ΒΙΑ ΚΑΙ ΦΑΝΑΤΙΣΜΟΣ ΧΟΥΛΙΓΚΑΝΙΣΜΟΣ
ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΤΟΥ ΤΜΗΜΑΤΟΣ Α2 ΤΟΥ 1ΟΥ ΕΠΑΛ ΚΑΡΔΙΤΣΑΣ
Ομάδες εργασίας Α
Β
Γ
Καλυβιώτης Βάιος
Κοντοκώστας Δημήτριος
Καούρας Βασίλειος
Κατσιγιάννης Βασίλειος
Μαγνήσαλης Αθανάσιος
Καούρας Προκόπιος
Καραχάλιος Γεώργιος
Κρομμύδας Αλέξανδρος
Κούκι Παναγιώτης
Καράι Εράλντο
Κόντεβ Μιχαήλ
Μπούκης Απόστολος
Κόρακας Δημήτριος
Καρακατσάνης Δημήτριος
Κάτσιανος Αλέξανδρος
Κούλα Τζόνι
Καρρά Μάρθα
Κουκουμτζής Σταύρος
Γουλόπουλος Δημήτριος
Κούσι Ένριξ
Επίβλεψη: Αναστασοπούλου Χριστίνα, Βοηθός εργαστηρίου: Τσίτος Χρήστος
Βία γενικά - Μορφές Βίας
• Συνήθως θεωρούμε βία τις βασικές μορφές της που είναι εύκολα ορατή, αλλά πολύ συχνά η βία δεν είναι και τόσο ορατή. Η βία συμπεριλαμβάνει όλες τις παρακάτω μορφές... και ο κατάλογος δεν είναι πλήρης.
Σωματική βία
Από χαστούκι μέχρι βαριά σωματική βλάβη, συμπεριλαμβάνοντας καθετί που προξενεί πόνο, τραυματισμό, ακρωτηριασμό, o βιασμός και κάθε άλλη βίαιη & καταπιεστική συμπεριφορά προς το σώμα ...χτυπήματα, καψίματα, σπρωξίματα, χρήση όπλου, φυσικός περιορισμός, παρεμπόδιση κάλυψης βασικών αναγκών (πχ. τροφή, φάρμακα, ύπνος...) όλα αποτελούν σωματική βία.
Ψυχολογική βία
Υποτιμητικές συμπεριφορές, ταπείνωση. Διαρκής αρνητική κριτική, υποτίμηση & κοροϊδίες, προσπάθειες εξευτελισμού, ψέματα, υπονόμευση της αυτοεκτίμησης. Όλα τα παραπάνω αποτελούν μορφές ψυχολογικής βίας.
Συναισθηματική βία
Καταπίεση κι εξαναγκασμοί που εκμεταλλεύονται την ψυχολογική και συναισθηματική μας εξάρτηση, πιθανώς με απειλές κι εκβιασμούς. Τα όρια συγχέονται με την ψυχολογική βία. Ιδιαίτερα σοβαρή για τους νέους και τα παιδιά, αλλά και για κάθε άτομο "αποκλεισμένο" από ευρύτερη κοινωνικότητα. Συχνά συναντάται σε συνδυασμό με στέρηση-απομόνωση.
Λεκτική βία
Φωνές, βρισιές, εξευτελισμοί, απειλές & τρομοκράτηση, αποτελούν τμήμα της ψυχολογικής & συναισθηματικής βίας, η οποία συνήθως συμπεριλαμβάνει και απειλές, ενώ η τρομοκράτηση συνήθως συμπεριλαμβάνει κι άλλους τρόπους βίας.
Οικονομική βία - εκμετάλλευση
Έλεγχος της περιουσίας και κατάχρηση, καλλιέργεια οικονομικής εξάρτησης, άμισθη εργασία, καταναγκαστική εργασία, ανασφάλιστη εργασία, ανεργία, φτώχεια, χρεοκοπία…, αποτελούν το μεγαλύτερο μέρος της σημερινής οικονομικής βίαιης πραγματικότητας.
Σεξουαλική βία & παρενόχληση
Επιβολή σεξουαλικής πράξης ή συμπεριφορών ενάντια στη θέληση του θύματος, πίεση για σεξουαλικές συμπεριφορές που μας κάνουν να νοιώθουμε άσχημα, κριτικάρισμα … Ακόμη και μέσα στο γάμο ή στο ζευγάρι, κάθε σεξουαλικός καταναγκασμός που δεν δέχεται "όχι" είναι βία.
