Ενημέρωση Επιτροπής Περιβάλλοντος 31.08.2011 Επικίνδυνα Ιατρικά Απόβλητα
- οικιακού τύπου
- ειδικά - μολυσματικά
Οικιακού τύπου : προέρχονται από δραστηριότητες υποστηρικτικές της λειτουργίας των νοσοκομείων (μαγειρεία, εστιατόρια, καφετέριες, γύψινα εκμαγεία, απορρίμματα γραφείων κλπ). Αυτή η κατηγορία στερεών αποβλήτων μπορεί χωρίς πρόβλημα να αναμιχθεί με τα στερεά απόβλητα των οικιστικών περιοχών και να ακολουθήσει την ίδια μέθοδο διαχείρισης με αυτά. Ειδικά απόβλητα : στερεά απόβλητα που περιέχουν τοξικές και ραδιενεργές ουσίες (αργυρούχα απόβλητα από ακτινολογικά εργαστήρια, χρησιμοποιημένα υδραργυρικά θερμόμετρα κλπ). Αυτά εισέρχονται στο νομαρχιακό σχεδιασμό διαχείρισης στερεών αποβλήτων και πρέπει να ακολουθούν την προβλεπόμενη πορεία διαχείρισης μαζί με τα άλλα επικίνδυνα απόβλητα που προέρχονται συνήθως από τη βιομηχανία. Μολυσματικά απόβλητα : λοιμογόνα ή δυνητικά λοιμογόνα (προϊόντα χειρουργείων, μονάδων αιμοδιάλυσης, από μικροβιολογικά και αιματολογικά εργαστήρια, από την εξυπηρέτηση ασθενών). Η διαχείριση αυτής της ομάδας στερεών αποβλήτων χρήζει ιδιαίτερης προσοχής διότι συνιστά παράγοντα πιθανού κινδύνου για τη δημόσια υγεία.
Πρέπει να τηρούνται οι σχετικές απαιτήσεις που καθορίζονται στην οδηγία πλαίσιο για τα απόβλητα (2006/12/EΚ)(1), στην οδηγία για την υγειονομική ταφή των αποβλήτων (1999/31/EΚ)(2) και στην απόφαση για τα κριτήρια αποδοχής αποβλήτων (2003/33/EΚ).
Εάν πρόκειται για αποτέφρωση των νοσοκομειακών αποβλήτων, η μονάδα αποτέφρωσης πρέπει να είναι σύμφωνη με τις απαιτήσεις της οδηγίας για την αποτέφρωση των αποβλήτων (2000/76/EΚ).
Με βάση το άρθρο 4 της οδηγίας πλαίσιο για τα απόβλητα απαιτείται τα κράτη μέλη να λαμβάνουν τα αναγκαία μέτρα για να εξασφαλίζουν ότι η διάθεση ή η αξιοποίηση των αποβλήτων πραγματοποιείται χωρίς να τίθεται σε κίνδυνο η υγεία του ανθρώπου και χωρίς να χρησιμοποιούνται διαδικασίες ή μέθοδοι βλαβερές για το περιβάλλον. Στο ίδιο άρθρο προβλέπεται ότι τα κράτη μέλη λαμβάνουν τα αναγκαία μέτρα για την απαγόρευση της εγκατάλειψης, της απόρριψης ή της ανεξέλεγκτης διάθεσης των αποβλήτων.
Στο άρθρο 8 της ίδιας οδηγίας προβλέπεται ότι τα κράτη μέλη λαμβάνουν τα αναγκαία μέτρα προκειμένου κάθε κάτοχος αποβλήτων να τα παραδίδει σε ιδιωτικό ή δημόσιο φορέα συλλογής ή να εξασφαλίζει ο ίδιος την αξιοποίηση ή τη διάθεσή τους σύμφωνα με τις διατάξεις της κοινοτικής νομοθεσίας. Παραδείγματος χάρη, όταν τα απόβλητα διατίθενται προς υγειονομική ταφή, πρέπει να ακολουθούνται σχετικά οι απαιτήσεις της οδηγίας για την υγειονομική ταφή των αποβλήτων και η απόφαση για τα κριτήρια αποδοχής αποβλήτων.
Τα μολυσματικά νοσοκομειακά απόβλητα και οι χημικές ουσίες που προέρχονται από ερευνητικές και αναπτυξιακές ή από εκπαιδευτικές δραστηριότητες, οι οποίες δεν έχουν εξακριβωθεί ή/και είναι νέες και οι επιπτώσεις τους στον άνθρωπο ή/και το περιβάλλον δεν είναι γνωστές (π.χ. εργαστηριακά υπολείμματα, κλπ.) δεν γίνονται δεκτά προς υγειονομική ταφή.
Αποτέφρωση νοσοκομειακών αποβλήτων: οδηγία 2000/76/EΚ
Σκοπός της είναι να αποτραπούν ή να περιορισθούν κατά το δυνατόν οι αρνητικές συνέπειες στο περιβάλλον, και ιδίως η ρύπανση από εκπομπές στην ατμόσφαιρα, το έδαφος, τα επιφανειακά και τα υπόγεια ύδατα, και οι επακόλουθοι κίνδυνοι για την ανθρώπινη υγεία, από την αποτέφρωση και τη συναποτέφρωση των αποβλήτων.
Στην οδηγία καθορίζονται συγκεκριμένες και λεπτομερείς συνθήκες λειτουργίας, καθώς και οριακές τιμές εκπομπών, απαιτήσεις παρακολούθησης και υποχρεώσεις αναφοράς.
Τα μολυσματικά νοσοκομειακά απόβλητα πρέπει να εισάγονται κατευθείαν στον κλίβανο, χωρίς να αναμιγνύονται με άλλες κατηγορίες αποβλήτων και χωρίς να υποβάλλονται σε άμεσο χειρισμό.
Οι απαιτήσεις της οδηγίας εφαρμόζονται επίσης στους μεγάλους αποτεφρωτές, όπως και στους μικρότερους αποτεφρωτές νοσηλευτικών ιδρυμάτων.
Η αποτέφρωση στις εγκαταστάσεις νοσηλευτικών ιδρυμάτων, όταν πραγματοποιείται σύμφωνα με τις απαιτήσεις της οδηγίας, δεν πρέπει να παρουσιάζει μεγαλύτερο κίνδυνο για τη δημόσια υγεία από άλλους τύπους μονάδων αποτέφρωσης.
Διάκριση των τριών ομάδων στην πηγή παραγωγής
τους (ενδονοσοκομειακά).
