Kortrijk
(H)EER LIJKE STAD
Op weg naar een duurzame stad
Kortrijk ontving in 2006 voor de eerste keer het label Fair Trade Gemeente. Lokale besturen zijn de hefboom bij uitstek om eerlijke handel vanzelfsprekend te maken. De kleine en grote acties die wij ondernemen, zetten samen grote stappen richting een meer eerlijke en duurzame wereld. Ondertussen zijn we 15 jaar later en beweegt er naast Fair Trade heel wat op het vlak van duurzaam ondernemen en consumeren. Met deze stadsgids bundelen we deze initiatieven en stellen ze voor aan het brede publiek. Niet alleen om te tonen wat ze allen in hun mars hebben, maar vooral om nog meer Kortrijkzanen kennis te laten maken met hen. Op die manier geven we hen een extra duwtje in de rug en stimuleren we een andere kijk op de manier waarop we produceren en consumeren. Wat uiteindelijk de nodige gedragsverandering met zich mee moet brengen om onze klimaatambities te realiseren. Ontdek dankzij deze gids de veelheid van duurzame ondernemingen in onze stad. Ze dragen allen bij aan de Kortrijkse Green Deal en nodigen u uit om eens langs te gaan.
Inhoud Hoe werkt de gids p. 3 Criteria p. 4-8 Cafés & restaurants p. 9-13 De deelfabriek p. 14-15 Handelszaken p. 16-22 Kaart p. 24 4
(H)EERLIJKE STAD
Hoe werkt de gids Elke zaak in deze gids zet zich in voor een duurzamer Kortrijk. Bij elke zaak vind je de icoontjes van de criteria waarop de zaak scoort.
F Fairtrade
B Bio V Veggie/Vegan L Lokaal/Korte keten C Circulaire economie
S Sociale economie
5
Criteria F Fairtrade Trade, not aid! Het blijft de mantra van de wereldwijde fairtrade beweging. In plaats van symptoombestrijding, pakt fairtrade het probleem aan bij de wortels: streven naar rechtvaardige internationale handel. Wat garandeert fairtrade precies? • Producenten krijgen een minimumprijs. Als de marktprijs daalt, dan is er een vangnet voor de producenten. • Producenten krijgen een fairtrade premie die ze in de gemeenschap investeren. • Er is een verbod op kinderarbeid en discriminatie. • De vakbondsvrijheid van de producenten wordt gerespecteerd. Hoe herken je fairtradeproducten? Fairtrade is méér dan een label en toch is een label een handig instrument om fairtradeproducten in de winkel te herkennen. Deze labels hanteren hoge normen voor menswaardige arbeidsomstandigheden maar er bestaan er nog meer.
6
(H)EERLIJKE STAD
B Bio Vandaag zijn geïndustrialiseerde monoculturen het dominante landbouwmodel. Dat is nochtans energie- en water-intensief en dat terwijl energie en water steeds schaarser worden. Bio is een productiemethode die de draagkracht van de planeet respecteert. Wat garandeert bio? • Er worden geen kunstmatige meststoffen en chemische pesticiden gebruikt. • Er is teeltrotatie waardoor de gewassen jaarlijks doorschuiven. Zo raakt de grond niet uitgeput en worden ziektes op een natuurlijke manier bestreden. • Efficiënt waterbeheer Hoe herken je bioproducten? Staat het woord ‘biologisch’ of ‘bio’ op het product, in combinatie met een biolabel? Dan heb je een bioproduct in handen.
7
V Veggie & Vegan Veganisme is een levensstijl waarbij iedere vorm van wreedheid tegenover dieren wordt afgezworen. Veganisten kiezen ervoor om geen dierlijke producten te gebruiken: van voeding tot kledij en van op dieren uitgeteste cosmetica tot cosmetica waar dierlijke producten in verwerkt zijn. Vegetariërs eten geen vlees, vis of gevogelte. Ze gebruiken wel producten van dierlijke oorsprong waarvoor geen dieren worden geslacht, zoals kaas, eieren of wol. Door minder dierlijke producten te eten spaar je niet enkel het milieu of zorg je voor minder dierenleed. Je gezondheid vaart er ook wel bij.
