Frozen City_Reinventing the past of Patras

δηπισκαηηθή εξγαζία λνέκβξηνο 2015 Φαίδξα Κνηζηθάθε – ΢αξπάθε Υξηζηίλα Ραθηνπνύινπ

Τπεύζπλε θαζεγήηξηα: Αηθ. Ληάπε

Η πόιε δελ είλαη απιά κηα ρσξηθή έθθξαζε, αιιά εμαξηάηαη θαη από ην άηνκν ην πώο απηή βηώλεηαη. ΢ύκθσλα κε ηνλ Aldo Rossi: «Η πόλη είναι μια χωποχπονική καηαζκευή. Είναι ηο καη’ εξοχήν ανθπώπινο ανηικείμενο. [...] είναι ένα οικοδόμημα που κινείηαι μέζα ζηον χπόνο».

Ο ρξόλνο, παξόηη ζεκειηώδεο κέγεζνο, θπιά θαη κεηξηέηαη δηαθνξεηηθά ζηελ αλζξώπηλε ζπλείδεζε. Αληίβαξν ηνπ “αληηθεηκεληθνύ ρξόλνπ”, εθείλνπ πνπ νξίδεη πσο θάζε κέξα ρσξίδεηαη ζε 24 ώξεο, είλαη ν πνηεηηθόο ρξόλνο. Υξόλνο κε κεηξήζηκνο, κε αληηθεηκεληθόο, εζσηεξηθώλ αιιειεπηδξάζεσλ ν νπνίνο ππεξβαίλεη ην ηζηνξηθό πιαίζην. Δίλαη ρξόλνο «αθηλεζίαο». Γηα παξάδεηγκα κλήκε – θαληαζία – όλεηξν – κύζνο…

Η απσιηεκηονική ηηρ πόληρ δημιοςπγείηαι από ηον άνθπυπο πος βιώνει ηο σπόνο. Η πόιε εκπνηίδεηαη κε ηα ίρλε πνπ αθήλεη ν άλζξσπνο θαη εθείλνο κε ηα ίρλε πνπ αθήλεη ν ρξόλνο. ΢ηα θηίξηα κηαο πόιεο, ηδηαίηεξα ζηα δεκόζηα, απνηππώλεηαη ε ηζηνξία θαη ν πνιηηηζκόο ηνπ ηόπνπ θαη ησλ θαηνίθσλ ηεο.

Η πόιε ζεσξείηαη σο ν ηόπνο όπνπ θαηαγξάθεηαη ε ζπιινγηθή κλήκε ησλ ιαώλ. ΢ηε ζςλλογική μνήμη ζπλππάξρνπλ ζξαύζκαηα ηεο ιζηοπίαρ ησλ νπνίσλ ειάρηζηα ίρλε είλαη νξαηά ζηνλ ππάξρνληα αζηηθό ηζηό. Ο Ίηαιν Καιβίλν γξάθεη: “Μηα πόιε δε κηιάεη γηα ην παξειζόλ ηεο, σζηόζν ην πεξηέρεη όπσο κηα παιάκε ηηο γξακκέο ηεο”.

Η ηζηνξία ηεο πόιεο μεδηπιώλεηαη κπξνζηά ζηνλ πεξηπαηεηή, αλεμάξηεηα αλ ηελ πεξηδηαβαίλεη γηα πξώηε ή γηα πνιινζηή θνξά. Αθίλεηε, αιιά δπλακηθή, ηνλ αθήλεη λα ςειαθίζεη ηα πνιιαπιά ηεο παιίκςεζηα...

...λα ηρλειαηήζεη ηα κλεκεία...

...ηα νδσλπκηθά, ηηο επηγξαθέο...

... ηα

... ηηο βηηξίλεο ησλ θαηαζηεκάησλ...

γθξάθηηη...

“Η μνήμη ηηρ εμπειπίαρ ηηρ πόληρ ίζσο λα δεκηνπξγείηαη κε ηε ζπλερή αλάθιεζή ηεο κέζα από ηελ επαθή κε ηνπο ηόπνπο. [...] Ο ηόπνο, κέζα από ηηο κλήκεο πνπ θέξεη σο βησκέλνο ρώξνο, γίλεηαη θνξέαο κηαο εκπεηξίαο, επαλαζεκαζηνδνηείηαη. Γηα ηελ αλάθιεζε όκσο ηεο κλήκεο απαηηείηαη ε ρξνληθή δηάξθεηα. Ο ρξόλνο δειαδή πνπ επηηξέπεη ζηνλ άλζξσπν λα βηώζεη ην ρώξν, λα ηνλ πεξηδηαβεί, λα δξάζεη.” Καζώο ε εκπεηξία ηνπ ρώξνπ βηώλεηαη ζην ρξόλν, γίλεηαη θαηαλνεηό πιένλ πσο η ανηίλητη ηος σώπος δε νοείηαι συπίρ να λάβοςμε ςπότη και ηη παπάμεηπο ηος σπόνος...

