BAZTAN HAUR ESKOLA: ESKOLAKO DOKUMENTU INFORMATIBOA

Page 1

Edukia: Sarrera. Espazioak eta antolaketa. Egunerokotasuna eta pedagogia. Gure proiektu teknologikoa: informazioa eta komunikazioa. Gure prestakuntza-plan iraunkorra: ikastaroak eta birziklapenak.

Baztan Haur Eskola: Ttikiei entzunez eta behatuz elkarrekin hazi

1


AURKIBIDEA ETA EDUKIAK

ORRIALDEA

Hasmenta…

04

SARRERA.

05

GURE HAUR ESKOLA: ESPAZIOAK ETA ANTOLAKETA: Gure espazioak. Gure taldea. Familiarekin eta komunitatearekin ditugun harremanak. Komunikazioak familiekin. - Lehen kontaktua: aurreinskripzioa. - Bigarren kontaktua: matrikulazioa. - Hirugarren kontaktua: ikasturtea hasi aitzineko bilera. - Laugarren kontaktua: ikasturteko lehen elkarrizketa indibiduala: Urria. - Bortzgarren kontaktua: gelako bilera: Martxoa. - Seigarren kontaktua: banakako elkarrizketa: haurraren ebaluazioa ikasturtean.

07 12 14 15 15 16 16 18 19

Festa eginen dugu? - Olentzero. - Inauteriak. - Ikasturte bukaera. - Harreman gehiago familiekin eta komunitatearekin.

21 22 23 23

GURE HAUR ESKOLA: JARDUERA: EGUNEROKOTASUNA ETA PEDAGOGIA. Egunerokotasuna:

26

- Korroa. - Patioa. - Bazkaria. - Komuna eta logela. - Lo-kuluxka. - Giro-espazioa eta hezitzaileek bikoteka lan egitea.

28 28 30 30 31 32

Titikoen gela (0-1): - Ezaugarriak. - Espazioak:     

33 Tatamia eta kuxinak. Ipuin pertsonalak eta familien argazkiak. Aereoa. Ku-kua. Jantokia, komuna eta logela.

35 35 36 36 37

Ertainen gela (1-2): - Ezaugarriak. - Espazioak:

38  Aereoa.  Eraikuntzak.  Ipuinak.  Etxea (jolas sinbolikoa).  Gela erdiko espazioa.

Baztan Haur Eskola: Ttikiei entzunez eta behatuz elkarrekin hazi

40 41 41 42 42

2


Jantokia, komuna eta logela.

43

Handien gela (2-3): -Ezaugarriak. - Espazioak:

44     

Etxea (jolas sinbolikoa). Ipuinak. Eraikuntzak. Mugimendua. Jantokia, komuna eta logela.

46 46 47 47 48

Gure tailerrak: - Ezaugarriak. - Proposamen bat sortzea. - Proposamen bat prestatzea. - Proposamena aurkeztea. - Adierazpen plastikoa. - Buztina. - Aurkikuntzak:  Altxorren saskia.  Jolas heuristikoa. - Ura. - Gelatina. - Zopa. - Hondakinak. - Argi-itzalak. - Psikomotrizitatea. Bertze jolas hezitzaile batzuen proposamenak. - Txokolatea, animaliak, gometsak, puzzleak, frutak eta barazkiak, plastilina... - Jolas sinbolikoa.

48 49 49 50 51 53 54 55 57 58 59 59 60 60 61 63

IKASTETXEAREN PROIEKTU TEKNOLOGIKOA: KOMUNIKAZIOAK FAMILIEKIN: - Hasierako prozesua. - Sorkuntza prozesua. - Amaierako prozesua. - Sare sozialak. - Konklusioak.

64 65 65 67 67

PRESTAKUNTZA IRAUNKORREKO PLANAK: - Prestakuntza bideak. - Prestakuntzaren plangintza.

Baztan Haur Eskola: Ttikiei entzunez eta behatuz elkarrekin hazi

69 70

3


HASMENTA… Hona hemen zuen eskuetara ekarri dugun agiria. Gogo handiz eta maitasunez egindako agiria da eta, haren bidez, gure ilusioa zuengan txertatu nahi dugu; gure kezkak bultzaturik sortu den ilusioa da, gure eskarmentuarekin ondu dena eta, orain, pentsatzen dugu iritsi dela zuek ere gure ilusioarekin bat egiteko tenorea. Horregatik egin dugu agiri hau, zuei errealitate bat erakusteko: gure Haur Eskolaren errealitatea, den bezalakoa, eta gure ustez zuen interesekoak izanen diren alderdi guztiak solasgai dituena. Lan hau egitean, zuen seme-alabak izan ditugu gogoan: haiendako egin dugu, bizitzaren lehen aroan dauden haur horiendako, bizitzaren arorik garrantzitsuena baita, funtsezko garaia: 0-3 urtekoa, alegia. Gure lana paperean moldatzeko lanari ekin genionean, ohiko galderak egin genizkion geure buruari: Zergatik agiri hau? Zertarako? Zer gustatuko litzaiguke zuei agirian kontatzea? Eta, horiez gain, galdera interesgarri bat ere bai: Nola antolatu, nola egituratu agiria, gauza entretenigarri bat eta aise irakurtzeko modukoa lortzeko? Erran nahi baita, zuen interesekoa izanen zen zerbait egitea, horixe zen koxka; kontu aspergarria ez izatea, hau da, ez genuen zenbakiz eta datuz jositako testurik egin nahi, zentzu berezirik gabea; hori arras interesgarria izanen zen guretako, baina batere erabilgarria ez, zuendako. Eta gure artean gogoeta egin ondoren, gauza argi eta garbi ikusi genuen: hau da, bertzerik gabe gure Eskolaren berri ematea, nolakoa den kontatzea, horixe zen kontua; zuen interesekoa den zerbait kontatzea, zertarako eta zuengan interesa pizteko eta zuen seme-alabak gure Eskolara ekartzeko, edota bertzenaz, aitzinetik gugan konfiantza jarria bazenuten, erabakiaz kontent egoteko eta zuek hezkuntzan egindako inbertsioaz pozik egoteko. Espero dugu gure asmoa lortu izana. Agiri honek, beraz, gure hasmentako galderei erantzun die. Hiru erantzun bildu ditu, eta galdera horien garrantzia erabili dugu lotura gisa. Hona hemen:   

Agirian zehatz-mehatz azaldu eta zehaztuko dugu nola egiten dugun gure lana 0-3 urteko zikloan, gure Eskolan. Agiriaren bitartez, gure asmoa da zuek arras ongi ezagutzea zeinen garrantzi handia duen hezkuntza pedagogikoak adin horretako haurrentzat. Agiriaren bitartez, azkenik, gure eguneroko lana erakutsi nahi dizuegu eta nola aritzen garen ahaleginez, gogoz eta arduraz. Horrela, Haur Hezkuntzako lehen zikloa ezagutuko duzue: 0-3 urteko zikloa, alegia.

Nola egituratu agiri hau? Zuek erabakiko duzue gure proposamenak balio izan duen edo zuen arreta piztu duen; hartara, zuen iritziak eta kritikak helaraziko dizkiguzue. Agiria bortz ataletan banatu dugu (saiatu gara atal arinak eta errazak egiten). Honatx: Lehenik eta behin, sarreran gure ibilbidea azaldu dugu, zer kontzeptu dugun Haur Eskolari buruz, edo zein den hezkuntzaz dugun filosofia…; azken finean, gaur egungo Eskola pentsaera eta ikuskera horien emaitza da; pentsaera eta ikuskera horiek bultzaturik iritsi gara kalitatezko espazio hau osatzera. Ondotik, gure Haur Eskola nolakoa den kontatuko dizuegu: antolaketa, nor garen gu, hau da, nor garen taldea osatzen dugun profesionalok, nolakoak diren espazioak, eta nolakoa, Eskolako barne funtzionamendua. Gero, gure lana nola egiten dugun azalduko dizuegu: egunerokotasuna, lan pedagogikoa, gure jolas proposamenak gelaz gela eta espazioz espazio edota, adibidez, zuen (familien) eta gure arteko harremanak, hori funtsezko kontua baita: edota komunitatearekin oro har zer-nolako harremanak ditugun. Aitzinera eginez, Eskolako gure proiektu teknologikoa azalduko dugu; hau da, zer estrategia eta zer ekintza eginen ditugun teknologiak erabiliz gauza aunitz sendotzeko: hots, informazioen eta dokumentazioen sorrera eta, jakina, informazio horien transmisioa: komunikazioa. Zuekin: familiekin, alegia.

Baztan Haur Eskola: Ttikiei entzunez eta behatuz elkarrekin hazi

4


Akitzeko, bertze kontu bat landuko dugu, zuek ere ezagutu dezazuen: prestakuntza iraunkorraren birziklapenarekin dugun inplikazioa. Horrela, gure prestakuntza-planak kontatuko dizkizuegu, gure kezka trebetasunak hobetzea eta berriak ezagutzea baita. Eta, hemendik aitzinera, agiria zuen eskuetan gelditzen da. Hori bai, eskertu nahi dizuegu agiria irakurtzea, zuen gustukoa izanen delakoan; horrela, bada, bertze aitzinsolasik gabe, jaso ezazue gure Eskolan sartzeko gonbidapena.

SARRERA Hasmentan, historia pixka bat eginen dugu eta datu gutxi batzuk emanen dizkizuegu bai gure Zentroaz, bai eta gure eboluzio profesionalerako garrantzi handia izan duten kontuez ere: Honez gero, urte sail luzea pasatu da Baztan Haur Eskola sortu zenetik; 22 urte joan dira, 1991n jaio baitzen. Beraz, bide puska eder bat egin dugu eta handitu gara, baina urteak joan urteak etorri, esperientzia handia hartu dugu, ibilbide horretan funtsezko aldaketak gertatu badira ere: Lehenik eta behin gogoratuko dugu gure gaur egungo Eskola 2009an ekarri genuela kokapen berrira, urte hartako abuztuan zabaldu baitzen eta uda hartan dena prest egon zen Zentro berriak bere lehen ikasturteari ekiteko: 2009-2010. Aitzineko eskolak ederki bete zuen bere lana, baina zaharkitua zegoen eta, harrez gero, ez zen egokia 0-3 urteko hezkuntzak behar zituen erronka berriei aurre egiteko. Honatx erronkak: Lehena kalitate handiko instalazioa izatea, gure gomendioak kontuan hartuko zituena; pedagogia arloan, batez ere. Eskolak, halaber, handia izan behar zuen, Baztango behar dotazionalak hartzeko. Bi helburu horiek bete dira. Izan ere, gaur egungo Eskola handia da eta, horri esker, bete egiten dugu familiek 4 hilabetetik 3 urtera bitarteko seme-alabendako eskatzen dutena. Gure nahien arabera sortu eta garatutako Eskola dugu, eta erabat dago egokitua gure jarduera pedagogia emateko. Hezkuntza D ereduan ematen da, hau da, euskarazko murgilketa duen ereduan. Eta gure Eskola 204 egunez dago haurrendako zabalik ikasturte bakoitzean, eta 208 egunez, langileendako; eta egun horiek urtean barna daude banatuta, uztailean izan ezik, hil horretan oporrak baitira eta Eskola hertsirik baitago. Eta Eguberrietan eta Aste Santuan ere itxita dago. Eskolan sartzean harrituta geldituko gara argitasun handia ikusita. Kanpotik heldu den argia da, argi naturala, eta Zentro guztian paraturik dauden leihate garden ugarietatik sartzen da barnera. Gero, ohartuko gara espazioak handiak eta zabalak direla, bai Zentroan bere osoan, bai, bereziki, espazio guztietan eta, are gehiago, geletan. Handitasun hori balio handiko pizgarria da guretzat eta lagungarria zaigu gure lan heitzailea egiteko, eta osotasunaren zati bat sentitzen gara; zati bat bakarrik, bertze biak zuek eta zuen seme-alabak baitzarete. Hiru zati horiek bat eginik, lotu da lortu denez Baztan Haur Eskolak garrantzi paregabea eta berezia izatea. Egungo Eskola da Baztanek 0-3 zikloaren garrantzi handiari emandako erantzuna. Lehen hiru urte horiek garrantzitsuak bezain ezinbertzekoak dira gizakiaren garapenerako: giza garunaren % 80 zerotik sei urtera bitarteko aldian osatu eta ontzen baita, zeren, jaiotzen denez geroztik, haurra etengabe ari baita ezagutzak eskuratzen eta sentsazioak sumatzen, eta ezagutza nahiz sentsazio horiek lagungarriak izanen zaizkio haurrari garatze bidean. Garapenak arras onuragarria eta abesgarria izan beharko luke, eta hori, hain zuzen ere, Zentroa osatzen duten bertze bi zatien (familiak eta hezitzaileak) ardura izanen da, betiere egunero lantzen ditugun hezkuntza balioetan oinarrituta eta haurrei transmititu nahi dizkiegunak, funtsezko kontzeptu gisara transmititu ere:    

Haurren izaera lantzeko heziketa Sentimenduetan heztea Etikan heztea Berdintasunean heztea

Baztan Haur Eskola: Ttikiei entzunez eta behatuz elkarrekin hazi

5


 

Tolerantzian heztea Elkartasunean heztea

Ohartuko zineten behar diren osagai guztiak baditugula: Batetik, espazio fisikoa, hau da, instalazio egokia; bertzetik, gu gaude, espazio hori osatzen dugun hezitzaileok, heziketaren euskarria emateko; baina espazioek eta hezitzaileek ez lukete inolako zentzurik ez zuek gabe (familiarik gabe), ez zuen seme-alabarik gabe. Beraz, osotasuna ixten dugu, guztiz baliagarria egiteko, errealitate bat konkistatzeko: Heziketa da Eskolan zuen seme-alabei eginen diegun ekarpena; zuen seme-alabak kontent eta zoriontsu sentituko dira heziketa partekatuz, jolasa baita; eta familiekin, berriz, funtsezko lotura bat egin dugu parte hartu eta lagundu dezaten. Inor ez da bertzeak baino garrantzitsuagoa gure Zentroan; denok dugu hainbateko garrantzia. Garrantzia (kontzeptua) egunero lantzen dugu, une bakoitzean eta egoera bakoitzean: dena baita garrantzitsua 0-3 zikloan: dena baita hezkuntza, eta ez dago heziketa bikaina jasotzea baino gauza garrantzitsuagorik. Aitzinera jo baino lehen, ohar txiki bat eginen dugu: hots, bihotz bihotzez eskerrak eman nahi dizkiegu egungo Eskola posible egin dutenei.  

Mila esker aunitz, beraz, Baztango Udalari, gugan eta gure kezketan sinetsi baitzuen; hezkuntzan, jakina. Eta eskerrik asko proiektua egin zuten arkitektoei: lehenik, diseinua egin baitzuten, eta gero, obrak gainbegiratu zituzten.

Erran dezagun hura talde-lana izan zela, haien (Udala eta arkitektoak) eta gure arteko lana, eta emaitza Eskola hau izan da, kalitatezkoa benetan, eta zuen eskura dago, eta, nagusiki, zuen seme-alaben eskura.

EL

KA R

R EK

IN

H AZ

I

Eta orain, ongi iruditzen bazaizue, Zentroan egiten dugun lanaren oinarriak atalez atal eta zehatz-mehatz azaltzen hasiko gara, zuen gustukoa izanen delakoan.

Baztan Haur Eskola: Ttikiei entzunez eta behatuz elkarrekin hazi

6


ESPAZIOAK ETA ANTOLAKETA Zuen seme-alabekin espazioa partekatuko dugun lekua da, eta pedagogia ere partekatuko dugu; leku horretan saiatzen gara ahalik eta heziketarik onena ematen; azken finean, leku horretan jolasa topaketen, harremanen, une indibidualen, pentsamenduaren eta ikaskuntzaren arrazoia izanen da. Horra hor gure Haur Eskola. Eta aurkeztu nahi dizuegu: Hasteko eta bat, gure instalazioek berariaz duten itxuraz mintzatzen hasiko gara; gero, kontatuko dizuegu nolakoa den instalazioetan lan egiten dugun pertsonon taldea eta, halaber, gure barne antolaketa azalduko dizuegu; eta bukatzeko, Zentroaren funtzionamenduari dagozkion xehetasun guztiak emanen dizkizuegu (ordutegiak, baliabideen plangintza…). Hori guztia kontuan hartuta, espero dugu transmititzen asmatuko dugula gure Haur Eskola osatzen duten intereseko osagai guztiak: Gure espazioak: Gure Eskolaren azalera erabilgarria 860,92 m² da, eta kanpoaldeak 2.643 m² ditu. Beraz, instalazioaren espazio erabilgarri osoa 3.504 m² inguru da, bi eremuak elkartuta: barnealdean ikasleen gelak daude, bai eta tailerrak, logelak, komunak eta gainerako tokiak ere; kanpoaldean (barnealdekoa bezain garrantzitsua) patioak eta berdegunea. Gure lan hezitzailea, beraz, espazio horietan garatuko da. Orain, espazioz espazio ibiliko gara, nolakoak diren jakin dezazuen:

Gure Eskolan badira hiru gela bikoitz (hau da, haietako bakoitzak bi haur unitate ditu, egungo ratioen arabera) adin tarte bakoitzerako (0-1, 1-2 eta 2-3), eta gela bakoitzak hiru toki independente ditu: gela, logela eta komunak. Gela bakoitzetik, gainera, kanpoaldera atera daiteke: patiora, hain zuzen. 0-1 gela (titikoak) hainbat girotan banatua dago: ipuin eta familia-argazkiendako txokoa; erlaxazio txokoa, ispilu bat sabaitik zintzilik duena eta bertze bat paretari itsatsia; garapen motorra eta autonomia sustatzeko aereo bat, eta jantoki eremua, seiko trona batek gehi bertze seirendako mahai laukizuzen batek osatua. Gela barnean, komunak eta logela daude, ate korredera batez lotuak daudenak, oso egokia eguneko edozein unetan sartzeko.

Baztan Haur Eskola: Ttikiei entzunez eta behatuz elkarrekin hazi

7


1-2 gela (ertainak). Gure filosofiarekin bat, hainbat girok edo txokok osatzen dute. Honatx: jolas sinbolikorako txokoak (sukaldea, panpinak‌), eraikuntzak egiteko plataforma bat, eta, horrela, bertzeak bertze, garapen kognitiboa indartzeko; aereo bat, garapen motorra lantzen segitzeko, eta azkenik, ipuin eta liburu pertsonalen txokoa. Bertze gelan bezala, honetan ere gela komunekin eta logelarekin dago lotua. Logela erabiltzen da haurrei hainbat proposamen eskaintzeko, hala nola pilotak, argia, eta altxorren saskitik jolas heuristikorako eboluzioa.

2-3 gelan (handiak), halaber, badira hainbat txoko. Aitzinekoan bezalaxe, badago jolas sinbolikoaren txokoa, eraikuntzetarako plataforma bat, eta ipuin eta liburu pertsonalen txokoa; hori guztia, jakina, haurren adinera egokitua. Bertze bi geletan bezala, hau ere komunekin eta logelarekin dago lotua. Logelan, psikomotrizitate proposamena eskaintzen zaie haurrei, bai eta argi tailerra ere.

Geletara joateko eremuetan, armairuak daude, haurrek beren arropa eta gauzak gordetzeko; eremu horretan berean, aipatu sektoreetako haurren jantokiak daude, bakoitza dagokion sarbidean; baina 0-1 gelan, jantokia gela barnean dago.

Baztan Haur Eskola: Ttikiei entzunez eta behatuz elkarrekin hazi

8


Era berean, garrantzi eta balio handiko bi toki ditugu eguneroko pedagogia lana egiteko: tailerrak. Tailerretan, batez ere, adierazpen plastikoa lantzen da, baina bertze proposamen batzuk ere, ondoko ataletan aztertuko ditugun bezalaxe. Eskolaren espazioa osatzen duten gainerako aldeak eremu auxiliarrak dira (silleten gela, sukaldea, office, biltegia, aldagelak, langela, bilera gela eta guztion komunak); auxiliarrak baina funtsezkoak; sukaldea, konparaziorako.

Sukaldea zerbitzuen eremuan badago ere, hutsarte handi bati esker eta ate bati esker dago plazarekin komunikatua. Horrela, eta beti eskolaren gardentasunarekin eta filosofiarekin bat, harreman handia dago haurren eta sukaldean ari diren langileen artean.

Interes handiko leku bat utziko dugu Zentroaren barnean egiten ari garen gure ibilbidearen bukaerarako: guk “Plaza” erraten diogu:

Eskolako sarrera ondoko espazioa da (1) eta 160 m² inguru ditu. Hortaz, behar bezalako azalera du bertan jarduera aunitz egiteko, oso toki aproposa baita era askotako erabilerak egiteko; eta horixe izan da bere eginkizuna, era askotako proposamenak egiteko aukera ematen baitigu:     

DENOK elkartzeko edo egoteko tokia da; hau da, haurrak, familiak eta Zentroko langileak. Barneko patio baten gisara balio digu euria egiten duenean. Halaber, jarduera ludikoak egiten ditugu: antzerkia, pailazoak… Eskolako ohiko festak ospatzen ditugu (Olentzero, Inauteriak…). Bertan, hainbat profesionalek hitzaldi garrantzitsuak egin dituzte familiendako…

Baztan Haur Eskola: Ttikiei entzunez eta behatuz elkarrekin hazi

9


Azken buruan, Plaza gure ohiko topalekua da, funtsezko gunea Eskolan bizikidetza bultzatzeko. Halaber, Zentroko gela eta toki guztiak banatzeko ardatza da: Plazatik gela eta toki guztietara iristen da. Etorri beharko duzue gure Plaza ezagutzera, oraindik ezagutzen ez baduzue. Artetik errateko, Plazaren paretetan badira hainbat dokumentazio-panel. Panel horiek erakusten digute zer egiten duten haurrek une bakoitzean egunean barna eta une horiek zer garrantzi handia duten. Hori informazio gehigarria da familientzat, interes handikoa. (1) Gure Eskolako sarrera aipatu beharra dago; pasabide hutsa baino aunitzez ere gehiago baita. Bertan unean uneko eta eguneroko informazioa aurkituko duzue intereseko alderdi eta datuen inguruan, hori guztia gure informazio-paneletan bildua (hiru dira. Batean, Haur Eskola eta egunero zer egiten den azalduta dago. Bertze batean, familien garrantzia, eta hirugarrenean, informazio interesgarriak paratzen dira). Eskola horixe da, hots, sarrera: sentsibilitatez eta sentsazioz beteriko heziketa mundu baterako sarbidea. Horregatik, sarrera ere nabarmendu nahi izan dugu, denok hartan arreta paratu dezagun: pentsatu zernolako garrantzi handia duen sarrerak, atea zeharkatu eta barnealdera sartzen zaretenean.