L Lokaal/ Korte keten Bij het woord ‘korte keten’ denken we meteen aan landbouwers uit de eigen regio, maar korte keten gaat over veel meer dan voedselkilometers. Een handelsketen bestaat uit verschillende schakels met vooraan de boeren en vervolgens de producenten. De markttoegang is voor hen cruciaal maar daarvoor zijn ze afhankelijk van een aantal machtige opkopers. In de korte keten is dat anders. Er is een rechtstreekse band tussen producent en consument. Zo kan de producent zelf zijn prijs, productiemethode en aanbod bepalen.
8
(H)EERLIJKE STAD
C Circulaire economie Refuse, reduce, reuse, recycle, rot… Klinken deze woorden bekend in de oren? Dan zit het zero waste idee er goed ingebakken! Met deze 5 R’en beperk je jouw impact op de afvalberg! Waarvoor staat zero waste? • Refuse: weiger wat je niet nodig hebt. Bijvoorbeeld door het plastic zakje achterwege te laten en door geen verpakte groenten te kopen. • Reduce: reduceer de hoeveelheid van wat je koopt en vermijd voedseloverschotten of overbodige prullaria. Door spullen te delen verminder je ook jouw impact. • Reuse: tweedehands is helemaal in! Gooi zelf niets weg dat herbruikbaar is! • Recycle: recycleer wat je niet hebt kunnen weigeren, reduceren of hergebruiken. Kies dan voor recycleerbare alternatieven. Probeer ook zo veel mogelijk spullen te herstellen. • Rot: composteer de rest. Meer weten? Check: www.zerowasteeurope.eu
9
S Sociale economie In deze gids vind je ondernemingen die maatschappelijke winst voorop plaatsen. Dat zijn bedrijven en organisaties waar mensen werken of opgeleid worden die niet of nog niet in het reguliere arbeidscircuit terecht kunnen. In Vlaanderen werken er meer dan 24.000 mensen uit kansengroepen in een maatwerkbedrijf of een lokale diensteneconomie onderneming. Onder deze rubriek vind je ook organisaties die draaien op het engagement van vrijwilligers. Wist je dat 1 op de 8 Vlamingen vrijwilligerswerk doet? Fantastisch toch?
10
(H)EERLIJKE STAD
Cafés & restaurants Barcyclette Barcyclette is een huiskamer kaffeetje met heerlijke drankjes. Je kan er in de zetels hangen, snuisteren in de ruilbibliotheek, een stevige boterham eten of een huiskamerconcertje meepikken.
F
B V
L
C
› Begijnhofpark, Kortrijk
Bolwerk Bolwerk is een culturele vrijhaven die inzet op creatie, ontmoeting, verwondering en ecologie. Je kan er terecht in de Bolwerk Bar, maar ook op evenementen waar steeds een fairtrade en biologisch aanbod is.
F
B C
S
› Spinnerijstraat 105, Kortrijk
11
Café Dudu Café Dudu is een gezellige, bruine kroeg, waar iedereen welkom is voor een drankje of lekkere hap. Kom zeker voor onze goeie klassiekers met streekproducten, maar ook voor de durvers is er steeds iets te beleven.
F
L
C
S
› Heuleplaats 9, Heule
De Kleinkeuken Als 100% plantaardig restaurant toont De KleinKeuken, dat de vegan keuken meer is dan salade en wortel. Je kan er terecht voor een home made burger, vol au veggie of zwarte bonen brownie.
F
B V
L
C
› Budastraat 8, Kortrijk
De Trog In het oude herenhuis met gezellige binnentuin vind je de bio bakkerij en eethuis met eerlijke keuken. Je kan er terecht voor een gezonde lunch en
12
F
B
L
(H)EERLIJKE STAD
koffie met ambachtelijke gebakjes. Ook aan te raden voor groepen.