΢ηε ζύγρξνλε θαηαλαισηηθή θνηλσλία πνπ ηα πάληα δηελεξγνύληαη κέζσ απηνκαηνπνηεκέλσλ δηαδηθαζηώλ, είλαη δεδνκέλν πσο ν ρξόλνο ράλεη ηελ πιαζηηθόηεηά ηνπ θαη ην βησκαηηθό ηνπ βάζνο, θαζώο θπξηαξρεί ε ηαρύηεηα ζηε δηεθπεξαίσζε ησλ δηαδηθαζηώλ. Από απηό πξνθύπηεη κία αξρηηεθηνληθή δηεθπεξαησηηθή, κε πεξηνξηζκέλα όξηα ζην ρξόλν θαη ζην ρώξν θαη κία αξρηηεθηνληθή ζιίςεο.

Η αηζζεηηθή ηεο ηαρύηεηαο, ε νπνία απνκαθξύλεη ηνλ ρξήζηε από ηε βησκαηηθή ηνπ εκπεηξία ζην ρώξν, έρεη σο απνηέιεζκα ηελ πξόθιεζε απνκόλσζεο, ζιίςεο θαη βίαο ζηε ζύγρξνλε πξαγκαηηθόηεηα.

Η κλήκε, ζε άκεζε αιιειεπίδξαζε κε ην ρξόλν, επεξεάδεηαη από απηήλ ηελ εμαθάληζε. Η ηιηγγηώδεο ηαρύηεηα ηεο ζεκεξηλήο πξαγκαηηθόηεηαο θαη ε αζηακάηεηε ιήςε εηθόλσλ από ην πεξηβάιινλ καο έρεη πξνθαιέζεη ηελ απώιεηά ηεο θαη ηελ αλάδεημε ηεο ιήζεο. Ο αλζξώπηλνο λνπο ππεξρεηιίδεη από άρξεζηεο πιεξνθνξίεο, κλήκεο θαη εηθόλεο, ηόζν, πνπ αδπλαηεί λα ζπγθξαηήζεη ηα ζηνηρεία ηεο δσήο πνπ ζπλζέηνπλ ηελ αλζξώπηλε ππόζηαζε ηνπ. Μεηαβάιιεηαη ζε έλα ακήραλν νλ, ζύκα ηεο πλεπκαηηθήο νθλεξίαο πνπ ηνπ επεβιήζε από ηνλ ηιηγγηώδε ξπζκό δσήο ηεο ζύγρξνλεο επνρήο.

Ο Constant, ζην πιαίζην ηεο αλαδήηεζεο γηα ηελ New Babylon, αλαθέξεη πσο “ε θξίζε ζην ραξαθηήξα ηεο αζηηθήο δσήο ζπλερώο επηδεηλώλεηαη, ε θαηαζθεπή ησλ γεηηνληώλ, αξραίσλ θαη ζύγρξνλσλ, έξρεηαη ζε πξνθαλή ξήμε κε ηηο θαζηεξσκέλεο κνξθέο ζπκπεξηθνξάο θαη δσήο, θαη αθόκα πεξηζζόηεξν κε ηηο λέεο κνξθέο δσήο πνπ αλαδεηάκε. Σν απνηέιεζκα είλαη κηα ζιηβεξή θαη απνζηεηξσκέλε αηκόζθαηξα ζην πεξηβάιινλ καο.

Μέζα από ηε κειέηε θαη ηνλ πξνβιεκαηηζκό γύξσ από ην δήηεκα ηεο ζύρξνλεο αζηηθήο πξαγκαηηθόηεηαο ελ γέλεη, αλαγλσξίζακε ηα ζηνηρεία ηνπ θαηαθεξκαηηζκέλνπ χπόνου θαη ησλ δηαρσξηζκέλσλ απν απηόλ βησκάησλ θαη ζηελ Πάηξα.

Πήξακε ινηπόλ ηελ πξσηνβνπιία λα ηελ «αθηλεηνπνηήζνπκε» πξνθεηκέλνπ λα δηεγείξνπκε κηα θξηηηθή ζε ζρέζε κε ηελ ζύγρξνλε ύπαξμε θαη ιεηηνπξγία ηεο. Η πόιε εξεκώλεη, ν ρξόλνο παγώλεη θαη ε κλήκε εμνπζηάδεη. Η θζνξά ηνπ ρξόλνπ δελ θαίλεηαη λα επεξεάδεη θαλέλα από ηα πιηθά ηεο ζηνηρεία, κεηαηξέπνληαο ηελ πόιε ζε έλα άζηθην κλεκείν κηαο αιινηηλήο δσήο. Ο ρξόλνο δελ πθίζηαηαη θαη ε ηζηνξία δελ νξηνζεηείηαη, ππάξρεη κεηέσξε, αλεμάληιεηε θαη άπεηξε.

