België Spanje Somalië
Van Afghanistan tot Zwitserland
Bijlagereeks over de 160 verschillende nationaliteiten die in Antwerpen vertegenwoordigd zijn
donderdag 26 november 2009 www.gva.be
Divers
Antwerpen
Somalië
Spanje
“Somalië
“Vlamingen
blz. 2 - 3
blz. 4 - 5 - 6 - 7 - 8
Farhan Omar
is een oorlogsmuseum”
Jose Mirallas
kleuren graag binnen de lijntjes”
Teksten: Stijn Janssen, Kristin Matthyssen, Eefje Rampart Coördinatie: Kris Vanmarsenille Foto’s: Bert Hulselmans, Wim Hendrix, Sander Gennotte, Jeffrey Gaens, Chris Wouters, Thomas Legrève, Reuters, EPA, AP, GPD, GVA
Eindredactie: Carine Tollenaere
.DIVERS ANTWERPEN
donderdag 6 november 009
Cijfers #PPTBBTP
(PMG WBO "EFO #BLJ
%+*#065*
%I
&SJHBWP
#FSCFSB )BSHFZTB
Een op de drie Somaliërs leeft van noodhulp
VE
4 0 . " - * &
#VSBP
H OJ FU HS BGHF FO C T BL
FO
EF
(BSPPXF &5)*01*&
(BMDBJP
%VTB .BSSFC
/P
Somalië
#FMFEXFZOF
0EEVS (BSCBIBBSSFZ
*/%*4$)& 0$&""/
(JPIBS #BJEPB +VCC
Meest corrupte land ter wereld
B
#VBBMF
4I
BC
MMF FF
.PHBEJTIV
.FSDB &7&/""3
,&/:"
,JTNBBZP LN
MM President: Sharif Sheikh
MM Officieel: Somalië MM Hoofdstad: Mogadishu MM Oppervlakte:
-BBTDBBOPPE
637.657 km ² MM Aantal inwoners: 9,8 miljoen MM Levensverwachting: 49,6 jaar (vrouwen: 51,5 jaar; mannen: 47,7 jaar) MM Talen: Somalisch MM Religie: islam (soennitisch) MM Munt: Somalische shilling MM Regeringsvorm: republiek
Ahmed MM Landcode telefoon: + 252 MM Landcode internet: .so MM Bevolkingssamenstelling: Somaliërs (85%), Bantoes en andere niet-Somaliërs (15%) MM Export: levensmiddelen, bananen, vis MM Noodhulp: 1 op de 3 Somaliërs heeft hulpgoederen nodig MM Ondervoeding: 1 op de
6 kinderen is ondervoed MM Reisadvies: het Belgisch ministerie van Buitenlandse Zaken raadt reizen naar Somalië ten zeerste af. Door de burgeroorlog en de aanwezigheid van islamitische extremisten, strijders van krijgsheren en criminelen zijn grote gebieden ten prooi gevallen aan wetteloosheid. Het risico op terrorisme is er zeer hoog.
¥ (3"1)*$ /&84
“Nationaliteit interesseert me niet” Ibrahim Ahmed (32), de uitbater van de bekende Kilimanjarobar – de ‘Kili’ – aan het De Coninckplein, heeft twee nationaliteiten: de Keniaanse en de Somalische. “Maar ik voel me vandaag het meest Belg. Nationaliteiten interesseren me niet”, zegt hij. “Twee nationaliteiten is vaak geen voordeel”, zegt Ibrahim. “Zeker niet als je, zoals ik, in de problemen komt.”
“Het ene land wijst je uit en het andere land wenst je niet toe te laten. Bovendien is er in Somalië geen sprake van een regering. De mensen beschikken niet over officiële papieren en weten zelf niet meer welke nationaliteit ze hebben.” Ibrahims moeder was Somalische en zijn vader Keniaan. Vandaar zijn ‘gespletenheid’. “Ik heb maar tot mijn tweede jaar in Somalië gewoond”, vertelt Ibrahim. “We zijn nadien verhuisd naar Nairobi in Kenia. Daar werd ik later wel geconfronteerd met de verschrikkingen in Somalië.” “Door de burgeroorlog trokken miljoenen Somaliërs de grens met Kenia over. Daar werden ze massaal gedeporteerd naar het noorden van het land, een woestijngebied. In Kenia bestaat nu een gebied dat ze ‘Somaliëland’ noemen.” Ook Ibrahim is tien jaar geleden zijn land moeten ontvluchten. Nadat hij als kritisch journalist een boek had geschreven over de corruptie en de schendingen van de mensenrechten, belandde hij in de gevangenis. “Toen ik na 8 maanden werd vrijgelaten, kreeg ik het bevel om binnen de 24 uur het land te verlaten”, vertelt hij. “Ik wilde naar Engeland. Maar daarvoor moest ik een tussenstop in Brussel maken.” “Van België had ik nog nooit gehoord. In Brussel werd ik opgepakt en heb ik politiek asiel aangevraagd. Via het vluchtelingencentrum van Kapellen ben ik in Antwerpen beland.” De eerste maanden verkommerde Ibrahim in een klein flatje aan de Stadswaag, overlevend op een leefloon. “Ik kende niemand en geraakte nergens aan de bak”, vertelt hij. “Ik probeerde in de haven te werken, maar omdat ik geen werkvergunning had, wilde niemand mij een contract bezorgen.” “Ik wilde niet de godganse dag met mijn vingers zitten draaien. Daarom had ik mezelf een overall aangeschaft. ‘s Morgens heb ik me gewoon bij de andere havenarbeiders gevoegd. Ik stond nergens ingeschreven en kreeg geen loon. Maar dat interesseerde me niet: ik was bezig en dat was het belangrijkste.” Vandaag baat Ibrahim al vier
249
M
Somaliërs wonen in Antwerpen
Afrikaanse bar Kilimanjaro De Coninckplein 5 Antwerpen
Ibrahim Ahmed: “Ik word de verhalen niet moe. Ook ik heb al die problemen moeten overwinnen en weet hoe belangrijk het is om op iemand te kunnen terugvallen.”
