Greek energy 2017 by EnergyPress

2017

Greek Energy Ειδική έκδοση για τους κλάδους και τις επιχειρήσεις Ενέργειας στην ελληνική αγορά

Επενδύουμε στο μέλλον της χώρας Ελληνικός Σύνδεσμος Ανεξάρτητων Εταιρειών Ηλεκτρικής Ενέργειας 5 μεγάλοι ελληνικοί επιχειρηματικοί-βιομηχανικοί Όμιλοι, με περισσότερες από 13.000 θέσεις εργασίας, με επενδύσεις άνω των €6 δισ. στην Ελλάδα την τελευταία 5ετία και ιστορία που ξεπερνά τα 50 χρόνια, ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΠΕΤΡΕΛΑΙΑ, ΜΟΤΟΡ OΪΛ, ΜΥΤΙΛΗΝΑΙΟΣ, ΕΛΛΑΚΤΩΡ, ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ μαζί με 3 μεγάλους διεθνείς ενεργειακούς ομίλους, με πωλήσεις που ξεπερνούν τα €100 δισ. ετησίως GDF-Suez, Edison, Qatar Petroleum International επενδύουμε εδώ και μια δεκαετία στον τομέα της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας της Ελλάδας. Με ευθύνη και συνέπεια, έχουμε επενδύσει μέσω των θυγατρικών μας- Elpedison Ενεργειακή, Protergia, Κόρινθος Power, Ήρων ΙΙ, Αλουμίνιον της Ελλάδος- εταιρειών μελών του Ελληνικού Συνδέσμου Ανεξάρτητων Εταιρειών Ηλεκτρικής Ενέργειας (ΕΣΑΗ), €1,5 δισ. σε 6 σύγχρονες και αποδοτικές μονάδες ηλεκτροπαραγωγής με καύσιμο φυσικό αέριο και συνολική ισχύ 2.500 MW. Οι επενδύσεις αυτές διασφαλίζουν καθημερινά ότι η χώρα δεν διατρέχει πια τον κίνδυνο black-out. Επιπλέον, η λειτουργία των σύγχρονων μονάδων μας συμβάλλει στην εξοικονόμηση εκατοντάδων εκατομμυρίων ευρώ ετησίως για τους καταναλωτές, αντικαθιστώντας το σύνολο της ηλεκτροπαραγωγής από τις ακριβές και λιγότερο αποδοτικές πετρελαϊκές μονάδες της ηπειρωτικής χώρας.

Στηρίζουμε το σύστημα ηλεκτροδότησης της χώρας και εργαζόμαστε διαρκώς για μια αγορά ηλεκτρικής ενέργειας: • • • • •

Σύγχρονη Ασφαλή Ανταγωνιστική Με τον καταναλωτή στο επίκεντρο Με σεβασμό στο περιβάλλον

Συμβάλλουμε στη δημιουργία ενός νέου προτύπου ανάπτυξης της χώρας, επενδύοντας σε υποδομές αναγκαίες για την επανεκκίνηση της ελληνικής παραγωγής και οικονομίας.

ΠΡΟΛΟΓΟΣ

Θοδωρής Παναγούλης Διευθυντής Σύνταξης του energypress.gr

Στο τέλος του 2016, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρουσίασε το λεγόμενο «Χειμερινό Ενεργειακό Πακέτο», μια δέσμη κρίσιμων ρυθμίσεων με τον τίτλο «Καθαρή Ενέργεια για όλους τους Ευρωπαίους». Είχε προηγηθεί, το καλοκαίρι του 2015, η παρουσίαση της στρατηγικής της «Ενεργειακής Ένωσης», στη βάση των στόχων για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής που έχει θέσει η Ε.Ε. με ορίζοντα αρχικά το 2020 και

στη συνέχεια το 2030. Η στρατηγική της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την ενέργεια και την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής είναι πολύ κεντρική για την Ευρώπη, είναι φιλόδοξη, είναι καταλυτική και οι κατευθύνσεις της είναι απολύτως σαφείς. Η υλοποίηση της στρατηγικής αυτής, μέσω της εφαρμογής συγκεκριμένων πολιτικών, ακόμα και αν παρατηρηθούν καθυστερήσεις ή αν επέλθουν επί μέρους τροποποιήσεις, είναι ένας δρόμος που δεν έχει γυρισμό. Διαμορφώνει ταυτόχρονα το πλαίσιο μέσα στο οποίο υποχρεούται να κινηθεί ο ενεργειακός τομέας και στη χώρα μας. Έχει διαπιστωθεί – μάλιστα με οδυνηρό τρόπο κάποιες φορές – ότι η μέθοδος της μετάθεσης των αποφάσεων, της καθυστέρησης των μεταρρυθμίσεων, οδηγεί με μαθηματική ακρίβεια στην υποχρέωση αντιμετώπισης των προβλημάτων υπό δυσμενέστερες κάθε φορά συνθήκες. Με τη χώρα σε πρόγραμμα, άλλωστε, πολλές από τις αναγκαίες μεταρρυθμίσεις αποτελούν πλέον μνημονιακές δεσμεύσεις με συγκεκριμένα ασφυκτικά χρονοδιαγράμματα. Το 2017 παίρνει το χαρακτήρα μιας χρονιάς μεγάλων αλλαγών και εξελίξεων, σε όλους τους τομείς της ενέργειας. Στον τομέα του ηλεκτρισμού βρίσκονται σε εξέλιξη θεσμικές και ρυθμιστικές παρεμβάσεις, στην πορεία για την εφαρμογή του target model, για την ενίσχυση του ανταγωνισμού, την αντιμετώπιση των στρεβλώσεων και την εναρμόνιση με τις αρχές της Ενεργειακής Ένωσης και το κοινοτικό δίκαιο.

Την ίδια στιγμή ολοκληρώνεται ο διαχωρισμός του ΑΔΜΗΕ από τη ΔΕΗ και ξεκινάει η διαδικασία για την πώληση του 40% των λιγνιτικών μονάδων της ΔΕΗ, διαδικασία που όταν ολοκληρωθεί θα δημιουργήσει ένα εντελώς διαφορετικό περιβάλλον όσον αφορά την επιχειρηματική δραστηριότητα στον κλάδο. Ούτως ή άλλως οι δημοπρασίες τύπου NOME και η ισχυρή παρουσία των εναλλακτικών παρόχων στη λιανική έχουν στρώσει το δρόμο για τη σταδιακό περιορισμό των δεσπόζοντος παίκτη σε ποσοστά κάτω του 50% το 2020. Στον τομέα του αερίου, πρωταγωνιστικό ρόλο διαδραματίζουν οι εξελίξεις που αφορούν το “παιχνίδι” των αγωγών, όπου η χώρα αναβαθμίζει πραγματικά τη θέση της. Η αγορά αερίου οδεύει επίσης προς την πλήρη απελευθέρωσή της, γεγονός που πυροδοτεί επιχειρηματικές πρωτοβουλίες, ενώ μέχρι το τέλος του χρόνου θα παρουσιαστεί ο «οδικός χάρτης» των νέων ρυθμιστικών παρεμβάσεων που θα αποτελέσουν κατά κάποιο τρόπο το target model του κλάδου. Στην αγορά των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας, έχει ήδη αλλάξει το πλαίσιο στήριξης και οι ανταγωνιστικές διαδικασίες για την εγκατάσταση νέων σταθμών έχουν πλέον τον κύριο λόγο, με τις εγγυημένες τιμές (feed-in tariffs) να δίνουν τη θέση τους σε εγγυημένες προσαυξήσεις (feed-in premiums). Οι ΑΠΕ δείχνουν να έχουν δυναμική ανάπτυξης, όπως άλλωστε προδιαγράφουν οι στόχοι της Ε.Ε., ενώ οι τεχνολογικές, οικονομικές και επιχειρηματικές εξελίξεις στην αποθήκευση ενέργειας είναι ραγδαίες. Στον τομέα των υδρογονανθράκων, οι παραχωρήσεις θαλάσσιων και χερσαίων «οικοπέδων» συμπληρώνονται από την έλευση στη χώρα μας των μεγάλων πολυεθνικών εταιρειών που βρίσκονται ήδη στην ευρύτερη περιοχή της Νοτιοανατολικής Μεσογείου. Η ίδια η παρουσία των ξένων κολοσσών στην ελληνική ΑΟΖ αναβαθμίζει τον κλάδο, επιταχύνει τις διαδικασίες και αυξάνει τις προσδοκίες για την ανακάλυψη κοιτασμάτων ικανών να αποτελέσουν σημαντικό οικονομικό μέγεθος για τη χώρα. Η ειδική έκδοση GREEK ENERGY 2017 που ετοίμασε για έκτη συνεχή χρονιά το δημοσιογραφικό επιτελείο του www.energypress.gr πιστεύουμε ότι βοηθάει στην κατανόηση των εξελίξεων αυτών και ενισχύει την αναπτυξιακή δυναμική του χώρου.

Μάιος 2017

2017

Greek Energy Ειδική έκδοση για τους κλάδους και τις επιχειρήσεις Ενέργειας στην ελληνική αγορά

Εκδότης: STARTCOM ΕΠΕ Τοσίτσα 15 – Αθήνα 10683 Τηλ.: 210 8217446 Fax: 210 8217448 e – mail: info@energypress.gr Συντονισμός έκδοσης: Θοδωρής Παναγούλης Κείμενα: Χάρης Αποσπόρης, Βάσω Βεγιάζη, Δημήτρης Κοιλάκος, Θοδωρής Παναγούλης, Χρήστος Στεφάνου, Γιώργος Φιντικάκης Δημιουργικό - Ηλεκτρονική σελιδοποίηση: Κατερίνα Μανημάνη Σχεδιασμός - Παραγωγή: Citronio – Εφαρμογές Επικοινωνίας Εμπορικό τμήμα: Σοφία Ανδριτσοπούλου

2017

Greek Energy ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Γιώργος Σταθάκης: Οι εθνικοί στόχοι και οι στρατηγικές δράσεις στον τομέα της ενέργειας

ΤΑΡ, ένα από τα μεγαλύτερα ενεργειακά έργα της Ευρώπης κατασκευάζεται στην Ελλάδα

Νίκος Χατζηαργυρίου: Τα Δίκτυα πρέπει να παραμείνουν υπό Δημόσιο έλεγχο

Η GASTRADE αναπτύσσει στην Αλεξανδρούπολη το ΑΣΦΑ Β. Ελλάδας

Μιχάλης Ε. Φιλίππου: Τρίτο εθνικό μοντέλο αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας - προϋποθέσεις επιτυχούς σχεδιασμού και εφαρμογής

Ένα βήμα πριν τη συνολική απελευθέρωση η αγορά φυσικού αερίου

Φυσικό αέριο εργαλείο ανάπτυξης

Δρ Γιώργος Στάμτσης: Το ανυπολόγιστο τίμημα της ασφάλειας εφοδιασμού

70 74

Παντελής Κάπρος: Το «χειμερινό πακέτο» της ΕΕ και ο ενεργειακός σχεδιασμός για την Ελλάδα

Παρουσίαση: Οι εταιρείες του τομέα φυσικού αερίου

Ηλίας Ευθυμιόπουλος: Αλλού γεννούν οι κότες Η τεχνολογική αλλαγή και η καινοτομία στον κλάδο της ενέργειας απαιτούν μετασχηματισμό του συστήματος διακυβέρνησης

Αντώνης Κοντολέων: Η βιομηχανική πολιτική για να είναι αποτελεσματική χρειάζεται μακροπρόθεσμα μέτρα

Βασίλειος Τσολακίδης: Ενεργειακή αποδοτικότητα σε κτήρια και μεταφορές

Δρ Μιχάλης Θωμαδάκης: Η ανάγκη για εξωστρέφεια στην ελληνική αγορά ενέργειας

Αντώνης Μεταξάς: Επαναπροσανατολισμός της ευρωπαϊκής και ελληνικής ενεργειακής αγοράς: Κανονιστικές βάσεις και νομικορυθμιστικά διακυβεύματα

1. ΗΛΕΚΤΡΙΣΜΟΣ Αλλάζει ο χάρτης στον τομέα της ηλεκτροπαραγωγής

Νέο πλαίσιο, νέα όρια, νέα δεδομένα για τη λιγνιτική παραγωγή

Παρουσίαση: Οι εταιρείες παραγωγής ρεύματος

Κινητικότητα και δυναμική, παρά τα «αγκάθια», στη λιανική του ρεύματος

Παρουσίαση: Οι εταιρείες προμήθειας ρεύματος

2. ΦΥΣΙΚΟ ΑΕΡΙΟ Μεγάλα projects στο αέριο, προς το διαχρονικό στόχο του ενεργειακού κόμβου

3. ΠΕΤΡΕΛΑΙΟ Οι μεγάλες ξένες πετρελαϊκές εταιρείες «βλέπουν» πλέον και την ελληνική ΑΟΖ

Γιάννης Μπασιάς: Πως η ΕΔΕΥ θα διαχειριστεί τα θέματα έρευνας και εκμετάλλευσης υδρογονανθράκων στην Ελλάδα

Δρ Κωνσταντίνος Νικολάου: Έρευνα και παραγωγή υδρογονανθράκων στην Ελλάδα και την Κύπρο. Πρόοδος ή Στασιμότητα; Ομοιότητες και Διαφορές

Δρ Θεόδωρος Τσακίρης: Η πολιτική υδρογονανθράκων της Κυπριακής Δημοκρατίας μετά τον γ΄ γύρο παραχωρήσεων και ο ρόλος της Ελλάδος

Γιάννης Γρηγορίου: Στρατηγική επιλογή για τα ΕΛΠΕ η έρευνα και παραγωγή Υδρογονανθράκων

Μαθιός Ρήγας: Το όραμα για μια ηγέτιδα ανεξάρτητη εταιρεία στη ΝΑ. Μεσόγειο παίρνει σάρκα και οστά

Παρουσίαση: Οι εταιρείες παραγωγής πετρελαίου

Aτμομηχανή κερδών και ρευστότητας o κλάδος της διύλισης

100

Παρουσίαση: Οι εταιρείες του κλάδου διύλισης 102 Λαθρεμπόριο και έλλειψη ρευστότητας «πνίγουν» 104 τον κλάδο των πετρελαιοειδών Μιχάλης Κιούσης: Τα πρατήρια λιανικής σε οικονομικό αδιέξοδο

107

Γιώργος Ασμάτογλου: Η ανυπαρξία ανταγωνισμού 110 στην Ελληνική Αγορά Πετρελαιοειδών Παρουσίαση: Οι εταιρείες εμπορίας πετρελαιοειδών

112

4. ΑΠΕ

4.5 Γεωθερμία

Επενδυτική δυναμική στις ΑΠΕ και με το σύστημα 120 των διαγωνισμών Γιάννης Χατζηβασιλειάδης: Οι μεγάλες προκλήσεις στην ηλεκτρική ενέργεια και οι ΑΠΕ

122

Ελληνικός Σύνδεσμος Ηλεκτροπαραγωγών από ΑΠΕ (ΕΣΗΑΠΕ): H κατάσταση, οι προοπτικές και οι προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι ΑΠΕ στην Ελλάδα του 2017

124

Στέλιος Ψωμάς: Αποθήκευση ενέργειας, το τελευταίο καρφί στο φέρετρο των ορυκτών καυσίμων

128

Δημήτρης Ασημάκης, Μηνάς Κιτσιλής: Έργα αποθήκευσης ενέργειας: ζητήματα, κίνδυνοι και προοπτικές

132

Δρ Δημήτριος Β. Κανελλόπουλους: Οι ΑΠΕ βασικός πυλώνας για έναν βιώσιμο πλανήτη

136

Αθανάσιος Κελέμης: Οι δυναμικές στον χάρτη της Ενέργειας

140

Παρουσίαση: Εταιρείες του τομέα ΑΠΕ

142

198

5. ΣΥΜΠΑΡΑΓΩΓΗ Κων/νος Γρ. Θεοφύλακτος: Πολιτικές διείσδυσης 200 της πολύ μικρής συμπαραγωγής ηλεκτρισμού και θερμότητας στην Ελλάδα

6. ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΗΣΗ / ΈΞΥΠΝΕΣ ΕΦΑΡΜΟΓΈΣ Βασίλης Νικολόπουλος: H Ψηφιακή Ενεργειακή Εποχή που έρχεται…

204

Ματθαίος Σανταμούρης: Να ρυθμίσουμε τον θερμοστάτη των πόλεων. Η μάχη με την αστική κλιματική μεταβολή

206

Παρουσίαση: Οι εταιρείες σύγχρονων εφαρμογών ηλεκτρικής ενέργειας

208

7. ΚΛΙΜΑΤΙΚΗ ΑΛΛΑΓΗ

4.1 Αιολικά Δρ Ιωάννης Τσιπουρίδης: Ανάπτυξη της αιολικής ενέργειας… στον κόσμο

147

Αθανάσιος Δαγούμας: Η προοπτική των αιολικών επενδύσεων στην Ελλάδα

150

Παρουσίαση: Οι εταιρείες εξοπλισμού και εκμετάλλευσης αιολικών

154

Δημήτρης Λάλας: Η Τιμή των Δικαιωμάτων Εκπομπών: Ο Ελέφαντας στο δωμάτιο των πωλήσεων

218

Τάκης Γρηγορίου: Ενεργειακός σχεδιασμός και κλιματική πολιτική: Λογαριάζοντας χωρίς τον ξενοδόχο

220

8. ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΗ ΑΥΤΟΚΙΝΗΣΗ

4.2 Φωτοβολταϊκά Στέλιος Λουμάκης: Η πτώση των ταμπού και οι νέες πραγματικότητες

166

Δρ Σωτήρης Καπέλλος: Φωτοβολταϊκά: Η νέα περίοδος ανάπτυξης απαιτεί και νέους κανόνες

172

Παρουσίαση: Οι εταιρείες εξοπλισμού, εκμετάλλευσης και συντήρησης φωτοβολταϊκών

174

4.3 Βιομάζα Αντώνιος Ε. Γερασίμου: Η αξιοποίηση της βιομάζας, ευκαιρία ανασυγκρότησης του μοντέλου ανάπτυξης της οικονομίας

190

Παρουσίαση: Εταιρείες Βιομάζας

193

4.4 Υδροηλεκτρικά Ελληνικός Σύνδεσμος Μικρών Υδροηλεκτρικών Έργων (ΕΣΜΥΕ): Απόλυτη προτεραιότητα για τη χώρα η ανάπτυξη των Μικρών Υδροηλεκτρικών

Στο σχέδιο παραγωγικής ανασυγκρότησης η αξιοποίηση της γεωθερμίας

194

Νικόλαος Φαραντούρης: Θεσμικό και ρυθμιστικό 224 πλαίσιο για την προώθηση εναλλακτικών καυσίμων στις μεταφορές στην Ελλάδα Δρ Γιώργος Αγερίδης: Υποδομές φόρτισης ηλεκτρικών αυτοκινήτων

228

Αλέξανδρος Βραχνός: Το υδρογόνο ως φορέας ενέργειας

234

Αλλάζουμε πορεία με Φυσικό αέριο κίνησης

238

9. ΑΠΟΡΡΙΜΜΑΤΑ Σύνδεσμος Βιομηχανιών και Επιχειρήσεων 240 Ανακύκλωσης και Ενεργειακής Αξιοποίησης Αποβλήτων (ΣΕΠΑΝ): Η κυκλική οικονομία και η ενεργειακή αξιοποίηση των απορριμμάτων

greek energy 2017

Οι εθνικοί στόχοι και οι στρατηγικές δράσεις στον τομέα της ενέργειας του Γιώργου Σταθάκη, Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας

Η μεταρρύθμιση της ελληνικής ενεργειακής αγοράς καλείται να ανταποκριθεί στο νέο ενεργειακό μοντέλο της Ενεργειακής Ένωσης. Μοντέλο που προσδιορίζεται από τη μείωση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα, την ανάπτυξη των ΑΠΕ και την ενεργειακή εξοικονόμηση και απόδοση. Η Ελλάδα, χώρα που συμμετέχει στον σκληρό πυρήνα της Ε.Ε., καταρτίζει ως εκ τούτου τη στρατηγική της, λαμβάνοντας υπόψη και τις εγχώριες ιδιαιτερότητες και ανάγκες, ώστε να αποτελέσει μία από τις συνιστώσες του οικοδομήματος της ενιαίας ενεργειακής αγοράς. Το διακύβευμα είναι σημαντικό. Η ασφάλεια του ενεργειακού εφοδιασμού, η διαφοροποίηση των πηγών τροφοδοσίας, η οικονομικά προσιτή ενέργεια, η φιλοπεριβαλλονική οικονομία, η καταπολέμηση της υπερθέρμανσης του πλανήτη. Σε όλες αυτές τις προκλήσεις ανταποκρινόμαστε εντατικά σχεδιάζοντας και υλοποιώντας μια σειρά από στρατηγικές δράσεις και κινήσεις, που στοχεύουν: 1 Σε μια ανταγωνιστική και βιώσιμη ενεργειακή αγορά, με πρόταγμα, τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας, την ανάπτυξη και την ενίσχυση των εξαγωγών. 2 Στην προσέλκυση επενδυτικού ενδιαφέροντος και την ενθάρρυνση συμπράξεων με παίκτες της διεθνούς ενεργειακής αγοράς, έχοντας ως προνόμιο τη γεωστρατηγική θέση της χώρας μας. Πιο συγκεκριμένα, η πολιτική μας εδράζεται σε τέσσερις εθνικούς στόχους. • Τον περιορισμό των εκπομπών αερίων, μέσω της επίτευξης των Εθνικών και Ευρωπαϊκών στόχων για το κλίμα. • Την επάρκεια και ασφάλεια του ενεργειακού εφοδιασμού

για το σύνολο της χώρας. • Τον περιορισμό της ενεργειακής εξάρτησης της χώρας, μέσω της ορθολογικής και βιώσιμης εκμετάλλευσης των εγχώριων πηγών ενέργειας. • Την ανάδειξη της Ελλάδας σε ενεργειακό διαμετακομιστικό κόμβο. Ας δούμε τι έχουμε πετύχει ως τώρα για κάθε έναν στόχο ξεχωριστά και τι δρομολογούμε προς υλοποίηση.

Οι στόχοι για το κλίμα Το 2016 η συμμετοχή των ΑΠΕ στη συνολική εγχώρια παραγωγή ήταν 21,5%, ποσοστό που κυριολεκτικά σημείωσε εκρηκτική αύξηση τα τελευταία χρόνια. Αντίθετα, η συμμετοχή του λιγνίτη περιορίσθηκε πέρσι στο 35%. Την ίδια στιγμή η παραγωγή του φυσικού αερίου έφθασε στο 32,1%. Θα έλεγα, συνεπώς, ότι είμαστε εντός των Ευρωπαϊκών στόχων σε ό,τι αφορά το ενεργειακό μίγμα. Ως το τέλος του έτους θα υποβάλουμε στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή τον Εθνικό Ενεργειακό Σχεδιασμό, που θα περιλαμβάνει, τον τρόπο επίτευξης των στόχων μας για το 2030, με βάση τη Συμφωνία του Παρισιού, καθώς και τις δρομολογούμενες μεταρρυθμίσεις στις αγορές ενέργειας. Έχουμε συμφωνήσει με την Κομισιόν αλλαγές στο λιγνιτικό κομμάτι της ΔΕΗ, υπό το φως της απόφασης του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου. Τον Ιούλιο θα έχουμε καταλήξει σε ένα σχέδιο, το οποίο θα συμπεριλαμβάνει ποιες λιγνιτικές μονάδες θα διατεθούν. Το Φθινόπωρο θα γίνει το market test και ο σχεδιασμός αυτός θα ολοκληρωθεί στο πρώτο εξάμηνο του 2018. Το ζήτημα αυτό, σε συνδυασμό με την εκπόνηση του Εθνι-

9 κού Ενεργειακού Σχεδιασμού θα μας επιτρέψει να έχουμε ομαλή μετάβαση στο Ευρωπαϊκό Μοντέλο-Στόχο, το Target Model, από το 2018, που θα αλλάξει εντελώς το τοπίο στην αγορά ηλεκτρισμού, με τη δημιουργία και Χρηματιστηρίου Ενέργειας. Θέλω να το επαναλάβω. Η ΔΕΗ θα παραμείνει ισχυρός πυλώνας του ενεργειακού μας συστήματος, έτοιμη να ανταποκριθεί και να αξιοποιήσει τα νέα, ανταγωνιστικά, δεδομένα που διαμορφώνονται στην αγορά ενέργειας.

Οι στόχοι για την ασφάλεια του εφοδιασμού

Μια δεύτερη εγχώρια πηγή είναι οι ΑΠΕ, για τις οποίες θεωρούμε κρίσιμες τις τεχνολογίες αποθήκευσης και μεταφοράς. Οι υδρογονάνθρακες είναι η τρίτη και πολύ σημαντική πηγή που επιδιώκουμε να αξιοποιήσουμε. Ήδη, οι εγχώριες έρευνες έχουν αποκτήσει πλέον διεθνή διάσταση, μετά την είσοδο της γαλλικής Total και της ισπανικής Repsol, ενώ υπάρχει αξιόλογο ενδιαφέρον και από άλλες διεθνείς πετρελαϊκές εταιρίες για τη Νότια Κρήτη. Υπογράψαμε τις Συμβάσεις Μίσθωσης με την ΕΛ.ΠΕ. και την Energean Oil & Gas για τις τρεις χερσαίες περιοχές, ΒΔ Πελοπόννησος, Άρτα-Πρέβεζα και Αιτωλοακαρνανία, για να ακολουθήσει αμέσως μετά η κύρωσή τους από τη Βουλή. Σύντομα, θα υπογράψουμε ανάλογη Σύμβαση με την κοινοπραξία ΕΛ.ΠΕ.-Total-Edison για τη θαλάσσια περιοχή 2, Δυτικά της Κέρκυρας.

Διασυνδέσεις, διασυνδέσεις και πάλι διασυνδέσεις. Αυτό είναι το «κλειδί» για να μπορέσει η χώρα μας όχι μόνον να εξασφαλίσει την επάρκεια και την ασφάλεια του ενεργειακού εφοδιασμού της, αλλά και να αποτελέσει μέλος της ενιαίας ενεργειακής αγοράς. Εργαζόμαστε προς δύο κατευθύνσεις. Τη διασύνδεση της νησιωτικής Ελλάδας με το ηπειρωτικό Σύστημα και τη διασύνδεση της Ως το τέλος του έτους θα υποβάλουμε στην χώρας μας με γειτονικά κράτη και κατ΄ επέΕυρωπαϊκή Επιτροπή τον Εθνικό Ενεργειακό κταση την Ευρώπη, στο πλαίσιο της αναβάθμισης της γεωπολιτικής θέσης μας στην ενερΣχεδιασμό, που θα περιλαμβάνει, τον τρόπο γειακή σκακιέρα της ευρύτερης περιοχής. επίτευξης των στόχων μας για το 2030, με βάΣε φάση τελικής υλοποίησης βρίσκεται η διασύνδεση των Βόρειων Κυκλάδων και ση τη Συμφωνία του Παρισιού, καθώς και τις σχεδιάζεται η διασύνδεση Κρήτης-Αττικής. δρομολογούμενες μεταρρυθμίσεις στις αγορές Ενισχύεται η ηλεκτρική διασύνδεση με τη Βουλγαρία, με νέα γραμμή, ενώ υπό μελέτη ενέργειας. είναι η ηλεκτρική διασύνδεση Ελλάδας-Κύπρου-Ισραήλ. Οι εργασίες για τον αγωγό TAP, που θα φέρει αζέρικο φυΟι στόχοι για τη δημιουργία hub φυσικού αερίου σικό αέριο, μέσω της Ελλάδας, στην Ευρώπη, προχωρούν Οι συνθήκες έχουν ωριμάσει πλέον, για την ανάδειξη της με εντατικούς ρυθμούς. Επιπλέον, ο TAP θα αποτελέσει Ελλάδας σε διαμετακομιστικό κόμβο φυσικού αερίου, τη βάση για τη δημιουργία τοπικών δικτύων στη Βόρεια στόχος που έτυχε ενθουσιώδους υποδοχής και από τον Ελλάδα, επεκτείνοντας έτσι το εθνικό μας δίκτυο. Επίτροπο Κανιέτε, όταν επισκέφθηκε την Αθήνα στις αρχές Ο ελληνοβουλγαρικός αγωγός IGB, η κατασκευή του του χρόνου. οποίου ξεκινά από τον επόμενο χρόνο, θα είναι μία ακόμη Οι αγωγοί, TAP και IGB, ο σχεδιαζόμενος EastMed, η εναλλακτική όδευση φυσικού αερίου όχι μόνον προς τα αναβάθμιση της Ρεβυθούσας, που ολοκληρώνεται μέσα Βαλκάνια, αλλά και τις ευρωπαϊκές αγορές. στον επόμενο χρόνο, το τέρμιναλ LNG στην ΑλεξανδρούΆμεσα συνδεδεμένο έργο με τον IGB είναι το σχεδιαζόπολη, σε συνδυασμό με τις κατάλληλες νέες υποδομές που μενο τέρμιναλ LNG στην Αλεξανδρούπολη. Και τέλος, ο προωθούνται επιτρέπουν στη χώρα μας να ενισχύσει τη αγωγός EastMed, για τη μεταφορά φυσικού αερίου από γεωπολιτική και γεωστρατηγική σημασία της και να αναδειτα κοιτάσματα της Νοτιοανατολικής Μεσογείου προς την χθεί σε κρίσιμο διαμετακομιστικό κέντρο στην ενεργειακή Ευρώπη. Η Ε.Ε. συνηγορεί υπέρ της τεχνικής βιωσιμότητας σκακιέρα της περιοχής. του έργου και παράλληλα υπογράψαμε κοινή Διακήρυξη, Διαμορφώνονται πλέον οι συνθήκες για την ανάκαμψη της τον προηγούμενο μήνα, με την Ιταλία, το Ισραήλ και την οικονομίας και την ανάπτυξη. Ήρθε η ώρα να εστιάσουμε Κύπρο, με την οποία συμφωνήσαμε στενή συνεργασία για στη φιλόδοξη ατζέντα προοδευτικών μεταρρυθμίσεων, σε την επενδυτική και τεχνική ωρίμανση του έργου. οικονομία και κοινωνία. ■

Οι στόχοι για τις εγχώριες πηγές ενέργειας Ο λιγνίτης είναι μία από αυτές. Δεν θα τον εγκαταλείψουμε πλήρως για ένα βασικό λόγο. Για τη σταθερότητα του Συστήματος μας. Ωστόσο, θα διατηρηθεί στα επίπεδα εκείνα που θα είναι συμβατά με τους ευρωπαϊκούς κανόνες.

greek energy 2017

Τα Δίκτυα πρέπει να παραμείνουν υπό Δημόσιο έλεγχο του Νίκου Χατζηαργυρίου Προέδρου και Διευθύνοντος Συμβούλου του ΔΕΔΔΗΕ

Ο ΔΕΔΔΗΕ έχει την αποκλειστική ευθύνη για την ανάπτυξη, συντήρηση και λειτουργία του Δικτύου Διανομής Ηλεκτρικής Ενέργειας σε ολόκληρη την Ελλάδα, συμπεριλαμβανομένης και της λειτουργίας των νησιών. Η βασική του αποστολή είναι να διασφαλίζει την αδιάλειπτη ηλεκτροδότηση 7,4 εκ. καταναλωτών σε ολόκληρη τη χώρα. Το όραμα του είναι ο καλύτερος δυνατός συνδυασμός ποιότητας υπηρεσιών και χαμηλού λειτουργικού κόστους με κύρια συμβολή στην προστασία του περιβάλλοντος. Είναι λοιπόν η εταιρεία που βρίσκεται κατ' εξοχήν στην πρώτη γραμμή και έρχεται σε άμεση επαφή με όλους τους πολίτες της χώρας παίζοντας τον κύριο ρόλο στην διασύνδεση τους με το ηλεκτρικό δίκτυο, στην αποκατάσταση των βλαβών του, στην ορθή καταμέτρηση της κατανάλωσης τους, κλπ. Ο ΔΕΔΔΗΕ τα τελευταία χρόνια καλείται να λειτουργήσει σε ένα πολύ δύσκολο περιβάλλον με αυξανόμενες απαιτήσεις και περιορισμούς και με νέους ρόλους που απαιτούνται από ένα συνεχώς μεταβαλλόμενο πεδίο στην αγορά ενέργειας. Οι κύριες δυσκολίες που αντιμετωπίζει είναι οι ασφυκτικές οικονομικές συνθήκες λόγω των γνωστών προβλημάτων ρευστότητας της αγοράς και μνημονιακοί νόμοι που έχουν επιβληθεί από προηγούμενα χρόνια. Παρ' όλα αυτά κατάφερε τα τελευταία χρόνια να ανταποκριθεί με ιδιαίτερη επιτυχία στον ρόλο του, επιλύοντας χρονίζοντα προβλήματα, δρομολογώντας έργα που ήταν από καιρό βαλτωμένα και βελτιώνοντας σημαντικά την αποτελεσματική και αποδοτική λειτουργία του. Το τελευταίο οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στις προσπάθειες και στον επαγγελματισμό των εργαζομένων του και ιδιαίτερα του τεχνικού προσωπικού του.

Αλλά αυτά σήμερα δεν είναι αρκετά. Ο ΔΕΔΔΗΕ βρίσκεται στο κέντρο αυξανόμενων προκλήσεων που οδηγούν τον τομέα της ενέργειας σε ολόκληρη την Ευρώπη, σε μια περίοδο κοσμογονικών αλλαγών. Ο ρόλος των Διαχειριστών Δικτύων Διανομής στην επιτυχία του εγχειρήματος για καθαρή ενέργεια σε ολόκληρη την Ευρώπη, με την τοποθέτηση των καταναλωτών στο επίκεντρο των εξελίξεων, τη μεγαλύτερη διείσδυση των ΑΠΕ και την πλήρη ανάπτυξη των Έξυπνων Δικτύων, είναι καθοριστικός. Αυτό επιβεβαιώνεται και από το γεγονός ότι οι Διαχειριστές Δικτύων Διανομής Ηλεκτρικής Ενέργειας βρίσκονται στον πυρήνα του νέου ενεργειακού σχεδιασμού, όπως αυτός προβλέπεται στην πρόσφατη Κοινοτική Οδηγία γνωστή και ως Winter Package. Έτσι και στην χώρα μας, τα Δίκτυα Διανομής είναι η βάση για την οικοδόμηση του νέου ενεργειακού μοντέλου, ικανού να υποστηρίξει το εγχείρημα της δίκαιης ανάπτυξης σε μια εποχή κλιματικής αλλαγής και οικονομικής κρίσης.

Όραμα και βούληση Ο ΔΕΔΔΗΕ ανταποκρινόμενος σε αυτή την πρόκληση εξελίσσεται διαρκώς, ώστε να μπορέσει να καθοδηγήσει με επιτυχία την ελληνική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας στη νέα εποχή και να συνεισφέρει στην ανάπτυξη, αλλάζοντας ριζικά το ενεργειακό τοπίο της χώρας. Ο ΔΕΔΔΗΕ σήμερα διαθέτει το όραμα και την ισχυρή βούληση για να προχωρήσει σε αυτή τη μετάβαση. Διαθέτει ένα επικαιροποιημένο Στρατηγικό Σχέδιο που προβλέπει επενδύσεις ύψους 1,25 δισ. ευρώ έως το 2020, με επίκεντρο 12 Στρατηγικά Έργα. Τα έργα αυτά αφορούν τον εκ-

Τα Δίκτυα αποτελούν στρατηγικές υποδομές και μοναδική ευκαιρία για ανάπτυξη και ως εκ τούτου πρέπει να παραμείνουν υπό Δημόσιο έλεγχο.

συγχρονισμό των δικτύων και των υποδομών, την λειτουργία σύγχρονων συστημάτων εξυπηρέτησης καταναλωτών και την εισαγωγή καινοτόμων τεχνολογιών και πληροφοριακών συστημάτων που θα υποστηρίζουν τα παραπάνω. Τέτοια έργα είναι απαραίτητα για να μπορέσει ο ΔΕΔΔΗΕ να υποστηρίξει τις νέες συνθήκες της αγοράς προμήθειας ηλεκτρισμού, την μεγάλη διείσδυση της αποκεντρωμένης παραγωγής, την προώθηση της εξοικονόμησης ενέργειας, τους ενεργούς καταναλωτές, που θα είναι και παραγωγοί, τις ενεργειακούς συνεταιρισμούς, την ηλεκτροκίνηση, την αποθήκευση, τα έξυπνα νησιά, κλπ.

Ευκαιρία για ανάπτυξη Αν ο ΔΕΔΔΗΕ δεν υλοποιήσει σήμερα και μέσα στα επόμενα λίγα χρόνια τέτοια απαραίτητα στρατηγικά έργα υποδομών, τότε ο νευραλγικός, για την έξοδο από την κρίση και την ανάκαμψη της οικονομίας μας, τομέας της ενέργειας, θα μείνει πίσω ανεπιστρεπτί, ή τουλάχιστον για πολλά χρόνια. Και θα χαθεί μια μοναδική ευκαιρία για ανάπτυξη. Δεν είναι τυχαίο ότι στην Ευρώπη 600 δις ευρώ περίπου θα επενδυθούν στα Δίκτυα Ηλ. Ενέργειας μέχρι το 2020, εκ των οποίων τα 400 δις ευρώ, δηλαδή τα 2/3, θα υλοποιηθούν στα Δίκτυα Διανομής. Και είμαι σε θέση να γνωρίζω και από την ιδιότητα μου ως Καθ. του Πολυτεχνείου, το τεράστιο δυναμικό που υπάρχει στον Τομέα της τεχνολογίας στην χώρα μας και τις δυνατότητες ανάπτυξης καινοτομίας και της οικονομίας, αν δοθεί η ευκαιρία αξιοποίησης των εξειδικευμένων επιστημόνων μας. Στα πλαίσια αυτά παρακολουθούμε με ιδιαίτερο ενδιαφέρον και ανησυχία τις εξελίξεις που σχετίζονται με το μέλλον της ΔΕΗ, η οποία είναι και ο ιδιοκτήτης των παγίων της διανομής και χρηματοδότης των έργων του ΔΕΔΔΗΕ.

Ανεξάρτητα από αυτές τις εξελίξεις πάντως, πιστεύουμε ακράδαντα ότι τα δίκτυα αποτελούν στρατηγικές υποδομές ικανές να παίξουν κεντρικό ρόλο στην παραγωγική και οικονομική ανασυγκρότηση της χώρας μας. Ο ΔΕΔΔΗΕ πρέπει να συνεχίσει να επενδύει στις κρίσιμες υποδομές του, να μπορεί να αξιοποιεί τους εξειδικευμένους επιστήμονες της χώρας μας, να συνεχίσει να εξελίσσεται σε μια σύγχρονη Εταιρία με νέες υπηρεσίες και προϊόντα. Ο ρόλος του θα πρέπει να έχει μοναδικό γνώμονα την εξυπηρέτηση του δημόσιου συμφέροντος. Θα πρέπει δηλαδή να λειτουργεί με τρόπο που να εξασφαλίζεται ο Δημόσιος έλεγχος των Δικτύων και επιπλέον θα πρέπει να βρεθούν πόροι ώστε να ενισχυθεί η επενδυτική δυναμική στα Δίκτυα που παρατηρείται σε όλες τις Ευρωπαϊκές χώρες. Παράλληλα, απαιτούνται προοδευτικές μεταρρυθμίσεις στην λειτουργία του ΔΕΔΔΗΕ, ώστε με σεβασμό στους εργαζόμενους του, να αλλάξει η κουλτούρα που έχει αναπτυχθεί σε δεκαετίες άλλων οικονομικών και κοινωνικών συνθηκών. Τέτοιες μεταρρυθμίσεις αφορούν την πολιτική ανθρωπίνων πόρων, το θεσμικό πλαίσιο λειτουργίας, τα μισθολόγια, κλπ. Δεν είναι δυνατόν π.χ. σε μια εποχή τόσο ραγδαίων τεχνολογικών αλλαγών, ο ΔΕΔΔΗΕ να διαθέτει προσωπικό με μέσο όρο ηλικίας άνω 50 ετών και να μην μπορεί να ενισχυθεί με νέους ανθρώπους που διαθέτουν σύγχρονη τεχνογνωσία και αυξημένα προσόντα. Οι προκλήσεις είναι μεγάλες, αλλά η συνέχιση αυτής της πορείας είναι μονόδρομος, αν θέλουμε να εκμεταλλευτούμε την δυνατότητα του ΔΕΔΔΗΕ να συμβάλει ουσιαστικά στην επανεκκίνηση της οικονομίας με αναπτυξιακή προοπτική. ■

greek energy 2017

Τρίτο εθνικό μοντέλο αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας - προϋποθέσεις επιτυχούς σχεδιασμού και εφαρμογής του Μιχάλη Ε. Φιλίππου Προέδρου και Διευθύνοντος Συμβούλου της ΛΑΓΗΕ ΑΕ

Εισαγωγή – Ιστορικό Ο Ν. 4425/2016 και οι νέοι Κώδικες που θα ολοκληρωθούν τον Οκτώβριο του 2017, θα ορίσουν το 3ο εθνικό μοντέλο αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας σε συνέχεια του 1ου εθνικού μοντέλου (Νόμος 2773/1999 - Κώδικες (ΦΕΚ 623/Β’/2001 & (ΦΕΚ 654/Β’/2001) - ΟΔΗΓΙΑ 1996/92/ EK “first energy package”) και του 2ου εθνικού μοντέλου (Κώδικας (ΦΕΚ 655/Β’/2005) - ΟΔΗΓΙΑ 2003/54/ΕΚ “second energy package”). Σημαντικά γεγονότα, ορόσημα, σε ευρωπαικό επίπεδο, διαμόρφωσαν περαιτέρω τις εξελίξεις στον τομέα της ηλεκτρικής ενέργειας: • Το 2006 τo CEER (Council of European Energy Regulators) εισήγαγε την πρωτοβουλία “European Regional Initiative (ERI)” με σκοπό να επιταχύνει, αρχικά σε περιφερειακό επίπεδο, την ολοκλήρωση και σύζευξη των Ευρωπαϊκών εθνικών αγορών ηλεκτρικής ενέργειας και την δημιουργία της κοινής εσωτερικής αγοράς (single market). Στο πλαίσιο αυτής της πρωτοβουλίας η χώρα μας εντάχθηκε ενεργά στο “Central South Region” (Austria, France, Germany, Greece, Italy & Slovenia). • Mε τον Ν.4001/2011 ενσωματώθηκε στην ελληνική νομοθεσία η Οδηγία 2009/72/ΕΚ “third energy package” η οποία είχε ως κύριους στόχους: i) τον πλήρη διαχωρισμό των δραστηριοτήτων παραγωγής και προμήθειας από την λειτουργία δικτύων μέσω τριών μοντέλων: O.U. (Ownership Unbundling), ISO (Independent System

Operator) και ITO (Independent Transmission Operator), ii) την ενίσχυση της ανεξαρτησίας των Ρυθμιστικών Αρχών, iii) την ίδρυση του ACER (Agency for the Cooperation of Energy Regulators - EC/713/2009), iv) την αναβάθμιση της διασυνοριακής συνεργασίας των Διαχειριστών – TSOs με την ίδρυση του ENTSO-E (EC/714/2009) και v) την ενδυνάμωση της διαφάνειας στη λιανική αγορά. • O ACER και οι εθνικές Ρυθμιστικές Αρχές συνέταξαν το “EU Energy Work Plan for 2011-2014” για τον ηλεκτρισμό, το οποίο περιελάμβανε τέσσερα χρονοδιαγράμματα σχετικά με την εφαρμογή στα κράτη μέλη των: i) “a single European price market coupling model”, ii) “a cross-border continuous intraday trading system across Europe”, iii) “a single European set of rules and a single European allocation platform for long and medium-term transmission rights” και iv) “fully coordinated capacity calculation methodologies and particularly the flowbased allocation method in highly meshed networks”. • Τον Οκτώβριο του 2011, η Ευρωπαϊκή Ένωση παρουσίασε τον Κανονισμό ΕΕ 1227/2011 (REMIT) «για την ακεραιότητα και τη διαφάνεια στη χονδρεμπορική αγορά ενέργειας» με την εξασφάλιση δίκαιων εμπορικών πρακτικών στις ευρωπαϊκές αγορές ενέργειας. • Το 2011 και εν συνεχεία το 2014 η Ευρωπαϊκή Ένωση παρουσίασε αντίστοιχα το “EU 2020 climate and energy package” (EU-2020 targets) και το “EU 2030 climate and

energy framework” (EU-2030 targets) θέτοντας φιλόδοξους στόχους για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής. • Στις 15 Ιουλίου 2015, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρουσίασε τη στρατηγική της «Ενεργειακής Ένωσης» (Energy Union/ Summer Package) στο πλαίσιο της ενωσιακής πολιτικής για την κλιματική αλλαγή με πρώτη προτεραιότητα την εξοικονόμηση ενέργειας ("energy efficiency first principle") τοποθετώντας τον καταναλωτή (οικιακό, εμπορικό και βιομηχανικό) στην καρδιά της ευρωπαϊκής ενεργειακής αγοράς. • Στις 30 Νοεμβρίου του 2016, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρουσίασε το «Χειμερινό Ενεργειακό Πακέτο» (Winter Package), μια δέσμη ενεργειών με τον τίτλο «Καθαρή Ενέργεια για όλους τους Ευρωπαίους» και στόχους i) τη μετάβαση στην απανθρακοποιημένη οικονομία με την αποτελεσματικότερη και οικονομικότερη ενσωμάτωση των ΑΠΕ, της διεσπαρμένης παραγωγής, των ηλεκτρικών οχημάτων, και των τεχνολογιών αποθήκευσης με ενεργή συμμετοχή των καταναλωτών και ii) την ομογενοποίηση των μηχανισμών επάρκειας ισχύος, των σχημάτων στήριξης των ΑΠΕ και της αντιμετώπισης της ασφάλειας εφοδιασμού σε ενωσιακό επίπεδο. • Στις 11 Μαϊου 2017, ACER και CEER ανακοίνωσαν τις απόψεις τους σχετικά με το «χειμερινό πακέτο» προτάσεων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στο κοινό τους κείμενο: “White Paper on Renewables in the Wholesale Market” (Press Release (ACER- PR-03-17) (CEER-PR-17-03)), βάσει των οποίων οι Ρυθμιστές καλούν τους νομοθέτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης να εντάξουν τις ΑΠΕ πλήρως και ισότιμα με τις συμβατικές μονάδες παραγωγής στις αγορές κατά την εφαρμογή του «χειμερινού πακέτου» (clean energy transition). Συγκεκριμένα προτείνουν τρεις βασικές αλλαγές σε σχέση με τα όσα έχει προτείνει η ΕΕ:

– Την άρση της προτεραιότητας κατανομής και για υφιστάμενες μονάδες ΑΠΕ. Με τον τρόπο αυτό, εκτιμούν ότι όλες οι τεχνολογίες θα μπορούν να ανταγωνίζονται ελεύθερα στην αγορά και θα προσφέρουν το χαμηλότερο δυνατό κόστος στους καταναλωτές. – Να μη λαμβάνουν οι ΑΠΕ ελάχιστη αποζημίωση για το “curtailment”, δηλαδή τον περιορισμό της παραγωγής τους όταν χρειάζεται να προστατευτεί το δίκτυο, και αυτό να γίνεται με κανόνες της αγοράς εξισορρόπησης. – Οι παραγωγοί/καταναλωτές (prosumers) να πληρώνουν το δίκαιο μέρος του κόστους του συστήματος και του δικτύου που τους αναλογεί. Συγκεκριμένα οι ευρωπαϊκοί ρυθμιστές στηρίζουν τις προτάσεις που δίνουν τη δυνατότητα για παραγωγή, αποθήκευση, κατανάλωση και πώληση της αυτοπαραγόμενης ηλεκτρικής ενέργειας σε οργανωμένες αγορές. Όμως, είναι σημαντικό να εξασφαλιστεί ότι οι καταναλωτές που συγχρόνως παράγουν (prosumers), θα πληρώνουν το μερίδιο που τους αναλογεί σε τέλη δικτύων και άλλα σχετικά κόστη. Διαφορετικά, τα κόστη αυτά τα επωμίζονται άλλοι, πιθανώς φτωχότεροι καταναλωτές. Εν μέσω ενεργής συμμετοχής στις ενεργειακές αγορές των prosumers και της διεσπαρμένης παραγωγής, είναι σημαντικό να είναι διαθέσιμα σε όλους τα σήματα τιμής της ενέργειας και της χωρητικότητας του δικτύου σε συγκεκριμένες χρονικές περιόδους. Το net metering περιορίζει την ευαισθησία των καταναλωτών σε αυτό το σύστημα, γεγονός που υπονομεύει τις προσπάθειες ενίσχυσης της ευελιξίας του συστήματος. Μπορεί να οδηγήσει σε συμμετέχοντες που δεν πληρώνουν το δίκαιο μερίδιό τους στα κόστη δικτύου και συστήματος και να αμβλύνει τα οφέλη όσων μπορούν να προσφέρουν ευελιξία στο σύστημα (Επικουρικές Υπηρεσίες).

greek energy 2017 Στην κατεύθυνση του λεπτομερούς σχεδιασμού και της υλοποίησης έχουν εκκινήσει άλλα δύο έργα: iii Τ ο έργο JRC/ΛΑΓΗΕ/ΑΔΜΗΕ/ΡΑΕ με παραδοτέα μεταξύ άλλων για κάθε αγορά Προθεσμιακή – Προημερησία – Ενδοημερησία και Εξισορρόπησης: • Τον λεπτομερή σχεδιασμό αγοράς (Detailed Level Market Design - DLMD) • Τον Κώδικα (Code) και • Τον σχεδιασμό λειτουργικών προδιαγραφών για την κατασκευή των αντίστοιχων πληροφοριακών υποδομών (Functional Design Specifications - FDS)

• Τέλος αναφορικά με τη σημερινή κατάσταση των πανευρωπαϊκών Κωδίκων του “Target Model” (Network Codes) στο πλαίσιο εφαρμογής του Kανονισμού EC/714/2009 οι οποίοι θα ληφθούν υπόψη και για το δικό μας 3ο μοντέλο αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας: – Έχουν τεθεί σε ισχύ οι Kώδικες: i) Capacity Allocation and Congestion Management (CACM), ii) Requirements for Generators, iii) Demand Connection, iv) HVDC και v) Forward Capacity Allocation. – Έχουν αξιολογηθεί από τα κράτη μέλη και βρίσκονται σε τελικό στάδιο (Final EC Version), πριν τεθούν σε ισχύ, οι Kώδικες: i) Electricity Balancing, ii) Emergency and Restoration και iii) System Operations. Από τα ανωτέρω συνάγεται ότι με την εφαρμογή του πανευρωπαϊκού μοντέλου αγοράς “Target Model”, άπαντες: συμβατικοί παραγωγοί, παραγωγοί ΑΠΕ και ΣΗΘΥΑ, προμηθευτές, έμποροι, prosumers και καταναλωτές, βήμα – βήμα θα συμμετέχουν σε ενεργειακές αγορές διακριτές και σταδιακά απαλλαγμένες από παρεμβατικούς μηχανισμούς, δηλαδή σε ένα νέο επιχειρηματικό πλαίσιο.

3ο εθνικό μοντέλο αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας Αναφορικά με τον σχεδιασμό του 3ου εθνικού μοντέλου αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας, μέχρι σήμερα έχουν ολοκληρωθεί: i η από τον Οκτώβριο του 2014 μελέτη της ECCO International για ΡΑΕ–ΑΔΜΗΕ– ΛΑΓΗΕ με αντικείμενο τον υψηλού επιπέδου σχεδιασμό της χονδρεμπορικής αγοράς (“High Level Market Design for Reorganizing the Wholesale Electricity Market in Greece”) και ii η από τον Μάρτιο 2017 έκδοση από την ΡΑΕ των κατευθυντηρίων γραμμών προς τους αρμόδιους Διαχειριστές για την κατάρτιση των Κωδίκων των Αγορών που προβλέπονται στον N. 4425/2016 για την αναδιοργάνωση της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας σε εφαρμογή της νομοθεσίας για την ολοκλήρωση της ενιαίας ευρωπαϊκής αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας (ΦΕΚ Β’ 774/13 Μαρτίου 2017).

iv T o έργο ΛΑΓΗΕ/ΑΔΜΗΕ/ATHEXGroup με σκοπό την εκπόνηση επιχειρησιακού σχεδίου αναφορικά με: • Τη δημιουργία από κοινού νέας εταιρίας για την ανάληψη της ευθύνης Εκκαθάρισης, Διαχείρισης Κινδύνου και Διακανονισμού των Αγορών, ως Κεντρικός Αντισυμβαλλόμενος βάσει του Ν.4425/2016. • Τη δημιουργία από κοινού νέας εταιρίας υποστήριξης του ΛΑΓΗΕ σε πληροφοριακές υποδομές και τεχνογνωσία, για τη διαχείριση και λειτουργία από τον ΛΑΓΗΕ των αγορών βάσει του Ν.4425/2016. • Την εξασφάλιση των προϋποθέσεων αποδοτικότητας, βιωσιμότητας και ανταγωνιστικότητας του όλου σχήματος, προς όφελος των τελικών καταναλωτών και των συμμετεχόντων στις αγορές. • Τη διερεύνηση πιθανών αναγκαίων νομοθετικών ή ρυθμιστικών αλλαγών και παρεμβάσεων που θα ήταν χρήσιμες σε βραχυπρόθεσμο ή μεσοπρόθεσμο στάδιο για την άρση τυχόν δυσλειτουργιών και περιορισμών στη λειτουργία των αγορών. • Την επίτευξη συνεργιών και συνεργασιών τόσο με τους θεσμικούς παράγοντες της Ελληνικής Αγοράς όσο και με τους λοιπούς συμμετέχοντες, όπως ενδεικτικά Παραγωγούς, Προμηθευτές/Εμπόρους, Διαπραγματευτές και Πιστωτικά Ιδρύματα. • Την ανάληψη δράσεων και πρωτοβουλιών σχετικά με την σύζευξη της Ελληνικής Αγοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας με τις αντίστοιχες αγορές των υπολοίπων κρατών της ΕΕ, σύμφωνα με τις απαιτήσεις της Ευρωπαϊκής νομοθεσίας αλλά και γειτονικών κρατών που δεν ανήκουν στην ΕΕ. • Την προετοιμασία για παροχή συναφών υπηρεσιών τόσο σε άλλους Φορείς όσο και για την ολοκλήρωση συναφών Ενεργειακών και Περιβαλλοντικών Αγορών και Προϊόντων. Σήμερα, Μάιος του 2017, ο ρυθμός των εργασιών για το 3ο εθνικό μοντέλο αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας αρχίζει να επιταχύνεται, οι προθεσμίες για τη θέση σε λειτουργία είναι ασφυκτικές, δώδεκα (12) μήνες! Το «στοίχημα» γνωστό: να θέσουμε σε σωστές βάσεις την αγορά ηλεκτρικής ενέργειας στη χώρα μας, να μην επαναλάβουμε λάθη του παρελθόντος.

15 Βασικές Αρχές Ανασχεδιασμού της Αγοράς – Προσδιορισμός Πηγής Κόστους – Πλήρης και Αξιόπιστη Ενημέρωση του Καταναλωτή

καταναλωτή: • Ανταγωνιστικό Κόστος: Το κόστος αυτό θα πρέπει αποκλειστικά να διαμορφώνεται από διαδικασίες αγοράς, είτε οργανωμένων αγορών (Forward / Day-Ahead / Intraday / Balancing) είτε διμερών συμβολαίων (OTC), ηλεκτρικής ενέργειας κατ’ αρχάς και περιβαλλοντικών αγορών στη συνέχεια μέσω της ποιοτικής κοστολογικής διαβάθμισης της ηλεκτρικής ενέργειας με βάση το «Μίγμα Προέλευσης της Ηλεκτρικής Ενέργειας». Οι αγορές μετά την επίλυση των δομικών προβλημάτων θα πρέπει να απαλλαγούν σταδιακά από παρεμβατικούς μηχανισμούς έτσι ώστε να είναι εφικτή η ωρίμανσή τους δηλαδή η λειτουργία τους με ακεραιότητα και πλήρη διαφάνεια ελαχιστοποιώντας ταυτόχρονα το ρυθμιστικό ρίσκο στο οποίο εκτίθενται οι συμμετέχοντες σε αυτές. • Μονοπωλιακό Κόστος: Το κόστος αυτό αφορά τα κόστη Δικτύων Μεταφοράς και Διανομής Ηλεκτρικής Ενέργειας, δηλαδή της ΑΔΜΗΕ ΑΕ και της ΔΕΔΔΗΕ ΑΕ.

Στις προαναφερθείσες ενεργειακές πολιτικές της Ευρωπαϊκής Ένωσης κυριαρχούν βασικές αρχές, έννοιες και συγκεκριμένοι στόχοι: • Προτεραιότητα στην Ενεργειακή Αποδοτικότητα και Εξοικονόμηση (Energy Efficiency First), • Κυριαρχία και διείσδυση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας (ΑΠΕ) με όρους αγοράς (Global leadership of RES and market-based penetration into the energy sector), και • Οι καταναλωτές κεντρικοί και ενεργοί παίχτες στις ενεργειακές αγορές του μέλλοντος (Consumers are active and central players of the energy markets of the future – from Consumer to Prosumer). Οι προαναφερθείσες βασικές αρχές (core principles) της ευρωπαϊκής ενεργειακής πολιτικής όπως διαμορφώνονται με την ωρίμανση και τον εμπλουτισμό (Summer and Winter Με την εφαρμογή του πανευρωπαϊκού Packages) του τρίτου ενεργειακού πακέτου μοντέλου αγοράς “Target Model”, άπαντες: σε συνδυασμό με την εγχώρια εμπειρία θα πρέπει να ορίσουν τις βασικές αρχές σχεδισυμβατικοί παραγωγοί, παραγωγοί ΑΠΕ και ασμού του εθνικού μοντέλου. ΣΗΘΥΑ, προμηθευτές, έμποροι, prosumers Οι βασικές αρχές ανασχεδιασμού του εθνικού μοντέλου πρέπει να είναι οι ακόλουθες: και καταναλωτές, βήμα – βήμα θα συμμετέχουν • Οι καταναλωτές σημαντικός πυλώνας σε ενεργειακές αγορές διακριτές και σταδιακά του μετασχηματισμού της αγοράς. Οι δυαπαλλαγμένες από παρεμβατικούς μηχανισμούς, νατότητες αυτό-παραγωγής και διαχείρισης της ζήτησης φέρνουν τους καταναλωτές δηλαδή σε ένα νέο επιχειρηματικό πλαίσιο. στο επίκεντρο του ανασχεδιασμού (from consumer to prosumer). • Διακριτός προσδιορισμός αγορών και μηχανισμών κρα• Κόστος Κρατικών Ενισχύσεων: Στο ενωσιακό δίκαιο τικής ενίσχυσης. η ενέργεια έχει διττή φύση, αφενός του εμπορεύματος και αφετέρου της υπηρεσίας κοινής ωφέλειας και συνεπώς το • Λειτουργία αγορών με ακεραιότητα, διαφάνεια και ανά«εργαλείο» των κρατικών ενισχύσεων είναι απαραίτητο για ληψη ευθύνης «απόκλισης παραγωγής και κατανάλωσης» την αντιμετώπιση προβλημάτων όπως: α) της κλιματικής αλαπό το σύνολο πωλητών και αγοραστών. λαγής με την ενίσχυση της διείσδυσης των ΑΠΕ (ΕΤΜΕΑΡ), • Η δια-λειτουργικότητα χονδρικής και λιανικής αγοράς β) του ευάλωτου καταναλωτή, δηλαδή των καταναλωτών κρίσιμη παράμετρος του ανασχεδιασμού. των μη διασυνδεδεμένων νησιών μας, των πολύτεκνων και • Ο επανακαθορισμός αρμοδιοτήτων μεταξύ Διαχειριστών αυτών που έχουν ανάγκη κοινωνικής προστασίας (ΥΚΩ) και Λειτουργού της Αγοράς καθοριστικός παράγοντας για και γ) την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας της εθνικής την αποφυγή περιττών χρηματοροών και τη βελτίωση της βιομηχανίας. μεταξύ τους δια-λειτουργικότητας. • Φόροι: ΕΦΚ, Ειδικός Φόρος 50/00 και ΦΠΑ. • Διακριτός προσδιορισμός πηγής κόστους για τον κα• Χρεώσεις ΔΗΜΩΝ: Δημοτικά Τέλη, Δημοτικός Φόρος ταναλωτή. και Τέλος Ακίνητης Περιουσίας. • Πλήρης, αληθής, διακριτή και αξιόπιστη ενημέρωση του • ΕΡΤ. καταναλωτή με τυποποιημένο «Λογαριασμό Ρεύματος» για Με τον τρόπο αυτό θα αναδεικνύεται η πηγή κόστους της όλους τους Προμηθευτές. ηλεκτρικής ενέργειας που επιβαρύνει τον Καταναλωτή προς Ο «Λογαριασμός Ρεύματος» με υποχρεωτικό μοναδικό όφελος του Καταναλωτή (οικιακού, εμπορικού και βιομητρόπο απεικόνισης (standard format) για όλους τους Προχανικού). μηθευτές, μετά από απόφαση της Ρυθμιστικής Αρχής, θα πρέπει να παρουσιάζει διακριτή ανάλυση κόστους για τον Σχετικά με το κόστος ενέργειας που επιβαρύνει τον κατα-

greek energy 2017

ναλωτή θα πρέπει να λαμβάνονται υπόψη δύο αλήθειες. Η πρώτη αφορά ότι όποια μείωση κόστους γίνεται σε μία κατηγορία καταναλωτών επιβαρύνει τους λοιπούς, και η δεύτερη ότι η αύξηση κόστους ενέργειας στους λοιπούς είναι σχετική με την ευημερία τους όπως αυτή προκύπτει από την οικονομική κατάσταση της χώρας.

Αναπροσδιορισμός Αρμοδιοτήτων και Εταιρικός Μετασχηματισμός του Λειτουργού της Αγοράς

Σχετικά με το κόστος ενέργειας που επιβαρύνει τον καταναλωτή θα πρέπει να λαμβάνονται υπόψη δύο αλήθειες. Η πρώτη αφορά ότι όποια μείωση κόστους γίνεται σε μία κατηγορία καταναλωτών επιβαρύνει τους λοιπούς, και η δεύτερη ότι η αύξηση κόστους ενέργειας στους λοιπούς είναι σχετική με την ευημερία τους όπως αυτή προκύπτει από την οικονομική κατάσταση της χώρας.

Η μετάβαση από το «Μοντέλο της Υποχρεωτικής Κοινοπραξίας» στο «Μοντέλο Στόχος» απαιτεί την κατάλληλη προετοιμασία. Πρώτα απ’ όλα πρέπει να επιβάλουμε τον κανόνα της απλότητας, οι αλυσιδωτές και περιττές χρηματοροές Καταναλωτή - Προμηθευτή – ΑΔΜΗΕ – ΔΕΔΔΗΕ – ΛΑΓΗΕ θα πρέπει να εξορθολογιστούν και να απλοποιηθούν μέσω του αναπροσδιορισμού των αρμοδιοτήτων των φορέων της αγοράς. Οι Διαχειριστές συστήματος και δικτύου ΑΔΜΗΕ και ΔΕΔΔΗΕ αντίστοιχα, πρέπει να περιοριστούν στις βασικές τους αρμοδιότητες ενώ η διαχείριση (κάλυψη, εκκαθάριση και διακανονισμός) των κρατικών ενισχύσεων, υπό προϋποθέσεις και σταδιακά, να μεταφερθούν στον ΛΑΓΗΕ. Η σημαντικότερη προϋπόθεση αφορά τον εταιρικό μετασχηματισμό του ΛΑΓΗΕ σε δύο διακριτά νομικά πρόσωπα με κατάλληλα λειτουργικά πλαίσια. Το ένα νομικό πρόσωπο (εταιρεία Α) θα πρέπει να αναλάβει τις αρμοδιότητες: • Του Διαχειριστή των Εγγυήσεων Προέλευσης (Guarantees of Origin) και της Αποκάλυψης του Μίγματος Προμηθευτών (Suppliers Electricity Disclosure System) και • Του Διαχειριστή Κρατικών Ενισχύσεων στην Ενέργεια και συγκεκριμένα την Διαχείριση Ειδικού Λογαριασμού ΑΠΕ & ΣΗΘΥΑ ως αντισυμβαλλόμενος των παραγωγών ΑΠΕ & ΣΗΘΥΑ, το ρόλο του Εκπλειστηριαστή (Auctioneer) του Ελληνικού Κράτους για τα δικαιώματα εκπομπής αερίων Θερμοκηπίου και του Διαχειριστή του Μηχανισμού Αντιστάθμισης (Carbon Leakage)). Το άλλο νομικό πρόσωπο (εταιρεία Β) θα πρέπει να αναλάβει το ρόλο του Λειτουργού της Αγοράς και να μετεξελιχθεί στο Χρηματιστήριο Ενέργειας. Ο εταιρικός μετασχηματισμός του ΛΑΓΗΕ σε εταιρείες Α & Β δεν προτείνεται μόνον για λόγους εξορθολογισμού του τομέα της ηλεκτρικής ενέργειας αλλά λαμβάνοντας υπόψη το πλαίσιο λειτουργίας του τομέα από την έναρξη εφαρμογής του “Target Model” και ιδίως σε περίπτωση αποδοχής των προτάσεων των Ρυθμιστών (ACER και CEER) για τις ΑΠΕ και ενσωμάτωσής τους στην ενωσιακή νομοθεσία, τότε θα επιβάλλεται. Στην περίπτωση αυτή ο Διαχειριστής του Ειδικού Λογαρια-

σμού ΑΠΕ & ΣΗΘΥΑ θα πρέπει ο ίδιος σαν “Aggregator” ή και μέσω άλλων “Aggregators” να επιδιώκει την μεγιστοποίηση των εσόδων του Ειδικού Λογαριασμού από τις αγορές προσφέροντας τιμολογούμενες προσφορές έγχυσης για την παραγωγή των ΑΠΕ & ΣΗΘΥΑ εκτιθέμενες συγχρόνως σε κόστος εξισορρόπησης. Συγχρόνως με τη δημιουργία περιβαλλοντικών αγορών θα πρέπει να επιδιώξει και την μεγιστοποίηση των εσόδων του Ειδικού Λογαριασμού ΑΠΕ & ΣΗΘΥΑ και από αυτές τις αγορές με πωλήσεις Εγγυήσεων Προέλευσης. Από την άλλη πλευρά ο Λειτουργός της Αγοράς θα πρέπει να αναβαθμισθεί σε Χρηματιστήριο Ενέργειας με τις απαραίτητες πιστοποιήσεις και σε συνεργασία με Οίκο Εκκαθάρισης (Clearing House) να εξασφαλιστεί η ασφάλεια των συναλλαγών, απαραίτητη προϋπόθεση της λειτουργίας των οργανωμένων αγορών. Είναι προφανές ότι οι δύο ανωτέρω δραστηριότητες δηλαδή αυτή του Πωλητή στην Αγορά (Εταιρεία Α) και του Διαχειριστή Οργανωμένης Αγοράς (Εταιρεία Β) δεν είναι δυνατόν να συνυπάρχουν στο ίδιο νομικό πρόσωπο. Ο Λειτουργός της Αγοράς έχει την υποχρέωση να ενημερώνει τους συμμετέχοντες στην αγορά και τους παραγωγούς ΑΠΕ & ΣΗΘΥΑ και να προασπίζεται τα συμφέροντά τους. Συγχρόνως οι σκέψεις και οι προτάσεις του θα πρέπει να λαμβάνουν υπόψη το συμφέρον του καταναλωτή, την εύρυθμη λειτουργία του τομέα της ηλεκτρικής ενέργειας καθώς και την ανάπτυξη και πρόοδο της εθνικής οικονομίας. Η λειτουργία των αγορών υπό σύζευξη θέτει πανευρωπαϊκούς, ή τουλάχιστον σε πρώτη φάση περιφερειακούς κανόνες για αυτές, κανόνες οι οποίοι περιορίζουν την ελευθεριότητα κάθε κράτους στην εφαρμογή ρυθμιστικών “nonmarket based” μηχανισμών στη διαμόρφωση των τιμών αγοράς, του αποκαλούμενου ανταγωνιστικού κόστους. Προφανώς η λήψη αποφάσεων για τα ανωτέρω και η υλοποίησή τους κάθε άλλο παρά εύκολη υπόθεση είναι, χωρίς αμφιβολία όμως η δημόσια διαβούλευση και ο προβληματισμός όλων των ενδιαφερομένων επί αυτών είναι προαπαιτούμενο για τις σωστές επιλογές. Για το σκοπό αυτό οι παραπάνω απόψεις τίθενται σε δημόσιο διάλογο. ■

greek energy 2017

Το ανυπολόγιστο τίμημα της ασφάλειας εφοδιασμού του Δρ Γιώργου Στάμτση Γενικού Διευθυντή Ελληνικού Συνδέσμου Ανεξάρτητων Εταιρειών Ηλεκτρικής Ενέργειας

Η ενεργειακή κρίση τον Δεκέμβριο του 2016 και τον Ιανουάριο του 2017, κατέδειξε με τον πιο σαφή τρόπο τα σοβαρότατα ζητήματα ασφάλειας εφοδιασμού που αντιμετωπίζει η χώρα μας, τόσο στον τομέα του ηλεκτρισμού, όσο και σε αυτόν του φυσικού αερίου. Τα προηγούμενα χρόνια εκπρόσωποι από την πολιτική σκηνή, αρμόδιους φορείς αλλά και κάποιοι συμμετέχοντες στην αγορά καλλιεργούσαν μία ψευδεπίγραφη αίσθηση πολύ μεγάλης επάρκειας ηλεκτρικής ισχύος. Κατά κανόνα όμως – και αυτό φανέρωσαν τα πρόσφατα γεγονότα - αποκρύπτοντας την πραγματική κατάσταση όσον αφορά στην ασφάλεια εφοδιασμού, μην ολοκληρώνοντας το σχεδιασμό της αγοράς και μην αφήνοντας να αναπτυχθούν επαρκή οικονομικά σήματα, οδηγούμαστε σε διακινδύνευση της ασφάλειας εφοδιασμού, η οποία για να αντιμετωπιστεί κοστίζει πολύ περισσότερο τελικά στον καταναλωτή. Το ελληνικό σύστημα ηλεκτρισμού παρουσίασε τον περασμένο χειμώνα αιχμές ζήτησης όχι πρωτοφανείς, οι οποίες όμως μόνο οριακά έγινε δυνατό να καλυφθούν. Πρέπει να αναζητηθούν λοιπόν οι αιτίες γιατί το ελληνικό ηλεκτρικό σύστημα δυσκολεύτηκε τόσο να σηκώσει το βάρος της ζήτησης, σε σημείο που να απειλείται με μπλακ άουτ. Πολύ περισσότερο δε όταν οι αιχμές που εμφανίστηκαν είχαν προβλεφθεί από τον ΑΔΜΗΕ ήδη έξι μήνες νωρίτερα στη Μελέτη Επάρκειας Ισχύος 2017-2023 και είχαν πλησιάσει στα ίδια επίπεδα και τα προηγούμενα χρόνια. Δεν έχει νόημα να επεκταθούμε στο γιατί και πώς βρέθηκαν σε συντήρηση δυο μονάδες της ΔΕΗ μέσα στο καταχείμωνο, αποστερώντας από το σύστημα περίπου 500 MW. Ακόμα και αν δεν βρίσκονταν σε συντήρηση, δεδομένης

γενικά της παλαιότητας των μονάδων του λιγνιτικού στόλου της ΔΕΗ, θα μπορούσαν κάλλιστα να βρίσκονται εκτός λόγω βλάβης. Το ερώτημα που πρέπει να μας προβληματίσει σοβαρά είναι γιατί το ελληνικό ηλεκτρικό σύστημα δεν μπορούσε να εξασφαλίσει αυτά τα 500 MW που του έλειπαν. Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει βάλει από καιρό στον πυρήνα των προτεραιοτήτων της τη δημιουργία μίας Ενεργειακής Ένωσης, ώστε οι χώρες μέσω διασυνδέσεων αλλά και ενοποιημένων αγορών να μπορούν να αλλητροφοδοτούνται με ενέργεια, είτε για να επιτυγχάνουν ασφάλεια εφοδιασμού, είτε για να επιτυγχάνουν χαμηλότερο κόστος ενέργειας. Το διασυνοριακό εμπόριο όμως είναι αγορά, και άρα λειτουργεί με το δεδομένο ότι όταν υπάρχει έλλειμμα ενός αγαθού σε μία χώρα – εν προκειμένω ηλεκτρικής ενέργειας – οι τιμές αυξάνονται κι άρα οι γειτονικές χώρες έχουν κίνητρο να εξάγουν το δικό τους πλεόνασμα ενέργειας σε υψηλότερη τιμή από ό,τι θα το πωλούσαν εντός των δικών τους συνόρων. Το πρόβλημα της χώρας μας τον περασμένο χειμώνα ήταν ότι η εγχώρια αγορά ηλεκτρισμού είναι με τέτοιο τρόπο διαμορφωμένη, ώστε ακόμα και σε συνθήκες υψηλής ζήτησης, οι τιμές δεν αντανακλούν την πραγματική αξία της ηλεκτρικής ενέργειας, κι άρα δεν παρείχαν κίνητρο για τις απαραίτητες εισαγωγές όταν τις χρειαζόταν το ελληνικό ηλεκτρικό Σύστημα. Ενδεικτικό αυτής της θέσης είναι το γεγονός ότι αν δει κανείς τις ωριαίες τιμές της χονδρεμπορικής αγοράς της Ουγγαρίας -που καθόρισαν σε μεγάλο βαθμό αν η περίσσεια ενέργειας θα κατευθυνόταν προς τη βόρεια και κεντρική Ευρώπη ή προς τη νότια Ευρώπη και

19 τα Βαλκάνια- τις κρίσιμες ημέρες (20-23 Η διαχείριση της ενεργειακής κρίσης απέδειξε Δεκεμβρίου 2016 και 9-10 Ιανουαρίου αυτό που είναι γνωστό σε όλες τις κρίσεις: η θε2017) και τις κρισιμότερες ώρες (13.0024.00 από πλευράς ζήτησης για το ελληραπεία είναι πάντα πιο ακριβή από την πρόληψη. νικό ηλεκτρικό σύστημα), θα παρατηρήσει Κόστη που αποκρύπτονται και που τεχνηέντως ότι η ελληνική αγορά πρόσφερε υψηλότερες τιμές μόνο στις 6 από τις συνολικά 72 επιχειρείται να αποφευχθούν, τελικά γυρίζουν πίυπό εξέταση ώρες. σω πολλαπλάσια και εις βάρος του καταναλωτή. Το ερώτημα είναι βεβαίως γιατί κατά τις ώρες πολύ αυξημένης ζήτησης και ουσιΟι μικροπολιτικές και ο λαϊκισμός στην ενέργεια αστικά κινδύνου περικοπών η ελληνική έχουν κόστος και το τίμημά τους στην ασφάλεια αγορά δεν μπόρεσε να δημιουργήσει τα απαραίτητα βραχυπρόθεσμα ισχυρά οικοεφοδιασμού είναι ανυπολόγιστο. νομικά σήματα –δηλαδή αυξημένες τιμές ενέργειας στη διάρκεια κάποιων λίγων μπορούσε να αποκαλυφθεί σε πραγματικό χρόνο - και κατ’ ωρών- ώστε να προσελκύσει την απαραίτητη ενέργεια από επάκταση να συμπεριληφθεί στις τιμές προσφοράς που οι άλλες αγορές. μονάδες ηλεκτροπαραγωγής με φυσικό αέριο κάνουν στη Πρώτον, διότι παρουσιάζεται διαχρονικά μια αναντιστοιχία χονδρεμπορική αγορά ηλεκτρισμού- το έξτρα κόστος που –παρατηρούνται δηλαδή σημαντικές αποκλίσεις- μεταξύ της προέκυπτε λόγω της αυξημένης κατανάλωσης καυσίμου. δηλωθείσας διαθέσιμης ισχύος των λιγνιτικών μονάδων Εδώ αξίζει να σημειωθεί ότι η κρίση κατέδειξε και την και της παραγωγής τους στον πραγματικό χρόνο. Το γεγουποεκτίμηση της σημασίας και της δυναμικής του φυσικού νός αυτό δημιουργεί μια υπερπροσφορά κατά την επίλυση αερίου στην ηλεκτροπαραγωγή, όπως και το ότι ακόμη και της αγοράς της προηγούμενης ημέρας η οποία όμως δεν μεταξύ των αρμοδίων δεν έχει καταστεί σαφής η αλληλευλοποιείται κατά τον πραγματικό χρόνο. Το κενό αυτό ξάρτηση αγοράς ηλεκτρισμού και αγοράς φυσικού αερίου. έρχονται συνήθως να καλύψουν στον πραγματικό χρόνο Είναι χαρακτηριστικό ότι ακόμα και εν μέσω της κρίσης είτε μονάδες φυσικού αερίου είτε υδροηλεκτρικές. Είναι και ενώ οι μονάδες ηλεκτροπαραγωγής με φυσικό αέριο χαρακτηριστικό ότι στις κρίσιμες ημέρες του περασμένου βρέθηκαν να καλύπτουν ακόμα και το 60% των αναγκών χειμώνα οι μόνες φορές που οι τιμές ουσιαστικά αυξήθηκαν του Συστήματος, ακούγονταν προτάσεις για περιορισμό της ήταν όταν πια περιορίστηκε σημαντικά η υδροηλεκτρική χρήσης τους, λόγω έλλειψης καυσίμου, έλλειψη άμεσα συνπαραγωγή λόγω εξάντλησης των αποθεμάτων στους ταδεδεμένη με την απουσία αγοράς φυσικού αερίου, αλλά και μιευτήρες. επάρκειας των υποδομών υγροποιημένου φυσικού αερίου. Δεύτερον, η ελληνική αγορά ηλεκτρισμού είναι ελλιπής ως Προτάσεις που προφανώς αγνοούσαν ότι οι μονάδες σε προς το σχεδιασμό της. Συνεχίζει να καλύπτει, ουσιαστιπραγματικό χρόνο λειτουργούν κατ’ εντολή του ΑΔΜΗΕ κι κά, ένα μόνο χρονικό επίπεδο –αυτό της προημερήσιας όχι κατά βούληση και άρα ούτε θα μπορούσαν αυτόνομα αγοράς. Ούτε ενδοημερήσια αγορά, ούτε αγορά εξισορνα περικόψουν την κατανάλωσή τους, αλλά ακόμα και να ρόπησης, ούτε προθεσμιακή αγορά υπάρχει και μάλιστα μπορούσαν αυτό θα οδηγούσε με μαθηματική ακρίβεια σε δεν φαίνεται πιθανή η λειτουργία τους πριν από το πρώτο μπλακ άουτ, αφού θα μεγάλωνε το έλλειμμα ισχύος που εξάμηνο του 2018, με βάση και τα όσα αναφέρει ο ΑΔΜΗΕ ήδη υπήρχε. στο πρόσφατο Δεκαετές Πλάνο Ανάπτυξης που έθεσε σε Συμπερασματικά, ήταν πρωτίστως οι διαχρονικές αστοχίες διαβούλευση. Η απουσία αυτών των επιμέρους αγορών και παραλείψεις σχεδιασμού της αγοράς που οδήγησαν περιορίζει κατά πολύ τις δυνατότητες για αποκάλυψη της στην ενεργειακή κρίση. Ενδεικτικό αυτού είναι και το γεπραγματικής αξίας του ηλεκτρισμού –ιδίως σε περιόδους γονός ότι παρότι από τον Αύγουστο του 2015, έχει προπολύ αυξημένης ζήτησης- κι έτσι από τη μια σε μακροπρόβλεφθεί στο πλαίσιο του 3ου Μνημονίου, ο σχεδιασμός θεσμο ορίζοντα δεν δίνονται τα απαραίτητα σήματα για και η λειτουργία μόνιμης αγοράς διαθέσιμης ισχύος για την δημιουργία και διατήρηση της απαραίτητης ποσότητας διελληνική αγορά ηλεκτρισμού, παρότι από τις 30 Απριλίου αθέσιμης ισχύος ενώ σε βραχυπρόθεσμο ορίζοντα δεν έχει λήξει ο Προσωρινός Μηχανισμός Αποζημίωσης Ευεμπορεί να διασφαλιστεί η ροή ενέργειας από τις γειτονικές λιξίας και παρότι έχει μεσολαβήσει η ενεργειακή κρίση που αγορές προς την ελληνική. κατέρριψε εκκωφαντικά το μύθο της υπερεπάρκειας ισχύος, Τρίτον, δεν υπάρχει ουσιαστικά οργανωμένη αγορά φυσιαπέχουμε ακόμη σημαντικά από την προκοινοποίηση στην κού αερίου –παρά μόνο διμερείς συμβάσεις- και επιμέρους Ευρωπαϊκή Επιτροπή μίας μόνιμης αγοράς για τη διασφάλιαγορά εξισορρόπησης φυσικού αερίου. Λόγω αυτής της έλσης επαρκούς διαθέσιμης ισχύος, αφήνοντας το ηλεκτρικό λειψης πρώτον δεν μπορούσε η ελληνική αγορά να στείλει σύστημα για ακόμη μια φορά έκθετο. ■ ισχυρό οικονομικό σήμα για την έγκαιρη διασφάλιση των απαραίτητων ποσοτήτων φυσικού αερίου και δεύτερον δεν

greek energy 2017

Το «χειμερινό πακέτο» της ΕΕ και ο ενεργειακός σχεδιασμός για την Ελλάδα του Παντελή Κάπρου Καθηγητή Ενεργειακής Οικονομίας στο ΕΜΠ

Το χειμερινό πακέτο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (winter package – Clean Energy for All Europeans – unlocking Europe’s growth potential1) που ανακοινώθηκε στις 30 Νοεμβρίου 2016 περιλαμβάνει τις νέες νομοθετικές προτάσεις για τον τομέα της ενέργειας με σκοπό την μείωση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα και την αποτροπή της κλιματικής αλλαγής. Το χειμερινό πακέτο, εφόσον τελικά εγκριθεί, νομοθετεί φιλόδοξους στόχους για τις εκπομπές, τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας (ΑΠΕ) και την εξοικονόμηση ενέργειας για το 2030, στην ουσία δηλαδή επεκτείνει (και πιο φιλόδοξα) τους στόχους για το 2020 που είχαν ήδη νομοθετηθεί ως υποχρεωτικοί. Η διαφορά είναι ότι ενώ οι στόχοι για το 2020 είχαν προσδιορισθεί για κάθε χώρα-μέλος, οι νέοι στόχοι για το 2030 τίθενται ως υποχρεωτικοί μόνο για την Ευρωπαϊκή Ένωση στο σύνολό της. Μία πρωτόγνωρη διαδικασία ελέγχου μέσω εθνικού ενεργειακού σχεδιασμού υπό την εποπτεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής θα ελέγχει τη συμβατότητα των εθνικών δεσμεύσεων και επιτευγμάτων με τους Ευρωπαϊκούς στόχους. Το χειμερινό πακέτο, που περιλαμβάνει νομοθετικές προτάσεις για τους γενικούς στόχους για το 2030, τη νέα Οδηγία για τις ΑΠΕ, τη νέα Οδηγία για την Εξοικονόμηση Ενέργειας και τη νέα Οδηγία για το σχεδιασμό των αγορών ενέργειας, συνδυάζεται με τη μεταρρύθμιση των μηχανισμών της αγοράς δικαιωμάτων εκπομπής διοξειδίου του άνθρακα (Emission Trading Scheme2), την υιοθέτηση εθνικά δεσμευτικών υποχρεώσεων για τη μείωση των εκπομπών 1 https://ec.europa.eu/energy/en/news/commission-proposesnew-rules-consumer-centred-clean-energy-transition 2 https://ec.europa.eu/clima/policies/ets/reform_en

στους τομείς εκτός ETS3 (οικιακός, υπηρεσίες, μεταφορές, γεωργία και ελαφριά βιομηχανία) και στρατηγικής για τη μείωση των εκπομπών στον τομέα των μεταφορών4 κυρίως μέσω του εξηλεκτρισμού των αυτοκινήτων και της ευρείας χρήσης βίο-καυσίμων. Με όλες αυτές τις πρωτοβουλίες δημιουργείται πλέον ένα πλήρες πλέγμα νομοθεσίας με σκοπό τη δραστική μείωση της καύσης ορυκτών καυσίμων (άνθρακας, πετρέλαιο, φυσικό αέριο), την ανάπτυξη των ΑΠΕ σε όλους τους τομείς και την εξοικονόμηση ενέργειας. Η εξέλιξη του τομέα της ενέργειας και των μεταφορών προς δραστική απανθρακοποίηση είναι πλέον δεδομένη για κάθε χώρα-μέλος της ΕΕ. Η ποσοτική μελέτη των σεναρίων και των επιπτώσεων όλων των παραπάνω πρωτοβουλιών της ΕΕ έγινε με τη χρήση των μαθηματικών μοντέλων PRIMES5 και GEME36 του εργαστηρίου E3Modelling Laboratory7 του ΕΜΠ για όλες τις χώρες-μέλη της ΕΕ. Τα βασικά σενάρια του PRIMES που υιοθετήθηκαν από την ΕΕ ονομάζονται EUCO27 και EUCO30, τα οποία περιλαμβάνουν τον τρόπο επίτευξης των στόχων σε κάθε χώρα-μέλος. Τα σενάρια αυτά συγκρίνονται με το σενάριο του PRIMES με όνομα Reference-

3 https://ec.europa.eu/clima/policies/effort/proposal_en 4 https://ec.europa.eu/transport/themes/strategies/ news/2016-07-20-decarbonisation_en 5 http://www.e3mlab.ntua.gr/e3mlab/PRIMES%20Manual/ The%20PRIMES%20MODEL%202016-7.pdf 6 http://www.e3mlab.ntua.gr/e3mlab/GEM%20-%20E3%20 Manual/GEM-E3_manual_2015.pdf 7 http://www.e3mlab.ntua.gr

20168 το οποίο περιλαμβάνει τους στόχους για το 2020 αλλά όχι πολιτικές για το 2030 και μετά. Στο παρόν άρθρο παραθέτουμε τις προβλέψεις των σεναρίων αυτών ειδικά για την Ελλάδα, ώστε έτσι να τονισθούν οι επιπτώσεις του χειμερινού πακέτου για τον ενεργειακό σχεδιασμό της Ελλάδας. Ο Πίνακας 1 δείχνει τον επιμερισμό στην Ελλάδα των στόχων της ΕΕ για το 2030 για τις εκπομπές, τις ΑΠΕ και την εξοικονόμηση ενέργειας, καθώς και για το 2050 για τις εκπομπές αερίων θερμοκηπίου. Ο επιμερισμός σε κάθε χώρα βασίζεται στο δυναμικό που έχει η κάθε χώρα σε διάφορους τομείς της ενέργειας και στο κόστος, συγκριτικά με άλλες χώρες. Το μεγάλο δυναμικό ΑΠΕ της Ελλάδας εξηγεί τον επιμερισμό ιδιαίτερα φιλόδοξων στόχων για τις ΑΠΕ το 2030, ιδίως στον ηλεκτρικό τομέα. Η μεγάλη ανάπτυξη 8 http://ec.europa.eu/transport/sites/transport/files/media/ publications/doc/trends-to-2050-update-2013.pdf

των ΑΠΕ στην ηλεκτροπαραγωγή εξηγεί τη μεγάλη μείωση των εκπομπών στον τομέα ETS το 2030. Η σημαντική επίδοση της Ελλάδας στην εξοικονόμηση ενέργειας με βάση τον δείκτη μέτρησης οφείλεται στο ότι ο δείκτης αυτός μετρά μεταβολή συγκριτικά με τις προβλέψεις που είχαν γίνει το 2007 οπότε δεν είχε ληφθεί υπόψη η οικονομική κρίση που ακολούθησε. Από τη σκοπιά της ΕΕ θα επιδιωχθεί να δεσμευθεί η Ελλάδα στην επίτευξη των στόχων που δείχνει ο Πίνακας 1. Το βασικό σενάριο προβλέπει επαναφορά της Ελληνικής Οικονομίας σε θετική οικονομική ανάπτυξη, αν και με σχετικά μέτριους ρυθμούς. Η φιλόδοξη εξοικονόμηση ενέργειας, όπως ρυθμίζεται από τη σχετική Οδηγία της ΕΕ και τις προδιαγραφές Eco-design, προβλέπεται να οδηγήσει το σύνολο της κατανάλωσης ενέργειας σε αρνητικούς ρυθμούς μεταβολής μέχρι το τέλος του ορίζοντα και ιδίως μέχρι το 2030. Για το σκοπό αυτό, μεγάλης εμβέλειας προγράμματα πρέπει να εφαρμοσθούν για τις οικίες

Πίνακας 1: Δείκτες επίτευξης των στόχων για την Ελλάδα στο πλαίσιο του σεναρίου EUCO30 της ΕΕ

2015 Εκπομπές Αερίων Θερμοκηπίου (% μεταβολή από 1990)

2020

2030

2050

-1.6

-10.0

-40.5

-77.2

Εκπομπές CO2 στους τομείς ETS (% μεταβολή από το 2005)

-25.8

-31.4

-63.1

-93.1

Εκπομπές CO2 στους τομείς εκτός ETS (% μεταβολή από το 2005)

-22.3

-30.0

-43.3

-69.3

Ποσοστό ΑΠΕ στο σύνολο

14.4

18.5

34.3

67.4

Ποσοστό ΑΠΕ στη θέρμανση-ψύξη

24.8

30.1

36.9

50.8

Ποσοστό ΑΠΕ στον Ηλεκτρικό Τομέα

22.4

25.8

71.5

102.3

1.4

10.2

18.0

185.1

-32.3

-50.4

-61.7

Ποσοστό ΑΠΕ στον Τομέα Μεταφορών Δείκτης Εξοικονόμησης Ενέργειας (μεταβολή από προβολή του 2007)

greek energy 2017

Πίνακας 2: Μέσο ετήσιο ποσοστό μεταβολής ενεργειακής κατανάλωσης και ΑΕΠ για την Ελλάδα στο πλαίσιο του σεναρίου EUCO30 της ΕΕ

2000-2005

2006-2015

2016-2020

2021-2030

2031-2050

Πρωτογενής Ενεργειακή Κατανάλωση

2.11

-1.85

-0.67

-2.96

-1.21

Κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας

3.42

-0.34

0.59

-1.67

1.35

ΑΕΠ σε όγκο

4.04

-2.20

1.40

1.69

1.39

Πίνακας 3: Ποσοστιαία διάρθρωση της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας και των εισαγωγών για την Ελλάδα στο πλαίσιο του σεναρίου EUCO30 της ΕΕ

% στην παραγωγή (και εισαγωγές) 2000 2015

Εγκατεστημένη ισχύς σε MW-NET

2020

2025

2030

2035

2000

2015

2020

2025

2030

2035

Υδροηλ.

7.4

10.3

10.0

9.7

10.0

9.5

3072

3389

3579

3689

3749

3819

Αιολικά

0.9

6.8

8.8

23.0

33.4

34.5

226

2152

2637

5265

6996

7595

Ηλιακά

0.0

6.6

8.0

14.8

21.8

29.3

2605

3147

5452

7632 10662

Γεωθερμία

0.0

1.6

167

Βιομάζα

0.3

0.6

1.2

1.5

2.6

180

233

258

305

Πετρέλαιο

17.1

8.2

8.3

4.0

0.2

2302

2022

1824

834

733

595

Φυσ. Αέριο

11.5

15.1

22.8

19.5

17.0

19.5

1157

5062

5306

5273

4738

4417

Λιγνίτης

62.8

40.4

33.6

22.8

12.3

0.5

4454

3923

3054

3124

2869

2857

0.0

12.3

7.9

5.0

3.8

2.3

Εισαγωγές

και τα κτήρια. Η μείωση της κατανάλωσης Μακροχρόνια προβλέπεται σημαντική ανάστις μεταφορές οφείλεται στις ολοένα και πτυξη συστημάτων αποθήκευσης ηλεκτρικής αυστηρότερες προδιαγραφές ενεργειακής απόδοσης που θα εφαρμοσθούν για το ενέργειας (μέχρι 2500 MW υδροηλεκτρικά αποσύνολο των μεταφορικών μέσων, καθώς θήκευσης και μέχρι 5000 MW άλλα συστήματος και στον εξηλεκτρισμό των μεταφορών ο οποίος είναι σημαντικής έκτασης μέχρι το αποθήκευσης) που θα επιτρέψουν τη μείωση της 2030 και κυριαρχεί μετά το 2030 λόγω των πολύ χαμηλών ορίων εκπομπής CO2 ανά χρήσης του φυσικού αερίου ενώ θα διατηρούόχημα που θα θεσπίζονται μέχρι το 2050. νται οι ΑΠΕ σε υψηλά επίπεδα. Παρά τη θετική οικονομική ανάπτυξη, η εξοικονόμηση ενέργειας κυρίως μέσω των ώνει ότι κατά τη δεκαετία 2020-2030 το σύστημα εγκαταπροδιαγραφών Eco-design προβλέπεται λείπει σταδιακά τη χρήση λιγνίτη και μεταβαίνει σε μείγμα να μετριάσει σημαντικά την τάση αύξησης της κατανάλωπου βασίζεται στις ΑΠΕ, κυρίως αιολική και ηλιακή ενέργεια, ση ηλεκτρικής ενέργειας η οποία μάλιστα προβλέπεται να και φυσικό αέριο το οποίο παρέχει υπηρεσίες ευελιξίας και ακολουθεί αρνητικό ρυθμό μεταβολής από το 2020 μέχρι εξισορρόπησης. Οι ΑΠΕ θα παράγουν περίπου το 65% της το 2030. Ο εξηλεκτρισμός των μεταφορών σε συνδυασμό ηλεκτρικής ενέργειας το 2030 στο πλαίσιο των οποίων με την αύξηση της χρήσης ηλεκτρικής ενέργειας σε θερμι55% της ηλεκτροπαραγωγής θα παράγεται από μεταβλητές κές χρήσεις θα οδηγήσει σε θετικό ρυθμό μεταβολής της κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας μετά όμως το 2030. ΑΠΕ. Ανάλογο ποσοστό με τις ΑΠΕ το 2030 είχε ο λιγνίτης Η δραστική μείωση των εκπομπών στην ηλεκτροπαραγωτο 2000. Το φυσικό αέριο θα διατηρήσει ποσοστό λίγο γή επιτρέπει στην ηλεκτρική ενέργεια να συμβάλλει στην πιο κάτω από το 20% κατά το διάστημα από σήμερα έως απανθρακοποίηση των μεταφορών και της θέρμανσης σε το 2035. Μακροχρόνια προβλέπεται σημαντική ανάπτυξη μακροχρόνιο ορίζοντα. συστημάτων αποθήκευσης ηλεκτρικής ενέργειας (μέχρι Το σενάριο για τον τομέα της ηλεκτροπαραγωγής επιβεβαι2500 MW υδροηλεκτρικά αποθήκευσης και μέχρι 5000

23 MW άλλα συστήματος αποθήκευσης) που θα επιτρέψουν τη μείωση της χρήσης του φυσικού αερίου ενώ θα διατηρούνται οι ΑΠΕ σε υψηλά επίπεδα. Το σενάριο προβλέπει επίσης πλήρη ηλεκτρική διασύνδεση όλων των νησιών, κυρίως μέχρι το 2030, με αποτέλεσμα την απεξάρτηση της ηλεκτροπαραγωγής από το πετρέλαιο. Οι κύριοι παράγοντες που επιφέρουν τον εντυπωσιακό μετασχηματισμό του ηλεκτρικού συστήματος που δείχνει ο Πίνακας 3 είναι οι τιμές διοξειδίου του άνθρακα στον τομέα ETS, οι οποίες το 2030 προβλέπονται να είναι μεταξύ 35 και 45 €/tCO2, ανάλογα με το σενάριο, και η σημαντική πτώση του κόστους των ΑΠΕ. Μάλιστα το σενάριο της ΕΕ προβλέπει ανάπτυξη των ΑΠΕ μετά το 2025 κυρίως μέσω της αγοράς χωρίς εγγυημένες τιμές, εκτός από τεχνολογίες που δεν θα είναι πλήρως ώριμες οικονομικά, όπως τα αιολικά στη θάλασσα, ορισμένες εφαρμογές βιομάζας και τα φωτοβολταϊκά στη στέγη. Για τα τελευταία προβλέπονται διευκολύνσεις net metering και ενσωμάτωσης στην αγορά, παρά εγγυημένες τιμές. Προβλέπεται ακόμα κατάργηση της προτεραιότητας ένταξης των ΑΠΕ στο σύστημα, θέσπιση υποχρέωσης ευθύνης εξισορρόπησης στις ΑΠΕ και πλήρη σύζευξη των αγορών ηλεκτρικής ενέργειας (και στην περιοχή της Ελλάδας) σε όλα τα στάδια των αγορών, ακόμα και για την εξισορρόπηση και τις επικουρικές υπηρεσίες. Η απανθρακοποίηση του ηλεκτρικού συστήματος είναι θεαματική: από 997gCO2/kWh to 2000, 961 το 2005 και 775 το 2015, το σενάριο προβλέπει 243gCO2/kWh το 2030, 83 το 2035 και κάτω από 15 το 2050. Οι υπολογισμοί δείχνουν ότι είναι εφικτός ο μετασχηματισμός του ηλεκτρικού συστήματος χωρίς σημαντικές επιβαρύνσεις των τιμών ηλεκτρικής ενέργειας (Πίνακας 4). Οι τιμές χρήσεις των δικτύων προβλέπεται να αυξάνονται, αντανακλώντας σημαντικές επενδύσεις σε υποδομές για τους έξυπνους μετρητές και συστήματα στη διανομή, τα δίκτυα υποστήριξης συστημάτων αποθήκευσης ηλεκτρικής ενέργειας και φόρτισης οχημάτων, τις διασυνδέσεις των νησιών και τις διασυνδέσεις για την πλήρη σύζευξη των αγορών στην περιοχή της Ελλάδας. Από θεσμικής απόψεως δεν υπάρχει σοβαρή δυνατότητα η Ελλάδα να αποκλίνει από το παραπάνω σενάριο της ΕΕ που αντανακλά τις νομοθετικές προτάσεις του χειμερινού πακέτου. Ο μονόδρομος αυτός απαιτεί σοβαρό σχεδιασμό

για να εφαρμοσθεί στην Ελλάδα, και μάλιστα σε όλους τους τομείς, στα κτίρια, τις οικίες, τις μεταφορές και την ηλεκτροπαραγωγή. Ο σχεδιασμός δεν αφορά πλέον σε σενάρια αλλά σε συγκεκριμένα μέτρα πολιτικής και προγράμματα ώστε να εφαρμοσθεί το σχέδιο με τρόπο που να διασφαλίζεται το μικρότερο δυνατό κόστος και το μεγαλύτερο δυνατό αναπτυξιακό όφελος. Η νέα οικονομική δραστηριότητα που θα υποστηρίξει την εφαρμογή του προγράμματος περιλαμβάνει μεγάλης έκτασης ενεργειακές αναβαθμίσεις κτιρίων και οικιών, θεαματική ανάπτυξη των ΑΠΕ, διεσπαρμένη παραγωγή, έξυπνα συστήματα, δίκτυα και υποδομές καθώς και γενίκευση της ηλεκτροκίνησης και χρήση βιομάζας σε μεγάλη κλίμακα. Υπολογίσθηκε με τα μοντέλα οικονομικής ανάπτυξης ότι ο μετασχηματισμός θα δημιουργήσει πολλές νέες θέσεις εργασίας, θα δώσει δυνατότητα ανάπτυξης νέων τεχνολογικών επιχειρήσεων και θα αποτελεί ευκαιρία νέας προστιθέμενης αξίας σε πολλούς τομείς στην Ελλάδα. Προϋπόθεση είναι η σταθερή, επίμονη και αποτελεσματική εφαρμογή του προγράμματος, χωρίς παλινωδίες και αβεβαιότητες, γιατί είναι ιδιαίτερα σημαντικό να προσδίδεται επιχειρηματική ασφάλεια για την προσέλκυση κεφαλαίων και φθηνής χρηματοδότησης, από τα οποία εξαρτώνται σημαντικά τα αναπτυξιακά οφέλη. ■

Πίνακας 4: Μέσο συνολικό κόστος και μέση τιμή ηλεκτρικής ενέργειας για την Ελλάδα

2010

2015

2020

2025

2030

2035

2050

Μέσο συνολικό κόστος παραγωγής

74.8

87.0

102.6

109.4

108.3

99.1

61.4

Μέση τιμή χρήσης δικτύων

19.9

23.1

23.7

28.4

34.1

36.4

37.0

Μέση τιμή ηλεκτρισμού στην κατανάλωση πριν από φόρους

95.2

102.8

110.5

121.2

130.1

135.5

132.3

Μέση τιμή ηλεκτρισμού στην κατανάλωση μετά από φόρους

106.0

121.2

134.4

147.0

156.6

159.1

147.3

(σταθερά €/MWh)

greek energy 2017

Αλλού γεννούν οι κότες... Η τεχνολογική αλλαγή και η καινοτομία στον κλάδο της ενέργειας απαιτούν μετασχηματισμό του συστήματος διακυβέρνησης του Ηλία Ευθυμιόπουλου Συμβούλου Τοπικής Ανάπτυξης

Η επίτευξη των πολύ φιλόδοξων στόχων για την ανάσχεση της Κλιματικής Αλλαγής, προϋποθέτει και την παράλληλη ενεργοποίηση μιας σειράς εργαλείων όπως είναι για παράδειγμα οι μηχανισμοί καθαρής παραγωγής, η αντιστάθμιση, το εμπόριο εκπομπών κ.α. Ειδικά στο εμπόριο εκπομπών (διοξειδίου του άνθρακα – CO2) είχε στηριχθεί ένα μεγάλο ποσοστό των προοπτικών χρηματοδότησης των τεχνολογικών κλάδων που θα συνεισέφεραν στην καθαρή παραγωγή, ενισχύοντας είτε τις οικονομικά αδύνατες χώρες, είτε τις καινοτομίες στην παραγωγή και εξοικονόμηση ενέργειας, εκείνες τουλάχιστον που δεν ήταν πρόθυμη να στηρίξει η ανταγωνιστική αγορά. Τα πενιχρά αποτελέσματα αυτής της προσπάθειας, οφείλονται κατά κύριο λόγο στη χαμηλή τιμή του CO2 όπως αυτή διαμορφώνεται σ’αυτό που ονομάστηκε υποτιμητικά “χρηματιστήριο ρύπων”. Και καθώς η τιμή του CO2 έχει πλέον κατρακυλήσει από τα 20 ευρώ/τόνο που ήταν το 2007 σε κάτω από 5 ευρώ/τόνο σήμερα, τα περιθώρια αυτοχρηματοδότησης των αλλαγών της περιόδου μετάβασης έχουν τρομερά συρρικνωθεί. Στις ακραίες μάλιστα περιπτώσεις, όπως είναι η Ελλάδα, έγινε και υπεξαίρεση των χρημάτων από την φορολογία των συμβατικών καυσίμων, τα οποία αντί να προσανατολίζονται στη στήριξη επενδυτικών σχεδίων για πράσινη ενέργεια, πέφτουν στη μαύρη τρύπα του μονίμως ελλειμματικού κρατικού προϋπολογισμού. Για να συμπληρώσουμε την εικόνα, να πούμε ότι ούτε το

ΕΣΠΑ κατάφερε όλα αυτά τα πέτρινα χρόνια να κάνει τη διαφορά, αφού κινήθηκε σε τελείως κλασσικά πρότυπα, με βασικό στόχο όχι την προώθηση της καινοτομίας στο πλαίσιο ολοκληρωμένων τοπικών σχεδίων, αλλά την απλή διανομή των κονδυλίων ανάμεσα στους “επιλέξιμους” δικαιούχους και την κρατική γραφειοκρατία της διεκπεραίωσης. Έτσι, ως μόνη σανίδα σωτηρίας στο άγονο αυτό τοπίο παραμένουν τα Ευρωπαϊκά προγράμματα, τα οποία, ακόμα και όταν δεν παράγουν θεαματικά αποτελέσματα στο επίπεδο των εφαρμογών, κρατούν ζωντανή την ελπίδα.

Νέες αγορές Η λύση που επέλεξαν οι περισσότερες χώρες του ανεπτυγμένου Ευρωπαϊκού Βορρά ήταν να δημιουργήσουν οι ίδιες τις νέες αγορές και όχι να τις περιμένουν να ωριμάσουν, ακόμη και εκεί όπου οι νέες τεχνολογίες ήταν ακριβές με τα συμβατικά κριτήρια κόστους. Έτσι είδαμε για παράδειγμα την τεράστια ανάπτυξη των υπεράκτιων αιολικών πάρκων που μέσα στην τελευταία δεκαετία έφτασαν σε συνολική ισχύ τα 13.000MW με ετήσια αύξηση της τάξης των 1000MW. Το μερίδιο του λέοντος ανήκει στην Αγγλία την οποία ακολουθούν το Βέλγιο, η Δανία και η Γερμανία, αλλά το πιο ενδιαφέρον είναι ίσως η συνεργασία που επετεύχθη μεταξύ των χωρών της Βόρειας Θάλασσας και η δημιουργία ενός ενιαίου ηλεκτρικού θαλάσσιου χώρου. Αυτή η εξέλιξη συνέβαλε και στην ισχυρή ώθηση μια σειράς συνοδών

βιομηχανιών (όπως είναι τα καλώδια και τα συστήματα αυτομάτου ελέγχου) αλλά και στην δημιουργία νέων επιχειρηματικών σχημάτων (όπως είναι οι Συμπράξεις ΔημόσιουΙδιωτικού και οι Ενεργειακοί Συνεταιρισμοί).

Διαχείριση στο τοπικό επίπεδο

Στο Μόναχο, το πρόγραμμα της τοπικής εταιρείας προβλέπει την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας 2,4 TWh το χρόνο, παραγωγή που είναι σε θέσει να καλύψει τις ανάγκες 800.000 νοικοκυριών και τον υπόγειο σιδηρόδρομο. Η δημοτικότητα των εταιρειών αυτών αυξάνει διαρκώς καθώς πάρα πολλοί Γερμανοί αισθάνονται «δεμένοι» με την τοπική τους Stadtwerke και τη δυνατότητα που προσφέρει στην πόλη τους να χρηματοδοτηθούν από τα κέρδη ζημιογόνες υπηρεσίες όπως είναι οι αθλητικές εγκαταστάσεις για νέους και οι δημόσιες συγκοινωνίες.

Εκεί όμως που έγινε πραγματική ανατροπή ήταν στην φύση των φορέων που παρέχουν ενεργειακές υπηρεσίες. Από το κρατικά μονοπώλια – κυρίως στο χώρο του ηλεκτρισμού - περάσαμε στην διαχείριση στο τοπικό επίπεδο. Η αναβαθμισμένη τοπική αυτοδιοίκηση έπαιξε ουσιαστικό ρόλο. Στη Γερμανία, η Ένωση των Τοπικών Εταιρειών Κοινής Ωφέλειας (VKU) αντιπροΗ λύση που επέλεξαν οι περισσότερες χώσωπεύει περισσότερες από 1400 εταιρείες ρες του ανεπτυγμένου Ευρωπαϊκού Βορρά ήταν (Stadtwerke) εκ των οποίων οι 800 εμπλέκονται στην προμήθεια ή/και στην παραγωνα δημιουργήσουν οι ίδιες τις νέες αγορές και γή ενέργειας, τομέας που στέφεται ταχύτατα όχι να τις περιμένουν να ωριμάσουν, ακόμη και προς τις Ανανεώσιμες (ΑΠΕ). Οι δημοτικές και περιφερειακές εταιρείες εκεί όπου οι νέες τεχνολογίες ήταν ακριβές με ενέργειας ελέγχουν αυτή τη στιγμή το 50% τα συμβατικά κριτήρια κόστους. της ζήτησης σε ηλεκτρισμό και φυσικό αέριο ενώ στο επίπεδο της παραγωγής έχουν μικρό ποσοστό (10%) το οποίο όμως σκοΗ επιτυχία του μοντέλου είναι τόσο μεγάλη που γρήγοπεύουν να διπλασιάσουν τα επόμενα χρόνια ως συνέπεια ρα επηρεάζει και συναφείς πρωτοβουλίες όπως είναι οι της γενικότερης στροφής στην αποκεντρωμένη πράσινη ενεργειακοί συνεταιρισμοί. Πρόσφατα, στο Βερολίνο δηενέργεια και των στόχων που η Γερμανία έχει βάλει για τη μιουργήθηκε κοινωνικός συνεταιρισμός που σκοπεύει να συμβολή της στην αντιμετώπιση της Κλιματικής Αλλαγής και αγοράσει το ηλεκτρικό δίκτυο της πόλης που αυτή τη στιγμή την πλήρη απεξάρτησή της από τα πυρηνικά. βρίσκεται υπό παραχώρηση σε ιδιωτική εταιρεία. Ήδη, οι δημοτικές εταιρείες που αντιπροσωπεύονται από Στην Αγγλία, οι ιδιωτικοποιήσεις μάλλον ωφέλησαν τις την VKU έχουν υπό κατασκευή μονάδες συνολικής ισχύος τοπικές εταιρείες παραγωγής δημοτικού ή διαδημοτικού πάνω από 3GW, με στόχο όχι μόνο την παραγωγή για τις χαρακτήρα και τα τρέχοντα προγράμματα περιλαμβάνουν τοπικές ανάγκες αλλά και την εξαγωγή ενέργειας.

greek energy 2017

μεγάλα έργα κυρίως για την συνδυασμένη Χώρες με αδύνατες ή προβληματικές δοπαραγωγή ηλεκτρισμού και θερμότητας για μές, όπως η Ελλάδα, θα έχουν μικρό μερίδιο, κτίρια, με πρωτοπόρους τις πόλεις Σέφιλντ, Λιντς και Μπράτφορντ. τόσο στην νέα αγορά όσο και στην ενεργειαΣτη Σκοτία αντίθετα, o οργανισμός κή τεχνολογική επανάσταση η οποία ήδη έχει Community Energy Scotland-CES έχει δώσει έμφαση στις μικρές κοινότητες στις αρχίσει. Η διαβόητη ανάπτυξη δεν προκύπτει οποίες παρέχει τεχνική και οικονομική από τη γενικόλογη επίκληση της ανάγκης για υποστήριξη για την ανάπτυξη ενεργειακών μονάδων από ΑΠΕ σε μια μεγάλη ποικιλία νέες επενδύσεις. Εξαρτάται πάνω απ’ όλα από εφαρμογών: φωτοβολταϊκά, γεωθερμία, την ικανότητα διαχείρισης της γνώσης και από αιολική ενέργεια, βιομάζα, υβριδικά συστήματα, ανακύκλωση θερμότητας κ.α. Το τον έγκαιρο μετασχηματισμό του συστήματος 2015 ο αριθμός των έργων που υποστήριζε διακυβέρνησης. η CES ξεπερνούσαν τα 300. Στη Σουηδία, η Ένωση Δημοτικών Εταιρει(ανάλυση και επεξεργασία δεδομένων), τα έξυπνα δίκτυα, ών Στέγασης (SABO) με 300 περίπου μέλη, τα μικροδίκτυα, τα εξελιγμένα συστήματα αποθήκευσης, παρέχει υπηρεσίες, μεταξύ άλλων και ενέργειας σε 700.000 τα υβριδικά συστήματα, τα εικονικά κέντρα ισχύος (Virtual κτίρια με έμφαση στην εξοικονόμηση, τη μόνωση, τη σωPower Plant), τα ηλεκτρικά οχήματα (ως ευέλικτα ηλεκτρικά στή επιλογή των υλικών και την κοινόχρηστη θέρμανση. φορτία για την απορρόφηση της απορριπτόμενης ενέργειας Παρά το γεγονός ότι έχει να ανταγωνιστεί έναν ισχυρό ιδιτων ΑΠΕ, αλλά και ως κινητά συστήματα αποθήκευσης) και ωτικό τομέα, έχει προ πολλού εξασφαλίσει τη βιωσιμότητά η διαφορική τιμολόγηση του ρεύματος. της καθώς και αυτήν των μελών της, προσανατολισμένη Καθώς όμως αυξάνεται η ποικιλότητα των λύσεων και η ταυτόχρονα σε «κοινωνικά υπεύθυνες πρακτικές». πράσινη ενέργεια έρχεται πιο κοντά στην πραγματικότηΣτη Δανία, την Ευρωπαϊκή χώρα με τη μεγαλύτερη εμπειρία τα, οι απαιτήσεις σε επίπεδο οργάνωσης αυξάνουν. Αυσε υπεράκτια αιολικά πάρκα, η συνεργασία του ιδιωτικού τό σημαίνει ότι θα πρέπει να δουλεύουν εξίσου τίμια και τομέα με το κράτος και την αυτοδιοίκηση βασίζεται στην αποτελεσματικά όλοι οι κρίκοι της αλυσίδας: οι τράπεζες, συμπληρωματικότητα και όχι στον αμοιβαίο αποκλεισμό. τα ανταλλακτικά, οι κοινωνικές οργανώσεις, τα λογιστικά Επιπλέον, ζωτικής σημασίας είναι η συμμετοχή της τοπικής συστήματα, οι αδειοδοτήσεις, οι κανονιστικές αρχές, η αυτοδιοίκησης, παραγωγικών συνεταιρισμών, αλλά και εταιρική ευθύνη... μεμονωμένων πολιτών, οι οποίοι αγοράζοντας μετοχές Χώρες με αδύνατες ή προβληματικές δομές, όπως η Ελλάδα, στις εταιρείες εκμετάλλευσης, γίνονται πράσινοι παραγωγοί θα έχουν μικρό μερίδιο, τόσο στην νέα αγορά όσο και με εγγυημένο εισόδημα. στην ενεργειακή τεχνολογική επανάσταση η οποία ήδη έχει Το σύστημα διακυβέρνησης αρχίσει. Η διαβόητη ανάπτυξη δεν προκύπτει από τη γενικόλογη επίκληση της ανάγκης για νέες επενδύσεις. Εξαρτάται Από στενά τεχνολογική άποψη, η καινοτομία βρίσκεται πάνω απ’ όλα από την ικανότητα διαχείρισης της γνώσης πλέον στην διεσπαρμένη παραγωγή και στην σταδιακή και από τον έγκαιρο μετασχηματισμό του συστήματος διεξάλειψη της διάκρισης παραγωγών και καταναλωτών (ο ακυβέρνησης. ■ νέος όρος είναι procumers). Βεβαίως πρωταγωνιστικό ρόλο καλούνται να παίξουν τα συστήματα πληροφορικής

greek energy 2017

Η βιομηχανική πολιτική για να είναι αποτελεσματική χρειάζεται μακροπρόθεσμα μέτρα του Αντώνη Κοντολέοντος Μέλους του προεδρείου της ΕΒΙΚΕΝ

Η βιομηχανία μετά από προσπάθειες ετών και αφού προηγουμένως πλήρωσε βαρύ τίμημα κατάφερε να εξασφαλίσει ένα ανταγωνιστικό περιβάλλον ως προς την τιμολόγηση του ανταγωνιστικού κόστους ενέργειας. Ωστόσο το τελευταίο διάστημα οι εξελίξεις γύρω από τη ΔΕΗ, που κυριαρχούν στην ενεργειακή επικαιρότητα, προκαλούν εκ νέου ανησυχία. Η συμφωνία για το κλείσιμο της δεύτερης αξιολόγησης είναι ξεκάθαρο πλέον ότι δρομολογεί ταχύτατα σωρευτικά δομικά μέτρα για τη βίαιη μείωση του μεριδίου αγοράς της εταιρείας, με άμεση επίδραση στο portfolio της. Θα πρέπει να επισημανθεί ιδιαίτερα ότι η σχεδιαζόμενη πώληση πακέτου λιγνιτικών και Υ/Η μονάδων της ΔΕΗ “παρουσιάζεται” από τους δανειστές ως δομικό μέτρο που αποσκοπεί στη δημιουργία συνθηκών “υγιούς ανταγωνισμού” στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας. Μόνο αφελείς μπορούν να πιστέψουν τον ανωτέρω ισχυρισμό. Η απάντηση δόθηκε πριν λίγες ημέρες από στέλεχος της κυβέρνησης του οποίου οι δηλώσεις, όπως τουλάχιστον αυτές αποδόθηκαν στο διαδίκτυο, είναι ιδιαίτερα σημαντικές και αποκαλυπτικές για τον πραγματικό στόχο των τεχνικών κλιμακίων των δανειστών. “Στελέχη των τεχνικών κλιμακίων είναι βαποράκια συμφερόντων που θέλουν να κάνουν ρεσάλτο στην δημόσια περιουσία, είπε ο υπουργός, εσωτερικών Πάνος Σκουρλέτης. «Στην α' αξιολόγηση εμείς συμφωνήσαμε ότι αυτή την τριετία που θα γίνεται η διαδικασία, εμείς έπρεπε να βάλουμε σε εφαρμογή το σχέδιο των συμπράξεων, αντί να πουλήσει, να συνεργαστεί με εταιρείες. Αυτό το σχέδιο

δεν μας το επιτρέπουν, μας έβαλαν όρο ότι απαγορεύεται η ΔΕΗ να συμπράξει και το σχέδιο αυτό δεν το πίστεψε ούτε η διοίκηση της ΔΕΗ», είπε. Εγώ αυτό το σχέδιο το είχα επεξεργαστεί και είχα έρθει και σε προχωρημένες συζητήσεις με εταιρία, να μπει ως μέτοχος και όχι αγοραστής, πρόσθεσε ο κύριος Σκουρλέτης, καταλήγοντας: «Φοβάμαι ότι θα πουλήσουμε όσο - όσο». Γιατί οι εξελίξεις αυτές προκαλούν ανησυχία; Ως Ένωση Βιομηχανικών Καταναλωτών Ενέργειας, θεωρούμε ότι, δεδομένων των συνθηκών στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας στην Ελλάδα σήμερα, η υπό καθεστώς βίας εκποίηση μονάδων της ΔΕΗ θα οδηγήσει στη δημιουργία μιας ολιγοπωλιακής αγοράς και ενός πραγματικού καρτέλ με δραματικές επιπτώσεις στο κόστος ηλεκτρικής ενέργειας για τους καταναλωτές. Οι ανησυχίες μας εντείνονται από το γεγονός ότι απουσιάζουν όλες οι προϋποθέσεις για τη λειτουργία μια ελεύθερης, σύγχρονης και ανταγωνιστικής αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας. Ενδεικτικά αναφέρουμε τα εξής: • Η αναδιοργάνωση της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας και η υλοποίηση των απαιτήσεων του target model (λειτουργία προθεσμιακής αγοράς, ενδοημερήσιας αγοράς και αγοράς εξισορρόπησης) καθυστερεί σημαντικά (20192020). • Οι διεθνείς διασυνδέσεις της χώρας είναι ανεπαρκείς, με εκείνη της Ιταλίας να παραμένει εκτός λειτουργίας για πολύ μεγάλα χρονικά διαστήματα τα τελευταία χρόνια. • Δεν διασφαλίζεται ανταγωνιστικό μείγμα καυσίμου στην ηλεκτροπαραγωγή, καθώς ακυρώνεται στην πράξη το

επενδυτικό πλάνο της ΔΕΗ για κατασκευή νέων λιγνιτικών μονάδων σε αντικατάσταση των προς απόσυρση. • Ταυτόχρονα η ΔΕΗ οδηγείται σε οικονομική ασφυξία και από δικές της λάθος επιλογές, όπως η παροχή έκπτωσης εμπρόθεσμης εξόφλησης 15% σε όλη τη λιανική, αλλά κύρια από επιλογές της κυβέρνησης, όπως αυτή που για να μειώσει το έλλειμμα του λογαριασμού στήριξης των ΑΠΕ επιβάρυνε την ΔΕΗ για το 2017 με περισσότερα από 350εκ ευρώ. Και φυσικά επίσης λόγω της υποχρέωσης της να διαθέτει μέρος της λιγνιτικής παραγωγής της σε τιμές κάτω του πραγματικού πλήρους κόστους της. Είναι επομένως υπαρκτός ο κίνδυνος αύξησης του κόστους ηλεκτρικής ενέργειας στο άμεσο μέλλον, εξέλιξη που θα γκρεμίσει μονομιάς όσα με τόσο κόπο πέτυχε η βιομηχανία τα τελευταία χρόνια πλήττοντας καίρια την ανταγωνιστικόΕίναι η ώρα να πούμε αλήθειες: Ποιος άλλος κλάδος προτητα της βιομηχανίας της χώρας. σφέρει τόσες μόνιμες θέσεις εργασίας; Αυτή είναι και η Το ερώτημα είναι κατά πόσο η κυβέρνηση έχει αντιληφθεί μεγάλη διαφορά και η ιδιαίτερη προστιθέμενη αξία της μετο πόσο σοβαρός είναι ο κίνδυνος και πόσο αναγκαίο ταποιητικής και βιομηχανικής δραστηριότητας: η ανάπτυξή είναι να υπάρξει άμεση αλλαγή της πολιτικής στην αγορά τους επιστρέφει κέρδη στην οικονομία, στα δημόσια έσοδα ηλεκτρικής ενέργειας. και στην κοινωνία. Αλλά και αντίστροφα, η συρρίκνωση Μια τέτοια αλλαγή βεβαίως προϋποθέτει ότι η κυβέρνηση της βιομηχανίας καθιστά ανέφικτο στόχο την επιστροφή θα αποφασίσει να πάει κόντρα σε πελατειακές λογικές, ιδεστην ανάπτυξη. οληψίες και εδραιωμένα συμφέροντα που αντιστέκονται σθεναρά σε κάθε απόπειρα: • ν α λειτουργήσουν και στη χώρα μας Η βιομηχανία δεν κρύβει τις ανησυχίες της ανταγωνιστικές αγορές ενέργειας για τις εξελίξεις στην αγορά ηλεκτρισμού. Να μη • να εφαρμοστούν οι ευρωπαϊκές οδηγίες γκρεμίσουμε όσα πετύχαμε με κόπους ετών... και οι κατευθυντήριες γραμμές και • να σταματήσουν ή έστω να περιοριστούν δραστικά οι επιδοτήσεις στο χώρο της Τι περιμένει λοιπόν η βιομηχανία από την Πολιτεία και ποια ενέργειας. θα πρέπει να είναι τα χαρακτηριστικά μιας συνεκτικής βιοΕρώτημα παραμένει η πρόθεση από πλευράς του Υπουρμηχανικής πολιτικής; γείου ενέργειας να προτείνει την παράταση ισχύος του Η απάντηση είναι πολύ απλή, τα όποια μέτρα εφαρμόζονται μέτρου της υπηρεσίας διακοπτόμενου φορτίου. Ένα μέτρο, να έχουν βάθος χρόνου. Η πραγματικότητα είναι σκληρή. κόστους μόλις 30εκ/έτος που συγκράτησε την εκτόξευΕάν η Πολιτεία δεν προωθήσει σήμερα αίτημα παράτασης ση του κόστους ενέργειας για τη βιομηχανία, όταν κατ’ του μέτρου της Διακοψιμότητας, τότε οι μηχανές θα φρεαπαίτηση του μνημονίου καταργήθηκαν οι εκπτώσεις στα νάρουν ξανά. βιομηχανικά τιμολόγια. Δεν υπάρχει λοιπόν καμία λογική και καμία δικαιολογία για Όταν μάλιστα αποδείχτηκε ότι στην πρόσφατη ενεργειακή την ελληνική Πολιτεία και τις εκάστοτε κυβερνήσεις να μην κρίση του Ιανουαρίου, κατά τη διάρκεια της οποίας το ηλεσυνειδητοποιούν ότι μια ισχυρή βιομηχανική βάση αποτεκτρικό σύστημα της χώρας έφτασε στα όρια του blackout, η λεί θεμελιώδη προϋπόθεση για την βιώσιμη οικονομική συνεισφορά του υφιστάμενου μηχανισμού διακοψιμότητας ανάπτυξη και την ανταγωνιστικότητα της χώρας. Ας ξεκινήυπήρξε καθοριστική για τη διατήρηση της ευστάθειας του σουν απ΄αυτά που μπορούν και που οι αντίξοες σημερινές συστήματος. συνθήκες επιτρέπουν: τη συγκράτηση του ενεργειακού Ο ρόλος της βιομηχανίας κόστους για τη βιομηχανία, όπως ακριβώς κάνουν όλες οι ευρωπαϊκές χώρες που έχουν συνειδητοποιήσει την αξία Τα τελευταία χρόνια η βιομηχανία έχει αποκτήσει φωνή και της προστασίας της βιομηχανικής τους παραγωγής ώστε διεκδικεί δυναμικά τα δικαιώματά της. Δεν μπορούσε να γίνα είναι ανταγωνιστικές, να φέρνουν έσοδα στα δημόσια νει και διαφορετικά, αφού η κρίση και η υπέρμετρη αύξηση ταμεία και να δημιουργούν ποιοτικές δουλειές ιδιαίτερα του ενεργειακού κόστους, προκάλεσαν έντονο πρόβλημα για τους νέους. ■ ανταγωνιστικότητας. Μεγάλος αριθμός επιχειρήσεων δεν άντεξε και οδηγήθηκε σε κλείσιμο, με υπέρμετρο κόστος για την οικονομία και την απασχόληση.

greek energy 2017

Ενεργειακή αποδοτικότητα σε κτήρια και μεταφορές του Βασίλειου Τσολακίδη Βιο-Αρχιτέκτονα, Διπλωματούχου Μηχανικού προέδρου ΔΣ του ΚΑΠΕ

Ο κτιριακός τομέας, τόσο ο οικιακός όσο και ο τριτογενής, αντιστοιχεί σε ένα σημαντικό ποσοστό της συνολικής ενεργειακής κατανάλωσης, αν αναλογιστούμε ότι αντιπροσωπεύει το 45% της εγχώριας κατανάλωσης και το 10% της συμβολής του στις εκπομπές CO2, για το έτος 2012. Στη χώρα μας, το σύνολο των κατοικούμενων κατοικιών (νοικοκυριά) σύμφωνα με την τελευταία απογραφή της ΕΛΣΤΑΤ είναι 4,122,088, αντιπροσωπεύοντας περίπου το 78% του συνολικού κτιριακού αποθέματος, γεγονός που επιβεβαιώνει αφενός, ότι ο μεγαλύτερος αριθμός κτιρίων συνδέεται με τον οικιακό τομέα αφετέρου, ότι τα κτίρια κατοικίας έχουν έναν κρίσιμο ρόλο στην επίτευξη των ευρωπαϊκών στόχων για το επόμενο διάστημα 2020 - 2030. Ας παραθέσουμε στο σημείο αυτό ορισμένα χρήσιμα στοιχεία: Σύμφωνα με δημοσιευμένα στοιχεία που προέρχονται από την EUROSTAT, την ΕΛΣΤΑΤ και το ΥΠΕΝ, τα νοικοκυριά της χώρας μας κατανάλωσαν συνολικά 5,042 MΤΙΠ (Τόνοι Ισοδύναμου Πετρελαίου - ΤΙΠ) το έτος 2012, παρουσιάζοντας μια σημαντική αύξηση στην ενεργειακή κατανάλωση κατά 65% περίπου, σε σχέση με το 1990, ενώ λαμβάνοντας υπόψη το ενεργειακό ισοζύγιο του ίδιου έτους, η κατανάλωση στον οικιακό τομέα ανήλθε στο 29% της συνολικής κατανάλωσης ενέργειας. Ειδικότερα, σύμφωνα με έρευνα που διενεργήθηκε από την ΕΛΣΤΑΤ (με τεχνικό εμπειρογνώμονα το ΚΑΠΕ) για την κατανάλωση της ενέργειας στα νοικοκυριά την περίοδο 2011 – 2012, διαπιστώθηκε ότι κάθε νοικοκυριό στη χώρα μας καταναλώνει κατά μέσο όρο ετησίως, για την κάλυψη των ενεργειακών αναγκών του: • 10.244 kWh θερμική ενέργεια, από την οποία το 86% περίπου είναι για την κάλυψη των αναγκών θέρμανσης και

4.4% για την παραγωγή ΖΝΧ, καθώς και • 3.750 kWh ηλεκτρική ενέργεια, από την οποία το 38% περίπου καταναλώνεται για το μαγείρεμα, το 14.7% για τη λειτουργία του ψυγείου, το 6.6% για τον φωτισμό κλπ. Από την ίδια έρευνα, ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει η συσχέτιση της κατανάλωσης ενέργειας και του βαθμού αστικότητας, από όπου συμπεραίνεται ότι οι ανάγκες των νοικοκυριών σε θερμική ενέργεια είναι πολύ μεγαλύτερες στις αγροτικές περιοχές (16.923 kWh), σε σχέση με τις αστικές περιοχές (8.453 kWh), ενώ οι ανάγκες σε ηλεκτρική ενέργεια είναι υψηλότερες στις αστικές περιοχές (4.000 kWh) σε σύγκριση με τις αγροτικές (3.070 kWh). Πρόσθετα, και με βάση την τελευταία δημοσιευμένη στατιστική ανάλυση των Πιστοποιητικών Ενεργειακής Απόδοσης του ΥΠΕΝ (Μάρτιος, 2016), προκύπτει ότι τη χρονική περίοδο 2011-2015, το μεγαλύτερο ποσοστό των κτιρίων κατοικιών κατατάσσεται στην ενεργειακή κατηγορία Ε-Η και το μεγαλύτερο ποσοστό ενέργειας καταναλώνεται, κυρίως, για την κάλυψη αναγκών σε θέρμανση. Τα δεδομένα αυτά αποδεικνύουν αφενός, την εξαιρετική σημασία του κτιριακού τομέα στο όλο ενεργειακό ισοζύγιο, ενώ παράλληλα αναδεικνύεται το τεράστιο δυναμικό (περιθώριο) μείωσης της ενεργειακής κατανάλωσης των κτιρίων και βελτίωσης των ενεργειακών τους επιδόσεων, με έμφαση στον οικιακό τομέα. Σε αυτό το σημείο προστίθεται ο σημαντικός ρόλος των Πιστοποιητικών Ενεργειακής Απόδοσης για τις κατοικίες, και η εφαρμογή των συστάσεων που προκύπτουν μέσα από την έκδοσή τους. Χαρακτηριστικά αναφέρουμε, ότι μέσα από την ανάλυση των πιστοποιητικών που εκδόθηκαν στο πλαίσιο του Προγράμματος εξοικονόμηση κατ’ οίκον,

προέκυψε ενεργειακή αναβάθμιση των συμμετεχουσών κατοικιών για τις οποίες αυξήθηκε σημαντικά το ποσοστό κατάταξής τους σε υψηλότερη ενεργειακή κατηγορία, κυρίως στην Ε, Δ και Γ, μετά τις ενεργειακές επεμβάσεις. Στη γενικότερη ενεργειακή στρατηγική που έχει θέσει η χώρα μας για τον κτιριακό τομέα, μέσα από την θέσπιση νομοθεσίας και την εφαρμογή δράσεων και μέτρων πολιτικής, το ΚΑΠΕ ως ερευνητικός φορέας έχει έναν εξαιρετικά σημαντικό ρόλο που σχετίζεται με: • την παροχή ενεργειακών υπηρεσιών στο ίδιο το κράτος, βοηθώντας έτσι στη χάραξη της ενεργειακής πολιτικής της χώρας, • την υλοποίηση Ευρωπαϊκών και Εθνικών Προγραμμάτων, τα οποία ουσιαστικά δείχνουν τις τάσεις της αγοράς, τις συνέπειες και τα αποτελέσματα της ενεργειακής πολιτικής, ενώ παράλληλα συμβουλεύει τις αρμόδιες υπηρεσίες για σχετικά θέματα, • την εφαρμοσμένη έρευνα, με έμφαση στην εξοικονόμησης ενέργειας & τις ΑΠΕ, με στόχο την παραγωγή νέων τεχνολογιών, συστημάτων και προϊόντων για την βελτίωση και αναβάθμιση της απόδοσής τους, αλλά και την τοπική παραγωγή προϊόντων με τη χρήση τοπικών πρώτων υλών, συμβάλλοντας έτσι στην στήριξη των ΜΜΕ αλλά και στην ενίσχυση της εγχώριας οικονομίας. • την προσφορά υπηρεσιών προς τους πολίτες και τις επιχειρήσεις, με στόχο τη διάδοση και την προώθηση όλων των τεχνολογιών και μέτρων εξοικονόμησης προς όφελος της κοινωνίας. Πρέπει να σημειώσουμε εδώ, ότι ιδιαίτερη σημασία στην εξοικονόμηση ενέργειας, η οποία μπορεί επιτευχθεί σε ένα κτίριο, έχει η ενεργειακή συμπεριφορά του χρήστη. Η συμπεριφορά του χρήστη, κατοίκου ή εργαζομένου ενός κτιρίου αποτελεί βασικό στοιχείο επιτυχίας οποιουδήποτε

Το μέλλον των εμπορευματικών μεταφορών ανήκει στα μέσα σταθερής τροχιάς και στη ναυτιλία, σε συνδυασμό με ταυτόχρονη εφαρμογή μέτρων και συμπεριφορών εξοικονόμησης για ποσοτικό περιορισμό των αναγκών σε μεταφερόμενα φορτία. Σήμερα το μεγαλύτερο μέρος των εμπορευμάτων μεταφέρεται σε ποσοστό 70% οδικά, 15% με σιδηρόδρομο, 12 % με τη ναυτιλία και 3% με σταθερούς αγωγούς (υδρογονάνθρακες).

greek energy 2017

μέτρου εξοικονόμησης και προγράμματος ενεργειακής διαχείρισης. Είναι αυτός που συχνά καθορίζει το προφίλ της ενεργειακής κατανάλωσης και που τελικά θα επιβεβαιώσει με τον καθημερινό τρόπο ζωής και δράσης του τις προβλέψεις των όποιων μελετών για εξοικονόμηση ενέργειας από την εφαρμογή μέτρων νοικοκυρέματος ή ριζικής επέμβασης στο κέλυφος και τις εγκαταστάσεις. Από την μη ορθολογική χρήση του κτιρίου και των συστημάτων του, μπορεί να μειωθεί σημαντικά η ενεργειακή απόδοση ενός κτιρίου. Η καλλιέργεια ενεργειακής συνείδησης και η σωστή ενημέρωση έχουν συνεπώς πρωταρχική θέση στην όποια προσπάθεια για εξοικονόμηση ενέργειας στον κτηριακό τομέα. Όσον αφορά στις μεταφορές, οι οποίες καταναλώνουν σήμερα περισσότερο από 1/3 της συνολικής ενέργειας και εκπέμπουν το 1/4 του διοξειδίου του άνθρακα και σημαντικό μερίδιο της ατμοσφαιρικής ρύπανσης, υπάρχει τεράστιο περιθώριο βελτίωσης της αποδοτικότητας όλων των μεταφορικών μέσων. Στην ΕΕ το αυτοκίνητο αντιπροσωπεύει περίπου το 80% των επιβατικών μηχανοκίνητων μετακινήσεων, τα λεωφορεία το 7%, τραίνα 7% και η αεροπορία το 4%. Ένα λεωφορείο 35 ατόμων αντικαθιστά 25 ΙΧ αυτοκίνητα. Τον πυρήνα των βιώσιμων μεταφορών θα αποτελούν πλέον πλάι στα μέσα σταθερής τροχιάς και τα σύγχρονα λεωφορεία. Ένα τέτοιο ανεπτυγμένο σύστημα θα μπορούσε να περιορίσει κατά 80 % την χρήση ΙΧ αυτοκινήτων. Το μέλλον των εμπορευματικών μεταφορών ανήκει στα μέσα σταθερής τροχιάς και στη ναυτιλία, σε συνδυασμό με ταυτόχρονη εφαρμογή μέτρων και συμπεριφορών εξοικονόμησης για ποσοτικό περιορισμό των αναγκών σε μεταφερόμενα φορτία. Σήμερα το μεγαλύτερο μέρος των εμπορευμάτων μεταφέρεται σε ποσοστό 70% οδικά, 15% με σιδηρόδρομο, 12 % με τη ναυτιλία και 3% με σταθερούς αγωγούς (υδρογονάνθρακες).

