Εισηγήτρια Μαργαρίτα Καραβασίλη Αρχιτέκτων d.p.l.g. National Superior School of Arts, Paris. Πολεοδόμος-Χωροτάκτης Msc. Paris IV University – Sorbonne-Paris Κοινωνική Ψυχολόγος Msc. Social Sciences Studies High School, Paris τ. Γενική Επιθεωρήτρια Περιβάλλοντος ΥΠΕΧΩΔΕ Επιστ. Σύμβουλος Διεθνούς Προγράμματος γαι την Αρχιτεκτονική & τις ΑΠΕ της UIA
Επιτακτική ανάγκη να αντιμετωπίσουμε την μεγαλύτερη πρόκληση της εποχής μας.
Κλιματική αλλαγή, απομείωση πρώτων υλών, ρύπανση της ατμόσφαιρας, μείωση αποθεμάτων πετρελαίου. Αύξηση παγκόσμιας ζήτησης: Tο πετρέλαιο θα γίνει εξαιρετικά ακριβό και δυσεύρετο
Η κατασκευαστική βιομηχανία βασίζεται στο φθηνό πετρέλαιο
Η υπερθέρμανση του πλανήτη εντείνεται από τις σπάταλες, ενεργειακά, πόλεις
Επηρεάζεται καθοριστικά από: -την υφιστάμενη σχέση
μεταξύ ελεύθερων χώρων και του τεχνητού περιβάλλοντος -- την ποιότητα και την
ενεργειακή απόδοση των κτιρίων -- τη δομή των πόλεων -- τις λειτουργίες -- το σύστημα κυκλοφορίας
και μεταφορών.
Το κτίριο
,
ως βιομηχανικό προϊόν, εναρμονίζεται με τις υλικές προδιαγραφές και τους νόμους του σύγχρονου τρόπου ανάπτυξης. Καταναλώνει αφειδώς ενέργεια ορυκτών καυσίμων και η κατασκευή του καθορίζεται από την τεχνολογία, από τα υλικά και προϊόντα της σκληρής χημικής βιομηχανίας των υδρογονανθράκων του πετρελαίου.
Το κτίριο
εντάσσεται στην αλυσίδα της παγκόσμιας βιομηχανικής παραγωγής και μεταβάλλεται σε βιομηχανοποιημένο καταναλωτικό προϊόν. Αποπροσωποποιείται. Αποσυνδέεται από το χρήστη από τα ειδικά δεδομένα (τόπος, κλίμα) και από τις πραγματικές επιταγές, ανάγκες και δυνατότητες των κοινωνιών (πολιτισμός, οικονομία).
Η θέρμανση και ο φωτισμός των κτιρίων καταλαμβάνουν το μεγαλύτερο μερίδιο ενεργειακής κατανάλωσης
(42%, από το οποίο το 70% είναι για τη θέρμανση) παράγουν το 35% των συνολικών εκπομπών αερίων θερμοκηπίου.
Στα κτίρια και το δομημένο περιβάλλον χρησιμοποιείται το ήμισυ των υλικών που λαμβάνονται από το φλοιό της Γης και δημιουργούνται 450 MT αποβλήτων κατασκευής και κατεδαφίσεων το χρόνο (περισσότερο από το ένα τέταρτο των συνολικά παραγόμενων αποβλήτων).
Συμπτώματα όπως πονοκέφαλοι, στεγνός λαιμός ή ενόχληση στα μάτια είναι πολύ συχνά. Σε περιπτώσεις όμως όπου χωρίς σαφείς λόγους τα συμπτώματα αυτά εμφανίζονται συχνότερα από το σύνηθες, γίνονται σοβαρότερα όσο αυξάνεται η παραμονή στο κτίριο ενώ μειώνονται κατά την απομάκρυνση από αυτό, τότε το φαινόμενο ονομάζεται Σύνδρομο Άρρωστου Κτιρίου. Εκτιμάται ότι το 30-50% των νέων ή ανακαινισμένων κτιρίων επηρεάζεται από αυτό.
Τα κτίρια και τα υλικά συμβάλλουν στο
φαινόμενο της αστικής θερμικής νησίδας, που δημιουργείται στα αστικά κέντρα
Σκίτσα Νιόβη Ν. Χρυσομαλλίδου, καθηγήτρια στο ΑΠΘ έως το 2006
Επιδράσεις & Φαινόμενα στο αστικό και περιαστικό περιβάλλον & στα κτίρια Αυξημένη θερμοκρασία Εκτροπή και μικρότερη ταχύτητα ανέμου Μειωμένη σχετική υγρασία Σκιασμός από παρόδια κτίρια Ήχος – Θόρυβος Θάμβωση
Επιδράσεις & Φαινόμενα στο αστικό και περιαστικό περιβάλλον & στα κτίρια
Διαφοροποίηση περιβαλλοντικών συνθηκών μεταξύ κέντρου πόλεων, προαστίων ή της γειτονικής υπαίθρου
Φαινόμενο θερμικής νησίδας:
Σκίτσο Νιόβη Ν. Χρυσομαλλίδου, καθηγήτρια στο ΑΠΘ έως το 2006
Υψηλότερες θερμοκρασίες στα αστικά κέντρα σε σχέση με την ύπαιθρο
92
Διαστάσεις: αστικού θόλου
Αστική δομή Μειωμένη
εξατμισοδιαπνοή Ανθρωπογενής θερμότητα
ερμοκασ Θ ίγάτπ όυ)
Αίτια δημιουργίας:
( F
85
Ύ πα ιθρ ο ς πε ρ ίχ ω ρ α
κ έντρ ο
π άρ κ ο
π ερ ίχ ω ρα
ύπα ιθρ ος
Σκίτσα Νιόβη Ν. Χρυσομαλλίδου, καθηγήτρια στο ΑΠΘ έως το 2006
Μείωση της ταχύτητας του άνεμου μέσα στο αστικό περίβλημα λόγω της τραχύτητας που δημιουργούν οι κτιριακοί όγκοι.
Τοπικος άνεμος
Αύξηση των στροβιλισμών .
Αστικό οριακό
ούμιΑ λ στκόπ
Ανεπαρκής κυκλοφορία αέρα. Ανεπαρκής διάχυση αέριων ρύπων
Αστικό περίβλημα
Ύπαιθρος περίχωρα
κέντρο
περίχωρα
ύπαιθρος
Σκίτσα Νιόβη Ν. Χρυσομαλλίδου, καθηγήτρια στο ΑΠΘ έως το 2006
Τα ύψη των κτιρίων και το πλάτος των οδών Σκίτσα Νιόβη Ν. Χρυσομαλλίδου, καθηγήτρια στο ΑΠΘ έως το 2006 - Αρχείο
Στάσιμο σημείο
Α ) ρ ο ή γ ύ ρ ω α π ό μ εμ ο ν ω μ έ ν α κ τή ρ ια
Στροβιλισμοί
Β ) ε μπ λο κ ή τη ς ρ ο ή ς α νέ μ ο υ
Γ ) α π ο κό λ λ ησ η τη ς ρ ο ή ς
100% -19%
-6%
Ηλιακή σταθερά= 1353W/m2 +20
τμ Α ό σ φ ιρ α
+5%
-3%
+47
Μείωση προσπίπτουσας ακτινοβολίας λόγω ρυπασμένης ατμόσφαιρας – 10-20% σε πόλεις με βαριά βιομηχανία
– 2-10% σε πόλεις με βαριά βιομηχανία Φιλτράρισμα UV ακτινοβολίας έως 40%
Α) Ανοιχτή περιοχή
Απορρόφηση της ενέργειας από τον αέρα και τις επιφάνειες των υλικών Β) Λόγος H/W ίσος με 1
Ανάκλαση ακτινοβολίας μεταξύ των επιφανειών Απόδοση της θερμότητας με χρονική καθυστέρησηεπιδείνωση θερμικής νησίδας Για H/W=0,90 60% ηλιακής θερμότητας μεταβιβάζεται στον αέρα 30% αποθηκεύεται στις επιφάνειες του φαραγγιού Για H/W>>1 ο αέρας κοντά στην επιφάνεια των οδών είναι δροσερός Γ) Λόγος H/W ίσος με 4
Μελέτη Πανεπιστημίου Αθηνών
ΘΕΡΜΙΚΗ ΥΠΟΒΑΘΜΙΣΗ ΤΟΥ ΑΣΤΙΚΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ
Υπαρχει διαπιστωμενη Κλιματικη Μεταβολη στην Ελλαδα Η θερμοκρασια περιβαλλοντος εχει αυξηθει Η συχνοτητα των καυσονων εχει αυξηθει Τα διαστηματα με υψηλες θερμοκρασιες εχουν αυξηθει Η ενταση του φαινομενου της θερμικης νησιδας αυξανεται συνεχως
ΘΕΡΜΙΚΗ ΥΠΟΒΑΘΜΙΣΗ ΤΟΥ ΑΣΤΙΚΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ
Μελέτη Πανεπιστημίου Αθηνών
120 100
June 1977-1989
80
July 1977-1989
July 90-04 c
June 1990-2004 July 1990-2004
DH
Στην Αθηνα ο αριθμος των ωρων καθως και οι βαθμοωρες ανω των 30 C, εχει αυξηθει σημαντικα κατα την περιοδο 1990-2004, συγκριτικα με την περιοδο 1977-1989.
60
June 90-04
July 77-89
40 20
June 77-89
0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 Hours
Tο φαινομενο ειναι στατιστικα σημαντικο.
120
Για τον Ιουλιο και Αυγουστο η αυξηση ειναι περιπου to 30-40 %.
DH
100 80
August 1990-2004
60
September 1990-2004
40 20
Tο φαινομενο παρατηρειται καθολη την διαρκεια της ημερας.
0
August 90-04
August 1977-1989t
d
August 77-89
September 1977-1989
Sept 90-04 Sept 77-89 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 Hours
Μελέτη Πανεπιστημίου Αθηνών
Μετρησεις στην Αθηνα με χρηση 40 σταθμων, εχουν δειξει οτι η ενταση του φαινομενου της θερμικης νησιδας ειναι περιπου 10 C. H θερμοκρασιακη αυτη αυξηση συντελει στον διπλασιασμο του ψυκτικου φορτιου των κτιριων στο κεντρο της πολης, τον σχεδον τριπλασιασμο του φορτιου αιχμης για κλιματισμο καθως και στην μειωση της ελαχιστης αποδοσης των κλιματιστικων συσκευων κατα 20 %.
ΘΕΡΜΙΚΗ ΥΠΟΒΑΘΜΙΣΗ ΤΟΥ ΑΣΤΙΚΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ
Cooling Load : 26 C
6.5 8 7.33
6.5 11.2 9.64
12. 7
8.09
14.2 6.5 8
11. 2
8.1 1
8
Μελέτη Πανεπιστημίου Αθηνών
ΘΕΡΜΙΚΗ ΥΠΟΒΑΘΜΙΣΗ ΤΟΥ ΑΣΤΙΚΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ
Παραλληλα αυξανεται δραματικα το ηλεκτρικο φορτιο αιχμης γεγονος που αναγκαζει την ΔΕΗ να εγκαταστει συνεχως νεους σταθμους.
