Wijnen van Luxemburg by Nathalie Scaillet

Fichier Ă imprimer, recto (3mm inclus)

EEN WARE KUNST

www.vins-cremants.lu

Fichier à imprimer, verso (3mm inclus)

Deze publicatie werd uitgegeven door de Commissie voor de Promotie van de Wijnen & Crémants van Luxemburg. www.vins-cremants.lu Teksten: Romina Calò Fotografie: Andrés Lejona Foto’s op pagina’s 28, 29 rechterzijde, 35 rechterzijde en 37 zijn van Carlo Rinnen Concept & Layout: a | part, Luxemburg Druk: Imprimerie Centrale, Luxemburg Met bijzondere dank aan de Minister van Landbouw, Wijnbouw en Rurale Ontwikkeling Fernand Boden, de Staatssecretaris van Landbouw, Wijnbouw en Rurale Ontwikkeling Octavie Modert, Marc Weyer, Gilles Estgen en Philippe Eschenauer van het Leader + Miselerland, Romina Calò, Andrés Lejona, Thierry Corona, Claude Bertemes, Thorunn Egilsdóttir, Léa Linster, Enrico Lunghi, Dominique Rizzi, Frank en Andy Schleck, Claude Schmitz, Carole Tompers, François Valentiny, Raymond Weydert, Christiane Blum, Jeannot Bonifas, Serge Fischer, Marc Kuhn, André Mehlen, Jean-Paul Risch en Jerry Scheuer van het Institut Viti-Vinicole, Romain Batya, Abi Duhr, Bénédicte Ernst, Claude Gaasch, Josy Gloden, Rudy Joostens, Elisa Kern, André Klein, Ruth Latin-Herber, Romain Mondloch, Claude Moyen, Dan Neven, Carlo Rinnen, Tom Schumacher, Anne Tarin, de leden van de Promotiecommissie en het Solidariteitsfonds voor de Wijnbouw en al de Luxemburgse wijnbouwers.

Dit project werd gecofinancierd in het kader van het Leader+ initiatief door het fonds FEOGA, het Luxemburgse Ministerie van Landbouw, Wijnbouw en Rurale Ontwikkeling en de gemeenten van het Miselerland.

Luxemburg, Land van het goede leven Nog nooit was wijn zo gewild, nog nooit liep de roem zo zalig over onze tong, nog nooit waren er zoveel « tempels » opgetrokken ter ere van de wijn – wijnbars, restaurants en café’s – op het territorium van een van de kleinste naties van Europa.

Het Groot-Hertogdom Luxemburg kan

van het Groot-Hertogdom, met een kwaliteit

20 jaar geleden niemand – enkele kenners niet te

die zowel steunt op een eeuwenoud meester-

na gesproken – zou geloofd hebben: het is er goed

schap als op de nieuwste technologieën.

leven. En het is er goed wijn drinken. Wijn die al

De gelegenheden voor de consument om

eeuwenlang met veel passie wordt vervaardigd in

kennis te maken met zowel klassieke cru’s

de Moezelvallei. Wijn die het resultaat is van het

als wijnen gemaakt van nieuwe druivenrassen

vruchtbare huwelijk tussen de gedrevenheid van

nemen almaar toe. Of het nu gaat om grote

de mens, een bodem van uitzonderlijke kwaliteit

happenings, speciale evenementen of avonden

en een klimaat dat dit kleine paradijs van de

in besloten kring, de waaier aan Luxemburgse

druif zijn eigen karakter verleent.

druivenrassen dekt zowat elke gelegenheid.

Het wordt moeilijk om naast een wijnpro-

crémants een fiere parel aan de exportkroon

tegenwoordig een bewering hard maken die

Omdat men deze wijnen niet alleen drinkt,

ductie te kijken waarvan de kwaliteit en de

maar ook degusteert en omdat er evenveel

bekendheid jaar na jaar toeneemt. Tegenwoor-

druivenrassen worden geteeld als er smaken

dig vormen de Luxemburgse wijnen en

zijn, weten de wijnen en crémants van

De jonge wijnbouwers kijken de toekomst met veel enthousiasme tegemoet.

De Moezel biedt onthaalfaciliteiten voor alle leeftijden, getuige deze jeugdherberg.

Luxemburg een steeds groter publiek te verleiden. De negen belangrijkste druivenrassen (Riesling, Pinot noir, Pinot blanc, Pinot gris, Gewürztraminer, Auxerrois, Rivaner, Elbling en Chardonnay) en de crémants van het Groot-Hertogdom zijn de rode draad doorheen deze lekker opwekkende pagina’s. Bestaat er een zoetere manier om tot de kern van een vaak nog miskend terroir door te dringen?

Wijnen & crémants Elf Luxemburgse personaliteiten hebben toegestemd om zich bloot te stellen aan ons spervuur van vragen. Professionelen of liefhebbers, iedereen stelt op zijn manier zijn geliefkoosd druivenras voor. Daarna volgt een overzicht van wat ‘specialiteitswijnen’ worden genoemd en een toelichting van de recente evoluties inzake vinificatietechnieken en kwaliteitscontroles die men in Luxemburg terugvindt.

De druivenrassen De specialiteitswijnen Luxemburg, tussen traditie en moderniteit De herkomstbenamingen in Luxemburg

8 28 30 31

Carole Tompers presenteert

Riesling Aromaâ&#x20AC;&#x2122;s: citrus, abrikoos, appelen, peer, kweepeer, mirabelle, meloen, witte perzik, exotisch fruit, kruiden, minerale nuances, eucalyptus, oranjebloesem, vlierbloesem.

Carole Tompers,secretaris-generaal van « Luxembourg for Business »

We zijn trots op de Riesling Welke van de druivenrassen die we in Luxemburg aantreffen, hebt u het liefst?

Hoewel ik eigenlijk de voorkeur geef aan rode wijnen, is de Riesling ongetwijfeld mijn favoriete Luxemburgse druivensoort. Hoe zou u dit druivenras beschrijven? En welke eigenschappen van deze druif trekken u het meest aan?

Hij wordt in Luxemburg niet voor niets de « koning der wijnen » genoemd. Hij heeft de zeldzame eigenschap dat hij het zoete en zure in een perfect evenwicht samenbrengt. Wanneer u een Riesling drinkt, vertrekt u vanuit het minerale om uiteindelijk bij de meest fruitige noten te belanden, en waarbij u onderweg telkens een waaier van zuren treft. Het is een wijn met een grote rijkdom. Wat ik er daarnaast nog aan bewonder is dat hij altijd, en zelfs tegen de strengste winters bestand is. Of het nu wel of niet vriest, hij geeft altijd een goede wijn. Vorig jaar waren de weersomstandigheden ideaal om een nog fruitiger e Riesling te geven, zoals ik hem graag heb. Ik hou van de smaak van mango en passievruchten die ik erin terugvind. In de drogere Rieslings treft men dan weer meer aroma’s van citrusvruchten aan. Is er een moment of een herinnering of een bepaald gerecht dat

De mening van een wijnbouwer over Riesling « De koning van de wijnen » is het meest bekende druivenras. Rieslings worden gerekend tot de allergrootste wijnen ter wereld. In de Luxemburgse Moezelvallei zijn de teeltomstandigheden ideaal: oriëntatie naar het Zuiden, hellende wijngaarden, veel zon en een uiterst geschikt terroir. Afhankelijk van de bodem is Riesling eerder mineraal, vet of fruitig. Het is een druivenras dat sterk reageert op het terroir en op het klimaat. Voor een optimale rijpheid en structuur heeft men net voor de oogst warme dagen en frisse nachten nodig.

u met Pinot noir verbindt?

