NEW!!! ++Website++
สำ�นักงานสวัสดิการ และคุ้มครองแรงงาน จังหวัดเชียงใหม่ รูปแบบใหม่
ข่าวสารกรมสวัสดิการฯ / ภารกิจ สสค.เชียงใหม่ / ดาวน์โหลด เอกสารต่างๆ / โปสเตอร์ด้านความ ปลอดภัยฯ / วีดีทัศน์ด้านความ ปลอดภัยฯ / มุมความรู้กฎหมายแรงงาน ฯลฯ
ติดตาม ติชม
++วิสัยทัศน์++
“แรงงานมีคุณภาพชีวิตที่ดี ได้รับความเป็นธรรมอย่างทั่วถึง เทียบเท่าระดับสากลในปี พ.ศ. ๒๕๖๔”
สารบัญ
ปีที่ ๒ เล่มที่ ๑๑ ฉบับที่ ๑๕ ประจำ�เดือนพฤศจิกายน ๒๕๖๐
เจ้าของ :
นายจ้างควรรู้....
๖
ลูกจ้างควรรู้...
๘
สำ�นักงานสวัสดิการและ
คุ้มครองแรงงานจังหวัดเชียงใหม่
ที่ปรึกษา :
นายธรรศณัฏฐ์ นุชแสงพลี
Cover Story ๑๐ ภารกิจ สสค.ชม
๑๒
สาระสุขภาพดี
๒๒
สวัสดิการและคุ้มครองแรงงานจังหวัดเชียงใหม่
กองบรรณาธิการ / ออกแบบศิลปกรรม
ว่าที่ร้อยโทธนทัต ช่างคำ�มูล
นักวิชาการแรงงาน
ถาม-ตอบ กฎหมายแรงงาน
๒๖
:
ติชม ให้ข้อคิดเห็น
EDITOR TALK
ปีที่ ๒ ฉบับที่ ๑๕ ประจำ�เดือนพฤศจิกายน ปี ๒๕๖๐
สถานประกอบกิจการจิตอาสา รับผิดชอบต่อแรงงาน และสังคม
EDITOR TALK
ในวารสารสำ � นั ก งานสวั ส ดิ ก ารและคุ้ ม ครองแรงงาน จั ง หวั ด เชี ย งใหม่ ปี ที่ ๒ เล่ ม ที่ ๕ ฉบั บ ที่ ๙ ประจำ � เดื อ นพฤษภาคม ๒๕๖๐ ได้ ล งเนื้ อ หาเกี่ ย ว กับ “แนวปฏิบัติการใช้ แรงงานที่ดี (Good Labour Practices : GLP)” สามารถติดตามอ่านย้อนหลังได้ที่ http://chiangmai.labour.go.th มุ ม วารสาร ออนไลน์ หรือ http://chiangmai.labour.go.th/ index.php/glp ครับ เนื่องจากกรมสวัสดิการและคุ้มครองแรงงาน ได้มีประกาศ เรื่อง ตราสัญลักษณ์แนวปฏิบัติการใช้ แรงงานทีด ่ ี (Good Labour Practices: GLP) ประกาศ ณ วันที่ ๒๕ กรกฎาคม พ.ศ. ๒๕๖๐ เพื่อให้สถาน ประกอบกิจการได้นำ�ไปใช้ โดยได้กำ�หนดขั้นตอนและ วิธีการนำ�ไปใช้ ซึ่งวารสารฯ ฉบับนี้ จะกล่าวถึงความ เป็นมาเป็นไป ความหมายและการนำ�ตราสัญลักษณ์ ไปใช้ครับ นายธรรศณั ฏ ฐ์ นุ ช แสงพลี สวั ส ดิ ก ารและ คุ้มครองแรงงานจังหวัดเชียงใหม่ ฝากประชาสัมพันธ์ให้นายจ้าง ที่ประสงค์จะเข้าสู่มาตรฐานแรงงานไทย (มรท. ๘๐๐๑-๒๕๕๓) โดยแสดงความจำ�นงเข้าสู่ระบบประกาศแสดงตนเอง สามารถ ดาวน์โหลดแบบฯ ได้ทเี่ ว็บไซต์ http://chiangmai.labour.go.th มุมดาวน์โหลด เลือกหัวข้อ การจัดทำ�มาตรฐานแรงงานไทย (มรท.) (ประกาศตนเอง) ทั้งนี้ สามารถโทรสอบถามรายละเอียดเพิ่มเติม ได้ที่ สำ�นักงานสวัสดิการและคุ้มครองแรงงานจังหวัดเชียงใหม่ เบอร์โทร 053 890 472-3 ได้ในวันและเวลาราชการ สำ�หรับ สถานประกอบกิจการที่ยังไม่ได้ส่งแบบแสดงสภาพการจ้าง และ สภาพการทำ�งานของสถานประกอบกิจการ หรือแบบ คร.๑๑ ให้ รีบดำ�เนินการ ก่อนวันที่ ๓๑ มกราคม ๒๕๖๐ นี้ครับ เนื้อหาภายในวารสารออนไลน์ฉบับนี้ยังมีเนื้อหาอื่น ที่น่าสนใจ รวมถึงภารกิจที่สำ�คัญของกระทรวงแรงงาน/กรม สวัสดิการฯ และของสำ�นักงานฯ ครับ... บรรณาธิการ
