België
Kazachstan Kirgizië Kenia
Van Afghanistan tot Zwitserland
Divers
Antwerpen
Bijlagereeks over de 160 verschillende nationaliteiten die in Antwerpen vertegenwoordigd zijn
donderdag 16 april 2009 www.gva.be
Kenia
Kirgizië
Kazachstan
“Mijn droom?
“Kirgiezen haten
“Mijn moeder
blz. 2-3
blz. 4-5
blz. 6-7-8
Olivia Adoyo Anyona
Een rusthuis oprichten in Afrika”
Olga Teplich
Russen. Als je goede zaken doet, word je bedreigd”
Teksten: Marjorie Blomme, Karin Vanheusden Coördinatie: Kris Vanmarsenille Foto’s: Jan Van der Perre, Wim Hendix, Thomas Legrève, Bert De Deken, Patrick De Roo, PhotoNews, AP, GVA
Gorcha Davidova
verkocht me voor amper 250 euro”
Eindredactie: Carine Tollenaere
.DIVERS ANTWERPEN
donderdag 16 april 009
Cijfers Ilemi Driehoek (onder Keniaanse administartie)
SUDAN
100km
Jonge bevolking
ETHIOPIË
MM Officiële naam:
Rudolf Meer
Lodwar
Moyale Marsabit
UGANDA
Wajir SOMALIË
Kenia
K E N I A
Eldoret Kakamega Kisumu
Victoria Meer
Evenaar
Nyeri
Narok
Garissa
Embu
Nakuru
NAIROBI Lamu
Wieg van de mensheid
Garsen
Pate Island
Malindi TANZANIA
Mombasa
Indische Oceaan
© GRAPHIC NEWS
Republiek Kenia MM Oppervlakte: 582.650 km² MM Kustlijn: 536 km MM Hoofdstad: Nairobi MM Staatsvorm: democratie MM Regeervorm: republiek MM Staatshoofd: president Mwai Kibaki (sinds 30 december 2002) MM Onafhankelijk sinds: 12 december 1963 MM Aantal inwoners: 39.002.772 MM Gemiddelde leeftijd: 18,7 jaar
MM Afkomst bevolking:
Kikuyu 22%, Luhya 14%, Luo 13%, Kalenjin 12%, Kamba 11%, Kisii 6%, Meru 6%, andere Afrikanen 15%, nietAfrikanen 1% MM Talen: Kiswahili, Engels, groot aantal plaatselijke talen MM Religie: protestant 45%, katholiek 33%, moslim 10%, oorspronkelijke religies 10%, andere 2% MM Alfabetisering: 85 % MM BNP/inw: 1.600 dollar MM Levensverwachting: 57,86 jaar
MM Munt: Kenya shilling (Ksh) MM Landcode internet: .ke MM Landcode telefoon: 254 MM Nationale feestdag:
12 december MM Aids/HIV: 1,2 miljoen (schattingen uit 2003) mensen zijn met het HIV-virus besmet. In 2003 bezweken 150.000 mensen aan de ziekte MM Bronnen van inkomsten: export van koffie en thee, toerisme naar nationale parken en wildreservaten MM Plaats op lijst rijkste landen: 148/177
Tante haalde 'weesje' naar België Olivia Adoyo Anyona (32), mama van Alan (3) en Dorothy (6), woont in een knus appartement op het Kiel. Negen jaar geleden kwam ze vanuit het kleine dorpje Homa-bay, in de buurt van Kisumu, naar België. “We woonden in de buurt van het dorp waar president Obama vandaan komt”, zegt ze trots.
“Mijn droom? Een rusthuis in “Iedereen in Afrika droomt ervan om naar Europa te komen”, zegt Olivia. “In Kenia was er geen werk, geen geld en geen toekomst voor mij.” M “Ik had wilde verhalen gehoord: dat iedereen rijk is in Europa, dat alles er kan en dat iedereenerkanworden wat hij wil.” “Maar toen ik hier woonde, merkte ik dat ik alleen de mooie zijde van de medaille had gehoord. Hier draait alles om betalen en geld. In ruil krijg je dan wel een goed georganiseerd en efficiënt land, waar alles min of meer goed loopt. Dat is een groot verschil met Afrika, waar alles veel trager of zelfs niet gebeurt.”
Toen Olivia hier pas woonde, was ze verbaasd over de afstandelijkheid van de mensen. “In Afrika groet iedereen elkaar op straat, ook al ken je elkaar niet. Het is een traditie. Als we naar de markt gaan om groenten, dingen we af: ‘Ah, die tomaat ziet er toch niet meer zo fris uit.’ Of: ‘Ik heb maar zo veel bij, da’s dus alles wat ik kan geven.’ En dat werkt. Hier zouden mensen je maar vreemd aankijken als je in de Carrefour zou beginnen af te dingen!” (lacht) Olivia doet momenteel een stage als zorgkundige. Haar grote droom? Een rusthuis in Kenia oprichten. “Daar bestaat dat niet. Ouders blijven bij de kinderen wonen. Maar onze cultuur verandert. Kinderen sterven soms voor hun ouders. Onze samenleving moderniseert: mensen gaan in de stad werken, hebben niet altijd
meer de tijd om voor hun ouders te zorgen. En ik zou werk kunnen verschaffen voor de vele werklozen daar.” Een rusthuis voor allochtonen in Antwerpen lijkt haar ook wel iets. “Stel je voor: een huis waar Afrika-
MM
“President Obama begrijpt de problemen van ons continent. Als er iemand Afrika een nieuwe toekomst kan bezorgen, is hij het wel” olivia adoyo anyona zorgkundige
nen hun traditionele eten krijgen, waar ze kunnen luisteren naar hun muziek, met een kapsalon en een danszaal!” Voor Olivia haar rusthuis kan bouwen, moet er volgens haar nog veel veranderen, ook in Afrika. Ze hoopt
DIVERS ANTWERPEN.
