Eagrán 6.12
15 Deireadh Fómhair 2011
Lá Eolais Ó Thuaidh
Tá Conradh na Gaeilge, Comhaltas Uladh agus Guth na Gaeltachta ag dul i gcomhairle le comhaltaí an Tionóil Reachtaigh in Óstán Stormont, Béal Feirste BT4 3LP, ó 8.00rn - 6.00in Dé Máirt, 25 Deireadh Fómhair 2011. Tá cuireadh á thabhairt do chomhaltaí teacht leis an nGaeloideachas; oiliúint mhúinteoirí; teangacha mar fhréamhábhair GCSE; agus straitéis láidir, chuimsitheach i leith na Gaeilge sna Sé Chontae a phlé le hionadaithe ón 3 eagras, áit go mbeidh daoine áitiúla i láthair ó na toghcheantair éagsúla le labhairt lena bpolaiteoirí féin freisin. Chuir Conradh na Gaeilge agus Guth na Gaeltachta tús le seisiúin chomhairliúcháin le Teachtaí Dála agus Seanadóirí ó dheas a chur ar an eolas maidir le cúrsaí Gaeilge
agus Gaeltachta don chéad uair ar an 01 Nollaig 2009, áit gur labhair breis agus 80 TD agus Seanadóir le hionadaithe maidir le cúrsaí teanga agus pleanáil sa Ghaeltacht. Cuireadh dlús leis sin ag na seisiúin eile a reáchtáladh i nDeireadh Fómhair 2010 agus i Meitheamh 2011. Tá sé ríthábhachtach comhaltaí ó na páirtithe ar fad sa Tionól a choimeád ar an eolas maidir le cúrsaí teanga i dTuaisceart Éireann freisin agus chuige sin, tá lá eolais do chomhaltaí an Tionól Reachtach á reáchtáil don chéad uair an mhí seo. Déan teagmháil linn má tá tusa ar fáil le labhairt leis na hionadaithe polaitíochta ó do cheantar áitiúil am ar bith i rith an lae! Teagmháil: +353 (0)1 4757401 / sine@cnag.ie
SAN EAGRÁN SEO: 1. Lá Eolais ó Thuaidh
2. Cearta Teanga Seolta 2. Seimineár Oibre APG 3. Nuacht Áitiúil
4. Gaeilge na Cruinne
4. Ollchruinniú na gCumann 5. TEG Thar Lear
5. Barrliosta na Leabhar 6. Bronnadh Seice ar
Bhunscoil na mBeann
6. Oireachtas na Samhna
7. Seimineár Oireachtais 8. Láithreoirí Á Lorg!
8. Fostaí Nua Aitheantas 9. I Lár an Aonaigh
9. Gaeil Ard Mhacha ina Pheileadóirí Uladh
10. Aistritheoirí na Parlaiminte
10. Seimineár na Meithle 11. Aighneachtaí
11. Athsheoladh Is Leor Beirt
12. Is Leor Beirt
12. Comórtas BábógBaby
Is féidir scéalta a chur chuig nuacht@cnag.ie
Le cabhair ó:
1
Cúrsa Chearta Teanga
Tá An Coimisinéir Teanga agus a oifig tar éis acmhainn oideachais nua ar chearta teanga a fhorbairt lena húsáid mar chuid den chúrsa san Oideachas Saoránach, Sóisialta agus Polaitiúil (OSSP) sa Teastas Sóisearach. Sraith de 8 gceacht scoile chomh maith le rogha de 5 thionscadal gníomhaíochta atá i gceist leis an togra Cearta Teanga, a forbraíodh i dteannta leis an tSeirbhís um Fhorbairt Ghairmiúil do Mhúinteoirí. Cuireadh an pacáiste ar fáil do mheánscoileanna ar fud na tíre le tacaíocht ón gComhairle um Oideachas Gaeltachta agus Gaelscolaíochta (COGG). Tá an pacáiste foghlama go hiomlán
dátheangach agus áirítear ann leabhar don mhúinteoir, póstaeir, CD, DVD de ghearrthóga físe, agus acmhainn ar-líne. Is féidir cóip den acmhainn oideachas nua a fháil ó Oifig an Choimisinéara Teanga. Teagmháil: +353 (0)91 504006 / www.coimisineir.ie
