Olltoghchán Ag Teacht Eagrán 6.3
15 Eanáir 2011 SAN EAGRÁN SEO:
Tá Conradh na Gaeilge i graíochtaí oideachais, 1. Olltoghchán Ag Teacht bpáirt le Guth na ceardchumainn mhúin1. Athbhliain faoi Mhaise! Gaeltachta ag eagrú cruin- teoirí, coláistí samhraidh, 2. Athchlárú don Ard-Fheis nithe mar ábhar phráinne mná tí, eagraíochtaí óige, 2. Bliain Úr Beo Ar Rí-Rá! maidir leis an eagraíochtaí nGaeilge a bheith Gaeltachta, agus 3. Nuacht Áitiúil mar phríomhábhar eile - teacht le 4. Fear San Oighear don Ardteist san chéile leis an scéal 4. Coláistí i mBaol Óstán Menlo Park, a phlé agus is 5. Irisí Gaeilge Bóthar Áth Cinn, chuige sin an cru5. Barrliosta na Leabhar Gaillimh, Dé inniú seo. Beidh na hAoine, 21 Eanáir fáthanna go bhfuil 6. Astráil Abú! 2011, ag 2.00in. gá leis an nGaeilge 6. Imbolc 2011 Tá baol atá ann go a bheith ina 7. Filíocht na mBuillí ndéanfar iarracht príomhábhar don 7. Easpa Aitheantais ísliú stádais a Ardteist, agus im8. Achainí Ar-Líne thabhairt don teanga ag pleachtaí a thiocfadh sna 8. Dréacht Deireanach leibhéal na hArdteiste i sála ar aon athrú ar an stándiaidh olltoghchán 2011 das sin, á bplé ar an lá mar den Straitéis má chuirtear beartas aon le torthaí ó shuirbhí 9. Bitesize Gaeilge oideachais Fhine Gael, mar Ipsos MRBI i dtaca le meon 9. Mícheál i gCeatharlach a sheasann sé faoi láthair, i daoine i leith na Gaeilge 10. Scoil Gheimhridh bhfeidhm. Is cinnte go bh- inár scoileanna, agus Mherriman fuil an t-ábhar seo rítháb- straitéis aontaithe d’oll10. Scéimeanna Pobail hachtach do chur chun cinn toghchán 2011. na teanga agus go bhfuil gá Teagmháil: 11. Folúntais AE le tacaíocht na bpáirtithe julian@cnag.ie / 11. Saor-Chomhairle Dlí polaitiúla ar fad a fháil le +353 (0)1 4757401 12. Is Leor Beirt seasamh léi mar Féach freisin lch 8 Le cabhair ó: phríomhábhar go leibhéal Athbhliain faoi shéan 's faoi mhaise na hArdteiste. Bheadh anar bhaill aonair agus ar chraobfhiúntas do na páirtithe hacha uile Chonradh na Gaeilge! leasmhara ar fad - eaIs féidir scéalta a chur chuig nuacht@cnag.ie 1
Athchlárú don Ard-Fheis
Is gá do bhaill aonair, do
2. Beidh an Ard-Fheis ar siúl i
tae agus do choistí cúige
Ríogh, Co. Chill Dara, ón 01 –
chraobhacha, do choistí con-
Killashee
Nás
na
03 Aibreán 2011 agus is é An
athchlárú le hArd-Oifig Chon-
radh na Gaeilge roimh Dé hAoine, 21 Eanáir 2011 le
House,
Rialtas Nua téama na hArdFheise 2011. Chomh maith le
bheith i dteideal vóta a chaitheamh ag Ard-
gnáthchlub agus dinnéar na hArd-Fheise,
clárú as an nua, ar-líne ag www.cnag.ie nó
na craobhacha thar an deireadh seachtaine
Fheis na bliana seo. Is féidir athchlárú, nó tríd an bhfoirm chuí a sheoladh isteach
móide an táille €50 (€20 do bhall aonair)
beidh ceardlanna forbartha á reáchtáil do freisin.