jaar zijn stilaan legendarische bar Kilimanjaro uit. “Het is een echte multiculturele bar waar een mix van Afrikanen, Belgen en Aziaten uit de buurt komen. Ik heb daar zelf hard voor gewerkt. Mijn klanten zijn van alle rangen en standen: mensen die hun laatste centen bijeenrapen voor een pintje, anderen die een zwembad hebben. Ze komen speciaal naar de ‘Kili’, om mensen van andere culturen te ontmoeten. Hier zijn al veel gemengde koppels ontstaan.” (lacht) Vooral voor veel uitgeweken Afrikanen is de Kilimanjaro een boei in Antwerpen. “Als ze hier binnenstappen, is de kans groot dat ze landgenoten ontmoeten”, zegt Ibrahim. “Ik hoor hier iedere dag erg veel verhalen. Ze kunnen hier met al hun problemen terecht, groot en klein. Soms komen ze gewoon vragen welke kleur van vuilniszak ze buiten moeten zetten. Een andere keer moet je serieuze
gesprekken voeren omdat iemand het leven even niet ziet zitten. Ik word die verhalen niet moe. Ik heb de problemen allemaal zelf moeten overwinnen en weet hoe belangrijk het is om op iemand terug te kunnen vallen.” Afrika is sterk aanwezig in en rond het De Coninkplein. Naast de Kilimanjaro zijn er nog twee bars, Murphy’s en Classic, met een uitgesproken Afrikaanse ambiance. In de aanpalende Van Schoonhovenstraat tref je sinds een jaar het restaurant ‘De smaak van Afrika’ aan, uitgebaat door de schoonbroer van Ibrahim Ahmed. De zaak is gespecialiseerd in de Ethiopische keuken.
MM
“Ik kocht een overall en ging tussen de havenarbeiders staan. Ik stond nergens ingeschreven en kreeg geen loon, maar dat interesseerde me niet” ibrahim ahmed horeca-uitbater
DIVERS ANTWERPEN.
donderdag 26 november 2009
Toen en nu
Alles vernietigende burgeroorlog MM Somalië ligt in een zeisvorm
langs de kust van de Hoorn van Afrika en grenst aan Djibouti, Ethiopië en Kenia. Het land beschikt over kilometers paradijselijke stranden langs de Indische oceaan. Het grootste gedeelte van Somalië is woestijn of semiwoestijn en het gevaar van droogte is altijd aanwezig. MM Somalië werd eeuwenlang gekoloniseerd door Engeland en Italië. Tot op 1 juli 1960 de
om de zeggenschap en heerschappij van het land. Somalië als één land bestaat nog nauwelijks. Sinds 1991 kent het zelfs geen functionerende centrale overheid meer. Alles bij elkaar opgeteld wordt Somalië nu verdeeld in 27 regio’s. Dit aantal en de grenzen tussen de regio’s zijn continu aan verandering onderhevig. MM Het gevolg is dat miljoenen Somaliërs hun land zijn ontvlucht. Honderdduizenden verblijven nog in vluchtelingenkampen in Somalië en Kenia. Vele anderen
onafhankelijke Somalische Republiek werd uitgeroepen en beide ‘Somaliëlanden’ verenigd werden. MM In de jaren zeventig vocht het land nog een oorlog uit met buurland Ethiopië. Maar de echte ellende begon begin jaren negentig met een burgeroorlog die nauwelijks zijn weerga kent in de moderne geschiedenis. Tientallen clans en krijgsheren voeren een onderlinge strijd
hebben hun heil elders in de wereld gezocht. MM Somalië heeft de twijfelachtige eer al jaren het meest corrupte land ter wereld te zijn. Net als in 2007 en 2008 staat het ook dit jaar op de CPI, de corruptie-index van Transparency International, helemaal onderaan op nummer 180. Het is in ‘goed’ gezelschap met Afghanistan, Sudan, Birma en Irak: allemaal landen die geplaagd worden door langdurige conflicten die hun bestuurlijke infrastructuur overhoop haalden.
Bekende Somaliërs
Ayaan Hirsi Ali
“Somalië is een oorlogsmuseum” Het is onvoorstelbaar wat Farhan Omar (29) heeft meegemaakt in Somalië. En het is al even onwaarschijnlijk wat hij heeft gepresteerd sinds hij tien jaar geleden hier in Antwerpen belandde.
Voortdurend opgejaagd door een nietsontziende burgeroorlog en gevlucht met enkel de kennis van een lagereschoolleerling, is hij vandaag opgeklommen tot maatschappelijk werker. Momenteel werkt hij als monitor in de beschutte werkplaats Arop in Wommelgem. Wat oorlog voor een kind betekent, moet je Farhan niet uitleggen. Sinds zijn tiende waren hij en zijn familie voortdurend op de vlucht voor het compleet uit de hand gelopen geweld in hun land. Farhan woonde in de hoofdstad Mogadishu en vertrok iedere ochtend naar school. “Tot op een namiddag onze wijk werd beschoten. Ik herinner me een onwaarschijnlijke chaos. Iedereen vluchtte. Er was geen ontkomen aan. Wijk na wijk werd aangevallen.” M
MM
“Hier moet je voortdurend beter en meer presteren. De Afrikaanse manier van leven spreekt me meer aan: relaxed en veel minder stress” farhan omar monitor
Farhan Omar: “Als het ooit rustig wordt in Somalië, wil ik ginds leven.”