D'eagraigh Aontas Phobal na Gaeilge seimineár oibre i nGaillimh ag deireadh na míosa seo caite chun pleanáil teanga de réir réigiúin agus bunú gréasáin Ghaeltachta a phlé le pobal na teanga. Feargal Ó Cuilinn, Stiúrthóir Comhluadar, a bhí ina chathaoirleach ar an ócáid, áit gur labhair Julian de Spáinn, Ard-Rúnaí Chonradh na Gaeilge; Aodán Mac Cormaic, Príomhoifigeach Cúnta leis An Roinn Ealaíon, Oidhreachta agus Gnóthaí Gaeltachta; agus Marcus Mar Ruairí, Oifigeach Forbartha le Glór na nGael, leis an slua a bhí bailithe in Óstán Menlo Park. Phléigh de Spáinn An Straitéis 20 Bliain don Ghaeilge i gcomhthéacs Shamhail Nua Mhaoinithe Fhoras na Gaeilge agus i gcomhthéacs easpa straitéis teanga i dTuaisceart Éireann. Labhair Marcus Mac Ru-
airí ar ghréasáin Ghaeltachta agus ar Cheathrún Ghaeltachta uirbeacha, fad agus a rinne Aodán Mac Cormaic cur síos ar an Straitéis féin agus thug le fios go bhfuil na grúpaí ardleibhéil bunaithe ag an Roinn chun plean 3 bliana a chur le chéile maidir le cur i bhfeidhm na Straitéise. Scoilt an lucht freastail isteach i ngrúpaí i ndiaidh lóin agus rinne plé ar cheisteanna maidir le spriocanna intomhaiste agus insroichte na Straitéise, cé ar cheart a bheith i mbun í a chur i gcrích, pleanáil de réir contae vs pleanáil de réir réigiún, agus ar cheart go mbeadh pleananna éagsúil don Ghaeltacht agus don iarGhaeltacht? Cuirfear moltaí an tseimineáir faoi bhráid na n-údarás cuí agus buíochas le gach éinne a ghlac páirt sa lá.
Seimineár Oibre APG
2
Cuir na scéalta chugainn roimh 09 Samhain 2011
Nuacht Áitiúil
Áth Cliath Chomh maith le Tráth na gCeist atá á reáchtáil le hairgead a thiomsú do Scoil Oilibhéir ins An Chúil Mhín, Cluain Saileach, Baile Átha Cliath 15 ar an 20 Deireadh Fómhair 2011, tabharfaidh Dónall Ó Donghaile caint ar an éalú a rinne sé as Príosún Bhóthar Cromghlinne i mBéal Feirtse i 1961, agus ar an mbaint mhór a bhí aige le feachtais shóisialacha ó dheas roimh dheireadh na míosa. Scríobh sé an leabhar Prisoner 1082: Escape from Crumlin Road, Europe's Alcatraz. Tionólfar an chaint Eachtraí Dhónaill i Halla na Craoibhe, Corrán Grattan, Inse Chór, Baile Átha Cliath 8 ag 8.15in Dé Máirt, 25 Deireadh Fómhair 2011. Teagmháil: +353 (0)1 8387614
Maigh Eo Más mian leat do chuid Gaeilge a chleachtadh agus píosa craice a bheith agat, tar go hInis Toirc ar an 22 Deireadh Fómhair 2011! Tá leaba & bricfeasta agus dinnéar blasta ar fáil ar €60, cosnaíonn an bád ó Ché Rú an Átha ag 11.00rn €20, agus tá go leor le déanamh ar Inis Toirc. Is féidir do rogha ceann de dhá shiúlóid treoraithe a dhéanamh agus beidh oíche cheoil tráthnóna Dé Sathairn. Tá an deireadh seachtaine dírithe ar dhaoine ar bheagán Gaeilge agus daoine nach labhraíonn Gaeilge go minic, mar sin bí linn! Áirithintí: gaeilge@mayococo.ie / +353 (0)87 6972922
Port Láirge Is i bparóiste Chill Rosanta i gCo. Phort Láirge a bheidh Tionól an Fhómhair na bliana seo ón 21 - 23 Deireadh Fómhair 2011. Seo í an naoú bliain do Chomhairle Contae Phort Láirge an Tionól a reáchtáil i gcomhar leis an bpobal áitiúil. Beidh clár iontach de chainteanna, taispeántais, ceardlanna, ceol, amhránaíocht agus rince ar siúl i Halla Naomh Bríd ag an deireadh seachtaine, ag ceiliúradh oidhreacht shaibhir chultúrtha Chill Rosanta agus an Chomaraigh i gcoitinne. Eolas breise: +353 (0)58 20884 / www.waterfordcoco.ie