่น ด เ ง เรื่อ
สสค.เชียงใหม่ จัดอบรมโครงการ “พัฒนาศักยภาพความรับ ผิดชอบทางสังคมฯ” วันที่ 29 พฤศจิกายน 2560 สำ�นักงานสวัสดิการและ คุ้มครองแรงงานจังหวัดเชียงใหม่ จัดอบรม โครงการ “พัฒนาศักยภาพความรับผิดชอบทางสังคมด้านแรงงาน ในสถานประกอบกิ จ การ ประจำ � ปี ง บประมาณ พ.ศ. 2561” ณ ห้องเพชรรัตน์ 2 ชั้น 3 โรงแรมดิเอ็มเพลส เชียงใหม่ อำ�เภอเมืองเชียงใหม่ จังหวัดเชียงใหม่ โดยมี นายธรรศณัฏฐ์ นุชแสงพลี สวัสดิการและคุ้มครอง แรงงานจั ง หวั ด เชี ย งใหม่ เป็ น ประธานฯ เพื่ อ ให้ ส ถาน ประกอบกิจการมีความรู้ ความเข้าใจระบบบริหารจัดการ ด้านมาตรฐานแรงงานไทย สามารถพัฒนาองค์กร ให้มี ระบบบริหารจัดการด้านแรงงาน และมีความรับผิดชอบ ต่อสังคมด้านแรงงาน ทั้ ง นี้ ท าง สสค.เชี ย งใหม่ ได้ เ ชิ ญ ชวน สปก. ประกาศแสดงตนเข้าสูร่ ะบบมาตรฐานแรงงานไทย มีผู้เข้า ร่วมอบรม 50 คน
สำ�นักงานสวัสดิการและคุม้ ครองแรงงานจังหวัดเช ยี งใหม่
5
นายจ้างควรรู้
ศูนย์การเรียนด้าน
ความปลอดภัย
ในการทำ�งาน
โดย กองความปลอดภัยในการทำ�งาน
ความปลอดภัยในอุตสาหกรรม
ตอนที่ ๓
6
กลุม่ งานด้านความปลอดภัยในการทำ�งาน พ ืน้ ท ี ่ ๒
สวมถุงมือป้องกันอันตรายทุกครั้ง ระหว่างการทำ�งานกับเครื่องจักร
สำ�นักงานสวัสดิการและคุม้ ครองแรงงานจังหวัดเช ยี งใหม่
7
ลูกจ้างควรรู้
บ้านของแต่ละคน ไม่เหมือนกันครับ แต่ที่เหมือนกันคือ ความสกปรกภายใน บ้าน ผู้เขียนจึงขอนำ�เสนอ การทำ�ความสะอาดบ้าน-บริษัทที่ตนเองทำ�งาน มา ให้นายจ้างและลูกจ้างลองนำ�ไปปฏิบัติดูครับ... “จัด ล้าง” ทำ�ความสะอาดตู้เย็น ถอดชิ้นส่วนภายในออกมาล้าง จัดระเบียบ
วัตถุดิบภายในตู้ ทิ้งของที่หมดอายุ ของสดพยายามจัดแบ่งใส่กล่องหรือถุงซิปล็อค ไม่ ควรเก็บของไว้ในตูเ้ ย็นนานเพราะจะทำ�ให้สญ ู เสียความสดใหม่ และพยายามไม่ซอื้ ของเข้า ตู้มากเกินไป เพราะจะทำ�ให้ตู้เย็นทำ�งานหนักและเปลืองค่าไฟฟ้าได้ “จัด ล้าง” คราบมันในห้องครัว ทำ�ความสะอาดคราบมันหรือคราบเศษอาหารทั้ง บนพืน ้ และบนผนัง เช็ดถูตู้ โต๊ะ เคาน์เตอร์ในครัว ทัง้ ภายในและภายนอก โดยนำ�น้ำ�ยาล้าง จานผสมน้ำ�และน้ำ�ส้มสายชูฉด ี ล้างทำ�ความสะอาดนอกจากราคาประหยัดแล้วยังเกิดพิษ จากสารเคมีน้อยที่สุดอีกด้วย “จัด ล้าง” คราบสบูใ่ นห้องน้ำ� ทัง้ บนพืน ้ อ่างล่างหน้า อ่างอาบน้ำ� ผนัง