Κάθε νοσοκομειακή μονάδα πρέπει να έχει κατάλληλο σύστημα συλλογής των στερεών αποβλήτων που να εξασφαλίζει τη διάκριση των τριών ομάδων, αλλά και την ασφαλή συλλογή και προσωρινή αποθήκευσή τους.
Χρήση κατάλληλων περιεκτών – συσκευασιών διαφορετικών χρωμάτων και συγκεκριμένων προδιαγραφών.
Προδιαγραφές ασφάλειας κατά την χρονική περίοδο της συλλογής, όσο και τη συμπεριφορά του υλικού κατασκευής της συσκευασίας κατά την εφαρμογή της προβλεπόμενης μεθόδου τελικής διαχείρισης.
Οι δύο πρώτες ομάδες στη συνέχεια μπορούν να εισέλθουν στο σύστημα διαχείρισης των στερεών αποβλήτων της γεωγραφικής περιοχής στην οποία εντάσσονται.
Αποστείρωση: θερμική κατεργασία των αποβλήτων ώστε να καταστραφεί κάθε είδος μικροοργανισμού, όπως και οι σπόροι αυτών.
Τα μολυσματικά απόβλητα εκτίθενται σε θερμοκρασία μεγαλύτερη των 121ο C επί τουλάχιστο 20 λεπτά – απενεργοποιούνται...
Αποτέφρωση : θερμική αποσύνθεση και οξείδωση των μολυσματικών αποβλήτων σε θερμοκρασίες μεγαλύτερες των 900ο C.
Το κυριότερο πρόβλημα της αποτέφρωσης δημιουργείται από τα απαέρια της καύσης.
Στην Ελλάδα παράγονται περίπου 15.000 τόνοι μολυσματικών νοσοκομειακών αποβλήτων το χρόνο. Το 50% αυτών στην περιοχή της Αθήνας και το 15% στην περιοχή της Θεσσαλονίκης. 7,5 τόνοι διατίθενται καθημερινά στον αποτεφρωτήρα του XYTA Άνω Λιοσίων Οι υπόλοιποι 17,5 τόνοι είτε αναμειγνύονται με τα οικιακά απορρίμματα και καταλήγουν δίχως επεξεργασία στις χωματερές είτε αποστειρώνονται από ιδιωτικές εταιρείες. Το 40% περίπου των νοσοκομείων διαθέτει κλιβάνους αποτέφρωσης οι περισσότεροι όμως από τους οποίους βρίσκονται εκτός λειτουργίας λόγω μη ύπαρξης διατάξεων επεξεργασίας των απαερίων.
Οκτώ χρόνια μετά την ενεργοποίηση της Kοινής Yπουργικής Aπόφασης (KYA37591/2031/2003) για τη διαχείριση των επικίνδυνων ιατρικών αποβλήτων (EIA), η εφαρμογή του νόμου έχει αφεθεί στη συνείδηση του διοικητικού προσωπικού των υγειονομικών μονάδων...
Tο χάος που επικρατεί πανελλαδικά στο ζήτημα της διαχείρισης των ιατρικών αποβλήτων διαπιστώνεται στις ετήσιες εκθέσεις πεπραγμένων του Σώματος Eπιθεωρητών Yπηρεσιών Yγείας και Πρόνοιας (ΣEYYΠ) & σε πρόσφατη του Γενικού Επιθεωρητή Δημόσιας Διοίκησης.
Kαθημερινά εκτυλίσσονται σκηνές φρίκης, εφόσον τα νοσοκομειακά απόβλητα απορρίπτονται στους κάδους με τα οικιακά.
Oι εργαζόμενοι στον XYTA Άνω Λιοσίων και στη χωματερή των Tαγαράδων της Θεσσαλονίκης δεν είναι λίγες οι φορές που βρίσκουν μέσα στις μαύρες σακούλες των οικιακών ανθρώπινα μέλη, καθετήρες και άλλα EIA.
Tο φορτηγό σταθμεύει στα νοσοκομεία. Oι εργάτες χωρίς να ζυγίσουν τις σακούλες τις φορτώνουν στο φορτηγό. Kατά τη φόρτωση πολλές φορές τους πέφτουν απ τα χέρια, με αποτέλεσμα να ανοίγουν οι σακούλες και τα μολυσματικά να διασκορπίζονται στο έδαφος.
Στη διαδρομή από τα νοσοκομεία μέχρι το φορτηγό αίματα και στραγγίσματα διαρρέουν μολύνοντας τα προαύλια των νοσοκομείων και τους δρόμους των πόλεων.
Στο τέλος οι υπάλληλοι της εταιρείας για να «καθαρίσουν» τον χώρο ρίχνουν νερό με το λάστιχο, το οποίο διαρρέει στην αποχέτευση, ενώ κατά τον νόμο θα έπρεπε να καταλήγει στο δίκτυο αποχέτευσης της υγειονομικής μονάδας ή σε στεγανή δεξαμενή.
Δεδομένου ότι η Eλλάδα δεν διαθέτει μονάδα υποδοχής τοξικών αποβλήτων, ιδιωτικές εταιρείες αναλαμβάνουν τη διάθεσή τους σε μονάδες του εξωτερικού.
Ποιό το ... ταξίδι των επικίνδυνων ιατρικών αποβλήτων ?
Σύμφωνα με μηνυτήρια αναφορά που κατατέθηκε από την εταιρεία «Hydroclave Systems Corporation», (ιδιοκτήτρια πνευματικών δικαιωμάτων ευρεσιτεχνίας αποστείρωσης μολυσματικών EIA) κατά ελληνικής εταιρείας υποστηρίζεται ότι αυτή διέπραξε εις βάρος της κακουργηματική απάτη.
Η ελληνική Eταιρεία έχει αναλάβει τη διαχείριση αποβλήτων σε 41 δημόσια νοσοκομεία και κέντρα υγείας σε Aττική, Θεσσαλονίκη, Mακεδονία, Θεσσαλία, Θράκη και Kρήτη και φέρεται να παραβιάζει κατάφωρα τη νομοθεσία όσον αφορά τον τρόπο επεξεργασίας των μολυσματικών αποβλήτων («έχει κατασκευάσει κινητή μονάδα αποστείρωσης-μαϊμού την οποία πλασάρει ως Hydroclave»).