Eta patioa ere ekarri nahi dugu lerrootara. Arestian erran dizuegun bezala, gela bakoitzak badu patiora ateratzeko irtenbide bat. Patioan bi eremu daude: horietako baten lurzorua eraikia dago eta elementu naturalak daude (zirrikak, zura‌); bertzea eremu naturala da, berdea, belarrez estalia, haurrek naturarekin zuzeneko harremana izan dezaten. Patioak, guztira, 900 m² inguru ditu.

Horra hor, beraz, gure espazioak labur-labur azalduak, Haur Eskola osatzen duten espazioak, alegia. Baina ezin bakarrik hitzez adierazi funtsezko zer lau kontzeptu hartu ziren kontuan espazioak diseinatzeko: argitsuak, handiak, gardenak, eta beti aintzat harturik, haietan eta haiekin, lan pedagogiko bat egin behar zela, zeren 0-3 zikloan dena pedagogikoa baita, espazioetatik hasita. Izan ere, espazioak espazio hutsak dira, baina maitasunez, ilusioz eta guztion artean egin beharreko zeregin batez betetzen baditugu, bertzelako erranahia izan dezateke‌; eta guk, hain zuzen ere, bertzelako erranahi hori eman nahi izan diegu:

Baztan Haur Eskola: Ttikiei entzunez eta behatuz elkarrekin hazi

10


Emozioz beteriko espazioak dira, espazio pedagogikoak, haien bitartez sormena agertzeko eta ikaskuntza garatzeko: espazio koloretsuak, espazio harmoniatsuak‌; zentzumenez, lengoaiez, sentimenduz‌ beteriko espazioak‌.; gure espazioak hainbat eremu ditu, eta eremu bakoitzak badu bere funtsa, eta bere bizitza: gelak, tailerrak, jantokiak eta patioak. Haurrak hezteko espazioak dira; haurra librea izan dadin; haurrak bere jokoa gara dezan; bere sentsorialtasuna sendotu dezan; elkar banatzeko, partekatzeko, ikasteko eta, azken finean, izateko. Espazioak haurrek betetzen dituzte, egunero joaten baitira eta ikasturtea abalatzen baitute. Eta haurrei harrera egiteko, haurrak hezteko, kalitate pedagogikorik handiena emateko eta bakoitza bere beharren arabera zaintzeko, giza talde bikaina daukagu benetan, hezitzaileek eta gainerako langileek osatua. Pertsona horiek guztiek osatzen dute gure Zentroaren erantzunaren gunea, zertarako eta familiek egiten dizkiguten eskariei behar bezala erantzuteko; hau da, seme-alabendako euskarririk onena emateko, eta haurren EMOZIOAK garatzeko.

Baztan Haur Eskola: Ttikiei entzunez eta behatuz elkarrekin hazi

11


Gure taldea: Baztan Haur Eskolan lan egiten dugun guztiok osatu eta eratzen dugu Zentroko taldea. Pertsona bakoitzak dagokion ardura izanen du, baina denok gara partaide Eskolaren makinerian: taldea gara. Taldea osatzea da kontua, eta talde horrek enpatia sortzea; hitz batez, talde bat izatea da kontua. Kideetako batzuk hasieratik ari dira, ez Eskola berritik (egungotik), baizik eta joan den mendean (1991) Baztanen lehen 0-3 Zentroa sortu zenetik; hortaz, badugu esperientzia. Eskola hiru taldetan edo sektoretan banatua dago, haietako bakoitza bi unitatek osatua, adinaren eta une ebolutiboaren arabera:  0-1 Gela: titiko 16 haurrek osatua (4 hilabetetik 12ra bitarteko haurrak).  1-2 Gela: 26 haur ertainek osatua (12 eta 24 hilabete arteko haurrak).  2-3 Gela: 36 haur handik osatua (24 eta 36 hilabete arteko haurrak). Eta haur horiei guztiei euskarria emateko, egunero, sei hezitzaile ditugu: bi, 0-1, 1-2 eta 2-3 gela bakoitzean. Batzutan behar berezikoa delarik, bertze hezitzailea dugu. Zuzendaria ere aipatu behar da eta laguntza taldeko lau kide. Guztira, hortaz, hamaika lagun ari gara Eskolako taldean. Bi hezitzaile ari dira gela bakoitzeko. Izan ere, gela bakoitzean, hezitzaileok bikoteka lantzen dugu heziketa, eta horrek abantaila handiak ekartzen dizkigu, geroago sakon ikusiko dugun bezala. Laguntzaileak, erran bezala, lau dira: bi jantokian aritzeko, eta bertze bi Zentroa garbitzeko lanetan. Jakina, langile guztiak titulatuak dira; hezitzaileek, adibidez, heziketa lana egiteko behar den gutxieneko titulazioa dute (Haur Hezkuntzako irakaslea edo Lanbide Heziketako Goi Mailako Teknikaria Haur Hezkuntzan, eta EGA titulua). Zalantzarik gabe, guztiek ere esperientzia handia dugu arlo honetan, arestian erran dizuegun bezalaxe. Hona hemen zer lan egiten duen bakoitzak, bere erantzukizunaren arabera: Hezitzaileak:  Zentroko zuzendaritzarekin lankidetzan aritzen dira zentroko hezkuntza proiektua eta proiektu kurrikularra prestatzeko eta eguneratzeko.  Hezkuntza Proiektuak azaldutako guztia praktikan paratzen dute.  Behar diren heziketa lanak egiten dituzte, haurren garapen fisiko, intelektual, afektibo, sozial eta moral egokia lortzeko, barne direla proposamen pedagogikoak prestatu eta garatzeko lanak, eta horrekin batera, informazioa gurasoei ematea, edo haurren higiene pertsonalaz, elikaduraz eta loaz arduratzea, bai eta material pedagogikoak antolatu eta biltzea ere.  Ikasturtean zehar, gelako bilerak prestatu eta egitea, gelako haurren familiekin elkartzeko.  Banakako bilerak prestatu eta garatzea. Holako bilerak harrera aldiaren ondotik eta ikasturtea bukatzean egin behar dira, haurrari buruzko ebaluazio txostenarekin batera.  Urtean behin birziklapena eta bere ebaluazioa egitea.  Haurraren egokitzapen prozesuari harrera berezia egitea.  Eskolaren funtzionamendua eta antolaketa ebaluatzea, eta eskolako zuzendariari ekimenak proposatzea eskolak hobeki funtzionatzeko.  Zuzendaritzarekin bat, Prestakuntza Plan bat garatzea, ikasturtean zehar gauzatzeko, norberaren hezkuntza kalitatea pertsonala hobetzeko.  Eskolako zuzendaritzak agindutako lan guztiak ere egiten dituzte kalitatezko hezkuntza lortze aldera. Garbiketako langileak:  Eskolako tokiak garbitzea (gelak, komunak, logelak, sarbide eremua, plaza, tailerrak, sarrera eta zerbitzu eremua).

Baztan Haur Eskola: Ttikiei entzunez eta behatuz elkarrekin hazi

12


     

Jantokiko laguntzaileekin batera, jantokia eta sukaldea garbitzea. Patioak garbitzea. Koltxonetak logeletan paratzea, haurren lo-kuluxkarako. Eskolan erabilitako arropa garbitu eta biltzea. Ekimenak proposatzea eskolak hobeki funtzionatzeko. Bi hilean behin talde bilera batera joatea.

Jantokiko laguntzaileak:     

Janariaren tenperatura neurtzea. Gurdiak prestatzea. Bazkarian laguntzea. Lerde-zapiak garbigailuan sartzea. Bi hilean behin talde bilera batera joatea.

Zuzendaritza:  Eskolako Hezkuntza Proiektua eta Proiektu Kurrikularra prestatu eta eguneratzea, hezitzaileekin elkarlanean.  Haur Eskolako langile guztien lana kontrolatu eta antolatzea, langile bakoitzak bere eginkizunak bete ditzan.  Behar den materiala ahalbidetu eta prestatzea, langile orok bere lana era antolatuan bete dezan.  Ordenari, ordutegiei, puntualtasunari, baimenei eta abarri dagozkion arauak eta akordioak betearaztea.  Zentroan egiten den lan pedagogiko guztia koordinatzea.  Taldearekin batera ildo pedagogikoa aldian behin planifikatu eta ebaluatzea (helburuak, edukiak, jarduerak, jarrerak), eta bereziki, ikasturtea akitzen denean, hezkuntza proiektuaren ildo pedagogikoarekin bat.  Eskolaren eta haurren familiaren arteko harremanak bideratzea, gurasoek Zentroaren bizitzan parte har dezaten.  Zentroko dokumentazio informatiboak prestatzea, familiei igortze aldera.  Familiekiko komunikazioak ezartzea, tresna teknologikoak erabilita (ordenagailua, posta elektronikoa, zerbitzari birtualak…).  Taldearekin batera, lan-programazio bat sortzea, familiei intereseko informazioak eta artxiboak igortzea koordinatze aldera.  Talde pedagogikoari laguntza ematea, ikasturtean zehar familiekin egin beharreko gelako eta Eskolako bilerak prestatzeko.  Hezkuntza taldearen bilerak prestatu eta koordinatzea.  Udalarekiko kontaktua izatea.  Gestoriarekiko kontaktua izatea.  Banku lanez arduratzea.  Prestakuntza jardueretan parte hartzea eta prestakuntzarako gai interesgarriak proposatzea, eta Eskolarako Prestakuntza Plan bat garatzea talde hezitzailearekin kontsentsuan. Taldearen barne bilerak: Eskolako langileen artean gehien lantzen dugun baliabideetako bat da, pertsona bakoitzaren erantzukizun lanetan ikus daitekeen bezala. Barne bilerak:  Zentroko plantilla osatzen dugun langile guztien arteko barne bilerak.  Pedagogia lanetan ari diren talde hezitzaileko kideen barne bilerak.

Baztan Haur Eskola: Ttikiei entzunez eta behatuz elkarrekin hazi

13


Eskolaren helburua da proposatzen dituen proposamen guztietan ahalik eta kalitaterik handiena eskaintzea; hori lortze aldera, funtsezkoa da Zentroko langileen artean iritziak trukatzea, lan programazio bat ezartzea eta, bereziki, taldekideen artean ongi moldatzea eta adostasuna lortzea, ideia berrien aldeko apustuaren bidez, talde lana eginez. Barne bileren garrantzia funtsezkoa da. Astero egiten dira hezkuntza taldearekin, garatu beharreko lana egokiro planifikatzeko eta, era berean, haurrei aurkeztu beharreko jolas proposamenak ongi planifikatzeko. Gure harremanak familiarekin eta komunitatearekin. Familiak dira, Eskolarekin batera, haurrak hezteko eragile nagusiak. Horregatik, arras beharrezkotzat eta garrantzitsutzat jotzen dugu familiek Eskolaren bizitzan parte hartzea eta laguntzea. Eta Eskolan era askotako bideak paratu ditugu familien eskura, parte hartzeko aukera izan dezaten. Ikasturte bakoitzean jorratzen ditugu familiek parte hartzeko bide horiek guztiak: eguneroko harremana familia bakoitzarekin, ematen ditugun informazioak, ikasturtean zehar izaten ditugun bilerak, harrera aldi on bat egitea edota dibulgaziozko eta jai giroko proposamenak egitea. Guretzat, garrantzitsua da familia guztiei Zentroaren dinamika azaltzea, funtzionamendua, haur bakoitzari buruz ikasturtean zehar eginen dugun jarraipena eta ebaluazioa, hori guztia Zentroko hezkuntza proiektuan garatzen den eduki pedagogikoaren informazioarekin batera. Horretarako, familiarekiko harremanak eta komunikazioak programatzen ditugu. Gure iritziz, hori funtsezkoa da; baina igorri lasai zuen iritziak zerbait hobetu behar dela pentsatzen baduzue. Eskolak haurrei mundu soziala zabaltzen die, bai eta adin bereko bertze haur batzuekiko harremanak ere. Eskolak haurrei beren adinkideekin bizitzea, elkarrekin egotea eta gauzak partekatzea errazten die, eta bakoitzari buruzko aspektuak deskubritzen dizkie. Eta hori guztia nekez eginen zuten Eskolaz kanpoko testuinguru batean. Baina, funtsezkoa da familien laguntza, familien lankidetza, ahalegina denon artekoa izan dadin, eta ahalegin hori haurraren heziketan onuragarria izan dadin. Zalantzarik gabe, haurrengan alde soziala garatzeaz gain, gure Eskolak proposamen pedagogiko bat planteatzen du. Proposamen horrek bere baitan biltzen ditu lan hezitzailea arautuko duten helburuak, edukiak eta printzipioak, hala pedagogikoak nola ebaluaziozkoak, betiere edukiak, garapen eta esperientzia esparruetan antolatuak. Familiaren inguruneak aspektu afektiboak ematen dizkie, funtsezkoak haurrak garatuko badira, eta, horregatik, gure iritziz, bi testuinguruak (eskola eta familia) osagarriak eta aberasgarriak dira haurren prestakuntzarako. Familiek beren seme-alaben heziketan duten funtsezko erantzukizuna errespetatuta, gure Eskola lankidetza estuan arituko da familiekin eta behar den koordinazioa ezarriko dugu bien artean. Hezitzaileok emanen diegu aldian behin familiei beren seme alaben hezkuntza prozesuaren berri. Eskola – familia komunikazioan, bi aldeek haurren eskubideak zainduko dituzte. Horretarako, gure asmoa da familiekiko harremanak arin arinak izatea.

Baztan Haur Eskola: Ttikiei entzunez eta behatuz elkarrekin hazi

14


Familiekiko komunikazioak:

Elkarrizketak eta bilerak familiekin:

Familiendako informazioa

Bilerak:

Elkarrizketak:

Gelako lehen bilera informatiboa (Ekaina, ikasturtea hasi aitzinekoa)

1. Familia bakoitzarekin (Urria).

Gelako bigarren bilera (Martxoa)

Eguneroko egoerak eta ekitaldiak:

Haurren ebaluazioa

2. Familia bakoitzarekin (Maiatza).

Eguneroko harremana familiarekin: sarrerak eta irteerak. Ahozko informazioak. Agiri eta zirkular idatziak. Jaiak: Olentzero, Inauteriak, Ikasturte bukaera, Jarduera ludikoak… Guraso tailerra: solasaldiak profesionalekin, pediatra, psikologoa…

Ondoren, zehatz-mehatz azalduko dizkizuegu Eskolak familiekin izaten dituen harreman guztiak; hurrenkera kronologikoari jarraikiz azalduko ditugu, denboran gertatu ahala. Hona hemen: Lehen kontaktua: Martxoan izanen da, hau da, hurrengo ikasturtean etortzeko interesa duten haurren aurreinskripzioak jasotzen ditugunean; hurrengo ikasturtea abuztuan hasiko da. Lehen kontaktuan hiru proposamen eskaintzen dizkiegu familiei gure Eskola ezagutu dezaten:  Eskolari buruzko dokumentu informatiboak, hainbat formatutan egindakoak, Eskolaren xehetasunik eta ezaugarrik garrantzitsuenak azaltzeko.  Ateak zabaltzeko jardunaldia. Halako egun jakin batean egiten dugu gure Eskola familiei erakusteko. Zuzendariak berak erakusten du gure Zentroa, eta beharrezkoa bada, hezitzaileek ere parte hartzen dute.  Arreta pertsonalizatua ematen diogu Eskolara etortzen den familia orori, dena erakusteko, ongi ezagutu dezaten eta, zalantzarik gabe, ongi baloratu dezaten. Dokumentu informatiboak hainbat formatutan egiten ditugu (Word, PDF, Power Point...) eta hainbat bide erabiltzen ditugu igortzeko (posta elektronikoa, zerbitzari birtualak edota bistaratze zuzeneko programak); eta eskuz ere ematen ditugu, jakina. Bigarren kontaktua:

Baztan Haur Eskola: Ttikiei entzunez eta behatuz elkarrekin hazi

15


Haurra Eskolan sartu aitzinetik, familiak behin betiko matrikula egin beharko du (maiatza); orduan, kontaktu sakonagoa izanen dugu, familia bakoitzarekin jarriko baikara zuzenean harremanetan. Hirugarren kontaktua: Ekainean izanen da, seme-alabak hurrengo ikasturterako matrikulatu dituzten familiekin. Izan ere, lehen bilera eginen dugu Zentroaren barne antolaketa azaltzeko, “Egunbete Eskolan” izanen denaren baitan. Aipatu bilera talde bakoitzak bere gelan eginen du, zuzendariarekin. Bilera horretan, nagusiki, Haur Eskolaren funtzionamendua azalduko dugu, barne funtzionamendua bereziki, haurrari eta familiari dagozkion kontu orotan; oinarrizko puntuak azalduko ditugu, gure antolaketa sakon ezagutu dezaten. Bileran gure Zentroaren egunerokotasuna zehatz-mehatz azalduko dizuegu; egunean barna zer egiten dugun unez une, haurra Eskolara etortzen denetik eguna bukatzen den arte. Egunaren aspekturik garrantzitsuenak azalduko ditugu: ekintza bakoitzaren denbora, azturetarako uneak, eta era berean, semealabak Eskolara lehen aldiz ekarriko dituzten familiendako interesekoa den guztia. Interes handia izanen du, halaber, Eskolaren funtzionamendu arauei dagokien kontu orok. Egutegia ere azalduko dugu, bai eta gainerako kontu garrantzitsuak ere; hori guztia, Eskolan ari garen edo dihardugun eragile guztien arteko errespetua ahalik eta gehien indartzeko. Hona hemen:     

Harrera aldia nola eginen dugun zehazteko. Harrera aldiaren hasierako eguna. Zenbat ordu etorriko diren haurrak lehen egunetan. Nola jokatu, eragile guztiak (gurasoak, haurrak eta hezitzaileak) gelan lehen egunetan daudenean. Gurasoek agurrak nola egin behar dituzten, alde egiteko unea iristean.

Haurrak Eskolan arian-arian sartuko dira, era progresiboan, harik eta “harrera aldia” bukatzen den arte. Horrek garrantzi handia dauka eta kontu handiz egin behar da, arras garrantzitsua baita egokitzapen hori (ingurune berrira –Eskolara– egokitzea) ongi eta era pozgarrian egitea guztientzat; haurrarentzat, batez ere, haren ongizate emozionalerako. Horregatik, bilera honetan haurrek eta familiek egin beharreko egunen eta denboren antolaketa ezarriko da, bai eta zer jarraibide bete ere, haurra Zentrora egokitu dadin; egokitzapena zentzuz eta lasaitasunez egin beharko da. Eskolan familiei gune bat eskaintzen diegu egoteko eta une garrantzitsu hori partekatzeko. Laugarren kontaktua: Hurrengo kontaktua urriko elkarrizketa izanen da. Familia bakoitzarekin ikasturtean zehar banaka eginen den lehen kontaktua izanen da. Elkarrizketa horretan, nagusiki, aztertuko dugu nolakoa den zure semealaba eskolan, nola dagoen bertan, nola dagoen horren garrantzi handia duen egunerokotasun horretan: Zentroan dituen emozioak, sentimenduak eta erreakzioak, hala bereak nola bertzeekiko harremanean. Familia bakoitzarekin egiten den elkarrizketa honetaz haurraren gelako hezitzailea arduratzen da. Era berean, gela barnean zer gertatzen den azalduko dugu, eta, horrekin batera, nola lan egiten dugun haurrekin, zer aspektu edo helburu diren garrantzitsuak, zertan aritzen diren jostetan eta haurrak nola jostatzen diren, nolakoa den eskola antolaketa, denborak nola banatuta dauden…; baina, funtsean, arestian erran dizuegun bezala, lehen elkarrizketa honetan ahalik eta informaziorik gehiena eman nahi dizuegu haurrak Eskolan egunez egun egiten duenari buruz. Zalantzarik gabe, oso garrantzitsua da gelako hezitzaileok zuekin izanen dugun elkarrizketa pertsonal hori. Presarik gabe solas egiteko tartea izanen da, guztion iritziak entzuteko, begirada haurrarengan pausatuta (zuen seme-alabarengan) eta Eskolan nola moldatzen den aztertuta:  Nolakoa den haurraren eguneroko sarrera Eskolan; nola ikusten dugun.

Baztan Haur Eskola: Ttikiei entzunez eta behatuz elkarrekin hazi

16


 Nola sartzen den harremanetan, hala hezitzaileokin nola gainerako haurrekin.  Nolakoa den haren jolasa.  Nola jokatzen duen talde txikian.  Zein diren haren espaziorik gogokoenak.  Zein diren gehien gustatzen zaizkion material didaktikoak.  Nolakoak diren haren lengoaia eta komunikazioa.  Nolakoak diren haren eguneroko azturak (komuna, bazkaria, kuluxka, patioa…).  Nola ikusten ditugun haren nortasuna eta portaera (alaia, tristea, haserre, nekatua, tinkoa, liderra, lasaia…).  Nolakoa den haurraren irteera Eskolatik; nola ikusten dugun. Gurasoekin eginen dugun elkarrizketa horretan, jakina, seme-alabaren harrera aldia Eskolan eta etxean nola joan den baloratuko dugu; guk ere jakin nahi baitugu familiak nola bizi izan duen egokitzapena. Komunikazioa areagotzeko balioko du. Haurrak harrera aldian adierazi dituen agerpenak hartuko ditugu kontuan: negarra, errefusa, inhibizioa, agresibitatea, espontaneitatea eta/edo alaitasuna. Eta garrantzi handiko aspektuez ere mintzatuko gara, guztiak ere ikasturte hasmenta honetan ebaluatzekoak, ikasturte hasierak garrantzi handia baitu: 

Haurraren erreferentziekiko agerpenak (negarra, errefusa, inhibizioa, agresibitatea, tristezia edota alaitasuna) egunerokotasunean: Zer jarrera izan duen familiarekiko, edota Eskolan bizi dituen uneekiko (bazkaria, garbitasuna, lokuluxka, gela edo patioa).