Ηλεκτρικό Φορτίο Αιχμής, (KW)
ΘΕΡΜΙΚΗ ΥΠΟΒΑΘΜΙΣΗ ΤΟΥ ΑΣΤΙΚΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ Μελέτη Πανεπιστημίου Αθηνών
Με βαση τις μετρημενες θερμοκρασιες στην Αθηνα διαπιστωθηκε ότι μονο στον Δημο του ΑΙγαλεω το προσθετο κοστος λογω αυξησης των αναγκων κλιματισμου από την θερμικη νησιδα είναι σε τρεχουσες τιμες ηλεκτρικης ενεργειας περι τα 15 εκ. ευρω ετησια η περιπου 430 ευρω ανα οικογενεια. Το προσθετο φορτιο αιχμης που δημιουργειται είναι 83 MW και απαιτουνται επενδυσεις περι τα 65 εκατομυρια ευρω για την δημιουργια νεων σταθμων ηλεκτρικης ενεργειας.
ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ ΤΗΣ ΘΕΡΜΙΚΗ ΥΠΟΒΑΘΜΙΣΗ ΤΟΥ ΑΣΤΙΚΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΤΩΝ ΚΤΙΡΙΩΝ 37
35
Temperature
Μετρησεις της εσωτερικης θερμοκρασιας σε 60 κατοικιες χαμηλου εισοδηματος στην Αθηνα χωρις μονωση, διπλα τζαμια και κλιατισμο εγιναν καθολη την διαρκεια του καλοκαιριου του 2007.
33
31
29
27
25
23
21 26/5/2007
30/5/2007
3/6/2007
7/6/2007
11/6/2007
15/6/2007
19/6/2007
23/6/2007
27/6/2007
1/7/2007
5/7/2007
9/7/2007
13/7/2007
17/7/2007
40,0
Temperature
36,0 34,0 32,0 30,0 28,0 26,0
1
94
187 280 373 466 559 652 745 838 931 1024 1117 1210 1303
39,0 37,0
Temperature
Για το 50 % του χρονου, οι εσωτερικη θερμοκρασια ηταν ανω των 34 C, ενω η θερμοκρασια εφθανε μεχρι τους 42 C. Mετρηθηκαν διατηματα 145 διαδοχικων ωρων ανω των 34 C.
38,0
35,0 33,0 31,0 29,0 27,0 25,0 23,0 21,0 16/5/2007
22/5/2007
28/5/2007
3/6/2007
9/6/2007
15/6/2007
21/6/2007
27/6/2007
ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΕΣ ΒΕΛΤΙΩΣΗΣ ΤΟΥ ΔΟΜΗΜΕΝΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ Μελέτη Πανεπιστημίου Αθηνών
Η αναδειξη πολιτικων βελτιωσης της περιβαλλοντικης ποιοτητας του κτιριακου περιβαλλοντος ειναι πλεον μια μεγαλη αναγκη: Tετοιες πολιτικες ωφειλουν να περιλαμβανουν: . 1. Βελτιωση του αστικου μικροκλιματος ωστε να μειωθει η υπερθερμανση και να μειωθουν οι ενεργειακες αναγκες για κλιματισμο. 2. Χρηση των συγχρονων τεχνολογιων εξοικονομησης ενεργειας στο κτιριακο περιβαλλον. 3. Πλεον Αποδοτικη Νομοθεσια για τα κτιρια και το δομημενο περιβαλλον
GREECE NEEDS NEW CLIMATIC POLICY
ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΕΣ ΒΕΛΤΙΩΣΗΣ ΤΟΥ ΔΟΜΗΜΕΝΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ
Οι τεχνικες που βοηθουν να βλετιωθει το αστικο μικροκλιμα ειναι : - H Aυξηση του Αστικου Πρασινου -Η χρηση ψυχρων Υλικων - Η μειωση της Ανθρωπογενους θερμοτητας - Η χρηση ψυχρων πηγων για την απορριψη της πλεοναζουσας θερμοτητας. -Καταλληλη διαταξη και χρηση των ελευθερων χωρων με χρηση σκιασης, αερισμου, κλπ.
ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΕΣ ΒΕΛΤΙΩΣΗΣ ΤΟΥ ΔΟΜΗΜΕΝΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ Μελέτη Πανεπιστημίου Αθηνών
H επιφανεια του αστικου πρασινου μπορει να αυξηθει ειτε με την δημιουργια αστικων παρκων ειτε με την ενσωματωση πρασινου στα αστικα κτιρια και στους δρομους. Ολες σχεδον οι υπαρχουσες μελετες εχουν αποδειξει ότι τα αστικα παρκα συνεισφερουν στην μειωση της θερμοκρασιας μονο στον πολύ κοντινο περιγυρω τους, 200-400 μ.
Για να υπαρξει σημαντικη κλιματικη συνεισφορα θα πρεπει το παρκο να είναι τουλαχιστον 10000 μ2. Κατ ‘ επεκταση απαιτειται να υπαρχει δικτυο πρασινων χωρων και όχι απλως καποια μεγαλα παρκα.
ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΕΣ ΒΕΛΤΙΩΣΗΣ ΤΟΥ ΔΟΜΗΜΕΝΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ Μελέτη Πανεπιστημίου Αθηνών
ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΕΣ ΒΕΛΤΙΩΣΗΣ ΤΟΥ ΔΟΜΗΜΕΝΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ Μελέτη Πανεπιστημίου Αθηνών
standard Συγκριτικες μετρησεις της θερμικης συμπεριφορας των ψυχρων υλικων εχουν δειξει οτι παρουσιαζουν επιφανειακη θερμοκρασια μεχρι και 12 C χαμηλοτερη απο τα κοινα υλικα.
cool
standard
cool
ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΕΣ ΒΕΛΤΙΩΣΗΣ ΤΟΥ ΔΟΜΗΜΕΝΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ
Μελέτη Πανεπιστημίου Αθηνών
68.8°C
της η λ ο β α Μετ σιας α ρ κ ο θερμ
60
50
40 AR01
38.0°C
ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΕΣ ΒΕΛΤΙΩΣΗΣ ΤΟΥ ΔΟΜΗΜΕΝΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ Μελέτη Πανεπιστημίου Αθηνών
Για θερινη περιοδο: αυξηση albedo κατά 40 % Επιφερει μειωση της ατμοσφαιρικης θερμοκρασιας κατά 0.5-1.5 C
Αυξηση του albedo κατά 65 % μειωνει την θερμοκρασια κατά 1-2 C
Ιδιότητες των υλικών που επηρεάζουν το ενεργειακό ισοζύγιο Εκπεμποσιμότητα: Εκπεμποσιμότητα ικανότητα εκπομπής ακτινοβολίας μεγάλου μήκους κύματος σε σχέση με την εκπομπή ακτινοβολίας του μελανού σώματος. Τιμές από 0 έως 1 Albedo (ανακλαστικότητα): ημισφαιρική
ανάκλαση της ακτινοβολίας 0,29-2,5μm. Τιμές από 0 έως 1 Περιοχή
Albedo αστικών επιφανειών- καθορίζεται από τα χρησιμοποιούμενα υλικά Ευρώπη & Η.Π.Α 0,15-0,20 Β. Αφρική 0,30-0,45 Albedo υπαίθρου καθορίζεται από τη βλάστηση και το υδρογραφικό δίκτυο
Albedo
Δa
0,20
0,09
Madison
0,15-0,18
0,02
St. Louis
0,12-0,14
St. Louis (κέντρο)
0,19-0,16
Hartfort,
0,09-0,14
Los Angeles (κέντρο)
Adelaide, Αυστραλία Hamilton, Ontario Μόναχο Vancouver
0,27
0,03
0,09
0,12-0,13 0,16
-0,08
0,13-0,15
Τόκυο
0,10
-0,02
Ibadan, Νιγηρία
0,12
0,03
Lagos, Νιγηρία
0,45
0,25
Συνήθη αστικά υλικά: άσφαλτος, σκυρόδεμα, πλάκες πεζοδρομίου (θερμά υλικά)
Στόχος: άμβλυνση του φαινομένου θερμικής νησίδας Πρόταση: αύξηση της ανακλαστικότητας των αστικών
επιφανειών- αντικατάσταση των θερμών υλικών με δροσερά Δροσερές στέγες Δροσερά πεζοδρόμια
Επιφάνεια
Albedo
Επιφάνεια
Δρόμοι Άσφαλτος
Albedo
Χρώματα 0,05-0,20
Τοίχοι
Λευκό
0,50-0,90
Κόκκινο, καφέ, πράσινο
0,20-0,35
Μαύρο
0,02-0,15
Σκυρόδεμα
0,10-0,35
Τούβλο/ πέτρα
0,20-0,40
Ανοιχτόχρωμο τούβλο
0,30-0,50
Ανοιχτόχρωμη άμμος
0,40-0,60
Κόκκινο τούβλο
0,20-0,30
Στεγνή άμμος
0,20-0,30 0,10-0,20
Λοιπά
Σχιστόλιθος
0,20
Υγρή άμμος
Λευκό μάρμαρο
0,55
Γρασίδι και φύλλα δέντρων
0,05
Χλοοτάπητας
0,10
Στεγνό γρασίδι
0,30
Ασβεστόλιθος
0,30-0,45
Στέγες Άσφαλτος
0,10-0,15
Έδαφος
0,30
Πίσσα και αδρανή
0,08-0,18
Καλλιεργημένο έδαφος
0,20
Κεραμίδι
0,10-0,35
Φυλλοβόλα δέντρα
0,20-0,30
Καλαμοσκεπή
0,15-0,20
Φυλλοβόλα δάση
0,15-0,20
Λαμαρίνα
0,10-0,16
Αειθαλή δάση
0,10-0,15
Ανακλαστική στέγη
0,60-0,70
Νερό
0,06-0,10
Πάγος και χιόνι
0,90
Ιούνιος Υλικό επίστρωσης Λευκό μάρμαρο
Αύγουστος
T (0C) επιφάνειας min-max
T (0C) αέρα min-max
T (0C) επιφάνειας min-max
T (0C) αέρα min-max
30,71- 44,4
_
29,9- 43,42
_
24,85- 52,95
28,31-36,57
33,59- 51,79
31,52- 39,22
32,76- 46,4
_
30- 46,4
30,31- 37
27,12- 42,46
_
_
-_
20,57- 34,85
27,12- 35,7
30,31-37
30,31-37
36,57- 53,53
31,12-37
30,31-48,49
27,91- 38,77
32,76- 45,39
29,1-41,5
32,76- 42,46
27,52- 41,5
30,17-51,79
28,7- 39,22
31,52- 44,4
32,76- 40,13
Μαύρο μάρμαρο Κυβόλιθοι γρανίτη
Πωρόλιθος
Γρασίδι Κόκκινο κεραμικό
Πλάκες σκυροδέματος
Πλάκες πεζοδρομίου
Επιλογή κατάλληλων υλικών επίστρωσης δαπέδων
Απορροφητικότητα – ανακλαστικότητα υλικών επίστρωσης δαπέδων στους ελεύθερους χώρους (albedo) – Πρόγραμμα RUROS (ΚΑΠΕ-Ν.Χρυσομαλλίδου)
Επίδραση των υλικών στη διαμόρφωση διαμόρφωση του μικροκλίματος μικροκλίματος
Προτεινόμενα υλικά: ανοιχτόχρωμα μάρμαρα σε συνδυασμό με γρασίδι και φυτεύσεις για μείωση της θάμβωσης Χρήση πέτρας
Αύξηση των φυτεύσεων Σκιασμός θερμών υλικών (π.χ. πλακών πεζοδρομίου) Σκιασμός καθιστικών Υδάτινες επιφάνειες (π.χ σιντριβάνια)
Εξατμισοδιαπνοή- εξατμιστικός δροσισμός Σκιασμός Ρύθμιση ηλιακής προσπίπτουσας ηλιακής ακτινοβολίας Φιλτράρισμα ηλιακής ακτινοβολίας
Παρεμπόδιση
Ρύθμιση της ταχύτητας και της πορείας του ανέμου
Παρεμπόδιση
Εκτροπή
Φιλτράρισμα
Καθοδήγηση
Ανάκλαση
Μονωμενο Διπλο Τζαμι (90’s)
Μονωμενο Μονο Τζαμι. (80’s)
Μπορουμε να Κατασκευασουμε Καλυτερα Κτιρια ?
