საფლავის ქვები XVII-XIX საუკუნეების საქართველოში

Page 1

2022

©George Chubinashvili National Research Centre for Georgian Art History and Heritage Preservation www.gch-centre.ge

Shota Rustaveli National Science Foundation of Georgia www.rustaveli.org.ge

ISBN 978-9941-8-3727-2

5 7 93 131 173 193 219 367 371
5

1. episkopos parTenoz xarWaSnelis saflavis fila. detali

SoTa rusTavelis epoqis materialuri kultura # # 3 macne

gviani Sua saukuneebis nagebobebi kaxeTSi da qarTlSi (2004-2005 wlebis eqspediciebis masalebi),

--12 31 2
4 -
4 5 7 8 #
5--78-
-9-11-139 # 11 12 , 13
1415
14 15 8-9 17
-------
1819
21 -
2223 18 19 21 22 23
--
-
-
24
27
28
24 Ä 25 27 28
-
---
---
-

XVI-XVIII saukuneebis qarTuli saeklesio xuroTmoZRvreba

29-
----31 . 32-29
31 32
33 34
33 34 “
---------
-
35
37
35 37 38 39 41 42
----
38 3941-42
-43
44
45
47
43 44 45 47 48
---
-
-
48 .
-
49
XVII49
--
----
-
51
52
53
51 52 29. 53
--
-
----
-
-54
55
54 55
---
--
575859-
-57 58 59
--
-
-
-------
---------

arqiteqturis reprezentacia Sua saukuneebis saqarTveloSi

-----

uZvelesi kosmologiuri konceptebi da arqauli religiuri simboloebi qarTvelTa kulturul mexsierebaSi

-
------7172 # 71
72
73
73
--
------
74
74 75
-75 .------
---------
77
-----77--
-
-78
---78---
79
---79----
8182--81 82
55
161. xizabavra. saflavis Zegli
1
------1-
2 3
---2---3-
-
4 5
---4-5---
7 8 macne
------7-8--
9-
-
9
----
---
11 12
-1112 .----
-
13 14 15
---13-14---15 -
17 18
-.-17-----18 . -

saqarTvelos xelovnebis saxelmwifo muzeumis narkvevebi

-19212223 .24-19 21 22 23
24
25
25
-----
----
2728-
-
2927 28 29
--
-
--------
-
31
-31
-
-------
-
--------
-
32
32
------
---
33 34
---33---34 .---
-
35
-
-35
---
-
-
-----------

Sida qarTli (eTnografiuli gamokvleva) xalxuri qviTxurooba algeTis xeobaSi

-
37
37
-
------

baldaqinebi1 5 1

saqarTvelos siZveleni 2 E H leqsikoni qarTuli 3 leqsikoni qarTuli 4 Zveli qarTuli enis leqsikoni leqsikoni qarTuli 5 qarTuli enis ganmartebiTi leqsikoni qarTul-rusuli leqsikoni saqarTvelos siZveleni 7 saqarTvelos Zveli qalaqebi quTaisi

8 9 saqarTvelos siZveleni gv saqarTvelos siZveleni

samecniero Sromebis krebuli, xelovnebaTmcodneoba aRmosavleTi da kavkasia 11

Zeglis megobari 12 XVI-XVIII saukuneebis qarTuli saeklesio xuroTmoZRvreba 13 dasavleT saqarTvelos X-XVIII ss. qarTuli lapidaruli warwerebi rogorc saistorio wyaro sadisertacio naSromi, istoriis mecnierebaTa kandidatis samecniero xarisxis mosapoveblad

gv

III14 15

XIV-XIX saukuneebis qarTuli oqromWedloba, nakveTi I, XIV-XVI saukuneebi XVI-XVIII saukuneebis qarTuli saeklesio xuroTmoZRvreba 17 kvali, narkvevebi gelaTis Zeglis istoriidan gelaTi (gzamkvlevi), gelaTis monasteri egzarqosobis dros 18 gelaTi 900, xuroTmoZRvreba, mxatvroba, ganZeuloba 19 qarTlis cxovreba imereTis samefo (1462-1810 ww.) quTaisis saxelmwifo muzeumis Sromebi krebuli XIII 34.