C
› Plein 12, Kortrijk
De BOkes De BOkes is een unieke horecazaak in Kortrijk. De uitbaters, mensen met een beperking, leggen jou maar al te graag in de watten. Geniet van de unieke kaart met lunch, hapjes en drankjes of neem het tegen elkaar op bij één van de vele volksspelen.
L
S
› Plein 33, Kortrijk
deDingen deDingen is een koffiebar, brunch- en ontbijtplek die ’s avonds verandert in een bruine kroeg. Het veggie-aanbod en de samenwerkingen met lokale bedrijven zorgen steeds voor leuke ervaringen.
V C
S
› Budastraat 12, Kortrijk
13
Gainsbar ‘Think Global, Drink Local’. Bij de Gainsbar vind je een mooi aanbod aan speciale en tijdelijke bieren. Maar ook voor een selectie van cocktails en alternatieve limonades ben jij hier aan het juiste adres.
F
B V
L
C
› Vlasmarkt 1, Kortrijk
Odelie Verwen jezelf met een biologisch ontbijt in een gezellig decor. Odelie gebruikt steeds gezonde, biologische ingrediënten uit hun no-waste shop.
B V
L
C
› Vagevuurstraat 1, Marke
Nectar Nectar bestaat sinds 1982 en is dan ook één van de oudste vegetarische restaurants in Vlaanderen. Voor de dagschotel worden steeds kraakverse, biologisch geteelde groenten en producten gebruikt.
B V C › Sint-Jansstraat 17, Kortrijk
14
(H)EERLIJKE STAD
Salie Bij Salie kan je terecht voor een verse lunch met wisselende suggesties. In de namiddag ontvangen ze je graag voor een dessertje met koffie. Afhalen is een optie, met een extra glimlach als je zelf je potje meebrengt.
V C › Hangar K, N. Mandelaplein 2, Kortrijk
Unie der Zorgelozen Is een sociaal-artistieke compagnie die veel belang hecht aan duurzame relaties in een duurzame wereld. Die voeden ze onder meer met lokale, duurzame en eerlijke producten.
F
V
L
C
S
› Pluimstraat 7, Kortrijk
Vork Is het Volksrestaurant van Kortrijk! Ze werken met drie tarieven, zodat iedereen de voeten onder tafel kan schuiven. Het personeel leert in VORK de knepen van het vak, om later aan de slag te kunnen in de gewone horeca.
V
L
C
S
› Doorniksestraat 60, Kortrijk 15
De Deelfabriek De Deelfabriek is een organisatie van stad Kortrijk. Het is een ontmoetingsplaats waar duurzame burgerinitiatieven en stadprojecten onder één dak zijn verzameld. Delen, ruilen en herstellen staan er centraal. De Deelfabriek is er voor iedereen met extra aandacht voor de meest kwetsbaren. Swop&Go ruilwinkel kledij 0-14jaar Babytheek ontlenen van babymateriaal
en ruilen van babyspulletjes deelsysteem van groot en klein werkmateriaal De Fietskeuken maandelijks fietsherstel onder begeleiding Tvelootje ontlenen van kinderfietsen 0-13jaar Sportrijk ruilen van sportkledij, ontlenen van sportmateriaal Rap op Stap vrijetijds- en reisaanbod met grote kortingen voor lager inkomens Boekdelen gratis boeken- en stripkast De Pamperbank pamperpakketten voor jonge ouders met sociaal tarief Switch gezinsondersteuning en doorverwijssysteem ism sociale partners Huis vh Kind speelpakketten ontlenen Poezewoef dierenvoedselpakketten
De Instrumentheek
› Damastweverstraat 1, Kortrijk › Meer info op: www.kortrijk.be/deelfabriek
Handelszaken Buurderij Kortrijk Elke week vind je hier lekkere lokale kwaliteitsproducten van boerderijen uit de buurt. Groenten, fruit, vlees, eieren, zuivel, vegetarische en veganistische gerechten: onze Buurderij biedt het allemaal aan.
