Eagrán 6.11
16 Meán Fómhair 2011
Aitheantas Iomlán
D'fháiltigh an comhfheachtas Aitheantas roimh oscailt Ghaelscoil na Mí ag tús na míosa ó seo an chéad Ghaelscoil le hoscailt le haitheantas iomlán ón Roinn Oideachais agus Scileanna le trí bliana anuas. Is bunscoil lánGhaeilge ilchreidmheach í Gaelscoil na Mí a d'fhás as Gaelscoil Ráth Tó - a d'oscail anuraidh in ainneoin easpa aitheantais oifigiúil a fháil agus tá an Ghaelscoil nua faoi phátrúnacht ag Foras Pátrúnachta na Scoileanna LánGhaeilge (An Foras Pátrúnachta). Is mór an chúis cheiliúrtha í oscailt na Gaelscoile, ní hamháin do mhuintir Aitheantas agus do gach duine a thacaigh le tuismitheoirí Ghaelscoil Ráth Tó, ach do phobal na Gaeilge trí chéile. Tá an Ghaelscolaíocht ina crann taca do bhláth na teanga i measc an phobail le 20 bliain
anuas, agus tá an Roinn Oideachais agus Scileanna le moladh as tábhacht na teanga sa cheantar seo a aithint trí aitheantas iomlán a bhronnadh ar Ghaelscoil na Mí i mbliana. Go dtí go bhfuil suíomh buan aimsithe ag an Roinn don scoil, beidh sí lonnaithe ar shuíomh sealadach taobh le clubtheach CLG Domhnach Mór i gCill Dhéagláin, Co. na Mí, agus freastalóidh sí ar Chill Dheagláin, Ráth Tó agus na mórcheantair máguaird. Throid tuismitheoirí Ráth Tó go fíochmhar lena gceart oideachas lánGhaeilge a thabhairt dá bpáistí, agus tá toradh a gcuid oibre le feiceáil le hoscailt Ghaelscoil na Mí sa cheantar. Comhghairdeas leo ar fad! Tuilleadh eolais: www.foras.ie / +353 (0)87 3552878 / www.gaelscoilnami.ie
SAN EAGRÁN SEO:
1. Aitheantas Iomlán 2. Litir Ar Strae
2. Seimineáir Ghairmeacha 3. Nuacht Áitiúil
4. Gaeilge na Cruinne
4. Luath-Thumoideachas Ó Thuaidh
5. Charades na Gaeilge
5. Barrliosta na Leabhar 6. 25 Naíonra Nua!
6. Filleadh na bhFreshers
7. Seimineár Oibre
7. Cúrsaí an Chonartha 8. Líofa 2015
8. ClubLeabhar.com
9. Folúntas sa Chlub
9. Íoslach Uimhir a Sé 10. Tum-Chónaí
Thír Eoghain
10. Teanga an Chultúir
11. Coiste Gnó Ar An Iúr 12. Is Leor Beirt
12. Cúrsaí Gaeilge
Is féidir scéalta a chur chuig nuacht@cnag.ie
Le cabhair ó:
1
Litir Ar Strae
Tá tuilleadh scéalta ag teacht chun cinn i dtaca le greamaitheoirí de chuid An Post ar phacáistí agus litreacha atá ag rá le daoine go bhfuil an seoladh as Gaeilge s'acu mícheart: "Delay Caused by Incorrect Postal Address". Ní hamháin go mba chóir go mbeadh na greamaitheoirí dátheangach agus níl, ach is cúis mhór bhuairimh í go bhfuil teachtaireacht á tabhairt go bhfuil úsáid na Gaeilge "incorrect" agus go bhfuil moill
á cur ar phostas lucht úsáidte na Gaeilge in ainneoin go bhfuil na seoltaí á scríobh go cruinn, ceart - agus i nGaeilge. Más rud é gur tharla amhlaidh duitse, ba chóir scríobh chuig An Post ag Rannóg na Seirbhísí Custaiméara, Ard-Oifig an Phoist, Sráid Uí Chonaill, Baile Átha Cliath 1 chun do mhíshástacht a léiriú agus an scéal a chur ina cheart. Tuilleadh eolais: glacleis@cnag.ie / eolas@coimisineir.ie
Seimineáir Ghairmeacha
Tá Comhdháil Náisiúnta na Gaeilge i mbun Buntáiste Breise na Gaeilge, sraith sheimineáir ar ghairmeacha agus ar chúrsaí ollscoile a bhaineann leis an nGaeilge, a reáchtáil arís an scoilbhliain seo. Tabharfar deis do dhaltaí scoile ó na ranganna sinsearacha sa mheánscoil in iar-thuaisceart na tíre páirt a ghlacadh san imeacht oideachasúil seo go luath. Reáchtálfar seimineár i gCora Droma Rúisc, Co. Liatroma agus i gCarraig Mhachaire Rois, Co. Mhuineacháin ar an 11 agus ar an 12 Deireadh Fómhair 2011 faoi seach. Sna sála orthu sin, beidh seimineár á reáchtáil i gCathair Luimnigh ar an 22 Samhain 2011 agus i nDún Garbhán, Co. Phort Láirge ar an 23 Samhain 2011. Labhraíonn painéal d'aoichainteoirí ó earnálacha éagsúla faoin mbuntáiste breise a thug an Ghaeilge dóibh agus iad