Teagmháil:
Bliain Úr Beo Ar Rí-Rá!
chuig 6 Sráid Fhearchair, Baile Átha Cliath
Le sraith spleodrach nua de chláracha beo á craoladh Luan go hAoine ar www.rrr.ie don Bhliain Úr, níl aon áit eile le bheith ach le Raidió Rí-Rá, an t-aon chairt-stáisiún raidió Gaeilge don aos óg! Tá na cláracha dírithe go háirithe ar scoláirí sna meánscoileanna agus sna coláistí tríú leibhéil, ach tá an stáisiún ag freastal freisin ar dhaoine atá ag iarraidh cluas a chur leis an gceol ailtéarnach is fearr ag dul siar na blianta chomh maith, le clár nua dar teideal Fuaim Eile le Traic Ó Braonáin gach oíche Luain – Céadaoin ó 6.00in. Tá na cláracha nua do 2011 á gcur i láthair ag an óige, don óige, agus bíonn beagán diabhlaíochta i gcónaí ag baint leis An Déardaoin Dána, curtha i láthair beo ar-
2
brenda@cnag.ie / +353 (0)1 4757401
líne ar www.rrr.ie ag Cillian de Búrca Déardaoin ó 6.00 – 8.00in. Chomh maith leis sin, bíonn Eilís Ní Fhearáin agus Gina Ní Chathasaigh ag craoladh beo gach Aoine um lóin idir 12.00 – 2.00in le Ruaille Buaille Sa Rang. Tá an clár an-idirghníomhach agus tugann sé seans do dhaoine óga an Ghaeilge a fhoghlaim agus a fheabhsú i slí spraíúil, spreagúil. Tá deis ag gach duine páirt a ghlacadh sna cláracha beo trí chur isteach ar na comórtais idir éisteoirí, agus idir na cumainn Ghaelacha agus na clubanna óige, nó trí labhairt leis na láithreoirí beo ar an aer. Déan teagmháil leo! Teagmháil: eolas@rrr.ie / Raidió Rí-Rá BEO! Ar Facebook / +353 (0)85 8409009
Cuir na scéala chugainn roimh 09 Feabhra 2011
Nuacht Áitiúil
Áth Cliath Tá an tsraith de thráthnónta siamsaíochta Bewley’s @ 6! le Gael-Linn ar ais arís don Athbhliain! Casfaidh Brian Ó Domhnaill amhráin le Rónán Ó Flatharta ar an bhfidil agus Edel Fox ar an gconsairtín in Amharclann Bewley’s, Sráid Grafton, ó 6.00 – 8.00in oíche Mháirt, 25 Eanáir 2011. Tá blaisíní bia deá-mhéine san áireamh sa táille iontrála €15 agus moltar duit áit a chur in áirithint ag niamh@gael-linn.ie / +353 (0)87 2547574. Mura leor an ceol sin duit, tionólfar oíche chaidrimh Ghaeilge Ar an gCarraig i gCafé an Mhargadh ar an gCarraig Dhubh Déardaoin, 20 Eanáir 2011, ó 7.00 - 10.30in. Béile blasta 3 chúrsa a bheidh ann le comhrá, filíocht, ceol agus craic i dteannta Peter Browne, píobaire; Noel O’Grady, amhránaí; agus neart ceoltóirí eile. Níl ach táille €20 ar an oíche ach ní mór áit a chur in áirithint roimh ré. Áirithintí: degeraghty@ireland.com / blackrockmarketcafe@gmail.com Doire Tá tús curtha le sraith ranganna Gaeilge de chuid Chumann Gaelach Chnoc na Rós Doire i mBunscoil Naomh Áine, Sráid Nassau Uachtarach, Rosemount. Ní hamháin go bhfuil ranganna acu atá dírithe ar fhoghlaimeoirí fásta, ach tá ranganna do pháistí in aois 7+ freisin! Freastalaíonn siad ar gach leibhéal foghlama, rang na dtosaitheoirí san áireamh, agus tá fáilte roimh chách. Scaip an scéal! Gach eolas: Clár +44 (0)28 71361552 / +44 (0)77 09507935 / cnocnaros1@btconnect.com
Loch Garman D'eagraigh an Club Óige Gaeilge gig iontach, éagsúil mar chuid den Chaifé Caint sa Riverbank House Hotel le déanaí, áit go raibh scoth na mbannaí ceoil ó fud fad na hÉireann ag seinm meascán d’amhráin i nGaeilge agus Béarla don oíche, leithéidí The Dirty 9s agus Seven Days san áireamh. Bhí sé mar aidhm ag an ngig an Ghaeilge a chur chun cinn sa cheantar, agus aird a tharraingt ar an gCaifé Caint a bhíonn ar siúl in Ionad Naomh Seosaimh, Loch Garman gach oíche Aoine ó 7.00 – 9.00in. Bíonn fáilte roimh bhaill agus roimh cheannairí nua i gcónaí! Níos mó eolais: www.facebook.com/caife.caint / +353 (0)87 9135271 / www.lochgarman.ie
Ó Bhearna Go Carna Thosaigh sraith nua den chlár Ó Bhearna go Carna ar TG4 Dé Domhnaigh, 9 Eanáir 2011, ar 9.30in, le hathchraoladh ar an Aoine ag 7.30in. Léiríonn an tsraith seo paisean, diongbháilteacht agus cruatan seisear a dhéanann obair dheonach i gceartlár Ghaeltacht Chonamara. Sraith de 4 chlár bhreathnaitheacha faisnéise atá ann, áit ina dtugtar léargas ar ghnáthshaol laethúil cúigear a bhfuil cónaí orthu idir Bearna agus Carna. Rinneadh taifead ar an tsraith i gcaitheamh an tsamhraidh, ó Bhealtaine go Meán Fómhair 2009, agus tugann na cláir neamhfhoirmiúla faisnéise seo portráidí pearsanta, sainiúla agus corraitheacha den saol mar atá ar chósta thiar na hÉireann. Caith súil air!
