκουν εύκολα κάλαθο.

ΚΟΡΙΤΣΙ

Συμφωνώ

1. ΤΑΞΗ Α΄

Δεν ξέρω

ένα χώρο της αυλής, τον οποίο θα διατηρεί καθαρό. (δ) Να τοποθετηθούν συνθήματα που να υπενθυμίζουν στους μαθητές να τοποθετούν τα σκουπίδια στους καλάθους. ( ε ) Να ενημερωθούν οι μαθητές για τα προβλήματα που δημιουργούν τα σκουπίδια στην υγεία μας και στη φύση.

Δεν ξέω

Η επεξεργασία των δεδομένων έγινε στο λογισμικό πρόγραμμα Excel.

ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ ΓΙΑ ΤΑ ΣΚΟΥΠΙΔΙΑ ΣΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΜΑΣ

8. Πώς νομίζετε ότι θα μπορούσε να αντιμετωπιστεί το παγκόσμιο πρόβλημα των σκουπιδιών;

Διαφωνώ

Το δείγμα του ερωτηματολογίου αποτέλεσαν 73 μαθητές από το σύνολο των 276 μαθητών του σχολείου μας.

5. Οι μαθητές που ρίχνουν σκουπίδια στην αυλή πιστεύω ότι το κάνουν για τους πιο κάτω λόγους:

Συμφωνώ

Σκοπός της έρευνάς μας ήταν η διερεύνηση των απόψεων των μαθητών του σχολείου μας για τα σκουπίδια που καθημερινά συσσωρεύονται στην αυλή του σχολείου, των γνώσεων τους σε αυτό το θέμα, καθώς και των στάσεων που έχουν για ένα τόσο σοβαρό και καθημερινό ζήτημα.

Συμπλήρωσε και εσύ το ερωτηματολόγιο Δράσε Σήμερα ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΔΣΠΥ

Δεν ξέω

τα πλαίσια του προγράμματος ΕΔΣΠΥ πραγματοποιήσαμε μια έρευνα στο σχολείο μας που αφορούσε τόσο την κατάσταση των σκουπιδιών στο σχολείο μας όσο και γενικότερα θέματα που αφορούν το παγκόσμιο πρόβλημα των σκουπιδιών.

Διαφωνώ

ΜΕΤΩΠΟ ΚΑΤΑ ΤΩΝ ΣΚΟΥΠΙΔΙΩΝ ΣΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΜΑΣ Η ΕΡΕΥΝΑ ΜΑΣ

Συμφωνώ

Σ

23


24

25

10. Θα σε ενδιέφερε να συμμετέχεις σε κάποιο πρόγραμμα για την αντιμετώπιση του προβλήματος των σκουπιδιών του σχολείου μας; Ναι

Όχι

Ερώτηση 3: Ρίχνεις σκουπίδια στην αυλή του σχολείου αντί στον κάλαθο;

Ερώτηση 5a: Λόγοι: Οι μαθητές βαριούνται να πάνε στο κάλαθο.

Ερώτηση 5δ: Λόγοι: Θα τους κοροϊδέψουν οι φίλοι τους.

Οι μαθητές σε ποσοστό 88% συμφωνούν ότι μαθητές βαριούνται να πάνε στον πιο κοντινό κάλαθο.

Οι περισσότεροι μαθητές (60%) δεν πιστεύουν ότι οι μαθητές δεν βάζουν τα σκουπίδια τους στον κάλαθο, διότι θα τους κοροϊδέψουν οι φίλοι τους. Ένα σημαντικό ποσοστό (32%) δηλώνει ότι «δεν ξέρει».

Δεν ξέρω

11. Θα ήθελες να καθαρίσεις μαζί με άλλα παιδιά την αυλή του σχολείου μας; Ναι

Όχι

Δεν ξέρω

ΣΧΟΛΙΑ ΚΑΤΑ ΕΡΩΤΗΣΗ Ερώτηση 1: Η αυλή του σχολείου μας γεμίζει καθημερινά με σκουπίδια.

65% των μαθητών παραδέχεται ότι ρίχνει σκουπίδια στην αυλή του σχολείου. Από αυτούς οι περισσότεροι (53%) δηλώνουν ότι ρίχνουν σκουπίδια στην αυλή του σχολείου μόνο κάποτε. 35% δηλώνουν ότι δεν ρίχνουν ποτέ σκουπίδια στην αυλή του σχολείου.

Ερώτηση 5β: Λόγοι: Δεν βρίσκουν εύκολα κάλαθο.

Ερώτηση 5ε: Λόγοι: Από συνήθεια.

Οι περισσότεροι μαθητές (70%) δηλώνουν ότι βρίσκουν εύκολα κάλαθο.

Το 56% πιστεύει ότι οι συμμαθητές τους πετούν σκουπίδια στην αυλή από συνήθεια. Διαφωνεί όμως το 22%, ενώ το ίδιο ποσοστό (22%) δηλώνει ότι «δεν ξέρει».

Ερώτηση 4: Από τους μαθητές που πετούν σκουπίδια στην αυλή οι πιο πολλοί είναι αγόρια, κορίτσια ή τόσο αγόρια όσο και κορίτσια;

Το πιο μεγάλο ποσοστό μαθητών (σχεδόν 90%) συμφωνούν ότι η αυλή του σχολείου μας γεμίζει καθημερινά με σκουπίδια. Ερώτηση 2: Οι μαθητές που πετούν σκουπίδια στην αυλή αντί στους καλάθους είναι πολλοί ή λίγοι; Τόσα τα αγόρια όσο και τα κορίτσια με ένα ποσοστό σχεδόν 50% δηλώνουν πως οι μαθητές που πετούν σκουπίδια στην αυλή του σχολείου είναι τόσο τα αγόρια όσο και τα κορίτσια.

Ερώτηση 5γ: Λόγοι: «Κάνουν καλαθιές».

28% των μαθητών πιστεύει ότι αυτοί που πετούν σκουπίδια στην αυλή είναι μόνο τα αγόρια, ενώ ένα 22% δηλώνει ότι «δεν ξέρει». Οι πιο πολλοί μαθητές (ποσοστό 70%) πιστεύουν ότι οι μαθητές που πετούν σκουπίδια στην αυλή του σχολείου είναι πολλοί!

Οι μαθητές σε ποσοστό 75% συμφωνούν ότι «κάνουν καλαθιές».

Μέρος από ομαδική εργασία της Β΄ τάξης


24

25

10. Θα σε ενδιέφερε να συμμετέχεις σε κάποιο πρόγραμμα για την αντιμετώπιση του προβλήματος των σκουπιδιών του σχολείου μας; Ναι

Όχι

Ερώτηση 3: Ρίχνεις σκουπίδια στην αυλή του σχολείου αντί στον κάλαθο;

Ερώτηση 5a: Λόγοι: Οι μαθητές βαριούνται να πάνε στο κάλαθο.

Ερώτηση 5δ: Λόγοι: Θα τους κοροϊδέψουν οι φίλοι τους.

Οι μαθητές σε ποσοστό 88% συμφωνούν ότι μαθητές βαριούνται να πάνε στον πιο κοντινό κάλαθο.

Οι περισσότεροι μαθητές (60%) δεν πιστεύουν ότι οι μαθητές δεν βάζουν τα σκουπίδια τους στον κάλαθο, διότι θα τους κοροϊδέψουν οι φίλοι τους. Ένα σημαντικό ποσοστό (32%) δηλώνει ότι «δεν ξέρει».

Δεν ξέρω

11. Θα ήθελες να καθαρίσεις μαζί με άλλα παιδιά την αυλή του σχολείου μας; Ναι

Όχι

Δεν ξέρω

ΣΧΟΛΙΑ ΚΑΤΑ ΕΡΩΤΗΣΗ Ερώτηση 1: Η αυλή του σχολείου μας γεμίζει καθημερινά με σκουπίδια.

65% των μαθητών παραδέχεται ότι ρίχνει σκουπίδια στην αυλή του σχολείου. Από αυτούς οι περισσότεροι (53%) δηλώνουν ότι ρίχνουν σκουπίδια στην αυλή του σχολείου μόνο κάποτε. 35% δηλώνουν ότι δεν ρίχνουν ποτέ σκουπίδια στην αυλή του σχολείου.

Ερώτηση 5β: Λόγοι: Δεν βρίσκουν εύκολα κάλαθο.

Ερώτηση 5ε: Λόγοι: Από συνήθεια.

Οι περισσότεροι μαθητές (70%) δηλώνουν ότι βρίσκουν εύκολα κάλαθο.

Το 56% πιστεύει ότι οι συμμαθητές τους πετούν σκουπίδια στην αυλή από συνήθεια. Διαφωνεί όμως το 22%, ενώ το ίδιο ποσοστό (22%) δηλώνει ότι «δεν ξέρει».

Ερώτηση 4: Από τους μαθητές που πετούν σκουπίδια στην αυλή οι πιο πολλοί είναι αγόρια, κορίτσια ή τόσο αγόρια όσο και κορίτσια;

Το πιο μεγάλο ποσοστό μαθητών (σχεδόν 90%) συμφωνούν ότι η αυλή του σχολείου μας γεμίζει καθημερινά με σκουπίδια. Ερώτηση 2: Οι μαθητές που πετούν σκουπίδια στην αυλή αντί στους καλάθους είναι πολλοί ή λίγοι; Τόσα τα αγόρια όσο και τα κορίτσια με ένα ποσοστό σχεδόν 50% δηλώνουν πως οι μαθητές που πετούν σκουπίδια στην αυλή του σχολείου είναι τόσο τα αγόρια όσο και τα κορίτσια.

Ερώτηση 5γ: Λόγοι: «Κάνουν καλαθιές».

28% των μαθητών πιστεύει ότι αυτοί που πετούν σκουπίδια στην αυλή είναι μόνο τα αγόρια, ενώ ένα 22% δηλώνει ότι «δεν ξέρει». Οι πιο πολλοί μαθητές (ποσοστό 70%) πιστεύουν ότι οι μαθητές που πετούν σκουπίδια στην αυλή του σχολείου είναι πολλοί!

Οι μαθητές σε ποσοστό 75% συμφωνούν ότι «κάνουν καλαθιές».

Μέρος από ομαδική εργασία της Β΄ τάξης


26

Ερώτηση 5στ: Λόγοι: Κάποιος άλλος θα καθαρίσει αργότερα.

Η πλειοψηφία των μαθητών (65%) πιστεύει ότι οι μαθητές που ρίχνουν σκουπίδια το κάνουν γιατί πιστεύουν πως κάποιος άλλος θα καθαρίσει αργότερα. Μόνο ένας πολύ μικρός αριθμός μαθητών διαφωνεί με αυτό. Ένα σημαντικό ποσοστό (28%) δηλώνει ότι «δεν ξέρει».

27

Ερώτηση 6: Τα σκουπίδια είναι βλαβερά για την υγεία μας και τη φύση.

Η πλειοψηφία των μαθητών (88%) συμφωνεί ότι τα σκουπίδια είναι βλαβερά για την υγεία μας και τη φύση. Ερώτηση 7: Τα σκουπίδια δεν είναι όλα άχρηστα.

Ερώτηση 5 ζ : Λόγοι : Δε γνωρίζουν τις επιπτώσεις που έχουν τα σκουπίδια στην υγεία μας και στη φύση.

Η πλειοψηφία των μαθητών (85%) συμφωνεί ότι τα σκουπίδια δεν είναι όλα άχρηστα.

Μόνο 44% των μαθητών πιστεύει ότι αυτοί που ρίχνουν σκουπίδια στην αυλή το κάνουν, επειδή δε γνωρίζουν τις επιπτώσεις που έχουν αυτά στην υγεία μας και στη φύση. 28% διαφωνεί και το υπόλοιπο 28% δηλώνει ότι «δεν ξέρει».

Κωνσταντίνα Παναγιώτου, Β΄1

Ερώτηση 8 α : Μέτρα για το παγκόσμιο πρόβλημα σκουπιδιών: ΜΕΙΩΣΗ σκουπιδιών.

Μόνο 58% των μαθητών συμφωνεί ότι το πρόβλημα των σκουπιδιών παγκόσμια μπορεί να αντιμετωπιστεί με τη ΜΕΙΩΣΗ τους. 22% διαφωνούν με αυτό το μέτρο, ενώ ποσοστό 20% δηλώνει ότι «δεν ξέρει». Ερώτηση 8 β : Μέτρα για το παγκόσμιο π ρ ό β λ η μ α σ κ ο υ π ι δ ι ώ ν : ΕΠΑΝΑΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΗΣΗ σκουπιδιών.

Μόνο 55% των μαθητών συμφωνεί ότι το πρόβλημα των σκουπιδιών παγκόσμια μπορεί να αντιμετωπιστεί με την ΕΠΑΝΑΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΗΣΗ τους. 15% διαφωνούν με αυτό το μέτρο, ενώ ένα σημαντικό ποσοστό 30% δηλώνει ότι «δεν ξέρει».

Ερώτηση 8 γ : Μέτρα για το παγκόσμιο πρόβλημα σκουπιδιών : ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗ σκουπιδιών.

Οι μαθητές με μεγάλη πλειοψηφία (90%) συμφωνούν ότι το πρόβλημα των σκουπιδιών παγκόσμια μπορεί να αντιμετωπιστεί με την ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗ. Ερώτηση 9α: Μέτρα στο σχολείο: Περισσότεροι κάλαθοι.

Οι περισσότεροι μαθητές (83%) πιστεύουν ότι χρειαζόμαστε περισσότερους καλάθους στο σχολείο, ενώ στην ερώτηση 5β δηλώνουν ότι βρίσκουν εύκολα κάλαθο στο σχολείο!

Βάσω Ηροδότου, Β΄3


26

Ερώτηση 5στ: Λόγοι: Κάποιος άλλος θα καθαρίσει αργότερα.

Η πλειοψηφία των μαθητών (65%) πιστεύει ότι οι μαθητές που ρίχνουν σκουπίδια το κάνουν γιατί πιστεύουν πως κάποιος άλλος θα καθαρίσει αργότερα. Μόνο ένας πολύ μικρός αριθμός μαθητών διαφωνεί με αυτό. Ένα σημαντικό ποσοστό (28%) δηλώνει ότι «δεν ξέρει».

27

Ερώτηση 6: Τα σκουπίδια είναι βλαβερά για την υγεία μας και τη φύση.

Η πλειοψηφία των μαθητών (88%) συμφωνεί ότι τα σκουπίδια είναι βλαβερά για την υγεία μας και τη φύση. Ερώτηση 7: Τα σκουπίδια δεν είναι όλα άχρηστα.

Ερώτηση 5 ζ : Λόγοι : Δε γνωρίζουν τις επιπτώσεις που έχουν τα σκουπίδια στην υγεία μας και στη φύση.

Η πλειοψηφία των μαθητών (85%) συμφωνεί ότι τα σκουπίδια δεν είναι όλα άχρηστα.

Μόνο 44% των μαθητών πιστεύει ότι αυτοί που ρίχνουν σκουπίδια στην αυλή το κάνουν, επειδή δε γνωρίζουν τις επιπτώσεις που έχουν αυτά στην υγεία μας και στη φύση. 28% διαφωνεί και το υπόλοιπο 28% δηλώνει ότι «δεν ξέρει».

Κωνσταντίνα Παναγιώτου, Β΄1

Ερώτηση 8 α : Μέτρα για το παγκόσμιο πρόβλημα σκουπιδιών: ΜΕΙΩΣΗ σκουπιδιών.

Μόνο 58% των μαθητών συμφωνεί ότι το πρόβλημα των σκουπιδιών παγκόσμια μπορεί να αντιμετωπιστεί με τη ΜΕΙΩΣΗ τους. 22% διαφωνούν με αυτό το μέτρο, ενώ ποσοστό 20% δηλώνει ότι «δεν ξέρει». Ερώτηση 8 β : Μέτρα για το παγκόσμιο π ρ ό β λ η μ α σ κ ο υ π ι δ ι ώ ν : ΕΠΑΝΑΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΗΣΗ σκουπιδιών.

Μόνο 55% των μαθητών συμφωνεί ότι το πρόβλημα των σκουπιδιών παγκόσμια μπορεί να αντιμετωπιστεί με την ΕΠΑΝΑΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΗΣΗ τους. 15% διαφωνούν με αυτό το μέτρο, ενώ ένα σημαντικό ποσοστό 30% δηλώνει ότι «δεν ξέρει».

Ερώτηση 8 γ : Μέτρα για το παγκόσμιο πρόβλημα σκουπιδιών : ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗ σκουπιδιών.

Οι μαθητές με μεγάλη πλειοψηφία (90%) συμφωνούν ότι το πρόβλημα των σκουπιδιών παγκόσμια μπορεί να αντιμετωπιστεί με την ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗ. Ερώτηση 9α: Μέτρα στο σχολείο: Περισσότεροι κάλαθοι.

Οι περισσότεροι μαθητές (83%) πιστεύουν ότι χρειαζόμαστε περισσότερους καλάθους στο σχολείο, ενώ στην ερώτηση 5β δηλώνουν ότι βρίσκουν εύκολα κάλαθο στο σχολείο!

Βάσω Ηροδότου, Β΄3


28

29 ΔΙΑΠΙΣΤΩΣΕΙΣ

Ερώτηση 9β: Μέτρα στο σχολείο: Τιμωρία μαθητών που ρίχνουν σκουπίδια στην αυλή του σχολείου.

Μόνο 60% των μαθητών πιστεύει ότι η τιμωρία μπορεί να αποτρέψει τους μαθητές από το να ρίχνουν σκουπίδια στην αυλή του σχολείου. Στη τιμωρία σαν μέτρο φαίνεται να πιστεύουν περισσότερο οι μαθητές της Α΄ τάξης με ένα ποσοστό περίπου 75%, πιθανόν λόγω ηλικίας . Επίσης τα κορίτσια όλων των τάξεων, σε αντίθεση με τα αγόρια, φαίνεται να πιστεύουν πιο πολύ στην τιμωρία σαν μέτρο, ίσως γιατί, όπως ήδη έχει διαφανεί από άλλες ερωτήσεις, ρίχνουν σκουπίδια στην αυλή σε πολύ μικρότερο ποσοστό από τα αγόρια.

Ερώτηση 9δ: Μέτρα στο σχολείο: Τοποθέτηση συνθημάτων.

Ερώτηση 10: Ενδιαφέρον για συμμετοχή σε κάποιο πρόγραμμα για τα σκουπίδια.

Συμφωνούν ότι η αυλή του σχολείου γεμίζει καθημερινά σκουπίδια. Ø Πιστεύουν ότι ΠΟΛΛΟΙ μαθητές πετούν σκουπίδια στην αυλή του σχολείου. Ø Οι πιο πολλοί παραδέχονται ότι ρίχνουν σκουπίδια στην αυλή, οι περισσότεροι όμως, όπως δηλώνουν, μόνο ΚΑΠΟΤΕ. 35% δηλώνουν ότι δε ρίχνουν ΠΟΤΕ σκουπίδια στην αυλή του σχολείου. Ø Πιστεύουν ότι σκουπίδια ρίχνουν τόσο τα αγόρια όσο και τα κορίτσια, ενώ το 1/3 των μαθητών ρίχνει την ευθύνη μόνο στα αγόρια. Ø Πιστεύουν ότι αυτοί που πετούν σκουπίδια στην αυλή το κάνουν κυρίως επειδή βαριούνται να πάνε στο κοντινό κάλαθο, επειδή «κάνουν καλαθιές» ή επειδή σκέφτονται ότι κάποιος άλλος θα καθαρίσει αργότερα. Ø Ενώ δηλώνουν ότι υπάρχουν αρκετοί κάλαθοι στο σχολείο σε άλλη ερώτηση ζητούν να τοποθετηθούν περισσότεροι κάλαθοι, προφανώς διότι θεωρούν ότι αυτή είναι μια εύκολη λύση. Ø Στο σύνολό τους δεν πιστεύουν στη τιμωρία σαν μέτρο για την επίλυση του προβλήματος, εκτός από τους μαθητές της Α΄ τάξης και γενικότερα τα κορίτσια σε σχέση με τα αγόρια. (βλέπε σχόλιο στη γραφική παράσταση) Ø Στο σύνολό τους ζητούν να ενημερωθούν για τα προβλήματα που δημιουργούν τα σκουπίδια στην υγεία μας και στη φύση. Ø Ενώ παραδέχονται ότι οι ίδιοι ευθύνονται για το πρόβλημα των σκουπιδιών στο σχολείο παρουσιάζονται απρόθυμοι να χρεωθούν ένα χώρο της αυλής που θα διατηρούν καθαρό ή να συμμετέχουν σε κάποιο σχετικό πρόγραμμα του σχολείου ή ακόμα λιγότερο να καθαρίσουν την αυλή του σχολείου που οι ίδιοι λερώνουν καθημερινά. Ø

55% των μαθητών πιστεύει ότι η τοποθέτηση συνθημάτων θα βοηθήσει τους μαθητές να μην πετούν σκουπίδια στην αυλή του σχολείου. Διαφωνεί με αυτό το μέτρο το 22% των μαθητών, ενώ 23% δηλώνει ότι «δεν ξέρει». Ερώτηση 9ε: Μέτρα στο σχολείο: Ενημέρωση μαθητών για τις επιπτώσεις των σκουπιδιών στη φύση και την υγεία μας.

Μόνο το 45% των μαθητών δηλώνει ενδιαφέρον για συμμετοχή σε κάποιο πρόγραμμα του σχολείου για τα σκουπίδια. Ένα σημαντικό ποσοστό 31% δηλώνει ότι δεν ενδιαφέρεται, ενώ 24% δηλώνει ότι «δεν ξέρει». Ερώτηση 11: Θα ήθελες να καθαρίσεις μαζί με άλλα παιδιά την αυλή του σχολείου μας;

Ερώτηση 9γ: Μέτρα στο σχολείο: Κάθε τμήμα να χρεωθεί ένα μέρος της αυλής, το οποίο θα διατηρεί καθαρό. Η πλειοψηφία των μαθητών (90%) πιστεύει ότι η ενημέρωση των μαθητών για τις επιπτώσεις των σκουπιδιών στην υγεία μας και τη φύση θα βοηθήσει τους μαθητές να μην πετούν σκουπίδια στην αυλή του σχολείου.

Μόνο 53% των μαθητών πιστεύει ότι η αυλή του σχολείου θα μένει καθαρή, αν κάθε τμήμα χρεωθεί ένα μέρος της, για να το διατηρεί καθαρό. Μάλιστα ένα σημαντικό ποσοστό, σχεδόν 30%, διαφωνεί με αυτό το μέτρο. 28% δηλώνει ότι «δεν ξέρει».

Όσον αφορά την κατάσταση των σκουπιδιών στο σχολείο οι μαθητές του σχολείου μας:

Μόνο το 28% των μαθητών δηλώνει ότι θα ήθελε να καθαρίσει με άλλα παιδιά την αυλή του σχολείου μας. Αντίθετα ένα μεγαλύτερο ποσοστό 47% δηλώνει ότι δε θα ήθελε να καθαρίσει με άλλα παιδιά την αυλή του σχολείου μας. Ένα σημαντικό ποσοστό 25% δηλώνει ότι «δεν ξέρει».

Όσον αφορά τις γενικότερες γνώσεις που έχουν για τα σκουπίδια και τη διαχείριση τους σε παγκόσμιο επίπεδο: Ø

Συμφωνούν ότι τα σκουπίδια είναι βλαβερά για την υγεία μας και τη φύση.

Ø

Συμφωνούν ότι τα σκουπίδια ΔΕΝ είναι όλα άχρηστα.

Ø Πιστεύουν ότι η ανακύκλωση μπορεί να


28

29 ΔΙΑΠΙΣΤΩΣΕΙΣ

Ερώτηση 9β: Μέτρα στο σχολείο: Τιμωρία μαθητών που ρίχνουν σκουπίδια στην αυλή του σχολείου.

Μόνο 60% των μαθητών πιστεύει ότι η τιμωρία μπορεί να αποτρέψει τους μαθητές από το να ρίχνουν σκουπίδια στην αυλή του σχολείου. Στη τιμωρία σαν μέτρο φαίνεται να πιστεύουν περισσότερο οι μαθητές της Α΄ τάξης με ένα ποσοστό περίπου 75%, πιθανόν λόγω ηλικίας . Επίσης τα κορίτσια όλων των τάξεων, σε αντίθεση με τα αγόρια, φαίνεται να πιστεύουν πιο πολύ στην τιμωρία σαν μέτρο, ίσως γιατί, όπως ήδη έχει διαφανεί από άλλες ερωτήσεις, ρίχνουν σκουπίδια στην αυλή σε πολύ μικρότερο ποσοστό από τα αγόρια.

Ερώτηση 9δ: Μέτρα στο σχολείο: Τοποθέτηση συνθημάτων.

Ερώτηση 10: Ενδιαφέρον για συμμετοχή σε κάποιο πρόγραμμα για τα σκουπίδια.

Συμφωνούν ότι η αυλή του σχολείου γεμίζει καθημερινά σκουπίδια. Ø Πιστεύουν ότι ΠΟΛΛΟΙ μαθητές πετούν σκουπίδια στην αυλή του σχολείου. Ø Οι πιο πολλοί παραδέχονται ότι ρίχνουν σκουπίδια στην αυλή, οι περισσότεροι όμως, όπως δηλώνουν, μόνο ΚΑΠΟΤΕ. 35% δηλώνουν ότι δε ρίχνουν ΠΟΤΕ σκουπίδια στην αυλή του σχολείου. Ø Πιστεύουν ότι σκουπίδια ρίχνουν τόσο τα αγόρια όσο και τα κορίτσια, ενώ το 1/3 των μαθητών ρίχνει την ευθύνη μόνο στα αγόρια. Ø Πιστεύουν ότι αυτοί που πετούν σκουπίδια στην αυλή το κάνουν κυρίως επειδή βαριούνται να πάνε στο κοντινό κάλαθο, επειδή «κάνουν καλαθιές» ή επειδή σκέφτονται ότι κάποιος άλλος θα καθαρίσει αργότερα. Ø Ενώ δηλώνουν ότι υπάρχουν αρκετοί κάλαθοι στο σχολείο σε άλλη ερώτηση ζητούν να τοποθετηθούν περισσότεροι κάλαθοι, προφανώς διότι θεωρούν ότι αυτή είναι μια εύκολη λύση. Ø Στο σύνολό τους δεν πιστεύουν στη τιμωρία σαν μέτρο για την επίλυση του προβλήματος, εκτός από τους μαθητές της Α΄ τάξης και γενικότερα τα κορίτσια σε σχέση με τα αγόρια. (βλέπε σχόλιο στη γραφική παράσταση) Ø Στο σύνολό τους ζητούν να ενημερωθούν για τα προβλήματα που δημιουργούν τα σκουπίδια στην υγεία μας και στη φύση. Ø Ενώ παραδέχονται ότι οι ίδιοι ευθύνονται για το πρόβλημα των σκουπιδιών στο σχολείο παρουσιάζονται απρόθυμοι να χρεωθούν ένα χώρο της αυλής που θα διατηρούν καθαρό ή να συμμετέχουν σε κάποιο σχετικό πρόγραμμα του σχολείου ή ακόμα λιγότερο να καθαρίσουν την αυλή του σχολείου που οι ίδιοι λερώνουν καθημερινά. Ø

55% των μαθητών πιστεύει ότι η τοποθέτηση συνθημάτων θα βοηθήσει τους μαθητές να μην πετούν σκουπίδια στην αυλή του σχολείου. Διαφωνεί με αυτό το μέτρο το 22% των μαθητών, ενώ 23% δηλώνει ότι «δεν ξέρει». Ερώτηση 9ε: Μέτρα στο σχολείο: Ενημέρωση μαθητών για τις επιπτώσεις των σκουπιδιών στη φύση και την υγεία μας.

Μόνο το 45% των μαθητών δηλώνει ενδιαφέρον για συμμετοχή σε κάποιο πρόγραμμα του σχολείου για τα σκουπίδια. Ένα σημαντικό ποσοστό 31% δηλώνει ότι δεν ενδιαφέρεται, ενώ 24% δηλώνει ότι «δεν ξέρει». Ερώτηση 11: Θα ήθελες να καθαρίσεις μαζί με άλλα παιδιά την αυλή του σχολείου μας;

Ερώτηση 9γ: Μέτρα στο σχολείο: Κάθε τμήμα να χρεωθεί ένα μέρος της αυλής, το οποίο θα διατηρεί καθαρό. Η πλειοψηφία των μαθητών (90%) πιστεύει ότι η ενημέρωση των μαθητών για τις επιπτώσεις των σκουπιδιών στην υγεία μας και τη φύση θα βοηθήσει τους μαθητές να μην πετούν σκουπίδια στην αυλή του σχολείου.

Μόνο 53% των μαθητών πιστεύει ότι η αυλή του σχολείου θα μένει καθαρή, αν κάθε τμήμα χρεωθεί ένα μέρος της, για να το διατηρεί καθαρό. Μάλιστα ένα σημαντικό ποσοστό, σχεδόν 30%, διαφωνεί με αυτό το μέτρο. 28% δηλώνει ότι «δεν ξέρει».

Όσον αφορά την κατάσταση των σκουπιδιών στο σχολείο οι μαθητές του σχολείου μας:

Μόνο το 28% των μαθητών δηλώνει ότι θα ήθελε να καθαρίσει με άλλα παιδιά την αυλή του σχολείου μας. Αντίθετα ένα μεγαλύτερο ποσοστό 47% δηλώνει ότι δε θα ήθελε να καθαρίσει με άλλα παιδιά την αυλή του σχολείου μας. Ένα σημαντικό ποσοστό 25% δηλώνει ότι «δεν ξέρει».

Όσον αφορά τις γενικότερες γνώσεις που έχουν για τα σκουπίδια και τη διαχείριση τους σε παγκόσμιο επίπεδο: Ø

Συμφωνούν ότι τα σκουπίδια είναι βλαβερά για την υγεία μας και τη φύση.

Ø

Συμφωνούν ότι τα σκουπίδια ΔΕΝ είναι όλα άχρηστα.

Ø Πιστεύουν ότι η ανακύκλωση μπορεί να


31

30

ΗΜΕΡΑ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΟΤΗΤΑΣ, ΠΕΜΠΤΗ 26 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 2009 βοηθήσει σε σημαντικό βαθμό στην επίλυση του προβλήματος των σκουπιδιών παγκόσμια, ενώ πιστεύουν ότι η μείωση και η επαναχρησιμοποίηση

μπορεί να συμβάλει σε μικρότερο βαθμό, προφανώς διότι δεν γνωρίζουν αυτές τις έννοιες. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ:

Ø Να ενημερώσουμε τους μαθητές για τις

επιπτώσεις που έχει στην υγεία μας και στη φ ύ σ η τ ο π α γ κό σ μ ι ο π ρ ό β λ η μ α τ ω ν σκουπιδιών. Ίσως αυτό τους ευαισθητοποιήσει περισσότερο από το τοπικό πρόβλημα.

Ø Να γίνουν επισκέψεις σε μονάδες

Πολλοί μαθητές λερώνουν καθημερινά την αυλή του σχολείου με σκουπίδια χωρίς κάποιο σοβαρό λόγο. Ενώ παραδέχονται ότι οι ίδιοι ευθύνονται για το πρόβλημα των σκουπιδιών στο σχολείο, παρουσιάζονται απρόθυμοι να αναλάβουν την ευθύνη των πράξεων τους και να καθαρίσουν τουλάχιστον την αυλή του σχολείου. Αυτή η συμπεριφορά δείχνει να υπάρχει ένα γενικότερο πρόβλημα στο πόσο υπεύθυνοι νιώθουν για τις πράξεις τους.

ανακύκλωσης . Να ενημερώσουμε τους μαθητές μας μέσα από δραστηριότητες για τη μείωση και την επαναχρησιμοποίηση των σκουπιδιών για να αντιληφθούν ότι η δράση για τα σκουπίδια πρέπει να γίνει σήμερα.

Ø Να γίνει μια σχετική διάλεξη για όλο το

σχολείο.

Δημητρίου Γιάννα, Παπαπαναγίδου Ρεβέκκα, Πορφυρίου Ελένη, Σάββα Φρόσω, Ττοφητζήκκη Άννα, Χρίστου Μαρία, Β΄2

ΕΙΣΗΓΗΣΕΙΣ: Ø Οι μαθητές με τη νέα σχολική χρονιά να ενημερωθούν για τα αποτελέσματα της έρευνας, καθώς και για τις δράσεις του προγράμματος τη χρονιά που πέρασε.

Σ

το σχολείο μας διεξήχθησαν την Πέμπτη, 26 Φεβρουαρίου, πολλές δραστηριότητες επικεντρωμένες στην προαγωγή της δημιουργικότητας εκ μέρους των μαθητών. Με αυτόν τον τρόπο υλοποιήθηκε έμπρακτα η δέσμευση του σχολείου μας για προώθηση και εφαρμογή στην πράξη του δεύτερου στόχου της φετινής χρονιάς. Πιο κάτω παρουσιάζονται, σε γενικές γραμμές, οι δραστηριότητες που πραγματοποιήθηκαν στο σ χο λ ε ί ο μ α ς μ ε α φ ο ρ μ ή τ η ν Η μ έ ρ α Δημιουργικότητας: 1η Δραστηριότητα: Κατασκευή μοντέλου ηλιακού συστήματος και κατασκευή μοντέλου πυραύλου. Οι μαθητές κατασκεύασαν τρισδιάστατο μοντέλο του ηλιακού μας συστήματος στη βάση αναλογίας μεγέθους και απόστασης από τον ήλιο, το οποίο τοποθετήθηκε στο εργαστήριο φυσικής. Επίσης οι μαθητές κατασκεύασαν μοντέλα πυραύλου που κινούνται με πιεσμένο αέρα (με τη βοήθεια υδραυλικής αντλίας αέρα). Υπεύθυνοι δραστηριότητας: Χρύσω Καττιρτζιή, Ανδρέας Δαμιανού

3η Δραστηριότητα: Δραματοποίηση της Παρόδου της «Ελένης» του Ευριπίδη Οι μαθητές και μαθήτριες που συμμετείχαν στη δραστηριότητα αυτή ανέλαβαν να παρουσιάσουν σκηνικά ένα τμήμα της παρόδου της τραγωδίας «Ελένη» του Ευριπίδη. Ανέλαβαν δηλαδή να συνθέσουν τη μουσική, με την οποία θα επένδυαν τη σκηνή, να κάνουν τη χορογραφία και να την εκτελέσουν τραγουδώντας τους στίχους της Παρόδου. Υπεύθυνοι δραστηριότητας: Λιάνα Γιωργούδη, Χρήστος Ράρρας

η

Μαργαρίτα Ντάρνα, Α΄2

2η Δραστηριότητα: Κατασκευή ανάγλυφου χάρτη από χαρτοπολτό Μαθητές και μαθήτριες από τα τμήματα Β΄2 και Β΄3 κατασκεύασαν ανάγλυφο χάρτη της Κύπρου με χαρτοπολτό που έφτιαξαν από παλιές εφημερίδες. Οι εφημερίδες αφού κόπηκαν σε λεπτές λωρίδες τοποθετήθηκαν σε νερό, στο οποίο είχε προστεθεί άσπρη γόμα ξύλου. Με την πιο πάνω δραστηριότητα οι μαθητές ήρθαν σε άμεση επαφή με θέματα ανακύκλωσης χαρτιού και ταυτόχρονα κατασκεύασαν ανάγλυφο χάρτη, ο οποίος θα παραμείνει στο σχολείο και θα χρησιμοποιείται στα μαθήματα της Γεωγραφίας. Υπεύθυνη δραστηριότητας: Μαρία Αργυρίδου

4 Δραστηριότητα: Μαθηματικά Α΄ ομάδα: Οι μαθητές γνώρισαν το παιγνίδι του μπιλιάρδου στις τρεις κυριότερες του παραλλαγές. Η πορεία που θα ακολουθήσουν οι μπάλες μετά από δεδομένο χτύπημά τους είναι μαθηματικά προβλέψιμη και μελετάται από τους μαθητές μέσα από το μάθημα της Φυσικής στο κεφάλαιο της οπτικής. Καθοδηγούμενοι από συζήτηση και φύλλα εργασίας οι μαθητές έμαθαν απλούς μαθηματικούς τρόπους υπολογισμού της πορείας που οι μπάλες θα ακολουθήσουν, εισάγοντας μαθηματικό τρόπο σκέψης στο παιγνίδι. B΄ Ομάδα: Ομάδα μαθητών της Γ΄ τάξης ασχολήθηκε με


31

30

ΗΜΕΡΑ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΟΤΗΤΑΣ, ΠΕΜΠΤΗ 26 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 2009 βοηθήσει σε σημαντικό βαθμό στην επίλυση του προβλήματος των σκουπιδιών παγκόσμια, ενώ πιστεύουν ότι η μείωση και η επαναχρησιμοποίηση

μπορεί να συμβάλει σε μικρότερο βαθμό, προφανώς διότι δεν γνωρίζουν αυτές τις έννοιες. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ:

Ø Να ενημερώσουμε τους μαθητές για τις

επιπτώσεις που έχει στην υγεία μας και στη φ ύ σ η τ ο π α γ κό σ μ ι ο π ρ ό β λ η μ α τ ω ν σκουπιδιών. Ίσως αυτό τους ευαισθητοποιήσει περισσότερο από το τοπικό πρόβλημα.

Ø Να γίνουν επισκέψεις σε μονάδες

Πολλοί μαθητές λερώνουν καθημερινά την αυλή του σχολείου με σκουπίδια χωρίς κάποιο σοβαρό λόγο. Ενώ παραδέχονται ότι οι ίδιοι ευθύνονται για το πρόβλημα των σκουπιδιών στο σχολείο, παρουσιάζονται απρόθυμοι να αναλάβουν την ευθύνη των πράξεων τους και να καθαρίσουν τουλάχιστον την αυλή του σχολείου. Αυτή η συμπεριφορά δείχνει να υπάρχει ένα γενικότερο πρόβλημα στο πόσο υπεύθυνοι νιώθουν για τις πράξεις τους.

ανακύκλωσης . Να ενημερώσουμε τους μαθητές μας μέσα από δραστηριότητες για τη μείωση και την επαναχρησιμοποίηση των σκουπιδιών για να αντιληφθούν ότι η δράση για τα σκουπίδια πρέπει να γίνει σήμερα.

Ø Να γίνει μια σχετική διάλεξη για όλο το

σχολείο.

Δημητρίου Γιάννα, Παπαπαναγίδου Ρεβέκκα, Πορφυρίου Ελένη, Σάββα Φρόσω, Ττοφητζήκκη Άννα, Χρίστου Μαρία, Β΄2

ΕΙΣΗΓΗΣΕΙΣ: Ø Οι μαθητές με τη νέα σχολική χρονιά να ενημερωθούν για τα αποτελέσματα της έρευνας, καθώς και για τις δράσεις του προγράμματος τη χρονιά που πέρασε.

Σ

το σχολείο μας διεξήχθησαν την Πέμπτη, 26 Φεβρουαρίου, πολλές δραστηριότητες επικεντρωμένες στην προαγωγή της δημιουργικότητας εκ μέρους των μαθητών. Με αυτόν τον τρόπο υλοποιήθηκε έμπρακτα η δέσμευση του σχολείου μας για προώθηση και εφαρμογή στην πράξη του δεύτερου στόχου της φετινής χρονιάς. Πιο κάτω παρουσιάζονται, σε γενικές γραμμές, οι δραστηριότητες που πραγματοποιήθηκαν στο σ χο λ ε ί ο μ α ς μ ε α φ ο ρ μ ή τ η ν Η μ έ ρ α Δημιουργικότητας: 1η Δραστηριότητα: Κατασκευή μοντέλου ηλιακού συστήματος και κατασκευή μοντέλου πυραύλου. Οι μαθητές κατασκεύασαν τρισδιάστατο μοντέλο του ηλιακού μας συστήματος στη βάση αναλογίας μεγέθους και απόστασης από τον ήλιο, το οποίο τοποθετήθηκε στο εργαστήριο φυσικής. Επίσης οι μαθητές κατασκεύασαν μοντέλα πυραύλου που κινούνται με πιεσμένο αέρα (με τη βοήθεια υδραυλικής αντλίας αέρα). Υπεύθυνοι δραστηριότητας: Χρύσω Καττιρτζιή, Ανδρέας Δαμιανού

3η Δραστηριότητα: Δραματοποίηση της Παρόδου της «Ελένης» του Ευριπίδη Οι μαθητές και μαθήτριες που συμμετείχαν στη δραστηριότητα αυτή ανέλαβαν να παρουσιάσουν σκηνικά ένα τμήμα της παρόδου της τραγωδίας «Ελένη» του Ευριπίδη. Ανέλαβαν δηλαδή να συνθέσουν τη μουσική, με την οποία θα επένδυαν τη σκηνή, να κάνουν τη χορογραφία και να την εκτελέσουν τραγουδώντας τους στίχους της Παρόδου. Υπεύθυνοι δραστηριότητας: Λιάνα Γιωργούδη, Χρήστος Ράρρας

η

Μαργαρίτα Ντάρνα, Α΄2

2η Δραστηριότητα: Κατασκευή ανάγλυφου χάρτη από χαρτοπολτό Μαθητές και μαθήτριες από τα τμήματα Β΄2 και Β΄3 κατασκεύασαν ανάγλυφο χάρτη της Κύπρου με χαρτοπολτό που έφτιαξαν από παλιές εφημερίδες. Οι εφημερίδες αφού κόπηκαν σε λεπτές λωρίδες τοποθετήθηκαν σε νερό, στο οποίο είχε προστεθεί άσπρη γόμα ξύλου. Με την πιο πάνω δραστηριότητα οι μαθητές ήρθαν σε άμεση επαφή με θέματα ανακύκλωσης χαρτιού και ταυτόχρονα κατασκεύασαν ανάγλυφο χάρτη, ο οποίος θα παραμείνει στο σχολείο και θα χρησιμοποιείται στα μαθήματα της Γεωγραφίας. Υπεύθυνη δραστηριότητας: Μαρία Αργυρίδου

4 Δραστηριότητα: Μαθηματικά Α΄ ομάδα: Οι μαθητές γνώρισαν το παιγνίδι του μπιλιάρδου στις τρεις κυριότερες του παραλλαγές. Η πορεία που θα ακολουθήσουν οι μπάλες μετά από δεδομένο χτύπημά τους είναι μαθηματικά προβλέψιμη και μελετάται από τους μαθητές μέσα από το μάθημα της Φυσικής στο κεφάλαιο της οπτικής. Καθοδηγούμενοι από συζήτηση και φύλλα εργασίας οι μαθητές έμαθαν απλούς μαθηματικούς τρόπους υπολογισμού της πορείας που οι μπάλες θα ακολουθήσουν, εισάγοντας μαθηματικό τρόπο σκέψης στο παιγνίδι. B΄ Ομάδα: Ομάδα μαθητών της Γ΄ τάξης ασχολήθηκε με


32

τις πιο κάτω δραστηριότητες. 1.Επίλυση ασκήσεων από τις Μαθηματικές Ολυμπιάδες και τους Επαρχιακούς Διαγωνισμούς Μαθηματικών. 2.Δόθηκε και αναλύθηκε φυλλάδιο για τα Μαθηματικά που έχει σχέση με τα κινητά τηλέφωνα. Έγινε ενημέρωση για το αριθμητικό σύστημα που χρησιμοποιούμε σήμερα, ψηφιακό, δεκαδικό, θεσιακό, με υποδιαστολή και μηδέν, τις συνηθισμένες μεθόδους μεταφοράς δεδομένων, καθώς επίσης και για την μεταφορά δεδομένων μέσω γραμμών τηλεφώνων και την αναπαράσταση χαρακτήρων. Γ΄ ομάδα: Μεταξύ άλλων δραστηριοτήτων, τα παιδιά ασχολήθηκαν με παιχνίδια ευφυΐας μέσα από τα οποία ανακάλυψαν τη μαθηματική σκέψη με ένα τρόπο διασκεδαστικό και ελκυστικό. Στην προσπάθειά τους να βρουν τα παιδιά τη λύση σε κάθε παιχνίδι ασκούσαν την ικανότητα τους να σκέφτονται, να φαντάζονται και να δημιουργούν. Κάθε παιχνίδι είναι μοναδικό και προσφέρει κάτι διαφορετικό. Άλλα μας βοηθούν να αναπτύξουμε τη φαντασία μας, άλλα μας μαθαίνουν να ακολουθούμε μια λογική σειρά σκέψης και κάποια από αυτά μας ζητούν να ανακαλύψουμε το μαθηματικό «κόλπο», στο οποίο βασίζονται. Υπεύθυνοι δραστηριοτήτων: Μ. Παμπακά, Β.Δ., Αιμιλία Σολωμού, Χριστιάνα Κασκίρη, Μιχάλης Λοϊζίδης 5η Δραστηριότητα: Δημιουργικές εργασίες Οι μαθητές κλήθηκαν να δημιουργήσουν ζωγραφιές, ιστοριούλες και να συνθέσουν στίχους με αφόρμηση την ακρόαση τραγουδιών. Καθ' όλη τη διάρκεια της δραστηριότητας είχαμε ως μουσική υπόκρουση διάφορες μουσικές και τραγούδια. Υπεύθυνοι δραστηριότητας: Στέλιος Χατζηστυλλής, Γεωργία Πάρπα, Χρήστος Μανώλης 6η Δραστηριότητα: Δημιουργικές εργασίες στο Μάθημα των Αγγλικών Οι μαθητές δούλεψαν σε ομάδες και δημιούργησαν εργασίες εμπνευσμένες από τα θέματα του μαθήματος:

33

?Διαφημιστικό Τουριστικό Οδηγό για την Κύπρο. ?Εργασίες- projects: « What we can do to make

our town/village more attractive». ?«Save Planet Earth»: Δημιουργία παρουσίασης χρησιμοποιώντας τον Ηλεκτρονικό Υπολογιστή (Power Point) ή δημιουργία project για την πινακίδα. ?Festivals, Unit7, ιστοσελίδα (σελ 52). Nα μάθουν για ποικίλα φεστιβάλ σε διάφορες χώρες και να δημιουργήσουν μια παρουσίαση. Υπεύθυνοι δραστηριότητας: Μαρίνα Πιερίδου, Μύρια Παπαδοπούλου 7η Δραστηριότητα: Σχεδιασμός και Τεχνολογία Κατάσταση: Με τη συνεχή αύξηση του πληθυσμού και τη διαγραφόμενη έλλειψη του πετρελαίου στα μέσα του αιώνα, είναι επιτακτική ανάγκη η ανθρωπότητα να στραφεί προς νέες πηγές ενέργειας, έτσι ώστε να αποφευχθεί μια παγκόσμια ενεργειακή κρίση. Η ανακάλυψη και χρησιμοποίηση - εκμετάλλευση αυτών των νέων, ανακυκλώσιμων πηγών ενέργειας σίγουρα πρέπει να εφαρμοσθεί και στον τομέα της αυτοκινητοβιομηχανίας, όπου η κινητήρια δύναμη των αυτοκινήτων είναι το πετρέλαιο και η βενζίνη. Αργά ή γρήγορα τα μέσα μεταφοράς θα πρέπει να αναζητήσουν νέες πηγές ενέργειας που βρίσκονται άφθονες στη φύση και έχουν χαμηλό μηδαμινό κόστος. Πρόβλημα: Μέσα στα πλαίσια της Ημέρας Δημιουργικότητας δύο ομάδες μαθητών διαγωνίστηκαν μεταξύ τους στην κατασκευή του πιο γρήγορου αυτοκινήτου χρησιμοποιώντας σαν πηγή ενέργειας την ηλιακή, που είναι ανεξάντλητη, φθηνή και δε ρυπαίνει το περιβάλλον. Υπεύθυνοι δραστηριότητας: Δήμος Σάββα, Στέλιος Σεργίου

8η Δραστηριότητα: Οικιακή Οικονομία και Γαλλικά Η μαγειρική πάντοτε αποτελούσε μια δημιουργική δραστηριότητα. Οι καλύτεροι σεφ στον κόσμο εντυπωσιάζουν με τις καινούριες ιδέες τους και τους περίεργους συνδυασμούς τους. Αυτό γίνεται ακόμα πιο μαγικό, όταν συνοδεύεται από τη διακριτική αίσθηση των Γάλλων για το τι αποτελεί γευστική απόλαυση. Γι' αυτό το λόγο τη Μέρα της Δημιουργικότητας και της Καινοτομίας, με αφόρμηση μια θεματική σχετικά με τη μαγειρική στο μάθημα των Γαλλικών, ομάδα παιδιών του σχολείου υπό την καθοδήγηση της καθηγήτριας των Γαλλικών, κ. Ελένης Ευσταθίου και σε συνεργασία με την καθηγήτρια της Οικιακής Οικονομίας κ. Νάγιας Αντωνίου προσπάθησαν να παρασκευάσουν γαλλικά εδέσματα. Η δημιουργικότητα και η συνεργασία των παιδιών είχε ως αποτέλεσμα εύγεστες τάρτες, κρέπες και σουφλέ τυριών που ξεπερνούσαν σε γεύση το προσδοκώμενο αποτέλεσμα. Η όλη προσπάθεια μαγνητοσκοπήθηκε. Υπεύθυνες δραστηριότητας: Νάγια Αντωνίου, Ελένη Ευσταθίου

9η Δραστηριότητα: Τέχνη Στη δραστηριότητα αυτή οι μαθητές ε ρ γ ά σ τ η κα ν π ά ν ω σ ε τ ρ ί α ψ η φ ι δ ω τ ά χρησιμοποιώντας φυσικές και τεχνητές ψηφίδες. Αρχικά σχεδίασαν την εικόνα πάνω στην

επιφάνεια με μολύβι, έκοψαν τις ψηφίδες σε μικρά κομμάτια με ειδικά εργαλεία και τις επικόλλησαν με ξυλόκολλα πάνω σε επιφάνεια ξύλου MDF. Οι μαθητές είχαν την ευκαιρία να έρθουν σε επαφή με καινούργια υλικά, με τα οποία δεν έρχονται σε καθημερινή επαφή στο μάθημα της τέχνης. Υπεύθυνη δραστηριότητας : Μαριάννα Τσαγγαρού 10ηΔραστηριότητα: Πληροφορική Μέσα στα πλαίσια της Μέρας Δημιουργικότητας ο κλάδος της Πληροφορικής με 22 μαθητές προσπάθησε με τη βοήθεια του Διαδικτύου να δημιουργήσει μια ηλεκτρονική εφημερίδα. Μετά από συζήτηση με τους μαθητές καταλήξαμε σε 11 θεματικές ενότητες. Μερικά από τα θέματα ήταν τα εξής: GOOGLE EARTH, SKYPE, ROBOT 21ΟΣ Α Ι Ω Ν Α Σ , Η Λ Ε Κ Τ Ρ Ο Ν Ι ΚΟ Ε Μ Π Ο Ρ Ι Ο , ΑΣΦΑΛΕΙΑΣΤΟΔΙΑΔΙΚΤΥΟ, VISTAVS XP. Ορίστηκαν δύο μαθητές για κάθε θέμα και με τη βοήθεια των μηχανών αναζήτησης, άντλησαν από διάφορες πηγές πληροφορίες σχετικές με το θέμα που είχαν επιλέξει. Στη συνέχεια έγινε επιλογή των πηγών και, έτσι, οι μαθητές άρχισαν να δημιουργούν την εργασία τους με τη βοήθεια του Επεξεργαστή κειμένου Microsoft Word. Υπεύθυνες δραστηριότητας: Αλεξία Παυλίδου, Καίτη Χατζηπαντέλα

11ηΔραστηριότητα: ΦυσικήΑγωγή Ο κλάδος της Φυσικής Αγωγής τη Μέρα Δημιουργικότητας έδωσε στους μαθητές τη δυνατότητα να ασχοληθούν με το ποδόσφαιρο σάλας, ώστε να αναπτυχθεί μεταξύ τους το πνεύμα της συνεργασίας και ομαδικότητας. Υπεύθυνοι δραστηριότητας: Μιχάλης Ψηλογένης, Γιάννης Φιλιππίδης 12ηΔραστηριότητα: Θρησκευτικά Στα πλαίσια της μέρας της δημιουργικότητας οι μαθητές επισκέφθηκαν το παρεκκλήσι του Αγίου Γεωργίου που βρίσκεται στο σχολείο. Εκεί ενημερώθηκαν έμπρακτα για την ονομασία των ιερών σκευών και τη χρήση τους από τον ιερέα Πατέρα Κωνσταντίνο Κακκουρίδη. Στη συνέχεια οι μαθητές ήρθαν σε επαφή με τη τεχνική και τη σημασία της αγιογραφίας. Υπεύθυνος δραστηριότητας: Χριστάκης Παναγή


32

τις πιο κάτω δραστηριότητες. 1.Επίλυση ασκήσεων από τις Μαθηματικές Ολυμπιάδες και τους Επαρχιακούς Διαγωνισμούς Μαθηματικών. 2.Δόθηκε και αναλύθηκε φυλλάδιο για τα Μαθηματικά που έχει σχέση με τα κινητά τηλέφωνα. Έγινε ενημέρωση για το αριθμητικό σύστημα που χρησιμοποιούμε σήμερα, ψηφιακό, δεκαδικό, θεσιακό, με υποδιαστολή και μηδέν, τις συνηθισμένες μεθόδους μεταφοράς δεδομένων, καθώς επίσης και για την μεταφορά δεδομένων μέσω γραμμών τηλεφώνων και την αναπαράσταση χαρακτήρων. Γ΄ ομάδα: Μεταξύ άλλων δραστηριοτήτων, τα παιδιά ασχολήθηκαν με παιχνίδια ευφυΐας μέσα από τα οποία ανακάλυψαν τη μαθηματική σκέψη με ένα τρόπο διασκεδαστικό και ελκυστικό. Στην προσπάθειά τους να βρουν τα παιδιά τη λύση σε κάθε παιχνίδι ασκούσαν την ικανότητα τους να σκέφτονται, να φαντάζονται και να δημιουργούν. Κάθε παιχνίδι είναι μοναδικό και προσφέρει κάτι διαφορετικό. Άλλα μας βοηθούν να αναπτύξουμε τη φαντασία μας, άλλα μας μαθαίνουν να ακολουθούμε μια λογική σειρά σκέψης και κάποια από αυτά μας ζητούν να ανακαλύψουμε το μαθηματικό «κόλπο», στο οποίο βασίζονται. Υπεύθυνοι δραστηριοτήτων: Μ. Παμπακά, Β.Δ., Αιμιλία Σολωμού, Χριστιάνα Κασκίρη, Μιχάλης Λοϊζίδης 5η Δραστηριότητα: Δημιουργικές εργασίες Οι μαθητές κλήθηκαν να δημιουργήσουν ζωγραφιές, ιστοριούλες και να συνθέσουν στίχους με αφόρμηση την ακρόαση τραγουδιών. Καθ' όλη τη διάρκεια της δραστηριότητας είχαμε ως μουσική υπόκρουση διάφορες μουσικές και τραγούδια. Υπεύθυνοι δραστηριότητας: Στέλιος Χατζηστυλλής, Γεωργία Πάρπα, Χρήστος Μανώλης 6η Δραστηριότητα: Δημιουργικές εργασίες στο Μάθημα των Αγγλικών Οι μαθητές δούλεψαν σε ομάδες και δημιούργησαν εργασίες εμπνευσμένες από τα θέματα του μαθήματος:

33

?Διαφημιστικό Τουριστικό Οδηγό για την Κύπρο. ?Εργασίες- projects: « What we can do to make

our town/village more attractive». ?«Save Planet Earth»: Δημιουργία παρουσίασης χρησιμοποιώντας τον Ηλεκτρονικό Υπολογιστή (Power Point) ή δημιουργία project για την πινακίδα. ?Festivals, Unit7, ιστοσελίδα (σελ 52). Nα μάθουν για ποικίλα φεστιβάλ σε διάφορες χώρες και να δημιουργήσουν μια παρουσίαση. Υπεύθυνοι δραστηριότητας: Μαρίνα Πιερίδου, Μύρια Παπαδοπούλου 7η Δραστηριότητα: Σχεδιασμός και Τεχνολογία Κατάσταση: Με τη συνεχή αύξηση του πληθυσμού και τη διαγραφόμενη έλλειψη του πετρελαίου στα μέσα του αιώνα, είναι επιτακτική ανάγκη η ανθρωπότητα να στραφεί προς νέες πηγές ενέργειας, έτσι ώστε να αποφευχθεί μια παγκόσμια ενεργειακή κρίση. Η ανακάλυψη και χρησιμοποίηση - εκμετάλλευση αυτών των νέων, ανακυκλώσιμων πηγών ενέργειας σίγουρα πρέπει να εφαρμοσθεί και στον τομέα της αυτοκινητοβιομηχανίας, όπου η κινητήρια δύναμη των αυτοκινήτων είναι το πετρέλαιο και η βενζίνη. Αργά ή γρήγορα τα μέσα μεταφοράς θα πρέπει να αναζητήσουν νέες πηγές ενέργειας που βρίσκονται άφθονες στη φύση και έχουν χαμηλό μηδαμινό κόστος. Πρόβλημα: Μέσα στα πλαίσια της Ημέρας Δημιουργικότητας δύο ομάδες μαθητών διαγωνίστηκαν μεταξύ τους στην κατασκευή του πιο γρήγορου αυτοκινήτου χρησιμοποιώντας σαν πηγή ενέργειας την ηλιακή, που είναι ανεξάντλητη, φθηνή και δε ρυπαίνει το περιβάλλον. Υπεύθυνοι δραστηριότητας: Δήμος Σάββα, Στέλιος Σεργίου

8η Δραστηριότητα: Οικιακή Οικονομία και Γαλλικά Η μαγειρική πάντοτε αποτελούσε μια δημιουργική δραστηριότητα. Οι καλύτεροι σεφ στον κόσμο εντυπωσιάζουν με τις καινούριες ιδέες τους και τους περίεργους συνδυασμούς τους. Αυτό γίνεται ακόμα πιο μαγικό, όταν συνοδεύεται από τη διακριτική αίσθηση των Γάλλων για το τι αποτελεί γευστική απόλαυση. Γι' αυτό το λόγο τη Μέρα της Δημιουργικότητας και της Καινοτομίας, με αφόρμηση μια θεματική σχετικά με τη μαγειρική στο μάθημα των Γαλλικών, ομάδα παιδιών του σχολείου υπό την καθοδήγηση της καθηγήτριας των Γαλλικών, κ. Ελένης Ευσταθίου και σε συνεργασία με την καθηγήτρια της Οικιακής Οικονομίας κ. Νάγιας Αντωνίου προσπάθησαν να παρασκευάσουν γαλλικά εδέσματα. Η δημιουργικότητα και η συνεργασία των παιδιών είχε ως αποτέλεσμα εύγεστες τάρτες, κρέπες και σουφλέ τυριών που ξεπερνούσαν σε γεύση το προσδοκώμενο αποτέλεσμα. Η όλη προσπάθεια μαγνητοσκοπήθηκε. Υπεύθυνες δραστηριότητας: Νάγια Αντωνίου, Ελένη Ευσταθίου

9η Δραστηριότητα: Τέχνη Στη δραστηριότητα αυτή οι μαθητές ε ρ γ ά σ τ η κα ν π ά ν ω σ ε τ ρ ί α ψ η φ ι δ ω τ ά χρησιμοποιώντας φυσικές και τεχνητές ψηφίδες. Αρχικά σχεδίασαν την εικόνα πάνω στην

επιφάνεια με μολύβι, έκοψαν τις ψηφίδες σε μικρά κομμάτια με ειδικά εργαλεία και τις επικόλλησαν με ξυλόκολλα πάνω σε επιφάνεια ξύλου MDF. Οι μαθητές είχαν την ευκαιρία να έρθουν σε επαφή με καινούργια υλικά, με τα οποία δεν έρχονται σε καθημερινή επαφή στο μάθημα της τέχνης. Υπεύθυνη δραστηριότητας : Μαριάννα Τσαγγαρού 10ηΔραστηριότητα: Πληροφορική Μέσα στα πλαίσια της Μέρας Δημιουργικότητας ο κλάδος της Πληροφορικής με 22 μαθητές προσπάθησε με τη βοήθεια του Διαδικτύου να δημιουργήσει μια ηλεκτρονική εφημερίδα. Μετά από συζήτηση με τους μαθητές καταλήξαμε σε 11 θεματικές ενότητες. Μερικά από τα θέματα ήταν τα εξής: GOOGLE EARTH, SKYPE, ROBOT 21ΟΣ Α Ι Ω Ν Α Σ , Η Λ Ε Κ Τ Ρ Ο Ν Ι ΚΟ Ε Μ Π Ο Ρ Ι Ο , ΑΣΦΑΛΕΙΑΣΤΟΔΙΑΔΙΚΤΥΟ, VISTAVS XP. Ορίστηκαν δύο μαθητές για κάθε θέμα και με τη βοήθεια των μηχανών αναζήτησης, άντλησαν από διάφορες πηγές πληροφορίες σχετικές με το θέμα που είχαν επιλέξει. Στη συνέχεια έγινε επιλογή των πηγών και, έτσι, οι μαθητές άρχισαν να δημιουργούν την εργασία τους με τη βοήθεια του Επεξεργαστή κειμένου Microsoft Word. Υπεύθυνες δραστηριότητας: Αλεξία Παυλίδου, Καίτη Χατζηπαντέλα

11ηΔραστηριότητα: ΦυσικήΑγωγή Ο κλάδος της Φυσικής Αγωγής τη Μέρα Δημιουργικότητας έδωσε στους μαθητές τη δυνατότητα να ασχοληθούν με το ποδόσφαιρο σάλας, ώστε να αναπτυχθεί μεταξύ τους το πνεύμα της συνεργασίας και ομαδικότητας. Υπεύθυνοι δραστηριότητας: Μιχάλης Ψηλογένης, Γιάννης Φιλιππίδης 12ηΔραστηριότητα: Θρησκευτικά Στα πλαίσια της μέρας της δημιουργικότητας οι μαθητές επισκέφθηκαν το παρεκκλήσι του Αγίου Γεωργίου που βρίσκεται στο σχολείο. Εκεί ενημερώθηκαν έμπρακτα για την ονομασία των ιερών σκευών και τη χρήση τους από τον ιερέα Πατέρα Κωνσταντίνο Κακκουρίδη. Στη συνέχεια οι μαθητές ήρθαν σε επαφή με τη τεχνική και τη σημασία της αγιογραφίας. Υπεύθυνος δραστηριότητας: Χριστάκης Παναγή


34

Η

35

ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΙΚΗ ΕΚΔΗΛΩΣΗ: «ΟΤΑΝ Η ΖΩΗ ΜΙΜΕΙΤΑΙ ΤΗΝ ΤΕΧΝΗ»

τέχνη είναι μια έννοια που αφορά οτιδήποτε έχει να κάνει με την αίσθηση του ωραίου και του υψηλού. Θέλει δημιουργικότητα, φαντασία, ταλέντο και πάνω απ' όλα αγάπη. Ό,τι αγαπάμε μπορούμε με τέχνη να το μετατρέψουμε σε αριστούργημα. Κάποτε ένας μεγάλος συγγραφέας, ο Όσκαρ Γουάιλντ ισχυρίστηκε ότι «Η ζωή μιμείται την τέχνη πολύ περισσότερο απ' ότι η Τέχνη μιμείται τη ζωή». Πού τελειώνουν τα όρια της ζωής και πού αρχίζουν τα όρια της τέχνης; Και τι είναι Τέχνη; Είναι ένας αντικατοπτρισμός των γεγονότων της ζωής μας ή ένα βήμα παραπέρα; Αν ή κ ε ι σ τ η σ φ α ί ρ α τ η ς α ν θ ρ ώ π ι ν η ς πραγματικότητας ή στη σφαίρα του ονείρου;

Κι ενώ τα ερωτήματα δεν τελειώνουν ποτέ, εκείνο που μας γοητεύει με την Τέχνη είναι ότι πρόκειται για ένα ανθρώπινο δημιούργημα με θεϊκή έμπνευση. Και σίγουρα η άποψη του Όσκαρ Γουάιλντ χαρίζει στον άνθρωπο την ελπίδα να διεκδικήσει μια θέση στο όνειρο! Αυτό προσπαθήσαμε να κάνουμε πράξη στην καλλιτεχνική μας εκδήλωση. Με όλη μας την αγάπη πραγματοποιήσαμε ένα μαγικό ταξίδι στο χρόνο μέσα από μορφές τέχνης όπως η μουσική, η λογοτεχνία, το θέατρο, ο χορός, που εξευγενίζουν την ψυχή και εξυψώνουν τον άνθρωπο. Ερμάντα Τρύφωνος, Σοφία Δημητρίου

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΚΑ ΣΤΙΓΜΙΟΤΥΠΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΙΚΗ


34

Η

35

ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΙΚΗ ΕΚΔΗΛΩΣΗ: «ΟΤΑΝ Η ΖΩΗ ΜΙΜΕΙΤΑΙ ΤΗΝ ΤΕΧΝΗ»

τέχνη είναι μια έννοια που αφορά οτιδήποτε έχει να κάνει με την αίσθηση του ωραίου και του υψηλού. Θέλει δημιουργικότητα, φαντασία, ταλέντο και πάνω απ' όλα αγάπη. Ό,τι αγαπάμε μπορούμε με τέχνη να το μετατρέψουμε σε αριστούργημα. Κάποτε ένας μεγάλος συγγραφέας, ο Όσκαρ Γουάιλντ ισχυρίστηκε ότι «Η ζωή μιμείται την τέχνη πολύ περισσότερο απ' ότι η Τέχνη μιμείται τη ζωή». Πού τελειώνουν τα όρια της ζωής και πού αρχίζουν τα όρια της τέχνης; Και τι είναι Τέχνη; Είναι ένας αντικατοπτρισμός των γεγονότων της ζωής μας ή ένα βήμα παραπέρα; Αν ή κ ε ι σ τ η σ φ α ί ρ α τ η ς α ν θ ρ ώ π ι ν η ς πραγματικότητας ή στη σφαίρα του ονείρου;

Κι ενώ τα ερωτήματα δεν τελειώνουν ποτέ, εκείνο που μας γοητεύει με την Τέχνη είναι ότι πρόκειται για ένα ανθρώπινο δημιούργημα με θεϊκή έμπνευση. Και σίγουρα η άποψη του Όσκαρ Γουάιλντ χαρίζει στον άνθρωπο την ελπίδα να διεκδικήσει μια θέση στο όνειρο! Αυτό προσπαθήσαμε να κάνουμε πράξη στην καλλιτεχνική μας εκδήλωση. Με όλη μας την αγάπη πραγματοποιήσαμε ένα μαγικό ταξίδι στο χρόνο μέσα από μορφές τέχνης όπως η μουσική, η λογοτεχνία, το θέατρο, ο χορός, που εξευγενίζουν την ψυχή και εξυψώνουν τον άνθρωπο. Ερμάντα Τρύφωνος, Σοφία Δημητρίου

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΚΑ ΣΤΙΓΜΙΟΤΥΠΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΙΚΗ


36

37

ΣΤΙΓΜΙΟΤΥΠΑ ΑΠΟ ΤΙΣ ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ ΤΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ ΜΑΣ

Η χορωδία του σχολείου μας

Το χορευτικό συγκρότημα του σχολείου μας

14/11/2008 - Ημέρα καταδίκης ανακήρυξης του ψευδοκράτους

Επέτειος 28ης Οκτωβρίου - Το Άγημα του σχολείου

05/12/2008 - Παγκόσμια Ημέρα για τις Κλιματικές Αλλαγές

28/01/2009 - Γιορτή του Δέντρου


36

37

ΣΤΙΓΜΙΟΤΥΠΑ ΑΠΟ ΤΙΣ ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ ΤΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ ΜΑΣ

Η χορωδία του σχολείου μας

Το χορευτικό συγκρότημα του σχολείου μας

14/11/2008 - Ημέρα καταδίκης ανακήρυξης του ψευδοκράτους

Επέτειος 28ης Οκτωβρίου - Το Άγημα του σχολείου

05/12/2008 - Παγκόσμια Ημέρα για τις Κλιματικές Αλλαγές

28/01/2009 - Γιορτή του Δέντρου


38

39

ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΟΙΚΙΑΚΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ

Σ

02/02/2009 - Έκθεση Βιβλίου

25/02/2009 - Αθλητική ημερίδα στίβου στη μνήμη του ήρωα της ΕΟΚΑ Μιχαλάκη Σάββα

31/03/2009 - Επίσκεψη στα Φυλακισμένα Μνήματα

19/02/2009 - Τσικνοπέπμτη

Επέτειος 25ης Μαρτίου - Παρέλαη

07/05/2009 - Εκπαιδευτική εκδρομή στο Κούριο

τη σημερινή κοινωνία που ζούμε ένα από τα σημαντικότερα ζητήματα είναι η αποτελεσματική επικοινωνία των γονιών με τους εφήβους. Υπάρχει σήμερα ένα χάσμα επικοινωνίας μεταξύ των δύο, το οποίο πρέπει να εξαλειφτεί! Τα καθημερινά προβλήματα που αντιμετωπίζουν γονείς και έφηβοι έχουν πολλές παραμέτρους. Οι κοινωνικές και οι πολιτιστικές εξελίξεις των τελευταίων χρόνων δυσκολεύουν τους γονείς να κατανοήσουν τις αλλαγές στο σώμα αλλά και το ψυχισμό του εφήβου, με αποτέλεσμα να δημιουργούνται εντάσεις στην οικογένεια. Η κραυγή με «αντιμετωπίζεις σαν παιδί» ακούγεται συχνά στην αρχή της εφηβείας. Για τους γονείς, ενήλικας σημαίνει να είσαι υπεύθυνο άτομο, να ζεις με βάση ορισμένα κριτήρια που θεωρούνται επιθυμητά. Για τους εφήβους, ενήλικας σημαίνει να είσαι ανεξάρτητος, να μπορείς να ρυθμίζεις τη ζωή σου όπως θέλεις, να διαλέγεις τους φίλους, τα ρούχα και τα χόμπι σου. Σίγουρα δεν υπάρχει μια μαγική λύση για την αποτελεσματική βελτίωση των σχέσεων γονιών – εφήβων. Υπάρχουν όμως τρόποι προσέγγισης που καλλιεργούν την επικοινωνία, αυξάνουν την εμπιστοσύνη, καλλιεργούν το σεβασμό και μπορούν διαχρονικά να κτίζουν καλύτερες και πιο καρποφόρες σχέσεις μεταξύ των δύο. Η βάση κάθε επικοινωνίας έχει ως χρυσό κανόνα «κάνε στους άλλους ό,τι θα ήθελες να κάνουν οι άλλοι για σένα». Δεν χρειάζεται λοιπόν παρά να αναρωτηθούμε με ποιον τρόπο θα θέλαμε οι άλλοι να επικοινωνούν μαζί μας. Απλές αρχές όπως η κατανόηση, η ειλικρίνεια, το ενδιαφέρον, ο σεβασμός, η αγάπη, η χωρίς όρους αποδοχή, η επιβεβαίωση, η συνέπεια διέπουν την επικοινωνία. Η επικοινωνία είναι ένας δρόμος με διπλή κατεύθυνση. Το ακουστικό του τηλεφώνου έχει δύο άκρες, μία για να μιλάς και μία για να ακούς. Χρειάζεται να μάθουμε να μιλάμε αλλά και να ακούμε. Τα παιδιά χρειάζονται ένα δοκιμαστικό αγωγό για τις σκέψεις, τις ανακαλύψεις και τα π ρ ο β λ ή μ α τ α τ ο υ ς . Ο ι γ ο ν ε ί ς έ χο υ ν συναισθήματα, προβλήματα, φόβους, ένα παρελθόν, σκέψεις, ιδέες, ενδιαφέροντα, που θα μπορούσαν να μοιραστούν με τα παιδιά τους. Έτσι, θα έχουν μια πραγματικά ανθρώπινη

σχέση μαζί τους, πέρα από τους τυπικούς ρόλους της σχέσης, όπου η μόνη επικοινωνία είναι ανάμεσα στους ρόλους παιδιού και γονιού. Τελειώνοντας, θέλουμε να υπενθυμίσουμε ότι ο κάθε άνθρωπος, ο κάθε γονιός, έχει μέσα του και παιδικά συναισθήματα. Τα συναισθήματα αυτά μας κάνουν να απολαμβάνουμε τη ζωή. Έτσι είναι καλό, όταν είμαστε μαζί γονείς και παιδιά, να αφήνουμε τον εαυτό μας ελεύθερο, να ζούμε τις στιγμές αυτές δημιουργικά και ευχάριστα. Το αποτέλεσμα θα είναι καλύτερες σχέσεις για όλους μας, για όλη τη ζωή. «Διδάξτε στα παιδιά σας ότι η ζωή είναι δυναμική. Τα παιδιά σας μαθαίνουν από εσάς και εσείς από εκείνα! »

ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΑΚΑΚΙΟΥ

ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ 2008 – 2009

ΜΑΘΗΤΙΚΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΟΙΚΙΑΚΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ

ΘΕΜΑ: …ΓΙΑ ΜΙΑ ΠΙΟ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΗ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ ΣΤΙΣ ΣΧΕΣΕΙΣ ΓΟΝΙΩΝ – ΕΦΗΒΩΝ

Παρασκευή, 8 Μαΐου 2009


38

39

ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΟΙΚΙΑΚΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ

Σ

02/02/2009 - Έκθεση Βιβλίου

25/02/2009 - Αθλητική ημερίδα στίβου στη μνήμη του ήρωα της ΕΟΚΑ Μιχαλάκη Σάββα

31/03/2009 - Επίσκεψη στα Φυλακισμένα Μνήματα

19/02/2009 - Τσικνοπέπμτη

Επέτειος 25ης Μαρτίου - Παρέλαη

07/05/2009 - Εκπαιδευτική εκδρομή στο Κούριο

τη σημερινή κοινωνία που ζούμε ένα από τα σημαντικότερα ζητήματα είναι η αποτελεσματική επικοινωνία των γονιών με τους εφήβους. Υπάρχει σήμερα ένα χάσμα επικοινωνίας μεταξύ των δύο, το οποίο πρέπει να εξαλειφτεί! Τα καθημερινά προβλήματα που αντιμετωπίζουν γονείς και έφηβοι έχουν πολλές παραμέτρους. Οι κοινωνικές και οι πολιτιστικές εξελίξεις των τελευταίων χρόνων δυσκολεύουν τους γονείς να κατανοήσουν τις αλλαγές στο σώμα αλλά και το ψυχισμό του εφήβου, με αποτέλεσμα να δημιουργούνται εντάσεις στην οικογένεια. Η κραυγή με «αντιμετωπίζεις σαν παιδί» ακούγεται συχνά στην αρχή της εφηβείας. Για τους γονείς, ενήλικας σημαίνει να είσαι υπεύθυνο άτομο, να ζεις με βάση ορισμένα κριτήρια που θεωρούνται επιθυμητά. Για τους εφήβους, ενήλικας σημαίνει να είσαι ανεξάρτητος, να μπορείς να ρυθμίζεις τη ζωή σου όπως θέλεις, να διαλέγεις τους φίλους, τα ρούχα και τα χόμπι σου. Σίγουρα δεν υπάρχει μια μαγική λύση για την αποτελεσματική βελτίωση των σχέσεων γονιών – εφήβων. Υπάρχουν όμως τρόποι προσέγγισης που καλλιεργούν την επικοινωνία, αυξάνουν την εμπιστοσύνη, καλλιεργούν το σεβασμό και μπορούν διαχρονικά να κτίζουν καλύτερες και πιο καρποφόρες σχέσεις μεταξύ των δύο. Η βάση κάθε επικοινωνίας έχει ως χρυσό κανόνα «κάνε στους άλλους ό,τι θα ήθελες να κάνουν οι άλλοι για σένα». Δεν χρειάζεται λοιπόν παρά να αναρωτηθούμε με ποιον τρόπο θα θέλαμε οι άλλοι να επικοινωνούν μαζί μας. Απλές αρχές όπως η κατανόηση, η ειλικρίνεια, το ενδιαφέρον, ο σεβασμός, η αγάπη, η χωρίς όρους αποδοχή, η επιβεβαίωση, η συνέπεια διέπουν την επικοινωνία. Η επικοινωνία είναι ένας δρόμος με διπλή κατεύθυνση. Το ακουστικό του τηλεφώνου έχει δύο άκρες, μία για να μιλάς και μία για να ακούς. Χρειάζεται να μάθουμε να μιλάμε αλλά και να ακούμε. Τα παιδιά χρειάζονται ένα δοκιμαστικό αγωγό για τις σκέψεις, τις ανακαλύψεις και τα π ρ ο β λ ή μ α τ α τ ο υ ς . Ο ι γ ο ν ε ί ς έ χο υ ν συναισθήματα, προβλήματα, φόβους, ένα παρελθόν, σκέψεις, ιδέες, ενδιαφέροντα, που θα μπορούσαν να μοιραστούν με τα παιδιά τους. Έτσι, θα έχουν μια πραγματικά ανθρώπινη

σχέση μαζί τους, πέρα από τους τυπικούς ρόλους της σχέσης, όπου η μόνη επικοινωνία είναι ανάμεσα στους ρόλους παιδιού και γονιού. Τελειώνοντας, θέλουμε να υπενθυμίσουμε ότι ο κάθε άνθρωπος, ο κάθε γονιός, έχει μέσα του και παιδικά συναισθήματα. Τα συναισθήματα αυτά μας κάνουν να απολαμβάνουμε τη ζωή. Έτσι είναι καλό, όταν είμαστε μαζί γονείς και παιδιά, να αφήνουμε τον εαυτό μας ελεύθερο, να ζούμε τις στιγμές αυτές δημιουργικά και ευχάριστα. Το αποτέλεσμα θα είναι καλύτερες σχέσεις για όλους μας, για όλη τη ζωή. «Διδάξτε στα παιδιά σας ότι η ζωή είναι δυναμική. Τα παιδιά σας μαθαίνουν από εσάς και εσείς από εκείνα! »

ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΑΚΑΚΙΟΥ

ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ 2008 – 2009

ΜΑΘΗΤΙΚΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΟΙΚΙΑΚΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ

ΘΕΜΑ: …ΓΙΑ ΜΙΑ ΠΙΟ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΗ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ ΣΤΙΣ ΣΧΕΣΕΙΣ ΓΟΝΙΩΝ – ΕΦΗΒΩΝ

Παρασκευή, 8 Μαΐου 2009


41

40

ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΟΙΚΙΑΚΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ?Χαιρετισμός από το Διευθυντή του Σχολείου κ. Σάββα Παπαγεωργίου ?Σύντομος χαιρετισμός από τον πρόεδρο του Συνδέσμου Γονέων κ. Κυριάκο Σιαμπτάνη ?Παρουσίαση project – έρευνας μέσα από διάφορα βιβλία, άρθρα όπως επίσης και βιώματα των μαθητών της Γ' τάξης του Σχολείου μας, στα πλαίσια του μαθήματος της Οικιακής Οικονομίας ?Παρουσίαση του ψυχολόγου κ. Μιχάλη Ιωάννου από την κ. Παναγιώτα Κούλα Β.Δ., Συντονίστρια Οικιακής Οικονομίας ?Ομιλία από τον ψυχολόγο κ. Μιχάλη Ιωάννου με θέμα «…Για μια πιο αποτελεσματική επικοινωνία στις σχέσεις γονιών – εφήβων» ?Συζήτηση ?Λήξη των εργασιών

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑΤΗΣ ΕΚΔΗΛΩΣΗΣ Επιλογή και συγγραφή κειμένων: Μαθητές Γ' Τάξης Μαρία Παλμύρη, Καθηγήτρια Οικιακής Οικονομίας Νάγια Αντωνίου, Καθηγήτρια Οικιακής Οικονομίας

Λαμβάνουν μέρος οι μαθητές: Χριστιάνα Μούζουρα, Γ΄1 Νεόφυτος Σάββα, Γ΄1 ΓεωργίαΔαββέττα, Γ΄2 ΑνδρέαςΔαμαλάς, Γ΄3 Γεωργία Χαραλάμπους, Γ΄3 Νικόλας Γιωρκάτζης, Γ΄3 Αντώνης Μίτσιγγας, Γ΄3 ΑντώνηςΑσπρής, Γ΄4 ΓιάννηςΑνδρέου, Γ΄4 ΜενέλαοςΑνδρέου, Γ΄4 Παναγιώτης Γρηγορίου, Γ΄4 ΞένιαΑνδρέου, Γ΄4 Έλενα Παναγή, Γ΄4 Κάτια Σπανού, Γ΄4 Μαρία Χατζηχριστοδούλου, Γ΄4 Αθηνά Νεοφύτου, Γ΄5 Στάλω Ευαγγέλου, Γ΄5 Θεοδώρα Κυριακίδου, Γ΄5 ΡαφαέλλαΑνδρέου, Γ΄5 Ραφαέλλα Μιχαηλίδου, Γ΄5 Για την οργάνωση και διεξαγωγή του Συνεδρίου συνέβαλαν όλοι οι μαθητές της Γ΄τάξης.

ΒΡΑΒΕΥΣΗ ΜΑΘΗΤΩΝ ΚΑΙ ΜΑΘΗΤΡΙΩΝ ΤΟΥ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΟΥ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΑΚΑΚΙΟΥ ΓΙΑ ΤΗ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΤΟΥΣ ΣΤΟΝ ΠΑΝΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟ «Ο ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΠΑΥΛΟΣ-ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΕΛΛΑΔΑΣ ΚΑΙ ΚΥΠΡΟΥ – ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΗΣ» Στις 30 Απριλίου 2007 μέσα στα πλαίσια του μαθήματος των Θρησκευτικών πληροφορηθήκαμε από τον καθηγητή μας κ. Χριστάκη Παναγή ότι θα διεξαγόταν ένας πανευρωπαϊκός διαγωνισμός με θέμα: «Ο Απόστολος Παύλος –Απόστολος Ελλάδας και Κύπρου –Απόστολος της Ευρώπης». Κατόπιν προτροπής του καθηγητή μας, κάποιοι μαθητές από το σχολείο μας το θεωρήσαμε μια καλή ευκαιρία για να λάβουμε μέρος. Έτσι και έγινε, αφού από το Γυμνάσιο μας συμμετείχαν εννέα μαθητές, οι οποίοι ανέλαβαν να παρουσιάσουν με πρωτότυπες ιδέες το έργο και τη δράση τουΑποστόλου των Εθνών Παύλου. Όλοι οι μαθητές δουλέψαμε πολύ στον ελεύθερο μας χρόνο για να πετύχουμε το στόχο μας, αφού ο διαγωνισμός απαιτούσε πολύ κόπο για να έχουμε το καλύτερο αποτέλεσμα. Φέτος, με πρωτοβουλία της «Ιεράς Αρχιεπισκοπής Κύπρου», αποφασίστηκε να τιμηθούν όλοι οι μαθητές

που ανταποκρίθηκαν στην πρόσκληση και συμμετείχαν σε ένα τόσο σημαντικό διαγωνισμό. Η βράβευση έγινε στις 8 Νοεμβρίου, στις 10:00 π.μ., στο ξενοδοχείο «Hilton Park» στην Λευκωσία. Όλοι οι μαθητές παρευρεθήκαμε, τιμηθήκαμε και συνάμα μάθαμε πολλά, τόσο από τις ομιλίες όσο και από εργασίες άλλων μαθητών, οι οποίες εκτέθηκαν εκεί. Τέλος, θέλουμε να ευχαριστήσουμε τον καθηγητή των Θρησκευτικών κ. Χριστάκη Παναγή για την βοήθεια και την εμπιστοσύνη που μας έδειξε, για να αντιπροσωπεύσουμε το σχολείο μας. Εμείς οι μαθητές που λάβαμε μέρος έχουμε πειστεί ότι τέτοιες ευκαιρίες όπως ο διαγωνισμός αυτός είναι χρήσιμες και απαραίτητες. Γι' αυτό οφείλουν τα Σχολεία να τις αγκαλιάσουν και να τις ενισχύσουν. Σόφη Αγγελή, Χαρά Χρυσοστόμου, Γ΄3

Φιλοτέχνηση Πινακίδων: ΣόφηΑγγελή, Γ΄3 Υπεύθυνος Μικροφωνικής Εγκατάστασης: Χριστάκης Παναγή, Θεολόγος Γενική Επιμέλεια: Κ. Παναγιώτα Κούλα, Β.Δ., Συντονίστρια Οικιακής Οικονομίας

Σόφη Αγγελή, Χαρά Χρυσοστόμου, Μάριος Παπαγεωργίου, Ανδρέας Δαμαλάς Γ3'


41

40

ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΟΙΚΙΑΚΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ?Χαιρετισμός από το Διευθυντή του Σχολείου κ. Σάββα Παπαγεωργίου ?Σύντομος χαιρετισμός από τον πρόεδρο του Συνδέσμου Γονέων κ. Κυριάκο Σιαμπτάνη ?Παρουσίαση project – έρευνας μέσα από διάφορα βιβλία, άρθρα όπως επίσης και βιώματα των μαθητών της Γ' τάξης του Σχολείου μας, στα πλαίσια του μαθήματος της Οικιακής Οικονομίας ?Παρουσίαση του ψυχολόγου κ. Μιχάλη Ιωάννου από την κ. Παναγιώτα Κούλα Β.Δ., Συντονίστρια Οικιακής Οικονομίας ?Ομιλία από τον ψυχολόγο κ. Μιχάλη Ιωάννου με θέμα «…Για μια πιο αποτελεσματική επικοινωνία στις σχέσεις γονιών – εφήβων» ?Συζήτηση ?Λήξη των εργασιών

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑΤΗΣ ΕΚΔΗΛΩΣΗΣ Επιλογή και συγγραφή κειμένων: Μαθητές Γ' Τάξης Μαρία Παλμύρη, Καθηγήτρια Οικιακής Οικονομίας Νάγια Αντωνίου, Καθηγήτρια Οικιακής Οικονομίας

Λαμβάνουν μέρος οι μαθητές: Χριστιάνα Μούζουρα, Γ΄1 Νεόφυτος Σάββα, Γ΄1 ΓεωργίαΔαββέττα, Γ΄2 ΑνδρέαςΔαμαλάς, Γ΄3 Γεωργία Χαραλάμπους, Γ΄3 Νικόλας Γιωρκάτζης, Γ΄3 Αντώνης Μίτσιγγας, Γ΄3 ΑντώνηςΑσπρής, Γ΄4 ΓιάννηςΑνδρέου, Γ΄4 ΜενέλαοςΑνδρέου, Γ΄4 Παναγιώτης Γρηγορίου, Γ΄4 ΞένιαΑνδρέου, Γ΄4 Έλενα Παναγή, Γ΄4 Κάτια Σπανού, Γ΄4 Μαρία Χατζηχριστοδούλου, Γ΄4 Αθηνά Νεοφύτου, Γ΄5 Στάλω Ευαγγέλου, Γ΄5 Θεοδώρα Κυριακίδου, Γ΄5 ΡαφαέλλαΑνδρέου, Γ΄5 Ραφαέλλα Μιχαηλίδου, Γ΄5 Για την οργάνωση και διεξαγωγή του Συνεδρίου συνέβαλαν όλοι οι μαθητές της Γ΄τάξης.

ΒΡΑΒΕΥΣΗ ΜΑΘΗΤΩΝ ΚΑΙ ΜΑΘΗΤΡΙΩΝ ΤΟΥ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΟΥ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΑΚΑΚΙΟΥ ΓΙΑ ΤΗ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΤΟΥΣ ΣΤΟΝ ΠΑΝΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟ «Ο ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΠΑΥΛΟΣ-ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΕΛΛΑΔΑΣ ΚΑΙ ΚΥΠΡΟΥ – ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΗΣ» Στις 30 Απριλίου 2007 μέσα στα πλαίσια του μαθήματος των Θρησκευτικών πληροφορηθήκαμε από τον καθηγητή μας κ. Χριστάκη Παναγή ότι θα διεξαγόταν ένας πανευρωπαϊκός διαγωνισμός με θέμα: «Ο Απόστολος Παύλος –Απόστολος Ελλάδας και Κύπρου –Απόστολος της Ευρώπης». Κατόπιν προτροπής του καθηγητή μας, κάποιοι μαθητές από το σχολείο μας το θεωρήσαμε μια καλή ευκαιρία για να λάβουμε μέρος. Έτσι και έγινε, αφού από το Γυμνάσιο μας συμμετείχαν εννέα μαθητές, οι οποίοι ανέλαβαν να παρουσιάσουν με πρωτότυπες ιδέες το έργο και τη δράση τουΑποστόλου των Εθνών Παύλου. Όλοι οι μαθητές δουλέψαμε πολύ στον ελεύθερο μας χρόνο για να πετύχουμε το στόχο μας, αφού ο διαγωνισμός απαιτούσε πολύ κόπο για να έχουμε το καλύτερο αποτέλεσμα. Φέτος, με πρωτοβουλία της «Ιεράς Αρχιεπισκοπής Κύπρου», αποφασίστηκε να τιμηθούν όλοι οι μαθητές

που ανταποκρίθηκαν στην πρόσκληση και συμμετείχαν σε ένα τόσο σημαντικό διαγωνισμό. Η βράβευση έγινε στις 8 Νοεμβρίου, στις 10:00 π.μ., στο ξενοδοχείο «Hilton Park» στην Λευκωσία. Όλοι οι μαθητές παρευρεθήκαμε, τιμηθήκαμε και συνάμα μάθαμε πολλά, τόσο από τις ομιλίες όσο και από εργασίες άλλων μαθητών, οι οποίες εκτέθηκαν εκεί. Τέλος, θέλουμε να ευχαριστήσουμε τον καθηγητή των Θρησκευτικών κ. Χριστάκη Παναγή για την βοήθεια και την εμπιστοσύνη που μας έδειξε, για να αντιπροσωπεύσουμε το σχολείο μας. Εμείς οι μαθητές που λάβαμε μέρος έχουμε πειστεί ότι τέτοιες ευκαιρίες όπως ο διαγωνισμός αυτός είναι χρήσιμες και απαραίτητες. Γι' αυτό οφείλουν τα Σχολεία να τις αγκαλιάσουν και να τις ενισχύσουν. Σόφη Αγγελή, Χαρά Χρυσοστόμου, Γ΄3

Φιλοτέχνηση Πινακίδων: ΣόφηΑγγελή, Γ΄3 Υπεύθυνος Μικροφωνικής Εγκατάστασης: Χριστάκης Παναγή, Θεολόγος Γενική Επιμέλεια: Κ. Παναγιώτα Κούλα, Β.Δ., Συντονίστρια Οικιακής Οικονομίας

Σόφη Αγγελή, Χαρά Χρυσοστόμου, Μάριος Παπαγεωργίου, Ανδρέας Δαμαλάς Γ3'


42

43

ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΤΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ ΜΑΣ ΣΤΟ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟ «ΗΛΙΟΣ: ΠΗΓΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ» ΑΓΩΝΑΣ ΤΑΧΥΤΗΤΑΣ ΜΙΚΡΩΝ ΜΟΝΤΕΛΩΝ ΗΛΙΑΚΟΥ ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΟΥ Το σχολείο μας συμμετείχε στο Διαγωνισμό Αιμιλίου και ΓιάννηςΑντρέου του Γ΄4. Αγώνα Ταχύτητας Μοντέλων Ηλιακού Οι πιο πάνω μαθητές υπό την καθοδήγηση του Αυτοκινήτου που πραγματοποιήθηκε στο καθηγητή Φυσικής κ. Ανδρέα Δαμιανού Γυμνάσιο Λινόπετρας, στις 19 Μαΐου 2009. Οι κατάφεραν να καταλάβουν την τρίτη θέση στο μαθητές που στελέχωσαν την ομάδα του μέρος του διαγωνισμού που αφορούσε τη σχολείου μας ήταν οι: σχεδίαση του αυτοκινήτου και την όγδοη θέση Αντρέας Αλεξάνδρου, Αντρέας Κωνσταντίνου, στο μέρος του διαγωνισμού που αφορούσε την Παναγιώτης Ανδρέου, Μάριος Χατζημιχαήλ, του ταχύτητα. Στο διαγωνισμό αυτό πήραν μέρος Γ΄2,Αντρέας Χαραλάμπους του Γ΄3, καθώς και οι δώδεκα σχολεία. Στέλιος Κωνσταντίνου, Χαράλαμπος Ραγιάς, Παναγιώτης Γρηγορίου, Βασίλης Βασιλείου του

Έτοιμοι για το διαγωνισμό

Στη γραμμή εκκίνησης

ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΙ 56ΟΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΣΧΟΛΕΙΩΝ ΕΥΡΩΠΗΣ Θέμα 222: Είσαι μέλος του Κεντρικού Μαθητικού Συμβουλίου του σχολειού σου. Γράψε ένα άρθρο για το σχολικό περιοδικό στο οποίο να εισηγείστε πρωτότυπες ιδέες για βελτίωση του σχολικού περιβάλλοντος ώστε ο κάθε μαθητής να αισθάνεται το σχολείο ως το δεύτερο σπίτι του. Βρισκόμαστε στον 21 ο αιώνα, όπου η τεχνολογία είναι ένα μεγάλο μέρος της ζωής μας. Μας βοηθά να δημιουργήσουμε ολοένα και περισσότερα επιτεύγματα που βοηθούν στην καθημερινή μας ζωή! Είναι μεγάλη πρόκληση για μας να χρησιμοποιούμε δημιουργικότητα και καινοτομία στην ζωή μας και συγκεκριμένα στον τομέα της εκπαίδευσης. Δημιουργικότητα είναι το να χτίζω και να δημιουργώ πάνω σε κάποιες βάσεις οι οποίες θα αποτελέσουν πηγή έμπνευσης για εμένα όπως για την διδασκαλία ενός ποιήματος ή ενός κειμένου. Παρόμοια σημασία έχει και η καινοτομία, που ορίζεται ως η δημιουργία ενός νέου στοιχείου που έχει παλιές βάσεις ή καθόλου. Η εκπαίδευση που στοχεύει στην ανθρωπιστική παιδεία χρειάζεται οπωσδήποτε την δημιουργικότητα και την καινοτομία. Με αυτούς τους δύο ελκυστικούς τρόπους οι νέοι θα γίνουν ολοκληρωμένες προσωπικότητες, αφού δεν θα έχουν μόνο στείρα γνώση. Δηλαδή δεν θα παίρνουν γνώσεις μόνο σε μορφωτικό επίπεδο, αλλά θα αποκτήσουν βασικές αρχές και αξίες όπως η αγάπη, ο σεβασμός, η δημιουργία, η ελευθερία, ο διάλογος και πολλές άλλες. Εμείς ως μαθητές περνάμε πολύ χρόνο στα σχολεία και θα θέλαμε να αναβαθμιστούν σε κάθε τομέα, όπως της υποδομής, της ύλης αλλά και στην μέθοδο της διδασκαλίας.Αρχικά, πρέπει να εκσυγχρονιστούν τα κτήρια και να πάψουν να μοιάζουν με νοσοκομεία και να αποκτήσουν χρώμα. Επίσης να βελτιωθεί η αρχιτεκτονική τους, ώστε να γίνει πιο λειτουργική και μοντέρνα. Έτσι οι μαθητές θα νιώθουν πιο ελεύθεροι και ξένοιαστοι και θα μαθαίνουν αυτά που τους διδάσκουν οι καθηγητές τους. Συνυφασμένο μετά από πάνω είναι το μάθημα και ο τρόπος που διδάσκεται. Ένα μάθημα με την ύλη που χρειάζεται για να καλυφθεί πρέπει να γίνεται με ελκυστικό τρόπο. Με τη χρήση της τεχνολογίας και των πολυμέσων που έχουν χρώμα και ήχο το μάθημα γίνεται πιο ελκυστικό και κεντρίζει το ενδιαφέρον του μαθητή. Τότε θα

υπάρξει μεγάλη συμμετοχή αφού θα πάψει η μονότονη διδασκαλία από τον καθηγητή. Μέσα από την δημιουργικότητα και την καινοτομία, που χρειάζονται φαντασία, αλλάζει και ο ρόλος του εκπαιδευτικού, αφού δεν θα αναγκάζεται να φωνάζει και να διακόπτει το μάθημα. Αυτό θα γίνεται επειδή οι μαθητές θα είναι φρόνιμοι και δεν θα ενοχλούν. Έτσι χωρίς διακοπές θα βγαίνει ευκολότερα η ύλη. Λαμβάνοντας υπόψη τα πιο πάνω γίνεται σαφές πως απαιτείται η δημιουργικότητα και η καινοτομία για την βελτίωση της εκπαίδευσης. Και αφού βελτιωθεί η εκπαίδευση θα βελτιωθούν και οι υπόλοιποι τομείς. Μάριος Δημοσθένους Α΄4 Θέμα 232: Είσαι Πρόεδρος του Κεντρικού μαθητικού Συμβουλίου σε ένα πολυπολιτισμικό σχολείο της Κύπρου. Σε ομιλία σου σε συνέδριο του Μαθητικού Συμβουλίου να εισηγηθείς δημιουργικές δραστηριότητες οι οποίες να καλλιεργούν το διαπολιτισμικό διάλογο, την αλληλοκατανόηση και την αρμονική συνεργασία των μαθητών εντός και εκτός σχολείου. Αγαπητοί μου συμμαθητές, Μαζευτήκαμε σήμερα εδώ για να μιλήσουμε και να εκφράσουμε ελεύθερα κάποιες ιδέες που μπορεί να έχουμε όσον αφορά το διαπολιτισμικό διάλογο και κάποια περιφερειακά θέματα πάνω σ' αυτόν. Θα πούμε ελεύθερα κάθε ιδέα και θέμα που μας απασχολεί χωρίς περιορισμούς αφού όλοι θέλουμε ό,τι καλύτερο για το σχολείο και την κοινωνία και τον κόσμο. Α φ ο ύ λ ο ι π ό ν β ρ ι σ κό μ α σ τ ε σ ε έ ν α πολυπολιτισμικό σχολείο θα πρέπει να κατανοούμε τι θα πει διαπολιτισμικός διάλογος. Θα μπορούσαμε να πούμε ότι πριν να τον εφαρμόσουμε να σκεφτούμε ιδέες για το διάλογο μας με άλλους ανθρώπους, ξένους. Απαραίτητη προϋπόθεση είναι να εξαλειφθεί το φαινόμενο του ρατσισμού που ταλανίζει πολλούς ανθρώπους στις μέρες μας. Ο ρατσισμός σε ένα σχολείο πρέπει να αποθαρρύνεται, αφού από το ρατσισμό μπορούν πολλοί αθώοι άνθρωποι να πάθουν κακό. Εκτός από το πρόβλημα του ρατσισμού πρέπει να αυξηθούν και οι κοινωνικές σχέσεις μας και να ανυψωθούν. Ο κάθε άνθρωπος χρειάζεται φίλους, για να συνεργάζεται και να μιλά ελεύθερα. Όταν έχουμε και τη σωστή κοινωνικότητα, τότε μπορούμε να φτάσουμε και στο διαπολιτισμικό διάλογο. Διαπολιτισμικός διάλογος θα μπορούσαμε να πούμε ότι είναι ο


42

43

ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΤΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ ΜΑΣ ΣΤΟ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟ «ΗΛΙΟΣ: ΠΗΓΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ» ΑΓΩΝΑΣ ΤΑΧΥΤΗΤΑΣ ΜΙΚΡΩΝ ΜΟΝΤΕΛΩΝ ΗΛΙΑΚΟΥ ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΟΥ Το σχολείο μας συμμετείχε στο Διαγωνισμό Αιμιλίου και ΓιάννηςΑντρέου του Γ΄4. Αγώνα Ταχύτητας Μοντέλων Ηλιακού Οι πιο πάνω μαθητές υπό την καθοδήγηση του Αυτοκινήτου που πραγματοποιήθηκε στο καθηγητή Φυσικής κ. Ανδρέα Δαμιανού Γυμνάσιο Λινόπετρας, στις 19 Μαΐου 2009. Οι κατάφεραν να καταλάβουν την τρίτη θέση στο μαθητές που στελέχωσαν την ομάδα του μέρος του διαγωνισμού που αφορούσε τη σχολείου μας ήταν οι: σχεδίαση του αυτοκινήτου και την όγδοη θέση Αντρέας Αλεξάνδρου, Αντρέας Κωνσταντίνου, στο μέρος του διαγωνισμού που αφορούσε την Παναγιώτης Ανδρέου, Μάριος Χατζημιχαήλ, του ταχύτητα. Στο διαγωνισμό αυτό πήραν μέρος Γ΄2,Αντρέας Χαραλάμπους του Γ΄3, καθώς και οι δώδεκα σχολεία. Στέλιος Κωνσταντίνου, Χαράλαμπος Ραγιάς, Παναγιώτης Γρηγορίου, Βασίλης Βασιλείου του

Έτοιμοι για το διαγωνισμό

Στη γραμμή εκκίνησης

ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΙ 56ΟΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΣΧΟΛΕΙΩΝ ΕΥΡΩΠΗΣ Θέμα 222: Είσαι μέλος του Κεντρικού Μαθητικού Συμβουλίου του σχολειού σου. Γράψε ένα άρθρο για το σχολικό περιοδικό στο οποίο να εισηγείστε πρωτότυπες ιδέες για βελτίωση του σχολικού περιβάλλοντος ώστε ο κάθε μαθητής να αισθάνεται το σχολείο ως το δεύτερο σπίτι του. Βρισκόμαστε στον 21 ο αιώνα, όπου η τεχνολογία είναι ένα μεγάλο μέρος της ζωής μας. Μας βοηθά να δημιουργήσουμε ολοένα και περισσότερα επιτεύγματα που βοηθούν στην καθημερινή μας ζωή! Είναι μεγάλη πρόκληση για μας να χρησιμοποιούμε δημιουργικότητα και καινοτομία στην ζωή μας και συγκεκριμένα στον τομέα της εκπαίδευσης. Δημιουργικότητα είναι το να χτίζω και να δημιουργώ πάνω σε κάποιες βάσεις οι οποίες θα αποτελέσουν πηγή έμπνευσης για εμένα όπως για την διδασκαλία ενός ποιήματος ή ενός κειμένου. Παρόμοια σημασία έχει και η καινοτομία, που ορίζεται ως η δημιουργία ενός νέου στοιχείου που έχει παλιές βάσεις ή καθόλου. Η εκπαίδευση που στοχεύει στην ανθρωπιστική παιδεία χρειάζεται οπωσδήποτε την δημιουργικότητα και την καινοτομία. Με αυτούς τους δύο ελκυστικούς τρόπους οι νέοι θα γίνουν ολοκληρωμένες προσωπικότητες, αφού δεν θα έχουν μόνο στείρα γνώση. Δηλαδή δεν θα παίρνουν γνώσεις μόνο σε μορφωτικό επίπεδο, αλλά θα αποκτήσουν βασικές αρχές και αξίες όπως η αγάπη, ο σεβασμός, η δημιουργία, η ελευθερία, ο διάλογος και πολλές άλλες. Εμείς ως μαθητές περνάμε πολύ χρόνο στα σχολεία και θα θέλαμε να αναβαθμιστούν σε κάθε τομέα, όπως της υποδομής, της ύλης αλλά και στην μέθοδο της διδασκαλίας.Αρχικά, πρέπει να εκσυγχρονιστούν τα κτήρια και να πάψουν να μοιάζουν με νοσοκομεία και να αποκτήσουν χρώμα. Επίσης να βελτιωθεί η αρχιτεκτονική τους, ώστε να γίνει πιο λειτουργική και μοντέρνα. Έτσι οι μαθητές θα νιώθουν πιο ελεύθεροι και ξένοιαστοι και θα μαθαίνουν αυτά που τους διδάσκουν οι καθηγητές τους. Συνυφασμένο μετά από πάνω είναι το μάθημα και ο τρόπος που διδάσκεται. Ένα μάθημα με την ύλη που χρειάζεται για να καλυφθεί πρέπει να γίνεται με ελκυστικό τρόπο. Με τη χρήση της τεχνολογίας και των πολυμέσων που έχουν χρώμα και ήχο το μάθημα γίνεται πιο ελκυστικό και κεντρίζει το ενδιαφέρον του μαθητή. Τότε θα