Παξάιιεια, δεκηνπξγνύκε έλα αθήγεκα, κία κπζνπιαζία, κηα νδνηπνξηθή εμνξία θαηά ηελ νπνία νη πεξηπιαλεηέο είλαη δπλαηό λα αλαβηώζνπλ ζπγθεθξηκέλα ηκήκαηα ηεο πόιεο κε έλαλ ππνθεηκεληθό ηξόπν. Η γξακκηθόηεηα ηνπ ρξόλνπ απνζπληίζεηαη, επηηξέπνληαο ηελ νλεηξνπόιεζε θαη ηελ αλάθιεζε ηεο κλήκεο. Απνηειεί ην κέζν αθήγεζεο ηεο ηζηνξίαο ηεο πόιεο, κηα πξνζπάζεηα δεκηνπξγίαο κλήκεο ζηνλ μέλν παξαηεξεηή ζρεηηθά κε απηό ην ρώξν αιιά ρσξίο λα έξρεηαη πνηέ ζε άκεζε επαθή καδί ηνπ. Σνλ παξαηεξεί ζαλ ζέακα δίλνληαο κηα δηθή ηνπ εξκελεία κέζα από κία ζηνρεπκέλε ρσξηθή δηάηαμε.

Μειεηώληαο ηελ πόιε, εληνπίδνπκε αξρηθά θάπνηα ζεκεία - θιεηδηά, πνπ θαη’ εκάο δηαδξακάηηζαλ θνκβηθό ξόιν γηα ηελ Πάηξα όζνλ αθνξά ηε ζπιινγηθή θνηλσληθή θαη πνιηηηθή δσή, θαη ηα δηαρσξίδνπκε ζε θύξηα θαη δεπηεξεύνληα. Καηά θύξην ιόγν, νη αλνηρηνί - ππαίζξηνη ρώξνη, αθξηβώο ιόγσ ηνπ δεκόζηνπ ραξαθηήξα ηνπο, αλαδεηθλύνληαη ζε ππυηεύονηα ζημεία - κλειδιά θαη είλαη: ν κόινο, ζηελ απόιεμε ηεο νδνύ Αγ. Νηθνιάνπ, όπνπ παιηά βξηζθόηαλ ν θάξνο ηεο Πάηξαο, ε πιαηεία Δζληθήο Αληηζηάζεσο (γλσζηή σο πιαηεία Όιγαο), ε πιαηεία Β. Γεσξγίνπ θαη επηζήκσο θέληξν ηεο πόιεο, ε πιαηεία Τςειώλ Αισλίσλ θαη ηέινο ην παιηό θάζηξν, ζηελ Άλσ Πόιε, απηνύζην θνκκάηη ηνπ παξειζόληνο κέζα ζηε ζύγρξνλε Πάηξα.

Γεπηεξεπόλησο, εληάζζνπκε ην δίθηπν απηό πνπ δεκηνπξγνύκε ηα εμήο ηοπόζημα (θαηά θύξην ιόγν θηήξηα πνπ θέξνπλ πνιηηηζηηθό, θνηλσληθό, πνιηηηθό θνξηίν): ην παιηό Αξζάθεην ζηελ νδό Μαηδώλνο, ην πξώελ Παξάξηεκα ηνπ Παλεπηζηεκίνπ θαη ην ζπίηη ηνπ Κσζηή Παιακά ζηελ νδό Κνξίλζνπ, ην Γεκαξρείν επί ηεο Μαηδώλνο, ηα Γηθαζηήξηα ζηελ ιεσθόξν Γνύλαξε, ηελ πιαηεία θαη ηελ εθθιεζία ηεο Παληάλαζζαο, ην Αξραίν Χδείν, ηελ εθθιεζία ηνπ Παληνθξάηνξα θαη ην Παιαηό Ννζνθνκείν ζηελ Άλσ Πόιε.

Γηάγξακκα ζεκείσλ

΢ηε ζπλέρεηα, εληνπίδνπκε βαζικέρ σαπάξειρ πνπ ζρεηίδνληαη είηε κε ηελ ηζηνξία είηε κε ηελ πνιενδνκηθή αλάπηπμε ηεο πόιεο, είηε κε ιεηηνπξγίεο θαη ζπζρεηηζκνύο πνπ εκείο ζέινπκε λα δεκηνπξγήζνπκε. Πξνθύπηεη επνκέλσο ε βαζηθή ράξαμε πνπ ζπλδέεη ην θάζηξν κε ην κόιν, δειαδή ε επζεία ηεο Αγ. Νηθνιάνπ, ζύλδεζε κε βαξύλνπζα ζεκαζία ζηελ ηζηνξία ηεο πόιεο, ε ζρέζε ηνπ κόινπ κε ην δαζύιιην, θαη ε ζύλδεζε ηεο βηνκεραληθήο δώλεο κε ηνπο Μύινπο θνληά ζηηο ζηδεξνδξνκηθέο γξακκέο. Παξόηη δε βξίζθνληαη ζην θέληξν, ζεσξνύκε βαζηθή ηελ αλαθνξά ηνπο, θαζώο αληηπξνζσπεύνπλ ηνλ άιινηε ηζρπξό παξαγσγηθό θαη εκπνξηθό ξόιν ηεο Πάηξαο.

