ДИГИТАЛНИ ПРИСТАПИ ЗА ПОДОБАР МЛАДИНСКИ АКТИВИЗАМ И МЛАДИНСКО УЧЕСТВО
Предговор Оваа публикација е изработена како дел од проектот Промовирање на младински активизам во мултиетнички заедници, спроведен од Здружение Центар за интеркултурен дијалог (ЦИД). Обезбедува збирка на алатки и активности за подобрување на младинскиот активизам. Воопшто млади луѓе кои користат дигитални алатки, совети и трикови за дигитален активизам, опис на користените дигитални алатки и препораки за интересни активности и кампањи кои можат да се имплементираат онлајн. Воопшто млади луѓе кои користат дигитални алатки, совети и трикови за дигитален активизам, опис на користените дигитални алатки и препораки за интересни активности и кампањи кои можат да се имплементираат онлајн. Би сакале да им се заблагодариме на сите што придонесоа кон проектот и развојот на оваа публикација, на сите учесници во кампањите за застапување, како и Дигиталните младински активисти и релевантните чинители кои придонесоа и овозможија реализација на секоја од овие кампањи. Автор: Андријана Ташевска Овој проект е поддржан од Национален фонд за демократија (National Endowment for Democracy - NED).
ВОВЕД Младите луѓе ширум светот се повеќе поврзани, користејќи ги интернетот и дигиталните алатки за да ги градат своите заедници, да комуницираат со други луѓе со слично мислење, да се застапуваат, да се изразат, да организираат настани, да бараат простор и агенција во нивните општества и да усвојат нови форми на учество. За многу од социјалните движења предводени од млади, една од најважните промени во 21 век е премин од првенствено лична активност кон зголемена онлајн активност и форми на активизам со користење на разни дигитални алатки и социјални медиуми. Оваа тенденција беше уште поизразена со доаѓањето на COVID19, бидејќи ограничувањата и спроведувањето на физичкото оддалечување ги направија луѓето повеќе зависни од дигиталните алатки за поврзување и комуникација, на лично и општествено ниво. Промовирање на младинскиот активизам во мултиетничките заедници е проект финансиран од Националниот фонд за демократија и имплементиран од Центарот за интеркултурен дијалог. Овој проект е дизајниран да одговори на зголемената потреба за активно граѓанско вклучување на младите луѓе во заедницата поради ефектите од пандемијата. Врз основа на поуките од претходните проекти, овој проект ќе создаде простор за младите луѓе да ги унапредат своите вештини во областа на човековите права, меѓукултурниот дијалог, граѓанското ангажирање и застапувањето преку користење на различни дигитални алатки.
(ДИГИТАЛЕН) МЛАДИНСКИ АКТИВИЗАМ И МЛАДИНСКО УЧЕСТВО
Дигиталниот младински активизам и младинско учество се однесува на користењето на интернет, социјалните медиуми, мобилните технологии и другите информациски и комуникациски технологии (ИКТ) за да се овозможи учество на младите во демократскиот живот. Понекогаш се нарекува и електронско учество или паметно учество. Младите се соочуваат со голем број предизвици за развој, а нивните потреби и приоритети не го добиваат вниманието што го заслужуваат. Младите често се соочуваат со повеќе и меѓусебно поврзани форми на дискриминација и значителни бариери за целосно учество во јавниот живот – што има негативно влијание врз економијата, политиката, мирот и развојот во целина.
Во исто време, трендот на дигиталниот граѓански активизам
предизвика
ефикасност
и
дебата
влијание.
околу
Акциите
неговата
како
што
се
објавување или споделување фотографии, видеа и мемиња се тешки за мерење и оценување и по природа
се
спонтани,
моментални
и
измамени.