Als we in ons beroep op missie in het buitenland zijn, presenteren we ons land door veel nadruk te leggen op de kwaliteit van het leven dat de mensen er leiden. Als we een Riesling laten proeven is dat voor ons een manier om een concreet voorbeeld te geven van die kwaliteit, door het nuttige aan het aangename te verbinden. Het is een van de instrumenten die we altijd meenemen. We zijn erg fier op dit Luxemburgse prestigeproduct en we laten het zonder de minste vrees proeven, alsof we een beetje de levenskunst van het Groothertogdom delen. De reacties zijn meestal heel positief. Onze gesprekspartners kennen de Riesling allemaal, maar meestal associëren ze hem met de Elzas of met Duitsland. Wanneer ze dan de Luxemburgse Riesling ontdekken is dat altijd een aangename verrassing voor hen. Soms treffen we zelfs een kenner die hem reeds naar waarde weet te schatten.

Ook op dat vlak is de Moezelvallei ideaal. En in zeer warme jaren zorgt de Luxemburgse bodem altijd

Welk is voor u de ideale manier om ervan te genieten, bij welk

voor voldoende vochttoevoer.

gerecht of ingrediënt?

De druiven van de Riesling zijn lichtgroen tot goud-

Persoonlijk vind ik dat hij goed bij grillades past, bij de krachtige smaken van gegrild vlees en worstjes. Ikzelf associeer hem met goed weer en zon, ook in de winter. Ik heb onlangs ontdekt dat hij heel goed bij een keuken past die veel specerijen gebruikt, zoals de Chinese gastronomie. De pittige gerechten komen beter tot uiting door de frisheid van de druivensoort. Maar ik vertrouw erop dat de Riesling me nog mooie verrassingen zal bezorgen …

geel, met bruine of rosse sproetjes wanneer ze volledig rijp zijn. De Riesling geeft aan de wijn zijn typisch bouquet, zijn evenwicht en zijn eigenheid, en gaat meer dan elk ander druivenras prat op zijn herkomst en terroir. De Riesling leent zich bovendien het best tot het maken van « vendanges tardives » en « eiswein » want dankzij zijn zuurgraad heeft hij altijd voldoende evenwicht en frisheid.

Thierry Corona presenteert

Pinot Noir Aromaâ&#x20AC;&#x2122;s: framboos, bosaardbeien, cassis, griottekersen, zwarte kersen, blauwe bessen, aalbessen, rijpe braam, appel, caramel, vanille.

Thierry Corona, sommelier Voorzitter van de Sommeliersvereniging van Europa

Ik hou ervan om mijn klanten te verrassen met Pinot noir Welke van de druivenrassen die we in Luxemburg aantreffen, hebt u het liefst?

De Pinot noir. Hoe zou u dit druivenras beschrijven? En welke eigenschappen van deze druif trekken u het meest aan?

Pinot noir is een buitengewoon druivenras dat heel verschillende uit de hoek kan komen, afhankelijk van de manier waarop het wordt gevinifieerd. Ik vind dat de druif bijzonder goed past bij het Groot-Hertogdom en het klimaat dat we hier kennen. Men kan Pinot noir vinifiëren als witte wijn, door de druiven meteen te persen, zonder schilweking. We krijgen dan een zuivere witte wijn met een zeer mooie kleur: lichtgeel met zilveren schijn en een hint van « uienschil ». We ontdekken er nuances van appel en soms overrijpe appel in. De wijn is De mening van de wijnbouwer over lekker levendig in de mond. Hoe meer men hem laat rijpen, hoe meer er een Pinot Noir bouquet van rijpende appel ontstaat. Wanneer men hem als rosé vinifieert, met een korte schilweking, krijgen we een lichtkleurige rosé met aroma’s Pinot noir, Pinot gris en Pinot blanc behoren allevan framboos en bosaardbei. Bij rode wijn hebben we een langere maal tot dezelfde familie. In de wijngaard is het maceratie zodat we de rode tint krijgen. De rode wijn van Pinot noir kan nog moeilijk om deze drie van elkaar te onderscheiden verder gediversifieerd worden door een opvoeding op gebruikte of nieuwe omdat de bladeren en de druiven sterk op elkaar eiken vaten. Er ontwikkelen zich dan complexere aroma’s, zoals cassis en gelijken. Het is pas tegen de oogstperiode dat de een toets van vanille. druiven hun definitieve kleur krijgen en hun identiteit duidelijk wordt.

Is er een moment of een herinnering of een bepaald gerecht dat

Bij de Pinot noir heeft men een zeer donkere schil,

u met Pinot noir verbindt?

bijna zwart, terwijl het vruchtvlees en dus ook het

Het is het druivenras waarmee ik me het meest amuseer en waarmee ik mijn klanten op elk ogenblik kan verbazen. Wit, rosé of rood, ze raken er soms de kluts van kwijt! Het is een veelzijdig druivenras dat weggelegd is voor het plezier. Als ik rode Pinot noir serveer denken sommige klanten dat ik hen een Bourgogne aan het schenken ben, zo krachtig zijn ze soms.

sap eerder licht zijn. Dat de wijn rood wordt bij de maceratie dankt de wijn dus aan het pigment in de schillen. Van Pinot noir wordt zowel rode wijn als rosé gemaakt. Maar sinds enige tijd wordt hij ook als witte wijn gevinifieerd. Wat er ook van wordt, men doet er goed aan om gezonde, rijpe druiven te selecteren. Het vinificatieproces vindt ofwel plaats in inox

Welk is voor u de ideale manier om ervan te genieten, bij welk

kuipen, ofwel in eikenhouten vaten die de tannine

gerecht of ingrediënt?

verzachten en de Pinot noir een nog grotere aromatische complexiteit geven.

Een witte Pinot noir past uitstekend bij schelpjes en vis. Zijn mineraal karakter komt sterk tot uiting omdat de wijnstok lange wortels ontwikkelt die diep graven. Naarmate de wijn ouder wordt past hij beter bij visgerechten met saus of zelfs bij wit vlees. De witte versie is dus een heel dankbare begeleider aan tafel. De rosé is licht en fijn en past dan weer uitstekend bij grillades of gegrilde vis. Het is ook een uitstekende terrasjeswijn in de zomer. Met de witte en de rode Pinot noir kan men in feite een hele wijnkaart maken. Het is een erg complete wijn. De Luxemburgse Pinot noir is een druivenras dat ook een mooi visitekaartje aflevert van het terroir. Het is geen wijn die « geforceerd » wordt en nadien in eiken vaten gaat om te beantwoorden aan een bepaalde smaak. Men smaakt dat de wortels hebben gelikt van de bodem. Wat ik zoek bij Pinot noir is identiteit. Dat is ook onze rijkdom in Europa. We « produceren » geen wijn, de wijnmaker wacht gewoon tot de natuur zijn werk heeft gedaan en helpt dan een handje.

Thorunn presenteert

Pinot blanc Aromaâ&#x20AC;&#x2122;s: ananas, citrus, mirabelle, kweepeer, witte perzik, abrikoos, peer, groene appel, exotisch fruit, gedroogde vruchten, witte bloemen, nuances van menthol, bijenwas, frangipane.

Thorunn, zangeres en presentatrice

De Pinot blanc heeft genoeg aan zichzelf Welke van de druivenrassen die we in Luxemburg aantreffen, hebt u het liefst?

U moet weten dat ik van IJslandse origine ben, maar toch ken ik alle Luxemburgse wijnen. De wijncultuur leeft hier echt, en dat is iets dat in IJsland niet bestaat, al is het maar omdat de wijn er onbetaalbaar is. En er is ook geen traditie. Pas een tiental jaren geleden is daar verandering in gekomen en beginnen mensen wijn te ontdekken. Zelf ben ik een fan van Chardonnay omdat het een zachte wijn is en dat gaat goed samen met mijn karakter. Niets gaat boven een avond die begint met het nippen van een lekker glas. Maar onze familiewijn is toch de Pinot blanc. Hoe zou u dit druivenras beschrijven? Welke eigenschappen van deze druif trekken u het meest aan?

De Pinot blanc is niet zo zacht als Chardonnay, hij is wat agressiever maar toch is hij lekker. En het is een plezierige wijn die lekker aanvoelt op de tong. Is er een moment of een herinnering of een bepaald gerecht dat u met Pinot blanc verbindt?