Aπό το 2002 η εταιρεία αυτή αναδείχθηκε ανάδοχος σε 41 νοσοκομεία, κλινικές και κέντρα υγείας στην επικράτεια, με κόστος διαχείρισης 0,34 ευρώ ανά κιλό στην Aθήνα και 1 ευρώ στην περιφέρεια. Mέχρι σήμερα έχει αναλάβει το έργο της επεξεργασίας των EIA στις εξής υγειονομικές μονάδες της Aθήνας: Eυαγγελισμός, Λαϊκό, Παίδων Aγ. Σοφία και της Θεσσαλονίκης: Ψυχιατρικό Nοσοκομείο, Θεαγένειο, Aγ. Παύλος, Γ. Γεννηματάς, Iπποκράτειο, Γ. Παπανικολάου, Kέντρο Yγείας Διαβατών, Aγ. Δημήτριος, Kέντρο Yγείας Λαγκαδά και Kουφαλίων, Kέντρο Yγείας Πύργου - Xαλάστρας, AXEΠA, κέντρα Yγείας Nέας Mαδύτου και Σόχου. Eπίσης διενεργεί αποστείρωση μολυσματικών EIA σε νοσοκομεία και κλινικές στη Xαλκιδική, στην Kατερίνη, στη Nάουσα, στη Bέροια, στην Eδεσσα, στη Δράμα, στις Σέρρες, στα Γιαννιτσά, στην περιοχή της Kομοτηνής, στα Tρίκαλα, στην Kαρδίτσα, στη Λάρισα, και στον Bόλο. Aποκομίζει, επεξεργάζεται και μεταφέρει τα απόβλητα νύχτα, δίχως να ελέγχεται από τις αρμόδιες επιτροπές ελέγχου των νοσοκομείων, ενώ μεταφέρει τα EIA με συμβατικά φορτηγά και όχι με ψυγεία, όπως ορίζει ο νόμος. Διατηρεί δε αποθήκη στη Nεοχωρούδα Θεσσαλονίκης με μολυσματικά και τοξικά EIA. Σύμφωνα με τον νόμο τα EIA μολυσματικού χαρακτήρα επιτρέπεται να αποθηκεύονται σε θερμοκρασία -5οC, εντός της υγειονομικής μονάδας και για χρονικό διάστημα όχι μεγαλύτερο των 5 ημερών.
Eνα
βράδυ, έπειτα από καταγγελίες των εργαζομένων στο νοσοκομείο «Eυαγγελισμός» καθώς και περιοίκων, παρακολουθήσαμε την κινητή μονάδα της μονοπρόσωπης EΠE κατά τη διαδικασία επεξεργασίας των αποβλήτων στον προαύλιο χώρο του νοσοκομείου.
Kαθ
όλη τη διάρκεια της επεξεργασίας ατμοί εκλύονταν από το όχημα-κλίβανο και μια δυσάρεστη οσμή πλημμύριζε την ατμόσφαιρα γύρω από το νοσοκομείο.
Oπως διαπιστώσαμε, η αρμόδια επιτροπή, η οποία πρέπει να ελέγχει εάν τα απόβλητα στο τέλος της επεξεργασίας είναι όντως αποστειρωμένα, απουσίαζε... Oι γιατροί του «Eυαγγελισμού» παραδέχονται ότι οι έλεγχοι είναι σποραδικοί...
O «Eυαγγελισμός», που είναι το μεγαλύτερο νοσοκομείο της χώρας, παράγει ημερησίως 1.200 - 1.300 κιλά αποβλήτων.
«Eίναι έγκλημα να διαρρέουν ατμοί κατά τη διαδικασία της αποστείρωσης στο περιβάλλον, διότι απελευθερώνονται παθογόνοι οργανισμοί.
O διοικητής του νοσοκομείου «Eυαγγελισμός» M. Tούμπης, μας ενημέρωσε ότι κατά τη διαδικασία επεξεργασίας των μολυσματικών στην κινητή μονάδα τηρούνται τα μέτρα και οι όροι της ΚΥΑ και όπως μας είπε:
«Oι διαδικασίες της αποστείρωσης ακολουθούν τα πρότυπα EΛOT 12740/00. O έλεγχος της αποτελεσματικότητας της αποστείρωσης της κινητής μονάδας γίνεται από την Eπιτροπή Nοσοκομειακών Λοιμώξεων του νοσοκομείου, στο Mικροβιολογικό Eργαστήριο με τη χρήση Bιολογικών Δεικτών, οι οποίοι πληρούν τις απαιτήσεις προτύπων EΛOT EN σειρά 88697»...
Σήμα κινδύνου της Νομαρχίας Πειραιά για την διαχείριση των υγρών τοξικών αποβλήτων στο Κρατικό Νοσοκομείο της Νίκαιας.
Το τεράστιο ζήτημα της ανορθόδοξης διαχείρισης των επικίνδυνων ιατρικών αποβλήτων από τις υγειονομικές μονάδες, φέρνει στο προσκήνιο πρόσφατος έλεγχος της Νομαρχίας Πειραιά, στο Γενικό Κρατικό Νοσοκομείο της Νίκαιας «ΑΓΙΟΣ ΠΑΝΤΕΛΕΗΜΩΝ».
Σε αυτοψία αρμόδιου για τη Διαχείριση Ιατρικών Αποβλήτων από τις Υγειονομικές μονάδες κλιμακίου της Νομαρχίας Πειραιά, που διενεργήθηκε στις 2 και 3 Απριλίου 2008, στο Ακτινολογικό Τμήμα του νοσοκομείου, διαπιστώθηκαν σοβαρές παραβάσεις στην όλη διαδικασία που θέτουν σε κίνδυνο την υγεία, ασθενών, επισκεπτών και εργαζομένων.
Η προσωρινή αποθήκευση των τοξικών αποβλήτων του ακτινολογικού τμήματος γίνεται σε πλαστικές δεξαμενές στον ακάλυπτο χώρο μεταξύ του Ακτινολογικού τμήματος και της Ψυχιατρικής μονάδας, χωρίς την προβλεπόμενη άδεια. Ο όγκος των αποθηκευμένων ακτινολογικών αποβλήτων ανέρχεται περίπου στα 4.000 λίτρα.
