สารบัญ
ฉบับที่ ๖ ประจำ�เดือนกุมภาพันธ์ ๒๕๖๐
ที่ปรึกษา
นายจ้างควรรู้....
๖
ลูกจ้างควรรู้...
๘
นายธรรศณัฏฐ์ นุชแสงพลี สวัสดิการและคุ้มครองแรงงานจังหวัดเชียงใหม่
กองบรรณาธิการ /
การให้ความช่วยเหลือ
ออกแบบศิลปกรรม ว่าที่ร้อยโทธนทัต ช่างคำ�มูล
ลูกจ้าง
๑๐
ภารกิจ สสค.ชม
๑๒
สำ�นักงานสวัสดิการ
สาระสุขภาพดี
๑๖
และคุ้มครองแรงงานจังหวัดเชียงใหม่
ถาม-ตอบ กฎหมายแรงงาน
๑๖
นักวิชาการแรงงาน
ชั้น ๒ อาคาอำ�นวยการกลาง ศาลากลางจังหวัดเชียงใหม่ อำ�เภอเมืองเชียงใหม่ จังหวัดเชียงใหม่่
“เป็นองค์กรหลักมืออาชีพในการคุ้มครองแรงงาน พัฒนาคุณภาพชีวิตแรงงานอย่างเป็นมาตรฐาน และสร้างสันติสุขในวงการแรงงานด้วยความเป็นธรรม”
EDITOR TALK ฉบับที่ ๖ เดือนกุมภาพันธ์ ปี ๒๕๖๐
EDITOR TALK
จากภาพ EDITER TALK เมื่อวันที่ ๒๒ กุมภาพันธ์ ๒๕๖๐ นายประวิทย์ เคียงผล หัวหน้าผู้ตรวจ ราชการกระทรวงแรงงาน และคณะ ได้เดินทางมา ตรวจราชการฯ ตามแผนการตรวจราชการ รอบ ที่ ๒ (Progress Review) เพื่อติดตามผลการ ปฏิบัติงานของหน่วยงานในสังกัดกระทรวงแรงงาน เขตตรวจราชการที่ ๑๕ โดยมี ร้ อ ยเอกจรั ญ คุณยศยิ่ง นักวิชาการแรงงานชำ�นาญการพิเศษ รับทราบนโยบายจากหัวหน้าผู้ตรวจ ที่เน้นให้ทุก ส่วนราชการปฏิบตั งิ านตามนโยบาย รมต.กระทรวง แรงงาน และทำ�งานด้วยความโปร่งใส ปราศจากการ ทุจริต ณ ห้องประชุมนพบุรีศรีนครพิงค์เชียงใหม่ ชั้น ๓ อาคารอำ�นวยการกลาง ศาลากลางจังหวัด เชียงใหม่ วารสารฯ ฉบับนี้นอกจากเพิ่มเติมเนื้อหา ถาม-ตอบ เกี่ยวกับกฎหมายแรงงานแล้ว ยังได้รับเกียรติจากภาคีเครือ ข่ายด้านสุขภาพ มาเพิ่มเติมเนื้อหาสำ�หรับสุขภาพคนทำ�งาน อีกด้วย และยังคงมีเนื้อหาที่สำ�คัญสำ�หรับนายจ้าง/ลูกจ้าง ทีค่ วรรู ้ ข่าวสารภารกิจต่างๆ ของกระทรวงแรงงาน และกรม สวัสดิการและคุ้มครองแรงงาน สามารถติดตามเนื้อหาต่างๆ ได้ภายในฉบับนี้ครับ... บรรณาธิการ
ก
ป ก า พจ
ภา
ประชุมคณะทำ�งานการประกวด
สถานประกอบกิจการดีเด่นฯ ประจำ�ปี ๒๕๖๐ วันที่ ๒-๓ กุมภาพันธ์ ๒๕๖๐ สำ�นักงานสวัสดิการและ คุม้ ครองแรงงานจังหวัดเชียงใหม่ จัดประชุมคณะทำ�งานการ ประกวดสถานประกอบกิจการดีเด่นด้านแรงงานสัมพันธ์ และสวัสดิการแรงงาน ประจำ�ปี ๒๕๖๐ ณ ห้องประชุม สำ�นักงานสวัสดิการและคุ้มครองแรงงานจังหวัดเชียงใหม่
