CJP magazine 4 - 2014 by Stichting CJP

Nummer 4 – 2014 Géza Weisz Paul van Ostaijen Akwasi Frans Hals Kovacs

CJP WAS Here

colofon

cJp Magazine Jaargang 23, nummer 4 CJP Magazine is hĂŠt magazine over cultuur en verschijnt vier keer per jaar. Redactie@cjp.nl. Vragen over je pas? kijk op cjp.nl/vragen. roep alles wat je wil (en volg ons voor extra kortingen en acties) cjp.nl Facebook.com/CJPnl Twitter: @CJPnl Instagram: CJPNl redactieadres CJP Magazine, Postbus 3572 1001 AJ Amsterdam Persberichten: redactie@cjp.nl

hoofd media/communicatie suzan Damen hoofdredacteur Harm Teunisse coĂśrdinerend eindredacteur sara Madou bladmanager lisa Mosmans design Maslow coverfoto Dim Balsem Medewerkers aan dit nummer Jenna Arts, Martine Bakker, Dim Balsem, Robbert Blokland, Mirjam Bosgraaf, Charlotte Bouman, emma Curvers, Marc Deurloo, Johan Fretz, sophie de Groot, Titia Hahne, Marije kuijs, Hans van lissum, Judith van Oostrum, Amber Malik, Ilja Meefout, Jip Merkies, lisa Mosmans, Tanja spaander, Tessa Verheul, Milan Vermeulen, Niki Vos. Met dank aan webdesigners Bravoure Met dank aan sponsor Zilveren kruis Achmea

uitgever CJP drukwerk Platform P, Rotterdam distributie sandd issn 1871-6652 adverteren in cJp Magazine? Bel voor informatie en tarieven met Patricia Weijman: 06 53 54 46 13 patriciaweijman@knaek.nl aanleveren advertentiemateriaal lisa@cjp.nl Voor verdere vragen over cJp: cjp.nl, facebook.com/CJPnl cJp-pas geldig t/m januari? Incassodatum: 23 december Ontvangst nieuwe pas: 16 januari cJp-pas geldig t/m maart? Incassodatum: 27 januari Ontvangst nieuwe pas:20 februari

inhoud

Voorwoord

3. Colofon

Of wij van CJP in de toekomst kunnen kijken? Nee, niet echt. We hebben geen glazen bol, geen helderziende stagiaire en ook geen schildpad genaamd Paultje die muzikale voorspellingen doet. En toch verzamelden op een gure dag in oktober zich een aantal muzikale acts waarvan wij denken: zij maken 2015. Sommigen ken je al, sommigen nog niet, maar een ding hebben ze gemeen; ze zijn goed. Intimiderend goed. Van die talenten waar je bij het luisteren soms een kleine steek van jaloezie voelt. Kan je wel hoofdredacteur van een topclub als CJP zijn, ergens is die naïeve droom over een rock ‘n roll leven als bewierookte artiest toch blijven hangen. Maar je moet ambitie niet verwarren met talent. Ik laat het zingen maar aan de professionals over. En dus zijn we bijzonder trots op de groots aangepakte fotoshoot waar we onze favoriete muzikale talenten van het komende jaar aan je presenteren.

5. Makers uitgelicht 6. Fotocolumn 8. Expo 10. Work in progress 14. Agenda: culturele kortingen 26. Bios 28. Dvd 30. Johan Fretz @ FOAM 34. De beste commerciële kortingen 36. Interview: Géza Weisz 42. Het geluid van 2015:

Akwasi, Tears & Marble, Robbing

Banks, Rondé, Eckhardt & the house,

Lucas Hamming, Kovacs, Falco Benz,

Sevdaliza, Project Bongo

54. Dertig dagen cultureel doen 60. Essay: schrijf gewoon lekker

géén roman

62. Boeken: young adult 65. Theatertips: Carolien Borgers 66. Lifestyle: backpacks 70. Vroeger, toen word nog niet spoken was 72. Kunstwerk in the picture:

schuttersportret van Frans Hals

74. Winnen 78. De Lijst: verborgen parels 80. Moet je horen 82. Column Emma Curvers

cjp.nl Facebook.com/CJPnl Twitter: @CJPnl Instagram: @CJPnl redactie@cjp.nl

Over gunfactor gesproken: het werd ook hoog tijd dat we Géza Weisz eens aan de tand gingen voelen. Een acteur met grote ideeën en een grote ambitie. Goede dosis zelfspot ook. Check de foto’s bij zijn interview. En nee, die stoel is niet op werkelijke schaal. Met vrienden mooie dingen maken is zijn raison d’être. Sluiten we ons graag bij aan. Net als met vrienden mooie dingen doen. Journalist Martine Bakker was dertig dagen onafgebroken cultureel op pad en hield voor ons een dagboek bij. Guess what: het verveelt geen moment. Net als het maken van dit magazine. Geniet er van! Harm Teunisse (hoofdredacteur)

Makers uitgelicht

De makers van dit magazine schrijven niet alleen over culturele activiteiten. Ze hebben zelf ook nog wel een paar tips voor je. In deze assistent/stagiair-special vertellen ze je over hun eerste filmervaring zónder ouders.

Assistente Marije Kuijs werkt bij de cultuuren marketingafdeling. Toen ze nog klein was, gingen haar ouders naar een verjaardag en mochten haar broers op haar passen. ‘We keken de Gremlins en de eerste tien minuten dacht ik: ‘Wat een schattig beestje, die Gizmo,’ niet wetende dat de film na een half uur omslaat in een regelrechte kinderhorror. Met spleetjes als ogen heb ik de film uitgezeten. Mooi niet dat mijn broers zouden weten dat ik echt heel bang was. Als ik nu een furby zie, gaat er nog een rilling door m’n lijf.’

Stagiaire Michelle Noteboom helpt mee op de cultuuren marketingafdeling. Aan het begin van haar tienerjaren, kreeg ze van haar ouders een zilveren bakbeest. ‘Toen ik op een avond niet kon slapen, besloot ik televisie te kijken. Iedereen lag al op bed. Ik weet nog goed dat rond half één de film Tsotsi op Canvas verscheen. Op mijn donkere slaapkamer moest ik in mijn eentje huilen om het harde leven van de jonge crimineel Tsotsi. Het is nog steeds tot één van mijn favoriete films.’

Stagiair Mark Hijlkema zit op de marketingafdeling. Toen hij een jaar of tien was, sliep hij bij een vriendje thuis. Op de bovenste plank van de kast lag IT. ‘We probeerden die film altijd te kijken als zijn ouders weg waren. IT bleek te gaan over een enge clown die kinderen vermoordt. Niet echt een gezellige familiefilm: hij lag natuurlijk niet voor niets op de bovenste plank. Bij elke deur die we hoorden opengaan, deden we snel de televisie uit omdat we bang waren betrapt te worden. Uiteindelijk hebben we de film nooit af kunnen kijken.’

Redactiestagiaire Amber Malik schreef onder andere de rubriek Theatertips en weet nog goed welke film ze keek voordat ze gedropt werd op Texel. ‘Het was ons afscheidskamp in groep acht en we zouden bijna in een donker bos achtergelaten worden. Scary Movie 2 werd opgezet om ons bang te maken. Achteraf gezien was hij helemaal niet eng, maar ik weet wel nog goed hoe geshockeerd ik was vanwege de brute scènes. Mijn tienjarige ik bleef denken: als mama hier maar niet achter komt.’

fotocolumn

tekst Amber Malik

Emoties losmaken Meriam Rouabah (26) fotografeert al van jongs af aan, maar deed hier verder niets mee. Pas toen ze na haar opleiding Modevormgeving aan Artez als styliste aan de slag ging, realiseerde ze zich dat ze liever zélf de foto’s maakte. Mode blijft dan ook een terugkerend thema in haar foto’s, maar ze vindt de karakters van mensen interessanter. ‘Veel modefotografie blijft aan de oppervlakte. Ik ben juist fan van fotografen zoals Guy Bourdin of Juergen Teller. Zij vertellen ook daadwerkelijk een verhaal met hun foto’s. Ik vind foto’s pas gelukt wanneer ze een emotie losmaken.’ Haar uitdaging is om modellen zodanig op hun gemak te stellen, dat ze hun ‘echte’ persoonlijkheid kan losmaken: ‘Wat mij betreft is fotograferen een psychologisch spel. Ik moet mij in korte tijd verdiepen in iemands karakter en daar goed op inspelen, zodat ik de foto’s kan maken die ik wil maken.’ Haar serie Meng Meng, die je hier ziet, is de meest modische serie die ze tot nu toe gemaakt heeft. Deze serie kwam tot stand in New York: ‘Die stad heeft iets vervreemdends. Door alle geluiden, gebouwen, mensen en geuren is het moeilijk om er te aarden. Dit gevoel heb ik geprobeerd te verwoorden in mijn foto’s.’

expo

tekst Tessa Verheul Beeld Gert Jan van Rooij

Organisch geweld Sommige exemplaren zijn aandoenlijk, andere eerder creepy en afstotelijk. De Nederlandse Maartje Korstanje (1982) maakt sculpturen van karton, die vaak verdacht veel op monsters lijken. Maartje begint met een constructie van metaal en voegt dan steeds een nieuwe laag papier-mâché toe, die ze vervormt voordat het opdroogt. De lijm wordt zo hard dat de sculptuur van karton sterk genoeg is om uit te groeien tot een metershoge constructie. Maartje laat haar beelden dan groter worden, een geraamte wordt uitgebreid, ergens anders wordt een boomstronk-achtige vorm toegevoegd. Het blijven organische beelden. Soms doen ze denken aan het skelet van een dinosaurus, dat zich elk moment kan uitstrekken en uit de museummuren kan losbreken, dan weer aan een fossiel, opgevist uit de bodem van de oceaan. Maartje zelf geeft geen uitsluitsel, haar sculpturen blijven in die zin prettig abstract. Misschien wel juist daardoor spreken ze zo enorm tot de verbeelding. Maartje Korstanje Groninger Museum 22 november t/m 22 maart 2015 € 3,- CJP-korting groningermuseum.nl

Ongetiteld 2008, courtesy Upstream Gallery en Galerie mariondecanniere

Work in Progress

tekst Amber Malik Beeld Milan Vermeulen

Rock ’n roll Op het hoofdkantoor van IDFA zien we vooral een wirwar van dvd’s, cd’s en oude filmkisten. De kluisjes in de hoek zijn gevuld met nieuwe én afgekeurde dvd’s, ook al bezweert Martijn te Pas (Hoofd Programma) dat alles nu via Vimeo gaat. ‘Ook veel beter voor het milieu!’ Ja, dat zal wel, maar wij zien er niets van. Terwijl hij aan zijn bureau gaat zitten, vertelt Martijn: ‘Werken bij het IDFA betekent meer dan alleen maar films kijken. Documentaires kijken hoort er wel bij natuurlijk, maar dat doen we niet allemaal zelf. We huren zo’n vijftien mensen in die voor ons een selectie maken uit de duizenden films die binnenstromen.’ De taak van Martijn is om de driehonderd overgebleven films in te programmeren en dat is nog wel eens flink puzzelen. Bij het zien van het blokkenschema alleen al wordt hij enigszins bleek om zijn neus. Slapen? Nee, dat is voor mietjes. In het weekend wordt er gewoon doorgewerkt en dat blijkt. Het kantoor is gevuld met 75 medewerkers die er allemaal afgepeigerd uitzien. Martijn kan het gelukkig relativeren: ‘Het is rock ’n roll. Je krijgt feitelijk een blik op de wereld terwijl je gewoon hier op je stoel zit. Nergens ter wereld heb je zo’n loyale fanbase en het gaat je niet lukken om iets te vinden dat lijkt op het IDFA. Niet op deze schaal.’ Met je CJP-pas krijg je € 2,50 korting op je reguliere kaartje voor het IDFA (19 tot en met 30 november) en op 22 november is er CJP Serveert @ IDFA.

agenda Met je CJP-pas krijg je korting op alles wat cultuur is of er enigszins op lijkt. In de agenda lichten we er een aantal uit. Meer kortingen, tips, acties en alle actuele voorwaarden vind je op cjp.nl.

Bier, bitterballen en films Het is weer het seizoen van de filmfestivals en CJP zou CJP niet zijn als we daar geen gebruik van zouden maken. Een goed biertje, een zachte stoel en een selectie IFFR films om van te genieten en wij zijn gelukkig. Op 21 januari start het grootste filmfestival van allemaal: het International Film Festival Rotterdam. Het festival staat bekend om zijn afwisselende, eigenzinnige en experimentele programmering en biedt je nieuwe films van bekende regisseurs én jonge filmmakers. Wil je samen met ons bitterballen snaaien? Dat kan, want wij serveren je het beste van het IFFR op een speciale dag, exclusief voor CJP’ers. CJP Serveert @ IFFR 24 januari Rotterdam Prijs: € 18,50 Meer info: cjp.nl/cjpserveert

Agenda Beeld Bart Heemskerk

Raven in een bungalow Passen vijf bandleden, drie versterkers, een drumstel, dertig man publiek en een tray of achttien bier in een Center Parcs-huisje? Het antwoord is ‘ja’ en als je dat niet gelooft, moet je maar zelf op Where The Wild Things Are gaan kijken. Beland je nou niet op een rammende after- of preparty ergens in een huis, dan zijn er vijf podia, een tropisch zwemparadijs en talloze internationale headliners om je te vermaken. Dit jaar zijn er weer een aantal onmisbare pareltjes, zoals Fink, Jungle en Oscar and the Wolf. Where the Wild Things Are 6 t/m 8 maart Bungalowpark de Eemhof Zeewolde Prijs: vanaf € 179,- / Met CJP-pas tot € 167,- korting Meer info: cjp.nl/wildthings

AGENDA Beeld Raymond van mil

Vijf op een rij Een culturele kweekvijver, snoeihard gaan op de beste elektronische muziek en tegelijkertijd ook nog even artistiek bevredigd worden â&#x20AC;&#x201C; dat is wat wij ongeveer van 5 Days Off verwachten. Ieder jaar worden die verwachtingen weer waargemaakt door de artiesten die vijf nachten op rij in de Melkweg en Paradiso zijn te vinden. Jong, oud, opkomend of gerenommeerd; bij 5 Days Off weten ze heel goed waar ze mee bezig zijn. Daft Punk, Flying Lotus en SBTRKT waren bijvoorbeeld allemaal al rond het Leidseplein te vinden. Nu jij nog. 5 Days Off 4 t/m 8 maart Melkweg en Paradiso Amsterdam Prijs: â&#x201A;Ź 18,- per clubavond / Met CJP-pas korting op een speciale selectie Meer info: cjp.nl/5daysoff

AGENDA Beeld foam

Portretten pro Je bent natuurlijk sowieso een talent, maar zelfs dan kan een goede workshop veel voor je doen. En omdat je vast graag in Foam bent, kan je in dit geval alleen maar winnen. In het Amsterdamse fotografiemuseum geven we namelijk een fotografieworkshop, speciaal voor CJP’ers. Wij hebben hem zelf al gedaan en onze redacteuren eens een keer vóór de camera gegooid, in plaats van achter de schermen. Zelfs dat zijn plaatjes geworden. Die crappy selfie zal je na afloop dus nooit meer hoeven uploaden, want jij gaat meesterwerken fabriceren waar Leonardo DaVinci nog jaloers op zou zijn. Maar dan met je camera. In ieder geval is het verstandig je snel aan te melden, want deze workshops zitten altijd snel vol.