Οι οδικές μεταφορές καταναλώνουν το 90% της ενέργειας του συνόλου των μεταφορών και προκαλούν το 93,5 % των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα. Εάν μετατοπίζονταν η μισή ποσότητα των εμπορευμάτων που μεταφέρονται σήμερα οδικά, στο σιδηρόδρομο και τη ναυτιλία, θα πετυχαίναμε συνολική μείωση 38% σε κατανάλωση ενέργειας και παραγωγή εκπομπών CO2. Η χρήση των επιβατικών αυτοκινήτων θα συνεχίσει να είναι αναγκαία και στο μέλλον, κυρίως στην ύπαιθρο και για ειδικές μετακινήσεις π.χ. ασθενών κ.λπ. Και θα αντιπροσωπεύει τουλάχιστον το 20% των μετακινήσεων επιβατών. Για το λόγο αυτό χρειαζόμαστε αυτοκίνητα οικονομικά και οικολογικά, που σημαίνει εφαρμογή τεχνολογιών αποθήκευσης ενέργειας. (Ηλεκτροκίνηση, πεπιεσμένος αέρας, υδρογόνο κλπ.) Η αειφορία και στις μεταφορές ταυτίζεται με τη γενικευμένη εισαγωγή των ΑΠΕ σε αυτές. Τούτο προϋποθέτει βιώσιμες τεχνολογίες αποθήκευσης και στην συνέχεια χρήσης αυτών στην κίνηση των μεταφορικών μέσων. Παράλληλα, όμως, πρέπει να αναφερθούμε στο ρόλο της ανθρώπινης συμπεριφοράς στην εξοικονόμηση ενέργειας στις μεταφορές. Εδώ, πέρα από τη γενικότερη κατεύθυνση για τη χρήση των ΜΜΜ, η απάντηση είναι το λεγόμενο EcoDriving, η οικονομική, οικολογική και ασφαλής οδήγηση. Είναι ένας έξυπνος τρόπος οδήγησης ο οποίος συμβάλλει στη μείωση της κατανάλωσης καυσίμου, στη μείωση των εκπομπών ρύπων και των αερίων που προκαλούν το φαινόμενο του θερμοκηπίου, καθώς και στον περιορισμό της ηχορύπανσης και των τροχαίων ατυχημάτων. Οι αρχές της οικονομικής οδήγησης στηρίζονται στην οδήγηση με σταθερή ταχύτητα, χρησιμοποιώντας τη μεγαλύτερη δυνατή σχέση μετάδοσης και προεκτείνονται στη σωστή συντήρηση του οχήματος, τη δημιουργία περιβαλλοντικής συνείδησης και σωστής οδικής συμπεριφοράς από τους οδηγούς που εκπαιδεύονται σε αυτή. Συμπερασματικά, μπορούμε να πούμε πως η αειφόρα και βιώσιμη διαχείριση των οδικών μεταφορών, περιλαμβάνει, σε επίπεδο τελικών χρηστών, την αλλαγή των συνηθειών στον τρόπο μετακίνησης και την προώθηση της χρήσης των ενεργειακά και περιβαλλοντικά αποδοτικών τύπων οδικών μεταφορών (π.χ. μέσα μαζικής μεταφοράς, οικονομικότερα οχήματα, car-sharing, ποδήλατο κλπ.) ενώ σε επίπεδο διαχειριστών μεταφορικού έργου (π.χ. λεωφορεία, οχήματα διανομής αγαθών κλπ.) περιλαμβάνει εφαρμογές διαχείρισης στόλου με αποδοτικά επιχειρησιακά σχέδια, χρήση οικονομικότερων και «καθαρότερων» οχημάτων κλπ. ■

Αξιοποιούμε τη δύναμη της Φύσης Συμβάλλουμε στην Aνάπτυξη Επενδύουμε στο Μέλλον

241 MW σε λειτουργία 145 MW υπό κατασκευή 639 MW σε φάση ανάπτυξης

www.eltechanemos.gr

greek energy 2017

Η ανάγκη για εξωστρέφεια στην ελληνική αγορά ενέργειας του Δρ Μιχάλη Θωμαδάκη Διευθυντή Τομέα Ενέργειας, Grant Thornton, πρώην μέλους της ΡΑΕ

H ελληνική αγορά ενέργειας, σε ηλεκτρισμό, φυσικό αέριο και ΑΠΕ, υφίσταται δομικές και απότομες αλλαγές, σε όλους τους τομείς. Ο κόσμος της ενέργειας στην Ελλάδα έχει, δικαίως, στρέψει την προσοχή του στο τι θα συμβεί με τις μεγάλες κρατικές εταιρίες του χώρου της ενέργειας, πρωτίστως με τη ΔΕΗ. Οι ενεργειακές εταιρίες έχουν συγκεντρώσει την προσοχή τους στο πώς να ξεπεράσουν αυτή την τρικυμία με τις λιγότερες δυνατές απώλειες, καθώς και στο πως θα μπορέσουν να αναπτυχθούν στο νέο ενεργειακό περιβάλλον που διαμορφώνεται. Μέσα σε αυτή την άκρως εσωστρεφή ατμόσφαιρα, πολύ συχνά παραβλέπουμε τις εξίσου σημαντικές αλλαγές που συμβαίνουν στην Ενέργεια σε Ευρώπη και Βαλκάνια. Η Τρίτη Ενεργειακή δέσμη βρίσκεται ήδη σε πλήρη εφαρμογή, διαμορφώνοντας νέους τρόπους και δρόμους εμπορίου της ενέργειας. Ολοένα και περισσότερες χώρες θέτουν σε εφαρμογή χρηματιστήρια ενέργειας ή έστω μηχανισμούς όπου η ενέργεια εμπορεύεται με όρους αγοράς, ενώ οι τεχνολογικές εξελίξεις διαμορφώνουν νέες δυνατότητες για την πρόσβαση σε καθαρότερες μορφές ενέργειας. Μέσω της Ενεργειακής Κοινότητας και των πρωτοβουλιών Ευρωπαϊκής Επιτροπής και Δυτικών Βαλκανίων, γίνονται σοβαρότατες προσπάθειες να επιταχυνθεί η συντονισμένη λειτουργία των διασυνδέσεων του ηλεκτρισμού σε ολόκληρη την περιοχή της ΝΑ Ευρώπης, και να συγκλίνει η λειτουργία των εθνικών αγορών ηλεκτρισμού στο γενικότερο ευρωπαϊκό μοντέλο-στόχο. Πρόσφατα καθορίστηκαν από τον ACER, τον Ευρωπαίο Ρυθμιστή, οι νέες περιοχές

συντονισμένης λειτουργίας των Ευρωπαϊκών αγορών ηλεκτρισμού και χαράχτηκαν τα νέα «σύνορα» στην αγορά ηλεκτρισμού της Ευρώπης, με εφαρμογή από το τέλος του 2018, με την Ελλάδα να ανήκει σε δύο από αυτές. Ο Νότιος Διάδρομος φυσικού αερίου, ένα έργο-σταθμός για την ΕΕ, έχει ήδη ξεκινήσει από την Ελλάδα, με τον αγωγό ΤΑΡ, η λειτουργία του οποίου θα δημιουργήσει εντελώς νέα δεδομένα για τον τρόπο λειτουργίας των αγορών αερίου της περιοχής. Στις, ιστορικές, δεσμεύσεις της Gazprom έναντι της ΕΕ, οι οποίες ανακοινώθηκαν πρόσφατα, σε κάθε δεύτερη παράγραφο υπάρχει αναφορά στην, υφιστάμενη και μελλοντική, ελληνο-βουλγαρική διασύνδεση φυσικού αερίου, γεγονός που προοιωνίζεται τη μελλοντική μαζική χρησιμοποίηση του ελληνικού συστήματος φυσικού αερίου ως πύλης εισόδου για ολόκληρη τη ΝΑ Ευρώπη και όχι μόνο. Στο πλαίσιο αυτό, με την εξαίρεση ελαχίστων περιπτώσεων, οι ελληνικές επιχειρήσεις, και πρωτίστως εκείνες που έχουν εδώ και χρόνια το μέγεθος και την ευκαιρία να το κάνουν, έχουν επιδείξει μία ακατανόητη εσωστρέφεια. Αντί να διδαχθούν από τις ενέργειες πολλών ευρωπαϊκών εταιριών, όπου εγκατέλειπαν, οικειοθελώς και με σχέδιο, τμήματα των εθνικών τους αγορών στον ανταγωνισμό για να επεκταθούν σε αγορές του εξωτερικού, οι ελληνικές επιχειρήσεις έδωσαν πολύ μεγάλη σημασία στη θέση τους στην ελληνική αγορά. Αποτέλεσμα αυτού είναι η εκκωφαντική απουσία τους από όλες τις ενεργειακές αγορές της περιοχής, τη στιγμή που οι αγορές αυτές, ακριβώς έξω

35 από τα ελληνικά σύνορα, έχουν γεμίσει από Είναι ενθαρρυντικό, ότι ολοένα και περισπλήθος ενεργειακών εταιριών ευρωπαϊκών και μη χωρών, ακόμη και μεγέθους μικρότεσότεροι ελληνικοί ενεργειακοί όμιλοι έχουν ρου από τις ελληνικές αντίστοιχες. Μοναδική προχωρήσει σε κινήσεις εισόδου σε γειτονικές εξαίρεση, επί του παρόντος, αποτελούν τα Ελληνικά Πετρέλαια, και μόνο στον τομέα αγορές. Είναι, επίσης πολύ σημαντικό να τετων πετρελαιοειδών, μετά από σοβαρές, θούν σε λειτουργία, όσο πιο γρήγορα γίνεται, συντονισμένες και επίπονες προσπάθειες πολλών ετών. οι μηχανισμοί αγοράς που απαιτούνται για τον Αυτή η εσωστρέφεια, εκτός των άλλων, εκσυγχρονισμό του εμπορίου ηλεκτρικής ενέραπέτρεψε την εισαγωγή ανταγωνισμού στην γειας και φυσικού αερίου και είναι παρήγορο ελληνική αγορά, επέτρεψε την ενίσχυση των στρεβλώσεων και στέρησε τη χρήση των που, αν μη τι άλλο, οι σχετικές κινήσεις, από γειτονικών αγορών ενέργειας ως εργαλείο διαχείρισης κινδύνου σε οικονομικό και σε ΡΑΕ, ΛΑΓΗΕ και ΔΕΣΦΑ βρίσκονται σε πλήρη επίπεδο ασφάλειας εφοδιασμού. Δεν υπάρεξέλιξη. χει μεγαλύτερη διασφάλιση για την επάρκεια του ενεργειακού εφοδιασμού της Χώρας, αγορά αερίου μέσω ΤΑΡ. από την απρόσκοπτη και επαρκή διασύνδεση της ενεργειαΟι συνθήκες, λοιπόν, είναι τέτοιες ώστε να διαμορφώκής της αγοράς με εκείνες των γειτονικών χωρών. σουν τα χαρακτηριστικά ενός φυσικού κόμβου συναλλαγών Όλα αυτά αυξάνουν το κόστος της ενέργειας για τους Έλληενέργειας, γεγονός που θα επιτρέψει στην ελληνική αγορά νες καταναλωτές και μειώνουν την ικανότητά τους να στηρίενέργειας να αποτελέσει το κέντρο αναφοράς για τις τιμές ξουν το κόστος των όποιων νέων επενδύσεων απαιτούνται. της ενέργειας στην ευρύτερη περιοχή, προσελκύοντας ξέΗ εξωστρέφεια θα συνέβαλε στον επιμερισμό του κόστους νους καταναλωτές και δημιουργώντας σημαντικές ευκαιρίες χρήσης των ενεργειακών υποδομών και από καταναλωτές για όσες από τις ελληνικές ενεργειακές εταιρίες δράσουν άλλων χωρών και θα βοηθούσε σημαντικά στην ανάπτυξη έγκαιρα και με αποφασιστικότητα επεκτεινόμενες εκτός νέων, όπου χρειάζεται, εντός και εκτός συνόρων. Ελλάδος. Όμως το τρένο δεν έχει χαθεί για την Ελλάδα, το αντίθετο. Το νέο περιβάλλον της ενεργειακής αγοράς απαιτεί παίκτες Μία προσεκτική ματιά στις, πολύ πρόσφατες, νομοθετικές σημαντικού μεγέθους, οι οποίοι θα έχουν την ευρωστία να προτάσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, το επονομαζόμενο συμμετέχουν ταυτόχρονα σε όλες τις μορφές ενεργειακής «χειμερινό πακέτο», καταδεικνύει ότι το μέλλον για μία δραστηριότητας, δηλαδή ΑΠΕ, συμβατικών μονάδων αερίΕνεργειακή Ένωση απολύτως συνεπή με τις δεσμεύσεις για ου, προμήθειας ηλεκτρισμού και φυσικού αερίου και αποτην αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής είναι η απόλυτη θήκευσης ενέργειας. Είναι προφανές ότι, υπό τις συνθήκες σύγκλιση μεταξύ των εθνικών αγορών, η οποία θα στηριαυτές, θα επιβιώσουν όσοι έχουν επαρκές μέγεθος ώστε χθεί στις ΑΠΕ και στις ευέλικτες μονάδες ηλεκτροπαραγωνα μπορούν να αποκτήσουν όλα τα παραπάνω. Και μεγάλο γής, πρωτίστως φυσικού αερίου, στην προμήθεια φυσικού μέγεθος χωρίς μεγάλη αγορά, δηλαδή μεγάλη πελατειακή αερίου και στην αποθήκευση ενέργειας. βάση, δεν είναι δυνατό να υπάρξει. Αυτό οδηγεί νομοτεΑυτή τη στιγμή στην Ελλάδα συνυπάρχουν, ή μπορούν να λειακά στην επέκταση σε αγορές εκτός Ελλάδος. Όποιος επιτευχθούν, τα παραπάνω σε σημαντικό βαθμό. Μεγάλες δεν έχει τη δυνατότητα ή τη θέληση να επεκταθεί, θα πρέπει επενδύσεις στις ΑΠΕ έχουν συντελεστεί και το πλαίσιο είτε να αποσυρθεί από την συγκεκριμένη αγορά, είτε να αρχίζει να διαμορφώνεται ώστε να δημιουργηθούν ακόμη συμπράξει με άλλους, Έλληνες και ξένους, ως αποτέλεσμα περισσότερες. Οι ευέλικτες μονάδες φυσικού αερίου, σύγτης δικής τους εξωστρέφειας. χρονης τεχνολογίας και μικρής ηλικίας, οι οποίες κατασκευΕίναι ενθαρρυντικό, ότι ολοένα και περισσότεροι ελληνικοί άστηκαν με αμιγώς ιδιωτικά κεφάλαια, παρά τις σημαντικές ενεργειακοί όμιλοι έχουν προχωρήσει σε κινήσεις εισόπαλινωδίες και την έλλειψη στρατηγικής στην στήριξη των δου σε γειτονικές αγορές. Είναι, επίσης πολύ σημαντικό μονάδων αυτών από τις ελληνικές αρχές, αποτελούν σήμενα τεθούν σε λειτουργία, όσο πιο γρήγορα γίνεται, οι μηρα την αιχμή του δόρατος του ελληνικού στόλου μονάδων χανισμοί αγοράς που απαιτούνται για τον εκσυγχρονισμό ηλεκτροπαραγωγής και έναν από τους πλέον αξιόμαχους του εμπορίου ηλεκτρικής ενέργειας και φυσικού αερίου και στόλους της ευρύτερης περιοχής. είναι παρήγορο που, αν μη τι άλλο, οι σχετικές κινήσεις, Η δυναμικότητα του ελληνικού συστήματος φυσικού αερίαπό ΡΑΕ, ΛΑΓΗΕ και ΔΕΣΦΑ βρίσκονται σε πλήρη εξέλιξη. ου, με τις επενδύσεις που ήδη υλοποιούνται, θα επιτρέψει Τέλος, είναι πολύ σημαντικό η Πολιτεία να αποκτήσει, και σύντομα στους Έλληνες προμηθευτές την πρόσβαση σε ένα πάλι, πολύ δυνατή φωνή εκεί που λαμβάνονται οι αποφάαπό τα περισσότερο διαφοροποιημένα καλάθια φυσικού σεις για την ενεργειακή αγορά της περιοχής μας, δηλαδή αερίου στην Ευρώπη, ιδίως μετά την πρόσβαση στην Ιταλική στην Ένωση και στην Ενεργειακή Κοινότητα. ■

greek energy 2017

Επαναπροσανατολισμός της ευρωπαϊκής και ελληνικής ενεργειακής αγοράς: Κανονιστικές βάσεις και νομικορυθμιστικά διακυβεύματα του Αντώνη Μεταξά Επίκουρου Καθηγητή του Πανεπιστημίου Αθηνών, Επισκ. Καθηγητή Δικαίου Ενέργειας Πανεπιστημίου του Βερολίνου και Προέδρου του Ελληνικού Ινστιτούτου Ενεργειακής Ρύθμισης

Τα τελευταία χρόνια στην επιστημονική συζήτηση για τα ευρωπαϊκά ενεργειακά δρώμενα γίνεται σχεδόν μόνιμα λόγος για την «αναδιάρθρωση» των ενεργειακών αγορών των κρατών μελών της Ένωσης προς την κατεύθυνση της υλοποίησης του λεγόμενου «Target Model». Εντούτοις, οι ραγδαίες τεχνολογικές εξελίξεις, η κεντρική πολιτική στόχευση της Ένωσης για την «αποανθρακοποίηση» της οικονομίας με παράλληλη διασφάλιση της ενεργειακής ασφάλειας εφοδιασμού και ο κομβικός παράγοντας της αυξημένης διείσδυσης των ΑΠΕ στο ενεργειακό σύστημα με δεδομένη εντούτοις την στοχαστικότητά τους οδηγούν στην ανάγκη όχι απλώς μιας αναδιάρθρωσης, αλλά ενός μείζονος επαναπροσανατολισμού της ενεργειακής πολιτικής και, συνεπόμενα, και του ενεργειακού δικαίου και ρύθμισης εν γένει. Αυτή η ανάγκη ενισχύεται από την επισήμανση ότι η παρούσα ρυθμιστική συγκρότηση της ενεργειακής αγοράς δεν παρέχει συχνά επαρκή βάση για τη διενέργεια των νέων σημαντικότατων επενδύσεων που απαιτούνται στον τομέα της ηλεκτροπαραγωγής για τη διασφάλιση της ασφάλειας εφοδιασμού, αλλά και ότι η παρούσα σχεδίαση και η εν πολλοίς πλημμελής διασύνδεση και ρυθμιστική εναρμόνιση

των απελευθερωμένων εθνικών αγορών ηλεκτρικής ενέργειας των κρατών μελών της Ένωσης δεν κρίνονται μέχρι στιγμής κατάλληλες να διασφαλίσουν τις προαναφερθείσες στοχεύσεις. Ο περί ου ο λόγος μείζων επαναπροσανατολισμός της ενεργειακής πολιτικής και ρύθμισης σηματοδοτείται από την πρόσφατη διεξοδική πρόταση κανονιστικών ρυθμίσεων εκ μέρους της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, η οποία παρουσιάσθηκε τον Νοέμβριο του 2016 και τιτλοφορείται “Clean Energy For All Europeans”. Το εν λόγω σύνολο εκτενέστατων ρυθμίσεων αποτελείται από αναλυτικές τοποθετήσεις και προτάσεις κανονιστικών μέτρων, τα οποία στοχεύουν στη συγκρότηση της ενιαίας εσωτερικής αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας δια της θέσπισης και εφαρμογής κοινών κανόνων που οφείλουν να ισχύουν εντός της Ενεργειακής Ένωσης (Energy Union) αλλά και στην εν γένει απάντηση στα κρίσιμα εκκρεμή νέα νομικορυθμιστικά διακυβεύματα. Η συγκεκριμένη πρωτοβουλία, η οποία – τούτο είναι σίγουρο- θα επικαθορίσει την ενωσιακή ενεργειακή πολιτική αλλά και τη δημόσια και επιστημονική συζήτηση το επόμενο ευρύ διάστημα, διέπεται από τρεις βασικούς

37 στόχους: Την πρόσδωση προτεραιότητας στην ενεργειακή απόδοση και την εξοικονόμηση ενέργειας σε συνδυασμό με την ασφάλεια εφοδιασμού (security of supply), την επίτευξη μιας λειτουργικής προσαρμοστικότητας των ενεργειακών συστημάτων των κρατών μελών στην αυξημένη διείσδυση των ΑΠΕ και την ένθεση και των καταναλωτών ενέργειας στη λειτουργία του ενεργειακού συστήματος με παράλληλη μέριμνα για την προστασία τους αλλά και τον εξορθολογισμό του ενεργειακού τους κόστους. Οι στόχοι αυτοί αντανακλώνται σε οκτώ (8) νομοθετικές προτάσεις και, συγκεκριμένα, στην Πρόταση για την Αναδιατύπωση της Οδηγίας σχετικά με την Εσωτερική Αγορά Ηλεκτρικής Ενέργειας, στην Πρόταση για την Αναδιατύπωση του Κανονισμού σχετικά με την Εσωτερική Αγορά Ηλεκτρικής Ενέργειας, στην Πρόταση για την Αναδιατύπωση του Κανονισμού για την ίδρυση του ACER (“Agency for the Cooperation of Energy Regulators”), στην Πρόταση για την έκδοση Κανονισμού σχετικά με την ετοιμότητα για την αντιμετώπιση κινδύνων στον Τομέα της Ηλεκτρικής Ενέργειας και για την κατάργηση της Οδηγίας σχετικά με την ασφάλεια εφοδιασμού ενέργειας, στην Πρόταση για την Αναδιατύπωση της Οδηγίας για την Ανανεώσιμη Ενέργεια, στην Πρόταση για την τροποποίηση της Οδηγίας σχετικά με την ασφάλεια εφοδιασμού ενέργειας, στην Πρόταση για την τροποποίηση της Οδηγίας σχετικά με την παροχή πιστοποιητικών ενεργειακής απόδοσης των κτιρίων και, τέλος, στην Πρόταση για την έκδοση Κανονισμού σχετικά με την διακυβέρνηση της Ενεργειακής Ένωσης. Κατ΄ουσίαν τα παραπάνω μπορούν να καταταγούν σε τρεις μείζονες κατηγορίες: προτάσεις κατατείνουσες στην αναθεώρηση της κείμενης ενωσιακής ενεργειακής νομοθεσίας, προτάσεις κατατείνουσες στην αναθεώρηση της κείμενης ενωσιακής νομοθεσίας για την κλιματική αλλαγή και προτάσεις για νέα, το πρώτον θεσπιζόμενα, μέτρα. H δημοσίευση αυτών των προτάσεων, συνολικής έκτασης πλέον των 1000 πυκνογραμμένων σελίδων, εγκαινιάζει μια σημαντική περίοδο εντατικών πολιτικών διαπραγμετεύσεων, στο τέλος της οποίας το τελικώς υιοθετηθησόμενο από το Συμβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο κείμενο δεν θα ταυτίζεται ενδεχομένως με το περιεχόμενο των υποβληθεισών προτάσεων. Αξιολογώντας τα κυριότερα ρυθμιστικά μέτρα που περιέχονται στα κατ’ ιδίαν κείμενα που απαρτίζουν το “Clean Energy Package”, εξάγονται ορισμένα βασικά συμπεράσματα σχετικά με την ανάπτυξη μιας ενιαίας ευρωπαϊκής αγοράς ενέργειας. Αρχικά, προσδίδεται έμφαση στο γεγονός ότι η υφιστάμενη ή θεσπισθησόμενη εθνική ενεργειακή νομοθεσία οφείλει να μην θέτει εμπόδια στη διασυνοριακή ροή ενέργειας, αλλά, αντιθέτως, να δίδει κίνητρα για επενδύσεις σε ευέλικτες μορφές παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας και συστήματα αποθήκευσης. Με κύριο σκοπό τη διασφάλιση της επάρκειας της ροής

ηλεκτρικής ενέργειας στα δίκτυα ενέργειας κάθε κράτουςμέλους στην Ενεργειακή Ένωση, στο “Winter Package” προβλέπεται η δυνατότητα συμμετοχής των κρατών σε μηχανισμούς δυναμικότητας («Capacity Mechanisms»), οι οποίοι, εκτός από τα στρατηγικά αποθέματα της κάθε χώρας, θα πρέπει να είναι ανοιχτοί σε άμεση συμμετοχή των capacity providers που βρίσκονται σε άλλα κράτη μέλη, εφόσον υπάρχει σύνδεση δικτύου μεταξύ του εν λόγω κράτους μέλους και της ζώνης υποβολής προσφορών για την εφαρμογή του μηχανισμού. Τα κράτη μέλη θα πρέπει να διασφαλίζουν ότι οι εν λόγω πάροχοι άλλων χωρών θα μπορούν να συμμετέχουν στους σχετικούς μηχανισμούς κατά περίπτωση δια της συμμετοχής στις σχετικές διαγωνιστικές διαδικασίες, πράγμα που προϋποθέτει βέβαια τη θέσπιση μείζονος τεχνικής πολυπλοκότητας κανόνων από τους αντίστοιχους Διαχειριστές Μεταφοράς και Διανομής. Γενικά, πρέπει να επισημανθεί ότι οι μηχανισμοί διασφάλισης ισχύος παρά την αναμφισβήτητη χρησιμότητά τους για την αντιμετώπιση προβλημάτων ενεγειακής ασφάλειας οφείλουν να είναι ορθά σχεδιασμένοι και συμβατοί με τους ενωσιακούς κανόνες περί κρατικών ενισχύσεων, καθότι σε διαφορετική περίπτωση ελλοχεύουν μείζονες κίνδυνοι ανταγωνιστικών ανισορροπιών και νοθεύσεων1, όπως αποτυπώνεται και στις σχετικές μελέτες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (Report on Sector Inquiry on Capacity Mechanisms). Ο τρίτος νευραλγικός άξονας της αγοράς ενέργειας, η ρύθμιση του οποίου είναι κομβικής σημασίας για τη διασφάλιση της ευελιξίας των αγορών ηλεκτρικής ενέργειας, αφορά τη συνεργασία μεταξύ Διαχειριστών Μεταφοράς 1. Για τους τυχόν ενδιαφερόμενους για μια εκτενέστερη επιστημονική ανάλυση του θέματος παραπέμπω στην εργασία μου A. Metaxas, in Hancher, L./De Hauteclocque, A./ Sadowska, M. (επιμ.), Capacity Mechanisms in the EU Energy Market: Law, Policy, and Economics, Oxford University Press, 2015, σελ. 288-301.

greek energy 2017

και Διανομής. Στις σχετικές προτάσεις της Επιτροπής ορίζεται ότι θα πρέπει να δοθούν κίνητρα στους DSOs να χρησιμοποιούν υπηρεσίες από διεσπαρμένη παραγωγή, να προβαίνουν σε αποτελεσματική ρύθμιση της ζήτησης, στη χρήση συστημάτων αποθήκευσης και μέτρων ενεργειακής αποδοτικότητας, ώστε να διασφαλίζεται η αρμονική και χωρίς προβλήματα κάλυψη της ζήτησης. Γενικά, είναι σαφές ότι ενόψει της απορρόφησης εγγενώς αποκεντρωμένης διασποράς ενέργειας από ΑΠΕ και της ευελιξίας της ζήτησης ενισχύεται η ανάγκη έντονου συντονισμού μεταξύ όλων των Διαχειριστών αλλά και ευρύτερα των παικτών της αγοράς. Στο πνεύμα αυτό, δια της κανονιστικής συγκρότησης του σχετικού πλαισίου συνεργασίας των Διαχειριστών επιχειρείται ο συντονισμός της ανταλλαγής δεδομένων και πληροφοριών μεταξύ τους για την καθημερινή λειτουργία των δικτύων αλλά και τον μακροχρόνιο προγραμματισμό τους με σκοπό την ασφάλεια αλλά και οικονομική αποδοτικότητα της διαχείρισής τους. Σημαντικές αλλαγές, τέλος, επιδιώκονται με τις ρυθμίσεις που κατατείνουν στη διασφάλιση αποτελεσματικού ανταγωνισμού στις αγορές λιανικής και στην προστασία των καταναλωτών ηλεκτρικής ενέργειας. Ειδικότερα, με την προτεινόμενη αναδιατύπωση της Οδηγίας 2009/72/EC ενισχύονται τα υφιστάμενα δικαιώματα των καταναλωτών και εισάγονται νέα δικαιώματα που αποσκοπούν στην τοποθέτηση των καταναλωτών στο επίκεντρο των ενεργειακών αγορών, εξασφαλίζοντας ότι οι τελευταίοι θα έχουν τη δυνατότητα συμμετοχής στην εκάστοτε ενεργειακή αγορά και καλύτερη προστασία. Προτείνεται δε οι καταναλωτές να είναι σε θέση να επιλέγουν ελεύθερα και να αλλάζουν προμηθευτές, καθώς επίσης να έχουν δικαίωμα σύναψης ενός δυναμικού συμβολαίου που η τιμή του θα αλλάζει ανάλογα με την τιμή που διαμορφώνεται στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας, έχοντας παράλληλα τη δυνατότητα μεταβολής της κατανάλωσής τους ανάλογα με τα σήματα που εκπέμπονται από την αγορά ηλεκτρικής ενέργειας. Επίσης, ορίζεται ότι τα κράτη μέλη θα πρέπει να διασφαλίσουν τη δυνατότητα των καταναλωτών να αλλάζουν προμηθευτή τηρώντας τους κανόνες του συμβολαίου τους χωρίς να χρεώνονται με πρόσθετα κόστη, εκτός της εξαιρετικής περίπτωσης κατά τις οποίες θα επιτρέπονται σχετικές χρεώσεις εάν κάποιος θέλει να αλλάξει προμηθευτή πριν τη λήξη του συμβολαίου του και εφόσον αυτό έχει συγκεκριμένη διάρκεια (π.χ. λόγω σχετικής προσφοράς). Σε γενικές γραμμές η Επιτροπή διαπιστώνει ότι οι αγορές λιανικής στερούνται ακόμη σημαντικής ανταγωνιστικής δυναμικής και ότι ουσιώδεις παρεμβάσεις κατά περίπτωση απαιτούνται για την διευκόλυνση της κινητικότητας (client switching) των πελατών μεταξύ των διαφόρων προμηθευτών. Στο πλαίσιο μιας συνοπτικής κριτικής αποτίμησης μπορεί να διατυπωθεί καταληκτικά το συμπέρασμα ότι, όσο αμφιλεγόμενα και εγγενώς πολύπλοκα είναι τα ζητήματα στην αναδιαμόρφωση των οποίων κατατείνουν τα κείμενα εκ των οποίων αποτελείται το “Winter Package”, τόσο αμφίσημα μπορεί να είναι και τα συμπεράσματα που εξάγονται για το

μέλλον της ενιαίας ευρωπαϊκής αγοράς ενέργειας και για τη δυνατότητα εφαρμογής ενιαίων κανόνων για την ομοιόμορφη λειτουργία των επιμέρους εθνικών αγορών. Σε κάθε περίπτωση, η έκταση και το βάθος των προτεινόμενων δια του εν λόγω κανονιστικού πλέγματος παρεμβάσεων οδηγούν στην εκτίμηση ότι αναφύονται πολλά νέα, χρήζοντα διεξοδικής επεξεργασίας νομικορυθμιστικά ζητήματα και προκλήσεις για τον επιστημονικό κλάδο του ενεργειακού δικαίου και ρύθμισης εν γένει. Κλείνοντας, κάποιες επισημάνσεις για τα διακυβεύματα που επικαθορίζουν το μέλλον αλλά και τις τρέχουσες εξελίξεις στην ελληνική ενεργειακή αγορά. H περίπτωση της απελευθέρωσης της ελληνικής αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας είναι ένα εκ των πλέον χαρακτηριστικών παραδειγμάτων, όπου η πολιτική σύγχυση, η συχνά παρατηρούμενη αναποφασιστικότητα, που απορρέει όχι μόνο από τον φόβο του «πολιτικού κόστους», αλλά και τη διάθεση εργαλειακής αξιοποίησης προς ίδιον πολιτικό όφελος της δημιουργικής ασάφειας σε σχέση με τις επιχειρούμενες νομικορυθμιστικές παρεμβάσεις, δίδουν τον τόνο. Η υπερδεσπόζουσα επιχείρηση, με κυρίαρχη παρουσία στις σχετικές αγορές της παραγωγής και της προμήθειας, καλείται ως δια μαγείας να απωλέσει σχεδόν το ήμισυ του μεριδίου αγοράς της χωρίς κατά τα άλλα να μειώσει την παραγωγική της βάση και τα λειτουργικά και άλλα της έξοδα, καθότι κάτι τέτοιο είναι πολιτικά ακανθώδες και προϋποθέτει ρήξεις που ουδείς φαίνεται έτοιμος σε πολιτικό επίπεδο να δρομολογήσει. Εναλλακτικά συζητείται - ενδεχομένως προς άγραν μάλλον δυσεύρετων σήμερα χρησίμων αφελών προθύμων - ως μοντέλο επίτευξης των όλως φιλόδοξων στόχων που συμφωνούνται με τους διεθνείς δανειστές της χώρας σε σχέση με τους ρυθμούς απελευθέρωσης της εγχώριας αγοράς, η σύσταση θυγατρικών εταιρειών προμήθειας με αντιπροσωπευτικό δείγμα πελατολογίου αλλά χωρίς, τμήμα έστω, αξιόλογων παραγωγικών μονάδων. Σε αυτό το πλαίσιο των εν πολλοίς σωρευόμενων παραλογισμών και ενδογενώς αντικρουόμενων ρυθμίσεων δημιουργείται η εύλογη, πιστεύω, απορία για το πώς θα καταστεί εφικτός ένας έστω αποδεκτός ρυθμός εναρμόνισης με όλα τα προαναφερθέντα που θα συνιστούν προσεχώς το απολύτως υποχρεωτικό και για τη χώρα μας ενιαίο ενωσιακό κανονιστικό πλαίσιο για τον ευρύτερο χώρο της ενεργειακής αγοράς. Όπως και να έχει το πράγμα, είναι απολύτως σαφές ότι η πορεία του κρίσιμου επαναπροσανατολισμού της νομικορυθμιστικής συγκρότησης της ελληνικής ενεργειακής αγοράς βρίσκεται σε φάση επείγουσας αναζήτησης σαφούς στίγματος, κατά μείζονα λόγο ενόψει και της αναγκαίας πολυεπίπεδης εναρμόνισής της με την κοινή πλέον ευρωπαϊκή Ενεργειακή Ένωση. ■

www.deddie.gr Περραιβού 20 & Καλλιρρόης 5, 117 43 Αθήνα E-mail: infodeddie@deddie.gr

ηλεκτρισμός

Αλλάζει ο χάρτης στον τομέα της ηλεκτροπαραγωγής

Σημαντικά διαφοροποιημένο αναμένεται να είναι το τοπίο στην ηλεκτροπαραγωγή στο τέλος του 2017 σε σχέση με τις αρχές του έτους, καθώς έχουν δρομολογηθεί εξελίξεις που, όπως όλα δείχνουν, πρόκειται να αλλάξουν σε μεγάλο βαθμό το χάρτη. Ενός χάρτη που ούτως ή άλλως αλλάζει τα τελευταία χρόνια, με βασικό χαρακτηριστικό την ενίσχυση του ρόλου του φυσικού αερίου στην ηλεκτροπαραγωγή. Συνολικά το 2016, βάσει των στοιχείων του ΑΔΜΗΕ, η λιγνιτική παραγωγή έφτασε το 29% (από 38% το 2015), οι μονάδες φυσικού αερίου συνεισέφεραν το 24% της συνολικής παραγωγής (έναντι 14%), τα υδροηλεκτρικά παρέμειναν σταθερά στο 10% και οι ΑΠΕ έφτασαν στο 11% (από 11%). Μάλιστα, η ενισχυμένη σημασία των μονάδων φυσικού αερίου στην ηλεκτροπαραγωγή της χώρας αναδείχθηκε και την περίοδο της κρίσης το χειμώνα που μας πέρασε, όταν εξαιτίας της αύξησης της ζήτησης λόγω δριμέος ψύχους τόσο στη χώρα μας, όσο και συνολικά στην Ευρώπη, σε συνδυασμό με τα προβλήματα στις πυρηνικές μονάδες της Γαλλίας χτύπησαν «καμπανάκι» για την επάρκεια. Είναι χαρακτηριστικό ότι, σύμφωνα με τα στοιχεία του ΑΔΜΗΕ, τον Ιανουάριο του 2017 η ηλεκτροπαραγωγή από φυσικό αέριο έφτασε το 39% επί του συνόλου (ήτοι 2001 GWh), ενώ το αντίστοιχο ποσοστό τον Ιανουάριο του 2016 ήταν 27% (1067 GWh), με αντίστοιχη υποχώρηση της λιγνιτικής παραγωγής από 43% σε 33% (λόγω και

προβλημάτων στις λιγνιτικές μονάδες της ΔΕΗ). Η υδροηλεκτική παραγωγή έφτασε το 13% έναντι 10% το 2016, ενώ η παραγωγή των ΑΠΕ υποχώρησε στο 15% από 20%.

Καταργείται το μονοπώλιο της ΔΕΗ στη λιγνιτική παραγωγή Μια εκ των βασικών εξελίξεων που εν πολλοίς θα καθορίσει την αρχιτεκτονική του κλάδου τα επόμενα χρόνια απορρέει από την υποχρέωση συμμόρφωσης της χώρας με τις αποφάσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τη μονοπωλιακή πρόσβαση της ΔΕΗ στο λιγνίτη, οι οποίες κατέστησαν αμετάκλητες μετά τις σχετικές αποφάσεις του Γενικού Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Με την επίκληση αυτών, άνοιξε ο δρόμος για την κατάργηση του μονοπωλίου της ΔΕΗ στη λιγνιτική παραγωγή, καθώς πλέον τίθεται προς πώληση μέρος του στόλου λιγνιτικών μονάδων που διαθέτει. Συγκεκριμένα, υλοποιώντας τη σχετική δέσμευση της κυβέρνησης στα πλαίσια των διαπραγματεύσεων με τους δανειστές, το ΚΥΣΟΙΠ αποφάσισε στις αρχές Μαΐου ότι μέχρι τον Νοέμβριο 2017 η κυβέρνηση θα προτείνει στη Γενική Διεύθυνση Ανταγωνισμού της Κομισιόν (DG Comp) συγκεκριμένα δεσμευτικά διαρθρωτικά μέτρα. Όπως έχει συμφωνηθεί, τα μέτρα αυτά αφορούν αποεπένδυση που θα αντιπροσωπεύει περίπου το 40% της λιγνιτικής ισχύος της ΔΕΗ, σε υπάρχοντες ή νέους εναλλακτικούς προμηθευτές και άλλους επενδυτές. Το ακριβές ποσοστό

θα καθοριστεί εν ευθέτω χρόνω σε τεχνικές συζητήσεις με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ενώ έχει ήδη διευκρινιστεί ότι σε αυτό θα συμπεριλαμβάνονται και τα σχετιζόμενα λιγνιτικά αποθέματα. Τα διαρθρωτικά αυτά μέτρα θα πρέπει να έχουν υλοποιηθεί μέχρι τον Ιούνιο του 2018. Αξίζει, πάντως, να σημειωθεί ότι στα ντοκουμέντα της συμφωνίας με τους θεσμούς για το κλείσιμο της β’ αξιολόγησης, δεν υπάρχει ρητή αναφορά στο ενδεχόμενο πώλησης υδροηλεκτρικών μονάδων, παρότι έχει εκφραστεί επενδυτικό ενδιαφέρον.

Καταλύτης η παρέμβαση της DG Comp Ανεξάρτητα, αλλά παράλληλα με την παραπάνω εξέλιξη, η παρέμβαση της DG Comp αναμένεται να δρομολογήσει εξελίξεις και για έναν επιπλέον λόγο. Αυτός έχει να κάνει με το ότι από το Φεβρουάριο η DG Comp διερευνά το αν και κατά πόσο η ΔΕΗ μετήλθε τα προηγούμενα χρόνια παράτυπων πρακτικών για τη χειραγώγηση της Οριακής Τιμής Συστήματος. Το πόρισμα της DG Comp αναμένεται να εκδοθεί μετά το καλοκαίρι, δεδομένου ότι τέτοιου είδους διαδικασίες συχνά αποδεικνύονται χρονοβόρες. Σε περίπτωση που η έρευνα δείξει ότι η ΔΕΗ έχει παραβιάσει τις αρχές του ανταγωνισμού, πάντως, αναμένεται να επιβληθούν υψηλά πρόστιμα, γεγονός που εκτιμάται ότι θα αυξήσει την πίεση για λήψη πιο ριζικών δομικών μέτρων.

Εν αναμονή του Μόνιμου Μηχανισμού Αποζημίωσης Επάρκειας Ισχύος Εν τω μεταξύ, η αγορά βρίσκεται σε αναμονή για τη θέσπιση του νέου, μόνιμου μηχανισμού για την αποζημίωση των

ηλεκτροπαραγωγικών μονάδων, ώστε να εξασφαλίζεται επάρκεια και ευστάθεια στο ηλεκτρικό σύστημα. Ο νέος μηχανισμός θα αντικαταστήσει το μεταβατικό μηχανισμό ευελιξίας (τα λεγόμενα «προσωρινά ΑΔΙ»), η ισχύς του οποίου έληξε τον Απρίλιο. Ο μηχανισμός των προσωρινών Αποδεικτικών Διαθεσιμότητας Ισχύος είχε εγκριθεί από την Κομισιόν, ως προσωρινό μέτρο με αυστηρά περιορισμένη διάρκεια ισχύος 12 μήνες. Στο μεταβατικό Μηχανισμό Αποζημίωσης Ευελιξίας για το 2016 είχαν ενταχθεί συνολικά 30 μονάδες, με συνολική καταρχήν διαθέσιμη ισχύ 4672,284 MW, για τις οποίες προβλεπόταν η καταβολή συνολικά έως και 170.918.588,89 ευρώ ως αποζημιώσεις. Πλέον, η Κομισιόν έχει θέσει πολύ αυστηρές προδιαγραφές και απαιτήσεις όσον αφορά την έγκριση Μηχανισμών Αποζημίωσης Επάρκειας Ισχύος, Παράλληλα με την προετοιμασία της προκοινοποίησης του Μόνιμου Μηχανισμού Αποζημίωσης Επάρκειας Ισχύος, τον οποίο θα προετοιμάσει η ΡΑΕ με τη βοήθεια εξωτερικού συμβούλου, η χώρα μας αναμένεται να προτείνει στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή να εγκριθεί ένας νέος μεταβατικός μηχανισμός ΑΔΙ για να στηρίξει το σύστημα για το διάστημα μετά τη λήξη του προηγούμενου και μέχρι να εγκριθεί και εφαρμοστεί ο Μόνιμος Μηχανισμός. Τέτοιοι μηχανισμοί, βάσει και των όσων ισχύουν σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες, θα αποζημιώνουν τις μονάδες αποκλειστικά μέσω ανταγωνιστικών διαδικασιών, με ισότιμη αντιμετώπιση των τεχνολογιών παραγωγής αλλά και της ζήτησης, διασφαλίζοντας παράλληλα την προστασία των καταναλωτών από ακραίες τιμές. ■

greek energy 2017 | ΗΛΕΚΤΡΙΣΜΟΣ | παραγωγή

Νέο πλαίσιο, νέα όρια, νέα δεδομένα για τη λιγνιτική παραγωγή

Σημαντικές ανακατατάξεις στην παρουσία του λιγνίτη στο ενεργειακό μίγμα της χώρας αναμένονται τους επόμενους μήνες, ως αποτέλεσμα τόσο της διαδικασίας προσαρμογής της χώρας στις αποφάσεις που έχουν ληφθεί σε διεθνές επίπεδο για την μείωση των ανθρακικών εκπομπών, όσο και των επικείμενων εξελίξεων σχετικά με την πώληση λιγνιτικών μονάδων της ΔΕΗ. Ουσιαστικά, το 2017 εκτιμάται ότι θα αποτελέσει έτος κατά το οποίο θα εκ των πραγμάτων συντελεστεί μια αποφασιστική μετατόπιση στο κέντρο βάρους του ενεργειακού μίγματος, σε συνέχεια μιας διαδικασίας που ήδη συντελείται τα τελευταία χρόνια. Είναι, άλλωστε, χαρακτηριστικό ότι το 2016, βάσει των στοιχείων του ΑΔΜΗΕ, το μερίδιο της ηλεκτροπαραγωγής από λιγνιτικές μονάδες υποχώρησε 9% σε σχέση με το 2015, υποχωρώντας κάτω από το 30%. Συγκεκριμένα, έφτασε το 29%, έναντι 38% το 2015.

Καταλύτης εξελίξεων η απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου για το μονοπώλιο της ΔΕΗ στο λιγνίτη Σε μεγάλο βαθμό, η πορεία των εξελίξεων σχετικά με την εκμετάλλευση λιγνιτικών κοιτασμάτων για τις ανάγκες της εγχώριας ηλεκτροπαραγωγής καθορίζεται στο πλαίσιο που διαμορφώνουν οι αποφάσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τη μονοπωλιακή πρόσβαση της ΔΕΗ στο λιγνίτη, οι οποίες κατέστησαν αμετάκλητες μετά τις σχετικές αποφάσεις του Γενικού Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Στο όνομα αυτών, η κυβέρνηση, στα πλαίσια των διαπραγματεύσεων με τους «θεσμούς» για το κλείσιμο της δεύτερης αξιολόγησης του ελληνικού χρηματοδοτικού προγράμματος, άνοιξε το δρόμο για την κατάργηση του μονοπωλίου

της ΔΕΗ στη λιγνιτική παραγωγή, μέσω της πώλησης λιγνιτικών μονάδων και ορυχείων. Όπως έχει συμφωνηθεί, μέχρι τον Νοέμβριο 2017 η κυβέρνηση θα προτείνει στη Γενική Διεύθυνση Ανταγωνισμού της Κομισιόν (DG Comp) συγκεκριμένα δεσμευτικά διαρθρωτικά μέτρα για την αποεπένδυση σε ποσοστό που αντιστοιχεί σε περίπου 40% της λιγνιτικής ισχύος της ΔΕΗ. Στο ποσοστό αυτό θα συμπεριλαμβάνονται και λιγνιτικά αποθέματα. Τα διαρθρωτικά αυτά μέτρα θα πρέπει να έχουν υλοποιηθεί μέχρι τον Ιούνιο του 2018. Στο έδαφος αυτών των εξελίξεων, «θολό» παραμένει το τοπίο ως προς τις νέες επενδύσεις για την αξιοποίηση λιγνιτικών κοιτασμάτων. Είναι χαρακτηριστικό ότι παραμένει η εκκρεμότητα σε σχέση με το ορυχείο της Βεύης ενώ στον «αέρα» φαίνεται να βρίσκεται, επίσης μετά από κυβερνητική παρέμβαση, και η υλοποίηση της συμφωνίας μεταξύ ΔΕΗ – CMEC για τη νέα λιγνιτική μονάδα στη Μελίτη. Εξάλλου, τα δύο αυτά θέματα σχετίζονται άμεσα.

Πιέζει το νέο ευρωπαϊκό πλαίσιο Η σημαντική αυτή μείωση αναμένεται να εξωθήσει σε υψηλότερα επίπεδα τις τιμές των δικαιωμάτων, καθιστώντας έτσι πιο κοστοβόρα τη λιγνιτική παραγωγή. Χρειάζεται, βέβαια, να σημειωθεί ότι μέχρι να υιοθετηθεί τελικά η πρόταση για τη μείωση των εκπομπών στα πλαίσια του χειμερινού πακέτου θα μεσολαβήσουν σκληρές διαπραγματεύσεις, καθώς ήδη αρκετές χώρες έχουν εκφράσει ισχυρές ενστάσεις. Ως γνωστόν, το κόστος της λιγνιτικής παραγωγής εξαρτάται άμεσα από το κόστος των δικαιωμάτων εκπομπών CO2. Στο επίπεδο αυτό, καθοριστική αναμένεται να είναι η επίδραση της κατάληξης που θα έχουν οι διαβουλεύσεις που

ΗΛΕΚΤΡΙΣΜΟΣ | παραγωγή

βρίσκονται σε εξέλιξη για τη μεταρρύθμιση Σε μεγάλο βαθμό, η πορεία των εξελίξεων του συστήματος εμπορίας ρύπων (ETS). σχετικά με την εκμετάλλευση λιγνιτικών κοιταΤο Φεβρουάριο, με τη σχετική ψηφοφορία στην Ολομέλεια του Ευρωπαϊκού Κοισμάτων για τις ανάγκες της εγχώριας ηλεκτρονοβουλίου, ολοκληρώθηκε ένας πρώτος παραγωγής καθορίζεται στο πλαίσιο που δικύκλος συζητήσεων για το πλαίσιο που θα υιοθετηθεί για την περίοδο 2021-2030. αμορφώνουν οι αποφάσεις της Ευρωπαϊκής Πλέον εναπόκειται στο Συμβούλιο της ΕΕ Επιτροπής για τη μονοπωλιακή πρόσβαση της να διαμορφώσει το νέο πλαίσιο του ETS για την περίοδο 2021-2030. ΔΕΗ στο λιγνίτη, οι οποίες κατέστησαν αμετάΜε βάση την απόφαση του Ευρωκοινοβουκλητες μετά τις σχετικές αποφάσεις του Γενικού λίου που αποτελεί πλέον τη βάση της σχετικής συζήτησης, την περίοδο 2021-2030 Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης. η ετήσια μείωση των προς δημοπράτηση δικαιωμάτων θα συντελείται με ρυθμό 2,2% Στον απόηχο των παραπάνω εξελίξεων, οι προβλέψεις των από το 2021, με προαποφασισμένη και περαιτέρω αύξηση αναλυτών κάνουν λόγο για μια τιμή δικαιωμάτων εκπομπών του συντελεστή αυτού, υπό ορισμένες προϋποθέσεις. Ακόρύπων στα 30 ευρώ ανά τόνο ως το 2030. μα, προβλέπεται συγκεκριμένος μηχανισμός απορρόφησης Εξάλλου, στον απόηχο και των συμβιβασμών που προμέρους της όποιας περίσσειας δικαιωμάτων, καθώς και η ωθούνται στο μέτωπο των δικαιωμάτων εκπομπών και αφαίρεση από την κυκλοφορία 800 εκατ. δικαιωμάτων τη μεταρρύθμιση του ETS, ισχυρές πιέσεις αναμένεται να εκπομπών από την 1η Ιανουαρίου 2021. ασκήσει τα επόμενα χρόνια και το «χειµερινό πακέτο» μέΜε τα ως τώρα δεδομένα, η Ελλάδα δεν έχει πρόσβαση σε τρων που προωθεί η ΕΕ. δωρεάν δικαιώματα, αν και το ζήτημα παραμένει ανοιχτό. Μεταξύ άλλων, η συγκεκριμένη δεσμίδα παρεμβάσεων Σε σχέση, πάντως, με τις αρχικές προτάσεις της Κομισιόν, η προβλέπει µείωση των εκποµπών CO2 στα νέα εργοστάσια χώρα μας απέκτησε δικαιώματα πρόσβασης σε δικαιώματα ηλεκτροπαραγωγής στα 550g /KWh. ■ με σχετικά βελτιωμένους όρους, καθώς και τη δυνατότητα άντλησης πόρων από νέα χρηματοδοτικά εργαλεία για τον εκσυγχρονισμό του -μη λιγνιτικού- ηλεκτροπαραγωγικού δυναμικού της.

greek energy 2017 | ΗΛΕΚΤΡΙΣΜΟΣ | παραγωγή

ΔΕΗ

Σε ένα διεθνές περιβάλλον όπου η αγορά της ενέργειας είναι απελευθερωμένη, η ΔΕΗ Α.Ε. είναι μια πλήρως καθετοποιημένη εταιρεία, με δραστηριότητες που καλύπτουν όλους τους τομείς ηλεκτρικής ενέργειας. Επίσης, είναι μία από τις μεγαλύτερες βιομηχανικές επιχειρήσεις ως προς τα πάγια ενεργητικά της στοιχεία. Η ΔΕΗ Α.Ε. ιδρύθηκε το 1950, με σκοπό την παραγωγή, τη μεταφορά και τη διανομή ηλεκτρικής ενέργειας σε όλη την ελληνική επικράτεια. Τον Δεκέμβριο του 2001, οι μετοχές της ΔΕΗ εισήχθησαν προς διαπραγμάτευση στην Κύρια Αγορά του Χρηματιστηρίου Αθηνών, ενώ παράλληλα ξεκίνησε η διαπραγμάτευση Διεθνών Αποθετηρίων Εγγράφων (GDRs) στο Χρηματιστήριο του Λονδίνου.

Στο παραγωγικό της δυναμικό περιλαμβάνονται Σταθμοί με καύσιμο λιγνίτη, φυσικό αέριο και πετρέλαιο, καθώς και Σταθμοί Υδροηλεκτρικοί και Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας. Σήμερα είναι η μεγαλύτερη εταιρεία παραγωγής και προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας στην Ελλάδα, με περίπου 7,4 εκατομμύρια πελάτες. Διαθέτει μεγάλη υποδομή σε εγκαταστάσεις ορυχείων λιγνίτη, εργοστάσια παραγωγής, καθώς και θυγατρικές στους τομείς μεταφοράς και διανομής ηλεκτρικής ενέργειας. Στο παραγωγικό της δυναμικό περιλαμβάνονται Σταθμοί με καύσιμο λιγνίτη, φυσικό αέριο και πετρέλαιο, καθώς και Σταθμοί Υδροηλεκτρικοί και Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας.

ΗΛΕΚΤΡΙΣΜΟΣ | παραγωγή

PROTERGIA

Η Protergia, μέλος του Ομίλου ΜΥΤΙΛΗΝΑΙΟΣ, είναι ο μεγαλύτερος ιδιώτης παραγωγός ηλεκτρικής ενέργειας στην Ελλάδα. Διαχειρίζεται όλες τις ηλεκτροπαραγωγικές μονάδες του Ομίλου και διαθέτει ενεργειακό χαρτοφυλάκιο δυναμικότητας άνω των 1.200 MW, που σήμερα ξεπερνά το 13,5% του ενεργού και αδειοδοτημένου εγκατεστημένου θερμικού παραγωγικού δυναμικού της χώρας. Ως παραγωγός ηλεκτρικής ενέργειας, με ιδιωτικές επενδύσεις σε εργοστάσια υψηλής τεχνολογίας, διαθέτει βαθιά γνώση της αγοράς ηλεκτρισμού, ενώ υλοποιεί συνεχώς φιλικές προς το περιβάλλον επενδύσεις, συνεισφέροντας στην ανάπτυξη της Ελληνική οικονομίας. Η Protergia ιδρύθηκε το 2010 και αποτελεί την εξέλιξη των εταιρειών του Ομίλου ΜΥΤΙΛΗΝΑΙΟΣ στον τομέα της ενέργειας στην Ελλάδα. Σήμερα διανύει την πιο δυναμική περίοδο από την ίδρυσή της. Ο επικείμενος μετασχηματισμός του Ομίλου αναμένεται να της δώσει ακόμα μεγαλύτερη ώθηση για να συνεχίσει να αναδεικνύει τη σημασία του τομέα της ενέργειας για την χώρα. Σήμερα, το ενεργειακό χαρτοφυλάκιο της Protergia αποτελείται από: • Θερμικές μονάδες 1,2 GW σε λειτουργία • 444,48 MW – Μονάδα παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας Συνδυασμένου Κύκλου (ΘΗΣ) με καύσιμο φυσικό αέριο, της «Protergia A.E», στο Ενεργειακό Κέντρο του Αγίου Νικολάου Βοιωτίας • 436,6 MW – Μονάδα παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας Συνδυασμένου Κύκλου (ΘΗΣ) με καύσιμο φυσικό αέριο, της «Korinthos Power Α.Ε», στους Αγίους Θεοδώρους Κορινθίας • 334 MW – Σταθμός Συμπαραγωγής Ηλεκτρισμού και Θερμότητας Υψηλής Απόδοσης (ΣΗΘ/ΣΗΘΥΑ) με καύσιμο φυσικό αέριο, της «Αλουμίνιον Α.Ε», στο Ενεργειακό Κέντρο του Αγίου Νικολάου Βοιωτίας • Μονάδες ΑΠΕ 130 MW σε λειτουργία • Άδεια εμπορίας ηλεκτρικής ενέργειας για 310 MW • Άδεια προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας για 500 MW • Πλατφόρμα εμπορίας εκπομπών CO2 • Διαχείριση – εμπορία φυσικού αερίου Τα τελευταία 3 χρόνια, η Protergia εφαρμόζει συγκεκριμένες πρωτοβουλίες στο πλαίσιο των δραστηριοτήτων

Εταιρικής Κοινωνική Ευθύνης (Ε.Κ.Ε.), οι οποίες σχετίζονται με την προώθηση της διαφάνειας σε όλες τις συναλλαγές και λειτουργίες, την εξασφάλιση του καλύτερου εργασιακού περιβάλλοντος, την προώθηση της προστασίας των ανθρωπίνων και πρωτίστως των εργασιακών δικαιωμάτων και την αναγνώριση, τη μέτρηση και τη μείωση του περιβαλλοντικού της αποτυπώματος στις περιοχές δραστηριοποίησης της. Πρωταρχικός στόχος του στρατηγικού σχεδίου της Protergia για την Ε.Κ.Ε., είναι η θέσπιση κατευθυντήριων οδηγιών, οι οποίες εγγυώνται την ύπαρξη κριτηρίων λειτουργίας, το σεβασμό στον άνθρωπο και την προστασία του φυσικού περιβάλλοντος σε όλες τις επιχειρηματικές της πρωτοβουλίες. Στο πλαίσιο των παραπάνω δεσμεύσεων της Protergia για παροχή υψηλής ποιότητας υπηρεσιών προς τους πελάτες της, για τη διασφάλιση της Υγείας και της Ασφάλειας του προσωπικού της, αλλά και για την προστασία του περιβάλλοντος, εφαρμόζονται ολοκληρωμένα συστήματα διαχείρισης σε κάθε αντίστοιχη περιοχή και έχουν πιστοποιηθεί ως εξής: • Σύστημα Διαχείρισης Ποιότητας EN ISO 9001: 2008 • Σύστημα Περιβαλλοντικής Διαχείρισης EN ISO 14001:2009 • Σύστημα Διαχείρισης Υγείας και Ασφάλειας OHSAS 18001:2007

greek energy 2017 | ΗΛΕΚΤΡΙΣΜΟΣ | παραγωγή

ELPEDISON

Η ELPEDISON δημιουργήθηκε από τη συνεργασία της ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΠΕΤΡΕΛΑΙΑ, ενός από τους μεγαλύτερους εμπορικούς και βιομηχανικούς Ομίλους στην Ελλάδα και τη ΝΑ Ευρώπη, της ΕΛΛΑΚΤΩΡ, ενός από τους σημαντικότερους ελληνικούς ομίλους στον τομέα των κατασκευών, με δυναμική παρουσία και στις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας και της EDISON, της παλαιότερης εταιρείας ενέργειας στην Ευρώπη και της μεγαλύτερης ιδιωτικής ενεργειακής εταιρείας στην Ιταλία. Η ELPEDISON, με τις δύο ιδιόκτητες μονάδες της ηλεκτροπαραγωγής με καύσιμο φυσικό αέριο, στη Θίσβη και τη Θεσσαλονίκη, αποτελεί σήμερα τον πρώτο ανεξάρτητο Παραγωγό Ηλεκτρικής Ενέργειας στην Ελλάδα. Έχοντας επενδύσει 525 € εκ., διαθέτει σήμερα συνολική εγκατεστημένη ισχύ 820 MW. Το 2013 παρήγαγε συνολικά 2.7 εκ. MWhs, οι οποίες αντιστοιχούν στο 6,5%της συνολικής παραγωγής των θερμικών και υδροηλεκτρικών μονάδων του διασυνδεδεμένου συστήματος. Βασικός στόχος της ELPEDISON είναι να αυξήσει περαιτέρω τη συμμετοχή της στο παραγωγικό δυναμικό της χώρας, σε συνδυασμό με τις γενικότερες εξελίξεις στο ενεργειακό σύστημα της Ελλάδας. Η προστασία του περιβάλλοντος, η πιστή τήρηση των διαδικασιών για την Υγιεινή και την Ασφάλεια του προσωπικού και των εγκαταστάσεων αλλά και η συνεργασία με τις τοπικές αρχές για τη συμβολή στην ανάπτυξη των τοπικών κοινοτήτων, είναι οι βασικές κατευθυντήριες αρχές που δημιουργούν το πλαίσιο για τη λειτουργία της ELPEDISON.

Η Μονάδα της Θεσσαλονίκης Σε λειτουργία από τις αρχές του 2006 και με συνολική εγκατεστημένη ισχύ 400 MW, είναι η πρώτη ιδιωτική μονάδα συνδυασμένου κύκλου με καύσιμο φυσικό αέριο και η πρώτη μεγάλης κλίμακας επένδυση στην ενεργειακή αγορά. Η μονάδα της ELPEDISON στη Θεσσαλονίκη, όπως και οι άλλες ιδιωτικές επενδύσεις στην ηλεκτροπαραγωγή, συμβάλλει σημαντικά στην κάλυψη των αναγκών ηλεκτρικής ενέργειας της χώρας.

Η Μονάδα της Θίσβης Σε λειτουργία από το τέλος του 2010 και με συνολική εγκατεστημένη ισχύ 420 MW αποτελεί τη δεύτερη επένδυση της ELPEDISON στον τομέα της ηλεκτροπαραγωγής, με τεχνολογία συνδυασμένου κύκλου. Η Εταιρεία, στο πλαίσιο υλοποίησης της συγκεκριμένης επένδυσης, χρηματοδότησε Δίκτυα Ηλεκτρισμού Υψηλής Τάσης και Φυσικού Αερίου στη Βιομηχανική Περιοχή της Θίσβης, συμβάλλοντας ουσιαστικά στη δημιουργία υποδομών στην περιοχή αυτή. Η υπερσύγχρονη μονάδα βρίσκεται σε ιδιόκτητη έκταση 100 στρεμμάτων, στη Βιομηχανική Περιοχή της Θίσβης, η οποία λειτουργεί κάτω από ένα πλαίσιο καθορισμένων ορίων και χρήσεων γης, εγκεκριμένου ρυμοτομικού πλάνου και υποδομής, διασφαλίζοντας κατ’ αυτόν τον τρόπο την ελαχιστοποίηση της όποιας περιβαλλοντικής όχλησης από βιομηχανικές δραστηριότητες.

ΗΛΕΚΤΡΙΣΜΟΣ | παραγωγή

ΗΡΩΝ ΙΙ

Η Εταιρεία ΗΡΩΝ ΙΙ ΘΕΡΜΟΗΛΕΚΤΡΙΚΟΣ ΣΤΑΘΜΟΣ ΒΟΙΩΤΙΑΣ Α.Ε. (ΗΡΩΝ ΙΙ), δραστηριοποιείται από το 2009 στην παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, διαθέτοντας έναν από τους πλέον σύγχρονους και τεχνολογικά άρτιους σταθμούς ηλεκτροπαραγωγής στην Ελλάδα, συνολικής ισχύος 435 MW. H εταιρεία δημιουργήθηκε αρχικά από τη στρατηγική συνεργασία δύο ιδιαίτερα σημαντικών Ομίλων: i) του Ομίλου ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ, ενός από τους σημαντικότερους πυλώνες του κατασκευαστικού κλάδου και της ενέργειας στην Ελλάδα και ii) του Ομίλου ENGIE ο οποίος είναι ο μεγαλύτερος ιδιώτης παραγωγός και προμηθευτής ενέργειας στον κόσμο. Επιπλέον, τον Ιούλιο του 2013 στο μετοχικό κεφάλαιο της ΗΡΩΝ ΙΙ ΒΟΙΩΤΙΑΣ Α.Ε. εισήλθε και η QATAR PETROLEUM INTERNATIONAL.

Ο Όμιλος ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ Ο Όμιλος ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ είναι ένας από τους μεγαλύτερους Ελληνικούς επιχειρηματικούς ομίλους στους τομείς της ηλεκτροπαραγωγής από Θερμικές και Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ), των κατασκευών, της ανάπτυξης και διαχείρισης ακινήτων και των παραχωρήσεων. Στον τομέα της Ενέργειας, διαθέτει εγκατεστημένη ισχύ που προσεγγίζει πλέον τα 1.080 MW. Κατέχει ηγετική θέση στον τομέα των ΑΠΕ στην Ελλάδα, ενώ διατηρεί εκτός των άλλων παρουσία και στις αγορές της Κεντρικής και Νοτιο-Ανατολικής Ευρώπης, της Μέσης Ανατολής και των ΗΠΑ. Διαθέτει δύο εισηγμένες εταιρείες στο Χρηματιστήριο Αθηνών, την μητρική ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ και την ΤΕΡΝΑ Ενεργειακή, η οποία συγκεντρώνει το σύνολο των δραστηριοτήτων στον χώρο των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας. Τα τελευταία πέντε χρόνια έχει προχωρήσει σε επενδύσεις ύψους 1.5 δισεκατομμυρίου ευρώ.

Ο Όμιλος ENGIE (πρώην GAZ DE FRANCE SUEZ) Ο Όμιλος ENGIE είναι ο μεγαλύτερος ανεξάρτητος παραγωγός ηλεκτρικής ενέργειας στον κόσμο, με ισχυρή παρουσία και στις πέντε Ηπείρους - σε όλη την ενεργειακή αλυσίδα και ιδιαίτερα στην ηλεκτροπαραγωγή και στο φυσικό αέριο. Ο Όμιλος απασχολεί σήμερα 153.000 εργαζόμενους παγκοσμίως και το 2016 εμφάνισε έσοδα 69.6 δις ευρώ. Η ENGIE είναι εισηγμένη στα χρηματιστήρια των Βρυξελλών, του Λουξεμβούργου και του Παρισιού

και συμμετέχει στους κύριους διεθνείς χρηματιστηριακούς δείκτες: CAC 40, BEL 20, DJ Stoxx, DJ Euro Stoxx 50, Euronext 100, FTSE Eurotop 100, MSCI Europe και ΑΣΠΙ Εθροζονε.

Η εταιρεία QPI Η QPI ιδρύθηκε το 2006 και αποτελεί θυγατρική του Ομίλου Qatar Petroleum, που είναι ο κρατικός Όμιλος πετρελαίου του Κατάρ. Η QPI δραστηριοποιείται ήδη στην Ευρώπη (Ηνωμένο Βασίλειο, Ιταλία), τη Βόρειο Αμερική (ΗΠΑ, Καναδάς), την Ασία (Σιγκαπούρη, Βιετνάμ) και την Αφρική (Αλγερία, Αίγυπτος).

greek energy 2017 | ΗΛΕΚΤΡΙΣΜΟΣ | προμήθεια

Κινητικότητα και δυναμική, παρά τα «αγκάθια», στη λιανική του ρεύματος

Με σταθερό ρυθμό συνεχίζεται η καθοδική πορεία του μεριδίου της ΔΕΗ στη λιανική του ρεύματος και η αύξηση που σημειώνουν, συνολικά, οι εναλλακτικοί προμηθευτές. Το μερίδιο της ΔΕΗ, σύμφωνα με το δελτίο του ΛΑΓΗΕ διαμορφώνεται πλέον, στο τέλος Απριλίου 2017 σε 86,49% (14,36% στην υψηλή τάση, 17,04% στη μέση τάση και 55,09% στη χαμηλή τάση), έναντι 87,66% τον προηγούμενο μήνα Μάρτιο. Πρόκειται για το μεγαλύτερο ποσοστό των ιδιωτικών εταιρειών τα τελευταία χρόνια, αφού μέχρι τότε το υψηλότερο ποσοστό τους το κατέκτησαν τον Οκτώβριο του 2016, όταν βρέθηκαν στο 12,01% με τη ΔΕΗ να έχει το υπόλοιπο 87,99%. Το ποσοστό 1,15%, που έχασε τον Απρίλιο η ΔΕΗ ήρθε να προστεθεί στη μονάδα που έχασε το Μάρτιο και την αντίστοιχη που έχασε το Φεβρουάριο, μετά από μια περίοδο (Νοέμβριο με Ιανουάριο) όπου είχε βρεθεί σε υψηλά επίπεδα. Παρόλα αυτά, η συγκεκριμένη εικόνα φαίνεται ότι δεν είναι αντιπροσωπευτική του τι συμβαίνει στην αγορά, κυρίως σε ότι αφορά τη μετακίνηση μετρητών. Βεβαίως μετακινήσεις πελατών από τη ΔΕΗ προς τους εναλλακτικούς συνεχίζουν να γίνονται, ωστόσο φαίνεται ότι ο ρυθμός δεν είναι ικανοποιητικός ή τουλάχιστον δεν είναι αρκετός για να δημιουργήσει βεβαιότητα ότι θα επιτευχθούν οι στόχοι στους οποίους έχει δεσμευθεί η χώρα (75,24% στο τέλος του 2017). Τα στελέχη των εταιρειών θεωρούν ότι ακόμα και ένας ρυθμός 1% το μήνα (ο οποίος και πάλι δεν θα αρκούσε) είναι πολύ δύσκολο να επιτευχθεί σταθερά τους επόμενους μήνες. Έτσι κι αλλιώς οι μετακινήσεις πελατών του οικιακού ρεύ-

ματος πρέπει να είναι πολύ μαζικές για να δημιουργήσουν ισχυρή αλλαγή όγκων. Από την άλλη, η Μέση Τάση που δημιουργεί εύκολα όγκους επειδή έχει μεγάλες επιχειρήσεις με πολύ μεγάλες καταναλώσεις, είναι μια αγορά που «έγραψε» μετακινήσεις από την αρχή της διαδικασίας απελευθέρωσης και τώρα δείχνει κάποια κόπωση. Όπως εξηγούν στελέχη της αγοράς, τώρα στη Μέση Τάση πιο πολύ ανταγωνίζονται οι εναλλακτικοί πάροχοι μεταξύ τους, ρίχνοντας όλο και περισσότερο τις τιμές και άρα δημιουργώντας ένα «επικίνδυνο τοπίο», παρά οι εναλλακτικοί πάροχοι με τη ΔΕΗ. Μέχρι τα τέλη Ιανουαρίου, οι ιδιώτες προμηθευτές είχαν καταφέρει να προσελκύσουν λίγο παραπάνω από 160 χιλιάδες μετρητές, σε σύνολο 7,4 εκατομμυρίων. Σύμφωνα με τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία, μέχρι τα τέλη Μαρτίου ο αριθμός των πελατών (μετρητές) που είχε φύγει από τη ΔΕΗ είχε σκαρφαλώσει στις 183 χιλιάδες εκ των οποίων 2300 μετρητές αφορούν στη Μέση Τάση (μεγάλοι εμπορικοί πελάτες) και 180.600 στη Χαμηλή Τάση (νοικοκυριά και μικροί επαγγελματικοί πελάτες). Σημειώνεται ότι ο αριθμός των μετρητών που προμηθεύεται ρεύμα από εναλλακτικούς προμηθευτές αντιστοιχεί μόλις στο 2,44%, του συνόλου των μετρητών. Ωστόσο σε επίπεδο όγκου κατανάλωσης οι συγκεκριμένοι μετρητές καταναλώνουν το 12,5% του συνόλου της κατανάλωσης στο δίκτυο. Τι σημαίνει αυτό; Ότι πρόκειται για τους πελάτες με το πιο ελκυστικό προφίλ κατανάλωσης αφού εμφανίζουν μεγάλους όγκους και κατά συνέπεια σε αυτούς τους καταναλωτές υπάρχουν σημαντικά περιθώρια εκπτώσεων σε σχέση με το τιμολόγιο του, κυρίαρχου προμηθευτή δηλαδή της ΔΕΗ. Είναι γεγονός πάντως ότι και οι ίδιες οι εταιρείες προμή-

ΗΛΕΚΤΡΙΣΜΟΣ | προμήθεια

Οι εταιρείες προμήθειας και τα ποσοστά τους Ο Λειτουργός της αγοράς (ΛΑΓΗΕ) και ο Διαχειριστής (ΑΔΜΗΕ) μετρούν διαφορετικά μεγέθη, καθώς τα μηνιαία δελτία τους εξυπηρετούν τις διαφορετικές ανάγκες και λειτουργίες τους. Συγκεκριμένα, ο ΑΔΜΗΕ δίνει στοιχεία με βάση τις μετρήσεις κατανάλωσης των ωριαίων μετρητών και των αντίστοιχων εκτιμήσεων ωριαίας κατανάλωσης που κάνει ο ΔΕΔΔΗΕ. Ο ΛΑΓΗΕ δίνει στατιστικά της αγοράς, με βάση τον ΗΕΠ, που βασίζονται στις δηλώσεις αγοραπωλησίας ενέργειας της προηγούμενης μέρας που κάνουν οι προμηθευτές. Έτσι, τα ποσοστά που δίνουν δεν είναι σωστό να αντιπαραβάλλονται, καθώς συνδυαστικά αποτυπώνουν με πληρότητα τόσο την εικόνα, όσο και τη δυναμική της αγοράς. Παρόλα αυτά, η αποτύπωση της κατάστασης με στοιχεία για τέλος Απριλίου 2017 έχει ως εξής: Τα ποσοστά του ΑΔΜΗΕ Στο μηνιαίο δελτίο του ΑΔΜΗΕ, το οποίο εκδόθηκε στις 18 Μαϊου, καταγράφεται μείωση της συνολικής προμήθειας των καταναλωτών ηλεκτρικής ενέργειας, η οποία τον Απρίλιο έφτασε τις 3641 GWh, έναντι 4109 το Μάρτιο.

Τα ποσοστά του ΑΔΜΗΕ Τα ποσοστά των προμηθευτών, όπως αποτυπώνονται στο μηνιαίο δελτίο του ΑΔΜΗΕ διαμορφώνονται ως εξής: • ΔΕΗ 86,9% (έναντι 88,1% το Μάρτιο) • Protergia 3.34% (έναντι 2,95%) • Elpedison 3,26% (έναντι 3,10%) • ΗΡΩΝ 3,13% (έναντι 2,88%) • Watt + Volt 0,99% (έναντι 0,83%) • NRG 0.75% (έναντι 0,71%) • Volterra 0,64% (έναντι 0,53%) • GREEN 0,42% (έναντι 0,36%) • OTE 0,2% (έναντι 0,17%) • ΕΛΤΑ 0,05% (έναντι 0,04%) • INTERBETON 0,049% (έναντι 0,053%) • VIENER 0,041% (έναντι 0,039%) • NOVAERA 0,027% (έναντι 0,039%) • KEN 0,022% (έναντι 0,019%) • GROWTH 0,008% (έναντι 0,005%)

Τα ποσοστά του ΛΑΓΗΕ Το μερίδιο της ΔΕΗ, σύμφωνα με το δελτίο του ΛΑΓΗΕ διαμορφώνεται πλέον σε 86,49% (14,36% στην υψηλή τάση, 17,04% στη μέση τάση και 55,09% στη χαμηλή τάση), έναντι 87,66% το Μάρτιο. Τα μερίδια των υπόλοιπων προμηθευτών είχαν διαμορφωθεί ως εξής: • Η ELPEDISON έφτασε το 3,25% (0,22% στην υψηλή τάση, 1,62% στη μέση τάση και 1,41% στη χαμηλή τάση) έναντι 3,04% τον περασμένο μήνα • Η PROTERGIA ανήλθε σε 3,24% (1,99% στη ΜΤ, 1,25% στη ΧΤ) έναντι 2,96% • Η ΗΡΩΝ αυξήθηκε σε 3,15% (2,11% στη ΜΤ, 1,04% στη ΧΤ) έναντι 2,96% • Η Watt + Volt έφτασε το 1,01% (0,16% στη ΜΤ, 0,85% στη ΧΤ) έναντι 0,88% • Η NRG TRADING αυξήθηκε στο 0,96% (0,61% στη ΜΤ, 0,35% στη ΧΤ) έναντι 0,87% • Η VOLTERRA έφτασε το 0,73% (όλο στη ΜΤ), έναντι 0,64% • Η GREEN ανήλθε στο 0,53% (0,16% στη ΜΤ, 0,37% στη ΧΤ) έναντι 0,44% • Ο ΟΤΕ έφτασε το 0,22% (όλο στη ΧΤ) έναντι 0,18% • Τα ΕΛΤΑ παρέμειναν σταθερά στο 0,05% (0,02% στη ΜΤ, 0,03% στη ΧΤ), • Η INTERBETON παρέμεινε σταθερή στο 0,05% (όλο στη ΜΤ) • Η VIENER έφτασε στο 0,06% (όλο στη ΜΤ) έναντι 0,05% • Η NOVAERA έφτασε στο 0,03% (όλο στη ΜΤ) έναντι 0,04% • Η KEN παρέμεινε σταθερή στο 0,03% (0,03% στη ΜΤ, 0,01% στη ΧΤ) • Η GROWTH έφτασε στο 0,02% (στη ΜΤ), ενώ είχε 0,01% • Η VOLTON καταγράφεται πλέον στο 0,01%, (στη ΧΤ) ενώ είχε μηδενικό ποσοστό.

greek energy 2017 | ΗΛΕΚΤΡΙΣΜΟΣ | προμήθεια

θειας, κρατάνε κατά κάποιο τρόπο συντηρητικό προφίλ και Τι προβλέπει το μνημόνιο για τις δημοπρασίες δεν βγαίνουν επιθετικά για την προσέλκυση πελατών, όχι NOME μόνον λόγω των χαμηλών περιθωρίων κέρδους μετά την Οι δημοπρασίες θα συνεχιστούν και κάθε χρόνο θα διατίέκπτωση 15% που έκανε τον Ιούλιο η ΔΕΗ, αλλά και λόγω θεται ποσότητα ίση με τον ετήσιο στόχο για τη μείωση του της αβεβαιότητας που υπάρχει. Αβεβαιότητα που δημιουρμεριδίου της ΔΕΗ στη λιανική όπως αυτός θα καθορίζεται γείται από το γεγονός ότι δεν έχει οριστικοποιηθεί το πώς από τη ΡΑΕ. Για παράδειγμα ο στόχος για το 2017 είναι θα λειτουργεί από εδώ και στο εξής το σύστημα των NOME 12% του συνολικού όγκου της κατανάλωσης του 2016. σε σχέση με την εκποίηση μονάδων της ΔΕΗ, η επιβάρυνση Επίσης η ΡΑΕ θα καθορίζει τον αριθμό των δημοπρασιών από τη «χρέωση προμηθευτή» έχει διακυμάνσεις, δεν έχει και των ποσοτήτων ανά δημοπρασία. ξεκαθαρίσει ακόμα το νέο καθεστώς των ΑΔΙ κ.λπ. Οι αρχές θα αναθεωρούν την τιμή εκκίνησης μετά από πρόΣε κάθε περίπτωση οι ιδιώτες πάροχοι έχουν να αντιμετωταση της ΡΑΕ στην οποία θα συνυπολογίζονται οι τιμές των πίσουν το 2017 μια μάλλον δυσμενέστερη πραγματικότητα δικαιωμάτων εκπομπής άνθρακα και τα επικαιροποιημένα από ότι το 2016 με τις προβλέψεις, πέραν των άλλων, να στοιχεία κόστους της ΔΕΗ. κάνουν λόγο για υψηλά επίπεδα της Οριακής Τιμής ΣυστήΕπίσης θα αξιολογείται η πιθανή ανάγκη προσαρμογής ματος. του μηχανισμού των ΝΟΜΕ και η πιθανή ανάγκη λήψης Η προμήθεια ρεύματος, άλλωστε, είναι μια κοστοβόρα επιπλέον δομικών μέτρων περιλαμβανομένης και της υδροδραστηριότητα. Οι εταιρείες πρέπει να χρηματοδοτούν ηλεκτρικής παραγωγής σε ευθυγράμμιση με τις αρχές που την ανάπτυξη του πελατολογίου τους, καθώς οι ίδιες πληέχουν καθοριστεί στο μνημόνιο. ρώνουν κάθε εβδομάδα το ρεύμα που αγοράζουν από τη Επιπλέον προβλέπεται: χονδρεμπορική αγορά, αλλά πληρώνονται από τους πελάτες τους πολλές εβδομάδες αργότερα για το ρεύμα που καταναλώνουν. Οι συνεργασίες της Elpedison με την Public, Για να αυξήσει λοιπόν κανείς τους πελάτες της Protergia με την Cosmote – Γερμανός και του χρειάζεται χρήματα, τα οποία υπό τις σημερινές συνθήκες είναι δυσεύρετα και της Ήρων με την Wind για διάθεση προϊόντων ακριβά.

Συνεργασίες με δίκτυα

ρεύματος μέσα από ισχυρές αλυσίδες retail ήρθαν να καλύψουν ένα κενό που υπάρχει στην αγορά σε ό,τι αφορά το marketing και τις πωλήσεις.

Οι συνεργασίες της Elpedison με την Public, της Protergia με την Cosmote – Γερμανός και της Ήρων με την Wind για διάθεση προϊόντων ρεύματος μέσα από ισχυρές αλυσίδες retail ήρθαν να καλύψουν ένα κενό που υπάρχει στην αγορά σε ό,τι αφορά το marketing και τις πωλήσεις. Κοινό χαρακτηριστικό των προσπαθειών όλων των εταιρειών είναι ότι επενδύουν στην εκπαίδευση στελεχών, καθώς στόχος είναι η ανάπτυξη του πελατολογίου να γίνει με υγιείς όρους και όχι με ανεδαφικές προσδοκίες των πελατών. Το ενδιαφέρον είναι επίσης ότι η διαφοροποίηση των εναλλακτικών παρόχων σε σχέση με τον κυρίαρχο παίκτη της αγοράς, δεν περιορίζεται μόνο στο κομμάτι της τιμής, αλλά επεκτείνεται σε πρόσθετες παροχές, σε συνδυαστικά πακέτα, σε προϊόντα με στόχο την εξοικονόμηση ενέργειας, εργαλεία παρακολούθησης της κατανάλωσης και σε ορισμένες περιπτώσεις ακόμη και ελέγχου της κατανάλωσης κ.λπ. Οι υπηρεσίες αυτές αναμένεται σταδιακά να αναπτυχθούν όσο επεκτείνεται η χρήση των έξυπνων μετρητών. Τέλος ένα ακόμη πεδίο ανάπτυξης της αγοράς αφορά στις πιθανές συνέργειες με το φυσικό αέριο, εκεί όπου έχουν ήδη δηλώσει ότι ενδιαφέρονται να δραστηριοποιηθούν αρκετοί από τους νέους παρόχους.

• Αλλαγή του μηχανισμού επιτήρησης ώστε να προσαρμόζονται οι ποσότητες σε περίπτωση απόκλισης αρχής γενομένης από τον Ιούνιο του 2017 • Εισαγωγή της επαναδημοπράτησης του μισού του 8% που πωλήθηκε το 2016 με τις φυσικές παραδόσεις να ξεκινούν το Δεκέμβριο του 2017. Για το 2018 και το 2019 6 και 9% των ποσοτήτων που πωλήθηκαν το 2017 και το 2018 αντίστοιχα. • Με βάση τη συγκεκριμένη πρόβλεψη οι ποσότητες που θα δημοπρατηθούν το 2017 – 2018 – 2019 είναι 16%, 19% και 22% αντίστοιχα. ■

ΗΛΕΚΤΡΙΣΜΟΣ | προμήθεια

ΔΕΗ

Η ΔΕΗ είναι ο μεγαλύτερος πάροχος ηλεκτρικής ενέργειας στη χώρα. Η ανάπτυξη των εμπορικών δραστηριοτήτων της Εταιρίας σε επίπεδο Βασικής Επιχειρησιακής Μονάδας, πέραν της ανάγκης προσαρμογής στις θεσμικές απαιτήσεις, κρίθηκε απαραίτητη και για λόγους αποτελεσματικότερης εστίασης στην αγορά τόσο σε επίπεδο χονδρεμπορίου όσο και λιανικού εμπορίου. Μέσω της δημιουργίας μιας νέας αποτελεσματικής οργάνωσης επιδιώκεται η συνεχής προώθηση των πωλήσεων και η βελτίωση της ποιότητας των παρεχομένων υπηρεσιών προς στους πελάτες της ΔΕΗ, μέσα στο νέο ανταγωνιστικό περιβάλλον. Η ΔΕΗ παρέχει, ως προμηθευτής, υπηρεσίες υψηλής ποιότητας σε ανταγωνιστικές τιμές για τους πελάτες διασφαλίζοντας με τις αποτελεσματικές δραστηριότητές της την πολύ σημαντική εταιρική κοινωνική ευθύνη της επιχείρησης σε όφελος του κοινωνικού συνόλου.

Μέσω της δημιουργίας μιας νέας αποτελεσματικής οργάνωσης επιδιώκεται η συνεχής προώθηση των πωλήσεων και η βελτίωση της ποιότητας των παρεχομένων υπηρεσιών προς στους πελάτες της ΔΕΗ, μέσα στο νέο ανταγωνιστικό περιβάλλον. Στρατηγικούς στόχους αποτελούν η ανάπτυξη ενός σύγχρονου εκτεταμένου δικτύου πωλήσεων, η χρήση σύγχρονων εργαλείων μάρκετινγκ, καθώς και η δημιουργία εναλλακτικών διαύλων προώθησης πωλήσεων. Πρωταρχικής σημασίας για τον όμιλο της ΔΕΗ είναι η συνεχής βελτίωση των υπηρεσιών που παρέχει στους πελάτες της. Στο πλαίσιο αυτό υλοποιούνται οι εξής πολιτικές: • Εξασφάλιση της μέγιστης διαφάνειας των αναλυτικών χρεώσεων των πελατών για ηλεκτρικό ρεύμα. • Θέσπιση "κοινωνικών τιμολογίων" για ενεργειακά ευπαθείς ομάδες καταναλωτών. • Μέσω των λογαριασμών οι πελάτες ενημερώνονται σχετικά με τους τρόπους εξοικονόμησης ηλεκτρικής ενέργειας. • Κατά τους θερινούς μήνες παρέχονται οικονομικά κί-

νητρα στους μεγάλους πελάτες Υψηλής και Μέσης Τάσης, έτσι ώστε να μειώνουν την κατανάλωση τους κατά τις ώρες αιχμής. • Ταχύτερη πληρωμή των λογαριασμών μέσω Αυτόματων Ταμειακών Μηχανών (ATMs) ή άλλων εναλλακτικών τρόπων. • Τηλεμέτρηση των καταναλώσεων των πελατών Μέσης Τάσης, μέθοδος που επεκτείνεται και στους μεγάλους πελάτες Χαμηλής Τάσης, ώστε να διευκολυνθεί και η λειτουργία της αγοράς ηλεκτρισμού. • Ανάπτυξη νέου πληροφοριακού συστήματος διαχείρισης των λογαριασμών πελατών για ταχύτερη, έγκαιρη και χωρίς σφάλματα διεκπεραίωσή τους.

greek energy 2017 | ΗΛΕΚΤΡΙΣΜΟΣ | προμήθεια

ELPEDISON

Η ELPEDISON, το αποτέλεσμα της συνεργασίας των Ομίλων ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΠΕΤΡΕΛΑΙΑ, EDISON και ΕΛΛΑΚΤΩΡ, αποτελεί τον πρώτο ιδιώτη παραγωγό ηλεκτρικής ενέργειας, με δύο ιδιόκτητες μονάδες ηλεκτροπαραγωγής και τον αξιόπιστο και ΝΟ. 1 εναλλακτικό προμηθευτή ενέργειας στην Ελληνική αγορά, τόσο για νοικοκυριά όσο και για επιχειρήσεις. Η ELPEDISON, πάντα δίπλα στον τελικό πελάτη, φροντίζει και προσφέρει στην αγορά προϊόντα στις πιο ανταγωνιστικές τιμές, διαφοροποιημένες προωθητικές ενέργειες που προσφέρουν επιπλέον οικονομικό όφελος στον πελάτη, καινοτόμες υπηρεσίες και αποτελεσματική πελατειακή υποστήριξη. Η ELPEDISON, κατανοώντας τις ανάγκες του σημερινού καταναλωτή, στο πλαίσιο της δύσκολης οικονομικής συγκυρίας που αντιμετωπίζει, καθίσταται ο πρώτος προμηθευτής που προχώρησε στην προσθήκη μιας νέας, καινοτόμας σειράς προϊόντων στο χαρτοφυλάκιό της, της σειράς ELPEDISON Protect, σε συνεργασία με το μεγαλύτερο ασφαλιστικό οργανισμό παγκοσμίως. Η ELPEDISON με τα προϊόντα ELPEDISON Protect, εκτός από τις σημαντικές εκπτώσεις στο ηλεκτρικό ρεύμα, διασφαλίζει την εξόφληση του λογαριασμού ρεύματος του πελάτη σε περίπτωση αδυναμίας του, ακούσιας ανεργίας, ασθένειας ή ατυχήματος, δείχνοντας έμπρακτα κατ’ αυτόν τον τρόπο το ενδιαφέρον της για τους πελάτες της. Επιπλέον, η ELPEDISON παρέχει τις προηγμένες υπηρεσίες myelpedison, τόσο μέσα από την ιστοσελίδα της www. elpedison.gr όσο και μέσω ειδικής εφαρμογής από κινητά.

Οι συγκεκριμένες υπηρεσίες διευκολύνουν την καθημερινότητα του κάθε πελάτη, είτε οικιακού είτε επιχειρησιακού, εξοικονομώντας του χρόνο και χρήμα ενώ, παράλληλα, τον βοηθούν στον έλεγχο της κατανάλωσής του σε ρεύμα. Η ELPEDISON μεριμνά και για την καλύτερη ενεργειακή απόδοση των πελατών της. Γι’ αυτό το λόγο, παρέχει υπηρεσίες εξοικονόμησης ενέργειας στους επιχειρησιακούς της πελάτες, βοηθώντας τους να κατανοήσουν καλύτερα τις πραγματικές ενεργειακές τους ανάγκες και το προφίλ κατανάλωσής τους, ώστε στη συνέχεια να είναι σε θέση να το βελτιώσουν, μέσω διαφορετικών μηχανισμών που τους παρέχει η ELPEDISON, μειώνοντας έτσι το κόστος λειτουργίας τους. Χάρη στην τεχνογνωσία και την εμπειρία που έχει κληρονομήσει από τις μητρικές της εταιρείες, αλλά και την πολυετή εμπειρία του εξειδικευμένου της προσωπικού, η ELPEDISON φιλοδοξεί να διαδραματίζει πάντα ηγετικό ρόλο στην ελληνική αγορά παραγωγής και προμήθειας ενέργειας, δίπλα στον καταναλωτή, με εξελιγμένα προϊόντα και υπηρεσίες που καλύπτουν αποτελεσματικά τις ανάγκες του.

ΗΛΕΚΤΡΙΣΜΟΣ | προμήθεια

PROTERGIA

Με την υπογραφή του Ομίλου ΜΥΤΙΛΗΝΑΙΟΣ, ενός εκ των σημαντικότερων βιομηχανικών ομίλων στην Ελλάδα, η Protergia δραστηριοποιείται στην προμήθεια ηλεκτρικής ενέργειας, προσφέροντας ηλεκτρικό ρεύμα σε επιχειρήσεις, επαγγελματίες και νοικοκυριά, με ανταγωνιστικές τιμές και σύγχρονες, αξιόπιστες υπηρεσίες. Όραμα της Protergia είναι να αποτελέσει την κορυφαία σε υπευθυνότητα και αξιοπιστία καθετοποιημένη εταιρεία ηλεκτρικής ενέργειας στην Ελλάδα, δημιουργώντας διαχρονικά αξία για τους πελάτες της και προοπτική για την κοινωνία. Ανάμεσα στους πελάτες που εμπιστεύονται σήμερα την Protergia για την κάλυψη των ενεργειακών τους αναγκών, περιλαμβάνονται μεγάλοι επιχειρηματικοί όμιλοι, (αλυσίδες καταστημάτων, τράπεζες, φαρμακευτικές εταιρείες κλπ.), μικρομεσαίες επιχειρήσεις και χιλιάδες νοικοκυριά, καλύπτοντας έτσι όλο το εύρος της αγοράς. Τα προϊόντα της Protergia, έχουν σχεδιαστεί με στόχο τη μείωση του κόστους του ηλεκτρικού ρεύματος στο σπίτι ή στην επιχείρηση και προσφέρουν: • Ανταγωνιστικές χρεώσεις • Χωρίς εγγύηση με την εξόφληση μέσω πάγιας εντολής τραπεζικού λογαριασμού • Επιβράβευση συνεπών πελατών σε κάθε εκκαθαριστικό λογαριασμό • Υψηλού επιπέδου εξυπηρέτηση πελατών • Διαχείριση της κατανάλωσης και του λογαριασμού σας με την υπηρεσία myprotergia Συγκεκριμένα, το myprotergia αποτελεί μία μοναδική υπηρεσία, με την οποία οι πελάτες της Protergia μπορούν να παρακολουθούν αναλυτικά την ενεργειακή τους κατανάλωση, να έχουν όλους τους λογαριασμούς συγκεντρωμένους σε ένα σημείο, να καταχωρούν την ένδειξη του μετρητή τους για να λαμβάνουν κάθε μήνα εκκαθαριστικό λογαριασμό και να βλέπουν έξυπνες συμβουλές και τρόπους για να εξοικονομούν ενέργεια.

greek energy 2017 | ΗΛΕΚΤΡΙΣΜΟΣ | προμήθεια

ΗΡΩΝ

Ο Όμιλος ΗΡΩΝ, καθετοποιημένος Παραγωγός και Προμηθευτής Ηλεκτρικής Ενέργειας με δύο ιδιόκτητα εργοστάσια παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από φυσικό αέριο, ισχύος 600MW και υπερδεκαετή εμπειρία στους τομείς δραστηριότητας, δημιουργήθηκε αρχικά από τη στρατηγική συνεργασία δύο ιδιαίτερα σημαντικών Ομίλων: i) του Ομίλου ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ, ενός από τους σημαντικότερους πυλώνες του κατασκευαστικού κλάδου και της ενέργειας στην Ελλάδα και ii) του Ομίλου ENGIE, ο οποίος είναι ο μεγαλύτερος ιδιώτης παραγωγός ενέργειας στον κόσμο. Επιπλέον, τον Ιούλιο του 2013 στο μετοχικό κεφάλαιο της ΗΡΩΝ ΙΙ ΒΟΙΩΤΙΑΣ Α.Ε. εισήλθε και η QATAR PETROLEUM, Ο Όμιλος δραστηριοποιείται δυναμικά στη λιανική αγορά του ρεύματος μέσω της εταιρείας ΗΡΩΝ ΘΕΡΜΟΗΛΕΚΤΡΙΚΗ Α.Ε., κατέχοντας τα μεγαλύτερα μερίδια αγοράς μεταξύ των ιδιωτών Προμηθευτών ηλεκτρικής ενέργειας. Με συσσωρευμένη εμπειρία στον τομέα της προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας προς επιλεγμένους καταναλωτές ήδη από το 2005, προσφέρει ιδιαίτερα ανταγωνιστικές τιμές ηλεκτρικής ενέργειας, συνδυαζόμενες με πρωτοποριακές υπηρεσίες για τα Ελληνικά δεδομένα. Στο πελατολόγιο της εταιρείας περιλαμβάνονται σημαντικοί επιχειρηματικοί Όμιλοι από το σύνολο των ενεργών κλάδων της ελληνικής οικονομίας, όπως: οργανισμοί παροχής τηλεπικοινωνιακών προϊόντων και υπηρεσιών, τράπεζες, βιομηχανίες, αλυσίδες του οργανωμένου λιανεμπορίου, εμπορικά και ψυχαγωγικά κέντρα, κλπ. Με συντεταγμένο στρατηγικό σχέδιο, σαφείς επιχειρησιακούς στόχους που αφουγκράζονται τις ανάγκες της αγοράς και σταθερό προσανατολισμό στην πελατοκεντρική εξυπηρέτηση, ο ΗΡΩΝ εργάζεται συστηματικά προς την κατεύθυνση της βιώσιμης ανάπτυξης των εμπορικών δραστηριοτήτων του στη λιανική αγορά. Με έμφαση στον επαγγελματικό και βιομηχανικό τομέα και εντατική προετοιμασία για την περαιτέρω διείσδυση στο μικρομεσαίο εμπόριο και τον οικιακό τομέα, ο ΗΡΩΝ έχει ως διαρκή και αέναο στόχο τη συνεχή αναβάθμιση των παρεχόμενων υπηρεσιών του και την καλύτερη εξυπηρέτηση των πελατών του, στην κατεύθυνση της απόκτησης ολοένα και σημαντικότερων μεριδίων αγοράς. Με κεντρικό στόχο την ενίσχυση της φυσικής παρουσίας του, ξεκίνησε το 2016 στρατηγική συνεργασία με τη WIND Ελλάς, διαθέτοντας τα προϊόντα ΗΡΩΝ μέσα από το δίκτυο καταστημάτων της WIND.

Το εταιρικό όραμα είναι η καθιέρωση ως η μεγαλύτερη ιδιωτική εταιρεία λιανικής προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας στην Ελλάδα. Για την επίτευξη αυτού του οράματος, ακολουθείται σαφής και σταθερή στρατηγική, η οποία στηρίζεται στους εξής άξονες: • Προτεραιότητα στον πελάτη με παροχή υπηρεσιών υψηλού επιπέδου • Διαρκής παρακολούθηση των μεταβαλλόμενων αναγκών της αγοράς • Έμφαση στη δημιουργία νέων προϊόντων, προσαρμοσμένων στις νέες συνθήκες • Σταδιακή κατεύθυνση σε προγράμματα, κίνητρα και πρακτικές που συμβάλλουν με ανταποδοτικό όφελος στην ορθολογική χρήση / εξοικονόμηση ενέργειας από και για σπίτια και επιχειρήσεις

ΗΛΕΚΤΡΙΣΜΟΣ | προμήθεια

WATT + VOLT

Η WATT+VOLT είναι εταιρεία παροχής ολοκληρωμένων υπηρεσιών Ηλεκτρικής Ενέργειας. Είναι αμιγώς Ελληνική και αποτελεί μία ταχύτατα αναπτυσσόμενη και κερδοφόρα εταιρεία στην ελληνική επικράτεια. Από το 2011, η WATT+VOLT κατέχει Άδεια Εμπορίας και Προμήθειας Ηλεκτρικής Ενέργειας για την ελληνική αγορά ενέργειας, ενώ το 2015 έλαβε και Άδεια Προμήθειας Φυσικού Αερίου, μια δραστηριότητα που σύντομα θα εντάξει στο χαρτοφυλάκιό της. Προμηθεύοντας ηλεκτρικό ρεύμα σε επιχειρήσεις, οργανισμούς και οικιακούς καταναλωτές, η WATT+VOLT προσφέρει τις πιο ανταγωνιστικές χρεώσεις που είναι σε θέση να εξασφαλίσει λόγω της ισχυρής δραστηριοποίησής της στην εισαγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, με όχημα τις συμφωνίες που έχει συνάψει σε ισχυρές αγορές στην Ευρώπη. Είναι η μοναδική ελληνική ιδιωτική εταιρεία που είναι μέλος του European Energy Exchange (ΕΕΧ), του μεγαλύτερου Ενεργειακού Χρηματιστηρίου της Ευρώπης, και ενεργό μέλος του Χρηματιστηρίου Ενέργειας της Ιταλίας (Gestore del Mercato Elettrico), που της εξασφαλίζουν πρόσβαση στο μεγαλύτερο μέρος του διασυνδεδεμένου ηλεκτρικού δικτύου πανευρωπαϊκά.

Η WATT+VOLT έχει σχεδιάσει τα Προγράμματα Corporate Energy (Corporate L και Corporate M) που απευθύνονται σε όλους τους επαγγελματίες, τις μικρές και μεγάλες επιχειρήσεις και οργανισμούς που αναζητούν την άμεση μείωση των λειτουργικών εξόδων τους με έκπτωση έως και 17%. Ακόμη μεγαλύτερη έκπτωση έως και 19%, απολαμβάνουν οι οικιακοί καταναλωτές με τα Προγράμματα Home Energy. Η φιλοσοφία της WATT+VOLT, στηρίζεται στη μέγιστη ικανοποίηση του καταναλωτή και στην παροχή υψηλής ποιότητας καινοτόμων υπηρεσιών. Τέτοιες υπηρεσίες, μεταξύ άλλων, είναι η Υπηρεσία WΑΤΤ+VOLT Energy Management που απευθύνεται σε μεγάλες επιχειρήσεις και οργανισμούς. Παράλληλα, είναι ο πρώτος ιδιωτικός πάροχος προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας στην Ελλάδα που λάνσαρε το Νοέμβριο του 2016, τη νέα πρωτοπόρα Υπηρεσία smartwatt, με την οποία οι χρήστες έχουν τον απόλυτο έλεγχο του χώρου τους παρακολουθώντας όλες τις ‘Έξυπνες’ συσκευές από μία και μόνο εφαρμογή από κινητό τηλέφωνο, από όπου κι αν βρίσκονται.

greek energy 2017 | ΗΛΕΚΤΡΙΣΜΟΣ | προμήθεια

NRG

Με το κύρος και την αξιοπιστία του Ενεργειακού Ομίλου Χανδρή, στην nrg προσφέρουμε προγράμματα παροχής ηλεκτρικού ρεύματος για τη μείωση των εξόδων της ελληνικής οικογένειας και επιχείρησης. Αποτελώντας φυσική συνέχεια της πολύχρονης και επιτυχημένης επιχειρηματικής παράδοσης του Ομίλου, δραστηριοποιούμαστε σε έναν τομέα ζωτικής σημασίας για την ελληνική οικονομία και για τον Έλληνα επιχειρηματία και ιδιώτη. Στην nrg τιμάμε καθημερινά την επιλογή των πελατών μας να συνεργάζονται μαζί μας και αναζητούμε συνεχώς νέους τρόπους να βελτιώνουμε την εξυπηρέτησή μας. Στόχος μας είναι να προσφέρουμε πάντα περισσότερα από όσα περιμένει ο πελάτης και να ανταποκρινόμαστε άμεσα σε κάθε του ανάγκη.

Στόχος μας είναι να προσφέρουμε πάντα περισσότερα από όσα περιμένει ο πελάτης και να ανταποκρινόμαστε άμεσα σε κάθε του ανάγκη. Το όραμά μας είναι ελληνικό και εξωστρεφές. Βλέπουμε την nrg να εξελίσσεται σε μία από τις κορυφαίες εταιρίες ενέργειας στη Νοτιοανατολική Ευρώπη. Βρισκόμαστε πάντα μπροστά από την εποχή μας, συντονισμένοι με τις διεθνείς εξελίξεις, για να προσφέρουμε στους πελάτες μας μια νέα εμπειρία στην παροχή ηλεκτρικής ενέργειας. Παράλληλα, η συναίσθηση του ρόλου μας σε έναν τομέα

δομικό για την ανάπτυξη και την ευημερία της χώρας, μας ωθεί να προσθέτουμε αξία σε κάθε μας δραστηριότητα. Η nrg παρουσιάζει εντυπωσιακή και ραγδαία ανοδική πορεία. Σήμερα, βρισκόμαστε μέσα στις κορυφαίες εταιρίες του κλάδου, με ένα ισχυρό χαρτοφυλάκιο εταιρικών πελατών, που περιλαμβάνει μεγάλους επιχειρηματικούς ομίλους και μικρομεσαίες επιχειρήσεις, έχοντας παράλληλα ένα διαρκώς αυξανόμενο μερίδιό στους οικιακούς καταναλωτές. Το μακροπρόθεσμο πλάνο μας προβλέπει τη διεύρυνση των δραστηριοτήτων μας, και στην αγορά της Προμήθειας Φυσικού Αερίου, διευρύνοντας έτσι και το εύρος των παρεχόμενων υπηρεσιών προς τους πελάτες μας. Όλα αυτά όμως δε θα μπορούσαν να επιτευχθούν χωρίς τους ανθρώπους μας. Στην nrg μοιραζόμαστε όλοι τις ίδιες αξίες, κάτι που πολλαπλασιάζει τη δυναμική μας. Με χαμηλό μέσο όρο ηλικίας και ταυτόχρονα υψηλή ικανότητα και εξειδίκευση, «επιστρατεύουμε» την ενέργεια όλων για να σχεδιάζουμε κορυφαία προγράμματα προμήθειας ηλεκτρικού ρεύματος, για λογαριασμό του κάθε πελάτη μας ξεχωριστά. Η δέσμευση όλων εμάς στην nrg είναι να είμαστε πάντα δίπλα στους πελάτες μας μελετώντας τις ανάγκες τους και να προσφέρουμε τις πλέον ανταγωνιστικές χρεώσεις με τους πιο ξεκάθαρους όρους συνεργασίας της αγοράς. Με την ομαδική προσπάθεια και το προσωπικό ταλέντο του καθενός, αυτό το έχουμε καταφέρει. Η δυναμική που ανέδειξε την nrg σε μια από τις κορυφαίες εταιρίες στην ελληνική αγορά σε τόσο λίγα χρόνια δεν είναι τυχαία. Οφείλεται αποκλειστικά στους ανθρώπους της.

ΗΛΕΚΤΡΙΣΜΟΣ | προμήθεια

VOLTERRA

Η VOLTERRA A.E. δραστηριοποιείται στους τομείς της παραγωγής, της εμπορίας και της προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας στην αγορά της Ελλάδας και της Νοτιοανατολικής Ευρώπης. Στον τομέα της Παραγωγής, η εταιρία διαθέτει αδειοδοτημένα έργα σε πολλές περιοχές της Ελληνικής επικράτειας, με προτεραιότητα την ανάπτυξη μονάδων Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ). Στον τομέα της εμπορίας η εταιρία συμμετέχει στο Διασυνοριακό Εμπόριο, διακινώντας σημαντικές ποσότητες ηλεκτρικής ενέργειας σε Εισαγωγές – Εξαγωγές μέσω των Αγορών Ενέργειας των γειτονικών χωρών (Ιταλία, Βουλγαρία κλπ.). Τέλος στο τομέα της Προμήθειας, η εταιρία παρέχει ηλεκτρική ενέργεια σε όλες τις κατηγορίες πελατών, από Νοικοκυριά

Η Volterra παρέχει ολοκληρωμένα προγράμματα προμήθειας ηλεκτρικού ρεύματος κάθε κατηγορίας, που καλύπτουν κάθε ανάγκη ηλεκτροδότησης, από το πιο μικρό σπίτι έως και τη μεγαλύτερη παραγωγική μονάδα. και Εμπορικά καταστήματα Χαμηλής Τάσης έως και επιχειρήσεις και βιομηχανίες Μέσης Τάσης. Κύριος Μέτοχος της εταιρείας είναι ο Διεθνής Κατασκευαστικός Όμιλος J&P ΑΒΑΞ. Η J&P ΑΒΑΞ κατέχει σημαντικό χαρτοφυλάκιο έργων παραχώρησης και λειτουργίας στην Ελλάδα αλλά και στο εξωτερικό. Κύριος Μέτοχος της εταιρείας είναι ο Διεθνής Κατασκευαστικός Όμιλος J&P ΑΒΑΞ. Η J&P ΑΒΑΞ κατέχει σημαντικό χαρτοφυλάκιο έργων παραχώρησης και λειτουργίας στην Ελλάδα αλλά και στο εξωτερικό.

Η Volterra παρέχει ολοκληρωμένα προγράμματα προμήθειας ηλεκτρικού ρεύματος κάθε κατηγορίας, που καλύπτουν κάθε ανάγκη ηλεκτροδότησης, από το πιο μικρό σπίτι έως και τη μεγαλύτερη παραγωγική μονάδα. Την Volterra έχουν ήδη εμπιστευτεί πολύ σημαντικές βιομηχανίες, που δραστηριοποιούνται σε διάφορους κλάδους της ελληνικής οικονομίας, (ενδεικτικά, από το κλάδο του Τροφίμου, του Τουρισμού, της Υγείας, της Μεταποίησης, κ.α.)

greek energy 2017 | ΗΛΕΚΤΡΙΣΜΟΣ | προμήθεια

GREEN

Η GREEN A.E. ιδρύθηκε το 2009 αποτελώντας μία από τις πρώτες ελληνικές εταιρείες Εμπορίας και Προμήθειας Ηλεκτρικής Ενέργειας. Από την ίδρυσή της βρίσκεται σε μια συνεχή αναπτυξιακή πορεία διαδραματίζοντας δυναμικό ρόλο στον τομέα της ενέργειας στην Ελλάδα και στην ευρύτερη περιοχή της Νοτιοανατολικής Ευρώπης. Με ισχυρή ανθρωποκεντρική φιλοσοφία, εδραιώθηκε πολύ γρήγορα ως σταθερή αξία στο χώρο της ενέργειας εκπροσωπώντας έναν μεγάλο αριθμό εμπορικών, βιομηχανικών και οικιακών πελατών. Τα τελευταία οκτώ χρόνια, η GREEN αυξάνει συνεχώς το μερίδιο αγοράς της και επεκτείνει τις επιχειρηματικές της δραστηριότητες τόσο στην Ελλάδα όσο και στην ευρύτερη περιοχή της Νοτιοανατολικής Ευρώπης επιτυγχάνοντας τη δημιουργία μιας εταιρικής κουλτούρας πέρα από τα ελληνικά σύνορα.

Η ικανοποίηση των πελατών αποτελεί στρατηγικό μας στόχο Στόχος της GREEN είναι να βρίσκεται δίπλα στους καταναλωτές και ιδιαίτερα στις Ελληνικές επιχειρήσεις αλλά και νοικοκυριά, συμβάλλοντας ενεργά στην μείωση των καθημερινών τους ενεργειακών εξόδων και παράλληλα προσφέροντας υπηρεσίες υψηλών προδιαγραφών. Η GREEN παρέχει άριστη προσωπική εξυπηρέτηση λειτουργώντας σαν ένας προσωπικός σύμβουλος όλων των καταναλωτών. Δίνουμε βάση στις ανάγκες του κάθε πελάτη

και παρέχουμε λύσεις σε άμεση συνεργασία μαζί του. Στη GREEN, εξυπηρετούμε τους καταναλωτές με όλους τους δυνατούς τρόπους με στόχο την κοινή μας ωφέλεια. Έχουμε επενδύσει σε ένα άρτια εξοπλισμένα τηλεφωνικό κέντρο με εξειδικευμένους συνεργάτες και έχουμε δημιουργήσει ένα πανελλαδικό δίκτυο συνεργατών που μπορούν άμεσα να σας εξυπηρετήσουν. Ακολουθούμε ξεκάθαρη τιμολογιακή πολιτική βοηθώντας τους πελάτες μας να συγκρίνουν εύκολα τους λογαριασμούς ενέργειας.Σεβόμαστε το δικαίωμα του καταναλωτή για οικονομικότερο ρεύμα και εξετάζουμε τις ανάγκες του κάθε πελάτη μας ξεχωριστά, προσφέροντας του μεγάλες εκπτώσεις. Επιλέγοντας την GREEN ωφελημένος θα βγει ο καταναλωτής έχοντας πρόσβαση σε χαμηλότερες τιμές και τις καλύτερες υπηρεσίες.

Η ενέργεια για εμάς είναι λόγος έμπνευσης και δημιουργίας Η GREEN επενδύει στις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας. Πιο συγκεκριμένα, επενδύουμε σε αιολικά πάρκα, φωτοβολταϊκές εγκαταστάσεις, μικρά υδροηλεκτρικά έργα, και μονάδες ολοκληρωμένης διαχείρισης και παραγωγής ενέργειας από απόβλητα και βιομάζα. Η GREEN κατέχει Άδεια Προμήθειας Φυσικού Αερίου στην Ελλάδα και προετοιμάζει την είσοδό της στη σχετική αγορά. Στόχος μας είναι να είμαστε μία από τις πρώτες ελληνικές εταιρείες που θα προσφέρουν ένα προϊόν «double play» ηλεκτρισμού και φυσικού αερίου στο εγγύς μέλλον.

ΗΛΕΚΤΡΙΣΜΟΣ | προμήθεια

ΕΛΤΑ ENERGY

Τα Ελληνικά Ταχυδρομεία είναι η αρχαιότερη Ελληνική επιχείρηση αφού έχουν ιδρυθεί το 1828, και λειτουργούν σήμερα το μεγαλύτερο και πλέον έμπειρο δίκτυο καθημερινής εξυπηρέτησης πελατών στην χώρα. Τα Ελληνικά Ταχυδρομεία ξεκίνησαν την δραστηριότητα του προμηθευτή ηλεκτρικής ενέργειας τον Απρίλιο 2016 και από τις 24 Απριλίου 2017 απευθύνονται στο ευρύ καταναλωτικό κοινό. Στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας τα ΕΛΤΑ φιλοδοξούν να αποτελέσουν έναν αξιόπιστο εναλλακτικό προμηθευτή ηλεκτρικής ενέργειας για τον καταναλωτή οποιουδήποτε τύπου ή κατηγορίας. Προτείνουν σαφή τιμοκατάλογο ανά κατηγορία καταναλωτών και επιβραβεύουν τους συνεπείς πελάτες με επιπλέον έκπτωση 10%. Η χρέωση ηλεκτρικής ενέργειας για συνεπείς οικιακούς πελάτες με κατανάλωση πάνω από 2.000kWh/ τετράμηνο είναι 0,0756 €/kWh, που είναι 13% χαμηλότερη από αυτή του βασικού προμηθευτή μετά την εφαρμογή της έκπτωσης συνέπειας. Για τους συνεπείς επαγγελματίες καταναλωτές με μεγάλη εγκατάσταση (Γ22) ενδεικτικά αναφέρεται ότι η χρέωση ενέργειας είναι 0,0675€/kWh και η χρέωση ισχύος 0,675€/kW. Η διαχρονική εμπιστοσύνη των πολιτών στο «Ταχυδρομείο», η σημαντική εμπειρία του ανθρώπινου δυναμικού και ο τιμοκατάλογος ηλεκτρικής ενέργειας τους επιτρέπει να δηλώνουν στους καταναλωτές ότι «τα Ελληνικά Ταχυδρομεία είναι ο ΑΞΙΟΠΙΣΤΟΣ προμηθευτής ηλεκτρικής ενέργειας που προσφέρει τις ΧΑΜΗΛΟΤΕΡΕΣ χρεώσεις και σας εξυπηρετεί ΠΑΝΤΟΥ».

