ํ๊ตญ์ ์๊ณผ ๋ฏธ๋์ด ์ํ 5/10
์ํ
์ํ ๏ผ์ค์ธ์ ํด๋ณ๏ผ ๋ง์ง๋ง ์ฅ๋ฉด, ๊น๊ธฐ๋ ๊ฐ๋ , 1961
์ผ๋ฃจ์ , ์ ์์ ์ํ์ฒ๋ผ ์๋ค์ ์ ์ฅ์ผ๋ก ๊ฐ๊ณ ์๋น๋ ๋ฌด๋ค์ผ๋ก ๊ฐ๋ค. ๋๋ผ๋ ๋ชฉ์จ์ ๊ฑด์ก์ง๋ง ๋ณ์ฌ๋ ๋์์ค์ง ๋ชปํ๋ค. ์ ์์ ์ฐธํ๊ฐ ๊น์ด์ง์๋ก ๊ฐ์ ์ ๋ฐ์์ ๋ฌด๋์ง๊ณ ๋ ์์ ์ถ์ ํ์์ฒ๋ผ ์๋ค ์ฌ๋ผ์ง๋ค. ์ ์์ ์ํ๋ค. ํ์ ๊ฐ์ ํ์ค, ํ์ค ๊ฐ์ ํ์์ด๋ค.
์ธํ ๋ฆฌ๊ฒ์น์ 2643ํธ, 2015๋ 6์ 19์ผ ๋ฐํ
๏ผ์ค์ธ์ ํด๋ณ๏ผ์ ํ๊ตญ์ ์ ๋น์ ์ต์ ์ ํด ๋ณ์ ์ด ์๋๋ฅผ ๋ฐฐ๊ฒฝ์ผ๋ก ํ ์ํ๋ค. ์ ๊ฐ๊ฐ ์ ์ฌ์ฐ์ ๊ฐ์ง ๋ค์ฏ ์ธ๋ฌผ์ด ์ฌ์ ์์ ์ ์ฐ ๋ก ๊ฑฐ๋ญ๋๋ ๊ณผ์ ์ ๊ทธ๋ฆฐ๋ค. ๊ฐ ๋์์ ์ฌ์ฐ ์ ํ๋์๋ฐฑ ๊ธฐ๋ฒ์ ์ด์ฉํด ์์ธํ ๋ฌ์ฌํ์ฌ ์ ์์ ํฉ์ธ๋ฆฐ ์ธ๊ฐ ๊ตฐ์์ ๋ชจ์ต์ ๊น์ด ์๊ฒ ํํํ๋ค. ํนํ ์ํ์ ๋ง์ง๋ง์์, ์์ ๊ณผ ๊ฐ๋ฑํ๋ ์๋ค์ด ์์ ์ํ ์ค ์ ์ฌํด ์ธ๋ํ ์ฃผ๊ฒ์ผ๋ก ๋์์จ ๊ฒ์ ๋ณธ ๋๋์ฅ์ ๋ง์ง๋ง ์ฐ ๊ธฐ๊ฐ ๊ธด ์ฌ์ด์ ๋จ๊ธด๋ค.
๏ผ์ค์ธ์ ํด๋ณ๏ผ ํฌ์คํฐ
ํ๊ตญ์ ์ ๋น์์๋ ๊ตญ๋ฐฉ๋ถ ์ ํ๊ตญ, ๊ณต๋ณด ์ฒ, ๋ฏธ USIS๋ฅผ ํตํด ์ ์ ๊ด๋ จ ๋ด์ค์ํ์ ๊ธฐ ๋ก์ํ๊ฐ ๋ค์ ์ ์๋๋ค. ๊ณต๋ณด ํ๋์ ํ์ฉ ํ๊ธฐ ์ํด์์๋ค. ํนํ ๏ผ์ ์์ ์ง๊ฒฉ๏ผ 1๋ถ (1951)์ 2๋ถ(1953)๋ ์ด์น๋ง์ ํ์๊ด์ฅ ์ฐ ์ค ์ฅ๋ฉด, ๋ถํ๊ตฐ์ด ์ดฌ์ํ ๋ ธํ ํ๋ฆ ์ฅ๋ฉด๊ณผ ๊ฐ์ด ํ๊ตญ์ ์ ๊ณผ์ ์ ์ถฉ์คํ ๊ธฐ๋กํ๊ณ ์์ด ๊ทธ ์ญ์ฌ์ ๊ฐ์น๊ฐ ํฌ๋ค. ํํธ ๊ทน์ํ๋ค์ ํ ๊ตญ์ ์์ ๊ฒฝํ์ ์ด๋ป๊ฒ ์ฌํํ์ฌ โ๊ธฐ์ตํด์ผ ํ ๊ณผ๊ฑฐโ๋ก ์์ฌํํ ๊ฒ์ธ์ง ๋ค์ํ ์๋๋ฅผ ํ๋ค. 1950๋ ๋ ํ๋ฐ์ ๋ค์ด ์ ํ ๋ณต๊ตฌ๊ฐ ์งํ ๋๊ณ ํ๊ตญ ์ํ ์ฐ์ ์ด ์ฑ์ฅํ๋ฉด์ ์ ์์ ์ ์ฌ๋ก ํ๋ ์ํ์ ์ ์๋ ์ผ์์ ์ผ๋ก ์ฃผ์ถคํ ๋ค. ๊ทธ๋ฌ๋ 1960๋ ๋ ์ด๋ฐ ๏ผ์ค์ธ์ ํด๋ณ๏ผ
๊ณผ ๏ผ๋์์ค์ง ์๋ ํด๋ณ๏ผ(1963, ์ด๋งํฌ)์ด ํฅํ์ ์ฑ๊ณตํ๋ฉด์ ํ๊ตญ์ ์์ด๋ผ๋ ๋น๊ทน์ ๋ฏผ์กฑ์ , ํด๋จธ๋์ฆ์ ์ญ์ฌ๋ก ํฌ์ญํ๋ ๋ฐ๊ณต ์ํ ์ฅ๋ฅด์ ํ ๋๊ฐ ์ฑ๋ฆฝํ๋ค. ๊น๋ฏธํ, ์ํ์งํฅ์์ํ ๊ตญ์ ์ฌ์ ๋ถ ํ์ฅ, โชํ๊ตญ ์ํ ์ญ์ฌโซ ์ง์์ด
ํ๊ตญ์ ์๊ณผ ๋ฏธ๋์ด ์ํ 5/10
์ํ
์ํ ๏ผ์ค์ธ์ ํด๋ณ๏ผ ๋ง์ง๋ง ์ฅ๋ฉด, ๊น๊ธฐ๋ ๊ฐ๋ , 1961
์ผ๋ฃจ์ , ์ ์์ ์ํ์ฒ๋ผ ์๋ค์ ์ ์ฅ์ผ๋ก ๊ฐ๊ณ ์๋น๋ ๋ฌด๋ค์ผ๋ก ๊ฐ๋ค. ๋๋ผ๋ ๋ชฉ์จ์ ๊ฑด์ก์ง๋ง ๋ณ์ฌ๋ ๋์์ค์ง ๋ชปํ๋ค. ์ ์์ ์ฐธํ๊ฐ ๊น์ด์ง์๋ก ๊ฐ์ ์ ๋ฐ์์ ๋ฌด๋์ง๊ณ ๋ ์์ ์ถ์ ํ์์ฒ๋ผ ์๋ค ์ฌ๋ผ์ง๋ค. ์ ์์ ์ํ๋ค. ํ์ ๊ฐ์ ํ์ค, ํ์ค ๊ฐ์ ํ์์ด๋ค.