ล้างทำ�ความ สะอาดคราบจากครีมอาบน้ำ�หรือยาสระผมที่สะสมอยู่ ป้องกันอันตรายจากพื้นลื่น จัด เรียงขวดยาสระผม ครีมอาบน้ำ� และอุปกรณ์ตา่ งๆ ให้เป็นระเบียบ ทิง้ แชมพูตวั อย่างหรือ อุปกรณ์อาบน้ำ�เก่าๆ “จัด เก็บ” เช็ดถูในส่วนที่เข้าถึงยาก บริเวณห้องนอน ห้องนั่งเล่น ห้องเก็บของ ตามหลังตู้เย็น หลังเครื่องซักผ้า ใต้โซฟา ใต้ตู้โชว์ ใต้เตียงนอน โต๊ะเครื่องแป้ง จะมีฝุ่นและ เศษผมสะสมอยู่ “จัด เก็บ” กลับด้านที่นอน สลับด้านที่นอนหัว-ท้าย เพื่อรักษาความคงตัวของ ที่นอน ไม่ให้ด้านใดด้านหนึ่งยุบตัวถาวร ทำ�ความสะอาดห้องให้โล่งโปร่ง เปิดหน้าต่างให้ แสงแดดส่องถึงที่นอน เพื่อช่วยฆ่าเชื้อโรคและถ่ายเทอากาศในห้อง 8
กลุม่ งานด้านความปลอดภัยในการทำ�งาน พ ืน้ ท ี ่ ๒
เป็นขั้นตอนง่ายๆ ที่สามารถทำ�ได้เอง ลองนำ�ไปปรับใช้ ที่บ้าน หรือที่ทำ�งานได้ครับ ขอบคุณข้อมูลดีๆ จาก
สำ�นักงานสวัสดิการและคุม้ ครองแรงงานจังหวัดเช ยี งใหม่
9
SPECIAL / COVER STORY
รัฐบาลได้ประกาศให้นโยบาย “การป้องกันปราบปรามการค้ามนุษย์” เป็นวาระแห่งชาติทที่ กุ ภาคส่วน ต้องเร่งรัดบูรณาการการทำ�งานร่วมกัน เพือ่ ช่วยกันสร้างความเข้าใจให้เกิดขึน ้ ทัง้ ในประเทศ และต่าง ประเทศ เร่งสร้างมุมมองสังคมไทยให้ตระหนักว่าการค้ามนุษย์เป็นภัยใกล้ตวั และเป็นการกระทำ�ทีผ ่ ด ิ กฎหมาย ต้องเคารพในสิทธิมนุษยชน ของเพื่อนมนุษย์ด้วยกัน ซึ่งรัฐบาลได้กำ�หนดยุทธศาสตร์ “ประชารัฐ” เพื่อให้ส่วนราชการต่างๆ ใช้เป็นแนวทางในการขับเคลื่อนประเทศไทยให้เกิดความสงบ เรียบร้อย เกิดความสามัคคี และสร้างการพัฒนาประเทศไทย ให้มีความเข้มแข็ง มั่นคง มั่งคั่ง ยั่งยืน 10
กลุม่ งานด้านความปลอดภัยในการทำ�งาน พ ืน้ ท ี ่ ๒
กระทรวงแรงงาน โดยกรมสวั ส ดิ ก ารและ คุ้มครองแรงงาน ได้ดำ�เนินการป้องกันปัญหา การละเมิ ด สิ ท ธิ แรงงานและการค้ า มนุ ษ ย์ ในกระบวนการผลิ ต ตลอดห่ ว งโซ่ ก ารผลิ ต ให้ปราศจาการละเมิดสิทธิแรงงาน เป็นการ ยกระดับคุณภาพชีวิตแรงงาน ซึ่งเป็นประเด็น ที่ประเทศคู่ค้าและผู้ซื้อรายใหญ่ (Buyers) ในต่ า งประเทศให้ ค วามสำ � คั ญ เป็ น อย่ า งยิ่ ง จึ ง ได้ ร่ ว มกั บ หน่ ว ยงานภาครั ฐ ที่ เ กี่ ย วข้ อ ง องค์กรนายจ้าง องค์กรลูกจ้าง องค์กรพัฒนา เอกชน และภาคีเครือข่าย จัดทำ�แนวปฏิบตั กิ าร ใช้แรงงานทีด่ ี (Good Labour Practices: GLP) ภายใต้การสนับสนุนทางวิชาการจากองค์การ แรงงานระหว่างประเทศ (ILO) เพือ่ ใช้เป็นคูม่ อื และแนวทางให้ผู้ประกอบการในอุตสาหกรรม กลุ่ ม เสี่ ย งต่ อ การละเมิ ด สิ ท ธิ ด้ า นแรงงาน นำ�แนวปฏิบตั กิ ารใช้แรงงานทีด่ ี (Good Labour Practices: GLP) ไปใช้ปฏิบัติต่อแรงงานอย่าง มีจริยธรรมและสอดคล้องกับกฎหมายแรงงาน ของประเทศเพื่อให้แนวปฏิบัติการใช้แรงงาน ที่ ดี (Good Labour Practices: GLP)