De mening van de wijnbouwer over Pinot Blanc Afkomstig uit dezelfde familie als de Pinot noir en Pinot gris krijgen de druiven van de Pinot blanc bij volle rijpheid een geelgroene tint. De wijn kan op traditionele wijze in kuipen worden opgevoed en in dat geval zal zijn tintelend karakter meer uitgesproken zijn en zich uiten in meer geprononceerde zuren

Als ik voor mezelf mag spreken dan zie ik de Pinot blanc niet meteen in combinatie met gerechten. Ik ga voor de pure smaak van de wijn, eerder dan hem te verbinden met gerechten, ook al kan ik me inbeelden dat sommige wijnen uitstekend bij bepaalde gerechten passen. Maar voor mij volstaat de wijn zonder iets erbij. Wijn is bijna een maaltijd op zich! En als ik wijn drink tijdens een diner, dan heb ik de neiging om te kieskauwen. Altijd zoute gerechten, zelfs wanneer ze fruitige wijn schenken. Het is in feite mijn zus die aan de basis ligt van mijn voorliefde voor Pinot blanc. Zij woonde in Luxemburg, trouwde met een Deen en verhuisde nadien naar Kopenhagen. Telkens wanneer ik haar ga bezoeken, vraagt ze me om twee flessen Pinot blanc mee te brengen. Op die manier is het onze familiewijn geworden.

en frisheid dan in een Pinot gris – vergelijkbaar dus met een Riesling. Bij de degustatie zullen aroma’s

Op welke manier geniet u er het meest van?

van peer en gele vruchten de bovenhand nemen.

Met mijn partner, ergens verscholen in een kasteel in het Noorden van het land en dan nog het liefst bij zonsondergang. Dat is natuurlijk een erg romantische visie. Wijn is in mijn ogen in ieder geval de beste van alle verslavingen. Een goed glas wijn gaat samen met een bepaalde sfeer: je nipt ervan, je raakt langzaamaan bedwelmd en tenslotte raak je helemaal in de ban van Bacchus : « I love the sweet lies that Bacchus tells me » (« Ik hou van de zoete leugens die Bacchus me vertelt »).

Hij kan ook rijpen in barriques (eiken vaten van 225 liter), wat een heel andere wijn, gekenmerkt door een sterke vanilletoets, oplevert. Door zijn elegantie, zijn frisheid en zijn soepelheid is de Pinot blanc uitermate geschikt als basiswijn voor crémants.

Enrico Lunghi presenteert

Pinot gris Aromaâ&#x20AC;&#x2122;s: abrikoos, gele perzik, kweepeer, mirabelle, peer, citrus, mango, passievrucht, acacia, hazelnoot, vijg, dadel, honing, toast, thee, munt, gedroogde vruchten, rijp fruit.

Enrico Lunghi, Directeur-generaal van het Musée d'Art Moderne Grand-Duc Jean, Luxembourg

De Pinot gris is de spiegel van de Moezel Welke van de druivenrassen die we in Luxemburg aantreffen, hebt u het liefst?

De Pinot gris is een van mijn favoriete Luxemburgse druivenrassen. Maar ik ben in het algemeen zeer trots op onze Luxemburgse wijnen, in die mate zelfs dat ik ze bij vernissages van tentoonstellingen bijna altijd schenk aan onze buitenlandse gasten. We nemen daarbij wijnen van verschillende druivenrassen en van verschillende wijnbouwers om favoritisme uit te sluiten. Ik ga ervan uit dat je van de traditie om een drankje aan te bieden bij vernissages, beter iets geeft dat de mensen nog niet kennen maar wel verdient om ontdekt te worden: Luxemburgse wijn dus. Hoe zou u dit druivenras beschrijven? Welke eigenschappen van

De mening van de wijnbouwer over Pinot Gris De derde telg van de Pinot-familie werd vroeger nauwelijks aangeplant in de Luxemburgse Moezel. Pas bij de herverkavelingen in de jaren ‘60 werd de Pinot gris-cultuur veralgemeend met een ogenblikkelijk succes tot

deze druif trekken u het meest aan?

Ik vind dat de Pinot gris een lichte en subtiele wijn is met een mooi aromatisch evenwicht en zeer zacht. Ik drink hem liefst niet te koud. Het is een wijn die ook perfect past bij de sfeer van de Moezel en bij het idee dat de vallei oproept. Een universum van zachtheid en rijkdom, gevarieerder en harmonieuzer dan de rest van het land. Er heerst een milde levensstijl die ik enorm apprecieer. En de wijn respecteert ook de authenticiteit en de identiteit van het terroir van de Moezelvallei.

gevolg, dankzij zijn milde zuren en zijn aromatische rijkdom. Romig van natuur vertoont

Hebt u een bepaalde filosofie over het degusteren van deze wijn?

hij naargelang zijn niveau van rijpheid een

Wat ik prachtig vind in wijn is dat creatie ervan zo dicht bij kunst aanleunt. Om te beginnen is het een wereld waar men iets moet van kennen, een techniek die men moet beheersen. Maar er is ook werk aan en er is inspiratie voor nodig. Men moet op bepaalde ogenblikken risico’s durven nemen in het vinificatieproces. Een kunstenaar kan intense periodes beleven, gevolgd door intervallen die minder vruchtbaar zijn, net als een wijn die goede en slechte oogstjaren afwisselt. Een reputatie is echter gebaseerd op een langere periode. Een kunstenaar wordt nooit beoordeeld op één enkel werk. Dat is evengoed waar voor de beste cru’s.

palet van fruitaroma’s gaande van inheemse fruit zoals kweepeer tot exotisch fruit en zelfs rozijnen. Tegenwoordig is de Pinot gris, mede dankzij zijn voortreffelijk evenwicht, het meest populaire druivenras van Luxemburg. En door zijn veelzijdigheid biedt hij een heel scala van mogelijkheden voor de gastronomie.

Op welke manier geniet u er het meest van?

Ik drink zelden buiten de maaltijden. Ik drink graag een glaasje Pinot gris bij het middageten of bij een diner onder vrienden, ‘s avonds rond een lekker copieuze en traditionele Luxemburgse of Elzassische schotel, want mijn vrouw komt uit de Elzas. Het feit dat de Pinot gris een vrij lichte wijn is, compenseert het zware gevoel van de traditionele keuken. Zijn finesse maakt van hem een ideale partner in momenten van gezellig samenzijn.

François Valentiny presenteert

Gewürztraminer Aroma’s: roos, lychee, perzik, abrikoos, meloen, peer, sinasappel, pompelmoes, framboos, ananas, gekonfijt fruit, zoethout, ijzerkruid, honing, toast.

François Valentiny, architect

Gewürztraminer drink je ook met de ogen Welke van de druivenrassen die we in Luxemburg aantreffen, hebt u het liefst?

Mijn grootouders waren wijnbouwers in Remerschen. Ik heb alles gedaan om mijn dorp te kunnen verlaten, maar het heeft niet mogen baten (lacht). Hier ben je wijnbouwer of je bent niemand. Dus heb ik een perceeltje behouden. Toen ik in Vienne woonde hield ik heel veel van muskaatwijn. Toen ik opnieuw in Luxemburg kwam wonen, heb ik Gewürztraminer aangeplant als herinnering, want dat druivenras komt voor mij het dichtst in de buurt. Hoe zou u dit druivenras beschrijven? Welke eigenschappen van

De mening van de wijnbouwer over Gewürztraminer De Gewürztraminer is een wijn met een sterk geparfumeerde neus. Bij het degusteren merkt men ook een duidelijke toets van rozen. Vaak wordt hij als aperitief geschonken, bij foie gras, zoet brood, kaas of dessert. Hij komt ook in aanmerking voor de productie van « vendanges tardives » en « vin de paille ». De Luxemburgse « Traminer » onderscheidt zich door zijn finesse

deze druif trekken u het meest aan?

