Παρατηρητήριο Πολιτών για την Αειφόρο Ανάπτυξη Citizens’ Inspectorate for Sustainable Development
Η. Κοκκώνη 14 & Κράτητος 96, Ν.Σμύρνη, 17124 +30 (6978) 006982 ● info@cisd.gr
Αθήνα, 07.07.14 Α.Π.: 0188.00.Ε
ΑΝΟΙΚΤΗ ΕΠΙΣΤΟΛΗ προς τον Αντιπρόεδρο της Κυβέρνησης, Υπουργό Εξωτερικών και έγκριτο Νομικό Κο Ευάγγελο Βενιζέλο με Κοινοποίηση στους αξιότιμους Director-General, Organization for the Prohibition of Chemical Weapons Mr. Ahmet Üzümcü, United States Secretary of Defense Mr. Charles Timothy Hagel, Θέμα: Δορυφορική παρακολούθηση από το CISD της περιοχής Υδρόλυσης των Χημικών Όπλων της Συρίας για ενδεχόμενη ρύπανση και διασφάλιση της Αστικής Περιβαλλοντικής Ευθύνης Όπως σαφέστατα γνωρίζετε, η Κοινωνία των Πολιτών της Ελλάδας καθώς και άλλων χωρών της λεκάνης της Μεσογείου αντιδρά εξαιρετικά έντονα στην επιλογή τόπου και διαδικασίας καταστροφής των Χημικών Όπλων της Συρίας, εκδηλώνοντας την τεκμηριωμένη ανησυχία της για την εκτεταμένη καταστροφή του θαλάσσιου οικοσυστήματος σε περίπτωση χημικής ρύπανσης οφειλόμενης σε οποιαδήποτε αστοχία ή ατύχημα. Στις προηγούμενες, σχετικές με το θέμα, Ανοικτές Επιστολές μας 0165.00.Ε/19.02.14 και 0168.00.Ε/04.03.140304 αναφερθήκαμε πλην των άλλων και στην διάσταση του Περιβαλλοντικού Κινδύνου και των μέτρων που έχουν ληφθεί από τον OPCW και την Ελληνική Κυβέρνηση για την προστασία του περιβαλλοντικού, οικονομικού και κοινωνικού πλούτου της χώρας μας, μέρους του υπερσυνόλου της Μεσογείου. Στις αναφορές αυτές δεν υπήρξε ουδεμία πειστική απάντηση ούτε από εσάς με τους δύο πρώτους ρόλους σας ούτε από τον συναρμόδιο Υπουργό Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής. Αντίστοιχο τραγικό έλλειμμα πειστικών απαντήσεων προκύπτει από τις διάφορες ανακοινώσεις του OPCW αλλά και από την πρόσφατη τηλεδιάσκεψη με φορείς της Κοινωνίας των Πολιτών (όπως
δημοσιοποιήθηκε) κατά την οποία δηλώθηκε ότι «ο Οργανισμός δεν φέρει καμία ευθύνη σε περίπτωση
ατυχήματος, και η ευθύνη ανήκει αποκλειστικά στο Πολεμικό Ναυτικό των ΗΠΑ». Επειδή, την στιγμή αυτή, έχουν ήδη αρχίσει οι διαδικασίες για την υδρόλυση των Χημικών δυτικά της Κρήτης, το CISD1 εστιάζεται στο αναπάντητο θέμα της Περιβαλλοντικής Ευθύνης όπως προβλέπεται από την Ευρωπαϊκή Νομοθεσία. Βασιζόμενοι στη δήλωση του OPCW περί αποκλειστικής ευθύνης του Πολεμικού Ναυτικού των ΗΠΑ, του οποίου Πολιτική Αρχή είναι το USA Department of Defense, διαπιστώσαμε ότι με την πρόσφατη Οδηγία (INSTRUCTION No 4715.08, November 1, 2013) του τελευταίου, διευκρινίζονται με απόλυτη σαφήνεια τα ακόλουθα:
“The Instruction does not supersede or amend any existing international agreement respecting remediation” (2.d)
“DoD takes no action to remediate environmental contamination resulting from armed conflict” (3.c)
“Adjudication of any obligations resulting from environmental contamination present outside of a DoD installation and caused by DoD actions or activities, whether such actions or activities occurred on or off of a DoD installation (unless specific action off the DoD installation is required by applicable international agreement), will be determined in accordance with the claims procedures within applicable international agreements” (3.e)
Είναι προφανές ότι η Οδηγία αυτή εκδόθηκε με σκοπό την νομική κάλυψη του US Department of Defense για την «αποποίηση» ευθύνης που αφορά στη διαδικασία υδρόλυσης των Χημικών Όπλων της Συρίας. Κατόπιν αυτών, απευθυνόμαστε σε εσάς, αφενός με τις θεσμικές σας ιδιότητες αφετέρου με την ιδιότητά σας του έγκριτου νομικού, για να απαντήσετε τεκμηριωμένα στην Κοινωνία των Πολιτών στις ακόλουθες εύλογες ερωτήσεις: 1. Έχουν ληφθεί υπ’ όψη οι Διεθνείς Συμβάσεις, η Διεθνής Νομοθεσία και τα «Εργαλεία» 2 που σχετίζονται με την Ευθύνη και την Επανόρθωση (Liability and Redress) στο πλαίσιο της Συνθήκης για την Βιοποικιλότητα3 και το Πρωτόκολλο για την Βιοασφάλεια4 από όλους τους εμπλεκόμενους; Υπάρχει η σχετική αναφορά στις μη δημοσιοποιημένες συμφωνίες μεταξύ των εμπλεκόμενων; Έχετε λάβει γνώση των λεπτομερειών των Συμφωνιών αυτών και μάλιστα κατά την Ελληνική Προεδρία της ΕΕ; 1