Fotografie workshops 17 januari, 11 april, 6 juni, 12 september en 21 november 2015 Foam Fotografie Museum Amsterdam Prijs: € 50,- / Met CJP-pas € 20,- (inclusief entree en workshopmaterialen) Meer info: cjp.nl/foam

AGENDA

Futuristisch festijn In je vliegende auto scheur je met volle vaart het voormalig Philips-terrein in Eindhoven op. Je stapt nonchalant uit je glinsterende spacewaggie, terwijl je robotchauffeur de auto opvouwt tot luciferdoosjesformaat. Deze schuif je in je broekzak, naast je vakantiehuisje in Frankrijk. Bij binnenkomst in het Klokgebouw krijg je een 3D geprint cocktailglas gojibessenjenever in je hand gedrukt. Uit de speakers klinken elektronische geluiden die voor de ontdekking van de synthdrummafoon-microchip nooit eerder in het geluidsspectrum van de mensheid waren doorgedrongen. Te futuristisch om waar te zijn? Wie weet wordt dit wel werkelijkheid tijdens STRP Biënnale. Anders kun je sowieso tien dagen lang heel veel hybride kunst, creatieve innovaties, interactieve performances en experimentele elektronische muziek tot je nemen. STRP Biënnale 20 – 29 maart 2015 Klokgebouw Eindhoven Prijs: vanaf € 12,50 / Met CJP-pas € 2,50 korting Meer info: cjp.nl/strp

AGENDA

De sterren van de hemel Conny Janssen danst niet alleen, nee, ze flaneert, schittert en innoveert. Deze dansgroep (die klinkt als een beweeglijke poppenshow die begeleid wordt door ene Conny) staat namelijk al jaren aan de top van de moderne dansgezelschappen. Sinds 1992 blinken deze dansers al uit met hun moderne skills. Vooral op industriĂŤle locaties. De reprise van Zout, een theatrale versie van How Long Is Now en de locatievoorstelling Mirror Mirror sleepten vele prijzen in de wacht. Begin 2015 komt Conny Janssen Danst met een nieuwe show: Inside Out. Reken maar vast op een dikke dosis nieuw talent, livemuziek en een meeslepende choreografie. Met muziek van onder andere iET, Moko Sound en Sietse van Gorkom & Jonas Pap van Red Limo String Quartet. Conny Janssen Danst - INSIDE OUT Februari tot en met mei 2015 Tour langs verschillende theaters Prijs: Met CJP-pas tot â&#x201A;Ź 20,- korting Meer info: cjp.nl/conny-janssen-danst

AGENDA

Exclusieve voorpremière Heb je CJP’s exclusieve voorpremière van NENA de vorige keer gemist? Niet getreurd. CJP organiseert wederom een evenement waarbij jij als een van de eersten een nieuwe film ziet: The Salt of the Earth. Deze 100 minuten durende documentaire is geschoten door Wim Wenders (bekend van onder andere Pina). Regisseur Wim is een belangrijke Duitse naoorlogse filmmaker. The Salt of the Earth is zijn visuele ode aan fotograaf Sebastião Salgado. Deze man trok de afgelopen veertig jaar over alle continenten en legde beelden vast van internationale conflicten, hongersnood en bizar mooie landschappen. Na het zien van deze docu heb je weer genoeg reisinspiratie voor de komende tien jaar. Voorpremière: The Salt of the Earth 30 november / 11:00 – 13:30 uur Louis Hartlooper Complex, Utrecht Prijs: exclusief voor CJP leden € 7,50 inclusief koffie en croissantje (2 tickets per CJP-pas mogelijk) Meer info: cjp.nl/the-salt-of-the-earth

AGENDA Beeld number one, isabelle wenzel

Kunst op je bakkes Een slap aftreksel van het origineel, een plaatje dat al duizenden keren is gekopieerd. Zoals gele taxi’s in een kleurloos New York. Of de afgebladderde Kurt Cobain poster die nog in je tienerkamer hangt. Leuk hoor, goedkope kunst. Maar een beetje minder Ikea-postergevoel mag het schilderij in je slaapkamer toch wel zijn? Daarom bestaat er We Like Art. Betaalbare kunst met een te gekke kunstkoopregeling. In drie jaar tijd los je rentevrij een betaalbaar, origineel kunstwerk af van een nog levende kunstenaar. (Rembrandt is al overleden, ja, dus die telt niet). Als CJP’er krijg je een extra gunstige deal. Je mag dan al een kunstwerk vanaf € 150,- in plaats van

vanaf € 450,- aanschaffen. Tijdens de beursdagen in de Van Nellefabriek in Rotterdam sta je oog in oog met jouw toekomstige museumwaardige kunstwerk. Een exemplaar dat je met liefde tegen de muur aandrukt. We Like Art 5-8 februari 2015 Van Nellefabriek, Art Rotterdam Prijs: € 17,50 voor kunstbeurs Art Rotterdam / Met CJP-pas € 9,50 / Met CJP-pas gratis naar We Like Art tentoonstelling Meer info: cjp.nl/welikeart

AGENDA Beeld nick helderman

Schuren met Oom Wanja In Toneel- en Filmschuur Haarlem kun je al vele decennia terecht voor baanbrekende en interessante voorstellingen. Tijdens theatervoorstelling Oom Wanja, bijvoorbeeld. Na Who’s Afraid of Virginia Woolf? regisseert Erik Whien nu Oom Wanja. Dit verhaal is gebaseerd op de hartverscheurende theaterteksten van Anton Tsjechov. De voorstelling gaat over hardwerkende mensen die stuk voor stuk terecht zijn gekomen in een uitzichtloze en bijna onleefbare situatie (zo voelen we ons allemaal weleens op vrijdagmiddag). Van onbeantwoorde liefde (ook daar zijn we allemaal geweest) tot het haten van wonen

op het platteland (lang leve de grote stad). Alles wat ook maar enigszins pijn doet komt aan bod. Whien’s doel is om jou te laten nadenken over je eigen geluk. Cultureel verantwoord bezig zijn en levensinzichten krijgen, dus. Oom Wanja Toneelschuur Haarlem 24 februari t/m 25 april Prijs: entreeprijs € 22,50 / Met CJP-pas € 18,50 Meer info: cjp.nl/toneelschuur-haarlem

bios tekst ROBBERT BLOKLAND

Met je CJP-pas krijg je € 2,korting bij Pathé en tot € 2,- korting bij andere bioscopen.

Whiplash

Kruipen in de huid van de artiest Veel films over muziek verlopen volgens een vast stramien. Of het nou een documentaire betreft (type Zij gelooft in mij), een fictieve speelfilm (type Step up) of een biopic (type Ray of binnenkort Get on up over James Brown): doorgaans gaat zo’n verhaal over grote muzikale talenten die tegen alle klippen op toch het succes weten te vinden dat we ze allemaal zo hard gunnen. Het zou ook raar zijn als dat soort avonturen volgens een ander patroon zouden verlopen. Uiteindelijk wil toch (bijna) elke bioscoopbezoeker dat de held zijn zo fel begeerde doel bereikt.

De hoogtepunten in het genre zijn echter de verhalen die van die flink platgetreden paden weten af te wijken, of een nieuwe draai aan het rijzendeartiest-principe weten te geven. Amadeus bijvoorbeeld vertelde over de jaloezie die de minder getalenteerde Salieri koesterde, jegens de briljante losbol Mozart. Het melancholieke Almost Famous toonde de opkomst van een rockband in de jaren zeventig, door de ogen van een tiener die een verhaal schreef voor Rolling Stone. En High Fidelity liet op een liefdevolle manier het leven zien van een paar geobsedeerde nerds, die muziek eigenlijk belangrijker vinden dan hun eigen werk en relaties.

ook leuk:

In de vaderlandse bioscopen zijn dit najaar drie titels te vinden die stuk voor stuk in het lijstje met bijzondere genrepareltjes thuishoren. Het knappe van zowel Whiplash als Platina Blues en Om de wereld in 50 concerten is dat de films de kijker - op totaal verschillende manieren - in de huid van de uitvoerende artiest laten kruipen. In Platina Blues gebeurt dat overigens het meest letterlijk. De associatieve film is een soundtrack die regisseur Threes Anna maakte bij de gelijknamige laatste cd van Thé Lau. De zanger, die aan keelkanker lijdt en niet lang meer te leven heeft, schreef het album tijdens zijn loodzware behandelingen. De wonderschone film, waaraan Lau zelf ook meewerkte als acteur, is een hallucinante verbeelding van de rare mix van dromen, wanen en werkelijkheid waar de zanger in die periode in verkeerde. De documentaire Om de wereld in 50 concerten biedt een volstrekt uniek kijkje in de keuken van het Koninklijk Concertgebouworkest. Regisseur Heddy Honigman volgde de muzikanten een jaar lang op een aantal reizen die het 125 jaar oude gezelschap maakte. Ze laat niet alleen de orkestleden zelf aan het woord – die zeer openhartig verhalen over de aantrekkingskracht van hun instrument – maar ook liefhebbers in verschillende culturen. Van Buenos Aires naar Sint-Petersburg vraagt zij wat de betekenis is van muziek. Welke emoties ervaren fans tijdens het luisteren, hoe kan een concertcompositie begeesteren, troosten of helpen gevoelens te verwerken? Maar de beste van de drie is Whiplash, een coming of age-film die het afgelopen jaar op alle grote festivals tot staande ovaties en oneindige prijzenregens leidde. De 19-jarige Andrew (Miles Teller) droomt ervan de beste jazzdrummer van de hele wereld te worden. Op het conservatorium treft hij echter docent from hell Fletcher die zeer onconventionele methodes gebruikt om zijn studenten beter te laten worden. Whiplash is zo’n unieke film waar alles perfect op zijn plek lijkt te vallen. Het scenario is origineel en meeslepend, de charismatische hoofdrolspelers dwingen diep respect af (vooral veteraan J.K. Simmons is een Oscarkandidaat met zijn vertolking van de sadistische Fletcher) en de jonge, debuterende regisseur Damien Chazelle maakt met de strakke montage de energie, de geestdrift en uiteindelijk de wanhoop van Andrew perfect invoelbaar. De close-upshots van druppels bloed, zweet en tranen die van de bekkens en trommels gutsen waren eigenlijk niet eens nodig geweest.

Alle films draaien nu in de bioscoop.

Aanmodderfakker

De winnaar van drie Gouden Kalveren (waaronder beste film) is een hilarische tragikomedie over een dertiger (Gijs Naber) die maar geen afscheid van zijn studentenbestaan kan nemen. Regisseur Michiel ten Horn (De ontmaagding van Eva van End) bouwt na zijn geslaagde debuut door aan een spannend oeuvre met zijn volstrekt unieke, zeer eigen beeldtaal. Horns

Megaster Daniel Radcliffe doet met rollen als paardenminnaar en homoseksuele drugsverslaafde effectief zijn best zijn Potterverleden achter zich te laten. In dat rijtje past ook dit bizarre, volstrekt onconventionele horrordrama over een man die op een dag duivelshoorns uit zijn hoofd ziet groeien. De leiding van regisseur Alexandra Aja (Piranha 3D) garandeert genoeg gore voor de liefhebbers. The Salvation

Een Deense western onwaarschijnlijk?! Nee hoor, bewijst regisseur Kristian Levring met het grimmige The Salvation. Mads Mikkelsen speelt een Deense immigrant die het aan de stok krijgt met de sadistische bendeleider die zijn vrouw en kind heeft vermoord. Dit leidt tot een gewelddadige confrontatie die alle conventies van het genre zo smaakvol opdient dat ze als nieuw proeven.

dvd tekst ROBBERT BLOKLAND

Met je CJP-pas krijg je 10% korting op dvd’s.

Onmisbaar onder de kerstboom Met Sinterklaas en de kerstdagen in aantocht is de tijd voor verlanglijstjes weer aangebroken. Welke topfilms van 2014 mogen er in elk geval niet ontbreken? CJP Magazine zet de spannendste dvd- en blu-rayreleases van het jaar voor je op een rijtje. The Wolf of Wall Street Oftewel: de beste film die veteraan Martin Scorsese in dertig jaar maakte. Leonardo DiCaprio speelt in dit hilarische waargebeurde verhaal de rol van zijn leven als harteloze beursfraudeur, die over de ruggen van duizenden hardwerkende Amerikanen een miljardenimperium opbouwt. Wat volgt is veel drank, veel drugs, hoeren, dwergwerpen, 508 keer het woord ‘fuck’ en handenvol onvergetelijke scenes (Matthew McConaughey!).

Gravity Een Oscarregen hoeft zeker geen garantie te zijn voor een goede film. Maar voor het übespectaculaire Gravity, dat zeven stuks in de wacht sleepte, geldt dat wel degelijk. Twee astronauten (Sandra Bullock en George Clooney) worden overvallen door een regen van ruimteschroot en raken los van hun moederstation. Moederziel alleen dobberen ze door de ruimte, met geen uitzicht op redding. (Bij voorkeur te zien op bioscoopformaat breedbeeld-tv). Philomena Judi Dench bewijst zich in deze waargebeurde tragikomedie voor de zoveelste keer als de beste actrice van haar generatie. Het 79-jarige acteerkanon schittert als Ierse vrouw, die op zoek gaat

naar de zoon die boze nonnen vijftig jaar terug aan een Amerikaanse echtpaar hebben verkocht. Komiek Steve Coogan speelt de cynische journalist die Philomena helpt bij haar schier onmogelijke queeste. Borgman Regisseur Alex van Warmerdam maakte met deze ontregelende film de eerste Nederlandse titel in veertig jaar tijd die de competitie van Cannes haalde. De zwarte komedie vertelt over een vreemdeling (Jan Bijvoet) die op een dag aanbelt bij de villa van huisvrouw Marina (Hadewych Minis). Door zijn aanwezigheid belandt het gezinnetje in een neerwaartse spiraal, die het slechtste in alle familieleden los lijkt te maken. 12 Years a Slave Sommige films kijk je niet voor de lol, maar omdat we onze ogen niet mogen sluiten voor wat de mensheid in het verleden allemaal fout heeft gedaan. Zelden werd een zwarte bladzijde als de slavernij zo confronterend in beeld gebracht als in dit epos over een vrije zwarte man (Chiwetel Ejiofor) die wordt ontvoerd en twaalf jaar moet afzien op de plantage van een blanke sadist (Michael Fassbender). Bekroond met Oscar voor beste film. Captain America: The Winter Soldier Een jaar zonder Marvel is een jaar niet geleefd en de beste comicverfilming van 2014 was zonder enige twijfel Captain America: The Winter Soldier. Steve Rogers (Chris Evans) probeert – na zijn winterslaap van een halve eeuw - te wennen aan de moderne tijd. Maar al snel blijkt zijn werkgever Shield niet te vertrouwen, en blijft zijn naziverleden hem achtervolgen. Grappig, origineel, gelaagd en inventief popcornamusement. Jongens Even simpele als ontroerende coming of age-film over twee tieners die verliefd op elkaar worden. Een schijnbaar uitgekauwd onderwerp, maar regisseur Mischa Kamp (Het Paard van Sinterklaas) maakt er een adembenemende zoektocht van, die op het Nederlands Film Festival terecht met vier prijzen werd bekroond. En hou jonge talenten Gijs Blom en Ko Zandvliet in de gaten, daar gaan we nog veel van horen!