เป็นที่รู้จักทั้งภายในประเทศ และต่างประเทศ สร้ า งภาพลั ก ษณ์ ที่ ดี ใ ห้ กั บ สิ น ค้ า ที่ ผ ลิ ต ใ น ป ร ะ เ ท ศ ไ ท ย อั น จ ะ นำ � ม า ซึ่ ง ค ว า ม สามารถการแข่งขันทางการค้าของประเทศ กรมสวั ส ดิ ก ารและคุ้ ม ครองแรงงาน จึ ง ได้ กำ � หนดให้ มี ต ราสั ญ ลั ก ษณ์ แ นวปฏิ บั ติ ก าร ใช้แรงงานที่ดี (Good Labour Practices: GLP) ตามประกาศกรมสวัสดิการและคุม้ ครอง แรงงาน เรื่องตราสัญลักษณ์แนวปฏิบัติการใช้ แรงงานที่ดี (Good Labour Practices: GLP) ลงวันที่ 25 กรกฎาคม พ.ศ. 2560 โดยตรา สัญลักษณ์ มีลกั ษณะเป็นตัวอักษร GLP สีน�้ำ เงิน และมีเครือ่ งหมาย (ถูก) อยูเ่ หนือตัวอักษร และ มีตัวอักษรภาษาอังกฤษ คำ�ว่า Good Labour Practices สีเทา อยู่ใต้ตัวอักษร GLP เป็นตรา สัญลักษณ์ที่แสดงถึงความเป็นสากลร่วมสมัย ใช้ประโยชน์ได้กว้างขวาง สามารถนำ�ไปใช้งาน ในโครงการต่างๆ ได้เป็นอย่างดี ลักษณะของ ตราสัญลักษณ์มคี วามเรียบง่ายแต่ชดั เจน จดจำ� ได้ดี และมีความเป็นสากล สำ�นักงานสวัสดิการและคุม้ ครองแรงงานจังหวัดเช ยี งใหม่
11
SPECIAL / COVER STORY
เครื่องหมายถูก สื่อถึง ความถูกต้อง ดีงาม การปฏิบัติต่อแรงงานอย่างถูกต้องตาม กฎหมาย สอดคล้องกับหลักสากล และไม่มี การค้ามนุษย์ Good Labour Practices: GLP สีเทา สื่อถึง ศักดิ์ศรี ความเป็นทางการ และความมี ระเบียบ เบอร์สีตราสัญลักษณ์
ความหมายของตราสัญลักษณ์ G ย่อมาจาก คำ�ว่า Good หมายถึง ดี L ย่อมาจาก คำ�ว่า Labour หมายถึง แรงงาน P ย่ อ มาจาก คำ � ว่ า Practices หมายถึ ง การปฏิบัติ เครื่องหมาย (ถูก) หมายถึง การปฏิบัติต่อ แรงงานอย่างถูกต้อง มีจริยธรรม ความหมายของสีตราสัญลักษณ์ สีนาํ้ เงิน สือ่ ถึง ความมัน่ คง ความศรัทธา ความมีระเบียบ ความจริง และความน่าเชื่อถือ สีแดง สื่อถึง ความมุ่งมั่น ความกล้า หาญ ทีจ่ ะประกาศตนเองของผูป้ ระกอบการว่า กระบวนการผลิตของตนมีการใช้แรงงานอย่าง มีจริยธรรม 12
กลุม่ งานด้านความปลอดภัยในการทำ�งาน พ ืน้ ท ี ่ ๒
สีแดง : C0 M92 Y83 K0 สีน้ำ�เงิน : C98 M92 Y30 K19 สีเทา : C0 M0 Y0 K80
ข้อกำ�หนดและขอบเขตการนำ�ไปใช้ สถานประกอบกิ จ การทุ ก ขนาด ทุ ก ประเภท ที่นำ�แนวปฏิบัติการใช้แรงงานที่ดี (Good Labour Practices : GLP) ไปใช้ใน การบริหารจัดการด้านแรงงาน สามารถใช้ตรา สัญลักษณ์ภายใต้หลักเกณฑ์และเงือ่ นไข ดังต่อ ไปนี้ 1. การใช้ตราสัญลักษณ์ให้เป็นไปตาม รูปแบบและสีที่กำ�หนด 2. ขนาดของตราสัญลักษณ์สามารถ ปรับให้มีความเหมาะสมกับลักษณะการใช้ แต่ ต้องสื่อความหมายของตราสัญลักษณ์ได้อย่าง ชัดเจน
