Προς μια Περιβαλλοντική Διακυβέρνηση για την Αειφόρο Ανάπτυξη
Μαργαρίτα Καραβασίλη Αρχιτέκτων d.p.l.g. Πολεοδόμος - Χωροτάκτης Πρόεδρος CISD
Βασική συνιστώσα στην προσέγγιση της αειφόρου ανάπτυξης είναι η εφαρμογή ορθών πρακτικών περιβαλλοντικής διακυβέρνησης
Πηγάζουν από ένα νέο πρότυπο συμμετοχής της κοινωνίας των πολιτών, βασισμένο στην ελεύθερη πρόσβαση στην περιβαλλοντική πληροφορία, ταυτόχρονα και σε ένα άλλο πρότυπο πολιτικής διακυβέρνησης.
•
Πολιτικές ολοκληρωμένης ποιότητας για το πολιτικό προϊόν
•
Πολιτικές οραματικές
•
Διαδικασίες βαθύτερα δημοκρατικές και αξιόπιστες
Οραματικές πολιτικές
Πολιτική
η περιβαλλοντική διακυβέρνηση και πολιτική αποτελεί, και πρέπει να αποτελέσει, ένα άλλο πρότυπο και παράδειγμα πολιτικής δεν αρνείται την εμπειρία της πορείας & της μεγάλης ιδρυτικής κληρονομιάς των πολιτικών και ιδεολογικών ρευμάτων
ενδιαφέρεται να αντλήσει από την εντροπία & από την φθίνουσα απόδοση όλων των ιδεολογικών & θεσμικών ρευμάτων της πολιτικής εμπειρίας: ευκαιρίες ιδέες, ελευθερία δράσης
Σε αντίθεση με την τρέχουσα πολιτική
Μια νέα ελευθερία δράσης Μια ευκαιρία αναστοχασμού Μια ευκαιρία επανίδρυσης της πολιτικής
Για κοινωνικότητα & συνοχή
Για καταπολέμηση της Κλιματικής Αλλαγής
Για μια «Πράσινη» Πολιτική Για δημοκρατία, συμμετοχή και αποτελεσματικότητα σε σχέση με το περιβάλλον, τον άνθρωπο τον πολιτισμό.
Για μια «πραγματική» πολιτική για πληροφόρηση και με ένα πολιτικό προϊόν υψηλής αξίας ενάντια στην πολιτική ελλειμματικότητας ή τις παράπλευρες απώλειες της συνήθους πολιτικής.
Κράτος & Πολιτεία σήμερα στην Ελλάδα
Κράτος Δύο διαφορετικές έννοιες,
που οι πολιτικοί συγχέουν
Πολιτεία
για να ασκούν συγκεντρωτικά την εξουσία,
αλλά να καθιστούν και το Λαό συνυπεύθυνο.
Πολίτης Πολιτική
Κράτος
Επικράτεια
Λαός
Οργάνωση
Εξουσία
Κράτος Αποστολή
Εποπτεία
Επιχορήγηση
Μέριμνα
Εγγύηση
Ενίσχυση
Έλεγχος
Σύνταγμα: Οργάνωση, Λειτουργίες & Σύνταξη Πολιτείας.
Ο Λαός, ως ο ιδρυτής τού Κράτους, δεν συμπεριλαμβάνεται στην έννοια της Πολιτείας.
Η Πολιτεία είναι το πολιτικό όργανο, στο οποίο ο Λαός σχηματοποιεί, μέσω αντιπροσώπων του, τη δομή και τη λειτουργία της εξουσίας που πηγάζει από αυτόν.
Στα κόμματα και στους πολιτικούς ανατίθεται, ως Αντιπροσώπους της γενικής θέλησής, η άσκηση της Εξουσίας, που πηγάζει από τη Λαϊκή Κυριαρχία, με πιστή εφαρμογή των επιταγών τού Συντάγματος, το οποίο ό ίδιος ο Λαός έχει θεσπίσει.
Σύνταγμα: Οργάνωση, Λειτουργίες & Σύνταξη Πολιτείας.
Την ευθύνη της κακής οργάνωσης της Πολιτείας, ή της κακής διακυβέρνησής της, την φέρουν μόνο οι πολιτικοί, που τη συγκροτούν και την στελεχώνουν, αφού το Σύνταγμά μας δεν προβλέπει συμμετοχή τού πολίτη στην άσκηση της εξουσίας.
Η μόνη συμμετοχή τού Λαού είναι το να τούς εκλέγει και να τούς αναθέτει, εξ ολοκλήρου, την άσκηση της εξουσίας, και μάλιστα με όρους που οι ίδιοι καθορίζουν.