υπάρξει μεγάλη συμμετοχή αφού θα πάψει η μονότονη διδασκαλία από τον καθηγητή. Μέσα από την δημιουργικότητα και την καινοτομία, που χρειάζονται φαντασία, αλλάζει και ο ρόλος του εκπαιδευτικού, αφού δεν θα αναγκάζεται να φωνάζει και να διακόπτει το μάθημα. Αυτό θα γίνεται επειδή οι μαθητές θα είναι φρόνιμοι και δεν θα ενοχλούν. Έτσι χωρίς διακοπές θα βγαίνει ευκολότερα η ύλη. Λαμβάνοντας υπόψη τα πιο πάνω γίνεται σαφές πως απαιτείται η δημιουργικότητα και η καινοτομία για την βελτίωση της εκπαίδευσης. Και αφού βελτιωθεί η εκπαίδευση θα βελτιωθούν και οι υπόλοιποι τομείς. Μάριος Δημοσθένους Α΄4 Θέμα 232: Είσαι Πρόεδρος του Κεντρικού μαθητικού Συμβουλίου σε ένα πολυπολιτισμικό σχολείο της Κύπρου. Σε ομιλία σου σε συνέδριο του Μαθητικού Συμβουλίου να εισηγηθείς δημιουργικές δραστηριότητες οι οποίες να καλλιεργούν το διαπολιτισμικό διάλογο, την αλληλοκατανόηση και την αρμονική συνεργασία των μαθητών εντός και εκτός σχολείου. Αγαπητοί μου συμμαθητές, Μαζευτήκαμε σήμερα εδώ για να μιλήσουμε και να εκφράσουμε ελεύθερα κάποιες ιδέες που μπορεί να έχουμε όσον αφορά το διαπολιτισμικό διάλογο και κάποια περιφερειακά θέματα πάνω σ' αυτόν. Θα πούμε ελεύθερα κάθε ιδέα και θέμα που μας απασχολεί χωρίς περιορισμούς αφού όλοι θέλουμε ό,τι καλύτερο για το σχολείο και την κοινωνία και τον κόσμο. Α φ ο ύ λ ο ι π ό ν β ρ ι σ κό μ α σ τ ε σ ε έ ν α πολυπολιτισμικό σχολείο θα πρέπει να κατανοούμε τι θα πει διαπολιτισμικός διάλογος. Θα μπορούσαμε να πούμε ότι πριν να τον εφαρμόσουμε να σκεφτούμε ιδέες για το διάλογο μας με άλλους ανθρώπους, ξένους. Απαραίτητη προϋπόθεση είναι να εξαλειφθεί το φαινόμενο του ρατσισμού που ταλανίζει πολλούς ανθρώπους στις μέρες μας. Ο ρατσισμός σε ένα σχολείο πρέπει να αποθαρρύνεται, αφού από το ρατσισμό μπορούν πολλοί αθώοι άνθρωποι να πάθουν κακό. Εκτός από το πρόβλημα του ρατσισμού πρέπει να αυξηθούν και οι κοινωνικές σχέσεις μας και να ανυψωθούν. Ο κάθε άνθρωπος χρειάζεται φίλους, για να συνεργάζεται και να μιλά ελεύθερα. Όταν έχουμε και τη σωστή κοινωνικότητα, τότε μπορούμε να φτάσουμε και στο διαπολιτισμικό διάλογο. Διαπολιτισμικός διάλογος θα μπορούσαμε να πούμε ότι είναι ο


45

44 διάλογος μεταξύ των ανθρώπων, παρόλες τις μ ε τ α ξ ύ τ ο υ ς δ ι α φ ο ρ έ ς , π ο λι τ ι σ μ ι κ έ ς , θρησκευτικές, πολιτιστικές ή και φυλετικές. Είμαστε όλοι άνθρωποι και μπορούμε να επικοινωνήσουμε. Ο άνθρωπος είναι το ον που προικίστηκε από τη φύση με τη λογική και το μυαλό και πρέπει να χρησιμοποιήσει αυτές τις δύο δυνάμεις για να πάει μπροστά και όχι να οπισθοχωρεί συνεχώς είτε σε θέματα κοινωνικά είτε οικονομικά. Εάν συνεργαστούμε μπορούμε να φτάσουμε σε κάτι καλύτερο. Θα μπορούσαμε να κανονίσουμε μια εκδρομή εκπαιδευτική, στην οποία τα παιδιά θα χωριστούν σε ομάδες και θα έχουν χρόνο και κατάλληλα υλικά, ώστε να δημιουργήσουν κάτι νέο, πρωτότυπο και εντυπωσιακό. Τα υλικά θα επιλεχθούν απ' όλη την ομάδα, μετά από χρόνο σκέψης και ο αρχηγός θα τα προμηθεύεται από ειδική επιτροπή. Αυτό θα βοηθήσει τα παιδιά να ξεφύγουν από τη ρουτίνα του σχολείου, να συνεργαστούν και όλοι μαζί να δημιουργήσουν. Άλλη ιδέα που θα βοηθούσε στο διαπολιτισμικό διάλογο και την αλληλοκατανόηση είναι να χωριστούν οι μαθητές σε ομάδες και κάθε μαθητής να διηγείται στους συμμαθητές του κάποιο έθιμο από τη χώρα τους, ή μια εμπειρία που έχουν περάσει. Αυτές οι δύο ιδέες θα μπορούσαν να βοηθήσουν στην αρμονική συνεργασία των μαθητών, στην αλληλοκατανόηση και έμμεσα στο διαπολιτισμικό διάλογο. Στο μυαλό κάθε ανθρώπου μπορεί να υπάρχουν πολλές ιδέες ατελείωτες που θα μπορούσαν να ολοκληρωθούν ή και να εμπλουτιστούν, αν ακουστούν από άλλους ανθρώπους. Μια άλλη ιδέα είναι να χωριστούν τα παιδιά σε ομάδες, οι οποίες θα αποτελούνται από τα παιδιά όλου του σχολείου άσχετα από την καταγωγή τους (Βουλγαρία, Φιλιππίνες κ.α.). Κάθε ομάδα δηλαδή θα αντιπροσωπεύει μια χώρα, στη συνέχεια οι ομάδες αυτές θα εργαστούν και θα παρουσιάσουν πληροφορίες για τη χώρα τους με τις οποίες οι υπόλοιποι μαθητές θα βελτιώσουν ή και θα πάρουν γνώμες για συζήτηση. Με αυτές τις ιδέες μπορεί να πραγματοποιηθεί ένας διαπολιτισμικός διάλογος όπου θα ακουστούν οι απόψεις και οι προβληματισμοί όλων των παιδιών. Υπάρχουν ακόμη πολλές ιδέες, είτε μεγάλες με ειδικούς στόχους είτε μικρές, οι οποίες βοηθούν ξανά κάποιους συγκεκριμένους στόχους. Επίσης μια άλλη ιδέα προς συζήτηση είναι να ζητήσουμε από τον Σύνδεσμο Γονέων να μας βοηθήσουν στην καθιέρωση μιας χρονικής περιόδου μετά το σχολείο, όπου θα μπορούν να συγκεντρώνονται

οι μαθητές στο σχολικό χώρο και αξιοποιώντας τον χρόνο τους θα λύνουν τις απορίες τους, θα συζητούν τα προβλήματα τους και θα παίζουν αναμεταξύ τους οι μαθητές. Αυτό πιστεύω θα βοηθήσει πολύ τα παιδιά. Η εισήγηση ιδεών είναι δείγμα δημιουργικότητας και όλοι πρέπει όταν έχουμε κάτι καινούργιο, διαφορετικό και ωραίο στο μυαλό μας να το λέμε για τη συνέχιση του και ίσως την ολοκλήρωση του. Σήμερα στην κοινωνία μας αρχίζει να μειώνεται η όρεξη για δημιουργία κάτι που δεν πρέπει. Όλοι πρέπει να βάλουμε στο μυαλό μας ότι η κοινωνία πρέπει να προχωρήσει παρακάτω με νέα, καινούργια και καινοτόμα πράγματα, τα οποία θα βοηθήσουν. Ο διαπολιτισμικός διάλογος είναι ένα σοβαρό θέμα που πρέπει να αρχίσει να βελτιώνεται και να σταθεροποιείται γιατί χρειαζόμαστε ένα καλύτερο μέλλον με αλληλοκατανόηση και συνεργασία μεταξύ μας, αφού δε θέλουμε σε κάποια στιγμή στο μέλλον να δούμε την κοινωνία μας να καταρρέει σαν χάρτινος πύργος. Όλοι πρέπει να τα εφαρμόσουμε για ένα καλύτερο μέλλον αφού εμείς οι νέοι, οι έφηβοι είμαστε το μέλλον της κοινωνίας μας. Τέλος, τώρα πρέπει και εσείς, όπως και εγώ, να εισηγηθείτε τις δικές σας ιδέες για το θέμα που μας απασχολεί και να δημιουργήσουμε ωραία και χρήσιμα πράγματα για το σχολείο και για μας. Κωνσταντίνα Κωνσταντίνου, Γ΄1

Ι΄ ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΟΔΙΚΗ ΑΣΦΑΛΕΙΑ Θέμα : Έχει παρατηρηθεί ότι παρόλο που ξέρουμε τους κανονισμούς και τον Κώδικα Οδικής Συμπεριφοράς δεν τον τηρούμε. Ποιοι κατά τη γνώμη σας είναι λόγοι αυτής της συμπεριφοράς και τι θα μπορούσατε να εισηγηθείτε στους πολίτες του αύριο, ώστε να αποκτήσουν πιο ασφαλείς συνήθειες και καλύτερη οδική συνείδηση. Στη ζωή και στην κοινωνία βλέπουμε να υπάρχουν νόμοι και κανονισμοί, αλλά οι περισσότεροι δεν τηρούνται και οι παράνομοι δεν τιμωρούνται . η ανοχή, η ανευθυνότητα και η επιπολαιότητα καμιά φορά αυξάνουν την παρανομία. Έτσι συμβαίνει δυστυχώς και με τον κώδικα οδικής κυκλοφορίας. Ενώ από τη μια, όλοι τον γνωρίζουμε, καθημερινά ενημερωνόμαστε από τα μέσα μαζικής ενημέρωσης και ακούμε διαλέξεις στο σχολείο, από την άλλη γινόμαστε μάρτυρες οδικών δυστυχημάτων που τρομάζουν στιγμιαία τον

καθένα μας. Φοβόμαστε να ανοίξουμε το ραδιόφωνο και την τηλεόραση μήπως και ακούσουμε το φρικτό « και άλλο αίμα στην άσφαλτο». Τι κάνουμε όμως; Γιατί ο Κύπριος οδηγός δεν έχει αποκτήσει ακόμα οδική συνείδηση; Γιατί νομίζει ότι είναι ο κυρίαρχος του δρόμου; Γιατί η Κύπρος συγκαταλέγεται μέσα στις χώρες με τα περισσότερα τροχαία δυστυχήματα; Ο κίνδυνος να πάθουμε κακό από ανθρώπινο λάθος, δικό μας ή κάποιων άλλων, παραμονεύει την κάθε μας έξοδο. Ο ανθρώπινος παράγοντας είναι η πρώτη αιτία πρόκλησης άδικων δυστυχημάτων και κυρίως θανατηφόρων. Δεν προσέχουμε τη ζωή μας αλλά ούτε τη ζωή των άλλων. Δε δίνουμε σημασία σε κάποια πράγματα, τα θεωρούμε περιττά, νομίζουμε πως τα ξέρουμε όλα, πως ορίζουμε τα πάντα και πως είμαστε έτοιμοι να αντιμετωπίσουμε τα πάντα. Τα γεγονότα και η πραγματικότητα όμως στην Κύπρο μας διαψεύδουν. Η αδυναμία μιας στιγμής, η υπερβολική ταχύτητα, το οδήγημα υπό την επήρεια οινοπνευματωδών ποτών, το ξενύχτι, το απρόσεχτο οδήγημα, η μαγκιά, οι μετατροπές στις μηχανές των αυτοκινήτων, η αμέλεια και η άρνηση χρήσης του κράνους και της ζώνης ασφαλείας έχουν το τίμημά τους. Το τίμημα αυτό το πληρώνουν περισσότερο οι νέοι και λιγότερο οι μεγαλύτεροι. Τις περισσότερες φορές ακούμε τη φράση «ασυνείδητοι οδηγοί», υπάρχει όμως κάποιος που θέλει να προκαλέσει κακό στον εαυτό του ή σε κάποιον άλλο; Ασφαλώς όχι; Όσο τραγικό, όμως, κι αν είναι συμβαίνει. Αυτό συμβαίνει, γιατί οι Κύπριοι οδηγοί δεν έχουν αντιληφθεί την ευθύνη τους στον δρόμο και δεν έχουν συνειδητοποιήσει τους κινδύνους που απειλούν τους ίδιους και όσους κυκλοφορούν στους δρόμους, είτε πεζοί είτε με μηχανοκίνητα οχήματα. Φυσικά αυτό δε σημαίνει πως θα κλειστούμε μέσα στα σπίτια μας και δεν θα κυκλοφορούμε στους δρόμους. Αντίθετα η κυκλοφοριακή αγωγή πρέπει να είναι συνεχής και να γίνει τρόπος ζωής μας, ώστε κάποια στιγμή να γίνουμε παράδειγμα καλής οδικής συμπεριφοράς. Να φροντίσουμε να ενημερωνόμαστε οι ίδιοι για το τι γίνεται σε άλλες χώρες και να παραδειγματιζόμαστε κάνοντάς τα πράξεις. Πολύ σωστά έχει εισαχθεί το μάθημα της Κυκλοφοριακής Αγωγής στο σχολείο, γιατί οι μαθητές παίρνουν μέρος σε ειδικά προγράμματα και μεταφέρουν στο σπίτι τους, στους μεγαλύτερους τους , τις εμπειρίες τους

και τους επηρεάζουν με αυτά που έμαθαν. Οι πολίτες του αύριο, οι σημερινοί έφηβοι, πρέπει να κατανοήσουν πως η ζωή είναι ωραία, όμορφη, γλυκιά και είναι κρίμα να χάνεται στην άσφαλτο. Η πρόληψη των οδικών δυστυχημάτων είναι θέμα προσωπικής ευθύνης, η οποία καλλιεργείται στους νέους με αρχές και αξίες. Ακόμη, οι πολίτες του αύριο πρέπει να μάθουν να λένε «ΟΧΙ» στην υπερβολική ταχύτητα, στην παραβίαση του Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας, στο μεθύσι , στην απροσεξία και στην επιπολαιότητα, στην οδήγηση χωρίς άδεια οδήγησης και στη μη συντήρηση των οχημάτων τους. Ταυτόχρονα όμως πρέπει να αποκτήσουν αμυντική οδήγηση και να διεκδικούν καλό οδικό δίχτυο, πεζοδρόμια και καλή εξυπηρέτηση από τα δημόσια μέσα από την πολιτεία. Ας ελπίσουμε ότι ο καθένας ξεχωριστά και όλοι μαζί θα προσπαθήσουμε να απαλλαγούμε από τον εφιάλτη των οδικών δυστυχημάτων, ώστε να κυκλοφορούμε με ασφάλεια . Παίρνοντας τις σωστές αποφάσεις την κατάλληλη στιγμή και ενεργώντας σωστά και νηφάλια να φροντίζουμε να μην είμαστε ούτε εμείς ούτε οι άλλοι τα θύματα, αλλά οι νικητές της ασφάλτου. Ευάγγελος Ρόους, Α΄3 ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΔΙΗΓΗΜΑΤΟΣ ΣΤΗ ΜΝΗΜΗ ΦΩΤΕΙΝΗΣ ΠΟΛΥΒΙΟΥ – ΙΩΑΝΝΙΔΟΥ ΕΝΑΣ ΕΞΑΙΡΕΤΙΚΟΣ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ

Όπως κάθε μεσημέρι, έτσι και την Παρασκευή χτύπησε το κουδούνι, για να σχολάσουμε. Μαζέψαμε όλοι τα βιβλία μας, πήραμε τις τσάντες μας κι αρχίσαμε να τρέχουμε, για να προλάβουμε το λεωφορείο. Όλοι γελούσαν δυνατά και φώναζαν. Γενικά η ατμόσφαιρα ήταν πολύ ευχάριστη, επειδή ερχόταν άλλο ένα Σαββατοκύριακο. Αυτό το Σαββατοκύριακο όμως δεν ήταν ένα συνηθισμένο Σαββατοκύριακο, αφού θα μέναμε και τη Δευτέρα στο σπίτι, για να γιορτάσουμε την Καθαρά Δευτέρα. Θα ακολουθούσε, λοιπόν, ένα φανταστικό τριήμερο. Καθώς πλησιάζαμε στο λεωφορείο, άκουσα κλάμα βρέφους. Παραξενεύτηκα, γιατί δεν είναι κάτι συνηθισμένο ν’ ακούς σ’ ένα Γυμνάσιο κλάμα μωρού. Προσπαθούσα να καταλάβω από πού ερχόταν αυτός ο ήχος. Τα άλλα παιδιά μου φάνηκε πως δεν άκουσαν απολύτως τίποτα, αφού συνέχιζαν κανονικά να γελούν και να τρέχουν προς το λεωφορείο. Έμεινα, λοιπόν, λίγο πίσω. Το κλάμα συνέχιζε να ακούγεται. Άρχισα και εγώ να παρατηρώ, για να καταλάβω τι ήταν αυτός ο θόρυβος. Αφού γύρισα όλο το σχολείο,


45

44 διάλογος μεταξύ των ανθρώπων, παρόλες τις μ ε τ α ξ ύ τ ο υ ς δ ι α φ ο ρ έ ς , π ο λι τ ι σ μ ι κ έ ς , θρησκευτικές, πολιτιστικές ή και φυλετικές. Είμαστε όλοι άνθρωποι και μπορούμε να επικοινωνήσουμε. Ο άνθρωπος είναι το ον που προικίστηκε από τη φύση με τη λογική και το μυαλό και πρέπει να χρησιμοποιήσει αυτές τις δύο δυνάμεις για να πάει μπροστά και όχι να οπισθοχωρεί συνεχώς είτε σε θέματα κοινωνικά είτε οικονομικά. Εάν συνεργαστούμε μπορούμε να φτάσουμε σε κάτι καλύτερο. Θα μπορούσαμε να κανονίσουμε μια εκδρομή εκπαιδευτική, στην οποία τα παιδιά θα χωριστούν σε ομάδες και θα έχουν χρόνο και κατάλληλα υλικά, ώστε να δημιουργήσουν κάτι νέο, πρωτότυπο και εντυπωσιακό. Τα υλικά θα επιλεχθούν απ' όλη την ομάδα, μετά από χρόνο σκέψης και ο αρχηγός θα τα προμηθεύεται από ειδική επιτροπή. Αυτό θα βοηθήσει τα παιδιά να ξεφύγουν από τη ρουτίνα του σχολείου, να συνεργαστούν και όλοι μαζί να δημιουργήσουν. Άλλη ιδέα που θα βοηθούσε στο διαπολιτισμικό διάλογο και την αλληλοκατανόηση είναι να χωριστούν οι μαθητές σε ομάδες και κάθε μαθητής να διηγείται στους συμμαθητές του κάποιο έθιμο από τη χώρα τους, ή μια εμπειρία που έχουν περάσει. Αυτές οι δύο ιδέες θα μπορούσαν να βοηθήσουν στην αρμονική συνεργασία των μαθητών, στην αλληλοκατανόηση και έμμεσα στο διαπολιτισμικό διάλογο. Στο μυαλό κάθε ανθρώπου μπορεί να υπάρχουν πολλές ιδέες ατελείωτες που θα μπορούσαν να ολοκληρωθούν ή και να εμπλουτιστούν, αν ακουστούν από άλλους ανθρώπους. Μια άλλη ιδέα είναι να χωριστούν τα παιδιά σε ομάδες, οι οποίες θα αποτελούνται από τα παιδιά όλου του σχολείου άσχετα από την καταγωγή τους (Βουλγαρία, Φιλιππίνες κ.α.). Κάθε ομάδα δηλαδή θα αντιπροσωπεύει μια χώρα, στη συνέχεια οι ομάδες αυτές θα εργαστούν και θα παρουσιάσουν πληροφορίες για τη χώρα τους με τις οποίες οι υπόλοιποι μαθητές θα βελτιώσουν ή και θα πάρουν γνώμες για συζήτηση. Με αυτές τις ιδέες μπορεί να πραγματοποιηθεί ένας διαπολιτισμικός διάλογος όπου θα ακουστούν οι απόψεις και οι προβληματισμοί όλων των παιδιών. Υπάρχουν ακόμη πολλές ιδέες, είτε μεγάλες με ειδικούς στόχους είτε μικρές, οι οποίες βοηθούν ξανά κάποιους συγκεκριμένους στόχους. Επίσης μια άλλη ιδέα προς συζήτηση είναι να ζητήσουμε από τον Σύνδεσμο Γονέων να μας βοηθήσουν στην καθιέρωση μιας χρονικής περιόδου μετά το σχολείο, όπου θα μπορούν να συγκεντρώνονται

οι μαθητές στο σχολικό χώρο και αξιοποιώντας τον χρόνο τους θα λύνουν τις απορίες τους, θα συζητούν τα προβλήματα τους και θα παίζουν αναμεταξύ τους οι μαθητές. Αυτό πιστεύω θα βοηθήσει πολύ τα παιδιά. Η εισήγηση ιδεών είναι δείγμα δημιουργικότητας και όλοι πρέπει όταν έχουμε κάτι καινούργιο, διαφορετικό και ωραίο στο μυαλό μας να το λέμε για τη συνέχιση του και ίσως την ολοκλήρωση του. Σήμερα στην κοινωνία μας αρχίζει να μειώνεται η όρεξη για δημιουργία κάτι που δεν πρέπει. Όλοι πρέπει να βάλουμε στο μυαλό μας ότι η κοινωνία πρέπει να προχωρήσει παρακάτω με νέα, καινούργια και καινοτόμα πράγματα, τα οποία θα βοηθήσουν. Ο διαπολιτισμικός διάλογος είναι ένα σοβαρό θέμα που πρέπει να αρχίσει να βελτιώνεται και να σταθεροποιείται γιατί χρειαζόμαστε ένα καλύτερο μέλλον με αλληλοκατανόηση και συνεργασία μεταξύ μας, αφού δε θέλουμε σε κάποια στιγμή στο μέλλον να δούμε την κοινωνία μας να καταρρέει σαν χάρτινος πύργος. Όλοι πρέπει να τα εφαρμόσουμε για ένα καλύτερο μέλλον αφού εμείς οι νέοι, οι έφηβοι είμαστε το μέλλον της κοινωνίας μας. Τέλος, τώρα πρέπει και εσείς, όπως και εγώ, να εισηγηθείτε τις δικές σας ιδέες για το θέμα που μας απασχολεί και να δημιουργήσουμε ωραία και χρήσιμα πράγματα για το σχολείο και για μας. Κωνσταντίνα Κωνσταντίνου, Γ΄1

Ι΄ ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΟΔΙΚΗ ΑΣΦΑΛΕΙΑ Θέμα : Έχει παρατηρηθεί ότι παρόλο που ξέρουμε τους κανονισμούς και τον Κώδικα Οδικής Συμπεριφοράς δεν τον τηρούμε. Ποιοι κατά τη γνώμη σας είναι λόγοι αυτής της συμπεριφοράς και τι θα μπορούσατε να εισηγηθείτε στους πολίτες του αύριο, ώστε να αποκτήσουν πιο ασφαλείς συνήθειες και καλύτερη οδική συνείδηση. Στη ζωή και στην κοινωνία βλέπουμε να υπάρχουν νόμοι και κανονισμοί, αλλά οι περισσότεροι δεν τηρούνται και οι παράνομοι δεν τιμωρούνται . η ανοχή, η ανευθυνότητα και η επιπολαιότητα καμιά φορά αυξάνουν την παρανομία. Έτσι συμβαίνει δυστυχώς και με τον κώδικα οδικής κυκλοφορίας. Ενώ από τη μια, όλοι τον γνωρίζουμε, καθημερινά ενημερωνόμαστε από τα μέσα μαζικής ενημέρωσης και ακούμε διαλέξεις στο σχολείο, από την άλλη γινόμαστε μάρτυρες οδικών δυστυχημάτων που τρομάζουν στιγμιαία τον

καθένα μας. Φοβόμαστε να ανοίξουμε το ραδιόφωνο και την τηλεόραση μήπως και ακούσουμε το φρικτό « και άλλο αίμα στην άσφαλτο». Τι κάνουμε όμως; Γιατί ο Κύπριος οδηγός δεν έχει αποκτήσει ακόμα οδική συνείδηση; Γιατί νομίζει ότι είναι ο κυρίαρχος του δρόμου; Γιατί η Κύπρος συγκαταλέγεται μέσα στις χώρες με τα περισσότερα τροχαία δυστυχήματα; Ο κίνδυνος να πάθουμε κακό από ανθρώπινο λάθος, δικό μας ή κάποιων άλλων, παραμονεύει την κάθε μας έξοδο. Ο ανθρώπινος παράγοντας είναι η πρώτη αιτία πρόκλησης άδικων δυστυχημάτων και κυρίως θανατηφόρων. Δεν προσέχουμε τη ζωή μας αλλά ούτε τη ζωή των άλλων. Δε δίνουμε σημασία σε κάποια πράγματα, τα θεωρούμε περιττά, νομίζουμε πως τα ξέρουμε όλα, πως ορίζουμε τα πάντα και πως είμαστε έτοιμοι να αντιμετωπίσουμε τα πάντα. Τα γεγονότα και η πραγματικότητα όμως στην Κύπρο μας διαψεύδουν. Η αδυναμία μιας στιγμής, η υπερβολική ταχύτητα, το οδήγημα υπό την επήρεια οινοπνευματωδών ποτών, το ξενύχτι, το απρόσεχτο οδήγημα, η μαγκιά, οι μετατροπές στις μηχανές των αυτοκινήτων, η αμέλεια και η άρνηση χρήσης του κράνους και της ζώνης ασφαλείας έχουν το τίμημά τους. Το τίμημα αυτό το πληρώνουν περισσότερο οι νέοι και λιγότερο οι μεγαλύτεροι. Τις περισσότερες φορές ακούμε τη φράση «ασυνείδητοι οδηγοί», υπάρχει όμως κάποιος που θέλει να προκαλέσει κακό στον εαυτό του ή σε κάποιον άλλο; Ασφαλώς όχι; Όσο τραγικό, όμως, κι αν είναι συμβαίνει. Αυτό συμβαίνει, γιατί οι Κύπριοι οδηγοί δεν έχουν αντιληφθεί την ευθύνη τους στον δρόμο και δεν έχουν συνειδητοποιήσει τους κινδύνους που απειλούν τους ίδιους και όσους κυκλοφορούν στους δρόμους, είτε πεζοί είτε με μηχανοκίνητα οχήματα. Φυσικά αυτό δε σημαίνει πως θα κλειστούμε μέσα στα σπίτια μας και δεν θα κυκλοφορούμε στους δρόμους. Αντίθετα η κυκλοφοριακή αγωγή πρέπει να είναι συνεχής και να γίνει τρόπος ζωής μας, ώστε κάποια στιγμή να γίνουμε παράδειγμα καλής οδικής συμπεριφοράς. Να φροντίσουμε να ενημερωνόμαστε οι ίδιοι για το τι γίνεται σε άλλες χώρες και να παραδειγματιζόμαστε κάνοντάς τα πράξεις. Πολύ σωστά έχει εισαχθεί το μάθημα της Κυκλοφοριακής Αγωγής στο σχολείο, γιατί οι μαθητές παίρνουν μέρος σε ειδικά προγράμματα και μεταφέρουν στο σπίτι τους, στους μεγαλύτερους τους , τις εμπειρίες τους

και τους επηρεάζουν με αυτά που έμαθαν. Οι πολίτες του αύριο, οι σημερινοί έφηβοι, πρέπει να κατανοήσουν πως η ζωή είναι ωραία, όμορφη, γλυκιά και είναι κρίμα να χάνεται στην άσφαλτο. Η πρόληψη των οδικών δυστυχημάτων είναι θέμα προσωπικής ευθύνης, η οποία καλλιεργείται στους νέους με αρχές και αξίες. Ακόμη, οι πολίτες του αύριο πρέπει να μάθουν να λένε «ΟΧΙ» στην υπερβολική ταχύτητα, στην παραβίαση του Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας, στο μεθύσι , στην απροσεξία και στην επιπολαιότητα, στην οδήγηση χωρίς άδεια οδήγησης και στη μη συντήρηση των οχημάτων τους. Ταυτόχρονα όμως πρέπει να αποκτήσουν αμυντική οδήγηση και να διεκδικούν καλό οδικό δίχτυο, πεζοδρόμια και καλή εξυπηρέτηση από τα δημόσια μέσα από την πολιτεία. Ας ελπίσουμε ότι ο καθένας ξεχωριστά και όλοι μαζί θα προσπαθήσουμε να απαλλαγούμε από τον εφιάλτη των οδικών δυστυχημάτων, ώστε να κυκλοφορούμε με ασφάλεια . Παίρνοντας τις σωστές αποφάσεις την κατάλληλη στιγμή και ενεργώντας σωστά και νηφάλια να φροντίζουμε να μην είμαστε ούτε εμείς ούτε οι άλλοι τα θύματα, αλλά οι νικητές της ασφάλτου. Ευάγγελος Ρόους, Α΄3 ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΔΙΗΓΗΜΑΤΟΣ ΣΤΗ ΜΝΗΜΗ ΦΩΤΕΙΝΗΣ ΠΟΛΥΒΙΟΥ – ΙΩΑΝΝΙΔΟΥ ΕΝΑΣ ΕΞΑΙΡΕΤΙΚΟΣ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ

Όπως κάθε μεσημέρι, έτσι και την Παρασκευή χτύπησε το κουδούνι, για να σχολάσουμε. Μαζέψαμε όλοι τα βιβλία μας, πήραμε τις τσάντες μας κι αρχίσαμε να τρέχουμε, για να προλάβουμε το λεωφορείο. Όλοι γελούσαν δυνατά και φώναζαν. Γενικά η ατμόσφαιρα ήταν πολύ ευχάριστη, επειδή ερχόταν άλλο ένα Σαββατοκύριακο. Αυτό το Σαββατοκύριακο όμως δεν ήταν ένα συνηθισμένο Σαββατοκύριακο, αφού θα μέναμε και τη Δευτέρα στο σπίτι, για να γιορτάσουμε την Καθαρά Δευτέρα. Θα ακολουθούσε, λοιπόν, ένα φανταστικό τριήμερο. Καθώς πλησιάζαμε στο λεωφορείο, άκουσα κλάμα βρέφους. Παραξενεύτηκα, γιατί δεν είναι κάτι συνηθισμένο ν’ ακούς σ’ ένα Γυμνάσιο κλάμα μωρού. Προσπαθούσα να καταλάβω από πού ερχόταν αυτός ο ήχος. Τα άλλα παιδιά μου φάνηκε πως δεν άκουσαν απολύτως τίποτα, αφού συνέχιζαν κανονικά να γελούν και να τρέχουν προς το λεωφορείο. Έμεινα, λοιπόν, λίγο πίσω. Το κλάμα συνέχιζε να ακούγεται. Άρχισα και εγώ να παρατηρώ, για να καταλάβω τι ήταν αυτός ο θόρυβος. Αφού γύρισα όλο το σχολείο,


46 δε βρήκα απολύτως τίποτα. Σκέφτηκα όμως να πάω και στο πίσω μέρος της αυλής, μήπως βρω κάτι. Καθώς περπατούσα, ξαφνικά είδα ένα βρεφικό καλάθι και, όταν πλησίασα, μέσα είχε ένα μωρό. Εκείνη τη στιγμή πραγματικά κόπηκαν τα πόδια μου. Δεν ήξερα τι να κάνω και πού να πάω. Σκέφτηκα να τρέξω στον Καθηγητικό Σύλλογο μήπως και προλάβω κάποιον καθηγητή. Εν τω μεταξύ η ώρα πήγε 1: 45 και το λεωφορείο είχε ήδη φύγει. Ευτυχώς, για καλή μου τύχη, βρήκα τον κ. Ανδρέου, τον καθηγητή των Μαθηματικών, που ετοιμαζόταν κι εκείνος να φύγει. Αν και δεν μου έκανε μάθημα είχα ακούσει πολλά και εξαιρετικά λόγια γι’ αυτόν. Είναι ένας πολύ συμπαθητικός κύριος , ψηλόλιγνος με μεγάλα καστανά μάτια. Είναι δυναμικός και εύθυμος χαρακτήρας. Αγαπά πάρα πολύ τα παιδιά, αν και ο Θεός δεν τον αξίωσε να κάνει δικά του. Μια φορά που αντέγραψα σε ένα διαγώνισμα, γιατί δεν είχα διαβάσει καλά, και με έστειλε η καθηγήτρια σ’ αυτόν, ο κ. Ανδρέου δεν μου επέβαλε καμία τιμωρία και από τότε τον συμπάθησα πολύ. Είχαμε αναπτύξει φιλία. Μόλις με είδε ανησύχησε και διερωτήθηκε γιατί δεν είχα φύγει ακόμη . Μάλιστα προθυμοποιήθηκε να με πάρει στο σπίτι μου, γιατί υπέθεσε ότι είχα χάσει το λεωφορείο. Κάθισα, λοιπόν, και του τα είπα όλα με το νι και το σίγμα. Έμεινε με το στόμα ανοιχτό. Αμέσως έτρεξε προς την αυλή, ενώ στα μάτια του φαινόταν η μεγάλη αγωνία του. Μόλις φτάσαμε στο σημείο εκείνο, είδα τον κ. Ανδρέου να κοιτάζει έκπληκτος το καλάθι με το μωρό χωρίς να μιλάει. -Τι θα κάνουμε τώρα, κ. Ανδρέου; τον ρώτησα. -Δώσε μου ένα λεπτό να σκεφτώ, μου απάντησε εκείνος. Είδα τον κ . Ανδρέου να κοιτάζει με τρυφερότητα το βρέφος, σε μια στιγμή, μάλιστα, ένα δάκρυ κύλησε από τα μάτια του. -Τι σας συμβαίνει, κ. Ανδρέου; τον ρώτησα. -Τίποτε παιδί μου. Απλώς κάτι σκέφτηκα. Ξέρεις παντρεύτηκα μικρός, όμως αν και κάναμε πολλές προσπάθειες με τη σύζυγό μου, δεν καταφέραμε να αποκτήσουμε παιδιά. Και ξέρεις γιατί λυπάμαι αφάνταστα; -Γιατί; -Γιατί υπάρχουν άνθρωποι που θέλουν να αποκτήσουν παιδιά, αλλά, ό, τι και αν κάνουν, δεν τα καταφέρνουν στο τέλος, όπως συμβαίνει με μένα και τη σύζυγό μου. Υπάρχουν όμως και άνθρωποι που, όταν αποκτήσουν παιδιά, δεν τα

47 θέλουν και τα πετούνε, όπως αυτό εδώ. -Μη στενοχωριέστε, κ. Ανδρέου. -Λοιπόν, ξέρεις τι θα κάνω; -Τι; -Θα πάρω το παιδί και θα το πάω στον πλησιέστερο αστυνομικό σταθμό. Θα πω όλη την αλήθεια και θα ζητήσω, αν γίνεται, να υιοθετήσω αυτό το παιδί, το οποίο θα δώσει στην οικογένειά μου, και κυρίως στη γυναίκα μου, μεγάλη χαρά. -Αυτό να κάνετε, κ. Ανδρέου. Αφού πήρε, λοιπόν, το παιδί έκανε ό,τι είπε. Την επόμενη μέρα πήγα στο γραφείο του να τον ρωτήσω τι έγινε. Μου είπε ότι περίμενε την απόφαση του Γραφείου Ευημερίας για την έγκριση της υιοθεσίας. Αυτό που με εντυπωσίασε ήταν η στάση του. Άλλαξε, νομίζω. Μετά από δύο μήνες ένα πρωί με κάλεσε στο γραφείο του. Εκεί μου ανακοίνωσε ότι η απόφαση του Γραφείου Ευημερίας ήταν θετική. Έλαμπε ολόκληρος. Μάλιστα μου έκανε κι ένα μικρό δώρο, γιατί, όπως είπε, εγώ ήμουν η αιτία για να αποκτήσει παιδί. Αυτό το γεγονός άλλαξε τον κύριο Ανδρέου όχι μόνο ως άνθρωπο αλλά και ως καθηγητή. Ενώ ήταν ήδη καλός, έγινε ακόμα καλύτερος. Γι’ αυτό όλοι οι μαθητές και οι καθηγητές αγαπούσαν και θαύμαζαν τον κ. Ανδρέου. Μαρίνος Νεοφύτου, Α΄4

Ευφροσύνη Σάββα, Β΄2

ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΑ ΟΙ 13 ΜΟΝΑΧΟΙ ΤΗΣ ΚΑΝΤΑΡΑΣ

Ο

ι 13 Μοναχοί της Καντάρας, οι οποίοι μαρτύρησαν στις 19 Μαίου 1230 για την Ορθόδοξη πίστη ήταν οι: Ιωάννης, Κόνων, Ιερεμίας, Μάρκος, Κύριλλος, Θεόκτιστος, Βαρνάβας, Μάξιμος, Θεόγνωστος, Ιωσήφ, Γεννάδιος, Γεράσιμος και Γερμανός. Έζησαν τον 13ο αιώνα μ.Χ. στα χρόνια που το νησί της Κύπρου βρισκόταν κάτω από τη φράγκικη κυριαρχία. Στις 14 Σεπτεμβρίου 1222 έγινε ένα συνέδριο στην Αμμόχωστο από τον λατινικό κλήρο που είχε στόχο να διαλύσει την Εκκλησία της Κύπρου. Μπροστά στα δελεαστικά και καταπιεστικά μέτρα της λατινικής εκκλησίας η στάση του Ορθόδοξου κλήρου αλλά και ολόκληρου του ελληνικού πληθυσμού ήταν υπέροχη, αξιοπρεπής και ζηλευτή. Ένα δείγμα της ζηλευτής αυτής στάσης είναι η θαρραλέα ομολογία των 13 μοναχών που αναφέραμε. ΣΤΟ ΜΟΝΑΣΤΗΡΙ ΤΗΣ ΠΑΝΑΓΙΑΣ ΤΗΣ ΚΑΝΤΑΡΙΩΤΙΣΣΑΣ Γύρω στο 1228 δύο ασκητές ο Ιωάννης και ο Κόνων ήρθαν στην Κύπρο και μετά από μεγάλη πορεία και περιπλάνηση κατέληξαν στο μοναστήρι της Παναγίας της Κανταριώτισσας. Εγκαταστάθηκαν εκεί και άρχισαν τον ασκητικό τους αγώνα. Μετά από λίγο καιρό προστέθηκαν και άλλοι στην ασκητική τους παλαίστρα. Πολύ γρήγορα το μοναστήρι τους κατόρθωσε να αναδειχτεί σε ένα παγκύπριο προσκύνημα και μια καθάρια πηγή άδολου και γνήσιου πνευματικού ανεφοδιασμού. Όταν ο Φράγκος Αρχιεπίσκοπος Ευστόργιος άκουσε για την φήμη του μοναστηριού κάλεσε, αμέσως κοντά του τον ιεροκήρυκά του Ανδρέα και τον διέταξε να πάρει τον βοηθό του κάποιον Ηλίερμο, και να σηκωθούν να πάνε αμέσως στο μοναστήρι της Καντάρας, γιατί ήθελε να τους εντάξει στο παπικό δόγμα. Οι μοναχοί αρνήθηκαν να υποταχθούν στον Πάπα και δέχθηκαν αφόρητες πιέσεις και βασανιστήρια με αποτέλεσμα να μαρτυρήσουν και να θανατωθούν για την ορθόδοξη πίστη τους. Ο ΘΑΝΑΤΟΣ ΤΩΝ ΜΑΡΤΥΡΩΝ ΣΩΖΕΙ ΤΗΝ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑ Το μαρτύριο των 13 μοναχών της μονής της Παναγίας της Κανταριώτισσας κατασυγκίνησε τον ορθόδοξο κόσμο και τόνωσε τον πολύπαθο και αδούλωτο λαό της Κύπρου να μείνει μέχρι

τέλους πιστός στην ορθοδοξία του. Οι αγώνες του μαρτυρικού λαού συνεχίζονται με παραδειγματική υπομονή και πείσμα. Είμαστε εμείς οι συνεχιστές της βαριάς αυτής κληρονομιάς. Είμαστε οι οικοδόμοι του πύργου της χριστιανικής πίστης. Με ζήλο ας εργαστούμε για να κρατήσουμε ψηλά αυτήν την πίστη. Έτσι θα φανούμε άξιοι της μεγάλης μας κληρονομιάς. Ξένια Ανδρέου, Κάτια Σπανού, Γ΄4

Ανδρέας Χριστοδούλου, Β΄3 ΑΓΙΟΣ ΑΝΤΩΝΙΟΣ

Ο

Αντώνιος ο Μέγας γεννήθηκε γύρω στο 251 μ.Χ. στην πόλη Κομά της Άνω Αιγύπτου, κοντά στη Μέμφιδα, από πλούσιους αλλά ευλαβείς γονείς. Από την παιδική του ηλικία τον διακατείχαν η αυτάρκεια και η ολιγάρκεια. Έμαθε μόνος τα γράμματα που θεωρούσε βασικά. Ήταν γνώστης της Αγίας Γραφής, που την είχε αποστηθίσει. Άκουσε στην εκκλησία την Ευαγγελική περικοπή του πλούσιου νέου, στην οποία αναφέρεται ότι ο Χριστός είπε στον πλούσιο νέο: «πώλησον τα υπάρχοντά σου και δος πτωχοίς» και συγκινήθηκε τόσο πολύ από την περικοπή που διένειμε την περιουσία του στους φτωχούς. Στη συνέχεια εγκατέλειψε τα εγκόσμια και αποσύρθηκε στην έρημο για να ασκητέψει. Το 311 μ.Χ. , στους φοβερούς διωγμούς των χριστιανών που οργανώθηκαν την εποχή του Μαξιμιανού εγκατέλειψε το ερημητήριό του και έδωσε τη σκληρή μάχη του πιστού κατά της ειδωλολατρίας και της απάτης. Το ίδιο έγινε σαράντα χρόνια αργότερα, όταν σε ηλικία εκατό


46 δε βρήκα απολύτως τίποτα. Σκέφτηκα όμως να πάω και στο πίσω μέρος της αυλής, μήπως βρω κάτι. Καθώς περπατούσα, ξαφνικά είδα ένα βρεφικό καλάθι και, όταν πλησίασα, μέσα είχε ένα μωρό. Εκείνη τη στιγμή πραγματικά κόπηκαν τα πόδια μου. Δεν ήξερα τι να κάνω και πού να πάω. Σκέφτηκα να τρέξω στον Καθηγητικό Σύλλογο μήπως και προλάβω κάποιον καθηγητή. Εν τω μεταξύ η ώρα πήγε 1: 45 και το λεωφορείο είχε ήδη φύγει. Ευτυχώς, για καλή μου τύχη, βρήκα τον κ. Ανδρέου, τον καθηγητή των Μαθηματικών, που ετοιμαζόταν κι εκείνος να φύγει. Αν και δεν μου έκανε μάθημα είχα ακούσει πολλά και εξαιρετικά λόγια γι’ αυτόν. Είναι ένας πολύ συμπαθητικός κύριος , ψηλόλιγνος με μεγάλα καστανά μάτια. Είναι δυναμικός και εύθυμος χαρακτήρας. Αγαπά πάρα πολύ τα παιδιά, αν και ο Θεός δεν τον αξίωσε να κάνει δικά του. Μια φορά που αντέγραψα σε ένα διαγώνισμα, γιατί δεν είχα διαβάσει καλά, και με έστειλε η καθηγήτρια σ’ αυτόν, ο κ. Ανδρέου δεν μου επέβαλε καμία τιμωρία και από τότε τον συμπάθησα πολύ. Είχαμε αναπτύξει φιλία. Μόλις με είδε ανησύχησε και διερωτήθηκε γιατί δεν είχα φύγει ακόμη . Μάλιστα προθυμοποιήθηκε να με πάρει στο σπίτι μου, γιατί υπέθεσε ότι είχα χάσει το λεωφορείο. Κάθισα, λοιπόν, και του τα είπα όλα με το νι και το σίγμα. Έμεινε με το στόμα ανοιχτό. Αμέσως έτρεξε προς την αυλή, ενώ στα μάτια του φαινόταν η μεγάλη αγωνία του. Μόλις φτάσαμε στο σημείο εκείνο, είδα τον κ. Ανδρέου να κοιτάζει έκπληκτος το καλάθι με το μωρό χωρίς να μιλάει. -Τι θα κάνουμε τώρα, κ. Ανδρέου; τον ρώτησα. -Δώσε μου ένα λεπτό να σκεφτώ, μου απάντησε εκείνος. Είδα τον κ . Ανδρέου να κοιτάζει με τρυφερότητα το βρέφος, σε μια στιγμή, μάλιστα, ένα δάκρυ κύλησε από τα μάτια του. -Τι σας συμβαίνει, κ. Ανδρέου; τον ρώτησα. -Τίποτε παιδί μου. Απλώς κάτι σκέφτηκα. Ξέρεις παντρεύτηκα μικρός, όμως αν και κάναμε πολλές προσπάθειες με τη σύζυγό μου, δεν καταφέραμε να αποκτήσουμε παιδιά. Και ξέρεις γιατί λυπάμαι αφάνταστα; -Γιατί; -Γιατί υπάρχουν άνθρωποι που θέλουν να αποκτήσουν παιδιά, αλλά, ό, τι και αν κάνουν, δεν τα καταφέρνουν στο τέλος, όπως συμβαίνει με μένα και τη σύζυγό μου. Υπάρχουν όμως και άνθρωποι που, όταν αποκτήσουν παιδιά, δεν τα

47 θέλουν και τα πετούνε, όπως αυτό εδώ. -Μη στενοχωριέστε, κ. Ανδρέου. -Λοιπόν, ξέρεις τι θα κάνω; -Τι; -Θα πάρω το παιδί και θα το πάω στον πλησιέστερο αστυνομικό σταθμό. Θα πω όλη την αλήθεια και θα ζητήσω, αν γίνεται, να υιοθετήσω αυτό το παιδί, το οποίο θα δώσει στην οικογένειά μου, και κυρίως στη γυναίκα μου, μεγάλη χαρά. -Αυτό να κάνετε, κ. Ανδρέου. Αφού πήρε, λοιπόν, το παιδί έκανε ό,τι είπε. Την επόμενη μέρα πήγα στο γραφείο του να τον ρωτήσω τι έγινε. Μου είπε ότι περίμενε την απόφαση του Γραφείου Ευημερίας για την έγκριση της υιοθεσίας. Αυτό που με εντυπωσίασε ήταν η στάση του. Άλλαξε, νομίζω. Μετά από δύο μήνες ένα πρωί με κάλεσε στο γραφείο του. Εκεί μου ανακοίνωσε ότι η απόφαση του Γραφείου Ευημερίας ήταν θετική. Έλαμπε ολόκληρος. Μάλιστα μου έκανε κι ένα μικρό δώρο, γιατί, όπως είπε, εγώ ήμουν η αιτία για να αποκτήσει παιδί. Αυτό το γεγονός άλλαξε τον κύριο Ανδρέου όχι μόνο ως άνθρωπο αλλά και ως καθηγητή. Ενώ ήταν ήδη καλός, έγινε ακόμα καλύτερος. Γι’ αυτό όλοι οι μαθητές και οι καθηγητές αγαπούσαν και θαύμαζαν τον κ. Ανδρέου. Μαρίνος Νεοφύτου, Α΄4

Ευφροσύνη Σάββα, Β΄2

ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΑ ΟΙ 13 ΜΟΝΑΧΟΙ ΤΗΣ ΚΑΝΤΑΡΑΣ

Ο

ι 13 Μοναχοί της Καντάρας, οι οποίοι μαρτύρησαν στις 19 Μαίου 1230 για την Ορθόδοξη πίστη ήταν οι: Ιωάννης, Κόνων, Ιερεμίας, Μάρκος, Κύριλλος, Θεόκτιστος, Βαρνάβας, Μάξιμος, Θεόγνωστος, Ιωσήφ, Γεννάδιος, Γεράσιμος και Γερμανός. Έζησαν τον 13ο αιώνα μ.Χ. στα χρόνια που το νησί της Κύπρου βρισκόταν κάτω από τη φράγκικη κυριαρχία. Στις 14 Σεπτεμβρίου 1222 έγινε ένα συνέδριο στην Αμμόχωστο από τον λατινικό κλήρο που είχε στόχο να διαλύσει την Εκκλησία της Κύπρου. Μπροστά στα δελεαστικά και καταπιεστικά μέτρα της λατινικής εκκλησίας η στάση του Ορθόδοξου κλήρου αλλά και ολόκληρου του ελληνικού πληθυσμού ήταν υπέροχη, αξιοπρεπής και ζηλευτή. Ένα δείγμα της ζηλευτής αυτής στάσης είναι η θαρραλέα ομολογία των 13 μοναχών που αναφέραμε. ΣΤΟ ΜΟΝΑΣΤΗΡΙ ΤΗΣ ΠΑΝΑΓΙΑΣ ΤΗΣ ΚΑΝΤΑΡΙΩΤΙΣΣΑΣ Γύρω στο 1228 δύο ασκητές ο Ιωάννης και ο Κόνων ήρθαν στην Κύπρο και μετά από μεγάλη πορεία και περιπλάνηση κατέληξαν στο μοναστήρι της Παναγίας της Κανταριώτισσας. Εγκαταστάθηκαν εκεί και άρχισαν τον ασκητικό τους αγώνα. Μετά από λίγο καιρό προστέθηκαν και άλλοι στην ασκητική τους παλαίστρα. Πολύ γρήγορα το μοναστήρι τους κατόρθωσε να αναδειχτεί σε ένα παγκύπριο προσκύνημα και μια καθάρια πηγή άδολου και γνήσιου πνευματικού ανεφοδιασμού. Όταν ο Φράγκος Αρχιεπίσκοπος Ευστόργιος άκουσε για την φήμη του μοναστηριού κάλεσε, αμέσως κοντά του τον ιεροκήρυκά του Ανδρέα και τον διέταξε να πάρει τον βοηθό του κάποιον Ηλίερμο, και να σηκωθούν να πάνε αμέσως στο μοναστήρι της Καντάρας, γιατί ήθελε να τους εντάξει στο παπικό δόγμα. Οι μοναχοί αρνήθηκαν να υποταχθούν στον Πάπα και δέχθηκαν αφόρητες πιέσεις και βασανιστήρια με αποτέλεσμα να μαρτυρήσουν και να θανατωθούν για την ορθόδοξη πίστη τους. Ο ΘΑΝΑΤΟΣ ΤΩΝ ΜΑΡΤΥΡΩΝ ΣΩΖΕΙ ΤΗΝ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑ Το μαρτύριο των 13 μοναχών της μονής της Παναγίας της Κανταριώτισσας κατασυγκίνησε τον ορθόδοξο κόσμο και τόνωσε τον πολύπαθο και αδούλωτο λαό της Κύπρου να μείνει μέχρι

τέλους πιστός στην ορθοδοξία του. Οι αγώνες του μαρτυρικού λαού συνεχίζονται με παραδειγματική υπομονή και πείσμα. Είμαστε εμείς οι συνεχιστές της βαριάς αυτής κληρονομιάς. Είμαστε οι οικοδόμοι του πύργου της χριστιανικής πίστης. Με ζήλο ας εργαστούμε για να κρατήσουμε ψηλά αυτήν την πίστη. Έτσι θα φανούμε άξιοι της μεγάλης μας κληρονομιάς. Ξένια Ανδρέου, Κάτια Σπανού, Γ΄4

Ανδρέας Χριστοδούλου, Β΄3 ΑΓΙΟΣ ΑΝΤΩΝΙΟΣ

Ο

Αντώνιος ο Μέγας γεννήθηκε γύρω στο 251 μ.Χ. στην πόλη Κομά της Άνω Αιγύπτου, κοντά στη Μέμφιδα, από πλούσιους αλλά ευλαβείς γονείς. Από την παιδική του ηλικία τον διακατείχαν η αυτάρκεια και η ολιγάρκεια. Έμαθε μόνος τα γράμματα που θεωρούσε βασικά. Ήταν γνώστης της Αγίας Γραφής, που την είχε αποστηθίσει. Άκουσε στην εκκλησία την Ευαγγελική περικοπή του πλούσιου νέου, στην οποία αναφέρεται ότι ο Χριστός είπε στον πλούσιο νέο: «πώλησον τα υπάρχοντά σου και δος πτωχοίς» και συγκινήθηκε τόσο πολύ από την περικοπή που διένειμε την περιουσία του στους φτωχούς. Στη συνέχεια εγκατέλειψε τα εγκόσμια και αποσύρθηκε στην έρημο για να ασκητέψει. Το 311 μ.Χ. , στους φοβερούς διωγμούς των χριστιανών που οργανώθηκαν την εποχή του Μαξιμιανού εγκατέλειψε το ερημητήριό του και έδωσε τη σκληρή μάχη του πιστού κατά της ειδωλολατρίας και της απάτης. Το ίδιο έγινε σαράντα χρόνια αργότερα, όταν σε ηλικία εκατό


48

49

χρονών κατήλθε για μια ακόμη φορά, στην Αλεξάνδρεια, για να καταπολεμήσει την αίρεση του Αρείου. Είχε αλληλογραφία με τον Μεγάλο Κωνσταντίνο και τους γιους του, οι οποίοι τον σέβονταν βαθύτατα και ζητούσαν τις συμβουλές του. Μαρτυρείται ότι, ενώ ο Άγιος βρισκόταν ακόμα στη ζωή, έβλεπε τις ψυχές των ανθρώπων που εξέρχονταν από το σώμα τους, καθώς και τους αγγέλους που τις οδηγούσαν. Ο Μέγας Αντώνιος κοιμήθηκε το 356 μ.Χ. Πρόβλεψε με θαυμαστή ακρίβεια το θάνατό του, ο οποίος συνέβηκε σε ηλικία κοντά στα 105 χρόνια. Η μνήμη του γιορτάζεται στις 17 Ιανουαρίου. Μία από τις τελευταίες επιθυμίες του Οσίου ήταν να μη φανερωθεί ο τόπος της ταφής του. Ωστόσο οι μοναχοί που ασκήτευαν κοντά του έλεγαν ότι κατείχαν το ιερό λείψανό του, το οποίο επί Ιουστινιανού (το 561 μ.Χ.), κατατέθηκε στην Εκκλησία του Αγίου Ιωάννου του Προδρόμου στην Αλεξάνδρεια και από εκεί αργότερα, το 635 μ.Χ., μεταφέρθηκε στην Κωνσταντινούπολη. Ελευθερία Παναγή, Β΄1

Περσεφόνη Ανδρέου, Γ΄4

ΠΕΝΤΗΚΟΣΤΗ

Ο MΕΓΑΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ

ριν ο Χριστός αναληφθεί στους ουρανούς έδωσε εντολή στους μαθητές Του μετά την Ανάληψη Του να επιστρέψουν στα Ιεροσόλυμα και να παραμείνουν εκεί έως ότου ενδυθούν με δύναμη από τον Ουρανό. Έτσι τους έδωσε την επαγγελία ότι θα λάβουν το Άγιο Πνεύμα, για το οποίο μιλούσε κατά την διάρκεια της ζωής Του. Η επαγγελία αυτή του Χριστού πραγματοποιήθηκε στους μαθητές πενήντα μέρες από την Ανάσταση και δέκα μέρες μετά την Ανάληψη Του στους Ουρανούς. Στην εκκλησία γιορτάζουμε την εορτή της Πεντηκοστής, κατά την οποία τιμούμε την Αγία Τριάδα και την επομένη ημέρα πανηγυρίζουμε και δοξολογούμε το Άγιο Πνεύμα. Η εορτή αυτή της Πεντηκοστής είναι η τελευταία εορτή της Θείας Οικονομίας. Η εορτή της Πεντηκοστής είναι η εορτή της Αγίας Τριάδος, αφού με την κάθοδο του Αγίου Πνεύματος, μαθαίνουμε ότι ο Θεός είναι Τριαδικός. Οι άνθρωποι μάθαιναν το Τριαδικό του Θεού, αλλά αποκτούσαν εμπειρική πείρα της τ ρ ι α δ ι κ ή ς υ π ο σ τ ά σ ε ω ς τ ο υ κα τ ά τ η ν Πεντηκοστή. Έτσι, η Πεντηκοστή είναι η εορτή της ορθοδόξου θεολογίας . Την μέρα της Πεντηκοστής θεολογούμε ορθόδοξα , γιατί μαθαίνουμε ότι ο Θεός είναι Τριαδικός: Πατήρ, Υιός και Άγιο Πνεύμα. Η σωτηρία του ανθρώπου είναι κοινή ενέργεια του Τριαδικού Θεού. Για το Άγιο Πνεύμα έχουν δοθεί πάρα πολλά ονόματα. Ένα από αυτά είναι «παρηγορητής». Έτσι το Άγιο Πνεύμα παρηγορεί τον άνθρωπο που αγωνίζεται εναντίον της αμαρτίας , προσπαθώντας να τηρήσει τις εντολές Του Χριστού στην ζωή του. Ο αγώνας αυτός είναι σκληρός, γιατί η μάχη είναι εναντίον των πονηρών πνευμάτων. Σε ανάμνηση του γεγονότος αυτού, κατ΄ έτος, οι Χριστιανοί εορτάζουν με ιδιαίτερη λαμπρότητα την εορτή της Πεντηκοστής και αυτό διότι θεολογικά η ημέρα αυτή θεωρείται η γενέθλια ημέρα της Εκκλησίας. Η Πεντηκοστή είναι εβδομαδιαία εορτή, δηλαδή εορτάζεται όλες τις ημέρες της εβδομάδας με ιδιαίτερη έξαρση το Σάββατο. Από τις μεθεόρτιες ημέρες ξεχωρίζει η Δευτέρα που είναι αφιερωμένη στο Άγιο Πνεύμα, όπου και επαναλαμβάνεται ομοίως όλη η ακολουθία της Κυριακής.

O Κωνσταντίνος αξιοποίησε χωρίς διακρίσεις το στρατό του, εφάρμοσε στην επικράτειά του την αρχή της ανεξιθρησκίας και προστάτεψε έμπρακτα τις χριστιανικές κοινότητες με διάφορους τρόπους. Προφανώς, ο Κωνσταντίνος, κατανοούσε ότι η εποχή του ήταν μια μεταβατική περίοδος. Συνειδητοποιούσε ακόμη την αδήριτη ανάγκη να επικρατήσει ομόνοια στο εσωτερικό της ρωμαϊκής αυτοκρατορίας, όπου για περισσότερο από τρεις αιώνες οι υπήκοοί της ήταν διαιρεμένοι και πολλοί από αυτούς διώκονταν για τα θρησκευτικά τους πιστεύω. Με όλα αυτά τα θεσπίσματα και παρόλο που ο ίδιος ήταν κατηχούμενος στο Χριστιανισμό, ο Κωνσταντίνος διατήρησε το αξίωμα του Μεγάλου Αρχιερέα της κύριας θεότητας του ρωμαϊκού κράτους του, που αποτελούσε το ανώτατο αξίωμα της αυτοκρατορικής θρησκείας που ασκούσε ο κάθε Ρωμαίος αυτοκράτορας. Ακόμη, δε στέρησε σ τους Εθνικούς τα δικαιώματά τους ούτε έπαψε παράλληλα να στηρίζει την παραδοσιακή θρησκεία της ρωμαϊκής αυτοκρατορίας. Για παράδειγμα, σεβάστηκε τα προνόμια που είχαν δοθεί στις Εστιάδες παρθένες, το κράτος εξακολουθούσε να καλύπτει τα έξοδα για τις διάφορες γιορτές και τελετές των Εθνικών, στα νομίσματα παραμένουν για αρκετά χρόνια τα εθνικά σύμβολα, ενώ λέγεται ότι ίδρυσε ακόμη και ναούς για τους πιστούς της ρωμαϊκής λατρείας. Ο Μέγας Κωνσταντίνος ακολουθώντας τις θρησκευτικές πεποιθήσεις του πατέρα του, είχε υιοθετήσει τον ενοθεϊσμό, την πίστη δηλαδή σε έναν υπέρτερο θεό και στην ύπαρξη άλλων μικρότερων θεοτήτων. Λάτρευε ως ύψιστο θεό το θεό Απόλλωνα και τη θεά Νίκη με σαφή συγκρητισμό, με ανάμειξη δηλαδή στοιχείων από την αρχαία ελληνική θρησκεία και από ανατολικές θρησκείες. Το πέρασμα από τον ενοθεϊσμό στο μονοθεϊσμό δε θα πρέπει να ήταν ιδιαίτερα δύσκολο. Ίσως ο Κωνσταντίνος δυσκολεύτηκε να υποτάξει την ορμητική του προσωπικότητα στο ασκητικό και συγχωρητικό πνεύμα του Χριστιανισμού. Η αποδοχή του Χριστιανισμού από τον Κωνσταντίνο πρέπει να θεωρηθεί ω ς μ ι α π ο ρ ε ί α ζω ή ς π ο υ ολοκληρώθηκε με τη βάπτισή του λίγο πριν το θάνατό του. Εξαιρετικής σημασίας είναι το γεγονός πως με το Μέγα Κωνσταντίνο πραγματοποιήθηκε η

Π

Σταυρούλα Γεωργίου, Γ΄1

μετάβαση από τον αυτοκράτορα-θεό στον ελέω θεού αυτοκράτορα. Η πεποίθηση αυτή σφραγίζει όλο το Μεσαίωνα της Ευρώπης και αναπόφευκτα επηρεάζει και την πολιτική σκέψη. Στην πολυθεϊστική παραδοσιακή θρησκεία της Ρώμης, ο αυτοκράτορας ήταν ένας ακόμη θεός επί γης και έπειτα από το θάνατό του επέστρεφε στο Πάνθεο. Στο μονοθεϊστικό χριστιανισμό, αυτή η θεωρία ήταν εξ ορισμού ασύμβατη. Έτσι ο ίδιος ο Κωνσταντίνος προσδιόρισε το ρόλο του χριστιανού αυτοκράτορα ως του ανθρώπου που θέσει υποχρεούται να φροντίζει τους πιστούς της νέας θρησκείας. Μιλώντας σε κάποιους επισκόπους, διαχώρισε το έργο του αυτοκράτορα α π ό α υ τ ό τ ο υ ε π ι σ κό π ο υ ε κ κ λη σ ί α ς . Χαρακτηριστική είναι η προτροπή του προς τους υπηκόους του και τους αξιωματούχους του να ασπαστούν το Χριστιανισμό και η άποψή του ότι πρέπει να βοηθήσει τους επισκόπους στη διάδοση της θρησκείας τους. Πηγή: http://www.wikipedia.com Μάριος & Στέλλα Χατζημιχαήλ, Γ΄2

Ράια Στάντσεβα, Β΄3 ΑΓΙΟΣ ΦΙΛΟΥΜΕΝΟΣ Ο Άγιος Φιλούμενος είχε 13 αδέλφια. Από τα 13 έζησαν τα 10, 7 αγόρια και 3 κορίτσια. Οι γονείς του Μαγδαληνή και Γεώργιος Χασάπης κατάγονταν από το ημιορεινό χωριουδάκι Ορούντα. Έμειναν για λίγα χρόνια στο χωριό και μετά μετακόμισαν στη Λευκωσία για οικονομικούς λόγους. Εκεί ζούσαν στην ενορία του Αγίου Σάββα, όπου ο πατέρας τους άνοιξε ένα φούρνο και ένα πανδοχείο που τους εξασφάλιζαν αρκετά χρήματα για την εποχή εκείνη. Η μητέρα τους δεν δούλευε, αλλά είχε ως ευθύνη της την ανατροφή των παιδιών. Οι γονείς του ήταν πολύ ευκατάστατοι και ευλαβέστατοι. Μάλιστα ένα από τα δωμάτια του σπιτιού το είχαν αφιερώσει για προσευχές της οικογένειας.


48

49

χρονών κατήλθε για μια ακόμη φορά, στην Αλεξάνδρεια, για να καταπολεμήσει την αίρεση του Αρείου. Είχε αλληλογραφία με τον Μεγάλο Κωνσταντίνο και τους γιους του, οι οποίοι τον σέβονταν βαθύτατα και ζητούσαν τις συμβουλές του. Μαρτυρείται ότι, ενώ ο Άγιος βρισκόταν ακόμα στη ζωή, έβλεπε τις ψυχές των ανθρώπων που εξέρχονταν από το σώμα τους, καθώς και τους αγγέλους που τις οδηγούσαν. Ο Μέγας Αντώνιος κοιμήθηκε το 356 μ.Χ. Πρόβλεψε με θαυμαστή ακρίβεια το θάνατό του, ο οποίος συνέβηκε σε ηλικία κοντά στα 105 χρόνια. Η μνήμη του γιορτάζεται στις 17 Ιανουαρίου. Μία από τις τελευταίες επιθυμίες του Οσίου ήταν να μη φανερωθεί ο τόπος της ταφής του. Ωστόσο οι μοναχοί που ασκήτευαν κοντά του έλεγαν ότι κατείχαν το ιερό λείψανό του, το οποίο επί Ιουστινιανού (το 561 μ.Χ.), κατατέθηκε στην Εκκλησία του Αγίου Ιωάννου του Προδρόμου στην Αλεξάνδρεια και από εκεί αργότερα, το 635 μ.Χ., μεταφέρθηκε στην Κωνσταντινούπολη. Ελευθερία Παναγή, Β΄1

Περσεφόνη Ανδρέου, Γ΄4

ΠΕΝΤΗΚΟΣΤΗ

Ο MΕΓΑΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ

ριν ο Χριστός αναληφθεί στους ουρανούς έδωσε εντολή στους μαθητές Του μετά την Ανάληψη Του να επιστρέψουν στα Ιεροσόλυμα και να παραμείνουν εκεί έως ότου ενδυθούν με δύναμη από τον Ουρανό. Έτσι τους έδωσε την επαγγελία ότι θα λάβουν το Άγιο Πνεύμα, για το οποίο μιλούσε κατά την διάρκεια της ζωής Του. Η επαγγελία αυτή του Χριστού πραγματοποιήθηκε στους μαθητές πενήντα μέρες από την Ανάσταση και δέκα μέρες μετά την Ανάληψη Του στους Ουρανούς. Στην εκκλησία γιορτάζουμε την εορτή της Πεντηκοστής, κατά την οποία τιμούμε την Αγία Τριάδα και την επομένη ημέρα πανηγυρίζουμε και δοξολογούμε το Άγιο Πνεύμα. Η εορτή αυτή της Πεντηκοστής είναι η τελευταία εορτή της Θείας Οικονομίας. Η εορτή της Πεντηκοστής είναι η εορτή της Αγίας Τριάδος, αφού με την κάθοδο του Αγίου Πνεύματος, μαθαίνουμε ότι ο Θεός είναι Τριαδικός. Οι άνθρωποι μάθαιναν το Τριαδικό του Θεού, αλλά αποκτούσαν εμπειρική πείρα της τ ρ ι α δ ι κ ή ς υ π ο σ τ ά σ ε ω ς τ ο υ κα τ ά τ η ν Πεντηκοστή. Έτσι, η Πεντηκοστή είναι η εορτή της ορθοδόξου θεολογίας . Την μέρα της Πεντηκοστής θεολογούμε ορθόδοξα , γιατί μαθαίνουμε ότι ο Θεός είναι Τριαδικός: Πατήρ, Υιός και Άγιο Πνεύμα. Η σωτηρία του ανθρώπου είναι κοινή ενέργεια του Τριαδικού Θεού. Για το Άγιο Πνεύμα έχουν δοθεί πάρα πολλά ονόματα. Ένα από αυτά είναι «παρηγορητής». Έτσι το Άγιο Πνεύμα παρηγορεί τον άνθρωπο που αγωνίζεται εναντίον της αμαρτίας , προσπαθώντας να τηρήσει τις εντολές Του Χριστού στην ζωή του. Ο αγώνας αυτός είναι σκληρός, γιατί η μάχη είναι εναντίον των πονηρών πνευμάτων. Σε ανάμνηση του γεγονότος αυτού, κατ΄ έτος, οι Χριστιανοί εορτάζουν με ιδιαίτερη λαμπρότητα την εορτή της Πεντηκοστής και αυτό διότι θεολογικά η ημέρα αυτή θεωρείται η γενέθλια ημέρα της Εκκλησίας. Η Πεντηκοστή είναι εβδομαδιαία εορτή, δηλαδή εορτάζεται όλες τις ημέρες της εβδομάδας με ιδιαίτερη έξαρση το Σάββατο. Από τις μεθεόρτιες ημέρες ξεχωρίζει η Δευτέρα που είναι αφιερωμένη στο Άγιο Πνεύμα, όπου και επαναλαμβάνεται ομοίως όλη η ακολουθία της Κυριακής.

O Κωνσταντίνος αξιοποίησε χωρίς διακρίσεις το στρατό του, εφάρμοσε στην επικράτειά του την αρχή της ανεξιθρησκίας και προστάτεψε έμπρακτα τις χριστιανικές κοινότητες με διάφορους τρόπους. Προφανώς, ο Κωνσταντίνος, κατανοούσε ότι η εποχή του ήταν μια μεταβατική περίοδος. Συνειδητοποιούσε ακόμη την αδήριτη ανάγκη να επικρατήσει ομόνοια στο εσωτερικό της ρωμαϊκής αυτοκρατορίας, όπου για περισσότερο από τρεις αιώνες οι υπήκοοί της ήταν διαιρεμένοι και πολλοί από αυτούς διώκονταν για τα θρησκευτικά τους πιστεύω. Με όλα αυτά τα θεσπίσματα και παρόλο που ο ίδιος ήταν κατηχούμενος στο Χριστιανισμό, ο Κωνσταντίνος διατήρησε το αξίωμα του Μεγάλου Αρχιερέα της κύριας θεότητας του ρωμαϊκού κράτους του, που αποτελούσε το ανώτατο αξίωμα της αυτοκρατορικής θρησκείας που ασκούσε ο κάθε Ρωμαίος αυτοκράτορας. Ακόμη, δε στέρησε σ τους Εθνικούς τα δικαιώματά τους ούτε έπαψε παράλληλα να στηρίζει την παραδοσιακή θρησκεία της ρωμαϊκής αυτοκρατορίας. Για παράδειγμα, σεβάστηκε τα προνόμια που είχαν δοθεί στις Εστιάδες παρθένες, το κράτος εξακολουθούσε να καλύπτει τα έξοδα για τις διάφορες γιορτές και τελετές των Εθνικών, στα νομίσματα παραμένουν για αρκετά χρόνια τα εθνικά σύμβολα, ενώ λέγεται ότι ίδρυσε ακόμη και ναούς για τους πιστούς της ρωμαϊκής λατρείας. Ο Μέγας Κωνσταντίνος ακολουθώντας τις θρησκευτικές πεποιθήσεις του πατέρα του, είχε υιοθετήσει τον ενοθεϊσμό, την πίστη δηλαδή σε έναν υπέρτερο θεό και στην ύπαρξη άλλων μικρότερων θεοτήτων. Λάτρευε ως ύψιστο θεό το θεό Απόλλωνα και τη θεά Νίκη με σαφή συγκρητισμό, με ανάμειξη δηλαδή στοιχείων από την αρχαία ελληνική θρησκεία και από ανατολικές θρησκείες. Το πέρασμα από τον ενοθεϊσμό στο μονοθεϊσμό δε θα πρέπει να ήταν ιδιαίτερα δύσκολο. Ίσως ο Κωνσταντίνος δυσκολεύτηκε να υποτάξει την ορμητική του προσωπικότητα στο ασκητικό και συγχωρητικό πνεύμα του Χριστιανισμού. Η αποδοχή του Χριστιανισμού από τον Κωνσταντίνο πρέπει να θεωρηθεί ω ς μ ι α π ο ρ ε ί α ζω ή ς π ο υ ολοκληρώθηκε με τη βάπτισή του λίγο πριν το θάνατό του. Εξαιρετικής σημασίας είναι το γεγονός πως με το Μέγα Κωνσταντίνο πραγματοποιήθηκε η

Π

Σταυρούλα Γεωργίου, Γ΄1

μετάβαση από τον αυτοκράτορα-θεό στον ελέω θεού αυτοκράτορα. Η πεποίθηση αυτή σφραγίζει όλο το Μεσαίωνα της Ευρώπης και αναπόφευκτα επηρεάζει και την πολιτική σκέψη. Στην πολυθεϊστική παραδοσιακή θρησκεία της Ρώμης, ο αυτοκράτορας ήταν ένας ακόμη θεός επί γης και έπειτα από το θάνατό του επέστρεφε στο Πάνθεο. Στο μονοθεϊστικό χριστιανισμό, αυτή η θεωρία ήταν εξ ορισμού ασύμβατη. Έτσι ο ίδιος ο Κωνσταντίνος προσδιόρισε το ρόλο του χριστιανού αυτοκράτορα ως του ανθρώπου που θέσει υποχρεούται να φροντίζει τους πιστούς της νέας θρησκείας. Μιλώντας σε κάποιους επισκόπους, διαχώρισε το έργο του αυτοκράτορα α π ό α υ τ ό τ ο υ ε π ι σ κό π ο υ ε κ κ λη σ ί α ς . Χαρακτηριστική είναι η προτροπή του προς τους υπηκόους του και τους αξιωματούχους του να ασπαστούν το Χριστιανισμό και η άποψή του ότι πρέπει να βοηθήσει τους επισκόπους στη διάδοση της θρησκείας τους. Πηγή: http://www.wikipedia.com Μάριος & Στέλλα Χατζημιχαήλ, Γ΄2

Ράια Στάντσεβα, Β΄3 ΑΓΙΟΣ ΦΙΛΟΥΜΕΝΟΣ Ο Άγιος Φιλούμενος είχε 13 αδέλφια. Από τα 13 έζησαν τα 10, 7 αγόρια και 3 κορίτσια. Οι γονείς του Μαγδαληνή και Γεώργιος Χασάπης κατάγονταν από το ημιορεινό χωριουδάκι Ορούντα. Έμειναν για λίγα χρόνια στο χωριό και μετά μετακόμισαν στη Λευκωσία για οικονομικούς λόγους. Εκεί ζούσαν στην ενορία του Αγίου Σάββα, όπου ο πατέρας τους άνοιξε ένα φούρνο και ένα πανδοχείο που τους εξασφάλιζαν αρκετά χρήματα για την εποχή εκείνη. Η μητέρα τους δεν δούλευε, αλλά είχε ως ευθύνη της την ανατροφή των παιδιών. Οι γονείς του ήταν πολύ ευκατάστατοι και ευλαβέστατοι. Μάλιστα ένα από τα δωμάτια του σπιτιού το είχαν αφιερώσει για προσευχές της οικογένειας.


51

50

Ο Άγιος Φιλούμενος (ιερατικό) ή με βαπτιστικό Σοφοκλής (λαϊκό) είχε δίδυμο αδελφό τον Ελπίδιο ή με βαπτιστικό Αλέξανδρος, που ακολούθησε τα χνάρια του αδελφού του. Γεννήθηκαν το 1913 στις 15 Οκτωβρίου. Τις καλοκαιρινές διακοπές πότε τις περνούσαν στην Ορούντα και κάποτε στο Φτερικούδι. Το 1927, τη δεύτερη εβδομάδα του καλοκαιριού, οι δίδυμοι στα 14 τους μόλις χρόνια αποφάσισαν να πάρουν το δρόμο για το Σταυροβούνι, και ζήτησαν την ευχή του ιερέα. Αυτός τους είπε πως δε θα τους την έδινε, γιατί ήταν παιδιά ακόμη και γιατί δεν το ήξεραν οι γονείς τους. Αυτοί άρχισαν να κλαίνε και να παρακαλούν τον ιερέα, ο οποίος στο τέλος δέχτηκε και τους έδωσε την ευχή του. Στο δρόμο για το Σταυροβούνι συνάντησαν ένα αμαξάρη. Αυτός τους ρώτησε πού πήγαιναν και του είπαν στο Σταυροβούνι. Έτσι προσφέρθηκε να τους πάρει μέχρι τον Κόρνο και από εκεί με τα πόδια θα πήγαιναν στο προορισμό τους. Το πρωί της άλλης μέρας ο πατέρας τους τους έψαχνε απεγνωσμένα, γι' αυτό και κάλεσε αστυνομία. Μια γειτόνισσα είπε πως τους είδε να φεύγουν . Ο αμαξάρης είχε υποσχεθεί να μην πει τίποτα, επειδή όμως ήταν φίλος με τον πατέρα τους το είπε, έτσι ξεκίνησαν όλοι για το Σταυροβούνι. Στην Αγία Βαρβάρα, λίγο πριν από το Σταυροβούνι, μια από τις αδελφές τους, τους είδε να κάνουν αγροτικές δουλειές. Τότε η οικογένεια τους τούς είπε να επιστρέψουν πάλι στο σπίτι, αλλά αυτοί αρνήθηκαν και αν τους ανάγκαζαν να γυρίσουν στο σπίτι θα ξαναεπέστρεφαν πάλι στο Σταυροβούνι. Μετά την επιμονή των δυο αδελφών, οι δικοί τους υποχώρησαν και τους επέτρεψαν να μείνουν εκεί για λίγα χρόνια. Αργότερα, το 1939, ένας μοναχός ήρθε από τον Άγιο Τάφο και τους είπε να τον ακολουθήσουν, για να σπουδάσουν. Ο Αλέξανδρος έχε γίνει μοναχός το 1937 και ονομάστηκε Ελπίδιος. Όταν αποφοίτησε, υπηρέτησε σε διάφορα μέρη και τέλος κατέληξε στο Άγιο Όρος. Εκεί πέθανε στις 29/11/1983. Ο Σοφοκλής κάρηκε κι αυτός μοναχός το 1937 και μετονομάστηκε σε Φιλούμενο. Μετά την αποφοίτηση του από το γυμνάσιο χειροτονήθηκε διάκονος και την 1/11/1943 χειροτονήθηκε πρεσβύτερος. Αργότερα στις 20/03/1948 προχειρίστηκε σε Αρχιμανδρίτη. Το Μάη του 1979 διορίστηκε στο φρεάτιο του Ιακώβ. Ήταν ένα απόγευμα στην εκκλησία, όπου λειτουργούσε ο Φιλούμενος.Καθώς ο

Φιλούμενος έκανε τον εσπερινό, ήρθε ένας Εβραίος με το τσεκούρι και τον χτύπησε δυνατά με αποτέλεσμα να τον σκοτώσει. Όταν ξεψυχούσε, ο Φιλούμενος φώναξε στον αδερφό του Ελπίδιο που ήταν αλλού: «σκοτώνουν με, αδερφέ μου» και άφησε την τελευταία του πνοή. Από λίγες πληροφορίες που έχουμε μαζέψει από τον πρώτο ξάδερφο του μάθαμε ότι από πολύ μικροί οι δίδυμοι κάθε Τετάρτη και Παρασκευή δεν θήλαζαν από τη μητέρα τους, αυτό δείχνει ότι από μικροί νήστευαν. Τέλος είναι σημαντικό να πούμε ότι έχει μια αδερφή πιο μικρή που ζει και είναι 93 ετών. Φιλίππα Στυλλή, ΜαρίαΑγαπίου,Άννα Γεωργίου,Α΄3

Η λέξη Μεταμόρφωσις δηλώνει την αλλαγή της μορφής, δηλαδή σε μια συγκεκριμένη στιγμή ο Χριστός αποκάλυψε αυτό που κρυπτόταν. Φανέρωσε την δόξα της θεότητας Του, με την οποία ήταν ενωμένη η ανθρώπινη φύση από τη στιγμή της συλλήψεως στην κοιλία της Θεοτόκου. Η Μεταμόρφωση του Κυρίου έγινε στο όρος Θαβώρ σαράντα μέρες πριν τα Πάθη. Ο σκοπός της Μεταμορφώσεως ήταν να στηριχτούν οι Μαθητές Του, να πιστέψουν ότι είναι ο Υιός του Θεού και να μην κλονιστούν για όσα θα έβλεπαν εκείνες της μέρες. Η εορτή της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος κανονικά εορταζόταν τον Μάρτιο, ανάλογα με το πότε γιορτάζεται το Πάσχα. Η εορτή αυτή, για κάποιους λόγους, σήμερα εορτάζεται στις 6 Αυγούστου. Αυτή η ημερομηνία δεν είναι τυχαία, αφού προηγούνται σαράντα μέρες από την εορτή της Ύψωσης του Τίμιου Σταυρού που γίνεται στις 14 Σεπτεμβρίου. Η Μεταμόρφωση του Κυρίου αποτελεί ένα κορυφαίο γεγονός στη ζωή των Μαθητών, που είχε σχέση με την Πεντηκοστή, αφού πρόκειται για μια μεγάλη εμπειρία του Θεού. Βέβαια υπάρχει διαφορά ανάμεσα στη Πεντηκοστή και τη Μεταμόρφωση του Κυρίου. Στο μεγάλο γεγονός της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος το πρόσωπο Του έλαμπε και τα ρούχα Του ήταν κατάλευκα σαν το χιόνι. Εκεί

βρίσκονταν τρεις από τους Μαθητές Του, ο Πέτρος, ο Ιάκωβος και ο Ιωάννης, οι οποίοι ήταν παρόντες και στην ανάσταση της κόρης του Ιάειρου. Οι τρεις Μαθητές, όταν είδαν τον Χριστό μεταμορφωμένο, καθώς μιλούσαν και χαίρονταν, άκουσαν τη φωνή του Θεού, όπως και χρόνια αργότερα οι δύο Πατέρες της Εκκλησίας μας, ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος και ο Άγιος Γρήγοριος Παλαμάς. Η Μεταμόρφωση του Κυρίου μάς δείχνει τι ακριβώς είναι η ορθόδοξη θεολογία. Από τη διδασκαλία της Εκκλησίας γνωρίζουμε ότι η θεολογία δεν είναι στοχασμός και εγκεφαλικές γνώσεις, άλλα μέθεξη της θεοποιού ενέργειας, θεωρία του άκτιστου Φωτός και, βεβαίως, θέωση του ανθρώπου. Το σώμα του Κύριου μετά την Μεταμόρφωση Του κατέστη πηγή της αχτίστου Χάριτος και είχε συνέπειες συνταρακτικές στη ζωή του ανθρώπου. Πρέπει να πω ότι η Μεταμόρφωση του Κυρίου αποτελεί κεντρικό γεγονός στη ζωή μας. Γι’ αυτό δεν μπορεί να αναλυθεί με καλές, ηθικές σκέψεις και συναισθηματικές εξάρσεις, άλλα μέσα στα πλαίσια της ορθόδοξης θεολογίας. Άλλωστε ζούμε μέσα στην Εκκλησία και δεν επιδιώκουμε απλώς να γίνουμε καλοί άνθρωποι, αλλά κατά χάριν Θεοί. Σε αυτό το ύψος μας καλεί η εκκλησιαστική ζωή και η ορθόδοξη θεολογία. Ευάγγελος Ρόους, Α΄3

Λένος Γαβριηλίδης, Α΄1 Η ΜΕΤΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ ΚΑΙ Ο ΝΑΟΣ ΠΟΥ ΕΙΝΑΙ ΑΦΙΕΡΩΜΕΝΟΣ Σ’ ΑΥΤΗ ΣΤΟ ΧΩΡΙΟ ΤΗΣ ΚΑΤΩ ΜΟΝΗΣ

Σ

το χωριό μου, την Κάτω Μονή, υπάρχει μια εκκλησία της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος, η οποία είναι κτισμένη σε γοτθικό ρυθμό και βρίσκεται στο κέντρο του χωριού. Άρχισε να κτίζεται το 1880 από δωρεά της Π ρ ε σ β υ τ έ ρ α ς Χ ρ ι σ τ ί ν α ς Χ ’’ Αγ α π ί ο υ Παπαγιωρκή από την Πλατανιστάσα. Στο τόπο που είναι κτισμένη η εκκλησία παλιά υπήρχε μια άλλη εκκλησιά, η οποία καταστράφηκε. Η εκκλησιά μας τέλειωσε μετά από 21 χρόνια και η η πρώτη λειτουργία έγινε το 1901. Την 10 Οκτωβρίου 1948 εγκαινιάστηκε ο ναός από τον Αρχιεπίσκοπο Μακάριο Β΄ . Η εικόνα που βρίσκεται στο ναό χρονολογείται από το 1813.

Ο ιερός ναός της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος στην Κάτω Μονή (1948 – 2009)


51

50

Ο Άγιος Φιλούμενος (ιερατικό) ή με βαπτιστικό Σοφοκλής (λαϊκό) είχε δίδυμο αδελφό τον Ελπίδιο ή με βαπτιστικό Αλέξανδρος, που ακολούθησε τα χνάρια του αδελφού του. Γεννήθηκαν το 1913 στις 15 Οκτωβρίου. Τις καλοκαιρινές διακοπές πότε τις περνούσαν στην Ορούντα και κάποτε στο Φτερικούδι. Το 1927, τη δεύτερη εβδομάδα του καλοκαιριού, οι δίδυμοι στα 14 τους μόλις χρόνια αποφάσισαν να πάρουν το δρόμο για το Σταυροβούνι, και ζήτησαν την ευχή του ιερέα. Αυτός τους είπε πως δε θα τους την έδινε, γιατί ήταν παιδιά ακόμη και γιατί δεν το ήξεραν οι γονείς τους. Αυτοί άρχισαν να κλαίνε και να παρακαλούν τον ιερέα, ο οποίος στο τέλος δέχτηκε και τους έδωσε την ευχή του. Στο δρόμο για το Σταυροβούνι συνάντησαν ένα αμαξάρη. Αυτός τους ρώτησε πού πήγαιναν και του είπαν στο Σταυροβούνι. Έτσι προσφέρθηκε να τους πάρει μέχρι τον Κόρνο και από εκεί με τα πόδια θα πήγαιναν στο προορισμό τους. Το πρωί της άλλης μέρας ο πατέρας τους τους έψαχνε απεγνωσμένα, γι' αυτό και κάλεσε αστυνομία. Μια γειτόνισσα είπε πως τους είδε να φεύγουν . Ο αμαξάρης είχε υποσχεθεί να μην πει τίποτα, επειδή όμως ήταν φίλος με τον πατέρα τους το είπε, έτσι ξεκίνησαν όλοι για το Σταυροβούνι. Στην Αγία Βαρβάρα, λίγο πριν από το Σταυροβούνι, μια από τις αδελφές τους, τους είδε να κάνουν αγροτικές δουλειές. Τότε η οικογένεια τους τούς είπε να επιστρέψουν πάλι στο σπίτι, αλλά αυτοί αρνήθηκαν και αν τους ανάγκαζαν να γυρίσουν στο σπίτι θα ξαναεπέστρεφαν πάλι στο Σταυροβούνι. Μετά την επιμονή των δυο αδελφών, οι δικοί τους υποχώρησαν και τους επέτρεψαν να μείνουν εκεί για λίγα χρόνια. Αργότερα, το 1939, ένας μοναχός ήρθε από τον Άγιο Τάφο και τους είπε να τον ακολουθήσουν, για να σπουδάσουν. Ο Αλέξανδρος έχε γίνει μοναχός το 1937 και ονομάστηκε Ελπίδιος. Όταν αποφοίτησε, υπηρέτησε σε διάφορα μέρη και τέλος κατέληξε στο Άγιο Όρος. Εκεί πέθανε στις 29/11/1983. Ο Σοφοκλής κάρηκε κι αυτός μοναχός το 1937 και μετονομάστηκε σε Φιλούμενο. Μετά την αποφοίτηση του από το γυμνάσιο χειροτονήθηκε διάκονος και την 1/11/1943 χειροτονήθηκε πρεσβύτερος. Αργότερα στις 20/03/1948 προχειρίστηκε σε Αρχιμανδρίτη. Το Μάη του 1979 διορίστηκε στο φρεάτιο του Ιακώβ. Ήταν ένα απόγευμα στην εκκλησία, όπου λειτουργούσε ο Φιλούμενος.Καθώς ο

Φιλούμενος έκανε τον εσπερινό, ήρθε ένας Εβραίος με το τσεκούρι και τον χτύπησε δυνατά με αποτέλεσμα να τον σκοτώσει. Όταν ξεψυχούσε, ο Φιλούμενος φώναξε στον αδερφό του Ελπίδιο που ήταν αλλού: «σκοτώνουν με, αδερφέ μου» και άφησε την τελευταία του πνοή. Από λίγες πληροφορίες που έχουμε μαζέψει από τον πρώτο ξάδερφο του μάθαμε ότι από πολύ μικροί οι δίδυμοι κάθε Τετάρτη και Παρασκευή δεν θήλαζαν από τη μητέρα τους, αυτό δείχνει ότι από μικροί νήστευαν. Τέλος είναι σημαντικό να πούμε ότι έχει μια αδερφή πιο μικρή που ζει και είναι 93 ετών. Φιλίππα Στυλλή, ΜαρίαΑγαπίου,Άννα Γεωργίου,Α΄3

Η λέξη Μεταμόρφωσις δηλώνει την αλλαγή της μορφής, δηλαδή σε μια συγκεκριμένη στιγμή ο Χριστός αποκάλυψε αυτό που κρυπτόταν. Φανέρωσε την δόξα της θεότητας Του, με την οποία ήταν ενωμένη η ανθρώπινη φύση από τη στιγμή της συλλήψεως στην κοιλία της Θεοτόκου. Η Μεταμόρφωση του Κυρίου έγινε στο όρος Θαβώρ σαράντα μέρες πριν τα Πάθη. Ο σκοπός της Μεταμορφώσεως ήταν να στηριχτούν οι Μαθητές Του, να πιστέψουν ότι είναι ο Υιός του Θεού και να μην κλονιστούν για όσα θα έβλεπαν εκείνες της μέρες. Η εορτή της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος κανονικά εορταζόταν τον Μάρτιο, ανάλογα με το πότε γιορτάζεται το Πάσχα. Η εορτή αυτή, για κάποιους λόγους, σήμερα εορτάζεται στις 6 Αυγούστου. Αυτή η ημερομηνία δεν είναι τυχαία, αφού προηγούνται σαράντα μέρες από την εορτή της Ύψωσης του Τίμιου Σταυρού που γίνεται στις 14 Σεπτεμβρίου. Η Μεταμόρφωση του Κυρίου αποτελεί ένα κορυφαίο γεγονός στη ζωή των Μαθητών, που είχε σχέση με την Πεντηκοστή, αφού πρόκειται για μια μεγάλη εμπειρία του Θεού. Βέβαια υπάρχει διαφορά ανάμεσα στη Πεντηκοστή και τη Μεταμόρφωση του Κυρίου. Στο μεγάλο γεγονός της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος το πρόσωπο Του έλαμπε και τα ρούχα Του ήταν κατάλευκα σαν το χιόνι. Εκεί

βρίσκονταν τρεις από τους Μαθητές Του, ο Πέτρος, ο Ιάκωβος και ο Ιωάννης, οι οποίοι ήταν παρόντες και στην ανάσταση της κόρης του Ιάειρου. Οι τρεις Μαθητές, όταν είδαν τον Χριστό μεταμορφωμένο, καθώς μιλούσαν και χαίρονταν, άκουσαν τη φωνή του Θεού, όπως και χρόνια αργότερα οι δύο Πατέρες της Εκκλησίας μας, ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος και ο Άγιος Γρήγοριος Παλαμάς. Η Μεταμόρφωση του Κυρίου μάς δείχνει τι ακριβώς είναι η ορθόδοξη θεολογία. Από τη διδασκαλία της Εκκλησίας γνωρίζουμε ότι η θεολογία δεν είναι στοχασμός και εγκεφαλικές γνώσεις, άλλα μέθεξη της θεοποιού ενέργειας, θεωρία του άκτιστου Φωτός και, βεβαίως, θέωση του ανθρώπου. Το σώμα του Κύριου μετά την Μεταμόρφωση Του κατέστη πηγή της αχτίστου Χάριτος και είχε συνέπειες συνταρακτικές στη ζωή του ανθρώπου. Πρέπει να πω ότι η Μεταμόρφωση του Κυρίου αποτελεί κεντρικό γεγονός στη ζωή μας. Γι’ αυτό δεν μπορεί να αναλυθεί με καλές, ηθικές σκέψεις και συναισθηματικές εξάρσεις, άλλα μέσα στα πλαίσια της ορθόδοξης θεολογίας. Άλλωστε ζούμε μέσα στην Εκκλησία και δεν επιδιώκουμε απλώς να γίνουμε καλοί άνθρωποι, αλλά κατά χάριν Θεοί. Σε αυτό το ύψος μας καλεί η εκκλησιαστική ζωή και η ορθόδοξη θεολογία. Ευάγγελος Ρόους, Α΄3

Λένος Γαβριηλίδης, Α΄1 Η ΜΕΤΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ ΚΑΙ Ο ΝΑΟΣ ΠΟΥ ΕΙΝΑΙ ΑΦΙΕΡΩΜΕΝΟΣ Σ’ ΑΥΤΗ ΣΤΟ ΧΩΡΙΟ ΤΗΣ ΚΑΤΩ ΜΟΝΗΣ

Σ

το χωριό μου, την Κάτω Μονή, υπάρχει μια εκκλησία της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος, η οποία είναι κτισμένη σε γοτθικό ρυθμό και βρίσκεται στο κέντρο του χωριού. Άρχισε να κτίζεται το 1880 από δωρεά της Π ρ ε σ β υ τ έ ρ α ς Χ ρ ι σ τ ί ν α ς Χ ’’ Αγ α π ί ο υ Παπαγιωρκή από την Πλατανιστάσα. Στο τόπο που είναι κτισμένη η εκκλησία παλιά υπήρχε μια άλλη εκκλησιά, η οποία καταστράφηκε. Η εκκλησιά μας τέλειωσε μετά από 21 χρόνια και η η πρώτη λειτουργία έγινε το 1901. Την 10 Οκτωβρίου 1948 εγκαινιάστηκε ο ναός από τον Αρχιεπίσκοπο Μακάριο Β΄ . Η εικόνα που βρίσκεται στο ναό χρονολογείται από το 1813.