Η διαχρονική εμπιστοσύνη των πολιτών στο «Ταχυδρομείο», η σημαντική εμπειρία του ανθρώπινου δυναμικού και ο τιμοκατάλογος ηλεκτρικής ενέργειας τους επιτρέπει να δηλώνουν στους καταναλωτές ότι «τα Ελληνικά Ταχυδρομεία είναι ο ΑΞΙΟΠΙΣΤΟΣ προμηθευτής ηλεκτρικής ενέργειας που προσφέρει τις ΧΑΜΗΛΟΤΕΡΕΣ χρεώσεις και σας εξυπηρετεί ΠΑΝΤΟΥ».

greek energy 2017 | ΗΛΕΚΤΡΙΣΜΟΣ | προμήθεια

ΚΕΝ

Το 2016, με την ίδρυση της ΚΕΝ, 100% θυγατρικής εταιρείας παροχής ρεύματος, ο εισηγμένος στο Χρηματιστήριο Όμιλος Καράτζη, επεκτείνει τη δραστηριότητά του στον τομέα της Ενέργειας, στον οποίο έχει παρουσία από το 2010, επενδύοντας στη δημιουργία φωτοβολταϊκών πάρκων. Απαντώντας στις προκλήσεις της εποχής και έχοντας το βλέμμα στραμμένο στο μέλλον, ο Όμιλος με την ίδρυση της ΚΕΝ επένδυσε εκ νέου στην ελληνική αγορά. Η κεφαλαιακή επάρκεια, η τεράστια εμπειρία στην επιχειρηματικότητα και οι προοπτικές ανάπτυξης του κλάδου της Ενέργειας στην Ελλάδα αποτελούν τα εχέγγυα για την επιτυχία του νέου εγχειρήματος. Με σεβασμό και ευθύνη απέναντι στον οικιακό καταναλωτή και στους εταιρικούς πελάτες της, η ΚΕΝ στοχεύει να εδραιώσει την παρουσία της στην ελληνική αγορά κατακτώντας μια θέση ανάμεσα στους 5 κορυφαίους παρόχους της χώρας μέσα στην επόμενη 3ετία, αλλά και να αναδειχθεί στον Νο1 πάροχο της Μέσης Τάσης. Η βιώσιμη ανάπτυξη και ο σεβασμός στην κοινωνία και στο περιβάλλον, η παροχή αξιόπιστων υπηρεσιών υψηλού επιπέδου σε χαμηλό κόστος και η εισαγωγή καινοτόμων ιδεών και υπηρεσιών αποτελούν τους βασικούς άξονες δράσης της ΚΕΝ για την εδραίωσή της ως του πιο αξιόπι-

στου και ανταγωνιστικού παρόχου ενέργειας, καθώς και για τη δημιουργία ισχυρής σχέσης εμπιστοσύνης με τους πελάτες της. Μετά από το δυναμικό της ξεκίνημα στη λιανική αγορά ρεύματος, η ΚΕΝ επιθυμεί να μπει και στην αγορά φυσικού αερίου. Στόχος της εταιρείας είναι η επέκταση στην αγορά φυσικού αερίου σε όλη την Ελλάδα, όπου ήδη υπάρχει δίκτυο, προσβλέποντας σε σημαντική ανάπτυξη από το 2018, όταν και θα απελευθερωθεί πλήρως η λιανική αγορά φυσικού αερίου για τους οικιακούς καταναλωτές. Στόχος της ΚΕΝ είναι να εδραιωθεί στις πρώτες θέσεις των προμηθευτών ενέργειας μέσα στην επόμενη διετία. Επιπλέον ώθηση αναμένεται να δοθεί από το δίκτυο συνεργατών που δημιουργεί η εταιρεία σε όλη την Ελλάδα. Η εταιρεία δίνει ιδιαίτερο βάρος στην premium εξυπηρέτηση του πελάτη, γι’ αυτό, άλλωστε, ήταν και η πρώτη που ξεκίνησε να αναπτύσσει δίκτυο καταστημάτων ενέργειας, το οποίο επεκτείνεται ταχύτατα σε όλη την Ελλάδα.

φυσικό αέριο

Μεγάλα projects στο αέριο, προς το διαχρονικό στόχο του ενεργειακού κόμβου

Εξελίξεις καταγράφονται μέσα στο 2017 σε όλα τα σχέδια μεταφοράς φυσικού αερίου που αφορούν και την Ελλάδα, τόσο σε αυτά που έχει ήδη αρχίσει η κατασκευή τους, όπως ο ΤΑΡ, όσο και στα υπό σχεδιασμό, όπως ο αγωγός EastMed, ο IGB, ο Poseidon, αλλά και το τερματικό LNG της Αλεξανδρούπολης. Ο στόχος για την ελληνική κυβέρνηση είναι να αναβαθμιστεί ο ρόλος της χώρας γεωπολιτικά μέσω της ανάδειξής της σε ενεργειακό κόμβο. Προς την κατεύθυνση αυτή, η Αθήνα επιχειρεί να στηρίξει τα παραπάνω έργα συνδυάζοντας τις δικές της επιδιώξεις με τη στόχευση των Βρυξελλών για μεγαλύτερη ασφάλεια εφοδιασμού μέσω της προσθήκης νέων πηγών φυσικού αερίου και σχετικών οδεύσεων.

IGB Όσον αφορά τον διασυνδετήριο αγωγό Ελλάδας-Βουλγαρίας, IGB, εντός του 2018 αναμένεται να ξεκινήσει η κατασκευή του έργου και εντός του πρώτου τριμήνου του 2020 τοποθετείται η εμπορική του λειτουργία με βάση το αναθεωρημένο χρονοδιάγραμμα που δημοσιεύτηκε πρόσφατα. Το τρίτο και τελικό market test για τον αγωγό, που προγραμματιζόταν για τον Μάρτιο αλλά αναβλήθηκε λόγω των βουλγαρικών εκλογών, θα πραγματοποιηθεί σύμφωνα με τις διαθέσιμες πληροφορίες μέσα στο προσεχές διάστημα.

FSRU Αλεξανδρούπολης Σε πλήρη χρονισμό με το σχέδιο του IGB κινείται και και το έργο του πλωτού τερματικού LNG της Αλεξανδρούπολης, για το οποίο η εταιρεία του έργου, Gastrade, προσδοκά μέχρι τα τέλη Ιουλίου να έχει ολοκληρώσει την τεχνική μελέτη (Front-End Engineering and Design). Όταν συμβεί αυτό, τότε η εταιρεία θα προχωρήσει και με τη διαδικασία επιλογής εργολάβων, καθώς και ναυπηγείων που θα αναλάβουν και την κατασκευή των διαφόρων τμημάτων του έργου. Θυμίζουμε ότι το εν λόγω έργο στηρίζεται και από την Ε.Ε. η οποία και το έχει χαρακτηρίσει ως έργο κοινού ενδιαφέροντος. Προβλέπεται να εγκατασταθεί 17,6 χλμ. νοτιοδυτικά του λιμανιού της Αλεξανδρούπολης και θα έχει αποθηκευτικούς χώρους 170.000 κυβικών μέτρων.

TAP Στην περίπτωση του ΤΑΡ, η κοινοπραξία ανακοίνωσε ότι οι εργασίες του αγωγού προχωρούν σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμα, καθώς μέχρι στιγμής έχει ολοκληρωθεί το 41% του έργου. Σύμφωνα με τον επικεφαλής της κοινοπραξίας, Ρίκαρντ Σκούφια, στην Ελλάδα και την Αλβανία «έχει καθαριστεί και διαμορφωθεί σχεδόν το 50% του διαδρόμου κατασκευής του ΤΑΡ» και «συνεχίζουν να παραδίδονται σωληναγωγοί στα λιμάνια της Καβάλας, της Θεσσαλονίκης και της Αλε-

ΦΥΣΙΚΟ ΑΕΡΙΟ | αγωγοί

ξανδρούπολης». Στην Ελλάδα, έως τις αρχές Μαΐου 2017, είχαν καθαριστεί και διαμορφωθεί σχεδόν 270 χλμ. της Ζώνης Εργασίας του αγωγού, 234 χλμ. είχαν ενωθεί, και 203 χλμ. είχαν συγκολληθεί. Επίσης, σε 115 χλμ. ο αγωγός είχε καλυφθεί με χώμα και 21 χλμ. γης βρίσκονταν στη φάση αποκατάστασης.

EastMed Σχετικά με τον αγωγό EastMed, ο οποίος φιλοδοξεί να μεταφέρει προς την Ευρώπη το αέριο της Ανατολικής Μεσογείου, συνεχίζονται οι προεργασίες σε πολιτικό και τεχνικοοικονομικό επίπεδο. Κοινή Διακήρυξη για την προώθηση του αγωγού μεταφοράς φυσικού αερίου EastMed υπέγραψαν στις αρχές Απριλίου στο Τελ Αβίβ, παρουσία του Ευρωπαίου Επίτροπου Ενέργειας, Μιγκέλ Αρίας Κανιέτε, ο Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Γιώργος, ο Υπουργός Ενέργειας της Κύπρου, Γιώργος Λακκοτρύπης, ο Υπουργός Οικονομικής Ανάπτυξης της Ιταλίας, Κάρλο Καλέντα και o Υπουργός Ενέργειας του Ισραήλ, Γιουβάλ Στάινιτζ. Στην κοινή τους δήλωση αναφέρεται ότι τα Μέρη θα υποστηρίξουν της δραστηριότητες ανάπτυξης του αγωγού EastMed και προς αυτήν την κατεύθυνση θα στηρίξουν την αίτηση της κοινοπραξίας IGI Poseidon για εξασφάλιση ευρωπαϊκής χρηματοδότησης από το κοινοτικό πρόγραμμα «Συνδέοντας την Ευρώπη». Επίσης, αξίζει να σημειώσουμε ότι βάσει των πρώτων μελετών, ο αγωγός κρίνεται βιώσιμος από τεχνικής και οικονομικής άποψης, όπως άλλωστε επισήμανε και ο διευθύνων σύμβουλος της ΔΕΠΑ, Θεώδορος Κιτσάκος.

IGI Poseidon Στις αρχές Μαΐου ξεκίνησε η κατασκευή του αγωγού Turkish Stream, ο οποίος θα μεταφέρει ποσότητες ρωσικού αερίου προς την Τουρκία και τα ελληνοτουρκικά σύνορα, ενώ ο Ρώσος πρωθυπουργός, Ντίμτρι Μεντβέντεφ δήλωσε κατά την επίσκεψή του στην Τουρκία ότι προχωρούν οι επαφές με Ελλάδα και Βουλγαρία για την πιθανή συνέχεια της διαδρομής προς δυσμάς. Ως γνωστόν, η κοινοπραξία IGI Poseidon έχει προτείνει τη δημιουργία αγωγού κατά μήκος της Ελλάδας για τη μεταφορά του ρωσικού αερίου προς την Ιταλία. Ο αγωγός Poseidon, θα περνάει από την Ελλάδα και θα καταλήγει υποθαλάσσια μέσω του Ιονίου στη νότιο Ιταλία. Η δυναμικότητα μεταφοράς του αγωγού μπορεί να ανέρχεται στα 10-20 δισεκ. κυβικά μέτρα ετησίως, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις. Σχετικά με το συγκεκριμένο θέμα, το Μάρτιο η ρωσική Gazprom και η ιταλική Eni υπέγραψαν Μνημόνιο αλληλοκατανόησης, που αφορά την παροχή ρωσικού φυσικού αερίου στην Ευρώπη, ιδιαίτερα στην Ιταλία μέσω του «Νότιου Διαδρόμου Μεταφοράς» και την επικαιροποίηση των συμβολαίων που αφορούν την παροχή ρωσικού φυσικού αερίου στην Ιταλία. Στα τέλη του 2016, ο επικεφαλής της Gazprom, Αλεξέι Μίλερ, είχε δηλώσει πως «το έργο Poseidon, είναι μια από τις εκδοχές σύνδεσης με τον Turkish Stream, που θα εξυπηρετεί τους Ευρωπαίους καταναλωτές, παρότι υπάρχουν και άλλες εκδοχές που εξετάζονται», ενώ «στην παρούσα στιγμή έχει προτεραιότητα αυτή η εκδοχή». ■

greek energy 2017 | ΦΥΣΙΚΟ ΑΕΡΙΟ | αγωγοί

ΤΑΡ, ένα από τα μεγαλύτερα ενεργειακά έργα της Ευρώπης κατασκευάζεται στην Ελλάδα

ΤΑΡ, ένα από τα μεγαλύτερα ενεργειακά έργα της Ευρώπης κατασκευάζεται στην Ελλάδα Ο Διαδριατικός Αγωγός Φυσικού Αερίου (TAP) που κατασκεύαζεται αυτήν τη στιγμή στην Ελλάδα αποτελεί ένα σημαντικό έργο ενεργειακής υποδομής, ως το ευρωπαϊκό σκέλος του εκτεταμένου Νοτίου Διαδρόμου Φυσικού Αερίου. Με το «άνοιγμα» αυτού του Διαδρόμου θα μεταφερθεί στην Ευρώπη φυσικό αέριο από την Κασπία Θάλασσα μέσω: του Αγωγού Νοτίου Καυκάσου (SCPX), του Αγωγού Φυσικού Αερίου της Ανατολίας (ΤΑΝΑΡ), και του ΤΑΡ. Το όλο έργο συμβάλλει στη διαφοροποίηση του ενεργειακού εφοδιασμού των ευρωπαϊκών αγορών και στην ενίσχυση της ενεργειακής ασφάλειάς τους – βασικό στόχο της ενεργειακής πολιτικής της ΕΕ. Παράλληλα, πρόκειται για τη μεγαλύτερη ξένη άμεση επένδυση στην Ελλάδα, η οποία αναμένεται να τονώσει την τοπική ανάπτυξη, να ενισχύσει την απασχόληση, και να διευκολύνει τη μελλοντική πρόσβαση στο φυσικό αέριο κατά μήκος της διαδρομής του αγωγού.

Οι εργασίες κατασκευής εξελίσσονται με γοργούς ρυθμούς Η διαδικασία κατασκευής του ΤΑΡ στη χώρα προχωρά βάσει προγραμματισμού και χρονοδιαγράμματος. Ήδη, έναν χρόνο μετά την έναρξη των κατασκευαστικών εργασιών το Μάιο του 2016, η κατασκευή έχει προχωρήσει σημαντικά στις δύο από τις τρεις Περιφέρειες της Βόρειας Ελλάδας από τις οποίες θα διέλθει ο αγωγός, την Ανατολική ΜακεδονίαΘράκη και την Κεντρική Μακεδονία. Πιο συγκεκριμένα, μέχρι τις αρχές Μαΐου 2017 σχεδόν

23.000 σωληναγωγοί είχαν παραδοθεί στα λιμάνια της Θεσσαλονίκης, της Καβάλας και της Αλεξανδρούπολης, από το σύνολο των περίπου 32.000 που θα χρησιμοποιηθούν για την κατασκευή του χερσαίου τμήματος του αγωγού στην Ελλάδα. Η μεγάλη πλειονότητα των σωλήνων αυτών κατασκευάζονται από την ελληνική εταιρεία Σωληνουργεία Κορίνθου Α.Ε. Έπειτα, παραδίδονται και αποθηκεύονται στα λιμάνια της Βόρειας Ελλάδας, και στη συνέχεια μεταφέρονται κατά μήκος της όδευσης του αγωγού για την κατασκευή. Η κατασκευή στην Ελλάδα αφορά σε 550 χλμ αγωγού, σε βάθος ενός περίπου μέτρου κάτω από την επιφάνεια του εδάφους, 22 βαλβιδοστάσια, έναν σταθμό συμπίεσης, καθώς και βοηθητικές εγκαταστάσεις. Οι εργασίες αναμένεται να έχουν ολοκληρωθεί μέχρι το 2019, ενώ οι πρώτες ποσότητες φυσικού αερίου θα παραδοθούν στην Ευρώπη το 2020. Οι εργολήπτες στους οποίους έχει ανατεθεί η κατασκευή του χερσαίου τμήματος του αγωγού στην Ελλάδα, η εταιρεία Spiecapag με την υπεργολάβο της ΑΚΤΩΡ και η κοινοπραξία Bonatti/J&P ΑΒΑΞ, ως το Μάιο του 2017 είχαν ήδη: • καθαρίσει και διαμορφώσει 270 χλμ. της Ζώνης Εργασίας • ενώσει 234 χλμ. και συγκολλήσει 203 χλμ. αγωγού • διανοίξει 165 χλμ. τάφρου και τοποθετήσει εντός της 134 χλμ. αγωγού • επιχωματώσει 115 χλμ., και • ξεκινήσει τη διαδικασία αποκατάστασης σε 21 χλμ. γης

ΦΥΣΙΚΟ ΑΕΡΙΟ | αγωγοί

Η διαδικασία κατασκευής του ΤΑΡ στη χώρα προχωρά βάσει προγραμματισμού και χρονοδιαγράμματος. Ήδη, έναν χρόνο μετά την έναρξη των κατασκευαστικών εργασιών το Μάιο του 2016, η κατασκευή έχει προχωρήσει σημαντικά στις δύο από τις τρεις Περιφέρειες της Βόρειας Ελλάδας από τις οποίες θα διέλθει ο αγωγός, την Ανατολική ΜακεδονίαΘράκη και την Κεντρική Μακεδονία.

Με δεδομένη την απόλυτη προτεραιότητά του σε ό,τι αφορά την υγεία, την ασφάλεια και το περιβάλλον (ΥΑΠ), ο ΤΑΡ ακολουθεί αυστηρή πολιτική «μηδενικής-βλάβης» διασφαλίζοντας ότι όλες οι εργασίες του πληρούν τα αυστηρότερα διεθνή σχετικά πρότυπα.

Τόνωση της ανάπτυξης και της ευημερίας στη Βόρεια Ελλάδα, αλλά και τη χώρα συνολικά Η κατασκευή του TAP θα καταστήσει τη χώρα βασικό κόμβο στον ενεργειακό χάρτη της Νοτιοανατολικής Ευρώπης, αναβαθμίζοντας το γεω-στρατηγικό της ρόλο στην ευρύτερη περιοχή, αλλά κυρίως θα τονώσει την περιφερειακή ανάπτυξη και την τοπική οικονομία της Βόρειας Ελλάδας. Από τη φάση σχεδιασμού και εξής, έχουν συμμετάσχει στο έργο περισσότερες από 175 εταιρείες που δραστηριοποιούνται στη χώρα αποκομίζοντας κέρδη αλλά και πολύτιμη τεχνογνωσία, ενώ ήδη 2.500 άνθρωποι εργάζονται για τον ΤΑΡ στην Ελλάδα – συμπεριλαμβανομένων περίπου 400 αρχαιολόγων και εξειδικευμένων αρχαιολογικών εργατών που απασχολούνται στα εργοτάξια επιτηρώντας τις εργασίες. Επίσης, ο TAP επενδύει εκατομμύρια στη χώρα σε προμήθειες αγαθών και εργασιών, ενώ σε εκατομμύρια ανέρχονται και οι φορολογικές του υποχρέωσεις απέναντι στο κράτος. Τέλος, ο TAP έχει δεσμευθεί οικειοθελώς να επενδύσει €32 εκατ. σε δράσεις με κοινωνικό και περιβαλλοντικό αποτύπωμα στις τρεις περιφέρειες που φιλοξενούν τον αγωγό. ■

greek energy 2017 | ΦΥΣΙΚΟ ΑΕΡΙΟ | αγωγοί

Η GASTRADE αναπτύσσει στην Αλεξανδρούπολη το ΑΣΦΑ Β. Ελλάδας

Η GASTRADE Α.Ε. είναι μία Ελληνική εταιρεία κοινής ωφέλειας που σχεδιάζει, κατασκευάζει, διαχειρίζεται και λειτουργεί συστήματα και υποδομές για την παραλαβή, μεταφορά και διανομή φυσικού αερίου καθώς και για την αποθήκευση, υγροποίηση ή αεριοποίησή του. Η GASTRADE Α.Ε. αναπτύσσει σήμερα το έργο του Ανεξάρτητου Συστήματος Φυσικού Αερίου Βορείου Ελλάδας στην Αλεξανδρούπολη. Πρόκειται για ένα σύγχρονο, πρωτοποριακό και υψηλής τεχνολογίας έργο που αποτελείται από μία υπεράκτια πλωτή μονάδα παραλαβής, αποθήκευσης και αεριοποίησης Υγροποιημένου Φυσικού Αερίου (LNG) και από ένα σύστημα υποθαλάσσιου και χερσαίου αγωγού μέσω του οποίου το φυσικό αέριο προωθείται στο Εθνικό Σύστημα (Μεταφοράς) Φυσικού Αερίου (ΕΣΦΑ) και από εκεί προς τους τελικούς καταναλωτές. Το έργο είναι χωροθετημένο στην θαλάσσια περιοχή του Θρακικού πελάγους, νοτιοδυτικά της Αλεξανδρούπολης και σε απόσταση 10 χλμ. από την πλησιέστερη ακτή. Το LNG Αλεξανδρούπολης αποσκοπεί στη δημιουργία μίας τέταρτης πύλης εισαγωγής φυσικού αερίου στην χώρα μας. Θα διασφαλίσει νέες ποσότητες φυσικού αερίου για την τροφοδοσία της ελληνικής και της περιφερειακής αγοράς της ΝΑ Ευρώπης, συμβάλλοντας ταυτόχρονα στην διεύρυνση των πηγών και των οδών προμήθειας φυσικού αερίου, στην προώθηση του ανταγωνισμού προς όφελος του τελικού καταναλωτή, στην ασφάλεια εφοδιασμού της Ελλάδας και των Βαλκανικών χωρών, στην βελτίωση της αξιοπιστίας και της ευελιξίας του Εθνικού Συστήματος Φυσικού Αερίου καθώς και των Περιφερειακών και Διευρωπαϊκών Συστημάτων αλλά και στην ενίσχυση των περιβαλλοντικών στόχων της χώρας. Μέσω του Εθνικού Συστήματος Μεταφοράς Φυσικού Αερίου τροφοδοτεί την Ελληνική αγορά. Έχει άμεση πρόσβαση στην αγορά της Βουλγαρίας και διαμέσου αυτής στις αγορές

της Ρουμανίας, της Σερβίας και του FYROM και περαιτέρω, της Ουγγαρίας και των αγορών της Αν. Ευρώπης μέχρι την Ουκρανία, μέσω του διασυνδετήριου αγωγού Ελλάδας – Βουλγαρίας (IGB) και των άλλων διασυνδετήριων αγωγών που είτε λειτουργούν είτε σχεδιάζονται πχ. Βουλγαρίας – Ρουμανίας, Βουλγαρίας – Σερβίας, Ουγγαρίας - Ρουμανίας. Έχει τη δυνατότητα να συνδεθεί, να τροφοδοτήσει και να υποστηρίξει έργα του Νοτίου Διαδρόμου φυσικού αερίου όπως ο TAP. Πρόκειται για έργο Ευρωπαϊκής προτεραιότητας (PCI – Project of Common Interest) καθότι συμβαδίζει και στηρίζει την στρατηγική της Ε.Ε. για διαφοροποίηση των πηγών και οδών ενεργειακού εφοδιασμού συμβάλλοντας στην ενεργειακή ασφάλεια και ενεργειακή ολοκλήρωση της Ε.Ε. Το έργο υποστηρίζεται σταθερά από την Ελληνική πολιτεία, την Ευρωπαϊκή Ένωση και κυρίως από την τοπική κοινωνία. Σχεδιάστηκε με τους αυστηρότερους κανόνες και τις πιο σύγχρονες προδιαγραφές ασφάλειας τόσο για τον άνθρωπο όσο και για το περιβάλλον και δεν επηρεάζει καθόλου το ευαίσθητο οικοσύστημα της περιοχής. Είναι πλήρως αδειοδοτημένο και η κατασκευή του αναμένεται να ξεκινήσει το 2018 ενώ η εμπορική λειτουργία του τοποθετείται στο τέλος του 2019. ■

greek energy 2017 | ΦΥΣΙΚΟ ΑΕΡΙΟ | αγορά

Ένα βήμα πριν τη συνολική απελευθέρωση η αγορά φυσικού αερίου

Αποφασιστικά βήματα για την απελευθέρωση της αγοράς φυσικού αερίου έχουν συντελεστεί από πέρυσι, με αποτέλεσμα πλέον η αγορά να είναι έτοιμη να περάσει σε ένα νέο επίπεδο ωριμότητας. Παράλληλα, οι σημαντικές επενδύσεις που σχεδιάζονται στις υποδομές φυσικού αερίου, συμβάλλουν καθοριστικά στην αλλαγή του ενεργειακού χάρτη της χώρας. Η διαρκής ανάπτυξη και επέκταση ενός σύγχρονου δικτύου διανομής φυσικού αερίου με τρόπο ασφαλή, αξιόπιστο και αποδοτικό, καθιστά το καύσιμο προσβάσιμο σε όλο και περισσότερους καταναλωτές, προσφέροντάς τους σύγχρονες και αποδοτικές λύσεις. Οι δυνατότητες αυτές επεκτείνονται περαιτέρω, καθώς πλέον έχει αρχίσει να ενισχύεται και η παρουσία του συμπιεσμένου φυσικού αερίου (CNG) στην αγορά. Στο νέο τοπίο που διαμορφώνεται, πολλές είναι οι ενεργειακές εταιρείες που κατευθύνονται σε αναπροσαρμογή των δραστηριοτήτων τους, εξετάζοντας το ενδεχόμενο παράλληλης δραστηριοποίησης τόσο στον ηλεκτρισμό, όσο και στο φυσικό αέριο. Πέρα από τους καθετοποιημένους ομίλους που ήδη δραστηριοποιούνται και στα δυο πεδία, είναι χαρακτηριστικό ότι τόσο η ΔΕΗ όσο και οι εταιρείες που δραστηριοποιούνται μέχρι σήμερα στη λιανική φυσικού αερίου, έχουν αποφασίσει να επεκτείνουν τις δραστηριότητές τους και σε νέα πεδία.

Διαχωρισμός των δραστηριοτήτων διανομής και εμπορίας Σε αυτή τη φάση, τα πιο σημαντικά πρόσφατα βήματα στην κατεύθυνση της απελευθέρωση της αγοράς υλοποιούνται παράλληλα με το διαχωρισμό των δραστηριοτήτων δια-

νομής και εμπορίας φυσικού αερίου που μέχρι πρότινος ασκούσαν οι Εταιρίες Παροχής Αερίου. Στη βάση των αλλαγών που επέφερε η τροποποίηση του ν. 4001/2011 με τον ν.4336/2015, μέχρι το 2018 όλοι οι καταναλωτές φυσικού αερίου θα μπορούν επιλέγουν ελεύθερα τον προμηθευτή τους. Ταυτόχρονα, το ισχύον θεσμικό πλαίσιο έχει επιβάλλει το νομικό και λειτουργικό διαχωρισμό της δραστηριότητας διαχείρισης δικτύων διανομής από τη δραστηριότητα προμήθειας. Ήδη, για τις ΕΠΑ η υποχρέωση αυτή οδήγησε στην απόσχιση του κλάδου της προμήθειας, στην οποία θα μπορούν να δραστηριοποιηθούν εναλλακτικοί προμηθευτές, ενώ στην περίπτωση της ΔΕΠΑ η υποχρέωση αυτή μεταφράζεται σε απόσχιση του κλάδου της διανομής.

Οι αλλαγές στο ρυθμιστικό πλαίσιο διευκολύνουν την απελευθέρωση Το πλαίσιο λειτουργίας της αγοράς θα καθοριστεί σε μεγάλο βαθμό από τις ρυθμιστικές παρεμβάσεις της ΡΑΕ, η οποία έχει ήδη εγκρίνει τον Κώδικα Διαχείρισης Δικτύων Διανομής, και τον Κανονισμό Μετρήσεων Δικτύων Διανομής, ενώ έχει παρακολουθήσει στενά, προκειμένου να μην υπάρξουν προβλήματα, το νομικό και λειτουργικό διαχωρισμό των ΕΠΑ. Οι επόμενες σημαντικές παρεμβάσεις, η σειρά των οποίων αναμένεται να έχει ολοκληρωθεί εντός του έτους, περιλαμβάνει την έγκριση της Πρότυπης Σύμβασης Χρήσης Δικτύων και την έγκριση των συμβάσεων υπηρεσιών μεταξύ Εταιρείας Διανομής και Εταιρείας Προμήθειας. Εφόσον πράγματι, όπως αναμένεται να συμβεί, αυτές οι διαδικασίες ολοκληρωθούν εντός του 2017, τότε φέτος

ΦΥΣΙΚΟ ΑΕΡΙΟ | αγορά

H απελευθέρωση στην αγορά φυσικού αερίου έχει αρχίσει να επιτυγχάνεται στην πράξη. Ζητούμενο είναι να διασφαλιστεί αφενός η εύρυθμη λειτουργία και αφετέρου η βιώσιμη ανάπτυξή της, ώστε να δημιουργείται παράλληλα προστιθέμενη αξία για το ευρύτερο κοινωνικό σύνολο. θα μπορεί να προχωρήσει και η αξιολόγηση των αιτήσεων διαχειριστών για τη χορήγηση Άδειας Διανομής και Άδειας Διαχείρισης Δικτύων Διανομής.

Η άρση των περιορισμών στην προμήθεια ενισχύει τον ανταγωνισμό στις τιμές Με την άρση των περιορισμών στις πηγές προμήθειας του καυσίμου, η αγορά αποκτά τη δυνατότητα να αναζητάει συμφερότερες τιμές από διάφορες πηγές. Μάλιστα, όσο πλησιάζει η θέση σε λειτουργία των μεγάλων έργων μεταφοράς αερίου που υλοποιούνται ή σχεδιάζονται στη χώρα, τόσο θα αλλάζει και το σκηνικό των δημοπρασιών φυσικού αερίου και ο ανταγωνισμός θα εντείνεται προς όφελος και των καταναλωτών. Μια πρώτη γεύση από την ένταση του σχετικού ανταγωνισμού έχουμε ήδη πάρει από τη στιγμή που η Προμηθέας Gas εισάγει από τη Gazprom ποσότητες φυσικού αερίου, όπως και η ΔΕΠΑ, τις οποίες διοχετεύει στη χονδρική αγορά. Παράλληλα, οι πρώτες παραδόσεις φορτίου LNG στη Ρεβυθούσα, σε χρήστες πέραν της ΔΕΠΑ, που πραγματοποιήθηκαν το Μάρτιο και τον Απρίλιο, με αποδέκτη την

Αλουμίνιον της Ελλάδος, ίσως σηματοδοτούν την έναρξη μιας νέας περιόδου στην αγορά φυσικού αερίου, καθώς αναμένεται ότι θα αυξηθεί η έλευση spot φορτίων από τους παίκτες του χώρου. Είναι πλέον ευδιάκριτο ότι η απελευθέρωση στην αγορά φυσικού αερίου έχει αρχίσει να επιτυγχάνεται στην πράξη. Ζητούμενο είναι να διασφαλιστεί αφενός η εύρυθμη λειτουργία και αφετέρου η βιώσιμη ανάπτυξή της, ώστε να δημιουργείται παράλληλα προστιθέμενη αξία για το ευρύτερο κοινωνικό σύνολο. Τα όσα έχουν γίνει μέχρι τώρα, δείχνουν ότι κινούμαστε σε αυτή την κατεύθυνση. ■

greek energy 2017 | ΦΥΣΙΚΟ ΑΕΡΙΟ | αγορά

Φυσικό αέριο εργαλείο ανάπτυξης Το φυσικό αέριο είναι ένα καύσιμο για όλες τις χρήσεις που χρησιμοποιείται άφοβα καθώς είναι οικολογικό, ασφαλές, δεν νοθεύεται και προσφέρει μεγάλη οικονομία και απόδοση σε σχέση με άλλα συμβατικά καύσιμα.

Πιο «φθηνό» το κόστος ζωής με τη χρήση φυσικού αερίου Το φυσικό αέριο καθιστά πιο φθηνό το κόστος ζωής καθώς μειώνει σημαντικά τα καθημερινά έξοδα όπως είναι το κόστος για θέρμανση, μαγείρεμα και ζεστό νερό, τα έξοδα οδήγησης ή μετακίνησης και τα λειτουργικά κόστη των βιομηχανιών και επιχειρήσεων μέχρι και 70%.

Στο σπίτι Το φυσικό αέριο καλύπτει όλες τις ενεργειακές ανάγκες μιας οικίας και δίνει την ευκαιρία στους καταναλωτές να έχουν απρόσκοπτη τροφοδοσία χαμηλού κόστους 24 ώρες το 24ωρο. Θέρμανση Η χρήση φυσικού αερίου στην οικιακή θέρμανση μειώνει τα έξοδα θέρμανσης κατά 40% και οι αποδόσεις φτάνουν το 110%. Κλιματισμός Με το φυσικό αέριο μπορούμε να καλύψουμε τις ανάγκες ψύξης το καλοκαίρι και θέρμανσης το χειμώνα με την ίδια συσκευή. Μια κεντρική κλιματιστική μονάδα τοποθετείται σε εξωτερικό χώρο και τροφοδοτεί με ψύξη ή θέρμανση τις εσωτερικές μονάδες του χώρου. Αποτελεί μια περιβαλλοντική λύση που προσφέρει οικονομία στη λειτουργία και ενδείκνυται τόσο για οικιακή όσο και για επαγγελματική χρήση. Μαγείρεμα Η χρήση φυσικού αερίου στο μαγείρεμα μπορεί να επιτευχθεί με αντικατάσταση της παλαιάς κουζίνας με κουζίνα φυσικού αερίου (ελεύθερη ή εντοιχιζόμενη). Οι οικιακές συσκευές φυσικού αερίου φέρουν ασφαλιστικές διατάξεις ενώ επιτυγχάνουν εξοικονόμηση έως και 70% σε σχέση με τις ηλεκτρικές κουζίνες.

Ζεστό νερό Με το φυσικό αέριο έχουμε παροχή ζεστού νερού 24 ώρες το 24ωρο. Συνήθως χρησιμοποιούνται ταχυθερμοσίφωνες φυσικού αερίου ή boiler αποθήκευσης φυσικού αερίου και επιτυγχάνεται εξοικονόμηση έως και 40% σε σχέση με ένα boiler πετρελαίου και έως 60% σε σχέση με ένα θερμοσίφωνα.

Στις μετακινήσεις Το φυσικό αέριο χρησιμοποιείται για την κίνηση ΙΧ και επαγγελματικών αυτοκινήτων (ταξί, βαν, φορτηγά μικρού ή μεγάλου κυβισμού) καθώς και για οχήματα δημόσιας χρήσης (λεωφορεία, απορριματοφόρα). Η τιμή του φυσικού αερίου είναι περίπου 60% χαμηλότερη σε σύγκριση με τη βενζίνη, 25%-30% χαμηλότερη σε σύγκριση με το πετρέλαιο και περίπου 40% χαμηλότερη σε σύγκριση με το LPG. Χάρη στο χαμηλό κόστος παραγωγής και διάθεσης, των παρεχόμενων φορολογικών κινήτρων και των επιδοτήσεων οχημάτων CNG, το συμπιεσμένο φυσικό αέριο αποτελεί μια ιδιαίτερα οικονομική επιλογή για οδηγούς.

Στις βιομηχανίες Το φυσικό αέριο χρησιμοποιείται στη συμπαραγωγή ηλεκτρισμού και θερμότητας (συμπαραγωγή είναι η συνδυασμένη παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας και θερμότητας από το ίδιο καύσιμο, ώστε να επιτυγχάνεται πλήρης εκμετάλλευση του ενεργειακού του περιεχομένου ). Ο βαθμός απόδοσης των συστημάτων συμπαραγωγής υπερβαίνει το 85% και συνοδεύεται από χαμηλές εκπομπές αέριων ρύπων.

Στις επιχειρήσεις Επαγγελματίες όλων των κλάδων όπως αρτοποιεία, εστιατόρια, κομμωτήρια, στεγνοκαθαριστήρια, συνεργεία αυτοκινήτων, ξενοδοχεία, νοσοκομεία, εκπαιδευτικά ιδρύματα, μεγάλα κτήρια γραφείων, εμπορικά κέντρα και καταστήματα, αθλητικές εγκαταστάσεις, ελεύθεροι επαγγελματίες, οδηγοί ταξί, μεταφορικές εταιρείες κλπ, μπορούν να χρησιμοποιήσουν το φυσικό αέριο και να καλύψουν οικονομικά τις ενεργειακές τους ανάγκες.

ΕΣΤΙΑΤΟΡΙΟ

Στην αγροτική παραγωγή Με τη χρήση φυσικού αερίου στα θερμοκήπια επιτυγχάνεται εξοικονόμηση πρωτογενούς καυσίμου πάνω από 20% σε σχέση με το πετρέλαιο και πάνω από 60% σε σχέση με το ηλεκτρικό ρεύμα.

Φυσικό αέριο και ασφάλεια Το φυσικό αέριο είναι καύσιμο που διακινείται μέσω δικτύων και ο τελικός καταναλωτής δεν έρχεται σε απευθείας επαφή με αυτό. Οι φυσικές του ιδιότητες, η τήρηση αυστηρών προδιαγραφών στην κατασκευή και συντήρηση δικτύων διανομής και εσωτερικών εγκαταστάσεων και συσκευών και η απλότητα των συσκευών στη χρήση τους το καθιστούν ασφαλές στη χρήση ακόμη και την πρώτη φορά.

Καθαρό καύσιμο που δεν νοθεύεται Το φυσικό αέριο προσφέρει τη δυνατότητα να παραχθεί 25% λιγότερο διοξείδιο του άνθρακα σε σχέση με τη βενζίνη και 35% λιγότερο σε σχέση με το πετρέλαιο αλλά και να μειωθούν κατά 95% οι εκπομπές του μονοξειδίου του άνθρακα. Σε αντίθεση με άλλα καύσιμα, δεν μπορεί να νοθευθεί καθώς η τροφοδοσία γίνεται απευθείας από το υπόγειο σύστημα αγωγών.

Το φυσικό αέριο, ενέργεια για την ανάπτυξη Το φυσικό αέριο συμβάλει στην οικονομική ανάπτυξη προσφέροντας: Νέες θέσεις εργασίας: Τα οφέλη της ανάπτυξης του δικτύου θα είναι πολλαπλασιαστικά και θα συμβάλουν στην τόνωση της απασχόλησης. Αναμένεται να δημιουργηθούν 1.600 νέες θέσεις εργασίας ενώ η λειτουργία τους θα απαιτήσει να απασχοληθούν 700 άτομα σε νέες θέσεις μόνιμης απασχόλησης. Ενίσχυση της εθνικής οικονομίας: Η διείσδυση του φυσικού αερίου αναμένεται ότι θα τονώσει την εθνική οικονομία, θα μειώσει τη ρύπανση και το ενεργειακό κόστος για τις βιομηχανίες και θα βελτιώσει το επίπεδο διαβίωσης περιορίζοντας την ενεργειακή φτώχεια.

greek energy 2017 | ΦΥΣΙΚΟ ΑΕΡΙΟ | αγορά

Φυσικό αέριο σε όλα τα ΙΧ και επαγγελματικά οχήματα Οι αυτοκινητοβιομηχανίες λανσάρουν πλέον για όλα τα γνωστά μοντέλα εκδόσεις προσαρμοσμένες στην ανάγκη για μειωμένους ρύπους. Οχήματα φυσικού αερίου μικρού και μεγάλου κυβισμού είναι διαθέσιμα στην παγκόσμια και την ελληνική αγορά ενώ η ζήτηση από ιδιώτες και επαγγελματίες οδηγούς αυξάνεται.

Σε πρόσφατη δοκιμή που έκανε η ομάδα του auto greek news διανύθηκαν 361 χιλιόμετρα με το Skoda Octavia 1.4 G-TEC στη διαδρομή Αθήνα-Δελφοί-Αθήνα. Το κόστος ήταν μόλις 10 ευρώ και η κατανάλωση ήταν μόλις 3,4 κιλά/100 χλμ. φυσικό αέριο. ZafiraTourer 1.6 CNG Turbo, Opel Combo 1.4 T-Jet 120 PS) και η Honda (Civic Natural Gas). Για μια συγκριτική προσέγγιση της εξοικονόμησης πρέπει να λαμβάνεται υπ’ όψιν ότι το φυσικό αέριο μετριέται σε κιλά και όχι σε λίτρα. Ένα κιλό φυσικού αερίου κίνησης CNG (το συγκεκριμένο καύσιμο μετριέται σε κιλά και όχι σε λίτρα όπως η βενζίνη και το πεέως τρέλαιο κίνησης) είναι ενεργειακά ισοδύναμο με 1,5 λίτρο βενζίνης, 1,3 λίτρο πετρελαίου και περίπου 2 λίτρα υγραερίου.

60%

οικονομία

Ήδη στους ελληνικούς δρόμους κυκλοφορούν εργοστασιακά οχήματα φυσικού αερίου (CNG) γνωστών αντιπροσωπειών όπως είναι η Fiat (Fiat 500L Natural Power, Fiat Qubo 1.4 70 PS, Fiat Punto 1.4 70 PS, Fiat Panda, Fiat Doblo 1.4 T-Jet 120 PS), η Audi (Audi A3 Sportback g-tron), η Mercedes Benz (B Class 200, E 200 NTG, Benz Sprinter NGT), η Lancia (LanciaYpsilon 0.9 TwinAir), η Piaggio, η Iveco (Iveco Daily, New Strails), η Volskwagen (VW Golf 1.4 TGi, Passat 1.4 TSI 150 PS EcoFuel, Eco Up, Caddy Vann Ecofuel), η Seat (Seat Leon 1.4 TGI 110 PS, Mii Ecofuel), η Skoda (Octavia G-TEC, Citigo), η Opel (Opel

είναι θέμα κόστους Το φυσικό αέριο πωλείται σε κιλά 2 λίτρα υγραέριο 1 κιλό ΦΑ

1,5 λίτρα βενζίνη 1,3 λίτρα πετρέλαιο

greek energy 2017 | ΦΥΣΙΚΟ ΑΕΡΙΟ | αγορά

ΔΕΠΑ

Η ΔΕΠΑ είναι η εταιρεία που έφερε το φυσικό αέριο στην Ελλάδα και αποτελεί τον βασικό εισαγωγέα φυσικού αερίου αγωγών και υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) στην χώρα. Διαθέτοντας μακρά εμπειρία, συνάπτοντας διεθνείς συμφωνίες, με συνεχείς επενδύσεις σε έργα υποδομών και αξιοποιώντας την τεχνολογία εξασφαλίζει τον απρόσκοπτο και ασφαλή εφοδιασμό των ελληνικών νοικοκυριών, βιομηχανιών και επιχειρήσεων. Με σταθερή πορεία ανάπτυξης η ΔΕΠΑ εξασφαλίζει για τους πελάτες της επαρκείς ποσότητες φυσικού αερίου σε ανταγωνιστικές τιμές, από αξιόπιστες και διαφοροποιημένες πηγές, μεγιστοποιώντας την ασφάλεια εφοδιασμού. Τα τελευταία δύο χρόνια, ο όμιλος έχει επιτύχει συνεχόμενες μειώσεις τιμών για τους καταναλωτές ως αποτέλεσμα της θετικής έκβασης των διαρκών διαπραγματεύσεων με τους προμηθευτές της. Στρατηγική επιλογή της διοίκησης της εταιρείας είναι να εξασφαλιστεί σταδιακά η πρόσβαση στο αέριο από τους καταναλωτές όλο και περισσότερων περιοχών της χώρας, αξιοποιώντας και την τεχνολογία CNG/LNG.

Τα τελευταία δύο χρόνια, ο όμιλος έχει επιτύχει συνεχόμενες μειώσεις τιμών για τους καταναλωτές ως αποτέλεσμα της θετικής έκβασης των διαρκών διαπραγματεύσεων με τους προμηθευτές της. Ανάπτυξη υποδομών και διεθνείς συνεργασίες για το φυσικό αέριο στην Ελλάδα Η ΔΕΠΑ είναι η μοναδική εταιρεία στην Ελλάδα, η οποία έχει υπογράψει μακροχρόνιες συμβάσεις προμήθειας αερίου με τη ρωσική Gazprom, την τουρκική BOTAS, και την αλγερινή Sonatrach (LNG) και συνολικά έχει εξασφαλίσει τον ανεφοδιασμό της ελληνικής αγοράς τουλάχιστον έως το 2026. Επιπλέον, προμηθεύεται ποσότητες LNG από την παγκόσμια ευκαιριακή (spot) αγορά, όταν αυτές είναι διαθέσιμες σε ανταγωνιστικές τιμές για τους πελάτες της και με τον τρόπο αυτό διασφαλίζεται η επαρκής τροφοδοσία της ελληνικής αγοράς σε περιπτώσεις αυξημένης ζήτησης.

Με τη στήριξη της Ευρωπαϊκής Ένωσης και συνέργειες με μεγάλους ομίλους, η ΔΕΠΑ έχει επενδύσει σε υποδομές και διεθνείς συμφωνίες προκειμένου η Ελλάδα να καταστεί ενεργειακός κόμβος της ΝΑ Ευρώπης. Ο αυξανόμενος ρόλος του φυσικού αερίου στη διεθνή ενεργειακή σκηνή σε συνδυασμό με την κομβική γεωγραφική θέση της Ελλάδας δημιουργεί προοπτικές ευρύτερης διασύνδεσης της υφιστάμενης υποδομής με τις υποδομές γειτονικών χωρών. Το γεωστρατηγικό αυτό πλεονέκτημα αξιοποιείται από τη ΔΕΠΑ με την ενεργό συμμετοχή της σε αντίστοιχα έργα όπως είναι ο διασυνδετήριος αγωγός Ελλάδας-Ιταλίας (IGI), ο διασυνδετήριος αγωγός ΕλλάδαςΒουλγαρίας (IGB), ο αγωγός Ελλάδας-Κύπρου (East Med).

ΦΥΣΙΚΟ ΑΕΡΙΟ | αγορά

ΠΡΟΜΗΘΕΑΣ GAZ

Η ΠΡΟΜΗΘΕΑΣ GAS είναι η πρώτη Ελληνική ιδιωτική εταιρεία που πίστεψε και επένδυσε στην αγορά φυσικού αερίου στην Ελλάδα. Ιδρύθηκε το 1991 και πρόκειται για την πρώτη μικτή εταιρεία στην Ευρώπη που ίδρυσε η GAZPROM η οποία μέσω της 100% θυγατρικής της Gazpromexport, ελέγχει το 50% των μετοχών της ΠΡΟΜΗΘΕΑΣ GAS, ενώ το υπόλοιπο 50% του μετοχικού κεφαλαίου της εταιρείας ελέγχεται από τον Δημήτριο Χρ. Κοπελούζο. Σκοπός της εταιρείας είναι η εμπορία του Ρωσικού φυσικού αερίου στην Ελληνική αγορά αλλά και η ανάπτυξη μεγάλων υποδομών φυσικού αερίου και ηλεκτρικής ενέργειας στον Ελληνικό χώρο. Η ΠΡΟΜΗΘΕΑΣ GAS έχει κατασκευάσει περίπου 1300 χλμ. αγωγών υψηλής, μέσης και χαμηλής πίεσης μεταφοράς και διανομής φυσικού αερίου για τις πόλεις της Αθήνας, του Βόλου, της Θεσσαλονίκης, της Καβάλας, των Σερρών, της Δράμας και της Κομοτηνής και τον μοναδικό Σταθμό Συμπίεσης στην Ελλάδα.

Μετά από 26 έτη λειτουργίας, κατά τη διάρκεια των οποίων έχει παρουσιάσει μεγάλο κατασκευαστικό έργο σε ενεργειακές υποδομές, η ΠΡΟΜΗΘΕΑΣ GAS Α.Ε. αποτελεί πλέον ένα ιδιαίτερα σημαντικό και αξιόπιστο προμηθευτή της αγοράς συμβάλλοντας με τον τρόπο αυτό στην ενεργειακή ασφάλεια της χώρας. Επιπλέον, διαθέτει μεγάλη εμπειρία στη μελέτη, κατασκευή και λειτουργία ηλεκτροπαραγωγικών σταθμών στην Ελλάδα. Ακόμη, έχει υλοποιήσει με επιτυχία, στο πλαίσιο κοινοπραξίας, τον πλέον σύγχρονο θερμοηλεκτρικό σταθμό με καύσιμο λιγνίτη στην Φλώρινα για λογαριασμό της ΔΕΗ A.E. Ήδη, από τον Οκτώβριο του 2016, η ΠΡΟΜΗΘΕΑΣ GAS προμηθεύει μεγάλους τελικούς καταναλωτές, όπως ηλεκτροπαραγωγούς και μεγάλες βιομηχανίες στην Ελληνική αγορά με Ρωσικό φυσικό αέριο. Η είσοδος της ΠΡΟΜΗΘΕΑΣ GAS στην Ελληνική αγορά, ενισχύει την περαιτέρω απελευθέρωση της αγοράς φυσικού αερίου με πολλαπλά

οφέλη για τον τελικό καταναλωτή, καθώς δημιουργούνται οι προϋποθέσεις για ανταγωνιστικότερες τιμές φυσικού αερίου και μείωση του ενεργειακού κόστους. Οι ανταγωνιστικές προσφορές, η αξιοπιστία εφοδιασμού και η υψηλή ποιότητα υπηρεσιών που η ΠΡΟΜΗΘΕΑΣ GAS προσφέρει προς τους πελάτες της έχουν ενισχύσει σημαντικά την θέση της στην Ελληνική αγορά φυσικού αερίου, με αποτέλεσμα για το 2017 να προβλέπεται αύξηση των πωλήσεων στο επίπεδο του 1 δισ. κυβικών μέτρων δηλαδή ποσοστό που προσεγγίζει το 25% της προβλεπόμενης για το 2017 συνολικής εγχώριας κατανάλωσης. Μετά από 26 έτη λειτουργίας, κατά τη διάρκεια των οποίων έχει παρουσιάσει μεγάλο κατασκευαστικό έργο σε ενεργειακές υποδομές, η ΠΡΟΜΗΘΕΑΣ GAS Α.Ε. αποτελεί πλέον ένα ιδιαίτερα σημαντικό και αξιόπιστο προμηθευτή της αγοράς συμβάλλοντας με τον τρόπο αυτό στην ενεργειακή ασφάλεια της χώρας.

greek energy 2017 | ΦΥΣΙΚΟ ΑΕΡΙΟ | αγορά

M&M Gas

Η Μ&Μ Gas αποτελεί τον μεγαλύτερο ιδιώτη προμηθευτή Φυσικού Αερίου στην Ελλάδα και ταυτόχρονα, την πρώτη ιδιωτική εταιρεία που εξασφάλισε άδεια Προμήθειας και Εμπορίας Φυσικού Αερίου. Ιδρύθηκε το 2010, αποτελώντας τον κοινό βραχίονα συνεργασίας στην αγορά του Φυσικού Αερίου των ΜΥTΙΛΗΝΑΙΟΣ Α.Ε.-Όμιλος Επιχειρήσεων και ΜΟΤΟΡ ΟΙΛ (ΕΛΛΑΣ) ΔΙΥΛΙΣΤΗΡΙΑ ΚΟΡΙΝΘΟΥ Α.Ε. Δραστηριοποιούμενη στον κλάδο Προμήθειας και Εμπορίας Φυσικού Αερίου, φροντίζει για την εξασφάλιση και παροχή ασφαλούς και ανταγωνιστικού προϊόντος στην ελληνική αγορά. Από την ίδρυσή της, η Μ&Μ Gas πρωτοστατεί στις εξελίξεις της αγοράς Φυσικού Αερίου για τη δημιουργία μιας απελευθερωμένης και ανταγωνιστικής αγοράς προς όφελος των καταναλωτών, συνδυάζοντας την τεχνογνωσία, την αποτελεσματικότητα και την καινοτομία με δέσμευση στην αειφόρο ανάπτυξη και σεβασμό προς τους ανθρώπους και το περιβάλλον. Η M&M Gas είναι η πρώτη ιδιωτική εταιρεία στην οποία ανατέθηκε προμήθεια Υγροποιημένου Φυσικού Αερίου (LNG) και έως σήμερα παραμένει πρωτοπόρος προμηθευτής με πάνω από 30 εισαγόμενα φορτία από την έναρξη των εμπορικών δραστηριοτήτων της. Από το 2015, η συνεχής εξέλιξη της αγοράς Φυσικού Αερίου και το περαιτέρω άνοιγμα της αγοράς στις μέχρι τότε αποκλεισμένες γεωγραφικά περιοχές των εταιρειών παροχής αερίου (ΕΠΑ), σήμανε για την M&M Gas και την έναρξη δραστηριότητας πώλησης Φυσικού Αερίου σε νέους βιομηχανικούς καταναλωτές προσφέροντας καινοτομία, ευελιξία, ταχύτητα, αλλά και ανταγωνιστικές τιμές. Το 2016, η M&M Gas γίνεται η πρώτη ιδιωτική εταιρεία που επεκτείνεται σε διασυνοριακές συναλλαγές Φυσικού Αερίου μέσω του Διασυνδετήριου Αγωγού Ελλάδας Βουλγαρίας (IGB). Διαθέτοντας την κατάλληλη τεχνογνωσία του κλάδου του Φυσικού Αερίου και σε συνδυασμό με τον συνεχή έλεγχο και την κατανόηση του νομικού και χρηματοοικονομικού περιβάλλοντος του κλάδου, η Μ&Μ Gas παρέχει υπηρεσίες κορυφαίας ποιότητας, που ανταποκρίνονται απόλυτα στις ανάγκες των πελατών της, και βέβαια την βέλτιστη, ασφαλέστερη και οικονομικότερη επιλογή. Αποστολή της Μ&Μ Gas αποτελεί η συμμαχία με την πο-

λιτεία, την κοινωνία, τους ανθρώπους και το περιβάλλον. Όραμά της είναι να ηγηθεί της ελληνικής αγοράς και να επεκτείνει το αποτύπωμά της στην Νοτιοανατολική Ευρώπη. Η Μ&Μ Gas συνεχίζει να αναπτύσσεται με γνώμονα: • Την υψηλή απόδοση και το άριστο αποτέλεσμα • Την προοδευτικότητα και την καινοτομία • Το σεβασμό στους ανθρώπους και το περιβάλλον • Την κοινωνικά υπεύθυνη ανάπτυξη

ΦΥΣΙΚΟ ΑΕΡΙΟ | αγορά

ΕΔΑ ΑΤΤΙΚΉΣ

Η Εταιρεία Διανομής Αερίου Αττικής (ΕΔΑ Αττικής) Α.Ε., από τον Ιανουάριο του 2017 λειτουργεί ως ο Διαχειριστής του Δικτύου Διανομής Φυσικού Αερίου στην Αττική, στο πλαίσιο των διατάξεων του Ν.4001/2011 σχετικά με τη λειτουργία της αγοράς φυσικού αερίου. Αξιοποιώντας την πολύτιμη γνώση και εμπειρία της 15ετούς πορείας της στην Αττική και με την καθοδήγηση των μετόχων της ΔΕΠΑ Α.Ε. και Shell Gas, η ΕΔΑ Αττικής έχει ως βασική δραστηριότητα τη λειτουργία, συντήρηση και ανάπτυξη του δικτύου διανομής στην Αττική, καθώς και τη σύνδεση των κατοίκων του λεκανοπεδίου με τρόπο ασφαλή και αποδοτικό. Το δίκτυο διανομής φυσικού αερίου στην Αττική αριθμεί περί τα 3.400 χλμ. χαμηλής και μέσης πίεσης που εκτείνο-

Η Εταιρεία Διανομής Αερίου Αττικής (ΕΔΑ Αττικής) Α.Ε., από τον Ιανουάριο του 2017 λειτουργεί ως ο Διαχειριστής του Δικτύου Διανομής Φυσικού Αερίου στην Αττική, στο πλαίσιο των διατάξεων του Ν.4001/2011 σχετικά με τη λειτουργία της αγοράς φυσικού αερίου. νται σε 65 δήμους του λεκανοπεδίου. Μέσω του δικτύου διανέμεται φυσικό αέριο σε 60.000 παροχετευτικούς αγωγούς και 100.000 μετρητές, που τροφοδοτούν 330.000 νοικοκυριά, 6.000 επαγγελματίες και 1.300 σχολεία και δημοτικά κτήρια στην Αττική. Μέσα από το έργο της, η εταιρεία αποσκοπεί στην απρόσκοπτη και ομαλή τροφοδοσία των καταναλωτών της Αττικής, την ασφαλή και αξιόπιστη λειτουργία των υποδομών φυσικού αερίου, την παροχή σύγχρονων και αποδοτικών λύσεων προς τους πελάτες της και την ευρύτερη ανάπτυξη της αγοράς φυσικού αερίου με όρους βιώσιμης ανάπτυξης.

greek energy 2017 | ΦΥΣΙΚΟ ΑΕΡΙΟ | αγορά

ΕΔΑ ΘΕΣΣ

Η Εταιρεία Διανομής Αερίου Θεσσαλονίκης - Θεσσαλίας Α.Ε. (ΕΔΑ ΘΕΣΣ) ιδρύθηκε το 2017 και λειτουργεί με νομικό και λειτουργικό διαχωρισμό από οποιαδήποτε ενεργειακή δραστηριότητα Μεταφοράς, Παραγωγής και Εμπορίας, ως Διαχειριστής Δικτύου Διανομής Φυσικού Αερίου (ΔΔΔ), εντός των ορίων της γεωγραφικής περιφέρειας του Νομού Θεσσαλονίκης και της διοικητικής Περιφέρειας Θεσσαλίας. Οι υπηρεσίες, και παράλληλα υποχρεώσεις της Εταιρείας Διανομής Αερίου Θεσσαλονίκης – Θεσσαλίας στο πλαίσιο του ρυθμιστικού πλαισίου είναι: • Νέες συνδέσεις στο δίκτυο διανομής (διαχείριση αιτήσεων, αυτοψιών, κατασκευής έργων και ενεργοποιήσεων) • Ανάπτυξη και επεκτάσεις του Δικτύου Διανομής φυσικού αερίου στην Περιφερειακή Ενότητα της Θεσσαλονίκης και στην Περιφέρεια Θεσσαλίας. • Συντήρηση και λειτουργία του δικτύου διανομής αερίου. • Άμεση επέμβαση στο δίκτυο διανομής με την 24ωρη λειτουργία του τηλεφωνικού κέντρου άμεσης επέμβασης στο τηλέφωνο 10302 • Διαχείριση μετρήσεων και Εσωτερικών Εγκαταστάσεων των καταναλωτών. • Παράδοση ποσοτήτων φυσικού αερίου εντός των δικτύων διανομής στους καταναλωτές. Απόρροια των ανωτέρω είναι ότι, η Εταιρεία Διανομής Αερίου Θεσσαλονίκης - Θεσσαλίας Α.Ε. (ΕΔΑ ΘΕΣΣ) ασκεί τις αρμοδιότητες και τα καθήκοντά της με σεβασμό στις αρχές της: • ίσης μεταχείρισης των Χρηστών του Δικτύου Διανομής και των Τελικών Πελατών, • αποφυγής μεροληπτικής συμπεριφοράς κατά την εξυπηρέτηση των ανωτέρω, • εφαρμογής της διαφάνειας κατά την άσκηση των καθηκόντων, • τήρησης εμπιστευτικότητας, κατά τη διαχείριση και χρήση των δεδομένων και πληροφοριών. Στην Εταιρεία Διανομής Αερίου Θεσσαλονίκης - Θεσσαλίας Α.Ε. (ΕΔΑ ΘΕΣΣ) συμμετέχει κατά 51% η ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ ΑΕΡΙΟΥ ΑΕ (ΔΕΠΑ) και κατά 49% ξένος στρατηγικός επενδυτής (η Εταιρεία ΕΝΙ) ο οποίος ασκεί το management.

Το δίκτυο της Εταιρείας Διανομής Αερίου Θεσσαλονίκης - Θεσσαλίας Α.Ε. (ΕΔΑ ΘΕΣΣ), εξυπηρετεί 12 Καλλικρατικούς Δήμους του Νομού Θεσσαλονίκης & 7 Καλλικρατικούς Δήμους της περιφέρειας Θεσσαλίας, οι οποίοι έχουν ήδη ενεργοποιημένο δίκτυο φυσικού αερίου. Μέσω ενός σύγχρονου δικτύου αγωγών που αναπτύσσεται διαρκώς και έχοντας ως γνώμονα τις ανάγκες των πολιτών και το περιβάλλον, η Εταιρεία Διανομής Αερίου Θεσσαλονίκης - Θεσσαλίας Α.Ε. (ΕΔΑ ΘΕΣΣ) διανέμει το φυσικό αέριο με ασφάλεια.

ΦΥΣΙΚΟ ΑΕΡΙΟ | αγορά

ΕΠΑ ΑΤΤΙΚΗΣ

Από τον Ιανουάριο του 2017 η Εταιρεία Παροχής Αερίου Αττικής λειτουργεί ως ο προμηθευτής φυσικού αερίου στον τελικό καταναλωτή, στο πλαίσιο των διατάξεων του Ν.4001/2011 σχετικά με τη λειτουργία της αγοράς φυσικού αερίου. Με εχέγγυα τους δύο ισχυρούς παίκτες στον χώρο της ενέργειας, τη Δημόσια Επιχείρηση Αερίου (ΔΕΠΑ) και τη Shell Gas στη μετοχική της σύνθεση, η ΕΠΑ Αττικής έχει θεμελιώσει γερά την παρουσία της στη συνείδηση των καταναλωτών φυσικού αερίου. Με ακεραιότητα και υπευθυνότητα εξυπηρετεί νοικοκυριά, επαγγελματίες, σχολεία, νοσοκομεία, δημόσια κτίρια και βιομηχανίες στην Αττική παρέχοντας φυσικό αέριο με οικονομία, ασφάλεια και αξιοπιστία.

Με μακρόχρονη πορεία στον χώρο της ενέργειας, όραμα της ΕΠΑ Αττικής είναι να συνεχίσει να αποτελεί την πρώτη επιλογή των καταναλωτών της Αττικής για την κάλυψη των ενεργειακών τους αναγκών, παρέχοντας καινοτόμα προϊόντα και υπηρεσίες που θα ανταποκρίνονται στις προσδοκίες τους. Η εταιρεία είναι στελεχωμένη με τον ιδανικό συνδυασμό επαγγελματιών που κουβαλούν μακρά εμπειρία και μοναδική γνώση στον τομέα του φυσικού αερίου ενώ παράλληλα χαρακτηρίζονται από εξειδίκευση σε νέες τεχνολογίες, καινοτομία και πρωτοποριακή ματιά κι επενδύει στη συνεχή ανέλιξή τους. Η επίτευξη των στρατηγικών στόχων είναι κοινός τόπος για το σύνολο του προσωπικού της ΕΠΑ Αττικής που υπογραμμίζεται από τη φράση: Επίκεντρο των λειτουργιών είναι ο πελάτης. Με μακρόχρονη πορεία στον χώρο της ενέργειας, όραμα της ΕΠΑ Αττικής είναι να συνεχίσει να αποτελεί την πρώτη επιλογή των καταναλωτών της Αττικής για την κάλυψη των

ενεργειακών τους αναγκών, παρέχοντας καινοτόμα προϊόντα και υπηρεσίες που θα ανταποκρίνονται στις προσδοκίες τους. Βασικό μέλημα της ΕΠΑ Αττικής είναι η διατήρηση της ανταγωνιστικότητας του φυσικού αερίου σε υψηλά επίπεδα και οι υπηρεσίες αξίας στους πελάτες, επιδεικνύοντας δέσμευση και λειτουργώντας με ασφάλεια απέναντι στον εαυτό της, τους συνανθρώπους της και το περιβάλλον.

greek energy 2017 | ΦΥΣΙΚΟ ΑΕΡΙΟ | αγορά

ΑΕΡΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ – ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ

Η εταιρεία ΑΕΡΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ – ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ, το αποτέλεσμα μιας επιτυχούς συνεργασίας μεταξύ δύο ιδιαίτερα σημαντικών ομίλων: i) της ελληνικής Δημόσιας Επιχείρησης Αερίου (ΔΕΠΑ) και ii) της ιταλικής Εni, είναι ο πάροχος φυσικού αερίου με το μεγαλύτερο αριθμό πελατών στην Ελληνική αγορά, με τη συντριπτική πλειοψηφία των πελατών να αφορά ατομικές αυτόνομες συνδέσεις. Η επιτυχημένη και μακρόχρονη πορεία της εταιρείας ΑΕΡΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ – ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ, που ξεκινά από το 2000, βασίζεται τόσο στα σημαντικά οφέλη της οικονομίας, ανεξαρτησίας και άνεσης που προσφέρει το φυσικό αέριο για θέρμανση και ζεστό νερό, όσο και στην προτεραιότητα που έχει δοθεί στην ικανοποίηση των αναγκών των πελατών της – οικιακών και εταιρικών - με την παροχή υπηρεσιών υψηλού επιπέδου, πάντα με ασφάλεια και αξιοπιστία.

Η επιτυχημένη και μακρόχρονη πορεία της εταιρείας ΑΕΡΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ, που ξεκινά από το 2000, βασίζεται τόσο στα σημαντικά οφέλη της οικονομίας, ανεξαρτησίας και άνεσης που προσφέρει το φυσικό αέριο για θέρμανση και ζεστό νερό, όσο και στην προτεραιότητα που έχει δοθεί στην ικανοποίηση των αναγκών των πελατών της – οικιακών και εταιρικών - με την παροχή υπηρεσιών υψηλού επιπέδου, πάντα με ασφάλεια και αξιοπιστία. Με κύριο μέλημα την καλύτερη εξυπηρέτηση των πελατών και αξιοποιώντας τη διαθέσιμη τεχνολογία, η εταιρεία παρέχει ένα ευρύ φάσμα υπηρεσιών όπως call center, myaccount, online payments, κλπ. Eπίσης, δίνοντας έμφαση στη φυσική της παρουσία, έχει αναπτυχθεί ένα εκτεταμένο δίκτυο καταστημάτων Εξυπηρέτησης Πελατών στις περιοχές που εξυπηρετεί, όπου με αμεσότητα, συνέπεια και συνέχεια, η εταιρεία ΑΕΡΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ χτίζει και διατηρεί δυνατές σχέσεις εμπιστοσύνης με τους πελάτες και τους συνεργάτες της.

Αντιλαμβανόμενη τις ανάγκες της αγοράς και με πελατοκεντρική φιλοσοφία, η εταιρεία βρίσκεται κοντά σε βιομηχανίες και εμπορικές επιχειρήσεις από όλους τους κλάδους της ελληνικής οικονομίας και αποτελεί το στρατηγικό συνεργάτη τους για τη μείωση των ενεργειακών εξόδων, μέσω του εξειδικευμένου προσωπικού της και της προσαρμογής της στις ιδιαίτερες ανάγκες της κάθε βιομηχανίας και εμπορικής επιχείρησης ξεχωριστά. Με εταιρικό όραμα να αγκαλιάζει τα ελληνικά νοικοκυριά και να στηρίζει τις επιχειρήσεις της χώρας με ολοκληρωμένες λύσεις ενέργειας που θα συνδυάζουν φυσικό αέριο και ηλεκτρισμό, η εταιρεία ΑΕΡΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ – ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ, έχοντας προσαρμοστεί ήδη στις θεσμικές απαιτήσεις, με συσσωρευμένη εμπειρία και κατανοώντας πάντα σε βάθος, τις ανάγκες όλων των πελατών της, εργάζεται συστηματικά για να προσφέρει νέες, εξελιγμένες υπηρεσίες και προϊόντα σε ανταγωνιστικές τιμές με γνώμονα την καλύτερη εμπειρία πελάτη.

ΦΥΣΙΚΟ ΑΕΡΙΟ | αγορά

C&M ENGINEERING

Η C&M Engineering είναι μια από τις μεγαλύτερες εταιρείες παροχής υπηρεσιών Συμβούλου Διοίκησης Έργων, Εκπόνησης Μελετών και Διοίκησης Κατασκευών στον τομέα της ενέργειας στη Νοτιοανατολική Ευρώπη. Από το 1990, η C&M Engineering προσφέρει υπηρεσίες, καλύπτοντας ολοκληρωμένα τις ανάγκες ενός έργου από την αρχική του σύλληψη έως την πλήρη υλοποίηση και λειτουργία του. Η εμπειρία και τεχνογνωσία της προέρχονται από ένα πολυδιάστατο φάσμα εφαρμογών σε: Ενεργειακά Έργα, Τουριστικά και Κτιριακά Έργα, Βιομηχανικά Έργα και Έργα Υποδομής. Καταξιωμένη στη συνείδηση των πελατών της για την επιτυχή και αποτελεσματική υλοποίηση σύνθετων έργων και έργων ειδικών απαιτήσεων, η C&M Engineering ακολουθεί τα τελευταία χρόνια μια σταθερά αναπτυξιακή πορεία.

Από το 1990, η C&M Engineering προσφέρει υπηρεσίες, καλύπτοντας ολοκληρωμένα τις ανάγκες ενός έργου από την αρχική του σύλληψη έως την πλήρη υλοποίηση και λειτουργία του. Οι υπηρεσίες της περιλαμβάνουν: Διοίκηση, Προγραμματισμό και Έλεγχο Έργων, Εκπόνηση, Παρακολούθηση και Έλεγχο Μελετών, Έκδοση Αδειών, Διαγωνισμούς και Αναθέσεις Προμηθειών Υλικών και Εργολαβιών Κατασκευών, Διοίκηση και Επίβλεψη Κατασκευών. Στον τομέα της ενέργειας, η C&M Engineering έχει συμμετάσχει στην υλοποίηση των μεγαλύτερων και συνθετότερων έργων τόσο στην Ελλάδα όσο και στη Νοτιοανατολική Ευρώπη. Στα έργα αυτά συμπεριλαμβάνονται: ο Διαδριατικός Αγωγός Φυσικού Αερίου (TAP AG), ο Διασυνδετήριος Αγωγός Φυσικού Αερίου Ελλάδας-Βουλγαρίας (IGB Project), ο Δια-

συνδετήριος Αγωγός Φυσικού Αερίου Ελλάδας-Ιταλίας (IGI Project), o Αγωγός Φυσικού Αερίου Eastern Mediterranean Pipeline (East Med), ο σταθμός αποθήκευσης κρυογενικού Φυσικού Αερίου στη Ρεβυθούσα, ο λιγνιτικός σταθμός παραγωγής ενέργειας στην Πτολεμαΐδα (Unit V - Δ.Ε.Η.), οι σταθμοί παραγωγής ενέργειας με Φυσικό Αέριο στη Μεγαλόπολη (Unit Nο.5 – Δ.Ε.Η.) καθώς και στη Θήβα (ΗΡΩΝ 1, ΗΡΩΝ 2), ο σταθμός παραγωγής ενέργειας με μαζούτ στη Ρόδο. Σήμερα, η C&M Engineering αναγνωρίζεται ως μια από τις πιο δυναμικές ελληνικές εταιρείες στον τομέα της ενέργειας στη Νοτιοανατολική Μεσόγειο, με εμπειρία υλοποίησης έργων στους επιμέρους τομείς: • Μεταφορά και Διανομή Φυσικού Αερίου, • Σταθμοί Υγροποιημένου Φυσικού Αερίου, • Παραγωγή και Διανομή Ενέργειας, • Σταθμοί Αποθήκευσης και Διακίνησης Υγρών Καυσίμων, • Αγωγοί και Διυλιστήρια Πετρελαίου, • Διαχείριση και Εξοικονόμηση Ενέργειας, • Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας.

greek energy 2017 | ΥΓΡΑΕΡΙΟ

CORAL GAS

κού καυσίμου) για την κίνηση των οχημάτων (autogas) και σε καινοτόμα προϊόντα και υπηρεσίες, όπως η παραγωγή φιαλών με ειδική βαλβίδα ασφάλειας Flow Limiter Valve, και της νέας φιάλης 5 κιλών Go Gas ενός πρωτοποριακού προϊόντος που ανεβάζει το επίπεδο ασφάλειας των καταναλωτών υγραερίου στην Ελλάδα. Συνδυάζοντας την εξειδίκευση και την ευελιξία του Ομίλου ΜΟΤΟΡ ΟΙΛ με την πολύτιμη εμπειρία και τεχνογνωσία της πολυεθνικής SHELL, η Coral Gas προσφέρει, με γνώμονα την ασφάλεια, ακόμα υψηλότερη ποιότητα και εξυπηρέτηση στους πελάτες της.

Η Coral Gas A.E.B.E.Y. (πρώην Shell Gas A.E.B.E.Y) λειτουργεί από το 1965 στην αγορά της αποθήκευσης και εμπορίας υγραερίου. Μέσω των 4 εγκαταστάσεων της σε Αθήνα, Θεσσαλονίκη, Ιωάννινα, και Κρήτη εξυπηρετεί, πάνω από 1.000.000 πελάτες, προμηθεύοντάς τους με αξιοπιστία και ασφάλεια υγραέριο α) σε φιάλες για οικιακή και επαγγελματική χρήση, β) χύμα σε δεξαμενές για οικιακή, επαγγελματική, και βιομηχανική κατανάλωση, γ) σε φιαλίδια, και δ) σε οχήματα (autogas), ως εναλλακτικό καύσιμο που προσφέρει οικονομία και συμβάλει στην προστασία του περιβάλλοντος. Η Coral Gas έχει όραμα να είναι μία κορυφαία εταιρία υγραερίου στην προτίμηση των πελατών και στην κερδοφορία επιτυγχάνοντας συνεχή αναπτυξιακή πορεία, βέλτιστα επίπεδα ασφάλειας και σεβασμό στον άνθρωπο και στο περιβάλλον. Ενταγμένη στον Όμιλο ΜΟΤΟΡ ΟΙΛ και με ανθρώπινο δυναμικό 100 ατόμων, η Coral Gas με νέα σήματα και ανανεωμένη εταιρική εικόνα, επενδύει εκτός των άλλων, στην αναπτυσσόμενη αγορά του υγραερίου (ως εναλλακτι-

έως 60%

οικονομία

στη μετακίνηση Το φυσικό αέριο πωλείται σε κιλά 2 λίτρα υγραέριο

1 κιλό ΦΑ

1,5 λίτρα βενζίνη 1,3 λίτρα πετρέλαιο

Το φυσικό αέριο κίνησης ανεβάζει ταχύτητες στους ελληνικούς δρόμους, προστατεύει το περιβάλλον, προσφέρει οικονομία και οδηγεί στην ανάπτυξη. Οδηγοί ΙΧ και επαγγελματικών οχημάτων (ταξί, ημιφορτηγά, φορτηγά, λεωφορεία) μπορούν πλέον να επιλέξουν εργοστασιακά μοντέλα με κινητήρα καύσης φυσικού αερίου/διπλού καυσίμου. Oικονομία στη μετακίνηση, με μεγαλύτερες αποδόσεις, λιγότερες φθορές και μειωμένα έξοδα συντήρησης.

www.depa.gr

πετρέλαιο

Οι μεγάλες ξένες πετρελαϊκές εταιρείες «βλέπουν» πλέον και την ελληνική ΑΟΖ

Αυξημένο είναι πλέον το ενδιαφέρον για τις έρευνες υδρογονανθράκων στη χώρα μας, ενδιαφέρον που λαμβάνει συγκεκριμένη μορφή. Μεγάλοι ξένοι όμιλοι, από εκείνους που χαρακτηρίζονται ηγέτες του χώρου, εμφανίζονται διατεθειμένοι να δραστηριοποιηθούν σε συνεργασία με εγχώριους παίκτες, προκειμένου να «ξεκλειδώσουν» τον ορυκτό πλούτο τόσο σε χερσαίες, όσο και σε θαλάσσιες περιοχές. Βασικοί παράγοντες που υπαγορεύουν το ενδιαφέρον των ξένων επενδυτών είναι αφενός το ότι η Ελλάδα αποτελεί ένα νέο σύνορο στις έρευνες υδρογονανθράκων, καθώς και το ότι η χώρα προσφέρει πολιτική σταθερότητα, είναι κοντά στις μεγάλες αγορές της Ευρώπης, ενώ διαθέτει και έτοιμες υποδομές ώστε να εξαχθούν οι όποιες ποσότητες πετρελαίου και αερίου ανακαλυφθούν στο εξής. Το επόμενο διάστημα εκτιμάται ότι θα υπάρξουν εξελίξεις από τη νορβηγική εταιρεία σεισμικών ερευνών PGS, η οποία αναμένεται να ανακοινώσει τη διαδικασία πύκνωσης και βελτίωσης των σεισμικών δεδομένων που έχει συλλέξει. Συγκεκριμένα η ΕΔΕΥ παρουσίασε τα εξής νέα σχέδια σεισμικών ερευνών που αναμένεται να προωθήσει το επόμενο διάστημα: • Σε μια έκταση 26 χιλιάδων τετραγωνικών χιλιομέτρων στα Νοτιοδυτικά, Δυτικά και Βορειοδυτικά της Κέρκυρας, αναμένεται να τραβηχθούν συμπληρωματικές γραμμές 3D. • Σε μια έκταση 11 χιλιάδων τετραγωνικών χιλιομέτρων

που ξεκινά στη θαλάσσια περιοχή νότια της Μάνης, περιλαμβάνει τα Κύθηρα και φτάνει μέχρι τα Δυτικά της Κρήτης, προβλέπεται να γίνουν συμπληρωματικές σεισμικές γραμμές • Σε μια έκταση 46 χιλιάδων τετραγωνικών χιλιομέτρων στα νότια της Κρήτης αναμένεται να γίνει αλλαγή της διεύθυνσης των σεισμικών καταγραφών που έγιναν από Βορά προς Νότο σε Ανατολή πρός Δύση. Δείγμα του ξένου ενδιαφέροντος αποτελεί η επίσκεψη στην Αθήνα, στα μέσα Μαϊου, στελεχών της ExxonMobil, οι οποίοι συναντήθηκαν όχι μόνον με τη διοίκηση των «Ελληνικών Πετρελαίων» αλλά και με κυβερνητικά στελέχη, όπως τον αντιπρόεδρο Ι. Δραγασάκη και τον υπουργό Ενέργειας, Γ. Σταθάκη. Η ΕxxonMobil φέρεται μάλιστα να έχει καταλήξει σε συμφωνία με τα ΕΛΠΕ και την Total για συμμετοχή της στην παραχώρηση του οικοπέδου 2 στο Ιόνιο. Ωστόσο, η στόχευση των Αμερικανών είναι ευρύτερη, καθώς σύμφωνα με πληροφορίες, επιθυμούν να αναλάβουν έρευνες στην θαλάσσια περιοχή από τη Νότια Πελοπόννησο έως Νότια και Δυτικά της Κρήτης. Μια ακόμη θετική είδηση έγινε γνωστή στα τέλη Μαρτίου, καθώς η ισπανική πετρελαϊκή Repsol συμφώνησε με την Energean για την απόκτηση του 60% των παραχωρήσεων στα χερσαία οικόπεδα στα Ιωάννινα και στην Αιτωλοακαρνανία. Η Repsol σχεδιάζει να προχωρήσει στη διενέργεια

Το επόμενο διάστημα εκτιμάται ότι θα υπάρξουν εξελίξεις από τη νορβηγική εταιρεία σεισμικών ερευνών PGS, η οποία αναμένεται να ανακοινώσει τη διαδικασία πύκνωσης και βελτίωσης των σεισμικών δεδομένων που έχει συλλέξει.

γεωφυσικής σεισμικής έρευνας στο οικόπεδο των Ιωαννίνων καθώς και στη διενέργεια αεροβαρυτικής και γεωφυσικής σεισμικής έρευνας στην Αιτωλοακαρνανία. Εξελίξεις σημειώθηκαν πρόσφατα και όσον αφορά τα χερσαία οικόπεδα, καθώς στις 25 Μαΐου στο ΥΠΕΝ υπογράφηκαν οι Συμβάσεις Μίσθωσης για τις τρεις χερσαίες περιοχές έρευνας και αξιοποίησης υδρογονανθράκων, Βορειοδυτική Πελοπόννησος, Άρτα-Πρέβεζα και Αιτωλοακαρνανία με τα ΕΛΠΕ για τις δύο πρώτες και την Energean για την τελευταία. Όσον αφορά την κρατική εταιρεία υδρογονανθράκων, ΕΔΕΥ, προχωρά ομαλά η στελέχωση και πλέον υπάρχει μια ομάδα δέκα στελεχών με υψηλά προσόντα που έχει αναλάβει τις οικονομικές και νομικές παραμέτρους του όλου εγχειρήματος. Παράλληλα συνεχίζονται οι απαραίτητες μελέτες, η συνεργασία με τα πανεπιστήμια και τους φορείς, όπως και η αξιολόγηση των συμβάσεων, καθώς και η βελτίωση των όρων για τις μελλοντικές συμβάσεις. Άμεσες προτεραιότητες της ΕΔΕΥ είναι η επίβλεψη της πρόσκτησης δυσδιάστατων και τρισδιάστατων σεισμικών δεδομένων σε χερσαίες και θαλάσσιες περιοχές που απονεμήθηκαν ήδη σε αναδόχους, καθώς επίσης και η οργάνωση νέων σεισμικών προγραμμάτων και η επανεπεξεργασία των υπαρχόντων στοιχείων σε επιλεγμένες περιοχές.

Αναθεώρηση Την ίδια στιγμή, το ΥΠΕΝ έχει αποφασίσει να ξεκινήσει τη διαδικασία αναθεώρησης του προτύπου συμβάσεων με το οποίο παραχωρούνται μέχρι σήμερα προς έρευνα και εκμετάλλευση τα «οικόπεδα» υδρογονανθράκων, αλλά και να προχωρήσει στην εκπόνηση νέου προτύπου, με διαφορετικό μοντέλο. Η κίνηση του ΥΠΕΝ θα γίνει προς δύο κατευθύνσεις: 1 Η πρώτη κατεύθυνση είναι να ενσωματωθούν αλλαγές στο υφιστάμενο πρότυπο συμβάσεων που βασίζεται στο μοντέλο μίσθωσης / φόρων. Το μοντέλο αυτό εφαρμόζεται

στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες και είναι εκείνο που επιλέχτηκε το 2011 από τη χώρα μας. Με βάση αυτό το μοντέλο δημιουργήθηκε το πρότυπο συμβάσεων που χρησιμοποιήθηκε μέχρι σήμερα, με ενδιάμεσες προσαρμογές και ωριμάνσεις, στις παραχωρήσεις που έγιναν. Η εμπειρία από τις τρείς προηγούμενες «γενιές» παραχωρήσεων, αλλά και οι τάσεις που υπάρχουν διεθνώς, θα αξιοποιηθούν ώστε να υπάρξουν βελτιώσεις στο πρότυπο συμβάσεων αυτής της κατηγορίας. 2 Η δεύτερη κατεύθυνση προς την οποία θα κινηθεί το Υπουργείο είναι να δημιουργήσει ένα καινούργιο πρότυπο συμβάσεων, με βάση το δεύτερο μοντέλο που συναντάται διεθνώς, το μοντέλο διανομής της παραγωγής, το οποίο περιλαμβάνεται (και αυτό) ως δυνατότητα στο βασικό πετρελαϊκό νόμο 2289/95, αλλά δεν προτιμήθηκε όταν το 2011 τροποποιήθηκε το νομικό πλαίσιο. Οι ενδείξεις συνηγορούν ότι η κυβέρνηση θέλει τώρα να εμπλουτίσει το θεσμικό πλαίσιο και με ένα πρότυπο συμβάσεων στη βάση αυτού του μοντέλου. Το γεγονός ότι το μοντέλο αυτό έχει επιλέξει και η Κύπρος, με τους επιτελείς της οποίας το ΥΠΕΝ βρίσκεται σε ανοιχτή γραμμή, εκτιμάται ότι έχει παίξει το ρόλο του. Τέλος, αξίζει να αναφέρουμε ότι η Energean συνεχίζει τις δραστηριότητές της στο Ισραήλ, όπου έχει εξασφαλίσει τον έλεγχο των κοιτασμάτων Τανίν και Καρίς, ενώ σύμφωνα με πληροφορίες, πρόκειται να λάβει μέρος και στο νέο αδειοδοτικό γύρο για την ανάληψη ερευνών στην ισραηλινή ΑΟΖ. Είχε προηγηθεί το Μάρτιο η υπογραφή της σύμβασης παραχώρησης με το Μαυροβούνιο για την έρευνα και παραγωγή υδρογονανθράκων στα θαλάσσια οικόπεδα 4219-26 και 4218-30, μετά από σχετικό διαγωνισμό. Με τον τρόπο αυτό, η ελληνική πετρελαϊκή επεκτείνει την παρουσία της διεθνώς και επιχειρεί να γίνει σημαντικός περιφερειακός παίκτης. ■

greek energy 2017 | ΠΕΤΡΕΛΑΙΟ | έρευνα

Πως η ΕΔΕΥ θα διαχειριστεί τα θέματα έρευνας και εκμετάλλευσης υδρογονανθράκων στην Ελλάδα του Γιάννη Μπασιά Προέδρου και Διευθύνοντος Συμβούλου της ΕΔΕΥ

Η Ελληνική Διαχειριστική Εταιρεία Υδρογονανθράκων (Ε.Δ.Ε.Υ. A.E) έχει αρμοδιότητες οργάνωσης και διαχείρισης όλων των ζητημάτων σχετιζόμενων με τις δραστηριότητες έρευνας και εκμετάλλευσης υδρογονανθράκων στη χώρα μας. Ενταγμένη στο πρόγραμμα ανάπτυξης για την ενέργεια, η Ε.Δ.Ε.Υ. Α.Ε. καθόρισε τον τελευταίο καιρό τις προτεραιότητές της προσπαθώντας να υπερβεί όλα τα εμπόδια. Για μια εταιρεία που ιδρύθηκε το 2011, που δραστηριοποιήθηκε το 2015 και άρχισε να στελεχώνεται μόνο από το Δεκέμβριο του 2016, οι στόχοι είναι πολλαπλοί, οι υποχρεώσεις αμέτρητες και το τόλμημα μεγάλο. Μέχρι ακόμη μερικούς μήνες οι οργανωτικές, διαδικαστικές και εμπορικές εργασίες διενεργούνταν από το ΥΠΕΝ (πρώην ΥΠΕΚΑ). Οι τεχνικές εργασίες πρόσκτησης γεωφυσικών δεδομένων είχαν γίνει το 2013 από νορβηγική εταιρεία και η αντίστοιχη γεωλογική / γεωφυσική μελέτη ερμηνείας από γαλλική. Παρότι η Ελλάδα έχει σήμερα μόνο ένα πεδίο παραγωγής αργού, παρέχει σημαντικές δυνατότητές έρευνας, και αυτό αποτελεί την πρωταρχική εστίαση της ΕΔΕΥ. Στοχεύουμε να αναζωογονήσουμε τον τομέα του πετρελαίου και αερίου της Ελλάδας με τη δημιουργία πρωτίστως μιας οργάνωσης με βαθιά γνώση των τεχνικών, νομικών και οικονομικών χαρακτηριστικών των υδρογονανθράκων της χώρας. Για τον παραπάνω λόγο η ΕΔΕΥ πρέπει να έχει μια ισχυρή

ομάδα έρευνας. Έτσι από τον Δεκέμβριο του 2016, δηλαδή πριν 5 μήνες, ακολουθήσαμε μια διαδικασία στελέχωσης πολύ καταρτισμένων νέων Ελλήνων με διδακτορικές διατριβές και PhD από όλο τον κόσμο, αλλά και αποσπασμένων από άλλα υπουργεία, ομοίως με αντίστοιχους υψηλούς επιστημονικούς τίτλους. Αυτή η διαδικασία στελέχωσης ήταν αρκετά γρήγορη και θα συνεχιστεί μέσα στο 2017 και το 2018. Η ομάδα συγκροτείται σήμερα από 10 άτομα με τα απαραίτητα προσόντα που επιτρέπουν να μιλάει την ίδια γλώσσα με τους αναδόχους, κάτι που ενισχύει την διαπραγματευτική μας θέση όταν μιλάμε με τη βιομηχανία. «Πρέπει να δημιουργήσουμε μια τεχνική ομάδα που ξέρει τι ψάχνουμε και τι διαπραγματευόμαστε. Δεν μπορούμε να επιτύχουμε διαπραγματεύσεις εάν δεν γνωρίζουμε τους στόχους μας. Διαφορετικά, οι διαπραγματεύσεις καλύπτονται συνήθως μόνο από νομικά και λογιστικά ζητήματα». Αναγγείλαμε τον Νοέμβριο του 2016 σε διεθνή εφημερίδα της βιομηχανίας ότι προγραμματίζαμε μέχρι το πρώτο τρίμηνο του 2017, την χορήγηση οκτώ αδειών εξερεύνησης και δύο άδειών εκμετάλλευσης[U1], πράγμα που σήμερα είναι δεδομένο. Στη Δυτική Ελλάδα οι προετοιμασίες έχουν ξεκινήσει και ο χάρτης δείχνει αυτήν την εξέλιξη. Αυτό που λείπει για την χώρα είναι μια πρώτη ανακάλυψη που υποθέτουμε ότι μπορεί να γίνει αρκετά σύντομα.

Σε μια προσπάθεια να προσελκυστεί επιπλέον επενδυτικό ενδιαφέρον, η προτεραιότητά μας για τους επόμενους μήνες είναι να μελετήσουμε και να προωθήσουμε τις θαλάσσιες και χερσαίες περιοχές για τις οποίες δεν παρουσιάστηκε ακόμη ενδιαφέρον. Υπάρχουν ελεύθερες θαλάσσιες περιοχές που αντιστοιχούν σε 17 τεμάχια από έναν προηγούμενο κύκλο παραχωρήσεων και έχουμε σοβαρές ενδείξεις για προσέλκυση μεγάλων επιχειρήσεων. Υπάρχουν επίσης μερικές χερσαίες περιοχές όπου οι προσπάθειές μας είναι εν εξελίξει για να προσελκύσουν τεχνικά ικανές και οικονομικά ισχυρές επιχειρήσεις. Μετά την τεράστια ανακάλυψη αερίου του Zohr από την Eni στην Αίγυπτο τα μάτια της βιομηχανίας στρέφονται στην ανατολική Μεσόγειο σε ομοιάζουσες γεωλογικές δομές όπως αυτές των ανθρακικών πετρωμάτων που χαρακτηρίζουν ένα μεγάλο θαλάσσιο μέρος της δυτικής Ελλάδας. Η θαλάσσια περιοχή νοτίως της Κρήτης εντάσσεται επίσης σε αυτό το γενικότερο πλάνο διότι υπάρχει μεγάλο γεωλογικό ενδιαφέρον πάρα τις δυσκολίες λόγω των περίπλοκων γεωλογικών δομών. Για αυτόν το λόγο η ΕΔΕΥ προχώρησε σε υπογραφή συμφωνίας με το Πολυτεχνείο της Κρήτης σε θέματα συνεργασίας που μεταξύ άλλων περιλαμβάνουν πρόγραμμα προσομοιώσεων σεισμικών δεδομένων δυτικά της Κρήτης και δημιουργία βάσης δεδομένων της οργανικής ύλης υδρογονανθράκων στην Ελλάδα. Δύο ζητήματα, είναι πολύ σημαντικά για την ΕΔΕΥ σήμερα. Κατ' αρχή, επιθυμούμε κατά προτίμηση επιχειρήσεις ικανές να εξερευνήσουν, να εξετάσουν και να παράγουν μέχρι την τελευταία σταγόνα πετρελαίου παρά να επιδιώκουν την μεταπώληση των δικαιωμάτων τους σε τρίτους. Συνεπώς χρειαζόμαστε επιχειρήσεις με εμπειρία στην εξερεύνηση, την ανάπτυξη και την παραγωγή. Δεύτερον, η προστασία του

περιβάλλοντος θα παραμείνει θεμέλιος λίθος στο στάδιο της αξιολόγησης καταλληλόλητας επιχειρήσεων πετρελαίου και αερίου καθώς και στο μετέπειτα στάδιο παραγωγής. Πιο πρακτικά, σε επίπεδο των αμεσότερων αρμοδιοτήτων της ΕΔΕΥ είναι η επίβλεψη της πρόσκτησης δυσδιάστατων και τρισδιάστατων σεισμικών δεδομένων σε χερσαίες και θαλάσσιες περιοχές που απονεμήθηκαν ήδη σε αναδόχους, καθώς επίσης και η οργάνωση νέων σεισμικών προγραμμάτων, και η επανεπεξεργασία των υπαρχόντων στοιχείων σε επιλεγμένες περιοχές. Τα επόμενα τρία χρόνια θα είναι καθοριστικής σημασίας για το ενεργειακό πρόγραμμα της Ελλάδας. Ενώ η πρώτη μας εστίαση σκοπεύει στη διαχείριση και την εξερεύνηση, η ΕΔΕΥ θα πρέπει επίσης να ρυθμίσει την υπάρχουσα παραγωγή όπως και τις σύντομα μελλοντικές δραστηριότητες παραγωγής. Κοιτάζοντας κατάματα το μέλλον, εάν οι γεωτρήσεις στο Ιόνιο είναι επιτυχείς θα πρέπει να σκεφτούμε σοβαρά για το πώς οργανώνουμε και την ομάδα παραγωγής της ΕΔΕΥ. ■

Ο Γιάννης Μπασιάς διορίστηκε τον Νοέμβριο 2016 με πενταετή θητεία ως Πρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος της Ελληνικής Διαχειριστικής Εταιρείας Υδρογονανθράκων ΑΕ. Ο Σπύρος Μπέλλας, διορίστηκε Αντιπρόεδρος της ΕΔΕΥ. Η ΕΔΕΥ ΑΕ συστάθηκε το 2011 με μέτοχο κατά 100% το Ελληνικό Δημόσιο και παρέμεινε ανενεργή διότι δεν υπήρχε στελέχωση μέχρι το τέλος του 2016. Σε αυτό το διάστημα το έργο εκτελούνταν σε επίπεδο της Διεύθυνσης Υδρογονανθράκων και της αντίστοιχης Γενικής Γραμματείας του ΥΠΕΝ. Λεπτομερής ενημέρωση για τις δραστηριότητες της ΕΔΕΥ στην ιστοσελίδα της: www.greekhydrocarbons.gr

greek energy 2017 | ΠΕΤΡΕΛΑΙΟ | έρευνα

Έρευνα και παραγωγή υδρογονανθράκων στην Ελλάδα και την Κύπρο. Πρόοδος ή Στασιμότητα; Ομοιότητες και Διαφορές του Δρ Κωνσταντίνου Νικολάου Γεωλόγου Πετρελαίων-Ενεργειακού Οικονομολόγου Τεχνικού Συμβούλου Energean Oil & Gas Μέλους ΔΣ Εταιρίας Υδρογονανθράκων Κύπρου

Αποδεχόμενος την πρόσκληση να αρθρογραφήσω και φέτος στην ετήσια έκδοση «GREEK ENERGY 2017», θεώρησα χρήσιμο να ξεκινήσω έχοντας σαν αφετηρία τα περσινά μου άρθρα, στην έκδοση του 2016 με τον τίτλο «Μπορεί η Ελλάδα να γίνει Κύπρος στους Υδρογονάνθρακες;» και « Έρευνα & Παραγωγή Υδρογονανθράκων στην Ελλάδα και την Κύπρο. Πρόσφατες εξελίξεις και προοπτικές.» Έτσι θα δούμε αν είχαμε εξελίξεις και αν πράγματι επιτεύχθηκε κάποια πρόοδος από πέρσι μέχρι σήμερα στις δύο χώρες. Υπενθυμίζω ότι ασχολούμαι ενεργά με τις έρευνες υδρογονανθράκων στην Ελλάδα εδώ και 40 χρόνια, ενώ τα τελευταία χρόνια έχω εμπλακεί στις έρευνες της Κυπριακής Δημοκρατίας, σαν μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου της Κρατικής Εταιρίας Υδρογονανθράκων (ΕΥΚ). Έχοντας σφαιρική άποψη και γνώση για τα τεκταινόμενα στις δύο χώρες στον τομέα της Έρευνας και Παραγωγής Υδρογονανθράκων (Ε-Π Υ/Α), μπορώ να προβώ σε συγκρίσεις και ακόμα να προτείνω μέτρα διόρθωσης εκεί που είναι απαραίτητο. Όπως αναφέρθηκε στα περσινά μου άρθρα, οι κυριότερες αδυναμίες του τομέα Ε-Π Υ/Α στην Ελλάδα εντοπίζονται κυρίως στην αναποτελεσματικότητα διαχείρισης του κρατικού μηχανισμού, στο άσχημο επιχειρηματικό περιβάλλον (γραφειοκρατία, διαφθορά, οικονομική κρίση κλπ), στην έλλειψη οριοθέτησης των θαλάσσιων ζωνών με όμορες

χώρες (με εξαίρεση την Ιταλία) και στις χαμηλές τιμές πετρελαίου, οι οποίες όμως είναι καθαρά εξωγενής παράγοντας και τον οποίο δεν μπορούμε να ελέγξουμε.

Εξελίξεις στην Ε-Π το 2016 και το πρώτο τετράμηνο του 2017 1 Κρατικός Μηχανισμός Διαχείρισης Υπενθυμίζω ότι με τον Ν 4001/11, θεσμοθετήθηκε η ίδρυση της ΕΔΕΥ- (Ελληνική Διαχειριστική Εταιρία Υδρογονανθράκων), ως κρατικού φορέα διαχείρισης των αδειών Υ/Α για να καλύψει εγγενείς αδυναμίες του Δημοσίου, όπως η έλλειψη εξειδικευμένου προσωπικού, η αναποτελεσματική οργάνωση, οι επικαλύψεις, η γραφειοκρατία, οι καθυστερήσεις κλπ. Μετά την θεσμική ίδρυση της ΕΔΕΥ το 2011, πέρασαν δυόμιση έτη (!), μέχρι να τοποθετηθεί το πρώτο Διοικητικό Συμβούλιο με εκτελεστικό Πρόεδρο, Αντιπρόεδρο και Διευθύνοντα Σύμβουλο. Δυστυχώς αντί να δοθεί βάρος στην στελέχωση και λειτουργία της ΕΔΕΥ, το Υπουργείο Ενέργειας συνέχισε να εργάζεται με Επιτροπές, οι οποίες ανάλαβαν την διενέργεια και αξιολόγηση τριών διαγωνισμών που έγιναν, ο πρώτος με τις διαδικασίες ανοικτής πρόσκλησης (open door) για τρεις χερσαίες περιοχές της Δυτική Ελλάδας, ο δεύτερος μετά από εκδήλωση ενδι-

ΠΕΤΡΕΛΑΙΟ | έρευνα

Χάρτης-1 Κατάσταση Παραχωρήσεων στην Ελλάδα

Χάρτης - 2. Παραχωρήσεις της Κυπριακής Δημοκρατίας 2017

αφέροντος εταιρίας για άλλες τρεις χερσαίες περιοχές και ο τρίτος μετά από διεθνή διαγωνισμό για 20 θαλάσσιες περιοχές. (χάρτης -1). Αποτέλεσμα της διαχείρισης μέσω Επιτροπών ήταν οι υπερβολικές καθυστερήσεις, η εκδήλωση περιορισμένου ενδιαφέροντος και η απουσία συμμετοχής μεγάλων διεθνών εταιριών πετρελαίου. Τελικά η ανάθεση των πρώτων περιοχών έγινε στις δύο Ελληνικές εταιρίες Ε-Π Υ/Α, ελλείψει ενδιαφέροντος από διεθνείς εταιρίες, πάντα με πολύ μεγάλες καθυστερήσεις. Οι διαδικασίες από τον σχεδιασμό, προκήρυξη, λήψη και αξιολόγηση προσφορών, κατάρτιση, διαπραγμάτευση, υπογραφή, κύρωση των συμβάσεων) κράτησαν περίπου τρία έτη!!! Σημειώνεται επίσης ότι μετά από τρία περίπου έτη διαδικασιών δεν τελεσφόρησαν ακόμα οι διαδικασίες κατακύρωσης των δύο τελευταίων διαγωνισμών για τις τρεις νεότερες χερσαίες περιοχές και τις τρεις από τις είκοσι θαλάσσιες για τις οποίες υποβλήθηκαν προσφορές. [ Για μέτρο σύγκρισης αναφέρουμε ότι στην Κύπρο ο μέσος όρος διάρκειας για την υλοποίηση των παραπάνω διαδικασιών, στους τρεις γύρους παραχωρήσεων δεν ξεπέρασε τους 12-14 μήνες(!), ενώ η συμμετοχή πολύ μεγάλων διεθνών εταιριών ξεπέρασε κάθε προσδοκία. Σημειώνω ότι ο τελευταίος διεθνής διαγωνισμός της Κυπριακής Δημοκρατίας το 2016, για ανάθεση τριών θαλάσσιων περιοχών (μπλοκ 6,8,10) έληξε επιτυχώς και οι τρεις περιοχές ανατέθηκαν σε πολύ μεγάλες διεθνείς εταιρίες (Exxon –Mobil/Katar Petroleum το No10, ENI το No 8, και στις ENI/TOTAL το No 6, όπως φαίνεται στον παρακάτω χάρτη-2, ο οποίος δείχνει και την σημερινή κατάσταση παραχωρήσεων] Πρέπει εδώ να σημειωθεί ότι στα μέσα του 2016, τοποθετήθηκαν νέος Πρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος και νέος εκτελεστικός Αντιπρόεδρος της ΕΔΕΥ, στην θέση των προηγούμενων οι οποίοι είχαν παραιτηθεί απογοητευμένοι από την πραγματική έλλειψη ενδιαφέροντος της Πολιτείας να στελεχώσει και να εξοπλίσει την ΕΔΕΥ, έτσι ώστε να μπορέσει να ανταποκριθεί στον θεσμικό της ρόλο. Σημει-

ώνεται ότι είχε προηγηθεί εκτεταμένη προπαρασκευαστική εργασία για την οργάνωση της ΕΔΕΥ και την διενέργεια των γύρων παραχωρήσεων, η οποία θα πρέπει να πιστωθεί και στα παραιτηθέντα στελέχη της ΕΔΕΥ. Ευχάριστη εξέλιξη είναι η πρόσφατη έναρξη της στελέχωσης της ΕΔΕΥ με εξειδικευμένο προσωπικό το οποίο θα αποτελέσει και τον κορμό λειτουργίας της. Πρέπει όμως να ξεπερασθούν και τα τελευταία εμπόδια, όπως η ανάθεση στην ΕΔΕΥ όλων των αρμοδιοτήτων οι οποίες προβλέπονται στον ιδρυτικό της Ν 4001/2011 και η εξασφάλιση των απαραίτητων προϋπολογισμών για την εύρυθμη και απρόσκοπτη λειτουργία της. Το Υπουργείο θα πρέπει να περιορισθεί στην χάραξη και έγκριση της πολιτικής της χώρας στον τομέα της Ε-Π Υ/Α και να αφήσει την ΕΔΕΥ να την υλοποιήσει. Προς την θετική κατεύθυνση κινούνται επίσης οι τελευταίες εξαγγελίες του Προέδρου της ΕΔΕΥ για αναδιάταξη των θαλάσσιων περιοχών για Ε&Π Υ/Α και να αλλάξει τον τρόπο προσέγγισης των διεθνών εταιριών πετρελαίου, κάνοντας πιο ελκυστική την Χώρα στις διεθνείς εταιρίες πετρελαίου. Η ολοκλήρωση της στελέχωσης και λειτουργίας του φορέα διαχείρισης του δημοσίου θα δώσει στις αγορές μηνύματα συνέχειας και θα εξάλειψη τα μηνύματα προσωρινότητας που εκπέμπουν οι επιτροπές συμβάλλοντας στην προσέλκυση επενδύσεων. [Για να συγκρίνουμε την οργανωτική κατάσταση με τα κυπριακά δεδομένα και να είμαστε ακριβείς, πρέπει να υπογραμμισθεί ότι η Εταιρία Υδρογονανθράκων Κύπρου (ΕΥΚ) έχει τελείως διαφορετικό θεσμικό προσανατολισμό και ρόλο από την ΕΔΕΥ. Ενώ η ΕΥΚ είναι ο τεχνικός και εμπορικός βραχίονας της Κύπρου, με δικαίωμα συμμετοχής στις έρευνα και την παραγωγή Υ/Α, η ΕΔΕΥ δεν μπορεί να έχει καμία από τις αρμοδιότητες αυτές και περιορίζεται θεσμικά σε αδειοδοτικό, εποπτικό και συμβουλευτικό ρόλο. Στην Κύπρο αυτός ο ρόλος ασκείται από την Διεύθυνση Υδρογονανθράκων του Υπουργείου Ενέργειας. Πρέπει να σημειωθεί ότι έχουν ολοκληρωθεί οι προσλήψεις του βασικού στελεχιακού προσωπικού της ΕΥΚ, με προσέλκυση εξειδικευμένων στελεχών (κατά βάσει Κυπρίων) από την

greek energy 2017 | ΠΕΤΡΕΛΑΙΟ | έρευνα

διεθνή αγορά Υ/Α, με παροχή των απαραίτητων κινήτρων. Σήμερα η ΕΥΚ είναι σε θέση να επιτελέσει τον θεσμικό της ρόλο και να ανταποκριθεί στις προκλήσεις]. 2 Επιχειρηματικό Περιβάλλον Ενώ στην Κύπρο η οικονομική κρίση και ο έλεγχος κίνησης κεφαλαίων ξεπεράσθηκε πολύ γρήγορα έτσι ώστε να βελτιωθεί σύντομα το επιχειρηματικό περιβάλλον, στην Ελλάδα η συνέχιση της οικονομικής κρίσης και του ελέγχου κίνησης κεφαλαίων, επιδεινώνει το επιχειρηματικό κλίμα. Μια από τις συνέπειες είναι και η αποθάρρυνση υποψήφιων επενδυτών να επενδύσουν στην Ελλάδα στον τομέα υδρογονανθράκων. Από την άλλη όμως η ιδιωτική πρωτοβουλία και οι εντατικές προσπάθειες των δύο ελληνικών εταιριών Ε-Π Υ/Α, δηλ. της Energean Oil & Gas και της Ελληνικά Πετρέλαια ΑΕ είχαν θετικά αποτελέσματα στην προσέλκυση και είσοδο διεθνών εταιριών σε περιοχές όπου δραστηριοποιούνται (Με την Energean Oil & Gas και στις περιοχές Ιωαννίνων και Αιτωλοακαρνανίας εισήλθε η Ισπανική Repsol και με την Ελληνικά Πετρέλαια στην περιοχή 2 του Ιονίου Πελάγους η Total και η Edison). 3 Αποκλειστικές Οικονομικές Ζώνες Οι διαδοχικές οριοθετήσεις, με διαφορετικές κυβερνήσεις, των Αποκλειστικών Οικονομικών Ζωνών (ΑΟΖ) της Κύπρου, με την Αίγυπτο, τον Λίβανο και το Ισραήλ, έδωσαν θετικά μηνύματα στις διεθνείς πετρελαϊκές εταιρίες, οι οποίες συμμετείχαν στους διαγωνισμούς και ανέλαβαν τελικά δραστηριότητες Ε-Π Υ/Α, παρά τις συνεχιζόμενες προκλήσεις και πιέσεις της Τουρκίας. Σημειώνεται ότι, παρά τα αντιθέτως λεγόμενα, η Κύπρος διαπραγματεύθηκε μυστικά με τα όμορα κράτη, συμφώνησε την μέση γραμμή, υπέγραψε τους αντίστοιχους χάρτες και μετά ανακοίνωσε και επικύρωσε τις συμφωνίες στο κοινοβούλιο της. Ουδέποτε ανακήρυξε ΑΟΖ, αντίθετα κατοχύρωσε τις ΑΟΖ της ακολουθώντας διαχρονικά ορθολογιστική πολιτική. Από την άλλη η απουσία οριοθετήσεων των ΑΟΖ της Ελλάδας με την Τουρκία, Λιβύη, Αίγυπτο, Κύπρο και Αλβανία αποτελεί ανασταλτικό παράγονται στην επιτυχία των διεθνών διαγωνισμών που προκηρύσσονται από το Ελληνικό Δημόσιο. Η μη εύρεση λύσης στο πρόβλημα οριοθέτησης της υφαλοκρηπίδας μεταξύ Ελλάδας –Τουρκίας στο Αιγαίο, αδρανοποιεί μια από τις καλύτερες περιοχές της Χώρας για ανακαλύψεις κοιτασμάτων Υ/Α για πάνω από τέσσερεις δεκαετίες. 4 Υποδομές Οι ελλείψεις των απαραίτητων υποδομών για υποστήριξη των δραστηριοτήτων Ε-Π Υ/Α αποτελεί ακόμα ένα ανασταλτικό παράγοντα τόσο για την Κύπρο όσο και για την Δυτική πλευρά της Ελλάδας, κυρίως όσον αφορά ανακαλύψεις κοιτασμάτων Φυσικού Αερίου. Οι υποδομές της Αιγύπτου αποτελούν, προς το παρόν, καλή διέξοδο για την εκμετάλλευση του κοιτάσματος Αφροδίτη της Κύπρου. Τα 4,5 Tcf Φυσικού Αερίου του κοιτάσματος Αφροδίτη δεν επαρκούν για να δικαιολογήσουν τις δαπάνες για μεταφορά, υγροποί-

ηση και εξαγωγή του ΦΑ σε υγροποιημένη μορφή από την Κύπρο. Επίσης οι προβλεπόμενες εγχώριες καταναλώσεις ΦΑ είναι πολύ μικρές και δεν μπορούν να καλύψουν από μόνες τους τις δαπάνες για την μεταφορά του ΦΑ στο νησί αποκλειστικά για τον σκοπό αυτό.

Συμπεράσματα Τον τελευταίο χρόνο στην Ελλάδα έγιναν αρκετά βήματα όσον αφορά την στελέχωση και λειτουργία της ΕΔΕΥ σαν μηχανισμού διαχείρισης της Ε-Π Υ/Α στην Ελλάδα. Πρέπει όμως να γίνουν και άλλα για να βελτιωθεί αποτελεσματικά η λειτουργία της να μειωθούν οι χρόνοι των καθυστερήσεων, να αποκτήσει την εμπιστοσύνη των διεθνών εταιριών πετρελαίου και να τις προσελκύσει, όταν αποφασισθεί η προκήρυξη νέου διεθνούς διαγωνισμού παραχωρήσεων. Πρώτα από όλα πρέπει να της αποδοθούν όλες οι θεσμικές αρμοδιότητες τις οποίες προβλέπει ο ιδρυτικός της Ν 4001/2011. Στην Κύπρο αναμένονται σημαντικές εξελίξεις με την πρόθεση των εταιριών να προχωρήσουν σε γεωτρήσεις το καλοκαίρι του 2017 στην περιοχή 11, προς το τέλος του έτους ή αρχές του 2018 στην περιοχή 9 και ίσως το 2018 στην περιοχή 10. Άγνωστος παράγοντας είναι οι αντιδράσεις τις Τουρκίας η οποία πάγια επιβουλεύεται τα κοιτάσματα της Κυπριακής Δημοκρατίας θέτοντας συνεχώς εμπόδια. Όσον αφορά την οργάνωση και λειτουργεία της εκεί κρατικής εταιρίας μπορούμε να πούμε ότι η ολοκλήρωση της βασικής οργανωτικής δομής βρίσκεται στο τέλος. Τελειώνοντας θα ήθελα να υπενθυμίσω ότι τα κοιτάσματα ανακαλύπτονται με συστηματικές έρευνες και γεωτρήσεις, απαιτούν υψηλή τεχνογνωσία, μεγάλες επενδύσεις, χρειάζονται χρόνο, υπομονή και επιμονή. Η προστασία του περιβάλλοντος αποτελεί κοινό παρονομαστή όλων των προσπαθειών και είναι θωρακισμένη με ισχυρό πλέγμα κανονισμών και διαδικασιών και δεν θα πρέπει να αποτελέσει πρόσχημα για να ματαιωθεί η προσπάθεια επαναδραστηριοποίησης της έρευνας και παραγωγής Υ/Α στην Ελλάδα μετά από 15 χρόνια αδράνειας. Η Ελλάδα έχει άμεση ανάγκη για την εκμετάλλευση όλων των πλουτοπαραγωγικών της πηγών για να μπορέσει να συνέλθει από την μακροχρόνια οικονομική κρίση και να τονώσει την απασχόληση με αξιοπρεπή επίπεδα απολαβών. Το παράδειγμα της έρευνας και εκμετάλλευσης των κοιτασμάτων του Πρίνου στην θαλάσσια περιοχή της Καβάλας και της Θάσου πρέπει να αποτελεί παράδειγμα χρηστής περιβαλλοντικής, οικονομικής και αναπτυξιακής διαχείρισης, όπου έρευνα και εξόρυξη υδρογονανθράκων συνυπάρχει και αναπτύσσεται σε αρμονία με την τουριστική βιομηχανία. ■

ΠΕΤΡΕΛΑΙΟ | έρευνα

Η πολιτική υδρογονανθράκων της Κυπριακής Δημοκρατίας μετά τον γ΄ γύρο παραχωρήσεων και ο ρόλος της Ελλάδος του Δρ Θεόδωρου Τσακίρη Επίκουρου Καθηγητή Γεωπολιτικής & Ενεργειακής Πολιτικής Πανεπιστημίου Λευκωσίας, Επικεφαλής Ενεργειακού Προγράμματος ΕΛΙΑΜΕΠ

Η υπογραφή τον Απρίλιο του 2017 τριών νέων συμβάσεων παραχώρησης των τεμαχίων 6, 8 και 10, όπως και η ένταξη της ΕΝΙ στην κοινοπραξία του τεμαχίου 11 μαζί με την Total, μεταβάλλουν προς το θετικότερο τις δυναμικές εξέλιξης της κυπριακής πολιτικής υδρογονανθράκων αλλά και της δυνατότητας εξαγωγής τους προς την Ελλάδα και την Ε.Ε. είστε μέσω LNG είτε μέσω του αγωγού East Med. Η συμμετοχή της μεγαλύτερης ιδιωτικής εταιρίας πετρελαίου στον κόσμο (Exxon) σε συνδυασμό με μια κρατική εταιρία (Qatar Petroleum) από τη μεγαλύτερη εξαγωγό LNG χώρα του κόσμου, αναβαθμίζουν ποιοτικά το επίπεδο συνεργασιών ανάμεσα στο Κυπριακό δημόσιο και τη διεθνή πετρελαϊκή βιομηχανία διευρύνοντας και εμπλουτίζοντας την παρουσία της στην έως σήμερα οριοθετημένη Κυπριακή ΑΟΖ. Είναι δε αξιοσημείωτο ότι ολόκληρη η διαδικασία του διαγωνισμού από την προκήρυξη έως την υπογραφή κράτησε 10 μήνες, πολύ λιγότερο από τους 24-30 μήνες που χρειάζεται η ολοκλήρωση μιας αντίστοιχης διεργασίας στην Ελλάδα παρά τις προσπάθειες βελτίωσης της διαδικασίας που υποτίθεται ότι θα προκύπταν από την ίδρυση της ΕΔΕΥ. Η είσπραξη €103,5 εκατομμυρίων από τα bonus υπογραφής είναι το μικρότερο από τα μεσοπρόθεσμα δυνητικά οφέλη. Το σημαντικότερο από την υπόθεση των signature

bonus εντοπίζεται στην καταβολή €80 εκατομμυρίων από τους αναδόχους του τεμαχίου 10 και στη δέσμευση τους για γεώτρηση εντός -πιθανότατα του ΄β εξαμήνου του 2018- γεγονότα ενδεικτικά της σοβαρότητας των πιθανοτήτων που αποδίδονται στις προοπτικές μιας ανακάλυψης Μια δεύτερη ανακάλυψη κοιτάσματος εντός της Κυπριακής ΑΟΖ θα ξεκλειδώσει τις αποτελματωμένες προσπάθειες εξεύρεσης μιας αγοράς για την πώληση του πεδίου Αφροδίτη η ανάπτυξη του οποίου ήδη παραπέμπεται από επίσημα χείλη στις καλένδες του 2024, μια καθυστέρηση 4 ετών συγκριτικά με τον αρχικό κυβερνητικό προγραμματισμό και 15 ετών σχετικά με την αρχική ανακάλυψη που έγινε το 2011. Η ενσωμάτωση της ΕΝΙ στην κοινοπραξία του τεμαχίου 11 με δεδομένη την εμπειρία της στην ανακάλυψη του γειτονικού υπερ-γιγαντιαίου πεδίου Ζόρ τον Αύγουστο του 2015, θα διευκολύνει από άποψη χρηματοδότησης την εκτέλεση της καταταλαιπωρημένης γεώτρησης επί του υποθαλάσσιου πεδίου 11 που θα έπρεπε να είχε ξεκινήσει τον Ιούνιο του 2016 και την οποία η Άγκυρα και ο ηγέτης του Ψευδοκράτους θα επιδιώξουν να εμποδίσουν. Η «λατινική συμμαχία» που έχει συναφθεί μεταξύ ΕΝΙ και TOTAL εντός της κυπριακής ΑΟΖ διευκολύνει τη διαχείριση του επενδυτικού και πολιτικού ρίσκου εκτέλεσης των γεωτρήσεων και την σε περίπτωση ανακάλυψης εμπορική

greek energy 2017 | ΠΕΤΡΕΛΑΙΟ | έρευνα

εκμετάλλευση του δυνητικού αποθέματος σε βάθος δεκαπολιτικά καθώς αποτελεί το πρώτο τεμάχιο της Κυπριακής ετιών και σε ότι αφορά το τεμάχιο 11 και σε ότι αφορά το ΑΟΖ που παραχωρείται για εξερεύνηση υδρογονανθράκων γεωπολιτικό πιο «δύσκολο» τεμάχιο 6. στις ΔΠΕ ενώ διεκδικείται από την Τουρκία για λογαριασμό της ίδιας της Τουρκίας. Η Τουρκία ενθαρρυμένη από Η ηγετική παρουσία της ΕΝΙ στην Αίγυπτο, ήδη από το την πρωτοφανή κατευναστική πολιτική της κυβέρνησης 1954, τόσο ως παραγωγός υδρογονανθράκων όσο και Αναστασιάδη που αποδέχθηκε πλαίσιο πενταμερούς για ως διαχειριστής, μαζί με την ισπανική Gas Natural, του τη συζήτηση του θέματος των Εγγυήσεων στη Γενεύη τον τερματικού υγροποίησης στην Damietta, διευκολύνουν Δεκέμβριο του 2016 και άλλαξε εσωτερικές νομοθεσίες της τις προοπτικές πώλησης του δυνητικού κυπριακού αερίου Κυπριακής Δημοκρατίας κατόπιν απαίτησης του κατοχικού στην Αίγυπτο ασχέτως των αποφάσεων της Delek για τον ηγέτη τον Απρίλιο του 2017, «επιβραβεύει» ήδη την υποτρόπο εμπορικής εκμετάλλευσης της Αφροδίτης, το οποίο χωρητικότητα των Ε/Κ. και θέλει να στρέψει προς το Ισραήλ ή την εσωτερική αγορά της Αιγύπτου, και όχι στη διαθέσιμη -για πόσο άραγε Μέσα σε ελάχιστα 24ώρα μετά την πύρρεια νίκη του κ.Ερακόμη?- δυναμικότητα εξαγωγής ΥΦΑ των τερματικών στο ντογάν στο δημοψήφισμα του Απριλίου, αντί ο απολυταρIdku ή τη Damietta. χίζων πρόεδρος της Τουρκίας να αρχίσει τις συμβιβαστικές του παραχωρήσεις προς τους Ε/Κ όπως -απιστεύτως- εξακοΣτην πραγματικότητα εάν οι γεωτρήσεις της ΕΝΙ στο τελουθούν ορισμένοι να πιστεύουν στην Λευκωσία, προχώμάχιο 9 είχαν επιτύχει το 2014 και το 2015, η ανάπτυξη ρησε στην παράνομη δέσμευση μεγάλης περιοχή της Κυπριτης Αφροδίτης θα είχε προχωρήσει με πολύ μεγαλύτερη ακής ΑΟΖ νοτιοδυτικά της Πάφου για εκτέλεση ασκήσεων ταχύτητα μέσω της κοινής ανάπτυξής της με την πολυπόμε πραγματικά πυρά και θα χρησιμοποιήσει το Barbaros για θητη δεύτερη ανακάλυψη αποθέματος στο τεμάχιο 9. Ένας τη διενέργεια παράνομων σεισμικών ερευνών εντός της αγωγός που θα ένωνε το τεμάχιο 9 με το τεμάχιο 12 καΚυπριακής ΑΟΖ επί σειρά μηνών την άνοιξη-καλοκαίρι του ταλήγοντας στο τερματικό της Damietta αποτελούσε την 2017, αρχής γενομένης από τον κόλπο της Αμμοχώστου. πλέον ταχεία και λιγότερο κοστοβόρα επιλογή ανάπτυξης της «Αφροδίτης» εν έτει 2015. Η επιλογή αυτή εξακολουθεί να αποτελεί Η «λατινική συμμαχία» που έχει συναφθεί την πλέον ενδεδειγμένη εναλλακτική αξιοποίησης του μοναδικού κυπριακού κοιτάμεταξύ ΕΝΙ και TOTAL εντός της κυπριακής ΑΟΖ σματος αερίου σε περίπτωση μιας δεύτερης διευκολύνει τη διαχείριση του επενδυτικού και ανακάλυψης στο τεμάχιο 11, το τεμάχιο 10, ή τα τεμάχια 2,3, και 9 όπου ελπίζουμε να πολιτικού ρίσκου εκτέλεσης των γεωτρήσεων. επιστρέψουν οι ENI/KOGAS μέσα στο 2018 για την εκτέλεση των συμβατικών τους υποΑυτό το άκρως επικίνδυνο μείγμα τουρκικού απολυταρχιχρεώσεων. σμού στο εσωτερικό, γεωστρατηγικού αναθεωρητισμού Λέω ελπίζουμε υπό την προϋπόθεση ότι η κυβέρνηση Αναστο εξωτερικό και ελληνοκυπριακής διαπραγματευτικής στασιάδη θα σταθεί στο ύψος των περιστάσεων και δεν θα χρεοκοπίας στο Κυπριακό, δημιουργούν συνθήκες περαιτέθυσιάσει την εθνική πολιτική προτεραιότητας της Κυπριακής ρω αποθράσυνσης της τουρκικής επιθετικότητας. Για αυτόν Δημοκρατίας στο βωμό της συνέχισης ενός διαλόγου που ακριβώς το λόγο θα πρέπει να αναμείνουμε ότι η Τουρκία έχει πλέον εκφυλισθεί στο επίπεδο μονομερούς πίεσης θα επιχειρήσει να αντιδράσει κατά τρόπο πιο έντονο και αποδοχής των τουρκικών εξωπραγματικών απαιτήσεων επιχειρησιακά αναβαθμισμένο συγκριτικά με το 2014 σε είτε αυτές αφορούν την πρόταση Ερντογάν -αμέσως μεπερίπτωση που η «λατινική συμμαχία» θα επιχειρήσει- όπως τά τη διάσκεψη της Γενεύης- για ανταλλαγή όχι μόνο για ανακοίνωσε η εκπρόσωπος της TOTAL στις 7 Απριλίου- να επιστροφή εδαφών είτε αυτές αφορούν την απαίτηση της προχωρήσει σε γεώτρηση μέσα στο ΄β εξάμηνο του 2018. Τουρκίας να έχουν οι πολίτες της τις ίδιες ελευθερίες με τους Ευρωπαίους πολίτες στην Κύπρο. Από πολιτικής απόψεως η σημαντικότερη εξέλιξη εντοπίστηκε στο ενδιαφέρον της «λατινικής συμμαχίας» για το τεμάχιο 6 που αποτελεί τη βορειοδυτικότερη προέκταση της γεωλογικής ζώνης πέριξ του υποθαλάσσιου όρους Ερατοσθένης. Η περιοχή αυτή που επεκτείνεται εντός και των τεμαχίων 10 και 11 παρουσιάζει συγγενή γεωλογικά και πετρελαιοδυναμικά χαρακτηριστικά με την περιοχή όπου ανακαλύφθηκε το Ζόρ και ως εκ τούτου λογικά συγκέντρωσε το ενδιαφέρον των Διεθνών Πετρελαϊκών Εταιριών (ΔΠΕ). Το τεμάχιο 6 ωστόσο είναι ιδιαιτέρως σημαντικό και γεω-

Αυτό δεν σημαίνει σε καμία περίπτωση αναβολή της προγραμματισμένης γεώτρησης, αλλά επιβάλλει έναν ισχυρότερο και συστηματικότερο σχεδιασμό σε επίπεδο αμυντικής διπλωματίας και προετοιμασίας διαχείρισης ελεγχόμενων κρίσεων χαμηλής έως μεσαίας έντασης, ανάλογης με εκείνη που επικράτησε τον Οκτώβριο-Νοέμβριο του 2011 όταν η Άγκυρα επιχείρησε να παραβιάσει με στρατιωτικά μέσα τη ζώνη αποκλεισμού ασφαλείας που δημιουργείται πέριξ μίας ενεργούς πλατφόρμας γεώτρησης. Θα πρέπει παράλληλα να καταστεί σαφές στη διεθνή κοινότητα και την τουρκοκυπριακή πλευρά ότι δεν αποτελεί προϋπόθεση η επίτευξη Λύσης για να «κοινωνηθούν» τα οφέλη

που θα προκύψουν από τη εκμετάλλευση της Μια δεύτερη ανακάλυψη κοιτάσματος εντός Αφροδίτης και μεταξύ των κοινοτήτων της της Κυπριακής ΑΟΖ θα ξεκλειδώσει τις αποτελΜεγαλονήσου. Αυτό δεν σημαίνει ότι οι Τ/Κ μπορούν να έχουν πρόσβαση στα έσοδα της ματωμένες προσπάθειες εξεύρεσης μιας αγοράς Κυπριακής Δημοκρατίας από την πώληση των για την πώληση του πεδίου Αφροδίτη η ανάπτυυδρογονανθράκων χωρίς προηγουμένως την επίτευξη Λύσης ούτε είναι προφανώς ξη του οποίου ήδη παραπέμπεται από επίσημα δυνατή η συμμετοχή τους στην όποια διαδικασία αδειοδοτήσεων όσο εξακολουθεί να χείλη στις καλένδες του 2024, μια καθυστέρηση υφίσταται Ψευδοκράτος. 4 ετών συγκριτικά με τον αρχικό κυβερνητικό Σημαίνει ωστόσο ότι το φυσικό αέριο μποπρογραμματισμό και 15 ετών σχετικά με την ρεί να είναι διαθέσιμο προς πώληση και στην κατεχόμενη επικράτεια της Κυπριακής Δημοαρχική ανακάλυψη που έγινε το 2011. κρατίας έτσι ώστε η εξοικονόμηση ενέργειας που θα προκύψει από τη μη εισαγωγή μαζούτ Εάν η Ελλάδα θέλει να προωθήσει σοβαρά τον αγωγό East να ωφελήσει το σύνολο του πληθυσμού απομακρύνοMed και να καλύψει μέρος των αναγκών της από το φυσικό ντας κατά το δυνατόν τους Τ/Κ από την πλήρη ενεργειακή αέριο της Ν.Α. Μεσογείου θα πρέπει να σταθεί αλληλέγτους εξάρτηση στην Άγκυρα. Δυστυχώς όλα τα παραπάνω γυα με την Κυπριακή Δημοκρατία στις προσπάθειες της να προϋποθέτουν την ανακάλυψη αποθεμάτων και αυτό προαξιοποιήσει τον δυνητικό της ενεργειακό πλούτο και να ϋποθέτει τη διενέργεια γεωτρήσεων, την ύπαρξη σταθερής διδαχθεί από τις επιτυχίες της Κύπρου στην οργάνωση του χερσαίας βάσης για την υποστήριξη των γεωτρήσεων αυτών τομέα διαχείρισης της Εξερεύνησης και Παραγωγής Υ/Α. ■ και την οριστική επίλυση του αλαλούμ που επικρατεί στο λιμάνι της Λεμεσού μετά την πρόχειρα προετοιμασμένη ιδιωτικοποίηση του. Κάτι τέτοιο δεν είναι δυστυχώς τόσο αυτονόητο όσο ακούγεται. Εξακολουθεί να υπάρχει ο πειρασμός σε διάφορους κύκλους εντός και εκτός Κύπρου να διασυνδεθούν εκ νέου οι γεωτρήσεις με τις δικοινοτικές συνομιλίες κατά τρόπο που οι πρώτες θα παραπεμφθούν στις καλένδες για να συνεχιστούν οι δεύτερες, όσο αδιέξοδη και εάν έχει καταστεί η συνέχιση τους.

greek energy 2017 | ΠΕΤΡΕΛΑΙΟ | έρευνα

Στρατηγική επιλογή για τα ΕΛΠΕ η έρευνα και παραγωγή Υδρογονανθράκων του Γιάννη Γρηγορίου Γενικού Διευθυντή Έρευνας και Παραγωγής Υδρογονανθράκων ΕΛΠΕ - UPSTREAM

H ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΠΕΤΡΕΛΑΙΑ έχει σαφή στρατηγική Ανάπτυξης. Στα χρόνια της κρίσης δεν έχει διστάσει να επενδύσει με επιτυχία περίπου €3 δις στην Ελλάδα (Ε&Π, διύλιση, πετροχημικά, εμπορία, ηλεκτρική ενέργεια, φυσικό αέριο, ΑΠΕ), με απόλυτο σεβασμό στο περιβάλλον και τις τοπικές κοινωνίες, δημιουργώντας εκατοντάδες θέσεις εργασίας και συνεισφέροντας σε θέματα εταιρικής κοινωνικής ευθύνης (ετήσιο κοινωνικό προϊόν περίπου €500 εκατ.) Στην στρατηγική ανάπτυξης της ΕΛΠΕ για τα επόμενα χρόνια, η Έρευνα και Παραγωγή Υδρογονανθράκων έχει σαφή και διακριτή θέση. Τα μεγάλα συγκριτικά της πλεονεκτήματα, που είναι η βαθιά γεωλογική γνώση του ελλαδικού χώρου, η τεράστια συσσωρευμένη εμπειρία και η σημαντική τεχνογνωσία των ανθρώπων της στον τομέα αυτό για περισσότερα από σαράντα χρόνια, στην Ελλάδα και στον ευρύτερο χώρο της ΝΑ Ευρώπης, σε συνδυασμό με την ισχυρή εμπορική και οικονομική θέση της εταιρείας, αποτελούν αδιάσειστα θεμέλια για την επιτυχή υλοποίηση του επενδυτικού της προγράμματος. Αυτή η επιχειρηματική στρατηγική της ΕΛΠΕ είναι ήδη σε εξέλιξη με την εκτέλεση ερευνητικών εργασιών στον Πατραϊκό και έχοντας παράλληλα υποβάλλει πέντε προσφορές στους τρέχοντες διαγωνισμούς στη Δ. Ελλάδα, μέσω διεθνούς επιχειρηματικού σχήματος με τις μεγάλες εταιρείες Total και Edison, αλλά και αυτοδύναμα (δύο χερσαίες και τρείς θαλάσσιες περιοχές) και έχοντας ήδη ανακηρυχθεί ως «επιλεγείς αιτών». Η ΕΛΠΕ ευελπιστεί να ολοκληρωθούν γρήγορα οι διαδικασίες από το Ελληνικό Δημόσιο και να κυρωθούν οι συμβάσεις από τη Βουλή των Ελλήνων, ώστε να ξεκινήσουν αμέσως οι έρευνες, πιστεύοντας σε θετικά

αποτελέσματα ανακάλυψης πετρελαίου και φυσικού αερίου. Η ΕΛΠΕ, ως εντολοδόχος κοινοπραξίας με την ιταλική Edison, ερευνά ήδη τον Δ. Πατραϊκό κόλπο υλοποιώντας έγκαιρα και εντός προϋπολογισμού όλες τις συμβατικές της υποχρεώσεις. Μάλιστα το 2016, παρά την πτώση των τιμών του αργού, η ΕΛΠΕ διεξήγαγε εκτεταμένες τρισδιάστατες γεωφυσικές καταγραφές εφαρμόζοντας την πλέον σύγχρονη τεχνολογία, προετοιμάζοντας την εκτέλεση επιτυχών γεωτρήσεων ανακάλυψης πετρελαίου. Η εξαίρετη ανταπόκριση από όλους τους εμπλεκόμενους κρατικούς φορείς (ΥΠΕΝ, ΥΠΕΞ, Λιμεναρχεία κλπ) και την Τοπική Αυτοδιοίκηση (Περιφέρειες Δ. Ελλάδας και Ιονίων Νήσων) είχε ως αποτέλεσμα τις έγκαιρες εγκρίσεις των απαιτούμενων αδειών, αλλά και την πραγματοποίηση αυστηρών ελέγχων. Οι άνθρωποι της ΕΛΠΕ δηλώνουν υπερήφανοι για την υλοποίηση πρωτοποριακών γεωφυσικών καταγραφών και για την εκτέλεση, για πρώτη φορά στην Ελλάδα, περιβαλλοντικών μετρήσεων και μελετών που επέτρεψαν την πλήρη εφαρμογή των πλέον αυστηρών όρων για την προστασία του περιβάλλοντος, σε επιταγή των διεθνών συμβάσεων ACCOBAMS και οδηγιών της JNCC. Και όλα αυτά, με απόλυτη διαφάνεια και συνεχή ενημέρωση των τοπικών κοινωνιών, με αποτέλεσμα την αποδοχή τους και φυσικά την απρόσκοπτη συνέχιση των επαγγελματικών τους δραστηριοτήτων. Τα πρώτα αποτελέσματα από τον Πατραϊκό Κόλπο από τις γεωφυσικές έρευνες είναι θετικά μετά την επιβεβαίωση του πρωτεύοντος γεωλογικού στόχου. Οι πρώτες γεωτρήσεις προγραμματίζονται στο τέλος του 2018 και εάν ανακαλυφθεί πετρέλαιο τότε εκτιμάται ότι ο στόχος θα περιέχει

ΠΕΤΡΕΛΑΙΟ | έρευνα

αποθέματα περισσότερα από 100 εκατ. βαρέλια. Οι επενδύσεις ανάπτυξης ενός κοιτάσματος αυτού του μεγέθους εκτιμάται ότι θα ανέλθουν σε €1,8 – 2 δις και οι λειτουργικές δαπάνες για την παραγωγή θα είναι € 5 δις (€200 εκατ. ετησίως σε βάθος 25 ετών), ενώ στις εργασίες ανάπτυξης και παραγωγής ενός κοιτάσματος θα απασχολούνται ετησίως τουλάχιστον 300 άμεσα και 1000 έμμεσα εργαζόμενοι, με το παραγόμενο ετήσιο κοινωνικό προϊόν σε τοπικό επίπεδο να είναι της τάξεως των € 3 δις (€120 εκατ. ετησίως σε βάθος 25ετίας).