Μια κοινωνία που διψά να αναλάβει δράση και ευθύνες, αλλά βαρύνεται από αυτές που της φορτώνουν οι πολιτικοί για τις δικές τους αποτυχίες.
Μια εν δυνάμει κοινωνία πολιτών, καλά οργανωμένη, η οποία, όμως, ασφυκτιά στα στενά πλαίσια μιας Δημοκρατίας, που λειτουργεί ερήμην των πολιτών.
Κοινωνία των Πολιτών •
Ο κάθε Λαός, όταν δεν εκφράζεται, επί της ουσίας, στο πολιτικό του σύστημα, το οποίο μάλιστα ρέπει στη διαφθορά, απογοητεύεται, αποστασιοποείται και αδρανοποιείται.
•
Η κατάσταση αυτή δεν προκύπτει από αδιαφορία των πολιτών για την πολιτική, αλλά ως αποτέλεσμα απόρριψης τού πολιτικού τους συστήματος.
•
Οι πολίτες, κάτω από το βάρος των ευθυνών που τούς καταλογίζονται, άδικα και το ξέρουν, μετατρέπονται σε ιδιώτες και ασχολούνται με τα προσωπικά τους, και μόνον, συμφέροντα.
Οι πολιτικοί έχουν όλη την ευθύνη για την ποιότητα της πολιτική μας ζωής και πρέπει να πάψουν να ενοχοποιούν την κοινωνία για να αποενοχοποιούνται οι ίδιοι.
Κοινωνία των Πολιτών •
Μόνον όταν διευκρινισθούν και διαχωριστούν σαφώς οι όροι Κράτος και Πολιτεία, τόσο στα άρθρα τού Συντάγματος όσο και στα κείμενα των Νόμων, θα αρθεί αυτή η αντιδημοκρατική σύγχυση και θα αναλάβει η κάθε πλευρά το μέρος των πολιτικών ευθυνών που πραγματικά της αναλογεί..
Περιβαλλοντική Διακυβέρνηση σήμερα Επιχειρήσεις, επαγγελματίες ΜΚΟ
Επιστημονικ οί Τεχνικοί φορείς
Ενημέρωση
Διαβούλευση
Το Σύμφωνο των Δημάρχων Covenant of Mayors (www.simfonodimarxon.eu)
Πάνω από 4500 Δήμοι ανά την Ευρώπη υποστηριζόμενοι από πάνω από 200 υπερτοπικούς φορείς & περίου 100 στην Ελλάδα συμμετέχουν σε μια εθελοντική, αλλά δεσμευτική συμφωνία για να μειώσουν την ενεργειακή τους κατανάλωση και τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου πάνω από 20% και να αυξήσουν κατά πάνω από 20% τη διεύσδυση ΑΠΕ στο χώρο επικράτειάς τους, να υπερβούν, δηλαδή τους στόχους 202020 της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Επίκεντρο των προσπαθειών για την βελτίωση των παγκόσμιων περιβαλλοντικών δεικτών
ο αστικός χώρος ! Η βελτίωσή του δεν μπορεί να επιτευχθεί χωρίς την ενεργή συμμετοχή των πολιτών που γνωρίζουν πολύ καλύτερα από οποιοδήποτε ειδικό την καθημερινότητα της πόλης και τα προβλήματά της
Εφαρμογές και βέλτιστες πρακτικές
Εφαρμογές και βέλτιστες πρακτικές
Πρόσβαση στην περιβαλλοντική πληροφορία, συμμετοχή, πρόσβαση στη δικαιοσύνη Προβλέπει την έγκαιρη ενημέρωση του κοινού με αποτελεσματικό τρόπο
Δίνει λογικές προθεσμίες για τις διάφορες φάσεις συμμετοχής, ώστε να είναι δυνατή η επαρκής προετοιμασία του κοινού
Προσφέρει δυνατότητες έγκαιρης συμμετοχής, όταν ακόμη όλες οι επιλογές είναι ανοιχτές
Η Σύμβαση του Άρχους των Ηνωμένων Εθνών (1998) έχει θέσει ένα ικανοποιητικό πλαίσιο για τη συμμετοχή του κοινού στις υπό εκπόνηση
Προϋποθέτει δέσμευση της πολιτείας ώστε να
λαμβάνει υπόψη τα αποτελέσματα της δημόσιας διαβούλευσης.
πολιτικές και προγράμματα.
Οι πολίτες ενημερώνονται, εκθέτουν τα προβλήματά τους, συζητούν τις προσδοκίες και τους προβληματισμούς τους Αποφασίζουν για τον τρόπο με τον οποίο θα διαχειριστούν την καθημερινή ζωή και το μέλλον τους. Η συμμετοχή είναι μια θέση ευθύνης, η οποία και διασφαλίζει όχι μόνο την αρχική επιτυχία μιας παρέμβασης, αλλά και τα μελλοντικά αποτελέσματά της.