CISD: Citizens’ Inspectorate for Sustainable Development (Παρατηρητήριο Πολιτών για την Αειφόρο Ανάπτυξη) – www.cisd.gr
2
Barcelona Convention for the Protection of the Mediterranean Sea against Pollution Basel Convention on the Control of Transboundary Movements of Hazardous Waste and their Disposal Guidelines on Liability and Compensation for Environmental Damage (UNEP) Basel Protocol on Liability and Compensation for Damage Resulting from Transboundary Movements of Hazardous Waste and their Disposal International Convention on Liability and Compensation for Damage in Connection with the Carriage of Hazardous and Noxious Substances by Sea (IMO 1996) 3 Convention on Biological Diversity 4 Cartagena Protocol on Biosafety
Υδρόλυση Χημικών Όπλων Συρίας – Περιβαλλοντική Ευθύνη – Δορυφορική Παρακολούθηση
σελίδα 2/5
2. Η διαδικασία καταστροφής των Χημικών Όπλων της Συρίας αποτελεί Πράξη Πολεμικής Εμπλοκής ή είναι έργο σε Ειρηνικό Περιβάλλον? Αν ισχύει το πρώτο, έχει χαρακτηρισθεί η περιοχή στην οποία θα κινείται το MV Cape Ray ως Πολεμική Ζώνη καλυπτόμενη από τις σχετικές Συμβάσεις; Αν ισχύει αυτό έχετε ενημερωθεί και αντιδράσει διπλωματικά στην κήρυξη Πολεμικής Ζώνης στα θαλάσσια σύνορα της χώρας μας; 3. Οι εργασίες που αναπτύσσονται στο MV Cape Ray (T-AKR-9679) αποτελούν εφαρμογή κάποιου “applicable international agreement” ή είναι απλή «Ανάθεση Έργου» σε Κράτος Μέλος του OHE και του OPCW που διαθέτει την απαιτούμενη τεχνολογία? Όπως αντιλαμβάνεσθε, οι ερωτήσεις αυτές καθορίζουν τον φέροντα την Ευθύνη Περιβαλλοντικής Ζημιάς που είναι εν δυνάμει πιθανή. ΕΚΤΟΣ ΑΝ ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΕΙ ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ, πράγμα που αντίκειται σε οποιαδήποτε λογική, Νομοθεσία, Διεθνή Σύμβαση ή Συνθήκη. Επιπρόσθετα, παρακαλούμε να μας ενημερώσετε αν -πέραν των επί του πλοίου «παρατηρητών» που έχει διαπιστεύσει ο OPCW- έχει οργανωθεί εκ μέρους της Ελληνικής Κυβέρνησης συστηματική παρακολούθηση (monitoring) οποιασδήποτε σχετικής εν δυνάμει ρύπανσης στην περιοχή που ενεργεί το MV Cape Ray, όπως είχαμε διατυπώσει στον Υπουργό ΠΕΚΑ στην σχετική Ανοικτή Επιστολή μας (0165.00.Ε/19.02.14). Αν ουδεμία τέτοια μέριμνα έχει ούτε πρόκειται να ληφθεί από την Ελληνική Κυβέρνηση για την προστασία του Περιβαλλοντικού, Οικονομικού και Κοινωνικού πλούτου της θάλασσας της Μεσογείου και ειδικότερα της χώρας μας από ενδεχόμενη ρύπανση και εξάπλωσή της, το CISD, μετά από σχετική εισήγηση του προέδρου της Επιστημονικής Επιτροπής καθηγητή Δημοσθένη Σαρηγιάννη5 και σε συνεργασία με διεθνώς αναγνωρισμένους ειδικούς επιστήμονες, θα προβεί στην συστηματική δορυφορική παρακολούθηση (monitoring) της ευρύτερης θαλάσσιας περιοχής με κέντρο την Ζώνη Ενεργειών του MV Cape Ray, με σκοπό την αναγνώριση/αξιολόγηση κηλίδων χημικής ρύπανσης και εν συνεχεία ενημέρωσης των αρμόδιων Ελληνικών και Διεθνών Υπηρεσιών και -βεβαίως- πρώτιστα της Κοινωνίας των Πολιτών. Το CISD και το επιστημονικό του δίκτυο είναι στη διάθεση της Ελληνικής Πολιτείας στην περίπτωση που η τελευταία επιθυμεί συνεργασία για την διοργάνωση συνδυασμένων δράσεων παρακολούθησης πιθανής περιβαλλοντικής επιβάρυνσης του θαλάσσιου περιβάλλοντος της Μεσογείου κατά τη διάρκεια της διαδικασίας καταστροφής του Χημικού Οπλοστασίου της Συρίας.