2
i mbun a ngairmeacha beatha. Bíonn ionadaithe ó institiúidí tríú leibhéal i láthair freisin, chun eolas a roinnt ar na daltaí scoile faoi na deiseanna oideachais atá ann dóibh trí mheán na Gaeilge, agus bíonn fáilte roimh dhaltaí agus scoileanna ó na ceantair máguaird freastal ar na seimineáir. Go dtí seo, tá seimineáir reáchtáilte ag an gComhdháil i gCill Airne, i mBaile Átha Cliath, i nGaillimh, i gCorcaigh, i gCeatharlach, i gCaisleán an Bharraigh, i mBéal Feirste, i Leitir Ceanainn agus ar An Tulach Mór. Mar chuid den seimineár cuirtear fáilte roimh cheisteanna ó na daltaí, agus bronntar duaiseanna ar na daltaí a chuireann na ceisteanna is fearr ar an lá. Tuilleadh eolais: www.gaelport.com/bbnag
Cuir na scéalta chugainn roimh 10 Deireadh Fómhair 2011
Nuacht Áitiúil
Áth Cliath Beidh Bás Tongue, dráma dátheangach le Manchán Magan agus Roxanna Nic Liam, á léiriú sa Project Art Centre mar chuid den bhféile ABSOLUT Fringe ón 19 - 24 Meán Fómhair 2011. Ní hamháin sin ach beidh Ragairne i Raghnallach ar siúl mar chuid de RanelaghFest 2011 um dheireadh seachtaine freisin! Casfaidh The Bonnymen, The Luas Connection agus eile ag an gceolchoirm Ragairne i Halla Pháirc Áth an Ghainimh oíche Aoine, 16 Meán Fómhair 2011, agus beidh Ray Mac Mánais agus Gearóid Ó Mordha i láthair lena gcuid lúibíní meidhreacha freisin. Déanfaidh Diarmuid Ó Curraoin turas treoraithe trí Ghaeilge a stiúradh ón Triantán maidin Domhnaigh chomh maith. Tuilleadh eolais: www.ranelaghfest.com / www.manchan.com / www.fringefest.com
Ciarraí Beidh cúrsa Gaeilge, siúlóidí agus blaiseadh bia á eagrú ag Oidhreacht Chorca Dhuibhne i nGaeltacht Chiarraí ón 30 Meán Fómhair 2 Deireadh Fómhair 2011 agus beifear lonnaithe i Músaem Chorca Dhuibhne i mBaile an Fheirtéaraigh. Tionólfar ranganna Gaeilge ar maidin agus déanfar na siúlóidí, le treoraí, ar chnoic nó ar shléibhte áitiúla tar éis lóin. Beidh léachtaí ar logainmneacha nó ar chultúr agus ar sheandálaíocht an cheantair á reáchtáil istoíche. Toisc Féile Bia agus Fíona a bheith ar siúl sa Daingean ag an am céanna, beidh seisiún cócaireachta mar chuid den chúrsa chomh maith. Gach eolas: www.oidhreacht.ie / +353 (0)66 9156100 / www.dinglefood.com
Port Láirge Reáchtálfar Féile Fómhair an tSean Phobail - deireadh seachtaine ceoil, amhránaíochta agus spóirt - sa Sean Phobal i nGaeltacht na nDéise ón 16 - 18 Meán Fómhair 2011. Tiocfaidh stiúrthóirí Grúdlann na nDéise ar cuairt chuig Halla Cholmáin le cuid dá ndéantús a chur i láthair oíche Aoine, agus beidh ceardlanna ceoil, cócaireachta agus spóirt á rith ann i gcaitheamh an lae ar an Satharn. Beidh ceoltóirí, amhránaithe agus rinceoirí na dúiche ar ardán oíche Shathairn leis. Craolfar an tAifreann le cóir an tSean Phobail beo ar Raidió na Gaeltachta maidin Domhnaigh agus beidh teacht le chéile beag ina dhiaidh sin sa Halla. Gach eolas: www.deiseabu.wordpress.com
