CJP Magazine aug/sep 2011 NR. 4 by Stichting CJP

AUG/SEP 2011, NUMMER 4

Gaite Jansen Monic Hendrickx Secret Cinema Ernest van der Kwast Exit Festival

colofon

CJP Magazine aug/sep 2011 jaargang 20, nummer 4 CJP Magazine is hét magazine over cultuur. Heb je opmerkingen over het blad of wil je ideeën voor onderwerpen of interviews aandragen? Mail dan naar redactie@cjp.nl.

CJP vindt het hier fantastisch Hoofdredacteur Arne van Terphoven

Eindredactie Kim van der Meulen

Design Maslow

Bladmanager Hester Leeflang

Jennifer Aardema

Julia de Boer

Robbert Blokland

Mirjam Du Cloo

Merlijn Doomernik

Eindredactie Kim van der Meulen

Titia Hahne

Frank Heinen

Merijn Henfling

Medewerkers aan dit nummer Jennifer Aardema, Julia de Boer, Robbert Blokland, Mirjam Du Cloo, Merlijn Doomernik, Gummbah, Titia Hahne, Frank Heinen, Merijn Henfling, Arjen Lubach, Ilja Meefout, René van der Meer, Britta Möller, Govrien Oldenburger, Jannemieke Oostra, Boris Postma, Corine van Renswoude, Javier Sancho Rodriguez, Alex Slagter, Alwin Slomp, Lisa Anne Stuyfzand, Ricki van der Tas, James Worthy

Arjen Lubach

René van der Meer

Govrien Oldenburger

Jannemieke Oostra

Boris Postma

Corine van Renswoude

Javier Sancho

Alwin Slomp

Steven Stoffers

Lisa Anne Stuyfzand

Ricki van der Tas

James Worthy

Roep alles wat je wil (en volg ons voor extra kortingen en acties) www.cjp.nl Facebook/CJPnl Twitter: @CJPnl Mail: redactie@cjp.nl Redactieadres CJP Magazine, Postbus 3572, 1001 AJ Amsterdam, Tel: (020) 521 02 20 Persberichten kunnen naar redactie@cjp.nl. Hoofd media en marketing Suzan Damen Hoofdredacteur Arne van Terphoven Design Maslow (hellow@maslow.nl) Coverfotografie Titia Hahne

Bladmanager Hester Leeflang Uitgever CJP Drukwerk Habo DaCosta, Vianen Distributie Sandd ISSN 1871-6652 Adverteren in CJP Magazine? Bel voor informatie en tarieven met Apprentice Uitgevers: 020-8512647, b.renkema@apprenticeuitgevers.nl Aanleveren advertentiemateriaal edith@cjp.nl Voor verdere vragen over CJP, kijk op www.cjp.nl, mail naar administratie@cjp.nl of bel de CJP Infolijn: (010) 264 60 00.

Groeten uit Georgië Als fotograaf voor onder andere Columbus en SamSam komt Jeroen van Amelsvoort (1977) weleens ergens. Zo ook in Georgië waar hij deze foto maakte. ‘Ik volgde dit gezin van een priester. Streng in de leer, maar voor en na de dienst draaide het vooral om drinken. Zijn zoontje kreeg ook gewoon een glas wijn.’ Wanneer Jeroen niet reist, maakt hij graag portretten. En dat brengt ons op het volgende. Voor zijn serie Amsterdam Unveiled zoekt Jeroen, jawel, vrouwen die, jawel, zonder kleren voor hem willen poseren op bekende plekken in Amsterdam. ‘Geen porno, maar artistiek naakt. En een combinatie van twee mooie onderwerpen. De vergunningen zijn al binnen.’ Interesse? Mail naar casting@jvafotografie.nl.

Is de hype rond Lowlands niet een beetje overdreven? Nee. De hype rond Lowlands is terecht. Na tientallen festivals over heel de wereld moet ik voor mezelf concluderen dat Lowlands het festival is waarvan ik niet kan bedenken waarom ik het ooit zou willen missen. Anderen waren te klein, te groot, te warm, te koud, te braaf, te voorspelbaar. Lowlands blijkt de juiste combinatie van terrein, line up, comfort, publiek en decor te hebben om het nog lang, lang vol te houden. Lowlands is een zekerheidje in het jaar. Het heeft de functie van oud en nieuw overgenomen. Als we weer onder de roodwitte schoorstenen doorlopen is er weer een jaar voorbij. Hoe was het jaar en wat zijn de goede voornemens voor volgend jaar? En: wat goed dat we er weer zijn.. Lowlands is een van de weinige aardse zaken die je, als je op maandag weer thuis op de bank zit, een combinatie van heimwee, inspiratie, jetlag, liefdesverdriet, euforie, vervreemding en totale wanhoop kan bezorgen. Of zoals Sander Lantinga eens zei: ‘Na een goede Lowlands is het alsof je acht maanden in het buitenland hebt gezeten.’ Het chagrijnige, kortzichtige, conservatieve en in zichzelf gekeerde Nederland heeft grote behoefte aan die biotoop van vrolijkheid, cultuur en muziek. En misschien nog wel belangrijker: een samenzijn met gelijkgestemden binnen hekken.

Niet om mensen binnen gevangen te houden, maar om de buitenwereld een weekendje op afstand te houden. Lowlands is voor velen het eind van de zomer. Of eigenlijk: Lowlands ís de zomer. Op het moment dat dit geschreven wordt beleven we een draak van een zomer. Dagen achter elkaar regen, terwijl de kalender echt ‘juli’ meldt. Maar bij een goed weekend in Biddinghuizen is alles vergeten en vergeven. Tijdens mijn bewuste leven ga ik langer wel dan niet naar Lowlands. Het is een jeugdliefde waar ik bij ben gebleven omdat ze keer op keer weer uitdagend was. Het was even wennen dat we al in november vorig jaar moesten bedenken of we de langlopende relatie nog door wilden zetten. Maar heel lang hadden we niet nodig met z’n allen. Binnen één dag waren alle reguliere kaarten uitverkocht. En één dag later de kaarten met CJP-korting. Ach, dat stuit dan op geklaag en protest. ‘Vroeger was alles beter’, durfden mensen te zeggen. Maar wij weten beter. Lowlands is het hoogtepunt van het jaar en iedereen die het leven omarmt wil erbij zijn. Ik zie jullie op 19 augustus in Biddinghuizen. Ergens voor een speaker, met een biertje in de hand en een glimlach op het gezicht. Arne van Terphoven Twitter: @ArnevTerphoven

Beeld Jeroen Nooij

inhoud

8. Playlist 10. In de wandelgangen: Spin & Win 12. Paskrakers 18. CJP Deals

20. Gaite Jansen & Monic Hendrickx 26. Popcorn 28. DVD 30. Kut, mijn ouders hadden toch een goede smaak: Brian Wilson 32. James probeert het leuk te vinden 37. Vierkante ogen 38. Backstage bij boeken

44. Secret Cinema 48. Exit Festival 54. Rode Gordijnen 56. Expo 58. Zien en gezien worden 62. Serious Talent: Rachel

64. Ernest van der Kwast 70. Uitgaan: singles in Hoofddorp 72. Boeken: Krystl 76. Gummbah 78. Winnen 82. Arjen

www.cjp.nl Facebook/CJPnl Twitter: @CJPnl redactie@cjp.nl

playlist

De soundtrack bij dit magazine. www.cjp.nl/playlist

Judas Priest Ram It Down

Mag ik van jou uit de categorie dubbelzinnige dingen die een Georgische priester tegen zijn zoon roept : Ram it Down?

Flo Rida Right Round

You spin my head right round, tot je kotst ja. Spelletjes spleen op een draaiende schijf is hues geen lolletje. Daar kom je op Lowlands wel achter. Als je durft.

Jovink en de Voederbietels Akelig geil / Wilt u nog zegeltjes mijnheer?

Wie de blues in het dialect hoort, denkt Bennie Jolink. Nu heeft hij een zoon en die bracht in 1994 met ene Lovink deze klassieker uit. Perfect om in de juiste stemming te komen voor het brommers kieken.

Flying Lotus Kill Your Co-Workers

Toen bekend werd dat Gaite Janssen geĂŻnterviewd zou worden over haar rol in Lotus heeft de redactie met robots en cirkelzagen op elkaar in staan hakken. Typen met 3 vingers zuigt.

Combattimento Consort Amsterdam Haendels Water Music Fijne strijkmuziek. Bootje erbij, prima.

John Williams Jaws Theme

Ta-da, ta-da, tadatadatadatadaâ&#x20AC;Ś Geef John twee noten en hij jaagt je de stuipen op het lijf. Samen met Spielberg heeft hij ervoor gezorgd dat we nu met zijn allen het strand oprennen als er een goudvis langszwemt. Bedankt John.

Naked and Famous Young Blood

Er wordt niet in gefloten, het is cabaresk noch heeft het ooit in Momfer de Mol gestaan. Toch zijn ze inmiddels wereldberoemd. Heb jij hier een verklaring voor, James?

Bearforce1 Bearforce1

De ooit zo trotse Bearforce1 is inmiddels volkomen uitgeblust en dient nu als rekwisiet voor Scarlett Hooft Graafland. Met hangende pootjes, dat wel. Gelukkig hebben we die meer dan heteroseksuele muziek nog.

Delta Funktionen The Drums Letâ&#x20AC;&#x2122;s Go Surfing Another Brian Wilson, hij kan niet surfen. Bummer. Dimension Two Door Cinema Club Something Good Can Work (The Twelves Remix) Als band moet je op alle tijden kunnen spelen. Na deze remix kan dat.

Rolling Stones Paint it black

Ernest, rare kwast. Zijn mamma wil dat hij een Nobelprijs wint, dus hij heeft zijn roze bril moeten verven. Het was best gezellig in de Gamma.

Krystl Fool For You Lekker. Leuk nummer ook.

Alice kwam via een konijnenhol in een andere dimensie, Den Haag doet het via TodaysArt, wij knallen gewoon Delta Funktionen op 10 door het hoofdkwartier.

Journey Any Way You Want it

Gaan en staan waar je wil met Journey, de ultieme reisverzekering.

Toby Keith I Love This Bar

Arjen Lubach, deze is voor jou. Een doodsbange yup tussen in een bar vol cowboys, rondvliegende bierpullen, hoeren en vechtersbazen, dat moet jou toch aanspreken?

in de wandelgangen

CJP 360째 SPINNEN EN WINNEN Lowlands komt in zicht. De kaarten waren al op in november. In december stonden we al te trappelen en sinds januari zijn we al niet meer te houden. Natuurlijk zijn wij ook van de partij. Met de meest sensationele attractie van het westelijk halfrond. Strijdlustig? Kom naar de omgeving van de Lima, daag twee vrienden uit, bepaal zelf de inzet en grijp de hele pot van het CJP 360째 Spinnen en Winnen-carrousel! Per rondje kun je dikke prijzen winnen maar alleen als je de knotsgekke spellen al draaiende goed weet uit te voeren.

paskrakers

Met je CJP-pas krijg je korting op alles wat cultuur is, of er enigszins op lijkt. In de paskrakers lichten we er een aantal uit. Meer kortingen, tips, acties en, belangrijk, alle actuele voorwaarden vind je op www.cjp.nl.

CJP Serveert twee topconcerten tijdens het Grachtenfestival Tijdens het Grachtenfestival klinkt er klassieke muziek op de meest uiteenlopende locaties in Amsterdam. CJP haakt in en organiseert op 13 augustus CJP Serveert: een arrangement om in te lijsten voor de vriendenprijs van € 17,50. CJP Serveert begint om 18:30 uur met een drankje in het Hilton Hotel. In de tuin van het hotel speelt het gerenommeerde Combattimento Consort Amsterdam vervolgens Pimpinone, een opera over de strijd tussen de seksen. Om 22:00 uur begint Re.sonant, waarbij de grenzen tussen analoog en elektronisch worden overschreden. Overweeg na

CJP Serveert vooral nog een bezoek aan de overige acts van het Grachtenfestival, op vertoon van je CJP-pas krijg je 50 % korting op bijna alle voorstellingen. Kaarten voor CJP Serveert bestel je via www.grachtenfestival.nl/cjpserveert Grachtenfestival Amsterdam 12 t/m 21 augustus CJP Serveert: € 17,50 Prijs voorstellingen: verschilt / Met CJP-pas: 50 % korting

TODAYSART TodaysArt is een jong, maar al helemaal gearriveerd festival. Het tovert de binnenstad van Den Haag om tot een soort Alice in Wonderland van progressieve muziek, kunst, dans en een vleugje techniek. Enkele highlights: Muziek: Awesome Tapes from Africa Brian Shimkovitz verzamelde jarenlang obsure cassettetapes uit Afrika. Zijn DJ-set bestaat volledig uit muziek van deze tapes: electro-juju, disco highlife, Senegalese rap, Kenyaanse gitaarmuziek, Zimbabwaanse dans. Theater/Film: Gob Squad – Saving the World (foto) Gob Squad filmt twee dagen in de Grote Marktstraat in Den Haag waardoor deze doorsnee winkelstraat een microkosmos wordt van de hele wereld. De missie in deze film is niets minder dan het

redden van de planeet. Installatie: Lucas Abela – Vinyl Arcade In Theater aan het Spui staat een speciale racebaan voor op afstand bestuurbare raceauto’s; de installatie Vinyl Arcade van Lucas Abela bestaat uit een grote verzameling oud vinyl. Terwijl je racet produceert jouw auto dus geluid dat afkomstig is van de platen. TodaysArt Festival 2011 23 en 24 september Den Haag, diverse locaties Prijs passe-partout: € 35,-/ Met CJP-pas: € 22,50* Prijs per dag: € 25,- / Met CJP-pas: € 17,50* *Prijzen in de voorverkoop www.todaysart.nl

paskrakers

CJP Serveert het beste van het NFF Het duurt nog even, maar van 21 t/m 30 september vindt in Utrecht weer het Nederlands Film Festival plaats. Met CJP Serveert zie je tijdens het festival voor € 17,50 drie topfilms. En vooruit, we doen er Hollandse hapjes en een Q & A met bekende filmmakers bij. Welke films we vertonen is nog even geheim, maar we garanderen minimaal één publieks-topper. CJP Serveert vindt plaats op zaterdag 24 september. Met CJP Serveert knallen op het filmfeest van 30 september kan ook, een kaartje kost dan € 25,. Houd cjp.nl in de gaten voor updates rondom CJP

Serveert en het Nederlands Film Festival, waar je € 2,50 korting krijgt op alle filmvertoningen in de daluren (ma t/m vr aanvang tot 17:00 uur). Kaarten voor CJP Serveert koop je via www.filmfestival.nl/cjp Nederlands Film Festival Utrecht 21 t/m 30 september CJP Serveert: € 17,50 Prijs films: € 9,-/ Met CJP-pas: € 6,50

