153 tips voor het najaar // Een uitgave van
04
ON line COME OUT
BUNK
FACE
Illustratie: Stefan Geesink
Welkom in
C. ,
Somewhere, something incredible is waiting to be known. (Carl Sagan) ‘Je bent gék!’ Op een doodgewone vrijdagmiddag zaten we bij CJP onlangs met wat biertjes te bespreken waar onze eigen culturele voorkeuren liggen, toen bovenstaande zin werd geuit. Door mij, in alle eerlijkheid. Ik begreep namelijk niet hoe een der redacteuren het vol kon houden om tien dagen in de hitte en Dixie’s te verblijven bij Sziget festival. Hij, op zijn beurt, snapte weer niks van mijn enthousiaste verhaal over een zes uur durende marathonvoorstelling van Griekse tragedies bij Toneelgroep Amsterdam. Vervolgens kreeg ik met een andere collega een muzikale discussie over soul (mijn lievelings, hij valt er bij in slaap) en ontstond er bij twee volgende mensen een verhit gesprek over het al dan niet acceptabele gehalte van Damien Hirst zijn kunstwerk van een dode koe. Kortom: we zijn het heus niet altijd met elkaar eens, op de CJP-burelen. Dat geeft ook niet. Er is zo ontzettend veel bijzonders te zien, horen en ervaren op cultureel gebied, dat er voor iedereen wat geschikts bij zit. Daar geven we met liefde korting op voor iedereen tot dertig jaar (leeftijdsdiscriminatie, I know, maar een zestiger met een jongerenpas is ook weer zo ironisch). Zodat jij zelf uit kunt vogelen waar jouw culturele hart ligt. Of, wanneer je dat allang weet, zodat je je kunt onderdompelen in je favoriet. Dit magazine staat vol met inspiratiebronnen en handige tips, om je daarbij te helpen. Laat ons vooral ‘op d’n social’ weten hoe je erover denkt. Voor een pittige discussie staan we dus altijd open. Slaan we elkaar daarna gebroederlijk op de schouder en drinken we er een biertje bij. Dat is helaas een van de weinige dingen waar we géén korting op geven, maar vooruit. Sara Madou hoofdredacteur (Twitter: @saramadou)
WIN! Is een van de onderstaande CJP-nummers het jouwe? Gefeliciteerd! Je wint dan 2 kaarten voor een editie van CJP serveert naar keuze. Pak snel je pas en als je een van de lucky ones bent, is vóór 6 oktober een mailtje sturen naar marije@cjp.nl alles wat je hoeft te doen om deze kaarten te scoren. 13731302 // 12328951 // 13127923 // 13465638 // 13337191
Bij ieder artikel in dit magazine staat een track die erbij past. Scan deze QR-code met je telefoon en je linkt gelijk naar de bijpassende Spotify-lijst met al deze nummers (ook te vinden via cjpnl op Spotify).
4
Inhoud
‘Jij weet het allemaal toch ook nog niet?!’ 6
C. ziet
10
C. spreekt Peter Pannekoek
16
24
C. denkt Soundos el Ahmadi over stand-upcomedy
26
C. ontdekt Doppelgang
C. tipt Utrecht volgens Yentl en de Boer
40
C. bezoekt Museum Boerhaave
42
C. over CJP Woordzoeker
44
18
C. tipt Noord-Holland volgens Gerson Main
36
C. onderzoekt Wanneer gaat kunst te ver?
28
C. ontdekt Olivia Lonsdale
C. // Agenda: de beste tips voor een geweldig najaar
30
C. ontdekt Matroesjka
20
C. tipt Gelderland volgens O-dog
22
C. bezoekt Stadsschouwburg Amsterdam
32
C. bezoekt Nederlands Film Festival
34
C. vecht Kakhiel vs. Make that the cat wise
46
C. // Theater
Colofon
84
CJP serveert
56
C. // Lezen
88
Vormgeving Maslow
94
Coverfoto Dim Balsem
97
C. doet sociaal
C. // Festival
‘Falafelballetjes als kunst? Pardon?
78
C. // Film
Hoofdredacteur Sara Madou
C. // Lifestyle
Romkom-bingo
C. // Muziek
C. is een uitgave van CJP. Hét magazine over cultuur verschijnt twee keer per jaar, de eerstvolgende editie komt begin 2016 uit. Wil je een CJP-pas kopen/cadeau doen of heb je vragen over de pas? Kijk op cjp.nl.
Redactieadres C. magazine // Postbus 3572 // 1001 AJ Amsterdam Persberichten voor C. en cjp.nl kunnen naar redactie@cjp.nl
62
72
C. magazine Jaargang 2, nummer 4
Volg ons voor kortingen, winacties en inspirerende beelden op: CJP.nl Facebook.com/CJPnl Twitter en Instagram: @CJPnl Spotify: cjpnl
C. // Expo
66
5
98
C. pleit Jan Versteegh
99
Je wil het
Medewerkers aan dit nummer Soundos el Ahmadi, Martine Bakker, Veerle Corstens, Marc Deurloo, Stefan Geesink, Thijs Gorter, Faye Heijnis, April Jumelet, Klaas Knooihuizen, Marije Kuijs, Lisa Mosmans, Rachel Schraven, Steven Stoffers, Cliff van Thillo, Tommy ‘n Lance, Anneke van der Vaart, Milan Vermeulen, Jan Versteegh, Judith Zijp. Drukker Printerface, Leiderdorp Met dank aan onze webbouwers van Bravoure ISSN 1871-6652 Adverteren in C. of CJP-korting geven? Anneke van der Vaart anneke@cjp.nl Een CJP-pas kost € 17,50 per jaar. Pashouders zijn er zelf verantwoordelijk voor dat de juiste adresgegevens bij ons bekend zijn, zodat je pas ook op dat adres bezorgd kan worden. Online kun je je adres wijzigen en de algemene voorwaarden lezen.
Tekst: Faye Heijnis (@fayeheijnis)
C. ziet
7
Talent in beeld Bij CJP moedigen we een frisse wind in fotografieland van harte aan. Zoals Johnny en Lisanne op deze pagina’s.
Johnny Tang (30) – Chinese naam Yuksam – is pas afgestudeerd aan de Foto academie en maakt in de avonduren fotografieparels als deze. Overdag is hij fulltime aan de slag in zijn lunchroom. Aanschouw: een mash-up van deze twee passies. ‘Ik hou van gekkigheid. De pudding met de minicactus vormt een grappig contrast.’ Eten smakelijk presenteren is niet zijn doel, bewijzen de foto's van door milieuvervuiling gedode vissen in zijn portfolio. ‘De beelden op de menukaart in mijn lunchroom zien er natuurlijk niet zo uit.’ Snappen we. parceros.tumblr.com Chris Brown - Fine China
8
C. ziet
Lisanne Florijn (22) studeert fotografie aan Landstede en is all about mystery. ‘Ik sleep mensen mee in een dromerig beeld, maar mijn doel is om hen zélf invulling te laten geven aan mijn foto’s.’ Photoshop is haar beste vriend. ‘Ik speel met contrast en andere effecten tot ik dat wauw-gevoel bereik.’ Het donkere silhouet dat je hierboven ziet is haar vriend Lionel. De foto’s waren totaal niet gepland. ‘De zonsondergang viel me ineens op en ik dacht: uitstappen en klikken, nu!’ lisanneflorijn.carbonmade.com Michael Jackson - Break of Dawn
10
C. spreekt
Tekst: Steven Stoffers (@stevenstoffers) Fotografie: Dim Balsem (@dimstwitt)
Peter Pannekoek ‘Ik was de Forrest Gump van Hilversum’ Elke vrijdag sluiten anderhalf miljoen mensen hun werkweek af met zijn grappen in DWDD. Voor zijn eerste theatertour waren sommige shows afgelopen mei al uitverkocht. Nog even en Peter Pannekoek hoeft nooit meer een grap te maken over zijn eigen naam.
‘Ik heb pas leren fietsen op mijn twaalfde.’ Peter Pannekoek liegt naar eigen zeggen veel, maar hij zweert dat deze anekdote net zo echt is als de schrale bierlucht in de comedyclub waar we hem interviewen. ‘Geen idee waarom, maar toen ik klein was rende ik overal naartoe. Ik was de Forrest Gump van Hilversum. Omdat mijn naam al genoeg voer voor pesterijen was, heb ik in de zomervakantie voor de middelbare school toch maar leren fietsen. Anders stond ik daar elke keer met een zweetkop. Wandelen trek ik nog altijd niet, ik háát het. Het is dat mijn vriendin zich voor me zou schamen, maar anders ging ik iedere afstand die ik niet op de fiets overbrug rennend afleggen. Ik word gek als ik moet lopen.’ Ben je hyperactief? ‘Ik weet niet wat het is. Wandelen is fucking saai. Slaapwandelaars zijn gewoon wandelaars die in slaap zijn gevallen, zó saai is het. Heb jij ooit iemand zien slaaprennen?’ Nee, nooit. Is dat een typisch comedian-ding? Jullie sprinten ook altijd zo het podium op. ‘Heel soms gebeurt het dat je het podium opkomt en het applaus wegsterft voordat je bij de microfoon bent. Beginnen met die lullige stilte is de grootste angst van
een comedian. Ik ben wel de enige die aan het eind van de show ook altijd het podium weer af rent. Eigengeilers als we zijn, lopen comedians meestal lekker langzaam door de golven van applaus.’ In een eerder interview zei je dat we jou beter niet konden vragen naar het moment waarop je ontdekte dat je grappig was, maar liever naar wanneer je snapte dat je narcistisch was. ‘Ik kon me tot ik een jaar of zeven was niet voorstellen dat mensen een leven hadden buiten mij om. Ik dacht bijvoorbeeld dat mensen pas begonnen met rennen en spelen als ik op het schoolplein aankwam. Om ze te kunnen betrappen, liep ik vaak expres een andere route naar school. Een gegeven als ‘in China wonen een miljard mensen’ kon er bij mij ook gewoon niet in. Ik geloofde dat er in Hilversum maar drie Chinezen woonden, die ze zich steeds omkleedden en via allerlei steegjes weer op een andere plek uitkwamen. De hele wereld bestond voor mij. Zo narcistisch was ik. In groep drie.’
C. spreekt
11
12
C. spreekt
C. spreekt
Nog steeds maak je graag grappen over je eigen naam. Waarom doe je dat? ‘Het moet altijd even uit de weg geruimd worden. Zeker bij de eerste paar keer dat ik De Wereld Draait Door afsloot, kende niemand me. Als je dan mijn naam hoort en ik zeg er niks over, raak je in de war. Een comedian die een beetje dik is, maakt daarom vaak direct een grap over zijn postuur. Ik doe het inmiddels zo weinig mogelijk, omdat het niet meer nodig is. In Zacht van Binnen zal het alleen terechtkomen als het toevallig zo uitkomt.’
13
Degene die we opbelden, had van iemand gehoord dat jij ontzettend paranoïde bent. ‘Ten eerste: nu ben ik dus inderdaad ontzettend paranoïde. Ten tweede: wie heb je gesproken?’ Dat komt zo. ‘Ik denk Ronald Goedemondt. Of Jan Jaap van der Wal. Het klopt in ieder geval, zoals je merkt. Ik ben er bijvoorbeeld van overtuigd dat ik ooit onterecht beschuldigd ga worden van moord. Dat is één van mijn grootste angsten. Ik heb wel eens een date gehad die op niks uitliep. Toen zij naar huis fietste dacht ik: als ze nu vermoord wordt, ben ik de hoofdverdachte. Eigenlijk moet ik even achter haar aan fietsen. Wat achteraf gezien natuurlijk het allerslechtste idee ooit is.’
Wat komt er sowieso wel in de show? ‘Ik denk, maar ik ben nog volop bezig met schrijven, dat het gaat draaien om de uitspraak ‘ik herinner me meer dan ik heb meegemaakt’. Ik ben een pathologisch leugenaar. Of een fantast, wat je wil. Ik verzin belachelijk veel dingen. Dan vertel ik bijvoorbeeld een verhaal over wat ik heb meegemaakt aan een klasgenoot van vroeger. Op een gegeven moment breekt hij dan in en Wauw. zegt: gast, dat heb ik jou een keer verteld. ‘Ik ben niet zo’n gek die zijn huis inpakt met aluminiumTerwijl ik er 100% van overtuigd ben dat ik folie en weet gelukkig van mezelf dat het allemaal overhet zelf heb meegemaakt.’ dreven is. Aan de andere kant; ik maakte jaren geleden de grap dat ik me stoïcijns aftrok, omdat ik er van overIs er dan überhaupt iemand op de wereld tuigd was dat mensen mee konden kijken met mijn webdie werkelijk weet wie Peter Pannekoek is? cam. Dat vond iedereen toen gestoord. Tot een paar jaar ‘Mijn naasten weten het wel. Misschien ben later in de krant stond dat ‘je porno terugkijkt’. Dus ja.’ ik zelf de enige die ontkent wie Peter Pannekoek is. Dat is namelijk wat ik doe; ik ben Onze mysterieuze bron was Theo Maassen. Hij stond de hele tijd aan het dagdromen. Jij denkt dat aan de wieg van jouw carrière, toch? we hier in een lege comedyclub zitten, maar ‘Zeker. Toen ik als dertienjarige zijn show Ruwe Pit zag, ik zit hier nu aan de desk bij Jon Stewart van wist ik meteen: dit wil ik ook. Ik dacht dat je alleen op The Daily Show.’ het toneel kon staan met muziek of theater, maar blijkbaar kon je ook gewoon lullen over je leven en daar Wat zouden je vrienden dan antwoorden mensen mee vermaken. Dat leek me wel wat. In al mijn op de vraag wie Peter is? arrogantie was mijn streven dus: doen wat Theo Maas‘Dat is echt de slechtste vraag die je aan sen doet.’ een leugenaar kunt stellen. Wie zegt dat ik vrienden heb?’ Twaalf jaar later vroeg hij je voor zijn voorprogramma… ‘Ik vind Theo geweldig en Theo vindt mij volgens mij wel Nou, toevallig hadden we voor dit inter- oké. Dat ik mee mocht op zijn tour vond ik een gigantisch view een bekende van je aan de lijn. compliment, maar in alle eerlijkheid: als ik een voorpro‘Oh fuck. Ik voel me nu al geambusht. Maar gramma zou meenemen, koos ik ook niet het allerbeste goed, ga door.’ dat beschikbaar is. Stel dat ‘ie jou de tent uit speelt!’
‘Als ze vermoord wordt, ben ik de hoofdverdachte’
14
C. spreekt
Theo was er ook bij toen Peter in 2007 zijn zenuwslopende auditie mocht doen bij Comedytrain, op hetzelfde podium waar we dit interview doen. Inmiddels is de comedyclub Toomler Peters clubhuis. Drie, vier keer per week probeert hij nieuwe grappen uit in de kelderkroeg van het Amsterdamse Hilton-hotel, al acht jaar lang dus. Echte bekendheid geniet Peter echter pas sinds het najaar van 2014, doordat hij elke vrijdag de week afsluit bij De Wereld Draait Door. Het heeft hem geen windeieren gelegd: vanaf 1 oktober staat Peter met een avondvullende show in de theaters en veel data zijn inmiddels uitverkocht. ‘Ik ben heel blij met die spot bij DWDD, want het is op Dit Was Het Nieuws na de enige plek waar je als comedian naamsbekendheid kunt krijgen door je vak uit te oefenen. Anders moet je bekendheid opbouwen door mee te doen aan De Slimste Mens ofzo. Want dat is de realiteit; mensen kopen geen kaarten meer voor iemand die ze niet kennen.’
mensen denken dat het een Engelstalige voorstelling is. Die bewaar ik even voor als ik echt bekend ben.’