Дигиталниот активизам е отфрлен како „слактивизам“ или „кликтивизам“ кој им дава на луѓето лажно чувство дека прават разлика и го инхибираат повеќе напорно, ефикасно офлајн граѓанско ангажирање. Сепак, овој поглед е поедноставен: додека постојат мешани
докази
дека
ангажирањето
во
онлајн
активизам може да го намали ангажманот во офлајн, други докази сугерираат дека во некои случаи, онлајн и офлајн активностите се релативно несврзани – или луѓето се однесуваат поинаку онлајн во однос на офлајн или тоа се различни луѓе кои се ангажираат во онлајн во однос на офлајн активности. Двата феномена исто така можат да се видат како корелирачки феномени:
онлајн и офлајн однесувањето на луѓето се вклопуваат, а онлајн активизмот на едно лице може да ги мобилизира другите за офлајн граѓанска акција
КАКО ДИГИТАЛНИОТ СВЕТ И ДИГИТАЛНИТЕ АЛАТКИ ОВОЗМОЖУВААТ МЛАДИНСКИ АКТИВИЗАМ И МЛАДИНСКО УЧЕСТВО Учеството на младите може да се зајакне со дигиталниот свет и неговите алатки преку понуда; Информативен канал: ресурс што ги поврзува младите со информации што го поттикнува нивното учество. На пример, извори на вести, детали за политички дискусии и информации релевантни за младите. Комуникациски канал: преку кој младите луѓе можат да комуницираат едни со други и други луѓе релевантни за младинското учество, како што се носителите на одлуки. Платформа за креирање, споделување и дистрибуција на содржина. На пример, да регрутирате нови учесници во проектот или да дистрибуирате порака од кампањата, Виртуелен простор во кој може да се одвиваат активности за младинско учество и каде може да се формираат виртуелни заедници
Скоро сите форми на младинско учество може на некој начин повторно да се креираат во дигитален формат. За време на пандемијата COVID-19, многу проекти за учество на млади ги пренесоа своите активности исклучиво во дигитални формати. На пример, состаноците на младинскиот совет или младинските конференции може да се организираат и преку видео разговор. Дигиталниот свет исто така дава потенцијал да се создадат нови методи на учество кои не би можеле да се применат во физичкиот свет. Без физички бариери и ограничувања, станува возможно да се прават работи како вклучување многу голем број луѓе или хостирање интеракции со луѓе на повеќе места низ светот истовремено. Почесто иако иницијативите за младинско учество сега редовно ги комбинираат активностите офлајн и онлајн. Многу проекти креираат групен разговор или страница на социјалните медиуми за да им овозможат на учесниците да комуницираат едни со други надвор од физичките состаноци или да ги објавуваат и споделуваат информации.
ДИГИТАЛНИ КОМПЕТЕНЦИИ
Дефиниција за дигитална компетентност Дигиталната компетентност е комбинација од знаења, вештини и ставови во однос на употребата на технологијата за извршување задачи, решавање проблеми,
комуникација,
управување
со
информации, соработка, како и за создавање и споделување
содржини
ефективно,
соодветно,
безбедно, критички, креативно. , независно и етички. Концептот на дигитална компетентност се појави истовремено
со
општеството
ја
технолошкиот препозна
развој
потребата
и за
кога нови
компетенции. Развојот на технологии овозможува и постојано создава нови активности и цели, па затоа важноста на дигиталната компетентност постојано се менува и секогаш мора да се гледа во однос на актуелната технологија и нејзината примена.
ЛОКАЛНА МЛАДИНСКИ КАМПАЊИ ЗА ЗАСТАПУВАЊЕ
Користејќи ги дигиталните алатки и знаењето за темите дадени на обуките, учесниците создадоа и спроведоа четири иницијативи за подигање на свеста за теми како што се човековите
права,
еднаквоста,
менталното
здравје, меѓукултурниот дијалог и граѓанскиот ангажман меѓу нивните врсници.
1ва локална младинска кампања за застапување се занимава со тема за подигање на свеста за човековите права Планираната активност за оваа иницијатива беше онлајн кампања која беше направена со користење на дигитални алатки како Canva и Instagram. Младите лидери од оваа иницијатива имаа средби на кои разговараа за човековите права и постигнаа заедничко разбирање за нив. Откако младите ги обработија човековите права, тие избираа неколку од правата за кои сметаа дека се релевантни за нив и ги ставија на лист хартија подготвувајќи ги за онлајн кампањата. Младите кои ги држат транспарентите на фотографиите се се врсници на младите лидери на кои им се допадна нивната идеја и им се придружија во оваа локална кампања за застапување за подигање на свеста за човековите права. Вкупно имаше 9 објави на Инстаграм и на тие објави 18 млади луѓе држат рачно напишани транспаренти со дел од човековите права.