Ο ιερός ναός της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος στην Κάτω Μονή (1948 – 2009)


53

52

ΔΙΑΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ (ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΑ - ΙΣΤΟΡΙΑ - ΝΕΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ) Η ΘΕΣΗ ΤΗΣ ΓΥΝΑΙΚΑΣ ΟΠΩΣ ΟΡΙΖΕΤΑΙ ΑΠΟ ΤΗ ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΗ ΕΚΚΛΗΣΙΑ

Ε

ίναι προφανέστατο το γεγονός ότι στο Χριστιανισμό η γυναίκα δεν είναι υ π ο δ ε έ σ τ ε ρ η τ ο υ ά ν δ ρ α . Μ α α κό μ η εξακολουθούν να υπάρχουν απορίες χριστιανών και άλλων πάνω σε κάποια σχετικά ζητήματα. Και όπως πάντα υπάρχουν παρερμηνείες του Ευαγγελίου και των αγίων, πως τάχα η Εκκλησία διδάσκει ότι πρέπει να έχει η γυναίκα λιγότερα δικαιώματα απ’ό,τι ο άνδρας. Η γυναίκα συμβολίζει την αγία Εκκλησία και ο άνδρας το Χριστό. Όπως η Εκκλησία υποτάσσεται στο Χριστό, έτσι και η γυναίκα οφείλει να ακούει τον άνδρα και να μην τον περιφρονεί. Βεβαίως αυτό δεν είναι καθόλου υποβιβαστικό για τη γυναίκα, διότι ο άνδρας χρωστάει να την αγαπάει, όπως ακριβώς ο Χριστός αγαπάει την Εκκλησία. Κι ας μην ξεχνάμε ότι ο Χριστός θυσιάστηκε για την Εκκλησία. Η Αγία Γραφή γράφει σχετικά: «οι άνδρες αγαπάτε τας γυναίκας εαυτών, καθώς και ο Χριστός αγάπησε την εκκλησία και εαυτόν παρέδωσε υπέρ αυτής... ούτως οφείλουν οι άνδρες αγαπάν τας εαυτών γυναίκας ως τα εαυτών σώματα. Ο αγαπών την εαυτού γυναίκα εαυτόν αγαπά.» (Εφεσίους, 5, 25- 28) Ο Απόστολος των εθνών προτρέπει: «Οι άνδρες αγαπάτε τας γυναίκας και μη πικραίνεσθε προς αυτάς.» Ο άνδρας, λοιπόν, είναι το «κεφάλι» της γυναίκας του. Το να είναι κάποιος κεφάλι, δεν δηλώνει εξουσία ή αξία στη Χριστιανική Εκκλησία. Είναι θέμα ευθύνης, πολύ μεγάλης μάλιστα. Σε ένα σπίτι υπάρχουν πράγματα που πρέπει να φροντιστούν από έναν, για να διατηρηθεί η ειρήνη στην οικογένεια. Ο Θεός επιλέγει τον άνδρα ως κεφάλι της οικογένειας, επειδή ο Χριστός, στον οποίον υποτάσσεται η Εκκλησία ήρθε στη γη ως Θεανδρικό πρόσωπο. Ο άνδρας έχει την ευθύνη των αποφάσεων, ενώ ταυτόχρονα πρέπει να αγαπάει τη γυναίκα του περισσότερο από τον εαυτό του και οφείλει να κάνει το παν, και θυσίες ακόμα, για να την ευχαριστήσει. Η λήψη αποφάσεων, δεν είναι προνόμιο για τους Χριστιανούς. Είναι ευθύνη. Η φράση «η δέ γυνή ίνα φοβήται τον άνδρα» συζητείται αρκετά. Είναι λοιπόν ανάγκη να αποκαλύψουμε ότι το πρώτο μέρος του στίχου

λέει: «πλην και υμείς οι καθ' ένα έκαστος την εαυτού γυναίκα ούτως αγαπάτω ως εαυτόν...» Η φράση «η δε γυνή ίνα φοβήται τον άνδρα» μιλάει για σεβασμό. Είναι αυτονόητο! Καμία γυναίκα δεν φοβάται τον άνδρα που την αγαπάει μέχρι θανάτου, αλλά τον σέβεται. Οι γυναίκες μπορούν να ανεβούν το πρώτο «σκαλί» της ιεροσύνης, δηλαδή μπορούν να γίνουν διάκονοι. Σύμφωνα όμως με την Ιερά Παράδοση οι γυναίκες δεν γίνονται πρεσβύτεροι και επίσκοποι. Έτσι, επειδή ο ιερέας είναι στη Θεία Λειτουργία εικόνα Χριστού, πρέπει να είναι άνδρας. Ο ιερέας, ο οποίος προσφέρει την αναίμακτη θυσία στη Θεία Λειτουργία, είναι εικόνα του μέγα αρχιερέα Χριστού, ο οποίος προσέφερε τον εαυτό του ως θυσία. Αν ερχόταν ως γυναίκα ο Χριστός, ιερείς θα ήταν μόνο οι γυναίκες. Ο κανονισμός αυτός του Χριστιανισμού δεν δηλώνει ότι οι άνδρες είναι εκ φύσεως καλύτεροι από τις γυναίκες. Εξάλλου, η ιεροσύνη των πρεσβυτέρων και των επισκόπων είναι ένας από τους πάρα πολλούς τρόπους να υπηρετήσει κανείς τον Κύριο. ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΤΑΙ ΣΤΙΣ ΓΥΝΑΙΚΕΣ Η ΕΙΣΟΔΟΣ ΣΤΟ ΙΕΡΟ ΕΠΕΙΔΗ ΕΙΝΑΙ ΓΥΝΑΙΚΕΣ; Ο ΞΘ΄ Κανών της ΣΤ΄ Οικουμενικής Συνόδου απαγορεύει και στους άνδρες να εισέρχονται στο Θυσιαστήριο, επειδή είναι λαϊκοί, με εξαίρεση μόνο τον αυτοκράτορα, ο οποίος ήταν ο πολιτικός αρχηγός του σώματος της Εκκλησίας. Γι αυτό στο ιερό βοηθούν τον παπά συνήθως παιδιά. Και στις γυναίκες απαγορεύεται η είσοδος, όπως φαίνεται στον ΜΔ΄ κανόνα της τοπικής συνόδου της Λαοδικείας, απλούστατα διότι είναι λαϊκές. Δεν υπάρχει σεξισμός. Η απαγόρευση λοιπόν εισόδου στο ιερό, τόσο ανδρών όσο και γυναικών, είναι περίπου σαν τις επιγραφές που συναντούμε σε διάφορες πόρτες και αναγράφουν: «απαγορεύεται η είσοδος προς πάντας τους μη έχοντας εργασίαν». Και τι εργασία μπορεί να έχει κάποιος στο ιερό, αν δεν είναι ιερέας; Η διδασκαλία της Εκκλησίας, είναι λοιπόν σαφής και δίκαιη, για τη σχέση ισότητας μεταξύ των δύο φύλων. Και να θυμίσουμε ότι μετά από τον ίδιο το Θεό η Χριστιανική πίστη τιμά την Παναγία ως το δεύτερο σε εξουσία ον στο σύμπαν. Και η Παναγία είναι ΓΥΝΑΙΚΑ! Ειρήνη Γαβριήλ, Γ΄3

Η ΓΥΝΑΙΚΑ ΤΟΥ ΧΘΕΣ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΗΜΕΡΑ

Α

πό την εποχή ακόμα των ανακτορικών κοινωνιών , η θέση της γυναίκας καθοριζόταν από ένα σύστημα αυστηρών εθιμικών κανόνων. Η ζωή της οργανώνεται γύρω από μία κεντρική ιδέα, που την παρουσιάζει σαν μια μηχανή αναπαραγωγής. Τόσο στην αρχαία Αθήνα όσο και στην αρχαία Σπάρτη, παρ’ όλες τις επιμέρους διαφορές που οφείλονταν στη διαφοροποίηση της ιωνικής από τη δωρική οργάνωση της πόλης, οι γυναίκες παραμένουν αποκλεισμένες από τις πολιτικές διεργασίες, που καθορίζουν την τύχη της πατρίδας τους. Η ΓΥΝΑΙΚΑ ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΑ ΑΘΗΝΑ Στο σπίτι κάθε Αθηναίου πολίτη το μικρό κορίτσι μεγάλωνε με την φροντίδα μιας τροφού και περνούσε το μεγαλύτερο μέρος του χρόνου στα γυναικεία διαμερίσματα (γυναικωνίτη), όπου οι μητέρες τους συνήθως ασχολούνταν με την υφαντική αλλά και με την ανατροφή των παιδιών τους. Ωστόσο η κύρια ενασχόληση της γυναίκας ήταν η διεύθυνση όλων των πρακτικών ζητημάτων του νοικοκυριού. Έτσι ήταν το σύστημα στην κλασσική Αθήνα διαμορφωμένο, ώστε η γυναίκα δια βίου να μην έχει καμία εξουσία ούτε καν στην ίδια της την ύπαρξη, αν και ήταν απαραίτητη για την εξασφάλιση της κληρονομιάς μέσω του γάμου. Ο γάμος δεν απαιτούσε την συγκατάθεση της γυναίκας, αλλά του πατέρα της και του μέλλοντα συζύγου της. Δηλαδή περνούσε από την προστασία του ενός άνδρα (πατέρα) στον άλλο άνδρα (σύζυγο). Οι σημαντικότεροι λόγοι για τον γάμο μιας γυναίκας ήταν η διαχείριση και η συντήρηση της ιδιοκτησίας και η παραγωγή παιδιών ως μελλοντικών κληρονόμων. Αναμενόταν ακόμη να παραμένει μέσα στο σπίτι της, εκτός από την συμμετοχή της σε κηδείες και σε γιορτές που ήταν ανοιχτές προς τις γυναίκες. Η γυναίκα κατά την κλασσική αρχαιότητα θεωρείτο βιολογικά και ψυχολογικά πλάσμα που δεν είχε την ικανότητα να ελέγξει τον εαυτό της και να αντισταθεί στα εξωτερικά ερεθίσματα, ανάμεσα στα οποία περιλαμβάνονταν και τα συναισθήματά της. Μάλιστα εξαιτίας της ηθικής της αδυναμίας έπρεπε να παντρεύεται σε νεαρή ηλικία και να κλείνεται στο σπίτι. Η αρχαία ελληνική κοινωνία πήρε κάποια μέτρα για να αποφευχθεί ο ηθικός κίνδυνος που συνδέονταν με την γυναικεία φύση: παρεχόταν

στις γυναίκες μικρή ως ανύπαρκτη εκπαίδευση και κλείνονταν πρόωρα στην απομόνωση της οικίας μέσω του γάμου. Ο απόλυτος έλεγχος της, σύμφωνα με τις αντιλήψεις εκείνες, ήταν αναγκαίος εξαιτίας της αδυναμίας της να ορίσει τον ευατό της, γι’ αυτό και ο άνδρας είχε τον απόλυτο και αποκλειστικό έλεγχο. Με λίγα λόγια η γυναίκα στον αρχαίο ελληνικό κόσμο έπρεπε να είναι σεμνή, όμορφη και υγιής. Συχνά υποστηρίζεται ότι αυτή η κατάσταση των γυναικών ήταν αποτέλεσμα της εισαγωγής της δημοκρατίας, όχι ως άμεσος αντικειμενικός στόχος , αλλά ως έμμεση στρατηγική υποστήριξης του νέου συστήματος, αφού το νομικό καθεστώς της κληρονομιάς ήταν ζωτικό για την επιβίωση της δημοκρατίας που , στηριγμένη στον «οίκο», απαιτούσε ο αρχηγός να είναι πάντα ένας άνδρας. Η ΓΥΝΑΙΚΑ ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΑ ΣΠΑΡΤΗ Εντύπωση προξενούσε στους κατοίκους άλλων ελληνικών πόλεων η θέση της γυναίκας στη σπαρτιατική κοινωνία και η ισοτιμία με τους άντρες. Αφού η γυναίκα έμενε μόνη στο σπίτι για πολύ μεγάλο χρονικό διάστημα, η εκπαίδευση της είχε μεγάλη σημασία. Έτσι λοιπόν, αφού ο άντρας έλειπε, έπρεπε να αναλαμβάνει της υποχρεώσεις της οικογένειάς της, με αποτέλεσμα να έχει από τη μια περισσότερες υποχρεώσεις αλλά και αρκετά δικαιώματα από την άλλη . Οι Σπαρτιάτισσες δεν ήταν υποχρεωμένες να εργάζονται, αφού όλες οι εργασίες στην πόλη γίνονταν από τους είλωτες. Η δομή αυτή της σπαρτιατικής κοινωνίας επέτρεπε στην Σπαρτιάτισσα να συμμετέχει στην αθλητική αγωγή, όπως και οι άνδρες, και ήταν φημισμένη για τη σβελτάδα και τη ρώμη της. Έπαιρνε μέρος σε αγώνες πάλης, γυμνή μπροστά σε άντρες και γυμνάζονταν στο δίσκο και στο ακόντιο˙ επίσης

Λούκας Σιονής, Α΄3


53

52

ΔΙΑΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ (ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΑ - ΙΣΤΟΡΙΑ - ΝΕΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ) Η ΘΕΣΗ ΤΗΣ ΓΥΝΑΙΚΑΣ ΟΠΩΣ ΟΡΙΖΕΤΑΙ ΑΠΟ ΤΗ ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΗ ΕΚΚΛΗΣΙΑ

Ε

ίναι προφανέστατο το γεγονός ότι στο Χριστιανισμό η γυναίκα δεν είναι υ π ο δ ε έ σ τ ε ρ η τ ο υ ά ν δ ρ α . Μ α α κό μ η εξακολουθούν να υπάρχουν απορίες χριστιανών και άλλων πάνω σε κάποια σχετικά ζητήματα. Και όπως πάντα υπάρχουν παρερμηνείες του Ευαγγελίου και των αγίων, πως τάχα η Εκκλησία διδάσκει ότι πρέπει να έχει η γυναίκα λιγότερα δικαιώματα απ’ό,τι ο άνδρας. Η γυναίκα συμβολίζει την αγία Εκκλησία και ο άνδρας το Χριστό. Όπως η Εκκλησία υποτάσσεται στο Χριστό, έτσι και η γυναίκα οφείλει να ακούει τον άνδρα και να μην τον περιφρονεί. Βεβαίως αυτό δεν είναι καθόλου υποβιβαστικό για τη γυναίκα, διότι ο άνδρας χρωστάει να την αγαπάει, όπως ακριβώς ο Χριστός αγαπάει την Εκκλησία. Κι ας μην ξεχνάμε ότι ο Χριστός θυσιάστηκε για την Εκκλησία. Η Αγία Γραφή γράφει σχετικά: «οι άνδρες αγαπάτε τας γυναίκας εαυτών, καθώς και ο Χριστός αγάπησε την εκκλησία και εαυτόν παρέδωσε υπέρ αυτής... ούτως οφείλουν οι άνδρες αγαπάν τας εαυτών γυναίκας ως τα εαυτών σώματα. Ο αγαπών την εαυτού γυναίκα εαυτόν αγαπά.» (Εφεσίους, 5, 25- 28) Ο Απόστολος των εθνών προτρέπει: «Οι άνδρες αγαπάτε τας γυναίκας και μη πικραίνεσθε προς αυτάς.» Ο άνδρας, λοιπόν, είναι το «κεφάλι» της γυναίκας του. Το να είναι κάποιος κεφάλι, δεν δηλώνει εξουσία ή αξία στη Χριστιανική Εκκλησία. Είναι θέμα ευθύνης, πολύ μεγάλης μάλιστα. Σε ένα σπίτι υπάρχουν πράγματα που πρέπει να φροντιστούν από έναν, για να διατηρηθεί η ειρήνη στην οικογένεια. Ο Θεός επιλέγει τον άνδρα ως κεφάλι της οικογένειας, επειδή ο Χριστός, στον οποίον υποτάσσεται η Εκκλησία ήρθε στη γη ως Θεανδρικό πρόσωπο. Ο άνδρας έχει την ευθύνη των αποφάσεων, ενώ ταυτόχρονα πρέπει να αγαπάει τη γυναίκα του περισσότερο από τον εαυτό του και οφείλει να κάνει το παν, και θυσίες ακόμα, για να την ευχαριστήσει. Η λήψη αποφάσεων, δεν είναι προνόμιο για τους Χριστιανούς. Είναι ευθύνη. Η φράση «η δέ γυνή ίνα φοβήται τον άνδρα» συζητείται αρκετά. Είναι λοιπόν ανάγκη να αποκαλύψουμε ότι το πρώτο μέρος του στίχου

λέει: «πλην και υμείς οι καθ' ένα έκαστος την εαυτού γυναίκα ούτως αγαπάτω ως εαυτόν...» Η φράση «η δε γυνή ίνα φοβήται τον άνδρα» μιλάει για σεβασμό. Είναι αυτονόητο! Καμία γυναίκα δεν φοβάται τον άνδρα που την αγαπάει μέχρι θανάτου, αλλά τον σέβεται. Οι γυναίκες μπορούν να ανεβούν το πρώτο «σκαλί» της ιεροσύνης, δηλαδή μπορούν να γίνουν διάκονοι. Σύμφωνα όμως με την Ιερά Παράδοση οι γυναίκες δεν γίνονται πρεσβύτεροι και επίσκοποι. Έτσι, επειδή ο ιερέας είναι στη Θεία Λειτουργία εικόνα Χριστού, πρέπει να είναι άνδρας. Ο ιερέας, ο οποίος προσφέρει την αναίμακτη θυσία στη Θεία Λειτουργία, είναι εικόνα του μέγα αρχιερέα Χριστού, ο οποίος προσέφερε τον εαυτό του ως θυσία. Αν ερχόταν ως γυναίκα ο Χριστός, ιερείς θα ήταν μόνο οι γυναίκες. Ο κανονισμός αυτός του Χριστιανισμού δεν δηλώνει ότι οι άνδρες είναι εκ φύσεως καλύτεροι από τις γυναίκες. Εξάλλου, η ιεροσύνη των πρεσβυτέρων και των επισκόπων είναι ένας από τους πάρα πολλούς τρόπους να υπηρετήσει κανείς τον Κύριο. ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΤΑΙ ΣΤΙΣ ΓΥΝΑΙΚΕΣ Η ΕΙΣΟΔΟΣ ΣΤΟ ΙΕΡΟ ΕΠΕΙΔΗ ΕΙΝΑΙ ΓΥΝΑΙΚΕΣ; Ο ΞΘ΄ Κανών της ΣΤ΄ Οικουμενικής Συνόδου απαγορεύει και στους άνδρες να εισέρχονται στο Θυσιαστήριο, επειδή είναι λαϊκοί, με εξαίρεση μόνο τον αυτοκράτορα, ο οποίος ήταν ο πολιτικός αρχηγός του σώματος της Εκκλησίας. Γι αυτό στο ιερό βοηθούν τον παπά συνήθως παιδιά. Και στις γυναίκες απαγορεύεται η είσοδος, όπως φαίνεται στον ΜΔ΄ κανόνα της τοπικής συνόδου της Λαοδικείας, απλούστατα διότι είναι λαϊκές. Δεν υπάρχει σεξισμός. Η απαγόρευση λοιπόν εισόδου στο ιερό, τόσο ανδρών όσο και γυναικών, είναι περίπου σαν τις επιγραφές που συναντούμε σε διάφορες πόρτες και αναγράφουν: «απαγορεύεται η είσοδος προς πάντας τους μη έχοντας εργασίαν». Και τι εργασία μπορεί να έχει κάποιος στο ιερό, αν δεν είναι ιερέας; Η διδασκαλία της Εκκλησίας, είναι λοιπόν σαφής και δίκαιη, για τη σχέση ισότητας μεταξύ των δύο φύλων. Και να θυμίσουμε ότι μετά από τον ίδιο το Θεό η Χριστιανική πίστη τιμά την Παναγία ως το δεύτερο σε εξουσία ον στο σύμπαν. Και η Παναγία είναι ΓΥΝΑΙΚΑ! Ειρήνη Γαβριήλ, Γ΄3

Η ΓΥΝΑΙΚΑ ΤΟΥ ΧΘΕΣ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΗΜΕΡΑ

Α

πό την εποχή ακόμα των ανακτορικών κοινωνιών , η θέση της γυναίκας καθοριζόταν από ένα σύστημα αυστηρών εθιμικών κανόνων. Η ζωή της οργανώνεται γύρω από μία κεντρική ιδέα, που την παρουσιάζει σαν μια μηχανή αναπαραγωγής. Τόσο στην αρχαία Αθήνα όσο και στην αρχαία Σπάρτη, παρ’ όλες τις επιμέρους διαφορές που οφείλονταν στη διαφοροποίηση της ιωνικής από τη δωρική οργάνωση της πόλης, οι γυναίκες παραμένουν αποκλεισμένες από τις πολιτικές διεργασίες, που καθορίζουν την τύχη της πατρίδας τους. Η ΓΥΝΑΙΚΑ ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΑ ΑΘΗΝΑ Στο σπίτι κάθε Αθηναίου πολίτη το μικρό κορίτσι μεγάλωνε με την φροντίδα μιας τροφού και περνούσε το μεγαλύτερο μέρος του χρόνου στα γυναικεία διαμερίσματα (γυναικωνίτη), όπου οι μητέρες τους συνήθως ασχολούνταν με την υφαντική αλλά και με την ανατροφή των παιδιών τους. Ωστόσο η κύρια ενασχόληση της γυναίκας ήταν η διεύθυνση όλων των πρακτικών ζητημάτων του νοικοκυριού. Έτσι ήταν το σύστημα στην κλασσική Αθήνα διαμορφωμένο, ώστε η γυναίκα δια βίου να μην έχει καμία εξουσία ούτε καν στην ίδια της την ύπαρξη, αν και ήταν απαραίτητη για την εξασφάλιση της κληρονομιάς μέσω του γάμου. Ο γάμος δεν απαιτούσε την συγκατάθεση της γυναίκας, αλλά του πατέρα της και του μέλλοντα συζύγου της. Δηλαδή περνούσε από την προστασία του ενός άνδρα (πατέρα) στον άλλο άνδρα (σύζυγο). Οι σημαντικότεροι λόγοι για τον γάμο μιας γυναίκας ήταν η διαχείριση και η συντήρηση της ιδιοκτησίας και η παραγωγή παιδιών ως μελλοντικών κληρονόμων. Αναμενόταν ακόμη να παραμένει μέσα στο σπίτι της, εκτός από την συμμετοχή της σε κηδείες και σε γιορτές που ήταν ανοιχτές προς τις γυναίκες. Η γυναίκα κατά την κλασσική αρχαιότητα θεωρείτο βιολογικά και ψυχολογικά πλάσμα που δεν είχε την ικανότητα να ελέγξει τον εαυτό της και να αντισταθεί στα εξωτερικά ερεθίσματα, ανάμεσα στα οποία περιλαμβάνονταν και τα συναισθήματά της. Μάλιστα εξαιτίας της ηθικής της αδυναμίας έπρεπε να παντρεύεται σε νεαρή ηλικία και να κλείνεται στο σπίτι. Η αρχαία ελληνική κοινωνία πήρε κάποια μέτρα για να αποφευχθεί ο ηθικός κίνδυνος που συνδέονταν με την γυναικεία φύση: παρεχόταν

στις γυναίκες μικρή ως ανύπαρκτη εκπαίδευση και κλείνονταν πρόωρα στην απομόνωση της οικίας μέσω του γάμου. Ο απόλυτος έλεγχος της, σύμφωνα με τις αντιλήψεις εκείνες, ήταν αναγκαίος εξαιτίας της αδυναμίας της να ορίσει τον ευατό της, γι’ αυτό και ο άνδρας είχε τον απόλυτο και αποκλειστικό έλεγχο. Με λίγα λόγια η γυναίκα στον αρχαίο ελληνικό κόσμο έπρεπε να είναι σεμνή, όμορφη και υγιής. Συχνά υποστηρίζεται ότι αυτή η κατάσταση των γυναικών ήταν αποτέλεσμα της εισαγωγής της δημοκρατίας, όχι ως άμεσος αντικειμενικός στόχος , αλλά ως έμμεση στρατηγική υποστήριξης του νέου συστήματος, αφού το νομικό καθεστώς της κληρονομιάς ήταν ζωτικό για την επιβίωση της δημοκρατίας που , στηριγμένη στον «οίκο», απαιτούσε ο αρχηγός να είναι πάντα ένας άνδρας. Η ΓΥΝΑΙΚΑ ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΑ ΣΠΑΡΤΗ Εντύπωση προξενούσε στους κατοίκους άλλων ελληνικών πόλεων η θέση της γυναίκας στη σπαρτιατική κοινωνία και η ισοτιμία με τους άντρες. Αφού η γυναίκα έμενε μόνη στο σπίτι για πολύ μεγάλο χρονικό διάστημα, η εκπαίδευση της είχε μεγάλη σημασία. Έτσι λοιπόν, αφού ο άντρας έλειπε, έπρεπε να αναλαμβάνει της υποχρεώσεις της οικογένειάς της, με αποτέλεσμα να έχει από τη μια περισσότερες υποχρεώσεις αλλά και αρκετά δικαιώματα από την άλλη . Οι Σπαρτιάτισσες δεν ήταν υποχρεωμένες να εργάζονται, αφού όλες οι εργασίες στην πόλη γίνονταν από τους είλωτες. Η δομή αυτή της σπαρτιατικής κοινωνίας επέτρεπε στην Σπαρτιάτισσα να συμμετέχει στην αθλητική αγωγή, όπως και οι άνδρες, και ήταν φημισμένη για τη σβελτάδα και τη ρώμη της. Έπαιρνε μέρος σε αγώνες πάλης, γυμνή μπροστά σε άντρες και γυμνάζονταν στο δίσκο και στο ακόντιο˙ επίσης

Λούκας Σιονής, Α΄3


55

54

έδινε και ιδιαίτερη σημασία στο χορό. Έπρεπε ακόμη η γυναίκα να διατηρεί μια υψηλή κοινωνική θέση, που δεν την άφηνε να περνά την μέρα της υφαίνοντας ή γνέθοντας μέσα στους γυναικωνίτες, όπως οι Αθηναίες. Καθώς το κράτος αναλάμβανε την ανατροφή των γιων και οι σύζυγοι έλειπαν καιρό από το σπίτι, οι γυναίκες αφιέρωναν πολύ χρόνο για την μόρφωση τους. Πολλές ασχολούνταν με την ποίηση και αυτό μας το αποδεικνύει η Μεγαλοστράτα και η Κλειταγόρα. Οι γυναίκες της Σπάρτης διέθεταν σημαντική οικονομική ευρωστία, αφού κατείχαν τα 2/5 περίπου της λακωνικής γης, έχοντας το δικαίωμα κληρονομιάς της πατρικής περιουσίας με το θεσμό του πατρούχου. Εξέφραζαν άποψη στα κοινά, λαμβάνοντας το λόγο στις πολιτικές συγκεντρώσεις και αυτές οι απόψεις ακούγονταν κιόλας. Η εσωτερική δομή της σπαρτιατικής οικογένειας είναι και αυτή διαφορετική από αυτή της αθηναϊκής. Η επιλογή του συντρόφου ήταν πολύ προσωπική υπόθεση και όχι απόφαση των γονιών. Στη Σπαρτή οι γυναίκες παντρεύονταν στην ηλικία των είκοσι χρονών σε αντίθεση με άλλες ελληνικές πόλεις στις οποίες παντρεύονταν στην ηλικία των δεκαπέντε χρονών. Εδώ ο γάμος γινόταν με το κλέψιμο της νύφης και έμενε κρυφός, τουλάχιστον μέχρι να κλείσει ο σύζυγος τα τριάντα του χρόνια και να εγκαταλείψει το στρατώνα. Ο σύζυγος μπορούσε να μοιράζεται τη γυναικά του με τα αδέλφια του, ή ακόμη και να την παραχωρεί σε κάποιον τρίτο που ήθελε να αποκτήσει μαζί της γερά παιδία. Από την άλλη όμως η γυναίκα είχε το δικαίωμα, όταν ο άντρας της έλειπε πολύ καιρό, να επιλέξει άλλον, με απώτερό σκοπό πάντα την τεκνοποίηση. Γι' αυτό το λόγο και η μοιχεία, ως αδίκημα, δεν επέφερε τις ποινές που προέβλεπε το αθηναϊκό δίκαιο, ειδικότερα όταν το αντικείμενο της είναι η αναπαραγωγή παιδιών, που αποτελούσαν ιδιοκτησία της πόλης. Η ΓΥΝΑΙΚΑΣΤΗ ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΕΠΟΧΗ Η γυναίκα της σύγχρονης εποχής έχει ταυτόχρονα και παράλληλα πολλούς και εξίσου σημαντικούς ρόλους, είναι μητέρα των παιδιών, εργαζόμενη με καριέρα, σύζυγος και μέρος μιας προσωπικής σχέσης, άνθρωπος με κοινωνικό κύκλο, υποχρεώσεις αλλά και ενδιαφέροντα. Η γυναίκα πλέον έχει βγει πλέον από το περιθώριο και την απομόνωση. Απέκτησε

πρόσβαση στην εκπαίδευση, στις επιστήμες, στον αθλητισμό, στην οικονομία και στην πολιτική. Η σημερινή γυναίκα θυμίζει πραγματικά έναν καλά εκπαιδευμένο ακροβάτη, ο οποίος προσπαθεί να τηρεί τις ισορροπίες ταυτόχρονα και σε πολλά «σχοινιά», σε αντίθεση με τον άντρα, που έχει την «πολυτέλεια» να μπορεί να επικεντρωθεί μόνο σε κάποιους συγκεκριμένους ρόλους, οι οποίοι παραδοσιακά του ανήκουν. Αυτοί όλοι οι παράγοντες έχουν ως αποτέλεσμα η γυναίκα να μην μπορεί με πολλή ευκολία να μετέχει στα κέντρα λήψεως αποφάσεων και για να τα πλησιάσει χρειάζεται να κάνει πολλές προσπάθειες. Μια γυναίκα, κατά την γνώμη της κοινωνίας μας, θα πρέπει να δείχνει «αρσενικού τύπου» και να έχει τέτοια χαρακτηριστικά, όπως δυναμισμό, στιβαρότητα, αποφασιστικότητα και τόλμη. Αυτό το φαινόμενο το βλέπουμε και στην Κύπρο, αφού σε κέντρα λήψης αποφάσεων (διευθυντικό και διοικητικό προσωπικό) οι άντρες κατέχουν το 83,8% των θέσεων, ενώ οι γυναίκες το 16,7%, σύμφωνα με στατιστικά στοιχεία για το 2006. Το 2007 οι γυναίκες ήταν 8 (14%) στην Βουλή των Αντιπροσώπων, σε αντίθεση με τους άντρες που ήταν 48 (86%). Υπήρχαν το 2005 102 (23%) γυναίκες που ήταν ανώτερα στελέχη στην Δημόσια Υπηρεσία, ενώ οι άντρες ήταν 339 (77%). Τέλος ως μέλη Δημοτικών Συμβουλίων ή άλλων Κοινοτικών Αρχών οι γυναίκες ήταν 84 (20%), ενώ οι άντρες ήταν 330 (80%) το 2007. Έτσι βλέπουμε ότι οι άντρες υπερισχύουν συντριπτικά στα κέντρα λήψεως αποφάσεων. Στον τομέα της οικονομικής ζωής και απασχόλησης το 2006 στην Κύπρο το ποσοστό των γυναικών ήταν 60,3%, ενώ εκείνο των αντρών ήταν 79,4%. Οι γυναίκες που έχουν υψηλή μόρφωση και έχουν φτάσει ως την τριτοβάθμια εκπαίδευση συνεχώς αυξάνονται, αφού το ποσοστό τους κατά το 2006 έχει φτάσει στο 28%. Απ' όσα έχουμε παραθέσει πιο πάνω η θέση της γυναίκας βελτιώθηκε σημαντικά και αυτό χάρη στους τεράστιους αγώνες που έχουν κάνει οι γυναίκες από την αρχαία εποχή μέχρι σήμερα.

Αντρέας Κωνσταντίνου, Γ΄2

Η ΠΟΡΕΙΑ ΤΗΣ ΓΥΝΑΙΚΑΣ ΣΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ

Σ

ύμφωνα με τον Φ.Κ. Βώρο και από όσα γνωρίζουμε από την ιστορία που διδαχτήκαμε φέτος, η θέση της γυναίκας ήταν υποδεέστερη μέσα στην ανδροκρατούμενη κοινωνία, εκτός από την λεγόμενη περίοδο της μητριαρχίας, και η παρουσία της στη πολιτική ζωή ήταν μηδαμινή ή ανύπαρκτη. Λόγου χάρη από την αρχαία Αθήνα γνωρίζουμε μόνο το ρόλο της Ασπασίας, που ασκούσε κάποια επιρροή στον Περικλή, και κατά την ελληνική αρχαιότητα μόνο στον Κήπο του Επίκουρου, στη σχολή δηλαδή του Επίκουρου, βρίσκουμε ισότιμη παρουσία γυναικών, με δικαιώματα και υποχρεώσεις όπως οι άνδρες. Στη ρωμαϊκή αυτοκρατορική εποχή έχουμε κάποια εμφάνιση γυναικών στην κοινωνική ζωή, η οποία όμως εμφανίζεται ως έκφραση έκλυσης των ηθών. Από την ιστορία του Βυζαντίου γνωρίζουμε κάποιες γυναίκες που άσκησαν κάποια επιρροή στο αυτοκρατορικό περιβάλλον, όπως η Θεοδώρα, σύζυγος του Ιουστινιανού, ή πρόσφεραν κάποια επαινετή υπηρέσια, όπως η Άννα Κομνηνή που έγραψε την ιστορία του πατέρα τηςΑλέξιου, την «Αλεξιάδα». Στοχασμοί για ίσα δικαιώματα διατυπώθηκαν από στοχαστές του Διαφωτισμού, που μιλούσαν για φυσικά δικαιώματα. Στη Γαλλία ο Condorcet, που είχε αναλάβει την ευθύνη για τη διατύπωση του συντάγματος του 1793 στα πλαίσια της Γαλλικής Επανάστασης, περιέλαβε ειδική ρήτρα για την ισότητα των δικαιωμάτων και το αίτημα ψήφου των γυναικών. Είχαν προηγηθεί «Το Τετράδιο Παραπόνων των Γυναικών» από τη Φελισιτέ ντε Καραλιό του 1789 και η «Διακήρυξη των Δικαιωμάτων των Γυναικών» από την Ολέμπ ντε Γκουζ το 1791. Η Γαλλική Επανάσταση ήταν ευθύνη όλων, δεν ήταν μόνο ανδρική υπόθεση. Με αυτή την σκέψη οι γυναίκες άφησαν τα νοικοκοιριά, άφησαν τις σκούπες και πήραν τα όπλα. Αυτή η επανάσταση γινόταν για την υπόδουλη Τρίτη Τάξη που ζούσε σε άθλιες συνθήκες. Σε αυτήν την Τρίτη Τάξη όμως υπήρχαν και οι γυναίκες και γι' αυτό έπρεπε να αγωνιστούν και εκείνες για τα δικαιώματα τους, και γιατί θεωρούσαν ότι έπρεπε να συμπαραστέκονται στους άντρες, εφόσον ανήκουν και αυτές στο έθνος. Έτσι κατέλαβαν τα ανάκτορα των Βερσαλιών. Οι άνδρες επαναστάτες όμως δεν το έλαβαν υπόψη και έτσι η «Διακήρυξη των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου κα ι του Πολίτη» αναφερόταν

αποκλειστικά και μόνο στο ανδρικό φύλο. Πίστευαν οι άνδρες επαναστάτες ότι η γυναίκα φτιάχτηκε αποκλειστικά για την κουζίνα και δεν έπρεπε να επιθυμεί να ανεβαίνει στο βήμα. Αν και είναι επαναστάτες θέλουν να υπερέχουν από τις γυναίκες, δεν αναγνωρίζουν κάτι πολύ απλό ότι και οι γυναίκες είναι άνθρωποι και ως άνθρωποι έχουν και αυτές φυσικά αναφαίρετα δικαιώματα. Με λίγα λόγια πίστευαν ότι η συμμετοχή στην εξουσία και η απόκτηση δικαιωμάτων αφορούσαν μόνο τους άνδρες. Ακόμα οι άνδρες επαναστάτες δεν ήθελαν να δώσουν δικαιώματα στις γυναίκες, γιατί μέχρι τώρα ζούσαν σε μια ανδροκρατούμενη κοινωνία και τους ήταν δύσκολο να σκεφτούν να τα μοιραστούν με τις γυναίκες, που μέχρι τότε τις θεωρούσαν κατώτερες. Ο Σωμέτι λέει στις γυναίκες να μείνουν αυτές που είναι, να μη ζητάνε κάτι περισσότερο και τις αποκαλεί άμυαλες γι΄αυτό. Στους νεότερους χρόνους η Βιομηχανική Επανάσταση φαίνεται ότι άνοιξε το δρόμο για να βγουν οι γυναίκες από το στενό οικογενειακό χώρο προς την εργασία, το εργοστάσιο, όπου μπορούσαν να προσφέρουν εργασία με χαμηλή αποζημίωση και χωρίς διαμαρτυρίες, αλλά με περισσή υπακοή. Από τα μέσα του 19ου αιώνα το κίνημα των γυναικών γίνεται πιο αισθητό στη βιομηχανική Αγγλία. Το 1866 Άγγλος βουλευτής παρουσιάζει στο Κοινοβούλιο το Υπόμνημα των Γυναικών για δικαίωμα ψήφου. O John Stuart Mill, γνωστός πολιτικός φιλόσοφος, σε βιβλίο του με χαρακτηριστικό τίτλο «Η υποδούλωση των γυναικών» (1896) εισάγει ένα αίτημα πρακτικό, εργασιακό: ισότητα στις αμοιβές, είσοδο σε όλα τα επαγγέλματα, νομική και πολιτική ισότητα. Το 1903 σχηματίστηκε η πρώτη γυναικεία οργάνωση διεκδικήσεων:

Αρετή Χατζηστυλλή, Β΄4


55

54

έδινε και ιδιαίτερη σημασία στο χορό. Έπρεπε ακόμη η γυναίκα να διατηρεί μια υψηλή κοινωνική θέση, που δεν την άφηνε να περνά την μέρα της υφαίνοντας ή γνέθοντας μέσα στους γυναικωνίτες, όπως οι Αθηναίες. Καθώς το κράτος αναλάμβανε την ανατροφή των γιων και οι σύζυγοι έλειπαν καιρό από το σπίτι, οι γυναίκες αφιέρωναν πολύ χρόνο για την μόρφωση τους. Πολλές ασχολούνταν με την ποίηση και αυτό μας το αποδεικνύει η Μεγαλοστράτα και η Κλειταγόρα. Οι γυναίκες της Σπάρτης διέθεταν σημαντική οικονομική ευρωστία, αφού κατείχαν τα 2/5 περίπου της λακωνικής γης, έχοντας το δικαίωμα κληρονομιάς της πατρικής περιουσίας με το θεσμό του πατρούχου. Εξέφραζαν άποψη στα κοινά, λαμβάνοντας το λόγο στις πολιτικές συγκεντρώσεις και αυτές οι απόψεις ακούγονταν κιόλας. Η εσωτερική δομή της σπαρτιατικής οικογένειας είναι και αυτή διαφορετική από αυτή της αθηναϊκής. Η επιλογή του συντρόφου ήταν πολύ προσωπική υπόθεση και όχι απόφαση των γονιών. Στη Σπαρτή οι γυναίκες παντρεύονταν στην ηλικία των είκοσι χρονών σε αντίθεση με άλλες ελληνικές πόλεις στις οποίες παντρεύονταν στην ηλικία των δεκαπέντε χρονών. Εδώ ο γάμος γινόταν με το κλέψιμο της νύφης και έμενε κρυφός, τουλάχιστον μέχρι να κλείσει ο σύζυγος τα τριάντα του χρόνια και να εγκαταλείψει το στρατώνα. Ο σύζυγος μπορούσε να μοιράζεται τη γυναικά του με τα αδέλφια του, ή ακόμη και να την παραχωρεί σε κάποιον τρίτο που ήθελε να αποκτήσει μαζί της γερά παιδία. Από την άλλη όμως η γυναίκα είχε το δικαίωμα, όταν ο άντρας της έλειπε πολύ καιρό, να επιλέξει άλλον, με απώτερό σκοπό πάντα την τεκνοποίηση. Γι' αυτό το λόγο και η μοιχεία, ως αδίκημα, δεν επέφερε τις ποινές που προέβλεπε το αθηναϊκό δίκαιο, ειδικότερα όταν το αντικείμενο της είναι η αναπαραγωγή παιδιών, που αποτελούσαν ιδιοκτησία της πόλης. Η ΓΥΝΑΙΚΑΣΤΗ ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΕΠΟΧΗ Η γυναίκα της σύγχρονης εποχής έχει ταυτόχρονα και παράλληλα πολλούς και εξίσου σημαντικούς ρόλους, είναι μητέρα των παιδιών, εργαζόμενη με καριέρα, σύζυγος και μέρος μιας προσωπικής σχέσης, άνθρωπος με κοινωνικό κύκλο, υποχρεώσεις αλλά και ενδιαφέροντα. Η γυναίκα πλέον έχει βγει πλέον από το περιθώριο και την απομόνωση. Απέκτησε

πρόσβαση στην εκπαίδευση, στις επιστήμες, στον αθλητισμό, στην οικονομία και στην πολιτική. Η σημερινή γυναίκα θυμίζει πραγματικά έναν καλά εκπαιδευμένο ακροβάτη, ο οποίος προσπαθεί να τηρεί τις ισορροπίες ταυτόχρονα και σε πολλά «σχοινιά», σε αντίθεση με τον άντρα, που έχει την «πολυτέλεια» να μπορεί να επικεντρωθεί μόνο σε κάποιους συγκεκριμένους ρόλους, οι οποίοι παραδοσιακά του ανήκουν. Αυτοί όλοι οι παράγοντες έχουν ως αποτέλεσμα η γυναίκα να μην μπορεί με πολλή ευκολία να μετέχει στα κέντρα λήψεως αποφάσεων και για να τα πλησιάσει χρειάζεται να κάνει πολλές προσπάθειες. Μια γυναίκα, κατά την γνώμη της κοινωνίας μας, θα πρέπει να δείχνει «αρσενικού τύπου» και να έχει τέτοια χαρακτηριστικά, όπως δυναμισμό, στιβαρότητα, αποφασιστικότητα και τόλμη. Αυτό το φαινόμενο το βλέπουμε και στην Κύπρο, αφού σε κέντρα λήψης αποφάσεων (διευθυντικό και διοικητικό προσωπικό) οι άντρες κατέχουν το 83,8% των θέσεων, ενώ οι γυναίκες το 16,7%, σύμφωνα με στατιστικά στοιχεία για το 2006. Το 2007 οι γυναίκες ήταν 8 (14%) στην Βουλή των Αντιπροσώπων, σε αντίθεση με τους άντρες που ήταν 48 (86%). Υπήρχαν το 2005 102 (23%) γυναίκες που ήταν ανώτερα στελέχη στην Δημόσια Υπηρεσία, ενώ οι άντρες ήταν 339 (77%). Τέλος ως μέλη Δημοτικών Συμβουλίων ή άλλων Κοινοτικών Αρχών οι γυναίκες ήταν 84 (20%), ενώ οι άντρες ήταν 330 (80%) το 2007. Έτσι βλέπουμε ότι οι άντρες υπερισχύουν συντριπτικά στα κέντρα λήψεως αποφάσεων. Στον τομέα της οικονομικής ζωής και απασχόλησης το 2006 στην Κύπρο το ποσοστό των γυναικών ήταν 60,3%, ενώ εκείνο των αντρών ήταν 79,4%. Οι γυναίκες που έχουν υψηλή μόρφωση και έχουν φτάσει ως την τριτοβάθμια εκπαίδευση συνεχώς αυξάνονται, αφού το ποσοστό τους κατά το 2006 έχει φτάσει στο 28%. Απ' όσα έχουμε παραθέσει πιο πάνω η θέση της γυναίκας βελτιώθηκε σημαντικά και αυτό χάρη στους τεράστιους αγώνες που έχουν κάνει οι γυναίκες από την αρχαία εποχή μέχρι σήμερα.

Αντρέας Κωνσταντίνου, Γ΄2

Η ΠΟΡΕΙΑ ΤΗΣ ΓΥΝΑΙΚΑΣ ΣΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ

Σ

ύμφωνα με τον Φ.Κ. Βώρο και από όσα γνωρίζουμε από την ιστορία που διδαχτήκαμε φέτος, η θέση της γυναίκας ήταν υποδεέστερη μέσα στην ανδροκρατούμενη κοινωνία, εκτός από την λεγόμενη περίοδο της μητριαρχίας, και η παρουσία της στη πολιτική ζωή ήταν μηδαμινή ή ανύπαρκτη. Λόγου χάρη από την αρχαία Αθήνα γνωρίζουμε μόνο το ρόλο της Ασπασίας, που ασκούσε κάποια επιρροή στον Περικλή, και κατά την ελληνική αρχαιότητα μόνο στον Κήπο του Επίκουρου, στη σχολή δηλαδή του Επίκουρου, βρίσκουμε ισότιμη παρουσία γυναικών, με δικαιώματα και υποχρεώσεις όπως οι άνδρες. Στη ρωμαϊκή αυτοκρατορική εποχή έχουμε κάποια εμφάνιση γυναικών στην κοινωνική ζωή, η οποία όμως εμφανίζεται ως έκφραση έκλυσης των ηθών. Από την ιστορία του Βυζαντίου γνωρίζουμε κάποιες γυναίκες που άσκησαν κάποια επιρροή στο αυτοκρατορικό περιβάλλον, όπως η Θεοδώρα, σύζυγος του Ιουστινιανού, ή πρόσφεραν κάποια επαινετή υπηρέσια, όπως η Άννα Κομνηνή που έγραψε την ιστορία του πατέρα τηςΑλέξιου, την «Αλεξιάδα». Στοχασμοί για ίσα δικαιώματα διατυπώθηκαν από στοχαστές του Διαφωτισμού, που μιλούσαν για φυσικά δικαιώματα. Στη Γαλλία ο Condorcet, που είχε αναλάβει την ευθύνη για τη διατύπωση του συντάγματος του 1793 στα πλαίσια της Γαλλικής Επανάστασης, περιέλαβε ειδική ρήτρα για την ισότητα των δικαιωμάτων και το αίτημα ψήφου των γυναικών. Είχαν προηγηθεί «Το Τετράδιο Παραπόνων των Γυναικών» από τη Φελισιτέ ντε Καραλιό του 1789 και η «Διακήρυξη των Δικαιωμάτων των Γυναικών» από την Ολέμπ ντε Γκουζ το 1791. Η Γαλλική Επανάσταση ήταν ευθύνη όλων, δεν ήταν μόνο ανδρική υπόθεση. Με αυτή την σκέψη οι γυναίκες άφησαν τα νοικοκοιριά, άφησαν τις σκούπες και πήραν τα όπλα. Αυτή η επανάσταση γινόταν για την υπόδουλη Τρίτη Τάξη που ζούσε σε άθλιες συνθήκες. Σε αυτήν την Τρίτη Τάξη όμως υπήρχαν και οι γυναίκες και γι' αυτό έπρεπε να αγωνιστούν και εκείνες για τα δικαιώματα τους, και γιατί θεωρούσαν ότι έπρεπε να συμπαραστέκονται στους άντρες, εφόσον ανήκουν και αυτές στο έθνος. Έτσι κατέλαβαν τα ανάκτορα των Βερσαλιών. Οι άνδρες επαναστάτες όμως δεν το έλαβαν υπόψη και έτσι η «Διακήρυξη των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου κα ι του Πολίτη» αναφερόταν

αποκλειστικά και μόνο στο ανδρικό φύλο. Πίστευαν οι άνδρες επαναστάτες ότι η γυναίκα φτιάχτηκε αποκλειστικά για την κουζίνα και δεν έπρεπε να επιθυμεί να ανεβαίνει στο βήμα. Αν και είναι επαναστάτες θέλουν να υπερέχουν από τις γυναίκες, δεν αναγνωρίζουν κάτι πολύ απλό ότι και οι γυναίκες είναι άνθρωποι και ως άνθρωποι έχουν και αυτές φυσικά αναφαίρετα δικαιώματα. Με λίγα λόγια πίστευαν ότι η συμμετοχή στην εξουσία και η απόκτηση δικαιωμάτων αφορούσαν μόνο τους άνδρες. Ακόμα οι άνδρες επαναστάτες δεν ήθελαν να δώσουν δικαιώματα στις γυναίκες, γιατί μέχρι τώρα ζούσαν σε μια ανδροκρατούμενη κοινωνία και τους ήταν δύσκολο να σκεφτούν να τα μοιραστούν με τις γυναίκες, που μέχρι τότε τις θεωρούσαν κατώτερες. Ο Σωμέτι λέει στις γυναίκες να μείνουν αυτές που είναι, να μη ζητάνε κάτι περισσότερο και τις αποκαλεί άμυαλες γι΄αυτό. Στους νεότερους χρόνους η Βιομηχανική Επανάσταση φαίνεται ότι άνοιξε το δρόμο για να βγουν οι γυναίκες από το στενό οικογενειακό χώρο προς την εργασία, το εργοστάσιο, όπου μπορούσαν να προσφέρουν εργασία με χαμηλή αποζημίωση και χωρίς διαμαρτυρίες, αλλά με περισσή υπακοή. Από τα μέσα του 19ου αιώνα το κίνημα των γυναικών γίνεται πιο αισθητό στη βιομηχανική Αγγλία. Το 1866 Άγγλος βουλευτής παρουσιάζει στο Κοινοβούλιο το Υπόμνημα των Γυναικών για δικαίωμα ψήφου. O John Stuart Mill, γνωστός πολιτικός φιλόσοφος, σε βιβλίο του με χαρακτηριστικό τίτλο «Η υποδούλωση των γυναικών» (1896) εισάγει ένα αίτημα πρακτικό, εργασιακό: ισότητα στις αμοιβές, είσοδο σε όλα τα επαγγέλματα, νομική και πολιτική ισότητα. Το 1903 σχηματίστηκε η πρώτη γυναικεία οργάνωση διεκδικήσεων:

Αρετή Χατζηστυλλή, Β΄4


57

56

Women's Social and Political Union (WSPU), η οποία υιοθέτησε ως μέθοδο διεκδικήσεων τον αγώνα: θορυβώδεις διαδηλώσεις και διατάραξη των συνεδριάσεων του Κοινοβουλίου. Έφτασαν και σε εμπρησμούς δημόσιων γραφείων. Τις γυναίκες αυτής της ένωσης οι Βρετανοί τις είπαν Σουφραζέτες δίνοντας και κάποια απόχρωση υποτιμητική στην ύπαρξη τους. Ανάλογο φεμινιστικό κίνημα στην Αμερική έδρασε με παρελάσεις, λαμπαδηδρομίες και διατάραξη προεκλογικών συγκεντρώσεων των ανδρών. Από τις αρχές του 20ου αιώνα άρχισε σταδιακά η επίσημη αναγνώριση του δικαιώματος ψήφου για τις γυναίκες: στη Φινλανδία το 1906, στη Νορβηγία το 1907-1909, στη Δανία το 1915, στη Ρωσία 1917 (με την Επανάσταση), στη Γερμανία-Αυστρία-Τσεχοσλοβακία το 1918 (με την ήττα στον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο), στη Σουηδία το 1919-21, στη Βρετανία το 1918 (με τη νικηφόρα λήξη του Πολέμου και πάντως ύστερα από 2584! Υπομνήματα), στις Η.Π.Α. το 1920.

να «ανεβάσουν» το επίπεδο των γυναικών. Συμμετέχουν στις πολιτικές διαδικασίες και για πρώτη φορά ψηφίζουν και ψηφίζονται για το Εθνικό Συμβούλιο που συνέρχεται στους Κορυσχάδες Ευρυτανίας. Εκλέγονται πέντε γυναίκες. Η κατοχή της Ελλάδας από τους Γερμανούς τελειώνει και η ελεύθερη πλέον Ελλάδα ανασυγκροτείται. Το γυναικείο κίνημα οργανώνεται. Ξεσπά ο Εμφύλιος. Όλα είναι ξανά δύσκολα. Σταματάει κάθε δράση. Κα ι π ά λι συλλαμβάνονται γυναίκες και οδηγούνται στα στρατόπεδα και στις φυλακές. Επιτρέπεται μόνο η λειτουργία των «ακίνδυνων» γυναικείων οργανώσεων. Το 1949 τυπικά τελειώνει ο εμφύλιος. Η κυβέρνηση κατοχυρώνει το δικαίωμα του εκλέγειν και εκλέγεσθαι στις γυναίκες του 21ου έτους μόνο στις δημοτικές εκλογές. Το 1952 ψηφίζεται ο νόμος που κατοχυρώνει τα πλήρη πολιτικά δικαιώματα των Ελληνίδων.

Άντρη Σολωμού, Μαρία Ραγιά, Κωνσταντίνα Κωνσταντίνου, Γ΄1

Αντρέας Κωνσταντίνου, Γ΄2

Η ΓΥΝΑΙΚΑ ΤΟΥ 1940

Τ

ο 1940 ξεκινά ο Ελληνοϊταλικός πόλεμος. Οι γυναίκες έχουν να επιτελέσουν ένα σημαντικό ρόλο στον αγώνα για την ελευθερία της πατρίδας τους. Βοηθούν με όποιο τρόπο μπορούν. Ράβουν ρούχα και κάλτσες για τους στρατιώτες. Γίνονται νοσοκόμες και βοηθούν στην περίθαλψη των τραυματιών. Οι γυναίκες στις ορεινές περιοχές τις Πίνδου και της Ηπείρου γενικότερα, αναλαμβάνουν το δυσκολότερο έργο της μεταφοράς όπλων και πυρομαχικών στην πρώτη γραμμή του πολέμου. Όταν έρχεται η Κατοχή οργανώνεται και η αντίσταση κατά των Γερμανών. Άνδρες και γυναίκες συμμετέχουν στην ένοπλη και μη δράση. Αυτή την περίοδο η ισότητα ανδρών και γυναικών κατοχυρώνεται τόσο στην καθημερινή συνύπαρξη όσο και νομοθετικά. Αν α γ ν ω ρ ί ζο ν τ α ι τ α π λή ρ η π ο λι τ ι κά δικαιώματα, η ισότητα στην εργασία, η συμμετοχή στη δημόσια ζωή κ.ά. Παράλληλα οι αντάρτισσες εκδίδουν τα δικά τους περιοδικά και απευθύνονται στο γυναικείο πληθυσμό για τα θέματα που τις αφορούν. Δημιουργούν 160 συλλόγους και προσπαθούν

Αντωνία Θεμιστοκλέους, Β΄4

ΑΝΔΡΕΣ Ή ΓΥΝΑΙΚΕΣ; AΥΤΟ ΕΙΝΑΙ ΡΑΤΣΙΣΜΟΣ

Ρ

ατσισμός είναι το δόγμα που αναπτύσσεται με σύνδεσμο συγκεκριμένα γνωρίσματα (εθνικά, θρησκευτικά, πολιτιστικά κ.λπ.), προκειμένου να αναγάγει μια ομάδα (κοινωνική, φυλετική, θρησκευτική) ως υπέρτερη άλλων. Το πιο συνηθισμένο είδος ρατσισμού, και αυτό που έχει δώσει την αρχική ονομασία στην λέξη , είναι ο λεγόμενος «ρασιαλισμός», ή εκ της ιταλικής «ράτσα», ο φυλετικός ρατσισμός. Οι ρατσιστές πιστεύουν σε βιολογικές διαφορές μεταξύ των φυλών, βάσει των οποίων και προσδιορίζουν αυτές σε ανώτερες και κατώτερες. Έτσι με την θεωρία αυτή υποστηρίζουν ότι η φυλή, με συγκεκριμένα εξωτερικά ή ανθρωπολογικά χαρακτηριστικά, έχει το δικαίωμα να θεωρεί τον εαυτό της ανώτερο από τις άλλες. Γενικά ο ρατσισμός θεωρείται κάτι περισσότερο από τη φυλετική προκατάληψη. Σήμερα η λέξη ρατσισμός χρησιμοποιείται για να περιγράψει τις πράξεις μιας ομάδας ανθρώπων εναντίον μίας άλλης ομάδας. Έτσι οι ρατσιστές υποστηρίζουν την διαφορετικότητα των φυλών. Επίσης, οι φυλετικοί ρατσιστές θεωρούν μία συγκεκριμένη ομοιογενή ομάδα ανθρώπων ως ανώτερη, π.χ. θεωρούν τους «λευκούς» ανθρώπους ανώτερους από τους «μαύρους» ή ακόμα τους άνδρες ανώτερους από τις γυναίκες. Ο ρατσισμός θεωρείται παραβίαση του θεμελιώδους δικαιώματος του ανθρώπου στην ισότητα στους τομείς της εργασίας, της πολιτικής, της οικονομίας και άλλων παραγόντων της καθημερινότητας. Από τα χαρακτηριστικότερα παραδείγματα ρατσισμού αποτελούν οι πεποιθήσεις του Αδόλφου Χίτλερ, ο οποίος πίστευε ότι η ξανθή αρία φυλή έχει δικαίωμα να κυβερνάει τη γη, εις βάρος όλων των άλλων. Τέτοιες πεποιθήσεις έ χο υ ν α π ο δ ε ι χ τ ε ί λ α ν θ α σ μ έ ν ε ς α π ό επιστημονική και ανθρωπολογική άποψη, η οποία αποδεικνύει πως όλοι οι άνθρωποι έχουν τον ίδιο πρόγονο, με αποτέλεσμα να έχουν τις ίδιες νοητικές και φυσιολογικές ικανότητες.

Γ Ι ΑΤ Ι Υ Π Α Ρ Χ Ο Υ Ν ΡΑΤ Σ Ι Σ Τ Ι Κ Ε Σ ΔΙΑΘΕΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΚΟΙΝΩΝΙΑΜΑΣ; Αιτία του ρατσισμού είναι συνήθως ένα μίγμα υπεροψίας και φόβου. Δηλαδή, από τη μια πλευρά αισθανόμαστε ότι η δική μας φυλή είναι ανώτερη - πιο καλλιεργημένη, πιο έξυπνη, πιο πολιτισμένη - ενώ από την άλλη αισθανόμαστε ότι η άλλη φυλή με κάποιο τρόπο μας απειλεί είτε στρατιωτικά είτε πολιτιστικά, είτε ακόμη και στο επίπεδο εξεύρεσης εργασίας. Το αποτέλεσμα, μέσα μας, είναι να βλέπουμε μια ολόκληρη ομάδα ανθρώπων με εχθρότητα και προκατάληψη. Ο ρατσισμός ενέχει πάντοτε το στοιχείο της διαστρεβλωμένης όρασης. Στους μεν εαυτούς μας βλέπουμε μόνο καλά, μόνο αρετές, μόνο μεγαλείο. Αν κατά σύμπτωση προσέξουμε κάποιο ελάττωμα, εύκολα το δικαιολογούμε. Στη δε αντίπαλη φυλή βλέπουμε μόνο πάθη, μόνο πονηρία, μόνο μικρότητα. Αν κατά σύμπτωση προσέξουμε κάποια καλοσύνη, εύκολα την ανάγουμε στην υστεροβουλία . Ο κάθε λαός βρίσκει τα δικά του προσχήματα όταν θέλει να στραφεί προς το ρατσισμό. Η ναζιστική Γερμανία είχε προφασιστεί τη γε ν ε τ ι κ ή κα θ α ρ ό τ η τ α . Η Αγ γ λ ί α τ η ς αποικιοκρατίας προφασίστηκε την πολιτιστική ανωτερότητα. Εμείς εδώ στην Κύπρο, όταν έχουμε κρούσματα ρατσισμού, συνήθως αναζητούμε προσχήματα στην εθνική μας καταγωγή, στην ελληνικότητά μας και στην ένδοξη ιστορία μας. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ Ανακεφαλαιώνοντας δεν θα σταθώ μόνο στο ρατσισμό κατά των γυναικών αλλά θα αναφερθώ γενικά. Όλοι είμαστε παιδιά ενός πατέρα, όλοι είμαστε τα απολωλότα πρόβατα του ίδιου ποιμένα. Αφού Αυτός μας βλέπει και μας αντιμετωπίζει το ίδιο όλους, τότε γιατί εμείς να χωρίζουμε τον κόσμο και τους εαυτούς μας σε χρώματα και σχήματα; Είναι γνωστό πως εμείς ως Έλληνες μπορούμε να χαρακτηριστούμε απόλυτα «ρατσιστές». Είναι βέβαια αλήθεια ότι οι αρχαίοι πρόγονοί μας συνείσφεραν πολλά στον πανανθρώπινο πολιτισμό, ίσως και περισσότερα από οποιονδήποτε άλλο λαό της εποχής εκείνης. Το έκαναν όμως αυτό καλλιεργώντας τη δημοκρατία και το σεβασμό προς τον κάθε άνθρωπο, προς το ανθρώπινο πρόσωπο αυτό καθ' εαυτό. Αν τώρα εμείς - εν ονόματι των αρχαίων -


57

56

Women's Social and Political Union (WSPU), η οποία υιοθέτησε ως μέθοδο διεκδικήσεων τον αγώνα: θορυβώδεις διαδηλώσεις και διατάραξη των συνεδριάσεων του Κοινοβουλίου. Έφτασαν και σε εμπρησμούς δημόσιων γραφείων. Τις γυναίκες αυτής της ένωσης οι Βρετανοί τις είπαν Σουφραζέτες δίνοντας και κάποια απόχρωση υποτιμητική στην ύπαρξη τους. Ανάλογο φεμινιστικό κίνημα στην Αμερική έδρασε με παρελάσεις, λαμπαδηδρομίες και διατάραξη προεκλογικών συγκεντρώσεων των ανδρών. Από τις αρχές του 20ου αιώνα άρχισε σταδιακά η επίσημη αναγνώριση του δικαιώματος ψήφου για τις γυναίκες: στη Φινλανδία το 1906, στη Νορβηγία το 1907-1909, στη Δανία το 1915, στη Ρωσία 1917 (με την Επανάσταση), στη Γερμανία-Αυστρία-Τσεχοσλοβακία το 1918 (με την ήττα στον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο), στη Σουηδία το 1919-21, στη Βρετανία το 1918 (με τη νικηφόρα λήξη του Πολέμου και πάντως ύστερα από 2584! Υπομνήματα), στις Η.Π.Α. το 1920.

να «ανεβάσουν» το επίπεδο των γυναικών. Συμμετέχουν στις πολιτικές διαδικασίες και για πρώτη φορά ψηφίζουν και ψηφίζονται για το Εθνικό Συμβούλιο που συνέρχεται στους Κορυσχάδες Ευρυτανίας. Εκλέγονται πέντε γυναίκες. Η κατοχή της Ελλάδας από τους Γερμανούς τελειώνει και η ελεύθερη πλέον Ελλάδα ανασυγκροτείται. Το γυναικείο κίνημα οργανώνεται. Ξεσπά ο Εμφύλιος. Όλα είναι ξανά δύσκολα. Σταματάει κάθε δράση. Κα ι π ά λι συλλαμβάνονται γυναίκες και οδηγούνται στα στρατόπεδα και στις φυλακές. Επιτρέπεται μόνο η λειτουργία των «ακίνδυνων» γυναικείων οργανώσεων. Το 1949 τυπικά τελειώνει ο εμφύλιος. Η κυβέρνηση κατοχυρώνει το δικαίωμα του εκλέγειν και εκλέγεσθαι στις γυναίκες του 21ου έτους μόνο στις δημοτικές εκλογές. Το 1952 ψηφίζεται ο νόμος που κατοχυρώνει τα πλήρη πολιτικά δικαιώματα των Ελληνίδων.

Άντρη Σολωμού, Μαρία Ραγιά, Κωνσταντίνα Κωνσταντίνου, Γ΄1

Αντρέας Κωνσταντίνου, Γ΄2

Η ΓΥΝΑΙΚΑ ΤΟΥ 1940

Τ

ο 1940 ξεκινά ο Ελληνοϊταλικός πόλεμος. Οι γυναίκες έχουν να επιτελέσουν ένα σημαντικό ρόλο στον αγώνα για την ελευθερία της πατρίδας τους. Βοηθούν με όποιο τρόπο μπορούν. Ράβουν ρούχα και κάλτσες για τους στρατιώτες. Γίνονται νοσοκόμες και βοηθούν στην περίθαλψη των τραυματιών. Οι γυναίκες στις ορεινές περιοχές τις Πίνδου και της Ηπείρου γενικότερα, αναλαμβάνουν το δυσκολότερο έργο της μεταφοράς όπλων και πυρομαχικών στην πρώτη γραμμή του πολέμου. Όταν έρχεται η Κατοχή οργανώνεται και η αντίσταση κατά των Γερμανών. Άνδρες και γυναίκες συμμετέχουν στην ένοπλη και μη δράση. Αυτή την περίοδο η ισότητα ανδρών και γυναικών κατοχυρώνεται τόσο στην καθημερινή συνύπαρξη όσο και νομοθετικά. Αν α γ ν ω ρ ί ζο ν τ α ι τ α π λή ρ η π ο λι τ ι κά δικαιώματα, η ισότητα στην εργασία, η συμμετοχή στη δημόσια ζωή κ.ά. Παράλληλα οι αντάρτισσες εκδίδουν τα δικά τους περιοδικά και απευθύνονται στο γυναικείο πληθυσμό για τα θέματα που τις αφορούν. Δημιουργούν 160 συλλόγους και προσπαθούν

Αντωνία Θεμιστοκλέους, Β΄4

ΑΝΔΡΕΣ Ή ΓΥΝΑΙΚΕΣ; AΥΤΟ ΕΙΝΑΙ ΡΑΤΣΙΣΜΟΣ

Ρ

ατσισμός είναι το δόγμα που αναπτύσσεται με σύνδεσμο συγκεκριμένα γνωρίσματα (εθνικά, θρησκευτικά, πολιτιστικά κ.λπ.), προκειμένου να αναγάγει μια ομάδα (κοινωνική, φυλετική, θρησκευτική) ως υπέρτερη άλλων. Το πιο συνηθισμένο είδος ρατσισμού, και αυτό που έχει δώσει την αρχική ονομασία στην λέξη , είναι ο λεγόμενος «ρασιαλισμός», ή εκ της ιταλικής «ράτσα», ο φυλετικός ρατσισμός. Οι ρατσιστές πιστεύουν σε βιολογικές διαφορές μεταξύ των φυλών, βάσει των οποίων και προσδιορίζουν αυτές σε ανώτερες και κατώτερες. Έτσι με την θεωρία αυτή υποστηρίζουν ότι η φυλή, με συγκεκριμένα εξωτερικά ή ανθρωπολογικά χαρακτηριστικά, έχει το δικαίωμα να θεωρεί τον εαυτό της ανώτερο από τις άλλες. Γενικά ο ρατσισμός θεωρείται κάτι περισσότερο από τη φυλετική προκατάληψη. Σήμερα η λέξη ρατσισμός χρησιμοποιείται για να περιγράψει τις πράξεις μιας ομάδας ανθρώπων εναντίον μίας άλλης ομάδας. Έτσι οι ρατσιστές υποστηρίζουν την διαφορετικότητα των φυλών. Επίσης, οι φυλετικοί ρατσιστές θεωρούν μία συγκεκριμένη ομοιογενή ομάδα ανθρώπων ως ανώτερη, π.χ. θεωρούν τους «λευκούς» ανθρώπους ανώτερους από τους «μαύρους» ή ακόμα τους άνδρες ανώτερους από τις γυναίκες. Ο ρατσισμός θεωρείται παραβίαση του θεμελιώδους δικαιώματος του ανθρώπου στην ισότητα στους τομείς της εργασίας, της πολιτικής, της οικονομίας και άλλων παραγόντων της καθημερινότητας. Από τα χαρακτηριστικότερα παραδείγματα ρατσισμού αποτελούν οι πεποιθήσεις του Αδόλφου Χίτλερ, ο οποίος πίστευε ότι η ξανθή αρία φυλή έχει δικαίωμα να κυβερνάει τη γη, εις βάρος όλων των άλλων. Τέτοιες πεποιθήσεις έ χο υ ν α π ο δ ε ι χ τ ε ί λ α ν θ α σ μ έ ν ε ς α π ό επιστημονική και ανθρωπολογική άποψη, η οποία αποδεικνύει πως όλοι οι άνθρωποι έχουν τον ίδιο πρόγονο, με αποτέλεσμα να έχουν τις ίδιες νοητικές και φυσιολογικές ικανότητες.

Γ Ι ΑΤ Ι Υ Π Α Ρ Χ Ο Υ Ν ΡΑΤ Σ Ι Σ Τ Ι Κ Ε Σ ΔΙΑΘΕΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΚΟΙΝΩΝΙΑΜΑΣ; Αιτία του ρατσισμού είναι συνήθως ένα μίγμα υπεροψίας και φόβου. Δηλαδή, από τη μια πλευρά αισθανόμαστε ότι η δική μας φυλή είναι ανώτερη - πιο καλλιεργημένη, πιο έξυπνη, πιο πολιτισμένη - ενώ από την άλλη αισθανόμαστε ότι η άλλη φυλή με κάποιο τρόπο μας απειλεί είτε στρατιωτικά είτε πολιτιστικά, είτε ακόμη και στο επίπεδο εξεύρεσης εργασίας. Το αποτέλεσμα, μέσα μας, είναι να βλέπουμε μια ολόκληρη ομάδα ανθρώπων με εχθρότητα και προκατάληψη. Ο ρατσισμός ενέχει πάντοτε το στοιχείο της διαστρεβλωμένης όρασης. Στους μεν εαυτούς μας βλέπουμε μόνο καλά, μόνο αρετές, μόνο μεγαλείο. Αν κατά σύμπτωση προσέξουμε κάποιο ελάττωμα, εύκολα το δικαιολογούμε. Στη δε αντίπαλη φυλή βλέπουμε μόνο πάθη, μόνο πονηρία, μόνο μικρότητα. Αν κατά σύμπτωση προσέξουμε κάποια καλοσύνη, εύκολα την ανάγουμε στην υστεροβουλία . Ο κάθε λαός βρίσκει τα δικά του προσχήματα όταν θέλει να στραφεί προς το ρατσισμό. Η ναζιστική Γερμανία είχε προφασιστεί τη γε ν ε τ ι κ ή κα θ α ρ ό τ η τ α . Η Αγ γ λ ί α τ η ς αποικιοκρατίας προφασίστηκε την πολιτιστική ανωτερότητα. Εμείς εδώ στην Κύπρο, όταν έχουμε κρούσματα ρατσισμού, συνήθως αναζητούμε προσχήματα στην εθνική μας καταγωγή, στην ελληνικότητά μας και στην ένδοξη ιστορία μας. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ Ανακεφαλαιώνοντας δεν θα σταθώ μόνο στο ρατσισμό κατά των γυναικών αλλά θα αναφερθώ γενικά. Όλοι είμαστε παιδιά ενός πατέρα, όλοι είμαστε τα απολωλότα πρόβατα του ίδιου ποιμένα. Αφού Αυτός μας βλέπει και μας αντιμετωπίζει το ίδιο όλους, τότε γιατί εμείς να χωρίζουμε τον κόσμο και τους εαυτούς μας σε χρώματα και σχήματα; Είναι γνωστό πως εμείς ως Έλληνες μπορούμε να χαρακτηριστούμε απόλυτα «ρατσιστές». Είναι βέβαια αλήθεια ότι οι αρχαίοι πρόγονοί μας συνείσφεραν πολλά στον πανανθρώπινο πολιτισμό, ίσως και περισσότερα από οποιονδήποτε άλλο λαό της εποχής εκείνης. Το έκαναν όμως αυτό καλλιεργώντας τη δημοκρατία και το σεβασμό προς τον κάθε άνθρωπο, προς το ανθρώπινο πρόσωπο αυτό καθ' εαυτό. Αν τώρα εμείς - εν ονόματι των αρχαίων -


59

58

περιφρονούμε κάποιους εκ των συνανθρώπων μας, τότε το μόνο που κάνουμε είναι να φανερώνουμε ότι δεν είμαστε γνήσια παιδιά τους. Αυτό που δεν πρέπει να ξεχνούμε είναι ότι ο κάθε άνθρωπος, ανεξάρτητα από την παιδεία που έλαβε και από τον πολιτισμό στον οποίο ανατράφηκε, έχει μέσα του την ίδια φλόγα της ανθρώπινης φύσης που έχουμε κι εμείς: Έχει δηλαδή την ικανότητα να αγαπά, να δημιουργεί, να ζει σε κοινωνία, να σκέπτεται, να χαίρεται, να θαυμάζει. Ίσως σε κάποια εξωτερικά ιδιώματα ή σε κάποιες συνήθειες να διαφέρει από εμάς, αλλά αυτό θα έπρεπε να ξυπνούσε το ενδιαφέρον μας παρά το φόβο, την κατάκριση και την περιφρόνηση. Η καλύτερη ισορροπία, όταν είμαστε αντιμέτωποι με ανθρώπους από άλλες φυλές, είναι να διατηρούμε μια υγιή στάση φιλοξενίας, με την οποία αποδεχόμαστε τον άλλο γι' αυτό που είναι, ενώ ταυτόχρονα σεβόμαστε και τον εαυτό μας γι' αυτό που είναι και γι' αυτό που έχει. Αν προσέξουμε στον άλλο άνθρωπο, στην άλλη φυλή, κάποια ελαττώματα, ας θυμηθούμε ότι έχουμε και εμείς, αν όχι τα ίδια, τουλάχιστον άλλα εξίσου σοβαρά ελαττώματα. Αν αντιληφθούμε κάποια προτερήματα, ας μην αφήσουμε τον εαυτό μας να τα διαστρεβλώσει με σκέψεις του τύπου: «Μπορεί αυτοί να είναι ευγενικοί, αλλά είναι κατά βάθος ψυχροί, ενώ εμείς που όλη μέρα βριζόμαστε, κατά βάθος έχουμε καλή καρδιά». Δηλαδή, αν προσπαθούσαμε λίγο περισσότερο, αν είχαμε την διάθεση να μάθουμε, δε θα μπορούσαμε εμείς να γίνουμε και ευγενικοί και να έχουμε καλή καρδιά; Ο πραγματικά μεγάλος άνθρωπος, ο πραγματικά μεγάλος λαός, είναι αυτός που ξέρει να αναγνωρίζει και να παραδέχεται τα λάθη του και ξέρει να αποδέχεται και να επαινεί το διαφορετικό. ΡΑΤΣΙΣΜΟΣ ΚΑΤΑ ΤΩΝ ΓΥΝΑΙΚΩΝ Δεν είναι δυνατόν να υποστηρίζει κανείς την πεποίθησή του στην αντίθεση των φυλών ή την "φυλετική διαφορά" χωρίς να υποθάλπει την ιεραρχία των φύλων, που στη δική μας κουλτούρα είναι η αντρική κυριαρχία. Το να γαντζώνεσαι στη «φυλετική διαφορά» σημαίνει να γαντζώνεσαι στην αντρική κυριαρχία. Μέχρι και τους δύο περασμένους αιώνες θα μπορούσαμε με ευκολία να πούμε πως

δικαιολογημένα υπήρχε η αντίληψη πως οι άνδρες είναι ανώτεροι από τις γυναίκες λόγω του ότι δεν ήταν αρκετά διαδεδομένη η επαφή της γυναίκας με τον έξω κόσμο ούτε είχε ενταχθεί στην αγορά εργασίας, άρα ήταν πλήρως εξαρτημένη αρχικά από τον πατέρα και έπειτα από τον άνδρα της. Σήμερα όμως στην ευρωπαϊκή Κύπρο του εικοστού πρώτου αιώνα δεν μπορούμε να δικαιολογήσουμε κατ΄ουδένα λόγο τη ρ α τ σ ι σ τ ι κ ή α υ τ ή α ν τ ί λη ψ η κα τ ά τ ω ν χειραφετημένων, ευρωπαίων πλέον γυναικών. Οι γυναίκες τώρα σπουδάζουν και δίκαια διεκδικούν θέσεις για δουλειά στους κλάδους τους η κάθε μία. Αυτό όμως πολλές φορές δεν έχει αποτέλεσμα, γιατί ως γνωστό στην κυπριακή αγορά εργασίας υπάρχει λανθασμένα η σκιά του άνδρα, ο οποίος σε μια συνέντευξη διαλέγει πάντοτε το αρσενικό φύλο, παραβλέποντας αν κάποια γυναίκα που είναι διατεθειμένη να δουλέψει εκεί έχει περισσότερα προσόντα. Αυτό είναι άκρως ρατσιστικό και όμως, ναι, συμβαίνει. Για αυτούς τους λόγους οι γυναίκες ζητούν ίσα δικαιώματα με τους άνδρες, για να μπορέσουν να πάρουν επιτέλους την κατάσταση στα χέρια τους και όλοι να δουν ποιος τελικά μπορεί να διοικήσει καλύτερα. Πρέπει όλα τα αρσενικά να καταλάβουν πως το ασθενές φύλο μέσα του κρύβει το «θηρίο», που, αν το κακομεταχειριστούν, θα ξυπνήσει διατεθειμένο να βρει και να πάρει με κάθε τρόπο και κόστος το δίκαιό του.

Αρετή Χατζηστυλλή, Β΄4

ΠΡΕΠΕΙ ΚΑΙ ΟΙ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΝΑ ΣΥΜΜΕΤΕΧΟΥΝ ΣΤΗ ΛΗΨΗ ΤΩΝ ΑΠΟΦΑΣΕΩΝ; Η ισότιμη συμμετοχή ανδρών και γυναικών σε όλη την κλίμακα διαχείρισης των δημοσίων υποθέσεων αποτελεί μέτρο εκδημοκρατισμού της κοινωνίας. Ωστόσο, το μικρό ποσοστό παρουσίας των γυναικών στα κέντρα λήψης αποφάσεων αποτελεί μια διεθνή πραγματικότητα. Η σημερινή δομή της κοινωνίας που διαιωνίζει την κατανομή των αρμοδιοτήτων και των ρόλων με βάση μια προκατάληψη σε βάρος των γυναικών δυσκολεύει την πρόσβαση των γυναικών στα κέντρα λήψης αποφάσεων. Το Οικονομικό και Κοινωνικό Συμβούλιο των Ηνωμένων Εθνών είχε θέσει στόχο ότι μέχρι το έτος 1995 το ποσοστό συμμετοχής των γυναικών στα κέντρα λήψης αποφάσεων έπρεπε να φθάνει τουλάχιστο το 30%. Ο στόχος αυτός ακόμη δεν έχει επιτευχθεί. Το έτος 1996 μόνο το 10% των μελών της νομοθετικής και εκτελεστικής εξουσίας αποτελείτο από γυναίκες. Χωρίς την ενεργό συμμετοχή των γυναικών σε όλα τα επίπεδα της λήψης αποφάσεων, οι στόχοι της ισότητας, της ανάπτυξης και της ειρήνης δεν μπορούν να επιτευχθούν. Άνδρες και γυναίκες πρέπει να έχουν ίσες ευκαιρίες: 1. Ενσωμάτωση της διάστασης της ισότητας των ευκαιριών για άνδρες και γυναίκες σε όλες τις πολιτικές ενέργειες. 2. Κινητοποίηση όλων των φορέων για την επίτευξη της ισότητας. 3. Προώθηση της ισότητας σε μια μεταβαλλόμενη οικονομία. 4. Συνδυασμός εργασιακού και οικογενειακού βίου. 5. Ισόρροπη εκπροσώπηση των φύλων στις διαδικασίες λήψης αποφάσεων. 6. Δημιουργία συνθηκών για την άσκηση των δικαιωμάτων ισότητας. Αν και στα περισσότερα κράτη - μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης η θέση των γυναικών είναι πιο βελτιωμένη έναντι αυτής άλλων περιοχών, οι γυναίκες εξακολουθούν να συναντούν προβλήματα κατά την πρόσβασή τους στην αγορά εργασίας, στην επαγγελματική τους εξέλιξη, στις αμοιβές, στην εναρμόνιση επαγγελματικής και οικογενειακής ζωής και σε διακρίσεις λόγω φύλου. Για παράδειγμα, οι γυναίκες στην Ευρωπαϊκή Ένωση κινδυνεύουν να καταστούν άνεργες περισσότερο από τους άνδρες σε ποσοστό 33%. Η ανεργία των γυναικών είναι μεγαλύτερη από

αυτή των ανδρών σε ολόκληρη την Ε.Ε. (12,4% έναντι 9,7%), η δε ποιότητα της απασχόλησής τ ο υ ς ε ί ν α ι χα μ η λ ό τ ε ρ η ( ο ι γ υ ν α ί κ ε ς απασχολούνται σε μεγάλο ποσοστό στη μερική απασχόληση, υποαπασχολούνται). Ακόμη δεν υπάρχει ισόρροπη εκπροσώπηση ανδρών και γυναικών στα διάφορα επαγγέλματα. Επιπλέον, παρόλο που σήμερα αναγνωρίζεται ευρέως η σημασία της ισόρροπης εκπροσώπησης γυναικών και ανδρών κατά τη λήψη αποφάσεων, οι γυναίκες εξακολουθούν να υποεκπροσωπούνται στην πολιτική, στους δημόσιους και ιδιωτικούς φορείς και γενικά σε θέσεις όπου λαμβάνονται αποφάσεις. Το γεγονός ότι χρειάζεται να διανυθεί μεγάλος δρόμος και στην Ευρωπαϊκή ΄Ενωση για την εξασφάλιση της ισότητας και την εξάλειψη των διακρίσεων, επιβεβαιώνουν και δύο τελευταίες σημαντικές ενέργειες από την πλευρά της Ευρωπαϊκής Επιτροπής: α) Το 1997 εγκρίθηκε η συνθήκη του Άμστερνταμ, η οποία εκτός των άλλων επιβεβαίωσε τη σημασία της ισότητας των ευκαιριών για το σχέδιο της Ευρωπαικής Ολοκλήρωσης και έδωσε νέες δυνατότητες για την επίτευξη προόδου αυτού του στόχου. Ιδιαίτερα με την υιοθέτηση του νέου άρθρου 13, καθίσταται δυνατή η δραστηριοποίηση για την καταπολέμηση κάθε διάκρισης συμπεριλαμβανομένων των διακρίσεων βάσει του φύλου, ενώ με το νέο άρθρο 141 (το οποίο αναθεωρεί το άρθρο 119) παρέχεται πληρέστερη νομική βάση στην ισότητα μεταχείρισης ανδρών και γυναικών. β) Στη νέα στρατηγική για την απασχόληση, που αποφασίσθηκε στην ειδική σύνοδο κορυφής για την απασχόληση στο Λουξεμβούργο, το Νοέμβριο του 1997, αναγνωρίσθηκε ότι πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή στην προώθηση της θέσης των γυναικών στην αγορά εργασίας. ΄Ετσι στα Εθνικά Σχέδια Δράσης για την Απασχόληση της γυναίκας, προϊόντα τής πιο πάνω στρατηγικής, τα οποία υποβάλλονται στην Επιτροπή έκτοτε κάθε χρόνο, από το κάθε κράτος - μέλος, υπάρχει ξεχωριστή ενότητα για την ενίσχυση των πολιτικών για την ισότητα των ευκαιριών ανδρών και γυναικών σε όλα τα επίπεδα όπου αυτή υπολείπεται. Περιοριστικοί παράγοντες υπάρχουν, επίσης, και για οποιαδήποτε επιχειρηματική δραστηριότητα των γυναικών, ειδικά για δημιουργία μικρών ιδιωτικών επιχειρήσεων, π.χ.


59

58

περιφρονούμε κάποιους εκ των συνανθρώπων μας, τότε το μόνο που κάνουμε είναι να φανερώνουμε ότι δεν είμαστε γνήσια παιδιά τους. Αυτό που δεν πρέπει να ξεχνούμε είναι ότι ο κάθε άνθρωπος, ανεξάρτητα από την παιδεία που έλαβε και από τον πολιτισμό στον οποίο ανατράφηκε, έχει μέσα του την ίδια φλόγα της ανθρώπινης φύσης που έχουμε κι εμείς: Έχει δηλαδή την ικανότητα να αγαπά, να δημιουργεί, να ζει σε κοινωνία, να σκέπτεται, να χαίρεται, να θαυμάζει. Ίσως σε κάποια εξωτερικά ιδιώματα ή σε κάποιες συνήθειες να διαφέρει από εμάς, αλλά αυτό θα έπρεπε να ξυπνούσε το ενδιαφέρον μας παρά το φόβο, την κατάκριση και την περιφρόνηση. Η καλύτερη ισορροπία, όταν είμαστε αντιμέτωποι με ανθρώπους από άλλες φυλές, είναι να διατηρούμε μια υγιή στάση φιλοξενίας, με την οποία αποδεχόμαστε τον άλλο γι' αυτό που είναι, ενώ ταυτόχρονα σεβόμαστε και τον εαυτό μας γι' αυτό που είναι και γι' αυτό που έχει. Αν προσέξουμε στον άλλο άνθρωπο, στην άλλη φυλή, κάποια ελαττώματα, ας θυμηθούμε ότι έχουμε και εμείς, αν όχι τα ίδια, τουλάχιστον άλλα εξίσου σοβαρά ελαττώματα. Αν αντιληφθούμε κάποια προτερήματα, ας μην αφήσουμε τον εαυτό μας να τα διαστρεβλώσει με σκέψεις του τύπου: «Μπορεί αυτοί να είναι ευγενικοί, αλλά είναι κατά βάθος ψυχροί, ενώ εμείς που όλη μέρα βριζόμαστε, κατά βάθος έχουμε καλή καρδιά». Δηλαδή, αν προσπαθούσαμε λίγο περισσότερο, αν είχαμε την διάθεση να μάθουμε, δε θα μπορούσαμε εμείς να γίνουμε και ευγενικοί και να έχουμε καλή καρδιά; Ο πραγματικά μεγάλος άνθρωπος, ο πραγματικά μεγάλος λαός, είναι αυτός που ξέρει να αναγνωρίζει και να παραδέχεται τα λάθη του και ξέρει να αποδέχεται και να επαινεί το διαφορετικό. ΡΑΤΣΙΣΜΟΣ ΚΑΤΑ ΤΩΝ ΓΥΝΑΙΚΩΝ Δεν είναι δυνατόν να υποστηρίζει κανείς την πεποίθησή του στην αντίθεση των φυλών ή την "φυλετική διαφορά" χωρίς να υποθάλπει την ιεραρχία των φύλων, που στη δική μας κουλτούρα είναι η αντρική κυριαρχία. Το να γαντζώνεσαι στη «φυλετική διαφορά» σημαίνει να γαντζώνεσαι στην αντρική κυριαρχία. Μέχρι και τους δύο περασμένους αιώνες θα μπορούσαμε με ευκολία να πούμε πως

δικαιολογημένα υπήρχε η αντίληψη πως οι άνδρες είναι ανώτεροι από τις γυναίκες λόγω του ότι δεν ήταν αρκετά διαδεδομένη η επαφή της γυναίκας με τον έξω κόσμο ούτε είχε ενταχθεί στην αγορά εργασίας, άρα ήταν πλήρως εξαρτημένη αρχικά από τον πατέρα και έπειτα από τον άνδρα της. Σήμερα όμως στην ευρωπαϊκή Κύπρο του εικοστού πρώτου αιώνα δεν μπορούμε να δικαιολογήσουμε κατ΄ουδένα λόγο τη ρ α τ σ ι σ τ ι κ ή α υ τ ή α ν τ ί λη ψ η κα τ ά τ ω ν χειραφετημένων, ευρωπαίων πλέον γυναικών. Οι γυναίκες τώρα σπουδάζουν και δίκαια διεκδικούν θέσεις για δουλειά στους κλάδους τους η κάθε μία. Αυτό όμως πολλές φορές δεν έχει αποτέλεσμα, γιατί ως γνωστό στην κυπριακή αγορά εργασίας υπάρχει λανθασμένα η σκιά του άνδρα, ο οποίος σε μια συνέντευξη διαλέγει πάντοτε το αρσενικό φύλο, παραβλέποντας αν κάποια γυναίκα που είναι διατεθειμένη να δουλέψει εκεί έχει περισσότερα προσόντα. Αυτό είναι άκρως ρατσιστικό και όμως, ναι, συμβαίνει. Για αυτούς τους λόγους οι γυναίκες ζητούν ίσα δικαιώματα με τους άνδρες, για να μπορέσουν να πάρουν επιτέλους την κατάσταση στα χέρια τους και όλοι να δουν ποιος τελικά μπορεί να διοικήσει καλύτερα. Πρέπει όλα τα αρσενικά να καταλάβουν πως το ασθενές φύλο μέσα του κρύβει το «θηρίο», που, αν το κακομεταχειριστούν, θα ξυπνήσει διατεθειμένο να βρει και να πάρει με κάθε τρόπο και κόστος το δίκαιό του.

Αρετή Χατζηστυλλή, Β΄4

ΠΡΕΠΕΙ ΚΑΙ ΟΙ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΝΑ ΣΥΜΜΕΤΕΧΟΥΝ ΣΤΗ ΛΗΨΗ ΤΩΝ ΑΠΟΦΑΣΕΩΝ; Η ισότιμη συμμετοχή ανδρών και γυναικών σε όλη την κλίμακα διαχείρισης των δημοσίων υποθέσεων αποτελεί μέτρο εκδημοκρατισμού της κοινωνίας. Ωστόσο, το μικρό ποσοστό παρουσίας των γυναικών στα κέντρα λήψης αποφάσεων αποτελεί μια διεθνή πραγματικότητα. Η σημερινή δομή της κοινωνίας που διαιωνίζει την κατανομή των αρμοδιοτήτων και των ρόλων με βάση μια προκατάληψη σε βάρος των γυναικών δυσκολεύει την πρόσβαση των γυναικών στα κέντρα λήψης αποφάσεων. Το Οικονομικό και Κοινωνικό Συμβούλιο των Ηνωμένων Εθνών είχε θέσει στόχο ότι μέχρι το έτος 1995 το ποσοστό συμμετοχής των γυναικών στα κέντρα λήψης αποφάσεων έπρεπε να φθάνει τουλάχιστο το 30%. Ο στόχος αυτός ακόμη δεν έχει επιτευχθεί. Το έτος 1996 μόνο το 10% των μελών της νομοθετικής και εκτελεστικής εξουσίας αποτελείτο από γυναίκες. Χωρίς την ενεργό συμμετοχή των γυναικών σε όλα τα επίπεδα της λήψης αποφάσεων, οι στόχοι της ισότητας, της ανάπτυξης και της ειρήνης δεν μπορούν να επιτευχθούν. Άνδρες και γυναίκες πρέπει να έχουν ίσες ευκαιρίες: 1. Ενσωμάτωση της διάστασης της ισότητας των ευκαιριών για άνδρες και γυναίκες σε όλες τις πολιτικές ενέργειες. 2. Κινητοποίηση όλων των φορέων για την επίτευξη της ισότητας. 3. Προώθηση της ισότητας σε μια μεταβαλλόμενη οικονομία. 4. Συνδυασμός εργασιακού και οικογενειακού βίου. 5. Ισόρροπη εκπροσώπηση των φύλων στις διαδικασίες λήψης αποφάσεων. 6. Δημιουργία συνθηκών για την άσκηση των δικαιωμάτων ισότητας. Αν και στα περισσότερα κράτη - μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης η θέση των γυναικών είναι πιο βελτιωμένη έναντι αυτής άλλων περιοχών, οι γυναίκες εξακολουθούν να συναντούν προβλήματα κατά την πρόσβασή τους στην αγορά εργασίας, στην επαγγελματική τους εξέλιξη, στις αμοιβές, στην εναρμόνιση επαγγελματικής και οικογενειακής ζωής και σε διακρίσεις λόγω φύλου. Για παράδειγμα, οι γυναίκες στην Ευρωπαϊκή Ένωση κινδυνεύουν να καταστούν άνεργες περισσότερο από τους άνδρες σε ποσοστό 33%. Η ανεργία των γυναικών είναι μεγαλύτερη από

αυτή των ανδρών σε ολόκληρη την Ε.Ε. (12,4% έναντι 9,7%), η δε ποιότητα της απασχόλησής τ ο υ ς ε ί ν α ι χα μ η λ ό τ ε ρ η ( ο ι γ υ ν α ί κ ε ς απασχολούνται σε μεγάλο ποσοστό στη μερική απασχόληση, υποαπασχολούνται). Ακόμη δεν υπάρχει ισόρροπη εκπροσώπηση ανδρών και γυναικών στα διάφορα επαγγέλματα. Επιπλέον, παρόλο που σήμερα αναγνωρίζεται ευρέως η σημασία της ισόρροπης εκπροσώπησης γυναικών και ανδρών κατά τη λήψη αποφάσεων, οι γυναίκες εξακολουθούν να υποεκπροσωπούνται στην πολιτική, στους δημόσιους και ιδιωτικούς φορείς και γενικά σε θέσεις όπου λαμβάνονται αποφάσεις. Το γεγονός ότι χρειάζεται να διανυθεί μεγάλος δρόμος και στην Ευρωπαϊκή ΄Ενωση για την εξασφάλιση της ισότητας και την εξάλειψη των διακρίσεων, επιβεβαιώνουν και δύο τελευταίες σημαντικές ενέργειες από την πλευρά της Ευρωπαϊκής Επιτροπής: α) Το 1997 εγκρίθηκε η συνθήκη του Άμστερνταμ, η οποία εκτός των άλλων επιβεβαίωσε τη σημασία της ισότητας των ευκαιριών για το σχέδιο της Ευρωπαικής Ολοκλήρωσης και έδωσε νέες δυνατότητες για την επίτευξη προόδου αυτού του στόχου. Ιδιαίτερα με την υιοθέτηση του νέου άρθρου 13, καθίσταται δυνατή η δραστηριοποίηση για την καταπολέμηση κάθε διάκρισης συμπεριλαμβανομένων των διακρίσεων βάσει του φύλου, ενώ με το νέο άρθρο 141 (το οποίο αναθεωρεί το άρθρο 119) παρέχεται πληρέστερη νομική βάση στην ισότητα μεταχείρισης ανδρών και γυναικών. β) Στη νέα στρατηγική για την απασχόληση, που αποφασίσθηκε στην ειδική σύνοδο κορυφής για την απασχόληση στο Λουξεμβούργο, το Νοέμβριο του 1997, αναγνωρίσθηκε ότι πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή στην προώθηση της θέσης των γυναικών στην αγορά εργασίας. ΄Ετσι στα Εθνικά Σχέδια Δράσης για την Απασχόληση της γυναίκας, προϊόντα τής πιο πάνω στρατηγικής, τα οποία υποβάλλονται στην Επιτροπή έκτοτε κάθε χρόνο, από το κάθε κράτος - μέλος, υπάρχει ξεχωριστή ενότητα για την ενίσχυση των πολιτικών για την ισότητα των ευκαιριών ανδρών και γυναικών σε όλα τα επίπεδα όπου αυτή υπολείπεται. Περιοριστικοί παράγοντες υπάρχουν, επίσης, και για οποιαδήποτε επιχειρηματική δραστηριότητα των γυναικών, ειδικά για δημιουργία μικρών ιδιωτικών επιχειρήσεων, π.χ.


60

το οικογενειακό δίκαιο θέτει περιορισμούς στη πρόσβαση της γυναίκας στην οικογενειακή περιουσία, ή υπάρχει απροθυμία των τραπεζών να χορηγούν μικρά δάνεια. Παρόλα αυτά εκτιμάται ότι, με στοιχεία του 1988, το 17% των καταγραμμένων ιδιωτικών επιχειρήσεων ανήκουν σε γυναίκες. Η ΘΕΣΗ ΤΗΣ ΓΥΝΑΙΚΑΣ ΣΤΗΝ ΚΥΠΡΟ Η θέση της γυναίκας στην Κύπρο, σύμφωνα με την Έκθεση CEDAW 4.5.1995, είναι συγκρίσιμη με αυτήν των λοιπών Ευρωπαϊκών Μεσογειακών χωρών (Ισπανία, Πορτογαλία, Ιταλία). Αν και η ισότητα ευκαιριών των γυναικών εξασφαλίζεται πλήρως νομοθετικά, στην πραγματικότητα υπάρχουν και εδώ αιτίες, όπως η πατριαρχική δομή της οικογένειας και η σχετικά μικρή και κλειστή κοινωνία της Κύπρου, που εμποδίζουν την πλήρη συμμετοχή των Κυπρίων γυναικών στην οικονομική και κοινωνική ζωή της χώρας. Την τελευταία εικοσαετία παρατηρήθηκε στην Κύπρο μια μεγάλη κινητικότητα στην κοινωνία, η οποία είχε ως αποτέλεσμα, εκτός των άλλων, και τη δραστηριοποίηση των γυναικών στην εκπαίδευση και στην εργασία. Σχετικά με τη συμμετοχή των γυναικών στα κέντρα λήψης αποφάσεων ή κέντρα διαμόρφωσης δημοσιονομικής πολιτικής, φαίνεται ότι είναι μικρότερη έναντι των ανδρών. Σύμφωνα με στοιχεία του 1991, σε σύνολο 262 κυβερνητικών θέσεων μόνο 22 κατέχονταν από γυναίκες. Η ίδια χαμηλή συμμετοχή των γυναικών σε υψηλές θέσεις παρατηρείται και σε άλλους τομείς της οικονομίας όπως και στη συμμετοχή της στα κοινά. Το φαινόμενο αυτό, όπως και αλλού, οφείλεται στην προκατάληψη ότι ο ρόλος της γυναίκας ως συζύγου και μητέρας προέχει, καθώς και στην έλλειψη ελεύθερου χρόνου των γυναικών εξ'αιτίας των οικογενειακών τους υποχρεώσεων. Το ίδιο φαινόμενο ισχύει και για την απασχόληση. Οι γυναίκες αποτελούν το 15% του οικονομικά ενεργού πληθυσμού από το οποίο το μισό περίπου ασχολείται στην αγροτική οικονομία. Οι γυναίκες ασχολούνται με όλες τις αγροτικές εργασίες και σε μερικές από αυτές έχουν μεγάλες αρμοδιότητες και ευθύνες. Σ η μ ε ι ω τ έ ο ν ό τ ι ο α γ ρ ο τ ι κό ς τ ο μ έ α ς καταλαμβάνει το 7,5% του ΑΕΠ και αποτελεί σημαντικό μέρος της κυπριακής οικονομίας. Αν και δεν υπάρχουν διακρίσεις σε ό,τι αφορά τη

61

συμμετοχή των γυναικών σε ενώσεις, συνεταιρισμούς και στη πρόσβαση σε χρηματοδότηση, οι όροι εργασίας τους είναι προβληματικοί. Για παράδειγμα, εργάζονται πολλές ώρες, δεν έχουν άδειες και το κυριότερο δεν απολαμβάνουν παροχών της κοινωνικής ασφάλισης, αφού η πλειονότητα των αγροτικών εργασιών δεν ασφαλίζονται. Στους υπόλοιπους τομείς δραστηριότητας υπάρχουν πολλές ρυθμίσεις κατά της διάκρισης, όμως και πάλι δεν εξασφαλίζεται η πλήρης ισότητα. Έτσι, ιδιαίτερα στον ιδιωτικό τομέα, υπάρχει έμμεση ή κεκαλυμμένη διάκριση και στερεότυπα λόγω φύλου όσον αφορά τις προσλήψεις, τις προαγωγές, τους μισθούς κ.ά. Στο δημόσιο και τον ευρύτερο ιδιωτικό τομέα αυτές οι διακρίσεις ελαχιστοποιούνται. Επι πλέον η αρχή της ίσης αμοιβής για εργασία ίσης αξίας δεν εφαρμόζεται σε κάποιους τομείς δραστηριότητας, όπως αποδεικνύεται από πολλές κλαδικές συμβάσεις. Όσον αφορά το επίπεδο της εκπαίδευσης στην Κύπρο, είναι γενικά υψηλό και στους άνδρες και στις γυναίκες, οι οποίες ισότιμα συμμετέχουν σε ό λ ε ς τ ι ς β α θ μ ί δ ε ς . Το π ο σ ο σ τ ό τ ο υ αναλφαβητισμού είναι πλέον μηδενικό, διότι η βασική εκπαίδευση είναι υποχρεωτική και δωρεάν από το 1960. Προβλήματα υπάρχουν ακόμα στις αγρότισσες και στις ηλικιωμένες γυναίκες. Στη χώρα υπάρχει υψηλής ποιότητας επαγγελματικός προσανατολισμός, όμως και πάλι παρατηρείται το φαινόμενο τα κορίτσια να διαλέγουν επαγγέλματα παραδοσιακά προοριζόμενα για γυναίκες (π.χ. δασκάλες, νοσοκόμες, γραμματείς κ.ά.). Επίσης το ποσοστό των γυναικών που ακολουθούν τεχνική εκπαίδευση είναι πολύ χαμηλό σε σχέση με εκείνο των ανδρών.

ΔΙΚΤΥΟΓΡΑΦΙΑ - ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ 1. www.google.com 2. Βιβλίο Επαγγελματικού Προσανατολισμού Γ΄ Γυμνασίου 3. Ηλεκτρονική εγκυκλοπαίδεια ΤΟΜΗ Ειρήνη Γαβριήλ, Γ΄ 3

Η ΕΛΙΣΑΒΕΤ ΜΑΡΤΙΝΕΓΚΟΥ, Η ΠΡΩΤΗ ΕΛΛΗΝΙΔΑ ΦΕΜΙΝΙΣΤΡΙΑ

Η

Ελισάβετ Μουτζάν-Μαρτινέγκου γεννήθηκε στη Ζάκυνθο στις 2 Οκτωβρίου του 1801. Η οικογένεια της είχε πρωτοστατήσει στην πολιτική και πνευματική ζωή του τόπου. Το πατρικό της σπίτι ήταν η φυλακή της. Εκείνη την εποχή δεν της επιτρεπόταν, όπως δεν επιτρεπόταν σε καμιά γυναίκα, να εμφανίζεται σε δημόσιους χώρους και της απαγόρευαν να επισκέπτεται ακόμα και φιλικά σπίτια, εκτός από σπάνιες και ειδικές περιπτώσεις. Η Ελισάβετ αγαπούσε τα γράμματα. Η μητέρα της φοβόταν μήπως μείνει η κόρη της αγράμματη, αλλά δεν είχε κανένα δικαίωμα ως γυναίκα να παίρνει πρωτοβουλίες για κανένα οικογενειακό θέμα. Παρόλα αυτά, η Ελισάβετ, κατάφερε με την υπομονή και την επιμονή της να μάθει ανάγνωση, γραφή και ιταλικά από τη μητέρα και τη γιαγιά της και στη συνέχεια από τρεις κληρικούς. Έγραφε κρυφά από όλη της την οικογένεια τις σκέψεις της σε ένα τετράδιο που έκρυβε. Το έργο της αυτό ονομάστηκε «Αυτοβιογραφία». Εκεί περιέγραφε τη ζωή της, τις σκέψεις της και τα συναισθήματά της. Περιέγραφε ακόμη και την αγωνία της για την τύχη που πιθανόν να είχαν τα συγγράμματά της, καθώς ήταν πρωτάκουστο για την εποχή της μια γυναίκα να ασχολείται με την πνευματική δημιουργία, μια ασχολία που θεωρούνταν καθαρά αντρική υπόθεση. Ο πατέρας της, όμως, ήθελε η κόρη του να παντρευτεί. Την ανάγκασε να παντρευτεί το Νικόλαο Μαρτινέγκο, όμως πέθανε 16 μέρες μετά τη γέννηση του γιου της Ελισαβέτιου, στις 9 Νοεμβρίου 1832. Το έργο της εκδόθηκε για πρώτη φορά από το γιο της, ο οποίος όμως είχε κάνει πολλές επεμβάσεις στα κείμενα της μητέρας του. Γενικά μπορούμε να πούμε ότι η Ελισάβετ Μ. Μαρτινέγκου ήταν η πρώτη Ελληνίδα λογοτέχνιδα αλλά και η πρώτη Ελληνίδα φεμινίστρια. Αγωνίστηκε μέσα από τα συγγράμματά της για την εξίσωση του άντρα και της γυναίκας, αλλά και για την ευαισθητοποίηση και την κινητοποίηση των γυναικών για τη διεκδίκηση των αναφαίρετων ανθρωπίνων δικαιωμάτων, που πρέπει όλοι ανεξαίρετα οι άνθρωποι να απολαμβάνουν. Μάριος & Στέλλα Χατζημιχαήλ, Γ΄2

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ- ΔΙΚΤΥΟΓΡΑΦΙΑ 1.Κείμενα Νεοελληνικής Λογοτεχνίας Γ΄Γυμνασίου 2.Νεότερη και Σύγχρονη Ιστορία Γ΄Γυμνασίου 3.Β. Μαυρουδή, Στην αναζήτηση της γυναικείας ψυχής, είναι μακρύς ο δρόμος ( άρθρο ) 4.Θ. Τσακίρη, 1968 και φεμινιστικό κίνημα, 2008 ( άρθρο ) 5.http://www.gonia.gr/gonia.php?article=231 6.http://www.siapispanews.gr 7.http://www.anphosorphodoxias.mnt/forymview-topic.php 8.http://www.im-syrou.gr/poimanpikesdraspiriotipes/keimena/gunaika/index.htm 9.http://www.ecclesia.gr/greek/HolySynod/com mitees/woman/metallinou-thesi.htm/ 10.http://www.mof.gov.cy/mof/cystat/statistics. nsf/index-gr/index-gr 11.http://www.apologitis.com/gr/ancienta/aginaika.htm 12. http://www.mdata.gr/Gerekou 13.http://alex.eled.duth.gr/epek/family/htm/1 14.http://whitewomenfront.blogspot.com/2007/ o7/blog-post-11.html 15.http://www.womenintheancientworld.com/


60

το οικογενειακό δίκαιο θέτει περιορισμούς στη πρόσβαση της γυναίκας στην οικογενειακή περιουσία, ή υπάρχει απροθυμία των τραπεζών να χορηγούν μικρά δάνεια. Παρόλα αυτά εκτιμάται ότι, με στοιχεία του 1988, το 17% των καταγραμμένων ιδιωτικών επιχειρήσεων ανήκουν σε γυναίκες. Η ΘΕΣΗ ΤΗΣ ΓΥΝΑΙΚΑΣ ΣΤΗΝ ΚΥΠΡΟ Η θέση της γυναίκας στην Κύπρο, σύμφωνα με την Έκθεση CEDAW 4.5.1995, είναι συγκρίσιμη με αυτήν των λοιπών Ευρωπαϊκών Μεσογειακών χωρών (Ισπανία, Πορτογαλία, Ιταλία). Αν και η ισότητα ευκαιριών των γυναικών εξασφαλίζεται πλήρως νομοθετικά, στην πραγματικότητα υπάρχουν και εδώ αιτίες, όπως η πατριαρχική δομή της οικογένειας και η σχετικά μικρή και κλειστή κοινωνία της Κύπρου, που εμποδίζουν την πλήρη συμμετοχή των Κυπρίων γυναικών στην οικονομική και κοινωνική ζωή της χώρας. Την τελευταία εικοσαετία παρατηρήθηκε στην Κύπρο μια μεγάλη κινητικότητα στην κοινωνία, η οποία είχε ως αποτέλεσμα, εκτός των άλλων, και τη δραστηριοποίηση των γυναικών στην εκπαίδευση και στην εργασία. Σχετικά με τη συμμετοχή των γυναικών στα κέντρα λήψης αποφάσεων ή κέντρα διαμόρφωσης δημοσιονομικής πολιτικής, φαίνεται ότι είναι μικρότερη έναντι των ανδρών. Σύμφωνα με στοιχεία του 1991, σε σύνολο 262 κυβερνητικών θέσεων μόνο 22 κατέχονταν από γυναίκες. Η ίδια χαμηλή συμμετοχή των γυναικών σε υψηλές θέσεις παρατηρείται και σε άλλους τομείς της οικονομίας όπως και στη συμμετοχή της στα κοινά. Το φαινόμενο αυτό, όπως και αλλού, οφείλεται στην προκατάληψη ότι ο ρόλος της γυναίκας ως συζύγου και μητέρας προέχει, καθώς και στην έλλειψη ελεύθερου χρόνου των γυναικών εξ'αιτίας των οικογενειακών τους υποχρεώσεων. Το ίδιο φαινόμενο ισχύει και για την απασχόληση. Οι γυναίκες αποτελούν το 15% του οικονομικά ενεργού πληθυσμού από το οποίο το μισό περίπου ασχολείται στην αγροτική οικονομία. Οι γυναίκες ασχολούνται με όλες τις αγροτικές εργασίες και σε μερικές από αυτές έχουν μεγάλες αρμοδιότητες και ευθύνες. Σ η μ ε ι ω τ έ ο ν ό τ ι ο α γ ρ ο τ ι κό ς τ ο μ έ α ς καταλαμβάνει το 7,5% του ΑΕΠ και αποτελεί σημαντικό μέρος της κυπριακής οικονομίας. Αν και δεν υπάρχουν διακρίσεις σε ό,τι αφορά τη

61

συμμετοχή των γυναικών σε ενώσεις, συνεταιρισμούς και στη πρόσβαση σε χρηματοδότηση, οι όροι εργασίας τους είναι προβληματικοί. Για παράδειγμα, εργάζονται πολλές ώρες, δεν έχουν άδειες και το κυριότερο δεν απολαμβάνουν παροχών της κοινωνικής ασφάλισης, αφού η πλειονότητα των αγροτικών εργασιών δεν ασφαλίζονται. Στους υπόλοιπους τομείς δραστηριότητας υπάρχουν πολλές ρυθμίσεις κατά της διάκρισης, όμως και πάλι δεν εξασφαλίζεται η πλήρης ισότητα. Έτσι, ιδιαίτερα στον ιδιωτικό τομέα, υπάρχει έμμεση ή κεκαλυμμένη διάκριση και στερεότυπα λόγω φύλου όσον αφορά τις προσλήψεις, τις προαγωγές, τους μισθούς κ.ά. Στο δημόσιο και τον ευρύτερο ιδιωτικό τομέα αυτές οι διακρίσεις ελαχιστοποιούνται. Επι πλέον η αρχή της ίσης αμοιβής για εργασία ίσης αξίας δεν εφαρμόζεται σε κάποιους τομείς δραστηριότητας, όπως αποδεικνύεται από πολλές κλαδικές συμβάσεις. Όσον αφορά το επίπεδο της εκπαίδευσης στην Κύπρο, είναι γενικά υψηλό και στους άνδρες και στις γυναίκες, οι οποίες ισότιμα συμμετέχουν σε ό λ ε ς τ ι ς β α θ μ ί δ ε ς . Το π ο σ ο σ τ ό τ ο υ αναλφαβητισμού είναι πλέον μηδενικό, διότι η βασική εκπαίδευση είναι υποχρεωτική και δωρεάν από το 1960. Προβλήματα υπάρχουν ακόμα στις αγρότισσες και στις ηλικιωμένες γυναίκες. Στη χώρα υπάρχει υψηλής ποιότητας επαγγελματικός προσανατολισμός, όμως και πάλι παρατηρείται το φαινόμενο τα κορίτσια να διαλέγουν επαγγέλματα παραδοσιακά προοριζόμενα για γυναίκες (π.χ. δασκάλες, νοσοκόμες, γραμματείς κ.ά.). Επίσης το ποσοστό των γυναικών που ακολουθούν τεχνική εκπαίδευση είναι πολύ χαμηλό σε σχέση με εκείνο των ανδρών.

