Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας
Επίσημη
Ελληνικά
γλώσσα(ες)
Τοπωνύμιο
Στερεοελλαδίτης Στερεοελλαδίτισα
Πρωτεύουσα
Λαμία
Μεγαλύτερη πόλη
Χαλκίδα
Μεγαλύτερος
Δήμος Χαλκιδέων
δήμος
Διοικητική
Διοικητική διαίρεση της Ελλάδας
διαίρεση - Αποκεντρωμένη
Θεσσαλίας-Στερεάς Ελλάδας
διοίκηση - Περιφερειακές
Βοιωτίας, Ευβοίας,Ευρυτανίας, Φθιώτιδας,Φωκίδας
ενότητες - Δήμοι
25
Έκταση
Κατατάσεται 2η στην Ελλάδα
- Συνολική
15.549 τ.χμ.
- Πλάτος
95 χμ.
- Μήκος
230 χμ.
Πληθυσμός
Κατατάσεται 7η στην Ελλάδα
- Συνολικός
605.329 (απογραφή 2001)
- Πυκνότητα
38,9/τ.χμ. Κατατάσεται 11η στην Ελλάδα
Υψόμετρο - Ψηλότερο σημείο
Βουνό Γκιώνα 2.510 μ.
Περιφερειάρχης
Κλέαρχος Περγαντάς (Π)
Αντιπεριφερειάρχες
Γεώργιος Μουλκιώτης (Π) Θανάσης Μπουραντάς (Π) Βασίλης Καραμπάς (Π) Θωμάς Στάικος (Π) Παναγιώτα Γαζή (Π)
Συντομογραφίες
GR24 GR-H
Ιστοσελίδα
pste.gov.gr/index.php
Η σημαία της Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας. Σύμβολό της, ο θόλος της Αθηνάς Προναίας στους Δελφούς.
Η Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας είναι μία διοικητική περιφέρεια στο γεωγραφικό διαμέρισμα της Κεντρικής Ελλάδας στην Ελλάδα. Συνορεύει με τις περιφέρειες Θεσσαλία στα βόρεια, Δυτική Ελλάδα στα δυτικά και νοτιοδυτικά, και Αττικήστα νοτιοανατολικά. Ο Κορινθιακός κόλπος βρίσκεται
στα νότια και το Αιγαίο Πέλαγος στα ανατολικά. Η περιοχή κατοικείται από την εποχή του λίθου, όπως δείχνουν τα ευρήματα στην Αλίαρτο, στη Χαλκίδα, στα Ψαχνά και σε άλλες περιοχές.[1] Σύμφωνα με την απογραφή του 2001 ο πληθυσμός της περιφέρειας ανέρχεται σε 605.329 κατοίκους. Πρωτεύουσα είναι η Λαμία που είναι η 41η μεγαλύτερη πόλη της Ελλάδας και αποτελεί ένα δυναμικά αναπτυσσόμενο αστικό κέντρο στο οποίο κινούνται καθημερινά 100.000 άνθρωποι. [2] Μεγαλύτερη πόλη είναι η Χαλκίδα η 32η μεγαλύτερη πόλη της Ελλάδας και η μεγαλύτερη στη Στερεά με πληθυσμό 53.584 κατοίκους και με δημοτικό πληθυσμό 92.202 κατοίκους. Η περιφέρεια έχει πικεφαλής τον περιφερειάρχη Κλέαρχο Περγαντά ο οποίος εξελέγη στις Δημοτικές και Περιφερειακές εκλογές του 2010 και ασκεί τα καθήκοντά του από την 1η Ιανουαρίου του 2011.