300
210
Παθητικο Κτιριο. (90’s)
Ενεργειακο Κτιριο. (90’s)
Γιαλυνος Πυργος Διπλο Τζαμι (90’s)
Γιαλυνος Πυργος μονο τζαμι (70’s)
Eνεργειακη Καταναλωση για Δροσισμο (kWh/m2/y)
MEIΩΣΗ ΤΗΣ ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗΣ ΤΩΝ ΚΤΙΡΙΩΝ
50 40 15 5
Ενεργειακή Απόδοση κτιρίων
«Στα σπίτια που διαθέτουν νότιο προσανατολισμό, ο ήλιος διεισδύει στο εσωτερικό από το σκεπαστό προαύλιο, αλλά το καλοκαίρι, όπου η τροχιά του ήλιου είναι πάνω από τα κεφάλια μας και πάνω από τη στέγη, το σπίτι διαθέτει αρκετή σκιά.
Επιπλέον, τα νότια ανοίγματα είναι δυνατόν να τοποθετηθούν σε ένα ψηλότερο επίπεδο και τα βορινά σε ένα χαμηλότερο, έτσι ώστε να υπάρχει προστασία από τους βορινούς ανέμους»
Ξενοφώντος Απομνημονεύματα
Βιοκλιματικές – Περιβαλλοντικές παρεμβάσεις σε επίπεδο
ΠΟΛΗΣ Υπάρχει γνώση Η παρεμβάσεις σχεδόν ανέφικτες στον ήδη διαμορφωμένο πολεοδομικό ιστό
ΕΛΕΥΘΕΡΩΝ ΧΩΡΩΝ Υπάρχει ικανοποιητική γνώση & υπάρχει ακόμη χρόνος για να επιτευχθεί ο στόχος
ΚΤΙΡΙΟΥ Υπάρχει ολοκληρωμένη γνώση Υστερεί η εφαρμογή – υλοποίηση των μέτρων μέσω ενός Ισχυρού ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΥ
technology
Ενσωμάτωση στο εθνικό δίκαιο οδηγίας 2002/91 sustainable architecture
Ν. 3661/08
people
sustainability
Η συζήτηση για την
οικολογική δόμηση είναι η
επόμενη που θα ανοίξει και στην Ελλάδα μετά από αυτή που εξελίσσεται στις μέρες μας (και θα ενταθεί) εστιάζοντας κυρίως στην
ενεργειακή απόδοση των κτιρίων.
Τα κτίρια μας, οι πόλεις και τα μεγάλα αστικά κέντρα εισβάλλουν στον φυσικό χώρο βίαια και επιθετικά. Τον εκτοπίζουν, τον απομυζούν, τον ρυπαίνουν και τον καταστρέφουν. Οι εκτεταμένες περιβαλλοντικές αλλοιώσεις που δημιουργούνται, ως αποτέλεσμα αυτής της διαδικασίας, μπορούν να συνοψιστούν σε βασικές κατηγορίες, όπως: -αλλοίωση της σύστασης της ατμόσφαιρας, των υδάτων, του εδάφους και του υπεδάφους (χημικές εκπομπές
οικοδομικών υλικών, αστικά λύματα και απόβλητα, οικοδομικά απορρίματα, καυσαέρια),
- εξάντληση των φυσικών πόρων άκριτη και σπάταλη χρήση πετρωμάτων, μετάλλων και ορυκτών
περιορισμένωναποθεμάτων κατά τη δόμηση),
-διακοπή της συνέχειας των οικοσυστημάτων και της αλυσίδας ανατροφοδότησης της ζωής (ερημοποίηση στις περιοχές
και τις περιφέρειες των μεγάλων αστικών κέντρων, εξαφάνιση ειδών, πρόκληση ασθενειών),
διατάραξη των βασικών κύκλων νερού, του οξυγόνου, του αζώτου και του διοξειδίου του άνθρακα, (πρόκληση ανεξέλεγκτων κλιματικών μεταβολών, τροποποίηση του φυσικού ανάγλυφου, αυξημένη ρύπανση με ταυτόχρονη αποδυνάμωση, εκτοπισμό ή καταστροφή των φυσικών αντισταθμιστικών μηχανισμών της πανίδας και της χλωρίδας .
Σύγχρονες περιβαλλοντικές προκλήσεις και αρχιτεκτονική Ανάγκη επαναπροσδιορισμού της σχέσης δομημένου χώρου με το φυσικό. Σε μια μία σχέση αλληλοϋποστήριξης, αλληλοσυμπλήρωσης και λειτουργικής ροής.
Η αρχιτεκτονική αναζητά και πάλι κατασκευαστικές λογικές συμβατές με τα ντόπια, γνωστά και προσιτά οικοδομικά υλικά, την υγιεινή, την θερμική, οπτική και ακουστική άνεση, την ευεξία και την ποιότητα ζωής μεταξύ των πρωταρχικών αγαθών της βιωσιμότητας.
Προσεγγίζει ξανά και αναγνωρίζει τις τοπικές κοινωνίες, τα πολιτισμικά, αισθητικά, οικονομικά και κοινωνικά τους δεδομένα τα αξιοποιεί και τα αναδεικνύει.
Προσαρμόζεται στο τοπικό κλίμα και επαναφέρει τη φύση στο αστικό περιβάλλον
Διέπεται από τη φιλοσοφία του συγκεκριμένου, του ειδικού, του ιδιαίτερου, της διαφοράς και της αρμονίας και έτσι δημιουργεί την υποδομή για την ανάδειξη μιας νέας, σύγχρονης αρχιτεκτονικής και αισθητικής εναρμονισμένης και συμφιλιωμένης με τον κόσμο, τη φύση και τη ζωή.
Πρόκειται για ένα στοίχημα στην κατεύθυνση ενός νέου, αδόκιμου, παρθένου και δύσκολου αλλά προκλητικού προβληματισμού στο χώρο της αρχιτεκτονικής. Ένα στοίχημα που απαιτεί προσπάθεια, πειραματισμό και συσσώρευση εμπειρίας για να αποδώσει και για να ξαναδώσει περιεχόμενο στον αρχιτεκτονικό σχεδιασμό, ως ζωντανή και ανελισσόμενη ανθρώπινη δραστηριότητα.
H ανάγκη για περισσότερο πράσινο, αλλά κυρίως για βελτίωση της ενεργειακής και περιβαλλοντικής απόδοσης των κτιρίων, του τοπικού μικροκλίματος και εν γένει της ποιότητας ζωής των κατοίκων στις πόλεις οδήγησε διεθνώς στη δημιουργία, αφενός νέων πράσινων χώρων σε ένα άλλο επίπεδο, λίγο πιο ψηλά. Οδήγησε στη δημιουργία μιας πράσινης πόλης πάνω στην πόλη, αλλά και της ένταξης του φυσικού στοιχείου τόσο στο κτίριο, όσο και στην ίδια την πόλη !
Είναι το κλίμα που επικρατεί στο άμεσα κοντινό του περιβάλλον. Μπορούμε να βελτιώσουμε το μικροκλίμα με φυσικά και τεχνητά μέσα, ώστε να δημιουργήσουμε ένα ευνοϊκό περιβάλλον για το κτίριο. Στις αυλές των μικρών κτιρίων, στους ελεύθερους χώρους οικιστικών συνόλων (δρόμοι, πλατείες, ακάλυπτοι πολυκατοικιών), στις ταράτσες των πολυκατοικιών πυκνοδομημένων περιοχών, στους ελεύθερους χώρους δημόσιων κτιρίων (π.χ. σχολεία).
Φωτοσύνθεση: Τα φυτά φωτοσυνθέτουν. Δεσμεύουν την ηλιακή ενέργεια και τη μετατρέπουν σε χημική. Αποδεσμεύουν το οξυγόνο στην ατμόσφαιρα και τροφοδοτούν το στρώμα του όζοντος στη στρατόσφαιρα. Δεσμεύουν το διοξείδιο του άνθρακα από την ατμόσφαιρα. Συνθέτουν από ανόργανα στοιχεία τη γλυκόζη, την οργανική ουσία που είναι η βάση όλης της τροφικής αλυσίδας. Ρύθμιση του κύκλου του νερού: ρυθμίζουν την κατανομή των υδάτινων πόρων (υγρασία, νερό) στην επιφάνεια της γης, στην ατμόσφαιρα και το υπέδαφος, μέσω του ριζικού τους συστήματος, της διαπνοής και του σκιασμού. Υποστήριξη οικοσυστημάτων: Η βλάστηση δημιουργεί και συντηρεί το γόνιμο έδαφος, υποστηρίζει τη συντήρηση και την αναπαραγωγή της βιόσφαιρας και την εξειδίκευση και διαφοροποίηση των ειδών.
Αποτελεί την προυπόθεση και το σοβαρότερο υποστηρικτικό σύστημα της πλανητικής ζωής. Η βιόσφαιρα τυλίγει την επιφάνεια της γης με έναν μανδύα αναλογικά τόσο λεπτό, όσο και η φλούδα του μήλου. 100 Km κάτω από την επιφάνεια της γης, η μάζα της γης έχει θερμοκρασία 3000οC. Σε ύψος 30 Km πάνω από την επιφάνειά της, το ψύχος δεν επιτρέπει την ανάπτυξη κανενός είδους ζωής. Ενδιάμεσα, εκτείνεται το πράσινο κάλυμμα του πλανήτη, με πάνω από 300.000 γνωστά (1 στα 6) είδη φυτών από τις τούνδρες μέχρι τα τροπικά δάση, που συγκεντρώνουν και τη μεγαλύτερη ποικιλία ζωντανών οργανισμών.
Διαμόρφωση μικροκλίματος:
Η βλάστηση επηρεάζει τα επίπεδα θερμοκρασίας, τα ρεύματα του αέρα, τις βροχοπτώσεις και το επίπεδο υγρασίας, το σύνολο δηλαδή των κλιματικών συντελεστών. Συμβάλλει στη δημιουργία και τη σταθεροποίηση του μικροκλίματος ενός τόπου. Ταυτόχρονα, λειτουργεί μονωτικά στην εξωτερική επιφάνεια της γης και των κτιρίων και ως προς την υπερθέρμανση και ως προς το ψύχος.
Απορρόφηση της ρύπανσης: Το φύλλωμα των φυτών παίζει ρόλο φίλτρου που καθαρίζει την ατμόσφαιρα. Τα σωματίδια της σκόνης προσκολλούνται πάνω στο φύλλωμα και δεσμεύονται ή πέφτουν μαζί του στη γη.