“We hebben alles moeten achterlaten en zijn de stad ontvlucht om bescherming te zoeken in de dorpen. Maar de burgeroorlog was overal. Uiteindelijk zijn we over de grens met Kenia moeten vluchten.” Niemand ter wereld, ook de Somaliër zelf niet, raakt nog wijs uit de spiraal van geweld die het land volledig heeft ontwricht. “In Somalië wordt niet gevochten om sociale of politieke redenen”, probeert Farhan. “Het is alleen maar geweld om de macht. Honderden krijgsheren willen gebieden veroveren voor hun clans en willen president worden. Bovendien voeren fracties binnen dezelfde clans ook nog eens een machtsstrijd. Je kan vandaag dan ook niet meer spreken
over Somalië als één land. Het gebied is totaal verdeeld: een centraal gezag bestaat niet.” Vóór de burgeroorlog uitbrak, was Somalië een Oost-Afrikaanse parel met een paradijselijke strandengordel langs de Indische oceaan. “Het was een geliefkoosde ankerplaats voor cruises”, zegt Farhan. “Vandaag zal je er geen toerist meer aantreffen. Het land is vernield en verworden tot een groot oorlogsmuseum. Ook ik heb vandaag alleen maar slechte herinneringen aan Somalië: vernielde dorpen en steden, verminkte en uitgemergelde mensen op straat.” Omdat Kenia de vluchtelingenstroom uit Somalië niet kon slikken, werden de Somaliërs volgens ‘quota’
verspreid over bereidwillige opvanglanden. Zo werd Farhans familie – uitgezonderd Farhan, die toen nog maar 16 jaar was - op een vliegtuig naar België gezet. “Door een administratieve vergetelheid stond ik niet op de lijst”, vertelt hij. “Ik kon niet mee en moest minstens een jaar wachten op een nieuwe kans. Al die tijd stond ik er helemaal alleen voor. Meestal kreeg ik wel een bord eten van een andere Somalische familie in het kamp. Maar het was wel elke dag een gevecht om te overleven.” In oktober 1999 kon Farhan zich eindelijk bij zijn familie voegen in een flat op Linkeroever. Hij was 18 jaar en door de oorlog had hij alleen zijn lagere school afgemaakt. “In het begin was het hard. Nederlands is heus geen gemakkelijke taal. Ik heb eerst een diploma elektromechanica behaald en later nog een graduaat maatschappelijk werk. Ik heb keihard gewerkt om mijn plaats hier te veroveren. Het speelde wellicht in mijn voordeel dat ik me al heel mijn leven had moeten aanpassen aan steeds wisselende situaties.” Farhan is nu getrouwd met de Belgische Leen en samen hebben ze een dochtertje, Nur. Ondanks alle ellende in Somalië is hij zijn vaderland nog niet vergeten. “Ik zie de eerste twintig jaar de situatie in Somalië niet stabiliseren”, zegt hij. “Maar als het er ooit rustig wordt, zou ik er graag gaan leven. Het is de Afrikaanse manier van leven die me zo aanspreekt: relaxed, veel minder stress. Hier moet je voortdurend beter en meer presteren. De mensen ginder zijn sneller tevreden met kleine dingen.” Farhan Omar krijgt een sim-pakket van Ortel Mobile om naar zijn thuisland te bellen.
i
Somalische die naar Nederland vluchtte, in de politiek stapte en internationaal bekendheid verwierf met haar vlijmscherpe kritiek op de islam. Ze maakte samen met - de nadien vermoorde - Theo van Gogh Submission, een kortfilm over de positie van vrouwen in de islam. Nadien moest ze jaren ondergedoken leven, onder meer in de Verenigde Staten.
Waris Dirie Een erg bekend Somalisch fotomodel. Als goodwillambassadrice voor de Verenigde Naties strijdt ze tegen vrouwenbesnijdenis. In ons land is ze bekend door een bizar voorval. Op 5 maart 2008 verdween Waris Dirie in Brussel. Twee dagen later werd ze gezond en wel teruggevonden. Eerst verklaarde ze dat ze die avond de weg naar haar hotel niet meer had kunnen terugvinden. Nadien kwam ze met het verhaal dat ze ontvoerd en bijna verkracht was door een taxichauffeur.
BEL DE HELE WERELD ROND TEGEN EXTREEM LAGE TARIEVEN www.ortelmobile.be
.DIVERS ANTWERPEN
donderdag 26 november 2009
Cijfers
Siësta!
Gijon
La Coruna
MM Spanje beslaat tachtig pro-
Vigo
Aviles
Mi ño
Santiago
FRANKRIJK
Oviedo Leon
Bilbao San Sebastian
Y b
ANDORRA
R E N E E E N
Golf van Lion
Gerona
la
ro cent van het Iberisch SchiereiDuero Tarragona Zaragoza land. Daarnaast horen de eilanBarcelona Tor me s Salamanca CANARISCHE EILANDEN Lanzarote dengroep Balearen in de MidFuerteventura dellandse Zee, de Canarische Menorca Madrid La Palma Las PORTUGAL eilanden in de Atlantische OceCastellon Mallorca Tajo Palmas aan en de Spaanse enclaves in Toledo Valencia Palma de El Hierro Jucar Mallorca Noord-Afrika bij het land Guadiana Ibiza EN Gran S P A N J E AR MM Inwoners: 46.661.950 LE La Gomera Tenerife Canaria BA S eg ura MM Oppervlake: 505.992 km² Cordoba Alicante Murcia MM Hoofdstad: Madrid alquivir Cartagena Guad Huelva E Granada Sevilla MM Religie: de dominante reliZ E E S Almeria gie in Spanje is het rooms-kathoMalaga Golf van D N A Cadiz Cadiz lieke geloof (80 procent van de L L
Es
O CE A A N AT L A N T I S CH E
Appeltjes van oranje
P
E
Spanje
100km
Santander
CANARISCHE EILANDEN Lanzarote
Gibraltar (VK)
D I D
bevolking) MM Politieke structuur: constitutionele monarchie met koning Juan Carlos I als staatshoofd MM Economie: Spanje is met de export van citroenen, sinaasappels, olijven en olijfolie, noten, druiven en wijn één van de belangrijkste landbouwproducenten van Europa. Ook het toerisme zorgt voor veel werkgelegenheid. MM Typisch gebruik: de siësta! Tussen 14u en 17u doet Spanje een middagdut.
E
“De Spaanse keuken is heel “Jullie Vlamingen zien alles graag geregeld. Zelfs feestjes moeten tot in de puntjes voorbereid zijn”, lacht Jose Miralles, uitbater van het Spaanse restaurant Valencia aan de Oude Leeuwenrui. “Bij ons gaat alles veel spontaner. We doen samen inkopen, koken, eten, blijven natafelen tot we honger krijgen en beginnen opnieuw.” (lacht)
Jose Mirallas: “Ik ben veertig en heb zelden ’s middags zonder mijn ouders gegeten. Een goeie gewoonte. Die traditie geef ik door aan mijn kinderen.”
‘Allesbehalve haast’ en ‘lege maag, hart zonder vreugde’, lezen we boven de toog van restaurant Valencia. Spaanser kan dat niet klinken.