Eτυμολογία Η περιοχή της Στερεάς Ελλάδας σήμερα αποτελεί και περιφέρεια και γεωγραφικό διαμέρισμα της Ελλάδας. Η παραδοσιακή ονομασία της είναι Ρούμελη και συνήθως δεν περιλαμβάνονταν η Αττική. Στην περιφέρεια Στερεάς περιλαμβάνονται 5περιφερειακές ενότητες ενώ στο γεωγραφικό διαμέρισμα Στερεάς 7 νομοί. Το όνομα Ρούμελη αρχικά σήμαινε η «χώρα των Ρουμς» δηλαδή η «χώρα των Ρωμιών» ή η «χώρα των Ρωμαίων»,
εννοώντας
το
βυζαντινό
κράτος
και
προέρχεται
από
παραφθορά
της Τουρκικής λέξης Ρουμ και ιλή. Επίσεις από το όνομα αυτό προέρχεται και ο οθωμανικός διοικητικός τίτλος Ρούμελη Βαλεσή που σημαίνει «Βαλής της Ρούμελης», και έφερε επιμέρους ο τοπάρχης της περιοχής της σημερινής Στερεάς Ελλάδας μέχρι την περιοχή περίπου της Θεσσαλονίκης στις αρχές της Ελληνικής Επανάστασης του 1821. Μετά το 1453, Ρούμελη ονομάστηκε το Ευρωπαϊκό τμήμα της Οθωμανικής αυτοκρατορίας με κέντρο τη Σόφια. Με την ίδρυση του νέου Ελληνικού κράτους, Ρούμελη ονομάστηκε η περιοχή της Στερεάς Ελλάδας.[3][4] Το
επίσημο
όνομα Στερεά
Ελλάδα,
προέρχεται
από
την
αντιπαράθεση
με
την Πελοποννησιακή χερσόνησο απέναντι από τον Κορινθιακό Κόλπο, καθώς και το γεγονός ότι οι δύο αυτές περιοχές διαμόρφωσαν το ανεξάρτητο ελληνικό κράτος το 1832.
Γεωγραφία Κύριο λήμμα: Γεωγραφία της περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας Η Στερεά Ελλάδα βρίσκεται στο νότιο τμήμα του ηπειρωτικού κορμού της χώρας και καταλαμβάνει έκταση 15.549 τετραγωνικά χιλιόμετρα με 230 χιλιόμετρα μήκος και 95 χιλιόμετρα πλάτος καθιστώντας την 2η μεγαλύτερη σε έκταση ελληνική περιφέρεια. Αποτελείται από ηπειρωτικό και νησιωτικό τμήμα και είναι ανοιχτή στο Αιγαίο Πέλαγος και το Ιόνιο Πέλαγος μέσω εσωτερικών θαλασσών και μεγάλου μήκους ακτών. Συνορεύει με τρεις
περιφέρειες. Την περιφέρεια Θεσσαλίας στα βόρεια, την περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας στα δυτικά και νοτιοδυτικά, και την περιφέρεια Αττικής στα νοτιοανατολικά. Στα νότια βρέχεται από τον Κορινθιακό κόλπο και στα ανατολικά από το Αιγαίο Πέλαγος. Η περιφέρεια δεν ταυτίζεται απόλυτα με το γεωγραφικό διαμέρισμα της Στερεάς Ελλάδας, καθώς σε αυτή δεν εντάσσονται οι νομοί Αττικής και Αιτωλοακαρνανίας. Το νησιώτικο τμήμα περιλαμβάνει το νησί της Εύβοιας που εκτείνεται κατά μήκος της βορειοανατολικής ηπειρωτικής Στερεάς Ελλάδας και είναι το δεύτερο μεγαλύτερο νησί της χώρας και το έκτο μεγαλύτερο της Μεσογείου με έκταση 3.654 τετραγωνικά χιλιόμετρα, το νησί της Σκύρου που είναι το νοτιότερο νησί τωνΒορείων Σποράδων και αποτελεί το δέκατο ένατο μεγαλύτερο νησί της Ελλάδας με έκταση 209,5 τετραγωνικά χιλιόμετρα, καθώς και ένα μεγάλο αριθμό νησιών και νησίδων. Η Στερεά διαιρείται σε πέντε νομούς, της Βοιωτίας με έκταση 2.952 τετραγωνικά χιλιόμετρα, της Ευβοίας με 4.167 τετραγωνικά χιλιόμετρα, της Ευρυτανίας με 1.869 τετραγωνικά χιλιόμετρα, της Φθιώτιδας με 4.441 τετραγωνικά χιλιόμετρα και της Φωκίδας με 2.120 τετραγωνικά χιλιόμετρα που ταυτίζονται με τις περιφερειακές ενότητες ύστερα από την εφαρμογή του Προγράμματος Καλλικράτης.
Διοικητική διαίρεση Περιφερειακές Ενότητες Η περιφέρεια διαιρείται σε 5 περιφερειακές ενότητες που συστάθηκαν με το Πρόγραμμα Καλλικράτης και ταυτίζονται γεωγραφικά με τα εδάφη των νομών. Οι 5 περιφερειακές ενότητες είναι της Βοιωτίας, Ευβοίας, Ευρυτανίας, Φθιώτιδας και Φωκίδας με πρωτεύουσες τις Λιβαδειά, Χαλκίδα, Καρπενήσι, Λαμία και Άμφισσα αντίστοιχα. Η ενότητα με τον μεγαλύτερο πληθυσμό είναι της Ευβοίας με 215.136 κατοίκους σύμφωνα με την απογραφή του 2001 και σε έκταση της Φθιώτιδας με 4.441 km2
Π.Ε.