Sa bhreis ar an Tionól, is iomaí imeacht Gaeilge eile atá ar siúl i nGaeltacht na nDéise. D'eagraigh na Garda Síochána lá oscailte i Stáisiún na nGardaí sa Rinn le déanaí agus beidh seirbhís Ghaeilge ar fáil sa stáisiún gach seachtain as seo amach. Tá an grúpa Spraoi do thuismitheoirí agus leanaí tosaithe arís i Halla Pobail na Rinne gach Aoine ó 9.45 - 11.45rn freisin. Cuirfear tús le hardranganna i nGaeilge na nDéise i mí na Samhna agus is í Máiread Criostóir a bheidh i mbun múinteoireachta. Beidh seimineár á reáchtáil ag Comhdháil Náisiúnta na Gaeilge in Óstán na Páirce, Dún Garbhán ar an 23 Samhain 2011 chun an pobal a chur san eolas faoin Straitéis 20 Bliain don Ghaeilge agus beidh seastán ag Comhlucht Forbartha na nDéise Teo. ann. Tuilleadh eolais: +353 (0)58 46664 / cabrini01@gmail.com
Is féidir scéalta a chur chuig nuacht@cnag.ie
3
Gaeilge na Cruinne
Tá Glór na nGael ag eagrú chomórtas na gcártaí Nollag mar chuid den chomórtas Global Gaeilge arís i mbliana. Beidh rannóg do dhaoine óga faoi 16 agus do dhaoine fásta ann le 6 dhuais de €500 ag dul do na cártaí is fearr. Caithfidh cónaí a bheith ar iontrálaithe lasmuigh d’Éirinn; ní mór go mbeadh teachtaireachtaí na gcártaí i nGaeilge; ní chóir go mbeadh iontrálacha níos mó ná leathanach A4; agus
ní ghlacfar ach leis na hábhair seo a leanas: péint, pinn luaidhe, criáin, pastail/cailc nó dúch ar pháipéar nó ar chárta. Is gá iontrálacha móide sonraí teagmhála a chur chuig Glór na nGael, Ráth Chairn, Baile Átha Buí, Co. na Mí, Éire, nó is féidir scanachán a chur go fiosru@glornangael.ie roimh 31 Deireadh Fómhair 2011. Tuilleadh eolais: www.glornangael.ie
Beidh an deireadh seachtaine traenála is mó do Chumainn Ghaelacha agus d'Oifigigh Ghaeilge na n-institiúidí tríú leibhéil sa tír á reáchtáil ag Conradh na Gaeilge, Glór na nGael agus Aontas na Mac Léinn in Éirinn i bpáirt le Comhluadar agus Seachtain na Gaeilge, don chúigiú bliain as a chéile, ón 14 - 15 Deireadh Fómhair 2011. Tháinig 80 mac léinn ó bhreis agus 20 coláiste, ollscoil agus institiúid teicneolaíochta le chéile don deireadh seachtaine traenála anuraidh agus ba léir go raibh an-fhiúntas ag baint leis ón oiread comhoibrithe a bhí ar siúl idir na Cumainn Ghaelacha i gcaitheamh na bliana. Is deis iontach í do mhic léinn aithne a chur ar scoláirí ó choláistí eile agus iad féin a chumasú leis an teanga a spreagadh i bpáirt lena chéile. Labhróidh aoichain-
teoir ag an seisiún eolais agus aithne i gColáiste na Tríonóide i mBaile Átha Cliath tráthnóna Aoine, agus beidh oíche shiamsaíochta le DJ Raidió Rí-Rá i gClub Chonradh na Gaeilge ina dhiaidh sin. Pléifear gach gné de shaol na Gaeilge san ollscoil mar chuid de cheardlanna cumasaithe ag 6 Sráid Fhearchair maidin Shathairn, lena náirítear pleanáil imeachtaí an Chumainn, tiomsú airgid, seirbhísí Gaeilge agus cearta teanga ar an gcampas agus san Aontas Eorpach araon. Reáchtálfar seisiúin eolais sciobtha do na rannpháirtithe i ndiaidh lóin agus cuirfear críoch leis an traenáil le seisiún aiseolais agus plé ginearálta ar phleananna don bhliain. Tuilleadh eolais: aodhan@cnag.ie / +353 (0)86 3102691 / gaeilge@usi.ie
Ollchruinniú na gCumann
4
Cuir na scéalta chugainn roimh 09 Samhain 2011
TEG Thar Lear
Beidh scrúdú C1 de chuid Theastas Eorpach na Gaeilge (TEG) ar siúl in Ollscoil na
Barrliosta na Leabhar
hÉireann, Maigh Nuad ar an 27 agus 28
Eanáir 2012. Is é an spriocdháta d’iarratais ná 9 Eanáir 2012 agus tá an fhoirm iarratais
ar
fáil
ó
www.teg.ie/gaeilge/foirm_iarratais.htm.