F
B V
L
C
› Rhizo Vl., Beverlaai 75, Kortrijk
Courgette Courgette is een korte-keten winkel en lunchbar die de stad met het veld wil verbinden. De zelfgemaakte lunches en sapjes bewijzen hoe lekker België kan zijn!
B V
L
C
› Sint-Jansplein 14, Kortrijk
18
(H)EERLIJKE STAD
De Bazaar Op zoek naar een duurzame kledij-outlet? In de Bazaar kan je herbruikbare kleren kopen aan 5 euro per kilo. Het gaat om onverkochte kledij uit De Kringloopwinkel en kleren met een heel klein foutje.
L
C
S
› Groeningelaan 6, Kortrijk
De Grenshoeve Een echte bio boerderij waar smaakvolle groenten en fruit worden geteeld volgens de seizoenen. Je kan er zelf je seizoensgroenten via een CSA-abonement plukken of wekelijks pakketten bestellen.
B C › Beerbosstraat 1, Bellegem
19
De Hangaar Een laatste kans voor tweedehands. In De Hangaar kan je spullen op de kop tikken voor heel kleine prijzen. Het zijn vooral niet-verkochte spullen uit De Kringloopwinkel of spullen met een ‘foutje’.
L
C
S
› Warande 9, Heule
De Kringloopwinkel Bij De Kringloopwinkel vind je leuke en duurzame spullen. Je geeft ze een tweede leven en helpt zo de afvalberg verkleinen. De opbrengst gaat naar de tewerkstelling van personen die anders moeilijk een job vinden.
L
C
S
› Gentsesteenweg 176, Kortrijk
20
(H)EERLIJKE STAD
DemAkker Bloemen plukken op een bloemenveld is een enorme beleving. Hiervan wordt iedereen vrolijk. De bloementeelt gebeurt op ecologische wijze, rekening houdend met het bodemleven en aantrekken van nuttige insecten. DemAkker biedt 2 abonnementen aan: zelfpluk of boekettenabonnement.
B
L
› Bloemenveld ter hoogte van Bosstraat 23-25, Kortrijk
De Vreemde Eend De Vreemde Eend staat voor eigenwijs leven en geven, voor mensen die originele geschenken zoeken die uniek, bijzonder en soms (te) gek zijn. De Vreemde Eend haalt zijn inspiratie uit de natuur.
V
L
S
› Wijngaardstraat 24, Kortrijk
21
De Heerlijkheid van Heule Op de heerlijkheid van Heule werkt jong en oud samen aan de biologische teelt van groenten, fruit en allerhande lekkernijen om groepen een heerlijke lunch aan te bieden.
F
B C
S
› Zeger van Heulestraat 55, Heule
Maria’s Corner Maria’s Corner is een winkel met een kwaliteitsvol aanbod van uitsluitend bio- en fairtrade kledij, schoenen en bed- en badtextiel. Je wordt er steeds hartelijk ontvangen door Maria.
F
B
S
› Lange-Brugstraat 8, Kortrijk
Natuurwinkel De Linde Wil je kennis maken met een authentieke natuurwinkel waar je zowel bio, vegan als duurzame artikelen kunt vinden? Van voeding tot ecologische
22
(H)EERLIJKE STAD
schoonmaakproducten, De Linde staat voor u klaar.
B V C › Doorniksewijk 82, Kortrijk
Oxfam bookshop Lezen met een hart voor mensenrechten? In onze rekken staan honderden boeken te popelen om gelezen te worden. Je krijgt ze voor een prikje en alle opbrengsten gaan rechtstreeks naar Oxfam-projecten wereldwijd.
C
S
› Budastraat 21, Kortrijk
Oxfam Wereldwinkel Wil jij meebouwen aan een eerlijkere wereld? Het leven verbeteren van de mensen die ons voedsel produceren? Rechtvaardiger en duurzaam consumeren? Dan ben je bij Oxfam aan het juiste adres!