Οφέλη για τη χώρα Μια ακόμη σημαντική παράμετρος, είναι τα θετικά αποτελέσματα σε εθνική κλίμακα από την παραγωγή πετρελαίου. Πέραν από την έμμεση και άμεση απασχόληση, τα αναμενόμενα ετήσια έσοδα του Ελληνικού Δημοσίου είναι ιδιαιτέρως υψηλά. Υπολογίζεται ότι με τιμή πετρελαίου στα 60 $ το βαρέλι, η συνεισφορά στην αύξηση του ΑΕΠ θα είναι της τάξεως του 0,5% και τα άμεσα έσοδα θα ανέρχονται σε $ 180 εκατ. ετησίως, δηλαδή περίπου $ 4,5 δις σε βάθος 25ετίας, που σύμφωνα με την υφιστάμενη νομοθεσία καλύπτουν το «ταμείο γενεών» δηλαδή το ασφαλιστικό μας σύστημα. Ο νόμος επίσης προβλέπει έσοδα για τις Περιφέρειες, που εκτιμάται ότι θα εισπράττουν $ 30- 35 εκατ. ετησίως για 25 τουλάχιστον χρόνια. Εάν σε αυτά συνυπολογιστούν και τα έμμεσα έσοδα από την αντίστοιχη μείωση συναλλάγματος για την εισαγωγή πετρελαίου για την κάλυψη των ενεργειακών αναγκών της χώρας, είναι προφανές ότι η δραστηριότητα αυτή ξεπερνά τον τοπικό παράγοντα και ανάγεται σε κρίσιμο θέμα ανάπτυξης του πρωτογενούς τομέα παραγωγής της χώρας. Εκτός όμως από τα οικονομικά πλεονεκτήματα, εξίσου εάν όχι μεγαλύτερης σημασίας είναι τα γεωπολιτικά πλεονεκτήματα που θα αποκτήσει η χώρα (ενεργειακή αυτοδυναμία, ασφάλεια εφοδιασμού, διεθνείς επενδύσεις, διέλευση αγωγών κλπ).

Ασφάλεια και προστασία του περιβάλλοντος Η έρευνα σε πρώτη φάση και σε περίπτωση ανακάλυψης η παραγωγή πετρελαίου και φυσικού αερίου, συνυπάρχουν με την τουριστική βιομηχανία, την αλιεία κλπ, με χειροπιαστά παραδείγματα από τη χώρα μας (Καβάλα, Θάσος), από τις γειτονικές χώρες (Ιταλία, Κροατία, Αίγυπτος κλπ), αλλά και παγκοσμίως (Καλιφόρνια, Νορβηγία κλπ). Η παγκόσμια και η ελληνική εμπειρία συνηγορούν, με κατηγορηματικό τρόπο, στο ότι οι εργασίες έρευνας και παραγωγής σε γεωλογικά περιβάλλοντα παρόμοια της χώρας μας δεν προκαλούν ποτέ σεισμούς, ούτε επηρεάζονται από τους σεισμούς. Μια απλή σύγκριση των εργασιών (35.000 χλμ γεωφυσικές σεισμικές καταγραφές, 95 γεωτρήσεις) που έγιναν τα τελευταία 50 χρόνια στη Δ. Ελλάδα με τους σεισμούς που καταγράφηκαν, δείχνει ότι δεν υπάρχει καμία απολύτως συσχέτιση. Η παραγωγή πετρελαίου και φυσικού

αερίου από εκατοντάδες κοιτάσματα στην σεισμογενή Καλιφόρνια, ή στη Σαχαλίνη, αλλά και σε εκατοντάδες μέρη του πλανήτη, δίνουν αδιαμφισβήτητα παραδείγματα ότι η σεισμικότητα δεν επηρεάζει τις κατάλληλα σχεδιασμένες και κατασκευασμένες υποδομές παραγωγής υδρογονανθράκων. Το υπάρχον αυστηρότατο θεσμικό πλαίσιο (Ν 4001/11, Ν 4409/16, Οδηγία ΕΕ 2013/30) έχει ενσωματώσει όλη την διεθνή εμπειρία από τις εργασίες έρευνας και παραγωγής και ιδιαίτερα των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του κόλπου του Μεξικού (το οδυνηρό ατύχημα της BP οδήγησε στη θέσπιση και εφαρμογή αυστηρού πλαισίου τέτοιων διαδικασιών και συνεχούς εφαρμογής νέας τεχνολογίας ώστε να μην επαναληφθεί). Η ελληνική νομοθεσία επιτάσσει μια σειρά από λεπτομερείς μελέτες για την προστασία του περιβάλλοντος σε όλα τα στάδια των εργασιών έρευνας και παραγωγής υδρογονανθράκων, οι οποίες μάλιστα πριν από την έγκριση τους προβλέπουν πάντοτε δημόσια διαβούλευση την οποία λαμβάνουν υπόψη τους οι εγκρίνοντες. Ο απόλυτος σεβασμός στο περιβάλλον και στις υφιστάμενες δραστηριότητες των τοπικών κοινωνιών αποτελούν απαράβατες αρχές της Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης που υιοθετούν τα ΕΛΠΕ, με επιτυχή και αναγνωρίσιμα αποτελέσματα. Η ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΠΕΤΡΕΛΑΙΑ επί σαράντα χρόνια ερεύνησε την Ελλάδα χωρίς να συμβεί ποτέ το παραμικρό ατύχημα. Έτσι θα συνεχίσουμε, εφαρμόζοντας όλες εκείνες τις τεχνολογικές μεθόδους που θα μας επιτρέψουν να εντοπίσουμε και να εκμεταλλευτούμε τυχόν κοιτάσματα υδρογονανθράκων, προς όφελος, πέραν της εταιρείας, της οικονομίας της χώρας μας και της περαιτέρω ανάπτυξης των τοπικών κοινωνιών. Διασφαλίζοντας, παράλληλα, την ανεκτίμητη κληρονομιά που έχουμε ως λαός, τον φυσικό πλούτο των θαλασσών μας και των ορεινών περιοχών μας. ■

greek energy 2017 | ΠΕΤΡΕΛΑΙΟ | έρευνα

Το όραμα για μια ηγέτιδα ανεξάρτητη εταιρεία στη ΝΑ. Μεσόγειο παίρνει σάρκα και οστά του Μαθιού Ρήγα Προέδρου και Διευθύνοντος Συμβούλου του ομίλου Energean

Ήταν πριν δέκα χρόνια όταν η Energean Oil & Gas έπαιρνε στα χέρια της τις τύχες της μοναδικής παραγωγής πετρελαίου και φυσικού αερίου στην χώρα μας, αποκτώντας τον έλεγχο των αδειών εκμετάλλευσης για τα κοιτάσματα του Πρίνου. Τα επιτεύγματα αυτής της δεκαετίας είναι γνωστά και δεν χρειάζεται εδώ μια ακόμη λεπτομερειακή αναφορά. Αν, ωστόσο, ήθελε κάποιος να περιγράψει με μια φράση, με έναν τίτλο, την πραγματικότητα που χαρακτηρίζει την Energean σε αυτή την καμπή της δεκαετίας, νομίζω ότι θα ταίριαζε η διαπίστωση ότι το όραμα με το οποίο ξεκινήσαμε και προχωρήσαμε, το όραμα για τη δημιουργία μιας ανεξάρτητης ηγέτιδας εταιρείας στην έρευνα και στην παραγωγή υδρογονανθράκων στη Νοτιοανατολική Μεσόγειο υλοποιείται, παίρνει, πλέον, σάρκα και οστά. Η Energean δεν είναι απλώς «η μοναδική εταιρεία που παράγει πετρέλαιο στην Ελλάδα». Δεν είναι καν η εταιρεία που «μετά την αναβίωση της δραστηριότητας και τη διασφάλιση της απασχόληση στον Πρίνο, επιχειρεί να επεκταθεί στις νέες περιοχές της Δυτικής Ελλάδας με βάση ένα επιτυχημένο μοντέλο». Είναι ένας επιχειρηματικός όμιλος που απασχολεί 480 εργαζόμενους και διαθέτει συνολικά οκτώ άδειες έρευνας, ανάπτυξης και παραγωγής υδρογονανθράκων σε τέσσερις χώρες, επιχειρώντας σε μία ευρύτερη περιοχή που εκτείνεται από την Βόρεια Ελλάδα ως την Αίγυπτο και από το Ισραήλ ως το Μαυροβούνιο και δεν σταματά να αναζητεί νέες επενδυτικές ευκαιρίες σε νέα επιχειρηματικά σχέδια που δημιουργούν αξία, τεχνογνωσία και απασχόληση. Η εξωστρεφής αυτή πορεία δεν είναι ασφαλώς μια τυχαία

επιλογή. Την τελευταία δεκαετία στον χώρο της Νοτιοανατολικής Μεσογείου έχουν προκύψει σημαντικές ανακαλύψεις κοιτασμάτων υδρογονανθράκων σε χώρες όπως η Αίγυπτος, το Ισραήλ και η Κύπρος. Οι ανακαλύψεις κοιτασμάτων όπως το Ζορ, ο Λεβιάθαν, η Αφροδίτη και άλλες ακόμη είναι σαφές ότι αναγνωρίζονται ως μεγάλης γεωπολιτικής σημασίας, καθώς έχουν θέσει σε νέα βάση τη συζήτηση και τους επιχειρηματικούς σχεδιασμούς για το νότιο ενεργειακό διάδρομο και της πηγές διασφάλισης του ενεργειακού εφοδιασμού με ανταγωνιστικούς όρους για τα μεγάλα καταναλωτικά κέντρα της Ευρώπης. Αγωγοί με κόστος άνω των 5 δισεκατομμυρίων δολαρίων που αντιμετωπίζουν σημαντικές από τεχνικής πλευράς προκλήσεις, όπως ο East Med, έχουν αναδειχθεί στο προσκήνιο, ενώ η συζήτηση για τη δημιουργία νέων υποδομών στον τομέα της μεταφοράς και της αποθήκευσης είναι περισσότερο έντονες παρά ποτέ. Επιχειρώντας ως τώρα κυρίως στην Ελλάδα, είχαμε την ευκαιρία να αποκτήσουμε και να εξελίξουμε νέα τεχνογνωσία στον τομέα της έρευνας και της παραγωγής υδρογονανθράκων, από την εκτέλεση της πρώτης αεροβαρυτικής έρευνας στην ιστορία των ελληνικών υδρογονανθράκων (Ιωάννινα) ως την απόκτηση και λειτουργία του πρώτου ιδιόκτητου θαλάσσιου γεωτρυπάνου (Πρίνος – Energean Force) στις θάλασσές μας. Η συσσώρευση αυτής της εμπειρίας συνοδεύθηκε από την δημιουργία μιας νέας γενιάς επιστημόνων και τεχνικών που απασχολούνται γύρω από πραγματικές συνθήκες παραγωγής σε ένα από τα πλέον

ΠΕΤΡΕΛΑΙΟ | έρευνα

Το σχέδιο ανάπτυξης των κοιτασμάτων φυσικού αερίου Καρίς και Τανίν

απαιτητικά κοιτάσματα υδρογονανθράκων διεθνώς. Παράλληλα, δημιουργήσαμε ένα πρότυπο που εξάγεται όχι μόνο στις νέες και γεμάτες από τουριστική δραστηριότητα και περιβαλλοντικές ιδιαιτερότητες περιοχές της Δυτικής Ελλάδας αλλά και στην Αδριατική. Η επιχειρηματική επιτυχία, σε συνδυασμό με τις εύστοχες επιλογές ερευνητικών και αναπτυξιακών στόχων με πλέον πρόσφατη το νέο θέρετρο των ενεργειακών εξελίξεων, τη Νοτιοανατολική Μεσόγειο, είχε ως αποτέλεσμα όλα αυτά τα χρόνια η Energean να προσελκύσει εταίρους αλλά και στελέχη παγκόσμιου βεληνεκούς και διεθνούς αναγνώρισης: Α Επενδυτικά funds όπως η Third Point, η οποία διαχειρίζεται κεφάλαια άνω των 11 δισεκ. δολαρίων διεθνώς και η οποία συμμετέχει εδώ και τέσσερα χρόνια με στρατηγικό ποσοστό στο μετοχικό μας κεφάλαιο, αλλά και η Kerogen Capital, διαχειριστής κεφαλαίων άνω των 2 δισεκ. δολαρίων διεθνώς, ο οποίος συμφώμησε να επενδύσει στην Energean Israel, αποκτώντας το 50% αυτής και ενισχύοντας ακόμη περισσότερο τις προοπτικές ανάπτυξης των υπεράκτιων κοιτασμάτων Καρίς και Τανίν. Μάλιστα, το επόμενο βήμα μας έρχεται μέσα στους επόμενους μήνες, με το άνοιγμα σε ένα νέο τομέα: την πρόκληση εκδήλωσης ενδιαφέροντος για τα μεγάλα ναυπηγεία της Ευρώπης, της Κίνας και της Βόρειας Κορέας, με αντικείμενο την κατασκευή του FPSO, ενός έργου της τάξης των 500 εκατ. δολαρίων που εντάσσεται στο πλαίσιο του γενικότερου επενδυτι-

κού σχεδίου για το Ισραήλ, το οποίο είναι μεγέθους 1,3 έως 1,5 δισεκ. δολαρίων. Β Οil majors, όπως η BP, με την οποία έχει συναφθεί μία πολυετής συμφωνία διάθεσης της παραγωγής του Πρίνου, η οποία έχει διασφαλίσει τις ταμειακές ροές της Energean Γ Τεχνικές εταιρείες, όπως η Schlumberger, η οποία παρέχει ένα πλήρες φάσμα τεχνικών υπηρεσιών στις μεγαλύτερες πετρελαϊκές εταιρείες ανά τον κόσμο, αλλά και προσφάτως η TechnipFMC, η οποία έχει αναλάβει τον σχεδιασμό των εγκαταστάσεων του FPSO, της πρώτης Πλωτής Μονάδας Παραγωγής, Αποθήκευσης και Εκφόρτωσης που θα δραστηριοποιηθεί στην ιστορία των υδρογονανθράκων της ΝΑ. Μεσογείου για την ανάπτυξη των κοιτασμάτων Καρίς και Τανίν, σε πρώτη φάση.

greek energy 2017 | ΠΕΤΡΕΛΑΙΟ | έρευνα

Δ Καθετοποιημένους πετρελαϊκούς ομίλους, όπως η Repsol, μια εταιρεία με 25.000 εργαζόμενους σε 40 χώρες και με ημερήσια παραγωγή άνω των 700.000 βαρελιών ισοδυνάμου πετρελαίου, η οποία αναλαμβάνει Διαχειριστής στις έρευνες στα Ιωάννινα και στην Αιτωλοακαρνανία, μεγιστοποιώντας τις προοπτικές ανακάλυψης νέων κοιτασμάτων στην Δυτική Ελλάδα.

Με υπομονή, μέθοδο, ρεαλισμό και επενδύσεις, μακριά από ατεκμηρίωτες επιστημονικά δηλώσεις εντυπωσιασμού και εξυπηρέτηση σκοπιμοτήτων για προσωπική προβολή, ο τομέας των υδρογονανθράκων είναι εφικτό να σηματοδοτήσει την αφετηρία μίας νέας εποχής για την χώρα μας και την ευρύτερη περιοχή της ΝΑ. Μεσογείου.

Ε Επαγγελματίες τεράστιου κύρους και εμπειρίας που συνθέτουν την βασική διευθυντική επιχειρησιακή ομάδα, οι οποίοι έχουν εργαστεί σχεδόν σε όλες τις βασικές παραγωγές περιοχές του κόσμους και για λογαριασμό των μεγαλύτερων πετρελαϊκών ομίλων που κυριαρχούν στην παραγωγή πετρελαίου διεθνώς. Η πολύπλευρη δράση της Energean είναι προφανές ότι επιστρέφει ως όφελος στην ελληνική οικονομία και τις τοπικές κοινωνίες Δεν είναι μόνο τα πάνω από 360 εκατ. ευρώ που το Δημόσιο, οι φορείς του και η κοινωνία της Καβάλας έχουν καρπωθεί μέσα σε μια 10ετία. Δεν είναι μόνο οι πάνω από 200 νέες θέσεις εργασίας που έχουν δημιουργηθεί μέσα σε μια πολυετή περίοδο ύφεσης. Αλλά είναι και το ότι με αυτήν την πορεία, καλλιεργούμε διεθνώς, παράλληλα με το επιχειρηματικό brand της εταιρείας μας, και μία έκφανση του ελληνικού επιχειρείν, την οποία κανείς δεν ήταν σε θέση να διανοηθεί τα προηγούμενα χρόνια, ειδικά μετά τις περιπέτειες του Πρίνου από το 1999, τα «παγωμένα» εδώ και δεκαετίες κοιτάσματα υδρογονανθράκων στο Θρακικό και στο Κατάκολο αλλά και τις αποτυχημένες ερευνητικές προσπάθειες 35 ετών στη Δυτική Ελλάδα.

Η πίστη μας στην προοπτική της Ελλάδας ως παραγωγού χώρας υδρογονανθράκων αλλά και ως εξαγωγέα τεχνογνωσίας είναι ισχυρή. Το παράδειγμα της Energean μπορεί να αποτελέσει τη βάση για την ανάπτυξη ενός τομέα που είναι δυνατό να συμβάλλει σημαντικά στην προσπάθεια για την έξοδο της οικονομίας και της ελληνικής κοινωνίας από την παρατεταμένη κρίση. Με υπομονή, μέθοδο, ρεαλισμό και επενδύσεις, μακριά από ατεκμηρίωτες επιστημονικά δηλώσεις εντυπωσιασμού και εξυπηρέτηση σκοπιμοτήτων για προσωπική προβολή, ο τομέας των υδρογονανθράκων είναι εφικτό να σηματοδοτήσει την αφετηρία μίας νέας εποχής για την χώρα μας και την ευρύτερη περιοχή της ΝΑ. Μεσογείου. ■

ΠΕΤΡΕΛΑΙΟ | έρευνα

ENERGEAN OIL & GAS

Η Energean Oil & Gas είναι ανεξάρτητη ιδιωτική εταιρεία που δραστηριοποιείται στην έρευνα και παραγωγή υδρογονανθράκων και η οποία έχει επικεντρώσει το ενδιαφέρον της στην Ελλάδα, την ευρύτερη περιοχή της Αδριατικής και της ΝΑ. Μεσογείου καθώς και στη Βόρεια Αφρική. Η Energean είναι η μοναδική παραγωγός πετρελαίου και φυσικού αερίου στην Ελλάδα με ένα άριστο ιστορικό 35 ετών στη διαχείριση κοιτασμάτων σε ιδιαίτερα ευαίσθητες περιβαλλοντικά περιοχές στην θάλασσα και στη στεριά. Η εταιρεία απασχολεί 480 αφοσιωμένους και υψηλής κατάρτισης επαγγελματίες και έχει ένα ισορροπημένο χαρτοφυλάκιο που περιλαμβάνει παραγωγή πετρελαίου από τον Πρίνο και τον Βόρειο Πρίνο και φυσικού αερίου από τη Νότια Καβάλα καθώς και αποθέματα 41 εκατ. βαρελιών (2P) και 16,6 εκατ. δυνητικά (2C), τα οποία έχουν πιστοποιηθεί από τον ανεξάρτητο οίκο ERC Equipoise. Η εταιρεία διαθέτει επίσης δυνητικά αποθέματα 2,4 τρισεκ. κυβικών ποδών φυσικού αερίου καθώς και 25 εκατ. βαρελιών στα υπεράκτια κοιτάσματα Karish και Tanin στο Ισραήλ. Τα δυνητικά αποθέματα του Πρίνου είναι της τάξης των 16 εκατ. βαρελιών (2C), ενώ άλλα 10 εκατ. βαρέλια εκτιμά η εταιρεία ότι διαθέτει στο Κατάκολο. Επιπλέον, σημαντικές προοπτικές χαρακτηρίζουν τις άδειες έρευνας και ανάπτυξης που κατέχει στη Δυτική Ελλάδα, το Μαυροβούνιο και την Αίγυπτο, οι οποίες και αποτελούν την βάση για την μελλοντική οργανική ανάπτυξη της εταιρείας.

Το χαρτοφυλάκιο της εταιρείας Συγκεκριμένα, η εταιρεία κατέχει το 100% των παραχωρήσεων των περιοχών Πρίνου και Νότιας Καβάλας (Λεκάνη του Πρίνου) στον Κόλπο της Καβάλας, στη Β. Ελλάδα, όπου παράγει πετρέλαιο και φυσικό αέριο, καθώς και το 60% της 25ετούς άδειας εκμετάλλευσης του θαλάσσιου οικοπέδου του Κατακόλου (αποδεδειγμένο κοίτασμα πετρελαίου και φυσικού αερίου με δοκιμαστική παραγωγή από το 1981), επίσης στη Δυτική Eλλάδα, ως Διαχειριστής (Operator), έχοντας ως στόχο την έναρξη παραγωγής το 2020. Τον Μάρτιο 2017, η Energean συμφώνησε να παραχωρήσει (farm out) στην ισπανική Repsol το 60 % των παραχωρήσεων των Ιωαννίνων και της Αιτωλοακαρνανίας. Η Repsol θα είναι ο Διαχειριστής των δύο χερσαίων περιο-

χών, ενώ η συμφωνία τελεί υπό την έγκριση της ελληνικής κυβέρνησης. Η εταιρεία ερευνά την χερσαία περιοχή Ιωαννίνων και Θεσπρωτίας από τον Οκτώβριο του 2014, ενώ έχει ανακηρυχθεί ως Επιλεγείς Αιτών για την παραχώρηση του χερσαίου οικοπέδου της Αιτωλοακαρνανίας, αναμένοντας εντός του πρώτου εξαμήνου του 2017 την υπογραφή της σχετικής σύμβασης με το ελληνικό δημόσιο. Ακόμη η Energean Israel, στην οποία έχει συμφωνήσει να επενδύσει περί τα 50 εκατ. δολάρια η Kerogen Capital, προκειμένου να αποκτήσει το 50% της εταιρείας, έχει το 100% των αδειών Karish και Tanin στην ΑΟΖ του Ισραήλ, για τα οποία εκπονεί πλήρες πρόγραμμα ανάπτυξης, το οποίο πρόκειται να υποβληθεί στην ισραηλινή κυβέρνηση στα μέσα του 2017, με στόχο την έναρξη παραγωγής από το 2020 και την πώληση αερίου στην ισραηλινή αγορά. Επιπλέον, η εταιρεία κατέχει το 100% της παραχώρησης προς έρευνα και εκμετάλλευση δύο θαλάσσιων οικοπέδων στο Μαυροβούνιο, ενώ είναι Διαχειριστής στην παραχώρηση του West Kom Ombo, στην Άνω Αίγυπτο, της οποίας κατέχει το 60%.

Το πρόγραμμα ανάπτυξης στον Πρίνο που βρίσκεται σε εξέλιξη Η Energean έχει επενδύσει περισσότερα από 300 εκατ. ευρώ στον τομέα υδρογονανθράκων της Ελλάδας από το 2007, ενώ έχει σε εξέλιξη ένα νέο επενδυτικό πρόγραμμα ύψους 200 εκατ. δολαρίων για την περίοδο 2015-2018, με το οποίο στοχεύει στην άντληση των βεβαιωμένων αποθεμάτων 41 εκατ. βαρελιών πετρελαίου. Τον Αύγουστο του 2015 απέκτησε από την KCA Deutag το γεωτρύπανο «Energean Force» το οποίο, αφού ανακαινίστηκε πλήρως, εκτελεί το νέο γεωτρητικό πρόγραμμα το οποίο περιλαμβάνει περισσότερες από 15 γεωτρήσεις στα πετρελαϊκά πεδία «Πρίνος», «Έψιλον» και «Βόρειο Πρίνος». Το πρόγραμμα υποστηρίζεται από τα πλοία «Valiant Energy» και «Energean Wave». Οι ταμειακές ροές της εταιρείας είναι διασφαλισμένες από την συμφωνία με την BP, η οποία αγοράζει το σύνολο της πετρελαϊκής παραγωγής από τον Πρίνο και τον Βόρειο Πρίνο, ενώ η δραστηριότητά της υποστηρίζεται από την ύπαρξη μεγάλων χερσαίων και θαλάσσιων υποδομών, οι οποίες επιτρέπουν την γρήγορη και με χαμηλό κόστος οικονομική αξιοποίηση των πετρελαϊκών αποθεμάτων.

100

greek energy 2017 | ΠΕΤΡΕΛΑΙΟ | διυλιστήρια

Aτμομηχανή κερδών και ρευστότητας o κλάδος της διύλισης

Μετά την πολύ καλή πορεία το 2016, θεαματικά αποτελέσματα στο πρώτο τρίμηνο και πολύ καλές προβλέψεις των αναλυτών για τις επιδόσεις τους και κατά το υπόλοιπο του 2017. Αυτή είναι η εικόνα για τα δύο μεγάλα διυλιστήρια της χώρας, τα «Ελληνικά Πετρέλαια» και τη «Motor Oil» που οδεύουν σε νέα ρεκόρ κερδοφορίας. Tο κλείσιμο της συμφωνίας ανάμεσα στην κυβέρνηση και τους δανειστές θα λειτουργήσει περαιτέρω υποστηρικτικά στην πορεία των εταιριών και φυσικά και στα οικονομικά τους μεγέθη. Η ζήτηση στην εσωτερική αγορά καυσίμων, σημείωσε αύξηση 3% στο Α΄ τρίμηνο του 2017, με τον συνολικό όγκο κατανάλωσης στα 1,8 εκατ. τόνους, επηρεασμένη κυρίως από τις ψυχρότερες καιρικές συνθήκες. Οι πωλήσεις πετρελαίου θέρμανσης σημείωσαν αύξηση κατά 11%, ενώ τα καύσιμα κίνησης κατέγραψαν συνολικά μείωση της τάξης του 2%. Η αδασμολόγητη αγορά σημείωσε επίσης αύξηση κατά 26%, με κύριο χαρακτηριστικό την αύξηση των πωλήσεων ναυτιλιακών καυσίμων. Πάντως, οι δύο εταιρίες έχουν σημαντικές προκλήσεις να αντιμετωπίσουν μπροστά τους. Τα ΕΛ.ΠΕ δίνουν μεγάλη έμφαση στην υπόθεση του upstream, της έρευνας και εκμετάλλευσης υδρογονανθράκων. Επιπλέον, τα ΕΛ.ΠΕ αναμένουν εντός του 2017 κι εξελίξεις γύρω από την αποκρατικοποίηση του 66% του ΔΕΣΦΑ. Μία επιτυχημένη πώληση σίγουρα θα επιφέρει ακόμη πιο θετικά αποτελέσματα. H Motor Oil από την άλλη μεριά συνεχίζει την επιχειρηματική στρατηγική των χαμηλών τόνων δίνοντας έμφαση στην αποπληρωμή νωρίτερα από τα συμφωνηθέντα με τους πιστωτές της, των υποχρεώσεών της. Η πρόσφατη συμφωνία με τη Revoil για την απόκτηση των αποθηκευτικών

εγκαταστάσεων στη Νέα Καρβάλη, σηματοδοτεί την πρόθεση του διυλιστηρίου της Κορίνθου να πάρει θέσει στις επερχόμενες ενεργειακές εξελίξεις της περιοχής. Κάτι τέτοιο άλλωστε δείχνει και η πρόσφατη αίτηση που κατέθεσε στη ΡΑΕ μέσω της θυγατρικής της "Διώρυγα GAS" και ζητά άδεια για πλωτό τερματικό σταθμό παραλαβής, προσωρινής αποθήκευσης και αεριοποίησης υγροποιημένου φυσικού αερίου (FSRU) στη θαλάσσια περιοχή του Σαρωνικού κόλπου στους Αγ. Θεοδώρους Κορινθίας καθώς και υποθαλάσσιο και χερσαίο αγωγό φυσικού αερίου για τη διοχέτευση στο Εθνικό Σύστημα Μεταφοράς Φυσικού Αερίου (ΕΣΦΑ) μέσω νέου μετρητικού σταθμού.

Εντυπωσιακά αποτελέσματα από τα ΕΛΠΕ Η ανοδική πορεία του Ομίλου ΕΛΠΕ συνεχίστηκε και το Α΄ τρίμηνο του 2017, με αυξημένες μάλιστα επιδόσεις. Η αριστοποίηση της εκμετάλλευσης των παραγωγικών δυνατοτήτων του συστήματος και η διαρκής ενίσχυση στην εσωτερική και διεθνή αγορά, σε συνδυασμό με τα υψηλά περιθώρια, οδήγησαν σε αυξημένες πωλήσεις κατά 67% και εξαγωγές κατά 18%, με τα δημοσιευμένα καθαρά κέρδη στα 124 εκατ. ευρώ αυξημένα κατά 287,5%, σε σύγκριση με πέρυσι. Οι ιδιαίτερα θετικές επιδόσεις και αποτελέσματα είχαν ως συνέπεια την αύξηση των λειτουργικών ταμειακών ροών κατά 48% και την παραπέρα μείωση του καθαρού δανεισμού κατά 29%. Παράλληλα τα ΕΛΠΕ ολοκλήρωσαν την κατάρτιση του νέου “Πενταετούς Επιχειρησιακού Προγράμματος Βιώσιμης Ανάπτυξης 2017-2021”, το οποίο στοχεύει στην ενίσχυση του εξωστρεφούς προσανατολισμού, της διεθνούς ανταγωνιστικότητας και της περαιτέρω βελτίωσης της χρηματο-

ΠΕΤΡΕΛΑΙΟ | διυλιστήρια

οικονομικής δομής του Ομίλου ΕΛΠΕ, με την υιοθέτηση θεμελιωδών Στρατηγικών για την επιτάχυνση του Ψηφιακού και Ενεργειακού Μετασχηματισμού του Ομίλου. Στο πλαίσιο του Πενταετούς Προγράμματος αφ’ ενός μεν ενισχύεται ο ισολογισμός, με την παραπέρα μείωση του δανεισμού κατά € 500 εκατ. και του ετήσιου χρηματοοικονομικού κόστους κατά 50% περίπου, καθώς επίσης και με τη μείωση των υποχρεώσεων και παλαιών οφειλών κατά € 550 εκατ., αφ’ ετέρου δε, δρομολογείται η βιώσιμη ανάπτυξη με επενδύσεις 1 δισ. ευρώ, περίπου.

Σημαντική αύξηση για τη Motor Oil Στα 89,3 εκατ. ευρώ αυξήθηκαν τα αναπροσαρμοσμένα καθαρά κέρδη του ομίλου Motor Oil το πρώτο τρίμηνο, καταγράφοντας άνοδο 33% σε ετήσια βάση. Ο τζίρος της εταιρίας ανήλθε σε 1,84 δισ. ευρώ, εμφανίζοντας άνοδο 30,1% σε ετήσια βάση. Τα κέρδη προ φόρων, τόκων και αποσβέσεων (EBITDA), εάν αφαιρεθεί η επίπτωση των ισοτιμιακών μεταβολών στην αξία των αποθεμάτων, διαμορφώθηκαν στα 169,3

εκατ. ευρώ έναντι 127,4 εκατ. ευρώ κατά την αντίστοιχη περυσινή περίοδο, καταγράφοντας άνοδο 24,7%. Η στρατηγική της Motor Oil τη χρήση 2016 επικεντρώθηκε στην επίτευξη υψηλού βαθμού απασχόλησης του Διυλιστηρίου, στην κατά τον καλύτερο δυνατό τρόπο διάθεση της παραγωγής προϊόντων στις 3 κύριες αγορές στις οποίες παραδοσιακά δραστηριοποιείται (Εσωτερική, Εξαγωγές, Ναυτιλία), και στη δημιουργία θετικών ταμειακών ροών. Η Εταιρία αντιμετώπισε μία επιπλέον πρόκληση καθόσον εντός του 2016 πραγματοποιήθηκε το πρόγραμμα περιοδικής συντήρησης των μονάδων του Διυλιστηρίου. Κατά τη διάρκεια του 2016 η Εταιρία πέτυχε αύξηση του όγκου των συνολικών πωλήσεων και όγδοη συνεχόμενη χρονιά αξιοποιώντας τον εξαγωγικό της προσανατολισμό. Ο όγκος πωλήσεων εξωτερικού το 2016 διαμορφώθηκε στο 77,85% του συνολικού όγκου πωλήσεων της Εταιρίας

101

έναντι 76,07% το 2015. Η δημιουργία θετικών ταμειακών ροών για την Εταιρία τη χρήση 2016 έδωσε τη δυνατότητα για τη μείωση του καθαρού τραπεζικού δανεισμού για έκτη συνεχόμενη χρήση. Ο καθαρός τραπεζικός δανεισμός της στις 31.12.2016 διαμορφώθηκε σε 169 εκατ. από 863 εκατ. ευρώ στις 31.12.2011. Το ύψος του καθαρού τραπεζικού δανεισμού της 31 Δεκεμβρίου 2016 αποτελεί νέο ιστορικό χαμηλό για την Εταιρεία. ■

102

greek energy 2017 | ΠΕΤΡΕΛΑΙΟ | διυλιστήρια

ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΠΕΤΡΕΛΑΙΑ

Τα ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΠΕΤΡΕΛΑΙΑ ιδρύθηκαν το 1998 και αποτελούν έναν από τους κορυφαίους Ομίλους στον τομέα της ενέργειας στη Νοτιοανατολική Ευρώπη, με δραστηριότητες σε 6 χώρες. Οι μετοχές τους διαπραγματεύονται στο Χρηματιστήριο Αθηνών (ATHEX: ELPE) και στο Χρηματιστήριο του Λονδίνου (LSE: HLPD). Το 2016, ο Κύκλος Εργασιών του Ομίλου ανήλθε σε €6,68 δισ. και τα Συγκρίσιμα Κέρδη EBITDA σε €731 εκατ. Μέτοχοι είναι η Paneuropean Oil and Industrial Holdings S.A. (45,5%) και το Ταμείο Αξιοποίησης Ιδιωτικής Περιουσίας του Δημοσίου (35,5%), ενώ το υπόλοιπο ελεύθερα διαπραγματεύσιμο ποσοστό ανήκει σε θεσμικούς (13,9%) και ιδιώτες (8,1%) επενδυτές. Ο τομέας διύλισης αποτελεί την κύρια δραστηριότητα, αντιπροσωπεύοντας περίπου 75% του συνολικού ενεργητικού του Ομίλου. Ο Όμιλος ΕΛΠΕ διαθέτει τα τρία από τα τέσσερα διυλιστήρια που λειτουργούν στην Ελλάδα (Ασπρόπυργος, Ελευσίνα, Θεσσαλονίκη), με συνολική δυναμικότητα 340 kbpd, κατέχοντας μερίδιο περίπου 65% της ελληνικής αγοράς στον τομέα του χονδρικού εμπορίου πετρελαιοειδών. Την πενταετία 2007-2012 υλοποιήθηκε επενδυτικό αναπτυξιακό πρόγραμμα ύψους €2 δις περίπου, στο πλαίσιο του οποίου εντάσσεται και η ολοκλήρωση της μεγαλύτερης ιδιωτικής βιομηχανικής επένδυσης στην Ελλάδα, που αφορά τον εκσυγχρονισμό και την αναβάθμιση του διυλιστηρίου Ελευσίνας. Ο Όμιλος κατέχει ηγετική θέση στην εγχώρια εμπορία, με δραστηριότητα στη λιανική εμπορία μέσω δικτύου περίπου 1.700 πρατηρίων, καθώς και στις πωλήσεις υγραερίου, βιομηχανικών, αεροπορικών, ναυτιλιακών καυσίμων και λιπαντικών. Επιπλέον, δραστηριοποιείται στις αγορές της Νοτιοανατολικής Ευρώπης. Διαθέτει το μοναδικό διυλιστήριο της π.Γ.Δ.Μ. στα Σκόπια και μέσω ενός δικτύου 295 πρατηρίων, συνολικά, κατέχει σημαντική θέση στην εμπορία καυσίμων σε Κύπρο, Βουλγαρία, Σερβία και Μαυροβούνιο. Ο Όμιλος κατέχει δικαιώματα έρευνας και παραγωγής υδρογονανθράκων στην Ελλάδα. Συμμετέχει ως διαχειριστής (operator) σε διεθνή κοινοπραξία πετρελαϊκών εταιριών (συμμετοχή 50%), που διαθέτει δικαιώματα έρευνας και παραγωγής στην περιοχή του Δυτικού Πατραϊκού κόλπου και έχει ολοκληρώσει τη διεξαγωγή ερευνητικών εργασιών, σύμφωνα με τη Σύμβαση Μίσθωσης με το Ελληνικό Δημό-

σιο. Το 2016, τα ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΠΕΤΡΕΛΑΙΑ επελέγησαν ως προτιμητέος ανάδοχος για τις υπό παραχώρηση περιοχές της Άρτας – Πρέβεζας και της ΒΔ Πελοποννήσου, καθώς επίσης και για την περιοχή παραχώρησης 2, στο Ιόνιο Πέλαγος, ως μέλος κοινοπραξίας μαζί με την Total και την Edison. Ο Όμιλος διαθέτει το μοναδικό καθετοποιημένο συγκρότημα παραγωγής πετροχημικών στην Ελλάδα, με κύρια προϊόντα το πολυπροπυλένιο και παράγωγά του, η παραγωγή του οποίου γίνεται σύμφωνα με τα πρότυπα Basel. Το μερίδιο της εγχώριας αγοράς υπερβαίνει το 50% ενώ οι εξαγωγές, κυρίως στην Τουρκία και άλλες Μεσογειακές χώρες, αντιπροσωπεύουν ποσοστό άνω του 60% των πωλήσεων. Ο Όμιλος ΕΛΠΕ δραστηριοποιείται επίσης στους τομείς ηλεκτρικής ενέργειας και φυσικού αερίου. Μέσω της ELPEDISON, κοινοπραξία με την ιταλική EDISON, ήδη λειτουργεί δύο μονάδες συνδυασμένου κύκλου στη Θεσσαλονίκη και τη Θίσβη Βοιωτίας, συνολικής ισχύος 810 MW. Επιπλέον, τα ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΠΕΤΡΕΛΑΙΑ δραστηριοποιούνται στον κλάδο των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, με χαρτοφυλάκιο άνω των 200 MW σε διάφορα στάδια ανάπτυξης. Ο Όμιλος συμμετέχει κατά 35% στη Δημόσια Επιχείρηση Αερίου Α.Ε. (ΔΕΠΑ), που αποτελεί τον κύριο εισαγωγέα και πάροχο φυσικού αερίου στην Ελλάδα. Η ΔΕΠΑ κατέχει το 100% του ΔΕΣΦΑ, ιδιοκτήτη και διαχειριστή του ελληνικού δικτύου φυσικού αερίου, καθώς και το 51% των τοπικών εταιρειών διανομής και παροχής αερίου (ΕΠΑ).

ΠΕΤΡΕΛΑΙΟ | διυλιστήρια

103

ΜΟΤΟΡ ΟΪΛ

Η ΜΟΤΟΡ ΟΪΛ (ΕΛΛΑΣ) ΔΙΥΛΙΣΤΗΡΙΑ ΚΟΡΙΝΘΟΥ Α.Ε. (Μ.Ο.Ε.) ιδρύθηκε το 1970 ενώ το διυλιστήριο ξεκίνησε την λειτουργία του το 1972. H εταιρεία έχει εξελιχθεί σε έναν από τους κύριους στυλοβάτες της ελληνικής οικονομίας ενώ παράλληλα διατηρεί πρωταγωνιστικό ρόλο στην ευρύτερη περιοχή της Νοτιοανατολικής Ευρώπης. Το διυλιστήριο της ΜΟΤΟΡ ΟΪΛ, το οποίο βρίσκεται στους Αγίους Θεοδώρους Κορινθίας, αποτελεί το μεγαλύτερο αμιγώς ιδιωτικό βιομηχανικό συγκρότηµα της Ελλάδας και θεωρείται ένα από τα πιο σύγχρονα διυλιστήρια της Ευρώπης µε βαθµό πολυπλοκότητας 11,54 (Nelson Complexity Index). Έχει τη δυνατότητα επεξεργασίας διαφόρων τύπων αργού και παράγει ένα ευρύ φάσµα προϊόντων, εξυπηρετώντας έτσι τις εταιρείες εµπορίας στην Ελλάδα, ενώ το μεγαλύτερο µέρος της παραγωγής του διατίθεται στο εξωτερικό. Επιπλέον, είναι το μοναδικό ελληνικό διυλιστήριο που παράγει βασικά λιπαντικά. Το 2010 μετά την ολοκλήρωση της νέας Μονάδας Απόσταξης Αργού με ικανότητα διύλισης 60.000 βαρελιών ανά ημέρα, η παραγωγική ικανότητα του διυλιστηρίου έφτασε τα 185.000 βαρέλια αργού ανά ημέρα. Διαθέτει δεξαμενές χωρητικότητας 2.500.000 κυβικών µέτρων, σύγχρονες εγκαταστάσεις ελλιμενισμού δεξαμενόπλοιων χωρητικότητας µέχρι 450.000 τόνων DWT, και σύγχρονο σταθµό φόρτωσης βυτιοφόρων, που µπορεί να εξυπηρετήσει 220 βυτιοφόρα ανά ηµέρα. Από το 2001 είναι εισηγμένη στο Χρηματιστήριο Αθηνών. Συμπεριλαμβάνεται στο δείκτη των 25 εταιρειών µε τη µεγαλύτερη κεφαλαιοποίηση (FTSE/ATHEX Large Cap), στο Γενικό δείκτη (ATHEX COMPOSITE INDEX), καθώς και σε επιµέρους κλαδικούς δείκτες.

Όραμα της ΜΟΤΟΡ ΟΪΛ είναι να αποτελεί ηγετική δύναμη στο χώρο της διύλισης πετρελαίου και της εμπορίας πετρελαιοειδών τόσο στην Ελλάδα όσο και στην ευρύτερη περιοχή της Μεσογείου. Η εταιρεία διατηρεί μακροπρόθεσμες σχέσεις συνεργασίας με τους πελάτες της καθώς τα προϊόντα της πληρούν τις πιο αυστηρές προδιαγραφές ποιότητας. Η ΜΟΤΟΡ ΟΪΛ εκμεταλλευόμενη την υψηλή πολυπλοκότητα του διυλιστηρίου καταφέρνει να παράγει προϊόντα υψηλής προστιθέμενης αξίας, προσαρµόζοντας το τελικό παραγόμενο προϊόν (product mix) στις ανάγκες της αγοράς, διασφαλίζοντας καλύτερες τιµές διάθεσης και επιτυγχάνοντας καλύτερα περιθώρια διύλισης έναντι των άλλων σύνθετων διυλιστηρίων της Μεσογείου.

104

greek energy 2017 | ΠΕΤΡΕΛΑΙΟ | καύσιμα

Λαθρεμπόριο και έλλειψη ρευστότητας «πνίγουν» τον κλάδο των πετρελαιοειδών

Παρόλο που, λόγω της συνεχιζόμενης οικονομικής κρίσης, συνεχίστηκε η πτώση των καταναλώσεων στα καύσιμα το 2016, από πλευράς της Πολιτείας παραμένουν ακόμη αρκετές εκκρεμότητες για τον έλεγχο της παρανομίας (λαθρεμπόριο, πειραγμένες αντλίες, κλπ.) και την προώθηση διαρθρωτικών μέτρων για την ανακοπή της αρνητικής πορείας του Κλάδου, ώστε να μην τεθεί σε κίνδυνο η βιωσιμότητα Εταιριών του, με αντίκτυπο τόσο σε εργαζόμενους όσο και στην Εθνική Οικονομία. Για το 2017 - που δυστυχώς ξεκίνησε με νέα υπερφορολόγιση των καυσίμων (αυξήσεις στον Ειδικό Φόρο Κατανάλωσης από 1-1-2017) - ο Κλάδος έχει να αντιμετωπίσει ένα επιπλέον σοβαρό πρόβλημα με την υιοθέτηση Καθεστώτων Επιβολής της υποχρέωσης ενεργειακής απόδοσης. Και βέβαια, πέρα από τα νέα προβλήματα / απειλές, ο Κλάδος συνεχίζει να βάλλεται από τα διαχρονικά και σοβαρά προβλήματα που αντιμετωπίζει με τη συνέχιση της έλλειψης ρευστότητας στην αγορά, την καθυστέρηση καταβολής των οφειλομένων επιδοτήσεων μεταφοράς καυσίμων σε προβληματικές περιοχές και την απαράδεκτη καθυστέρηση εφαρμογής των μέτρων ελέγχου του λαθρεμπορίου και των παρανομιών στα καύσιμα. Πιο συγκεκριμένα:

Α. Α ΥΞΗΣΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗΣ ΑΠΟΔΟΣΗΣ ΚΑΙ ΚΑΘΕΣΤΩΤΑ ΕΠΙΒΟΛΗΣ Μέσα στα πλαίσια εφαρμογής της Οδηγίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης (2012/27/ΕΕ) για εξοικονόμηση κατανάλωσης πρωτογενούς ενέργειας έως και 20% μέχρι το 2020, κα-

ΣΕΕΠΕ ΣΥΝΔΕΣΜΟΣ ΕΤΑΙΡΙΩΝ ΕΜΠΟΡΙΑΣ ΠΕΤΡΕΛΑΙΟΕΙΔΩΝ ΕΛΛΑΔΟΣ

θορίστηκε ο Ενδεικτικός Στόχος Ενεργειακής Απόδοσης σε εθνικό επίπεδο. Με βάση τα ανωτέρω, το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας δημοσίευσε στις 11-4-2017 Υπουργική Απόφαση (ΦΕΚ 1242/Β) για τον Κανονισμό Λειτουργίας Καθεστώτος Υποχρέωσης Ενεργειακής Απόδοσης, με υιοθέτηση μέτρων επιβολής αυτής της υποχρέωσης. Επισημαίνεται ότι η Ευρωπαϊκή Οδηγία 2012/27/ΕΕ για την ενεργειακή απόδοση δίνει την δυνατότητα στα Κράτη-Μέλη να εξαιρέσουν τις Εταιρίες Εμπορίας Πετρελαιοειδών που διακινούν καύσιμα για μεταφορές από τα υπόχρεα μέρη. Oι Εταιρίες Εμπορίας Πετρελαιοειδών δεν έχουν άμεση σχέση με μεγάλο μέρος των τελικών καταναλωτών, μιας και παρεμβάλλονται άλλοι κρίκοι της εφοδιαστικής αλυσίδας (πρατήρια, πωλητές πετρελαίου θέρμανσης). Κατά συνέπεια, μέτρα και διαδικασίες καθεστώτων επιβολής δεν είναι εφαρμόσιμα και αποτελεσματικά στον τομέα της Εμπορίας Καυσίμων. Έτσι, η νομοθέτηση μέτρων στον τομέα αυτό, ενέχει σοβαρό κίνδυνο επιβολής υπέρογκων προστίμων προς τις Εταιρίες Εμπορίας Πετρελαιοειδών: σύμφωνα με την ΥΑ, το κόστος συμμόρφωσης για τους Υπόχρεους του Καθεστώτος Επιβολής ανέρχεται στα 500.000€ ανά ktoe, ανεβάζοντας τις συνολικές υποχρεώσεις του Κλάδου στα 102.000.000€ για την τετραετία 2017-2020. Επομένως, η αναμενόμενη αδυναμία επίτευξης των στόχων εξοικονόμησης ενέργειας από τις Εταιρίες του Κλάδου, θα δημιουργήσει σοβαρά οικονομικά προβλήματα στις Εταιρίες που πιθανά να καταστήσουν ορισμένες μη βιώσιμες, με άμεση συνέπεια την απώλεια θέσεων εργασίας.

ΠΕΤΡΕΛΑΙΟ | καύσιμα

Οι φόροι καυσίμων στην Ελλάδα, προκαταβάλλονται από τις Εταιρίες Εμπορίας Πετρελαιοειδών. Πάγιο αίτημα των Εταιριών Εμπορίας είναι να προσαρμοσθεί ο τρόπος καταβολής του ΕΦΚ στα δεδομένα, τόσο του κλάδου πανευρωπαϊκά, όσο και της Ελληνικής αγοράς (πχ. καπνά και οινοπνευματώδη) και να χορηγηθεί πίστωση ορισμένων ημερών με κατάθεση - εκ μέρους των Εταιριών - αντίστοιχων εγγυήσεων.

105

Β. ΕΛΛΕΙΨΗ ΡΕΥΣΤΟΤΗΤΑΣ Η αβεβαιότητα που επικρατεί ακόμα σχετικά με τις προοπτικές της ελληνικής οικονομίας, δυσχεραίνει πάρα πολύ τις δυνατότητες δανεισμού από το τραπεζικό σύστημα, με αποτέλεσμα οι Εταιρίες Εμπορίας να παραμένουν σε καθεστώς πολύ περιορισμένης χρηματοδότησης. Όσον αφορά στην οικονομική ρευστότητα των Επιχειρήσεων του Κλάδου, ένα μεγάλο βάρος - το οποίο έχει αυξηθεί υπερβολικά με τις δραματικές αυξήσεις των φόρων (ΕΦΚ και ΦΠΑ) τα τελευταία χρόνια και με την παρατεταμένη οικονομική κρίση - είναι η προκαταβολή φόρων και δασμών. Οι φόροι καυσίμων στην Ελλάδα, προκαταβάλλονται από τις Εταιρίες Εμπορίας Πετρελαιοειδών. Πάγιο αίτημα των Εταιριών Εμπορίας είναι να προσαρμοσθεί ο τρόπος καταβολής του ΕΦΚ στα δεδομένα, τόσο του Κλάδου πανευρωπαϊκά, όσο και της Ελληνικής αγοράς (πχ. καπνά και οινοπνευματώδη) και να χορηγηθεί πίστωση ορισμένων ημερών με κατάθεση - εκ μέρους των Εταιριών - αντίστοιχων εγγυήσεων. Αυτή η αλλαγή, αφενός δεν έχει δημοσιονομικό βάρος, αλλά μόνο μια μικρή υστέρηση κατά την αρχική εφαρμογή και αφετέρου θα βοηθήσει σημαντικά προκειμένου να μετακυληθεί αυτή η ρευστότητα τόσο στους επαγγελματίες κατόχους Άδειας Λιανικής Πώλησης του Κλάδου και άλλους επαγγελματίες (κατασκευαστικές εταιρίες, εξαγωγικές επιχειρήσεις και βιομηχανίες, κλπ.), όσο και στους τελικούς καταναλωτές. Να επισημάνουμε ότι οι Εταιρίες Εμπορίας Πετρελαιοειδών προκαταβάλλουν στο Κράτος, κάθε χρόνο, περίπου 3,5 δισεκατομμύρια Ευρώ για φόρους (ΕΦΚ και ΦΠΑ).

106

greek energy 2017 | ΠΕΤΡΕΛΑΙΟ | καύσιμα

Γ. ΕΠΙΔΟΤΗΣΕΙΣ ΜΕΤΑΦΟΡΑΣ ΚΑΥΣΙΜΩΝ ΣΕ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΚΕΣ ΠΕΡΙΟΧΕΣ

Η καταπολέμηση του λαθρεμπορίου και της παραεμπορίας στα καύσιμα απαιτεί πολιτική βούληση και αποφασιστικότητα, ώστε να εφαρμοσθούν όλα τα μέτρα, τα οποία είτε έχουν ψηφισθεί, αλλά καθυστερεί η εφαρμογή τους, ή έχουν εξαγγελθεί, αλλά δεν έχουν υλοποιηθεί ακόμα.

Ένα ακόμη κρίσιμο θέμα για το 2017 αφορά στην κατάργηση της επιδότησης των Εταιριών Εμπορίας Πετρελαιοειδών που έως το 2015 δικαιούνταν για να μεταφέρουν καύσιμα προς χαρακτηριζόμενες ως προβληματικές περιοχές της χώρας. Ενώ η νέα νομοθεσία καταργεί την καταβολή επιδότησης από τους πόρους ειδικής εισφοράς του νόμου πετρελαιοειδών, δεν καταργεί την υποχρέωση της Πολιτείας προς καταβολή επιδότησης για αυτές τις μεταφορές και σε κάθε περίπτωση, δεν την απαλλάσσει από προηγούμενες υποχρεώσεις της -για καταβολή καθυστερημένων (από το 2013) οφειλομένων επιδοτήσεων-, για τις οποίες σχετική δαπάνη εξακολουθεί να βαρύνει τον Κρατικό Προϋπολογισμό. Η καθυστέρηση αυτή δημιουργεί ένα σημαντικό χρηματοοικονομικό κόστος στις Εταιρίες και επιδεινώνει τη ρευστότητά τους. Συγχρόνως όμως, οι Εταιρίες, οι οποίες εξακολουθούν να εξυπηρετούν δυσπρόσιτα και ακριτικά νησιά, έχουν πλέον να αντιμετωπίσουν το υψηλό μεταφορικό κόστος, το οποίο υπό τις δεδομένες εξαιρετικά δυσμενείς συνθήκες για τον Κλάδο, δυσκολεύονται να απορροφήσουν. Αυτό αναγκαστικά οδηγεί σε ενσωμάτωση όλου αυτού του κόστους στην τελική τιμή και συνεπώς σε αυξημένη επιβάρυνση της τιμής που καλούνται να πληρώσουν οι καταναλωτές στις περιοχές αυτές.

Δ. ΕΛΕΓΧΟΣ ΛΑΘΡΕΜΠΟΡΙΟΥ ΚΑΙ ΠΑΡΑΝΟΜΙΩΝ ΣΤΑ ΚΑΥΣΙΜΑ Το λαθρεμπόριο καυσίμων είναι ένα εξαιρετικά μεγάλο πρόβλημα για τη Χώρα μας, με πολλαπλές επιπτώσεις. Δημοσιονομικές, λόγω των σημαντικών απωλειών εσόδων σε φόρους και δασμούς, κοινωνικές, λόγω του αθέμιτου ανταγωνισμού που δημιουργεί, αλλά και περιβαλλοντικές, αφού στις περισσότερες περιπτώσεις καύσιμα ειδικής χρήσης, όπως το πετρέλαιο ναυτιλίας, χρησιμοποιούνται παράνομα εντός του αστικού ιστού, με αρνητικές επιπτώσεις στο περιβάλλον και την υγεία των πολιτών. Η καταπολέμηση του λαθρεμπορίου και της παραεμπορίας στα καύσιμα απαιτεί πολιτική βούληση και αποφασιστικότητα, ώστε να εφαρμοσθούν όλα τα μέτρα, τα οποία είτε έχουν ψηφισθεί, αλλά καθυστερεί η εφαρμογή τους, ή έχουν εξαγγελθεί, αλλά δεν έχουν υλοποιηθεί ακόμα. Οι προτάσεις του ΣΕΕΠΕ, όπως αυτές έχουν διαμορφωθεί μετά από τις Νομοθετικές παρεμβάσεις που έχουν γίνει τα προηγούμενα χρόνια, είναι οι εξής: • Να καταστεί δυνατή η άμεση, αποτελεσματική και εύρυθμη λειτουργία του συστήματος εισροών-εκροών σε όλα τα Πρατήρια Υγρών Καυσίμων που έχει ήδη εγκατασταθεί από το 2015 (με δαπάνη άνω των €100 εκατομμυρίων).

Είναι επιτακτική ανάγκη αφενός μεν να επιλυθούν από τις αρμόδιες Υπηρεσίες τα σημαντικά προβλήματα που ακόμα υπάρχουν και αφετέρου να ολοκληρωθούν δράσεις και διαδικασίες για τον έλεγχο και χειρισμό των δεδομένων από τη ΓΓΠΣ και τους ελεγκτικούς μηχανισμούς. • Να εφαρμοστεί και να λειτουργήσει πλήρως το σύστημα εισροών-εκροών στις Φορολογικές Αποθήκες και τις Αποθήκες Τελωνειακής Αποταμίευσης που έχει ήδη εγκατασταθεί από τον Μάιο 2016 (με δαπάνη άνω των €50 εκατομμυρίων). Είναι απαραίτητο να εξεταστούν και να υλοποιηθούν συγκεκριμένες προτάσεις του Συνδέσμου μας, καθώς και να δοθούν διευκρινίσεις που είναι αναγκαίες για την εφαρμογή και λειτουργία του συστήματος. Παράλληλα, θα πρέπει να «κλείσουν» μια σειρά από εκκρεμότητες που αφορούν την έκδοση Υπουργικών Αποφάσεων σχετικά με την εγκατάσταση του συστήματος GPS σε βυτιοφόρα και πλωτά μέσα, την επέκταση εγκατάστασης του συστήματος εισροών-εκροών σε όλους τους τομείς της εφοδιαστικής αλυσίδας, όπως πχ. των ελεύθερων αποθηκών, στις εγκαταστάσεις ιδιωτικών / εργοταξιακών πρατηρίων του δημόσιου και ιδιωτικού τομέα, στα πρατήρια σε μαρίνες, στους σταθμούς ΚΤΕΛ, κλπ.

Έλεγχος της παραεμπορίας και της παράνομης εμφιάλωσης στο υγραέριο Μια σχετικά νέα πηγή παραεμπορίας και λαθρεμπορίου αφορά στο υγραέριο κίνησης και οι πιθανές μέθοδοι είναι: • Η παράνομη εμφιάλωση σε πρατήρια υγραεριοκίνησης. • Η παράνομη εμφιάλωση σε παράνομα (ή/και νόμιμα) εμφιαλωτήρια υγραερίου. • Η παράνομη διακίνηση βιομηχανικού υγραερίου με χαμηλό ΕΦΚ (60€/ΜΤ), το οποίο διοχετεύεται παράνομα στα πρατήρια, αντί για autogas (με υψηλό ΕΦΚ 430€/ΜΤ).

Εντατικοποίηση ελέγχων Επίσης, θα πρέπει να ενταθούν από το αρμόδιο Υπουργείο, οι έλεγχοι στα πρατήρια καυσίμων για εντοπισμό «παρεμβάσεων» στη λειτουργία των αντλιών καθώς και οι έλεγχοι σε όλα τα στάδια της εφοδιαστικής αλυσίδας. Η πάταξη του λαθρεμπορίου και κάθε μορφής παραβατικότητας θα ενισχύσει τα κρατικά έσοδα και θα αποκαταστήσει την αίσθηση της δικαιοσύνης ■

ΠΕΤΡΕΛΑΙΟ | καύσιμα

107

Τα πρατήρια λιανικής σε οικονομικό αδιέξοδο του Μιχάλη Κιούση Προέδρου της Ομοσπονδίας Βενζινοπωλών Ελλάδος

Από την αρχή της κρίσης έγινε φανερό ότι τόσο οι δανειστές όσο και οι κυβερνήσεις επέλεξαν τους πλέον εύκολους δρόμους για τη συλλογή εσόδων ώστε να ανταπεξέλθει η χώρα στο δυσβάσταχτο χρέος που συσσωρεύτηκε τα προηγούμενα χρόνια. Ήταν πολύ εύκολο να επιβάλουν βαριά φορολογία σε ελεγχόμενους κλάδους όπως τα καύσιμα, τα καπνικά, τα ασφαλιστικά κ.α. καθώς και στους μισθούς, τις συντάξεις, τις δαπάνες για κοινωνικές παροχές. Αντί για αναπτυξιακή φυγή προς το μέλλον, επέλεξαν την ασφυξία στις επιχειρήσεις, στην αγορά, στα εισοδήματα, στους καταναλωτές. Στην πραγματικότητα έκοβαν το κλαδί πάνω στο οποίο έπρεπε να πατήσουν για να αντιμετωπίσουν το χρέος. Έτσι, σήμερα, αντί εξόδου από την κρίση διανύουμε τον 8ο χρόνο βαθύτατης κρίσης με νέα βάρη και νέα μνημόνια. Το μεγάλο αυτό λάθος αναγνωρίστηκε μεν από τους δανειστές και το ΔΝΤ αλλά ποτέ δεν διορθώθηκε! Ο κλάδος της λιανικής αγοράς καυσίμων ήταν από αυτούς που επλήγη περισσότερο από τις παραπάνω λάθος πολιτικές. Οι ειδικοί φόροι κατανάλωσης (ΕΦΚ) αυξήθηκαν κατακόρυφα με αποτέλεσμα οι τιμές της Ελλάδας να φιγουράρουν πάντα στην πρώτη ακριβότερη πεντάδα ή τριάδα της ΕΕ των 28! Όμως ως προς τις τιμές χωρίς φόρους και δασμούς στις τελευταίες θέσεις!

Ειδικότερα η Ελλάδα στην λιανική τιμή της αμόλυβδης – 95, κατέχει την 4η θέση της ακριβότερης τιμής και στο πετρέλαιο κίνησης την 7η θέση της ακριβότερης τιμής. Όσον αφορά τις μέσες λιανικές τιμές της ΕΕ των 28, η Ελλάδα είναι ακριβότερη κατά 10,73% στη βενζίνη και 3,74% στο πετρέλαιο. Αντίθετα, στις τιμές των ίδιων καυσίμων χωρίς φόρους και δασμού, η Ελλάδα στην αμόλυβδη – 95 κατέχει την 20η θέση σε 28 χώρες και στο πετρέλαιο κίνησης την 26η θέση! Είναι φανερό ότι η πολιτική αφαίμαξης των καταναλωτών μέσω των καυσίμων έφερε την Ελλάδα να διαθέτει λιανικές τιμές για πλούσια χώρα ενώ χωρίς τους φόρους και τους δασμούς λιανικές τιμές για φτωχή χώρα! Επί πλέον αυξήθηκε ο ΦΠΑ και επιβλήθηκαν δυσθεώρητες ασφαλιστικές εισφορές, τέλη επιτηδεύματος τέλος αλληλεγγύης κ.α. Οι ανελαστικές δαπάνες ενός πρατηρίου πλησιάζουν να καλύψουν το 100% των κερδών!

Τεράστιες επιβαρύνσεις Μετά τη συνδυασμένη εφαρμογή, από 1.1.2017, των μέτρων για τη φορολογία, τις ασφαλιστικές εισφορές, τις ηλεκτρονικές πληρωμές και τις εκ του νόμου υποχρεωτικές καταβολές που αφορούν τη λειτουργία των πρατηρίων, αυτά έχουν περιέλθει σε δεινή θέση.

108

greek energy 2017 | ΠΕΤΡΕΛΑΙΟ | καύσιμα

Πέραν των φορολογικών και ασφαλιστικών εισφορών, εκείνο που κάνει την αρνητική διαφορά είναι ότι με τις ηλεκτρονικές πληρωμές με κάρτες, το πρατήριο επιβαρύνεται με ποσοστό τραπεζικής προμήθειας από 0,70% μέχρι και 1,50% επί του τζίρου, για να μην αναφέρουμε περιπτώσεις που φτάνουν και στο 3%! Αν υποθέσουμε ότι ο μ.ο. της τραπεζικής προμήθειας είναι 1%, αυτό σημαίνει τεράστια επιβάρυνση για μεικτά κέρδη του πρατηρίου που κυμαίνονται μεταξύ 3% και 4,5%. Αναλυτικά οι επιβαρύνσεις από 1.1.2017 πάνω στα κέρδη των πρατηρίων: 1 Μέσος όρος προμήθειας 26,85% επί των μεικτών κερ δών στα καύσιμα (μέσο κέρδος στη βενζίνη-95 3%, στο Π.Κ. 4,5% και στο Π.Θ. 4%, άρα το 1% προμήθειας αντιστοιχεί στο 33,33%, 22,22% και 25% επί των μεικτών κερδών αντίστοιχα και ο μ.ο. είναι26,85%). 2 Συντελεστές φορολογίας εισοδήματος φυσ. προσώ πων 22%, 29% μέχρι και 45% 3 Εισφορά κύριας σύνταξης 20% επί του ετήσιου εισο δήματος 4 Εισφορά επικουρικής σύνταξης (ΤΕΑΠΥΚ) 7,5% επί του ετήσιου εισοδήματος

5 Εισφορά υγειονομικής περίθαλψης 6,95% επί του ετήσιου εισοδήματος 6 Εισφορά αλληλεγγύης 2,2% ως 10% επί του ετήσιου εισοδήματος άνω των 8.000€ 7 Τέλος επιτηδεύματος ως 650€. Με ό,τι απομένουν πρέπει να καλυφθούν τα εξής: • δημοτικά τέλη, • τέλος κατάληψης πεζοδρομίων (κατά περίπτωση), • ετήσιο τέλος άδειας λειτουργίας, • υποχρεωτική, εκ του νόμου, τήρηση σύμβασης Τεχνικού Ασφαλείας • υποχρεωτική, εκ του νόμου, τήρηση σύμβασης Υπευθύνου Λειτουργίας Πρατηρίου • υποχρεωτική, εκ του νόμου, τήρηση σύμβασης με εταιρίες συλλογής συσκευασιών και αποβλήτων κ.α. • τέλος κατάληψης κοινοχρήστων χώρων υπόγειων δεξαμενών (κατά περίπτωση) • ΔΕΚΟ (ΔΕΗ, ΕΥΔΑΠ κ.α.) • Έξοδα οικογένειας! Κάτω από αυτές τις συνθήκες ένα πρατήριο που διαθέτει αποκλειστικά καύσιμα είναι αδύνατο να επιβιώσει.

ΠΕΤΡΕΛΑΙΟ | καύσιμα

109

Αρνητικές συνέπειες Η κατάσταση αυτή οδήγησε χιλιάδες οικογενειακά πρατήρια να κλείσουν από την αρχή της κρίσης. Οι δε επαγγελματίες, είτε προστέθηκαν στις στρατιές των ανέργων μαζί με το προσωπικό τους είτε προσπαθούν να επιβιώσουν με όποιον τρόπο μπορούν. Από την άλλη βλέπουμε να ανοίγουν τα κλειστά πρατήρια, επιλεκτικά, από κάποιες αλυσίδες πρατηρίων ή από άγνωστης προέλευσης συμφέροντα. Βλέπουμε να εντείνεται ο αθέμιτος ανταγωνισμός τιμών και προκαλεί απορία πως στη θέση πρατηρίων που έκλεισαν λόγω έλλειψης κερδών τώρα με ίδιες ή κατώτερες τιμές το νέο πρατήριο ευελπιστεί να επιβιώσει. Είναι υποχρέωση της πολιτείας να ελέγξει παρόμοιες περιπτώσεις. Αυτό που βλέπουμε να διαμορφώνεται στο μέλλον είναι μια τριχοτομημένη αγορά καυσίμων ως εξής: 1 Ισχυρές αλυσίδες πρατηρίων να κυριαρχούν

Βλέπουμε να εντείνεται ο αθέμιτος ανταγωνισμός τιμών και προκαλεί απορία πως στη θέση πρατηρίων που έκλεισαν λόγω έλλειψης κερδών τώρα με ίδιες ή κατώτερες τιμές το νέο πρατήριο ευελπιστεί να επιβιώσει. Είναι υποχρέωση της πολιτείας να ελέγξει παρόμοιες περιπτώσεις.

2 Άγνωστα συμφέροντα να νομιμοποιούν την παρουσία τους μέσω της αγοράς καυσίμων 3 Εναπομείναντες επαγγελματίες βενζινοπώλες διαρκώς περιθωριοποιούμενοι. Είναι φανερό ότι η αγορά θα μονοπωληθεί και θα καθορίζεται από τις εταιρείες με δεσπόζουσα θέση σ’ αυτήν. Οι δε καταναλωτές θα κληθούν να πληρώνουν τις τιμές που θα ορίζουν τα ισχυρά συμφέροντα αφού ο ανταγωνισμός θα είναι αδύνατο να λειτουργήσει με τέτοιες συνθήκες. Οι βενζινοπώλες που εκφράζονται από την Ομοσπονδία Βενζινοπωλών Ελλάδος, καλούν την κυβέρνηση να λάβει μέτρα αλλαγής πολιτικής και μείωσης των βαρών, προκειμένου να προστατευθεί ο κλάδος από τον επικείμενο αφανισμό και από την άλωση της αγοράς από μεγάλες εταιρείες και από ανεξέλεγκτα συμφέροντα που παραμονεύουν, με όλες τις συνέπειες που θα έχει αυτή η εξέλιξη στην οικονομία, στην κοινωνία και στους καταναλωτές. Και επιτέλους, να πατάξει το λαθρεμπόριο και την παρανομία όπως έχει υποσχεθεί πολλές φορές χωρίς να το πράξει.

Αρνητική και η ευρωπαϊκή εμπειρία από τη μονοπώληση Στις χώρες της Ευρώπης διαδικασίες συγκέντρωσης και συγκεντροποίησης της αγοράς σε λίγα χέρια, έχουν προηγηθεί δεκαετίες από τη χώρα μας. Αρχικά, η είσοδος αλυσίδων πρατηρίων και ιδίως ιδιοκτησίας πολυκαταστημάτων και σούπερ μάρκετ που ίδρυαν πρατήρια με χαμηλές τιμές, φαινόταν μια καλή κατάσταση για τους καταναλωτές. Στα-

διακά όμως με την εξάλειψη – εξόντωση των ελεύθερων επαγγελματιών βενζινοπωλών παρατηρήθηκαν οι παρακάτω αρνητικές καταστάσεις: • Οι τιμές άρχισαν να αυξάνουν και δεν υπήρχε αντίβαρο για τη συγκράτησή τους, • τα πρατήρια άρχισαν να λιγοστεύουν για την εξοικονόμηση λειτουργικών εξόδων και επίτευξη οικονομίας κλίμακας με αποτέλεσμα να αυξάνει το κόστος του οδηγού για να εφοδιαστεί με καύσιμα. Στην ουσία δηλαδή μετέφεραν δικά τους κόστη στον καταναλωτή. • Όσα πρατήρια ανήκουν σε σούπερ μάρκετ έχουν φαινομενικά φθηνές τιμές ή εκπτώσεις στις τιμές καυσίμων, ανάλογα με τις αγορές εμπορευμάτων. Στην πραγματικότητα τα σ/μ επιδοτούν τις τιμές από ανεπαίσθητη αύξηση τιμών σε άλλα είδη που αγοράζουν οι καταναλωτές οι οποίοι νομίζουν ότι αγοράζουν φθηνά καύσιμα! Με αυτό τον τρόπο τους εξαρτούν και από τα καύσιμα και από τις αγορές. Τελικά όλα μετατράπηκαν σε βάρος των καταναλωτών. ■

110

greek energy 2017 | ΠΕΤΡΕΛΑΙΟ | καύσιμα

Η ανυπαρξία ανταγωνισμού στην Ελληνική Αγορά Πετρελαιοειδών του Γιώργου Ασμάτογλου προέδρου της ΠΟΠΕΚ

Είναι κοινώς αποδεκτό ότι τα πετρελαιοειδή είναι απαραίτητα σε όλες τις δραστηριότητες της οικονομικής και κοινωνικής ζωής, αποτελώντας σημαντικό προσδιοριστικό παράγοντα ανάπτυξης για τις περισσότερες χώρες διεθνώς και φυσικά για την ελληνική οικονομία, η οποία χαρακτηρίζεται κυρίως ως οικονομία "πετρελαίου". Ο χαρακτηρισμός αυτός πηγάζει από την κυριαρχία του πετρελαίου στο ενεργειακό και εμπορικό ισοζύγιο της χώρας, τόσο σε όρους ποσοτήτων όσο και σε όρους αξίας. Χαρακτηριστικά το 70% του ενεργειακού ισοζυγίου της Ελλάδας καλύπτεται από τα πετρελαιοειδή. Αποτέλεσμα της κυριαρχίας αυτής είναι πολλαπλές και αλυσιδωτές επιδράσεις των προϊόντων και των διαδικασιών που συνθέτουν την αγορά πετρελαίου σε θεμελιώδεις τομείς της εγχώριας οικονομίας, όπως οι μεταφορές, η βιομηχανία, τα νοικοκυριά, ο αγροτικός τομέας και οι υπηρεσίες. Τέλος οι ιδιαιτερότητες του πετρελαϊκού κλάδου και των αναδιαρθρώσεων που συντελούνται σε αυτόν, απαιτούν την εξέταση και συγκεκριμένων πολιτικών οικονομικών παραμέτρων στο βαθμό που οι τελευταίοι επηρεάζουν και επηρεάζονται από τις εξελίξεις στον κλάδο. Μέχρι το 1992 η αγορά πετρελαιοειδών στην Ελλάδα ήταν ελεγχόμενη από το κράτος.. Σύμφωνα με τον Ν.1571/85, το κράτος είχε την ευθύνη της αγοράς και εισαγωγής αργού πετρελαίου, το οποίο διέθετε στα Ελληνικά Διυλιστήρια για διύλιση έναντι καθορισμένης αμοιβής, ενώ οι Εταιρείες Εμπορίας υποχρεώνονταν να αγοράζουν τα προϊόντα για την εσωτερική αγορά από τα Ελληνικά Διυλιστήρια βάσει συγκεκριμένων τιμών και να διαθέτουν τα προϊόντα αυτά στην Ελληνική αγορά σε τιμές καθορισμένες από το Κράτος.

Σήμερα οι εισαγωγές πετρελαιοειδών προϊόντων με βάση το κοινοτικό δίκαιο είναι ελεύθερες υπό την προϋπόθεση να τηρούνται αποθέματα ασφαλείας 90/365 ημερών των εισαχθέντων ποσοτήτων του προηγούμενου έτους. Η αδυναμία εισαγωγής πετρελαιοειδών προϊόντων σήμερα οφείλεται στην αδιαφάνεια ως προς την κοστολόγηση της χρήσης των αποθηκευτικών χώρων των Εταιρειών με Άδεια Διύλισης και την μη σύσταση Κεντρικού Φορέα Τήρησης Αποθεμάτων Ασφαλείας, κατά παράβαση του Κοινοτικού Δικαίου. Σύμφωνα με τα οριζόμενα στο Ν 3054/2002, σε συνδυασμό με τις ειδικότερες κανονιστικές αποφάσεις της Διοίκησης, το καθεστώς της προμήθειας των πετρελαιοειδών προϊόντων, εντός της ελληνικής αγοράς, για την επαγγελματική τάξη των κατόχων Άδειας Λειτουργίας Πρατηρίων υγρών καυσίμων (περ.α΄ της παρ. 3 του άρ. 7 Ν 3054/2002), ορίζεται συνοπτικά ως εξής: 1 Δυνάμει του άρθρου 7 παρ. 2 του Ν 3054/2002 για τις κατηγορίες Αδειών υπό στοιχεία (α) και (β) του ανωτέρω εδαφίου, εισάγεται διάκριση μεταξύ Πρατηρίων που προμηθεύονται καύσιμα, από τις Εταιρίες Εμπορίας Πετρελαιοειδών, δυνάμει αποκλειστικής Σύμβασης Προμήθειας, και εκείνων που δεν είναι δεσμευμένα με Αποκλειστική Σύμβαση Συνεργασίας με συγκεκριμένη Ε.Ε.Π. Τα τελευταία αυτά πρατήρια, προμηθεύονται τα πετρελαιοειδή τους προϊόντα από οποιαδήποτε εταιρία, σύμφωνα με το νόμο, και τα πωλούν χωρίς σηματοδοτική υποχρέωση και αναφορά στην Εταιρία Εμπορίας που εκάστοτε τους τα προμήθευσε. 2 Τα Α.Π., όπως και οποιοσδήποτε άλλος φορέας τηρεί

τις προϋποθέσεις του δικαιώματος της εισαγωγής υγρών καυσίμων σύμφωνα με τη διατύπωση του νόμου, δύνανται να προμηθεύονται καύσιμα είτε απευθείας από τα Διυλιστήρια (παρ. 1 άρθρου 7 Ν 3335/2005) είτε από τις Εταιρίες Εμπορίας Πετρελαιοειδών της επιλογής τους είτε μέσω Εισαγωγών (παρ. 11 άρθρου 7 Ν 3054/2002). 3 Εφόσον τα Α.Π. προμηθεύονται τα καύσιμά τους από Εισαγωγές, επέχουν υποχρέωση τήρησης αποθεμάτων έκτακτης ανάγκης εντός της ελληνικής επικράτειας, το ύψος των οποίων ανέρχεται σε 90/365 του συνόλου των εισαγωγών του υπόχρεου, κατά το προηγούμενο ημερολογιακό έτος (άρθρο 12 παρ. 2 Ν 3054/2002). Τα αποθέματα έκτακτης ανάγκης τηρούνται σε αποθηκευτικούς χώρους οι οποίοι έχουν πιστοποιηθεί ως Αποθήκες Τήρησης Αποθεμάτων Έκτακτης Ανάγκης σύμφωνα με τον Κανονισμό Τήρησης Αποθεμάτων Ασφαλείας (άρθρο 7). 4 Σύμφωνα όμως με το άρθρο 10, παρ. 4 του Κανονισμού Τήρησης Αποθεμάτων Έκτακτης ανάγκης οι εγκαταστάσεις των κατόχων Άδειας Λιανικής Εμπορίας που πρέπει να χρησιμοποιούνται αποκλειστικά για τις ανάγκες άσκησης της δραστηριότητας λιανικής εμπορίας, δεν πιστοποιούνται ως αποθήκες τήρησης αποθεμάτων ασφαλείας. Τα Α.Π. συνεπώς αναγκαστικά στρέφονται προς τα Διυλιστήρια και τους δικούς τους πιστοποιημένους αποθηκευτικούς χώρους. Με τον τρόπο όμως αυτό οι εισαγωγές διυλισμένων ετοίμων καυσίμων τελικά καταλήγουν να εξαρτώνται από την βούληση των διυλιστηρίων, να αποδεχθούν να διαθέσουν στην εγχώρια αγορά, προϊόντα ευθέως ανταγωνιστικά στην δική τους παραγωγή. Η παραπάνω ακριβώς πρακτική οδήγησε το 2001, στην καταδίκη της Ελλάδας, με την έκδοση της με αριθμό C- 398/1998 της 25.10.2001 απόφασης του ΔΕΚ, για διακριτική μεταχείριση. Επισημαίνουμε στο σημείο αυτό ότι η πρόσβαση των δυνητικών εισαγωγέων σε τέτοιες εγκαταστάσεις, παραμένει μέχρι στιγμής, μία θεωρητική μόνο δυνατότητα, δεδομένου ότι ο φορέας της εγκατάστασης δεν είναι υποχρεωμένος να αποδεχθεί την τήρηση αποθεμάτων ασφαλείας για λογαριασμό τρίτων. Αντιθέτως μάλιστα μπορεί να αρνηθεί την πρόσβαση του υπόχρεου προς τήρηση, υπό συγκεκριμένες προϋποθέσεις, όπως, όταν δεν διαθέτει περίσσευμα αποθηκευτικού χώρου ή κατάλληλο αποθηκευτικό χώρο για την τήρηση αποθέματος συγκεκριμένου πετρελαιοειδούς

προϊόντος ή όταν η πρόσβαση του υπόχρεου δυσχεραίνει τη λειτουργία της εγκατάστασης κλπ. (άρθρο 19 του Κανονισμού Τήρησης Αποθεμάτων Ασφαλείας). Πράγματι, όπως διαπιστώθηκε και στην από Σεπτέμβριο 2006 Έκθεση Διαβούλευσης της εθνικής Επιτροπής Ανταγωνισμού: «Από την έως τώρα έρευνα της Υπηρεσίας στον κλάδο των πετρελαιοειδών, προέκυψε ότι η πρόσβαση τρίτων στις πιστοποιημένες αποθήκες τήρησης αποθεμάτων ασφαλείας είναι σημαντικά περιορισμένη. (...) Σε σημαντικό πρόβλημα θα μπορούσε να θεωρηθεί το γεγονός ότι δυνάμει του περιορισμού του άρθρου 12. παρ. 1 του Ν. 3054/02, τα αποθέματα ασφαλείας πρέπει υποχρεωτικά να τηρούνται εντός της ελληνικής επικράτειας. Η νομική αυτή δέσμευση δεν ισχύει σε άλλες (ευρωπαϊκές) χώρες. Οι τιμές δε με τις οποίες χρεώνουν και τα δύο εγχώρια διυλιστήρια τις εταιρείες εμπορίας στην Ελλάδα ενδέχεται να είναι υψηλότερες από τις αντίστοιχες των άλλων χωρών της Ε.Ε παρά το χαμηλό κόστος αργού που απολαμβάνουν οι εγχώριες εταιρείες διύλισης Η κατάσταση επιδεινώνεται σημαντικά από την έλλειψη αποθηκευτικών χώρων προκειμένου οι δυνητικοί εισαγωγείς να μπορούν να εκπληρώσουν την εκ του νόμου επιβολή υποχρέωσης τήρησης των αποθεμάτων ασφαλείας που αντιστοιχεί στην εισαγόμενη ποσότητα. Με άλλα λόγια, η υποχρέωση τήρησης αποθεμάτων ασφαλείας φαίνεται να καθιστά τις απευθείας εισαγωγές ασύμφορες» και κατά συνέπεια αδύνατες. Με όλα τα παραπάνω η ανυπαρξία του ανταγωνισμού στην Ελληνική Αγορά Πετρελαιοειδών, είναι δεδομένη και ορατή.. ■

112

greek energy 2017 | ΠΕΤΡΕΛΑΙΟ | καύσιμα

ΕΚΟ

Η Ελληνικά Καύσιμα Ορυκτέλαια, μέλος του Ομίλου ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΠΕΤΡΕΛΑΙΑ, κατέχει ηγετική θέση στην εμπορία καυσίμων και λιπαντικών της χώρας μας, με παρουσία πάνω από 50 χρόνια. Διαθέτει το μεγαλύτερο δίκτυο πρατηρίων στην Ελληνική επικράτεια, καθώς τα πρατήρια με τα εμπορικά σήματα της ΕΚΟ και της ΒΡ ξεπερνούν τα 1720. Το brand EKO κατέχει ηγετική θέση στην αγορά, διαθέτοντας δίκτυο πρατηρίων που αριθμεί περισσότερα από 920 στην Ελληνική επικράτεια, ενώ παράλληλα έχει ισχυρή παρουσία και στις αγορές της Νοτιοανατολικής Ευρώπης όπως στην Κύπρο, τη Βουλγαρία, τη Σερβία και το Μαυροβούνιο. Μέσα από ένα μεγάλο δίκτυο 295 πρατηρίων στο εξωτερικό, η ΕΚΟ προσφέρει καύσιμα και υπηρεσίες κορυφαίας ποιότητας, ενώ ταυτόχρονα αποτελεί σημαντικό μοχλό ανάπτυξης για την οικονομία κάθε χώρας, μέσα από ένα μακροχρόνιο πλάνο επενδύσεων.

Το brand EKO κατέχει ηγετική θέση στην αγορά, διαθέτοντας δίκτυο πρατηρίων που αριθμεί περισσότερα από 920 στην Ελληνική επικράτεια, ενώ παράλληλα έχει ισχυρή παρουσία και στις αγορές της Νοτιοανατολικής Ευρώπης όπως στην Κύπρο, τη Βουλγαρία, τη Σερβία και το Μαυροβούνιο. Προκειμένου να ανταποκριθεί στις σύγχρονες ανάγκες των Ελλήνων καταναλωτών για κορυφαία ποιότητα αλλά και οικονομία, η ΕΚΟ δημιούργησε μια σειρά προϊόντων καυσίμων, τα EKONOMY FUELS. Πάντα με γνώμονα την καινοτομία και την εξέλιξη στα καύσιμα, η ΕΚΟ είναι η πρώτη εταιρεία που έφερε στην ελληνική αγορά το ενισχυμένο diesel, το DIESEL Avio. Διαθέτοντας πλήρη γκάμα προϊόντων καυσίμων, αλλά και μια ισχυρή ομάδα ανάπτυξης νέων τεχνολογιών, η ΕΚΟ σε συνεργασία με το εργαστήριο Τεχνολογίας Καυσίμων του Ε.Μ.Π. δημιούργησε έναν ειδικό μετρητή για το Πετρέλαιο Θέρμανσης, το ΕΚΟ CONTROL SYSTEM που εξασφαλίζει ότι το πετρέλαιο είναι αδιάβλητο από αέρα, καθώς και ότι η ποσότητα που παραλαμβάνει είναι αυτή που δείχνει και ο εξελιγμένος μετρητής.

Η ΕΚΟ είναι η 1η εταιρεία καυσίμων που παρέχει στον καταναλωτή τη δυνατότητα φόρτισης του ηλεκτροκίνητου αυτοκινήτου του και τα πρατήριά της αποτελούν τα μόνα κέντρα ηλεκτροφόρτισης που είναι επισήμως καταχωρημένα σε εθνικό επίπεδο. Παράλληλα, διαθέτει τα λιπαντικά ΕΚΟ MEGATRON τα οποία παράγονται στο σύγχρονο και πρόσφατα αναβαθμισμένο Αναμικτήριο Λιπαντικών στις εγκαταστάσεις του Σκαραμαγκά, με χρήση πρώτων υλών υψηλής ποιότητας, γεγονός που τα κάνει να ξεχωρίζουν για την αξιοπιστία και τις υψηλές επιδόσεις τους. Ωστόσο, εκτός από τα προϊόντα της στο χώρο των υπηρεσιών, η ΕΚΟ άλλαξε τον χάρτη της αγοράς των καυσίμων προσφέροντας το νέο μοναδικό ολοκληρωμένο πρόγραμμα διασφάλισης ποιότητας και ποσότητας των καυσίμων, την ΕΓΓΥΗΣΗ ΕΚΟ.

ΠΕΤΡΕΛΑΙΟ | καύσιμα

113

HELLENIC FUELS

H συμφωνία για την εξαγορά των εμπορικών δραστηριοτήτων της ΒΡ στην Ελλάδα από τα ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΠΕΤΡΕΛΑΙΑ A.E. (ΕΛΠΕ), τον μεγαλύτερο ενεργειακό Όμιλο στη Νοτιοανατολική Ευρώπη, πραγματοποιήθηκε το 2009. Η συμφωνία αφορούσε το σύνολο του δικτύου πρατηρίων καυσίμων, τις αποθηκευτικές εγκαταστάσεις ανά την Ελλάδα, καθώς και τον τομέα των εμπορικών και βιομηχανικών πελατών. Το Δεκέμβριο του ίδιου έτους η ΒΡ Hellas μετονομάστηκε σε ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΚΑΥΣΙΜΑ Α.Ε.Ε. (Ε.Κ.) διατηρώντας την αποκλειστική χρήση των σημάτων ΒΡ για καύσιμα εδάφους, καθώς και τις υψηλές προδιαγραφές τις οποίες επιβάλλει η χρήση τους, αλλά και η ένταξή της στον Όμιλο ΕΛΠΕ. Η ΒΡ διαθέτει ένα εκτεταμένο δίκτυο περίπου 850 πρατηρίων, το οποίο καλύπτει γεωγραφικά σχεδόν ολόκληρη τη χώρα και παρέχει προϊόντα και υπηρεσίες σε όλους τους τομείς της εμπορίας πετρελαιοειδών. Ένα στρατηγικά κατανεμημένο σε όλες τις περιοχές της χώρας δίκτυο εγκαταστάσεων εξοπλισμένο με σύγχρονες μηχανολογικές εγκαταστάσεις και στελεχωμένο με έμπειρο προσωπικό, εφοδιάζει απρόσκοπτα την αγορά με καύσιμα, ενώ ένας άρτιος στόλος βυτιοφόρων, εξυπηρετεί το σύνολο των πρατηρίων της εταιρείας καθώς και τους βιομηχανικούς πελάτες της. Τεχνολογικά αναπτυγμένα συστήματα, όπως το σύστημα ηλεκτρονικής σφράγισης, το σύστημα εντοπισμού θέσης (GPS),τα συστήματα ελέγχου πίεσης ελαστικών, κλπ, παράλληλα με τη συνεχή εκπαίδευση των οδηγών, ενισχύουν την ασφάλεια και την αξιοπιστία των οδικών μας μεταφορών. Μεγάλη βαρύτητα δίνεται στη διάθεση υψηλής ποιότητας διαφοροποιημένων προϊόντων που περιέχουν εξελιγμένα πρόσθετα νέας γενιάς. Η ΒΡ είναι μία από τις σημαντικότερες και πλέον αξιόπιστες εταιρείες διάθεσης πετρελαίου θέρμανσης σε πανελλαδική κλίμακα, ενώ διαθέτει στους καταναλωτές το φιλικό προς το Περιβάλλον πετρέλαιο θέρμανσης ΒΡ SuperHeat. Τον Μάιο του 2017 η BP παρουσίασε στην Ελληνική αγορά τα νέα της, πρωτοποριακά καύσιμα με τεχνολογία ACTIVE, ενάντια στη βρωμιά του κινητήρα! Οι τεχνολογίες στους κινητήρες εξελίσσονται διαρκώς και συνεχίζουν να θέτουν αυξημένες απαιτήσεις στα καύσιμα. Τα νέα καύσιμα ΒΡ με τεχνολογία ACTIVE είναι ειδικά σχεδιασμένα για να αντα-

ποκρίνονται στις τεχνολογικές εξελίξεις των κινητήρων, ενώ συνεχίζουν να ωφελούν και τους κινητήρες παλαιότερης τεχνολογίας. Όλες οι εγκαταστάσεις της BP έχουν πιστοποιηθεί με ISO 14001, στο πλαίσιο της περιβαλλοντικής μέριμνας που λαμβάνει η εταιρεία.

114

greek energy 2017 | ΠΕΤΡΕΛΑΙΟ | καύσιμα

AVIN OIL

Η AVIN, ένα από τα κορυφαία ονόματα στην ελληνική αγορά πετρελαιοειδών, ξεκίνησε τη λειτουργία της το 1977. Διαγράφοντας μία συνεχόμενα δυναμική πορεία ανάπτυξης, σήμερα απασχολεί πάνω από 200 άτομα, διαθέτει ιδιόκτητες εγκαταστάσεις αποθήκευσης πετρελαιοειδών στους Αγίους Θεοδώρους Κορινθίας και αριθμεί περισσότερα από 500 πρατήρια καυσίμων σε ολόκληρη την Ελλάδα. Είναι μέλος του Ομίλου της Motor Oil Hellas ενός από τους πιο δυναμικούς Ομίλους στο χώρο της διύλισης και της εμπορίας προϊόντων πετρελαίου στην Ελλάδα και στην ευρύτερη περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου. Από την έναρξη της λειτουργίας της μέχρι και σήμερα, η AVIN εφαρμόζει πιστά και σταθερά μία ανθρωποκεντρική φιλοσοφία, όπου πρωταγωνιστούν το ήθος, η συνέπεια και ο σεβασμός προς τον καταναλωτή. Το όραμα στην Avin είναι να καταξιωθεί ως κορυφαία ελληνική εταιρία πετρελαιοειδών, που στηρίζει τον άνθρωπο, προσφέροντας με έντιμο και υπεύθυνο τρόπο, ποιοτικά προϊόντα και υπηρεσίες σε προσιτές τιμές, αξιοποιώντας τη δύναμη και την τεχνολογία του διυλιστηρίου της ΜΟΗ. Αποτελεί καθημερινή της αποστολή να ανταποκρίνεται στις σύγχρονες και μελλοντικές ανάγκες των πελατών της, μέσα από μια στρατηγική που επικεντρώνεται στην άριστη

Το όραμα στην Avin είναι να καταξιωθεί ως κορυφαία ελληνική εταιρία πετρελαιοειδών, που στηρίζει τον άνθρωπο, προσφέροντας με έντιμο και υπεύθυνο τρόπο, ποιοτικά προϊόντα και υπηρεσίες σε προσιτές τιμές, αξιοποιώντας τη δύναμη και την τεχνολογία του διυλιστηρίου της ΜΟΗ. επιχειρησιακή λειτουργία των πρατηρίων, τη διατήρηση της ισχυρής θέσης στην αγορά B2B και την αξιοποίηση ευκαιριών για επιπλέον κερδοφόρες δραστηριότητες. «Το υψηλό επίπεδο των προϊόντων μας, το δίκτυό μας, η επιχειρησιακή ετοιμότητα του προσωπικού μας και η συνέπεια στην παράδοση ακόμα και κάτω από τις πιο αντίξοες συνθήκες είναι οι λόγοι που μας προτιμούν οι πελάτες μας τόσο χρόνια στα πρατήρια και στην βιομηχανία» υποστηρίζουν τα στελέχη της. Τα προϊόντα της αντιπροσωπεύουν την πιο προηγμένη τεχνολογική πρόταση. Προμηθεύει με καύσιμα υψηλής ποιότητας τη βιομηχανία, καθώς και ιδιωτικά και επαγγελματικά οχήματα. Βενζίνη, πετρέλαιο, υγραέριο κίνησης, άσφαλτος, μαζούτ, λιπαντικά που πληρούν τις αυστηρότερες διεθνείς προδιαγραφές, συνθέτουν μια ολοκληρωμένη γκάμα προϊόντων κίνησης, θέρμανσης, λίπανσης, οδοποιΐας και λειτουργίας βιομηχανικών μονάδων.

ΠΕΤΡΕΛΑΙΟ | καύσιμα

115

CORAL

H Coral A.E. είναι η πρώην Shell Hellas A.E., εταιρεία που μετονομάστηκε τον Ιούλιο του 2010 μετά την ολοκλήρωση της εξαγοράς της από την MotorOilHellas. Η εταιρεία λειτουργεί στην Ελλάδα από το 1926. Οι βασικές της δραστηριότητες είναι η διανομή και εμπορία μιας ευρείας γκάμας πετρελαιοειδών προϊόντων όπως βενζίνη, πετρέλαιο, λιπαντικά, υγραέριο και χημικά. Με περίπου 700 πρατήρια υγρών καυσίμων που λειτουργούν με το σήμα Shell είναι μία από τις μεγαλύτερες εταιρείες του κλάδου στην Ελλάδα. Παράλληλα οι δραστηριότητές της καλύπτουν και όλο το φάσμα του εμπορικού τομέα και την ναυτιλία. Μέσα σε αυτή την πορεία της στην Ελλάδα τα τελευταία 90 χρόνια, η εταιρεία απέδειξε το ενδιαφέρον της για την ελληνική κοινωνία συνεισφέροντας στην οικονομία της χώρας, είτε μέσω των επενδύσεων που συνεχώς πραγματοποιεί είτε μέσω των ευκαιριών απασχόλησης που τόσα χρόνια προσφέρει. Η μακρά παραμονή του προσωπικού ήταν και είναι ο αδιάψευστος μάρτυρας μιας ισχυρής σχέσης μεταξύ της εταιρείας και των εργαζομένων, που αποτέλεσε και τον κινητήριο μοχλό για την επιτυχή ανάπτυξή της. Σήμερα, η εταιρεία απασχολεί 300 περίπου άτομα, χωρίς να υπολογίζουμε τους έμμεσα απασχολούμενους, συνεργάτες και προσωπικό συνεργατών. Το όραμα της Coral είναι να αποτελεί την πρώτη επιλογή του πελάτη, με ανθρώπινο πρόσωπο και σεβασμό στο περιβάλλον. Η στρατηγική μας είναι να αναβαθμίζουμε διαρκώς τις υπηρεσίες μας προκειμένου να ανταποκρινόμαστε στις μεταβαλλόμενες ανάγκες της αγοράς και των πελατών μας και να διαφοροποιούμαστε από τον ανταγωνισμό σε όλα τα επίπεδα. Η καθημερινή μας λειτουργία, αλλά και

αυτή των συνεργατών μας, χαρακτηρίζεται από την απαρέγκλιτη τήρηση του κώδικα δεοντολογίας της εταιρείας (των Γενικών Επιχειρησιακών Αρχών μας) που στοχεύουν μεταξύ άλλων στην εφαρμογή της αρχής της αειφόρου ανάπτυξης, στην ανάπτυξη ενός πλαισίου για την υγεία, την ασφάλεια και το περιβάλλον, στη συμμόρφωση με την ισχύουσα νομοθεσία και στην ανάπτυξη και υλοποίηση ενός διαρκούς προγράμματος εταιρικής κοινωνικής ευθύνης που θα αφουγκράζεται τα σύγχρονα προβλήματα της κοινωνίας μας. Στην προσπάθειά μας να ενισχύσουμε το ανταγωνιστικό πλεονέκτημά μας, έχουμε αφιερώσει σημαντικό τμήμα των επενδύσεών μας τα τελευταία χρόνια στη διαφοροποίηση προϊόντων και υπηρεσιών, με τα οποία προσπαθούμε να προσθέτουμε αξία στα χρήματα των καταναλωτών.

Με περίπου 700 πρατήρια υγρών καυσίμων που λειτουργούν με το σήμα Shell είναι μία από τις μεγαλύτερες εταιρείες του κλάδου στην Ελλάδα. Παράλληλα οι δραστηριότητές της καλύπτουν και όλο το φάσμα του εμπορικού τομέα και την ναυτιλία. Μέσα από τις δραστηριότητες μας και με τον ίδιο πάντοτε σεβασμό προς τους καταναλωτές, τους συνεργάτες και το προσωπικό μας θα εξακολουθήσουμε να έχουμε και στο μέλλον τις ίδιες στενές σχέσεις εκτίμησης με την ελληνική κοινωνία προσφέροντάς της τις συνθήκες για μια καλύτερη ποιότητα ζωής και συνεισφέροντας στην κοινωνική και οικονομική ανάπτυξη της χώρας μας μέσα σε ένα σταθερό και ανταγωνιστικό περιβάλλον.

116

greek energy 2017 | ΠΕΤΡΕΛΑΙΟ | καύσιμα

ΕΛΙΝΟΙΛ

Η ΕΛΙΝΟΙΛ, γνωστότερη με την εμπορική ονομασία ελίν, είναι μια ολοκληρωμένη ελληνική ιδιωτική εταιρία ενέργειας, εισηγμένη στην κύρια αγορά του Χρηματιστηρίου Αθηνών. Ιδρύθηκε το 1954 και είναι η μακροβιότερη εταιρία καυσίμων στην Ελλάδα. Σήμερα, η ΕΛΙΝΟΙΛ διαθέτει ένα αναπτυσσόμενο πανελλαδικό δίκτυο με 600 πρατήρια ελίν ενώ μέσω της θυγατρικής της ελίν Σταθμοί δραστηριοποιείται και στην διαχείριση και λειτουργία ιδιόκτητων πρατηρίων, έχοντας έτσι σημαντική εμπειρία σε θέματα λιανικής. Ένα βασικό στοιχείο που ξεχωρίζει το δίκτυο πρατηρίων ελίν είναι ο συστηματικός έλεγχος της καλής ποιότητας αλλά και της σωστής ποσότητας των καυσίμων, στο πλαίσιο των σχετικών προγραμμάτων που εκπονεί σε συνεργασία με το εργαστήριο καυσίμων του ΕΜΠ, για την ποιότητα ανελλιπώς από το 1998 και για την ποσότητα από το 2008.

Σήμερα, η ΕΛΙΝΟΙΛ διαθέτει ένα αναπτυσσόμενο πανελλαδικό δίκτυο με 600 πρατήρια ελίν ενώ μέσω της θυγατρικής της ελίν Σταθμοί δραστηριοποιείται και στην διαχείριση και λειτουργία ιδιόκτητων πρατηρίων, έχοντας έτσι σημαντική εμπειρία σε θέματα λιανικής. Η ΕΛΙΝΟΙΛ κατέχει σημαίνουσα θέση στην κάλυψη των ενεργειακών αναγκών της ελληνικής βιομηχανίας με υγρά καύσιμα, στερεά καύσιμα και λιπαντικά καθώς από το 1954 βρίσκεται συνεχώς δίπλα στη βιομηχανία ως ο πιο αξιόπιστος σύμβουλος ενέργειας. Η εταιρία κατέχει ηγετική θέση και στο χώρο του θαλάσσιου τουρισμού, τον οποίο τροφοδοτεί με καύσιμα και λιπαντικά μέσω ενός παράκτιου δικτύου με πάνω από 140 πρατήρια ελίν αλλά και μέσω των υπερσύγχρονων σταθμών εφοδιασμού σκαφών αναψυχής που έχει κατασκευάσει και λειτουργεί σε μερικές από τις σημαντικότερες μαρίνες της χώρας. Η ΕΛΙΝΟΙΛ δραστηριοποιείται και στην εξυπηρέτηση της ποντοπόρου ναυτιλίας με λιπαντικά όπου εξυπηρετεί τις ανάγκες των πελατών της σε όλο τον κόσμο any time on time, ενώ ειδικά στα λιμάνια της Κίνας, της Σιγκαπούρης,

του Περσικού Κόλπου, της Βόρειας Ευρώπης και της Ελλάδας τροφοδοτεί τους πελάτες της με τα λιπαντικά ελίν marine. Παράλληλα, αναπτύσσεται με πολύ υψηλούς ρυθμούς και στο διεθνές εμπόριο καυσίμων. Τέλος η εταιρία δραστηριοποιείται με επιτυχία και στη θέρμανση οικιών και κτιρίων, εξυπηρετώντας πελάτες σε όλη την Αττική, πρωτοπορώντας σε θέματα εξυπηρέτησης και διασφάλισης σωστών παραδόσεων.

ΠΕΤΡΕΛΑΙΟ | καύσιμα

117

REVOIL

Η REVOIL είναι μια 100% Ελληνική Εταιρεία Εμπορίας πετρελαιοειδών με μερίδιο αγοράς 10% που την κατατάσσει στην πρώτη πεντάδα εταιρειών του κλάδου. Το δίκτυο πρατηρίων REVOIL ξεπερνά τα 500 σημεία πώλησης υγρών καυσίμων πανελλαδικά με προσανατολισμό την άριστη ποιότητα και ποσότητα καυσίμων, τις ανταγωνιστικές τιμές και την ανθρώπινη εξυπηρέτηση. Η Εταιρεία διατηρεί μακροχρόνια συνεργασία με το Εργαστήριο Τεχνολογίας Καυσίμων και Λιπαντικών του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου για τον έλεγχο και την πιστοποίηση της άριστης ποιότητας και της σωστής ποσότητας των καυσίμων που διαθέτει από τα πρατήρια και τις εγκαταστάσεις της, σε όλα τα στάδια της διακίνησης.

Η REVOIL δραστηριοποιείται δυναμικά στην εμπορία βιομηχανικών & ναυτιλιακών καυσίμων, ενώ διαθέτει και πλήρη σειρά λιπαντικών προϊόντων, η οποία υπερκαλύπτει τις απαιτήσεις των σύγχρονων προδιαγραφών, παρέχοντας αποτελεσματική λίπανση και προστασία. Η Εταιρεία διαθέτει 3 ιδιόκτητες εγκαταστάσεις σε Χίο, Καβάλα & Ασπρόπυργο συνολικής χωρητικότητας 52.384m³, ενώ εξυπηρετεί & φορτώσεις καυσίμων μέσω σταθμών φόρτωσης εντός διυλιστηρίων.

Η Εταιρεία, δείχνοντας την ευαισθησία της για το περιβάλλον, έχει εγκαταστήσει, εφαρμόζει και διατηρεί από το 2002 Σύστημα Περιβαλλοντικής Διαχείρισης σύμφωνα με τις απαιτήσεις του διεθνούς προτύπου ΕΝ ISO 14001:2004. Το Σύστημα Περιβαλλοντικής Διαχείρισης της REVOIL Α.Ε.Ε.Π. έχει λάβει πιστοποίηση από τον ανεξάρτητο φορέα πιστοποίησης Εurocert (Αρ. Πιστοποιητικού 209/Π) για τις διαδικασίες παραλαβής, αποθήκευσης και διακίνησης υγρών καυσίμων οι οποίες εφαρμόζονται στο σύνολο των εγκαταστάσεων της εταιρείας (Χίος, Καβάλα & Ασπρόπυργος) καθώς και στα κεντρικά της γραφεία. Η REVOIL δραστηριοποιείται δυναμικά στην εμπορία βιομηχανικών & ναυτιλιακών καυσίμων, ενώ διαθέτει και πλήρη σειρά λιπαντικών προϊόντων, η οποία υπερκαλύπτει τις απαιτήσεις των σύγχρονων προδιαγραφών, παρέχοντας αποτελεσματική λίπανση και προστασία.

118

greek energy 2017 | ΠΕΤΡΕΛΑΙΟ | καύσιμα

AEGEAN

Η AEGEAN που από 15ετίας και πλέον έχει περίοπτη θέση στον τομέα της εμπορίας των ναυτιλιακών καυσίμων σε διεθνές επίπεδο, ξεκίνησε την δραστηριότητά της στην εσωτερική αγορά στις αρχές του 2000 και έγινε γνωστή με δίκτυο εκατοντάδων πρατηρίων που έχει αναπτύξει μέχρι σήμερα σε όλη την ελληνική επικράτεια. Η Εταιρία διαθέτει σύγχρονες ιδιόκτητες εγκαταστάσεις στην βόρεια Ελλάδα και συγκεκριμένα στην Αλεξανδρούπολη, από τις οποίες εξυπηρετούνται οι πελάτες της Ανατολικής Μακεδονίας και της Θράκης. Οι εγκαταστάσεις αυτές έχουν πρόσβαση σε πλοία, τραίνα και βυτιοφόρα αυτοκίνητα. Στην νότια Ελλάδα οι πελάτες της εταιρίας εξυπηρετούνται από τις εγκαταστάσεις Ασπροπύργου, οι οποίες ανήκουν στην ιδίων συμφερόντων εταιρία MELCO OIL και οι οποίες είναι συνδεδεμένες μέσω αγωγού με τα διυλιστήρια Ασπροπύργου και έχουν επίσης πρόσβαση σε πλοία και βυτιοφόρα αυτοκίνητα. Πέραν των παραπάνω σημείων φόρτωσης, η Εταιρία διατηρεί γραφεία και

Η Εταιρία διαθέτει σύγχρονες ιδιόκτητες εγκαταστάσεις στην βόρεια Ελλάδα και συγκεκριμένα στην Αλεξανδρούπολη, από τις οποίες εξυπηρετούνται οι πελάτες της Ανατολικής Μακεδονίας και της Θράκης. πραγματοποιεί φορτώσεις και από τα Διυλιστήρια των ΕΛ.ΠΕ. στον Ασπρόπυργο τη Θεσσαλονίκη και την Ελευσίνα, καθώς και από αυτά της MOTOR OIL στους Αγίους Θεοδώρους Κορινθίας. Τα καύσιμα διατίθενται στην αγορά με ιδιόκτητο στόλο 30 βυτιοφόρων οχημάτων, τελευταίων προδιαγραφών, ο οποίος συμπληρώνεται για την κάλυψη των αναγκών της αγοράς, από συνεργαζόμενα / μισθωμένα βυτιοφόρα Δ.Χ. Η ταχύτατη επέκταση του δικτύου πρατηρίων της AEGEAN, που μέσα σε μικρό χρονικό διάστημα την έφερε στις πρώτες θέσεις της κατάταξης πωλήσεων βενζινών Πανελλαδικά, στηρίζεται στους παρακάτω τέσσερις βασικούς άξονες: • Ποιότητα Προϊόντων και Υπηρεσιών • Ανταγωνιστικές Τιμές • Ανθρωποκεντρική πολιτική

• Εντυπωσιακή Εταιρική Εικόνα Στην προσπάθειά της για την εξάλειψη κάθε πιθανότητας παρέμβασης που θα μπορούσε να επηρεάσει την ποιότητα των καυσίμων, πέραν των άλλων μέτρων που έχει λάβει, η AEGΕΑΝ καθιέρωσε τον ποιοτικό έλεγχο των καυσίμων με ιδιόκτητο κινητό συνεργείο, στελεχωμένο με εξειδικευμένο προσωπικό. Στο πλαίσιο της παροχής ποιοτικών προϊόντων και υπηρεσιών, εντάσσεται και η διάθεση στην αγορά από τις αρχές του 2008, πλήρους σειράς λιπαντικών AEGEAN νέας τεχνολογίας, κορυφαίας ποιότητας, η οποία καλύπτει κάθε πιθανή ανάγκη για λίπανση. Η AEGEAN είναι πιστοποιημένη κατά ISO 9001:2000 (Quality Management System) και κατά ISO 14001:2004 (Environmental Management System).

ΑΠΕ

Επενδυτική δυναμική στις ΑΠΕ και με το σύστημα των διαγωνισμών

Το ζήτημα της επίτευξης των δεσμευτικών στόχων για τις ΑΠΕ με ορίζοντα το 2020 βρίσκεται στον πυρήνα των εξελίξεων γύρω από το ρόλο των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας και της συμβολής τους στην ηλεκτροπαραγωγή. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της Κομισιόν, η πρόσθετη ισχύς ΑΠΕ που θα πρέπει να εγκατασταθεί στην Ελλάδα προκειμένου να πιαστούν οι εθνικοί στόχοι ανέρχεται σε 2.200 - 2.700 MW. Το νέο πλαίσιο στήριξης των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ) στην Ελλάδα, το οποίο τέθηκε σε ισχύ από την 1η Ιανουαρίου 2017, είναι πλήρως εναρμονισμένο με τις ευρωπαϊκές οδηγίες και στοχεύει ακριβώς στο να συμβάλλει στην επίτευξη αυτών των στόχων.

Από το FiT στις διαγωνιστικές διαδικασίες και το FiP Η βασική αλλαγή συνίσταται στο ότι πλέον ένας μηχανισμός βασισμένος στην αγορά τις ανταγωνιστικές διαδικασίες (competitive tenders) αντικαθιστά το σύστημα εγγυημένων τιμών (Feed-in-Tariffs). Μέσω των ανταγωνιστικών διαδικασιών υποβολής προσφορών (τεχνολογικά ουδέτερων ή/και ανά τεχνολογία) θα προκύπτει η τιμή την οποία θα λαμβάνουν οι ΑΠΕ από την συμμετοχή τους στην αγορά. Πέραν αυτής, ο νέος μηχανισμός προβλέπει και την αποζημίωση με τη μορφή της

διαφορικής προσαύξησης (Feed-in-Premium) των παραγόμενων από ΑΠΕ ποσοτήτων ηλεκτρικής ενέργειας. Για πρώτη φορά, το νέο πλαίσιο δοκιμάστηκε το Δεκέμβριο του 2016 με τον πιλοτικό διαγωνισμό για φωτοβολταϊκές εγκαταστάσεις, με τα αποτελέσματα να κρίνονται από την αγορά ως ενθαρρυντικά. Σε ό,τι αφορά, πάντως, τα επόμενα βήματα υπό το νέο πλαίσιο, αξίζει να σημειωθεί ότι ικανός αριθμός ώριμων αδειοδοτικά έργων που θα μπορούσαν να συμμετάσχουν σε ανταγωνιστικές διαδικασίες συγκεντρώνεται μόνο στα αιολικά και τα φωτοβολταϊκά. Ο μικρός αριθμός έργων στις υπόλοιπες τεχνολογίες, καθιστά, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της ΡΑΕ, προβληματική και πιθανότατα αναποτελεσματική όσον αφορά την επίτευξη βέλτιστων τιμών αποζημίωσης τη διεξαγωγή ανταγωνιστικής διαδικασίας για αυτές. Εξ ου και, σε πρώτη φάση, η Αρχή προσανατολίζεται στην εξαίρεσή τους από την υποχρέωση συμμετοχής σε ανταγωνιστικές διαδικασίες. Έτσι, η επόμενη τεχνολογία για την οποία θα εφαρμοστούν ανταγωνιστικές διαδικασίες θα είναι τα αιολικά, με τα συμπεράσματα από την πρώτη πιλοτική διαδικασία για τα φωτοβολταϊκά, τις παρατηρήσεις της αγοράς καθώς και οι πρωτοβουλίες που σχεδιάζονται από το ΥΠΕΝ να έχουν ήδη ληφθεί υπόψη στο σχεδιασμό τους.

ΑΠΕ

Σημαντικές προσδοκίες από τους ενεργειακούς συνεταιρισμούς Μέσα στο επόμενο διάστημα αναμένεται να έχει ολοκληρωθεί η επεξεργασία και να προωθηθεί στη Βουλή το σχέδιο νόμου του ΥΠΕΝ για τους ενεργειακούς συνεταιρισμούς. Οι προσδοκίες από τη λειτουργία των ενεργειακών συνεταιρισμών είναι σημαντικές, καθώς αναμένεται να ενθαρρύνουν τη συμμετοχή των τοπικών κοινωνιών μέσω και της τοπικής διοίκησης. Το νέο πλαίσιο θα ορίζει την πρόσβασή τους στην οργανωμένη αγορά ενέργειας, η οποία θα μπορεί να γίνεται είτε απευθείας, είτε μέσω φορέων εκπροσώπησης ή προμηθευτών. Μέσω των ενεργειακών συνεταιρισμών, θα ανοίξει ο δρόμος για συνεταιριστική παραγωγή, κατανάλωση, αποθήκευση και πώληση ενέργειας από ΑΠΕ και μέσω συμβάσεων λειτουργικής ενίσχυσης, χωρίς να υπόκειται σε δυσανάλογες διαδικασίες και χρεώσεις οι οποίες δεν αντανακλούν το κόστος.

Ειδικός Λογαριασμός Εν τω μεταξύ, προσδοκίες για ομαλοποίηση των πληρωμών, του βασικότερου ίσως προβλήματος που αντιμετωπίζουν, διατηρούν οι επενδυτές ΑΠΕ λόγω της καλής πορείας που έχει η «τρύπα» στον Ειδικό Λογαριασμό ΑΠΕ του ΛΑΓΗΕ από τον οποίο πληρώνονται. Η καλή πορεία οφείλεται κυρίως στην απόδοση που είχε το μέτρο της «χρέωσης προμηθευτή» μέσω του οποίου οι προμηθευτές συνεισφέρουν στον Ειδικό Λογαριασμό, στο βαθμό και κατά το μέρος που ωφελούνται από την πτώση της Οριακής Τιμής λόγω ακριβώς της εισόδου των ΑΠΕ στο σύστημα.