Chomh maith leis sin, beidh scrúdú B2 ar
siúl i Maigh Nuad ar an 4 Aibreán; B1 i gCill
Chainnigh ar an 28 Aibreán; A2 i gCorcaigh
ar an 12 Bealtaine; agus A1 i gCill Airne ar
an 26 Bealtaine 2012. Tá ionaid scrúdaithe
i Luimneach, sa Spidéal, Caisleán an Bhar-
raigh, Leitir Ceanainn, Gaoth Dobhair, Béal
Feirste, Páras, Prág agus Nua Eabhrac
freisin. Tá ranganna TEG ag tosú in Ollscoil
Toronto i mbliana freisin agus tá gach eolas ar fáil ó joannefahy@yahoo.com. Nó má
tá tú ag cur fút i Manchain, tá 4 leibhéal
éagsúla de ranganna bunaithe ar ábhar
TEG á reáchtáil in aisce ag St.Kentigern's Social Club, Fallowfield gach Máirt ó 8.00 - 9.00in.
Seo na leabhair is mó díolta i Siopa Leabhar Chonradh na Gaeilge le mí anuas: Déagóirí agus Daoine Óga: 1. An Triail - Máiréad Ní Ghráda - An Gúm - €6.95 2. Harry Potter agus an Órchloch - JK Rowling, aistrithe ag Máire Nic Mhaoláin - Bloomsbury -€13 3. Eachtraí Eilíse i dTír na nIontas - Lewis Carroll - Evertype - €12.95 4. Cití Cearc - Patricia Forde - Futa Fata - €9.95 5. Caoimhe agus an Bogha Báistí - Siobháin Grogan - An Gúm - €8.50
Daoine Fásta: 1. Gramadach gan Stró - Éamonn Ó Dónaill - Gaelchultúr - €20 2. An Sloinnteoir Gaeilge agus an tAinmneoir - Muiris Ó Droighneáin - Coiscéim - €7.50 3. Duinnín: Bleachtaire ar an Sceilg - Biddy Jenkinson - Coiscéim - €10 4. Rogha Scéalta - Pádraic Ó Conaire, curtha in eagar ag Diarmuid de Faoite - CIC - €18 5. Séadna - Peadar Ua Laoghaire - Cois Life - €16 (Crua €25) Eolas & orduithe: siopa@cnag.ie / +353 (0)1 4783814 / 4785428 (facs) / www.cnag.ie
Is féidir scéalta a chur chuig nuacht@cnag.ie
5
Bronnadh Seice ar Bhunscoil na mBeann
Bhailigh Liam Mac Riabhaigh seic ar £13,500 ó Lorcán Mac Gabhann, cathaoirleach Iontaobhas na Gaelscolaíochta, sna sála ar oíche mhór thiomsú airgid a reáchtáil Scoil Samhraidh Mhic Reachtain agus InaG i mBéal Feirste i mí Iúil. Cuirtear clabhsúr leis an scoil samhraidh le dinnéar mór agus céilí gach bliain; ócáid bhailiú airgid atá ann anois do chúis na Gaelscolaíochta freisin. Tá breis agus £50,000 bailithe ag
an ócáid le 4 bliana anuas agus d'imigh brabús oíche na bliana seo go Bunscoil na mBeann, Cill Caoil, Co. an Dúin - an t-aon Ghaelscoil sa tuaisceart gan aitheantas stáit. Ba é Micheál Ó Muircheartaigh aoichainteoir na hoíche agus tógáil croí a bhí ann do mhuintir na Gaelscoile an oiread dea-thola agus tacaíochta atá ann dóibh ar fud na tíre a fheiceáil. Breis eolais: www.iontaobhasnag.com
Sna sála ar an mórcheiliúradh i bPáirc Uí Chrócaigh do bhronnadh ghradaim liteartha an Oireachtais le déanaí, tá saol na Gaeilge ag ullmhú fá choinne Oireachtas na Samhna i gCill Airne, Co. Chiarraí ón 1 - 6 Samhain 2011! Ó tionóladh Oireachtas na Gaeilge don chéad uair ar an 13 Bealtaine 1897, tá an fhéile tar éis dul ó neart go neart agus tá lucht a eagraithe ag súil leis na sluaite ag cruinniú le chéile arís i mbliana don bhféile ealaíon bhliantúil is mó agus is fadmharthanaí in Éirinn do phobal labhartha na Gaeilge, ó Ghaeltachtaí agus ó Ghalltachtaí araon. Beidh idir chomhluadar, shiamsa agus chomórtais san áireamh ar chlár na féile, comórtais sa seó ardáin, rince aonair ar an sean-nós, dreas cainte, amhránaíocht ar an sean-nós, scéalaíocht, agallamh beirte,