Ráth Chairn Tá Gael-Linn i mbun saoire Gaeilge agus cultúir a eagrú i nGaeltacht Ráth Chairn ón 14 - 16 Deireadh Fómhair 2011 agus i measc na n-imeachtaí atá beartaithe don deireadh seachtaine, tá ranganna comhrá Gaeilge, ceardlann amhránaíochta ar an sean-nós, ceol le John Beag Ó Flatharta, tráth na gceist agus neart craic le muintir na háite! Seo an ceathrú bliain as a chéile do Ghael-Linn an ócáid rathúil a reáchtáil i gcomhar le Comharchumann Ráth Chairn. Socrófar lóistín do na rannpháirtithe go háitiúil agus tá táille réasúnta €180 an duine ar an deireadh seachtaine, béilí san áireamh. Gach eolas: Seán Ó Ceallaigh +353 (0)1 6753299 / www.gael-linn.ie
Is féidir scéalta a chur chuig nuacht@cnag.ie
3
Gaeilge na Cruinne
Beidh Aifreann á cheiliúradh i Séipéal Naomh Phádraig, Collège des Irlandais, 5 rue des Irlandais, 75005 Páras ag 11.30rn maidin Domhnaigh, 18 Meán Fómhair 2011, chun breithlá Bhreandáin Uí Dhoibhlín a chomóradh. Fear mór litríocht na Gaeilge, na Fraincise agus na hEabhraise, agus iar-Uachtarán Choláiste na nGael i bPáras atá ann. Ar an taobh eile den Aigéan Atlantach, tá deireadh seachtaine Gaeilge á eagrú i Madison go luath
freisin. Reáchtálfar an saoire tumoideachais ag an Ionad Lowell ar champas Ollscoil Wisconsin ón 7 - 9 Deireadh Fómhair 2011. Clúdaíonn an táille $120.00 ranganna teagaisc, imeachtaí sóisialta, dinnéar oíche Shathairn, agus lón don dá lá. Ionad Cultúir Cheiltigh Madison atá ina bhun agus is féidir seic a sheoladh go Celtic Cultural Center, PO Box 260037, Madison WI 53726-0037. Teagmháil: dgrow@library.wisc.edu
Tá tús curtha leis an tumoideachas sna naíonáin bheaga ag trí bhunscoil Ghaeltachta in iarthuaisceart na tíre le déanaí - Scoil Rann na Feirste, Scoil Dhoire Chonaire agus Scoil Chaiseal na gCorr. Ciallaíonn sé seo nach mbeidh na scoileanna ag tosú ar theagasc an Bhéarla leis na daltaí go dtí na naíonáin mhóra ar a laghad, agus tá comhghairdeas ag dul leis na tuismitheoirí, na Boird Bhainistíochta agus na múinteoirí sna scoileanna a ghlac an cinneadh seo. Is cinnte ón taighde idirnáisiúnta agus náisiúnta atá déanta ar an tumoideachas, ní amháin go bhfuil sé chun leas na mionteanga (an Ghaeilge), ach go mbíonn torthaí foghlama níos airde á mbaint amach ag na daltaí sa dá theanga agus mar sin, is chun leas an pháiste go ginearálta atá
an cleachtas seo. Tá buíochas le gabháil d'Eagraíocht na Scoileanna Gaeltachta agus COGG a d'eagraigh seimineár do lucht teagaisc na scoileanna Gaeltachta san earrach ar an ábhar seo. D'eagraigh siad seisiúin eolais do na Boird Bhainistíochta agus cúrsa traenála ar fhoghraíocht na Gaeilge do mhúinteoirí freisin. Arsa Éamonn Mac Niallais, Guth na Gaeltachta: "Tá sé fíorthábhachtach dúinn mar phobal Gaeltachta na céimeanna dearfacha seo a ghlacadh le léiriú go bhfuil muid dáiríre faoi thodhchaí na teanga a chinntiú. Tá géarchéim ann ó thaobh úsáid na Gaeilge i measc aos óg na Gaeltachta; ní réiteach na faidhbe ann féin atá sa tumoideachas ach is cinnte gur cuid den réiteach é." Tuilleadh eolais: www.guthnag.com
Luath-Thumoideachas Ó Thuaidh
4
Cuir na scéalta chugainn roimh 10 Deireadh Fómhair 2011
Charades as Gaeilge Barrliosta na Leabhar
Tá cluiche nua eisithe ag Glór na nGael le déanaí - searáidí as Gaeilge! "Is fada daoine ag baint sult agus spraoi as an gcluiche Charades, agus is cúis áthais í dúinn anois go mbeidh lucht na Gaeilge
Seo na leabhair is mó díolta i Siopa Leabhar Chonradh na Gaeilge le mí anuas:
