2 minute read
winaTqma
Sua saukuneebis xelovnebis mkvlevarTaTvis Zalian cotaa cnobili im mxatvarTa, sazogadod, ostatTa Sesaxeb, romelTa Semoqmedebasac ikvleven. Cven ar mogvepoveba iseTi Txzuleba, rogoricaa, magaliTad, jorjo vazaris cnobili wigni renesansis epoqis italiel mxatvrebze, arc Tundac mSrali biografiuli cnobebi, rom araferi vTqvaT ostatTa Canawerebze an TanamedroveTa mosazrebebze maT Sesaxeb. metic, Cveulebriv, ostatTa vinaobac ucnobia, radgan isini Tavis nawarmoebebs iSviaTad awerdnen xels. arada interesi Sua saukuneebis xelovanTa mimarT didia – vin iyvnen, rogor cxovrobdnen, sad da rogor profesiul ganaTlebas iRebdnen, rogor qmnidnen TavianT namuSevrebs, ra adgili ekavaT Sua saukuneebis sazogadoebaSi, rogori urTierToba da TanamSromloba hqondaT damkveTebTan, rogor afasebdnen maT da maT mier Seqmnil xelovnebas garSemomyofni, upirvelesad qtitorebi, ramdenad Tavisufalni iyvnen isini Tavis SemoqmedebaSi da sxva. am problemaTa kvlevas isaxavda miznad Cveni proeqti – Sua saukuneebis mxatvrebi saqarTveloSi, romelic SoTa rusTavelis erovnuli samecniero fondis dafinansebiT giorgi CubinaSvilis saxelobis qarTuli xelovnebis istoriisa da ZeglTa dacvis erovnul kvleviT centrSi ganxorcielda da romlis Sedegebicaa Tavmoyrili winamdebare naSromSi.
Sua saukuneebis ostatTa socialur statuss, sazogadoebriv mdgomareobas, damkveTisa da ostatis TanamSromlobas da sxva sakiTxebs didi xania, Seiswavlian bizantiuri xelovnebis mkvlevrebi. ukanasknel wlebSi am problemebiT qarTveli mecnierebic dainteresdnen. am
Advertisement
7
mxriv aRsaniSnavia 2012 wels gamocemuli wigni `mSenebeli ostatebi Sua saukuneebis saqarTveloSi~ (d. TumaniSvili, n. nacvliSvili, d. xoStaria), romelSic ganxilulia Sua saukuneebis xuroTmoZRvarTa sazogadoebrivi mdgomareoba da socialuri statusi, damkveTisa da mSeneblis rolebi, sakuTriv mSeneblobasTan dakavSirebuli sakiTxebi da sxva. am naSromma gvibiZga, amave kuTxiT Segveswavla Sua saukuneebis mxatvrebic. Cven mxolod kedlis mxatvrobis ostatebiT SemovifargleT.
Sua saukuneebis mSenebeli ostatebis, xelnawerTa gadamwerebisa da momxatvelebisgan (ix. v. beriZe, Zveli qarTveli xuroTmoZRvrebi, Tbilisi, 1956; d. TumaniSvili, n. nacvliSvili, d. xoStaria, dasax. naSr.; e. maWavariani, i. gaCeCilaZe, q. tatiSvili, n. xizaniSvili, qarTuli xelnaweri wignis momxatvel ostatTa Semoqmedeba, Tbilisi, 2022) gansxvavebiT, kedlis mxatvrobis ostatebTan dakavSirebuli cnobebi aqamde ar yofila Sekrebili. SevecadeT, Segvevso es lakuna da Tavi movuyareT mxatvarTa Sesaxeb arsebul informacias. naSromi narkvevebis krebuls warmoadgens. kvlevis sirTules Sua saukuneebis mxatvarTa Sesaxeb cnobaTa simwire ganapirobebs. ZiriTadi wyaro qarTul kedlis mxatvrobaSi SemorCenili is warwerebia, romlebSic mxatvrebi arian dasaxelebulni. amitom warwerebs, maT Sinaarssa da funqcias didi adgili daeTmo (q. miqelaZe, Sua saukuneebis mxatvarTa warwerebi). calkea warmodgenili Sua saukuneebis mxatvarTa Sesaxeb cnobebi ferweruli warwerebisa (q. miqelaZe) da naratiuli wyaroebis mixedviT (T. xosroSvili). sagangebod aris ganxiluli mxatvris adgili Sua saukuneebis sazogadoebaSi (q. miqelaZe) da Sua saukuneebis mxatvris SemoqmedebiTi Tavisufleba (m. didebuliZe), mxatvrisa da momgeblis roli mxatvrobis Seqmnis procesSi (m. didebuliZe, dakveTa – qtitorebi da mxatvrebi), rasac uSualod ukavSirdeba iseTi sakiTxebi, rogoricaa Sua saukuneebis xelovnebis daniSnuleba, saeklesio kanonika, pirvelsaxis mniSvneloba da sxva (m. didebuliZe, ‘qadageba ferebiT da xazebiT’). wignSi danarTis saxiT aris warmodgenili warweraTa katalogi (qarTuli warwerebi gamosacemad moamzada giorgi gagoSiZem). qarTul kedlis mxatvrobaSi SemorCenili berZnulenovani warwerebi, romlebSic mxatvrebi arian dasaxelebulni, TinaTin yauxCiSvilis naSromis (saqarTvelos berZnuli warwerebis korpusi, Tbilisi, 2009) mixedviT aris moyvanili.
8
dabolos, gvinda visargebloT SemTxveviT da madliereba gamovxatoT maT mimarT, vinc proeqtze muSaobis dros didi daxmareba gagviwia. sagangebo madlobas vuxdiT giorgi CubinaSvilis saxelobis erovnuli kvleviTi centris mecnier TanamSromels, qn mzia janjalias araerTi sayuradRebo da sasargeblo SeniSvnisa da rCevisTvis, madlobas vuxdiT amave centris TanamSromels qn natalia CitiSvils: is bevrjer dagvexmara CvenTvis saWiro samecniero literaturisa da vizualuri masalis mopovebaSi; fotomasalis mowodebisTvis guliTad madlobas movaxsenebT centris fotolaboratoriis xelmZRvanels qn marina fancxavas. Cveni samecniero eqspediciebis mudmivi wevri fotografi bni zura cercvaZe fotoebis gadaRebis garda did daxmarebas gviwevda savele samuSaoebis dros, risTvisac mas madlobas vuxdiT. did madlobas movaxsenebT qn nino sayvareliZes naSromis momzadebis dros gaweuli konsultaciebisTvis da teqstis inglisurad TargmnisTvis.