Haurraren portaerak bere egunerokotasunean Zentroan, eta zer aukeraketa egiten dituen (hezitzaileak, bertze haurrak, jostailuak, objektu trantsizionalak, josteta txokoak…).

Haren egokitzapenaren gaineko balorazioak, egokitzapena nola gertatu den kalifikatuz (azkarra, astiro, graduala…); eta haren autonomiaren gaineko balorazioa (eguneroko une ohikoetan: bazkaria, garbitasuna, kuluxka, gela, edo patioa).

Hau da, zuen seme-alabak eguneko une bakoitzean Haur Eskolan zer portaera duen edo nola jokatzen duen aztertuko dugu, arestian erran dugun bezala:       

Eskolan sartzean, haurra zuengandik bereizten denean. Gelan; josteta tokietan. Komunean. Patioan. Bazkaldu bitartean. Lo-kuluxkan. Irteeran.

Badago behar-beharrezkoa den agente bat haur bakoitzaren egokitzapenean; hots, objektu trantsizionala, lehenago aipatu duguna. Erran nahi baita: panpina, txupetea, maindirettoa, pelutxea, etxeko jostailua… 

Objektu trantsizionalak sekulako garrantzia du: kontsolamendua emanen dio haurrari, kidetasuna, laguntza, konpainia, konplizitatea eta afektua. Beti objektu hori utzi egin beharko diogu.

Objektu trantsizionala haurraren bizitzaren barnean sartua dago eta haren ondoan egon beharko du nahi duen bakoitzean eta huraxe behar duen bakoitzean.

Baztan Haur Eskola: Ttikiei entzunez eta behatuz elkarrekin hazi

17


Ikasturtean zehar, haurra bera joanen da delako objektu hori bere armairuan uzten, Eskola barneko jostetari emanen baitio lehentasuna, ikaskide eta lagunekin batera.

Txupetea gauza arras garrantzitsua izanen da haurrarentzat ikasturtea hastean; aurreko kasuan bezala, poliki-poliki txupetea uzten joanen da, harik eta lo egiteko bakarrik erabili arte.

Komeni da zuek ere hori jakitea, seme-alaba maiz objektu horrekin ikusiko duzuelako, eta sekulan ez du han edo hemen utziko; lehentasunezko gauza bat da haurrarentzat, balio handikoa, eta une “zailak” gainditzen lagunduko dio; lehen urte horietan, horrelako uneak egoten baitira bere bizitzako aroen arteko trantsizioan. Bortzgarren kontaktua: Familiekin eginen dugun hurrengo bilera martxokoa izanen da. Bilera horretan, hezitzailea bere gelako haurren familiekin bilduko da. Gogoratuko duzuenez, lehen bileran, ekainean, “Egunbete Eskolan” azaldu genuen; hau da, josteta txokoak, korrua, autonomia eta abar, hau da, egunerokotasunak berekin dakarren ohiko pedagogia; eta egunerokotasuna egunez eguneko jardueran. Urriko lehen elkarrizketaren ondotik (urrikoan, funtsean azalduko dugu haurraren portaerarekin lotuta dagoen guztia, behin haurraren harrera aldia gaindituta), oraingoko honetan, martxokoan, bertzelako gai pedagogikoak izanen ditugu solasgai, hau da, Eskolan haurrekin erabiliko ditugun bertzelako gai pedagogikoak. Lan horri pedagogia berezia deituko diogu, eta bileran honako puntu hauek garatuko ditugu: o Pedagogia berezia izanen dugu aztergai, hau da, gelatik kanpo proposatuko dugun huraxe: tailerretan, haur talde txiki batekin. o

Talde txikiak eta hezitzaileok tailerretan egiten dugun rola.

o

Plastika eta buztin tailerra.

o

Gelatinak eta zopa tailerra.

o

Altxorren Saskia tailerra edo Jolas heuristikoa.

o

Psikomotrizitate tailerra.

o

Argi, kolore eta itzalen… tailerra.

Horra hor, beraz pedagogia berezia erraten dioguna, baina horrez gain, astean behin, handien taldeetan (12 eta 2-3) zuzeneko behaketa egiten dugu gela barnean, berariazko proposamenik planteatu gabe, baizik eta sortutako egoeraz gozatuz, haurrekin elkarreraginez. Elkarrekintza horren bidez, haurraren autonomia sustatzen dugu, eta berezko gauza baten gisara baloratzen dugu, haren erritmoak errespetatuz, elkarrizketaren, entzutearen eta begiradaren bidez; haurraren ekimenean oinarritzen den autonomia, eta poz handia ematen diona. Bilera honetan, talde txikirako jolas proposamenak aurkeztuko dizkizuegu: tailerrak. Gelatik ateratzen garen tarteak dira, bertzelako jarduerak indartzen ditugu, haurrendako arras aberasgarriak direnak Talde txikian lan egitea lagungarria izanen zaigu aurrera jotzeko, jolas proposamen berriak praktikan jarrita; eta gelatik haurrekin ateratzeko astia izanen dugu hezkuntza balio hezitzaile bertze jarduera batzuetan aritzeko. Agiri honen hurrengo atalean tailer horietako bakoitza izanen dugu solasgai, ezagutu ditzazuen eta haurrei zer-nolako ekarpen pedagogikoa egiten dieten jakin dezazuen. Bilera hori, bai eta familiekin aurretik izandako guztiak ere, era elkarreragilean egiten da beti, eta honela antolatzen da:

Baztan Haur Eskola: Ttikiei entzunez eta behatuz elkarrekin hazi

18


Power Point bat pantailan proiektatzen dugu, testuekin eta, bereziki, haurrak tailerretan nola aritzen diren erakusteko irudi grafikoekin.

Aurkezpenarekin batera, zuen seme-alaben gelako hezitzaileen azalpenak izaten dira.

Horren osagarri, egindako lanei buruzko dokumentazio informatiboak emanen zaizkizue; gehienetan, posta elektronikoaren bidez jasoko dituzue.

Gure asmoa kalitate handiko bilerak egitea da, ez bakarrik guk egiten dugun lana aintzat hartu eta baloratu ahal izateko, baizik eta, bereziki, haurrek egiten duten jarduera; baina, zalantzarik gabe, familia zareten aldetik, parte-hartze nabarmena izan beharko duzue. Badakizue: iritziak, galderak, zalantzak... hots, 0-3 zikloak zuen seme-alabentzat izanen duen garrantzia sendotuko duen hura guztia. Seigarren kontaktua: Maiatzean azken aldiz bilduko gara banaka familia bakoitzarekin, elkarrizketa pertsonalizatua izanen da. Gure ustez, arras erabilgarria izanen da zuentzat, zuen seme-alabak hobeki ezagutu ditzazuen. Azken txosten horretan, haurrak Eskolan egin duen aldia baloratu eta ebaluatuko dugu. Horretarako, haurraren eboluzio pertsonalean jarriko dugu arreta, bai eta haren ikaskuntza prozesu guztietan ere, eta era berean, haurraren garapen ebolutiborako funtsezko aspektu guztiak aztertuko ditugu:  Haurraren nortasuna deskribatzen hasiko gara; batez ere, nortasun hori nola agertu den Haur Eskolan ikasturtean barna, eta zer portaera izan dituen: hau da, independentea ote den, non aritzen den autonomoago, nola sartzen den harremanetan helduekin eta haurrekin, nolakoa den harreman hurbil, urrun, maitekor hori…  Haren izaera izanen dugu gogoetagai: irekia (kanporakoia), itxia (barnerakoia), alaia, gogoetatsua, oldartsua, lasaia, bakartia, lagunartekoa, behatzailea…  Aztertuko dugun gauza garrantzitsu bat izanen da zer autonomia izan duen zuen seme-alabak: zehatzago, azturak.  Elikadura aztertuko dugu: nola jan duen ikasturtean barna, helduaren laguntza behar izan ote duen, azkar edo geldo-geldo jaten ote duen, denetarik jaten ote duen, janariaz gozatzen duen edota helduari erronka jotzen dion, eta bazkaltzeko tenorea une atsegina izan ote den gainerako haurrekin partekatzeko.  Eskolan egin duen egonaldiko bertze aspektu garrantzitsu bat loaldia izan da: nola egin ditu lokuluxkak? Nolakoak izan dira lo-kuluxkak? Lasaiak eta erlaxatuak? Behar izan al du helduren bat bertan eta hurbil egotea?  Komunetako azturak ere aztertuko ditugu: ea haurra gauza ote den bere kasa erabiltzeko.  Txukuntasunean nola dabilen, hau da, txukuntasun arloko aztura txikirik eskuratu ote duen, jostailua erabili ondoren bere lekura eramaten ote duen, edota jostailua bildu gabe uzten ote duen.  Gure ebaluazioan harreman sozialak ere kontuan hartuko ditugu: nolako harremanak dituen heldu batekin: mendekoa edo autonomoa ote den; azken aspektu horretan aurrera egin ote duen; afekturik erakusten duen edo urrun mantentzen den; helduari ematen ote dion bere aurkikuntzen eta sentimenduen berri; arauak ezagutu eta onartzen dituen, edota, aitzitik, arauak kontuan hartzen kostatzen ote zaion, eta frustrazioarekiko tolerantzia ere baloratuko da.  Halaber, aztertuko dugu nola moldatu den gainerako haurrekin, zer-nolako harremana duen bertze haurrekin: partekatzen dituen edo, aitzitik, auzitan sartzen den; lagunartean aritzen den edota bere kasa jostatzera jotzen ote duen; harremanak noizbehinkakoak diren edota beti bertze haurrekin ote dabilen…

Baztan Haur Eskola: Ttikiei entzunez eta behatuz elkarrekin hazi

19


ďƒź Ahozko lengoaiaz ere mintzatuko gara: ulerkorraz eta adierazkorraz: nola egiten ditu esaldiak? Eta zer hitz erabiltzen ditu? Nola ahoskatzen duen, entzuteko gaitasuna, eta hizkuntza erabiltzen ote duen gainerakoekin komunikatzeko. ďƒź Eta bertze lengoaia batzuk ere baloratuko ditugu, guztiek antzeko garrantzia baitute: - Plastikoa: nola antolatzen den, nola deskubritzen duen bolumena, grafismoa, eta nola egin duen aitzinera sormenean; adierazpen plastikoarekin gozatzen ote duen. - Gorputzaren lengoaia: bere gorputz osoaren motrizitatea, eta zer aurrerapen egin dituen gorputzaren gainean: haur bakoitzaren esku trebetasuna, lengoaia musikala eta erritmikoa deskubrituko ditugu. ďƒź Haurraren esplorazio eta esperimentazio gaitasuna ebaluatuko dugu, haren pertzepzioa, haren arreta eta haren kontzentrazioa, eta hasten duen huraxe bukatzeko gauza ote den, edota bukatu gabe uzten duen, edota eutsi eta saiatzen den. ďƒź Era berean, haren aurrerapausoak eta atzerapausoak baloratuko ditugu, haren ezagutza-prozesuak, haren estrategiak erronka bati ekiterakoan; haren alaitasuna eta gogoa ikasterakoan. Azken elkarrizketa hori familiekin ikasturtean barna izaten ditugun zuzeneko komunikazioen artean azkena izanen da; beraz, zuzeneko sei kontaktu izanen ditugu, arestian azaldu dugun moduan: aurrematrikulaziotik ikasturte bukaerako azken elkarrizketara bitarte. Kontaktu guztiek garrantzi handia dute; baina, oraindik ez gara kontakturik interesgarrienetako batez mintzatu: gure eguneroko kontatua. Gurasoekiko eguneroko kontaktua hasten da haurra Eskolan sartzen denetik gelaratzen den arte, semealaba goizetan laguntzeko, betiere Zentroak ezarritako sarrera-ordutegiaren barnean. Haurra Eskolan sartzen den tenoreak edo Eskolatik ateratzen den uneak garrantzi berezia du gurasoen eta hezitzaileen arteko komunikaziorako, eta eguneroko gauzak aztertzen dira; zalantzarik gabe, tarte hori are garrantzitsuagoa da haurraren egokitzapenean. Aunitz zaintzen dugu haurra sartzen eta ateratzen den tarte hori, eta familia bakoitzarekin egoten gara. Tarte laburrak eta mamitsuak dira, eta halako konfiantza eta segurtasun giro bat sortzen lagunduko duten gauza ttiki guztiak aztertzen ditugu. Horrela, haur bakoitza hartzen dugu, eta oso tarte egokia da familia bakoitzak gorabehera guztien berri emateko: haurrak nola lo eta jan duen, nola jostatu den, nola dabilen aldartez, edota haurra nola dagoen erakusteko edota haurra ulertzen laguntzeko edozein xehetasun, diferente ikusten badugu. Ez dezagun ahaztu funtsezkoa eta beharrezkoa dela haurra hartzeko izanen dugun tartea, eta, aunitzetan, horrek bere eragina du haurrak egun atsegina eta lasaia izan dezan. Jakina, haurra ateratzen denean, antzeko egoera gertatzen da, baina informazioa alderantzizkoa da, hau da, irteeran guk hezitzaileok emanen dizkiegu familiei behar diren datu guztiak haurrari buruz: eguna zer moduz joan zaion, zer moduz moldatu diren eguneroko eginkizunetan, zer egin duten. Gure iritziz, gurasoak zareten aldetik, oso garrantzitsua da egunero zuzeneko harremana izatea zuen semealaben hezitzaileekin: sarrerako nahiz irteerako tarte hori aukera paregabea da begiratzeko, ikusteko, egoteko eta partekatzeko. Azken buruan, aukera paregabea da konfiantza jartzeko zuen seme-alaben heziketaz arduratzen direnengan, edota beharrezkoa denean solas egiteko eta, era berean, Eskolan lasai eta gustura egoteko. Zalantzarik gabe, eguneroko kontaktu horrek hainbateko garrantzia du. Haurrak gurasoekin batera sartu eta ateratzen direnean, gainera, familiek seme-alaben erreakzioak ikusiko dituzte, eta ohartuko gara nola bizi diren beren une ttikiak Eskolan, eta nolakoak diren haien harremanak gainerako haurrekin eta hezitzaileekin. Bertzalde, gurasoek emanen diguten informazioa balio handikoa izanen da hezitzailearentzat; bai eta hezitzaileak familiari emanen diona ere. Horregatik, gure Baztan Haur Eskolan, bereziki zaintzen ditugu gure eta familien arteko eguneroko harremanak.

Baztan Haur Eskola: Ttikiei entzunez eta behatuz elkarrekin hazi

20


Festa eginen dugu? Ikasturtean zehar, hiru jai antolatuko ditugu, eta hiruretan ere familiak funtsekoak izanen dira dena ongi ateratzeko. Helburua da giro ona sortzea eta giro horretaz baliatzea familien eta Eskolaren arteko harremanak sakontzeko. OLENTZERO: Ikazkinaren etorrera abenduaren 21ean edo 22an ospatzen dugu, oporrak egutegian nola datozen. Ikasleen Guraso Elkarteak laguntza handia ematen digu jai hau antolatzeko: mahaiak paratzea, gosaria zerbitzatzea, opariak erostea‌; eta den-dena gure Plazan muntatzen dugu, hau da, arestian azaldu dizuegun toki zabal horretan, toki hori gure Eskolako jardueraren gunea baita; gure gune nagusia da. Ez dugu hemen azpimarratuko zeinen festa pollita den, arras ongi baitakizue: kontua da elkarrekin egotea eta opariak partekatzea: haurrendako opariak, Eskolara soinua jotzera etortzen diren musikariendako opariak, bai eta guretako opariak ere (bihotz-bihotzez eskertzen dizuegu). Funtsean, emozioz beteriko tarte bat bizitzea da bai haurrekin (haiek baitira festaren ardatz nagusia), bai gurasoekin, bai eta uneaz gozatzera etortzen den Zahar Etxeko pertsonaren batekin ere. Eguna hasteko, gela bakoitzean argazkiak egiten ditugu; gero, Eskolako guztion argazkiak Plazan eginen ditugu, argazki horiekin hurrengo urteko egutegia eginen baitugu. Ondotik, Olentzero Eskolara iritsi, gelaz gela ibili eta haurrei opariak emanen dizkie. Zer erranik ez, une zirraragarria izaten da egiazki.

Eguna bukatzeko, Plazan gosaria zerbitzatu eta festa giro ederrean segituko dugu 13:00ak arte, festa bukatzen den arte.

Ondotik, Olentzerori azken agur erranen diogu, mendi eta oihanetara itzuliko baita hurrengo urtera arte.

Baztan Haur Eskola: Ttikiei entzunez eta behatuz elkarrekin hazi

21


INAUTERIAK: Gure Haur Eskolan, ikasturtean antolatuko dugun hurrengo jaia Inauteriak izanen dira eta, egutegia nola datorren, lehenago edo geroago egiten da. Ohikoena otsailaren erdialdean egitea da (hilaren 15ean, adibidez) edota garai horretan. Egun horretan, goizean, ohiko gauzak egiten ditugu gure Eskolan. Arratsaldean, ordea, ez. Arratsaldean, izan ere, Inauteriak direla-eta Elizondon egiten den desfilean parte hartzen dugu herriko bertze bi ikastetxeekin batera: CEIP eta Ikastola. Dena den, eskolan bertan egitea, proposatzen ari gara haurrak aise gustorago baitaude.

Egun horretan, goizean, ohiko gauzak egiten ditugu gure Eskolan. Arratsaldean, ordea, ez. Arratsaldean, izan ere, Inauteriak direla-eta Elizondon egiten den desfilean parte hartzen dugu herriko bertze bi ikastetxeekin batera: CEIP eta Ikastola.

Argazkia Foto Mena-k utzi digu

Argazkia Foto Mena-k utzi digu

Inauterietan ere Eskolako Guraso Elkartearen laguntza handia jasotzen dugu; horrela, orga eder koloretsu bat prestatzen dute gure desfilea egiteko. Familiek, gainera, desfilean parte hartzeaz gain, Elizondoko herriak antolatzen duen txokolate-janean parte hartzen dute, bai eta dantzaldian ere.

Baztan Haur Eskola: Ttikiei entzunez eta behatuz elkarrekin hazi

22


IKASTURTE BUKAERA: Ikasturteko hirugarren eta azken jaia da: ikasturtearen akaberakoa, alegia. Jai honetan ere Guraso Elkartea aritzen da buru-belarri lanean, guk lagunduta, eta ekainaren erdialdean egiten da. Ikasturtean zehar, familien eta Eskolaren arteko topaketa uneak izan dira: gelako bileretan, adibidez, hezitzaileek gurasoei erraten diete zer pedagogia erabili den seme-alabekin; holako bileretan, giro atseginean, iritziak, iradokizunak, galderak eta erantzunak trukatzen dizkiote elkarri. Azken finean, semealaben heziketa izaten da eztabaidagai. Orain, azken balantzea egiteko tenorea iritsi da: jai giroko tenorea, alegia. Festa 16:30ean hasten dugu, sekulako merendola egiten baitugu. Familiek berek jatekoa ekartzen dute, bai eta Guraso Elkarteak berak ere. Jatekoaz gain, bertzelakoak ere izaten dira, hala nola puzgarriak, apar-festa, musika, antzerkia eta abar. Urtero ere aditu batek umeen aurpegi ttikiak margotzen ditu, haurren gozamen hutserako; eta, urte sasoi horretan euria egiten ez duenez, festa lorategian egiten dugu, eta eguraldi txarra egiten badu, ez da deus ere geratzen, pilotalekura joaten gara eta kitto.

Ikasturte bukaerako bertzea pollita da benetan; gozamen hutsa, ederki pasatzen dugu eta, bizi izandako denbora baten azken uneak partekatzen dira, eta ez da falta izaten malko ttikiren bat. Barneko sentimenduari bidea eman behar baitzaio. HARREMAN GEHIAGO FAMILIEKIN ETA KOMUNITATEAREKIN: “Komunitatea� hitza sartu dugu, zeren, Haur Eskola gisa familiendako egiten dugun gure jarduera ez baita bakarrik onuragarria Eskolara doan haurraren familiarentzat (jakina, lehen onuraduna familia izanen da),

Baztan Haur Eskola: Ttikiei entzunez eta behatuz elkarrekin hazi

23


baizik eta komunitate guztiarentzat. Kontuan hartu behar da haurraren lehen heziketa-etapa dela; horregatik izan behar du gure lanak garrantzi handia Baztango komunitatearentzat. Etorkizuneko pertsona helduaren lehen urratsek ahalik eta errekonozimendurik handiena izan behar dute gizartean; funtsezkoak dira. Horregatik, gure Eskolak hainbat ekitaldi antolatzen ditu komunitatearentzat, arestian aipatu ditugun jai girokoez landara (jai girokoak batez ere haurren familiendako antolatzen baititugu). Ikasturtean zehar antolatzen ditugun programazioak dira eta hainbat arlo interesgarritako adituak aritzen dira komunitate guztiari begira, komunitate guztiak parte har dezan. Horrela, hainbat hitzaldi eta solasaldi antolatzen ditugu pediatra, psikologo eta prestatzaileekin; zuen interesekoak diren profesionalekin. Zuek proposamena egin dezakezue nori entzun nahi diozuen, garrantzitsua delakoz, nobedadea delakoz, edota bertzerik gabe, egokitzat jotzen duzuelakoz zuen ezagutzak handitze aldera.