Filmmaken aan zee Met unieke locaties (Vlissingen en sinds dit jaar ook Terneuzen) en een originele nadruk op boekverfilmingen staat Film by the Sea jaarlijks in de agenda van duizenden filmliefhebbers. Graag even uw aandacht voor zaterdag 17 september. Dan staat de FilmXperience gepland, een dag waarop professionele filmmakers je uitleggen hoe je het voor en achter de camera kunt maken. Denk aan een workshop soap acteren of scenario schrijven. De normale prijs voor drie workshops tijdens FilmXperience bedraagt € 15,-, maar zij die met hun CJP-pas zwaaien, rekenen slechts € 12,50 af. En er is meer CJP-korting: € 1,- op ieder filmkaartje en €25,- (!) op een tienrittenkaart. Die rittenkaart is tevens je entreebewijs voor de filmparty van 15 september. Film by the Sea Vlissingen en Terneuzen 9 t/m 18 september FilmXperience: € 15,Met CJP-pas: € 12,50 Filmkaartje: € 9,- / Met CJP-pas: € 8,Tienrittenkaart: € 75,- / Met CJP-pas: € 50,-

Koeien en de blues Drenthe en de blues, twee handen op een buik. Speelde in de jaren zestig de Drentse band Cuby and the Blizzards de beste blues van Nederland, deze zomer kun je naar De Drentse Bluesopera. Hierin draagt een reeks topmuzikanten de blues van het boerenbestaan uit. Geen afgekloven hits van B.B. King, maar een eigen verhaal, met eigen muziek, in een eigen taal. Drents, om precies te zijn. Maar wees niet bang, alles is voor iedereen goed te volgen. Yeah baby. Of, zoals ze in Drenthe zeggen: Joa meidtie. De Drentse Bluesopera Gieten 27 juli t/m 21 augustus Prijs: € 24,50 / Met CJP-pas: € 22,Meer info en kaartverkoop: www.dedrentsebluesopera.nl

paskrakers

Beeld: Greetje Mulder

LITESIDE FESTIVAL Wie Lowlands aan zich voorbij laat gaan, maar het weekend van 20 augustus tóch een bijzonder feest wil: neem het LiteSide Festival eens in overweging. LiteSide biedt – let op – een breed aanbod van internationale en multidisciplinaire oriëntaalse en westerse kunstvormen, waaronder theater, dans, muziek, beeldende kunst, literatuur en clubbing met populaire dj’s. Op LiteSide zie je dit jaar kunst en muziek uit zowel het westen als het oosten van de wereld, die voortkomt uit de actuele stand van zaken rondom religie, politiek en maatschappij. Het festival is kritisch en scherp, maar ook relativerend en feestelijk. Een paar hoogtepunten uit het programma: speciale opening met Sidi Larbi Cherkaoui & Het Nationale Ballet en een bijzonder pianoconcert van Karsu Dönmez die eerder al optredens verzorgde

in Carnegie Hall en op het North Sea Jazz Festival. Theatergroep Nachtgasten creëert een spiksplinternieuwe voorstelling met materiaal dat het publiek aanlevert. En iedere avond wordt het feest door de beste Amsterdamse club-dj’s. LET OP: LiteSide biedt iedere festivaldag een andere CJP Route aan voor € 17,50. De route bestaat uit een of twee voorstellingen en een ticket voor de clubavond. Ga voor het programma en de actuele voorwaarden naar de website. LiteSide Festival Westergasterrein, Amsterdam 19 t/m 21 augustus Prijs vanaf € 6,- per voorstelling Met CJP-pas € 1,50 korting CJP Route € 17,50 per dag www.liteside.nl

cjp deals

De beste lifestyle-kortingen met je CJP-pas. www.cjp.nl/deals

vanaf

€ 2,75 per maand

CJP REISVERZEKERING Reizen is het mooiste dat er is, maar er kan altijd iets misgaan. Zowel tijdens het duiken (standaard meeverzekerd), parachutespringen of snowboarden (apart mee te verzekeren), als gewoon op het strand of in de kroeg. Mocht er onverhoopt iets gebeuren, dan kun je maar beter je reisverzekering goed geregeld hebben. De Doorlopende Reisverzekering van CJP helpt jou met alle mogelijke problemen. Kun je dus zorgeloos de wereld over met vrienden en vriendinnen. Een CJP Doorlopende Reisverzekering heb je al

vanaf € 2,75 per maand. Toch is de premie van vele factoren afhankelijk, dus check altijd even wat voor jou het beste is. De voordelen van een reisverzekering van CJP: • Zeer uitgebreide standaard dekking, bij o.a. ongevallen, geneeskundige kosten, hulpverlening, buitengewone kosten en reisbagage tot € 1.500,• Flexibel samen te stellen, geheel naar jouw wensen • Altijd verzekerd, wanneer je ook gaat en waar ook ter wereld www.cjp.nl/verzekeren

€ 2,50 cjp-korting per overnachting

DE SLEGTE

ook studieboeken

Mocht je komend jaar gaan studeren, overweeg dan eens je studieboeken bij De Slegte te halen. Want daar krijg je 10% CJP-korting. Geen student? Dan geldt die 10% ook voor de mooiste foto-, muziek-, film-, reis- en kookboeken. Daarnaast is er een grote collectie 2e hands boeken, óók met 10% korting. www.cjp.nl/deslegte

Stayokay Voordelig overnachten op de mooiste plekjes in Nederland doe je bij Stayokay. Je vindt de 29 hostels van deze keten in de meest bijzondere gebouwen: van de Kubuswoningen in Rotterdam tot een slaapplek direct aan de duinen in Noordwijk. Ontbijt zit bij de prijs inbegrepen. www.cjp.nl/stayokay

Lifestyle Accessorize 10% korting (winkels en online) America Today 10% korting Cool Cat 10% korting Front Runner 10% korting (winkels en online) Newme Succes Agenda’s 20% korting (via cjp.nl/deals) Shoemixx.nl 10% online korting SIX 10% korting Skullcandy 15% korting (via cjp.nl/deals) VKshop.nl 10% korting Welikefashion.com 10% korting (winkel en online) Wereldwinkels 10% korting WAAR 10% korting

25%

cjp-korting op AKO private label

AKO PRIVATE LABEL Op de artikelen van het AKO Private Label – het ‘huismerk’ voor kantoorartikelen als ordners, notebooks, leesmappen of een boekenleeslampje – krijg je t/m 30 september maar liefst 25% CJP-korting. Dat is dus nog meer voordeel dan de standaard 10% CJP-korting die je krijgt op tijdschriften en kantoorartikelen. www.cjp.nl/ako

10% cjp-korting

WELIKEFASHION.COM Op Welikefashion.com vind je een kleine 50 topmerken (wij noemen SuperTrash, French Connection en Muubaa ) en op al deze merken krijg je 10% korting met je CJP-pas. De korting geldt zowel online als in de Welikefashionwinkel in Amsterdam. www.cjp.nl/welikefashion

Lezen AKO De Slegte ISS Tijdschriften Volkskrant Cultabonnement

10% korting 10% korting tot 75% korting (via cjp.nl/deals) voor € 10,50 per maand op do-, vrij- en zaterdag krant op de mat. Hele week de krant online.

Reizen KILROY € 50,- korting bij besteding vanaf € 500,Stayokay € 2,50 korting per nacht WaarBenJij.nu 15% korting op afdrukken fotoalbum

Muziek, dvd & games vanLeest Bijenkorf

10% korting op cd/dvd, 5% korting op games 10% korting op cd/dvd, 5% korting op games

Mobiel CJP Mobiel

gratis smartphone

Fun & sport Perry SnowWorld

7,5% korting € 4,- korting

Fiets, scooter & auto ANWB Rijopleidingen intest auto- en motorrijlessen voor € 25,- i.p.v. € 35,Centralbikes 5% online korting op kwaliteitsfietsen Scooter-, auto- en ongevallen scherpe premies met CJP-pas, opzittendenverzekering gemiddeld 25% voordeliger Zorgverzekering TakeCareNow! de voordeligste zorgverzekering (korting op je basis- en aanvullende zorgverzekering) Kijk altijd even bij de kortinggever op cjp.nl/deals voor de actuele acties en natuurlijk de voorwaarden

Tekst Robbert Blokland

Beeld Merlijn Doomernik

Gaite Jansen Monic HenDrickX In Lotus, een film over eenzaamheid in de grote stad, bundelen twee van de beste Nederlandse actrices voor het eerst hun krachten: oudgediende Monic Hendrickx (44) en jong talent Gaite Jansen (19). Hoe zien zij elkaar? Wat kunnen ze van elkaar leren? Openhartig vertellen zij over het mooiste vak ter wereld. ‘Ik ben niet ambitieus genoeg om in Hollywood met mijzelf te gaan lopen leuren.’ In Lotus spelen zij moeder en dochter die moeite hebben elkaar te begrijpen. Maar in het huis van Monic Hendrickx begroeten ze elkaar als gelijken. Jansen bewondert de drie Gouden Kalveren die haar collega won voor De Poolse Bruid, Nynke en Het Zuiden: ze staan gezellig boven het fornuis. De laatste keer dat de actrices elkaar zagen, waren ze elkaars concurrent. Beiden maakten kans op een Beeld & Geluid Award voor beste actrice: Monic voor haar rol als maffiabaas in Penoza, Gaite voor haar vertolking van de suïcidale turnster Sophie in In therapie. Monic won. Jullie hebben met vrijwel alle grote acteurs van Nederland gewerkt. Zijn er bepaalde mensen die je meer bewondert dan anderen? Monic: ‘Je kunt mensen natuurlijk wel bewonderen. Maar met die bewondering zelf kun je niet zo vreselijk veel. Ik ben bijvoorbeeld enorm fan van Jan Decleir, die ik leerde kennen op de set van de serie Stellenbosch. Maar nog meer dan zijn enorme talent, bewonder ik zijn bescheidenheid. Op de set kwam ik erachter dat zo’n acteur die ik hoog heb zitten het soms ook even niet weet. Dat vond ik inspirerend en geruststellend.’

‘Zodra de camera’s uitgaan, moet je weer helemaal jezelf kunnen zijn’ Gaite Jansen

Gaite: ‘Ik deelde de set met Carice van Houten in de korte film Zingen in het donker. Vijf jaar geleden keek ik tegen haar op, maar tijdens de opnames ontdekte ik dat ook zij gewoon een mens is, hoe cliché dat ook klinkt. Ik was eigenlijk veel meer onder de indruk van Aart Staartjes, die ook in het filmpje speelde. Dat blijft toch mijn grote held van Sesamstraat. Ik heb hem de hele draaiperiode gewoon ‘meneer Aart’ genoemd. Best gênant achteraf.’ En hoe zit het met de bewondering van het publiek? Worden jullie vaak herkend op straat? Monic: ‘Sinds Penoza wel wat meer dan daarvoor. Mensen kijken veel meer televisie dan film. Ik had al drie Gouden Kalveren op zak toen ik de misdaadkomedie Amazones draaide, samen met Theo Maassen, Monique van de Ven, Georgina Verbaan en Susan Visser. Er kwam een groep kinderen op de set die allemaal handtekeningen vroegen aan Theo, Monique, Georgina, Susan. En dan vroegen ze aan mij: “Bent u ook een actrice, mevrouw?” Ik hoopte toen maar dat dat kwam doordat ik amper in kinderfilms heb gespeeld.’ Gaite: ‘Ik word af en toe aangesproken als ik op straat loop. Maar mensen spreken je altijd aan met je karakternaam: “Hé, Sophie, hoe gaat het nu met je?” Het was een tijdje heel erg toen ik in de Carry Slee-verfilming Lover of Loser had gespeeld. Kinderen vinden het namelijk écht leuk om

je te ontmoeten en dan ook aan te spreken. Maar doorgaans kan ik gewoon over straat lopen zonder ergens last van te hebben.’ Beide actrices meldden zich aan het begin van hun carrière aan bij de toneelschool in Maastricht. Monic werd na het eerste jaar echter weg gestuurd omdat ze te weinig theatraal zou zijn - een inmiddels roemruchte inschattingsfout van de docenten. Na een korte pauze meldde zij zich aan bij de Academie voor Drama in Eindhoven. Zodra ze haar diploma had, kon ze meteen aan de slag. Gaite daarentegen hoorde onlangs dat ze het eerste jaar van de toneelschool met vlag en wimpel heeft doorstaan en haar opleiding mag vervolgen. Hoe belangrijk is het om een goede opleiding te volgen als je het wilt maken in dit vak? Gaite: ‘De toneelschool is voor mij een plek waar je vol op je bek kunt gaan, en dat wordt nog omarmd ook. In de praktijk word ik vooral gecast als pubermeisje, wat natuurlijk ook samenhangt met mijn leeftijd. Maar op de opleiding leer ik van alles spelen: oma, man, junk. Je mag, nee, je móet letterlijk alles uitproberen.’ Monic: ‘Ik begrijp inmiddels wel waarom ze me toen hebben afgewezen. Ik keek een beetje de kat uit de boom, was heel voorzichtig. Er werden gelukkig meer mensen afgewezen die ik erg getalenteerd

vond. Dus dacht ik: ‘ik kom ook vast nog wel goed terecht’. En dat klopt ook: er zijn meer wegen die naar Rome leiden. Als je écht de noodzaak voelt om hier je beroep van te maken, kom je er ook op andere manieren.’ Was acteur worden voor jullie van jongs af aan een droom dan? Monic: ‘Voor mij niet. Ik wilde eigenlijk cameravrouw worden bij de onderwaterreportages van Jacques Cousteau. Voor mijn gevoel was acteren een ver-van-mijn-bedshow. Ik denk dat dat een groot verschil is met tegenwoordig: veel jongeren denken dat ze via bijvoorbeeld een soapserie wel even beroemd kunnen worden. Mijn filmdebuut was Aletta Jacobs, waar ik een bijrolletje in speelde. Ik was toen al bijna dertig.’ Gaite: ‘Ik was wel zo’n meisje dat al van jongs af aan actrice wilde worden. Maar ik mocht me van mijn moeder pas inschrijven bij een castingbureau als ik die droom op mijn twaalfde nog steeds had. Daarna hebben mijn ouders me vooral gestimuleerd om te doen wat mijn hart me ingeeft. In het begin werd ook ik vaak afgewezen bij audities. Uiteindelijk kreeg ik via een vriendin een rolletje in SpangaS. Toen is het balletje gaan rollen.’

gemiddeld twee producties per jaar. Ze was onder meer te zien in films als Schemer en Sonny Boy en brak door bij het grote publiek met de serie In therapie. Onlangs heeft ze 170 Hz, Met donker thuis en Life is Beautiful opgenomen. De eerste twee titels gaan in première op het Nederlands Film Festival. Dromen jullie van een carrière in het buitenland? Hollywood wellicht? Gaite: ‘Als ik die kans krijg, grijp ik hem met beide handen aan. Maar het is geen droom die ik perse waar moet maken. Ik haal mijn geluk uit het spelen zelf, niet uit de faam en de heisa er om heen. Ook niet uit het geld trouwens: als je rijk wilt worden, moet je niet voor dit vak kiezen. Ik heb ook helemaal geen backupplan eigenlijk. Als het me niet lukt om carrière te maken als actrice, dan zien we wel weer verder.’ Monic: ‘En stel, je krijgt voet aan de grond in Amerika - wat dan? Dan moet je heel veel audities gaan doen, en hopen dat je ergens opvalt. Volgens mij vind ik dat helemaal niet leuk. Daarvoor ben ik toch niet ambitieus genoeg. Ik prijs me gelukkig met de rollen die ik in Nederland en Europa heb gespeeld en mag spelen.’