Αθόκα, ζρεδηάδνπκε πνπ πξνθύπηνπλ από πεξηνρώλ (ΒΙ.ΠΔ., ηνπόζεκα

θάπνηεο βοηθηηικέρ σαπάξειρ ηηο νπηηθέο θπγέο 3 βαζηθώλ θάξνο θαη Άλσ Πόιε) πξνο ηα πνπ νλνκάζακε πξνεγνπκέλσο.

Με βάζε απηά πξνθύπηεη κηα δηαδξνκή πάλσ από ηελ παγσκέλε πόιε. Απηή πνπ ελνπνηεί ηα θύξηα ζεκεία ησλ παξεκβάζεσλ,

θαη 3 δεπηεξεύνπζεο θιεηζηέο δηαδξνκέο, πνπ πξνζθέξνπλ ζηνλ πεξηεγεηή κηα πην θνληηλή νπηηθή ησλ ζεκείσλ πνπ πξναλαθέξζεθαλ θαη γεληθά ηνπ πνιενδνκηθνύ ηζηνύ.

Γηάγξακκα δηαδξνκώλ

Δπίπεδα θπξίσο δηαδξνκήο 1 – ηνκέο & skyline

Σν θπξίσο ηκήκα ηεο δηαδξνκήο απνηειείηαη από ηξία, θαηά βάζε επίπεδα, ηα νπνία πξνθύπηνπλ από ην skyline (ηελ θνξπθνγξακκή) ηεο πόιεο ζην εθάζηνηε ζεκείν ηνκήο.

Δπίπεδα θπξίσο δηαδξνκήο 2 – ηνκέο & skyline

Δπίπεδα θπξίσο δηαδξνκήο

Πξννπηηθό δηάγξακκα επηπέδσλ δηαδξνκήο

Έηζη, ν επηζθέπηεο θαηά ζπκβνιηθό ηξόπν παηάεη απεπζείαο ζηα θηήξηα ηεο πόιεο, πάλσ ζηηο ηαξάηζεο, θαη ηνπ δίλεηαη κηα άιιε αίζζεζε ηνπ αζηηθνύ ηζηνύ.

Πξνζζήθε tensegrity σο ππνζηεξηθηηθή δνκή

Η θαηαζθεπή ηεο αθεγεκαηηθήο απηήο δηαδξνκήο ζηεξίδεηαη ζε tensegrity, έλα ζύζηεκα πνπ ιεηηνπξγεί βαζηζκέλν ζηηο ξνπέο πνπ δεκηνπξγνύληαη κεηαμύ θαισδίσλ θαη δνθώλ. Απηή ε επηινγή έγηλε ζθόπηκα, πξνθεηκέλνπ λα πξνθιεζεί ε εληύπσζε πσο ε πνξεία αησξείηαη πάλσ από ηνλ αζηηθό ηζηό. Γίλεηαη ζηελ νπζία κηα ρσξηθή κεηαθνξά ηεο απνζηαζηνπνίεζεο ηνπ αλζξώπνπ από ηελ εκπεηξία ηνπ αζηηθνύ βηώκαηνο.

Γεπηεξεύνπζεο δηαδξνκέο θαη ζεκεία ελδηαθέξνληνο

Πξνζζήθε tensegrity

Οη δεπηεξεύνπζεο θιεηζηέο δηαδξνκέο ρξεζηκεύνπλ πεξηζζόηεξν γηα ζηάζε, θαζώο δεκηνπξγνύληαη πιαηώκαηα ζε ζπγθεθξηκέλεο ζέζεηο, αλάινγα κε ηε ζέαζε ζπγθεθξηκέλσλ ζεκείσλ (ηνπόζεκα).

Καηαζθεπαζηηθή ιεπηνκέξεηα

Γηάγξακκα ηδέαο

΢ην ζεκείν ηνπ κόινπ ηνπνζεηνύκε κηα ππξγνεηδή θαηαζθεπή, σο αλαθνξά ζηελ πξνεγνύκελε ζέζε ηνπ θάξνπ, πνπ ήηαλ ζην κόιν ηεο Αγ. Νηθνιάνπ. Δθηόο απηνύ, απνηειεί θαη ην ζεκείν αθεηεξίαο θαη ηεξκαηηζκνύ απηήο ηεο πεξηήγεζεο, επνκέλσο ηνπ πξνζδίδνπκε κλεκεηαθό ραξαθηήξα.