Toen je in 2006 het Amsterdams Kleinkunst Concours won, begon je carrière te lopen. Je had het het in die show veel over je lengte van 1.67 en je vader. Zijn dat nu dan verboden onderwerpen? ‘Ik geloof dat sommige dingen je maken als mens en dan is het heel gek om dat op te geven als onderwerp. Mijn vader zal zeker terugkomen in de voorstelling. Ik vind het heel stom als collega’s verweten wordt dat ze het wéér over een bepaald onderwerp hebben. Ja, zo werkt het leven gewoon. Als het uitgaat met je vriendin en je komt tien jaar later weer bij elkaar, zul je het over dezelfde dingen hebben. Je ontwikkelt je wel, Waarom wil je graag zo’n grote theatershow maken, maar je kunt niet van mij verwachten dat ik waar mensen kaarten voor moeten kopen? Je bent toch een andere jeugd krijg, een ander leven of een lichaam van één meter tachtig lang.’ stand-up comedian? ‘Ik voel me ook geen cabaretier, maar het lijkt me gewelDaarmee zeg je eigenlijk dat je op het podig om een eigen publiek te creëren. Dat mensen puur dium van jezelf uitgaat. We kennen je dus voor mij komen en ook meegroeien in mijn humor. Bij misschien beter dan je denkt? stand-up ben je één van de artiesten die avond en bij DWDD kijkt ook niemand voor mij. Je kunt mensen dus `De ontwikkeling is volgens mij dat je steeds minder diep je wereld in trekken. Een voorbeeld: ik ben meer van jezelf durft te laten zien. In het betrots op mijn DWDD-sketch over de actie ‘Sta op tegen gin maak je de duidelijke grappen: mijn lengte kanker’. Dat vond ik namelijk een gekke slogan. Mijn vad- en naam. Daarna wordt je steeds eerlijker. Ik er had slokdarmkanker en kon in de laatste week van heb pas sinds kort ontdekt dat eerlijk zijn zijn leven echt niet meer lopen. Wat komt hierna: ‘om- over mijn liegen ook grappig kan zijn. Ik had hels Ebola’? ‘Vergeet Alzheimer niet’? Zo’n hard onder- ook nooit gedacht dat ik dat fietsverhaal aan werp had ik nooit kunnen doen in mijn eerste optredens iemand zou durven vertellen, het is té raar. bij DWDD. Men moet je daar eerst voor kennen. In mijn Maar nu denk ik dat mensen me er juist beter door begrijpen. Je groeit, naarmate je dieper theatershow kan dat wel.’ gaat. Wat dat betreft is Zacht van binnen een Cabaretiers moeten altijd al ver voordat ze ook maar treffende titel.’ één grap hebben bedacht een naam bedenken voor in de programmaboekjes. Waarom heb je voor Zacht van Zacht van binnen is te zien in theaters door binnen gekozen? ‘Ik ben denk ik al vijf jaar bezig met het bedenken van het hele land. Met je CJP-pas krijg je korting, een titel. Bij elke ingeving bel ik één of twee collega´s op tot wel 50% van de kaartprijs. Daarnaast en keer op keer lachen ze me uit. De avond voordat ik de sluit Peter Pannekoek ook dit seizoen elke titel moest inleveren, viel dit me in. Emilio Guzman en vrijdag de week af bij De Wereld Draait Door. Jan Jaap van der Wal vonden het wel oké. Ik ben er zelf ook content mee, al had ik de show het liefst Friendly Fire genoemd. Het stomme is dat je dan bang bent dat Cris Cab – Liar Liar
C. spreekt
15
16
C. tipt
Tekst Veerle Corstens (@schrijfsel) Fotografie Marc Deurloo (@ marcdeurloo)
C. tipt
17
Utrecht De hotspots van muzikaal absurdistisch cabaretduo Yentl en de Boer. Christine de Boer (32) groeide op in Baarn, samen met Yentl Schieman (29) speelt ze regelmatig in Utrecht.
Geen Daden Maar Woorden Festival
Christine: ‘Een paar jaar geleden hebben we tijdens dit festival opgetreden in een werfkelder onder de Utrechtse Kinderboekhandel. In de winkel zat een luik in de vloer, waardoor het publiek een trapje af ging richting onze horrorvoors telling Kom je op ons partijtje. Op het festival treden veel schrijvers op, maar we zagen daar ook Janne Schra voor het eerst zingen.’
Stadsschouwburg Utrecht
Yentl: ‘In de schouwburg hebben we vaak gespeeld, maar nog nooit met onze eigen voorstelling. Daar gaat dit seizoen eindelijk verandering in komen. We stonden wel eerder met muzikaal collectief Het Nieuwe Lied in theatercafé Zindering en in de Blauwe Zaal met de finalistentournee van het Amsterdams Kleinkunst Festival. Een leuke plek om te spelen, Utrechters begrijpen goed wat we maken. Dat komt volgens mij door het jonge publiek en door de programmeur, die open staat voor nieuwe dingen.’
Culturele zondagen
Christine: ‘Spelen in winkels tijdens de Culturele Zondagen is ontzettend leuk. Omdat mensen binnen kunnen lopen zonder kaartje is theater opeens heel toegankelijk. Dat is wel tekenend voor hoe cultureel Utrecht is. De eerste keer speelden we in een snoepwinkel, een jaar later waren het Franse
chansons in l’Occitane en de laatste keer in de winkel de Droom van Utrecht, tussen de theepotjes en tubes anaalzalf. Toen was het zo druk dat de winkelier vreesde voor zijn interieur. Ik kijk ook regelmatig naar andere optredens, zoals Herman in een bakje Geitenkwark tijdens een optreden in een cd-winkel en Sjaan Duinhoven in een broodjeszaak.’
Nederlands Filmfestival
Yentl: ‘Ik speel in De Overkant, een film over hoe Freek de Jonge in Zeeland opgroeide. Deze film is geselecteerd voor het filmfestival. Ik speel het liefje in zijn jonge jaren en ben erg trots dat deze film Zeeland nu ontstijgt met de selectie voor de regieprijs. Hopelijk mag ik over de rode loper naar de première, dat lijkt me wel een ervaring.’
Huiskamerconcerten Utrecht
Christine: ‘Deze Facebookgroep is van een jongen die zijn huiskamer openstelt voor kleine theatervoorstellingen. Hij had ons zien spelen in Idea in Soest en vroeg of we bij hem wilden optreden. Mensen die dat soort initiatieven tonen vind ik echt tof, dus we wilden graag komen. Er was ongeveer een vierkante meter als podium en het publiek keek recht op onze vingers. Ongelofelijk spannend; je kunt niks verdoezelen en wordt gedwongen om heel open te zijn. Het is wel zenuwslopend, want je ziet het ook direct als iemand verveeld op zijn telefoon kijkt. Het spannendst om te doen, maar uiteindelijk ook het allerleukst.’ Typhoon – Liefste
18
C. tipt
Noord-Holland Singer-songwriter Gerson Main (28) groeide op Diemen-Zuid en hoewel zijn bed in Almere staat, heeft hij dat de laatste tijd amper gezien. Hij crasht meestal bij vrienden in Amsterdam.
Stadsschouwburg Amsterdam
‘Ik ben nog nooit naar een voorstelling in de schouwburg geweest, verder dan de foyer kom ik niet. Op een regenachtige dag op het Leidseplein was ik aan het hangen met vrienden toen we van ellende hier naar binnen stapten. Het was er zo warm en mooi dat ik me van adel waande. Nog altijd krijg ik dat magische gevoel als ik hier binnen loop. Graag zou ik naar Opo Kondre gaan kijken hier. Ik was drie maanden oud toen ik vanuit Suriname naar Nederland kwam, daarom ben ik erg benieuwd naar deze muzikale voorstelling over het koloniale verleden.’
Jazz Café Alto
‘Ik heb jazz gestudeerd aan het Utrechts Conservatorium en kwam er daar al snel achter dat ik meer hou van jazz luisteren dan dat ik een jazzmuzikant ben. Soms ga ik een nachtje naar Alto om me te laten inspireren door de ontzettend goede muzikanten. Het zijn altijd van zo’n introverte types die geen microfoons hebben om iets tussendoor te zeggen; ze willen alleen maar spelen. Ik kan daar lekker met een biertje zitten en genieten van de muziek. Al ben ik er ook een keer uit gezet toen ik iets te veel in de feestvreugde op ging en met een stoel begon te zwaaien; dat werd niet zo gewaardeerd.’
Melkweg/Paradiso
‘Tussen deze twee poptempels kan ik niet kiezen. In beide ben ik regelmatig te vinden, zowel op het podium als in de zaal. Pas stond ik nog in de Melkweg in het voorprogramma van Raury, een Amerikaanse singer-songwriter; dat was echt een grote eer. En in Paradiso heb ik Typhoon zien optreden. Vanaf de derde verdieping keek ik neer op het publiek dat als een kudde dieren van links naar rechts bewoog, water vloog alle kanten op. Ik moest denken aan de stormloop van op hol geslagen gnoes in The Lion King;
als je hier in zou vallen, werd je opgeslokt. Wat een rush moet het geven om voor zo’n kolkend publiek op het podium te staan. Dat wil ik ook een keer meemaken.’
Eye
‘Ik beloof mezelf altijd om mooie arthousefilms te gaan kijken, maar dat schiet er meestal bij in omdat ik best wel laks ben. Aan het begin van de dag bedenk ik welke twee boeken ik wil gaan lezen en het loopt toch altijd anders. Ik hou mezelf echt voor de gek. Ik vind het namelijk wel belangrijk om mezelf te verrijken met iets meer diepgang dan de Marvel superheldenfilms waar ik nu meestal naartoe ga.’
Artis
‘Hier ben ik een keer naar binnen gesneakt. We liepen naar de ingang en zeiden op dwingende toon dat we op de gastenlijst stonden. De kaartjescontroleur keek beduusd maar liet ons wel binnen. Toen zijn we een dagje gaan chillen bij de aapjes, leeuwen en insecten. Als kind kwam ik ook vaak in Artis, ik vond het bere-interessant om te kijken wat die beesten aan het uitvogelen waren. En ik zag eens een filmpje van een leeuw die een bijdehante reiger ving; stiekem hoop ik zo’n scène eens live mee te maken.’
Mavis Staples - Nobody Knows The
Trouble I’ve Seen
C. tipt
19
20
C. tipt
Gelderland Rapper O-Dog (33) - ook wel bekend als Earlrandall de Randamie - groeide op in ’t Harde. Met zijn broer Typhoon toert hij door het land, solo treedt hij regelmatig op als presentator.
Nederlands Artillerie Museum
‘Wij groeiden op vlakbij een berg die de Knobbel heet en waar mijn broers en ik graag met de fiets op en af raceten. Daarbovenop heb je een militair museum dat ik machtig interessant vond. Ik wilde ook graag in dienst maar jammer genoeg werd de dienstplicht net afgeschaft. In het museum stonden oude kanonnen en tanks. Er was ook een militair oefenterrein waar wij naar kogelhulzen zochten en hutten bouwden. Als we er achter kwamen dat militairen onze hut hadden gebruikt waren we supertrots; dat was grote erkenning voor onze bouwkunde.’
The New Break – ‘ t Harde
Molukse Evangelische kerk - Vaassen
‘Ook al ben je niet gelovig: de Molukse kerk met liveband en dansende mensen is een hele ervaring. Er werd daar prachtig in canon gezongen en ik zong zelf graag mee. Dit was mijn eerste ervaring met gospel en ik vond het prachtig. Het nummer Heer Uw licht en Uw liefde schijnen kan ik zo nog zingen. Ik kwam in deze kerk terecht via meester Meijer, mijn leraar in Nunspeet. Op school was ik geen makkelijke en hij wist me te boeien via de muziek. Ik speelde zelfs in de fanfare.’
‘Deze boerendisco is een echte must-see omdat iedereen uit de omgeving hier naartoe gaat; van boeren tot Stationsplein ' t Harde militairen. Mensen die wat strenger opgevoed werden, na Lowlands sneakten het raam uit om hier te gaan dansen. Mijn ‘Een keer per jaar is het superdruk in ’t Harde broers Typhoon en Blaxtar hebben daar ook opgetreden want op dit station stappen mensen over met hun rapshow, ik was toen al het huis uit.’ naar Lowlands. Vooral op de terugweg kon je de bezoekers sigaretten verkopen, koekjes uitdelen en om polsbandjes vragen. Wij Pathé de Kroon - Elburg ‘De knusheid van deze bioscoop herinner ik me nog goed. hingen bij het station rond, de muziek stond Ik heb Gremlins daar gezien; dat was zo’n enge film, het hard aan en mensen waren aan het dansen zweet stond op mijn rug. Toch heb ik er goede herin- op het Stationsplein. Dat was voor ons echt neringen aan. Dit was zo’n film waar je over mee moest een leuk evenement.’ kunnen praten. Iedereen op school zei: ‘Moe je kiek’n man’. Dat boers praten kan ik nog wel, maar ik was meer bezig met het leren van Surinaams, juist omdat dat van mijn ouders niet mocht. Als ze iets wilden bespreken zonder ons deden ze dat in het Surinaams. Al snel wist ik dat 'naki' betekende dat ik een pak slaag kreeg.’ Muddy Waters – Hoochie Coochie Man
C. tipt
21
22
C. bezoekt
Tekst: Judith Zijp (@Judithhaha) Fotografie: Milan Vermeulen (@ milanfoto)
C. bezoekt
23
Stadsschouwburg Amsterdam Als de slaapkamer van de koning
Het podium van de Stadsschouwburg in Amsterdam betreden voelt een beetje alsof je de slaapkamer van WimLex en Máxima binnenstapt. Welk gevoel we hier precies mee bedoelen? Nou, het semi-ongemakkelijke dat je bekruipt als je op een heilige plek bent. Want dat is precies wat deze schouwburg is. Al sinds forever (oké, sinds 1894) is dit de plek waar je naartoe moet als je toneel en dans van het allerhoogste niveau wilt zien. Zodoende is dit podium naast een houten verhoging in een crazy mooie zaal dus ook een soort graadmeter voor het niveau van een stuk. Mag je hier staan? Dan kun je als toneelspeler of danser al je andere dromen overboord gooien, want iets hogers dan dit ga je toch niet meer bereiken. Behalve misschien dan de top van de Himalaya, maar dat is een hele andere tak van sport. Dat gezegd hebbende lijkt het ons een goed idee dat je nu dit magazine als de sodemieter in je tas stopt en de eerste tram/fiets/trein pakt richting Stadsschouwburg Amsterdam. Want ja, wie wil nou niet weten hoe het voelt om in de slaapkamer van Wim-Lex en Max te vertoeven? Kendrick Lamar – King Kunta
€ 5,- CJP-korting // ssba.nl
24
C. denkt
Waarom stand-upcomedy óók kunst is Standup-comedy wordt vaak niet als kunstvorm gezien. Dat terwijl er verhalen worden verteld in de puurste vorm. Mensen vergeten een avond lang al hun problemen en gaan met een voldaan gevoel naar huis. Eerst even een korte uitleg van wat volgens mij het verschil is tussen cabaret en stand-upcomedy. Vroeger was cabaret echte kleinkunst. Verhalen, afgewisseld met een mooi lied en een duidelijke rode draad door de voorstelling. Stand-upcomedy is een vrij jonge theatervorm hier in Nederland. In Amerika en Engeland is iedereen comedian en niemand cabarietier. Cabaret is echt iets Hollands. Er was hier altijd een duidelijk verschil tussen de twee. Comedians waren meer van de oneliners. Tegenwoordig is het verschil minder duidelijk. Zodra je avondvullend in het theater staat, ben je opeens sowieso cabaretier. Dat terwijl veel grote ‘cabaretiers’ toch echt stand-upcomedians zijn, zoals Theo Maassen, Ronald Goedemondt, Jan Jaap van der Wal, Daniel Arends, Hans Sibbel en ga zo maar door.