121

Ειδικότερα, στα 90,14 εκατ. ευρώ περιορίστηκε το σωρευτικό έλλειμμα του Ειδικού Λογαριασμού ΑΠΕ το Φεβρουάριο του 2017, από 143,71 εκατ. ευρώ τον Ιανουάριο, σύμφωνα με τα στοιχεία που δημοσίευσε ο ΛΑΓΗΕ στο αντίστοιχο δελτίο του. Το αποτέλεσμα ήταν καλύτερο των εκτιμήσεων του Λειτουργού, που έκαναν λόγο για 92,41 εκατ. ευρώ έλλειμμα. Το σύνολο των εισροών έφτασε τα 174,33 εκατ. ευρώ με μειωμένα έσοδα από τα δικαιώματα εκπομπών και αυξημένα η σταθερά τα υπόλοιπα επιμέρους έσοδα. Οι εκροές ανήλθαν σε 120,77 εκατ. ευρώ, κοντά στο ύψος των εκτιμήσεων. Τέλος, η πρόβλεψη του ΛΑΓΗΕ είναι ότι ο Ειδικός Λογαριασμός όχι μόνον δεν θα έχει έλλειμμα, αλλά θα αποκτήσει θετικό πρόσημο το Νοέμβριο του 2017. Όσον αφορά τα μεγέθη της εγκατεστημένης ισχύος στη χώρα μας, με στοιχεία Μαρτίου 2017 η κατάσταση έχει ως εξής: • Φωτοβολταϊκά -διασυνδεδεμένο: 2093 MW • Φωτοβολταϊκά σε στέγες (ΜΔΝ και διασυνδεδεμένο): 375 MW • Φωτοβολταϊκά στα Μη Διασυνδεδεμένα Νησιά: 136 MW • Αιολικά στα Μη Διασυνδεδεμένα Νησιά: 322 MW • Αιολικά – διασυνδεδεμένο: 2054 MW • Μικροί Υδροηλεκτρικοί Σταθμοί: 229 MW • Σταθμοί Βιομάζας: 58 MW • Συμπαραγωγή Ηλεκτρισμού - Θερμότητας 434 MW ■

122

greek energy 2017 | ΑΠΕ

Οι μεγάλες προκλήσεις στην ηλεκτρική ενέργεια και οι ΑΠΕ του Γιάννη Χατζηβασιλειάδη Προέδρου ΙΕΝΕ

Μετά τον άνθρακα στον 19ο αιώνα, το πετρέλαιο αποτέλεσε την κύρια πηγή ενέργειας κατά τον 20ο αιώνα και συνεχίζει στον 21ο με αυξανόμενη ζήτηση ως κύριος μοχλός της παγκόσμιας οικονομίας, δίδοντας χώρο και στο φυσικό αέριο με αυξητικές τάσεις. Κατά την τρέχουσα δεκαετία οι Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ), χάρις στην ανάπτυξη των τεχνολογιών, άρχισαν να κάνουν αισθητή την συμμετοχή τους στο παγκόσμιο ενεργειακό μίγμα και αναμένεται να αποτελέσουν μαζί με τα μεγάλα υδροηλεκτρικά την κύρια πηγή ενέργειας στον κόσμο πριν το 2050, υποσκελίζοντας τα ορυκτά καύσιμα, κυρίως τον άνθρακα και εν μέρει το πετρέλαιο. Εκτός από μηδενικές εκπομπές CO2, χαρακτηρίζονται για την ασφάλεια ενεργειακού εφοδιασμού και το ανταγωνιστικό κόστος με τις νέες τεχνολογίες. Η αυξανόμενη διείσδυση των ΑΠΕ οδηγεί στον μετασχηματισμό του ενεργειακού τομέα με τις μεγαλύτερες προκλήσεις να παρουσιάζονται στην ηλεκτρική ενέργεια με τον μετασχηματισμό των ηλεκτρικών δικτύων προς τα δίκτυα του 21ου αιώνα με καινοτόμες τεχνολογίες και νέες ιδέες για την μεγάλη διείσδυση των ΑΠΕ. Η ηλεκτρική ενέργεια εξελίσσεται ως κύριος ενεργειακός φορέας με αυξανόμενη ζήτηση και επέκταση των χρήσεων, στις μεταφορές, στην θέρμανση/ψύξη και άλλες, με κύριο μήνυμα «ηλεκτρισμός παντού και ΑΠΕ για ηλεκτρισμό», με στόχο τις μηδενικές εκπομπές. Η μεγάλη διείσδυση των ΑΠΕ, ακόμη και στο 100%, δεν αποτελεί ουτοπία, αφού ήδη μερικές χώρες έχουν υψηλή διείσδυση, όπως η Ισλανδία 100% χάρις στα υδροηλεκτρικά και τη γεωθερμία, η Νορβηγία 97% με υδροηλεκτρικά, η Γεωργία 85% με υδροηλεκτρικά, η Βραζιλία 76%, η Αυστρία 70% κλπ. Βεβαίως,

όλες οι χώρες δεν είναι προικισμένες με πλούσιο υδροδυναμικό και γεωθερμία, αλλά προσφέρεται κυρίως το υψηλό δυναμικό ηλιακής και αιολικής ενέργειας, που μπορούν να συμμετέχουν στο ενεργειακό μίγμα, μαζί με το φυσικό αέριο αρχικά, προς τον στόχο 100% με ανταγωνιστικό κόστος έναντι των νέων μονάδων ορυκτών καυσίμων. Οι εταιρείες ηλεκτρισμού αλλάζουν από μονοπωλιακές, μοντέλο που κυριάρχησε για πάνω από έναν αιώνα, σε ένα άλλο που μπορεί να υποδεχθεί την μεγάλη διείσδυση ηλιακής και αιολικής ενέργειας. Αντί της παλιάς εταιρείας ηλεκτρισμού, η ιδέα μιας δεύτερης γενιάς εταιρειών ηλεκτρισμού βρίσκεται υπό διαμόρφωση, για ένα αποδοτικό, ευέλικτο και χαμηλού άνθρακα ηλεκτρικό σύστημα, με ισότιμη πρόσβαση κάθε καταναλωτή στην παραγωγή και στο δίκτυο, συμμετέχοντας και στην διαχείριση ζήτησης σε τοπικό επίπεδο. Αρχίζει να επικρατεί η έννοια της ενεργειακής δημοκρατίας αφού ο καθένας στον 21ο αιώνα με τις τεχνολογίες έχει πρόσβαση στην ηλιακή και αιολική ενέργεια, αλλά και στις λοιπές ΑΠΕ, για να απολαμβάνει τα πλεονεκτήματα με δική του παραγωγή. Κάθε εταιρεία ηλεκτρισμού θα στραφεί στους καταναλωτές για να προσφέρει ένα πλήθος υπηρεσιών και να καλύψει τις σύγχρονες απαιτήσεις με προσιτές τιμές, δηλαδή αλλάζει τελείως το επιχειρηματικό μοντέλο δημιουργώντας νέες ευκαιρίες. Απαραίτητα τα συστήματα αποθήκευσης, κεντρικά και διεσπαρμένα, κυρίως με σταθμούς αντλησιοταμίευσης και με μπαταρίες, όπου εφαρμόζονται νέες στρατηγικές και εργαλεία στον έλεγχο και διαχείριση. Η σχεδίαση των νέων δικτύων θα ακολουθήσει μια άλλη αρχιτεκτονική ώστε τα δίκτυα από παθητικά να μετασχηματισθούν σε ενεργητικά

και με δυνατότητα αμφίδρομης ροής ηλεκτρικής ενέργειας. Βασικό χαρακτηριστικό των νέων δικτύων είναι η ευελιξία στην παραγωγή, στην μεταφορά, στην διανομή και στις διασυνδέσεις, καθώς επίσης και στην διαχείριση της ζήτησης με αμφίδρομη επικοινωνία καταναλωτή-διαχειριστή δικτύου. Οι τεχνολογίες πληροφορικής και επικοινωνιών (ICT) χαρακτηρίζουν τα μελλοντικά ηλεκτρικά δίκτυα με αξιόπιστη λειτουργία, αποδοτική διαχείριση και προστασία, λαμβάνοντας και μέτρα έναντι κυβερνοεπιθέσεων. Οι νέες ιδέες για τα “Smart Grids” και τα “Microgrids”, όπως και των “Virtual Utility” βαίνουν σε εφαρμογές καλύπτοντας νέες απαιτήσεις υψηλής αξιοπιστίας και υψηλής ποιότητας παροχής ηλεκτρικής ενέργειας, με νέες ρυθμίσεις αγοράς σε ένα ανταγωνιστικό και απαιτητικό περιβάλλον με καθαρή ενέργεια. Οι επενδύσεις των εταιρειών ηλεκτρισμού μετακινούνται πλέον από την παραγωγή στα δίκτυα, ιδιαίτερα στα δίκτυα διανομής και τις μεγάλες διασυνδέσεις, όπου συγκεντρώνεται πλέον το μεγάλο ενδιαφέρον. Αυτή η συνετή και συνεπής πορεία προς το μέλλον οδηγεί σε ανταγωνιστική ηλεκτρική ενέργεια με πολλές νέες θέσεις εργασίας εξειδικευμένου και υψηλής στάθμης προσωπικού Η Ελλάς με το πλήθος των νησιών και το υψηλό δυναμικό ΑΠΕ παρουσιάζει τις μεγαλύτερες προκλήσεις και ευκαιρίες για την μετάβαση στα ηλεκτρικά δίκτυα του 21ου αιώνα με μεγάλη διείσδυση των ΑΠΕ. Είναι όμως αναγκαία η εκπόνηση μιας Εθνικής Στρατηγικής για την μετάβαση στη νέα εποχή χωρίς γραφειοκρατία, που χαρακτηρίζεται από καινοτομίες και νέες τεχνολογίες με τη σύμπραξη της επιχειρηματικής και επιστημονικής κοινότητας, προς όφελος της οικονομίας και της κοινωνίας. Απαιτούνται ειδικές μελέτες υψηλής ποιότητας που θα οδηγήσουν στην βέλτιστη σχεδίαση και λειτουργία των ηλεκτρικών δικτύων, καθώς και μεγάλες επενδύσεις, όπου η στήριξη της Πολιτείας και του τραπεζικού συστήματος είναι αναγκαία. Οι διασυνδέσεις των νησιών με το εθνικό σύστημα μεταφοράς αποτελούν προτεραιότητα για την πλήρη απεξάρτηση από το πετρέλαιο και την συνετή αξιοποίηση των ΑΠΕ, περιορίζοντας τις επιβαρύνσεις των ΥΚΩ (υπηρεσίες κοινής ωφέλειας). Παρά την εκπεφρασμένη πολιτική βού-

ληση των κυβερνώντων επί σειρά ετών οι ρυθμοί είναι απογοητευτικοί προς μεγάλη ζημία της οικονομίας και των καταναλωτών. Η διασύνδεση της Κρήτης είναι ένα μεγάλο και δύσκολο έργο ως επέκταση του Ευρωπαϊκού διασυνδεδεμένου συστήματος και απαιτείται η δέουσα αντιμετώπιση. Ακολουθώντας την διεθνή πρακτική, η επιλογή έμπειρου Τεχνικού Συμβούλου για την άρτια μελέτη και κατασκευή θα συντομεύσει το χρόνο και θα περιορίσει το κόστος, συμβάλλοντας και στην σύνθεση ενός χρηματοδοτικού μοντέλου που θα περιορίσει τις επιβαρύνσεις χρήσης δικτύου της μεγάλης επένδυσης.. Η μεγάλη διείσδυση των ΑΠΕ στα αυτόνομα συστήματα των νησιών με χρήση νέων τεχνολογιών και μονάδων αποθήκευσης είναι μια πολύ ελκυστική επένδυση που θα μειώσει τις ΥΚΩ και τις εκπομπές CO2. Αρκεί η εικόνα δέκα μικρών νησιών με 100% πετρέλαιο και κόστος παραγωγής που ξεπερνά το 1€/kWh, η οποία πρέπει να αλλάξει και να γίνει 100% ΑΠΕ με σημαντικά κέρδη. Η εφαρμογή της ιδέας των Microgrids μπορεί να εξασφαλίσει υψηλή αξιοπιστία και περιορισμό του κινδύνου “black-out” στα νησιά με τις σοβαρές συνέπειες. Σε αυτό μπορεί να συμβάλλει ο ιδιωτικός τομέας, αξιοποιώντας το έμψυχο δυναμικό υψηλής στάθμης που διαθέτει η αγορά, πολλαπλασιάζοντας τα οφέλη. Τόσο οι διασυνδέσεις των νησιών με το εθνικό σύστημα, όσο και η εφαρμογή της ιδέας των“Microgrids στα αυτόνομα συστήματα θα συμβάλλουν στην μεγάλη μείωση των ΥΚΩ και στην συνετή αξιοποίηση των ΑΠΕ. Παράλληλα, κρίνεται αναγκαία η αναθεώρηση όλων των επιβαρύνσεων που επιβάλλονται εκτός αγοράς με διοικητικές αποφάσεις, για την μείωση των τιμών ηλεκτρικής ενέργειας. Νέες πρωτοβουλίες χρειάζονται στην ηπειρωτική χώρα για τον μετασχηματισμό των δικτύων και μεγάλη διείσδυση των ΑΠΕ, αίροντας τα εμπόδια και αξιοποιώντας τις σύγχρονες τεχνολογίες των ICT και των έξυπνων μετατροπέων. Η πορεία της ηλεκτρικής ενέργειας προς το 2050 θέλει όραμα και επενδυτικές δράσεις με ώριμες αποφάσεις, σύγχρονο και φιλικό θεσμικό πλαίσιο, πρωτοβουλίες για αύξηση παραγωγικότητας, έρευνα και εκπαίδευση, κυρίως όμως τους νέους μηχανικούς. ■

124

greek energy 2017 | ΑΠΕ

H κατάσταση, οι προοπτικές και οι προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι ΑΠΕ στην Ελλάδα του 2017 του Ελληνικού Συνδέσμου Ηλεκτροπαραγωγών από ΑΠΕ (ΕΣΗΑΠΕ)

Η μακρά πλέον εμπειρία της αξιοποίησης των ΑΠΕ τόσο διεθνώς όσο και στη χώρα μας έχει δείξει ότι οι σύγχρονες τεχνολογίες ΑΠΕ μπορούν (α) να μειώνουν το κόστος παραγωγής ενέργειας, (β) να δημιουργούν και να διατηρούν θέσεις απασχόλησης και υψηλή προστιθέμενη αξία, (γ) να τονώνουν την περιφερειακή ανάπτυξη και να δίνουν ανταποδοτικά οφέλη στις τοπικές κοινωνίες, (δ) να απεξαρτούν τη χώρα από εισαγόμενα καύσιμα, (ε) να βελτιώνουν το εμπορικό ισοζύγιο, (στ) να μειώνουν τους ρύπους και να προστατεύουν το περιβάλλον. Ως εκ τούτου, στο πλαίσιο μιας ενεργειακής στρατηγικής με κεντρικό άξονα την ανάπτυξη και την ορθολογική αξιοποίηση των εγχώριων ενεργειακών πόρων οι ΑΠΕ (αέρας, νερό, ήλιος, βιομάζα, γεωθερμία, κλπ) μπορούν να προσφέρουν ουσιαστική αναπτυξιακή προοπτική για τη χώρα και να βοηθήσουν στην παραγωγική ανασυγκρότησή της και στην έξοδο από την κρίση. Τα επίσημα στοιχεία της EUROSTAT και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (ΕΕ) δείχνουν ότι η διείσδυση των ΑΠΕ στο εθνικό ενεργειακό ισοζύγιο (ως ποσοστό της ακαθάριστης τελικής ενεργειακής κατανάλωσης) έφθασε το 2015 στο 15,4%, από 6,9% που ήταν το 2004. Οι πιο πρόσφατες επίσημες εκτιμήσεις της ΕΕ (Μάρτιος 2017) είναι ότι για να επιτευχθεί ο δεσμευτικός εθνικός στόχος του 18% για το 2020 απαιτείται η προσθήκη 2.200 – 2.700 MW νέας ανανεώσιμης ηλεκτρικής ισχύος στα αμέσως επόμενα 3- 4 χρόνια.

Η παρατεταμένη οικονομική κρίση στη χώρα μας και οι καθυστερήσεις της δομικής αναδιάρθρωσης, του εκσυγχρονισμού και της εξυγίανσης της εθνικής αγοράς ηλεκτρισμού, είχαν και έχουν σημαντικές γενικές και ειδικές αρνητικές επιπτώσεις. Όσον αφορά στις ΑΠΕ, όχι μόνον έχουν δράσει ανασταλτικά στην ανάπτυξη νέων, αλλά και απειλούν μονίμως να τορπιλίσουν και τα υφιστάμενα, εν λειτουργία έργα, παρά τις προσπάθειες που έχουν καταβληθεί και εξακολουθούν να καταβάλλονται από την Πολιτεία και τους επενδυτικούς φορείς για τη στήριξή τους. Με αυτά τα δεδομένα, κρίσιμα ζητούμενα και απόλυτες προτεραιότητες για τον κλάδο των ΑΠΕ στην Ελλάδα παραμένουν σταθερά: • η διασφάλιση της βιωσιμότητας των υφιστάμενων, εν λειτουργία έργων ΑΠΕ • η αποφυγή της αναγκαστικής εγκατάλειψης δρομολογημένων / υπό κατασκευή επενδύσεων ΑΠΕ, και • η λήψη αποτελεσματικών μέτρων για την επανεκκίνηση ώριμων και νέων επενδύσεων

Υφιστάμενοι σταθμοί Δύο συνθήκες είναι απαραίτητες για να είναι σε θέση οι παραγωγοί ΑΠΕ να συνεχίσουν να λειτουργούν τους υφιστάμενους σταθμούς παραγωγής ανανεώσιμης ηλεκτρικής ενέργειας: 1 Η διατήρηση της κανονικότητας των συμβολαιοποιημένων πληρωμών τους από τον ΛΑΓΗΕ για την ενέργεια που

εγχέουν στο σύστημα, ώστε (α) να μπορούν να εξυπηρετούν τις αντίστοιχες τακτικές δανειακές τους υποχρεώσεις προς τις τράπεζες, (β) να πληρώνουν το προσωπικό και τους φόρους τους και (γ) να συντηρούν τα έργα. Σημειώνεται ότι σήμερα η υπερημέρια στις πληρωμές των παραγωγών ΑΠΕ από τον ΛΑΓΗΕ προσεγγίζει ήδη τους επτά (7) μήνες, παρά το γεγονός ότι μειώνεται το λογιστικό έλλειμμα του Ειδικού Λογαριασμού ΑΠΕ, το οποίο και προβλέπεται να μηδενιστεί στο Β΄ εξάμηνο του 2017. Επιβάλλεται η άμεση συγκράτηση περαιτέρω καθυστερήσεων των πληρωμών των παραγωγών ΑΠΕ και στη συνέχεια η σταδιακή μείωσή τους. Κομβικό ζήτημα εδώ παραμένει η οικονομική κατάσταση ΔΕΗ (μεγάλα ληξιπρόθεσμα χρέη καταναλωτών, υψηλότατο κόστος δανεισμού, κλπ), που έχει προκαλέσει - εκτός των άλλων - και το ταμειακό έλλειμμα στον Ειδικό Λογαριασμό ΑΠΕ του ΛΑΓΗΕ από τον οποίο πληρώνονται οι παραγωγοί ΑΠΕ. Απαιτείται η άμεση ανάκτηση και διατήρηση ενός επαρκούς επιπέδου ρευστότητας της ΔΕΗ, απαραίτητου για την έγκαιρη απόδοση των υποχρεώσεων της προς τον Ε.Λ. ΑΠΕ του ΛΑΓΗΕ - και όχι μόνο. 2 Η αποφυγή νέων αναδρομικών περικοπών στις θεσμοθετημένες, σταθερές τιμές πώλησης της παραγόμενης ανανεώσιμης ηλεκτρικής ενέργειας (Feed-in Tariffs), καθώς και νέων επιβαρύνσεων του τζίρου των έργων με την επιβολή πάσης φύσεως νέων τελών και φόρων (πχ μεταβατικό τέλος ασφάλειας εφοδιασμού / διακοψιμότητα). Τέτοια μέτρα εξανεμίζουν τα όποια - κατά κανόνα ιδιαίτερα περιορισμένα - οικονομικά περιθώρια έχουν απομείνει μετά το περίφημο «New Deal» και οδηγούν πολλές επιχειρήσεις στον τομέα των ΑΠΕ σε οικονομική ασφυξία.

Στο πλαίσιο μιας ενεργειακής στρατηγικής με κεντρικό άξονα την ανάπτυξη και την ορθολογική αξιοποίηση των εγχώριων ενεργειακών πόρων οι ΑΠΕ (αέρας, νερό, ήλιος, βιομάζα, γεωθερμία, κλπ) μπορούν να προσφέρουν ουσιαστική αναπτυξιακή προοπτική για τη χώρα και να βοηθήσουν στην παραγωγική ανασυγκρότησή της και στην έξοδο από την κρίση.

126

greek energy 2017 | ΑΠΕ

Δρομολογημένες και νέες επενδύσεις Για την ολοκλήρωση δρομολογημένων / υπό κατασκευή επενδύσεων ΑΠΕ, καθώς και την επανεκκίνηση ώριμων και νέων επενδύσεων απαιτούνται τα εξής:

Οι συνεχιζόμενες καθυστερήσεις της ανάπτυξης των διασυνδέσεων, ιδιαίτερα δε των Κυκλάδων και της Κρήτης, απομακρύνουν τη δυνατότητα αξιοποίησης του πλούσιου ανεκμετάλλευτου ανανεώσιμου δυναμικού της νησιωτικής χώρας.

1 Επιτάχυνση της εξειδίκευσης και εφαρμογής του νέου νομοθετικού πλαισίου για τις ΑΠΕ (Ν. 4414/2016) και για το μετασχηματισμό της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας (Ν. 4425/2016), καθώς και των σχετικών Υπουργικών Αποφάσεων και κανονιστικών διατάξεων, με τη συνεργασία όλων των εμπλεκόμενων φορέων της Πολιτείας και των θεσμικών εκπροσώπων της Αγοράς. Ιδιαίτερα αναφέρονται η οριστικοποίηση, κοινοποίηση και έγκριση των ρυθμίσεων για τους Διαγωνισμούς έργων ΑΠΕ (εξειδίκευση ανά τεχνολογία, εξαιρέσεις τεχνολογιών, Κανονισμός και Πρόγραμμα διαγωνισμών, ρυθμιστικό πλαίσιο για αποθήκευση ηλεκτρικής ενέργειας) και αντίστοιχα των ρυθμίσεων για τις προϋποθέσεις της ενεργού συμμετοχής των νέων έργων ΑΠΕ στην αναμορφούμενη εθνική αγορά ενέργειας.

2 Ταχεία εναρμόνιση του νομοθετικού και κανονιστικού αδειοδοτικού πλαισίου για τα έργα ΑΠΕ στο νέο καθεστώς στήριξης (FIP και διαγωνισμοί). Οι σχετικές ρυθμίσεις, όπως π.χ. οι υφιστάμενοι Κανονισμοί για τη χορήγηση Αδειών Παραγωγής, Αδειών Εγκατάστασης, Αδειών Λειτουργίας, είχαν σχεδιαστεί με τα δεδομένα του καθεστώτος FIT την περίοδο 2007 – 2010 και σε πολλές περιπτώσεις δεν είναι συμβατές με το καθεστώς FIP και τους διαγωνισμούς. Το ίδιο ισχύει και για την εγγυοδοσία των έργων και ιδιαίτερα όσον αφορά στους όρους σύνδεσης και στις εγγυήσεις που θα απαιτηθούν για συμμετοχή στους διαγωνισμούς 3 Επιτάχυνση του προγράμματος ανάπτυξης των διασυνδέσεων των νησιών με την ηπειρωτική χώρα. Οι συνεχιζόμενες καθυστερήσεις της ανάπτυξης των διασυνδέσεων, ιδιαίτερα δε των Κυκλάδων και της Κρήτης, απομακρύνουν (α) τη δυνατότητα αξιοποίησης του πλούσιου ανεκμετάλλευτου ανανεώσιμου δυναμικού της νησιωτικής χώρας, (β) την απόσυρση των ακριβών, πεπαλαιωμένων και ρυπογόνων πετρελαϊκών σταθμών των νησιών, (γ) την αποσυμφόρηση των θερμικών σταθμών της ηπειρωτικής χώρας αλλά και (δ) τη μόνιμη μείωση των ΥΚΩ για όλους τους πολίτες. 4 Στήριξη και προώθηση ώριμων τεχνολογιών αποθήκευσης ηλεκτρικής ενέργειας με υψηλή εγχώρια προστιθέμενη αξία όπως η αντλησιοταμίευση. 5 Πλήρης και άμεση απόδοση του καθυστερούμενου και ήδη παρακρατημένου αντισταθμιστικού οφέλους (2,7% των ακαθαρίστων εσόδων των έργων ΑΠΕ) σε όλους τους Δή-

μους και τους καταναλωτές των περιοχών που φιλοξενούν Α/Π, ΜΥΗΣ και έργα ενεργειακής αξιοποίησης Βιομάζας. Στο πλαίσιο της τρέχουσας διαβούλευσης της πρότασης της ΕΕ για το νέο ευρωπαϊκό νομοθετικό και κανονιστικό πλαίσιο για την ενέργεια και το περιβάλλον με ορίζοντα το 2030, γνωστό και ως Clean Energy Package, θα πρέπει να διαμορφωθούν τεκμηριωμένες προτάσεις-παρεμβάσεις προς το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, ώστε οι οριστικές ρυθμίσεις να συνδράμουν και να μην αναστέλλουν τη λειτουργία και την περαιτέρω ανάπτυξη των ΑΠΕ στη χώρα μας και στην ΕΕ. Στο πλαίσιο αυτό ο Σύνδεσμός μας τοποθετείται: • Υπέρ της υιοθέτησης φιλόδοξων και δεσμευτικών στόχων για τις ΑΠΕ σε εθνικό επίπεδο για το 2030 (όπως ισχύει για το 2020). • Κατά της ισοπεδωτικής κατάργησης της προτεραιότητας ένταξης και κατανομής των ΑΠΕ στο Σύστημα, δηλαδή χωρίς να έχουν φτιαχτεί και λειτουργήσει οι κατάλληλες Αγορές στα πλαίσια του Target Model και της νέας αρχιτεκτονικής της ενιαίας Ευρωπαϊκής αγοράς ενέργειας, στις οποίες να μπορούν οι ΑΠΕ να συμμετέχουν ενεργά και να ανταγωνίζονται ισότιμα τις συμβατικές μορφές ενέργειας. • Υπέρ της σταδιακής κατάργησης των φανερών και κρυφών επιδοτήσεων των συμβατικών καυσίμων και της ισότιμης μεταχείρισης των διαφόρων μορφών ενέργειας από τους αρμόδιους Διαχειριστές. Τα ανωτέρω αποτελούν ελάχιστες προϋποθέσεις, ώστε η αγορά των ΑΠΕ να παραμείνει ζωντανή στη χώρα μας και να μπορέσει να αναπτυχθεί περαιτέρω, προσφέροντας ακόμη φθηνότερο και καθαρό ρεύμα και συμβάλλοντας ουσιαστικά στην περιφερειακή ανάπτυξη, στην απεξάρτηση από εισαγόμενα καύσιμα και στην αναβάθμιση της ασφάλειας του ενεργειακού εφοδιασμού της. ■ Σχετικά με τον ΕΣΗΑΠΕ: Στον Ελληνικό Σύνδεσμο Ηλεκτροπαραγωγών ΑΠΕ (ΕΣΗΑΠΕ) συμμετέχουν ανεξάρτητοι ηλεκτροπαραγωγοί που δραστηριοποιούνται στην ανάπτυξη, εγκατάσταση και λειτουργία έργων ΑΠΕ στην Ελλάδα. Ο ΕΣΗΑΠΕ εκπροσωπεί μεγάλο τμήμα της εγκατεστημένης ισχύος και το σύνολο των τεχνολογιών ΑΠΕ στην Ελλάδα και επιδιώκει την περαιτέρω, ορθολογική αξιοποίηση του πλούσιου εγχώριου ανανεώσιμου ενεργειακού δυναμικού σε εθνικό επίπεδο.

128

greek energy 2017 | ΑΠΕ

Αποθήκευση ενέργειας, το τελευταίο καρφί στο φέρετρο των ορυκτών καυσίμων του Στέλιου Ψωμά Συμβούλου σε θέματα ενέργειας και περιβάλλοντος

Στη μακρά πορεία αποδέσμευσης από τα ρυπογόνα ορυκτά τη νέα ενεργειακή εποχή που έρχεται. Η εντυπωσιακή ανάκαύσιμα υπάρχουν κάποιες σημαντικές αλλαγές που δρουν πτυξη των φωτοβολταϊκών και των αιολικών την τελευταία καταλυτικά, επιταχύνοντας τη μετάβαση σε ένα νέο ενεργειδεκαετία, γονάτισαν ουσιαστικά τη βιομηχανία άνθρακα. ακό μοντέλο χαμηλών εκπομπών άνθρακα. Οι αλλαγές αυ“Συμμαχώντας” έστω και προσωρινά με το φυσικό αέριο, τές μπορεί να είναι τεχνολογικές, θεσμικές, πολιτικές ή/και κατάφεραν να εκτοπίσουν ανθρακική ισχύ, μειώνοντας το συνδυασμός τους (που είναι και η πιο συνήθης περίπτωση). συνολικό αποτύπωμα άνθρακα της ενεργειακής οικονομίας. Στον κατάλογο αυτό των μεγάλων ανατρεπτικών αλλαγών Ήδη από το 2013, η νέα εγκατεστημένη ισχύς ΑΠΕ ξεπερνά που αποδομούν το σημερινό ενεργειακό υπόδειγμα, περιαυτή των ορυκτών καυσίμων και η κατάσταση αυτή δεν λαμβάνονται, για παράδειγμα, οι διεθνείς συμφωνίες για αναμένεται να αλλάξει μελλοντικά. Αυτή η επέλαση των το κλίμα, η εφαρμογή καθεστώτων ενίσχυσης και προτεΑΠΕ είχε ως αποτέλεσμα κάποιες καθαρές τεχνολογίες, ραιότητας για τις ΑΠΕ ή η δημιουργία οικονομιών κλίμακας όπως τα αιολικά και τα φωτοβολταϊκά, να έχουν σήμερα με τη μεγάλη διείσδυση των φωτοβολταϊκών (που είχε ως χαμηλότερο σταθμισμένο κόστος παραγωγής από τα ορυαποτέλεσμα να πέσει το κόστος τους κατά 80% σε λίγα κτά καύσιμα. μόλις χρόνια). Οι πρόσφατες ανακοινώσεις της Κίνας ότι Χρειάστηκε μια μακρά περίοδος επώασης ακυρώνει την προγραμματισμένη κατασκευή 103 νέων ανθρακικών σταθμών, ή και κυρίως χρειάστηκε να αποδείξουν στην πράτης Eurelectric ότι σταματά την κατασκευή ξη οι ΑΠΕ ότι μπορούν να αποτελέσουν τον πυνέων λιγνιτικών σταθμών μετά το 2020 (με τις θλιβερές εξαιρέσεις της Ελλάδας και της λώνα που θα στηρίξει τη νέα ενεργειακή εποχή Πολωνίας), δεν είναι παρά απόρροια ενός που έρχεται. νέου ενεργειακού προτύπου που πλέον αρχίζει να αποκτά εμφανή χαρακτηριστικά και να απειλεί ανοιχτά την πρωτοκαθεδρία Σε ότι αφορά στη χώρα μας, τα αιολικά καλύπτουν ήδη των ρυπογόνων ορυκτών καυσίμων. Δεν φτάσαμε βέβαια το 9% της συνολικής κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας, τυχαία ως εδώ. Χρειάστηκε μια μακρά περίοδος επώασης και τα φωτοβολταϊκά άλλο ένα 7%. Σύμφωνα με στοιχεία και κυρίως χρειάστηκε να αποδείξουν στην πράξη οι ΑΠΕ του ΑΔΜΗΕ, τα φωτοβολταϊκά οδήγησαν σε μείωση των ότι μπορούν να αποτελέσουν τον πυλώνα που θα στηρίξει αιχμών και των απαιτήσεων διακίνησης ενέργειας (περίπου

ΑΠΕ

Το κόστος παραμένει σήμερα το μόνο ανοιχτό ζήτημα, παρόλο που όλοι συμφωνούν ότι είναι θέμα (λίγου) χρόνου να λυθεί οριστικά. Στη Γερμανία, όπου τα τιμολόγια ηλεκτρικού είναι ιδιαιτέρως υψηλά, ο συνδυασμός φωτοβολταϊκού-συσσωρευτών είναι ήδη οικονομικά ανταγωνιστικός. Το 2016 εγκαταστάθηκαν 20.000 τέτοια συστήματα στη Γερμανία.

129

9% συμβολή το 2014) για την εξυπηρέτηση των ηλεκτρικών φορτίων από το Σύστημα Μεταφοράς. Η ηλεκτροπαραγωγή μέσω φωτοβολταϊκών όμως αφορά, προς το παρόν, μόνο στις ώρες ηλιοφάνειας και δεν καλύπτει τη νυχτερινή αιχμή της ζήτησης. Το πρόβλημα αυτό μπορεί να λυθεί αν προστεθεί στο φωτοβολταϊκό σύστημα και ένα σύστημα αποθήκευσης (συσσωρευτές) ώστε να αξιοποιείται κατά τον βέλτιστο τρόπο η παραγόμενη ηλιακή ενέργεια στη διάρκεια του 24ώρου. Το ίδιο σημαντική είναι η αποθήκευση και στην περίπτωση των αιολικών, όπου οι διακυμάνσεις στην παραγωγή είναι μεγαλύτερες και έχουν πιο στοχαστικό χαρακτήρα από αυτό των φωτοβολταϊκών. Η αποθήκευση ενέργειας είχε να λύσει μέχρι τώρα δύο ειδών προβλήματα: [α]. τεχνικής φύσης θέματα, και [β]. θέματα κόστους. Μέχρι σχετικά πρόσφατα, οι τεχνικές λύσεις περιορίζονταν σε εφαρμογές μεγάλης κλίμακας (που ταιριάζουν μόνο σε μεγάλα αιολικά πάρκα) και συγκεκριμένα στην αντλησιοταμίευση (τεχνολογία γνωστή, δοκιμασμένη και σχετικά φθηνότερη από άλλες λύσεις). Η πολυπλοκότητα όμως ενός τέτοιου εγχειρήματος (που προϋποθέτει την ύπαρξη δύο ταμιευτήρων και την κατασκευή μεγάλης κλίμακας έργων), αλλά και το μεγάλο αρχικό επενδυτικό κόστος, δεν οδήγησαν τη λύση αυτή σε επίπεδα τέτοια που να αποτελεί αντίπαλο δέος για “ευκολότερες” εφαρμογές (όπως π.χ. η κατασκευή μονάδων αιχμής με φυσικό αέριο που προσφέρουν ευελιξία και σταθερότητα στο Σύστημα παρά το μεγάλο σταθμισμένο κόστος παραγωγής τους). Η εντυπωσιακή ανάπτυξη της κινητής τηλεφωνίας αρχικά και των ηλεκτρικών οχημάτων πιο πρόσφατα, έφεραν μια απροσδόκητη εναλλακτική λύση και στον ενεργειακό τομέα. Τα κινητά τηλέφωνα και τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα χρησιμοποιούν μπαταρίες (ιόντων λιθίου συγκεκριμένα) και έπρεπε να αναπτύξουν την τεχνολογία αυτή παρέχοντας μεγαλύτε-

130

greek energy 2017 | ΑΠΕ

Εκεί που η κατάσταση είναι δραματική είναι στις μικρές εφαρμογές. Σήμερα δεν υπάρχουν στη χώρα μας προδιαγραφές για την εγκατάσταση συσσωρευτών σε συστήματα αυτοπαραγωγής. Ενώ δεν έχουν καθοριστεί ακόμη τέτοιες προδιαγραφές, οι υπηρεσίες αποφάσισαν αυθαίρετα πως “ηλεκτρική διαμόρφωση παράλληλης λειτουργίας του συστήματος αποθήκευσης (π.χ. συσσωρευτών) και του φωτοβολταϊκού συστήματος στο πλαίσιο του προγράμματος αυτοπαραγωγής με ενεργειακό συμψηφισμό δεν είναι αποδεκτή”.

ρη διάρκεια ζωής και μεγαλύτερη αυτονομία. Έτσι σήμερα φτάσαμε σε ένα επίπεδο, τέτοιο που οι συσσωρευτές να φαίνονται ως μία ώριμη τεχνολογία που θα μπορούσε να παντρευτεί με τις ΑΠΕ και μάλιστα σε όλες τις κλίμακες (από τη μικρή κλίμακα ενός οικιακού φωτοβολταϊκού ως ένα μεγάλο αιολικό ή φωτοβολταϊκό σταθμό ή και αυτόνομα σε συνεργασία με το δίκτυο παρέχοντας σταθερότητα και ευελιξία, ιδιαίτερα σε αδύναμα αυτόνομα ηλεκτρικά δίκτυα όπως είναι αυτά των νησιών της χώρας μας). Οι εξελίξεις τρέχουν πια με απίστευτες ταχύτητες. Η “καμπύλη εκμάθησης” των συσσωρευτών (δηλαδή το πόσο γρήγορα πέφτει το κόστος τους κάθε φορά που διπλασιάζεται η παραγωγή τους) είναι το ίδιο εντυπωσιακή με αυτή των φωτοβολταϊκών την τελευταία δεκαετία. Η σχετική αγορά τρέχει πλέον με εξαιρετικά γοργούς ρυθμούς και το κόστος της αποθηκευμένης ενέργειας έχει πέσει σχεδόν κατά 50% την τελευταία διετία και αναμένεται να πέσει εκ νέου στο μισό ως το 2020. Σύμφωνα με το Bloomberg New Energy Finance, το κόστος των συσσωρευτών ιόντων λιθίου έπεσε από μια μέση ενδεικτική τιμή των 600 $/kWh το 2013 στα 273 $/kWh το 2016. Για αυτό άλλωστε αναμένεται ως το 2024 ένας 15πλασιασμός της εγκατεστημένης ισχύος συσσωρευτών σε σχέση με το 2015. Παράλληλα, η εγκατάσταση συσσωρευτών μπορεί να γίνει πολύ γρήγορα (σε λίγες εβδομάδες αντί των αρκετών ετών που απαιτεί η αντλησιοταμίευση), κάνοντας τους συσσωρευτές μια ιδιαίτερα ελκυστική επιλογή. Είναι χαρακτηριστικό ότι στην Καλιφόρνια (η οποία έχει θέσει ως στόχο την εγκατάσταση 1,32 GW αποθηκευτικής ισχύος ως το 2020), προκηρύχθηκε πρόσφατα (Σεπτέμβριος 2016) ένας διαγωνισμός για εγκατάσταση συσσωρευτών για να ενισχύσουν το δίκτυο. Η κατασκευή ξεκίνησε τον Νοέμβριο του 2016 και τον Φεβρουάριο του 2017 έγιναν τα εγκαίνια ενός συστήματος που μπορεί να εξυπηρετήσει 15.000 κατοικίες

(υψηλής κατανάλωσης) για 4 ώρες. Το κόστος παραμένει σήμερα το μόνο ανοιχτό ζήτημα, παρόλο που όλοι συμφωνούν ότι είναι θέμα (λίγου) χρόνου να λυθεί οριστικά. Στη Γερμανία, όπου τα τιμολόγια ηλεκτρικού είναι ιδιαιτέρως υψηλά, ο συνδυασμός φωτοβολταϊκού-συσσωρευτών είναι ήδη οικονομικά ανταγωνιστικός. Το 2016 εγκαταστάθηκαν 20.000 τέτοια συστήματα στη Γερμανία. Η πλειοψηφία των εταιριών εμπορίας και εγκατάστασης φωτοβολταϊκών παρέχει ήδη και συστήματα αποθήκευσης και η εκτίμηση είναι πως στα τέλη του 2018 θα υπάρχουν εγκατεστημένα 100.000 τέτοια συστήματα στη Γερμανία. Στη χώρα μας η συζήτηση έχει ξεκινήσει, βρίσκεται όμως ακόμη σε εμβρυακό επίπεδο. Τόσο ο ΔΕΔΔΗΕ όσο και η ΔΕΗ βλέπουν με καλό μάτι την εγκατάσταση συσσωρευτών μεγάλης κλίμακας σε κάποια μη διασυνδεδεμένα νησιά, αν και ο ρυθμός ωρίμανσης των σχεδίων αυτών δεν ανταποκρίνεται στις ραγδαίες εξελίξεις διεθνώς. Εκεί που η κατάσταση είναι δραματική είναι στις μικρές εφαρμογές. Σήμερα δεν υπάρχουν στη χώρα μας προδιαγραφές για την εγκατάσταση συσσωρευτών σε συστήματα αυτοπαραγωγής. Ενώ δεν έχουν καθοριστεί ακόμη τέτοιες προδιαγραφές, οι υπηρεσίες του ΔΕΔΔΗΕ αποφάσισαν αυθαίρετα πως “ηλεκτρική διαμόρφωση παράλληλης λειτουργίας του συστήματος αποθήκευσης (π.χ. συσσωρευτών) και του φωτοβολταϊκού συστήματος στο πλαίσιο του προγράμματος αυτοπαραγωγής με ενεργειακό συμψηφισμό δεν είναι αποδεκτή”. Ένα άλλο ζήτημα είναι πως, μέχρι τώρα, τόσο η ΡΑΕ όσο και το θεσμικό πλαίσιο έβλεπαν την αποθήκευση ως τμήμα κάποιου “υβριδικού” συστήματος, συνήθως σε συνδυασμό με ΑΠΕ. Αν και κάτι τέτοιο είναι θετικό και απαραίτητο, δεν θα έπρεπε να αποκλείσουμε και τις αυτόνομες εφαρμογές συσσωρευτών ώστε να ενισχυθούν τα δίκτυα.

Η αποθήκευση θα αλλάξει το ενεργειακό μείγμα Για να πιάσουμε και πάλι το νήμα από την αρχή, αν τα φωτοβολταϊκά και τα αιολικά γονάτισαν τον άνθρακα, η αποθήκευση θα οδηγήσει την ηλεκτροπαραγωγή με φυσικό αέριο στη δύση της. Αυτό δεν θα συμβεί άμεσα αλλά είναι θέμα λίγων ετών. Αν η “αχίλλειος πτέρνα” αιολικών και φωτοβολταϊκών (που είναι ο μεταβλητός και στοχαστικός χαρακτήρας τους) γίνει άτρωτη χάρη στην ασπίδα της αποθήκευσης, δεν θα χρειάζονται πια στον ίδιο βαθμό οι μονάδες φυσικού αερίου για να στηρίξουν το σύστημα. Το ερώτημα δεν είναι αν θα συμβεί κάτι τέτοιο αλλά το πόσο γρήγορα θα συμβεί. Αν θέλετε μια προσωπική εκτίμηση, οι υπάρχουσες μονάδες θα κλείσουν τον ωφέλιμο χρόνο ζωής τους και δεν θα υπάρξει ανάγκη κατασκευής νέων μονάδων ορυκτών καυσίμων. Τα σημερινά παιδιά θα μεγαλώσουν σε ένα άλλο ενεργειακό τοπίο. Πιο καθαρό, πιο αποκεντρωμένο, πιο δημοκρατικό. ■

Παράγουµε στην Ελλάδα

εξάγουµε σε όλο τον κόσµο!

154εκ.

€

πωλήσεις 2016

17,2εκ.

€

EBIΤDA

500+ πελάτες

2016

CMY

Μία από τις κορυφαίες εταιρίες στον κόσµο στις βιοµηχανικές µπαταρίες έλξης

757

εργαζόµενοι

στις µπαταρίες προηγµένης τεχνολογίας στη διανοµή των καταναλωτικών µπαταριών Toshiba

84% 100+ εξαγωγές

χώρες

132

greek energy 2017 | ΑΠΕ

Έργα αποθήκευσης ενέργειας: ζητήματα, κίνδυνοι και προοπτικές των Δημήτρη Ασημάκη, Partner - Norton Rose Fulbright Greece και Μηνά Κιτσιλή, Senior Associate - Norton Rose Fulbright Greece

Προκλήσεις και προοπτικές Τα συστήματα ηλεκτρικής ενέργειας αντιμετωπίζουν ήδη τις προκλήσεις του 21ου αιώνα και συνεπώς μια επείγουσα ανάγκη επανασχεδιασμού. Το αυξανόμενο μερίδιο των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, όπως η ηλιακή και η αιολική ενέργεια, η αυξανόμενη χρήση ηλεκτρικής ενέργειας στις μεταφορές και την καθημερινότητα γενικά, η αύξηση των αυτοπαραγωγών και η διεσπαρμένη παραγωγή αποτελούν σημαντικές προκλήσεις για τα υπάρχοντα συστήματα ηλεκτρικής ενέργειας παγκοσμίως. Η συμφωνία που συνήφθη στην 21η Παγκόσμια Συνδιάσκεψη για το Κλίμα στο Παρίσι τον Δεκέμβριο του 2015 αναμένεται να επιταχύνει σημαντικά τη μετάβαση σε ένα μέλλον με χαμηλές εκπομπές άνθρακα και να ασκήσει πρόσθετες πιέσεις στα υπάρχοντα συστήματα ηλεκτρικής ενέργειας. Αυτό όμως αποτελεί και μια πρόκληση ενώ προσφέρει έναν κόσμο ευκαιριών σε νέους παίκτες και παραδοσιακούς φορείς της βιομηχανίας. Οι τεχνολογίες αποθήκευσης ενέργειας, οι μηχανισμοί διαχείρισης ζήτησης, οι τεχνολογικές εξελίξεις στη διαχείριση δεδομένων και η απομακρυσμένη παρακολούθηση και έλεγχος της παραγωγής αλλά και της κατανάλωσης, αποτελούν μέρος της λύσης καθώς προχωρούμε από τον κεντρικό σχεδιασμό, την κεντρική παραγωγή και κατανομή σε ένα πιο διαφοροποιημένο και αποκεντρωμένο σύστημα. Η βιομηχανία αποθήκευσης ενέργειας δεν είναι μια εντελώς νέα βιομηχανία. Η διαφορά τώρα είναι ότι οι εξελίξεις δεν καθοδηγούνται αποκλειστικά από τους κατασκευαστές συστημάτων αποθήκευσης, τους εφευρέτες και τους επενδυτές, αλλά και από τους αγοραστές και τους χρήστες. Οι

μεγάλες επιχειρήσεις κοινής ωφελείας και οι κατασκευαστές – επενδυτές υποστηρίζουν την ανάπτυξη των συσκευών αποθήκευσης ενέργειας και οι κυβερνήσεις θέλουν να στηρίξουν την αντίστοιχη βιομηχανία όπως υποστήριξαν την παραγωγή ηλιακής και αιολικής ενέργειας. Ταυτόχρονα οι καταναλωτές απαιτούν περισσότερες επιλογές και δυνατότητες. Υπάρχουν πολλά θέματα που πρέπει να εξεταστούν κατά την ανάπτυξη και τη χρηματοδότηση έργων αποθήκευσης ενέργειας είτε σε αυτόνομη είτε σε διασυνδεδεμένη βάση. Ακολούθως επισημαίνουμε κάποιες βασικές αρχές, ζητήματα και τάσεις που πιστεύουμε ότι οι εταιρείες κοινής ωφέλειας, οι επενδυτές και οι χρηματοδότες θα πρέπει να λάβουν υπόψη τους κατά την αξιολόγηση τέτοιων έργων.

Ιστορικό, τεχνολογίες και εφαρμογές Οι υποδομές ηλεκτρικής ενέργειας μεταβάλλονται από ένα κεντρικό σύστημα μονής κατεύθυνσης σε ένα όλο και πιο αποκεντρωμένο σύστημα που απαιτεί αμφίδρομη επικοινωνία μεταξύ παραγωγών και καταναλωτών για να εξισορροπηθεί η προσφορά και η ζήτηση ηλεκτρικής ενέργειας. Η υψηλή διείσδυση των στοχαστικών ανανεώσιμων πηγών ενέργειας κάνει την εξισορρόπηση του συστήματος πιο περίπλοκη καθώς η χαμηλή ζήτηση ηλεκτρικής ενέργειας σε περιόδους υψηλών ανέμων και άφθονης ηλιακής ενέργεια ενδέχεται να μην ταιριάζουν με την προσφορά και αντίστροφα. Η εφεδρική ισχύς από παραδοσιακούς παραγωγούς θεωρείται ζωτικής σημασίας για τη διασφάλιση σταθερής και αδιάλειπτης παροχής ηλεκτρικής ενέργειας, παρόλο που αυτό θεωρείται αναποτελεσματικό δεδομένου

ΑΠΕ

ότι έτσι ουσιαστικά λειτουργούν δύο ενεργειακά συστήματα ταυτόχρονα, ενώ θα έπρεπε να αρκεί ένα. Η αποθήκευση ενέργειας θεωρείται μια ελπιδοφόρα εναλλακτική λύση σε αυτή την παραδοσιακή εφεδρική ισχύ. Μπορεί είναι προφανές αλλά η ζητούμενη εφεδρική ισχύς από ορυκτά καύσιμα για την επιτυχή ενσωμάτωση αυξημένων επιπέδων ανανεώσιμης ηλεκτρικής ενέργειας αποτελεί μια αντίφαση όταν προσπαθούμε να επιτύχουμε ένα μέλλον χαμηλών εκπομπών άνθρακα. Οι τεχνολογίες αποθήκευσης ενέργειας κυμαίνονται από εδραιωμένες και αποδεδειγμένης ωφέλειας σε εξαιρετικά καινοτόμες και πειραματικές τεχνολογίες που βρίσκονται ακόμα στο σχεδιασμό και στην ανάπτυξη. Οι διαθέσιμες τεχνολογίες ταξινομούνται γενικά ως χημικές (π.χ. υδρογόνο), ηλεκτρικές (π.χ. πυκνωτές), ηλεκτροχημικές (π.χ. μπαταρίες), θερμικές ή μηχανικές (π.χ. αντλησιοταμιευτήρες) και η κάθε μια έχει το δικό της εύρος εφαρμογών και ωφελειών εντός του εκάστοτε ενεργειακού συστήματος. Οι εφαρμογές περιλαμβάνουν την εξυπηρέτηση φορτίων αιχμής, την ελαχιστοποίηση των περικοπών φορτίου ανανεώσιμης ηλεκτρικής ενέργειας, την μετάθεση ή και την αποφυγή ακριβών επενδύσεων υποδομών και την παροχή επικουρικών υπηρεσιών στους διαχειριστές δικτύων.

Σχεδιασμός της αγοράς και ρυθμιστικά πλαίσια Η σταθερότητα και η μακροπρόθεσμη προβλεψιμότητα των ροών εσόδων, βασική προϋπόθεση για την χρηματοδότηση ενεργειακών έργων, διαφέρουν ανάλογα με την τεχνολογία, την εφαρμογή και την λειτουργικότητα του έργου με το σύστημα πέραν της δεδομένης σημασί-

133

ας της τιμολόγησης τόσο της παραγόμενης όσο και της αποθηκευμένης ενέργειας. Όλα αυτά έχουν αντίκτυπο στη βάση κόστους για ένα συγκεκριμένο έργο αποθήκευσης ενέργειας και όλα αυτά είναι σημαντικά για την αξιολόγηση από την άποψη της χρηματοδότησης. Αυτά πρέπει να ληφθούν υπόψη κατά τον επιχειρηματικό σχεδιασμό ενός έργου αποθήκευσης και εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από τον σχεδιασμό της εθνικής ή περιφερειακής αγοράς και το σχετικό κανονιστικό πλαίσιο. Οι τεχνολογικές εξελίξεις συχνά αφήνουν τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής και τους νομοθέτες να προσπαθούν να αναπτύξουν το σωστό πολιτικό και ρυθμιστικό πλαίσιο για τον μετριασμό των δυνητικών δυσμενών επιπτώσεων αυτών των εξελίξεων (π.χ. αστάθεια του συστήματος), αλλά και να επωφεληθούν πλήρως από τις τεχνολογίες που επιτρέπουν την αποτελεσματικότερη βελτιστοποίηση του υπάρχοντος συστήματος. Σύμφωνα με μελέτη του Διεθνούς Οργανισμού Ενέργειας σχετικά με ενδεχόμενους φραγμούς στην υλοποίηση έργων αποθήκευσης ενέργειας, οι «κανονιστικές και εμπορικές συνθήκες είναι συχνά ανεπαρκώς εξοπλισμένες για την αποζημίωση της αποθήκευσης για το εύρος υπηρεσιών που μπορεί να παρέχει». Αυτές οι «συνθήκες» διαφέρουν σημαντικά σε όλο τον κόσμο, με ουσιαστικά αποκλίνουσες απόψεις για τον ακριβή ρόλο της τεχνολογίας αυτής στο ενεργειακό σύστημα κάθε δικαιοδοσίας. Ορισμένα από τα κοινά θέματα που προκύπτουν σε διαφορετικές δικαιοδοσίες περιλαμβάνουν: • Ευέλικτη τιμολόγηση ενέργειας και ορθολογικές χρεώσεις δικτύου ως κίνητρα για επενδύσεις Σε σχέση με τον σχεδιασμό της χονδρικής αγοράς ηλε-

134

greek energy 2017 | ΑΠΕ

κτρικής ενέργειας (δηλαδή την αγορά της προηγούμενης ημέρας, εντός της ημέρας κατανομής, την εξισορρόπηση (σε πραγματικό χρόνο) και τις αγορές επικουρικών υπηρεσιών), γίνεται συχνά αναφορά στην ανάγκη για ευελιξία τιμών ενέργειας και ορθολογικές χρώσεις δικτύου στο ενεργειακό σύστημα προκειμένου να παρασχεθούν τα σωστά σήματα τιμών και χρεώσεων που αποκαλύπτουν την πραγματική αξία της ηλεκτρικής ενέργειας από έργα παραγωγής και αποθήκευσης ενέργειας και να δημιουργηθεί ένα σαφές σήμα – κίνητρο για επενδύσεις μακροπρόθεσμα.

κίνδυνος θεωρείται γενικά ως μικρότερης σημασίας σε σύγκριση με άλλες νέες τεχνολογίες, ή ακόμη και σε σχέση με τις εδραιωμένες μηχανικές και θερμικές τεχνολογίες, καθώς οι μπαταρίες παρέχονται σε εμπορευματοκιβώτια και απαιτούν περιορισμένες κατασκευαστικές δραστηριότητες στον χώρο του έργου. Φυσικά υπάρχουν προβλήματα διασύνδεσης καθώς ενσωματώνονται μπαταρίες με φωτοβολταϊκά, αιολικά και άλλα έργα παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας ενώ τα επίπεδα πρακτικής εμπειρίας στις επιχειρήσεις κοινής ωφελείας και τους εργολάβους είναι μάλλον περιορισμένα. Τα λειτουργικά συστήματα πάντως θα συνεχίσουν να βελτιώνονται και αναμένουμε από τους προμηθευτές τους να δεσμευτούν να προσφέρουν αυτές τις αναβαθμίσεις ως μέρος του πακέτου τους, όπως έχουμε δει από την Apple και την Tesla.

• Τροποποίηση των συστημάτων net-metering Σε διάφορα συστήματα net-metering, για παράδειγμα οικιακών φωτοβολταϊκών στη στέγη, συμψηφίζεται η παραγόμενη με την καταναλισκόμενη ηλεκτρική ενέργεια ανεξαρτήτως ζήτησης σε επίπεδο δικτύου. Έτσι όμως τυχόν πλεονάζουσα παραγωγή σε Η σταθερότητα και η μακροπρόθεσμη προπεριόδους υψηλότερης ζήτησης στο δίκτυο δεν αποτιμάται όπως της πρέπει σε συνθήβλεψιμότητα των ροών εσόδων, βασική προκες αγοράς (σε αντίθεση με την υπερβολική ϋπόθεση για την χρηματοδότηση ενεργειακών κατανάλωση) αποτελώντας μια στρέβλωση. Σε προηγμένες αγορές ήδη εγκαταλείπουν έργων, διαφέρουν ανάλογα με την τεχνολογία, το net-metering, αντικαθιστώντας το με ένα την εφαρμογή και την λειτουργικότητα του έρ«post-net-metering» σύστημα που επιτρέπει σημαντική διαφοροποίηση μεταξύ τιμολογου με το σύστημα, πέραν της δεδομένης σηγίων προσφοράς και ζήτησης για ηλεκτρική μασίας της τιμολόγησης τόσο της παραγόμενης ενέργεια από οικιακούς παραγωγούς. Αυτό αναμένεται να βελτιώσει την περίπτωση της όσο και της αποθηκευμένης ενέργειας. αποθήκευσης ενέργειας «πίσω από το μετρητή». • Κίνδυνος αδειοδότησης • Βελτιστοποίηση του συνολικού οφέλους των τεχνοΗ αποθήκευση ενέργειας παρέχεται σε όλα τα σχήματα και λογιών αποθήκευσης μεγέθη, από οικιακή και βιομηχανική έως μεγάλης κλίμακας Οι τεχνολογίες αποθήκευσης μπορεί να έχουν εμπορική από εταιρείες κοινής ωφελείας. Οι σχετικοί περιβαλλοντιαξία στην προ/ημερήσια χονδρική αγορά ενέργειας, την κοί, χωροταξικοί και πολεοδομικοί περιορισμοί διαφέρουν αγορά εξισορρόπησης ενέργεια (σε πραγματικό χρόνο) και ανά χώρα. Συγκεκριμένα, σε ορισμένες χώρες με πολύ αυτην αγορά για επικουρικές υπηρεσίες. Ωστόσο, η αποκόμιστηρές προδιαγραφές πυρασφάλειας, η προγραμματισμένη ση αυτής της αξίας σωρευτικά ή εναλλακτικά μεταξύ αυτών ανάπτυξη μπαταριών σε οικιακό επίπεδο εμποδίζεται από των αγορών υπόκειται σε διάφορους ρυθμιστικούς περιοπολεοδομικούς κανονισμούς, πράγμα που απαιτεί εγκατάρισμούς. Επιπλέον, δεν υπάρχει κανένας γενικός κανόνας ή σταση πυρασφάλειας για ολόκληρα συγκροτήματα κατοιμηχανισμός αποζημίωσης των τεχνολογιών αποθήκευσης κιών. Σε άλλες, οι μπαταρίες ταξινομούνται ως επικίνδυνα σε περίπτωση αποφευγόμενων επενδύσεων δικτύου. Στην στοιχεία και αυτό μπορεί να οδηγήσει σε αυξημένο κόστος Ευρώπη ο υποχρεωτικός διαχωρισμός των ολοκληρωμέκαι κίνδυνο αδειοδότησης. Παρόμοιο ζήτημα αντιμετωπίνων επιχειρήσεων, που απαιτεί τον ουσιαστικό διαχωριζουν και οι σταθμοί φόρτισης ηλεκτροκίνητων οχημάτων σμό των δραστηριοτήτων μεταφοράς ενέργειας από τα σε ορισμένες χώρες, ιδίως σε περιπτώσεις που θέλουν να συμφέροντα παραγωγής και προμήθειας αυτής, μπορεί να εγκαταστήσουν φορτιστές σε υφιστάμενα πρατήρια διααπαγορεύσει στους διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς νομής καυσίμων. και διανομής να αναπτύσσουν έργα αποθήκευσης ενέργειας • Κίνδυνος τεχνολογίας επειδή μπορεί να ταξινομηθούν ως μονάδες παραγωγής. Κάθε νέα τεχνολογία είναι βέβαιο ότι θα αντιμετωπίσει προβλήματα λειτουργίας. Οι χρηματοδότες του τομέα Αξιολόγηση κινδύνων της ενέργειας το βίωσαν με τους αεριοστρόβιλους υψηΟι κίνδυνοι που πρέπει να αξιολογηθούν κατά την εξέταση λής απόδοσης, τις πρώιμες αιολικές μονάδες και τις εκάτης ανάπτυξης και της χρηματοδότησης έργων αποθήκευσης στοτε «νέες» μορφές παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, ενέργειας περιλαμβάνουν: όπως το βιοαέριο, η βιομάζα, η καύση αποβλήτων και η • Κίνδυνος κατασκευής κυματική ενέργεια. Ακόμη και ώριμες τεχνολογίες, όπως Για τα έργα μεγάλης κλίμακας με χρήση μπαταριών αυτός ο τα υποθαλάσσια καλώδια, αντιμετωπίζουν προβλήματα

ΑΠΕ

135

πιο συχνά από αυτό που αναμένουν οι χρήστες και οι χρηματοδότες. Το σημαντικό όμως για την τεχνολογία των μπαταριών είναι ότι έχουν πιστοποίηση από αξιόπιστους οργανισμούς και πωλούνται γενικά με εγγυήσεις μακράς διάρκειας. Πιστεύουμε ότι είναι σημαντικό για τις μπαταρίες να πωλούνται με μακροπρόθεσμες εγγυήσεις σε σχέση με τυχόν ελαττώματα και τις αποδόσεις τους. Ένας από τους βασικούς λόγους για την ραγδαία ανάπτυξη της φωτοβολταϊκής βιομηχανίας αποτελεί το γεγονός ότι οι κατασκευαστές συνειδητοποίησαν εγκαίρως ότι έπρεπε να υπάρξουν μακροπρόθεσμες εγγυήσεις απόδοσης για τα πάνελς. Οι κατασκευαστές θα πρέπει επίσης να κατανοήσουν ότι οι ιδιοκτήτες έργων πρέπει να είναι σε θέση να εκχωρήσουν τα οφέλη αυτών των εγγυήσεων στους χρηματοδότες τους. Αυτό έχει ήδη αποτελέσει ζήτημα για ορισμένους κατασκευαστές μπαταριών καθώς δεν είναι εξοικειωμένοι με τις απαιτήσεις της χρηματοδότησης έργων από τρίτους.

κατά τα τελευταία έτη, ειδικά «πίσω από τον μετρητή» και για την παροχή επικουρικών υπηρεσιών. Ο συνδυασμός έργων ανανεώσιμων πηγών ενέργειας σε συνδυασμό με τεχνολογίες αποθήκευσης (κυρίως μπαταρίες) είναι πολλά υποσχόμενη σε ολόκληρο τον κόσμο, καθώς η αποθήκευση ενέργειας επιτρέπει στον προγραμματιστή του έργου να «αντισταθμίσει εσωτερικά» τον κίνδυνο περικοπής ή χαμηλές ή ακόμη και αρνητικές τιμές ενέργειας σε περιόδους άφθονης παραγωγής ή περιορισμών δικτύων. Όσον αφορά τα έργα ανανεώσιμων πηγών ενέργειας σε απομακρυσμένες περιοχές, εκτός δικτύου ή σε μικροδίκτυα, όπως είναι η περίπτωση των μη –διασυνδεμένων νησιών του Ελληνικού συστήματος, η αποθήκευση θεωρείται απαραίτητο στοιχείο για την επίτευξη σταθερής και αξιόπιστης παροχής ηλεκτρικής ενέργειας.

• Έλεγχος της μονάδας αποθήκευσης Ένας ιδιοκτήτης εγκατάστασης αποθήκευσης ενέργειας θα ήθελε να συνάψει με τον αρμόδιο διαχειριστή δικτύου σύμβαση για την παροχή υπηρεσιών δικτύου ή ακόμη και μόνο για την πώληση ηλεκτρισμού. Εάν υπάρχει μια συσκευή αποθήκευσης συνδεδεμένη σε μια γεννήτρια, όπως μια φωτοβολταϊκή εγκατάσταση, ο αγοραστής πιθανότατα θα θέλει να βλέπει ένα μόνο σημείο σύνδεσης. Το βασικό ζήτημα είναι ποιος ελέγχει τη συσκευή αποθήκευσης. Οι περισσότεροι διαχειριστές δικτύου θα θέλουν να αποφασίσουν πότε λειτουργεί η συσκευή καθώς πιστεύουν ότι θα τους βοηθήσει να μεγιστοποιούν την αξία του συστήματος. Ωστόσο, αυτό μπορεί να τους φέρει σε σύγκρουση με τον ιδιοκτήτη και τους χρηματοδότες που πρέπει να εξισορροπήσουν τη δημιουργία εσόδων με (α) τον περιορισμό των πιθανών ζημιών και την υποβάθμιση των μακροπρόθεσμων επιδόσεων και (β) τη μείωση του λειτουργικού κόστους και του κόστους συντήρησης.

Οι τεχνολογίες αποθήκευσης ενέργειας θα αποτελέσουν βασικό στοιχείο για την βελτιστοποίηση των παγκόσμιων ενεργειακών συστημάτων. Υπάρχει λοιπόν μεγάλο ενδιαφέρον για την ανάπτυξη και την χρηματοδότηση έργων αποθήκευσης ενέργειας από τρίτους. Ωστόσο, όπως και το πρώτο κύμα έργων ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, θα χρειαστούν διαφορετικές δομές σε σύγκριση με τους παραδοσιακούς θερμοηλεκτρικούς σταθμούς ή τα δίκτυα μεγάλης κλίμακας. Οι οργανισμοί εξαγωγικών πιστώσεων και οι αναπτυξιακές τράπεζες θα διαδραματίσουν καθοριστικό ρόλο στην απόδειξη της πιστοληπτικής ικανότητας των τεχνολογιών αποθήκευσης και των επιχειρηματικών μοντέλων. Μία από τις προκλήσεις θα είναι τα μεγέθη των συναλλαγών, καθώς πολλά συστήματα αποθήκευσης θα είναι σχετικά μικρά και δεν θα συνάδουν με τις δυσκολίες και το κόστος της χρηματοδότησης έργων από τρίτους. Από άποψη χρηματοδότησης, είναι σημαντικό οι μεταβολές των ρυθμιστικών πλαισίων να έχουν ως αποτέλεσμα σταθερές και προβλέψιμες ροές εσόδων που εκτιμούν σωστά τις διάφορες πηγές ευελιξίας, συμπεριλαμβανομένων των τεχνολογιών αποθήκευσης ενέργειας. Προβλέπουμε ότι στο άμεσο μέλλον θα δούμε ακόμη περισσότερες χρηματοδοτήσεις τέτοιων έργων μεγάλης κλίμακας σε αρκετές ώριμες αγορές όπως η Καλιφόρνια, το Ηνωμένο Βασίλειο και η Αυστραλία. Όπως και στις πρώτες μέρες της αιολικής και ηλιακής ενέργειας, αυτό θα είναι μόνο η αρχή και με την πάροδο του χρόνου θα δούμε την ανάπτυξη ενός ευρέος φάσματος δομημένων επιλογών χρηματοδότησης έργων αποθήκευσης ενέργειας από τρίτους. ■

Τρέχουσες εξελίξεις Ένας σημαντικός παράγοντας που πρέπει να λαμβάνεται υπόψη κατά την αξιολόγηση των έργων αποθήκευσης είναι το υψηλό κόστος εγκατάστασης νέων ή επέκτασης υφιστάμενων γραμμών μεταφοράς ή διανομής ηλεκτρικής ενέργειας. Τα έξοδα αποθήκευσης ενέργειας πρέπει να συνεχίσουν να μειώνονται, προκειμένου να υπάρξει ανταγωνισμός με αυτές τις εναλλακτικές λύσεις. Ορισμένοι εμπειρογνώμονες αναμένουν ότι το κόστος για την αποθήκευσή θα μειωθεί δραματικά όπως πρόσφατα συνέβη με τους ηλιακούς συλλέκτες. Πολλές τεχνολογίες αποθήκευσης και εφαρμογές είναι ήδη οικονομικά βιώσιμες και λειτουργικές σε διάφορες περιοχές του κόσμου. Παραδείγματα περιλαμβάνουν περιοχές με υψηλή διείσδυση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας ή θέματα επάρκειας δικτύου. Η αποθήκευση ενέργειας μέσω μπαταριών υπήρξε η πιο επίκαιρη τεχνολογία αποθήκευσης

Προοπτικές χρηματοδότησης

136

greek energy 2017 | ΑΠΕ

Οι ΑΠΕ βασικός πυλώνας για έναν βιώσιμο πλανήτη του Δρ Δημήτριου Β. Κανελλόπουλου Διευθυντή της ΔΕΗ ΑΝΑΝΕΩΣΙΜΕΣ Α.Ε.

Η προσπάθεια της ανθρωπότητας για την ανάσχεση της κλιματικής αλλαγής και την προστασία της από τις καταστροφικές συνέπειες που θα είχε οποιαδήποτε αύξηση της μέσης θερμοκρασίας του πλανήτη περισσότερο από 2 βαθμούς Κελσίου, απαιτεί να επανεξετάσουμε τον τρόπο ανάπτυξης της κοινωνίας και κυρίως να εδραιώσουμε έναν εναλλακτικό τρόπο παραγωγής και κατανάλωσης ενέργειας που δεν θα προσθέτει εκπομπές αέριων του θερμοκηπίου (ΑτΘ). Ιδανικά ο περιορισμός των ανθρωπογενών εκπομπών ΑτΘ θα πρέπει να είναι σε επίπεδα που μπορεί να απορροφήσει εξ ολοκλήρου η φύση, δηλαδή τα δάση, το έδαφος και οι ωκεανοί. Αυτός είναι και ένας από του στόχους της ιστορικής συμφωνίας του COP21 στο Παρίσι στις 5.11.2015. Τα χρονικά περιθώρια που δίνουν οι επιστήμονες είναι στενά και αυτό χρειάζεται να επιτευχθεί μεταξύ του 2050 και 2100. Α/Α

ΧΩΡΕΣ

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Κίνα ΗΠΑ Ευρώπη των 28 Ινδία Ρωσία Ιαπωνία Ιράν Σαουδική Αραβία Νότια Κορέα Καναδάς

Εκπομπές CO2, Mt (έτος 2015) 10357 5414 3509 2274 1617 1237 648 601 592 557

Χρειαζόμαστε λοιπόν να εξετάσουμε παγκοσμίως: • Ποιες είναι οι ενεργειακές ανάγκες και οι προβλέψεις; • Χρειαζόμαστε στόχους; • Ποια είναι η συμπεριφορά των πολιτών και των επενδυτών ως προς την παραγωγή ενέργειας από ορυκτά καύσιμα; • Πως θα χρηματοδοτηθεί αυτό το εγχείρημα; • Μπορούμε να αναγνωρίσουμε τα εμπόδια και να τα ξεπεράσουμε; • Είναι ουτοπία ένα κόσμος που καλύπτει τις ενεργειακές του ανάγκες μόνο από ΑΠΕ;

πληθυσμιακή έκρηξη - κύρια συνιστώσα των Η αυξανόμενων ενεργειακών αναγκών Ο πληθυσμός της γης αναμένεται να αυξηθεί στα 9,7 δισεκατομμύρια το 2050 σε σχέση με τα σημερινά επίπεδα των 7,5 δισεκατομμυρίων. Το 2100 εκτιμάται ότι θα φτάσει τα 11,2 δις. Η μεγάλη αύξηση προέρχεται κυρίως από την αφρικανική ήπειρο. Σύμφωνα με τη μελέτη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Περιβάλλοντος με τίτλο The European Environment State and Outlook 2015, η παγκόσμια οικονομία αυξήθηκε κατά 25 φορές από το 1900 μέχρι το 2015, ενώ εκτιμάται ότι θα τριπλασιαστεί το 2050. Οι προβλέψεις αναφέρουν αύξηση του παγκόσμιου ακαθάριστου εθνικού προϊόντος στα 200 τρισεκατομμύρια USD σε τιμές 2005. Η σημαντικότατη αυτή αύξηση σημαίνει και μεγάλες καταναλώσεις ενέργειας. Μέχρι το 2040 η Κίνα ακολουθεί ανοδική πορεία κατανάλωσης με την υπόσχεση να περιορίσει

ΑΠΕ

σημαντικά τις εκπομπές ΑτΘ μετά το 2035, οι χώρες του ΟΟΣΑ παραμένουν σε ίδια επίπεδα ενεργειακών αναγκών, ενώ μεγάλες αυξήσεις προβλέπονται από την Ινδία, Νοτιοανατολική Ασία, Αφρική και Λατινική Αμερική.

Οι στόχοι του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών Ο ΟΗΕ σχεδίασε ένα μεσοπρόθεσμο πρόγραμμα μέχρι το 2030 (UN Sustainable Development Goals) το οποίο, μεταξύ άλλων, καλεί για έναν καθαρό ενεργειακό μετασχηματισμό και μια ανάπτυξη χωρίς άνθρακα (Goal 7, Affordable and Clean Energy). Όλες οι χώρες χρειάζονται πρόσβαση σε σύγχρονες ενεργειακές πηγές με στόχο τον διπλασιασμό της ενεργειακής παραγωγής από ΑΠΕ και τον διπλασιασμό της παγκόσμιας ενεργειακής αποδοτικότητας. Το πρόγραμμα λαμβάνει υπόψη τις ιδιαιτερότητες των χωρών και ενθαρρύνει τις συνέργιες μεταξύ δημοσίου και ιδιωτικού τομέα στην ανάπτυξη καθαρών τεχνολογιών παραγωγής ενέργειας. Ο Διεθνής Οργανισμός Ενέργειας (IEA) εκτιμά ότι η ηλεκτροπαραγωγή που θα περιλαμβάνει συμβατικές πηγές, ηλεκτροκίνηση μεταφορών, αποθήκευση ενέργειας και ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, μπορεί με ένα έξυπνο σύστημα διαχείρισης να επιτύχει την κάλυψη των αναγκών μας με ταυτόχρονη προστασία του περιβάλλοντος και μείωση των ΑτΘ.

Κοινωνία και Επενδύσεις Χρειαζόμαστε μια κοινωνία που απαιτεί να λαμβάνονται αποφάσεις με στόχο το κοινό μέλλον μας στον εύθραυστο

137

πλανήτη γη. Στη Δύση οι διαμαρτυρίες για την προστασία του κλίματος πληθαίνουν. Θρησκευτικοί ηγέτες, όπως ο Πάπας Φραγκίσκος και ο Δαλάι Λάμα, ενστερνίζονται τις επιστημονικές θεωρήσεις και καλούν για δράσεις που θα περιορίζουν την αύξηση της μέσης θερμοκρασίας τα επόμενα χρόνια σε 1,5 βαθμούς Κελσίου. Οι κανόνες της αγοράς δεν επαρκούν για την αειφόρο ανάπτυξη. Μεγάλα τραπεζικά ιδρύματα θεωρούν ότι ο συνδυασμός κυβερνητικών παρεμβάσεων και επενδύσεων είναι αναγκαία συνθήκη για την ανάσχεση της Κλιματικής Αλλαγής. Επιχειρηματολογούν υπέρ της φορολόγησης των ανθρακικών εκπομπών παγκοσμίως, ώστε να αυξηθούν οι επενδύσεις σε καθαρές τεχνολογίες. Οι επενδύσεις σε νέες υποδομές μέχρι το 2030 εκτιμάται ότι θα ξεπεράσουν τα 90 τρισεκατομμύρια δολάρια. Τόσο το ΔΝΤ όσο και η Παγκόσμια Τράπεζα είναι διαθετιμένοι να χρηματοδοτήσουν την πράσινη ανάπτυξη αντιλαμβανόμενοι τις καταστρεπτικές συνέπειες που θα είχε η αύξηση της μέσης θερμοκρασίας του πλανήτη. Η αδράνεια και η συνέχιση της ανάπτυξης με τη χρήση ορυκτών καυσίμων οδηγεί σε εκτιμήσεις για αύξηση κατά 6 βαθμούς Κελσίου (6DS), ενώ το σενάριο με περισσότερες ΑΠΕ και εξοικονόμηση ενέργειας διασφαλίζει ότι δεν θα ξεπεραστεί το όριο των 2 βαθμών (2DS). Αυτό σημαίνει πως οι εκπομπές CO2 ανά παραγόμενη kWh πρέπει πέσουν από τα 533 γραμμάρια στα 40 γραμμάρια το 2050. Στόχος φιλόδοξος αλλά εφικτός. Η ανθρωπότητα έχει ήδη εμπειρίες από δύο καταστρεπτικούς παγκόσμιους πολέμους για την κυριαρχία μεταξύ

138

greek energy 2017 | ΑΠΕ

άλλων και των ενεργειακών πηγών του πλανήτη. Οι εκτιμήσεις του αμερικανικού στρατού αλλά και υπουργείων άμυνας ευρωπαϊκών χωρών, οδηγούν στο συμπέρασμα ότι η Κλιματική Αλλαγή θα είναι αιτία πολέμου στο μέλλον. Ερημοποίηση, ξηρασία και πλημμύρες αναπόφευκτα θα οδηγήσουν γειτονικές χώρες σε ένοπλη δράση. Αντίθετα οι ΑΠΕ λόγω της αποκεντρωμένης φύσης τους και της παγκόσμιας διασποράς τους εξασφαλίζουν επάρκεια ενέργειας σε όλα τα μήκη και πλάτη της γης.

Οι ΑΠΕ στην υπηρεσία της υφηλίου Ανατρέχοντας σήμερα στα στοιχεία που δείχνουν τη συμμετοχή των ΑΠΕ στην ηλεκτροπαραγωγή φαίνεται πως υπάρχουν πολλές χώρες που στηρίζονται σε αυτές.

Χώρα

Πληθυσμός (εκατομμύρια)

% ΑΠΕ

Ισλανδία Μπουτάν Νορβηγία Ουρουγουάη Κόστα Ρίκα Βραζιλία Καναδάς Σουηδία Δανία

0,3 0,8 5,3 3,4 4,9 206 36 9,9 5,7

100 99 99 95 90 66 62 51 48

Η μελέτη του IRENA (Ιανουάριος 2016) δείχνει πως αν διπλασιαστεί η συμμετοχή των ΑΠΕ το 2030 σε σύγκριση με το 2010, θα επέλθει μια αύξηση του παγκόσμιου ΑΕΠ κατά 1,3 τρισ. USD. Παράλληλα θα βελτιωθούν οι κλιματολογικές συνθήκες και η ποιότητα ζωής, ενώ θα αυξηθούν στα 24 εκ. οι θέσεις εργασίας τουλάχιστον, από τα 9,2 εκ. εργαζομένων σήμερα στις ΑΠΕ. Τα πρόσφατα στοιχεία του Διεθνούς Οργανισμού Ενέργειας (IEA) δείχνουν ότι οι εκπομπές CO2 που οφείλονται στην παραγωγή ενέργειας την περίοδο 2014-2016, έμειναν σταθερές στους 32,1 γιγατόνους. Αντίθετα, η παγκόσμια οικονομία αυξήθηκε την τριετία αυτήν κατά 3%. Η αυξημένη ζήτηση σε ηλεκτρισμό το 2016 καλύφθηκε σε ποσοστό μεγαλύτερο του 50% από ΑΠΕ. Από το ποσοστό αυτό των ΑΠΕ το ήμισυ προήλθε από υδροηλεκτρικά έργα. Η κλίμακα της μελλοντικής κλιματικής αλλαγής και οι επιπτώσεις της θα εξαρτηθούν από την αποτελεσματικότητα της εφαρμογής των παγκόσμιων συμφωνιών μας για τον περιορισμό των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου, αλλά και από τη διασφάλιση της ύπαρξης των κατάλληλων στρατηγικών και πολιτικών προσαρμογής, με σκοπό τον περιορισμό των κινδύνων από υφιστάμενα και προβλεπόμενα ακραία κλιματικά φαινόμενα. Η κλιματική αλλαγή θα συνεχιστεί για πολλές ακόμα δεκαετίες. Όμως φαίνεται ότι είναι απολύτως στο χέρι μας να αλλάξουμε τον ρου της. Το οφείλουμε στα παιδιά μας και στους εαυτούς μας. ■

υ ργ ι κ ό

έντυwπο ετeαιρικηή ταυτότήητbα

σεις εκδό ultimedia

t sle new

an ne r

i al

δια me φ

d μισ στ οργάνωση εκδ ω ηλώ ί η τικά σενάρια σ ε e d sign ων ας δημιο ς

so c

συνέδρια

ηρεησγίεικςήεπικο π υ ημερί ι δε ν ia ρατ e b si t

ντέ ρ

σ ω m porate videos αταχώρη tπαραγ κ c or s p o v id e o

μα

ter τηλεοπτικά-ραδιοφωνικά βιομ διαφημιστική φωτογπρααφρίοαυσιάσεις οκι τ ηχανι κά-ταξιδιωτικά ν

υπηρεσίες επικοινωνίας στρατηγική επικοινωνιακή καμπάνια ενέργειες marketing social media διαφημιστικά τηλεοπτικά σενάρια ραδιοφωνικά μηνύματα copywriting οργάνωση εκδηλώσεων εταιρικές παρουσιάσεις συνέδρια-ημερίδες promotional tours road shows συνεντεύξεις τύπου

δημιουργικό design εταιρική ταυτότητα εκδόσεις έντυπο σχεδιασμός περιπτέρου καταχώρηση multimedia website social media newsletter banner

παραγωγή οπτικοακουστικών μέσων τηλεοπτικά-ραδιοφωνικά spot corporate videos βιομηχανικά-ταξιδιωτικά ντοκιμαντέρ 3D animation viral για δικτυακά sites video παρουσιάσεις διαφημιστική φωτογραφία

Εφαρμογές επικοινωνίας | 210 8217446 | www.citronio.gr

140

greek energy 2017 | ΑΠΕ

Οι δυναμικές στον χάρτη της Ενέργειας του Αθανάσιου Κελέμη Ελληνογερμανικό Εμπορικό και Βιομηχανικό Επιμελητήριο

Ένα από τα βασικά ζητήματα που βρίσκονται στο προσκήνιο, λόγω του δυναμικού που παρουσιάζει είναι ο τομέας της βιομάζας και του βιοαερίου. Κινήσεις του Υπουργείου για την αναμόρφωση του θεσμικού πλαισίου του βιοαερίου χαράζονται, και στο πλαίσιο αυτό αναμένεται να δημοσιευθεί ο νόμος, ο οποίος θα αφορά αποκλειστικά την βιομάζα και το βιοαέριο. Στον κλάδο αυτό υπάρχει μεγάλο δυναμικό αλλά η αξιοποίηση είναι ελάχιστη. Υπάρχουν περίπου 240.000 μικρομεσαίες επιχειρήσεις του πρωτογενούς τομέα, οι οποίες δίνουν απόβλητα, από 1 τόνο έως πολλούς περισσότερους, ενώ ακόμη και η αξιοποίηση μόνο του 1% αυτών, θα είχε εξαιρετικά θετικά αποτελέσματα. Αξίζει να αναφερθεί ότι η Γερμανία, η οποία βρίσκεται στην πρώτη θέση, με 7.000 MG και έχει τις περισσότερες μονάδες, ακολουθεί το μοντέλο ανάπτυξης μικρών μονάδων, ενώ στην Ελλάδα μέχρι στιγμής ακολουθείται το μοντέλο των μεγάλων μονάδων. Συνοψίζοντας τα προβλήματα για την αξιοποίηση της βιομάζας/ βιοαερίου στην Ελλάδα μεταξύ άλλων μπορούν να αναφερθούν η συλλογή και η μεταφορά των πρώτων υλών, η γραφειοκρατία, η απουσία σχετικού χωροταξικού σχεδιασμού, η έλλειψη μακροχρονίου ενεργειακού σχεδιασμού από το κράτος καθώς και οι δυσκολίες χρηματοδότησης από τον τραπεζικό μηχανισμό.

Αποθήκευση ενέργειας Ένας ακόμα τομέας που παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον στην ενεργειακή επικαιρότητα είναι αυτός της αποθήκευσης ενέργειας. Οι τεχνολογίες αποθήκευσης ενέργειας, η ενσωμάτωση στο δίκτυο, οι δυνατότητες αποθήκευσης είναι βασικά ζητήματα που βρίσκονται στο επίκεντρο συζητήσεων. Υπάρχουν βασικά δύο δυνατότητες αποθήκευσης, ήτοι οι μπαταρίες και η αντλησιοταμίευση. Επίσης, αξίζει να αναφερθεί ότι η τεχνολογία αποθήκευσης με μπαταρίες

λιθίου προχωράει στην Ελλάδα, αλλά και παγκοσμίως. Το κόστος αποθήκευσης δε, αναμένεται να μειωθεί, γεγονός που θα καταστήσει τις επενδύσεις βιώσιμες και θα δώσει λύση στο πρόβλημα της αποθήκευσης. Σχετικό με το ζήτημα της αποθήκευσης ενέργειας είναι και το θέμα της εξέλιξης της Τροφοδότησης και της Διασύνδεσης των νησιών. Ενδιαφέρον εδώ παρουσιάζουν η δυσκολία των επενδύσεων των νησιών, καθώς και η ιδιαιτερότητα των μικρών αναγκών/ καταναλώσεων των κατοίκων των νησιών. Ο αιολικός κλάδος φαίνεται να παρουσιάζει μικρή ζήτηση στα νησιά, ενώ μπορεί να προσφέρει μεγάλες αποδόσεις. Είναι σημαντικό να γίνει μία συστηματική προσέλκυση επενδύσεων, και κλειδί σε αυτό το σημείο είναι η σημασία ενός κεντρικού σχεδιασμού. Το Ελληνογερμανικό Εμπορικό και Βιομηχανικό Επιμελητήριο, αναγνωρίζοντας τη μεγάλη σημασία των τεχνολογιών αποθήκευσης ενέργειας, διοργανώνει στις 19 - 22 Ιουνίου 2017 με πρωτοβουλία του Ομοσπονδιακού Υπουργείου Οικονομίας και Ενέργειας της Γερμανίας μια επιχειρηματική αποστολή γερμανικών επιχειρήσεων με θέμα: «Ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και ενσωμάτωση στο δίκτυο των νησιών και της ηπειρωτικής Ελλάδας». Η πολυήμερη αποστολή των γερμανικών επιχειρήσεων από τον τομέα της ενέργειας στη Θεσσαλονίκη θα περιλαμβάνει μια ημερίδα στις 20 Ιουνίου 2017, καθώς και ατομικές συναντήσεις Β2Β με ελληνικές επιχειρήσεις και εκπροσώπους της τοπικής αυτοδιοίκησης, οι οποίες θα πραγματοποιηθούν τις επόμενες δυο μέρες. Στον τομέα της ηλεκτροκίνησης και του ηλεκτρονικού αυτοκινήτου, σημαντικό βήμα είναι ότι πέρασε από την Επιτροπή Παραγωγής και Εμπορίου το νομοσχέδιο για την ενσωμάτωση της οικείας ευρωπαϊκής οδηγίας στην ελληνική έννομη

ΑΠΕ

Το Ελληνογερμανικό Εμπορικό και Βιομηχανικό Επιμελητήριο διατηρεί σταθερά εδώ και 15 σχεδόν χρόνια, μέσα στους βασικούς άξονες δραστηριότητας του τον τομέα της Ενέργειας. Μέσα από πολλές και ποικίλες δράσεις, είναι σε θέση να αφουγκράζεται την αγορά και τις τάσεις της.

141

τάξη σχετικά με την ανάπτυξη υποδομών για εναλλακτικά καύσιμα και ηλεκτροκίνηση. Όσον αφορά το ηλεκτρονικό αυτοκίνητο, καίριο σε αυτό το σημείο είναι να τεθούν ποσοτικοί στόχοι, οι οποίοι θα θέσουν έναν ορίζοντα. Τα παραπάνω δεδομένα που διατυπώνονται στο άρθρο αυτό πηγάζουν κατά κύριο λόγο από τις συναντήσεις της Επιτροπής Ενέργειας-ΑΠΕ, στην οποία συμμετέχουν εκπρόσωποι θεσμικών φορέων, επιχειρηματίες, στελέχη και μηχανικοί εξειδικευμένοι στους κλάδους της Ενέργειας και των ΑΠΕ. Η Επιτροπή δημιουργήθηκε με πρωτοβουλία του Ελληνογερμανικού Εμπορικού και Βιομηχανικού Επιμελητηρίου στις αρχές του 2013 και βασικό πυλώνα στήριξης της Επιτροπής, αποτελούν οι επιχειρήσεις-μέλη του Ελληνογερμανικού Επιμελητηρίου του κλάδου της Ενέργειας και των ΑΠΕ. Η Επιτροπή Ενέργειας-ΑΠΕ συνεδριάζει από το 2013 μέχρι και σήμερα ανά τακτά διαστήματα των 2 μηνών στους χώρους του Ελληνογερμανικού Επιμελητηρίου σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη. Το Ελληνογερμανικό Εμπορικό και Βιομηχανικό Επιμελητήριο διατηρεί σταθερά εδώ και 15 σχεδόν χρόνια, μέσα στους βασικούς άξονες δραστηριότητας του τον τομέα της Ενέργειας. Μέσα από πολλές και ποικίλες δράσεις, είναι σε θέση να αφουγκράζεται την αγορά και τις τάσεις της. Καταγράφει τα επίκαιρα ζητήματα και διαμορφώνει εκδηλώσεις με σκοπό να ενισχύσει και να διευκολύνει την μεταφορά τεχνογνωσίας και τις επιχειρηματικές συνεργασίες μεταξύ Ελλάδος και Γερμανίας. ■

142

greek energy 2017 | ΑΠΕ

ΔΕΗ ΑΝΑΝΕΩΣΙΜΕΣ

Η ΔΕΗ Ανανεώσιμες Α.Ε. είναι 100% θυγατρική της Δημόσιας Επιχείρησης Ηλεκτρισμού. Συνεχίζει την παράδοση της ΔΕΗ, η οποία είναι η πρώτη εταιρεία στην Ελλάδα που από το 1982 δραστηριοποιήθηκε στον τομέα των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας. Με 20 αιολικά πάρκα, 17 μικρούς υδροηλεκτρικούς σταθμούς και 28 φωτοβολταϊκούς σταθμούς, συνολικής εγκατεστημένης ισχύος 153 MW, η ΔΕΗ Ανανεώσιμες έχει τοποθετηθεί δυναμικά στον ελληνικό χώρο των ΑΠΕ. Με άριστα καταρτισμένο προσωπικό, επενδύουμε στις δυνάμεις της φύσης, συνεργαζόμαστε με τους μεγαλύτερους ενεργειακούς ομίλους και κατασκευαστές και εκμεταλλευόμαστε τις επιχειρηματικές ευκαιρίες, με στόχο την προώθηση έργων παραγωγής καθαρής ενέργειας. Ανανεώνουμε τον ενεργειακό στόλο μας χρησιμοποιώντας τις σύγχρονες καινοτόμες τεχνολογίες αξιοποίησης των ΑΠΕ. Στόχος μας είναι η επένδυση σε όλες τις καινοτόμες ανανεώσιμες τεχνολογίες για παραγωγή καθαρής ηλεκτρικής ενέργειας με μηδενικές επιπτώσεις στο περιβάλλον. Δημιουργούμε νέα σύγχρονα έργα και αναβαθμίζουμε τη λειτουργικότητα και αποδοτικότητα των υφιστάμενων υποδομών. Εξασφαλίζουμε τα απαιτούμενα έργα παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας κοντά στην κατανάλωση. Αξιοποιούμε τους φυσικούς πόρους με τις λιγότερες δυνατές επιπτώσεις στο περιβάλλον και βελτιώνουμε την ποιότητα ζωής και την καθημερινότητα των κατοίκων των τοπικών κοινωνιών.

Δεσμευόμαστε για την ανάπτυξη έργων ΑΠΕ που εγγυώνται ένα καθαρό, οικολογικό και ασφαλές περιβάλλον όχι μόνο για τους εργαζόμενους, τους συνεργάτες μας και τις τοπικές κοινωνίες στις οποίες δραστηριοποιούμαστε, αλλά και για τις επόμενες γενιές. Με το νέο επενδυτικό μας πρόγραμμα, με γεωγραφική διασπορά από την Κρήτη μέχρι τη Ροδόπη και από τη Ρόδο μέχρι την Κεφαλληνία, δεσμευόμαστε τόσο για την προσθήκη νέων μονάδων παραγωγής ενέργειας από ΑΠΕ που θα συμβάλλουν στην επίτευξη των εθνικών στόχων παραγωγής ενέργειας από ΑΠΕ, όσο και για την οικονομική, περιβαλλοντική και κοινωνική ενίσχυση και ανάπτυξη των τοπικών κοινωνιών. Μέσα στην προσεχή 5ετιά η ΔΕΗΑΝ σκοπεύει να αναπτύξει έργα έτσι ώστε να υπερδιπλασιαστεί το χαρτοφυλάκιο της εγκατεστημένης ισχύος της.

ΑΠΕ

143

ENERDIA

Η ENERDIA, ως μία από τις πιο καταξιωμένες τεχνικές εταιρίες στην αγορά της Ενέργειας, παρέχει ολοκληρωμένες και υψηλού επιπέδου υπηρεσίες με έμφαση στην αύξηση της απόδοσης της επένδυσης, από το στάδιο της Μελέτης και Κατασκευής του Έργου, έως τη Λειτουργία και Συντήρησή του. Αποτελούμε σήμερα την ταχύτερα αναπτυσσόμενη εταιρεία. Με σημαντική εμπειρία και χαρτοφυλάκιο κατασκευής & συντήρησης Αιολικών πάρκων, Φωτοβολταϊκών σταθμών και Υποσταθμών Υ.Τ., έχουμε, τα τελευταία 5 χρόνια, κατασκευάσει πάνω από 41MW ενώ συντηρούμε πάνω από 60MW έργων ΑΠΕ.

Γιατί ENERDIA • Η επιτυχία μας και η εγγύηση ποιότητας που προσφέρουμε στους πελάτες μας, βασίζονται στους τρεις δομικούς άξονες της εταιρικής μας φιλοσοφίας: προσανατολισμός στο αποτέλεσμα, υψηλή τεχνική εξειδίκευση, «can-do» νοοτροπία. • Διασφαλίζουμε ότι η απάντησή μας σε κάθε Επενδυτική ανάγκη θα μεγιστοποιεί την απόδοση της Επένδυσης ενώ ενισχύουμε συνεχώς το χαρτοφυλάκιο μακροχρόνιων συνεργασιών με διεθνείς Επενδυτές. • Διαφοροποιούμαστε από τον ανταγωνισμό, καθώς η καλύτερη διαφήμισή μας είναι οι σταθερές σχέσεις με τους επενδυτές που μας έχουν εμπιστευθεί.

Από την Ελλάδα, και παντού! Η εταιρεία αναπτύσσεται και στο Εξωτερικό με στρατηγικές συνεργασίες, που θα καταστήσουν την ENERDIA ως μία από τις κορυφαίες εταιρείες στην Ευρώπη. Επεκτείνουμε τις δραστηριότητές μας σε Κύπρο και Μέση Ανατολή με παράλληλη παρουσία σε Ευρωπαϊκές αγορές – κλειδιά, όπως η Ιταλία, η Αγγλία, κ.ά.

Αναπτύσσουμε & Πρωτοπορούμε Το τμήμα Έρευνας & Ανάπτυξης της ENERDIA έχει αναπτύξει ένα από τα πιο πρωτοποριακά και ολοκληρωμένα, cloud-based Service & Asset Management συστήματα, το ERGACIS. Αποτελεί το πληρέστερο εργαλείο για O&M και Asset Managers, παρέχοντας κάθε πληροφορία για τη λήψη της βέλτιστης απόφασης, στο σωστό χρόνο με το ελάχιστο κόστος.

Υπερήφανοι για ό,τι υλοποιούμε Πίσω από κάθε πελάτη μας, υπάρχει ένα success story της ENERDIA. Η αδιάλειπτη παρουσία μας, στις πλέον απαιτητικές εγκαταστάσεις, αποτελεί την εγγύηση ότι η ENERDIA είναι ο μακροχρόνιος, αξιόπιστος συνεργάτης κάθε Επενδυτή.

144

greek energy 2017 | ΑΠΕ

VOLTALIA GREECE S.A.

VOLTALIA GREECE Α.Ε.

Δραστηριότητες

Η Voltalia Ελλάδος Α.Ε. ιδρύθηκε το 2007 και αποτελεί θυγατρική της Γαλλικής εταιρείας Voltalia S.Α. και έκτοτε επενδύει, λειτουργεί και συντηρεί σταθμούς παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας σε όλη την Ελλάδα. Σε πλήρη ταύτιση με τις αρχές του ομίλου Voltalia, συνδυάζει επιτυχώς την διεθνή εμπειρία και την τεχνογνωσία της γαλλικής μητρικής εταιρείας με τη δική της πρωτοπόρο παρουσία στην Ελληνική αγορά. Σε συνέχεια της ανάπτυξης του στρατηγικού τομέα της Λειτουργίας και Συντήρησης (Ο&Μ) έργων ΑΠΕ, η Voltalia αναλαμβάνει τη διαχείριση φωτοβολταϊκών εγκαταστάσεων τρίτων. Η εταιρεία προσφέρει μια μεγάλη γκάμα καινοτόμων υπηρεσιών Διαχείρισης, Λειτουργίας και Συντήρησης, ενώ παράλληλα παρέχει αποτελεσματικές λύσεις βελτίωσης και αναβάθμισης υφιστάμενων φωτοβολταϊκών σταθμών.

• Επενδύει, λειτουργεί και συντηρεί σταθμούς παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας σε όλη την Ελλάδα. • Παροχή Υπηρεσιών Ολοκληρωμένης Διαχείρισης Φωτοβολταϊκών Σταθμών (Total PV Asset Management Services) προς τρίτους. • Παροχή Υπηρεσιών Λειτουργίας και Συντήρησης Φωτοβολταϊκών Σταθμών (O&M Services) προς τρίτους • Διεύρυνση και ενσωμάτωση νέων τάσεων αγοράς όπως Net-Metering, Ανακύκλωση εξοπλισμού σταθμών ΑΠΕ, χονδρικό και λιανικό εμπόριο εξοπλισμού Φ/Β σταθμών

VOLTALIA S.A. H Voltalia SA ιδρύθηκε το 2005 και έκτοτε επενδύει, λειτουργεί και συντηρεί σταθμούς παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές όπως από φωτοβολταϊκά, αιολικά, υδροηλεκτρικά πάρκα και βιομάζα. H Εταιρεία έχει παγκόσμια παρουσία καθώς, βρίσκεται ήδη στην Ελλάδα, στην Γαλλία, στη Βραζιλία, στο Μαρόκο και στη Γαλλική Γουιάνα και προετοιμάζεται για την εισαγωγή της στην αγορά των ΑΠΕ και άλλων χωρών της Ασίας και της Αμερικής. Η Voltalia SA είναι εταιρεία εισηγμένη στο Χρηματιστήριο Αξιών των Παρισιών, EuroNext (VLTSA) με κεφαλαιοποίηση ύψους €255εκ. για το 2015 και αποτελεί συνδεδεμένη εταιρεία του Γαλλικού ομίλου ιδιοκτησίας της οικογένειας Mulliez, διαθέτουσα παγκόσμια παρουσία σε 18 χώρες και περισσότερους από 400.000 εργαζομένους.

Γιατί Voltalia • Διεθνή εμπειρία, τεχνογνωσία και εξειδικευμένο προσωπικό • έσμευση για συνεχή παροχή αποτελεσματικών υπηρεσιών • Πελατοκεντρική προσέγγιση, συνέπεια και αξιοπιστία • Σ ύστημα Διαχείρισης Ποιότητας, QMS, EN ISO 9001:2008 • Σ ύστημα Διαχείρισης Ασφάλειας & Υγείας, OHSAS 18001:2007 • Σ ύστημα Περιβαλλοντικής Διαχείρισης, EMS, ISO 14001:2015

ΑΠΕ

145

KIEFER

Η εταιρεία KIEFER TEK Ε.Π.Ε. είναι μία κατασκευαστική εταιρεία Μονάδων Παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από Ανανεώσιμες Πηγές. Δραστηριοποιείται στον χώρο από το 2014 έχοντας στο δυναμικό της έργα συνολικής ισχύος άνω των 100 MW. Η εταιρεία αναλαμβάνει έργα ως EPC Contractor, παρέχοντας ολοκληρωμένες λύσεις που αφορούν στην ανάπτυξη, το σχεδιασμό, την προμήθεια εξοπλισμού, την κατασκευή αλλά και τη συντήρηση ενεργειακών συστημάτων καθώς και συστημάτων που δρουν στον πρωτογενή τομέα όπως θερμοκήπια και κτηνοτροφικές μονάδες. Το εξειδικευμένο προσωπικό της διακατέχεται από υψηλό επίπεδο τεχνογνωσίας και διαθέτει μακρά εμπειρία σε σταθμούς Ενέργειας. Στρατηγική της προτεραιότητα είναι η εφαρμογή βέλτιστων λύσεων και τεχνολογίας αιχμής στους σταθμούς που κατασκευάζει, με σκοπό το μικρότερο δυνατό επενδυτικό κόστος σε συνάρτηση με τη μεγιστοποίηση του πραγματικού χρόνου ζωής μιας μονάδας. Όραμα αποτελεί η βιώσιμη ανάπτυξη και η πίστη στην αναγκαιότητα να στραφεί η οικονομία προς την παραγωγή ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές. Αναλαμβάνοντας τη μελέτη και κατασκευή μονάδων παραγωγής πράσινης ενέργειας ενισχύουμε την αειφόρο ανάπτυξη, συμβάλλοντας στη δημιουργία ενός βιώσιμου

ενεργειακού μέλλοντος. Ακολουθώντας διαρκώς τις τεχνολογικές εξελίξεις, επιδιώκουμε τη συνεχή βελτίωση της απόδοσης μας για την επίτευξη ενός άριστου επιχειρηματικού αποτελέσματος. Αξίες που διέπουν τη λειτουργία της εταιρείας μας είναι τα υψηλά πρότυπα ποιότητας και ασφάλειας, η αξιοπιστία, οι υψηλές επενδυτικές αποδόσεις, η αύξηση της κερδοφορίας για τον πελάτη, τα ανταγωνιστικά αποτελέσματα, η καινοτομία και ο σεβασμός προς το περιβάλλον.

.1 ΑΠΕ / αιολικά

Ανάπτυξη της αιολικής ενέργειας… …στον κόσμο του Δρ Ιωάννη Τσιπουρίδη Προέδρου Δ.Σ. Ελληνικής Επιστημονικής Ένωσης Αιολικής Ενέργειας - ΕΛΕΤΑΕΝ Εκδότη Ανεμολογίων Γενικού Διευθυντή R.E.D. Pro Consultants Ειδικοί Ανάπτυξης Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας

Στον πλανήτη είχαμε για άλλη μια χρονιά ενδιαφέρουσες εξελίξεις. Οι συνεχιζόμενες μειώσεις στο κόστος των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας κρατούν διάπλατη τη λεωφόρο ανάπτυξης. Μέσα μόλις σε ένα χρόνο το κόστος της χερσαίας αιολικής ενέργειας μειώθηκε κατά 18%, της θαλάσσιας αιολικής ενέργειας κατά 28% και της φωτοβολταϊκής παραγωγής ηλεκτρισμού κατά 17%.

Πηγή USA Dept of Energy

Τα επόμενα 5 χρόνια το κόστος της χερσαίας αιολικής ενέργειας αναμένεται να μειωθεί περαιτέρω κατά 15% ενώ της θαλάσσιας αιολικής ενέργειας κατά 50% σύμφωνα με τον Διεθνή Οργανισμό Ενέργειας Σαν αποτέλεσμα πέρσι εγκαταστάθηκαν παγκοσμίως 138,5 GW ανανεώσιμης ισχύος, έναντι 127,5GW το 2015, ενώ η αντίστοιχη επένδυση, παρά την αύξηση, ήταν μειωμένη κατά 23% λόγω μείωσης του κόστους. Οι μη επιδοτούμενες ανανεώσιμες είναι πλέον η φθηνότερη πηγή ενέργειας σε ένα όλο αυξανόμενο αριθμό χωρών (Πη-

Πηγή New Energy Finance (BNEF).

γή United Nations and Bloomberg New Energy Finance (BNEF). Φυσικό αποτέλεσμα οι ανανεώσιμες να έχουν το μεγάλο μερίδιο των νέων εγκαταστάσεων και μάλιστα το 2016 να ξεπερνούν το 50%. Αυτές οι εξελίξεις έχουν θετικές συνέπειες στην απασχόληση. Για παράδειγμα στις ΗΠΑ, η βιομηχανία καθαρής ενέργειας απασχολεί πάνω από 4 εκατομμύρια, με το επάγγελμα του τεχνίτη ανεμογεννητριών να είναι το ταχύτερα αυξανόμενο επάγγελμα και με τις ευκαιρίες για απασχόληση στη Φωτοβολταϊκή βιομηχανία να αυξάνονται 12 φορές

(Πηγή IEA)

ταχύτερα από οποιοδήποτε άλλο τομέα της οικονομίας. Η Φωτοβολταϊκή βιομηχανία των ΗΠΑ απασχολεί περισσότερους εργαζόμενους από κάθε άλλο κλάδο ενέργειας συμπεριλαμβανόμενων των κλάδων άνθρακα, πετρελαίου και φυσικού αερίου μαζί.

Σε μια άλλη παράλληλη κατεύθυνση, η ηλεκτροκίνηση δείχνει να βρίσκει επιτέλους τον «βηματισμό» της και να ακολουθεί μια σταθερή πορεία ανάπτυξης. Υπολογίζεται ότι το 2016 ο αριθμός των ηλεκτρικών αυτοκινήτων ξεπέρασε τα 2 εκατομμύρια. Με δεδομένο ότι σημαντικές χώρες όπως η Γερμανία αποφάσισαν να βάλουν τέλος στις μηχανές εσωτερικής καύσης το μέλλον για την ηλεκτροκίνηση διαγράφεται λαμπρό. Ταυτόχρονα η αποθήκευση ενέργειας, τα μικροδίκτυα, τα έξυπνα δίκτυα συνεχίζουν να αναπτύσσονται και να κερδίζουν έδαφος για να αποτελέσουν τα θεμέλια για ακόμη μεγαλύτερη ανάπτυξη και διείσδυση των ανανεώσι-

(Πηγή ΙΕΑ/GUARDIAN)

(Πηγή U.S. Energy and Employment Report)

148

greek energy 2017 | ΑΠΕ | αιολικά

μων στο ενεργειακό μίγμα. Εν κατακλείδι ο πλανήτης δείχνει να έχει βρει το δρόμο προς ένα βιώσιμο μέλλον και, παρά την παρουσία Τραμπ, δείχνει ικανός να πετύχει την ενεργειακή μετάβαση και μεταξύ άλλων να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις αντιμετώπισης της κλιματικής αλλαγής, επιτυγχάνοντας ταυτόχρονα οικονομική ανάπτυξη.

…στην Ελλάδα Από το 1982 που εγκαταστάθηκε το πρώτο αιολικό πάρκο της Ελλάδας αλλά και της Ευρώπης, πιστέψαμε στις εξαιρετικές προοπτικές ανάπτυξης της αιολικής ενέργειας, αλλά και όλων των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στη χώρα μας. Σε μια χώρα «μαγαζί γωνία» όπως συνηθίζουμε να λέμε για μια σειρά από χαρακτηριστικά πλεονεκτήματα που έχει αυτός ο τόπος, οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας δεν αποτελούσαν εξαίρεση. Κάθε γωνιά της έχει να επιδείξει ανανεώσιμο πλούτο σε μια και περισσότερες πηγές, αφού τις διαθέτουμε ΟΛΕΣ σε αξιοποιήσιμα μεγέθη: αιολική, ηλιακή, υδροδυναμική, γεωθερμία, βιομάζα, κυματική. Και σε αυτό το πλαίσιο ξεχωρίζει το Αιγαίο που όχι μόνο ψήνεται στον ήλιο και δέρνεται από τους ανέμους, αλλά έχει στα έγκατά του αστείρευτες ποσότητες γεωθερμικής ενέργειας υψηλής ενθαλπίας, ικανής να καλύψει όλες τις ανάγκες των νησιών του και όχι μόνο. Με δεδομένο αυτό τον πλούσιο ανανεώσιμο ενεργειακό πόρο θα πρέπει κανείς να εξετάσει και τα συγκριτικά του πλεονεκτήματα, ώστε να τεκμηριώσει την επιλογή μεγιστοποίησης της αξιοποίησης του σε σχέση με άλλες πηγές ενέργειας. Κατ’ αρχάς είναι γνωστό και αποδεκτό από όλους, ακόμη και από αυτούς που για δικούς τους λόγους εξακολουθούν να τα υποστηρίζουν, ότι τα ορυκτά καύσιμα • Εξαντλούνται – σε λίγες δεκαετίες δεν θα υπάρχουν για εμπορική εκμετάλλευση • Καταστρέφουν το περιβάλλον • Εκπέμπουν διοξείδιο του άνθρακα και έτσι προκαλούν το φαινόμενο του θερμοκηπίου που οδηγεί στην κλιματική αλλαγή και όσα δεινά αυτή συνεπάγεται για την ανθρωπότητα • Επιδοτούνται, ακόμη και σήμερα σύμφωνα με το ΔΝΤ και την ΙΕΑ κατά 5,6 τρις δολάρια ετησίως ή 10 εκατομμύρια το λεπτό, τα οποία επιβαρύνουν τους φορολογούμενους, που ισοδυναμεί με 6 φορές περισσότερο από την αμοιβή πώλησης καθαρής ενέργειας από ΑΠΕ. • Είναι ακριβά, εισαγόμενα και δεν προσφέρουν ασφάλεια ενεργειακού εφοδιασμού Αντίθετα οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας είναι • Ανεξάντλητες • Φιλικές στο περιβάλλον • Δεν εκπέμπουν στερεούς, υγρούς ή αέριους ρύπους • Οικονομικές

• Εγχώριες και προσφέρουν ασφάλεια ενεργειακού σχεδιασμού • Συμβάλλουν στην οικονομική ανάπτυξη • Παρέχουν ασφάλεια ενεργειακού εφοδιασμού • Προστατεύουν το άμεσο περιβάλλον • Καταπολεμούν τον μεγαλύτερο κίνδυνο της ανθρωπότητας, την κλιματική αλλαγή και επομένως πρωτίστως προστατεύουν τα φτωχότερα κοινωνικά στρώματα και τις φτωχότερες χώρες, Πιστεύει κανείς πως αν άλλη χώρα είχε μια θάλασσα σαν το Αιγαίο που λούζεται στον ήλιο σχεδόν όλο το χρόνο και όπου ο άνεμος δεν σταματάει να φυσάει, ότι θα υπήρχε έστω και ένας πετρελαϊκός σταθμός στα νησιά του; Φυσικά και δεν θα υπήρχε. Αντίθετα θα ήταν το πρώτο γαλαζοπράσινο πέλαγος που θα τροφοδοτούσε με καθαρή ενέργεια όχι μόνο τα δικά του νησιά, αλλά θα εξήγαγε πράσινη ενέργεια. Στο Αιγαίο και στην υπόλοιπη Ελλάδα μέσα στην εκμετάλλευση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας κρύβεται μια οικονομία δισεκατομμυρίων. Πως είναι δυνατόν μια χώρα που δεν φημίζεται για τις αναπτυξιακές της επιδόσεις να αγνοεί αυτήν την τεράστια επενδυτική ευκαιρία; Ποια χώρα μπορεί να αγνοήσει ένα τέτοιο θησαυρό; Που βρισκόμαστε λοιπόν; Η συνολική καθαρή αιολικής ισχύς που εγκαταστάθηκε κατά το 2016 ήταν 238,55 MW. Αυτή είναι η δεύτερη καλύτερη ετήσια επίδοση μετά το ρεκόρ του 2011 οπότε εγκαταστάθηκαν 313MW. Αλλιώς οι επιδόσεις μας είναι της τάξεως των 110 MW ετησίως. Είναι αυτό λόγος για πανηγυρισμούς; Οι γείτονες μας εξ ανατολών εγκατέστησαν πάνω από πάνω από 1.300MW το 2016 σε συνέχεια δεκάδων εκατοντάδων ανά έτος, από το 2009 και μετά. Που σημαίνει εργοστάσια κατασκευής τμημάτων του εξοπλισμού, που σημαίνει θέσεις εργασίας που σημαίνει κοινωνικό πλεόνασμα, με άλλα λόγια οικονομική ανάπτυξη. Εμείς όμως εδώ, έχουμε πάρει όλοι από μια πέτρα και πετροβολούμε την αιολική ενέργεια λες και κινδυνεύουμε να μας αφανίσει από προσώπου γης. Εμείς στο όνομα της προστασίας του τόπου μας προτάσσουμε και τα στήθη μας για να τον σώσουμε. Ο καθένας από την σκοπιά του απορρίπτει την αιολική ενέργεια, χωρίς να κοιτάει τη συνολική εικόνα, το αύριο και το πραγματικό διακύβευμα. Η χώρα μας είναι ευλογημένη με ανεξάντλητους ανανεώσιμους φυσικούς πόρους που μπορούν να της εξασφαλίσουν οικονομική ανάπτυξη, ενεργειακή ασφάλεια, προστασία του περιβάλλοντος και ένα βιώσιμο μέλλον για τα παιδιά της. Δυστυχώς αυτό που απουσιάζει από την εξίσωση είναι η πολιτική βούληση, η πολιτική ηγεσία και το όραμα, που θα μπορούσε να την οδηγήσει εκεί. Και όσο δεν εμφανίζεται αυτό θα διυλίζουμε τον ανανεώσιμο κώνωπα και θα καταπίνουμε την ρυπογόνο κάμηλο των ορυκτών καυσίμων. ■

150

greek energy 2017 | ΑΠΕ | αιολικά

Η προοπτική των αιολικών επενδύσεων στην Ελλάδα του Αθανάσιου Δαγούμα Επικ. Καθηγητή Οικονομικής της Ενέργειας & των Φυσικών Πόρων & Διευθυντή του Εργαστηρίου Ενεργειακής & Περιβαλλοντικής Πολιτικής, Πανεπιστήμιο Πειραιώς

Η διείσδυση των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ) στο ενεργειακό μείγμα μια χώρας αποτελεί έναν από τα κυρίαρχα ζητήματα που απασχολούν το δημόσιο διάλογο. Αυτό προκύπτει κυρίως λόγω των υποχρεώσεων μιας χώρας να τηρήσει τις σχετικές δεσμεύσεις της π.χ. στα πλαίσια της επίτευξης των στόχων 20-20-20, για ενίσχυση της ενεργειακής της ασφάλειας μέσω της αξιοποίησης εγχώριων πηγών, αλλά και οικονομικούς λόγους. Στη δεκαετία του 2000, όταν οι ΑΠΕ ήταν κατά βάση σημαντικά ακριβότερες από τις συμβατικές πηγές ενέργειας, τα οικονομικά οφέλη των ΑΠΕ αφορούσαν κυρίως τη μακρο-οικονομία καθώς η διείσδυση των ΑΠΕ απομειώνει το ρίσκο σε ακραίες μεταβολές των συμβατικών καυσίμων, ενώ επίσης περιόριζε τις αέριες εκπομπές της ηλεκτροπαραγωγής και συνεπώς το έμμεσο κόστος λόγω της στατιστικής έξαρσης ακραίων κλιματικών φαινομένων. Επίσης, κάποιες χώρες οι οποίες είχαν επενδύσει στην τεχνολογία αυτή π.χ. Δανία, Ισπανία και Γερμανία, έχουν σημαντικά έσοδα και θέσεις εργασίες στην οικονομία τους. Τα τελευταία χρόνια, η διείσδυση των ΑΠΕ βρίσκεται στο προσκήνιο και για λόγους που αφορούν τη μικρο-οικονομία, καθώς το σταθμισμένο κόστος ηλεκτροπαραγωγής από ΑΠΕ, ιδίως αιολικά και φωτοβολταϊκά, είναι πλέον ανταγωνιστικό με αυτό των συμβατικών μονάδων. Επίσης οι ΑΠΕ, λόγω του σχεδόν μηδενικού μεταβλητού τους κόστους, οδηγούν στη μείωση των τιμών της χονδρεμπορικής αγοράς, με αποτέλεσμα τη συμπίεση της κερδοφορίας των εταιριών που δραστηριοποιούνται στον τομέα της ηλεκτρικής ενέργειας, ιδίως αν

το χαρτοφυλάκιο επενδύσεων τους δεν περιλαμβάνει και σημαντικό ποσοστό από ΑΠΕ. Στα πλαίσια αυτά, η διείσδυση των ΑΠΕ θεωρείται ευοίωνη, καθώς πλέον και οι μεγάλες εταιρίες αναγνωρίζουν την αναγκαιότητα να διαθέτουν ένα σημαντικό ποσοστό από ΑΠΕ στο χαρτοφυλάκιο τους. Είναι επίσης η δεδομένη η πρόθεση της Ευρωπαϊκής Ένωσης να ενισχύσει τις ΑΠΕ, τόσο μέσω της επιβολής σχετικώς στόχων στο ενεργειακό μείγμα αλλά και μέσω της πρόσφατης ανακοίνωσης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής μέτρων για την Ενεργειακή Ένωση, γνωστό ως «winter package», όπου θέτει ως κύριες επιδιώξεις τα ακόλουθα: βελτίωση ενεργειακής αποδοτικότητας ως προτεραιότητα, παγκόσμια ηγεσία στις ΑΠΕ και ένα «δίκαιο» ενεργειακό κόστος για τον τελικό καταναλωτή. Η βελτίωση της ενεργειακής αποδοτικότητας ορθώς αντιμετωπίζεται ως προτεραιότητα καθώς θεωρείται ως «no-regret option”, διότι προσφέρει οφέλη τόσο στη μικρο-οικονομία, μειώνοντας τις ενεργειακές τιμές αλλά και στη μακρο-οικονομία, περιορίζοντας την ανάγκη για νέες επενδύσεις. Οι ΑΠΕ παραμένουν προτεραιότητα για την Ε.Ε., με στόχο να διατηρήσει ή να επανακτήσει την παγκόσμια ηγεσία της στις τεχνολογίες ΑΠΕ, για να καταστεί η Ε.Ε. εξαγωγέας τεχνολογίας και τεχνογνωσίας στα πλαίσια της πρόσφατης συμφωνίας για την κλιματική αλλαγή στο Παρίσι που προσδιορίζει έναν οδικό χάρτη για σταδιακή απεξάρτηση από συμβατικές πηγές ενέργειας. Όμως η διείσδυση των ΑΠΕ αντιμετωπίζεται πλέον με προβληματισμό σε σχέση με το ενεργειακό κόστος που πληρώνει ο τελικός

ΑΠΕ | αιολικά

καταναλωτής. Η ραγδαία διείσδυση των φωτοβολταϊκών στην Ελλάδα, τα οποία αποζημιώνονται (με καθυστέρηση αρκετών μηνών) υψηλές εγγυημένες τιμές, οδήγησε σε σημαντική αύξηση του τελικού κόστους μέσω της επιβολής σχετικής ρυθμιζόμενης χρέωσης, ήτοι Ειδικό Τέλος Μείωσης Εκπομπών Αερίων Ρύπων (ΕΤΜΕΑΡ). Επιπλέον οδήγησε σε ένα φαύλο κύκλο νομοθετικών πρωτοβουλιών/ αποφάσεων, προκειμένου να αντιμετωπιστούν αστοχίες και στρεβλώσεις, οδηγώντας σε νέες δυσλειτουργίες στην εγχώρια αγορά ηλεκτρικής ενέργειας. Ομοίως το τελικό κόστος ηλεκτρικής ενέργειας αυξήθηκε σημαντικά και σε άλλες χώρες, με σημαντική διείσδυση ΑΠΕ στο μείγμα τους. Συνεπώς, η στήριξη των ΑΠΕ δεν θεωρείται αυτονόητη με οποιοδήποτε κόστος. Από την παραπάνω ανάλυση, προκύπτει ότι η διείσδυση των ΑΠΕ περνάει πλέον σε ένα δεύτερο επίπεδο. Υπάρχει σαφής βούληση για ενίσχυση τους, όμως αυτή δεν μπορεί να γίνει με (ιδιαίτερα) προνομιακούς όρους. Η βούληση αυτή αποτυπώνεται στις «κατευθυντήριες οδηγίες για τις κρατικές ενισχύσεις στους τομείς του περιβάλλοντος και της ενέργειας». Απώτερος στόχος αποτελεί η παύση της οποιαδήποτε προνομιακής υποστήριξης απέναντι τους, η οποία αναμένεται για την περίοδο 2021-2030. Την περίοδο όμως μέχρι το 2020, έχουν ήδη δρομολογηθεί οι εξελίξεις για την πολιτική ενίσχυση τους. Στην περίπτωση της Ελλάδας, η βασική κατεύθυνση αποτελεί η ενίσχυση μέσω διαγωνιστικών διαδικασιών. Ο μηχανισμός ενίσχυσης των ΑΠΕ προβλέπει κυμαινόμενη προσαύξηση (sliding premium), επιπλέον της τιμής με την οποία οι παραγωγοί πωλούν την ηλεκτρική ενέργεια απευθείας στη χονδρεμπορική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας. Αθροιστικά, το νέο σχήμα εκκαθαρίζει κάθε επένδυση με την τιμή αναφοράς του έργου, συνεπώς προσφέρει επενδυτική ασφάλεια. Το κρίσιμο ερώτημα στους διαγωνισμούς αυτούς αποτελεί η τιμή αναφοράς, η οποία έχει ήδη προσ-

151

Η διείσδυση των ΑΠΕ στην Ελλάδα, και ιδιαίτερα των αιολικών αναμένεται να αυξηθεί σημαντικά μέχρι το 2020. Οι βασικότεροι λόγοι αποτελούν η ανάγκη επάρκειας ισχύος και η ύπαρξη πληθώρας ώριμων και ανταγωνιστικών έργων, ιδιαιτέρως όσων έχουν ήδη υπογράψει συμβάσεις πώλησης με εγγυημένες τιμές.

152

greek energy 2017 | ΑΠΕ | αιολικά

διοριστεί με το ν. 4414/2016, αλλά και ο προσδιορισμός της ποσότητας ισχύος ανά τεχνολογία. Παρά το γεγονός ότι η διείσδυση των ΑΠΕ τα τελευταία χρόνια υπήρξε ετεροβαρής υπέρ των φωτοβολταϊκών, οδηγώντας σε ένα μη βέλτιστο ενεργειακό μείγμα και σε αυξημένο ενεργειακό κόστος, η βούληση της πολιτείας θα πρέπει να είναι αξιοκρατική και τεχνοκρατική με απώτερο στόχο την προστασία του δημόσιου συμφέροντος, ήτοι το τελικό κόστος για τον καταναλωτή. Επίσης, πρέπει να λαμβάνεται υπόψη το κριτήριο της διασποράς των επενδύσεων στο σύνολο της χώρας, το οποίο μάλιστα δημιουργεί συμπληρωματικά οφέλη, καθώς η διεσπαρμένη παραγωγή περιορίζει την πιθανότητα ραγδαίας απώλειας της παραγωγής των ΑΠΕ από μετεωρολογικά φαινόμενα. Τέτοιες αποφάσεις αποτελούν αποφάσεις της πολιτείας με τη στενή έννοια του όρου και όχι της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας, η οποία έχει εποπτικό και ρυθμιστικό ρόλο. Η πολιτεία οφείλει να διαθέτει μια επιτροπή με προσωπικότητες υψηλού κύρους, που να εκπονούν το μακροχρόνιο ενεργειακό σχεδιασμό της χώρας, λαμβάνοντας μεταξύ άλλων και τέτοιου είδους αποφάσεις. Δεδομένου, ότι τα αιολικά αποτελούν ιδιαίτερα ανταγωνιστική τεχνολογία, η διείσδυση τους αναμένεται να είναι υψηλή, αυξάνοντας το ρυθμό διείσδυσης τους. Αξίζει να σημειωθεί ότι σύμφωνα με την ετήσια έκθεση της Ελληνικής Επιστημονικής Ένωσης Αιολικής Ενέργειας (ΕΛΕΤΑΕΝ) για το έτος 2016, η συνολική καθαρή αιολική ισχύς που εγκαταστάθηκε κατά το 2016 ήταν 238.6MW, το οποίο αποτελεί την δεύτερη καλύτερη ετήσια επίδοση μετά το έτος 2011, όπου εγκαταστάθηκαν 311 MW. H συνολική εγκατεστημένη αιολική ισχύς έργων που βρισκόταν σε εμπορική η δοκιμαστική λειτουργία είναι 2374.3MW, εκ των οποίων τα 2053.1MW αφορούν το διασυνδεδεμένο ηλεκτρικό σύστημα. Η προοπτική διείσδυση των αιολικών συνεπώς αναμένεται υψηλή, και αναμένεται να υπερβεί τα 1GW την περίοδο 2017-2020. Όμως, αξίζει να σημειωθεί ότι η διείσδυση των αιολικών, δεν θα αφορά έργα με το νέο καθεστώς των ανταγωνιστικών διαδικασιών, αλλά κυρίως με έργα τα οποία είχαν υπογράψει συμβάσεις πώλησης με το καθεστώς των εγγυημένων τιμών. Τα έργα αυτά αναμένεται να εκμεταλλευτούν το προνομιακό αυτό καθεστώς, καθώς εναλλακτικώς η αποζημίωση από τους μηχανισμούς της χονδρεμπορικής αγοράς αναμένεται να είναι σημαντικά χαμηλότερη, αλλά και την παράταση που δόθηκε πρόσφατα σε κατόχους σταθμών παραγωγής ηλεκτρικού ρεύματος από αιολικά, μικρά υδροηλεκτρικά, βιομάζα ή βιοαέριο. Τέλος, αξίζει να σημειωθεί ότι η διείσδυση των ΑΠΕ συμβάλλει στην ικανοποίηση της ανάγκης επάρκειας ισχύος, που αναμένεται να αντιμετωπίσει το Ελληνικό σύστημα λόγω της απόσυρσης των λιγνιτικών μονάδων, που απορρέει από τον περιορισμό λειτουργίας για 17500 ώρες την περίοδο 2016-2023για τις μονάδες του Αμυνταίου και Καρδιάς. Ο ΑΔΜΗΕ στην πρόσφατη «Μελέτη Επάρκειας Ισχύος για την περίοδο 2017-2023», αποτύπωσε την ανάγκη επάρκειας ισχύος του ελληνικού συστήματος, ιδίως από το έτος 2020 και μετά. Το πρόβλημα είναι πιο εμφανές στις περιπτώσεις

εναλλακτικών σεναρίων: Καθυστέρηση της διασύνδεσης Κρήτης (ολοκλήρωση της Φάσης Ι), Καθυστέρηση στην ολοκλήρωση των έργων μεταφοράς που θα επιτρέψουν τη λειτουργία της Μεγαλόπολης 5 σε πλήρη ισχύ, Καθυστέρηση στην ένταξη της Πτολεμαΐδας 5 και Απόσυρση 2 μονάδων Συνδυασμένου Κύκλου ΦΑ. Μάλιστα τα σενάρια αυτά, παρόλο που εξετάζουν οριακές περιπτώσεις, δεν καλύπτουν απόλυτα βασικές από τις συνθήκες της πρόσφατης «ενεργειακής κρίσης» του Δεκεμβρίου 2016 - Ιανουαρίου 2017 σε σχέση με: τη διαθεσιμότητα διασυνδέσεων (καθώς η εν λόγω μελέτη του ΑΔΜΗΕ θεώρησε διαθεσιμότητα 500 MW από καθαρές εισαγωγές στις διασυνδέσεις, ενώ το ισοζύγιο των διασυνδέσεων ήταν 1000 MW εξαγωγικό σε πολλές κρίσιμες ώρες), τη διαθεσιμότητα λιγνιτικών μονάδων (καθώς 2 λιγνιτικές μονάδες βρίσκονται εκτός λειτουργίας για 4μήνη συντήρηση ενώ 2 λιγνιτικές μονάδες τέθηκαν εκτός για αρκετές ημέρες λόγω βλάβης). Συνεπώς, στα ιδιαίτερα κοντινά έτη 2019 και 2020, αναδεικνύεται η αναγκαιότητα εγκατάστασης νέας ισχύος, όπου και η αιολική ενέργεια αναμένεται να συνεισφέρει ιδιαιτέρως αν ληφθεί υπόψιν το διεσπαρμένο αιολικό δυναμικό στην Ελλάδα, που αποτυπώνει το Γράφημα 1.