Γηάγξακκα θίλεζεο & ζέαζεο

Η θίλεζε είλαη πεξηζηξνθηθή θαη ε ηζηνξία πνπ δηεγείηαη ζηνλ επηζθέπηε - πεξηπιαλεηή γηα ηε πόιε είλαη απνζπαζκαηηθή θαη ζε δηαθνξεηηθά ύςε θαη πιάηε. Άιινηε ηνπ παξνπζηάδεηαη ε ζάιαζζα, άιινηε ζξαύζκαηα ηεο πόιεο θαη πάληνηε ζε δηαθνξεηηθέο θαηεπζύλζεηο. Ο επηζθέπηεο θηλείηαη ζηαδηαθά πξνο ηα θάησ πξνθεηκέλνπ λα ζπλαληήζεη ηε δηαδξνκή πνπ ζα ηνλ νδεγήζεη ζηελ έμνδν πξνο ηελ πόιε.

Πιατλή όςε

θάηνςε

Γηάγξακκα ηδέαο - βαζηθέο ραξάμεηο ΢ηελ πιαηεία Όιγαο δεκηνπξγνύκε κηα θαηάζηαζε πνπ αλαπαξάγεη θαη ππελζπκίδεη ηνλ ειεύζεξν ραξαθηήξα πνπ είρε ζην παξειζόλ, ραξάζζνληαο δηαδξνκέο πνπ θηλνύληαη αλάκεζα ζε κεηαιιηθά “δέληξα”.

Γηάγξακκα θίλεζεο & ζέαζεο Γίλνληαη 2 επηινγέο ζε θάπνηνλ γηα ην πσο ζα ηε δηαζρίζεη, είηε κε ηνλ ζύληνκν δξόκν, είηε αθνινπζώληαο ηα επίπεδα πνπ αλεβνθαηεβαίλνπλ. Η θίλεζε είλαη παιηλδξνκηθή, ηόζν ζηνλ νξηδόληην, όζν θαη ζηνλ θαηαθόξπθν άμνλα, νπόηε θαη νη ζεάζεηο είλαη αλάινγεο. ΢ε απηό ην ζεκείν γίλεηαη θαη ε πξόζβαζε ζηε δεπηεξεύνπζα δηαδξνκή.

Πιατλή όςε

θάηνςε

βαζηθέο ραξάμεηο Δπόκελνο ζηαζκόο είλαη ν ιαβύξηλζνο ζηελ πιαηεία Γεσξγίνπ. Αθνινπζνύληαη ζπγθεθξηκέλεο ραξάμεηο, ζύκθσλα κε ηνλ νξζνθαλνληθό πνιενδνκηθό ηζηό θαη ην ζρεδηαζκό ηεο ίδηαο ηεο πιαηείαο.

Γηάγξακκα θίλεζεο & ζέαζεο

Ο επηζθέπηεο θαιείηαη λα θηλεζεί κέζα ζ’ έλα κεηαιιηθό “θινπβί”, ην νπνίν πεξηθιείεηαη από ηα θηήξηα ηεο πιαηείαο κε αξθεηά πεξηνξηζκέλεο δπλαηόηεηεο πξσηνβνπιίαο ζηελ θίλεζε, ελώ θάζε θνξά ζπγθεθξηκέλα αλνίγκαηα θαδξάξνπλ ηε ζέα, θπξίσο ζε λενθιαζηθά θηήξηα πνπ θέξνπλ ηζηνξηθό θνξηίν. Βνεζεηηθά ππάξρνπλ θαηαθόξπθεο θηλήζεηο εληόο “ζσιήλσλ”, νη νπνίνη ρξεζηκεύνπλ θαη ζηε ζηήξημε. Με απηό ηνλ ηξόπν δίλεηαη ε δπλαηόηεηα αιιαγήο επηπέδνπ.

Πιατλή όςε

θάηνςε

Γηάγξακκα ηδέαο - βαζηθέο ραξάμεηο

΢ηελ πιαηεία ησλ Φειώλ Αισλίσλ, ζπλαληάκε έλαλ ππεξκεγέζε παηρληδόηνπν, αλαπαξάγνληαο νπζηαζηηθά ηνλ ςπραγσγηθό ραξαθηήξα ηεο. Η κνξθή πνπ επηθξαηεί είλαη ε ξόδα, πνπ ζπκβνιίδεη ηελ θπθιηθή ξνή ηνπ ρξόλνπ, ε νπνία απνηειεί θαη ην θύξην κέζν θίλεζεο ζηελ παξέκβαζε.

Γηάγξακκα θίλεζεο & ζέαζεο

Δθαηέξσζελ ηνπνζεηνύληαη 2 επίπεδα ζε δηαθνξεηηθό ύςνο, πνπ πεξηιακβάλνπλ ηνύλει, ηζνπιήζξεο θαη δίρηπα γηα ζθαξθάισκα. Ο ρξήζηεο κπνξεί λα αλαξξηρεζεί θαη λα δεη ηελ πόιε θπξηνιεθηηθά από άιιε νπηηθή γσλία.