De witte wijn moet tegelijk fruitig en fris zijn. Wat mijn Gewürztraminer betreft is het probleem dat het vele werk in de wijngaard niet altijd verenigbaar is met mijn werk als architect dat voor mij natuurlijk de prioriteit blijft. Ik wil wel, maar ik kan niet altijd. Wijnstokken en Gewürztraminer in het bijzonder vragen bijzonder veel aandacht. Men moet de trossen tijdens de oogst selecteren, en na de oogst nog eens verder triëren en ik ben er niet altijd om dat nauwgezet op te volgen. Gewürztraminer is dan ook nog eens moeilijker dan andere druivenrassen, je moet de wijngaard heel geconcentreerd volgen. Maar als het lukt, is het echt een geweldige wijn en mijn Gewürz is misschien niet optimaal, maar ik ben er toch tevreden over.

en elegantie die hij grotendeels dankt aan het terroir en de lokale klimatologische omstan-

Hebt u een bepaalde filosofie over het degusteren van deze wijn?

Ik bekijk wijn vanuit het standpunt van een constante evolutie. Mensen veranderen gedurig van smaak en van ideeën. En daar is niets Het fruit wordt gekenmerkt door een roze tot mis mee, want dat bewijst dat mensen openstaan voor een veranderende lichtrode tint. buitenwereld. Een ander punt is dat ik vind dat goede wijn een bijzondere plaats verdient in ons leven. Slechte wijn drinken is alsof we niet waard zouden zijn om goede wijn te drinken. Door te besparen op wijn eindigt men door te sterven zonder ooit geproefd te hebben van het goede. Het is belangrijk om voor ogen te houden dat onze kaars op een dag uitgaat: dat laat ons toe om de juiste keuzes te maken in het leven. digheden en eveneens aan het perfecte evenwicht tussen zuurgrad, restsuiker en alcohol.

Op welke manier geniet u het meest van Gewürztraminer?

Er zijn wijnen die mij op het zicht al beïnvloeden: wanneer ik een witte wijn zie in een transparant witte fles, dan gaat het voor mij meteen om een droge wijn. Voor mij hoort Gewürztraminer thuis in een gele fles. Hetzelfde is ook waar voor de glazen waaruit je de wijn drinkt. Een amberkleurig glas geeft de wijn een ander smaakaspect dan een wit glas. Onze wereld vandaag is niet meer esthetisch, maar functioneel, en dat vind ik wel wat spijtig. Smaak mag dan veranderen met de leeftijd, het plezier om een fruitige, frisse wijn uit een goudkleurige fles en in een zeer fijnzinnig barok wijnglas te kunnen drinken is iets waar de tijd geen vat op heeft. Wijn drink je nu eenmaal ook met de ogen.

LĂŠa Linster presenteert

Auxerrois Aromaâ&#x20AC;&#x2122;s: meloen, mirabelle, witte bloemen, citrusvruchten, citroenzeste, passievrucht, kiwi, brem, nuances van menthol, acacia, honing, linde.

LéA Linster, chef-kok

Ik heb mijn hart verloren aan Auxerrois Welke van de druivenrassen die we in Luxemburg aantreffen, hebt u het liefst?

Er zijn er twee waar ik helemaal weg van ben, maar om twee volledig verschillende redenen. De Riesling natuurlijk, want dat is het nobelste ras, dé wijn bij uitstek. Sinds 2007 heb ik hier een Riesling die ik « met liefde » heb geselecteerd zoals het etiket vermeldt. Het is een wijn die erg overeenstemt met mijn karakter en mijn persoonlijkheid: vrolijk en genereus. Bij de aanzet heeft hij iets parelends wat de wijn een levendig karakter geeft − alsof hij blij is om te leven. Te consumeren met liefde, zoals het etiket zegt! Maar tussen alle andere Luxemburgse wijnen heb ik een absolute voorliefde voor de Auxerrois. Hoe zou u dit druivenras beschrijven? Welke eigenschappen van deze druif trekken u het meest aan?

De mening van de wijnbouwer over Auxerrois Dit druivenras dat heel wat bekendheid geniet in Luxemburg heeft heel wat in zijn mars. Luxemburg is trouwens een van de weinige

Een wijn « analyseren » interesseert mij niet. Wat mij boeit zijn de emoties die komen bovendrijven terwijl ik proef. Ik wil mijn smaakpapillen laten genieten. Ik hou niet van wijnen die eindigen op en wrange of bittere noot. Ik hou van zachtheid die niet naar het zoete overhelt, met een lichte aciditeit zonder dat het echt zuur wordt. De Auxerrois gaat eerder naar het zachte. Hij is rond zonder vet te zijn. Voor mij is een glas wijn pure verwennerij. Ik vind de temperatuur ook heel belangrijk. Van de wijn om te beginnen, maar ook van het glas! Niet te warm, niet te koud. En het glas moet ook heel zuiver zijn en wanneer men de wijn erin schenkt, moet er zich een lichte aanslag van condensatie vormen. Net genoeg om het appetijtelijk te maken. De Auxerrois wil ik geschonken zien in een glas met een hoge voet en een kleine kelk, zoals de wijnglazen in de Elzas. En dan wil ik dat men me heel dikwijls komt bijschenken!

Europese landen waar men de naam Auxerrois tegenkomt. In de

Is er een moment, een herinnering of een bepaald gerecht dat u met

Elzas wordt de Auxerrois soms wel

Auxerrois verbindt?

gebruikt om Pinot blanc te blen-

Auxerrois is een perfecte begeleider van gerookte ham. Die combinatie zorgt voor een tweede sensatie in de mond, een extra dimensie die alleen voorkomt bij een perfecte symbiose tussen spijs en drank. Met de gerookte ham en een Auxerrois geschonken op de juiste temperatuur is de magie aan het woord. Auxerrois en ham verwekken bij mij een moment van gelukzaligheid waarbij ik me geliefd voel door deze twee ingediënten en ik op mijn beurt van hen houd.

den, maar in Luxemburg belandt hij meestal in het glas als onvermengde cepagewijn. Het Luxemburgse terroir met zijn vruchtbare en kalkhoudende bodem is bijzonder geschikt voor de Auxerroiscultuur. De wijnstokken zijn vrij

Bij welke andere gerechten geniet u nog van Auxerrois?

gemakkelijk om te bewerken, op

De Auxerrois gaat in feite perfect samen met alle Luxemburgse schotels die een licht gerookte toets hebben, zoals varkenshals met bonen, een klassieke schotel. Het gerookte halsstuk heeft een vrij rustiek karakter en ik houd wel van de weelderigheid van dat gerecht, van de zachtheid ervan, in zoverre dat het niet gesuikerd wordt. De Auxerrois is een begeleider van alle gerechten die een beetje zachtheid vereisen.

het snoeien van het gebladerte in juni en juli na. De heerlijke gele druiven geven bij volle rijpheid een intens aroma af en brengen fruitige wijnen voort die zeer aangenaam zijn bij het aperitief of bij kaasschotels. Bovendien heeft de wijn een bijzonder bewaarpotentieel, waardoor hij makkelijk enkele jaren kan rijpen voor hij wordt gedronken.

Claude Schmitz presenteert

Rivaner Aromaâ&#x20AC;&#x2122;s: muskaat, appel, mirabelle, abrikoos, lychee, wijnperzik.

Claude Schmitz,Kunstenaar en juweelontwerpeR

Rivaner is zonder meer lekker Welke van de druivenrassen die we in Luxemburg aantreffen, hebt u het liefst?

Als mijn passie de Gewürztraminer is – mijn juwelen vind ik erg « Gewürztraminer » bijvoorbeeld –, dan is de Rivaner toch mijn favoriete wijn voor elke dag. Hoe zou u dit druivenras beschrijven? Welke eigenschappen van deze druif trekken u het meest aan?

Het is eerlijke wijn zonder pretentie die je gewoon elke dag kan drinken. Ik hou ook van de lichte minerale toets en zijn lage zuurgraad. Hij heeft dat bloemige ook, maar niet te veel. Dit is geen wijn voor bijzondere gelegenheden zoals de Gewürztraminer die lekker is maar ook erg vol en volumineus. Tegenwoordig slagen wijnmakers erin om met technieken zoals opvoeding in eikenhouten vaten de wijn floraler, ronder en complexer te maken. Op die manier krijgt de wijn een enorm bouquet. Met nieuwe eik krijgt hij nog een rijke houttoets ook. Maar dan vind ik de spontaniteit van mijn Rivaner niet meer terug. Wat ik apprecieer aan de Rivaner is dat het een eenvoudige wijn is die nooit vervelend wordt. Hij heeft een frank en oprecht karakter dat mij aanstaat. Die elementaire karaktertrek maakt net dat je hem in alle omstandigheden kan drinken. En hij is ook gewoonweg goed.