21 ananuris xuroTmoZRvruli ansambli sabWoTa xelovneba

XVI-XVIII saukuneebis qarTuli saeklesio xuroTmoZRvreba ananuri 22 mwyemsi

ananuris xuroTmoZRvruli ansambli 23

mSenebeli ostatebi Sua saukuneebis saqarTveloSi

mimomxilveli Zeglis megobari mSenebeli ostatebi Sua saukuneebis saqarTveloSi

qarTuli Weduri da ferweruli xatebi

XVI-XVIII saukuneebis qarTuli saeklesio xuroTmoZRvreba 24 25

arxeologiuri mogzaurobani da SeniSvnani 27 28 29

arxeologiuri mogzaurobani da SeniSvnani, Txzulebani

aleqsi ievlevis 1650-1652 ww. imereTis samefoSi elCobis saangariSo aRweriloba (`muxlobrivi aRweriloba“), rusuli teqsti, xelnawerebis mimoxilviT da qarTuli TargmaniT gamosacemad moamzada i. cincaZem

saistorio moambe saqarTvelos xelovnebis saxelmwifo muzeumis narkvevebi

. 31 samegrelos samTavros ukanaskneli periodi da daviT dadiani, masalebi da dokumentebi s. caiSvilis redaqciiT 32

Zveli saqarTvelo, saqarTvelos saistorio da saeTnografio sazogadoebis krebuli, 33

XVI-XVIII saukuneebis qarTuli xuroTmoZRvreba, t. I saqarTvelos respublika 34 saqarTvelos siZveleni 35 pontoeli berZnebis kulturuli memkvidreoba saqarTveloSi

bedi qarTlisa Zeglis megobari 37 droeba 38 39

ukanaskneli mefe imereTisa solomon meore, istoriuli ambavi saxalxo furceli qarTvelebi osmaluri periodis trapizonSi

mefe imereTisa solomon me-II, istoriuli werili 41 ganaTleba samSoblo 42

43 1-14. 44 droeba 45 iveria

wignSi: arqiteqtura da identoba: saeklesio mSenebloba TbilisSi (1801-1918), d. xoStarias saerTo redaqciiT 47 saqarTvelos istoriisa da kulturis ZeglTa aRweriloba axmetis, duSeTis, TianeTis, yazbegis raionebi

48 gergetis xuroTmoZRvruli ansambli 49 saxalxo furceli, suraTebiani damateba wignSi: arqiteqtura da identoba saeklesio mSenebloba TbilisSi (1801-1918), mwyemsi Tbilisi _ orTubani _ yinwvisi

akldamebi “ 55

samTavro, wminda ninos dedaTa monasteri 51 saqarTvelos Zveli qalaqebi, mcxeTa saqarTvelos siZveleni 52 arqiteqtura da identoba: saeklesio mSenebloba TbilisSi (1801-1918), 53 leqsikoni qarTuli t. I, saqarTvelos saxelmwifo muzeumis moambe 54

bedenis gorasamarxebis kultura TrialeTis samarovnebi, katalogi III, antikuri xanis samarovnebi antikuri xanis mdidruli samarxebi algeTis xeobidan mcxeTijvris elinisturi xanis samarxebi gviani brinjaos xanis samarxebi javaxeTidan samarxTa saxeobani da dakrZalvis wesCveulebani Zvel saqarTveloSi (kevriani samarxebi) elinisturi xanis samarxebi kolxeTis naqalaqarebidan 55 qarTlis cxovreba, teqsti dadgenili yvela ZiriTadi xelnaweris mixedviT s. yauxCiSvilis mier

Zeglis megobari saqarTvelos mecnierebaTa akademiis moambe Zeglis megobari bedenis gorasamarxebis kultura 57 qalaqebi da saqalaqo cxovreba Zvel saqarTveloSi 58 saqarTvelos mecnierebaTa akademiis moambe qalaqebi da saqalaqo cxovreba Zvel saqarTveloSi 59

saqarTvelos mecnierebaTa akademiis moambe mcxeTis akldama qalaqebi da saqalaqo cxovreba Zvel saqarTveloSi