นายธรรศณั ฏ ฐ์ นุ ช แสงพลี สวั ส ดิ ก ารและ คุ้ ม ครองแรงงานจั ง หวั ด เชี ย งใหม่ ได้ ม อบหมายให้ ร้อยเอกจรัญ คุณยศยิ่ง นักวิชาการแรงงานชำ�นาญการ พิเศษ ดำ�เนินการประชุมคณะทำ�งานการประกวดสถาน ประกอบกิจการดีเด่น ด้านแรงงานสัมพันธ์ และสวัสดิการ แรงงาน ประจำ�ปี 2560 จังหวัดเชียงใหม่ และพิจารณา ประเมินให้คะแนนแก่สถานประกอบกิจการทีเ่ ข้าร่วมประกวด และนำ�เสนอข้อมูลผลงาน จำ�นวน 12 แห่ง โดยหลังจากนีจ้ ะดำ�เนินการรายงานผลคะแนนและ ส่งแบบเสนอชื่อให้คณะอนุกรรมการส่วนกลางพิจารณา ประเมินผลคะแนนต่อไป
นายจ้างควรรู้
กฎหมาย
แรงงาน การใช้
แรงงานเด็ก
นายจ้าง ควรศึกษา พ.ร.บ. คุม้ ครองแรงงาน (ฉบับที่ ๕) ปี พ.ศ. ๒๕๖๐ ซึง่ มีผลบังคับใช้ตงั้ แต่วน ั ที่ ๒๓ กุมภาพันธ์ ๒๕๖๐ ที่ผ่านมา เกี่ยวกับการใช้แรงงานเด็กอย่างถูกกฎหมาย กรมสวัสดิการและคุ้มครองแรงงาน ได้จัดทำ�สรุป พ.ร.บ. ฉบับนี้ เพื่อให้นายจ้างได้เข้าใจเนื้อหามากยิ่งขึ้น...
6
กลุม่ งานด้านความปลอดภัยในการทำ�งาน พ ืน้ ท ี ่ ๒
สำ�นักงานสวัสดิการและคุม้ ครองแรงงานจังหวัดเช ยี งใหม่
7
ลูกจ้างควรรู้
เคล็ด (ไม่) ลับ ๑๐ เรื่องดีๆ ที่ทำ�ให้การทำ�งานดีขึ้น ชี วิ ต ในการทำ � งานจะมี ค วามหมาย ถ้ า ลู ก จ้ า งให้ ความหมายกับชีวิต ถ้าอยากมีชีวิตที่ดีที่สุดในแต่ละวัน ของการทำ�งาน ลูกจ้างทุกท่านควรสร้างสิ่งดีๆ ให้ชีวิต ด้วย ๑๐ เคล็ด (ไม่) ลับ ดังนี้
8
กลุม่ งานด้านความปลอดภัยในการทำ�งาน พ ืน้ ท ี ่ ๒
1. อึอื้อตอนเช้า เช้าสุขสดชื่นด้วยการดื่มนํ้า สะอาดตอนตื่นนอน 2 แก้ว ให้ระบบร่างกายทำ�งาน และ ขับพิษของเสียออกจากร่างกาย 2. หาเวลาเดินทุกวัน วันละ 10 นาทีและยิม้ ไปด้วย สูดรับบรรยากาศ บริสุทธิ์ช่วง 6.30 - 8.30 ให้ร่างกายได้รับวิตามิน D และควรออกกำ�ลังกายวัน ละ 120 นาที ให้กล้ามเนื้อกระดูก สมอง เส้นเอ็นทุก สัดส่วนของร่างกายแข็งแรงกระปรี้กระเปร่าเพื่อสุข สดชื่นทุกวันในการมีชีวิต 3. ฟังให้มากกว่าพูด เรามี 2 หู 1ปากไว้ สือ่ สารรับฟัง ฟังอย่างตัง้ ใจเพือ่ ให้รวู้ า่ เขาต้องการอะไร แล้วค่อยพูดกลับกับเขา 4. กินพอดีตัว ร่างกายมนุษย์อย่างเราๆ ต่อ นํ้าหนัก 1 ก.ก. ต้องการแคลอรี่เพียง 35 เท่านั้น คน ทำ�งานหนักใช้แรงงานจะใช้ 45 แคลอรี่ต่อ ก.