3. Het bestaansrecht van het vak

3. Het bestaansrecht van het vak

Een goede leerkracht is zich bewust van het bestaansrecht van zijn vak: waarom bestaat mijn vak: waartoe leidt mijn vak op, waar komen deze leerlingen in het werkveld terecht? Dit bestaansrecht hoort ook tot de vakdidactiek.

Om het bestaansrecht van je vak te kennen heb je volgende zaken nodig: 1. Wat is de maatschappelijke relevantie van mijn vak? Tot welk beroep leiden jouw vakken? Wat is de beroepskwalificatie? 2. In welke studiegebieden/onderwijsvormen/studierichtingen wordt je vak gegeven? 3. Welke inhouden worden gegeven? Wat is de essentie van mijn vak? 4. Wat maakt je vak anders dan de andere vakken?

Het bestaansrecht van de TV- en PV-vakken is duidelijk: deze vakken leiden op tot een beroep. Als de vakken TV Hout en PV Hout niet bestaan, worden geen schrijnwerkers opgeleid. Een leraar hout weet dat zijn leerlingen voorbereid worden op het beroep van schrijnwerker en hij weet wat er verwacht wordt van een schrijnwerker. Zo kan hij zijn lessen beter opbouwen. Lessen zijn dan niet zomaar een opeenstapeling van werkvormen en opdrachten, maar een bewust proces naar bepaalde doelstellingen.

Welke competenties een schrijnwerker (of een kapper of een dakwerker of …) nodig heeft, staat beschreven in de beroepskwalificaties. In dit document staan alle vaardigheden, kennis en attitudes die men verwacht van een bepaalde vakman.

Voorbeeld: beroepskwalificaties binnenschrijnwerker

Link naar de Vlaamse kwalificatiestructuur: beroepskwalificaties: https://tinyurl.com/ycttckhd

Deze beroepskwalificaties zijn het uitgangspunt voor de curriculumdossiers en leerplannen voor de praktijkgerichte vakken (administratieve benaming TV & PV: technische vakken en praktijkvakken): de leerplannen zijn gebaseerd op de beroepskwalificaties. Daarnaast bevatten de leerplandoelen of competenties díe competenties die de schrijnwerker, de lasser, de onderhoudsman,… nodig heeft om het beroep uit te oefenen.

O P D R A C H T E N

1. Beroepssector Tot welk beroep leiden jouw vakken op? Wat is de beroepskwalificatie?

− Zoek via onderstaande link van ‘onderwijskiezer.be’ https://www.onderwijskiezer.be/v2/beroepen/beroep_beroepenvelden.ph p

− Welke beroepssector hoort bij jouw vakken? − Welke beroepen horen thuis in deze beroepssector? o Kies één beroep uit de lijst en bekijk welke opleidingen leiden tot dit beroep. o Klik op VKS en bekijk de ‘beroepskwalificatie’ voor dit beroep.

2. Nieuwe structuur 2de graad: finaliteit, studiedomein en studierichtingen

In Algemene didactiek zocht jij reeds jouw vakbevoegdheid op: welke vakken mag jij geven in het secundair onderwijs? Daarnaast is het ook interessant om te weten in welke finaliteit(en), studiedomeingebieden en studierichtingen deze vakken aangeboden worden.

Voorbeeld: het studiedomein STEM bevat heel wat studierichtingen zoals

Houttechnieken, Elektrotechnieken, Bouw, Houttechnieken, enz.

− Ga naar de matrix secundair onderwijs (Power BI) via volgende link

https://tinyurl.com/bd6aapf5

• Klik dan op ‘raadpleeg het aanbod’. Daar kan je verder klikken op studiedomeinen, finaliteiten, opleidingen per graad. • Bekijk jouw studiedomein. Bekijk daar welke studierichtingen er bestaan in jouw domein in de verschillende graden.

− Gebruik opnieuw de link van opdracht 1. https://www.onderwijskiezer.be/v2/beroepen/beroep_beroepenvelden. php

▪ Kies een beroep. ▪ Klik op ‘opleiding’. Zo vind je ook alle studierichtingen. ▪ Klik op 1 studierichting. ▪ Klik daar op ‘situering’. Zo vind je een overzicht van deze studierichting in het studiegebied.

− Bij de onderwijsverstrekkers vind je de nieuwe leerplannen ▪ Bekijk in een leerplan voor jouw vak de leerplandoelen en leerinhouden. ▪ Tip: kijk bij verschillende onderwijsverstrekkers en grasduin ook eens in de leerplannen van het volwassenenonderwijs.