Μέσω σειράς απλών και χαμηλού κόστους μέτρων, αρκεί να σχεδιαστούν, να προγραμματιστούν και να υλοποιηθούν συστηματικά: -Φύτευση δρόμων και
υπαίθριων χώρων (δημόσιων, ιδιωτικών) -Φύτευση των κατακόρυφων
επιφανειών των πολυκατοικιών (ζαρντινιέρες, αναρριχώμενα) -Φύτευση εξωστών
(ζαρντινιέρες, πέργκολες) - Φύτευση στεγών και δωμάτων πολυκατοικιών
Η ιδέα φύτευσης των ταρατσών, αλλά και των στεγών, ώστε να λειτουργούν ως φυσικά φίλτρα και ως πνεύμονες πρασίνου μέσα στον αστικό ιστό, κερδίζει συνεχώς έδαφος σε πολλές χώρες του κόσμου. Το συνολικό κόστος δεν είναι απαγορευτικό, αντίθετα τα οφέλη είναι αναμφισβήτητα. Σε κάποιες πόλεις μάλιστα, οι πράσινες στέγες επιβάλλονται και από τη νομοθεσία. Ομορφαίνουν την πόλη, αλλά κυρίως τη βοηθούν να αναπνεύσει.
H ιδέα ίσως είναι μία από τις πιο ουσιαστικές παρεμβάσεις για την αναδιαμόρφωση των χώρων πρασίνου σε μια γκρίζα πόλη. Σε πολλές χώρες του κόσμου δεν είναι κάτι νέο. Στη Nέα Yόρκη και το Λονδίνο είναι τρόπος ζωής.
Η ιδέα προέρχεται από τον βιοκλιματικό, οικολογικό σχεδιασμό, όπου βασική συνιστώσα αποτελεί η διαμόρφωση ευνοϊκού μικροκλίματος γύρω από τα κτίρια, όχι μόνο σε επίπεδο του κάθε μεμονωμένου κτιρίου, αλλά και σε επίπεδο οικοδομικού τετραγώνου και κατ’ επέκταση γειτονιάς.
Έτσι δημιουργούνται πιο ευχάριστες και αποδεκτές τοπικές κλιματικές συνθήκες γύρω από τα κτίρια μεγιστοποιώντας την ενεργειακή, περιβαλλοντική τους απόδοση!
Παρείχαν τη λύση στο πρόβλημα της δραματικής ετήσιας πλημμύρας στην κοιλάδα μεταξύ των ποταμών Τίγρη και Ευφράτη. Εμπνευσμένος ίσως από την καλλιέργεια των λόφων σε αναβαθμίδες, ο βασιλιάς Ναβουχοδονόσορ ΙΙ (600-562 π.Χ.) κατασκεύασε τους κρεμαστούς κήπους της Βαβυλώνας για χάρη της Περσικής καταγωγής της γυναίκας του, η οποία είχε μεγάλη νοσταλγία για τα καλυμμένα με δέντρα βουνά της πατρίδας του.
Οι κήποι αυτοί θεωρήθηκαν ένα από τα Επτά θαύματα του αρχαίου κόσμου.
Σύμφωνα με τους ιστορικούς λέγεται ότι κάλυπταν μια έκταση 1-1,5 εκταρίου (μετατροπή σε στέμματα) κτισμένοι σε αναβαθμίδες οι οποίες είχαν 3,5m πλάτος και 5m ύψος, και αποτελούσαν μια κυρτή κατασκευή (καμάρα) μεγαλύτερη από 20m ύψος. Στην κορυφή από κάθε αψίδα οι κατασκευαστές είχαν τοποθετήσει δεμάτια από καλάμια και άσφαλτο σκεπασμένα με στρώσεις από κεραμίδια και χοντρά φύλλα από μολύβι για να πετύχουν τη στεγανότητα για τα δωμάτια που βρίσκονταν κάτω.
Το νερό μεταφερόταν από τον ποταμό Ευφράτη σε μια δεξαμενή στην ψηλότερη ταράτσα. Οι ταράτσες ήταν φυτεμένες με θάμνους και δέντρα που πιθανόν περιελάμβαναν κυπαρίσσια, κέδρους, ακακίες, λεύκες, καρυδιές, κ.α.
Οι μεταγενέστεροι οροφόκηποι είναι λιγότερο δραματικοί. Η ταράτσα η οποία είναι το βασικό στοιχείο όλων των σπιτιών σε χώρες με χαμηλή βροχόπτωση και ήπιους χειμώνες ήταν πιθανόν πάντοτε η αποθήκη για φυτά σε γλάστρες. Η πρόσθετη όμως κατασκευή η οποία ήταν απαραίτητη για να υποστηρίξει μεγάλες επιφάνειες φυτεμένες ήταν αναπόφευκτα περιορισμένη λόγω κόστους σε κτίρια με κάποια σπουδαιότητα όπως ήταν η Villa Diomedes στην Πομπηία και στο σπίτι του Αυγούστου (28 π.Χ.) στη Ρώμη.
Αυτό είχε τη μορφή πυραμίδας με πατήματα σε ένα κυκλικό σχέδιο κατασκευασμένο με λευκό μάρμαρο και είχε πέντε ταράτσες φυτεμένες με δέντρα. Στην κορυφή του είχε ένα χάλκινο άγαλμα του αυτοκράτορα. Έχει καταγραφεί ότι και ο Ιουστινιανός είχε εξώστες με φυτά περί το 500 μ.Χ. Υπάρχουν ακόμη και μερικά βυζαντινά παραδείγματα που απεικονίζονται στα εκκλησιαστικά βιβλία τον 11ο και τον 12ο αιώνα, αλλά πολύ λίγα πριν την Αναγέννηση.
Εξίσου σημαντικές πηγές για τους πρώτους τεχνητούς κήπους, αποτελούν τα Ζιγκουράτ, τα οποία συναντώνται και αυτά στην περιοχή της Μεσοποταμίας και αποτελούσαν τις φυτοκαλυμμένες κλιμακωτές εξέδρες πάνω στις οποίες έκτιζαν οι Βαβυλώνιοι τους ναούς και τα ιερά για να λατρέψουν τους θεούς τους.
Στα ελληνορωμαϊκά χρόνια , τα φυτεμένα δώματα δεν βρίσκουν πολλές εφαρμογές, παρά μόνο σε περιοχές, όπως η Φοινίκη, η Πομπηία και η Εγγύς Ανατολή.
Στην εποχή του Μεσαίωνα και της Αναγέννησης , αρκετά καλά διατηρημένα φυτεμένα δώματα, συναντώνται σε παλάτια και επαύλεις της Ιταλίας, καθώς επίσης σε εκκλησιαστικά κτίρια και μοναστηριακά συγκροτήματα της βορειοδυτικής Γαλλίας.
Η Αναγέννηση έφερε ένα ανανεωμένο ενδιαφέρον για τους οροφόκηπους, το οποίο επηρεάστηκε ίσως από την αναζωογόνηση του κλασσικού πολιτισμού και της μόδας για την εισαγωγή φυτών. Περί το 1400 ο Cosimo de Medici έκτισε έναν οροφόκηπο στην βίλα του κοντά στη Φλωρεντία της Ιταλίας. Ποικιλία από εισαγόμενα φυτά χρησιμοποιήθηκαν και ο κήπος αυτός μετατράπηκε σε μια βοτανική επίδειξη και περιέργεια, για περιήγηση σε αυτόν.
Η μόδα επεκτάθηκε βόρεια. Στην Γερμανία ο Καρδινάλιος Johann van Lamberg(1689-1712) κατασκεύασε οροφόκηπους στην κατοικία του με τη μορφή εξεζητημένων παρτεριών τα οποία περικλείνονταν στις τρεις πλευρές του τοίχου ζωγραφισμένους και η τέταρτη πλευρά έμενε ανοιχτή στη θέα.
Οι δημιουργίες παρέμειναν αργές μέχρι το 19ο αιώνα όταν ο Carl Rabbitz(1825-91) ένας εξέχων κατασκευαστής, παρουσίασε στο Παρίσι στην Παγκόσμια Έκθεση του 1867 ένα μοντέλο του οροφόκηπου που είχε στο σπίτι του στο Βερολίνο. Εδώ για πρώτη φορά παρουσιάζεται ένας οροφόκηπος σε αστικό σπίτι της βόρειας Ευρώπης, σε μια περιοχή με κρύους χειμώνες και υψηλή βροχόπτωση. Η επίπεδη οροφή ήταν στεγανή στο νερό χάρη σε πατέντα του Rabbitz με βουλκανισμένη άσφαλτο.
Στη Γερμανία περί το 1890 οι αγροικίες καλυπτόντουσαν για λόγους πυροπροστασίας με μια στρώση φυτοχώματος πάνω στην οποία φύτρωναν διάφορα φυτά.
.
Ο Le Corbusier (1887-1965) ξαναανακάλυψε το φυτεμένο δώμα που είχε σχεδόν ξεχαστεί στον αιώνα μας.
Στα νεότερα χρόνια, οι κήποι στα δώματα, θεωρούνταν στοιχείο υψηλής ποιότητας, αισθητικής και πολυτέλειας, ενώ στις αρχές του 20ού αιώνα δεν ήταν λίγοι οι κορυφαίοι αρχιτέκτονες της εποχής, οι οποίοι υποστήριζαν θερμά τη δημιουργία τέτοιων κατασκευών. Έργο του Jean Nouvel
Με την ανάπτυξη του πράσινου κινήματος στις αρχές της δεκαετίας του 1960, με την ηλιακή και βιοκλιματική αρχιτεκτονική, τον παθητικό, ηλιακό και τον ενεργειακό σχεδιασμό, την οικολογική δόμηση και τις Κοινοτικές Οδηγίες που εφαρμόζονται και θα εφαρμόζονται ακόμα περισσότερο, τα σύγχρονα παραδείγματα φυτεμένων δωμάτων, τόσο στον ευρωπαϊκό χώρο, όσο και στην Αμερική, ολοένα και πληθαίνουν. Έργο του Jean Nouvel
Έργο του Jean Nouvel
Έργο του Jean Nouvel
Jean Nouvel
Σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες, καθώς και στις ΗΠΑ και την Ιαπωνία, το κράτος, αναγνωρίζοντας τις ευεργετικές για το περιβάλλον επιπτώσεις των «πράσινων στεγών», έχει καταρτίσει προγράμματα ενίσχυσης των πολιτών, ώστε να μετατρέψουν τις ταράτσες τους σε κήπους. Αντιπροσωπευτικό παράδειγμα αποτελεί η Κύπρος, όπου προβλέπεται επιδότηση της τάξης του 30% για κάθε κατοικία που θα εφαρμόσει οποιοδήποτε μέτρο εξοικονόμησης ενέργειας, όπως βελτίωση των εγκαταστάσεων και του κελύφους του κτιρίου και, βεβαίως, φύτευση οροφών.
Ανάλογη πολιτική ακολουθείται και στη Γερμανία, όπου πάνω από 13 εκατομμύρια τετραγωνικά μέτρα ταρατσών «φιλοξενούν» κήπους. Μία στις δέκα οροφές κτιρίων έχει κήπο, ενώ περισσότερες από 80 δημοτικές Αρχές παρέχουν κίνητρα για την υιοθέτηση του μέτρου από τους δημότες. Για παράδειγμα, στο Βερολίνο δίνεται οικονομική βοήθεια 3,5 ευρώ ανά τετραγωνικό μέτρο για τις πράσινες στέγες.
Στο Βανκούβερ του Καναδά, η δημοτική Αρχή επιτρέπει την υπέρβαση του ανώτατου ορίου ύψους των κτιρίων, στην περίπτωση κατασκευής πράσινης στέγης.
Στο Τόκιο οι ιδιοκτήτες κτιρίων με οροφή μεγαλύτερη των 1.000 τετραγωνικών μέτρων υποχρεούνται να φυτεύουν τουλάχιστον το 20% αυτής. Στο Σικάγο πάνω από το δημαρχείο υπάρχει «πράσινη στέγη» 1.858 τ.μ., με αποτέλεσμα την αποδεδειγμένη μείωση της θερμοκρασίας το καλοκαίρι σε σχέση με τα διπλανά κτίρια με κλασική οροφή. Στη Σουηδία και στις άλλες σκανδιναβικές χώρες τα περισσότερα δημόσια κτίρια έχουν «υιοθετήσει» την πράσινη στέγη.