ábalta an spraoi céanna a dhéanamh le teacht Charades as Gaeilge ar an saol," arsa Lorcán Mac Gabhann, ceannasaí Ghlór na nGael, agus é ag seoladh an chluiche an mhí seo caite. Le trí bhliain anuas tá Glór na nGael tar éis Scrabble, Scrabble Junior agus anois Charades as Gaeilge a fhoilsiú, chomh maith le réimse míreanna mearaí, leabhar dánta agus rannta, leabhar dathúcháin, agus leabhair eile nach iad. Tá sprioc ag Glór na nGael áiseanna a chuidíonn le deiseanna labhartha i suímh spraoi agus shóisialta a fhorbairt, don bhfoghlaimeoir agus don chainteoir Gaeilge. Tá Charades as Gaeilge ar fáil ins An Siopa Leabhar agus ó www.udar.ie anois. Eolas & orduithe: siopa@cnag.ie / +353 (0)1 4783814 / www.cnag.ie/siopa
Déagóirí agus Daoine Óga: 1. An Triail - Máiréad Ní Ghráda - An Gúm - €6.95 2. Harry Potter agus an Órchloch - JK Rowling, aistrithe ag Máire Nic Mhaoláin - Bloomsbury -€13 3. Eachtraí Eilíse i dTír na nIontas - Lewis Carroll - Evertype - €12.95 4. Cití Cearc - Patricia Forde - Futa Fata - €9.95 5. Caoimhe agus an Bogha Báistí - Siobháin Grogan - An Gúm - €8.50
Daoine Fásta: 1. Gramadach gan Stró - Éamonn Ó Dónaill - Gaelchultúr - €20 2. An Sloinnteoir Gaeilge agus an tAinmneoir - Muiris Ó Droighneáin - Coiscéim - €7.50 3. Duinnín: Bleachtaire ar an Sceilg - Biddy Jenkinson - Coiscéim - €10 4. Rogha Scéalta - Pádraic Ó Conaire, curtha in eagar ag Diarmuid de Faoite - CIC - €18 5. Séadna - Peadar Ua Laoghaire - Cois Life - €16 (Crua €25) Eolas & orduithe: siopa@cnag.ie / +353 (0)1 4783814 / 4785428 (facs) / www.cnag.ie
Is féidir scéalta a chur chuig nuacht@cnag.ie
5
25 Naíonra Nua!
Tá na naíonraí ag dul ó neart go neart is cosúil, le 25 naíonra ag oscailt a gcuid doirse don chéad uair i mbliana! Tá líon na naíonraí méadaithe go mór ón 17 naíonra nua a d’oscail i 2010 agus 5 naíonra nua a d’oscail i 2009. Áirítear naíonraí i ngach cearn den tír i measc iad siúd a d'oscail i mbliana, ó Áth Cliath go hInis Córthaidh, ó Chill Mhantáin go hInis, ó Chill Chainnigh go Co. na Mí. Dúirt Máire Uí Bhriain,
Cathaoirleach Fhorbairt Naíonraí Teoranta: "Léiríonn an fás as cuimse seo san earnáil luathóige lánGhaeilge go bhfuil éileamh ollmhór tagtha ar sheirbhísí Cúram Leanaí as Gaeilge, i bpáirt mar gheall ar an Scéim um Chúram agus Oideachas na Luath Óige, ach freisin toisc tuiscint níos fearr na dtuismitheoirí ar bhuntáistí an luath-thumadh iomlán." Tuilleadh eolais: www.naionrai.ie
Tá tús as an nua curtha le hOíche na Mac Léinn i gClub Chonradh na Gaeilge sa phríomhchathair gach Máirt óna 9.00in, agus bhí céad Oíche na Mac Léinn i gClub Áras na nGael ar siúl ar an 15 Méan Fómhair 2011 chun tús spleodrach a chur leis an téarma acadúil nua i gCathair na dTreabh. Is iomaí Lá na gCumann atá ar siúl an tseachtain seo chugainn, Seachtain na bhFreshers i gColáiste na Tríonóide ina measc. Beidh seastán clárúcháin ag an gCumann Gaelach i bpríomhchéarnóg an choláiste gach lá ó 9.00rn - 4.00in agus reáchtálfar lear mór imeachtaí ar nós tóraíocht tábhairne, scóráil sciobtha as Gaeilge agus gig mór le Kíla agus Mo Hat Mo Gheansaí. Tá Aodhán Ó Deá, Comhordaitheoir na Mac Léinn, agus Peadar de Blúit, Oifigeach Gaeilge Aontas na Mac
Léinn in Éirinn, ag tabhairt cuairte ar an iliomad coláiste tríú leibhéal ar fud na tíre freisin - Ollscoil Uladh ó thuaidh agus IT Chorcaí ó dheas, siar go hAcadamh na hOllscolaíochta Gaeilge agus soir go Coláiste Ríoga na Máinleá in Éirinn, le breis agus 30 institiúid idir eatarthu. Beidh ionadaithe ó na Cumainn Ghaelacha éagsúla ag teannadh ar Bhaile Átha Cliath do dheireadh seachtaine traenáil go luath chomh maith, áit go mbeidh ceardlann agus imeachtaí sóisialta á n-eagrú chun iad a chumasú leis an nGaeilge a chur chun cinn sna coláistí ón 14 - 15 Deireadh Fómhair 2011. Tuilleadh eolais: aodhan@cnag.ie / +353 (0)86 3102691
