CMM Memorial in Brazilië

De tijdlijn van 60 jaar Colégio Padre Eustáquio in Belo Horizonte, daaronder vitrines met foto’s, documenten en voorwerpen uit de geschiedenis van de school.

In oktober 2020 werd het beheer van Colégio Padre Eustáquio in Belo Horizonte, Brazilië door de Fraters CMM overgedragen aan de Fraters Maristen. Om 60 jaar schoolbeheer door de Fraters CMM te herdenken, besloten de twee congregaties een memorial in de school te plaatsen. Dit gedenkteken werd ontworpen en gemaakt door frater Henrique Cristiano José Matos. Ook stelde hij een expositie samen over de geschiedenis van de fraters in Brazilië. Deze expositieruimte is te vinden in het bezinningscentrum Retiro Vicente de Paulo in Igarapé.

Gedenkteken in de school

De school werd in 1962 door de Fraters CMM gestart als Ginásio Padre Eustáquio, gevestigd in een toenmalige arme wijk aan de rand van Belo Horizonte. Er was grote behoefte aan goed onderwijs voor de opbouw van de wijk en de omliggende buitenwijken. Het onderwijs op staatsscholen was weliswaar gratis – want door de overheid gefinancierd – maar niet altijd even gedegen. De katholieke fraterschool bood goed onderwijs, maar moest als particuliere, nietgesubsidieerde school wel schoolgeld vragen. Met een beurs konden kinderen uit de armere gezinnen toch op de fraterschool terecht. Het beleid was: één op de vijf leerlingen moet gratis naar onze school kunnen. In de loop van 58 jaar groeide de kleine school uit tot een imposant onderwijscomplex met een onmiskenbare christelijke en katholieke inspiratie. De memorial wil de herinnering bewaren aan alle mensen die hebben bijgedragen aan het succes ervan. Aan de wand hangt een imposante tijdlijn, en daaronder staan vitrines. Met korte teksten, foto’s en voorwerpen wordt de geschiedenis van de school geschetst, van 1960 tot 2020. Ook in de kastjes onder de vitrines zijn documenten te vinden over het wel en wee van de school.

Er is ook een boekenkast met boeken en tijdschriften die in de loop der jaren door de school zijn gepubliceerd. Daarnaast, aan de wand, een eerbetoon aan directeuren/directrices en andere mensen die een belangrijke bijdrage leverden aan het succes van de school. De foto’s en teksten zijn aangebracht op leistenen platen, in de zo kenmerkende stijl van frater Henrique Matos. In een andere hoek van de ruimte, naast een vitrinekast met curiosa, zien we de leistenen platen weer terug, nu met foto’s en namen van overleden medebroeders in Brazilië. Ook zij speelden een belangrijke rol in de opbouw van de school.

Eerbetoon aan overleden medebroeders.

Expositie in Retiro Vicente de Paulo

In het bergland in de buurt van de stad Belo Horizonte ligt het bezinningsoord Retiro Vicente de Paulo in Igarapé. De fraters bieden er gastvrijheid aan groepen religieuzen en leken, die er cursussen en retraites organiseren. De fraters hebben in dit gebied ook actief bijgedragen aan christelijke bewegingen die de plaatselijke bevolking ondersteunen, met name in de zorg voor jongeren en minderbedeelden, en in het gevangenispastoraat. De in 2021 geopende expositie in Igarapé vertelt aan de hand van beelden, woorden, en voorwerpen iets over die geschiedenis en de spiritualiteit van de fraters in Brazilië. Waar werkten ze en wat deden ze? Wat bezielde hen, wie zijn hun grote voorbeelden, wat is hun inspiratiebron? De expositie geeft ook een goed beeld van de historische en kerkelijke context van de fraters in Brazilië, van 1960 tot nu.

Expositie in Igarapé: fotogalerij met onder andere de pausen van 1960 tot heden, de algemene oversten van de Fraters CMM sinds 1844, de regionale oversten van CMM Brazilië, en vele andere foto’s. Daaronder fotoboeken, verslagen, en andere documenten van de congregatie.

Bij de ingang van de expositie hangt een collage over de identiteit van de congregatie. We zien onder andere Jezus onze barmhartige broeder, de stichter Joannes Zwijsen, en patroonheiligen Vincent de Paul en Maria Moeder van Barmhartigheid. Helemaal bovenaan vinden we “De betekenis van een gedenkteken (O sentido de um Memorial): het is belangrijk het historisch geheugen te cultiveren: het kennen en waarderen van degenen die ons zijn voorgegaan, zodat we het heden op de juiste waarde kunnen schatten en met idealisme en moed onze roeping en missie in de toekomst kunnen omarmen.”

Nathalie Bastiaansen