Is féidir scéalta a chur chuig nuacht@cnag.ie
3
Fear San Oighear
Tá an leabhar Tom Crean - Fear San Oighear le Michael Smith ar fáil ins An Siopa Leabhar ar €7.99 agus baineann sé le heachtraí an Éireannaigh san Antartach. In aois 15 dó, d’imigh Tom Crean ó bhaile agus chuaigh isteach sa Chabhlach Ríoga. In ainneoin na ndeacrachtaí dochreidte a bhain le taisteal chun an Antartaigh céad bliain ó shin, tháinig Crean slán ón oighear, ón sneachta, ón bhfuacht agus shábháil sé a chomrádaithe. Beidh
daoine óga faoi dhraíocht ag an gcrógacht agus an neart a thaispeáin Tom Crean faoi mar a nochtar é sa leabhar seo, aistrithe ag Neil Buttimer agus curtha in oiriúint do léitheoirí óga ag Máire Ní Mhurchú. Eolas & orduithe: An Siopa Leabhar siopa@cnag.ie / +353 (0)1 4783814 / 4785428 (facs) / www.cnag.ie/siopa
Tá an fhreagracht iomlán as na coláistí samhraidh Gaeilge aistrithe anois ón Roinn Oideachais agus Scileanna chuig an Roinn Gnóthaí Pobail, Comhionannais agus Gaeltachta, agus tá sé beartaithe ag an Aire Pat Carey go gcuirfear feabhas leanúnach sna blianta seo romhainn ar na seirbhísí atá á gcur ar fáil ag na coláistí agus ag na teaghlaigh a chuireann cóiríocht ar fáil do na daltaí, lena n-áirítear oiliúint chuí, teagasc níos fearr agus bearta sábháilteachta agus slándála feabhsaithe. Chuige seo, cuireann an Roinn deontas ar fáil faoi Scéim na bhFoghlaimeoirí Gaeilge chun cuidiú le muintir na Gaeltachta cóiríocht ina dtithe féin a chur ar fáil do dhaltaí atá ag foghlaim Gaeilge. Ach tá imní léirithe ag Comhchoiste Náisiúnta na gColáistí Samhraidh
(CONCOS) faoin laghdú 5% atá fógartha i ndeontas Scéim na bhFoghlaimeoirí Gaeilge don bhliain 2011. Dar le CONCOS gur bualadh trom eile é seo do na coláistí samhraidh, atá ag fulaingt bliain ar bhliain, le ciorrú 5% ar an Scéim seo anuraidh, 5% eile ciorruithe i mbliana, agus anuas air sin gur cuireadh deireadh iomlán leis an deontas i leith táillí teagaisc sna coláistí samhraidh sa bhliain 2009. Sin gan trácht ar an titim i líon na ndaltaí a d’fhreastail ar choláistí samhraidh anuraidh de bharr na géarchéime eacnamaíochta. Má thagann titim eile i líon na ndaltaí a thagann chuig an Ghaeltacht de bharr an chiorraithe seo, mar a tharla cheana féin anuraidh, bheadh impleachtaí tromchúiseacha aige seo don Ghaeilge agus don Ghaeltacht.