3. สถานประกอบกิจการสามารถใช้ตรา สัญลักษณ์แสดงบนบรรจุภัณฑ์ เอกสาร หรือ สื่ออื่นๆ ที่ใช้โฆษณา ประชาสัมพันธ์ ได้ตลอด เวลา ที่มีการนำ�แนวปฏิบัติการใช้แรงงานที่ดี (Good Labour Practices : GLP) ไปใช้ในการ บริหารจัดการด้านแรงงาน 4. ต้องไม่แสดงตราสัญลักษณ์บนตัว สินค้า หรือผลิตภัณฑ์ โดยตรงในลักษณะทีอ่ าจ ก่อให้เกิดการหลงผิดในคุณภาพหรือสรรพคุณ ของสินค้าหรือผลิตภัณฑ์
สำ�นักงานสวัสดิการและคุม้ ครองแรงงานจังหวัดเช ยี งใหม่
13
SPECIAL / COVER STORY
การแจ้งการใช้ตราสัญลักษณ์ สถานประกอบกิ จ การ ที่ นำ � ตรา สั ญ ลั ก ษณ์ แ นวปฏิ บั ติ ก ารใช้ แรงงานที่ ดี ดี (Good Labour Practices : GLP) ไปใช้ แสดงบรรจุภัณฑ์ เอกสาร หรือสื่ออื่นๆ ที่ใช้ ในการโฆษณา ต้ อ งแจ้ ง กรมสวั ส ดิ ก ารและ คุ้มครองแรงงาน ทั้งนี้ในพื้นที่จังหวัดเชียงใหม่ ให้ แจ้ ง สำ � นั ก งานสวั ส ดิ ก ารและคุ้ ม ครอง แรงงานจั ง หวั ด เชี ย งใหม่ ชั้ น 2 อาคาร อำ � นวยการ ศาลากลางจั ง หวั ด เชี ย งใหม่ ถ น น โช ต น า อำ � เ ภ อ เ มื อ ง เชี ย ง ใ ห ม่ 14
กลุม่ งานด้านความปลอดภัยในการทำ�งาน พ ืน้ ท ี ่ ๒
จั ง หวั ด เชี ย งใหม่ 50300 หรื อ สอบถาม โทร. 053-890472-3 ในวั น และเวลา ราชการ โดยจะต้องกรอกแบบฟอร์มที่กำ�หนด (แบบ GLP 01) ภายใน 15 วัน นับแต่วันที่ นำ�ตราสัญลักษณ์แนวปฏิบัติการใช้แรงงานที่ ดี ดี (Good Labour Practices : GLP) ไปใช้ แสดงบนบรรจุภณ ั ฑ์ เอกสาร หรือสือ่ อืน่ ๆ ของ สถานประกอบกิจการ
ขั้ น ตอนการดำ � เนิ น การของสถาน ประกอบกิ จ การก่ อ นการใช้ ต รา สัญลักษณ์ 1. กรณี สถานประกอบกิจการสังกัด สมาคม หรือองค์กรใดๆ ของผู้ประกอบการ เมื่อนำ�แนวปฏิบัติการใช้แรงงานที่ดี ดี (Good Labour Practices : GLP) ไปใช้ในการบริหาร จัดการด้านแรงงาน ให้แจ้งสมาคม หรือองค์ กรใดๆ ที่เป็นต้นสังกัดนั้น เพื่อให้มีการสอบ การปฏิบัติจริง โดยให้สถานประกอบกิจการ ขอหนังสือรับรองจากสมาคมต้นสังกัดดังกล่าว เพื่อเป็นหลักฐานประกอบการแจ้งการใช้ตรา สัญลักษณ์ 2. กรณี ที่สถานประกอบกิจการเป็น คู่ ค้ า กั บ สถานประกอบกิ จ การที่ ไ ด้ รั บ การ รับรองมาตรฐานแรงงานไทย (Thai Labour Standard : TLS) ให้ขอหนังสือรับรองว่าได้น�ำ แนวปฏิบตั กิ ารใช้แรงงานทีด่ ี ดี (Good Labour Practices : GLP) ไปใช้ในการบริหารจัดการ แรงงาน จากสถานประกอบกิจการคูค่ า้ นัน้ เป็น หลักฐานประกอบการแจ้งการใช้ตราสัญลักษณ์ 3. กรณี ที่สถานประกอบกิจการที่ไม่