Bilerak gurasoekin, kantuak ikasteko.

Haurrendako kamishibai saioa

Ekitaldi horien helburuak? Hainbat helburu dituzte, zalantzarik gabe; baina pare bat ohar eginen ditugu: 1. Baztan osoak ezagutu dezala Haur Eskolan egiten den lan pedagogikoa, lan horren garrantzia baloratze aldera. 2. Ezagutza (eta errekonozimendu) hori abiaburu harturik, gugan ahalik eta konfiantzarik handiena izan dezazuela gure eskuetan zuen seme-alaben lehen heziketa-etapa uzteko (Baztango biztanle guztien seme-alaba guztiena). Komunikazio handia izan nahi dugu oro har komunitatearekin ikasturtean zehar. Beraz, etorri gure Zentrora nahi duzuen aldi oro; zuendako beti egonen baitira ateak zabalik, sakon ezagutu dezazuen; maitasun handiz hartuko zaituztegu. Zuen seme-alabak gure Eskolara ekartzeko asmoa izan ala ez, eta seme-alabarik ez baduzue ere, gure asmoa da zuek gure Eskola ezagutzea; horretarako, zuen bisita gustura jasoko genuke. Eskolako profesional guztiak zuen erranetara egonen dira, gure Zentroaren eta lanaren garrantzia azaltzeko, eta era berean, haur batek 0-3 gune pedagogiko batera etortzeak berarentzat izanen dituen ondorio onuragarriak azaltzeko. Argi dago komunitatearekin ditugun harremanen artean garrantzi handikoak direla gure Udalarekin ditugunak. Harreman arina da. Horrela: Udala Haur Eskolaren jabea da eta, hala denez gero, Eskolaren funtzionamendu onaren erantzulea da; horregatik, Udalarekin dugun harremana arina, ohikoa eta aldian behingoa izaten da.

Baztan Haur Eskola: Ttikiei entzunez eta behatuz elkarrekin hazi

24


Bi hilean behin, gainera, hezkuntza batzorde bat deitzen da, Baztango hezkuntza arloan diharduten herritar guztiendako irekia. Gure Guraso Elkarteak ere parte hartzen du eta, arestian erran dugun bezala, lan bikaina egiten du gure Eskola laguntzeko eta sustatzeko. Kontua da, hala batzorde horren bileretan nola Udalarekiko harremanetan, erabateko gardentasuna izatea eta, une oro, Eskola-Komunitatea binomioaren egoera kontrolatzea. Ez dezagun ahaztu Haur Eskolaren egiazko jabea Baztan dela, eta Baztan Udalean dago ordezkatua; hau da, egiazko jabeak herritarrak dira. Hortik heldu da komunitatearekiko dugun erantzukizuna. Nola egiten ditugu komunikazioak familiekin? Hiru bide erabiltzen ditugu: Pertsonalki, familia bakoitzari dagozkion egoerak badira; izan daiteke Eskola bisitatzen dutenean, gure instalazioak ezagutzeko, edota haiekin egiten ditugun elkarrizketetan; edota, garrantzi handi-handia duen eguneroko harreman edo kontaktu horretan. Bitarteko teknologikoak eta zuzeneko aurkezpena nahasten ditugu, adibidez gelako bilera bat egiten dugunean; horrela, Power Point baten bidez, eduki grafikoak pantaila batean proiektatzen ditugu, agiri idatziak erabiltzeaz gain, eta jakina, hezitzaileen ahozko azalpenak. Posta elektronikoaren bitartez, familiei komunikazioak eta informazioak igortzeko oinarrizko tresna baita; edota interes handiko bertze tresna teknologiko batzuk, hala nola zerbitzari birtualak eta online-koak. Aitzinago atal bat jorratu dugu Baztan Haur Eskolan dugun proiektu teknologikoaz eta, bertan, gure helburuak eta abian jartzea luze eta zabal zehaztuko dizkizuegu. Proiektu horren bidez, aplikazio teknologikoen erabilera praktikoa garatu nahi dugu, holako aplikazioak Zentroan eta zuen etxeetan ere badirelakoz. Kontua da, beraz, balio handiko elkar komunikazio bat sortzea, bi aldeendako baliagarria izanen dena, maila sinergiko eta elkarreragile handi bat mantentze aldera; hau da, informazio guztien artean isuri dadila. Hori abesgarria izanen zaigu eta, era berean, baliagarria izanen da familien eta eskolaren arteko komunikazioaren kalitatea hobetzeko. Ohar horren bidez, beraz, akabera eman diogu gure lehen atalari; hau da, zehatz-mehatz azaldu dugu nolakoak diren gure Eskolako espazioak eta nola dagoen dena antolatua. Orain, hurrengo tala jorratuko dugu, egunerokotasuna eta pedagogia lantzeko. Baina, deus erran nahi badiguzu edota zerbait ez badugu ongi argitu (badakizue dena hobetu daitekeela), ez izan inolako zalantzarik eta jo ezazue gugana: igorri zuen iruzkinak gure posta elektronikoaren bitartez (info@eielizondo.com), edota erran erratekoa zuzenean guri Eskolara etortzen zaretenean. Mila esker. Bitartean, gure Haur Eskola eta 0-3 urteko etapan haurrei zer ekarpen egiten diegun zuei sakon azaltzeko ahaleginean segituko dugu.

R A K

N I K

I Z A

H

E R

EL

Baztan Haur Eskola: Ttikiei entzunez eta behatuz elkarrekin hazi

25


GURE JARDUERA: EGUNEROKOTASUNA ETA PEDAGOGIA: Gure eguneroko jardueraz mintzatzeko, izenburuan ikusiko duzuen bezala, atala bi zatitan banatuko dugu, baina ia ez da alderik egonen bian artean: dena baita pedagogikoa 0-3 zikloan, hala eguneroko azturak erran genitzakeenak nola berariaz pedagogikoagoa iduri lezakeena: gelako jarduerak, tailerrak edota haurrekin egiten diren bertze jolas proposamen batzuk. Atal honetan saiatuko gara ahalik eta informaziorik handiena ematen zuen seme-alabek gure Haur Eskolan egunero egiten dutenaz; hau da, nolakoa den egonaldia sarrerako atetik sartu eta eskola-egunari ekiten diotenetik jardunaldia bukatzen den arte, hau da, familiek bere seme-alabak hurrengo egunera arte biltzen dituzten arte. Horregatik, ahalik eta zehaztasun handienaz azaldu nahiko genizueke eguneroko jarduera hori, zer eta nolakoa den sakon ezagutu dezazuen eta, era berean, jarduera horrek haurren giza garapenean izanen duen garrantzia jakin dezazuen. Arestian hainbat aldiz azaldu dizuegun bezala, giza gogoaren % 80 haurraren lehen sei urteetan osatzen dela; funtsezko urteak dira, haurra etengabeko ikaskuntza-prozesuan baitago eta etengabe eskuratzen ditu ezagutzak sortzen den une beretik, jolasaren bitartez. Halaber, haurrek zer jolas eta josteta egiten dituzten kontatu nahi dizuegu: zenbaitetan, gela barnean; bertze batzuetan, berriz, gelatik kanpo, tailerretan edo bertze espazio batzuetan. Gustatuko litzaiguke emanen dizuegun informazioan oinarrituta, jolas horiek guztiak ezagutzea, proposamenak zertan dautzan argi eta garbi jakitea. Badakizue, plastika tailerrak, edo jolas sinbolikoa, edo altxorren saskia, edo jolas heuristikoa…. Gustatuko litzaiguke zuek jolas edo proposamen horiek zer diren eta zer erranahi duten jakitea, zuen seme-alaben eguneroko bizitzan txertaturik egonen baitira, eta gustatuko litzaiguke jolas horiek guztiek ere zuen bizitzetan tokia izatea, zeren haurren heziketa ez baita bukatzen eskola-eguna akitzearekin batera, haur bakoitzaren etxean jarraituko baitu, era oso berezian jarraitu ere, zuekin. Eta ongi iruditzen bazaizue, beraz, lehen zati horretaz mintzatzen hasiko gara: EGUNEROKOTASUNA: Gure Eskola astelehenetik ortziralera dago zabalik, 7:45etik 16:15era; hau da, zortzi ordu eta erdiz, baina haurrak ezin dira bertan egon zortzi orduz baino gehiago egunean. Sarrerako ordutegia, bertzalde, zabala da, familiei zerbitzurik onena emateko asmoz: zehazki, 7:45etik 9:30era arte. Irteerako ordutegia konplexuagoa da, hiru jardunaldi mota eskaintzen baitira: jardunaldi erdia, jantokirik gabe edo jantokiarekin, 12:45etik 13:15era litzateke, eta jardunaldi osoa, 15:00etatik 16:15era arte. Nola antolatzen dugu haurren eguneroko denbora, hau da, sartzen direnetik ateratzen diren arte? Ondoren kontatuko dizuegu. Hona hemen Eskolako egunbetea:  Lehenago erran dizuegun bezala, Eskola 7.45etan irekitzen dugu eta, orduz geroztik 9:30era arte haurrak sartu eta jolas librean aritzen dira.  Ordu horretan (9:30), jardunaldia tailerrarekin edo proposamenarekin hasten dugu, bai gelan bai bertze espazio batean. Gainera, familiek jakin dezaten seme-alabek Eskolan zer egiten duten, eta Eskolak zer ekarpen egiten dien, gurasoendako “tailer irekia” ezarri dugu, hau da, gurasoak hona etorri eta tailerretako lan pedagogikoa ikus dezaten. Artetik errateko, hezitzaile bat tailerrera doan bitartean, bertzea gelan gelditzen da gainerako taldekideekin, jolasean edota gelan egitekoa den berariazko proposamen batez gozatzeko.  10:00etan, korrua egiten dugu; une berezi-berezi horietako bat izaten da, solas egiteko, eta aitzineko egunetik gertatu zaizkigu gauza nabarmenak elkarri kontatzeko; eta gure emozioak eta sentimenduak bizitzen ditugu: nola gaude? Nola eman dugu gaua? Lo atsegina izan da…?  Gero, patioaren edo plazaren unea izanen da, eguraldiaren arabera. Ahalik eta gehien saiatzen gara kanpora ateratzen, aire freskoa denontzat ona izaten baita eta, horrez gain, hemendik ditugun

Baztan Haur Eskola: Ttikiei entzunez eta behatuz elkarrekin hazi

26


ikuspegi ederrak gozatuko ditugu, eta hori, egia erran, sekulako pribilegioa da. Elurra egiten badu, zatozte gure inguruak ikustera, zoragarria baita. Patioaren ordutegiak desberdinak dira, sektorearen arabera: 0-1 gelarentzat, 10:00etatik 10:30era; 1-2 urtekoen gelarentzat, 10:30etik 11:00etara, eta, azkenik, 2-3 urtekoen gelakoak 11:00etan ateratzen dira 11:45era bitarte.  Patioaren denbora bukatuta, bazkaltzeko tenorea heldu da, eta adin-tarte bakoitzak bere ordutegia du, horrela: Titikoek (0-1), 11:15etik 12:15era; 1-2 urtekoek 11:45etik 12:30era, eta handien gelakoek (2-3), 12:00etatik 13:00etara.  Bazkariari eskaintzen zaion denbora garrantzitsua akitu ondoren, haurrak lo-kuluxkara doaz, baina komunera joan ondotik, kasuan kasuko garbiketa egiteko.  Eskola-egunaren bukaerara iristen ari gara: lo-kuluxkaren ondotik, jolas librean aritzen dira, familiak iritsi eta etxera eramaten dituzten arte. Horra hor, beraz, eguneroko programazioa, jardunaldi osoko haurrei dagokiena; jardunaldi erdia egiten dutenek patioaren ondotik bukatuko dute eguna, garbitasunarekin, eta gero, Plazan jolas librean arituta. Atal honen bigarren zatian luze eta zabal azalduko dugu zer egiten dugun tailerretan edota jolasproposamen berezietan; orain, eguneroko jardueraren gainerako puntuetan pausatuko dugu begirada, zer garrantzi handia duten ikus dezazuen: Arestian ikusi dugun bezala, tailer-proposamenak ematen dio hasiera egunari. Izan ere, Eskolan sartu ondotik, proposamen hori egiteko moldatuak dauden espazioetan elkartzen gara (hau da, tailerraren espazioan berean, edo gela bakoitzeko logeletan; izan ere, lo egiteaz gain, lo-kuluxka egiteko tenorea kenduta, tailerrak egiteko prestatzen dira; edo zenbaitetan, patioan). 1-2 eta 2-3 sektoreetako haurrak (bakoitza bere tokian) eta hezitzaileok. Erran genezake korrua une intimo horietako bat dela esperientziak elkarri kontatzeko, elkar hobeki ezagutzeko; egunak dakarren lehen unea, garrantzi handikoa:      

Gutaz mintzatzen gara. Eskolako abestiak abesten ditugu. Ipuinak kontatzen ditugu, lengoaia ulerkorra laguntzeko eta errazteko. Identitatea lantzen dugu. Nola duzu izena? Nola dute izena zure gurasoek? Nola du izena zure lagunak? Non bizi zara…? Urtebetetzeak ospatzen ditugu. Zenbaitetan, gurasoak etortzen dira beren lanez mintzatzera: erizainak bere maletina ekartzen digu; sukaldari batek gauza goxoren bat prestatzen digu jateko; gozamen hutsa izaten da musikariaren interpretazioak entzutea; lorezainak urtero bakoitzeko loreak eta landareak erakusten dizkigu; emakume batek talo goxo-goxoak egiten dizkigu. Zahar Etxeko aitatxi batek kantu bat kantatzen digu…

Baztan Haur Eskola: Ttikiei entzunez eta behatuz elkarrekin hazi

27


 

Era berean, familiak, nahi badute, korruaren uneaz gozatzera etortzen dira. Gure “sorpresen maletarekin” agertuko gara. Izenak erraten duen gisan, sorpresa hutsa da; ilusioz beterik dago.

Korruaren bidez, egunaren gainerako uneez bertzelako gauza bat egin nahi dugu. Ez da prestaketa handirik behar eta oso helburu sinplea du: hots, denak elkarrekin egotea elkarrekin nola egon ikasteko. Espazio lasaia eta zabala da, eta ez du inolako jolas-elementurik haurrek arreta ez galtzeko. Espazio horretara joan baino lehen, haurrei kontatzen diegu nora joanen garen, zer eginen dugun eta haiek zer egin behar duten. Garrantzitsua da haurrengan espektatibak eta interesa sortzea. Hau da, haurrengan espazio horretarako joateko desioa piztea. BAKARRIK ETA BERTZEEKIN Estrategiak bilatzea

Antolatzea

Arazoei aurre egitea

Gelditzea

KORROA Esertzea

Begiratzea

Pentsatzea

Itxoitea Entzutea

Korruaren helburua da, haurrek egoten, begiratzen, entzuten ikastea, eta halaber, gogoetan egiten eta pentsatzen ikastea.

Horretarako, bakoitzak aukeratzen du non eseri, eta minutu batzuk erabiltzen baditugu horrela egoten (geldirik eta lasai), gure asmoa betetzen arituko gara; hau da, haurrek ikas dezatela egoten, begiratzen, entzuten, gogoeta egiten eta pentsatzen.

Kronologikoki tailerren zatia alde batera utzita, tailerren ondotik patiora ateratzeko tenorea heldu da. Era progresiboan: lehendabizi, txikienak (0-1), eta, bukatzeko, handienak (2-3). Sektore bakoitzak patiora ateratzeko unea edo jostaldia ezarria du. Patioa oso espazio garrantzitsua da Haur Eskolan. Haurrek aire zabalean egon behar izaten dute eta, horretarako, espazio egokia prestatuko dugu, egokia aisiarako eta egokia giroa aldatzeko.

Baztan Haur Eskola: Ttikiei entzunez eta behatuz elkarrekin hazi

28


Patioan badira objektuak eta altzariak haurrak jolas librean aritzeko eta haurren arteko harremanak errazteko. Aunitzetan, objektu horiek halako xede hezitzaile bat izaten dute, haurrek erronka eta desafioei aurre egiteko, haien motrizitatea garatze aldera, eta hori, zalantzarik gabe, oso garrantzitsua izaten da adin horietan. Denbora horri “patioa” erraten diogu, eta, goiz erdian gutxi gorabehera, sektore bakoitzak dituen irteeretatik, haurrak eta hezitzaileok hara jotzen dugu aire zabalaz gozatzeko. Presarik gabeko denbora da, aisiarako, ongi pasatzeko, giroa aldatzeko, jostetarako, eta haur bakoitzak hautatzen du zertan eta norekin jostatu. Eguraldiak, jakina, goitik behar baldintzatzen du patio-denbora; euria ari badu, barnealdean gelditzen gara, gure Plazan. Plaza horrek gauza aunitzetarako balio du, bai eta “patioaz” gozatzeko ere. Eta kanpora ateratzeko moduko eguraldia egiten badu, haurren eskura elementu eta gauza horiek jartzen ditugu, denak oso egokiak patioko denbora benetan berezia izateko. Gogoratu gure Eskolan bi aukera daudela: zola hormigoitua duen patioa, eta bertzea, belarduna. Honatx elementuak:       

Autoak eta kamioiak. Traktoreak. Trizikloak. Kuboak eta palak. Baloiak. Uztaiak. Kutxa handiak...

Gure alde belarduna benetan da berezia, eta, zalantzarik gabe, haurrek gogokoen duten tokia da. Gauza gutxi behar izaten da haien irudimena pizteko, jolasean sormenez aritzeko, natura bere ederrean agertzen denean.

Baztan Haur Eskola: Ttikiei entzunez eta behatuz elkarrekin hazi

29


Patioaren ondotik, bazkaltzeko tenorea heldu da. Tarte arras atsegina izaten da eta bizikidetza berezia. Bazkaltzeko tenorea heltzen denean, lehendabizi komunera joaten gara, haur bakoitzak bere eskuak eta aurpegia garbitu ditzan. Gero, jantokira jotzen dute. Gure Eskolan bazkal tenorea ez da soilik behar biologikoa asetzea, haratago doa. Gauza sozial eta hezigarria da. Bazkaria zaindu beharreko une baten gisara baloratzen dugu, eta jatea bera ere, den bezalakoa baloratzen dugu hau da, une hezigarri bat. Bazkal tenorea egunerokotasunaren une bat da eta topaketarik indibidualenak ahalbidetzen ditu hezitzailearen eta haurraren artean. Bazkaria denbora eta komunikazio tartea izan daiteke, eta bertan, haurrak bere trebetasun komunikatibo guztiak erabiliko ditu, helduaren ilusioak errazturik, eta bazkaltzeaz eta elikatzeaz gain, helduaren eta haurraren arteko komunikazio tarte bat izan daiteke. Bazkaldu bitartean, kontua bakarrik ez da janaria jatea, baizik eta bertzeekiko topaketak ere gertatuko dira; haurren eta hezitzaileen artean harreman sozialak sortuko dira eta bazkariarekin lotuta dauden arau txiki batzuk onartu beharko dira. Ikuspuntu horretatik, dena zaintzen da bazkaria gauza erlaxatua eta atsegina izan dadin, haurrak elikagaien zaporeak, testura eta usainak esperimentatu ditzan. Horretarako, haur bakoitzak aukera izan behar du eskuekin eta tresnekin esperimentatzeko; aukera ere hainbat estrategia probatzeko, elikagaiak koilararekin edo sardexkarekin hartze aldera. Gauza konplexuak dira, eta denbora eta konfiantza behar izaten dira.

Jateko prozesua aldi berean da indibiduala eta soziala haur bakoitzarentzat. Indibiduala, bakoitzak bere gustuak dituelako, bere erritmoak, bere jateko gogoa. Soziala, zeren bazkaria aldi berean baita bertzeekin hitz egiteko tenorea, komunikatzeko unea, keinuak eta emozioak trukatzekoa, eta elkarri laguntzekoa. Horregatik, prozesua da garrantzitsua: zikintzea eta eskuz jatea prozesu horretan sartua dago, helburua baita (elikatzeaz gain) elikagai hau eta hura probatzea eta hori era autonomoan egitea.

Bazkal tenorea, beraz, arras garrantzitsua da eta titikoek (0-1 urte) gela barnean bazkaltzen dute. Handiek (1-2 eta 2-3 urte), aldiz, ez dute gela barnean bazkaltzen, gelatik kanpo dauden jantokietan baizik. Gure eguneroko uneak azaltzen segituko dugu. Horrela, bazkariaren ondotik lo-kuluxka egiteko tenorea heldu da, baina aitzinetik komunera joanen gara. Une honetan esperientziak, bizipenak eta komunikazioa sortzen dira. Izan ere, gorputza zaintzeko egintzak haurraren eta hezitzailearen arteko topaketa une pribilegiatuak dira, bai eta haurra bere buruarekin (bere gorputzarekin) topatzeko une berezia ere.

Baztan Haur Eskola: Ttikiei entzunez eta behatuz elkarrekin hazi

30


Esfinterrak kontrolatzea une garrantzitsua da, ez bakarrik prozesu horrek halako ontze neuromuskularra behar duelakoz, baizik eta baita berekin osagai afektibo bat eta autonomiako bat dakartzalakoz ere. Norberaren garbitasuna (aurpegia eta eskuak garbitzea) marko ezin hobea da haurraren autonomia eta autoerregulazioaren gaitasuna garatzeko, eta era berean, baliabide garrantzitsua da norberaren gorputzaz irudi positibo bat sortzeko:           

Hautematea. Ekitea. Kanpoaldearekin konektatzea. Sentitzea Beren desberdintasunez mintzatzen gara. Lagungarria da beren ideiak eta sentimenduak adierazteko. Desberdintasunak izan badirela ohartzea. Koordinazio familiekin. Banakako prozesua. Gauza natural bat eta bertzeekin batera partekatua. Bertze urrats bat ahurren heltze prozesuan.