Η υγειονομική μονάδα δε μεριμνούσε, ώστε να ληφθούν και να εξεταστούν από αρμόδιο κρατικό φορέα δείγματα εδάφους από τον περιβάλλοντα χώρο των δεξαμενών προκειμένου να διαπιστωθεί πιθανή ρύπανση από ενδεχόμενη διαρροή υγρών τοξικών αποβλήτων. Δεν επεδείχθη η προβλεπόμενη από τον νόμο άδεια διάθεσης υγρών αποβλήτων, για τα επεξεργασμένα υγρά απόβλητα των απαργυρωτών του ακτινολογικού εργαστηρίου που απορρίπτονται στον αγωγό της αποχέτευσης Στον περιβάλλοντα χώρο των δεξαμενών υπήρχε πληθώρα απορριμμάτων (χαρτιά, πλαστικά κλπ) και λοιπών άχρηστων υλικών (παλέτες, μηχανήματα, μεταλλικά αντικείμενα). Τα τεχνικά στοιχεία και οι προδιαγραφές, καθώς και η ακριβής ημερομηνία εγκατάστασης και έναρξης λειτουργίας των μηχανημάτων (απαργυρωτές) της επεξεργασίας των υγρών αποβλήτων του Ακτινολογικού εργαστηρίου ήταν άγνωστα, καθώς δεν επιδείχθηκαν τα αντίστοιχα έγγραφα.
Ο Αποτεφρωτήρας Νοσοκομειακών Αποβλήτων στα Άνω Λιόσια υπολειτουργεί καθώς αποτεφρώνονται καθημερινά περίπου 12 τόνοι, ενώ η δυναμικότητα της μονάδας είναι για 30 τόνους ημερησίως.
Πρόσφατες καταγγελίες του διευθυντή του μόνου αδειοδοτημένου αποτεφρωτήρα νοσοκομειακών αποβλήτων στην Ελλάδα της ΕΣΔΝΑ στα Λιόσια αναφέρουν ότι από τους 21 τόνους που παράγονται καθημερινά στην περιφέρειά του, μόλις 7,5 τόνοι οδηγούνται στον αποτεφρωτήρα.
Τα υπόλοιπα είτε αποτεφρώνονται σε ακατάλληλους κλιβάνους νοσοκομείων, είτε αδρανοποιούνται μέσω αποστείρωσης είτε απορρίπτονται λαθραία σε χώρους ταφής κοινών απορριμμάτων. Ως πιθανή αιτία αναφέρεται το πολύ υψηλό κόστος αποτέφρωσης στην Ελλάδα (διπλάσιο του ευρωπαϊκού μέσου όρου).
Ταυτόχρονα, από το 2001 η παραγόμενη τέφρα δεν διατίθεται σε Χώρους Υγειονομικής Ταφής Επικίνδυνων Απορριμμάτων, αλλά αποθηκεύεται προσωρινά και μέχρι την αναμενόμενη εξαγωγή της σε αδειοδοτημένη εγκατάσταση της Γερμανίας, με αποτέλεσμα σημαντικούς κινδύνους για τη δημόσια υγεία και το περιβάλλον.
Κανένας Eσωτερικός Kανονισμός Διαχείρισης EIA από αυτούς που είχαν υποβληθεί από τις υπόχρεες υγειονομικές μονάδες δεν είχε εγκριθεί στις ΔYΠE της Aττικής.
Iδιαίτερα μικρή ανταπόκριση στην υποβολή Eσωτερικών Kανονισμών παρατηρείται από τα στρατιωτικά νοσοκομεία, κτηνιατρικές κλινικές, IKA, διευθύνσεις υγείας των νομαρχιών, δημοτικούς υγειονομικούς σταθμούς, διαγνωστικά και μικροβιολογικά εργαστήρια.
Δεν γίνεται ο απαιτούμενος διαχωρισμός μεταξύ των μολυσματικών και των άλλων επικίνδυνων ιατρικών αποβλήτων, με αποτέλεσμα να αναμειγνύονται τα απόβλητα.
Δεν λειτουργούν οι Eπιτροπές Nοσοκομειακών Λοιμώξεων υπό τις οδηγίες των οποίων πρέπει να γίνεται ο διαχωρισμός των αποβλήτων κατά κατηγορίες στα διάφορα τμήματα του νοσοκομείου που παράγονται.
Από τις αρχές του 2005 από μικτό κλιμάκιο ΕΥΕΠ και Σώματος Επιθεωρητών Υπουργείου Υγείας Πρόνοιας (διενέργεια επιθεωρήσεων για τη διαχείριση ιατρικών αποβλήτων). Πραγματοποιήθηκαν επιθεωρήσεις για τον έλεγχο τήρησης της κείμενης νομοθεσίας σε νοσοκομεία, ιδιωτικές κλινικές, διαγνωστικά εργαστήρια καθώς και στον ΕΣΔΚΝΑ Συντάχθηκε κοινό πόρισμα με το οποίο αναδεικνύονται τα προβλήματα που διαβιβάστηκε προς το Γενικό Επιθεωρητή Δημόσιας Διοίκησης.
Επιθεωρήσεις ΕΥΕΠ «ΠΕΡΣΕΥΣ ΥΓΕΙΟΝΟΜΙΚΗ ΜΕΡΙΜΝΑ Α.Ε.» για το θεραπευτήριο «METROPOLITAN» στο Ν. Φάληρο Γενικό Νοσοκομείο «Ασκληπιείο Βούλας» Γενικό Νοσοκομείο Θηβών Γενικό Νοσοκομείο Πύργου του Νομού Ηλείας Κινητή μονάδα αποστείρωσης επικινδύνων ιατρικών αποβλήτων (ΕΙΑ) της εταιρείας «STERIMED LTD– Μονοπρόσωπη ΕΠΕ» που παράγονται στο Νοσοκομείο «Ο Ευαγγελισμός». Κέντρο επεξεργασίας Μολυσματικών αποβλήτων (Κ.Ε.Μ.Α.) Βορείου Ελλάδος της εταιρείας «STERIMED LTD – Μονοπρόσωπη ΕΠΕ» στη Σίνδο Θεσσαλονίκης
Οκτώβριος 2005 έως σήμερα •
Εγκαταστάσεις Αποτεφρωτήρα Νοσοκομειακών Αποβλήτων του ΕΣΔΚΝΑ
•
Νομαρχιακό Γενικό Νοσοκομείο της Ρόδου
•
Αττικό Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο Χαϊδαρίου
•
Νοσοκομείο «Άγιος Σάββας»
•
Εταιρεία αποστείρωσης ΕΙΑ MEDICAL WASTE στην Κρήτη
•
ΩΝΑΣΕΙΟ ΚΑΡΔΙΟΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ (συμπληρωματικό έλεγχο) σε συνεργασία με Επιθεωρητή Υγείας του Σώματος Επιθεωρητών Υπηρεσιών Υγείας Πρόνοιας (Σ.Ε.Υ.Υ.Π.).