Na deze achtergrondinfo kan ik jullie nu een voor mij frustrerend verhaal vertellen, over hoe er tegen stand-upcomedy aan wordt gekeken door mensen die zogenaamd verstand hebben van kunst. In de comedyclub waar ik regelmatig werk, Toomler in Amsterdam, hebben we elke woensdagavond het open podium waar ik mc. Dit zijn bijzondere avonden omdat er complete randdebielen op het podium kunnen staan, maar ook mensen die erg veel talent hebben en meer vlieguren moeten maken. Bijzondere mensen met veel talent spot ik al bij binnenkomst. Ze zijn alleen, vragen het hoognodige om vervolgens in
Tekst: Soundos el Ah madi (@soundos) Fotografie Tessa Posthu ma de Boer
een hoek te zitten en zich op hun optreden voor te bereiden. Ze vragen achteraf feedback, luisteren naar de juiste mensen en zijn nederig als je ze een compliment geeft. Het allerbelangrijkste: ze hebben discipline. Talentloze mensen herken ik ook bij binnenkomst meteen. Ze arriveren met een entourage (hoezo? Ben je Snoop Dogg?), doen meteen bijdehand wanneer ze je ontmoeten met een grap over je naam/hun naam/het weer, drinken alcohol voor hun optreden want ze kunnen zogenaamd goed tegen drank, zijn allergisch voor kritiek en hebben niet het geduld om jarenlang aan zichzelf te werken want ze willen nu meteen succes en in Carré staan. Twee jaar geleden was ik op zo’n woensdagavond in Toomler. Ik hoefde niet te werken en de zaal was heerlijk gevuld. De helft van het publiek bestond uit jonge acteurs van een toneelopleiding die allemaal naar hun held kwamen kijken. Ik noem deze held Fred, want ik moet een naam verzinnen die evenveel fantasie nodig heeft als het talent wat deze jongeman bezit. Hij kwam met een dikke attitude binnen, want iedereen kwam voor hem en hij had ook nog een bekende acteur mee-genomen die hem les gaf. Het leek eerder de première van deze Fred, dan een open podium met tien andere mensen die allemaal zes minuten mochten optreden. Ik stond achterin de zaal toen er drie vrienden van Fred te laat binnekwamen. Het barpersoneel had het druk, dus ik placeerde de heren. Ze keken mij niet aan. Fred gaf een tenenkrommend optreden. Hij zong liedjes die nergens over gingen en was totaal niet grappig. Toch kreeg hij nog net geen staande ovatie van zijn vrienden. Na afloop vroeg hij mij verrassend genoeg om feedback. Dat deed ik, op een vriendelijke toon. Het waren drie kritiekpunten. 1: Kom niet met een hele entourage, want dan weet je niet wat wel of niet werkt aan je materiaal, omdat de zaal gevuld is met mensen die sowieso van je houden. 2: Gun jezelf de tijd om uren te maken en anoniem op je bek te gaan. 3: Speel niet met je mobiele telefoon wanneer andere mensen optreden, want je kunt van iedereen leren.
C. denkt
25
Bij punt 3 brak er iets bij Fred. Hij keek mij vies aan, wees in mijn gezicht en zei: “Als ik niet naar mijn mobiel moet kijken, waarom zit jij dan de hele tijd mij in de gaten te houden? Jij moet toch ook nog veel leren? Jij weet het allemaal toch ook nog niet?” Ik keek Fred aan en gaf hem een hand terwijl ik zei: “Fred, ik ben klaar met jou. Ik geef jou op mijn vrije avond feedback, wat mij al genoeg energie kost. Als jij mij dan ook nog een grote bek gaat geven en agressief aankijkt, haak ik af. Veel succes in het echte leven, want wat je nu op school meemaakt is niet de realiteit. Je zit in een bubbel en straks barst die keihard in je gezicht. Ik zie je over een tijdje op het terras wanneer ik een appelsap bij je bestel, want dat is het enige wat de toekomst jou gaat brengen met deze attitude.” Hij liep weg en begon bij een actrice die ik ken te klagen over ‘Die Marokkaan’. Deze jongen werkt nu inderdaad in de horeca. Hij sprak laatst een collega van mij en vertelde dat het hem nog steeds pijn doet wat ik tegen hem heb gezegd. Ik denk dat dit komt doordat ik gelijk heb. Stand-up comedy is een van de moeilijkste theatervormen. Veel mensen dromen ervan om ooit een eigen cabaretprogramma te maken. De moeilijkste opdracht die je iemand kan geven is om zichzelf te zijn in de meest onnatuurlijke situatie: in een theater, waar mensen naar je kijken terwijl jij praat, zonder iets terug te zeggen. Tenzij je er echt om vraagt, en dan zijn ze bang voor je. Als dat je lukt, contact maken met onbekenden -de moeilijkste emotie om op te wekken is namelijk lachen- dan heb je het meest intieme te pakken dat mogelijk is met een publiek en wil je nooit meer iets anders. Dat weten de critici die op het genre neerkijken ook. Dus laten we genieten van deze kunstvorm, die ervoor zorgt dat we de politiek, het leven en de hele mensheid niet al te serieus hoevente nemen.
Kanye West – Can’t Tell Me Nothing
26
C. ontdekt
Tekst: Klaas Knooihuizen (@klaasknooihzn) Fotografie: Tom my 'n Lance
‘Draaien is de kortste route wanneer je jouw visie op muziek wil laten horen,’ aldus Maurice de Graaf (25), die samen met tweelingbroer Sander (eveneens 25, je verwacht het niet) Doppelgang vormt. Hun visie vond razendsnel weerklank. Amper vijf jaar geleden legden de broers hun eerste plaatje op de draaitafel, inmiddels sieren Mysteryland, Valtifest, Bungalup en Milkshake hun cv. Dat alles zonder dat ze één eigen nummer hadden uitgebracht. Het wachten daarop wordt nu beloond. Er ligt een half dozijn tracks klaar, die de komende maanden één voor één het levenslicht gaan zien. Guns Out trapt het rijtje af. ‘We hebben heel bewust voor Guns Out gekozen als eerste single,’ zegt Sander. ‘Het belichaamt precies de attitude die wij uit willen stralen. De genres die wij kiezen – chicago, acid, vogue - vloeien eruit voort.’ Voor wie niet goed thuis is in de terminologie: Doppelgang is stoer maar benaderbaar. Rauw met een vachtje. Nooit stoppen, altijd doorgaan. Guns Out was bedoeld als voorzichtig visite kaartje naar clubs en blogs, maar ging al snel een eigen leven leiden. Sander: ‘Er was een plugger die Guns Out te gek vond en het naar de radio bracht. Dennis Ruyer draait hem regelmatig op Radio 538. Grappig hoe het kan lopen. In het begin doe je alles wat je doet vanuit je hart. Soms zie je pas wat je pad moet worden als dat pad ligt.’ Voorbeeld: met hun vrij specifieke sound leek Doppelgang gedoemd tot een leven in de niche, maar afgelopen zomer stonden ze ineens op het grote, rock-minded Pinkpop. Maurice: ‘Dat was een heel indrukwekkende dag. Ik was enorm zenuwachtig, liep met trillende benen naar de dj-booth. We speelden tegelijk met Pharrell Williams en wisten niet of er mensen zouden komen. Gelukkig voor ons viel Pharrell een beetje tegen.’ Sander: ‘Het was zondagavond. Veel bezoekers wilden echt nog even losgaan. Dat hebben wij ze kunnen bieden. Hopelijk kunnen
C. ontdekt
27
Doppelgang we vaker van dit soort festivals doen, het smaakte absoluut naar meer.’ Het zou ons zeer verbazen als het hierbij blijft, al was het maar omdat een Doppelgang-set altijd een verrassing is. ‘We zijn geen jongens die alleen plaatjes draaien,’ zegt Sander. ‘Dat anderen dat doen is prima, maar het ligt niet in onze natuur. We draaien natuurlijk vooral stevige house, maar ook andere tracks die we te gek vinden, en af en toe een cover die we zelf zingen.’ Maurice: ‘Qua outfits pakken we enorm uit. De ene keer komen we met een nineties gabber-look, dan weer hiphop. Mensen denken vaak dat we hiphop of hardstyle draaien. Daar spelen we graag mee, zodat onze bezoekers zichzelf vragen stellen.’ De nadruk op kleding verraadt de modeachtergrond van het duo. Doppelgang wordt regelmatig neergezet als models go dj’s, maar die simplificatie doet geen recht aan wie ze inmiddels zijn geworden. Dat kun je tijdens het staartje van de festivalzomer zelf meemaken. En anders tijdens Amsterdam Dance Event in oktober, waar de twee in club Winston een eigen avond hosten: Doppelgangbang. Sander: ‘We nodigen inspirerende dj-duo’s uit. Het wordt een soort dj-estafette waarbij we steeds doorschuiven, zodat je met iemand van het andere duo draait. Je krijgt dan spannende wendingen aan de muziek - dat is tenminste de bedoeling.’ Facebook.com/doppelgangmusic Doppelgang – Guns Out
28
C. ontdekt
Olivia Lonsdale Twee, drie uurtjes. Langer duurde het niet, het schie ten van de video die je met 99% zekerheid gezien hebt. Sindsdien wordt Olivia Lonsdale (20) om de haverklap aangesproken. ‘Sorry, maar jij bent toch dat meisje van Drank & Drugs?’ Verder is er in haar leven weinig veranderd, vindt ze zelf.
‘Dan vragen ze of ik mezelf goed vind. Nou nee. Ik weet alleen dat ik het niet beter kon dan ik heb gedaan. Ik deed maar wat, heb geen acteerlessen gehad. Het enige dat ik weet is dat het een fijne draaiperiode was en dat het een fucking leuke film is geworden. Daar ben ik heel blij mee.’ Olivia speelt een pubermeisje dat worstelt met ontluikende vrouwelijkheid, zich het ene moment volwassener voordoet dan ze is en op andere momenten in een kinderlijk gegiechel kan ontsteken. Ondertussen zoekt ze naar haar plaats in een gebroken gezin, met een datende moeder en een broer die meent de weggevallen vaderrol te moeten vervullen. Ze mag dan ‘maar wat doen’, veel geloofwaardiger ga je het niet krijgen. Het is achteraf onbegrijpelijk dat ze werd afgewezen voor de Kleinkunstacademie. ‘Ik vind het verschrikkelijk om auditie te doen, ben niet iemand die zichzelf out there zet. Toen ik werd afgewezen, ben ik maar gaan reizen. In Indonesië kreeg ik een mailtje van de vriendin van (Prins-regisseur, red.) Sam de Jong. Eenmaal terug heb ik auditie gedaan en een paar dagen later hoorde ik dat ik het was geworden. Leuk, dacht ik, even een eindexamenfilmpje knallen. Pas een week later hoorde ik dat het een film was voor in de bioscoop.’ Nu ze zichzelf in de kijker heeft gespeeld, staan ze voor haar in de rij. Wie Olivia wil strikken, moet van goeden huize komen. ‘Ik ben best wel kieskeurig en doe alleen de dingen die ik leuk vind. Verder laat ik het maar op me af komen. Ik weet ook niet hoe het werkt, of ik zelf achter dingen aan moet gaan. Graag wil ik blijven acteren en zolang mensen me vragen, kan ik dat gewoon doen. Als het stopt? Ach, dan doe ik toch wat anders?’
‘Ik heb alleen meer volgers op Instagram. Het maakt niet uit wat ik post. Al is het een foto van een steen, ik krijg direct tweehonderd likes. Ik heb natuurlijk wel gedacht, toen ik onder dat bankje lag voor de clip, gaan de ouders van mijn oppaskindjes dit zien? Die sturen nu filmpjes waarop de kinderen zingen over Drank & Drop, en ‘alle tieners zeggen ja tegen Olivia’. Er schuilt geen kwaad in. Zelf keek ik vroeger naar Beyoncé en 50 Cent. Dat was ook allemaal seks, seks, seks. Dit is seks op een absurdistische manier. Ik vind het vooral heel grappig.’ Door het ongekende succes van de video (ruim veertien miljoen views) zou je bijna over het hoofd zien dat Olivia meer kan dan gekke bekken trekken en parkbankjes humpen. Uitstekend acteren bijvoorbeeld. Dat bewees ze met haar rol van Demi in Prins, een van de origineelste en stilistisch mooiste Nederlandse speelfilms van dit decennium. De rol leverde haar behalve de nodige bekendheid Prins is nu te koop op dvd. prinsdefilm.nl een wagonlading complimenten op. Toch lijkt ze minder overtuigd van haar kunnen dan de rest van de wereld. Lil Kleine ft. Ronnie Flex – Drank & Drugs
C. ontdekt
29
30
C. ontdekt
Matroesjka Technocabaret. Die term verzon Matroesjka zelf voor hetgeen ze maken. Normaal gesproken is het CJP de eer te na om zoiets klakkeloos over te nemen, maar in dit geval kunnen we moeilijk anders. Zelden dekte een woord een lading beter dan hier. De voorstellingen van Matroesjka zijn hard, stuwend, pulserend, doordringend en bovenal ongekend grappig. Een mix van De Vliegende Panters en De Jeugd van Tegenwoordig, en alles wat daartussen zit, noemt Lisa Loeb (26, de blonde) het zelf. ‘En een beetje Plien & Bianca,’ vindt Janneke Rinzema (27, bruin haar). Lisa: ‘Vooruit, maar dan zonder de dikmaakpakken.’
perspectief van de mensensmokkelaar. Kom aan boord, zingen we. Lekker cruisen, de kustwacht kijkt al naar je uit.’ Lisa: ‘We willen aanzetten tot nadenken, zonder moralistisch te zijn.’ Janneke: ‘Zelf weten we de antwoorden ook niet.’ Lisa: ‘Op festivals laten we het publiek bij dat nummer een wave doen. Dan denken ze halverwege: huh, doe ik nou zo enthousiast op een nummer over bootvluchtelingen? Die verwarring vinden we heel interessant.’ Janneke: ‘Maar we zijn er niet op uit om het publiek voor lul zetten, zoals je bij standup vaak ziet. Het is een eer dat er mensen komen, we willen ze meenemen in onze hersenkronkels.’ Een andere sketch gaat over een volwassen man die via Facebook contact zoekt met een jonge jongen. Hij zegt niets wat niet kan, maar toch schuurt het aan alle kanten. Lisa: ‘We horen wel eens dat het hard is wat we maken. Tsja, we maken cabaret over de wereld waarin we leven. Die wereld is nu eenmaal hard.’ Na een zomer vol festivals gaat alle energie straks uit naar de eerste avondvullende voorstelling Eeuwig Vlees, die vanaf begin 2016 te zien is. In de theaters zal Matroesjka vermoedelijk een heel ander publiek treffen dan op de festivals. Een ouder publiek vooral. Lisa: ‘We hebben in Baarn eens gespeeld voor een zaal die gemiddeld letterlijk 75 was. Zij vonden het hartstikke leuk. Veel thema’s zijn universeel en ze herkennen hun kleinkinderen erin.’ Een misschien nog wel grotere uitdaging wordt het om een jong publiek naar theaters te trekken. Janneke: ‘Ze zijn gewend om series te kijken, waarin alles voorgeschoteld wordt. In het theater moet je je verbeelding aanspreken. We gaan die uitdaging graag aan.’