2ра локална кампања за застапување се занимава Меѓукултурен дијалог
младинско со темата
Целта е да се промовира меѓукултурниот дијалог како најдобра алатка за мирен свет меѓу различни култури. Планот е тоа да се постигне со организирање работилница на тема меѓукултурен дијалог и подготовка на постери со цитати за меѓукултурен дијалог. Лидерите на оваа иницијатива имаа редовни средби за планирање и спроведување на иницијативата. Во меѓувреме, младите лидери на оваа иницијатива како дел од волонтерскиот клуб во ЦИД и младинскиот центар MultiКулти организираа заедничка прослава на Велигден и Ифтарска вечера на 26 април бидејќи оваа година Велигден и Фитир Бајрам беа во ист месец. Идејата за оваа прослава беше прославување на два различни етнички празници заедно. Младите се организираа во подготвувањето на храната за вечерата и носењето на обоените јајца како традиција на празнувањето на Велигден. На овој настан имавме вкупно 26 учесници. Вториот дел од оваа иницијатива беше организирање на работилницата која се одржа во младинскиот центар на 16-ти јуни, каде што учествуваа 10 учесници. Работилницата се состоеше од различни активности кои се состоеја од групна работа и дискусии. На крајот од работилницата учесниците подготвија 3 постери со цитати за меѓукултурен дијалог користејќи Canva како дигитална алатка. Постерите беа претставени пред пошироката публика на завршниот настан на иницијативата на Куманово му треба кино.
3та локална кампања за младинско застапување се занимава со темата Младинско учество и застапување „Младите бараат кино! Дали ќе ги поддржиш?“ Луѓето во Куманово, Липково и Старо Нарогичане (особено младите) се навистина погодени од пандемијата што ги направи затворени и несоцијализирани. Свесни сме дека сите останаа дома и безумно го поминуваа своето време скролувајќи низ социјалните медиуми и користејќи онлајн платформи за гледање филмови и ТВ емисии. Идејата на лидерите на оваа иницијатива е да се залагаат за простор каде што ќе можат заедно да гледаат филмови, простор за кино, кој ќе дојде како освежување за младите, каде што ќе можат да излезат од својата комфорна зона, но и да се чувствуваат удобно дружејќи се. Младите се очајни за промена, монотониот градски живот прави да се чувствуваат уште поизолирани. Наместо да се дружат и гледаат филмови со своите пријатели, тие ги гледаат сами во своите соби. Се обидуваат да отпатуваат и во Скопје само за филм, но не само што губат многу време во патување туку имаат и дополнителни трошоци за тоа. Како што знаеме, кога сте млади немате свои пари и зависите од финансиската поддршка на вашите родител. Не само што тоа е проблем за младите, тоа е голем проблем и за родителите.
Лидерите на оваа иницијатива имаа редовни состаноци на кои подготвуваа онлајн анкета преку која ги собираа информациите и мислењата на младите за проблемот со кој се соочуваат. Вкупно собраа 122 одговори кои ги собраа и ги презентираа во објави на Инстаграм со графикони на клучните наоди.
По собирањето на резултатите, лидерите на оваа иницијатива заедно со лидерите на иницијативата за ментално здравје и родова еднаквост организираа заеднички настан кој се одржа на 21 јуни. Овој настан беше мешавина од спортски активности, презентација на
постери
подготвени
од
иницијативата
Меѓукултурен дијалог и отворено кино. Настанот се оддржа во дворот на основните училишта „Вук Караџиќ“ и „Наим Фрашери“ кои имаат интересна позадина, едното училиште е македонско, а другото албанско. На овој настан имаше 108 учесници и горди сме на промоцијата и работата што ја направија младите. На настанот имавме поддршка од МВР Куамново- отсек за превенција. Последниот
дел
од
оваа
иницијатива
беше
презентирање на резултатите од спроведената анкета во општината и залагање за простор каде младите ќе можат да организираат филмски вечери. Младите лидери
организираа
средба
со
младинскиот
службеник во општината на која ги презентираа резултатите
од
анкетата
обезбедување
на
и
нивната
ваков
потреба
простор
за за
млади.Службеникот за млади при општина Куманово се согласи со младите дека недостигаат активности и простори за дружење на младите и вети дека во иднина
ќе
контактира
со
нив
за
понатамошна
соработка и изнаоѓање простор за одржување кино вечери за младите.