Wat maakt volgens jullie een goede acteur? Gaite: ‘Ik denk dat het belangrijk is dat je een sterke persoonlijkheid hebt. Je moet de flexibiliteit hebben om je voor de camera of op het toneel helemaal bloot te kunnen geven en in alles te kunnen veranderen. Maar zodra de camera uitgaat of het applaus geklonken heeft, moet je weer helemaal jezelf kunnen zijn.’ Monic: ‘Je moet erg geïnteresseerd zijn in mensen en hun gedragingen. Ik kijk veel naar mensen: hoe zit iemand die lekker in zijn vel zit? Die zit anders dan iemand die bang is. Als je een personage samenstelt, steel je flarden van mensen die je ooit hebt gezien of ontmoet. Dat is een rationeel proces. Maar tegelijkertijd moet je dat bewustzijn los kunnen laten om iets te laten gebeuren op een set. Dat stukje magie van het spelen kun je niet afdwingen.’

Jullie krijgen carte blanche: je mag zelf je grote droomrol kiezen. Wat wordt het? Drie jaar geleden zei je dat je graag Bondgirl wilde worden, Gaite... Gaite: ‘Haha, heb ik dat gezegd? Nou ja, het zou natuurlijk erg cool zijn. Maar als ik carte blanche had, zou ik eerder een rol als Charlize Theron in Monster kiezen, waar ze de lesbische seriemoordenaar Aileen Wuornos speelt. Ze is echt gruwelijk lelijk in die rol en speelt een ontzettend onsympathiek personage. En ze is twintig kilo aangekomen – zoiets zou ik wel een keer willen doen.’ Monic: ‘Ik zou graag een keer iemand met Gilles de la Tourette willen spelen. Een personage dat echt intensieve training vereist om haar geloofwaardig te kunnen spelen. Ik kan jaloers worden op iemand als Meryl Streep, die in Angels in America bijzonder overtuigend een rabbi van tachtig speelt. Ik zou wel eens willen proberen of ik dat ook zou kunnen.’

Monic speelde de afgelopen twee decennia in meer dan vijftig films en televisieseries, waaronder recent De brief voor de koning, De Storm en Penoza. Van die laatste reeks wordt binnenkort het tweede seizoen opgenomen, waar de actrice zich nu op voorbereidt. Gaite maakte vanaf haar veertiende

Lotus gaat eind september in première op het Nederlands Film Festival en is daarna in bioscopen door heel Nederland te zien. Met je CJP-pas krijg je tot € 2,- korting bij de bioscoop. Tijdens het Nederlands Film Festival krijg je met je CJP-pas € 2,50 op je filmkaartje tijdens de daluren.

‘Ik wilde eigenlijk cameravrouw worden bij de onderwaterreportages van Jacques Cousteau’ Monic Hendrickx

popcorn

Robbert Blokland weet alles van films. En met alles bedoelen we dan ook alles, hè? De juiste persoon dus, om de stand van zaken in filmland te vertellen.

super 8 Er is geen regisseur die beter weet hoe hij mensen met filmbeelden de adem kan benemen dan Steven Spielberg. Van het vliegende fietsje in E.T. tot het openen van de Ark des Verbonds in Raiders of the Lost Ark; van de eerste verschijning van het ruimteschip in Close Encounters tot het meisje met het rode jasje in Schindler’s List. Niemand grifte zoveel iconische beelden in het collectieve geheugen als hij.

De Amerikaanse alleskunner brak in de jaren zeventig door als ‘uitvinder’ van de blockbuster – Jaws was de eerste productie ooit die de magische opbrengstgrens van 100 miljoen dollar overschreed. En zonder de technische revolutie die de digitaal geanimeerde dinosaurussen in Jurassic Park inluidden, hadden klassiekers als Titanic en Lord of the Rings vermoedelijk nooit gemaakt kunnen worden. Maar zijn grootste verdienste is dat hij

Tekst Robbert Blokland

BIOSCOOPTIPS Ga ook vooral naar:

Larry Crowne

Een lach en een traan zijn gegarandeerd wanneer simpele maar vrolijke vijftiger Tom Hanks na plotseling ontslag terugkeert naar schoolbanken en verliefd wordt op gedeprimeerde juf Julia Roberts. (begin augustus)

Melancholia

Wonderschoon, maar voor zijn doen conventioneel drama van Deense ruziezoeker Lars von Trier waarin Kirsten Dunst (in Cannes voor haar rol bekroond als beste actrice) en haar geliefden zich voorbereiden op einde der tijden. (eind augustus)

de wereld kennis liet maken met Hollywood-entertainment waarbij het spektakel niet ten koste ging van de personages. In al zijn grote avonturen draait het veel meer om de mensen die ze beleven dan om de massale effecten en explosies. Inmiddels handhaaft de briljante Amerikaanse regisseur (nu 64) al drie generaties lang zijn positie als belangrijkste filmmaker van deze tijd. In elk genre weet hij zijn publiek onvoorwaardelijk mee te voeren in zijn eigen visionaire belevingswereld - of het nou gaat om de even verrassende als hilarische zoektocht naar de Heilige Graal (Indiana Jones and the Last Crusade) of om een schrijnend realistische reconstructie van de vernietigende landing op Normandië (Saving Private Ryan). Ook als producent heeft de steenrijke Spielberg een zeer prominent stempel op Hollywood gedrukt. Alleen al deze zomer tekent hij met zijn inmenging in Transformers 3 (muterende ruimte-auto’s vallen aarde aan), Cowboys and Aliens (agressieve aliens vallen wildweststadje aan) en Super 8 (verdwaalde groene mannetjes vallen clubje retrotieners aan) voor drie van de grootste kaskrakers van het jaar. De meest bijzondere van dit drieluik is zonder twijfel Super 8, een samenwerking tussen Spielberg en J.J. Abrams, de man die zich met de serie Lost en de succesvolle doorstart van Star Trek heeft gemanifesteerd als een van de interessantste talenten van

The Devil’s Double

Fascinerende biopic van knettergekke Uday Hussein, de zoon van dictator Saddam. Gebaseerd op boek van Latif Yahia, de onschuldige Irakees die werd gedwongen Udays dubbelganger te worden. (begin september)

Code Blue

Poëtisch maar loodzwaar portret van verpleegster die op zoek naar intimiteit besluit haar patiënten te helpen sterven. Veel publiek in Cannes wist zich geen raad met de extreme beelden van Nederlandse regisseur Urszula Antoniak. (half september) Super 8 draait vanaf begin augustus in de bioscoop. Cowboys & Aliens gaat eind augustus in premiere. Transformers 3 is al door heel Nederland te zien.

zijn generatie. Het sciencefictionavontuur vertelt hoe zes jochies eind jaren zeventig tijdens het draaien van een amateurfilm zien hoe een trein vol aliens ontspoort. De 45-jarige Abrams schreef het verhaal bij wijze van hommage aan de super 8-camera die hem als tiener leerde wat hij later wilde worden én vooral als eerbetoon aan zijn allesomvattende voorbeeld, Steven Spielberg. Het bebaarde genie herkende zich meteen in de passie en de lol van het project en stond Abrams toe schaamteloos te citeren uit alles wat hij de afgelopen halve eeuw heeft gemaakt. Van Spielbergs fascinatie voor alles buiten onze dampkring tot de kenmerkende jonge hoofdpersoon die worstelt met zijn rol in een eenoudergezin. Van de traditionele Spielbergiaanse spanningsopbouw (net als in Jaws krijgt het publiek pas heel laat in de film daadwerkelijk het Grote Gevaar te zien) tot de muziek die overdreven schatplichtig is aan zijn huiscomponist John Williams. Daardoor is Super 8 vooral een vrolijk feestje van herkenning geworden. Niet alleen voor excentrieke filmnerds zoals ik. Maar voor iedereen ter wereld die Spielberg ooit met zijn beelden de adem heeft weten te benemen. Met je CJP-pas krijg je tot € 2,- korting bij de bioscoop.

dvd

10% CJP-korting op dvd’s: check www.cjp.nl/deals

‘Het is een vagina, geen bord met spaghetti’

Kaboom Film is net als alle andere kunstvormen bijzonder smaakgevoelig. Maar sommige makers of titels zijn nét iets smaakgevoeliger dan andere. Tot de categorie die eigenlijk alleen maar fervente fans en hardgrondige tegenstanders kent, behoort het meeste werk van de Amerikaanse cultregisseur Gregg Araki. Over zijn zware, imposante, veelbekroonde misbruikdrama Mysterious Skin (2004) spraken zowel vriend als vijand alleen maar lovende woorden. Maar met zijn nieuwste titel Kaboom keert de 51-jarige filmmaker terug naar de fascinaties waarmee hij in cultkringen doorbrak in de jaren tachtig en negentig: tieners vol twijfels over hun seksuele oriëntatie, krankzinnige complotten en last but not least het einde van de wereld. Het

resumeren van het positief stuurloze verhaal van deze verleidelijke coming-of-age-sciencefictionhorror-komedie rond de knappe, maar wat naïeve eerstejaarsstudent Smith is nagenoeg onmogelijk - en elke voorkennis gaat eigenlijk ten koste van de kijkervaring. Kaboom laat zich misschien nog het beste omschrijven als een soort zwoele, over-thetop-kruising tussen Donnie Darko en Twin Peaks, maar dan met meer oogstrelend naakt (zowel mannen als vrouwen) én personages die alleen maar in rake oneliners praten. ‘Het is een vagina, geen bord met spaghetti!’, berispt een van de vrouwen in de film een willekeurige minnaar na een onbevredigend potje orale seks. Vanaf begin augustus verkrijgbaar.

Tekst Robbert Blokland

The Fighter Met twee beeldjes voor beste bijrolacteurs Christian Bale en Melissa Leo mag het indringende boksdrama The Fighter een van de grote winnaars van de meest recente Oscaruitreiking worden genoemd. Net als collegawinnaars The King’s Speech en The Social Network is ook The Fighter op waarheid gebaseerd. De film vertelt over de twee boksende Amerikaanse broers Dicky Eklund (Bale) en Micky Ward (Mark Wahlberg), die in de jaren negentig van de vorige eeuw flink wat furore oogstten in hun sportdiscipline. Door intensief drugsgebruik was de kampioenstitel echter niet weggelegd voor de steeds verder aftakelende Dicky, waarna jongere broer Micky zijn uiterste best moest doen alsnog de familie-eer te redden. Hiervoor koos hij er onder meer voor hun dominante moeder en zelfbenoemde manager (Leo) doelbewust op een afstandje te houden, wat hem door zijn familie niet in dank werd afgenomen. In de verkeerde handen waren de problematische besognes van het disfunctionele gezin het soapniveau nauwelijks ontstegen. Dat The Fighter toch flink boven modaal uitsteekt, is vooral te danken aan de meer dan solide vertolkingen van

alle hoofdrolspelers. Eigenlijk heeft Wahlberg de minst dankbare rol als de door zijn familie getormenteerde, maar verder volstrekt rechtlijnige held. Oscarwinnaars Bale en Leo krijgen daarentegen als zwarte schapen van het gezin alle ruimte om al hun acteerkwaliteiten uitgebreid tentoon te spreiden. Nu verkrijgbaar.

Ook op dvd The King’s Speech

Apocalypse Now

Morning Glory

The Adjustment Bureau

Colin Firth is in deze tragikomische Oscarmagneet simpelweg briljant als onzekere Britse koning George VI, die dankzij onconventionele spraaktherapeut Geoffrey Rush aan vooravond van WO II zijn stotterprobleem overwint.

Aangenaam ouderwets spervuur van grappen zonder lichaamssappen in komedie over ambitieuze tv-producent (groot komisch talent Rachel McAdams) die op redactie van kwakkelende ochtendshow botst met oude zure anchor man Harrison Ford.

Digitaal opgepoetst meesterwerk van Coppola over de waanzin van oorlog. Film kent eigenlijk alleen maar memorabele scenes: ‘I love the smell of napalm in the morning!’ Veel extra’s over loodzware draaiperiode die iedereen tot waanzin dreef.

Aanstekelijke mix van scifi en ‘romkom’ over politicus Matt Damon die erachter komt dat het noodlot heeft voorgeschreven dat hij niet verliefd mag worden op ballerina Emily Blunt. Hij weigert dit te accepteren en bedenkt een list.

Tekst René van der Meer

Beeld ANP Photo

‘Zijn talent en uitzonderlijke manier van denken brengen hem dicht bij de waanzin.’

KUT, MIJN OUDERS HADDEN TOCH EEN GOEDE SMAAK

CJP gaat voor jong, nieuw, fris en getalenteerd. Maar dat betekent niet dat we de oude knakkers vergeten.

Brian Wilson Geniale gek Hij zag het grote plaatje en stuwde The Beach Boys naar de top. Eenmaal boven wachtte Brian Wilson een val die veertig jaar zou duren. Wanneer Brian Wilson in 1967 alleen nog in zijn zwembad wenst te vergaderen omdat niemand hem daar kan afluisteren, kijken zijn vrienden elkaar ongerust aan. Gaat het wel lekker met hun muzikale vriend? Niet echt. Het genie dat kort daarvoor de popmuziek had herschreven, is de weg kwijt. Paranoïde en gefrustreerd komt een van de meest talentvolle muzikanten aller tijden tot stilstand. Als jonge jongen, doof aan een oor en doodsbang voor zijn agressieve vader, heeft Brian één geluk. Hij is muzikaal. Uit het niets schudt hij de meest pakkende melodieën uit zijn mouw en samen met zijn broers, een neef en een vriend vormt hij The Beach Boys. De band speelt surfpop, opgewekte tienermuziek met meerstemmige zang en een gezonde dosis rock ‘n roll. Dat alleen broer Dennis kan surfen, is bijzaak. De band groeit uit tot een van de meest succesvolle Amerikaanse popgroepen van de jaren zestig. Met dank aan Brian die op een moordend tempo hitmateriaal aflevert. Maar zijn talent en uitzonderlijke manier van denken brengen hem eng dicht bij de afgrond van de waanzin. Stress en drugsgebruik geven hem het laatste duwtje. In 1964 krijgt Brian een zenuwinzinking waardoor hij niet langer mee kan op tour en thuisblijft om muziek te schrijven. Geen probleem, zo blijkt. Wanneer The Beach Boys na een tournee vragen of Brian nog iets leuks heeft bedacht, legt hij Pet Sounds op tafel. Een haast buitenaards al-

bum dat afrekent met alle muzikale grenzen van dat moment. Brian gebruikt de studio als instrument, stapelt partijen en houdt op wonderbaarlijke wijze overzicht over de meest complexe composities. Pet Sounds was pas het begin, belooft Brian. De opvolger, Smile, zal dé popsymfonie worden waarop iedere tiener het leven viert. Best een boute uitspraak, zo beseft hij later. In het bijzonder een band uit Engeland maakt hem onrustig. The Beatles. Vastberaden om deze gasten voor te blijven, werkt Brian zich stuk op Smile. Jarenlang pielt hij aan dat wat de perfecte plaat moet worden. Wanneer die Beatles ondertussen met Sgt. Pepper’s Lonely Hearts Club Band komen aanzetten, ontploft Brians brein. ‘They already did it’, komt er nog net over zijn lippen waarna hij wegzakt in een depressie. De Beach Boy komt zijn huis niet meer uit en besteedt meer tijd aan eten dan aan muziek. Met honderdveertig kilo schoon aan de haak, een baard en lange haren lijkt hij in de verste verte niet meer op de kapitein die ooit The Beach Boys naar het succes loodste. Tot 2003. Zonder baard en kilo’s lichter heeft Brian een nieuwtje: Smile komt er alsnog en hij zal het live uitvoeren. Fans vliegen elkaar huilend in de armen als hij op 20 februari 2004 in Londen inderdaad aftelt en doet of de afgelopen veertig jaar niet hebben plaatsgevonden. Brian’s back. Brian Wilson speelt op 21 september in Paradiso. Dé kans om een geniale gek te zien balanceren tussen waanzin en waanzinnig. Geen kaartje? Koop zijn muziek met korting. Check www.cjp.nl/deals.