•
Εταιρεία αποστείρωσης ΕΙΑ HYDROCLAVE HELLAS A.E., στη ΒΙΠΕ Λάρισας, από τον Τομέα Βορείου Ελλάδας της ΕΥΕΠ
•
Εταιρεία αποστείρωσης ΕΙΑ ΑΠΟΣΤΕΙΡΩΣΗ Α.Ε. στη ΒΙΠΕ Βόλου, από τον Τομέα Βορείου Ελλάδας της ΕΥΕΠ
•
Αττικό Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο Χαϊδαρίου (επανέλεγχος)
•
Νοσοκομείο «ΛΑΪΚΟ»
•
Νοσοκομείο «ΕΛΠΙΣ»
Επιθεωρήσεις ΕΥΕΠ Επιπρόσθετα, κατόπιν των διαπιστώσεων των πρόσφατων ελέγχων στο Αττικό Νοσοκομείο (στις 09-06-2010 στο χώρο συντήρησης των ιατρικών αποβλήτων του «Αττικό Νοσοκομείο», όπου διαπιστώθηκε χρήση-μετατροπή του χώρου από την εταιρεία «STERIMED LTD– Μονοπρόσωπη ΕΠΕ» σε χώρο μεταφόρτωσης και προσωρινής αποθήκευσης ιατρικών αποβλήτων άλλων νοσοκομειακών μονάδων της Αττικής), η ΕΥΕΠ προγραμμάτισε και πραγματοποίησε έκτακτους ελέγχους σε νοσοκομειακές μονάδες και μονάδες διαχείρισης, προκειμένου να διερευνήσει οριζοντίως όλο το σύστημα παραγωγής – διακίνησης -αδρανοποίησης και διάθεσης των ιατρικών αποβλήτων.
1.
Η ΕΥΕΠ ζήτησε από τον ΓΕΔΔ τη σύσταση μικτού κλιμακίου ελέγχου από επιθεωρητές του ΣΕΥΥΠ και της ΕΥΕΠ που εγκρίθηκε στις 0806-2010
2.
Εντάχθηκαν στον προγραμματισμό της ΕΥΕΠ έλεγχοι από μικτό κλιμάκιο, πλέον των στρατιωτικών νοσοκομείων ως ακολούθως και σε νοσοκομεία της Αττικής.
Εντοπισμός κοντέινερς που μετέφεραν σε ειδικά διαμορφωμένο χώρο επικίνδυνα νοσοκομειακά απόβλητα από νοσοκομεία της Αθήνας προς τη Θεσσαλονίκη.
Η ιδιωτική εταιρεία που διαχειριζόταν τα νοσοκομειακά απόβλητα δεν τηρούσε καμιά απολύτως προδιαγραφή.
Μεταξύ άλλων συγκέντρωνε τα απόβλητα σε κάδους τους οποίους και έπλενε στον χώρο του Αττικού Νοσοκομείου, ενώ επιπλέον τα διατηρούσε εκτεθειμένα σε θερμοκρασία περιβάλλοντος αντί των 4 βαθμών Κελσίου που ορίζει η νομοθεσία.
Η εν λόγω εταιρεία είχε μετατρέψει το χώρο του Αττικού σε σταθμό μεταφόρτωσης. Διατηρούσε τη διαχείριση των νοσοκομειακών αποβλήτων χωρίς σύμβαση, αφού αυτή είχε λήξει στις 31.12.2007, ενώ δεν είχε λάβει χώρα νέος διαγωνισμός ανάθεσης.
Εκτός αυτού, είναι γνωστή η πρακτική της εναπόθεσης των επικίνδυνων νοσοκομειακών αποβλήτων σε χωματερές και ΧΥΤΑ, ή απευθείας σε βιολογικούς καθαρισμούς των πόλεων, χωρίς πρώτα αυτά να έχουν αδρανοποιηθεί, αλλά μόνο θρυμματιστεί.
Οι αδειοδοτήσεις των διαχειριστών μολυσματικών νοσοκομειακών απορριμμάτων και οι έλεγχοι είναι θέματα που αφορούν τις Νομαρχιακές Αυτοδιοικήσεις και τις αντίστοιχες υπηρεσίες τους !!! Και στο παρελθόν ήρθε στο φως της δημοσιότητας η πρακτική της εν λόγω εταιρείας που διαχειριζόταν σχεδόν μονοπωλιακά τα μολυσματικά νοσοκομειακά απόβλητα στη χώρα και ειδικά στη Μακεδονία και τη Θράκη, χωρίς σταθερή έδρα της επιχείρησης, με μία κινητή μονάδα αδρανοποίησης και μοιράζοντας ακόμη και πλαστά πιστοποιητικά αδρανοποίησης στα δημόσια νοσοκομεία και Κέντρα Υγείας, ενώ κατά τη μεταφορά με φορτηγά από νοσοκομείο σε νοσοκομείο, υπήρχαν καταγγελίες για μολυσματικά διασταλάζοντα που αποτελούνταν από καθετήρες, πλάσματα αίματος, ορούς, απορρίμματα χειρουργείων και μονάδων εντατικής θεραπείας κ.ά., Οι υπεύθυνοι των νοσοκομείων που ελέγχουν τη διαχείριση των μολυσματικών αποβλήτων παραλαμβάνουν πιθανόν πλαστά πιστοποιητικά αδρανοποίησης από επιτήδειους επιχειρηματίες που το μόνο που τους ενδιαφέρει είναι η μεγιστοποίηση των κερδών τους ...
Στις 29 Ιανουαρίου 2010 πραγματοποιήθηκε σύσκεψη παρουσία στελεχών του ΥΠΕΘΑ, εκπροσώπων της Ειδικής Υπηρεσίας Επιθεωρητών Περιβάλλοντος (ΕΥΕΠ) και του Σώματος Επιθεώρησης Υγείας και Πρόνοιας (ΣΕΥΥΠ) και αποφασίστηκε και διενεργηθούν
περιβαλλοντικές επιθεωρήσεις σε Στρατιωτικά Νοσοκομεία Αθήνας, Θεσσαλονίκης και Λάρισας, από τα
αρμόδια στελέχη της Δ/νσης Ανθρωπίνου Δυναμικού και Περιβάλλοντος του ΥΠΕΘΑ, σε συνεργασία με επιθεωρητές της ΕΥΕΠ και του ΣΕΥΥΠ, που παρευρέθηκαν ως εμπειρογνώμονες με συμβουλευτικό χαρακτήρα.