De mening van de wijnbouwer over Rivaner De Rivaner is eveneens bekend onder de naam « Riesling x Sylvaner » of Müller-Thurgau en deelt grotendeels het lot van de Elbling. Deze druivenrassen waren heel populair tot zo’n dertig jaar geleden. De Rivaner werd aangeplant vanaf 1920 en was vooral bestemd voor de

Is er een moment, een herinnering of een bepaald gerecht dat

lokale markt. Hij kan nu beschouwd worden als

u met Chardonnay verbindt?

een van de historische wijnen van het Groot

Het Rivaner-glas herinnert me aan mijn jeugd, aan oude doorrookte café’s met op de achtergrond het geluid van het kegelspel. Ik ben afkomstig van Lenningen, een klein dorp aan de Moezel. Een dorp met veel ongehuwden, landbouwers, wijnbouwers… Die kwamen samen in het café op de hoek en dronken er een « Patt Rivaner » in glazen met een speciale vorm die je vandaag nauwelijks nog kan vinden. Het is een druivenras waar de tijd geen vat op heeft. Ook al proberen sommige hem vandaag « heruit te vinden » door hem te laten rijpen op eiken vaten. Maar ik blijf hem het best vinden op de klassieke manier.

Hertogdom. De Rivaner brengt wijnen voort die

Op welke manier geniet u er het liefst van? Is er een recept dat volgens u bijzonder goed past bij deze wijn?

Ik drink hem graag bij alledaagse gerechten, maar ook bij de traditionele Luxemburgse gerechten zoals de « Hameschmier » of « Ham, Fritten an Zalot » (hammetje-friet-sla), de typische schotel die men ‘s avonds na een trouwfeest of een doopsel opdist… In feite heb ik liever een goede eenvoudige tafelwijn dan een complexe wijn die slecht is. Rivaner is de wijn die ik altijd binnen handbereik heb, altijd op de goede temperatuur om gekraakt te worden. Het overkomt mij zelfs dat ik ermee kook, al zeggen puristen dat dit een doodzonde is.

fruitig, soepel en aangenaam zijn om drinken als ze jong zijn. Hij kan zowel kenners als niet-kenners bekoren met zijn lichtvoetig en prettig karakter en zijn aroma dat een vleugje muskus meedraagt.

Claude Bertemes presenteert

Elbling Aromaâ&#x20AC;&#x2122;s: granaatappel, kruisbes, verse amandelen, citroen, mirabelle, fysalis.

Claude Bertemes, conservator van het Luxemburgse Filmmuseum

De Elbling is een sympathieke en sociale wijn Welke van de druivenrassen die we in Luxemburg aantreffen, hebt u het liefst?

De Elbling spreekt me enorm aan en ik vind het dan ook zeer spijtig dat de historische Elbling-cultuur sinds de tweede wereldoorlog wegkwijnt in Luxemburg. Welke eigenschappen van deze druif trekken u het meest aan?

Ik hou van zijn uitgesproken karakter, het rinse in zijn palet. In filmtermen uitgedrukt: als de Elbling een actrice was, dan was het iemand als Bette Davis. Grote mond, sterk karakter, soms een gifitge tong, maar een doorzetter. Diametraal het tegenovergestelde van de« sugar babes » van Hollywood. Ik bekijk wijn als een etnoloog of als een socioloog van het type Pierre Bourdieu die de dagelijkse culturele gewoonten bestudeerd. Voor mij is de Elbling een sympathiek en sociaal druivenras. De druif behoort ook tot ons erfgoed, vermits men ze hier al in de middeleeuwen cultiveerde. Er is een afstand gegroeid tussen wat de wijn vroeger betekende en wat hij vandaag voorstelt. Wat volkscultuur was is vandaag elitair geworden, gereserveerd voor kenners. Elbling is een wijn van gisteren, die ooit aan de basis lag van een hedonistische levensstijl. Ik vind het goed dat deze wijn geen snobistisch kantje heeft gekregen.

De mening van de wijnbouwer over Elbling Het is een historische druif in de frissere Europese wijngebieden die al aangeplant werd in de Romeinse oudheid. Tegenwoordig treft men ze enkel nog aan in de Moezelvallei. Gedurende een hele periode was het grootste deel van de productie bestemd voor export naar Duitsland waar

Is er een moment, een herinnering of een bepaald gerecht dat u met

de wijnbouwers ze vermengden in hun schuim-

deze wijn in verband brengt?

wijn. Hij heeft bijgedragen tot de economische

Mijn lievelingsgerecht is de coq au vin. Zelfs al maakte mijn moeder het altijd klaar met rode wijn, heb ik het op een dag geprobeerd met Elbling. Het resultaat was nog beter. Je krijgt een transparentie van smaak en een frisheid die je niet hebt bij rode wijn. Deze eenvoudige maar krachtige wijn weerstaat heel goed aan de temperatuur wanneer hij wordt gestoofd. Een glaasje Elbling drinken doe je meestal aan de toog, zo heb ik hem altijd weten drinken. Het is ook een goede begeleider van de «Schueberfouer Fësch», de gefrituurde vis die men klaarmaakt ter gelegenheid van de « Schueberfouer », de jaarlijkse foor. Echte levensgenieters kunnen moeiteloos weerstaan aan gekunstelde, gesofisticeerde wijnen. Geef hen maar Elbling, een door en door sympathieke wijn.

bloei van de Luxemburgse wijnbouw en brengt

Op welke manier geniet u er tegenwoordig het meest van?

Zijn verfrissend karakter past uitstekende bij de mooeiere perioden van het jaar. Hij is ideaal als Maitrank, een drank die in de volkscultuur wordt geassocieerd met de maand mei wanneer we de lente vieren. Als basis gebruikt men Elbling waarbij men cognac, witte porto, kaneel en sinaasappelreepjes voegt. Men laat dit mengsel 24 uur trekken, dan filtert men het en zet men het in de koelkast, want je drinkt het best heel koud. Ik wil ook iets zeggen over de perceptie van « dronkenschap » in de hedendaagse beschaving. Voeger werd dronkenschap algemeen aanvaard en erkend als bron van plezier en zelfs inspiratie (denk maar aan Rimbaud). Tegenwoordig wordt dronkenschap erg schuin bekeken: drinken is verboden, men mag alleen nog degusteren.

levendige wijnen voort met een fris tot nerveus karakter en met subtiele florale aroma’s. Soms noemt men hem de kleine broer van de Riesling. Door zijn geringe alcoholgehalte is frisheid zijn grootste troef en wordt hij vaak omschreven als een typische bistrowijn.

Dominique Rizzi presenteert

Chardonnay Aromaâ&#x20AC;&#x2122;s: minerale nuances, muskaat, meloen, wit fruit, kweepeer, appelen, peren, citrus, vanille, verse amandelnoten, bloemen.

Dominique Rizzi, Sommelier Lid en wijnproever bij « la Marque Nationale »

Chardonnay is een druivensoort met veel gedaanten Welke van de druivenrassen die we in Luxemburg aantreffen, hebt u het liefst?

De Chardonnay. Hoe zou u dit druivenras beschrijven? En welke eigenschappen van deze druif trekken u het meest aan?