Lucia de B. IJzersterke, want zeer beklemmende thriller van eigen bodem over de grootste justitiële dwaling van de afgelopen jaren. De wat wereldvreemde Haagse verpleegster Lucia de B. (Ariane Schluter) zat zes jaar lang ten onterechte vast, op verdenking van moord op talloze bejaarden. Het drama werd genegeerd bij de Gouden Kalveren, maar krijgt straks een nieuwe kans als Nederlandse Oscarinzending. Dawn of the Planet of the Apes Het vervolg op de prequel van de remake van de klassieker was dé blockbuster van deze zomer. In een opvallend lijzig tempo toont regisseur Matt Reeves (Cloverfield) hoe de samenwerking tussen de mensen en de apen zich verder ontwikkelt. Het werkt enerzijds als briljant actiespektakel (met de mooiste ‘mocap’-wezens uit de filmgeschiedenis), maar ook als gelaagde parabel over de manier waarop we op aarde met elkaar omgaan.

Fretz @

Johan Fretz schreef 2025 en toert met Revolte door het land. Onze razende reporter gaat deze keer naar het fotografiemuseum Foam.

Kunst voor het hoofd of kunst voor het hart?

De laatste keer dat ik naar fotografiemuseum Foam ging, was in 2009. Een kleine eeuwigheid geleden dus. Destijds was ik er voor de overzichtstentoonstelling van Richard Avedon. Iedereen kent die iconische foto van Bob Dylan in het regenachtige Central Park. Of die van een melancholische Marilyn Monroe, waarbij Avedon klikte vlak na het moment waarop hij tegen haar zei: ‘Je hoeft niet meer te poseren, het staat erop.’ Dat is mijn beeld van Foam: prachtige foto’s van fascinerende figuren in werelden, ver weg of dichtbij, waarin ik daadwerkelijk eens verdrinken kan. Ja ik ben wel toe aan een concrete expositie. Want als ik in de afgelopen twee jaar als razende reporter voor CJP iets heb geleerd, is dat ik niet geboren ben voor de abstracte kunst. Het is niet dat ik het nooit mooi vind, ik voel me gewoon vaak een enorme debiel als ik er naar kijk. Nu

tekst Johan Fretz Beeld ilja meefout

is het nog altijd niet bewezen dat ik géén debiel ben, maar misschien ben ik wel gewoon conservatiever dan ik wil toegeven. Het komt er in elk geval op neer dat ik op het tekstje naast het moderne, abstracte werk moet lezen wat ik eigenlijk zou moeten voelen. ‘Deze kubus verbeeldt leegte en eenzaamheid van de zoekende mens’. Oh ja? Goh. Ik zie het niet. Toch ga ik vandaag naar Foam voor de expositie Under Construction - New Positions in American Photography. Hierin presenteert Foam een groepstentoonstelling waarin het werk te zien is van negen jonge Amerikaanse en Canadese kunstenaars. Uitgangspunt: ‘de fundamentele herwaardering van de waarde en betekenis van fotografie aan het begin van de eenentwintigste eeuw’. Een hele mond vol inderdaad. Kort gezegd: the times, they are ‘a changing. Is een foto

fretz @

nog wel gewoon een foto of is fotografie toe aan een nieuwe invulling? Ik ga op onderzoek uit en sta voor een leeg pand op de Vijzelstraat. Dit is wel heel erg abstract, denk ik nog, maar Foam blijkt al jaren geleden verhuisd naar een van de nabijgelegen grachten. Een mooi pand, waar ik hartelijk word ontvangen. Geen tijd te verliezen, ik duik de wereld van Under Construction in. Daar zie ik collages, felgekleurde kubussen en beelden van surreële trappen die niet zouden misstaan op een cover van een Pink Floydalbum. Owen Kydd, een van de makers, projecteert foto’s op videoschermen, bewegende foto’s welteverstaan. Het zijn hele lichte bewegingen, die je op een stilstaande foto niet zou kunnen waarnemen, maar die ook weer niet voldoende bewegen om van film te spreken. De kleuren en composities van zijn werk zijn bijzonder. Een van de werken is een vuilniszak die beweegt, meewaaiend met de wind doet het beeld onmiskenbaar denken aan de film American Beauty van Sam Mendes. Maar voegt het bewegen nu echt zoveel toe? Mwoah. Net op tijd komt de vriendelijke dame van Foam, die ons eerder welkom heette, weer even langs. Ze wijst erop dat er beneden nog een andere expositie is. En dit is het geschenk van de dag. We bekijken hier de expositie Close Surrounding van fotograaf JH Engström, iemand die door onze vormvernieuwers boven waarschijnlijk ‘een ouderwetse fotograaf’ wordt genoemd. Een man met een camera. Zijn werk is fotografie zonder opsmuk. Muren vol met prachtige, rauwe foto’s die documentaire-achtig lijken, maar toch vaak stilistisch prachtig zijn qua licht en compositie. Ik zie door zijn werk hoe hij met zijn camera in de hand door nachtelijk Parijs sluipt, als een vlieg op de muur, een deelnemer in het geruis. Er ontstaat een schaduwkant van het ansichtkaarten-Parijs. Half aangevreten eten, gedans na sluitingstijd en destructief nachtbraken tot de zon opkomt. Hier bedrijven

mensen straalbezopen of anderszins de weg kwijt de liefde met elkaar, ze liggen naakt bij te komen op bedden, ze roken en drinken. We zien mensen met hun verdriet, hun mateloosheid en destructiviteit, maar ook met hun vreugde in de levendige stad, als ze juist volledig bij zinnen zijn en domweg verliefd of dronken van geluk. We zien hun leven, niet alleen op de mooie geconstrueerde momenten, ook in alle lelijkheid. Zo mooi kan lelijkheid dan zijn. Het werk is indringend en terloops tegelijkertijd. Engström spaart ook zichzelf niet. We zien hem met bloedneus of naakt met die rauwe kop in zijn eigen lens staren. Maar blijkbaar is zijn camera vergroeid met zijn hand, want we mogen overal bij zijn. Hoe dronken hij ook was, hij is gelukkig nooit vergeten op de fotoknop te drukken. Een krankzinnige reis langs rijen vol foto’s. Zwartwit en kleur door elkaar heen. We lopen langs de rusteloosheid van de stad, herkenbaar voor iedereen die met zijn eigen gezwoeg en gezoek in de stad leeft en toch is het werk ook vervreemdend. Als de donkerte van de nacht je even teveel wordt, dan loop je naar de andere kant van de expositie. Ook daar werk van Engström, maar nu vanuit zijn andere thuis, op het platteland in Zweden. We begrijpen wel waarom Engström al jarenlang heen en weer pendelt tussen die plek en Parijs. Als het geweld van de stad hem even teveel wordt, gaat hij terug naar Smedsby, een gehucht in Värmland, Zweden. Daar zien we hele andere foto’s. Desolaat, omringd door natuur, dit moet de luwte zijn waar Engström zijn hoofd probeert te legen, waar hij bijkomt van die overweldigende stad. Het is een prachtig contrast. Temidden van die verlatenheid, zien we fascinerende portretten van figuren die je zo in een Scandinavische misdaadserie zou kunnen zien. Inclusief de Zweedse Ron Jeremy. Niet één keer hoef ik naar het tekstje te kijken wat naast de foto’s staat. Hier ben ik geen debiel. De analoge foto’s van Engström spreken

voor zich en komen direct binnen. Misschien ben ik inderdaad conservatiever dan ik wil toegeven, maar ik heb vooral het idee dat het gaat over kunst voor het hoofd of kunst voor het hart. Daarboven, in die expositie Under Construction, zie ik interessante vormexperimenten. En van tijd tot tijd loop ik er langs en denk ik: ‘oh ja, interessant, een collage die uit meerdere beelden bestaat’ of ‘Een bewegende foto en toch ook weer niet bewegend, goed gevonden’. Maar het doet me niks. Het is allemaal te bedacht. Pas beneden bij het werk van Engström begint mijn hart te kloppen. Al kijkend naar zijn werk vraag je je af: is het geheim van een goede foto niet gewoon hetzelfde als vijftig jaar geleden? Verhalen in een beeld, dat niet beweegt, een afdruk van een moment. Toch loont het om deze twee exposities naast elkaar te bekijken. Het zal voor sommige mensen namelijk ongetwijfeld precies andersom zijn en door het contrast zeggen deze tentoonstellingen ook iets over elkaar. Abstracte vormexperimenten versus de ‘old school’ fotografie. Het goede nieuws, waarde CJP’ers? Zowel Close Surounding als Under Construction zijn tot 10 december te zien in Foam. Oordeel zelf. En ik? Momenteel loopt deze ouderwetse debiel in Berlijn rond met om zijn hals zo’n ouderwetse camera. Ik struin hier rond, schrijvend en fotograferend. Mijn taak als razende reporter zit erop, dit is mijn laatste bijdrage. Het was een ware eer om voor jullie stad en land af te reizen, naar exposities, festivals en onbestemde terreinen. Me te mogen verwonderen, verbazen en ja, ook ergeren, aan het onbekende. Volgend jaar word ik dertig, dan zit zelfs voor CJP-begrippen mijn tijd als jongere er definitief op. Het is mooi geweest. Het gaat jullie goed!

Bij FOAM Fotografie Museum Amsterdam krijg je € 4,- CJP-korting op de toegang.

KOrTINGeN Op cjp.nl/kortingen staat al je pasvoordeel, plus de actuele acties en voorwaarden. Wil je op de hoogte blijven? Log dan in en geef aan dat je de nieuwsbrief wilt ontvangen.

coMputer apple tot 10 % korting cjp.nl/apple

american book center 10% korting iss tijdschriften tot 75% korting cjp.nl/iss

fiets & auto cJp autoverhuur cjp.nl/autoverhuur filM pathé € 2,- korting m.u.v. vrijdag en zaterdag vanaf 18:00 uur en erkende feestdagen leZen

nrc.next digitaal 40% korting. Maandag t/m zaterdag (mobiel, tablet, desktop) voor maar € 9,- per maand + het boek Waarom zeggen we eh...? cjp.nl/nrcnext lifestyle accessorize 10% korting

ako vanaf nu 25% korting bij ako!

america today 10% korting (winkels en online)

front runner 10% korting (winkels en online)

sport & outdoor perry sport 7,5% korting (winkels en online)

waar 10% korting we fashion 15% korting bij alle winkels van We Fashion!

telefonie

Musicals tot 50% korting cjp.nl/musicals MuZiek & dVd onafhankelijke platenzaken 10% korting op cd’s, dvd’s en vinyl reiZen

typhone korting op je telefoonabonnement. Per kwartaal wisselende aanbiedingen. check de website voor huidige aanbieding.

nieuw

VerZekeringen

nieuw

auto-, scooter-, reis-, studentenen ongevallenverzekering via cjp.nl/verzekeringen Zorgverzekering Zilveren kruis achmea 10% korting op je basisverzekering en op verschillende aanvullende verzekeringen deal day

ef taalreizen altijd € 100,- korting op je reis

29 november is weer dealday. check cjp.nl om te zien waar je extra korting krijgt die dag.

interview

tekst Tanja Spaander Beeld Dim Balsem

Géza Weisz ‘Ik ben nog niet waar ik wil zijn’ Als zoon van de bekende regisseur Frans Weisz was het wellicht niet zo’n verrassing dan Géza Weisz acteur werd. Maar toch. Hij sleept hoofdrol na hoofdrol binnen, is dit najaar niet uit de bios en van tv te sláán. Een groot gedeelte van al die projecten doet hij met zijn eveneens bekende vrienden. ‘Dat is mijn raison d’être: met vrienden mooie dingen maken.’

zo. Maar ik ben inderdaad niet iemand die snel opgeeft. Als ik met voetbal met 2-0 achtersta, laat ik mijn kop niet hangen, maar ga ik harder rennen. En als ik een meisje niet kan krijgen, doe ik er net even wat meer moeite voor. Ik heb een sterk uithoudingsvermogen.’

Lag jouw acteertoekomst al voor je geboorte vast? ‘Ik ben vernoemd naar mijn opa die acteur was in Berlijn, daar begint het al mee. Heel lang heb ik geroepen: ‘dit is mijn eigen keuze en waar ik vandaan kom heeft daar niets mee te maken’, maar dat is natuurlijk onzin. Je lot wordt van tevoren bepaald, mede door je ouders, en dat is ook helemaal niet erg. Zij hebben er alles aan gedaan om mij vrij te laten en het gevoel te geven dat ik alles kon doen wat ik wilde. Zolang het geen drugsdealer ofzo was, natuurlijk. Maar als ik arts of advocaat was geworden, waren ze niet minder gelukkig met me geweest. Niets is me opgedrongen, maar mijn vader heeft zijn grote liefde voor film wel altijd met mij gedeeld. Ik ging vaak mee naar de set bijvoorbeeld. Dus ja, ik denk wel dat het voorbestemd was dat ik deze weg zou volgen.’

Je hebt nu de hoofdrol in de nieuwe kinderfilmfilm Wiplala. Is dat goed voor je street cred? ‘Haha nee, maar dat is wel het laatste waar ik mee bezig ben. Het interessante als acteur is om je op zoveel mogelijk manieren te profileren, zodat je nooit in een bepaald hokje te duwen bent. In de serie Bluf speel ik een schoffie van de markt, in Wiplala een… nou ja, wiplala (bekend uit het boek van Annie M. G. Schmidt, red.). Al die verschillende rollen maken dit beroep voor mij interessant, omdat het nooit hetzelfde is. Wiplala is jeugdsentiment voor veel mensen en het is de grootste kinderfilm ooit gemaakt in Nederland. Hij gaat uit in 140 zalen. Het is een grote eer dat ik zo’n rol mag spelen. Misschien dat alle mensen die street cred belangrijk vinden, het ook wel weer grappig vinden dat ik Wiplala speel. Iets doen wat mensen niet van je verwachten is veel toffer dan blijven hangen in dingen waarvan je denkt dat mensen het cool vinden.’