F
B
S
› Groeningelaan 12, Kortrijk
23
Stadsboerderij Kwalitatieve, lokale producten aan een eerlijke verloning voor de producent. Dit is te vinden in de winkel te Heule, maar ook in de fruitpakketten die ze wekelijks aan bedrijven mogen leveren.
F
B V
L
C
› Stijn Streuvelslaan 45, Heule
Zonder Meer Zonder Meer is een verpakkingsvrije bio winkel. Neem je fles of doos mee en vul zelf wat je nodig hebt. Ga zeker eens in gesprek met Johan voor meer ecologische tips.
F
B V
L
C
› Rijselsestraat 51, Kortrijk
24
1. Barcyclette Begijnhofpark z/n, Kortrijk 2. Bolwerk Spinnerijstraat 105, Kortrijk 3. Café Dudu Heuleplaats 9, Heule 4. De Kleinkeuken Budastraat 8, Kortrijk 5. De Trog Plein 12, Kortrijk 6. De Bokes Plein 33, Kortrijk 7. DeDingen Budastraat 12, Kortrijk 8. Gainsbar Vlasmarkt 1, Kortrijk 9. Odelie Vagevuurstraat 1, Marke 10. Nectar Sint-Jansstraat 17, Kortrijk 11. Salie Hangar K, N. Mandelaplein 2, Kortrijk 12. Unie der Zorgelozen Pluimstraat 7, Kortrijk 13. VORK Doorniksestraat 60, Kortrijk 14. De Deelfabriek Damastweversstraat 1, Kortrijk 15. De buurderij Rhizo Vlaanderen, Beverlaai 75 Kortrijk 16. Courgette Sint-Jansplein 14, Kortrijk 17. De Bazaar Groeningelaan 6, Kortrijk 18. De Grenshoeve Beerbosstraat 1, Bellegem 19. De Hangaar Warande 9, Heule 20. De Kringloopwinkel Gentsesteenweg 176, Kortrijk 21. DemAkker Bloemenveld ter hoogte van Bosstraat 23.25, Kortrijk 22. De Vreemde Eend Wijngaardstraat 24, Kortrijk 23. De Heerlijkheid van Heule Zeger van Heulestraat 55, Heule 24. Maria’s Corner Lange-Brugstraat 8, Kortrijk 25. Natuurwinkel de Linde Doorniksewijk 82, Kortrijk 26. Oxfam Bookshop Budastraat 21, Kortrijk 27. Oxfam wereldwinkel Groeningelaan 12, Kortrijk 28. Stadsboerderij Kortrijk Stijn Streuvelslaan 45, Heule 29. Zonder Meer Rijselsestraat 51, Kortrijk
gs es tra at
Br u
at ra jst di
er l Ov
t raa mst loe
k ban
elst K ap
t raa
elban Moss
st eie
sel Mos
at tra
s se ys ru e rc rtj Ve Poo
t raa est jks
b Vlas
G
ns are
23 28 3 19
s oo Pr
rtri Ko
an rla at eye tra Na rss De rde et He m eS af D Gra
t raa
k
t straa
nse Mee
n slaa
nd Sint- lein Ama dsp SintAman
D t traa
Nijverheidskaai
26
Vlaskaai
aat elstr
lein inop Cas
r to
r va
ato er v
lein
Jan
is ge d Ha nstr se
Oude Vestingsstr aat
e ns Co
o sin Ca
Jan
ple
traat r ss
26
Guldens poorpad Minister Tacklaan
21
tr ns
S
Tolstraat
9
lfij Pa
in
in p le ium
r aat Zandst
n l aa de oe
ns Co
mp r iu
traat
str nce scie Con
at ra tst
drik H en
aat lsestr
r be Al
eG
t raa ast len
Rijse
29
St-Michie plein
K.