Η ανάπτυξη των φυτεμένων δωμάτων στην Ελλάδα βρίσκεται σε πολύ αρχικό στάδιο, με αποτέλεσμα να υπάρχουν χιλιάδες τετραγωνικά μέτρα τσιμεντένιων ταρατσών ανεκμετάλλευτα, εγκαταλελειμμένα, χωρίς ουσιαστική χρήση. Θα μπορούσαν, ύστερα από σωστή μελέτη, να μετατραπούν σε νησίδες πρασίνου και να αποτελέσουν σημαντικό ρόλο στην αναβάθμιση της ποιότητας του περιβάλλοντος. Ο ιδιοκτήτης μιας οικοδομής μπορεί να βοηθηθεί οικονομικά, ώστε να καλύψει με φυτά την οροφή της, μόνο αν η κίνηση αυτή αποτελεί επαγγελματική επένδυση.
Beiizing Green
Ευνοϊκό μικροκλίμα στην υπηρεσία της ενεργειακής απόδοσης
Ευνοϊκό μικροκλίμα γύρω από τα κτίρια, στο Ο.Τ., στην γειτονιά, στην πόλη
Δημιουργία ευνοϊκού μικροκλίματος μέσω του βιοκλιματικού σχεδιασμού
Τοπικό μικροκλίμα – περιβάλλον χώρος
Κτίριο – τοπικό μικροκλίμα
Η εφαρμογή σύγχρονων καθαρών τεχνολογιών δόμησης, η χρήση ‘καθαρών’ αβλαβών για το περιβάλλον και τον άνθρωπο υλικών και τεχνολογιών επαναφέρουν στο ακέραιο μη διαπραγματεύσιμους όρους ζωής που έχουν απαξιωθεί, εκπέσει και τελικά θυσιαστεί στο βωμό της σύγχρονης, μη βιώσιμης ‘τεχνολογικής ανάπτυξης’.
Η χρήση του πράσινου επαναφέρει τη σχέση ανάμεσα στη φύση και στην πόλη και βελτιώνει το αστικό μικροκλίμα
Υλικά φιλικά στο περιβάλλον
Φυτεμμένες στέγες και δώματα Διαμόρφωση ευνοϊκού μικροκλίματος
Όροι «πράσινες στέγες», «οροφόκηποι», «ταρατσόκηποι», φυτεμένα δώματα και στέγες»: Εννοούμε την κάλυψη ενός δώματος, μιας στέγης, μιας ταράτσας ή μιας βεράντας με πράσινο, με ύψος κατασκευής από 10 εκ., ανάλογα με τη διαμόρφωση του χώρου και τις ανάγκες των ιδιοκτητών. Ως φυτοκαλυμμένο δώμα ή κήπος σε δώμα, μπορεί να χαρακτηριστεί κάθε κήπος, μεταξύ του οποίου και του εδάφους υπάρχει ένα κτίριο ή μια δομική κατασκευή. Στον ορισμό αυτό περιλαμβάνονται κήποι σε οποιαδήποτε στάθμη από το φυσικό έδαφος.
Το δώμα χωρίς προστασία υπόκειται τον χειμώνα και το καλοκαίρι στις ακραίες εξωτερικές θερμοκρασίες και στα ακραία καιρικά φαινόμενα, όπως το χιόνι, το χαλάζι, ο πάγος και η ακτινοβολία UV, παράγοντες που επιδρούν και στο εσωτερικό του κτιρίου.
Η φύτευση του δώματος/στέγης αποδεικνύεται η καλύτερη και αποδίδεται στη φύση και πάλι ό,τι της στερήσαμε μέσω της οικοδόμησης.
Μελέτη και έλεγχος των στατικών αντοχών σε σταθερά και κινητά πρόσθετα φορτία. Έλεγχος και βελτίωση της υπάρχουσας θερμομόνωσης. Προσεκτική κατασκευή στεγανώσεων, αποστραγγίσεων και απορροής υδάτων. Προστασία από τη διείσδυση του ριζικού συστήματος των φυτών. Εξασφάλιση της άδηλης αναπνοής και του αερισμού του δώματος ή της στέγης
Λαμβάνονται υπόψη: -οι τεχνικές δυνατότητες, - η μορφή της επιφάνειας που φυτεύεται.
Η φύτευση: Μπορεί να γίνει πάνω σε δώματα και κεκλιμένες στέγες από μπετόν ή και πάνω σε ξύλινες κεκλιμένες στέγες, ακόμη και όταν οι κλίσεις είναι πολύ μεγάλες. Το ριζικό σύστημα των φυτών λειτουργεί ως οπλισμός στη μάζα του χώματος και το συγκρατεί αποτελεσματικά ακόμη και σε περιπτώσεις μεγάλης κακοκαιρίας. .
Η κατασκευή της υποδομής: Η πλάκα του μπετόν ή η ξύλινη στέγη πρέπει να προετοιμαστούν κατάλληλα για την υποδοχή της φύτευσης.
Σε κάθε περίπτωση απαιτούνται: Μελέτη και έλεγχος των στατικών αντοχών σε σταθερά και κινητά πρόσθετα φορτία. Έλεγχος και βελτίωση της υπάρχουσας θερμομόνωσης. Προσεκτική κατασκευή στεγανώσεων, αποστραγγίσεων και απορροής υδάτων. Προστασία από τη διείσδυση του ριζικού συστήματος των φυτών. Εξασφάλιση της άδηλης αναπνοής και του αερισμού του δώματος ή της στέγης.
1. 2. 3. 4. 5. 6.
Χώμα, Στήριξη ριζών, Αποστραγγιστικό υπόστρωμα Αποστραγγιστική μεμβράνη , Γαιοΰφασμα, Στεγάνωση και μόνωση δώματος
Το πάχος και η σύνθεση του χώματος εξαρτάται από το ύψος και τις θρεπτικές ανάγκες της προβλεπόμενης βλάστησης. Ενδείκνυται το ελάχιστο πάχος για κάθε περίπτωση.
Στην πορεία των χρόνων η μάζα του χώματος ρυπαίνεται, ενώ η αντικατάσταση και ο καθαρισμός μεγάλων όγκων του είναι δυσχερής.
Η επιλογή των φυτών καθορίζεται από τον προσανατολισμό και τις χρήσεις των χώρων, από την αντοχή των φυτών στους επικρατούντες ανέμους και την ξηρασία ή την υγρασία, από το χρόνο ζωής τους, από τον τρόπο ανάπτυξης και αναπαραγωγής τους, από τη συμπεριφορά του ριζικού τους συστήματος, από τις απαιτήσεις συντήρησής τους.
Είναι σημαντικός ο παράγοντας της εντοπιότητάς τους.
Ένα φυτεμένο δώμα αποτελείται από τρία επιμέρους τμήματα. Το δομικό τμήμα, το οποίο αποτελεί το υπόβαθρο της κατασκευής Το κηπευτικό τμήμα το οποίο είναι ουσιαστικά ο κήπος της στέγης. Το φυτικό τμήμα το οποίο περιλαμβάνει τα φυτά. Τα τρία αυτά τμήματα μπορεί να είναι ανεξάρτητα και να αποτελούνται από τελείως διαφορετικά υλικά και σύσταση, στην ουσία όμως εξαρτώνται άμεσα το ένα από το άλλο.
Αναμφίβολα, ένας από τους σημαντικότερους παράγοντες που επηρεάζει τον τύπο φύτευσης του δώματος ενός κτιρίου, είναι η στατική επάρκεια του τελευταίου. Σε υφιστάμενα κτίρια, τα πιθανά προβλήματα από τα στατικά φορτία είναι λογικό να είναι περισσότερα από ότι σε ένα νεόδμητο κτήριο, στο οποίο μπορεί να προβλεφθεί εξαρχής το επιπλέον βάρος που απαιτείται για μια τέτοια κατασκευή.
Oι «πράσινες στέγες» ή φυτεμένα δώματα (greenroofs) κατηγοριοποιούνται διεθνώς σε δύο βασικές ομάδες: στον εκτατικό τύπο, όπου έχουμε συνολική κάλυψη επιφάνειας με πράσινο, είτε αυτό είναι φυτά εδαφοκάλυψης είτε χλοοτάπητας, με βάθος κατασκευής 10-15 εκ., στον ημιεντατικόεντατικό τύπο, όπου οι επιλογές διευρύνονται και μπορούν να χρησιμοποιηθούν πόες, θάμνοι και δέντρα, αλλά και να κατασκευαστούν σημεία με νερό, πέργκολες, καθιστικά κλπ
Τα συστήματα φύτευσης που έχουν αναπτυχθεί ανάλογα με την αντοχή και τη στατική επάρκεια ενός κτιρίου, μπορούν να διαχωριστούν στους εξής τρεις τύπους:
Extensive (εκτατικός τύπος): Simple intensive (απλός εντατικός τύπος): Ημιεντατικός τύπος (Semi-intensive ): Intensive( εντατικός τύπος):
Η πολυεπίπεδη διαστρωμάτωση των υλικών για επαρκή αποστράγγιση και αερισμό του ριζικού συστήματος, με τις κατάλληλες αντιρριζικές μεμβράνες και την διαβαθμισμένη κοκκομετρία του φυτικού υποστρώματος προσφέρουν τα εχέγγυα για ελαφριά κατασκευή και υγιή ανάπτυξη του πρασίνου, με άριστα οικονομοτεχνικά αποτελέσματα
Το σύστημα συνίσταται στη δημιουργία ενός κήπου, σε υπόστρωμα 15-100 εκ. με αρχικό κορεσμένο φορτίο 270 kg/m2. Απαιτεί τακτική συντήρηση και περιλαμβάνει ποικιλία φυτών, μικρών δένδρων και θάμνων. Τα δέντρα που θα χρησιμοποιηθούν συνιστάται να έχουν ελάχιστο βάθος ριζικού συστήματος 50 εκ.
Ο εντατικός τύπος μπορεί να υποστηρίξει κατασκευές όπως μονοπάτια και στοιχεία νερού, καθιστικά, πέργκολες, παιδότοπους. Απαιτεί τακτική συντήρηση και άρδευση, φύτευση με χλοοτάπητα, με φυτά εδαφοκάλυψης, θάμνους και δένδρα και ένα υπόστρωμα ύψους 12-100 εκ.
Αποτελεί μια εύκολη και χαμηλού κόστους προσέγγιση. Πρακτικά ο τύπος αυτός δεν χρειάζεται καθόλου η χρειάξεται ελάχιστη συντήρηση. Το σύστημα αποτελείται από ένα ελαφρύ υπόστρωμα πάχους 8 έως 15 εκ. το οποίο μπορεί να καλύψει μια ταράτσα, δημιουργώντας μαζί με το φυτικό υλικό ένα μόνιμο οικοσύστημα για τη συντήρηση του οποίου απαιτείται ελάχιστη φροντίδα, δεδομένου ότι φιλοξενεί χλοοτάπητα και φυτά χαμηλής βλάστησης. Το φορτίο του υποστρώματος είναι ελάχιστο (κορεσμένο φορτίο :80-120 kg/m 2) και το ριζικό σύστημα των φυτών είναι επιφανειακό. Το περιορισμένο βάρος της κατασκευής στο σύνολο της επιτρέπει την εγκατάσταση της σχεδόν σε οποιαδήποτε οροφή με κλίση έως και 33%. Ιδανικά για αυτό το είδος είναι τα φυτά χαμηλής βλάστησης, όπως γρασίδι, αγριολούλουδα και φυτά εδαφοκάλυψης.