Η αειφόρος πόλη Καθαρότερη Περιβαλλοντικά & Ενεργειακά Αποδοτική Ολοκληρωμένη Διαχείριση Φυσικών Πόρων Ανακύκλωση Πολιτισμός Ποιότητα ζωής Ευαισθητοποιημένοι & Ενεργοί Πολίτες Καλύτερες υπηρεσίες Προσβασιμότητα Αειφόρος Κινητικότητα Βιώσιμη Οικονομία Κοινωνική συμμετοχή Πρόγραμμα & Δράσεις
Διαμόρφωση οράματος Οικονομία
Κοινωνία
Βιώσιμη Ανάπτυξη
Περιβάλλον
ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΚΟΙΝΩΝΙΑΣ ΠΟΛΙΤΩΝ Υπάρχουν και προβλήματα, δυσκολίες στην επικοινωνία, αντικρουόμενες απόψεις και συμφέροντα, συγκρούσεις, δυσπιστία και συμβιβασμοί, Ή ζυμώσεις.
Όμως οδηγούν σε πιο ρεαλιστικούς στόχους και δράσεις. Αυτή η διαδικασία απαιτεί χρόνο και καλό συντονισμό, αλλά εξασφαλίζει το μέγιστο βαθμό επίτευξης αποτελέσματος σε βάθος χρόνου.
κινητοποίηση και η αξιοποίηση των γνώσεων, των δεξιοτήτων και των πόρων των ντόπιων, αποτελεσματική χρήση των πόρων εγγύηση βιωσιμότητας άμεσα οφέλη για τους άμεσα εμπλεκόμενους
Οι διαδικασίες συμμετοχής στη χώρα μας δρομολογούνται γιατί τις προβλέπει ο νόμος, χωρίς να προβλέπεται
εκπαίδευση κοινού και οι δημόσιοι φορείς τις
διεκπεραιώνουν τυπικά.
Δεν έχει γίνει αντιληπτή η σημασία της ως παιδαγωγικό
εργαλείο για την αλλαγή νοοτροπίας και συμπεριφορών των πολιτών και για διαμόρφωση κοινωνικών συναινέσεων.
Η διαδικασία ηλεκτρονικής διαβούλευσης αν και αποτελεί
καινοτομία για τα ελληνικά δεδομένα, δεν μπορεί να λειτουργήσει ουσιαστικά. Το κοινό καλείται να συμμετέχει σε
ένα οικονομικό και πολιτικό σύστημα καθαρά τεχνικού χαρακτήρα, που συνήθως δεν γνωρίζει.
Η συμμετοχή προϋποθέτει πολίτες επαρκώς
καταρτισμένους ως προς τον αστικό σχεδιασμό και τις περιβαλλοντικές παραμέτρους του.
Επιπλέον, αν και δίνονται εναλλακτικές δυνατότητες συμμετοχής, όπως ηλεκτρονικά
μέσα, δημόσιες ακροάσεις, συνεντεύξεις, ανοικτές συζητήσεις, διάλογος μέσω διαδικτύου (προαιρετικές) αυτές ενεργοποιούνται όταν ήδη το πρόγραμμα ή η
πολιτική έχουν για το δημόσιο φορέα σχεδόν οριστικοποιηθεί.
Οι πολίτες το γνωρίζουν και σπάνια διαθέτουν χρόνο ή χρήμα για να συμβουλευτούν ειδικούς.
Οι πολίτες συμμετέχουν όταν εμπιστεύονται την Πολιτεία, όταν αυτό εκφράζει την ταυτότητά τους, όταν ενθαρρύνονται από δίκτυα πολιτικών δικτύων και οργανισμών, όταν προσκαλούνται από το φορέα σχεδιασμού και όταν έχουν πειστεί ότι το έργο θα ανταποκριθεί στις ανάγκες τους.
Οι πολίτες, έχοντας συνείδηση της περιθωριακής τους θέσης στο σχεδιασμό
αποστασιοποιούνται από τα έργα αλλά και από το δημόσιο χώρο γενικότερα και επιλέγουν την στάση προσωρινού επισκέπτη της πόλης, για την τύχη της οποίας
αδιαφορούν.
Η πόλη χάνοντας τους πολίτες της υποβαθμίζεται και μετατρέπεται όλο και περισσότερο σε αποκλειστικό πεδίο κερδοσκοπίας στη γη όπου όλες οι πραγματικές αξίες ως προς την αστικότητα και τη συλλογικότητα καταρρέουν.