ΦΑΝΑΤΙΣΜΟΣ Ο φανατισμός είναι νόθο παιδί του φόβου, και της αμορφωσιάς, αδερφός του θυμού και του μίσους, πατέρας της ανομίας και της βίας και πιστός σύντροφος του λαϊκισμού και των άκρων. Ο φανατισμός δεν μπορεί να διαχωριστεί σε «καλό» και σε «κακό» φανατισμό. Κάθε φανατισμός οπουδήποτε και να εμφανίζεται και από οποιονδήποτε και να εκφράζεται είναι επιζήμιος.
Ο φανατισμός, τυφλώνει το νου, θολώνει την κρίση, απωθεί την λογική, παραλύει κάθε προσπάθεια αναλυτικής σκέψης. Κάθε απόπειρα του φανατικού να εκτιμήσει μια κατάσταση, στην οποία εμπλέκονται οι θεωρούμενοι «εχθροί» και «φίλοι» του, συνήθως καταλήγει πολύ γρήγορα σε ύβρεις αρχικά, απειλές και κατάρες στην συνέχεια και τελικά σε ωμή, απροκάλυπτη ΒΙΑ.
Ο φανατισμός είναι ύπουλος και επικίνδυνος. Μοιάζει με το μονοξείδιο του άνθρακα. Εμφανίζεται άοσμο, άχρωμο και ως εκ τούτου αόρατο, και στην συνέχεια σκοτώνει το θύμα του γλυκάγλυκά και αναπόφευκτα. Έτσι και ο φανατισμός, ξεκινά ως ακαθόριστος θυμός εναντίον κάποιων, ως αόριστη πιεστική απειλή στο μυαλό του απαίδευτου ανθρώπου, ως αναίτιο μίσος. Σύντομα μετατρέπεται σε απροκάλυπτη απείθεια προς κάθε νόμο, οχυρώνεται πίσω από σαθρά «επιχειρήματα», ώστε στο τέλος να γεννήσει το αγαπημένο του τέκνο, την ΒΙΑ. Αυτή είναι συνήθως η κοινωνική πορεία του φανατισμού, που ανθεί ευκολότερα και μεγαλώνει ταχύτερα με την έλλειψη παιδείας, σε συνδυασμό με την ανέχεια, την κοινωνική αδικία και κυρίως τον ΦΟΒΟ.
Ο φανατικός άνθρωπος έχει πολύ αναπτυγμένο το αίσθημα του «συνανήκειν», συνήθως ζει σε ομάδες με «ομοίους» του. Όταν συχνάζει σε κάποιο μέρος, σε καφενείο, σε καφετέρια, σε κάποιο στέκι ή σε διαδικτυακό τόπο, φροντίζει πάντα αυτό να είναι «φιλικό» προς τον ίδιο και τις ιδέες του και «εχθρικό» και αφιλόξενο προς κάθε «διαφορετική», «μιαρή» και κατά την γνώμη του «επικίνδυνη» παρουσία, άποψη ή ιδέα. Ο φανατικός άνθρωπος δεν αποζητά την συντροφιά των ομοίων του, ως εργαλείο επιβίωσης και επιβράβευσης των ιδεών και των πιστεύω του, αλλά κυρίως ως μέσο - όπλο στην αναπόφευκτη σύγκρουση με το διαφορετικό, το ξένο. Όπως είναι φυσικό, ο φανατισμός δημιουργεί και αντιδράσεις. Ο φανατισμός «γεννά» περισσότερο φανατισμό και όταν έχουμε ένα κλειστό κοινωνικό σύνολο οδηγεί, αν γενικευτεί, σε πολιτικές και κοινωνικές ανατροπές και τελικά σε πλήρη αναρχία.
Όπως όλοι οι φανατισμοί, ο πολιτικός φανατισμός καλλιεργείται όταν υπάρχει το κατάλληλο «έδαφος» αμάθειας και αυξάνεται συνεχώς από την συνεχή πρόσθεση θυμού και φόβου. Τέτοιες «καλλιέργειες» συνήθως ευδοκιμούν στα πολιτικά θερμοκήπια των «άκρων» και ευνοούνται από ανώμαλες κοινωνικές, οικονομικές και πολιτικές καταστάσεις. Σε τέτοιες περιπτώσεις τα άκρα γιγαντώνονται, καθώς ο λαϊκισμός δίνει τα ρέστα του, προσφέροντας ανεκπλήρωτες υποσχέσεις στις μάζες των απελπισμένων και των λιγότερο ανθεκτικών πολιτών. Εκεί ενσταλάζεται τεχνηέντως στην ψυχή τους ο ΦΟΒΟΣ, ενισχύεται η απελπισία και ο θυμός και δημιουργείται αμέσως η απαραίτητη πολιτική μάζα φανατικών και μισαλλόδοξων πολιτών, ώστε να υπάρξει εκτεταμένη κοινωνική αναταραχή και όταν δημιουργηθούν οι κατάλληλες περιστάσεις τα άκρα αυτά να επιβληθούν με τον έναν (εκλογές) ή τον άλλο (βία) τρόπο.