5
Assoc. Prof. Dimosthenis Sarigiannis, Director, Environmental Engineering Laboratory, Department of Chemical Engineering, Aristotle University of Thessaloniki President, Mediterranean Scientific Association for Environmental Protection Vice President, Hellenic Society of Toxicology HEALS PI Co-Coordinator CROME-LIFE PI Co-ordinator INTEGRA PI National Co-ordinator CHERRIE
Υδρόλυση Χημικών Όπλων Συρίας – Περιβαλλοντική Ευθύνη – Δορυφορική Παρακολούθηση
σελίδα 3/5
Για τον λόγο αυτό και εν όψει των πιεστικών εξελίξεων, περιμένουμε την ανταπόκρισή σας μέχρι την Τετάρτη 16.07.14. Η παρούσα Ανοικτή Επιστολή κοινοποιείται στον OPCW και στο USA Department of Defense, ελπίζοντας στις δικές τους ΤΕΚΜΗΡΙΩΜΕΝΕΣ απαντήσεις, εφόσον εσείς δεν ανταποκριθείτε σχετικά. για το CISD Παρατηρητήριο Πολιτών για την Αειφόρο Ανάπτυξη
Η Πρόεδρος
Μαργαρίτα Καραβασίλη
Υδρόλυση Χημικών Όπλων Συρίας – Περιβαλλοντική Ευθύνη – Δορυφορική Παρακολούθηση
σελίδα 4/5
Πίνακας Λοιπών Κοινοποιήσεων 01.
Βουλή
01.01.
Πρόεδρο της Βουλής, κ. Ευάγγελο Μεϊμαράκη
01.02.
Διαρκής Επιτροπή Εθνικής 'Αμυνας και Εξωτερικών Υποθέσεων, Πρόεδρο κ. Κωνσταντίνο Τσιάρα
01.03.
Ειδ. Μόν. Επιτρ. Προστασίας Περιβάλλοντος, Πρόεδρο κα Διονυσία Αυγερινοπούλου
02.
Κυβέρνηση
02.01.
Γενιική Γραμματεία της Κυβέρνησης
02.02.
Υπουργό ΠΕΚΑ, κ. Γιάννη Μανιάτη
02.03.
Αναπληρωτή Υπουργό ΠΕΚΑ, κ. Νίκο Ταγαρά
02.04.
ΥΠΕΚΑ, Γενική Γραμματέα, κα Νάντια Γιαννακοπούλου
02.05.
Υπουργό Ανάπτυξης & Ανταγωνιστικότητας, κ. Νίκο Δένδια
02.06.
Υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης, κ. Γιώργο Καρασμάνη
03.
Αρχηγοί Κομμάτων
03.01.
ΝΔ, Πρόεδρο κ. Αντώνη Σαμαρά
03.02.
ΣΥΡΙΖΑ, Πρόεδρο κ. Αλέξη Τσίπρα
03.03.
ΑΝΕΛ, Πρόεδρο κ. Πάνο Καμμένο
03.04.
ΔΗΜΑΡ, Πρόεδρο κ. Φώτη Κουβέλη
03.05.
ΚΚΕ, Γενικό Γραμματέα κ. Δημήτρη Κουτσούμπα
04.
Πολιτικοί Φορείς
04.01.
ΤΟ ΠΟΤΑΜΙ
04.02.
ΔΡΑΣΗ
05.
Υπηρεσίες
05.01.
ΥΠΕΚΑ, Ειδική Υπηρεσία Επιθεωρητών Περιβάλλοντος (ΕΥΕΠ)
05.03.
ΥΠΕΚΑ, ΣΥΓΑΠΕΖ
06.
Άλλοι Φορείς
06.01.
Τεχνικό Επιμελητήριο της Ελλάδος (ΤΕΕ)
06.02.
Πανελλήνιος Σύλλογος Χημικών Μηχανικών
06.03.
Ένωση Ελλήνων Χημικών (ΕΕΧ)
07.
ΜΚΟ
07.01.
Ελληνική Εταιρεία
07.02.
Greenpeace Ελλάς
07.03.
WWF Ελλάς
07.04.
Δίκτυο Μεσόγειος SOS (MedSOS)
07.05.
EcoCity
08.
MME
Υδρόλυση Χημικών Όπλων Συρίας – Περιβαλλοντική Ευθύνη – Δορυφορική Παρακολούθηση
σελίδα 5/5