Πιατλή όςε

θάηνςε

Γηάγξακκα ηδέαο - βαζηθέο ραξάμεηο

Σέινο, ζην θάζηξν ζρεδηάδνπκε έλαλ πεξίπαην ν νπνίνο κηκνύκελνο ηα ηείρε …

Γηάγξακκα θίλεζεο & ζέαζεο

…έρεη σο ζηόρν λα δεκηνπξγήζεη ηελ αίζζεζε ηεο εζσζηξέθεηαο θαη ηνπ εγθιεηζκνύ ζ’απηόλ πνπ ηνλ αθνινπζεί, κέρξη λα εθηνλσζεί ζην κεγάιν μέθσην, όπνπ ε νπηηθή αλνίγεη θαη επέξρεηαη ε αλαθνύθηζε.

Πιατλή όςε

θάηνςε

Masterplan

όςεηο

Σν πινίν θηλείηαη γξήγνξα πξνο ηε ζηεξηά. Όζν πιεζηάδνπκε, βιέπσ πιένλ πην μεθάζαξα ηα θηήξηα ηεο πόιεο. Κάζε ίρλνο δσήο έρεη εμαθαληζηεί εδώ θαη ρξόληα θαη ε Πάηξα ζηέθεη ακεηάβιεηε ζην ρξόλν, ζαξξείο ζαλ λα πάγσζε κεηά ηε θπγή ησλ αλζξώπσλ. Ο πύξγνο, μερσξίδεη ζην παιηό ιηκάλη: απηόο είλαη θαη ν πξννξηζκόο, ν κνλαδηθόο ηξόπνο λα κπεη θάπνηνο ζηελ πόιε. ΢εκαηνδνηεί πιένλ ηελ αθεηεξία θαη καδί ην ηέξκα κηαο λέαο δηαδξνκήο.

Μηα ηεξάζηηα γέθπξα θαηεβαίλεη ζην πινίν. Η επηβιεηηθή κνξθή πςώλεηαη κπξνζηά κνπ θαη κε θαιεί ζην εζσηεξηθό ηεο. Νηώζσ ηόζν κηθξόο κπξνζηά ζηνλ ηεξάζηην όγθν, κα ληθάεη ε ιαρηάξα λ’ αξρίζεη απηό ην ηαμίδη. Ννκίδσ πσο ηειηθά ζπκίδεη θάξν, έηζη όπσο ζηέθεη αλάκεζα ζηε ζηεξηά θαη ηε ζάιαζζα, ζαλ απηνύο πνπ έρσ δεη από θάηη παιηά βηβιία. Αθνινπζώ ηε γέθπξα ζην εζσηεξηθό: ην θσο θαη ην ζθνηάδη ζε κηα αηώληα πάιε ελαιιάζζνληαη δηαξθώο. Έρσ δύν επηινγέο, απνθαζίδσ λα θηλεζώ πξνο ηα πάλσ. Πνύ θαη πνύ από ηα κεγάια αλνίγκαηα βιέπσ θάδξα ηεο πόιεο πνπ απιώλεηαη από θάησ.

Αλεβαίλσ κέρξη ην ηέξκα ώζπνπ αξρίδσ λα δαιίδνκαη από ην πςόκεηξν θαη ην θσο όιν θαη ιηγνζηεύεη. ΢ηέθνκαη λα μαπνζηάζσ από ηελ αλάβαζε. Οη ήρνη αθνύγνληαη πληρηά θαη κόλν ν ζθπγκόο ζθπξνθνπάεη ζη’ απηηά κνπ. Η κνλαμηά εδώ πάλσ είλαη έληνλε. Απνθαζίδσ λα γπξίζσ. Η ζπείξα κε νδεγεί πξνο ηα θάησ, ληώζσ λα πιεζηάδσ ηε γε νινέλα θαη πεξηζζόηεξν. ΢ε ιίγν βιέπσ λα αλνίγεηαη ν δξόκνο, ε θαηάβαζε ζηακάηεζε. Βγαίλσ έμσ θαη κε ινύδεη μαλά ην θσο ηνπ ήιηνπ.

Πεξπαηάσ θαη ζε θάζε βήκα ληώζσ λα αησξνύκαη. Όια είλαη ζηνλ αέξα, θαίλεηαη λα κελ παηάεη ηίπνηα ζην έδαθνο, ζαλ λα κε ζέιεη λα μππλήζεη ηελ πόιε πνπ θνηκάηαη. Βξίζθσ έλα πιάησκα, όπνπ έρνπλ ζηακαηήζεη θη άιινη πεξηεγεηέο. Μάιινλ είλαη ε είζνδνο ζηελ πόιε, πιένλ είκαζηε πάλσ από ηα πξώηα θηήξηα. Κάησ από ηα πόδηα κνπ βξίζθεηαη ν ράξηεο ηνπ ηαμηδηνύ καο. Αλάκεζα ζηνπο αλζξώπνπο επαλέξρνκαη γηα ιίγν ζην παξόλ. Γε θνβάκαη πηα, όκσο ζέισ λα επηζηξέςσ ζηελ νλεηξνπόιεζε. Γελ θνηηάσ ην ράξηε, ζέισ λα αθεζώ θαη λα κε νδεγήζεη ε πόιε όπνπ είλαη λα πάσ. ΢πλερίδσ κόλνο. Ο επόκελνο ζηαζκόο είλαη θνληά. Ο δξόκνο είλαη αλεθνξηθόο, θαη όπσο θνηηάσ κπξνζηά, παξαηεξώ ην δάζνο. Η θύζε κνηάδεη λα έρεη κείλεη θη απηή αλέπαθε ζην πέξαζκα ηνπ ρξόλνπ, ηα δέληξα είλαη αθίλεηα.