Janneke en Lisa ontmoetten elkaar op het Conservatorium van Amsterdam, waar ze jazz-zang studeerden. Dat komt goed van pas; ze hebben geweldige, krachtige stemmen, die in elkaar passen als, nou ja, het ene matroesjka-poppetje in het andere. ‘De opleiding draaide om het uitvoeren van bestaande jazzliedjes,’ zegt Lisa. ‘Het bleek uiteindelijk te braaf voor ons. In ons eindexamenjaar hebben we Matroesjka opgericht. We maakten een persfoto en schreven alle festivals aan: hoi, wij zijn Matroesjka en jullie gaan ons boeken.’ Er stond nog geen letter op papier toen Stukafest de uitdaging aanging. Toen moesten ze wel. Het energieke debuut sloeg aan en meer festivals volgden, waaronder Zwarte Cross en Lowlands. Voor hun onderwerpkeuze putten ze uit de huidige tijdsgeest en het leek daarom logisch om het te vermengen met de muziek van nu. Dat bleek een gouden greep. Janneke: ‘In ieder geval voor onszelf. De elektronische muziek inspireert ons. We proberen zaken vanaf een matroesjkaspeelt.nl onverwachte kant te belichten. Een liedje over bootvluchtelingen is bijvoorbeeld geschreven vanuit het Matroesjka – Liefde van je leven
C. ontdekt
31
32
C. bezoekt
Nederlands Film Festival Het beste van eigen bodem Op het moment dat deze foto werd gemaakt, zat de organisatie nog tot haar nek in het ehm… organiseren. De Nederlandse tegenhangers van de Oscars zijn wanneer je dit leest (als dat tenminste voor 2 oktober is) in volle gang. Dit betekent dat je tijdens je fietstocht door de binnenstad van Utrecht zomaar een schedelbasisfractuur kunt oplopen als je tegen een metershoog Gouden Kalf aanfietst. Ja, dit is inderdaad een nogal onwaarschijnlijk scenario. Meer voor de hand liggend is dat je allerlei filmische pareltjes van eigen bodem ontdekt tijdens dit oudste filmfestijn van Nederland. Want het draait natuurlijk niet allemaal om de uitreiking van de kalveren; het is ook gewoon een festival waar jij als bezoeker de allertofste vaderlandse producties kunt checken. Anno 2015 vallen tv-series, games en andere interactieve projecten trouwens onder deze noemer. Dat laatste zorgt ervoor dat het NFF niet alleen het oudste filmfestival van Nederland is, maar ook het meest veelzijdige. Nieuwsgierig naar dit toffe event? Zet dan je fietshelm op (want schedelbasisfracturen zijn stom) en race op z’n Lance Armstrongs naar Utrecht. Misschien dat je onderweg zelfs een kudde loslopende BN’ers spot. De Jeugd Van Tegenwoordig – Sterrenstof
€ 2,50 CJP-korting // filmfestival.nl
C. bezoekt
33
34
C. vecht
Facebook-off Wie is de beste grappenmaker op internet? Kakhiel en Make that the cat wise vechten het uit in een duel en jij bepaalt de winnaar. Geef je favoriet door op Facebook.com/CJPnl.
Make that the cat wise
C. vecht
35
Kakhiel
Vanaf 25 september kun je ĂŠĂŠn van de vier varianten van De Schreeuw zien met 20% CJP-korting, tijdens de tentoonstelling Munch ontmoet Van Gogh in het Van Gogh-museum. Geen grap.
36
C. onderzoekt
Tekst: Martine Bakker
Gulli Mar - Looking for dead bodies
Wanneer gaat kunst te ver? Kunst daagt uit, zet een tijdsgeest neer en wekt zintuigelijke sensaties op. Maar wat als je poep inblikt of kuikens in shredders gooit als statement? Heiligt het doel dan alle middelen?
C. onderzoekt
37
Om de grenzen van kunst uit te zoeken namen we radicale kunnen overgieten.’ Maar dergelijke achterartiesten onder de loep, ondervroegen we kunstenaars haalde artistiekigheden komen mijn missie die met hun werk het nieuws haalden en spraken we de niet ten goede.’ professionals van het Stedelijk Museum Amsterdam.
Alle uitwerpselen verzamelen
Provocatie is van alle tijden. ‘Het is een onderdeel van moderne kunst’, aldus Leontine Coelewij, conservator bij het Stedelijk. ‘Bij Dada-uitvoeringen tijdens de Eerste Wereldoorlog liep het publiek beledigd de zaal uit.’ (Deze kunstvorm speelt met bestaande voorwerpen, zoals De Pindakaasvloer uit 1962 van Wim T. Schippers, red.) ‘En in de jaren zestig wist Piero Manzoni met zijn Merda d’artista, een drol van de kunstenaar in een blikje, de kunstliefhebber behoorlijk te irriteren.’ Logisch dus dat er anno 2015 nog steeds kunstenaars zijn die het randje opzoeken. Kunstenaar Ralph Posset bijvoorbeeld, die wc-rollen maakte van bijbels. Ralph: ‘De wereld is saaier en kleurlozer zonder artiesten als Piero Manzoni die de zaak ontregelen. Ik zet mezelf neer als mythe: waar Elvis werd verafgood op zijn top, begin ik andersom. Mijn werk is radicaal, maar niet extreem. Bloed heeft iets heiligs, daarom stel ik bloedbuisjes tentoon in het project This is my blood. Urine gebruik ik ook maar poep exposeren doe ik niet. Dat is plat en voorspelbaar. Tenzij je het aanpakt zoals Piero Manzoni. Zijn werk is niet alleen ontlasting, maar hij triggert een discussie: zit er écht poep in het blik of houdt hij ons voor de gek?’
Wel/niet doelbewust
Kunstenaar Daan Samson vindt dat kunst verademing biedt in het aardse bestaan: ‘Kunstenaars doen hun best troost, schoonheid en diepgang te brengen.’ Daans werk bestaat voornamelijk uit acties waarbij hij zich laat sponseren. Zo was het werk Praaltocht van koers en oogst een optocht van luxeproducten als tuinmeubilair en fitnessapparatuur, gesponsord door merken. Daan hield de producten zelf. ‘Ik zie het als mijn taak te illustrerendat zondigheid en schuldgevoel niet bestaan. Als individu mag je jezelf écht wel overgeven aan ambities, wensen en lusten.’ Daan kiest voor een milde aanpak van provoceren. ‘Ik maak burgerlijke kunst. Neem de fotoreeks waarvoor ik vrouwelijke kunstprofessionals licht-erotischliet fotografen: Art Babes. Vanuit de kunstsector steeg er verontwaardiging op: ‘Daan had zijn modellen best met schapenbloed
Versnipperde kuikens
Tinkebell is een voorbeeld van een kunstenaar die wél schapenbloed zou gebruiken voor haar werk. Dit doet ze om dierenwelzijn bespreekbaar te maken, en dat gaat er, op zijn zachtst gezegd, nogal heftig aan toe. Zo experimenteerde ze met het idee om zestig haankuikens te versnipperen als statement tegen de bio-industrie. De kuikens werden uiteindelijk gered door aanwezigen op de eco-beurs waar de slachting zou plaatsvinden. Zij adopteerden de beestjes. Ook fabriceerde Tinkebell een tas van haar kat omdat deze volgens haar depressief was, liet ze zichzelf steriliseren als protest tegen overbevolking én nam ze menselijke botten mee uit Bangladesh voor haar project Save The World. Op de vraag of dieren mogen sterven voor de kunst, antwoordt Ralph Posset: ‘Het is eervoller te sterven voor een kunstwerk dan in de anonimiteit van de bioindustrie.’ Het werk Black Sun van Damien Hirst is volgens hem een van de meest indrukwekkende werken ooit: tienduizenden vliegenlijkjes die een gigantische zwarte zon vormen. ‘Damien Hirst toont de balans tussen schoonheid en het vergankelijke.’ Tinkebell’s dierenopoffering gaat verder dan dode vliegen, wat veel mensen furieus maakt, waardoor zij weer het boek Dearest Tinkebell samenstelde uit alle haatmail. Ze gaf de haters met naam en toenaam prijs. Als kunstwerk.
Het lichaam is een tempel
Mensen offeren dus hun lichaamsstoffen en dieren op voor kunst en sommigen gebruiken hun eigen lichaam als werk. Zo toonde Deborah de Robertis wijdbeens haar private parts door zonder ondergoed voor The Origin of the World van Gustave Courbet te gaan zitten. Toeschouwers reageerden geschrokken dat ze recht in een echte vaginakeken, terwijl ze wel kin-krabbend voor een schilderij-
38
C. onderzoekt
Tinkebell
versie staan. De Servische Marina Abramović maakte in 1977 opnames genaamd Breathing In - Breathing Out: lijkt een intense tongzoen, is negen minuten elkaars adem inhaleren met dichtgestopte neus. Ralph Posset heeft ook een extremere fase gekend: hij liet een condoom maken van zijn afgestroopte huid. ‘Als ik daar nu aan terugdenk voegt zo’n op zichzelf staand werk niets toe. Provocatie mag, maar moet binnen het genre van een kunstenaar passen.’ Tsja, lichamelijk wordt alleen een artiesthiermee geschaad, maar voor een gemiddeld brein die deze voorbeelden onder ogen komt voelt het aardig shocking.
Over lijken
Wat als andermans lichaam wordt gebruikt? De IJslandse Snorri Ásmundsson postte op Facebook: ‘Als je stervende bent, zou ik graag je lichamelijk overschot willen lenen als je dood bent.’ Hij wilde de lijken gebruiken voor een video-installatie. Ralph Posset: ‘Het kan ook zijn dat de discussie die hierdoor loskomt al het kunstwerk op zich is.’
Ralph Posset - She loves me
Gelukkig kun je als publiek zelf kiezen of je iets wel of niet wil zien. Toch? Dat is volgens Stedelijks persvoorlichter Marie-José Raven niet altijd waar. ‘Mensen die naar kunstexposities gaan hebben een bepaald referentiekader, maar als je op straat wordt geconfronteerd met kunst ben je daar niet altijd op bedacht en dat kan een schokkend effect hebben.’ Of op Facebook, zoals de post over de lijken. Die kwam binnen. Daan Samson denkt dat heftig provoceren niet helpt om een boodschap over te brengen. ‘In het geval van Art Babes koos ik voor een setting die niet heftiger was dan een lingerie-advertentie. Zelfs dan zijn er individuen die zich laten provoceren. Zo riep het tijdschrift Kunstbeeld Art Babes uit tot ‘het minst te waarderen kunstwerk van de internationale beurs ArtRotterdam’. Een dergelijke krampachtigheid bevestigt dat er nog veel terrein te winnen valt.’ Ralph Posset vult aan: ‘Communiceer met miljoenen maar wees niet bevreesd om door slechts een handvol begrepen te worden. Mensen worden trouwens vooral heel boos als ze denken dat hun belastingcenten in het werk zitten, ik krijg haatmails waar de honden geen brood van lusten.’ Ralph kan van zijn mailbox bijna een Dearest Ralph maken.
C. onderzoekt
Piero Manzoni - Merda dartista
Een kwestie van privacy
Al dat gal spuwen brengt ons naar een nieuwe kunsttrend: het debat rondom privacy. Stedelijks Marie-José Raven: kunstenaar Richard Prince verkocht vergrote afbeeldingen van Instagram-foto’s van vreemden. Hij vroeg geen toestemming. Hierdoor begon een debat over in hoeverre je je privacy opgeeft als je foto’s op social media plaatst.’ Nog zo’n voorbeeld: Street Ghosts van Paolo Cirio. Hij plakte levensgrote posters van korrelige mensen op straat, waar zij ook waren gefotografeerd door Google Street View-camera’s. Dat de discussies rondom ons post-gedrag op social media worden aangezwengeld, daar kunnen we van opsteken dat we bewuster moeten omgaan met alles wat we online zetten, het feit dat je zelfs in een kunstwerk kunt belanden als je een blokje omgaat, dat gaat ver. Maar ‘te’?
Conclusie
Op de vraag of er voor een goed maatschappelijk doel geprovoceerd mag worden, zegt conservator Leontine Coelewij: ‘Provocatie mag, maar alléén provoceren is niet genoeg. Bij kunst moet er altijd meer aan de hand zijn om het een echt goed kunstwerk te laten zijn. Voor mij is er alleen goede of slecht gemaakte kunst. Oscar Wilde zegt dit het best: ‘There is no such thing as
39
Annegret Kellner, assistent curator private art collection, Amsterdam - Daan Samson & Jeronimus van Pelt 2011 (Part of the Art Babes photo series)
a moral or an immoral book. Books are well written, or badly written.’ Kunst, al dan niet goed uitgevoerd, zal altijd grenzen opzoeken. Het is de intentie van de kunstenaar die hierin het verschil kan maken. Is het doel om mensen te laten nadenken of om mens en dier doelbewust pijn te doen? Hoe intrigerend experimenterende kunst ook kan zijn: als je je privacy of zelfs je lichaam, dat van een ander of dat van een dier ervoor op moet geven, gaat dat duidelijk een grens over. Of dat erg is? Daarover verschillen de meningen. Wat jij?