Tekst James Worthy

Beeld Ilja Meefout

Toen James Worthy voor CJP begon was het een ongeschoren Amsterdamse voetbalfan. Inmiddels behoort hij tot de Grote Schrijvers. Maar hij gaat uiteraard nog wel voor ons naar culturele evenementen in alle soorten en maten.

James probeert het leuk te vinden

Open Podium in cafĂŠ Momfer de Mol

XXX Met je CJP-pas krijg je korting op alles wat cultuur is, of er enigszins op lijkt. In de paskrakers lichten we er een aantal uit. Meer kortingen, tips, acties en, belangrijk, alle actuele voorwaarden vind je op www.cjp.nl.

Ik sta aan de bar van Café Momfer de Mol in Den Haag. Het is een stijlvolle bruine kroeg met een ietwat zwaarlijvige barman. Hij is in het bezit van zo’n superdun Latinobaardje. ‘Waar is het open podium?’ vraag ik. De barman wijst in de richting van een trappetje, ik wijs in de richting van zijn tap. ‘Doe mij een biertje, alsjeblieft.’ Op dit soort plekken begint cultuur. Hier vangen carrières aan. Iedere artiest is ooit zo begonnen. In een kroeg voor een mannetje of dertig, zenuwachtig, maar ook opgetogen aangezien de eerste stap naar het sterrendom is gezet. Dit soort plekken is dus essentieel voor de kunst, in welke vorm dan ook. Zo’n open podium is leerzaam en laagdrempelig. Als je op je bek gaat ziet bijna niemand het, volgende keer beter. Maar als je imponeert krijg je vleugels. ‘Die heb ik ooit nog eens een keertje gezien in Momfer de Mol.’ De eerste artiest is een cabaretier, hij heeft het zwaar. Vrijwel niemand lacht en sommige mensen in het publiek kijken zelfs ongeduldig naar het horloge om hun pols. De grappen zijn niet eens zo heel belabberd, maar humor is meer dan grappen vertellen alleen. Alles draait om dingen als uitstraling, zelfspot en speelplezier, anders lijkt het gewoon of je een stel moppen voor staat te lezen. Terwijl de jongen uit Limburg zijn grappen vertelt gaat de organisator van het hele gebeuren rond met een doos goedkope chocoladetruffels. Gezellig. Het is net een huiskamer. Een huiskamer vol vreemden. Cabaretrock De zoektocht naar die ene ruwe diamant gaat verder, een singer-songwriter gaat achter de microfoon staan. ‘Ik ben vergeten mijn gitaar te stemmen, dus even geduld’, stamelt hij zenuwachtig. Ik ben om. Een goede voorbereiding is overschat, ik doe zelf ook nooit aan voorwerk. Geef mij maar spontaniteit, twee eetlepels improvisatie en een gezonde dosis ‘we zien wel waar het schip strandt’. Pak jouw moment bij de kladden, vergeet alles en geniet. De

liedjes van de singer-songwriter zijn leuk, bovengemiddeld zelfs, maar hij mag er vijf spelen en dat is gewoonweg te veel. Wat volgt is cabaretrock. Liedjes over ouderdom, liedjes voor meisjes en liedjes met een hele irritante trompet erdoorheen. Fuck mij, sinds het succes van Kyteman denkt iedereen opeens dat ‘ie trompet kan spelen. Twee studentikoos uitziende types staan klaar voor hun act, we hebben hier te maken met Hjerre en Floor, een ouderwets cabaretduo. De ene is dun, de ander is dik. De dunne heeft stijl haar, de dikke heeft rommelige krullen. Maar genoeg over uiterlijk, dit tweetal steekt met kop en schouders boven alles en iedereen uit. Ze geven een frisse show, speels maar nooit onzinnig. Achter iedere zin zit een gedachte, in elk woord zit een boodschap. Dit is talent, dit is de reden dat dit soort middagen bestaan. YES! Ben ik toch niet voor Jan Lul naar Den Haag gekomen. Ik voel me gelijk goed, nagenoeg euforisch, en bestel nog een biertje. Kunstfluiter Maar dan komt het. ‘Ik ben al een beetje bekend’, zegt een goedgemutste man in de microfoon. ‘Jullie zouden me kunnen kennen van Holland’s Got Talent.’ Lieve lezers, neem nooit iets van mij aan, behalve dit. Als iemand zijn act begint met ‘Ik ben al een beetje bekend’ dan is de kans groot dat je hier met een halve zool te maken hebt. ‘Maar ik kreeg daar geen eerlijke kans, gelukkig sta ik wel op YouTube!’ vervolgt de man. Ik heb zin om met barkrukken te gooien, maar mijn fotograaf houdt me tegen. ‘Dit is dus live,’ zegt de man van wie we nog niet weten wat ie precies gaat doen. ‘Oké, ik ben dus een allesfluiter, een kunstfluiter, ik kan alles fluiten. Speciaal voor jullie ga ik de muziek van een welbekende Heineken-reclame fluiten. Nogmaals, dit is dus live.’ Niet veel later fluit de man Einsamer Hirte van Gheorghe Zamfir & James Last, ook wel bekend van de Kill Bill-soundtrack. Ik stik in mijn bier. Dit kan toch niet serieus zijn? Een volwassen man die liedjes fluit? Dit heeft toch helemaal niets meer met kunst te maken? Dit is een hopeloos mislukte Jiskefet-sketch. Dan stapt de initiatiefnemer zelf het podium op. Alexander Franken. Muzikant, dichter en organisator. Een oude hippie, een mix van Lou Reed en Jules Deelder, die al zeven jaar dit soort middagen organiseert. Hij oogt trots maar vermoeid en geeft het woord dan ook snel aan de voormalig stadsdichter van Den Haag, ene Harry Zevenber-

gen. Harry gooit er vier zinnen uit en houdt het daarna voor gezien. Het is een rommelig einde van een bijzondere middag. Talentenjacht-talentloze Ik heb veel dingen gezien die ik niet had hoeven zien, maar dat blijft het risico van een open podium bezoeken. Soms krijg je talent voorgeschoteld en soms sta je opeens oog in oog met een kunstfluiter. Toch ben ik nog steeds van mening dat dit soort initiatieven wel degelijk van belang is. Geen enkele artiest begint in Paradiso, het Concertgebouw of Ahoy, iedereen begint op dit soort plekken. Maar er zullen altijd kunstfluiters zijn. Mensen die bekend willen worden en in Shownieuws willen verschijnen. De talentenjacht-talentloze die eigenlijk tegen zichzelf in bescherming genomen moeten worden. Maar gelukkig zijn er nog mensen als Hjerre en Floor, mensen die niet op een podium stappen om beroemd te worden, maar om gehoord te worden. Beroemdheid is simpelweg een bonus, geen streven. Hjerre en Floor gaan het redden, zij waren vanmiddag de ruwe diamanten tussen de simpele glasscherven. Twee op elkaar ingespeelde klasbakken. Jong, talentvol en hardwerkend. Over een jaar of tien zullen die gasten de oudejaarsconference voor hun rekening nemen. En dan zit ik trots voor de buis met de kinderen op schoot. ‘Zien jullie die twee mannen, die supersterren, die heeft papa ooit nog eens gezien in Café Momfer de Mol.’

â&#x20AC;&#x2DC;Beroemdheid is simpelweg een bonus, geen strevenâ&#x20AC;&#x2122;

javier sancho

vierkante ogen

PROFETIEËN VAN DE GAMEMEKKA’S Terwijl nieuwsjournalisten de kranten vullen met komkommernieuws, filmcritici de zomerblockbusters afkraken en muziekjournalisten de festivals afstruinen, zitten gamesjournalisten middenin het hoogseizoen van internationale beurzen en spannende aankondigingen voor het najaar: is het business as usual of kunnen we écht iets nieuws verwachten? Wii U Allereerst kondigde Nintendo de opvolger van immens succesvolle Wii aan, de Wii U. Het succes van de Wii begon de afgelopen jaren een beetje te verzadigen; de nieuwe gamers wisten na Wii Sports en een stortvloed partygames niet zo goed wat ze er nog mee moesten en fanatieke hardcore gamers voelden zich vervreemd door Nintendo omdat het aanbod aan interessante titels iets te klein was. Wii U wil beide soort gamers gaan paaien met HDgraphics die voldoen aan de standaarden die we van concurrenten PlayStation 3 en Xbox 360 kunnen verwachten en een verbeterde online-game-ervaring. Het unique selling point is echter de vernieuwde controller. Deze keer niet met ‘revolutionaire’ bewegingssensoren, maar met een touchscreen. PlayStation Vita Een andere console die al wat langer in veel kasten stof aan het happen is: de PlayStation Portable (PSP). Na de geflopte ‘upgrade’, PSPGo, steekt Sony de handen uit de mouwen om een draagbare technische krachtpatser uit te brengen: de PlayStation Vita. Het bevat bijna alle foefjes die je maar kan wensen: HD-graphics die de PlayStation 3 evenaren, 3G-internet, twee touchscreens (voor én achter), bewegingssensoren, camera’s (voor én achter), GPS... Het is bijna jammer dat je er niet mee kunt bellen. Nieuwe hardware, nieuwe kansen Tijdens de gamebeurzen blijven we het meest nieuwsgierig naar nieuwe games. Naast de gewoonlijk langverwachte sequels, zijn er dit jaar opvallend veel reboots en remakes aangekondigd

(hieronder meer). Je zal goed moeten zoeken naar games die iets anders bieden. Het gebrek aan échte innovatie begint een oude klacht te worden, maar het blijft er in gaan als zoete koek. Laten we hopen dat de nieuwe consoles nieuwe kansen bieden voor nieuwe ideeën.

MOST WANTED

Het lijkt erop dat de gamesindustrie ook zijn best doet voor een betere wereld: veel recyclen met sequels, rebrands, resets en remakes. Sequels Geen jaar is voor de gamer compleet zonder de nodige sequels. Dit jaar veel aandacht voor het getal 3: Modern Warfare 3, Battlefield 3, Mass Effect 3, Gears of War 3, Far Cry 3, Resistance 3, Serious Sam 3, Saints Row: The Third, Ninja Gaiden 3... Reboot Voor sommige gameseries was de eindeloze opvolging van sequels en spin-offs iets te veel. De nieuwste game gaat weer als de allereerste heten: helemaal nieuw, maar met meer aandacht voor de ‘kernwaarden’ van het origineel: Tomb Raider, Twisted Metal, SSX Snowboarding... Resets Een andere manier om de roots van een gameserie te vinden is door op de grote reset-knop te drukken en een game te maken die terug gaat naar zijn oorsprong, inclusief toepasselijke titel: Sonic Generations, Rayman Origins, Carmageddon Reincarnation, Driver: San Francisco... Remakes Het makkelijkst is om dezelfde klassiekers opnieuw uit te brengen, opgepoetst in HD en/of 3D: Metal Gear Solid 3DS, ICO & Shadow of the Colossus, Halo; oude glorie, maar dan nieuw. Met je CJP-pas 5% korting op games. Check www.cjp.nl/deals

Tekst Jennifer Aardema

Beeld Merlijn Doomernik

Achter de grote boeken Altijd gedacht dat schrijvers hun succes alleen aan zichzelf te danken hebben? Ehm, nee. ‘Auteurs hebben per definitie blinde vlekken, die je als redacteur wel kunt zien.’

Het gelijk van Mart Smeets Wie: Jelte Nieuwenhuis (34) Woonplaats: Utrecht Functie: Redacteur Uitgeverij: L.J. Veen Boektitels: de boeken van o.a. Hanna Bervoets, Sarah Kroos en Mart Smeets Jelte: ‘Ik ben acquirerend redacteur. Dat wil zeggen dat ik op zoek ga naar nieuw talent. Dat is een kwestie van je oren en ogen openhouden, blogs en de rest van het internet afstruinen, veel tips van andere mensen krijgen en soms… soms is het gewoon een bepaald gevoel dat iemand het in zich heeft om een goed boek te schrijven. Zo heb ik Hanna Bervoets benaderd omdat ik haar reportages die ze destijds voor Volkskrant Magazine schreef zeer goed vond. Geen gortdroge journalistiek, maar verhalend, grappig en origineel. Toen ik contact met haar opnam, bleek dat ze al langer het idee in haar hoofd had om een boek te schrijven. Bij onze eerste afspraak had ze zelfs al wat hoofdstukken op papier gezet. Bij mijn taak als redacteur hoort dat ik meelees en correcties aanbreng, meedenk over de cover en hoe het boek in de markt wordt gezet. Vooral het meelezen en de correcties vragen om een subtiele aanpak. In het begin

probeer ik zo weinig mogelijk opmerkingen te maken. Laat ze maar schrijven, meters maken. In een later stadium ga ik open aanmerkingen maken waar de meeste schrijvers toch behoorlijk van schrikken. Teksten van de auteurs zijn zo persoonlijk. Hart en ziel zit er in. En dan kom ik met mijn rode pennetje. Auteurs hebben per definitie blinde vlekken, die je als redacteur wel kunt zien. Gelukkig kunnen we de meeste auteurs er wel van overtuigen. Auteurs zijn creatieve mensen en die hebben nu eenmaal een aparte gebruiksaanwijzing. Met wie dat het moeilijkst is? Mart Smeets kan behoorlijk overtuigd zijn van zijn gelijk. Maar we komen er altijd uit. Ook met het kiezen van de cover bijvoorbeeld. De auteur heeft zelf een bepaald beeld in zijn of haar hoofd en kan er niet zo goed objectief naar kijken. Redacteuren houden veel meer de grote lijnen van het verhaal in de gaten en weten wat goed verkoopt en wat niet. Ik heb zelf altijd met het idee rondgelopen dat ik ooit nog weleens een boek zou willen schrijven, maar het is niet mijn allergrootste ambitie. Ik zie honderden manuscripten binnenkomen, ik pas teksten aan, verbeter ze, ik weet wat je wel en niet moet doen om een goed boek te schrijven. Manuscripten waarin een auteur over iets schrijft waar hij of zij geen kaas van heeft gegeten zijn bijna altijd gedoemd tot mislukken. En een auteur moet een eigen toon hebben. Dat klinkt abstract en is ook niet aan te leren, maar is wel het allerbelangrijkst. Kortom: mocht ik ooit een boek gaan schrijven, dan moet het wel verdomd goed zijn.’