Ωστόσο στις μέρες μας, σε περίοδο εντεινόμενης οικονομικής και
περιβαλλοντικής κρίσης η σημασία της κινητοποίησης των πολιτών είναι μεγάλη γιατί από τη στάση του κάθε ένα ξεχωριστά θα εξαρτηθεί η επιβίωση της πόλης ως κοινωνικού συμπαγούς.
Η εγκατάσταση διαλόγου που θα φέρει κοντά τους πολίτες αποτελεί προϋπόθεση για να σχηματιστούν συλλογικότητες, να υπάρξουν συνεργασίες και να αντιμετωπιστούν τα προβλήματα αποτελεσματικά.
Η συμμετοχή είναι η - υπό διάφορες μορφές ανάληψη δράσης από τους κατοίκους, είτε σημειακά, είτε μακροπρόθεσμα. Όπως και η πληροφόρηση/ ευαισθητοποίηση, έτσι και η συμμετοχή των πολιτών οφείλουν να είναι νομικά κατοχυρωμένες και να αποτελούν μέρος του επίσημου πολιτειακού θεσμικού πλαισίου μέσω:
•θεσμικά κατοχυρωμένων διαδικασιών διαβούλευσης του δημόσιου τομέα με το κοινό
ή •μέσω της συμμετοχής του πολίτη σε όργανα
μελέτης ή λήψης αποφάσεων.
Η συμμετοχή των κατοίκων
στην προστασία του περιβάλλοντος και των
φυσικών πόρων ενέχει μια άτυπη πτυχή, όπως είναι η υιοθέτηση προσωπικής και καθημερινής στάσης ευνοϊκής προς την αειφόρο διαχείριση
του περιβάλλοντος.
Τα εργαστήρια διαβούλευσης
Με ποιους τρόπους μπορεί όμως μια τοπική κοινωνία να συμμετάσχει στον διάλογο
και σε μια ολοκληρωμένη συμμετοχική διαδικασία για ένα ή περισσότερα περιβαλλοντικά ζητήματα;
Πως μπορεί να καταθέσει τις απόψεις και επιθυμίες της για το μέλλον του τόπου, την ποιότητα ζωής, το φυσικό και δομημένο περιβάλλον και την ανάπτυξη;
Τι γίνεται όταν υπάρχουν συγκρούσεις και αντικρουόμενα συμφέροντα;
Πως αντιμετωπίζεται η αδιαφορία και η άρνηση συμμετοχής;
Είναι γνωστό ότι δεν υπάρχει συγκεκριμένη
συνταγή για την επιτυχία της συμμετοχικής διαδικασίας.
Γενικά, πάντως, πρέπει να καταβάλλεται κάθε δυνατή προσπάθεια προκειμένου να µην υπάρχουν αμφισημίες και προκειμένου να
καθίσταται σαφές το «γιατί», το «που», το «πότε» και το «πώς» θα συμμετάσχουν οι άνθρωποι στην πρωτοβουλία διαβούλευσης.
ΟΛΟΙ ΚΕΡΔΙΖΟΥΝ!
Η αποτελεσματική συμμετοχή είναι αποτέλεσα προσεκτικά σχεδιασμένης διαδικασίας στην οποία οι βασικοί ενδιαφερόμενοι συμφωνούν εξαρχής για τον
βαθµό συμμετοχές.
Για να επιτευχθεί η συμμετοχή θα πρέπει να έχει συμφωνηθεί
τόσο ο στόχος και τα επιθυμητά αποτελέσµατα όσο και η µέθοδος.
Η συμμετοχή είναι µια διαδικασία µάθησης και ανάπτυξης για όλους όσους εµπλέκονται.
Το κοινό θα εμπλακεί, µόνο αν κατανοήσει ο ένας τον άλλον,
νοιώσει αυτοπεποίθηση και πιστέψει ότι αξίζει τον κόπο.
Η χρήση βραχυπρόθεσµων µεθόδων και τεχνικών για τη συµµετοχή απαιτούν την κατανόηση ολόκληρης της διαδικασίας
και επιδέξια εφαρμογή.
Event date
Τοπικά εργαστήρια Τα θεματικά «τραπέζια»
Οι παρουσιάσεις των θεματικών ομάδων ενδιαφερομένων
Συζήτηση επί του σχεδίου δράσης – ψηφοφορία
ΤΕΛΙΚΑ ... Όλοι έχουμε να κερδίσουμε...
προσπαθούμε με ελπίδα και όραμα...
...για ένα καλύτερο κόσμο από σήμερα και για το μέλλον...
ΤΩΡΑ!
αν δράσουμε έχουμε πιθανότητες να πετύχουμε!