CJP’ers krijgen korting op heel veel musea in Nederland. Tijdens CJP Serveert @ Planet Hype in MOTI (donderdagavond 9 oktober) is Tinkebell één van de sprekers over ‘hypes’. Laat ons vooral op Facebook of Twitter (@ CJPnl) weten welke kunst volgens jou écht te ver gaat. Die Antwoord - Baby's on fire
40
C. bezoekt
C. bezoekt
41
Museum Boerhaave Place to be voor sterkwater-fetisjisten
Even eerlijk: moet jij huilen van blijdschap als je een ongeboren kuiken op sterk water ziet? Of wanneer je dat ene perfect gevormde reageerbuisje tegenkomt? Ja? Dan is Museum Boerhaave in Leiden iets voor jou. Dit museum is een walhalla voor iedereen die zichzelf fetisjist noemt op genees- en natuurkundig gebied. Niet alleen vind je er een shitload aan in alcohol drijvende overblijfselen van mens en dier, je kunt er ook je hart ophalen als je het warm krijgt van - let’s say- een dwangbuis of een microscoop. Vooral van dat laatste hebben ze er heel, heel, héél erg veel. Als we de depotmedewerker mogen geloven, vind je aan de Lange Sint Agenietenstraat 10 te Leiden de grootste microscopenverzameling ter wereld. We zouden hier nu een flauwe woordgrap kunnen maken met de woorden ‘grote’ en ‘microscopische’ erin, maar dat doen we niet. In plaats daarvan vertellen we je dat deze verzameling veel vermakelijker is dan dat-ie klinkt. P.S. Voor de echte freaks of nature: dit museum bezoeken is op eigen risico, want er is geen crisisteam dat je opvangt als je flauwvalt van enthousiasme. CeeLo Green - Bright Lights Bigger City
€ 2,- CJP-korting // museumboerhaave.nl
42
C. over CJP
Voor € 17,50 per jaar korting op cultuur, films en festivals.
Doe een CJP-pas cadeau (aan jezelf of een ander) Doe de woordzoeker op de pagina hiernaast en ontdek of je puzzelskills nog up-to-date zijn. Kom je er niet uit welk woord er overblijft? Geeft niet, je kunt je puzzelkwaliteiten verder aanscherpen door uit het ENORME aanbod van culturele zaken met CJP-korting te scrollen, op cjp.nl of in het echt. Is naar de bioscoop gaan, festivals bezoeken en in de stoelen van een theaterzaal zitten trouwens niet veel leuker met z’n tweeën? Juist ja! Geef een pas cadeau aan je beste vriend(en) en ga samen op pad. Met korting, héél veel korting! Voor maar € 17,50 bestel je op cjp.nl/koopdiepas een CJP-pas, voor jezelf of een ander.
Kris Kross Amsterdam – Until The Morning
C. over CJP
43
M
P
K
E
D
A
R
A
P
T
B
E
U
R
U
T
L
I
T
S
O
A
L
E
E
F
N
E
Y
E
E
E
T
K
H
O
S
F
S
F
K
K
R
E
W
T
S
T
U
I
T
D
O
O
R
E
A
I
E
T
M
D
H
I
L
A
G
P
D
L
E
O
S
F
A
K
B
O
O
A
L
R
O
P
K
A
L
A
K
V
R
A
G
T
I
E
J
B
C
A
N
A
B
I
R
D
G
R
I
C
A
P
P
L
E
R
A
A
W
A
R
Streep de woorden weg en je houdt één woord over met alle letters die niet doorgestreept zijn. Richtingen: ↑ ↓ ← → ↖ ↗ ↘ ↙ Rijksmuseum // Paradiso // Apple // Ballet // Kunsthal // IDFA // Boek // Bird // Go Short // Parade EYE // Pathe // Cabaret // Valtifest // AKO // Tilt // Oerol // WAAR // IFFR // Melkweg // ABC // Opera
Antwoord:
Illustratie: Cliff van Thillo
C. // agenda Najaar 2015 46
C. // Theater
56
C. // Expo
62
C. // Literatuur
66
C. // Festival
72
C. // Muziek
78
C. // Film
84
C. // Special events
88
C. // Lifestyle
46
C. // Theater
Tekst: Steven Stoffers
The Bodyguard
Voor een bodyguard kan het gevaar van een onverwachte kant komen. Omdat je je klant 24 uur per dag bewaakt bijvoorbeeld, en er een hechte band ontstaat. Te hecht soms. De Britse kroonprinses Diana werd zelfs ooit verliefd op haar exemplaar, bodyguard Barry Mannakee. Een jaar later kwam hij om bij een mysterieus ongeluk. Gelukkig is de liefde tussen secret service-agent Frank Farmer en superster Rachel Marron minder bruut, maar gevaarlijk en ingewikkeld blijft het, dat ze ‘I will always love you’ tot hun mantra maken. Je kunt het zelf gaan ontdekken in deze nieuwe musical, waarbij het onvermijdelijk is om met weemoed terug te denken aan de hoogtijdagen van Whitney Houston. Al ben je stiekem snel weer in een happy mood door alle dans en muziek die op het podium te zien/horen is.
Whitney Houston – Run To You
27 september t/m 30 december // Beatrix Theater, Utrecht // 50% lastminute-korting
C. // Theater
47
Wintercircus De kerstvakantie is geschikt voor drie dingen: films, circus en heel veel vreten. Wie niet als een kanonskogel het nieuwe jaar in wil gaan, kiest voor het circus. Of kun jij in de bioscoop wel langs het buffet lopen zonder een extra-large popcorn te bestellen? Nee, precies. Wij ook niet. Op naar het circus dus. Dat kan onbezwaard, want het Wintercircus heeft geen wilde dieren in hun shows. Nooit gehad ook. Dat maakt de shows echter niet minder exotisch: de acrobaten, clowns, jongleurs en slangenmeisjes worden gescout op circuswedstrijden over de hele wereld. Italianen, Parisiennes, Oekraïeners; zolang ze de beste zijn in hun vakgebied, staan ze in één van de vier Wintercircussen die de hele kerstvakantie open zijn. Of vliegen ze er toch als een menselijke kanonskogel doorheen.
Britney Spears – Circus
19 december t/m 3 januari // Utrecht, Amsterdam, Den Haag, Maastricht // 50% CJP-korting
C. // Theater
48
© Yohann Trepanier
Blue Technology
Het zal niemand verbazen, maar blauw is onze lievelingskleur. Omdat het de kleur is van een mooie dag. Omdat het ons doet denken aan Yves Kleins superblauwe meesterwerken. Omdat we het liefst jeans dragen. Omdat Blue da ba dee de soundtrack was van onze middelbare schooltijd. Omdat hetzelfde geldt voor het hele oeuvre van Blue, de boyband. Omdat blauwe M&M’s lekkerder zijn dan groene. Omdat Kind of Blue van Miles Davis onze all time favourite jazzplaat is. Omdat het best lekker is om af en toe de blues te hebben. En omdat blauw korting betekent. Op het fabelachtige Blue Technology bijvoorbeeld. Nee, dat is geen nieuwe techniek in maandverband en met de elektronicawebshop Coolblue heeft het ook niks te maken. Blue Technology is een dansvoorstelling waarbij de spelers met elkaar én met op enorme blauwe vlakken geprojecteerde schaduwen dansen. Check vooral even de betoverende filmpjes op YouTube om een goed beeld te krijgen van deze geniale creatie van choreograaf David Middendorp. Dan begrijp je zeker dat blauw de mooiste kleur van allemaal is.
Marina and the Diamonds – Blue
t/m 18 december // landelijk // tot € 7,50 CJP-korting
C. // Theater
49
© Henk Bleeker
Mariken in de tuin der lusten
Bekend met de zeven zonden? CJP wel hoor. De veelvraten onder ons slaan bijvoorbeeld nog net niet op hol bij het horen van ‘taart’ en we schrijven vol overgave over een sensuele theatershow of lustige taferelen in festivaltenten. Zondigen was in de Middeleeuwen al een heet onderwerp. Het schilderij Tuin der lusten van Jeroen Bosch is daar een goed voorbeeld van. Zo ook de OPERA2DAY-voorstelling Mariken in de tuin der lusten. Een toneelstuk dat al vijfhonderd (!) jaar oud is, maar nu een moderne make-over krijgt. We volgen Mariken, gespeeld door Gouden Kalf-winnares Hannah Hoekstra, die door Jeroens lustige tuin dwaalt en zeven jaar lang beste vrienden met de duivel is. De muziek van Asko|Schönberg en Tetraktys Ensemble is de kers op de taart. In de verte op de redactie: ‘Typte iemand zojuist taart?!’
Kanye West ft. Rick Ross – Devil In A New Dress
7 oktober t/m 21 november // landelijk // tot 66% CJP-korting
50
C. // Theater
© Joost de Haas
Orgelvreten - En de ander
Je kunt zeggen wat je wil over de kerk, met hun liefde voor pijpen hebben ze altijd gelijk gehad. Órgelpijpen. Weinig instrumenten snijden zo hard door de ziel als een orgel. Toen na de oorlog de ontkerkelijking inzette, had dat het einde kunnen betekenen van dit machtige beest. Wie had thuis immers plek voor een twaalf meter hoog buizenapparaat? Maar gelukkig werd in diezelfde tijd de heilige graal voor seculiere organisten uitgevonden: het Hammond-orgel. Een handzaam model, met dezelfde brute oerkracht als de oude pijporgels. Jazz-, blues-, rock- en popmuzikanten namen het mee de podia op en brachten mensen in wat de geestelijken toentertijd ongetwijfeld typeerden als ‘duivelse vervoering’. De opkomst van de synthesizer was een tijdlang moordend voor het ‘ouderwetse’ instrument, maar inmiddels is het orgel weer helemaal terug. Met dank aan de band van Orgel Vreten, die sinds 2012 festivals en poppodia doen trillen van Hammond-extase. Vanaf november gaan ze de theaters in, met een muzikale variant op bovenstaande geschiedenis en ondersteund door o.a. dichter Dennis Gaens en Het Zuidelijk Toneel. Als dit niet de meest swingende theatershow van de winter wordt, vreten wij een orgel.
Orgelvreten – Kopna Kopna
4 november t/m 13 februari // landelijk // tot € 9,50 CJP-korting
C. // Theater
51
© Jan Versweyveld
Toneel Tuesday Dinsdag is de meest niksige dag van de week. Wie gevoelig is voor winter-depressie, voelt zich op dinsdagen het meest miserabel. Niet op maandag. Op maandag kun je namelijk nog haten. De eerste dag na het weekend is een gezamenlijke vijand en dat geeft richting aan je leven, een doel. Dinsdag is gewoon een dag. Niets meer en niets minder. Ga maar na: op woensdag mag je je al verheugen op de dingen die je gaat doen in het weekend. Donderdag is het koopavond en gaan er films in première. Vrijdagochtend is één en al voorpret en vanaf vier uur begint feitelijk het feest. Maar op dinsdag is er niks. Tot nu toe dan. Toneelgroep Amsterdam maakt voor CJP’ers namelijk een paar dinsdagen per jaar speciaal. Bij voorstellingen die wegens succes in reprise gaan, mag je op dinsdag voor de helft van de prijs naar binnen. De komende tijd zijn dat Medea, Lange dagreis naar de nacht en Kings of War. Perfecte stukken om je dinsdagdip mee te lijf te gaan.
iLoveMakonnen ft. Drake – Tuesday
20 oktober, 8 & 22 december, 9 en 16 februari // Stadsschouwburg Amsterdam // 50% CJP-korting
52
C. // Theater
© Petrovsky & Ramone
Notenkraker en Muizenkoning Sinterklaasavond, 1810
Een pop met noten in het haar blijkt een magisch exemplaar Clara ligt pas net in bed en dan start al het ballet. O, kom er eens kijken wat ik in haar dromen vind poppen en muizen bewegen als een wervelwind! Een soldaat met een zwaard erbij danst heldhaftig, ook voor mij en ze schaatsen, wat een pret hoera voor Het Nationale Ballet!
Tank – Dance With Me
11 december – 1 januari // Nationale Opera & Ballet, Amsterdam // tot € 8,- CJP-korting
C. // Theater
53
© Huffen Reuter
De Kleine Komedie
Wie het kleine niet eert, is het grote niet weerd. De Brit Jonty Hurwitz ver-diende afgelopen februari een plek in het Guinness Book of World Records met ‘het kleinste beeld, gemodelleerd naar een bestaand persoon’. Ternauwernood, mogen we wel zeggen. Vlak na de voltooiing liet de technicus die de elektronenmicroscoop bediende Trust namelijk vallen. Het kunstwerkje van Jonty is voorgoed verloren gegaan. De 3D-geprinte vrouw die nu ergens op een laboratoriumvloer ligt of in een stofzuigerzak zit, was het minuscule evenbeeld van de persoon die al 27 jaar de liefde van Jonty’s leven is. Zo staat het nu ook officieel in het Guinness-boek. Kleiner was in dit geval echt fijner. Net zoals de optredens in De Kleine Komedie: omdat je dicht op de artiest zit, zijn de shows er heel persoonlijk. Geen wonder dat zelfs het hart van de grootste cabaretiers van het land overslaat als ze horen dat ze hier geboekt zijn.
Lil Wayne – Love Me
Doorlopend // Amsterdam // 50% lastminute-korting
54
C. // Theater
© Joris van Bennekom
Soldaat van Oranje De Musical
Het verhaal van de Leidse student Erik Hazelhoff Roelfzema, die samen met zijn vrienden een onbezorgd studentenleven leidt, ken je vast al van de beroemde film uit 1977 met Rutger Hauer. De musical vertelt ook hoe hun leven anders wordt, als de Duitsers Nederland binnenvallen in 1940. Het verhaal van de musical is dat van een van de bekendste verzetshelden uit onze vaderlandse geschiedenis. Aan het begin van de oorlog ontsnapte Erik naar Engeland, van waaruit hij zendapparatuur naar Nederland smokkelde en als piloot betrokken was bij bombardementen op Duitsland. Hij werd adjudant van Koningin Wilhelminaen ontving voor zijn verzetswerk de Militaire Willemsorde, de hoogste Koninklijke onderscheiding. Dat dit verhaal na zoveel jaar nog steeds boeit, blijkt wel: de speelperiode van Soldaat van Oranje – De Musical loopt inmiddels al vijf jaar en is daarmee de langslopende Nederlandse theaterproductie ooit.
Destiny’s Child – Soldier
t/m 1 mei // Theaterhangaar, Katwijk // € 15,- CJP-korting op elke rang op dinsdag, woensdag en donderdag
C. // Theater
55
© Circus Treurdier
Grease t/m 3 april // landelijk // tot 50% lastminute-korting Stadsschouwburg Utrecht Utrecht // € 2,50 CJP-korting op 1e en 2e rang Boom Chicago Amsterdam // € 10,50 CJP-korting Rotterdamse Schouwburg Rotterdam // tot € 11,- CJP-korting Koninklijk Theater Carré Amsterdam // 40% lastminuteCJP-korting
Chassé theater Breda // 50% lastminute-korting Circus Treurdier - De Zwarte Doos t/m 28 november // landelijk // tot € 8,CJP-korting Nederlands Dans Theater - School of Thought 8 t/m 20 december // Den Haag, Amsterdam // € 5,- CJP-korting De Meervaart Amsterdam // 50% CJP-korting De Oosterpoort & Stadsschouwburg Groningen // tot 50% CJP-korting op (bijna) alle voorstellingen
Hongerig naar nog meer kortingen of benieuwd naar de details van deze mooie locaties? Sjees naar cjp.nl.