ํ๊ตญ ์ํ ์ญ์ฌ ๊น๋ฏธํ ์ง์ ์ํ / ํ๊ตญ์ํ๋ก 2014๋ 4์ 15์ผ ์ฌ๋ฅํ(128*188) ๋ฌด์ ์ ๋ณธ, 120์ชฝ 9,800์
์ํ ์์ผ๋ก
ํ๊ตญ ์ํ ์ญ์ฌ
ํ๊ตญ ์ํ ์ญ์ฌ ์ฐ๊ธฐ
์ํ์ฌ ์ฐ๊ธฐ ๋ฐฉ๋ฒ๋ก ์ํ์ฌ์ ์ฌ์ธ์
์ํ ์ญ์ฌ๋ ์ฐ๊ตฌ ๋ฐฉ๋ฒ์ ์๊ฐ์ฑ์ ๊ทธ ํน์ง์ด ์๋ค๊ณ ํ๋ค. ์ํ๊ฐ ์๊ฐ์ ๊ฒฝ๊ณผํ๋ฉฐ ์ด๋ป๊ฒ ๊ธฐ๋ฅํด ์๋์ง๋ฅผ ๋ค๋ฃจ๋ ๊ฒ์ด ์ํ์ฌ์ ํต์ฌ์ด๋ผ๋ ๊ฒ์ด๋ค(์๋ ยท๊ณ ๋ฉ๋ฆฌ, 1997, 17 โผ48). ์ํ์ฌ๊ฐ ๊ณผ๊ฑฐ์ ์ผ์ด๋ ์ฌ๊ฑด์ ์์ ํ๋ ๊ฒ์ ๋ค ์์ ์ญ์ฌ๋ค์ด ์์ ๋ ์ ์๋ ๊ฐ๋ฅ์ฑ์ ์ฅ(field)์ ํผ์น ๋ ๊ฒ์ด๋ค. ์ํ์ ์ํ๋ฅผ ๋๋ฌ์ผ ์๋์ ์๋ฏธ๋ โ์ญ์ฌ์ ํน์ ์ฑ(singularities)โ์ ๋ฐ๋ผ ๋ณต์์ ํด์์ด ๊ฐ๋ฅํ๋ฉฐ ์ฌ ํ์ , ์ฐ์ ์ , ๋ฌธํ์ , ๋ฏธํ์ ์ ๊ทผ ๋ฐฉ๋ฒ์ ๋ฐ๋ผ ๋ค์ํ ์ด ์ผ๊ธฐ๊ฐ ๊ตฌ์ฑ๋ ์ ์๋ค. ์ํ ์ฐ๊ตฌ์์ ์ํ์ฌ๊ฐ ๋ถ์ํ ๊ฒ์ 1980๋ ๋ ์ดํ์ ์ผ์ด๋ค. 1970๋ ๋ ์ ์ฑ๊ธฐ๋ฅผ ๋๋ฆฐ ๊ธฐํธํ, ์ ์ ๋ถ์ํ, ์ ํ์ธ๋ฅด์ ๋ง๋ฅดํฌ์์ฆ, ํ๊ธฐ ๊ตฌ์กฐ์ฃผ์ ๋ฑ์ ์๊ฑฐํ ์ํ ์ด ๋ก ์ด โ๊ฑฐ๋ ์ด๋ก (grand theory)โ์ด๋ผ ๋นํ ๋ฐ์ผ๋ฉด์, ๋ฏธ ์์ ์นํ์ ๊ด์ ์ ๋ฐ๋ผ ํ์๋ฏผ์ฃผ์(post colonialism), ํ๋ฏธ๋์ฆ(feminism), ๋ฌธํ ์ด๋ก (cultural studies) ๋ฑ์ผ
๋ก ์ฐ๊ตฌ๋ฐฉ๋ฒ์ด ๋ถํํ ๋งฅ๋ฝ๊ณผ ํจ๊ปํ๋ค. ์๋ก์ด ์ญ์ฌ์ ์ ๊ทผ ๋ฐฉ๋ฒ์ ์์ ์ฃผ์ ์ญ์ฌํ(revisionist historiography) ์ ์ค์ฌ์ผ๋ก ๋ค์ํ ๊ตญ๊ฐ, ์๊ธฐ, ๊ฐ๋ ์ ๋ฐ๊ตดํ๊ณ ์ฌํด์ ์ ๊ณต๊ฐ์ ์ด์ด์ค์ผ๋ก์จ ์ํ์ฌ๋ฅผ ์๋กญ๊ฒ ๊ธฐ์ ํ๋ค. ๊ด์ต ์ ์ธ ์ญ์ฌ ์ฐ๊ธฐ์ ๋ํด์๋ ๊ณผ๊ฑฐ์ ์ฌ์ค์ ์์ฌ ์์ด ์ฌ์ ์ฐํ๋ฉด์ ์ด๋ก ์ ๋ฐ์ฑ์ ํ์ง ์์๋ ๋ฌธ์ ๊ฐ ์ง์ ๋์์ผ ๋ฉฐ, ์ญ์ฌ ์ฐ๊ตฌ๊ฐ ์๋ฃ์ ๊ธฐ๋ก๋๋ฏธ์์ โ์ค์ํโ ์ฌ์ค์ ์ถ ๋ ค ๋ด์ด ์ฐ๋๊ธฐ์ ์ง์๋ฅผ ๊ตฌ์ฑํ๋ ๋ฐ ์ ํ๋๋ ๊ฒ์ด ์๋ ๋ผ๋ ์ธ์๋ ํจ๊ป ์ด๋ฃจ์ด์ก๋ค. ์ด์ฒด์ ์ด๊ณ ๊ฐ๊ด์ ์ผ๋ก ๊ณผ ๊ฑฐ๋ฅผ ์ฌํํ๋ ๊ฒ์ ๋ถ๊ฐ๋ฅํ ๋ฟ๋๋ฌ, ์ํ ๋ด๋ก ์ ๋น๋์ ์ฌํ์ ๋์์ ์์ฐ๋ ๊ถ๋ ฅ ๊ด๊ณ์ ์ง์์ ์ฐ๋ฌผ์ด๊ธฐ ๋๋ฌธ ์ด๋ค.
์ํ์ ์ง๋จ์ ๊ธฐ์ต, ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ์ญ์ฌ
์ํ์ ์ญ์ฌํ์ ๋ง๋จ์ ํฌ๊ฒ ๋ ์ธก๋ฉด์์ ์งํ๋์๋ค. ์ฐ์ , ์ํ์ ๋ํ๋ ์ญ์ฌ์ฑ, ์ง๋จ์ ๊ธฐ์ต์ ๋ํ ๊ด์ฌ์ด ๋ค. ์ํ์ ์ง๋จ์ ๊ธฐ์ต์ ๋ํ ๊ด์ฌ์ 1974๋ โช์นด์ด์ ๋ค ์๋ค๋ง(Cahiers du Cinรฉma)โซ๊ฐ โ์ํ์ ๊ธฐ์ตโ์ ์ฃผ์ ๋ก ๋ฏธ์ ธ ํธ์ฝ(Michel Foucault), ์ํฌ ๋์์๋ฅด(Jacques Ranciere), ์ฅ ๋๋ฅด๋ณด๋(Jean Narboni) ๋ฑ๊ณผ ๊ฐ์ก๋ ์ผ๋ จ ์ ์ธํฐ๋ทฐ์์ ๋น๋กฏํ๋ค. ์ด๋ค์ ์ญ์ฌ์ํ๊ฐ ๋์ค์ ๊ธฐ์ต