donderdag 16 april 2009
Toen en nu
Nog geen echte democratie MM De hoogste berg, de Mount
Kenya (5.199 m), is na de Kilimanjaro in Tanzania de hoogste berg van Afrika. Het gebied errond is zeer vruchtbaar. MM Kenia heeft een tropisch klimaat, beïnvloed door de Indische Oceaan en de ligging op de evenaar. Daardoor is het bijna even lang donker als licht en zijn de dagen het hele jaar door even lang. Aan de kust is er dag en nacht een constante hoge
temperatuur met een hoge luchtvochtigheid. Verder het binnenland in wordt de lucht droger en worden de nachten kouder. MM In Kenia ligt de ‘wieg van de mensheid’. Opgravingen rond het Turkanameer legden bijna de hele evolutie van oermens tot homo sapiens bloot. De regio leefde tot zo’n 8000 jaar voor Christus in de oude steentijd. De ijzertijd begon pas 2000 jaar geleden en duurde tot de kolonisatie. MM In 1498 zette Vasco da Gama bij Malindi voet aan wal. Portugal zwaaide er 200 jaar de plak en
plunderde naar hartenlust. Fort Jesus in Mombasa is een overblijfsel uit deze tijd. Toen het Portugese rijk uitgespeeld was, namen de Omanieten de macht over en onderdrukten de bevolking op dezelfde manier. In het begin werd vooral in ivoor gehandeld, begin 19de eeuw kwam de slavenhandel op. Vanuit Zanzibar werden miljoenen slaven uit vooral het huidige Kenia en Uganda aan de VS, Caraïben, Brazilië verkocht. MM In de 19de eeuw was het rustig in het binnenland. Er waren
contacten tussen stammen die van landbouw en veeteelt leefden. Toen Britse en Duitse ontdekkingsreizigers eind 19de eeuw aandacht kregen voor deze regio, werd het er chaos. Missionarissen en handelsondernemingen sloten contracten met stamhoofden. In 1920 werd Kenia een Britse kolonie. MM De chaotische, gewelddadige situatie lokte protesten uit. De roep om onafhankelijkheid was groot: de Mau-Mau-opstand in 1952 eiste 10.000 levens. MM In 1960 schortte de regering
(
84
Tien voor taal
Kenianen wonen in Antwerpen.
“Ik wil als nieuwsanker in Kenia werken”
“Ik keek erg uit naar deze ontmoeting”, steekt Lisa Akinyi May (20) uit Wommelgem van wal. “Ik wil namelijk ook heel graag journaliste worden.”
De spontaniteit en het lef heeft deze 20-jarige schone alvast. Lisa zit nu nog in haar laatste middelbaar op het Leonardo Lyceum, SITO 5, waar ze de opleiding toerisme volgt. “Maar volgend jaar wil ik absoluut journalistiek gaan studeren. En dan naar het buitenland: voor CNN of BBC werken als nieuwsanker in Kenia. En reportages maken zoals Rudy Vranckx voor de VRT.” M
MM
Olivia Adoyo Anyona met Alan en nichtje Lisa Akinyi May.
Afrika” daarvoor op de steun van de Amerikaanse president Obama. “Hij is afkomstig uit Kenia. Hij begrijpt de problemen van ons continent. Als er iemand voor een nieuwe toekomst voor Afrika kan zorgen, is hij het wel”, meent Olivia.
ELKE
2
de MINUUT*
INTERNATIONAAL BELLEN
GRATIS!! T TO
50%
G IN RT KO
www.ortelmobile.be
“Ik wil de mensen tonen wat er aan de hand is in de wereld en hen oproepen om daar iets aan te doen” lisa akinyi may studente
Aan ambitie ontbreekt het deze jonge, levenslustige vrouw niet. “Ik ben naar hier gekomen in september 2004”, vertelt Lisa in vloeiend Nederlands. “Mijn mama was in Kenia overleden en Olivia, mijn tante, heeft me dan onder haar vleugels genomen. Mijn jongere broer en zusjes wonen nog in Kenia bij mijn grootmoeder.” Lisa sprak geen woord Nederlands
Hallo! Jambo!
Goedemiddag. Habari za mchana? Goedenavond. Habari za jioni? Goedenacht. Habari za usiku? Dag. Kwa heri (one), Kwa herini (many). Hoe heet je? Jina lako nani? Wewe nani? Mijn naam is... Jina langu ni. Aangename kennismaking. Nafurahi kukuona. Hoe gaat het met u? Habari gani? Uhali gani? Dank u wel. Asante Sana. Met plezier. Karibu. Alsjeblieft. Tafadhali.
WEGE N SUCCE S VERLE S NGD!
ROND TEGEN EXTREEM LAGE TARIEVEN! *EENMALIG STARTTARIEF VOOR ONDERLING GRATIS BELLEN IS € 0,15 * MAXIMALE GESPREKSTIJD VOOR ONDERLING GRATIS BELLEN IS 10 MINUTEN *ONDERLING GRATIS BELLEN GELDT ALLEEN BINNEN BELGIE * VOOR EEN OVERZICHT VAN ALLE TARIEVEN EN VOOR MEER INFORMATIE OVER ONZE ACTIES GAAT U NAAR: WWW.ORTELMOBILE.BE
Geen neushoorns door stroperij in wildpark Samburu
Goedemorgen. Habari za asubuhi?
toen ze hier arriveerde. “Engels en Kiswahili zijn de officiële talen in Kenia. Gelukkig sprak ik goed Engels en kon ik me dus verstaanbaar maken op school. Beetje bij beetje leerde ik de taal, die sterk op Engels lijkt. En na negen maanden sprak ik goed Nederlands en was ik ook niet meer bang om mensen aan te spreken.” Nu volgt Lisa ook elke woensdagavond Franse les. Lisa koos er niet zelf voor om naar België te komen. “Mijn tante heeft me naar hier gehaald en ik ging akkoord. De eerste weken was het hier de hel voor mij: het werd winter en erg koud. En wat ik heel erg vreemd vond: vrienden bellen elkaar hier op om een afspraak te maken om elkaar te zien! In Kenia gingen wij gewoon langs bij onze vrienden, zonder op voorhand te vragen of dat wel goed was. Vrienden zijn er altijd welkom!” Lisa werkt nu elk weekend in een kledingzaak. Met het geld dat ze daar verdient, wil ze deze zomer naar Kenia om er haar broer, zusjes en oma terug te zien. “Ik mis ze heel erg. Ik zou echt wel terug willen. Maar ik weet dat ik hier eerst een goede opleiding moet volgen. Om dan écht iets te kunnen doen aan de problemen in de wereld.” “Mijn grootste droom is om reportages te maken over onmenselijke praktijken in sommige Afrikaanse, maar ook Arabische landen: om een portret te maken van de schending van de rechten van vrouwen en kinderen. Ik wil de mensen tonen wat er aan de hand is in de wereld en hen oproepen om daar iets aan te doen.”
BEL DE HELE WERELD
de noodtoestand op. Op 12 december 1963 werd Kenia onafhankelijk. Kenyatta, die de protesten leidde, werd president. Hij hervormde en afrikaniseerde het land. De Somali in het noorden eisten onafhankelijkheid. In 1964 brak daar een burgeroorlog uit. In 1978 overleed Kenyatta. Hij werd opgevolgd door Moi, president tot 2002. MM Van echte democratie is nog geen sprake. Het land wordt nog aangeklaagd wegens schending van de mensenrechten. Toch is het er al jaren relatief rustig.
GRATIS!!
ONDERLING BELLEN VAN ORTEL NAAR ORTEL*
connecting the world
M De natuur in Kenia is heel gevarieerd. Er zijn meer dan 80 wilde diersoorten en meer dan duizend vogelsoorten. In de natuurparken vind je leeuwen, zebra’s, giraffes, nijlpaarden, olifanten en luipaarden. In de streek rond het Victoriameer zijn er veel flamingo’s en neushoorns.