56
C. // Expo
Tekst: Faye Heijnis
© The David Bowie Archive and under license from Chris Duffy
David Bowie is
Een verdwaald zaadcelletje op weg naar bevruchting, of totaal nog niet in the picture. Dat was jij toen David Bowie podia bestormde met zijn alter ego Ziggy Stardust. De Engelse rocker heeft een gigantisch kleurenpalet. Als het androgyne personage Ziggy bestormde hij de seventies. Hij is dan wel van (ver) voor jouw tijd, maar vergis je niet: de invloed van de Brit op muziek, kunst, mode en het theater van nu is nog steeds zichtbaar. Lucky you: de wereldtour van de expo David Bowie is bereikt Groningen in december. Kun je zien wat we bedoelen en zijn handgeschreven songteksten, flamboyante kostuums, foto’s en nog veel meer bíjna aanraken. Dat bewijst ook wel weer de verzamelwoede van deze man. Halleluja, een hele expositie van vijftig jaar David. Je toegangskaarten reserveer je op davidbowiegroningen.nl.
David Bowie – Let’s Dance
11 december t/m 13 maart // Groninger Museum // € 8,- CJP-korting
C. // Expo
57
© Sjoerd Eickmans
Dutch Design Week
Een ladderzatte vriend knalt op een feest bij jou thuis die oh zo dure vaas om die je moeder van haar overgrootmoeder erfde. Daarin straalden ook nog eens de Gloriosa-bloemen, speciaal geïmporteerd vanuit Zuid-Afrika. Je slikt de vloedstorm aan scheldwoorden die naar boven komen snel weer in en grist de bezem uit de kast. Daar sta je dan, de scherven en potgrond op te vegen. Bestonden er maar zwevende planten. Dan had je dit soort gezeik niet. Guess what: die bestaan. Dit, en nog meer wereldverbeterende uitvindingen, zie je op de heilige grond van Dutch Design Week, CJP’s nieuwe partner in crime. Er is zo veel te zien, dat wij een speciale CJP-route door deze jungle voor je samenstellen. Wedden dat je compleet verlicht weer naar buiten stapt?
Throes + The Shine - Tuyeto Mukina
17 t/m 25 oktober // Eindhoven // € 2,50 CJP-korting
58
C. // Expo
© Keith Haring Foundation
Keith Haring: The Political Line
Kauwgom. Colablikje. Dwarrelende plasticzak. Graffiti. Zoek het verband… Nee, het is geen bizarre vakantiechecklist. Juist: dagelijkse zaken die je op straat tegenkomt. Zou dát de aanleiding zijn geweest voor Keith Haring? Dat-ie dacht: man, wat een deprimerende bende op straat, en vervolgens met al zijn creatieve moed de New Yorkse publieke ruimten bestormde? Zijn straatkunstwerken vielen in ieder geval in de smaak bij kunstliefhebbers. Keiths kunst lijkt simpel en vooral leuk, maar er zitten diepe boodschappen in. Zo uitte hij gedurende zijn carrière grote afkeur van o.a. milieuvervuiling en discriminatie, zonder vooraf schetsen te maken. Hoe dat eruit ziet middels wat cartoonpoppen? De Kunsthal laat het je zien met de expo The Political Line. Na je bezoek wil jij gegarandeerd op elke hoek van de straat een creatie van de Amerikaanse artiest zien.
Ja Rule ft. Fat Joe & Jadakiss - New York
t/m 7 februari // De Kunsthal, Rotterdam // € 6,- CJP-korting
C. // Expo
59
Planet Hype Er was eens een Britse vrouw op jurkexpeditie. Ze zocht een mooi gewaad, maar kwam niet verder dan slappe aftreksels van de lap stof die ze wilde. Tot ze op een zwart-blauw gestreepte jurk stuitte, die ze op social media deelde om meningen te peilen. Bam, miljoenen reacties op haar foto. Niet eens over of-ie mooi is of niet, maar het feit dat velen toch écht een wit-gouden jurk zagen. Jij ontkwam vast ook niet aan deze internethype. Van Dale-omschrijving van het woord ‘hype’: iets nieuws dat tijdelijk sterk de aandacht trekt, maar weinig voorstelt. Museum of the Image (MOTI) vindt dit verschijnsel rete-interessant en wijdt er dan ook een hele tentoonstelling aan, genaamd Planet Hype. Met tijdens CJP serveert (9 oktober) speciaal voor jullie de sprekers Aynouk Tan, Tinkebell en Tim den Besten. The Chainsmokers - #SELFIE
t/m 13 maart // MOTI, Museum of the Image, Breda // € 3,75 CJP-korting // CJP Serveert: € 7,50 (€ 12,50 voor non-CJP'ers)
60
C. // Expo
© Nina Albada Jelgersma
Van Gogh Vrijdagavond Kunst maakt krankzinnig als je je erdoor laat opslurpen. Edvard Munch en Vincent van Gogh doken zo diep in hun creatieve grijze massa, dat de één een zenuwinzinking kreeg en de ander een stuk van zijn oor afsneed. Godzijdank hebben die bloedspetters de doeken niet bereikt. Deze dramatiek is niet het enige dat de kunstmatties met elkaar verbindt. Hun meesterwerken als De Schreeuw en Sterrennacht druipen van emotie en vernieuwing. Vincent is 125 jaar geleden overleden en het Van Gogh Museum wijdt vanaf 25 september iedere vrijdag een speciale avond aan de roodharige kunstgoeroe. Even better: je slaat twee vliegen in een klap aangezien de werken van Munch ook present zijn. Duik dus in de wereld van deze crea buddies, onder het genot van muziek en cocktails. Mis vooral de CJP Serveert-editie niet, op vrijdag 18 december.
Bronze Whale ft. Jon Von Letscher - Van Gogh
25 september t/m 16 januari // Van Gogh Museum, Amsterdam // 20% CJP-korting
C. // Expo
61
Van Abbemuseum
Stedelijk Museum Amsterdam Amsterdam // € 7,50 CJP-korting
Naturalis Leiden // € 1,- CJP-korting
Anne Frank Huis Amsterdam // € 4,50 CJP-korting
Eye Amsterdam // € 5,- CJP-korting
Van Abbemuseum Eindhoven // € 6,- CJP-korting
Nederlands Fotomuseum Rotterdam // € 4,50 CJP-korting
Gemeentemuseum Den Haag Den Haag // € 3,50 CJP-korting
Museum Arnhem Arnhem // € 5,- CJP-korting
Centraal Museum Utrecht // € 6,- CJP-korting
Bonnefantenmuseum Maastricht // € 5,- CJP-korting
Hongerig naar nog meer kortingen of benieuwd naar de details van deze mooie locaties? Sjees naar cjp.nl.
62
C. // Lezen
Tekst: Martine Bakker
© Fred Ernst
Geen Daden Maar Woorden We moeten even naar woorden zoeken om je te woord te staan. Harde woorden. Het hoge woord. Het hoogste woord. Het laatste woord. Hebben. Of voeren. Je haalt ons de woorden uit de mond. We houden ons woord, want we willen geen woorden hebben. Ze inslikken. Of ze afwegen op een goudschaaltje. Dus houden we een woord op zijn pas en voegen we de daad bij het woord, want een goede daad is goud waard. Gebruik jij ook woorden als je spreekt of schrijft? Dan is het literaire Geen Daden Maar Woorden Festival een plek waar je aan een half woord genoeg hebt. Verwacht: Nederlands literair talent, auteurs, kleinkunst, spoken word, internationale dichters, singer-songwriters en theater.
CFCF – You Hear Colours
7 en 8 november // Rotterdam // € 2,50 CJP-korting
C. // Lezen
63
© Schulteschultz
Wintertuinfestival
De Amerikaanse schrijfster A. M. Homes kreeg de gepeperde mening van critici over zich heen. Reden? Ze had een happy ending aan haar roman May We Be Forgiven gegeven. Via het openriool der Twitter reageerde ze met de vraag: ‘Hoe kun je optimistisch zijn in een tijd die niet gekenmerkt wordt door optimisme?’ Deze vraag van A. M. Homes staat dit jaar centraal tijdens Wintertuinfestival. Ja, Homes laat haar personages worstelen met foute beslissingen en ongemakkelijke situaties, maar gunt ze wel een gelukkig einde. En waarom ook niet? Het is niet voor niets dat Hollywood-films je altijd met zo’n lekker gevoel de bios laten uitlopen. Schrijvers, dichters, wetenschappers, muzikanten en kunstenaars gaan tijdens Wintertuin los op het thema ‘hoop’. Kan literatuur hoop bieden in ons cynische bestaan?
Pharrell Williams - Happy
26 t/m 29 november // Nijmegen // € 2,50 CJP-korting
64
C. // Lezen
© William van der Voort
Verse Taal
‘Niet aan mijn schutting komen!’, snerpt de vrouw in knalgroene blazer, om vervolgens op de buren af te stieren. Het was een heavy en stiekem grappige aflevering van De Rijdende Rechter zo’n drie jaar geleden. Mevrouw werd pisnijdig en explodeerde om het feit dat het stel naast haar de schutting wilde vernieuwen. Tja, waar de een rustig een biertje drinkt met de buren, kan de ander ‘de azijnpisser van hiernaast’ wel wurgen. Tip van ons als je buren klagen over geluidsoverlast na een rammend feestje: nodig ze de volgende keer uit. Óf laat je inspireren door de literaire kunsten van zes vers van de pers schrijftalenten tijdens dit Tilt-event. Op basis van drie ingezonden burenfoto’s gaan zij de schrijfbattle met elkaar aan en produceren ieder een kort verhaal. ‘Er was eens… een feeks van een buurvrouw.’
Idina Menzel – Let It Go
20 november // Theaters Tilburg // € 6,50 CJP-korting
C. // Lezen
65
Lezen voor mensen met een korte aandacht spanne. CJP ging langs The American Book Center en selecteerde vijf items waar je weinig woorden voor nodig hebt.
Todd Selby, Chad Robertson en Sally Singer Edible Selby
Eet jij iedere dag? Dan is dit boek echt iets voor jou. De foto’s van fotograaf Todd Selby geven je een kijkje in de keuken van veertig dynamische en creatieve types met een culinaire baan, van Kopenhagen tot Tokyo. Voedselfoto’s die je doen likkebaarden en inspireren om zelf ook wat vaker achter het gasfornuis te staan. De foto’s zijn afgeblust met illustraties en handgeschreven teksten.
Card Against Humanity
Stel: je loopt in ABC en besluit dat je helemaal geen boek wil kopen. Je haat boeken. Eigenlijk haat je alles. De wereld. De mensen die erop rondlopen. Kies dan voor ‘a party game for horrible people’. Een spel net zo walgelijk en ongemakkelijk als jij en je vrienden. Jij stelt een vraag van de zwarte kaarten (‘During sex, I like to think about…’) en de andere spelers beantwoorden deze met hun witte kaarten (‘Sarah Palin’, ‘homeless people’ of ‘goblins’).
David Fung & Yena Kim Menswear Dog presents The New Classics. Fresh looks for the modern man
Wat moet je het hele jaar dragen als je een beetje fris en klassiek voor de dag wil komen? Dat leer je met behulp van honden als model. Een stoere viervoeter legt uit wat er van je verwacht wordt op een black-tie event en je leert gelijk hoe je de marinier-look (h)onder de knie krijgt.
Ella Frances Sanders Lost in Translation
‘‘Gezellig’, ja dat woord valt gewoon niet te vertalen’, aldus de gemiddelde Nederlander. ‘Nou, misschien niet in woorden, maar wel met illustraties’, dacht Ella Frances Sanders. Dus maakte ze een modern prentenboek met allerlei onvertaalbare woorden van over de hele wereld. Zo leer je dat ‘gezellig’ meer is dan ‘ just coziness’ en dat er warme truien en een beker chocolademelk bij horen.
Patti Smith Just Kids
Een klassieker, maar blijvend relevant voor iedere twintiger die zijn/haar dromen wil waarmaken. In Just Kids beschrijft Patti haar leven samen met fotograaf Robert Mapplethorpe in het New York van de jaren zeventig. Binnenkort komt ze met M Train, waarin ze verschillende turning points van haar leven beschrijft. Heb je geen puf om je door de bladzijdes heen te worstelen? Op 24 oktober komt Patti naar ABC Amsterdam. Dan kun je haar persoonlijk vragen hoe het leven van een artiest is.
Flinke Namen – Wolken
The American Book Center // Amsterdam en Den Haag // 10% CJP-korting op alles
66
C. // Festival
Tekst: Steven Stoffers
© Tyler Dolan
Afrovibes
Nederland krijgt dit jaar voor de twaalfde keer ontwikkelingshulp uit Afrika. Om onze wegkwijnende randstedelingen te helpen zich verder te ontwikkelen en een hogere levensstandaard te bereiken, vliegt Afrovibes elk najaar de beste kunstenaars in. Tien dagen probeert men door middel van dans, muziek, theater en design kleur over te brengen op zalen vol bleke, om vitamine D schreeuwende gezichten. De organisatie van Afrovibes helpt zo veel mogelijk mensen tegelijkertijd door een groot aantal consulten te spreiden over maar liefst vier grote steden. Bekijk de agenda op Afrovibes.nl en teken vast in voor die broodnodige winterdippreventie. Er wordt hard gewerkt om Afrovibes in het basispakket van je zorgverzekeraar te krijgen, maar op dit moment zijn de onderhandelingen nog bezig. Je zult het dit jaar dus moeten doen met een gereduceerde entreeprijs via CJP. De korting verschilt per medicijn.
Richard Bona ft. John Legend – Please Don’t Stop
7 t/m 17 oktober // Amsterdam, Utrecht, Den Haag, Rotterdam // tot € 5,- korting per voorstelling
C. // Festival
67
© Martijn Koolmees
Nachtiville
Woerden, pielen, pullekes en andere vreemde eenden, opgelet! Er is met heel veel zorg een nieuwe bijt voor jullie gemaakt. De legendarische feestcommissie van Nachtdigital richt de waterrijke omgeving van bungalowpark de Eemhof volledig in op de behoeftes van de dansende Jodocus. Op het bijzonder exquise menu staan in november onder andere Ben UFO, Dekmantel Soundsystem, Sandrien, Job Jobse en Head High. Net als grote zus Nachtdigital is dit een exclusief, kleinschalig festival. Je zult er dus snel bij moeten zijn als je kaarten wil hebben. Of beter gezegd: als je een bungalow wil claimen. That’s right. Je koopt een kaartje door een bungalow te boeken: je eendenkooi op een festival was nog nooit zo luxe. Tenzij je altijd een donzen dekbed meeneemt als je gaat kamperen, maar dat zouden we toch een beetje raar vinden. Als gevogelte onder elkaar.
Dollkraut – Yushkevic
13 t/m 15 november // Bungalowpark De Eemhof, Zeewolde // tot € 144,- CJP-korting op een bungalow.