Γράφημα 1: Διεσπαρμένο αιολικό δυναμικό, πηγή: Κέντρο Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΚΑΠΕ)

Συμπερασματικά, η διείσδυση των ΑΠΕ στην Ελλάδα, και ιδιαίτερα των αιολικών που αποτελεί αντικείμενου του άρθρου, αναμένεται να αυξηθεί σημαντικά μέχρι το 2020. Οι βασικότεροι λόγοι αποτελούν η ανάγκη επάρκειας ισχύος και η ύπαρξη πληθώρας ώριμων και ανταγωνιστικών έργων, ιδιαιτέρως όσων έχουν ήδη υπογράψει συμβάσεις πώλησης με εγγυημένες τιμές. Αναδεικνύεται όμως η -πολλάκις ειπωθείσα- αναγκαιότητα για λήψη σημαντικών αποφάσεων, οι οποίες σε ένα σύγχρονο κράτος πρέπει να καλύπτονται μέσω μακροχρόνιου ενεργειακού σχεδιασμού. Αντικείμενου ενός τέτοιου σχεδιασμού πρέπει να είναι και το καθεστώς της ένταξης των μονάδων ΑΠΕ στην αγορά, καθώς η ωρίμανση κάποιων τεχνολογιών ΑΠΕ επιτρέπουν τη μη προνομιακή μεταχείριση των ΑΠΕ, ιδιαιτέρως για για την περίοδο μετά το 2020. ■

www.thermansipress.gr Όλες οι λύσεις και απαντήσεις για τη θέρμανση του σπιτιού και της επιχείρησής σας με ένα κλικ

τα πάντα γύρω από τη θέρμανση

thermansipress όλεσ οι λύσεισ και οι πληροφορίεσ για τη θέρµανση

με τη σφραγίδα του

154

greek energy 2017 | ΑΠΕ | αιολικά

VESTAS

H Vestas, είναι ο μοναδικός παγκόσμιος όμιλος εταιριών που απασχολείται αποκλειστικά με την αιολική ενέργεια αγωνιζόμενος για την εξασφάλιση αξιοπιστίας στα επιχειρηματικά εγχειρήματα των πελατών της και τη μείωση του ενεργειακού κόστους. Η επιτυχία είναι αποτέλεσμα της δέσμευσης στην εξέλιξη της τεχνολογίας και στο εκτεταμένο πρόγραμμα έρευνας και ανάπτυξης για την αιολική ενέργεια. Με περισσότερα από 30 χρόνια εμπειρίας στην μετατροπή της φυσικής δύναμης του ανέμου σε σύγχρονη ενέργεια, έχουμε εκατονταπλασιάσει τις δυνατότητες παραγωγής των ανεμογεννητριών. Διαθέτουμε μια πλήρως καθετοποιημένη παραγωγή κατασκευάζοντας οι ίδιοι τα περισσότερα μέρη των ανεμογεννητριών και έχουμε έντονη τοπική παρουσία σε πολλές χώρες σε παγκόσμιο επίπεδο και σημαντική, με ταχύτατη ανάπτυξη, παρουσία σε Ελλάδα και Κύπρο. Το όραμα μας είναι ο άνεμος να καταστεί ισότιμος των συμβατικών πηγών ενέργειας όπως είναι το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο.

Πρωτοπόροι και στην Ελλάδα H Vestas έχει παρουσία στην Ελλάδα από το 1985, ενώ ως Vestas Hellas S.A. δραστηριοποιείται από το 2001. Η εταιρία κατέχει ηγετική θέση στην ελληνική αγορά, διεκδικώντας τα μεγαλύτερα και σημαντικότερα έργα. Η πολυετής παρουσία μας, η εμπειρία μας όλα αυτά τα χρόνια, η οργανωτική μας δομή με τοπικές ομάδες εγκατάστασης και συντήρησης έργων, η τεχνολογική μας υπεροχή και η επιχειρησιακή μας αρτιότητα δικαιολογούν και εξασφαλίζουν το μερίδιο αγοράς μας που είναι περίπου 50%. Το αντικείμενο εργασιών της Vestas Hellas είναι η πώληση, εγκατάσταση και συντήρηση ανεμογεννητριών σε Ελλάδα, Κύπρο και άλλες Βαλκανικές χώρες. H εταιρεία στεγάζεται στο Μαρούσι και απασχολεί περίπου 120 επαγγελματίες τεχνολόγους όλων των επιστημονικών πεδίων, με τους μισούς από αυτούς αποσπασμένους στα διάφορα αιολικά πάρκα της ελληνικής επικράτειας και των λοιπών περιοχών ευθύνης της. Η μεγάλη μας εμπειρία στην παροχή υπηρεσιών παγκοσμίως, καθώς και η καλά οργανωμένη διάρθρωση των κέντρων συντήρησης της εταιρίας μας, μας επιτρέπουν να παρέχουμε κάλυψη στο μεγαλύτερο μέρος της χώρας, εξασφαλίζοντας έτσι αποτελεσματική διαχείριση των εγκατε-

στημένων αιολικών πάρκων. Αυτό αποτελεί την εγγύηση για την απόδοση των επενδύσεων, την ελαχιστοποίηση του οικονομικού κινδύνου, και άρα τη βελτίωση της αξιοπιστίας του επιχειρηματικού εγχειρήματος. Η Vestas Hellas έχει αναπτύξει το μεγαλύτερο και πιο οργανωμένο δίκτυο συντήρησης και λειτουργίας ανεμογεννητριών στην Ελλάδα αφού διαθέτει σημεία τεχνικής υποστήριξης σε Λιβαδειά, Σιδηρόκαστρο, Πάτρα, Τρίπολη, Κρανίδι, Αλεξανδρούπολη και Κρήτη.

ΑΠΕ | αιολικά

155

ENERCON GMBH

Η ENERCON GmbH είναι ο μεγαλύτερος κατασκευαστής ανεμογεννητριών της Γερμανίας. Με περισσότερους από 17.000 εργαζόμενους και με μονάδες παραγωγής στη Γερμανία, την Σουηδία, την Βραζιλία, την Πορτογαλία, τον Καναδά και την Τουρκία, η ENERCON έχει διεθνή παρουσία σε περισσότερες από 40 χώρες. Η συνολική εγκατεστημένη ισχύς των ανεμογεννητριών της ENERCON σε παγκόσμιο επίπεδο στο τέλος Μαρτίου 2017 υπερέβαινε τα 44.770 MW. Η ENERCON δραστηριοποιείται στην Ελλάδα από το 1996 και από το 2010 και στην Κύπρο. Με περισσότερους από 140 εργαζόμενους στους τομείς Διοίκησης, Πωλήσεων, Site Assessment / Site Verification, Project Management, Logistics, Service, Οικονομικών & Φορολογικών Θεμάτων και Διαχείρισης Ανθρώπινων Πόρων, με κεντρικά γραφεία στην Αθήνα και με 30 ομάδες συντήρησης που καλύπτουν 36 περιοχές της χώρας, η ENERCON διατηρεί στο ακέραιο την εμπιστοσύνη της στην Ελληνική και την Κυπριακή αγορά της αιολικής ενέργειας καθώς και στο υψηλής ποιότητας αιολικό δυναμικό τους. Από την ίδρυση της το 1985 και την κατασκευή της πρώτης ανεμογεννήτριας Ε-14 των 55 kW έως και σήμερα με την E-126 ισχύος 7,58 MW, της μεγαλύτερης ανεμογεννήτριας μαζικής παραγωγής παγκοσμίως για αιολικά πάρκα στην ξηρά, η ENERCON είναι απόλυτα προσηλωμένη στην καινοτομία, την παραγωγή ανεμογεννητριών κορυφαίας ποιότητας και την παροχή υπηρεσιών υψηλού επιπέδου. Η πρωτοποριακή ιδέα του ιδρυτή της εταιρείας Dr. A.Wobben για την κατάργηση του πολλαπλασιαστή στροφών (κιβωτίου) και την απ’ ευθείας σύνδεση της πτερωτής με την γεννήτρια, ελαχιστοποίησε τις απώλειες ενέργειας και μετά από 20 χρόνια εξέλιξης εγγυάται την ιδιαίτερα αποδοτική λειτουργία των ανεμογεννητριών της. Σήμερα, η ENERCON εξακολουθεί να καινοτομεί στον τομέα των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας με εφαρμογές σε υδροηλεκτρικούς και φωτοβολταικούς σταθμούς παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας καθώς και σε υβριδικά εμπορικά πλοία. Παράλληλα, η καθετοποίηση της διαδικασίας από την παραγωγή έως και την εγκατάσταση των ανεμογεννητριών και οι εξαντλητικοί έλεγχοι ποιότητας σε όλα τα ενδιάμεσα στάδια διασφαλίζουν την εξαιρετικά υψηλή ποιότητα των ανεμογεννητριών της ENERCON. Ο συνδυασμός της άριστης τεχνικής κατάρτισης και της διαρκούς εκπαίδευσης

των μηχανικών, των τεχνικών και του προσωπικού της με τη διάθεση κορυφαίων ποιοτικά προϊόντων, αποτελούν για τους πελάτες της ΕΝΕRCON την καλύτερη εγγύηση για την αποδοτικότητα των επενδύσεών τους. Στην Ελλάδα και την Κύπρο η ENERCON προσφέρει μία ευρεία γκάμα ανεμογεννητριών, από την Ε-44 (900 kW - 44 m διάμετρος πτερωτής), έως την Ε-126 (7,58 ΜW - 127 m διάμετρος πτερωτής). Ολες τους είναι ικανές να αντιμετωπίσουν με επιτυχία ακόμη και τις δυσκολότερες συνθήκες λειτουργίας που υπάρχουν στην Ελλάδα. Με την εισαγωγή των νέων τύπων ανεμογεννητριών μεγάλης διαμέτρου κλάσεων ΙΙ και ΙΙΙ (Ε-103 ΕP2 2,35MW, Ε-115 Ε2 3,2MW, E-126 EP4 4,2MW και Ε-141 EP4 4,2 MW) είναι σε θέση πλέον να καλύψει με υψηλές ενεργειακές αποδόσεις και τις περιοχές χαμηλότερου αιολικού δυναμικού. Παράλληλα, η ENERCON επιβλέπει τις εργασίες και παρέχει διαρκή υποστήριξη σε όλη τη διάρκεια εκτέλεσης ενός έργου (Project Administration), ενώ είναι σε θέση να εκτελέσει και να παραδώσει ολοκληρωμένα έργα (turn-key projects). Μετά την παράδοση των έργων, η άρτια εκπαιδευμένη ομάδα των τεχνικών της ENERCON παρέχει υπηρεσίες συντήρησης των ανεμογεννητριών, εξασφαλίζοντας την απρόσκοπτη και μακροχρόνια λειτουργία τους.

156

greek energy 2017 | ΑΠΕ | αιολικά

GAMESA

Η GAMESA είναι η μεγαλύτερη εταιρεία στην Ισπανία στον τομέα της κατασκευής ανεμογεννητριών, και μία από τις κορυφαίες παγκοσμίως, με βιομηχανικές εγκαταστάσεις σε Ισπανία, Βραζιλία, Κίνα και Ινδία. Σημαντικό κομμάτι της δραστηριότητας της GAMESA αποτελεί η λειτουργία και η συντήρηση αιολικών πάρκων, συντηρώντας σήμερα ένα συνολικό αριθμό αιολικών πάρκων για πάνω από 400 πελάτες παγκοσμίως που το 2015 ανερχόταν σε 21,000 MW. Παράλληλα δραστηριοποιείται στην ανάπτυξη, την κατασκευή και την πώληση αιολικών πάρκων, έχοντας υλοποιήσει πλέον των 256 αιολικών πάρκων ισχύος 7,159 MW, ενώ κατέχει ένα χαρτοφυλάκιο έργων ισχύος 14,200 MW σε διάφορες φάσεις ανάπτυξης 16 χώρες, σε Ευρώπη, Ασία και Αμερική. Στόχος της GAMESA είναι η παροχή στον πελάτη ενός ολοκληρωμένου επιχειρηματικού μοντέλου (value chain know how), μοναδικού στον χώρο της αιολικής ενέργειας, που περιλαμβάνει όλα τα στάδια, από την ανάπτυξη ενός αιολικού πάρκου, την υλοποίηση, έως και την λειτουργία και την συντήρηση αυτού. Η GAMESA παρέχει ένα ευρύ φάσμα ανεμογεννητριών που περιλαμβάνουν πλατφόρμες ισχύος 2,0-2,5 MW, ισχύος 3.3 MW και ισχύος 5,0 MW. Το αντικείμενο εργασιών της GAMESA στην Ελλάδα, χώρα στην οποία εγκαταστάθηκε τα τέλη του 2000, περιλαμβάνει και τις τρείς κύριες δραστηριότητες του ομίλου, δηλαδή την πώληση και την συντήρηση ανεμογεννητριών, καθώς και την ανάπτυξη και πώληση με το κλειδί στο χέρι αιολικών πάρκων.

Η Gamesa αναμένει ότι θα ολοκληρωθεί σύντομα η συγχώνευσή της με τη γερμανική Siemens. Οι δύο πλευρές ανακοίνωσαν τα παραπάνω αφού έλαβαν πλέον το πράσινο φως της Κομισιόν για τη συγχώνευση. Η αρχική συμφωνία υπογράφτηκε τον Ιούνιο του 2016 και θα οδηγήσει τη Siemens στο να κατέχει ποσοστό 59% στη Gamesa, ενώ η Iberdrola θα κατέχει 8%. Η νέα εταιρεία θα διαθέτει χαρτοφυλάκιο 75 γιγαβάτ και παραγγελίες 20,9 δις. ευρώ.

ΑΠΕ | αιολικά

157

GENERAL ELECTRIC

H GE είναι πλέον παρούσα και στην Ελλάδα στον τομέα των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, μέσω της αυτόνομης επιχειρηματικής μονάδας που δραστηριοποιήθηκε πρόσφατα και επικεντρώνεται στην υλοποίηση αιολικών έργων. Η εταιρεία κατέχει ηγετική θέση στην παγκόσμια αγορά αιολικής ενέργειας και στοχεύει στην οργανωμένη προώθηση της τεχνολογίας και των ανεμογεννητριών της στη χώρα μας, αποβλέποντας σε σημαντική ανάπτυξη στα επόμενα χρόνια. Παγκοσμίως, η GE διαθέτει στον τομέα onshore wind πάνω από 50 GW εγκατεστημένης χωρητικότητας, με πάνω από 30.000 ανεμογεννήτριες σε περισσότερες από 35

χώρες, όντας πρωτοπόρος στην τεχνολογίας των αιολικών ψηφιακών πάρκων. Ενισχύοντας την πρωτοπορία της, την προηγούμενη χρονιά παρουσίασε τη νέα γενιά ανεμογεννητριών 3MW, εξοπλισμένη με ψηφιακά εργαλεία ασφάλειας και διάγνωσης, βασισμένα στο ιδιόκτητο λογισμικό Predix. Αξίζει να σημειωθεί ότι η GE είναι παρούσα στην Ελλάδα από το 1904, προσφέροντας τεχνολογίες υποδομών, υπηρεσίες και λύσεις στους τομείς των Μεταφορών, της Ενέργειας, των Κατασκευών και της Υγείας, παίζοντας σημαντικό ρόλο στον διαρκή τεχνολογικό εκσυγχρονισμό της χώρας.

158

greek energy 2017 | ΑΠΕ | αιολικά

ΤΕΡΝΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ

Η ΤΕΡΝΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ κατέχει ηγετική θέση στον κλάδο των τεχνολογιών των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ) και ειδικότερα στην ανάπτυξη Αιολικών Πάρκων, Υδροηλεκτρικών Έργων, Μονάδων Ηλιακής Ενέργειας καθώς και Μονάδων ολοκληρωμένης διαχείρισης και παραγωγής ενέργειας από απορρίμματα, απόβλητα και βιομάζα με δραστηριότητα σε Ελλάδα, Ευρώπη και ΗΠΑ. Η συνολική εγκατεστημένη ισχύς του Ομίλου πλέον ανέρχεται σε 738 MW. Ο Όμιλος έχει εγκαταστήσει 468 MW στην Ελλάδα, 138 MW στις ΗΠΑ, 102 MW στην Πολωνία και 30 MW στην Βουλγαρία. Ταυτόχρονα, ο Όμιλος διαθέ-

Συνολικά, η εταιρεία λειτουργεί, κατασκευάζει ή έχει πλήρως αδειοδοτήσει 980 MW εγκαταστάσεων ΑΠΕ, στην Ευρώπη και την Αμερική. Στόχος της εταιρείας είναι, μέσα στα επόμενα χρόνια, να προσεγγίσει το μέγεθος των 1.000 MW έργων ΑΠΕ σε λειτουργία σε όλες τις χώρες δραστηριότητας της.

τει υπό κατασκευή ή έτοιμες προς κατασκευή εγκαταστάσεις ΑΠΕ ισχύος 242 MW στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Συνολικά, η εταιρεία λειτουργεί, κατασκευάζει ή έχει πλήρως αδειοδοτήσει 980 MW εγκαταστάσεων ΑΠΕ, στην Ευρώπη και την Αμερική. Στόχος της εταιρείας είναι, μέσα στα επόμενα χρόνια, να προσεγγίσει το μέγεθος των 1.000 MW έργων ΑΠΕ σε λειτουργία σε όλες τις χώρες δραστηριότητας της.

ΑΠΕ | αιολικά

159

EDF EN HELLAS

H EDF Énergies Nouvelles, παγκόσμιος ηγέτης στον τομέα της παραγωγής «πράσινης» ηλεκτρικής ενέργειας, θυγατρική της γαλλικής Électricité de France, αποτελεί έναν από τους πιο σημαντικούς επενδυτές ανανεώσιμων πηγών ενέργειας παγκοσμίως. Δραστηριοποιείται κυρίως στην Ευρώπη και τη Βόρειο Αμερική, με αντικείμενο την ανάπτυξη, χρηματοδότηση, εγκατάσταση, λειτουργία και συντήρηση έργων ΑΠΕ αλλά πρόσφατα εισήλθε και σε νέες πολλά υποσχόμενες αγορές όπως η Αφρική, η Μέση Ανατολή, η Ασία και η Νότια Αμερική. Το ανθρώπινο δυναμικό που απασχολεί η EDF EN ανέρχεται σε περίπου 3.000 εργαζόμενους παγκοσμίως. Έως τον Δεκέμβριο του 2016 είχαν εγκατασταθεί 9.614 MW παγκοσμίως ενώ 1.780 ΜW βρίσκονται υπό κατασκευή.

Ισχυρή παρουσία και στην Ελλάδα Η ΕDF ΕΝ HELLAS Α.Ε., θυγατρική της EDF Energies Nouvelles, συστάθηκε το 2005 και αποτελεί σήμερα μια από τις μεγαλύτερες επενδυτικές εταιρείες στον τομέα παραγωγής ηλεκτρικού ρεύματος από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας στην Ελλάδα. Mέσω των θυγατρικών της εταιρειών, αναπτύσσει και θέτει σε λειτουργία Αιολικούς, Φωτοβολταϊκούς και Υβριδικούς Σταθμούς παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας στην Ελληνική Επικράτεια. Η συνολική εγκατεστημένη ισχύς για το 2016 ανέρχεται σε 277 MW εκ των οποίων 264,45 MW προέρχονται από

Αιολικούς Σταθμούς και 12,09 MW από Φωτοβολταϊκούς Σταθμούς. Συγκεκριμένα κατέχει • 13 Αιολικά Πάρκα σε λειτουργία • 8 Φωτοβολταϊκά Πάρκα σε λειτουργία Επίσης, διαθέτει έργα με άδειες παραγωγής συνολικής ισχύος περίπου 1060 MW, με 200 περίπου MW να βρίσκονται ήδη σε ώριμο αδειοδοτικά στάδιο, και έχει υποβάλλει προς την ΡΑΕ αιτήσεις για επιπλέον άδειες παραγωγής συνολικής ισχύος 570 MW περίπου, η αξιολόγηση των οποίων αναμένεται.

Mέσω των θυγατρικών της εταιρειών, αναπτύσσει και θέτει σε λειτουργία Αιολικούς, Φωτοβολταϊκούς και Υβριδικούς Σταθμούς παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας στην Ελληνική Επικράτεια. Η EDF EN HELLAS Α.Ε., ευθυγραμμισμένη με τους στόχους και τις αρχές της μητρικής εταιρείας EDF Energies Nouvelles, επιδιώκει πάντα τις επενδύσεις στο χώρο της παραγωγής και πώλησης ηλεκτρικού ρεύματος από ΑΠΕ στο πλαίσιο της αειφόρου ανάπτυξης, με γνώμονα το σεβασμό στο περιβάλλον και τη νομοθεσία που το διέπει, την ενίσχυση των τοπικών οικονομιών και κοινωνιών αξιοποιώντας τις καθαρές πηγές ενέργειας.

Λειτουργία και Συντήρηση Σε συνέχεια της ανάπτυξης του στρατηγικού τομέα της λειτουργίας και συντήρησης έργων ΑΠΕ, η EDF Energies Nouvelles έχει επεκτείνει από το 2010 τη σχετική δραστηριότητα της και στην Ελλάδα μέσω της θυγατρικής της, EDF EN SERVICES GREECE, η οποία έχει αυτή τη στιγμή συμβάσεις λειτουργίας και συντήρησης για 261 ΜW αιολικών και 12 ΜW φωτοβολταικών έργων.

160

greek energy 2017 | ΑΠΕ | αιολικά

ΕΛ.ΤΕΧ.ΑΝΕΜΟΣ Α.Ε

Η ΕΛ.ΤΕΧ. ΑΝΕΜΟΣ Α.Ε., θυγατρική εταιρεία του ομίλου ΕΛΛΑΚΤΩΡ, αναπτύσσει, κατασκευάζει και λειτουργεί μονάδες παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας με την αξιοποίηση των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ), με έμφαση στην αιολική ενέργεια. Σε αυτό το πλαίσιο, η εταιρεία: • Εντοπίζει περιοχές για εγκατάσταση και λειτουργία Αιολικών Πάρκων • Πραγματοποιεί μετρήσεις και εκπονεί μελέτες αξιολόγησης του αιολικού δυναμικού • Καλύπτει όλο το εύρος/φάσμα εκπόνησης μελετών και σχεδίων, προβαίνοντας σε όλες τις απαιτούμενες ενέργειες για την αδειοδότηση των έργων ΑΠΕ • Επιβλέπει την κατασκευή των έργων, η οποία περιλαμβάνει: • Εκπόνηση μελετών-Βελτιστοποίηση έργων • Προμήθεια εξοπλισμού (ανεμογεννήτριες) • Ανάθεση και επίβλεψη εργασιών • Εποπτεύει τη λειτουργία των Αιολικών Πάρκων, διαχειρίζεται/επιλύει οποιαδήποτε προβλήματα προκύψουν και φροντίζει για την ασφάλεια των εγκαταστάσεων Η ΕΛ.ΤΕΧ. ΑΝΕΜΟΣ Α.Ε. έχει ισχυρή παρουσία στο χώρο των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας, έχοντας σε λειτουργία έργα συνολικής εγκατεστημένης ισχύος 241 MW, ενώ βρίσκονται σε διαδικασία υλοποίησης (με ορίζοντα διετίας) επτά (7) νέα αιολικά πάρκα, συνολικής ισχύος 145 MW σε Ήπειρο, Στερεά Ελλάδα, Πελοπόννησο & Ιόνια νησιά. Ειδικότερα: • Λειτουργεί 14 Αιολικά Πάρκα (234 MW), 1 φωτοβολταϊκό σταθμό (2ΜW) και ένα μικρό υδροηλεκτρικό έργο (4,95MW). • Κατέχει άδειες παραγωγής για έργα ισχύος 639 MW, εκ των οποίων 113 MW με εγκεκριμένους περιβαλλοντικούς όρους. • Έχει υποβάλει αιτήσεις για την υλοποίηση έργων ισχύος 658 MW. Η εταιρεία διαθέτει ειδικά εκπαιδευμένο προσωπικό σε κάθε έργο, το οποίο επιβλέπει τη λειτουργία, συντήρηση και ασφάλεια. Στα κεντρικά της γραφεία, διαθέτει online σύστημα εποπτείας και ελέγχου για την επίβλεψη της λειτουργίας, της διαθεσιμότητας των ανεμογεννητριών και την

παρακολούθηση των καιρικών συνθηκών. Η ΕΛ.ΤΕΧ. ΑΝΕΜΟΣ Α.Ε., σύμφωνα με στοιχεία της ΕΛΕΤΑΕΝ του Δεκεμβρίου 2016, κατέχει την τρίτη θέση μεταξύ των εταιριών βάσει της εγκατεστημένης ισχύος των έργων τους, ενώ κατέχει το 10% της εγχώριας αγοράς αιολικών πάρκων σε όρους εγκατεστημένης ισχύος. Παράλληλα, και ενώ εργάζεται συστηματικά για την αδειοδοτική ωρίμανση των έργων που ήδη υπάρχουν στο χαρτοφυλάκιό της, συνεχίζει τις μετρήσεις αιολικού δυναμικού στην Ελλάδα, αναζητώντας νέες θέσεις για την υλοποίηση έργων. Παρουσιάζοντας μέσο ρυθμό ανάπτυξης της τάξεως του 16% με βάση τις πωλήσεις από το 2009 μέχρι και σήμερα, η ΕΛ.ΤΕΧ. ΑΝΕΜΟΣ έχει ευθυγραμμιστεί με το νέο σχήμα λειτουργικής ενίσχυσης για παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από ΑΠΕ και ΣΗΘΥΑ (Ν. 4414/2016), κατ’ εφαρμογή των «Κατευθυντηρίων γραμμών για τις κρατικές ενισχύσεις στον τομέα του περιβάλλοντος και της ενέργειας για την περίοδο 2014-2020» (EEAG 2014-2020) της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.

ΑΠΕ | αιολικά

161

ROKAS RENEWABLES

H Χ. Ρόκας ΑΒΕΕ (Rokas Renewables), διατηρεί ηγετική παρουσία στον τομέα των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ) στην Ελλάδα, ως μια από τις πρώτες επιχειρήσεις που διέκριναν τις προοπτικές του κλάδου στην χώρα και επένδυσαν σε αυτόν. Εδώ και 20 χρόνια η Εταιρία κατασκευάζει, κυρίως, αιολικά πάρκα σε όλη την ελληνική επικράτεια, υλοποιώντας παράλληλα αντίστοιχες υποστηρικτικές υποδομές (π.χ. οδικά και ηλεκτρικά δίκτυα). Μέσω των έργων ΑΠΕ, στηρίζει τις τοπικές κοινωνίες που φιλοξενούν τα πάρκα της αφού ωφελούνται από: την λειτουργία τους λόγω των εσόδων που αποφέρουν στην τοπική αυτοδιοίκηση και τους οικιακούς καταναλωτές ηλεκτρικής ενέργειας, τα έργα υποδομής που δημιουργούνται, τις νέες θέσεις εργασίας (άμεσες και έμμεσες) και το καθαρότερο περιβάλλον. Η Rokas Renewables λειτουργεί σήμερα 18 αιολικά πάρκα και 4 φωτοβολταϊκούς σταθμούς συνολικής ισχύος 281,5 MW στην Ελλάδα και στην Κύπρο. H Rokas Renewables είναι θυγατρική εταιρεία του Ομίλου Iberdrola, ενός από τους μεγαλύτερους ενεργειακούς Ομίλους παγκοσμίως και παγκόσμιου ηγέτη στην αιολική ενέργεια. Η Iberdrola λειτουργεί με επιτυχία στον κλάδο της ενέργειας τα τελευταία 150 χρόνια, ενώ έχει παρουσία σε περισσότερες από 40 χώρες. Πιο συγκεκριμένα, ο

κλάδος των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας αποτελεί για τον Όμιλο Iberdrola ένα από τα σημαντικότερα οχήματα ανάπτυξης. Έτσι, διατηρεί τη δέσμευσή του στην αξιοποίηση των καθαρότερων πηγών ενέργειας, καθώς για την Iberdrola η βιώσιμη ανάπτυξη των κοινωνιών προϋποθέτει τη χρήση μοντέλων που προάγουν την αειφορία.

H Rokas Renewables είναι θυγατρική εταιρεία του Ομίλου Iberdrola, ενός από τους μεγαλύτερους ενεργειακούς Ομίλους παγκοσμίως και παγκόσμιου ηγέτη στην αιολική ενέργεια. Η Rokas Renewables, σε πλήρη ταύτιση με τις αρχές του Ομίλου Iberdrola, συνδυάζει επιτυχώς τη διεθνή εμπειρία και την τεχνογνωσία της ισπανικής μητρικής εταιρείας με τη δική της πρωτοπόρο παρουσία στην τοπική αγορά. Ως εκ τούτου, επιτυγχάνει την ανάπτυξη και την κατασκευή έργων Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας με υψηλή ποιότητα αλλά και αίσθημα κοινωνικής ευθύνης.

162

greek energy 2017 | ΑΠΕ | αιολικά

ENEL GREEN POWER

Η Enel Green Power (EGP), που αποτελεί τον κλάδο ανανεώσιμων πηγών ενέργειας (ΑΠΕ) του Ομίλου Enel, δραστηριοποιείται στην ανάπτυξη και λειτουργία ανανεώσιμων πηγών σε παγκόσμιο επίπεδο, με παρουσία στην Ευρώπη, τη Βόρεια και Νότια Αμερική, την Ασία, την Αφρική και την Αυστραλία. Η EGP είναι παγκόσμιος ηγέτης στον τομέα της

Οι αρχές της βιώσιμης ανάπτυξης και της εταιρικής κοινωνικής υπευθυνότητας ενσωματώνονται πάντα στη στρατηγική και τις επιχειρηματικές πρακτικές της Enel Green Power Hellas, η οποία δίνει τη μέγιστη προσοχή κι έμφαση στην ασφάλεια στην εργασία και συνεισφέρει στο ευ ζην τόσο των εργαζομένων της όσο και των γειτονικών τοπικών κοινοτήτων.

πράσινης ενέργειας με εγκατεστημένη ισχύ 36 GW από ένα μείγμα παραγωγής που περιλαμβάνει αιολική, ηλιακή, γεωθερμική, υδροηλεκτρική ενέργεια και βιομάζα. Επιπλέον, η EGP πρωτοπορεί αναφορικά με την ενσωμάτωση καινοτόμων τεχνολογιών, όπως συστήματα αποθήκευσης ενέργειας σε μονάδες ανανεώσιμων πηγών. Στην Ελλάδα η Enel Green Power είναι παρούσα έργα ΑΠΕ εγκατεστημένης ονομαστικής ισχύος 308 MW, αξιοποιώντας αιολικές, ηλιακές και υδροηλεκτρικές πηγές ενέργειας. Οι αρχές της βιώσιμης ανάπτυξης και της εταιρικής κοινωνικής υπευθυνότητας ενσωματώνονται πάντα στη στρατηγική και τις επιχειρηματικές πρακτικές της Enel Green Power Hellas, η οποία δίνει τη μέγιστη προσοχή κι έμφαση στην ασφάλεια στην εργασία και συνεισφέρει στο ευ ζην τόσο των εργαζομένων της όσο και των γειτονικών τοπικών κοινοτήτων.

ΑΠΕ | αιολικά

163

ELICA GROUP

Ο Όμιλος ΕΛΙΚΑ αναπτύσσει έργα ΑΠΕ στην Ελλάδα και τα Βαλκάνια από το 1998. Ο Όμιλος αποτελεί μία από τις κορυφαίες και δυναμικές εταιρείες ΑΠΕ στην Ελλάδα έχοντας πλήρως σχεδιάσει, αναπτύξει, εγκαταστήσει και θέσει σε λειτουργία 146 MW Αιολικών Πάρκων, 10 MW Υδροηλεκτρικών Σταθμών και 16 MW Φωτοβολταϊκών, ενώ 55 MW Αιολικών Πάρκων βρίσκονται σε φάση κατασκευής.

Ο Όμιλος έχει αναπτύξει σημαντική στρατηγική συνεργασία με την Ιταλική Enel GreenPower (EGP) και την NEK για την υλοποίηση αιολικών πάρκων στην Ελλάδα και τη Βουλγαρία αντίστοιχα. Επιπλέον, ο Όμιλος αναπτύσσει έργα αιολικών σταθμών σε ώριμη φάση αδειοδότησης συνολικής ισχύος 2,400 MW στην Ελλάδα και τη Βουλγαρία, 3,000 MW αιολικών πάρκων στην Αίγυπτο, 50 MW Φωτοβολταϊκών σταθμών, ενώ έχει θέσει σε λειτουργία 2 εργοστάσια κατασκευής φωτοβολταϊκών φετών (wafers), κυψελών (cells) και πλαισίων (modules) πολυκρυσταλλικού πυριτίου. Ο Όμιλος ΕΛΙΚΑ το 2005 εισήγαγε για πρώτη φορά στην Ελλάδα την ιδέα της εγκατάστασης συστοιχιών αιολικών πάρκων σε περιοχές με υψηλό αιολικό δυναμικό, αλλά με περιορισμούς στη δυνατότητα μεταφοράς και απορρόφη-

σης ισχύος, αναπτύσσοντας για κάθε έργο και τις απαραίτητες υποδομές διασύνδεσης. Επιπροσθέτως, ο Όμιλος έχει αναπτύξει σημαντική στρατηγική συνεργασία με την Ιταλική Enel GreenPower (EGP) και την NEK για την υλοποίηση αιολικών πάρκων στην Ελλάδα και τη Βουλγαρία αντίστοιχα. Ο Όμιλος έχει σχεδιάσει και αναπτύξει ένα σημαντικότατο έργο αποτελούμενο από οκτώ αιολικά πάρκα συνολικής ισχύος 181,7 MW με Άδειες Εγκατάστασης στην περιοχή του Καφηρέα Ευβοίας, τα οποία θα συνδέονται μέσω υποθαλάσσιου καλωδίου στην ηπειρωτική Ελλάδα, και των οποίων οι μετοχές έχουν μεταβιβαστεί σε έτερο φορέα. Το σύνολο των έργων, που έχει αναπτύξει και αναπτύσσει ο Όμιλος ΕΛΙΚΑ, αποδεικνύει την εκτεταμένη εμπειρία, που διαθέτει, στον τεχνικό σχεδιασμό, την ανάπτυξη, την κατασκευή και λειτουργία έργων ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, καθώς και στην παροχή σημαντικότατης τεχνογνωσίας αναφορικά με την ανάπτυξη σχετικών έργων κάθε μορφής κλίμακας.

164

greek energy 2017 | ΑΠΕ | αιολικά

ENTEKA

Η ENTEKA είναι η παλαιότερη ελληνική εταιρεία που εξειδικεύεται στην αιολική ενέργεια και γενικότερα στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Ιδρύθηκε το 1984 και κατέχει τεράστια εμπειρία και αναλυτική γνώση της ελληνικής ενεργειακής αγοράς. Σήμερα αποτελεί έναν όμιλο εξειδικευμένων εταιρειών με κύριο αντικείμενο δραστηριότητας τον σχεδιασμό, την υλοποίηση, την επένδυση και τη λειτουργία έργων Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας. Η ΕΝΤΕΚΑ είναι μια επενδυτική εταιρεία με συμμετοχές σε έργα αιολικής και ηλιακής ενέργειας στην Ελλάδα. Ως όμιλος διαθέτει ένα σύνολο εν λειτουργία αιολικής ισχύος περί τα 60MW και εν λειτουργία φωτοβολταϊκών πάρκων περί τα 5,5MW. Επίσης, η ΕΝΤΕΚΑ αναλαμβάνει και εκτελεί με επιτυχία κάθε στάδιο για την ανάπτυξη έργων αιολικής ενέργειας, από τη σύλληψη της επιχειρηματικής ιδέας και τον αρχικό σχεδιασμό έως τη συντήρηση και λειτουργία. Θα πρέπει να τονιστεί η δυνατότητα της εταιρείας να προσφέρει Λειτουργία, Συντήρηση και Επισκευή των Αιολικών Πάρκων σε 24ωρη βάση σε όλη την Ελλάδα. Η στρατηγική της αποσκοπεί στη μεγιστοποίηση της αξίας των επενδύσεων προς όφελος του ομίλου, των μετόχων και των συνέταιρών της. Στο πλαίσιο αυτό, η ΕΝΤΕΚΑ έχει αναπτύξει κατά το παρελθόν, διατηρεί σήμερα και επιδι-

ώκει να αναπτύξει ένα περιορισμένο αριθμό επιλεγμένων συνεργασιών με αντίστοιχους επενδυτικούς, διεθνείς και Ελληνικούς, ομίλους. Η ENTEKA επικεντρώνει μεν τις δραστηριότητές της στο χώρο της Αιολικής Ενέργειας, αλλά επεκτείνεται στο χώρο των ενεργειακών και περιβαλλοντικών τεχνολογιών γενικότερα. Πέρα από την εξειδικευμένη κατασκευαστική της δραστηριότητα, η ΕΝΤΕΚΑ λειτουργεί ως ένας υψηλής ποιότητας όμιλος εταιρικών συμβούλων, προσφέροντας ολοκληρωμένες υπηρεσίες σε θέματα ανάπτυξης, λειτουργίας και διαχείρισης έργων ενεργειακής τεχνολογίας. Οι κύριοι τομείς δραστηριοποίησης της ENTEKA είναι: • ο Τομέας Ανάπτυξης Έργων & Μελετών που καλύπτει και εκπονεί όλες τις μελέτες, ανεμομετρήσεις, αδειοδοτήσεις και τις λοιπές εργασίες ανάπτυξης έργων και • ο Τομέας Κατασκευών και Λειτουργίας & Συντήρησης που συμπεριλαμβάνει το τεχνικό προσωπικό και τις εργασίες στα εργοτάξια. Η ΕΝ.ΤΕ.ΚΑ. διαθέτει τον απαραίτητο ηλεκτρομηχανικό εξοπλισμό, τα εργαλεία και τα ανταλλακτικά που απαιτούνται για την ανέγερση, συντήρηση και διεκπεραίωση επισκευών του συνόλου των Α/Γ και των φωτοβολταϊκών που έχει υπό τον έλεγχο και την παρακολούθηση της.

ΑΠΕ | αιολικά

165

EREN HELLAS

H εταιρεία Eren Hellas A.E. ιδρύθηκε το 2013 και αποτελεί θυγατρική του ομίλου Eren Renewable Energy S.A. της οικογένειας Π. Μουράτογλου. Παρά τη σύντομη παρουσία της στην Ελλάδα, διαθέτει στο χαρτοφυλάκιο της έναν αξιοσημείωτο αριθμό μονάδων ΑΠΕ, συνολικής εγκατεστημένης ισχύος 156,9 MW. Ο όμιλος της Eren και οι θυγατρικές της στοχεύουν στην σωστή διαχείριση και αξιοποίηση των φυσικών πόρων, παρέχοντας ταυτόχρονα καινοτόμες υπηρεσίες και πρωτοπόρες λύσεις. Η παρουσία του ομίλου είναι αισθητή τόσο στην Ευρώπη και στη Νότια Αμερική (Βραζιλία, Αργεντινή)

όσο στο Ισραήλ, στην Αφρική και στην Ινδία. Μεταξύ των δραστηριοτήτων της Eren Hellas είναι η ανάπτυξη, εγκατάσταση και λειτουργία αιολικών και φωτοβολταϊκών πάρκων στην Ελλάδα καθώς και η προώθηση και εφαρμογή των υπολοίπων καινοτόμων τεχνολογιών του ομίλου. Το χαρτοφυλάκιο της περιλαμβάνει 436,3 MW υπό ανάπτυξη έργα ΑΠΕ ενώ σε λειτουργία διαθέτει τέσσερα αιολικά πάρκα στη Στερεά Ελλάδα (συνολικής ισχύος 122,1 ΜW), έξι φωτοβολταϊκά πάρκα στην Πελοπόννησο (συνολικής ισχύος 32,8 MW) και ένα φωτοβολταϊκό πάρκο (ισχύος 2 MW) στη Θράκη. Επίσης, βρίσκονται υπό κατασκευή τέσσερα νέα αιολικά πάρκα συνολικής ισχύος (71,3) MW. Η Eren Hellas μέσα από τις πολύπλευρες δράσεις της, αποσκοπεί σε περαιτέρω ανάπτυξή της ώστε να αυξήσει τη συνολική εγκατεστημένη ισχύ της σε έργα ΑΠΕ. Επιδίωξη της είναι να συμβάλλει δυναμικά και αποτελεσματικά στην προσπάθεια που καταβάλλεται για την ορθολογικότερη διαχείριση των φυσικών πόρων.

.2 ΑΠΕ / φωτοβολταϊκά

Η πτώση των ταμπού και οι νέες πραγματικότητες του Στέλιου Λουμάκη προέδρου του Συνδέσμου Παραγωγών Ενέργειας με Φωτοβολταϊκά

Την περίοδο που διανύουμε συντελούνται μια σειρά από αναδιαμορφώσεις του τοπίου στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας και μάλιστα σε όλα τα επίπεδα της δηλαδή από την Προμήθεια έως και την παραγωγή. Και αν μεν η δυναμική είσοδος των ΑΠΕ στην ηλεκτροπαραγωγή πριν από 10 και πλέον χρόνια έκανε τους μετασχηματισμούς εκεί εν πολλοίς αναμενόμενους, δεν ισχύει καθόλου το ίδιο για τις ραγδαίες εξελίξεις στην λιανική ρεύματος που με την συναίνεση σήμερα και των πλέον «δύσπιστων», αφού όμως δυστυχώς προηγήθηκαν συστημικά αδιέξοδα εξαιτίας θεμελιωδώς λάθος επιλογών, φαίνεται να ξεπερνά το εθνικά επικίνδυνο ψευτοδίλημμα του «ή ΔΕΗ ή τίποτα». Στην Προμήθεια λοιπόν ρεύματος αφού μάλλον για πολιτικούς λόγους εξοβελίστηκε το μοντέλο της «μικρής ΔΕΗ», δηλαδή της απόσχισης και πώλησης έναντι τιμήματος ενός κάθετου τμήματος της που θα περιλάμβανε συμβατικές παραγωγικές υποδομές μαζί και με αναλογικό πελατολόγιο από όλες τις κατηγορίες προβληματικές και μη, υιοθετήθηκε από την παρούσα Κυβέρνηση η υποχρεωτική μείωση του μεριδίου της ΔΕΗ στη λιανική από το 89% σήμερα στο

49% στα τέλη του 2019 χωρίς τίμημα με μόνο «πολιτικό» αντάλλαγμα την διατήρηση στην ιδιοκτησία της όλων των συμβατικών ηλεκτροπαραγωγικών μονάδων που διαθέτει. Ωστόσο μείωση μεριδίου της επιχείρησης περίπου στο μισό σημαίνει και μείωση του τζίρου της επίσης στο μισό, ενώ την ίδια στιγμή δεν υπήρξε καμία πρόβλεψη για το πώς αναλογικά θα μειώνονταν και τα κόστη της, ώστε να παραμείνει οικονομικά βιώσιμη. Μετά το καλοκαίρι του 2016 που το σχέδιο με απόφαση του ΚΥΣΟΙΠ τέθηκε σε εφαρμογή παράλληλα με την νομοθέτηση του μοντέλου ΝΟΜΕ για πώληση λιγνιτικής και υδροηλεκτρικής παραγωγής κάτω του κόστους από την ΔΕΗ στους ανταγωνιστές της αλλά και την περαιτέρω προώθηση του επενδυτικού της προγράμματος με αιχμή την νέα λιγνιτική μονάδα Πτολεμαίδα 5 προϋπολογσιμού 1,4 δις ευρώ, η επιχείρηση οικονομικά «γονάτισε» εκτοξεύοντας τις υπερημερίες εξόφλησης των προμηθευτών της με πρώτο βεβαίως θύμα τις ΑΠΕ. Διαθέτοντας η ΔΕΗ ήδη έναν στόλο λιγνιτικών μονάδων που χρειάζονται εκσυγχρονισμό φαντάζει εύλογα λεονταρισμός η επέκταση της στην νέα φαραωνική επένδυση της Πτολε-

μαϊδας 5, ώστε αν υποτιθέστω καταφέρει εν τέλει να την ολοκληρώσει, εν συνεχεία να πωλεί το ρεύμα της κάτω του κόστους στους ανταγωνιστές της. Θα μπορούσε κάλλιστα το έργο αυτό να υλοποιηθεί απευθείας από ιδιώτες ώστε να παύσει και το μονοπώλιο στους λιγνίτες όπως υποχρεούμαστε ως χώρα και η ΔΕΗ κρατώντας την ρευστότητα της (έχει δαπανήσει ήδη 600 εκατ. ευρώ για το έργο αυτό τον τελευταίο ενάμιση χρόνο) να είχε επικεντρωθεί στα υπόλοιπα μέτωπα. Ως ΣΠΕΦ την ανισορροπία αυτή την θέσαμε εμφατικά στον δημόσιο διάλογο ήδη από τον Οκτώβριο του 2016, αφού από την εκτόξευση των καθυστερήσεων πληρωμής των ΑΠΕ από τους 3 στους 6 έως και 7 μήνες σήμερα (οι ληξιπρόθεσμες οφειλές με ΦΠΑ 13% φθάνουν τα 850 εκατ. ευρώ) χωρίς να υπάρχει ουσιαστικό έλλειμμα στον Ειδικό Λογαριασμό ΑΠΕ (μόλις 70 εκατ. ευρώ σύμφωνα με το δελτίο του ΛΑΓΗΕ), φάνηκε πως όχι μόνο οικονομικός σχεδιασμός και προϋπολογισμός δεν υπήρχε για το βιώσιμο μέλλον της ΔΕΗ, αλλά πως πολύ χειρότερα κάποιοι λογάριαζαν παρακρατώντας τα χρήματα των ΑΠΕ και εν προκειμένης το ΕΤΜΕΑΡ να κινηθούν εμβαλωματικά ως προς τα θεμελιώδη οικονομικά προβλήματα των εσφαλμένων επιλογών τους και μόνο για την πρόσκαιρη ταμειακή διαχείριση όπως-όπως της κατάστασης στην επιχείρηση. Σε κάθε περίπτωση ο δημόσιος διάλογος άνοιξε και η μόνιμη επωδός των ανείσπρακτων λογαριασμών των καταναλωτών ως δήθεν πηγή κάθε προβλήματος ακόμη και των θεμελιωδών ανισορροπιών που καταστροφικά επί τούτου προωθούνταν και από εκτός ΔΕΗ κέντρα για δικούς τους λόγους (από πολιτευτές, τοπικούς και περιφερειακούς παράγοντες κυρίως της Δ. Μακεδονίας αλλά

και βουλευτές) εξάντλησε τα όρια του, αφού σύμφωνα με ανακοινώσεις της ίδιας της ΔΕΗ τα ληξιπρόθεσμα υπόλοιπα των καταναλωτών μειώνονται ενώ στα επίπεδα των 2,6 δις ευρώ μπορούν να δικαιολογήσουν ανείσπρακτο ΕΤΜΕΑΡ όχι περισσότερο από 350 εκατ. ευρώ, δηλαδή περίπου τα μισά από όσα σήμερα οφείλονται στον ΛΑΓΗΕ. Επιπλέον το σύνθημα πως «αν πτωχεύσει η ΔΕΗ πτωχεύει και η χώρα» ως συγχωροχάρτι για τους υπαίτιους σχεδιαστές της επικείμενης «ο μη γένοιτο» καταστροφής επίσης έκλεισε το κύκλο του, οπότε μπροστά στην αμείλικτη αυτή πραγματικότητα και τις ευθύνες μιας κατάρρευσης της επιχείρησης υπήρξε επιτέλους αλλαγή σχεδιασμού.

Από το ένα άκρο στο άλλο Υπό το φως λοιπόν της υποχρέωσης της χώρας μας να εναρμονιστεί με τους αντιμονοπωλιακούς κανόνες της Ευρωπαϊκής Ένωσης ώστε καμία εταιρεία στην ηλεκτρική αγορά να μην απολαμβάνει μερίδιο άνω του 50%, είναι σημαντικό να μην χαθεί εκ νέου ο προσανατολισμός προς άλλη κατεύθυνση αυτή τη φορά. Αντί δηλαδή σήμερα, μετά από ότι τραυματικό προηγήθηκε, να συζητείται η πώληση έναντι ισχυρού τιμήματος 1-2 κάθετων τμημάτων της ΔΕΗ, εννοώντας παραγωγικές υποδομές μαζί και αναλογικό πελατολόγιο λιανικής από όλες τις κατηγορίες ώστε να επιτευχθεί εξισορροπημένα ο στόχος του μνημονίου για 49% μερίδιο λιανικής και να προκύψουν περιλαμβανομένης και της ΔΕΗ οικονομικά υγιείς καθετοποιημένες ανταγωνιστικές επιχειρήσεις, ο διάλογος περιστρέφεται στρεβλά μόνο στην πώληση μονάδων. Δηλαδή πάμε από το ένα άκρο στο άλλο, αφού πουλώντας μόνο μονάδες η ΔΕΗ λειτουργικά θα παραμείνει με ένα υπερφίαλο αυτή τη φορά

greek energy 2017 | ΑΠΕ | φωτοβολταϊκά

πελατολόγιο που για να το εξυπηρετήσει θα στηρίζεται σε συντριπτικό ποσοστό σε αγορές από την χονδρεμπορική με ότι αυτό αρνητικά συνεπάγεται για τα περιθώρια κέρδους, την σταθερότητα αλλά και τις αντοχές της. Αν μάλιστα εδώ προστεθεί και η παράμετρος πως οι ανταγωνιστές της μέσω του επιθετικού τους marketing (cherry picking πελατών) θα την αφήσουν μάλλον με τους προβληματικούς, η κατάληξη, αν και ηπιότερη από το προηγούμενο δράμα και πάλι δεν δείχνει βιώσιμη για την ίδια. Η ΔΕΗ όμως για να συντελέσει τον ρυθμιστικό της ρόλο στην μεταμονοπωλιακή εποχή των μεριδίων κάτω του 50%, πρέπει πρωτίστως να παραμείνει υγιής και βιώσιμη.

ΠΧΠΕΛ 25 20

Ευρώ / MWh

168

15 10 5 0

Με πλαφόν

Το μέτωπο των ΑΠΕ Ως προς το μέτωπο των ΑΠΕ το Υπουργείο Ενέργειας με τον ν. 4414/2016 θεσμοθέτησε γενναία μέτρα στο ζήτημα της άρσης των παραδοσιακών στρεβλώσεων της Οριακής Τιμής Συστήματος (ΟΤΣ), που διέβρωναν για χρόνια τον Ειδικό Λογαριασμό ΑΠΕ (ΕΛΑΠΕ) σε όφελος της Προμήθειας. Για μια ακόμη φορά ας τονίσουμε πως η θεσμοθέτηση της Πρόσθετης Χρέωσης Προμηθευτή (ΠΧΠΕΛ) δεν έγινε για να ισοσκελιστεί ο ΕΛΑΠΕ αλλά για να αποτυπωθεί και να εισπραχθεί από τους Προμηθευτές επιτέλους το αποφευγόμενο κόστος τους στην χονδρική λόγω των ΑΠΕ. Ρόλο ισοσκελισμού του ΕΛΑΠΕ καταλαμβάνει μόνο το ΕΤΜΕΑΡ που επίσημα τόσο από το ΣτΕ (Απόφαση 3366/2015) όσο και από την ΡΑΕ (Απόφαση 214/2016) αναγνωρίζεται ως κόστος ρεύματος και η μεταφορά της είσπραξης του από την Προμήθεια απευθείας από τον ΛΑΓΗΕ (δηλαδή η παράκαμψη του ΑΔΜΗΕ) όπως νομοθετικά για χρόνια επίκειται, θα άρει μια ακόμη ασυμμετρία σε βάρος των ΑΠΕ, ταμειακή αυτή τη φορά, αφού δεν είναι δυνατόν οι καταναλωτές να πληρώνουν/διακανονίζουν συμμέτρως όλα τα σκέλη των λογαριασμών τους και εν τέλει οι ΑΠΕ να είναι οι μόνες που μονίμως δεν πληρώνονται.

Χρέωση προμηθευτή Σε ότι αφορά καθ’ εαυτού την ΠΧΠΕΛ και την μέχρι τώρα εφαρμογή της, η πορεία μάλλον έδειξε πως οι όποιες ανισορροπίες παροδικά παρατηρήθηκαν τον περασμένο Δεκέμβριο έως Φεβρουάριο, προήλθαν από την τότε πανευρωπαϊκή ενεργειακή κρίση και όχι εξαιτίας κάποιας θεμελιώδους αστοχίας του μηχανισμού υπολογισμού της. Η επιβολή από την ΡΑΕ άλλωστε ωριαίου πλαφόν στα 15 ευρώ/MWh επίλυσε το θέμα των ακραίων λόγω εξωγενών παραγόντων τιμών της ΠΧΠΕΛ, ενώ όπως φαίνεται και στο κάτωθι διάγραμμα με το που εξέλειψαν οι εξωγενείς ακραίες συνθήκες οι τιμές με ή χωρίς πλαφόν συγκλίνουν στα προσδοκώμενα φυσιολογικά επίπεδα πέριξ των 7 ευρώ/ MWh μεσοσταθμικά. Επειδή πολύς λόγος μάλιστα έγινε για το κατά πόσον οι ΑΠΕ συνεισέφεραν ενεργειακά τις ημέρες που η κρίση στο ηλεκτρικό σύστημα βρισκόταν στο αποκορύφωμα της συνεπικουρούμενη και από τις ακραίες καιρικές συνθήκες, ας υπενθυμίσουμε πως με βάση τα απολογιστικά πραγματικά

Χωρίσ πλαφόν

στοιχεία του ΑΔΜΗΕ για την μεν κρίση της 23-24 Δεκεμβρίου οι ανανεώσιμες κάθε ώρα προσέφεραν ενεργό ισχύ από 1,400 ως και 2,750 MW ενώ στην κρίση της 9-11 Ιανουαρίου και πάλι από 400 έως 1,000 MW κάθε ώρα. Αντίθετα το κατά Ευρωπαϊκή πρωτοτυπία σε οικονομικό βάρος των ΑΠΕ στην Ελλάδα μέτρο της διακοψιμότητας, με βάση τα ίδια απολογιστικά στοιχεία του ΑΔΜΗΕ μετά βίας συνεισέφερε 150 MW κάθε ώρα τις κρίσιμες αυτές ημέρες του Δεκεμβρίου και 250 MW του Ιανουαρίου αντίστοιχα. Επιπλέον σύμφωνα με έγκυρα δημοσιεύματα ο ΑΔΜΗΕ φαίνεται πως έχει εμπλακεί σε διενέξεις με βιομηχανίες που δεν τήρησαν τις εντολές περιορισμού φορτίου που εκδόθηκαν στο όνομα τους παρότι έχουν λάβει και λαμβάνουν κανονικά τις σχετικές επιδοτήσεις του μέτρου, τις οποίες τώρα όμως αρνούνται να επιστρέψουν.

Ανάπτυξη Σε ότι αφορά την περαιτέρω ανάπτυξη των ΑΠΕ, η Πολιτεία με βάση τα όσα έχει εξαγγείλει ενδιαφέρεται για 2,5 νέα GW έως το 2020 προς εκπλήρωση των εθνικών δεσμεύσεων μας στην ΕΕ. Χωρίς να μπορεί κανείς να προδικάσει τις εξελίξεις, οι εγχώριοι παίκτες και συνάμα παραγωγοί θα δήλωναν και πάλι το ισχυρό παρόν τους εφόσον πείθονταν αφενός για τις ειλικρινείς και σταθερές προσθέσεις του Κράτους και αφετέρου τους αποκατασταθεί η οικονομική ρευστότητα μέσω της βελτίωσης του ρυθμού πληρωμών των υφιστάμενων επενδύσεων τους από ΛΑΓΗΕ και ΔΕΔΔΗΕ. Είναι προφανές πως τα 850 εκατ. ευρώ που ληξιπρόθεσμα οφείλονται στους παραγωγούς ΑΠΕ Πανελλαδικά θα μπορούσαν, αν αποπληρώνονταν, να δημιουργήσουν σημαντική ανάπτυξη αφού μιλάμε για ένα δυναμικό, πολυπληθές και παραγωγικό επενδυτικό κοινό. Είναι κρίμα που τα χρήματα αυτά παρότι σε μεγάλο βαθμό πληρώθηκαν από τους καταναλωτές με σκοπό τις ΑΠΕ, εν τούτοις δεν κατέληξαν σε αυτές, αλλά κάλυψαν κενά αποτυχημένων πολιτικών πειραματισμών όπως προαναφέρθηκαν και που δεν έπιασαν καν τόπο, αφού η συνολική χρηματιστηριακή αξία της ΔΕΗ καταβαραθρώθηκε στα μόλις 600 εκατ. ευρώ δηλαδή όσο περίπου κατέβαλε σε μετρητά μόνο το τελευταίο διάστημα για την νέα της επένδυση στην Πτολεμαίδα 5. Σε μια εποχή που τραπεζικός δανεισμός δεν υπάρχει για

ΑΠΕ | φωτοβολταϊκά

169

τους μικρομεσαίους, τα ίδια κεφάλαια είναι ο μόνος τρόπροφίλ, των ειδικών χαρακτηριστικών και του προσαναπος ανάπτυξης τους. Η Κυβέρνηση που πρώτη μίλησε για τολισμού της εταιρείας που κάθε φορά τα διακρατά. Προς συνεταιριστικά σχήματα ανάπτυξης νέων ΑΠΕ πριν από αποκατάσταση ωστόσο μιας εκ των πολλών θετικών συένα και πλέον χρόνο, αν και αφουγκράστηκε σωστά τον νεισφορών τους και επειδή πολύς λόγος έχει γίνει για το παλμό μιας εποχής χωρίς τραπεζικό δανεισμό και αυξημένο αρνητικό sunset effect που προκαλείται όταν βγαίνουν ρίσκο μέσω των νέων μοντέλων λειτουργικής ενίσχυσης, από το σύστημα κατά την δύση του ηλίου, ας επαναλάεντούτοις καθυστερεί χαρακτηριστικά να παρουσιάσει ολοκληρωμένες τις σκέψεις Τις πολύ χαμηλές τιμές αποζημίωσης μέτης σε επίπεδο νομοσχεδίου. Ευχόμαστε όταν το νομοσχέδιο παρουσιαστεί, να μην σω του μοντέλου των διαγωνισμών μπορούν θέτει φραγμούς εντοπιότητας των εταίρων στις πολυσυμμετοχικές αυτές επενδύσεις, να παρακολουθήσουν ελάχιστα μόνο έργα, αφού αν συμβεί αυτό, ειδικά στις ΑΠΕ που κυρίως μεγάλα και αναλόγως κάθε φορά του είναι στατιστικά απίθανο το ανανεώσιμο δυναμικό να συμπίπτει με την συνεταιριστιπροφίλ, των ειδικών χαρακτηριστικών και του κή πρωτοβουλία, τις συμμετοχές, αλλά και προσανατολισμού της εταιρείας που κάθε φορά τα απαιτούμενα κεφάλαια για την υλοποίηση του, οι όποιες πρωτοβουλίες υπάρξουν τα διακρατά. θα αυτό-ακυρωθούν ή θα καταστούν όμηροι τοπικών συμφερόντων. βουμε σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη μας από το 2015 και Ο ΣΠΕΦ αντιλαμβανόμενος την πολυσυμμετοχική μορφή το ξεχασμένο αλλά απολύτως ευεργετικό sunrise effect, που θα έχει το μέλλον επενδυτικά για τους πολλούς, όπως δηλαδή την άνοδο σε φορτίο που γλιτώνει το σύστημα άλλωστε κατά κόρον ισχύει ήδη στις ΑΠΕ στην Ευρώπη, από την αποκεντρωμένη στο δίκτυο παραγωγή τους. Για προωθεί σχετική πρωτοβουλία ανάπτυξης ώριμων αδειοτα σημερινά μάλιστα επίπεδα διείσδυσης που παραμένουν λογικά έργων. Στα αιολικά που παρουσιάζουν αξιόλογες ίδια με του 2015 το επωφελές sunrise effect υπερακοντίζει αποδόσεις, τα διαθέσιμα αδειοδοτημένα προς ανάπτυξη το sunset, οπότε το συνολικό ισοζύγιο ως προς τα δίδυμα έργα είναι μάλλον μεγάλα σε μέγεθος τουλάχιστον συαυτά φαινόμενα παραμένει θετικό. γκριτικά με το μέχρι στιγμής εκπεφρασμένο οικονομικά από μέλη μας ενδιαφέρον. Έτσι η έρευνα μας επεκτάθηκε και στα μικρά υδροηλεκτρικά που ως επενδυτικός όγκος Αύγουστοσ 2015 προσιδιάζουν καλύτερα για μικρομεσαίες πρωτοβουλίες. Από την έρευνα σε πλήθος έργων που έχουμε μέχρι σήμερα διεξάγει, εκτίμηση μας είναι πως συν τω χρόνω μπορούν να υπάρξουν αποτελέσματα και σε κάθε ευκαιρία επισημαίνουμε στους μικρομεσαίους πως αυτός είναι μάλλον ο μόνος δρόμος περαιτέρω ανάπτυξης τους στις ΑΠΕ πλέον. Αυξανόμενοι σε πληθυσμό άρα και σε κρίσιμη μάζα οι εν δυνάμει επενδυτές ενός τέτοιου σχήματος, όσο ωριμάζουν παράλληλα και οι κάτοχοι των προς ανάπτυξη υποψήφιων έργων Ώρα κυρίως ως προς το τι μπορούν ρεαλιστικά να προσδοκούν από αυτά και πάντοτε υπό τους χρονικούς περιορισμούς για την ανάπτυξη τους που εκ των πραγμάτων τίθενται, μπορεί η νέα αυτή αγορά να βρει τον δρόμο της. Σε κάθε περίπτωση Κλείνοντας, για μια ακόμα χρονιά θα ευχηθούμε ο δημόεμείς συνεχίζουμε την προσπάθεια και καλούμε κατόχους σιος διάλογος περί τα ενεργειακά να διεξάγεται σε τεχνοώριμων αδειολογικά έργων ανεξαρτήτως τεχνολογίας να κρατική και όχι ψυχολογική ή άλλη παραμορφωτική των έρχονται σε επαφή μαζί μας. πραγματικών δεδομένων και περιστατικών βάση. Μόνο έτσι η χώρα θα βρει τον επωφελή για την εθνική οικονομία Sunset effect δρόμο της μακριά από τις συνήθεις εξάρσεις έως και κρίσεις που μόνοι μας εμείς οι Έλληνες συνήθως δημιουργούμε. ■ Σε ότι αφορά τα φωτοβολταϊκά ειδικότερα λόγω της πλήρωσης των εθνικών στόχων του 2020 δεν βλέπουμε να υπάρχουν περιθώρια περαιτέρω ανάπτυξης τουλάχιστον σε επίπεδο μικρομεσαίων ανεξάρτητων παραγωγών. Τις πολύ χαμηλές τιμές αποζημίωσης μέσω του μοντέλου των διαγωνισμών μπορούν να παρακολουθήσουν ελάχιστα μόνο έργα, κυρίως μεγάλα και αναλόγως κάθε φορά του 8000 7000

ΦΒ Sunrise effect

ΦΒ Sunset effect

6000 5000

Συνολικό Sunrise ramping

4000 3000 2000 1000 0

ΦΟΡΤΙΟ ΗΕΠ

9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24

ΦΟΡΤΙΟ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ

ΙΣΧΥΣ ΑΠΕ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ

ΙΣΧΥΣ ΑΠΕ ΔΙΚΤΥΟΥ

Συνολικό Sunset ramping

170

greek energy 2017 | ΑΠΕ | φωτοβολταϊκά

Σύνδεσμος Παραγωγών Ενέργειας με Φωτοβολταϊκά Ο ΣΠΕΦ (Σύνδεσμος Παραγωγών Ενέργειας με Φωτοβολταϊκά) ιδρύθηκε τον Μάρτιο του 2009 με σκοπό βάσει του καταστατικού του την προάσπιση των συμφερόντων των παραγωγών ενέργειας από φωτοβολταϊκά συστήματα. Πρόκειται για Πανελλαδικό κατ’ εξοχήν επιστημονικό αλλά ταυτόχρονα και επιχειρηματικό σύνδεσμο αφού τα μέλη όλα διατηρούν επενδύσεις στην παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από φωτοβολταϊκά. Στον σύνδεσμο περιλαμβάνονται εταιρείες με εγκατεστημένη ισχύ από 20kW ως αρκετά MW.

Ο ΣΠΕΦ εκπροσωπείται από εννεαμελές Διοικητικό Συμβούλιο αποτελούμενο από επιστήμονες -μηχανικούς - επιχειρηματίες που εκλέγονται απ’ ευθείας από τα μέλη του κατά την διάρκεια Γενικής Συνέλευσης και έχουν 3ετή θητεία. Τα μέλη του τρέχοντος ΔΣ είναι: Στέλιος Λουμάκης

Πρόεδρος

Όλγα Αγγελοπούλου

Αντιπρόεδρος

Γιώργος Σαμαράς

Γενικός Γραμματέας

Λουκάς Λαλιώτης

Ταμίας

Οι δράσεις του ΣΠΕΦ συνοπτικά είναι:

Ευγενία Τζαννίνη

Μέλος

1 Η διαφύλαξη των συμφερόντων των παραγωγών ηλεκτρικής ενέργειας από φωτοβολταϊκά συστήματα μέσα από την διατήρηση μιας υγιούς τεχνικά και οικονομικά αγοράς. Προς τον σκοπό αυτό ο ΣΠΕΦ διεξάγει πρωτογενές μελετητικό και συμβουλευτικό προς την Πολιτεία έργο, συμμετέχοντας με ποσοτικά και επιστημονικά τεκμηριωμένες θέσεις σε όλα τα Φόρα και τις δημόσιες διαβουλεύσεις.

Μιχάλης Σιαμίδης

Μέλος

Ευριπίδης Δοντάς

Μέλος

Γιώργος Δρόσος

Μέλος

Κώστας Τσούμας

Μέλος

Νότα Μαρκουλάκη

Γραμματεία Συνδέσμου

2 Η μελέτη προβλημάτων σχετικών με την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από φωτοβολταϊκούς σταθμούς αλλά και της χονδρεμπορικής αγοράς καθώς και η κατά το δυνατόν εξεύρεση και εισήγηση προς την Πολιτεία τρόπων επίλυσης τους. 3 Η εκπροσώπηση των μελών του συνδέσμου ενώπιον των Ελληνικών και Διεθνών Αρχών και των ΜΜΕ. 4 Κάθε αειφόρα πρωτοβουλία ή ενέργεια που σαν στόχο έχει την εξάλειψη του φαινομένου του θερμοκηπίου, την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής και την προστασία του περιβάλλοντος.

Περισσότερες πληροφορίες για τις δράσεις, το προφίλ αλλά και τα μέλη του συνδέσμου και του ΔΣ του υπάρχουν αναρτημένα στην ιστοσελίδα του www.spef.gr Δημοκρατίας 3, 151 21 Πεύκη Τηλέφωνο / Φαξ: 210-6854035 e-mail: info@spef.gr • www.spef.gr

172

greek energy 2017 | ΑΠΕ | φωτοβολταϊκά

Φωτοβολταϊκά: Η νέα περίοδος ανάπτυξης απαιτεί και νέους κανόνες του Δρ Σωτήρη Καπέλλου Προέδρου του Συνδέσμου Εταιριών Φωτοβολταϊκών

Έχει περάσει πλέον μια δεκαετία εφαρμογής του αδειοδοτικού πλαισίου για έργα ΑΠΕ (αν θεωρήσουμε ως αφετηρία το Ν.3468/2006) και έχουν φανεί στην πράξη τα όρια του υφιστάμενου αδειοδοτικού καθεστώτος. Το 2010 έγινε μια πρώτη προσπάθεια απλοποίησης των διαδικασιών, η οποία όντως επιτάχυνε την υλοποίηση έργων ΑΠΕ. Η απλοποίηση αυτή έγινε ιδιαίτερα εμφανής στην περίπτωση των φωτοβολταϊκών και ιδιαίτερα των μικρών οικιακών συστημάτων, όπου έγινε πράξη η υποκατάσταση της αδειοδότησης με μια απλή γνωστοποίηση στους αρμόδιους φορείς (όπως προβλέπει άλλωστε και η σχετική κοινοτική νομοθεσία). Δυστυχώς όμως, ακόμη και σήμερα παραμένουν σημαντικά εμπόδια και καθυστερήσεις στην υλοποίηση έργων ΑΠΕ. Την ίδια στιγμή, αλλάζει συθέμελα όλο το θεσμικό καθεστώς που διέπει την ανάπτυξη των ΑΠΕ, τόσο σε εθνικό όσο και σε κοινοτικό επίπεδο. Οι νέες ρυθμίσεις (π.χ. επιλογή έργων μέσω διαγωνιστικών διαδικασιών) καθιστούν ασύμβατες ή/και άχρηστες ορισμένες από τις διαδικασίες που ακολουθήθηκαν έως σήμερα. Ταυτόχρονα, δημιουργούνται στρεβλώσεις και καταστάσεις που επιβάλλεται να διορθωθούν άμεσα. Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι π.χ. το θέμα των εγγυητικών επιστολών. Μέχρι πρόσφατα απαιτείτο εγγυητική επιστολή στο στάδιο της υπογραφής της Σύμβασης Σύνδεσης, ενώ τώρα απαιτείται και άλλη εγγυητική επιστολή για συμμετοχή σε διαγωνιστικές διαδικασίες. Προφανώς χρειάζεται μία ρύθμιση που να διευκολύνει τους επενδυτές με την κατάθεση μίας και μόνο εγγυητικής επιστολής. Άλλωστε, ο λόγος ύπαρξης της εγγυητικής επιστολής είναι η απόδειξη της ειλικρινούς διάθεσης του επενδυτή να υλοποιήσει το έργο και η επιβολή κυρώσεων σε περίπτωση μη υλοποίησης της επένδυσης με βάση τους κείμενους κανόνες. Ταυτόχρονα, γίνεται εμφανές ότι οι αρμόδιες για την αδει-

οδότηση αρχές είναι υποστελεχωμένες και αυτό επιτείνει τα προβλήματα. Αν όμως οι αρχές αυτές απαλλάσσονταν από άχρηστες διαδικασίες, θα μπορούσε το υπάρχον στελεχιακό δυναμικό να ασχοληθεί με την ουσία των θεμάτων που απασχολούν μια υπηρεσία. Οι παρακάτω προτάσεις βελτίωσης του θεσμικού πλαισίου αφορούν πρωτίστως τα φωτοβολταϊκά αλλά θα μπορούσαν πολλές από αυτές να εφαρμοστούν και στην περίπτωση άλλων τεχνολογιών ΑΠΕ.

Κατάργηση των Αδειών Παραγωγής, Εγκατάστασης και Λειτουργίας Σήμερα βρίσκονται σε λειτουργία 56.400 φωτοβολταϊκοί σταθμοί (14.455 πάρκα και 41.945 οικιακά συστήματα), εκ των οποίων 250 με Άδεια Παραγωγής από τη ΡΑΕ και 14.205 με εξαίρεση απ’ αυτήν. Όπως έδειξε και η υπερδεκαετής εμπειρία από την ψήφιση του Ν.3468/2006 και μετά, δεν υπάρχει κανένας ουσιαστικός λόγος για την εμπλοκή της ΡΑΕ σε θέματα αδειοδότησης φωτοβολταϊκών ανεξαρτήτως ισχύος. Η κατάργηση της άδειας παραγωγής συμπαρασύρει ως γνωστόν και τις άδειες εγκατάστασης και λειτουργίας, οι οποίες επίσης θα πρέπει να καταργηθούν. Σε ότι αφορά στην περιβαλλοντική αδειοδότηση, υπάρχουν ήδη από το 2013 “Πρότυπες Περιβαλλοντικές Δεσμεύσεις” (ΠΠΔ) που καλύπτουν πλήρως τις περιβαλλοντικές υποχρεώσεις ενός επενδυτή φωτοβολταϊκών. Σε ότι αφορά στις ζώνες αποκλεισμού, η εγκατάσταση φωτοβολταϊκών αλλά και εν γένει έργων ΑΠΕ, θα πρέπει να επιτρέπεται κατ’ αρχήν παντού, εκτός από περιοχές που ρητά εξαιρούνται από την κείμενη νομοθεσία, και κυρίως τις θεσμοθετημένες περιοχές απολύτου προστασίας της

φύσης, τα κηρυγμένα διατηρητέα μνημεία της παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς και τις οριοθετημένες αρχαιολογικές ζώνες προστασίας Α, καθώς και τους υγροτόπους διεθνούς σημασίας (Ραμσάρ) και τα δάση. Σε περίπτωση που διαπιστωθεί παράνομη εγκατάσταση φωτοβολταϊκών στις παραπάνω περιοχές αποκλεισμού, οι αρμόδιες αρχές να προχωρούν σε άμεση αποξήλωση της εγκατάστασης και επιβολή προστίμων.

Να επιτραπεί υπό προϋποθέσεις η εγκατάσταση φωτοβολταϊκών σε ένα μικρό ποσοστό της γεωργικής γης υψηλής παραγωγικότητας Με το Ν.4015/2011 απαγορεύεται η εγκατάσταση φωτοβολταϊκών σε γαίες υψηλές παραγωγικότητας. Όλες όμως οι αρδευόμενες εκτάσεις θεωρούνται γαίες υψηλής παραγωγικότητας, οπότε η εγκατάσταση φωτοβολταϊκού από επαγγελματία αγρότη για να καλύψει τη ζήτηση μιας αντλίας στο χωράφι του ή από έναν ΓΟΕΒ ή ΤΟΕΒ για τις ανάγκες ενός αντλιοστασίου είναι πρακτικά αδύνατη. Προτείνουμε να επανέλθει το παλαιό καθεστώς του Ν.3851/2010, σύμφωνα με το οποίο η συνολική έκταση που θα καταλαμβάνουν τα φωτοβολταϊκά που εγκαθίστανται σε γαίες υψηλής παραγωγικότητας δεν θα πρέπει να υπερβαίνει το 1% του συνόλου των καλλιεργούμενων εκτάσεων της συγκεκριμένης Περιφερειακής Ενότητας.

Άμεσος καθορισμός εγγυημένων τιμών σε φωτοβολταϊκά συστήματα ισχύος μικρότερης των 500 kWp (όπως προβλέπουν οι Κατευθυντήριες Γραμμές της ΕΕ) Η πρόβλεψη του Ν.4414/2016 είναι να ισχύσει, μέχρι νεωτέρας, η σημερινή ρύθμιση (αποζημίωση με 1,1*ΟΤΣ και 1,2*ΟΤΣ, όπου ΟΤΣ η Οριακή Τιμή Συστήματος) η οποία όμως οδηγεί σε μη βιώσιμες επενδύσεις και χρήζει άμεσης αντικατάστασης. Τονίζουμε με έμφαση πως από τα μικρομεσαία αυτά έργα κρίνεται το μέλλον χιλιάδων θέσεων εργασίας, αφού ένα κομμάτι της αγοράς φωτοβολταϊκών απασχολείται σχεδόν αποκλειστικά στην κατηγορία αυτή έργων. Θα πρέπει λοιπόν να καθοριστούν άμεσα εύλογες σταθερές τιμές για την κατηγορία αυτή.

Προώθηση της αποθήκευσης ενέργειας Παρόλο που δεν υπάρχει σχετική νομοθετική ρύθμιση, οι υπηρεσίες του ΔΕΔΔΗΕ αποφάσισαν αυθαίρετα πως “ηλεκτρική διαμόρφωση παράλληλης λειτουργίας του συστήματος αποθήκευσης (π.χ. συσσωρευτών) και του φωτοβολταϊκού συστήματος στο πλαίσιο του προγράμματος αυτοπαραγωγής με ενεργειακό συμψηφισμό δεν είναι αποδεκτή”. Την ίδια ώρα, ο ΔΕΔΔΗΕ καθυστερεί επί σχεδόν μία διετία την κατάρτιση προδιαγραφών για την εγκατάσταση τέτοιων συστημάτων, παρόλο που τα συστήματα αυτά εγκαθίστανται πλέον κατά χιλιάδες σε άλλες χώρες.

Θα πρέπει συνεπώς να επιτραπεί άμεσα από τον ΔΕΔΔΗΕ η εγκατάσταση συστημάτων αποθήκευσης σε συνδυασμό με συστήματα αυτοπαραγωγής και να καθοριστούν σχετικές προδιαγραφές για την ορθή εγκατάσταση τέτοιων συστημάτων.

Οι στόχοι σε ευρωπαϊκό επίπεδο Το λεγόμενο “Χειμερινό Πακέτο” που παρουσίασε πρόσφατα η Κομισιόν, θέτει ένα συλλογικό στόχο για τις ΑΠΕ ως το 2030, χωρίς όμως να θέτει αντίστοιχους δεσμευτικούς στόχους σε επίπεδο κρατών-μελών. Η ελληνική κυβέρνηση θα πρέπει να υποστηρίξει τη θέσπιση ελάχιστων δεσμευτικών στόχων για τις ΑΠΕ ως το 2030. Ανεξάρτητα από την τελική έκβαση σε ευρωπαϊκό επίπεδο, να υπάρξουν τέτοιοι στόχοι σε εθνικό επίπεδο, τόσο στο σύνολο των ΑΠΕ όσο και ειδικά για την ηλεκτροπαραγωγή. Στο ίδιο πακέτο μέτρων, προτείνεται να αρθεί η σημερινή προτεραιότητα των ΑΠΕ στα δίκτυα μετά το 2020. Ένα τέλος στην προτεραιότητα των ΑΠΕ στο άμεσο μέλλον (και συγκεκριμένα την κρίσιμη για το κλίμα περίοδο ως το 2030), θα οδηγούσε πιθανότατα σε αύξηση των εκπομπών ρύπων, ενώ θα ανέτρεπε επί τα χείρω τα επιχειρηματικά σχέδια των επενδυτών ΑΠΕ και θα αύξανε εμμέσως το σταθμισμένο κόστος των σχετικών επενδύσεων, κάτι που αντιβαίνει τον κοινό στόχο για συνεχή μείωση του κόστους ώστε να επιβαρύνονται κατά το δυνατόν λιγότερο οι καταναλωτές. Η ελληνική κυβέρνηση θα πρέπει να υποστηρίξει τη συνέχιση της προτεραιότητας των ΑΠΕ στα δίκτυα ως το 2030. Η άρση της προτεραιότητας των ΑΠΕ μπορεί να γίνει όταν διασφαλιστεί ότι κερδίζουμε τη μάχη εναντίον της αποσταθεροποίησης του κλίματος. ■

174

greek energy 2017 | ΑΠΕ | φωτοβολταϊκά

JUWI HELLAS

Η juwi Hellas Α.Ε. ιδρύθηκε το 2008 και δραστηριοποιείται αποκλειστικά στον τομέα των φωτοβολταϊκών. Προσφέρει μια ευρεία γκάμα υπηρεσιών, όπως Ανάπτυξη, Σχεδιασμό, Προμήθεια, Κατασκευή, Λειτουργία & Συντήρηση Φ/Β Σταθμών. Έχει ολοκληρώσει μέχρι σήμερα Φ/Β Σταθμούς συνολικής ισχύος 100 MW, ενώ ήδη κατασκευάζει στην Ελλάδα νέα έργα ισχύος 15MW. Τα τρέχοντα συμβόλαια Λειτουργίας & Συντήρησης της εταιρείας ξεπερνούν τα 50 MW. Ο όμιλος juwi αναπτύσσει έργα ανανεώσιμων πηγών ενέργειας σε όλο τον κόσμο. Έχει ολοκληρώσει περισσότερα από 1600 έργα, συνολικής ισχύος μεγαλύτερης των 2,2GWp. Μέσα σε διάστημα 20 ετών ο όμιλος έχει κινήσει κεφάλαια που ξεπερνούν τα 8 δισεκατομμύρια ευρώ για την ολοκλήρωση Φ/Β έργων. Με τη juwi, ο πελάτης λαμβάνει όλες τις υπηρεσίες που χρειάζεται από έναν και μοναδικό συνεργάτη ο οποίος παραμένει πρωτοπόρος στον χώρο για πάνω από 20 χρόνια, Το εξειδικευμένο και έμπειρο προσωπικό της juwi συντροφεύει τον πελάτη από την αρχική ιδέα μέχρι τη λειτουργία και συντήρηση του Σταθμού: • Ανάπτυξη Έργων: Η juwi Hellas παρέχει ολοκληρωμένα έργα σε Επενδυτές αλλά και συμβουλές προς Ιδιώτες και

Φορείς που επιθυμούν να αναπτύξουν δικά τους έργα, αρχίζοντας από τη διαδικασία αυτοψίας χώρου και την ενοικίαση της γης μέχρι την πλήρη αδειοδότηση. • Μελέτη-Προμήθεια-Κατασκευή: H juwi Hellas σχεδιάζει και κατασκευάζει Φωτοβολταϊκούς Σταθμούς βασισμένη στην επί 20έτη συσσωρευμένη τεχνογνωσία του ομίλου που της επιτρέπει να αντιμετωπίζει οποιαδήποτε κατασκευαστική πρόκληση. Οι στρατηγικές συνεργασίες με κορυφαίους προμηθευτές προϊόντων της δίνει τη δυνατότητα να κατασκευάζει έργα με τη βέλτιστη σχέση Ποιότητας-Τιμής • Λειτουργία & Συντήρηση: Η juwi Hellas προσφέρει υψηλής ποιότητας υπηρεσίες που εξασφαλίζουν πλήρως τα συμφέροντα του επενδυτή. Η αξιοπιστία και ο επαγγελματισμός της εταιρείας είναι οι πυλώνες πάνω στους οποίους οικοδόμησε την επιτυχή της παρουσία στον τομέα αυτό. Η juwi Hellas λειτουργεί και συντηρεί με επιτυχία 30 Φωτοβολταϊκούς Σταθμούς συνολικής ισχύος 50MW ενώ έχει αναλάβει και την τηλεπαρακολούθηση των έργων του ομίλου στα Βαλκάνια και στην Τουρκία, έχοντας υπό την επίβλεψή της έργα συνολικής ισχύος 70 MW.

ΑΠΕ | φωτοβολταϊκά

175

PHOENIX SOLAR

Η Phoenix Solar ΜΕΠΕ, είναι 100% θυγατρική του Γερμανικού ομίλου Phoenix Solar AG, ο οποίος είναι εισηγμένος στο Χρηματιστήριο της Φρανκφούρτης. Ο όμιλος διαθέτει παρουσιά σε 10 χώρες και 4 ηπείρους. Πιο συγκεκριμένα, και εκτος της Ελλάδας, η Phoenix Solar AG έχει θυγατρικές στην Ισπανία, Γαλλία, Σιγκαπούρη, Ομάν, ΗΠΑ και Τουρκία. Παράλληλα οι θυγατρικές του ομίλου έχουν αναπτύξει υποκαταστήματα σε Ιορδανία, Μαλαισία και Φιλιππίνες. Από το 2009 η Phoenix Solar ΜΕΠΕ είναι πιστοποιημένη από την TÜV Rheinland κατά ISO 9001:2008, με καταγεγραμμένη ικανοποίηση πελατών σε ποσοστό 92,3%. Σταθερή και αξιόπιστη ομάδα στην Αθήνα. Από το 2008 συνεχής εκπαίδευση και άμεση ενημέρωση για τις εξελίξεις στον τομέα της επιστήμης και της τεχνολογίας. Από το 2015 έχουμε αρμοδιότητες σχεδιασμού, επίβλεψης και τηλεμετρίας Φ/Β εγκαταστάσεων στις αγορές της Τουρκίας και Ιορδανίας.

Τι εγγυόμαστε; • Εξειδίκευση και ενασχόληση μόνο στην τεχνολογία των Φ/Β συστημάτων για περισσότερα από 18 χρόνια, με εγκατεστημένη ισχύ πάνω από 800MW παγκοσμίως. • Λύσεις σχεδιασμού για κάθε ιδιαιτερότητα, όπως π.χ. σύνθετο έδαφος, στέγες κάθε τύπου κ.α. • Βέλτιστη σχέση ποιότητας – τιμής για κάθε επένδυση.

Τι προσφέρουμε; • Συμμετοχή σε όλη την απαιτούμενη διαδικασία: από την αδειοδοτηση μέχρι το συμβόλαιο προμήθειας και κατασκευής και την “after-sales” υποστήριξη. • Γρήγορη εκτέλεση της φάσης κατασκευής και τήρηση των εκάστοτε προθεσμιών. • Ευέλικτα συμβόλαια λειτουργίας και συντήρησης ανάλογα με τις ανάγκες και τις απαιτήσεις του επενδυτή. • Άμεσες και άριστες σχέσεις με τους κατασκευαστές των προϊόντων και του εξοπλισμού, παγκοσμίως.

Άλλες πληροφορίες Ο αριθμός πιστοποίησης της Phoenix Solar ΜΕΠΕ κατά ISO9001:2008 είναι 01 100 093581 και το πεδίο εφαρμογής: «Σχεδιασμός, Μελέτη, Προμήθεια, Εγκατάσταση, Λειτουργία και Συντήρηση φωτοβολταϊκών Σταθμών, Διασυνδεδεμένων στο Δίκτυο και Αυτόνομων καθώς και Εφοδιασμός, Εμπορία και Προμήθεια Εξαρτημάτων και Συστημάτων Φωτοβολταϊκής Τεχνολογίας».

176

greek energy 2017 | ΑΠΕ | φωτοβολταϊκά

ALEO SOLAR GMBH

Η aleo solar GmbH κατασκευάζει φωτοβολταϊκά πλαίσια αποκλειστικά και μόνο στη Γερμανία από το 2001. Διαθέτει στην αγορά Φ/Β πλαίσια υψηλής απόδοσης και προσφέρει ολοκληρωμένα συστήματα στην παγκόσμια αγορά φωτοβολταϊκών. Ο κατασκευαστής υψηλής ποιότητας απασχολεί σήμερα 300 συνεργάτες και δραστηριοποιείται παγκο-

Η εταιρεία από το 2014 ανήκει στον όμιλο Sino American Silicon Products Ltd, ηγέτης στη παγκόσμια αγορά παραγωγής ημιαγωγών και κυψελών PERC, με εμπειρία 35 ετών και κύκλο εργασιών που ξεπερνά τα 13 δις δολάρια. σμίως στις σημαντικότερες αγορές φωτοβολταϊκών. Με το εργοστάσιο στο Prenzlau της Γερμανίας ο όμιλος aleo solar διαθέτει ετήσια παραγωγική ικανότητα της τάξης των 280 Megawatt. Η εταιρεία από το 2014 ανήκει στον όμιλο Sino American Silicon Products Ltd, ηγέτης στη παγκόσμια αγορά παραγωγής ημιαγωγών και κυψελών PERC, με εμπειρία 35 ετών και κύκλο εργασιών που ξεπερνά τα 13 δις δολάρια.

ΑΠΕ | φωτοβολταϊκά

177

KRANNICH SOLAR

Σταθερά βήματα στο δρόμο για την κατάκτηση της επιτυχίας Όλα ξεκίνησαν από μία οικογενειακή επιχείρηση, η οποία ιδρύθηκε το 1995 και οι δραστηριότητές της βασίστηκαν στην πράξη και όχι στη θεωρία: μέχρι το 2000 ο Kurt Krannich επιδιώκοντας την καλύτερη εξυπηρέτηση των πελατών του, εγκαθιστούσε ο ίδιος φωτοβολταϊκά συστήματα στεγών. Την ίδια περίοδο συμμετείχε σε ερευνητική εργασία του ινστιτούτου Fraunhofer, του πλέον δημοφιλούς ερευνητικού οργανισμού στην Ευρώπη, για την ανάπτυξη φωτοβολταϊκών πάνελ. Η Krannich Solar εξελίχθηκε γρήγορα σε μία εξειδικευμένη εταιρεία χονδρικής πώλησης φωτοβολταϊκού εξοπλισμού. Διατηρώντας την ίδια δραστηριότητα μέχρι και σήμερα, στην Krannich Solar προμηθεύουμε φωτοβολταϊκά συστήματα υψηλής απόδοσης στο πελατολόγιό μας, το οποίο αποτελείται από εγκαταστάτες φωτοβολταϊκών σταθμών, εργολάβους, τεχνικές / κατασκευαστικές εταιρείες, ηλεκτρολόγους και καταστήματα λιανικής πώλησης φωτοβολταϊκών συστημάτων. Η ραγδαία ανάπτυξη της εταιρείας οδήγησε στην ίδρυση 24 υποκαταστημάτων σε 15 χώρες. Τα τελευταία δέκα χρόνια ο κύκλος εργασιών της εταιρείας αυξάνεται συνεχώς και

το ανθρώπινο δυναμικό της Krannich Solar ενισχύθηκε με την προσθήκη πολλών νέων στελεχών, με αποτέλεσμα η εταιρεία να απασχολεί σήμερα περισσότερους από 330 εργαζομένους, οι οποίοι συμβάλουν ενεργά στην εξάπλωση της ηλιακής επανάστασης. Απόδειξη της επιτυχημένης πορείας είναι η συνολική ισχύς άνω των 1200MWp που εγκαταστάθηκε από την Krannich Solar από την ίδρυση της. Το γεγονός αυτό έχει σαν αποτέλεσμα η εταιρεία να κατατάσσεται σήμερα στην πρώτη πεντάδα των κορυφαίων προμηθευτών φωτοβολταϊκού εξοπλισμού στην Ευρώπη. Το 2007 ιδρύθηκε η Ελληνική Krannich Solar Μ.Ε.Π.Ε. με έδρα το Καλοχώρι Θεσσαλονίκης, όπου μισθώθηκε ένα κτίριο αποθήκης και γραφείων συνολικής επιφάνειας 650 τ.μ. Το 2009 ιδρύθηκε το υποκατάστημα της Krannich Solar στην Αθήνα για την περαιτέρω ανάπτυξη της εταιρείας στη Νότιο Ελλάδα και τα νησιά.

Η αποκλειστική χρήση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας είναι το όραμα του Kurt Krannich

178

greek energy 2017 | ΑΠΕ | φωτοβολταϊκά

KOSTAL

KOSTAL Solar Electric Hellas: Ο Ελληνικός βραχίονας ενός παγκόσμιου ομίλου Θεσσαλονίκη, άνοιξη του 2010. Εν μέσω της έναρξης του «πυρετού των φωτοβολταικών» στην Ελλάδα, η KOSTAL Solar Electric Hellas ξεκινά ως υπεύθυνη για τις πωλήσεις και την τεχνική υποστήριξη των φωτοβολταικών αντιστροφέων του ομίλου της KOSTAL στην Ελλάδα. Οι δυσκολίες πολλές και το brand name σχετικά άγνωστο, καθώς η αγορά χαρακτηρίζεται από έλλειψη εξειδικευμένης γνώσης. Η νέα όμως εταιρεία έχει πίσω της έναν όμιλο με ιστορία 100 χρόνων με γνώση, εμπειρία και αποφασιστικότητα. Έτσι, αρχίζει τη δική της μικρή ιστορία επιτυχίας που συνεχίζεται και σήμερα, παρ’ όλους τους κλυδωνισμούς που οδήγησαν σε πρακτικό μηδενισμό της αγοράς των φωτοβολταικών στην Ελλάδα. Ποιος είναι όμως ο, για τους πολλούς άγνωστος μέχρι τότε στην Ελλάδα, παγκόσμιος όμιλος KOSTAL;

Μια επιχείρηση με παράδοση Η εταιρεία ξεκίνησε το 1912 από τον Leopold Kostal με την παραγωγή υλικών εγκατάστασης για βιομηχανικές και ιδιωτικές εφαρμογές, επεκτάθηκε στα ηλεκτρικά συστήματα αυτοκινήτων και αργότερα στην ανάπτυξη και παραγωγή προϊόντων για την αυτοκινητοβιομηχανία. Το 2004 ένα από τα ανεξάρτητα τμήματα της, η Industrial Electronics μεταφέρθηκε στο Hagen, ξεκίνησε τον σχεδιασμό και την παραγωγή Φ/Β αντιστροφέων, ενώ ίδρυσε στο Freiburg την KOSTAL Solar Electric GmbH ως θυγατρική,

για τη διεθνή προώθηση και διάθεση των αντιστροφέων PIKO. Η KOSTAL πλέον παράγει τεχνολογικά προηγμένα ηλεκτρονικά και μηχατρονικά προϊόντα για σημαντικές βιομηχανικές επιχειρήσεις, ενώ απασχολεί σε 46 σημεία ανά τον κόσμο, σε 21 χώρες, περίπου 17.000 υπάλληλους σε όλους τους τομείς που δραστηριοποιείται.

KOSTAL Solar Electric Hellas, η διεύρυνση Με αυτά τα ισχυρά θεμέλια, η ομάδα της KOSTAL για την Ελλάδα, οδηγήθηκε σταθερά προς την επιτυχία, διαθέτοντας πάνω από 10.000 αντιστροφείς στη χώρα και επέκτεινε τις δραστηριότητές της, την ώρα που πολλές εταιρείες αντιστροφέων συρρικνωθήκαν ή αποχώρησαν από την Ελλάδα. Πλέον ο τομέας ευθύνης του Ελληνικού βραχίονα της KOSTAL καλύπτει τις αγορές Βαλκανίων, Κύπρου, Τουρκίας, Αιγύπτου και Μέσης Ανατολής. Πάντα με σεβασμό στον πελάτη και προσήλωση στην ποιότητα, ατενίζει με αισιοδοξία το μέλλον και προσβλέπει σε νέες επιτυχίες. Η KOSTAL Solar Electric Hellas ιδρύθηκε στην Θεσσαλονίκη την άνοιξη του 2010. Για οποιαδήποτε πληροφορία, μπορείτε να καλέσετε στο τηλέφωνο 2310-477550 ή να στείλετε email στο info-solar-el@kostal.com

ΑΠΕ | φωτοβολταϊκά

179

FRONIUS

Η Fronius International GmbH είναι Αυστριακή εταιρεία που εδρεύει στην πόλη Pettenbach και δραστηριοποιείται από το 1945 σε τρεις διαφορετικούς τομείς, πάνω στην ανάπτυξη τεχνολογιών για την μετατροπή της ηλεκτρικής ενέργεια: στην ηλιακή ενέργεια μέσω της κατασκευής φωτοβολταϊκών μετατροπέων, στην τεχνολογία φόρτισης συσσωρευτών και στην τεχνολογία ηλεκτροσυγκολλήσεων. Η Fronius αποτελεί μια εταιρία με παγκόσμιο προσανατολισμό, έχοντας 21 θυγατρικές εταιρίες και απασχολώντας 3,385 εργαζομένους σε όλον τον κόσμο. Περίπου το 91,5% των προϊόντων της εξάγονται μέσω των θυγατρικών της και του δικτύου μεταπωλητών της σε πάνω από 60 χώρες. Όλα τα προϊόντα της παράγονται με τις αυστηρότερες προδιαγραφές ποιότητας στις υπερσύγχρονες ιδιόκτητες εγκαταστάσεις της σε Αυστρία, ΗΠΑ και Τσεχία. Η Fronius είναι οικογενειακή επιχείρηση που η φιλοσοφία της, σε αντίθεση με τις εισηγμένες εταιρίες, δεν στοχεύει στην μεγιστοποίηση του άμεσου κέρδους αλλά στην μακροχρόνια σιγουριά και την συνεχή ύπαρξη δίπλα στον πελάτη. Γι αυτό τον λόγο άλλωστε ο οίκος Dun & Bradstreet (D&B) απέδωσε στην Fronius και για το έτος 2015 την επίδοση 1, την υψηλότερη δυνατή στην αξιολόγηση του δείκτη επικινδυνότητας (risk indicator) και συνολικό σκορ 99 με άριστα το 100.

Γι αυτό τον λόγο άλλωστε ο οίκος Dun & Bradstreet (D&B) απέδωσε στην Fronius και για το έτος 2015 την επίδοση 1, την υψηλότερη δυνατή στην αξιολόγηση του δείκτη επικινδυνότητας (risk indicator) και συνολικό σκορ 99 με άριστα το 100. Στο κομμάτι των φωτοβολταϊκών μετατροπέων, η Fronius προμηθεύει σήμερα την αγορά με μια πολύ μεγάλη γκάμα προϊόντων για κάθε είδους εφαρμογή: οικιακά και βιομηχανικά συστήματα, μεγάλα εμπορικά συστήματα πολλών MW, υβριδικά συστήματα με αποθήκευση ενέργειας, καθώς και λύσεις αποκεντρωμένης ηλεκτροδότησης μέσω microgrids και παράλληλης λειτουργίας με γεννήτριες Diesel. Οι φωτοβολταϊκοι μετατροπείς της Fronius χαρακτηρίζονται από τον συνδυασμό προηγμένων τεχνικών χαρακτηριστικών,

κορυφαίας ποιότητας κατασκευής και μοναδικών καινοτομιών. Οι 928 ενεργές ευρεσιτεχνίες που κατέχει άλλωστε η εταιρία αποτελούν μια έμπρακτη απόδειξη ότι η Fronius αποτελεί παγκόσμιο ηγέτη στην καινοτομία. Στην αγορά της Ελλάδας η Fronius δραστηριοποιείται έχοντας τοπική παρουσία, ανελλιπώς, από το 2010. Παρά τις δυσκολίες που παρουσιάζει η ελληνική αγορά η Fronius συνεχίζει να επενδύει συνεχώς στην ποιότητα των υπηρεσιών υποστήριξης στους πελάτες, έχοντας καθιερωθεί σήμερα στην συνείδηση των πελατών για τις κορυφαίες υπηρεσίες καθημερινής τηλεφωνικής τεχνικής υποστήριξης, την άμεση απόκριση την ώρα του προβλήματος και την ταχύτατη αποστολή υλικών αντικατάστασης για την αποκατάσταση της εύρυθμης λειτουργία του συστήματος, αποδεικνύοντας έμπρακτα ότι για την Fronius η παροχή κορυφαίων τεχνολογικά προϊόντων στους πελάτες είναι το ίδιο σημαντική με την μακροχρόνια ύπαρξή της δίπλα τους.

180

greek energy 2017 | ΑΠΕ | φωτοβολταϊκά

JINKOSOLAR

Η JinkoSolar είναι η Μεγαλύτερη Εταιρία παραγωγής Φ/Β πλαισίων στον Κόσμο. Μετά από 10 χρόνια παρουσίας στην αγορά, η JinkoSolar αποτελεί μια από τις ταχύτερα αναπτυσσόμενες Εταιρίες στον κλάδο, με ρυθμό ανάπτυξης μεγαλύτερο από τον μέσο ρυθμό ανάπτυξης του κλάδου των Φ/Β αλλά και με τα πιο ισχυρά οικονομικά αποτελέσματα στον κλάδο. Συνεργαζόμαστε μόνο με τους Κορυφαίους προμηθευτές πρώτων υλών και παρέχουμε στους πελάτες μας προϊόντα με τον κορυφαίο επιμέρους εξοπλισμό και κορυφαία χαρακτηριστικά προκειμένου να ικανοποιήσουν αξιόπιστα τις υψηλές απαιτήσεις τους και να αντιμετωπίσουν παράλληλα τις πιο απαιτητικές κλιματικές συνθήκες σε διάφορες περιοχές του πλανήτη. Η JinkoSolar είναι μία από τις Οικονομικά Υγιέστερες και Δυνατότερες Εταιρίες του κλάδου, εμφανίζοντας εξαιρετικά αποτελέσματα και έχοντας μια από τις μεγαλύτερες κερδοφορίες στην Αγορά. Είναι εισηγμένη στο Χρηματιστήριο της Νέας Υόρκης, δημοσιεύοντας όλα τα Οικονομικά Στοιχεία της, γεγονός που ενισχύει την εμπιστοσύνη των πελάτων της. Γεγονότα & Αριθμοί: • Πλήρως καθετοποιημένη, η JinkoSolar παράγει ετησίως 5GW στοιχεία πυριτίου (silicon ingots and wafers), 4GW κυψέλες, and 6.5GW Φ/Β πλαίσια (Στοιχεία: 31 Δεκεμβρίου 2016). • Πάνω από 15,000 εργαζόμενοι σε 6 υπερσύγχρονα εργοστάσια στην Κίνα, Μαλαισία, Πορτογαλία και Νότιο Αφρική και σε 15 Θυγατρικές και 18 γραφεία πωλήσεων παγκοσμίως, συμπεριλαμβανομένης της Ελλάδας. • No1 μερίδιο αγοράς στις Η.Π.Α. (κλάδος Εταιριών Ενέργειας), Κίνα, Αυστραλία, Τουρκία, Χιλή, Μεξικό, Βραζιλία, Ν. Αφρική, Ουκρανία και αλλού. • Πάνω από 20GW παραδομένα Φωτοβολταϊκά Πλαίσια Παγκοσμίως έως τον Μάρτιο του 2017. • Μηδενικές απαιτήσεις ενεργοποίησης των εγγυήσεων των Πλαισίων σε πολλές χώρες συμπεριλαμβανομένων των Η.Π.Α και της Κίνας.

ΑΠΕ | φωτοβολταϊκά

181

TESCO ENGINEERING

TESCO ENGINEERING | Energy Division H προσήλωσή μας στην εξυπηρέτηση των αναγκών και απαιτήσεων των Πελατών μας οδηγεί εδώ και δεκαετίες, επιλέγοντας πάντα κορυφαίους συνεργάτες με αντίστοιχη φιλοσοφία και εμπειρία. Στόχος μας, η μακροπρόθεσμη διασφάλιση της Ποιότητας και της Υψηλής Απόδοσης των επενδύσεων των πελατών μας, με την παροχή κορυφαίων λύσεων και αξιόπιστου εξοπλισμού, ο οποίος καλύπτει απαιτήσεις όσον αφορά την προμήθεια Φωτοβολταϊκών Πλαισίων, Μετατροπέων Ισχύος και Συστημάτων Αποθήκευσης Ενέργειας. Οι συνεργασίες μας: • Φ/Β Πλαίσια SOLARWATT – Made in Dresden, Germany Κορυφαία ποιότητα κατασκευής από το πρωτοπόρο Γερμανικό εργοστάσιο SOLARWATT, το οποίο από το 1993 εξελίσσει τη Φ/Β τεχνολογία, με αφοσίωση στην ποιότητα πρώτων υλών και παραγωγικής διαδικασίας. Εξειδίκευση του εργοστασίου αποτελεί η πλήρως αυτοματοποιημένη κατασκευή Φ/Β πλαισίων τεχνολογίας Glass-Glass, τα οποία προσφέρονται με Εγγύηση Προϊόντος 30 Ετών! KIOTO SOLAR – Made in Austria Το Αυστριακό εργοστάσιο ΚΙΟΤΟ SOLAR αναπτύσσει προηγμένες λύσεις εξοπλισμού Ηλιοθερμικών και Φωτοβολταϊκών συστημάτων, υπηρετώντας με συνέπεια εδώ και 25 Χρόνια τη «Βιομηχανία του Ήλιου». Το εργοστάσιο KIOTO SOLAR διαθέτει αυτόματη γραμμή προηγμένης τεχνολογίας στην περιοχή St. Veit της Αυστρίας και παράγει Φ/Β πλαίσια κρυσταλλικού πυριτίου από πρώτες ύλες κορυφαίας ποιότητας τεχνολογίας τόσο Glass-Foil όσο και Glass-Glass. VIKRAM SOLAR – Made in India Φ/Β πλαίσια υψηλών προδιαγραφών από την ανερχόμενη υπερ-δύναμη της παγκόσμιας Φ/Β βιομηχανίας, Ινδία, τα οποία εγγυώνται εξαιρετικές αποδόσεις και αξιοπιστία σε ανταγωνιστικό κόστος! Η VIKRAM SOLAR αποτελεί το μοναδικό Ινδικό εργοστάσιο κατασκευής Φ/Β πλαισίων με αξιολόγηση Tier-1 από το Bloomberg New Energy Finance, ενώ η δυναμικότητα ετήσιας παραγωγής του ανέρχεται στο 1GWp για το 2017.

• Μετατροπείς Ισχύος FRONIUS – Made in Austria Το Αυστριακό εργοστάσιο FRONIUS κατασκευάζει Φ/Β μετατροπείς ισχύος κορυφαίας ποιότητας και απόδοσης με καινοτόμο σχεδίαση SnapINverter για εύκολη εγκατάσταση και συντήρηση. Η εταιρεία μας εγγυάται άριστη εξυπηρέτηση των αναγκών σε μετατροπείς τόσο για νέα έργα, όσο και για αντικατάσταση παλαιών άλλων κατασκευαστών με παράδοση εντός 48 ωρών. • Συστήματα Αποθήκευσης Ενέργειας CELLCUBE by GILDEMEISTER ENERGY SOLUTIONS – Made in Austria Το ολοκληρωμένο σύστημα αποθήκευσης ενέργειας CELLCUBE από το Αυστριακό εργοστάσιο GILDEMEISTER Energy Solutions αλλάζει πλήρως τα δεδομένα στην αποθήκευση ενέργειας για εφαρμογές μεσαίας και μεγάλης κλίμακας με απαιτήσεις υψηλών χρόνων αυτονομίας (>4h). Το σύστημα CELLCUBE βασίζεται στην τεχνολογία του Βαναδίου (Vanadium Redox Flow Battery), το οποίο προσφέρει δυνατότητα απεριόριστων κύκλων φορτίσεων και εκφορτίσεων μεγάλου βάθους, χωρίς απώλεια απόδοσης, με ασφάλεια (δεν υπερθερμαίνεται / δεν εκρήγνυται / δεν είναι τοξικό) και αξιοπιστία για τουλάχιστον 20 χρόνια αναμενόμενης καλής λειτουργίας.

182

greek energy 2017 | ΑΠΕ | φωτοβολταϊκά

COPERNICUS ENERGY

Η εταιρεία Copernicus Energy ιδρύθηκε το έτος 2010 και έχει ως κύριο σκοπό την κατασκευή έργων από Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας. Παρέχουμε ολοκληρωμένες υπηρεσίες, υψηλού επαγγελματικού επιπέδου, που αφορούν την μελέτη, την αδειοδότηση, το σχεδιασμό, την εγκατάσταση και τη συντήρηση έργων Α.Π.Ε.. Σκοπός της εταιρείας είναι να ανταποκρίνεται στις προσδοκίες των συνεργατών της, παρέχοντας τεχνικές υπηρεσίες και λύσεις, υψηλού επαγγελματικού επιπέδου, ώστε να διασφαλίζεται η ποιοτικά άρτια διεκπεραίωση των έργων και η οικονομική απόδοση κάθε επένδυσης με σεβασμό στον άνθρωπο και στο περιβάλλον. Tα βασικά πεδία δραστηριοποίησης μας είναι: • H υλοποίηση συστημάτων παραγωγής ηλεκτρικής και θερμικής ενέργειας από Ανανεώσιμες Πηγές. • Έργα εξοικονόμησης ενέργειας και πράσινης ανάπτυξης. • Ηλεκτρολογικές εγκαταστάσεις σε συγκροτήματα κατοικιών/γραφείων. Η υψηλού επιπέδου τεχνογνωσία, η εμπειρία των μηχανικών και η άρτια οργάνωση της εταιρείας εγγυώνται την αποτελεσματικότητα και την αξιοπιστία των προσφερόμενων υπηρεσιών. Τα παραπάνω γνωρίσματα συμπληρώνονται και διευρύνονται από τις στρατηγικές επιλογές μας που υποστηρίζουν σταθερά την ανοδική μας πορεία. Συγκεκριμένα αναφέρουμε: • Τον αναπτυξιακό προσανατολισμό της εταιρείας μας, μέσα από τη συνεχή τεχνική και οικονομική υποστήριξη επενδύσεων σε έργα Α.Π.Ε. για ίδια εκμετάλλευση. • Τον κατασκευαστικό τομέα δημόσιων και ιδιωτικών ηλε-

κτρολογικών έργων. Η Copernicus Energy συνεργάζεται με τις μεγαλύτερες κατασκευαστικές εταιρείες με υπεργολαβική σχέση εργασίας. • Την εξοικονόμηση ενέργειας (ενεργητική & παθητική) σε συνδυασμό με έργα πράσινης ανάπτυξης. Παραγωγή ζεστού νερού χρήσης για κάλυψη κτιριακών απαιτήσεων και γεωργικών αναγκών (θερμοκήπια). • Τη συστηματική διεύρυνση των δυνατοτήτων δραστηριοποίησης μας (Research & Development) και σε μη εμπορικά ώριμους τομείς Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (Παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από Βιομάζα με τη μέθοδο της καύσης και της Αεριοποίησης, Ηλιοθερμικά Συστήματα).

ΑΠΕ | φωτοβολταϊκά

183

GES

Η «GLOBAL-ENERGY Solutions Ltd» ιδρύθηκε το έτος 2006 και δραστηριοποιείται στον κλάδο της Ηλεκτρικής Ενέργειας, με έμφαση στις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας ως και της Εξοικονόμησης Ενέργειας σε κτίρια, στην Ελλάδα και το εξωτερικό, όπου δραστηριοποιήθηκε στις περιοχές της Ν. Ανατολικής Ευρώπης, Βορείου και Υπό-Σαχάριας Αφρικής, Μέσης Ανατολής, Χώρες Κόλπου, Κεντρικής και Νοτίου Ασίας. Το αντικείμενο εργασιών της εταιρείας αναπτύσσεται σε δύο κατηγορίες: • Παραγωγή και διαχείριση Ηλεκτρικής Ενέργειας από Ανανεώσιμες Πηγές (Φωτοβολταϊκά, Μικρά Αιολικά 50-900kW, Υδροηλεκτρικά, Υβριδικά με Αποθήκη Ενέργειας Μπαταρίες Li-Ion ή και Η2 με κυψέλες καυσίμου. Ανεπτυγμένα Συστήματα Διαχείρισης Ενέργειας (E.M.S.) που προσφέρουν λύσεις περιορισμού απώλειας παραγωγής, αποθήκευσης και διαχείρισης Ηλεκτρικής Ενέργειας σε νησιά ή απομονωμένα και ασθενή δίκτυα). Αυτόνομες λύσεις οικονομικού κλιματισμού ή και κατάψυξης με χρήση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας.

Η G.E.S. Ltd είναι πιστοποιημένη βάσει του προτύπου ISO 9001 για τη μελέτη, σχεδιασμό, προμήθεια, εγκατάσταση και συντήρηση φωτοβολταϊκών και ηλιακών συστημάτων, καθώς και για την παροχή Υπηρεσιών Ενεργειακής Αναβάθμισης Κτιρίων. • Παρεμβάσεις Εξοικονόμησης Ενέργειας και μετατροπή Κτιρίων σε σχεδόν Μηδενικής Ενεργειακής Κατανάλωσης (nZEB), όπως Θερμομόνωση κτιριακού κελύφους/δώματος/στέγης, ενεργειακά κουφώματα, αυτόματη σκίαση, οικονομικός φωτισμός, αντλίες θερμότητας, ηλιοθερμικά, εξαερισμός, εξοικονόμηση νερού, συστήματα αυτοπαραγωγής ενέργειας (Net Metering) ή και αποθήκευσης ενέργειας, φόρτιση ηλεκτρικών οχημάτων, συστήματα ελέγχου και διαχείρισης ενέργειας κτιρίων (B.E.M.S.) - KNX Advanced Partners. Η εταιρεία παρέχει Τεχνική Υποστήριξη και Επιτήρηση των παραπάνω τύπων εγκαταστάσεων.

Η G.E.S. Ltd είναι πιστοποιημένη βάσει του προτύπου ISO 9001 για τη μελέτη, σχεδιασμό, προμήθεια, εγκατάσταση και συντήρηση φωτοβολταϊκών και ηλιακών συστημάτων, καθώς και για την παροχή Υπηρεσιών Ενεργειακής Αναβάθμισης Κτιρίων. Η G.E.S. Ltd είναι μέλος του Συνδέσμου Εταιριών Φωτοβολταϊκών, του Εμπορικού και Βιομηχανικού Επιμελητηρίου Θεσσαλονίκης και του Ελληνο-Γερμανικού Εμπορικού και Βιομηχανικού Επιμελητηρίου, και άλλων διεθνών εμπορικών συνδέσμων.

184

greek energy 2017 | ΑΠΕ | φωτοβολταϊκά

GRUNKRAFT

Η Grunkraft Α.Ε. ιδρύθηκε στην Ελλάδα το 2011 ως ο συνεργάτης της Schuco International K.G. για την εγκατάσταση βάσεων στηριξης Φωτοβολταϊκών με μεθόδους βελτιστοποίησης στοχεύοντας στην αυξημένη απόδοση του πάρκου και αντοχή στο χρόνο. Σε σύντομο χρονικό διάστημα η Grunkraft διεύρυνε το φάσμα υπηρεσιών της καλύπτοντας όλη την αλλυσίδα αξίας Υπηρεσιών εγκατάστασης όπως: • Γεωτεχική έρευνα, μελέτη και εργαστηριακές δοκιμές • Σχεδιασμός και υλοποίηση έργων υποδομής Φωτοβολταϊκών Πάρκων • Υπηρεσίες Τοπογράφου και βελτιστοποιήσης των έργων • Μελέτη βελτιστοποίησης διατρημάτων, πασαλόμπηξης και κλίσης στοιχειοσειρών

Όλες οι υπηρεσίες και εργασίες γίνονται με ιδία μέσα όπως Φορτωτές, Διατρητικά Wagon Drills, πασαλομπήχτες, μίχτες σκυροδέματος, και εξειδικευμένα εργαλεία εδαφοτεχνικών δοκιμών, μελετών εξόλκευσης, τοπογραφίας αλλά και μετρήσεων PID. • Εγκατάσταση βάσεων και βελτιστοποίησης αυτής με μεθόδους 6sigma • Εγκατάσταση Πανέλων • Έργα ηλεκτρολόγου και σύνδεση στο δίκτυο. • Υπηρεσίες Συντήρησης μεγάλων Φωτοβολταϊκών μονάδων

Προκειμένου να επιτύχουμε αυξημένη απόδοση της επένδυσης με ταυτόχρονη μείωση του κόστους και υψηλή ποιότητα, η Grunkraft εφαρμόζει μεθοδολογία 6sigma σε όλες τις φάσεις του έργου που είναι μια ολιστική προσέγγιση στοχευοντας στη μείωση της διακύμανσης και αυξηση της ποιότητας. Όλες οι υπηρεσίες και εργασίες γίνονται με ιδία μέσα όπως Φορτωτές, Διατρητικά Wagon Drills, πασαλομπήχτες, μίχτες σκυροδέματος, και εξειδικευμένα εργαλεία εδαφοτεχνικών δοκιμών, μελετών εξόλκευσης, τοπογραφίας αλλά και μετρήσεων PID. Από το 2015 η Grunkraft λειτουργεί στην Ελλάδα, Κύπρο κα ι Μεγάλη Βρετανία.

ΑΠΕ | φωτοβολταϊκά

SOLARBASE

Η Solarbase L.t.d σχεδιάζει και εφαρμόζει στο εργοστάσιο της, ειδικό πρόγραμμα παραγωγής από αλουμίνιο και χάλυβα για τη δημιουργία ποιοτικών λύσεων στον κλάδο της Ηλιακής Ενέργειας. Η εταιρεία προτείνει, μελετά και κατασκευάζει υψηλής ποιότητας φωτοβολταϊκά συστήματα για την Ελλάδα και το εξωτερικό. Παράγει ολοκληρωμένα πιστοποιημένα (TUV) συστήματα σταθερής στήριξης με την ονομασία «Solarbase» από αλουμίνιο κράματος υψηλών προδιαγραφών (EN. AW 6063T66-EN) με εξαρτήματα προσυναρμολογημένα σύμφωνα με τη χωροθέτηση της εγκατάστασης. Η μεγάλη δυναμικότητα παραγωγής βάσεων στήριξης και εξαρτημάτων, μας δίνει την δυνατότητα να καλύπτουμε ανάγκες στήριξης απεριόριστων MWp το χρόνο με πολύ ελκυστικό κοστολόγιο χωρίς συμβιβασμούς στην ποιότητα. Τα στηρίγματα «Solarbase» παραδίδονται τρυπημένα και προσυναρμολογημένα για μεγάλη μείωση του χρόνου εγκατάστασης. Η Solarbase L.t.d προσφέρει λύσεις για φωτοβολταϊκά συστήματα σε πάρκα, σε βιομηχανικούς χώρους, σε επαγγελματικές στέγες καθώς και σε κατοικίες, βασιζόμενη στην υψηλής ποιότητας φωτοβολταϊκή τεχνολογία που εφαρμόζει. Αδιαπραγμάτευτος όρος της εταιρείας είναι ο εξοπλισμός των ενεργειακών συστημάτων να προέρχεται από τους πλέον αξιόπιστους οίκους και να φέρει ευρωπαϊκή πιστοποίηση ποιότητας. Η εταιρεία ακολουθεί το Eυρωπαϊκό και Eλληνικό Δίκαιο και σχεδιάζει σύμφωνα με τις προδιαγραφές που ορίζει

185

LTD

Eνεργειακά Συστήματα - Φ/Β

αυτο για την προστασία του περιβάλλοντος. Μέσω του ορθού σχεδιασμού αποβλέπει στην μείωση των ρύπων και στην εξοικονόμηση ενέργειας από τις κατοικίες, τους βιομηχανικούς χώρους, τα ξενοδοχεία,τον αγροτικό τομέα και τους φορείς Δημοσίου Δικαίου. Η απόφαση για τον Eνεργειακό Συμψηφισμό (Net Metering-Virtual Net Metering) δίνει την δυνατότητα ανάδειξης των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας ως κύρια πηγή ηλεκτρισμού και ταυτόχρονα μετατρέπει τον καταναλωτή σε αυτόπαραγωγό με πράσινο πρόσημο. Στην ίδια κατεύθυνση κινείται η απόφαση για την εγκατάσταση φωτοβολταϊκών σε αγροτεμάχια (Feed-in-Premium). Τέλος η Solarbase L.t.d κρίνει σκόπιμο την εξέλιξη στην οικονομία και την ανάπτυξη μέσω επενδυτικών προγραμμάτων για τις ήπιες μορφές ενέργειας. Στόχος είναι η μείωση του κόστους ενέργειας και του κόστους διαβίωσης στις σύγχρονες πόλεις της Ελλαδας και της Ε.Ε.

186

greek energy 2017 | ΑΠΕ | φωτοβολταϊκά

PV SOLUTIONS

Η PV Solutions διαφοροποιείται στον κλάδο της ενέργειας. Προσφέρει ολοκληρωμένες υπηρεσίες συντήρησης, λειτουργίας και υποστήριξης, προσαρμοσμένες στις πολλαπλές απαιτήσεις των Φ/Β έργων. Λόγω της άρτιας επιστημονικής αλλά και τεχνικής κατάρτισης των μηχανικών της, οι οποίοι έχουν εκπαιδευτεί και πιστοποιηθεί σε όλους τους μετατροπείς σειράς (SB,SMC,STP) και κυρίως στους κεντρικούς μετατροπείς (SC xxxHE, SC xxxXTCP, MVPS) από την SMA SOLAR TECHNOLOGY AG, είναι σε θέση να υποστηρίξει Φ/Β σταθμούς εγκατεστημένης ισχύος μερικών KWp εως αρκετών MWp. Οι μηχανικοί της PVsolutions απασχολούνται περισσότερα από 15 χρόνια στον κλάδο της ενέργειας και οι περισσότεροι από αυτούς διετέλεσαν μηχανικοί της εταιρείας SMAHellas καθ’ όλη την διάρκεια λειτουργίας της στην Ελληνική αγορά. Συμβάλλαμε άμεσα στην επιτυχημένη πορεία της SMA (εγκατεστημένη ισχύς SMA > 1400MW) και με την μακροχρόνια εμπειρία μας μπορούμε να αξιολογήσουμε την λειτουργία των ήδη υφισταμένων Φ/Β σταθμών και κατά περίπτωση να βελτιστοποιήσουμε την απόδοσή τους. Υποστηρίξαμε τους επενδυτές αλλά κυρίως τους εγκαταστάτες στην σωστή μελέτη και ορθή εφαρμογή. Ιδιαίτερα υποστηρίξαμε τους εγκαταστάτες στην διαστασιολόγηση της φωτοβολταϊκής γεννήτριας με τους μετατροπείς, σε έργα μεγάλης κλίμακας. Συμβάλλαμε ουσιαστικά στην σωστή επιλογή και τοποθέτηση των προϊόντων. Ελέγξαμε, παραλάβαμε και εντέλει συνδέσαμε εκατοντάδες Megawatt με

το δημόσιο δίκτυο, σε Ελλάδα, Βουλγαρία, Ιταλία, Αγγλία και Κύπρο. Στόχος της PVsolutions είναι να διασφαλιστεί η μακροχρόνια λειτουργία και η μέγιστη οικονομική απόδοση κάθε Φ/Β σταθμού. Προϋπόθεση για την επίτευξη του στόχου αυτού είναι η ορθή λειτουργία όλων των λειτουργικών μερών (μετατροπείς Φ/Β γεννήτρια, Μ/Τ, δίκτυο). Οποιαδήποτε απόκλιση στην ορθή λειτουργία των παραπάνω μερών, οδηγεί στην υπολειτουργία ή ακόμα και στην πλήρη παύση της λειτουργίας του Φ/Β σταθμού. Η αδιάλειπτη λειτουργία, αποτελεί καθοριστικό παράγοντα για τη μεγιστοποίηση της διαθεσιμότητας της ενεργειακής και κατ’ επέκταση της οικονομικής απόδοσης του φωτοβολταϊκού σταθμού. Στην περίπτωση σφάλματος, θα πρέπει η ενημέρωση, να είναι έγκαιρη αλλά και έγκυρη, έτσι ώστε να γίνει η ορθή διάγνωση και κατ’ επέκταση η αποκατάσταση της βλάβης. Σε περίπτωση που η βλάβη δεν αποκαθίσταται από μακριά και απαιτηθεί επίσκεψη στο έργο, η κινητοποίηση είναι άμεση, ώστε να πραγματοποιηθούν όλες οι απαιτούμενες ενέργειες για την αποκατάσταση της βλάβης (3 Service Hub).

ΑΠΕ | φωτοβολταϊκά

187

PV-LOG

Σύστημα τηλεμετρίας φωτοβολταϊκών σταθμών PV-LOG.gr Μία ολοκληρωμένη εναλλακτική πρόταση, για όλους τους παραγωγούς φωτοβολταϊκών πάρκων με μετατροπείς των εταιρειών Refusol και Siemens, έρχεται να δώσει η ολοκαίνουργια Ελληνική εταιρεία PV-LOG. Το πρώτο Ελληνικό σύστημα τηλεμετρίας φωτοβολταϊκών σταθμών με έδρα την Θεσσαλονίκη.

Με καθημερινές εγγραφές φωτοβολταϊκών σταθμών η PV-LOG δίνει την εναλλακτική πρόταση σε όλους τους παραγωγούς να παρακολουθούν την λειτουργία του ΦΒ σταθμού τους με απόλυτη ακρίβεια, ανανεώνοντας όλα τα δεδομένα κάθε 10 λεπτά, υπεύθυνα και οικονομικά καθώς η ετήσια συνδρομή για ένα ΦΒ σταθμό ισχύος 100kw είναι μόλις 80€. Μία ομάδα νέων επιστημόνων από την Βόρειο Ελλάδα έχει θέσει σε λειτουργία ένα πολύ όμορφο και φιλικό για τον χρήστη portal όπου όλοι οι ιδιοκτήτες φωτοβολταϊκών πάρκων μπορούν με ένα κλίκ να παρακολουθούν 365 ημέρες την λειτουργία των ΦΒ σταθμών τους. Για την εισαγωγή του ΦΒ σταθμού στο Νέο αυτό σύστημα τηλεμετρίας PV-LOG δεν απαιτείται κανένας πρόσθετος εξοπλισμός και καμία αλλαγή στις καλωδιώσεις του πάρκου. Ήδη το PV-LOG σημειώνει πολύ μεγάλη επιτυχία στην εγγραφή φωτοβολταϊκών σταθμών σε όλη την Ελλάδα και επεκτείνεται στο εξωτερικό.

188

greek energy 2017 | ΑΠΕ | φωτοβολταϊκά

MESSARITIS

ΣΠΥΡΟΠΟΥΛΟΣ

Ο όμιλος Messaritis δραστηριοποιείται στο χώρο της ενέργειας από το 1955 ως ένας από τους πρώτους και βασικούς προμηθευτές ηλεκτρολογικού εξοπλισμού Μέσης και Υψηλής Τάσης της ΔΕΗ Α.Ε. και άλλων πελατών σε Ελλάδα και Κύπρο. Διακρίνοντας από νωρίς την δυναμική ανάπτυξη της Φ/Β τεχνολογίας στην Ελλάδα, και με αρχικό σκοπό να εξυπηρετήσει τους επενδυτικούς του στόχους, ο όμιλος δημιούργησε την εταιρία Messaritis Ανανεώσιμες. Στη Messaritis Ανανεώσιμες, επιτύχαμε με το άριστα καταρτισμένο ανθρώπινο δυναμικό μας τη διεύρυνση των επιχειρηματικών μας δραστηριοτήτων ώστε να καλύψουμε παρόμοιες ανάγκες και άλλων επενδυτών. Η επιμονή στην τελειότητα οδήγησε στην απόκτηση, από τον οργανισμό Lloyd’s, πιστοποίησης ISO9001:2008 με αναφορά στο πρότυπο EN62446:2009, ώστε να πιστοποιηθεί η ποιότητα μας στην εμπορία, στο σχεδιασμό, στην κατασκευή και συντήρηση Φ/Β σταθμών. Ακολουθούμε και ενσωματώνουμε τις νέες τάσεις της αγοράς, όπως το Net-Metering και η ανακύκλωση Φ/Β πλαισίων, οι οποίες αφενός προσδίδουν προστιθέμενη αξία στις υπηρεσίες μας μεγιστοποιώντας τα οφέλη για τους πελάτες και αφετέρου μας επιτρέπουν να προσδώσουμε προσέγγιση ολιστικoύ χαρακτήρα σε μια Φ/Β επένδυση. Ενδυναμώνουμε το τμήμα λειτουργίας και συντήρησης φωτοβολταϊκών και επενδύουμε συνεχώς στην εξέλιξη της τεχνογνωσίας του προσωπικού μέσω της παρακολούθησης εξειδικευμένων σεμιναρίων ώστε να επιτευχθεί αποτελεσματική κατάρτιση αυτού σχετικά με τις σύγχρονες τάσεις και πρακτικές της Φ/Β τεχνολογίας.