Masai Mara
Dit reservaat is het bekendste en grootste wildpark van Kenia. Masai Mara is 1.700 km² groot en is een onderdeel van de Serengeti-vlakte. Vooral de massale seizoenstrek van de gnoes en de zebra’s is zeer populair bij toeristen.
Samburu
Dit reservaat ligt langs de oevers van de Ewaso Ng’iro rivier. Het is 165 m² groot en ligt op zo’n 350 km van Nairobi. Samburu heeft een gevarieerd dierenbestand: veel soorten zijn uniek voor deze regio. Samburu is de thuis van de leeuw, cheeta en het luipaard. Maar ook olifanten, buffels en nijlpaarden hebben het hier naar hun zin. Verder vind je er gazelles, zebra’s, oryxen en giraffes. Door de intense stroperij vind je er geen neushoorns meer. In de Uaso Nyiro Rivier, de slagader van het reservaat, vind je een groot aantal nijlkrokodillen.
.DIVERS ANTWERPEN
donderdag 16 april 2009
Cijfers
Ligging
Helft van het land ligt hoger dan 3.000 m
OE Z
KIRGIZIE
Kirgizië
MM Officieel: Kyrgyzstan
BISHKEK
Talas
K BE
Meerderheid moslim
KAZACHSTAN
150 km
AN IST
Karakol Naryn
Jalal-Abad Osh CHINA
© GRAPHIC NEWS
TADZJIKISTAN
MM Landcode telefoon: 996 MM Landcode internet: .kg MM Afkomst bevolking:
Republikasy MM Hoofdstad: Bishkek MM Oppervlakte: 198.500 km² MM Aantal inwoners: 5.431.747 MM Levensverwachting: man (65,5 jaar), vrouw (73,5 jaar) MM Talen: Kirgizisch, Russisch, Oezbeeks MM Godsdiensten: moslim 75%, Russisch-orthodox 20%, andere 5% MM Munteenheid: som
Kirgiezen (64,9%), Oezbeken (13,8%), Russen (12,5%), Dunganen (dat zijn uit China afkomstige moslims; 1,1%), Oekraïners (1%) MM Export: katoen, wol, vlees, tabak, goud, kwik, uranium, gas, waterkracht, machines, schoenen MM Plaats op lijst van rijkste landen: 116/177
“In Kirgizië loop je elke dag het risico dat ze de boel kort en klein slaan” In de jaren negentig zijn duizenden Russen hun geboorteland Kirgizië ontvlucht. De meesten zijn naar Rusland geëmigreerd, anderen naar de VS en Europa. De vrouwen die wij spraken, noemen zich niet Kirgizisch, maar Russisch. Ze verachten het land waar ze geboren zijn. “Ik heb twee kindjes, Viktoria en Daniël, het derde verwachten we in september. Mijn moeder komt dan uit Rusland om een handje toe te steken. Ik kan maar twee weken thuisblijven. Mijn schoonheidssalon moet draaien.” Olga Teplich (32) vluchtte in 1999 uit Kirgizië. Sinds 2006 baat ze haar schoonheidssalon Victoria op de Frankrijklei uit.
“In 1999 zijn wij naar België gekomen omdat we een nieuw leven wilden. In Kirgizië was er voor ons geen toekomst. Bijna alle Russen zijn toen uit Kirgizië geëmigreerd.” “Ik ben geboren en getogen in de hoofdstad Bishkek, waar tot de jaren negentig 80 % van de inwoners Russen waren. Na het uiteenvallen van de Sovjet-Unie zijn veel dorpelingen naar de stad getrokken omdat er in de dorpen geen werk was en dus ook geen eten op tafel. In Bishkek heeft dat tot chaotische toestanden geleid. Als je als Rus goede zaken deed, werd je voortdurend bedreigd. Je kon geen moment gerust zijn.” “Stel dat ik in Kirgizië een zaak zou hebben zoals deze, dan zou ik elke dag het risico lopen dat onbeM
MM
“In Kirgizië hadden we geen bescherming en geen toekomst” Olga Teplich schoonheidsspecialiste
kenden zouden binnenvallen om de boel kort en klein te slaan. Of ze zouden me onder druk zetten om geld te betalen.” “Na de onafhankelijkheid is het leven voor de Russen in Kirgizië onmogelijk geworden. De Kirgiezen, bijna allemaal moslims, zijn tegen de Russen. Ze proberen het ons zo moeilijk mogelijk te maken.” Olga is geboren en getogen in Kirgizië, maar noemt zich geen Kirgies.“Ik ben een Rus”, zegt ze fel. “Mijn grootouders zijn destijds onder Stalin verplicht naar Kirgizië te verhuizen. Maar wij zijn en blijven Russen. Ons uiterlijk, onze mentaliteit, ons geloof zijn anders.” In 1999 heeft Olga samen met haar man beslist om te vluchten. “We hebben een vliegtuigticket richting Warschau genomen en zijn vandaar met de trein verder gereisd. In Brussel hebben we asiel aangevraagd, maar dat is ons geweigerd. Blijkbaar moet je eerst zwaargewond zijn vooraleer ze je verhaal geloven.” “Als je in een land als België leeft kan je moeilijk begrijpen wat het betekent om elke dag met zo’n terreur te worden geconfronteerd. Hier lijkt het evident dat de politie de burgers beschermt. In Kirgizië niet. Daar heb je geen bescherming.” In 2000 zijn Olga en haar man geregulariseerd. De jaren voordien hebben ze het niet gemakkelijk gehad. “Nu worden vreemdelingen die in Belgie aankomen als gasten onthaald en worden ze heel vriendelijk de weg gewezen. In onze tijd was er helemaal niets. Je moest het zelf maar zien uit te zoeken. Ik sprak alleen een beetje Engels, maar on-
225 Kirgiezen in Antwerpen
“Ik ontvang veel Belgische klanten in mijn schoonheidssalon”, zegt Olga trots.
voldoende om ergens aan de slag te kunnen. Alles is veranderd toen onze papieren in orde waren.” “Twee jaar geleden heb ik deze zaak geopend. Ik heb eerst een opleiding schoonheidsspecialiste gevolgd en heb dan een geschikt pand gezocht. Dit is prima, pal in het cen-
trum van Antwerpen. En mijn zaak draait goed. Ik heb veel Belgische klanten, maar soms denk ik dat mensen schrik hebben als ze horen dat je niet van hier bent. Ze mogen nochtans gerust zijn. De meeste klanten komen na één keer heel graag terug.”