Coláistí i mBaol
4
Cuir na scéala chugainn roimh 09 Feabhra 2011
Irisí Gaeilge
Tá An tUltach, iris oifigiúil Chomhaltas Uladh,
ag cothú phobal na Gaeilge agus scríbhneoirí ó
Barrliosta na Leabhar
bhí 1924 ann. Tá sí ar an iris Ghaeilge is faide ar an saol gan bhriseadh. Tugadh ardán do na
scríbhneoirí móra Ultacha ann thar na blianta -
Seo na hearraí is mó díolta i Siopa Leabhar Chonradh na Gaeilge le mí anuas:
Seosamh Mac Grianna, Máire agus Niall Ó Dónaill ina measc - agus foilsítear ábhar le scríbhneoirí ár linne féin sa lá atá inniu ann. Cuirtear ábhar ar fáil d'fhoghlaimeoirí agus scoileanna,
agus pléitear ceisteanna móra an lae. Is féidir leatsa cuidiú leis an iris trí shíntiús bliana
(£30/€40) a cheannach. Seol do shonraí
teagmhála chuig antultach@ymail.com agus
scaip an scéal! Tá An Gael, Irisleabhar Idirnáisiúnta na Gaeilge, ar fáil arís freisin. Foilsithe ag Chumann Carad na Gaeilge i Nua
Eabhrac sna Stáit Aontaithe, is é Séamas O
Neachtain an t-eagarthóir agus foilsítear é go ráithiúil. Is iomaí alt an-spéisiúil ann faoin nGaeilge, stair, seanchas, seandálaíocht,
ginealas, sean-fhógraí Gaeilge agus eile.
Gach eolas: www.angaelmagazine.com /
www.philo-celtic.com
Páistí: 1. Seachain do Bhrístín! – Claire Freedman agus Ben Cort, Gabriel Rosenstock a d'aistrigh - €7.50 2. Cócó an Colgán Cairdiúil – Ailbhe Nic Giolla Bhrighde - €9.95 3. Lúlú agus an Oíche Ghlórach – Bridget Bhreathnach - €9.95 4. Bábóg Baby – €29.95 5. Ceol na Nollag (leabhar agus CD) – Foras na Gaeilge - €25 Daoine Fásta: 1. Scrabble na Gaeilge – Glór na nGael - €20 2. Cliúsaíocht i nGaeilge - Rossa Ó Snodaigh - €7.50 3. 1916 Seachtar na Cásca - Aindrias Ó Cathasaigh - €10 4. Cré na Cille (DVD) – ROSG - €27.99 5. Sé an Saol an Máistir - Gearóid Denvir - €25 Eolas & orduithe: siopa@cnag.ie / +353 (0)1 4783814 / 4785428 (facs) / www.cnag.ie/siopa
Is féidir scéalta a chur chuig nuacht@cnag.ie
5
Astráil Abú!
B'fhéidir go bhfuil an Astráil i bhfad ó bhaile ach is cosúil go bhfuil an Ghaeilge fós á cur chun cinn ar an mór-roinn trasna an iliomad tonnta uainn! Thosaigh Daonscoil 2011 i Myrniong na hAstráile ar an 9 Eanáir agus mairfidh sí go dtí an 16 Eanáir 2011, áit go bhfuil an teanga á múineadh ag Cumann Gaeilge na hAstráile do dhaoine gur spéis leo í. Ní hamháin sin ach cuirfear tús le téarma iomlán ranganna seachtainiúla arís
in áiteanna éagsúla ar fud na ilchríche go luath, Melbourne, Adelaide, agus Sydney san áireamh. An Lúibín is ainm den nuachtlitir choicísiúil le Colin Ryan a fhoilsíonn an Cumann agus is féidir teacht ar chartlann na nuachtlitreacha ar shuíomh an Chumainn. Tuilleadh eolais: http://gaeilgesanastrail.com / feedback@gaeilgesanastrail.com
Sna sála ar rath na comhdhála Imbolc 2010, tá tionól inspioráide na bliana seo ag teannadh linn! Comhdháil Ghaeilge spreagúil atá in Imbolc 2011 agus beidh sí ar siúl san Ionad Cultúrtha, Baile Bhúirne, Co. Chorcaí, Dé Sathairn, 12 Feabhra 2011. I measc na nGaeilgeoirí iontacha éagsúla a bheidh ag cur i láthair ann i mbliana, beidh an ceoltóir clúiteach Dónal Lunny; Naoise Ó Conchubhair, Dearthóir Óg na Bliana 2008/2009 a oibríonn in earnáil an ríomh-dearaidh; Frank Allen, príomhfheidhmeannach leis an Rail Procurement Agency atá freagrach as bonneagar iarnróid éadroim na hÉireann; Sadhbh Ní Hogáin, innealtóir le EOS Future Design a dhéanann sainfheidhmiú ar chúrsaí pleanála inbhuanaithe; Ciarán Mac an Bhaird, léachtóir le matamaitic in Ollscoil Éireann, Maigh Nuad; Muireann Nic Amh-