ก. กิน มากกว่าใช้ (เหลือเก็บ) = อ้วน + เปลืองเงิน + เสีย สุขภาพ กินน้อย (ขาดแคลน) = ผอมไม่มแี รง + สุขภาพ ไม่ดี + โทรม 5. พูดความจริง อย่าทำ�ลายความน่าเชื่อถือ ทีค่ วรจะมี เพียงเพราะคำ�โกหกเพียงหนึง่ คำ� ความจริง มักปรากฏในตอนสุดท้ายเสมอ 6. ทำ�งานที่รัก ชอบ ถนัด จงเกิดมาเพื่อใช้ ชีวิต อย่าให้ชีวิตใช้เรา ทำ�ในสิ่งที่ดีแล้วสบายใจเพื่อ ชีวิตที่ควรจะมีความสุขในทุกๆวันเถอะ 7.พอเพียงไม่เดือดร้อนใคร พอเพียงคือให้ พอเหมาะสมกับฐานะ เหมาะกับตัวเราเอง ไม่เวอร์ไม่ งกเกิน ใช้ชวี ติ ให้สมดุล ราบเรียบไม่สะดุดก็สขุ แล้วชีวติ 8.ใช้สติน�ำ ชีวติ อย่าใช้ชวี ติ ดับลงด้วยขาดสติ ให้ตณ ั หา มาครอบงำ� ถ้าเปลี่ยนจากความ “อยากได้” เป็น “อยากให้” จะรู้ว่ามันง่ายและมีความสุขมากเลยชีวิต
9. ไม่ รู้ ใ ห้ ถ ามอย่ า คิ ด ไปเอง ความรู้ ต่ า งๆ มากมายในโลก ถ้าไม่รู้ควรถามผู้รู้ ถาม ฟัง ซัก ให้หาย สงสัยก่อนตัดสินใจเรื่องนั้นๆ แต่ถ้าหากเป็นเรื่องของ “ความรู้สึก” มันเป็นเรื่องลึกซึ่ง การคิดไปเองอาจทำ�ให้ จิตมโนไปต่างๆ นานา ถ้าอยากรู้ให้ลึกและจริงจงใช้สูตร ถาม ถามและก็ถาม 10. อภัยให้เร็ว ชีวิตนี้มันสั้นเกินไป กับการเสีย เวลามาเกลียดใคร จงลืมให้ไวอภัยให้เร็ว ใช้ชีวิตอยู่ให้ เหมือนเป็นวันสุดท้ายของชีวิต คนเราสามารถมีความสุข และชีวิตที่ดีได้ โดยไม่ต้อง “รอ”ให้ทุกสิ่งเป็นไปอย่างที่ ควรจะเป็น เราสามารถสร้างสุขขึน้ มาได้ เพียงเข้าใจความ เป็นจริงของโลก และชีวิตเรานั้นไม่จำ�เป็นต้องดีที่สุด ขอ เพียงกินให้อิ่ม นอนให้หลับใช้ชีวิตทุกๆ 24 ชั่วโมงให้มี ความสุขนี่ละสุขแล้วชีวิต… อ่านเนื้อหาต้นฉบับได้ที่ : TerraBKK.com - http://terrabkk. com/?p=166634
สำ�นักงานสวัสดิการและคุม้ ครองแรงงานจังหวัดเช ยี งใหม่
9
10
กลุม่ งานด้านความปลอดภัยในการทำ�งาน พ ืน้ ท ี ่ ๒
ภารกิจ สสค.ชม. เดือนกุมภาพันธ์ ๒๕๖๐
12
กลุม่ งานด้านความปลอดภัยในการทำ�งาน พ ืน้ ท ี ่ ๒
ภารกิจ สสค.ชม. เดือนกุมภาพันธ์ ๒๕๖๐
14
กลุม่ งานด้านความปลอดภัยในการทำ�งาน พ ืน้ ท ี ่ ๒
“ปวดหลัง” จากการทำ�งาน