scóraíocht agus lúibíní ina measc. Craolfar na comórtais rince agus amhránaíochta ar an sean-nós ar TG4 agus beidh go leor d’imeachtaí an Oireachtais á gcraoladh beo ar Raidió na Gaeltachta (92 – 94FM) leis. Beidh Seimineár Oireachtais Chonradh na Gaeilge ar siúl in Óstán Ghleann an Iolair ag 11.00rn maidin Shathairn, 5 Samhain 2011, áit go bpléifear oiliúint Ghaeilge ár múinteoirí faoin Straitéis 20 Bliain (féach lth 7). Beidh club amhránaíochta na féile, Casadh an tSúgáin, ar siúl istoíche agus is iomaí léachtaí, seoltaí leabhar agus dlúthdhioscaí, siúlóidí sléibhe, comórtais Scrabble, drámaí agus seónna Gaeilge do pháistí a bheidh á reáchtáil freisin. Tuilleadh eolais: www.antoireachtas.ie / +353 (0)1 4753857
Oireachtas na Samhna
6
Cuir na scéalta chugainn roimh 09 Samhain 2011
Is féidir scéalta a chur chuig nuacht@cnag.ie
7
Láithreoirí Á Lorg!
Beidh TG4 ag earcú Láithreoirí Leanúnachais nua le linn 2012 agus chuige seo, tá trialacha scáileáin ar bun i mí Dheireadh Fómhair chun daoine a roghnú do chúrsa oiliúna a bheidh á reáchtáil i gcomhar le Gréasán na Meán thar 6 dheireadh seachtaine. Beidh na trialacha ar siúl in Oifig TG4, 80 Sráid Fhearchair, Baile Átha Cliath 2 ar an 26 Deireadh Fómhair 2011; san Óstán Meyrick i nGaillimh ar an 2 Samhain 2011; agus ag Oireachtas na Samhna sa Seomra Torc in Óstán Ghleann an Iolair i gCill Airne, Co. Chiarraí ar an 5 Samhain
2011. Is gá áit a chur in áirithint don triail trí ghlaoch ar +353 (0)91 505050; fáilteofar freisin roimh mhír físe (nóiméad amháin ar fad) ar rphost chuig eolastg4@tg4.ie i bhfoirm .mp4, .mov, .mpg nó .avi. Gach eolas: www.tg4.ie
Tháinig Comhluadar, Conradh na Gaeilge, Foras Pátrúnachta na Scoileanna Lán-Ghaeilge agus Glór na nGael le chéile anuraidh mar gheall ar an easpa fáis i líon na scoileanna lánGhaeilge a bhí á oscailt, agus tá Caitríona Bairéad anois ina hOifigeach Forbartha ag Aitheantas, comhfheachtas a cruthaíodh mar thoradh ar an gcomhoibriú sin. Tá sí cheana féin tar éis sraith de chruinnithe poiblí maidir le Gaelscoileanna áitiúla a bhunú, a eagrú in Átha Cliath, Cill Dara, Corcaigh agus Gaillimh ó thosaigh sí sa phost an mhí seo caite. D'éirigh go hanmhaith leis na cruinnithe agus tá Caitríona ag tógáil ar an obair sin leis an éileamh ar an nGaelscolaíocht i gceantair éagsúla fud fad na tíre a léiriú agus a láidriú sna míonna amach roimpi. Níl
easpa thaithí ag Caitríona ar obair in earnáil na Gaeilge ó bhain sí céim amach sna hilmheáin in Ollscoil Chathair Bhaile Átha Cliath sular thosaigh sí ag obair le Seachtain na Gaeilge i 2008, áit go raibh sí ag feidhmiú mar Oifigeach Riaracháin agus Tacaíochta ar feadh dhá bhliana. Tá sí ag tnúth le tabhairt faoin dúshlán úr le hAitheantas agus tá sí ag obair as oifigí na pátrúnachta náisiúnta do scoileanna lánGhaeilge bunscoile agus iarbhunscoile i Maigh Nuad. Tá sí féin agus an fhoireann ann ar fáil le labhairt le héinne gur mian leo tacaíocht nó cúnamh a thabhairt don bhfeachtas ar son na Gaelscolaíochta. Tuilleadh eolais: caitriona@foras.ie / +353 (0)1 629 4110
Fostaí Nua Aitheantas
8