Zeglis megobari qristianuli arqeologiis konferencia (2001 wlis 26-28 ivnisis moxsenebaTa ganrigi) Zalisis akldama

saqarTvelos mecnierebaTa akademiis macne, istoriis, arqeologiis, eTnografiisa da xelovnebis istoriis seria, arqiteqturuli memkvidreoba Ziebani saqarTvelos arqeologiaSi

Zeglis megobari ivris xeobis arqeologiuri Zeglebi, I, sioni Zeglis megobari

Zeglis megobari,

Zeglis megobari, saistorio moambe

saqarTvelos istoriisa da kulturis ZeglTa aRweriloba, 1-II, Telavis municipaliteti saqarTvelos istoriisa da kulturis ZeglTa aRweriloba, 1-I, gurjaanis, dedofliswyaros, yvarlis municipalitetebi, 71

72 arqiteqturuli memkvidreoba 73 saqarTvelos istoriisa da kulturis ZeglTa aRweriloba axmetis, duSeTis, TianeTis, yazbegis raionebi 292. 74 75 ganTiadi

77 saqarTvelos Zveli qalaqebi, Tbilisi 78 arqiteqtura da identoba: saeklesio mSenebloba TbilisSi (1801-1918), 79 evropeli arqiteqtorebi TbilisSi 81 sabWoTa xelovneba 82 droeba saxalxo furceli 83 iveria

84

arqiteqtura da identoba, saeklesio mSenebloba TbilisSi (1801-1918), 85 sabWoTa xelovneba 87

arqiteqtura da identoba, saeklesio mSenebloba TbilisSi (1801-1918), 88 89

qarTvelebi Teiranis dulabis qristianul sasaflaoze n. naxucriSvilisa da g. sanikiZis redaqciiT saqarTvelos respublika,

eklesiis modelebi 91

arqiteqtura da identoba, saeklesio mSenebloba TbilisSi (1801-1918), 92 qarTvelebi Teiranis dulabis qristianul sasaflaoze 93

arqiteqturis aRqma da reprezentacia Sua saukuneebis saqarTveloSi 94 Zeglis megobari

saqarTvelos memorialuri kultura

SoTa rusTavelis epoqis materialuri kultura saqarTvelos saxelmwifo muzeumis moambe, B

religia

95

97 ganTiadi saqarTvelos memorialuri kultura 134. 98 qarTuli leqsikoni rusuli TargmaniTurT, al. Rlontis redaqciiTa da gamokvleviT, 99 qalaquri leqsikoni (saarqivo masala), tipikoni SiomRvimis monastrisa, XIII saukunis xelnaweris teqsti gamosacemad moamzades e. koWlamazaSvilma da e. giunaSvilma saerTaSoriso simpoziumi qristianoba: warsuli, awmyo, momavali, moxsenebebis mokle Sinaarsebi anamki eTnologiuri Ziebani iveria

sofelo... (kaxuri qronikebi) adreuli Sua saukuneebis qarTuli qvajvarebi

va,

adreuli Sua saukuneebis qarTuli qvajvarebi qarTuli qristianuli xelovnebis saTaveebTan

masalebi saqarTvelos materialuri kulturis istoriisaTvis saqarTvelos memorialuri kultura masalebi saqarTvelos eTnografiisaTvis

saqarTvelos memorialuri kultura 147

Zeglis megobari masalebi saqarTvelos eTnografiisaTvis macne 111 xalxuri qviTxurooba algeTis xeobaSi 112 113

Sida qarTli (eTnografiuli gamokvleva) 132.