ΔΙΚΤΥΟΓΡΑΦΙΑ - ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ 1. www.google.com 2. Βιβλίο Επαγγελματικού Προσανατολισμού Γ΄ Γυμνασίου 3. Ηλεκτρονική εγκυκλοπαίδεια ΤΟΜΗ Ειρήνη Γαβριήλ, Γ΄ 3

Η ΕΛΙΣΑΒΕΤ ΜΑΡΤΙΝΕΓΚΟΥ, Η ΠΡΩΤΗ ΕΛΛΗΝΙΔΑ ΦΕΜΙΝΙΣΤΡΙΑ

Η

Ελισάβετ Μουτζάν-Μαρτινέγκου γεννήθηκε στη Ζάκυνθο στις 2 Οκτωβρίου του 1801. Η οικογένεια της είχε πρωτοστατήσει στην πολιτική και πνευματική ζωή του τόπου. Το πατρικό της σπίτι ήταν η φυλακή της. Εκείνη την εποχή δεν της επιτρεπόταν, όπως δεν επιτρεπόταν σε καμιά γυναίκα, να εμφανίζεται σε δημόσιους χώρους και της απαγόρευαν να επισκέπτεται ακόμα και φιλικά σπίτια, εκτός από σπάνιες και ειδικές περιπτώσεις. Η Ελισάβετ αγαπούσε τα γράμματα. Η μητέρα της φοβόταν μήπως μείνει η κόρη της αγράμματη, αλλά δεν είχε κανένα δικαίωμα ως γυναίκα να παίρνει πρωτοβουλίες για κανένα οικογενειακό θέμα. Παρόλα αυτά, η Ελισάβετ, κατάφερε με την υπομονή και την επιμονή της να μάθει ανάγνωση, γραφή και ιταλικά από τη μητέρα και τη γιαγιά της και στη συνέχεια από τρεις κληρικούς. Έγραφε κρυφά από όλη της την οικογένεια τις σκέψεις της σε ένα τετράδιο που έκρυβε. Το έργο της αυτό ονομάστηκε «Αυτοβιογραφία». Εκεί περιέγραφε τη ζωή της, τις σκέψεις της και τα συναισθήματά της. Περιέγραφε ακόμη και την αγωνία της για την τύχη που πιθανόν να είχαν τα συγγράμματά της, καθώς ήταν πρωτάκουστο για την εποχή της μια γυναίκα να ασχολείται με την πνευματική δημιουργία, μια ασχολία που θεωρούνταν καθαρά αντρική υπόθεση. Ο πατέρας της, όμως, ήθελε η κόρη του να παντρευτεί. Την ανάγκασε να παντρευτεί το Νικόλαο Μαρτινέγκο, όμως πέθανε 16 μέρες μετά τη γέννηση του γιου της Ελισαβέτιου, στις 9 Νοεμβρίου 1832. Το έργο της εκδόθηκε για πρώτη φορά από το γιο της, ο οποίος όμως είχε κάνει πολλές επεμβάσεις στα κείμενα της μητέρας του. Γενικά μπορούμε να πούμε ότι η Ελισάβετ Μ. Μαρτινέγκου ήταν η πρώτη Ελληνίδα λογοτέχνιδα αλλά και η πρώτη Ελληνίδα φεμινίστρια. Αγωνίστηκε μέσα από τα συγγράμματά της για την εξίσωση του άντρα και της γυναίκας, αλλά και για την ευαισθητοποίηση και την κινητοποίηση των γυναικών για τη διεκδίκηση των αναφαίρετων ανθρωπίνων δικαιωμάτων, που πρέπει όλοι ανεξαίρετα οι άνθρωποι να απολαμβάνουν. Μάριος & Στέλλα Χατζημιχαήλ, Γ΄2

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ- ΔΙΚΤΥΟΓΡΑΦΙΑ 1.Κείμενα Νεοελληνικής Λογοτεχνίας Γ΄Γυμνασίου 2.Νεότερη και Σύγχρονη Ιστορία Γ΄Γυμνασίου 3.Β. Μαυρουδή, Στην αναζήτηση της γυναικείας ψυχής, είναι μακρύς ο δρόμος ( άρθρο ) 4.Θ. Τσακίρη, 1968 και φεμινιστικό κίνημα, 2008 ( άρθρο ) 5.http://www.gonia.gr/gonia.php?article=231 6.http://www.siapispanews.gr 7.http://www.anphosorphodoxias.mnt/forymview-topic.php 8.http://www.im-syrou.gr/poimanpikesdraspiriotipes/keimena/gunaika/index.htm 9.http://www.ecclesia.gr/greek/HolySynod/com mitees/woman/metallinou-thesi.htm/ 10.http://www.mof.gov.cy/mof/cystat/statistics. nsf/index-gr/index-gr 11.http://www.apologitis.com/gr/ancienta/aginaika.htm 12. http://www.mdata.gr/Gerekou 13.http://alex.eled.duth.gr/epek/family/htm/1 14.http://whitewomenfront.blogspot.com/2007/ o7/blog-post-11.html 15.http://www.womenintheancientworld.com/


62

63

ΝΕΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΟΣ ΟΔΗΓΟΣ ΑΚΑΚΙΟΥ

ΠΟΥ ΘΑΚΑΝΕΤΕ ΤΑΨΩΝΙΑΣΑΣ Στο χωριό, που ο αριθμός των κατοίκων του ξεπερνά τις 5.000 χιλιάδες, υπάρχουν δύο μεγάλες υπεραγορές στον κύριο δρόμο που ενώνει πολλά άλλα χωριά με το Ακάκι. Οι οποίες εξυπηρετούν τόσο τους κατοίκους του χωριού όσον και τους περαστικούς, καθώς και τους τουρίστες.

ΤΟΠΟΘΕΣΙΑ Το χωριό Ακάκι βρίσκεται στα δυτικά της Λευκωσίας, στο δρόμο προς τη μεγαλύτερη οροσειρά της Κύπρου, το Τρόοδος. ΠΩΣ ΘΑΠΑΤΕ Παίρνοντας τον αυτοκινητόδρομο προς το Τρόοδος, θα συναντήσετε το χωριό Ακάκι μετά τον τελευταίο κυκλικό κόμβο. Χαρακτηριστικό σημείο είναι το μεγάλο μπρούτζινο άγαλμα του αρχιεπισκόπου και πρώτου Προέδρου της ΚυπριακήΔημοκρατίας Μακαρίου του Γ΄. Στην είσοδο του χωριού, στο δρόμο προς το Τρόοδος, βρίσκεται το γυμνάσιο του χωριού, στο οποίο φοιτούν και μαθητές από τα γύρω χωριά.

Είσοδος του χωριού από τον κύριο δρόμο Λευκωσίας – Τροόδους. Ανδριάντας Μακαρίου

ΤΙ ΘΑΔΕΙΤΕ Στο κέντρο του χωριού θα βρεις τη μεγάλη εκκλησία που είναι αφιερωμένη στην Παναγία τη Χρυσελεούσα, όπου εκεί εκκλησιάζονται οι κάτοικοι του χωριού. Τριγύρω από την εκκλησία μπορείς να δεις πολλά μικρά μαγαζάκια, όπως κομμωτήρια, μπακάλικα, κρεοπωλεία καθώς και τράπεζες που εξυπηρετούν όλο τον κόσμο. Παραδίπλα είναι ο «Ελληνισμός», o μοναδικός σύλλογος των νέων του χωριού, όπου εκεί περνούν τις ελεύθερες τους ώρες και όπου γίνονται διάφορες εκδηλώσεις και θεατράκια από τα παιδιά τόσο του δημοτικού σχολείου του χωριού όσο και του γυμνασίου. Στρίβοντας δεξιά από την πλατεία του χωριού και πηγαίνοντας προς το Μένοικο συναντά κανείς το νηπιαγωγείο του χωριού και λίγο πιο πάνω δεξιά το δημοτικό σχολείο.

ΙΣΤΟΡΙΑ Το χωριό πήρε την ονομασία του κατά τους βυζαντινούς χρόνους από τον πρώτο ιδιοκτήτη της περιοχής που ονομαζόταν Ακάκιος. Στα χρόνια της Φραγκοκρατίας το χωριό ήταν φέουδο Φράγκου ευγενή, στο οποίο ο ρήγας του νησιού έκτισε παλάτι, όπου έμενε με την οικογένεια του κατά περιόδους. Το παλάτι το χρησιμοποιούσε ο ρήγας κυρίως ως εξοχική κατοικία, καθώς και όταν ερχόταν για κυνήγι με τα σκυλιά και τα γεράκια του. Από την εποχή αυτή σώζεται στο χωριό ένας μισογκρεμισμένος πύργος.

Ερείπια φραγκικού πύργου

ΠΟΥ ΘΑΜΕΙΝΕΤΕ ΚΑΙ ΤΙ ΘΑΦΑΤΕ Όταν κάποιος επιθυμήσει να επισκεφθεί το όμορφο χωριό μας, που περιβάλλεται από πολύ πράσινο και έχει και άφθονο τρεχούμενο νερό, μπορεί να διανυκτερεύσει άνετα και να φιλοξενηθεί από τους φιλόξενους κατοίκους του, να γευτεί τα πατροπαράδοτα φαγητά, καθώς και τις λιχουδιές και τα γλυκά που φτιάχνουν οι ίδιοι οι κάτοικοι. Τέτοια φαγητά είναι ρύζι με αρνάκι ψητό στον παραδοσιακό φούρνο, κουπέπια με κληματόφυλλα, στιφάδο, τραχανάς και πολλά άλλα. Άλλες ντόπιες χειροποίητες λιχουδιές είναι και τα χαλούμια και τα λουκάνικα, τα οποία είναι πολύ νόστιμα. Στο χωριό επίσης υπάρχουν και δύο μεγάλα εστιατόρια οι «ΚΑΜΑΡΕΣ» και τα «ΔΥΟ ΝΕΡΑ», όπου εκεί πραγματοποιούνται διάφορες εκδηλώσεις είτε γάμου είτε βαπτίσεων είτε γενεθλίων.

Η εκκλησία της Παναγίας Χρυσελεούσας. Μπροστά της ο ανδριάντας του αγωνιστή της Ε.Ο.Κ.Α Μιχαλάκη Σάββα

Υπεραγορά του χωριού Το ένα εστιατόριο, που βρίσκεται στην οδό Δημοκρατίας, στο δρόμο προς το Μένοικο, λειτουργεί σε καθημερινή βάση και εκεί μπορεί ο τουρίστας να καθίσει να γευματίσει ή και να απολαύσει το καφέ του. Το εστιατόριο «ΤΑ ΔΥΟ ΝΕΡΑ» βρίσκεται στον κεντρικό δρόμο του χωριού, μπαίνοντας στο χωριό στη δεξιά μεριά του δρόμου. Είναι το πιο μεγάλο εστιατόριο που υπάρχει στο χωριό και έχει και κήπο με πορτοκαλεώνα.


62

63

ΝΕΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΟΣ ΟΔΗΓΟΣ ΑΚΑΚΙΟΥ

ΠΟΥ ΘΑΚΑΝΕΤΕ ΤΑΨΩΝΙΑΣΑΣ Στο χωριό, που ο αριθμός των κατοίκων του ξεπερνά τις 5.000 χιλιάδες, υπάρχουν δύο μεγάλες υπεραγορές στον κύριο δρόμο που ενώνει πολλά άλλα χωριά με το Ακάκι. Οι οποίες εξυπηρετούν τόσο τους κατοίκους του χωριού όσον και τους περαστικούς, καθώς και τους τουρίστες.

ΤΟΠΟΘΕΣΙΑ Το χωριό Ακάκι βρίσκεται στα δυτικά της Λευκωσίας, στο δρόμο προς τη μεγαλύτερη οροσειρά της Κύπρου, το Τρόοδος. ΠΩΣ ΘΑΠΑΤΕ Παίρνοντας τον αυτοκινητόδρομο προς το Τρόοδος, θα συναντήσετε το χωριό Ακάκι μετά τον τελευταίο κυκλικό κόμβο. Χαρακτηριστικό σημείο είναι το μεγάλο μπρούτζινο άγαλμα του αρχιεπισκόπου και πρώτου Προέδρου της ΚυπριακήΔημοκρατίας Μακαρίου του Γ΄. Στην είσοδο του χωριού, στο δρόμο προς το Τρόοδος, βρίσκεται το γυμνάσιο του χωριού, στο οποίο φοιτούν και μαθητές από τα γύρω χωριά.

Είσοδος του χωριού από τον κύριο δρόμο Λευκωσίας – Τροόδους. Ανδριάντας Μακαρίου

ΤΙ ΘΑΔΕΙΤΕ Στο κέντρο του χωριού θα βρεις τη μεγάλη εκκλησία που είναι αφιερωμένη στην Παναγία τη Χρυσελεούσα, όπου εκεί εκκλησιάζονται οι κάτοικοι του χωριού. Τριγύρω από την εκκλησία μπορείς να δεις πολλά μικρά μαγαζάκια, όπως κομμωτήρια, μπακάλικα, κρεοπωλεία καθώς και τράπεζες που εξυπηρετούν όλο τον κόσμο. Παραδίπλα είναι ο «Ελληνισμός», o μοναδικός σύλλογος των νέων του χωριού, όπου εκεί περνούν τις ελεύθερες τους ώρες και όπου γίνονται διάφορες εκδηλώσεις και θεατράκια από τα παιδιά τόσο του δημοτικού σχολείου του χωριού όσο και του γυμνασίου. Στρίβοντας δεξιά από την πλατεία του χωριού και πηγαίνοντας προς το Μένοικο συναντά κανείς το νηπιαγωγείο του χωριού και λίγο πιο πάνω δεξιά το δημοτικό σχολείο.

ΙΣΤΟΡΙΑ Το χωριό πήρε την ονομασία του κατά τους βυζαντινούς χρόνους από τον πρώτο ιδιοκτήτη της περιοχής που ονομαζόταν Ακάκιος. Στα χρόνια της Φραγκοκρατίας το χωριό ήταν φέουδο Φράγκου ευγενή, στο οποίο ο ρήγας του νησιού έκτισε παλάτι, όπου έμενε με την οικογένεια του κατά περιόδους. Το παλάτι το χρησιμοποιούσε ο ρήγας κυρίως ως εξοχική κατοικία, καθώς και όταν ερχόταν για κυνήγι με τα σκυλιά και τα γεράκια του. Από την εποχή αυτή σώζεται στο χωριό ένας μισογκρεμισμένος πύργος.

Ερείπια φραγκικού πύργου

ΠΟΥ ΘΑΜΕΙΝΕΤΕ ΚΑΙ ΤΙ ΘΑΦΑΤΕ Όταν κάποιος επιθυμήσει να επισκεφθεί το όμορφο χωριό μας, που περιβάλλεται από πολύ πράσινο και έχει και άφθονο τρεχούμενο νερό, μπορεί να διανυκτερεύσει άνετα και να φιλοξενηθεί από τους φιλόξενους κατοίκους του, να γευτεί τα πατροπαράδοτα φαγητά, καθώς και τις λιχουδιές και τα γλυκά που φτιάχνουν οι ίδιοι οι κάτοικοι. Τέτοια φαγητά είναι ρύζι με αρνάκι ψητό στον παραδοσιακό φούρνο, κουπέπια με κληματόφυλλα, στιφάδο, τραχανάς και πολλά άλλα. Άλλες ντόπιες χειροποίητες λιχουδιές είναι και τα χαλούμια και τα λουκάνικα, τα οποία είναι πολύ νόστιμα. Στο χωριό επίσης υπάρχουν και δύο μεγάλα εστιατόρια οι «ΚΑΜΑΡΕΣ» και τα «ΔΥΟ ΝΕΡΑ», όπου εκεί πραγματοποιούνται διάφορες εκδηλώσεις είτε γάμου είτε βαπτίσεων είτε γενεθλίων.

Η εκκλησία της Παναγίας Χρυσελεούσας. Μπροστά της ο ανδριάντας του αγωνιστή της Ε.Ο.Κ.Α Μιχαλάκη Σάββα

Υπεραγορά του χωριού Το ένα εστιατόριο, που βρίσκεται στην οδό Δημοκρατίας, στο δρόμο προς το Μένοικο, λειτουργεί σε καθημερινή βάση και εκεί μπορεί ο τουρίστας να καθίσει να γευματίσει ή και να απολαύσει το καφέ του. Το εστιατόριο «ΤΑ ΔΥΟ ΝΕΡΑ» βρίσκεται στον κεντρικό δρόμο του χωριού, μπαίνοντας στο χωριό στη δεξιά μεριά του δρόμου. Είναι το πιο μεγάλο εστιατόριο που υπάρχει στο χωριό και έχει και κήπο με πορτοκαλεώνα.


65

64

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΑΠΟ ΤΗ ΓΙΑΓΙΑ ΒΙΟΛΑΝΤΗ ΓΙΑ ΤΗ ΣΧΟΛΙΚΗ ΖΩΗ ΠΑΛΙΑ

ΠΡΟΣΚΥΝΗΜΑΤΑ Ο τουρίστας μπορεί να επισκεφτεί και να προσκυνήσει τα όμορφα ξωκλήσια του χωριού, του Αρχαγγέλου Μιχαήλ, της Αγίας Παρασκευής, της Αγίας Βαρβάρας, του Αγίου Γεωργίου και το εκκλησάκι της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος.

Β

ρίσκομαι στο σπίτι της γιαγιάς μου, Βιολάντης, μητέρας του πατέρα μου. Είναι εβδομήντα πέντε χρονών και κατάγεται από ένα χωριό της Πάφου. Θέλω να μάθω για την εποχή που ήταν μαθήτρια στο Δημοτικό σχολείο και της ζητώ ορισμένες πληροφορίες.

ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ Το χωριό μας εξυπηρετεί τους κατοίκους, αλλά και τους επισκέπτες του από όλες τις απόψεις. Έχει Κέντρο Υγείας, που εξυπηρετεί όλους, και κυρίως τους ηλικιωμένους, φαρμακείο και κτηνιατρείο. Το ξωκλήσι του Αρχαγγέλου Μιχαήλ

- Σε ποια ηλικία πηγαίνατε τότε σχολείο; Ήμουν έξι χρονών, όταν πήγα για πρώτη φορά σχολείο. Ακόμη θυμάμαι τον κτύπο της καμπάνας που μας καλούσε. Έτσι ξεκινούσαμε παρέες παρέες για το μικρό μας σχολείο. - Το σχολείο πώς έμοιαζε και πόσοι μαθητές φοιτούσαν; Το σχολείο μας ήταν μικρό, αλλά πάντα καθαρό με όμορφα λουλούδια. Είχε δύο αίθουσες. Η μία φιλοξενούσε τους μαθητές όλων των τάξεων περίπου είκοσι και η άλλη το γραφείο του μόνου μας δασκάλου και τη βιβλιοθήκη.

Το φαρμακείο του χωριού

Το Κέντρο Υγείας του χωριού

- Π ώ ς ή τα ν ο δ ά σ κα λ ο ς , π ώ ς σ α ς συμπεριφερόταν; Θυμάμαι το δάσκαλο πάντα καθαρό και γυαλισμένο. Φορούσε κοστούμι και γυαλιά. Πάντα κρατούσε μία μικρή βίτσα από καλάμι. Όποιος τον νευρίαζε για οποιοδήποτε λόγο τον κτυπούσε. Ποτέ δεν χαμογελούσε στην αυλή του σχολείου. Όλοι τον φοβόμασταν. - Πώς ήταν η ώρα του μαθήματος και τι μαθήματα κάνατε; Επειδή όλες οι τάξεις βρισκόμασταν στην ίδια αίθουσα την ίδια ώρα ο δάσκαλος μας χώριζε τα μαθήματα. Μαθαίναμε αριθμητική και ανάγνωση. Επίσης κάναμε πολλές ώρες ιστορία και θρησκευτικά. Έπρεπε να γνωρίζουμε όλες τις γιορτές και τις λειτουργίες της εκκλησίας. Τις Κυριακές ο δάσκαλος έπαιρνε παρουσίες για την εκκλησία.Αλίμονο αν κάποιος έλειπε!

Το κτήριο του «Ελληνισμού» Στάλλω Πελεκάνου, Α΄4

- Ποιο ήταν το δυσκολότερο μάθημα για σένα και τι σε φόβιζε από το δάσκαλο στο μάθημα αυτό; Η ορθογραφία. Αλίμονο αν κάναμε λάθος στην ορθογραφία. Η τιμωρία ήταν σκληρή. Η καλαμένια βεργίτσα του δασκάλου είχε δουλειά.

Επίσης η καταγγελία έφτανε στον πατέρα μας και τότε … - Πηγαίνατε εκδρομές, φεύγατε από το χωριό; Πηγαίναμε περιπάτους στα χωράφια. Εκεί κάναμε το μάθημα της γεωγραφίας. Αυτό μου άρεσε πολύ. - Πώς ήταν το πρόγραμμα μιας ημέρας; Κάνατε διαλείμματα, είχατε καντίνα; Είχαμε διαλείμματα. Σ' αυτά τρώγαμε ό,τι είχε η σάκα μας όλοι μαζί, αφού ήμασταν όλοι κι όλοι καμιά εικοσαριά άτομα. Καντίνα δεν υπήρχε. Ο δάσκαλος πήγαινε στο καφενείο και έπινε καφέ. Έπρεπε να τρώμε καλά, γιατί οι ώρες μας ήταν πολλές, αφού το σχολείο ήταν ολοήμερο. Βράδιαζε, όταν σχολνάγαμε. Μόνο το Σάββατο σχολνάγαμε μεσημέρι. - Βρίσκατε χρόνο για παιχνίδι; Κάνατε γιορτές; Πάντα βρίσκεις χρόνο για παιχνίδι, όταν είσαι μικρός. Παίζαμε κρυφτό, κουτσό και μαντήλι. Γιορτές κάναμε πολλές. Ειδικά γιορτάζαμε πολύ επίσημα την Ελληνική Επανάσταση του 1821. - Πώς ήταν η εξωσχολική σχέση με το δάσκαλο; Ο δάσκαλος και ο παπάς ήταν τα άτομα που όλοι σέβονταν στο χωριό, ειδικά εμείς τα παιδιά. Είχαν εξουσία πολύ μεγάλη. Κανείς δεν τους αγνοούσε. Ένιωθα ότι τίποτα δεν μπορούσα να κρύψω από το δάσκαλο. Αλλά νομίζω ότι τον αγαπούσα ταυτόχρονα. Του χρωστώ πολλά πράγματα, κυρίως ιστορίες και ποιήματα που έμαθα στο σχολείο. - Ευχαριστώ για τη συνέντευξη γιαγιά. Μάθαμε πολλά πράγματα για την εποχή σου. Να 'σαι καλά κόρη μου. Βιολάντα Αναστασίου, Α΄3

ΕλέναΛούπσα,Α΄3


65

64

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΑΠΟ ΤΗ ΓΙΑΓΙΑ ΒΙΟΛΑΝΤΗ ΓΙΑ ΤΗ ΣΧΟΛΙΚΗ ΖΩΗ ΠΑΛΙΑ

ΠΡΟΣΚΥΝΗΜΑΤΑ Ο τουρίστας μπορεί να επισκεφτεί και να προσκυνήσει τα όμορφα ξωκλήσια του χωριού, του Αρχαγγέλου Μιχαήλ, της Αγίας Παρασκευής, της Αγίας Βαρβάρας, του Αγίου Γεωργίου και το εκκλησάκι της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος.

Β

ρίσκομαι στο σπίτι της γιαγιάς μου, Βιολάντης, μητέρας του πατέρα μου. Είναι εβδομήντα πέντε χρονών και κατάγεται από ένα χωριό της Πάφου. Θέλω να μάθω για την εποχή που ήταν μαθήτρια στο Δημοτικό σχολείο και της ζητώ ορισμένες πληροφορίες.

ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ Το χωριό μας εξυπηρετεί τους κατοίκους, αλλά και τους επισκέπτες του από όλες τις απόψεις. Έχει Κέντρο Υγείας, που εξυπηρετεί όλους, και κυρίως τους ηλικιωμένους, φαρμακείο και κτηνιατρείο. Το ξωκλήσι του Αρχαγγέλου Μιχαήλ

- Σε ποια ηλικία πηγαίνατε τότε σχολείο; Ήμουν έξι χρονών, όταν πήγα για πρώτη φορά σχολείο. Ακόμη θυμάμαι τον κτύπο της καμπάνας που μας καλούσε. Έτσι ξεκινούσαμε παρέες παρέες για το μικρό μας σχολείο. - Το σχολείο πώς έμοιαζε και πόσοι μαθητές φοιτούσαν; Το σχολείο μας ήταν μικρό, αλλά πάντα καθαρό με όμορφα λουλούδια. Είχε δύο αίθουσες. Η μία φιλοξενούσε τους μαθητές όλων των τάξεων περίπου είκοσι και η άλλη το γραφείο του μόνου μας δασκάλου και τη βιβλιοθήκη.

Το φαρμακείο του χωριού

Το Κέντρο Υγείας του χωριού

- Π ώ ς ή τα ν ο δ ά σ κα λ ο ς , π ώ ς σ α ς συμπεριφερόταν; Θυμάμαι το δάσκαλο πάντα καθαρό και γυαλισμένο. Φορούσε κοστούμι και γυαλιά. Πάντα κρατούσε μία μικρή βίτσα από καλάμι. Όποιος τον νευρίαζε για οποιοδήποτε λόγο τον κτυπούσε. Ποτέ δεν χαμογελούσε στην αυλή του σχολείου. Όλοι τον φοβόμασταν. - Πώς ήταν η ώρα του μαθήματος και τι μαθήματα κάνατε; Επειδή όλες οι τάξεις βρισκόμασταν στην ίδια αίθουσα την ίδια ώρα ο δάσκαλος μας χώριζε τα μαθήματα. Μαθαίναμε αριθμητική και ανάγνωση. Επίσης κάναμε πολλές ώρες ιστορία και θρησκευτικά. Έπρεπε να γνωρίζουμε όλες τις γιορτές και τις λειτουργίες της εκκλησίας. Τις Κυριακές ο δάσκαλος έπαιρνε παρουσίες για την εκκλησία.Αλίμονο αν κάποιος έλειπε!

Το κτήριο του «Ελληνισμού» Στάλλω Πελεκάνου, Α΄4

- Ποιο ήταν το δυσκολότερο μάθημα για σένα και τι σε φόβιζε από το δάσκαλο στο μάθημα αυτό; Η ορθογραφία. Αλίμονο αν κάναμε λάθος στην ορθογραφία. Η τιμωρία ήταν σκληρή. Η καλαμένια βεργίτσα του δασκάλου είχε δουλειά.

Επίσης η καταγγελία έφτανε στον πατέρα μας και τότε … - Πηγαίνατε εκδρομές, φεύγατε από το χωριό; Πηγαίναμε περιπάτους στα χωράφια. Εκεί κάναμε το μάθημα της γεωγραφίας. Αυτό μου άρεσε πολύ. - Πώς ήταν το πρόγραμμα μιας ημέρας; Κάνατε διαλείμματα, είχατε καντίνα; Είχαμε διαλείμματα. Σ' αυτά τρώγαμε ό,τι είχε η σάκα μας όλοι μαζί, αφού ήμασταν όλοι κι όλοι καμιά εικοσαριά άτομα. Καντίνα δεν υπήρχε. Ο δάσκαλος πήγαινε στο καφενείο και έπινε καφέ. Έπρεπε να τρώμε καλά, γιατί οι ώρες μας ήταν πολλές, αφού το σχολείο ήταν ολοήμερο. Βράδιαζε, όταν σχολνάγαμε. Μόνο το Σάββατο σχολνάγαμε μεσημέρι. - Βρίσκατε χρόνο για παιχνίδι; Κάνατε γιορτές; Πάντα βρίσκεις χρόνο για παιχνίδι, όταν είσαι μικρός. Παίζαμε κρυφτό, κουτσό και μαντήλι. Γιορτές κάναμε πολλές. Ειδικά γιορτάζαμε πολύ επίσημα την Ελληνική Επανάσταση του 1821. - Πώς ήταν η εξωσχολική σχέση με το δάσκαλο; Ο δάσκαλος και ο παπάς ήταν τα άτομα που όλοι σέβονταν στο χωριό, ειδικά εμείς τα παιδιά. Είχαν εξουσία πολύ μεγάλη. Κανείς δεν τους αγνοούσε. Ένιωθα ότι τίποτα δεν μπορούσα να κρύψω από το δάσκαλο. Αλλά νομίζω ότι τον αγαπούσα ταυτόχρονα. Του χρωστώ πολλά πράγματα, κυρίως ιστορίες και ποιήματα που έμαθα στο σχολείο. - Ευχαριστώ για τη συνέντευξη γιαγιά. Μάθαμε πολλά πράγματα για την εποχή σου. Να 'σαι καλά κόρη μου. Βιολάντα Αναστασίου, Α΄3

ΕλέναΛούπσα,Α΄3


66

ΑΞΙΟΤΙΜΟΙ, ΔΙΕΥΘΥΝΤΕΣ SIGMA, ANT1, MEGA, RIK

Σ

ας στέλνουμε αυτή την επιστολή για να εκφράσουμε τη δυσαρέσκειά μας για την κατάντια της κυπριακής τηλεόρασης. Εμείς ως μαθητικό συμβούλιο δεν εκπροσωπούμε μόνο την τάξη μας αλλά όλους τους Κύπριους οι οποίοι όπως και εμείς έχουμε βαρεθεί να βλέπουμε ανόητες εκπομπές και σειρές που αμφισβητούν το δείκτη νοημοσύνης μας. Έχουμε χάσει κάθε ιδέα για την κυπριακή τηλεόραση. Πώς μπορούν ακόμα και τα δελτία ειδήσεων να δείχνουν ως πρώτη είδηση κάτι το επουσιώδες; Πάρτε για παράδειγμα ένα πρόσφατο γεγονός όταν το τηλεοπτικο κανάλι ΑΝΤ1 έδειχνε ως πρώτη είδηση στο δελτίο του τον Σάκη Ρουβά, ο οποίος απέκτησε κόρη την μικρή Ρουβίτσα, ενώ επί δεκατρείς εβδομάδες κάθε Παρασκευή βράδυ πρώτη είδηση στον ΑΝΤ1 ήταν το X-FACTOR και ο παρουσιαστής του Ρουβάς. Ανοίγοντας την τηλεόραση μου περιμένω, όπως, πιστεύω και κάθε Κύπριος να ακούσω κάτι το πιο ουσιώδες. Οι ειδήσεις που απασχολούν τον Κύπριο δεν είναι ούτε ο Σάκης, ούτε ο Τσαλίκης μα ούτε και η ΄Αννα Βίσση αλλά για παράδειγμα το τι θα γίνει πλέον με το εθνικό μας ζήτημα που εδώ και τριανταπέντε χρόνια βασανίζει τον κάθε πολίτη τούτου του τόπου, το οποίο ζήτημα έγινε γολγοθάς για τον Κύπριο, ένας γολγοθάς που ανεβαίνει κάθε μέρα μέχρι τη σωτηρία του, περιμένει να δεί τις εξελίξεις που συμβαίνουν στον γύρω του κόσμο. Φαίνεται όμως πως αυτό δεν απασχολεί τους περισσότερους δημοσιογράφους οι οποίοι προτιμούν να εργάζονται πάνω σε θέματα όπως για παράδειγμα το μικρό ασπρόμαυρο πάντα στην Κίνα το οποίο γεννήθηκε προ ολίγων ημερών. Ο άνθρωπος πλέον έχει χάσει κάθε σεβασμό και κάθε εμπιστοσύνη που άλλοτε έτρεφε προς το κυριότερο Μέσο Μαζικής Ενημέρωσης. Η κατάσταση στα δελτία ειδήσεων όπως και στα ριάλιτι αλλά και σε άλλες ενημερωτικές εκπομπές (κοινωνικές, αθλητικές και άλλες) είναι τραγική. Τα πρόσωπα που καλούν σε εκπομπές, για να δώσουν συμβουλές στον κόσμο για επίλυση των προβλημάτων του είναι τα περισσότερα άσχετα με το θέμα. Φέρνω ως παράδειγμα την εκπομπή του SIGMA «με την Ελίτα» η οποία Ελίτα φέρνει σχεδόν σε όλες τις εκπομπές τον ψυχολόγο Γιάγκο Μικελλίδη. Δεν

67

γνωρίζω το κατά πόσο ο ψυχολόγος Μικελλίδης είναι καλός ή όχι στο επάγγελμά του, το μόνο που ξέρω είναι ότι σε πολλές εκπομπές ο κ. Μικελλίδης δεν έχει καμία θέση, γι’ αυτό δεν είναι ανάγκη να είναι πάντοτε παρών. Οι αθλητικές εκπομπές, επίσης δεν δείχνουν κανένα άλλο άθλημα παρά ποδόσφαιρο. Γιατί τότε τους δίνουν ένα γενικό τίτλο αθλητικά και όχι για παράδειγμα «ποδοσφαιρική εκπομπή»; Ή άραγε για εκείνους το μόνο άθλημα που υπάρχει είναι το ποδόσφαιρο; Με αυτη την επιστολή αναμένουμε όχι μόνο απαντήσεις αλλά και πράξεις. Πρέπει να βρεθεί μιά λύση. Πρέπει να βελτιωθούν τα δελτία ειδήσεων, οι εκπομπές και οι σειρές. Η τηλεόραση χρειάζεται μιά ριζική μεταρρύθμιση. Ελπίζω όπως η επιστολή αυτή να ληφθεί σοβαρά υπόψη. Με σεβασμό και εκτίμηση, Το Μαθητικό Συμβούλιο του Β΄2

Η ΞΕΝΙΤΙΑ

Μ

ετά το Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο οι περισσότερες χώρες είχαν καταστραφεί οικονομικά. Η Ελλάδα ένιωσε τις ολέθριες επιπτώσεις του πολέμου αυτού όπως και τόσες άλλες χώρες. Επικρατούσε φτώχεια, πείνα και ανεργία. Έτσι, αφού δεν υπήρχαν δουλειές, οι Έλληνες αναγκάστηκαν να μεταναστεύσουν, να φύγουν μακριά από την πατρίδα τους για να δουλέψουν, να μαζέψουν χρήματα και να ξαναγυρίσουν. Όσοι από αυτούς είχαν παιδιά τα άφηναν πίσω στην πατρίδα μαζί με τους ηλικιωμένους γονείς τους ή συγγενείς τους. Αρκετές φορές όμως οι ξενιτεμένοι γονείς δεν είχαν μια ζεστή αγκαλιά, για να αφήσουν τα παιδιά τους κι έτσι αναγκάζονταν και τα μικρά παιδιά να βιώσουν τον πόνο της ξενιτιάς, σε μια ξένη πατρίδα, με μια ξένη γλώσσα και μια αλλιώτικη κουλτούρα. Στην ξένη χώρα, όπου πήγαιναν, οι ξενιτεμένοι είχαν σχέδια να δουλέψουν, να βάλουν λεφτά στην άκρη και να πάνε γρήγορα πίσω, εκεί όπου γεννήθηκαν, να ξαναδούν τους ανθρώπους που στις φλέβες τους κυλάει το ίδιο αίμα, να ξαναδούν εκείνους που τους χάρισαν το πιο γλυκό κομμάτι της καρδιάς τους, να δουν και να γευτούν όσα δεν μπόρεσαν να βρούνε στα ξένα. Όμως πολλοί απ' αυτούς που πήγαν δεν επέστρεψαν. Εγκαταστάθηκαν μόνιμα στην ξένη χώρα, δημιούργησαν εκεί οικογένειες και στην Ελλάδα επέστρεφαν μόνο για διακοπές. Υπήρξαν, τέλος, κι εκείνοι που πήγαν και δεν γύρισαν ποτέ. Η ξενιτιά ήταν δύσκολη και για τους ξενιτεμένους και γι' αυτούς που έμεναν πίσω στις αποβάθρες, καθώς σάλπαρε το πλοίο με τους αγαπημένους τους. Υπήρξαν πάρα πολλές ιστορίες με ξενιτεμένους που αποτυπώθηκαν και στα τραγούδια και δημιούργησαν μια ιδιαίτερη κατηγορία τραγουδιών, τα τραγούδια της ξενιτιάς. Πιο κάτω δίνονται κάποια απ' αυτά. Ο ξενιτεμένος πατέρας Τραγούδι: Καζαντζίδης Στέλιος & Μαρινέλλα Μουσική/Στίχοι: Μπακάλης Μπάμπης

Καλογήρου Κωνσταντίνος, Β΄1

Σ' ένα σπίτι ρημαγμένο απ' την ορφάνια ένας γέρος ασπρομάλλης σταματά. Θέλει να μάθει για τους δικούς του, γιατί είχε χρόνια στη ξενιτιά. Χτυπάει την πόρτα (τουκ τουκ τουκ) κι αμέσως βγαίνει κάποια κοπέλα, μαυροντυμένη.

Δακρύζει ο γέρος μόλις τη βλέπει και η κοπέλα τον ερωτά Ποιος είσαι εσύ, που με κοιτάς με μάτια δακρυσμένα; Ούτε μητέρα έχω εγώ, ούτε γνωστό κανένα. Ούτε πατέρα γνώρισα, γιατί έφυγε στα ξένα. Τα μάτια μου, κοπέλα μου, κι αν είναι δακρυσμένα, είναι γιατί μου θύμισες κάτι απ' τα περασμένα, πριν φύγω για τα ξένα Πες μου τι σου θυμίζω εγώ, διαβάτη ασπρομάλλη; Είμαι μια κόρη ορφανή, κι ίσως να κάνεις λάθος˙ έμοιαζα της μανούλας μου, που τη σκεπάζει ο τάφος. Παιδάκι μου πεντάρφανο, δεν με θυμάσαι εμένα; Είμαι ο φτωχός πατέρας σου που γύρισε απ' τα ξένα και βρίσκω μόνο εσένα. ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ: Σε αυτό το τραγούδι παρουσιάζονται οι συνέπειες της ξενιτιάς που έχουν να αντιμετωπίσουν ο πατέρας, που γυρίζει από την ξενιτιά, και η ορφανή κόρη του. Ο πατέρας, όταν γύρισε από την ξενιτιά, αναζήτησε το παλιό του σπιτικό και την οικογένειά του. Αναγνώρισε το σπίτι του, πλησίασε και χτύπησε την πόρτα. Τότε αντίκρισε μια όμορφη και μαυροφορεμένη κοπέλα, η οποία είναι η κόρη του. Ο πατέρας δεν μπόρεσε να κρύψει τη συγκίνησή του και δάκρυσε, πράγμα που έκανε εντύπωση στην κόρη του. Η ίδια όμως δεν μπόρεσε να καταλάβει τη συγκίνηση του ξένου, επειδή δεν αναγνώρισε τον πατέρα της, που είχε πολλά χρόνια να τον δει, επειδή ήταν στην ξενιτιά. Θα τον αναγνωρίσει μόνο όταν ο ίδιος θα της πει ότι είναι ο πατέρας της. Στο τραγούδι αυτό επομένως έχουμε μια δυσάρεστη συνέπεια της ξενιτιάς, δηλαδή ότι πολλά παιδιά δεν γνώρισαν γονείς και οι γονείς τους δεν μπόρεσαν να είναι δίπλα στα παιδιά τους, όταν αυτά τους είχαν ανάγκη. Μιλώ για τα παιδιά μου Τραγούδι: Μοσχολιού Βίκυ Μουσική/Στίχοι: Μαρκόπουλος Γιάννης/Σκούρτης Γιώργος Μιλώ για τα παιδιά μου και ιδρώνω έχω ένα χρόνο να τα δω και λιώνω.


66

ΑΞΙΟΤΙΜΟΙ, ΔΙΕΥΘΥΝΤΕΣ SIGMA, ANT1, MEGA, RIK

Σ

ας στέλνουμε αυτή την επιστολή για να εκφράσουμε τη δυσαρέσκειά μας για την κατάντια της κυπριακής τηλεόρασης. Εμείς ως μαθητικό συμβούλιο δεν εκπροσωπούμε μόνο την τάξη μας αλλά όλους τους Κύπριους οι οποίοι όπως και εμείς έχουμε βαρεθεί να βλέπουμε ανόητες εκπομπές και σειρές που αμφισβητούν το δείκτη νοημοσύνης μας. Έχουμε χάσει κάθε ιδέα για την κυπριακή τηλεόραση. Πώς μπορούν ακόμα και τα δελτία ειδήσεων να δείχνουν ως πρώτη είδηση κάτι το επουσιώδες; Πάρτε για παράδειγμα ένα πρόσφατο γεγονός όταν το τηλεοπτικο κανάλι ΑΝΤ1 έδειχνε ως πρώτη είδηση στο δελτίο του τον Σάκη Ρουβά, ο οποίος απέκτησε κόρη την μικρή Ρουβίτσα, ενώ επί δεκατρείς εβδομάδες κάθε Παρασκευή βράδυ πρώτη είδηση στον ΑΝΤ1 ήταν το X-FACTOR και ο παρουσιαστής του Ρουβάς. Ανοίγοντας την τηλεόραση μου περιμένω, όπως, πιστεύω και κάθε Κύπριος να ακούσω κάτι το πιο ουσιώδες. Οι ειδήσεις που απασχολούν τον Κύπριο δεν είναι ούτε ο Σάκης, ούτε ο Τσαλίκης μα ούτε και η ΄Αννα Βίσση αλλά για παράδειγμα το τι θα γίνει πλέον με το εθνικό μας ζήτημα που εδώ και τριανταπέντε χρόνια βασανίζει τον κάθε πολίτη τούτου του τόπου, το οποίο ζήτημα έγινε γολγοθάς για τον Κύπριο, ένας γολγοθάς που ανεβαίνει κάθε μέρα μέχρι τη σωτηρία του, περιμένει να δεί τις εξελίξεις που συμβαίνουν στον γύρω του κόσμο. Φαίνεται όμως πως αυτό δεν απασχολεί τους περισσότερους δημοσιογράφους οι οποίοι προτιμούν να εργάζονται πάνω σε θέματα όπως για παράδειγμα το μικρό ασπρόμαυρο πάντα στην Κίνα το οποίο γεννήθηκε προ ολίγων ημερών. Ο άνθρωπος πλέον έχει χάσει κάθε σεβασμό και κάθε εμπιστοσύνη που άλλοτε έτρεφε προς το κυριότερο Μέσο Μαζικής Ενημέρωσης. Η κατάσταση στα δελτία ειδήσεων όπως και στα ριάλιτι αλλά και σε άλλες ενημερωτικές εκπομπές (κοινωνικές, αθλητικές και άλλες) είναι τραγική. Τα πρόσωπα που καλούν σε εκπομπές, για να δώσουν συμβουλές στον κόσμο για επίλυση των προβλημάτων του είναι τα περισσότερα άσχετα με το θέμα. Φέρνω ως παράδειγμα την εκπομπή του SIGMA «με την Ελίτα» η οποία Ελίτα φέρνει σχεδόν σε όλες τις εκπομπές τον ψυχολόγο Γιάγκο Μικελλίδη. Δεν

67

γνωρίζω το κατά πόσο ο ψυχολόγος Μικελλίδης είναι καλός ή όχι στο επάγγελμά του, το μόνο που ξέρω είναι ότι σε πολλές εκπομπές ο κ. Μικελλίδης δεν έχει καμία θέση, γι’ αυτό δεν είναι ανάγκη να είναι πάντοτε παρών. Οι αθλητικές εκπομπές, επίσης δεν δείχνουν κανένα άλλο άθλημα παρά ποδόσφαιρο. Γιατί τότε τους δίνουν ένα γενικό τίτλο αθλητικά και όχι για παράδειγμα «ποδοσφαιρική εκπομπή»; Ή άραγε για εκείνους το μόνο άθλημα που υπάρχει είναι το ποδόσφαιρο; Με αυτη την επιστολή αναμένουμε όχι μόνο απαντήσεις αλλά και πράξεις. Πρέπει να βρεθεί μιά λύση. Πρέπει να βελτιωθούν τα δελτία ειδήσεων, οι εκπομπές και οι σειρές. Η τηλεόραση χρειάζεται μιά ριζική μεταρρύθμιση. Ελπίζω όπως η επιστολή αυτή να ληφθεί σοβαρά υπόψη. Με σεβασμό και εκτίμηση, Το Μαθητικό Συμβούλιο του Β΄2

Η ΞΕΝΙΤΙΑ

Μ

ετά το Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο οι περισσότερες χώρες είχαν καταστραφεί οικονομικά. Η Ελλάδα ένιωσε τις ολέθριες επιπτώσεις του πολέμου αυτού όπως και τόσες άλλες χώρες. Επικρατούσε φτώχεια, πείνα και ανεργία. Έτσι, αφού δεν υπήρχαν δουλειές, οι Έλληνες αναγκάστηκαν να μεταναστεύσουν, να φύγουν μακριά από την πατρίδα τους για να δουλέψουν, να μαζέψουν χρήματα και να ξαναγυρίσουν. Όσοι από αυτούς είχαν παιδιά τα άφηναν πίσω στην πατρίδα μαζί με τους ηλικιωμένους γονείς τους ή συγγενείς τους. Αρκετές φορές όμως οι ξενιτεμένοι γονείς δεν είχαν μια ζεστή αγκαλιά, για να αφήσουν τα παιδιά τους κι έτσι αναγκάζονταν και τα μικρά παιδιά να βιώσουν τον πόνο της ξενιτιάς, σε μια ξένη πατρίδα, με μια ξένη γλώσσα και μια αλλιώτικη κουλτούρα. Στην ξένη χώρα, όπου πήγαιναν, οι ξενιτεμένοι είχαν σχέδια να δουλέψουν, να βάλουν λεφτά στην άκρη και να πάνε γρήγορα πίσω, εκεί όπου γεννήθηκαν, να ξαναδούν τους ανθρώπους που στις φλέβες τους κυλάει το ίδιο αίμα, να ξαναδούν εκείνους που τους χάρισαν το πιο γλυκό κομμάτι της καρδιάς τους, να δουν και να γευτούν όσα δεν μπόρεσαν να βρούνε στα ξένα. Όμως πολλοί απ' αυτούς που πήγαν δεν επέστρεψαν. Εγκαταστάθηκαν μόνιμα στην ξένη χώρα, δημιούργησαν εκεί οικογένειες και στην Ελλάδα επέστρεφαν μόνο για διακοπές. Υπήρξαν, τέλος, κι εκείνοι που πήγαν και δεν γύρισαν ποτέ. Η ξενιτιά ήταν δύσκολη και για τους ξενιτεμένους και γι' αυτούς που έμεναν πίσω στις αποβάθρες, καθώς σάλπαρε το πλοίο με τους αγαπημένους τους. Υπήρξαν πάρα πολλές ιστορίες με ξενιτεμένους που αποτυπώθηκαν και στα τραγούδια και δημιούργησαν μια ιδιαίτερη κατηγορία τραγουδιών, τα τραγούδια της ξενιτιάς. Πιο κάτω δίνονται κάποια απ' αυτά. Ο ξενιτεμένος πατέρας Τραγούδι: Καζαντζίδης Στέλιος & Μαρινέλλα Μουσική/Στίχοι: Μπακάλης Μπάμπης

Καλογήρου Κωνσταντίνος, Β΄1

Σ' ένα σπίτι ρημαγμένο απ' την ορφάνια ένας γέρος ασπρομάλλης σταματά. Θέλει να μάθει για τους δικούς του, γιατί είχε χρόνια στη ξενιτιά. Χτυπάει την πόρτα (τουκ τουκ τουκ) κι αμέσως βγαίνει κάποια κοπέλα, μαυροντυμένη.

Δακρύζει ο γέρος μόλις τη βλέπει και η κοπέλα τον ερωτά Ποιος είσαι εσύ, που με κοιτάς με μάτια δακρυσμένα; Ούτε μητέρα έχω εγώ, ούτε γνωστό κανένα. Ούτε πατέρα γνώρισα, γιατί έφυγε στα ξένα. Τα μάτια μου, κοπέλα μου, κι αν είναι δακρυσμένα, είναι γιατί μου θύμισες κάτι απ' τα περασμένα, πριν φύγω για τα ξένα Πες μου τι σου θυμίζω εγώ, διαβάτη ασπρομάλλη; Είμαι μια κόρη ορφανή, κι ίσως να κάνεις λάθος˙ έμοιαζα της μανούλας μου, που τη σκεπάζει ο τάφος. Παιδάκι μου πεντάρφανο, δεν με θυμάσαι εμένα; Είμαι ο φτωχός πατέρας σου που γύρισε απ' τα ξένα και βρίσκω μόνο εσένα. ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ: Σε αυτό το τραγούδι παρουσιάζονται οι συνέπειες της ξενιτιάς που έχουν να αντιμετωπίσουν ο πατέρας, που γυρίζει από την ξενιτιά, και η ορφανή κόρη του. Ο πατέρας, όταν γύρισε από την ξενιτιά, αναζήτησε το παλιό του σπιτικό και την οικογένειά του. Αναγνώρισε το σπίτι του, πλησίασε και χτύπησε την πόρτα. Τότε αντίκρισε μια όμορφη και μαυροφορεμένη κοπέλα, η οποία είναι η κόρη του. Ο πατέρας δεν μπόρεσε να κρύψει τη συγκίνησή του και δάκρυσε, πράγμα που έκανε εντύπωση στην κόρη του. Η ίδια όμως δεν μπόρεσε να καταλάβει τη συγκίνηση του ξένου, επειδή δεν αναγνώρισε τον πατέρα της, που είχε πολλά χρόνια να τον δει, επειδή ήταν στην ξενιτιά. Θα τον αναγνωρίσει μόνο όταν ο ίδιος θα της πει ότι είναι ο πατέρας της. Στο τραγούδι αυτό επομένως έχουμε μια δυσάρεστη συνέπεια της ξενιτιάς, δηλαδή ότι πολλά παιδιά δεν γνώρισαν γονείς και οι γονείς τους δεν μπόρεσαν να είναι δίπλα στα παιδιά τους, όταν αυτά τους είχαν ανάγκη. Μιλώ για τα παιδιά μου Τραγούδι: Μοσχολιού Βίκυ Μουσική/Στίχοι: Μαρκόπουλος Γιάννης/Σκούρτης Γιώργος Μιλώ για τα παιδιά μου και ιδρώνω έχω ένα χρόνο να τα δω και λιώνω.


69

68

Μου γράφει η γιαγιά τους πως ρωτάνε τα τρένα που 'ναι στο σταθμό πού πάνε Αδύνατος, μου γράφει ο Στελάκης, έχει ανάγκη θάλασσας ο Τάκης. Αρχίζει το σχολείο η Μαρίνα, θέλει να γίνει κάποτε γιατρίνα. Αγόρασα λαχείο στ' όνομά τους αχ, να κερδίσει να σταθώ σιμά τους! Μιλώ για τα παιδιά μου και ιδρώνω δε ξέρω πότε θα τα δω, και λιώνω. Μου γράφει η γιαγιά τους πως ρωτάνε τα τρένα που 'ναι στο σταθμό πού πάνε. ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ: Σε αυτό το τραγούδι μιλάει η πονεμένη μάνα που έφυγε στην ξενιτιά και αποχωρίστηκε τα αγαπημένα της παιδιά. Η μάνα δεν ξέρει πότε θα γυρίσει πίσω και νιώθει ενοχές που τα παιδιά της μεγαλώνουν χωρίς η ίδια να είναι κοντά τους. Μαθαίνει από τη γιαγιά τους τα νέα τους, τις ανησυχίες και τα όνειρά τους, αυτό όμως την κάνει ακόμη πιο λυπημένη, αφού θα ήθελε να ήταν μαζί τους, για να τους συμπαρασταθεί. «Λιώνει», όπως ομολογεί η ίδια, όταν διαβάζει στο γράμμα ότι τα παιδιά της ρωτούν τη γιαγιά τους πού πάνε τα τρένα που είναι στο σταθμό, νιώθοντας κι αυτά έντονα την έλλειψη της μητέρας τους. Μετανάστης Τραγούδι: Καζαντζίδης Στέλιος Μουσική/Στίχοι: Θεοδωράκης Μίκης/ΧριστοδούλουΔημήτρης Καράβι ποιος σε κέντησε, ποιος σού 'βαψε τα ξάρτια, για να με πάρεις μακριά και να δακρύσουνε πικρά, και να δακρύσουνε πικρά της μάνας μου τα μάτια; Φεύγω, γιατί με πίκρανε η φτώχεια και ο πόνος είχε πνιγεί η ελπίδα μου, είχε σβηστεί ο ήλιος μου κι είχε χαθεί, κι είχε χαθεί ο δρόμος. Με δέρναν όλοι οι καιροί, μου πάγωναν τα μάτια, μου κάναν πέτρα το ψωμί, μου κάναν βούρκο το νερό, μου κάναν βούρκο το νερό και την καρδιά κομμάτια. Φεύγω γιατί με πίκρανε...

Δεν μού 'χαν μείνει ν' αγαπώ δυο χέρια ν' αγκαλιάζω μόνο τα χείλη με καημό και μια φωνή με πυρετό, και μια φωνή με πυρετό τον πόνο να φωνάζω. Φεύγω γιατί με πίκρανε... ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ: Αυτό το τραγούδι μας παρουσιάζει το παράπονο ενός ξενιτεμένου. Ο ξενιτεμένος μιλά στο καράβι που τον πήγε στα ξένα και παραπονιέται για τις αντιξοότητες της ζωής που τον ανάγκασαν να εγκαταλείψει την πατρίδα του και να βρεθεί στα ξένα. Ως κύριους λόγους αναφέρει την πείνα και τη φτώχεια που του έσβηναν κάθε ελπίδα και δεν τον άφηναν να χαρεί τη ζωή στον τόπο του. Τώρα που πας στην ξενιτιά Στίχοι: Νίκος Γκάτσος Μουσική: Μάνος Χατζιδάκις Τώρα που πας στην ξενιτιά πουλί θα γίνω του νοτιά γρήγορα να σ' ανταμώσω. Για να σου φέρω τον σταυρό που μου παράγγειλες να βρω δαχτυλίδι να σου δώσω. Ήσουν κυπαρίσσι στην αυλή αγαπημένο ποιος θα μου χαρίσει το φιλί που περιμένω; Στ' όμορφο ακρογιάλι καρτερώ να μου 'ρθεις πάλι σαν μικρό χαρούμενο πουλί. Χρυσή μου αγάπη, έχε γεια να 'ναι μαζί σου η Παναγιά κι όταν έρθει το περιστέρι. Θα 'χω κρεμάσει φυλαχτό στο παραθύρι τ' ανοιχτό την καρδιά μου σαν αστέρι. Ήσουν κυπαρίσσι στην αυλή αγαπημένο ποιος θα μου χαρίσει το φιλί που περιμένω; Στ' όμορφο ακρογιάλι καρτερώ να μου 'ρθεις πάλι σαν μικρό χαρούμενο πουλί. ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ: Εδώ μας παρουσιάζεται μάλλον η αγαπημένη του ξενιτεμένου, που τον περιμένει. Τον περιμένει να γυρίσει πίσω, κοντά της και του εύχεται να είναι καλά. Τον παρομοιάζει με κυπαρίσσι στην αυλή, θέλοντας να πει ότι είναι το καμάρι της. Του

παραπονιέται όμως ότι την θλίβει η απουσία του, επειδή τον αγαπά και θέλει να είναι μαζί. Όπως γίνεται φανερό από το τραγούδι αυτό, μια άλλη δυσάρεστη συνέπεια της ξενιτιάς είναι ο «ζωντανός χωρισμός», δηλαδή ότι άνθρωποι που θα ήταν μαζί χωρίστηκαν εξαιτίας του ότι ο ένας από τους δύο ξενιτεύτηκε. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ: Το πρόβλημα της ξενιτιάς εξακολουθεί να υπάρχει ακόμα και σήμερα. Μέχρι και σήμερα υπάρχουν άνθρωποι που μεταναστεύουν. Αφήνουν πίσω τους παιδιά, συντρόφους, οικογένειες, σπιτικά. Πολλοί πάλι πριν από πολλά χρόνια έφυγαν στα ξένα και ακόμα να γυρίσουν. Αυτοί δημιούργησαν οικογένειες στην ξένη χώρα κι έμειναν για πάντα εκεί. Αυτό συνέβη και με πολλούς συμπατριώτες μας που έφυγαν για να βρουν ένα καλύτερο μέλλον σε χώρες όπως η Αμερική, η Αυστραλία, ο Καναδάς κ.ά. και εγκαταστάθηκαν μόνιμα εκεί. Τα τελευταία όμως χρόνια η Κύπρος από χώρα αποστολής μεταναστών έγινε χώρα υποδοχής. Πολλοί ξένοι έρχονται εδώ και να αναζητήσουν μια καλύτερη ζωή. Άνθρωποι από τη Σρι Λάνκα, τη Συρία, την Αίγυπτο και άλλες χώρες εγκαταλείπουν τις εστίες τους και έρχονται να εργαστούν στην Κύπρο. Και αυτοί αφήνουν πίσω τους τις οικογένειές τους και άλλα αγαπημένα πρόσωπα και σίγουρα θα νιώθουν ό,τι ένιωθαν και οι συμπατριώτες μας, όταν μετανάστευαν. Φανταζόμαστε ότι θα έχουν και αυτοί τραγούδια για την ξενιτιά. Η ξενιτιά είναι δύσκολο πράγμα, αλλά πολλές φορές ο άνθρωπος αναγκάζεται να ξενιτευτεί για το καλό το δικό του και της οικογένειάς του. Δυστυχώς όμως υπάρχουν και δυσάρεστες συνέπειες, π.χ. παιδιά που δεν γνώρισαν γονείς, γονείς που δεν γνώρισαν και που δεν μπόρεσαν να χαρούν και να μεγαλώσουν τα παιδιά τους. Πολλοί δεν πρόλαβαν να κάνουν οικογένεια, διότι ο σύντροφος τους ξενιτεύτηκε. Είναι δύσκολη η ξενιτιά και την έχουν ζήσει πολλοί άνθρωποι! Μαρίνα Χαραλάμπους, Αρετή Χατζηστυλλή, Β΄4

Η ΦΙΛΗ ΜΟΥ Η ΝΑΤΑΛΙΑ

Έ

νιωσα κάτι το διαφορετικό, όταν πέρσι το καλοκαίρι πήγαμε μαζί με τους γονείς μου σ' ένα χωριό για διακοπές και γνωριστήκαμε με ένα κορίτσι που ήτανε στην ηλικία μου. Όπως κι εγώ αποφοίτησε από το δημοτικό και θα ξεκινούσε τηνΑ΄ τάξη στο γυμνάσιο. Ονομάζεται Ναταλία. Είναι ψηλή και λεπτή και έχει καστανόξανθα σγουρά μαλλιά. Έχει ένα χαμόγελο που φωτίζει το πρόσωπο της. Επίσης έχει γαλανά μεγάλα μάτια. Εκείνο που την χαρακτηρίζει περισσότερο είναι ο πλούσιος συναισθηματικός κόσμος της. Είναι γεμάτη καλοσύνη για το συνάνθρωπό της, δεν θέλει ποτέ να βρίζει κανένα, αλλά συμπονεί τους συνανθρώπους και προσπαθεί να τους κάνει να νιώθουν καλύτερα και τους βοηθάει στα προβλήματα τους. Όταν γνωριστήκαμε καλύτερα και πέρασε λίγος καιρός, δυστυχώς τσακωθήκαμε εξαιτίας μιας παρεξήγησης. Για λίγο καιρό μέναμε μακριά η μια από την άλλη κι ένιωθα πολύ άσχημα και λυπημένη γι'αυτό. Θυμόμουνα τις πολύ ωραίες στιγμές που περνούσαμε μαζί πριν την παρεξήγηση. Όταν καταλάβαμε και οι δύο το λάθος μας, ξανάγιναν όλα όπως ήταν πριν. Έτσι συνεχίσαμε την πολύ ωραία φιλία μας. Φαντάζομαι ότι στο μέλλον αυτή η φιλία μεταξύ μας θα κρατήσει και θα είμαστε μαζί ακόμα και σε δύσκολες στιγμές. Πιστεύω πως η φιλία, γενικά για τον άνθρωπο είναι σαν θείο δώρο, γιατί όλοι έχουμε ανάγκη από πραγματικούς φίλους, με τους οποίους μοιραζόμαστε τις ευχάριστες και χαρούμενες στιγμές και οι οποίοι μας στηρίζουν στις δύσκολες στιγμές. Μαρία Στυλιανού, Β΄2

Αρετή Χατζηστυλλή, Β΄4


69

68

Μου γράφει η γιαγιά τους πως ρωτάνε τα τρένα που 'ναι στο σταθμό πού πάνε Αδύνατος, μου γράφει ο Στελάκης, έχει ανάγκη θάλασσας ο Τάκης. Αρχίζει το σχολείο η Μαρίνα, θέλει να γίνει κάποτε γιατρίνα. Αγόρασα λαχείο στ' όνομά τους αχ, να κερδίσει να σταθώ σιμά τους! Μιλώ για τα παιδιά μου και ιδρώνω δε ξέρω πότε θα τα δω, και λιώνω. Μου γράφει η γιαγιά τους πως ρωτάνε τα τρένα που 'ναι στο σταθμό πού πάνε. ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ: Σε αυτό το τραγούδι μιλάει η πονεμένη μάνα που έφυγε στην ξενιτιά και αποχωρίστηκε τα αγαπημένα της παιδιά. Η μάνα δεν ξέρει πότε θα γυρίσει πίσω και νιώθει ενοχές που τα παιδιά της μεγαλώνουν χωρίς η ίδια να είναι κοντά τους. Μαθαίνει από τη γιαγιά τους τα νέα τους, τις ανησυχίες και τα όνειρά τους, αυτό όμως την κάνει ακόμη πιο λυπημένη, αφού θα ήθελε να ήταν μαζί τους, για να τους συμπαρασταθεί. «Λιώνει», όπως ομολογεί η ίδια, όταν διαβάζει στο γράμμα ότι τα παιδιά της ρωτούν τη γιαγιά τους πού πάνε τα τρένα που είναι στο σταθμό, νιώθοντας κι αυτά έντονα την έλλειψη της μητέρας τους. Μετανάστης Τραγούδι: Καζαντζίδης Στέλιος Μουσική/Στίχοι: Θεοδωράκης Μίκης/ΧριστοδούλουΔημήτρης Καράβι ποιος σε κέντησε, ποιος σού 'βαψε τα ξάρτια, για να με πάρεις μακριά και να δακρύσουνε πικρά, και να δακρύσουνε πικρά της μάνας μου τα μάτια; Φεύγω, γιατί με πίκρανε η φτώχεια και ο πόνος είχε πνιγεί η ελπίδα μου, είχε σβηστεί ο ήλιος μου κι είχε χαθεί, κι είχε χαθεί ο δρόμος. Με δέρναν όλοι οι καιροί, μου πάγωναν τα μάτια, μου κάναν πέτρα το ψωμί, μου κάναν βούρκο το νερό, μου κάναν βούρκο το νερό και την καρδιά κομμάτια. Φεύγω γιατί με πίκρανε...

Δεν μού 'χαν μείνει ν' αγαπώ δυο χέρια ν' αγκαλιάζω μόνο τα χείλη με καημό και μια φωνή με πυρετό, και μια φωνή με πυρετό τον πόνο να φωνάζω. Φεύγω γιατί με πίκρανε... ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ: Αυτό το τραγούδι μας παρουσιάζει το παράπονο ενός ξενιτεμένου. Ο ξενιτεμένος μιλά στο καράβι που τον πήγε στα ξένα και παραπονιέται για τις αντιξοότητες της ζωής που τον ανάγκασαν να εγκαταλείψει την πατρίδα του και να βρεθεί στα ξένα. Ως κύριους λόγους αναφέρει την πείνα και τη φτώχεια που του έσβηναν κάθε ελπίδα και δεν τον άφηναν να χαρεί τη ζωή στον τόπο του. Τώρα που πας στην ξενιτιά Στίχοι: Νίκος Γκάτσος Μουσική: Μάνος Χατζιδάκις Τώρα που πας στην ξενιτιά πουλί θα γίνω του νοτιά γρήγορα να σ' ανταμώσω. Για να σου φέρω τον σταυρό που μου παράγγειλες να βρω δαχτυλίδι να σου δώσω. Ήσουν κυπαρίσσι στην αυλή αγαπημένο ποιος θα μου χαρίσει το φιλί που περιμένω; Στ' όμορφο ακρογιάλι καρτερώ να μου 'ρθεις πάλι σαν μικρό χαρούμενο πουλί. Χρυσή μου αγάπη, έχε γεια να 'ναι μαζί σου η Παναγιά κι όταν έρθει το περιστέρι. Θα 'χω κρεμάσει φυλαχτό στο παραθύρι τ' ανοιχτό την καρδιά μου σαν αστέρι. Ήσουν κυπαρίσσι στην αυλή αγαπημένο ποιος θα μου χαρίσει το φιλί που περιμένω; Στ' όμορφο ακρογιάλι καρτερώ να μου 'ρθεις πάλι σαν μικρό χαρούμενο πουλί. ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ: Εδώ μας παρουσιάζεται μάλλον η αγαπημένη του ξενιτεμένου, που τον περιμένει. Τον περιμένει να γυρίσει πίσω, κοντά της και του εύχεται να είναι καλά. Τον παρομοιάζει με κυπαρίσσι στην αυλή, θέλοντας να πει ότι είναι το καμάρι της. Του

παραπονιέται όμως ότι την θλίβει η απουσία του, επειδή τον αγαπά και θέλει να είναι μαζί. Όπως γίνεται φανερό από το τραγούδι αυτό, μια άλλη δυσάρεστη συνέπεια της ξενιτιάς είναι ο «ζωντανός χωρισμός», δηλαδή ότι άνθρωποι που θα ήταν μαζί χωρίστηκαν εξαιτίας του ότι ο ένας από τους δύο ξενιτεύτηκε. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ: Το πρόβλημα της ξενιτιάς εξακολουθεί να υπάρχει ακόμα και σήμερα. Μέχρι και σήμερα υπάρχουν άνθρωποι που μεταναστεύουν. Αφήνουν πίσω τους παιδιά, συντρόφους, οικογένειες, σπιτικά. Πολλοί πάλι πριν από πολλά χρόνια έφυγαν στα ξένα και ακόμα να γυρίσουν. Αυτοί δημιούργησαν οικογένειες στην ξένη χώρα κι έμειναν για πάντα εκεί. Αυτό συνέβη και με πολλούς συμπατριώτες μας που έφυγαν για να βρουν ένα καλύτερο μέλλον σε χώρες όπως η Αμερική, η Αυστραλία, ο Καναδάς κ.ά. και εγκαταστάθηκαν μόνιμα εκεί. Τα τελευταία όμως χρόνια η Κύπρος από χώρα αποστολής μεταναστών έγινε χώρα υποδοχής. Πολλοί ξένοι έρχονται εδώ και να αναζητήσουν μια καλύτερη ζωή. Άνθρωποι από τη Σρι Λάνκα, τη Συρία, την Αίγυπτο και άλλες χώρες εγκαταλείπουν τις εστίες τους και έρχονται να εργαστούν στην Κύπρο. Και αυτοί αφήνουν πίσω τους τις οικογένειές τους και άλλα αγαπημένα πρόσωπα και σίγουρα θα νιώθουν ό,τι ένιωθαν και οι συμπατριώτες μας, όταν μετανάστευαν. Φανταζόμαστε ότι θα έχουν και αυτοί τραγούδια για την ξενιτιά. Η ξενιτιά είναι δύσκολο πράγμα, αλλά πολλές φορές ο άνθρωπος αναγκάζεται να ξενιτευτεί για το καλό το δικό του και της οικογένειάς του. Δυστυχώς όμως υπάρχουν και δυσάρεστες συνέπειες, π.χ. παιδιά που δεν γνώρισαν γονείς, γονείς που δεν γνώρισαν και που δεν μπόρεσαν να χαρούν και να μεγαλώσουν τα παιδιά τους. Πολλοί δεν πρόλαβαν να κάνουν οικογένεια, διότι ο σύντροφος τους ξενιτεύτηκε. Είναι δύσκολη η ξενιτιά και την έχουν ζήσει πολλοί άνθρωποι! Μαρίνα Χαραλάμπους, Αρετή Χατζηστυλλή, Β΄4

Η ΦΙΛΗ ΜΟΥ Η ΝΑΤΑΛΙΑ

Έ

νιωσα κάτι το διαφορετικό, όταν πέρσι το καλοκαίρι πήγαμε μαζί με τους γονείς μου σ' ένα χωριό για διακοπές και γνωριστήκαμε με ένα κορίτσι που ήτανε στην ηλικία μου. Όπως κι εγώ αποφοίτησε από το δημοτικό και θα ξεκινούσε τηνΑ΄ τάξη στο γυμνάσιο. Ονομάζεται Ναταλία. Είναι ψηλή και λεπτή και έχει καστανόξανθα σγουρά μαλλιά. Έχει ένα χαμόγελο που φωτίζει το πρόσωπο της. Επίσης έχει γαλανά μεγάλα μάτια. Εκείνο που την χαρακτηρίζει περισσότερο είναι ο πλούσιος συναισθηματικός κόσμος της. Είναι γεμάτη καλοσύνη για το συνάνθρωπό της, δεν θέλει ποτέ να βρίζει κανένα, αλλά συμπονεί τους συνανθρώπους και προσπαθεί να τους κάνει να νιώθουν καλύτερα και τους βοηθάει στα προβλήματα τους. Όταν γνωριστήκαμε καλύτερα και πέρασε λίγος καιρός, δυστυχώς τσακωθήκαμε εξαιτίας μιας παρεξήγησης. Για λίγο καιρό μέναμε μακριά η μια από την άλλη κι ένιωθα πολύ άσχημα και λυπημένη γι'αυτό. Θυμόμουνα τις πολύ ωραίες στιγμές που περνούσαμε μαζί πριν την παρεξήγηση. Όταν καταλάβαμε και οι δύο το λάθος μας, ξανάγιναν όλα όπως ήταν πριν. Έτσι συνεχίσαμε την πολύ ωραία φιλία μας. Φαντάζομαι ότι στο μέλλον αυτή η φιλία μεταξύ μας θα κρατήσει και θα είμαστε μαζί ακόμα και σε δύσκολες στιγμές. Πιστεύω πως η φιλία, γενικά για τον άνθρωπο είναι σαν θείο δώρο, γιατί όλοι έχουμε ανάγκη από πραγματικούς φίλους, με τους οποίους μοιραζόμαστε τις ευχάριστες και χαρούμενες στιγμές και οι οποίοι μας στηρίζουν στις δύσκολες στιγμές. Μαρία Στυλιανού, Β΄2

Αρετή Χατζηστυλλή, Β΄4


71

70

ΜΙΑ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ ΠΡΙΝ ΚΑΙ ΜΕΤΑ ΤΟ 1974

Ζ

ούσαν ήσυχα μέχρι τότε στην πεδιάδα της Μεσαορίας . Ήταν και αυτοί μια οικογένεια επιτυχημένων γεωργών, όπως σχεδόν όλοι οι κάτοικοι της έφορης πεδιάδας. Η οικογένεια είχε μια ζηλευτή πορεία τόσο στα οικονομικά της όσο και στην συνεννόηση μεταξύ πατέρα και μητέρας . Ο πατέρας θαύμαζε από μικρός τον γεωργό πατέρα του και κατάφερε να γίνει καλύτερος γεωργός από τον πατέρα του. Η μητέρα ονειρευόταν, όπως η κάθε γυναίκα της εποχής της, να γίνει άξια μητέρα και σύζυγος με ένα ευρύχωρο σπίτι. Αυτοί οι δύο άνθρωποι με τα λογικά όνειρα παντρεύτηκαν και έκαναν παιδιά. Η γυναίκα βοηθούσε τον πατέρα στα χωράφια, φρόντιζε τα παιδιά, συντηρούσε το σπίτι καθαρό, ύφαινε, ζύμωνε ψωμιά και γενικά είχε μια πολυάσχολη ζωή όπως όλες οι γυναίκες της εποχής. Είχαν τέσσερα παιδιά. Την Ελένη, το Γιάννη ,τον Φώτη και την Γεωργία. Η ΖΩΗ ΧΡΕΙΑΖΕΤΑΙ ΟΝΕΙΡΑΓΙΑΣΤΟΧΟΥΣ 1973 Τα χρόνια περνούσαν ήσυχα στην οικογένεια . Ο κ. Κώστας και η κ. Μαρία έβλεπαν τα παιδιά τους να μεγαλώνουν, όπως μεγάλωνε και η βελανιδιά έξω στην αυλή του σπιτιού τους που έκανε τους ανθούς της για να τους κάνει βαλανίδια . Έτσι και τα παιδιά τους πήγαιναν στο σχολείο και έκαναν όνειρα για το μέλλον τους, την επαγγελματική τους αποκατάσταση. Η Ελένη είχε αποφοιτήσει από το σχολείο. Δεν ήθελε να ασχοληθεί περισσότερο με την εκπαίδευση. Ήξερε τα πάντα για ένα νοικοκυριό, ένα επιτυχημένο γάμο και για την ζωή της μητέρας και της συζύγου. Ονειρευόταν από μωρό παιδί την στιγμή που θα παντρευόταν, που θα είχε το δικό της σπίτι με τα παιδιά της. Ήξερε τι ζητούσε από την ζωή της. Το μόνο που χρειαζόταν ήταν ο σύντροφος που θα την καθοδηγούσε στα όνειρά της και στο υπόλοιπο μέρος της ζωής της. Ο Γιάννης τον επόμενο χρόνο θα αποφοιτούσε από το σχολείο, θα πήγαινε στρατιώτης και μετά ονειρευόταν να ρίξει πλώρη για άλλο λιμάνι, ήθελε να γίνει ένας πετυχημένος αρχιτέκτονας. Ονειρευόταν το πρώτο του αρχιτεκτονικό σχέδιο να είναι ένα αγρόκτημα. Μεγάλο, όπου θα βοηθούσε τον πατέρα του να το οικοδομήσουν και θα ήταν δικό τους. Θα ζούσε όλη η οικογένεια

μέσα. Θα αναλάμβαναν τις δουλειές οι δύο γιοι με την συμπαράσταση των αδελφών τους και οι γονείς τους δεν θα δούλευαν. Θα τους καθοδηγούσαν στην αρχή και μετά θα ξεκουράζονταν καμαρώνοντας την εργατικότητα των παιδιών τους μέχρι τα βαθιά τους γεράματα. Ο Φώτης δεν ήθελε να μεγαλώσει ποτέ.Δεν του άρεσε η ζωή που είχε ευθύνες. Ήθελε να μείνει παιδί για πάντα, να τρέχει ανέμελα στους αγρούς του πατέρα του. Ποτέ του δεν είχε καταλάβει πόσο γρήγορα μεγάλωνε και ότι ήταν ήδη στο ένατο έτος της βασικής εκπαίδευσης . Η Γεωργία ήταν πάντοτε το μικρό παιδί της οικογένειας. Ήθελε να ασχοληθεί με το επάγγελμα του πατέρα της . Ποτέ δεν της άρεσε η αξιολύπητη ζωή της γυναίκας της εποχής της, είχε πάντοτε διαφορετικές αντιλήψεις για την ισότητα μεταξύ ανδρών και γυναικών και ας την φώναζαν (έστω και χαϊδευτικά ) αγοροκόριτσο, αφού δεν ήθελε να παντρευτεί , να κάνει παιδιά και να είναι κλεισμένη στο σπίτι, δεμένη με τις συζυγικές της υποχρεώσεις. Η Γεωργία ονειρευόταν να γίνει μια εξαιρετική γεωπόνος.Αυτός είναι ο λόγος που περνούσε τις περισσότερες ώρες με τον πατέρα

της στα χωράφια, παρά με τη μητέρα της στο σπίτι. 1974 Η Ελένη πραγματοποίησε ό,τι επιθυμούσε. Στα 19 της χρόνια βρισκόταν με ένα εξαιρετικό αρραβωνιαστικό, τον Πέτρο. Άρχισε η οικοδόμηση του σπιτιού τους. Ήταν Ιούλιος και είχε πάρει σάρκα και οστά. Υπολόγιζαν σε λίγους μήνες να τελειώσει και να αρχίσουν οι προετοιμασίες για το γάμο και έτσι ο κ. Κώστας και η κα. Μαρία θα αποκαθιστούσαν το πρώτο τους παιδί και θα άρχιζαν να νιώθουν ολοκληρωμένοι ως γονείς . Ο Γιάννης έγινε 18 χρονών παλικάρι. Πήγε να εκτελέσει το χρέος του στην μητέρα πατρίδα και μετά από δύο χρόνια σκόπευε να γίνει αυτό που ονειρευόταν και, αφού τακτοποιούνταν οικονομικά, να ψάξει για την κατάλληλη σύζυγο που θα ήταν η εκλεχτή σύντροφός του για το υπόλοιπο της ζωής του. Ο Φώτης και η Ελένη συνέχιζαν να αφιερώνουν τα παιδικά τους χρόνια στη μάθηση

Άντρη Αγγελοδήμου, Α΄2 Κλεάνθης Χαραλάμπους, Β΄1

με σκοπό να πάρουν από αυτή κάτι που θα κρατήσουν δικό τους , τα γράμματα. 15 Αυγούστου 1974 η ολική καταστροφή από τους βάρβαρους εισβολείς - ο ξεριζωμός-η προσφυγιά Οι Τούρκοι εισβάλλουν με βίαιο τρόπο και καταφέρνουν να κατακτήσουν τα βόρεια εδάφη της Κύπρου. Τις ολέθριες επιπτώσεις του πολέμου τις έζησαν οι απλοί στρατιώτες και οι κάτοικοι των κατακτημένων περιοχών. Ο Γιάννης ως στρατιώτης πολέμησε σκληρά όπως τόσοι άλλοι στρατιώτες με τον τουρκικό στρατό. Η οικογένειά του ανάμεσα στους πρόσφυγες και αυτός μέσα στον κατάλογο των ηρωικώς πεσόντων. Ο Γιάννης σκοτώθηκε καθώς υπερασπιζόταν μαζί με άλλους στρατιώτες την περιοχή του, συγκεκριμένα το σπίτι του. Η οικογένειά του, τον είδε να πέφτει λουσμένος στα αίματα στην αυλή του σπιτιού τους, δίπλα από την μεγάλη βελανιδιά. Ο Πέτρος δεν άντεξε να βλέπει την αρραβωνιαστικιά του και την οικογένειά της να κλαίνε και έτσι κατάφερε να κατέβει από το φορτηγό και να τρέξει προς το μέρος του ήδη πεθαμένου Γιάννη, ώστε να μπορέσει να τον σώσει εάν δεν ήταν ήδη νεκρός. Δεν είχε υπολογίσει κανένα και είχε κατευθυνθεί σαν σφαίρα στον Γιάννη. Ο Τούρκος στρατιώτης τον συνέλαβε. Ήταν ο ίδιος που σκότωσε τον Γιάννη. Το φορτηγό που κουβαλούσε την υπόλοιπη οικογένεια δεν ήταν τόσο μακριά έτσι μπορούσαν να δουν τι γινόταν στο σπίτι τους . Ο Γιάννης έστειλε ένα φιλί στην αρραβωνιαστικιά του και έπεσε στα γόνατα με τα χέρια πίσω από τον αυχένα και το βλέμμα στραμμένο προς το φορτηγό, το οποίο απομακρυνόταν όλο και περισσότερο . ΜΕΤΑ ΤΟΝ ΞΕΡΙΖΩΜΟ ΤΟΥΣ ΚΑΙ ΤΟ ΤΡΑΓΙΚΟ ΣΥΜΒΑΝ ΣΤΗΝ ΑΥΛΗ ΤΟΥ ΣΠΙΤΙΟΥΤΟΥΣ Ο κ. Κώστας, η κ.Μαρία, η Ελένη, ο Φώτης και η Γεωργία ξεριζωμένοι από τον τόπο τους χωρίς φαγητό, καθαρό νερό, χωρίς τίποτα ξεκίνησαν μια νέα ζωή χωρίς κάποια αγαπημένα τους πρόσωπα, μια ζωή από το μηδέν, από το πουθενά. Εγκαταστάθηκαν «μόνιμα» στην Λεμεσό μαζί με πολλούς άλλους πρόσφυγες. Ο κ. Κώστας έπιασε μόνιμη δουλειά στο λιμάνι της πόλης, ώστε να ξαναφτιάξουν όσα είχαν. Η Ελένη οδυρόταν που έχασε αδελφό και αρραβωνιαστικό, αλλά παράλληλα ύφαινε, ώστε να προστεθεί και το δικό της εισόδημα στο


71

70

ΜΙΑ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ ΠΡΙΝ ΚΑΙ ΜΕΤΑ ΤΟ 1974

Ζ

ούσαν ήσυχα μέχρι τότε στην πεδιάδα της Μεσαορίας . Ήταν και αυτοί μια οικογένεια επιτυχημένων γεωργών, όπως σχεδόν όλοι οι κάτοικοι της έφορης πεδιάδας. Η οικογένεια είχε μια ζηλευτή πορεία τόσο στα οικονομικά της όσο και στην συνεννόηση μεταξύ πατέρα και μητέρας . Ο πατέρας θαύμαζε από μικρός τον γεωργό πατέρα του και κατάφερε να γίνει καλύτερος γεωργός από τον πατέρα του. Η μητέρα ονειρευόταν, όπως η κάθε γυναίκα της εποχής της, να γίνει άξια μητέρα και σύζυγος με ένα ευρύχωρο σπίτι. Αυτοί οι δύο άνθρωποι με τα λογικά όνειρα παντρεύτηκαν και έκαναν παιδιά. Η γυναίκα βοηθούσε τον πατέρα στα χωράφια, φρόντιζε τα παιδιά, συντηρούσε το σπίτι καθαρό, ύφαινε, ζύμωνε ψωμιά και γενικά είχε μια πολυάσχολη ζωή όπως όλες οι γυναίκες της εποχής. Είχαν τέσσερα παιδιά. Την Ελένη, το Γιάννη ,τον Φώτη και την Γεωργία. Η ΖΩΗ ΧΡΕΙΑΖΕΤΑΙ ΟΝΕΙΡΑΓΙΑΣΤΟΧΟΥΣ 1973 Τα χρόνια περνούσαν ήσυχα στην οικογένεια . Ο κ. Κώστας και η κ. Μαρία έβλεπαν τα παιδιά τους να μεγαλώνουν, όπως μεγάλωνε και η βελανιδιά έξω στην αυλή του σπιτιού τους που έκανε τους ανθούς της για να τους κάνει βαλανίδια . Έτσι και τα παιδιά τους πήγαιναν στο σχολείο και έκαναν όνειρα για το μέλλον τους, την επαγγελματική τους αποκατάσταση. Η Ελένη είχε αποφοιτήσει από το σχολείο. Δεν ήθελε να ασχοληθεί περισσότερο με την εκπαίδευση. Ήξερε τα πάντα για ένα νοικοκυριό, ένα επιτυχημένο γάμο και για την ζωή της μητέρας και της συζύγου. Ονειρευόταν από μωρό παιδί την στιγμή που θα παντρευόταν, που θα είχε το δικό της σπίτι με τα παιδιά της. Ήξερε τι ζητούσε από την ζωή της. Το μόνο που χρειαζόταν ήταν ο σύντροφος που θα την καθοδηγούσε στα όνειρά της και στο υπόλοιπο μέρος της ζωής της. Ο Γιάννης τον επόμενο χρόνο θα αποφοιτούσε από το σχολείο, θα πήγαινε στρατιώτης και μετά ονειρευόταν να ρίξει πλώρη για άλλο λιμάνι, ήθελε να γίνει ένας πετυχημένος αρχιτέκτονας. Ονειρευόταν το πρώτο του αρχιτεκτονικό σχέδιο να είναι ένα αγρόκτημα. Μεγάλο, όπου θα βοηθούσε τον πατέρα του να το οικοδομήσουν και θα ήταν δικό τους. Θα ζούσε όλη η οικογένεια

μέσα. Θα αναλάμβαναν τις δουλειές οι δύο γιοι με την συμπαράσταση των αδελφών τους και οι γονείς τους δεν θα δούλευαν. Θα τους καθοδηγούσαν στην αρχή και μετά θα ξεκουράζονταν καμαρώνοντας την εργατικότητα των παιδιών τους μέχρι τα βαθιά τους γεράματα. Ο Φώτης δεν ήθελε να μεγαλώσει ποτέ.Δεν του άρεσε η ζωή που είχε ευθύνες. Ήθελε να μείνει παιδί για πάντα, να τρέχει ανέμελα στους αγρούς του πατέρα του. Ποτέ του δεν είχε καταλάβει πόσο γρήγορα μεγάλωνε και ότι ήταν ήδη στο ένατο έτος της βασικής εκπαίδευσης . Η Γεωργία ήταν πάντοτε το μικρό παιδί της οικογένειας. Ήθελε να ασχοληθεί με το επάγγελμα του πατέρα της . Ποτέ δεν της άρεσε η αξιολύπητη ζωή της γυναίκας της εποχής της, είχε πάντοτε διαφορετικές αντιλήψεις για την ισότητα μεταξύ ανδρών και γυναικών και ας την φώναζαν (έστω και χαϊδευτικά ) αγοροκόριτσο, αφού δεν ήθελε να παντρευτεί , να κάνει παιδιά και να είναι κλεισμένη στο σπίτι, δεμένη με τις συζυγικές της υποχρεώσεις. Η Γεωργία ονειρευόταν να γίνει μια εξαιρετική γεωπόνος.Αυτός είναι ο λόγος που περνούσε τις περισσότερες ώρες με τον πατέρα

της στα χωράφια, παρά με τη μητέρα της στο σπίτι. 1974 Η Ελένη πραγματοποίησε ό,τι επιθυμούσε. Στα 19 της χρόνια βρισκόταν με ένα εξαιρετικό αρραβωνιαστικό, τον Πέτρο. Άρχισε η οικοδόμηση του σπιτιού τους. Ήταν Ιούλιος και είχε πάρει σάρκα και οστά. Υπολόγιζαν σε λίγους μήνες να τελειώσει και να αρχίσουν οι προετοιμασίες για το γάμο και έτσι ο κ. Κώστας και η κα. Μαρία θα αποκαθιστούσαν το πρώτο τους παιδί και θα άρχιζαν να νιώθουν ολοκληρωμένοι ως γονείς . Ο Γιάννης έγινε 18 χρονών παλικάρι. Πήγε να εκτελέσει το χρέος του στην μητέρα πατρίδα και μετά από δύο χρόνια σκόπευε να γίνει αυτό που ονειρευόταν και, αφού τακτοποιούνταν οικονομικά, να ψάξει για την κατάλληλη σύζυγο που θα ήταν η εκλεχτή σύντροφός του για το υπόλοιπο της ζωής του. Ο Φώτης και η Ελένη συνέχιζαν να αφιερώνουν τα παιδικά τους χρόνια στη μάθηση

Άντρη Αγγελοδήμου, Α΄2 Κλεάνθης Χαραλάμπους, Β΄1

με σκοπό να πάρουν από αυτή κάτι που θα κρατήσουν δικό τους , τα γράμματα. 15 Αυγούστου 1974 η ολική καταστροφή από τους βάρβαρους εισβολείς - ο ξεριζωμός-η προσφυγιά Οι Τούρκοι εισβάλλουν με βίαιο τρόπο και καταφέρνουν να κατακτήσουν τα βόρεια εδάφη της Κύπρου. Τις ολέθριες επιπτώσεις του πολέμου τις έζησαν οι απλοί στρατιώτες και οι κάτοικοι των κατακτημένων περιοχών. Ο Γιάννης ως στρατιώτης πολέμησε σκληρά όπως τόσοι άλλοι στρατιώτες με τον τουρκικό στρατό. Η οικογένειά του ανάμεσα στους πρόσφυγες και αυτός μέσα στον κατάλογο των ηρωικώς πεσόντων. Ο Γιάννης σκοτώθηκε καθώς υπερασπιζόταν μαζί με άλλους στρατιώτες την περιοχή του, συγκεκριμένα το σπίτι του. Η οικογένειά του, τον είδε να πέφτει λουσμένος στα αίματα στην αυλή του σπιτιού τους, δίπλα από την μεγάλη βελανιδιά. Ο Πέτρος δεν άντεξε να βλέπει την αρραβωνιαστικιά του και την οικογένειά της να κλαίνε και έτσι κατάφερε να κατέβει από το φορτηγό και να τρέξει προς το μέρος του ήδη πεθαμένου Γιάννη, ώστε να μπορέσει να τον σώσει εάν δεν ήταν ήδη νεκρός. Δεν είχε υπολογίσει κανένα και είχε κατευθυνθεί σαν σφαίρα στον Γιάννη. Ο Τούρκος στρατιώτης τον συνέλαβε. Ήταν ο ίδιος που σκότωσε τον Γιάννη. Το φορτηγό που κουβαλούσε την υπόλοιπη οικογένεια δεν ήταν τόσο μακριά έτσι μπορούσαν να δουν τι γινόταν στο σπίτι τους . Ο Γιάννης έστειλε ένα φιλί στην αρραβωνιαστικιά του και έπεσε στα γόνατα με τα χέρια πίσω από τον αυχένα και το βλέμμα στραμμένο προς το φορτηγό, το οποίο απομακρυνόταν όλο και περισσότερο . ΜΕΤΑ ΤΟΝ ΞΕΡΙΖΩΜΟ ΤΟΥΣ ΚΑΙ ΤΟ ΤΡΑΓΙΚΟ ΣΥΜΒΑΝ ΣΤΗΝ ΑΥΛΗ ΤΟΥ ΣΠΙΤΙΟΥΤΟΥΣ Ο κ. Κώστας, η κ.Μαρία, η Ελένη, ο Φώτης και η Γεωργία ξεριζωμένοι από τον τόπο τους χωρίς φαγητό, καθαρό νερό, χωρίς τίποτα ξεκίνησαν μια νέα ζωή χωρίς κάποια αγαπημένα τους πρόσωπα, μια ζωή από το μηδέν, από το πουθενά. Εγκαταστάθηκαν «μόνιμα» στην Λεμεσό μαζί με πολλούς άλλους πρόσφυγες. Ο κ. Κώστας έπιασε μόνιμη δουλειά στο λιμάνι της πόλης, ώστε να ξαναφτιάξουν όσα είχαν. Η Ελένη οδυρόταν που έχασε αδελφό και αρραβωνιαστικό, αλλά παράλληλα ύφαινε, ώστε να προστεθεί και το δικό της εισόδημα στο


72

73

ΑΡΧΑΙΟΓΝΩΣΙΑ ταμείο της οικογένειας . Η κ. Μαρία, αρκετά ταλαιπωρημένη από τα κακά του πολέμου και τη δύσκολη ζωή που είχε πιο πριν, δεν μπόρεσε να δουλέψει κι έτσι φρόντιζε το σπίτι. Ο Φώτης βγήκε από το σχολείο και πήγε στις αραβικές χώρες, για να δουλέψει ως εργάτης στις οικοδομές . Η Γεωργία συνέχισε το σχολείο και, όταν το τέλειωσε με τα λεφτά του αδελφού της που δούλευε μακριά, κατάφερε να πραγματοποιήσει ό,τι ονειρευόταν. Να γίνει μια καλή γεωπόνος. Τέσσερα χρόνια μετά το τραγικό συμβάν Οι πληγές του πολέμου παραμένουν ανοιχτές . Σίγουρα τα πράγματα με τον καιρό γίνονται καλύτερα αλλά ποτέ όπως πριν. Η Ελένη ποτέ δεν ξαναρραβωνιάστηκε. Κράτησε στην καρδιά της για πάντα τον Πέτρο που ποτέ δεν έμαθαν τι απόγινε τελικά. Μια μέρα καθώς καθόταν έξω από το σπίτι όπου έμεναν είδε ένα νεαρό αξύριστο, με κατασκισμένα ρούχα να βρίσκεται έξω, λίγο απόμακρα και να την κοιτάζει χαμογελώντας. Τα μάτια της δεν τον αναγνώρισαν, αλλά η καρδιά της δεν έκανε λάθος. Δεν είχε άδικο που

Κυριάκος Χατζηχριστοδούλου, Α΄3

κτυπούσε τόσο δυνατά λες και θα έσπαγε. Ναι, ήταν ο Πέτρος , ο δικός της Πέτρος γύρισε και ήταν ζωντανός! Έτρεξε κοντά του, τον αγκάλιασε, αυτός την είδε και πράγματι δεν είχε αλλάξει καθόλου. Αυτός ήταν αγνώριστος, γερασμένος. Ο Πέτρος ήταν ανάμεσα στους πολλούς επιζώντες αιχμαλώτους του πολέμου που μεταφέρθηκαν στα Τάρταρα. Ο Πέτρος ήταν ανάμεσα στους λίγους επιζώντες που αφέθηκαν ελεύθεροι. Η Ελένη και ο Πέτρος παντρεύτηκαν μέσα στην κατοχή. Ο Φώτης, μετά από πολλά χρόνια, επέστρεψε στην πατρίδα, παντρεύτηκε και βρήκε δουλειά σαν εργάτης στα χωράφια κάποιου Κύπριου κτηματία. Ο κ. Κώστας όταν δεν μπορούσε πια να δουλέψει, σταμάτησε από το λιμάνι και ακολουθούσε την μικρή του γεωπόνο στις διάφορές της δουλειές. Η Γεωργία δεν παντρεύτηκε ποτέ. Δούλευε ως γεωπόνος για όλη της τη ζωή. Κανένας από την οικογένεια δεν ξέχασε τον μεγάλο τους γιο, τον Γιάννη. Ο κ. Κώστας και η κ. Μαρία πέθαναν σε βαθιά γεράματα μαζί κρατώντας ο ένας το χέρι του άλλου ακόμα και στην τελευταία τους κατοικία με το καημό του γιου τους και του άδικου χαμού του. Μαρίνα Χαραλάμπους, Β΄4

Κλεάνθης Χαραλάμπους, Β΄1

Ο ΑΡΙΘΜΟΣ 3 ΣΤΟ ΟΜΗΡΟ

Ο

Όμηρος στο στίχο 51 της Ραψωδίας Α της Ιλιάδας γράφει «και αφού τους σκύλους έπληξε και τα μουλάρια πρώτα, εις τους ανθρώπους έριχνε τα πικροφόρ' ακόντια αδιάκοπα». Στην περιγραφή των θυμάτων του λοιμού κλιμακώνει την αφήγηση προχωρώντας από το πρώτο λιγότερο σημαντικό θέμα (θάνατος των σκυλιών) στο τρίτο και πιο σπουδαίο (θάνατος ανθρώπων). Η τεχνική αυτή λέγεται «νόμος των τριών». Ο αριθμός 3 στην ομηρική εποχή θεωρείται ιερός με μια κάποια μαγική δύναμη. Οι τυπικοί ομηρικοί αριθμοί είναι συνήθως πολλαπλάσια του 3 που σημαίνουν μεγάλη ποσότητα, π.χ εννιά (9) μέρες κράτησε ο λοιμός τουΑπόλλωνα στους Αχαιούς (Ραψωδία Α), δώδεκα μέρες διαρκεί το ταξίδι των Θεών στην χώρα των θεών στη χώρα των Αιθιόπων (Ραψωδία Α), εννιά μέρες κουβαλούν ξύλα για την πυρά του Έκτορα (Ραψωδία Ω, 785). Ο αριθμός 3 πέρα από την ιερότητα, της μαγικής δύναμης. Χρησιμοποιείται ανάλογα στη συμμετρία, την ταξινόμηση και γενικά ως ορολογία σε πολλές επιστήμες. Οι επιστήμες όλες δέχονται ως πολύ σημαντικό τον αριθμό τρία και τον χρησιμοποιούν σε μεγάλο βαθμό. Δεν το βρίσκουμε μόνο στις επιστήμες αλλά και στην καθημερινότητα μας. Στη Λογοτεχνία και στην Ιστορία: σχήμα των τριών, τρία γουρουνάκια, τρίαινα του Ποσειδώνα, τρεις αδελφές (έργο του Τσέχοφ), τριμερής συμφωνία, τριήρης, τ ρ ια κό σ ιο ι( Θ ερ μ ο π ύ λ ες ) , τ ρ ιη ρ α ρ χ ία , τριανδρία. Μουσική: Τριημιτόνιο(Συγκρότημα του Xfactor), τρίηχο, τρίο(3φωνές ). Μαθηματικά : τρίγωνο, τριγωνομετρία, τριψήφιος αριθμός, τρίτη δύναμη (χ3), τρίεδρος, τριπλάσιος Φυσική: Τρισδιάστατο Θρησκευτικά: Αγία Τριάδα (τριαδικό σχήμα), τρισάγιο, τριήμερος ταφή του Χριστού, τριήμερα μνημόσυνα και πολλαπλάσια του (π.χ τριμήνια, εξαμήνια, εννιαμήνια), τρεις ιεράρχες , τρικέρι. Αρχιτεκτονική: Τρίκλιτη βασιλική, τρίτρουλη Αθλητισμός : τρίαθλο, τρίποντο, τρίπλα, τριπλούν, 3000 μέτρα, τρίτος, τρικέφαλος μυς, Χημεία : τριοξείδιο Καθημερινότητα : Τρίτη, τριτόβαθμος,

τριάκοντα αργύρια, τριπόδι, τριφύλλι, τριαντάφυλλο, τριανδρία, τρίκλινο, τριάρια, τρίδυμος, τριγαμία, τρίγλυφο, τρισέγγονος, τρίκυκλο ποδήλατο, τρίκαρτο, τριήμερος, τριετία, τριμελής, τρικυμία, τρίγλωσσος Αγάθη Σπανού, Κατερίνα Κασκίρη, Β΄4 ΣΥΓΚΡΟΥΣΗ ΘΕΩΝ ΚΑΙ ΑΝΘΡΩΠΩΝ ΣΤΗΝ ΙΛΙΑΔΑ Στους στίχους 123-188, στη Ραψωδία Α της Ιλιάδας του Ομήρου, παρουσιάζεται η σύγκρουση Αγαμέμνονα –Αχιλλέα, ενώ στους στίχους 541571 παρουσιάζεται ένας καβγάς μεταξύ δύο θεών, της Ήρας και του Δία. Ας συγκρίνουμε τις δύο αυτές συγκρούσεις:

Η

σύγκριση μπορεί να γίνει, επειδή ο ποιητής χρησιμοποιεί στους Θεούς το στοιχείο του 'ανθρωπομορφισμού', με αποτέλεσμα να υπάρχουν αρκετές ομοιότητες ανάμεσα στις ανθρώπινες και τις θεϊκές συγκρούσεις. Στην ανθρώπινη αγορά, στη συνέλευση του στρατού βρίσκονται όλοι οι Αχαιοί που παρακολουθούν τη διαμάχη ανάμεσα στον αρχιστράτηγο Αγαμέμνονα και τον καλύτερο πολεμιστή του, τον Αχιλλέα. Στην θεϊκή αγορά βρίσκονται παρόντες όλοι οι Ολύμπιοι Θεοί , οι οποίοι παρακολουθούν τον πατέρα όλων των θεών, το Δία να τσακώνεται με την γυναίκα του, την Ήρα. Και στις δύο συγκρούσεις υπάρχει κάποιος που αναλογίζεται τις συνέπειες μετά τον καβγά και προσπαθεί να τους συμφιλιώσει. Στη σκηνή Αγαμέμνονα - Αχιλλέα επεμβαίνει ο σοφός Νέστορας, ενώ σ' εκείνη ανάμεσα στο Δία και την Ήρα επεμβαίνει ο γιος τους, ο Ήφαιστος . Βέβαια υπάρχουν και αρκετές διαφορές μεταξύ των δύο συγκρούσεων. Η πρώτη σ ύ γ κ ρ ο υ σ η Αγ α μ έ μ ν ο ν α Αχ ι λ λ έ α πραγματοποιείται στο στρατόπεδο των Αχαιών, έξω από τα τείχη της Τροίας, ενώ η δεύτερη σύγκρουση διαδραματίζεται στον Όλυμπο, στην αίθουσα συγκεντρώσεων των θεών. Η σύγκρουση μεταξύ των δύο σπουδαίων Αχαιών θα έχει ολέθριες συνέπειες και οι Αχαιοί θα βρεθούν σε κρίσιμη κατάσταση. Αντίθετα η σύγκρουση μεταξύ των δύο θεών δεν θα έχει καμιά συνέπεια καθώς οι θεοί θα βρίσκονται σε ασφαλή θέση. Στους θεούς η σύγκρουση είναι


72

73

ΑΡΧΑΙΟΓΝΩΣΙΑ ταμείο της οικογένειας . Η κ. Μαρία, αρκετά ταλαιπωρημένη από τα κακά του πολέμου και τη δύσκολη ζωή που είχε πιο πριν, δεν μπόρεσε να δουλέψει κι έτσι φρόντιζε το σπίτι. Ο Φώτης βγήκε από το σχολείο και πήγε στις αραβικές χώρες, για να δουλέψει ως εργάτης στις οικοδομές . Η Γεωργία συνέχισε το σχολείο και, όταν το τέλειωσε με τα λεφτά του αδελφού της που δούλευε μακριά, κατάφερε να πραγματοποιήσει ό,τι ονειρευόταν. Να γίνει μια καλή γεωπόνος. Τέσσερα χρόνια μετά το τραγικό συμβάν Οι πληγές του πολέμου παραμένουν ανοιχτές . Σίγουρα τα πράγματα με τον καιρό γίνονται καλύτερα αλλά ποτέ όπως πριν. Η Ελένη ποτέ δεν ξαναρραβωνιάστηκε. Κράτησε στην καρδιά της για πάντα τον Πέτρο που ποτέ δεν έμαθαν τι απόγινε τελικά. Μια μέρα καθώς καθόταν έξω από το σπίτι όπου έμεναν είδε ένα νεαρό αξύριστο, με κατασκισμένα ρούχα να βρίσκεται έξω, λίγο απόμακρα και να την κοιτάζει χαμογελώντας. Τα μάτια της δεν τον αναγνώρισαν, αλλά η καρδιά της δεν έκανε λάθος. Δεν είχε άδικο που