์ ์กฐ์ํ๊ณ ํฌ์๋ ฅ์ ํต์ ํ๋ค๊ณ ์ง์ ํ๋ค. ํนํ ํธ์ฝ๋ ํ ๋ ๋น์ ์ด๋ ์ํ์ โ์ญ์ฌ๋ฌผโ์ด๋ผ ์นญํด์ง ์ฅ๋ฅด๋ฅผ ํตํด ๋ ์ค๋ฌธํ์์ โ์ญ์ฌ ์ฐ๊ธฐโ๊ฐ ์งํ๋๋ค๋ ์ฌ์ค์ ์ฃผ๋ชฉํ๋ค. ํ๋์ค์์ ์ ์๋ ๋ช ํธ์ ์ํ๊ฐ ์ 2์ฐจ ์ธ๊ณ๋์ ๊ณผ ๋ ์น์๋ ํ๋์ค์ ์ ์น๋ฅผ ์กฐ์ํจ์ผ๋ก์จ ๋น์์๋ ์ง์ ํ ํฌ์์ด ์์๋ค๊ณ ๊ธฐ์ตํ๋๋ก ๊ฐ์ํ๋ค๋ ๊ฒ์ด๋ค. ๋์ค๋ฌธ ํ์ ์ญ์ฌ ์ฌํ์ ๋ฏผ์ค์ด โ๊ธฐ์ตํด์ผ ํ๋ ๊ฒโ๋ง์ ๋ณด์ฌ ์ค ์ผ๋ก์จ, ๊ธฐ์ต์ ํต์ ํ๊ณ ์ ํญ์ ๋๋ ฅ์ ์ฐจ๋จํ๊ธฐ ๋๋ฌธ์, ํ๋์ ํฌ์์ ๋์ค์ ๊ธฐ์ต์ ๋๋ฌ์ธ๊ณ ์ ๊ธฐ๋๊ณ ์๋ค๋ ๊ฒ์ด๋ค(Foucault, 1977, 18โผ36). 1977๋ ์๋ ๋ฒ๋ฌ์ํ์ ๋ ์ํ์ ์ญ์ฌยท์์ฐยท๊ธฐ์ต ์ ๋ํ ๋ ผ์๋ฅผ ์์ํ๊ณ (Edinburgh Film Festival), ๊ฐ์ ํด ์ํ์ก์ง โช์คํฌ๋ฆฐโซ์ผ๋ก ์ง๋ฉด์ ์ฎ๊ฒจ ์ฌํ๋์๋ค. ์ํ ์ด๋ก ์ ์ฐ๊ตฌ ๋ฐฉ๋ฒ๋ก ์ ์๊ฐ์ ์ฐจ์์ ํ๋ณตํด ํน์ ์๊ธฐ์ ์ ์น์ , ๊ฒฝ์ ์ , ์ด๋ฐ์ฌ๋ก๊ธฐ์ ๊ด๊ณ์ ์ง์คํด์ผ ํ๋ฉฐ(Mark Nash & Steve Neal, 1977, 77โผ91), ์ญ์ฌ์ํ ๊ฐ ๋์ค์ด โ๊ธฐ์ตํด์ผ ํ ๊ฒโ๋ง์ ๋ณด์ฌ ์ฃผ๊ณ ์๋ค๋ฉด, ๊ธฐ์ต์ ๊ณผ๊ฑฐ์ ๋จธ๋ฌด๋ ๊ฒ์ด ์๋๋ผ ํ์ฌ๋ฅผ ์ ์ (appropriation) ํ๋ ํฌ์์ ๊ณต๊ฐ์ด ๋ ์ ์๋ค. ๋๋ถ์ด ์ญ์ฌํ๊ณ์ ์ผ๋ถ๋ ์ํ๋ฅผ ์ญ์ฌ์ ๊ธฐ๋ก์ผ๋ก ๋ฐ ์๋ค์๋ค. ์ํ๋ ๊ดํ์ ๊ธฐ๋ก๊ณผ ์ ๋ณด๋ฅผ ๋ณด์กดํ๊ธฐ ๋๋ฌธ์,
์ํ๋ฅผ ๋ง๋ค๊ฑฐ๋ ๊ด๋ํ ์ฌ๋๋ค์ ์ผ๋ง, ๊ฐ๋ฐ ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ์ข์ ์ ๊ธฐ๋ก์ด๊ณ , ํน์ ์๊ธฐ์ ์ฌ๋ฆฌ, ์ฌํ, ์ญ์ฌ ์ฐ๊ตฌ๋ก ๊ฐ๋ ๊ธธ ์ ์ด์ด ์ฃผ๋ ์ง๋ฃ(raw material)๋ค. ๋ง๋ฅดํฌ ํ๋ก๋ ์๋น์ ํธ ๋ฌด์ฑ์ํ ์๊ธฐ์ ์ํ๋ค์์ ๊ทธ ์๋์ ์ฌ๋ฆฌ ๊ตฌ์กฐ, ๊ทธ ๋ฆฌ๊ณ โ๋งํ๋ฆฌํ (mentalitรฉ, ๊ทธ ์๋์ ์ ์ ์ ๋ค๋ฅธ ์๋์ ๊ตฌ๋ถํ๊ณ ๋ณธ์ง์ ์ธ ์ฐจ์ด์ ์ฌ์ฑ์ ํ๊ณ๋ฅผ ๊ฒฐ์ ํ๋ ๋ฌผ์ง ์ ๊ตฌ์กฐ๋ฅผ ์๋ฏธํ๋ค)โ๋ฅผ ์ฐพ์๋ด๋ฉด์, 1917๋ ์๋น์ํธ ํ ๋ช ์์ ๋ด์ค๋ฆด์ ๋ํ๋ ์์ ํ๋ ฌ์ ํตํด ์์์ ๋์ ํ ๋ช ์ ์ฃผ์ฒด ์ธ๋ ฅ์ด ๋ณผ์ ฐ๋นํค์ ์ ์ ๊ณผ ๋ฌ๋ฆฌ ๋๋ถ๋ถ โ๋ซ์ ๋ โ ๋ ธ๋์๊ฐ ์๋๋ผ ๋๋ฏผ์ด์์์ ๋ฐํ๋ด๊ธฐ๋ ํ๋ค.
์๋ก์ด ์ญ์ฌ ์ฐ๊ธฐ
์๋ก์ด ์ญ์ฌ ์ฐ๊ธฐ๋ ํ ์คํธ๋ฅผ ์ค์ฌ์ผ๋ก ์คํ์ผ์ ๊ตฌ๋ถํ ๊ณ ๊ตฌ์กฐํํ๋ ๋ฐฉ์(์ํ์ฌ๋ฅผ ์คํ์ผ์ ์ญ์ฌ๋ก ํ์ ํ๋ฉฐ ์ํ์ ํ์ ๊ท๋ฒ์ ์๋์ ๊ตฌ์กฐ๊ฐ ๋ด์ฌํด ์๋ค๋ ์ ์ ์ ์ ์ถ๋ฐํ๋ค)๊ณผ ์ธ์ข ์งํ์ (ethnographic) ์ฐ๊ตฌ(1980๋ ๋ ์ดํ์๋ ํ๋ฏธ๋์ฆ์ ๊ด๊ฐ ์ฐ๊ตฌ๊ฐ, ๊ทธ ์ดํ์๋ ํ์๋ฏผ ์ฃผ์๋ก ์ด ์ํ์ฌ์ ๋ง๋๋ฉด์ ๋ฐ์ ์์ผ ์๋ค)๋ก ๋ํ๋๋ค. ์ ํต์ ์ธ ์ญ์ฌ์์ ์ฐ๊ตฌ ์ฑ๊ณผ๋ ์์ฌ๋ฐ์๊ณ ์๋ก์ด ์ฌ ์ค๊ณผ ๊ฐ์ค์ด ๋ฐ๊ตด๋์๋ค. ์ด๊ธฐ ์ํ์ฌ ์ฐ๊ตฌ๋ ๋ง์ ์ฑ๊ณผ ๊ฐ ์ง์ค๋์๋ ์๊ธฐ๋ค. ์ด๊ธฐ ์ํ์ฌ๋ฅผ ํ ๋ฆฌ์ฐ๋ ๊ณ ์ ์ ์ธ