Filleadh na bhFreshers
6
Cuir na scéalta chugainn roimh 10 Deireadh Fómhair 2011
Seimineár Oibre
Ar mhian leat do chuid a dhéanamh chun moladh a réiteach maidir le todhchaí earnáil na Gaeilge? Más mian leat, tar ag seimineár oibre Aontas Phobal na Gaeilge san Óstán Menlo Park, Gaillimh, Dé hAoine, 30 Meán Fómhair 2011. Is ionstraim aontaithe é APG - comhdhéanta de Chomhaltas Uladh, Comhluadar, Conradh na Gaeilge, Glór na nGael agus Seachtain na Gaeilge - atá ag gníomhú chun leas na teanga trí fhorbairt agus pleanáil
níos straitéisí don Ghaeilge a chur chun cinn. Tosóidh an seimineár ag 10.00rn agus díreofar ar bhunú gréasáin Ghaeltachta agus ceathrún na Gaeltachta mar aon le haidhmeanna agus spriocanna phleanáil de réir réigiúin. Níl costas le freastal air, ach is gá áit a chur in áirithint roimh 23 Meán Fómhair 2011. Áirithintí: sine@cnag.ie / +353 (0)1 4757401
Tá an luach is fearr ar ranganna Gaeilge le fáil ó Chonradh na Gaeilge an fómhar seo! Tá cúrsaí 10-seachtaine ar €190 á reáchtáil do dhaoine fásta ag 6 Sráid Fhearchair, Baile Átha Cliath 2 ón 27 - 29 Meán Fómhair 2011, agus tá lascainí breise ar fáil d'iarscoláirí, do mhic léinn, agus do dhaoine dífhostaithe nó ar phinsean. Tá cúrsa nua 10seachtaine do mhic léinn Ardteiste ag tosú gach Luan ón 19 Meán Fómhair 2011 freisin, chun scoláirí a ullmhú do chur chuige nua an scrúdaithe chainte gur fiú 40% de mharcanna iomlána an scrúduithe Ghaeilge anois é. Dóibh siúd atá ag dul don iarchéim bhunmhúinteoireachta, tá réimse cúrsaí lae ar €100 ar siúl idir seo agus Eanáir 2012 chun iarrthóirí a ullmhú don agallamh Gaeilge. Tá praghas an-
réasúnta de €145 ar dhianchúrsaí Gaeilge in Áras na nGael, 45 Sráid Doiminic, Gaillimh dar tús 26 Meán Fómhair 2011 freisin. Freastalaíonn siad ar gach leibhéal foghlaimeora agus tá béim ar an nGaeilge labhartha in atmaisféar neamhfhoirmiúil chun do chuid muiníne as an teanga a labhairt a threisiú. Tosóidh cúrsaí 10-seachtaine do dhaoine fásta ar €120 i gCaisleán an Bharraigh, Co. Mhaigh Eo ón 04 Deireadh Fómhair 2011, fad agus a thosóidh ranganna comhrá 6-sheachtaine do dhaltaí bunscoile agus meánscoile ar an 01 Samhain 2011. Tá ranganna Gaeilge eile ar siúl in Inis, Luimneach agus in áiteanna eile ar fud na tíre chomh maith. Gach eolas & áirithintí: www.cnag.ie/courses
Cúrsaí an Chonartha
Is féidir scéalta a chur chuig nuacht@cnag.ie
7
Líofa 2015 20 15
Beidh an Ghaeilge le cloisteáil níos forleithne i dTuaisceart Éireann ó 2015 ar aghaidh má éiríonn le Líofa 2015, tionscnamh teanga nua a sheol an tAire Cultúir, Ealaíon agus Fóillíochta, Carál Ní Chuilín, i Stormot le déanaí. Feachtas poiblíochta agus foghlamtha don Ghaeilge atá i gceist leis agus tá sé mar sprioc ag an togra go mbeadh 1,000 duine ó gach cuid den phobal líofa sa teanga laistigh de cheithre
bliana. Tá sé mar aidhm ag Líofa 2015 deireadh a chur leis an nasc idir an pholaitíocht agus an teanga, seanchlaontaí i leith na teanga a athrú, agus tacú le daoine ó chúlraí éagsúla chun iad a spreagadh i dtreo na teanga. Tá Judith Gillespie, Leas-Ard Chonstábla den PSNI, ar dhuine acu sin atá tar éis gealltanas a thabhairt go mbeidh Gaeilge líofa aici faoi 2015. Gach eolas: www.dcalni.gov.uk