ความทรมาน ที่ไม่อยากให้เกิด แน่นอนว่าอาการปวดหลัง คงไม่มีใครอยากให้เกิดขึ้นกับตนเอง แต่ก็มักเป็นอาการที่พบได้บ่อยๆ โดยเฉพาะ กับกลุ่มมนุษย์ทำ�งานออฟฟิศทั้งหลาย ที่ต้องนั่งนานๆ อยู่หน้าคอมพิวเตอร์ทั้งวัน รวมทั้งกลุ่มของผู้ใช้ แรงงาน ที่ต้องยกของหนักๆ ซึ่งกลุ่มคนเหล่านี้เองมักประสบปัญหาปวดหลังบ่อยๆ อันเนื่องมาจากการทำ�งาน และการใช้ท่าทางที่ไม่ถูกต้อง แต่จะดีกว่าไหม ถ้าเรารู้จักการป้องกันตนเองจากอาการปวดหลังจากการทำ�งานที่อาจเกิดขึ้นได้ทุกเมื่อ วันนี้ นพ.เดชวัศวร์ ศิวัชพันธุ์ แพทย์ผู้เชี่ยวชาญด้านกระดูกและข้อ ประจำ�ศูนย์โรคปวดหลัง โรงพยาบาลลานนา จะมาให้คำ�แนะนำ�กันครับ
กลุ่มมนุษย์ทำ�งานออฟฟิศ หรือคนที่ต้องทำ�งาน กับคอมพิวเตอร์เป็นประจำ� กลุ่มคนเหล่านี้มักมีปัญหาเรื่อง อาการปวดหลัง หรือที่รู้จักกันดีในชื่อ “ออฟฟิศซินโดรม” ซึ่งเกิดจากการนั่งทำ�งานนานๆ ความเครียดจากการทำ�งาน เป็นต้น โดยอาการที่พบบ่อยๆ ในกลุ่มคนเหล่านี้ก็จะมักจะ มีอาการปวดหลัง ปวดบ่า ปวดคอ ซึ่งสาเหตุหลักๆ ก็มาจาก การนั่งนานๆ นั่งในท่าที่ผิด หรืออาจเกิดจากสิ่งแวดล้อมใน การทำ�งานไม่เอื้ออำ�นวย เช่น เก้าอี้ทำ�งานกับโต๊ะมีความสูง ที่ไม่เหมาะสมกัน ทำ�ให้คนนั่งทำ�งานต้องหลังโก่ง หลังค่อม นั่งบิดๆ นั่งไขว้ห้าง ผิดท่าทางที่ถูกต้อง ซึ่งเป็นการเพิ่มแรง กระทำ�ต่อกระดูกสันหลัง และนำ�มาสู่อาการปวดหลังได้ใน ที่สุด วิธีการนั่งทำ�งานกับคอมพิวเตอร์ที่ถูกต้อง คือ ต้องนั่งหลังตรง วางเท้าให้ให้ราบไปกับพื้นทั้ง 2 ข้าง ถ้านั่ง ไขว่ก็ควรหมั่นสลับข้างที่ไขว้ขา และไม่ควรนั่งไขว้ห้างบ่อยๆ ปรับระดับหน้าจอให้อยู่ตรงหน้าพอดี ไม่เงย ไม่ก้ม จะช่วย ลดอาการตึงหรือเมื่อยล้าบริเวณกล้ามเนื้อช่วงคอ, ไหล่ได้ ที่สำ�คัญควรลุกเปลี่ยนท่าทางอิริยาบถ ยืดเส้นยืดสายทุกๆ 20 -30 นาที เป็นต้น
กลุ่มของผู้ใช้แรงงานต่างๆ โดยเฉพาะผู้ที่ใช้ แรงงานแบกหาม ในการทำ�งานเคลือ่ นย้ายของ หรือยกของ เพราะด้วยลักษณะทำ�งานของกลุม่ คนเหล่านี้ จำ�เป็นจะต้อง ใช้แรงมากในการเคลื่อนย้ายวัตถุ ซึ่งหากไม่มีอุปกรณ์หรือ คนช่วยก็ต้องย้ายสิ่งของด้วยตัวเองทำ�ให้ใช้แรงจากกล้าม เนื้อหลัง และกระดูกสันหลังเป็นอย่างมาก รวมถึงการยก ในท่าทางทีผ่ ดิ ก็เป็นผลให้เกิดอาการปวดหลังเป็นส่วนใหญ่ ซึ่งปัจจัยเสี่ยงที่สำ�คัญก็คือ ระยะห่างของวัตถุกับลำ�ตัวของ ผูย้ ก ยิง่ วัตถุหรือสิง่ ของมีระยะห่างเท่าไหร่ กล้ามเนือ้ หลังก็ จะทำ�งานหนักมากขึ้นเท่านั้น รวมถึงท่าในการยก ไม่ว่าจะ ยกในท่าหลังตรง งอเข่า หรือก้มหลัง ถ้าวัตถุที่ยกหนักเกิน กำ�ลัง ก็ทำ�ให้ปวดหลังได้ทั้งสิ้น วิธีการป้องกันอาการปวดหลังจากการยกของ ควรทดสอบก่อนว่าวัตถุที่เราจะยกนั้นมีนํ้าหนักมากหรือไม่ ถ้าหนักเกินไปก็ไม่ควรจะฝืนยก ควรหาเครื่องทุ่นแรง หรือ หาคนช่วยยก เวลายกของทีว่ างบนพืน้ อย่าบิดตัวหรือเอียง ตัวขณะยก และยกให้ชิดกับสิ่งของ เพื่อลดแรงกระทำ�ต่อ หลังได้ ก็จะป้องกันอาการปวดหลังที่จะเกิดขึ้นได้ ที่สำ�คัญ คือ ถ้ารูส้ กึ เมือ่ ยล้าก็ควรหยุดพัก และหาเวลาออกกำ�ลังโดย การเดิน วิง่ ว่ายนํา้ เพือ่ ช่วยให้กล้ามเนือ้ ของหลังมีความแข็ง แรง ยืดหยุ่นและทนทานมากขึ้น วิธีง่ายๆ ที่เราสามารถปฏิบัติ และหลีกเลี่ยงการ กระทำ�ใดๆ ที่เป็นอันตรายต่อสุขภาพหลังของเรา เพียง เราไม่ปล่อยปละละเลย ก็จะป้องกันปัญหาอาการปวด หากท่านใดที่มีอาการปวดหลัง สามารถขอรับคำ�ปรึกษา ได้ จ ากแพทย์ ผู้ เชี่ ย วชาญ ประจำ � ศู น ย์ โรคปวดหลั ง โรงพยาบาลลานนา หรือ โทรศัพท์ 053-999-777 สำ�นักงานสวัสดิการและคุม้ ครองแรงงานจังหวัดเช ยี งใหม่
15
ภารกิจ สสค.ชม. เดือนกุมภาพันธ์ ๒๕๖๐
16
กลุม่ งานด้านความปลอดภัยในการทำ�งาน พ ืน้ ท ี ่ ๒
โปรดติดตามตอนที่ ๒ ในฉบับต่อไป สำ�นักงานสวัสดิการและคุม้ ครองแรงงานจังหวัดเช ยี งใหม่
17
ถาม-ตอบ กฎหมายแรงงาน
กรณี ส ถานประกอบกิ จ การจำ � พวก ร้านอาหาร ผับ สถานบริการ ต่างๆถูก เจ้าหน้าที่บ้านเมืองสั่งปิดเพราะเหตุทำ� ผิดกฎหมาย กรณี ดิฉันเป็นพนักงานร้าน จำ�พวกร้านอาหาร ผับ สถาน บริการ ต่างๆ แล้วถูกเจ้าหน้าที่ บ้านเมืองสั่งปิด เพราะเหตุทำ�ผิดกฎหมาย ทำ�ให้ต้องปิดกิจการไปชั่วคราวเป็นเหตุให้ ไม่มีงานให้ลูกจ้างทำ� เช่นนี้ นายจ้าง ยังต้องจ่ายค่าจ้างให้กับดิฉันใน ระหว่างปิดกิจการ หรือไม่คะ?
คำ�ตอบ การที่นายจ้างทำ�ผิดกฎหมายจนถูกเจ้า
หน้าทีบ่ า้ นเมืองสัง่ ให้ปดิ กิจการชัว่ คราวทำ�ให้ลกู จ้าง ไม่มีงานทำ�ไม่ถือเป็นเหตุสุดวิสัย เมื่อลูกจ้างพร้อมที่ จะทำ�งานให้กบั นายจ้าง แต่นายจ้างไม่สามารถมอบ หมายงานให้ลูกจ้างทำ�งานต่อไปได้เนื่องจากความ ผิดของนายจ้างเอง นายจ้างก็ยังมีหน้าที่จ่ายค่าจ้าง ตามจำ�นวนที่ตกลงกันตลอดระยะเวลาที่หยุดให้แก่ ลูกจ้าง ฎีกาที่ 2509/2626,1479/2526 และกรณี ดั ง กล่ า วนายจ้ า งจะใช้ สิ ท ธิ ห ยุ ด กิ จ การ ชัว่ คราวตาม ม.75 แห่ง พรบ.คุม้ ครองแรงงานฯ ก็ไม่ได้ 18
กลุม่ งานด้านความปลอดภัยในการทำ�งาน พ ืน้ ท ี ่ ๒
ภารกิจ กรมสวัสดิการและคุ้มครองแรงงาน