Valencia is een beetje Spanje. Een restaurant waar je geniet van een ongedwongen volkse sfeer en van authentieke Spaanse kost. We arriveren tussen middag- en avondshift en onze fotograaf kijkt beteuterd naar de lege pannen in de keuken. Chef-kok Jose ziet snel een oplossing. Hop, die keukenschort aan en gamba’s en langoustines grillen. Een geheim recept? Hij kijkt ons ernstig aan. “Goede ingrediënten hebben weinig nodig. Alleen wat zeezout, olijfolie en citroen. De Spaanse keuken is heel puur.” Jose kwam op zijn derde naar Antwerpen. Veel herinneringen aan zijn geboorteland heeft hij niet. “Eigenlijk verraadt alleen mijn naam mijn Spaanse afkomst”, lacht hij. “Ik zou net zo goed een Vlaming kunnen zijn. Mijn vader is naar hier gekomen als zeeman, hij werkte bij
de Compagnie Maritime Belge. Omdat mijn moeder zich thuis maar wat zat te vervelen, is zij een restaurant begonnen.” De moeder van Jose had in Spanje als kok gewerkt en bouwde in een mum van tijd een bloeiende zaak uit. Vijf jaar geleden namen Jose en zijn vrouw Fernanda, een Portugese, de
zaak over. ”In de beginjaren was Valencia een echt routierscafé waar vooral Spanjaarden kwamen. Een café met pension, want in de kamers boven bleven de zeemannen soms een paar weken slapen. Vandaag is het percentage Spanjaarden in ons clientèle misschien nog drie procent. De oude
zeemannen van toen zijn met pensioen en de Spaanse gemeenschap is kleiner geworden.” Met de jaren zag Jose niet alleen de Spanjaarden verdwijnen, maar ook de stad veranderen. “Ik ben nog altijd dol op de bruine kroegen, de internationale sfeer, de Zoo... maar ik heb Antwerpen toch ook grijzer
zien worden. Het Falconplein, het Sint-Jansplein, de buurt van het Schipperskwartier, dat is allemaal zo doods nu. Antwerpen was vroeger een stad waar je zeven dagen op zeven, 24 uur op 24, kon feesten. Een kreeftje in het midden van de nacht, je kon het zo gek niet bedenken of het kon. Nu vind je ’s nachts hooguit
DIVERS ANTWERPEN.
donderdag 26 november 2009
Recept
Geschiedenis
Arroz negre van Jose
MM 1 liter visfumet zonder witte wijn MM 3 zakjes inkt van inktvis MM 400 g bobalrijst
(zwarte rijst)
Ingrediënten voor 4 personen MM paellapan van 36cm MM ½ grote ajuin MM 400 g sepia MM 300 g kleine pijlinktvisjes MM 3 gepelde en versneden tomaten MM 2 teentjes look MM 3 soeplepels olijfolie MM 3 lepeltjes rode paprikapoeder MM zout
Bereiding
Zet de paellapan op een zacht vuurtje en stoof de fijngesnipperde ui samen met de sepia en de pijlinktvisjes. Voeg daarna tomaatjes, look en rode paprika toe. Alles lichtjes aanfruiten en vervolgens de rijst en de inkt toevoegen. Blussen met de visfumet, eerst tien minuten op een krachtig vuur, daarna lichtjes laten sudderen tot de rijst het vocht opgenomen heeft. Serveren met een beetje aioli. Smakelijk!
Antwerpen en Spanje met elkaar verweven MM ‘De rijke en dichtbevolk-
te stad Antwerpen zou zich terecht de hoofdstad van de wereld kunnen noemen’, verklaarde Juan Calvete de Estrella, hoveling van Filips van Spanje, in 1549. Antwerpen was in de zestiende eeuw de belangrijkste handelsstad van Europa, maar kreeg erg te lijden onder de politiek-godsdienstige strijd tussen het protestantse noorden en het katholieke Spanje. Tijdens de Spaanse furie werd Ant-
werpen in 1576 geplunderd door Spaanse huursoldaten. In 1585 werd de stad door de Spaanse stadhouder Alexander Farnese, hertog van Parma, veroverd na een beleg dat meer dan een jaar geduurd had. Na die verovering trokken vele niet-katholieken met hun kennis en kapitaal naar het Noorden en zette de Gouden Eeuw zich daar verder. De bijnaam ‘sinjoor’ voor de Antwerpenaar dateert uit de periode van de Spaanse Inquisitie en is afgeleid van het Spaanse señor, deftige heer.
puur”2.642 Spanjaarden wonen in Antwerpen
MM
“Jullie kleuren graag binnen de lijntjes. Bij ons steekt het allemaal niet zo nauw”
nog een pita.” Van pita is bij Jose geen sprake. In zijn restaurant staan especialidades españolas als inktvis in eigen nat, gambas a la plancha, zarzuela en kip met look op de kaart. Specialiteit van het huis is... paella. “Valencia is dé rijststreek van Spanje, paella is een echt streekgerecht. De echte Spaanse keuken, dat primeert hier. Zalm zal zelden op de kaart staan, gestoofde koeienmagen dan weer wel. Op speciaal verzoek maken we gerechten als vis in zoutkorst of speenvarken.” Jose groeide op in België, maar wel op zijn Spaans. Merkte hij grote verschillen tussen de twee culturen? “Toch wel, Vlamingen zijn meer gereserveerd. Jullie kleuren graag binnen de lijntjes. Bij ons steekt het allemaal niet zo nauw. Drinken we vandaag een flesje te veel, dan drinken we er morgen wel eentje minder. We hebben ten minste geleefd!” Als Jose en zijn vrouw met de familie een flesje willen kraken, moeten ze gewoon de trap op. De hele familie woont onder één dak. Ook dat is ty pisch Spaans. “De ouders van Fernanda zijn naar België gekomen omdat hier meer werkgelegenheid was. Maar we vinden het ook belangrijk om dicht bij mekaar te zijn. Samen eten bijvoorbeeld is heilig. Of het nu één, twee of drie uur wordt, als we maar samen aan tafel zitten. Ik ben veertig en heb zelden ’s middags zonder mijn ouders gegeten. Ik vind het een goeie gewoonte en geef de traditie door aan mijn kinderen.” Bij het buitengaan botsen we op die volgende generatie. Yasmine (8) en Letizia (5) komen van school en vliegen in de armen van hun Portugese oma. Of de zussen later het restaurant overnemen? ”Dat weet ik niet”, zegt Letizia. “Ik zal er eens over nadenken.” Valencia, Oude Leeuwenrui 26. Open tussen 12u en 14.30u en 19u en 23u. Maandag gesloten. Info: 03234.09.23
i
Anita en Jose met een foto van hun grote gezin.