laoibh, ceoltóir agus amhránaí cáiliúil; Mícheál Ó Droighneáin, saineolaí teicneolaíochta agus fiontraí; agus stiúrthóir leis an Galway Refugee Support Group, Tríona Nic Giolla Choille, atá gníomhach sa ghluaiseacht Claiming Our Future leis. Beidh uasmhéid 20 nóiméad cainte ag gach duine ar an obair a bhfuil ar siúl aici /aige agus beidh deis ag an lucht freastail páirt a ghlacadh sa díospóireacht. Tá an chomhdháil á reáchtáil ar bhonn iomlán neamhbhrabúsach, eagraithe ag Tomás agus Bernice Uí Aodha, agus tá na cainteoirí ag tabhairt a gcuid ama in aisce. Ní chosnaíonn gnáth-thicéad ach €25 agus ticéad ar lascaine €15 do mhic léinn, seanóirí, agus daoine dífhostaithe. Bí ann! Áirithintí & tuilleadh eolais: www.imbolc.ie / tomas@imbolc.ie / +353 (0)26 61165
Imbolc 2011
6
Cuir na scéala chugainn roimh 09 Feabhra 2011
Filíocht na mBuillí
Tá sé in am arís ag filí na hÉireann
dul i mbun saothar a sheoladh ag
€1,000 faoi seach, agus íoctar
táille taistil agus léitheoireachta
ceann de chomórtais mhóra na hEo-
€400 le triúr eile fós ar an ngear-
Filíochta Bhéal Átha na mBuillí
Duais
rpa,
Comórtas
Idirnáisiúnta
2011. Tá duaiseanna ar luach
€15,000 le buachaint, €4,000 don
rliosta. Agus ná dearmadaigí Percy
French
as
véarsaíocht ghrinn / aorach i mBéarla nó i nGaeilge freisin!
dán is fearr i nGaeilge na hÉireann, sa
Seol líon ar bith iontrálacha - ar ábhar ar
An t-eagras idir-Cheilteach Colmcille a
- isteach faoin 24 Eanáir 2011.
Gháidhlig nó sa Mhanannais san áireamh.
dheineann urraíocht ar an duais seo, chomh
bith, ach gan a bheith níos faide ná 70 líne
Tuilleadh eolais:
Easpa Aitheantais
maith le dara agus tríú duais de €2,000 agus
D’fhógair an Roinn Oideachais agus Scileanna nach bhfuil ach 4 cheantar aitheanta acu ina bhfuil riachtanais do sholáthair bhreise don bhunoideachas do Mheán Fómhair 2011 i ráiteas ar an 23 Nollaig 2010. Cé go bhfuil éileamh láidir ar Ghaelscolaíocht sna ceantair sin, tá díomá léirithe ag Gaelscoileanna Teo. nach bhfuil aon aird á tabhairt ag an Roinn ar na ceantair eile ar fud na tíre ina bhfuil coistí bunaithe i mbun dian-fheachtais le Gaelscolaíocht a chinntiú dá bpáistí, ainneoin Straitéis 20 Bliain don Ghaeilge de chuid an Rialtais a foilsíodh go hoifigiúil dhá lá roimh ráiteas na Roinne. Tá díomá ar leith ar an mbrúghrúpa Aitheantas freisin nach bhfuil aitheantas á thabhairt do Ghaelscoil Ráth Tó, a d’oscail gan cúnamh na Roinne i Meán Fómhair 2010. Níl
www.strokestownpoetry.org
beartas ná cur chuige na Roinne Oideachais agus Scileanna maidir leis an nGaelscolaíocht ag luí le spriocanna na Straitéise beag ná mór, ná níl an Roinn ag tacú mar is ceart leis na Gaelscoileanna. Roimhe seo, d’aithin córas na Roinne i leith scoileanna nua a bhunú an tslí ina fhásann an scoil agus an ról tábhachtach atá aici sa chomhphobal ina fheidhmíonn sí. Faoi láthair, is ar déimeagrafaic amháin atá cinntí na Roinne maidir le scoileanna nua bunaithe agus is cosúil nach mbaineann rogha na dtuismitheoirí beag ná mór le plean na Roinne do sholáthar breise bunoideachais do 2011. Tuilleadh eolais: Mícheál Ó Broin, Uachtarán Gaelscoileanna Teo. +353 (0)87 9467700
Is féidir scéalta a chur chuig nuacht@cnag.ie
7
Achainí Ar-Líne
Sna sála ar an mbradaíl a rinneadh ar shuíomh Fhine Gael le déanaí, níl fáil ar an bhfíseán leis an gceannasaí Enda Kenny ar www.finegael.ie a thuilleadh, ná ar an mbosca a bhí ann do dhaoine lena dtuairimí a fhágáil faoi bheartais an pháirtithe chun an tír a rialú. Is féidir fós aiseolas a sheoladh chuig emma@finegael2011.com áfach, agus ba chóir leas a bhaint as an tseirbhís seo chun stocaireacht a dhéanamh ar cheist na
Gaeilge san olltoghchán. B'fhiú teachtaireachtaí a sheoladh chucu ag éileamh orthu beartas oideachais an pháirtithe a athrú sula dtagann siad i gcumhacht lena chinntiú go leantar ag múineadh na Gaeilge mar phríomhábhar Ardteiste. Is féidir freisin achainí ar-líne a shíniú ag éileamh ar Fhine Gael a mbeartas ar mhúineadh na Gaeilge a athrú. Achainí: www.petitiononline.com/gaeilge/petition.html
Fáiltíonn Conradh na Gaeilge roimh fhoilsiú an dréachta dheireanaigh den Straitéis 20 Bliain don Ghaeilge 2010 – 2030 le déanaí, agus táimid ag tnúth le gníomhú láithreach chun páirt lárnach a ghlacadh i gcur i bhfeidhm na Straitéise. Tá moladh ar leith ag dul don Aire Éamon Ó Cuív as tús a chur leis an bpróiseas comhairliúcháin, agus don Aire Pat Carey as plean críochnúil a leagadh síos don teanga agus é a fhaomhadh, ní hamháin leis an Rialtas reatha, ach le tacaíocht ó gach páirtí polaitíochta. Is mór le Conradh na Gaeilge go bhfuil líon mór beartas atá á mholadh ag an eagraíocht le tamall de bhlianta anuas curtha san áireamh sa Straitéis 20 Bliain don Ghaeilge, agus go mbeidh príomhról ag an gComhairle um Oideachas Gaeltachta
agus Gaelscolaíochta (COGG) i bhfeidhmiú na Straitéise san earnáil oideachais. Fáiltíonn an Conradh go háirithe roimh an sprioc ar leith luaite le líon na gcainteoirí laethúla Gaeilge sa Ghaeltacht a ardú faoi 25% freisin, agus go bhfuil tábhacht na Gaeltachta mar thobar labhartha na Gaeilge aitheanta sa Straitéis. Ach ní shásaíonn an tagairt sa Straitéis do bhunú scoileanna nua an t-éileamh a rinneadh go ndéanfaí soláthar dóthanach don Ghaeloideachas do phobail uile na tíre a chinntiú agus suímh do scoileanna nua á roghnú ag an Roinn Oideachais agus Scileanna, mar shampla. Leanfaidh Conradh na Gaeilge leis an mbrú chun an Straitéis a neartú agus a chur i bhfeidhm ina iomláine sna blianta romhainn.
Dréacht Deireanach den Straitéis
8
Cuir na scéala chugainn roimh 09 Feabhra 2011
Bitesize Gaeilge
Sa bhreis ar ranganna ag tosú in Áras na nGael i nGaillimh agus i 6 Sráid Fhearchair i mBaile Átha Cliath an tseachtain dar tús 24 Eanáir 2011, beidh ranganna de chuid Chonradh na Gaeilge á reáchtáil in ionaid éagsúla ón 17 Eanáir ar aghaidh freisin, Cois na hAbhna in Inis, Co. an Chláir agus Sráid Chill Mhuire ar an Iúr i gCo. an Dúin san áireamh. B'fhéidir go mbeadh spéis ag cairde leat atá ag iarraidh an Ghaeilge a
fhoghlaim sa suíomh www.bitesizeirish.com mura bhfuil rang ar siúl cóngarach dóibh áfach. Ranganna Gaeilge ar-líne, dírithe ar ghlantosaitheoirí, atá i gceist le Bitesize Irish, áit gur féidir an teanga a fhoghlaim i bpíosaí beaga. Bain triail as rang samplach ag www.bitesizeirish.com/lesson/1/ inniu! Teagmháil: Eoin Ó Conchúir +353 (0)86 3085334