Κυριάκος Χατζηχριστοδούλου, Α΄3

κτυπούσε τόσο δυνατά λες και θα έσπαγε. Ναι, ήταν ο Πέτρος , ο δικός της Πέτρος γύρισε και ήταν ζωντανός! Έτρεξε κοντά του, τον αγκάλιασε, αυτός την είδε και πράγματι δεν είχε αλλάξει καθόλου. Αυτός ήταν αγνώριστος, γερασμένος. Ο Πέτρος ήταν ανάμεσα στους πολλούς επιζώντες αιχμαλώτους του πολέμου που μεταφέρθηκαν στα Τάρταρα. Ο Πέτρος ήταν ανάμεσα στους λίγους επιζώντες που αφέθηκαν ελεύθεροι. Η Ελένη και ο Πέτρος παντρεύτηκαν μέσα στην κατοχή. Ο Φώτης, μετά από πολλά χρόνια, επέστρεψε στην πατρίδα, παντρεύτηκε και βρήκε δουλειά σαν εργάτης στα χωράφια κάποιου Κύπριου κτηματία. Ο κ. Κώστας όταν δεν μπορούσε πια να δουλέψει, σταμάτησε από το λιμάνι και ακολουθούσε την μικρή του γεωπόνο στις διάφορές της δουλειές. Η Γεωργία δεν παντρεύτηκε ποτέ. Δούλευε ως γεωπόνος για όλη της τη ζωή. Κανένας από την οικογένεια δεν ξέχασε τον μεγάλο τους γιο, τον Γιάννη. Ο κ. Κώστας και η κ. Μαρία πέθαναν σε βαθιά γεράματα μαζί κρατώντας ο ένας το χέρι του άλλου ακόμα και στην τελευταία τους κατοικία με το καημό του γιου τους και του άδικου χαμού του. Μαρίνα Χαραλάμπους, Β΄4

Κλεάνθης Χαραλάμπους, Β΄1

Ο ΑΡΙΘΜΟΣ 3 ΣΤΟ ΟΜΗΡΟ

Ο

Όμηρος στο στίχο 51 της Ραψωδίας Α της Ιλιάδας γράφει «και αφού τους σκύλους έπληξε και τα μουλάρια πρώτα, εις τους ανθρώπους έριχνε τα πικροφόρ' ακόντια αδιάκοπα». Στην περιγραφή των θυμάτων του λοιμού κλιμακώνει την αφήγηση προχωρώντας από το πρώτο λιγότερο σημαντικό θέμα (θάνατος των σκυλιών) στο τρίτο και πιο σπουδαίο (θάνατος ανθρώπων). Η τεχνική αυτή λέγεται «νόμος των τριών». Ο αριθμός 3 στην ομηρική εποχή θεωρείται ιερός με μια κάποια μαγική δύναμη. Οι τυπικοί ομηρικοί αριθμοί είναι συνήθως πολλαπλάσια του 3 που σημαίνουν μεγάλη ποσότητα, π.χ εννιά (9) μέρες κράτησε ο λοιμός τουΑπόλλωνα στους Αχαιούς (Ραψωδία Α), δώδεκα μέρες διαρκεί το ταξίδι των Θεών στην χώρα των θεών στη χώρα των Αιθιόπων (Ραψωδία Α), εννιά μέρες κουβαλούν ξύλα για την πυρά του Έκτορα (Ραψωδία Ω, 785). Ο αριθμός 3 πέρα από την ιερότητα, της μαγικής δύναμης. Χρησιμοποιείται ανάλογα στη συμμετρία, την ταξινόμηση και γενικά ως ορολογία σε πολλές επιστήμες. Οι επιστήμες όλες δέχονται ως πολύ σημαντικό τον αριθμό τρία και τον χρησιμοποιούν σε μεγάλο βαθμό. Δεν το βρίσκουμε μόνο στις επιστήμες αλλά και στην καθημερινότητα μας. Στη Λογοτεχνία και στην Ιστορία: σχήμα των τριών, τρία γουρουνάκια, τρίαινα του Ποσειδώνα, τρεις αδελφές (έργο του Τσέχοφ), τριμερής συμφωνία, τριήρης, τ ρ ια κό σ ιο ι( Θ ερ μ ο π ύ λ ες ) , τ ρ ιη ρ α ρ χ ία , τριανδρία. Μουσική: Τριημιτόνιο(Συγκρότημα του Xfactor), τρίηχο, τρίο(3φωνές ). Μαθηματικά : τρίγωνο, τριγωνομετρία, τριψήφιος αριθμός, τρίτη δύναμη (χ3), τρίεδρος, τριπλάσιος Φυσική: Τρισδιάστατο Θρησκευτικά: Αγία Τριάδα (τριαδικό σχήμα), τρισάγιο, τριήμερος ταφή του Χριστού, τριήμερα μνημόσυνα και πολλαπλάσια του (π.χ τριμήνια, εξαμήνια, εννιαμήνια), τρεις ιεράρχες , τρικέρι. Αρχιτεκτονική: Τρίκλιτη βασιλική, τρίτρουλη Αθλητισμός : τρίαθλο, τρίποντο, τρίπλα, τριπλούν, 3000 μέτρα, τρίτος, τρικέφαλος μυς, Χημεία : τριοξείδιο Καθημερινότητα : Τρίτη, τριτόβαθμος,

τριάκοντα αργύρια, τριπόδι, τριφύλλι, τριαντάφυλλο, τριανδρία, τρίκλινο, τριάρια, τρίδυμος, τριγαμία, τρίγλυφο, τρισέγγονος, τρίκυκλο ποδήλατο, τρίκαρτο, τριήμερος, τριετία, τριμελής, τρικυμία, τρίγλωσσος Αγάθη Σπανού, Κατερίνα Κασκίρη, Β΄4 ΣΥΓΚΡΟΥΣΗ ΘΕΩΝ ΚΑΙ ΑΝΘΡΩΠΩΝ ΣΤΗΝ ΙΛΙΑΔΑ Στους στίχους 123-188, στη Ραψωδία Α της Ιλιάδας του Ομήρου, παρουσιάζεται η σύγκρουση Αγαμέμνονα –Αχιλλέα, ενώ στους στίχους 541571 παρουσιάζεται ένας καβγάς μεταξύ δύο θεών, της Ήρας και του Δία. Ας συγκρίνουμε τις δύο αυτές συγκρούσεις:

Η

σύγκριση μπορεί να γίνει, επειδή ο ποιητής χρησιμοποιεί στους Θεούς το στοιχείο του 'ανθρωπομορφισμού', με αποτέλεσμα να υπάρχουν αρκετές ομοιότητες ανάμεσα στις ανθρώπινες και τις θεϊκές συγκρούσεις. Στην ανθρώπινη αγορά, στη συνέλευση του στρατού βρίσκονται όλοι οι Αχαιοί που παρακολουθούν τη διαμάχη ανάμεσα στον αρχιστράτηγο Αγαμέμνονα και τον καλύτερο πολεμιστή του, τον Αχιλλέα. Στην θεϊκή αγορά βρίσκονται παρόντες όλοι οι Ολύμπιοι Θεοί , οι οποίοι παρακολουθούν τον πατέρα όλων των θεών, το Δία να τσακώνεται με την γυναίκα του, την Ήρα. Και στις δύο συγκρούσεις υπάρχει κάποιος που αναλογίζεται τις συνέπειες μετά τον καβγά και προσπαθεί να τους συμφιλιώσει. Στη σκηνή Αγαμέμνονα - Αχιλλέα επεμβαίνει ο σοφός Νέστορας, ενώ σ' εκείνη ανάμεσα στο Δία και την Ήρα επεμβαίνει ο γιος τους, ο Ήφαιστος . Βέβαια υπάρχουν και αρκετές διαφορές μεταξύ των δύο συγκρούσεων. Η πρώτη σ ύ γ κ ρ ο υ σ η Αγ α μ έ μ ν ο ν α Αχ ι λ λ έ α πραγματοποιείται στο στρατόπεδο των Αχαιών, έξω από τα τείχη της Τροίας, ενώ η δεύτερη σύγκρουση διαδραματίζεται στον Όλυμπο, στην αίθουσα συγκεντρώσεων των θεών. Η σύγκρουση μεταξύ των δύο σπουδαίων Αχαιών θα έχει ολέθριες συνέπειες και οι Αχαιοί θα βρεθούν σε κρίσιμη κατάσταση. Αντίθετα η σύγκρουση μεταξύ των δύο θεών δεν θα έχει καμιά συνέπεια καθώς οι θεοί θα βρίσκονται σε ασφαλή θέση. Στους θεούς η σύγκρουση είναι


74

75

ζήτημα εκνευρισμού, γυναικείας πονηριάς και ζηλοτυπίας, στην ανθρώπινη σύγκρουση αντίθετα το ζήτημα είναι αρκετά σοβαρό, καθώς πρόκειται για τη σωτηρία ή τον όλεθρό τους. Η παρέμβαση του Νέστορα είναι ατελέσφορη και ο καβγάς συνεχίζεται. Η παρέμβαση του Ήφαιστου αντίθετα έχει θετικό αποτέλεσμα, καθώς αλλάζει η ατμόσφαιρα, ο Δίας και η Ήρα συμφιλιώνονται και ευθυμούν όλοι οι θεοί παρέα με άφθονο νέκταρ και αμβροσία! Μαρίνα Χαραλάμπους Β΄4 ΔΙΑΦΟΡΕΣ ΚΑΙ ΟΜΟΙΟΤΗΤΕΣ ΜΕΤΑΞΥ ΠΡΟΣΕΥΧΗΣ ΧΡΥΣΗ ΜΕ ΤΗΝ ΚΥΡΙΑΚΗ ΠΡΟΣΕΥΧΗ

Ό

λες οι προσευχές έχουν παρόμοιο τυπικό προσευχής: Επίκληση στο Θεό, Προσφώνηση, Υπενθύμιση προσφορών, Παράκληση – αίτημα. Ας πάρουμε την προσευχή του ιερέα Χρύση στην Ιλιάδα και ας τη συγκρίνουμε με την Κυριακή Προσευχή. Στην προσευχή του ο Χρύσης κάνει επίκληση στο Θεό Απόλλωνα. Μετά τον προσφωνεί με το επίθετο 'αργυρότοξε'. Γίνεται η υπενθύμιση προσφορών, δηλαδή του υπενθυμίζει ότι έχτισε ναούς και θυσίασε ζώα. Τέλος καταριέται τους Δαναούς. Στην Κυριακή Προσευχή γίνεται επίκληση στο Θεό, όπου αυτός που προσεύχεται τον αποκαλεί " Πατέρα". Μετά τον προσφωνεί με τη φράση "ο εν τοις ουρανοίς" , δηλαδή, " που βρίσκεται στους ουρανούς". Η διαφορά είναι ότι γίνεται εξύμνηση με το "αγιασθήτω το όνομά σου, ελθέτω η βασιλεία σου γεννηθήτω το θέλημά σου, ως εν ουρανώ και επι της γης", δηλαδή "ας είναι άγιο το όνομά σου, ας έλθει η βασιλεία σου, ας γίνει το θέλημά σου, όπως στον ουρανό και πάνω στη γη". Μετά γίνεται η παράκληση και η υπενθύμιση των προσφορών με το "Τον άρτον ημών τον επιούσιον δος ημιν σήμερον και άφες ημίν τα οφειλήματα ημών, ως και ημείς αφίεμεν τοις οφειλέταις ημών και μη εισενέγκης ημάς εις πειρασμόν, αλλά ρύσαι ημάς από του πονηρού", δηλαδή "Τον απαραίτητο για τη ζωή μας άρτο δώσε μας σήμερα και συγχώρεσε μας τις αμαρτίες μας, όπως και εμείς συγχωρούμε αυτούς που μας έφταιξαν. Και μη μας αφήσεις να πέσουμε σε πειρασμό, αλλά λύτρωσέ μας από το πονηρό ". Αρετή Χατζηστυλλή, Β΄4

Ο ΠΡΟΛΟΓΟΣ ΤΗΣ «ΕΛΕΝΗΣ» ΤΟΥ ΕΥΡΙΠΙΔΗ ΣΕ ΣΥΓΚΡΙΣΗ ΜΕ ΤΟΥΣ ΠΡΟΛΟΓΟΥΣ ΤΩΝ ΒΙΒΛΙΩΝ ΦΥΣΙΚΗΣ ΚΑΙ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΩΝ ΤΗΣ Γ΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

Π

ρόλογος σε ένα κείμενο ή σε ένα βιβλίο είναι μια σύντομη εισαγωγή, η οποία μας οδηγεί στο θέμα του κειμένου ή του βιβλίου, δηλαδή μας δίνει τη δυνατότητα να παρακολουθήσουμε τη συνέχεια παρέχοντάς μας όλες τις απαραίτητες πληροφορίες, ή ακόμα, όπως συμβαίνει στην Ελένη, μας αναφέρει προηγούμενες καταστάσεις, οι οποίες είναι απαραίτητες, για να καταλάβουμε την ιστορία που θα ακολουθήσει. ΠΡΟΛΟΓΟΣ ΒΙΒΛΙΟΥ ΦΥΣΙΚΗΣ Γ΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ: Στον πρόλογο της Φυσικής γίνεται αρχικά αναφορά στο χρέος του σχολείου που είναι να εφοδιάζει το νέο άνθρωπο (σ' αυτόν απευθύνεται σε β΄ πρόσωπο) με βασικές γνώσεις, ώστε αυτός να εξοικειωθεί με τον πολύπλοκο κόσμο, στον οποίο ζει. Οι γνώσεις που πρέπει να διαθέτει ο σημερινός μαθητής, που θα είναι ο αυριανός δημοκρατικός πολίτης, σε θέματα όπως η ποιότητα ζωής, οι επιπτώσεις του φαινομένου του θερμοκηπίου στον πλανήτη, τα γενετικά τροποποιημένα τρόφιμα και η χρήση των συμβατικών ή α ν α ν ε ώ σ ι μ ω ν π η γ ώ ν ε ν έ ρ γε ι α ς , ε ί ν α ι απαραίτητες, για να καταλάβει τη βασική διαδικασία με την οποία δημιουργείται, ελέγχεται και τροποποιείται η επιστημονική γνώση, ώστε να είναι σε θέση να κρίνει την αξιοπιστία των πληροφοριών που δέχεται από το πολιτικό και κοινωνικό περιβάλλον του. Αυτό που επιδιώκεται, τώρα, να προσφερθεί με τη διδασκαλία της Φυσικής στο Γυμνάσιο είναι η μεταφορά στους μαθητές του θαυμαστού και δημιουργικού τρόπου με τον οποίο η επιστημονική σκέψη διεισδύει στον πυρήνα δύσκολων προβλημάτων που σχετίζονται με την κατανόηση της δομής και λειτουργίας του φυσικού κόσμου. Επομένως οι μαθητές θα πρέπει να αναμένουν ότι με τη συμμετοχή τους στο τρόπο αυτό προσέγγισης θα οδηγηθούν σε μια καθολική αντιμετώπιση των φυσικών διεργασιών και όχι στο θρυμματισμό τους. Στη συνέχεια δίνονται οι βασικές έννοιες και

αρχές της φυσικής επιστήμης όπως: Η έννοια του φυσικού συστήματος Η αρχή της διατήρησης της ενέργειας Το πρότυπο της δομής της ύλης Η σχέση μικροσκοπικών και μακροσκοπικών φαινομένων

? ? ? ?

Το βιβλίο αποτελείται από μια σύντομη εισαγωγή στην ιστορία της επιστήμης, την επιστημονική μεθοδολογία, τα φυσικά μεγέθη και τις μονάδες μέτρησης τους και ακολουθούν δύο ενότητες, η Μηχανική, που αποτελείται από τα κεφάλαια: Κίνηση, Δύναμη, Πίεση και Ενέργεια και τη Θερμότητα που αποτελείται από τα κεφάλαια: Αλλαγές Κατάστασης και Διάδοση της Θερμότητας. Ο πρόλογος κλείνει με την ελπίδα πως μέσα από τη μελέτη αυτού του βιβλίου ο μαθητής θα ανακαλύψει τη Φυσική που υπάρχει σε ό,τι κάνει ή βλέπει και θα αντιληφθεί ακόμη ότι η μελέτη της φυσικής είναι μια γοητευτική διαδικασία που ανοίγει ένα νέο παράθυρο στο κόσμο που τον περιβάλλει. ΠΡΟΛΟΓΟΣ ΤΗΣ ΤΡΑΓΩΔΙΑΣ «ΕΛΕΝΗ» ΤΟΥ ΕΥΡΙΠΙΔΗ: Πρώτη Σκηνή (στ.1-82) Η Ελένη, που κάθεται ικέτιδα στο τάφο του Πρωτέα στην Αίγυπτο εξηγεί στους θεατές το λόγο της παρουσίας της εκεί. Δίνει κάποιες πληροφορίες για το γένος του Πρωτέα και στη συνέχεια αναφέρεται στη δική της καταγωγή. Εξιστορεί τα πάθη της, που άρχισαν με τη νίκη της Αφροδίτης (θεάς του Έρωτα) στο διαγωνισμό ομορφιάς, στον οποίο η ίδια ήταν το έπαθλο και κριτής ο Πάρης. Η θεά Ήρα, που ήταν και αυτή υποψήφια σ' αυτό το διαγωνισμό, για να εκδικηθεί τον Πάρη που δεν την επέλεξε, έδωσε σ' αυτόν ένα ομοίωμα της Ελένης, ένα είδωλο φτιαγμένο από τον αιθέρα και όμοιο καταπληκτικά με την Ελένη, ενώ την ίδια, την πραγματική Ελένη την έστειλε ο Δίας με τον Ερμή να μείνει στην Αίγυπτο, στο παλάτι του Πρωτέα, μέχρι να επιστρέψει ο Μενέλαος από τον πόλεμο της Τροίας (τον οποίο προκάλεσε ο Δίας θέλοντας να απαλλάξει τη γη από το βάρος του υπερπληθυσμού των ανθρώπων). Έχει συνείδηση πως οι Έλληνες την καταριούνται, γιατί την θεωρούν αιτία του πολέμου. Μόνο ένας λόγος του Ερμή την κρατά στη ζωή: πως θα ξαναβρεί τον Μενέλαο και θα επιστρέψει στη Σπάρτη. Η μνηστεία όμως του που της προτείνει ο Θεοκλύμενος της δημιουργεί νέα προβλήματα και

καινούριες δυσκολίες, που την ανάγκασαν να καταφύγει για προστασία στο τάφο του Πρωτέα. Δεύτερη σκηνή (83 -191) Στη σκηνή εμφανίζεται ένα άγνωστο πρόσωπο. Στη συνέχεια αυτό πληροφορεί το θεατή πως είναι ο Τεύκρος, ο ετεροθαλής αδελφός του Αίαντα. Διερευνά την περιοχή και βλέπει την Ελένη να κάθεται στον τάφο του Πρωτέα. Δεν την γνωρίζει, αλλά υποθέτει πως πρόκειται για κάποια ξένη που μοιάζει με την Ελένη. Εκφράζει το μίσος του για αυτή και αποκαλύπτει πως εκφράζει τα συναισθήματα όλων των Ελλήνων. Στο διάλογο που ακολουθεί της αποκαλύπτει την ταυτότητα του, εξηγεί το λόγο για τον οποίο βρίσκεται στην Αίγυπτο και πληροφορεί την Ελένη για τη άλωση της Τροίας και την τύχη των Ελλήνων ηρώων, όπως του Αχιλλέα και του Αίαντα. Πέραν από αυτά, ο Τεύκρος πληροφορεί την ηρωίδα για το ότι θεωρούν το Μενέλαο αγνοούμενο στην Ελλάδα, για τον απαγχονισμό της μητέρας της, της Λήδας, καθώς και για τις απόψεις που υπάρχουν για την τύχη των αδελφών της. Τελειώνοντας ο Τεύκρος γνωστοποιεί στην Ελένη πως κατευθύνεται προς την Κύπρο για να ιδρύσει εκεί μια πόλη, τη Σαλαμίνα, πως θέλει να συναντήσει τη Θεονόη και να πάρει μαντεία από αυτή. Η Ελένη προτρέπει τον Τεύκρο να φύγει γρήγορα από την Αίγυπτο, γιατί ο Θεοκλύμενος, ο βασιλιάς της χώρας θανατώνει όποιον Έλληνα συλλάβει. Ο Τεύκρος υπακούει στις υποδείξεις της Ελένης και αποχωρεί, εκφράζοντας ακόμη μια φορά το μίσος του για την Ελένη.

ΠΡΟΛΟΓΟΣ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΩΝ Στον Πρόλογο των Μαθηματικών της Γ΄ Γυμνασίου αναφέρεται ότι το συγκεκριμένο βιβλίο αποτελεί ένα αξιόλογο βήμα στην προσπάθεια για εκσυγχρονισμό του περιεχομένου των διδακτικών βιβλίων των Μαθηματικών στο Γυμνάσιο. Αυτό γίνεται με επεξήγηση των εννοιών με παραδείγματα, ώστε να διευκολύνονται οι μαθητές στην κατανόηση αυτών και να ενθαρρύνονται στη μελέτη τους. Στη συνέχεια προβάλλεται η παρότρυνση προς τους διδάσκοντες να υποβάλουν τις εισηγήσεις τους για τη χρηστικότητα του βιβλίου, για το επίπεδο των ασκήσεων και για τον τρόπο προσέγγισης της ύλης, ώστε να βελτιωθούν τυχόν αδυναμίες του βιβλίου στην επόμενη έκδοση. Στο τέλος εκφράζονται οι ευχαριστίες προς την


74

75

ζήτημα εκνευρισμού, γυναικείας πονηριάς και ζηλοτυπίας, στην ανθρώπινη σύγκρουση αντίθετα το ζήτημα είναι αρκετά σοβαρό, καθώς πρόκειται για τη σωτηρία ή τον όλεθρό τους. Η παρέμβαση του Νέστορα είναι ατελέσφορη και ο καβγάς συνεχίζεται. Η παρέμβαση του Ήφαιστου αντίθετα έχει θετικό αποτέλεσμα, καθώς αλλάζει η ατμόσφαιρα, ο Δίας και η Ήρα συμφιλιώνονται και ευθυμούν όλοι οι θεοί παρέα με άφθονο νέκταρ και αμβροσία! Μαρίνα Χαραλάμπους Β΄4 ΔΙΑΦΟΡΕΣ ΚΑΙ ΟΜΟΙΟΤΗΤΕΣ ΜΕΤΑΞΥ ΠΡΟΣΕΥΧΗΣ ΧΡΥΣΗ ΜΕ ΤΗΝ ΚΥΡΙΑΚΗ ΠΡΟΣΕΥΧΗ

Ό

λες οι προσευχές έχουν παρόμοιο τυπικό προσευχής: Επίκληση στο Θεό, Προσφώνηση, Υπενθύμιση προσφορών, Παράκληση – αίτημα. Ας πάρουμε την προσευχή του ιερέα Χρύση στην Ιλιάδα και ας τη συγκρίνουμε με την Κυριακή Προσευχή. Στην προσευχή του ο Χρύσης κάνει επίκληση στο Θεό Απόλλωνα. Μετά τον προσφωνεί με το επίθετο 'αργυρότοξε'. Γίνεται η υπενθύμιση προσφορών, δηλαδή του υπενθυμίζει ότι έχτισε ναούς και θυσίασε ζώα. Τέλος καταριέται τους Δαναούς. Στην Κυριακή Προσευχή γίνεται επίκληση στο Θεό, όπου αυτός που προσεύχεται τον αποκαλεί " Πατέρα". Μετά τον προσφωνεί με τη φράση "ο εν τοις ουρανοίς" , δηλαδή, " που βρίσκεται στους ουρανούς". Η διαφορά είναι ότι γίνεται εξύμνηση με το "αγιασθήτω το όνομά σου, ελθέτω η βασιλεία σου γεννηθήτω το θέλημά σου, ως εν ουρανώ και επι της γης", δηλαδή "ας είναι άγιο το όνομά σου, ας έλθει η βασιλεία σου, ας γίνει το θέλημά σου, όπως στον ουρανό και πάνω στη γη". Μετά γίνεται η παράκληση και η υπενθύμιση των προσφορών με το "Τον άρτον ημών τον επιούσιον δος ημιν σήμερον και άφες ημίν τα οφειλήματα ημών, ως και ημείς αφίεμεν τοις οφειλέταις ημών και μη εισενέγκης ημάς εις πειρασμόν, αλλά ρύσαι ημάς από του πονηρού", δηλαδή "Τον απαραίτητο για τη ζωή μας άρτο δώσε μας σήμερα και συγχώρεσε μας τις αμαρτίες μας, όπως και εμείς συγχωρούμε αυτούς που μας έφταιξαν. Και μη μας αφήσεις να πέσουμε σε πειρασμό, αλλά λύτρωσέ μας από το πονηρό ". Αρετή Χατζηστυλλή, Β΄4

Ο ΠΡΟΛΟΓΟΣ ΤΗΣ «ΕΛΕΝΗΣ» ΤΟΥ ΕΥΡΙΠΙΔΗ ΣΕ ΣΥΓΚΡΙΣΗ ΜΕ ΤΟΥΣ ΠΡΟΛΟΓΟΥΣ ΤΩΝ ΒΙΒΛΙΩΝ ΦΥΣΙΚΗΣ ΚΑΙ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΩΝ ΤΗΣ Γ΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

Π

ρόλογος σε ένα κείμενο ή σε ένα βιβλίο είναι μια σύντομη εισαγωγή, η οποία μας οδηγεί στο θέμα του κειμένου ή του βιβλίου, δηλαδή μας δίνει τη δυνατότητα να παρακολουθήσουμε τη συνέχεια παρέχοντάς μας όλες τις απαραίτητες πληροφορίες, ή ακόμα, όπως συμβαίνει στην Ελένη, μας αναφέρει προηγούμενες καταστάσεις, οι οποίες είναι απαραίτητες, για να καταλάβουμε την ιστορία που θα ακολουθήσει. ΠΡΟΛΟΓΟΣ ΒΙΒΛΙΟΥ ΦΥΣΙΚΗΣ Γ΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ: Στον πρόλογο της Φυσικής γίνεται αρχικά αναφορά στο χρέος του σχολείου που είναι να εφοδιάζει το νέο άνθρωπο (σ' αυτόν απευθύνεται σε β΄ πρόσωπο) με βασικές γνώσεις, ώστε αυτός να εξοικειωθεί με τον πολύπλοκο κόσμο, στον οποίο ζει. Οι γνώσεις που πρέπει να διαθέτει ο σημερινός μαθητής, που θα είναι ο αυριανός δημοκρατικός πολίτης, σε θέματα όπως η ποιότητα ζωής, οι επιπτώσεις του φαινομένου του θερμοκηπίου στον πλανήτη, τα γενετικά τροποποιημένα τρόφιμα και η χρήση των συμβατικών ή α ν α ν ε ώ σ ι μ ω ν π η γ ώ ν ε ν έ ρ γε ι α ς , ε ί ν α ι απαραίτητες, για να καταλάβει τη βασική διαδικασία με την οποία δημιουργείται, ελέγχεται και τροποποιείται η επιστημονική γνώση, ώστε να είναι σε θέση να κρίνει την αξιοπιστία των πληροφοριών που δέχεται από το πολιτικό και κοινωνικό περιβάλλον του. Αυτό που επιδιώκεται, τώρα, να προσφερθεί με τη διδασκαλία της Φυσικής στο Γυμνάσιο είναι η μεταφορά στους μαθητές του θαυμαστού και δημιουργικού τρόπου με τον οποίο η επιστημονική σκέψη διεισδύει στον πυρήνα δύσκολων προβλημάτων που σχετίζονται με την κατανόηση της δομής και λειτουργίας του φυσικού κόσμου. Επομένως οι μαθητές θα πρέπει να αναμένουν ότι με τη συμμετοχή τους στο τρόπο αυτό προσέγγισης θα οδηγηθούν σε μια καθολική αντιμετώπιση των φυσικών διεργασιών και όχι στο θρυμματισμό τους. Στη συνέχεια δίνονται οι βασικές έννοιες και

αρχές της φυσικής επιστήμης όπως: Η έννοια του φυσικού συστήματος Η αρχή της διατήρησης της ενέργειας Το πρότυπο της δομής της ύλης Η σχέση μικροσκοπικών και μακροσκοπικών φαινομένων

? ? ? ?

Το βιβλίο αποτελείται από μια σύντομη εισαγωγή στην ιστορία της επιστήμης, την επιστημονική μεθοδολογία, τα φυσικά μεγέθη και τις μονάδες μέτρησης τους και ακολουθούν δύο ενότητες, η Μηχανική, που αποτελείται από τα κεφάλαια: Κίνηση, Δύναμη, Πίεση και Ενέργεια και τη Θερμότητα που αποτελείται από τα κεφάλαια: Αλλαγές Κατάστασης και Διάδοση της Θερμότητας. Ο πρόλογος κλείνει με την ελπίδα πως μέσα από τη μελέτη αυτού του βιβλίου ο μαθητής θα ανακαλύψει τη Φυσική που υπάρχει σε ό,τι κάνει ή βλέπει και θα αντιληφθεί ακόμη ότι η μελέτη της φυσικής είναι μια γοητευτική διαδικασία που ανοίγει ένα νέο παράθυρο στο κόσμο που τον περιβάλλει. ΠΡΟΛΟΓΟΣ ΤΗΣ ΤΡΑΓΩΔΙΑΣ «ΕΛΕΝΗ» ΤΟΥ ΕΥΡΙΠΙΔΗ: Πρώτη Σκηνή (στ.1-82) Η Ελένη, που κάθεται ικέτιδα στο τάφο του Πρωτέα στην Αίγυπτο εξηγεί στους θεατές το λόγο της παρουσίας της εκεί. Δίνει κάποιες πληροφορίες για το γένος του Πρωτέα και στη συνέχεια αναφέρεται στη δική της καταγωγή. Εξιστορεί τα πάθη της, που άρχισαν με τη νίκη της Αφροδίτης (θεάς του Έρωτα) στο διαγωνισμό ομορφιάς, στον οποίο η ίδια ήταν το έπαθλο και κριτής ο Πάρης. Η θεά Ήρα, που ήταν και αυτή υποψήφια σ' αυτό το διαγωνισμό, για να εκδικηθεί τον Πάρη που δεν την επέλεξε, έδωσε σ' αυτόν ένα ομοίωμα της Ελένης, ένα είδωλο φτιαγμένο από τον αιθέρα και όμοιο καταπληκτικά με την Ελένη, ενώ την ίδια, την πραγματική Ελένη την έστειλε ο Δίας με τον Ερμή να μείνει στην Αίγυπτο, στο παλάτι του Πρωτέα, μέχρι να επιστρέψει ο Μενέλαος από τον πόλεμο της Τροίας (τον οποίο προκάλεσε ο Δίας θέλοντας να απαλλάξει τη γη από το βάρος του υπερπληθυσμού των ανθρώπων). Έχει συνείδηση πως οι Έλληνες την καταριούνται, γιατί την θεωρούν αιτία του πολέμου. Μόνο ένας λόγος του Ερμή την κρατά στη ζωή: πως θα ξαναβρεί τον Μενέλαο και θα επιστρέψει στη Σπάρτη. Η μνηστεία όμως του που της προτείνει ο Θεοκλύμενος της δημιουργεί νέα προβλήματα και

καινούριες δυσκολίες, που την ανάγκασαν να καταφύγει για προστασία στο τάφο του Πρωτέα. Δεύτερη σκηνή (83 -191) Στη σκηνή εμφανίζεται ένα άγνωστο πρόσωπο. Στη συνέχεια αυτό πληροφορεί το θεατή πως είναι ο Τεύκρος, ο ετεροθαλής αδελφός του Αίαντα. Διερευνά την περιοχή και βλέπει την Ελένη να κάθεται στον τάφο του Πρωτέα. Δεν την γνωρίζει, αλλά υποθέτει πως πρόκειται για κάποια ξένη που μοιάζει με την Ελένη. Εκφράζει το μίσος του για αυτή και αποκαλύπτει πως εκφράζει τα συναισθήματα όλων των Ελλήνων. Στο διάλογο που ακολουθεί της αποκαλύπτει την ταυτότητα του, εξηγεί το λόγο για τον οποίο βρίσκεται στην Αίγυπτο και πληροφορεί την Ελένη για τη άλωση της Τροίας και την τύχη των Ελλήνων ηρώων, όπως του Αχιλλέα και του Αίαντα. Πέραν από αυτά, ο Τεύκρος πληροφορεί την ηρωίδα για το ότι θεωρούν το Μενέλαο αγνοούμενο στην Ελλάδα, για τον απαγχονισμό της μητέρας της, της Λήδας, καθώς και για τις απόψεις που υπάρχουν για την τύχη των αδελφών της. Τελειώνοντας ο Τεύκρος γνωστοποιεί στην Ελένη πως κατευθύνεται προς την Κύπρο για να ιδρύσει εκεί μια πόλη, τη Σαλαμίνα, πως θέλει να συναντήσει τη Θεονόη και να πάρει μαντεία από αυτή. Η Ελένη προτρέπει τον Τεύκρο να φύγει γρήγορα από την Αίγυπτο, γιατί ο Θεοκλύμενος, ο βασιλιάς της χώρας θανατώνει όποιον Έλληνα συλλάβει. Ο Τεύκρος υπακούει στις υποδείξεις της Ελένης και αποχωρεί, εκφράζοντας ακόμη μια φορά το μίσος του για την Ελένη.

ΠΡΟΛΟΓΟΣ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΩΝ Στον Πρόλογο των Μαθηματικών της Γ΄ Γυμνασίου αναφέρεται ότι το συγκεκριμένο βιβλίο αποτελεί ένα αξιόλογο βήμα στην προσπάθεια για εκσυγχρονισμό του περιεχομένου των διδακτικών βιβλίων των Μαθηματικών στο Γυμνάσιο. Αυτό γίνεται με επεξήγηση των εννοιών με παραδείγματα, ώστε να διευκολύνονται οι μαθητές στην κατανόηση αυτών και να ενθαρρύνονται στη μελέτη τους. Στη συνέχεια προβάλλεται η παρότρυνση προς τους διδάσκοντες να υποβάλουν τις εισηγήσεις τους για τη χρηστικότητα του βιβλίου, για το επίπεδο των ασκήσεων και για τον τρόπο προσέγγισης της ύλης, ώστε να βελτιωθούν τυχόν αδυναμίες του βιβλίου στην επόμενη έκδοση. Στο τέλος εκφράζονται οι ευχαριστίες προς την


76

επιτροπή που ανέλαβε και διεκπεραίωσε το έργο της συγγραφής του νέου βιβλίου. ΣΥΓΚΡΙΣΗ ΠΡΟΛΟΓΟΥ «ΕΛΕΝΗΣ» ΜΕ ΤΟΥ Σ Π Ρ ΟΛΟ Γ ΟΥ Σ ΤΩ Ν Β Ι Β Λ Ι Ω Ν ΦΥΣΙΚΗΣ ΚΑΙ ΤΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΩΝ: Οι Πρόλογοι της Φυσικής και των Μαθηματικών είναι παρόμοιοι στο σημείο που στοχεύουν στο να καταστήσουν τις επιστήμες αυτές κατανοητές και προσιτές στους μαθητές. Ο Πρόλογος του βιβλίου της Φυσικής, που είναι πιο λεπτομερής από εκείνον των Μαθηματικών, πηγαίνει ένα βήμα πιο πέρα και περιγράφει το πλαίσιο, μέσα στο οποίο θα πρέπει να δει ο μ α θ η τ ή ς τ η ν ε ν α σ χό λη σ ή τ ο υ μ ε τ η συγκεκριμένη επιστήμη. Δίνεται δηλαδή το σύγχρονο κοινωνικοπολιτικό πλαίσιο, μέσα στο οποίο ζει ο μαθητής, καθώς και σημαντικά ζητήματα που απασχολούν την ανθρωπότητα σήμερα και έχουν σχέση με την επιστήμη της Φυσικής, και τονίζεται η σημασία του να γνωρίσει κανείς πώς με τη γνώση της Φυσικής μπορεί να ερμηνεύσει το σύγχρονο κόσμο αλλά και να βρει λύσεις στα μεγάλα προβλήματα όπως το φαινόμενο του θερμοκηπίου ή τα γενετικά μεταλλαγμένα τρόφιμα κ.ά. Ιδιαίτερη βαρύτητα δίνεται και στους δύο πιο πάνω Προλόγους στο παιδαγωγικό κομμάτι που αφορά στον τρόπο με τον οποίο προσφέρεται η ύλη στους μαθητές. Περισσότερο στο βιβλίο των Μαθηματικών διαβάζουμε το στόχο της συντακτικής ομάδας που είναι να προσφερθεί η ύλη με τέτοιο τρόπο, ώστε να μπορεί εύκολα ο μαθητής να την κατανοήσει και να την αφομοιώσει. Επιπλέον στο βιβλίο της Φυσικής δίνονται και οι βασικές έννοιες και αρχές της Φυσικής Επιστήμης και ακολουθούν τα μέρη, στα οποία χωρίζεται το βιβλίο. Έτσι ο μαθητής έχει μπροστά του σε συντομία την ύλη που θα παρακολουθήσει αναπτυγμένη στις σελίδες του βιβλίου. Κλείνοντας την εξέταση των συγκεκριμένων Προλόγων, θα λέγαμε ότι και οι δύο (Φυσικής και Μαθηματικών) είναι τυπικοί Πρόλογοι, αν και εκείνος της Φυσικής παρουσιάζει και κάποια νέα στοιχεία. Ο Πρόλογος της «Ελένης» έχει ως κοινό σημείο με τους δύο πιο πάνω Πρόλογους το πληροφοριακό στοιχείο, ότι θέλει δηλαδή να ενημερώσει, τους θεατές εδώ, για το τι πρόκειται να παρακολουθήσουν. Από εκεί και πέρα είναι εντελώς διαφορετικός.

77

Πρώτα πρώτα η δομή του: είναι θεατρικός και χωρίζεται σε δύο σκηνές. Σε κάθε σκηνή συμμετέχουν πρόσωπα που μας δίνουν πληροφορίες είτε για τα ίδια είτε για άλλα πρόσωπα, για τα οποία γίνεται λόγος. Τα πρόσωπα αυτά δε μεταδίδουν τις πληροφορίες ψυχρά και επιστημονικά, όπως γίνεται στους Προλόγους της Φυσικής και των Μαθηματικών, αλλά επηρεάζονται απ' όσα λένε και όσα ακούνε και εκδηλώνουν τα συναισθήματά τους. Παράλληλα μας ενημερώνουν για την ταυτότητά τους, πράγμα που δε γίνεται στους άλλους Προλόγους που εξετάσαμε. Ύστερα είναι και η μορφή. Εδώ, στην τραγωδία, τα πρόσωπα χρησιμοποιούν είτε το μονόλογο, είτε το διάλογο, σε αντίθεση με τους Προλόγους της Φυσικής και των Μαθηματικών, που είναι σχεδόν απρόσωποι, περισσότερο εκείνος των Μαθηματικών. Τέλος είναι και ο χρόνος. Ενώ στους Προλόγους της Φυσικής και των Μαθηματικών ο χρόνος δεν ενδιαφέρει, στην τραγωδία αντίθετα ο πρόλογος οργανώνεται σε δύο χρονικούς άξονες: στο τότε και στο τώρα, με την ιδιαίτερη σημασία της κάθε χρονικής βαθμίδας. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ: Ο κάθε πρόλογος είναι ξεχωριστός και ο κάθε ένας θέλει να δώσει το δικό του μήνυμα. Συνήθως οι πρόλογοι είναι παρόμοιοι με αυτούς της Φυσικής και των Μαθηματικών. Ο πρόλογος της Ελένης είναι διαφορετικός, γιατί οπως αναφέραμε πιο πάνω είναι ένα θεατρικό έργο με ιδιαίτερο θέμα. Αργυρώ Μιχαήλ, Μαρία Πελεκάνου, Γ΄2

Κοτοπούλου Ευθυμία, Β΄4


76

επιτροπή που ανέλαβε και διεκπεραίωσε το έργο της συγγραφής του νέου βιβλίου. ΣΥΓΚΡΙΣΗ ΠΡΟΛΟΓΟΥ «ΕΛΕΝΗΣ» ΜΕ ΤΟΥ Σ Π Ρ ΟΛΟ Γ ΟΥ Σ ΤΩ Ν Β Ι Β Λ Ι Ω Ν ΦΥΣΙΚΗΣ ΚΑΙ ΤΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΩΝ: Οι Πρόλογοι της Φυσικής και των Μαθηματικών είναι παρόμοιοι στο σημείο που στοχεύουν στο να καταστήσουν τις επιστήμες αυτές κατανοητές και προσιτές στους μαθητές. Ο Πρόλογος του βιβλίου της Φυσικής, που είναι πιο λεπτομερής από εκείνον των Μαθηματικών, πηγαίνει ένα βήμα πιο πέρα και περιγράφει το πλαίσιο, μέσα στο οποίο θα πρέπει να δει ο μ α θ η τ ή ς τ η ν ε ν α σ χό λη σ ή τ ο υ μ ε τ η συγκεκριμένη επιστήμη. Δίνεται δηλαδή το σύγχρονο κοινωνικοπολιτικό πλαίσιο, μέσα στο οποίο ζει ο μαθητής, καθώς και σημαντικά ζητήματα που απασχολούν την ανθρωπότητα σήμερα και έχουν σχέση με την επιστήμη της Φυσικής, και τονίζεται η σημασία του να γνωρίσει κανείς πώς με τη γνώση της Φυσικής μπορεί να ερμηνεύσει το σύγχρονο κόσμο αλλά και να βρει λύσεις στα μεγάλα προβλήματα όπως το φαινόμενο του θερμοκηπίου ή τα γενετικά μεταλλαγμένα τρόφιμα κ.ά. Ιδιαίτερη βαρύτητα δίνεται και στους δύο πιο πάνω Προλόγους στο παιδαγωγικό κομμάτι που αφορά στον τρόπο με τον οποίο προσφέρεται η ύλη στους μαθητές. Περισσότερο στο βιβλίο των Μαθηματικών διαβάζουμε το στόχο της συντακτικής ομάδας που είναι να προσφερθεί η ύλη με τέτοιο τρόπο, ώστε να μπορεί εύκολα ο μαθητής να την κατανοήσει και να την αφομοιώσει. Επιπλέον στο βιβλίο της Φυσικής δίνονται και οι βασικές έννοιες και αρχές της Φυσικής Επιστήμης και ακολουθούν τα μέρη, στα οποία χωρίζεται το βιβλίο. Έτσι ο μαθητής έχει μπροστά του σε συντομία την ύλη που θα παρακολουθήσει αναπτυγμένη στις σελίδες του βιβλίου. Κλείνοντας την εξέταση των συγκεκριμένων Προλόγων, θα λέγαμε ότι και οι δύο (Φυσικής και Μαθηματικών) είναι τυπικοί Πρόλογοι, αν και εκείνος της Φυσικής παρουσιάζει και κάποια νέα στοιχεία. Ο Πρόλογος της «Ελένης» έχει ως κοινό σημείο με τους δύο πιο πάνω Πρόλογους το πληροφοριακό στοιχείο, ότι θέλει δηλαδή να ενημερώσει, τους θεατές εδώ, για το τι πρόκειται να παρακολουθήσουν. Από εκεί και πέρα είναι εντελώς διαφορετικός.

77

Πρώτα πρώτα η δομή του: είναι θεατρικός και χωρίζεται σε δύο σκηνές. Σε κάθε σκηνή συμμετέχουν πρόσωπα που μας δίνουν πληροφορίες είτε για τα ίδια είτε για άλλα πρόσωπα, για τα οποία γίνεται λόγος. Τα πρόσωπα αυτά δε μεταδίδουν τις πληροφορίες ψυχρά και επιστημονικά, όπως γίνεται στους Προλόγους της Φυσικής και των Μαθηματικών, αλλά επηρεάζονται απ' όσα λένε και όσα ακούνε και εκδηλώνουν τα συναισθήματά τους. Παράλληλα μας ενημερώνουν για την ταυτότητά τους, πράγμα που δε γίνεται στους άλλους Προλόγους που εξετάσαμε. Ύστερα είναι και η μορφή. Εδώ, στην τραγωδία, τα πρόσωπα χρησιμοποιούν είτε το μονόλογο, είτε το διάλογο, σε αντίθεση με τους Προλόγους της Φυσικής και των Μαθηματικών, που είναι σχεδόν απρόσωποι, περισσότερο εκείνος των Μαθηματικών. Τέλος είναι και ο χρόνος. Ενώ στους Προλόγους της Φυσικής και των Μαθηματικών ο χρόνος δεν ενδιαφέρει, στην τραγωδία αντίθετα ο πρόλογος οργανώνεται σε δύο χρονικούς άξονες: στο τότε και στο τώρα, με την ιδιαίτερη σημασία της κάθε χρονικής βαθμίδας. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ: Ο κάθε πρόλογος είναι ξεχωριστός και ο κάθε ένας θέλει να δώσει το δικό του μήνυμα. Συνήθως οι πρόλογοι είναι παρόμοιοι με αυτούς της Φυσικής και των Μαθηματικών. Ο πρόλογος της Ελένης είναι διαφορετικός, γιατί οπως αναφέραμε πιο πάνω είναι ένα θεατρικό έργο με ιδιαίτερο θέμα. Αργυρώ Μιχαήλ, Μαρία Πελεκάνου, Γ΄2

Κοτοπούλου Ευθυμία, Β΄4


TEXNH

78

79

Χαρακτική

Κων/νος Αχιλλέως, Α΄3

Δημήτρης Αντρέου, Α΄3

Μαρίνος Νεοφύτου, Α΄4

Χρίστος Γεωργίου, Α΄1

Αλέξανδρος Κιλούγκ, Α΄3

Έλενα Ελευθερίου, Α΄3

Ευάγγελος Ρόους, Α΄3

Μαρία Ιωάννου, Β΄3

Ιφιγένεια Βιολάρη, Β΄2

Μενέλαος Αντρέου, Γ΄4

Βάσω Ηροδότου, Β΄3

Αντιγόνη Παπαγεωργίου, Β΄3

Άντρια Σπανού, Α΄4

Στέλιος Χατζηχριστοφή, Α΄3

Βασίλης Βασιλείου, Γ΄4

Λούπσα Ελένα, Α΄3


TEXNH

78

79

Χαρακτική

Κων/νος Αχιλλέως, Α΄3

Δημήτρης Αντρέου, Α΄3

Μαρίνος Νεοφύτου, Α΄4

Χρίστος Γεωργίου, Α΄1

Αλέξανδρος Κιλούγκ, Α΄3

Έλενα Ελευθερίου, Α΄3

Ευάγγελος Ρόους, Α΄3

Μαρία Ιωάννου, Β΄3

Ιφιγένεια Βιολάρη, Β΄2

Μενέλαος Αντρέου, Γ΄4

Βάσω Ηροδότου, Β΄3

Αντιγόνη Παπαγεωργίου, Β΄3

Άντρια Σπανού, Α΄4

Στέλιος Χατζηχριστοφή, Α΄3

Βασίλης Βασιλείου, Γ΄4

Λούπσα Ελένα, Α΄3


80

81

Παστέλ

Ψηφιδωτό

Ζαρή Ηρακλειδία, Β΄1

Ευφροσύνη Σάββα, Β΄2

Φοίβου Ήβη, Α΄2

Σταυρούλα Σεργίου, Α΄4 Τρίπτυχο ψηφιδωτό - Ομαδική Εργασία Ημέρα Δημιουργηκότητας

Ακριλικό

Δισευωρώ

Κιμωλία

Κατερίνα Κασκίρη, Πόπη Γεωργίου, Αγάθη Σπανού, Αντωνία Θεμιστοκλέους, Μαρία Δαμιανού, Μαρίνα Κων/νου, Β΄4

Μάριος Χατζημιχαήλ, Γ΄2

Αντρέας Λοΐζου, Γ΄4

Ελευθερία Παναγή, Αργυρώ Κύρου, Χαρά Χατζηνικόλα, Βανέσα Μανώλη, Διολάντη Νεοκλέους, Φοινιώ Σάββα, Δήμητρα Παπασάββα, Β΄1

Ραφαέλα Πιέρου, Αλεξάντρα Χρυσάνθου, Μαρία Χατζηνικοδήμου, Γ΄3


80

81

Παστέλ

Ψηφιδωτό

Ζαρή Ηρακλειδία, Β΄1

Ευφροσύνη Σάββα, Β΄2

Φοίβου Ήβη, Α΄2

Σταυρούλα Σεργίου, Α΄4 Τρίπτυχο ψηφιδωτό - Ομαδική Εργασία Ημέρα Δημιουργηκότητας

Ακριλικό

Δισευωρώ

Κιμωλία

Κατερίνα Κασκίρη, Πόπη Γεωργίου, Αγάθη Σπανού, Αντωνία Θεμιστοκλέους, Μαρία Δαμιανού, Μαρίνα Κων/νου, Β΄4

Μάριος Χατζημιχαήλ, Γ΄2

Αντρέας Λοΐζου, Γ΄4

Ελευθερία Παναγή, Αργυρώ Κύρου, Χαρά Χατζηνικόλα, Βανέσα Μανώλη, Διολάντη Νεοκλέους, Φοινιώ Σάββα, Δήμητρα Παπασάββα, Β΄1

Ραφαέλα Πιέρου, Αλεξάντρα Χρυσάνθου, Μαρία Χατζηνικοδήμου, Γ΄3


82

83

ΙΣΤΟΡΙΑ ΕΓΚΩΜΗ, 1200 Π.Χ.

Ξ

ημέρωσε και πάλι. Εκείνο το πρωί δεν αισθανόμουν πολύ καλά και η μητέρα μου αποφάσισε να με πάρει μαζί της στη δουλειά. Εργαζόταν σ' ένα πλούσιο σπίτι, που έμοιαζε με μέγαρο, δίπλα στο λιμάνι. Η διαδρομή μου έκανε μεγάλη εντύπωση. Παντού υπήρχαν δημόσια κτηρια, μεγάλες κατοικίες με βοηθητικούς χώρους. Έμοιαζαν όλα τόσο καινούρια. Το πολεοδομικό της σχέδιο φάνταζε άρτια οργανωμένο. Δύο-τρεις μεγαλόπρεποι ναοί ξεπρόβαλαν στους δρόμους. Ηταν αφιερωμένοι στο θεό Απόλλωνα τον Κερασφόρο, που προστατεύει τα μεταλλεία του χαλκού. Σταματήσαμε για λίγο να ξαποστάσουμε σε μια όμορφη πετρόκτιστη πλατεία. Εκεί, δεξιά και αριστερά, υπήρχαν εργαστήρια κατεργασίας χαλκού. Ο πατέρας και τα αδέλφια μου εργάζονται εκεί. Κατασκευάζουν διάφορα αριστουργήματα, όπως ειδώλια, κοσμήματα και αγγεία με ασήμι. Φτάσαμε λοιπόν στο ανάκτορο όπου εργάζεται η μητέρα μου ως πλύστρα. Το κτήριο με μάγεψε, τα αντικείμενα που υπήρχαν παντού ήταν απίθανα. Διασχίσαμε το κυρίως κτήριο και φτάσαμε στους βοηθητικούς χώρους. Υπήρχαν πολλά άτομα που εργάζονταν εκεί, άλλοι στις αποθήκες, άλλοι στους κήπους, στην κουζίνα, σε όλους τους χώρους. Έμοιαζαν ευτυχισμένοι. Μείναμε μαζί μέχρι το απόγευμα. ξεκινήσαμε από άλλη κατεύθυνση από εκεί που πρόβαλλαν τα «κυκλώπεια τείχη». Τα θαύμασα. Ήταν εκπληκτικά και τεράστια. Έσφιξα το χέρι της μητέρας και επιστρέψαμε πίσω στο σπίτι μας. Ένιωθα γεμάτη εμπειρίες.

αφήσουμε. Οι ναοί είχαν εσωτερική υπαίθρια αυλή, τα αγγεία ήταν κατασκευασμένα από πολύτιμα υλικά, οι ευρύχωρες κατοικίες ήταν με υγειονομικές εγκαταστάσεις, για να μην μιλήσουμε για την άμυνα της πόλης που αποτελείτο από κυκλώπεια τείχη όμοια με εκείνα των Μυκηναίων. Αρχίσαμε να ψάχνουμε για κάποιον, ο οποίος θα μας βοηθούσε να φτιάξουμε το πλοίο μας. Μετά από πάρα πολύ ψάξιμο βρήκαμε έναν ικανό τεχνίτη, ο οποίος δέχτηκε με χαρά να επισκευάσει το πλοίο μας. Τον οδηγήσαμε εκεί όπου ξεμπαρκάραμε αναγκαστικά. Ο τεχνίτης εξέτασε τη ζημιά και μας είπε ότι σε δύο μέρες θα είναι έτοιμο, για να μπαρκάρει και πάλι. Στις δύο μέρες που ακολούθησαν εγώ δεν έχασα την ευκαιρία και άρχισα να εξερευνώ την Κύπρο και να μαθαίνω πράγματα για τα οποία δεν έδινα σημασία προηγουμένως, όπως για παράδειγμα ότι από τα εργαστήρια του χαλκού είχε κανείς πρόσβαση στους ναούς, ή ακόμη ότι οι Κύπριοι πίστευαν στους δώδεκα θεούς του Ολύμπου, όπως οι Έλληνες και άλλα εξίσου σημαντικά στοιχεία. Με τον ένα ή τον άλλο τρόπο πέρασαν οι δύο μέρες και ήμουν πια έτοιμος να συνεχίσω το ταξίδι μου στην Ανατολή. Φεύγοντας όμως ορκίστηκα ότι μια μέρα θα επέστρεφα στο νησί, για να δω και την Έγκωμη, μια άλλη όμορφη και πλούσια πόλη. Ίσως και για να φτιάξω ένα δεύτερο σπίτι. Κωνσταντίνος Σιαμπτάνης, A´3

Βιολάντα Αναστασίου, Α΄ 3

Ξ

ΚΙΤΙΟΝ

εκίνησα για το ταξίδι μου στην Ιερουσαλήμ να πάω να εμπορευτώ διάφορα προϊόντα. Ήμασταν στη θάλασσα της Μεσογείου, είχαμε απομακρυνθεί από το Αιγαίο, αλλά εκεί που ήμασταν μια χαρά, χτυπήσαμε σε ύφαλο. Έτσι με δυσκολία φτάσαμε στην Κύπρο και ξεκινήσαμε να βρούμε βοήθεια. Τελικά φτάσαμε στο Κίτιον, μια λαμπρή πόλη της εποχής. Μόλις μπήκαμε στην πόλη τα μάτια μας θάμπωσαν από τα πλούτη και τη χλιδή. Τι να δούμε και τι να

Ομαδική Εργασία, Α΄3

ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΕΣ ΑΙΡΕΣΕΙΣ την παρακάτω παρουσίαση το θέμα των αιρέσεων θα αντιμετωπιστεί από την άποψη της:

Σ

? Επικοινωνιολογίας ? Θεολογίας ? Ιστορίας

ΙΣΤΟΡΙΚΑ Στους αρχαίους σήμαινε κάποια πολιτική ή φιλοσοφική μερίδα ή σχολή ή κόμμα και αργότερα στην Κ. Διαθήκη και θρησκευτική μερίδα. Με την τελευταία σημασία επικράτησε η χρήση του όρου κατόπι και στην εκκλησιαστική γραμματεία. Έτσι αίρεση είναι κάθε πλανεμένη διδασκαλία, που παρεκκλίνει από την επίσημη χριστιανική πίστη και συγχρόνως και κάθε ιδιαίτερη χριστιανική κοινότητα, που διαφωνεί με τη δογματική διδασκαλία της αληθινής Εκκλησίας και αποκόπτεται από την κοινωνία και ενότητα μ` αυτήν. Με την πάροδο του χρόνου έγινε κάποιος διαφορισμός και επικράτησε να χαρακτηρίζονται ως αιρετικοί εκείνοι που συνειδητά αποκλίνουν από τη σωστή πίστη και απορρίπτουν ένα ή περισσότερα δόγματα της Εκκλησίας και υποστηρίζουν τις πλάνες τους και μετά τη νουθεσία και προτροπή της Εκκλησίας για την αποκήρυξη αυτών. Τα τελευταία χρόνια το πρόβλημα των αιρέσεων και της παραθρησκείας εξελίσσεται σε μια απειλή που στρέφεται όχι μόνο κατά της χριστιανικής πίστεως αλλά και εναντίον των θεμελίων στα οποία οικοδομείται η κοινωνία και ο πολιτισμός μας. Είναι συνεπώς επιτακτική η ανάγκη να ασχοληθούμε σοβαρά με αυτό το πρόβλημα. Το θέμα της επικοινωνίας με τους μη Ορθοδόξους, με τους αιρετικούς και τους σχισματικούς, είναι σήμερα ένα από τα μείζονα θ έ μ α τ α τ η ς Ε κ κ λ η σ ί α ς . Μερικοί καλλιεργούν μια έντονη δυσπιστία για το κάθε τι, που έχει σχέση με τέτοιου είδους επικοινωνίες, τις οποίες θεωρούν προδοσία και απαιτούν την πλήρη διακοπή τους. Άλλοι τις θεωρούν εντολή του Χριστού και ζήτημα γνησιότητας. Τάσεις πολωτικές αναπτύσσονται και βαριές κατηγορίες εκτοξεύονται. Και όλοι ζητούν να τεκμηριώσουν την ορθότητα των απόψεων τους, με παραπομπές στην πράξη και στις θεολογικές θέσεις των αγίων.

ΟΙ ΣΗΜΑΝΤΙΚΟΤΕΡΕΣ ΑΙΡΕΣΕΙΣ ΣΗΜΕΡΑ ΣΤΗΝ ΧΩΡΑΜΑΣ ΕΙΝΑΙ: ? Εκκλησία του Ιησού Χριστού των Αγίων των Τελευταίων Ημερών (Μορμόνοι) ? Ελευθέρα Αποστολική Εκκλησία της Πεντηκοστής (Πεντηκοστιανοί) ? Μάρτυρες του Ιεχωβά ΜΟΡΜΟΝΟΙ Ως Μορμόνοι χαρακτηρίζονται τα μέλη της ευρύτερης κίνησης των Αγίων των Τελευταίων Ημερών, και συνηθέστερα της μεγαλύτερης και παλαιότερης Εκκλησίας του Ιησού Χριστού των Αγίων των Τελευταίων Ημερών. Ο όρος Μορμόνος δεν είναι αποδεκτός από κάποια μέλη της εκκλησίας, ενώ κατ' άλλους δεν αποτελεί προσβλητικό προσδιορισμό. Οι Μορμόνοι πιστεύουν ότι η εκκλησία που ίδρυσε ο Ιησούς Χριστός είχε διαφθαρεί και είχε αποστατήσει μετά τον θάνατο των αποστόλων, και η αποκατάστασή της στη σύγχρονη εποχή έγινε μέσω του Τζόζεφ Σμιθ, τον οποίο θεωρούν προφήτη . Ιδρύθηκε το 1830. Σήμερα υπάρχουν 4.000.000 Μορμόνοι στις ΗΠΑ και άλλα 4.000.000 Μορμόνοι στον υπόλοιπο κόσμο. ΠΕΝΤΗΚΟΣΤΙΑΝΟΙ. Οι Πεντηκοστιανοί ισχυρίζονται ότι προέρχονται κατ΄ ευθείαν από τούς πρώτους Χριστιανούς της ημέρας της Πεντηκοστής στην Ιερουσαλήμ, ενώ πουθενά στην Αγία Γραφή δεν αναφέρεται ότι μετά την Πεντηκοστή, υπήρξε και μια ιδιαίτερη ομάδα με τους τάδε και τάδε Αποστόλους, που έχοντας χρίσμα διαδοχής και Ιεροσύνης μέχρι σήμερα, ονομάζονταν Πεντηκοστιανοί. Στην κοινότητα αυτή, ανήκουν και τα σωματεία «Σύνδεσμος Εκκλησιών της Πεντηκοστής» (1971) και «Αδελφότης μαθητών Ιησού Χριστού». Δεν δέχονται ειδική ιεροσύνη, δεν πιστεύουν στη μετουσίωση (αλλαγή των Τιμίων Δώρων στην Αγία Κοινωνία) θεωρώντας τα όλα αυτά συμβολικά, απορρίπτουν την εξομολόγηση, τα μνημόσυνα, τα άγια λείψανα , τις εικόνες, τον Τίμιο Σταυρό, τις πρεσβείες των αγίων, κλπ. Η κίνηση επεκτάθηκε και μεταξύ των αποδήμων Ελλήνων της Αμερικής (Ν. Υόρκη, Οχάιο) και της Αυστραλίας (Greek Christian Church).


82

83

ΙΣΤΟΡΙΑ ΕΓΚΩΜΗ, 1200 Π.Χ.

Ξ

ημέρωσε και πάλι. Εκείνο το πρωί δεν αισθανόμουν πολύ καλά και η μητέρα μου αποφάσισε να με πάρει μαζί της στη δουλειά. Εργαζόταν σ' ένα πλούσιο σπίτι, που έμοιαζε με μέγαρο, δίπλα στο λιμάνι. Η διαδρομή μου έκανε μεγάλη εντύπωση. Παντού υπήρχαν δημόσια κτηρια, μεγάλες κατοικίες με βοηθητικούς χώρους. Έμοιαζαν όλα τόσο καινούρια. Το πολεοδομικό της σχέδιο φάνταζε άρτια οργανωμένο. Δύο-τρεις μεγαλόπρεποι ναοί ξεπρόβαλαν στους δρόμους. Ηταν αφιερωμένοι στο θεό Απόλλωνα τον Κερασφόρο, που προστατεύει τα μεταλλεία του χαλκού. Σταματήσαμε για λίγο να ξαποστάσουμε σε μια όμορφη πετρόκτιστη πλατεία. Εκεί, δεξιά και αριστερά, υπήρχαν εργαστήρια κατεργασίας χαλκού. Ο πατέρας και τα αδέλφια μου εργάζονται εκεί. Κατασκευάζουν διάφορα αριστουργήματα, όπως ειδώλια, κοσμήματα και αγγεία με ασήμι. Φτάσαμε λοιπόν στο ανάκτορο όπου εργάζεται η μητέρα μου ως πλύστρα. Το κτήριο με μάγεψε, τα αντικείμενα που υπήρχαν παντού ήταν απίθανα. Διασχίσαμε το κυρίως κτήριο και φτάσαμε στους βοηθητικούς χώρους. Υπήρχαν πολλά άτομα που εργάζονταν εκεί, άλλοι στις αποθήκες, άλλοι στους κήπους, στην κουζίνα, σε όλους τους χώρους. Έμοιαζαν ευτυχισμένοι. Μείναμε μαζί μέχρι το απόγευμα. ξεκινήσαμε από άλλη κατεύθυνση από εκεί που πρόβαλλαν τα «κυκλώπεια τείχη». Τα θαύμασα. Ήταν εκπληκτικά και τεράστια. Έσφιξα το χέρι της μητέρας και επιστρέψαμε πίσω στο σπίτι μας. Ένιωθα γεμάτη εμπειρίες.

αφήσουμε. Οι ναοί είχαν εσωτερική υπαίθρια αυλή, τα αγγεία ήταν κατασκευασμένα από πολύτιμα υλικά, οι ευρύχωρες κατοικίες ήταν με υγειονομικές εγκαταστάσεις, για να μην μιλήσουμε για την άμυνα της πόλης που αποτελείτο από κυκλώπεια τείχη όμοια με εκείνα των Μυκηναίων. Αρχίσαμε να ψάχνουμε για κάποιον, ο οποίος θα μας βοηθούσε να φτιάξουμε το πλοίο μας. Μετά από πάρα πολύ ψάξιμο βρήκαμε έναν ικανό τεχνίτη, ο οποίος δέχτηκε με χαρά να επισκευάσει το πλοίο μας. Τον οδηγήσαμε εκεί όπου ξεμπαρκάραμε αναγκαστικά. Ο τεχνίτης εξέτασε τη ζημιά και μας είπε ότι σε δύο μέρες θα είναι έτοιμο, για να μπαρκάρει και πάλι. Στις δύο μέρες που ακολούθησαν εγώ δεν έχασα την ευκαιρία και άρχισα να εξερευνώ την Κύπρο και να μαθαίνω πράγματα για τα οποία δεν έδινα σημασία προηγουμένως, όπως για παράδειγμα ότι από τα εργαστήρια του χαλκού είχε κανείς πρόσβαση στους ναούς, ή ακόμη ότι οι Κύπριοι πίστευαν στους δώδεκα θεούς του Ολύμπου, όπως οι Έλληνες και άλλα εξίσου σημαντικά στοιχεία. Με τον ένα ή τον άλλο τρόπο πέρασαν οι δύο μέρες και ήμουν πια έτοιμος να συνεχίσω το ταξίδι μου στην Ανατολή. Φεύγοντας όμως ορκίστηκα ότι μια μέρα θα επέστρεφα στο νησί, για να δω και την Έγκωμη, μια άλλη όμορφη και πλούσια πόλη. Ίσως και για να φτιάξω ένα δεύτερο σπίτι. Κωνσταντίνος Σιαμπτάνης, A´3

Βιολάντα Αναστασίου, Α΄ 3

Ξ

ΚΙΤΙΟΝ

εκίνησα για το ταξίδι μου στην Ιερουσαλήμ να πάω να εμπορευτώ διάφορα προϊόντα. Ήμασταν στη θάλασσα της Μεσογείου, είχαμε απομακρυνθεί από το Αιγαίο, αλλά εκεί που ήμασταν μια χαρά, χτυπήσαμε σε ύφαλο. Έτσι με δυσκολία φτάσαμε στην Κύπρο και ξεκινήσαμε να βρούμε βοήθεια. Τελικά φτάσαμε στο Κίτιον, μια λαμπρή πόλη της εποχής. Μόλις μπήκαμε στην πόλη τα μάτια μας θάμπωσαν από τα πλούτη και τη χλιδή. Τι να δούμε και τι να

Ομαδική Εργασία, Α΄3

ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΕΣ ΑΙΡΕΣΕΙΣ την παρακάτω παρουσίαση το θέμα των αιρέσεων θα αντιμετωπιστεί από την άποψη της:

Σ

? Επικοινωνιολογίας ? Θεολογίας ? Ιστορίας

ΙΣΤΟΡΙΚΑ Στους αρχαίους σήμαινε κάποια πολιτική ή φιλοσοφική μερίδα ή σχολή ή κόμμα και αργότερα στην Κ. Διαθήκη και θρησκευτική μερίδα. Με την τελευταία σημασία επικράτησε η χρήση του όρου κατόπι και στην εκκλησιαστική γραμματεία. Έτσι αίρεση είναι κάθε πλανεμένη διδασκαλία, που παρεκκλίνει από την επίσημη χριστιανική πίστη και συγχρόνως και κάθε ιδιαίτερη χριστιανική κοινότητα, που διαφωνεί με τη δογματική διδασκαλία της αληθινής Εκκλησίας και αποκόπτεται από την κοινωνία και ενότητα μ` αυτήν. Με την πάροδο του χρόνου έγινε κάποιος διαφορισμός και επικράτησε να χαρακτηρίζονται ως αιρετικοί εκείνοι που συνειδητά αποκλίνουν από τη σωστή πίστη και απορρίπτουν ένα ή περισσότερα δόγματα της Εκκλησίας και υποστηρίζουν τις πλάνες τους και μετά τη νουθεσία και προτροπή της Εκκλησίας για την αποκήρυξη αυτών. Τα τελευταία χρόνια το πρόβλημα των αιρέσεων και της παραθρησκείας εξελίσσεται σε μια απειλή που στρέφεται όχι μόνο κατά της χριστιανικής πίστεως αλλά και εναντίον των θεμελίων στα οποία οικοδομείται η κοινωνία και ο πολιτισμός μας. Είναι συνεπώς επιτακτική η ανάγκη να ασχοληθούμε σοβαρά με αυτό το πρόβλημα. Το θέμα της επικοινωνίας με τους μη Ορθοδόξους, με τους αιρετικούς και τους σχισματικούς, είναι σήμερα ένα από τα μείζονα θ έ μ α τ α τ η ς Ε κ κ λ η σ ί α ς . Μερικοί καλλιεργούν μια έντονη δυσπιστία για το κάθε τι, που έχει σχέση με τέτοιου είδους επικοινωνίες, τις οποίες θεωρούν προδοσία και απαιτούν την πλήρη διακοπή τους. Άλλοι τις θεωρούν εντολή του Χριστού και ζήτημα γνησιότητας. Τάσεις πολωτικές αναπτύσσονται και βαριές κατηγορίες εκτοξεύονται. Και όλοι ζητούν να τεκμηριώσουν την ορθότητα των απόψεων τους, με παραπομπές στην πράξη και στις θεολογικές θέσεις των αγίων.

ΟΙ ΣΗΜΑΝΤΙΚΟΤΕΡΕΣ ΑΙΡΕΣΕΙΣ ΣΗΜΕΡΑ ΣΤΗΝ ΧΩΡΑΜΑΣ ΕΙΝΑΙ: ? Εκκλησία του Ιησού Χριστού των Αγίων των Τελευταίων Ημερών (Μορμόνοι) ? Ελευθέρα Αποστολική Εκκλησία της Πεντηκοστής (Πεντηκοστιανοί) ? Μάρτυρες του Ιεχωβά ΜΟΡΜΟΝΟΙ Ως Μορμόνοι χαρακτηρίζονται τα μέλη της ευρύτερης κίνησης των Αγίων των Τελευταίων Ημερών, και συνηθέστερα της μεγαλύτερης και παλαιότερης Εκκλησίας του Ιησού Χριστού των Αγίων των Τελευταίων Ημερών. Ο όρος Μορμόνος δεν είναι αποδεκτός από κάποια μέλη της εκκλησίας, ενώ κατ' άλλους δεν αποτελεί προσβλητικό προσδιορισμό. Οι Μορμόνοι πιστεύουν ότι η εκκλησία που ίδρυσε ο Ιησούς Χριστός είχε διαφθαρεί και είχε αποστατήσει μετά τον θάνατο των αποστόλων, και η αποκατάστασή της στη σύγχρονη εποχή έγινε μέσω του Τζόζεφ Σμιθ, τον οποίο θεωρούν προφήτη . Ιδρύθηκε το 1830. Σήμερα υπάρχουν 4.000.000 Μορμόνοι στις ΗΠΑ και άλλα 4.000.000 Μορμόνοι στον υπόλοιπο κόσμο. ΠΕΝΤΗΚΟΣΤΙΑΝΟΙ. Οι Πεντηκοστιανοί ισχυρίζονται ότι προέρχονται κατ΄ ευθείαν από τούς πρώτους Χριστιανούς της ημέρας της Πεντηκοστής στην Ιερουσαλήμ, ενώ πουθενά στην Αγία Γραφή δεν αναφέρεται ότι μετά την Πεντηκοστή, υπήρξε και μια ιδιαίτερη ομάδα με τους τάδε και τάδε Αποστόλους, που έχοντας χρίσμα διαδοχής και Ιεροσύνης μέχρι σήμερα, ονομάζονταν Πεντηκοστιανοί. Στην κοινότητα αυτή, ανήκουν και τα σωματεία «Σύνδεσμος Εκκλησιών της Πεντηκοστής» (1971) και «Αδελφότης μαθητών Ιησού Χριστού». Δεν δέχονται ειδική ιεροσύνη, δεν πιστεύουν στη μετουσίωση (αλλαγή των Τιμίων Δώρων στην Αγία Κοινωνία) θεωρώντας τα όλα αυτά συμβολικά, απορρίπτουν την εξομολόγηση, τα μνημόσυνα, τα άγια λείψανα , τις εικόνες, τον Τίμιο Σταυρό, τις πρεσβείες των αγίων, κλπ. Η κίνηση επεκτάθηκε και μεταξύ των αποδήμων Ελλήνων της Αμερικής (Ν. Υόρκη, Οχάιο) και της Αυστραλίας (Greek Christian Church).


84

Η εφημερίδα της «Xριστιανισμός» εκδίδεται και στα αγγλικά. Στα μέσα της δεκαετίας του 1990 η ομάδα αυτή υπολόγιζε πως είχε 150 «ποιμένες» και 20.000 πιστούς. ΜΑΡΤΥΡΕΣ ΤΟΥ ΙΕΧΩΒΑ Οι Μάρτυρες του Ιεχωβά αποτελούν ένα χριστιανικό δόγμα με περίπου επτά εκατομμύρια μέλη σε 236 χώρες. Βάση της πίστης τους είναι η Αγία Γραφή, αλλά σε αρκετά θέματα διαφέρουν από τις παραδοσιακές Εκκλησίες του χριστιανικού κόσμου. Το ξεκίνημα των Μαρτύρων του Ιεχωβά έγινε πριν από 130 και πλέον χρόνια στις ΗΠΑ και οι ίδιοι αξιώνουν ότι αποτελούν αναβίωση της πρώτης χριστιανικής Εκκλησίας. Ίσως το πιο γνώριμο χαρακτηριστικό τους είναι το δημόσιο κήρυγμά τους, συνήθως από σπίτι σε σπίτι, αλλά είναι επίσης γνωστοί για την άρνηση στράτευσης και την άρνηση των μεταγγίσεων αίματος. ΟΙΑΙΡΕΣΕΙΣ ΚΑΤΑΤΟΝ 4ου ΚΑΙ 5ου ΑΙ. μ.Χ ΜΟΝΟΦΥΣΙΤΙΣΜΟΣ Κυριάρχησε στις Ανατολικές επαρχίες του βυζαντινού κράτους. Χριστιανική αίρεση, που δέχεται μόνο τη θεία υπόσταση του Χριστού και όχι την ανθρώπινη. Διδάχτηκε για πρώτη φορά από τον αρχιμανδρίτη Κωνσταντινούπολης Ευτυχή (γι` αυτό λέγεται και Ευτυχιανισμός) και τον πατριάρχη Αλεξάνδρειας Διόσκουρο στις αρχές του 5ου αι. Ο Ευτυχής, στην προσπάθειά του να αποδείξει την πλάνη του Νεστόριου, έπεσε σε νέα πλάνη υποστηρίζοντας ότι στο δεύτερο πρόσωπο της Αγίας Τριάδας, τον Ιησού, υπάρχει μόνο μία φύση, η θεϊκή, και κατά συνέπεια ο Χριστός είναι μόνο τέλειος θεός και όχι τέλειος άνθρωπος. Σύμφωνα με τον Ευτυχή, οι δύο φύσεις του Χριστού, η ανθρώπινη και η θεία, ενώθηκαν ή καλύτερα η ανθρώπινη απορροφήθηκε από τη θεία. Η αίρεση του Μονοφυσιτισμού καταδικάστηκε το 449 από σύνοδο της Κωνσταντινούπολης. Αλλά ο Διόσκουρος με την υποστήριξη του αυτοκράτορα Θεοδόσιου Β΄ στη "ληστρική" σύνοδο καταδίκασε τους ορθόδοξους, και οι οπαδοί του χτύπησαν αλύπητα τον πρόεδρο της προηγούμενης συνόδου πατριάρχη Φλαβιανό, που σε τρεις ημέρες πέθανε.

85

Καταδικάστηκε για δεύτερη φορά στη Δ΄ Οικουμενική Σύνοδο της Χαλκηδόνας (451), χωρίς όμως να πτοηθούν οι πιστοί της αίρεσης αυτής. Έτσι διαδόθηκε γρήγορα, αν και διαιρέθηκε σε άλλες μερίδες και τάσεις. Επικράτησε κυρίως στις ανατολικές επαρχίες του Βυζαντίου (Συρία, Παλαιστίνη, Αίγυπτο), εξαιτίας της δραστηριότητας του μονοφυσίτη επισκόπου Ιάκωβου του Ζάνζαλου, του οποίου οι οπαδοί ονομάστηκαν Ιακωβίτες. Οι ανατολικοί αυτοί πληθυσμοί πιέστηκαν από αρκετούς Βυζαντινούς αυτοκράτορες, που ζητούσαν θρησκευτική ομοιογένεια στο κράτος τους. Το γεγονός αυτό και η σκληρή οικονομική πολιτική του Βυζαντίου είχαν ως αποτέλεσμα να αφεθούν τα ανατολικά κράτη στην κατοχή τους από τους Άραβες. Σήμερα το Μονοφυσιτισμό δέχονται η Κοπτική Εκκλησία, η Ιακωβιτική Εκκλησία της Συρίας και τ ο υ Ι ρ ά κ κα ι η Α ρ μ ε ν ι κ ή Ε κ κ λη σ ί α . ΝΕΣΤΟΡΙΑΝΙΣΜΟΣ Τόνιζε την υπεροχή της ανθρώπινης φύσης και καταδικάστηκε από την Γ΄Οικουμενική Σύνοδο στην Έφεσο το 431 μ.Χ.. Ο Νεστοριανισμός είναι η αιρετική διδασκαλία του πατριάρχη Νεστόριου (5ος αι. μ.Χ.), σύμφωνα με την οποία ο Χριστός είχε δύο χωριστές φύσεις τη θεϊκή και την ανθρώπινη. ΑΡΕΙΑΝΙΣΜΟΣ: Θρησκευτική αίρεση του 4ου αι. μ.Χ. Το όνομά της το πήρε από τον εισηγητή της Άρειο, που θεωρούσε το Λόγο του Θεού ως κτίσμα και το Χριστό απλώς ως πρόσωπο με ηθική και πνευματική τελειότητα. Τόνιζε ότι ο Θεός Πατήρ είναι ο μόνος αγέννητος, άναρχος και αιώνιος. Καθετί προερχόμενο από αυτόν είναι γέννημα ή κτίσμα του Θεού. Σύμφωνα με αυτά ο Υιός δεν είναι "Θεός αληθινός". Ονομάζεται βέβαια Θεός, αλλά δεν είναι στην ουσία τέτοιος, αφού και γι΄` αυτόν ο Πατήρ είναι αόρατος και δε γνωρίζει την ουσία του. Διαφέρει όμως από τα λοιπά κτίσματα, γιατί είναι "κτίσμα του Θεού τέλειον" και χάρη στη δική του προσπάθεια και τη θεία χάρη έγινε και αυτός κατά μετοχή Θεός και γι` αυτό πρέπει και αυτόν να τον τιμούμε ως Θεό. Φίλοι και οπαδοί του Αρείου ήταν ο Ευσέβιος Νικομήδειας, από το 335 πατριάρχης της Κωνσταντινούπολης, ο Καππαδόκης σοφιστής Αστέργιος, οι επίσκοποι Ευσέβιος ο Καισαρείας, Θεόδωρος ο Λαοδικείας, Παύλος ο Τύρρου, Γρηγόριος ο Βηρυτού, Αέτιος

ο Λύδδης, Πατρόφιλος ο Σκυθοπόλεως, Μάριος ο Χαλκηδόνος κ.α. Οπαδοί του αρειανισμού ήταν επίσης ο Κωνστάντιος, ο Ουάλης, η χήρα του αυτοκράτορα Γρατιανού Ιουστίνη. Ο αρειανισμός καταδικάστηκε από τις Οικουμενικές Συνόδους της Νίκαιας και της Κωνσταντινούπολης και άρχισε να καταρρέει από τις αρχές του 5ου αιώνα. ΜΕ ΠΟΙΟΥΣ ΤΡΟΠΟΥΣ ΠΡΟΣΠΑΘΟΥΝ ΟΙ ΑΙΡΕΤΙΚΟΙ ΝΑ ΠΡΟΣΕΛΚΥΣΟΥΝ ΠΙΣΤΟΥΣ; Οι αιρετικοί θέλοντας να προσελκύσουν πιστούς εκδίδουν έντυπα με κομμάτια από την Αγία Γραφή, τα οποία ερμηνεύουν όπως θέλουν, κάνοντας τα όμορφα, έτσι ώστε να κάνουν εντύπωση στους απλούς ανθρώπους. Συνήθως π η γ α ί ν ο υ ν σ ε α ν θ ρ ώ π ο υ ς π ο υ έ χο υ ν οικογενειακά προβλήματα κτλ. Η εξάπλωση των αιρέσεων δεν σχετίζεται όμως μόνο με τη θρησκεία αλλά κυρίως με τις κοινωνικές συνθήκες που εκτρέφουν την εμφάνιση και την ανάπτυξή τους. Η ανέχεια, η απαισιοδοξία, το αίσθημα της ματαιότητας, η έλλειψη της οικογενειακής συνοχής και γενικώς η χαλάρωση ή και διάρρηξη του κοινωνικού ιστού καθιστούν στις ημέρες μας τον άνθρωπο, και ιδίως τον νέο άνθρωπο, ανασφαλή, εμπερίστατο, εξασθενημένο και τελικώς ευάλωτο στους κάθε είδους «προφήτες» και «σωτήρες». Η ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΟΥΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΚΚΛΗΣΙΑ H στάση των αγίων Πατέρων έναντι των αιρετικών ήταν πάντοτε η ίδια. Οι Άγιοι

προτρέπουν τους αιρετικούς να εγκαταλείψουν την αίρεση και να προσέλθουν στην Εκκλησία, διαφορετικά δεν ωφελούνται από τα καλά τους έργα, ούτε μπορούν να κληρονομήσουν την βασιλεία του Θεού. Συμφώνως προς τους κανόνες α΄ και β΄ της Γ΄ Οικουμενικής συνόδου, όσοι προσχωρούν στους αιρετικούς εκπίπτουν της εκκλησιαστικής κοινωνίας και της ιεροσύνης. Από τα παλιότερα χρόνια οι Οικουμενικοί Πατριάρχες καταδίκαζαν τους αιρετικούς. Γι' αυτό και αποφασίστηκε οι τόποι συνεδρίας τους να μην ονομάζονται εκκλησίες και να τιμωρούνται πρώτα από την θεία εκδίκηση και έπειτα από την ανθρώπινη τιμωρία. Τις αιρέσεις καταπολεμούσε πάντοτε η αρχαία Εκκλησία και ικανοί πατέρες έγραψαν ειδικά συγγράμματα εναντίον αυτών. Ο κατά των αιρετικών πόλεμος της Εκκλησίας δε γίνεται με βίαια και αστυνομικά μέσα, αλλά με πνευματικά και προπάντων με τη διδασκαλία και διαφώτιση και την πειθώ, με πολλή επιείκεια και αγάπη, με προσπάθεια να επαναφέρει τους αιρετικούς στους κόλπους της Εκκλησίας. Δεν αποτελεί ασφαλώς μυστικό ούτε εκπλήσσει το γεγονός ότι τα τελευταία χρόνια οι αιρέσεις εξαπλώνονται διεθνώς .. Ελένη Πορφυρίου Β '2 ΠΗΓΕΣ: 1.ΜηχανήΑναζήτησης Google. 2. Ηλεκτρονική εγκυκλοπαίδεια Ερμής

Κατερίνα Κασκίρη Β΄4


84

Η εφημερίδα της «Xριστιανισμός» εκδίδεται και στα αγγλικά. Στα μέσα της δεκαετίας του 1990 η ομάδα αυτή υπολόγιζε πως είχε 150 «ποιμένες» και 20.000 πιστούς. ΜΑΡΤΥΡΕΣ ΤΟΥ ΙΕΧΩΒΑ Οι Μάρτυρες του Ιεχωβά αποτελούν ένα χριστιανικό δόγμα με περίπου επτά εκατομμύρια μέλη σε 236 χώρες. Βάση της πίστης τους είναι η Αγία Γραφή, αλλά σε αρκετά θέματα διαφέρουν από τις παραδοσιακές Εκκλησίες του χριστιανικού κόσμου. Το ξεκίνημα των Μαρτύρων του Ιεχωβά έγινε πριν από 130 και πλέον χρόνια στις ΗΠΑ και οι ίδιοι αξιώνουν ότι αποτελούν αναβίωση της πρώτης χριστιανικής Εκκλησίας. Ίσως το πιο γνώριμο χαρακτηριστικό τους είναι το δημόσιο κήρυγμά τους, συνήθως από σπίτι σε σπίτι, αλλά είναι επίσης γνωστοί για την άρνηση στράτευσης και την άρνηση των μεταγγίσεων αίματος. ΟΙΑΙΡΕΣΕΙΣ ΚΑΤΑΤΟΝ 4ου ΚΑΙ 5ου ΑΙ. μ.Χ ΜΟΝΟΦΥΣΙΤΙΣΜΟΣ Κυριάρχησε στις Ανατολικές επαρχίες του βυζαντινού κράτους. Χριστιανική αίρεση, που δέχεται μόνο τη θεία υπόσταση του Χριστού και όχι την ανθρώπινη. Διδάχτηκε για πρώτη φορά από τον αρχιμανδρίτη Κωνσταντινούπολης Ευτυχή (γι` αυτό λέγεται και Ευτυχιανισμός) και τον πατριάρχη Αλεξάνδρειας Διόσκουρο στις αρχές του 5ου αι. Ο Ευτυχής, στην προσπάθειά του να αποδείξει την πλάνη του Νεστόριου, έπεσε σε νέα πλάνη υποστηρίζοντας ότι στο δεύτερο πρόσωπο της Αγίας Τριάδας, τον Ιησού, υπάρχει μόνο μία φύση, η θεϊκή, και κατά συνέπεια ο Χριστός είναι μόνο τέλειος θεός και όχι τέλειος άνθρωπος. Σύμφωνα με τον Ευτυχή, οι δύο φύσεις του Χριστού, η ανθρώπινη και η θεία, ενώθηκαν ή καλύτερα η ανθρώπινη απορροφήθηκε από τη θεία. Η αίρεση του Μονοφυσιτισμού καταδικάστηκε το 449 από σύνοδο της Κωνσταντινούπολης. Αλλά ο Διόσκουρος με την υποστήριξη του αυτοκράτορα Θεοδόσιου Β΄ στη "ληστρική" σύνοδο καταδίκασε τους ορθόδοξους, και οι οπαδοί του χτύπησαν αλύπητα τον πρόεδρο της προηγούμενης συνόδου πατριάρχη Φλαβιανό, που σε τρεις ημέρες πέθανε.

85

Καταδικάστηκε για δεύτερη φορά στη Δ΄ Οικουμενική Σύνοδο της Χαλκηδόνας (451), χωρίς όμως να πτοηθούν οι πιστοί της αίρεσης αυτής. Έτσι διαδόθηκε γρήγορα, αν και διαιρέθηκε σε άλλες μερίδες και τάσεις. Επικράτησε κυρίως στις ανατολικές επαρχίες του Βυζαντίου (Συρία, Παλαιστίνη, Αίγυπτο), εξαιτίας της δραστηριότητας του μονοφυσίτη επισκόπου Ιάκωβου του Ζάνζαλου, του οποίου οι οπαδοί ονομάστηκαν Ιακωβίτες. Οι ανατολικοί αυτοί πληθυσμοί πιέστηκαν από αρκετούς Βυζαντινούς αυτοκράτορες, που ζητούσαν θρησκευτική ομοιογένεια στο κράτος τους. Το γεγονός αυτό και η σκληρή οικονομική πολιτική του Βυζαντίου είχαν ως αποτέλεσμα να αφεθούν τα ανατολικά κράτη στην κατοχή τους από τους Άραβες. Σήμερα το Μονοφυσιτισμό δέχονται η Κοπτική Εκκλησία, η Ιακωβιτική Εκκλησία της Συρίας και τ ο υ Ι ρ ά κ κα ι η Α ρ μ ε ν ι κ ή Ε κ κ λη σ ί α . ΝΕΣΤΟΡΙΑΝΙΣΜΟΣ Τόνιζε την υπεροχή της ανθρώπινης φύσης και καταδικάστηκε από την Γ΄Οικουμενική Σύνοδο στην Έφεσο το 431 μ.Χ.. Ο Νεστοριανισμός είναι η αιρετική διδασκαλία του πατριάρχη Νεστόριου (5ος αι. μ.Χ.), σύμφωνα με την οποία ο Χριστός είχε δύο χωριστές φύσεις τη θεϊκή και την ανθρώπινη. ΑΡΕΙΑΝΙΣΜΟΣ: Θρησκευτική αίρεση του 4ου αι. μ.Χ. Το όνομά της το πήρε από τον εισηγητή της Άρειο, που θεωρούσε το Λόγο του Θεού ως κτίσμα και το Χριστό απλώς ως πρόσωπο με ηθική και πνευματική τελειότητα. Τόνιζε ότι ο Θεός Πατήρ είναι ο μόνος αγέννητος, άναρχος και αιώνιος. Καθετί προερχόμενο από αυτόν είναι γέννημα ή κτίσμα του Θεού. Σύμφωνα με αυτά ο Υιός δεν είναι "Θεός αληθινός". Ονομάζεται βέβαια Θεός, αλλά δεν είναι στην ουσία τέτοιος, αφού και γι΄` αυτόν ο Πατήρ είναι αόρατος και δε γνωρίζει την ουσία του. Διαφέρει όμως από τα λοιπά κτίσματα, γιατί είναι "κτίσμα του Θεού τέλειον" και χάρη στη δική του προσπάθεια και τη θεία χάρη έγινε και αυτός κατά μετοχή Θεός και γι` αυτό πρέπει και αυτόν να τον τιμούμε ως Θεό. Φίλοι και οπαδοί του Αρείου ήταν ο Ευσέβιος Νικομήδειας, από το 335 πατριάρχης της Κωνσταντινούπολης, ο Καππαδόκης σοφιστής Αστέργιος, οι επίσκοποι Ευσέβιος ο Καισαρείας, Θεόδωρος ο Λαοδικείας, Παύλος ο Τύρρου, Γρηγόριος ο Βηρυτού, Αέτιος

ο Λύδδης, Πατρόφιλος ο Σκυθοπόλεως, Μάριος ο Χαλκηδόνος κ.α. Οπαδοί του αρειανισμού ήταν επίσης ο Κωνστάντιος, ο Ουάλης, η χήρα του αυτοκράτορα Γρατιανού Ιουστίνη. Ο αρειανισμός καταδικάστηκε από τις Οικουμενικές Συνόδους της Νίκαιας και της Κωνσταντινούπολης και άρχισε να καταρρέει από τις αρχές του 5ου αιώνα. ΜΕ ΠΟΙΟΥΣ ΤΡΟΠΟΥΣ ΠΡΟΣΠΑΘΟΥΝ ΟΙ ΑΙΡΕΤΙΚΟΙ ΝΑ ΠΡΟΣΕΛΚΥΣΟΥΝ ΠΙΣΤΟΥΣ; Οι αιρετικοί θέλοντας να προσελκύσουν πιστούς εκδίδουν έντυπα με κομμάτια από την Αγία Γραφή, τα οποία ερμηνεύουν όπως θέλουν, κάνοντας τα όμορφα, έτσι ώστε να κάνουν εντύπωση στους απλούς ανθρώπους. Συνήθως π η γ α ί ν ο υ ν σ ε α ν θ ρ ώ π ο υ ς π ο υ έ χο υ ν οικογενειακά προβλήματα κτλ. Η εξάπλωση των αιρέσεων δεν σχετίζεται όμως μόνο με τη θρησκεία αλλά κυρίως με τις κοινωνικές συνθήκες που εκτρέφουν την εμφάνιση και την ανάπτυξή τους. Η ανέχεια, η απαισιοδοξία, το αίσθημα της ματαιότητας, η έλλειψη της οικογενειακής συνοχής και γενικώς η χαλάρωση ή και διάρρηξη του κοινωνικού ιστού καθιστούν στις ημέρες μας τον άνθρωπο, και ιδίως τον νέο άνθρωπο, ανασφαλή, εμπερίστατο, εξασθενημένο και τελικώς ευάλωτο στους κάθε είδους «προφήτες» και «σωτήρες». Η ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΟΥΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΚΚΛΗΣΙΑ H στάση των αγίων Πατέρων έναντι των αιρετικών ήταν πάντοτε η ίδια. Οι Άγιοι

προτρέπουν τους αιρετικούς να εγκαταλείψουν την αίρεση και να προσέλθουν στην Εκκλησία, διαφορετικά δεν ωφελούνται από τα καλά τους έργα, ούτε μπορούν να κληρονομήσουν την βασιλεία του Θεού. Συμφώνως προς τους κανόνες α΄ και β΄ της Γ΄ Οικουμενικής συνόδου, όσοι προσχωρούν στους αιρετικούς εκπίπτουν της εκκλησιαστικής κοινωνίας και της ιεροσύνης. Από τα παλιότερα χρόνια οι Οικουμενικοί Πατριάρχες καταδίκαζαν τους αιρετικούς. Γι' αυτό και αποφασίστηκε οι τόποι συνεδρίας τους να μην ονομάζονται εκκλησίες και να τιμωρούνται πρώτα από την θεία εκδίκηση και έπειτα από την ανθρώπινη τιμωρία. Τις αιρέσεις καταπολεμούσε πάντοτε η αρχαία Εκκλησία και ικανοί πατέρες έγραψαν ειδικά συγγράμματα εναντίον αυτών. Ο κατά των αιρετικών πόλεμος της Εκκλησίας δε γίνεται με βίαια και αστυνομικά μέσα, αλλά με πνευματικά και προπάντων με τη διδασκαλία και διαφώτιση και την πειθώ, με πολλή επιείκεια και αγάπη, με προσπάθεια να επαναφέρει τους αιρετικούς στους κόλπους της Εκκλησίας. Δεν αποτελεί ασφαλώς μυστικό ούτε εκπλήσσει το γεγονός ότι τα τελευταία χρόνια οι αιρέσεις εξαπλώνονται διεθνώς .. Ελένη Πορφυρίου Β '2 ΠΗΓΕΣ: 1.ΜηχανήΑναζήτησης Google. 2. Ηλεκτρονική εγκυκλοπαίδεια Ερμής

Κατερίνα Κασκίρη Β΄4


86

87

ΑΝΑΚΩΧΗ ΤΟΥ 1914

Μ

ία μοναδική, αυθόρμητη συμφιλίωση μεταξύ αντιμαχόμενων στρατών καταγράφτηκε τα Χριστούγεννα του 1914(4 μήνες μετά από την έναρξη του Α΄ Παγκόσμιου Πολέμου.) Γερμανοί, Βρετανοί και Γάλλοι αιφνιδίασαν τους στρατηγούς τους με μια μοναδική, μαζική και αυθόρμητη συμφιλίωση που κράτησε 24 ώρες στο φοβερό δυτικό μέτωπο του Α' Παγκοσμίου Πολέμου. Ήταν μια παράτολμη, σχεδόν απίστευτη μαζική εκδήλωση που έμεινε στην ιστορία. Ξεκίνησε από ένα σημείο των γαλλοελβετικών συνόρων και απλώθηκε σε ολόκληρη τη γραμμή του μετώπου, μέχρι τις ακτές της Φλάνδρας. Το επεισόδιο των Χριστουγέννων του 1914 είναι γνωστό περισσότερο ως θρύλος, όμως πρόκειται για μια πραγματική ιστορία. Ξεπέρασαν το ένα εκατομμύριο οι στρατευμένοι της Γερμανίας, της Αυστροουγγαρίας, της Γαλλίας, της Βρετανίας, που παραμέρισαν τις εντολές των στρατηγών. Βγήκαν από τα χαρακώματα, ευχήθηκαν «Καλά Χριστούγεννα», τραγούδησαν την «Άγια Νύχτα», έπαιξαν ποδόσφαιρο και αντάλλαξαν δώρα που θα μπορούσαν να έχουν επάνω τους, τσιγάρα, λίγο κρυμμένο κονιάκ και κουμπιά από τις χλαίνες τους. Ήταν η πιο αυθόρμητη ανακωχή της παγκόσμιας ιστορίας. Όλα ξεκίνησαν πρόχειρα. Κανένας δεν μπορεί να πει με σιγουριά ποιο ήταν το σημείο του μετώπου από το οποίο έγινε η αρχή. Γεγονός αποτελεί ότι επεκτάθηκε με ταχύτητα, σχεδόν αστραπιαία. Φαίνεται ότι την πρωτοβουλία πήρε ένας Γερμανός στρατιώτης, που εκτός από τη μητρική του γλώσσα, μιλούσε και αγγλικά. Πρόκειται για τον οπλίτη Μέκελ, όπως αφηγείται σε επιστολές του ο συστρατιώτης του Κουρτ Τσέμις. Γράφει σχετικά: «Ο στρατιώτης Μέκελ από τον λόχο μου, που για πολλά χρόνια είχε ζήσει στη Βρετανία, φώναξε, μιλώντας αγγλικά, απευθυνόμενος στο απέναντι εχθρικό χαράκωμα. Γρήγορα άρχισε μια έντονη συζήτηση». Οι στρατιώτες βγήκαν από τα χαρακώματα. Έσφιξαν τα χέρια και αλληλοευχήθηκαν «Χαρούμενα Χριστούγεννα». Ο καθένας μιλούσε στη γλώσσα του. Όμως εκείνη η ιδιόρρυθμη Βαβέλ δεν χώριζε τους λαούς,

αντίθετα εκείνη τη στιγμή τους ένωνε. Ήταν παραμονή Χριστουγέννων. Αυτοί οι πρώτοι, η μαγιά της μεγάλης πρωτοβουλίας, συμφώνησαν την επόμενη μέρα, που ήταν η μεγάλη μέρα της χριστιανοσύνης, να μη χρησιμοποιήσει κανείς το όπλο του. Να μην υπάρξει πυροβολισμός την ώρα που στο σπήλαιο της Βηθλεέμ αντηχεί το «Επί γης ειρήνη εν ανθρώποις ευδοκία». Ο Κουρτ Τσέμις συνεχίζει την αφήγησή του: «Στο χαράκωμά μας είχαμε τοποθετήσει ήδη γιορταστικά δεντράκια και κεριά. Μετά την πετυχημένη συνάντησή μας με τους Άγγλους, βάλαμε ακόμα περισσότερα στολίδια. Οι Άγγλοι έδειχναν τη χαρά τους για τα φωταγωγημένα χαρακώματά μας. Φώναζαν, σφύριζαν και χειροκροτούσαν. Εγώ, όπως και οι περισσότεροι, όλη τη νύχτα την περάσαμε ξάγρυπνοι. Μπορεί να έκανε κρύο, αλλά ήταν υπέροχα». Ανήμερα των Χριστουγέννων οι Γερμανοί βγήκαν πρώτοι από τα χαρακώματα κι άρχισαν να κατευθύνονται προς το μέρος των ΄Αγγλων, που τους αντέγραψαν αυθόρμητα. Χαιρετήθηκαν και άρχισαν να παίζουν ποδόσφαιρο. Μια αυτοσχέδια, πάνινη μπάλα βρέθηκε και περίπου 50 άτομα άρχισαν να αλλάζουν πάσες ή μάλλον να κλωτσούν. Το ποδόσφαιρο ήταν αναπόσπαστο τμήμα της χριστουγεννιάτικης γιορτής. Τη θέση της μπάλας είχαν πάρει αλλού ένα τενεκεδάκι, αλλού ένας κάλυκας, αλλού κάλτσες δεμένες στρογγυλά. Γίνεται λόγος και για έναν Βρετανό στρατιώτη, που αξιοποίησε εμπορικά την

κατάσταση. Παραφωνία σ' όλο αυτό το τρελό πανηγύρι αποτέλεσαν ένας Βρετανός ταγματάρχης και ένας Αυστριακός δεκανέας. Ο Βρετανός ταγματάρχης παρατηρούσε τους στρατιώτες λέγοντας ότι «τον Γερμανό δεν πρέπει να τον κάνεις φίλο, αλλά να τον σκοτώνεις». Διέταζε μάταια τους πάντες να επιστρέψουν στις θέσεις μάχης. Το όνομά του δεν έγινε γνωστό. Ο Αυστριακός δεκανέας τόνιζε πως «τέτοιες συνεννοήσεις θα έπρεπε να απαγορεύονται αυστηρά». Μερικά χρόνια αργότερα ο δεκανέας αυτός απόκτησε τεράστια φήμη. Το όνομά του ήταν Αδόλφος Χίτλερ. Η ανακωχή των Χριστουγέννων του 1914 απλώθηκε σε όλο το μήκος των 800 χιλιομέτρων του δυτικού μετώπου (περίπου 1 εκατομμύριο στρατιώτες). Το γεγονός αυτό ήταν η αφορμή για να γραφτούν σχετικά τραγούδια όπως το Silent Night αλλά και κινηματογραφικές ταινίες όπως είναι τα «Καλά Χριστούγεννα». Γεωργία Χαραλάμπους, Γ΄3 ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ: http://damiza.wordpress.com http://ypeppas.blogspot.com/2008/12/blogpost_24.html

ΑΠΟΙΚΙΟΚΡΑΤΙΑ ρισμένα από τα ευρωπαϊκά κράτη που πέτυχαν υψηλούς ρυθμούς καπιταλιστικής ανάπτυξης, μετά από τη βιομηχανική επανάσταση, άρχισαν να αναζητούν περιοχές και εκτός Ευρώπης για να τις εκμεταλλευτούν. Το φαινόμενο, σύμφυτο με την ανάπτυξη του καπιταλισμού στη συγκεκριμένη ιστορική φάση, ονομάστηκε ιμπεριαλισμός, εκφράστηκε με την προσπάθεια απόκτησης αποικιών, την αποικιοκρατία, και εκδηλώθηκε με ένταση την περίοδο 1870-1914. Ο ιμπεριαλισμός αποτελεί πολιτική επέκτασης του ελέγχου ή της εξουσίας που ασκείται σε ξένες οντότητες ως μέσο απόκτησης και διατήρησης μιας αυτοκρατορίας. Αυτό συμβαίνει είτε μέσω άμεσης εδαφικής κατάκτησης ή εποικισμού είτε διαμέσου έμμεσων μεθόδων άσκησης ελέγχου στα πολιτικά και τα οικονομικά πράγματα άλλων