‘Veel auteurs onderschatten de discipline’ Reisje naar Portugal Wie: Wendy Buenen (29) Woonplaats: Den Bosch Functie: Bureauredacteur Uitgeverij: Mistral en Lebowski Boektitels: de boeken van o.a. Heleen van Royen, Xenia Kasper en Rae Meadows Wendy: ‘Gevestigde schrijvers hebben zelden last van een te groot ego. Ze weten dat ze het krachtige team van een uitgeverij nodig hebben. Als wij met inhoudelijke suggesties of opmerkingen komen, doen we dat in het belang van het boek. Ik doe bijvoorbeeld de bureauredactie voor Heleen van Royen, haar imprint valt onder de redactie van Mistral. Toen Het Grote Heleen van Royen Zomerboek op nummer 1 in de bestsellerlijst binnen kwam, kregen we van haar een sms met daarin de tekst: ‘Succes is leuk, het samen vieren nog leuker!’, met daarbij een uitnodiging of we het kwamen vieren in Portugal waar Heleen woont. Bij enkele beginnende auteurs ligt dat anders. Die kunnen soms wat moeilijker doen. Dat komt, denk ik, omdat hij ze te hoge verwachtingen hebben. Ze denken meteen dat ze beroemd worden, dat hun boek storm gaat lopen en ze hebben geen idee hoe het werkt bij een uitgeverij. Maar echt lastig is het eigenlijk nooit, de meeste auteurs zijn prettig om mee samen te werken. Als bureauredacteur maak ik planningen en zorg ik ervoor dat boeken worden gecorrigeerd. Daarnaast

lees ik mee met manuscripten, denk mee over covers, controleer of correcties juist zijn doorgevoerd en onderhoud contact met schrijvers. Auteurs maken geregeld tik-, spelen grammaticale fouten, maar dat kan ik ze niet kwalijk nemen. Als ze een manuscript inleveren, hebben ze al zo lang aan de tekst gewerkt dat ze als het ware blind worden voor hun eigen fouten. Soms grinnik ik wel om een fout, vooral als het gaat om foutief gebruikte uitdrukkingen en zegswijzen, zoals lachen als een boer zonder kiezen. Zelf schrijf ik ook, zo heb samen met mijn zussen twee meidenboeken geschreven en werk ik in opdracht aan kinderboeken over SpangaS. Toch wil ik me niet fulltime op het schrijven storten, ik vind het te leuk om ook met andermans teksten bezig te zijn. Het zelf schrijven en het werken bij een uitgeverij vullen elkaar aan. Dat wat ik als bureauredacteur leer, pas ik toe als schrijfster, en andersom. Door heel veel te lezen en manuscripten te beoordelen leer ik zelf ook beter in te schatten of wat ik zelf schrijf goed is, van verhaalopbouw tot stijl. Veel beginnende auteurs onderschatten hoeveel discipline het schrijverschap vereist. Je moet met jezelf de afspraak maken om je avond na avond, na je werk, op dat boek te storten. Als je nog maar net begint met schrijven – en vaak ook daarna – kom je daar niet van rond en heb je er gewoon een baan naast. Daarbij klinkt het voor de hand liggend, maar zorg ervoor dat je affiniteit hebt met het onderwerp waarover je schrijft. Je steekt er zo ontzettend veel tijd in. En als het boek een succes wordt, moet je er eindeloos over praten. Kies dus een verhaal dat je aan het hart ligt en waar je altijd warm voor blijft lopen.’

‘Een voetbalcoach hoeft ook geen goede voetballer te zijn’ Liefde voor taal Wie: Lisette Verhagen (27) Woonplaats: Amsterdam Functie: Uitgeefassistent Uitgeverij: Atlas Lisette: ’Als assistent van de uitgever ben ik een soort spin in het web. Ik krijg van alle taken binnen een uitgeverij iets mee. Ik lees mee met manuscripten, krijg wat mee van de pr, draag af en toe een tip aan voor nieuw talent, onderhoud contact met de auteurs. Ik houd me niet bezig met correcties of inhoudelijke wijzigingen aan boeken. Ik hoor van de redacteuren genoeg verhalen over discussies met de schrijvers, maar daar merk ik nooit wat van. Ik regel dingen voor ze. Geldzaken, afspraken, ik zoek dingen uit die met de rechten van het boek te maken hebben. Vaak zijn ze me dus heel dankbaar omdat ik van alles voor ze doe. Mijn leukste taak vind ik toch wel meelezen en op zoek gaan naar nieuw talent. Zelf heb ik journalistiek gestudeerd, dus ik heb een aardig lijstje met mensen die ik nog van school ken die een schrijversambitie hebben. Als iemand die ik heb aangedragen doorbreekt met een boek, is dat fantastisch. Waar ik op let? Ik vind boeken die op iets kleins inzoomen terwijl het om een gro-

ter geheel gaat, erg mooi. Boeken waarin iets symbool staat. Ik krijg vaker de vraag of ik niet liever zelf schrijver had willen worden, maar ik denk niet dat je het zo makkelijk kunt zien. Een voetbalcoach hoeft tenslotte ook geen goede voetballer te zijn en andersom. Tegelijkertijd kunnen ze ook niet zonder elkaar. Ik heb een liefde voor taal, tekst, literatuur en dat hebben al mijn collega’s hier. Na het weekend gaan de gesprekken over welke recensies iedereen in de kranten heeft gelezen en welke boeken er zijn gelezen. Het is geweldig, want je hebt altijd iets om over te praten. Het boekenvak is wel behoorlijk grachtengordel. De meeste uitgeverijen zitten nu eenmaal in statige panden in Amsterdam. Uitgeverij Atlas is daarbij ook redelijk klassiek. We geven bijvoorbeeld de boeken uit van schrijvers als Geert Mak en Mensje van Keulen. We zijn niet heel rock & roll, maar zeker niet elitair. Wat ons allemaal drijft: passie voor het vak. Als een boek dat wij uitgeven een slechte recensie krijgt, is dat jammer. Wij staan vanaf de start achter onze boeken, anders begonnen we er niet aan. Maar wat veel erger is dan een slechte recensie, is als een boek niet wordt opgemerkt. Bijvoorbeeld het boek van Arno Haijtema, hij schreef De vadermoordenaar. Een supergoed boek, met alle potentie. Het boek heeft niet de aandacht gehad die het verdient. Zo zonde. Dat gaat iedereen aan het hart hier bij de uitgeverij.’

Tekst Arne van Terphoven

Beeld Alwin Slomp

De mineralen van

secret cinema

Secret Cinema – het alias van Jeroen Verheij (‘Ik ben nog geen veertig’) – is binnen de elektronische muziek een levende legende. Alles wat in een levenslange carrière thuishoort kan hij afvinken. Een wereldhit (Mary Go W!ld), clubklassiekers (Gung Ho, Timeless Altitude), grote remixen, volle zalen en festivalweides, een eigen label (GEM Records), eigen feesten met steevast ‘uitverkocht’ op de deur. Nu waagt hij zich voor het eerst aan een conceptalbum. Een dubbele, nog wel. Minerals is net verschenen. Wij spreken Jeroen. Over twijfel ‘I’m as good as my next record. Zo voel ik het. Een plaat is nooit zoals ik had gewild dat het was. Pas veel later besef ik me dat het misschien wél goed was. Ik heb andere mensen nodig die mij vertellen

dat het goed is, voordat ik zelf geloof dat het goed is. Dat komt omdat ik niet mee wil met verwachtingen of trends. Ik maak het mezelf moeilijk. Als ik een nummer 1-hit scoor met een onwijze technoplaat, verwacht iedereen dat ik constant alleen maar technoplaten uitbreng. Terwijl ik mijn hele leven al een clubkant, een technokant en een heel rustige kant heb. Dat wil ik behouden. Een goede dj kan op ieder moment van de avond draaien. Voor ieder moment is een eigen productie nodig. Als je een album maakt om thuis te luisteren, dan betekent dat dus niet een uur donker technogebeuk.’ Over Minerals ‘De inspiratie voor Minerals kwam voort uit toeval: bij mijn buurman bleek dat zijn bloedcellen volledig aan elkaar geplakt zaten door suikers. Hij

â&#x20AC;&#x2DC;Een goede dj kan op ieder moment van de avond draaienâ&#x20AC;&#x2122;

kreeg capsules waarin parel, goud, diamant, platina verwerkt zat. Diamant slijpt alle oneffenheden uit je aderen. Je bloed gaat in een kwartier je hele lichaam rond. Als er dus diamant in zit, wordt alles wat er niet hoort weggesneden. Ik zag dat potje en dacht: het is heel logisch dat dit goed voor je is, want uiteindelijk is elke planeet opgebouwd uit een vorm van mineraal en zo ook wijzelf. Wij zijn stofjes, gassen uit een planeet. Mineralen hebben wat dat betreft een enorme rol in ons leven. Dat wilde ik naar muziek vertalen.’ ‘Dat werd een dubbelalbum, met een dance en een ambient-cd. Op de danceplaat is de hardheid, stevigheid, gevoeligheid van de tracks opgehangen aan mineralen. Talk is het zachtste mineraal wat we kennen. Dat is ook het eerste nummer Smooth Talk. Naarmate de cd vordert wordt dat steeds pittiger en krijgen we dus ook met mineralen te maken die harder zijn, zoals diamant.’

De 5 juweeltjes van Minerals

Topaz feat. Egbert – ‘Ik heb heel veel respect voor zijn sound en het gemak waarmee hij nummers eruit perst. Daar ben ik soms best wel jaloers op. Het gemak van onze samenwerking is heel waardevol.’

Over schuivende aardplaten ‘De ambient-cd is de ultieme droom. Deze heb ik gemaakt samen met Mental Youth. Ik heb melodieën aangevuld met brainwaves: geluiden die je niet kunt horen, maar die wel invloed op je hersenen hebben. Het verhaal van de tweede cd is het verhaal van het ontstaan van mineralen. Het op drift raken van de aardplaten heeft onze continenten gevormd. De chemische reacties die onder grote druk plaatsvonden heeft mineralen doen ontstaan. De cd gaat over een complete leegte zonder leven, maar met alleen maar gassen, krachten, druk en verschuivingen.’ Het is allemaal wel enigszins psychedelisch, maar een goede set op een dansvloer is ook psychedelisch of hallucinerend. Als muziek tot de verbeelding spreekt zie je ook beelden en visioenen. Dat probeer ik ook te bereiken. Sterker, het is de letterlijke betekenis van Secret Cinema. Al weet ik natuurlijk ook wel dat een deel van het publiek gewoon komt om een chick te scoren, haha!’

Mohs scale feat. Kalden Bess aka Moh – ‘Kalden is een Tunesier die in Canada woont. Ik ben fan van hem. Hij noemt zichzelf Moh en we hebben samen deze track gemaakt. Nou is de maat waarmee je de hardheid van mineralen aangeeft ook de schaal van moh. Dat kan geen toeval zijn toch?’

Over functioneren met de rem erop ‘Ik heb mezelf nog nooit 100% gegeven. Ik functioneer op 80%, omdat ik me pas helemaal wil geven op het moment dat ik het nodig heb, wellicht later in mijn carrière. De lat ligt wel hoog, maar niet zo hoog dat het slopend wordt. Ik doe net genoeg om bij wijze van spreken te overleven. Ik wil die buffer inbouwen, dat heb ik altijd gedaan. Die volledige inzet kan pas als het echt groot wordt. Daarom ben ik eigenlijk nooit tevreden. Ik hou me altijd in. Maar op de dag dat het echt gas geven wordt, zal ik dat doen ook.’

Caught in Amber – ‘In amber zijn wel eens muggen gevonden, zoals in Jurrassic Park. In deze track zit de melodie gevangen in zijn eigen wereld. Het duurt even voor hij eruit komt en als hij dan komt, gaat hij weer terug de opbouw in. Ik vind het de beste track van de dance cd, maar de meeste mensen zullen het niet begrijpen. Deze track is dus ook gevangen in zijn eigen kwaliteit: caught in amber.’

Star Sapphire – ‘Een vrouwenplaat, want herkenbaar en lief. Bij Star Sapphire merkte ik altijd dat ik een hoog gilgehalte had bij meisjes, maar er zit toch met een lekkere zware technolaag eronder. Technopuristen denken misschien: soft. Tot ze hem in een club horen.’ Smoky Quartz – ‘De Secret Cinema plaat bij uitstek. Lange opbouw, superheftige onderlaag die in elke club goed zal klinken en ook boven elke plaat uit zal steken als je hem inmixt. Het gaat maar door en het bouwt maar op en je weet nooit wanneer het ophoudt.’

Minerals winnen? Check pagina 78.

Tekst Corine van Renswoude

Beeld Mirjam du Cloo

Niets is leuker dan af en toe eens in een vliegtuig stappen om een kijkje bij de buren te nemen. Vandaar dat je met je CJP-pas korting krijgt bij KILROY, de coolste reisorganisatie van het land. Met je pas krijg je € 50,- korting bij een besteding vanaf € 500,-.

EXIT Feesten met een missie

Het Exit festival in Servië is in Nederland nog vrij onbekend, maar werkt hard aan een onovertroffen reputatie in Europa. Terwijl buitenlandse bezoekers vooral afkomen op de relatief lage prijzen, de bijzondere locatie en de goede line-up, betekent Exit voor Servische jongeren veel meer. Voor hen is Exit vaak letterlijk een uitweg uit het dagelijks leven, in een nog steeds hopeloos conservatief land.

Op Exit wordt niet zomaar gefeest, hier wordt nog steeds de vrijheid gevierd Wanneer je via één van de bruggen over de Donau het Servische stadje Novi Sad binnenrijdt, is het 17e eeuwse fort Petrovaradin het eerste wat je ziet. De mooie ligging en rijke geschiedenis maken deze vesting een prima onderdeel van het vakantieprogramma van je ouders. Maar er is één lang weekend in juli waarin dagjesmensen plaats maken voor 50.000 jongeren en de ruim twintig podia van het Exit festival. Exit is het grootste festival van Zuidoost-Europa en door artiesten en media veelvuldig uitgeroepen tot één van de beste festivals in Europa. Het evenement ontstond in 2000 als onderdeel van het studentenprotest tegen Miloševic. Met de slogan ‘Exit out of ten years of madness’ kwamen duizenden jongeren in opstand tegen het nationalisme, de vreemdelingenhaat, de censuur en de onderdrukking in het land. Het festival, dat toen nog vooral gericht was op kunst en debat, duurde 100 dagen en eindigde een dag voor de verkiezingen met de dringende oproep om te gaan stemmen. Ruim een week later viel het Miloševic-regime. Exit ontwikkelde zich in de jaren hierna steeds

meer tot een muziekfestival dat ondanks het beperkte budget jaarlijks een indrukwekkende internationale line-up wist samen te stellen. Vanwege de politieke en maatschappelijke betrokkenheid van het festival, die anno 2011 nog steeds hoog in het vaandel staat, waren artiesten bereid om voor weinig geld af te reizen naar Servië. Inmiddels heeft Exit het financieel een stuk beter voor elkaar en heeft het management geen liefdadigheid meer nodig om grote namen als Portishead, Editors en Underworld op zijn affiche te zetten. Dansen tot zonsopkomst Nederlanders Bert, Vicky en Meilof kwamen in eerste instantie voor zo’n grote naam naar het festival. Vicky: ‘Vooral Bert en Meilof zijn grote fans van Arcade Fire. We zochten op internet waar ze deze zomer speelden en kwamen bij Exit uit. Toen we zagen dat de rest van de line-up ook heel goed was, besloten we te gaan. Het optreden van Arcade Fire was geweldig, maar eigenlijk zijn we nog het meest verrast door de mooie locatie.’ Het eeuwenoude fort wordt door bijna iedereen die we ontmoeten

Exit

het meest bijzondere onderdeel van Exit genoemd. Dansen in een oude arena, headbangen tussen oude vestingmuren en uitrusten op een idyllisch terras met uitzicht over de Donau; het is ook allemaal net zo spectaculair als het klinkt. Via eeuwenoude kronkelpaden, drooggelegde grachten, donkere tunnels en mooi verlichte poorten ontdek je steeds weer nieuwe hoekjes met andere podia, die elk een eigen genre vertegenwoordigen. Indierock, metal, reggae, dubstep, techno, wereldmuziek; Exit heeft het allemaal. Het populairste podium onder bezoekers, en zonder uitzondering bejubeld door de hier optredende artiesten, is de Dance Arena. Tot 08:00 ’s ochtends staan hier tussen metershoge stenen muren en op duizelingwekkend steile trappen 25.000 mensen volledig uit hun plaat te gaan met elektronische grootheden als Carl Craig, Deadmau5, Fedde le Grand, Tiga en Digitalism. De zon zien opkomen vanaf het hoogste puntje van de Dance Arena, met een fris biertje in de hand en vette beats in de oren, moet elke liefhebber van elektronische muziek op zijn to-do-lijst hebben staan.