Cuir na scéalta chugainn roimh 09 Samhain 2011
I Lár an Aonaigh
Chuir Pobal Acht na Gaeilge i lár an Aonaigh ag lá mór Gaeilge i mBéal Feirste le déanaí! Agus 5 bliana caite ó thug rialtas na Breataine gealltanas go n-achtófaí Acht na Gaeilge i dTuaisceart Éireann, d'eagraigh an scátheagras Gaeilge Cearta agus Ceiliúradh in Aonach Naomh Seoirse ar an 10 Deireadh Fómhair 2011, lá comórtha shíniú Chomhaontú Chill Rímhinn. Bhí gach cineál ruda ar siúl, ó mhóreachtraí sorcais go lámhchleasaíocht le Seán Ó Faoláin, ó Phort a' Beul le hamhránaithe Ghàidhlig na hAlban, go hamhráin chomhaimseartha le JJ Ó Dochartaigh; agus ó chór Bhunscoil Phobail
Feirste go damhsa proifisiúnta ó Celtic Storm. Ba í aidhm an lae ná an t-éileamh atá ann i measc an phobail d'Acht ceartbhunaithe Gaeilge sna Sé Chontae a léiriú agus chun brú a chur ar an rialtas an gealltanas a rinne siad a chomhlíonadh.
Reáchtáladh comórtas peile nua seachtar an taobh do Ghaeilgeoirí i nGaeltacht Ráth Chairn, Co. na Mí, le béim a leagan ar thábhacht na Gaeilge sa Chumann Lúthchleas Gael le déanaí. Bhí an comórtas oscailte do dhaoine thar 30 bliain d’aois a bhíonn de shíor ag déanamh a mhór de na laethanta a chaith siad féin i mbun peile, ach ba é cur chun cinn na Gaeilge an aidhm ba thábhachtaí leis an gcomórtas. Chuaigh grúpa de Ghaeil dhíograiseacha ó cheantar Ard Mhacha isteach ar an gcomórtas stairiúil seo agus sheas siad ar son Chúige Uladh, ag léiriú go bhfuil an Ghaeilge faoi rath agus faoi bhláth i gCo. Ard Mhacha. Chuaigh an fhoireann chun na páirce sna geansaithe nua a bhí urraithe ag an aon shiopa Gaeilge amháin
in Ard Mhacha, mar atá Cult Úr. Bhí an fhoireann ag iarraidh bheith páirteach le feasacht a chothú ar ionad Gaeilge agus cultúir atá ar na bacáin in Ard Mhacha, mar atá Aonach Mhacha. Tá thart ar 750 páiste ag freastal ar Ghaelscoileanna sa chontae ar fad agus tá roinnt grúpaí ag spreagadh úsáid na Gaeilge sa cheantar, mar shampla Cairde Teo. a chuir an fhoireann isteach ar an gcomórtas seo agus Coiste Cultúir Bhord CLG Chontae Ard Mhacha. Bíonn an Coiste Cultúir agus Cairde Teo. ag reáchtáil dianchúrsaí Gaeilge ar an dara Satharn de gach mí i bPáirc Lúthchleasaíochta Uí Mhuireagáin. Tuilleadh eolais: Seán Ó Maoilsté +44 (0)28 3751 5229
Gaeil Ard Mhacha ina Pheileadóirí Uladh
Is féidir scéalta a chur chuig nuacht@cnag.ie
9
Aistritheoirí na Parlaiminte
Ba mhian le Parlaimint na hEorpa aistritheoirí Gaeilge a earcú ar chonradh sealadach. Bheadh na haistritheoirí ag obair i gcuideachta na foirne atá lonnaithe i Lucsamburg. Ba chóir d’iarrthóirí CV (i mBéarla) agus litir chumhdaigh ina léirítear oiriúnacht don phost (i nGaeilge) a sheoladh chuig Philip Cole, Ceann Aonad Aistriúcháin na Gaeilge agus an Bhéarla, ag philip.cole@europarl.europa.eu roimh 31 Deireadh Fómhair 2011. Ní mór céim tríú leibhéil agus eolas sármhaith ar an nGaeilge agus ar an mBéarla (idir scríobh agus labhairt) a bheith ag an té
a cheapfar, agus is gá go mbeadh gach iarrthóir ina náisiúnach de Bhallstát den AE. Bheadh eolas ar theangacha eile AE ina bhuntáiste agus na hiarrthóirí a néireoidh leo post sealadach a bhaint amach, tosóidh siad ar ghrád AD 5.