Ο

κρατών. Ο όρος αυτός χρησιμοποιείται συχνά για να περιγράψει την πολιτική επικυριαρχίας ενός έθνους σε άλλες χώρες, ανεξάρτητα από το αν το έθνος θεωρεί τον εαυτό του μέρος της αυτοκρατορίας. Η «Εποχή του Ιμπεριαλισμού» συνήθως αναφέρεται στην περίοδο του Νέου Ιμπεριαλισμού που άρχισε το 1860, όταν κυρίαρχα ευρωπαϊκά κράτη ξεκίνησαν τον αποικισμό άλλων ηπείρων. Ο όρος ιμπεριαλισμός αρχικά αποτέλεσε νεολογισμό κατά τα τέλη του 1800 για να περιγράψει την πολιτική κάποιων κρατών, όπως οι επεκτάσεις της Μ. Βρετανίας και της Γαλλίας στην Αφρική και στηνΑμερική. ΑΙΤΙΑΑΠΟΙΚΙΟΚΡΑΤΙΑΣ Τα αίτια τα οποία οδήγησαν στην δημιουργία της αποικιοκρατίας ήταν αρκετά και διαδραμάτισαν πολύ σημαντικό ρόλο στην εδραίωση του φαινομένου. Η ανάγκη των εκβιομηχανισμένων και ανεπτυγμένων χωρών της Ευρώπης να βρουν νέες αγορές για να διαθέσουν τα βιομηχανικά προϊόντα τους. Η βιομηχανική ανάπτυξη έδωσε νέα ώθηση στην ανάπτυξη των αγαθών τους και έτσι έπρεπε να βρουν νέες αγορές για να διαθέσουν τα προϊόντα που ήταν υπέρ αρκετά για το κράτος. Τα υ λ ι κ ά σ υ μ φ έ ρ ο ν τ α τ ω ν χω ρ ώ ν διαδραμάτισαν καθοριστικό ρόλο στην ανάπτυξη του φαινομένου. Η κάθε χώρα βασιζόταν στα υλικά της συμφέροντα για να επιλέξει την περιοχή την οποία θα αποικίσει. Η βιομηχανική ανάπτυξη τους οδήγησε και στην αναζήτηση νέων πηγών πρώτων υλών για την στήριξη και την ανάπτυξη της βιομηχανικής τους παραγωγής. Τέτοια υλικά ήταν τα διάφορα μεταλλεύματα, το μαλλί και το βαμβάκι. Ίσως το σημαντικότερο αίτιο ήταν η αναζήτηση καυσίμων, όπως το πετρέλαιο, για την υποστήριξη των βιομηχανιών τους. Ακόμη και σήμερα το πετρέλαιο είναι η κυριότερη αιτία έκρηξης συγκρούσεων και πολέμων λόγω της επεκτατικής πολιτικής των σύγχρονων χωρών. Σίγουρα η καπιταλιστική τους ανάπτυξη δημιούργησε την ανάγκη για αναζήτηση νέων περιοχών επένδυσης των κεφαλαίων τους. Η ραγδαία ανάπτυξη των χωρών αυτών δημιούργησε και πρόβλημα διάθεσης των κεφαλαίων τους. Η δημιουργία αποικιών εξασφάλιζε στα ισχυρά ευρωπαϊκά κράτη τον απόλυτο έλεγχο


86

87

ΑΝΑΚΩΧΗ ΤΟΥ 1914

Μ

ία μοναδική, αυθόρμητη συμφιλίωση μεταξύ αντιμαχόμενων στρατών καταγράφτηκε τα Χριστούγεννα του 1914(4 μήνες μετά από την έναρξη του Α΄ Παγκόσμιου Πολέμου.) Γερμανοί, Βρετανοί και Γάλλοι αιφνιδίασαν τους στρατηγούς τους με μια μοναδική, μαζική και αυθόρμητη συμφιλίωση που κράτησε 24 ώρες στο φοβερό δυτικό μέτωπο του Α' Παγκοσμίου Πολέμου. Ήταν μια παράτολμη, σχεδόν απίστευτη μαζική εκδήλωση που έμεινε στην ιστορία. Ξεκίνησε από ένα σημείο των γαλλοελβετικών συνόρων και απλώθηκε σε ολόκληρη τη γραμμή του μετώπου, μέχρι τις ακτές της Φλάνδρας. Το επεισόδιο των Χριστουγέννων του 1914 είναι γνωστό περισσότερο ως θρύλος, όμως πρόκειται για μια πραγματική ιστορία. Ξεπέρασαν το ένα εκατομμύριο οι στρατευμένοι της Γερμανίας, της Αυστροουγγαρίας, της Γαλλίας, της Βρετανίας, που παραμέρισαν τις εντολές των στρατηγών. Βγήκαν από τα χαρακώματα, ευχήθηκαν «Καλά Χριστούγεννα», τραγούδησαν την «Άγια Νύχτα», έπαιξαν ποδόσφαιρο και αντάλλαξαν δώρα που θα μπορούσαν να έχουν επάνω τους, τσιγάρα, λίγο κρυμμένο κονιάκ και κουμπιά από τις χλαίνες τους. Ήταν η πιο αυθόρμητη ανακωχή της παγκόσμιας ιστορίας. Όλα ξεκίνησαν πρόχειρα. Κανένας δεν μπορεί να πει με σιγουριά ποιο ήταν το σημείο του μετώπου από το οποίο έγινε η αρχή. Γεγονός αποτελεί ότι επεκτάθηκε με ταχύτητα, σχεδόν αστραπιαία. Φαίνεται ότι την πρωτοβουλία πήρε ένας Γερμανός στρατιώτης, που εκτός από τη μητρική του γλώσσα, μιλούσε και αγγλικά. Πρόκειται για τον οπλίτη Μέκελ, όπως αφηγείται σε επιστολές του ο συστρατιώτης του Κουρτ Τσέμις. Γράφει σχετικά: «Ο στρατιώτης Μέκελ από τον λόχο μου, που για πολλά χρόνια είχε ζήσει στη Βρετανία, φώναξε, μιλώντας αγγλικά, απευθυνόμενος στο απέναντι εχθρικό χαράκωμα. Γρήγορα άρχισε μια έντονη συζήτηση». Οι στρατιώτες βγήκαν από τα χαρακώματα. Έσφιξαν τα χέρια και αλληλοευχήθηκαν «Χαρούμενα Χριστούγεννα». Ο καθένας μιλούσε στη γλώσσα του. Όμως εκείνη η ιδιόρρυθμη Βαβέλ δεν χώριζε τους λαούς,

αντίθετα εκείνη τη στιγμή τους ένωνε. Ήταν παραμονή Χριστουγέννων. Αυτοί οι πρώτοι, η μαγιά της μεγάλης πρωτοβουλίας, συμφώνησαν την επόμενη μέρα, που ήταν η μεγάλη μέρα της χριστιανοσύνης, να μη χρησιμοποιήσει κανείς το όπλο του. Να μην υπάρξει πυροβολισμός την ώρα που στο σπήλαιο της Βηθλεέμ αντηχεί το «Επί γης ειρήνη εν ανθρώποις ευδοκία». Ο Κουρτ Τσέμις συνεχίζει την αφήγησή του: «Στο χαράκωμά μας είχαμε τοποθετήσει ήδη γιορταστικά δεντράκια και κεριά. Μετά την πετυχημένη συνάντησή μας με τους Άγγλους, βάλαμε ακόμα περισσότερα στολίδια. Οι Άγγλοι έδειχναν τη χαρά τους για τα φωταγωγημένα χαρακώματά μας. Φώναζαν, σφύριζαν και χειροκροτούσαν. Εγώ, όπως και οι περισσότεροι, όλη τη νύχτα την περάσαμε ξάγρυπνοι. Μπορεί να έκανε κρύο, αλλά ήταν υπέροχα». Ανήμερα των Χριστουγέννων οι Γερμανοί βγήκαν πρώτοι από τα χαρακώματα κι άρχισαν να κατευθύνονται προς το μέρος των ΄Αγγλων, που τους αντέγραψαν αυθόρμητα. Χαιρετήθηκαν και άρχισαν να παίζουν ποδόσφαιρο. Μια αυτοσχέδια, πάνινη μπάλα βρέθηκε και περίπου 50 άτομα άρχισαν να αλλάζουν πάσες ή μάλλον να κλωτσούν. Το ποδόσφαιρο ήταν αναπόσπαστο τμήμα της χριστουγεννιάτικης γιορτής. Τη θέση της μπάλας είχαν πάρει αλλού ένα τενεκεδάκι, αλλού ένας κάλυκας, αλλού κάλτσες δεμένες στρογγυλά. Γίνεται λόγος και για έναν Βρετανό στρατιώτη, που αξιοποίησε εμπορικά την

κατάσταση. Παραφωνία σ' όλο αυτό το τρελό πανηγύρι αποτέλεσαν ένας Βρετανός ταγματάρχης και ένας Αυστριακός δεκανέας. Ο Βρετανός ταγματάρχης παρατηρούσε τους στρατιώτες λέγοντας ότι «τον Γερμανό δεν πρέπει να τον κάνεις φίλο, αλλά να τον σκοτώνεις». Διέταζε μάταια τους πάντες να επιστρέψουν στις θέσεις μάχης. Το όνομά του δεν έγινε γνωστό. Ο Αυστριακός δεκανέας τόνιζε πως «τέτοιες συνεννοήσεις θα έπρεπε να απαγορεύονται αυστηρά». Μερικά χρόνια αργότερα ο δεκανέας αυτός απόκτησε τεράστια φήμη. Το όνομά του ήταν Αδόλφος Χίτλερ. Η ανακωχή των Χριστουγέννων του 1914 απλώθηκε σε όλο το μήκος των 800 χιλιομέτρων του δυτικού μετώπου (περίπου 1 εκατομμύριο στρατιώτες). Το γεγονός αυτό ήταν η αφορμή για να γραφτούν σχετικά τραγούδια όπως το Silent Night αλλά και κινηματογραφικές ταινίες όπως είναι τα «Καλά Χριστούγεννα». Γεωργία Χαραλάμπους, Γ΄3 ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ: http://damiza.wordpress.com http://ypeppas.blogspot.com/2008/12/blogpost_24.html

ΑΠΟΙΚΙΟΚΡΑΤΙΑ ρισμένα από τα ευρωπαϊκά κράτη που πέτυχαν υψηλούς ρυθμούς καπιταλιστικής ανάπτυξης, μετά από τη βιομηχανική επανάσταση, άρχισαν να αναζητούν περιοχές και εκτός Ευρώπης για να τις εκμεταλλευτούν. Το φαινόμενο, σύμφυτο με την ανάπτυξη του καπιταλισμού στη συγκεκριμένη ιστορική φάση, ονομάστηκε ιμπεριαλισμός, εκφράστηκε με την προσπάθεια απόκτησης αποικιών, την αποικιοκρατία, και εκδηλώθηκε με ένταση την περίοδο 1870-1914. Ο ιμπεριαλισμός αποτελεί πολιτική επέκτασης του ελέγχου ή της εξουσίας που ασκείται σε ξένες οντότητες ως μέσο απόκτησης και διατήρησης μιας αυτοκρατορίας. Αυτό συμβαίνει είτε μέσω άμεσης εδαφικής κατάκτησης ή εποικισμού είτε διαμέσου έμμεσων μεθόδων άσκησης ελέγχου στα πολιτικά και τα οικονομικά πράγματα άλλων

Ο

κρατών. Ο όρος αυτός χρησιμοποιείται συχνά για να περιγράψει την πολιτική επικυριαρχίας ενός έθνους σε άλλες χώρες, ανεξάρτητα από το αν το έθνος θεωρεί τον εαυτό του μέρος της αυτοκρατορίας. Η «Εποχή του Ιμπεριαλισμού» συνήθως αναφέρεται στην περίοδο του Νέου Ιμπεριαλισμού που άρχισε το 1860, όταν κυρίαρχα ευρωπαϊκά κράτη ξεκίνησαν τον αποικισμό άλλων ηπείρων. Ο όρος ιμπεριαλισμός αρχικά αποτέλεσε νεολογισμό κατά τα τέλη του 1800 για να περιγράψει την πολιτική κάποιων κρατών, όπως οι επεκτάσεις της Μ. Βρετανίας και της Γαλλίας στην Αφρική και στηνΑμερική. ΑΙΤΙΑΑΠΟΙΚΙΟΚΡΑΤΙΑΣ Τα αίτια τα οποία οδήγησαν στην δημιουργία της αποικιοκρατίας ήταν αρκετά και διαδραμάτισαν πολύ σημαντικό ρόλο στην εδραίωση του φαινομένου. Η ανάγκη των εκβιομηχανισμένων και ανεπτυγμένων χωρών της Ευρώπης να βρουν νέες αγορές για να διαθέσουν τα βιομηχανικά προϊόντα τους. Η βιομηχανική ανάπτυξη έδωσε νέα ώθηση στην ανάπτυξη των αγαθών τους και έτσι έπρεπε να βρουν νέες αγορές για να διαθέσουν τα προϊόντα που ήταν υπέρ αρκετά για το κράτος. Τα υ λ ι κ ά σ υ μ φ έ ρ ο ν τ α τ ω ν χω ρ ώ ν διαδραμάτισαν καθοριστικό ρόλο στην ανάπτυξη του φαινομένου. Η κάθε χώρα βασιζόταν στα υλικά της συμφέροντα για να επιλέξει την περιοχή την οποία θα αποικίσει. Η βιομηχανική ανάπτυξη τους οδήγησε και στην αναζήτηση νέων πηγών πρώτων υλών για την στήριξη και την ανάπτυξη της βιομηχανικής τους παραγωγής. Τέτοια υλικά ήταν τα διάφορα μεταλλεύματα, το μαλλί και το βαμβάκι. Ίσως το σημαντικότερο αίτιο ήταν η αναζήτηση καυσίμων, όπως το πετρέλαιο, για την υποστήριξη των βιομηχανιών τους. Ακόμη και σήμερα το πετρέλαιο είναι η κυριότερη αιτία έκρηξης συγκρούσεων και πολέμων λόγω της επεκτατικής πολιτικής των σύγχρονων χωρών. Σίγουρα η καπιταλιστική τους ανάπτυξη δημιούργησε την ανάγκη για αναζήτηση νέων περιοχών επένδυσης των κεφαλαίων τους. Η ραγδαία ανάπτυξη των χωρών αυτών δημιούργησε και πρόβλημα διάθεσης των κεφαλαίων τους. Η δημιουργία αποικιών εξασφάλιζε στα ισχυρά ευρωπαϊκά κράτη τον απόλυτο έλεγχο


89

88

των θαλασσών και της γύρω περιοχής. Επιπρόσθετα θα αποκτούσαν σταθμό και βάση ανεφοδιασμού για τα πολεμικά τους πλοία. Αναζητούσαν κράτη με σπουδαία γεωγραφική και γεωπολιτική θέση που δεν θα τα απομυζούσαν μονάχα υλικά αλλά θα μπορούσαν να έχουν έτσι και τον στρατιωτικό, οικονομικό και πολιτικό έλεγχο της γύρω περιοχής. Η αποικιοκρατία αποτελούσε και παράγοντα ενίσχυσης του εθνικού γοήτρου του κάθε κράτους. Αισθάνονταν δυνατοί και ακμαίοι, πανίσχυροι αφού θα είχαν καταφέρει να κατακτήσουν αποικίες σημαντικές για την εξέλιξη και ανάπτυξη τους. ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΒΑΣΗ ΤΗΣ ΑΠΟΙΚΙΟΚΡΑΤΙΑΣ Οι άμεσα ενδιαφερόμενοι για την επικράτηση του φαινομένου της αποικιοκρατίας ήταν οι αστοί αλλά και τα ευρύτερα κοινωνικά στρώματα. Οι αστοί ωφελούνταν περισσότερο από την αποικιακή πολιτική των χωρών τους. Λόγω της αποικιακής επέκτασης των χωρών τους έβλεπαν την κοινωνική και οικονομική τους θέση να ενισχύεται. Πολλοί πλούτισαν λόγω της επέκτασης και ανάπτυξης αυτής αλλά και επιβεβαίωναν συνάμα και την ανωτερότητα τους απέναντι στους φτωχούς γηγενείς πληθυσμούς που κατακτούσαν. Πρωτοπόροι της αποικιοκρατίας υπήρξαν οι εξερευνητές, οι χριστιανοί ιεραπόστολοι αλλά και οι έμποροι. Οι εξερευνητές είχαν ως απώτερο στόχο την απόκτηση νέων γνώσεων για ποικίλα θέματα. Οι νέες αποικίες υπήρξαν πρόσφορο έδαφος για έρευνα και γνώση. Έτσι ανακάλυπταν συχνά νέες περιοχές τις οποίες κατακτούσαν με το όνομα της χώρας και βοηθούσαν στην επέκταση της κυριαρχίας της. Οι χριστιανοί ιεραπόστολοι με τη διάδοση του χριστιανισμού στόχευαν στην μονιμότερη ευρωπαϊκή παρουσία στην περιοχή. Ο χριστιανισμός θα ήταν το μέσο αλλά και ο αυτοσκοπός για την οικονομική, πολιτική αλλά και θρησκευτική παρουσία του κράτους τους στο χώρο. Οι έμποροι αναζητούσαν αναμφίβολα νέες αγορές για να προωθήσουν τα προϊόντα τους. Οι νέες αποικίες που δημιουργούσαν ήταν σίγουρα η χρυσή τομή στο πρόβλημα της διάθεσης των προϊόντων τους. Έτσι επωφελούνταν περισσότερο από οποιαδήποτε κοινωνική ομάδα,

αφού η απόκτηση αποικιών ήταν σημαντική διευκόλυνση για την απασχόλησή τους. Οι έμποροι αποτελούσαν την εμπροσθοφυλακή αλλά και βοηθό των αποικιοκρατών. Ο Ι Μ Ε Θ Ο Δ Ο Ι Α Π Ο Ι Κ Ι Ο Κ ΡΑΤ Ι Κ Η Σ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ Η κατάκτηση νέων εδαφών ήταν ο κυριότερος τρόπος αποικιοκρατικής πολιτικής. Η κατάληψη νέων εδαφών γινόταν τις πλείστες φορές με ένοπλες συγκρούσεις και εισβολές στις νέες περιοχές. Μετέπειτα ήταν κύριο μέλημα τους η καθυπόταξη των κατοίκων των νέων περιοχών. Αφαίμασσαν τις περιοχές αλλά και τους κατοίκους τους αφού τους συμπεριφέρονταν σαν δούλους. Οι αποικιοκράτες επέλεγαν και άλλες μεθόδους δημιουργίας αποικιών. Διείσδυαν οικονομικά σε ανεξάρτητα κράτη και τα καθιστούσαν ημιαποικίες. Αυτή η τακτική εφαρμοζόταν σε περιοχές όπου για λόγους διεθνών ισορροπιών η κατάκτηση αλλά και η βίαιη εισβολή θα διατάραττε τις διεθνείς ισορροπίες. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η γερμανική διείσδυση στην Οθωμανική αυτοκρατορία στα τέλη του 19ου αιώνα και στις αρχές του 20ου. ΗΑΠΟΙΚΙΑΚΗ ΕΞΑΠΛΩΣΗ Τα ανεπτυγμένα ευρωπαϊκά κράτη κατέλαβαν εδάφη στην Ασία και στην Αφρική, οι οποίες υπήρξαν χώρες πλούσιες σε μεταλλεύματα και πρώτες ύλες που χρειάζονταν. Η Αφρική μετατράπηκε σε λίγα χρόνια, σε μια μεγάλη αποικία. Στις αρχές του 20ου αιώνα στην ήπειρο της Αφρικής υπήρχαν αποικίες πολλών χωρών όπως της Γαλλίας, Μ. Βρετανίας, Γερμανίας, Πορτογαλίας, Βελγίου, Ισπανίας αλλά και Ιταλίας. Η Μ. Βρετανία ήταν αναμφίβολα η ισχυρότερη αποικιακή δύναμη, μια τεράστια αποικιακή αυτοκρατορία. Κατείχε αποικίες με πληθυσμούς κυρίως λευκών (Καναδάς, Νέα Ζηλανδία), αποικίες με πληθυσμούς κυρίως ντόπιων (Ινδία, Πακιστάν, Αφγανιστάν, Νότια Αφρική κ.α). Επιπρόσθετα ήλεγχε και διάφορα στρατηγικά σημεία όπως τα στενά του Γιβραλτάρ, τη Μάλτα και την Κύπρο. Η Γαλλία διέθετε αποικίες στην Αφρική όπως την Τυνησία, Αλγερία, Μαρόκο, Σενεγάλη και Μαυριτανία αλλά και στην Ανατολή όπως στην

Ινδοκίνα που την αποτελούσαν το Βιετνάμ, το Λάος και η Καμπότζη. Άλλα κράτη που διέθεταν μικρότερο αριθμό αποικιών ήταν το Βέλγιο, η Πορτογαλία, η Ισπανία, η Ιταλία, η Ολλανδία και η Γερμανία. Η Ρωσία καταλαμβάνοντας και εποικίζοντας ολόκληρη τη βόρεια Ασία επέκτεινε την κυριαρχία της μέχρι τις ακτές του Ειρηνικού Ωκεανού. Σημαντική εξέλιξη αποτέλεσε το γεγονός ότι οι μεγάλες χώρες όπως η Αγγλία και η Γαλλία άρχισαν να διεισδύουν στην Κίνα όπου ήταν πλούσια σε μπαχαρικά, μεταλλεύματα και χρυσό. Έτσι στα 1900 ένα μεγάλο μέρος των εδαφών της Ασίας και της Αφρικής βρισκόταν κάτω από τον δυσβάσταχτο αποικιακό έλεγχο. ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΑΠΟΙΚΙΟΚΡΑΤΙΑΣ Η αποικιακή εξάπλωση επηρέασε καταλυτικά τόσο τις περιοχές που εντάχθηκαν στο αποικιακό σύστημα αλλά και σε όλη την Ευρώπη. Οι αποικίες σφραγίστηκαν από την αποικιοκρατία. Ήταν μάστιγα που τους απομυζούσε. Ο πλούτος τους λεηλατήθηκε και αρπάχτηκε. Οι λαοί τους αντιμετωπίζονταν σαν να ήταν κατώτεροι και μετατράπηκαν σε δούλους στην ίδια τους την πατρίδα. Αντιμετωπίζονταν σαν κατώτερα όντα περιοχών που απλώς μπήκαν στο μάτι του κυκλώνα. Οι πολιτισμοί τους υποτιμήθηκαν. Οι αποικιοκράτες έφεραν στις αποικίες όλα τα στοιχεία των πολιτισμών τους όπως γλώσσες, τεχνολογικά επιτεύγματα,

θρησκείες, θεσμούς, ιδεολογίες αλλά και τρόπο ζωής. Μπροστά σ' αυτό το αποικιακό κύμα οι γηγενείς πληθυσμοί αντιδρούσαν από την πλήρη υποταγή μέχρι και εξεγέρσεις. Τα αποικιοκρατικά κράτη είδαν τη θέση τους να ενισχύεται με την κατάκτηση αποικιών. Οι Ευρωπαίοι απομύζησαν τις αποικίες και πολλοί στις ευρωπαϊκές κοινωνίες καρπώθηκαν μέρος αυτού του πλούτου. Παράλληλα, η Ευρώπη έγινε το κέντρο του κόσμου. Οι κατακτήσεις αποικιών θεωρήθηκαν, από τους Ευρωπαίους, επαρκείς αποδείξεις της πνευματικής τους ανωτερότητας, της οικονομικής και τεχνολογικής τους παντοδυναμίας. Ο ευρωπαϊκός πολιτισμός θεωρήθηκε ανώτερος σε σημείο που οι Ευρωπαίοι έφτασαν στην πολιτισμική αλαζονεία. Τέλος σημειώθηκε όξυνση του ανταγωνισμού ανάμεσα στους ίδιους τους αποικιοκράτες. Η Γερμανία έχοντας σημειώσει εκρηκτική οικονομική ανάπτυξη, θεωρούσε ότι είχε αδικηθεί και αμφισβητούσε την αποικιακή διανομή στρεφόμενη εναντίον της Αγγλίας και της Γαλλίας. Ο αποικιακός πυρετός και μανία υπήρξε κάποιες φορές και η αιτία για εμπόλεμες συγκρούσεις και πολυαίμακτους αγώνες. Ραφαέλλα Αντρέου, Γ΄5


89

88

των θαλασσών και της γύρω περιοχής. Επιπρόσθετα θα αποκτούσαν σταθμό και βάση ανεφοδιασμού για τα πολεμικά τους πλοία. Αναζητούσαν κράτη με σπουδαία γεωγραφική και γεωπολιτική θέση που δεν θα τα απομυζούσαν μονάχα υλικά αλλά θα μπορούσαν να έχουν έτσι και τον στρατιωτικό, οικονομικό και πολιτικό έλεγχο της γύρω περιοχής. Η αποικιοκρατία αποτελούσε και παράγοντα ενίσχυσης του εθνικού γοήτρου του κάθε κράτους. Αισθάνονταν δυνατοί και ακμαίοι, πανίσχυροι αφού θα είχαν καταφέρει να κατακτήσουν αποικίες σημαντικές για την εξέλιξη και ανάπτυξη τους. ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΒΑΣΗ ΤΗΣ ΑΠΟΙΚΙΟΚΡΑΤΙΑΣ Οι άμεσα ενδιαφερόμενοι για την επικράτηση του φαινομένου της αποικιοκρατίας ήταν οι αστοί αλλά και τα ευρύτερα κοινωνικά στρώματα. Οι αστοί ωφελούνταν περισσότερο από την αποικιακή πολιτική των χωρών τους. Λόγω της αποικιακής επέκτασης των χωρών τους έβλεπαν την κοινωνική και οικονομική τους θέση να ενισχύεται. Πολλοί πλούτισαν λόγω της επέκτασης και ανάπτυξης αυτής αλλά και επιβεβαίωναν συνάμα και την ανωτερότητα τους απέναντι στους φτωχούς γηγενείς πληθυσμούς που κατακτούσαν. Πρωτοπόροι της αποικιοκρατίας υπήρξαν οι εξερευνητές, οι χριστιανοί ιεραπόστολοι αλλά και οι έμποροι. Οι εξερευνητές είχαν ως απώτερο στόχο την απόκτηση νέων γνώσεων για ποικίλα θέματα. Οι νέες αποικίες υπήρξαν πρόσφορο έδαφος για έρευνα και γνώση. Έτσι ανακάλυπταν συχνά νέες περιοχές τις οποίες κατακτούσαν με το όνομα της χώρας και βοηθούσαν στην επέκταση της κυριαρχίας της. Οι χριστιανοί ιεραπόστολοι με τη διάδοση του χριστιανισμού στόχευαν στην μονιμότερη ευρωπαϊκή παρουσία στην περιοχή. Ο χριστιανισμός θα ήταν το μέσο αλλά και ο αυτοσκοπός για την οικονομική, πολιτική αλλά και θρησκευτική παρουσία του κράτους τους στο χώρο. Οι έμποροι αναζητούσαν αναμφίβολα νέες αγορές για να προωθήσουν τα προϊόντα τους. Οι νέες αποικίες που δημιουργούσαν ήταν σίγουρα η χρυσή τομή στο πρόβλημα της διάθεσης των προϊόντων τους. Έτσι επωφελούνταν περισσότερο από οποιαδήποτε κοινωνική ομάδα,

αφού η απόκτηση αποικιών ήταν σημαντική διευκόλυνση για την απασχόλησή τους. Οι έμποροι αποτελούσαν την εμπροσθοφυλακή αλλά και βοηθό των αποικιοκρατών. Ο Ι Μ Ε Θ Ο Δ Ο Ι Α Π Ο Ι Κ Ι Ο Κ ΡΑΤ Ι Κ Η Σ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ Η κατάκτηση νέων εδαφών ήταν ο κυριότερος τρόπος αποικιοκρατικής πολιτικής. Η κατάληψη νέων εδαφών γινόταν τις πλείστες φορές με ένοπλες συγκρούσεις και εισβολές στις νέες περιοχές. Μετέπειτα ήταν κύριο μέλημα τους η καθυπόταξη των κατοίκων των νέων περιοχών. Αφαίμασσαν τις περιοχές αλλά και τους κατοίκους τους αφού τους συμπεριφέρονταν σαν δούλους. Οι αποικιοκράτες επέλεγαν και άλλες μεθόδους δημιουργίας αποικιών. Διείσδυαν οικονομικά σε ανεξάρτητα κράτη και τα καθιστούσαν ημιαποικίες. Αυτή η τακτική εφαρμοζόταν σε περιοχές όπου για λόγους διεθνών ισορροπιών η κατάκτηση αλλά και η βίαιη εισβολή θα διατάραττε τις διεθνείς ισορροπίες. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η γερμανική διείσδυση στην Οθωμανική αυτοκρατορία στα τέλη του 19ου αιώνα και στις αρχές του 20ου. ΗΑΠΟΙΚΙΑΚΗ ΕΞΑΠΛΩΣΗ Τα ανεπτυγμένα ευρωπαϊκά κράτη κατέλαβαν εδάφη στην Ασία και στην Αφρική, οι οποίες υπήρξαν χώρες πλούσιες σε μεταλλεύματα και πρώτες ύλες που χρειάζονταν. Η Αφρική μετατράπηκε σε λίγα χρόνια, σε μια μεγάλη αποικία. Στις αρχές του 20ου αιώνα στην ήπειρο της Αφρικής υπήρχαν αποικίες πολλών χωρών όπως της Γαλλίας, Μ. Βρετανίας, Γερμανίας, Πορτογαλίας, Βελγίου, Ισπανίας αλλά και Ιταλίας. Η Μ. Βρετανία ήταν αναμφίβολα η ισχυρότερη αποικιακή δύναμη, μια τεράστια αποικιακή αυτοκρατορία. Κατείχε αποικίες με πληθυσμούς κυρίως λευκών (Καναδάς, Νέα Ζηλανδία), αποικίες με πληθυσμούς κυρίως ντόπιων (Ινδία, Πακιστάν, Αφγανιστάν, Νότια Αφρική κ.α). Επιπρόσθετα ήλεγχε και διάφορα στρατηγικά σημεία όπως τα στενά του Γιβραλτάρ, τη Μάλτα και την Κύπρο. Η Γαλλία διέθετε αποικίες στην Αφρική όπως την Τυνησία, Αλγερία, Μαρόκο, Σενεγάλη και Μαυριτανία αλλά και στην Ανατολή όπως στην

Ινδοκίνα που την αποτελούσαν το Βιετνάμ, το Λάος και η Καμπότζη. Άλλα κράτη που διέθεταν μικρότερο αριθμό αποικιών ήταν το Βέλγιο, η Πορτογαλία, η Ισπανία, η Ιταλία, η Ολλανδία και η Γερμανία. Η Ρωσία καταλαμβάνοντας και εποικίζοντας ολόκληρη τη βόρεια Ασία επέκτεινε την κυριαρχία της μέχρι τις ακτές του Ειρηνικού Ωκεανού. Σημαντική εξέλιξη αποτέλεσε το γεγονός ότι οι μεγάλες χώρες όπως η Αγγλία και η Γαλλία άρχισαν να διεισδύουν στην Κίνα όπου ήταν πλούσια σε μπαχαρικά, μεταλλεύματα και χρυσό. Έτσι στα 1900 ένα μεγάλο μέρος των εδαφών της Ασίας και της Αφρικής βρισκόταν κάτω από τον δυσβάσταχτο αποικιακό έλεγχο. ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΑΠΟΙΚΙΟΚΡΑΤΙΑΣ Η αποικιακή εξάπλωση επηρέασε καταλυτικά τόσο τις περιοχές που εντάχθηκαν στο αποικιακό σύστημα αλλά και σε όλη την Ευρώπη. Οι αποικίες σφραγίστηκαν από την αποικιοκρατία. Ήταν μάστιγα που τους απομυζούσε. Ο πλούτος τους λεηλατήθηκε και αρπάχτηκε. Οι λαοί τους αντιμετωπίζονταν σαν να ήταν κατώτεροι και μετατράπηκαν σε δούλους στην ίδια τους την πατρίδα. Αντιμετωπίζονταν σαν κατώτερα όντα περιοχών που απλώς μπήκαν στο μάτι του κυκλώνα. Οι πολιτισμοί τους υποτιμήθηκαν. Οι αποικιοκράτες έφεραν στις αποικίες όλα τα στοιχεία των πολιτισμών τους όπως γλώσσες, τεχνολογικά επιτεύγματα,

θρησκείες, θεσμούς, ιδεολογίες αλλά και τρόπο ζωής. Μπροστά σ' αυτό το αποικιακό κύμα οι γηγενείς πληθυσμοί αντιδρούσαν από την πλήρη υποταγή μέχρι και εξεγέρσεις. Τα αποικιοκρατικά κράτη είδαν τη θέση τους να ενισχύεται με την κατάκτηση αποικιών. Οι Ευρωπαίοι απομύζησαν τις αποικίες και πολλοί στις ευρωπαϊκές κοινωνίες καρπώθηκαν μέρος αυτού του πλούτου. Παράλληλα, η Ευρώπη έγινε το κέντρο του κόσμου. Οι κατακτήσεις αποικιών θεωρήθηκαν, από τους Ευρωπαίους, επαρκείς αποδείξεις της πνευματικής τους ανωτερότητας, της οικονομικής και τεχνολογικής τους παντοδυναμίας. Ο ευρωπαϊκός πολιτισμός θεωρήθηκε ανώτερος σε σημείο που οι Ευρωπαίοι έφτασαν στην πολιτισμική αλαζονεία. Τέλος σημειώθηκε όξυνση του ανταγωνισμού ανάμεσα στους ίδιους τους αποικιοκράτες. Η Γερμανία έχοντας σημειώσει εκρηκτική οικονομική ανάπτυξη, θεωρούσε ότι είχε αδικηθεί και αμφισβητούσε την αποικιακή διανομή στρεφόμενη εναντίον της Αγγλίας και της Γαλλίας. Ο αποικιακός πυρετός και μανία υπήρξε κάποιες φορές και η αιτία για εμπόλεμες συγκρούσεις και πολυαίμακτους αγώνες. Ραφαέλλα Αντρέου, Γ΄5


90

91

ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ ΝΑΠΟΛΕΟΝΤΑΣ- ΧΙΤΛΕΡ: ΕΠΙΘΕΣΗ ΣΤΗ ΡΩΣΙΑ

Τ

η ίδια σχεδόν ημερομηνία και με περίπου ενάμιση αιώνα διαφορά, δύο ισχυροί άνδρες της Ιστορίας, ο Ναπολέων και ο Χίτλερ, ξεκίνησαν να κατακτήσουν τη Ρωσία. Το εγχείρημα οδήγησε και τους δύο στην καταστροφή. Πολλοί είπαν ότι ο Χίτλερ θα έπρεπε να είχε διδαχθεί από το πάθημα του Ναπολέοντα. Η περίφημη Επιχείρηση Βαρβαρόσα ήταν η μεγαλύτερη και η καταστρεπτικότερη στρατιωτική επιχείρηση τις Ιστορίας. Δυο άνθρωποι στη σύγχρονη ιστορία έχουν επιτεθεί στην Ρωσία: ο Ναπολέων και ο Χίτλερ. Οι στόχοι τους όμως ήταν διαφορετικοί. Ο Ναπολέων δεν ήθελε να καταστρέψει την Αυτοκρατορία των Τσάρων αλλά απλώς να την κ ά ν ε ι σ ύ μ μ α χ ο τ ο υ . Ο μέγας στρατός του Ναπολέοντα χάθηκε μέσα στα χιόνα του ρωσικού χειμώνα. Ο Χίτλερ από την πλευρά του ήθελε να καταστρέψει το σοβιετικό κομμουνισμό και να τον υποδουλώσει. Όμως στο τέλος ο Χίτλερ οδηγήθηκε στην αυτοκτονία μέσα στο καταφύγιο του πολιορκημένος από τα σοβιετικά στρατεύματα. Στο ξεκίνημα και των δύο εκστρατειών σημειώθηκαν τα ίδια λάθη στις εκτιμήσεις: της απεραντοσύνης των ρωσικών εκτάσεων, της δριμύτητας του κλίματος, της πεισματικής αφοσίωσης των λαών τους στα εδάφη τους. Πεπεισμένοι για τη συντριπτική υπεροχή δυνάμεων τους ο αυτοκράτορας και ο Φύρερ πίστεψαν ότι θα μπορούσαν να ανοίξουν πόλεμο σε δύο μέτωπα έχοντας μετόπισθεν τους την Αγγλία και την Ισπανία ο Ναπολέων, και ο Χίτλερ την Αγγλία και αργότερα τις ΗΠΑ. Πίστευαν και οι δύο ότι ο πόλεμος θα ήταν σύντομος και η νίκη γρήγορη. Ο Ναπολέων αναγκάστηκε να εγκαταλείψει τη φλεγόμενη Μόσχα αφού την είχε κατακτήσει, ο γερμανικός στρατός αποδείχθηκε ανίκανος να καταλάβει την πρωτεύουσα της Σοβιετικής Ένωσης και το Λένινγκραντ και την πόλη του Μεγάλου Πέτρου που ο Χίτλερ ήθελε να «τη σβήσει από το χάρτη», για να συναντήσει την καταστροφή στο Στάλινγκραντ. Παραδόξως η έναρξη των δύο εκστρατειών έγινε περίπου την ίδια ημερομηνία: στις 24 Ιουνίου 1812 του Ναπολέοντα, στις 22 Ιουνίου

1941 του Χίτλερ. Ο Χίτλερ σκόπευε να κινηθεί νωρίτερα, καθυστέρησε όμως εξαιτίας της επίθεσης του Μουσολίνι στην Ελλάδα. Η χρονοτριβή αυτή ωστόσο δεν τον αποθάρρυνε. Στις 22 Ιουνίου 1941 ένας πρωτοφανής για την Ιστορία αριθμός στρατευμάτων είχε συγκεντρωθεί στα σύνορα της Σοβιετικής Ένωσης στην Επιχείρηση Βαρβαρόσα. Η γερμανική πολεμική μηχανή περιλάμβανε περισσότερους από 3 εκατομμύρια άνδρες, 3.600 τεθωρακισμένα και 4200 αεροσκάφη υπό τη διοίκηση αρχηγών δοκιμασμένων, οι οποίοι ως τότε είχαν γνωρίσει μόνο νίκες. Απέναντί τους είχαν έναν Κόκκινο Στρατό αποδεκατισμένο από τις εκκαθαρίσεις του Στάλιν, με πεσμένο ηθικό και κακό εξοπλισμό, ο οποίος είχε λάβει τη διαταγή να μην κινηθεί προτού υπάρξει εμφανής πρόκληση από τον πανίσχυρο γείτονα. Όταν ο πόλεμος απέκτησε δύο μέτωπα, ο Χίτλερ αντέδρασε με έναν τρόπο που όλοι οι στρατηγοί του θεώρησαν εξωφρενικό. Το δόγμα του ήταν παραμονή στο πεδίο, ποτέ υποχώρηση. Αυτό οδήγησε στην καταστροφή του Στάλινγκραντ (αν δεν υπήρχαν οι διαταγές του Χίτλερ, ο Πάουλους και η 6η Στρατιά του θα είχαν μάλλον μπορέσει να αποχωρήσουν εγκαίρως), στις αργοπορημένες μάχες στη Νορμανδία, στη διατήρηση των στρατευμάτων στη Λετονία τη στιγμή που ο Κόκκινος Στρατός είχε εισβάλει στο γερμανικό έδαφος.

ΤΟ ΑΡΙΘΜΗΤΙΚΟ ΤΡΙΓΩΝΟ ΤΟΥ PASCAL

Α

νάμεσα στα αριθμητικά τρίγωνα, το τρίγωνο του Pascal (1623-1662μ.Χ) κατέχει ξεχωριστή θέση λόγω των πολλών ιδιοτήτων που έχουν οι αριθμοί που το σχηματίζουν. Ο πρώτος και ο τελευταίος αριθμός κάθε σειράς είναι 1. Κάθε ενδιάμεσος αριθμός μιας σειράς του τριγώνου είναι το άθροισμα των δυο πλησιέστερων αριθμών της προηγούμενης σειράς. π.χ. 3 = 1+2, 4=1+3,........ Από τις ιδιότητες του τριγώνου Pascal αναφέρουμε τις εξής: 1.Οι αριθμοί κάθε σειράς είναι οι συντελεστές των δυνάμεων του διωνύμου α+β. Οι συντελεστές του διωνύμου παίζουν σπουδαίο ρόλο στα προβλήματα συνδυαστικής και πιθανοτήτων, καθώς δίνουν το πλήθος όλων των δυνατών περιπτώσεων ενός πειράματος τύχης, όπως θα δούμε στο αντίστοιχο κεφάλαιο. (κεφάλαιο 5 σελ. 181)

γ) Η 3 η διαγώνια σειρά περιέχει τους τριγωνικούς αριθμούς 1, 3, 6, 10, 15, 21,...... δηλαδή τους αριθμούς που παριστάνονται στο επίπεδο με τη μορφή τριγώνου, όπως τα παραπάνω σχήματα. 5.Στο τρίγωνο Pascal εμφανίζεται ακόμη και η ακολουθία των αριθμών Fibonacci 1, 1, 2, 3, 5, ……, όπως παρατηρήθηκε τον 19ο αιώνα.

Οι δύο πρώτοι όροι της ακολουθίας αυτής είναι μονάδες, ενώ κάθε άλλος όρος της προκύπτει από το άθροισμα των δύο προηγούμενων όρων. 6.Στο τρίγωνο του Pascal χρωματίζουμε τις μονάδες και τους περιττούς αριθμούς, όπως φαίνεται στο κάτω σχέδιο με μικρότερα και μεγαλύτερα τρίγωνα. Σχηματίζεται έτσι ένα fractal που είναι γνωστό με το όνομα τρίγωνο Sierprinski.

Αντρέας Κωνσταντίνου, Γ΄2 ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ- ΔΙΚΤΥΟΓΡΑΦΙΑ 1.Νεότερη και Σύγχρονη Ιστορία, Γ΄ Γυμνασίου 2.Claude Iacquemart, Eπιχείρηση Παρπαρόσα

2.Το άθροισμα των αριθμών κάθε σειράς είναι δύναμη του 2, π.χ. 1=2ο, 1+1=2=21, 1+2+1=4=22, 1+3+3+1=2=23, 1+4+6+1=16=24…… 3.Οι αριθμοί που σχηματίζουν οι πέντε πρώτες σειρές είναι δυνάμεις του 11, π.χ. 1=11ο, 11=111, 121=112, 1331=113, 14641=114. 4.α) Η 1η διαγώνια σειρά περιέχει μόνο τον αριθμό 1. β) Η 2η διαγώνια σειρά περιέχει τους φυσικούς αριθμούς 1, 2, 3, 4, .....

Σταυρούλα Γεωργίου, Μαρία Ραγιά, Γ΄1


90

91

ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ ΝΑΠΟΛΕΟΝΤΑΣ- ΧΙΤΛΕΡ: ΕΠΙΘΕΣΗ ΣΤΗ ΡΩΣΙΑ

Τ

η ίδια σχεδόν ημερομηνία και με περίπου ενάμιση αιώνα διαφορά, δύο ισχυροί άνδρες της Ιστορίας, ο Ναπολέων και ο Χίτλερ, ξεκίνησαν να κατακτήσουν τη Ρωσία. Το εγχείρημα οδήγησε και τους δύο στην καταστροφή. Πολλοί είπαν ότι ο Χίτλερ θα έπρεπε να είχε διδαχθεί από το πάθημα του Ναπολέοντα. Η περίφημη Επιχείρηση Βαρβαρόσα ήταν η μεγαλύτερη και η καταστρεπτικότερη στρατιωτική επιχείρηση τις Ιστορίας. Δυο άνθρωποι στη σύγχρονη ιστορία έχουν επιτεθεί στην Ρωσία: ο Ναπολέων και ο Χίτλερ. Οι στόχοι τους όμως ήταν διαφορετικοί. Ο Ναπολέων δεν ήθελε να καταστρέψει την Αυτοκρατορία των Τσάρων αλλά απλώς να την κ ά ν ε ι σ ύ μ μ α χ ο τ ο υ . Ο μέγας στρατός του Ναπολέοντα χάθηκε μέσα στα χιόνα του ρωσικού χειμώνα. Ο Χίτλερ από την πλευρά του ήθελε να καταστρέψει το σοβιετικό κομμουνισμό και να τον υποδουλώσει. Όμως στο τέλος ο Χίτλερ οδηγήθηκε στην αυτοκτονία μέσα στο καταφύγιο του πολιορκημένος από τα σοβιετικά στρατεύματα. Στο ξεκίνημα και των δύο εκστρατειών σημειώθηκαν τα ίδια λάθη στις εκτιμήσεις: της απεραντοσύνης των ρωσικών εκτάσεων, της δριμύτητας του κλίματος, της πεισματικής αφοσίωσης των λαών τους στα εδάφη τους. Πεπεισμένοι για τη συντριπτική υπεροχή δυνάμεων τους ο αυτοκράτορας και ο Φύρερ πίστεψαν ότι θα μπορούσαν να ανοίξουν πόλεμο σε δύο μέτωπα έχοντας μετόπισθεν τους την Αγγλία και την Ισπανία ο Ναπολέων, και ο Χίτλερ την Αγγλία και αργότερα τις ΗΠΑ. Πίστευαν και οι δύο ότι ο πόλεμος θα ήταν σύντομος και η νίκη γρήγορη. Ο Ναπολέων αναγκάστηκε να εγκαταλείψει τη φλεγόμενη Μόσχα αφού την είχε κατακτήσει, ο γερμανικός στρατός αποδείχθηκε ανίκανος να καταλάβει την πρωτεύουσα της Σοβιετικής Ένωσης και το Λένινγκραντ και την πόλη του Μεγάλου Πέτρου που ο Χίτλερ ήθελε να «τη σβήσει από το χάρτη», για να συναντήσει την καταστροφή στο Στάλινγκραντ. Παραδόξως η έναρξη των δύο εκστρατειών έγινε περίπου την ίδια ημερομηνία: στις 24 Ιουνίου 1812 του Ναπολέοντα, στις 22 Ιουνίου

1941 του Χίτλερ. Ο Χίτλερ σκόπευε να κινηθεί νωρίτερα, καθυστέρησε όμως εξαιτίας της επίθεσης του Μουσολίνι στην Ελλάδα. Η χρονοτριβή αυτή ωστόσο δεν τον αποθάρρυνε. Στις 22 Ιουνίου 1941 ένας πρωτοφανής για την Ιστορία αριθμός στρατευμάτων είχε συγκεντρωθεί στα σύνορα της Σοβιετικής Ένωσης στην Επιχείρηση Βαρβαρόσα. Η γερμανική πολεμική μηχανή περιλάμβανε περισσότερους από 3 εκατομμύρια άνδρες, 3.600 τεθωρακισμένα και 4200 αεροσκάφη υπό τη διοίκηση αρχηγών δοκιμασμένων, οι οποίοι ως τότε είχαν γνωρίσει μόνο νίκες. Απέναντί τους είχαν έναν Κόκκινο Στρατό αποδεκατισμένο από τις εκκαθαρίσεις του Στάλιν, με πεσμένο ηθικό και κακό εξοπλισμό, ο οποίος είχε λάβει τη διαταγή να μην κινηθεί προτού υπάρξει εμφανής πρόκληση από τον πανίσχυρο γείτονα. Όταν ο πόλεμος απέκτησε δύο μέτωπα, ο Χίτλερ αντέδρασε με έναν τρόπο που όλοι οι στρατηγοί του θεώρησαν εξωφρενικό. Το δόγμα του ήταν παραμονή στο πεδίο, ποτέ υποχώρηση. Αυτό οδήγησε στην καταστροφή του Στάλινγκραντ (αν δεν υπήρχαν οι διαταγές του Χίτλερ, ο Πάουλους και η 6η Στρατιά του θα είχαν μάλλον μπορέσει να αποχωρήσουν εγκαίρως), στις αργοπορημένες μάχες στη Νορμανδία, στη διατήρηση των στρατευμάτων στη Λετονία τη στιγμή που ο Κόκκινος Στρατός είχε εισβάλει στο γερμανικό έδαφος.

ΤΟ ΑΡΙΘΜΗΤΙΚΟ ΤΡΙΓΩΝΟ ΤΟΥ PASCAL

Α

νάμεσα στα αριθμητικά τρίγωνα, το τρίγωνο του Pascal (1623-1662μ.Χ) κατέχει ξεχωριστή θέση λόγω των πολλών ιδιοτήτων που έχουν οι αριθμοί που το σχηματίζουν. Ο πρώτος και ο τελευταίος αριθμός κάθε σειράς είναι 1. Κάθε ενδιάμεσος αριθμός μιας σειράς του τριγώνου είναι το άθροισμα των δυο πλησιέστερων αριθμών της προηγούμενης σειράς. π.χ. 3 = 1+2, 4=1+3,........ Από τις ιδιότητες του τριγώνου Pascal αναφέρουμε τις εξής: 1.Οι αριθμοί κάθε σειράς είναι οι συντελεστές των δυνάμεων του διωνύμου α+β. Οι συντελεστές του διωνύμου παίζουν σπουδαίο ρόλο στα προβλήματα συνδυαστικής και πιθανοτήτων, καθώς δίνουν το πλήθος όλων των δυνατών περιπτώσεων ενός πειράματος τύχης, όπως θα δούμε στο αντίστοιχο κεφάλαιο. (κεφάλαιο 5 σελ. 181)

γ) Η 3 η διαγώνια σειρά περιέχει τους τριγωνικούς αριθμούς 1, 3, 6, 10, 15, 21,...... δηλαδή τους αριθμούς που παριστάνονται στο επίπεδο με τη μορφή τριγώνου, όπως τα παραπάνω σχήματα. 5.Στο τρίγωνο Pascal εμφανίζεται ακόμη και η ακολουθία των αριθμών Fibonacci 1, 1, 2, 3, 5, ……, όπως παρατηρήθηκε τον 19ο αιώνα.

Οι δύο πρώτοι όροι της ακολουθίας αυτής είναι μονάδες, ενώ κάθε άλλος όρος της προκύπτει από το άθροισμα των δύο προηγούμενων όρων. 6.Στο τρίγωνο του Pascal χρωματίζουμε τις μονάδες και τους περιττούς αριθμούς, όπως φαίνεται στο κάτω σχέδιο με μικρότερα και μεγαλύτερα τρίγωνα. Σχηματίζεται έτσι ένα fractal που είναι γνωστό με το όνομα τρίγωνο Sierprinski.

Αντρέας Κωνσταντίνου, Γ΄2 ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ- ΔΙΚΤΥΟΓΡΑΦΙΑ 1.Νεότερη και Σύγχρονη Ιστορία, Γ΄ Γυμνασίου 2.Claude Iacquemart, Eπιχείρηση Παρπαρόσα

2.Το άθροισμα των αριθμών κάθε σειράς είναι δύναμη του 2, π.χ. 1=2ο, 1+1=2=21, 1+2+1=4=22, 1+3+3+1=2=23, 1+4+6+1=16=24…… 3.Οι αριθμοί που σχηματίζουν οι πέντε πρώτες σειρές είναι δυνάμεις του 11, π.χ. 1=11ο, 11=111, 121=112, 1331=113, 14641=114. 4.α) Η 1η διαγώνια σειρά περιέχει μόνο τον αριθμό 1. β) Η 2η διαγώνια σειρά περιέχει τους φυσικούς αριθμούς 1, 2, 3, 4, .....

Σταυρούλα Γεωργίου, Μαρία Ραγιά, Γ΄1


93

92

ΕΝΑ ΘΕΜΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΩΝ ΠΥΘΑΓΟΡΕΙΟ ΘΕΩΡΗΜΑ ΚΑΙ ΠΥΘΑΓΟΡΕΙΕΣ ΤΡΙΑΔΕΣ Ο Πρόκλος ( 5ος αιώνας μ.Χ. ) στο έργο του «Σχόλιο στο πρώτο βιβλίο των Στοιχείων του Ευκλείδη» αναφέρει δύο μεθόδους εύρεσης Πυθαγόρειων τριάδων στην αρχαία Ελλάδα. Η πρώτη μέθοδος αποδίδεται στους Πυθαγόρειους οι οποίοι σχημάτιζαν τριάδες από τους αριθμούς μορφής , , μ όπου μ περιττός ( μ=3,5,7,....) ( Οι Πυθαγόρειοι και οι αρχαίοι Έλληνες δε θεωρούσαν την μονάδα ως αριθμό ).Κατά τους L. Bunt κ.τ.λ οι Πυθαγόρειοι κατέληξαν στους τύπους αυτούς από την ενασχόλησή με τους παραστατικούς τετράγωνους αριθμούς. Η δεύτερη μέθοδος αποδίδεται στο Πλάτωνα ο οποίος έδωσε ως λύση τους αριθμούς της μορφής , , μ, όπου μ άρτιος ( μ=4,6,8,....) Οι τύποι των Πυθαγορείων και του Πλάτωνα είναι αμοιβαία συμπληρωματικοί. Με το θέμα των Πυθαγορείων τριάδων ασχολήθηκε και ο Ευκλείδης, ο οποίος μάλιστα στο λήμμα 1 της πρότασης 28 του Χ βιβλίου των Στοιχείων του δίνει μια μέθοδο εύρεσης δυο τετράγωνων αριθμών των οποίων το άθροισμα είναι τετράγωνος αριθμός (δηλαδή Πυθαγόρειες τριάδες) με γεωμετρική κατασκευή και με την προϋπόθεση ότι οι αριθμοί είναι και οι δύο άρτιοι ή και οι δύο περιττοί. Το πρόβλημα της κατασκευής Πυθαγορείων τριάδων από οποιουσδήποτε αριθμούς λύθηκε οριστικά από τον Διόφαντο ο οποίος στηριζόμενος σε μια ταυτότητα, η οποία ήταν γνωστή και στον Ευκλείδη, ανακάλυψε ότι οι αριθμοί της μορφής λ²+ μ², λ² - μ², 2λμ, όπου λ, μ θετικοί άνισοι ακέραιοι αριθμοί, αποτελούν Πυθαγόρεια τριάδα. Η λύση περιέχεται στο Βιβλίο του Αριθμητικά, ένα έργο το οποίο πιθανότατα γράφτηκέ τον 3ο μ.Χ. αιώνα και αναφέρεται σε προβλήματα των οποίων οι λύσεις είναι ακέραιοι ή γενικότερα ρητοί αριθμοί. Το πρόβλημα των πυθαγόρειων τριάδων, παρόλο που θυμίζει το Πυθαγόρειο Θεώρημα για ορθογώνια τρίγωνα στην ουσία είναι ένα αλγεβρικό πρόβλημα, αφού σχετίζεται με την εύρεση των ακέραιων λύσεων της εξίσωσης z²=x² +y² . Όταν λύθηκε το πρόβλημα των Πυθαγορείων

τριάδων πολλά συναφή προβλήματα κίνησαν το ενδιαφέρον των μεταγενέστερων μαθηματικών. Ένας από αυτούς ο Pierre de Fermat (1601-1665), στο περιθώριο του αντίτυπου των Αριθμητικών του Διόφαντου που διέθετε και πλάι στον ισχυρισμό του ότι δεν υπάρχουν φυσικοί αριθμοί x,y,z,n με n >2 ώστε xⁿ +y ⁿ = z ⁿ , έγραψε : «Έχω ανακαλύψει μια πραγματικά θαυμάσια απόδειξη, αλλά το περιθώριο αυτό είναι πολύ στενό για να το χωρέσει» Αν διέθετε ή όχι μιαν απόδειξη, δεν θα το μάθουμε ποτέ. Η αναζήτηση όμως για περισσότερα από 350 χρόνια της απόδειξης της πρότασης αυτής, γνωστή ως το τελευταίο θεώρημα του Fermat, που «υπήρχε και χάθηκε», συνείσφερε πολλά στην ανάπτυξη των Μαθηματικών. Η απόδειξη δόθηκε τελικά το 1995 από τονAndrew Wiles. Άννα Μιτίδου, Ραφαέλα Τοφαρή, Γ΄1

Η ΧΡΥΣΗ ΤΟΜΗ

ή όπως άλλοι πιστεύουν ο Εύδοξος, μαθητής του Αρχύτα, κορυφαίος μαθηματικός στη ακαδημία του Πλάτωνα. Οι άλλες τέσσερις προστέθηκαν από τους Πυθαγόρειους Μυονείδη και Ευφράνωρα. Η δέκατη αναλογία είναι σήμερα γνωστή με το όνομα χρυσή τομή, που της έδωσε ο Kepler (1571-1630) και σχετίζεται με το πρόβλημα της διαίρεσης ευθύγραμμου τμήματος σε μέσο και άκρο λόγο. « Να χωριστεί ένα ευθύγραμμο τμήμα ΑΒ= λ σε δύο άνισα μέρη ΑΤ= χ και ΤΒ=λ-χ, ώστε ο λόγος του ΑΒ προς το μεγαλύτερο μέρος ΑΤ να είναι ίσος με το λόγο του ΑΤ προς το μικρότερο τμήμα ». Η θετική ρίζα της εξίσωσης είναι η από την οποία προκύπτει ο λόγος των τμημάτων ΑΒ καιΑΤ. Ο λόγος αυτός είναι ίσος και με το λόγο της διαγωνίου προς την πλευρά κανονικού πενταγώνου. Οι διαγώνιοι ενός κανονικού πενταγώνου σχηματίζουν ένα αστεροειδές πεντάγωνο, την πεντάλφα, που ήταν διακριτικό γνώρισμα της Πυθαγόρειας Σχολής. Σ ' αυτό ισχύει

Ο

ι Πυθαγόρειοι πίστευαν οτι οι αριθμοί μπορούν να εξηγήσουν την δομή του σύμπαντος αφού « οι αριθμοί είναι η ουσία των όντων » και ότι οι αναλογίες κυριαρχούν και διέπουν την εκ του χάους δημιουργία της μορφής του κόσμου. Η πίστη αυτή τους οδήγησε στη μελέτη των αναλογιών που εμφανίζονται στη φύση. Μια από τις μελέτες αφορούσε τις παλλόμενες χορδές οι οποίες, όταν έχουν αναλογία μήκους 1/2, 2/3, 3/4 ......, παράγουν «αρμονικές συγχορδίες», δηλαδή ζεύγη από νότες που ακούγονται ευχάριστα. Από τη μελέτη των αριθμών και των ιδιοτήτων τους θεμελιώθηκε η Αριθμητική ή όπως λέγεται σήμερα θεωρία αριθμών. Οι μεσότητες, δηλαδή οι αναλογίες που χρησιμοποιήθηκαν από τους Πυθαγόρειους στα Μαθηματικά και στη Μουσική, ήταν συνολικά δέκα. Η ανακάλυψη των τριών πρώτων αποδίδεται στον ίδιο τον Πυθαγόρα (αριθμητικός, γεωμετρικός και αρμονικός μέσος). Άλλες τρεις πιστεύεται ότι ανακάλυψαν μαθητές του, Αρχύτας και Ίππασσος

Έχει παρατηρηθεί ότι η τήρηση του λόγου φ στις αναλογίες καλλιτεχνικών κατασκευών δημιουργεί την αίσθηση της αρμονίας . Το πλήθος των σκαλιών στο άνω και κάτω διάζωμα του θεάτρου της Επιδαύρου, έχει κατασκευαστεί (τέλος του 4ου αιώνα π.Χ) σύμφωνα με το λόγο φ. Στο ΙΙ βιβλίο των Στοιχείων του Ευκλείδη περιέχεται το πρόβλημα της διαίρεσης ευθύγραμμου τμήματος σε μέσο και άκρο λόγο, αλλά διατυπώνεται ως εξής : « Να χωριστεί ένα δοσμένο ευθύγραμμο τμήμα α σε δύο μέρη, ώστε το ορθογώνιο που ορίζει το τμήμα α και το α-χ, να είναι ισοδύναμο με το τετράγωνο που έχει πλευρά το χ ».

Το όνομα όμως και τη φήμη του ο αριθμός φ τα οφείλει στις αριθμητικές του ιδιότητες ( αν στο φ προσθέσεις το 1, προκύπτει το τετράγωνό του,δηλαδή φ2 = με φ+1 και αν από το φ αφαιρέσεις το 1 προκύπτει ο αντίστοφός του, δηλαδή ( ) αλλά κυρίως στο γεγονός ότι φαίνεται να ενυπάρχει συχνά στη φύση , στο σύμπαν και στα ανθρώπινα δημιουργήματα, κυρίως τα καλλιτεχνικά έργα. Η sectio aurea (χρυσή τομή) ή proportion divine ( θεία αναλογία) έγινε διάσημη το μεσαίωνα κυρίως με το έργο του μαθηματικού Λουκά Πιατσόλι, που εικονογραφήθηκε με 60 σχέδια από το Λεονάρτο ντα Βίντσι. Στο έργο αυτό ο Πιατσιόλι ασχολείται με το πλατωνικό δωδεκάεδρο οι έδρες του οποίου, ως γνωστόν, είναι κανονικά πεντάγωνα.

Ο φ, παρουσιάζει και γεωμετρικά σημαντικές ιδιότητες . Πιο σημαντική από όλες είναι το «χρυσό ορθογώνιο». Ένα ορθογώνιο λέγεται χρυσό, αν ο λόγος της μεγαλύτερης πλευράς του α προς τη μικρότερη πλευρά του β ισούται με φ. Αν σχηματίσουμε ένα ορθογώνιο με πλευρές β, α - β τότε προκύπτει ένα ακόμη «χρυσό ορθογώνιο». Αν συνεχίσουμε με την ίδια διαδικασία, θα παραγάγουμε διαρκώς μικρότερα χρυσά ορθογώνια το ένα μέσα στο άλλο. Αν σε καθένα από αυτά σχεδιάσουμε ένα τεταρτημόριο του κύκλου, θα προκύψει μια λογαριθμική σπείρα η οποία και αυτή εμφανίζεται συχνά στη φύση στο κέλυφος των μαλακίων, όπως ο ναυτίλος .


93

92

ΕΝΑ ΘΕΜΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΩΝ ΠΥΘΑΓΟΡΕΙΟ ΘΕΩΡΗΜΑ ΚΑΙ ΠΥΘΑΓΟΡΕΙΕΣ ΤΡΙΑΔΕΣ Ο Πρόκλος ( 5ος αιώνας μ.Χ. ) στο έργο του «Σχόλιο στο πρώτο βιβλίο των Στοιχείων του Ευκλείδη» αναφέρει δύο μεθόδους εύρεσης Πυθαγόρειων τριάδων στην αρχαία Ελλάδα. Η πρώτη μέθοδος αποδίδεται στους Πυθαγόρειους οι οποίοι σχημάτιζαν τριάδες από τους αριθμούς μορφής , , μ όπου μ περιττός ( μ=3,5,7,....) ( Οι Πυθαγόρειοι και οι αρχαίοι Έλληνες δε θεωρούσαν την μονάδα ως αριθμό ).Κατά τους L. Bunt κ.τ.λ οι Πυθαγόρειοι κατέληξαν στους τύπους αυτούς από την ενασχόλησή με τους παραστατικούς τετράγωνους αριθμούς. Η δεύτερη μέθοδος αποδίδεται στο Πλάτωνα ο οποίος έδωσε ως λύση τους αριθμούς της μορφής , , μ, όπου μ άρτιος ( μ=4,6,8,....) Οι τύποι των Πυθαγορείων και του Πλάτωνα είναι αμοιβαία συμπληρωματικοί. Με το θέμα των Πυθαγορείων τριάδων ασχολήθηκε και ο Ευκλείδης, ο οποίος μάλιστα στο λήμμα 1 της πρότασης 28 του Χ βιβλίου των Στοιχείων του δίνει μια μέθοδο εύρεσης δυο τετράγωνων αριθμών των οποίων το άθροισμα είναι τετράγωνος αριθμός (δηλαδή Πυθαγόρειες τριάδες) με γεωμετρική κατασκευή και με την προϋπόθεση ότι οι αριθμοί είναι και οι δύο άρτιοι ή και οι δύο περιττοί. Το πρόβλημα της κατασκευής Πυθαγορείων τριάδων από οποιουσδήποτε αριθμούς λύθηκε οριστικά από τον Διόφαντο ο οποίος στηριζόμενος σε μια ταυτότητα, η οποία ήταν γνωστή και στον Ευκλείδη, ανακάλυψε ότι οι αριθμοί της μορφής λ²+ μ², λ² - μ², 2λμ, όπου λ, μ θετικοί άνισοι ακέραιοι αριθμοί, αποτελούν Πυθαγόρεια τριάδα. Η λύση περιέχεται στο Βιβλίο του Αριθμητικά, ένα έργο το οποίο πιθανότατα γράφτηκέ τον 3ο μ.Χ. αιώνα και αναφέρεται σε προβλήματα των οποίων οι λύσεις είναι ακέραιοι ή γενικότερα ρητοί αριθμοί. Το πρόβλημα των πυθαγόρειων τριάδων, παρόλο που θυμίζει το Πυθαγόρειο Θεώρημα για ορθογώνια τρίγωνα στην ουσία είναι ένα αλγεβρικό πρόβλημα, αφού σχετίζεται με την εύρεση των ακέραιων λύσεων της εξίσωσης z²=x² +y² . Όταν λύθηκε το πρόβλημα των Πυθαγορείων

τριάδων πολλά συναφή προβλήματα κίνησαν το ενδιαφέρον των μεταγενέστερων μαθηματικών. Ένας από αυτούς ο Pierre de Fermat (1601-1665), στο περιθώριο του αντίτυπου των Αριθμητικών του Διόφαντου που διέθετε και πλάι στον ισχυρισμό του ότι δεν υπάρχουν φυσικοί αριθμοί x,y,z,n με n >2 ώστε xⁿ +y ⁿ = z ⁿ , έγραψε : «Έχω ανακαλύψει μια πραγματικά θαυμάσια απόδειξη, αλλά το περιθώριο αυτό είναι πολύ στενό για να το χωρέσει» Αν διέθετε ή όχι μιαν απόδειξη, δεν θα το μάθουμε ποτέ. Η αναζήτηση όμως για περισσότερα από 350 χρόνια της απόδειξης της πρότασης αυτής, γνωστή ως το τελευταίο θεώρημα του Fermat, που «υπήρχε και χάθηκε», συνείσφερε πολλά στην ανάπτυξη των Μαθηματικών. Η απόδειξη δόθηκε τελικά το 1995 από τονAndrew Wiles. Άννα Μιτίδου, Ραφαέλα Τοφαρή, Γ΄1

Η ΧΡΥΣΗ ΤΟΜΗ

ή όπως άλλοι πιστεύουν ο Εύδοξος, μαθητής του Αρχύτα, κορυφαίος μαθηματικός στη ακαδημία του Πλάτωνα. Οι άλλες τέσσερις προστέθηκαν από τους Πυθαγόρειους Μυονείδη και Ευφράνωρα. Η δέκατη αναλογία είναι σήμερα γνωστή με το όνομα χρυσή τομή, που της έδωσε ο Kepler (1571-1630) και σχετίζεται με το πρόβλημα της διαίρεσης ευθύγραμμου τμήματος σε μέσο και άκρο λόγο. « Να χωριστεί ένα ευθύγραμμο τμήμα ΑΒ= λ σε δύο άνισα μέρη ΑΤ= χ και ΤΒ=λ-χ, ώστε ο λόγος του ΑΒ προς το μεγαλύτερο μέρος ΑΤ να είναι ίσος με το λόγο του ΑΤ προς το μικρότερο τμήμα ». Η θετική ρίζα της εξίσωσης είναι η από την οποία προκύπτει ο λόγος των τμημάτων ΑΒ καιΑΤ. Ο λόγος αυτός είναι ίσος και με το λόγο της διαγωνίου προς την πλευρά κανονικού πενταγώνου. Οι διαγώνιοι ενός κανονικού πενταγώνου σχηματίζουν ένα αστεροειδές πεντάγωνο, την πεντάλφα, που ήταν διακριτικό γνώρισμα της Πυθαγόρειας Σχολής. Σ ' αυτό ισχύει

Ο

ι Πυθαγόρειοι πίστευαν οτι οι αριθμοί μπορούν να εξηγήσουν την δομή του σύμπαντος αφού « οι αριθμοί είναι η ουσία των όντων » και ότι οι αναλογίες κυριαρχούν και διέπουν την εκ του χάους δημιουργία της μορφής του κόσμου. Η πίστη αυτή τους οδήγησε στη μελέτη των αναλογιών που εμφανίζονται στη φύση. Μια από τις μελέτες αφορούσε τις παλλόμενες χορδές οι οποίες, όταν έχουν αναλογία μήκους 1/2, 2/3, 3/4 ......, παράγουν «αρμονικές συγχορδίες», δηλαδή ζεύγη από νότες που ακούγονται ευχάριστα. Από τη μελέτη των αριθμών και των ιδιοτήτων τους θεμελιώθηκε η Αριθμητική ή όπως λέγεται σήμερα θεωρία αριθμών. Οι μεσότητες, δηλαδή οι αναλογίες που χρησιμοποιήθηκαν από τους Πυθαγόρειους στα Μαθηματικά και στη Μουσική, ήταν συνολικά δέκα. Η ανακάλυψη των τριών πρώτων αποδίδεται στον ίδιο τον Πυθαγόρα (αριθμητικός, γεωμετρικός και αρμονικός μέσος). Άλλες τρεις πιστεύεται ότι ανακάλυψαν μαθητές του, Αρχύτας και Ίππασσος

Έχει παρατηρηθεί ότι η τήρηση του λόγου φ στις αναλογίες καλλιτεχνικών κατασκευών δημιουργεί την αίσθηση της αρμονίας . Το πλήθος των σκαλιών στο άνω και κάτω διάζωμα του θεάτρου της Επιδαύρου, έχει κατασκευαστεί (τέλος του 4ου αιώνα π.Χ) σύμφωνα με το λόγο φ. Στο ΙΙ βιβλίο των Στοιχείων του Ευκλείδη περιέχεται το πρόβλημα της διαίρεσης ευθύγραμμου τμήματος σε μέσο και άκρο λόγο, αλλά διατυπώνεται ως εξής : « Να χωριστεί ένα δοσμένο ευθύγραμμο τμήμα α σε δύο μέρη, ώστε το ορθογώνιο που ορίζει το τμήμα α και το α-χ, να είναι ισοδύναμο με το τετράγωνο που έχει πλευρά το χ ».

Το όνομα όμως και τη φήμη του ο αριθμός φ τα οφείλει στις αριθμητικές του ιδιότητες ( αν στο φ προσθέσεις το 1, προκύπτει το τετράγωνό του,δηλαδή φ2 = με φ+1 και αν από το φ αφαιρέσεις το 1 προκύπτει ο αντίστοφός του, δηλαδή ( ) αλλά κυρίως στο γεγονός ότι φαίνεται να ενυπάρχει συχνά στη φύση , στο σύμπαν και στα ανθρώπινα δημιουργήματα, κυρίως τα καλλιτεχνικά έργα. Η sectio aurea (χρυσή τομή) ή proportion divine ( θεία αναλογία) έγινε διάσημη το μεσαίωνα κυρίως με το έργο του μαθηματικού Λουκά Πιατσόλι, που εικονογραφήθηκε με 60 σχέδια από το Λεονάρτο ντα Βίντσι. Στο έργο αυτό ο Πιατσιόλι ασχολείται με το πλατωνικό δωδεκάεδρο οι έδρες του οποίου, ως γνωστόν, είναι κανονικά πεντάγωνα.

Ο φ, παρουσιάζει και γεωμετρικά σημαντικές ιδιότητες . Πιο σημαντική από όλες είναι το «χρυσό ορθογώνιο». Ένα ορθογώνιο λέγεται χρυσό, αν ο λόγος της μεγαλύτερης πλευράς του α προς τη μικρότερη πλευρά του β ισούται με φ. Αν σχηματίσουμε ένα ορθογώνιο με πλευρές β, α - β τότε προκύπτει ένα ακόμη «χρυσό ορθογώνιο». Αν συνεχίσουμε με την ίδια διαδικασία, θα παραγάγουμε διαρκώς μικρότερα χρυσά ορθογώνια το ένα μέσα στο άλλο. Αν σε καθένα από αυτά σχεδιάσουμε ένα τεταρτημόριο του κύκλου, θα προκύψει μια λογαριθμική σπείρα η οποία και αυτή εμφανίζεται συχνά στη φύση στο κέλυφος των μαλακίων, όπως ο ναυτίλος .


94

Ο ντα Βίντσι, όπως λέγεται, σχεδίασε με βάση το χρυσό ορθογώνιο και τη χρυσή αναλογία τα α ρ ι σ τ ο υ ρ γ ή μ α τ ά τ ο υ : Μ ό ν α Λ ί ζα , Ευαγγελισμός, Άγιος Ιερώνυμος κ.α. Η αναλογία της χρυσής τόμης θα συναρπάσει και το διάσημο Γάλλο αρχιτέκτονα του 20ου αιώνα Λε Κορμπιζιέ, που διατύπωσε το modylor (κλίμακα αναλογιών του ανθρώπινου σώματος, όπου ο ομφαλός διαιρεί το ιδανικό ανθρώπινο σώμα σε λόγο της χρυσής τομής) και ο οποίος σχεδίασε πολλά κτίρια με βάση το χρυσό λόγο.

95

κατοπινές «χρυσές αναλογίες». Πολλά απ΄όσα αποδίδονται στο φ και κυρίως ο χαρακτηρισμός του ως «χρυσή αναλογία» στερούνται επιστημονικού υποβάθρου. Οι (υποτιθέμενες ) εφαρμογές του κυρίως στην τέχνη, την αισθητική και την αρχιτεκτονική, έχουν γίνει αντικείμενο πολλών συζητήσεων και σχολίων, καθώς σ΄ένα μεγάλο μέρος από αυτές τις εφαρμογές υπεισέρχεται η υποκειμενική κρίση του μελετητή. Ο χρυσός λόγος εμφανίζεται όμως τόσα συχνά σε έργα τέχνης, ώστε να αποκλείεται η σύμπτωση.

Ο λόγος της χρυσής τομής συμβολίστηκε με το γράμμα φ προς τιμή του γλύπτη Φειδία. Η δέκατη αναλογία είναι η αρχή του σχηματισμού της προσθετικής ακολουθίας Fibonacci ( 1180-1250 μ.Χ. ) στην οποία κάθε αριθμός είναι το άθροισμα των δύο προηγουμένων : 1, 1, 2, 3, 5, 8, 13, 21, 34, 55, 89, 144..... Στην ακολουθία αυτή οι λόγοι δύο τυχαίων διαδοχικών όρων της μετά τον πέμπτο , προσεγγίζουν το λόγο της χρυσής τομής 1,618, 133 98875...,

Τους αριθμούς Φιμπονάτσι τους συναντάμε συχνά στη φύση από τον τρόπο πολλαπλασιασμού των ζευγών των κουνελιών (Πόσα ζεύγη από κουνέλια μπορεί να γεννηθούν σε ένα χρόνο από ένα ζευγάρι, αν κάθε ζευγάρι γεννάει κάθε μήνα από ένα νέο ζευγάρι, που το δεύτερο μήνα γίνεται παραγωγικ ; Απ : 1, 1, 2, 3, 5, 8,.....) πάνω στην οποία δούλεψε ο Ιταλός μαθηματικός τον 13ο αιώνα, μέχρι την διάταξη των φύλλων στους μίσχους των φυτών, τους σπόρους στον ύπερο του ηλιοτροπίου, των φολίδων στο κουκουνάρι, τους έλικες των θαλασσινών οστράκων και τις σειρές που ασχηματίζουν τα πέταλα των λουλουδιών . Στο πέρασμα των αιώνων βρέθηκαν παραδείγματα εφαρμογής της χρυσής τομής σχεδόν παντού, όχι μόνο στην αρχαία ελληνική αρχιτεκτονική αλλά και στα σύγχρονα αριστουργήματα της τέχνης. Για παράδειγμα, ο Παρθενώνας, εφόσον προστεθεί σε αυτόν το κατεστραμμένο αέτωμά του, σχηματίζει χρυσό ορθογώνιο. Αν και στο αριστούργημα αυτό της τέχνης ενσωματώνονται πολλοί κανόνες γεωμετρικής ισορροπίας, είναι αμφίβολο αν οι αρχιτέκτονες του 5ου αιώνα π.Χ γνώριζαν τις

Άντρη Σολωμού, Κωνσταντίνα Κωνσταντίνου, Γ΄1

ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ – ΜΕΡΑ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΟΤΗΤΑΣ ΑΝΑΚΑΛΥΨΤΕ ΤΗ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΗ ΣΚΕΨΗ ΜΕ ΤΑ ΠΙΟ ΔΙΑΣΚΕΔΑΣΤΙΚΑ ΠΑΙΧΝΙΔΙΑ ΛΟΓΙΚΗΣ!

Μαθηματικά καθώς και με την ικανότητα μας να σκεφτόμαστε, να φανταζόμαστε και να δημιουργούμε. Μέσα από τα παιχνίδια ευφυίας έχουμε να μάθουμε πολλά! Το κάθε ένα επειδή είναι μοναδικό, έχει να μας προσφέρει κάτι το διαφορετικό. Ορισμένα όπως προαναφέραμε μας βοηθούν στο να αναπτύξουμε τη φαντασία μας, στο να μαθαίνουμε να ακολουθούμε μια σωστή λογική σειράς σκέψης και στο πώς να ανακαλύψουμε το μαθηματικό κόλπο . Κάθε ένα από τα παιχνίδια όμως έχει τα δικά του κριτήρια για την ταξινόμησή του. Τα πιο σημαντικά είναι: Παιχνίδια που η λύση τους βασίζεται στην ένωση και στη συναρμολόγηση διαφορετικών κομματιών: ? Tangram ? Πυραμίδα από βόλους Το tangram είναι το αρχαϊκό κινέζικο παιχνίδι που μας επιτρέπει να κατασκευάζουμε χιλιάδες σχήματα-φιγούρες με επτά μόνο κομμάτια. Η Πυραμίδα από βόλους είναι ένα μαγικό τρισδιάστατο παζλ, εμπνευσμένο από το πυραμιδικό σύστημα αριθμών των αρχαίων Ελλήνων.

Ε

μείς την ημέρα της «Δημιουργικότητας και Καινοτομίας» αφού μαζευτήκαμε μαθητές από όλα τα τμήματα της πρώτης τάξης του σχολείου μας, ασχοληθήκαμε με το πώς να ακονίσουμε το μυαλό μας, για να καταφέρουμε να βρούμε την λύση για τα παιχνίδια ευφυίας. Τα Μαθηματικά μας βοηθούν και στην καθημερινή μας ζωή. Η μαθηματική λογική μπορεί να σε βοηθήσει να επιλύσεις πλήθος από ζητήματα της καθημερινής ζωής. Τα μαθηματικά βρίσκονται ΠΑΝΤΟΥ. Ποιος είναι αυτός ο οποίος είπε: ότι τα Μαθηματικά είναι ακατανόητα και βαρετά; Τα Μαθηματικά Παιχνίδια, τα αποκαλούμενα παιχνίδια ευφυίας, είναι ακριβώς το αντίθετο: είναι διασκεδαστικά, ψυχαγωγικά, ικανά να κεντρίζουν το ενδιαφέρον και να ακονίζουν το μυαλό.... Kάθε φορά που βρίσκουμε μπροστά μας μια δυσκολία καθόλη την διάρκεια που λύνουμε ένα παιχνίδι, τότε απευθείας μας δίνεται μια ευκαιρία να ανοίξουμε μια πόρτα στο συναρπαστικό κόσμο των Μαθηματικών. Η πρόκληση να βρούμε την λύση μας διδάσκει και κάθε φορά κάτι το διαφορετικό. Κάτι το οποίο σχετίζεται με τα

Παιχνίδια στα οποία, αφού χωρίσουμε τα κομμάτια, η δυσκολία είναι να βρούμε πώς θα τα ξαναενώσουμε: ? Φιδάκι(Magic Snake) ? Αστεροειδές πολύεδρο Εμείς όμως ασχοληθήκαμε από αυτήν την κατηγορία μονάχα με το φιδάκι (magic snake). To φιδάκι (magic snake) είναι ένα από τα παιχνίδια με τις περισσότερες πωλήσεις στον κόσμο. Παιχνίδια ακολουθίας ή διαδοχής όπου,για να βρούμε τη λύση, πρέπει να ακολουθήσουμε μια συγκεκριμένη σειρά διαδοχικών βημάτων. ? Ο Πύργος τουΑνόι (Tower of Hanoi) ? Solitaire Ο Πύργος του Ανόι είναι και αυτό ένα συναρπαστικό παιχνίδι όπως τα υπόλοιπα, με το οποίο θα μάθεις να μετράς με βάση το τρία. Το Solitaire και αυτό με την σειρά του είναι ένα μαγευτικό παιχνίδι μεθόδου και στρατηγικής

με πολλαπλές δυνατές λύσεις. ΕΝΑ ΠΑΙΧΝΙΔΙ ΜΕΘΟΔΟΥ & ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗΣ Λένε ότι το Solitaire επινοήθηκε στη Γαλλία τον 17ο αιώνα από ένα φυλακισμένο στη Βαστίλη, που με αυτό τον τρόπο περνούσε τις ατελείωτες ώρες μέχρι να εκτίσει την ποινή του. Εντούτοις η ιστορία αυτή δεν επιβεβαιώθηκε ποτέ από τις παλαιότερες πηγές που διαθέτουμε, και όλα συνηγορούν ότι το Solitaire είναι ένα παιχνίδι μεταγενέστερο.

ΠΩΣ ΠΑΙΖΕΤΑΙ ΤΟ SOLITAIRE Στο Solitaire ξεκινάμε από μια θέση όπου κάθε τ ε τ ρ ά γ ω ν ο , ε κ τ ό ς α π ό τ ο κ ε ν τ ρ ι κό , καταλαμβάνεται από ένα πιόνι. Στη συνέχεια, παίρνοντας το πιόνι πάνω από το άλλο, πρέπει να βγάλουμε εκτός παιχνιδιού ένα προς ένα, όλα τα πιόνια, μέχρι να μείνει μόνο ένα, το οποίο δεν μπορεί να περάσει πάνω από κανένα άλλο. Η λύση θεωρείται βέλτιστη αν το τελευταίο πιόνι που θα μείνει, βρεθεί στο κεντρικό τετράγωνο. Πριν προσπαθήσουμε να επιλύσουμε το πλέον δύσκολο πρόβλημα όπου όλα το πιόνια είναι τοποθετημένα στον πίνακα, μπορούμε να προσπαθήσουμε να επιλύσουμε ευκολότερα προβλήματα με απλούστερους σχηματισμούς. Σε όλες τις περιπτώσεις, ξεκινάμε, αρχικά με τα πιόνια που σημειώνονται στο σχήμα, για να καταλήξουμε με ένα μοναδικό πιόνι στο κέντρο του πίνακα. Η ΠΥΡΑΜΙΔΑΑΠΟ ΒΟΛΟΥΣ Συνήθως όταν μιλάμε και ακούμε για πυραμίδες μας έρχονται στο μυαλό οι εντυπωσιακές πυραμίδες που κατασκεύασε ο Χέοπας, o Χέφρηνας και ο Μερίνος. Οι πυραμίδες αυτές είχα τετράγωνη βάση, ακριβώς όπως το παιχνίδι μας «πυραμίδα από βόλους» που είναι ένα παιχνίδι γεωμετρίας και σκέψης. Η πυραμίδα παίρνει το όνομα του τετράεδρου και σχηματίζεται από τέσσερις τριγωνικές έδρες. Συνολικά σε αυτό το παιχνίδι υπάρχουν δέκα βόλοι, κατανεμημένοι με ειδικό


94

Ο ντα Βίντσι, όπως λέγεται, σχεδίασε με βάση το χρυσό ορθογώνιο και τη χρυσή αναλογία τα α ρ ι σ τ ο υ ρ γ ή μ α τ ά τ ο υ : Μ ό ν α Λ ί ζα , Ευαγγελισμός, Άγιος Ιερώνυμος κ.α. Η αναλογία της χρυσής τόμης θα συναρπάσει και το διάσημο Γάλλο αρχιτέκτονα του 20ου αιώνα Λε Κορμπιζιέ, που διατύπωσε το modylor (κλίμακα αναλογιών του ανθρώπινου σώματος, όπου ο ομφαλός διαιρεί το ιδανικό ανθρώπινο σώμα σε λόγο της χρυσής τομής) και ο οποίος σχεδίασε πολλά κτίρια με βάση το χρυσό λόγο.

95

κατοπινές «χρυσές αναλογίες». Πολλά απ΄όσα αποδίδονται στο φ και κυρίως ο χαρακτηρισμός του ως «χρυσή αναλογία» στερούνται επιστημονικού υποβάθρου. Οι (υποτιθέμενες ) εφαρμογές του κυρίως στην τέχνη, την αισθητική και την αρχιτεκτονική, έχουν γίνει αντικείμενο πολλών συζητήσεων και σχολίων, καθώς σ΄ένα μεγάλο μέρος από αυτές τις εφαρμογές υπεισέρχεται η υποκειμενική κρίση του μελετητή. Ο χρυσός λόγος εμφανίζεται όμως τόσα συχνά σε έργα τέχνης, ώστε να αποκλείεται η σύμπτωση.

Ο λόγος της χρυσής τομής συμβολίστηκε με το γράμμα φ προς τιμή του γλύπτη Φειδία. Η δέκατη αναλογία είναι η αρχή του σχηματισμού της προσθετικής ακολουθίας Fibonacci ( 1180-1250 μ.Χ. ) στην οποία κάθε αριθμός είναι το άθροισμα των δύο προηγουμένων : 1, 1, 2, 3, 5, 8, 13, 21, 34, 55, 89, 144..... Στην ακολουθία αυτή οι λόγοι δύο τυχαίων διαδοχικών όρων της μετά τον πέμπτο , προσεγγίζουν το λόγο της χρυσής τομής 1,618, 133 98875...,

Τους αριθμούς Φιμπονάτσι τους συναντάμε συχνά στη φύση από τον τρόπο πολλαπλασιασμού των ζευγών των κουνελιών (Πόσα ζεύγη από κουνέλια μπορεί να γεννηθούν σε ένα χρόνο από ένα ζευγάρι, αν κάθε ζευγάρι γεννάει κάθε μήνα από ένα νέο ζευγάρι, που το δεύτερο μήνα γίνεται παραγωγικ ; Απ : 1, 1, 2, 3, 5, 8,.....) πάνω στην οποία δούλεψε ο Ιταλός μαθηματικός τον 13ο αιώνα, μέχρι την διάταξη των φύλλων στους μίσχους των φυτών, τους σπόρους στον ύπερο του ηλιοτροπίου, των φολίδων στο κουκουνάρι, τους έλικες των θαλασσινών οστράκων και τις σειρές που ασχηματίζουν τα πέταλα των λουλουδιών . Στο πέρασμα των αιώνων βρέθηκαν παραδείγματα εφαρμογής της χρυσής τομής σχεδόν παντού, όχι μόνο στην αρχαία ελληνική αρχιτεκτονική αλλά και στα σύγχρονα αριστουργήματα της τέχνης. Για παράδειγμα, ο Παρθενώνας, εφόσον προστεθεί σε αυτόν το κατεστραμμένο αέτωμά του, σχηματίζει χρυσό ορθογώνιο. Αν και στο αριστούργημα αυτό της τέχνης ενσωματώνονται πολλοί κανόνες γεωμετρικής ισορροπίας, είναι αμφίβολο αν οι αρχιτέκτονες του 5ου αιώνα π.Χ γνώριζαν τις

Άντρη Σολωμού, Κωνσταντίνα Κωνσταντίνου, Γ΄1

ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ – ΜΕΡΑ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΟΤΗΤΑΣ ΑΝΑΚΑΛΥΨΤΕ ΤΗ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΗ ΣΚΕΨΗ ΜΕ ΤΑ ΠΙΟ ΔΙΑΣΚΕΔΑΣΤΙΚΑ ΠΑΙΧΝΙΔΙΑ ΛΟΓΙΚΗΣ!

Μαθηματικά καθώς και με την ικανότητα μας να σκεφτόμαστε, να φανταζόμαστε και να δημιουργούμε. Μέσα από τα παιχνίδια ευφυίας έχουμε να μάθουμε πολλά! Το κάθε ένα επειδή είναι μοναδικό, έχει να μας προσφέρει κάτι το διαφορετικό. Ορισμένα όπως προαναφέραμε μας βοηθούν στο να αναπτύξουμε τη φαντασία μας, στο να μαθαίνουμε να ακολουθούμε μια σωστή λογική σειράς σκέψης και στο πώς να ανακαλύψουμε το μαθηματικό κόλπο . Κάθε ένα από τα παιχνίδια όμως έχει τα δικά του κριτήρια για την ταξινόμησή του. Τα πιο σημαντικά είναι: Παιχνίδια που η λύση τους βασίζεται στην ένωση και στη συναρμολόγηση διαφορετικών κομματιών: ? Tangram ? Πυραμίδα από βόλους Το tangram είναι το αρχαϊκό κινέζικο παιχνίδι που μας επιτρέπει να κατασκευάζουμε χιλιάδες σχήματα-φιγούρες με επτά μόνο κομμάτια. Η Πυραμίδα από βόλους είναι ένα μαγικό τρισδιάστατο παζλ, εμπνευσμένο από το πυραμιδικό σύστημα αριθμών των αρχαίων Ελλήνων.

Ε

μείς την ημέρα της «Δημιουργικότητας και Καινοτομίας» αφού μαζευτήκαμε μαθητές από όλα τα τμήματα της πρώτης τάξης του σχολείου μας, ασχοληθήκαμε με το πώς να ακονίσουμε το μυαλό μας, για να καταφέρουμε να βρούμε την λύση για τα παιχνίδια ευφυίας. Τα Μαθηματικά μας βοηθούν και στην καθημερινή μας ζωή. Η μαθηματική λογική μπορεί να σε βοηθήσει να επιλύσεις πλήθος από ζητήματα της καθημερινής ζωής. Τα μαθηματικά βρίσκονται ΠΑΝΤΟΥ. Ποιος είναι αυτός ο οποίος είπε: ότι τα Μαθηματικά είναι ακατανόητα και βαρετά; Τα Μαθηματικά Παιχνίδια, τα αποκαλούμενα παιχνίδια ευφυίας, είναι ακριβώς το αντίθετο: είναι διασκεδαστικά, ψυχαγωγικά, ικανά να κεντρίζουν το ενδιαφέρον και να ακονίζουν το μυαλό.... Kάθε φορά που βρίσκουμε μπροστά μας μια δυσκολία καθόλη την διάρκεια που λύνουμε ένα παιχνίδι, τότε απευθείας μας δίνεται μια ευκαιρία να ανοίξουμε μια πόρτα στο συναρπαστικό κόσμο των Μαθηματικών. Η πρόκληση να βρούμε την λύση μας διδάσκει και κάθε φορά κάτι το διαφορετικό. Κάτι το οποίο σχετίζεται με τα

Παιχνίδια στα οποία, αφού χωρίσουμε τα κομμάτια, η δυσκολία είναι να βρούμε πώς θα τα ξαναενώσουμε: ? Φιδάκι(Magic Snake) ? Αστεροειδές πολύεδρο Εμείς όμως ασχοληθήκαμε από αυτήν την κατηγορία μονάχα με το φιδάκι (magic snake). To φιδάκι (magic snake) είναι ένα από τα παιχνίδια με τις περισσότερες πωλήσεις στον κόσμο. Παιχνίδια ακολουθίας ή διαδοχής όπου,για να βρούμε τη λύση, πρέπει να ακολουθήσουμε μια συγκεκριμένη σειρά διαδοχικών βημάτων. ? Ο Πύργος τουΑνόι (Tower of Hanoi) ? Solitaire Ο Πύργος του Ανόι είναι και αυτό ένα συναρπαστικό παιχνίδι όπως τα υπόλοιπα, με το οποίο θα μάθεις να μετράς με βάση το τρία. Το Solitaire και αυτό με την σειρά του είναι ένα μαγευτικό παιχνίδι μεθόδου και στρατηγικής

με πολλαπλές δυνατές λύσεις. ΕΝΑ ΠΑΙΧΝΙΔΙ ΜΕΘΟΔΟΥ & ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗΣ Λένε ότι το Solitaire επινοήθηκε στη Γαλλία τον 17ο αιώνα από ένα φυλακισμένο στη Βαστίλη, που με αυτό τον τρόπο περνούσε τις ατελείωτες ώρες μέχρι να εκτίσει την ποινή του. Εντούτοις η ιστορία αυτή δεν επιβεβαιώθηκε ποτέ από τις παλαιότερες πηγές που διαθέτουμε, και όλα συνηγορούν ότι το Solitaire είναι ένα παιχνίδι μεταγενέστερο.

ΠΩΣ ΠΑΙΖΕΤΑΙ ΤΟ SOLITAIRE Στο Solitaire ξεκινάμε από μια θέση όπου κάθε τ ε τ ρ ά γ ω ν ο , ε κ τ ό ς α π ό τ ο κ ε ν τ ρ ι κό , καταλαμβάνεται από ένα πιόνι. Στη συνέχεια, παίρνοντας το πιόνι πάνω από το άλλο, πρέπει να βγάλουμε εκτός παιχνιδιού ένα προς ένα, όλα τα πιόνια, μέχρι να μείνει μόνο ένα, το οποίο δεν μπορεί να περάσει πάνω από κανένα άλλο. Η λύση θεωρείται βέλτιστη αν το τελευταίο πιόνι που θα μείνει, βρεθεί στο κεντρικό τετράγωνο. Πριν προσπαθήσουμε να επιλύσουμε το πλέον δύσκολο πρόβλημα όπου όλα το πιόνια είναι τοποθετημένα στον πίνακα, μπορούμε να προσπαθήσουμε να επιλύσουμε ευκολότερα προβλήματα με απλούστερους σχηματισμούς. Σε όλες τις περιπτώσεις, ξεκινάμε, αρχικά με τα πιόνια που σημειώνονται στο σχήμα, για να καταλήξουμε με ένα μοναδικό πιόνι στο κέντρο του πίνακα. Η ΠΥΡΑΜΙΔΑΑΠΟ ΒΟΛΟΥΣ Συνήθως όταν μιλάμε και ακούμε για πυραμίδες μας έρχονται στο μυαλό οι εντυπωσιακές πυραμίδες που κατασκεύασε ο Χέοπας, o Χέφρηνας και ο Μερίνος. Οι πυραμίδες αυτές είχα τετράγωνη βάση, ακριβώς όπως το παιχνίδι μας «πυραμίδα από βόλους» που είναι ένα παιχνίδι γεωμετρίας και σκέψης. Η πυραμίδα παίρνει το όνομα του τετράεδρου και σχηματίζεται από τέσσερις τριγωνικές έδρες. Συνολικά σε αυτό το παιχνίδι υπάρχουν δέκα βόλοι, κατανεμημένοι με ειδικό


96

τρόπο και μια ξύλινη βάση ώστε οι να τοποθετούνται επάνω οι βόλοι και να σχηματίζεται η πυραμίδα. Ο παίκτης με λίγη σκέψη και λίγη λογική θα μπορούσε να υπολογίσει τον αριθμό των βόλων που σχηματίζουν αυτή την πυραμίδα. Είναι ένας καλός τρόπος να περνούμε την ώρα μας στον ελεύθερο μας χρόνο! ΠΥΡΓΟΣ ΤΟΥΑΝΟΪ Ο πύργος του Ανόϊ είναι μια σπαζοκεφαλιά με απλούς κανόνες και εκπληκτική ομορφιά. Την επινόησε ο γάλλος μαθηματικός Edouard Lukas και την κοινοποίησε το 1883 με το όνομα « La Tour d' Hanoi››.

Ο μύθος λέει ότι στο μεγάλο ναό του Μπεναρές, κάτω από τον θόλο που είναι το κέντρο του κόσμου, υπάρχει μια ορειχάλκινη πλάκα πάνω στην οποία είναι στερεωμένες τρεις ράβδοι από διαμάντι. Σε μια από αυτές τις ράβδους είναι περασμένοι 64 δίσκοι από χρυσάφι. Καθημερινά οι μοναχοί μεταφέρουν τους δίσκους από ράβδο σε ράβδο, σύμφωνα με τους νόμους του Βράχμα. Σύμφωνα με τον μύθο, όταν όλοι οι δίσκοι θα μεταφερθούν σε μία άλλη ράβδο από αυτή που ήταν αρχικά, τότε ο πύργος, ο ναός και οι βραχμάνες θα γίνουν σκόνη και με ένα φοβερό ορυμαγδό ο κόσμος θα εξαφανιστεί. Προς το παρόν δεν υπάρχει λόγος ανησυχίας, διότι στην περίπτωση που θα γινόταν αυτή η διαδικασία, θα χρειάζονταν τουλάχιστον 18.446.744.073.709.551.615 κινήσεις, όπου θα χρειάζονταν γύρω στους έξι χιλιάδες εκατομμύρια αιώνες για να ολοκληρωθεί. Οι κανόνες του παιχνιδιού είναι ότι: ? Σε κάθε κίνηση μπορεί να μεταφερθεί μόνο

ένας δίσκος. ? Δεν μπορεί να τοποθετηθεί ένας δίσκος σε μια ράβδο όπου υπάρχει άλλος δίσκος μικρότερου μεγέθους.

97

Καθώς αυξάνονται οι δίσκοι, τόσο δυσκολεύει και η επίλυση του παιχνιδιού διότι αυξάνονται οι κινήσεις που πρέπει να γίνουν. ΤΑΝΓΚΡΑΜ Το Τανγκράμ αποτελείται από επτά κομμάτια : Ένα τετράγωνο, ένα παραλληλόγραμμο, ένα μεσαίο τρίγωνο, δύο μεγάλα ίσα τρίγωνα και δύο μικρά ίσα τρίγωνα. Ανάμεσα στα κομμάτια του Τανγκράμ υπάρχει ένας μεγάλος αριθμός γεωμετρικών σχέσεων. Σχέσεις ανάμεσα στα εμβαδά: ? Το μεγάλο τρίγωνο έχει διπλάσιο εμβαδόν από το μεσαίο. ? Το μεσαίο τρίγωνο, το τετράγωνο και ο παραλληλόγραμμο έχουν το ίδιο εμβαδόν. ? Το μεσαίο τρίγωνο έχει διπλάσιο εμβαδόν από το μικρό τρίγωνο.

Το θεώρημα του Πυθαγόρα λέει ότι το άθροισμα των τετραγώνων των καθέτων (β και γ στην εικόνα) ενός ορθογωνίου τριγώνου είναι ίσο με το τετράγωνο της υποτείνουσας (α). Κι αυτό επαληθεύεται πολύ εύκολα σ΄ αυτήν την περίπτωση με τα κομμάτια του Τανγκράμ. Πράγματι, σ΄ ένα από τα μικρά τετράγωνα του σχεδίου χωράει ακριβώς το τετράγωνο κομμάτι του Τανγκράμ, και στο άλλο μικρό τετράγωνο μπορούμε να τοποθετήσουμε ακριβώς τα δύο μικρά τετράγωνα του Τανγκράμ. Τώρα αρκεί να θυμηθούμε ότι το εμβαδόν του τετράγωνου κομματιού του Τανγκράμ είναι ίσο με αυτό του μεσαίου τριγώνου και να παρατηρήσουμε ότι στο μεγάλο τετράγωνο του

σχεδίου χωρούν ακριβώς το μεσαίο και τα δύο μ ι κ ρ ά τ ρ ί γ ω ν α τ ο υ Τα ν γ κ ρ ά μ . Έ τ σ ι , συμπεραίνουμε ότι το άθροισμα των τετραγώνων των καθέτων είναι ίσο με το τετράγωνο της υποτείνουσα , ακριβώς όπως επιβεβαιώνει το θεώρημα του Πυθαγόρα.

Βάσω Ηροδότου, Β΄3

Μέρος ομαδικής εργασίας Β΄ τάξης

Με παρόμοιο τρόπο μπορεί να αποδειχθεί επίσης ότι επαληθεύεται το θεώρημα του Πυθαγόρα σχετικά με το μεσαίο και το μεγάλο τρίγωνο του Τανγκράμ. Κωστής Καραμανής, Λένος Γαβριηλίδης, Ελένη Θωμά, Α΄1, Μαρία Σωτηρίου, Α΄2, Βιολάντα Αναστασίου Α΄3

Πώς παίζεται το Τανγκράμ; Οι κλασικοί κανόνες του Τανγκράμ είναι πολύ απλοί. Έχουν να κάνουν με την τοποθέτηση των κομματιών του παιχνιδιού με τέτοιο τρόπο ώστε να προκύπτουν γεωμετρικές μορφές, γράμματα αριθμοί, φιγούρες ζώων, φυτών, ανθρώπων, αντικειμένων… Το όριο το βάζει η ίδια η φαντασία. Σε κάθε σχηματισμό πρέπει να χρησιμοποιηθούν και τα επτά κομμάτια. Πρέπει όλα να ακουμπούν τα επίπεδα. Δεν μπορούν να τοποθετηθούν το ένα πάνω στο άλλο και πρέπει όλα να εφαρμόζουν μεταξύ τους. Με αυτούς τους πολύ απλούς κανόνες μπορούν να κατασκευασθούν όλα τα σχήματα που φαίνονται παρακάτω: Το Τανγκράμ και το θεώρημα του Πυθαγόρα: Το Τανγκράμ είναι πολύ ευπροσάρμοστο διδακτικό μέσο, που μπορεί να εφαρμοστεί για την εισαγωγή στο θεώρημα του Πυθαγόρα με έναν τρόπο πολύ εικονικό σε μια συγκεκριμένη περίπτωση. Γι’ αυτό, αρκεί ένα φύλλο χαρτιού με το περίγραμμα του μικρότερου τριγώνου του Τανγκράμ , που είναι ένα ορθογώνιο τρίγωνο. Στη συνέχεια, σχεδιάζουμε ένα τετράγωνο πάνω σε κάθε μια από τις πλευρές του τριγώνου, κι έτσι προκύπτει το παρακάτω σχήμα:


96

τρόπο και μια ξύλινη βάση ώστε οι να τοποθετούνται επάνω οι βόλοι και να σχηματίζεται η πυραμίδα. Ο παίκτης με λίγη σκέψη και λίγη λογική θα μπορούσε να υπολογίσει τον αριθμό των βόλων που σχηματίζουν αυτή την πυραμίδα. Είναι ένας καλός τρόπος να περνούμε την ώρα μας στον ελεύθερο μας χρόνο! ΠΥΡΓΟΣ ΤΟΥΑΝΟΪ Ο πύργος του Ανόϊ είναι μια σπαζοκεφαλιά με απλούς κανόνες και εκπληκτική ομορφιά. Την επινόησε ο γάλλος μαθηματικός Edouard Lukas και την κοινοποίησε το 1883 με το όνομα « La Tour d' Hanoi››.

Ο μύθος λέει ότι στο μεγάλο ναό του Μπεναρές, κάτω από τον θόλο που είναι το κέντρο του κόσμου, υπάρχει μια ορειχάλκινη πλάκα πάνω στην οποία είναι στερεωμένες τρεις ράβδοι από διαμάντι. Σε μια από αυτές τις ράβδους είναι περασμένοι 64 δίσκοι από χρυσάφι. Καθημερινά οι μοναχοί μεταφέρουν τους δίσκους από ράβδο σε ράβδο, σύμφωνα με τους νόμους του Βράχμα. Σύμφωνα με τον μύθο, όταν όλοι οι δίσκοι θα μεταφερθούν σε μία άλλη ράβδο από αυτή που ήταν αρχικά, τότε ο πύργος, ο ναός και οι βραχμάνες θα γίνουν σκόνη και με ένα φοβερό ορυμαγδό ο κόσμος θα εξαφανιστεί. Προς το παρόν δεν υπάρχει λόγος ανησυχίας, διότι στην περίπτωση που θα γινόταν αυτή η διαδικασία, θα χρειάζονταν τουλάχιστον 18.446.744.073.709.551.615 κινήσεις, όπου θα χρειάζονταν γύρω στους έξι χιλιάδες εκατομμύρια αιώνες για να ολοκληρωθεί. Οι κανόνες του παιχνιδιού είναι ότι: ? Σε κάθε κίνηση μπορεί να μεταφερθεί μόνο

ένας δίσκος. ? Δεν μπορεί να τοποθετηθεί ένας δίσκος σε μια ράβδο όπου υπάρχει άλλος δίσκος μικρότερου μεγέθους.