Το σύστημα αποτελείται από πολυεπίπεδη διαστρωμάτωση υλικών με ελαφρύ υπόστρωμα ανάπτυξης φυτών ύψους 8 έως 15 εκ., το φορτίο του υποστρώματος είναι μικρό (κορεσμένο φορτίο ως 120 kg/m2) και το ριζικό σύστημα των φυτών επιφανειακό. Για τη φυτική κάλυψη χρησιμοποιούνται φυτά χαμηλής βλάστησης, όπως φυτά εδαφοκάλυψης, αγριολούλουδα κλπ. Εφαρμόζεται κυρίως σε μη προσβάσιμες στέγες κτιριακών εγκαταστάσεων ή πρανή και δεν χρειάζεται τακτική συντήρηση. Επιλέγονται φυτά ανθεκτικά στη ξηρασία, στον άνεμο και στο ψύχος. Ο σχεδιασμός είναι απλός όπως και οι εγκαταστάσεις που έχουν μικρά φορτία. Xαρακτηριστικά «πράσινης στέγης» εκτατικού τύπου είναι η μικρή συντήρηση, η περιοδική άρδευση, η φύτευση με φυτά εδαφοκάλυψης, ποώδη φυτά και ένα υπόστρωμα ύψους 8-15 εκ.
Το σύστημα αποτελείται από ένα ελαφρύ υπόστρωμα πάχους 12 εώς 30 εκ. και με φορτίο 120-270kg/m2. Είναι ο ενδιάμεσος τύπος εντατικού και εκτατικού τύπου, εφαρμόζεται σε επικλινείς ή επίπεδες οροφές και απαιτεί συντήρηση( άρδευση, λίπανση κλπ). Η ποικιλία των ειδών που χρησιμοποιούνται στον τύπο αυτό είναι περιορισμένη σε σχέση με τις δυνατότητες που υπάρχουν στον εντατικό τύπο και μπορεί να είναι χλοοτάπητας, ποώδη φυτά και θάμνοι.
Πρόκειται για μια μέση κατάσταση με υπόστρωμα τυπικού πάχους 10-25 εκατοστών, όπου μπορούμε να έχουμε χλοοτάπητα, φυτά και θάμνους. Απαιτεί μια μικρή συντήρηση. Για τη δημιουργία ενός τοπίου με εναλλαγές καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους, ενδείκνυται η κατασκευή «πράσινης στέγης» ημιεντατικού τύπου. Το σύστημα αποτελείται από ένα ελαφρύ υπόστρωμα ύψους 10 έως 25 εκ. και με φορτίο 100-270 kg/m2. Σε σχέση με τον εκτατικό τύπο στέγης έχει μεγαλύτερο ύψος υποστρώματος και συγκρατεί μεγαλύτερη ποσότητα νερού. Xαρακτηριστικά «πράσινης στέγης» ημιεντατικού τύπου είναι: η περιοδική συντήρηση και άρδευση, η φύτευση με χλοοτάπητα, με φυτά εδαφοκάλυψης και χαμηλούς θάμνους και ένα υπόστρωμα ύψους 10-25 εκ.
Είναι δυνατόν να τοποθετηθούν μεγάλες γλάστρες μέσα στις οποίες φυτεύονται δέντρα, π.χ. ελιές. Το κόστος είναι χαμηλό, ωστόσο χρειάζεται στατική μελέτη στην περίπτωση που ο αριθμός των γλαστρών είναι μεγάλος. Άλλος τρόπος είναι η τοποθέτηση θρεπτικού ζελέ, που μπορεί να αντικαταστήσει το χώμα. Η μέθοδος αυτή δεν προσθέτει βάρος στο κτίριο έχει χαμηλό κόστος και δεν χρειάζεται στεγάνωση, έλεγχο των υδραυλικών. Το μόνο που απαιτείται είναι η εγκατάσταση ενός υδατοστεγούς υμένα 2-3 εκατοστών και μεταφυτεύονται αγρωστώδη φυτά που ανθοφορούν όλες τις εποχές. Εχει διάρκεια 2 χρόνια, ενώ το κόστος για 100 τ.μ. είναι 2.000 ευρώ. Επιπλέον δεν χρειάζεται πότισμα.
Το σύνολο του συστήματος φύτευσης, τοποθετείται πάνω από την πλάκα της ταράτσας αφού αυτή έχει μονωθεί και σταγωνοποιηθεί και αποτελείται από μία διαστρωμάτωση υλικών ανάλογα με το είδος της κατασκευής και τις κλιματικές παρταμέτρους του μικροκλίματος του κτιρίου.
1. Χώμα, 2. Στήριξη ριζών, 3. Αποστραγγιστικό υπόστρωμα, 4. Αποστραγγιστική μεμβράνη , 5. Γαιοΰφασμα, 6. Στεγάνωση και μόνωση δώματος
Α. Σύστημα θερμομόνωσης στεγάνωσης Φέρων στοιχείο – πλάκα Μεμβράνη συγκράτησης υδρατμών Θερμομόνωση Μεμβράνη σταγάνωσης – συγκράτησης ριζικού συστήματος Β. Σύστημα φύτευσης Στρώμα απορρόφησης και προστασίας Μεμβράνη καταπόνησης Μεμβράνη απορροφητική Στρώμα κηπευτικού χώματος Βλάστηση
Με εξειδικευμένα υλικά, που θα εξασφαλίσουν την ελαφριά κατασκευή και την υγιή ανάπτυξη των φυτών. Tα φυτά (χλοοτάπητας, θάμνοι, δέντρα) εγκαθίστανται επάνω σε ειδικό σύστημα αποστράγγισης, με αντιριζική προστασία, σε ειδικό, ιδιαίτερα ελαφρύ εδαφικό υπόστρωμα, ώστε να μην επιβαρυνθεί η κατασκευή με μεγάλα φορτία. Mπορεί ακόμα να τοποθετηθεί αυτόματο σύστημα άρδευσης. H επιλογή των φυτών πρέπει να γίνει προσεκτικά, λαμβάνοντας υπόψη τις κλιματολογικές συνθήκες, τις ανάγκες για άρδευση και λίπανση και τη βιωσιμότητά τους. Σαφώς, οι επιλογές μας θα πρέπει να προσανατολιστούν στα ελληνικά μεσογειακά είδη (δεντρολίβανο, λεβάντα, μυρτιά, δάφνη Aπόλλωνος, πασχαλιά, λαντάνα, ροδιά, πικροδάφνη κ.ά.).
Επιλογή κατάλληλων φυτών: Η επιλογή των φυτών καθορίζεται από τον προσανατολισμό και τις χρήσεις των χώρων, από την αντοχή των φυτών στους επικρατούντες ανέμους και την ξηρασία ή την υγρασία, από το χρόνο ζωής τους, από τον τρόπο ανάπτυξης και αναπαραγωγής τους, από τη συμπεριφορά του ριζικού τους συστήματος, από τις απαιτήσεις συντήρησής τους. Είναι σημαντικός ο παράγοντας της εντοπιότητάς τους.
H κατασκευή θα γίνει με εξειδικευμένα υλικά, που θα εξασφαλίσουν την ελαφριά κατασκευή και την υγιή ανάπτυξη των φυτών. Tα φυτά (χλοοτάπητας, θάμνοι, δέντρα) εγκαθίστανται επάνω σε ειδικό σύστημα αποστράγγισης, με αντιριζική προστασία, σε ειδικό, ιδιαίτερα ελαφρύ εδαφικό υπόστρωμα, ώστε να μην επιβαρυνθεί η κατασκευή με μεγάλα φορτία. Mπορεί ακόμα να τοποθετηθεί αυτόματο σύστημα άρδευσης. H επιλογή των φυτών πρέπει να γίνει προσεκτικά, λαμβάνοντας υπόψη τις κλιματολογικές συνθήκες, τις ανάγκες για άρδευση και λίπανση και τη βιωσιμότητά τους. Σαφώς, οι επιλογές μας θα πρέπει να προσανατολιστούν στα ελληνικά μεσογειακά είδη (δεντρολίβανο, λεβάντα, μυρτιά, δάφνη Aπόλλωνος, πασχαλιά, λαντάνα, ροδιά, πικροδάφνη κ.ά.).
Σε ένα φυτεμένο δώμα μπορούμε, αν θέλουμε, να δημιουργήσουμε έναν κήπο με αρωματικά φυτά ή ένα λαχανόκηπο, όπου θα ελέγχουμε πλήρως τις συνθήκες ανάπτυξής τους με οργανικά συμπληρώματα, χωρίς φυτοφάρμακα. H συντήρηση του φυτεμένου δώματος μπορεί να γίνει από τους ιδιοκτήτες, με τη βοήθεια ενός ειδικού γεωπόνου. Tα φυτεμένα δώματα είναι ένας απλός και οικονομικός τρόπος για την αναβάθμιση του χώρου μας, με ουσιαστικά περιβαλλοντικά οφέλη
Τα υλικά είναι εξειδικευμένα και εξασφαλίζουν την ελαφριά κατασκευή και την υγιή ανάπτυξη των φυτών. Tα φυτά (χλοοτάπητας, θάμνοι, δέντρα) εγκαθίστανται επάνω σε ειδικό σύστημα αποστράγγισης, με αντιριζική προστασία, σε ειδικό, ιδιαίτερα ελαφρύ εδαφικό υπόστρωμα, ώστε να μην επιβαρυνθεί η κατασκευή με μεγάλα φορτία. Mπορεί ακόμα να τοποθετηθεί αυτόματο σύστημα άρδευσης.
H επιλογή των φυτών πρέπει να γίνει προσεκτικά, λαμβάνοντας υπόψη τις κλιματολογικές συνθήκες, τις ανάγκες για άρδευση και λίπανση και τη βιωσιμότητά τους. Σαφώς, οι επιλογές μας θα πρέπει να προσανατολιστούν στα ελληνικά μεσογειακά είδη (δεντρολίβανο, λεβάντα, μυρτιά, δάφνη Aπόλλωνος, πασχαλιά, λαντάνα, ροδιά, πικροδάφνη κ.ά.).
•Sédums (en fragments)
Η κλίση της στέγης:
την ίδια μεγάλη ανάγκη φύτευσης όσο μια επίπεδη οροφή. Έχουν όμως φυσικό τρόπο (λόγω κλίσης) αποχέτευσης του νερού και συνεπώς το σχετικό κόστος τους ε
Οι κεκλιμένες οροφές καλύπτονται συνήθως από κεραμίδια η αντίστοιχο υλικό και δεν έχουν την ίδια μεγάλη ανάγκη φύτευσης όσο μια επίπεδη οροφή. Έχουν όμως φυσικό τρόπο (λόγω κλίσης) αποχέτευσης του νερού και συνεπώς το σχετικό κόστος τους είναι χαμηλότερο. Συνήθως - όμως είναι δύσκολα εκμεταλλεύσιμη η επιφάνειά τους για χρήση.