Tionólfar Ócáid Ghaeilge 2011 de chuid Ghlór Cheatharlach san Óstán Seven Oaks Dé Máirt, 18 Eanáir 2011, ag 8.00in. Beidh an phearsa mhór Ghaeilge Mícheál Ó Muircheartaigh i láthair mar aoi speisialta na hócáide agus déanfaidh sé An Doirseoir a sheoladh go hoifigiúil. Is pacáiste ilmheán dhátheangach é seo atá díreach eisithe ag Glór Cheatharlach, agus scéal beatha Sholanus Uí Chathasaigh, Caipisíneach a rugadh i Wisconsin, Meiriceá, de thuismitheoirí a saolaíodh in Éirinn, atá ann. Is é Boniface Hanley, O.F.M., a scríobh scéal beatha Sholanus i mBéarla sa saothar The Doorkeeper, agus is í Siobhán Ní Shíthigh as Ceatharlach a d’aistrigh go Gaeilge é. Rinneadh taifead ar an leabhar freisin ionas go bhféadfaí an scéal a chur ar fáil ar dhlúthdhiosca chomh maith, mar áis iontach d'fhoghlaimeoirí fásta na teanga go háirithe. Tá
súil ag Glór Cheatharlach go mbeidh antóir air mar áis do churaclam na Gaeilge in iarbhunscoileanna na tíre leis. Bronnfar teastais agus fáinní óir ar rannpháirtithe a d’fhreastail ar chúrsaí Gaeilge i gCeatharlach le blianta beaga anuas agus déanfar sraith nua na gcúrsaí a sheoladh go hoifigiúil don bhliain 2011 ar an oíche chéanna. Ní hamháin sin ach beidh ionadaithe ó Fhoras na Gaeilge i láthair chun deontas ar fiú €164,300 a bhronnadh ar Glór Cheatharlach faoin Scéim Phobail Gaeilge 2011 2013. Ócáid mhór cheiliúrtha a bheidh san oíche chun tús a chur le bliain eile i dtreo Stádas Bhaile Dhátheangach do Cheatharlach. Fáilte roimh chách agus cead isteach saor! Gach eolas: Glór Cheatharlach eolas@glorcheatharlach.ie / +353 (0)85 1340047
Mícheál i gCeatharlach
Is féidir scéalta a chur chuig nuacht@cnag.ie
9
Scoil Gheimhridh Mherriman
Ceiliúradh bheirt de dheartháireacha Uí Nualláin a bheidh i gceist le Scoil Gheimhridh Mherriman i mbliana - Ciarán, a rugadh i 1910 agus Brian (Flann O'Brien nó Myles na gCopaleen mar a thugtaí air freisin), a rugadh i 1911. Is beirt iad seo a d’fhág lorg láidir ar shaol agus ar scríbhneoireacht na Gaeilge. Sa bhreis ar léachtaí ar an mbeirt, beidh ceisteanna a bhaineann le deaslabharthacht agus greann sa Ghaeilge á bplé, agus tabhar-
far léiriú praiticiúil físiúil ar thuiscintí ar an ngreann freisin. Reáchtálfar Club Mherriman chuile oíche agus tabharfar cuairt ar Ollscoil na hÉireann, Gaillimh leis. Beidh Ceiliúradh na ndeartháireacha: Ciarán agus Brian Ó Nualláin ar siúl in Óstán Meyrick i gcathair na Gaillimhe ón 28 – 30 Eanáir 2011 agus tá scoláireachtaí ar fáil do mhic léinn tríú leibhéil le freastal ar an scoil. Gach eolas: www.merriman.ie
Ba mhaith le Conradh na Gaeilge comhghairdeas a dhéanamh leis na scéimeanna pobail Gaeilge uile a d'éirigh leo i mbliana! Tá cruinnithe gréasánaithe eagraithe ag Conradh na Gaeilge le fostaithe de chuid de na scéimeanna pobail 4 - 5 uair in aghaidh na bliana le cúpla bliain anuas, agus tá súil leanúint leis an gcomhoibriú seo i mbliana. Is deis an-mhaith iad na cruinnithe seo le heolas a roinnt, eolas a lorg, agus eolas a fháil ar na feachtais Ghaeilge ó chomhghleacaithe ag obair san earnáil. Bíonn Glór na nGael ag cur ceardlann traenála éagsúil ar fáil i rith na bliana freisin, agus tá sé i gceist ag an gConradh agus ag Glór na nGael teacht le chéile chun an dá rud a sholáthar ar na laethanta céanna i 2011. Mar thús leis an dea-obair, tá an
chéad chruinniú eagraithe san ionad cultúrtha in Áras Chrónáin, Bóthar an Úlloird, Cluain Dolcáin, Baile Átha Cliath 22, Dé Máirt, 18 Eanáir 2011. Pleanáil teanga agus eagraíochtaí Gaeilge a bheidh faoi chaibidil ag an gcruinniú seo, áit go mbeidh eolas agus plé idir na scéimeanna maidir le feachtais náisiúnta agus áitiúla, deiseanna maoinithe agus tiomsú airgid, deiseanna úsáidte na Gaeilge, agus eile ar maidin ó 11.00rn – 1.00in. Ansin cuirfear traenáil ar fáil um thráthnóna ó 2.00 – 4.00in i dtaca le pleanáil teanga; riaradh scéimeanna fostaíochta; teicneolaíocht; na hilmheáin; caidreamh poiblí; cumarsáid; agus stocaireacht áitiúil. Teagmháil: +353 (0)1 4757401 / julian@cnag.ie / +353 (0)86 8142757