Bunaíodh ClubLeabhar.com ag tús 2010 agus é mar aidhm aige daoine in Éirinn agus i dtíortha eile ar fud an domhain a spreagadh le leabhair Ghaeilge a léamh. Is féidir le daoine aonair ballraíocht a bhaint amach sa chlub leabhar seo arlíne ach tá sé mar aidhm chomh maith na baill a spreagadh le teacht le chéile uair sa mhí in ionaid éagsúla ar fud na hÉireann agus thar lear chun an saothar atá mar leabhar na míosa a phlé. Tá breis agus 700 ball acu anois agus os cionn 800 duine dá leanúint ar Facebook, agus tá sé beartaithe acu tuilleadh ball a mhealladh trí fhorbairtí a dhéanamh ar an suíomh go luath. Roghnaigh siad an tseoid sin de chuid litríocht na bpáistí, Eachtraí Eilíse i dTír na nIontas le CS Lewis agus aistrithe
ag Nicholas Williams, mar leabhar mhí Mheán Fómhair. Cnuasach nua gearrscéalta atá roghnaithe mar leabhar mhí Dheireadh Fómhair: Bás in Éirinn, curtha in eagar ag Aodán Mac Póilín agus Róise Ní Bhaoill. Tá cuid de na saothair is lárnaí i litríocht na NuaGhaeilge sa bhailiúchán seo, gearrscéalta le Liam Ó Flaithearta, Pádraic Ó Conaire, Séamus Ó Grianna, Seosamh Mac Grianna agus Daithí Ó Muirí ina measc. Is é an túrscéal stairiúil L’Attaque le hEoghan Ó Tuairisc a bheidh mar leabhar na míosa i mí na Samhna, agus Lig Sinn i gCathú le Breandán Ó hEithir atá roghnaithe do mhí na Nollag. Gach eolas: www.clubleabhar.com
ClubLeabhar.com
8
Cuir na scéalta chugainn roimh 10 Deireadh Fómhair 2011
Folúntas sa Chlub
Tá folúntas ann do bhainisteoir beáir i gClub Chonradh na Gaeilge i láthair na huaire. Tuarastal €18,000 in aghaidh na bliana atá i gceist leis an bpost agus is conradh bliana a bheidh ann. Ní mór don iarrthóir Gaeilge líofa agus taithí beáir a bheith aige / aici. Beidh an té a cheapfar freagrach as an gClub a chur chun cinn agus beidh sé / sí ag obair i gcomhar le Coiste an Chlub chuige seo. Beidh obair bheáir,
cúraimí glantóireachta agus bainistiú airgeadais i gceist, mar aon le plé le cúrsaí poiblíochta agus stiúradh na n-oibrithe deonacha ag obair sa Chlub i measc rudaí eile. Caithfear CV a sheoladh isteach chuig Rúnaí an Chlub ag runai@anclub.ie roimh 5.00in, Dé Céadaoin, 21 Meán Fómhair 2011. Gach eolas: www.anclub.ie/foluntas
D'éirigh le hoíche thiomsú airgid i gClub Chonradh na Gaeilge €2,000 a bhailiú do Sheán Ó Laighin le déanaí, Gael óg, ceoltóir, iarscoláire Choláiste Eoin agus mac léinn leighis atá céim 4 de shiad glióma inchinne air. Tá breis agus €120,000 uaidh chun teacht ar chóir leighis i Meiriceá agus is féidir cabhrú leis ag http://funds4sean.wordpress.com/donate/. Is iomaí imeacht eile a bheidh ar siúl in íoslach 6 Sráid Fhearchair mar chuid den bhféile Éireannach-Albanach Feis na nGael ar an 17 Meán Fómhair 2011 freisin, áit go mbeidh ceardlann rince ar an seannós ar siúl mar aon le comhrá agus ceardlann amhránaíochta i nGàidhlig. Tosóidh Seisiún na nGael ag 8.30in agus tá gach eolas faoin bhféile ar www.feisnangael.com. Seolfar an leab-
har Cúpla le hÓige Ó Céilleachar an oíche chéanna, agus seolfaidh Liam Mac an Iomaire agus Craobh Aimhirgin an leabhar Duinnín ar an Sceilg le Biddy Jenkinson an Luan dár gcionn. Roimhe sin, beidh an Club ar oscailt ó 12.30 Dé Domhnaigh, 18 Meán Fómhair 2011, agus beidh Ciarraí i gcoinne na Dubs i gCluiche Ceannais na hÉireann sa pheil le feiceáil beo ar an scáileán mór. Beidh pionta in aisce do gach duine do gach cúl a fhaigheann Áth Cliath! Beidh an Club ar oscailt óna 5.00in Déardaoin, 22 Meán Fómhair 2011, chun Lá Fhéile Arthur Guinness a cheiliúradh, agus cuirfidh gig le Rónán Ó Snodaigh críoch le himeachtaí na míosa ar an 28 Meán Fómhair 2011. Gach eolas: www.anclub.ie