Je moet deze druivensoort niet vergelijken met de Chardonnay die men overal aantreft want deze Chardonnay lijkt helemaal niet op degene die men gewoonlijk drinkt. Zijn zeer rechtlijnige, minerale kantje kan menig liefhebber verrassen. Hij heeft echter de identiteit van het land en hier zijn de wijnen nerveus, levendig, fris en ook niet zuur. Hij heeft veel frisheid maar misschien niet het volume dat men gewoonlijk van een Chardonnay verwacht. Het is net deze frisheid waar ik zo van hou. Dat belet overigens niet dat hij ook nog toetsen van gegrilde vruchten, noten en bittere amandelen heeft. Wat hem van de andere druivensoorten van het Groot-Hertogdom onderscheidt, is precies deze levendigheid. Hoewel het hier een recente druivensoort is, kan de Chardonnay een uiterst zwierig kantje krijgen omdat men geen parameters gebruikt, zoals de wijn te lang op fust laten. Als men hem wil karakteriseren, moet men binnen de plaatselijke gebruiken blijven. Is er een moment of een herinnering of een bepaald gerecht dat u met

De mening van de wijnbouwer over Chardonnay

Chardonnay verbindt?

Als ik Chardonnay denk, denk ik heel ver, dan denk ik aan Israël. Dat was namelijk een van de plekken waar het druivenras is ontstaan voor hij met de kruisvaarders naar ons grondgebied kwam. Bovendien is het een druivensoort met veel dimensies. Hij kan zo verschillen van de terroir van waar hij afkomstig is, nu eens levendig, dan weer volumineus, vettig, sensueel, geurig. Ik hou erg van zijn veelzijdige kantje dat zich aan elk terroir, aan elke vinificatie aanpast en dat telkens een bijzondere smaak en essentie geeft. Om de Chardonnay naar waarde te schatten, moet men deze topografische identiteit respecteren. Door dit cameleon-aspect spreekt de wijn een heel breed publiek aan: liefhebbers die geen gesofisticeerde wijnen zoeken maar onmiddellijk drinkplezier en ook bewuste liefhebbers. Deze laatsten zullen in de chardonnay een grootsheid en een complexiteit vinden die hen doet dagdromen in een wereld van aroma’s.

Chardonnay is ongetwijfeld het belangrijkste witte druivenras ter wereld. De grootste en meest befaamde witte wijnen worden hiervan gemaakt en bovendien werd de druif massaal aangeplant in de Nieuwe Wereld (Australië, Nieuw-Zeeland, Chili, Californie …). Door het succes in de Nieuwe Wereld werd de chardonnay trouwens een modedruif. In de Moezel werd hij in eerder beperkte mate aangeplant vanaf de jaren ’80. Zoals bekend varieert de wijn inzake aroma en smaak sterk naargelang het terroir. Dat is ook zo in Luxemburg. Hij

Welk is voor u de ideale manier om ervan te genieten, bij welk gerecht

kan net zo goed geuren naar exotisch fruit

of ingrediënt?

als naar bloemen. De kenmerken kunnen

Het Groot-Hertogdom heeft uitstekende zoetwatervis. Gestoomde snoekbaars met een stukje venkel om zijn aroma’s te doen uitkomen, vormt een zeer mooie combinatie met de Chardonnay. Je moet te vette vlees- of vistexturen vermijden en het eerder zoeken in eenvoudiger gerechten. Zorg voor een frisse toets in de vorm van wat venkel of artisjok om een contrast te creëren. Dat is een klein risicootje dat we nemen om de nodige harmonie tussen wijn en gerecht te bekomen. Ik denk dat hij voor heel wat combinaties geschikt is, omdat hij met zijn frisheid pit brengt in ietwat vette gerechten.

verschillen van wijngaard tot wijngaard en

van microklimaat tot microklimaat. Het is een wijn die uitermate geschikt is voor rijping in eikenhouten vaten, waarbij tannine

vanille-aroma’s

ondersteund

worden. Chardonnay levert van nature gestructureerde wijnen, ideaal voor de productie van crémants.

Frank eN Andy Schleck presenteren

CrĂŠmants 26

Frank eN Andy Schleck, wielerkampioenen

Crémant, dat is dubbele fierheid bij een overwinning Welke van de druivenrassen die we in Luxemburg aantreffen, hebt u het liefst?

Als atleten drinken wij zelden alcohol. Maar de crémant heeft voor ons iets symbolisch. Wij reizen tweehonderd dagen per jaar en we nemen op reis natuurlijk geen flessen mee. Maar als we het geluk hebben om een overwinning te kunnen vieren met een Luxemburgse crémant, dan zijn we dubbel fier, want dan komt er bovenop de trots van de overwinning ook nog de trots dat we in Luxemburg zulke goede wijn hebben. Hoe zouden jullie de Crémant beschrijven? Welke eigenschappen van de Crémant trekken u het meest aan?

Wel, na een felbevochten overwinning is zoveel frisheid altijd welkom. Dat herinnert er ons aan dat het zwaarste voorbij is dat we van dit moment van glorie moeten genieten, terwijl de wijn onze dorst lest én ons ontspant. Dubbel genot dus. Is er een moment, een herinnering of een bepaald gerecht dat u met crémant in verband brengt?

Het moment van de overwinning natuurlijk! Maar ook vieringen in de familie of met de ploeg. Een crémant ontkurken maakt deel uit van een ritueel dat ons na aan het hart ligt: hij volgt na het succes en bevestigt ons succes. Dat belangrijke moment na de overwinning verbinden we dus bijna helemaal met deze wijn. Dat is een heel sterk gevoel.

De mening van de wijnbouwer over crémants De herkomstbenaming « Crémant de Luxembourg » bestaat sinds 1991. Dankzij zijn frisheid, zijn finesse

Op welke manier drinkt u tegenwoordig het liefst crémant? Bij welk

en zijn levendig karakter, beleeft de Luxemburgse

gerecht of ingrediënt? Kent u een recept waarbij de crémant bijzonder

crémant tegenwoordig een ongeziene hoogbloei en

goed past?

behaalt hij jaar na jaar onderscheidingen op inter-

Wij drinken crémant meestal net voor of net na het diner. Of nog: net na een koers, in de autobus van de ploeg, maar bijna altijd om iets te vieren. Als je kan proeven van de overwinning dan heb je nauwelijks zin in iets anders. Voor ons hoeft er dus geen schotel bij, daar denken we in feite nooit aan. Op dat ogenblik is dat een bijkomstigheid waar we niet mee bezig zijn!

nationale wijnwedstrijden. De Crémant staat kwalitatief aan de top. Hij is de kwintessens van enerzijds de traditionele methode die de wijnmakers al lang beheersen en anderzijds de doorgedreven inspanningen in de wijngaard met verder een strenge selectie van druiven en wijnen. Om crémant te produceren, mag men alle in Luxemburgse toegestane druivenrassen gebruiken. De druiven moeten gezond zijn, volledig rijp en intact tot de persing. 150 kg druiven leveren maximum 100 liter most op die men een eerste keer laat gisten in kuipen. Het tweede gistingsproces vindt plaats in de fles. De wijnen moeten zonder onderbreking « sur lie » verblijven gedurende minstens 9 maanden. In Luxemburg wordt voornamelijk de brut-variant geproduceeerd. Crémants mogen gemaakt worden van cepagewijn, maar net zo goed van blends en van wijnen uit één enkel oogstjaar (crémant millésimé). Ze kunnen zonder problemen een heel menu begeleiden.

Specialiteitswijnen De Luxemburgse specialiteitswijnen, de « vendanges tardives », « vins de paille » en de « eiswein » (of «vin de glace») − zijn evenveel geslaagde pogingen om de Luxemburgse wijnproductie en de vinificatietechnieken te diversifiëren.

Deze wijnen moeten beantwoorden aan

«Vendanges tardives». Zoals de naam

een precieze reglementering betreffende het

al aangeeft, moeten de druiven heel laat in het

minimale natuurlijke alcoholgehalte (gemeten

seizoen worden geplukt. Het tijdstip van de oogst,

in graden Oechsle), gebruikte druivenrassen en

dat voor elk druivenras verschillend is, breekt pas

druivenpluk die volledig manueel moet

aan wanneer er een minimum suikergehalte in de

gebeuren.

druiven is opgebouwd. De geselecteerde druiven

In de gegeven klimatologische omstandig-

zijn meestal bedekt met edelrot, afkomstig van de

heden is het een hele uitdaging om deze wijnen

Botrytis-schimmel. Dit zorgt ervoor dat de schil

te kunnen maken en het vergt heel wat

poreus wordt en het water eruit kan verdampen

vakkennis, ervaring, toewijding, nauwkeurig-

zodat de suiker en aromatische concentratie in

heid én geluk. Deze likeurwijnen zijn echter

de druif toeneemt. De druiven veranderen van

even lekker als zeldzaam, waardoor ze automa-

kleur en krijgen het uiterlijke aspect en ook

tisch bestemd zijn voor een prestigemarkt.

de smaakintensiteit van rozijnen. Voor een « vendange tardive » staat de reglementering het gebruik toe van Auxerrois, Pinot blanc, Pinot gris, Riesling en Gewürztraminer met minimum 105° Oechsle (95° Oechsle voor de Riesling).