Η ΣΠΥΡΟΠΟΥΛΟΣ Α.Ε. έπειτα από 14 συνεχή έτη επιτυχημένης λειτουργίας και πορείας έχει αναπτύξει το μοναδικό ενεργειακό τεχνικό δίκτυο καταστημάτων σε τρία διαφορετικά σημεία της Ελλάδας. Η έδρα της βρίσκεται στην Πελοπόννησο και συγκεκριμένα στην Κάτω Αχαΐα, ενώ λειτουργούν δύο υποκαταστήματα στη Θήβα και στα Ιωάννινα. Κάθε κατάστημα της ΣΠΥΡΟΠΟΥΛΟΣ Α.Ε. αποτελεί και μία τεχνική βάση με μόνιμο, ειδικευμένο προσωπικό και αποθήκη με stock υλικών. Η ανάπτυξη του τεχνικού δικτύου καταστημάτων έδωσε στη ΣΠΥΡΟΠΟΥΛΟΣ Α.Ε. τη δυνατότητα να διατηρεί σταθερό κόστος υπηρεσιών για όλη την Ελλάδα αλλά και να μπορεί να παρεμβαίνει άμεσα σε περιπτώσεις βλαβών ικανοποιώντας την ανάγκη των πελατών της για ελαχιστοποίηση της μείωσης της παραγωγής και της συνεπαγόμενης απώλειας κέρδους. Με τον τρόπο αυτό η εταιρεία κατάφερε να συντηρεί σήμερα το 5% της εγκατεστημένης ισχύος στην Ελλάδα και έχει ως στόχο να διπλασιάσει την ισχύ των συντηρούμενων φ/β πάρκων στα επόμενα 2 έτη. Αποτελεί στρατηγική επιλογή της ΣΠΥΡΟΠΟΥΛΟΣ Α.Ε. η περαιτέρω επέκταση του δικτύου καταστημάτων σε κομβικά σημεία της περιφέρειας, με σκοπό την αμεσότερη και αποτελεσματικότερη δυνατή εξυπηρέτηση των πελατών της. Η ΣΠΥΡΟΠΟΥΛΟΣ Α.Ε. είναι η μοναδική εταιρεία συντήρησης φ/β πάρκων πιστοποιημένη από τρεις διαφορετικούς φορείς κατά τα πρότυπα: ISO 9001:2008, ISO 14001:2004, OHSAS 1801:2007.

ΑΠΕ | φωτοβολταϊκά

189

ARS

Q LEEN

Η ARServices (https://arservices. gr/) δραστηριοποιείται δυναμικά από το 2010 στον κλάδο των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας (ΑΠΕ) παρέχοντας ολοκληρωμένες λύσεις στη διαχείριση έργων ΑΠΕ και ειδικότερα των φωτοβολταϊκών. Πιο συγκεκριμένα, η ARServices παρέχει υπηρεσίες σχεδίασης, προμήθειας εξοπλισμού, κατασκευής (EPC), συντήρησης, λειτουργίας (O&M) φωτοβολταϊκών συστημάτων, με εξειδίκευση στον καθαρισμό φωτοβολταϊκών πλαισίων.

Η εταιρεία Γ.ΘΕΟΔΩΡΑΚΗΣ & ΣΙΑ Ο.Ε. κάτω από το εμπορικό σήμα της QLEEN HELLAS έχει την αποκλειστική διάθεση και το service για όλη την Ελλάδα και την Κύπρο των προϊόντων QLEEN και LEWI της Γερμανικής εταιρείας LEHMANN KG www.lehmann-kg.com. Η QLEEN HELLAS είναι πρωτοπόρος εταιρεία στα συστήματα καθαρισμών Φωτοβολταϊκών εγκαταστάσεων, εξωτερικών καθαρισμών κτιρίων, σκαφών με χρήση απιονισμένου νερού. Η παραγωγή όλων των προϊόντων γίνεται στη Γερμανία και συνοδεύονται από εγγύηση 2 ετών. Παράλληλα η QLEEN HELLAS υποστηρίζει τους επαγγελματίες πελάτες της με την POWER CLEAN HELLAS www. powerclean.gr(επίσημο Δίκτυο Συνεργατών QLEEN HELLAS) και τις ποιοτικές υπηρεσίες που παρέχουν στην αγορά (καθαρισμοί Φ/Β πάρκων, καθαρισμοί προσόψεων κτιρίων, σκαφών) σε όλη την Ελλάδα και την Κύπρο. Τα προϊόντα και οι υπηρεσίες είναι πρωτοπόρα για την Ευρωπαϊκή αγορά, βραβευμένα το 2004 και 2009 στις διεθνείς εκθέσεις για την ποιότητά τους, την τεχνολογία τους και την ευκολία που παρέχουν στον επαγγελματία. Ως αναγνώριση αυτών στο πελατολόγιο της εταιρείας εντάσσονται ήδη μεγάλες εταιρείες στο χώρο του καθαρισμού Φ/Β συστημάτων, κτιρίων και σκαφών.

Εξυπηρετώντας έργα σε ολόκληρη την ελληνική επικράτεια, συγκαταλέγεται στις κορυφαίες εταιρείες του κλάδου, έχοντας σε λειτουργία τρείς σταθμούς εξυπηρέτησης σε Αχαΐα, Λάρισα και Ξάνθη. Η εταιρεία διαθέτει ένα στόλο από τέσσερα ανεξάρτητα συνεργεία, τρία ερπυστριοφόρα μηχανήματα και ένα συνεργείο με χειροκίνητα συστήματα πλυσίματος, έχοντας παρέχει υπηρεσίες καθαρισμού σε πάνω από 350MW μόνο το 2016. Η ARServices, με ιδιαίτερη προσήλωση στην ποιότητα, είναι πιστοποιημένη κατά ISO 9001:2008, είναι μέλος του Συνδέσμου Ελλήνων Φωτοβολταϊκών (ΣΕΦ) και του φορέα διαχείρισης ανακύκλωσης φωτοβολταϊκών πλαισίων (PV CYCLE).

.3 ΑΠΕ / βιομάζα

Η αξιοποίηση της βιομάζας ευκαιρία ανασυγκρότησης του μοντέλου ανάπτυξης της οικονομίας του Αντώνιου Ε. Γερασίμου Μηχ/γου – Ηλεκ/γου Μηχ. ΕΜΠ – MSc Προέδρου ΕΛ.Ε.Α.ΒΙΟΜ

Στο σημερινό κοινωνικό-οικονομικό πλαίσιο που έχει διαμορφωθεί, τα πλεονεκτήματα που συνοδεύουν την ενεργειακή αξιοποίηση της βιομάζας είναι ακόμα πιο επίκαιρα, καθώς μπορούν να δράσουν καταλυτικά για τη βελτίωση πολλών και διαφορετικών τομέων της κοινωνίας και της οικονομίας της χώρας. Η ΕΛΕΑΒΙΟΜ έχει καταθέσει ξεκάθαρα και με τεκμηριωμένο τρόπο, τις θέσεις της για την δυναμική ανάπτυξη της αγοράς.

ωροθέτηση Θέσεων για την Προσωρινή Χ Αποθήκευση της Αγροτικής/Δασικής Υπολειμματικής Βιομάζας

Εισαγωγή: Η Ελλάδα είναι μια χώρα όπου παράγονται πολύ μεγάλες ποσότητες αγροτικής και δασικής υπολειμματικής βιομάζας. Η έλλειψη ανάλογου αριθμού επενδύσεων σε έργα παραγωγής ενέργειας από βιομάζα, πέραν των όποιων

θεσμικών εμποδίων παρουσιάζονται και προσπαθούμε να αντιμετωπίσουμε, οφείλεται σε σημαντικό βαθμό και στην μη ύπαρξη μοντέλου διαχείρισης της αγροτικής ή/ και δασικής βιομάζας. Και αν για τα δάση υπάρχει κάποιες φορές η δικαιολογία της απομακρυσμένης πρόσβασης ή της ύπαρξης περιβαλλοντικά ευαίσθητων περιοχών, για την μη αξιοποίηση της υπολειμματικής αγροτικής βιομάζας η μόνη δικαιολογία είναι η ανυπαρξία κάποιου αξιόπιστου μοντέλου συλλογής και προσωρινής αποθήκευσής της, προ περαιτέρω επεξεργασία. Πρόταση: Το Υπουργείο Ενέργειας σε συνεργασία με το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και τους διάφορους φορείς (π.χ. την ΕΛΕΑΒΙΟΜ, το ΚΑΠΕ) πρέπει να μελετήσουν και να εφαρμόσουν ανά Περιφέρεια μοντέλο διαχειριστικής αλυσίδας όπου θα υποχρεώνεται ο παραγωγός να συλλέγει την υπολειμματική του βιομάζα, είτε εντός του δικού του χώρου είτε σε κάποιο κεντρικά χωροθετημένα σημείο, απ’ όπου θα μπορούσε να εξασφαλιστεί η πρόσβαση στις

ΑΠΕ | βιομάζα

επαρκείς ποσότητες βιομάζας για όλα τα σχεδιαζόμενα νέα έργα και να είναι εν γένει ευκολότερη η πρόσβαση σε βιομάζα και η αξιοποίηση της μέσω της κυκλικής οικονομίας. Η υποχρέωση προς τον παραγωγό μπορεί είτε να έχει την μορφή της υποχρέωσης έναντι επιβολής ποινής, ή την μορφή του οικονομικού κινήτρου (π.χ. να αμείβεται ανά τόνο για την ποσότητα ξηρής βιομάζας που θα μεταφέρει στο κεντρικά χωροθετημένα σημείο συλλογής). Τα σημεία συλλογής μπορεί να είναι είτε ιδιωτικά ή να ανήκουν σε δημοσίους φορείς (π.χ. δήμο ή περιφέρεια).

Ενίσχυση της συμπαραγωγής

191

με νέες επενδύσεις και στην αγροτική οικονομία που θα αξιοποιούν την συμπαραγόμενη θερμική ενέργεια (π.χ. θερμοκήπια, ξηραντήρια αγροτικών προϊόντων, κ.λπ.) αλλά και σε άλλες εφαρμογές (π.χ. τηλεθέρμανση μικρών οικισμών, Κέντρα Υγείας, Δημοτικά Κτίρια, κ.λπ.)

νίσχυση της εγχώρια αγοράς στερεών Ε βιοκαυσίμων

Εισαγωγή: Η χώρα μας διαθέτει επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στον παραγωγικό τομέα στερεών βιοκαυσίμων είτε μέσω της κατασκευής, εντός της Ελλάδας, λεβήτων (οικιακών και βιομηχανικών) βιομάζας ή μέσω της παραγωγής των ίδιων των εξευγενισμένων στερεών βιοκαυσίμων (υπό την μορφή pellet, μπρικετών). Με αυτόν τον τρόπο μπορεί να επιτευχθεί διττός στόχος: η μείωση των εισαγωγών πετρελαίου και η τόνωση της εγχώριου βιομηχανικού τομέα Πρόταση: Πριμοδότηση (π.χ. μέσω φοροαπαλλαγής) για την αντικατάσταση λεβήτων/καυστήρων πετρελαίου παλιάς τεχνολογίας (αποδεδειγμένα 15 ετών και πίσω) από λέβητες/καυστήρες βιομάζας εγχώριας προέλευσης, σε εφαρ-

Εισαγωγή: Τόσο η Ευρωπαϊκή νομοθεσία όσο –κυρίως- οι ίδιοι οι κανόνες της τέχνης και της επιστήμης έχουν ορίσει την Συμπαραγωγή Ηλεκτρικής και Θερμικής Ενέργειας Υψηλής Αποδοτικότητας ως την βέλτιστη λύση παραγωγής ενέργειας. Η στερεή βιομάζα και τα αέρια βιοκαύσιμα αποτελούν εξαιρετικές πρώτες ύλες για την συμπαραγωγή ηλεκτρισμού και θερμότητας Πρόταση: Στις τιμές αναφοράς των κατηγοριών 9&10 του Πίνακα 1 της περίπτωσης β του αρ. 4 του Ν.4014/16 πρέπει να προβλέπεται προσαύΗ ενεργειακή αξιοποίηση των αγροκτηξηση κατά κάποιο ποσοστό (της τάξεως του 20-30%) για την ηλεκτρική ενέργεια που νοτροφικών αποβλήτων και υπολειμμάτων είσυμπαράγεται ταυτόχρονα με θερμότητα. ναι μείζωνος προτεραιότητας και δεν μπορεί Με αυτή τη ρύθμιση, υπάρχει ισχυρό κίνητρο για αξιοποίηση της συμπαραγόμενης να γίνει καμία θεσμική έκπτωση επί τούτου. θερμότητας στο μέγιστο δυνατό βαθμό. Επιπροσθέτως, όμως, ο πρωτογενής τομέας θα Αξίζει να σημειωθεί ότι η εφαρμογή αντίστοιχης πρακτικής πριμοδότησης της συμπορούσε να συνεισφέρει και στην παραγωγή μπαραγωγής στο εξωτερικό συνδυάστηκε

υψηλής ποιότητας δασικής βιομάζας

192

greek energy 2017 | ΑΠΕ | βιομάζα

μογές κτηρίων τριτογενούς τομέα και οικιακές εφαρμογές για όλες τις περιοχές που δεν έχουν αυτή τη στιγμή ή δεν προβλέπεται στην επόμενη δεκαετία να αποκτήσουν συνδεσιμότητα με το δίκτυο του εισαγόμενου φυσικού αερίου ή τηλεθέρμανσης

Πιστοποίηση στερεών καυσίμων

Εισαγωγή: Τα εξευγενισμένα στερεά βιοκαύσιμα οφείλουν να φέρουν σχετική πιστοποίηση τόσο σχετικά με την προέλευσή τους, όσο και για τις φυσικοχημικές τους ιδιότητες. Η Ελλάδα, όπως και κάποιες άλλες μεσογειακές χώρες, πρέπει να αξιοποιήσουν τα λεγόμενα «μεσογειακά βιοκαύσιμα», π.χ. πυρηνόξυλο, άχυρο, υπολείμματα βαμβακιάς, ξηρών καρπών, ροδάκινου. Η πιστοποίηση και αυτών των βιοκαυσίμων θα τους προσδώσει εμπορική αξία ενώ ταυτόχρονα θα εξασφαλίσει την ποιότητα τους προς τον τελικό καταναλωτή. Πρόταση: Η ΕΛΕΑΒΙΟΜ σε συνεργασία με άλλους ερευνητικούς φορείς όπως το ΚΑΠΕ, το ΕΚΕΤΑ, το ΕΜΠ και τα λοιπά Πανεπιστημιακά Ιδρύματα θα μπορούσαν να οριστούν θεσμικά ως φορείς υλοποίησης των πιστοποιήσεων αυτών.

νίσχυση του πρωτογενούς τομέα μέσω της Ε προώθησης δασικών καλλιεργειών

Εισαγωγή: Η ενεργειακή αξιοποίηση των αγροκτηνοτροφικών αποβλήτων και υπολειμμάτων είναι μείζωνος προτεραιότητας και δεν μπορεί να γίνει καμία θεσμική έκπτωση επί τούτου. Επιπροσθέτως, όμως, ο πρωτογενής τομέας θα μπορούσε να συνεισφέρει και στην παραγωγή υψηλής ποιότητας δασικής βιομάζας, μέσω κατάλληλων καλλιεργειών που και θέσεις εργασίας θα δώσουν στην Περιφέρεια αλλά και θα αυξήσουν τη διαθεσιμότητα αυτού του είδους του καυσίμου, έτσι ώστε να ελαχιστοποιηθούν οι ανάγκες σε εισαγόμενη βιομάζα. Πρόταση: Ενίσχυση τέτοιων επενδύσεων μέσω ειδικής αναφοράς σε χρηματοδοτικά προγράμματα ΕΣΠΑ, Αγροτικής Ανάπτυξης κ.λπ. Απλοποίηση της διαδικασίας ίδρυσης και εγκατάστασης τέτοιων καλλιεργειών είτε από φυσικά ή νομικά πρόσωπα. Καθορισμός συγκεκριμένων δημοσίων εκτάσεων ανά Περιφέρεια όπου θα παρέχεται η δυνατότητα ανάπτυξης τέτοιων καλλιεργειών (ώστε η ανάπτυξής τους να μην γίνει σε βάρος άλλων καλλιεργειών και δημιουργηθούν θέματα διαμάχης τύπου Food vs. Fuel)

ημιουργία και ενίσχυση εγχώριας αγοράς Δ βιοαιθανόλης

Εισαγωγή: Η εισαγωγή της βιοαιθανόλης στο ενεργειακό μίγμα της χώρας αποτελεί σημαντικό κεφάλαιο στην προσπάθεια της χώρας να ενισχύσει τον πρωτογενή της τομέα, να ενθαρρύνει την ανάπτυξη σε αγροτικές περιοχές, να μειώσει την εξάρτησή της από τα εισαγόμενα ορυκτά καύσιμα και να βελτιώσει το αποτύπωμα του άνθρακα στον Τομέα των Μεταφορών. εκτός της ορθής ενίσχυσης της συμβατικής βιοαιθανόλης (δηλ. εκείνης που προέρχεται από την

επεξεργασία ενεργειακών καλλιεργειών όπως το καλαμπόκι ή το τεύτλο), θα πρέπει να υπάρχει εξ αρχής πρόβλεψη για την υποστήριξη του νέου καυσίμου, το οποίο βρίσκεται στην αιχμή του παγκοσμίου ενδιαφέροντος στον τομέα των βιοκαυσίμων: την κυτταρινική βιοαιθανόλη (cellulosic ethanol). Η νέας γενιάς βιοαιθανόλη, η κυτταρινική αιθανόλη (cellulosic ethanol), συνδυάζει όλα τα πλεονεκτήματα χρήσης της συμβατικής βιοαιθανόλης με τη δυνατότητα χρήσης υπολειμματικής και απόβλητης βιομάζας. Αυτό συνεπάγεται το εντυπωσιακά καλύτερο περιβαλλοντικό αποτύπωμα της τεχνολογίας, καθώς πλέον η παραγωγή βιοκαυσίμων και ενέργειας συνδυάζεται αρμονικά με το waste management. Πρόταση: Εκτός των ελάχιστων στόχων ανάμιξης της βιοαιθανόλης με τη συμβατική βενζίνη για τη τριετία 2018-2020 που –πολύ ορθά- εισάγει το Υπουργείο με το Υπό Διαβούλευση Σχέδιο Νόμου (1,6% το 2018, 2,3% το 2019 και 3,3% το 2020) είναι απαραίτητο να υπάρχει σχετική πρόβλεψη για την υποστήριξη της κυτταρινικής αιθανόλης με συγκεκριμένα – έστω και πολύ μικρά ποσοστά ανάμιξής της. Επιπλέον, για να μην περιοριστεί η χώρα μόνο στις εισαγωγές βιοαιθανόλης, θα πρέπει άμεσα να τροποποιηθεί και να απλοποιηθεί η αδειοδοτική διαδικασία ώστε να είναι εφικτή η όσο το δυνατόν ταχύτερα υλοποίηση έργων παραγωγής βιοαιθανόλης στη χώρα, με στόχο μεσοπρόθεσμα να είναι εφικτή η αξιοποίηση της εγχώριας βιομάζας για την παραγωγή βιοαιθανόλης.

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΙΚΑ Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία η βιομάζα στην ΕΕ συνδέεται με τη δημιουργία των περισσοτέρων θέσεων εργασίας από κάθε άλλη ΑΠΕ, με ποσοστό που αντιστοιχεί στο 40% (σχεδόν 500.000 θέσεις εργασίας) επί του συνόλου των θέσεων εργασίας στις ΑΠΕ. Η πλήρης αξιοποίηση των δυνατοτήτων που προσφέρει ο κλάδος της βιομάζας για τη χώρα μας δεν αποτελεί μόνο περιβαλλοντική ευθύνη και υποχρέωση, αλλά και μια εξαιρετική ευκαιρία ανασυγκρότησης του οικονομικού μοντέλου ανάπτυξης της εθνικής οικονομίας. ■ Η Ελληνική Εταιρεία Ανάπτυξης Βιομάζας (ΕΛ.Ε.Α.ΒΙΟΜ) είναι το αρχαιότερο ελληνικό σωματείο στο χώρο των ΑΠΕ και αποτελεί πλήρες μέλος, ως Εθνικός Σύνδεσμος που αντιπροσωπεύει τη χώρα μας, του αντίστοιχου Ευρωπαϊκού Σύνδεσμου ΑΕΒΙΟΜ. Γενικός στόχος της ΕΛΕΑΒΙΟΜ είναι η προώθηση της ενεργειακής αξιοποίησης της βιομάζας σε εθνικό επίπεδο και η υποστήριξη της επιστημονικής έρευνας, για την ανάπτυξη των διαφόρων τεχνολογιών και εφαρμογών της βιομάζας για την παραγωγή ενέργειας ή σχετικών βιο-προϊόντων.

ΑΠΕ | βιομάζα

193

ΑΡΜOΔΙΟΣ ΒΩΒOΣ

Η εταιρεία Αρμόδιος Βωβός ΕΠΕ δραστηριοποιείται • στον χώρο της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας ΑΠΕ, • της ενεργειακής εξοικονόμησης σε βιομηχανίες • της βιομάζας Η Αρμόδιος Βωβός ΕΠΕ είναι δεσμευμένη με τους στόχους της και απόλυτα ευθυγραμμισμένη με τα ποιοτικά πρότυπα των κατασκευαστικών οίκων που αντιπροσωπεύει. Uniconfort Biomass Boilers Βιομηχανικοί λέβητες καύσης βιομάζας (χώρα προέλευσης Ιταλία). General Electric Clean Cycle Γεννήτρια ρεύματος όταν τροφοδοτείται από θερμή πηγή (ατμού, υπέρθερμου νερού, καυσαερίων) θερμοκρασίας 140-150°C (χώρα προέλευσης Η.Π.Α.). Energent Corp. Γεννήτρια ρεύματος κατάλληλη για βιομηχανικά δίκτυα ατμού (χώρα προέλευσης Η.Π.Α.).

που προωθούμε προάγουν την ηλεκτροπαραγωγή ΑΠΕ και ΣΥΘΗΑ σε μεγάλο εύρος ισχύος ηλεκτροπαραγωγής. Τυπικές εφαρμογές των συστημάτων που αντιπροσωπεύουμε είναι: • Παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από καύση βιομάζας με ισχύ από 125KW-1.0 MW • Ηλεκτροπαραγωγή 60 KW -275 KW από βιομηχανικά δίκτυα ατμού • Ηλεκτροπαραγωγή παράλληλα με μονάδες ξήρανσης, παραγωγής θερμού αέρα και υπέρθερμου νερού ισχύος 60-275 KW • Ηλεκτροπαραγωγή από καύση βιομάζας με παράλληλη διάθεση της απορριπτόμενης θερμότητας σε θερμοκήπια. • Παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας ισχύος συνήθως 125 KW από τα καυσαέρια βιομηχανικών λεβήτων, μηχανών βιοαερίου και ΣΥΘΗΑ. Για περισσότερες πληροφορίες www.armodiosvovos.gr

H Αρμόδιος Βωβός ΕΠΕ εγγυάται την καλή λειτουργία της εγκατάστασης και παρέχει τις συντηρήσεις για όλο τον χρόνο λειτουργίας της επένδυσης. Το μέλλον της Αρμόδιος Βωβός ΕΠΕ είναι άρρηκτα συνδεδεμένο με το μέλλον των ΑΠΕ στον ελλαδικό χώρο, καθώς και στο εξωτερικό. Τα συστήματα που προτείνει προς υλοποίηση στον χώρο της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας (ενδεικτικά από βιομάζα), αποτελούνται από πιστοποιημένα μηχανήματα των παραπάνω οίκων σε κατάλληλη συνδεσμολογία. Επιπρόσθετα η Αρμόδιος Βωβός ΕΠΕ εγγυάται την καλή λειτουργία της εγκατάστασης και παρέχει τις συντηρήσεις για όλο τον χρόνο λειτουργίας της επένδυσης. Το δυναμικό της Αρμόδιος Βωβός ΕΠΕ είναι υψηλά καταρτισμένο, με μεγάλη εμπειρία σε ηλεκτρομηχανολογικές εφαρμογές, γνώση απαραίτητη για την υλοποίηση των Η/Μ έργων. Οι εταιρείες που αντιπροσωπεύουμε και τα συστήματα

Λέβητας Βιομάζας Uniconfort

Steam Turbine Energent

ORC generator GE

.4 ΑΠΕ / υδροηλεκτρικά

Απόλυτη προτεραιότητα για τη χώρα η ανάπτυξη των Μικρών Υδροηλεκτρικών Ελληνικός Σύνδεσμος Μικρών Υδροηλεκτρικών Έργων (ΕΣΜΥΕ)

Τα Μικρά Υδροηλεκτρικά Έργα (ΜΥΗΕ) είναι η σύγχρονη μορφή των παραδοσιακών νερόμυλων. Τα ορεινά ΜΥΗΕ (περί το 80% των ΜΥΗΕ στην Ελλάδα) εκμεταλλεύονται την υψομετρική διαφορά μικρών υδατορευμάτων χωρίς δεξαμενές αποθήκευσης νερού με εκμετάλλευση της διαθέσιμης παροχής (run of the river) επιτρέποντας στις πλημμύρες να περνούν από την υδροληψία χωρίς αποθήκευση, τα δε ΜΥΗΕ με μικρή υψομετρική διαφορά σε μεγαλύτερα υδατορεύματα (το υπόλοιπο 20% στην Ελλάδα) έχουν συνήθως ένα πολύ μικρό ταμιευτήρα και δεν αλλοιώνουν ουσιαστικά την γεωμορφολογία στη θέση υδροληψίας. Κάθε εγκατεστημένο kW ΜΥΗΕ συμβάλλει ετησίως στην αποφυγή εκπομπής περίπου 5,4 τόνων διοξειδίου του άνθρακα και άλλων ρύπων, αν η ισόποση ενέργεια παραγόταν με την καύση λιγνίτη. Τα μικρά υδροηλεκτρικά έργα είναι μια μορφή ΑΠΕ με πολλά συγκριτικά πλεονεκτήματα όχι μόνο έναντι επενδύσεων σε άλλους, πέραν της ενέργειας, τομείς της οικονομίας αλλά ακόμη και έναντι των άλλων βασικών ΑΠΕ. Όλες οι αναπτυγμένες και αναπτυσσόμενες χώρες στην Ευρώπη αλλά και στον κόσμο, στήριξαν την ανάπτυξή τους στα ΜΥΗΕ, αξιοποιώντας τα, πριν από οποιαδήποτε άλλη πηγή ενέργειας.

Στην Ε.Ε.-27, σύμφωνα με τα στοιχεία του Ευρωπαϊκού Συνδέσμου Μικρών Υδροηλεκτρικών Έργων (ESHA) η μέση εγκατεστημένη ισχύς των έργων είναι 0,624 MW και η μέση ετήσια παραγωγή από κάθε μέσο έργο είναι περίπου 3,24 GWh/έτος. Το συνολικό τεχνικοοικονομικά εκμεταλλεύσιμο δυναμικό της Ε.Ε.-27, ανέρχεται σε 25,8GW περίπου με δυνατότητα παραγωγής περί τις 93.000 GWh/έτος, από το οποίο αξιοποιείται περίπου το 70% (στοιχεία ΔΕΚ16)

Η κατάσταση στην Ελλάδα Στο Διασυνδεδεμένο Σύστημα, στις 31.12.2016 λειτουργούσαν στη χώρα μας 107 ΜΥΗΕ εγκατεστημένης ισχύος 223 ΜW, και σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία του ΛΑΓΗΕ Α.Ε. για όλο το έτος 2016, παρήχθησαν 722 GWh. Σύμφωνα με το Μηνιαίο Δελτίο του Ειδικού Λογαριασμού ΑΠΕ&ΣΗΘΥΑ της ΛΑΓΗΕ ΑΕ (Ιανουάριος 2017), για το σύνολο της επικράτειας και για όλο το 2016: • τα ΜΥΗΕ κατέχοντας μόνο το 4,1% της συνολικής εγκατεστημένης ισχύος έργων ΑΠΕ συνεισέφεραν το 6,4% της συνολικά παραχθείσας από ΑΠΕ ενέργειας, ενώ αποζημιώθηκαν με ποσοστό ίσο με το 3,5% των συνολικών πληρωμών του Ειδικού λογαριασμού, με τιμή αποζημίωσης ίση μόλις με το ½ της μέσης τιμής αποζημιούμενης

μεγαβατώρας για όλες τις ΑΠΕ, κάτι που παραμένει σταθερό για τα 4 τελευταία έτη. Τα παραπάνω ποσοστά για τις άλλες τεχνολογίες είναι: • Αιολικά: 43,2% εγκατεστημένη ισχύς, 45,3% παραχθείσα ενέργεια και 25,8% αποζημίωση επί των συνολικών πληρωμών. • Φωτοβολταϊκά: 47,5% εγκατεστημένη ισχύς, 34,6% παραχθείσα ενέργεια και 66,6% αποζημίωση επί των συνολικών πληρωμών. Σχεδόν σταθερά ήταν τα μεγέθη για τα ΜΥΗΕ για όλο το 2016 με 1 μόνο νέο έργο να μπαίνει σε λειτουργία, ισχύος 0,745MW. Οι αιτίες είναι το απολύτως εχθρικό αδειοδοτικό πλαίσιο (κυρίως από το 2011 και μετά που ψηφίστηκε η Υ.Α. 196978/2011 (ΦΕΚ 518) με τα πρόσθετα κριτήρια χωροθέτησης των ΜΥΗΕ), οι λοιπές συγκυρίες των αποτελεσμάτων της κρίσης. Έτσι, ο ρυθμός αύξησης της εγκατεστημένης ισχύος των ΜΥΗΕ, κυμάνθηκε τα τελευταία χρόνια στα πενιχρά επίπεδα του 1%-2% ετησίως τη στιγμή που η μεσοσταθμική αύξηση της εγκατεστημένης ισχύος των άλλων ΑΠΕ ξεπέρασε το 20% ετησίως. Συγκεκριμένα ο ρυθμός αύξησης των ΜΥΗΕ από 65% και 16% τα έτη 2008 και 2009 αντίστοιχα, διαμορφώθηκε σε 8%, 4%, 4% και 3% τα έτη 2010 έως και 2013 αντίστοιχα, ενώ τα έτη 2014 και 2015 ήταν σχεδόν μηδενικός. Η ανάπτυξη των ΜΥΗΕ απέχει κατά πολύ και από τον ενδιάμεσο στόχο του 2014 και από τον τελικό στόχο που έχει τεθεί για την διείσδυση των ΑΠΕ στο ενεργειακό μίγμα το 2020. Συγκεκριμένα, το ποσοστό πλήρωσης του στόχου των ΜΥΗΕ ανέρχεται στο 64% για το 2020, τη στιγμή που τα αντίστοιχα ποσοστά για τα ΦΒ ανέρχονται σε 118% (υπερπλήρωση στόχου). Σύμφωνα με στοιχεία της EREF (διαδόχου της European Small Hydro Association - ESHA), το ποσοστό αξιοποίησης του διαθέσιμου μικροϋδροηλεκτρικού δυναμικού στην Ελλάδα βρίσκεται σήμερα στα επίπεδα του ~11%, τη στιγμή

που τα αντίστοιχα μεγέθη για την Ευρώπη των 27 ανέρχονται σε επίπεδα μεγαλύτερα του 70% (σε κάποιες χώρες σε ποσοστά μεγαλύτερα του 90%). Αυτό καταδεικνύει το γεγονός ότι σε όλη την Ευρωπαϊκή ήπειρο αλλά και σε όλο τον κόσμο, η μικροϋδροηλεκτρική ενέργεια ήταν η πρώτη ανανεώσιμη πηγή που αναπτύχθηκε και αξιοποιήθηκε πριν προχωρήσει η ανάπτυξη των υπολοίπων ΑΠΕ, λόγω των προφανών πλεονεκτημάτων της τεχνολογίας. Στη χώρα μας, το σύνολο του τεχνικά και οικονομικά εκμεταλλεύσιμου μικρο-υδροηλεκτρικού δυναμικού της χώρας μας, εκτιμάται περί τα 2.000 MW.

Εξαίρεση των ΜΥΗΕ από τη συμμετοχή τους σε ανταγωνιστικές διαδικασίες υποβολής προσφορών Στις 09.08.2016 ψηφίσθηκε από το Ελληνικό Κοινοβούλιο ο Νόμος 4414 «Νέο καθεστώς στήριξης των σταθμών παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας και Συμπαραγωγή Ηλεκτρισμού και Θερμότητας Υψηλής Απόδοσης – Διατάξεις για το νομικό και λειτουργικό διαχωρισμό των κλάδων προμήθειας και διανομής στην αγορά του φυσικού αερίου και άλλες διατάξεις». Σύμφωνα με τα άρθρα 3, 4, 5 και 7 του εν λόγω Νόμου, τα Μικρά Υδροηλεκτρικά Έργα (ΜΥΗΕ) από την 1η Ιανουαρίου 2017, τίθεται σε ισχύ καθεστώτος στήριξης με τη μορφή Λειτουργικής Ενίσχυσης μέσω ανταγωνιστικής διαδικασίας υποβολής προσφορών. Όμως, είναι σημαντικό να παρατηρήσουμε ότι: • Ο κλάδος των ΜΥΗΕ είναι ακόμη ελάχιστα αναπτυγμένος στη χώρα μας. • Η διείσδυση των ΜΥΗΕ στο ενεργειακό μίγμα υστερεί σημαντικά έναντι άλλων τεχνολογιών ΑΠΕ. • Ο κλάδος των ΜΥΗΕ στη χώρα μας εκπροσωπείται από πολύ λίγες εταιρίες, η συντριπτική πλειοψηφία των οποίων είναι Πολύ Μικρές Επιχειρήσεις (ΠΜΕ) της περιφέρειας, που δεν έχουν και δεν μπορούν να αποκτήσουν

196

greek energy 2017 | ΑΠΕ | υδροηλεκτρικά

τεχνογνωσία «συμμετοχής σε ανταγωνιστικές διαδικασίες υποβολής προσφορών». Σε κάθε περίπτωση, η πρόσβαση μίας ΠΜΕ σε «ανταγωνιστικές διαδικασίες υποβολής προσφορών» θα αυξήσει το κόστος της ΠΜΕ, κάτι που θα οδηγήσει σε ακόμη μικρότερο ρυθμό υλοποίησης έργων και αυτό δεν εξασφαλίζει την έννοια του «ανταγωνιστικού». • Τα ΜΥΗΕ είναι μοναδικά όσον αφορά στη θέση τους καθότι εξαρτώνται τα μάλλα από αυτή, δεν είναι εναλλάξιμα μεταξύ τους, και δεν μπορούν να αναπτυχθούν σε μεγαλύτερη κλίμακα (πχ επί 10) πέριξ μίας «καλής» θέσης, κάτι που γίνεται στις υπόλοιπες βασικές τεχνολογίες ΑΠΕ (Α/Π, Φ/Β, Βιομάζα, Γεωθερμία). Οι ιδιαιτερότητές τους τα καθιστούν διακριτά το ένα από το άλλο και καθιστούν την ομαδοποίησή τους αποτυχημένη και μη εφικτή. • Η διαφορετικότητα που προκύπτει από τη γεωγραφική θέση εγκατάστασης των έργων, η οποία είναι απόλυτα καθοριστική για την παραγωγή ενέργειας, σε βαθμό που εξ αρχής προκύπτει ζήτημα ισοτιμίας των συμμετεχόντων σε ένα γενικής φύσεως διαγωνισμό για προσφορά ισχύος, θα έχει ως αποτέλεσμα την περιορισμένη συμμετοχή και την αύξηση των τιμών προσφοράς στο διαγωνισμό. • Τα IRR των ΜΥΗΕ είναι αρκούντως ετερόκλητα και εξαρτώνται από την εκάστοτε θέση τους και από το κόστος σύνδεσης στο δίκτυο, που ποικίλει πάρα πολύ. • Επειδή είναι πολύ λίγοι οι ιδιώτες παραγωγοί που θα λάβουν μέρος στη διαγωνιστική διαδικασία, η τιμή θα οδηγηθεί στο πάνω όριο της τιμής που θα τεθεί στον διαγωνισμό, κάτι που δε θα ευνοεί τη διαδικασία. H παραπάνω επιχειρηματολογία είναι σε πλήρη συμφωνία και με τις προβλέψεις που δίνονται από τις Κατευθυντήριες Γραμμές της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τις Κρατικές Ενισχύσεις στις ΑΠΕ οι οποίες προβλέπουν εξαίρεση από τη θέσπιση διαγωνιστικής διαδικασίας, αν συντρέχει μια ή περισσότερες από τις κατωτέρω περιπτώσεις: • Όταν μόνο ένας περιορισμένος αριθμός έργων πληρούν τις προϋποθέσεις συμμετοχής στο διαγωνισμό. • Όταν η διαγωνιστική διαδικασία αναμένεται να οδηγήσει σε υψηλότερες τιμές. • Όταν η διαγωνιστική διαδικασία αναμένεται να οδηγήσει σε μικρότερο ρυθμό υλοποίησης έργων. Αποδεικνύεται ότι στην περίπτωση των ΜΥΗΕ, συντρέχουν και τα τρία κριτήρια εξαίρεσης που προβλέπονται στην οδηγία και επομένως η εισήγηση της ΡΑΕ και του ΥΠΕΝ προς την DG θα είναι σε κατεύθυνση εξαίρεσης των ΜΥΗΕ από τις ανταγωνιστικές διαδικασίες υποβολής προσφορών, κάτι που θεωρούμε ότι θα βοηθήσει στην ανάπτυξη των έργων.

Εκτίμηση πρόσθετης ισχύος για ικανοποίηση των στόχων για το 2020 και το 2030 Σύμφωνα με τα αναθεωρημένα μεγέθη της ευρωπαϊκής ενεργειακής πολιτικής για την εξοικονόμηση ενέργειας και την μείωση των ΕΑΘ σε συνδυασμό και με τους εθνικούς

στόχους, ο στόχος για τις ΑΠΕ στην παραγωγή ηλεκτρισμού είναι 40% για το 2020 και 55% το 2030. Σήμερα με βάση τα στοιχεία του ΛΑΓΗΕ έχουμε εγκατεστημένα 5,5 GW ΑΠΕ τα οποία παράγουν ετησίως περί τις 11,3 TWh, εμφανίζοντας ένα μέσο συντελεστή χρησιμοποίησης ~24,5%. Για τις 3 κυριότερες κατηγορίες ΑΠΕ ο συντελεστής διαθεσιμότητας είναι: Αιολικά~27%, ΦΒ~17%, ΜΥΗΕ~37%. Λαμβάνοντας υπόψη την απαιτούμενη πρόσθετη παραγωγή για το 2020 και το 2030, η συνολική πρόσθετη ισχύς του μίγματος των ΑΠΕ που απαιτείται για την επίτευξη του αντίστοιχου στόχου είναι: Συντελεστής Απαιτούμενη χρησιμοποίησης πρόσθετη ισχύς ΑΠΕ για επίτευξη στόχου 2020

Απαιτούμενη πρόσθετη ισχύς ΑΠΕ για επίτευξη στόχου 2030

17%

~4,63 GW

~12,24 GW

23%

~3,42 GW

~9,05 GW

40%

~1,97 GW

~5,2 GW

Από τον παραπάνω πίνακα προκύπτει ότι η βέλτιστη οικονομικά και τεχνικά λύση είναι η επιλογή ΑΠΕ με όσο τον δυνατό μεγαλύτερο συντελεστή χρησιμοποίησης & μειωμένη μεταβλητότητα παραγωγής, διότι έτσι για την επίτευξη του στόχου: Α) απαιτείται η εγκατάσταση μικρότερης συνολικά ισχύος με ότι αυτό συνεπάγεται από οικονομικής και περιβαλλοντικής απόψεως. Β) απαιτούνται λιγότερες υποδομές (δίκτυα) και αυξάνεται ο βαθμός χρησιμοποίησής τους. Γ) η επιλογή τεχνολογιών ΑΠΕ με μεγάλο συντελεστή χρησιμοποίησης και άρα αντίστοιχα μικρό βαθμό στοχαστικότητας παραγωγής, αυξάνει την ευστάθεια του συστήματος και μειώνει την ανάγκη για κατασκευή έργων αποθήκευσης και στήριξης του συστήματος. Με βάση τα παραπάνω συμπεράσματα και λαμβάνοντας υπόψη: • Ότι ένα σημαντικό ποσοστό του μίγματος θα καλυφθεί από Α/Π, Φ/Β και ΜΥΗΕ • Ένα ρεαλιστικό σενάριο υλοποίησης των υπολοίπων τεχνολογιών • Ότι ο μέσος συντελεστής χρησιμοποίησης του ενεργειακού μίγματος θα πρέπει να διατηρηθεί στα σημερινά επίπεδα τουλάχιστον με προσπάθειες αύξησής του για τους λόγους που προαναφέρθηκαν. Eκτιμάται ότι για την επίτευξη των στόχων – χωρίς να λαμβάνονται υπόψη τα νέα μεγάλα Υ/Ε- απαιτείται η υλοποίηση νέων ΑΠΕ συνολικής ισχύος περίπου 3,4 GW για το 2020

ΑΠΕ | υδροηλεκτρικά

197

και 8,4 GW για το 2030 (ή 5 GW επιπλέον Η ανάπτυξη των Μικρών Υδροηλεκτρικών από το 2020), διαμορφώνοντας την συΈργων (ΜΥΗΕ) αποτελεί απόλυτη προτεραινολική ισχύς των ΑΠΕ (χωρίς μεγάλα Υ/Ε) από 5,2 GW σήμερα σε περίπου 8,6 GW το ότητα για τη χώρα. Η δήλωση αυτή προέρ2020 και σε 13,6 GW το 2030. χεται από τα πλέον επίσημα και έγκυρα χείλη, Αυτό σημαίνει ότι απαιτείται η κατασκευή νέων έργων συνολικής ισχύος 700 περίπου την αρμόδια Υποεπιτροπή Υδατικών Πόρων MW ετησίως μέχρι το 2020, απαίτηση που της Ειδικής Μόνιμης Επιτροπής Προστασίας δεν αναμένεται να πραγματοποιηθεί λαμβάνοντας υπόψη τον μέχρι σήμερα ετήσιο Περιβάλλοντος της Βουλής των Ελλήνων. ρυθμό υλοποίησης έργων, γεγονός που καθιστά αμφίβολή την επίτευξη ακόμη και του καταργεί εξ ορισμού τις μικρές επενδύσεις θέτοντας τες στο μειωμένου σε σχέση με προηγούμενες εκτιμήσεις στόχου φάσμα των οικονομικά μη βιώσιμων επιχειρήσεων. του 2020. Όσον αφορά στα Μικρά Υδροηλεκτρικά Έργα (ΜΥΗΕ), Εδώ σημειώνουμε ότι τα ΜΥΗΕ έχουν το μεγαλύτερο βαθμό όχι μόνο δεν πρέπει να σταματήσει η προτεραιότητα στην απόδοσης στην μετατροπή της ενέργειας του φυσικού πόαπορρόφηση της παραγόμενης ενέργειάς τους, αλλά αντιρου (νερό) σε H.E., που πλησιάζει ή και υπερβαίνει το 75%. θέτως πρέπει να προωθηθεί η μέγιστη διείσδυσή τους για Περιορισμός στην προτεραιότητα πρόσβασης τους παρακάτω λόγους: των ΑΠΕ στο δίκτυο, και πως θα επηρεάσει την • Τα ΜΥΗΕ είναι έργα τα οποία συνεισφέρουν στο δίκτυο με ενέργεια «σχεδόν» βάσεως, η οποία παρουσιάζει ελληνική αγορά εφόσον υιοθετηθεί στο μέλλον άριστα χαρακτηριστικά, χωρίς διακυμάνσεις με σταθερή Η πρόταση για τη φημολογούμενη απόφαση της Κομικαι αναμενόμενη εποχικά συμπεριφορά. σιόν να δώσει τέλος στην προτεραιότητα των ΑΠΕ στο • Τα ΜΥΗΕ ενισχύουν και σταθεροποιούν το δίκτυο, ιδιδίκτυο, εμφανέστατα εξυπηρετεί στην ανάπτυξη και μόνο αίτερα σε απομακρυσμένα σημεία αυτού, επιτρέποντας των συμβατικών ηλεκτροπαραγωγικών μονάδων, σε βάρος την αύξηση της διείσδυσης άλλων τεχνολογιών ΑΠΕ με του περιβάλλοντος λόγω αύξησης των εκπομπών αέριων στοχαστική χρονικά συμπεριφορά. ρύπων, και σε βάρος των φορολογουμένων, λόγω των • Τα ΜΥΗΕ δεν απαιτούν σημαντικά έργα σύνδεσης με το κρυφών επιδοτήσεων στα ορυκτά καύσιμα. δίκτυο και δεν απατούν πολύπλοκο ηλεκτρολογικό εξοΜία ενέργεια σαν αυτή, θα έχει ως αποτέλεσμα την αποτυχία πλισμό για την εξασφάλιση της ασφάλειας του δικτύου. επίτευξης των στόχων που έχουν τεθεί για την κλιματική και Η διάθεση της ενέργειας που παράγουν σε απομακρυενεργειακή πολιτική, με ευρύτερο στόχο την καταπολέμηση σμένες περιοχές γίνεται χωρίς την απαίτηση κατασκευής της αλλαγής του κλίματος και την αύξηση της ενεργειακής σημαντικών έργων υποδομής (νέες γραμμές μεταφοράς, ασφάλειας μέσα στην Ε.Ε., καθότι προτείνεται να καταρΥΣ, κ.ά.). Η συντριπτική πλειοψηφία των έργων συνδέεγηθεί ένα από τα σημαντικότερα πλεονεκτήματα των ΑΠΕ. ται σε υφιστάμενα δίκτυα ΜΤ, ενώ το κόστος διασύνδεΜε τα σημερινά δεδομένα μία τέτοια απόφαση μόνο επιζήσης καλύπτεται πλήρως από τον παραγωγό. μια θα μπορούσε να χαρακτηριστεί διότι στην ουσία σημαί• Οι επενδύσεις σε ΜΥΗΕ γίνονται κυρίως από ΜΜΕ της νει αύξηση του επιχειρηματικού ρίσκου των ενεργειακών περιφέρειας, που δεν έχουν τους πόρους να διαχειριεπενδύσεων σε ΑΠΕ, με δεδομένη και την αβεβαιότητα της στούν την απώλεια της προτεραιότητας πρόσβασης στο "πρώτης ύλης" που υφίσταται. Αυτό στη συνέχεια, οδηγεί δίκτυο για την απορρόφηση της παραγόμενης ενέργεισε μείωση της διείσδυσης νέων επενδυτών στο χώρο άρα ας. Ως εκ τούτου πολλές από τις ΜΜΕ επιχειρήσεις του ανακοπή της ανάπτυξης των ΑΠΕ. χώρου θα οδηγηθούν σε πτώχευση και κλείσιμο, με Με την κατάργηση του σημερινού μοντέλου προτεραιότηαρνητικές συνέπεια τόσο στις τράπεζες που τις έχουν τας στην απορρόφηση της παραγόμενης Η.Ε., θα μπαίνουν χρηματοδοτήσει όσο και στην Περιφερειακή Ανάπτυξη στο δίκτυο μόνο οι φθηνές kWh. Mε δεδομένη τη στοχαγενικότερα. στικότητά τους, οι ΑΠΕ δεν θα μπορούν να είναι ανταγωΣτόχος της πολιτείας θα πρέπει να είναι η προστασία των νιστικές για ορισμένες ώρες της ημέρας, με αποτέλεσμα να ΑΠΕ και η μέγιστη αξιοποίηση τεχνολογιών που ενώ βελαυξάνεται κατακόρυφα το οριακό κόστος τους. τιώνουν την ποιότητα ενέργειας του δικτύου ταυτόχρονα Η λύση στα παραπάνω προβλήματα είναι η προώθηση των απαιτούν μικρότερο κόστος έργων υποδομής. ■ τοπικά φθηνών ΑΠΕ μέσω επενδύσεων μικρού μεγέθους και ισχύος και όχι η οριζόντια αντιμετώπιση των ΑΠΕ ως μεγάλες μονάδες παραγωγής, ανταγωνιστικές των σταθμών βάσης. Ουσιαστικά, μπορούμε να πούμε ότι η παραπάνω πρόταση

.5 ΑΠΕ / γεωθερμία

Στο σχέδιο παραγωγικής ανασυγκρότησης της χώρας η αξιοποίηση της γεωθερμίας

Κινητικότητα, μετά από ύπνωση χρόνων, καταγράφεται σχετικά με την αξιοποίηση της γεωθερμίας, τόσο των γεωθερμικών πεδίων υψηλής θερμοκρασίας, όσο και εκείνων χαμηλής θερμοκρασίας. Είναι χαρακτηριστικό ότι η αξιοποίηση της γεωθερμίας περιλαμβάνεται στο Σχέδιο Παραγωγικής Ανασυγκρότησης της χώρας που έχει επεξεργαστεί το Υπουργείο Οικονομίας με στόχο να μειωθεί η ανεργία κατά 10 ποσοστιαίες μονάδες ως το τέλος του 2020. Την ίδια στιγμή η ΔΕΗ Ανανεώσιμες ετοιμάζεται για την επανεκκίνηση της «πονεμένης» από το παρελθόν ιστορίας των γεωθερμικών πεδίων που έχει στην κατοχή της. Από την άλλη, το ΥΠΕΝ προχωρά σε αλλαγές στο νομοθετικό πλαίσιο αξιοποίησης του γεωθερμικού δυναμικού της χώρας, κυρίως σε ότι αφορά τα γεωθερμικά πεδία χαμηλής θερμοκρασίας. Αλλά και τα έργα ψύξης-θέρμανσης με τη χρήση των γεωθερμικών αντλιών θερμότητας (ΓΑΘ) που συνιστούν την λεγόμενη "αβαθή γεωθερμία", σημειώνουν αξιοπρόσεκτη ανάπτυξη. Ο ρυθμός ανάπτυξης των ΓΑΘ υπερβαίνει το 20% κατ’ έτος.

Επανεκκίνηση Στην κατηγορία των γεωθερμικών πεδίων υψηλής θερμοκρασίας (>90°C), το σύνολο των γεωθερμικών πεδίων

της χώρας που εκτιμάται ότι μπορεί άμεσα να αξιοποιηθεί αφορά επενδύσεις με δυνατότητα παραγωγής έως 250-300 MWe ηλεκτρικής ενέργειας. Δυστυχώς, οι προσπάθειες ανάπτυξης των δεκαετιών του ‘70 και ‘80 (στη Μήλο αλλά και τη Νίσυρο), συνιστούν αρνητική παρακαταθήκη, εξαιτίας κυρίως λανθασμένων επιλογών και όχι ουσιαστικών τεχνικών προβλημάτων. Η ΔΕΗ Ανανεώσιμες προσέλαβε σύμβουλο για την διενέργεια διεθνούς διαγωνισμού που θα αφορά την επιλογή στρατηγικού εταίρου για την έρευνα και ανάπτυξη, με παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, σε τέσσερα γεωθερμικά πεδία υψηλής θερμοκρασίας: Λέσβου, Νισύρου, Μήλου – Κιμώλου – Πολυαίγου και Μεθάνων, στα οποία η θυγατρική της ΔΕΗ έχει τα αποκλειστικά δικαιώματα έρευνας και εκμετάλλευσης. Ο στρατηγικός εταίρος, ο οποίος πρέπει να είναι αποδεδειγμένα έμπειρος «παίχτης» στον τομέα της γεωθερμίας υψηλής ενθαλπίας, θα δημιουργήσει κοινή εταιρεία με τη ΔΕΗ Ανανεώσιμες για την ανάπτυξη γεωθερμικών σταθμών ισχύος τουλάχιστον 8MW για τη Λέσβο και 5MW για καθένα από τα υπόλοιπα πεδία. Εάν κριθεί από τις έρευνες ότι υπάρχει υψηλότερο δυναμικό, θα αυξηθεί και η ισχύς των γεωθερμικών ηλεκτροπαραγωγικών σταθμών. Πρέπει να σημειωθεί πάντως ότι τόσο στο παρελθόν όσο και πρόσφατα, έχουν ενδιαφερθεί να συνεργαστούν με

τη ΔΕΗ Ανανεώσιμες οι ισχυρότεροι διεθνείς όμιλοι του χώρου, όπως η ENEL, η ORMAT, η MITSUBISHI κ.λπ. Σύμφωνα με το χρονοπρογραμματισμό, το Σεπτέμβριο είναι πιθανό να έχει ήδη υπογραφεί σύμβαση με το στρατηγικό εταίρο. Το «αγκάθι» που αφορά την επιφυλακτικότητα αν όχι άρνηση των κατοίκων κάποιων νησιών, κυρίως λόγω των προβλημάτων κατά την παλιά απόπειρα εκμετάλλευσης που έγινε στη Μήλο τη δεκαετία του 1980, η ΔΕΗ θεωρεί ότι θα ξεπεραστεί όταν οι κάτοικοι ενημερωθούν για την τεχνολογική πρόοδο που έχει εν τω μεταξύ συντελεστεί και επιτρέπει την εκμετάλλευση της γεωθερμικής ενέργειας χωρίς την πρόκληση περιβαλλοντικών βλαβών.

Χαμηλές θερμοκρασίες Η αξιοποίηση των γεωθερμικών πεδίων χαμηλής θερμοκρασίας (25-90°C) σχετίζεται με τις άμεσες γεωθερμικές χρήσεις, κυρίως τις αγροτικές (θέρμανση θερμοκηπίων κι εδαφών, ξήρανση κηπευτικών, λαχανικών και φρούτων, παραγωγή σπιρουλίνας, σπαραγγιού κτλ.), την θέρμανση χώρων και δεξαμενών κολύμβησης/αναψυχής, τη λουτροθεραπεία, τις ιχθυοκαλλιέργειες και ορισμένες βιομηχανικές χρήσεις (πχ. αφυδάτωση). Τα κυριότερα πεδία της χώρας βρίσκονται στον ευρύτερο χώρο της Κεντρικής Μακεδονίας. Στη λεκάνη των λιμνών Βόλβης και Λαγκαδά (πεδία Λαγκαδά, Νυμφόπετρας και Νέας Απολλωνίας) και στην λεκάνη του Στρυμόνα Σερρών (πεδία Νιγρίτας, Λιθότοπου-Ηράκλειας, Σιδηροκάστρου και Αγγίστρου). Ενώ το βεβαιωμένο δυναμικό των ρευστών χαμηλής θερμοκρασίας, που μπορεί να χρησιμοποιηθεί αποκλειστικά για άμεσες χρήσεις ξεπερνά τα 1000ΜWt, η εγκατεστημένη ισχύς για την κατηγορία αυτή, είναι περίπου 100 MWt.

Σύμφωνα με διαβεβαιώσεις αρμόδιων στελεχών, το ΥΠΕΝ επιδιώκει την απλούστευση των διαδικασιών έκδοσης αδειών εκμετάλλευσης στα γεωθερμικά πεδία χαμηλών θερμοκρασιών στη βάση συγκεκριμένων κανόνων και ορίων. Προωθεί τη θέσπιση ευέλικτων διαδικασιών που απελευθερώνουν τον γεωθερμικό δυναμικό στο τοπικό παραγωγικό δυναμικό μέσω κατάλληλων αλλαγών στο ν. 3175/2003. Ταυτόχρονα επιδιώκει την αποκεντρωμένη διαχείριση των γεωθερμικών μας πεδίων με τη στήριξη του ΙΓΜΕ και των Πανεπιστημίων της χώρας. Όπως δηλώνει ο Γενικός Γραμματέας το ΥΠΕΝ Μιχάλης Βερροιόπουλος, «ενισχύουμε την παραγωγή και διανομή θερμικής ενέργειας από ΑΠΕ άρα και της γεωθερμίας μέσα από το νέο επενδυτικό νόμο. Σε αντίθεση με το παρελθόν που οι ενισχύσεις πήγαιναν σε φωτοβολταϊκά και αιολικά πάρκα τώρα οι πόροι κατευθύνονται κυρίως σε ΑΠΕ όπως η γεωθερμία, που έχουν ως αποτέλεσμα την πιο υψηλή μόχλευση με τοπικής κλίμακας παραγωγικές δραστηριότητες. Θα ενισχύσουμε ακόμη περισσότερο τις επενδύσεις στην έρευνα και εκμετάλλευση των γεωθερμικών πεδίων μέσα από το νέο ΕΣΠΑ. Προς τούτο εργαζόμαστε για την εξειδίκευση ειδικού προγράμματος που θα προωθεί τη συγκεκριμένη τεχνολογία». Ας σημειωθεί τέλος ότι το προσεχές διάστημα στο Υπουργείο θα ξεκινήσει διαδικασίες διαβούλευσης για τις αναγκαίες αλλαγές στο νομοθετικό πλαίσιο αξιοποίησης του γεωθερμικού δυναμικού της χώρας. ■

συμπαραγωγή

Πολιτικές διείσδυσης της πολύ μικρής συμπαραγωγής ηλεκτρισμού και θερμότητας στην Ελλάδα του Κων/νου Γρ. Θεοφύλακτου Διπλ. Μηχανολόγου-Ενεργειακού Μηχανικού, MSc Προέδρου Ελληνικού Συνδέσμου Συμπαραγωγής Η.Θ. (ΕΣΣΗΘ)

Η πολιτική για τη βελτίωση του Περιβάλλοντος θα είναι, αναμφίβολα, μια πολύ δύσκολη και ιδιαίτερα ακριβή πολιτική, αν διατηρηθούν, και στον 21ο αιώνα, τα υπάρχοντα ενεργειακά συστήματα που παρουσιάζουν χαμηλές αποδόσεις και χαρακτηρίζονται, πλέον, ως αναποτελεσματικά. Είναι κοινά αποδεκτό ότι πρέπει να εφαρμοστούν νέες καινοτόμες τεχνολογίες, αν πρόκειται να συμβιβαστεί η οικονομική πρόοδος με τις μεγάλες μειώσεις στις εκπομπές αερίων ρύπων, ώστε να καταπολεμηθεί το φαινόμενο του θερμοκηπίου. Οι συμβατικοί σταθμοί παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, εγκατεστημένοι μακριά από κατοικημένες περιοχές, παράγουν τεράστια ποσά θερμότητας, τα οποία δύσκολα αποθηκεύονται ή μεταφέρονται αποτελεσματικά, και τελικά ‘χάνονται’ σε πύργους ψύξης ή αποβάλλονται στη θάλασσα, σε λίμνες ή σε ποτάμια και τελικά στην ατμόσφαιρα. Η σημασία της Αειφορίας του Περιβάλλοντος ποικίλει στον κόσμο, εξαρτώμενη πολλές φορές από πολιτικές υποτασσόμενες στην ανάγκη για «φτηνή» ενέργεια, αλλά, τελικά, όχι «καθαρή» ενέργεια.

Αυτές οι πολιτικές έχουν αρχίσει να αλλάζουν στην Ευρώπη, αλλού με ταχείς ρυθμούς αλλού με μεγάλη καθυστέρηση, όπως συμβαίνει στην Ελλάδα. Ο κύριος σκοπός μιας νέας εθνικής ενεργειακής πολιτικής θα πρέπει να εμπλέκει ολόκληρο το σύστημα ενέργειας και να δίνει ίση προτεραιότητα στην ανταγωνιστικότητα σε όλους τους ενεργειακούς παρόχους, στην αδιάκοπη παροχή ενεργειακών αγαθών, στην ασφάλεια εφοδιασμού αλλά και στην Αειφορία. Όμως, αυτά μπορούν να επιτευχθούν μόνο με τη μεγαλύτερη διείσδυση των ΑΠΕ και της ΣΗΘ στο ενεργειακό σχεδιασμό της χώρας, ιδιαίτερα σήμερα σε ένα κόσμο που αλλάζει και αλλάζει με ταχείς ρυθμούς. Όπως είναι γνωστό, η Συμπαραγωγή Ηλεκτρισμού και Θερμότητας Υψηλής Αποδοτικότητας (ΣΗΘΥΑ), θεωρείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση ως η βασική τεχνολογία εξοικονόμησης πρωτογενούς ενέργειας, αφού λειτουργεί με αποδεδειγμένα μεγάλο βαθμό απόδοσης. Οι κύριοι λόγοι είναι ότι:

1 Συνεισφέρει στην εξοικονόμηση πρωτογενούς καυσίμου μέχρι και 25%, κάτι ιδιαίτερα σημαντικό στην εποχή των εισαγόμενων στη χώρα ορυκτών καυσίμων.

Η ανερχόμενη προοπτική εφαρμογής της ΣΗΘ στην ενεργειακή αγορά της χώρας, προσφέρει την ευκαιρία να μετατραπεί η σπατάλη θερμότητας σε χρήσιμη ενέργεια και να μετακινηθεί η ΣΗΘ από τη βιομηχανική αγορά που είναι, κατά κύριο λόγο, προσανατολισμένη σήμερα, στην μαζική αγορά του τριτογενή αλλά και του οικιακού τομέα, με τη διείσδυση μικρών και πολύ μικρών συστημάτων ΣΗΘ.

2 Αποκεντρώνει το υδροκέφαλο και ελλειμματικό ελληνικό σύστημα ηλεκτροπαραγωγής, συμβάλλοντας στην ευστάθειά του και στη μείωση των απωλειών μεταφοράς και διανομής Η.Ε.

3 Συνεισφέρει στην εξισορρόπηση μεταξύ παραγωγής και ζήτησης Η.Ε., ιδιαίτερα κατά τις περιόδους αιχμιακής ζήτησης, μειώνοντας τον κίνδυνο πτώσης του ηλεκτρικού δικτύου (black-outs). 4 Συνεισφέρει στον περιορισμό εκπομπών αερίων που ευθύνονται για το φαινόμενο του θερμοκηπίου και στην επίτευξη των στόχων της Σύμβασης-Πλαίσιο για την Κλιματική Αλλαγή (UNFCCC COP 21). Η ανερχόμενη προοπτική εφαρμογής της ΣΗΘ στην ενεργειακή αγορά της χώρας, προσφέρει την ευκαιρία να μετατραπεί η σπατάλη θερμότητας σε χρήσιμη ενέργεια και να μετακινηθεί η ΣΗΘ από τη βιομηχανική αγορά που είναι, κατά κύριο λόγο, προσανατολισμένη σήμερα, στην μαζική αγορά του τριτογενή αλλά και του οικιακού τομέα, με τη διείσδυση μικρών και πολύ μικρών συστημάτων ΣΗΘ. Αυτή η μετατόπιση θα είναι εξαιρετικά σημαντική στη προώθηση των μηδενικής ενεργειακής κατανάλωσης κτηρίων (nZEB), που σταδιακά προωθούνται στην ΕΕ, με αφετηρία τις αρχές του 2019. Στην κατεύθυνση αυτή ήταν προσανατολισμένη και η Κοινοτική Οδηγία 2004/8/ΕΚ για την «Προώθηση της Συμπα-

ραγωγής ΗΘ Υψηλής Αποδοτικότητας», αλλά και οι εθνικοί νόμοι για την προώθηση της ΣΗΘ, αλλά και η Κοινοτική Οδηγία, 2012/27/EC, με τίτλο «Για την Ενεργειακή Αποδοτικότητα», που έχει τεθεί σε εφαρμογή από το 2013 και έχει ενσωματώσει πλήρως την ΚΟ 2004/8/ΕΚ. Το βασικό επιχείρημα για την αναγκαιότητα της Οδηγίας αυτής ήταν το γεγονός, ότι ενώ τα στοιχεία δείχνουν ότι θα έχει επιτευχθεί το 20% της μείωσης του διοξειδίου του άνθρακα το 2020 όπως και το 20% της συνολικής παραγωγής Η.Ε. από ΑΠΕ, δεν επρόκειτο να επιτευχθεί το 20% στη μείωση της κατανάλωσης ενέργειας, κύρια λόγω της οικονομικής κρίσης στην ΕΕ τα τελευταία χρόνια. Με την Οδηγία αυτή τέθηκαν σαφή μέτρα ανά τομέα κατανάλωσης, αυστηρές μεθοδολογίες, αλλά και οι ενδεικτικοί εθνικοί στόχοι, οι οποίοι θα είναι υποχρεωτικοί για τα Κράτη-Μέλη. Ειδικά στις κατηγορίες προμήθειας ενέργειας και βιομηχανίας δίνεται ιδιαίτερη έμφαση στη ΣΗΘΥΑ, με στόχο την αύξηση της παραγόμενης συμπαραγωγικής ηλεκτρικής ενέργειας, από το 11% που είναι σήμερα, πανευρωπαϊκά, στο 21% το 2020, καθώς και στην ανάπτυξη νέων εγκαταστάσεων τηλεθέρμανσης και τηλεψύξης με τις καλύτερες διαθέσιμες τεχνολογίες, όπως είναι η ΣΗΘΥΑ. Επίσης, η Οδηγία, καλεί τα κράτη-μέλη να επιβεβαιώνουν

202

greek energy 2017 | ΣΥΜΠΑΡΑΓΩΓΉ

Α/Α

ΕΤΑΙΡΕΙΑ

ΘΕΣΗ

ΕΓΚΑΤΕΣΤΗΜΕΝΗ ΙΣΧΥΣ (kW)

ΤΟΜΕΑΣ

ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ

Βιομηχανία άρτου

Θεσσαλονίκη

4.5

Βιομηχανία

ΝΑΙ

Ιδιωτική κατοικία

Θεσσαλονίκη

4.5

Οικιακός

ΝΑΙ

Ξενοδοχείο

Σέρρες

4.5

Τριτογενής

ΝΑΙ

Ξενοδοχείο

Πήλιο

4.5

Τριτογενής

ΝΑΙ

Ξενοδοχείο

Θεσσαλονίκη

4.5

Τριτογενής

ΝΑΙ

Πολυκατοικία

Θεσσαλονίκη

4.5

Οικιακός

ΝΑΙ

ότι κάθε υποστήριξη για τη Συμπαραγωγή αφορά στον ηλεκτρισμό που παράγεται από ΣΗΘΥΑ, της οποίας η θερμική ενέργεια αξιοποιείται ώστε να επιτευχθεί εξοικονόμηση πρωτογενούς ενέργειας. Όμως, έχει παρατηρηθεί ότι κεντρικά προγραμματισμένα συστήματα ενέργειας, όπως αυτό που λειτουργεί στην Ελλάδα, δημιουργούν σοβαρά εμπόδια στη διείσδυση τεχνολογιών μικρής ενεργειακής κλίμακας, όπως αυτή της πολύ μικρής ΣΗΘΥΑ, με αντιφάσκοντες κανονισμούς και νομοθεσίες. Η εξάλειψη αυτών των εμποδίων θα πρέπει να είναι το κομβικό σημείο του ενδιαφέροντος τόσο της Κυβέρνησης, όσο και ενεργειακών φορέων, στη πορεία για μια πραγματικά απελευθερωμένη αγορά ενέργειας. Κατάλληλα μέτρα θα πρέπει να περιλαμβάνουν: • Νομοθετικό πλαίσιο, που θα προβλέπει την προώθηση συστημάτων πολύ μικρής ΣΗΘ, με αδειοδοτικές απαλλαγές, προτεραιότητα στο Δίκτυο, εξάλειψη των διακρίσεων, ιδιαίτερα όταν εφαρμόζονται στον τριτογενή και οικιακό τομέα, • Προτεραιότητα στο Δίκτυο στη παραγόμενη Η.Ε. από ‘πολύ μικρή’ ΣΗΘ, με τιμολογιακή πολιτική για την παραγόμενη κιλοβατώρα που θα σηματοδοτεί τη σημαντικότητα της τεχνολογίας, • Εξασφάλιση ότι οι μελλοντικές αλλαγές της ενεργειακής αγοράς θα λαμβάνουν πλήρως υπόψη τις ανάγκες των συστημάτων ΣΗΘ, ιδιαίτερα αυτών της πολύ μικρής κλίμακας και θα ενισχύουν τη συμμετοχή τους. • Επιδότηση σε περίπτωση σύνδεσης στο δίκτυο για την ΣΗΘ μικρής ενεργειακής κλίμακας, έτσι ώστε το σύστημα να προωθηθεί ευρύτερα στην ελληνική αγορά με κύριο στόχο τον τριτογενή και οικιακό τομέα. O Ελληνικός Σύνδεσμος Συμπαραγωγής Ηλεκτρισμού και Θερμότητας, ΕΣΣΗΘ, ο επιστημονικός φορέας που προωθεί τη διάδοση της Συμπαραγωγής Ηλεκτρισμού και Θερμότητας (ΣΗΘ) και τις επενδύσεις στον τομέα αυτό στην Ελλάδα, έχει καταγράψει την πλειονότητα των πολύ-μικρών μονάδων ΣΗΘΥΑ (δες Πίνακα). Οι μονάδες αυτές ΣΗΘΥΑ είναι διάσπαρτα εγκατεστημένες χρησιμοποιούν αποκλειστικά Φυσικό Αέριο που

προμηθεύονται από τις Εταιρείες Παροχής Αερίου για την παραγωγή θερμικής ενέργειας, τόσο για θέρμανση όσο και για ΖΝΧ, αλλά και ηλεκτρικής ενέργειας, που είτε χρησιμοποιείται για τις ανάγκες του συμπαραγωγού, είτε εγχύεται στο Δίκτυο, όμως, κάτω από αδιευκρίνιστες, συνθήκες σύνδεσης. Αυτό ισχύει γιατί δεν υπάρχουν εγκεκριμένοι όροι σύνδεσης της μονάδας ΣΗΘ με το Δίκτυο; και όπως γίνεται κατανοητό η έλλειψη συνθηκών σύνδεσης μπορεί να δημιουργήσει σοβαρά προβλήματα στο Δίκτυο. Επίσης, πρέπει να τονισθεί ότι, σήμερα παρά την συνεχιζόμενη, για επτά χρόνια, οικονομική κρίση στη χώρας, υπάρχει μια κινητικότητα γύρω από πιθανές εγκαταστάσεις πολύ-μικρής ΣΗΘΥΑ με ΦΑ, ιδιαίτερα στον τριτογενή τομέα. Αυτό οφείλεται κατά κύριο λόγο στη διείσδυση του ΦΑ σε ευρύτερα σημεία των πόλεων, όπως πιστοποιούν εταιρείες παροχής αερίου αλλά και μέλη του Συνδέσμου-εγκαταστάτες τέτοιων συστημάτων, αλλά και στην συνεχή παροχή θερμικής ενέργειας από το σύστημα ΣΗΘΥΑ που δημιουργεί συνθήκες «θερμικής άνεσης» στα κτήρια, που δεν δημιουργείται από τη χρήση άλλων θερμικών συστημάτων, κύρια λόγω υψηλού κόστους. Για την αντιμετώπιση του προβλήματος αυτού, ο ΕΣΣΗΘ έχει κάνει σειρά επαφών και παραστάσεων, από το 2010, τόσο με το ΥΠΕΚΑ όσο με τη ΔΕΗ και τον ΔΕΔΔΗΕ, αλλά χωρίς κανένα απολύτως αποτέλεσμα. Η επίλυση του προβλήματος της διασύνδεσης, στη ΧΤ ή/και στη ΜΤ, των μονάδων πολύ-μικρής ΣΗΘΥΑ με το Δίκτυο, που σύμφωνα με τις ισχύουσες Κοινοτικές Οδηγίες αλλά και τους ισχύοντες Ελληνικούς νόμους έχουν ηλεκτρική ισχύ έως 50 kWe, θα πρέπει να βασίζεται στη δημιουργία και έγκριση «πρότυπης σύμβασης μεταξύ ΔEΔΔΗΕ και πολύ-μικρών συμπαραγωγών» για την έγχυση της συμπαραγόμενης Η.Ε. στο Δίκτυο; μια παρόμοια πολιτική που εφαρμόστηκε με τη σύμβαση ΔΕΔΔΗΕ με τους παραγωγούς ΗΕ από φωτοβολταϊκά, έως 10 kWe. Ίσως, η δημοσιοποίηση του σοβαρού αυτού προβλήματος, μέσω του άρθρου αυτού στην έκδοση του Greek Energy 2017, να γίνει το εφαλτήριο για την επίλυση του, που θα σημάνει και προώθηση της πολύ μικρής ΣΗΘΥΑ στην Ελλάδα, ιδιαίτερα στον τριτογενή και οικιακό τομέα. ■

ftinorevma.gr

Συγκρίνετε τα τιμολόγια ρεύματος & επιλέξτε αυτό που σας συμφέρει

Πάρτε στα χέρια σας τον έλεγχο του λογαριασμού σας με ένα κλικ!

εξοικονόμηση / έξυπνες εφαρμογές

H Ψηφιακή Ενεργειακή Εποχή που έρχεται... του Βασίλη Νικολόπουλου, CEO & Co-founder της εταιρείας Intelen

Ζούμε στην «Δεκαετία της Ψηφιακής Ενέργειας», μία δεκαετία όπου μέχρι το 2030 θα έχει καταφέρει να αλλάξει εντελώς τον τρόπο που αντιλαμβανόμαστε έννοιες όπως η εξοικονόμηση, η κατανάλωση, η αποθήκευση, το ηλεκτρικό αυτοκίνητο αλλά και η παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας. Μεγάλες ενεργειακές εταιρίες (Utilities) μετασχηματίζονται ολοκληρωτικά με την βοήθεια της τεχνολογίας, της πληροφορικής, της ανάλυσης δεδομένων και των ψηφιακών μέσων σε εταιρίες παροχής προσωποποιημένων ηλεκτρονικών υπηρεσιών, με κέντρο τον άνθρωπο, ακολουθώντας καινοτόμα επιχειρηματικά μοντέλα. Ο Ψηφιακός Μετασχηματισμός αυτής της αγοράς είναι πια γεγονός και ο τελικός καταναλωτής μετατρέπεται από έναν παθητικό «πληρωτή λογαριασμών» σε έναν έξυπνο δέκτη ψηφιακών υπηρεσιών από τον πάροχο ενέργειας. Πολλές Ρυθμιστικές Αρχές στην Ευρώπη (πχ, Ofgem UK) έχουν ήδη νομοθετήσει και προτείνει στις Κυβερνήσεις πολλές καινοτομίες, ετσι ώστε ο τελικός καταναλωτής να απολαμβάνει υπηρεσίες προστιθέμενης αξίας και προσωποποιημένες. Πρόσφατα η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δημοσίευσε ένα πακέτο προτεινόμενων μέτρων (το γνωστό Winter Package τον Νοέμβριο του 2016) όπου μέσω πολλών σελίδων και προτάσεων θέτει τις βάσεις για μεγάλες αλλαγές και καινοτομίες στον Ευρωπαϊκό χώρο της Ενέργειας: Μετασχηματισμός αγορών, Ανάλυση δεδομένων, Ηλεκτρικά αυτοκίνητα και ο ρόλος

τους στα ευφυή δίκτυα, mobility ενεργειακών καταναλωτών, αποθήκευση ενέργειας μικρής και μεγάλης κλίμακας, αποκεντρωμένη παραγωγή και κατανάλωση ρεύματος, έξυπνοι μετρητές, διάφορες έξυπνες συσκευές (Internet of Things - IoT) και πολλά άλλα συνθέτουν ένα τεχνολογικό οικοσύστημα το οποίο τα επόμενα χρόνια θα πρωταγωνιστήσει. Οι καταναλωτές ήδη σε κάποιες Ευρωπαϊκές χώρες (UK, Ολλανδία, Γερμανία) μπορούν να αποθηκεύουν σε οικιακού τύπου μπαταρίες φθηνή ενέργεια από ΑΠΕ ή από το δίκτυο σε χαμηλή τιμή (πχ. νυχτερινό ή φθηνές ζώνες τιμολόγησης) και να την εκμεταλλεύονται σε άλλες ώρες της ημέρας για να καλύψουν αιχμές φορτίου, όταν η τιμή αγοράς της KWh θα έχει ανέβει ή θα υπάρχει μεγάλη ζήτηση από το δίκτυο. Ο καταναλωτής μετασχηματίζεται σε έναν παραγωγό-καταναλωτή (Producer - Consumer ή Prosumer) ο οποίος βάσει καινοτόμων επιχειρηματικών μοντέλων αλλά και ενός σωστού θεσμικού πλαισίου, θα μπορεί να παράγει κέρδη για τον ίδιο, εκμεταλλευόμενος την περίσσεια αποθηκευμένης ενέργειας στις σωστές ώρες της ημέρας. Τα επιχειρηματικά μοντέλα που δημιουργούνται από αυτές τις συσχετίσεις και με την προσθήκη ψηφιακών πλατφορμών, είναι άκρως εντυπωσιακές: πχ. χρησιμοποιώντας το ηλεκτρικό μας αυτοκίνητο το οποίο φορτίζουμε στο σπίτι μας από το φωτοβολταϊκό μας, θα μπορούμε χρησιμοποιώντας μια ψηφιακή πλατφόρμα και mobile app (ie Intelen) να επιλέγουμε που θα

το εκφορτίσουμε και πότε σε έναν δυναμικό Ο καταναλωτής μετασχηματίζεται σε έναν χάρτη, λαμβάνοντας ανταποδοτικά οφέλη και παραγωγό-καταναλωτή (Producer - Consumer ειδοποιήσεις που θα υπολογίζονται αυτόματα από αλγόριθμους τεχνητής νοημοσύνης. Οι ή Prosumer) ο οποίος βάσει καινοτόμων επικαταναλωτές θα μπορούν να δημιουργούν χειρηματικών μοντέλων αλλά και ενός σωστού ενεργειακές κοινότητες και να ανταλλάσσουν αποθηκευμένα φορτία που δεν χρειάζονται θεσμικού πλαισίου, θα μπορεί να παράγει κέρδη ή να τα εκμεταλλεύονται, σε καλύτερες τιμές (marketplace), μέσω των ηλεκτρικών αυτογια τον ίδιο, εκμεταλλευόμενος την περίσσεια κινήτων και των συστημάτων αποθήκευσης. αποθηκευμένης ενέργειας στις σωστές ώρες της Μέσω τεχνολογίας blockchain, όλες οι ψηφιημέρας. ακές ενεργειακές συναλλαγές θα πιστοποιούνται και θα αναλύονται (ανταλλαγή φορτίων που έχουνε συνδυαζόμενα με άλλα δεδομένα μιας πόλης σε virtual επίπεδο, πληρωμή λογαριασμών μέσω virtual (parking, περιβάλλον, μεταφορές, νερό, κλπ) θα δημιουρcoin, ανταποδοτικά, κλπ), έτσι ώστε ο τελικός καταναλωτής γήσουν πολύ καινοτόμες υπηρεσίες για τον τελικό ψηφιακό να πιστώνεται τα οικονομικά ωφέλη αυτόματα στον τραπεζιπολίτη. κό του λογαριασμό. Οι τεχνολογίες FinTech θα μπουν πολύ Η ενεργειακή αγορά δεν θα είναι καθόλου η ίδια σε λίγα σύντομα και στον ενεργειακό χώρο, καθώς μέσω ψηφιακών χρόνια από τώρα, θα είναι μία αγορά γεμάτη ψηφιακές υπησυστημάτων (πχ. Intelen DiG) οι καταναλωτές θα δέχονται ρεσίες, όπου η αξία της ενέργειας θα πέφτει συνεχώς καθώς FinTech υπηρεσίες πληρωμής λογαριασμών και διαχείρισής η παραγωγή της θα γίνεται όλο και πιο φθηνή. Οι εταιρίες τους (PSD2) και να έχουν εισόδημα από πώλησης ενέργειας ενέργειας θα χρειαστεί να βρουν και να ανακαλύψουν νέες και συμμετοχής σε διάφορες παράλληλες ενεργειακές αγορές ροές δεδομένων (new revenue streams) και νέα καινοτόμα (διαχείριση ζήτησης, aggregators). οικονομικά μοντέλα για να αυξήσουν τα κέρδη τους και να Ο ρόλος της Τεχνητής Νοημοσύνης θα είναι πια εξαιρετικά αντιμετωπίσουν τον ανταγωνισμό που θα έρθει από άλλες σημαντικός, καθώς η πολυμορφία, η πολυπλοκότητα των εταιρίες, όχι απαραίτητα ενεργειακές (Google, Walmart, δεδομένων και των μοντέλων θα χρειάζεται ευφυία για να Apple, etc). ■ οργανωθεί και να αυτοματοποιηθεί. Οι εταιρίες ενέργειας θα έχουν τεράστιες ευκαιρίες να μπούνε και σε Smart City (Έξυπνες Πόλεις) έργα και υπηρεσίες, όπου τα δεδομένα

206

greek energy 2017 | ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΗΣΗ / έξυπνες εφαρμογές

Να ρυθμίσουμε τον θερμοστάτη των πόλεων. Η μάχη με την αστική κλιματική μεταβολή του Ματθαίου Σανταμούρη Anita Lawrence Chair on High Performance Architecture. School of Built Environment, University of New South Wales, Sydney, Australia

Η θερμοκρασία των πόλεων αυξάνεται με γοργό ρυθμό. Το φαινόμενο γνωστό σαν τοπική κλιματική μεταβολή οφείλεται στο συνεχώς αυξανόμενο θερμικό ισοζύγιο των αστικών περιοχών. Οι πόλεις παρουσιάζουν θετικό θερμικό ισοζύγιο σε σχέση με τις γειτονικές αγροτικές και ημιαστικές περιοχές, δεδομένου ότι απορροφούν σε μεγάλο βαθμό την ηλιακή ακτινοβολία που προσπίπτει στις δομές τους, παρουσιάζουν πολύ μεγάλη παράγωγη ανθρωπογενούς θερμότητας λόγω των αυτοκινήτων, της βιομηχανίας και των συστημάτων θέρμανσης και κλιματισμού, έχουν μειωμένη παρουσία πράσινων χώρων ενώ επίσης υπάρχει αδυναμία κυκλοφορίας του ανέμου στις αστικές περιοχές, λόγω της πυκνότητας, της διάταξης και του ύψους των κτιρίων. Το φαινόμενο της τοπικής αστικής υπερθέρμανσης είναι ίσως το πιο τεκμηριωμένο φαινόμενο κλιματικής μεταβολής. Περισσότερες από 400 μεγάλες πόλεις σε όλο τον κόσμο υποφέρουν από υψηλό βαθμό υπερθέρμανσης, μια μορφή κλιματικού πυρετού. Η μέση αύξηση της θερμοκρασίας είναι περίπου 4-6 βαθμοί άλλα υπάρχουν και πόλεις όπου η αύξηση της θερμοκρασίας προσεγγίζει τους 10 βαθμούς. Δυστυχώς η Αθήνα εντάσσεται στις αστικές περιοχές με υψηλό επίπεδο υπερθέρμανσης που σε ορισμένες περιοχές των Δυτικών προαστίων μπορεί να ξεπεράσει και τους 8 Βαθμούς. Η αστική υπερθέρμανση έχει εξαιρετικά σημαντικές συνέπειες στην ζωή των πολιτών αλλά και στην όλη οικονομία των

πόλεων. Οι μεγαλύτερες τιμές της αστικής θερμοκρασίας σχετίζονται με σημαντική αύξηση της θνησιμότητας και των γενικότερων προβλημάτων υγείας, με την μεγιστοποίηση της ενεργειακής κατανάλωσης για κλιματισμό, την υπέρβαση των ορίων της συγκέντρωσης του όζοντος, την αύξηση της συγκέντρωσης άλλων επιβλαβών ρυπαντών, την υποβάθμιση των επιπέδων της θερμικής άνεσης στην πόλη, και τέλος με την σημαντική αύξηση του ηλεκτρικού φορτίου αιχμής καθώς και με άλλα σημαντικά οικονομικά προβλήματα. Πρόσφατες μελέτες που έχουν εκπονηθεί στην περιοχή της Αθήνας έχουν δείξει ότι εξαιτίας της αστικής υπερθέρμανσης το ψυκτικό φορτίο των κτιρίων στο κέντρο της πόλης και στα Δυτικά προάστια σχεδόν διπλασιάζεται σε σχέση με το αντίστοιχο ψυκτικό φορτίο των περιοχών που δεν παρουσιάζουν προβλήματα αύξησης της θερμοκρασίας. Σε παγκόσμια κλίμακα έχει υπολογιστεί ότι κατά μέση τιμή η αύξηση της αστικής θερμοκρασίας κατά 1οC, αυξάνει την μέση ενεργειακή κατανάλωση για κλιματισμό κατά 0,74 kWh ανά τετραγωνικό μετρό αστικού χώρου, η κατά 237 Kwh ανά πολίτη. Ταυτόχρονα, έχει υπολογιστεί ότι προκαλείται κατά μέση τιμή αύξηση του ηλεκτρικού φορτίου αιχμής κατά 21 W ανά πολίτη και βαθμό αύξησης της αστικής θερμοκρασίας. Παράλληλα, οι συνέπειες της αστικής υπερθέρμανσης στην θερμική άνεση και την υγεία των πολιτών είναι εξαιρετικά σημαντική. Πρόσφατες μελέτες έδειξαν ότι ο συνολικός

ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΗΣΗ / έξυπνες εφαρμογές

αριθμός των ημερών με θερμική δυσφορία στον εξωτερικό αστικό χώρο στην Αθηνά, έχει σχεδόν διπλασιαστεί από το 1980 έως σήμερα. Σημαντική είναι επίσης η επιβάρυνση των πολιτών χαμηλού εισοδήματος κατά την διάρκεια των περιόδων υψηλής θερμοκρασίας. Σχετικές έρευνες στην Αθήνα έδειξαν ότι κατά την διάρκεια των θερινών καυσώνων, η εσωτερική θερμοκρασία στις κατοικίες ξεπέρασε τους 35οC, ενώ υπήρξαν συνεχή διαστήματα άνω των 150 ωρών με θερμοκρασία άνω των 30 βαθμών. Τέλος, πολλαπλές μελέτες στην περιοχή της Αθήνας έχουν δείξει ότι η θνησιμότητα αυξάνεται δραματικά όταν η θερμοκρασία περιβάλλοντος υπερβαίνει τους 32οC. Η αντιμετώπιση της αστικής υπερθέρμανσης και της τοπικής κλιματικής μεταβολής αποτελεί μια από τις μεγάλες προτεραιότητες της επιστημονικής κοινότητας. Κατά τα τελευταία δέκα χρόνια έχει εκπονηθεί εξαιρετική επιστημονική έρευνα και έχουν αναπτυχθεί τεχνολογίες που επιτρέπουν την σημαντική μείωση της αστικής θερμοκρασίας. Οι κύριες και πλέον επιτυχημένες από τις τεχνολογίες ανάσχεσης της τοπικής κλιματικής μεταβολής είναι αυτές που σχετίζονται με την αύξηση της ηλιακής ανακλαστικότητας των πόλεων. Ειδικές ανακλαστικές επικαλύψεις στην ηλιακή ακτινοβολία είναι πλέον εμπορικά διαθέσιμες και μπορούν να εφαρμοστούν στο εξωτερικό κέλυφος των κτιρίων και ειδικά στις οροφές, όπως και σε πεζοδρόμια, δρόμους κλπ. Η αύξηση της ανακλαστικότητας των πόλεων περιορίζει σημαντικά την απορρόφηση της ηλιακής ακτινοβολίας και συντελεί στην μείωση της επιφανειακής όσο και της θερμοκρασίας του περιβάλλοντος. Ταυτόχρονα, έχει αναπτυχθεί μια σειρά από άλλες προηγμένες τεχνολογίες ανάσχεσης που σχετίζονται με την αύξηση και ορθή τοποθέτηση του πράσινου στην πόλη, την χρήση συστημάτων εξάτμισης όπως και την απόρριψη της πλεονάζουσας αστικής θερμότητας στο υπέδαφος. Η βιομηχανική ανάπτυξη των τεχνολογιών ανάσχεσης επέτρεψε τον σχεδιασμό και την εκτέλεση μεγάλων σχετικών έργων σε εκατοντάδες πόλεις σε όλο τον κόσμο συμπεριλαμβανόμενης και της Αθήνας. Δέκα χρόνια μετά, υπάρχουν πλέον όλες οι αποδείξεις ότι τα υπάρχοντα προηγμένα συστήματα ανάσχεσης επιτρέπουν την μείωση της μεγίστης θερμοκρασίας της πόλης έως και κατά 2,5οC. Δεκάδες εφαρμογές τεχνολογιών ανάσχεσης στο αστικό περιβάλλον διάφορων ελληνικών πόλεων έχουν σχεδιαστεί και εφαρμοστεί μετά την πρώτη και πολύ επιτυχημένη

207

σε παγκόσμια κλίμακα εφαρμογή στον Φλοίσβο του Παλαιού Φαλήρου. Οι περισσότερες από τις υπάρχουσες εφαρμογές έχουν δώσει πολύ η λιγότερο ικανοποιητικά αποτελέσματα ανάλογα με την ποιότητα της μελέτης και της όλης κατασκευής. Αξιοσημείωτες είναι οι εφαρμογές στον Δήμο Υμηττού, στο Μαρούσι, το Περιστέρι, τον Αλμυρό και άλλου και έχουν αποσπάσει την προσοχή σε παγκόσμια κλίμακα. Στα περισσότερα από τα προγράμματα αυτά έχει διαπιστωθεί πειραματικά ότι η μεγίστη θερμοκρασία περιβάλλοντος έχει μειωθεί έως και κατά δυο βαθμούς. Μια εξαιρετικής μεγάλης κλίμακας εφαρμογή τεχνολογιών ανάσχεσης πραγματοποιείται την περίοδο αυτήν στην τροπική πόλη Darwin της Αυστραλίας. Το όλο σχέδιο εφαρμόζεται σε όλη την κεντρική περιοχή της πόλης και χρησιμοποιεί προηγμένες τεχνολογίες που δεν έχουν δοκιμαστεί έως σήμερα σε άλλες εφαρμογές. Παράλληλα, έχουν χρησιμοποιηθεί προηγμένα πειραματικά εργαλεία για την ανίχνευση των θερμών περιοχών της πόλης όπως drones με ενσωματωμένες κάμερες υπέρυθρων. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα των σχετικών μελετών υπολογίζεται ότι θα επιτευχθεί μείωση της μεγίστης θερμοκρασίας του περιβάλλοντος έως και κατά 3οC, ενώ η τοπική θερμοκρασία σε ορισμένα σημεία υπολογίζεται να μειωθεί ακόμα περισσότερο. Η συνεχής αύξηση του αστικού πληθυσμού, η δραστική μείωση του αστικού πράσινου καθώς και η αύξηση της αστικής πυκνότητας, σε συνδυασμό με την γενική κλιματική μεταβολή μεταβάλουν ραγδαία την θερμοκρασία των πόλεων και αυξάνουν σε επικίνδυνα επίπεδα την τροτότητα των πολιτών χαμηλού εισοδήματος που δεν διαθέτει τα μέσα να προστατευθεί από τις υψηλές θερμοκρασίες. Παράλληλα, δημιουργεί εκρηκτικές ενεργειακές ανάγκες και αναγκάζει τις ηλεκτρικές εταιρείες να εγκαταστούν συνεχώς νέους σταθμούς ηλεκτροπαραγωγής. Η ανάπτυξη προηγμένων τεχνικών ανάσχεσης της τοπικής κλιματικής μεταβολής προσφέρει πλέον μια εξαιρετικά εύπιστη και αποδοτική λύση ώστε να βελτιωθεί η όλη περιβαλλοντική και ενεργειακή απόδοση των πόλεων. ■

208

greek energy 2017 | ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΗΣΗ / έξυπνες εφαρμογές

SCHNEIDER ELECTRIC

H Schneider Electric είναι παγκόσμιος ειδικός στη διαχείριση ενέργειας και τον αυτοματισμό. Με έσοδα που αγγίζουν τα 25 δισ. ευρώ (οικονομικό έτος 2016), οι 144.000 εργαζόμενοι της εταιρείας εξυπηρετούν τους πελάτες της σε περισσότερες από 100 χώρες, βοηθώντας τους να διαχειριστούν την ενέργεια και τις διεργασίες τους με περισσότερο ασφαλείς, αξιόπιστους, αποτελεσματικούς και βιώσιμους τρόπους. Η τεχνολογία, το λογισμικό, καθώς και οι υπηρεσίες που προσφέρει η Schneider Electric, από τον πιο απλό διακόπτη μέχρι το πιο περίπλοκο λειτουργικό σύστημα, βελτιώνουν τον τρόπο με τον οποίο οι πελάτες της διαχειρίζονται και αυτοματοποιούν τις λειτουργίες τους. Οι διασυνδε-

δεμένες τεχνολογίες της αναμορφώνουν τις βιομηχανίες, μετασχηματίζουν τις πόλεις, βελτιώνουν και εμπλουτίζουν τη ζωή των ανθρώπων. Η Schneider Electric προσφέρει λύσεις για τις αγορές της βιομηχανίας, των data centers, της ενέργειας και δικτύων καθώς και των κτιρίων και κατοικιών, οι οποίες μπορούν να αλλάξουν τον τρόπο με τον οποίο εργαζόμαστε, παράγουμε, συνεργαζόμαστε και ζούμε στην εποχή του Internet of Things. Στη Schneider Electric, αυτό το αποκαλούμε «Life Is On».

ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΗΣΗ / έξυπνες εφαρμογές

209

SIEMENS A.E.

Η Siemens στην Ελλάδα Η Siemens A.E. είναι μέλος του Ομίλου εταιρειών Siemens, με παρουσία άνω των 110 ετών στην Ελλάδα, και ουσιαστική συμβολή στη βιομηχανική και τεχνολογική ανάπτυξη της χώρας. Στην Ελλάδα, η Siemens δραστηριοποιείται με τις Διευθύνσεις: Power and Gas Power Generation Services, Energy Management, Building Technologies, Mobility, Digital Factory, Process Industry and Drives, καθώς και με την Siemens Wind Power και Siemens Healthcare ΑΒΕΕ, οι οποίες διοικούνται ξεχωριστά. Ως υπεύθυνος εταιρικός πολίτης, υποστηρίζει την τοπική κοινωνία και οικονομία και δεσμεύεται στην υιοθέτηση μιας επιχειρηματικής στρατηγικής, η οποία προάγει την επίτευξη οικονομικών στόχων με τα υψηλότερα ηθικά κριτήρια.

Οι Διευθύνσεις Power and Gas και Power Generation Services H Διεύθυνση Power and Gas παρέχει σε δημόσιες επιχειρήσεις ηλεκτρισμού, ανεξάρτητους ηλεκτροπαραγωγούς, εταιρείες μηχανολογικές, προμηθειών και κατασκευαστικές, και στη βιομηχανία πετρελαίου και φυσικού αερίου, ένα ευρύ φάσμα προϊόντων και λύσεων για την παραγωγή περιβαλλοντικά φιλικής ενέργειας που καταφέρνει να εξοικονομεί πόρους, κάνοντας χρήση ορυκτών και ανανεώσιμων πηγών ενέργειας με σκοπό την αποτελεσματική παραγωγή ρεύματος και την αξιόπιστη μεταφορά πετρελαίου και φυσικού αερίου. Το χαρτοφυλάκιό της ανταποκρίνεται με άριστο τρόπο στις προκλήσεις μιας δυναμικής αγοράς, περιλαμβάνοντας τα εξής:

• Αεριοστρόβιλους με παραγωγική ικανότητα από 5 έως 400 MW. Οι αεριοστρόβιλοι παρέχουν υψηλή αποτελεσματικότητα, αξιοπιστία και περιβαλλοντική βιωσιμότητα, χαρακτηριστικά που με τη σειρά τους εξασφαλίζουν ένα χαμηλό κόστος κύκλου ζωής και εξαιρετικά επικερδείς ηλεκτροπαραγωγικές μονάδες. • Ατμοστρόβιλους με εύρος παραγωγής από 45 kW έως 1.900 MW που διαθέτουν μια μακρά παράδοση στην κατασκευή και την αειφόρο ανάπτυξη. • Γεννήτριες με εύρος ισχύος από 25 έως 2.235 MVA. Η τεχνογνωσία μας αντλεί τη βάση της στα 100 και πλέον χρόνια εμπειρίας πάνω στο σχεδιασμό και την κατασκευή γεννητριών σε έναν ήδη εγκατεστημένο στόλο που ξεπερνά τις 3.500 μηχανές. • Oλοκληρωμένες λύσεις στον τομέα των ηλεκτροπαραγωγικών μονάδων που λειτουργούν με φυσικό αέριο και παρέχουν συγκριτικό πλεονέκτημα, εκτεταμένα συστήματα κίνησης έως ολοκληρωμένους (turnkey) σταθμούς ηλεκτρικής ενέργειας. Χάρη στο εκτεταμένο δίκτυο παροχής υπηρεσιών service σε ολόκληρο τον κόσμο, η Διεύθυνση Power Generation Services μπορεί γρήγορα και επισταμένα να παράσχει εξειδικευμένη εργοστασιακή υποστήριξη ή επιτόπου service, συντήρηση, επισκευές, αντικαταστάσεις, εκσυγχρονισμούς και αναβαθμίσεις εξαρτημάτων όπως στροβίλους αερίου, ατμού, καθώς και γεννήτριες, σε μεγάλους σταθμούς παραγωγής και στη βιομηχανική ηλεκτροπαραγωγή, καθώς και συμπιεστές για τη βιομηχανία πετρελαίου και φυσικού αερίου.

210

greek energy 2017 | ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΗΣΗ / έξυπνες εφαρμογές

ΑΒΒ

Διαμορφώνουμε το μέλλον. Μαζί. Η ΑΒΒ (www.abb.gr) κατέχει ηγετική θέση στις τεχνολογίες διαμορφώνοντας το μέλλον της βιομηχανικής ψηφιακής τεχνολογίας και καθοδηγώντας την Ενεργειακή και την Τέταρτη Βιομηχανική Επανάσταση. Για περισσότερες από τέσσερις δεκαετίες βρισκόμαστε στην πρώτη γραμμή στην Ελλάδα, προσφέροντας καινοτομίες σε βιομηχανικά προϊόντα και συστήματα που συνδέονται μεταξύ τους και ενεργοποιούνται με τη βοήθεια της ψηφιακής τεχνολογίας. Καθημερινά φροντίζουμε για την αποτελεσματικότητα, την ασφάλεια και την παραγωγικότητα στις επιχειρήσεις κοινής ωφέλειας, στη βιομηχανία και στις εταιρείες μεταφορών και υποδομών σε παγκόσμιο επίπεδο. Με περισσότερα από 130 χρόνια ιστορίας, ο Όμιλος ABB δραστηριοποιείται σε περισσότερες από 100 χώρες και απασχολεί περίπου 135.000 εργαζόμενους.

Χαρτοφυλάκιο Οι δραστηριότητες της ΑΒΒ είναι οργανωμένες παγκοσμίως στους παρακάτω τέσσερις τομείς: • Ηλεκτρολογικού Εξοπλισμού Διανομής και Εγκαταστάσεων • Ρομποτικής και Συστημάτων Κίνησης • Βιομηχανικού Αυτοματισμού • Συστημάτων Ηλεκτρικής Ενέργειας Προϊόντα και συστήματα της ΑΒΒ χρησιμοποιούν κορυφαίες επιχειρήσεις όλων των βιομηχανικών κλάδων, όπως του πετρελαίου και του φυσικού αερίου, της ενέργειας, των χημικών και των φαρμακευτικών, της χαρτοποιίας, των μετάλλων και των ορυκτών, της ναυτιλίας και των υπερπληρωτών. Προσφέρει επιπλέον λύσεις στους τομείς παραγωγής, μεταφοράς και διανομής υδροηλεκτρικής, αιολικής, ηλιακής και κυματικής ενέργειας και μετέχει σημαντικά στην ανάπτυξη τεχνολογιών για το Διαδίκτυο των Πραγμάτων, Υπηρεσιών & Ανθρώπων (IoTSP).

Η ΑΒΒ στην Ελλάδα και στην Κύπρο Η ΑΒΒ Α.Ε. καλύπτει στην Ελλάδα και την Κύπρο το σύνολο των δραστηριοτήτων του διεθνούς Ομίλου. Διαθέτει τη μεγαλύτερη στη χώρα υποδομή μελέτης, εγκατάστασης και θέσης σε λειτουργία ηλεκτρολογικών έργων, ισχυρή

και άρτια οργανωμένη ομάδα διοίκησης έργων, δυναμικό δίκτυο πωλήσεων ηλεκτρολογικού υλικού και συστημάτων κλιματισμού/αερισμού, σύγχρονη μονάδα κατασκευής ηλεκτρικών πινάκων, άρτια εκπαιδευμένα και εξοπλισμένα συνεργεία εξυπηρέτησης, σταθμούς επισκευής υπερπληρωτών, τεχνογνωσία και κατάλληλη υποδομή για τεχνική διαχείριση μεγάλων κτιριακών εγκαταστάσεων με στόχο την εξοικονόμηση ενέργειας και την αποδοτικότερη λειτουργία τους. Τα κεντρικά γραφεία της εταιρείας βρίσκονται στη Μεταμόρφωση, ενώ διαθέτει εγκαταστάσεις στον Σκαραμαγκά, στη Θεσσαλονίκη και στη Λεμεσό. Οι δραστηριότητες της εταιρείας είναι πιστοποιημένες κατά ISO 9001, OHSAS 18001:2007 και ISO 14001:2004.

ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΗΣΗ / έξυπνες εφαρμογές

211

SUNLIGHT

Η εταιρεία ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ SUNLIGHT, ένας από τους σημαντικότερους πυλώνες του Ομίλου Olympia, ιδρύσεως Πάνου Γερμανού, διανύει δυναμικά την τρίτη της δεκαετία στη διεθνή αγορά σχεδιάζοντας, παράγοντας και διανέμοντας μπαταρίες για βιομηχανικές, προηγμένες και καταναλωτικές εφαρμογές. Παρά το δύσκολο οικονομικό περιβάλλον στη χώρα, η ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ SUNLIGHT συνεχίζει να διαγράφει τη δική της ανοδική πορεία επικεντρωμένη στις εξαγωγές. Με οδηγό το υγιές και δυναμικό επιχειρηματικό της προφίλ, η εταιρεία συμβάλλει στο εμπορικό ισοζύγιο, διευρύνει συνεχώς τον εξαγωγικό της προσανατολισμό, με 84% εξαγωγές και συνεισφέρει στην ενίσχυση της απασχόλησης. Σήμερα οι εργαζόμενοι στην εταιρία ανέρχονται σε συνολικά 757 από 630 το 2015. Ο κύριος όγκος της παραγωγής εστιάζει στην παραγωγή και διάθεση μπαταριών έλξης από όπου προέρχεται και το μεγαλύτερο μέρος του τζίρου της και ως αποτέλεσμα των ιδιαίτερα αξιόπιστων προϊόντων που παράγει. Αλλά και στον τομέα μπαταριών προηγμένης τεχνολογίας, η εταιρεία κατέχει ηγετικό μερίδιο σε παγκόσμιους διαγωνισμούς, καλύπτοντας 25 διαφορετικούς τύπους υποβρυχίων και έχοντας την δυνατότητα σχεδιασμού και παραγωγής κάθε τύπου μπαταρίας υποβρυχίου. Σε ό,τι αφορά τις μπαταρίες

εφεδρικής χρήσης που χρησιμοποιούνται κυρίως στον τομέα τηλεπικοινωνιών και στις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας, η ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ SUNLIGHT προχώρησε σε σημαντικές συνεργασίες στο Μπαχρέιν, τη Φινλανδία και άλλες αγορές. Τέλος, στο ίδιο διάστημα επιβεβαίωσε τη θέση της ως έναν από τους κορυφαίους διανομείς καταναλωτικών μπαταριών της Toshiba επεκτείνοντας τη συνεργασία της και στην αγορά της Νιγηρίας. Το 2016 υπήρξε μια χρονιά σταθμός για τον Όμιλο Sunlight καθώς σημείωσε σημαντική αύξηση του κύκλου εργασιών της υπερβαίνοντας τον στόχο που είχε τεθεί, καταγράφοντας πωλήσεις-ρεκόρ, που αντιστοιχούν σε €153,9 εκατομμύρια.

212

greek energy 2017 | ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΗΣΗ / έξυπνες εφαρμογές

Το τμήμα Business Solutions της LG Electronics Ελλάς βρίσκεται δίπλα σε κάθε επαγγελματία, προσφέροντας τεχνολογικά προηγμένα προϊόντα, λύσεις και υπηρεσίες τόσο σε pre- όσο και σε after-sales επίπεδο. Διαθέτει εξειδικευμένο προσωπικό και πανελλαδικό δίκτυο συνεργατών, ενώ στην Business Solutions Ακαδημία της LG, που λειτουργεί από το 2009, παρέχονται πλήρη προγράμματα εκπαίδευσης. Οι πολυετείς συνεργασίες της LG με πολυάριθμες επιχειρήσεις ανά την Ελλάδα επιβεβαιώνουν την υπεροχή των επαγγελματικών της λύσεων, οι οποίες αποτελούνται από: • LG Digital Signage Οθόνες & Επαγγελματικές Τηλεοράσεις • LG Pro:Centric Ξενοδοχειακές τηλεοράσεις & Ιnfotainement συστήματα • VRF Συστήματα ψύξης - θέρμανσης LG Multi V & LG Τherma V Αντλίες Θερμότητας πιστοποιημένα κατά Eurovent • LG Hydrokit μονάδες για παραγωγή ζεστού νερού χρήσης • Προϊόντα φωτισμού LG LED εσωτερικού και εξωτερικού χώρου Ενδεικτικά κάποιες από τις συνεργασίες μας περιλαμβάνουν το Διεθνή Αερολιμένα Αθηνών Ελ. Βενιζέλος, τα ξενοδοχεία Wyndham, Domes Noruz, Hilton, ξενοδοχειακές μονάδες και resorts των ομίλων Grecotel και H Hotels, Ikos resorts, τις αλυσίδες εστιατορίων Goody’s, Everest, Γρηγόρης και ένδυσης Folli Follie, Funkhy Budha, τηλεοπτικά κανάλια όπως ο ANT1, Star Channel κ.α., στα οποία έχουν εγκατασταθεί LG συστήματα κλιματισμού, εξαερισμού και παραγωγής ζεστού νερού, ξενοδοχειακών τηλεοράσεων και digital signage οθόνων.

Ιδιαίτερη σημασία φέρουν για εμάς οι συνεργασίες μας με τις ξενοδοχειακές μονάδες, καθώς είμαστε πολύ υπερήφανοι που μέσω αυτών των συνεργασιών μας συμβάλλουμε κι εμείς από την πλευρά μας στην ανάπτυξη του τουριστικού κλάδου, αποτελώντας μέρος της προσπάθειας των φορέων του τουρισμού. Στο αποκλειστικό B2B site της LG Electronics Hellas, στην ηλεκτρονική διεύθυνση http://www.lg.com/gr/business και στη νέα εφαρμογή ‘LG C–Display Customer’, διαθέσιμη στο Google App Store, θα βρείτε αναλυτική πληροφόρηση για τις ολοκληρωμένες λύσεις και υπηρεσίες που προσφέρει η εταιρεία σε επιχειρήσεις. Ακολουθήστε μας στο νέο LindedIn profile της LG Electronics Hellas Business Solutions για να μαθαίνετε ακόμα περισσότερα νέα.

ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΗΣΗ / έξυπνες εφαρμογές

213

SIRECLED HELLAS

Με δραστηριότητα στην ταχέως αναπτυσσόμενη αγορά συστημάτων φωτισμού LED, η Sirecled Hellas S.A., μέσα σε λιγότερο από 4 χρόνια παρουσίας, έχει καταφέρει να εξελιχθεί σε μία από τις πλέον υποσχόμενες εταιρείες ανάπτυξης και παραγωγής συστημάτων φωτισμού LED στην Ν.Α. Ευρώπη, παρέχοντας ολοκληρωμένες και υψηλής ποιότητας λύσεις φωτισμού, καθώς και καινοτόμα προϊόντα που συνδυάζουν την άριστη απόδοση φωτισμού με τη χαμηλή κατανάλωση ενέργειας. Ειδικότερα, η Sirecled Hellas S.A. εξειδικεύεται στο σχεδιασμό, την έρευνα, την παραγωγή και την εγκατάσταση έξυπνων φωτισμών LED που προορίζονται για βιομηχανικούς, εργασιακούς και δημόσιους χώρους στην ελληνική, αλλά και στη διεθνή αγορά. Παράλληλα, η εταιρεία, στοχεύοντας στην τήρηση των ανώτερων προτύπων ποιότητας, είναι πλήρως ευθυγραμμισμένη με όλα τα Ευρωπαϊκά πρότυπα σχεδιασμού φωτιστικών συστημάτων και πιστοποιημένη με ISO 9001 και 14000. Σταθμό στην επιτυχημένη πορεία της εταιρείας, αποτέλεσε η εξαγορά της Ιταλικής Sirecled s.r.l, εταιρείας με πολυετή τεχνογνωσία στην έρευνα και την ανάπτυξη της τεχνολογίας LED, στις εγκαταστάσεις της οποίας, η Sirecled Hellas πραγματοποιεί σήμερα την παραγωγή των προϊόντων της και λειτουργεί τα ερευνητικά της εργαστήρια. Ωστόσο, με πίστη στις προοπτικές ανάπτυξης της ελληνικής βιομηχανίας, η εταιρεία ολοκλήρωσε τη δημιουργία νέας μονάδας παραγωγής στο Κρυονέρι Αττικής. Καταλυτικό ρόλο στο στρατηγικό σχεδιασμό της Sirecled διαδραματίζει η σύναψη σημαντικών συνεργασιών με διακεκριμένες εταιρείες της ελληνικής και διεθνούς επιχειρηματικής σκηνής, καθώς και με φορείς της τοπικής αυτοδιοίκησης. Στρατηγικοί συνεργάτες, όπως η Coca-Cola Τρία Έψιλον, αλλά και έργα που συμβάλλουν στην ομαλή λειτουργία δήμων, όπως η εφαρμογή 1,000 φωτιστικών στο Δήμο Διονύσου, έργο που κατατάσσεται στα μεγαλύτερα της κατηγορίας του στην Ευρώπη, επιβεβαιώνουν την ποιοτική υπεροχή και τα ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα που διαφοροποιούν τη Sirecled. Επιπλέον, η συνέπεια και η παροχή ολοκληρωμένων λύσεων που χαρακτηρίζει τη Sirecled, την έχουν κατατάξει ανάμεσα στους προτιμητέους προμηθευτές φωτισμού LED για σημαντικούς παίκτες από αγορές – κλειδιά, όπως η Ιταλία, Αυστρία, Νιγηρία, Βουλγαρία, Ρουμανία, Πολωνία και η Κύπρος.

Αδιαμφισβήτητα, η αγορά φωτισμού LED αποτελεί τομέα συνώνυμο της τεχνολογίας αιχμής και των φιλικών προς το περιβάλλον λύσεων. Επιπροσθέτως, πρόκειται για ένα τομέα με υψηλές αποδόσεις επενδύσεων, με τα ποσοστά εξοικονόμησης ενέργειας που προσφέρουν τα προϊόντα να αγγίζουν το 80%. Ωστόσο, πρόκειται και για τομέα που απαιτεί από τους παίκτες να προσαρμόζονται γρήγορα σε νέα δεδομένα και να ανταποκρίνονται στις συνεχείς προκλήσεις. Την ανάγκη αυτή έχει συνειδητοποιήσει η Sirecled και θέτοντας πάντα το πελάτη στο επίκεντρο, εξελίσσει συνεχώς το στρατηγικό της πλάνο, στοχεύοντας να πρωταγωνιστήσει.

214

greek energy 2017 | ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΗΣΗ / έξυπνες εφαρμογές

ΚΑΥΚΑΣ

Η ΚΑΥΚΑΣ είναι η κορυφαία σε πωλήσεις ελληνική εταιρεία στο χώρο του ηλεκτρολογικού υλικού, φωτισμού, ενεργειακών λύσεων και βιομηχανίας. Η εταιρεία απασχολεί πάνω από 700 άτομα, διατηρεί άριστες σχέσεις με πάνω από 320 προμηθευτές και εξυπηρετεί περισσότερους από 7.500 πελάτες σε καθημερινή βάση. Η ΚΑΥΚΑΣ ιδρύθηκε το 1975 και από το 2004 βρίσκεται στην κορυφαία θέση στον κλάδο της. Τα τελευταία χρόνια παρουσιάζει ραγδαία ανάπτυξη και σημαντική εξέλιξη, ακολουθώντας τις σύγχρονες τεχνολογικές εξελίξεις, και προσφέρει ολοκληρωμένες λύσεις και υπηρεσίες, καθώς και μια ευρεία γκάμα καινοτόμων προϊόντων στους πελάτες της. Το σύγχρονο πανελλαδικό δίκτυο καταστημάτων που διαθέτει, αυξάνεται συνεχώς με κύριο στόχο την ποιοτική εξυπηρέτηση και κάλυψη όλο και περισσότερων περιοχών της Ελλάδας. Στα πλαίσια του KAFKAS New Store Concept 2020, η εταιρεία ανανεώνει πλήρως την εικόνα των καταστημάτων της, στοχεύοντας στη βελτίωση της εξυπηρέτησης των πελατών και την προσφορά μιας νέας αγοραστικής εμπειρίας, καθώς στα νέα καταστήματα πρωταγωνιστούν ο λειτουργικός σχεδιασμός, η ψηφιακή τεχνολογία και η υψηλή αισθητική.

Πιστή στο όραμα και τις αξίες της, η ΚΑΥΚΑΣ αποτελεί την κορυφαία επιλογή για τον επαγγελματία και τον τελικό χρήστη στην αγορά ηλεκτρολογικού εξοπλισμού, φωτισμού και ενεργειακών λύσεων Στην επιτυχημένη πορεία και λειτουργία της εταιρείας, σημαντικός είναι ο ρόλος του τμήματος Πωλήσεων B2B, το οποίο εστιάζει στην άμεση και ολοκληρωμένη εξυπηρέτηση των αναγκών των πελατών της. Διερευνώντας τις υπάρχουσες ανάγκες και παρακολουθώντας την πρόοδο του κάθε αιτήματος, σε συνεργασία με το τμήμα B2B Presales, παρέχει ολοκληρωμένες λύσεις και υπηρεσίες σε κάθε πελάτη. Παράλληλα, το τμήμα Φωτισμού της ΚΑΥΚΑΣ σχεδιάζει και προτείνει ένα ολοκληρωμένο και ευέλικτο σύνολο λύσεων που αναβαθμίζει ποιοτικά την κάθε εγκατάσταση. Το Τμήμα Engineering, σχεδιάζει διαφοροποιημένες εφαρμογές με στόχο την μεγιστοποίηση της απόδοσης της

επένδυσης για τον κάθε πελάτη, την ευελιξία και ευκολία στην εφαρμογή για τον εγκαταστάτη και τη λειτουργική αξιοπιστία της εγκατάστασης για το χρήστη. Τέλος, οι δύο Μονάδες Κατασκευής Ηλεκτρικών Πινάκων σε Αττική και Θεσσαλονίκη σχεδιάζουν και παράγουν ποιοτικά προϊόντα-πίνακες διανομής χαμηλής και μέσης τάσης, σύμφωνα με τις ιδιαίτερες προδιαγραφές για κάθε έργο. Τέλος, από το 2012 η ΚΑΥΚΑΣ καινοτομεί στον κλάδο της, ιδρύοντας το ινστιτούτο εκπαίδευσης Kafkas Institute of Training and Development, προκειμένου να προσφέρει υψηλού επιπέδου εκπαιδευτικές υπηρεσίες, σε συνεργασία με καταξιωμένους εισηγητές, αξιόπιστους εκπαιδευτικούς φορείς και τους μεγαλύτερους κατασκευαστές ηλεκτρολογικού υλικού. Η πολυετής παρουσία και θέση της εταιρείας στον κλάδο, της δίνει το πλεονέκτημα να γνωρίζει την αγορά, τα προϊόντα και τις νέες τάσεις, προσαρμόζοντας τα εκπαιδευτικά της προγράμματα, ώστε να καλύπτουν τις ανάγκες των πελατών της σε μία εξελισσόμενη και περισσότερο απαιτητική αγορά. Πιστή στο όραμα και τις αξίες της, η ΚΑΥΚΑΣ αποτελεί την κορυφαία επιλογή για τον επαγγελματία και τον τελικό χρήστη στην αγορά ηλεκτρολογικού εξοπλισμού, φωτισμού και ενεργειακών λύσεων, προσφέροντας ποιοτικά προϊόντα και ολοκληρωμένες υπηρεσίες, ακολουθώντας τα διεθνή πρότυπα και τις σύγχρονες τεχνολογικές εξελίξεις και ολοκληρώνοντας την ολιστική προσέγγιση κάλυψης των αναγκών κάθε πελάτη της.

ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΗΣΗ / έξυπνες εφαρμογές

215

PROTASIS S.A.

Η εταιρεία PROTASIS S.A. ιδρύθηκε τον Ιούλιο του 2002 από μία ομάδα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών με μεγάλη εμπειρία στον τομέα της Παραγωγής, Μεταφοράς και Διανομής Ηλεκτρικής Ενέργειας με σκοπό να καλύψει τις αυξημένες ανάγκες παροχής εξειδικευμένων υπηρεσιών σχεδίασης και εφαρμογών στο χώρο των Ηλεκτρικών Δικτύων Υψηλής, Μέσης και Χαμηλής Τάσης. Η PROTASIS S.A., εταιρεία πιστοποιημένη κατά ISO 9001, δραστηριοποιείται στον τομέα των Συστημάτων Ηλεκτρικής Ισχύος παρέχοντας υπηρεσίες σχεδιασμού, μελετών και εφαρμογών σε σημαντικούς πελάτες τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό.

Σκοπός της PROTASIS είναι η περαιτέρω ανάπτυξη των δραστηριοτήτων της στις αγορές της Μέσης Ανατολής και της Βόρειας Αφρικής καθώς και η παροχή εξειδικευμένων λύσεων στις νέες τεχνολογίες όπως τα έξυπνα δίκτυα (Smart Grids), οι έξυπνες πόλεις (Smart Cities), η ηλεκτροκίνηση (emobility), κ. ά. Οι δραστηριότητες της PROTASIS αφορούν υπηρεσίες και εφαρμογές στα πεδία της παραγωγής, μεταφοράς και διανομής ηλεκτρικής ενέργειας και συγκεκριμένα στα συστήματα προστασίας, ελέγχου, αυτοματισμών, τηλεπικοινωνιών και πληροφορικής, ηλεκτρικών δικτύων και εγκαταστάσεων. Η εταιρεία ειδικεύεται: • Στην παροχή συμβουλευτικών υπηρεσιών σχεδιασμού ηλεκτρικών δικτύων, αλλά και υποστήριξης / βελτίωσης της λειτουργίας υφιστάμενων ηλεκτρικών δικτύων. • Στη μελέτη – κατασκευή και θέση σε λειτουργία, κεντρικών συστημάτων που διαχειρίζονται την ηλεκτρική προστασία, την εποπτεία, τις καταγραφές, τις μετρήσεις και γενικά τον έλεγχο ηλεκτρικών δικτύων και εγκαταστάσεων. • Στο σχεδιασμό, Υλοποίηση και Λειτουργία Συστημάτων Τηλεμέτρησης και Επεξεργασίας μετρητικών και ενεργειακών δεδομένων

Η εταιρεία αναλαμβάνει νέα έργα, αναβαθμίσεις και επεκτάσεις υπαρχουσών εγκαταστάσεων, πραγματοποιεί ελέγχους (auditing), διοργανώνει εκπαιδεύσεις προσωπικού και συνάπτει συμβόλαια συντήρησης. Για τους παραπάνω αυτούς εξειδικευμένους και επικεντρωμένους τομείς, η εταιρεία έχει ήδη επενδύσει σημαντικά ποσά στην αγορά σύγχρονου εξοπλισμού ελέγχου και προηγμένων λογισμικών προγραμμάτων εξομοίωσης και ανάλυσης ηλεκτρικών δικτύων. Έως σήμερα η εταιρεία έχει παράσχει τις παραπάνω εξειδικευμένες υπηρεσίες και λύσεις σε μεγάλες βιομηχανίες και ηλεκτρικά δίκτυα της Ελλάδας και του εξωτερικού όπως: ΕΛΠΕ, MOTOR OIL, KAVALA OIL, ΔΕΗ, ΔΕΔΔΗΕ, AΔΜΗΕ, ΑΗΚ (Αρχή Ηλεκτρισμού Κύπρου), SIDENOR, ALUMINIUM OF GREECE, BRITISH GAS (Τυνησία), PETROFAQ (Τυνησία). Emirates Aluminium και Dubai Aluminium (ΗΑΕ), Saudi Electricity Company (Σαουδική Αραβία), JPRC Jordan Petroleum Refinery (Ιορδανία), NEPCO (Εταιρεία Μεταφοράς ΗΕ στην Ιορδανία) GEKTERNA, ARCHIRODON, AKTOR, Zuetina Oil Company (Λιβύη), Harouze Oil Company (Λιβύη), GECOL (Ηλεκτρική Εταιρεία Λιβύης), κ.α. Αξιοσημείωτη είναι επίσης η συνεργασία της PROTASIS γνωστούς διεθνείς κατασκευαστές και μελετητικούς οίκους όπως: Η ΕΑΤΟΝ Αμερικής για λογαριασμό του οποίου η εταιρεία εκπονεί μελέτες μετρήσεων και ανάλυσης ποιότητας Οίκου, σε όλη την έκταση της Σαουδικής Αραβίας στους υποσταθμούς της Ηλεκτρικής εταιρείας Saudi Electricity Company (SEC). Η Γερμανική Εταιρεία FICHTNER GmbH & Co. KG (Engineering and Consulting) με την οποία υπάρχει σύμβαση για την παροχή συμβουλευτικών υπηρεσιών σε έργα που αναλαμβάνει παγκοσμίως. Η Ιταλική Εταιρεία CESI για την εκπόνηση μελετών και συμβουλευτικών υπηρεσιών. Σκοπός της PROTASIS είναι η περαιτέρω ανάπτυξη των δραστηριοτήτων της στις αγορές της Μέσης Ανατολής και της Βόρειας Αφρικής καθώς και η παροχή εξειδικευμένων λύσεων στις νέες τεχνολογίες όπως τα έξυπνα δίκτυα (Smart Grids), οι έξυπνες πόλεις (Smart Cities), η ηλεκτροκίνηση (e-mobility), κ. ά.

216

greek energy 2017 | ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΗΣΗ / έξυπνες εφαρμογές

SUNLIGHT RECYCLING

Αναγνωρίζοντας τη δυναμική της ελληνικής αγοράς και έχοντας σαφή δέσμευση για στήριξη της εγχώριας οικονομίας, ο Όμιλος Επιχειρήσεων Πάνου Γερμανού αποφάσισε να διευρύνει το επιχειρηματικό οικοσύστημά του δημιουργώντας την πιο σύγχρονη μονάδα ανακύκλωσης Συσσωρευτών Μολύβδου στην Ευρώπη, μια επένδυση που ξεπερνά τα €31 εκατ. Η Sunlight Recycling αποτελεί τον βραχίονα Ανακύκλωσης Συσσωρευτών Μολύβδου της Συστήματα Sunlight και μέσα στα δύο πρώτα χρόνια λειτουργίας της έχει ήδη συμβάλει σημαντικά στα αποτελέσματα του Ομίλου. Η εργοστασιακή μονάδα της Sunlight Recycling αναπτύχθηκε σε συνολική έκταση 42 στρεμμάτων, στην περιοχή της Κομοτηνής (ΒΙΠΕ Κομοτηνής, Νομού Ροδόπης), με δυνατότητα ανακύκλωσης 25.000 τόνων χρησιμοποιημένων μπαταριών ετησίως, δημιουργώντας πολλαπλασιαστικά οικονομικά και περιβαλλοντικά οφέλη σε τοπικό και εθνικό επίπεδο. Μέσω της SUNLIGHT Recycling παρουσιάζεται στην Ελλάδα η πρώτη ολοκληρωμένη προσέγγιση ανακύκλωσης μπαταριών μολύβδου, καθώς περιλαμβάνει τον πλήρη κύκλο ανακύκλωσης. Δηλαδή τη συλλογή και συγκέντρωση των χρησιμοποιημένων μπαταριών, την ανακύκλωσή τους με βάση τα διεθνή πρότυπα ποιότητας, και την αξιοποίηση των προϊόντων ανακύκλωσης για παραγωγή νέων μπαταριών στην Ελλάδα από τη ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ SUNLIGHT. Η Sunlight Recycling συμβάλει με τη δραστηριότητά της στην επίτευξη των καθορισμένων περιβαλλοντικών στόχων της Ελλάδας κι ενδυναμώνει την εγχώρια προστιθέμενη αξία, προάγοντας την εξωστρέφεια της χώρας. Παράλληλα, ενισχύει την ανταγωνιστικότητα και μειώνει σημαντικά την ποσότητα εισαγόμενου μολύβδου από την Ελλάδα, συμβάλλοντας στη μείωση της εκροής συναλλάγματος κατά €40 εκατ. Στα δύο πρώτα χρόνια λειτουργίας της, η ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ Sunlight έχει διασφαλίσει σημαντικές περιβαλλοντικές επιδόσεις, ενδεικτικά: • Μηδενική απόρριψη υγρών αποβλήτων στο περιβάλλον, μέσω της πλήρους ανακύκλωσης του νερού εντός του εργοστασίου. • Μηδενικά όξινα απόβλητα, λόγω της µετατροπής του όξινου διαλύµατος σε υψηλής ποιότητας βιομηχανικό αλάτι (θειικό νάτριο).