Scéimeanna Pobail
10
Cuir na scéala chugainn roimh 09 Feabhra 2011
Folúntais AE
Tá Ard-Stiúrthóireacht an Aistriúcháin sa Choimisiún Eorpach ag iarraidh aistritheoirí a earcú ar chonarthaí sealadacha a mhairfidh 3 bliana ar a mhéad. Beidh ar an té a fhostófar cáipéisí a aistriú go Gaeilge ó Bhéarla agus ó theanga oifigiúil eile de chuid an Aontais Eorpaigh. Ní mór d'iarrthóir a bheith ina náisiúnach de Bhallstát den Aontas Eorpach; céim ollscoile a bheith aige/aici; sárlíofacht agus ardchruinneas Gaeilge a bheith aige/aici, sáreolas ar an mBéarla agus eolas maith ar theanga oifigiúil eile de chuid an Aontais; agus a bheith sásta lonnú sa Bhruiséil má earcaítear é/í. Bheadh taithí dhoiciméadaithe san aistriúchán, cáilíocht
i dteangacha nó An Séala Creidiúnaithe ó Chóras Creidiúnaithe na nAistritheoirí ina mbuntáiste. Is gá d'iarrthóirí litir chumhdaigh i mBéarla, CV Béarla agus CV Gaeilge (i múnla Europass), a sheoladh trí ríomhphost chuig an mbosca ríomhphoist feidhmiúil ag DGT-AT-GA-2011@ec.europa.eu faoin Luan, 21 Feabhra 2011, ar a dhéanaí. Déanfar gach CV a scrúdú agus cuirfidh an bord roghnúcháin cuireadh ar na hiarratasóirí is oiriúnaí trialacha roghnúcháin a dhéanamh i mBaile Átha Cliath nó sa Bhruiséil ón 21 - 25 Márta 2011. Tuilleadh eolais: http://europass.cedefop.europa.eu / DGT-AT-GA-2011@ec.europa.eu
Is féidir scéalta a chur chuig nuacht@cnag.ie
11
Is Leor Beirt
Níl slua i gcónaí de dhíth le daoine a chur ag labhairt i nGaeilge i ngach cearn den tír - is leor beirt! Tá ábhar an leathanaigh seo dírithe ar chabhrú leat ciorcal comhrá neamhfhoirmeálta a reáchtáil i d’áit oibre féin nó i
mbialann áitiúil. Cuir fáilte roimh Ghaeilgeoirí nua tríd na ceisteanna seo a leanas a ghearradh amach agus lig do gach duine ceist a roghnú nuair a éiríonn an comhrá gann.
Tús Tús Nua: Nua:
An ndearna tú aon rud deas ar Oíche Chinn Bhliana? An raibh tú i gcuideachta clainne nó cairde?
Cá raibh tú nuair a bhuail an clog meánoíche? An bhfuil tú ag súil / ag tnúth le 2011?
An bhfuil rún ar bith agat don Athbhliain?
Ar mhaith leat a bheith níos sláintiúla / níos folláine / níos aclaí i mbliana? Ar cheannaigh tú ballraíocht sa spórtlann chorpacmhainne go fóill?!
An bhfuil pleananna agat chun dul ag taisteal in Éirinn / thar sáile / thar lear?
An mbeidh rang oíche á ghlacadh agat don Earrach? Ar mhaith leat teanga nua a fhoghlaim? Cén caitheamh aimsire is fearr leat?
An bhfuil tú buartha faoi chúrsaí eacnamaíochta?
An bhfuil tú dóchasach go dtiocfaidh feabhas ar an eacnamaíocht?
Táim Táim chun: chun:
• stopadh den chaitheamh tobac • scil nua a fhoghlaim • meáchan a chailliúint • níos mó ama a chaitheamh le cairde / clann • bia níos folláine a ithe • breis uisce a ól • níos lú airgid a chaitheamh • dul ag siúl gach tráthnóna • Gaeilge a labhairt le mo pháistí • freastal ar imeacht cultúrtha amháin gach seachtain • cosc a chur orm féin ag eascainí • dul a chodladh go luath gach oíche • an teach a fhágáil in am ar maidin • stadadh den chur amú ama ar Facebook!
12
Cuir na scéala chugainn roimh 09 Feabhra 2011