Info: Schoonheidsinstituut Victoria, Frankrijklei 86A, Antwerpen, 03-294.51.69, 0484-12.37.44, www.schoonheidsinstituutvictoria.be
i
Olga Teplich kreeg van ons een Ortel Mobile-belpakket toegestuurd.
i
DIVERS ANTWERPEN.
donderdag 16 april 2009
Toen en nu
Tulpenrevolutie MM De vroege bevolking van
Kirgizië zijn vooral jagers en rondtrekkende boeren. MM Tot de tweede helft van de 19de eeuw leven de Kirgiezen onder het juk van Khanaat van Kokan, een islamitische tirannenstaat. MM Vanuit het oosten wordt het land vaak aangevallen door China. MM 1916: de Tsjaristische regering verplicht de Kirgiezen te werken in Russische nederzet-
tingen. De Kirgiezen gaan over tot verkrachtingen en plunderingen. Rusland reageert even fel, waardoor vele Kirgiezen worden vermoord of naar China vluchten, waar ze bezwijken aan honger en ziektes. Ongeveer de helft van de bevolking van Kirgizië komt in 1916 om. MM 1924: Kirgizië krijgt de status van sovjetrepubliek. De bevolking wordt gealfabetiseerd, ziekenhuizen, irrigatiesystemen en elektriciteitscentrales worden
gebouwd. Na de opstart van het collectivisme wordt het land geteisterd door een grote hongersnood. Stalin verplicht
duizenden Russen zich in Kirgizië te vestigen. MM 1940-45: honderdduizenden Kirgiezen strijden mee aan het front tijdens de Tweede Wereldoorlog. Beroemd is de 316de Panifilov, de Centraal-Aziatische divisie die zware strijd levert ter verdediging van Moskou. MM 15-12-1990: de Kirgizische Socialistische Sovjetrepubliek wordt de Republiek Kirgizië, met Askar Akajev als president. MM 31-08-1991: officiële onafhankelijkheid van Kirgizië. MM 1993: nieuwe Grondwet, waar-
(
“Tien jaar onzekerheid maakt mijn gezin kapot”
“Kans op regularisatie” “Het gezin komt op het eerste gezicht in aanmerking voor regularisatie”, zegt een advocate, gespecialiseerd in asielrecht. “Het voldoet aan de criteria voor de tijdelijke regularisatie die minister Turtelboom nu voorstelt. Deze moeten zeker hun kans wagen en moeten een nieuwe aanvraag indienen. Wellicht zijn er in het verleden fouten gebeurd.” Minister van Asiel en Migratie Annemie Turtelboom (Open Vld) maakte onlangs bekend dat gezinnen met kinderen die al 5 jaar in ons land verblijven, in aanmerking komen voor een tijdelijke regularisatie. Dit in afwachting van de definitieve rondzendbrief met regularisatiecriteria voor mensen zonder papieren. “De voorwaarden zijn dat het gezin minstens een asielprocedure van een jaar achter de rug heeft, uitgeprocedeerd is, minstens 5 jaar in ons land verblijft en kinderen heeft die minimum sinds 2007 in België schoollopen en dat nog steeds doen”, klinkt het. “Dat de oudste zoon geen school meer loopt, kan zonder gevolgen zijn omdat dit criterium niet verder is gespecifieerd.” Dat Andrei Sapon, de echtgenoot van Ellada, statenloos is en dus geen nationaal paspoort heeft, maakt de zaak complexer. “Voor een regularisatieaanvraag heb je ofwel een internationaal paspoort ofwel een identiteitskaart nodig. Het is wel mogelijk om via het Commissariaat-Generaal voor de Vluchtelingen en de Staatlozen vervangende documenten aan te vragen.”
Ellada Zubareva (45) kan haar tranen niet meer bedwingen. Tijdens haar verhaal zweeft ze voortdurend tussen wanhoop en berusting. “Ik wil werken, mijn man wil werken en mijn 21-jarige zoon -hij heeft twee diploma’s- wil werken maar zolang we geen papieren hebben, kunnen we niet aan de slag. We wonen nu 10 jaar in België en we hebben niets. Die onzekerheid maakt mij en mijn gezin kapot.”
Ellada is in 1999 samen met haar man Andrei Sapon en haar twee zonen uit Bishkek weggevlucht. Na jaren van bedreigingen en pesterijen was de moord op de 4,5-jarige Artëm, het zoontje uit het eerste huwelijk van haar man, het laatste dat het gezin aankon. “Ik was niet thuis toen het gebeurde. Ik bracht net mijn zonen Sergei en Micha naar hun oma. Moslims zijn ons huis binnengedrongen. Met een bijl hebben ze de ex-vrouw van mijn man verwond en de kleine Artëm vermoord. De daders zijn opgepakt. Een van hen is door de politie doodgeschoten, de andere was na enkele dagen alweer op vrije voeten. Dat is Kirgizië, politie en criminelen spelen onder een en hetzelfde hoedje. Het is één maffia.” M
MM
“In Kirgizië spelen politie en criminelen onder één en hetzelfde hoedje. Het is één maffia” Ellada ZubarEva
“Omdat we nooit gerust waren en onze kinderen niet veilig konden opgroeien, hebben we met Sergei en Micha, toen 11 en 9 jaar, de trip van 8.000 km naar Europa gemaakt. Het was zwaar, maar wie kiest er voor een leven in angst en gevaar? Hier kunnen wij ten minste rustig slapen. En de kinderen kunnen studeren. In België heb ik nog twee kindjes gekregen: Emilia (8) en Andrei (6). Ze doen het heel goed op school.” De familie Sapon Zubreva woonde zes maanden in het asielcentrum van Kapellen, maar de asielaanvraag werd afgewezen. Na tien jaar hoopt het gezin nog op regularisatie. Omdat ze ’uitgeprocedeerd’
Na de moord op de 4,5-Artëm vluchtte de familie Sapon Subreva naar België. “We willen werken maar mogen niet omdat we geen papieren hebben. Ik hoop dat bij de beloofde regularisatieronde op zijn minst onze kinderen worden geregulariseerd.”
zijn, hebben ze geen recht meer op financiële steun. “In 2000, tijdens de grote regularisatie, zijn wij uit de boot gevallen. Waarom weten we niet. En sinds 2006 is mijn man statenloos. We hebben alles gedaan om zijn documenten vanuit Kirgizië naar hier te krijgen, maar ze vroegen zo veel geld. Nu hebben we geen recht meer op een uitkering. We leven van de hulp van familie en vrienden. Alleen voor medische zorgen kunnen we bij het OCMW terecht.” “Al jaren proberen we via een proDeoadvocaat onze papieren in orde te krijgen. Het lukt maar niet. Ik kan niet begrijpen dat de Belgische overheid ons niet inschakelt om mee te
draaien in hun economie.” “In Kirgizië had ik meerdere zaken: een fabriekje dat heren- en dameskleding maakte, een restaurant MM
“We leven van de hulp van familie en vrienden” Ellada ZubarEva
en een transportbedrijf. Mijn man was automechanicus. Wij hebben altijd gewerkt voor ons inkomen. Dat vind ik normaal. Mijn zoon heeft twee diploma’s, maar hij kan niet
in de bijzondere positie van de islam wordt benadrukt. MM 1999: de Russische bevolking wordt slachtoffer van overvallen en ontvoeringen door radicale moslims. Veel Russen emigreren naar Rusland, Europa en de VS. MM 2000: protest tegen president Akajev. Politie treedt hard op. MM Februari-april 2005: Tulpenrevolutie naar aanleiding van de frauduleuze parlementsverkiezingen, gewonnen door aanhangers van Akajev. MM Juli 2005: Koermanbek Bakijev wordt de nieuwe president.