์คํ์ผ์ ์ ์ฌ(ๅๅฒ, pre-history)๋ก ์ธ์ํ๋ ๊ฒ์์ ๋ ์์ ์ง์๋ฅผ ๋ถ์ฌํ๊ณ , ์ด๊ธฐ ์ํ๊ฐ ๊ณ ์ ์ ํ ๋ฆฌ์ฐ๋ ์คํ ์ผ๊ณผ ์๊ณต๊ฐ์ ๋ ผ๋ฆฌ, ๋ด๋ฌํฐ๋ธ ์ ๋ต, ์ฅ๋ฅด ๊ตฌ์ฑ, ์ํ์ ๊ด ๊ฐ ์ฌ์ด์ ๊ด๊ณ์์ ์ฐจ์ด๊ฐ ์์์์ ๋ฐํ๋ค. ๊ณ ์ ์ ํ ๋ฆฌ์ฐ๋ ์ํ๊ฐ ๊ด๊ฐ์ ๋์ ์์ค(diegesis) ์์์ ํ์์ ์ฆ๊ธฐ๋๋ก ๊ตฌ์ฑ๋์ด ์๋ ๊ฒ๊ณผ ๋ฌ๋ฆฌ, ์ด๊ธฐ ์ํ๋ ๊ด๊ฐ์ ์๊ฐ์ ์๊ทนํ๊ณ ๊ธด์ฅ์ํค๋ฉฐ, ๋ถ์๊ณผ ๊ธด์ฅ์ ์ผ์ผํค๋ ๊ณต ๊ฒฉ์ ์ด๊ณ ์ ์ํ๋ ํ์์ ๋ณด์ธ๋ค๋ ๊ฒ์ด๋ค. 1907๋ ์ด์ ๋ฏธ๊ตญ ์ํ์ ์ฃผ์ ์ฅ๋ฅด๋ ํธ๋ฆญ์ํ, ๊ฟ ์ํ, ์ถ์ ์ํ, ๋ฉ๋ก๋๋ผ๋ง, ์๊ทน ๋ฑ์ด์๊ณ ์ด์๋ ๊ตฌ์กฐ ๋ฅผ ๊ฐ์ง๊ณ ์์ด์ ๋์ด๊ฑฐ๋ ์ค์ผ ์๊ฐ ์์๋ค. ์ด๋ค ์ํ ๋ ๋ฐ๋ณต์ ์ธ ์ผํธ๋ก ๊ตฌ์ฑ๋์ด ์์ด์ ๊ธฐ๋ณธ ๊ณจ๊ฒฉ๋ง ์ ์งํ ๋ฉด ๋ณํ์ด ๊ฐ๋ฅํ๋ค(John Fell, 1983; Elasaesser & Barker eds., 1991). ๋ ธ์ ๋ฒ์น๋ ์ด๊ธฐ ์ํ์ ์ด๋ฌํ ํ์์ ํน์ง ์ โ์์์ ์ฌํ ์์(primitive mode of representation)' ์ด๋ผ๊ณ ๋ช ๋ช ํ ๋ฐ ์์๋ค. ํ ๋ฆฌ์ฐ๋ ๊ณ ์ ์ํ์ ์ ๋์ ์ฌํ ๋ฐฉ์(institutional mode of representation)๋ณด๋ค ๋ ์จํ๊ณ ์ด๋ฆฐ ๊ตฌ์กฐ๋ฅผ ์ทจํ๊ณ ์์ผ๋ฉฐ ์ํธ ํ ์คํธ์ฑ์ด ๊ฐํ ํน์ง์ด ์๋ค(Noรซl Burch, 1979). ํ๋ฏธ๋์ฆ ๊ด๊ฐ ์ฐ๊ตฌ์ ์ธก๋ฉด์์ ์ ๊ทผํ ์ํ์ฌ ์ฐ๊ตฌ๋ ํ๋ฐํ๋ค. ํจํธ๋ฆฌ์ค ํจํธ๋ก(Patrice Patro)๋ 1920, 1930๋
๋ ๋ ์ผ ๋ฐ์ด๋ง๋ฅด ์๊ธฐ์ ๊ฑฐ๋ฆฌ ๋ฉ๋ก๋๋ผ๋ง(street film)์ ์ฃผ๋ชฉํ๋ค. ์ด ์๊ธฐ ์ํ๊ฐ ๋จ์ฑ ์ฃผ์ฒด์ฑ์ ์๊ธฐ๋ฅผ ๋ฐ์ํ ๊ณ ์๋ค๋ ๊ทธ๋์์ ์ฐ๊ตฌ๊ฐ ์ธ์งํ์ง ๋ชปํ ์ธก๋ฉด์ ๋นํํ ๊ณ , ๊ฑฐ๋ฆฌ์ํ๊ฐ ์ฌ์ฑ ๊ด๊ฐ์๊ฒ ํธ์ํ๋ ํ์๊ณผ ์ฌ์ฑ์ ์ ๋ง, ํํ์ง๋ฅผ ๊ทธ๋ ค ๋ด๊ณ ์๋ค๋ ๊ฒ์ ๋ฐํ๋ค(1989). ์ด ๋ฐ ์๋ ์ฌ์ฑ ๊ฐ๋ ์ ๋ฐ๊ตดํด ์ํ ์์ฐ๊ณผ ์๋น๋ฅผ ์ฌ์ฑ์ ๊ด์ ์์ ์ฌํด์ํ ์ฐ๊ตฌ๋ค๋ ์๋ค. ์๋ก์ด ์ํ ์ญ์ฌ ์ฐ๊ธฐ๋ ์ํ๊ฐ ๋์ค๋งค์ฒด์ ์ผ๋ถ๋ก์ ์ง๋จ์ ๊ธฐ์ต(collective memory)์ ์ฌ๊ตฌ์ฑํ๊ณ , ์ญ์ฌ์ ์ฌ์ค์ ์ ๋ณํ๊ธฐ๋ ํ๋ฉฐ, ์๋ก์ด ์๋ฏธ์ ์ฌ์ค์ ์์ฐํ๋ค ๋ ์ ์ ์ ์ฆํ๋ค. ํ๋์์ ์ํ๊ฐ ์์ฐํ๋ ์ด๋ฏธ์ง๋ ๋น๊ณต์์ ์ญ์ฌ ์ด์์ ๊ฒ์ด ๋์๊ณ ์ญ์ฌ์ ์ฃผ์ฒด๊ฐ ๋์๋ค. ์๋ก์ด ์ํ ์ญ์ฌ ์ฐ๊ธฐ๋ ์ ์ญ์ฌ์ฃผ์(new historicism)์ ์ํ ์ด๋ก ์ ์ฑ๊ณผ๋ฅผ ๊ฒฐํฉํ ์ญ์ฌ๋ฅผ ์งํฅํ๊ณ ์๋ค. 1970๋ ๋์ ์ด๋ก ์ ๊ทธ ๋ง๋ํ ํ๊ธ๋ ฅ๊ณผ ์๋ฏธ์๋ ๋ถ ๊ตฌํ๊ณ ๋น์ผ ๋๊ฐ๋ฅผ ์น๋ฌ ์๊ณ ์ญ์ฌ์ฐ๊ตฌ๊ฐ ๋ถ๊ฐ๋์๋ค. ๊ทธ๋ฌ๋ ์๋กญ๊ฒ ๋๋๋ ์ญ์ฌ ์ฐ๊ตฌ๋ ์ฌ์ ํ ๋ฌธ์ ์ ์ ์ง๋ ๊ณ ์๋ค. ์ญ์ฌ ์ฐ๊ธฐ์์ ๊ฐ๋ณ ๊ณต๊ฐ์ ์ฐ๊ตฌ๊ฐ ๊ฑฐ๋ ๋ด๋ก ์ ๋ชจ๋ ์ค์๋ฅผ ๋ฒ๋ฆด ์ ์๋ ๊ฒ์ผ๋ก ๊ฐ์ ๋์ด ์จ ๊ฒ์ ์๋ ๊ฐ ํ๋ ์ ์ด๋ค. ์๋ก์ด ์ญ์ฌ์ฐ๊ธฐ์ ์ญ์ฌ์ ํน์ด์ฑ์ ๋ ํ ๊ฐ์กฐ๊ฐ ์ด๋ก ์ ์ญํ ์ ๋์ฒดํ ์ ์๋ ๊ฒ์ ์๋๋ค. ์
ํ ์ญ์ฌ์ฐ๊ธฐ๋ ์ญ์ฌ์ ์์ญ์์ ์ญ์ฌ์ ์ด๋ก ์ ๊ฒฐํฉ์ ๋ ํ ๊ณ ๋ฏผ์ด๋ฉด์, ๋ณดํธ์ฑ์ ์ธต์์ ๊ฐ๋ณ์ ์ฐ๊ตฌ๊ฐ ์ด๋ป๊ฒ ๋ง ๋ ๊ฒ์ธ๊ฐ์ ๋ํ ๊ธธ์ ์ฐพ์๊ฐ๋ ์์ ์ด๋ค.