“Om zes uur alle winkels dicht was echt aanpassen” Spaans echtpaar Jose (77) en Anita (75) bouwden nieuw leven op in Antwerpen
“Om vijf uur het eten op tafel, om zes uur de koffie. Daar lachten we vroeger mee. Vandaag hebben we ons aangepast aan de gewoonten van de Vlamingen.” Met zes kinderen zakten Anita Jimenez Villar (75) en Jose Montes Valera in (77) in 1964 naar Antwerpen af. Nog drie kinderen zouden hier geboren worden.
“Negen kinderen ja”, lacht Anita. “Ik vond zes al veel, maar mijn man kon zich niet inhouden.” In september 1964 beslisten Anita en Jose om een nieuw leven op te bouwen in Antwerpen. “Mijn man en ik zijn van Cordoba afkomstig”, vervolgt Anita. “Echte Andalusiërs. We leerden mekaar kennen, trouwden en kregen zes kinderen. Jose werkte bovengronds in de mijnsector én in de landbouw, ik bleef thuis voor de kinderen. Het was geen slecht leven, maar we wilden iets anders. En we wilden vooral weg van het Franco-regime. Daar hadden we het erg moeilijk mee.” Jose vertrok alleen naar Antwerpen, zijn gezin volgde drie maanden later. Met de trein, herinnert Anita zich nog als de dag van gisteren. Waarom Antwerpen? Jose was in de Scheldestad zijn hart verloren. “Ik heb veel rondgereisd, maar Antwerpen sprak me aan. Ik heb altijd iets met havensteden gehad. Toen de kinderen klein waren, ben ik ook veel met ze aan de kade gaan wandelen.” Jose vond werk bij de Metallurgie
Hoboken en later in de Grand Bazaar in Kontich. Het koppel settelde zich in Wilrijk, maar zou uitwijken naar het Antwerpse Zuid, toen een arme buurt, en later naar Borgerhout, waar de twee vandaag nog wonen. ”Die eerste jaren waren heel moeilijk”, vertelt Anita. ”We lieten zo veel achter. In Spanje had ik altijd mijn familie rond mij, hier zat ik plots alleen met dat grote gezin. Ik vond Antwerpen een prachtige stad, maar voelde me ontheemd. Ik sprak de taal niet, liep verloren in de stad...” Dat gevoel ebde weg, en Jose en Anita begonnen zich thuis te voelen. “Je moet de knop omdraaien. En de Antwerpenaren waren heel gastvrij. Als je de migranten van vandaag hoort, is dat een heel ander verhaal. Wij hebben nooit racisme ondervonden. Toen we vijftig jaar getrouwd waren, hebben we zelfs bloemen en een mooie medaille gekregen. Daar waren we heel blij mee.” Of ze ooit terugkeren naar Spanje? Het koppel schudt het hoofd. “Drie jaar geleden hebben we ons huis aan de Costa Cálida verkocht. We gebruikten het als vakantiehuis, maar twee huizen onderhouden werd te zwaar. We hebben getwijfeld, maar uiteindelijk willen we zijn waar onze kinderen MM
“Spanje is nu ons vakantieland. We gaan er op hotel, zoals echte toeristen” anita jimenez villar gepensioneerde
zijn. Ik heb soms gevloekt op het vele werk, maar nu ben ik zo blij dat ik ze alle negen heb.” (lacht) De negen kinderen zorgden voor zeventien kleinkinderen en zes achterkleinkinderen. Eén zoon keerde twintig jaar geleden naar Spanje terug. “We zijn opgelucht dat de keuze gemaakt is”, zegt Anita. “Spanje is nu ons vakantieland. We gaan er op hotel.” Spanje blijft ook heel aanwezig in casa Montes. Anita bereidt geregeld Spaanse gerechten. “Maar gisteren waren het koteletten met aardappelen en boontjes.” Elke middag wordt er naar het favoriete Spaanse feuilleton gekeken. “We lezen ook Spaanse kranten en volgen het nieuws op tv. We wonen wel hier, maar we blijven ons Spaans voelen. Dat is ons thuisland.” De kenmerken van de Spaanse cultuur? “De flamenco, de stoeltjes op straat, de zon... Spanjaarden zijn heel warm en hartelijk, zeker in de streek waar wij vandaan komen. Harde werkers zijn het.” En de Vlamingen? “Op vaste tijden eten, om zes uur alle winkels dicht... Dat was echt aanpassen. In Spanje gingen we om tien uur ’s avonds nog vis kopen en lagen we nooit voor halfeen in ons bed. We hebben veel Vlaamse gewoonten overgenomen. Eigenlijk eten we nu ook op vaste tijdstippen, maar zodra we in Spanje aankomen, nemen we automatisch het ritme van daar over.” Anita en Jose blijven het leven buiten en de zon wel heel erg missen. “In Andalusië heb je 300 dagen per jaar zon”, zegt Anita met een zucht. “Al die regen en de donkere dagen hier, het weegt soms op ons gemoed. (denkt na) Maar ergens pas je je ook daaraan aan.”
.DIVERS ANTWERPEN
donderdag 2 november 2009
Folklore
Smerig maar leuk
slagveld. Niemand is veilig voor de duizenden tomatengooiers die elkaar en de kijkers, vooral fotografen en toeristen, bekogelen. Kledingadvies: zwembroek en duikbril. De tomatenregen houdt op om 13u. Direct na afloop begint de grote schoonmaak.