Κατασκευή σε κεκλιμένη στέγη
Παράμετροι διάκρισης μεταξύ πράσινων ταρατσών
Κατασκευή σε κεκλιμένη στέγη
Η επίπεδη, κλασσική, ελληνική ταράτσα. Ασχέτως ύπαρξης μόνωσης, μπορούν εύκολα να φιλοξενήσουν μια πράσινη στέγη και να προσφέρουν εκμεταλλεύσιμο χώρο. Μπορεί να θελήσετε να έχετε και μια πέργκολα επάνω από την πράσινη στέγη σας για να μπορείτε να την χαίρεστε περισσότερο τους καλοκαιρινούς μήνες. Ωστόσο συνιστάται να πραγματοποιηθεί η κατασκευή εφαρμόζοντας τόσο υγρομόνωση, όσο και την αναγκαία θερμομόνωση.
Οι κλιματικές συνθήκες της περιοχής του κτιρίου: Ένας άλλος εξίσου σημαντικός παράγοντας που αναμφισβήτητα επηρεάζει την επιλογή και την ανάπτυξη των φυτών, είναι οι θερμοκρασιακές και οι υγρασιακές συνθήκες που επικρατούν στην περιοχή.
Η θέση κήπου: Η θέση του κήπου και συγκεκριμένα ο προσανατολισμός, το ύψος του από το φυσικό έδαφος και οι πιέσεις που δέχεται από τους ανέμους, παίζουν πολύ σημαντικό ρόλο για την επιλογή των φυτών. Η χρησιμότητα και η αισθητική: Η φύτευση αποτελεί ένα από τα βασικότερα στοιχεία διαμόρφωσης και αισθητικής ενός κήπου. Η χρήση που μπορεί να έχει τελικά ένα φυτεμένο δώμα μπορεί να ανήκει σε μια από τις εξής τρεις γενικές κατηγορίες: Απλή οικολογική παρουσία. Χώρος ανάπαυσης και κοινωνικής συνεύρεσης και μικρό πάρκο.
Μόνωση. Ειδική αντιριζική μεμβράνη, πάνω από την υπάρχουσα μόνωση για την προστασία της. Ειδικό υπόστρωμα για τη μηχανική προστασία της μόνωσης και τη συγκράτηση της υγρασίας. Αποστραγγιστικό σύστημα. Διηθητικό φύλλο Ειδικά μείγματα από οργανικά και ανόργανα υλικά που επιτρέπουν την ανάπτυξη των φυτών.
Συστήματα απορροής ομβρίων Από την αρχή της κατασκευής πρέπει να λαμβάνεται υπόψη η ανάγκη απορροής των όμβριων υδάτων σε δύο επίπεδα και στις κατάλληλες θέσεις, εφόσον έχουμε εξασφαλίσει και την ανάλογη ρύση στην διαμόρφωση της πλάκας μας. Και αυτό γίνεται είτε μέσω ενός και μόνο αγωγού είτε δύο. Απορροή ομβρίων από ένα σημείο
Απορροή ομβρίων από δύο σημεία
Στην περίπτωση αυτή η θεμελίωση πρέπει να εξασφαλίζει οπωσδήποτε την ανάλογη στατικότητα, ένώ παράλληλα ιδιαίτερη μέριμνα πρέπει να έχει ληφθεί για την άριστη στεγάνωση της πλάκας. Η επικάλυψη και η μόνωση του μη βατού δώματος θα κατασκευαστεί ως εξής. Καθαρισμός της επιφάνειας της πλάκας από οπλισμένο σκυρόδεμα του δώματος. Φράγμα υδρατμών. Τσιμεντοκονίαμα για την δημιουργία ρύσεων. Στρώση ασφαλτόπανου με θερμό ασφαλτικό γαλάκτωμα (μόνωση υγρασίας). Θερμομόνωση με εξηλασμένη πολυστερίνη DOW πάχους σύμφωνα με την μελέτη θερμομόνωσης. Στρώση γαιουφάσματος και χαλικιού 5εκ.
.
Απαραίτητη είναι η τοποθέτηση ενός πλέγματος πίσω από τα πλαίσια διαχωρισμού που επιτρέπει την ασφάλεια του συστήματος σε περίπτωση ισχυρών βροχοπτώσεων. Παράλληλα, επιτρέπει την αποφυγή φθοράς της φυτεμένης επιφάνειας, δεδομένου ότι δεν θα απορροφά το όμβρια ύδατα.
.
Παράλληλα πρέπει να φροντίσουμε να αποχετεύονται κατάλληλα τα όμβρια ύδατα από το οδόστρωμα, ώστε να μην πλημμυρίζουν προς την φυτεμένη επιφάνεια
Δεν υπάρχει νομοθετικό πλαίσιο. Σε κάθε περίπτωση απαιτούνται συμβουλές ειδικών για φυτεμένα δώματα. Λαμβάνονται υπόψη: -η ήδη υπάρχουσα μελέτη του πολιτικού μηχανικού, -- τα στοιχεία στατικής επάρκειας, -- η θέση και η έκταση του δώματος, -- ο αριθμός και η θέση των υδρορροών, -- οι παροχές νερού και ρεύματος. -Σκοπός να διασφαλιστεί: -α) η στεγανότητα της επιφάνειας
με ειδική αντιριζική μεμβράνη, -β) η αντοχή φορτίου, -γ) η κατάλληλη διαστρωμάτωση των εξειδικευμένων υλικών.
Συγκράτηση νερού και επαναχρησιμοποίησή του: . Στον εντατικό τύπο μπορεί, με κατάλληλη υποδομή, να φτάσει τα 115 λίτρα. Tα φυτεμένα δώματα συμβάλλουν στη διαχείριση των ομβρίων υδάτων. Επιπλέον, με την κατασκευή της πράσινης στέγης η απορροή του νερού μπορεί να μειωθεί έως και 90%, με αποτέλεσμα την αποφόρτιση των δικτύων ομβρίων των αστικών κέντρων.
Βατοί χώροι
Χρόνος: Περίπου μία εβδομάδα για 100 τ.μ.
Το κόστος: H κατασκευή μιας «πράσινης στέγης» δεν είναι ιδιαίτερα πολύπλοκη ή ακριβή (το κόστος ξεκινάει από 80 ως 120 ανά τ.μ., ανάλογα με τον τύπο φυτικής κάλυψης και τη χρήση του δώματος. Απαραίτητη προϋπόθεση είναι να καλέσετε έναν πολιτικό μηχανικό για να ελέγξει τη στατική αντοχή και τη στεγανότητα του κτιρίου. Aν ο μηχανικός δώσει το πράσινο φως, το επόμενο βήμα είναι μια ολοκληρωμένη μελέτη για την «πράσινη στέγη».
•Η
οικονομική επιβάρυνση
Αναμφίβολα, η κατασκευή ενός φυτεμένου δώματος απαιτεί κάποιο επιπλέον κόστος, το οποίο στις σημερινές ελληνικές κατασκευές δεν συμπεριλαμβάνεται. Το κόστος αυτό, αφορά τον αρχικό σχεδιασμό και τη διαμόρφωση του κήπου, το κατασκευαστικό κομμάτι του φυτεμένου δώματος και τέλος τη συντήρηση του. • Η στατική επιβάρυνση φυτεμένων δωμάτων Η δημιουργία ή η απαγόρευση της κατασκευής ενός φυτεμένου δώματος, στηρίζεται αρχικά και μόνο σε αυτόν τον παράγοντα. Σε περίπτωση που η υπάρχουσα φέρουσα κατασκευή δεν μπορεί να δεχτεί την πρόσθετη στατική επιβάρυνση, τότε η κατασκευή του κήπου στο δώμα, πρέπει να θεωρείται εξαρχής απαγορευτική. • Ο κίνδυνος υγρασίας Αναμφίβολα ένας από τους κυριότερους λόγους για τους οποίους πολλοί «φοβούνται» ακόμα τα φυτεμένα δώματα, είναι ο κίνδυνος υγρασίας και τα προβλήματα που μπορούν να προκληθούν από αυτόν, σε μια τέτοια περίπτωση.
• Η δυσκολία επισκευής σε περίπτωση βλάβης των στεγανωτικών στρώσεων Σε περιπτώσεις βλάβης των στεγανωτικών στρώσεων, απαιτείται άμεση αντιμετώπιση του προβλήματος. Παρόλο που μπορεί να υπάρξει τοπική αποξήλωση των προβληματικών στρώσεων της κατασκευής και πάλι η διαδικασία δεν παύει να είναι ιδιαίτερα δαπανηρή.
Η συνεχής φροντίδα του κήπου Είναι αναμενόμενο ότι ένα φυτεμένο δώμα χρειάζεται μεγαλύτερη προσοχή και φροντίδα, από ότι ένας κήπος στη στάθμη του εδάφους, εξαιτίας κυρίως της διείσδυσης των ριζών, της ύπαρξης του νερού και των πιθανών αστοχιών της κατασκευής.
Η μετατροπή των γκρίζων οροφών σε μικρές οάσεις έχει δοκιμαστεί σε αρκετές χώρες και έχει αποδώσει, αλλά στην Αθήνα και όλη την Ελλάδα παραμένει σχεδόν άγνωστη παρά τα σημαντικά πλεονεκτήματά της.
Η φύτευση της ταράτσας έχει θετικό αντίκτυπο στη ζωή και την τσέπη των ενοίκων του κτιρίου. Υπολογίζεται ότι προσφέρει: Μείωση κατανάλωσης για θέρμανση και ψύξη Εξατμισοδιαπνοή • Αύξηση θερμικής προστασίας • Αύξηση θερμοχωρητικότητας Στους τελευταίους ορόφους εξοικονόμηση ενέργειας ύψους 30% κατά τους θερινούς μήνες και 20% το χειμώνα.
«Αν όλες οι στέγες της περιφέρειας πρωτευούσης φυτευτούν, θα μειωθεί η ανάγκη σε εγκατεστημένη ηλεκτρική ισχύ στη διάρκεια του καλοκαιριού περί τα 900 MW, ενώ η ηλεκτρική και θερμική ενέργεια που καταναλώνονται θα μειωθούν κατά περίπου 20%, δηλαδή σχεδόν 5,000,000 MWh ετησίως!» επισημαίνει ο αναπληρωτής καθηγητής μηχανολογίας στα ΤΕΙ Χαλκίδας, κ. Μιχάλης Βραχόπουλος «Το πράσινο απελευθερώνει οξυγόνο στην ατμόσφαιρα και απορροφά μέρος των χημικών και σχεδόν όλους τους θερμικούς ρύπους. Επειδή το οξυγόνο είναι βαρύ, η μεταφορά του από τις δασικές εκτάσεις στις κατοικημένες περιοχές είναι δυσχερής και απαιτεί σχετικά δυνατούς ανέμους.
Εξαιρετική θερμομόνωση, υγρομόνωση και ηχομόνωση Ενίσχυση προστασίας της μόνωσης του δώματος Μείωση ενεργειακών απωλειών και των θερμικών ανταλλαγών με το περιβάλλον. Προστασία των υποκείμενων στεγανοποιητικών μονωτικών μεμβρανών
Μείωση της απορρόφησης της ηλιακής ακτινοβολίας από την στέγη, κατά την διάρκεια του καλοκαιριού Αποτέλεσμα: μείωση της διείσδυσης της θερμότητας από το εξωτερικό περιβάλλον προς το κτίριο. Σε ένα καλά μονωμένο κτίριο η χρήση του κλιματιστικού και του καλοριφέρ μειώνεται.