C. // Festival
Motel Mozaïque
69
In 1996 struikelde een Israëlische wegwerker over een tijgerstaart. Gelukkig riep hij meteen !סטאּפ. Drie minuten later zou de graafmachine van zijn collega de ָ 1700 jaar oude mozaïek tot grindpaadje hebben omgetoverd. In plaats daarvan kreeg de wegwerker opslag en kon een team archeologen met kwastjes aan de slag. Onder het puin kwam een vrijwel intacte mozaïekvloer tevoorschijn. Duizenden kleine kiezels vormen samen een prachtig schouwspel van maar liefst 180 vierkante meter, die nu als de ‘Lod-mozaïek’ in prestigieuze musea als de Hermitage te zien is. Dat is precies hoe Motel Mozaïque in Rotterdam ook werkt. Tientallen artiesten vormen samen één prachtige doorsnede van de popmuziek die normaal gesproken nét onder de oppervlakte verborgen ligt. Hier kom je om nieuwe muziek in allerlei kleuren te ontdekken.
Kate Tempest – Lonely Daze
8 en 9 april // Rotterdam // € 5,- CJP-korting per kaart
70
C. // Festival
© Bart Heemskerk
Where The Wild Things Are
De vorige editie van WTWTA ligt nu iets meer dan een half jaar achter ons, maar we zijn nog steeds bezig het festival te verwerken. Hebben we nu echt een 06-nummer gebeld om Rummikub-tips te krijgen van een klein persoon in een gouden glitterjas? Gaf Maxim ‘Rembo & Rembo’ Hartman écht een aquarobicsles in het tropisch zwemparadijs of was dat een droom? En hoezo had de gitarist van Afterpartees er opeens een tatoeage bij? Where The Wild Things Are kun je dus beter spellen met een vraagteken erachter, maar één ding is zeker: dit jaar zijn wij gewoon weer van de partij. U bent van harte welkom voor een gezel schapsspel in onze bungalow.
JAY Z ft. Kanye West, Frank Ocean & The-Dream – No Church In The Wild
4 t/m 6 maart // Bungalowpark De Eemhof, Zeewolde // 10% CJP-korting
C. // Festival
71
© KLIK! Animation Festival
Tilt Festival 17 t/m 20 maart // Tilburg // € 5,- CJP-korting
Jonge Harten Festival 20 t/m 28 november // Groningen // tot € 5,- CJP-korting
Brainwash 24 oktober // Amsterdam // € 10,- CJPkorting
Holland Animation Film Festival 16 t/m 20 maart // Utrecht // € 1,- CJPkorting
KLIK! Amsterdam Animation Festival 27 oktober t/m 1 november // Amsterdam // Tot € 10,- CJP-korting
Festival Cement 22 t/m 26 maart // ‘s-Hertogenbosch // € 3,50 CJP-korting
Architectural Film Festival Rotterdam 8 t/m 11 oktober // Rotterdam // € 2,CJP-korting
Winterparade December en januari // Haarlem, Amsterdam // € 7,50 CJP-korting
Impakt Festival 28 oktober t/m 1 november // Utrecht // € 3,- CJP-korting
Storytelling Festival 31 oktober t/m 8 november // Amsterdam // tot 50% CJP-korting
Hongerig naar nog meer kortingen of benieuwd naar de details van deze mooie locaties? Sjees naar cjp.nl.
72
C. // Muziek
Tekst: Martine Bakker
© Martine Bakker
De Grote Prijs van Nederland Muziek is geen wedstrijd. Behalve in de uitzending van Henny Huisman misschien. Toch word je je hele leven geconfronteerd met muzikale wedstrijden. Het begint als kind met het woonkamer-equivalent van The Hunger Games: stoelendans. Als je groter bent is de missie de playbackshow winnen tijdens een buurtbarbecue. Als puber is je doel die crush veroveren, waar huilen op emo-muziek bij komt kijken. Dan kom je voor de vraag te staan: hoe win ik een Grammy? Of de Nobelprijs voor mijn artistieke bijdrage aan de wereld? Think global, act local: wat dacht je van de Grote Prijs van Nederland? Dit jaar staat in het teken van Hiphop en Bands. Hier komen artiesten in de dop tot ontpopping en de winnaar heeft een grootse carrière voor de boeg.
Ed Sheeran - Sing
Finale: 30 januari // Amsterdam // € 1,50 CJP-korting
C. // Muziek
73
© Leander Lammertink
Christian Scott & Jazz Orchestra De nacht is een aaneenschakeling van mysterieuze momenten. De mooiste periode van de 24 uur waar we ons dag in dag uit doorheen worstelen. Het is niet voor niets dat artiesten als Leonard ‘Famous Blue Raincoat’ Cohen en Paul ‘Still Crazy After All These Years’ Simon nummers hebben waarop ze beschrijven hoe ze om 04:00 uur wakker zijn. Als de meeste mensen slapen ontstaat er magie. Dit voel je ook tijdens de nachtconcerten in Het Concertgebouw. Samen naar muziek luisteren in het holst van de nacht. Dit jaar zal trompettist Christian Scott zijn muziek een van de mooiste concertzalen van Nederland inblazen. Het fluisterende trompetgeluid van deze held uit New Orleans voelt als sterrenstof in een donker universum.
Christian Scott – Who They Wish I Was
8 november // Concertgebouw, Amsterdam // € 5,- CJP-korting
74
C. // Muziek
Sugarfactory
Als we de bron der bronnen (het internet) moeten geloven, weten we het zeker: suiker is de duivel in vermomming. Maar als je dan af en toe zwicht voor een sugar rush is dat wel zo lekker. Daarom zijn we als 50 Cent in een snoepwinkel zo blij met onze nieuwe samenwerkingspartner: de Sugarfactory. Dé plek voor earcandy. Een van de mierzoete verleidingen op het programma is Arkells. De bandnaam klinkt als een ironische verbastering van R. Kelly, maar de band maakt soulvolle rock met invloeden van The Police, The Band en Bruce Springsteen.
Arkells – Leather Jacket
Doorlopend // Amsterdam // € 2,50 CJP-korting op de muziekprogrammering
C. // Muziek
75
© Bart Heemskerk
Tolhuistuin
Toll is Deutsch voor keitof, prachtig of superleuk. Een woord met vele homoniemen. Net zoals het Duitse woord geil, dat ook ‘leuk’ betekent en in het Nederlands inzetbaar is voor andere doeleinden. Toll kun je dus ook gebruiken in onze taal, maar dan zonder dubbele ‘ll’. Neem het woord voor wegenbelasting, bijvoorbeeld. Dat heet waarschijnlijk zo, zodat je nu met plezier terugdenkt aan door tolpoorten rijden en je je ruziënde ouders die losgingen om een landkaart allang bent vergeten. Of weet je nog die keer dat je tollend thuis kwam na je eerste Breezer? Wat een vreugd. Waar het ook super toll is? In de Tolhuistuin in Amsterdam Noord. Bij deze nieuwe CJP-partner krijg je korting op geselecteerde concerten vanuit Paradiso en hun eigen programmering.
Der Tourist ft. Friedrich Liechtenstein - Supergeil
Doorlopend // Amsterdam // € 2,50 CJP-korting
C. // Muziek
76
© Berthil Reymound
Nieuwe Nor: Fresku
Rappers die een tijdje vastzitten, genereren doorgaans street cred. Rapper Fresku uit Eindhoven heeft dat niet nodig. Hij spit gretig en openhartig over het leven, zonder daar eerst ‘binnen’ over na te denken. Zo vertelt hij in Ik wil over zijn angst om niet mee te tellen in de muziekindustrie, te veel hooi op je vork nemen en de onzekerheden van een vader. In Kreeft neemt hij rappers op de hak die te tof doen over materialisme. Fresku’s album Nooit Meer Terug is de perfecte balans tussen humor en openhartigheid. 'De nieuwe street cred' noemen we dat. Vandaar dat de Nieuwe Nor de ideale plek is om hem te zien. Zonder tralies. CJP’ers besparen dikke doekoes op concerten in de Nieuwe Nor in Heerlen. Kun je die centen weer opzij leggen om kreeft te kopen.
Fresku ft. MocroManiac - Kreeft
11 december // Heerlen // € 4,- CJP-korting
C. // Muziek
Melkweg Amsterdam // 50% CJP-korting op een jaarlidmaatschap- en € 2,50 korting op geselecteerde concerten Paradiso Amsterdam // € 2,50 CJP-korting op geselecteerde concerten Paard van Troje Den Haag // € 2,50 CJP-korting aan de kassa Podium Mozaïek Amsterdam // € 2,- CJP-korting op alle concerten Bird Rotterdam // tot € 5,50 CJP-korting op alle concerten
77
North Sea Jazz Club Amsterdam // tot € 5,- CJP-korting op geselecteerde concerten Muziekgebouw aan ’t IJ Amsterdam // 20% CJP-korting op alle voorstellingen Metropool Hengelo // minimaal € 3,- CJP-korting Stadspodia Leiden Leiden // € 2,50 CJP-korting op eersterangs-kaarten Doornroosje Nijmegen // 20% CJP-korting op alle concerten
Hongerig naar nog meer kortingen of benieuwd naar de details van deze mooie locaties? Sjees naar cjp.nl.
78
C. // Film
Tekst: Martine Bakker
LIFF Inspirational quote-liefhebbers: wij presenteren je een stukje hemel. Komt-ie. ‘Love the life you live, live the life you love.’ Ah, zo mooi! Bob Marley had het niet beter kunnen verwoorden. Liefde is het nieuwe ‘kat krabt de krullen van de trap’ en alliteratie neem de wereld over. Dankzij Bob’s wijsheid is het ultieme levensgeluk nu voor iedereen binnen handbereik. Waar wacht je nog op? Leef het leven dat je liefhebt en ga naar Leiden International Filmfestival. Dit filmfestival toont mooie arthouse- en mainstreamproducties, waarbij je als filmliefhebber vertoeft op een roze wolk. LIFF sluit je in je hart, waarna je overweegt om een eternity-teken (zo’n achtvorm) op je pols te tatoeëren: Live. Love. Life. LIFF!
Bob Marley – One Love
30 oktober t/m 8 november // Leiden // € 1,50 CJP-korting
C. // Film
79
IDFA Jagen als een speer en huizen bouwen waar Kapitein Iglo nog een puntje aan kan zuigen, dat alles omgeven met de bevroren droom van een doorgewinterde rodelaar: een idyllisch sneeuwlandschap. Hier en daar zijn de gevaren die Eskimo’s dagelijks tegenkomen overdreven maar we blijven filmmaker Robert Flaherty eeuwig dankbaar dat hij in 1922 het gezinsleven van Eskimo Nanook vastlegde in de eerste documentaire ooit: Nanook Of The North: A Story Of Life and Love In the Actual Arctic. Daardoor bestaat er nu hét toonaangevende documentairefestival: IDFA. Daar zie je tegenwoordig IDFA pareltjes als Sonita, over een 18-jarige Afghaanse vluchtelinge in Iran: ze knokt om haar carrière als rapper te verwezenlijken, maar als bruid is ze negenduizend dollar waard en dat kan haar familie goed gebruiken. Of wat dacht je van Cartel Land, een klassieke western in een moderne setting over Mexicaanse drugskartels, en de burgers die daartegen in opstand komen? SamBoii – Moviestar
18 t/m 29 november // Amsterdam // € 2,50 CJP-korting
80
C. // Film
IFFR Jouw favoriete uitspraak is ‘Heb je die nóg niet gezien?’, je eet popcorn als ontbijt en op feesten en partijen schud je nonchalant het ene na het andere filmfeit uit je mouw. Ja. Ja. En nog eens ja? Dan is International Film Festival Rotterdam dé plek voor jou om fulltime rond te hangen in de wintermaanden. IFFR is er namelijk als de kippen bij als het gaat om het premièren van films die je de rest van het jaar in de bioscoop kunt bekijken. Artistieke en onafhankelijke films staan centraal, maar kaskrakende exemplaren vinden ook hun weg op de schermen van diverse bioscopen in Rotterdam. IFFR is het grootste filmfestival van Nederland en zelfs één van de grootste publieke filmevenementen ter wereld.
Tyga – Hollywood Niggaz
27 januari t/m 7 februari // Rotterdam // € 3,- CJP-korting
C. // Film
81
Š Bas Czerwinski
82
C. // Film
Louis Hartlooper Complex en Springhaver Theater ‘Wat ik van de week heb gedaan? Nou, eerst lekker een bak biologische springhaver genuttigd en toen een hardloop-marathon gepakt. Ik ging eerst naar Springhaver en toen naar Hartlooper. Het was een inspanning, hoor. Nou, nou, nou. Iemand vloog me voorbij, maar sportief als ik ben gunde ik hem de stoel in het midden. Voor mij gaat niets boven een filmmarathon, je hoeft alleen maar heel snel naar je stoel te rennen en dan voel je je de rest van de dag een winnaar. Daar kan geen sport tegenop.’ Door deze korting bij Louis Hartlooper Complex en het Springhaver Theater kun je lekker voordelig naar deze culturele ontmoetingsplaats met een eigenzinnige filmprogrammering, vier filmzalen en diverse spots om bier te drinken of hapje te nuttigen.
Gershon Kingsley – Popcorn
Utrecht // € 2,- CJP-korting avondvoorstellingen van maandag t/m donderdag
C. // Film
83
Omniversum
Omniversum Den Haag // € 2,- CJP-korting
Het Ketelhuis Amsterdam // € 1,- CJP-korting
Luxor Theater Zutphen // € 2,50 CJP-korting
The Movies Amsterdam // € 1,50 CJP-korting
Pathé bioscopen Landelijk // € 2,- CJP-korting
Filmhuis Den Haag Den Haag // € 1,50 CJP-korting
Wolff bioscopen Landelijk // € 1,50 CJP-korting
JT bioscopen Landelijk // € 2,- CJP-korting
Lantarenvenster Rotterdam // € 1,50 CJP-korting
Filmtheater Hilversum Hilversum // € 2,- CJP-korting
Hongerig naar nog meer kortingen of benieuwd naar de details van deze mooie locaties? Sjees naar cjp.nl.
84
C. // CJP serveert
CJP Serveert: het beste van de musea Stel je voor: dat topmuseum om de hoek gaat speciaal open voor jou en een paar andere CJP'ers. Een interessante spreker, wellicht een heuse Bekende Nederlander, geeft je een frisse blik op de tentoonstelling die je zo gaat zien. Ook houdt een curator een iets (kunst)theoretischer verhaal en daarna word je losgelaten tussen schilderijen van Van Gogh, een verzameling videoinstallaties of een expo met intrigerende zwart-wit fotografie. Vragen mag, want er zijn genoeg (eveneens jonge) gidsen die je een korte rondleiding geven en iedereen persoonlijk van dienst zijn. Na afloop praat je na onder het genot van gratis bier en bitterballen. Een betere manier om een museum te bezoeken bestaat toch niet? Kom het gerust zelf checken bij CJP Serveert: het beste van de musea. De eerstvolgende edities van CJP Serveert zijn: 9 oktober - Planet Hype in Museum of the Image, Breda Van de Ice Bucket Challenge tot de Harlem Shake: ieder jaar heeft zijn hype. Maar hoe ontstaat zoiets nou? 18 december - Munch: Van Gogh in het Van Gogh Museum, Amsterdam Deze expressionisten hadden meer gemeen dan hun norse inborst, blijkt als je ze naast elkaar hangt. 17 maart – Het Rijksmuseum Op deze donderdagavond heeft een groep CJP’ers het Rijks he-le-maal voor zich alleen. Kom maar op met die selfie voor de Nachtwacht, zonder Japanners in je shot.