Gure Haur Eskolan egokitasunez antolatuak ditu komunak, gelatik kanpo daude, eta haurren altuerara eta neurrira egokitutako elementuak dituzte; ispiluak estrategikoki paratuak daude, eta kontuan hartuta haurraren garapenerako horren garrantzitsuak diren aspektu horiek.

Orain bai: komunera joan ondotik, lo-kuluxkara joanen gara egunari bukaera emateko. Logelan haur bakoitza bere koltxonetan etzanen da, atseden hartzeko eta indarberritzeko. Loaldirako, logeletan koltxonetak, maindireak edo mantak paratzen ditugu, halako argi motel bat mantenduz, ingurua iluntzeko, lo egiteko toki lasaiago eta egokiago bat lortze aldera. Horrela, loa lasaiagoa eta erlaxatuagoa izanen da. Logelan higienea arras zaintzen dugu; haur bakoitzak bere toki finko eta iraunkorra du; txikienek sehasketan lo egiten dute; eta bertzeek, berriz, koltxoneta gainean. Loa, haurrentzat, behar fisiologiko eta psikologikoa da. Loa funtsezkoa da haurraren bizitzan, lehen bizitza urteetan haurra ordu aunitzez egoten baita lo egunean; lehen urtean, batez ere. Hazi ahala, lo gutxiago egiten dute eta denbora luzeagoz esnai egoten dira.

Baztan Haur Eskola: Ttikiei entzunez eta behatuz elkarrekin hazi

31


Lo-kuluxkaren ondotik, zer? Haurren familien zain egonen gara, eskola-jardunaldia bukatu baita eta semealaben bila etorriko baitira 15:00etatik16:15era. Agur errateko tenorea izanen da eta, une horretan ere, familia bakoitzarekin informazioak eta iritziak trukatuko ditugu. Orain arte azaldutakoak eguneroko uneak dira; eguneroko azturak, era “sistematikoan” garatuko ditugunak, formetan errepikatzen baitira; baina hori bertzerik ez, une bakoitza beti desberdina izaten baita. Eta gure lana izanen da une bakoitza eduki hezitzaileaz betetzea; denbora-tarte bakoitza hezitzailea izatea. Ikusi duzuen bezala, ez dugu azaldu korruaren eta patioaren arteko tartea. Hori nahita egin dugu, proposamen pedagogikoen tarte horri leku berezi bat eskaini nahi diogulakoz: Jolaserako proposamen pedagogikoak geletan edo tailerretan egiten dira. Haurrak geletan egon ohi dira beren jolasa lantzen; tailerrak, aldiz, geletatik kanpo dauden espazioak dira eta hainbat jarduera egiten dira. Lehenbizi, gelez mintzatuko gara, baina aitzinetik hainbat premisa azalduko dizkizuegu Eskolan erabiltzen dugun metodologiaren gainean: Giro espazioari garrantzi handia ematen diogu; guretzat, giro espazioa hezitzaile bat gehiago da aldi berean, bi hezitzaileok bikoteka lan egiten dugu, hau da, bi hezitzaile gela bakoitzeko. Eta era berean, garrantzi handia ematen diogu haurren talde txikiari; horregatik, tailerretako proposamenak talde txikian lantzen ditugu. Eta, azkenik, guretzat, jolasa jarduera nagusia da haurrarengan. Gure Eskolan, haurren, hezitzaileen eta gurasoen eskubideak kontuan hartuko dituzten espazio batzuk eduki nahi izan ditugu; espazio horiek, beraz, bertan bizi diren biztanle guztien aztarnak, presentziak eta memoriak bildu behar dituzte. Eskolak kanpoaldetik hartu eta kanpoalderantz hedatu behar du. Espazioa eten eginen ez duen tunel garden bezalako bat izan behar du. Espazioek arlo pertsonala, emozionala eta soziala lotzea lortu behar dute. Beraz, espazio malgua eta aldaketetarako irekia eduki nahi izan dugu, baina identitate argi bat izanen duena: gure heziketa-proiektuaren identitatea, alegia. Hori guztia kontzeptu argi-argi batzuk ahalbidetzeko: Haurrari:     

Bere potentzialtasunak eta kuriositateak adierazten ahalbidetu behar dio. Bakarrik eta bertzeekin esploratu eta ikertzeko aukera eman behar dio. Proiektuen eraikitzaile sentitzeko aukera eman behar dio. Aukera ere bere identitatea, autonomia eta segurtasuna sendotzeko. Aukera, azkenik, bertzeekin batera egiteko eta komunikatzeko.

Hezitzaileari:  Aukera eman behar dio haurrekiko eta gurasoekiko harremanetan integratua sentitzeko.  Aukera proiektuen gauzapenean eta antolaketan bermatua sentitzeko.  Aukera, azkenik, prestakuntza-prozesuen gauzapenean eta eguneratzeko lanetan bermatua sentitzeko. Gurasoei:   

Hartuak izan direla sentitzeko aukera eman behar die. Informatuak egoteko aukera ere bai. Aukera ere bertze guraso batzuekin eta hezitzaileekin egoteko.

Baztan Haur Eskola: Ttikiei entzunez eta behatuz elkarrekin hazi

32


Era berean, labur azpimarratu nahi dugu zeinen garrantzi handia duen hezitzaileek geletan bikoteka lan egiteak, lehenago azaldu dizuegun bezala. Horrela, hori zuen seme-alabentzat zeinen garrantzitsua izanen den aztertu ahal izanen duzue: Bikoteka lan egiteak erran nahi du bi hezitzaile haur talde bakar batekin aritzen direla lanean lanaldiaren ordu gehienetan eta berdin banatuak dituzte bai haurrenganako erantzukizuna nola familiekiko harremana eta erabakimena. Zergatik? Hezitzaileek bikoteka lan egiteko moldeak aberastasun eta konplexutasun handiagoa ematen dio taldeari; modelo gehiago, gatazka sozio kognitibo gehiago, eta ideia gehiago ere bai. Hezteak jakitea adierazten du, bai eta etengabe gauzak adostea eta ados ez egotea ere. Iritzi gehiago izaten dira, sormen handiagoa, lankidetza eta elkartasun handiagoa; erlatibotasun handiagoa, anbiguotasunaren eta zehaztugabearen abentura ere handiagoa, eta balore horiek guztiak munta handiko balore hezigarriak dira; eta helduok, oroz gain, etsenplu eman behar diegu haurrei balore horiekin. Gainera, esperientziak eta argudioak erkatzeko aukera ematen du, elkar aberasteko eta osatzeko aukera ere. Eta horrek guztiak erranahi emozional handia ematen dio lanbideari, bizitzan eta heziketan balio handia duen erranahia, eta aukera ematen du jarduera hezitzailea bera aztertzeko eta hausnartzeko, aukera ere haurrekiko harremanak ikusteko eta kritikatzeko. Elkarrekin lanean aritzen diren bi pertsonak elkarreragiteko ereduak eta elkar ezagutzeko hainbat modu eskaintzen dizkiete haurrei. Identitatea osatu egiten da, aberatsagoa eta kalitate handiagokoa egiteko. Haurrek ere pertsona desberdinak aukeratu ditzakete harreman edo jolas hauetarako eta haietarako, eta halako pertsona jakin batzuk edo ez aukeratzen dituzte hainbat lotura gauzatzeko. Bikoteka lan egiteak, azkenik, malgutasun handiagoa eskaintzen du antolaketan, proposamenei, ordutegiei, materialei eta harremanei dagokienez, talde osoarekin edo talde txikian, bai eta banaka haur bakoitzarekin ere. Lan horren hartzaileak haurrak izanen dira. Erran behar da talde txikirik ez litzatekeela egonen, hezitzaileek bikoteka lan eginen ez balute. Izan ere, gela bakoitzean bi hezitzaile izateari esker, bi taldetan bana gaitezke, eta hori garrantzi handikoa izanen da, talde txiki horrekin jarduerak tailerretan eginen baititugu, aurrerago ikusiko dugun bezala. Orain, gure geletan pausatuko dugu begirada: Hiru gela bikoitz ditugu: titikoena, bertze bat 1-2 urtekoentzat, eta hirugarrena, 2-3 urtekoena. Gela guztiak tamainaz berdinak dira, baina era desberdinean daude barnetik banatuta, zer talde den kontuan hartuta.

TITIKOEN GELA (0-1 URTE):

0-1 urtekoen gure gelak ezaugarri bereziak ditu bere giroan, haurraren heziketa-garapena bere osoan sustatzeko:   

Lasaitasuna. Segurtasuna. Baretasuna.

Baztan Haur Eskola: Ttikiei entzunez eta behatuz elkarrekin hazi

33


   

Erlaxazioa. Sosegua. Alaitasuna. Zabaltasuna.

Eta hezitzaileok hainbat premisa betetzen ditugu haurrekiko harremanetan:    

Errespetua. Banakako arreta. Hezitzailearen eskuragarritasuna. Afektua eta samurtasuna.

Izan ere, haurraren funtsezko aspektu hauek sendotu behar ditugu:       

Autonomia. Aurkikuntzak. Esplorazioa. Ezagutza. Harremanak. Bertzeekiko topaketak: heldua-haurra, espazioa, objektuak eta giroa. Topaketak bere buruarekin.

Bi ezaugarririk garrantzitsuenak hartu behar ditugu kontuan adin honetako haurrengan: o o

Zentzumenen bitartez ikasten dute: ukimena, dastamena, ikusmena, entzumena eta usaimena. Mugimendua eta gorputza mugitzea funtsezkoa da titikoengan.

Baztan Haur Eskola: Ttikiei entzunez eta behatuz elkarrekin hazi

34


Gela honetan jolaserako lau espazio berezi ditugu: 1. Tatamiaren eta kuxinen espazioa: Haurrekin egoteko espazio erlaxagarria da. tatamia oihal eder batez forratua dago eta kuxinez beterik; horregatik da espazio hau hain aberatsa, hurbila eta goxoa; oro har, haurren altuerako saski bat dago hainbat materialekin. Haurrak hazi ahala, material gehiago eskaintzen zaizkie, horietako aunitz jolas heuristikoari dagozkionak. Espazio honetan, haurrak etzanda uzten ditugu 16 astekoak edo oso ttikiak badira, eta haiek bakarrik ikasi behar dute itzulipurdia egiten, biratzen, beren gorputza deskubritzen eta eskaintzen dizkiegun materialak aurkitzen. Helduak ez die erakusten, haurren ondoan dago, haien zain, begiratzen die eta animatzen ditu; mugimendu askatasunaren garrantzia da.

Ispilu bat paratzen dugu sabaitik zintzilik, eta aunitz gustatzen zaie ohartzen direnean zer dagoen goian eta beren irudia islatua ikustean. Paretan bertze ispilu handi-handi bat dago, beren irudiarekin goza dezaten. Haurrak gustura egoten dira espazio horretan eta gustura joaten dira nekatuak daudenean, edota denbora puska batez lasai egon nahi dutenean. 2. Ipuin pertsonalak eta familiaren argazkiak: Espazio hori, hazi ahala, bereziki izaten dute gustuko. Haien altuerako mahai bat dago, eta mahai gainean liburuak era erakargarrian paratzen ditugu haurrak hurbiltzeko eta gozatzeko. Kuxin aunitz daude; horregatik da txoko hori hain goxoa. Espazio horretan ere denbora luzea ematen dute, ipuinak izugarri gustatzen baitzaizkie. Bi eremuen artean, “lehen urratsen� altzaria dago. Italiatik ekarri genuen eta oso lagungarria da haurrentzat beren garapenean eta mugimenduan. Altzariak zutitzeko aukera ematen die, hankak sendotzeko aukera, zutik seguruago sentitzeko aukera eta oinez ibiltzen hasteko aukera. Altzari horrek, gainera, laguntza handia ematen die manipulazioan, ukimena lantzeko aukera ematen baitie eta aukera ere hainbat material ezagutzeko eta barneko hutsartea ezagutzeko; haurrentzat gozamen hutsa da altzaria zeharkatzea; erronka handia da haurrentzat eta aurrerapauso handia ere bai, behin ekintza hori egitea lortzen dutenean. Haur bakoitzak bere erritmoa du eta erritmo hori errespetatu egiten zaie: batzuek lehenago pasatuko dute, eta bertze batzuei gehiago kostako zaie.

Baztan Haur Eskola: Ttikiei entzunez eta behatuz elkarrekin hazi

35


3. Aereoa: Bertze altzari bat da, gela erdian dago eta, horrela, gelaren itxura laukizuzena hausten du eta halako ukitu berezi bat ematen dio. Altzari horri esker, haiek bakarrik igo eta jaisten dira; oso segurua da eta aunitz laguntzen die mugitzen. Ez diegu erakusten igotzen, baizik eta haur bakoitzak erabakitzen du noiz igo. Hau da, hemen ere haurraren erritmoa errespetatzen dugu. Batzuk aski goiz lortzen dute gora igotzea, eta bertze batzuei aunitz kostatzen zaie; garrantzitsuena da haiek beren kasa lortzea.

Aereoak jolasteko eta mugitzeko aukera aunitz eskaintzen dizkie txikienei; oraindik oinez ibiltzen ez dakitenei. 3. Ku-kua: Aereoaren azpian dagoen espazio bat da, altzari horren azpiko hutsartea baliatuta. Haurrak barnera sartu eta kukutzen dira.

Baztan Haur Eskola: Ttikiei entzunez eta behatuz elkarrekin hazi

36


Pentsatua dago agertu eta desagertzeko jolasa egiteko, hala egiten duenak (haurrak) nola haren inguruan daudenek (bertze haurrek eta helduek), denek parte hartzen baitute. Haurra, jolas horretan, ulertzen joanen da zer den presentzia eta absentzia, eta hori oso garrantzitsua da adin horietan. Gelaren gainerako tokiak, hasieran behintzat, libre daude haurra harat-honat mugitu dadin, baina ikasturteak aitzinera egin ahala, hainbat material eskaintzen zaizkie. Horretarako, espazioa alfonbra polit eta goxoen bidez mugarritzen diegu, eta eskaintzen zaien materiala material hautatua da eta oso era erakargarrian paratzen dugu. Para Azkenik, jantokirako espazioa dugu. Gela honetan jantokia barnean dago eta badu janaria berotzeko eta berotasuna mantentzeko altzari bat, eta horrekin batera, apalategiak, hozkailua eta harraska. Zurezko hezi batek bereizten du gelaren gainerako aldeetatik. Halaber, trona bat dugu, aldi berean sei haurrek bazkaldu dezaten beren hezitzaileekin. Tronaren ondoan, mahai laukizuzen bat dugu; bertan, haurrek hazi ahala bazkaltzen dute, hau da, berek bakarrik bazkaltzeko prest daudenean. Zalantzarik gabe, oso polita da nola hazten diren ikustea eta nola diren gero eta autonomoagoak. Gutti izaten badira, altzotan jango dute.

Bazkaldu aurretik, haurrek eskuak garbitzen dituzte; txikienei banakako manopla batekin garbitzen zaie, haur bakoitzari mahaian; baina, gero, hazten diren neurrian, komunean garbitzen dira eta, horrela, autonomia lantzen da. Gelaren ondoan, eta harekin komunikatua, baina bakoitza bere espazioan, komunak eta logela daude, eta hori lagungarria zaie hezitzaileei eguneroko lana egiteko: Komunetan badira bi alda-mahai oso eroso; badituzte arrapalak eta eskailerak haurren autonomia sustatzeko. Ispilu batzuk sabaitik zintzilik daude, haurrek beren burua ikus dezaten etzanik daudenean. Halaber, armairuak ditugu, familiek beren gauzak gordetzeko. Konketa, berriz, haurraren altueran dago, autonomia garatzen joaten diren neurrian erabil dezaten.

Baztan Haur Eskola: Ttikiei entzunez eta behatuz elkarrekin hazi

37


Komuna oso praktikoa eta polita da.

Logela oso handia da (Eskolako handiena), bertan sehaskak baitaude eta toki handia hartzen dute. Espazio honetan ere bertze proposamen batzuk egiten ditugu, hala nola altxorren saskia edo psikomotrizitatea lantzea, oihalak, animaliak, musika-tresnak eta abar.

ERTAINEN GELA (1-2 URTE): Adin honetako haurrak bere kasa ibiltzen hasten dira; beraz, mugimenduak garrantzi berezia dauka, bai eta oinezko martxa finkatzea ere. Adin honetako haurren gauzarik gogokoena oinez ibiltzea da, alde batetik bertzera joatea, beren buruari helmugak paratzea, joan-etorrian ibiltzea, halako toki hartaraino iristea. Etengabeko mugimenduan aritzen direnez, harat-honat ibiltzen dira, edozein gauzaren bila, eta bidean aurkitzen duten guztia ukitu eta esploratuko dute, hala espazioak nola gauzak; horregatik, gela honen diseinua egiterakoan, adin honetako haurraren ezaugarri fisikoak eta psikologikoak hartu genituen kontuan era berezi batez, ardatza mugimendua baita.

Baztan Haur Eskola: Ttikiei entzunez eta behatuz elkarrekin hazi

38


Haurrak mugimendua garatu beharra dauka eta hori egiten lagunduko diogu, behar bezalako altzariak eta objektuak paratu baititugu gelan, haurrak bere interesa agertu dezan, haurra han edo hemen gelditu dadin eta arreta gauza batean honetan edo harta finka dezan. Aldi berean, bertzelako jolasak egin ditzake, haurra kontzentratuagoa egotea eskatzen duten jolasak esploratzeko,m manipulatzeko eta ingurunea deskubritzeko.

Adin honetako haurraren bertze ezaugarri garrantzitsua mintzatzen hastea da: haurrak beren lehen hitzak erraten hasten baitira. Haurrek, dakiten guztia adierazi nahi dute, baina oraindik ez dakite. Beraz, hori guztia kontuan harturik prestatu dugu gure gela:

Baztan Haur Eskola: Ttikiei entzunez eta behatuz elkarrekin hazi

39


Gela hainbat jolas espazio handitan banatua dago eta ondoren zehatz-mehatz azalduko dizkizuegu. Dena den, jakizue ikasturtean zehar hezitzaileek aldaketak proposatzen dituztela, haurrei begira eta haiendako jolas aukera berriak pentsatuta. Dakizuenez, gure Eskolaren ezaugarrietako bat da estetikari ematen zaion garrantzia, eta txokoak edo espazioak paratzeko modua eta txoko horiek haurrei eskaintzeko modua. Horregatik, gure altzariak gauza askotarako balio dutenez, horretaz baliatzen gara haurrei era bateko zein bertzeko giroak eskaintzeko. Oso ohikoa izaten da altzari beraren posizioa hainbat aldiz aldatua ikustea (1-2 urtekoen aereoa, adibidez); horrela, posizio aldatze hutsarekin, jolas ikusgarriagoa bultzatzen da eta haurrei hamaika aukera ematen dizkie. Gure espazioak: Aereoaren eremua: Hala aereo hau nola titikoena, biak ere lagungarriak zaizkie mugitzeko. Altzaria izugarri gustatzen zaie eta joko berezia ematen die. Erran dugun bezala, adin honetan aunitzez ere autonomoagoak dira; dena den, ikasturte hasmentan oraindik ere badira mugitzea aski kostatzen zaien haurrak, haien oreka oraindik ere oso txikia delakoz. Aereoak eskailerak eta txirrista bat ditu. Beheko aldean bi hutsarte ditu, eta biak ere aprobetxatu ditugu haurrak bertan gordetzeko, lagunekin egoteko, bizipenak partekatzeko, materiala gordetzeko eta atseden hartzeko. Hasieran, “ku-kuaren txokoa� da, baina ikasturteak aitzinera egin ahala, haurrek beren erabilera ematen diote.

Non paratzen dugun, joko bat ala bertze bat emanen du, lehenago aipatu dugun aldaketa horiek egiteko aukeren barnean. Oro har, leihateen ondoan paratzen dugu, baina altzaria erabat da desberdina bertze posizio batera eramatean.

Baztan Haur Eskola: Ttikiei entzunez eta behatuz elkarrekin hazi

40


Eraikuntzen espazioa: Espazio honetan oso altzari interesgarria dugu, kajoi eta modulu desberdinak eta guzti; joko handia ematen diguten kuboak dira.

Hasiera batean, plataforma bat eta bere altzariak diseinatu ziren; hura ere oso praktikoa eta ona zen, baina haurrek berek bertze erabilera bat ematea erabaki dute; plataforma, adibidez, orain sukaldearen espazioan eskaintzen dugu eta, egia erran, joko handia ematen die. Zorionez, altzari guztiek gauza beterako baino gehiagorako balio dute eta ez ditugu inon ere finkatzen. Txoko edo espazio honetan denetariko eraikuntzak eskaintzen zaizkie haurrei, bai eta tamaina guztietakoak ere; hezitzaileok beti materialak era erakargarrian paratzen ditugu eta haurrak gonbidatzen ditugu materialekin jostatzera eta materialak manipulatzera. Haurrei asko gustatzen zaie eta oso espazio ona da haurren kontzentrazioa eta arreta lantzeko. Ipuinen txokoa: Altzari berezi bat dugu txoko honetarako, baina tarteka bertzelako proposamenak ere erabiltzen ditugu; horrela, zenbaitetan, ipuinak zumitzezko saskietan sartu eta mimo eta ilusioz handiz paratzen ditugu, alfonbra eta kuxinekin batera, eta horrela txoko aberats eta goxo bat sortzen dugu. Denetariko ipuinak eskaintzen dizkiegu, aunitz gustatzen zaizkien ipuin pertsonalez gain; zalantzarik gabe, txoko hau aunitz maite dute, arras toki lasaia baita.