Toch ben je eerst afgewezen op de Toneelacademie en kreeg in je vaders film Happy End een kleinere rol dan gepland. Daar liet je je niet door tegenhouden? ‘Het was een van de eerste dingen die mijn vader zei: ‘Als je acteur wil worden, ga er dan maar vanuit dat je je leven lang wordt afgewezen.’ Dat zelfs hij dat zou doen verwachtte ik toen nog niet, maar het was ergens ook wel goed. Ik denk dat hij zichzelf niet wilde betrappen op het feit dat hij mij zou casten omdat ik zijn zoon was. Hij zocht iemand die het meest geschikt was voor de rol en als dat iemand anders is, dan is dat

Het maakt je niet uit dat je als Wiplala de nadruk legt op jouw geringe lengte? ‘Grappig, dat zei een vriend van mij ook laatst: ‘dapper, dat je jezelf nóg kleiner maakt door zo’n rol te spelen.’ Dat ik een klein mannetje speel, kan mijn ego wel aan. Ik heb er zelf geen moeite mee dat ik niet lang ben. Sinds mijn vierde was ik altijd de kleinste van de klas. Tja, ik kan er niets aan doen. Behalve hakken dragen zoals Prince. Dat lijkt me op zich wel grappig, een keer schoenen aandoen waar hakken in verstopt zitten. Gewoon, om te kijken hoe mensen reageren als ik opeens een stuk groter ben.’

Géza Weisz

Past de sprookjeswereld uit de film bij je? ‘Ik denk wel dat ik een dromer ben. Zelf zie ik mezelf niet zo omdat ik juist het gevoel heb dat ik helder ben en in het hier en nu sta. Maar ik heb het zó vaak gehoord van anderen. Ik ben een denker, heb veel fantasie. Die heb je ook wel nodig voor een film als deze: ik heb tijdens de opnamen alleen maar voor een groen scherm gestaan. Alles wat je in de film om me heen ziet, moest ik er zelf bij verzinnen.’ Als je een eigen wiplala zou hebben, wat zou je die dan voor je laten ‘tinkelen’? ‘Vroeger kreeg ik Wiplala voorgelezen en weet nog dat ik er zelf altijd heel graag een wilde hebben! Die fantasie zullen veel jongetjes wel hebben gehad, zo’n klein vriendje dat altijd bij je is. Ik laat nu mijn huis verbouwen en dat zou ik graag door Wiplala laten doen. Dat hij met één handbeweging even een paar muren weghaalt en ergens anders weer neerzet, of een badkamer omvormt. Dat scheelt een gedoe.’ Hoe was jouw eigen jeugd? ‘Heel problematisch. Grapje, ik heb juist een erg fijne jeugd gehad. Mijn ouders hebben volgens mij alles goed gedaan. Wel discipline bijgebracht, dus niet verwaarloosd op de manier van ‘doe maar wat je wil’, maar ze legden me nooit iets op. Ik ben voor mijn gevoel niets tekort gekomen.’ Je groeide op als enig kind. Heb je broertjes en zusjes gemist? ‘Nee hoor, al zou ik het wel leuk hebben gevonden. Ach, wat je niet kent mis je ook niet. Ik heb niet zoveel familie maar heb altijd veel vrienden gehad en daar veel waarde aan gehecht. Misschien heeft het daarmee te maken dat ik mijn vrienden altijd als broertjes heb beschouwd. Ik heb nog steeds een aantal vrienden waar ik dagelijks mee optrek. Als ik het compensatie noem klinkt dat weer negatief, maar ik omring me graag met anderen en ben niet zo goed in alleen zijn. Al denk ik wel dat je dat uiteindelijk ook moet kunnen leren.’ De vrienden waar je het over hebt vormen de bekende groep met Carice, Halina, Kees van Nieuwkerk, Manuel Broekman en rapper Dio? ‘Plus Jon Karthaus, Chico (Marwan Kenzari, red.), Robert de Hoog en nog wat mensen, inderdaad. We worden in de pers nu neergezet als een soort sektarische groep, een ‘urban tribe’, maar daar moeten we zelf vooral hard om lachen. Dat is echt iets wat de media hebben gecreëerd. We zijn gewoon vrienden en een aantal van ons is nou eenmaal bekend. Ik ken de meesten al heel lang. We zijn niet elke dag allemaal samen, maar ik zie ze vaak. Dat komt ook omdat ik geen vriendin heb waar ik mijn tijd anders aan zou besteden. En ik eet niet graag alleen.’

interview

tekst XXX Beeld XXX

‘We worden neergezet als een sektarische groep’

â&#x20AC;&#x2DC;Ik kan nog niet rustig stervenâ&#x20AC;&#x2122;

Dit najaar speel je ook nog in de film Pak Van Mijn Hart. Wat voor rol is dat? ‘Een héél kleine. Het leuke is dat ik Kees (van Nieuwkerk, de regisseur, red.) al ken vanaf mijn twaalfde, toen we samen op school zaten. Ik deed mee in zijn eerste film, Sterke Verhalen, een bijzonder project. Daaraan werkten we met vrienden, we deden allemaal voor niets mee en uiteindelijk verkochten we de film aan Pathé. Echt een jongensdroom: dat iets waar je liefde in stopt, een succes kan worden. Mijn bijdrage in Pak Van Mijn Hart is meer een cameo, geen gelaagde rol.’ Het is een echte romcom. Hoe zit het met jouw eigen talent voor romantiek? ‘Volgens mij ben ik wel romantisch. Ik probeer een beetje van het cliché af te blijven. Dat voelt al snel lullig, tenzij je het zó overdreven doet dat het weer leuk wordt. Ik vind niets leuker dan uitzoeken waar de vrouw in kwestie van houdt en daar een beetje mee te spelen. Hoe ik het aanpak? Even denken wat ik als voorbeeld kan geven, want sommige wil ik misschien nog hergebruiken, haha. Een ex-vriendinnetje had een zangpresentatie. Ik zat in het buitenland, kwam stiekem eerder terug en zij zag me onverwacht in het publiek staan. Is dat romantisch, ja toch? Ik ben met mijn ex ook naar Parijs geweest. Da’s natuurlijk het grootste cliché ooit, maar we hebben de hotelkamer amper verlaten en drie dagen samen in bad gezeten met champagne. Dat was voor mij het summum van romantiek en geluk. Het zit hem in kleine dingen, niet in rode rozen.’ Naast acteur ben je dj en organiseer je feesten. Wat staat bij jou op nummer 1? ‘Van al die dingen word ik fucking gelukkig en ik hoef ook niet te kiezen wat mij betreft: niemand bepaalt wat je wordt of doet, alleen jijzelf. Vroeger zat ik daar wel mee, als mensen zeiden dat ik iets moest kiezen. Nu weet ik dat dat achterhaald is. In al die dingen gebruik ik mijn talent, energie en liefde. Als ik een feest geef wil ik dat elke slinger goed hangt, als ik draai moet elke plaat raak zijn en als ik speel wil ik dat elke zin een voltreffer is. Ik wil niet zeggen dat ik overal even goed in ben, het is ook niet aan mij om dat te beoordelen. Ik doe het wél allemaal met evenveel overgave.’

Géza Weisz

Met feesten geven en draaien werk je vaak met je vrienden. Gaat dat nooit fout? ‘Dat is mijn raison d’être: met vrienden mooie dingen maken. Niets kan me gelukkiger maken. We maken soms ruzie, maar dat vind ik niet ‘fout gaan’. Ik heb veel met Dio gereisd omdat we boekingen hadden in het hele land. Op de terugweg ben ik regelmatig in tranen geëindigd omdat hij me dan vertelde dat ik het niet goed had gedaan. Maar daardoor werd ik wel een betere dj, dus was het alleen maar goed dat hij kritisch op mijn werk was. Die ruzies waren juist leerzaam. Ik heb nooit gedacht: ik doe dit niet meer met jou. Ook omdat ik er vanuit ga dat mijn vrienden er niet op uit zijn om me kapot te maken, maar juist sterker en beter.’ Wat wil je nog doen? Je had het in DWDD ooit over een mannenversie van de serie Girls, waar blijft die? ‘Ik heb nog nooit ergens zoveel reacties op gehad! Daarna kreeg ik letterlijk honderden mailtjes met ‘Ik wil graag meeschrijven’, of ‘Ik ben cameraman en wil het graag draaien’. Maar ook: ‘Je moet niet aan Girls komen’. Het was absoluut niet mijn bedoeling om dat na te maken. De serie is inmiddels geschreven en ligt klaar om gedraaid te worden. Het is vrij goed, vind ik, en dat zeg ik niet snel. We zouden het met vier vrienden spelen. Zijn zelfs in gesprek geweest met de publieke omroep, maar die durfden niet. Ik vind wel dat het daar thuishoort. Het zit nog een beetje in mijn hoofd, al denk ik ook dat je iets los moet laten. Maar goed, wie weet, ooit.’ En verder? ‘Tot nu toe heb ik best lichte dingen gemaakt. Vrolijke films. Het lijkt me leuk om eens een echte karakterrol te spelen. Ik heb het gevoel dat ik mijn beste werk nog moet doen; ben nog lang niet op het niveau waar ik ooit hoop te komen. Blij met hoe het gaat, maar nog niet tevreden, snap je? Ik kan nog niet rustig sterven.’

Wiplala en Pak van mijn hart draaien nu in de bioscoop. Op dvd’s en bioscoopkaartjes krijg je flinke kortingen met je CJP-pas.

Het geluid van 2015 Leer de songteksten vast uit je hoofd, prent de gezichten op je netvlies en plak de volgende paginaâ&#x20AC;&#x2122;s boven je bed. Deze Nederlandse artiesten gaan de muziekwereld domineren in 2015.

Akwasi (Hiphoppende wereldmuzikant)

Fotografie Marc Deurloo, Productie Sara Madou Tekst Martine Bakker, Visagist Niki Vos Visagist assistentie Aro Omar, Setdesigner Judith van Oostrum Met dank aan Laurens Geerlings Licht & Geluid

Tears & Marble (Elektronisch powerduo)

Robbing Banks (Rockende one man band)

RondĂŠ (Soulvolle electroband)

Eckhardt (Melancholisch drummende zanger)

Lucas (Rock â&#x20AC;&#x2122;n rollende singer-songwriter)

Kovacs (Jazzikant vol soul)

Falco (Synth-houser met drumcomputer)

Sevdaliza (Alternatieve electropop vocalist/ producer)

Bongo (Catchy indiepopband)

het geluid van 2015

Akwasi Geluid: Akwasi zit in hiphopgroep Zwart Licht en heeft zijn eigen label Neerlands Dope. Zijn solodubbelalbum Daar Ergens, een diverse plaat die geïnspireerd is op de overleden zanger Bram Vermeulen en met toestemming van zijn dochters is geproduceerd, kwam eind 2014 uit. Album: ‘Een kennis attendeerde mij op de liederen van Bram Vermeulen. Samen met producersduo Drummakid & Marra esco, vocalist Rob Dekay en gitarist Gerson Main heb ik tweeëntwintig liederen gekozen waar wij een interpretatie van hebben gemaakt. Het resultaat is het dubbelalbum Daar Ergens. Wat ik nu maak, is een ander geluid dan de hardcore hiphop van Zwart Licht. Het is een combinatie tussen singer-songwriter en hiphop met invloeden van country, pop, blue grass en zelfs gospel.’ Wat staat er op je lijstje voor 2015?: ‘Binnen nu en twee jaar zou ik graag ambassadeur van de vrijheid willen zijn en op Pinkpop optreden. Ik heb daarin een Dirk Kuijt-mentaliteit. Ik wil mijn dromen verwezenlijken en doe daar alles voor. Als dat betekent dat ik in een doel moet gaat staan, doe ik het.’ Wij denken dat Akwasi op het podium beter tot zijn recht komt dan in het doel, maar hij pakt het zeker origineel aan. Komende tijd staan ook intieme huiskamerconcerten op de planning. akwasi.net

Tears & Marble Geluid: Bella Hay en Cris Kuhlen ontmoetten elkaar in december 2013 op een feestje in de Amsterdamse club Bitterzoet, waar Bella achter de draaitafels stond. Bella: ‘We wisten van elkaar dat we muziek maakten, maar hadden nog nooit iets van de ander gehoord. Toen Cris vroeg wat ik maakte, heb ik in de club een liedje van mezelf aangezet.’ Cris: ‘Ja, echt tijdens het draaien, heel

stylish.’ Sindsdien vormen de muzikanten een duo. Een paar maanden later bracht Tears & Marble de experimentele elektronica en sferische dreampop-EP Romance uit. Daarmee stonden ze al op Pitch, Where The Wild Things Are, Reeperbahn en in het voorprogramma van Austra. Verwachtingen 2015: Bella: ‘In 2015 komt ons album uit en we hopen daarmee op zoveel mogelijk toffe plekken te spelen. We vinden het gewoon super leuk wat we aan het doen zijn.’ Cris: ‘We willen ook veel reizen, of we er nou geld mee verdienen of niet. En zelf originele acts ontdekken.’ Wat wil je horen in 2015?: Bella: ‘Goede muziek is goede muziek. Er moet ruimte zijn voor alle soorten. Van afrobeat uit de jaren zestig tot obscure bands.’ Cris: ‘Er is altijd wel iemand in de wereld die blij wordt van een bepaalde stroming. Van mij mogen nog meer mensen op ontdekkingstoer naar originele geluiden.’ facebook.com/tearsandmarble

Robbing Banks Geluid: Deze one man band uit Utrecht maakt rock ’n rollende garagerock met een drumstel bij zijn voeten, een gitaar op schoot en een rauw stemgeluid. Dat levert korte, harde en snelle liedjes op. ‘Mijn debuutep Got Love need money kwam begin 2014 uit. Ik heb alles in mijn eentje geschreven, opgenomen en gemixt. Met deze nummers heb ik afgelopen zomer in een camper door Nederland gereisd en opgetreden, onder andere op de Zwarte Cross.’ Verder deed Robin Saaze mee aan popronde en stond hij in het voorprogramma van Seasick Steve en The Paceshifters. Plannen voor 2015: ‘In 2015 komt mijn nieuwe plaat uit. Het lijkt me te gek om in het voorprogramma van een grote internationale band te staan en met hen door Europa te touren.’ Waar wil je naar luisteren in 2015? ‘Ik hou van rockmuziek en van liedjes. Hard maar melodieus. De Groningse band The Black Cult vind ik hier een goed voorbeeld van. Maar ook The Miseries, de

garage band van Tim Knol. Ik heb ze nu twee keer live gezien, onwijs vet, ik kijk uit naar hun plaat.’ robbingbanks.nl