ํ๊ตญ์ํ์ฌ ์ฐ๊ตฌ์ ํ๋ฆ ํ๊ตญ์ํ์ฌ ์ฐ๊ตฌ๋ ๋์ ๋์ง ์๋ ๊ณณ์์๋ถํฐ ๋ง์ ์ง์ ์ ์ด๋ฃจ๊ณ ์๋ค. ํ๊ตญ์์์๋ฃ์์ ๋ ธ๋ ฅ์ผ๋ก ์ ํ๊ตญ์ํ ๋ฅผ ๊ด๋ํ๊ธฐ ์ฌ์ด ํ๊ฒฝ์ด ์กฐ์ฑ๋๊ณ ์์ผ๋ฉฐ, ์๋ก ์ํ์ธ๋ค ์ ๊ตฌ์ ๊ธฐ๋ก๊ณผ ์ ๋ฌธ๊ธฐ์ฌ, ์ก์ง ๋ฑ์ ์ ๋ฆฌํ ์๋ฃ์ง๋ ๋ฐ ๊ฐ๋๊ณ ์๋ค. ์๋ฏผ์ง ์๊ธฐ ์ํ๊ฐ ๋ฐ๊ตด๋์ด ์ํ์ ํตํด ์ญ์ฌ๋ฅผ ์ฌ๊ตฌ์ฑํ ์ ์๊ฒ ๋์๊ณ , ์ฌ๋ฌ ๋ถ์ผ์ ์์นด์ด๋น ์์ ์ด ํ๋ฐํ๊ฒ ์งํ๋์ด ์ญ์ฌ์ ์๋ฃ์ ๋ํ ์ ๊ทผ์ด ์ฉ ์ดํด ์ก๋ค. ํ๋ ํ๊ตญ์ฌํ์ ์ฑ์ง๊ณผ ๋ฌธํ, ์ฐ๊ทน, ๊ฑด์ถ, ๋ง ํ ๋ฑ์ ๋์ค๋ฌธํ์์ ๊ด๊ณ๋ฅผ ๋ค๋ฃฌ ์ธ์ ๋ถ์ผ์ ์ฐ๊ตฌ๋ ํ ๋ฐํด์ง๋ฉด์ โํ๊ตญ ์ํ ์ญ์ฌโ๊ฐ ๋ด์ ์ ์๋ ๊ฐ๋ฅ์ฑ์ด ํ ์ฑํด์ง๊ณ ์๋ค. ์ญ์ฌ ์ฐ๊ตฌ๋ ๋น๋ก ํํ์ ์ํด์์๋ ์๋์ ํ๊ฒฝ๊ณผ ๋ด ๋ก ์ ๊ตฌ์ฑํ๋ ์์ ์ด์ง๋ง 1์ฐจ ์ฌ๋ฃ์ ๋ฐ๊ตด๊ณผ ๋ณต์์ ๋ฌด ์๋ณด๋ค ์ค์ํ ํ ๋๋ค. ์ํ์ฌ๊ฐ ์๋ก์ด ์ฌ์ค์ ๋ฐ๊ตดํ์ฌ ๊ธฐ๋กํ๋ ๊ฒ์ ๊ทธ์น์ง ์๊ณ ํ์ฌ์ ์ํด ๋์์์ด ๋ณํํ ๊ณ ๋ค์ ํ์ค์ ์ํฅ์ ๋ฏธ์น๋ ์ญ๋์ ์ธ ์์ ์ด๋ผ๋ ์ธ์
์ ํ๊ตญ์ํ์ฌ ์ฐ๊ตฌ์ ์์คํ ์ง์ ์ด๋ค.
๓ฐก๓ฐกํ๊ตญ ์ํ ์ญ์ฌ๓ฐก๓ฐก์ ๊ด์
๓ฐก๓ฐกํ๊ตญ ์ํ ์ญ์ฌ๓ฐก๓ฐก๋ ์ญ์ฌํ๊ณ์ ํ๊ตญ ์ํ์ฌ ์ฐ๊ตฌ์ ์ฑ๊ณผ ๋ฅผ ๊ฒฐํฉํ๊ณ ํ๊ตญ ์ํ๋ฅผ ํ๋์ฌ์ ํ๋ฆ์ ๋ฐ๋ผ ์๊ฐํ๊ณ ์ ๊ธฐํํ๋ค. ํ๊ตญ ์ํ์ฌ๋ ์ด๋ป๊ฒ ์ธ์ํ๊ณ ์ ๊ทผํ๋์ง์ ๋ฐ๋ผ ๋ค
์ํ ๊ด์ ๊ณผ ์ฌ์ค์ ์์ ํ ์ ์๋ค. ๓ฐก๓ฐกํ๊ตญ ์ํ ์ญ์ฌ๓ฐก๓ฐก๋ ํ๊ตญ ์ํ๊ฐ ๋งํ๊ณ ์๋ ์๋์ ๊ธฐ๋ก์ด๋ฉฐ, ๊ทธ ์ํ๋ฅผ ์ ์ฐํ๊ณ ์๋นํ ์๋์ ๋์ค์ฌ๋ฆฌ์ ์ฌํ๊ตฌ์กฐ์ ๋ํ ์ฑ๊ธด ํ๋ ์์ ์ง ๊ฒฐ๊ณผ๋ผ ํ ์ ์๋ค. ์ฐ๋ฆฌ๋๋ผ์์ ์ํ๋ ์๋ฏผ์ง ์กฐ์ ์ ์ํ(ๆด้ขจ)๊ณผ ํจ ๊ป ๋๋ํด ๋์ค๋ฌธํ์ ๊ฝ์ผ๋ก ์๋ฆฌ ์ก์๋ค. 1900๋ ๊ฒฝ์ ์ฒซ ์์์ด ์ด๋ฃจ์ด์ง ํ, 1910๋ ๋ ๊ทน์ฅ๊ฐ์ ํ์ฑ๊ณผ ํจ๊ป ์ ํ๋์๊ณ , 1920, 1930๋ ๋์ ๊ฑธ์ณ ๊ด๋์ด ๋ณดํธํํ ๋ฉด์, ๊ฐ๋(่ก้ ญ) ๋ชจ๋ ์ํ์ ์ผ๋ถ๋ก ๋์ค์๊ฒ ํ์์ ์ ๊ณตํ๋ค. ์ด์ ๋นํด, ํ๊ตญ ์ํ ์ ์ ์ญ์ฌ๋ 1919๋ <์๋ฆฌ์ ๊ตฌ ํ (็พฉ็็ไป่จ)>๊ฐ ์ฐ์๊ทน(kino-drama)์ผ๋ก ๋ง๋ค์ด์ง๊ณ , 1923๋ <์ํ์ ๋งน์>๊ฐ ์์ ํ ๊ทน์ํ๋ก ๊ณต๊ฐ๋๋ฉด์ ์ ์๋์๋ค. ์ํ๊ฐ ๋ณดํธํ๋ 1934๋ ์กฐ์ ์์ ์์๋ ์ ์ฒด
์ํ ํธ์ ์ค ์กฐ์ ์ํ์ ๋น์จ์ 4%์ ๋ถ๊ณผํ๋ฉฐ, 1940๋ ์์์ผ ๊ตญ๋ฏผ 1์ธ๋น ๊ด๋ํ์(์ธ๊ตญ ์ํ ํฌํจ)๊ฐ 1ํ์ ๋ ๋ฌํ๋ค. ํด๋ฐฉ ํ 1950๋ ๋ ์ค๋ฐ๊น์ง๋ ๊ธฐ๋ก์ํ์ ๋ด์ค ์ธ์ ์ฅํธ ๊ทน์ํ ์ ์์ ๋ฏธ์งํ๋ค. ํ๊ตญ ์ํ๊ฐ ์ฐ์ ์ ์ผ๋ก ์ต์ฑํ๋ 1960๋ ๋์ 2000๋ ๋ ์ดํ์๋ง ํ๊ตญ ์ํ ์ ์ ์จ์ด 50% ๋ด์ธ๋ฅผ ์ ์งํ๊ณ ์์ผ๋ฉฐ, ๊ทธ ์ด์ธ ์๊ธฐ์๋ 15.9(1993)โผ40% ์ฌ์ด์ ๊ฑธ์ณ ์์๋ค. ๋ฐ๋ผ์ ํ๊ตญ ์ํ ์ญ์ฌ๋ฅผ ํ๊ตญ์ธ์ด ํ๊ตญ ์๋ณธ์ผ๋ก ์ ์ ํ๊ณ ํ๊ตญ ๋ฌธํ์ ์ ์๋ฅผ ๋ค๋ฃฌ ์ํ๋ค์ ๊ธฐ๋ก์ผ๋ก ์ดํดํ ๋ค๋ฉด ๊ทธ ํญ์ ๋งค์ฐ ์ ํ์ ์ผ ์๋ฐ์ ์๋ค. ์ํ๋ ์์์ ๊ธฐ์์ ๋ ๊ธฐ๊ณ ๋ณต์ ์ ์์ ์ด๋ฉฐ, ๋๊ท๋ชจ ์๋ณธ์ ํ์๋ก ํ๋ ์ฐ์ ์ผ ๋ฟ ์๋๋ผ, ์์ ์ง์ญ์ ๊ณต๋์ฒด๋ฅผ ๊ตฌ์ฑํ๊ณ ๋งค๊ฐํ๋ ๋ฌธํ๋ค. ๋ํ ์ํ ์ญ์ฌ๋ ๊ทธ ๊ธฐ์๋ถํฐ ๊ตญ์ ์ ์ผ๋ก ์ ํต๋์ด ์จ ์ ์๊ณผ ์๋น์ ์ํ ๊ณ ๋ฆฌ๋ฅผ ๊ตฌ์ฑํ๊ณ ์์ด์, ๋ฏผ์กฑ ๊ตญ๊ฐ๋ง ๋ค ์ฐจ์ด๊ฐ ์์ผ๋ฉด์๋ ์ ์ฌ์ฑ์ ๊ณต์ ํ๋ ์ฅ๋ฅด์ ๊ตฐ์ง์ ํ์ฑํ๊ณค ํ๋ค. ์ผ๋ก๋ก 1960๋ ๋ ๋ง์นด๋ก๋ ์จ์คํด๊ณผ ํ์ฝฉ ์ ๊ฒ์ ์ํ๋ ํ๊ตญ๊ณผ ์ผ๋ณธ์ ๋น๋กฏํ ์์์ ๊ตญ๊ฐ์ ๊ฒ๊ฐ ์ํ ์ ์์ ์ด์งํด ์ฅ๋ฅด์ ์ง์ญํ๊ฐ ์ด๋ฃจ์ด์ก๋ค. ๋์ผํ ๋ฌธํ ์ํ์ ์๋นํ๊ณ ์ ์ํจ์ผ๋ก์จ ์ธ๊ณ์ ๋ณดํธ์ฑ์ ๋งค ๊ฐํ๋ฉด์ ๋์์ ๊ฐ ๋ฏผ์กฑ ๊ตญ๊ฐ์ ์ง์ญ์ฑ์ ํํํด ์จ ๊ฒ์ด
๋ค. ์ด์ ๊ฐ์ ํ์์ด ์ธ๊ณ ์ํ ์ญ์ฌ์ ๋์ฒ์ ๋ํ๋๊ณ ์๋ค. ํ๊ตญ ์ํ ์ญ์ฌ๋ ํ๊ตญ ๊ทผํ๋์ฌ์ ํ๋ฆ ์์์ ๊ทผ๋ ์ ํ์ฑ๊ณผ ์ธ๋์ ์์ฉ์ ํฌํจํ ์ฌํ๋ฌธํ์ฌ์ด์, ๋ฏผ์กฑ ์ํ ์ ์๊ณผ ์๋น์ ์ฅ์ด๋ฉด์, ์ ์ง๊ตฌ์ ๋ณดํธ์ฑ์ ๋ด์ง ํ ์๊ฐ์ ํ๋ฆ์ด๋ค.
์๊ธฐ ๊ตฌ๋ถ ๊ธฐ์ค๊ณผ ์ฃผ์
๓ฐก๓ฐกํ๊ตญ ์ํ ์ญ์ฌ๓ฐก๓ฐก๋ ํ๋์ฌ์ ํ๊ตญ ์ํ์ ์๊ธฐ๋ณ ํน์ง์ ๋๋๋ฌ์ง๊ฒ ํ๊ธฐ ์ํด ๋ ธ๋ ฅํ๋ค. ๋ชจ๋ ์ญ์ฌ ๊ธฐ์ ์ด ์กด์ฌ ํ๋ ๊ฒ๋ค์ ๋ฌ์ฑ๋ฌ์ฑํ๊ฒ ์ฌํํ ๊ฒ์ผ ๋ฟ์ด์ง๋ง, ์ด ์ฑ ์์๋ ํ๊ตญ ์ํ์ ์ธ์ธํ ์ ์ ๊ธฐ๋ก๊ณผ ์ฌ์ค์ ์๋น ๋ถ ๋ถ ๋๋ฝ๋ ์๋ฐ์ ์์๋ค. ์งง์ ์ง๋ฉด์ ๋ณ๋ช ์ผ์ ๊ฐ ์๊ธฐ ๋ฅผ ๋ค๋ฅธ ์๊ธฐ์ ๊ตฌ๋ณํ๋ ํน์ง์ ๋ช ํํ๊ฒ ๋ณด์ฌ ์ฃผ๊ณ ์ถ์ ๊ธฐ ๋๋ฌธ์ด๋ค.
๓ฐก๓ฐกํ๊ตญ ์ํ ์ญ์ฌ๓ฐก๓ฐก์ ์๊ธฐ ๊ตฌ๋ถ์ ์ด์ ๊น์ง ๊ธฐ์ ํด์จ ๊ฒ
๊ณผ ํฌ๊ฒ ๋ค๋ฅด์ง๋ ์๋ค. ์ญ์ฌ์ ์๊ฐ์ฑ์ ๋ค์ํ ์ธต์์ ๋จ๋ฉด์ ์ง๋๋ ์ฐ์์ ์ธ ํ๋ฆ์ด๋ฉฐ, ์๊ธฐ ๊ตฌ๋ถ์ ์ญ์ฌ์ ๋ถ ์ฐ์์ ์ธ ๋จ์ ๊ณผ ์ง์ ๋ณํ๊ฐ ์ผ์ด๋ ๋ฌธํฑ์ ํ์งํ๋ ๊ตฌ ๋ถ์ ์ผ๋ก ์ธ์ํ๋ค. ์ผ์ ์๋ฏผ์ง ์๊ธฐ๋ ํ๋์ฌ์ง๊ณผ ๊ทน์ฅ๊ฐ์ ํ์ฑ(1895โผ
1923), ์๋ฏผ์ง ๋์ค๋ฌธํ์ ๋ฌด์ฑ์ํ(1923โผ1935), ์ ์ฑ์ ํ์ ๊ทผ๋์ ์ถ ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ๊ตฐ๊ตญ์ฃผ์(1935โผ1945) ๋ฑ ์ธ ๋ถ๋ถ ์ผ๋ก ๋ถ๋ฅํ๋ค. ํ๋์ฌ์ง ์์ ์๊ธฐ, ์กฐ์ ์ํ ์ ์ ์ถ๋ฐ, ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ์ ์ฑ์ํ์ ์์์ ๊ธฐ์ค์ผ๋ก ๊ตฌ๋ถํ ๊ฒ์ด๋ค. ์ํ ์ ์ ํ์์ ์ ํ, ์ผ์ ์ ์๋ฏผ ์ ์ฑ , ๊ทผ๋ ๋์๋ฌธํ ํ์ฑ ์ด ์ด๋ค ํ์์ผ๋ก ๋ฐํ๋์๋์ง๋ฅผ ์ค์ฌ์ผ๋ก ๋ณด์๋ค. ๋ฌด์ฑ ์ํ๋ <์ฒญ์ถ์ ์ญ์๋ก>(1934) ๋จ ํ ํธ๋ง ๋ณด์กด๋์ด ์์ด ์ํ์ ํน์ง์ ํตํด ๋ค๋ฅธ ๋ฐฉ์์ ์๋ ๊ตฌ๋ถ์ ์ ์ํ๊ธฐ ์ด ๋ ค์ ๋ ํ๊ณ๋ ์์ฉํ๋ค. ํด๋ฐฉ ํ 1945๋ ๋ถํฐ 1957๋ ๊น์ง๋ฅผ โ์ ์น์ ๊ฒฉ๋ณ๊ธฐโ ๋ผ๋ ์ฃผ์ ๋ก ๋ฌถ์ ๊ฒ์ ๋ค๋ฅธ ํ๊ตญ ์ํ์ฌ ์ฑ ๋ค๊ณผ ์ฐจ์ด๊ฐ ์๋ค. ์ด ๊ธฐ๊ฐ์ ์ผ๋ฐ์ ์ผ๋ก 1954๋ ๊น์ง ๋ฌถ์ด๋ ์๊ธฐ๋ก 1955๋ <์ถํฅ์ >์ ์์์ ๊ธฐ์ ์ผ๋ก ํ๋ค. ๊ทธ๋ฌ๋ 1955 ๋ ๊น์ง ์ง๋ฐฐ์ ์ธ ์ฅ๋ฅด๋ ์ ์์ํ์๊ณ , 1958๋ ์ ์ด๋ฅด๋ฌ ์์ผ ๊ทน์ํ ์ค์ฌ์ผ๋ก ์ํ๊ณ๊ฐ ์ฌํธ๋๊ธฐ ๋๋ฌธ์, ์ํ์ ๊ธฐ๋ก์ฑ์ด ์ฐ์ ํ๋ ์๊ธฐ๋ก ๋ณด๊ณ ์ด ๊ธฐ๊ฐ์ ์ฐ์ฅํ๋ค. 1958๋ ์์ 1962๋ ์ โ๋ฏธ๊ตญ ๋ฌธํ, ๊ทผ๋ํ, ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ๊ฐ์กฑโ ์ด๋ผ๋ ์ฃผ์ ๋ก ๋ณ๋์ ์๊ธฐ๋ก ๋ถ๋ฆฌํ ๊ฒ์, ์ด ์๊ธฐ์ ํ ๊ตญ ์ฌํ์ ์ํ ํ์์ด ์ด๋ค ๊ธธ์ ๊ฐ์ง์ ๋ํด ์ฌ๋ฌ ๊ฐ๋ฅ ์ฑ์ด ๊ณต์กดํ๊ธฐ ๋๋ฌธ์ด๋ค. ์ฐ๋ฆฌ ์ํ๋ 1960๋ 4ยท19 ํ๋ช ๊ณผ 1961๋ 5ยท16 ๊ตฐ์ฌ ์ฟ ๋ฐํ์ ๊ฒฉ๋ณ๊ธฐ์ ๊ฐ์กฑ ๋๋ผ๋ง๋ฅผ
๋น๋กฏํ ๊ฐ์กฑ ์ด์ผ๊ธฐ๋ฅผ ์์ฐํ๊ณ , 1963๋ ์์ 1971๋ ๊น์ง ๋ ์ํ์ ์ฑ ์ด ์ฒด๊ณ๋ฅผ ๊ฐ์ถ๊ณ ์ฐ์ ์ ํ์ฑํ๋ฉฐ ์ฅ๋ฅด์ํ ์ค์ฌ์ ์ ๋ํ ์๊ธฐ๋ก ์ง์ ํ๋ค. ํํธ, 1972๋ ์์ 1979 ๋ ๊น์ง๋ ์ ์ ๋ ์ฌ ์ฒด์ ๊ฐ ์ฌํ ์ ๋ฐ์ ๊ท์จ๊ณผ ๋ถ์๊ธฐ๋ฅผ ์ง๋ฐฐํ๋ ์๊ธฐ์ด๋ค. ํ๊ตญ ์ํ์ ๊ฒฝํฅ์ ์๋์ ๋ณํ๋ฅผ ์ฌ๋ฌ ์งํ๋ฅผ ํตํด ํ์ถํ๊ณ ์๋ค. 1980๋ ๋๋ถํฐ ํ๊ตญ ์ํ๋ ํ๋๋ก ์ง์ ํ๋ ์ฐจ์ด๋ฅผ ๊ฐ ์ํํ๊ณ ์๋ค. 1960๋ ๋๋ถํฐ ์ง์๋๋ ์ํ ์ ์ฑ ๊ณผ ๊ตฌ์กฐ ๊ฐ ๋ณํํ๊ณ , ๊ธ์ง๋์๋ ์์ฌ์ ํํ ๋ฐฉ์์ด ๊ฐ๋ฅํด์ก์ผ ๋ฉฐ, ์ฌํ ๋ฏผ์ฃผํ์ ํ๋ตํ๋ ์ํ ๋ฌธํ๊ฐ ํ์ฑ๋๊ธฐ ์์ํ ๋ค. 1990๋ ๋์๋ ๋๊ธฐ์ ์๋ณธ์ ์ํ ํฌ์์ ๋ฏธ๊ตญ ์ง์ ๋ฐฐ๊ธ์ด ์ ์ฐฉํ๊ณ , ์๋น ๋ฌธํ๋ฅผ ์ง์ ๋ฐ์ํ๋ ๊ธฐํ ์ํ์ ํจ๊ป, 2000๋ ๋๋ฅผ ๋ง์ดํ๋ ์๊ฐ ๊ฐ๋ ๋ค์ ๋ฐ๋ท์์ด ์ถํ ํ๋ค. 2000๋ ๋ ํ๊ตญ ์ํ์ ์ฑ์ทจ๋ ์ ์ฑ ์ง์๊ณผ ์ฐ์ ์ฑ ์ฅ์ ๊ทผ๊ฑฐํ ํ๊ตญํ ๋ธ๋ก๋ฒ์คํฐ์ ์์ ์ ๊ฐ๋ฅ์ฑ๊ณผ ์๊ฐ ์ฑ์ ๋ฒ๋ฌด๋ฆฐ ์ํ๋ค์ ํตํด ์ด๋ฃจ์ด์ก๋ค. ์ด ๊ณผ์ ์ ๊ธฐ์ ํ๋ฉด์ ํ๊ตญ ์ํ๊ฐ ๋น๋์ ํ์ค๊ณผ ์ด ๋ป๊ฒ ์กฐ์ฐํ๊ณ , ๋ฌด์์ ๋๋ฌ๋ด์๋์ง๋ฅผ ํํํ๊ณ ์ ํ๋ค. ๋ฐ๋ผ์ ํ๊ตญ ํ๋์ฌ์ ์ฌํ๋ฌธํ์ ๋ณํ์ ์ด๋ฅผ ๋ฐ์ํ๊ฑฐ ๋ ์๊ฐํ๋ ์ ์ฑ ์ , ์ฐ์ ์ , ๊ธฐ์ ์ ๋ณํ๋ฅผ ์ค์ํ๊ฒ ๋ค ๋ฃจ์๋ค. ์ํ ์ ์ฑ ๊ณผ ์ฐ์ ์ ๋ณํ๊ฐ ๋ฏธ์น๋ ์ํ์ ์ ์
๊ฒฝํฅ๊ณผ ์ฅ๋ฅด, ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ๋ด๋ก ์ ๊ดํตํ๋ ์๋์ ์ ์ ํต์ฌ์ ์ผ๋ก ์์ฝํ๋๋ฐ ์ง์คํ๋ค. โ์ฝ๋ฆฌ์ ๋ด์จ์ด๋ธโ๋ โ์๊ฐ์ฃผ ์โ ๊ฐ๋ ์ ์ํ๋ฅผ ๋ฑ์ฅํ ์๊ธฐ ์ค์ฌ์ผ๋ก ๊ธฐ์ ํ๊ฑฐ๋, ์ ๊ธฐ ๊ตฌ๋ถ์ ๋ฒ์ด๋๋ ๋ด์ฉ์ ํ ์๊ธฐ์ ํตํฉ ์์ ํ ๊ฒ๋ ์ด ๋๋ฌธ์ด๋ค.