ได้สังกัดองค์กรใดๆ ต้องการใช้ตราสัญลักษณ์ ให้ประสาน สำ�นักงานสวัสดิการและคุ้มครอง แรงงานจังหวัดเชียงใหม่ เพื่อทวนสอบการนำ� แนวปฏิบตั กิ ารใช้แรงงานทีด่ ี ดี (Good Labour Practices : GLP) ไปใช้ในการบริหารจัดการ แรงงานและให้ ข อรั บ หนั ง สื อ การทวนสอบ จาก สำ�นักงานสวัสดิการและคุ้มครองแรงงาน จังหวัดเชียงใหม่ เพือ่ เป็นหลักฐานประกอบการ แจ้งการใช้ตราสัญลักษณ์ การระงับการใช้ กรณี สถานประกอบกิจการมีการละเมิด สิทธิแรงงานหรือกระทำ�ประการอื่นใดที่ทำ�ให้ ลูกจ้าง ไม่ได้รับสิทธิประโยชน์ จากการทำ�งาน หรือมีการฝ่าฝืนหรือไม่ปฏิบัติตามกฎหมาย ที่ เกี่ยวข้องด้านแรงงาน สถานประกอบกิจการ นั้น ต้องระงับใช้ตราสัญลักษณ์แนวปฏิบัติการ ใช้แรงงานที่ดี ดี (Good Labour Practices : GLP) โดยทันที
สำ�นักงานสวัสดิการและคุม้ ครองแรงงานจังหวัดเช ยี งใหม่
15
ภารกิจ สสค.ชม. เดือนพฤศจิกายน ๒๕๖๐
16
กลุม่ งานด้านความปลอดภัยในการทำ�งาน พ ืน้ ท ี ่ ๒
ภารกิจ สสค.ชม. เดือนพฤศจิกายน ๒๕๖๐
สำ�นักงานสวัสดิการและคุม้ ครองแรงงานจังหวัดเช ยี งใหม่
17
ภารกิจ สสค.ชม. เดือนพฤศจิกายน ๒๕๖๐
18
กลุม่ งานด้านความปลอดภัยในการทำ�งาน พ ืน้ ท ี ่ ๒
ภารกิจ สสค.ชม. เดือนพฤศจิกายน ๒๕๖๐
สำ�นักงานสวัสดิการและคุม้ ครองแรงงานจังหวัดเช ยี งใหม่
19
ภารกิจ สสค.ชม. เดือนพฤศจิกายน ๒๕๖๐
20
กลุม่ งานด้านความปลอดภัยในการทำ�งาน พ ืน้ ท ี ่ ๒
สำ�นักงานสวัสดิการและคุม้ ครองแรงงานจังหวัดเช ยี งใหม่
21
ภารกิจ สสค.ชม. เดือนพฤศจิกายน ๒๕๖๐
22
กลุม่ งานด้านความปลอดภัยในการทำ�งาน พ ืน้ ท ี ่ ๒
สำ�นักงานสวัสดิการและคุม้ ครองแรงงานจังหวัดเช ยี งใหม่
23
เ
คยไหม? อยู่ๆก็เริ่มมีอาการเจ็บฝ่าเท้า รู้สึกปวดมากที่สุดเมื่อ “ลุกเดินก้าวแรกหลังตื่น นอน” นั่นอาจเป็นสัญญาณเตือนของ “รองช้ำ�” ก็เป็นได้… วันนี้เรามาพูดคุยกับ นพ.ศิริชัย ลือวิฑูรเวชกิจ แพทย์ประจำ�ศูนย์โรคปวดหลัง โรงพยาบาลลานนา เกี่ยวกับลักษณะอาการ ของโรครองช้ำ� ว่าเกิดจากอะไร และจะมีวิธีการรักษาได้อย่างไรบ้าง ลองมาติดตามอ่านกันได้ เลยครับ... 24
กลุม่ งานด้านความปลอดภัยในการทำ�งาน พ ืน้ ท ี ่ ๒
โรครองชํ้า ก็คือ อาการที่เกิดขึ้นจากเอ็นฝ่าเท้ามีการบาด เจ็บ หรืออักเสบ ซึ่งมักจะส่งผลให้ผู้ป่วยมีอาการปวดและกด เจ็บบริเวณฝ่าเท้าหรือส้นเท้า โดยระยะแรกอาจเกิดหลังจาก การออกกำ�ลังกาย เดินนานๆ หรือยืนนานๆ แต่หากอากา รมากๆ ผู้ป่วยก็จะรู้สึกปวดส้นเท้าอยู่ตลอดเวลา
รองชํ้า เกิดจากสาเหตุอะไร ใครรู้บ้าง ????