Van revolutie naar evolutie Met de sfeer, de locatie en het feestgehalte zit het meer dan goed op Exit. Een goede reputatie verspreidt zich snel en dus reizen er inmiddels 25.000 buitenlandse bezoekers (voornamelijk Engelsen, maar ook Hongaren, Nederlanders, Scandinaviërs en Australiërs) jaarlijks naar Novi Sad. Maar zoals het vaker gaat bij succes, krijgt de organisatie van Exit in eigen land ook kritiek. Niet alleen van de overheid, die zo’n beetje tegen alles is waar het festival voor staat en het evenement met argusogen volgt, maar ook van lokale media. Bojan Boškovic , de jonge directeur van Exit en ook één van de oprichters, kan zijn ergernis hierover nauwelijks verbergen. ‘Sommige Servische media vinden dat we ons te veel focussen op de muziek en onze idealen vergeten. Bullshit. Het één sluit het ander niet uit. Om onze doelen te bereiken moeten we zoveel mogelijk progressieve jongeren mobiliseren, geld verdienen én aandacht trekken in heel Europa. Hoe doe je dit beter dan door het organiseren van een geweldig jaarlijks festival? Exit ontketent misschien geen revolutie meer zoals in 2000, maar voor evolutie zorgen we nog steeds.’ En deze evolutie is hard nodig. De afgelopen jaren is er veel veranderd in Servië, maar het voormalig Joegoslavische land is er nog lang niet. Nog altijd wordt de politiek gedomineerd door conservatisme, nationalisme en corruptie. Homoseksualiteit wordt niet geaccepteerd en tot twee jaar geleden konden Serviërs niet vrij naar het westen reizen. Het management van Exit stopt een groot deel van hun opbrengst in een stichting die zich met ongekende passie inzet voor vrijheid en gelijkheid. Zo is er in samenwerking met MTV actie gevoerd tegen mensenhandel, is er met succes gelobbyd voor de afschaffing van de visumplicht waardoor Servische jongeren nu in het buitenland kunnen studeren, en wordt er een actieve rol gespeeld tijdens de in Servië zeer omstreden Gay Pride in Belgrado. Bojan was het afgelopen jaar persoonlijk betrokken bij de beveiliging van de Gay Pride. Maar het ging goed mis. Het homo-evenement liep uit op flinke rellen nadat een grote groep tegenstanders met de politie op de vuist ging. Terwijl hij hierover

vertelt zien we weer verontwaardiging bij Bojan. ‘In het westen word je bewonderd als je boven de massa uitstijgt, in Servië mag je vooral niet te veel opvallen. Een verschrikkelijke mentaliteit. Een vriend van mij kleedt zich graag extravagant, maar alleen op Exit voelt hij zich veilig genoeg om zelfs iets simpels als een rode broek te dragen. Dit geeft het belang van Exit aan, maar ook de lange weg die dit land nog heeft te gaan.’ Servische partymentaliteit Op de Exit-camping waar we Bojan spreken lijken deze idealen en problemen volledig langs de kampeerders heen te gaan. Hier klinken rond het middaguur de housebeats alweer uit de speakers, drinken festivalgangers hun eerste biertjes op het strand of slapen ze hun roes uit op de schaarse schaduwplekken van het terrein. Een paar meter van ons vandaan valt een jongen van het picknick-

bankje waar hij even daarvoor nog een broodje at. In slaap gevallen. De temperaturen van gemiddeld 36 graden en het harde feesten eisen hun tol. Een medewerker van de camping vertelde ons eerder die dag zelfs over iemand die heel consequent elke ochtend in de EHBO-tent wakker wordt. Toch ziet Bojan het gefeest niet als een belemmering voor zijn missie, eerder als een voorwaarde. ‘Exit geeft Servische jongeren een boost van hoop en optimisme. Hopelijk straalt dit euforische gevoel uit naar de rest van het land en leidt het tot nieuwe initiatieven die het land weer wat verder vooruit helpen.’ Op Exit wordt niet zomaar gefeest, hier wordt nog steeds de vrijheid gevierd. Met de oorlog nog vers in het geheugen zijn de Servische jongeren zich maar al te bewust van het feit dat elk feestje je allerlaatste kan zijn. En juist deze partymentaliteit maakt Exit, naast de programmering en de locatie, onvergetelijk.

Exit

Headbangen tussen eeuwenoude vestingmuren is net zo spectaculair als het klinkt

KILROY helpt jou bij alles wat met verre reizen te maken heeft. Dus heb je een exotisch festivalbezoek in de planning: begin bij KILROY. Burning Man in de woestijn van Nevada, Big Day Out in AustraliĂŤ, Coachella in CaliforniĂŤ, de opkomende psy-trance feesten in Zuid Afrika, you name it. Het kan natuurlijk dat je meer zin hebt in strand, rondtrekken, avontuur, studeren of werken in het buitenland. Ook daarvoor moet je bij KILROY zijn. Neem een kijkje op de vernieuwde website: www.kilroyworld.nl

rode gordijnen

Beeld: Jan Versweyveld

Met je CJP-pas tot 50% korting in het theater.

Theaterhits van jong en oud Stel: je zou genoeg geld hebben om elke dag een theaterkaartje te kopen. Dan kon je nog niet alle voorstellingen zien die in Nederland jaarlijks in première gaan. Gelukkig is er het Nederlands Theater Festival, dat altijd begin september in Amsterdam de hoogtepunten van het afgelopen seizoen presenteert – met een officiële juryselectie en een randprogrammering. Na jaren waarin het festival het vooral leek te zoeken in obscure achterafzaaltjes en tochtige buitenlocaties, selecteerde de jury van dit jaar theaterhits van gevestigde namen en jonge makers. Uit het aanbod vier tips: 1) Al mijn zonen, een prachtig en heftig gespeelde voorstelling (met een glansrol van Roeland Fernhout) over een familie bij wie de oorlog zijn sporen heeft nagelaten. 2) Mightysociety8, een anti-musical over wanhopige musicalproducenten die met ‘Geert de musical’ een nieuwe hit in huis denken te hebben. Komisch

én met inhoud van Eric de Vroedt. 3) Kinderen van de zon, een Russische klassieker over een groepje intellectuelen dat niet doorheeft dat de wereld om hun heen veranderd is, met een topcast (Elsie de Brauw, Jacob Derwig, Gijs Scholten van Aschat en Halina Reijn), in een jarenvijftigregie van Ivo van Hove. 4) Natives II, een bijzonder project van acteursgroep Wunderbaum over de bewoners van de Rotterdamse volkswijk Pendrecht. Wat voor gevolgen heeft de crisis in hun leven? Een voorstelling met videobeelden uit de wijk zelf. Het Nederlands Theater Festival 1 t/m 11 september in Amsterdam Theaters rondom Leidseplein Verschillende prijzen Verschillende CJP-kortingen www.tf.nl

Tekst Merijn Henfling

Sensatie van het jaar: Richard III Misschien wel het grootste theatersucces van het afgelopen seizoen is terug: Richard III van Orkater in samenwerking met de Stadsschouwburg Amsterdam. De kaartjes gaan alweer hard, dus kijk snel of je nog een plekje kunt bemachtigen. Richard III is Shakespeares meeslepende portret van een machtsbeluste carrièremaker. Het stuk beschrijft zijn meedogenloze opkomst en snelle ondergang. Intrigerend, versierend, lachend, dreigend en – als het uitkomt – moordend, baant hij zich een weg naar de top. Maar eenmaal bovenaan gekomen, stelt hij zichzelf de vraag: is dit nu alles? Het Parool schreef: ‘Misschien wel dé sensatie van dit jaar. Wat een feest voor het publiek.’ Richard III van Shakespeare, door Orkater 16 augustus t/m 1 september Stadsschouwburg Amsterdam Prijs: € 37,50/€ 30,-/€ 20,Met CJP-pas € 34,-/€ 26,50/€ 16,50 www.ssba.nl

Bezoekers van festival Noorderzon moeten zich aangenaam én onaangenaam willen laten verrassen. Het Groningse zomerfestival voor ‘performing arts’ programmeert avontuurlijke theater-, dans-, circus- en muziekvoorstellingen uit de hele wereld. Het is daarmee een van de meest interessante zomerfestivals van Nederland. Noorderzon wordt goed gewaardeerd door de Groningers: het publiek komt in grote getale naar internationale producties waarin flink wordt geëxperimenteerd. Naast theater en dans biedt het festival ook een uitgebreid (en vaak gratis) muziekprogramma. Dit jaar brengt het festival veel actueel politiek theater, bijvoorbeeld over de omwentelingen in het Midden-Oosten en corruptie in Griekenland. Bizarre voorstellingen zijn er ook, zoals dit jaar Hello Hi There van de New Yorkse maker Annie Dorsen. Zij laat twee computers met elkaar praten en improviseren zonder menselijke inmenging. Natuurlijk is er ook dit

Beeld: Ben van Duin

Aangenaam én onaangenaam verrast op Noorderzon

jaar weer nieuw circus, zonder de gebruikelijke glitterpakjes maar met nadruk op het vakmanschap. Noorderzon 18 t/m 28 augustus Groningen, diverse locaties www.noorderzon.nl

expo

Foto: Polar Bear, Igloolik serie, Canada, 2007-2008

Hangijsbeer Zit die ijsbeer daar werkelijk als een hangjongere wat onderuitgezakt op een bankje met z’n hoofd tussen z’n schouders wat sullig over de oneindige sneeuwvlakte te staren? Of is het slechts z’n huid, die op een grappige manier over een balk is gedeponeerd om te drogen? En heeft de fotografe dit beeld daadwerkelijk zo aangetroffen of heeft ze zelf ook een vinger in de pap gehad bij het schieten van dit plaatje? De foto’s van Scarlett Hooft Graafland roepen veel vragen op en zweven vaak op het randje van documentaire en performance. De als beeldhouwster opgeleide fotografe creëert tijdelijke sculpturen in weidse en onherbergzame gebieden. Samen met

de plaatselijke bevolking doet zij kleine, speelse ingrepen in de natuur. Elke foto benadrukt uiteindelijk de kwetsbaarheid van de mens tegenover de overweldigende natuur en de duurzame verbintenis tussen die twee; land-art met een kortstondig en intiem karakter. Scarlett Hooft Graafland Huis Marseille - Museum voor fotografie Amsterdam 10 september t/m 20 november Prijs: € 5,-/Met CJP-pas: € 3,www.huismarseille.nl

Tekst Jannemieke Oostra

Still/Life

Hollandse Landschappen Een heel ander landschap dan de onherbergzame wildernis die Scarlett Hooft Graafland zo graag opzoekt, is te zien op de expositie Zó Hollands in de Hallen in Haarlem. Groen polderland met koeien, sloten, boerderijen en windmolens, eindeloze vergezichten, kleurrijke bollenvelden en weidse rivier- en duinlandschappen en dan op tal van manieren weergegeven door Hollandse beeldende kunstenaars. De ruim honderdentwintig schilderijen, aquarellen, prenten, foto’s en films beslaan een periode van 1850 tot nu en geven daarmee niet alleen een beeld van het Nederlands landschap door de eeuwen heen, maar vooral ook van veranderingen in het kunstlandschap. Van de realistische werken van kunstenaars als Anton Mauve en de gebroeders Maris tot de impressionistische landschappen van Piet Mondriaan en de perspectief correcties van Jan Dibbets: alle werken laten zien hoe inspirerend het Hollands landschap door de tijd heen is. Zó Hollands - Ons landschap in de kunst sinds 1850 De Hallen Haarlem, tot 11 september Prijs: € 6,-/Met CJP-pas: € 3,www.dehallenhaarlem.nl

Still/Life 9 september t/m 26 oktober 2011 Foam, Amsterdam  Prijs: € 8,-/Met CJP-pas: € 4,www.foam.org

Beeld: Potato, 2003 © Anuschka Blommers en Niels Schumm

Beeld: Ger Dekkers, Serie bales of straw Flevoland, 1982

Je zou het ook een Hollandse schoonheid kunnen noemen, maar eigenlijk is het meer een universeel beeld; de aardappel die door Anuschka Blommers en Niels Schumm is geportretteerd is het stralende middelpunt van de verder abstracte compositie. Het genre van het stilleven is klassiek, maar inspireert hedendaagse jonge kunstenaars en fotografen nog steeds. Deze lustrum groepsexpositie rond het thema Stilleven (Foam bestaat dit jaar tien jaar) laat nieuwe werken zien van jonge fotografen die Foam in het decennium van haar bestaan heeft ontdekt / gevolgd of getoond, waaronder Melanie Bonajo, Kim Boske, Blommers & Schumm, Elspeth Diederix, Marnix Goossens, en stillevenfotograaf bij uitstek Qui Yang.

ZIEN...

Onze Elle Style Award-winnende stylist Lisa Anne Stuyfzand trekt het land in om te zien hoe u allen erbij loopt. En: wat zijn de fashionmogelijkheden met de CJP-pas?

JE BENT ZELF MODE! 27 studenten van de HKU studeerde dit jaar af in de richting Fashion Design en Fashion Communication. Hun werk werd geshowd in de immense industriële hal aan de Zijdebalen in Utrecht. Zevenhonderd bezoekers kwamen na de show naar buiten met een hoofd vol visualisaties van zeer persoonlijke projecten. Want dat is duidelijk de trend: jezelf. De overkoepelende titel van de show Put your name down verklapte dan ook dat de studenten erg van persoonlijke emoties en identiteit uit zijn gegaan bij het creëren van een collectie of project. Zo kwamen onderwerpen voorbij als uniformiteit en individu, verschil in innerlijk en uiterlijk karakter, en.. de dood van Brandon: de zeshonderd kilo wegende stier uit het Drentse Wittelte. Student Lieneke was aangegrepen en vertolkte haar betrokkenheid met een geluidsdocumentaire en foto’s over haar liefde voor Brandon en zijn huid. I wouldn’t put my name on that.