Vlaams Minderhedencentrum, juridische permanentie: 02-205.00.55
i
werken want hij heeft geen papieren. Hij is ontmoedigd en verveelt zich. Ik wil een goede toekomst voor mijn kinderen. Dat is ook de reden van onze vlucht. Het doet dus vreselijk pijn wanneer ze koudweg zeggen dat je je kinderen maar in het asielcentrum moet steken als je het niet meer aankunt. Mijn kinderen zijn alles voor mij, ik wil het beste voor hen.” “De politici hebben het nu over een nieuwe regularisatieronde. Ik hoop uit het diepste van mijn hart dat wij erbij zullen zijn.” Ellada Zubareva kreeg van ons een Ortel Mobile-belpakket toegestuurd.
i
Plov uit Kirgizië
Recept Ingrediënten
MM 400 gr rijst MM 2 winterwortels,
gehakt in kleine blokjes
MM 2 uien, gehakt MM 1/2 spitskool, gehakt MM 500 gr lamsvlees, in blokjes MM gedroogde zuurbes
(berberitsze)
MM peterselie MM glas witte wijn MM 2 bollen knoflook
Bereiding MM Bak het lamsvlees in een
wok of braadpan tot het rondom bruin ziet. Voeg de zuurbes en een teentje knoflook toe. Doe bovenop het vlees de uien, wortel en spitskool. Alles toedekken met rijst en wijn toevoegen tot rijst net onder staat. Druk de ongepelde knoflook in de rijst en sluit de pan goed af. MM Na 45 minuten enkele gaat-
jes in de rijst prikken en een scheutje water toevoegen. Nog even op het vuur zetten. Smakelijk!
43% van de Kirgiezen leeft onder de armoedegrens
.DIVERS ANTWERPEN
donderdag 1 april 2009
Toen en nu
Nieuwe hoofdstad
Petropavlovsk Qostanay Oral Atyrau
MM De ex-sovjetrepubliek is het
Qaraghandy
Oskemen
K A Z A C H S TA N
Taraz
OE
ZB
TURKMENISTAN
EK Shymkent IST AN
CHINA
Almaty KIRGIZIË
© GRAPHIC NEWS
Qyzylorda
Aqtau
he Zee
Het tweede Zwitserland
Semey
Aralmeer
isc Kasp
Kazachstan
MONGOLIË
Pavlodar
ASTANA Aqtobe
op acht na grootste land ter wereld: even groot als Australië. MM Het was het een verzameling van nomadische rijkjes. De handel langs de Zijderoute naar China brachten rijkdom en beschaving in het zuiden. Het noorden bleef nomadisch tot de Russische onderwerping in de 18de eeuw. MM Na het begin van onze jaartelling kwamen Turkse en Mongool-
200km
RUSLAND
TADZJIKISTAN
IRAN
se stammen naar dit gebied. De Arabieren introduceerden er de islam in de 8ste eeuw. Mongoolse stammen onder leiding van Djengis Khan lijfden het gebied tussen 1219 en 1224 in.
“In Kazachstan zingt iedereen” Taalkundige Anna Pak (49) sprak geen woord Nederlands toen ze naar België vluchtte voor het corrupte regime in Kazachstan. Nu is ze vertaler Russisch-Nederlands. Anna en ik spreken af aan de Permekebibliotheek aan het de Coninckplein in hartje Antwerpen. Het is niet ver van de LBC, de school waar ze als leerkracht Russische les geeft in het volwassenenonderwijs.
Anna is een bezige bij: naast lesgeven is ze sociaal tolk in ziekenhuizen en OCMW’s en tolkt ze voor de telefoondienst Babel. “Ik ben van opleiding filoloog in de Russische taal- en letterkunde. Vandaar mijn fascinatie voor taal.” Tien jaar woont Anna nu in Antwerpen. “Ik moest weg uit Kazachstan. Ik voelde me er niet thuis. Ik ben iemand die altijd op zoek is naar vernieuwing, naar verandering. En daar werkt het zo niet. Kazachstan is officieel een democratie, in werkelijkheid is het een dictatuur. Onze president speelt het slim: naar de buitenwereld toe laat hij uitschijnen dat er geen problemen zijn, maar hij houdt zijn bevolking onder de knoet.” Het waren zowel economische als persoonlijke problemen die Anna deden vluchten. “Er is vaak een verband tussen die twee”, zegt Anna. “In het begin van mijn loopbaan werkte ik als leerM
kracht. Toen ik ontslagen werd, ging ik bij mijn man werken. We hadden een zaak in bouwmaterialen. Na de val van het sovjetregime en de onafhankelijkheid van Kazachstan hebben we onze zaak onder druk van de overheid moeten sluiten. Het was dat of failliet gaan door het smeergeld te betalen.” MM
“Kazachstan is een hypocriet land” ANNA PAK VERtalER
De grootouders van Anna waren Russen. Haar moeder kwam als zesjarige naar Kazachstan met haar ouders. Die waren gevlucht voor de oorlog in Rusland. Anna groeide op in een Russische cultuur. “Van de Kazachse cultuur ken ik bijna niets. Niet omdat het me niet interesseert, maar omdat ik grootgebracht ben tijdens het sovjettijdperk én omdat ik uit een Russische familie kom.” Of het vroeger, tijdens de sovjetperiode beter was? Die vraag vindt Anna moeilijk. “Wat is beter? Het hangt ervan af hoe je het bekijkt. Tijdens de sovjetperiode was iedereen gelijk. Er werd geen onderscheid gemaakt tussen de etnieën. Kinderen speelden met elkaar en we dachten er zelfs niet aan dat we van verschillende bevolkingsgroepen waren. Mijn ouders waren RussischKoreaans. Maar mijn vriendjes en ik maalden er niet om. Pas na de onafhankelijkheid van Kazachstan kwamen de problemen. Maar aan de andere kant: vroeger was het misschien veiliger, maar er was geen vrijheid. Alles werd voor je geregeld. De wereld waarin je zou opgroeien was al op voorhand vastgelegd. Daarom voelde ik me er niet thuis. Ik werd er niet als mens behandeld. Toen ik pas in België was, zat ik in een moeilijke situatie: ik was illegaal, woonde met mijn kinderen in een land dat ik niet kende, wist niet of ik hen een toekomst zou kunnen geven, had geen inkomen en sprak geen woord Nederlands. En toch voelde ik me hier vanaf dag één Anna Pak: “Ik was illegaal, had geen inkomen en sprak geen woord Nederlands. Toch voelde ik me meteen thuis in België. Hier had ik het gevoel dat ik als mens behandeld werd.”