De bevroren trossen zijn nu klaar om geoogst te worden. Een uniek en zeldzaam spektakel dat een heuse elixir zal opleveren.

Veel wijnkelders gebruiken tegenwoordig zulke bolle eiken vaten (barriques) met het oog op een grotere aromatische rijkdom.

De herfstzon speelt voor de « vendanges tardives » een belangrijke rol in het rijpingsproces

«Vin de paille». Deze wijn wordt gemaakt

«Vin de Glace» (Eiswein). Voor het maken

wordt om zijn frisheid. In Luxemburg mag de

van rijp geplukte druiven die nadien op

van deze wijn heeft men druiven nodig die in

Vin de Glace enkel gemaakt worden Pinot blanc,

roosters worden gelegd (vroeger waren dit

bevroren toestand van de wijnstok kunnen

Pinot gris en Riesling.

stromatten, vandaar de naam « paille »)

worden geplukt bij een temperatuur van -7°C

om te drogen. Deze bevinden zich in goed

of kouder. Bij deze temperatuur blijft het water

geventileerde ruimten, waardoor het water

bevroren in de druif achter en zijn enkel de

in de druiven kan verdampen en er een hogere

suikers oplosbaar. Door de verzadiging bekomt

suikerconcentratie ontstaat. Dit proces neemt

men een zeer geconcentreerde most van

meerdere maanden in beslag, waarbij er

minstens 120° Oechsle. De pluk is een hache-

voordurend wordt gewaakt en geselecteerd.

lijke onderneming: ze gebeurt ‘s nachts bij

Men moet ook rekening houden met een

vrieskou en op steile hellingen die nauwelijks

groot verlies aan volume door de uitdroging.

kunnen verlicht worden. Vin de Glace is een

De productie is bijgevolg erg beperkt.

exclusieve rariteit en van nature elitair: niet elk

Afkomstig van de druivenrassen Auxerrois,

jaar vriest het voldoende hard met als gevolg

Pinot blanc, Pinot gris en Gewürztraminer,

dat de wijnbouwer het risico loopt dat de

moet de vin de paille minimaal 130° Oechsle

gereserveerde oogst volledig verloren gaat. In

hebben.

het glas is het een delicatesse die geroemd

Luxemburg, tusen traditie en moderniteit Een halve eeuw geleden gingen de inox kuipen de traditionele eikenhouten fusten stilaan vervangen. De vele voordelen die verbonden zijn met het roestvrije staal – en dan vooral op het vlak van hygiëne – hebben deze inox kuipen zo goed als onmisbaar gemaakt in de Luxemburgse wijnkelders.

De levendigheid die de Moezelwijnen

(barriques) zijn slechts enkele voorbeelden

de gladde wanden van de inoxwanden die

hiervan. Vastbesloten om aan de spits te blijven

nauwelijks of geen koolzuur of natuurlijke

van de voortuigang, volgen de Luxemburgse

aroma’s laten ontsnappen. Deze technische

wijnbouwers de recentste en meest vooruitstre-

eigenschap van de moderne vinificatietechniek

vende vernieuwingen in de wijnwereld op de

is een belangrijk element voor de frisheid en

voet. Dit met als doel om producten te kunnen

levendigheid van de Luxemburgse wijnen.

voorstellen die een zo getrouw mogelijk beeld

Vanaf de jaren ’80 zijn ook steeds meer Luxemburgse wijnbouwers een beroep gaan

van het Luxemburgse terroir geven. Deze permanente evolutie gaat niet ten

doen gaan op oenologen en adviseurs uit de

koste van de rijke Luxemburgse traditie die

buurlanden. Zij brachten de nodige kennis mee

over verschillende generaties werd opgebouwd.

en introduceerden technieken die de Luxem-

De grootste wijnen zijn immers diegene die erin

burgse wijnbouw hebben verrijkt. Het invoeren

slagen tot een perfect samenspel te komen van

van ‘vendanges vertes’ (wegsnijden van onrijpe

moderniteit en traditie.

trossen om het rendement te verlagen) en het

laten rijpen van de wijn in eikenhouten vaten

tegenwoordig kenmerkt is mede te danken aan

De herkomstbenaming in Luxemburg De Luxemburgse wijnbouw is sterk geëvolueerd sinds het begin van de XXe eeuw, en dat voornamelijk door de introductie van nieuwe druivenrassen en een reglementering van de rendementen.

De nood om de herkomst en de kwaliteit

geoogst en gevinifieerd zijn binnen het gedeter-

bodem te kunnen garanderen, heeft in

mineerde wijngebied.

1935 geleid tot de oprichting van het « Marque

In 1959 heeft het Nationale Merk naast

nationale ». De staat wilde op deze manier de

het « Marque nationale – Appellation contrôlée »,

kwaliteit van de lokale productie waarborgen

ook het klassement ingevoerd van de « vin

door controles. Strenge criteria werden gehan-

classé », « premier cru » en « grand premier cru »,

teerd voor iedereen die het befaamde rugetiket

waarbij de laatste en hoogste klassering ook

« Marque nationale – Appellation contrôlée » wilde

de moeilijkste is om te verwerven.

bemachtigen. Enkel wijnen afkomstig van

Van het labo tot de organoleptische proef: de testen volgen elkaar op aan het Institut Viti-Vinicole.

gecommercialiseerd zijn en de druiven moeten

van de wijnen geproduceerd op Luxemburgse

In 1988 was het de beurt aan de

Luxemburgse bodem, zonder enige vermenging

schuimwijnen en drie jaar later – in 1991 – aan

van buitenlandse druiven of wijn, die bovendien

de crémants om eindelijk te kunnen genieten

beantwoorden aan de voorschirften van de

van een eigen appellation contrôlée. Recenter

Europese Unie komen in aanmerking voor de

nog, in 2007, werden ook de geblende wijnen

herkomstbenaming. De wijnen die aanspraak

(mengwijnen met verschillende druivenrassen)

maken op deze vermelding moeten ook in flessen

geïntroduceerd.

Vertegenwoordigers van alle belangengroepen uit de wijnbouw (wijnbouwers, cavisten, négociants, hoteluitbaters, restaurateurs, consumenteverenigingen, afgevaardigden van het Ministerie van Landbouw, Wijnbouw en Rurale Ontwikkeling) vormen samen de Commissie van experten van het « Marque Nationale ».

De Wijnroute ÂŤHet drinken van wijn is als het drinken van genie.Âť Charles Baudelaire, Frans dichter 1821-1867. Wat de Luxemburgse wijn onttrekt aan de nationale bodem, schenkt hij terug in levensvreugde. Dat laatste is ook de belangrijkste karaktertrek van de hele Moezel geworden.

Terroir en klimaat De wijn, middel om te feesten De Moezelvallei

34 35 36

In de Moezelvallei is de meerderheid van de wijngaarden gelegen tussen 150 en 250 meter boven de zeespiegel.

De eeuwenoude wijncultuur heeft de lokale fauna en flora beschermd.

Terroir en klimaat In de middeleeuwen raakte de wijncultuur verspreid over heel het land dankzij de hoogbloei van de kloosters en andere religieuze centra. Doorheen de eeuwen hebben klimatologische veranderingen ertoe geleid dat enkel de Moezelvallei nog in aanmerking komt voor wijnbouw.