Θα πρέπει να τονίσουμε την κύρια αντίφαση μέσα στην οποία ζει ο φανατικός, μια αντίφαση που σπάνια την ξεπερνά και καταφέρνει να την εξηγήσει. Η τρομερή αυτή αντίφαση έγκειται στο γεγονός πως όλες οι εκδηλώσεις βίας, όλες οι παράνομες συμπεριφορές, όλες οι επιδείξεις ισχύος και «ανδρισμού», προέρχονται από έναν απέραντο, ανομολόγητο, ταπεινωτικό ΦΟΒΟ. Από αυτόν δυναστεύονται, από αυτόν προσπαθούν να ξεφύγουν, αυτόν φοβούνται, αυτόν αρνούνται να παραδεχτούν.
ΒΙΑ ΣΤΑ ΓΗΠΕΔΑ - ΑΙΤΙΕΣ ΠΟΥ ΤΗ ΔΗΜΙΟΥΡΓΟΥΝ, ΜΕΤΡΑ ΠΡΟΛΗΨΗΣ, ΤΡΟΠΟΙ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗΣ, ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ ΣΤΗΝ ΚΟΙΝΩΝΙΑ
• Η βία στα γήπεδα αποτελεί ένα κοινωνικό πεδίο που επηρεάζεται και επηρεάζει τα πολιτικά, πολιτισμικά, οικονομικά και κοινωνικά συμβάντα. Όσο αυξάνεται η επιθετικότητα στην κοινωνία με ανάλογο τρόπο θα αυξάνεται και στον αθλητισμό. Η ρεαλιστική αντιμετώπιση του αρνητικού αυτού κοινωνικού φαινομένου δεν μπορεί να προέλθει μέσα από μια κατασταλτική στρατηγική, αλλά μέσα από προληπτική δράση και την αντιμετώπιση των παραγόντων που την δημιουργούν.
Κοινωνικά προβλήματα Ο αθλητισμός είναι ο χώρος της ευγενούς άμιλλας, στον οποίο ο αθλητής γυμνάζει το σώμα, το μυαλό και καλλιεργεί τις δεξιότητές του σε διάφορα αθλήματα, τα οποία διεξάγονται με βάση τους κανόνες που θέτει το κοινωνικό σύνολο. Δεν έχει σχέση με την τυφλή βία, το έγκλημα, και την άνομη συμπεριφορά.
Αρχικά, η ανεργία, η περιθωριοποίηση, τα ναρκωτικά, οι μεγάλες κοινωνικές ανισότητες, η φτώχεια, το χαμηλό βιοτικό επίπεδο, η έλλειψη ιδανικών, οραμάτων και καθώς και η έκπτωση των αξιών είναι το κατάλληλο περιβάλλον εκκόλαψης της εγκληματικότητας και βίας. Σε χώρους που ο άνθρωπος αποκτά συνείδηση μάζας, όπως στα γήπεδα, αρκεί μια δυνατή κραυγή ή ένα μεμονωμένο επεισόδιο για να ξεσπάσουν ευρύτερες συγκρούσεις ανάμεσα στις αντίπαλες παρατάξεις των οπαδών των ομάδων.
Αιτίες της βίας αποτελούν και οι πιεστικές συνθήκες ζωής, κυρίως στις μεγαλουπόλεις, η ανεργία και τα γενικότερα προβλήματα. Η προπαγάνδα, η παιδεία, οι κοινωνικές αξίες, οι κοινωνικοί κανόνες που συνιστούν τη σκληρή σημερινή πραγματικότητα και προκαλούν τη δυσαρέσκεια και την αντίδραση των νέων, συχνά διοχετεύονται σε αντικοινωνικές πράξεις. Φαίνεται ότι η έλλειψη ισχυρής πολιτικής βούλησης και η ελαστικότητα στην εφαρμογή των νόμων ενθαρρύνουν την παραβατική και αξιόποινη συμπεριφορά.