254. kacxis taZris ezo. saflavis qandakeba. 1980-iani wlebis fotosuraTi

1 qarTuli sabWoTa qandakeba

XX saukunis qarTuli qandakeba (formisa da funqciis transformacia 2 kvali, 3 droSa, 4 droeba

5
5

7 , gviani Sua saukuneebis nagebobebi kaxeTSi da qarTlSi (2004-2005 wlebis eqspediciebis masalebi), 8 9 iakob nikolaZe

Teatri da cxovreba 11

saxalxo gazeTi, suraTebiani damateba 12 raindi 13 speqtri 14 15 veri sabWoTa xelovneba

saqarTvelos kalendari 1905 wlisa 17 iveria 18

cnobis furceli iveria 19 iveria mTawminda (meore gamocema) , me-20 saukunis dasawyisis saflavebis monumentebi, gviani Sua saukuneebis nagebobebi kaxeTSi da qarTlSi 21 ,

22

saqarTvelos memorialuri kultura

23
24
293. axalsofeli (bza). saflavis Zegli
1 2
--1 2----
-
34-5--73 4 5 www.georgianart.ge 7
89 .-
11
12
13
8 9 11 12 13
-
---
--
-
14
15
17 14 15 17
-
-
-.--
-18-
19
21 18 19 21
-
----
22
--22-------
-
24
-23 24
-23---
-
-
25
27
28
25 27 28
-
-----
---
-
--29-
31
32 -
*
29 31 32
-
-
-
* *-
33
34
35
33 34 35
--
----
-
37-
37
38
* * *-38---
www.georgianart.ge
--
-----
219
1 -
---1 -
--
---
221 -
---
222-
---
223---
--
224-
--
--
--
--
---
227--
--
---
229---
-
-
----
231 -
-
232--
--
233-
----
234 -
---
--
--
--
237-
--
---
--
239-
----
-
----
241--Z
-
242-
--
243 -
--
244--
---
--
---
--
--
247--
-
---
249-
-
-
-
--
--
-
----
----
--
---
-
--
--
---
--
--
--
---
----
--
--
--
--
---
--
--
--
--
--
---
-
-
-
-
---
-
---
--
--
--
---
271--
--
272
--
273 -
-
--
-
2742
2 -
--
-
---
-
----
277---
--
-
----
279--
--
-
----
--
--
---
--
-
--
--
-
--
-
-
--
-
---
-
--
---
-
-
--
-
-
-
291 -
--
292-
-
293 -
--
294 -
---
--
----
-
--
297--
---
--
---
299--
---
--
--
-
----
-
--
-
--
-
--
---
-
--
---
----
--
--
-
----
311-
---
312--
-
-
-
313--
--
314-
-----
--
-
--
---
317--
--
--
-
--
-
319--
-
--
-
-
--
-
321--
--
322-
---
323
---
324-
---
-
-
--
--
---
327
---
--
---
329-
-
-3-
3 -
-
331-
---
332 -
---4-4 -
333--
---
334
--
----
-
-
----
337--
--
-
---
339-
--
-
------
341 -
--
342 -
---
343-
---
344-
-
--
-
--
-
--
347--
--
--
349--
-
-
-
-
-
---
--
-
-
----
----
-
--
--
---
----
-
-
---
-----
---
-
--
-
--
---
--
---
-
---
-
---
--
--
-
----
-
ACADEMIA-

ARS GEORGICA

-
--

Ariès, Philippe: The Hour of Our Death, New York, 1981.

Grabar, Andrè: Le thème du “gisant“ dans l’art byzantin, Cahiers archèologiques, 29, 1980/81.

Kvachatadze, Ekaterine: On the Tradition of Decorating Gravestones in 17th - 19th cc. Georgia, v

Otto-Dorn, Katharina: Türkische Grabsteine mit Figurenreliefs aus Kleinasien, ARS ORIENTALIS, The Arts of Islam and the East, vol. III, Baltimore, Maryland, 1959.

Panofsky, Erwin: Grabplastik, Vier Vorlesungen über ihren Bedeutungswandel,von alt-Ägypten bis Bernini, Herausgegeben von Horst W. Janson, mit einer Vorbemerkung von Martin Warnke, Köln, 1993. -

ACADEMIA -
CXXX

-

371
372

Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.