Rondé Geluid: Zangeres Rikki, drummer Isai, gitarist Armel, basist Cas en toetsenist Adriaan zetten in januari 2014 hun demo Run online. In no-time verspreidt het zich over het internet. Op basis van die single staan ze vervolgens in het voorprogramma van Nick Mulvey en Bells of Youth, treden ze op tijdens de Popronde en zijn ze 3FM Serious Talent. Rikki wordt al vergeleken met Adele en de band met Of Monsters and Men. Al vindt Adriaan dat laatste een slechte vergelijking. ‘Onze muzikale achtergronden variëren van punk, pop en psychedelica, wat samen klinkt als dancy indie-pop.’ Wat kunnen we in 2015 van jullie verwachten?: Armel: ‘We gaan in het voorjaar een EP releasen en ik hoop dat het nog meer escaleert en super groot wordt.’ Cas: ‘We willen op zo veel mogelijk festivals staan en een clubtoer doen.’ Wat is voor jullie hét geluid van 2015? Rikki: ‘Ik hoop op meer oude muziek in een elektronisch jasje.’ facebook.com/rondemusic

Eckhardt And The House Geluid: Zanger, drummer, theatermaker en acteur Rik Elstgeest is de man achter Eckhardt And The House. Hiermee bracht hij de single Why Don’t You Kids Dance uit. Een melancholisch, zomers liedje met akoestische gitaar en ‘een soort cool’. Daarnaast is Rik onderdeel van producerstrio Mass Electric. Verwachtingen voor 2015: Het plan is om met beide acts op te treden. In 2015 komt er een plaat van Eckhardt And The House. ‘Deze plaat krijgt

een mix van stijlen. Veel zang, synthesizers en akoestisch. Een beetje à la de oude Beck: een Spacy Cowboy-sound gemixt met hiphop. Wat verwacht je qua muziek van 2015? ‘Wat ik nu heel goed vind is de band Jungle. Zij zetten heel organisch oude 70’s disco tegenover gekke dansmuziek van nu.’ En wat wil je niet meer horen? ‘2014 was het jaar van de tv-commercials met veel gefluit, oeh’tjes en ah’tjes en geklap. Ook zag je veel grote trommels op het podium. Dat pathetische mag er wel vanaf. Al moet ik toegeven dat er in mijn eigen single ook een fluitje zit.’ facebook/com/Eckhardt-And-The-House

Lucas Hamming Geluid: Lucas stond als finalist in de tweede editie van De beste singer-songwriter van Nederland en in januari 2013 kwam hij met zijn debuut EP Green Eyed Man. ‘Mijn geluid is een soort orkestrale rock ’n roll. Een combinatie van groovy, Britse rocknummers en klassieke muziek in popmuziek. Daar horen blazers en strijkers bij. Of dit het geluid is wat mensen in 2015 willen horen weet ik niet, maar dit is wat ik graag wil láten horen.’ Wat ga jij doen in 2015? ‘In 2015 ga ik een EP én een album uitbrengen. Mijn ouders hebben een oude Volkswagen touringcar waar ik al mijn hele leven mee op vakantie ga. Dit is ook onze tourbus. De EP wordt deels in Wisseloord Studio’s opgenomen en deels in deze camper voor het persoonlijke aspect. Ik parkeer hem ergens bij Soest aan het water en dan neem ik daar de instrumenten op. Mijn debuutalbum zal later in 2015 verschijnen. Misschien ga ik daar wel voor naar het buitenland.’ Wat zou jouw hoogtepunt kunnen zijn in 2015? ‘Mijn eigen show in de grote zaal van Paradiso. En een toffe festivalzomer natuurlijk, met hopelijk als hoogtepunt Lowlands, maar goed, dat zegt iedereen natuurlijk.’ lucashamming.com

het geluid van 2015

Kovacs Geluid: De Eindhovense zangeres Sharon Kovacs is een opvallende verschijning met haar kortgeschoren koppie, typerende berenmuts en strot waar je u tegen zegt. Met haar rauwe, donkere stem zingt ze soulvolle jazzliedjes. Kovacs trad onder andere op tijdens North Sea Jazz Festival, Lowlands, Bospop, Festival Mundial en stond op nummer één in Griekenland met haar single My Love. Documentaire: De afgelopen drie jaar is Kovacs carrière gevolgd door een cameraploeg voor de documentaire Wolflady. De film wordt gepresenteerd tijdens IDFA en is in 2015 te zien in de bioscoop en bij BNN. ‘Aan het begin was het best raar om gevolgd te worden door een camera, maar nu voelt het documentaireteam als mijn familie.’ Plannen voor 2015: ‘Mijn nieuwe plaat komt in de eerste helft van 2015 uit. Hij is geïnspireerd op muziek uit de jaren zestig. De thema’s zijn liefde en haat, maar ook vinyl en het traject dat ik heb doorlopen als muzikant.’ Wat hoop je meer op de radio te horen in 2015? ‘Nog meer soul, jazz, funk en muziek uit de jaren zestig. Ik hoop op veel verrassende nieuwe artiesten, die een frisse wind laten waaien door radioland. En The Black Keys mogen ook altijd een nieuw album uitbrengen.’ kovacsmusic.com

Falco Benz Geluid: Toetsenist Eelco Topper maakt soulvolle, dansbare synth-house met discobeats en drumcomputers. ‘In 2013 begon ik mijn solocarrière en sindsdien heb ik drie EP’s uitgebracht. De eerste, Clap Machines, staat vol analoge synthesizers. De tweede, Hat Tricks, is gemixt met meer samples maar heeft nog steeds die synthesizer basis en de derde, May Days, heeft ook tracks met vocalisten.’ Daarmee trad Eelco/Falco onder meer

op tijdens festivals en dansavonden van clubs, bovendien toerde hij met De Jeugd van Tegenwoordig. Verwachting van 2015: ‘Meer EP’s uitbrengen en in 2015 zou ik voorzichtig naar het buitenland willen gaan. Duitsland en Engeland bijvoorbeeld. Het is moeilijk om in het buitenland aan de slag te kunnen, maar door mijn instrumentale muziek heb ik in ieder geval geen taalbarrière.’ Wat is volgens jou het geluid van 2015? ‘De muziek die je nu op de radio hoort is vaak volgens een vaste, compacte formule. Alles duurt maar drie minuten en klinkt hetzelfde. Er zijn steeds meer artiesten die zich hier tegen verzetten. Hopelijk wordt 2015 het jaar van de non-conformistische muziek.’ falcobenz.com

Sevdaliza Geluid: Vocalist/producer Sevdaliza maakt alternatieve pop met elektronische, hiphop- en bassinvloeden. Aan het begin van 2014 bracht ze twee singles uit die in Londen en New York werden opgepikt door bloggers. Sindsdien is ze veel in Londen te vinden om haar plaat op te nemen. ‘Ik heb een voorkeur voor lage frequenties en mix graag audio en visueel op een bijzondere manier. Mijn geluid is stevig en sensueel. Ik combineer deze sound met beelden die voor de kijker ongemakkelijk voelen. Bijna provocerend.’ In januari 2015 komt debuut-ep The Suspended Kid uit.’ Wat wil je in 2015. ‘Creëren. Ik word gelukkig van nieuwe dingen maken. Een idee in je hoofd en daar naartoe werken. Het wordt nooit zoals je verwacht, maar als het een béétje in de buurt komt is dat al een magisch gevoel.’ Highlights en verwachtingen: ‘Mijn highlights tot nu toe zijn de optredens tijdens Pitch. Daar heb ik ook FKA Twigs ontmoet, ik vind haar geweldig. In 2015 hoop ik op SXSW en Eurosonic te staan.’ Welke muzikale ontwikkeling zou je willen zien

het geluid van 2015

in 2015? ‘Op dit moment vind ik Jai Paul heel goed. Maar ook artiesten zoals James Blake, Frank Ocean en Kanye die invloeden van Prince, MJ en D’Angelo mixen met rock en elektronisch. Ik hoop in 2015 op nog meer genres en muziekstijlen die met elkaar blenden.’ sevdaliza.com

Project Bongo Geluid: Bassist Jorik, toetsenist Cornel, gitarist Jonathan, drummer Thom en zanger Arthur ontmoetten elkaar in de kweekvijver die Herman Brood Academie heet. Jonathan: ‘Onze eerste nummers werden opgepikt door 3FM. Nu treden we vier keer per week op. Op donderdag vertrekken we van huis en op zondag komen we gesloopt thuis.’ Met hun frisse en dansbare catchy indie-pop stonden ze al op Sziget en in het voorprogramma van de Engelse indie-rockband 1975. Dat deze band zo’n fanatieke fanbase van hysterische meiden heeft, hadden de jongens van Project Bongo nooit zien aankomen. Arthur: ‘Sinds dat optreden worden we op straat herkend door gillende tienermeiden en willen ze met ons op de foto.’ Verwachting 2015: Begin 2015 komt een nieuwe EP uit. Arthur: ‘Onze tweede EP klinkt volwassener dan onze eerste EP Dancing Monkey. We zingen nog steeds over dezelfde thema’s zoals meisjes en relaties, maar je kunt horen dat we geen beginnend bandje meer zijn.’ Wat wil je horen in 2015? Cornel: ‘Arctic Monkeys en Eagles of Death Metal mogen van mij altijd nieuwe albums uitbrengen.’ Jorik: ‘Ik wil graag meer combinaties tussen elektronische muziek en bands horen. Ik ben stiekem de singer-songwriters een beetje zat. Tenzij ze elektro door hun muziek mixen.’ projectbongo.com Op de meeste cd’s en optredens van deze artiesten krijg je CJP-korting. cjp.nl/kortingen

een maand lang iedere dag iets cultureels doen. Klinkt easy peasy. Is stiekem best pittig. Freelance journalist martine doet de test: dertig dagen lang dompelt ze zichzelf onder in culturele situaties.

30 dagen ultureel doen laten we eerlijk wezen: soms wil je gewoon met een zak chips, al bundy-stijl, naar mensen kijken die zich uithongeren op een eiland. Maar voor deze test gaat de tV uit en mag bier drinken alleen in combinatie met brainfood.

Dag 1 Valtifest

Dag 3 Pandaogen

Dé afsluiter van het festivalseizoen, met dit jaar als dresscode: zeven zonden. In een afgunstig lustobject-kostuum (kattig haaienmens), dansen mijn vriendinnen en ik op de beats van Doppelgang, Tom Trago en De Jeugd van Tegenwoordig. Hier kan ik aan wennen.

Maandagavond. Na een dag staren naar de computer, met het verhaal van NeNA nog in mijn achterhoofd, sta ik voor een dilemma. Vrienden vragen of ik mee ga bier drinken. Maar ik heb nog niet voldaan aan mijn dagelijkse culturele quotum. Dus duik ik in de debuutroman van dj Joost van Bellen: Pandaogen. Ik laat me meeslepen in het modellenbestaan van hoofdpersoon eva.

Dag 2 NENA

Dag 4 Street art

lichtelijk gaar van Valtifest sta ik alweer in De Hallen voor CJP’s exclusieve voorpremière van NeNA. Terwijl Nena haar puberteit ontdekt, wil haar chronisch zieke vader niets liever dan sterven. Prachtig gefilmd en een verrassend einde dat de rest van de dag doet nadenken. Na afloop stellen CJP’ers regisseur saskia Diesing vragen over de deels autobiografische film.

Cultuur ligt soms op straat. Of is erop gespoten. Om het mezelf niet te moeilijk te maken vandaag, wandel ik een rondje door Amsterdam. In de straat achter mijn huis, waar ik met oogkleppen op iedere dag langs fiets, zie ik muren volgespoten met tags en futuristische slangen. Hoe kan het dat dit mij nooit eerder is opgevallen? Awesome!

tekst Martine Bakker

Dag 5 Het beste voor Kees

Dag 8 Orange Is The New Black

Op de laptop een filmpje kijken is ook cultuur. De documentaire Het beste voor Kees doet me janken en schateren tegelijk. Mofrika is met stipt mijn nieuwe lievelingswoord.

Oké, ik heb mezelf een beetje laten meeslepen door de chansons over popart en eindigde for some reason dansend op sleazy r&b tot na vijven. Nu. Tot. Niets. In. Staat. Maar wacht, series kijken is cultureel! Leren over subculturen, personages en plotontwikkeling. Whoop! Toch nog aan de culturele eisen voldaan vandaag.

Dag 9 Anne Frank

Dag 6 Muziek maken Het keyboard in mijn kamer lonkt. Tijd voor een YouTube-tutorial. Missie: voortaan ga ik arrangementen spelen op familiebarbecues. Na 27 keer Stay van Rihanna, schreeuwt huisgenoot A. iets met nagels en een krijtbord.

Dag 7 Kunstgalerie Flaneren in een kunstgalerie. De ultieme cultervaring tijdens de opening van Mr Chad, een betaalbare popart galerie in Amsterdam. Terwijl het promillage in mijn bloed toeneemt, leer ik over Roy Lichtenstein’s levensverhaal.

Wat bezielt al die mensen in de rij toch? ‘Mijn Joodse oudoom is in de oorlog opgepakt in Amsterdam. Hij zat waarschijnlijk in een van deze grachtenpanden. Dankzij Anne heeft onze familie een beeld van zijn laatste jaren,’ vertelt een gepensioneerde Canadees, terwijl ik achter hem sta te wachten. Realisatie: dit culturele leven brengt me in contact met bijzondere verhalen.

Dag 10 The Acid Na het kick-ass concert op Lowlands, staan de mannen van The Acid vanavond in de club Bitterzoet. De minimale, viezige visuals passen goed bij de elektronische indie-pop van de band. Hoe verder ik in mijn non-culturele detoxfase zit, hoe meer ik besef dat cultuur zo ontzettend divers is. Deze band had ik nooit gecheckt als ik mezelf niet had gedwongen op maandag de hort op te gaan.

30 dagen cultureel doen

Dag 11 ABC Ik sluit me op in het luilekkerland voor letterverslaafden: American Book Center. Via de streetart-boeken, langs de tijdschriften en eindigend op de poëzie-afdeling. een middagje rondstruinen in een boekwinkel is heel erg culwait for it-tuur. Nu alleen nog een Hugh Grantachtig figuur die een glas jus over mijn decolleté heen tikt, dan kan ik vaker mijn uren slijten in een boekwinkel.

Dag 14 Ik dus ook

Dag 12 SBTRKT Wanneer luister je nou écht naar een heel album van kop tot staart? Niet uit je laptop of telefoonspeaker, maar met een goed geluid. Ik stop sBTRkT’s Wonder Where We Land in mijn met stof overgoten stereotoren en focus met mijn ogen dicht op de teksten, vocals en diepe beats. Oor-gasme.

Dag 13 Iedereen kan schilderen Pandaogen is nog niet uit, maar een cultureel type kan best twee boeken door elkaar heen lezen. Dus een duik in de wereld van Iris kostons, het personage uit Iedereen Kan Schilderen van emma Curvers. Waar Pandaogen gaat over het heftige uitgaansleven van een androgyn model, ergert Iris zich aan autisten die nummertjes schilderen. Met beide voel ik een speciale band.