Όκσο όρη, απηά ηα δέληξα είλαη κεηαιιηθά! Δδώ θάησ δελ ππάξρνπλ θηήξηα, ίζσο παιηά λα ήηαλ ρώξνο πνπ καδεύνληαλ άλζξσπνη. Φηάλσ ζε δηαθιάδσζε: Οη επηινγέο είλαη πνιιέο, κα ιέσ λα ζπλερίζσ επζεία.

Αθνινπζώ ην ελαέξην κνλνπάηη, θαηεβαίλσ θη αλεβαίλσ ζπλερώο, θάλνληαο δηγθ δαγθ, έρσ ράζεη ηνλ πξνζαλαηνιηζκό κνπ θαη δε βιέπσ πηα ηε ζάιαζζα. Όκσο ληώζσ νηθεία κέζα ζην κεηαιιηθό δάζνο. Ξαθληθά ε δηαδξνκή θηάλεη ζην ηέινο ηεο, βγαίλσ μαλά πάλσ. ΢ηέθνκαη γηα ιίγν ζην κπαιθόλη θαη αγλαληεύσ ηε ζάιαζζα. Ο πύξγνο θαίλεηαη ήδε καθξηά. Αθνινπζώ ην θαξδύ κνλνπάηη πνπ νδεγεί ζηελ θξεκαζηή γέθπξα.

Πεξλάσ θάησ από ηπηάκελα δνθάξηα πνπ όια δείρλνπλ θάπνπ ςειόηεξα. Κάηη αρλνθαίλεηαη ζην βάζνο, κα δε βιέπσ θαζαξά. ΢πλερίδσ επζεία.. Μπξνζηά εκθαλίδνληαη ηνίρνη. Γε κπνξώ λα ηνπο απνθύγσ, θαη αλαγθαζηηθά κπαίλσ ζην παηρλίδη. Μνηάδεη κε ιαβύξηλζν, αιιά επηπρώο δε ράλνκαη, γηαηί έρσ νπηηθή επαθή κε ην πεξηβάιινλ. Να όκσο πνπ ην ηνύλει κε θαιεί θαη δε κπνξώ λα ην απνθύγσ. Αξρίδσ ακέζσο λα θαηεθνξίδσ πάλσ από έλα κεγαιύηεξν πιάησκα απηή ηε θνξά. Δδώ ηα πξάγκαηα αιιάδνπλ.

Όια θάησ κνπ είλαη ζπκκεηξηθά θαη νκνηόκνξθα, δείρλνπλ ζθιεξά θαη απνμελσκέλα. Η δηαδξνκή είλαη κηα θαη δελ αιιάδεη, κόλν θάπνπ θάπνπ ζπλαληώ θάηη κεγάινπο ππιώλεο πνπ ζε κεηαθέξνπλ πάλσ – θάησ κέζα ζην ιαβύξηλζν, ζαλ πξσηόγνλνη αλειθπζηήξεο. Καηεθνξίδσ ζπλέρεηα, κέζα ζ’απηό ην γηγάληην θινπβί, ληώζνληαο όηη πιεζηάδσ όιν θαη πεξηζζόηεξν ζην έδαθνο, πεξηηξηγπξηζκέλνο από ηζηκεληέληα θνπηηά. ΢ε θάπνηα ζεκεία, ην πιέγκα πνπ κε πεξηβάιιεη αξαηώλεη, θαη ηόηε βιέπσ μεθάζαξα απνζπαζκαηηθέο εηθόλεο απηνύ ηνπ ηόπνπ: Δίλαη θπξίσο θηήξηα πην ρακειά από ηα άιια, ζαλ λα έρνπλ θάηη άιιν λα πνπλ από ηα ππόινηπα, ηα δηπιαλά ηνπο. Μάιινλ είλαη εηθόλεο από δηαθνξεηηθά παξειζόληα ηεο πόιεο, πνπ ήξζαλ λα ζπγθαηνηθήζνπλ ζην κέιινλ. Καζώο θηλνύκαη θαη πεξηζηξέθνκαη ζπλέρεηα, έρσ ηελ επθαηξία λα δσ ην κέξνο από θνληά. Έηζη βιέπσ ηνπο κεγάινπο δξόκνπο, πνπ ζίγνπξα θάπνηε έθεξαλ βαξύ θνξηίν. Όια είλαη ηόζν αθύζηθα ηαθηνπνηεκέλα εδώ. Αξρίδσ λα αλεθνξίδσ, κε θνύξαζε απηή ε πεξηπιάλεζε, δε ληώζσ νηθεία. Βγαίλσ από ην θινπβί θαη αλαθνπθίδνκαη. Άξαγε νη θάηνηθνη απηήο ηεο πόιεο λα έλησζαλ πνηέ εγθισβηζκέλνη εδώ?