Íoslach Uimhir a Sé
Is féidir scéalta a chur chuig nuacht@cnag.ie
9
Tum-Chónaí Thír Eoghain
Beidh an dara Tumchónaí Gaeilge do dhaoine fásta á reáchtáil in Áras Ghleann Choilm Cille, Co. Dhún na nGall i mbliana. D'fhreastail sluaite as Co. Mhuineacháin, Co. Fhear Manach, Co. Ard Mhacha, Co. Thír Eoghain, Co. Dhún na nGall féin, Doire, Baile Átha Cliath agus Béal Feirste ar an gcéad dheireadh seachtaine den bhliain, ag deireadh mhí na Bealtaine. An babhta seo, beidh deis ag Gaeilgeoirí - idir fhoghlaimeoirí agus chainteoirí líofa -
dul i gcomhluadar a chéile ón 7 - 9 Deireadh Fómhair 2011 ar tháille €50 an duine, le leaba agus bia san áireamh. Ní bheidh aon Bhéarla á labhairt ann ach is ócáid shóisialta í seo agus má tá uirlis cheoil nó cluichí boird agat agat, tabhair leat iad! Gach eolas: Gaelphobal Cheantar an tSratha Báin +44 (0)28 71883300 / +44 (0)77 46985399 / gaelphobal@btconnect.com
Tá áit ar leith ag an nGaeilge agus ag na Gaeltachtaí sa cheiliúradh náisiúnta ar Oíche Chultúir arís i mbliana! Beidh saothar ó ealaíontóirí lonnaithe sa Ghaeltacht á dteilgean ar bhallaí i gCiarraí, Conamara, Dún na nGall agus Baile Áth Cliath ar an 23 Meán Fómhair 2011, agus cuirfidh 25 ionad ar fud Mhaigh Eo imeachtaí don teaghlach uile ar fáil in aisce idir 3.30 - 11.00in freisin. Beidh ceardlanna teaghlaigh in Áras Inis Gluaire, amhránaíocht eagraithe ag Comhar Dún Chaocháin sa tSeanscoil i gCeathrú Thaidhg, agus seisiún ceoil á reáchtáil ag Scoil Acla. Beidh ceol traidisiúnta le cloisteáil i gConradh na Gaeilge ag Halla Íde, 18 Sráid Thomáis i Luimneach, agus beidh Club Áras na nGael ar oscailt do na sluaite ar thóir an chultúir ar Shráid Doiminic i nGaillimh ar an oíche!
Cuirfear taispeántas de shaibhreas agus éagsúlacht fhonn ceoil ar siúl in iarthar Dhún na nGall theas, casfaidh an banna ceoil óg Scread as Conamara ceolchoirm speisialta, beidh Scrabble as Gaeilge á imirt i gCúil Aodha i nGaeltacht Chorcaí, beidh scéalaíocht do pháistí ar siúl i Leabharlann an Spidéil agus cabaret ealaín ar Inis Oírr, chomh maith le réimse imeachtaí Gaeilge eagraithe ag 8 eagras éagsúil i gCeannáras Chonradh na Gaeilge sa phríomhchathair. Is í seo an Oíche Chultúir is mó go dtí seo agus táthar ag súil go bhfreastalóidh breis agus 500,000 duine ó cheann ceann na tíre air. Bí linn! Tuilleadh eolais: www.ealain.ie / www.cnag.ie / www.culturenight.ie
Teanga an Chultúir
10
Cuir na scéalta chugainn roimh 10 Deireadh Fómhair 2011
Coiste Gnó Ar An Iúr
Don chéad uair ó bunaíodh an t-eagras teanga in 1893, tá Coiste Gnó Chonradh na Gaeilge ag cruinniú ó thuaidh ar an Iúr, Co. an Dúin, an mhí seo. Is as an Iúr ó dhúchas do Niall Comer, Uachtarán Chomhaltas Uladh, agus míníonn sé canathaobh gur tráthúil an t-am é cuireadh a thabhairt don Choiste Gnó chuig an mbaile: "Tá Comhaltas Uladh agus Conradh na Gaeilge ag obair as lámha a chéile chun an teanga a spreagadh ar fud an oileáin i gcónaí, go háirithe le cúpla mí anuas agus muid araon ag comhoibriú go dlúth mar chuid d'Aontas Phobal na Gaeilge chun ionadaíocht a dhéanamh ar na Gaeilgeoirí ar fad ar an oileán seo." Tráthúil go maith freisin, tabharfaidh An Coiste Gnó cuairt ar Ghaeláras Mhic Ardghail mar chuid den chuairt stairiúil seo. Teach príobháideach Chlann Mhic Ardghail a d'fhág May, Úna agus Tomás Mac Ardghail ina n-uacht do Chraobh an Iúir atá sa Ghaeláras. Tá an chraobh ag feidhmiú sa cheantar ó 1897 agus tá siad réidh le tosú ar fhorbairt agus athchóiriú suntasach a dhéanamh ar an suíomh le go mbeidh sé oscailte don phobal nuair a reáchtálfar Ard-Fheis Chonradh na Gaeilge ar an Iúr i 2013. Is buíochas le tacaíocht fhlaithiúil ón iliomad eagras gur féidir tabhairt faoin obair seo chun go mbeidh leabharlann, cartlann agus áiseanna eile cultúir agus ealaíon á gcur ar fáil ann, chomh maith le ranganna