•
στο 401 Γενικό Στρατιωτικό Νοσοκομείο,
•
στο 251 Γενικό Νοσοκομείο Αεροπορίας,
•
στο Ναυτικό Νοσοκομείο Αθηνών,
•
στο 404 Γενικό Στρατιωτικό Νοσοκομείο Λάρισας
•
στο 424 Γενικό Στρατιωτικό Νοσοκομείο Εκπαιδεύσεως Θεσσαλονίκης.
Κατά τη διενέργεια των ελέγχων αυτών αποφασίστηκε να γίνει επισταμένη προσπάθεια καταγραφής των παραγόμενων ποσοτήτων των ΕΙΑ ανά κλίνη, ανά ημέρα και ανά μονάδα.
Τα δεδομένα αυτά αποτελούν βάση αναφοράς για την εκτίμηση των αναμενόμενων ποσοτήτων ΕΙΑ, στις επερχόμενες επιθεωρήσεις της ΕΥΕΠ στα δημόσια και ιδιωτικά νοσοκομεία και κλινικές της χώρας
Ο Γενικός Επιθεωρητής της ΕΥΕΠ κάλεσε (12-072010 και 09-09-10) όλες τις Διοικήσεις Υγειονομικών Περιφερειών της χώρας να ενημερώσουν τις υπαγόμενες σε αυτές Υγειονομικές Μονάδες (Δημόσιες και Ιδιωτικές) σχετικά με τις απαιτήσεις της κείμενης νομοθεσίας που αφορά στην περιβαλλοντική αδειοδότηση, στη λειτουργία τόσο των ίδιων των μονάδων όσο και των τυχόν υφιστάμενων εσωτερικών μονάδων αδρανοποίησης ΕΙΑ και στη διαχείριση των ΕΙΑ. Επιπρόσθετα ζήτησε από τις Υγειονομικές Περιφέρειες να μεριμνήσουν για τη
συμπλήρωση και υποβολή προς την ΕΥΕΠ ερωτηματολογίων (τα οποία αναρτήθηκαν και
κοινοποιήθηκαν στην ηλεκτρονική ιστοσελίδα του ΥΠΕΚΑ) σχετικά με την αδειοδότηση και τη διαχείριση των ΕΙΑ από κάθε μονάδα και για τη συμμόρφωση των μονάδων στις απαιτήσεις της νομοθεσίας.
Σημειώνεται ότι στο ερωτηματολόγιο αυτό καταγράφονται οι ελάχιστες περιβαλλοντικές απαιτήσεις για τη λειτουργία των νοσοκομειακών μονάδων και την διαχείριση των ΕΙΑ.
Ως εκ τούτου, η συμπλήρωσή του καταδεικνύει τις ελλείψεις και τις παρεκκλίσεις από τη νόμιμη περιβαλλοντική και υγειονομική διαχείριση και συμβάλλει στην ενημέρωση και στην συμμόρφωση.
Συνολικά απάντησαν στο ερωτηματολόγιο 177 μονάδες, με 29.583 ανεπτυγμένες κλίνες.
Περιβαλλοντική άδεια (ΑΕΠΟ) :
29 μονάδες (ποσοστό 16%), 135 (76%) δεν είχαν, 13 (7%) βρίσκονταν σε διαδικασία «υποβολής ΜΠΕ ή έγκρισης ΑΕΠΟ».
Άδεια Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων 9 μονάδες (5%) είχαν 164 (93%) δεν είχαν 4 (2%) βρίσκονταν σε διαδικασία αδειοδότησης. Από τις 164 μονάδες που δεν είχαν άδεια, πολλές δεν κατάλαβαν την ερώτηση και δήλωσαν άλλες άδειες, ενώ ορισμένες δήλωσαν ότι έχουν απαλλαγή ή «δεν απαιτείται».
Άδεια Διάθεσης Λυμάτων & Υγρών Αποβλήτων
Εσωτερικό Κανονισμό Διαχείρισης ΕΙΑ
80 μονάδες (45%), είχαν 68 (38%) δεν είχαν, 27 (15%) βρίσκονταν σε κάποιο στάδιο εκπόνησης ή έγκρισης του Κανονισμού 2 δήλωσαν ότι δεν διαχειρίζονται ΕΙΑ. Από όσες βρίσκονταν σε διαδικασία έγκρισης, η πλειοψηφία εκκρεμούσε στις ΥΠΕ για έγκριση
14 μονάδες (8%) είχαν 159 (90%) δεν είχαν 4 (2%) βρίσκονταν σε διαδικασία αδειοδότησης.
Από τις 159 μονάδες που δεν είχαν άδεια, πολλές δήλωσαν «Σύνδεση με αποχετευτικό δίκτυο Δήμου» χωρίς να διευκρινίσουν αν έχουν σχετική άδεια (οπότε θεωρήθηκε ότι δεν έχουν και γι αυτό εντάχθηκαν σε αυτήν την κατηγορία). .
Παραγόμενη ποσότητα Επικινδύνων Αποβλήτων των διαφόρων κατηγοριών: Το ερωτηματολόγιο είναι δομημένο έτσι ώστε είναι ευκολότερο πρώτα να υπολογιστεί η ποσότητα των αποβλήτων ανάλογα με το χρώμα του περιέκτη όπου συλλέγονται (δηλ. κίτρινοι, κόκκινοι, μαύροι και πράσινοι περιέκτες, σύμφωνα με την ΚΥΑ ΗΠ37591/2031/2003 ΦΕΚ1419Β), και μετά η συνολική ποσότητα αποβλήτων.