Tomatenregen
MM Als wij te veel rijpe toma-
ten hebben, maken we er soep van. In het Valenciaanse Bunol bekogelen ze elkaar ermee. Jaarlijks gaan naar schatting zo’n 125.000 kilo tomaten door de lucht tijdens het uitzinnig tomatenfeest, iedere laatste woensdag van augustus. Om 11u verandert het slaperige plaatsje in een vrolijk
Stierenrennen
MM Een beroemd onderdeel van
La Tomatina in Bunol.
de San Fermín-feesten, jaarlijks van 6 tot 14 juli in Pamplona, is het stierenrennen. Sinds 1591 worden dan om acht uur ’s morgens zes vechtstieren door de
nauwe straten gejaagd. Er wordt gezorgd voor grote stieren met grote horens die gefokt zijn op snelheid. Stierenrennen is vooral populair bij (vaak dronken) mannen. Het spektakel duurt vaak maar drie minuten, maar in de nauwe straatjes leidt het feest dikwijls tot lelijke valpartijen van stieren en mensen. Het festijn trekt elk jaar zo’n halfmiljoen bezoekers. Het ziekenhuis in Pamplona draait telkens overuren. Kledingadvies: sportschoenen, wit katoenen shirt en een rode bandana.
De encierro in Pamplona.
In een oud koffiemagazijn, op een zucht van de Vlaamse Kaai, ligt een typisch Spaanse flamencobar met een podium, lampions en muren vol expressieve zwart-witfoto’s van de grote flamencohelden.
“Flamenco is een levensstijl, zoals jazz” De dansschool Peña Al Andalus is het levenswerk van Ana Ramon en haar Spaanse man Antonio Perez.
Mocht het niet zo bijtend koud zijn buiten, zou ik denken dat ik in Andalusië zat. Ana Ramon is dé pionier van de flamencodans in Vlaanderen. In 1985 behaalde zij het diploma van flamencodanseres aan de Catedra de Flamencologia in Jerez de la Frontera. Peña Al Andalus is een tempel voor dans en cursussen, waar je op zaterdagavond tijdens de optredens ook typisch Spaans kan eten. Voorts organiseert het gezin het Spaans festival Feria Andaluza in het provinciaal domein De Schorre in Boom. Voor al hun inspanningen heeft de Andalusische deelregering de familie officieel erkend als cultuurambassadeurs. “Ik ben in Antwerpen geboren, maar mijn naam en het donkere uiterlijk van mijn familie doen vermoeden dat er Spaans bloed door mijn aderen stroomt”, vertelt Ana Ramon. “Als kind was ik al gek van dansen. Zoals zo veel Vlamingen ging ik met mijn ouders op vakantie naar de Spaanse costa’s. Ik denk dat ik ginder de flamenco voor het eerst gezien heb.” “In Vlaanderen kon je alleen salondans volgen terwijl mijn hart uitging naar de etnische dansen. Flamenco is een wereld op zich, zoals jazz en blues. Je geraakt er niet op uitgekeken, je bent nooit volleerd. Wannes Van de Velde was de enige in Antwerpen die zich een beetje met flamenco bezighield. Ik moest naar het buitenland om me bij te scholen.” Rond haar zeventiende ging Ana flamencodans studeren in Madrid. Ze werd er verliefd op Antonio Perez, toen student aan de univ. “Hij is afkomstig van Ayamonte, helemaal in het zuiden van Spanje, tegen de Portugese grens. Antonio komt uit het hart van de flamencostreek, maar toen ik hem leerde kennen, had hij niets met flamenco. Het is zo’n vooroordeel. De mensen denken dat alle Andalusiërs flamenco kunnen dansen en dat alle M
Boven: Nina Perez-Ramon, die nog altijd Spaans praat met haar vader, met enkele van haar cursisten in actie tijdens een sjaaldans. Rechts: Nina, Antonio Perez en Ana Ramon in Peña Al Andalus.
zwarten een ongelooflijk gevoel voor ritme hebben. Dat klopt niet. Bij de zwarten zitten ook heel wat houten harken.” “Ik heb de flamencocultuur leren kennen en waarderen via mijn Antwerpse vrouw!”, lacht Antonio, die nu helemaal mee ingeschakeld is in de Peña Al Andalus. Antonio ondervond wel wat aanpassingsproblemen toen hij mee naar Antwerpen verhuisde. “De manier van denken is hier totaal anders. Jullie hebben zo veel regeltjes: om knettergek van te worden!” “In het zuiden wordt creativiteit veel meer gestimuleerd”, vindt ook Ana. “Met als gevolg dat Spanjaarden veel sneller kunnen improviseren en dingen oplossen. Bepaalde gewoonten krijg je er niet uit. Zo nemen wij nooit ons middagmaal voor 14u
MM
“Jullie hebben zo veel regeltjes: om knettergek van te worden!” Antonio Perez Flamenco-ambassadeur
en eten we ’s avonds rond 23u.” Het koppel heeft twee kinderen. Dochter Nina Perez is regentes, maar verliet het onderwijs om net als haar moeder flamencoles te geven. Zoon Carlos is ingenieur en woont in Qatar. Flamenco is in Parijs uitgeroepen tot werelderfgoed. “Ik merk dat de interesse groeit. Dansscholen wa-
ren nog nooit zo populair als nu. Dat komt omdat dansen en zingen voedsel is voor de ziel. Alles is zo materieel en machinaal geworden. Omdat flamenco veel concentratie vergt, kan je je tijdens de dans eventjes helemaal losmaken van alle zorgen en stress. Het zorgt voor een ontlading. En vooral: je kan er zo blij van worden!”
Zaterdag 5 december, flamencodans om 21.30u met Cristina Arranz en grupo Camino Flamenco. Gratis. Zaterdagen 12 en 19 december om 21.30u, Fiestas Navideñas (kerstfeest) met allerlei optredens, voorverkoop 12 euro, 14 euro aan kassa Peña Al Andalus, Vorstermanstraat 1 in Antwerpen, 03-830.31.99 (overdag) en 03-248.64.45 (na 18u) www.alandalus.be
i i i i
DIVERS ANTWERPEN.
donderdag 26 november 2009
Culinair
Herkomst
Over tapas en toeristen
Lawaaierige Vlamingen
Een echte Spanjaard haalt er in een tapasbar in één oogwenk de toeristen uit. MM Vlamingen en tapas: Caye-
tano Cuesta, wiens ouders afkomstig zijn uit een dorpje bij Salamanca, moet eens lachen. “In Spanje kunnen wij meteen zien wie de echte Spanjaarden zijn, en wie de toeristen. Spanjaarden staan recht aan de
toog in een tapasbar, ze zitten nooit aan de tafeltjes. Dat komt omdat wij tapas eten alleen als een vorm van ’socialisatie’ zien.” MM “Wij bestellen een drankje, met een kleine tapa bij om te eten. Na twintig minuutjes trekken wij door naar een volgende tapasbar, om opnieuw een drank-
je en een tapashapje te bestellen. Zo kunnen we gemakkelijk vier of vijf tapasbars doen. Toeristen doen dat anders. Zij bestellen één drankje en kiezen daar dan vijf tapashapjes bij. Voor een barhouder is dat minder interessant, want hij pakt zijn winst vooral op die drank, niet op die goedkope tapas.”