อาการปวดฝ่าเท้า หรือทีม่ กั จะรูจ้ กั กันในชือ่ โรครอง ชํ้า เป็นโรคที่พบได้บ่อยในปัจจุบัน สาเหตุของโรคอาจเกิดได้ จากหลายสาเหตุ อาทิเช่น ฝ่าเท้ารองรับนาํ้ หนักเป็นเวลานาน หรือการใช้งาน เช่น การยืนทำ�งานเป็นเวลานานๆ รวมทัง้ การ ออกกำ�ลังกาย ทีต่ อ้ งใช้เท้ามากๆ เช่น วิง่ , เตะฟุตบอล เป็นต้น นํ้าหนักตัวที่มาก อาจก่อให้เกิดพังผืดใต้ฝ่าเท้าอักเสบได้ ใส่ รองเท้าทีไ่ ม่เหมาะสม การมีปจั จัยทางโครงสร้างร่างกาย เช่น เท้าแบนเกินไป อุ้งเท้าโก่งมากเกินไป หรือเส้นเอ็นยึดบริเวณ น่องทำ�ให้ไม่สามารถเคลื่อนไหวข้อเท้าได้ตามปกติ รวมทั้ง โรคต่างๆ เช่น โรคข้ออักเสบรูมาตอยด์หรือข้อสันหลังอักเสบ เป็นต้น
อาการหลักๆ ของโรคพังผืด ใต้ฝ่าเท้าอักเสบ คือ อาการเจ็บที่ส้น เท้าและลามไปทั่วฝ่าเท้า ในบางครั้ง อาจลามไปที่อุ้งเท้าด้วย แม้จะดูเหมือนโรคนี้ไม่อันตรายร้ายแรง แต่ก็ไม่ควร ปล่อยทิ้งไว้โดยไม่ทำ�การรักษา เพราะอาจส่งผลกระทบต่อ การทำ�กิจวัตรประจำ�วันได้ หากมีอาการปวดส้นเท้าผิดปกติ ควรปรึกษาแพทย์เพือ่ รับการตรวจวินจิ ฉัยและการรักษาอย่าง เหมาะสมต่อไป ศูนย์โรคปวดหลัง โรงพยาบาลลานนา โทร. 053-999-777
อาการหลักๆ ของโรคพังผืดใต้ฝ่าเท้าอักเสบ คือ อาการเจ็บที่ส้นเท้าและลามไปทั่วฝ่าเท้า ในบางครั้งอาจลาม ไปที่อุ้งเท้าด้วย อาการปวดจะรุนแรงที่สุดเมื่อเริ่มมีการลงนํ้า หนักทีส่ น้ เท้าในก้าวแรก เช่น เมือ่ ลุกเดินก้าวแรกหลังตืน่ นอน หรือหลังจากนัง่ พักเป็นเวลานาน นอกจากนี้ อาจมีอาการปวด มากขึ้นได้ในช่วงระหว่างวัน และ/หรือ หลังจากที่เท้าต้องรับ น้�ำ หนักเป็นเวลานาน เช่น ยืนหรือเดินเป็นเวลานาน และเมือ่ มีการเคลื่อนไหวมากขึ้นก็จะยิ่งมีอาการปวดมากขึ้น การรั ก ษาโรคพั ง ผื ด ใต้ ฝ่ า เท้ า อั ก เสบ ทำ � ได้ โ ดย รั บ ประทานยาต้ า นการอั ก เสบ หรื อ อาจจะใช้ อุ ป กรณ์ รองรับฝ่าเท้าเวลาที่ต้องเดิน วิ่ง หรือยืนเป็นเวลานานร่วม ด้วย เพื่อลดแรงกระแทกกับฝ่าเท้า และสุดท้ายคือการทำ� กายภาพบำ�บัด ได้แก่ การฝึกยืดเอ็นร้อยหวาย ซึ่งจากการ ศึกษาพบว่าเป็นวิธกี ารรักษาทีม่ ปี ระสิทธิภาพในการรักษาโรค แต่หากปล่อยไว้เรื้อรังนานๆ อาจทำ�ให้เกิดการอักเสบรุนแรง จนถึงอาจต้องรักษาด้วยการผ่าตัด
นพ.ศิริชัย ลือวิฑูรเวชกิจ แพทย์ประจำ�ศูนย์โรคปวดหลัง โรงพยาบาลลานนา
สำ�นักงานสวัสดิการและคุม้ ครองแรงงานจังหวัดเช ยี งใหม่
25
ภารกิจ สสค.ชม. เดือนพฤศจิกายน ๒๕๖๐
26
กลุม่ งานด้านความปลอดภัยในการทำ�งาน พ ืน้ ท ี ่ ๒
สำ�นักงานสวัสดิการและคุม้ ครองแรงงานจังหวัดเช ยี งใหม่
27
ภารกิจ สสค.ชม. เดือนพฤศจิกายน ๒๕๖๐
28
กลุม่ งานด้านความปลอดภัยในการทำ�งาน พ ืน้ ท ี ่ ๒
สำ�นักงานสวัสดิการและคุม้ ครองแรงงานจังหวัดเช ยี งใหม่