97

Καθώς αυξάνονται οι δίσκοι, τόσο δυσκολεύει και η επίλυση του παιχνιδιού διότι αυξάνονται οι κινήσεις που πρέπει να γίνουν. ΤΑΝΓΚΡΑΜ Το Τανγκράμ αποτελείται από επτά κομμάτια : Ένα τετράγωνο, ένα παραλληλόγραμμο, ένα μεσαίο τρίγωνο, δύο μεγάλα ίσα τρίγωνα και δύο μικρά ίσα τρίγωνα. Ανάμεσα στα κομμάτια του Τανγκράμ υπάρχει ένας μεγάλος αριθμός γεωμετρικών σχέσεων. Σχέσεις ανάμεσα στα εμβαδά: ? Το μεγάλο τρίγωνο έχει διπλάσιο εμβαδόν από το μεσαίο. ? Το μεσαίο τρίγωνο, το τετράγωνο και ο παραλληλόγραμμο έχουν το ίδιο εμβαδόν. ? Το μεσαίο τρίγωνο έχει διπλάσιο εμβαδόν από το μικρό τρίγωνο.

Το θεώρημα του Πυθαγόρα λέει ότι το άθροισμα των τετραγώνων των καθέτων (β και γ στην εικόνα) ενός ορθογωνίου τριγώνου είναι ίσο με το τετράγωνο της υποτείνουσας (α). Κι αυτό επαληθεύεται πολύ εύκολα σ΄ αυτήν την περίπτωση με τα κομμάτια του Τανγκράμ. Πράγματι, σ΄ ένα από τα μικρά τετράγωνα του σχεδίου χωράει ακριβώς το τετράγωνο κομμάτι του Τανγκράμ, και στο άλλο μικρό τετράγωνο μπορούμε να τοποθετήσουμε ακριβώς τα δύο μικρά τετράγωνα του Τανγκράμ. Τώρα αρκεί να θυμηθούμε ότι το εμβαδόν του τετράγωνου κομματιού του Τανγκράμ είναι ίσο με αυτό του μεσαίου τριγώνου και να παρατηρήσουμε ότι στο μεγάλο τετράγωνο του

σχεδίου χωρούν ακριβώς το μεσαίο και τα δύο μ ι κ ρ ά τ ρ ί γ ω ν α τ ο υ Τα ν γ κ ρ ά μ . Έ τ σ ι , συμπεραίνουμε ότι το άθροισμα των τετραγώνων των καθέτων είναι ίσο με το τετράγωνο της υποτείνουσα , ακριβώς όπως επιβεβαιώνει το θεώρημα του Πυθαγόρα.

Βάσω Ηροδότου, Β΄3

Μέρος ομαδικής εργασίας Β΄ τάξης

Με παρόμοιο τρόπο μπορεί να αποδειχθεί επίσης ότι επαληθεύεται το θεώρημα του Πυθαγόρα σχετικά με το μεσαίο και το μεγάλο τρίγωνο του Τανγκράμ. Κωστής Καραμανής, Λένος Γαβριηλίδης, Ελένη Θωμά, Α΄1, Μαρία Σωτηρίου, Α΄2, Βιολάντα Αναστασίου Α΄3

Πώς παίζεται το Τανγκράμ; Οι κλασικοί κανόνες του Τανγκράμ είναι πολύ απλοί. Έχουν να κάνουν με την τοποθέτηση των κομματιών του παιχνιδιού με τέτοιο τρόπο ώστε να προκύπτουν γεωμετρικές μορφές, γράμματα αριθμοί, φιγούρες ζώων, φυτών, ανθρώπων, αντικειμένων… Το όριο το βάζει η ίδια η φαντασία. Σε κάθε σχηματισμό πρέπει να χρησιμοποιηθούν και τα επτά κομμάτια. Πρέπει όλα να ακουμπούν τα επίπεδα. Δεν μπορούν να τοποθετηθούν το ένα πάνω στο άλλο και πρέπει όλα να εφαρμόζουν μεταξύ τους. Με αυτούς τους πολύ απλούς κανόνες μπορούν να κατασκευασθούν όλα τα σχήματα που φαίνονται παρακάτω: Το Τανγκράμ και το θεώρημα του Πυθαγόρα: Το Τανγκράμ είναι πολύ ευπροσάρμοστο διδακτικό μέσο, που μπορεί να εφαρμοστεί για την εισαγωγή στο θεώρημα του Πυθαγόρα με έναν τρόπο πολύ εικονικό σε μια συγκεκριμένη περίπτωση. Γι’ αυτό, αρκεί ένα φύλλο χαρτιού με το περίγραμμα του μικρότερου τριγώνου του Τανγκράμ , που είναι ένα ορθογώνιο τρίγωνο. Στη συνέχεια, σχεδιάζουμε ένα τετράγωνο πάνω σε κάθε μια από τις πλευρές του τριγώνου, κι έτσι προκύπτει το παρακάτω σχήμα:


99

98

ΦΥΣΙΚΗ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ ΕΤΟΣ ΑΣΤΡΟΝΟΜΙΑΣ Η ΕΞΕΡΕΥΝΗΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΠΑΝΤΟΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΑ ΜΕΧΡΙ ΣΗΜΕΡΑ

Τ

ο 2009 ανακυρήχθηκε από τη Διεθνή Αστρονομική Ένωση (International Astronomical Union IAU ) ως Παγκόσμιο Έτος Αστρονομίας (ΙΥΑ) με κεντρικό θέμα «Το Σύμπαν: Δικό σας να το Ανακαλύψετε» (The Universe, Yours to Discover). Το ΙΥΑ 2009 σηματοδοτεί την τετρακοσιοστή επέτειο της πρώτης αστρονομικής παρατήρησης με τηλεσκόπιο από τον Γαλιλαίο (Galileo Galilei). Σε όλη τη διάρκεια του έτους 2009 θα γίνει παγκόσμιος εορτασμός της αστρονομίας και της συμβολής της στην κοινωνία και στον πολιτισμό, με έντονη έμφαση στην εκπαίδευση, στην ενεργοποίηση του κοινού και στη συμμετοχή των νέων ανθρώπων σε δραστηριότητες που θα συμβούν σε εθνικό, διεθνές και παγκόσμιο επίπεδο. Το ΙΥΑ 2009 έχει εγκριθεί από την UNESCO, η οποία και συνέστησε στα Ηνωμένα Έθνη την υιοθεσία της έγκρισης αυτής. H Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ εξέδωσε ψήφισμα στο τέλος του 2007 υποστηρίζοντας την πρωτοβουλία αυτή. Το όραμα του Διεθνούς Έτους Αστρονομίας είναι να βοηθήσει τους ανθρώπους να ανακαλύψουν και πάλι τη θέση τους στο Σύμπαν μέσα από τον ουρανό, και έτσι να συμμετάσχουν με μια προσωπική αίσθηση θαυμασμού και α ν α κ ά λυ ψ η ς . Κα θ έ ν α ς θ α π ρ έ π ε ι ν α συνειδητοποιήσει την επίδραση της Αστρονομίας και των άλλων βασικών επιστημών στην καθημερινή μας ζωή και να κατανοήσει το πώς η επιστημονική γνώση μπορεί να συνεισφέρει σε μια πιο ισορροπημένη και ειρηνική κοινωνία. ΑΣΤΡΟΝΟΜΙΑ Η Αστρονομία (άστρον + νέμω) είναι η επιστήμη που ερευνά και εξετάζει όλα τα ουράνια σώματα καθώς και τις σχέσεις , τις κινήσεις και τη δυναμική τους. Η Αστρονομία γεννήθηκε με την εμφάνιση του «διανοούμενου ανθρώπου» στον πλανήτη μας. Ειδικότερα όμως για τους Έλληνες η αστρονομία γεννήθηκε ακριβώς την ίδια ιερή εκείνη στιγμή που γεννήθηκε η Ελληνική Μυθολογία. Η αστρονομία αναφέρεται στην παρατήρηση και την ερμηνεία των φαινομένων

που λαμβάνουν χώρα στον ουράνιο χώρο πέρα από τη Γη και την ατμόσφαιρά της . Η αστρονομία είναι μια από τις λίγες επιστήμες που έχουν απομείνει, όπου οι ερασιτέχνες διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο, κυρίως με την παρατήρηση μεταβατικών φαινομένων, όπως τα μεταβλητά αστέρια, οι κομήτες κ.ά. HΑΣΤΡΟΝΟΜΙΑΣΤΗΝΑΡΧΑΙΟΤΗΤΑ Όλοι οι λαοί έχουν ασχοληθεί με την αστρονομία, κάποιοι από αυτούς όμως άφησαν αρκετές αστρονομικές πληροφορίες και παρατηρήσεις, καθώς και "αποδείξεις" για τη δράση τους, είτε με τη μορφή γραπτών κειμένων είτε με τη μορφή κατασκευών, οι οποίες εξακολουθούν να συναρπάζουν ακόμη και σήμερα. ΗΑΣΤΡΟΝΟΜΙΑΣΤΗΝ ΒΑΒΥΛΩΝΙΑ Τα πρώτα βήματα έγιναν πιθανώς από τους Βαβυλώνιους. Περί το 3800 π.Χ. έκαναν ήδη συστηματικές μελέτες του ουρανού, ενέταξαν τους πλανήτες στο ζωδιακό κύκλο, αργότερα μελέτησαν την κίνηση της Αφροδίτης και καθόρισαν τις περιόδους πλανητών, όπως του Ερμή, του Κρόνου, του Άρη και του Δία. Γνώριζαν την ανώμαλη ημερήσια κίνηση του Ήλιου με σφάλμα 10" και δημοσίευαν τις ημερομηνίες για τις εκλείψεις του Ήλιου και της Σελήνης. Τέλος το αστρικό τους έτος είχε μόνο 4,5 λεπτά διαφορά από το πραγματικό. ΗΑΣΤΡΟΝΟΜΙΑΣΤΗΝΑΙΓΥΠΤΟ Οι αστρονόμοι – ιερείς επεξεργάστηκαν ένα ημερολόγιο από 12 μήνες των 30 ημερών και μία πρόσθετη περίοδο 5 ημερών για τη συμπλήρωση του έτους. Συνέταξαν επίσης κατάλογο με 43 αστερισμούς, γνώριζαν δε τις σχετικές θέσεις πλανητών. Σ' αυτούς οφείλεται επίσης η διαίρεση του μήνα σε εβδομάδες και των εβδομάδων σε ημέρες.

Μαρίνα Κωνσταντίνου, Β΄4

ΗΑΣΤΡΟΝΟΜΙΑΣΤΗΝ ΚΙΝΑ Οι κατασκευές αστρονομικών οργάνων ήταν το δυνατό σημείο των Κινέζων αστρονόμων. Αξίζει να τονιστεί ιδιαίτερα η ικανότητά τους στη κατασκευή ρολογιών και γενικότερα η ενασχόλησή τους με τη μέτρηση του χρόνου. Η ΑΣΤΡΟΝΟΜΙΑ ΣΤΗΝ ΠΕΡΣΙΑ ΚΑΙ ΣΤΗ ΦΟΙΝΙΚΗ Οι Φοίνικες χρησιμοποίησαν τις γνώσεις τους στην αστρονομία για την ναυτιλία, ενώ οι Πέρσες έχτισαν θαυμαστά αστεροσκοπεία. ΗΑΣΤΡΟΝΟΜΙΑΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ Παρά τα επιτεύγματα πολλών λαών οι Έλληνες ήταν εκείνοι που οικοδόμησαν την Αστρονομία ως επιστήμη. Ωστόσο δεν υποτίμησαν τις προαποκτηθείσες γνώσεις, αλλά τις μελέτησαν, τις αξιοποίησαν και τελικά τις εγκολπώθηκαν. ? Ο Θαλής ο Μιλήσιος προέβλεψε την ηλιακή έκλειψη στις 28/5/585 π.Χ., γεγονός που σηματοδότησε και την λήξη του λιθοδομικού πολέμου. Μέτρησε επίσης τη φαινόμενη διάμετρο του Ηλίου. ? Ο πρώτος όμως που θεώρησε τη Γη σαν σφαιρικό σώμα ήταν ο Αναξίμανδρος. Αυτός προσδιόρισε τις ισημερίες, τα ηλιοστάσια και εισήγαγε τη χρήση του ηλιακού ωρολογίου. ? Ο Αναξιμένης διακήρυττε ότι η Σελήνη είναι ετερόφωτο σώμα που δέχεται φως από τον Ήλιο. ? Ο Αναξαγόρας δίδασκε ότι ο Ήλιος είναι διάπυρος, καθώς και ότι η Σελήνη έχει όρη και κοιλάδες. ? Ο Παρμενίδης ο Ελεάτης υποστήριξε τη σφαιρικότητα της Γης, ενώ ο Φιλόλαος διακήρυξε ότι η Γη, η Σελήνη και πλανήτες περιστρέφονται γύρω από μια πύρινη σφαίρα. ? Ο Ηρακλείδης ο Ποντικός και ο Αρίσταρχος ο Σάμιος δίδασκαν ότι ο Ερμής, η Αφροδίτη και η Γη περιστρέφονται γύρω από τον Ήλιο και ταυτόχρονα γύρω από τον εαυτό τους! Οι ιδέες του Αρίσταρχου, άκρως επαναστατικές για την εποχή τους, γνώρισαν τη δικαίωση στο πρόσωπο του Κοπέρνικου με μια καθυστέρηση 2000 ετών. ? Ο μεγαλύτερος Έλληνας αστρονόμος, όμως, θεωρείται ο Ίππαρχος. Αν και απέρριψε την ιδέα του Αρίσταρχου, ωστόσο και μόνο η σύνταξη του περίφημου καταλόγου με 850 αστέρες αρκεί για να τον καθιερώσει ανάμεσα στους μεγαλύτερους αστρονόμους όλων των εποχών. ? Τέλος ο Πτολεμαίος άφησε τη "Μεγίστη Σύνταξη" η οποία είναι μια πραγματεία περί

μαθηματικών και αστρονομίας, γεγονός που τον κατέστησε αδιαμφισβήτητη αυθεντία για 12 αιώνες. Η ΑΣΤΡΟΝΟΜΙΑ ΣΤΗΝ ΜΕΣΑΙΩΝΙΚΗ ΕΠΟΧΗ Γαλιλαίος: ένας μεγάλος Φυσικός (1564 – 1642 ) Ο Γαλιλαίος (Galileo Galilei) γεννήθηκε στις 15 Φεβρουαρίου του 1564 και πέθανε στις 8 Ιανουαρίου του 1642. Ήταν αστρονόμος, φιλόσοφος και φυσικός και συχνά σχετίζεται με την επιστημονική επανάσταση. Ανάμεσα σε άλλα βελτίωσε το τηλεσκόπιο και το χρησιμοποίησε πρώτος συστηματικά για αστρονομικές παρατηρήσεις, διατύπωσε τον πρώτο νόμο της κίνησης των σωμάτων και υποστήριξε τις θεωρίες του Κοπέρνικου. Αναφέρεται ως ο «πατέρας της σύγχρονης Αστρονομίας». Η σταδιοδρομία του συνέπεσε με αυτή του Γιόχαν Κέπλερ. Η σύγκρουσή του με τη Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία αναφέρεται πολλές φορές ως παράδειγμα σύγκρουσης της εξουσίας με την ελευθερία της σκέψης και ειδικά με την επιστήμη στη δυτική κοινωνία. Α Σ Τ Ρ Ο Ν Ο Μ Ι Κ Ε Σ Α Ν Α Κ Α ΛΥ Ψ Ε Ι Σ ΓΑΛΙΛΑΙΟΥ Ο Γαλιλαίος με τηλεσκόπιο δικής του κατασκευής παρατήρησε πρώτος τους κρατήρες, τα όρη και τις πεδιάδες στην επιφάνεια της Σελήνης. Ανακάλυψε ότι η Σελήνη στρέφει πάντα προς τη Γη το ίδιο ημισφαίριό της. Παρατήρησε τις ηλιακές κηλίδες, τον δακτύλιο του Κρόνου, χωρίς ωστόσο να μπορέσει να εξηγήσει ακριβώς την παρατήρησή του αυτή, αποκάλυψε την αστρική φύση του Γαλαξία μας και απέδειξε την ισχύ της ηλιοκεντρικής θεωρίας, παρατηρώντας τις φάσεις της Αφροδίτης και ανακαλύπτοντας 4 από τους δορυφόρους του Δία, την Ιώ, την Ευρώπη, το Γανυμήδη και την Καλλιστώ τους οποίους ονόμασε Μεδίκεια άστρα, προς τιμή του προστάτη του, Κόσιμο Β' των Μεδίκων. Οι παρατηρήσεις του αυτές αποτέλεσαν την αρχή του τέλους για την πεποίθηση, που υποστηριζόταν μέχρι τότε από το εκκλησιαστικό και επιστημονικό κατεστημένο, πως το Σύμπαν είναι τέλεια πλασμένο και πως η Γη είναι στο κ έ ν τ ρ ο τ ο υ Σ ύ μ π α ν τ ο ς κα ι α π ο τ ε λ ε ί


99

98

ΦΥΣΙΚΗ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ ΕΤΟΣ ΑΣΤΡΟΝΟΜΙΑΣ Η ΕΞΕΡΕΥΝΗΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΠΑΝΤΟΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΑ ΜΕΧΡΙ ΣΗΜΕΡΑ

Τ

ο 2009 ανακυρήχθηκε από τη Διεθνή Αστρονομική Ένωση (International Astronomical Union IAU ) ως Παγκόσμιο Έτος Αστρονομίας (ΙΥΑ) με κεντρικό θέμα «Το Σύμπαν: Δικό σας να το Ανακαλύψετε» (The Universe, Yours to Discover). Το ΙΥΑ 2009 σηματοδοτεί την τετρακοσιοστή επέτειο της πρώτης αστρονομικής παρατήρησης με τηλεσκόπιο από τον Γαλιλαίο (Galileo Galilei). Σε όλη τη διάρκεια του έτους 2009 θα γίνει παγκόσμιος εορτασμός της αστρονομίας και της συμβολής της στην κοινωνία και στον πολιτισμό, με έντονη έμφαση στην εκπαίδευση, στην ενεργοποίηση του κοινού και στη συμμετοχή των νέων ανθρώπων σε δραστηριότητες που θα συμβούν σε εθνικό, διεθνές και παγκόσμιο επίπεδο. Το ΙΥΑ 2009 έχει εγκριθεί από την UNESCO, η οποία και συνέστησε στα Ηνωμένα Έθνη την υιοθεσία της έγκρισης αυτής. H Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ εξέδωσε ψήφισμα στο τέλος του 2007 υποστηρίζοντας την πρωτοβουλία αυτή. Το όραμα του Διεθνούς Έτους Αστρονομίας είναι να βοηθήσει τους ανθρώπους να ανακαλύψουν και πάλι τη θέση τους στο Σύμπαν μέσα από τον ουρανό, και έτσι να συμμετάσχουν με μια προσωπική αίσθηση θαυμασμού και α ν α κ ά λυ ψ η ς . Κα θ έ ν α ς θ α π ρ έ π ε ι ν α συνειδητοποιήσει την επίδραση της Αστρονομίας και των άλλων βασικών επιστημών στην καθημερινή μας ζωή και να κατανοήσει το πώς η επιστημονική γνώση μπορεί να συνεισφέρει σε μια πιο ισορροπημένη και ειρηνική κοινωνία. ΑΣΤΡΟΝΟΜΙΑ Η Αστρονομία (άστρον + νέμω) είναι η επιστήμη που ερευνά και εξετάζει όλα τα ουράνια σώματα καθώς και τις σχέσεις , τις κινήσεις και τη δυναμική τους. Η Αστρονομία γεννήθηκε με την εμφάνιση του «διανοούμενου ανθρώπου» στον πλανήτη μας. Ειδικότερα όμως για τους Έλληνες η αστρονομία γεννήθηκε ακριβώς την ίδια ιερή εκείνη στιγμή που γεννήθηκε η Ελληνική Μυθολογία. Η αστρονομία αναφέρεται στην παρατήρηση και την ερμηνεία των φαινομένων

που λαμβάνουν χώρα στον ουράνιο χώρο πέρα από τη Γη και την ατμόσφαιρά της . Η αστρονομία είναι μια από τις λίγες επιστήμες που έχουν απομείνει, όπου οι ερασιτέχνες διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο, κυρίως με την παρατήρηση μεταβατικών φαινομένων, όπως τα μεταβλητά αστέρια, οι κομήτες κ.ά. HΑΣΤΡΟΝΟΜΙΑΣΤΗΝΑΡΧΑΙΟΤΗΤΑ Όλοι οι λαοί έχουν ασχοληθεί με την αστρονομία, κάποιοι από αυτούς όμως άφησαν αρκετές αστρονομικές πληροφορίες και παρατηρήσεις, καθώς και "αποδείξεις" για τη δράση τους, είτε με τη μορφή γραπτών κειμένων είτε με τη μορφή κατασκευών, οι οποίες εξακολουθούν να συναρπάζουν ακόμη και σήμερα. ΗΑΣΤΡΟΝΟΜΙΑΣΤΗΝ ΒΑΒΥΛΩΝΙΑ Τα πρώτα βήματα έγιναν πιθανώς από τους Βαβυλώνιους. Περί το 3800 π.Χ. έκαναν ήδη συστηματικές μελέτες του ουρανού, ενέταξαν τους πλανήτες στο ζωδιακό κύκλο, αργότερα μελέτησαν την κίνηση της Αφροδίτης και καθόρισαν τις περιόδους πλανητών, όπως του Ερμή, του Κρόνου, του Άρη και του Δία. Γνώριζαν την ανώμαλη ημερήσια κίνηση του Ήλιου με σφάλμα 10" και δημοσίευαν τις ημερομηνίες για τις εκλείψεις του Ήλιου και της Σελήνης. Τέλος το αστρικό τους έτος είχε μόνο 4,5 λεπτά διαφορά από το πραγματικό. ΗΑΣΤΡΟΝΟΜΙΑΣΤΗΝΑΙΓΥΠΤΟ Οι αστρονόμοι – ιερείς επεξεργάστηκαν ένα ημερολόγιο από 12 μήνες των 30 ημερών και μία πρόσθετη περίοδο 5 ημερών για τη συμπλήρωση του έτους. Συνέταξαν επίσης κατάλογο με 43 αστερισμούς, γνώριζαν δε τις σχετικές θέσεις πλανητών. Σ' αυτούς οφείλεται επίσης η διαίρεση του μήνα σε εβδομάδες και των εβδομάδων σε ημέρες.

Μαρίνα Κωνσταντίνου, Β΄4

ΗΑΣΤΡΟΝΟΜΙΑΣΤΗΝ ΚΙΝΑ Οι κατασκευές αστρονομικών οργάνων ήταν το δυνατό σημείο των Κινέζων αστρονόμων. Αξίζει να τονιστεί ιδιαίτερα η ικανότητά τους στη κατασκευή ρολογιών και γενικότερα η ενασχόλησή τους με τη μέτρηση του χρόνου. Η ΑΣΤΡΟΝΟΜΙΑ ΣΤΗΝ ΠΕΡΣΙΑ ΚΑΙ ΣΤΗ ΦΟΙΝΙΚΗ Οι Φοίνικες χρησιμοποίησαν τις γνώσεις τους στην αστρονομία για την ναυτιλία, ενώ οι Πέρσες έχτισαν θαυμαστά αστεροσκοπεία. ΗΑΣΤΡΟΝΟΜΙΑΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ Παρά τα επιτεύγματα πολλών λαών οι Έλληνες ήταν εκείνοι που οικοδόμησαν την Αστρονομία ως επιστήμη. Ωστόσο δεν υποτίμησαν τις προαποκτηθείσες γνώσεις, αλλά τις μελέτησαν, τις αξιοποίησαν και τελικά τις εγκολπώθηκαν. ? Ο Θαλής ο Μιλήσιος προέβλεψε την ηλιακή έκλειψη στις 28/5/585 π.Χ., γεγονός που σηματοδότησε και την λήξη του λιθοδομικού πολέμου. Μέτρησε επίσης τη φαινόμενη διάμετρο του Ηλίου. ? Ο πρώτος όμως που θεώρησε τη Γη σαν σφαιρικό σώμα ήταν ο Αναξίμανδρος. Αυτός προσδιόρισε τις ισημερίες, τα ηλιοστάσια και εισήγαγε τη χρήση του ηλιακού ωρολογίου. ? Ο Αναξιμένης διακήρυττε ότι η Σελήνη είναι ετερόφωτο σώμα που δέχεται φως από τον Ήλιο. ? Ο Αναξαγόρας δίδασκε ότι ο Ήλιος είναι διάπυρος, καθώς και ότι η Σελήνη έχει όρη και κοιλάδες. ? Ο Παρμενίδης ο Ελεάτης υποστήριξε τη σφαιρικότητα της Γης, ενώ ο Φιλόλαος διακήρυξε ότι η Γη, η Σελήνη και πλανήτες περιστρέφονται γύρω από μια πύρινη σφαίρα. ? Ο Ηρακλείδης ο Ποντικός και ο Αρίσταρχος ο Σάμιος δίδασκαν ότι ο Ερμής, η Αφροδίτη και η Γη περιστρέφονται γύρω από τον Ήλιο και ταυτόχρονα γύρω από τον εαυτό τους! Οι ιδέες του Αρίσταρχου, άκρως επαναστατικές για την εποχή τους, γνώρισαν τη δικαίωση στο πρόσωπο του Κοπέρνικου με μια καθυστέρηση 2000 ετών. ? Ο μεγαλύτερος Έλληνας αστρονόμος, όμως, θεωρείται ο Ίππαρχος. Αν και απέρριψε την ιδέα του Αρίσταρχου, ωστόσο και μόνο η σύνταξη του περίφημου καταλόγου με 850 αστέρες αρκεί για να τον καθιερώσει ανάμεσα στους μεγαλύτερους αστρονόμους όλων των εποχών. ? Τέλος ο Πτολεμαίος άφησε τη "Μεγίστη Σύνταξη" η οποία είναι μια πραγματεία περί

μαθηματικών και αστρονομίας, γεγονός που τον κατέστησε αδιαμφισβήτητη αυθεντία για 12 αιώνες. Η ΑΣΤΡΟΝΟΜΙΑ ΣΤΗΝ ΜΕΣΑΙΩΝΙΚΗ ΕΠΟΧΗ Γαλιλαίος: ένας μεγάλος Φυσικός (1564 – 1642 ) Ο Γαλιλαίος (Galileo Galilei) γεννήθηκε στις 15 Φεβρουαρίου του 1564 και πέθανε στις 8 Ιανουαρίου του 1642. Ήταν αστρονόμος, φιλόσοφος και φυσικός και συχνά σχετίζεται με την επιστημονική επανάσταση. Ανάμεσα σε άλλα βελτίωσε το τηλεσκόπιο και το χρησιμοποίησε πρώτος συστηματικά για αστρονομικές παρατηρήσεις, διατύπωσε τον πρώτο νόμο της κίνησης των σωμάτων και υποστήριξε τις θεωρίες του Κοπέρνικου. Αναφέρεται ως ο «πατέρας της σύγχρονης Αστρονομίας». Η σταδιοδρομία του συνέπεσε με αυτή του Γιόχαν Κέπλερ. Η σύγκρουσή του με τη Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία αναφέρεται πολλές φορές ως παράδειγμα σύγκρουσης της εξουσίας με την ελευθερία της σκέψης και ειδικά με την επιστήμη στη δυτική κοινωνία. Α Σ Τ Ρ Ο Ν Ο Μ Ι Κ Ε Σ Α Ν Α Κ Α ΛΥ Ψ Ε Ι Σ ΓΑΛΙΛΑΙΟΥ Ο Γαλιλαίος με τηλεσκόπιο δικής του κατασκευής παρατήρησε πρώτος τους κρατήρες, τα όρη και τις πεδιάδες στην επιφάνεια της Σελήνης. Ανακάλυψε ότι η Σελήνη στρέφει πάντα προς τη Γη το ίδιο ημισφαίριό της. Παρατήρησε τις ηλιακές κηλίδες, τον δακτύλιο του Κρόνου, χωρίς ωστόσο να μπορέσει να εξηγήσει ακριβώς την παρατήρησή του αυτή, αποκάλυψε την αστρική φύση του Γαλαξία μας και απέδειξε την ισχύ της ηλιοκεντρικής θεωρίας, παρατηρώντας τις φάσεις της Αφροδίτης και ανακαλύπτοντας 4 από τους δορυφόρους του Δία, την Ιώ, την Ευρώπη, το Γανυμήδη και την Καλλιστώ τους οποίους ονόμασε Μεδίκεια άστρα, προς τιμή του προστάτη του, Κόσιμο Β' των Μεδίκων. Οι παρατηρήσεις του αυτές αποτέλεσαν την αρχή του τέλους για την πεποίθηση, που υποστηριζόταν μέχρι τότε από το εκκλησιαστικό και επιστημονικό κατεστημένο, πως το Σύμπαν είναι τέλεια πλασμένο και πως η Γη είναι στο κ έ ν τ ρ ο τ ο υ Σ ύ μ π α ν τ ο ς κα ι α π ο τ ε λ ε ί


101

100

μοναδικότητα: οι κρατήρες της Σελήνης και οι κηλίδες του Ήλιου, καθώς και το γεγονός ότι τέσσερα σώματα περιστρέφονταν γύρω από έναν άλλο πλανήτη, το Δία, αποτέλεσαν αποδείξεις για το αντίθετο.

των άλλων μετέβησαν στον Άρη δύο αυτόματα διαστημικά εργαστήρια τα Viking, που προσεδαφίστηκαν ομαλά στην επιφάνεια του το 1976 και πραγματοποίησαν πολλά και ενδιαφέροντα πειράματα. Εξετάστηκαν οι μετεωρολογικές συνθήκες της ατμόσφαιράς του, η χημική σύνθεση των πετρωμάτων του, ενώ έγιναν και βιολογικά πειράματα, για να διαπιστωθεί αν υπάρχει ζωή στην επιφάνειά του ή όχι. Οι πιο μακρινοί πλανήτες, ο Δίας και ο Κρόνος, ερευνήθηκαν μέχρι σήμερα περισσότερο από τα τηλεσκόπια και λιγότερο με διαστημόπλοια. Οι αστρονόμοι έχουν ακόμη να δουλέψουν πολύ γι' αυτούς και πολύ περισσότερο για τους ακόμη μακρινότερους, τον Ουρανό, τον Ποσειδώνα και τέλος τον Πλούτωνα, καθώς και για τους περισσότερους από τους δορυφόρους των πλανητών αυτών. Αγάθη Σπανού, Αντωνία Θεμιστοκλέους, Κατερίνα Κασκίρη, Μαρίνα Κωνσταντίνου, Β΄4 Ευφροσύνη Σάββα, Β΄2

ΕΞΕΡΕΥΝΗΣΗ ΤΟΥ ΔΙΑΣΤΗΜΑΤΟΣ ΣΤΗ ΣΗΜΕΡΙΝΗ ΕΠΟΧΗ Τέσσερα δισεκατομμύρια χρόνια χρειάστηκε να περάσουν από την πρώτη μορφή ζωής, μέχρι ο άνθρωπος να κατακτήσει τη Σελήνη με το πρόγραμμα «Απόλλων». Ενώ στους άλλους πλανήτες στέλνουμε δορυφόρους, η Σελήνη κατακτήθηκε από τον ίδιο τον άνθρωπο, που έφθασε εκεί το καλοκαίρι του 1969. Με τη βοήθεια χιλιάδων επιστημόνων, 27 συνολικά αστροναύτες περιφέρθηκαν γύρω από τη Σελήνη, ενώ δώδεκα από αυτούς βάδισαν πάνω της και εξερεύνησαν έξι διαφορετικές περιοχές σε ισάριθμες συνολικά αποστολές. Ο άνθρωπος κατάφερε να μεταφέρει στη Γη εκατοντάδες δείγματα από τα πετρώματά της, για λεπτομερέστερες έρευνες στα γήινα εργαστήρια, και πολλές χιλιάδες φωτογραφίες και άλλα στοιχεία που την αφορούν. Ο Ερμής, η Αφροδίτη και ο Άρης φωτογραφήθηκαν λεπτομερώς και χαρτογραφήθηκαν από διαστημόπλοια, ενώ ο Άρης, ιδιαίτερα, υπήρξε αντικείμενο επιτόπιας έρευνας με μερικά διαστημόπλοια, τα οποία έγιναν τεχνητοί δορυφόροι του, τον φωτογράφισαν και έκαναν και πολλές άλλες μετρήσεις. Λόγω της θεωρίας για ζωή στον Άρη, μεταξύ

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ–ΔΙΚΤΥΟΓΡΑΦΙΑ: http://www.in.gr/ http://www.noa.gr/ ΜεγάληΑμερικανική Εγκυκλοπαίδεια Οι επιστήμονες που διαμορφώνουν τον κόσμο, εκδόσεις Σαββάλας http://www.astronomia.gr/ http://www.greekastronomy.gr/ Βιβλίο: Μαγικοί Αριθμοί και ταξιδιάρικα αστέρια. http://en.wikipedia.org/wiki/Galileo_Galilei http://www.astronomy2009.gr/ Νέα Εγκυκλοπαίδεια ΜΑΛΛΙΑΡΗΣ παιδεία Ιστορία της Φυσικής (ΤόμοΑ΄) EMILIO SEGRE

Κλείτος Ρωσσίδης, Α΄1

ΧΡΗΣΗ ΤΗΣ ΠΥΡΗΝΙΚΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ, ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ ΚΑΙ ΜΕΙΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ

Μ

ε τη δημιουργία της Γης και του σύμπαντος, άρχισε παράλληλα η χρήση των διαφόρων πηγών ενέργειας που υπήρχαν ως τότε σε αδράνεια. Στη Γη η εμφάνιση των ζωντανών οργανισμών είχε ως αποτέλεσμα την έναρξη της χρήσης των πηγών ενέργειας που υπήρχαν στο περιβάλλον τους. Η ανάπτυξη του ανθρώπου από τα παλιά χρόνια, όταν ακόμα ζούσε στις σπηλιές, στηρίχτηκε πάνω στην ανακάλυψη της φωτιάς. Καίοντας ξύλα έπαιρνε την ενέργεια που χρειαζόταν, για να ζεσταίνεται, να μαγειρεύει και να φωτίζεται. Από τότε ο άνθρωπος έμαθε να ζει και να εκμεταλλεύεται την ενέργεια με πάρα πολλούς τρόπους. Η τεχνολογική ανάπτυξη των τελευταίων αιώνων στηρίχτηκε εκτός από τα ξύλα και το γαιάνθρακα, πάνω στην ανακάλυψη νέων πηγών ενέργειας, όπως τα ορυκτά καύσιμα, τη βιομάζα, την ηλιακή, την αιολική, την υδροηλεκτρική ενέργεια κτλ. Ο υπερπληθυσμός όμως, που παρατηρήθηκε τον 20ό αιώνα, και οι συνεχώς αυξανόμενες χρήσεις της ενέργειας, οδήγησαν στην ανάγκη ανακάλυψης και άλλων πηγών ενέργειας, όπως η πυρηνική που έδωσε νέα ώθηση στην τεχνολογική ανάπτυξη και άνοιξε νέους ορίζοντες στον άνθρωπο τα τελευταία χρόνια. Πυρηνική ενέργεια είναι η ενέργεια που παράγεται από τον πυρήνα των ατόμων. Είναι δηλαδή η δυναμική ενέργεια που είναι εγκλεισμένη στους πυρήνες των ατόμων λόγω της αλληλεπίδρασης των σωματιδίων που τα συνιστούν. Η πυρηνική ενέργεια απελευθερώνεται κατά τη σχάση ή σύντηξη των πυρήνων και, εφόσον οι πυρηνικές αντιδράσεις είναι ελεγχόμενες, μπορεί να χρησιμοποιηθεί, για να καλύψει ενεργειακές ανάγκες. Και οι δύο αυτοί τρόποι παραγωγής τέτοιας ενέργειας εφευρέθηκαν τον 20ό αιώνα, αλλά μόνο η πρώτη έχει εφαρμοστεί μέχρι στιγμής για την παραγωγή ενέργειας και άλλους σκοπούς. ΧΡΗΣΕΙΣ ΤΗΣ ΠΥΡΗΝΙΚΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ Πυρηνική ενέργεια, μια τόσο διαδεδομένη πηγή ενέργειας στο σημερινό κόσμο, που ανακαλύφθηκε μόλις τον προηγούμενο αιώνα και έδωσε στον άνθρωπο με τα τόσα οφέλη της την

ώθηση για εκπλήρωση ονείρων που ως τότε έμοιαζαν απραγματοποίητα. Η έναρξη της εξερεύνησης του σύμπαντος έγινε εφικτή με τη βοήθεια της πυρηνικής ενέργειας, η οποία χρησιμοποιείται για την κίνηση των διαστημοπλοίων. Ακόμη η ενέργεια αυτή χρησιμοποιείται για την κίνηση υποβρυχίων και την κάλυψη των διαφόρων αναγκών που έχει ο άνθρωπος στην υδρόσφαιρα. Επιπλέον σε πιο αναπτυγμένες χώρες που διαθέτουν εργοστάσια πυρηνικής ενέργειας, χρησιμοποιούν την ενέργεια αυτή για την παραγωγή ηλεκτρισμού και την κάλυψη ενός μεγάλου μέρους των ενεργειακών αναγκών των χωρών αυτών. Επίσης η χρήση της πυρηνικής ενέργειας αποτελεί ένα ισχυρό όπλο για τους δυνατούς της Γης, οι οποίοι τη χρησιμοποιούν σε πολέμους εναντίον του άμαχου πληθυσμού. Το πιο τρανταχτό παράδειγμα χρήσης τέτοιων ειδών βόμβων είναι στη Χιροσίμα (6 Αυγούστου 1945) και στο Ναγκασάκι (9Αυγούστου 1945). Π Λ Ε Ο Ν Ε Κ Τ Η Μ ΑΤ Α Π Υ Ρ Η Ν Ι Κ Η Σ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ Οι άνθρωποι συνεχίζουν να κατασκευάζουν πυρηνικά εργοστάσια παρά το τεράστιο κόστος κατασκευής και συντήρησής τους . Παράγονται τεράστια ποσά ενέργειας με πολύ μικρό κόστος παραγωγής με αποτέλεσμα αυτό να δίνει ώθηση στους βιομηχάνους. Μια χώρα επιδιώκει να κατασκευάσει πυρηνικά εργοστάσια, διότι με την πυρηνική ενέργεια που θα παράγει θα εξασφαλίσει την ενεργειακή της απεξάρτηση από άλλες πηγές ενέργειας και ειδικότερα από τα ορυκτά καύσιμα. Μ Ε Ι Ο Ν Ε Κ Τ Η Μ ΑΤΑ ΠΥΡΗΝΙΚΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ Λένε ότι η πυρηνική ενέργεια είναι καθαρή, τη λένε μάλιστα και πράσινη, επειδή, πράγματι, δεν συνουργούνται πολλά περιβαλλοντικά προβλήματα είτε από περιπτώσεις διαρροών ραδιενέργειας από τους πυρηνικούς σταθμούς είτε από επικίνδυνα ραδιενεργά κατάλοιπα. Τα κατάλοιπα αυτά εκπέμπουν ραδιενέργεια για δεκάδες ή εκατοντάδες χρόνια. Συνήθως θάβονται στο έδαφος ή αφήνονται στους ωκεανούς. Με τον τρόπο όμως αυτό δεν λύνεται το πρόβλημα, γιατί έτσι ρυπαίνεται το έδαφος και τα νερά. Ένα άλλο πολύ βασικό μειονέκτημα της


101

100

μοναδικότητα: οι κρατήρες της Σελήνης και οι κηλίδες του Ήλιου, καθώς και το γεγονός ότι τέσσερα σώματα περιστρέφονταν γύρω από έναν άλλο πλανήτη, το Δία, αποτέλεσαν αποδείξεις για το αντίθετο.

των άλλων μετέβησαν στον Άρη δύο αυτόματα διαστημικά εργαστήρια τα Viking, που προσεδαφίστηκαν ομαλά στην επιφάνεια του το 1976 και πραγματοποίησαν πολλά και ενδιαφέροντα πειράματα. Εξετάστηκαν οι μετεωρολογικές συνθήκες της ατμόσφαιράς του, η χημική σύνθεση των πετρωμάτων του, ενώ έγιναν και βιολογικά πειράματα, για να διαπιστωθεί αν υπάρχει ζωή στην επιφάνειά του ή όχι. Οι πιο μακρινοί πλανήτες, ο Δίας και ο Κρόνος, ερευνήθηκαν μέχρι σήμερα περισσότερο από τα τηλεσκόπια και λιγότερο με διαστημόπλοια. Οι αστρονόμοι έχουν ακόμη να δουλέψουν πολύ γι' αυτούς και πολύ περισσότερο για τους ακόμη μακρινότερους, τον Ουρανό, τον Ποσειδώνα και τέλος τον Πλούτωνα, καθώς και για τους περισσότερους από τους δορυφόρους των πλανητών αυτών. Αγάθη Σπανού, Αντωνία Θεμιστοκλέους, Κατερίνα Κασκίρη, Μαρίνα Κωνσταντίνου, Β΄4 Ευφροσύνη Σάββα, Β΄2

ΕΞΕΡΕΥΝΗΣΗ ΤΟΥ ΔΙΑΣΤΗΜΑΤΟΣ ΣΤΗ ΣΗΜΕΡΙΝΗ ΕΠΟΧΗ Τέσσερα δισεκατομμύρια χρόνια χρειάστηκε να περάσουν από την πρώτη μορφή ζωής, μέχρι ο άνθρωπος να κατακτήσει τη Σελήνη με το πρόγραμμα «Απόλλων». Ενώ στους άλλους πλανήτες στέλνουμε δορυφόρους, η Σελήνη κατακτήθηκε από τον ίδιο τον άνθρωπο, που έφθασε εκεί το καλοκαίρι του 1969. Με τη βοήθεια χιλιάδων επιστημόνων, 27 συνολικά αστροναύτες περιφέρθηκαν γύρω από τη Σελήνη, ενώ δώδεκα από αυτούς βάδισαν πάνω της και εξερεύνησαν έξι διαφορετικές περιοχές σε ισάριθμες συνολικά αποστολές. Ο άνθρωπος κατάφερε να μεταφέρει στη Γη εκατοντάδες δείγματα από τα πετρώματά της, για λεπτομερέστερες έρευνες στα γήινα εργαστήρια, και πολλές χιλιάδες φωτογραφίες και άλλα στοιχεία που την αφορούν. Ο Ερμής, η Αφροδίτη και ο Άρης φωτογραφήθηκαν λεπτομερώς και χαρτογραφήθηκαν από διαστημόπλοια, ενώ ο Άρης, ιδιαίτερα, υπήρξε αντικείμενο επιτόπιας έρευνας με μερικά διαστημόπλοια, τα οποία έγιναν τεχνητοί δορυφόροι του, τον φωτογράφισαν και έκαναν και πολλές άλλες μετρήσεις. Λόγω της θεωρίας για ζωή στον Άρη, μεταξύ

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ–ΔΙΚΤΥΟΓΡΑΦΙΑ: http://www.in.gr/ http://www.noa.gr/ ΜεγάληΑμερικανική Εγκυκλοπαίδεια Οι επιστήμονες που διαμορφώνουν τον κόσμο, εκδόσεις Σαββάλας http://www.astronomia.gr/ http://www.greekastronomy.gr/ Βιβλίο: Μαγικοί Αριθμοί και ταξιδιάρικα αστέρια. http://en.wikipedia.org/wiki/Galileo_Galilei http://www.astronomy2009.gr/ Νέα Εγκυκλοπαίδεια ΜΑΛΛΙΑΡΗΣ παιδεία Ιστορία της Φυσικής (ΤόμοΑ΄) EMILIO SEGRE

Κλείτος Ρωσσίδης, Α΄1

ΧΡΗΣΗ ΤΗΣ ΠΥΡΗΝΙΚΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ, ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ ΚΑΙ ΜΕΙΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ

Μ

ε τη δημιουργία της Γης και του σύμπαντος, άρχισε παράλληλα η χρήση των διαφόρων πηγών ενέργειας που υπήρχαν ως τότε σε αδράνεια. Στη Γη η εμφάνιση των ζωντανών οργανισμών είχε ως αποτέλεσμα την έναρξη της χρήσης των πηγών ενέργειας που υπήρχαν στο περιβάλλον τους. Η ανάπτυξη του ανθρώπου από τα παλιά χρόνια, όταν ακόμα ζούσε στις σπηλιές, στηρίχτηκε πάνω στην ανακάλυψη της φωτιάς. Καίοντας ξύλα έπαιρνε την ενέργεια που χρειαζόταν, για να ζεσταίνεται, να μαγειρεύει και να φωτίζεται. Από τότε ο άνθρωπος έμαθε να ζει και να εκμεταλλεύεται την ενέργεια με πάρα πολλούς τρόπους. Η τεχνολογική ανάπτυξη των τελευταίων αιώνων στηρίχτηκε εκτός από τα ξύλα και το γαιάνθρακα, πάνω στην ανακάλυψη νέων πηγών ενέργειας, όπως τα ορυκτά καύσιμα, τη βιομάζα, την ηλιακή, την αιολική, την υδροηλεκτρική ενέργεια κτλ. Ο υπερπληθυσμός όμως, που παρατηρήθηκε τον 20ό αιώνα, και οι συνεχώς αυξανόμενες χρήσεις της ενέργειας, οδήγησαν στην ανάγκη ανακάλυψης και άλλων πηγών ενέργειας, όπως η πυρηνική που έδωσε νέα ώθηση στην τεχνολογική ανάπτυξη και άνοιξε νέους ορίζοντες στον άνθρωπο τα τελευταία χρόνια. Πυρηνική ενέργεια είναι η ενέργεια που παράγεται από τον πυρήνα των ατόμων. Είναι δηλαδή η δυναμική ενέργεια που είναι εγκλεισμένη στους πυρήνες των ατόμων λόγω της αλληλεπίδρασης των σωματιδίων που τα συνιστούν. Η πυρηνική ενέργεια απελευθερώνεται κατά τη σχάση ή σύντηξη των πυρήνων και, εφόσον οι πυρηνικές αντιδράσεις είναι ελεγχόμενες, μπορεί να χρησιμοποιηθεί, για να καλύψει ενεργειακές ανάγκες. Και οι δύο αυτοί τρόποι παραγωγής τέτοιας ενέργειας εφευρέθηκαν τον 20ό αιώνα, αλλά μόνο η πρώτη έχει εφαρμοστεί μέχρι στιγμής για την παραγωγή ενέργειας και άλλους σκοπούς. ΧΡΗΣΕΙΣ ΤΗΣ ΠΥΡΗΝΙΚΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ Πυρηνική ενέργεια, μια τόσο διαδεδομένη πηγή ενέργειας στο σημερινό κόσμο, που ανακαλύφθηκε μόλις τον προηγούμενο αιώνα και έδωσε στον άνθρωπο με τα τόσα οφέλη της την

ώθηση για εκπλήρωση ονείρων που ως τότε έμοιαζαν απραγματοποίητα. Η έναρξη της εξερεύνησης του σύμπαντος έγινε εφικτή με τη βοήθεια της πυρηνικής ενέργειας, η οποία χρησιμοποιείται για την κίνηση των διαστημοπλοίων. Ακόμη η ενέργεια αυτή χρησιμοποιείται για την κίνηση υποβρυχίων και την κάλυψη των διαφόρων αναγκών που έχει ο άνθρωπος στην υδρόσφαιρα. Επιπλέον σε πιο αναπτυγμένες χώρες που διαθέτουν εργοστάσια πυρηνικής ενέργειας, χρησιμοποιούν την ενέργεια αυτή για την παραγωγή ηλεκτρισμού και την κάλυψη ενός μεγάλου μέρους των ενεργειακών αναγκών των χωρών αυτών. Επίσης η χρήση της πυρηνικής ενέργειας αποτελεί ένα ισχυρό όπλο για τους δυνατούς της Γης, οι οποίοι τη χρησιμοποιούν σε πολέμους εναντίον του άμαχου πληθυσμού. Το πιο τρανταχτό παράδειγμα χρήσης τέτοιων ειδών βόμβων είναι στη Χιροσίμα (6 Αυγούστου 1945) και στο Ναγκασάκι (9Αυγούστου 1945). Π Λ Ε Ο Ν Ε Κ Τ Η Μ ΑΤ Α Π Υ Ρ Η Ν Ι Κ Η Σ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ Οι άνθρωποι συνεχίζουν να κατασκευάζουν πυρηνικά εργοστάσια παρά το τεράστιο κόστος κατασκευής και συντήρησής τους . Παράγονται τεράστια ποσά ενέργειας με πολύ μικρό κόστος παραγωγής με αποτέλεσμα αυτό να δίνει ώθηση στους βιομηχάνους. Μια χώρα επιδιώκει να κατασκευάσει πυρηνικά εργοστάσια, διότι με την πυρηνική ενέργεια που θα παράγει θα εξασφαλίσει την ενεργειακή της απεξάρτηση από άλλες πηγές ενέργειας και ειδικότερα από τα ορυκτά καύσιμα. Μ Ε Ι Ο Ν Ε Κ Τ Η Μ ΑΤΑ ΠΥΡΗΝΙΚΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ Λένε ότι η πυρηνική ενέργεια είναι καθαρή, τη λένε μάλιστα και πράσινη, επειδή, πράγματι, δεν συνουργούνται πολλά περιβαλλοντικά προβλήματα είτε από περιπτώσεις διαρροών ραδιενέργειας από τους πυρηνικούς σταθμούς είτε από επικίνδυνα ραδιενεργά κατάλοιπα. Τα κατάλοιπα αυτά εκπέμπουν ραδιενέργεια για δεκάδες ή εκατοντάδες χρόνια. Συνήθως θάβονται στο έδαφος ή αφήνονται στους ωκεανούς. Με τον τρόπο όμως αυτό δεν λύνεται το πρόβλημα, γιατί έτσι ρυπαίνεται το έδαφος και τα νερά. Ένα άλλο πολύ βασικό μειονέκτημα της


103

102

ΞΕΝΕΣ ΓΛΩΣΣΕΣ πυρηνικής ενέργειας είναι το μεγάλο κόστος κατασκευής ενός πυρηνικού αντιδραστήρα και ιδιαίτερα η συντήρησή του. Τυχόν ατυχήματα έχουν πολλαπλές αμετάβλητες επιπτώσεις στο ανθρώπινο είδος και γενικά στους ζωντανούς οργανισμούς που ζουν όχι μόνο σε μέρη κοντά στο εργοστάσιο αλλά και σε περιοχές που βρίσκονται σε ακτίνα χιλιάδων χιλιομέτρων μακριά. Θάνατοι, τερατογενέσεις, ασθένειες ανεπάρκειας του ανοσοποιητικού μας συστήματος, καρκίνος, λευχαιμία και γενικά ανίατες ασθένειες είναι κάποιες από τις συνέπειες που βασανίζουν πολλούς συνανθρώπους μας, εξαιτίας της μόλυνσής τους από τη ραδιενέργεια.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ - ΔΙΚΤΥΟΓΡΑΦΙΑ Εγκυκλοπαίδειες:Ελλαδική, Γεννάδιος, Δομή, Υδρία Cambridge Ήλιος www.cc.uoa.gr www.selasenergy.gr www.naftemporiki.gr www.adslgr.com http://archive.enen.gr http://1gym-akparask.att.sch.gr/environment/iliako/energy/piri niki/index.htm www.physics4u.gr/energy/nuclearyes.html http://tw.innopoloswm.eu/index.php?option=com_content&task=vi ew&id=55&Itemid=74 Μαρίνα Χαραλάμπους, Αρετή Χατζηστυλλή, Β΄4

Μέρος ομαδικής εργασίας B΄ τάξης

Μέρος ομαδικής εργασίας B΄ τάξης

ENGLISH


103

102

ΞΕΝΕΣ ΓΛΩΣΣΕΣ πυρηνικής ενέργειας είναι το μεγάλο κόστος κατασκευής ενός πυρηνικού αντιδραστήρα και ιδιαίτερα η συντήρησή του. Τυχόν ατυχήματα έχουν πολλαπλές αμετάβλητες επιπτώσεις στο ανθρώπινο είδος και γενικά στους ζωντανούς οργανισμούς που ζουν όχι μόνο σε μέρη κοντά στο εργοστάσιο αλλά και σε περιοχές που βρίσκονται σε ακτίνα χιλιάδων χιλιομέτρων μακριά. Θάνατοι, τερατογενέσεις, ασθένειες ανεπάρκειας του ανοσοποιητικού μας συστήματος, καρκίνος, λευχαιμία και γενικά ανίατες ασθένειες είναι κάποιες από τις συνέπειες που βασανίζουν πολλούς συνανθρώπους μας, εξαιτίας της μόλυνσής τους από τη ραδιενέργεια.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ - ΔΙΚΤΥΟΓΡΑΦΙΑ Εγκυκλοπαίδειες:Ελλαδική, Γεννάδιος, Δομή, Υδρία Cambridge Ήλιος www.cc.uoa.gr www.selasenergy.gr www.naftemporiki.gr www.adslgr.com http://archive.enen.gr http://1gym-akparask.att.sch.gr/environment/iliako/energy/piri niki/index.htm www.physics4u.gr/energy/nuclearyes.html http://tw.innopoloswm.eu/index.php?option=com_content&task=vi ew&id=55&Itemid=74 Μαρίνα Χαραλάμπους, Αρετή Χατζηστυλλή, Β΄4

Μέρος ομαδικής εργασίας B΄ τάξης

Μέρος ομαδικής εργασίας B΄ τάξης

ENGLISH


104

105

Animals are sad! Azoo is not a natural home for wild animals! Wild animals should live free! Do they look happy? I don't think so.

ZOOS ARE NOT HOMES FOR ANIMALS

T

hat's a good issue!

How would you feel if you were in a cage? Nowhere to go, nothing to do, but just wait for visitors! And all this until you die!

As a matter of fact they look sad and miserable. Do you like this image? If you don't it's because it is the truth! Every single animal has feelings! Respect them as you do with humans! Andreas Venizelos, A´4


104

105

Animals are sad! Azoo is not a natural home for wild animals! Wild animals should live free! Do they look happy? I don't think so.

ZOOS ARE NOT HOMES FOR ANIMALS

T

hat's a good issue!

How would you feel if you were in a cage? Nowhere to go, nothing to do, but just wait for visitors! And all this until you die!

As a matter of fact they look sad and miserable. Do you like this image? If you don't it's because it is the truth! Every single animal has feelings! Respect them as you do with humans! Andreas Venizelos, A´4


106

107

A PLANE CRASH…

A

ll the people need to relax, after a period full of stress. So, I thought that it was a great idea to go on holidays to an exotic island with my friends. Then I told my idea to my friends and we decided to go all together to Thailand. I was very happy, and I was waiting for the day that we would go on holidays. Now my wish is coming true, I am on the plane and I'm writing my best experiences in my diary! Oh, no I have to stop my writing now… It was unbelievable! When I opened my eyes, I saw an endless, sandy beach with lots of palm trees at the back. In front of me, a calm, blue sea was spread! I was very afraid, and then I started searching for my friends or some other people. After two hours I found my friends, and we realized that the plane was destroyed and that we were the only survivors. So we had to try and survive on this island. It was an exciting but also terrifying experience! I enjoyed it a lot, because we had to survive on a desert island with no buildings, no people, no animals but with a river, a lot of fruits, and unfortunately a lot of insects. Luckily, by searching on the island we found a penknife, a rope of nylon and a spade which help us stay safe on the island. In the bags of the other passengers, we found five boxes of powdered milk, which helped us minimize our hunger, a bottle of medical alcohol, which helped us lots of times when we were hurt and a box of matches with ten matches in it, which kept us warm. On the first days we spent our time thinking about a plan, which would help us escape. Then we thought that we wouldn't have a second chance to live on a magic island like that. So we decided to live free, without worrying about anything. We went for walks into the bamboo forest, we went fishing, we swam in the sea and we played on the beach. One day while we were swimming, we saw a police-boat coming to our side. Into the boat there were five policemen and our parents! They were looking for our plane and they hoped that there were survivors. Suddenly, we heard a shout “Stay there, we will be there in a few minutes”. We understood that they were going to take us to our country! We just looked for the last time to our island and we left! We were very sad to leave from our island, but we knew that good things soon end! Before we

MY NEIGHBOURHOOD

left, we promised that we would go back there every year to relax and have fun! Vaso Herodotou, B'3

A LETTER OF COMPLAINT

D

ear Sir,

I am writing to complain about our local Council's decision to build a superstore in our area. Firstly the superstore will take business away from smaller shops that have been here for many years and have become part of our town. Also the shop owners will lose their jobs with the decrease of business. Secondly our peaceful, quiet town will become a noisy shopping area. As a result, there will be an increase of traffic that will also lead to noise pollution and the emissions from the cars will lead to the pollution of ours towns atmosphere. On the other hand the people of our community will have everything under one roof. This would save time and money. In conclusion I strongly disagree with this decision and would appreciate it if you reconsider your decision. Yours faithfully, Constantinos Georgiou, C´4

M

Pevet. In my neighbourhood there are many beautiful houses with big gardens . The place is busy because there are many shops and restaurants. There are coffee shops, too. In my neighbourhood there are a lot of shops with many different clothes like shirts, T-skirts and trousers. There are a lot of supermarkets and post offices, too. It has got a baker's, a chemist's, two butchers' and a florist's also. It has got a big and clean park, too. There my friends and I very often go after school. In the centre of the Pevet, there is a museum, a bank and a church. The church is near the bank .We have a modern library with big windows. We haven't got a shopping centre or a department store but we have a traditional restaurant. I love my neighbourhood because it is my second home! There I was born! Violanda Anastasiou, A'3

WRITE A LETTER TO A FRIEND TO DESCRIBE YOUR VILLAGE AND YOUR COUNTRY

D

Μαρία Ιωάννου, Β΄3

y family and I live in the centre of a big and beautiful village. My house is in

ear Demetra,

I am ok. I hope you are ok as well. Let me tell you a few things about my village. Astromeritis is my village, and is a lovely place to visit. It has got many department stores and corner shops. It has also a beautiful church of Saint Afksivios, two flower shops and three fine restaurants. Cyprus has lots of museums and unique byzantine churches to see. It has many beaches too. Protara's beach, with its clear crystal sea is a lovely choice if you want to get rest on the beach. Furthermore, if you decide to go to the mountains, Troodos is a fantastic choice. The view of its white mountains covered with snow in winter is amazing. Don´t forget to taste the traditional food here. The people here are very

friendly and hospitable. Anyway, I think I told you everything about Cyprus and my village Astromeritis. I hope I have convinced you, and I´d be very happy to see you in Cyprus and show you the sights. All the best, Andria Andria Theodoulou, A´1 AN EMAIL

H

i Jonas! Here's the information you need for your project. I will tell you some things about my country, Cyprus. The population of Cyprus is about 800.000. I know it's very small. The capital of my country is Nicosia, which is very beautiful. In Cyprus there are many tourist attractions, like the beautiful beaches of Ayia Napa, Protaras and Pafos, the aquariums, the zoo in Limassol and the delicious food we have here! As I said before here in Cyprus we have a lot of tasty food like halloumi, loukoumia and souvla. Believe me, if you visit Cyprus you will want to eat all the time! Also in my country we grow watermelons, potatoes and many others… But it's not only that, in Cyprus there are two big festivals, which take place every year in Limassol: the Carnival and The wine festival. In the carnival you can spend your time having fun, singing and dancing. In the wine festival you can eat the traditional food of Cyprus and you can also drink (what else?), wine! I hope you've got enough information now. Good luck with the project. Michaella Alexandrou, B´2

Παπαγεωργίου Αντιγόνη, Β΄3


106

107

A PLANE CRASH…

A

ll the people need to relax, after a period full of stress. So, I thought that it was a great idea to go on holidays to an exotic island with my friends. Then I told my idea to my friends and we decided to go all together to Thailand. I was very happy, and I was waiting for the day that we would go on holidays. Now my wish is coming true, I am on the plane and I'm writing my best experiences in my diary! Oh, no I have to stop my writing now… It was unbelievable! When I opened my eyes, I saw an endless, sandy beach with lots of palm trees at the back. In front of me, a calm, blue sea was spread! I was very afraid, and then I started searching for my friends or some other people. After two hours I found my friends, and we realized that the plane was destroyed and that we were the only survivors. So we had to try and survive on this island. It was an exciting but also terrifying experience! I enjoyed it a lot, because we had to survive on a desert island with no buildings, no people, no animals but with a river, a lot of fruits, and unfortunately a lot of insects. Luckily, by searching on the island we found a penknife, a rope of nylon and a spade which help us stay safe on the island. In the bags of the other passengers, we found five boxes of powdered milk, which helped us minimize our hunger, a bottle of medical alcohol, which helped us lots of times when we were hurt and a box of matches with ten matches in it, which kept us warm. On the first days we spent our time thinking about a plan, which would help us escape. Then we thought that we wouldn't have a second chance to live on a magic island like that. So we decided to live free, without worrying about anything. We went for walks into the bamboo forest, we went fishing, we swam in the sea and we played on the beach. One day while we were swimming, we saw a police-boat coming to our side. Into the boat there were five policemen and our parents! They were looking for our plane and they hoped that there were survivors. Suddenly, we heard a shout “Stay there, we will be there in a few minutes”. We understood that they were going to take us to our country! We just looked for the last time to our island and we left! We were very sad to leave from our island, but we knew that good things soon end! Before we

MY NEIGHBOURHOOD

left, we promised that we would go back there every year to relax and have fun! Vaso Herodotou, B'3

A LETTER OF COMPLAINT

D

ear Sir,

I am writing to complain about our local Council's decision to build a superstore in our area. Firstly the superstore will take business away from smaller shops that have been here for many years and have become part of our town. Also the shop owners will lose their jobs with the decrease of business. Secondly our peaceful, quiet town will become a noisy shopping area. As a result, there will be an increase of traffic that will also lead to noise pollution and the emissions from the cars will lead to the pollution of ours towns atmosphere. On the other hand the people of our community will have everything under one roof. This would save time and money. In conclusion I strongly disagree with this decision and would appreciate it if you reconsider your decision. Yours faithfully, Constantinos Georgiou, C´4

M

Pevet. In my neighbourhood there are many beautiful houses with big gardens . The place is busy because there are many shops and restaurants. There are coffee shops, too. In my neighbourhood there are a lot of shops with many different clothes like shirts, T-skirts and trousers. There are a lot of supermarkets and post offices, too. It has got a baker's, a chemist's, two butchers' and a florist's also. It has got a big and clean park, too. There my friends and I very often go after school. In the centre of the Pevet, there is a museum, a bank and a church. The church is near the bank .We have a modern library with big windows. We haven't got a shopping centre or a department store but we have a traditional restaurant. I love my neighbourhood because it is my second home! There I was born! Violanda Anastasiou, A'3

WRITE A LETTER TO A FRIEND TO DESCRIBE YOUR VILLAGE AND YOUR COUNTRY

D

Μαρία Ιωάννου, Β΄3

y family and I live in the centre of a big and beautiful village. My house is in

ear Demetra,

I am ok. I hope you are ok as well. Let me tell you a few things about my village. Astromeritis is my village, and is a lovely place to visit. It has got many department stores and corner shops. It has also a beautiful church of Saint Afksivios, two flower shops and three fine restaurants. Cyprus has lots of museums and unique byzantine churches to see. It has many beaches too. Protara's beach, with its clear crystal sea is a lovely choice if you want to get rest on the beach. Furthermore, if you decide to go to the mountains, Troodos is a fantastic choice. The view of its white mountains covered with snow in winter is amazing. Don´t forget to taste the traditional food here. The people here are very

friendly and hospitable. Anyway, I think I told you everything about Cyprus and my village Astromeritis. I hope I have convinced you, and I´d be very happy to see you in Cyprus and show you the sights. All the best, Andria Andria Theodoulou, A´1 AN EMAIL

H

i Jonas! Here's the information you need for your project. I will tell you some things about my country, Cyprus. The population of Cyprus is about 800.000. I know it's very small. The capital of my country is Nicosia, which is very beautiful. In Cyprus there are many tourist attractions, like the beautiful beaches of Ayia Napa, Protaras and Pafos, the aquariums, the zoo in Limassol and the delicious food we have here! As I said before here in Cyprus we have a lot of tasty food like halloumi, loukoumia and souvla. Believe me, if you visit Cyprus you will want to eat all the time! Also in my country we grow watermelons, potatoes and many others… But it's not only that, in Cyprus there are two big festivals, which take place every year in Limassol: the Carnival and The wine festival. In the carnival you can spend your time having fun, singing and dancing. In the wine festival you can eat the traditional food of Cyprus and you can also drink (what else?), wine! I hope you've got enough information now. Good luck with the project. Michaella Alexandrou, B´2

Παπαγεωργίου Αντιγόνη, Β΄3


108

109

FRANÇAIS LA CUISINE FRAN AISE CREPES INGREDIENTS POUR LA PATE 1 ½ verre de farine ¼ de cuillerée à café de sel 3 œufs 1 ½ verre de lait 2 cuillerées à soupe de beurre sans sel Un peu de cognac POUR LA FARCE Bananes Biscuits râpés Nutella Sauce de caramel/chocolat Amandes PREPARATION ? Fondez le fromage à feu bas. ? Battez au moulin éléctrique les œufs, le cognac, le sel et les quatre cuillères de lait. ? Lorsqu'ils sont bien melangés ajoutez la farine, le reste de lait et le beurre fondu. . ? Mélangez très bien au moulin éléctrique ? Laissez-le couvert au réfrigérateur 30 minutes.Faites cuire les crêpes et fourrez- les avec les fruits et nutella.

50 gr. de parmesan râpé, 4 cuillerées à soupe de beurre Du sel Noix de muscade (au nez de la cuillère) PREPARATION : ? Contrôlez le sel des fromages. ? Mélangez la farine, le lait et le beurre à feu

moyen jusqu'à à ce que tous les ingrédients s'unissent à un liquide fluide. ? Ajoutez peu à peu les fromages râpés, un peu de sel et assaisonnez d' un peu de noix de muscade. ? Continuez à remuer jusqu'à à ce que les ingrédients se mélangent bien. ? Descendez la casserole du feu et laissez le mélange se réposer et refroidir un peu. ? Ajoutez seulement les jaunes d'œuf et mélangez afin qu'ils soient bien remués. ? Versez le contenu de la casserole à un ustensile pour soufflé . Mettez au four déjà chaud et laissez cuire 40 à 45 à 180oC. ? Servez chaud, dès la sortie du four.

½ cuillerées à café de custard powder 2 œufs battus en neige 6 cuillerées à soupe de sucre 1 vanille 2 tasses de café de fraîche crème Un peu de jus de citron POUR LA GARNITURE: Fruits frais de l'époque ou des compotes METHODE Préparation de la pâte : ? Tamisez le beurre avec la farine. ? Mettez les jaunes d'oeuf et mélangez-les très bien. ? Jetez le sucre, la vanille, un peu de sel et de l'eau (telle qu'elle est nécessaire). ? Remuez bien. ? Etalez la pâte en une bande et étendez-la à la forme. o ? Faites cuire au four, à 190 C pour 10-12 minutes, jusqu' elle dore. ? Lorsqu'elle est cuite laissez refroidir.

SOUFFLE AUX FROMAGES INGREDIENTS : 1/2 litre de lait 8 cuillerées à soupe de farine 4 oeufs 100 gr. de gouda râpé 50 gr. de reggato râpé 100 gr. de gruyère râpé

POUR LA CREME : 2 verres de lait 3 cuillerées à soupe de corn flour

M

es vacances de cet noël étaient très intéressantes. Le jour de noël était très familial. Le matin nous sommes allés à l'église et le midi on a mangé toute la famille chez moi. Après, l'après midi nous sommes allés chez mon oncle qui s'appelle Christos car il avait sa fête. La veille du jour de l'an était fantastique. À midi on a mangé chez ma grand-mère toute la famille. Après, l'après- midi quand mon père et mes frères faisaient la sieste, j'ai aidé ma mère à préparer le menu de la soirée. La nuit la famille et les copains sont venus chez moi pour manger et attendre la nouvelle année. On a parlé et on a regardé la télé jusqu'à minuit. Le premier jour d'année on a pris les cadeaux du père noël et on a passé notre temps en famille. Le jour de l'épiphanie était bon. Nous avons mangé avec mes oncles et après nous avons joué avec nos cousins. La nuit nous sommes restés chez moi et nous nous sommes reposés à coté de la cheminée. Je crois que ces vacances étaient les meilleures.

Préparation de la crème : ? Mélangez le corn flour avec le lait. ? Mettez tous les ingrédients de la crème dans

la casserole. ? Mettez à feu moyen, en mélangeant continuellement jusqu' à ce que la crème soit prise. ? Laissez refroidir un peu et mettez- la sur la pâte. ? A la fin décorez avec les fruits. Andreas Loizou, Anna Tomouzou, C 4

TARTE AUX FRUITS INGREDIENTS: 200 gr. de beurre sans sel 200 gr. de sucre en poudre 2 jaunes d'œufs 1 vanille 3 tasses de farine Un peu d'eau Du sel

LES VACANCES DE NOËL

Andreas Loizou, C´4

UN DIALOGUE TELEPHONIQUE S - Allô, oui? N - Bonjour Stella! C'est Nikos. S - Nikos? Oui, je te connais. Ça va? N - Oui! Ça va. Tu peux me passer Marios, s'il te plaît? S - Oui! Bien sûr. Un moment. M - Allô Nikos! Ça va? N - Ça va bien! Qu'est-ce que tu fais? M - Je suis en train de jouer du piano! Et toi? N - Moi, je suis en train de faire mes devoirs. M - Tu ne veux pas aller au cinéma? N - Non, je suis occupé, et j'ai en marre de cinéma. M - D'accord, au revoir et bonne journée! N -Au revoir! Marios Hadjimichael, C´2


108

109

FRANÇAIS LA CUISINE FRAN AISE CREPES INGREDIENTS POUR LA PATE 1 ½ verre de farine ¼ de cuillerée à café de sel 3 œufs 1 ½ verre de lait 2 cuillerées à soupe de beurre sans sel Un peu de cognac POUR LA FARCE Bananes Biscuits râpés Nutella Sauce de caramel/chocolat Amandes PREPARATION ? Fondez le fromage à feu bas. ? Battez au moulin éléctrique les œufs, le cognac, le sel et les quatre cuillères de lait. ? Lorsqu'ils sont bien melangés ajoutez la farine, le reste de lait et le beurre fondu. . ? Mélangez très bien au moulin éléctrique ? Laissez-le couvert au réfrigérateur 30 minutes.Faites cuire les crêpes et fourrez- les avec les fruits et nutella.

50 gr. de parmesan râpé, 4 cuillerées à soupe de beurre Du sel Noix de muscade (au nez de la cuillère) PREPARATION : ? Contrôlez le sel des fromages. ? Mélangez la farine, le lait et le beurre à feu

moyen jusqu'à à ce que tous les ingrédients s'unissent à un liquide fluide. ? Ajoutez peu à peu les fromages râpés, un peu de sel et assaisonnez d' un peu de noix de muscade. ? Continuez à remuer jusqu'à à ce que les ingrédients se mélangent bien. ? Descendez la casserole du feu et laissez le mélange se réposer et refroidir un peu. ? Ajoutez seulement les jaunes d'œuf et mélangez afin qu'ils soient bien remués. ? Versez le contenu de la casserole à un ustensile pour soufflé . Mettez au four déjà chaud et laissez cuire 40 à 45 à 180oC. ? Servez chaud, dès la sortie du four.

½ cuillerées à café de custard powder 2 œufs battus en neige 6 cuillerées à soupe de sucre 1 vanille 2 tasses de café de fraîche crème Un peu de jus de citron POUR LA GARNITURE: Fruits frais de l'époque ou des compotes METHODE Préparation de la pâte : ? Tamisez le beurre avec la farine. ? Mettez les jaunes d'oeuf et mélangez-les très bien. ? Jetez le sucre, la vanille, un peu de sel et de l'eau (telle qu'elle est nécessaire). ? Remuez bien. ? Etalez la pâte en une bande et étendez-la à la forme. o ? Faites cuire au four, à 190 C pour 10-12 minutes, jusqu' elle dore. ? Lorsqu'elle est cuite laissez refroidir.

SOUFFLE AUX FROMAGES INGREDIENTS : 1/2 litre de lait 8 cuillerées à soupe de farine 4 oeufs 100 gr. de gouda râpé 50 gr. de reggato râpé 100 gr. de gruyère râpé

POUR LA CREME : 2 verres de lait 3 cuillerées à soupe de corn flour

M

es vacances de cet noël étaient très intéressantes. Le jour de noël était très familial. Le matin nous sommes allés à l'église et le midi on a mangé toute la famille chez moi. Après, l'après midi nous sommes allés chez mon oncle qui s'appelle Christos car il avait sa fête. La veille du jour de l'an était fantastique. À midi on a mangé chez ma grand-mère toute la famille. Après, l'après- midi quand mon père et mes frères faisaient la sieste, j'ai aidé ma mère à préparer le menu de la soirée. La nuit la famille et les copains sont venus chez moi pour manger et attendre la nouvelle année. On a parlé et on a regardé la télé jusqu'à minuit. Le premier jour d'année on a pris les cadeaux du père noël et on a passé notre temps en famille. Le jour de l'épiphanie était bon. Nous avons mangé avec mes oncles et après nous avons joué avec nos cousins. La nuit nous sommes restés chez moi et nous nous sommes reposés à coté de la cheminée. Je crois que ces vacances étaient les meilleures.

Préparation de la crème : ? Mélangez le corn flour avec le lait. ? Mettez tous les ingrédients de la crème dans

la casserole. ? Mettez à feu moyen, en mélangeant continuellement jusqu' à ce que la crème soit prise. ? Laissez refroidir un peu et mettez- la sur la pâte. ? A la fin décorez avec les fruits. Andreas Loizou, Anna Tomouzou, C 4

TARTE AUX FRUITS INGREDIENTS: 200 gr. de beurre sans sel 200 gr. de sucre en poudre 2 jaunes d'œufs 1 vanille 3 tasses de farine Un peu d'eau Du sel

LES VACANCES DE NOËL

Andreas Loizou, C´4

UN DIALOGUE TELEPHONIQUE S - Allô, oui? N - Bonjour Stella! C'est Nikos. S - Nikos? Oui, je te connais. Ça va? N - Oui! Ça va. Tu peux me passer Marios, s'il te plaît? S - Oui! Bien sûr. Un moment. M - Allô Nikos! Ça va? N - Ça va bien! Qu'est-ce que tu fais? M - Je suis en train de jouer du piano! Et toi? N - Moi, je suis en train de faire mes devoirs. M - Tu ne veux pas aller au cinéma? N - Non, je suis occupé, et j'ai en marre de cinéma. M - D'accord, au revoir et bonne journée! N -Au revoir! Marios Hadjimichael, C´2


111

110

LA REVOLUTION FRANÇAISE

LA PLACE DE LA FEMME

OLYMPE DE GOUGES

´ est avec la pensée que la Révolution Française était résponsabilité de tous, hommes et femmes que les femmes ont laissé le ménage et les balais et elles ont pris les armes. Cette révolution a été faite pour les asservis de la troisième classe sociale. Mais comme les femmes faisaient partie de cette classe, elles ont décidé de se combattre afin d´avoir leurs droits. Elles ont alors lutter pour , prendre le palais de Versailles et elles ont reussi. Pourtant, les hommes n´ont pas donné d´importance à cet événement , car pour eux,quand on disaitt que tous les êtres avaient les mêmes droits, singnifiait que tous les hommes avaient les mêmes droits. Ils croiyaient que les femmes n´étaient que pour la cuisine et qu´elle n´avaient pas le droit d´autorité. Malgré que les femmes étaient révolutionnaires ,les hommes voulaient dominer les femmes ;ils croiyaient que l'autorité était un privilège pour eux et pas pour les femmes.

O

lympe de Gouges est née à Mantauban de France en 1748. Son père était petit noble et poète. Depuis qu'elle était jeune, elle s'occupait avec des lettres et elle a écrit beaucoup d'æuvres théâtrales. Elle avait quarante et un ans quand la révolution française a éclaté. Elle l'a adoptée immediatement car vingt ans avant la révolution, la société a été profondément influencée pour de nouvelles idées de l'Elucidation. Les intellectuels, les hommes des sciences et des femmes(qui était un nouvel événement pour cette époque là), ont fait beaucoup de discussions. Cependant le moment de la révolte, de milliers de femmes ont participé à la prise de la Bastille. Olympe de Gouges était membre d'une équipe de femmes qui a demandé à l'asseblée constituante de l'Octobre 1789, à voter pour l'égalité entre les femmes et les hommes en ce qui concerne(salaire, horaire…………). Malgré que l'assemblée ,en août de la même année a déjà voté la “Déclaration des Droits de l'homme et du citoyen”, elle a réjeté leur demande. Olympe de Gouges alors, a compris que cette déclaration concernait seulement les hommes et pas les femmes. Alexandra Chrysanthou, C´3

C

Maria Rayia, C´1

DÉCLARATION DES DROITS DE LA FEMME ET DE LA CITOYENNE (1789) Article premier Les femmes naissent libres et ont les mêmes droits que l'homme. Article 2 Le but de toute association politique est la conservation des droits naturels et imprescriptibles de l'homme et de la femme. Ces droits sont la liberté, la propriété, la sûreté et la résistance à l'oppression. Article 3 Le principe de toute souveraineté réside DECLARATION DES DROITS DE L'HOMME ET DU CITOYEN (1789)

L

a Déclaration des Droits de l'homme et du Citoyen est un des textes fondamentaux de la Révolution française, qui « expose » un ensemble de droits naturels individuels et collectifs. Elle est adoptée définitivement le 26 août 1789. Elle comporte un préambule et 17 articles qui mêlent des dispositions concernant les droits des Hommes qui reprennent des disposition du Droit de gens, les droits des citoyens Français qui rappellent ou renforcent les liberté publiques et les droits de la Société qui sont, à proprement parler, constituants. La C onstitution française intègre le Déclaration des Droits de l'Homme et du Citoyen

par le biais de son préambule. Ses dispositions sont donc de droit positif et, se plaçant au sommet de la hiérarchie des normes, vont irriguer l'ensemble du droit français. Voici quelques articles : Article Premier Les hommes naissent et demeurent libres et égaux en droits. Les distinctions sociales ne peuvent être fondées que sur l'utilisé commune. Article 2 Le but de toute association politique est la conservation de droits naturels et imprescriptibles de l'homme. Ces droits sont la liberté, la propriété, la sûreté et la résistance à l'oppression. Article 3 Le principe de toute souveraineté réside essentiellement dans la Nation. Nul corps, nul individuel ne peut exercer d'autorité qui n'en émane expressément. Article 6 La loi est l'expression de la volonté générale. Tous les citoyens ont droit de concourir personnellement ou par leurs représentants à sa formation. Elle doit être la même pour tous, soit qu'elle protège, soit qu'elle punisse. Tous les citoyens, étant égaux à ses yeux, sont également distinction que celle de leurs vertus et de leurs talents. Article 10 Nul ne doit être inquiété pour ses opinions, même religieuses, pourvu que leur manifestation ne trouble pas l'ordre public établi par la loi.

DÉCLARATION DES DROITS DE LA FEMME ET DE LA CITOYENNE (1789) Article premier Les femmes naissent libres et ont les mêmes droits que l'hommes. Article 2 Le but de toute association politique est la conservation des droits naturels et imprescriptibles de l'homme et de la femme. Ces droits sont la liberté, la propriété, la sûreté et la résistance à l'oppression. Article 3 Le principe de toute souveraineté réside essentiellement dans la Nation, avec la

Σπανού Αγάθη, Β΄4

Marios Hadjimichael, C´2


111

110

LA REVOLUTION FRANÇAISE

LA PLACE DE LA FEMME

OLYMPE DE GOUGES

´ est avec la pensée que la Révolution Française était résponsabilité de tous, hommes et femmes que les femmes ont laissé le ménage et les balais et elles ont pris les armes. Cette révolution a été faite pour les asservis de la troisième classe sociale. Mais comme les femmes faisaient partie de cette classe, elles ont décidé de se combattre afin d´avoir leurs droits. Elles ont alors lutter pour , prendre le palais de Versailles et elles ont reussi. Pourtant, les hommes n´ont pas donné d´importance à cet événement , car pour eux,quand on disaitt que tous les êtres avaient les mêmes droits, singnifiait que tous les hommes avaient les mêmes droits. Ils croiyaient que les femmes n´étaient que pour la cuisine et qu´elle n´avaient pas le droit d´autorité. Malgré que les femmes étaient révolutionnaires ,les hommes voulaient dominer les femmes ;ils croiyaient que l'autorité était un privilège pour eux et pas pour les femmes.

O

lympe de Gouges est née à Mantauban de France en 1748. Son père était petit noble et poète. Depuis qu'elle était jeune, elle s'occupait avec des lettres et elle a écrit beaucoup d'æuvres théâtrales. Elle avait quarante et un ans quand la révolution française a éclaté. Elle l'a adoptée immediatement car vingt ans avant la révolution, la société a été profondément influencée pour de nouvelles idées de l'Elucidation. Les intellectuels, les hommes des sciences et des femmes(qui était un nouvel événement pour cette époque là), ont fait beaucoup de discussions. Cependant le moment de la révolte, de milliers de femmes ont participé à la prise de la Bastille. Olympe de Gouges était membre d'une équipe de femmes qui a demandé à l'asseblée constituante de l'Octobre 1789, à voter pour l'égalité entre les femmes et les hommes en ce qui concerne(salaire, horaire…………). Malgré que l'assemblée ,en août de la même année a déjà voté la “Déclaration des Droits de l'homme et du citoyen”, elle a réjeté leur demande. Olympe de Gouges alors, a compris que cette déclaration concernait seulement les hommes et pas les femmes. Alexandra Chrysanthou, C´3

C

Maria Rayia, C´1

DÉCLARATION DES DROITS DE LA FEMME ET DE LA CITOYENNE (1789) Article premier Les femmes naissent libres et ont les mêmes droits que l'homme. Article 2 Le but de toute association politique est la conservation des droits naturels et imprescriptibles de l'homme et de la femme. Ces droits sont la liberté, la propriété, la sûreté et la résistance à l'oppression. Article 3 Le principe de toute souveraineté réside DECLARATION DES DROITS DE L'HOMME ET DU CITOYEN (1789)

L

a Déclaration des Droits de l'homme et du Citoyen est un des textes fondamentaux de la Révolution française, qui « expose » un ensemble de droits naturels individuels et collectifs. Elle est adoptée définitivement le 26 août 1789. Elle comporte un préambule et 17 articles qui mêlent des dispositions concernant les droits des Hommes qui reprennent des disposition du Droit de gens, les droits des citoyens Français qui rappellent ou renforcent les liberté publiques et les droits de la Société qui sont, à proprement parler, constituants. La C onstitution française intègre le Déclaration des Droits de l'Homme et du Citoyen

par le biais de son préambule. Ses dispositions sont donc de droit positif et, se plaçant au sommet de la hiérarchie des normes, vont irriguer l'ensemble du droit français. Voici quelques articles : Article Premier Les hommes naissent et demeurent libres et égaux en droits. Les distinctions sociales ne peuvent être fondées que sur l'utilisé commune. Article 2 Le but de toute association politique est la conservation de droits naturels et imprescriptibles de l'homme. Ces droits sont la liberté, la propriété, la sûreté et la résistance à l'oppression. Article 3 Le principe de toute souveraineté réside essentiellement dans la Nation. Nul corps, nul individuel ne peut exercer d'autorité qui n'en émane expressément. Article 6 La loi est l'expression de la volonté générale. Tous les citoyens ont droit de concourir personnellement ou par leurs représentants à sa formation. Elle doit être la même pour tous, soit qu'elle protège, soit qu'elle punisse. Tous les citoyens, étant égaux à ses yeux, sont également distinction que celle de leurs vertus et de leurs talents. Article 10 Nul ne doit être inquiété pour ses opinions, même religieuses, pourvu que leur manifestation ne trouble pas l'ordre public établi par la loi.

DÉCLARATION DES DROITS DE LA FEMME ET DE LA CITOYENNE (1789) Article premier Les femmes naissent libres et ont les mêmes droits que l'hommes. Article 2 Le but de toute association politique est la conservation des droits naturels et imprescriptibles de l'homme et de la femme. Ces droits sont la liberté, la propriété, la sûreté et la résistance à l'oppression. Article 3 Le principe de toute souveraineté réside essentiellement dans la Nation, avec la

Σπανού Αγάθη, Β΄4

Marios Hadjimichael, C´2


112

113

ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ

Τ

ο μάθημα της Τεχνολογίας, ως το κύριο μέσο εκπαίδευσης των παιδιών σε τεχνολογικά θέματα, δημιουργεί πολίτες με σημαντικές τεχνολογικές γνώσεις και δεξιότητες, καλλιεργώντας τους ταυτόχρονα την «τεχνολογική συνείδηση», ώστε να μπορούν να εκτιμούν την προσφορά της τεχνολογίας στους ανθρώπους να προσαρμόζονται εύκολα σε ένα μοντέρνο τεχνολογικό περιβάλλον και να προλαμβάνουν τυχόν αρνητικές συνέπειές της στον άνθρωπο και το περιβάλλον. Ο σύγχρονος άνθρωπος είτε ως πολίτης είτε ως άτομο εμπλεκόμενο στην παραγωγική διαδικασία ή τις υπηρεσίες, είτε ως καταναλωτής είτε ως άτομο που χρησιμοποιεί την τεχνολογία κατά τον ελεύθερο χρόνο του, με οποιοδήποτε ρόλο, καλείται σήμερα να πάρει τεχνολογικές αποφάσεις, ενώ δεν έχει την

απαραίτητη εξοικείωση με την τεχνολογία, όπως απαιτείται. Ο κοινός πολίτης θα πρέπει να έχει βασικές τεχνολογικές γνώσεις προκειμένου να συμμετέχει ουσιαστικά στη λήψη των αποφάσεων. Στην αντίθετη περίπτωση δημιουργούνται δύο κατηγορίες πολιτών στη σύγχρονη πολύπλοκη δημοκρατική κοινωνία: της «τεχνολογικής ελίτ» που καθορίζει τις εξελίξεις και διαμορφώνει τις αποφάσεις, και των πολλών, που ακολουθούν χωρίς να αντιλαμβάνονται τι και γιατί αποφασίζουν. Θα ήθελα να ευχαριστήσω τα παιδιά του Γυμνασίου Ακακίου που επέδειξαν πάθος και ζήλο για το μάθημα της Τεχνολογίας και ακολούθησαν την πορεία Σχεδιασμού, για να δημιουργήσουν τις πιο κάτω κατασκευές:

Σχεδιασμός και κατασκευή έργου με κίνηση χρησιμοποιώντας μηχανισμό Μοχλών ή συνδέσμων

Παναγιώτης Βασιλείου, Β΄1

Μαργαρίτα Σάββα, Β΄3

Κατασκευές μαθητών Γ΄ τάξης: Ηλεκτρονικό Κύκλωμα (πλακέτα)

Εκμάθηση Φυσικών και τεχνητών Υλικών (Α΄ Τάξη)

Αργυρώ Μιχαήλ, Γ΄2

Θέκλα Σάββα, Γ΄2

Σχεδιασμός και κατασκευή ηλιακού αυτοκινήτου Κατασκευές μαθητών Α΄ τάξης με θέμα : «ΚΑΡΤΕΛΑ ΜΑΘΗΤΗ »

Μαργαρίτα Ντάρνα, Α΄2

Μαρίνα Μιχαήλ, Α΄ 2

Οι μαθητές που εργάστηκαν μαζί με τον καθηγητή τους και τα επιτεύγματά τους.


112

113

ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ

Τ

ο μάθημα της Τεχνολογίας, ως το κύριο μέσο εκπαίδευσης των παιδιών σε τεχνολογικά θέματα, δημιουργεί πολίτες με σημαντικές τεχνολογικές γνώσεις και δεξιότητες, καλλιεργώντας τους ταυτόχρονα την «τεχνολογική συνείδηση», ώστε να μπορούν να εκτιμούν την προσφορά της τεχνολογίας στους ανθρώπους να προσαρμόζονται εύκολα σε ένα μοντέρνο τεχνολογικό περιβάλλον και να προλαμβάνουν τυχόν αρνητικές συνέπειές της στον άνθρωπο και το περιβάλλον. Ο σύγχρονος άνθρωπος είτε ως πολίτης είτε ως άτομο εμπλεκόμενο στην παραγωγική διαδικασία ή τις υπηρεσίες, είτε ως καταναλωτής είτε ως άτομο που χρησιμοποιεί την τεχνολογία κατά τον ελεύθερο χρόνο του, με οποιοδήποτε ρόλο, καλείται σήμερα να πάρει τεχνολογικές αποφάσεις, ενώ δεν έχει την

απαραίτητη εξοικείωση με την τεχνολογία, όπως απαιτείται. Ο κοινός πολίτης θα πρέπει να έχει βασικές τεχνολογικές γνώσεις προκειμένου να συμμετέχει ουσιαστικά στη λήψη των αποφάσεων. Στην αντίθετη περίπτωση δημιουργούνται δύο κατηγορίες πολιτών στη σύγχρονη πολύπλοκη δημοκρατική κοινωνία: της «τεχνολογικής ελίτ» που καθορίζει τις εξελίξεις και διαμορφώνει τις αποφάσεις, και των πολλών, που ακολουθούν χωρίς να αντιλαμβάνονται τι και γιατί αποφασίζουν. Θα ήθελα να ευχαριστήσω τα παιδιά του Γυμνασίου Ακακίου που επέδειξαν πάθος και ζήλο για το μάθημα της Τεχνολογίας και ακολούθησαν την πορεία Σχεδιασμού, για να δημιουργήσουν τις πιο κάτω κατασκευές:

Σχεδιασμός και κατασκευή έργου με κίνηση χρησιμοποιώντας μηχανισμό Μοχλών ή συνδέσμων

Παναγιώτης Βασιλείου, Β΄1

Μαργαρίτα Σάββα, Β΄3

Κατασκευές μαθητών Γ΄ τάξης: Ηλεκτρονικό Κύκλωμα (πλακέτα)

Εκμάθηση Φυσικών και τεχνητών Υλικών (Α΄ Τάξη)

Αργυρώ Μιχαήλ, Γ΄2

Θέκλα Σάββα, Γ΄2

Σχεδιασμός και κατασκευή ηλιακού αυτοκινήτου Κατασκευές μαθητών Α΄ τάξης με θέμα : «ΚΑΡΤΕΛΑ ΜΑΘΗΤΗ »

Μαργαρίτα Ντάρνα, Α΄2

Μαρίνα Μιχαήλ, Α΄ 2

Οι μαθητές που εργάστηκαν μαζί με τον καθηγητή τους και τα επιτεύγματά τους.


114

115

ΟΙΚΙΑΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΒΙΑ ΣΤΗΝ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ ΒΙΑΣΤΗΝ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΕΙΝΑΙ: ποιαδήποτε παράνομη πράξη, παράλειψη ή συμπεριφορά με την οποία προκαλείται άμεσα σωματική, σεξουαλική ή ψυχική βλάβη σε οποιοδήποτε μέλος της οικογένειας από άλλο μέλος της οικογένειας και περιλαμβάνει και τη βία που ασκείται με σκοπό την επίτευξη σεξουαλικής επαφής, χωρίς τη συγκατάθεση του θύματος, καθώς επίσης και τον περιορισμό της ελευθερίας του.

Ο

ΣΩΜΑΤΙΚΗ ΒΙΑΚΑΙ ΚΑΚΟΠΟΙΗΣΗ Η σωματική βία περιλαμβάνει κάθε είδους τραυματισμό και κάκωση που δεν οφείλεται σε ατύχημα. Η κάκωση μπορεί να είναι μια ή πολλές, παρατηρείται δε συχνότερα στο κεφάλι και στα άκρα του παιδιού, δηλαδή στα ακάλυπτα μέρη του σώματος. Η σωματική βία περιλαμβάνει: ? Σπρώξιμο ? Τσίμπημα ? Τράβηγμα μαλλιών ? Τράβηγμα αυτιού ? Χαστούκι ? Κτύπημα στο σώμα ή στο πρόσωπο ? Δάγκωμα ΣΕΞΟΥΑΛΙΚΗ ΠΑΡΑΒΙΑΣΗ Θεωρείται η συμμετοχή ή έκθεση παιδιών και εφήβων σε πράξεις με σεξουαλικό περιεχόμενο υποκινούμενες από ενήλικα, συνήθως, που έχει σχέση φροντίδας ή οικειότητας με το παιδί, οι οποίες έχουν ως σκοπό τη σεξουαλική διέγερση ή /και ικανοποίηση του ενήλικα. Η σ ε ξο υ α λ ι κ ή π α ρ α β ί α σ η π α ι δ ι ώ ν περιλαμβάνει: ? Επίδειξη γεννητικών οργάνων. ? Αυνανισμός μεταξύ ενηλίκων και παιδιών. ? Χρησιμοποίηση παιδιών σε πορνογραφική κινηματογράφηση ή φωτογράφιση. ? Ενθάρρυνση ή εξαναγκασμός παιδιών να εκπορνευτούν. ΨΥΧΟΛΟΓΙΚΗ ΒΙΑ Περιλαμβάνει πράξεις, παραλείψεις και συμπεριφορές οι οποίες επισημαίνουν συστηματική απόρριψη, εκφοβισμό, εκμετάλλευση, απομόνωση, υποτίμηση, αποθάρρυνση κ.ά.

Η ψυχολογική βία περιλαμβάνει: ?Εκφοβισμό κατά της σωματικής ακεραιότητας/ κατά της ζωής ?Απομόνωση ?Προσβολή/Υποτίμηση ?Απαγόρευση επαφής με φίλους Στάλω Ευαγγέλου, Γ΄5

ΝΕΑΝΙΚΗ ΠΑΡΑΒΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΣΤΑ ΚΥΠΡΙΑΚΑ ΣΧΟΛΕΙΑ: Η ΠΡΟΣΩΠΙΚΗ ΜΟΥ ΕΜΠΕΙΡΙΑ

Σ

την Κύπρο όπως και σε πολλές άλλες χώρες ο ρατσισμός έχει ξεπεράσει τα όρια. Σήμερα οι άνθρωποι κρίνονται με βάση το χρώμα, την εθνικότητα, την κοινωνική τάξη ή το πολιτιστικό και πνευματικό επίπεδό τους. Ο ρατσισμός έχει ως αποτέλεσμα την κακοποίηση πολλών αθώων ανθρώπων, που το μόνο που ζητούν είναι ισότητα, ισονομία και αξιοκρατία. Ένα από τα θύματα ρατσιστικής αντιμετώπισης ήμουν και εγώ. Ονομάζομαι Μαργαρίτα Ντούκου και κατάγομαι από το Σουδάν. Βρίσκομαι στην Κύπρο με την οικογένειά μου εδώ και οκτώ χρόνια. Είμαι δεκαπέντε χρονών και μένω στο χωριό Περιστερώνα, επίσης είμαι μαθήτρια της τρίτης τάξης του ΓυμνασίουΑκακίου. Πάντα είχα καλές σχέσεις με τους συμμαθητές μου στο σχολείο, παρά το ότι είμαι διαφορετική από αυτούς. Οι συμμαθητές μου με αποδέχτηκαν, μου έκαναν παρέα, δίνοντάς μου έτσι τη δυνατότητα να αισθάνομαι άνετα και να νιώθω πως έχω φίλους που νοιάζονται πραγματικά για μένα. Από την πλευρά μου ένιωθα πως μπορούσα κι εγώ να προσφέρω στην κοινωνία, παρά το ότι το χρώμα του δέρματός μου είναι διαφορετικό, όπως και η εθνικότητά μου. Ποτέ δεν είχα φανταστεί ότι θα γινόμουν στόχος ρατσιστικής επίθεσης από παιδιά της ηλικίας μου, μόνο και μόνο επειδή το χρώμα του δέρματός μου ήταν διαφορετικό. Ήταν Πέμπτη, 28 Δεκεμβρίου του 2008. Την ημέρα εκείνη η ομάδα πετόσφαιρας θηλέων του σχολείου μου θα αντιμετώπιζε την αντίστοιχη ομάδα του Γυμνασίου Σταυρού. Το παιχνίδι θα γινόταν στην έδρα του άλλου σχολείου. Όταν φτάσαμε εκεί αρχίσαμε την προθέρμανση. Ωστόσο πάνω στις κερκίδες

υπήρχαν πολλοί μαθητές του άλλου σχολείου που με κοίταζαν επίμονο και με έδειχναν με το δάχτυλο κάνοντάς με να αισθάνομαι άσχημα. Αργότερα άρχισαν να με σχολιάζουν φωναχτά αποκαλώντας με ' η μαύρη'. Αυτό με δυσαρέστησε βαθιά και με έκανε να νιώθω πολύ άσχημα. Ήθελα να φύγω από εκεί, να κρυφτώ απ' όλους, να εξαφανιστώ, να μείνω μόνη μου. Έπρεπε όμως να παίξω, δεν μπορούσα να απογοητεύσω την ομάδα μου. Έτσι αγνόησα τα σχόλιά τους και συνέχισα την προθέρμανση. Όταν ξεκίνησε ο αγώνας τα παιδιά στις κερκίδες συνέχισαν να φωνάζουν εναντίον μου και μάλιστα να με βρίζουν χυδαιότατα. Έκανα τα παράπονά μου στο Γυμναστή του σχολείου μου και εκείνος μου είπε να έχω το μυαλό μου στο παιχνίδι και να μη δίνω σημασία στις αθλιότητες αυτές. Αυτό προσπάθησα να κάνω, αλλά μου ήταν τόσο δύσκολο να συγκεντρωθώ με όλα εκείνα που ακούγονταν εναντίον των μαύρων από τους μαθητές του Γυμνασίου Σταυρού. Κατάφερα να συγκρατηθώ μέχρι το τέλος του αγώνα, όταν μια μαθήτρια του άλλου σχολείου κατέβηκε από τις κερκίδες, όπου καθότανε, και χτύπησε μια συμπαίκτρία μου στο μάτι χωρίς κανένα λόγο. Δεν μπορούσα να το πιστέψω ή μάλλον δεν ήθελα να το πιστέψω. Η Έλενα, η συμπαίκτριά μου, δεν της έκανε απολύτως τίποτα.Δεν κατάλαβα γιατί τη χτύπησε. Έτσι αφού κανείς δεν ρώτησε την αιτία πήρα το θάρρος να το κάνω εγώ. Αντί απάντησης πήρα δυστυχώς ένα χτύπημα στο πρόσωπο από την εν λόγω μαθήτρια και στη συνέχεια εντελώς

απρόβλεπτα δέχτηκα επίθεση από μια μεγάλη ομάδα μαθητών και μαθητριών του Γυμνασίου Σταυρού. Μερικοί με χτυπούσαν με τα χέρια τους, άλλοι με τα πόδια τους, ενώ εγώ προσπαθούσα να αμυνθώ καλύπτοντας όσο μπορούσα το πρόσωπό μου. Κάποιοι καθηγητές, που ήταν παρόντες, βλέποντας το συμβάν έτρεξαν και προσπάθησαν να τους σταματήσουν, αλλά παρά τις προσπάθειές τους στάθηκε αδύνατο, λόγω της μανίας που είχε καταλάβει τους εν λόγω μαθητές. Το περιστατικό έληξε μόνο μετά την επέμβαση της αστυνομίας, ενώ εγώ μεταφέρθηκα με μώλωπες στο Μακάρειο Νοσοκομείο. Ήταν τόσο πολλά τα χτυπήματα που δέχτηκα που ένιωθα όλο το κορμί μου μουδιασμένο. Ένιωθα θλίψη και απογοήτευση για όσα είχαν συμβεί. Ποτέ δεν είχα νιώσει τόσο άσχημα στη ζωή μου. Ήθελα να άνοιγε η γη να με κατάπινε. Βαθύτερα όμως ένιωθα ότι αυτό το περιστατικό δε θα έπρεπε να το άφηνα έτσι. Έπρεπε να γινόταν γνωστό, για να φανεί ότι, δυστυχώς, στην κοινωνία μας υπάρχουν σοβαρά κρούσματα ρατσιστικής συμπεριφοράς. Τα παιδιά που το προκάλεσαν θα έπρεπε να τιμωρηθούν, για να καταλάβουν ότι οι άνθρωποι που είναι διαφορετικοί χτίζουν αυτό το όμορφο και ανεπανάληπτο οικοδόμημα που λέγεται ανθρωπότητα. Ένας από αυτούς τους ανθρώπους είμαι και εγώ.

Μαρία Σωτηρίου, Α ΄2

Μαργαρίτα Ντούκου, Γ΄4


114

115

ΟΙΚΙΑΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΒΙΑ ΣΤΗΝ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ ΒΙΑΣΤΗΝ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΕΙΝΑΙ: ποιαδήποτε παράνομη πράξη, παράλειψη ή συμπεριφορά με την οποία προκαλείται άμεσα σωματική, σεξουαλική ή ψυχική βλάβη σε οποιοδήποτε μέλος της οικογένειας από άλλο μέλος της οικογένειας και περιλαμβάνει και τη βία που ασκείται με σκοπό την επίτευξη σεξουαλικής επαφής, χωρίς τη συγκατάθεση του θύματος, καθώς επίσης και τον περιορισμό της ελευθερίας του.