Lisa zag... Scandinavisch minimalisme meets casual chic. Zo zagen de leukste bezoekers en studenten eruit. Weinig opvallende kleuren en geen drukke prints. Mooi afgewerkte jurkjes, grijze denims en een knap riempje in de taille. Hier en daar een meisje waarvan je schoonmoeder (nooit je eigen moeder natuurlijk) zou zeggen: ‘Wat een apart type’. De aanleiding zou in dit geval een kapsel zijn geweest en niet een eigen creatie om het lijf dat niet valt te definiëren.

STYLING Lisa Anne Stuyfzand

Beeld Boris Postma

Eveline Portier 25 jaar, aspiranthondentrimmer

Linda Valkeman 26 jaar, modeontwerpster

Menno Voortman afgestudeerd in Fashion

Mary Molina 24 jaar, afgestudeerd in Fashion Communication

Design

...en gezien worden

Naast alle culturele kortingen biedt de CJP-pas ook veel voordeel op het gebied van fashion. Onze stylist Lisa Anne laat op deze pagina’s zien hoe je eruit kunt zien als je hier en daar met je pas wappert.

Kleding Model Nina: 10% korting met CJP-pas Tweekleurige coctailjurk, Designers Remix via Welikefashion.com, € 229,95 > € 206,95 Oversized bloesje, Supertrash via Welikefashion.com, €109,95 > € 98,95 Portemonnee, Six €12,95 > € 11,65 Leren sandalen, Birkenstock via Front Runner, €39,95 > € 35,95 Goudkleurig kettinkje met bedels, Six €5,95 > € 5,35 Leren riem met gesp, America Today, €19,95 > € 17,95 Gevlochten leren riem, Cool Cat, €7,95 > € 7,15 Koperkleurige ring, Six, €3,95 > € 3,55 Zilverkleurige ring, Six, €4,95 > € 4,45 Zilverkleurig enkelbandje met kraaltjes, Six, €4,95 > € 4,45 Goudkleurig enkelbandje, Six, €2,95 > € 2,65

Accessoires 10% korting met CJP-pas Dubbelde leren ceintuur, Friis & Company via Welike fashion.com, €22,50 > € 20,25 Goudkleurig armbandje, Alpha Beta via Welikefashion.com, €47,95 > € 43,15 Ring plastic uil, Accessorize, €7,90 > € 7,10 Schoudertasje, Accessorize, €43,00 > € 38,70 Sjaal met suède franjes, Friis via Welikefashion.com, €37,50 > € 33,75 Slippers, Havaianas via Shoemixx.nl, €24,95 > € 22,45 Zonnebril, Jeepers Peepers via Welikefashion.com, €22,50 > € 20,25 Tweekleurige leren tas, Modström via Welikefashion.com, €39,95 > € 35,95 Voor alle lifestyle-kortingen, check www.cjp.nl/deals.

3FM SERIOUS TALENT

CJP Magazine gelooft in nieuw talent. Van de bands en artiesten die 3FM Serious Talent bestempelt als veelbelovend, zetten wij er een in de spotlights.

Rachèl Louise Na de havo naar Hollywood. Toe maar. ‘Zo vreemd was het voor mij niet. Mijn moeder is Amerikaans en veel familie woont in Californië. Ik ben er vaak op vakantie geweest en voel me er thuis. Na mijn middelbare school wilde ik verder in de muziek en zo ontstond het idee om naar Los Angeles te gaan. Ik heb een lening afgesloten en ben vertrokken. Het werden drie te gekke jaren waarin ik vooral geleerd heb om de Nederlandse doemaar-gewoon-dan-doe-je-al-gek-genoeg-mentaliteit van me af te schudden. Zo durf ik nu persoonlijkere teksten te schrijven en laat ik me minder weerhouden door de mening van een ander.’ Welke Amerikaanse supersterren heb je in je telefoon staan? ‘Geen enkele, zo ben ik niet. Het had misschien wel gekund, ik werkte in een restaurant waar alle grote namen kwamen eten. Zo heb ik Quentin Tarantino ontmoet, echt een knuffelbeer. En Steve Carell van The Office is ook superaardig. Maar we kregen ook de hele cast van High School Musical over de vloer. Kwamen die meisjes aan me vragen of we sigaren verkochten. Euh, nee! Het was een superleuke tijd, maar uiteindelijk ging het wereldje rond die wereldsterren me toch tegenstaan. Met het opkijken naar beroemdheden heb ik niks. Daarbij is de kans nihil dat zij je verder willen helpen. Dat moet je echt zelf doen.’ Ken je Laura Jansen? ‘Inmiddels wel, maar toen ik nog in Amerika woonde niet. Pas terug in Nederland ontdekte ik hoe belachelijk parallel onze levens lopen. Het lijkt bijna een grap. We zijn allebei klein, brunette, half Amerikaans, we hebben eenzelfde soort humor en onze muziek ligt ook niet mijlenver uit elkaar. Een vergelijking is dus snel gemaakt. Maar als je beter luistert, ontdek je verschillen. Zij zit meer in de jazzy-pophoek. Ik klink iets zwaarder en wil in de toekomst nog meer die kant op. Maar dat doe ik omdat

BIO Rachèl Louise (21). Terwijl haar klasgenoten van de havo nog bijkomen van het eindexamenfeest, stapt de dan 17-jarige Rachèl op het vliegtuig naar Californië. Ze volgt een muziekopleiding in hartje Hollywood en verdient wat bij in een restaurant waar de grootste sterren aanschuiven. Drie jaar later keert ze terug naar Nederland, slaat de thuisblijvers om de oren met een EP vol alternatieve singer-songwriterpop en wint nog even De Utrecht Popprijs. Wij nemen ons spreekwoordelijke petje diep af voor zoveel daadkracht en kijken uit naar Rachèls volledige album.

ik dat wil, niet omdat ik dan minder op Laura lijk. Ik zie het niet als een wedstrijd. We staan naast, niet tegenover elkaar.’ Op je site is te lezen dat je een sterk vermogen tot cynisme hebt. Verklaar u nader. ‘Daarmee bedoel ik niet dat ik negatief ben of zo, maar dat ik mezelf gewoon niet altijd serieus neem. Cynische humor spreekt me aan, omdat het dingen luchtiger maakt. Je kunt gaan huilen wanneer er tijdens een optreden iets verkeerd gaat, maar je kunt er ook een grapje van maken. Ik doe dat laatste. En geloof me, ik heb vaak genoeg voor lul gestaan. Teksten vergeten, dingen per ongeluk mollen, microfoons omstoten, ik doe het allemaal. Soms ben ik een beetje onnozel. Ik lig er niet wakker van en denk dan maar aan Dave Grohl. Die gast is geniaal, maar lacht zichzelf nog dagelijks uit. Daar neem ik graag een voorbeeld aan.’ Rachèl Louise (21) www.rachellouisemusic.nl

Tekst RENÉ VAN DER MEER

Beeld ALWIN SLOMP

Ernest van der Kwast

Een goede grap is ook serieus

Tekst Frank Heinen

Het gesprek met Ernest van der Kwast (30) begint met een fotosessie op het trottoir. De schrijver zit op een bierkratje, op een winderige straathoek in de schaduw van het Concertgebouw. Daar wordt vanavond Mahler gespeeld. Van der Kwast houdt van Mahler. De fotografe neemt foto’s, de interviewer houdt een achtergrondje in de lucht en de auteur van onder meer Mama Tandoori en Stand-in draait zijn gezicht naar links. Rechts is zijn beste kant. Van der Kwast wil de fotografe beter leren kennen. ‘Heb je hobby’s?’ ‘Scandinavische films.’ ‘Ken je Brothers?’ ‘Naar links blijven kijken.’ Hier zit de winnaar van de Dioraphte Jongeren Literatuurprijs 2011. Een dag eerder heeft Van der Kwast de prijs in ontvangst mogen nemen voor zijn laatste roman Mama Tandoori. Het boek stond op alle denkbare short- en longlists, maar verzilverde geen enkele van die nominaties. Voor één keer tartte Van der Kwast het lot en bereidde een dankwoord voor. Prompt won hij. ‘Mijn toespraak voor de uitreiking van de Nobelprijs ligt al klaar. Over een jaar of twintig wil ik ‘m wel winnen. Dan ben ik vijftig.’ Coetzee won ‘m toen hij dik in de zestig was. ‘Dan wil ik ‘m als ik tachtig ben. Je moeder moet sowieso eerst overleden zijn. Dat het pijn doet als je ‘m krijgt.’ Er zijn theorieën die beweren dat de mens uiteindelijk alles doet voor zijn moeder. ‘Nou ja, de Nobelprijs winnen wel. De afwas doe ik gewoon voor mezelf.’ Maar je literaire werk… ‘Uiteindelijk schrijf je natuurlijk altijd voor jezelf. Je moet niet voor iemand anders willen schrijven. Het is onmogelijk om tijdens het schrijven bezig te zijn met je lezers, of dat er nou tien of duizenden zijn. Je kunt alleen een ander ontroeren door eerst jezelf te ontroeren.’ Maar zodra het boek af is, doe je er wel alles aan om je lezers erop attent te maken. Je voerde bijvoorbeeld uitgebreid campagne toen je genomineerd was voor de NS Publieksprijs. Je liet zelfs

Beeld Titia Hahne

een persbericht uitgaan waarin je beweerde dat Suzanne Vermeer, een van de andere genomineerden, eigenlijk een pseudoniem van jou was. ‘Dat was een vrij geniale grap, vond ik. Ik heb dat persbericht in een kwartiertje geschreven, dus veel tijd heeft het me niet gekost. En campagne voeren voor je boek is vies, maar je uitgever gaat het niet doen. Bovendien ligt zo’n actie in het verlengde van mijn eerdere boeken, waarin identiteitsverlies een belangrijke rol speelt.’ Toch zijn er ook mensen die zeggen: daar heb je Ernest weer, met zijn fratsen. ‘Ik ben ook best wel eens bang dat ik word vastgepind op die acties rondom mijn boeken. Ik was met Mama Tandoori genomineerd voor de AKO Literatuurprijs, maar toen schreef een jurylid in een column neerbuigend over de Suzanne Vermeer-stunt. Toen wist ik al dat ik die prijs niet ging winnen.’ Is dat het waard? ‘Kijk, uiteindelijk moet het boek spreken. Als mensen mij niet serieus nemen, dan moeten ze toch ook echt mijn andere werk maar eens bestuderen. Ik ben ongeveer twintig dagen per jaar een clown, de rest van de tijd schrijf ik. Valt dus best mee.’

‘Ik ben 20 dagen per jaar een clown, de rest schrijf ik’

Mama Tandoori vertelt het verhaal van de familie Van der Kwast. Moeder komt uit India, vader is een Nederlandse patholoog die onderzoek doet naar prostaatkanker. Er zijn drie zoons. Voor het eerst schreef Van der Kwast een zeer persoonlijk (want deels autobiografisch) boek, na eerder opzien te hebben gebaard met mystificaties als Yusef el Halal en Sieger Sloot. Het werd zijn doorbraak naar een groot publiek. ‘Er zit niet zoveel achter Mama Tandoori. Een medewerker van NRC Handelsblad wilde de hele tijd weten wat echt gebeurd was en wat niet. Niet interessant. Er is waarschijnlijk heel veel waar, daar niet van, maar het boek is juist mooi omdat er óók veel verbeeldingskracht in zit. Het einde van de meeste hoofdstukken staat bijvoorbeeld los van de werkelijkheid. De werkelijkheid is maar een vertrekpunt.’ Die werkelijkheid is ook de werkelijkheid van je ouders. Heb je hun om toestemming gevraagd om dit boek te schrijven? ‘Ik heb het ze meegedeeld. En ik heb ze betrokken in het schrijfproces, door ze hoofdstukken te laten lezen. In mijn debuut Soms zijn dingen mooier als mensen klappen zitten ook autobiografische elementen die terugkeren in Mama Tandoori, maar toen ik dat boek schreef, was ik nog niet klaar voor het grote boek over mijn moeder.’ Wist je dat je met Mama Tandoori een boek had geschreven dat in aanmerking kon komen voor een Jongerenliteratuurprijs? ‘Jazeker. Jongerenliteratuur is voor vijftien- tot vijfentwintig-jarigen; ik ben op straat wel eens door een twaalf-jarige vrouwelijke fan aangeklampt. En ik zie het als een compliment: Salingers Catcher in the Rye wordt ook door heel veel jongeren gelezen, en dat is toch mooi een klassieker. Ik kan me herinneren dat ik voor het eerst Giph las, ik was zestien. Dat boek heb ik bijna verstopt gelezen: zoveel vrolijkheid, zoveel geilheid, zoveel liefde voor literatuur… Ik wist niet dat dat kon.’ Komt er na alle succes nu een vervolg? ‘Mama Tandoori 2? Geen haar op mijn hoofd.’ Het zou een gegarandeerde verkoophit zijn. ‘Vast wel, maar ik schrijf voor mezelf. Misschien een boek over mijn vader. Papa Prostaat? Toch maar niet. Je moet streng zijn voor jezelf.’ Van der Kwast woont al enige tijd met vrouw en kin-

deren in Alto Adige, het uiterste noorden van Italië. Daar leeft hij het leven van een schrijver. ‘Ik heb daar nauwelijks een sociaal leven, dat beschouw ik als een voordeel.’ Behalve romans schrijft hij ook verhalen, opiniestukken én sinds kort een dagelijkse column voor NRC.nl. Als hij in Nederland is, presenteert hij in Den Haag een talkshow over literatuur en in Rotterdam een show over kunst en cultuur. ‘Ik ben heel veelzijdig, vrees ik. Die talkshows zijn een ander aspect van mijn persoonlijkheid, ik ben daar erg open, terwijl ik in mijn boeken steeds geslotener word, steeds ingetogener ook. Momenteel ben ik bezig met een aantal korte verhalen, die allemaal gaan over oude mannen in de streek waar ik woon. Het zijn vertraagde, nou ja, ik weet niet… Ik vind het erg mooie verhalen. Moby, de muzikant, doet ook heel veel verschillende dingen. Daar zou je mij mee… Nou, niet vergelijken natuurlijk. Mijn haar is beter. Maar ik doe óók heel veel verschillende dingen.’ Zoals die espressocolumn voor de NRC-site. ‘Bijvoorbeeld. Iedere dag drink ik espresso met iemand die in het nieuws is. Dat is fictie, maar ik probeer er wel iets mee over de actualiteit te zeggen. Ik heb al een espresso gedronken met Silvio Berlusconi, Dominique Strauss-Kahn en Grote Smurf. Die column heeft gemiddeld 20.000 lezers per dag. Dat vind ik fantastisch.’ Er staan soms behoorlijk negatieve reacties onder. Dat zijn voor een deel iedere dag dezelfde zes of zeven mensen. Ik weet niet waarom ze het dan iedere keer weer lezen. Zoek een ander podium, denk ik dan.’ Het is fictie die je als werkelijkheid presenteert. Dat deed je eerder al met Stand-in, toen je een boek schreef onder de naam Sieger Sloot, een acteur die de rol van schrijver op zich nam. Hoe lang blijven dat soort spellen interessant? ‘Stand-in is een roman die geheel is geschreven in de stijl van Grunberg, wiens Marek van der Jagtromans ik erg goed vond. Ik wilde onderzoeken of je nog een stap verder kon gaan: niet een pseudoniem gebruiken, maar iemand anders die zijn boeken schrijft. Het was natuurlijk een opoffering om negen maanden aan een boek te schrijven en de credits aan een acteur te laten, maar ik neem het spel er serieus genoeg voor. Een goeie grap is toch iets om heel serieus te nemen?’

boeken

Tekst Jennifer Aardema

Beeld Julia de Boer

Ieder nummer mag iemand waarvan wij vinden dat hij/zij het verdient € 100,- stukslaan in boekenwinkel De Slegte. En daar krijg je met je CJP-pas ook nog eens 10% korting. Check www.cjp.nl voor de voorwaarden.