Er bestaan veel hypothesen over de herkomst van woord flamenco. MM Flamenco betekent ’Vla-
ming’, maar of wij iets te maken hebben met de typische dans, is daarmee zeker nog niet bewezen. De gitanos (zigeuners) die de dans en klanken meebrachten, werden als onbetrouwbaar bestempeld, hetzelfde werd ge-
zegd over de in Gent geboren keizer Karel (El Flamenco), die in de 16de eeuw over Spanje regeerde. MMEen andere hypothese over de etymologie is dat de zang en dans van de gitanos de weldenkende Spaanse bevolking aan het baldadig gedrag van de vele Vlaamse huurlingen en inwijkelingen deed denken die tijdens de heerschappij van keizer Karel in Spanje ronddoolden. Vlamingen waren naar het schijnt nogal lawaaimakers.
Spaanse machopaarden stelen ruiterharten Nooit eerder waren de barokke Andalusische paarden zo populair als nu. De meestal sneeuwwitte edele viervoeters met de zware hals en ronde vormen zijn de blikvangers in paardenshows als Cavalia. In Antwerpen hebben de Spaanse paarden zelfs al een eigen fanclub!
Cayetano Cuesta op het Falconplein. “Met enkele kleine aanpassingen kan dit de gezelligste buurt van Antwerpen worden.”
“Ik ga één keer per week naar de frituur”
“Nee, geen koffie”, zegt Cayetano Cuesta (35). Hij maakt een horizontaal gebaar met zijn handen. “Jullie verdunnen jullie koffie te veel met water.” De Vlaamse frieten kan hij meer waarderen.
“Ik ga één keer per week naar de frituur. Liefst frituur Falcon op de Brouwersvliet, dat is de properste frituur van ’t stad. Je kleren stinken nooit als je buitenkomt. Spanje heeft wel tapas en bocadillos, maar geen frietkoten.” Thuis krijgt Cayetano ook lekker eten. Zijn vriendin Isabelle is de dochter van topchef Marc Paesbrugghe van restaurant Sir Anthony Van Dyck. “Ze werkt mee in het restaurant en kan héél lekker koken. Gelukkig, want ik ben zelf een nul in de keuken.” Via Isabelle belandde de sympathieke Madrileen vijf jaar geleden in Antwerpen. “We hebben elkaar in Madrid leren kennen. Zij studeerde er Spaans. In Antwerpen pikte ik het Nederlands snel op omdat ik al taalkunde had gestudeerd in Duitsland en dus vertrouwd was met de Germaanse talen.” Cayetano is taalverantwoordelijke Spaans van het Linguapolis Instituut voor Taal en Communicatie van de Universiteit Antwerpen. “Mijn beste advies voor anderstaligen die hier komen wonen, is om niet te veel met landgenoten op te trekken maar hun nieuwe vriendenkring op te bouwen met Belgen. Wat mij aanvankelijk wel choqueerde, is M
dat alles hier via de agenda verloopt. Je moet zelfs een afspraak maken om op bezoek te gaan bij je beste vrienden. Terwijl ik in Spanje gewoon aanbel.” “Ook de lange, grijze winters bevallen me niet. In Madrid duurt de winter even lang en is het minstens zo koud als hier, maar de lucht ziet blauw en er is licht. Maar ik klaag niet. Met het vliegtuig zit ik in 2,5 uur bij mijn familie en vrienden in Spanje. Ik kan me goed aanpassen.” Cayetano woont op het Falconplein. “De veiligste buurt van Antwerpen”, vindt hij. “’s Avonds loopt er altijd volk over straat en als er iets gebeurt, pakken de meisjes van het Schipperskwartier direct de telefoon. Je ziet hier veel combi’s.” “Het zou mooi zijn als ze nog wat verkeersdrempels leggen om de snelheid te beperken, als ze de blikjes bier op straat beter opruimen en er nog wat mooie handelszaken bijkomen. Dan wordt het Falconplein, vlakbij het MAS en het Eilandje de gezelligste buurt van Antwerpen.” Of hij nog veel gewoonten van Spanje onderhoudt? Eet hij bijvoorbeeld nog altijd even laat als in MM
“Het Falconplein is de veiligste buurt van Antwerpen” Cayetano Cuesta docent SpaanS
Madrid? “Wij eten niet te laat, jullie eten veel te vroeg! Dat zijn van die clichés. Alsof alle Spanjaarden extreem-katholiek zijn en allemaal flamenco dansen. Belgen eten toch ook niet elke dag friet met mosselen?” Wat Cayetano geweldig vindt aan Antwerpen, is de steun die de stad verleent aan muzikale projecten. “Voor muziekliefhebbers is dit een opwindende stad. Elektronische muziek is mijn grootste hobby, en Antwerpen - en met uitbreiding heel België - heeft op dat vlak veel te bieden. In Madrid kent iedereen Deus, Daan en Hooverphonic. Na Depeche Mode is de Belgische band Front 242 mijn meest favoriete groep ooit.” “Met Vlaamse vrienden heb ik de elektronische band Los2os en ik heb nog een project met Sylvia en Heather, twee Vlaamse meisjes die geweldig kunnen zingen. Met de vzw Het Volk Serveert organiseer ik het Waagstock Festival aan de Stadswaag en met de vzw Sunshine Concerts proberen we beginnende groepen een kans te geven.” “Of ik ooit terug wil naar Madrid? Ik leef in het ‘nu’. Zeg nooit nooit. Als er morgen een geweldigde werkaanbieding komt uit Madagascar, ben ik misschien weg. Maar voorlopig heb ik het hier erg naar mijn zin. En stel dat ik kinderen krijg, dan kan ik toch moeilijk zoals de vorige generatie Spaanse arbeiders, op mijn oude dag terug naar Spanje vertrekken en mijn kinderen en kleinkinderen hier achterlaten?”