4та локална младинска кампања за застапување се занимава со темата ментално здравје и родова еднаквост Идејата за оваа иницијатива потекна од младите на редовни средби на кои разговараа и подготвуваа иницијативата да биде во два дела. Првиот дел е онлајн анкета каде ќе се соберат мислењата и размислувањата на младите за состојбата со менталното здравје кај младите, со какви проблеми се соочуваат и што може да им помогне да се подобрат. Во оваа анкета учествуваа вкупно 60 млади луѓе. Откако ги собраа одговорите од анкетата, лидерите на оваа иницијатива ги собраа сите одговори и заклучија дека: Младите во Куманово, Липково и Старо Нарогичане се навистина погодени од пандемијата што ги натера да бидат несоцијализирани, да имаат здравствени проблеми како што се анксиозност, сомнеж во себе, страв да се биде во поголема гужва итн. Сепак, најмногу што сакаат да направат за да го подобрат ова е да имаат повеќе активности на отворено и да имаат заеднички простор каде што можат да се соберат со своите врсници. Така, како продолжение на оваа анкета, младите организираа спортска активност на отворено каде што играа кошарка во мешани тимови (по етнички и родова застапеност). Овој настан беше финален настан од 3 иницијативи кој се состоеше од два дела првиот беше играње кошарка, а вториот беше отворено кино каде што учествуваа 108 млади луѓе.
Неколку фотографии од завршниот настан за спроведување на иницијативите
ПРЕПОРАКИ ЗА ДИГИТАЛНИ АЛАТКИ И НИВНА УПОТРЕБА
Што се дигитални алатки? Дигиталните алатки се програми, веб-страни или онлајн ресурси кои можат да го олеснат извршувањето на задачите. На многу од нив може да се пристапи во веб-прелистувачи без потреба да се преземаат.
Кои дигитални алатки беа вклучени во овој проект? За време на имплементацијата на овој проект, младите вклучени во обуката имаа шанса да истражуваат, научат и работат на различни дигитални алатки за кои проектниот тим сметаше дека ќе им биде од корист. Подолу е листата на дигитални алатки што беа користени:
www.canva.com Canva е веб-страница со алатки за графички дизајн, која ви дава простор за креирање фотографии, постери, беџови, банери, сертификати итн. Користи формат за drag-and-drop и обезбедува пристап до над милион фотографии, графики и фонтови. КОРИСТЕЊЕ Canva е веб-страница за дизајн, која ви овозможува да креирате визуелно атрактивна содржина на лесен начин. Ви дава веќе подготвени шаблони, можете да ги споделите дизајните со вашите пријатели и соработници и исто така да им дадете пристап како уредници.
www.kahoot.com Kahoot е бесплатна платформа за учење базирана на игра која може да ја играат повеќе корисници во исто време. Можете да ја користите оваа алатка преку паметен телефон, таблет или компјутер. КОРИСТЕЊЕ Kahoot може да се користи за играње интерактивни квизови со целните групи каде може да ги вклучат сите, на пример, во училишни презентации или настани за подигање на свеста.
www.menti.com Mentimeter е алатка која можете да ја користите за ангажирање и интеракција со вашата целна група. Тоа е апликација каде што можете да ги поставите вашите прашања и секој може да даде свој придонес во реално време. КОРИСТЕЊЕ Mentimeter може да се користи за гласање за време на состаноци, квизови, анкети, собирање мислења, анонимни одговори на теми. Mentimeter ви помага кога подготвувате креативни презентации за да ги направите поинтерактивни.
www.prezi.com Prezi е софтвер за онлајн презентација кој овозможува креирање, уредување и анализа на нелинеарни презентации. Тоа ви помага да ги организирате вашите мисли и да ги испорачате на појасен начин што навистина има влијание врз вашата публика. КОРИСТЕЊЕ Prezi може да се користи за јавни презентации; презентирање на идеи или концепти и подигање на свеста. Додадената длабочина и контекст ја прават вашата порака да биде убаво и презентирана со цел да ги мотивира младите.
www.zoom.us Zoom е платформа за видео и аудио конференции, соработка, разговор и вебинари преку мобилни уреди, десктоп компјутери, телефони и системи со соби. КОРИСТЕЊЕ Zoom може да се користи за секојдневна комуникација која комбинира видео конференции, онлајн состаноци, разговори и мобилна соработка.
www.photoshop.com/ Adobe Photoshop е програма за уредување фотографии, креирање слики и графички дизајн. Софтверот обезбедува многу функции за уредување слики како и векторска графика. Користи систем за уредување базиран на слоеви кој овозможува креирање и менување слики со повеќекратни преклопувања кои поддржуваат транспарентност.