Baztan Haur Eskola: Ttikiei entzunez eta behatuz elkarrekin hazi

41


Hezitzaileak ipuinak era erakargarrian paratzen ditu eta, tokiz aldatzean, iduri du bertzelako espazio bat sortuko dela; hezitzailea egoten da haurrarekin. Etxearen txokoa edo jolas sinbolikoa: Hona hemen gure materialak: Sukalde bat, mahai bat, denetariko eta altuera guztietako aulkiak, panpinak, aulkittoak, kuxinak, oihalak, apalategiak eta sukaldeko tresna aunitz (adibidez, denetariko sukalde-tresnak), sehaska bat eta abar.

Zer eginkizun betetzen du hezitzaileak? Sukaldea proposamen erakargarri baten gisara antolatzea; haurrei estetikoki aurkeztea; materiala aldatzea, haurrak hartaz nekatzen direnean; eta haurrak laguntzea baina haien jolasean sartu gabe, gure heziketa ikuskeran ohikoa izaten den bezala. Gela erdiko espazioa:

Oso espazio sinplea da, baina oso atsegina haurrentzat: puf erraldoi bat paratua dago, kuxin aunitzekin, gustura egon daitezen eta, behar dutenean, atsedena har dezaten. Zintzilikarioak ere baditugu, oso koloretsuak, gelari bizia eta estiloa ematen dizkiotenak.

Baztan Haur Eskola: Ttikiei entzunez eta behatuz elkarrekin hazi

42


Zalantzarik gabe, haurrak espazio guztietan barna mugitzen dira; beraz, egun horretan nola dauden edota zer proposamen aurkitzen duten, toki batean edo bertzean gelditzea erabakiko dute. Haur batzuek espazio batzuk dituzte oso gogoko, eta bertze batzuek, berriz, espazio hau edo bertze hura dute nahiago, egunaren arabera eta norekin jostatuko diren kontuan hartuta. 0-1 urtekoen gelan bezalaxe, 1-2ko honetan ere garrantzi handiko hiru espazio osagarriak ditugu: komunak, jantokia eta logela. Baina hemen jantokia kanpoan dago. Hiru eremuak independenteak dira, baina elkarren artean komunikatuak daude:

Komunean badira bi alda-mahai, eta oso eskailera erosoak eta handiak dituzte; halaber, badira haurrendako armairuak, konketa eta komunontziak, ergonomikoak, erabat egokituak haurren adinera eta altuerara.

Logela, jakina, titikoena baino txikiagoa da (ez baitago sehaskarik, koltxonetak baizik), baina nahikoa da eta oso aireztatua eta eguzkitsua da. Lo egiteko tokia izateaz gain, logelan korrua egiteko eta hainbat proposamenetarako erabiltzen dugu: argi-itzalak, oihalak, paperak, pilotak, poltsak edo saskiak. Edota, halaber, hezitzaileok astean behin egiten dugun bileratik ateratzen den proposamen berri bat. Badakizue; heziketarik onena emateko begi-bistakoa da etengabe aritu behar dugula aztertzen eta ikertzen, eta ondorioak ateratzen.

Baztan Haur Eskola: Ttikiei entzunez eta behatuz elkarrekin hazi

43


HANDIEN GELA (2-3 URTE):

2-3 urtekoen gela honetan, hasteko eta bat gustatuko litzaiguke erratea zeinen aurrerapauso eta aldaketa handiak gertatzen diren haurrengan, bai haien gorputzean, bai alde psikologikoan, afektiboan, kognitiboan eta sozialean. Haurrek adin honetan autonomoak izatea lortu behar dute; hori funtsezkoa da eta nabarmendu nahi dugu. Kontuan hartu beharko dugu 2-3 etapa honetan haurra pasatu dela helduaren laguntza behar izatetik dendena berak bakarrik egin nahi izatera. Horregatik, helduok (hezitzaileok eta familiek) autonomiaren konkista hori bizitzen badugu, ohartuko gara haurrak estrategia aunitz garatzen dituela nahi duen huraxe bere kabuz egitea lortzeko. Adin honetan, gainera, hizkuntza bete-betean ageri da. Aurrerapausoak begi-bistakoak dira: haurrek gero eta esaldi landuagoak erabiltzen dituzte; gero eta hitz gehiago erraten dituzte, eta gero eta hobe ahoskatzen dute. Haurrek adierazpen eta komunikazio bide gisara erabiltzen dute hizkuntza (hizkuntza adierazkorra). Aurrerapausoez ohartzen diren heinean eta solasean gero eta trebeagoak direla konturatu ahala, istorio ttikiak kontatzeko gauza dira, edota ipuin ikasiak kontatu, abestiak kantatu eta abestietako letrak buruz ikasten dituzte. Era berean, prest daude ipuinetan ikusten dituzten irudietako ekintzak kontatu eta deskribatzeko. Begi-bistakoa denez, hizkuntzari buruz erraten ari garen guztia haurrek arian-arian onduko dute, eta haur bakoitzak bere erritmora eboluzionatuko du; sekulan ez dugu presaz jokatu behar; haur bakoitzak bere denborak baititu. Horregatik, hezitzaileak garen aldetik, haurra motibatu eta proposamen sorta zabala eskaintzen diogu, denak erakargarriak, haur horrek bere erritmoan aurrera egin dezan (hizkuntza edota psikomotrizitatearekin lotutako bertze aspektu batzuk, eta 0-3 etapako gainerako garapen eremuak). Hizkuntza ulerkorra ere egiaztatu ahal izanen dugu, haurraren aurrerapausoetan ikusi eta gero: 

Ulertzeko eta entzuteko gaitasuna (ulermena eta entzumena).



Haurrek ipuin eta istorio ttikiak arretaz entzuten duten ematen duten denbora.

Baztan Haur Eskola: Ttikiei entzunez eta behatuz elkarrekin hazi

44




Haurrak hezitzailearen galderei ematen dizkien erantzunak.

Adin honetan, haurrak funtsezko bertze aspektu bat konkistatuko du: hots, identitatea: o

Haurra bere burua ezagutzen hasten da eta bere detaile ttiki batzuez ohartzen da:

-

Bere izenarekin identifikatzen da, eta bertzeek deitzen diotenean erantzuten du.

-

Haurrak bere izenarekin erantzuten du helduak galdera egiten dionean (Nola duzu izena?).

o Haurrak bere lagunak ezagutzen hasten da eta, jolasen bidez, lagunen izenei erreparatzen die; jolasak denboran luzatu daitezke, haietan lehentasunezkoa baitira haur bakoitzak dituen estrategiak lagun/izen bakoitza identifikatzeko. o

Haurrak beren gurasoen izena deskubritzen hasiko dira.

o Haurrek beren gustuak adierazten joanen dira; zer jostailu duten gogokoen kontatuko digute, nor diren adiskiderik onenak‌ Adin honetan jolas sozialak hasten dira, bertze haurrekin batera aritzekoak. Adin honetan jolasa ez da horren bakartia izaten, aurreko adinetan bezala, eta haurra lagunengana jotzen du, eta hurbilkoenak hautatzen ditu (haien izaeragatik, alaiagoak eta jostalariagoak izateagatik, hizlariagoak izateagatik, edota elkarren arteko interesak izateagatik).

Baztan Haur Eskola: Ttikiei entzunez eta behatuz elkarrekin hazi

45


Ondoren, handien edo 2-3 urtekoen gelako espazioak azalduko ditugu, baina aurreko geletan bezala, espazio hauek ere tokiz aldatzen ditugu, haurrak nekatu direla edota gozatzen ez dutela ikusten dugunean. Beraz, espazioak erabilera askotarako prestatzen ditugu: Etxearen txokoa edo jolas sinbolikoa:

Espazio hau hornitzeko, altzaria Reggio Emilia-tik (Italia) ekarri genuen, pedagogia gehien landu duen Europako eskualdeetako bat baita haur ziklo honetan. Horrez gain, badira mahai bat, aulkiak, besaulkiak eta sofa bat, bai eta denetariko sukaldemateriala ere. Halaber, badira panpinak eta aulkittoak.

Hezitzaileek espazio hau egunero apaintzen dute eta oso ukitu pertsonala, desberdina eta haurrendako erakargarria ematen diote. Materialak ere maiz samar aldatzen dira eta gaizki dauden edota hondatuak dauden gauzak kentzen ditugu. Haurrarendako horren interes handia duen espazio honetaz nabarmendu nahi dugu gure egitekoa (hezitzaileak garen aldetik) funtsean espazioa antolatzea dela, haurren jolasa erraztea eta haien prozesuetan laguntzea. Adin honetako jolas sinbolikoa arras aberatsa da, eta gozamen hutsa da haurrak hainbertze jostatzen eta gozatzen ikustea; jolas sinbolikoa landuagoa eta errealagoa da, eta eguneroko bizitzaren xehetasunak ditu. Ipuinen txokoa:

Baztan Haur Eskola: Ttikiei entzunez eta behatuz elkarrekin hazi

46


Txoko honetan haurrei beren ipuin pertsonalak eskaintzen dizkiegu, bertze ipuin, aldizkari eta liburuekin batera; bertze zenbaitetan, altzari hori bera etzanda dago eta bertzelako proposamenak eskaintzen dizkie, alfonbra goxoekin batera, eta kuxin aunitz, puf eta abar badira. Gainerako jolas-espazioetan bezalaxe, hezitzaileok lan garrantzitsua betetzen dugu, dena era erakargarrian paratu behar baitugu haurrarentzat, proposamena harentzat erakargarria izan dadin. Era berean, garrantzitsua da haiekin egoten jakitea eta beren ipuina ikusten ari direnean haien ondoan egotea, une hori hezitzailearekin partekatu nahi dutelakoz, ipuin horrek erraten diena eta gogora ekartzen dietena kontatzeko. Ipuinen txokoan funtsezkoa da hezitzaileak itxaroten jakitea; giro lasai eta atseginean. Eraikuntzen espazioa:

Hainbat alturatako kubo arrapaladunak ditugu eta gauza aunitzetarako balio dute; izan ere, nahi bezalaxe mugi ditzakegu espazioari forma desberdinak emateko, jolaserako material egokiak eta guzti.

Egunero, haurrek proposamen desberdinak aurkitzen dituzte kubo horiekin edo kubo horien gainean; oso erakargarriak dira deskubritzeko edo ikertzeko. Oso garrantzitsua da haurrei material askotarikoa eta aberatsa eskaintzea; hori etengabe egiten dugu, haurren arreta eta interesa erakartzeko. Mugimenduaren espazioa: Espazio honetan, material aunitz ditugu psikomotrizitatea lantzeko, bai eta kuxinak eta oihalak ere, hori guztia haurren garapen motorra lantzeko.

Baztan Haur Eskola: Ttikiei entzunez eta behatuz elkarrekin hazi

47


Txoko honi toki handia eskaini diogu, adin honetan haur batzuk izugarri mugitzen baitira eta benetako beharra da barrua arintzeko. Dena den, ez du zerikusirik psikomotrizitatea lantzeko tailerrarekin (geroago ikusiko dugun bezalaxe), tailer hori talde txikian egiten baita eta bertzelako helburua du. Mugimenduaren espazioa gela barnean dago; azken finean, haurrek aukeratu dezaketen bertze toki bat da, eta talde handian, gainera. Hezitzailearen eginkizuna ez da haurrarengana hurbildu eta sakonago ezagutzea, psikomotrizitatea lantzeko tailerrean bezala, baizik eta bertze espazio bat eskaintzea jolasteko eta erabakitzeko. Gelatik kanpora ateratzen bagara, ondoan logela eta komuna aurkituko ditugu: Logela gela ondoan dago eta bertan, egunero, korrua eta psikomotrizitate saioak egiten ditugu, bai eta hainbat proposamen ere, guztiak ere hezitzaileek prestatuak. Eta logela, jakina, lo egiteko lekua da. 2-3 urtekoen gelako komunean eskailera bakarra dugu alda-mahai batekin, adin honetan haurrak nahiko autonomoak baitira, eta haietako aunitz beren esfinterrak kontrolatzen hasten baitira.

Azkenik, erran dezagun jantokia gelan sartzeko eremuan dagoela (pasabidean) eta, bere eginkizun nagusiaz gain, batzuetan bertze proposamen batzuk mahaian eskaintzeko erabiltzen dugu eta talde txikian.

GURE TAILERRAK: Baztan Haur Eskolan era askotako tailerrak eta jolas proposamenak eskaintzen dizkiegu haurrei nola geletan hala logela, jangela, plaza eta patioetan. Aitzineko orrialdeetan aztertu ditugu proposamenak, gela bakoitzeko espazioekin lotuta; hemendik aitzinera, haurrei tailerretan eskaintzen dizkiegun jarduerak azalduko dizkizuegu, zertan diren azalduko dizuegu.

Ate irristagarri edo korredera batek bereizitako espazio fisiko bat dugu tailerrak egiteko; gisa honetan, bi espazio dauzkagu: tailer "garbia" erranen diogu bati; tailer "zikina" bertzeari. Plastika, buztina eta ura eskaintzen dizkiegu tailer zikinean, tailer garbian bertzelako saioak egiten diren artean, errate baterako, zopa, hondakin eta jolas heuristikoaren proposamenen inguruan.

Baztan Haur Eskola: Ttikiei entzunez eta behatuz elkarrekin hazi

48


Aurrekaria: edozein tailerren antolaketa: premisak eta printzipioak:  Edukia edozein dela ere, proposamen zehatz, egoera berri eta giro ezberdinen proposamenak eskaintzea da tailerren xedea.  Tailerrek aukera emanen diete haurrei gelako errutinatik ihes egiteko, ideiak probatu eta garatzeko, era askotako gaiak, gai ez artifizialak, esku artean erabiltzeko.  Tailerretan haurrak dira ekintzaileak, eta hezitzaileak haiek zaindu eta egiten uzten die. Ezinbertzekoa da haien erritmoa errespetatzea.  Tailerrean sortzen den giroak aukera ematen die haurrei bertzeekin hitz egiteko, entzuteko, behatzeko, ikertzeko eta manipulatzeko; azken buruan, ezin konta ahala aukera eskaintzen duen zerbait deskubritzeko.  Tailer gehien-gehienak beti egiten dira talde txikiarekin; hau da, saio bakoitzean ez da gelako 6 haur baino gehiago izaten.  Geletako haur guztiak izaten dira tailerretan, haiek bereizteko xedean hezitzaileek finkatzen dituzten irizpideei jarraiki.  Hiru taldeek (0-1, 1-2 eta 2-3) egiten dituzte tailerrak, adinaren arabera bertzelako egoerak gertatzen badira ere: bertze geletakoak baino geroago hasten dira titikoak (0-1), Eguberrietako oporren ondoren eskuarki, betiere haurren erritmoa eta mugitzeko askatasuna errespetatuz; antzeko zerbait gertatu ohi da hiru taldeetan.  Gela bakoitzean hezitzaileak bi direnez, txandaka ibiltzen dira bata eta bertzea tailerrean une oro egoteko.  Estetika, tailerreko proposamenaren aurkezpenean eta prestaeran, eta sormena, ilusioa, gustua eta tailerrean erabiliko diren materialen hautaketa funtsezko faktoreak izanen dira haurrek proposamenaren aurrean halako irrika agertzeko; halaxe egiten dugu guk.  Eta ikertzeko, manipulatzeko eta deskubritzeko gogoa transmititzen diegu; horixe baita kontua heziketa aldi funtsezko honetan: beren komunikazio, hizkuntz eta gizarte estrategiak eta mugitzeko estrategiak garatzen lagunduko dizkieten egoera berriak ezagutzea eta bizitzea. Errealitate bat: proposamen bat prestatzen: aurkezpena haurrei: Arestian adierazitako aurrekariak gogoan, tailerraren garrantzia azpimarratu nahi dugu; orain, aldez aurreko prestaera lanetan, haurrak tailerretara joan aurreko lanetan, sakondu nahi dugu, haurren eskura jarriko ditugun gaiak aztertzeko eta beren pentsaera garatzeko. Nola sortzen da tailerrera eramanen dugun proposamen bat? Hezitzaile taldearen asteroko bilkuretatik ondorioztatutako konklusioetatik abiaturik, haurrekin garatu beharreko pedagogia eta haurrei aurkeztu beharreko jarduerak aztertzen baita bilera horietan. Azterketa eta ikerketa-lan baten ondorioa da dena, lehendik burututako proposamenak aztertu izanaren (berrelikatu egiten baita dena) eta ezagutzak trukatu izanaren uzta; ideia sorta horretatik sortzen dira haurrentzat egunero prestatzen diren eskaintza pedagogikoak.

Baztan Haur Eskola: Ttikiei entzunez eta behatuz elkarrekin hazi

49


Nola prestatzen da proposamena?

Saioan izanen den hezitzailea izanen da saioa prestatzeko eta aurkezteko arduraduna.

(Hezitzailea proposamen bat prestatzen adierazpen plastikoa tailerrean; prozesua berdina da tailer eta proposamen guztietan). Nola aurkezten zaie haurrei? Egun jakin batean tailerrera joateko aukeratutako haurrak bildu eta lasai-lasai azaltzen diegu haientzako prestatu dugun proposamena. Eta, tailerrean sartu baino lehen, proposamenari ateko kristalaren bertze aldetik erreparatzeko eskatzen diegu, motibatu eta ilusioz sar daitezen.

(Proposamena azaldu zaie, ikusi dute... eta tailerrera sartzen ari dira) Ikasturtean zehar egiten dira datozen orrialdeetan deskribatuko ditugun tailer guztiak? Bai, baina aldatu egiten da haien maiztasuna; batzuk bertzeak baino maizago egiten dira, ez arrazoi bereziak tarteko, bertzerik gabe hezitzaileok astero ditugun bilera pedagogikoetan adostutako jardueren egitarauari jarraitzeagatik. Izan ere, proposamen nagusienak dira adierazpen plastikoa, buztina, jolas heuristikoa eta altxorren saskia tailerrak; bertze tailerrak ez dira hain finkoak. Aipatu bikote pedagogikoak erabakiko duela ikasturtean zein egin. Iruzkin bat: Haurren familiei tailerretara etortzeko gonbita luzatzen diegu, familiek haurrekin egiten den lan pedagogiko garrantzitsuaren berri izatea eta 0 eta 3 urte bitarteko haur bat Haur Hezkuntzara ekartzeak hezkuntzan zer

Baztan Haur Eskola: Ttikiei entzunez eta behatuz elkarrekin hazi

50


nolako inbertsioa egitea dakarren jakitea bilatzen baitugu. Data zehazteko, aurrez jakinaraztea da tailerretara etortzeko baldintza bakarra; handia da dugun eskaera, handia baita, logikoa denez, baita zuen interesa ere. Gure aldetik eskertzekoa da benetan, eta horrek asebetetzen gaitu. Ikus ditzagun tailerrak; hauek dira ikasturtean zehar egiten ditugunak, geroago azalduko dugun bezala bertzelako proposamenak ere lantzen ditugun arren. TAILERRAREN IZENA

ADIN TARTEA

NON

Adierazpen plastikoa

Guztiak

Tailer "zikina"

ZENBATEAN BEHIN IKASTURTEAN Astean behin

Buztina

Guztiak

Tailer "zikina"

Irregularra

Altxorren saskia

(Titikoak) 0-1

Gela

Astean behin

Jolas heuristikoa

1-2 (Ertainak) y 2-3 (Handiak)

Tailer “garbia”

Astean behin

Ura

Guztiak

Tailer "zikina" edo patioa

Irregularra

Gelatina

Guztiak

Tailer “garbia”

Irregularra

Zopa

Guztiak

Tailer “garbia”

Astean behin

Hondakina

1-2 (Ertainak) eta 23 (Handiak)

Logela

Irregularra

Argi-itzalak

1-2 (Ertainak) eta 23 (Handiak)

Logela

Irregularra

Psikomotrizitatea

Guztiak

Gela (0-1) eta logela (gainerakoa)

Irregularra

Bertze iruzkin bat: Titikoen (0-1) gelan egiten diren tailerrak ikasturteko bigarren hiruhilekotik aitzinera hasten dira, Eguberrietako jaiak bukatu eta gero; bertze geletako haurrekin ikasturte osoan zehar egiten dira. ADIERAZPEN PLASTIKOA LANTZEKO TAILERRA

Gure 0-3 urtekoen zikloan, haurrek arrastoak uzteko eta arrasto horiek denboran eta espazioan iraunarazteko duten gaitasuna da adierazpen plastikoa.

Baztan Haur Eskola: Ttikiei entzunez eta behatuz elkarrekin hazi

51


Era askotako mintzairak, ñabarduretan aberatsak, ezagutuko ditugun espazioa da: keinuen bidezko mintzaira, orbanez betetzean gertatzen den mugimenduarena, paper zuriaren gaineko ibilbideak, begiratuak, aurpegiaren adierazpenak, hitzen bidezko komunikazioak eta bertzelakoak ikaskideekin eta hezitzailearekin, azken hau beti ere erne eta haurren sorkuntza lanei adi dagoela.  Tailer “zikinean” eramaten ditugu burura adierazpen plastikoa lantzeko proposamenak.  Kolore guztietako tenperak eskaintzen dizkiegu haurrei bertze material askorekin batean: kutxak, neurri guztietako paper lodiak, ehundura askotako paperak, zura, pareta-lauzak, harriak eta frutak, eta horiekin batean, tresna lagungarri batzuk, esate baterako, era eta lodiera guztietako pintzelak, arrabolak, zurezko makilak, era guztietako belakiak, kateak, kortxoak eta lainoztagailuak.  Haurrentzako erakargarrienak eta aberatsenak dira aurkezten dizkizuegun proposamenak: Zoruan margotzen dute batzuetan; proposamena mahaian dago babesteetan; astoetan lan egitea eskaintzen zaie zenbaitetan; eta hiru aukerak eskaintzen zaizkie gutxi batzuetan.

Tailerrean arroparik gabe sartzea gustatzen zaigu, amantalarekin baino ez, askoz ere gehiago gozatu eta esperimentatu baitezakete, guretzat lan nekagarria den arren. Azken aldian arropakin. Ahaleginak egiten ditugu beti giroa aberatsena izan dadin; horretarako hezteko asmo garbia duen proposamena aurkezten dugu. Adierazpen plastikoa lantzeko tailer honetan mintzaira plastikoa garatu ez ezik bertze balio batzuk ere ikasten dituzte haurrek, esate baterako, garbitzeko txanda gordetzen ikasten dute, ikaskideen lana errespetatzen eta baloratzen ikasten dute, gero eta autonomoago izaten ikasten dute.