Gaeilge agus imeachtaí sóisialta. Ba é Comhairle an Iúir agus Mhúrna an chéad eagras a chur muinín sa togra seo, rud atá beartaithe ag iontaobhaithe an Ghaelárais le blianta fada anuas. Bhronn an Chomhairle deontas de £100,000 ar Chraobh an Iúir chun a bhfís a chur i bhfeidhm agus freastal a dhéanamh ar riachtanais phobal na Gaeilge sa cheantar. Fógraíodh ar na mallaibh go mbeadh an Ciste Infheistíochta Gaeilge lán toilteanach dul i dtacaíocht an Ghaelárais fosta agus £325,000 a sholáthar don tionscadal sa bhreis ar an £30,000 atá geallta don chraobh ag Comhaltas Uladh de Chonradh na Gaeilge. Sa bhreis ar thacaíocht ó Chomhairle Ealaíon Thuaisceart Éireann agus ón Iontaobhas Ultach, fuarthas £49,000 freisin ó Chiste Oidhreachta an Chrannchur Náisiúnta chun scéim oideachais a chur i gcrích, agus chun sraith imeachtaí oidhreachta trí mheán na Gaeilge a chur ar fáil san ionad, chomh maith le heachtobair sa chomharsanacht. Lena chois sin, beidh Oifigeach Teanga agus Oidhreachta á cheapadh ag na hiontaobhaithe chun an togra a stiúradh agus oiliúint a sholáthar. Cuireann an dea-scéal ón gCrannchur Náisiúnta an dlaoi mhullaigh ar scéim tiomsaithe airgid an Ghaelárais, agus tá gach cosúlacht ann go mbeidh an lárionad cultúir, ealaíon agus oidhreachta á oscailt an bhliain seo chugainn anois.
Is féidir scéalta a chur chuig nuacht@cnag.ie
11
Is Leor Beirt
Níl slua i gcónaí de dhíth le daoine a chur ag labhairt i nGaeilge i ngach cearn den tír is leor beirt! Tá ábhar an leathanaigh seo dírithe ar chabhrú leat ciorcal comhrá neamhfhoirmeálta a reáchtáil i
d’áit oibre féin nó i mbialann áitiúil. Cuir fáilte roimh Ghaeilgeoirí nua tríd na ceisteanna seo a leanas a ghearradh amach agus lig do gach duine ceist a roghnú nuair a éiríonn an comhrá gann.
Ar Ais Ar Scoil
• Nach bhfuil an trácht go dona arís ar maidin?! • An dtugann tú síob chun na scoile d'aon duine? • Cén t-ábhar ab fhearr leat ar an gcoláiste? • An raibh / An bhfuil dúil agat sna teangacha? • Ar chóir an curaclam don Teastas Sóisearach a athrú? • Cad iad na hábhair scoile a rinne tú staidéar orthu don Ardteist? • An gceapann tú go bhfuil sé éasca 600 pointe a fháil san Ardteist? • Ar thaitin do mhúinteoir Gaeilge / staire / eolaíochta leat ar scoil? • An bhfuair aon duine sa chlann torthaí scrúduithe an samhradh seo? • An raibh ort éide scoile a chaitheamh ar an mbunscoil / ar an meánscoil? • An bhfuil mac / iníon / gaol / comharsa leat ag déanamh scrúduithe i mbliana? • Cad é do bharúil / Cad é do mheas / Cén tuairim atá agat i dtaca le héide scoile? Scrúduithe: Ardteist, Teastas Sóisearach, faoi bhrú, ag staidéar, ag foghlaim (de ghlanmheabhair), nótaí, iar-phaipéar, scrúdú cainte, scrúdú scríofa, cluastuiscint, léamhtuiscint, ceisteanna, freagraí Oideachas: seomra ranga, léachtaí, léachtlann, príomhoide, múinteoir, dalta, scoláire, mac léinn, bunscoil, meánscoil, ollscoil, coláiste tríú leibhéal, institiúid teicneolaíochta
12
Cuir na scéalta chugainn roimh 10 Deireadh Fómhair 2011