Tá An Mheitheal Straitéise, Taighde agus Tionscnamh ag eagrú sheimineár lae dar teideal Rialachas, Idé-Eolaíocht agus Dlí-Eolaíocht i gcomhpháirt le Conradh na Gaeilge, Cosicéim agus Gael-Linn le tacaíocht ó Fhondúireacht na Gaeilge ón 11 12 Samhain 2011. Seolfaidh Liam Mac Cóil an leabhar Leas na Gaeilge, Leas an Stáit ag an bhfáiltiú in Óstán an Camden Court ar Shráid Camden i mBaile Átha Cliath ag 7.30in oíche Aoine sula n-osclóidh Máirín Ní Ghadhra an seimineár go hoifigiúil. Leanfaidh Léacht Nollaig Uí Ghadhra 2011 ansin, áit go labhróidh Alan Titley, Ollamh Emeritus le Gaeilge in Ollscoil na hÉireann, Corcaigh, ar an ábhar An Bhailbhe i lár an Bhladair: Ionad na Gaeilge sa tSaol Poiblí. Tosóidh an seimineár ag 9.00rn Dé Sathairn agus labhróidh Harry McGee, comhfhreagraí polaitíochta The Irish
Times faoi Idir Daoirse agus Saoirse - Staid na Tíre ag druidim i dtreo 2012; pléifidh Eoin Ó Murchú, iar-chomhfhreagraí polaitíochta le Raidió na Gaeltachta An bhfuil an Ghaeilge ceangailte leis an gCogadh Aicmeach?; labhróidh Áine Hyland, Ollamh Emeritus le hoideachas in Ollscoil na hÉireann, Corcaigh, maidir le Pátrúnacht agus Iontaobhaíocht sa chóras oideachais: idéalachas agus an dlí; tabharfaidh Séamus Ó Tuathail, abhcóide sinsearach, léargas ar an ábhar An Ghaeilge agus an Bunreacht; agus is é Tom O'Malley, abhcóide agus léachtóir sinsearach le dlí in Ollscoil na hÉireann, Gaillimh, a labhróidh maidir le Bunreacht na hÉireann: Bás nó Beatha? Cuirfear críoch leis an lá le fóram díospóireachta. Tuilleadh eolais: eolas@fnag.ie
Seimineár na Meithle
10
Cuir na scéalta chugainn roimh 09 Samhain 2011
Aighneachtaí
Faoi fhorálacha Chuid 5 d’Acht na dTeangacha Oifigiúla 2003, tá sé i gceist ag an gCoimisiún Logainmneacha comhairle a thabhairt don Aire Ealaíon, Oidhreachta agus Gaeltachta, Jimmy Deenihan TD, ordú logainmneacha a dhéanamh chun leaganacha oifigiúla Gaeilge de logainmneacha Chontae Chorcaí (seachas na ceantair Ghaeltachta) a dhearbhú. Is mian leis an gCoimisiún moltaí a fháil ón bpobal maidir leis an ordú atá molta ar dtús báire,
na leaganacha Gaeilge san áireamh, agus scrúdóidh an Coimisiún na moltaí go léir sula dtugann sé an chomhairle don Aire. Tá dréacht den ordú atá beartaithe ar fáil ar shuíomh Bhunachar Logainmneacha na hÉireann ag www.logainm.ie/pdf/11.10.06_BRAINSE. pdf. Ba cheart moltaí a sheoladh i bhfoirm aighneachtaí chuig An Rúnaí, An Coimisiún Logainmneacha, 43 - 49, Bóthar Mespil, Baile Átha Cliath 4 roimh 10 Eanáir 2012.