29
ถาม-ตอบ กฎหมายแรงงาน
หนังสือเตือน ไม่ชัดเจนนำ�มาหัก เงินลูกจ้าง อ้างว่า ผิดซํ้าคำ�เตือน???? หนังสือเตือนตามพระราชบัญญัติคุ้มครองแรงงาน พ.ศ.2541 มาตรา 119 (4) วรรคหนึ่ง จะต้องมีข้อความที่ระบุถึงข้อเท็จจริงเกี่ยวกับการ กระทำ�ความผิดของลูกจ้างพร้อมทั้งห้ามไม่ให้ลูกจ้างกระทำ�ผิดซํ้าอีก แต่เอกสารของนายจ้าง มิได้มีข้อความดังกล่าวให้ชัดเจน เพียงระบุว่า ลูกจ้างกระทำ�ผิดอย่างไรอันเป็นเหตุให้กรรมการบริหารนายจ้างต้องสั่ง ลดเงินเดือนลง 5,000 บาทต่อเดือน นับตั้งแต่เดือนเมษายน 2549 เป็นต้นไปเท่านั้น จึงมิใช่หนังสือเตือนตามกฎหมาย แต่เป็นเพียงหนังสือ แจ้งเหตุผลที่นายจ้างลดเงินเดือนลูกจ้างลงแต่เพียงอย่างเดียว ในส่วนที่ เกีย่ วกับหนังสือเตือนตามเอกสารของนายจ้างอีกฉบับนัน้ มาตรา 119 (4) วรรคสอง บัญญัตวิ า่ หนังสือเตือนให้มผี ลบังคับได้ไม่เกินหนึง่ ปี นับแต่วนั ที่ ลูกจ้างได้กระทำ�ผิด ซึง่ หนังสือเตือนฉบับนีร้ ะบุวา่ ลูกจ้างละทิง้ หน้าทีโ่ ดย ไม่มีเหตุอันสมควรในวันที่ 11 กรกฎาคม 2549 จึงมีผลบังคับได้ไม่เกิน วันที่ 11 กรกฎาคม 2550 หนังสือเลิกจ้างของนายจ้างในส่วนที่อ้างว่า ลูกจ้างขาดงานในวันที่ 26 กรกฎาคม 2550 เป็นการกระทำ�ผิดซํ้าคำ�เตือนด้วยจึงไม่ถูกต้อง เนื่องจากในวันดังกล่าวหนังสือเตือนไม่มีผลบังคับเพราะ ล่วงพ้นเวลาใช้บังคับตามที่กฎหมายบัญญัติไว้แล้ว ย่อมาจากคำ�พิพากษาศาลฎีกาที่ 2966/2555 30
กลุม่ งานด้านความปลอดภัยในการทำ�งาน พ ืน้ ท ี ่ ๒
กสร. ชวนรู้...
สำ�นักงานสวัสดิการและคุม้ ครองแรงงานจังหวัดเช ยี งใหม่
31
ภารกิจ สสค.ชม. เดือนพฤศจิกายน ๒๕๖๐
32
กลุม่ งานด้านความปลอดภัยในการทำ�งาน พ ืน้ ท ี ่ ๒
ภารกิจ สสค.ชม. เดือนพฤศจิกายน ๒๕๖๐
สำ�นักงานสวัสดิการและคุม้ ครองแรงงานจังหวัดเช ยี งใหม่
33
ภารกิจ สสค.ชม. เดือนพฤศจิกายน ๒๕๖๐
34
กลุม่ งานด้านความปลอดภัยในการทำ�งาน พ ืน้ ท ี ่ ๒
ภารกิจ สสค.ชม. เดือนพฤศจิกายน ๒๕๖๐
สำ�นักงานสวัสดิการและคุม้ ครองแรงงานจังหวัดเช ยี งใหม่
35
ภารกิจ สสค.ชม. เดือนพฤศจิกายน ๒๕๖๐
36
กลุม่ งานด้านความปลอดภัยในการทำ�งาน พ ืน้ ท ี ่ ๒
ภารกิจ สสค.ชม. เดือนพฤศจิกายน ๒๕๖๐
สำ�นักงานสวัสดิการและคุม้ ครองแรงงานจังหวัดเช ยี งใหม่
37
ภารกิจ สสค.ชม. เดือนพฤศจิกายน ๒๕๖๐
38
กลุม่ งานด้านความปลอดภัยในการทำ�งาน พ ืน้ ท ี ่ ๒
ภารกิจ สสค.ชม. เดือนพฤศจิกายน ๒๕๖๐
สำ�นักงานสวัสดิการและคุม้ ครองแรงงานจังหวัดเช ยี งใหม่
39
ภารกิจ สสค.ชม. เดือนพฤศจิกายน ๒๕๖๐
40
กลุม่ งานด้านความปลอดภัยในการทำ�งาน พ ืน้ ท ี ่ ๒
ภารกิจ สสค.ชม. เดือนพฤศจิกายน ๒๕๖๐
สำ�นักงานสวัสดิการและคุม้ ครองแรงงานจังหวัดเช ยี งใหม่
41