Ik pluk nu al de vruchten van de opgedane kennis. lichtenstein, Iedereen Kan Schilderen en graffiti. Missie: zelf een popart-schilderij maken. Met graffiti. Zonder Ravensburger. Het kunstzinnige kind in mezelf komt boven en ik ga he-le-maal op in het knutselen. Alleen zijn lijmballen en viltstiften nu ingeruild voor bad-ass graffiti-spuitbussen. Voor ik het weet is het vier uur later. Resultaat? Niet slecht, al zeg ik het zelf. Oké, de neus is een beetje scheef. Maar dat fiks ik wel met een tekstballon in popartstijl: ‘I need a nose job’.

Dag 15 CJP’s portretfotograﬁeworkshop CJP’ers kunnen voor twintig euro een workshop volgen in fotografiemuseum FOAM. We krijgen een rondleiding en een uitleg over verschillende stijlen. Ik positioneer mijn model in een donkere kast met een tl-buis. Vervolgens poseer ik voor het raam. Als ik naar mijn voet kijk omdat ik over een verlengsnoer struikel, klikt mijn semi-pro fotograferende vriendin af. een nieuwe profielfoto rijker.

30 dagen cultureel doen

Dag 16 The Normal Heart Een avondje uit met moeders. We gaan naar het hartverscheurende verhaal over de aidsepidemie in de jaren tachtig onder de homogemeenschap in New York. Frederik Brom, Freek Bartels en Kevin Hassing spelen de sterren van de hemel. Achteraf discussiëren we tot in de late uurtjes over homoacceptatie en veilige seks.

Dag 19 Muzikale helden Tijdens deze muzikale avond in de Kleine Komedie zingt Jelka van Houten Little Feat’s Willin’. Ik kende Jelka als actrice, maar had haar nog nooit horen zingen. Ze is steengoed. Resultaat: een nieuwe verslaving voor Amerikaanse folkmuziek. Vanaf nu wil ik alleen nog maar naar liedjes luisteren die over ploegen en trekker rijden gaan.

Dag 17 Sonny Boy Ik ben al over de helft van het culturele experiment. Vanavond pak ik een beetje rust door op de bank een filmpje te kijken met een vriendin: Sonny Boy. Een waargebeurd verhaal over een verboden liefde. Het gemak van het plan knaagt een beetje, dus besluiten we het thema ‘verboden liefde’ aan de avond te verbinden: cheesecake en margarita’s.

Dag 20 Paradiso: Azealia Banks De Amerikaanse hiphopster staat te shinen in Paradiso. We hiphoppen mee op 212 en zeggen zo vaak c*nt als we kunnen. Ja, dat hoort ook bij cultuur.

Dag 21 Stripboek

Dag 18 André Hazes Wandelend over de Albert Cuyp-markt stuit ik op het beeld van Hazes en luister Zij Gelooft In Mij op mijn iPod. Even een momentje pakken met André.

Even uit mijn comfortzone. Een stripboek lezen. Dat doe ik echt nóóit. Voor het experiment koop ik een Suske en Wiske: het Schrikkelspook. Jeugdsentiment en een nieuwe culturele ervaring in één. Met een glas wijn in bad blader ik door de afbeeldingen van Lambik en Sidonia. Tot het boekje zeiknat is en mijn handen op die van mijn oma lijken.

30 dagen cultureel doen

Dag 24 Literair Café Nu ik mezelf ook als dichter kan bestempelen, ga ik een avondje literair doen tijdens een voordrachtavond in Bar Bukowski. Opvallend is dat de gedichten allemaal over seks gaan en niet perse over ‘de belichaming van kwetsbaarheid’ of dat soort onnozele termen. Hier kan ik wel wat mee. Vooral de niet-rijmende gedichten, verhalen dus, vind ik sterk. Notitie aan mezelf: mijn debuut wordt een niet-rijmend seksverhaal.

Dag 22 CJP Serveert @ NFF Tijdens het Nederlands Film Festival bezoek ik CJP’s evenement: CJP serveert. Met een zaal vol filmliefhebbers kijken we Bademeisters, One Night Stand – Ketamine, ultrakort: A Single Life, Aanmodderfakker, All Those Sunflowers en Schorem. Aanmodderfakker is mijn favoriet. Ik herken mezelf in het aanmodderende hoofdpersonage. Zo was ik vroeger ook. Voordat ik extreem cultureel werd. Nu besteed ik mijn tijd uitermate nuttig. Belezen. Ontwikkeld.

Dag 23 Gedicht schrijven eigenlijk heb ik niet zo veel met poëzie. Ik vind het vaak een samenstelling van willekeurig bij elkaar geplaatste woorden, die dan verplicht een emotie moeten oproepen. soms verdenk ik dichters ervan dat ze zelf ook niet snappen wat ze schrijven. Maar in het kader van de journalistiek hier een gedicht. ‘letters, kleuren, vorm en beeld. kruip uit je schild. Uit de schaduw van de ontdekking. Cultuur is een verkenning.’ Ja, die komt binnen hè? Ik ben er zelf ook stil van.

Dag 25 Comedy Bijna was het 30 dagen durende culturele experiment opgegeven. Na maanden uitkijken naar het concert van kC & Jojo, zeggen die klojo-(jo’s) af. Terwijl ik op het punt sta om cd-hoestjes ritueel te verbranden, zwaait huisgenoot B met een flyer waarop staat: ‘This makes Sex and The City look like a disney production.’ ‘Je mag nu niet opgeven! Je moet nog vijf dagen!’ We gaan naar de comedyshow van Desiree Burch in Boom Chicago. De flyer heeft niet gelogen. Dit is too much. De bed-verhalen zijn zó plastisch, dat ik verlang naar tijden waarin mijn hersens niet waren blootgesteld aan dit trauma.

Dag 26 Korte ﬁlms Tegen het einde van de dertig dagen is het wel heftig om iedere dag de hort op te zijn. Het lekkere aan korte films is dat je er heel veel op één dag kunt kijken. Jezelf hapsnap met kleine porties cultuur voederen. Daarom kijk ik vandaag: Amstel, Arash, dag Meneer de Vries, Kansloos, Wil, Man in Pak, No Vacancy, Roken als een Turk, Show me love en Sevilla.

30 dagen cultureel doen

Dag 29 The Revivalists Tijdens Afrovibes Festival zien we The Revivalists in het Bijlmer Parktheater. Een voorstelling vol soul, hiphop en betogen vanuit sterke personages. Op de terugweg proberen mijn theaterliefhebbende gezelschap en ik een snorder aan te houden om ons naar huis te brengen. Helaas begrijpen we de ongeschreven regels van de nep-taxi niet en het scheelt het niet veel of ik had de dertig dagen nét niet levend gehaald.

Dag 27 CJP Serveert @ Stedelijk / Marlene Dumas Bier, bitterballen, kunst, Sef en de nageschilderde krantenknipsels van Marlene Dumas. Fijn, zo’n avondje kunst kijken in de mooiste badkuip van het Museumplein.

Dag 30 Muurschildering Als ik wakker wordt is daar de realisatie: de maand is ten einde. Er is gejankt, gelachen, geleerd, gelezen, gezien en genoten. Als eerbetoon aan dertig dagen toegewijd leven in de wereld van kunst en cultuur pak ik een van mijn graffitispuitbussen en snij een stencil a la Banksy. Dan spray ik met een kunstig gebaar: Earth Without Art Is Just ‘Eh’ op de muur. Want een wereld zonder kunst? Meh.

Dag 28 Het Gala van de Nederlandse Film De kers op de taart van de maand: naast Giphart zitten tijdens het NFF gala om vervolgens mijn voeten kapot te dansen op hitjes. Tof om alle filmsterren die ik de afgelopen maand van het scherm heb zien spatten, naast me aan de bar te zien staan. Thuis kijk ik de uitzending terug om te weten welke films de must-sees voor het komende seizoen zijn. Die ga ik allemaal bekijken, natuurlijk.

Conclusie Voordat ik aan dit experiment begon, werd ik voor gek verklaard. Íedere dag iets cultureels doen? Zou ik dat wel volhouden? Maar het bleek heel makkelijk en zelfs ontzettend leuk: cultuur is zo divers dat het gewoon nooit gaat vervelen. Eigenlijk was deze maand net een beetje als het goede voornemen om te gaan hardlopen. Tijdens mindere dagen moet je jezelf ertoe zetten, maar uiteindelijk werkt het verslavend. Dus, pleur die TV uit het raam en ga de culturele hort op. Je krijgt nog dikke CJP-korting op al dit tofs ook.

ESSAY

tekst Hans van Lissum

Schrijf gewoon lekker géén roman De jonge schrijver is het nieuwe zwart. Anno 2014 is er weinig cooler dan een debuutroman op je naam te hebben staan. Maar is het leven van een jonge schrijver echt wel zo romantisch? Elk jaar rond het Boekenbal word jij onrustig. IJsberend door de kamer terg je jezelf met fantasieën over alle literaire taferelen die zich op die mythische avond in de Stadsschouwburg zullen afspelen. Een doorgesnoven Sylvia Witteman die schaterend een bitterbal uit haar decolleté laat vissen door Tommy Wieringa, Connie

Palmen twerkt houterig in het gezicht van een benevelde Kader Abdolah, en Heleen van Royen roetsjt zonder slipje achterstevoren van een trapleuning af, om vervolgens met donderend geraas in een toren van champagneglazen terecht te komen. Daar móet jij bij horen. Maar bedenk wel: een jonge schrijver heeft anno 2014 behoorlijk wat te verduren. Afgezien van het feit dat het Boekenbal weinig meer is dan

een staande receptie waar je betaalt met drankmuntjes (niks geen open bar), is het schrijven van een roman vooral ploeteren. Keihard werken tot je iets op papier hebt staan waar je mee kunt leven. Het vergt een gigantisch doorzettingsvermogen om te blijven schrijven, schrappen en schaven tot er iets overblijft dat je aan de wereld durft te laten lezen. Trouwens, aan wie laat je het eigenlijk lezen? Misschien heb je het geluk dat je actief bent benaderd door een uitgeverij, maar zo niet: veel succes bij het eindeloos leuren met je manuscript. Daarbij: schrijven betekent deadlines. Moet je ineens een paar pagina’s per dag uit je toetsenbord rammen. Dat dit makkelijk lijkt, is allemaal de schuld van Carrie Bradshaw. Die schrijft tussen het Cosmopolitans slempen door af en toe even een paar zinnen, terwijl ze relaxed in kleermakershouding op bed zit. Zet die Sex and the Citydvdbox maar gauw bij het grofvuil, want alles wat ze je over schrijven leren is een leugen. Schrijven is stressen geblazen. Het is – oh horror – gewoon werk. Over Carrie Bradshaw gesproken: haar personage kan zich met één column per week het leven van een voetbalvrouw veroorloven. Maar in werkelijkheid levert het schrijven vaak weinig meer op dan een karige fooi. Tenzij je – wederom – tot de besten behoort en veel wordt gevraagd voor voordrachten op literaire evenementen, is de kans groter dat je 40 uur per week strijkijzers staat af te stoffen bij de Blokker om je huur te betalen. Er zijn mensen die daar een soort romantiek in zien. Misschien ben jij wel zo iemand. Hèb je eenmaal je debuut gepubliceerd, dan is het wachten op de recensies. Blijven die uit, dan verkoop je hoogstwaarschijnlijk slechts een paar exemplaren aan je lieve dyslectische tante en je buurvrouw die geen ‘nee’ durft te zeggen. Drie maanden later ligt je kindje hoog opgestapeld bij De Slegte, voor dumpprijzen die je nog jarenlange zweterige nachtmerries bezorgen. Als je geluk hebt, krijg je een recensie in een belangrijke krant, en dus exposure. Het punt daarmee is alleen wel dat voor literatuurrecensenten geen enkele schrijver veilig is: debuterend of gevestigd. Ze kunnen in elke situatie meedogenloos zijn.

‘Schrijven is – oh horror – gewoon werk’

Daar zit ‘m de crux: het blijft niet bij die ene roman. Aan je debuut kun je tijdenlang schaven, maar bij succes worden er opvolgers verwacht. Die allemaal even goed, zo niet beter moeten zijn. Philip Huff, ten tijde van zijn debuut nog juichend binnengehaald als een groot talent, werd naar aanleiding van zijn vierde roman in een éénsterrecensie aangemoedigd om vooral even te stoppen met schrijven. Franca Treurs opvolger van haar bewierookte debuut Dorsvloer vol confetti werd afwisselend de grond ingeschreven of lauwtjes ontvangen. Ineens begrijp je waarom zo’n groot deel van de schrijvers een flink versleten Gall & Gall-klantenpas in hun portemonnee heeft zitten. Let wel: als je vol zit met geweldige ideeën, keiharde discipline hebt en echt kunt schrijven ben je knettergek als je die roman níet schrijft. Wie echt iets te melden heeft, moet dat gewoon doen. Droom je stiekem vooral van een plek in ‘het wereldje’, en kruip je eigenlijk vanuit een rooskleurige fantasiewereld achter die laptop: schrijf dan vooral lekker géén roman. Doe het jezelf niet aan. De wereld zit al vol met middelmatigheid. En die uitverkoopbakken: daar hoeft echt geen boek meer bij.

boeken - young adult Om de 10% korting bij The American Book Center te vieren, lichten we elk issue een genre toe. Mét een illustratie van een aanstormend talent.