MM Kazachen stammen af van
Mongoolse en Turkse volkeren. De Oezbeken regeerden in het noorden. In 1468 splitsten ze zich op in twee groepen. De zuidelijke groep specialiseerde zich in landbouw en streek neer in het land dat we nu als Oezbekistan kennen. De noordelijke groep bleef nomadisch en vormde het huidige Kazachse volk. MM Nog niet zo lang geleden ontdekten wetenschappers dat Kazachen de eersten waren om paarden te temmen en ze in te zetten voor oorlog en landbouw.
thuis. Hier had ik het gevoel dat ik als mens behandeld werd.” Niet toevallig werkt Anna nu in de sociale sector. “Ik heb een tijdje bij een vluchtelingendienst gewerkt, met vluchtelingen. Ik wéét wat deze mensen hebben meegemaakt en nog steeds meemaken. Ik begrijp hen.” Toen Anna arriveerde in Antwerpen,was ze geschokt door al het vuil op straat. “Na tien jaar is er al veel veranderd. Maar toen was het echt shockerend: overal plastic zakken en hondenpoep. Ik had enkele maanden in een klein dorp in de buurt van Dendermonde gewoond en was dat niet meer gewoon!” Nu vindt Anna Antwerpen de meest vrolijke en vriendelijke stad van Vlaanderen. “Fantastisch om te zien hoe al die nationaliteiten samenleven en zich kunnen uiten zoals ze willen. In Kazachstan heb je veel nationaliteiten, maar iedereen ziet er ongeveer hetzelfde uit. Hier zie ik Afrikaanse vrouwen in traditionele kleren naast moslimvrouwen met een hoofddoek. In mijn land krijgen allochtonen geen kansen, het zijn tweederangsburgers.” Anna vindt Antwerpen zo mooi door de combinatie tussen nieuw leven en de oude geschiedenis van de stad. “Hier dragen we veel meer zorg voor de geschiedenis. We kunnen er allemaal van genieten. Er gaat ook veel aandacht naar de mensen, naar hun zorgen en noden. Ook op psychologisch en sociaal gebied: er zijn veel diensten waar je terechtkan. In Kazachstan moeten gepensioneerden rondkomen met 120 dollar per maand. Het Belgische sociale zekerheidsstelsel is iets wat we moeten koesteren, zo kostbaar en uniek is het.” Ook de culturele activiteiten die het hele jaar door georganiseerd worden, vindt Anna fantastisch. “Ik denk dat dit uniek is in Vlaanderen. Ik ben lid van een zanggroep: Katoesja. Die hebben we opgericht in 2001. In Kazachstan zingt iedereen. Het is een intieme, plezante sfeer. We zitten dan met familie rond de tafel en zingen. Het is een misverstand dat Russen enkel wodka drinken. Natuurlijk drinken we het, maar we zingen vooral heel veel. Dat miste ik hier heel hard in het begin.” Anna kan nog altijd verbaasd zijn over dingen die Vlamingen normaal vinden. “Dat hier 300 dialecten zijn bijvoorbeeld. En dat die dialecten verschillen van dorp tot dorp, al liggen die maar 5 kilometer van elkaar! Geweldig! Dankzij mijn studenten leer ik veel over België en Vlaanderen. En met schoolkoor Chor- Rus leren we elkaar Russische liederen.” Anna gaat af en toe naar Kazachstan. Twee jaar geleden nog. “Echt terugkeren wil ik niet. Het is een hypocriete staat. De overheid laat mensen aan hun lot over. Ze steekt miljoenen in het aanpassen van de oude sovjet-straatnaamborden naar het Kazachs terwijl mensen drie maanden wachten voor ze in het ziekenhuis worden opgenomen. Dat geld zou beter gaan naar nieuwe ziekenhuizen. In plaats van die problemen op te lossen, bezetten ze het presidentieel paleis met goud om in het buitenland te kunnen pronken.”
MM In de 18de eeuw onderwier-
pen de Kazachen zich aan het tsaristische Rusland. In 1936 werd Kazachstan een volwaardige republiek binnen de Sovjet-Unie. MM Stalin dwong de nomadische Kazachen om zich te vestigen en aan collectieve landbouw te doen. Door hongersnood kwam tussen 1926 en 1939 een kwart van de 4.000.000 Kazachen om. MM Kazachstan werd onafhankelijkheid in 1991. In 1997 besloot de regering een nieuwe hoofdstad op te richten, Aqmola, omgedoopt tot Astana.
Ruim 50 nationaliteiten Kazachstan telt 15,4 miljoen inwoners. De gemiddelde bevolkingsdichtheid bedraagt 5,5 inwoners per km² en is daarmee een van de laagste ter wereld. De dichtstbevolkte gebieden zijn de districten in het uiterste oosten rond Almaty, Šimkent en Taraz en de steppegebieden. In het noorden zijn dat de gebieden rond Astana en Petropavl. In het onmetelijk grote land wonen meer dan 50 nationaliteiten. De Kazachen vormen de belangrijkste bevolkingsgroep. Zij maken meer dan de helft van de bevolking uit. Tot de minderheden van Turkse volkeren behoren de Oezbeken, Oeigoeren, Tataren, Mescheten, Basjkieren, Tsjoevasjen en daarnaast kleinere groepen Abchazen, Azeri, Turkmenen, Kirgiezen, Karakalpakken, Krim-Tataren en Balkan-Turken. De Russen zijn met dertig procent van de bevolking de grootste minderheid. Ze hebben veel last van discriminatie en geweld. De jongste jaren emigreerden veel van hen naar Rusland. Andere minderheden van Europese herkomst zijn de Oekraïners, Kazachstanduitsers en kleine gemeenschappen van Polen, Letten, Litouwers, Wit-Russen en Grieken.
Olie en nog eens olie
Kazachstan zit op een enorme oliereserve en dat doet de economie opbloeien. Door de stijgende olieprijzen en de instroom van buitenlandse investeringen in de olie- en gassector, is de welvaart de afgelopen tien jaar erg gestegen. Maar er is nog veel werk aan de winkel. De ex-sovjetstaat komt uit een extreem arme periode. Na de val van het sovjetregime is het land ingestort en de toestanden in de steden en op het platteland zijn in sommige streken echt schrijnend. Langzaam herstelt het land en likt het zijn wonden, veroorzaakt door veertig jaar communisme. Maar om de economie volledig op te krikken is er meer nodig dan investeren in de oliesector. Het land moet minder afhankelijk worden van de internationale olieprijs. De werkloosheidscijfers tonen een positieve tendens: in 2008 was slechts 6,9% van de bevolking werkloos.