Baztan Haur Eskola: Ttikiei entzunez eta behatuz elkarrekin hazi

52


BUZTIN TAILERRA: Aurreko kasuan bezala, tailer “zikinean� egiten dugu honakoa; espazio honetan egiten diren bi tailerrak dira (agerikoak dira arrazoiak). Tailer honetan bi modu planteatzen ditugu haurrekin: batetik horizontaltasuna, buztinezko xaflarekin ezagutuko dutena; eta bertzetik bertikaltasuna, buztinezko mendiarekin ezagutuko dutena.

Buztinarekin batean bertan arrastoak uzteko, ziztatzeko, txertatzeko, apaintzeko, margotzeko eta bertzeetarako objektu lagungarriak eskaintzen dizkiegu; tresna lagungarriak dira. Proposamen mailan, lehenik xafla eta ondoren mendia eskaini ohi zaizkie. Aurreko tailerrean bezala, hemengoan ere haur talde txikiak biltzen ditugu (ez sei baino gehiago), eta hezitzailearen zeregina garrantzi handikoa da saioaren garapenean. Eta bertze ataletan ere erran dugun bezala, beti errespetatzen ditugu haurren erritmoak; bakoitzak berea du eta, zalantzarik gabe, oso bertzelakoak dira proposamenen aurreko hurbiltze saioak eta emozioak; logikoa da: deskubritzen hasiak dira. Hortik beren begiradak, beren mugimenduak, beren keinuak, beren jarrerak.

Baztan Haur Eskola: Ttikiei entzunez eta behatuz elkarrekin hazi

53


Zein da hezitzaileen zeregina tailerretan? Hasteko, haurrei aurkezten zaizkien proposamenak antolatu eta prestatzen ditugu; lehen ere hainbat aldiz erran dugun bezala, beti talde txikiekin; hau da, sei haur eta hezitzaile bat, arreta banan-banakoa eta hurbila izatea bila baita. Saioan zehar garrantzitsua da haurren eskaerei arreta ematea, banan-banan, bertzeei eragozpenik ez sortzeko: esate baterako, material gehiago emanen diegu behar badute, edo planteatu diezazkiguten bertze eskaerei erantzungo diegu. Gero, argazki edo bideoaren bidez, haurrek burura eramaten dituzten prozesu guztiak dokumentatuko ditugu ondoren taldean edo binaka aztertzeko; kontu hau funtsezkoa da ateratzen ditugun ondorioetatik abiaturik tailerrean etorkizunean egin litezkeen proposamenetarako estrategia berriak ikertzeko. Haiek aberasteko. Azkenik, esperientzia bat askatasun osoz garatzeko tailer batera joateak haurrengan, hiru taldeetako edozein haurrengan, titiko nahiz handi izan, sorrarazten duen atsegin handia transmititu nahi dizuegu. TAILERRA: AURKIKUNTZEN JOLASAK: Bi atal dituzte aurkikuntzen jolasak erraten diegun jolas hauek, egituratu gabeko objektuen esplorazioa ahalbidetzen baitute: titikoen (0-1) gelarena da bata (altxorren saskia) eta ertain eta handiena (1-2 eta 2-3) bertzea. Trantsizio bat dago bataren eta bertzearen artean: altxorren saskiarekin hasten dira gero jolas heuristikoa garatzeko. ALTXORREN SASKIA

Haurrei estimuluak eta esperientziak eskainiko dizkien saskia da, era askotako gaiez –zura, metala, oihala, paper lodia, larrua...–eginiko objektuak dituena, egunerokoan topatzen ditugun objektuak: koilara, irazkia, zorroa, panpina, kutxa, zotz txinatarra, etab.

Baztan Haur Eskola: Ttikiei entzunez eta behatuz elkarrekin hazi

54


 Artean ibiltzen ez dakiten arren, haurrek nahikoa autonomia dute objektu jakin bat nola, noiz eta zein denbora tartetan erabili nahi duten aukeratzeko, une bakoitzean interesgarriena zein den hautatzeko, hezitzaileak bideratu behar izan gabe.  Egunero erabiltzen ditugun objektu horiekin, haurren mugitzeko, ezagutzeko eta komunikatzeko zentzumenak eta gaitasunak kitzikatzeko aukeratzen ditugun objektuekin, bideratzen dugun esploratzeko jarduera da.  Haurren eskura jartzen dugu altxorrez beteriko saskia, objektu horiek gorputz-jarrera ezberdinetan esploratu ahal izan ditzaten: etzanda eta ahoz gora, ahozpez, belauniko edo eserita; txikiek mugitu beharra dute objektu hari edo haiei hurbiltzeko nahia sentitzen dutenean, ahalegin bat egin behar izaten dute bila dutena lortu ahal izateko.  Haurren berezko jarduera era ordenatuan aprobetxatzeko eta bultzatzeko modu bat da altxorren saskia.  Behin altxorren saskia haurren eskura jarrita, haurrek bertan aurkituko dituzten objektuak esploratu eta deskubrituko dituzte. Haurren berezko jarduera da abiapuntua, eta beren kabuz ikasteko aukera ematen zaie. Zer sustatzen du haurrengan altxorren saskiak? 

Zentzumenen ezagutza: ikusmena, entzumena, usaimena, ukimena eta dastamena.

Mugimenduen koordinazioa: beren autonomia, aukeratzeko eta erabakitzeko gaitasuna.

Arreta eta kontzentrazioa: gorputz-trebetasuna eta manipulatzeko trebetasunak.

Objektuen ezaugarrien aurkikuntza: hartu, begiratu, ukitu...

Bertze haurrekin sozializatzea, haiekin eragin-trukeak eta harremanak edukitzea.

Era berean talde txikitan egiten dugu lan, are talde txikiagoetan (lau baino gehiago ez), eta eserita egoteko gai direnean aurkezten zaie. Guk, hezitzaileok, giro aberatsa prestatzen dugu, segurtasuna ematen diegu haurrei baina ez dugu parte hartzen; haurrentzako erakargarria izanen den saskia prestatzen dugu. Horretarako kontu handiz aukeratzen ditugu altxorra osatuko duten objektuak, gustu eta estetika handiz paratzen ditugu saskian; bezperan utzi ohi dugu dena prest. Era berean, haur bakoitzaren gaitasunei erreparatzeko eta gelatik kanpoko bertze espazio batean ezagutzeko parada eskainiko digu jolas honek. JOLAS HEURISTIKOA: Haurren berezko jarduera era ordenatuan aprobetxatzeko eta sustatzeko modua da jolas heuristikoa. Aurreko proposamenean bezala, eguneroko bizitzan topatzen ditugun objektuekin eginen dugu jolas. 2-3 eta 1-2 urteko geletako haurrak ari izaten dira jolas honetan, nahiz eta bigarren taldeko haurrentzat tarteko urratsa den altxorren saskitik jolas heuristikora egitea. Haur talde txiki bati (gehienez ere sei) mota askotako objektu eta ontzi kopuru handi bat eskaintzen zaie denbora jakin batean eta kontrolpean dagoen ingurune batean haiekin askatasun osoz jolas daitezen, helduok esku hartu gabe.

Baztan Haur Eskola: Ttikiei entzunez eta behatuz elkarrekin hazi

55


Jolas honen bidez aukera emanen diegu haurrei objektuak eta objektuen artean sortzen diren harremanak beren kabuz ezagutu ditzaten; beren aukerekin bakarrik jostatzen utziko ditugu. Zer egiten dute haurrek jolas heuristikoko saio batean?     

Esploratzen dute, objektuak fisikoki ezagutuz. Objektuen ezaugarriez jabetzen dira. Objektu hauen arteko harremanak lotzen dituzte. Jarduerak burura eramatean, haur bakoitzaren emozioekin nahasiko dira ezagutzak. Saiatu eta ikertzen dute.

Bi atal ditu jolas heuristikoak: Lehenengoan esploratu egiten dute eskaintzen dizkiegun gaiak (eskuarki hamar bat familia izaten dira gaietan, burdindegiko edo “dena ehunean” dendetako gaiak, aukera ugari ematen dizkietenak, hau da, objektu merkeak eta birziklatuak). Bigarrenean, haurrek dagozkien edukiontzietara jasotzen dituzte erabilitako gaiak hezitzaileen laguntzarekin.

Baztan Haur Eskola: Ttikiei entzunez eta behatuz elkarrekin hazi

56


Haurrei eskaintzen zaizkien tailer eta proposamen guztietan bezala, garrantzi handikoa da hezitzaileen zeregina: hiru zatitan banatzen da: 

Saioa hasi baino lehen, jolas proposamena prestatuko dugu, zer objektu erabiliko ditugun erabakiko dugu haurrek aurkikuntza berriak egin ahal izan ditzaten, bide berriak jorratu ditzaten eta gaien arteko harreman konplexuagoak lotu ditzaten.

Entzumen aktiboaren pedagogia egiten dugu saioan zehar, iruzkinak jaso eta haurren prozesuak eta estrategiak interpretatzen ditugu.

Saioa amaituta, ohar, argazki edo bideo bidez bildutako dokumentazioa aztertzen dugu, banakako hausnarketa egiten dugu edo taldean, eta ebaluatu egiten dugu gero ondorioak berrelikatu ahal izateko.

Aurreko orrialdeetan deskribatu dizkizuegun lau tailer horiek (adierazpen plastikoa, buztina, altxorren saskia eta jolas heuristikoa) “finkotzat” har ditzakegu gure proposamen pedagogikoetan, eta ondoren deskribatuko dizkizuegunak “noizean behin” egiten ditugunak dira; baina hauek bertzeak bezain garrantzitsuak dira haurren heziketaren bilakaeran. URAREN TAILERRA Oso elementu interesgarria da ura, haurrek arreta jartzen dute hartan, arras erakartzen baititu; liluratu egiten ditu urak. Jolas-gai garrantzitsua da ura haurrentzat; beren interesari erreparatuta planteatu genien gure uraren tailerra; hiru taldeetako haurrek parte hartzen dute gozatzeko eta esploratzeko, talde txikitan betiere (badakizue, sei haur baino gehiago ez). Tailer “zikina” erraten diogun horretan egiten dugu uraren tailerra, baina eguraldi ona denean kanpoko patioan egin ohi dugu. Proposamenaren aurkezpena sinplea da oso, eta aukera aunitz eskaintzen ditu.     

Urez betetako mahaia. Azpil edo ontzi gardenak. Sukaldeko tresnak (kazolak, koilarak, plastikozko pitxerrak eta botilak, onilak...). Igerian egoten diren objektuak. Elikagai koloratzaileak...

Baztan Haur Eskola: Ttikiei entzunez eta behatuz elkarrekin hazi

57


Bertze tailerren antzekoa da uraren tailer bateko saioaren planteamendua. Hiru urrats egin behar dira aurrez: 1. Hezitzaileak proposamena prestatzen du; ahalik eta erakargarriena haurren interesa pizteko. 2. Hezitzaileak haurrei azaltzen die proposamena nora joango diren eta zer topatuko duten jakin dezaten. 3. Urarekin esperimentatzeko tailerrean sartu aurretik, haurrek ateko kristalaren bertze aldetik erreparatzen diote proposamenari. Bertze tailerretan bezalatsu, argazki, bideo edo, bertzerik gabe, zuzeneko behaketatik jasotako oharren bidez dokumentatzen du hezitzaileak burura eramandako saioa.    

Haurrak lehengo aldiz hurbiltzen dira proposamenera. Haurrengan zer mintzaira azaleratzen diren. Haurrek beren jolasetan zer objektu edo gai erabiltzen dituzten. Haurrek uretan zer egiten duten.

Orain tailer “garbian” egiten diren hiru proposamen aztertuko ditugu: GELATINAREN TAILERRA: Proposamen hau noizbehinka adin talde guztiekin lantzen dugun arren, batez ere titikoen gelan garatzen dugu. Azpil bat edo gehiago paratzen ditugu mahai angeluzuzen batean, eta bertan forma eta kolore askotako gelatinak jartzen ditugu haurrentzako aurkezpen erakargarria, motibagarria, izan dadin.

Behin proposamena prestatu eta gero, haurrek gai berri honekin egiten dituztenei erreparatuko diegu, irudiak jaso eta dokumentatu eginen dugu haurrek bizitakoa: planteatutako gai berrira nola hurbiltzen diren, haien adierazpideak, nola manipulatzen duten eskuekin edo beren eskura jarriko ditugun objektuekin, beren arreta eta kontzentrazioa. Gelatinaren ehundura atsegin osoz ezagutzeko aukera izanen dute haurrek: biguna, hotza, beroa, irristakorra, trinkotasunik gabea, erabilerraza...

Baztan Haur Eskola: Ttikiei entzunez eta behatuz elkarrekin hazi

58


ZOPAREN TAILERRA: Honakoa ere ez da maiztasun finko batez egiten, baina, zalantzarik gabe, haurren artean arrakasta handia duen proposamen lasaigarri horietako bat da. Bertze tailerretakoen antzekoa da metodologia: Gela bakoitzeko hezitzaileak modu erakargarrian eta motibagarrian prestatzen du proposamena. Gero lasai-lasai aurkezten die haurrei. Azkenik, materialei erreparatu eta haiekin esperimentatzen hasten dira haurrak: zoparekin, sukaldeko tresnekin....; oso jostagarria.

HONDAKINEN TAILERRA: Haurrei hezteko asmoa duten proposamenak eskaintzeko gure bidean, hondakinen tailerra da haurrek gai eta jolas berriak ezagutu ahal izateko proposamen horietako bat, egiazki erakargarria. Hondakinen tailerra izenak berak adierazten duen bezala, honako hauek dira tailer honetan haurrei eskaintzen dizkiegun materialak: zerrautsa, txirbilak, briketak eta paper prentsatua; material horiek ekarrita familien ekarpena oso garrantzitsua dela erran behar dugu.

Material beroak dira, eskura jarriko dizkiegun sukaldeko tresnekin manipulatu eta esperimentatuko dituztenak...

Baztan Haur Eskola: Ttikiei entzunez eta behatuz elkarrekin hazi

59


Edo, bertzerik gabe, eskuekin, beren amets eta irudimenak garatuz...

ARGI-ITZALEN TAILERRA: Logelan egiten da, lotarako ez ezik bertze jarduera batzuk garatzeko espazioa izateaz gain Ikastetxean sareta edo pertsianak dituen gela bakarra delakoz; eta saretak ezinbertzekoak direlako, bistan denez, espazioa iluntzeko eta argi-itzalen giroa sortu ahal izateko. Zer elementu behar ditugu argi-itzalen proposamen bat prestatzeko? Zalantzarik gabe, argi eta proiektore bana, baina linternak ere oso erabilgarriak dira: era berean, argimahaia, lanpara txikiak eta ertainak, haurren eta koadroen diapositibak, eta Eguberrietako argi txikiak. Hau da, argia ematen duten elementuak eta, beraz, itzalak proiektatu ditzaketenak. Horretarako pantailak eta maindireak erabiliko ditugu.

Amets, magia eta xarma bereziko giroa eskaintzen digute argiarekin egiten ditugun jarduerek, eta haurrak erakartzen dituzten erronka eta galderak planteatzen dituzte:      

Non dago nire itzala? Zergatik dago hor? Zer gertatzen da argia pizten edota itzaltzen dudanean? Norena da itzal hori? Zerena? Neu ote naiz? Zergatik ez dut begirik?

Baztan Haur Eskola: Ttikiei entzunez eta behatuz elkarrekin hazi

60


   

Zergatik dut beti atxikirik? Zergatik mugitzen da neu mugitzen naizenean? Desagertzen al da? Non da? Nola aurkituko dut?

Egoera eta galdera hauek eragitean, argi-fokua, beren gorputza eta proiektatzen ditugun objektuak jartzen dituzte harremanetan haurrek. Era berean, beren baliabideak abian jartzen laguntzen diete, eta berena den zerbait –itzala– aurkitu eta kontrolatu ahal izateko pentsatzera, mugitzera, jardutera eta behatzera bultzatzen ditugu. PSIKOMOTRIZITATE TAILERRA: Aurreko tailerra bezala, logelan egiten dugu jarduera hau, astean behin eta, erran gabe doa, talde txikiekin. Hezitzaileak espazioa prestatuko du, saio bakoitzean haurrei eskainiko dien materiala bereiziko du eta nola aurkeztuko dien erabakiko du: dagoeneko badakizue zer nolako garrantzia ematen diogun proposamen erakargarri bat prestatzeari dagokion jarduerari egokiturako materialekin: Moduluak, uztaiak, neurri guztietako pilotak, flotagailuak, mota askotako paperak, askotariko oihalak, jolas sinbolikoetarako materialak eta bertze. Harremanaren esparrukoa da burura eramaten dugun psikomotrizitatea: hezitzaileak parte hartzen du jolasean, arreta osoa jartzen du haurren beharretan, ezagutza, emozio eta mugimenduaren arteko ekintza gertatzen da, eta horrek haurrengandik oso hurbil egotea dakar.

BERTZE JOLAS HEZITZAILE BATZUEN PROPOSAMENAK: Gelatik kanpoko gure "ohiko” proposamen pedagogikoen atal nagusia hartzen dute aurreko orrialdeetan deskribatu dizkizuegun tailerrek; baina gehiago dira haurrei aurkezten dizkiegun eskaintzak, ikasturtean zehar burutu eta bizi dituztenak. Kontuan izan gure egitarau pedagogiko osoa hezitzaileon taldeak astero egiten ditugun bileretatik abiatura prestatzen direla; izan ere, haurrei eskaini nahi dizkiegun kezka, berrikuntza edo esperientziei erantzuten diete. Horrexegatik, azaldutako tailerrak alde batera utzita, hainbat espaziotan (tailerrean, geletarako sarbidean, logeletan eta patioan) egiten diren bertze proposamen oso interesgarri batzuk planteatzen ditugu; bertzelako proposamenak dira, noizean behin egitekoak, geletako hezitzaileen kezkei erantzuten dizkietenak eta jolas aukera ezberdinak sortzeko azterketatik eta prestutasunetik eratorriak direnak:

Baztan Haur Eskola: Ttikiei entzunez eta behatuz elkarrekin hazi

61


Txokolatea, koloratzaileak, zekaleak, esne kondentsatua, frutak eta barazkiak, irina, kafea, egoskinak, barkilloak, oihalak, pilotak, poltsak, saskiak, plastilina, paperak, plastikoak, musika-tresnak, animaliak eta jolas sinbolikoa.

Txokolatearekin jostatzeko proposamena

Gomexekin jostatzeko proposamena

Fruta eta barazkiekin jostatzeko proposamena

Animaliekin jostatzeko proposamena

Puzzleekin jostatzeko proposamena

Plastilinarekin jostatzeko proposamena

Baztan Haur Eskola: Ttikiei entzunez eta behatuz elkarrekin hazi

62


Haurren garapenean garrantzi handia duenez, jolas sinbolikoari buruzko azalpen labur bat eskainiko dizuegu ondoren; izan ere, aipatu garapenaren prozesuaren atal da jolas sinbolikoa, eta haren bidez eginen du haurrak bere inguratzen duen mundua. Egunerokoetan helduei egiten ikusitakoa imitaturik haurrek egiten duten antzezpena da jolas sinbolikoa: Panpina bat sehaskan kulunkatu bere umea “balitz bezala”... Kutxa batean utzi, kutxa sehaska “balitz bezala”... Zurezko pieza landu bat automobila “balitz bezala” mugitu... Banana bat hartu eta telefonoz mintzatuko "balitz bezala egin”. Geletan jolas arrunta da jolas sinbolikoa, berezko bilakaera du, ekintza errazak burutzen eta objektu arruntak erabiltzen dituzte hasieran gero ekintza landuagoetarantz egiteko. Garrantzitsua da jolas sinbolikoa haurrei onurak ekartzen dizkielako honako alderdi hauetan;       

Haurrei benetako edo asmatutako egoerak buruz irudikatzen ahalbidetzen die. Haurren ingurunea ulertzen eta bereganatzen laguntzen du. Haurren mintzaira garatzen laguntzen du. Lagungarria da haurren garapen emozionalean. Haurren irudimena garatzen du. Etorkizunean taldean eta arauekin jolastea ahalbidetzen du. Arian-arian eraldatu eta errealitatearekin antz handiagoa hartzen du jolasak.

Jolas sinbolikoarekin ekintza, ideia eta hitzak nahasten dituzte haurrek modu aunitzetan, eta arian-arian aberastu egiten dira beren gorputz trebetasunei esker ez ezik, beren borondatearen arabera sortutako hamaika hitz, esaldi, deskripzio eta ipuinei esker ere. Haurren jolas nagusia da jolas sinbolikoa, egiazko bizitzan ikusten dituzten egoerak imitatuz, huraxe izaten imajinatzen baitute.

EL

KA

R

R EK

IN

H

AZ I

Prozesu horretan maila gorenean erabiltzen dute beren irudimena, une oro jostatzen dira egiazkoaren eta irudikatuaren arteko mugan, eta beren etorkizuneko bizitzan egoerak gainditzeko oso lagungarriak izanen zaizkien irudikapenak sortzen lagunduko die horrek.