Onverwachte avonturen Misschien ben je al gillend weggerend door de term ‘young adult’ in de kop, maar DOE DIT NIET. Het genre is méér dan dweepmeisjes en vampieren. Vaak gaan deze boeken om de reis naar volwassenheid. Soms in de vorm van een avontuur, vaak spiritueel, maar altijd met geestelijke ontwikkeling. En die kunnen we allemaal wel eens gebruiken. Ter inspiratie: de mooiste, meest legendarische voorbeelden van de young adult / coming of age-verhalen. In het bos (of ergens anders groens) Ware pageturners zijn het, de boeken van The Hunger Games, waarin de stoere Katniss de plaats inneemt van haar zusje en zich plotseling in een strijd op leven en dood bevindt. In de arena van de lugubere Hunger Games kan er maar één overleven. Maar dat wist je vast allang door de (hit)films waarvan deel drie van vier net in de bios draait. De boeken zijn duisterder dan die films. Met -gelukkig- net iets meer hoe en waarom. Maar net zo spannend. Je leest ze het beste in een groene omgeving. Dat is de plek waar ze zich grotendeels afspelen én waar heldin Katniss zich het meest in het bos thuis voelt. (The Hunger Games Trilogy, Suzanne Collins, Scholastic, € 33,95) Op de vensterbank Minder tranentrekkend dan The Fault In Our Stars, maar een echte John Green. Paper Towns gaat over Quentin, beetje een geek, en zijn liefde, zeg maar gerust obsessie trouwens, voor zijn excentrieke buurmeisje. Dan verdwijnt ze spoorloos. Green is misschien wel de ideale YA-schrijver. Omdat hij: a) zo goed verhalen kan vertellen,

b) zijn hoofdpersonen zo echt zijn, alsof hij zelf nog in de laatste klas van de middelbare school zit. c) hij óók weet hoe het is om volwassen te zijn: dit boek heeft -bijna spoiler- best een volwassen einde. d) omdat hij over liefde schrijft. e) omdat je het soms helemaal hebt gehad met al die futuristische types in andere YA-romans. Deze Green lees je het beste op de vensterbank, de plek waar Margo verkleed als ninja Quentin midden in de nacht het avontuur insleept. (Paper Towns, John Green, Bloomsbury Publishing, €14,99) Lekker thuis ‘Wij willen niks met avonturen te maken hebben!’, roept hoofdpersonage Bilbo in het eerste hoofdstuk van The Hobbit. Toch gaat hij even later met dertien andere hobbits en tovenaar Gandalf op pad om goud (terug) te stelen van een draak. Onderweg komen ze pratende reuzenspinnen, elfen, trollen, reuzen en dus die draak tegen. Dan is er ook nog die vervloekte ring. De ring waar alles later om zal draaien in de Lord of the Rings-boeken. Deze YA-klassieker lees je het beste in je eigen knusse huisje, omdat Bilbo het liefst in het zijne gebleven was. Rond Kerst draait het derde en laatste deel van de verfilmingen in de bioscoop. (The Hobbit, J.R.R. Tolkien, HarperCollins Publishers, €10,95) Met je CJP pas krijg je 10% korting op de genoemde prijzen, bij The American Book Center in Amsterdam en Den Haag. Young adult-boeken worden trouwens vaak verfilmd, en ook dáár krijg je CJP-korting op. abc.nl

tekst Charlotte Bouman en Mirjam Bosgraaf Beeld Jenna Arts

THeATerTIPS tekst aMber Malik

Voor welke voorstellingen nemen theatermensen zelf graag plaats op het pluche? Ieder magazine tipt een ander talentvol iemand uit het wereldje zijn/haar theaterfavoriet van het moment.

Carolien Borgers

Met je cJp-pas krijg je tot 50% korting in het theater

carolien (31) is cabaretière. daarnaast kan ze ook nog eens zingen en was ze een certified badass in wie is de Mol. op dit moment is carolien bezig aan de try-outs voor haar vierde voorstelling Zeker weten, die 19 december in première gaat. Met haar akoestische versies van hardcore-nummers hakte ze op lowlands iedereen de pan in en in november komt haar eerste album uit (zónder hardcore nummers). een alleskunner dus. carolienborgers.nl nederlands dans theater – 25 years leon & lightfoot (4 november tot 20 december, verschillende theaters in nederland, ndt.nl) ‘De jonge lichting van het Nederlands Dans Theater komt nu met de voorstelling 25 years leon & lightfoot. In 1989 creëerden sol leon en Paul lightfoot hun eerste werk voor het NDT 2 en sindsdien hebben ze als duo exclusief voor het NDT voorstellingen gechoreografeerd. Ik vind leon en lightfoot de beste choreografen van Nederland. Ze werken met jonge mensen, en vooral danseres Imre van Opstal is waanzinnig. Ik kan niet wachten om deze voorstelling te kunnen zien.’ circus treurdier – kerst met kaak Xl (18 tot 30 december in theater bellevue, circustreurdier.nl) ‘Circus Treurdier is in 2009 opgezet door Thomas spijkerman, die bij mij op de kleinkunstacademie zat en een paar jaar later dan ik is afgestudeerd. Hij maakt heel eigentijds en eigenzinnig muzikaal theater en ik vind hem erg bijzonder. Met kerstmis deed Circus Treurdier de Nachtmis in Amsterdam en dat zat altijd bomvol. Ik vind het heel leuk dat er nu een kerstvoorstelling is met die knipoog naar de nachtmis. Je maakt deel uit van de televisietribune in de televisiestudio van Frederik kaak, die in de vergetelheid is geraakt als presentator. Kerst met Kaak XL is een afgeleide van A Christmas Carol, met een man waarvan ik denk dat hij gebaseerd is op Henny Huisman. Daar kijk ik dus ontzettend naar uit.’

lifestyle Styling & tekst SOPHIE DE GROOT Beeld Jip Merkies model James William Reichwein, eigenaar van Cut Throat Barber and Coffee

Backpacks Van praktisch tot prachtig, de rugzak heeft voor ieder wat wils. Het resultaat: de tas waar iedereen van houdt. James draagt: Jas, € 159,95 > € 143,96 van Carhartt via Front Runner. Spijkerjasje, € 39,95 > 35,96 WE Fashion. T-shirt, € 19,95 > 17,96 WE Fashion. Jeans, € 59,95 > € 53,96 WE Fashion. Schoenen, € 109,95 > 98,96 Clark’s Original via Front Runner. Rugzak, € 79,99 > € 71,99 Herschell via Front Runner.

Gespot Slechts een paar deuren voorbij The Pink Elephant en schuin tegenover De Bananenbar in Amsterdam huist de hippe pop-up OZ. Een van de weinige plekken op de Wallen waar het schaamrood je bij binnenkomst niet direct op de wangen springt. Hier loop je trots naar binnen en geïnspireerd naar buiten. Bij de opening vroegen wij de coole crowd: ‘Wat heb jij in je rugtas zitten?’

Els Iris (23) studeert antropologie en is voor een kunstproject in Amsterdam: ‘Mijn tas is van Lost Boy Bags, met standaard pennen, papier en mijn lievelingsboek erin: The Time Traveller van H.G. Wells.’

Tim Molendijk (29) is internetondernemer bij nouncy.com: ‘Ik heb altijd en overal mijn laptop bij me. Voor zo’n beetje alles wat ik doe heb ik hem nodig.’

Anna Hegeman (28) maakt lederen accessoires onder de naam van der Borne. ‘Ik heb geen idee wat er in zit, veel in ieder geval! Oh, en sowieso mijn zonnebril.’

Nicolien den Hertog (29) maakt accessoires en illustraties: ‘Deze is zelfgemaakt, met altijd een vest, telefoon, portemonnee en sleutels. En mijn journal van Els van Nel.’

Nomad € 59,99 > € 53,99 via Front Runner

Mi-Pac € 42,95 > € 38,66 via America Today

Herschell € 64,99 > € 58,49 via Front Runner

(Tot) 15% korting met je CJP-pas

€ 29,95 > € 26,96 WE Fashion

Carhartt € 69,99 > € 62,99 via Front Runner

Backpacks Shop je look met CJP-korting en loop er deze herfst weer op je stijlvolst bij.

Vans € 44,99 > € 40,49 via Front Runner

Herschell € 64,99 > € 58,49 via Front Runner

Mi-Pac € 29,95 > € 26,96 via America Today

Mi-Pac € 32,95 > € 29,66 via America Today

Herschell € 79,99 > € 71,99 via Front RUnner

Vroeger, toen word nog niet spoken was tekst sara Madou

CJP gaat voor jong, nieuw, fris en getalenteerd. maar dat betekent niet dat we de klassiekers vergeten.

Paul van staijen het spitten van teksten, op een podium, met een hip muziekje eronder: best leuk en tof enzo. Maar vlak de oldschool-versie van dichtkunst niet uit. Vooral niet die van paul van ostaijen. Van Ostaijen (1896-1928) wist in de 32 jaar dat hij bestond een onuitwisbare indruk achter te laten in de letteren. Geboren in Antwerpen, was hij een weerbarstige puber en op zijn zestiende ging hij van school om te gaan werken. In zijn vrije tijd begon hij voorzichtig met dichten. De dingen die hij schreef en zei vielen niet bij iedereen goed: na de eerste Wereldoorlog vluchtte hij naar Berlijn om zijn tegenstanders te ontlopen. Daar kwam hij terecht in een creatieve scene, vol dadaïsten en impressionisten, die zijn dichtkunst duidelijk beïnvloed hebben. Ritme is namelijk heel belangrijk in het werk van Van Ostaijen. Zijn gedichten horen rustig gelezen te worden en staan altijd vormgeeftechnisch op een chaotisch ogende manier afgedrukt (als de drukker tenminste zijn werk goed gedaan heeft). Bijzonder, maar dat maakt het niet zo gemakkelijk om ze te reproduceren. eigenlijk doet een rondje googelen zijn werk geen eer aan. Niet voor niets heeft de stijl waar hij om bekend staat de naam ‘ritmische typografie’. Neem Metafysische Jazz en Boem Paukeslag, zijn twee bekendste gedichten. Die hóren in de bekende lettertypes, met de bijpassende witregels en inspringmomenten. De dood van deze bijzondere dichter was overigens niet bijster eervol. Na zeven jaar tuberculose te hebben gehad, overleed hij uiteindelijk toch nog aan de gevolgen daarvan. spreken van ‘het beste’ bij een kunstenaar wiens stijl zo divers is als die van Ostaijen, is vrijwel onmogelijk. Bovendien is kunst natuurlijk net zo subjectief als de liefde. We kiezen echter

voor Zeer kleine speeldoos. Omdat het zo’n fijn ritme heeft, het niet zo afhankelijk is van de typische Ostaijen-beeldtaal én omdat het ‘t enige gedicht is dat ondergetekende uit haar hoofd kent. Maar schaf vooral een vintage dichtbundel aan -kost toch geen drol meer tegenwoordig- en kies je eigen favoriet, want er zit gegarandeerd iets tussen dat je raakt.

Zeer kleine speeldoos amarillis hier is in een zeepbel iris hang de bel aan een ring en de ring aan je neus amarillis schud je ‘t hoofd speelt het licht in de bel Met iris schud je fel breekt de bel amarillis waar is iris iris is hier geweest amarillis aan een ring en de ring aan jouw neus wijsneus amarillis

kunstwerk In the picture Tekst Tessa Verheul

Frans Hals - Feestmaal van de officieren van de Cluveniersschutterij, 1627, doek, 183 x 266,5, Frans Hals-museum, Haarlem

Groepsportretten á la Frans Je kent het vast wel: terwijl je lekker naar muziek zit te luisteren op je koptelefoon, beland je langzaam in je eigen wereldje. Op het moment dat je wat wilt zeggen, ben je helemaal vergeten dat alleen jij denkt dat je boven de muziek uit moet komen en is het volume van je stem net even een paar tandjes te hard. Gênant! In de museumzalen van het Frans Hals-museum, waar veel bezoekers rondlopen met een audiotour, gebeurt iets vergelijkbaars. ‘Look at those colors!’, schreeuwt een toerist.

Frans Hals (1580-1666) schilderde tijdens zijn leven uitsluitend portretten en groepsportretten. In het Frans Hals-museum worden vijf van zijn groepsportretten in een zaal getoond, zodat je ze goed kunt vergelijken. Feestmaal van officieren van de Cluveniersschutterij uit 1627 is absoluut het meest levendige schilderij. Twaalf mannen en een hond staan en zitten rondom een kleine tafel vol met eten. Deze officieren van de schutterij (een soort burgerwacht) dragen oranje en lichtblauwe sjerpen, de vaandeldragers hebben vlaggen in dezelfde kleuren. Hun zwarte hoeden steken af tegen de lichte achtergrond. Hals heeft ze geportretteerd tijdens het jaarlijkse hoogtepunt van de vereniging: de schuttersmaaltijd. Iedereen op het schilderij heeft een andere houding en gezichtsuitdrukking gekregen. Ook door hun handgebaren lijken de officieren druk in gesprek. Hiermee voorkomt Hals dat het een saaie voorstelling wordt, het schilderij roept nu eerder spanning op. De twaalf mannen zijn in twee groepen verdeeld tot een dynamische compositie van diagonale lijnen. De middelste figuur aan tafel, ongetwijfeld de belangrijkste officier van de schutterij, bevindt zich precies op het kruispunt van de twee lijnen. Hij kijkt naar de personen naast hem (is hij soms met deze twee mannen in discussie?) en verbindt

met zijn houding de twee groepen. Achter hem worden de glazen opnieuw gevuld, het dinertje is voorlopig nog niet afgelopen. Met veel gevoel voor detail en precisie is ook de kleding van de officieren geschilderd, evenals hun wapens en de stoffering van het krukje vooraan. Tussen de schilderijen staat in de museumzaal een (levensecht) gedekte tafel, met een impressie van hoe zo’n decor er in de zeventiende eeuw uit moet hebben gezien: schalen vol oesters en mosselen, walnoten en granaatappels, karaffen vol met wijn. Toch is het de vraag hoe natuurgetrouw de schilderijen zijn, en hoe letterlijk zij de zeventiende-eeuwse realiteit verbeelden. Zo waren de schutterijen vaak veel groter dan het aantal mannen op het schilderij, zij waren echter degenen die geld hadden om voor een portret te betalen. En wie betaalt, bepaalt. De geportretteerden hadden over het algemeen nog wel wat te zeggen over de wijze waarop ze op het doek kwamen te staan. Zo staat op een ander schuttersstuk een opvallend kleine officier op een dusdanige manier geschilderd dat het lengteverschil niet zo opvalt. Photoshop avant la lettre. Frans Hals-museum Haarlem franshalsmuseum.nl € 6,50 CJP-korting

Onderzoek uitgevoerd: eind september 2014 Leeftijd bezoekers: 7-70 Kijkduur: 10 seconden tot 10 minuten Opvallend: veel internationale museumbezoekers met audiotours Live gehoord: ‘Ik vind dit mooier dan de Nachtwacht. Dat is ook een schuttersstuk.’ ‘Wat een expressies, moet je die gezichten zien!’ ‘Is dit nou Frans Hals zelf?’ ‘Kijk die details!’ ‘Wat gaan ze nou eten?’

winnen Kans maken op deze prachtige prijzen? Check cjp.nl/winnen.

10x2 Art in Red Light Een kunstfestival met design, beeldende kunst, fotografie, muziek èn dans? Count us in. Art in Red Light is door en voor de kunstenaar en biedt ruimte aan meer dan tweehonderd deelnemers. Het kunstfestival organiseert dit jaar hun tiende editie en in het kader van dit jubileum geven wij tien kaarten weg. Zodat ook jij geïnspireerd kan raken en misschien in de elfde editie ook wel op de kunstbeurs te vinden bent. Als kunstenaar dan.

5x WAAR Dopper Genoeg water drinken is belangrijk. Alle plastic flesjes die we hierdoor weggooien is minder oké. Daarom is de Dopperfles ontwikkeld: makkelijk schoon te maken, kan in de vaatwasser en is vriendelijk voor het klimaat. Geen zeeën vol met plastic, maar een flesje dat je bij je kan houden en gewoon bij WAAR koopt. Als de prijs je tegenvalt, hebben wij de oplossing: we geven vijf Doppers weg. Omdat we naast cultuur ook andere dingen belangrijk vinden.