Destiny’s Child – Cater 2 U
C. // CJP serveert
85
86
C. // CJP serveert
CJP Serveert: het beste van de filmfestivals Na vijf jaar is CJP’s speciale filmdag niet meer weg te denken van de Nederlandse filmfestivals en daar zijn een paar snackbars heel erg blij mee. Op de borrel na het filmprogramma gingen er namelijk al meer dan vijftienduizend bitterballen en kaassouflés doorheen. Het aantal liters bier durven we niet eens uit te rekenen. Laten we het op een ‘gezellige hoeveelheid’ houden. Die term is ook van toepassing op het aantal films per dag: dat ligt rond de drie á vier. Wetenschappelijk bewezen de ideale kwantiteit voor een fantastische dag filmkijken, mits de cinematografische kwaliteit top is. Dat is tenminste onze conclusie, op basis van een steekproef onder meer dan vijfduizend mensen. De eerstvolgende CJP Serveert-edities zijn: 26 september - Nederlands Film Festival Is het Nederlands? Is het gefilmd? Is het geniaal goed? Dan zie je het hier. 21 november - IDFA Het grootste documentairefestival ter wereld. En daar dan dus het beste van. 31 oktober - Leiden International Film Festival Vóórdat indiefilms als Whiplash en Argo hits werden, draaiden ze al op LIFF.
John Barry – The James Bond Theme
C. // CJP exclusief
87
CJP Exclusief: Balletflirt Het romantische ballet Giselle wordt al sinds 1841 opgevoerd en kan daarom met recht de ‘Hamlet van de dans’ genoemd worden. Een perfecte voorstelling om eens met ballet én je nieuwe lover te flirten. Omdat je normaal gesproken al snel vijftig euro per kaartje neertelt voor dit topstuk, hebben we een deal gesloten met Nationale Opera & Ballet. Voor slechts € 20,- scoor je als CJP’er een mooie plek, plus vooraf een drankje en een rondleiding achter de schermen van Nationale Opera & Ballet. Er zijn een paar plekken, het heet niet voor niks CJP Exclusief, dus wees er snel bij. Tickets bestel je heel gemakkelijk via Operaballet.nl.
© Petrovsky & Ramone
30 oktober // € 20,- per kaartje // slechts 50 kaarten beschikbaar // maximaal twee tickets per CJP-pas
CJP Exclusief: workshop portretfotografie Foam Fotografiemuseum Amsterdam is niet alleen gespecialiseerd in mooie fotografie-exposities, ze geven ook workshops op hoog niveau. Voor CJP’ers wordt er ieder kwartaal een exclusieve, twee uur durende workshop portretfotografie georganiseerd. Fotografen van alle niveaus zijn welkom, zolang je maar een CJP-pas hebt. Onder leiding van een docent ga je in kleine groepjes aan de slag. Je oefent fotografische basisbegrippen en leert wat een portret nu bijzonder maakt. Aan het eind worden alle foto’s bekeken en met elkaar besproken en je zult versteld staan van wat je eigenlijk kunt. Je eigen camera meenemen mag, maar hoeft niet. Kylie Minogue – Especially for you
Eerstvolgende edities zijn op 21 november en 12 maart // FOAM, Amsterdam // € 20,- per cursist // beperkt aantal plaatsen, vol = vol // opgeven via educatie@foam.org
88
C. // Lifestyle
Fotografie: Rachel Schraven. Styling: April Ju melet. Modellen: Ziggy @ FIC models en Joop. Locatie: Lola Luid! Broedplaats en Pop-up winkels in A msterda m Nieuw-West. lolaluid.nl
In stijl de herfst in Fiets: Troy, € 205,- (zonder CJP-pas € 249,-) Ziggy: Wollen trui, WE Fashion, € 79.99. Geruite broek, vintage, €50,-. Boots, Timberland € 159,99 Front Runner Joop: ‘Eddie’ t-shirt, America Today, €24,95. ‘Bianca’ sweatvest, America Today, €39,95. Gebreid cape-vest, privébezit. High waisted skinny, WE fashion, €49,99. Multicolour Adidas ‘ZX 750’, Front Runner, €99,99 A$AP Rocky – Fashion Killa
C. // Lifestyle
89
90
C. // Lifestyle
C. // Lifestyle
Fiets: Vogue Transporter, € 235,(zonder CJP-pas € 299,-) Ziggy: Bomberjack met print, WE fashion, € 30,-. Tison t-shirt, America Today, € 19,95. Owen jeans’, America Today, €69,95. Blauw suede Adidas ‘Hamburg’, Front Runner, €94,99 Joop: Stippen sweater,WE fashion (mannen) €34,99. Printbroek van dunne stof, WE fashion, €39,99. Groene wollen jas, vintage. Cruyff ‘Fusion’ sneakers, Front Runner, €89,99
15% CJP-korting bij o.a. WE Fashion, Front Runner en America Today
91
92
C. // Lifestyle
(Ver)zeker en vast Arrrggh, weer zo’n onverklaarbare factuur van een zorgbehandeling die niet vergoed wordt. Ook niet te spreken over je huidige verzekering, die altijd moeilijk doet en geen bal vergoedt? Laat anger management je niet nog meer kosten ontfutselen: noteer alvast dat je eind dit jaar overstapt naar CJP’s zorgverzekering FLKS. Wij snappen dat jij CJP’er jong, gezond en reislustig bent. Op basis daarvan hebben we de ideale en toch goedkope basiszorgverzekering samengesteld, plus een aanvullend pakket. Je kiest zelf wie jou behandelt en hebt geen peperdure tandartsverzekering meer nodig. Ook fijn: FLKS dekt in het aanvullende pakket volledig de spoedeisende zorg in het buitenland. Zelfs in geldslurpende landen als Amerika en Canada. Schrijf je in voor de nieuwsbrief via het kortingsitem op cjp.nl om als állereerste op de hoogte te zijn van de nieuwe premies in november.
The Weeknd – What You Need
Wist je dat CJP o.a. ook een reis-, auto- en scooterverzekering heeft? Dek je goed in en check cjp.nl/verzekeringen voor een overzicht.
C. // Lifestyle
AKO 25% CJP-korting America Today 10% CJP-korting Apple tot 10% CJP-korting EF Taalreizen â‚Ź 100,- CJP-korting
Fietsen Bij CJP heb je al een fiets vanaf â‚Ź 165,Front Runner 10% CJP-korting Lebara Altijd voordelig prepaid mobiel bellen en internetten als CJP'er
93
Perry 7,5% CJP-korting WE Fashion 15% CJP-korting WAAR 10% CJP-korting
Hongerig naar nog meer kortingen of benieuwd naar de details van deze mooie locaties? Sjees naar cjp.nl.
94
C. speelt
Romkom-bingo
De romantische komedie is soms een beetje fout, maar wel lekker. Maak er een spel van met CJP’s RomkomBingo©, vol cliché’s die je regelmatig spot in de Nederlandse variant. Popcorn en biertje erbij, klaar ben je.
C. speelt
95
In de titel moet het woord 'Hart’ zitten: noem je film 'Mannenhartenstraat' en de Gouden Film is eigenlijk al binnen.
Op de poster staat de titel met rode of roze letters, inclusief guitige foto’s van de hele cast.
De hoofdrolspeelster is een geslaagde en mooie single vrouw met een drukke baan, liefst in de media, die maar niet de geschikte man kan vinden.
De film speelt zich af in de stressvolle aanloop naar een typisch Nederlands volksfeest (Sinterklaas, Kerst).
Er is een grappig bedoelde bijrol voor een verwarde maar o zo wijze oma/tante/opa.
De hoofdrolspeelster heeft een grappige Best Friend, bij voorkeur een homo, of de enige niet-blanke in de cast.
Als er al een vrijscène in de film zit, is die komisch bedoeld: het is tenslotte een romkom, geen soft-porno.
Het regent, want de hoofdrolspeelster heeft liefdesverdriet: ze lijkt de liefde van haar leven te hebben misgelopen.
Er is een make overmontage of kledingkoopsessie op de tonen van een upbeat klassieker.
Als de film is gemaakt door Johan Nijenhuis speelt hij zich af op een zonnige locatie, liefst één waar sponsor Transavia op vliegt.
Als de romkom niet door Johan Nijenhuis is gemaakt speelt hij zich af in Amsterdam of een typisch Nederlandse provinciestad.
Er is een cameo van een BN'er die zichzelf speelt en dat opvallend slecht doet.
Hé, daar hebben we Chantal Janzen/Georgina Verbaan/Anna Drijver/Halina Reijn weer.
Een sterfgeval van een bijfiguur brengt de hoofdrolspelers weer bij elkaar én herinnert het publiek eraan dat liefde en dood de belangrijkste zaken in het leven zijn.
Er is een scène op een vliegveld waarbij de twee hoofdrolspelers elkaar nét mis lijken te lopen.
Hé, daar hebben we Benja Bruijning/Daan Schuurmans/Jeroen Spitzenberger/Barry Atsma weer.
Smaak te pakken? Op 15 oktober draait Ja, ik wil!, de nieuwe romantische komedie van Kees van Nieuwkerk (Pak van mijn hart). Op alle romkoms in de bioscoop tot € 2,- korting met je CJP-pas; ongeacht de hoeveelheid cliché’s die je af kunt vinken. Miley Cyrus – Adore You
96
Advertorial
© Kyra Raadschilders
CLEEFT Ben jij een echte cultuurverslinder die overal de tanden in zet? Wil je graag weten wat anderen vinden? Heb je, ondanks je CJP-korting, weinig budget? Ga dan nú naar CLEEFT.nl. In deze community vinden liefhebbers van films, boeken, muziek, theater, kunst en culinaire events elkaar. Stem mee over het aanbod en ontdek waar je het beste je zuurverdiende euro’s aan kunt uitgeven.
CLEEFT.nl
C. doet sociaal
97
Waar het hart vol van is, gooien wij op social media Miguel – Coffee
facebook.com/cjpnl
instagram.com/cjpnl
spotify.com/cjpnl
twitter.com/cjpnl
98
C. pleit
Cultuurbarbaar Enkele jaren geleden werd ik uitgemaakt voor het bovenstaande. Mijn toenmalige vriendinnetje, tevens studente aan de Kunstacademie, vond dat ik maar bar weinig begreep van de kunsten. Nu ben ik geen kunstkenner deluxe en in musea vind ik het belangrijker of ik iets bijvoorbeeld mooi, interessant of ontroerend vind dan dat ik per se de bedoeling van de kunstenaar begrijp. Echter, een cultuurbarbaar? Nee, zo beschouw ik mezelf niet. De vriendin in kwestie studeerde de richting Autonoom op de kunstacademie, een richting die je opleidt tot zelfstandig kunstenaar die zich niet hoeft te beperken tot één discipline. Voor mij als buitenstaander leek het echter meer op ‘doe wat je wilt, als je er een goed verhaal bij bedenkt is het prima’. Of nou ja… een goed verhaal… gewoon ‘een verhaal’ is wel afdoende. En houd er rekening mee dat het vinden van betaald emplooi in de meeste gen, maar daar dacht de jongen anders over. gevallen geen makkelijke opgave is. Zijn gedachte was dat door zijn falafelbalZo was er ooit een jongen die de grote boom op de bin- letjes mensen een andere sociale beleving nenplaatsen had bekleed met de uitgerolde tape van hadden van de borrel, dan wanneer er alleen videobanden. Je reinste vandalisme als je het mij vraa- wat te drinken was. Mooi bedacht, maar migt, te meer omdat het er door klitvorming niet meer uit jns inziens niet meer dan gebakken lucht. te halen was. Cijfer? Een acht! Op mijn commentaar dat En balletjes dus. Hij was met vlag en wimpel als dit kunst was, ik net zo goed een drol uit kon persen geslaagd. en zeggen dat dat kunst was, werd honend gereageerd. Laat ik heel duidelijk maken dat ik groot voorstander ben van kunst en cultuur, ook ‘Dat is al lang gedaan, schatje.’ de experimentele kant. Maar een moeilijk geDe studenten Autonoom waren voorts vooral druk met zicht trekken en een verhaal verkopen over het organiseren en/of bezoeken van borrels. Ik heb nog waarom je snacks tot kunst verheven moeten nooit een instantie gezien waar er zo vaak wat te vieren worden, dat gaat mij wat ver. viel. Het einde van een semester? Zuipen. Een voldoende voor je werk? Zuipen. Het was maandag? Ook zuipen. De Ik schrijf dit op een piepklein vliegveldje in eerlijkheid gebied mij wel te zeggen dat ik ineens opval- het oosten van Panama en heb zojuist een lend vaak op de kunstacademie te vinden was. Je kunt hond zijn ontbijt uit zien kotsen. Die comveel van kunstenaars zeggen, maar ze zijn niet lullig met positie! Prachtig! Het wordt mijn beste werk denk ik. het uitdelen van witte wijn. Toch begreep ik vaak niet wat iets kunst maakte. Op één Jan Versteegh presenteert bij BNN o.a. Spuivan deze borrels was een jongen falafelballetjes aan ten en Slikken en 3 op Reis. @Jan_Versteegh het uitdelen. Dit bleek zijn afstudeerwerk. Mij leek het vooral het complementeren van de wijn met wat te knaR. Kelly ft. Lady Gaga – Do What U Want
C. is er
99
Één vinkje, dat is alles. Daarmee kun je jezelf verzekeren van een lifetime gratis edities van C. magazine in de bus. Wil je op de hoogte blijven van kortingen, toffe prijzen winnen, mooie beelden bekijken, interessante interviews lezen en de geur van ouderwets papier opsnuiven, dan heb je dat in een minuut geregeld. Ga op je telefoon of desktop naar cjp.nl Log in met je pasnummer (of koop eerst een pas, als je dit magazine via via ontvangt en nog geen CJP’er bent). Vink aan dat je C. magazine wilt blijven ontvangen. Dat is alles! Zien we elkaar over een paar maanden weer op je deurmat.
LMFAO – Yes
CJP houdt van cultuur in alle vormen. Van het zwarte vierkant dat Malevich ooit maakte tot de blockbuster die je in de bioscoop bekijkt. Van een zinderende dansvoorstelling tot een dag uit je dak gaan op een festival. Daarom laten we zien welke dingen er in het najaar van 2015 allemaal te zien zijn. Regelen we voor iedereen tot 30 jaar korting op al dit moois. Organiseren we speciale events. Dit alles begint bij inspiratie. Het bekijken van bijzondere beelden en het lezen van interessante verhalen. Lees dus snel verder in dit magazine, gratis voor alle CJP’ers die op cjp.nl aan hebben gegeven het te willen ontvangen. Dan is het Beste Najaar Ooit meteen binnen handbereik. Festivals // Film // Muziek // Lezen // Expo // Theater // Lifestyle