Noorden wordt het kanton Grevenmacher

Groot-Hertogdom te bezoeken, tenzij men de

een jaarlijks gemiddelde van 725 mm (boven-

Doordat de regenval hier beperkt blijft tot

gekenmerkt door zijn krijtrotsen. De bodem is

voorkeur geeft aan het spektakel van de

dien gelijkmatig verdeeld over de seizoenen) en

er kleihoudend met keien en mineralen.

wijnvallei met z’n wingerd die in het begin van

de temperatuur hier gemiddeld 2°C hoger ligt

De Vallei is er minder breed en de hellingen

de zomer helemaal in bloei staat. Of wil u liever

dan in de rest van het land, mag men hier

steiler. De wijnen van deze regio zijn karakter-

deelnemen aan de oogst bij het aanbreken van

spreken over een ideaal microklimaat voor de

vol en elegant. In het Zuidelijke kanton Remich

de herfst? Er is in ieder seizoen wat te doen.

wijnbouw. Er heerst een gematigd klimaat met

krijgen we een volslagen verschillend land-

zowel maritieme als continentale invloeden:

schap : de Vallei wordt er breder, de heuvels zijn

de winters zijn eerder zacht en de temperaturen

er meer afgerond en de glooiingen zachter.

lopen zelden te hoog op in de zomer.

De bodem bevat er veel klei met een ondergrond

De temperatuurschommelingen blijven beperkt.

van pleistersteen of zanderig met leemslib op

Wat de samenstelling van de bodem

een ondergrond van mergel. Dit bijzondere

betreft onderscheidt men duideljk twee

terroir levert wijnen met een rondere en meer

specifieke zones tussen het Noorden en het

harmonieuze stijl.

Zuiden van de Vallei, wat sterk tot uiting komt bij het degusteren van de wijnen. In het

De primeurwijnen gaan ontdekken vanaf Pasen is een uitstekend voorwendsel om het

De wijn – middel om te feesten « De kwaliteit van de wijn meet ik aan het plezier » zei de Franse acteur François Cluzet. We wachten hem vol vertrouwen op!

Die uitnodiging geldt niet voor hem

schijnsel van een schemerlamp of leunend

evenementen en tal van andere gelegenheden

tegen de toog van een café of bar. Maar de

verwelkomen iedereen die het plezier wil meten

bedoeling is helemaal dezelfde: het nieuwe

dat ze beleven aan hun lokale cru’s. Fonteinen

oogstjaar ontdekken.

gevuld met wijn, tafels afgeladen met typische

De « garden parties » steken overal de kop op wanneer de mooie dagen eraan komen.

wanden van een restaurant onder het intieme

alleen. Pittoreske wijnfeesten, professionele

De wijnbouwers hebben het goed

gerechten en opgeluisterd door de volle lach

begrepen: de belangstelling blijft gedurig

van de liefhebbers van goede wijn… het zijn

toenemen. Degustaties in kelders die speciaal

maar enkele van de jaarlijkse terugkerende

voor dit doel worden ingericht, zijn een kleine

bewijzen dat de voldoening en plezier hand in

rage geworden. Privé-avondjes en profession-

hand gaan met de fierheid van de Luxemburgse

nele degustaties volgen elkaar in sneltrein-

wijnbouwers en hun consumerende medemens.

tempo op tot genoegen van de gelukkige

Dankzij een levendige traditie blijven deze

wijnbouwers die zo de kans krijgen om de

volksfeesten zowel nieuwsgierigen als fijnproe-

vruchten van hun noeste arbeid wereldkundig

vers aantrekken die niet aarzelen om speciaal

te maken. Als vroeger de consumptie van wijn

hiervoor het land door te trekken.

een dagelijks ritueel was, dan valt het op dat

Buiten de Moezelvallei gebeurt de

het tegenwoordig met een zekere glitter en

ontdekking van de Luxemburgse wijn op een

glamour wordt omringd. Laat het feest dus

meer intieme manier, beschut achter de mooie

maar beginnen.

Deze kleine traditionele glaasjes, gevuld aan een eiken vat, geven het tempo aan van de volksfeesten die plaatsvinden in de wijndorpen.

De Moezelvallei Sinds de Moezel in 1964 werd gekanaliseerd, loopt de Vallei van de Wijngaarden zo’n 42 km van het stadje Schengen in het Zuiden, bekend om de ondertekening van het Europese verdrag, en Wasserbillig in het Noorden.

De rivier die in het midden loopt, vormt sinds het Congres van Wenen van 1815 ook de vredige grens tussen Luxemburg en Duitsland. Vrijwel over de hele lengte van de vallei

Een heel netwerk van didactische routes werd aangelegd om het de wandelaars, fietsers of paardrijders naar hun zin te maken. In de

vlak naast de Duitse grens komt te rijden.

zomer neemt het verkeer op het water ook toe:

Onderweg doen we meerdere traditionele dorpjes

pleziervaartuigen varen er dan zij aan zij met de

aan die hun charme en hun levensstijl groten-

rijnaken die deze waterweg zien als de verbin-

deels aan de wijncultuur te danken hebben.

ding tussen de Rijn en de Noordzee. In de oogstperiode is het er ook lekker genieten op een

belangrijkste toeristische trekpleisters van het

terrasje, genietend van het schouwspel van de

land. Bezoekers vinden er niet alleen de

wijnboeren die aan het zwoegen zijn in het veld.

prachtigste landschappen, maar ook een aangenaam en relatief droog klimaat en een onthalende, levenslustige sfeer die wel eens de « dolce vita » op zijn Luxemburgs wordt genoemd. Lekkerbek of fijnproever, sportieveling of levensgenieter of gewoonweg nieuwgierig naar

wat wils.

kan je de Route Nationale volgen waarbij je vaak

De Moezelvallei is tevens een van de

De torens van het kasteel van Schengen vormen het herkenningspunt van dit beroemde oord.

alles wat er te ontdekken valt, er is voor ieder

Geometrische groene hellingen of mysterieuze landschappen, elk seizoen creĂŤert zijn eigen sfeer in de Moezelvallei.

Enkele cijfers

39,5 %

2000

Luxemburg is het 6e kleinste land ter

In Luxemburg wordt er al meer dan

wereld en het enige Groot-Hertogdom.

2000 jaar wijn verbouwd.

39,5 % van de wijngaardoppervlakte wordt ingenomen door de wijnbouw van Auxerrois, Pinot blanc en Pinot gris sedert de herverkaveling die een beter verdeling van het

druivenrassenarsenaal mogelijk maakte. Riesling is goed voor 12,3 % van de beplante oppervlakte. De Rivaner (28,5 %) en de Elbling (8,9 %) zagen hun aandeel de laatste jaren lichtjes dalen. Pinot noir kent een opwaartse trend en vertegenwoordigt nu 7,4 % van de aanplant. Saint Laurent tenslotte werd opnieuw ingevoerd vanaf 2004.

18 Wijnfeesten vinden elk jaar plaats in de Luxemburgse Moezelstreek.

82 km lang van Noord naar Zuid en 57 km breed van Oost naar West, dat is

6.444.700

het territorium van het Groot-Hertogdom Luxemburg, goed voor een totale oppervlakte van 2.586 km².

6.444.700 wijnstokken zijn aangeplant

45 gouden medailles behaalden de

in Luxemburg.

Luxemburgse wijnen in 2007 op internationale wedstrijden.

66 %

1.289

66% van de Luxemburgse wijnexport is

De Luxemburgse wijngaarden hebben een totale oppervlakte van 1.289 km2 waarvan

bestemd voor België dat hiermee veruit

er 1.234 km2 in gebruik zijn. De oppervlakte van de wijngaarden is licht achteruitgegaan

het belangrijkste importeur is van

sinds het begin van de jaren ’90 omdat de wijngaarden gelegen aan de rand van het

Luxemburgse wijnen (Duitsland 28 %,

appellatiegebied, minder geschikt voor de productie van kwaliteitswijnen,

Frankrijk 5 %, andere landen 1 %)

werden opgegeven.

Fichier à imprimer, verso (3mm inclus)

www.vins-cremants.lu

Fichier Ă imprimer, recto (3mm inclus)

EEN WARE KUNST