DIVERS ANTWERPEN.
donderdag 16 april 2009
Ecologie
Cijfers
Steden zijn erg vervuild
Autoritaire democratie
Kazachstan is erg vervuild, vooral in en rond de steden. MM Er zitten veel giftige
chemische en radioactieve stoffen in de lucht en de grond. Die brengen de volksgezondheid in gevaar. MM De industriële vervuiling in sommige steden is bijzonder ernstig. MM Omdat de twee belangrijkste rivieren die in het Aralmeer uitmonden, omgeleid zijn voor
de irrigatie van het binnenland, droogt het Aralmeer langzaam uit. Daardoor laat het een schadelijke laag van chemische pesticides en natuurlijke zouten achter. Die worden opgepikt door de wind en versterken zich tot heuse stofstormen. MM Ook de Kaspische Zee is sterk vervuild, net zoals de landbouwgronden. Die hebben te lijden onder het gebruik van chemische pesticiden in de landbouw.
MM Officiële naam:
Republiek Kazachstan
MM Oppervlakte:
2.717.300 km² MM Hoofdstad: Astana MM Staatsvorm: republiek MM Regeervorm: (autoritaire) democratie MM Staatshoofd: Nursultan A. Nazarbayev MM Eerste minister: Karim Masimov
MM Onafhankelijk sinds:
16 december 1991 MM Inwoners: 15.399.437 inwoners MM Gemiddelde leeftijd: 29,6 jaar MM Afkomst bevolking: Kazakken 53,4%, Russen 30%, Oekraïners 3,7%, Oezbeken 2,5%, Duitsers 2,4%, Tataren 1,7%, Oeigoeren 1,4%, andere 4,9% MM Talen: Kazachs (64.4%), Russisch (95%) MM Religie: moslims 47%, Russisch-orthodox 44%, protestants 2%, andere 7% MM Alfabetisering: 99,5%
MM BNP/inw.: 11.500 dollar MM Natuurlijke grondstoffen:
grote petroleum- en gasvoorraad, steenkool, ijzererts, koper, chroom, nikkel, kobalt, lood, zink, bauxiet, goud, uranium MM Levensverwachting: 68 jaar MM Munt: tenge MM Internetlandencode: .kz MM Landencode: 7 MM Nationale feestdag: 16 december 1991 MM Aids/HIV: 0,1% van de bevolking is besmet met HIV. Dat zijn 12.000 mensen MM Plaats op lijst rijkste landen: 73/177
“Mijn moeder verkocht me voor amper 250 euro” Gorcha Davidova (34) vluchtte uit Kazachstan naar België en werd cabaretière. Gorcha Davidova is geen onbekende in Vlaanderen. De Kazachse vluchtte in 2000 met haar driejarig zoontje Latif naar België. Ze sprak geen woord Nederlands, was een paar jaar illegaal en eventjes zag het er echt niet goed uit voor haar.
Maar deze vrouw is een vechter. Ze deed iets wat geen enkele vluchteling haar had voorgedaan. Ze begon onewomanshows te geven over haar leven in Kazachstan en haar vlucht van haar schoonfamilie en gewelddadige ex-man, over de ‘lieve’ mensensmokkelaars die haar in België brachten, haar leven als illegaal hier en de hel van de Belgische bureaucratie. In het Nederlands! “Ik groeide op in Tchoo, een klein dorp in het zuiden Kazachstan, vier uur treinen van Almaty. Een dorp twee keer zo groot als Turnhout, maar met slechts een paar honderd zielen, omzoomd door woestijn.” “Mijn gemeenschap was islamitisch. Meisjes in mijn dorp werden uitgehuwelijkt als ze de huwbare leeftijd van veertien bereikten. Dus vanaf hun eerste maandstonden. Die uithuwelijking was niets meer dan een openbare veiling. Ja, daar worden meisjes verkocht. De meesten schikken zich in hun lot, maar ik was anders. Ik was rebels, kon niet poetsen of koken en had gestudeerd.” Omdat ze vier jaar in Almaty gestudeerd had als kleuteronderwijzeres, was Gorcha al vrij ‘oud’ toen ze uitgehuwelijkt werd. “Ik was 21. In mijn cultuur is dat oud. (lacht) Ik beantwoordde ook niet aan de schoonheidsidealen en ik was geen perfecte huisvrouw. Dus verkocht mijn moeder me voor 250 euro. Mijn zusje, die wel in de wieg gelegd was om huisvrouw te zijn, M
MM
“Kazachen zijn heel spontaan. Ze zouden zelfs aan iedereen vertellen hoeveel geld er op hun spaarboekje staat” gorcha davidova cabaretière
411
Kazachen wonen in Antwerpen.
Gorcha Davidova: “In België kan ik eindelijk mezelf zijn. Dat voelt zo goed!”
werd voor het dubbele verkocht.” Gorcha vertelt het vrij nuchter. Het valt op hoe vrolijk deze vrouw is terwijl ze toch vreselijke dingen heeft meegemaakt. “Ik moest vluchten uit Kazachstan. Mijn man mishandelde me, ik was depressief, ik had een kind en wilde hem niet in zo’n wereld laten opgroeien. Nu kan ik daarover vertellen. Ik ben eroverheen. Maar toen ik hier pas was, was ik niet meer dan een hoopje ellende. Ik was dan wel verlost van mijn man en schoonfamilie, maar hier wachtte me de grootste uitdaging: mijn leven op de rails krijgen in dit land en geregulariseerd worden.” Dat is haar gelukt. Negen jaar woont Gorcha nu in Turnhout. “Als het kon, woonde ik in Antwerpen. Maar het is een dure stad en voorlopig woon ik hier goed.” Ze houdt nochtans heel erg van de stad. “Het Zuid is nu mijn lievelingsplek. Je komt er zo veel leuke, creatieve en interessante mensen tegen. Mijn eerste indruk van Belgen was dat het zulke gesloten, gereserveerde
mensen waren. In Kazachstan is dat totaal anders. Wij zijn heel spontaan. We vertellen bij wijze van spreken aan iedereen hoeveel geld er op ons spaarboekje staat. Eerst doen en dan denken!” (lacht) Van een moegetergde, bijna gebroken vrouw naar een levenslustige brok energie. Gorcha heeft een enorme weg afgelegd. “In Kazachstan was ik nu misschien al dood geweest. Als ik zo had moeten verder leven, had ik zelfmoord gepleegd. Ik leefde daar in de middeleeuwen: geen elektriciteit, geen stromend water, geen badkamer. Mijn man was een boer, had veel dieren en ik werd verplicht keihard te werken op de boerderij. Dat was geen leven, dat was hel. Ik ben blij dat ik daaraan ben kunnen ontsnappen. Hier in België kan ik eindelijk mezelf zijn. Dat voelt zo goed.” Gorcha Davidova schreef een boek over haar verleden in Kazachstan en haar vlucht naar België: Eindelijk mezelf (Houtekiet) ligt nu in de winkel.
i i
www.gorcha.be
.DIVERS ANTWERPEN
donderdag 16 april 2009
Recept
Bekend
Tushenaya Barinina (lamsstoofschotel) Ingrediënten
MM 1/2 theelepel kaneel in
MM 1 kg mager lams- of schapen-
vlees zonder been, in blokjes MM 2 eetlepels olie MM 1 eetlepel tomatenpasta MM 1 kop fijngesneden kool MM 1 middelgrote ui, in ringen MM 2 wortels, in schijfjes MM peper en zout MM 2 teentjes knoflook uit de knijper
poedervorm MM 4 aardappelen, geschild en in blokjes gesneden van 1 cm MM 1 kop verse erwten MM 1/2 liter runderbouillon MM zure room
Voeg de overige ingrediënten toe en 2,5 dl van de runderbouillon. Stoof het gerecht gaar. Voeg meer bouillon toe indien nodig. MM Garneren met zure room.