์ค๋๋ ์ ์ํ ์ญ์ฌ ์ค๋๋ ์ ์ญ์ฌ ์ฐ๊ธฐ(historiography)๋ ์ด๋ค ๋จ์ผํ ๊ด์ ๋ ๋ถ์ ํ๋ค. ๊ทผ๋์ ์ ๊ทผ๋๊ฐ ๊ณต์กดํ๋ ์๋ฏผ์ง ์๊ธฐ, ๋ค ์ํ ์๋ง์ด ํฌ์ฌ๋ ์คํฌ๋ฆฐ๊ณผ ๊ด๊ฐ์ ์ญ์ฌ, ๋ฏผ์กฑ์ ๋ํ ๊ด๋ ๋ฑ์ ๊ตฌ์ฒด์ ์ผ๋ก ์ ๊ทผํจ์ผ๋ก์จ ๋น๋์ ์ฌ๋ฆฌ ๊ตฌ์กฐ, ์ ๋ง, ํ์์ ๋ํ ๋ค์์ ์ญ์ฌ๋ฅผ ํผ์น๋ ค๊ณ ํ๋ค. ์ญ์ฌ ์์ ์ ์ํ์ฌ์ ๊ฐ์ค์ ๊ฒํ ํ๊ณ , ์ํ๋ฅผ ๋ถ์ํ๋ฉฐ, ์ ์นํ ๊ณผ ์ํ ์ฌ์ด์ ์ ํฉ์ ์ ๋ฐํ๋ ํ์ค์ ์ค์ฒ์ด๋ค. ์ญ์ฌ ์ ์ธ ์์ ์ ๋ถ๋ณ์ ์ธ ๊ฒ์ฒ๋ผ ๋ณด์ด๋ ์ํ ์ ๋๊ฐ ์ฐ์ฐ์ ์ธ ๊ฒ์์ ๋ณด์ฌ ์ค์ผ๋ก์จ ํ์ฌ๊ฐ ์ผ์์ ์ผ๋ก ์กด์ฌํ๋ ๊ฒ ์์ ๋ฐํ๋ด๊ณ ์ ํ๋ค. ํ๊ตญ ์ํ ์ญ์ฌ ์ฐ๊ธฐ๋ ์ธ๊ณํ(globalization)์ ์ง์ญํ (localization)๊ฐ ๋์์ ์ผ๋ก ๋ฐ์ํ๋ ์๋์ ํ๊ตญ ์ํ ๋ฅผ ์ ์ํ๋ ๊ฒ๋ถํฐ ์ ์ ๋ ์ด๋ ค์์ก๋ค. ํ๊ตญํ ๋ธ๋ก๋ฒ ์คํฐ๋ ํ ๋ฆฌ์ฐ๋์ ์ก์ ์ฅ๋ฅด๋ฅผ โ๊ณต๊ฐ์ โ์ผ๋ก ์ฐจ์ฉํด ๋ฏผ์กฑ
์ ์ญ์ฌ์ ๊ฐ์ ์ ๋ฒ๋ฌด๋ ธ์ผ๋ฉฐ, ๊ฐ ๊ตญ๊ฐ์ ๊ณต๋ ์ ์ ์ํ ๋ ๋ค์ํ ์ถ์ฒ์ ์๋ณธ, ๋ฌธํ, ์ธ๋ ฅ์ด ๊ณต๋ ์์ ํ ํผ์ข (hybrid)์ ์ํ์ ๋ด๋๊ณ ์๋ค. ๊ตญ๊ฐ๊ฐ ์ํ ์ ๋๋ฅผ ๊ท์จ ํ๊ณ ํต์ ํ๋ ์๊ธฐ๋ ๋ฉ๋ฆฌ ์ง๋๊ณ ์์ผ๋ฉฐ, ์ํ ์ฐ์ ์ ํ๊ตญ ์ํ๊ฐ ์์ฌ์ ํํ์ ์์จ์ฑ์ โ์ด๋ ์ ๋โ ๋ฌ์ฑํ ๋งํผ ์ฑ์ฅํด ์๋ค. ํ๊ตญ ์ํ๊ฐ ํ์ ๋ฌธํ๋ก ๊ฐ์ฃผ๋๋ ์ญ ์ฌ๋ ์ง๋๊ฐ๋ค. ๊ทธ ์๋ฆฌ๋ ์ฐ์ ํ์ ๋ฐ๋ฅธ ๋ค์์ฑ์ ๋ฌธ์ , ์ง์ ์ฑ์ฅ์ ์ํ ๊ณผ์ , ๊ธ๋ก๋ฒํ์ ๋ํ ๋์ ๋ฑ์ ํ๋ ๊ฐ ๋์ ํ๊ณ ์๋ค. ์๋ ๋ณํ์ ๋ฐ๋ผ ํ๊ตญ ์ํ๋ฅผ ๋๋ฌ์ผ ๋ด๋ก ์ ๊ทธ ํํ ๋ฅผ ๋ฌ๋ฆฌํ ๊ฒ์ด๊ณ ์ญ์ฌ๊ฐ ๋์ด ๊ฐ๋ค. ์ํ ์ญ์ฌ ์ฐ๊ธฐ๋ ์ ๊ฐ์ ๋ํ ๊ทธ์น ์ ์๋ ์ ํญ์ด์ ์ฌํ์ด๋ค. ํ๊ตญ ์ํ์ฌ ๋ ํ์ค์ ์ญ๋์ฑ์ ์ํด ๋์์์ด ๋ค์ ์ฐ์ฌ์ง ๊ฒ์ด๋ค.
* โ์ํ์ฌ ์ฐ๊ธฐ ๋ฐฉ๋ฒ๋ก โ์ ๊น๋ฏธํ(2003)์ ์์ฝ ์ ๋ฆฌํ๋ค.
์ฐธ๊ณ ๋ฌธํ ๊น๋ฏธํ(2003), ์ํ, ์ญ์ฌ์ ๊ด๊ณ ๋งบ๊ธฐ, ๓ฐก๓ฐก์์์์ ์ฐ๊ตฌ๓ฐก๓ฐก๓ฐก3ํธ, 9โผ28์ชฝ.
๋ก๋ฒํธ ์๋ ยท ๋๊ธ๋ผ์ค ๊ณ ๋ฉ๋ฆฌ ์ , ์ ์ง๋ ์ธ ์ญ(1997). ๓ฐก๓ฐก์ํ์ ์ญ์ฌ: ์ด๋ก ๊ณผ ์ค์ ๓ฐก๓ฐก. ๊น์น.
๋ง๋ฅดํฌ ํ๋ก ์ , ์ฃผ๊ฒฝ์ฒ ์ญ(1999). ๓ฐก๓ฐก์ญ์ฌ์ ์ํ๓ฐก๓ฐก. ๊น์น. Edinburgh Film Festival(1977). History/Production/Memory.
Edinburgh Magazin(no 2). John Fell(1983). Film Before Griffith. Berkeley & Los Angeles: University of California Press. Mark Nash & Steve Neal(1977). Reports from the Edinburgh Festival, Film: โHistory/Production/Memory.โ Screen 18. 4(Winter, 77/78), pp.77โผ91. Noฤl Burch(1979). Filmโs Institutional Mode of Representation and the Soviet Response. October 11(Winter, 1979), pp.77โผ96. Patrice Petro(1989). Joyless Street: Woman & Melodramatic
Representation in Weimar Germany. Princeton University Press. Thomas Elasaesser & Adam Barker(eds.)(1990), Early Cinema:
Space Frame Narrative. BFI.
์ง๊ธ๊น์ง ๋ถ๋ ํฐ ๏ผ์ธํ ๋ฆฌ๊ฒ์น์๏ผ๋ฅผ ๋ณด์ จ์ต๋๋ค. ๋งค์ผ ์์นจ ์ปค๋ฎค๋์ผ์ด์ ๋ถ์ค์ ์ง์์๋ง๋๋์ง์ ์ ์์ ๋ ์๋ค์ ์ฐพ์๊ฐ๋๋ค. ๏ผ์ธํ ๋ฆฌ๊ฒ์น์๏ผ์ฌ์ดํธ(bookletter.eeel.net)๋ฅผ ๋ฐฉ๋ฌธํ๋ฉด ๋ชจ๋ ๋ถ๋ ํฐ๋ฅผ ๋ง๋ ์ ์์ต๋๋ค.