Πρωτεύουσα
Έκταση (km2)
Πληθυσμός
Πυκνότητα (Πληθυσμός/km2)
Βοιωτίας
Λιβαδειά
2.952
131.085
44,4
Ευβοίας
Χαλκίδα
4.167
215.136
51,6
Ευρυτανίας Καρπενήσι
1.869
32.053
17,1
Φθιώτιδας
4.441
178.771
40,3
Λαμία
Π.Ε.
Φωκίδας
Πρωτεύουσα
Έκταση (km2)
Άμφισσα
Πληθυσμός
2.120
Πυκνότητα (Πληθυσμός/km2)
48.284
22,8
Δήμοι [Επεξεργασία] Στο έδαφος της Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας έχουν συσταθεί 25 πρωτοβάθμιοι δήμοι (ΟΤΑ). Η περιφερειακή ενότητα της Βοιωτίας αποτελείται από 6 δήμους, της Ευβοίας από 8, της Ευρυτανίας από 2, της Φθιώτιδας από 7 και της Φωκίδας από 2. Ο δήμος με τον μεγαλύτερο πληθυσμό είναι της Χαλκίδας με 92.202 κατοίκους σύμφωνα με την απογραφή του 2001 και σε έκταση των Δελφών με 1122,93 τ.χμ.. Στην κατηγορία «πληθυσμός» αναγράφεται ο πραγματικός πληθυσμός της απογραφής 2001, κατανεμημένος στους νέους ΟΤΑ.[5]
Έμβλημα
Έκτ.(km 2)
Δήμος
Π.Ε.
Αλιάρτου
Βοιωτίας
256,89
12.300
Αλίαρτος
Βοιωτίας
292,7
11.532
Δίστομο
Θηβαίων
Βοιωτίας
822,92
37.524
Θήβα
Λεβαδέων
Βοιωτίας
698,79
33.152
Λιβαδειά
Ορχομενού
Βοιωτίας
436,41
13.962
Ορχομενός
Τανάγρας
Βοιωτίας
554,01
21.156
Σχηματάρι
Διρφύων-Μεσσαπίων
Ευβοίας
779,86
21.064
Ψαχνά
Ερέτριας
Ευβοίας
168,5
13.325
Ερέτρια
Ιστιαίας-Αιδηψού
Ευβοίας
499,3
22.722
Ιστιαία
Διστόμου-ΑράχοβαςΑντίκυρας
Πληθ.
Έδρα
Έμβλημα
Έκτ.(km 2)
Δήμος
Π.Ε.
Καρύστου
Ευβοίας
672,43
14.645
Κάρυστος
Κύμης-Αλιβερίου
Ευβοίας
801,21
33.527
Αλιβέρι
Ευβοίας
585,39
15.049
Λίμνη
Σκύρου
Ευβοίας
223
2,602
Χαλκιδέων
Ευβοίας
412,38
92.202
Χαλκίδα
Αγράφων
Ευρυτανίας
924,1
13.604
Κερασοχώρι
Καρπενησίου
Ευρυτανίας
924,1
18.449
Καρπενήσι
Αμφίκλειας-Ελάτειας
Φθιώτιδας
493,5
14.395
Δομοκού
Φθιώτιδας
694,97
14.793
Δομοκός
Λαμιέων
Φθιώτιδας
947
73.574
Λαμία
Λοκρών
Φθιώτιδας
614,7
24.611
Αταλάντη
Μακρακώμης
Φθιώτιδας
836,6
21.750
Σπερχειάδα
337,298
13.932
Μαντουδίου-Λίμνης-Αγίας Άννας
Μώλου-Αγίου Κωνσταντίνου Φθιώτιδας
Πληθ.
Έδρα
Σκύρος (πόλη)
Κάτω Τιθορέα
Καμένα Βούρλα
Έμβλημα
Δήμος
Π.Ε.
Έκτ.(km 2)
Πληθ.
Έδρα
Στυλίδας
Φθιώτιδας
463,9
14.686
Στυλίδα
Δελφών
Φωκίδας
1122,93
26.992
Άμφισσα
Δωρίδος
Φωκίδας
1006,95
16.021
Λιδωρίκι