Bereiding MM Bak vlees, ui en knoflook in
hete olie tot het vlees bruin is.
Alexandre Vinokourov MM Vinokourov
(Petropavlovsk, 1973) is een Kazachse exprofwielrenner. Hij werd voor een jaar geschorst wegens dopinggebruik tijdens de Tour de France in 2007. In september 2008 kondigde hij zijn terugkeer naar de wielersport aan. 2009 zou het jaar van Vinokourov worden.
“In Kazachstan kan je niet zonder make-up de straat op”
David Loria MM David Loria (31 oktober
1981) is een keeper die nu bij de Shakhtyor Karaganda Kazachse middenmoter Shakhtyor Karaganda speelt. Hij speelt ook voor het Kazachs voetbalelftal. Loria begon op 15-jarige leeftijd te voetballen bij Avtomobilist Shortandiy uit Kazachstan. Daarna voetbalde hij ook voor vijf andere Kazachse clubs: FC Astana, Zhenis Astana, Yesil Kokshetau en Shakhtyor Karaganda.
(
Tien voor taal
Olga Potoskaya (46) kwam naar België met haar gezin, wachtte zes jaar op papieren en kreeg daarbovenop het overlijden van haar man te verwerken. Maar ze overleefde en kwam er sterker uit. Bijna negen jaar woont Olga nu in Schilde. Eerder woonde ze dertig jaar in Almaty.
“De stad heette vroeger AlmaAta. Dat betekent ‘Vader van de Appelen’ omdat de stad vroeger zo groen was en er overal appelbomen stonden. De appelen waren een speciale soort: heel groot, sappig en zoetzuur. Na dertig jaar in Almaty besloot Olga om met haar man, zoon en dochter te vluchten. “Zoals zo veel Kazachen hebben we veel geld betaald om naar hier te komen. En zoals velen zijn we bedrogen.” Veel wil Olga er niet over vertellen, het is een te gevoelige zaak, zegt ze. “We dachten dat we konden werken in België. Maar toen we hier toekwamen, waren we illegaal in het land en mochten we niet werken. Zes jaar hebben we gewacht op officiële papieren. Zes lange jaren van onzekerheid, financiële moeilijkheden en persoonlijke problemen. Gelukkig hadden we twee goede, flinke kinderen, die goed studeerden, geen problemen hadden en goed Nederlands leerden.” Olga en haar gezin kwamen naar België om hier een betere toekomst te hebben. Er waren te veel problemen en onzekerheden in Kazachstan. “Niemand wist wat er de volgende dag zou gebeuren. In zo’n klimaat wil je niet leven. Ik heb er geen familie meer, behalve die van mijn overleden man.” Olga krijgt het moeilijk wanneer ze over hem vertelt. “Bijna twee jaar geleden is hij gestorven. Hij had acute leukemie. Het is zo erg geweest. Na zes jaar wachten kregen we eindelijk bericht dat we geregulariseerd zouden worden. Na die regularisatie is mijn man hard beginnen werken in de haven, waar hij om 5 uur ’s morgens moest beginnen. Hij was pas om negen uur ’s avonds thuis. Maar hij deed het voor ons, voor zijn gezin, voor zichzelf. Eindelijk, na al die jaren stilzitten kon hij weer werken. Werken is meer dan geld verdienen, het is M
ook je zelfwaarde opkrikken. Het gevoel krijgen dat je weer iets betekent in de wereld. Dat te harde werken is hem fataal geworden, denk ik. Zijn lichaam was toen al zo verzwakt door jaren stil te liggen. Dat harde werken heeft de ziekte geactiveerd. Na acht maanden is hij gestorven.” Olga woont nu met haar twee kinderen in Schilde, maar eenzaam of ongelukkig is ze niet. MM
“Werken is meer dan geld verdienen, het is je zelfwaarde opkrikken. Het gevoel krijgen dat je weer iets betekent in de wereld.” olga potoskaya
“Ik heb zo veel steun gekregen van iedereen in mijn omgeving. Zelfs de burgemeester van Schilde heeft er persoonlijk voor gezorgd dat de moeder en de broer van mijn man naar hier konden komen voor een orgaandonatie tijdens zijn ziekte. Het heeft niet mogen baten, maar ik ben heel dankbaar voor al de steun die ik gekregen heb.” Olga werkt nu in het CKG, hetCentrum voor Kind en Gezin Het Open Poortje in Schilde. “Ik werk hier graag. Ik ben hier gelukkig. In Kazachstan had ik zo veel beperkingen, zo veel grenzen waar ik niet over mocht. Om maar iets te noemen: als vrouw was het daar ongehoord om naar buiten te komen zonder makeup op. Hier zal niemand daar van opkijken. En nog iets: hier is geen corruptie.Wat een wereld van verschil met Kazachstan!” Toen Olga Antwerpen voor het eerst zag, woonden ze nog in een hotel in de buurt van het Centraal Station. “We hadden een uitstap gepland met het gezin. We waren aan het wandelen toen het plotseling begon te regenen. We gingen er-
Volgende week:
Koeweit
Olga Potoskaya: “Mijn eerste kennismaking met Antwerpen? Een homocafé! De eerste plaats waar we konden schuilen voor de regen!”
gens schuilen, in een café in de buurt. Toen we daar binnenkwamen, zagen we dat het een homocafé was! (lacht) Dát was mijn eerste kennismaking met Antwerpen! ” Olga zag niet eerst de mooiste plekjes. In eerste instantie had ze dan ook een afkeer van de stad. “Een jaar lang moest ik niets heb-
ben van Antwerpen. Tot ik op een dag een rondleiding kreeg van een gids. Hij vertelde over het oude Antwerpen en toonde ons de mooiste plekjes van de stad. Op dat moment ben ik van de stad beginnen te houden. En nu ben ik er even verliefd en trots op als op mijn moederstad, Almaty.”
Kosovo
Kroatië