Agus tús curtha le seisiún nua na Dála agus an tSeanaid an mhí seo caite, d'eagraigh Conradh na Gaeilge bricfeasta Gaeilge i dTeach Laighean le deis a thabhairt do Theachtaí Dála agus do Sheanadóirí a gcuid Gaeilge labhartha a chleachtadh i suíomh sóisialta, neamhfhoirmeálta. Cabhróidh an ciorcal comhrá míosúil seo le polaiteoirí na hÉireann muinín a chothú ina gcuid cumas labhartha féin, agus tá súil go mbeidh sé de mhuinín acu chéad teanga an Stáit a úsáid os comhair na Dála nó an tSeanaid níos minice mar thoradh air. Tá Conradh na Gaeilge ag tacú le foghlaim, feabhsú agus úsáid na Gaeilge i dTithe an Oireachtais ar bhealaí eile freisin; scaipeadh eolas ar na polaiteoirí faoi ranganna Gaeilge i
dTeach Laighean ag an ócáid ar an 29 Meán Fómhair 2011, mar aon le liosta d'oibrithe deonacha atá sásta seisiúin chainte phearsanta a shocrú le polaiteoir ar bith gur spéis leo a gcuid Gaeilge a chleachtadh gan rang rialta a dhéanamh. Seoladh Is Leor Beirt as an nua ag an ócáid freisin an chéad ghréasán náisiúnta de chiorcail chomhrá a chuir Conradh na Gaeilge tús leis i gcomhar le Scéimeanna Pobail Gaeilge ar fud na tíre i mí na Samhna 2009. Chomh maith leis an mbricfeasta maidine i dTeach Laighean, tá ciorcail chomhrá istoíche agus imeachtaí Gaeilge um thráthnóna á gcur leis an gclár mar chuid de na forbairtí nua Is Leor Beirt. Teagmháil: isleorbeirt@cnag.ie / +353 (0)1 4757401
Athsheoladh Is Leor Beirt
Is féidir scéalta a chur chuig nuacht@cnag.ie
11
Is Leor Beirt
Níl slua i gcónaí de dhíth le daoine a chur ag labhairt i nGaeilge i ngach cearn den tír - is leor beirt! Tá ábhar an leathanaigh seo dírithe ar chabhrú leat ciorcal comhrá neamhfhoirmeálta a reáchtáil i d’áit oibre féin nó i
mbialann áitiúil. Cuir fáilte roimh Ghaeilgeoirí nua tríd na ceisteanna seo a leanas a ghearradh amach agus lig do gach duine ceist a roghnú nuair a éiríonn an comhrá gann.
Uachtaránacht
• An bhfuil suim agat sa toghchán d'Uachtarán na hÉireann? • An bhfuil vóta agat ar an 27 Deireadh Fómhair 2011? • Cad atá ar eolas agat faoi na hiarrthóirí? • An bhfaca tú na díospóireachtaí idir na hiarrthóirí? • Ar tháinig iarrthóir ar bith ag strucáil chuig do dhoras? • An gcreideann tú go bhfuil sé tábhachtach go mbeadh Gaeilge ag an Uachtarán? • An gceapann tú go raibh Máire Mhic Ghiolla Íosa ina hUachtarán maith? • An mbíonn tionchar ag na pobalbhreitheanna éagsúla ar do chinneadh? • An dóigh leat go bhfuil sé níos éasca ar iarrthóirí atá tacaíocht ó pháirtí polaitíochta acu? • An gcreideann tú go mba chóir go mbeadh ról neamhpholaitiúil ag an Uachtarán? Iarrthóirí: neamhspleách, páirtí polaitíochta, pobalbhreith, dearcadh an phobail, ag strucáil, ag mangaireacht ó dhoras go doras, díospóireacht, geallúint, baothchaint, óráid
Comórtas BábógBaby:
Is bréagán ildaite Gaeilge é BábógBaby agus tá sé ar fáil ar €29.99 i siopaí mórthimpeall na tíre, ins An Siopa Leabhar, agus ar-líne ó www.babogbaby.com. Ach más mian leat ceann a bhuachan ó Chonradh na Gaeilge, léigh leat! Beidh an béirín Gaeilge le feiceáil i gclár beochana nua ar TG4 an fómhar seo chugainn agus
BB agus Bella an t-ainm a bheidh air. Chun ceiliúradh a dhéanamh air seo, tá 5 bhéirín bábóige le buachan ag Conraitheoirí. Ní gá duit ach do shonraí teagmhála agus freagra na ceiste seo a leanas a sheoladh chuig nuacht@cnag.ie nó Comórtas BábógBaby, 6 Sráid Fhearchair, BÁC 2 roimh 09 Samhain 2011:
Cad is ainm den bhréagán idirghníomhach a mhúineann uimhreacha, dathanna agus cruthanna i nGaeilge do pháistí óga? Tuilleadh eolais: www.babogbaby.com
12
Cuir na scéalta chugainn roimh 09 Samhain 2011