Ο

ΣΩΜΑΤΙΚΗ ΒΙΑΚΑΙ ΚΑΚΟΠΟΙΗΣΗ Η σωματική βία περιλαμβάνει κάθε είδους τραυματισμό και κάκωση που δεν οφείλεται σε ατύχημα. Η κάκωση μπορεί να είναι μια ή πολλές, παρατηρείται δε συχνότερα στο κεφάλι και στα άκρα του παιδιού, δηλαδή στα ακάλυπτα μέρη του σώματος. Η σωματική βία περιλαμβάνει: ? Σπρώξιμο ? Τσίμπημα ? Τράβηγμα μαλλιών ? Τράβηγμα αυτιού ? Χαστούκι ? Κτύπημα στο σώμα ή στο πρόσωπο ? Δάγκωμα ΣΕΞΟΥΑΛΙΚΗ ΠΑΡΑΒΙΑΣΗ Θεωρείται η συμμετοχή ή έκθεση παιδιών και εφήβων σε πράξεις με σεξουαλικό περιεχόμενο υποκινούμενες από ενήλικα, συνήθως, που έχει σχέση φροντίδας ή οικειότητας με το παιδί, οι οποίες έχουν ως σκοπό τη σεξουαλική διέγερση ή /και ικανοποίηση του ενήλικα. Η σ ε ξο υ α λ ι κ ή π α ρ α β ί α σ η π α ι δ ι ώ ν περιλαμβάνει: ? Επίδειξη γεννητικών οργάνων. ? Αυνανισμός μεταξύ ενηλίκων και παιδιών. ? Χρησιμοποίηση παιδιών σε πορνογραφική κινηματογράφηση ή φωτογράφιση. ? Ενθάρρυνση ή εξαναγκασμός παιδιών να εκπορνευτούν. ΨΥΧΟΛΟΓΙΚΗ ΒΙΑ Περιλαμβάνει πράξεις, παραλείψεις και συμπεριφορές οι οποίες επισημαίνουν συστηματική απόρριψη, εκφοβισμό, εκμετάλλευση, απομόνωση, υποτίμηση, αποθάρρυνση κ.ά.

Η ψυχολογική βία περιλαμβάνει: ?Εκφοβισμό κατά της σωματικής ακεραιότητας/ κατά της ζωής ?Απομόνωση ?Προσβολή/Υποτίμηση ?Απαγόρευση επαφής με φίλους Στάλω Ευαγγέλου, Γ΄5

ΝΕΑΝΙΚΗ ΠΑΡΑΒΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΣΤΑ ΚΥΠΡΙΑΚΑ ΣΧΟΛΕΙΑ: Η ΠΡΟΣΩΠΙΚΗ ΜΟΥ ΕΜΠΕΙΡΙΑ

Σ

την Κύπρο όπως και σε πολλές άλλες χώρες ο ρατσισμός έχει ξεπεράσει τα όρια. Σήμερα οι άνθρωποι κρίνονται με βάση το χρώμα, την εθνικότητα, την κοινωνική τάξη ή το πολιτιστικό και πνευματικό επίπεδό τους. Ο ρατσισμός έχει ως αποτέλεσμα την κακοποίηση πολλών αθώων ανθρώπων, που το μόνο που ζητούν είναι ισότητα, ισονομία και αξιοκρατία. Ένα από τα θύματα ρατσιστικής αντιμετώπισης ήμουν και εγώ. Ονομάζομαι Μαργαρίτα Ντούκου και κατάγομαι από το Σουδάν. Βρίσκομαι στην Κύπρο με την οικογένειά μου εδώ και οκτώ χρόνια. Είμαι δεκαπέντε χρονών και μένω στο χωριό Περιστερώνα, επίσης είμαι μαθήτρια της τρίτης τάξης του ΓυμνασίουΑκακίου. Πάντα είχα καλές σχέσεις με τους συμμαθητές μου στο σχολείο, παρά το ότι είμαι διαφορετική από αυτούς. Οι συμμαθητές μου με αποδέχτηκαν, μου έκαναν παρέα, δίνοντάς μου έτσι τη δυνατότητα να αισθάνομαι άνετα και να νιώθω πως έχω φίλους που νοιάζονται πραγματικά για μένα. Από την πλευρά μου ένιωθα πως μπορούσα κι εγώ να προσφέρω στην κοινωνία, παρά το ότι το χρώμα του δέρματός μου είναι διαφορετικό, όπως και η εθνικότητά μου. Ποτέ δεν είχα φανταστεί ότι θα γινόμουν στόχος ρατσιστικής επίθεσης από παιδιά της ηλικίας μου, μόνο και μόνο επειδή το χρώμα του δέρματός μου ήταν διαφορετικό. Ήταν Πέμπτη, 28 Δεκεμβρίου του 2008. Την ημέρα εκείνη η ομάδα πετόσφαιρας θηλέων του σχολείου μου θα αντιμετώπιζε την αντίστοιχη ομάδα του Γυμνασίου Σταυρού. Το παιχνίδι θα γινόταν στην έδρα του άλλου σχολείου. Όταν φτάσαμε εκεί αρχίσαμε την προθέρμανση. Ωστόσο πάνω στις κερκίδες

υπήρχαν πολλοί μαθητές του άλλου σχολείου που με κοίταζαν επίμονο και με έδειχναν με το δάχτυλο κάνοντάς με να αισθάνομαι άσχημα. Αργότερα άρχισαν να με σχολιάζουν φωναχτά αποκαλώντας με ' η μαύρη'. Αυτό με δυσαρέστησε βαθιά και με έκανε να νιώθω πολύ άσχημα. Ήθελα να φύγω από εκεί, να κρυφτώ απ' όλους, να εξαφανιστώ, να μείνω μόνη μου. Έπρεπε όμως να παίξω, δεν μπορούσα να απογοητεύσω την ομάδα μου. Έτσι αγνόησα τα σχόλιά τους και συνέχισα την προθέρμανση. Όταν ξεκίνησε ο αγώνας τα παιδιά στις κερκίδες συνέχισαν να φωνάζουν εναντίον μου και μάλιστα να με βρίζουν χυδαιότατα. Έκανα τα παράπονά μου στο Γυμναστή του σχολείου μου και εκείνος μου είπε να έχω το μυαλό μου στο παιχνίδι και να μη δίνω σημασία στις αθλιότητες αυτές. Αυτό προσπάθησα να κάνω, αλλά μου ήταν τόσο δύσκολο να συγκεντρωθώ με όλα εκείνα που ακούγονταν εναντίον των μαύρων από τους μαθητές του Γυμνασίου Σταυρού. Κατάφερα να συγκρατηθώ μέχρι το τέλος του αγώνα, όταν μια μαθήτρια του άλλου σχολείου κατέβηκε από τις κερκίδες, όπου καθότανε, και χτύπησε μια συμπαίκτρία μου στο μάτι χωρίς κανένα λόγο. Δεν μπορούσα να το πιστέψω ή μάλλον δεν ήθελα να το πιστέψω. Η Έλενα, η συμπαίκτριά μου, δεν της έκανε απολύτως τίποτα.Δεν κατάλαβα γιατί τη χτύπησε. Έτσι αφού κανείς δεν ρώτησε την αιτία πήρα το θάρρος να το κάνω εγώ. Αντί απάντησης πήρα δυστυχώς ένα χτύπημα στο πρόσωπο από την εν λόγω μαθήτρια και στη συνέχεια εντελώς

απρόβλεπτα δέχτηκα επίθεση από μια μεγάλη ομάδα μαθητών και μαθητριών του Γυμνασίου Σταυρού. Μερικοί με χτυπούσαν με τα χέρια τους, άλλοι με τα πόδια τους, ενώ εγώ προσπαθούσα να αμυνθώ καλύπτοντας όσο μπορούσα το πρόσωπό μου. Κάποιοι καθηγητές, που ήταν παρόντες, βλέποντας το συμβάν έτρεξαν και προσπάθησαν να τους σταματήσουν, αλλά παρά τις προσπάθειές τους στάθηκε αδύνατο, λόγω της μανίας που είχε καταλάβει τους εν λόγω μαθητές. Το περιστατικό έληξε μόνο μετά την επέμβαση της αστυνομίας, ενώ εγώ μεταφέρθηκα με μώλωπες στο Μακάρειο Νοσοκομείο. Ήταν τόσο πολλά τα χτυπήματα που δέχτηκα που ένιωθα όλο το κορμί μου μουδιασμένο. Ένιωθα θλίψη και απογοήτευση για όσα είχαν συμβεί. Ποτέ δεν είχα νιώσει τόσο άσχημα στη ζωή μου. Ήθελα να άνοιγε η γη να με κατάπινε. Βαθύτερα όμως ένιωθα ότι αυτό το περιστατικό δε θα έπρεπε να το άφηνα έτσι. Έπρεπε να γινόταν γνωστό, για να φανεί ότι, δυστυχώς, στην κοινωνία μας υπάρχουν σοβαρά κρούσματα ρατσιστικής συμπεριφοράς. Τα παιδιά που το προκάλεσαν θα έπρεπε να τιμωρηθούν, για να καταλάβουν ότι οι άνθρωποι που είναι διαφορετικοί χτίζουν αυτό το όμορφο και ανεπανάληπτο οικοδόμημα που λέγεται ανθρωπότητα. Ένας από αυτούς τους ανθρώπους είμαι και εγώ.

Μαρία Σωτηρίου, Α ΄2

Μαργαρίτα Ντούκου, Γ΄4


116

ΔΙΑΤΡΟΦΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ ΣΤΗΝ ΕΦΗΒΕΙΑ

Η

ανορεξία, η βουλιμία και η παχυσαρκία είναι ασθένειες που προκαλούνται συνήθως από τον ίδιο τον εαυτό μας. Έχουν επιπτώσεις στο βάρος του σώματός μας και μπορούν ακόμα να μας στερήσουν την ζωή αν δεν προβούμε σύντομα σε θεραπεία. Η καλύτερη δε «θεραπεία» είναι η πρόληψη. ΨΥΧΟΓΕΝΗΣ ΑΝΟΡΕΞΙΑ Νευρική ανορεξία είναι μια ασθένεια που προκαλείται ακριβώς από το ίδιο το ανθρώπινο μυαλό. Συνήθως συμβαίνει αυτό σε νεαρές κοπέλες που θεωρούν τον εαυτό τους χοντρό και δεν δέχονται την τροφή, έτσι βάζουν τον εαυτό τους σε κίνδυνο, μέχρι που φτάνουν στο σημείο να φαίνονται τα κόκαλά τους. ΑΙΤΙΑ Για να οδηγηθεί ένα άτομο σε μία τέτοια κατάσταση, χρειάζεται να συνδυαστούν διάφοροι παράγοντες. Η κοινωνική ανασφάλεια είναι ένας παράγοντας που δημιουργεί μέσα μας την ανάγκη να αρέσουμε στους άλλους. Ένας άλλος παράγοντας είναι η σύγχρονη συνήθεια της δίαιτας και του λεπτού σώματος που νομίζουν ότι πάντα πηγαίνει με το ωραίο και έχουν ως πρότυπο ομορφιάς τα μοντέλα που δεν είναι τίποτα άλλο πάρα 'κινούμενα κόκαλα'. Άλλος παράγοντας είναι ότι οι κοπέλες που είναι πάρα πολύ λεπτές νομίζουν ότι είναι χοντρές και συνεχίζουν να μην τρέφονται και να χάνουν συνεχώς βάρος. ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ Πάρα πολλά μπορεί να είναι τα συμπτώματα, όπως να παρουσιάζει καταθλιπτική διάθεση, απόσυρση, αϋπνία, ευερεθιστότητα, μείωση της σεξουαλικής επιθυμίας, σωματικά συμπτώματα όπως κοιλιακοί πόνοι, δυσκοιλιότητα, δυσανεξία στο ψύχος και απώλεια του βάρους φτάνοντας μέχρι και το 10% του αρχικού βάρους. Υπάρχουν πολλές μαρτυρίες ατόμων που περιγράφουν την κατάσταση που περνούν οι άνθρωποι όταν πάσχουν από αυτή την ασθένεια. Μια από αυτές τις μαρτυρίες είναι η πιο κάτω: «Ήταν πριν από τρία χρόνια όταν παρατήρησα για πρώτη φορά τις αλλαγές στη συμπεριφορά της αδερφής μου. Έχανε συνέχεια βάρος,

117

απέφευγε γεύματα με διάφορες προφάσεις, ενώ τα βράδια έμενε πολλή ώρα στο μπάνιο, όπου έκανε εμετούς. Μέσα μου το ήξερα ότι συμβαίνει κάτι σοβαρό, αλλά η ίδια δεν ήθελε να παραδεχτεί ότι έχει πρόβλημα. Ύστερα από δικές μου πιέσεις, που κράτησαν αρκετές μέρες, παραδέχτηκε ότι κάνει εμετούς για να μην πάρει βάρος. Σ'εκείνη τη φάση ανακουφίστηκα, γιατί σκέφτηκα πως αφού το παραδέχτηκε, θα ήταν έτοιμη και να δεχθεί βοήθεια. Όμως στη συνέχεια ξεκίνησε μια μεγάλη περίοδος, που προσπαθούσε να με πείσει να μην το αποκαλύψω στους γονείς μου, με την πρόφαση ότι θα προσπαθήσει μόνη της να βοηθήσει τον εαυτό της και να το ξεπεράσει. Όταν η κατάσταση άρχισε να χειροτερεύει, ουσιαστικά εξαναγκάστηκε να δει ειδικό και να παρακολουθηθεί στη συνέχεια από ψυχίατρο και διαιτολόγο. Άργησαν πολύ να φανούν αποτελέσματα, γιατί η ίδια συνέχιζε να πιστεύει κάθε φορά που έβλεπε τον εαυτό της στον καθρέφτη ότι είναι υπέρβαρη, αν και ζύγιζε μόλις 42 κιλά. Όλη η καθημερινότητα ενός τέτοιου ανθρώπου περιστρέφεται γύρω από τα ανύπαρκτα περιττά κιλά του, με αποτέλεσμα να γίνει ιδιαίτερα προβληματική η επικοινωνία με τους γύρω του. Στην οικογένεια είναι δύσκολο να διατηρηθεί ισορροπία, γιατί κανείς μας δεν γνώριζε, παρά τις οδηγίες των ειδικών, πώς να συμπεριφερθεί. Σήμερα η αδερφή μου, ύστερα από δύο χρόνια θεραπείας, έχει πάρει τέσσερα κιλά, έχει περίοδο που της είχε κοπεί για ενάμιση χρόνο, έχει βελτιώσει, σε μικρό βαθμό, τη σχέση της με το φαγητό, συνεχίζει όμως να θεωρεί ότι είναι παχιά. Κατά περιόδους αποφεύγει το φαγητό, ενώ στη

συνέχεια έχει έντονες βουλιμικές κρίσεις. Με τις πρώτες υποψίες ότι συμβαίνει κάτι τέτοιο σε άτομο του περιβάλλοντός σας, θα πρέπει να προσπαθήσετε να δει όσο πιο γρήγορα ειδικό και ν' αρχίσει θεραπεία. Τα άτομα αυτά ξέρουν να κρύβονται πολύ καλά, αλλά κάθε μέρα χωρίς βοήθεια είναι μια χαμένη μέρα...» ΨΥΧΟΓΕΝΗΣ ΒΟΥΛΙΜΙΑ Η βουλιμία είναι τα επαναλαμβανόμενα επεισόδια καταβρόχθισης τροφής, τα οποία ακολουθούνται από δυσβάσταχτες ενοχές οι οποίες συνήθως εξουδετερώνονται μέσα από τεχνητές εκκενώσεις του στομάχου. ΑΙΤΙΑ Συχνά, μετά από περιόδους έντονου άγχους που υπονομεύουν την αυτοπεποίθηση ενός ανθρώπου (παράλληλα συνήθως με μειωμένη ικανότητα διαχείρισης ή αντίστασης σε στρεσογόνες καταστάσεις) προκαλούνται σοβαρά προβλήματα που σχετίζονται με την ψυχολογική του κατάσταση. Τέτοιες καταστάσεις μπορεί να περιλαμβάνουν οικογενειακή καταπίεση, δυσκολίες στις κο ι ν ω ν ι κ έ ς σ χ έ σ ε ι ς , μ η ε π ι τ υ χ η μ έ ν ε ς σχολαστικές δραστηριότητες, έντονο αίσθημα μοναξιάς, περίοδος δυνατών αλλαγών, αδυναμία συμφιλίωσης με το σώμα. Μέσα στα πλαίσια της χαμηλής αυτοεκτίμησης, προσπαθώντας το άτομο να αποκαλύψει την αιτία του «κακού» βάζει τον εαυτό του σε μια διαδικασία αλλαγών, μέρος της οποίας συχνά είναι και η εξωτερική εμφάνιση. ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΑ Ο φόβος της παχυσαρκίας, η αίσθηση ανεπάρκειας, οι ενοχές, η ντροπή και η δυστυχία είναι τα κύρια συναισθήματα που εναλλάσσονται στους βουλιμικούς που συχνά εγκλωβίζονται στον παρακάτω φαύλο κύκλο. Νιώθουν ανυπόφορο άγχος για την εικόνα του σώματος τους, έτσι καταφεύγουν σε βουλιμικά επεισόδια για να καταπραΰνουν το άγχος αυτό. Κατά τη διάρκεια των βουλιμικών επεισοδίων όλα τους τα αρνητικά συναισθήματα μπλοκάρονται και κυριαρχούνται από ένα συναίσθημα πλήρους απόλαυσης κι απόσπασης από το περιβάλλον τους. Αμέσως όμως μετά το

βουλιμικό επεισόδιο, νιώθουν μεγάλες ενοχές, ο φόβος της παχυσαρκίας επανέρχεται πιο δριμύς από πριν, κι έχουν μια έντονη εσωτερική ανάγκη να αδειάσουν το στομάχι τους. Έτσι καταφεύγουν σε προκλητό εμετό ή σε καθαρτικά σκευάσματα που επαναφέρουν κάποια πρόσκαιρη ψυχική ηρεμία η οποία μετά από λίγο δίνει τη σκυτάλη σε αισθήματα κατάθλιψης, ντροπής, απαξίωσης και αδιεξόδου. ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ?Αρυθμία της καρδιάς που μπορεί να οδηγήσει σε καρδιακή ανεπάρκεια ή συγκοπή και κατά συνέπεια σε θάνατο, λόγω αφυδάτωσης και έλλειψης σε κάλιο και νάτριο από τους συχνούς εμετούς. ?Φλεγμονή και πιθανή ρήξη του οισοφάγου από τους συχνούς εμετούς. ?Σάπισμα και λέκιασμα των δοντιών από τα στομαχικά οξέα. ?Οι χημικές ανισσοροπίες που οφείλονται στους συχνούς εμετούς προκαλούν προβλήματα σε βασικές λειτουργίες των οργάνων. ΜΑΡΤΥΡΙΑ «Είμαι 24 ετών και εδώ και περίπου εννέα χρόνια υποφέρω από ψυχογενή βουλιμία. Τα πρώτα χρόνια το αντιμετώπιζα πολύ επιπόλαια, αλλά εδώ και τρία χρόνια που αποφάσισα να αντιμετωπίσω το πρόβλημα, αυτό έχει γίνει όχι απλώς χειρότερο, αλλά ανυπόφορο. Πέρυσι πήγαινα σε έναν ψυχίατρο για περίπου τέσσερις μήνες, αλλά απογοητεύτηκα και σταμάτησα. Έχω μια πολύ καλή σχέση εδώ και τρία χρόνια, την οποία κυριολεκτικά κοντεύω να τινάξω στον αέρα. Με τον φίλο μου τσακωνόμαστε συνεχώς γιατί μου λέει να πάω σε γιατρό και εγώ όλο το αποφεύγω. Αυτό που κυρίως με νοιάζει είναι να γίνω επιτέλους καλά. Καταστρέφω τη ζωή μου, στην οποία έχω σταθεί αρκετά τυχερή, και τα νιάτα μου. Η αντίσταση που βρίσκω όμως από τον ίδιο μου τον εαυτό είναι κάτι το απίστευτο. Ξέρετε πού μπορώ να απευθυνθώ;». ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ Παχυσαρκία είναι η παθολογική κατάσταση που χαρακτηρίζεται από υπερβολική αύξηση του βάρους και του όγκού του σώματος εξαιτίας της συσσώρευσης λίπους. Έτσι είναι μία επιδημία που δεν μπορεί να λυθεί αποσπασματικά αλλά


116

ΔΙΑΤΡΟΦΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ ΣΤΗΝ ΕΦΗΒΕΙΑ

Η

ανορεξία, η βουλιμία και η παχυσαρκία είναι ασθένειες που προκαλούνται συνήθως από τον ίδιο τον εαυτό μας. Έχουν επιπτώσεις στο βάρος του σώματός μας και μπορούν ακόμα να μας στερήσουν την ζωή αν δεν προβούμε σύντομα σε θεραπεία. Η καλύτερη δε «θεραπεία» είναι η πρόληψη. ΨΥΧΟΓΕΝΗΣ ΑΝΟΡΕΞΙΑ Νευρική ανορεξία είναι μια ασθένεια που προκαλείται ακριβώς από το ίδιο το ανθρώπινο μυαλό. Συνήθως συμβαίνει αυτό σε νεαρές κοπέλες που θεωρούν τον εαυτό τους χοντρό και δεν δέχονται την τροφή, έτσι βάζουν τον εαυτό τους σε κίνδυνο, μέχρι που φτάνουν στο σημείο να φαίνονται τα κόκαλά τους. ΑΙΤΙΑ Για να οδηγηθεί ένα άτομο σε μία τέτοια κατάσταση, χρειάζεται να συνδυαστούν διάφοροι παράγοντες. Η κοινωνική ανασφάλεια είναι ένας παράγοντας που δημιουργεί μέσα μας την ανάγκη να αρέσουμε στους άλλους. Ένας άλλος παράγοντας είναι η σύγχρονη συνήθεια της δίαιτας και του λεπτού σώματος που νομίζουν ότι πάντα πηγαίνει με το ωραίο και έχουν ως πρότυπο ομορφιάς τα μοντέλα που δεν είναι τίποτα άλλο πάρα 'κινούμενα κόκαλα'. Άλλος παράγοντας είναι ότι οι κοπέλες που είναι πάρα πολύ λεπτές νομίζουν ότι είναι χοντρές και συνεχίζουν να μην τρέφονται και να χάνουν συνεχώς βάρος. ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ Πάρα πολλά μπορεί να είναι τα συμπτώματα, όπως να παρουσιάζει καταθλιπτική διάθεση, απόσυρση, αϋπνία, ευερεθιστότητα, μείωση της σεξουαλικής επιθυμίας, σωματικά συμπτώματα όπως κοιλιακοί πόνοι, δυσκοιλιότητα, δυσανεξία στο ψύχος και απώλεια του βάρους φτάνοντας μέχρι και το 10% του αρχικού βάρους. Υπάρχουν πολλές μαρτυρίες ατόμων που περιγράφουν την κατάσταση που περνούν οι άνθρωποι όταν πάσχουν από αυτή την ασθένεια. Μια από αυτές τις μαρτυρίες είναι η πιο κάτω: «Ήταν πριν από τρία χρόνια όταν παρατήρησα για πρώτη φορά τις αλλαγές στη συμπεριφορά της αδερφής μου. Έχανε συνέχεια βάρος,

117

απέφευγε γεύματα με διάφορες προφάσεις, ενώ τα βράδια έμενε πολλή ώρα στο μπάνιο, όπου έκανε εμετούς. Μέσα μου το ήξερα ότι συμβαίνει κάτι σοβαρό, αλλά η ίδια δεν ήθελε να παραδεχτεί ότι έχει πρόβλημα. Ύστερα από δικές μου πιέσεις, που κράτησαν αρκετές μέρες, παραδέχτηκε ότι κάνει εμετούς για να μην πάρει βάρος. Σ'εκείνη τη φάση ανακουφίστηκα, γιατί σκέφτηκα πως αφού το παραδέχτηκε, θα ήταν έτοιμη και να δεχθεί βοήθεια. Όμως στη συνέχεια ξεκίνησε μια μεγάλη περίοδος, που προσπαθούσε να με πείσει να μην το αποκαλύψω στους γονείς μου, με την πρόφαση ότι θα προσπαθήσει μόνη της να βοηθήσει τον εαυτό της και να το ξεπεράσει. Όταν η κατάσταση άρχισε να χειροτερεύει, ουσιαστικά εξαναγκάστηκε να δει ειδικό και να παρακολουθηθεί στη συνέχεια από ψυχίατρο και διαιτολόγο. Άργησαν πολύ να φανούν αποτελέσματα, γιατί η ίδια συνέχιζε να πιστεύει κάθε φορά που έβλεπε τον εαυτό της στον καθρέφτη ότι είναι υπέρβαρη, αν και ζύγιζε μόλις 42 κιλά. Όλη η καθημερινότητα ενός τέτοιου ανθρώπου περιστρέφεται γύρω από τα ανύπαρκτα περιττά κιλά του, με αποτέλεσμα να γίνει ιδιαίτερα προβληματική η επικοινωνία με τους γύρω του. Στην οικογένεια είναι δύσκολο να διατηρηθεί ισορροπία, γιατί κανείς μας δεν γνώριζε, παρά τις οδηγίες των ειδικών, πώς να συμπεριφερθεί. Σήμερα η αδερφή μου, ύστερα από δύο χρόνια θεραπείας, έχει πάρει τέσσερα κιλά, έχει περίοδο που της είχε κοπεί για ενάμιση χρόνο, έχει βελτιώσει, σε μικρό βαθμό, τη σχέση της με το φαγητό, συνεχίζει όμως να θεωρεί ότι είναι παχιά. Κατά περιόδους αποφεύγει το φαγητό, ενώ στη

συνέχεια έχει έντονες βουλιμικές κρίσεις. Με τις πρώτες υποψίες ότι συμβαίνει κάτι τέτοιο σε άτομο του περιβάλλοντός σας, θα πρέπει να προσπαθήσετε να δει όσο πιο γρήγορα ειδικό και ν' αρχίσει θεραπεία. Τα άτομα αυτά ξέρουν να κρύβονται πολύ καλά, αλλά κάθε μέρα χωρίς βοήθεια είναι μια χαμένη μέρα...» ΨΥΧΟΓΕΝΗΣ ΒΟΥΛΙΜΙΑ Η βουλιμία είναι τα επαναλαμβανόμενα επεισόδια καταβρόχθισης τροφής, τα οποία ακολουθούνται από δυσβάσταχτες ενοχές οι οποίες συνήθως εξουδετερώνονται μέσα από τεχνητές εκκενώσεις του στομάχου. ΑΙΤΙΑ Συχνά, μετά από περιόδους έντονου άγχους που υπονομεύουν την αυτοπεποίθηση ενός ανθρώπου (παράλληλα συνήθως με μειωμένη ικανότητα διαχείρισης ή αντίστασης σε στρεσογόνες καταστάσεις) προκαλούνται σοβαρά προβλήματα που σχετίζονται με την ψυχολογική του κατάσταση. Τέτοιες καταστάσεις μπορεί να περιλαμβάνουν οικογενειακή καταπίεση, δυσκολίες στις κο ι ν ω ν ι κ έ ς σ χ έ σ ε ι ς , μ η ε π ι τ υ χ η μ έ ν ε ς σχολαστικές δραστηριότητες, έντονο αίσθημα μοναξιάς, περίοδος δυνατών αλλαγών, αδυναμία συμφιλίωσης με το σώμα. Μέσα στα πλαίσια της χαμηλής αυτοεκτίμησης, προσπαθώντας το άτομο να αποκαλύψει την αιτία του «κακού» βάζει τον εαυτό του σε μια διαδικασία αλλαγών, μέρος της οποίας συχνά είναι και η εξωτερική εμφάνιση. ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΑ Ο φόβος της παχυσαρκίας, η αίσθηση ανεπάρκειας, οι ενοχές, η ντροπή και η δυστυχία είναι τα κύρια συναισθήματα που εναλλάσσονται στους βουλιμικούς που συχνά εγκλωβίζονται στον παρακάτω φαύλο κύκλο. Νιώθουν ανυπόφορο άγχος για την εικόνα του σώματος τους, έτσι καταφεύγουν σε βουλιμικά επεισόδια για να καταπραΰνουν το άγχος αυτό. Κατά τη διάρκεια των βουλιμικών επεισοδίων όλα τους τα αρνητικά συναισθήματα μπλοκάρονται και κυριαρχούνται από ένα συναίσθημα πλήρους απόλαυσης κι απόσπασης από το περιβάλλον τους. Αμέσως όμως μετά το

βουλιμικό επεισόδιο, νιώθουν μεγάλες ενοχές, ο φόβος της παχυσαρκίας επανέρχεται πιο δριμύς από πριν, κι έχουν μια έντονη εσωτερική ανάγκη να αδειάσουν το στομάχι τους. Έτσι καταφεύγουν σε προκλητό εμετό ή σε καθαρτικά σκευάσματα που επαναφέρουν κάποια πρόσκαιρη ψυχική ηρεμία η οποία μετά από λίγο δίνει τη σκυτάλη σε αισθήματα κατάθλιψης, ντροπής, απαξίωσης και αδιεξόδου. ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ?Αρυθμία της καρδιάς που μπορεί να οδηγήσει σε καρδιακή ανεπάρκεια ή συγκοπή και κατά συνέπεια σε θάνατο, λόγω αφυδάτωσης και έλλειψης σε κάλιο και νάτριο από τους συχνούς εμετούς. ?Φλεγμονή και πιθανή ρήξη του οισοφάγου από τους συχνούς εμετούς. ?Σάπισμα και λέκιασμα των δοντιών από τα στομαχικά οξέα. ?Οι χημικές ανισσοροπίες που οφείλονται στους συχνούς εμετούς προκαλούν προβλήματα σε βασικές λειτουργίες των οργάνων. ΜΑΡΤΥΡΙΑ «Είμαι 24 ετών και εδώ και περίπου εννέα χρόνια υποφέρω από ψυχογενή βουλιμία. Τα πρώτα χρόνια το αντιμετώπιζα πολύ επιπόλαια, αλλά εδώ και τρία χρόνια που αποφάσισα να αντιμετωπίσω το πρόβλημα, αυτό έχει γίνει όχι απλώς χειρότερο, αλλά ανυπόφορο. Πέρυσι πήγαινα σε έναν ψυχίατρο για περίπου τέσσερις μήνες, αλλά απογοητεύτηκα και σταμάτησα. Έχω μια πολύ καλή σχέση εδώ και τρία χρόνια, την οποία κυριολεκτικά κοντεύω να τινάξω στον αέρα. Με τον φίλο μου τσακωνόμαστε συνεχώς γιατί μου λέει να πάω σε γιατρό και εγώ όλο το αποφεύγω. Αυτό που κυρίως με νοιάζει είναι να γίνω επιτέλους καλά. Καταστρέφω τη ζωή μου, στην οποία έχω σταθεί αρκετά τυχερή, και τα νιάτα μου. Η αντίσταση που βρίσκω όμως από τον ίδιο μου τον εαυτό είναι κάτι το απίστευτο. Ξέρετε πού μπορώ να απευθυνθώ;». ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ Παχυσαρκία είναι η παθολογική κατάσταση που χαρακτηρίζεται από υπερβολική αύξηση του βάρους και του όγκού του σώματος εξαιτίας της συσσώρευσης λίπους. Έτσι είναι μία επιδημία που δεν μπορεί να λυθεί αποσπασματικά αλλά


118

119

ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗ ΚΑΙ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗ ΑΓΩΓΗ μόνο με την δίαιτα. Η πρόληψη φαίνεται να είναι ο αποτελεσματικότερος τρόπος και ο πλέον μακροχρόνιος. Ένα άτομο θεωρείται παχύσαρκο, αν είναι 20% βαρύτερο από τον μέσο όρο σύμφωνα με το ύψος και την ηλικία του. ΑΙΤΙΑ ?Η παχυσαρκία προκαλείται από πολλούς παράγοντες: ?Γενετικοί παράγοντες ?Οικογενής παχυσαρκία ?Λίγα και μεγάλα γεύματα ?Μειωμένη φυσική δραστηριότητα ?Λήψη φαρμάκων ?Ψυχολογικοί παράγοντες ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ?Διπλάσιος κίνδυνος για καρδιόπαθεια ?Επτά φορές περισσότερες πιθανότητες για υπερβολική χοληστερίνη ?Τριπλάσιο κίνδυνο για την δημιουργία διαβήτη ?Τριπλάσιες πιθανότητες για αυξημένη πίεση ΜΑΡΤΥΡΙΑ H Ελένη στα 26 της ζύγιζε 174 κιλά. Όλος ο κόσμος της ήταν η οικογένειά της και οι λιγοστοί φίλοι που δεν σχολίαζαν την εμφάνιση της. H ζωή της κυλούσε χωρίς όνειρα για το μέλλον. Όταν μια μέρα αποφάσισε να χειρουργηθεί, δεν είχε φανταστεί πόσο σύντομα θα αλλάξουν όλα... Συναντώ μία γοητευτική και χαμογελαστή κοπέλα. Πριν λίγα χρόνια όμως, τα συναισθήματά της ήταν τελείως διαφορετικά. Tο πρόβλημά της άρχισε στην εφηβεία και επιδεινώθηκε στην περίοδο των Πανελληνίων. «Όταν συνειδητοποίησα πόσο άλλαξα, ήταν αργά για να το αντιμετωπίσω. Φοβόμουν τις συναναστροφές γιατί άκουγα προσβλητικά σχόλια για την εμφάνισή μου. Προσπαθούσα να μη δίνω σημασία αλλά ένιωθα απογοητευμένη και αδικημένη. Δεν το άντεχα, όπως δεν άντεχα ακόμα μία επίπονη δίαιτα. Μπορείτε να φανταστείτε την ψυχολογική μου κατάσταση; Έτσι αποφάσισα να χειρουργηθώ». Σήμερα, εμφανώς διαφορετική και με τρομερή αυτοπεποίθηση, δεν διστάζει να μιλήσει για την περίοδο της μεγάλης αλλαγής. «Ένιωθα υπέροχα ακούγοντας για πρώτη φορά στη ζωή μου κολακευτικά σχόλια. Με πλήγωσε όμως το γεγονός ότι μερικά άτομα που

θεωρούσα ότι ήταν κοντά μου, άρχισαν να με βλέπουν ανταγωνιστικά και να με αντιμετωπίζουν με κακία». Και ποιο μήνυμα θέλει να περάσει τελικά η Ελένη; «Πετάω! Είμαι ένας άλλος άνθρωπος. Με άλλη διάθεση, άλλη ψυχολογία. Δεν με αντιμετωπίζουν πια με προκατάληψη και ρατσισμό, κάτι που παλιά βίωνα καθημερινά. Και στην επαγγελματική μου ζωή οι προοπτικές άλλαξαν. Μπορώ πλέον, να διεκδικήσω ό,τι μου αξίζει, κάτι που στο παρελθόν μου ήταν απαγορευμένο. Νιώθω πολύ πιο χαλαρή, δεκτική και άνετη. Απολαμβάνω την καθημερινότητα. Mια βόλτα στην αγορά, τα ψώνια, τη συναναστροφή μου με τους άλλους ανθρώπους. Πάντα ήθελα να κάνω όνειρα για το μέλλον. «Σήμερα ξέρω ότι μπορώ να τα πραγματοποιήσω».

ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗ ΑΓΩΓΗ

Τ

ο επάγγελμα που θα επιλέξουμε στη ζωή μας, είναι πάρα πολύ σημαντικό. Δεν θα μας προσφέρει μόνο χρήματα, αλλά είναι και ο τόπος που μπορούμε να μιλήσουμε με τους συναδέλφους μας και να μάθουμε νέα πράγματα. Επίσης, εκεί μπορούμε να απασχοληθούμε με αυτό που μας ενδιαφέρει πιο πολύ. Η σωστή επιλογή του επαγγέλματος, προέρχεται από την Αυτογνωσία, δηλαδή την γνωριμία με τον εαυτό μας. Πρέπει να γνωρίζουμε το χαρακτήρα μας, τα ενδιαφέροντα, τις δεξιότητες και τις ιδιαιτερότητές μας. Επίσης, προέρχεται και από τη Πληροφόρηση. Πρέπει να γνωρίζουμε τις προοπτικές ενός επαγγέλματος, το πόσο ασφαλές είναι και το πού μπορούμε να σπουδάσουμε για αυτό το επάγγελμα. Η κατάλληλη απόφαση, που πρέπει να ταιριάζει στο χαρακτήρα μας και στις ικανότητές μας, πρέπει να είναι ασφαλές και σίγουρη. Με αυτό τον τρόπο, ικανοποιούμαστε και έχουμε μία επιτυχημένη καριέρα.

?Το επάγγελμα αυτό απαιτεί να έχει κάποιος αντοχή και ταχύτητα. ?Το επάγγελμα αυτό απαιτεί να έχει κάποιος ταχύτητα και γερούς πνεύμονες. ?Το επάγγελμα αυτό απαιτεί να έχει κάποιος καλή σωματική διάπλαση και φυσική κατάσταση. ?Το επάγγελμα αυτό απαιτεί να έχει κάποιος καλή όραση και αντοχή στα συχνά αεροπορικά ταξίδια. ?Το επάγγελμα αυτό απαιτεί να έχει κάποιος ευκινησία και συντονισμό στα χέρια και στα πόδια. ?Το επάγγελμα αυτό απαιτεί να έχει κάποιος ψυχραιμία και να είναι ήρεμος, όταν πρόκειται να πάρει σημαντικές αποφάσεις. ?Το επάγγελμα αυτό απαιτεί να έχει κάποιος λεκτική ευχέρεια, αισιοδοξία και δυναμισμό. ?Το επάγγελμα αυτό απαιτεί να έχει κάποιος δημιουργικότητα και αίσθηση χρωμάτων. ?Το επάγγελμα αυτό απαιτεί να έχει κάποιος μεθοδικότητα και φαντασία. ?Το επάγγελμα αυτό απαιτεί να έχει κάποιος επινοητικότητα και πειθώ.

Μάριος Χατζημιχαήλ, Γ΄2 Στάλω Ευαγγέλου, Ραφαέλλα Μιχαηλίδου, Γ΄5

ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΑ Έτσι λοιπόν είναι ευθύνη των γονιών να παρακολουθούν τα παιδιά τους σε μία τόσο κρίσιμη ηλικία όπως είναι η εφηβεία και να σιγουρεύονται ότι οι διατροφικές συνήθειες είναι φυσιολογικές. Αν το παιδί έχει πρόβλημα περιττού βάρους ή έλλειψη φυσιολογικού βάρους, οι γονείς πρέπει να απευθυνθούν στον γιατρό τους και μετά στον διατροφολόγο για να πάρουν τις σωστές συμβουλές. Ανδρέας Κωνσταντίνου, Γ΄2

Σ

το κρυπτόλεξο που ακολουθεί υπάρχουν κρυμμένα επαγγέλματα. Μπορείτε να τα βρείτε αν εξετάσετε τις προτάσεις, που υπάρχουν μετά το κρυπτόλεξο, οι οποίες περιγράφουν πνευματικά και σωματικά χαρακτηριστικά του κάθε κρυμμένου επαγγέλματος.


118

119

ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗ ΚΑΙ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗ ΑΓΩΓΗ μόνο με την δίαιτα. Η πρόληψη φαίνεται να είναι ο αποτελεσματικότερος τρόπος και ο πλέον μακροχρόνιος. Ένα άτομο θεωρείται παχύσαρκο, αν είναι 20% βαρύτερο από τον μέσο όρο σύμφωνα με το ύψος και την ηλικία του. ΑΙΤΙΑ ?Η παχυσαρκία προκαλείται από πολλούς παράγοντες: ?Γενετικοί παράγοντες ?Οικογενής παχυσαρκία ?Λίγα και μεγάλα γεύματα ?Μειωμένη φυσική δραστηριότητα ?Λήψη φαρμάκων ?Ψυχολογικοί παράγοντες ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ?Διπλάσιος κίνδυνος για καρδιόπαθεια ?Επτά φορές περισσότερες πιθανότητες για υπερβολική χοληστερίνη ?Τριπλάσιο κίνδυνο για την δημιουργία διαβήτη ?Τριπλάσιες πιθανότητες για αυξημένη πίεση ΜΑΡΤΥΡΙΑ H Ελένη στα 26 της ζύγιζε 174 κιλά. Όλος ο κόσμος της ήταν η οικογένειά της και οι λιγοστοί φίλοι που δεν σχολίαζαν την εμφάνιση της. H ζωή της κυλούσε χωρίς όνειρα για το μέλλον. Όταν μια μέρα αποφάσισε να χειρουργηθεί, δεν είχε φανταστεί πόσο σύντομα θα αλλάξουν όλα... Συναντώ μία γοητευτική και χαμογελαστή κοπέλα. Πριν λίγα χρόνια όμως, τα συναισθήματά της ήταν τελείως διαφορετικά. Tο πρόβλημά της άρχισε στην εφηβεία και επιδεινώθηκε στην περίοδο των Πανελληνίων. «Όταν συνειδητοποίησα πόσο άλλαξα, ήταν αργά για να το αντιμετωπίσω. Φοβόμουν τις συναναστροφές γιατί άκουγα προσβλητικά σχόλια για την εμφάνισή μου. Προσπαθούσα να μη δίνω σημασία αλλά ένιωθα απογοητευμένη και αδικημένη. Δεν το άντεχα, όπως δεν άντεχα ακόμα μία επίπονη δίαιτα. Μπορείτε να φανταστείτε την ψυχολογική μου κατάσταση; Έτσι αποφάσισα να χειρουργηθώ». Σήμερα, εμφανώς διαφορετική και με τρομερή αυτοπεποίθηση, δεν διστάζει να μιλήσει για την περίοδο της μεγάλης αλλαγής. «Ένιωθα υπέροχα ακούγοντας για πρώτη φορά στη ζωή μου κολακευτικά σχόλια. Με πλήγωσε όμως το γεγονός ότι μερικά άτομα που

θεωρούσα ότι ήταν κοντά μου, άρχισαν να με βλέπουν ανταγωνιστικά και να με αντιμετωπίζουν με κακία». Και ποιο μήνυμα θέλει να περάσει τελικά η Ελένη; «Πετάω! Είμαι ένας άλλος άνθρωπος. Με άλλη διάθεση, άλλη ψυχολογία. Δεν με αντιμετωπίζουν πια με προκατάληψη και ρατσισμό, κάτι που παλιά βίωνα καθημερινά. Και στην επαγγελματική μου ζωή οι προοπτικές άλλαξαν. Μπορώ πλέον, να διεκδικήσω ό,τι μου αξίζει, κάτι που στο παρελθόν μου ήταν απαγορευμένο. Νιώθω πολύ πιο χαλαρή, δεκτική και άνετη. Απολαμβάνω την καθημερινότητα. Mια βόλτα στην αγορά, τα ψώνια, τη συναναστροφή μου με τους άλλους ανθρώπους. Πάντα ήθελα να κάνω όνειρα για το μέλλον. «Σήμερα ξέρω ότι μπορώ να τα πραγματοποιήσω».

ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗ ΑΓΩΓΗ

Τ

ο επάγγελμα που θα επιλέξουμε στη ζωή μας, είναι πάρα πολύ σημαντικό. Δεν θα μας προσφέρει μόνο χρήματα, αλλά είναι και ο τόπος που μπορούμε να μιλήσουμε με τους συναδέλφους μας και να μάθουμε νέα πράγματα. Επίσης, εκεί μπορούμε να απασχοληθούμε με αυτό που μας ενδιαφέρει πιο πολύ. Η σωστή επιλογή του επαγγέλματος, προέρχεται από την Αυτογνωσία, δηλαδή την γνωριμία με τον εαυτό μας. Πρέπει να γνωρίζουμε το χαρακτήρα μας, τα ενδιαφέροντα, τις δεξιότητες και τις ιδιαιτερότητές μας. Επίσης, προέρχεται και από τη Πληροφόρηση. Πρέπει να γνωρίζουμε τις προοπτικές ενός επαγγέλματος, το πόσο ασφαλές είναι και το πού μπορούμε να σπουδάσουμε για αυτό το επάγγελμα. Η κατάλληλη απόφαση, που πρέπει να ταιριάζει στο χαρακτήρα μας και στις ικανότητές μας, πρέπει να είναι ασφαλές και σίγουρη. Με αυτό τον τρόπο, ικανοποιούμαστε και έχουμε μία επιτυχημένη καριέρα.

?Το επάγγελμα αυτό απαιτεί να έχει κάποιος αντοχή και ταχύτητα. ?Το επάγγελμα αυτό απαιτεί να έχει κάποιος ταχύτητα και γερούς πνεύμονες. ?Το επάγγελμα αυτό απαιτεί να έχει κάποιος καλή σωματική διάπλαση και φυσική κατάσταση. ?Το επάγγελμα αυτό απαιτεί να έχει κάποιος καλή όραση και αντοχή στα συχνά αεροπορικά ταξίδια. ?Το επάγγελμα αυτό απαιτεί να έχει κάποιος ευκινησία και συντονισμό στα χέρια και στα πόδια. ?Το επάγγελμα αυτό απαιτεί να έχει κάποιος ψυχραιμία και να είναι ήρεμος, όταν πρόκειται να πάρει σημαντικές αποφάσεις. ?Το επάγγελμα αυτό απαιτεί να έχει κάποιος λεκτική ευχέρεια, αισιοδοξία και δυναμισμό. ?Το επάγγελμα αυτό απαιτεί να έχει κάποιος δημιουργικότητα και αίσθηση χρωμάτων. ?Το επάγγελμα αυτό απαιτεί να έχει κάποιος μεθοδικότητα και φαντασία. ?Το επάγγελμα αυτό απαιτεί να έχει κάποιος επινοητικότητα και πειθώ.

Μάριος Χατζημιχαήλ, Γ΄2 Στάλω Ευαγγέλου, Ραφαέλλα Μιχαηλίδου, Γ΄5

ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΑ Έτσι λοιπόν είναι ευθύνη των γονιών να παρακολουθούν τα παιδιά τους σε μία τόσο κρίσιμη ηλικία όπως είναι η εφηβεία και να σιγουρεύονται ότι οι διατροφικές συνήθειες είναι φυσιολογικές. Αν το παιδί έχει πρόβλημα περιττού βάρους ή έλλειψη φυσιολογικού βάρους, οι γονείς πρέπει να απευθυνθούν στον γιατρό τους και μετά στον διατροφολόγο για να πάρουν τις σωστές συμβουλές. Ανδρέας Κωνσταντίνου, Γ΄2

Σ

το κρυπτόλεξο που ακολουθεί υπάρχουν κρυμμένα επαγγέλματα. Μπορείτε να τα βρείτε αν εξετάσετε τις προτάσεις, που υπάρχουν μετά το κρυπτόλεξο, οι οποίες περιγράφουν πνευματικά και σωματικά χαρακτηριστικά του κάθε κρυμμένου επαγγέλματος.


120

121

ΜΟΥΣΙΚΗ ΣΥΝΘΕΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΤΗΣ ΕΛΕΝΗΣ ΤΟΥ ΕΥΡΙΠΙΔΗ

Τ

α μαθήματα της Αρχαιογνωσίας και της Μουσικής, είναι ωραία και προσφέρουν στους μαθητές τη δυνατότητα να δημιουργήσουν διάφορες πρωτότυπες εργασίες. Έτσι κι εγώ αποφάσισα να συνθέσω μια μουσική σύνθεση, η οποία να ταιριάζει στον πρόλογο του βιβλίου μας Ευριπίδη Ελένη. Σκέφτηκα πως θα 'πρεπε ν' ακούγεται κάτι παλιό, αρχαίο. Έτσι, στην μουσική μου χρησιμοποίησα το πιάνο, ένα κλασσικότατο μουσικό όργανο, όπως και το βιολί, αλλά και το κλαβεσέν (harpsichord, πρόγονος του πιάνου). Επίσης συμπεριέλαβα και μία σοπράνο (υψίφωνο) . Ένα άλλο θέμα ήταν το σε ποια κλίμακα θα

έπρεπε να γραφτεί η μουσική. Λόγω του ότι είναι τραγωδία, χρησιμοποίησα την κλίμακα ντο ελάσσονα, που προσδίδει στη μουσική ένα μελαγχολικό χαρακτήρα. Το δύσκολο σημείο αυτής της μουσικής σύνθεσης, ήταν η επιλογή των νότων και του ρυθμού. Οι νότες έχουν πολλά σκαμπανεβάσματα, λόγω της ψυχολογικής κατάστασης στην οποία βρίσκεται η Ελένη στον πρόλογο του έργου. Υπάρχουν στιγμές που λυπάται πραγματικά, αλλά και στιγμές που ελπίδες γεννιούνται μέσα της. Υπάρχει σε αρκετά σημεία αύξηση και μείωση της έντασης, για να τονιστούν αρκετά μερικά σημεία/νότες. Γι' αυτούς λοιπόν τους λόγους, επέλεξα να συνθέσω αυτή την μουσική. Ελπίζω να σας ενθουσιάσει!

Μάριος Χατζημιχαήλ, Γ΄2


120

121

ΜΟΥΣΙΚΗ ΣΥΝΘΕΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΤΗΣ ΕΛΕΝΗΣ ΤΟΥ ΕΥΡΙΠΙΔΗ

Τ

α μαθήματα της Αρχαιογνωσίας και της Μουσικής, είναι ωραία και προσφέρουν στους μαθητές τη δυνατότητα να δημιουργήσουν διάφορες πρωτότυπες εργασίες. Έτσι κι εγώ αποφάσισα να συνθέσω μια μουσική σύνθεση, η οποία να ταιριάζει στον πρόλογο του βιβλίου μας Ευριπίδη Ελένη. Σκέφτηκα πως θα 'πρεπε ν' ακούγεται κάτι παλιό, αρχαίο. Έτσι, στην μουσική μου χρησιμοποίησα το πιάνο, ένα κλασσικότατο μουσικό όργανο, όπως και το βιολί, αλλά και το κλαβεσέν (harpsichord, πρόγονος του πιάνου). Επίσης συμπεριέλαβα και μία σοπράνο (υψίφωνο) . Ένα άλλο θέμα ήταν το σε ποια κλίμακα θα

έπρεπε να γραφτεί η μουσική. Λόγω του ότι είναι τραγωδία, χρησιμοποίησα την κλίμακα ντο ελάσσονα, που προσδίδει στη μουσική ένα μελαγχολικό χαρακτήρα. Το δύσκολο σημείο αυτής της μουσικής σύνθεσης, ήταν η επιλογή των νότων και του ρυθμού. Οι νότες έχουν πολλά σκαμπανεβάσματα, λόγω της ψυχολογικής κατάστασης στην οποία βρίσκεται η Ελένη στον πρόλογο του έργου. Υπάρχουν στιγμές που λυπάται πραγματικά, αλλά και στιγμές που ελπίδες γεννιούνται μέσα της. Υπάρχει σε αρκετά σημεία αύξηση και μείωση της έντασης, για να τονιστούν αρκετά μερικά σημεία/νότες. Γι' αυτούς λοιπόν τους λόγους, επέλεξα να συνθέσω αυτή την μουσική. Ελπίζω να σας ενθουσιάσει!

Μάριος Χατζημιχαήλ, Γ΄2


122

123

ΦΥΣΙΚΗ ΑΓΩΓΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΦΥΣΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ

Τα κορίτσια της ομάδας Πετόσφαιρας είναι:

Ό

πως κάθε χρόνο έτσι και φέτος το σχολείο μας συμμετείχε στις εκδηλώσεις που ήταν προγραμματισμένες από το Υπουργείο Παιδείας. Οι εκδηλώσεις ήταν οι εξής: ?Δρόμος σε ανώμαλο έδαφος ?Πετόσφαιρα κοριτσιών ?Καλαθόσφαιρα αγοριών ?Καλαθόσφαιρα κοριτσιών ?Αγώνες στίβου ?Επιτραπέζια αντισφαίριση

Σύνθεση μαθητών την Ημέρα Δημιουργικότητας και Καινοτομίας

Στις 19-11-2008 έγινε στο σχολείο μας ο ενδοσχολικός αγώνας σε ανώμαλο έδαφος, όπου βάσει των αποτελεσμάτων προκρίθηκαν και συμμετείχαν στον Περιφερειακό Δρόμο σε ανώμαλο έδαφος που έγινε στην Λευκωσία στις 19-12-2008 οι πιο κάτω μαθητές και μαθήτριες (επιπλέον δηλώνεται και η θέση που κατέλαβαν ατομικά ο καθένας από αυτούς)

Σημαντική ήταν και η παρουσία του σχολείου μας στην καλαθόσφαιρα αγοριών όπου η ομάδα του σχολείου μας κατέλαβε την 5η θέση. Στην καλαθόσφαιρα κοριτσιών η ομάδα του σχολείου μας κατέλαβε την 8η θέση. Στις 25-2-2009 έγινε η καθιερωμένη ενδοσχολική ημερίδα στίβου στη μνήμη του Ήρωα Μιχαλάκη Σάββα με μεγάλη συμμετοχή μαθητών του σχολείου μας, όπου και επιλέγηκαν οι μαθητές που αντιπροσώπευσαν το σχολείο μας στους Περιφερειακούς Αγώνες Στίβου που ήταν προγραμματισμένοι για τις 17 και 18- 3- 2009.

Ομάδες Βόλεϋ και Μπάσκετ κοριτσιών Στα συγκεντρωτικά αποτελέσματα τα κορίτσια κατέλαβαν την 6η θέση και τα αγόρια την 12η θέση ανάμεσα σε 52 σχολεία. Αξιόλογη ήταν η παρουσία του σχολείου μας στο πρωτάθλημα πετόσφαιρας κοριτσιών όπου η ομάδα μας κατέλαβε την 4η θέση στους ΠεριφερειακούςΑγώνεςΛευκωσίας.

Μιχάλης Ποταμίτης, Β΄4

Ραφαέλλα Βασιλείου, Β΄4


122

123

ΦΥΣΙΚΗ ΑΓΩΓΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΦΥΣΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ

Τα κορίτσια της ομάδας Πετόσφαιρας είναι:

Ό

πως κάθε χρόνο έτσι και φέτος το σχολείο μας συμμετείχε στις εκδηλώσεις που ήταν προγραμματισμένες από το Υπουργείο Παιδείας. Οι εκδηλώσεις ήταν οι εξής: ?Δρόμος σε ανώμαλο έδαφος ?Πετόσφαιρα κοριτσιών ?Καλαθόσφαιρα αγοριών ?Καλαθόσφαιρα κοριτσιών ?Αγώνες στίβου ?Επιτραπέζια αντισφαίριση

Σύνθεση μαθητών την Ημέρα Δημιουργικότητας και Καινοτομίας

Στις 19-11-2008 έγινε στο σχολείο μας ο ενδοσχολικός αγώνας σε ανώμαλο έδαφος, όπου βάσει των αποτελεσμάτων προκρίθηκαν και συμμετείχαν στον Περιφερειακό Δρόμο σε ανώμαλο έδαφος που έγινε στην Λευκωσία στις 19-12-2008 οι πιο κάτω μαθητές και μαθήτριες (επιπλέον δηλώνεται και η θέση που κατέλαβαν ατομικά ο καθένας από αυτούς)

Σημαντική ήταν και η παρουσία του σχολείου μας στην καλαθόσφαιρα αγοριών όπου η ομάδα του σχολείου μας κατέλαβε την 5η θέση. Στην καλαθόσφαιρα κοριτσιών η ομάδα του σχολείου μας κατέλαβε την 8η θέση. Στις 25-2-2009 έγινε η καθιερωμένη ενδοσχολική ημερίδα στίβου στη μνήμη του Ήρωα Μιχαλάκη Σάββα με μεγάλη συμμετοχή μαθητών του σχολείου μας, όπου και επιλέγηκαν οι μαθητές που αντιπροσώπευσαν το σχολείο μας στους Περιφερειακούς Αγώνες Στίβου που ήταν προγραμματισμένοι για τις 17 και 18- 3- 2009.

Ομάδες Βόλεϋ και Μπάσκετ κοριτσιών Στα συγκεντρωτικά αποτελέσματα τα κορίτσια κατέλαβαν την 6η θέση και τα αγόρια την 12η θέση ανάμεσα σε 52 σχολεία. Αξιόλογη ήταν η παρουσία του σχολείου μας στο πρωτάθλημα πετόσφαιρας κοριτσιών όπου η ομάδα μας κατέλαβε την 4η θέση στους ΠεριφερειακούςΑγώνεςΛευκωσίας.

Μιχάλης Ποταμίτης, Β΄4

Ραφαέλλα Βασιλείου, Β΄4


125

124

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗ

Οι μαθητές/τριες που διακρίθηκαν στους Περιφερειακούς και ΠαγκύπριουςΑγώνες στίβου είναι: Ονοματεπώνυμο

Τμήμα

Αγώνισμα

Περ/κοί Κατάταξη

Παγκύπριοι Κατάταξη

Σάββα Νεόφυτος

Γ΄1

300μ. με εμπόδια

5ος

-

Κων/νου Στέλιος

Γ΄4

600μ.

1ος

2ος

Αντρέου Παναγιώτης

Γ΄2

1000μ.

3ος

8ος

Ασαέλωφ Στέλιος

Γ΄5

3000μ.

3ος

8ος

Αλεξάνδρου Αντρέας

Γ΄2

Άλμα σε ύψος

4ος

-

Χριστοδούλου Ιωάννης

Γ΄1

Άλμα τριπλούν

5ος

-

Π΄΄Χαραλάμπους Μιχάλης

Γ΄4

Σφυροβολία

6ος

-

Περικλέους Κύπρος

Γ΄1

Σφαιροβολία

1ος

5ος

Χαραλάμπους Αντρέας

Γ΄3

Σφαιροβολία

3ος

4ος

Χαραλάμπους Μαρίνα

Β΄4

600μ.

-

Τοφαρή Ραφαέλα

Γ΄1

Σφαιροβολία

Το σχολείο μας κατέλαβε την τιμητική 4η θέση στους ΠεριφερειακούςΑγώνες. Το σχολείο μας συμμετείχε και στους Π α γ κ ύ π ρ ι ο υ ς Αγ ώ ν ε ς ε π ι τ ρ α π έ ζ ι α ς αντισφαίρισης που έγιναν στη Λευκωσία στις 14/1/09, όπου οι μαθητές μας κατέλαβαν αξιόλογες θέσεις. Στους αγώνες συμμετείχαν 240 αθλητές.

ΤΙ ΕΙΝΑΙ "ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟ ΕΜΠΟΡΙΟ"; Ηλεκτρονικό εμπόριο (e-commerce) είναι οποιαδήποτε εμπορική δραστηριότητα η οποία διεξάγεται μεταξύ επιχειρηματικών εταίρων μέσω ηλεκτρονικών δικτύων, κυρίως του Internet, και οδηγεί στην αγορά ή πώληση αγαθών ή υπηρεσιών. Ο όρος «Ηλεκτρονικό Εμπόριο» έχει σήμερα διευρυνθεί σημαντικά σε σχέση με την προηγούμενη δεκαετία και εκτός από την έννοια της ηλεκτρονικής συναλλαγής περιλαμβάνει και την ηλεκτρονική συνεργασία με τη χρήση π λ η ρ ο φ ο ρ ι α κ ώ ν κ α ι ε π ι κο ι ν ω ν ι α κ ώ ν συστημάτων. Η συνεργασία ξεκινά από το εσωτερικό της επιχείρησης, όπου οι εργαζόμενοι χρησιμοποιούν μικρά δίκτυα (intranets) για να ανταλλάσσουν πληροφορίες ανεξάρτητα από το αν βρίσκονται στον ίδιο ή σε διαφορετικό χώρο της επιχείρησης. Το Internet θεωρείται πλέον μέσο πρόσβασης σε ένα πολύ ευρύτερο κοινό, παρέχοντας τη δυνατότητα για εντοπισμό νέων πελατών, προμηθευτών, ή άλλων εταίρων με σκοπό τη σύναψη επιχειρηματικών σχέσεων. Το ηλεκτρονικό εμπόριο μπορεί να οριστεί από τέσσερις διαφορετικές οπτικές γωνίες: ? Επιχειρήσεις: Ως εφαρμογή νέων

τεχνολογιών προς την κατεύθυνση του αυτοματισμού των συναλλαγών και της ροής εργασιών. ? Υπηρεσίες: Ως μηχανισμός που έχει

στόχο να ικανοποιήσει την κοινή επιθυμία προμηθευτών και πελατών για κα λύ τ ε ρ η π ο ι ό τ η τ α υ π η ρ ε σ ι ώ ν , μεγαλύτερη ταχύτητα εκτέλεσης συναλλαγών και μικρότερο κόστος. ? Απόσταση:

Ως δυνατότητα αγοραπωλησίας προϊόντων και υπηρεσιών μέσω του Internet ανεξάρτητα από τη γεωγραφική απόσταση.

? Επικοινωνία: Ως δυνατότητα παροχής

Ομάδα Μπάσκετ αγοριών

Στέλιος Κωνσταντίνου, Γ΄4 1ος στα 600 μ. στους Περιφερειακούς Αγώνες

πληροφοριών, προϊόντων ή υπηρεσιών, και πληρωμών μέσα από δίκτυα ηλεκτρονικών υπολογιστών. Είναι το ηλεκτρονικό εμπόριο ασφαλές για τις επιχειρήσεις; Κανείς δεν είναι 100% ασφαλής online. Επιτήδειοι πάντοτε υπάρχουν, αλλά η κρυπτογράφηση και τα συστήματα ασφαλείας

αναπτύσσονται συνεχώς. Ωστόσο, επενδυτές και αναλυτές συμφωνούν ότι οι συναλλαγές είναι λιγότερο επικίνδυνες στο Internet συγκριτικά με το "φυσικό" κόσμο. Για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις το ηλεκτρονικό εμπόριο είναι περισσότερο ασφαλές από ένα "πραγματικό" κατάστημα, το οποίο μπορεί να λεηλατηθεί, να καεί, να πλημμυρίσει. Η δυσκολία έγκειται στο να κάνουν τους πελάτες να εξοικειωθούν με την ιδέα ότι το ηλεκτρονικό εμπόριο είναι ασφαλές γι' αυτούς. Είναι το ηλεκτρονικό εμπόριο ασφαλές για τους πελάτες; Μολονότι θεωρείται ότι οι συναλλαγές μέσω πιστωτικής κάρτας στο Internet δεν είναι ασφαλείς, οι ειδικοί υποστηρίζουν ότι το ηλεκτρονικό εμπόριο και οι online συναλλαγές εν γένει είναι ασφαλέστερες από τις αγορές με πιστωτικές κάρτες σε "φυσικά" καταστήματα. Κάθε φορά που ο πελάτης πληρώνει με πιστωτική κάρτα σε ένα κατάστημα ή εστιατόριο και κάθε φορά που πετά την απόδειξη μιας πιστωτικής κάρτας γίνεται περισσότερο ευάλωτος στην απάτη. Πιστοποίηση και ασφάλεια Για την ασφάλεια των ηλεκτρονικών συναλλαγών χρησιμοποιούνται ευρέως τα firewalls. Το firewall αποτελεί λογισμικό ή υλικό, που επιτρέπει μόνο στους εξωτερικούς χρήστες που έχουν τα κατάλληλα δικαιώματα, να προσπελάσουν το προστατευόμενο δίκτυο. Ένα firewall επιτρέπει στους εσωτερικούς χρήστες να έχουν πλήρη πρόσβαση στις παρεχόμενες υπηρεσίες, ενώ οι εξωτερικοί χρήστες πρέπει να πιστοποιηθούν. Υπάρχουν πολλοί τύποι firewalls, καθένας από τους οποίους παρέχει διαφορετικά επίπεδα προστασίας. Ο συνηθέστερος τρόπος χρησιμοποίησης ενός firewall είναι η τοποθέτηση ενός υπολογιστή ή δρομολογητή μεταξύ συγκεκριμένου δικτύου και του Internet, και η παρακολούθηση όλης της κυκλοφορίας μεταξύ του εξωτερικού και του τοπικού δικτύου. Θεοδώρα Παπαγεωργίου Γ΄3 Φρύνη Ηρακλέους Γ΄2 Πηγές: ? http://www.thessaloniki-market.gr ? http://www.goonline.gr/ebusiness/specials /article.htm


125

124

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗ

Οι μαθητές/τριες που διακρίθηκαν στους Περιφερειακούς και ΠαγκύπριουςΑγώνες στίβου είναι: Ονοματεπώνυμο

Τμήμα

Αγώνισμα

Περ/κοί Κατάταξη

Παγκύπριοι Κατάταξη

Σάββα Νεόφυτος

Γ΄1

300μ. με εμπόδια

5ος

-

Κων/νου Στέλιος

Γ΄4

600μ.

1ος

2ος

Αντρέου Παναγιώτης

Γ΄2

1000μ.

3ος

8ος

Ασαέλωφ Στέλιος

Γ΄5

3000μ.

3ος

8ος

Αλεξάνδρου Αντρέας

Γ΄2

Άλμα σε ύψος

4ος

-

Χριστοδούλου Ιωάννης

Γ΄1

Άλμα τριπλούν

5ος

-

Π΄΄Χαραλάμπους Μιχάλης

Γ΄4

Σφυροβολία

6ος

-

Περικλέους Κύπρος

Γ΄1

Σφαιροβολία

1ος

5ος

Χαραλάμπους Αντρέας

Γ΄3

Σφαιροβολία

3ος

4ος

Χαραλάμπους Μαρίνα

Β΄4

600μ.

-

Τοφαρή Ραφαέλα

Γ΄1

Σφαιροβολία

Το σχολείο μας κατέλαβε την τιμητική 4η θέση στους ΠεριφερειακούςΑγώνες. Το σχολείο μας συμμετείχε και στους Π α γ κ ύ π ρ ι ο υ ς Αγ ώ ν ε ς ε π ι τ ρ α π έ ζ ι α ς αντισφαίρισης που έγιναν στη Λευκωσία στις 14/1/09, όπου οι μαθητές μας κατέλαβαν αξιόλογες θέσεις. Στους αγώνες συμμετείχαν 240 αθλητές.

ΤΙ ΕΙΝΑΙ "ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟ ΕΜΠΟΡΙΟ"; Ηλεκτρονικό εμπόριο (e-commerce) είναι οποιαδήποτε εμπορική δραστηριότητα η οποία διεξάγεται μεταξύ επιχειρηματικών εταίρων μέσω ηλεκτρονικών δικτύων, κυρίως του Internet, και οδηγεί στην αγορά ή πώληση αγαθών ή υπηρεσιών. Ο όρος «Ηλεκτρονικό Εμπόριο» έχει σήμερα διευρυνθεί σημαντικά σε σχέση με την προηγούμενη δεκαετία και εκτός από την έννοια της ηλεκτρονικής συναλλαγής περιλαμβάνει και την ηλεκτρονική συνεργασία με τη χρήση π λ η ρ ο φ ο ρ ι α κ ώ ν κ α ι ε π ι κο ι ν ω ν ι α κ ώ ν συστημάτων. Η συνεργασία ξεκινά από το εσωτερικό της επιχείρησης, όπου οι εργαζόμενοι χρησιμοποιούν μικρά δίκτυα (intranets) για να ανταλλάσσουν πληροφορίες ανεξάρτητα από το αν βρίσκονται στον ίδιο ή σε διαφορετικό χώρο της επιχείρησης. Το Internet θεωρείται πλέον μέσο πρόσβασης σε ένα πολύ ευρύτερο κοινό, παρέχοντας τη δυνατότητα για εντοπισμό νέων πελατών, προμηθευτών, ή άλλων εταίρων με σκοπό τη σύναψη επιχειρηματικών σχέσεων. Το ηλεκτρονικό εμπόριο μπορεί να οριστεί από τέσσερις διαφορετικές οπτικές γωνίες: ? Επιχειρήσεις: Ως εφαρμογή νέων

τεχνολογιών προς την κατεύθυνση του αυτοματισμού των συναλλαγών και της ροής εργασιών. ? Υπηρεσίες: Ως μηχανισμός που έχει

στόχο να ικανοποιήσει την κοινή επιθυμία προμηθευτών και πελατών για κα λύ τ ε ρ η π ο ι ό τ η τ α υ π η ρ ε σ ι ώ ν , μεγαλύτερη ταχύτητα εκτέλεσης συναλλαγών και μικρότερο κόστος. ? Απόσταση:

Ως δυνατότητα αγοραπωλησίας προϊόντων και υπηρεσιών μέσω του Internet ανεξάρτητα από τη γεωγραφική απόσταση.

? Επικοινωνία: Ως δυνατότητα παροχής

Ομάδα Μπάσκετ αγοριών

Στέλιος Κωνσταντίνου, Γ΄4 1ος στα 600 μ. στους Περιφερειακούς Αγώνες

πληροφοριών, προϊόντων ή υπηρεσιών, και πληρωμών μέσα από δίκτυα ηλεκτρονικών υπολογιστών. Είναι το ηλεκτρονικό εμπόριο ασφαλές για τις επιχειρήσεις; Κανείς δεν είναι 100% ασφαλής online. Επιτήδειοι πάντοτε υπάρχουν, αλλά η κρυπτογράφηση και τα συστήματα ασφαλείας

αναπτύσσονται συνεχώς. Ωστόσο, επενδυτές και αναλυτές συμφωνούν ότι οι συναλλαγές είναι λιγότερο επικίνδυνες στο Internet συγκριτικά με το "φυσικό" κόσμο. Για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις το ηλεκτρονικό εμπόριο είναι περισσότερο ασφαλές από ένα "πραγματικό" κατάστημα, το οποίο μπορεί να λεηλατηθεί, να καεί, να πλημμυρίσει. Η δυσκολία έγκειται στο να κάνουν τους πελάτες να εξοικειωθούν με την ιδέα ότι το ηλεκτρονικό εμπόριο είναι ασφαλές γι' αυτούς. Είναι το ηλεκτρονικό εμπόριο ασφαλές για τους πελάτες; Μολονότι θεωρείται ότι οι συναλλαγές μέσω πιστωτικής κάρτας στο Internet δεν είναι ασφαλείς, οι ειδικοί υποστηρίζουν ότι το ηλεκτρονικό εμπόριο και οι online συναλλαγές εν γένει είναι ασφαλέστερες από τις αγορές με πιστωτικές κάρτες σε "φυσικά" καταστήματα. Κάθε φορά που ο πελάτης πληρώνει με πιστωτική κάρτα σε ένα κατάστημα ή εστιατόριο και κάθε φορά που πετά την απόδειξη μιας πιστωτικής κάρτας γίνεται περισσότερο ευάλωτος στην απάτη. Πιστοποίηση και ασφάλεια Για την ασφάλεια των ηλεκτρονικών συναλλαγών χρησιμοποιούνται ευρέως τα firewalls. Το firewall αποτελεί λογισμικό ή υλικό, που επιτρέπει μόνο στους εξωτερικούς χρήστες που έχουν τα κατάλληλα δικαιώματα, να προσπελάσουν το προστατευόμενο δίκτυο. Ένα firewall επιτρέπει στους εσωτερικούς χρήστες να έχουν πλήρη πρόσβαση στις παρεχόμενες υπηρεσίες, ενώ οι εξωτερικοί χρήστες πρέπει να πιστοποιηθούν. Υπάρχουν πολλοί τύποι firewalls, καθένας από τους οποίους παρέχει διαφορετικά επίπεδα προστασίας. Ο συνηθέστερος τρόπος χρησιμοποίησης ενός firewall είναι η τοποθέτηση ενός υπολογιστή ή δρομολογητή μεταξύ συγκεκριμένου δικτύου και του Internet, και η παρακολούθηση όλης της κυκλοφορίας μεταξύ του εξωτερικού και του τοπικού δικτύου. Θεοδώρα Παπαγεωργίου Γ΄3 Φρύνη Ηρακλέους Γ΄2 Πηγές: ? http://www.thessaloniki-market.gr ? http://www.goonline.gr/ebusiness/specials /article.htm


126

GOOGLE EARTH

Google Earth ονομάζεται ένα πρόγραμμα γραφικής απεικόνισης της Γης, το οποίο είναι διαθέσιμο στο διαδίκτυο και αποτελεί την καλύτερη απεικόνιση του πλανήτη μας. Μας επιτρέπει να επισκεφτούμε οποιοδήποτε μέρος του κόσμου χωρίς να χρειαστεί να κουνηθούμε από τον υπολογιστή μας. Ο χρήστης μπορεί να ταξιδέψει οπουδήποτε σε όποιον πλανήτη θέλει. Μας δείχνει ματιές από το παρελθόν, χωρίς να αλλάζει το παρόν. Μας προσφέρει εικόνες ύψιστης ποιότητας από κάθε μέρος, τραβηγμένες από δορυφόρο. Καταφέρνει να διατηρήσει αμείωτο το ενδιαφέρον του θεατή που αναζητεί εικόνες της σύγχρονης εποχής. Η ακρίβεια και η ευκρίνεια των εικόνων είναι τέτοια που μπορείτε να παρατηρήσετε ακόμα και ανθρώπους και οχήματα σε κίνηση, χωρίς να αναφέρουμε τα τοπία, τα μνημεία, τα ιστορικά μέρη, κτλ. Το Google Earth κατασκευάστηκε από την εταιρεία Keyhole Inc. με το όνομα Earth Viewer. Όταν η εταιρεία αγοράστηκε από την Google το 2004, πήρε το σημερινό του όνομα. Η νέα δοκιμαστική έκδοση του Google Earth 5.0 πραγματοποίησε την πρώτη μεγάλη αναβάθμιση της υπηρεσίας Google Earth, δίνοντας πλέον τη δυνατότητα προβολής και των ωκεανών. Οι χρήστες θα μπορούν να δουν μεγάλα κομμάτια του βυθού, με τη βοήθεια τρισδιάστατων απεικονίσεων αλλά και δυναμικής παρουσίασης της επιφάνειας του νερού. Οι χρήστες θα είναι πλέον σε θέση να δουν μεγάλα κομμάτια του βυθού, σε τρισδιάστατη απεικόνιση. Παράλληλα, ντοκιμαντέρ του Ζακ Υβ Κουστώ είναι διαθέσιμα στα διάφορα σημεία των ωκεανών, όπου τραβήχτηκαν τα συγκεκριμένα κλιπ. Επίσης, στην νέα έκδοση θα υπάρχει και ένας τρισδιάστατος χάρτης του πλανήτη Άρη, βασισμένος σε φωτογραφίες της NASA. Οι χρήστες πλέον θα μπορούν να αποθηκεύσουν διαδρομές που έχουν κάνει στον χάρτη, να προσθέσουν φωνητική περιγραφή ή σχόλια και να τις μοιράζονται με τους υπόλοιπους χρήστες. Επίσης έχει προστεθεί και η λειτουργία της «χρονομηχανής», αφού η νέα έκδοση επιτρέπει μέσω φωτογραφικού υλικού που χρονολογείται σε κάποιες περιπτώσεις μέχρι και το 1941, να δούμε παλιές φωτογραφίες της περιοχής και να

127

παρατηρήσουμε τις αλλαγές που έχουν γίνει κατά τη πάροδο των χρόνων. Μάλιστα από τα βασικά χαρακτηριστικά του Google Earth 5.0 είναι η εγγραφή δικών σας περιηγήσεων καθώς χρησιμοποιείτε το πρόγραμμα. Αυτή μπορεί να περιέχει "εικονικά ταξίδια" από το ένα μέρος στο άλλο ή ακόμα και εμφάνιση συγκεκριμένων τοποθεσιών στις οποίες μπορείτε να εστιάσετε. Επιπλέον μπορείτε να προσθέσετε φωνητική περιγραφή, για να γίνει πιο άμεση η περιήγηση σας. Στο τέλος υπάρχει η δυνατότητα να μοιραστείτε τη δημιουργία σας με άλλους χρήστες του Google Earth και να δείτε αντίστοιχα άλλες περιηγήσεις που έχουν δημιουργήσει χρήστες από όλο το κόσμο.

ΔΙΑΚΡΙΣΕΙΣ Ενδοσχολικός Διαγωνισμός Φιλαναγνωσίας 1ο βραβείο: Μαρία Ιωάννου, Β΄3, Κωνσταντίνα Χρίστου, Α΄4 2ο βραβείο: Μάριος Δημοσθένους, Α΄4

Άντρια Χριστοδούλου Γ΄3 Περσεφόνη Ανδρέου Γ΄4

Διαγωνισμός Kangourou Linguistics Competition 2009 (English) Μάριος Δημοσθένους, Α΄4, Χάλκινο Μετάλλιο (Level 7) Διαγωνισμός Kangourou Informatics Competition 2009 (English) Μάριος Χατζημιχαήλ, Γ΄2, Χάλκινο Μετάλλιο (Level 9) Εξέταση Pascal CCS Level 1 Μάριος Χατζημιχαήλ, Γ΄2, 5ος Παγκύπρια Εξέταση Pascal CCS Level 2 Μάριος Χατζημιχαήλ, Γ΄2, 3ος Παγκύπρια Ολυμπιάδα Πληροφορικής Μάριος Χατζημιχαήλ, Γ΄2, πέρασε στο 2ο γύρο

Μάριος Χατζημιχαήλ, Γ΄΄2


126

GOOGLE EARTH

Google Earth ονομάζεται ένα πρόγραμμα γραφικής απεικόνισης της Γης, το οποίο είναι διαθέσιμο στο διαδίκτυο και αποτελεί την καλύτερη απεικόνιση του πλανήτη μας. Μας επιτρέπει να επισκεφτούμε οποιοδήποτε μέρος του κόσμου χωρίς να χρειαστεί να κουνηθούμε από τον υπολογιστή μας. Ο χρήστης μπορεί να ταξιδέψει οπουδήποτε σε όποιον πλανήτη θέλει. Μας δείχνει ματιές από το παρελθόν, χωρίς να αλλάζει το παρόν. Μας προσφέρει εικόνες ύψιστης ποιότητας από κάθε μέρος, τραβηγμένες από δορυφόρο. Καταφέρνει να διατηρήσει αμείωτο το ενδιαφέρον του θεατή που αναζητεί εικόνες της σύγχρονης εποχής. Η ακρίβεια και η ευκρίνεια των εικόνων είναι τέτοια που μπορείτε να παρατηρήσετε ακόμα και ανθρώπους και οχήματα σε κίνηση, χωρίς να αναφέρουμε τα τοπία, τα μνημεία, τα ιστορικά μέρη, κτλ. Το Google Earth κατασκευάστηκε από την εταιρεία Keyhole Inc. με το όνομα Earth Viewer. Όταν η εταιρεία αγοράστηκε από την Google το 2004, πήρε το σημερινό του όνομα. Η νέα δοκιμαστική έκδοση του Google Earth 5.0 πραγματοποίησε την πρώτη μεγάλη αναβάθμιση της υπηρεσίας Google Earth, δίνοντας πλέον τη δυνατότητα προβολής και των ωκεανών. Οι χρήστες θα μπορούν να δουν μεγάλα κομμάτια του βυθού, με τη βοήθεια τρισδιάστατων απεικονίσεων αλλά και δυναμικής παρουσίασης της επιφάνειας του νερού. Οι χρήστες θα είναι πλέον σε θέση να δουν μεγάλα κομμάτια του βυθού, σε τρισδιάστατη απεικόνιση. Παράλληλα, ντοκιμαντέρ του Ζακ Υβ Κουστώ είναι διαθέσιμα στα διάφορα σημεία των ωκεανών, όπου τραβήχτηκαν τα συγκεκριμένα κλιπ. Επίσης, στην νέα έκδοση θα υπάρχει και ένας τρισδιάστατος χάρτης του πλανήτη Άρη, βασισμένος σε φωτογραφίες της NASA. Οι χρήστες πλέον θα μπορούν να αποθηκεύσουν διαδρομές που έχουν κάνει στον χάρτη, να προσθέσουν φωνητική περιγραφή ή σχόλια και να τις μοιράζονται με τους υπόλοιπους χρήστες. Επίσης έχει προστεθεί και η λειτουργία της «χρονομηχανής», αφού η νέα έκδοση επιτρέπει μέσω φωτογραφικού υλικού που χρονολογείται σε κάποιες περιπτώσεις μέχρι και το 1941, να δούμε παλιές φωτογραφίες της περιοχής και να

127

παρατηρήσουμε τις αλλαγές που έχουν γίνει κατά τη πάροδο των χρόνων. Μάλιστα από τα βασικά χαρακτηριστικά του Google Earth 5.0 είναι η εγγραφή δικών σας περιηγήσεων καθώς χρησιμοποιείτε το πρόγραμμα. Αυτή μπορεί να περιέχει "εικονικά ταξίδια" από το ένα μέρος στο άλλο ή ακόμα και εμφάνιση συγκεκριμένων τοποθεσιών στις οποίες μπορείτε να εστιάσετε. Επιπλέον μπορείτε να προσθέσετε φωνητική περιγραφή, για να γίνει πιο άμεση η περιήγηση σας. Στο τέλος υπάρχει η δυνατότητα να μοιραστείτε τη δημιουργία σας με άλλους χρήστες του Google Earth και να δείτε αντίστοιχα άλλες περιηγήσεις που έχουν δημιουργήσει χρήστες από όλο το κόσμο.

ΔΙΑΚΡΙΣΕΙΣ Ενδοσχολικός Διαγωνισμός Φιλαναγνωσίας 1ο βραβείο: Μαρία Ιωάννου, Β΄3, Κωνσταντίνα Χρίστου, Α΄4 2ο βραβείο: Μάριος Δημοσθένους, Α΄4

Άντρια Χριστοδούλου Γ΄3 Περσεφόνη Ανδρέου Γ΄4

Διαγωνισμός Kangourou Linguistics Competition 2009 (English) Μάριος Δημοσθένους, Α΄4, Χάλκινο Μετάλλιο (Level 7) Διαγωνισμός Kangourou Informatics Competition 2009 (English) Μάριος Χατζημιχαήλ, Γ΄2, Χάλκινο Μετάλλιο (Level 9) Εξέταση Pascal CCS Level 1 Μάριος Χατζημιχαήλ, Γ΄2, 5ος Παγκύπρια Εξέταση Pascal CCS Level 2 Μάριος Χατζημιχαήλ, Γ΄2, 3ος Παγκύπρια Ολυμπιάδα Πληροφορικής Μάριος Χατζημιχαήλ, Γ΄2, πέρασε στο 2ο γύρο

Μάριος Χατζημιχαήλ, Γ΄΄2


128

129 ΟΙ ΤΕΛΕΙΟΦΟΙΤΟΙ ΜΑΣ 2008-2009

Γ΄1: Άγγελο Ντίβα, Γεωργίου Σταυρούλλα, Δημητρίου Χριστόδουλος, Ελευθερίου Χρίστος, Ηροδότου Χριστόφορος, Ιωάννου Ι ω ά ν ν η ς , Κ υ ρ ι α κ ί δ η ς Η λ ί α ς , Κωνσταντίνου Κωνσταντίνα, Μέλη Ραφαέλλα, Μιτίδου ΄Αννα, Μούζουρα Χριστιάνα, Νικηφόρου Μαρίνα, Νικολάου Μάριος, Ορφανού Λεόνη, Παναγή Μενέλαος, Περικλέους Κύπρος, Ραγιά Μαρία, Σάββα Νεόφυτος, Σολωμού ΄Αντρη, Στυλιανού Κωνσταντίνος, Τοφαρή Ραφαέλλα, Χριστοδούλου Ιωάννης, Χρίστου Χρίστος

Γ΄3: Αγγελή Σοφία, Ανδρέου Ανδρέας, Γαβριήλ Ειρήνη, Γιωρκάτζης Νικόλας, Δαμαλάς Ανδρέας, Θεοδούλου Μαρία, Μίτσιγγας Αντώνης, Ξενοφώντος Χριστίνα, Παπαγεωργίου Θεοδώρα, Παπαγεωργίου Μάριος, Παπαχαραλάμπους Παρασκευή, Πιέρου Ραφαέλλα, Συμεού Κυριάκος, Χαραλάμπους Αντρέας,Χαραλάμπους Γεωργία, Χατζηνικοδήμου Μαρία, Χριστοδούλου Άντρεα, Χριστοδούλου Χρίστος, Χρυσάνθου Αλεξάνδρα, Χρυσοστόμου Χαρά

Γ΄2: Αλεξάνδρου Ανδρέας, Ανδρέου Παναγιώτης, Γεωργίου Μαρίνος, Δαββέτα Γεωργία, Ηρακλέους Ανδρέας, Ηρακλέους Φρύνη, Κλεάνθους Αντιγόνη, Κουκάρτα Παναγιώτα, Κωνσταντίνου Ανδρέας, Κωνσταντίνου Κωνσταντίνος, Λάντον Χαρίτων, Μιχαήλ Αργυρώ, Οδυσσέως Οδυσσέας, Παναγιώτου Σωκράτης, Παπαιωακείμ Αλέξης, Πελεκάνου Μαρία, Σάββα Θέκλα, Ττελιά Μαρία, Χατζημιχαήλ Μάριος, Χατζημιχαήλ Στέλλα , Χατζηνικοδήμου Φροσύνη

Γ΄4: Ανδρέου Ιωάννης, Ανδρέου Μενέλαος, Ανδρέου Ξένια, Ανδρέου Περσεφόνη, Ασπρής Αντώνης, Βασιλείου Βασίλης, Βασιλείου Βασίλης, Γεωργίου Κωνσταντίνος-Μάριος ,Γρηγορίου Παναγιώτης, Ευτυχίου Ραφαήλ, Ηροδότου Μαρία, Κωνσταντίνου Στέλιος, Λοΐζου Ανδρέας, Ντούκου Μαργαρίτα, Ντούκου Μόνικα, Ξενοφώντος Ανδρέας, Παναγή ΄Ελενα, Παπαχαραλάμπους Μιχαλάκης, Πολυκάρπου ΄Ελενα, Ραγιάς Χαράλαμπος, Ρουσιά Μαρία, Σπανού Καίτη, Τόμουζου ΄Αννα, Χατζηχριστοδούλου Μαρία, Χριστοφή Στυλιάνα


128

129 ΟΙ ΤΕΛΕΙΟΦΟΙΤΟΙ ΜΑΣ 2008-2009

Γ΄1: Άγγελο Ντίβα, Γεωργίου Σταυρούλλα, Δημητρίου Χριστόδουλος, Ελευθερίου Χρίστος, Ηροδότου Χριστόφορος, Ιωάννου Ι ω ά ν ν η ς , Κ υ ρ ι α κ ί δ η ς Η λ ί α ς , Κωνσταντίνου Κωνσταντίνα, Μέλη Ραφαέλλα, Μιτίδου ΄Αννα, Μούζουρα Χριστιάνα, Νικηφόρου Μαρίνα, Νικολάου Μάριος, Ορφανού Λεόνη, Παναγή Μενέλαος, Περικλέους Κύπρος, Ραγιά Μαρία, Σάββα Νεόφυτος, Σολωμού ΄Αντρη, Στυλιανού Κωνσταντίνος, Τοφαρή Ραφαέλλα, Χριστοδούλου Ιωάννης, Χρίστου Χρίστος

Γ΄3: Αγγελή Σοφία, Ανδρέου Ανδρέας, Γαβριήλ Ειρήνη, Γιωρκάτζης Νικόλας, Δαμαλάς Ανδρέας, Θεοδούλου Μαρία, Μίτσιγγας Αντώνης, Ξενοφώντος Χριστίνα, Παπαγεωργίου Θεοδώρα, Παπαγεωργίου Μάριος, Παπαχαραλάμπους Παρασκευή, Πιέρου Ραφαέλλα, Συμεού Κυριάκος, Χαραλάμπους Αντρέας,Χαραλάμπους Γεωργία, Χατζηνικοδήμου Μαρία, Χριστοδούλου Άντρεα, Χριστοδούλου Χρίστος, Χρυσάνθου Αλεξάνδρα, Χρυσοστόμου Χαρά

Γ΄2: Αλεξάνδρου Ανδρέας, Ανδρέου Παναγιώτης, Γεωργίου Μαρίνος, Δαββέτα Γεωργία, Ηρακλέους Ανδρέας, Ηρακλέους Φρύνη, Κλεάνθους Αντιγόνη, Κουκάρτα Παναγιώτα, Κωνσταντίνου Ανδρέας, Κωνσταντίνου Κωνσταντίνος, Λάντον Χαρίτων, Μιχαήλ Αργυρώ, Οδυσσέως Οδυσσέας, Παναγιώτου Σωκράτης, Παπαιωακείμ Αλέξης, Πελεκάνου Μαρία, Σάββα Θέκλα, Ττελιά Μαρία, Χατζημιχαήλ Μάριος, Χατζημιχαήλ Στέλλα , Χατζηνικοδήμου Φροσύνη

Γ΄4: Ανδρέου Ιωάννης, Ανδρέου Μενέλαος, Ανδρέου Ξένια, Ανδρέου Περσεφόνη, Ασπρής Αντώνης, Βασιλείου Βασίλης, Βασιλείου Βασίλης, Γεωργίου Κωνσταντίνος-Μάριος ,Γρηγορίου Παναγιώτης, Ευτυχίου Ραφαήλ, Ηροδότου Μαρία, Κωνσταντίνου Στέλιος, Λοΐζου Ανδρέας, Ντούκου Μαργαρίτα, Ντούκου Μόνικα, Ξενοφώντος Ανδρέας, Παναγή ΄Ελενα, Παπαχαραλάμπους Μιχαλάκης, Πολυκάρπου ΄Ελενα, Ραγιάς Χαράλαμπος, Ρουσιά Μαρία, Σπανού Καίτη, Τόμουζου ΄Αννα, Χατζηχριστοδούλου Μαρία, Χριστοφή Στυλιάνα


131

130 Η ΔΙΕΥΘΥΝΤΙΚΗ ΟΜΑΔΑ 2008-2009

Γ΄5: Αγαθοκλέους Ειρήνη, Αγαπίου Παναγιώτα, Αγγελοδήμου Παναγιώτης, Αλεξάνδρου Φοίβος, Ανδρέου Ραφαέλλα, Αρναούτης Αναστάσης, Ασαέλωφ Στυλιανός, Ευαγγέλου Χρυστάλλα, Κάστρου Χαράλαμπος, Κυριακίδου Θεοδώρα, Μαραθεύτης Δημήτρης, Ματθαίου Ξένιος, Μικρομμάτη Ελένη, Μιχαηλίδου Ραφαέλλα, Νεοφύτου Αθηνά, Παντελή Παντελίτσα, Παπαντρέου Μιχάλης, Πατρόκλου Κωνσταντίνος, Πλάζα Μάριος, Ποταμίτη Γιώργος, Σεραφείμ Μαρίνος, Στυλιανού Χριστόφορος, Φιλίππου Κωστάκης

ΚΕΝΤΡΙΚΟ ΜΑΘΗΤΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ

ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Αλεξάνδρου Ανδρέας, Γ΄2 ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ:Γεωργίου Πόπη , Β΄4 ΑΝΤΙΠΡΟΕΔΡΟΣ: Περικλέους Κύπρος, Γ΄1, Στυλλή Φιλίππα, Α΄3 ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ: Ανδρέου Παναγιώτης, Γ΄2 , Ροδοσθένους Φωτεινή, Α΄1 ΤΑΜΙΑΣ: Κωνσταντίνου Μαρίνα, Β΄4

ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ: Παπαγεωργίου Σάββας, Φιλολογικών Β.Δ.Α.: Ιακώβου Χαράλαμπος, Φιλολογικών Βοηθοί Διευθυντές: Καττιρτζιή Χρύσω, Φυσικών Παμπακά Μάρω, Μαθηματικών Ονησιφόρου Παρασκευή, Φιλολογικών Κούλα Παναγιώτα, Φιλολογικών

Ο ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ ΚΑΙ ΤΟ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑΚΟ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟ 2008-2009

Κούλα Τσολάκη, Χριστοθέα Σκουφάρη, Ιωάννα Γεωργίου


131

130 Η ΔΙΕΥΘΥΝΤΙΚΗ ΟΜΑΔΑ 2008-2009

Γ΄5: Αγαθοκλέους Ειρήνη, Αγαπίου Παναγιώτα, Αγγελοδήμου Παναγιώτης, Αλεξάνδρου Φοίβος, Ανδρέου Ραφαέλλα, Αρναούτης Αναστάσης, Ασαέλωφ Στυλιανός, Ευαγγέλου Χρυστάλλα, Κάστρου Χαράλαμπος, Κυριακίδου Θεοδώρα, Μαραθεύτης Δημήτρης, Ματθαίου Ξένιος, Μικρομμάτη Ελένη, Μιχαηλίδου Ραφαέλλα, Νεοφύτου Αθηνά, Παντελή Παντελίτσα, Παπαντρέου Μιχάλης, Πατρόκλου Κωνσταντίνος, Πλάζα Μάριος, Ποταμίτη Γιώργος, Σεραφείμ Μαρίνος, Στυλιανού Χριστόφορος, Φιλίππου Κωστάκης

ΚΕΝΤΡΙΚΟ ΜΑΘΗΤΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ

ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Αλεξάνδρου Ανδρέας, Γ΄2 ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ:Γεωργίου Πόπη , Β΄4 ΑΝΤΙΠΡΟΕΔΡΟΣ: Περικλέους Κύπρος, Γ΄1, Στυλλή Φιλίππα, Α΄3 ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ: Ανδρέου Παναγιώτης, Γ΄2 , Ροδοσθένους Φωτεινή, Α΄1 ΤΑΜΙΑΣ: Κωνσταντίνου Μαρίνα, Β΄4

ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ: Παπαγεωργίου Σάββας, Φιλολογικών Β.Δ.Α.: Ιακώβου Χαράλαμπος, Φιλολογικών Βοηθοί Διευθυντές: Καττιρτζιή Χρύσω, Φυσικών Παμπακά Μάρω, Μαθηματικών Ονησιφόρου Παρασκευή, Φιλολογικών Κούλα Παναγιώτα, Φιλολογικών

Ο ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ ΚΑΙ ΤΟ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑΚΟ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟ 2008-2009

Κούλα Τσολάκη, Χριστοθέα Σκουφάρη, Ιωάννα Γεωργίου


133

132 Ο ΚΑΘΗΓΗΤΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ 2008-2009

ΒΟΗΘΗΤΙΚΟ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟ

ΣΥΝΔΕΜΟΣ ΓΟΝΕΩΝ & ΚΗΔΕΜΟΝΩΝ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΑΚΑΚΙΟΥ

ΣΧΟΛΙΚΗ ΕΦΟΡΕΙΑ Γιαννάκης Χατζηγιάννης, Κ.Σ. Ακακίου Αριστείδης Κωνσνταντίνου, Κ.Σ. Αστρομερίτη Μιχαλάκης Φωτίου, Κ.Σ. Περιστερώνας Νίτσα Βασιλειάδου, Κ.Σ. Ακακίου Θάλεια Παφίτη, Κ.Σ. Ακακίου Μιχάλης Γεωργόπουλος, Κ.Σ. Ακακίου Αργύρης Χριστοφόρου, Κ.Σ. Ακακίου Λούης Λοΐζου, Κ.Σ. Ακακίου Ιωάννης Χρίστου, Κ.Σ. Ακακίου Χρίστος Χρίστου, Κ.Σ. Ακακίου Σωτήρης Πιερίδης, Κ.Σ. Ακακίου Ανδρέας Καλογήρου, Κ.Σ. Μενοίκου Μαρίνος Χρυσοστόμου, Κ.Σ. Αγίας Μαρίνας Νίκος Θεμιστοκλέους, Κ.Σ. Ορούντας Χαράλαμπος Ματσούκας, Κ.Σ. Κάτω Μονής Κυριάκος Χριστοφόρου, Κ.Σ. Ξυλιάτου ΘΕΟΛΟΓΟΙ Παναγή Χριστάκης Πόσιος Κωνσταντίνος ΦΙΛΟΛΟΓΟΙ Ιωάννου Χρυσούλα Μανώλης Χρίστος Χατζηστυλλής Στέλιος Τρύφωνος Ερμάντα Δημητρίου Σοφία Ράρρας Χρίστος Πάρπα Γεωργία ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΟΙ Σολωμού Αιμιλία Χατζημιχαήλ Κασκίρη Χριστιάνα Λοϊζίδης Μιχαήλ ΦΥΣΙΚΟΙ Δαμιανού Ανδρέας ΧΗΜΕΙΑΣ Χαραλαμπίδου Βακανά Ελένη ΒΙΟΛΟΓΟΙ Αργυρίδου Μαρία Σωρός Ιωάννης ΑΓΓΛΙΚΩΝ Πιερίδου Μαρίνα Παπαδοπούλου Μυριάνθη

ΓΑΛΛΙΚΩΝ Ευσταθίου Ελένη Παυλίδης Βασίλειος ΦΥΣΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ Ψηλογένης Μιχάλης Φιλιππίδης Ιωάννης Καμιντζής Μιχάλης ΜΟΥΣΙΚΗΣ Γαβριήλ Γκούλνορ Γιωργούδη Ιουλία ΤΕΧΝΗΣ Κυπριανού Μαρία Τσαγγαρού Μαριάννα (αντικαταστάτρια) ΟΙΚΙΑΚΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ Χρυσοστόμου Τοβλετιάν Χρύσω Παλμύρη Μαρία Αντωνίου Νάγια (αντικαταστάτρια) ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ Χατζηλοΐζου Στρατουρά Μαρία Χατζηπαντέλα Καίτη Παυλίδου Αλεξία ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ/ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ Σάββα Δημοσθένης Σεργίου Στέλιος Σ.Ε.Α. Κουμίδη Λήδα

Κυριάκος Σιαμπτάνης Ηρόδοτος Ηροδότου Ευθυμία Ευθυμίου Γιώργος Ελευθερίου Χριστίνα Ευθυμίου Νίκη Καραολή Κλεάνθους Αβραάμ Βενιζέλου Γεωργία Αγαπίου Μάριος Ροδοσθένους Γιάννης Βιολάρης Κώστας Ασπρής Γιώτα Πιερίδου Μαριάννα Ασπρή Ελεγκτής: Εκ. Ομοσπονδίας:Άρτεμη Ασπρή Πρόεδρος: Αντιπρόεδρος: Γραμματέας: Ταμίας: Β. Γραμματέας : Β. Ταμίας : Μέλη:

Κώστας Σκαρπάρης Πέτρος Πέτρου Πολυξένη Παμπόρη Σταυρούλα Παπίρη Μελανή Μούσκου Μαρία Ξενοφώντος

ΔΑΠΑΝΗ Σχολική Εφορεία Ακακίου - Σχολικές Δραστηριότητες Σύνδεσμος Γονέων Περιφερειακού Γυμνασίου Ακακίου

Γεωργία Γεωργίου, Β΄3


133

132 Ο ΚΑΘΗΓΗΤΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ 2008-2009

ΒΟΗΘΗΤΙΚΟ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟ

ΣΥΝΔΕΜΟΣ ΓΟΝΕΩΝ & ΚΗΔΕΜΟΝΩΝ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΑΚΑΚΙΟΥ

ΣΧΟΛΙΚΗ ΕΦΟΡΕΙΑ Γιαννάκης Χατζηγιάννης, Κ.Σ. Ακακίου Αριστείδης Κωνσνταντίνου, Κ.Σ. Αστρομερίτη Μιχαλάκης Φωτίου, Κ.Σ. Περιστερώνας Νίτσα Βασιλειάδου, Κ.Σ. Ακακίου Θάλεια Παφίτη, Κ.Σ. Ακακίου Μιχάλης Γεωργόπουλος, Κ.Σ. Ακακίου Αργύρης Χριστοφόρου, Κ.Σ. Ακακίου Λούης Λοΐζου, Κ.Σ. Ακακίου Ιωάννης Χρίστου, Κ.Σ. Ακακίου Χρίστος Χρίστου, Κ.Σ. Ακακίου Σωτήρης Πιερίδης, Κ.Σ. Ακακίου Ανδρέας Καλογήρου, Κ.Σ. Μενοίκου Μαρίνος Χρυσοστόμου, Κ.Σ. Αγίας Μαρίνας Νίκος Θεμιστοκλέους, Κ.Σ. Ορούντας Χαράλαμπος Ματσούκας, Κ.Σ. Κάτω Μονής Κυριάκος Χριστοφόρου, Κ.Σ. Ξυλιάτου ΘΕΟΛΟΓΟΙ Παναγή Χριστάκης Πόσιος Κωνσταντίνος ΦΙΛΟΛΟΓΟΙ Ιωάννου Χρυσούλα Μανώλης Χρίστος Χατζηστυλλής Στέλιος Τρύφωνος Ερμάντα Δημητρίου Σοφία Ράρρας Χρίστος Πάρπα Γεωργία ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΟΙ Σολωμού Αιμιλία Χατζημιχαήλ Κασκίρη Χριστιάνα Λοϊζίδης Μιχαήλ ΦΥΣΙΚΟΙ Δαμιανού Ανδρέας ΧΗΜΕΙΑΣ Χαραλαμπίδου Βακανά Ελένη ΒΙΟΛΟΓΟΙ Αργυρίδου Μαρία Σωρός Ιωάννης ΑΓΓΛΙΚΩΝ Πιερίδου Μαρίνα Παπαδοπούλου Μυριάνθη

ΓΑΛΛΙΚΩΝ Ευσταθίου Ελένη Παυλίδης Βασίλειος ΦΥΣΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ Ψηλογένης Μιχάλης Φιλιππίδης Ιωάννης Καμιντζής Μιχάλης ΜΟΥΣΙΚΗΣ Γαβριήλ Γκούλνορ Γιωργούδη Ιουλία ΤΕΧΝΗΣ Κυπριανού Μαρία Τσαγγαρού Μαριάννα (αντικαταστάτρια) ΟΙΚΙΑΚΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ Χρυσοστόμου Τοβλετιάν Χρύσω Παλμύρη Μαρία Αντωνίου Νάγια (αντικαταστάτρια) ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ Χατζηλοΐζου Στρατουρά Μαρία Χατζηπαντέλα Καίτη Παυλίδου Αλεξία ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ/ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ Σάββα Δημοσθένης Σεργίου Στέλιος Σ.Ε.Α. Κουμίδη Λήδα

Κυριάκος Σιαμπτάνης Ηρόδοτος Ηροδότου Ευθυμία Ευθυμίου Γιώργος Ελευθερίου Χριστίνα Ευθυμίου Νίκη Καραολή Κλεάνθους Αβραάμ Βενιζέλου Γεωργία Αγαπίου Μάριος Ροδοσθένους Γιάννης Βιολάρης Κώστας Ασπρής Γιώτα Πιερίδου Μαριάννα Ασπρή Ελεγκτής: Εκ. Ομοσπονδίας:Άρτεμη Ασπρή Πρόεδρος: Αντιπρόεδρος: Γραμματέας: Ταμίας: Β. Γραμματέας : Β. Ταμίας : Μέλη:

Κώστας Σκαρπάρης Πέτρος Πέτρου Πολυξένη Παμπόρη Σταυρούλα Παπίρη Μελανή Μούσκου Μαρία Ξενοφώντος

ΔΑΠΑΝΗ Σχολική Εφορεία Ακακίου - Σχολικές Δραστηριότητες Σύνδεσμος Γονέων Περιφερειακού Γυμνασίου Ακακίου

Γεωργία Γεωργίου, Β΄3


134 ΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΜΑΣ ΣΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ

Κάντε κλικ στην ιστοσελίδα μας http://www.schools.ac.cy/gym-aka-nic

Την ενημέρωση της ιστοσελίδας μας έχει ο μαθητής Μάριος Χατζημιχαήλ, Γ΄2, υπό την εποπτεία της καθηγήτριας της Πληροφορικής κ. Αλεξίας Παυλίδου.


Τα Στάχυα - Περιφερειακό Γυμνάσιο Ακακίου(2008-2009)

Τα Στάχυα

Περιφερειακό Γυμνάσιο Ακακίου - 2008-2009


Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.