Baztan Haur Eskola: Ttikiei entzunez eta behatuz elkarrekin hazi

63


IKASTETXEAREN PROIEKTU TEKNOLOGIKOA: KOMUNIKAZIOAK FAMILIEKIN: Bistan da teknologiek aldatu egin dituztela geure eguneroko bizimoduak; horrexegatik eta inolako zalantzarik gabe, haiek aprobetxatu behar ditugu, zuekin, familiekin eta beraz komunitatearekin, modu praktikoan baliatuz. Horregatik, Baztan Haur Eskolan informazio eta komunikazio teknologiak (IKTak) nola aplikatzen ditugun jakinarazi nahi dizuegu, nola baliatzen ditugun beren funtsezko arrazoia sorrarazteko, informazioa sortzeko alegia, eta beren bigarren arrazoia garatzeko, hots, komunikazioa garatzeko. Laburbilduta, bi helburu bete nahi ditu familien eta ikastetxearen arteko harremanen etorriak: ďƒź Informazio eta dokumentazio egokiena erraz, arin eta ahalik eta modurik didaktikoenenean eskaintzea, formatu sinpleetan. ďƒź Aipatu informazioa guztiok dauzkagun eta arazorik gabe iritsi ditzakegun komunikazio-bideetatik helaraztea. Guztiok dauzkagu eskuragarri informazio eta komunikazio teknologiak (IKTak): Ikastetxeak eta familiek; hortaz, bitarteko horiek baliatzeko plan estrategiko bat garatu beharra dago. Gogoeta horren haritik, Ikastetxeko Plan Teknologikoa deitua abiarazi dugu Baztan Haur Eskolan: Arestian azaldu bezala familiekin informazioa eta komunikazioa hobetzeko eta estutzeko modua baizik ez den Plan hau lau ataletan banatu dugu, nahiz eta jakin ongi badakigun zuei komunikazioen alorreko atal eraginkorra, erabilera praktikoa, interesatuko zaizuela gehien. PROZESUA

XEDEA

Hasiera

Proiektuan esku hartzen duten familiekin datu-basea zehaztu eta sortu.

Sorkuntza

Eskolatik helaraziko ditugun informazioen barnegauzatzea.

Amaiera

Familiekin garatu beharreko komunikazio-estrategien ezarpena.

Sare sozialak

Interneten bidez sare sozialak abiarazi.

Lehenengo urratsa: HASIERA: Teknologiak erabiltzeko prozesuari ekiteko datuak biltzen hasiko gara lehen-lehenik: funtsean zuen semealaben matrikulak berresteko unean emanen dizkiguzuen datuak izanen dira horiek, zeuen posta elektronikoaren helbidearekin, aurrerago azalduko dugun bezala, helbide horixe izanen baita harremanetan jartzeko komunikabide nagusia. Testu berriemaile baten atala osatuko du posta helbidearen eskaerak. Testu horren bidez azalduko diegu familiei zertan den geure Proiektu Teknologikoa; hau da, gure Komunikazio Plana. Eta zergatik eta zertarako eskatzen diegun beren posta elektronikoaren helbidea. Gure Proiektuaren eta bere azalpenaren (helburuak eta ezaugarriak barne) osagarri, bertze datu gehigarri batzuk eskatuko dizkizuegu familiei, ordenagailurik baduzuen jakiteko eta bertze kontu interesgarri batzuen berri izateko. Ikastetxeak, gure Zerbitzu Teknikoaren bidez, aholkulariak jarriko ditu gurasoen eskura tresna edo aplikazio teknologiko baten erabileraren inguruan sor dakizkiekeen zalantza guztiak argitzeko.

Baztan Haur Eskola: Ttikiei entzunez eta behatuz elkarrekin hazi

64


Nolanahi ere, dokumentuak eta edukiak sortzeko erabiliko ditugun aplikazio informatikoak guztiz arruntak izanen direnez (Word, PDF...), ez dugu uste familiek bertze aplikazioak instalatzeko premiarik izanen duzuenik. Baina, aurreko paragrafoan adierazi bezala, Ikastetxeak aholkularitza eskainiko dizue izan ditzakezuen arazoak gainditzen laguntzeko. Argi dago ordenagailu edo posta elektronikoko helbiderik ez duten familiekin ezin izanen dela gure Proiektua garatu, baina horiek ez lirateke xede eta estrategietatik at geratuko; bertzerik gabe, harremanetan jartzeko betiko metodoak erabiliko genituzke haiekin; inoiz ere ez diote onura berberak jasotzeari utziko. Bigarren urratsa: SORKUNTZA: Ezbairik gabe funtsezkoa izanen da aurreko puntua gure Proiektua garatu ahal izateko; behin datuak bildu eta teknologiak baliatuta, familiekin harremanetan jartzeko estrategiak abiarazteko nahikoa informazioa izanen dugu. Orain azaletik azalduko dizuegu informazioaren sorreran dugun zeregina, izan ere, zuentzat interesgarriak diren edukiak, hiru dokumentutan islatuko ditugunak, landuko ditugu: Eduki orokorrak:  Hiru hilabetekari bat egin eta Baztan Hau Eskolak hura jaso nahi duten erabiltzaile ororen eskura jarriko du; eskuarki posta elektronikoaren bidez helaraziko litzaieke interesatuei. Egunekoak zehaztuko du aldizkariaren edukia, baina funtsean bereziki familientzako interesgarria izatea bila da: eguneroko egitarauak, proposamen pedagogikoak, egunerokoak, albisteak, profesionalen iritziak (pediatra, psikologoa...)...; familiei gure Ikastetxea hobe ezagutzen eta aberasten lagunduko dien guztia.  Ikastetxearen aurkezpena irudietan. Bereziki Ikastetxearen irudiez osaturiko artxiboa, haren ikuspegi osoa eskaintzeko: gelak, gelak, espazioak, zokoak, proposamenak....; betiere Ikastetxea ahalik eta gehien ezagutarazteko xedean.  Ikastetxearen Informazio Dokumentuaren osaera, esku artean duzuena, alegia. Ahaleginak egin ditugu ikastetxeari buruzko informazio xehe-xehea emateko: antolaketa, taldea, ohiturak eta pedagogia: gure Ikastetxearen kalitatearekin zerikusia duen guztia, eduki berriemaileekin; familiek eta komunitate osoak ongi ezagutu dezazuen. Balio dezala haurren garapenean 0-3 urtekoen zikloak duen garrantzia agerian uzteko. Eduki pertsonalizatuak: Familia bakoitzari zuzenean eragiten dizkietenak eta bi aukeratan banatu ditzakegunak:  Ohiko informazioak: deialdiak, bilerak, ohiturak, programazioak, zuzentarauak, gomendioak...  Informazio pertsonalizatuak: familia bakoitzarentzako berariazko edukiak: jolas proposamenak edo zuen seme-alabek egindako jardueren irudiak, tailerretan landutako argazki edo bideo saioekin, edo seme-alaben jarraipen pertsonalizatua egiten den egoera zehatzen irudiak. Hirugarren urratsa: AMAIERA: Komunikazioak finkatu eta Ikastetxean sortutako informazioa familiei eta komunitateko bertze kideei helarazi. Nola eginen dugu? 1. Posta elektronikoa: Lehen ere azaldu dizuegun bezala, bitarteko hau funtsezkoa izanen da komunikazioak sortzeko garaian, mezuak, testuak eta artxiboak igortzeko berariazko aplikazioa izanen baita.

Baztan Haur Eskola: Ttikiei entzunez eta behatuz elkarrekin hazi

65


Ohiko bitarteko gisa erabiliko dugu posta elektronikoa, haren bidez sortuko baitira harreman gehiengehienak; ez ordea familiei igorri beharreko edukiak gaitasun handiegia duenean edo pisuegia denean, edo bertzelako tresna teknologikoak eskatzen dituztenean. 2. Zerbitzari birtualak: Zerbitzari hau erabiliko dugu atxikiriko artxibo baten gaitasuna gainditzen dutenak edo gomendatutakoa baino pisuagoak direnak helarazteko. Erabiliko ditugun zerbitzari birtualak (Google Drive, Youtube...) beti izanen dira doakoak familientzat, eta erabiltzen errazak; nolanahi ere, aholkuak behar izanez gero, Ikastetxeak erabiltzaileentzako gida utziko dizue zerbitzaria erabiltzeko modua izan dezazuen. Erabilitako zerbitzariak, erran gabe doa, % 100ean dira seguruak, modu pribatuan erabiliko baitira beti, inoiz ere ez modu publikoan. 3. Zerbitzariak linean: Bertze kasu batzuetan, dokumentu jakin batekin egin nahi dugun aurkezpenaren arabera, linean dugun zerbitzaria erabiliko dugu: bertan eskegiko ditugu gure dokumentu digitalizatuak familia bakoitzaren ordenagailuko pantailan modu erraz eta eroso batean bistaratu ahal izateko. Ikastetxearen dokumentu hau, esate baterako, lineako zerbitzari batean dago eskegita, eta segur asko eduki hau zuzenean ari zarete zeuen ordenagailuko pantailan irakurtzen. Noiz erabiliko dugu bitarteko bat eta noiz bertzea? Hainbat kontu eduki behar dira gogoan: dokumentuaren tamaina, hura gauzatzeko erabili dugun diseinua, eta haren pribatutasuna eta segurtasuna. Tratamendu pertsonalizatua izanen du dokumentu bakoitzak. Komunikazioak egiteko ohiko bitartekoa posta elektronikoa izanen da; azkarra da, eraginkorra eta elkarrekintza sustatzen du hartzailearekin. Baina eduki bakoitzaren azterketaren arabera, komunikazio-bide eraginkorrena aukeratuko da, betiere erabiltzaileari, zuei, familioi, ahalik eta erraztasun gehienak ematea gogoan. Esate baterako, hainbat banaketa-bide izan ditzakete aldizkariek:  Posta elektronikoa. Mezuari atxikiriko artxiboa, familia guztiei bidalia.  Zerbitzaria linean. Bertan eskegiko da erabiltzaileak aldizkarian zuzeneko sarrera izan dezan, ireki dezan eta bere ordenagailuko pantailan irakurri dezan.  Bertze batzuk. Esate baterako, CD, Pen Drive eta, zalantzarik gabe, papera; ordenagailurik edo posta elektronikoaren helbiderik ez duten familientzat. Informazio orokor bat helarazi nahi dugunean, posta elektronikoa izanen da baliabide arruntena. Baina informazio hori pertsonalizatua denean, berriro ere bertze hiru bide baliatu genitzake:  Posta elektronikoa. Atxikiriko artxiboa pisuegia ez baldin bada.  Zerbitzari birtuala. Bertan eskegiko dugu edukia (artxiboak eskuarki) familiek erraz eta pribatutasun osoz jaitsi ahal izan dezaten.  Lehen bezala, ordenagailurik edo bitarteko teknologikorik ez dutenekin bertze bide batzuk erabiliko dira (CD, Pen Drive edo papera). Laburbilduz, azken iruzkin batzuk honen guztiaren inguruan:

Baztan Haur Eskola: Ttikiei entzunez eta behatuz elkarrekin hazi

66


1. Familiek inolaz ere ez duzue gain kosturik izanen zuen eskura jartzen ditugun edukiak jaisteko edo bistaratzeko tresna teknologiko berriak aplikatzeagatik edo erabiltzegatik. Beti erabiliko ditugu doako aplikazioak edo, interesgarri irizten badiegu, zuen eskura jartzen ditugunak. 2. Ikastetxeak laguntza eskainiko dizue hala eskatzen diguzuenoi, teknologien erabileraren errendimendu gorena lor dezazuen zeuekin lotzen ditugun komunikazioei aplikaturik. Horretaz gain, Ikastetxearen Proiektuari buruzko informazio zehatza emanen zaie familiei nola esku-orri berriemaileen bidez hala familiekin beraiekin gai honen inguruan eginen diren bileren bidez. 3. Ikastetxean sortzen ditugun informazio guztiak erabilera arrunteko formatuetan prestatuko ditugu (Word edo PDF formatuetan eskuarki), eta segurtasun osoz bermatuta egongo dira nola artxiboan hala haren pribatutasun arloan, zerbitzariren batera igoz gero. Laugarren urratsa: SARE SOZIALAK: Baztan Haur Eskolak nahiko luke familiek eta komunitateak esku hartze handia izatea Ikastetxeko jarduera aberasteko; eta horrekin batean, bertan parte hartzen dugun guztiok aberasteko. Horretarako dauzkagu Interneten bidez garatutako sare sozialak. Zertarako? Iritziak emateko eta eztabaidak egiteko foroak sortzeko eta sustatzeko eta, interesa duzuenok, horietan sarrera eduki ahal izateko eta zuen iritziak emateko. Zeintzuk? Familien eta parte hartu nahi dutenen eskura bi sare jarriko ditugu funtsean: 

Facebook

Ikastetxeari buruzko informazioak sortuko ditugu, eta zehazki bitarteko hau erabiliko dugu argazkiak jartzeko baina soilik familiek eta modu pribatuan parte hartzeko: eztabaida, iritzia, ideiak, esperientzia, hobekuntzak... 

Blogak

Ez ditugu foro gisa erabiliko, Ikastetxeari buruzko informazioei leku egiteko eta denen eskura egoteko moduan baizik. Noiz erabiliko dugu sare bat eta noiz bertzea? Tresna teknologikoen erabilerekin bezala, bataren eta bertzearen egokitasuna aztertzen dugunean. Baina, oro har, iritziak emateko eta eztabaidak egiteko erabiliko ditugu sare sozialak Ikastetxean; eta bereziki interesatuko zaigu zuen partaidetza. KONKLUSIOA Ikastetxeko gure Proiektu Teknologikoari buruzko alderdi interesgarrienak eta haren eskutik lortuko dituzuen abantailak azaldu dizkizuegulakoan gaude. Hona hemen labur-labur: 

Familiekin sustatu nahi dugu teknologien erabilera, zuekiko harremanak errazteko xedean.



Informazioak eta edukiak azkar eta erraz helarazteko balioko digute; erran gabe doa, zuentzako kosturik batere gabe.

Baztan Haur Eskola: Ttikiei entzunez eta behatuz elkarrekin hazi

67


Familiak asebetetzea bila dugu eduki horiekin: beren seme-alabek Ikastetxean bizi duten guztiaren ingurukoak jasoko dituzte berehalakoan. Horra giltzarria: zuei ahalik eta informazio gehiena ematea.

Izan ere, ahalik eta informazio gehiena ematen badizuegu, zuen seme-alabak jasotzen duen heziketaz harro egotea lortuko dugu, eta 0-3 urtekoen zikloak duen garrantzia bere osotasunean baloratu ahal izatea.

Teknologien erabileraren bidez familien partaidetza emendatu nahi dugu gure jardueran; Ikastetxeko hezkuntzaren kalitatea emendatzeko eta hobetzeko balioko dute beren iritzi eta ideiek.

Familiek Ikastetxea aberasten badute, Ikastetxeak jardueretan hobetu ez ezik proposamen berriak izanen ditu familia berriei egiteko. Eta kiribila ez da itxiko; jarraipena izanen du teknologien erabilerari esker.

EL

KA

R

R

EK

IN

H AZ I

Hona hemen Baztan Haur Eskolan abian duguna: sortzen ditugun informazioetatik abiaturik familiekin komunikazio-esparru berri bat sortzeko proiektu teknologikoa.

Baztan Haur Eskola: Ttikiei entzunez eta behatuz elkarrekin hazi

68


PRESTAKUNTZA PLANAK: Gure Haur Eskolari buruzko informazio eta azalpen-dokumentu honen azken kapituluan gure hezkuntza taldearen prestakuntza izanen dugu aztergai lerro gutxi batzuetan; ez titulu akademikoei dagokienez, taldea osatzen dugun guztiok baititugu eduki beharreko titulu guztiak gure jarduera profesionala garatzeko, baizik eta etengabeko prestakuntzari dagokionez, prestakuntzaren birziklapenari dagokionez, alegia. Gure aburuz, hezitzaileen etengabeko prestakuntza da haur Eskolako euskarri garrantzitsuenetakoa; aurrera egiten, berritzen, ikasten eta, azken buruan, egunean egoten lagunduko digun prestakuntza da. Izan ere ezinbertzekoa da prestatzeko eta ikasteko aukera gure hezkuntzaren alorreko zereginaren onurarako baliabideak bilatzeko; ezinbertzekoa da gero eta gehiago ezagutzeko eta sakon ikasteko kezka edukitzea, haurrekin dugun eguneroko lanean gogobetetzeko eta berritzeko irrika sentitzeko. Horregatik guztiagatik, zuekin partekatu nahi ditugu gure prestakuntza planak, gure Ikastetxeko hezitzaileen prestakuntza etengabean, hezitzaileen birziklapenean, islatuak dira horiek, eta jasotako informazioek haurrei pedagogiarik onena emateko eta barne-antolaketa prozesuak nahiz familiekiko komunikazioak hobetzeko xedea dute. Gure prestakuntza iraunkorra lau bide desberdinetatik garatzen dugu:

PRESTAKUNTZA PROZESUAK

BIRZIKLAPEN PRESTATZAILEA: IKASTAROAK ETA MINTEGIAK

BARNE BILERA PEDAGOGIKOA K ESKOLAN

Prestakuntza ikastaroak edo mintegiak, Zentroan jasotakoak

Prestakuntza ikastaroak edo mintegiak, Zentrotik kanpo jasotakoak

Prestakuntza espezializatuko enpresak Eskolara etortzen dira prestakuntza zuzena eta parte-hartzailea egiteko.

Erakundeetara jotzen dugu (oro har, Administrazioetara) prestakuntza jasotzeko.

TRUKAKETAK BERTZE ESKOLA BATZUEKIN

Hezkuntza-talde osoa. Esperientziak trukatzea.

Ezagutzak eta esperientziak trukatzea bertze Zentro batzuekin.

ERABILERA TEKNOLOGI KOA Internet bidez Arlo bereko foroak

Garrantzitsuak dira lau prestakuntza-ildoak, guztiak baitira baliagarriak forma berriak ezagutzeko; zalantzarik gabe, 0-3 urtekoen zikloan espezializatutako enpresek ematen dituzten zuzeneko ikastaro eta mintegiek ekarpen berezia egiten dute beren ezagutza pedagogikoak eskaintzen dizkiguten profesionalen eskutik jasotzen direlako. Baina, halere, aukera guztien batura izanen da gure jardueran hobetzeko parada eskainiko diguna.

Baztan Haur Eskola: Ttikiei entzunez eta behatuz elkarrekin hazi

69


Aurreko orrialdeetan gure antolaketari eta jarduera pedagogikoari buruz islatzen saiatu garen lana etengabeko eta era guztietako prestakuntzaren emaitza da; zalantzarik gabe, prestakuntzaren emaitza gara gu. Nola planifikatzen dugu prestakuntza? Ikasturtearen hasieran, aurrekoaren balantzea egin ondoren, iritsi beharreko helburuak eta haiek lortzeko urratsak finkatzen ditugu; orduan zehazten ditugu ezagutzak edukitzeko edo zabaltzeko ikasturtean zehar sakondu nahi ditugun prestakuntza-gaiak. Gero prestakuntza jasotzeko moduak zehaztuko ditugu; aurreko grafikoan adierazi dugun bezala, lau aukera daude: ďƒź Gure Ikastetxean ikastaroak edo mintegiak emateko, enpresa espezializatuekin jarriko gara harremanetan, eta egitarau zehatza finkatuko dugu haiekin: datak, ordutegiak eta metodologia. ďƒź Kanpoko ikastaroak badira, Nafarroako Gobernuaren deialdien zain egongo gara, haietan parte hartzeko urtero egiten dituen deialdien zain. ďƒź Arloko Ikastetxeekin harremanetan jarriko gara esperientziak eta ideiak partekatzeko; premia dagoela ikusiko bagenu, haiekin bat eginen genuke elkarrekintza handiagoa izan dadin. ďƒź Parte hartuko dugun Interneteko foroak, ikastaroan zehar garatu beharrekoentzat gai interesgarriak jorratzen dituztenak, eta zuzenean jasoko ditugun albisteak; balio handiko bidea da, arloko profesionalen partaidetza elikatzen duelako. Bukatzeko, burura eramaten ditugun barne-bilera pedagogikoetan eztabaidatzen, aztertzen eta adosten dira arestian azaldutako edozein bideetatik lortutako ezagutzak oro; horixe da baliozko eta kalitatezko jarduera bat garatu ahal izateko eta prozesu guztiak berrelikatzeko giltzarria.

HONDARREKO HITZA... Mila esker aunitz Baztan Haur Eskola den bezalakoa egiten duzuen guztioi; horri esker baita gurea, zuena eta guztiona. Eta harro eta kontent egon behar dugu horretaz, eta hori transmititzen saiatu gara dokumentu honen bitartez: 0-3 zikloko Haur Eskola bat, zuen seme-alabek prestakuntza pedagogiko bikaina eskuratzeko modukoa. Agerian utzi nahi izan dugu, halaber, zeinen inbertsio handia izanen den zuen seme-alaben etorkizunerako zuen haurrak gure Eskolara ekartzeko ahalegina egitea; inbertsiorik onena, doike. Ez baitago hezkuntza baino inbertsio hoberik, ezta emankorragorik ere.

Baztan Haur Eskola: Ttikiei entzunez eta behatuz elkarrekin hazi

70


Akitzeko, dokumentu hau irakurtzea eskertzen dizuegu. Espero dugu astunegia gertatu ez izana; gure asmoa kontaera atsegina egitea izan da, gauza aunitz kontatu nahi izan badizkizuegu ere. Eta, jakina, zuen iritziak, kritikak edo iradokizunak izugarri eskertuko dizkizuegu, dena onuragarriak izanen baitzaizkigu. Baztan Haur Eskolatik plazer handia izan da (da eta izanen da) gure historia kontatzea. Eta zuek gurekin izatea. MILA ESKER

DEBEKATUA DAGO DOKUMENTU HAU BERE OSOAN EDO ZATI BATEAN ERREPRODUZITZEA, JABEEK BAIMENIK EMAN GABE.

Agiri hau Baztan Haur Eskolak egin du, ACENTOren laguntzarekin.

DOKUMENTU INFORMATIBOA: NUESTRA ESCUELA INFANTIL by BAZTAN HAUR ESKOLA, S.L. (B 71016281) ELIZONDO - NAFARROA is licensed under a Creative Commons Reconocimiento-NoComercial-SinObraDerivada 3.0 Unported License.

Baztan Haur Eskola: Ttikiei entzunez eta behatuz elkarrekin hazi

71


Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.