΢πλερίδσ θνηηώληαο πξνο ηηο βνπλνθνξθέο, καθξηά. Αξρίδσ λα ζπκπαζώ ηελ ηδέα ηνπ ύςνπο, εδώ πάλσ είκαη ειεύζεξνο. Σώξα πιεζηάδσ όιν θαη πεξηζζόηεξν ηε κεγάιε πεξηζηξεθόκελε ζπείξα.(δ) Από θνληά κνηάδεη κε ηεξάζηην παηρληδόηνπν.

Αλεβαίλσ ζηε ξόδα θαη θαζώο απνκαθξύλνκαη όιν θαη πεξηζζόηεξν από ην έδαθνο βιέπσ ην ηνπίν παλνξακηθά: Πέξα από ηελ πόιε ην βνπλό θαη ηελ απέλαληη ζηεξηά από ηε ζάιαζζα, από ηελ θαηεύζπλζε πνπ θηάζακε. Απνβηβάδνκαη ζην ςειόηεξν ζεκείν θαη πεξλώληαο από αιιεπάιιεια θαηώθιηα θηάλσ ζηε κεγάιε ηζνπιήζξα θαη ζθαξθαιώλσ ζην δίρηπ. Η αδξελαιίλε επηζηξέθεη, θαζώο αθήλνκαη λα θαηξαθπιήζσ, νπξαλόο θαη γε γίλνληαη έλα. Απνκέλεη έλαο ηειεπηαίνο πξννξηζκόο γηα ηελ νινθιήξσζε ηεο πεξηήγεζεο: Σν θάζηξν. Σν κόλν ηκήκα πνπ έρεη μεθάζαξν ραξαθηήξα, από ηα παιηόηεξα ηκήκαηα ηεο πόιεο. Σν δάζνο εθεί θνληά κπιέθεηαη κε ηα ηζηκεληέληα θνπηηά.

Ο δξόκνο γίλεηαη ζηαδηαθά εζσζηξεθήο θαη θιεηζηνθνβηθόο, ληώζσ ζα θπιαθηζκέλνο ελώ δε βιέπσ ηη ππάξρεη γύξσ κνπ, κόλν μέξσ όηη ζηαδηαθά αλεθνξίδσ. Πξέπεη λα είκαη κέζα απ’ ηα ηείρε.

Μα λα, ν δξόκνο αλνίγεη. Η εθηίκεζε κνπ ήηαλ ζσζηή, θη έρσ πάιη δύν επηινγέο λ’ αθνινπζήζσ. Δπηιέγσ λα θαηεθνξίζσ μαλά, ζέισ λα βξεζώ όζν πην θνληά ζην έδαθνο γίλεηαη, κήπσο κπνξέζσ λα ην νηθεηνπνηεζώ γηα κηα ζηηγκή, όπσο νη παιηνί ηνπ θάηνηθνη.

Σν ηαμίδη θηάλεη ζην ηέινο ηνπ…

΢ηέθνκαη λ’ απνιαύζσ ηε ζέα, θάησ κνπ απιώλεηαη ε λέα πόιε, επζεία βιέπσ ην ζεκείν ηεο αθεηεξίαο. ΢ηγά ζηγά καδεύνληαη θη άιινη ζπλνδνηπόξνη. Άιινη θαίλνληαη ραξνύκελνη θη άιινη πξνβιεκαηηζκέλνη. ΢ίγνπξα ήηαλ κηα έληνλε εκπεηξία γηα όινπο, ε πόιε – θάληαζκα καο θάλεη λα ληώζνπκε ηελ εγθαηάιεηςε.

Καζώο παίξλσ ην δξόκν ηεο επηζηξνθήο, γη’ άιιε κηα θνξά θαηεθνξίδσ ώζπνπ θηάλσ ζε ύςνο ηα θηήξηα γύξσ. Δίλαη απνπληθηηθά, θαη παξάιιεια θαζώο βιέπσ ηα άδεηα θειύθε ζπλεηδεηνπνηώ θάηη. Γελ εγθαηέιεηςαλ νη άλζξσπνη ηελ πόιε, αιιά ε πόιε άθεζε ηνπο αλζξώπνπο. Σόζν πνπ ληώζεηο όηη είζαη εζύ ην θάληαζκα πνπ πεξηπιαληέηαη.