Έρευνα του National Research Council (NRC), Καναδά (2001) σε συγκεκριμένο φυτεμένο δώμα
Η συνολική θερμική ενέργεια που εισχωρεί στο κτίριο από το δώμα, είναι κατά 85% μειωμένη και η θερμική ενέργεια που διαφεύγει από το κτίριο το βράδυ είναι περίπου 70% λιγότερη. Σε μία μέρα καύσωνα (καλοκαίρι 2001), όταν η θερμοκρασία έφτασε στους 35°C, η επιφάνεια του δώματος χωρίς πράσινο, έφτασε του ς 70°C ενώ στην επιφάνεια του φυτεμένου δώματος η θερμοκρασία κυμάνθηκε από 25-30°C. Αυτό συνέβη επειδή τα φυτά έριχναν τη σκιά τους και παρείχαν θερμομόνωση στο κτίριο.
Το καθημερινό εύρος διακύμανσης της θερμοκρασίας, μειώθηκε από 46°C στο μη φυτεμένο δώμα, σε 6°C μόλις!!! Αυτό έχει συνέπειες για τη ζωή του κτιρίου καθώς μειώνει σημαντικά τις καταπονήσεις από τις θερμικές συστολές και διαστολές. (Liu, 2002).
Πανεπ. Αθηνών (καθηγητής κ. Σανταμούρης) Σε νηπιαγωγείο με φυτεμένο δώμα στην Αθήνα, βρέθηκε ότι η μείωση στην κατανάλωση ενέργειας (ηλεκτρικό ρεύμα και πετρέλαιο) για ολόκληρο το κτίριο κυμάνθηκε από 6-49% και για τον όροφο κάτω από το δώμα κυμάνθηκε από 12-87% ! Παν/μίο Ιωαννίνων (καθηγητής κος Σπάλας) Μείωση κατά 40% του κόστους ψύξης σε κτίριο γραφείων στην Αθήνα, από την μετατροπή του συμβατικού δώματος σε φυτεμένο.
Η μείωση της κατανάλωσης πετρελαίου θέρμανσης υπολογίζεται σε 2 λίτρα για κάθε τετραγωνικό μέτρο πράσινης ταράτσας κάθε χρόνο. Μια πράσινη στέγη προστατεύει επίσης την ταράτσα από εξωτερικούς φθοροποιούς παράγοντες (ηλιακές ακτίνες UV, απότομες μεταβολές θερμοκρασίας, χαλάζι, ρύποι κλπ) και επιμηκύνει τη διάρκεια ζωής της κατά τουλάχιστον 40 χρόνια.
Η θερμοκρασία στην επιφάνεια μιας ταράτσας μπορεί να φθάσει τους 80°C. Η θερμοχωρητικότητα των δομικών υλικών αυξάνει την ενέργεια που απαιτείται για την ψύξη του κτιρίου. Τα φυτά σε ένα φυτεμένο δώμα απορροφούν τη ζέστη για τις ανάγκες του μεταβολισμού τους.
Αποτέλεσμα: Μείωση της επιφανειακής θερμοκρασίας της ταράτσας έως 45°C σε σχέση με ένα συμβατικό δώμα!!! (Επιφανειακή θερμοκρασία < 35°C !!!) Μείωση της εσωτερικής θερμοκρασίας του κτιρίου έως 10°C. Μείωση του κόστους θέρμανσης και δροσισμού του κτιρίου έως 50%. Απόσβεση κόστους τοποθέτησης ενός πρασίνου δώματος μέσα σε τρία με τέσσερα χρόνια με τις υπάρχουσες τιμές πετρελαίου.
Το φυτεμένο δώμα προστατεύει τα δομικά υλικά της στέγης από τα καιρικά φαινόμενα, αυξάνοντας τη διάρκεια ζωής τους και κατακρατεί το νερό της βροχής, που σε άλλες περιπτώσεις απορρέει επιφανειακά και αυξάνει τα ποσοστά εξάτμισης.
Οι πράσινες στέγες ομορφαίνουν κτίρια και γειτονιές. Οι απρόσωπες ταράτσες γίνονται έργα τέχνης και οι τσιμεντένιες πόλεις μετατρέπονται σε ζωντανό περιβάλλον.
Τα οφέλη ως προς το περιβάλλον Οι πράσινες στέγες βελτιώνουν την ποιότητα του εισπνεόμενου αέρα: -παράγουν οξυγόνο, - φιλτράρουν τη σκόνη - συμβάλλουν στην άμβλυνση
του φαινομένου της αστικής θερμικής νησίδας -συμβάλλουν στην ορθολογική
διαχείριση του νερού -παρέχουν χρήσιμο χώρο στην
εκτοπισμένη από τις πόλεις άγρια ζωή.
Φιλτράρεται η σκόνη και «καθαρίζεται» ο ατμοσφαιρικός αέρας από τη ρύπανση
Η ηχομόνωση του κτιρίου μπορεί να βελτιωθεί έως 8db προσφέροντας παράλληλα μείωση του θορύβου της πόλης καθώς ο ήχος απορροφάται από την μαλακή επιφάνεια της πράσινης ταράτσας και δεν αντανακλάται.
Αστικό περιβάλλον Η ύπαρξη πράσινων στεγών σε μια πόλη είναι μεγαλύτερης αξίας από την ύπαρξη πάρκων αναφορικά με την επίτευξη θερμικής άνεσης στην πόλη. Επιστρέφουμε ένα μικρό μέρος του φυσικού περιβάλλοντος στην φύση για να φιλοξενήσει έντομα και φυτά. Το βρόχινο νερό που πέφτει στην πράσινη στέγη επιστρέφει στο έδαφος καθαρισμένο από βαρέα μέταλλα και άλλους ρύπους.
Το φαινόμενο των θερμικών νησίδων μεταβάλει το μικροκλίμα μιας πόλης. Το δομημένο αστικό τοπίο απορροφά την ηλιακή θερμική ακτινοβολία και λειτουργεί ουσιαστικά σαν φούρνος. Τα οχήματα και τα κλιματιστικά μηχανήματα επιβαρύνουν με την λειτουργία τους τη θερμοκρασία της πόλης.
Όλα αυτά έχουν ως αποτέλεσμα να δημιουργείται μια θερμοκρασιακή διαφορά 6-10° C ανάμεσα στο πυκνοδομημένο αστικό χώρο και τα προάστειά του.
Τα οφέλη ως προς το περιβάλλον
Τα πράσινα δώματα θερμομονώνουν και σκιάζουν τα κτίρια βοηθώντας στο δροσισμό τους και κατ' επέκταση της πόλης, συμβάλλοντας δραματικά στην επίλυση του φαινομένου των θερμικών νησίδων.
Σε μεγάλη κλίμακα, οι πράσινες στέγες βελτιώνουν την ποιότητα της ατμόσφαιρας (παράγουν οξυγόνο, φιλτράρουν τη σκόνη), αντιμετωπίζουν το φαινόμενο της Επίδρασης της Αστικής Θερμικής Νησίδας (το φαινόμενο της αύξησης της θερμοκρασίας στο κέντρο της πόλης σε σχέση με τα προάστια), και συμβάλλουν στην ορθολογική διαχείριση του νερού και στην ισόρροπη αστική διαβίωση (βιότοπος για πουλιά, πεταλούδες, ενδημικά φυτά).
Πάνω από το 75% των ομβρίων ενός άστεως καταλήγει άμεσα στα φρεάτια. Αυτό δημιουργεί πλημμύρες (σε ισχυρή καταιγίδα( με πολύ μεγάλο κόστος για τους Δήμους. Μεταφέρεται και όλη η μόλυνση της ατμόσφαιρας και των επικαθημένων βαρέων σωματιδίων στη θάλασσα αλλά ακόμη και μέσα στο πόσιμο νερό. Ένα φυτεμένο δώμα κατακρατά και φιλτράρει τα όμβρια (75% της ποσότητάς τους) παρέχοντας αντιπλημμυρική προστασία στην πόλη αλλά και προστατεύοντας από τη μόλυνση το νερό.
Οι πράσινες στέγες, αξιοποιώντας αχρησιμοποίητους χώρους (ταράτσες), παρέχουν μέρη για ψυχαγωγία, κοινωνικοποίηση και καινοτομία ωφελώντας με αυτόν τον τρόπο όλες τις αστικές κοινωνίες.
Το χαμηλότερο ενεργειακό κόστος, το χαμηλότερο επίπεδο θορύβου, τα μειωμένα έξοδα συντήρησης και μεγάλη η αισθητική αναβάθμιση των (προηγουμένως) μη χρησιμοποιούμενων χώρων, η βελτίωση της αισθητικής του, αποτελούν απτά πλεονεκτήματα που ανεβάζουν την αξία κτιρίων ή και ολόκληρων συνοικιών. Βελτιώνουν την ενεργειακή απόδοση τους και αυξάνουν την εμπορική αξία των κτιριακών εγκαταστάσεων και την αντικειμενικής τους αξίας, λόγω της υψηλότερης ενεργειακής τους βαθμονόμησης στην ενεργειακή ταυτότητα του κτιρίου.
Έρευνα που έγινε στο Μόναχο και στην πόλη Κάσσελ έδειξε ότι η διείσδυση ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας και μικροκυμάτων σε κτίριο του οποίου φυτεύτηκε το δώμα μειώθηκε 99,4%!! (Herman, 2003)
Το πράσινο προστατεύει την επιφάνεια του δώματος και της στεγανωτικής στρώσης από: Βροχόπτωση, χιόνι, χαλάζι, Ακτινοβολία UV, Μηχανικές καταπονήσεις.
Αποτέλεσμα: Διπλασιασμός χρόνου ζωής του δώματος και της στεγανωτικής στρώσης από 30 έτη σε πάνω από 60 έτη κερδίζοντας χρήματα για τον ιδιοκτήτη από το κόστος επαναστεγανοποίησης αλλά και την επισκευή του σκυροδέματος. Άρα σημαντική μείωση κόστους στη συντήρηση του κτιρίου.
Τα πράσινα δώματα προστατεύουν τα κτίρια από τη φωτιά. Έρευνα που διεξήχθη στο Βερολίνο για την αντίσταση ενός πράσινου δώματος στη φωτιά βρέθηκε ότι τα φυτεμένα δώματα εμποδίζουν τη φωτιά περισσότερο από δώματα με χαλίκι, στην εξάπλωσή της. Αυτό συμβαίνει από τη συγκράτηση νερού μέσα στα παχύφυτα που χρησιμοποιούνται για τη φύτευση.
Αποφεύγονται τα προβλήματα στην αποχέτευση του νερού καθώς συγκρατείται από την βλάστηση της πράσινης στέγης και δεν πέφτει με ορμή στην αποχέτευση ομβρίων του σπιτιού κατά την διάρκεια μιας νεροποντής. Παράλληλα, γίνεται καλύτερη αξιοποίηση της έκτασης του οικοπέδου του κτίσματος καθώς μια επιπλέον έκταση είναι καλύτερα αξιοποιήσιμη.
H κατασκευή μιας «πράσινης στέγης» δεν είναι ιδιαίτερα πολύπλοκη ή ακριβή (το κόστος ξεκινάει από 100 ευρώ/τ.μ). Bέβαια, απαραίτητη προϋπόθεση είναι να καλέσετε έναν πολιτικό μηχανικό για να ελέγξει τη στατική αντοχή και τη στεγανότητα του κτιρίου. Aν ο μηχανικός δώσει το πράσινο φως, το επόμενο βήμα είναι μια ολοκληρωμένη μελέτη για την «πράσινη στέγη».
http://www.greenbuilding.gr/odigoscat.php?sucat=51
Hunderwasser
Hunderwasser
Hunderwasser
Hunderwasser
Antonio Gaudi Casa Mila
Antonio Gaudi
Antonio Gaudi
Antonio Gaudi
Jean Nouvel
Jean Nouvel
Jean Nouvel
Jean Nouvel
Jean Nouvel