Ο χουλιγκανισμός πλέον έχει γίνει τρόπος ζωής για πολλούς νέους στη χώρα μας. Τέλος η κρίση του οικογενειακού θεσμού και της εκπαίδευσης εμποδίζει τους νέους να αναπτύξουν τα αίσθημα του μέτρου, της ευθύνης και της συλλογικότητας. Η προπαγάνδα, η παιδεία, οι κοινωνικές αξίες, οι κοινωνικοί κανόνες και οι κοινωνικές συνθήκες παίζουν καθοριστικό ρόλο στη διαμόρφωση της προσωπικότητας. Η προσπάθεια των οπαδών να βρουν διέξοδο στα προσωπικά τους προβλήματα μέσα από την βία στα γήπεδα δείχνει την έλλειψη πολιτικής βούλησης και σχεδιασμού για την αντιμετώπιση χρόνιων κοινωνικών προβλημάτων από την πολιτεία.
Το οικογενειακό περιβάλλον
Σε έρευνα για τη βία στα γήπεδα διαπιστώθηκε ότι αυτοί που καταφεύγουν σε αυτό το είδος βίας είναι κυρίως νέοι που οι γονείς τους ανήκουν στην μεσαία και στην ανώτερη εργατική τάξη. Άρα, ο μέσος όρος του εισοδήματος τους φαίνεται να είναι κατά 1/3 υψηλότερος από εκείνον του αντίστοιχου γενικού πληθυσμού. Σε αυτές τις οικογένειες υπάρχει μεγαλύτερο ποσοστό απασχόλησης και τον δύο γονέων σε σύγκριση με τον εν γένει πληθυσμό. Οι γονείς είναι λοιπόν σε θέση να προσφέρουν στην οικογένεια τους ένα υψηλό βιοτικό επίπεδο. Υπάρχει όμως μικρότερη έκταση της γονικής επίβλεψης και της επικοινωνίας στην οικογένεια, ενώ η γενικότερη κατάσταση της οικογενειακής ζωής είναι όντως προβληματική. Όταν ο ένας ή και οι δύο γονείς έχουν πεθάνει, όταν οι γονείς είναι χωρισμένοι ή υπήρχαν προβλήματα μεταξύ τους, φυσικό είναι οι σχέσεις με τους γονείς τους να μην είναι καθόλου καλές. Από τα παραπάνω καταλαβαίνουμε ότι μια βασική αιτία για την βία στα γήπεδα είναι η κακή ανατροφή των παιδιών μέσα από το οικογενειακό περιβάλλον.
ΒΙΑ - ΧΟΥΛΙΓΚΑΝΙΣΜΟΣ
Μάστιγα για την κοινωνία κατάντησε ο χουλιγκανισμός
Οι χουλιγκανισμοί μετά από το τέλος ποδοσφαιρικών αγώνων κατάντησαν μάστιγα για την κοινωνία. Ανθρώπινες ζωές κινδυνεύουν, περιουσίες καταστρέφονται, δημόσια κτίρια, σπίτια και δρόμοι γεμίζουν βωμολοχίες, πέφτουν βόμβες μολότοφ και γίνονται μάχες στους δρόμους μεταξύ νεαρών, όχι απλώς ανεγκέφαλων, αλλά στην πραγματικότητα εγκληματικών στοιχείων.
Κάποτε, όλα αυτά τα απαράδεκτα περιορίζονταν εντός των γηπέδων. Τώρα φεύγουν από τα γήπεδα αυτοί οι τύποι, προφανώς για να μην τιμωρήσουν την ομάδας τους και ξεκινούν τους βανδαλισμούς εκτός. Η αδυναμία της Αστυνομίας να πάρει προληπτικά και αυστηρά κατασταλτικά μέτρα είναι πλέον πασιφανής.
Δυστυχώς, η επιχειρησιακή ικανότητα της Αστυνομίας πάσχει. Αποδείχθηκε επανειλημμένως ότι η Αστυνομία ούτε να προλάβει μπορεί, ούτε να καταστείλει δύναται. Επιβάλλει την τάξη, αφού όλα γίνουν Γης Μαδιάμ. Η κοινωνία και οι φιλήσυχοι πολίτες δεν μπορούν να πληρώνουν το κόστος της εγκληματικής δράσης των χούλιγκαν.
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ Η βία, ο φανατισμός και ο χουλιγκανισμός αποτελούν – δυστυχώς- μέρος της σύγχρονης κοινωνικής πραγματικότητας. Το σχολείο, με εργασίες όπως η παρούσα, και η παιδεία γενικότερα βοηθούν στην ενημέρωση, καθώς και στην πρόληψη και αντιμετώπιση τέτοιων φαινομένων.