• Μηδενική αέρια ρύπανση: Το ειδικό σύστηµα συλλογής αέριων ρύπων επιτρέπει την ελαχιστοποίηση των αέριων εκποµπών SO2 (διοξειδίου του θείου). • Ελαχιστοποίηση (<5%) του παραγόµενου επικίνδυνου στερεού αποβλήτου (σκωρία). • Μείωση εκποµπών µολύβδου και ανάκτηση µεταλλικών στοιχείων, λόγω της εγκατάστασης συστήµατος ολικής «σύλληψης» σκόνης. • Περιορισµένη ποσότητα στερεών αποβλήτων, χάρη στην καινοτόµο τεχνολογία της υπεραποθείωσης.

ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΗΣΗ / έξυπνες εφαρμογές

217

INTELEN

H Intelen είναι μία B2B εταιρία ενεργειακής πληροφορικής, που προσφέρει μία καινοτόμο SaaS (Software As a Service) πλατφόρμα ανάλυσης ενεργειακών δεδομένων (data consumer analytics) και διαχείρισης καταναλωτών (consumer engagement) για εταιρίες ενέργειας (Utilities). H Intelen ξεκίνησε σαν μια startup προερχόμενη από τον ερευνητικό χώρο (Ηλεκτρολόγους Μηχ. ΕΜΠ) και επένδυσε πολλά χρόνια σε εφαρμοσμένη έρευνα για την μετατροπή ερευνητικών αποτελεσμάτων σε εμπορικά προιόντα, έχοντας “σηκώσει” από επενδυτές και ερευνητικά κονδύλια πάνω από 3,6 εκατομμύρια δολάρια για product development και μεταφορά τεχνογνωσίας από την έρευνα στις εμπορικές εφαρμογές της ενεργειακής πληροφορικής.

Ο χώρος της ενέργειας και των εταιριών παροχής ηλεκτρισμού τελεί υπό έναν σημαντικό μετασχηματισμό προς νέες τεχνολογίες που έρχονται να αναβαθμίσουν την σχέση μεταξύ καταναλωτή και εταιρίας ενέργειας. Έχοντας τα κεντρικά της γραφεία στην Νέα Υόρκη και το τμήμα ανάπτυξης και έρευνας στην Αθήνα, βρίσκεται σε συνεχή ανάπτυξη τον τελευταίο χρόνο, “σηκώνοντας” συνεχείς γύρους χρηματοδότησης, τελειοποιώντας τα προϊόντα της, αναδιοργανώνοντας και βελτιώνοντας όλες τις δομές της για να υποστηρίξει μεγάλη ανάπτυξη, κλείνοντας αρχικά συμβόλαια με μεγάλους πελάτες από τον ενεργειακό χώρο σε Ελλάδα, Ευρώπη και Αμερική (E.ON Spain,

Protergia Ομίλου Μυτηλιναίου, Reply S.p.A, Intrasoft, Direct Energy, κλπ). Ο χώρος της ενέργειας και των εταιριών παροχής ηλεκτρισμού τελεί υπό έναν σημαντικό μετασχηματισμό προς νέες τεχνολογίες (ψηφιακές υπηρεσίες, ανάλυση δεδομένων, κοινωνικά δίκτυα, αποθήκευση ενέργειας, ηλεκτρικά αυτοκίνητα, αποκεντρωμένη παραγωγή, κλπ), που έρχονται να αναβαθμίσουν την σχέση μεταξύ καταναλωτή και εταιρίας ενέργειας. Οι ενεργειακές εταιρίες θα μετασχηματιστούν σε παρόχους ψηφιακών υπηρεσιών και η Intelen με την τεχνογνωσία της θα βοηθήσει σε αυτήν την ανάπτυξη.

κλιματική αλλαγή

Η Τιμή των Δικαιωμάτων Εκπομπών: Ο Ελέφαντας στο δωμάτιο των πωλήσεων του Δημήτρη Λάλα καθηγητή στο Πανεπιστήμιο Αθηνών FACETS, ΑΕ

Από τις αρχές του 2017 βγήκαν στην δημοσιότητα οι απαιτήσεις της τρόικας για την πώληση λιγνιτικών ή/και υδροηλεκτρικών μονάδων της ΔΕΗ με αποτέλεσμα την απαρχή έντονης αντιπαράθεσης μεταξύ της κυβέρνησης, της αντιπολίτευσης, της ΓΕΝΟΠ, της διοίκησης της ΔΕΗ και τελικά σχεδόν όλων όσων εμπλέκονται στον τομέα της ενέργειας για το αν και αν ναι ποιες μονάδες θα πρέπει να βγουν στο σφυρί. Για την επιλογή των μονάδων και την τιμή πώλησης το ΥΠΕΝ ξεκίνησε ήδη διερευνητικές επαφές. Οι λιγνιτικές μονάδες της ΔΕΗ όμως ήδη αριθμούν αρκετά χρόνια λειτουργίας και οι περισσότερες με βαθμούς απόδοσης πιο κοντά στο 30% και όχι στο άνω του 40% των σύγχρονων λιγνιτικών μονάδων «ultra-supercritical» κύκλου, χωρίς να λάβει κανείς υπόψη του και τις αναγκαίες επιβαρύνσεις για τη μείωση των εκπομπών των συμβατικών ρύπων. Ενόψει των ανωτέρω, οι πιθανοί ενδιαφερόμενοι αγοραστές καλούνται να εκτιμήσουν τη βιωσιμότητα μιας τέτοιας επένδυσης που εξαρχής φαίνεται προβληματική, αν όχι αρνητική, κυρίως για τις παλαιότερες μονάδες που χρήζουν ριζικής αναβάθμισης. Η εκτίμηση αυτή όμως γίνεται ιδιαίτερα επισφαλής λόγω ενός άλλου παράγοντα, αυτού της τιμής των δικαιωμάτων εκπομπών (EUAs) αερίων φαι-

νομένου θερμοκηπίου (ΑΦΘ), κυρίως CO2, που αυτή την στιγμή κυμαίνεται γύρω στα 5.50€/tCO2, γεγονός που ισχύει και για τις σχετικά καινούργιες μονάδες (Μελίτη Ι, Αγ. Δημήτριος V). Οι λιγνιτικές μονάδες της ΔΕΗ εκλύουν κατά μέσο όρο 1.21.4 tCO2/MWh και άρα επιβαρύνονται με 6.5-7€/MWh με σημερινές τιμές EUA ενώ οι τιμές ΝΟΜΕ είναι της τάξεως των 40€/MWh. Λόγω του ότι μεγάλο μέρος της τιμής της MWh οφείλεται στο κόστος των δικαιωμάτων, καθίσταται απαραίτητη η ανάγκη εκτίμησης της πορείας των τιμών EUAs σε ορίζοντα 20αετίας τουλάχιστον.

Εκτιμήσεις Η ΕυρωπαΪκή Επιτροπή (ΕΕπ), ενόψει και των δεσμεύσεων της Συμφωνίας των Παρισίων έχει θέσει μακροχρόνιο στόχο για το 2030 τη μείωση των εκπομπών ΑΦΘ της ΕΕ κατά 40% σε σχέση με αυτές του 1990. Για την επίτευξη του στόχου αυτού, η ΕΕπ υπολογίζει ότι οι εκπομπές των μονάδων που εμπίπτουν στην Οδηγία 2003/87/ΕC του συστήματος εμπορίας δικαιωμάτων (ETS), δηλαδή όλες οι μεγάλες θερμικές μονάδες παραγωγής ηλεκτρισμού, θα μειωθούν συνολικά κατά 43%. Επειδή δε η ΕΕπ εκτιμά ότι πολύ μικρή μείωση των εκπομπών έχει προέλθει από

ΚΛΙΜΑΤΙΚΗ ΑΛΛΑΓΗ

οικειοθελείς δράσεις βελτίωσης της αποδοτικότητας των μονάδων, βασίζεται στην συνεισφορά του κόστους των δικαιωμάτων για την επίτευξη του στόχου. Έτσι στις δικές της εκτιμήσεις η τιμή των EUAs θα αυξάνεται συνεχώς, θα φτάσει τα 31,5€/tCO2 το 2030 και τα 87€/tCO2 το 2050 Αν όντως η τιμή των EUA φτάσει στα επίπεδα που υποστηρίζει η ΕΕπ τότε το κόστος της MWh των λιγνιτικών μονάδων επιβαρύνεται εξ αρχής με ένα ποσό της τάξεως των 30€, οπότε η οποιαδήποτε επένδυση σε λιγνιτικούς σταθμούς γίνεται απαγορευτική. Άλλωστε κατά το σενάριο αναφοράς του 2016 της ΕΕπ με τις τιμές των δικαιωμάτων που αναφέρθηκαν, η παραγωγή από τους λιγνιτικούς σταθμούς στην Ελλάδα το 2030 αναμένεται να μειωθεί κατά 60% σε σχέση με τα σημερινά επίπεδα το 2030, οπότε και θα καταλήξει να καλύπτει λιγότερο από το 22% της ζήτησης. Στο σημείο αυτό αξίζει να αναφερθεί ότι για την παραχώρηση στην δανέζικη εταιρεία Dong της αδείας κατασκευής και λειτουργίας δυο θαλάσσιων αιολικών πάρκων (OWP West και Borkum Riffgrund West 2) στη Γερμανία τα οποία θα τεθούν σε λειτουργία πριν το 2024, μέσω δημοπρασίας στις 13 Απριλίου 2017, η τιμή κατακύρωσης ήταν 60€/ MWh, γεγονός που υποδηλώνει την αύξηση της τιμής της MWh στην αγορά που αναμένει η εταιρεία μέχρι τότε, μιας και δεν σκοπεύει να χάσει όπως άλλωστε δήλωσε ευθέως και ο εκπρόσωπός της Tom Lehn-Christiansen. Με δεδομένη τη μικρή αύξηση της ζήτησης ηλεκτρισμού μέχρι το 2050 που προβλέπουν όλα τα μοντέλα δεν φαίνεται να υπάρχει άλλος λόγος αύξησης της τιμής, παρά μόνο η τιμή των δικαιωμάτων.

Η αξιοπιστία Αν οι εκτιμήσεις της ΕΕπ για την τιμή των δικαιωμάτων γίνουν αποδεκτές τότε αναρωτιέται κανείς αν οι υπολογισμοί βιωσιμότητας για την Πτολεμαϊδα V και την Μελίτη ΙΙ, που θα αρχίσουν να λειτουργούν μετά το 2020 και θα έχουν χρόνο ζωής πάνω από 40 έτη και θα λειτουργούν και μετά το 2050, είναι ρεαλιστικοί. Όμως υπάρχουν και άλλες απόψεις. Η σημερινή χαμηλή τιμή των EUA προέρχεται κυρίως από το μεγάλο πλεόνασμα που δημιουργήθηκε στα προηγούμενα χρόνια λόγω της χρήσης δικαιωμάτων στο σύστημα εμπορίας δικαιωμάτων εκπομπών (ETS) τα οποία προήλθαν από τον Μηχανισμό Καθαρής Ανάπτυξης (CDM) και τον Μηχανισμό Από Κοινού Επίτευξης (JI) αλλά και από την γενναιόδωρη όπως αποδείχτηκε έκδοση δικαιωμάτων από την Εεπ, με αποτέλεσμα το 2013-2014 το πλεόνασμα να φτάσει τα 2100 εκατ. με ετήσιες εκπομπές 1800 εκατ. τόνους. Η ΕΕπ ευελπιστεί ότι οι νέες ρυθμίσεις του Αποθέματος Σταθεροποίησης Αγοράς (Market Stability Reserve – MSR), σε συνδυασμό με την καθυστέρηση έκδοσης (backloading) θα αποδώσουν ώστε να απορροφηθεί τελείως το πλεόνασμα μέχρι το 2029-2031, (δες το Σχήμα από την Έκθεση 24/2016 του European Environmental Agency ‘Trends and projections in the EU ETS in 2016; The EU ETS in numbers’ που εκπονήθηκε για λογαριασμό της ΕΕπ).

219

Όμως η εκτίμηση αυτή της ΕΕπ βασίζεται στα στοιχεία για τις εκτιμώμενες εκπομπές των μονάδων ΕTS που κατέθεσαν τα κράτη-μέλη τo 2015, πολλά εκ των οποίων κάνουν τις δικές τους εκτιμήσεις βάσει δικών τους παραδοχών και μοντέλων πρόβλεψης. Έτσι, εξετάζοντας τις παραδοχές των εκτιμήσεων των κρατών-μελών, βλέπει κανείς ότι οι τιμές EUA που χρησιμοποίησαν/υπολόγισαν κυμαίνονται μεταξύ 6 και 18€/ tCO2 για το 2020 (τιμή ΕΕπ 10€/tCO2) και από 6 έως 35€/ tCO2 για το 2030 (τιμή ΕΕπ 31,5€/tCO2.), γεγονός που δημιουργεί ουσιαστικό θέμα αξιοπιστίας των εκτιμήσεων της αναφορικά με την εξέλιξη της τιμής των EUAs.

Πλεόνασμα Τις αμφιβολίες αυτές συμμερίζονται πολλοί άλλοι, τόσο εταιρείες ενέργειας, όσο και φορείς όπως φιλοπεριβαλλοντικές οργανώσεις, κόμματα και ερευνητικοί οργανισμοί. Το Γαλλικό ερευνητικό ινστιτούτο IDDRI σε συνεργασία με άλλα αντίστοιχα κέντρα από άλλα κράτη-μέλη, καταλήγει στο συμπέρασμα ότι με βάση τα σημερινά μέτρα και τις προτάσεις της ΕΕπ το 2030 θα εξακολουθεί να υπάρχει πλεόνασμα της τάξεως των 800 εκατ. τόνων. Ο εκπρόσωπος της Eurαcoal Brian Ricketts δηλώνει ότι απλά δεν πιστεύει καμία πρόβλεψη γιατί η τιμή τελικά είναι πολιτική απόφαση λόγω των σχετικών πιέσεων που ασκούνται από τις ΜΚΟ. Στο ίδιο συμπέρασμα καταλήγει και ο Ευρωβουλευτής των Πρασίνων Claude Turmes από την αντίπερα όχθη ο οποίος δηλώνει ότι η Πολωνία συνεπικουρούμενη από τη Γερμανική βιομηχανία δεν θα επιτρέψουν η τιμή να ξεπεράσει τα 10€/tCO2, παρά την πρόταση του Ευρωκοινοβουλίου για αύξηση της ετήσιας μείωσης των εκδιδόμενων δικαιωμάτων από 2.2% σε 2.4% μετά το 2020 και διπλασιασμό των δικαιωμάτων στο MSR.

Σχεδιασμός Η αβεβαιότητα αναφορικά με την τιμή των EUAs επιδρά και στον μακροχρόνιο εθνικό ενεργειακό σχεδιασμό, μιας και η εξέλιξη της σε βάθος 30-40ετίας αποτελεί καθοριστική παράμετρο για τη συμμετοχή ή μη θερμικών σταθμών και τη διείσδυση των ΑΠΕ. Γι’ αυτό ο αντίστοιχος σχεδιασμός θα πρέπει να περιλαμβάνει μια στιβαρή ανάλυση ευαισθησίας σε σχέση με την τιμή, η οποία είναι απαραίτητη και σε κάθε ανάλυση επενδύσεων στον ενεργειακό τομέα. Αυτός άλλωστε είναι ένας από τους λόγους που 8 εκπρόσωποι της φιλελεύθερης πτέρυγας των ΗΠΑ (μεταξύ των οποίων 2 ρεπουμπλικανοί υπουργοί εξωτερικών και ο μεγαλοεπενδυτής και πρώην υπουργός οικονομικών αλλά και μέτοχος της Τράπεζας Πειραιώς Paulson) πρότειναν προ μηνός στις ΗΠΑ την επιβολή φόρου $40/tCO2 ο οποίος θα αυξάνεται ετησίως, δίνοντας έτσι μια ξεκάθαρη εικόνα για το μέλλον των επενδύσεων. Με την Ευρωπαϊκή Ένωση στην κατάσταση που είναι, μια τέτοια πρόταση δεν θα έχει καμία πιθανότητα αποδοχής, έστω κι αν η Αγγλία η οποία αποτελούσε πολέμιο οποιουδήποτε κοινοτικού φόρου, βρίσκεται εκτός ΕΕν. ■

220

greek energy 2017 | ΚΛΙΜΑΤΙΚΗ ΑΛΛΑΓΗ

Ενεργειακός σχεδιασμός και κλιματική πολιτική: Λογαριάζοντας χωρίς τον ξενοδόχο του Τάκη Γρηγορίου, Υπεύθυνου για θέματα ενέργειας και κλιματικών αλλαγών στο ελληνικό γραφείο της Greenpeace

Οι εγχώριες ενεργειακές εξελίξεις και οι διαπραγματεύσεις με τους Θεσμούς αγνοούν σε μεγάλο βαθμό τη διεθνή ενεργειακή πραγματικότητα και ιδιαίτερα την παγκόσμια προσπάθεια συγκράτησης της αύξησης της πλανητικής θερμοκρασίας κάτω από τους 2°C. Η πάγια ελληνική θέση για το ενεργειακό μίγμα της χώρας – διαχρονική θέση όλων των κυβερνήσεων ανεξαιρέτως και μάλιστα πάντα με διακομματική στήριξη– ‘προβλέπει’ λιγνίτη και μαζούτ για πολλές δεκαετίες ακόμα. Κάτι τέτοιο δεν προκαλεί εντύπωση με δεδομένο ότι σε μεγάλο βαθμό η ενεργειακή πολιτική καθορίζεται παραδοσιακά από τη ΔΕΗ και την υπόλοιπη βιομηχανία ορυκτών καυσίμων. Τα παραπάνω αποτυπώνονται ξεκάθαρα στον ενεργειακό σχεδιασμό της κυβέρνησης που διέρρευσε πρόσφατα η Greenpeace. Σύμφωνα με αυτόν, ο λιγνίτης θα παραμείνει στο ενεργειακό της μίγμα τουλάχιστον έως το 2035, η πετρελαϊκή ισχύς για κάποιο λόγο αυξάνεται αντί να μειώνεται, ενώ η βελτίωση της ενεργειακής αποδοτικότητας αγνοείται. Ως αποτέλεσμα, στο καλύτερο σενάριο οι εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα μειώνονται μόλις κατά 28% ως το 2035. Αν αυτή η business as usual προσέγγιση της ελληνικής ενεργειακής πραγματικότητας υιοθετηθεί σε παγκόσμιο επίπεδο από όλες τις κυβερνήσεις του κόσμου, θα οδηγήσει την ανθρωπότητα και τον πλανήτη σε μία άνευ προηγουμένη κρίση.

Παρίσι, Αθήνα Η Συμφωνία του Παρισιού – παρεμπιπτόντως, έχει επικυρωθεί με μεγάλη πλειοψηφία από το ελληνικό κοινοβούλιο – είναι ίσως η τελευταία συλλογική προσπάθεια της ανθρωπότητας να αποτρέψει μία τέτοια κρίση. Το σημαντικότερο σημείο της Συμφωνίας είναι η ρητή αναφορά στον 1,5°C και η ανάγκη επικαιροποίησης των Εθνικά Καθορισμένων Συνεισφορών (Nationally Determined Contributions – NDCs) προκειμένου αυτά να ευθυγραμμιστούν με τον 1,5°C. Δεδομένου ότι η χώρα μας βρίσκεται σε ένα από τα πιο ευάλωτα (κλιματικά), γεωγραφικά σημεία του πλανήτη, αυτή η αναφορά στον 1,5°C είναι πραγματικά ‘θείο δώρο’ για το εθνικό μας συμφέρον.

Γεφυρώνοντας το κενό Η συμφωνία αναγνωρίζει με τον πλέον επίσημο τρόπο ότι τα έως τώρα NDCs, όχι μόνο δεν περιορίζουν την αύξηση στα όρια που επιτάσσει η επιστήμη, αλλά αδυνατούν ακόμα και να σταματήσουν – σε απόλυτους αριθμούς – την αύξηση των παγκόσμιων εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου και οδηγούν σε άνοδο της πλανητικής θερμοκρασίας πάνω από τους 3°C. Από το παρακάτω γράφημα είναι σαφές ότι απαιτούνται πολύ πιο γενναίες Συνεισφορές ώστε να καλυφθεί το λεγόμενο Κενό Γιγατόνων (Emissions Gap) μέχρι τον 1,5°C.

Πηγή: UNFCCC

Υπενθυμίζεται ότι η Ελλάδα δεν καταθέτει ξεχωριστό NDC, αφού αποτελεί μέρος της ενιαίας Συνεισφοράς της Ευρωπαϊκής Ένωσης, γεγονός που πιθανότατα ευνοεί την παραδοσιακή αδιαφορία σχεδόν όλων των ελληνικών κυβερνήσεων για τις κλιματικές υποχρεώσεις της χώρας. Δεν εξηγείται αλλιώς ότι στην Εκτεταμένη Περίληψη του Ενεργειακού Σχεδιασμού αναφέρεται ότι: «όλα τα Σενάρια (Σ1-Σ4) έχουν μείωση εκπομπών στα επίπεδα που προτείνονται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή στις πιο πρόσφατες μελέτες της», προφανώς αγνοώντας ότι τα σενάρια της Ευρωπαϊκής Ένωσης οδεύουν προς αναθεώρηση (πιθανότατα το διάστημα 2018-2020) στο πλαίσιο της Συμφωνίας του Παρισιού. Η Συμφωνία του Παρισιού αναφέρει ρητά ότι «η διαδοχικά εθνικά καθορισμένη συνεισφορά κάθε μέρους θα αντιπροσωπεύει μία πρόοδο πέρα από την τρέχουσα εθνικά καθορισμένη συνεισφορά του Μέρους τη δεδομένη στιγμή», ενώ για τις εκπομπές επιβάλλεται «εφεξής ταχεία μείωσή τους σύμφωνα με τα βέλτιστα επιστημονικά στοιχεία». Ποια είναι αυτά τα βέλτιστα επιστημονικά στοιχεία; Το 2018 είναι η καθοριστική χρονιά, στην οποία ο ΟΗΕ θα δημοσιεύσει τα σενάρια μετριασμού για την επίτευξη του στόχου του 1,5°C που – στο πλαίσιο της Συμφωνίας του Παρισιού – οι κυβερνήσεις θα οφείλουν να λάβουν υπόψιν τους. Βεβαίως, ο ΟΗΕ δεν θα ανακαλύψει τον τροχό, τα σενάρια θα περιγράφουν αναλυτικότερα αυτά

Πηγή: UNEP

222

greek energy 2017 | ΚΛΙΜΑΤΙΚΗ ΑΛΛΑΓΗ κα ακυρώθηκε το 2016, με την Κίνα να αναδεικνύεται στον απόλυτο πρωταγωνιστή, ενώ είναι σαφές σε όλους ότι ούτε καν ο πρόεδρος Τραμπ δεν θα καταφέρει να αναβιώσει τον άνθρακα στις ΗΠΑ. Ακόμα και ο Ευρωπαϊκός σύνδεσμος της βιομηχανίας ηλεκτρισμού (EURELECTRIC) ανακοίνωσε ότι δεν θα υποστηρίξει νέες μονάδες άνθρακα μετά το 2020. Την ίδια ώρα, βρισκόμαστε προ των πυλών μίας νέας ενεργειακής επανάστασης, αυτής των συστημάτων αποθήκευσης: Ο Elon Musk πρόσφατα προσφέρθηκε να λύσει το ενεργειακό πρόβλημα της Νότιας Αυστραλίας με συσσωρευτές ισχύος 100MW, με κόστος κατασκευής που πιθανότατα δεν ξεπερνά τα 100 εκατ. δολάρια (για 400MWh αποθήκευση). Για σύγκριση, στη Ρόδο σχεδιάζονται τα εγκαίνια του νέου σταθμό μαζούτ κόστους κατασκευής 200 εκατ. € με εκτιμώμενο ετήσιο λειτουργικό κόστος 50 έως 100 εκατ. €…

που ήδη γνωρίζουμε με μεγάλη βεβαιότητα. Ο παρακάτω πίνακας συμπεριλήφθηκε στο Emissions Gap Report του Περιβαλλοντικού Προγράμματος των Ηνωμένων Εθνών (UNEP) που δημοσιεύθηκε λίγες ημέρες πριν την ιστορική διάσκεψη στο Παρίσι. Από τον πίνακα είναι σαφές ότι για να έχουμε περισσότερο από 50% πιθανότητες επίΗ πολιτική ηγεσία της χώρας σε συνεργασία τευξης του 1,5°C (συνυπολογίζοντας, μάλιμε τους οικονομικούς και κοινωνικούς φορείς στα, έναν λελογισμένο αριθμό αρνητικών εκπομπών στο δεύτερο μισό του αιώνα) θα και την επιστημονική κοινότητα έχουν το χρέος πρέπει όλες οι εκπομπές αερίων του θερμοαπέναντι στον ελληνικό λαό να σχεδιάσουν μία κηπίου από τον ενεργειακό τομέα να εκμηδενιστούν το διάστημα 2045-2055. κλιματική και ενεργειακή πολιτική που αφουΑυτό μεταφράζεται σε εκμηδένιση των εκπογκράζεται τις τεχνολογικές εξελίξεις και είναι μπών από τον τομέα ηλεκτροπαραγωγής τη δεκαετία του 2030, προκειμένου να επιτευσυμβατή με τις επιταγές της επιστήμης. χθεί ο εξηλεκτρισμός του τομέα μεταφορών με καθαρή ενέργεια ως το 2045-2055. ΠροΤο κέρδος για την ελληνική κοινωνία και την οικονομία φανώς υπάρχει ένα χάσμα ανάμεσα στον εκμηδενισμό των από μία σταδιακή μετάβαση σε ένα μοντέλο μηδενικών εκπομπών που απαιτεί η επιστήμη και τις αναιμικές μειώσεις εκπομπών θα είναι τεράστιο. Η ζημιά από τυχόν αδράνεια, (28%) που σχεδιάζει η κυβέρνηση. ανυπολόγιστη. Ας μην εξαντληθούμε σε λεπτομερείς περιγραφές των δραματικών επιπτώσεων στη χώρα μας από Έκπτωτη εγχώρια ενεργειακή πολιτική άνοδο της θερμοκρασίας στους 3-4°C. Ας αρκεστούμε Είναι επομένως βέβαιο ότι ο ενεργειακός σχεδιασμός της στην υπενθύμιση ότι η Τράπεζα της Ελλάδος εκτίμησε το κυβέρνησης θα ανατραπεί σύντομα από την πραγματικότηοικονομικό κόστος στα 700 δις €, δηλαδή δύο φορές το τα: ήδη οι διεθνείς ενεργειακές εξελίξεις συνάδουν με το τρέχον δημόσιο χρέος της χώρας που ευθύνεται εν πολλοίς μέλλον που περιγράφει η συμφωνία του Παρισιού παρά με για τη σημερινή οικονομική κρίση. αυτό που σχεδιάζουν η ΔΕΗ και οι υπόλοιποι εγχώριοι και Η πολιτική ηγεσία της χώρας σε συνεργασία με τους οιξένοι ενεργειακοί επενδυτές στην Ελλάδα. κονομικούς και κοινωνικούς φορείς και την επιστημονική Σήμερα όλο και περισσότερες χώρες ανακοινώνουν ή προκοινότητα έχουν το χρέος απέναντι στον ελληνικό λαό ετοιμάζουν σχέδια για γρήγορη μετάβαση σε 100% καθαρή να σχεδιάσουν μία κλιματική και ενεργειακή πολιτική που ενέργεια. Η Δανία θα καλύπτει το 100% των αναγκών της αφουγκράζεται τις τεχνολογικές εξελίξεις και είναι συμβατή σε της οικονομίας της από ΑΠΕ ως το 2050. Η Μ. Βρετανία με τις επιταγές της επιστήμης. Δεν υπάρχει διαφορετικός θα εγκαταλείψει οριστικά τον άνθρακα το 2025. Η Ολλανδρόμος. Εν τέλει, είναι ζήτημα επιβίωσης για τη χώρα. ■ δία και η Νορβηγία τα αυτοκίνητα με κινητήρες εσωτερικής καύσης την ίδια χρονιά. Ήδη σήμερα στη Νορβηγία τα ηλεκτροκίνητα και υβριδικά είναι περισσότερα σε πωλήσεις από ό,τι τα βενζινοκίνητα/ντιζελοκίνητα. Παγκοσμίως, το 50% των υπό σχεδιασμό μονάδων άνθρα-

â&#x20AC;şR eliable news portal energypress also in English

The website www.energypress.eu is the English-language online newspaper covering energy developments in Greece. An initiative driven by the team of journalists behind the established Greek energy news portal energypress, the English-language edition provides complete, in-depth coverage of crucial local energy sector news. It offers a constant flow of the dayâ&#x20AC;&#x2122;s main energy-sector news, as well as the most important developments at economic and political levels.

The English-language editionâ&#x20AC;&#x2122;s establishment covers the needs of foreign company officials either already active in Greece or interested in the Greek market, as well as those of other authorities, including diplomats, academics, and researchers, for extensive, direct, and in-depth coverage of news developments in and around the energy sector.

εναλλακτική αυτοκίνηση

Θεσμικό και ρυθμιστικό πλαίσιο για την προώθηση εναλλακτικών καυσίμων στις μεταφορές στην Ελλάδα του Νικολάου Φαραντούρη Καθηγητή Πανεπιστημίου Πειραιώς Μέλους Επιτροπής Ενέργειας της Ακαδημίας Αθηνών Προέδρου Νομικής Επιτροπής EUROGAS

Ενέργεια και Μεταφορές στην Ελλάδα: προϋποθέσεις αι μέτρα για καθαρή και βιώσιμη ενέργεια στις μεταφορές. Το θέμα αυτό απασχόλησε την χρονιά που πέρασε την Επιτροπή Ενέργειας της Ακαδημίας Αθηνών και συζητήθηκε δημόσια κατά την κεντρική ημερίδα που διοργανώθηκε στις 7 Οκτωβρίου 2016 στην Ακαδημία. Σκοπός ήταν η συγκέντρωση και επεξεργασία τεκμηριωμένων προτάσεων σχετικά με τα είδη της ενέργειας που χρησιμοποιούνται, ή μπορούν να χρησιμοποιηθούν, στον τομέα των μεταφορών στην Ελλάδα, ώστε να προκύψουν πρακτικά και εφαρμόσιμα συμπεράσματα για τις απαιτούμενες θεσμικές αλλαγές και πολιτικές. Σημαντικό ρόλο αναμένεται να διαδραματίσουν τα επόμενα χρόνια το Συμπιεσμένο Φυσικό Αέριο («CNG») και το Υγροποιημένο Φυσικό Αέριο («LNG»), τα οποία μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως καύσιμα σε κινητήρες μέσων θαλάσσιας και χερσαίας μεταφοράς. Το υφιστάμενο ευρωπαϊκό πλαίσιο περιλαμβάνει μια σειρά Οδηγιών και άλλων πράξεων παραγώγου δικαίου της ΕΕ

που συνοψίζονται ως εξής: • Οδηγία 2014/94/ΕΕ για την ανάπτυξη υποδομών εναλλακτικών καυσίμων. Η Οδηγία αφορά στην προώθηση του LNG στις οδικές μεταφορές: Μέχρι το τέλος του 2025, τα Κράτη-Μέλη θα πρέπει να διασφαλίσουν επαρκή σημεία ανεφοδιασμού στο υφιστάμενο κεντρικό δίκτυο ΤΕΝ-Τ (ιδανικά κάθε 400 km), τα οποία θα είναι προσβάσιμα στο κοινό. H Οδηγία αναφέρεται επίσης στην προώθηση της χρήσης CNG στις οδικές μεταφορές: Μέχρι το τέλος του 2025, τα Κράτη-Μέλη θα πρέπει να διασφαλίσουν επαρκή σημεία ανεφοδιασμού σε αστικούς και προαστιακούς οικισμούς καθώς επίσης και στο υφιστάμενο κεντρικό δίκτυο ΤΕΝ-Τ (ιδανικά κάθε 150 km), τα οποία θα είναι προσβάσιμα στο κοινό, προκειμένου να επιτραπεί η κίνηση οχημάτων με CNG. • Οδηγία 2012/18/EE για την αντιμετώπιση των κινδύνων μεγάλων ατυχημάτων σχετιζόμενων με επικίνδυνες ουσίες Η Οδηγία στοχεύει στην πρόληψη μεγάλων ατυχημάτων

ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΗ ΑΥΤΟΚΙΝΗΣΗ

σχετιζομένων με επικίνδυνες ουσίες, συμπεριλαμβανομένου του LNG, και στον περιορισμό των συνεπειών τους και εφαρμόζεται στις μονάδες στις οποίες υπάρχουν επικίνδυνες ουσίες σε ποσότητες άνω των ορίων που καθορίζονται στην Οδηγία. • Οδηγία 2012/33/ΕΕ σχετικά με την περιεκτικότητα των καυσίμων πλοίων σε θείο • Οδηγία 2008/68/ΕΚ σχετικά με τις εσωτερικές μεταφορές επικίνδυνων εμπορευμάτων • European Agreement concerning the International Carriage of Dangerous Goods by Road (ADR), UNEC, η οποία έχει ενσωματωθεί στην ελληνική έννομη τάξη. European Agreement concerning the International Carriage of dangerous goods by vessels on inland waterways (ADN), UNECE. Αναφορικά με την δυνατότητα χρηματοδοτικής ενίσχυσης του CMG και LNG, είναι σημαντικό ότι οι σχετικές ως άνω δραστηριότητες είναι ανοιχτές στον ανταγωνισμό και ενέχουν τον συνήθη κίνδυνο μίας οικονομικής δραστηριότητας δεδομένου μάλιστα ότι απαιτούν σημαντικές επενδύσεις. Ως εκ τούτου, καθίσταται αναγκαία η διερεύνηση εναλλακτικών/συμπληρωματικών δυνατοτήτων χρηματοδότησης των εν λόγω επενδύσεων μέσω ευρωπαϊκών ή εθνικών προγραμμάτων χρηματοδότησης. Στην Ελλάδα, μέχρι σήμερα, δεν έχει θεσπιστεί κάποιο κρατικό σχήμα για τη χρηματοδότηση έργων CNG και LNG υπό το οποίο οιαδήποτε χρηματοδότηση προς μία εταιρεία δεν θα συνιστούσε κρατική ενίσχυση υπό την έννοια του Άρθρου 107(1) της Συνθήκης για τη Λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ). Ως εκ τούτου, οιαδήποτε οικονομική στήριξη από το Κράτος προς μία εταιρεία για την πραγματοποίηση των σχετικών επενδύσεων θα πρέπει

225

Η Ευρωπαϊκή Ένωση (Ε.Ε.) έχει θεσπίσει ορισμένα χρηματοδοτικά μέσα, μεταξύ των οποίων και το “Connecting Europe Facility” για τα διευρωπαϊκά δίκτυα στον τομέα των μεταφορών, στα πλαίσια των οποίων οι εν λόγω δραστηριότητες θα μπορούσαν να λάβουν χρηματοδότηση. Ειδικότερα, στα πλαίσια του “Connecting Europe Facility”, έχει αναπτυχθεί το πρόγραμμα “POSEIDON MED” για την προώθηση του LNG ως κυρίου καυσίμου για τη ναυτιλία.

226

greek energy 2017 | ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΗ ΑΥΤΟΚΙΝΗΣΗ

να αξιολογηθεί, υπό το πρίσμα του υφιστάμενου πλαισίου περί κρατικών ενισχύσεων, ως προς το εάν συνιστά κρατική ενίσχυση και, εάν ναι, εάν θα πρέπει να κοινοποιηθεί στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή σύμφωνα με το άρθρο 108(3) ΣΛΕΕ. Η Ευρωπαϊκή Ένωση (Ε.Ε.) έχει θεσπίσει ορισμένα χρηματοδοτικά μέσα, μεταξύ των οποίων και το “Connecting Europe Facility” για τα διευρωπαϊκά δίκτυα στον τομέα των μεταφορών, στα πλαίσια των οποίων οι εν λόγω δραστηριότητες θα μπορούσαν να λάβουν χρηματοδότηση. Ειδικότερα, στα πλαίσια του “Connecting Europe Facility”, έχει αναπτυχθεί το πρόγραμμα “POSEIDON MED” για την προώθηση του LNG ως κυρίου καυσίμου για τη ναυτιλία και την ανάπτυξη επαρκούς δικτύου εφοδιαστικής αλυσίδας για τα πλοία, καθώς και την προώθηση των στόχων του προγράμματος «trans-European transport network (TEN-T)»), στο οποίο συμμετέχει και η Ελλάδα (μέσω της ΔΕΠΑ, του ΔΕΣΦΑ, ναυπηγικών, ναυτιλιακών κ.ά. εταιρειών). Η χρηματοδότηση στα πλαίσια του ως άνω προγράμματος προέρχεται αποκλειστικά από πόρους της Ε.Ε. και πραγματοποιείται απευθείας από την Ε.Ε., χωρίς τη μεσολάβηση του Κράτους Μέλους, και ως εκ τούτου δεν υπόκειται στις διατάξεις περί κρατικών ενισχύσεων. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει εκδώσει «Κατευθυντήριες γραμμές για τις κρατικές ενισχύσεις στους τομείς του περιβάλλοντος και της ενέργειας (2014-2020)», σύμφωνα με τις οποίες οι μεμονωμένες ενισχύσεις που χορηγούνται βάσει κοινοποιηθέντος καθεστώτος ενισχύσεων εξακολουθούν να υπόκεινται στην υποχρέωση κοινοποίησης σύμφωνα με το άρθρο 108 παρ. 3 ΣΛΕΕ, εφόσον υπερβαίνουν τα ακόλουθα όρια κοινοποίησης και δεν χορηγούνται βάσει ανταγωνιστικής διαδικασίας υποβολής προσφορών: για επενδυτικές ενισχύσεις, εφόσον το ποσό της ενίσχυσης υπερβαίνει τα 15 εκατ. ευρώ για μία επιχείρηση και για ενισχύσεις για ενεργειακές υποδομές, εφόσον το ποσό της ενίσχυσης υπερβαίνει τα 50 εκατ. ευρώ για μία επιχείρηση, ανά επενδυτικό έργο.

Προτάσεις για περαιτέρω ενέργειες σε εθνικό νομοθετικό / ρυθμιστικό επίπεδο Συγκεκριμένες νομοθετικές και ρυθμιστικές πρωτοβουλίες κρίνονται σκόπιμες στην παρούσα συγκυρία για την καλύτερη οργάνωση και λειτουργία των σχετικών αγορών και την προώθηση της χρήσης του CNG και LNG στις μεταφορές στη χώρα μας. Συγκεκριμένα: 1 Απαιτούμενα επόμενα βήματα για το LNG σε εθνικό επίπεδο • Ανάπτυξη κανονισμών λιμένων σχετικά με τις δραστηριότητες ανεφοδιασμού πλοίων με LNG μέσω ανάλυσης των θεσμικών κενών και της κατάστασης των λιμένων (π.χ. Πειραιά, Πάτρας, Ηγουμενίτσας, Ηρακλείου) και του τερματικού ΥΦΑ στη Ρεβυθούσα.

• ΚΥΑ που θα καθορίζει τους όρους και τις προϋποθέσεις ίδρυσης και λειτουργίας σε λιμένες χώρων στάθμευσης και στάσης αυτοκινήτων, πρατηρίων (σημείων ανεφοδιασμού) υγρών καυσίμων, υγραερίου και φυσικού αερίου (LNG), για την αποκλειστική διάθεση καυσίμων σε πλωτά μέσα (πλοία, σκάφη κλπ) (βλ. άρθρο 11 του Σχεδίου Νόμου για την ενσωμάτωση της Οδηγίας 2014/94/ΕΕ). • Αναθεώρηση του νομοθετικού και ρυθμιστικού πλαισίου το οποίο καθορίζει τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις του ΔΕΣΦΑ σχετικά με τη διαχείριση των υποδομών φυσικού αερίου και LNG, προκειμένου να καλύπτει και τις δραστηριότητες σχετικά με τον ανεφοδιασμό των πλοίων με LNG, τον εφοδιασμό των φορτηγών φόρτωσης, καθώς και θέματα σχετικά με την κατανομή δυναμικότητας στους χρήστες κλπ., με αναφορά σε διεθνείς best practices. • Καθιέρωση συστήματος τιμολόγησης για υπηρεσίες ανεφοδιασμού και φόρτωσης οχημάτων. • Καθιέρωση ελάχιστων προδιαγραφών / προϋποθέσεων που θα πρέπει να πληροί το πλήρωμα των πλοίων για τη μεταφορά του LNG. • Νομοθετική πρωτοβουλία για την πιστοποίηση του LNG ως καυσίμου πλοίων. • Ενδεχομένως να εξεταστεί η παροχή κινήτρων για τη χρήση του LNG ως καυσίμου πλοίων μέσω π.χ. φορολογικών ελαφρύνσεων (π.χ. από ΕΦΚ, όπως συμβαίνει με το πετρέλαιο – βλ. ν. 2960/2001 «Εθνικός και Τελωνειακός Κώδικας»). • Ενδεχομένως απαιτούνται κανονισμοί ασφάλειας σχετικά με την ασφαλή φόρτωση του LNG από την εγκατάσταση LNG στα ειδικά βυτιοφόρα οχήματα (για οδική μεταφορά), την ασφαλή εκφόρτωση στην εγκατάσταση LNG του τελικού πελάτη, καθώς επίσης και την ασφαλή μεταφορά με πλοία στις εσωτερικές πλωτές οδούς και τις ασφαλείς αποστάσεις από λοιπά οχήματα και κτήρια που πρέπει να τηρούνται κατά τη διάρκεια του ανεφοδιασμού. • Να εξεταστεί η ενδεχόμενη ανάγκη ρύθμισης των εγκαταστάσεων LNG οι οποίες θα αποτελούν τμήμα του Δικτύου Διανομής (π.χ. μέσω της ένταξης των εν λόγω

ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΗ ΑΥΤΟΚΙΝΗΣΗ

227

εγκαταστάσεων στην έννοια του Δικτύου Διανομής ώστε • Χρήση δημόσιων συμβάσεων για τη στήριξη του CNG να εφαρμόζονται και σε αυτές οι ρυθμίσεις και περιορι/ LNG, συμπεριλαμβανομένων των ομαδοποιημένων σμοί που αφορούν στο Δίκτυο Διανομής). Επίσης, να συμβάσεων καταστεί σαφές εάν οι εγκαταστάσεις LNG οι οποίες δεν • Μη οικονομικά κίνητρα από την πλευρά της ζήτησης: αποτελούν τμήμα του Δικτύου Διανομής και θα χρησιπ.χ. προτιμησιακή πρόσβαση σε ζώνες περιορισμένης μοποιούνται για την επαναεριοποίηση και την έγχυση πρόσβασης, πολιτική στάθμευσης, ειδικές λωρίδες κυτου φυσικού αερίου στο Δίκτυο Διανομής (και όχι στο κλοφορίας κ.λ.π. Σύστημα Μεταφοράς Φυσικού Αερίου, όπως ορίζεται • Εξέταση της ανάγκης εγκατάστασης σημείων ανεφοδιστον ορισμό της «Εγκατάστασης Υγροποιημένου Φυσιασμού με ανανεώσιμο καύσιμο αεριωθούμενων, τύπου κού Αερίου (ΥΦΑ)» στον ν. 4001/2011) θα υπάγονται βενζίνης, σε αερολιμένες στο κεντρικό δίκτυο του Διευστις διατάξεις περί ΑΣΦΑ. ρωπαϊκού δικτύου μεταφορών • Οι διατάξεις του νέου Κανονισμού Αδειών, ιδίως οι • Τεχνικά, διοικητικά μέτρα και νομοθεσία, σχετικά με την διατάξεις περί ΑΣΦΑ, θα πρέπει να λάβουν υπόψη και τις ρυθμιστικές ανάγκες που προκύπτουν από τις νέες κατά τα ως Απαιτείται απόφαση/επίσημη τοποθέτηση άνω δραστηριότητας σχετικά με το LNG.

της ΡΑΕ σχετικά με το εάν η δραστηριότητα της

2 Απαιτούμενα επόμενα βήματα για το συμπίεσης και αποσυμπίεσης του CNG συνιστά CNG σε εθνικό επίπεδο • Απαιτείται απόφαση/επίσημη τοποθέτηρυθμιζόμενη ή μη ρυθμιζόμενη δραστηριότητα, ση της ΡΑΕ σχετικά με το εάν η δραστηπροκειμένου να αρθούν αμφιβολίες και τυχόν ριότητα της συμπίεσης και αποσυμπίεσης του CNG συνιστά ρυθμιζόμενη ή μη-ρυθπροσκόμματα σε μελλοντικές επενδύσεις, καμιζόμενη/απελευθερωμένη δραστηριότηθώς επίσης και να τεθεί το πλαίσιο για την άσκητα, προκειμένου να αρθούν αμφιβολίες και τυχόν προσκόμματα σε μελλοντικές ση της εν λόγω δραστηριότητας. επενδύσεις, καθώς επίσης και να τεθεί το πλαίσιο για την άσκηση της εν λόγω δρααδειοδότηση της προμήθειας CNG / LNG, προκειμένου στηριότητας (π.χ. θα υπάρχει γεωγραφικός περιορισμός, να διευκολυνθεί η διαδικασία αδειοδότησης των σχετιθα υπάρχει δυνατότητα προμήθειας μέσω βυτιοφόρων κών υποδομών πελατών οι οποίοι έχουν πρόσβαση σε δίκτυο αγωγών, • Ποσοστό του ετήσιου δημόσιου προϋπολογισμού, προκ.ά.;). οριζόμενο για τη στήριξη της Έρευνας και τεχνολογικής • Επίσης, σε περίπτωση τροφοδοσίας δικτύου διανομής το ανάπτυξης για CNG / LNG, το οποίο διαφοροποιείται οποίο δεν είναι συνδεδεμένο με το ΕΣΦΑ, προτείνεται ο ανάλογα με το είδος του καυσίμου και του τρόπου μεΚώδικας Διαχείρισης Δικτύου Διανομής να περιέχει ειδιταφοράς (οδικής, θαλάσσιας κλπ). κές λεπτομερείς διατάξεις οι οποίες θα καθορίζουν την Εν κατακλείδι, διαφαίνονται σημαντικές προοπτικές ανάπρόσβαση περισσότερων του ενός προμηθευτή CNG, πτυξης για τη χρήση φυσικού αερίου στις μεταφορές, του κατά την έγχυση φυσικού αερίου, την ίδια στιγμή στο μεν συμπιεσμένου φυσικού αερίου (CNG) για επιβατικά και Δίκτυο Διανομής προκειμένου να διασφαλιστεί η ομαλή ελαφρά φορτηγά, του δε υγροποιημένου φυσικού αερίου διαχείριση του Δικτύου και να αποφευχθούν πρακτικά (LNG) για τα βαρέα οχήματα και τα πλοία. Κρίσιμης σημασίπροβλήματα. ας είναι η ύπαρξη υποδομών και το γενικότερο νομοθετικό • Ενδεχομένως να χρειάζονται κανονισμοί ασφάλειας και ρυθμιστικό πλαίσιο. Όλα αυτά περιλαμβάνονται στα σχετικά με την ασφαλή φόρτωση, εκφόρτωση του CNG πορίσματα της Επιτροπής Ενέργειας της Ακαδημίας Αθηστα βυτιοφόρα οχήματα. νών. Επικροτούμε τις μέχρι σήμερα ενέργειες τις πολιτείας, 3 Μέτρα πολιτικής για τη στήριξη της εφαρμογής του φορέων και επιχειρήσεων όπως η ΔΕΠΑ προς την κατεύεθνικού πλαισίου πολιτικής για την ανάπτυξη υποδοθυνση αυτή και καλούμε τους συναρμοδίους σε περαιτέρω μών CNG & LNG (άρθρο 9 του Σχεδίου Νόμου για δράση! ■ την Ενσωμάτωση της Οδηγίας 2014/94/ΕΕ) • Άμεσα κίνητρα για την αγορά μεταφορικών μέσων που χρησιμοποιούν CNG / LNG ή/και για τη δημιουργία της σχετικής υποδομής διάθεσης αυτών • Πρόβλεψη φορολογικών κινήτρων για την προώθηση μεταφορικών μέσων που χρησιμοποιούν CNG / LNG και για τις σχετικές υποδομές διάθεσης αυτών

228

greek energy 2017 | ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΗ ΑΥΤΟΚΙΝΗΣΗ

Υποδομές φόρτισης ηλεκτρικών αυτοκινήτων του Δρ Γιώργου Αγερίδη Προέδρου Ελληνικού Ινστιτούτου Ηλεκτροκίνητων Οχημάτων (ΕΛ.ΙΝ.Η.Ο.) και Διευθυντή Ενεργειακής Αποδοτικότητας Κέντρο Ανανεώσιμων Πηγών και Εξοικονόμησης Ενέργειας (Κ.Α.Π.Ε.)

Με το Νόμο 4439/2016, που ψηφίστηκε στις 30 Νοεμβρίου του 2016, προβλέπεται η ανάπτυξη υποδομών εναλλακτικών καυσίμων, προκειμένου να ελαχιστοποιηθεί η εξάρτηση από το πετρέλαιο και να περιοριστούν οι περιβαλλοντικές επιπτώσεις στον τομέα των μεταφορών. Ο νόμος αποτελεί την ενσωμάτωση στην Ελληνική νομοθεσία της Ευρωπαϊκής Οδηγίας 2014/94/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 22ας Οκτωβρίου 2014. Στα άρθρα του ορίζονται ελάχιστες προδιαγραφές για τη δημιουργία υποδομών εναλλακτικών καυσίμων, περιλαμβανομένων των σημείων επαναφόρτισης των ηλεκτρικών οχημάτων, ενώ για το θέμα αυτό ορίζονται οι τεχνικές προδιαγραφές για την επαναφόρτιση και οι προδιαγραφές για τον τρόπο με τον οποίο θα γίνεται η πληροφόρηση των χρηστών.

Οι υποδομές επαναφόρτισης αποτελούν σημαντική παράμετρο της ανάπτυξης της αγοράς των ηλεκτρικών αυτοκινήτων σε παγκόσμιο επίπεδο, ιδιαίτερα στα αρχικά στάδια της διάδοσής τους. Παρ’ όλο που ως μέσα μεταφοράς θεωρούνται το μέλλον της αυτοκίνησης και παρά τη συνεχή αύξηση του ποσοστού πωλήσεών τους στην ετήσια αγορά νέων αυτοκινήτων σε πολλές χώρες, τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα αποτελούν ακόμη μικρό ποσοστό στο σύνολο των αυτοκινήτων που κυκλοφορούν. Στις περισσότερες αναπτυγμένες αγορές (πλην της Νορβηγίας και ίσως της Ολλανδίας) το ποσοστό των ετήσιων πωλήσεων σήμερα δεν ξεπερνάει το 1%. Ωστόσο, με τη συνεχή εξέλιξη της τεχνολογίας τα αδύνατα σημεία των ηλεκτρικών αυτοκινήτων (περιορισμένη αυτονομία μεταξύ δύο φορτίσεων και μεγάλος χρόνος φόρτισης) περιορίζονται ή εξαλείφονται και οι διεθνείς αναλυτές χρονική περίοδος

Ετήσιος αριθμός πωλήσεων επαναφορτιζόμενων (BEV & PHEV) αυτοκινήτων και ποσοστό τους επί των πωλήσεων (BEV – Battery Electric Vehicles, PHEV – Plug-in Hybrid Electric Vehicles) (Πηγή: «www.evvolumes.com», Ιανουάριος 2017)

ΗΠΑ

παγκοσμίως

2010 – 2011

21.816

2012

52.607

2013

97.507

171.930

2014

122.438

320.713

2015

116.099

350.297

2016

159.138

664.437

σύνολο

569.605

1.507.377

Αριθμός επαναφορτιζόμενων (BEV & PHEV) αυτοκινήτων στο τέλος του 2016 (αθροιστικά BEVs και PHEVs) (Πηγή: στοιχεία από την ιστοσελίδα www.insideevs.com, Ιανουάριος 2017)

ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΗ ΑΥΤΟΚΙΝΗΣΗ

εκτιμούν ότι μετά το 2030 τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα θα είναι πλήρως ανταγωνιστικά των συμβατικών και μετά το 2050 ο αριθμός τους θα είναι πλέον μεγαλύτερος των συμβατικών. Βέβαια οι εκτιμήσεις αυτές βασίζονται στο τρέχοντα δεδομένα, χωρίς να έχουν προλάβει να συνεκτιμηθούν οι τελευταίες επιχειρηματικές εξελίξεις. Αυτές περιλαμβάνουν πρώτα απ’ όλα την Ευρωπαϊκή Οδηγία για μεγάλο περιορισμό των εκπομπών ανά χιλιόμετρο όχι για κάθε όχημα, αλλά για το σύνολο της παραγωγής κάθε αυτοκινητοβιομηχανίας, που σημαίνει ότι η παραγωγή ηλεκτρικών μοντέλων με μηδενικές εκπομπές μειώνει το γενικό σύνολο της παραγωγής. Επίσης ενδεικτικά, την ανακοίνωση της VW για πλήρη διακοπή της παραγωγής θερμικών αυτοκινήτων από το 2025 και μετά, την αύξηση των κονδυλίων της Daimler Benz από 800 εκ. ευρώ σε 10,5 δισ. μέχρι το 2025 για την εξέλιξη και την παραγωγή ηλεκτρικών αυτοκινήτων, τη δημιουργία πολλών μεγάλων μονάδων παραγωγής συσσωρευτών σε όλη την υφήλιο, τη συνεχή ραγδαία εξέλιξη της τεχνολογίας των συσσωρευτών, την αύξηση της Tesla σε αριθμό μοντέλων και σε μέγεθος παραγωγής με αυτοκίνητα μεγάλης αυτονομίας και προσιτής τιμής και τέλος τις συνεχείς ανακοινώσεις για σημαντική αύξηση της αυτονομίας και μείωση του χρόνου φόρτισης των συσσωρευτών. Προς το παρόν, όμως, οι διατάξεις, οι μεθοδολογίες και τα τεχνικά χαρακτηριστικά της φόρτισης είναι δεδομένα και με αυτά επιχειρείται η υποστήριξη της αγοράς των ηλεκτρικών αυτοκινήτων. Έτσι σήμερα έχουμε δύο κύριες τεχνολογίες φόρτισης, την ενσύρματη και την ασύρματη ή επαγωγική, ενώ οι μεθοδολογίες φόρτισης κατηγοριοποιούνται στην ιδιωτική ή οικιακή και τη δημόσια:

Η ενσύρματη διάταξη φόρτισης ενός ηλεκτρικού αυτοκινήτου, σχηματικά είναι η ακόλουθη:

όπου η χρησιμοποιούμενη ορολογία (κατά ΕΛ.Ο.Τ.) είναι: • ρευματοδότης (πρίζα) (socket): στον σταθμό φόρτισης • βύσμα (plug): στο καλώδιο προς τον σταθμό φόρτισης • καλώδιο (cable): από τον σταθμό φόρτισης στο αυτοκίνητο • σύνδεσμος (connector): στο καλώδιο προς το αυτοκίνητο • εισαγωγή τροφοδοσίας (inlet): στο αυτοκίνητο

Ενσύρματη φόρτιση Οι επιλογές φόρτισης είναι: • ιδιωτική φόρτιση (στο σπίτι) • δημόσια φόρτιση – οι εναλλακτικές λύσεις της οποίας είναι:

EXCEPT FOR VEHICLE CHARGING

υπαίθριος χώρος στάθμευσης

στεγασμένος χώρος στάθμευσης

EXCEPT FOR VEHICLE CHARGING

χώρος στάθμευσης στο δρόμο

πρατήριο ενέργειας / σταθμός εξυπηρέτησης

229

Επαγωγική φόρτιση Η επαγωγική φόρτιση θεωρείται ότι θα είναι η επόμενη μεγάλη πρόοδος στη φόρτιση των ηλεκτρικών αυτοκινήτων κατά την επόμενη δεκαετία. Πολλές εταιρίες εργάζονται, ώστε να κάνουν την τεχνολογία αυτή έτοιμη για την επόμενη γενιά των ηλεκτρικών αυτοκινήτων. Οι σημερινοί ενσύρματοι σταθμοί φόρτισης κατηγοριοποιούνται βάσει τριών κύριων χαρακτηριστικών: • Το επίπεδο φόρτισης (charging level), περιγράφει το επίπεδο ισχύος του σταθμού φόρτισης ή του ρευματοδότη (charging outlet). • Ο τρόπος φόρτισης (charging mode), περιγράφει το πρωτόκολλο επικοινωνίας για την ασφάλεια (safety communication protocol) ανάμεσα στο ηλεκτρικό αυτοκίνητο και τον σταθμό φόρτισης. • Ο τύπος του σταθμού φόρτισης ή του ρευματολήπτη του αυτοκινήτου (type of a charging station or vehicle inlet), περιγράφει το βύσμα (plug) και τον σύνδεσμο (connector) που χρησιμοποιείται. Στο τελευταίο, υπάρχουν διαφορετικοί τύποι, που καλύπτονται από διαφορετικά πρότυπα, δημιουργώντας θέματα τυποποίησης και συμβατότητας οχημάτων και σταθμών φόρτισης. 3Συνοπτικά, τα επίπεδα, οι4 χρόνοι φόρτισης και ορισμένα άλλα χαρακτηριστικά για τις επικρατούσες σήμερα διατάξεις παρουσιάζονται στο πίνακα που ακολουθεί. Σύμφωνα με ανακοινώσεις αυτοκινητοβιομηχανιών, το 2018 θα βγουν στην αγορά μοντέλα που θα φορτίζουν σε σταθμούς ισχύος 150 kW, ενώ το 2020 σε σταθμούς ισχύος 300+ kW, με στόχο η φόρτιση των συσσωρευτών των ηλεκτρικών αυτοκινήτων να γίνεται σε χρόνους συγκρίσιμους με τους χρόνους πλήρωσης των δεξαμενών με καύσιμο των συμβατικών αυτοκινήτων. Η διεθνής εμπειρία δείχνει ότι οι χρήστες ηλεκτρικών αυτοκινήτων τα φορτίζουν σε ποσοστό που φθάνει το 85% στην κατοικία τους. Ακολουθεί η φόρτιση στο χώρο

230

greek energy 2017 | ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΗ ΑΥΤΟΚΙΝΗΣΗ

εργασίας και σε μικρότερο ποσοστό γίνεται φόρτιση σε δημόσιους χώρους. Με αυτά τα δεδομένα, ένα εκτεταμένο δίκτυο δημόσιων σταθμών φόρτισης ενδεχομένως να έμενε αναξιοποίητο και η εγκατάσταση να αποδεικνυόταν αντιοικονομική. Το μικρό, όμως, αυτό ποσοστό δημόσιας φόρτισης είναι κρίσιμη παράμετρος για να περιοριστεί ή να αποβληθεί η «ανησυχία της αυτονομίας» κατά τη χρήση των ηλεκτρικών αυτοκινήτων. Οι αποδεκτοί χρόνοι φόρτισης, ανάλογα με τις διαθέσιμες επιλογές, έχει αποδειχθεί ότι ακολουθούν την παρακάτω κατανομή:

Το Εθνικό Πλαίσιο Πολιτικής, για την ανάπτυξη της αγοράς των υποδομών εναλλακτικών καυσίμων, στον τομέα της ηλεκτροκίνησης πρέπει να εξαλείψει την ανησυχία των χρηστών ηλεκτρικών αυτοκινήτων όσον αφορά στην επάρκεια υποδομών και τη λειτουργικότητά τους οπουδήποτε, οποτεδήποτε και υπό οποιεσδήποτε συνθήκες για την άμεση, ασφαλή, οικονομική και αποδοτική εξυπηρέτηση των χρηστών της νέας τεχνολογίας. Μία στρατηγική που θα υιοθετούσε υποχρεώσεις του τύπου «ένα σημείο φόρτισης σε κάθε γωνία», δεν θα ήταν βιώσιμη Κάτι τέτοιο

publicly accessible

20 m Travel

Workplace

1-2 hrs Public 4-8 hrs Workplace

Residential

8-10 hrs Residential

Επίπεδο φόρτισης

Χρόνος φόρτισης (για απόσταση 100 χλμ)

Τροφοδοσία

Ισχύς

Τάση

Μέγιστο ρεύμα

Αντίστοιχη κατανάλωση

6–8 ώρες

Μονοφασική

1,9 kW

120 V AC

15 A

(εκτός Ευρώπης)

6–8 ώρες

Μονοφασική

3,6 kW

220 V AC

16 A

τοστιέρα

3–4 ώρες

Μονοφασική

7,4 kW

220 V AC

32 A

κλιματιστικό, πλυντήριο, ηλεκτρική κουζίνα

2–3 ώρες

Τριφασική

10 kW

400 V AC

16 A

σειρά οικιακών κλιματιστικών

1–2 ώρες

Τριφασική

22 kW

400 V AC

32 A

κεντρική κλιματιστική μονάδα κτιρίου

20–30 λεπτά

Τριφασική

43 kW

400 V AC

63 A

20–30 λεπτά

Συνεχές ρεύμα

50 kW

400–500 V DC

100–125 A

10 λεπτά

Συνεχές ρεύμα

120 kW

300–500 V DC

300–350 A

3 ή ταχεία ή υπερταχεία φόρτιση

Επίπεδα και χρόνοι φόρτισης

ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΗ ΑΥΤΟΚΙΝΗΣΗ

Χρόνοι φόρτισης μέχρι το 80% της χωρητικότητας των συσσωρευτών και για δυνατότητα αυτονομίας 400 χιλιομέτρων (Πηγή: «New possibilities with 800-Volt Charging», Porsche Newsroom, Technology 08/12/2016)

δεν είναι απαραίτητο ότι θα συμβάλλει στην ανάπτυξη της ηλεκτροκίνησης, ενώ είναι σίγουρο ότι είναι οικονομικά μη ορθολογικό. Πέρα από την οικιακή φόρτιση και τη φόρτιση στους χώρους εργασίας και στους χώρους των εταιρικών στόλων οχημάτων, η εικόνα συμπληρώνεται με έναν στοχευμένο αριθμό δημόσιων υποδομών, με έμφαση στην αυξημένη επισκεψιμότητα και στη διευκόλυνση της χρήσης, που θα επιτρέπει στους κατόχους ηλεκτρικών αυτοκινήτων να πραγματοποιούν χωρίς περιορισμούς και προβλήματα τη μετακίνηση ή το ταξίδι που επιθυμούν. Για το λόγο αυτό, ένα δίκτυο δημόσιων σταθμών φόρτισης πρέπει να εγκατασταθεί με τη βέλτιστη διαστασιολόγηση και χωροθέτηση σε νευραλγικές θέσεις, όπου οι καταναλωτές θα τους χρησιμοποιούν σε χρονικά διαστήματα μη χρήσης του οχήματός τους, όπως supermarkets, εμπορικά κέντρα και σταθμοί στάθμευσης, ενώ θα πρέπει να έχουν μεγάλη συγκέντρωση στους αστικούς δρόμους για τους κατοίκους που δεν έχουν ιδιωτικό χώρο στάθμευσης και στις οδικές αρτηρίες για απρόσκοπτες μετακινήσεις μεγάλων αποστάσεων, χωρίς προβλήματα και χωρίς μεγάλες αποκλίσεις από τις μέχρι τώρα συνήθειες και πρακτικές που ακολουθούν με τα συμβατικά τους αυτοκίνητα. Στα πρώιμα στάδια ανάπτυξης της ηλεκτροκίνησης η κεντρική και η τοπική διοίκηση μπορεί να παίξουν σημαίνοντα ρόλο με την εγκατάσταση πιλοτικών και επιδεικτικών υποδομών. Σε μακροχρόνιο ορίζοντα, ωστόσο, θα πρέπει να αναπτυχθεί ένα εμπορικό και επιχειρηματικό πλαίσιο εγκατάστασης και εκμετάλλευσης δικτύων σταθμών φόρτισης σε συνθήκες ανταγωνισμού, αλλά και προστασίας των καταναλωτών.

Μια στρατηγική ανάπτυξης υποδομών φόρτισης Το περίγραμμα μιας ενδεικτικής στρατηγικής ανάπτυξης υποδομών φόρτισης ηλεκτρικών αυτοκινήτων, σε μία ελάχιστα αναπτυγμένη αγορά, αλλά με ανάγκη άμεσης λειτουργίας, όπως είναι η τρέχουσα κατάσταση στην Ελλάδα και υπό το πρίσμα των Ευρωπαϊκών της υποχρεώσεων ή υπό την «πίεση» της τουριστικής βιομηχανίας και της έλευσης ηλεκτρικών αυτοκινήτων από άλλες χώρες, θα μπορούσε να είναι αυτό που περιγράφεται στη συνέχεια. Στο πλαίσιο αυτό οι

231

ενδιαφερόμενοι, τοπική αυτοδιοίκηση ή επιχειρηματίες, πρέπει να προσδιορίσουν το ρόλο όλων των εμπλεκόμενων (δημόσιοι φορείς, πάροχοι ηλεκτρικής ενέργειας, καταναλωτές, κ.α.) και να διασφαλίσουν ότι το αποτέλεσμα θα είναι βιώσιμο και λειτουργικό. Αυτό επιτυγχάνεται όταν οι δημόσιας χρήσης υποδομές φόρτισης: • εντοπίζονται εύκολα, • έχουν εύκολη πρόσβαση, • διασφαλίζουν στους χρήστες την πλήρη αξιοποίηση της αυτονομίας των οχημάτων τους, και • υποστηρίζουν την εμπορική εκμετάλλευση των εγκαταστάσεων με οικονομικά και εμπορικά βιώσιμα επιχειρηματικά μοντέλα. Για την ανάπτυξη βιώσιμων δικτύων σταθμών φόρτισης, απαραίτητα στοιχεία είναι: • Ο αριθμός ηλεκτρικών αυτοκινήτων που κυκλοφορούν στην περιοχή ενδιαφέροντος. • Ο αριθμός ηλεκτρικών αυτοκινήτων που κυκλοφορούν στην ευρύτερη περιοχή και η εκτίμηση ποσοστού αυτών που θα χρησιμοποιήσουν τους υπό μελέτη/εγκατάσταση σταθμούς φόρτισης. • Η εκτίμηση του συνολικού πλήθος οχημάτων που αναμένεται να εξυπηρετούνται στο αμέσως επόμενο χρονικό διάστημα. • Ο χώρος (η θέση) εγκατάστασης των σταθμών: • σε κτίρια • σε χώρους εργασίας • σε δημόσιους ή εμπορικούς χώρους (πλατείες, χώροι στάθμευσης, σταθμοί ανεφοδιασμού καυσίμων και ενέργειας, κ.α.) • σε δρόμους, σε οδικές αρτηρίες ή σε αυτοκινητόδρομους Η επιλογή των θέσεων γίνεται με στόχο τη βέλτιστη και αποδοτικότερη πρόσβαση των ενδιαφερόμενων (χρηστών ηλεκτρικών αυτοκινήτων), αλλά και τη βέλτιστη προβολή και αξιοποίηση των εγκαταστάσεων με διαφημιστικές καταχωρήσεις. • Η εγκαταστημένη ισχύς των σταθμών, αφού από το μέγεθος αυτό εξαρτάται ο χρόνος φόρτισης ή τα πρόσθετα χιλιόμετρα που θα μπορέσει να διανύσει το αυτοκίνητο μετά τη φόρτιση (χιλιόμετρα ανά χρόνο φόρτισης). • Η χρονική περίοδος μέσα στο 24ωρο που γίνεται φόρτιση, λαμβάνοντας υπόψη τα τυχόν συμβόλαια ή κίνητρα των παρόχων για φόρτιση σε ώρες χαμηλής ζήτησης ή με την εφαρμογής νυκτερινού τιμολογίου, την άμεση ανάγκη φόρτισης ή τη χρονική μετάθεσή της για επίτευξη εξισορρόπησης του δικτύου, κ.α. • Η προέλευση της ηλεκτρικής ενέργειας, που εξαρτάται από το μίγμα ηλεκτροπαραγωγής του παρόχου και τη δυνατότητα αξιοποίησης πιστοποιητικών προέλευσης. • Το επιχειρηματικό μοντέλο του διαχειριστή του δικτύ-

232

greek energy 2017 | ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΗ ΑΥΤΟΚΙΝΗΣΗ

ου σταθμών, και αναλυτικότερα θέματα εγκατάστασης, λειτουργίας και συντήρησης των σταθμών, καθώς και ο τρόπος τιμολόγησης της παρεχόμενης υπηρεσίας (τιμολόγηση με την παρεχόμενη ενέργεια ή με το χρόνο σύνδεσης στο σταθμό). • Η ενημέρωση, πληροφόρηση και καθοδήγηση των χρηστών μέσω: • εφαρμογών smart phones ή tablets (apps) • π ακέτων ένταξης σε συμβόλαια χρήσης με προσφορές και κίνητρα • διαφημίσεων και προβολής • Η συνολική στρατηγική προσέλκυσης ηλεκτρικών αυτοκινήτων για χρήση των σταθμών φόρτισης (κίνητρα, παρεχόμενες υπηρεσίες, συνολική εξυπηρέτηση). Ο βέλτιστος συνδυασμός όλων αυτών, με την αξιοποίηση περισσότερων και ακριβέστερων δεδομένων της αγοράς και των εφαρμογών που υπάρχουν, μπορεί να εξασφαλίσει ότι η ανάπτυξη δικτύων σταθμών φόρτισης θα είναι βιώσιμη και η ηλεκτροκίνηση θα μπορεί να γίνει εναλλακτική λύση για τους καταναλωτές. Μετά την εξασφάλιση των παραπάνω, ακολουθεί η μελέτη της εγκατάστασης και λειτουργίας του δικτύου σταθμών φόρτισης, ακολουθώντας τρία βασικά στάδια, το καθένα από τα οποία εξειδικεύεται σε επιμέρους δράσεις και ενέργειες: Στάδιο 1: Προεπιλογή θέσεων – ανάλογα με το επίπεδο ωριμότητας της αγοράς Στάδιο 2: Επιλογή θέσεων – με βάσει τα κύρια χαρακτηριστικά του δικτύου σταθμών φόρτισης και τα χαρακτηριστικά των εμπλεκόμενων Στάδιο 3: Τεχνικοοικονομική ανάλυση και εκπόνηση μελέτης εγκατάστασης Επιγραμματικά τα τρία αυτά στάδια μπορεί να περιγραφούν ως ακολούθως: Στάδιο 1: Προεπιλογή θέσεων Τέσσερις κατηγορίες σταθμών φόρτισης μπορούν να προσδιοριστούν με γνώμονα την ωριμότητα της αγοράς της ηλεκτροκίνησης και του αριθμού ηλεκτρικών αυτοκινήτων ή δυνητικών χρηστών: • Κατηγορία 1: Σταθμοί πολύ σημαντικών θέσεων (very important places) – επιλέγονται σε μια πλήρως ανώριμη αγορά και με πολύ μικρό αριθμό ηλεκτρικών αυτοκινήτων. • Κατηγορία 2: Σταθμοί υψηλής προβολής (high visibility) – για τα πρώτα στάδια ανάπτυξης της αγοράς και με την έναρξη ενημέρωσης και προσέλκυσης χρηστών ηλεκτρικών αυτοκινήτων. • Κατηγορία 3: Σταθμοί για τους πρώτους χρήστες ηλεκτρικών αυτοκινήτων (early adopters) – όταν η αγορά αρχίζει να αναπτύσσεται, αλλά ακόμη οι ιδιοκτήτες ηλεκτρικών αυτοκινήτων είναι κατά κύριο λόγο θιασώτες

των νέων τεχνολογιών. • Κατηγορία 4: Σταθμοί με πλήρη λειτουργικότητα – σε μια αναπτυγμένη αγορά και με σημαντικό αριθμό οχημάτων, που αυξάνονται συνεχώς. Στάδιο 2: Επιλογή θέσεων Στο στάδιο αυτό γίνεται η αξιολόγηση των προεπιλεγμένων θέσεων εγκατάστασης σταθμών και αρχίζει η σχεδίαση του δικτύου (ενδεχομένως με εξέταση σεναρίων ή χρησιμοποιώντας επαναληπτικές μεθόδους τεχνικής και οικονομικής αποτίμησης) ως προς: • τη χωροθέτηση των σταθμών • τον αριθμό τους • την εγκαταστημένη ισχύ τους • τη συχνότητα χρήσης για κάθε εναλλακτική λύση Προεξάρχοντα κριτήρια των εναλλακτικών λύσεων που εξετάζονται πρέπει να είναι η κάλυψη των πραγματικών αναγκών αυτών που θα χρησιμοποιούν τους υπό μελέτη σταθμούς: • ο χρόνος φόρτισης • η απόσταση που θα μπορούν να διανύσουν μετά από κάθε πλήρη ή μερική φόρτιση. Παράλληλα, όμως, λαμβάνονται υπόψη και σειρά άλλων κριτηρίων που συνδέονται με το σύνολο των εμπλεκόμενων στη λειτουργία των σταθμών φόρτισης, όπως: • των χρηστών των ηλεκτρικών αυτοκινήτων: •Ο τόπος διαμονής ή εργασίας τους, δηλαδή πού υπάρχουν και πού σταθμεύουν για πολύ ώρα (περισσότερες από τρεις ώρες) τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα • ε ξυπηρέτηση φόρτισης με φορτιστές ισχύος μέχρι 22kW • Πού κινούνται τα αυτοκίνητα: διαδρομές, χώροι και χρόνοι (της τάξης της μιας στάθμευσης στις περιόδους χρήσης • ε ξυπηρέτηση με μερική φόρτιση (φορτιστές ισχύος μέχρι 22kW) ή πλήρη φόρτιση (φορτιστές μεγαλύτερης ισχύος για ταχεία ή υπέρ-ταχεία φόρτιση) • Η συχνότητα, ο χρόνος (διάρκεια) και ο χρόνος (ώρα της ημέρας) στάθμευσης • α ξιοποίηση της off peak ζήτησης ή της on peak παραγωγής από ΑΠΕ • του Διαχειριστή του δικτύου διανομής ηλεκτρικής ενέργειας, του οποίου οι προτεραιότητες στην εγκατάσταση σταθμών φόρτισης είναι: •Ν α μειωθεί ή να αποφευχθεί το κόστος επενδύσεων στην αναβάθμιση του υπάρχοντος δικτύου διανομής. Επειδή το όποιο κόστος του δικτύου θα μετακυληστεί στο κόστος εγκατάστασης των φορτιστών, το μειωμένο κόστος του δικτύου σημαίνει μειωμένο κόστος εγκατάστασης των φορτιστών. •Ο ι φορτιστές να γίνουν δομικό στοιχείο του δικτύου με την ενσωμάτωσή τους σε αυτό, διευκολύνοντας

ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΗ ΑΥΤΟΚΙΝΗΣΗ

τη λειτουργία του και περιορίζοντας ή αποκλείοντας αναβαθμίσεις ή άλλες παρεμβάσεις με τις συνεπαγόμενες επενδύσεις. •Σ ε ένα τέτοιο σενάριο λειτουργίας, μπορεί να αυξηθεί η ζήτηση (φόρτιση ηλεκτρικών αυτοκινήτων) σε κατάλληλες θέσεις, ώστε να ισορροπεί αποτελεσματικά το δίκτυο ή να ρυθμίζονται τα σημεία έγχυσης ενέργειας από ΑΠΕ σε συγκεκριμένα σημεία του δικτύου. • των εγκαταστατών / διαχειριστών των σταθμών φόρτισης (μεμονωμένων ή δικτύου σταθμών), οι οποίου για να βελτιστοποιήσουν το κόστος της επένδυσής τους και να επιτύχουν μικρούς χρόνους αποσβέσεων, χρήσιμο είναι: •Ν α γνωρίζουν τους χώρους στάθμευσης (κατοικία, εργασία) και τις συνήθειες κίνησης των χρηστών των ηλεκτρικών αυτοκινήτων. •Ν α εντοπίσουν δυνητικούς συνεργάτες: • s upermarkets, εμπορικά κέντρα, πολυκαταστήματα, κτίρια γραφείων, σταθμούς ελεγχόμενης στάθμευσης, αυτοκινητόδρομοι •δ ιαφημιστές και φορείς προβολής και επικοινωνίας, για αξιοποίηση των σχετικών επιφανειών των φορτιστών (όταν και όπου υπάρχουν) • π άροχοι ηλεκτρικής ενέργειας, για να επιτυγχάνουν ευελιξία στην τιμολογιακή πολιτική τους και στις πιθανές προσφορές τους •Ν α γνωρίζουν τα τοπικά χαρακτηριστικά του δικτύου διανομής και τη στρατηγική ανάπτυξής του από τον ΔΕΔΔΗΕ, ώστε να αποφύγουν πρόσθετα κόστη στην εγκατάσταση και τη λειτουργία των φορτιστών τους. Στάδιο 3: Τεχνικοοικονομική ανάλυση και εκπόνηση μελέτης εγκατάστασης Η τεχνικοοικονομική ανάλυση πρέπει να περιλαμβάνει: • Ανάλυση αγοράς •Σ τοχοθέτηση – Ποια είναι τα κίνητρα και οι επιδιώξεις της εγκατάστασης των σταθμών φόρτισης; •Ζ ήτηση – Ποια αναμενόμενη ζήτηση προσδιορίζει τον σκοπό του έργου της εγκατάστασης δημόσιων σταθμών φόρτισης; •Θ έση εγκατάστασης – Η θέση εγκατάστασης επηρεάζει τον ρυθμό (βαθμό) χρήσης; • Οικονομική βιωσιμότητα •Κ όστος των σταθμών – Υπάρχει πρόγραμμα χρηματοδότησης; Ποιο είναι το οριακό κόστος (marginal cost) για πρόσθετους σταθμούς; •Κ ατασκευή – Απαιτούνται εκσκαφές και άλλες βαριές εργασίες που αυξάνουν το κόστους κατασκευής; •Α ναβάθμιση υπηρεσιών του δικτύου – Ποιο είναι το κόστος αναβάθμισης των υπηρεσιών; Πώς επηρεάζει τη χωροθέτηση; •Σ υντήρηση – Ποιο θα είναι το ετήσιο κόστος συντήρησης;

233

• Έ σοδα – Ποιο είναι το πλέον κατάλληλο επιχειρηματικό σχέδιο (business model) για την ανάκτηση του αρχικού κεφαλαίου της εγκατάστασης; •Ο ικονομικές επιπτώσεις – Ποιο κόστος και ποια οφέλη προκύπτουν από τους δημόσιους (κρατικούς ή τοπικής αυτοδιοίκησης) σταθμούς φόρτισης; • Νομικά θέματα •Κ ανονισμοί – Ποιες οδηγίες και διατάξεις ισχύουν (πρέπει να ακολουθηθούν) για την θέση, την κατασκευή και την ηλεκτρολογική εγκατάσταση; •Χ ρήση γης – Υπάρχουν τοπικά εμπόδια (περιορισμοί) για τη θέση εγκατάστασης των σταθμών; • Ε υθύνη – Ποιος φορέας αναλαμβάνει την ασφαλιστική κάλυψη ή την ευθύνη νομικής προστασίας; •Ό ροι – Ποιες συμφωνίες και συμβόλαια είναι απαραίτητα ή συστήνονται για την εγκατάσταση και λειτουργία των σταθμών; • Λειτουργία •Δ ιαχείριση – Ποιος φορέας (ιδιώτης / ιδιοκτήτης χώρου / διαχειριστής δικτύου / δήμος) θα λειτουργεί και θα συντηρεί τους σταθμούς φόρτισης; •Π άροχος – Ποια αναβάθμιση υπηρεσιών, εγκατάσταση καλωδιώσεων και μετρητικών διατάξεων είναι απαραίτητες; • Ε ξοπλισμός – Η εγκατάσταση θα απαιτήσει αναβάθμιση εξοπλισμού ή τεχνολογίας πέρα από τους ίδιους τους σταθμούς φόρτισης; •Σ ενάρια – Ποια εναλλακτικά σενάρια εγκαταστάσεων μπορούν να μειώσουν το κόστος ή να αυξήσουν τα έσοδα; Στόχος όλων των παραπάνω είναι ο προσδιορισμός ενός αποδεκτού χρόνου απόσβεσης της επένδυσης, εν συνεχεία η οικονομική βιωσιμότητά της και σε όλο το χρονικό διάστημα λειτουργίας του δικτύου των σταθμών φόρτισης και τέλος η εξυπηρέτηση των χρηστών ηλεκτρικών αυτοκινήτων με τον καλύτερο και πληρέστερο τρόπο. Η διεθνής εμπειρία δείχνει ότι κάθε περίπτωση δικτύου σταθμών φόρτισης ηλεκτρικών αυτοκινήτων είναι μοναδική, λόγω των πολλών παραμέτρων που πρέπει να ληφθούν υπόψη. Οι παράμετροι αυτές διαφοροποιούνται μεταξύ περιοχών και πόλεων, ενώ από τον συνδυασμός τους προκύπτουν διαφορετικά αποτελέσματα. Μαζί με όλα αυτά θα πρέπει να ληφθεί υπόψη και η ραγδαία εξέλιξη της τεχνολογίας των ηλεκτρικών αυτοκινήτων και των συσσωρευτών, κάνοντας για κάθε επενδυτικό εγχείρημα ακόμη πιο πιεστική την ανάγκη σωστού σχεδιασμού, ώστε να μην βρεθεί εκτός λειτουργίας πριν αποσβεστεί και αντικατασταθεί από εγκαταστάσεις νεώτερης και περισσότερο αποδοτικής τεχνολογίας. ■

234

greek energy 2017 | ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΗ ΑΥΤΟΚΙΝΗΣΗ

Το υδρογόνο ως φορέας ενέργειας του Αλέξανδρου Βραχνού Μεταλλουργού Μηχανικού

Είναι το πιο διαδεδομένο στοιχείο στο σύμπαν αποτελεί δε μέρος της βάσης της δομής του σύμπαντος. Είναι το πρώτο και απλούστερο στοιχείο του Περιοδικού Πίνακα των Στοιχείων, είναι το μικρότερο και το ελαφρύτερο. Το αέριο υδρογόνο Η2, είναι το μόριο δύο ατόμων υδρογόνου, το σημείο βρασμού του αερίου είναι στους -253 °C και το σημείο τήξης του στους -259 °C σε πίεση 1 atm. Το υδρογόνο είναι ιδιαίτερα ενεργό στοιχείο και απαντάται στην φύση πάντοτε ενωμένο με άλλα στοιχεία και σε πολύ μικρές ποσότητες σαν ελεύθερο αέριο Η2, που είναι η ένωση δύο ατόμων Η+. Η ένωση του με το οξυγόνο δημιουργεί το νερό πού είναι και η πιο διαδεδομένη μορφή του στην Γη. Μεγάλες επίσης ποσότητες υδρογόνου απαντώνται σε όλες τις οργανικές ενώσεις καθώς αποτελεί το βασικό στοιχείο της δομής τους μαζί με το άνθρακα. Η παραγωγή του αερίου υδρογόνου κυρίως για χρήση στην βιομηχανία της διύλισης πετρελαίου και στην παραγωγή αμμωνίας γίνεται με την μέθοδο του «steam reforming» του Φυσικού Αερίου, και σε λιγότερες περιπτώσεις και μικρότερες ποσότητες με ηλεκτρόλυση του νερού με την χρήση ηλεκτρικής ενέργειας, και την δέσμευση του από τον ατμοσφαιρικό αέρα. Ο δεσμοί του Η2 με το Ο2 στο νερό είναι πολύ ισχυροί και απαιτείται μεγάλη ποσότητα ενέργειας για την διάσπαση τους και την λήψη αερίου Η2 και Ο2. Ως εκ τούτου και η ένωση του Η2 με το Ο2 εκλύει μεγάλη ποσότητα ενέργειας, είναι δε το Η2 από τους φορείς που κατ αναλογία με το βάρος τους και τον όγκο τους (εφ’ όσον είναι συμπιεσμένο) περιέχουν μεγάλη ποσότητα ενέργειας, δηλαδή έχει μεγάλη πυκνότητα ενέργειας, άρα είναι χρήσιμο σαν μέσον αποθήκευσης ενέργειας για χρήση

όποτε απαιτηθεί. Επιπλέον λόγω των ιδιοτήτων του, καθότι είναι πολύ ελαφρύ, είναι αέριο και συμπιέζεται και ρέει, μπορεί να μεταφέρεται σε φιάλες, βυτία ή και με δίκτυα σωλήνων. Όσο δεν έρχεται σε επαφή με άλλα στοιχεία δεν αντιδρά και διαφυλάττει την ενέργεια που εμπεριέχει για όσο διάστημα χρειάζεται. Είναι άοσμο, άχρωμο αέριο. Οι παραπάνω ιδιότητές του το έκαναν κατάλληλο και προτιμητέο για να χρησιμοποιηθεί σαν καύσιμο σε συνδυασμό με το οξυγόνο, των πυραύλων. Στα διαστημικά προγράμματα χρησιμοποιήθηκε και σαν καύσιμο σε μία συσκευή που αναπτύχθηκε που λειτουργεί σαν η αντιστροφή της ηλεκτρόλυσης, δηλαδή η ένωση του Η2 με το Ο2 για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας και νερού. Δύο χρήσιμα στοιχεία στα διαστημόπλοια. Η συσκευή αυτή έχει ονομαστεί Κυψέλη Καυσίμου, (Fuel Cell αγγλιστί), (Piles a Combustible Γαλλιστί). Η κυψέλη καυσίμου αποτελείται από ζεύγη πλακών πού άγουν τον ηλεκτρισμό και επάνω στις οποίες συντελείται η αντίδραση το Η2 με το Ο2 του ατμοσφαιρικού αέρα που εισάγονται στο κάθε ζεύγος πλακών. Η επιφάνεια της κάθε πλάκας και ο αριθμός των ζευγών των πλακών που είναι συνδεδεμένα μεταξύ τους καθορίζουν την τάση και την ποσότητα του συνεχούς ρεύματος (DC) που παράγεται. Μία μικρή κυψέλη καυσίμου σε μέγεθος και αριθμό πλακών θα παράγει λίγο ρεύμα, μία μεγάλου μεγέθους και αριθμού πλακών θα παράγει κατ’ αναλογία μεγαλύτερες ποσότητες ρεύματος. Τα τελευταία 20 χρόνια, κυρίως, η τεχνολογία κυψελών καυσίμου έχει κάνει άλματα, πολλά προβλήματα στην λει-

ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΗ ΑΥΤΟΚΙΝΗΣΗ

τουργία της έχουν λυθεί, συνεχείς εφευρέσεις και καινοτομίες στον σχεδιασμό τους, στα υλικά που έχουν αναπτυχθεί και χρησιμοποιούνται όπως και στα περιφερειακά συστήματα που απαιτούνται για την λειτουργία τους, τις έχουν καταστήσει πολύ αποδοτικές και με συνεχώς αυξανόμενο χρόνο ζωής. Υπάρχουν διάφοροι τύποι κυψελών καυσίμου που χρησιμοποιούν διάφορα υλικά, θερμοκρασίες, πιέσεις και τεχνικές για να επιτύχουν την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας και θερμότητας που εκλύεται κατά την αντίδραση της δημιουργίας του νερού. Αυτές που έχουν επικρατήσει σήμερα είναι η τεχνολογία PEM (Proton Exchange Membrane) που λειτουργεί σε θερμοκρασία γύρω στους 60°C και η τεχνολογία SOFC (Solid Oxide Fuel Cell) που λειτουργεί γύρω στους 800°C. Υπάρχουν και άλλες τεχνολογίες που προσαρμόζονται καλύτερα σε πιο εξειδικευμένες χρήσεις ιδιαίτερα όταν απαιτείται μεγάλη ποσότητα ηλεκτρικής ενέργειας για τροφοδοσία έως και για το ηλεκτρικό δίκτυο. Οι εφαρμογές της τεχνολογίας κυψελών καυσίμου είναι πάρα πολλές και κατά βάση μπορούν να χρησιμοποιηθούν όπου απαιτείται παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας και θερμότητας σαν επιπλέον πλεονέκτημα. Μπορούν να χρησιμοποιηθούν από την φόρτιση ενός κινητού τηλεφώνου έως την παραγωγή μεγαβατορών για το ηλεκτρικό δίκτυο. Μπορούν να είναι σταθερές ή κινητές, να παράγουν ενέργεια σε απομονωμένες περιοχές σε συνδυασμό με ηλεκτρόλυση της ίδιας τεχνολογίας που θα παράγει υδρογόνο από ΑΠΕ, επιτόπου, θα αποθηκεύεται το υδρογόνο, για να χρησιμοποιηθεί από την κυψέλη καυσίμου όταν θα ζητηθεί ηλεκτρι-

235

Στις σταθερές γεννήτριες κυψελών καυσίμου σήμερα χρησιμοποιείται σε πολύ μεγάλο βαθμό φυσικό αέριο από το δίκτυο από το οποίο λαμβάνεται το υδρογόνο και οδηγείται στην γεννήτρια. Τα πλεονεκτήματα αυτής της μεθόδου είναι η αποδοτική, διεσπαρμένη και επιτόπου παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας και θερμότητας, με καλή προοπτική εξάπλωσης της ανάπτυξης, όσο το κόστος των συστημάτων μειώνεται.

κή ενέργεια. Έχοντας νερό και ΑΠΕ μόνο. Το δε νερό που παράγεται από την κυψέλη καυσίμου επαναχρησιμοποιείται στην ηλεκτρόλυση συμπληρώνοντας μόνο τις απώλειες. Είναι μία 100% «καθαρή» (carbon free) και ελεύθερη ρύπων παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας και υπακούει και στις αρχές της κυκλικής οικονομίας Η τεχνολογία αυτή είναι και πολύ αποτελεσματική. Έχει απόδοση 45 – 55% στην παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας και περίπου 35% σε απόδοση θερμικής ενέργειας συγκρινόμενη με την μηχανή diesel που έχει απόδοση 25 – 30% και βενζινοκινητήρας πού έχει απόδοση γύρω στο 40%. Στα παραπάνω πλεονεκτήματα μπορούμε να προσθέσουμε ότι οι κυψέλες καυσίμου δεν έχουν κινούμενα μέρη άρα πολύ λιγότερες φθορές και συντήρηση, είναι αθόρυβες, και το μόνο απόβλητο είναι νερό. Έχουμε δηλαδή μια παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας και θερμότητας 100% «Πράσινη», με μηδενικούς ρύπους και αέρια του θερμοκηπίου, εφ όσον το Υδρογόνο που χρησιμοποιείται παράγεται από «Πράσινες» πηγές όπως τις ΑΠΕ, Βιοαέριο, και άλλες βιολογικές μεθόδους που πειραματίζονται οι ερευνητές. Τα τελευταία 20 χρόνια έχουν εκπονηθεί πάρα πολλά ερευνητικά και πιλοτικά προγράμματα για την ανάπτυξη αυτής της τεχνολογίας τα οποία έχουν επιτύχει την σημαντικότατη ανάπτυξη της. Σήμερα κινούνται, με την τεχνολογία αυτή, σε πολλά μέρη του κόσμου λεωφορεία, αυτοκίνητα, δίκυκλα, περονοφόρα, μέρη πιλοτικών εφαρμογών, όπως και χρησιμοποιούνται σταθερές γεννήτριες κυψελών καυσίμου για την παροχή ηλεκτρισμού και θερμότητας σε σπίτια και επαγγελματικά κτίρια. Επίσης κινητές και σταθερές γεννήτριες για διάφορες πιλοτικές εφαρμογές στο στρατό ή για περιπτώσεις εκτάκτων αναγκών και συστημάτων back –up, στις κεραίες κινητής τηλεφωνίας και άλλες παρόμοιες χρήσεις. Όλες οι μεγάλες αυτοκινητοβιομηχανίες έχουν κατασκευάσει και τελειοποιήσει αυτοκίνητα υδρογόνου κυψελών καυσίμου, δηλαδή ηλεκτρικά που αντί για μπαταρίες χρησιμοποιούν υδρογόνο για την επιτόπου παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας με την κυψέλη καυσίμου. Μηδενικών ρύπων, μηδενικού ανθρακικού αποτυπώματος αθόρυβα με εμβέλεια 500 – 600 χλμ και χρόνο τροφοδοσίας με υδρογόνο 2-3 λεπτά. Η ΤΟΥΟΤΑ από το 2015 παράγει σε γραμμή παραγωγής και πουλάει στην αγορά το επιβατηγό αυτοκίνητο υδρογό-

νου κυψελών καυσίμου MIRAI (Fuel Cell Vehicle) και έχει προχωρήσει στον σχεδιασμό του FCV Plus, ενός μικρού αυτοκινήτου υδρογόνου, πόλης, που θα μπορεί να χρησιμοποιηθεί και σαν γεννήτρια στο σπίτι συνδεόμενο στο δίκτυο του σπιτιού. Οι κυριότερες χώρες που αναπτύσσουν την τεχνολογία Υδρογόνου Κυψελών Καυσίμου είναι από την Ευρώπη η Γερμανία, Γαλλία, Βρετανία και σε μικρότερο βαθμό η Ιταλία, Ολλανδία, και οι Σκανδιναβικές. Οι ΗΠΑ με επικεφαλής την Καλιφόρνια και μερικές πολιτείες ακόμα, η Ιαπωνία και Κορέα. Η ανάπτυξη των εφαρμογών και η εξάπλωση στην Αγορά την σημερινή χρονική στιγμή εξαρτάται από την ανάπτυξη της παραγωγής Υδρογόνου και της διάθεσης του, ήτοι δίκτυο και σταθμοί εφοδιασμού των οχημάτων. Υπάρχουν προγράμματα ανάπτυξης στις κύριες χώρες που προωθούν την τεχνολογία αυτή. Στις σταθερές γεννήτριες κυψελών καυσίμου σήμερα χρησιμοποιείται σε πολύ μεγάλο βαθμό φυσικό αέριο από το δίκτυο από το οποίο λαμβάνεται το υδρογόνο και οδηγείται στην γεννήτρια. Τα πλεονεκτήματα αυτής της μεθόδου είναι η αποδοτική, διεσπαρμένη και επιτόπου παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας και θερμότητας, με καλή προοπτική εξάπλωσης της ανάπτυξης, όσο το κόστος των συστημάτων μειώνεται. Γενικότερα, απαιτείται ακόμα κρατική επιδότηση στις εφαρμογές της τεχνολογίας των κυψελών καυσίμου, καθώς λόγω της μικρής παραγωγής το κόστος είναι ακόμα υψηλό, μέχρις ότου τα συστήματα παράγονται σε γραμμές συνεχούς παραγωγής ώστε να μειωθεί σημαντικά το κόστος και να είναι ανταγωνίσιμα των παλαιών τεχνολογιών ορυκτών καυσίμων που έχουν αποσβεσμένες από ετών εγκαταστάσεις. Η ανωτερότητα του Υδρογόνου σαν μέσον αποθήκευσης ενέργειας με μεγάλη πυκνότητα και η 100% καθαρή μορφή του, σήμερα βρίσκεται αντιμέτωπη με την εξέλιξη των μπαταριών Ιόντων Λιθίου, όπου φαίνεται να υπάρχουν τεχνολογικές εξελίξεις ιδιαίτερα σημαντικές που τείνουν να εξαλείψουν τα μειονεκτήματα τους, σχετικά με το κόστος τους, με την χωρητικότητά τους (μικρή ενεργειακή πυκνότητα), μακρύ χρόνο φόρτισης, μικρό αριθμό φορτίσεων – εκφορτίσεων, και χρόνο ζωής των μπαταριών αυτών. Υπάρχουν ενδείξεις ότι όλες αυτές οι παράμετροι που κρατούσαν πίσω την ανάπτυξη της χρήσης των μπαταριών αυτών και άφηναν χώρο στις κυψέλες καυσίμου, βαίνουν προς σημαντικά καλύτερες αποδόσεις, καθιστώντας τες πιθανούς κυρίαρχους του παιχνιδιού των μέσων αποθήκευσης ενέργειας, απαραίτητων σε ένα κόσμο που οδηγείται με μεγάλη ταχύτητα στην παραγωγή ενέργειας από τις ΑΠΕ. Το άμεσο μέλλον θα δείξει πια θα είναι η τύχη των τεχνολογιών αυτών …. ■

238

greek energy 2017 | ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΗ ΑΥΤΟΚΙΝΗΣΗ

Αλλάζουμε πορεία με Φυσικό αέριο κίνησης Το φυσικό αέριο κίνησης «αλλάζει πορεία» στις μεταφορές και τις στρέφει στην πράσινη ενέργεια, την υψηλή απόδοση και την οικονομία. Η αεριοκίνηση προσφέρει πληθώρα επιλογών σε ιδιώτες και επαγγελματίες οδηγούς και η αγορά προσαρμόζεται στην αυξανόμενη ζήτηση για το λεγόμενο «πράσινο καύσιμο» που η ΔΕΠΑ προωθεί στην Ελλάδα. Οι αυτοκινητοβιομηχανίες λανσάρουν πλέον για όλα τα γνωστά μοντέλα εκδόσεις προσαρμοσμένες στην ανάγκη για μειωμένους ρύπους. Οχήματα φυσικού αερίου μικρού και μεγάλου κυβισμού είναι διαθέσιμα στην παγκόσμια και την ελληνική αγορά ενώ η ζήτηση από ιδιώτες και επαγγελματίες οδηγούς αυξάνεται. Το φυσικό αέριο κίνησης, με τις χαμηλές τιμές που η ΔΕΠΑ εξασφαλίζει, προσφέρει οικονομία έως και 65% και αισθητά υψηλότερη απόδοση. Το φυσικό αέριο μετριέται σε κιλά και όχι σε λίτρα όπως είναι η βενζίνη και ενεργειακά ισοδυναμεί με 1,5 λίτρα αμόλυβδης βενζίνης, 1,3 λίτρα πετρελαίου και 2 λίτρα υγραερίου.

Οικονομική λύση για κάθε τύπο οχήματος Ιδιώτες οδηγοί αλλά και μικρές, μεσαίες και μεγάλες επιχειρήσεις από όλους τους κλάδους (μεταφορές, τουρισμός, εστίαση, υπηρεσίες κλπ) μπορούν να χρησιμοποιήσουν επαγγελματικά οχήματα φυσικού αερίου και να έχουν σε κάθε περίπτωση σημαντικό κέρδος. Είτε οι ανάγκες τους καλύπτονται από ένα όχημα είτε από έναν ολόκληρο εμπορικό στόλο, τα οχήματα διπλού καυσίμου (βενζίνη/φυσικό αέριο) προσφέρουν αυτονομία και εξοικονόμηση κόστους. Όλα τα επιβατικά ή επαγγελματικά οχήματα φυσικού αερίου (ταξί, βαν, φορτηγά μικρού ή μεγάλου κυβισμού) είτε είναι εργοστασιακά είτε είναι «εκ μετατροπής» μπορούν να κινηθούν με βενζίνη σε περιοχές που δεν έχει επεκταθεί η υποδομή πρατηρίων φυσικού αερίου.

Οι γνωστότερες αυτοκινητοβιομηχανίες όπως είναι οι Ford Motor Company, Fiat Chrysler Automobiles, General Motors, Honda Motor Company, Volkswagen, Hyundai Motor Group, Renault, Audi, Mercedes, Volvo, κλπ, εντατικοποιούν την παραγωγή μοντέλων φυσικού αερίου.

Εργοστασιακά μοντέλα διπλού καυσίμου στην ελληνική αγορά Στην ελληνική αγορά κυκλοφορούν ΙΧ και επαγγελματικά CNG μοντέλα διπλού καυσίμου από όλες τις μεγάλες αυτοκινητοβιομηχανίες. Τα πιο γνωστά μοντέλα κυκλοφορούν και σε CNG εκδόσεις, ενώ η γκάμα τους διευρύνεται συνεχώς με νέα μοντέλα να κάνουν την εμφάνισή τους στην ελληνική αγορά.

Το φυσικό αέριο πωλείται σε κιλά 2 λίτρα υγραέριο

1 κιλό ΦΑ

1,5 λίτρα βενζίνη 1,3 λίτρα πετρέλαιο

ται

νε τεί

ία μ ο η

πεκ

Το

ο κτυ

N IKO

ε ώς

συ

νεχ

ν ίνησ ο ικ κ

ο μετα

FIS

δί

Θεσσαλονίκη

έω

ΠΥΛΑΙΑ Λ. Γεωργικής Σχολής 128

% τη 0 6 σ

ΝΕΑ ΜΑΓΝΗΣΙΑ Κων/νου Καραμανλή 136

Τα πλεονεκτήματα του Φυσικού αερίου κίνησης

Λάρισα Βόλου 65

Βόλος

Λαμία

Λαρίσης 202

6ο-7ο χλμ. Π.Ο. Λαμίας Στυλίδας

Κηφισιά

Η Ευρωπαϊκή Ένωση απαιτεί στροφή στην αεριοκίνηση Σύμφωνα με την ευρωπαϊκή οδηγία 94/2014/EU για τη δημιουργία υποδομών εναλλακτικών καυσίμων, τα κράτη-μέλη δεσμεύονται μέχρι το 2020 ότι πρέπει να υπάρχουν πρατήρια CNG στις πυκνοκατοικημένες πόλεις. Σε αυτό το πλαίσιο η ΔΕΠΑ επεκτείνει το δίκτυο πρατηρίων FISIKON και σε άλλες πόλεις.

Λ. Κηφισίας 264

Ν. Φιλαδέλφεια 8ο Χλμ Εθνικής Αθηνών - Θεσ/νίκης (ρεύμα προς Λαμία)

Π. Ράλλη 101

4.500

2.000.000

οχήματα φυσικού αερίου

Καραϊσκου 91

1ο χλμ Λ. Ανθούσας

ΕΚΟ - Καλυψώ 110 (λειτουργία εντός μηνός)

Σε όρους απόδοσης, ένα κιλό φυσικό αέριο κίνησης περιέχει πολύ περισσότερη ενέργεια σε σχέση με ένα λίτρο από όλα τα άλλα υγρά καύσιμα.

Λιγότερα έξοδα συντήρησης Η καύση του φυσικού αερίου προκαλεί πολύ λιγότερες φθορές στον κινητήρα με αποτέλεσμα να μειώνονται τα έξοδα συντήρησης.

Άνω Λιόσια

Ανθούσα

Κορωπί

Το φυσικό αέριο κίνησης (CNG) θεωρείται το οικονομικότερο εναλλακτικό καύσιμο. Η τιμή του είναι περίπου 65% χαμηλότερη σε σύγκριση με τη βενζίνη, έως 35% - 45% χαμηλότερη σε σύγκριση με το πετρέλαιο και το υγραέριο (LPG).

Μεγαλύτερη απόδοση

Αγ. Ιωάννης Ρέντης

πρατήρια στην Ευρώπη

Χαμηλότερη τιμή

Καθαρότητα καυσίμου Το φυσικό αέριο δε νοθεύεται καθώς η παροχή του γίνεται απευθείας από τους αγωγούς φυσικού αερίου.

απορρίμματα

Η κυκλική οικονομία και η ενεργειακή αξιοποίηση των απορριμμάτων Σύνδεσμος Βιομηχανιών και Επιχειρήσεων Ανακύκλωσης και Ενεργειακής Αξιοποίησης Αποβλήτων (ΣΕΠΑΝ)

Η ολοκληρωμένη διαχείριση αποβλήτων, σύμφωνα με τη σχετική Ευρωπαϊκή Οδηγία (2008/98/EC) και την επικείμενη αναθεώρησή της, περιλαμβάνει, με σειρά προτεραιότητας, την πρόληψη παραγωγής αποβλήτων, την ελαχιστοποίηση, την επαναχρησιμοποίηση υλικών, την ανάκτηση υλικών για ανακύκλωση, την ανάκτηση ενέργειας και τελικά την ασφαλή διάθεση. Η μεταστροφή από το γραμμικό μοντέλο «προμήθεια, παραγωγή, κατανάλωση, απόρριψη» (take, make, consume, dispose) στο μοντέλο κυκλικής οικονομίας που δίνει έμφαση στη «μείωση, επαναχρησιμοποίηση, επισκευή, ανακύκλωση, ανάκτηση» (reduce, re-use, repair, recycle, recover) απαιτεί αλλαγές σε ολόκληρες αλυσίδες αξίας, από το σχεδιασμό των προϊόντων έως και την κατανάλωσή τους. Για την αποτελεσματική εφαρμογή σύγχρονης και ολοκληρωμένης διαχείρισης αποβλήτων απαιτούνται: • Προώθηση της κυκλικής οικονομίας • δράσεις και πρακτικές μείωσης και επαναχρησιμοποίησης αποβλήτων • διαμόρφωση κινήτρων προώθησης της περιβαλλοντικά ορθής διαχείρισης αποβλήτων

• ανάπτυξη δικτύων και συστημάτων συλλογής αποβλήτων • ύπαρξη επαρκούς δικτύου μονάδων επεξεργασίας, αξιοποίησης και διάθεσης αποβλήτων • συστηματική ενημέρωση των πολιτών για την κυκλική οικονομία και τα οφέλη της Η επιμήκυνση του κύκλου ζωής των προϊόντων συγχρόνως με εξοικονόμηση μη ανανεώσιμων φυσικών πόρων, η επαναχρησιμοποίηση, ανακύκλωση και ανάκτηση ενέργειας και υλικών είναι μεταξύ των βασικών αρχών της κυκλικής οικονομίας και προϋπόθεση για τη βιώσιμη ανάπτυξη, με πολλαπλά οφέλη για την κοινωνία, την οικονομία και το περιβάλλον. Η εξοικονόμηση των πόρων, η βιομηχανική συμβίωση, τα νέα επιχειρηματικά μοντέλα, ο οικολογικός σχεδιασμός, η καινοτομία στις αγορές ανακυκλωμένων υλών, η ανάπτυξη αγορών δευτερογενών υλικών και η αλλαγή καταναλωτικών συνηθειών μπορούν να εξυπηρετήσουν τις αρχές της κυκλικής οικονομίας, με στόχο μια οικονομία και μια κοινωνία με μηδενικά απόβλητα και αειφόρο χρήση των φυσικών πόρων.

ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΑΠΟΡΡΙΜΜΑΤΩΝ

Η ενεργειακή αξιοποίηση μέρος της ολοκληρωμένης διαχείρισης αποβλήτων

241

Η εξοικονόμηση των πόρων, η βιομηχανική συμβίωση, τα νέα επιχειρηματικά μοντέλα, ο οικολογικός σχεδιασμός, η καινοτομία στις αγορές ανακυκλωμένων υλών, η ανάπτυξη αγορών δευτερογενών υλικών και η αλλαγή καταναλωτικών συνηθειών μπορούν να εξυπηρετήσουν τις αρχές της κυκλικής οικονομίας.

Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι – με βάση και την ιεράρχηση της διαχείρισης των αποβλήτων – τον πρώτο λόγο στη διαχείριση των αστικών αποβλήτων, έχουν καταρχάς τα προγράμματα πρόληψης παραγωγής αποβλήτων και αμέσως μετά (ιεραρχικά) η βελτίωση και αναβάθμιση των προγραμμάτων ανακύκλωσης (για χαρτί, πλαστικά, μέταλλα, γυαλί, αλλά και βιοαπόβλητα). Ο επιτυχημένος σχεδιασμός και η αποτελεσματική εφαρμογή τόσο των προγραμμάτων μείωσης όσο και των δράσεων ανακύκλωσης και κομποστοποίησης απαιτούν συντονισμένη συνεργασία των παραγωγών και των διαχειριστών αποβλήτων και συστηματική ενημέρωση των πολιτών. Είναι βέβαιο, με βάση τη διεθνή εμπειρία και πρακτική, αλλά και τις κατευθύνσεις της οδηγίας 98/2008 και του Ν. 4042/2012, ότι η ανακύκλωση πρέπει να καλύψει συστηματικά και άλλα υλικά (όπως το έντυπο χαρτί και τα βιοαπόβλητα), να επεκταθεί γεωγραφικά και να αναβαθμιστεί με βελτιστοποίηση της διαλογής στην πηγή, λειτουργία κατάλληλα σχεδιασμένου και οργανωμένου δικτύου Κέντρων Διαλογής και Ανάκτησης Υλικών (ΚΔΑΥ) και δημιουργία Μονάδων Μηχανικής και Βιολογικής Επεξεργασίας (ΜΒΕ) προκειμένου να εξασφαλίζονται η αξιοποίηση των βιοαποβλήτων για παραγωγή compost και η περαιτέρω ανάκτηση ανακυκλωσίμων υλικών. Από όλον αυτόν τον κύκλο της ανακύκλωσης (με διαλογή στην πηγή, ΚΔΑΥ και ΜΒΕ) είναι αναπόφευκτο να παράγεται υπόλειμμα, τμήμα του οποίου μπορεί να αξιοποιείται για ανάκτηση ενέργειας, σύμφωνα και με τη διεθνή εμπειρία και πρακτική. Χαρακτηριστικό είναι ότι σήμερα στα ΚΔΑΥ προκύπτει υπόλειμμα της τάξης του 40% των εισερχομένων υλικών και από αυτό το μισό περίπου είναι αξιοποιήσιμο ενεργειακά. Παράλληλα με την ενεργειακή αξιοποίηση επιτυγχάνεται και περαιτέρω ανάκτηση και αξιοποίηση υλικών (π.χ. χρήση της τέφρας των δευτερογενών καυσίμων ως αδρανές υλικό στις κατασκευές).

Υπάρχουν λοιπόν σημαντικές δυνατότητες ενεργειακής αξιοποίησης των αστικών αποβλήτων, με απόλυτο σεβασμό στη γνωστή ιεράρχηση της ολοκληρωμένης διαχείρισης των αποβλήτων. Η ανακύκλωση υλικών και η ενεργειακή αξιοποίηση αποτελούν συμπληρωματικές λύσεις και συνυπάρχουν σε ολοκληρωμένα συστήματα διαχείρισης αποβλήτων. Η διεθνής εμπειρία καταδεικνύει ότι οι κοινωνίες που εφαρμόζουν σε μεγάλο βαθμό την ενεργειακή αξιοποίηση εμφανίζουν εξίσου υψηλές επιδόσεις και στην ανακύκλωση. Στο πλαίσιο αυτό, ο ΣΕΠΑΝ τάσσεται υπέρ της ενεργειακής αξιοποίησης των αποβλήτων αλλά και της επίτευξης υψηλών στόχων ανακύκλωσης.

Η ανάκτηση υλικών και ενέργειας μέσω της χρήσης εναλλακτικών α’ υλών και δευτερογενών καυσίμων Χαρακτηριστικό παράδειγμα της χρήσης εναλλακτικών α’ υλών και δευτερογενών καυσίμων για την ενεργειακή αξιοποίηση των αποβλήτων αποτελεί η τσιμεντοβιομηχανία. Η παραγωγή του κλινκερ/τσιμέντου στηρίζεται στη χρήση α’ υλών που βρίσκονται σε αφθονία στη φύση (π.χ. ασβεστόλιθος) με ταυτόχρονη αντικατάσταση τμήματος αυτών από εναλλακτικές α’ ύλες - παραπροϊόντων άλλων παραγωγικών διαδικασιών, όπως π.χ. η ιπταμένη τέφρα και οι σκωρίας της χαλυβουργίας, πρακτική που αποτελεί εξαίρετο δείγμα βιομηχανικής συμβίωσης. Η αξιοποίηση απόβλητων στη τσιμεντοβιομηχανία αποτελεί συμπληρωματική –και όχι ανταγωνιστική– της ανακύκλωσης τεχνολογία και είναι μια διεθνώς δοκιμασμένη και ασφαλής λύση. Με την τεχνολο-

242

greek energy 2017

γία της συν-επεξεργασίας (co-processing) απόβλητων στον κλίβανο παράγωγης, απόβλητα που θα οδηγούνταν σε ταφή αξιοποιούνται ανακτώντας την περιεχόμενη ενέργεια τους αλλά και τα υλικά που ενσωματώνονται στη δομή του κλίνκερ σε μη υδατοδιαλυτή μορφή, αποφεύγοντας έτσι την παραγωγή απόβλητων ή υπολειμμάτων. Επιπρόσθετα, η κοινωνία ωφελείται από τη μείωση του κόστους για τη διαχείριση απόβλητων, μειώνοντας την ανάγκη δημιουργίας νέων μονάδων διαχείρισης. Ως εκ τούτου, η τσιμεντοβιομηχανία μέσω της χρήσης δευτερογενών καυσίμων (συν-επεξεργασίαα) προσφέρει 100% ανάκτηση υλικών και ενέργειας. Η χρήση δευτερογενών καυσίμων για παράδειγμα, στην τσιμεντοβιομηχανία, είναι μια λύση δοκιμασμένη διεθνώς όπως φαίνεται και στο παρακάτω σχήμα. Η υστέρηση της χώρας μας είναι επίσης ορατή και αδιαμφισβήτητη.

% υποκατάστασης συµβατικών από δευτερογενή καύσιµα στην τσιµεντοβιοµηχανία διεθνώς Στοιχεία 2014

Τα οφέλη της ενεργειακής αξιοποίησης αποβλήτων Τα οφέλη της ενεργειακής αξιοποίησης αποβλήτων είναι πολλαπλά και παρουσιάζονται στο παρακάτω σχήμα: Περιβάλλον • Εξοικονόµηση των µη ανανεώσιµων

φυσικών πόρων

• Μείωση των εκποµπών αερίων θερµοκηπίου • Μείωση τησ ταφήσ των αποβλήτων

Πηγή: World Business Council for Sustainable Development/ Cement Sustainability Initiative; “Getting the Numbers Right” (GNR) database http://www.wbcsdcement.org/index.php/keyissues/climate-protection/gnr-database (ΤΙΤΑΝ)

• Μηδενική παραγωγή τέφρασ

Βιοµηχανία • Μείωση του κόστουσ των καυσίµων

Η εφαρμογή του μοντέλου της κυκλικής οικονομίας στην Ελλάδα αποτελεί ταυτόχρονα πρόκληση και ευκαιρία. Στην τσιμεντοβιομηχανία επί παραδείγματι, χρησιμοποιούνται ως καύσιμο, ελαστικά αυτοκινήτων στο τέλος του κύκλου ζωής τους, ιλύς διυλιστηρίων, αποξηραμένη ιλύς βιολογικού καθαρισμού, απόβλητα γεωργικής παράγωγης (π.χ. ορυζοφλοιός και βαμβακόσπορος), χαρτοπολτός και υπολείμματα από την ανακύκλωση αυτοκινήτων (ΟΤΚΖ) και συσκευασιών (RDF). Παράλληλα, με την ενεργειακή αξιοποίηση των αποβλήτων εξοικονομούνται χιλιάδες τόνοι CO2 και ισοδύναμου άνθρακα, ελαχιστοποιώντας τη χρήση μη ανανεώσιμων πόρων και δίνοντας μια οικονομική λύση στη διαχείριση των απόβλητων της κοινωνίας μας με τον πλέον ασφαλή και διεθνώς δοκιμασμένο τρόπο, βελτιώνοντας παράλληλα το εμπορικό ισοζύγιο της χώρας και την απεξάρτηση της από εισαγόμενα καύσιμα.

• Εξοικονόµηση δικαιωµάτων CO2 • Βελτίωση τησ ανταγωνιστικότητασ

Κοινωνία • Ασφαλήσ & χαµηλού κόστουσ διαχείριση

των αποβλήτων

• Διατήρηση και δηµιουργία θέσεων εργασίασ • Ανάπτυξη - αύξηση του ΑΕΠ

Η υφιστάμενη κατάσταση στην Ελλάδα Είναι γνωστό ότι η χώρα μας απέχει σημαντικά από τη σύγχρονη και ολοκληρωμένη διαχείριση αποβλήτων. Είναι επίσης γνωστό, ότι πέρα από τις προφανείς αρνητικές επιπτώσεις στο περιβάλλον και τους κινδύνους για τη δημόσια

ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΑΠΟΡΡΙΜΜΑΤΩΝ

243

Τα κύρια εμπόδια στην Ελλάδα για την αύξηση της ενεργειακής αξιοποίησης αποβλήτων είναι η έλλειψη υποδομών και εμπόδια πολιτικής φύσης. Παρόλα αυτά η τσιμεντοβιομηχανία σχεδιάζει να αυξήσει την χρήση δευτερογενών καυσίμων που προέρχονται από απόβλητα παρά τα εμπόδια.

Εμπόδια στη μείωση της χρήσης συμβατικών καυσίμων Εμπόδια

Βαρύτητα

Επιπτώσεις

υψηλή

• Μικρή διαθεσιμότητα κατάλληλων υλικών, όχι αρκετές μονάδες επεξεργασίας • Παραγόμενο RDF μη κατάλληλης ποιότητας προς το παρόν σε μεγάλο βαθμό καταλήγει σε ΧΥΤΑ • Υψηλό ποσοστό ταφής (86%). Σχετικά χαμηλό κόστος ταφής (49 €/τόνο), μη απαγόρευση ταφής

Πολιτικά / Κοινωνικά

υψηλή

• Χαμηλή απόδοση σε σχέση με τους στόχους της Ευρωπαϊκής ένωσης διαχείρισης αποβλήτων (ταφή) • Η ενεργειακή αξιοποίηση δεν υποστηρίζεται στον εθνικό σχεδιασμό. • Εξαιρετικά χρονοβόρα διαδικασία αδειοδότησης

Οικονομικά

μεσαία

Η κακή οικονομική κατάσταση κάνει ασύμφορη τη διαχείριση αποβλήτων με υψηλό κόστος

Τεχνικά

χαμηλή

• Έχουν πραγματοποιηθεί επενδύσεις για να αυξηθεί το μερίδιο των εναλλακτικών καυσίμων • Η βιομηχανία είναι τεχνικά έτοιμη να αυξήσει τη χρήση εναλλακτικών καυσίμων

Περιβαλλοντικά (επιπτώσεις)

μεσαία

Υψηλότερη χρήση εναλλακτικών καυσίμων κατά την παραγωγική διαδικασία βιομηχανιών

Υποδομών

Πηγή: ECOFYS/May2016 “Market opportunities for use of alternative fuels in cement plants across the EU

υγεία που συνεπάγεται αυτή η υστέρηση στη διαχείριση των αποβλήτων, προβληματική είναι και η ευρύτατα εφαρμοζόμενη πρακτική της διάθεσης με υγειονομική ταφή αποβλήτων χωρίς να έχει προηγηθεί επεξεργασία. Η χώρα μας, κατά γενική ομολογία, παρουσιάζει σημαντική υστέρηση ανταπόκρισης στις απαιτήσεις της Ε.Ε. σε

όλα τα θέματα διαχείρισης επικίνδυνων και μη απόβλητων, ανακύκλωσης και αξιοποίησης επεξεργασμένων απόβλητων σε εναλλακτικές α’ ύλες και δευτερογενή καύσιμα, με αποτέλεσμα να σημειώνονται αρνητικές επιπτώσεις για το περιβάλλον, τις επιχειρήσεις και τελικά τους πολίτες. Ως αγορά διαχείρισης απόβλητων, μπορεί η Ελλάδα να βρίσκεται σε πολύ αρχικό στάδιο, η αυξανόμενη δυναμική της στη χρήση δευτερογενών καυσίμων, όμως, προσκρούει κυρίως σε: • Περιορισμένη διαθεσιμότητα ποιοτικά καταλλήλων υλικών • Αβέβαιη και μακροχρόνια διαδικασία αδειοδότησης των βιομηχανιών με χρήση δευτερογενών καυσίμων • Απουσία ρυθμιστικού πλαισίου που θα διευκολύνει τόσο τη διάθεση των προϊόντων όσο και την αδειοδότηση Τα κύρια εμπόδια στην Ελλάδα για την αύξηση της ενεργειακής αξιοποίησης αποβλήτων είναι η έλλειψη υποδομών και εμπόδια πολιτικής φύσης. Παρόλα αυτά η τσιμεντοβιομηχανία σχεδιάζει να αυξήσει την χρήση δευτερογενών καυσίμων που προέρχονται από απόβλητα παρά τα εμπόδια, που συνοψίζονται στον σχετικό πίνακα. Συμπερασματικά, η ενεργειακή αξιοποίηση των αποβλήτων μπορεί να λειτουργήσει συμπληρωματικά στην ανακύκλωση, συμβάλλοντας στη μεγιστοποίηση της αξιοποίησης των αποβλήτων, με προδιαγραφές και διαδικασίες που διασφαλίζουν την αποτελεσματική προστασία του περιβάλλοντος. Η προώθηση χρήσης των εναλλακτικών καυσίμων και η ενεργειακή αξιοποίηση των παραγόμενων αποβλήτων συμβάλουν τόσο στην επίτευξη των εθνικών στόχων όσο και στην προώθηση της αειφόρου ανάπτυξης και τις προστασίας των φυσικών πόρων. Ο πιστεύει ότι για την προώθηση της σύγχρονης διαχείρισης των αποβλήτων στη χώρα μας τα δεδομένα αυτά πρέπει να ληφθούν υπόψη και να αξιοποιηθούν για να μπορέσει η χώρα μας να καλύψει τη μεγάλη απόσταση που τη χωρίζει από τα περισσότερα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης. ■

244

greek energy 2017

ΕΤΑΙΡΕΙΕΣ ΠΟΥ ΠΑΡΟΥΣΙΑΖΟΝΤΑΙ ΣΤΗΝ ΕΚΔΟΣΗ ΗΛΕΚΤΡΙΣΜΟΣ ΕΣΑΗ ΔΕΔΔΗΕ ΔΕΗ PROTERGIA ELPEDISON ΗΡΩΝ WATT + VOLT NRG VOLTERRA GREEN ΕΛΤΑ ENERGY KEN

εσ. εξωφύλλου 17, 39, 61 44, 51, 246 45, 53 46, 52 47, 54 55 56 57 58 59 60

ΦΥΣΙΚΟ ΑΕΡΙΟ ΔΕΠΑ 74, 83 ΠΡΟΜΗΘΕΑΣ GAZ 75 Μ&Μ GAS 76 ΕΔΑ ΑΤΤΙΚΉΣ 67, 77 ΕΔΑ ΘΕΣΣ 78 ΕΠΑ ΑΤΤΙΚΗΣ 73, 79 ΑΕΡΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ – ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ 80 C&M ENGINEERING 81 CORAL GAS 82

ΠΕΤΡΕΛΑΙΟ ENERGEAN OIL & GAS ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΠΕΤΡΕΛΑΙΑ ΜΟΤΟΡ ΟΪΛ ΕΚΟ HELLENIC FUELS AVIN OIL CORAL ΕΛΙΝΟΙΛ REVOIL AEGEAN

99 102 103 112 113 114 115, 119 116 117 118

ΑΠΕ ΔΕΗ ΑΝΑΝΕΩΣΙΜΕΣ ENERDIA VOLTALIA GREECE S.A. KIEFER

142 127, 143 144 145

ΑΙΟΛΙΚΉ ΕΝΈΡΓΕΙΑ VESTAS ENERCON GMBH

152 153

GAMESA GENERAL ELECTRIC ΤΕΡΝΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ EDF EN HELLAS ΕΛ.ΤΕΧ.ΑΝΕΜΟΣ Α.Ε ROKAS RENEWABLES ENEL GREEN POWER ELICA GROUP ENTEKA EREN HELLAS

154 155 27, 156 157 33, 158 159 160 161 147, 162 163

ΦΩΤΟΒΟΛΤΑΪΚΆ JUWI HELLAS PHOENIX SOLAR ALEO SOLAR GMBH KRANNICH SOLAR KOSTAL FRONIUS JINKOSOLAR TESCO ENGINEERING COPERNICUS ENERGY GES GRUNKRAFT SOLAR BASE PV SOLUTIONS PV-LOG MESSARITIS ΣΠΥΡΟΠΟΥΛΟΣ ARS Q LEEN

174 175 176 177 169, 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 188 189 189

ΒΙΟΜΆΖΑ ΑΡΜΟΔΙΟΣ ΒΩΒΟΣ

193

ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΗΣΗ / ΈΞΥΠΝΕΣ ΕΦΑΡΜΟΓΈΣ SCHNEIDER ELECTRIC SIEMENS A.E. ΑΒΒ SUNLIGHT LG SIRECLED HELLAS ΚΑΥΚΑΣ PROTASIS S.A. SUNLIGHT RECYCLING INTELEN

208 209 210 131, 211 212 213 214 215 216 217

www.energypress.gr

120.000

60.000

σταθεροί χρήστες

νέοι χρήστες

σε

177 χώρες Germany

Russia

UK France United States

Bulgaria Turkey

Italy Greece

UAE

China India

Brazil

χρόνια

Australia