Κατηγορίες ΙΑ
ΗΜΕΡΗΣΙΑ ΣΥΛΛΟΓΗ ΙΑ ΑΝΑ ΤΥΠΟ ΠΕΡΙΕΚΤΗ
Κίτρινοι Περιέκτες Ποσότητα (kg/ημ)
ΙΑ-ΑΧ
Κόκκινοι Περιέκτες Ποσότητα (kg/ημ)
ΗΜΕΡΗΣΙΑ ΣΥΛΛΟΓΗ ΙΑ (ΣΥΝΟΛΟ ΠΕΡΙΕΚΤΩΝ)
Πράσινοι Περιέκτες Ποσότητα (kg/ημ)
ΗΜΕΡΗΣΙΑ ΣΥΛΛΟΓΗ ΙΑ (ΣΥΝΟΛΟ ΠΕΡΙΕΚΤΩΝ) ΑΝΑ ΚΛΙΝΗ
Μαύροι Περιέκτες (kg/ημ) (kg/ημ)
(kg/ημ * κλίνη)
-
-
4.390,0
98.841,4
103.231,4
3,49
12.673,4
4.271,7
-
-
16.945,1
0,57
ΕΙΑΜΤΧ
1.424,0
2,133,6
-
-
3.557,6
0,12
ΕΙΑΤΧ
101,2
244,1
32,0
-
377,3
0,01
ΕΙΑ-ΜΧ
Η μέθοδος επεξεργασίας των προαναφερόμενων ποσοτήτων δεν μπορεί να προκύψει άμεσα από το χρώμα του περιέκτη, (δηλαδή αθροίζοντας τις αντίστοιχες στήλες των ερωτηματολογίων), γιατί πολλές μονάδες : - συλλέγουν απόβλητα σε κίτρινους περιέκτες, αλλά τα διαθέτουν για αποτέφρωση, - ή συλλέγουν σε κόκκινους περιέκτες, αλλά τα αποστειρώνουν στη συνέχεια, - ή δεν δηλώνουν τον τρόπο διαχείρισης.
ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΙΑ Αποστείρωση Εντός της Υ.Μ. (kg/ημ) kg/ημ)
ΙΑ-ΑΧ
-
Αποστείρωση Εξωτερικά (Α)
Αποτέφρωση Εντός της Υ.Μ.
Αποτέφρωση Εξωτερικά (Β)
(kg/ημ) kg/ημ)
(kg/ημ) kg/ημ)
(kg/ημ) kg/ημ)
-
-
ΤΕΛΙΚΗ ΔΙΑΘΕΣΗ Άγνωστη
Αποθήκευσηεξαγωγή
(kg/ημ) kg/ημ)
(kg/ημ) kg/ημ)
(kg/ημ) kg/ημ)
-
ΗΜΕΡΗΣΙΑ ΣΥΛΛΟΓΗ ΙΑ (ΣΥΝΟΛΟ ΠΕΡΙΕΧΥΤΑ ΚΤΩΝ)
(kg/ημ) kg/ημ)
-
-
103.231,4
103.231,4
άμεση: 20
ΕΙΑ-ΜΧ
60,0
12.321,5
1.001,0
3.410,5
132,4
-
+ προϊόντα αποστείρωσης & κατάλοιπα αποτέφρωσης
16.945,1
άμεση: 3
ΕΙΑ-ΜΤΧ
ΕΙΑΤΧ ΣΥΝΟΛΟ ΑΝΑ ΜΕΘΟΔΟ ΔΙΑΧ.
2,0
1.057,2
60,0
2.393,1
42,3
-
-
-
-
222,1
55,7
99,52
62,0
13.378,7
1061,0
6.025,7
230,4
99,52
+ προϊόντα αποστείρωσης & κατάλοιπα αποτέφρωσης κατάλοιπα αποτέφρωσης
3.557,6
377,3
124.111.4
Αποστείρωση εντός της Υγειονομικής Μονάδας κάνει μόνο μια μονάδα από όσες απάντησαν, και συγκεκριμένα το Γ.Ν.Α. Πολυκλινική (Πειραιώς 3-Αθήνα), και μάλιστα τόσο για ΕΙΑ-ΜΧ όσο και για τα ΕΙΑΜΤΧ. Όλες οι άλλες μονάδες που κάνουν αποστείρωση των αποβλήτων τους συνεργάζονται με τις εταιρείες: STERIMED ΕΠΕ (40 μονάδες), HYDROCLAVE AE (9 μονάδες), ΑΠΟΣΤΕΙΡΩΣΗ ΑΕ (6 μονάδες), MEDICAL WASTE (3 μονάδες), Γενική Χημικών Εφαρμογών ΕΠΕ (2 μονάδες), Eco Prime Solutions ΕΠΕ (1 μονάδα), ΕΝΩΣΗ ΕΤΑΙΡΙΩΝ {Medical waste AE-Γενική Χημικών Εφαρ/γών ΕΠΕ- POLYECO AE} (1 μονάδα).
Αποτέφρωση εντός της μονάδας κάνουν μόνο 2 μονάδες και συγκεκριμένα το Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο Ιωαννίνων & το Γεν. Νοσοκομείο Ρόδου (διαχειρίζεται και τα απόβλητα του Κ. Υγείας Έμπωνα).
Οι άλλες μονάδες που κάνουν αποτέφρωση αναφέρουν στην πλειοψηφία τους συνεργασία με την: ΑΠΟΤΕΦΡΩΤΗΡΑΣ (ΕΣΔΚΝΑ). ΟΙΚΟΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗ ΑΕ, ΑΠΟΣΤΕΙΡΩΣΗ Α.Ε, INTERGEO E.Π.Ε., STAT HELLAS ΕΥΣΤ. ΤΣΙΓΚΡΗΣ, αλλά πιθανώς εννοείται η μεταφορά των αποβλήτων προς αποτέφρωση.
Τα περισσότερα επαρχιακά νοσοκομεία της χώρας ακροβατούν ανάμεσα στη χρήση των κλιβάνων αποτέφρωσης που διαθέτουν και οι οποίοι είναι κατά κανόνα παλαιάς τεχνολογίας και επικίνδυνοι σε ότι αφορά τις εκπομπές απαερίων, και τη διάθεση χύδην σε χώρους ταφής απορριμμάτων.
Για τα υγρά εργαστηριακά απόβλητα δεν ήταν δυνατόν να εξαχθούν ποσοτικά συμπεράσματα από τα ερωτηματολόγια. Πολλές μονάδες συμπεριέλαβαν τα εργαστηριακά απόβλητά τους (ιδίως από παθολογοανατομικά και κυτταρολογικά εργαστήρια) στη στήλη ΕΙΑ-ΤΧ, χωρίς όμως να υπάρχει πλήρης εικόνα. Ορισμένες τα παραδίδουν σε εταιρείες (ENVIROCHEM, INTERGEO), άλλες τα διαθέτουν στην αποχέτευση.
Πολλές μονάδες κάνουν απολύμανση των υγρών εργαστηριακών αποβλήτων τους με ενώσεις χλωρίου, χλωρίου πριν την διάθεση στο αποχετευτικό δίκτυο. Πιθανώς να αξίζει να διερευνηθεί η επιβάρυνση των αποβλήτων με δευτερογενείς οργανοχλωριωμένες ενώσεις (DBPs: disinfection byproducts, π.χ. τριαλογονομεθάνια), και να μελετηθούν εναλλακτικές μέθοδοι απολύμανσης.