Bu
Geests
at
Roeland Saverys tr
re mb La
ld are
M
da ag
aat lstr tee
L. Robbe plein
in
11
K as
Kaste
Bot nkop e e
de
Vis mar
Heilige
Ou
op Le
tra
lfs
t raa fst
K.
ol .N rg Bu
o .N rg
aat estr r we is Ve J. Baptist Lou De Jonghestr eltpl lein osev eltp P. Ro osev P. Ro tr I-s ol d
tr
ond tr Edm ateres Pr
er est me rge Bu
fK aa Gr
le n lso lap Ne ande M
rts
De
aat rsstr
e ya
Be
Do
Kasteelkaai
aat Belfaststr
it no Be ter aat Pe str
straat n He
ik dr
Handelska ai
Schippers straat
Beheer
at ra sst lei Pa
aat rsstr Mee
e Blek
Reepkaai
Handelskaai
Havenkaai
cht la an
sen ar t t-M an Sin emla Lat
a ra st da Bu
n echtlaa Lambr eester Burgem
Fa br iek sk a
ai
raat hinkelst
raat
Burg.Sc
Gasst
straat Noord
straat Doorn
s tten olle Rek
Burg . Ve
rcru yss e
g Al nin Ko
laan
bertpark
Ab d
ad
Vla and ere
Mi Lie
ai eka
n l aa er t ba
i
str aat nts e Ge
Ple in
an Gro
laan
Romein se Zwevegemsestraat
Slachthuisstraat
slaan
enin gela
at
Rom
a str ers
eins elaa n
Me
selaan
Doorniksewijk
e
ein Ro m
Kleine SinattJansstra
Wandelweg
elaan ning
O.L. Vro uwe stra at
Groe
ng La
nt
Wa n
27
17
Pluim stra
de lin
16 gst raa t
2 at
Guldenspoorpad
18
14
str ings
in Ple
s tr laas -Nik Sint
Vlamingenstraat
TUNNEL
g we en
Veemarkt
StJanshof
12
ste
ek be rel str Ha se
in Ple
Si
sstr t aa
at
Keer der Vlamingen str
Spoor weglaan
15 25
Baggaerts hof
at rdstra
Nieuwstraat
13
22
tr o rs Vo
10
stra Sion
rkt
a Vlasm
aa Wijng Tuinstraat
Jo Sint ris st ra at Doornikselaan
8
t aa s tr en
etstr
t aer eyn g. R at Bur stra
n
te eS ng La
-Ja n
Ves t
tse en
Gr po oeni ort ng e-
6
Grote Kring
t oor enp Ste
Lekkerbe
Sc
lei rgp wb u hou
Jozef Vandale plein
t straa
tr
t
24
Overbeke plein
jze tr Gri terss s Zu
n Stee Korte
s ikse
k ar rm ve Ha Stationsstraat
Stations plein
or n Do
ort
n Plei
Begijnhofstr
at str a sijn Per po ter Wa
geLan straat g Bru
ens Maart Sint- hof kerk
Sint-Maartens kerkstr
t ar k
Hout markt
fpark Begijnho
Begijnhof
5 Plein
1
Grote Markt
m
G
str zelle G.Ge
t ven Kon traat s
raa t
str Pape n
Kapitte lstraat
an Gra
zell
Ge
aat Groeningesstr
Deken Zegerpl
Piete r laere De Coc ke straat
els
d epa
r est Lei
Gu
ine K le
ido
i
i lk aa Broe skaai Verzet at ogstra d bo Han
Leiest
rkt
m
lkaa Broe
olfijnkaai
i kaa Dam
r
enstr
4
Da
rtst Ta yae
at
6
n cij pu Ka 7
20 Burg
Korte Kapucijnenstr
D am
Sint Jan
r k aa Ijze
nk a ai
ter nis
at
id smu Dik
i
g we
ra gest Kolle
n
ijka a
ers Ruit
o Ge zelle p
(H)EERLIJKE STAD
Koni n g Albert par k
Guid
Sint-Antoniusstraat
27
Deze gids kwam tot stand in samenwerking met:
Opmaak: Communicatie/Stadsmarketing Kortrijk Foto’s: Jonas Verbeke Uitgave: oktober 2021 V.u.: Ruth Vandenberghe, Grote Markt 54, Kortrijk