3x The Hunger Games: Mockingjay Part 1 De driehoeksverhouding tussen Katniss, Peeta en Gale komt bijna tot een einde. Om je verlatingsangst uit te stellen hebben wij een prijzenpakket voor je samengesteld waarmee je nog even vooruit kan. Denk aan de boeken trilogie, de eerste twee dvd’s, een boekenlegger, dagboek, fleecedeken, armband én een sleutelhanger. Kan je in ieder geval nog altijd naar ze kijken als het allemaal voorbij is.

4x2 Oom Wanja We kennen Anton Tsjechov van zijn hartverscheurende theaterteksten. Van onbeantwoorde liefde (we’ve all been there) tot het haten van wonen op het platteland, alles wat ook maar enigszins pijn doet komt bij Oom Wanja aan bod. Wij hebben geregeld dat jij gratis en voor niks over je eigen levenslessen kan nadenken én cultureel verantwoord kan zijn, want we geven 4x2 kaarten weg voor een try-out van Oom Wanja in de Toneelschuur, naar keuze op 24, 25, 26 of 27 februari.

2x Bezige Bij boekenpakket Met deze dikke stapel topromans kom jij de winter wel door. Onder je dekbed. Met een zaklamp. En een chai tea latte met kaneel. Welke kaften binnenkort allemaal in jouw boekenkast staan te shinen? Nou: De offers van Kees van Beijnum, Zwart en het zilver van Paolo Giordano, De Bijen van Laline Paull, De grote goede dingen van Alma Mathijsen en De zoon van Jo Nesbo. Dat wordt cocoonen tot je transformeert in een bezig leesbijtje.

5x boxset van The Hangover The Lord of the Rings-marathons zijn tres passé als je eenmaal de eigenaar van The Hangoverboxset bent. Voortaan kijken jij en je vrienden naar 42 kilometer filmtape bestaande uit The Hangover, The Hangover Part II en The Hangover Part III. Voor degenen die het verhaal nog niet kennen: Phil (Bradley Cooper), Stu (Ed Helms), Alan (Zach Galifianakis) en Doug (Justin Bartha) komen in bizarre situaties met hun lamme hoofd. Van uitgetrokken hoektanden tot een ontmoeting met Mike Tyson’s tijger in de badkamer.

winnen Kans maken op deze prachtige prijzen? Check cjp.nl/winnen.

3x2 kaarten voor Stille Nacht Festival Een ding is zeker: stil zal de nacht niet worden met deze verzameling singer-songwriters, americana en indiepop. Tijdens Stille Nacht zie je artiesten als Jacco Gardner en Finn Andrews. In de aanloop naar vreten op aarde (lees: Kerstmis) plaatst dit festival artiesten in kerken en containers,maar ook in huiskamers en op poppodia. Stille Nacht vindt plaats in Lelystad (20/12), Eindhoven (21/12) en Rotterdam (22/12). Winnaars mogen zelf een avond kiezen.

2x2 kaarten voor Fritz Kalkbrenner Zet 6 februari 2015 vast in je agenda, want dan staat de Duitse muzikant Fritz Kalkbrenner in Paradiso. De broer van elektropionier Paul, inderdaad. Fritz gooit het over een andere boeg dan zijn bekende bro. Hij brengt soul, funk en feelgoodpop ten gehore. Zijn nieuwe album Ways Over Water is nog meer house en soul dan zijn voorgaande platen, maar verwacht ook klassieke songwriting en fijne melancholische melodieĂŤn.

De LIJST tekst harM teunisse Beeld Maslow

erborgen ares duik in je vaders vinylcollectie tijdens de feestdagen: de 9 beste verborgen parels op beroemde albums. radiohead: Ok In rainbows De ultieme mindfuck voor Radioheadfans: de band kon de toekomst voorspellen. In Rainbows uit 2007 sluit namelijk naadloos aan op OK Computer uit 1997. Begin een playlist met OK Computer’s eerste track Airbag, gevolgd door In Rainbows eerste track 15 Step en doe dat voor alle nummers. Zet je crossfade op tien seconden en prepare to be blown away. tool: lateralus Als je op het album Lateralus van Tool de tracklist met het Fibonacci telsysteem (1, 2, 3, 5, 8, 13 et cetera) hergroepeert, lopen de nummers plotseling perfect in elkaar over. Als je bovendien van hun album 10.000 days de nummers Wings for Marie en Viginti Tres achter elkaar plakt en die tegelijkertijd met 10.000 days afspeelt, hoor je een nieuw nummer dat perfect synchroon is. beck: midnight vultures Op Beck’s Midnight Vultures past hij een typisch cd-trucje toe. In plaats van een verborgen track aan het einde van het album, heeft hij hem op deze klassieker tussen het derde en vierde nummer gepropt. Om de bizarre wippende robots te kunnen horen moet je direct na afloop van het derde nummer terugspoelen om in het ‘verborgen level’ te belanden.

ozzy osbourne: bloodbath in Paradise Als je de eerste paar seconden van Ozzy Osbourne’s nummer Bloodbath in Paradise omgekeerd afspeelt, hoor je hem zeggen ‘Your Mother Sells Whelks in Hull’! Wat een gezelligheid. aphex twin: ΔMi−1 = −αΣn=1NDi[n][ΣjεC[i]Fji[n − 1] +Fexti[n−1]] De man die de G in Geniale Gek stopt (hij woont in een oude bank en heeft een duikboot gekocht) bracht net een nieuw album uit, maar zijn vreemdste verborgen schat zit verstopt in het B-kantje van de hit Windowlicker. De track, genaamd ΔMi−1 = −αΣn=1NDi[n][ΣjεC[i]Fji[n − 1] +Fexti[n−1]] want ja, waarom niet, bevat een vreemde ruis. Afgespeeld door een spectrograaf (een apparaat dat geluidsgolven visualiseert) veranderen de golven op het scherm in een manische digitale afbeelding van zijn bebaarde gezicht. Jack white: lazaretto Op de vinylversie van Jack White’s laatste album Lazaretto zit een nummer verborgen ónder het label in het midden van de plaat. Wil je het ‘normale’ album beluisteren, moet je de naald niet aan de buitenkant, maar in het midden van de plaat zetten. en als klap op de vuurpijl: het openingsnummer van kant B heeft twee intro’s met ieder een eigen groef voor de naald. De twee sporen komen als een wandelpad uiteindelijk samen in één, zodat de laatste helft van het nummer altijd hetzelfde is. Volg je het nog?

the beatles: Hey Jude Zelfs The Beatles verklootten wel eens een opname. Zoals die van Hey Jude, waar Paul of John op 02:56 een verkeerde noot speelt en keihard ‘fucking hell’ roept. Wie van de twee de fuck up maakte, is tot op de dag van vandaag een mysterie.

mes van Glassjaw’s debuut everything You ever Wanted to Know About Silence in 1999 was hij zo ontevreden over zanger Daryl Palumbo’s inzet, dat je hem op 02:07 in Pretty lush een kruk tegen het studioraam hoort gooien. een stukje motiverend produceren.

glassjaw: Everything You Ever Wanted to know About Silence legendarisch producer Ross Robinson staat bekend als een beul in de studio. Tijdens de opna-

Jimi hendrix: Are You Experienced Als je het nummer Third Stone From The Sun op 45 toeren afspeelt, hoor je twee aliens praten over hun reis naar de aarde. Want lsD.

Moet je horen… tekst Martine Bakker

Sofia Dragt – Till It’s Over (single) Je kunt Sofia kennen van De Beste Singer-Songwriter en als singer-songwriter winnares van De Grote Prijs van Nederland in 2013. De liedjes van Sofia zijn doordrenkt met klassieke en filmische invloeden. Haar stem varieert van loeihoge klanken tot een lekker rauwig randje, vergelijkbaar met Regina Spektor. Het pianospel van de getalenteerd pianiste klinkt als Ludovico Einaudi maar dan zonder dat je een rebelse jongen een rolstoel vooruit ziet duwen in de film The Intouchables. De single Till It’s Over staat op het debuutalbum I See You.

Met je CJP-pas krijg je 10% korting op muziek

The Elementary Penguins – Magic (single) Deze Amsterdamse indierockband bestaat uit gitarist Sjap, drummer Maurits en de Engelse zanger Dale. Dat Damsco- en Britpopgeluiden hier fuseren is duidelijk hoorbaar. Magic klinkt als een combinatie tussen Pharrell’s blije plaat en Queen’s It’s a kind of magic, maar dan funky. Magic staat op het kersvers uitgebrachte debuutalbum Weekend Transition. Deze plaat voelt als de ontlading die je hebt na een drukke werkweek. Vanuit je kantoorbaan, hop die dansvloer op, en tot ’s morgens dansen op obscure disco-, rock- en funkbeats.

The Cool Quest – Shine (single) De Zwolse band bestaande uit Arjen, Ilse, Vincent, Sander en Thies stond met hun energievolle geluid al op festivals als Oerol, North Sea Round Town en Summerjazz Leiden. Ze omschrijven hun geluid zelf als funkin’ hiphop en soulvolle jazz. Sleazy R&B van D’Angelo, 90’s hiphop en The Roots zijn hoorbaar een inspiratie. Stond je deze zomer uit je stekker te gaan op Typhoon’s Lobi Da Basi? Dan vind je de plaat Funkin’ Badass van de The Cool Quest sowieso te gek.

Run The Jewels - RTJ2 (album) De gouden rapformatie, bestaande uit Killer Mike en EL-P, komt met een tweede album genaamd RTJ2. Blockbuster Night Part 1 is hun eerste single. Een hiphoppende killer-plaat. Een beat die klinkt alsof aliens elkaar dood battelen. Je voelt je misschien in eerste instantie een tikkeltje onwennig bij de keiharde lyrics, maar dan begrijp je tenminste hoe de mannen zich voelen in een wereld waarin niemand zo dope is als zij. Als je dit nummer hard op je telefoon aanzet terwijl je in de metro zit, heb je gegarandeerd een bankje voor jezelf.

Jett Rebel - Hits For Kids (album) Na een album dat eigenlijk bestond uit twee EP’s, is Neerlands favoriete androgene zanger dan eindelijk klaar om zijn échte debuutalbum te presenteren: Hits For Kids. Ieder nootje, snaartje en geluidje heeft de talentvolle muzikant zelf ingespeeld. Drum, bas, gitaar, zang, piano, orgel, accordeon, synthesizer, conga’s en mandoline. Allemaal nieuwe hits. Voor kids. Ofwel: iedereen die het onbevangen zandbakgravertje in zichzelf koestert. Vele nummers zijn geïnspireerd op zijn kortstondige BNN-liefje Gwen. Invloeden van David Bowie, Prince en Beck blijken duidelijk hoorbaar. Verwacht grootse hooks, koortjes en instrumentale solo’s.

Nico & Vinz - Black Star Elephant (album) In Noorwegen kan dit Scandinavische equivalent van The Opposites niet meer over straat. Vaktermenderwijs kun je hun muziek omschrijven als afro-pop met een Scandinavisch sausje. Voor mensen die zich altijd al hebben afgevraagd hoe zou het klinken als de Elton John, Vybz Kartel en Pitbull samen een plaat zouden opnemen: hier is je antwoord. Op de plaat staat ook de hit Am I Wrong, die radioluisteraars gegarandeerd hebben gehoord. In Your Arms is een dramatische uptempo ballade met wereldmuziek geluiden en trommels. Van When The Day Comes, krijg je een blij I am the (Lion)king of the world-gevoel.

COLumN tekst eMMa curVers Beeld titia hahne

emma Curvers’ debuutroman Iedereen kan schilderen is nu te koop.

Merijjes Met vingerloze handschoenen aan warm ik me aan de computerkast. Mager ben ik gelukkig niet - mergpijpjes zijn goedkoper dan gewoon eten en hebben een uitstekende prijs/calorieverhouding. ‘Is vijftig euro goed?’ vraagt een mailtje met een potentiële opdracht. Dat maakt toch al vlug een uurprijs van 2,2 pm (*pakken mergpijpjes), bereken ik gretig. Zo moet de mailer mijn beroep zo’n beetje voor zich zien. ergens in de Romantiek schreef ene Henri Murger over vier arme kunstenaars in Scènes de la Vie de Bohème, en de rest is geschiedenis. Bedankt, Henri. De verhalen bij het cliché zijn eindeloos: Van Gogh verkocht maar één schilderij in zijn leven, Paul Gauguin gaf een baan als effectenhandelaar op om een berooide vrouwengluurder te worden en de schrijvers verging het niet beter: edgar Allan Poe, Oscar Wilde, emily Dickinson, ze leefden allemaal hongerig en miskend. kunst en geld gaan slecht samen - zie mijn banksaldo. Waarom? Misverstand nr. 1: kunst is een dwangmatige persoonlijkheidsstoornis. Omdat kunst zo’n beetje onvermijdelijk, als lava door de aardkorst, uit de kunstenaars

naar boven komt gesproeid, is het bijna brutaal als zo’n kunstenaar daarvoor iets banaals als geld gaat vragen. Het is juist het ontbréken van alle materiële afleiding die de kunstenaar tot de ware kunst brengt - of zoiets. Dat is gelijk misverstand nummer 2: lijden leidt tot kunst. Had bijvoorbeeld schubert moeten componeren naast zijn champagnefontein terwijl een ho (daar hield hij wel van, ho’s) hem oesters voerde, dan waren zijn composities niet veel klassieker geworden dan, zeg, Jay Z’s I just want a Picasso for my casa. Gelukkig kent de mythe van de hongerende kunstenaar voor iedereen voordelen: de opdrachtgever bespaart, en de schrapende artiest kan zonder schaamte zeggen dat hij bij starbucks bijklust. Hij kan immers een nog niet erkend genie zijn, en die hebben evenveel honger als matige kunstenaars. Het derde misverstand is namelijk dat de beste kunst toch pas later wordt erkend. kunstenaars zijn een soort zieners die hun voelsprieten in de wereld steken en dingen aanvoelen die zó goed en waar zijn dat we ze niet meteen aankunnen. Neem Arthur Pinajian. Hij maakte duizenden schilderijen in zijn huisje in Bellport, New York, die zijn familie na zijn overlijden aan de kopers van het pand meegaf. Vorig jaar werden ze geschat op 30 miljoen. Dát is het sprookjesverhaal, de hoop die Van Gogh ooit aan zijn broer bekende: ‘Toch zal eenmaal de dag komen dat men zal zien dat mijn werken meer waard zijn dan de kosten van de verf.’ ergens zit er dus ook iets heel liefs in de mythe van de hongerende artiest: de wetenschap dat wat op het ene moment als flauwekul wordt afgedaan, ooit onschatbaar waardevol kan zijn. Ook al is kunst een beroep, het is wel het enige beroep waarbij je zoiets mag hopen. er is immers nog nooit een geniaal bankier pas na zijn dood erkend. Ik verhoog mijn uurprijs vast naar 3 pm per uur.