Ορισμένες μονάδες αναφέρουν ότι επεξεργάζονται τα απόβλητα που περιέχουν φορμόλη με «Neutralex» ή «D-Formalizer». Αρκετές μονάδες έχουν
απαργυρωτές στα ακτινολογικά εργαστηρία, η/και συνεργάζονται με την εταιρεία «ΗΦΑΙΣΤΟΣ Ν. ΕΛΕΥΘΕΡΟΓΛΟΥ & ΣΙΑ ΕΠΕ».
Ορισμένα έχουν τεχνολογία ψηφιακών ακτινολογικών, οπότε δεν παράγονται αργυρούχα απόβλητα.
Η τεχνολογία αυτή εκτιμάται ότι μακροπρόθεσμα θα επικρατήσει πλήρως.
Κακή είναι η κατάσταση σε επίπεδο ενδονοσοκομειακής διαχείρισης, καθώς ελάχιστες είναι οι μονάδες που διαθέτουν οργανωμένο και λειτουργικό σύστημα συλλογής και προσωρινής αποθήκευσης. Οι τρεις βασικές παράμετροι οι οποίες παραμελούνται στη φάση της ενδονοσοκομειακής διαχείρισης είναι η χρήση των κατάλληλων περιεκτών πρωτογενούς συλλογής (χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα της συλλογής συριγγών αιμοληψίας σε απλές πλαστικές σακούλες), η εκπαίδευση του προσωπικού το οποίο είναι επιφορτισμένο με τις εργασίες συλλογής και οι χώροι προσωρινής αποθήκευσης. Και στις τρεις περιπτώσεις παραμονεύουν σημαντικοί κίνδυνοι ή προβλήματα που σχετίζονται τόσο με την ασφάλεια του ιατρικού, νοσηλευτικού αλλά και του προσωπικού συλλογής, όσο και με την τροφοδοσία κλιβάνων αποτέφρωσης με υλικά συσκευασίας τα οποία δημιουργούν μεγάλες ποσότητες επικίνδυνων αερίων.
• ΓΝ Λάρισας: παραγωγή 820 kg/ημ ΕΙΑ ΜΤΧ και μέθοδος διαχ. «αποστείρωση εξωτερικά-ΕΙΑ-ΜΧ» [αφήνει να εννοηθεί ότι πιθανώς όλα τα απόβλητα αποστειρώνονται, ακόμα και τα ΜΤΧ-ΤΧ]. • ΠΓΝ Λάρισας: παραγωγή 100 kg/ημ ΕΙΑ ΜΤΧ και 15 kg/ημ ΕΙΑ ΤΧ και αναφέρει ως μέθοδο διαχ. «αποστείρωση εξωτερικά για τα ΕΙΑ-ΜΤΧ», και δεν αναφέρει τίποτε για τα ΕΙΑ-ΤΧ. • ΓΝΑ Πολυκλινική: παράγει 60 kg/ημ ΜΧ και 2 kg/ημ ΜΤΧ, και τα «αποστειρώνει εσωτερικά» • Γενικό Νοσοκ. Κομοτηνής Σισμανόγλειο: δεν δηλώνει ποσότητες παραγόμενων αποβλήτων, αλλά αναφέρει μόνο «αποστείρωση Εξωτερικά STERIMED» για τα ΕΙΑ-ΜΧ» καθώς και «υπάρχει μια ποσότητα περίπου 15 κιλών τοξικών αποβλήτων τα οποία θα διατεθούν σε εταιρία, εξωσυμβατικά». • ΓΝΑ Ευαγγελισμός: παραγωγή 10 kg/ημ ΕΙΑ-ΤΧ για τα οποία γίνεται «αδρανοποίηση και αποχέτευση» [ενδεχομένως νοούνται υγρά απόβλητα εργαστηρίου]. • Γενικό Νοσοκ. Νάξου: παράγει 20 kg/ημ ΕΙΑ-ΜΧ, 1kg/ημ ΕΙΑ-ΜΤΧ και 0,1kg/ημ ΤΧ, αλλά δεν αναφέρει πως τα διαχειρίζεται. • Γενικό Νοσοκ. Βόλου: παραγωγή 200 kg/ημ ΕΙΑ-ΜΤΧ και «αποστείρωση εξωτερικά για τα ΕΙΑ-ΜΤΧ» καθώς και «εταιρεία INTERGEO- αδρανοποίηση των ΕΙΑ-ΤΧ» (δηλαδή χωρίς να έχει αναφερθεί προηγουμένως ότι γίνεται διαχωρισμός των ΕΙΑ-ΤΧ) • Γενικό Νοσοκομείο Νάουσας: δεν αναφέρει πως γίνεται η διαχείριση των ΕΙΑ-ΜΤΧ και ΕΙΑ-ΤΧ, παρά ως μέθοδο διαχείρισης των ΕΙΑ-ΜΧ την «αποστείρωση εξωτερικά». • Κρατικό Θεραπευτήριο – Κέντρο Υγείας Λέρου: παράγει 20 kg/ημ ΜΧ και 3 kg/ημ ΜΤΧ και τα διαθέτει «σε χωματερή». • ΠΝΑ Σπηλιοπούλειο «Η Αγία Ελένη»: παράγει 27 kg/ημέρα ΕΙΑ- ΜΧ, τα οποία δεν αναφέρει πως τα διαχειρίζεται, πέρα από την επισήμανση «ΧΥΤΑ» και «Σε κάδους με ειδική σήμανση-είμαστε στη διαδικασία για πιστή τήρηση των διατάξεων». • Γενικό Νοσοκομείο Γιαννιτσών: δεν δίνονται ποσότητες αποβλήτων, παρά μόνο αναφέρεται «Αποστείρωση εξωτερικά-STERIMED» και «Αποτέφρωση».
Είναι λοιπόν προφανές ότι πέρα από την κατασκευή μονάδων αποστείρωσης και αποτέφρωσης απαιτείται προσεκτικός και πλήρης σχεδιασμός των συστημάτων ενδονοσοκομειακής διαχείρισης, με παράλληλη τεχνική και επιστημονική υποστήριξη της λειτουργίας αυτών των συστημάτων.
Για τη σημερινή κατάσταση ευθύνονται οι διοικήσεις των νοσοκομείων και οι νομαρχίες, οι οποίες δεν ελέγχουν τις υγειονομικές μονάδες.