Geof Brown - Michael Jackson, A life in music ‘Ja, Michael Jackson! Ik ben vanaf jongs af aan een echte fan. Ik ben van origine eigenlijk een danseres. Ik heb heel lang aan klassiek ballet gedaan en wilde altijd danseres worden. De clips van Michael Jackson waren natuurlijk supervoorbeelden. Ik herinner me nog wel dat ik alle pasjes uit zijn videoclips nadeed. Mijn nieuwste single, Fool For You, heeft ook beetje een Michael Jackson vibe. Hij is er natuurlijk niet meer, maar ik ben wel blij dat Jackson nog steeds zo voort leeft en bij elke generatie bekend is.’ Phil Capone - Gids voor gitaarspelen ‘Ik heb altijd al gitaar willen leren spelen en ben er nu toevallig een beetje mee bezig. Ik kan al piano spelen. Dit heb ik onder de knie gekregen door gewoon wat te pingelen, net zo lang totdat ik steeds beter werd. Lessen heb ik nooit gevolgd. Met gitaar spelen wil ik het op dezelfde manier aanpakken. Maar toch; een boek met de basis en wat tips is natuurlijk nooit weg.’ Astrology ‘Astrologie is voor mij iets van de laatste jaren. Ik heb er wel altijd iets mee gehad, maar het is pas sinds kort dat ik me er in ben gaan verdiepen. Ik kwam er achter dat de meeste mensen om me heen leeuw of schorpioen zijn. Ik vind het fascinerend om te weten wat voor mensen je aantrekt en welke juist niet. Als ik nu mensen ontmoet, denk ik vaak meteen: ‘Ooh, jij bent dat sterrenbeeld’. Vaak heb ik het nog goed ook, haha. Door dit boek leer ik misschien nog wel dingen die ik nog niet wist over astrologie.’

Krystl Krystl (28) ken je van haar aanstekende singles als Golden Days en Bottles. Ze won in april de 3FM Award voor de beste nieuwkomer en trad onder andere op in het Gelredome. En dat alles in een krap een halfjaar. Omdat we uitkijken naar Krystls clubtour die dit najaar van start gaat, stuurden we haar met liefde naar De Slegte.

Tommy Wieringa - Joe Speedboot ‘Dit boek is mij getipt. Ik lees vaak dezelfde soort romans, bijvoorbeeld van Nicci French. Een boek van Tommy Wieringa is volgens mij wel heel anders, dus ik ben benieuwd of ik het goed vind. Ik neem het boek mee op vakantie, want ik ga binnenkort naar Mallorca. Ik hou ontzettend van lezen, het is voor mij een van de meest onspannende bezigheden. Gek genoeg kom ik er altijd alleen maar aan toe op vakantie.’ Cadeau-tip bij de Slegte: zie pagina 2.

Service

DE CJP-PAS

CJP

Hoe kom ik eraan?

Cjp magazine

Een CJP-pas kost € 15,-. Iedereen tot dertig jaar kan een CJP-pas kopen of cadeau krijgen. Je kunt je pas aanvragen op www.cjp.nl. Ben je voltijd student, dan heb je recht op een CJP-pas met ISIC, voor wereldwijd voordeel. Ook deze kun je via www. cjp.nl bestellen, maar je kunt er ook voor terecht bij de winkels van JoHo en KILROY.

Zes keer per jaar verschijnt CJP Magazine in een oplage van 100.000. Je krijgt ‘m gratis thuis als je een CJP-pas hebt en vindt ‘m bij vanLeest en De Slegte.

Pas kwijt? Vraag een duplicaat aan per e-mail of bel met de CJP infolijn (010 264 60 00). Een duplicaatpas kost € 5,-.

Verhuisd? Je kunt je adreswijziging per e-mail doorgeven of via www.cjp.nl, je moet dan even inloggen. Vermeld je CJP-pasnummer (dat staat op je pas), je oude en je nieuwe adres. Je kunt ook de CJP infolijn bellen.

Opzeggen? Je kunt je CJP-lidmaatschap schriftelijk of per email opzeggen, minimaal drie maanden van tevoren.

Contact Postadres: Postbus 5100, 2900 EC Capelle a/d IJssel e-mail: administratie@cjp.nl CJP infolijn: 010 264 60 00 Website: www.cjp.nl

www.cjp.nl Op de site van CJP vind je niet alleen de grootste culturele agenda van Nederland; je kunt er ook van alles winnen en je ongezouten mening geven over films, muziek, expo’s en theater. Daarnaast lees je alles over de nieuwste aanbiedingen en kortingen.

CJP in de volkskrant Elke donderdag verschijnt de pagina CJP DEZE WEEK in de Volkskrant, met leuke interviews, informatie en tips van CJP.

CJP in het buitenland Behalve in Nederland is je CJP-pas in veertig andere Europese landen geldig. CJP heet daar Euro<26 Youth Card (zie logo op je pas). Ben je voltijd student dan is je CJP-pas met ISIC zelfs een officieel studenten-ID waarmee je toegang hebt tot 150.000 kortingen in 120 landen wereldwijd. Kijk voor alle kortingen op www.euro26.org en www.isic.org.

Partners CJP krijgt geen subsidie, maar heeft eigen inkomsten uit pasverkoop en sponsoring. CJP wordt ondersteund door hoofdsponsor Agis Zorgverzekeringen.

topkortingen

Alle voorwaarden en aanvullende informatie voor culturele en lifestyle-kortingen staan op www.cjp.nl/korting en www.cjp.nl/deals.

www.cjp.nl/korting:

€ 2,50

50%

Tot

40%

50%

CJP-korting

Last minute CJP-korting

10%

40%

Tot

CJP-korting

€ 2,-

CJP-korting

Last minute CJP-korting www.cjp.nl/musicals

CJP-korting op cultabonnement

CJP-korting

€ 5,50

CJP-korting

www.cjp.nl/deals:

€ 50,-

Tot

25%

Gemiddeld 25% CJP-korting op je auto-, scooteren brommerverzekering

€ 2,50

10%

7,5%

10%

Gratis smartphone bij een abonnement vanaf € 12,50

10%

15%

CJP-korting vanaf € 500,-

CJP-korting

CJP-korting op cd’s en dvd’s

CJP-korting

CJP-korting ook op acties en aanbiedingen

CJP-korting online

gummbah

Uit zijn vorig jaar verschenen boek Net Niet Verschenen Boeken

winnen

Wil je dat we op een van onderstaande items een postzegel plakken zodat de postbode hem door je brievenbus kan duwen? Ga voor deze en nog meer winacties naar www.cjp.nl/ winnen en houd je CJP-pas bij de hand.

3x2 kaarten Soldaat van Oranje Soldaat van Oranje is een van de meest spectaculaire musicals ooit in Nederland vertoond. Het onverwoestbare verhaal van student Erik Hazelhoff Roelfzema en zijn beslissingen in de oorlog is vertaald naar een grootse voorstelling. Deze vindt plaats in de TheaterHangaar op voormalig Vliegveld Valkenburg tussen Katwijk en Leiden. Zelfs de landingsbaan van het vliegveld wordt onderdeel van het decor. Geen zorgen, je zit gewoon op fijne

theaterstoelen, maar je draait wel mee van decor naar decor, begeleid door enorme projecties. www.soldaatvanoranje.nl Op 31 augustus neemt Julian Looman de rol van Erik over. CJP geeft 3x2 kaarten weg voor deze ‘première’. Niet gewonnen? Met je CJP-pas krijg je € 15,- korting op dinsdag, woensdag en donderdag. Check cjp.nl voor instructies.

5x2 kaarten TodaysArt TodaysArt is een jong, maar al helemaal gearriveerd festival. Het tovert de binnenstad van Den Haag om tot een soort Alice in Wonderland van progressieve muziek, kunst, dans en een vleugje techniek. Zie de paskraker op pagina 13. Op TodaysArt zie je niet de geijkte grote namen, maar wel fantastische nieuwe

acts en schitterende kunstprojecten. En alles behoorlijk 2.0. Met o.a. Delta Funktionen, Todd Terje, Chloé, Brian Shimkovitz, Gob Squad en Lucas Abela. www.todaysart.nl CJP geet 5x2 passe-partouts voor TodaysArt weg.

10x If I Want to Whistle, I Whistle Een van de knallers van het Film Festival van Berlijn, dit Roemeense drama. Dit staat op de achterflap: ‘Nog vijf dagen en Silviu heeft zijn straf in een jeugdinrichting erop zitten. Maar die vijf dagen worden een eeuwigheid als zijn moeder na lange tijd onverwacht thuis opduikt om zijn broertje mee te nemen. Het broertje waarover hij zich als een vader heeft ontfermd. Bovendien is Silviu verliefd geworden op een mooie sociale werkster. Terwijl de tijd wegtikt en hij zijn emoties nauwelijks in bedwang kan houden, sluit Silviu zijn ogen. Vrijheid, de wind, de weg, zijn eerste kus. Alles is mogelijk.’ Nou, dat wordt huilen geblazen en dat kunnen we bij CJP wel waarderen! CJP geeft 10x If I Want to Whistle, I Whistle weg.

winnen

10x Minerals van Secret Cinema Jeroen Verheij alias Secret Cinema is een levende legende in de wereld van de elektronische muziek. Hij maakte een dubbelalbum, geïnspireerd door de eigenschappen van mineralen. Cd 1 is een stevige technoplaat, Cd 2 een ambient-cd met zogenaamde brainwaves: geluiden die je niet kunt horen, maar die wel invloed hebben op de hersenen. www.secretcinema.nl CJP geeft 10x Minerals van Secret Cinema weg.

10x Somewhere Een nieuwe film van regisseur Sophia Coppola (o.a. Lost in Translation). De aan lager wal geraakte acteur Johnny Marco (Stephen Dorff) gaat feestend door het leven en doet zich tegoed aan drank, drugs, mooie vrouwen en snelle auto’s. De roddelbladen smullen van zijn avonturen. Hij woont in het chique Chateau Marmont Hotel in Hollywood. Als zijn emotioneel verwaarloosde dochter Cleo (Elle Fanning), uit zijn mislukte huwelijk, bij hem op de stoep staat, wordt Johnny gedwongen om over zijn leven na te denken en de grip op zijn leven terug te krijgen. CJP geeft 10x de dvd van Somewhere weg

3x3 Best of National Geographic National Geographic is natuurlijk een wereldwijd erkend kwaliteitsmerk voor beeld en fotografie van onze wereld. De mooiste foto’s zijn nu gebundeld in 3 kleinformaat fotoboeken: De Foto’s (de beste fotografie uit de geschiedenis van National Geographic), Gezichten van de Wereld (portretten van alle soorten mensen in de wereld) en Mooiste plekken ter wereld (van de straten van New York tot de ruïnes van Machu Pichu) vormen samen het beste van het beste uit het beroemde National Geographic archief. www.nationalgeographic.com CJP geeft 3x de hele serie fotoboeken weg

arjen

Beeld Titia hahne

Arjen Lubach schrijft, speelt, zingt, rapt, denkt en deelt daarvan het nodige met ons.

STAMKROEG

In het buitenland zoek ik altijd binnen een dag een stamkroeg. Voor ik goed en wel de plattegrond van een stad heb bestudeerd kies ik een restaurant of bar in de buurt van mijn hotel waar ik elke dag van de reis zou kunnen zitten, gewoon omdat de plek me bevalt en ik liever locals observeer dan toeristische bezienswaardigheden. In Nederland heeft het me gek genoeg een paar jaar gekost om een plek te vinden waar ik zo vaak kom dat het personeel me herkent en zonder dat ik iets hoef te bestellen een koffie komt brengen. Nu het eenmaal zo ver is en ik vaker daar aan de leestafel zit dan thuis op mijn eigen bank, ben ik ook echt binnen. Het bewijs daarvoor werd onlangs geleverd: de eigenaar nodigde me bij hem thuis uit om te komen dineren. Ik stemde ermee in. Zijn vriendin was er ook. Ze had mijn boek gelezen. De eigenaar bereidde gamba’s en oesters zo groot als stofzuigers. Ook had hij een andere schrijver uitgenodigd, Oek de Jong, wiens boek ‘Opwaaiende zomerjurken’ me rond mijn negentiende hevig in verwarring heeft gebracht. Het was een goede avond. Toch maakte het me na afloop ook nerveus: zou ik nog normaal in mijn vaste café kunnen zitten? Vergelijk het met deze vraag: kun je nog wel normaal naar je mondhygiëniste als je met haar naar bed bent geweest? Het diner leek geen bedreiging te vormen voor de toekomst. Er is weinig veranderd. De eigenaar en ik doen precies wat we al deden en soms lijkt het wel of de avond helemaal niet heeft plaatsgevonden. Het café heeft nog een aantal stamgasten: een

oudere man die verderop aan de gracht een winkel heeft, een vrouw die heel veel en hard praat en de man die ondanks zijn welvarende westerse verschijning en zeer beschaafde donkere stem een Arabische naam lijkt te hebben. Althans, dat versta ik altijd als de eigenaar hem groet. Om zijn identiteit niet prijs te geven noem ik hem Hassan. Laatst zat ik op een ochtend met Hassan aan de leestafel toen een bejaarde vrouw binnenkwam. Ze klonk dronken. ‘Kijk even of ik in de Telegraaf sta,’ vroeg ze aan ons. ‘Er moet een interview met me instaan.’ We konden haar niet vinden in de Telegraaf. Ook niet in alle andere kranten. Toch was het voor haar aanleiding genoeg om uitgebreid te vertellen over haar leven als actrice. Met wie ze had gewerkt, de periode voor en na Wim Kan en hoeveel hekel ze had aan amateurs en straattheater. ‘Ik behoor tot ... ehm... God ik kan niet op het woord komen,’ zei ze. Om een minuut later uit te roepen: ‘Het culturele erfgoed! Dat is het!’ Toen ze weg was vroeg ik aan Hassan: ‘Weet jij wie dat was?’ ‘Een actrice,’ zei hij. ‘Maar het is niet Mimi Kok.’ Daarop richtten we ons tot de eigenaar van het café. ‘Weet jij wie dat was?’ ‘Dat was Mimi Kok,’ zei de eigenaar. Ik denk dat ik het nog wel even volhoud in dit café. Zo lang ik niet verhuis zal ik terugkomen en aan de anderen vragen: ‘Kijk even of ik in de Telegraaf sta.’ En als ik dan weg ben en ze vragen aan elkaar wie ik was, dan zeggen ze: ‘Dat is een schrijver. Maar het is niet Arjen Lubach.’