КОРИСТЕЊЕ Adobe Photoshop ви овозможува да креирате визуелна содржина за секаков вид настан или промотивни цели, како што се постери, флаери, фотомонтажи и колажи. Ви овозможува да го подобрите квалитетот на фотографиите или другите слики и да создадете поголемо визуелно влијание. Тој нуди бројни можности и креациите што ги правите лесно се пренесуваат точниот изглед.
www.adobe.com/pt/products/illustrator Adobe Illustrator е стандарден софтвер за векторска графика (програма) што ви овозможува да креирате логоа, икони, цртежи, типографија и илустрации за печатење, веб, видео и мобилни уреди. КОРИСТЕЊЕ Adobe Illustrator е алатка која ви помага да креирате сè, од веб икони, илустрации до книги и билборди. Тоа ви овозможува да го прилагодите вашиот целокупен работен простор. Резолуцијата на дизајните што ги креирате е секогаш остра, давајќи ви опции за секоја димензија. Програмата исто така ви овозможува да дизајнирате мултимедија за различни намени, како и да ги споделувате дизајните во податлив и големини.
https://www.google.com/forms/about/ Google Forms ви овозможува да креирате вебпрашалници кои складираат податоци во Google Sheets. Темите ви овозможуваат да го прилагодите изгледот на вашиот прашалник. Типови на ставки вклучуваат текст, параграф, повеќекратен избор и избираат од листа или скала. КОРИСТЕЊЕ Направете прашалници; анкети со одредена тема; направи истражување, собирање податоци итн.
НАЈДОБРИ ПРАКТИКИ И КОРИСНИ АКТИВНОСТИ
Активен ангажман и квизови Ангажирање на млади луѓе со цел да се направи промена во општеството Алатки: Mentimeter and Kahoot ПРЕДИЗВИК / ЗАДАЧА Ни требаше алатка за презентирање и ангажирање на учесниците преку дигитални уреди, осигурувајќи се дека тие ќе останат фокусирани на темата наместо да го користат својот телефон за да проверуваат незначајни работи. ДИГИТАЛНО РЕШЕНИЕ Ги користевме Mentimeter и Kahoot како една од платформите за презентација и активно ангажирање на учесниците преку квизпредизвици и прашања за одговори дадени од нивните телефони. КОРИСТЕЊЕ за собирање анонимно мислење; Како поттикнувачи, активно да ги ангажираат луѓето; Поголема ефикасност за време на обуката; Квиз; Можете да ги зачувате одговорите во PDF во убав извештај. Под лентата за подесување, проверете ги или сокријте ги резултатите за да ги направите одговорите невидливи додека луѓето одговараат. Ова додава возбуда и луѓето не се под влијание на другите одговори.
Простор за споделување на креативноста во нас; подготовка на онлајн кампањи Алатка: Canva ПРЕДИЗВИК / ЗАДАЧА Ни требаше клучен визуелен дизајн за нашите флаери, постери и објави на социјалните мрежи за нашите локални кампањи за застапување ДИГИТАЛНО РЕШЕНИЕ Нашиот тим од млади луѓе ја користат Canva за создавање на сите визуелни слики за нивните локални кампањи за застапување УПОТРЕБА Креативни дигитални визуелни слики за медиумски објави, постери за споделување низ градот, подготовка на презентации за нивните работилници итн.
Истражување за теми поврзани со младите Алатка: Google forms ПРЕДИЗВИК / ЗАДАЧА Ни требаше алатка која може да им помогне на младите да соберат повеќе мислења од нивните врсници на интернет. ДИГИТАЛНО РЕШЕНИЕ Младите користеа Google Forms како алатка за подготовка на анкета која може да се сподели на интернет со нивните врсници КОРИСТЕЊЕ Подготовка и споделување анкета кај младите и собирање што е можно повеќе информации за определена тема.
За Здружение Центар за интеркултурен дијалог (ЦИД)
Центар за интеркултурен дијалог (ЦИД) е граѓанска организација која работи на промовирање на меѓукултурно прифаќање и активно граѓанство преку градење на капацитети, едукација и младинска работа. Активностите на организацијата се фокусираат на многу области кои се од интерес за младите луѓе: од обезбедување
на
услуги
и
информации,
до
истражување и поддршка за креирање на политики и вмрежување. ЦИД работи на создавање на разновидни одговорни и кооперативни заедници каде што граѓаните активно придонесуваат кон социјалниот развој и интеграција. Нашата мисија е да обезбедиме одржлив развој на заедницата преку создавање на можности за квалитетно учество на граѓанското општество, унапредување на можностите за едукација, и активно вклучување на младите и останатите граѓани. Повеќе информации за ЦИД се достапни на: www.cid.mk