ma’s, ook in de gewone dressuurwedstrijden staan ze tegenwoordig hun mannetje. “Ze zijn heel intelligent, cool in het hoofd en wondermooi. Dat het alleen showdieren zijn die in een circus thuishoren, is al lang achterhaald.” Annicks dochter Anneleen Michielsen is al even verliefd op de Spaanse macho’s. De meeste paarden worden ingevoerd uit Spanje. Wie een PRE-paard wil aanschaffen, kan bij Antwerp Andalusians wegwijs gemaakt worden. Want niet ieder sprookjesachtig wit paard met lange manen is een Andalusiër. Meer zelfs: niet iedere Andalusiër is een schimmel. Zo mocht Annicks zwarte Spaanse hengst Luis-Seni in 2007 figureren in een reclamespot voor het nieuwe cinemacomplex Kinepolis in Oostende. In 2003 ontving het Antwerps Sportpaleis de show Como bailan los caballos (Zo dansen de paarden) van de Koninklijke Andalusische Rijschool uit Jerez de la Frontera.
Annick Meurant uit Kapellen was een jaar of vijf toen ze tijdens een vakantie met haar ouders in Ibiza een rit mocht maken op een wit paard. Waarschijnlijk was dat toen een Andalusiër. Jaren later kocht ze in Spanje zelf een PRE (Pura Raza Espagnola)-paard. Met haar vereniging Antwerp Andalusians probeert ze de liefhebbers van het ras nu samen te brengen. Drie jaar na de eerste editie staat er volgend jaar waarschijnlijk opnieuw een Antwerp Andalusian Day op het programma. “Er zijn www.antwerp-andalusians.be veel Spaanse paarden in de provinwww.bpreb.com cie Antwerpen, maar er zijn weinig stamboekactiviteiten”, legt Annick Meurant, bestuurslid van de Nationale Belgische Federatie van M M het PRE-paard, uit. “PRE-paarden zijn het oudste rijpaardenras van het Europese continent. Ze worden niet voor niets de koningen onder de paarden en het paard van de koningen genoemd.” De Spaanse paarden zijn niet al- anniCk Meurant leen in opmars in showprogram- antwerp andaluSianS
i i
“Andalusiërs zijn de koningen onder de paarden”
Annick Meurant met Luis-Seni.
.DIVERS ANTWERPEN
donderdag 26 november 2009
Leuke adresjes
Viva España in Antwerpen Las Mañas
Spaans restaurant waar vroeger vooral truckchauffeurs kwamen. Wie hier aanschuift voor tapas of gamba’s a la plancha, krijgt er veel lawaai en muziek, een breedbeeldtelevisie met voetbal op de achtergrond en gesticulerende Spaanse locals aan de bar bij. Ankerrui 36, 03-231.72.20 zara en basta
Wie Spaanse kleding zegt, zegt Zara
se delicatessen, van olijven en tortilla’s tot chorizo, gedroogde vis , wijnen en likeur. Ook keramiek en authentieke paellapannen vind je hier. Proeven kan in de Horchateria Santa Catalina. Zirkstraat 34, 03-225.01.79
en Mango, maar stap zeker ook eens Basta binnen. In deze zaak vlakbij de Meir palmen zestien Spaanse topmerken 580 m² winkelruimte in. Een mengelmoes aan kleuren, stijlen en materialen. Twaalfmaandenstraat 11, 03-226.50.11
eL pinXto
In Spaans Baskenland worden tapas pinxto’s genoemd (lees: pinchto). Bij het gelijknamige restaurant op het Zuid kan je een snelle hap meep(r)ikken of urenlang genieten van een assortiment authentieke
eL VaLenciano
Op wandelafstand van de Grote Markt kan je in dit kleine winkeltje terecht voor de lekkerste Spaan-
“Antwerpen ligt in het hart van Europa” In het land van de macho’s zeggen dat je ballerino wil worden is niet gemakkelijk, maar de Baskische Mikel Jauregui (27) deed het. Nu danst hij bij het Ballet van Vlaanderen en heeft hij zijn eigen stek aan het Sint-Jansplein. We spreken af in Grand Café Paon Royal aan het Centraal Station. Mikel reist meteen na het interview door naar Duitsland, om met de compagnie een productie te dansen. Hij is het reizen gewend. ”Ik ben op mijn achttiende uit Spanje vertrokken om in Duitsland twee jaar aan de professionele balletschool te gaan studeren. Daarna heb ik vier jaar in Wenen gewoond.” Wenen lag Mikel minder. Toen hij hoorde dat Kathryn Bennetts de artistieke leiding van het Ballet van Vlaanderen zou overnemen, stuurde hij een sollicitatie naar Antwerpen. Zijn dansvideo viel in de smaak en hij mocht auditie komen doen. Hij maakte danig indruk, kreeg een contract aangeboden en bleef. ”Ik voelde me meteen thuis in Antwerpen. Mensen hadden me gezegd dat het een kleine maar levendige stad was waar veel gebeurt. Dat klopt. Antwerpen is een stad die groeit en in beweging is. In Wenen had ik dat gevoel niet. De stad is mooi, maar veel conservatiever.” “Op het vlak van dans wordt er in Wenen heel klassiek gedacht. Na een tijdje was ik dat beu.” “Antwerpen is echt het hart van Europa. Met de trein ben je zo in wereldsteden als Londen, Parijs, Brussel, Amsterdam... Antwerpenaren staan er zelf niet bij stil, maar dat is een ongelooflijke troef.” Mikel danst momenteel zijn vierde seizoen bij de compagnie en heeft zich ondertussen een appartement aangeschaft. “Ik voel me hier goed. Ik ben echt gelukkig in Antwerpen, anders had ik dat niet gedaan. Maar in het leven weet je natuurlijk nooit. In mijn beroep reis je de wereld rond. Ik voel me een beetje wereldburger. Dol op paella, maar evengoed op sushi. Misschien woon ik over twee jaar in Australië en over tien jaar in New York. Dat vind ik zo leuk aan dit leven. Ik weet niet waar ik zal eindigen. Het leven verrast me, en het is al mooier geworden dan ik had kunnen dromen.” “Het is moeilijk om de danswereld binnen te geraken, en ik heb tot nu toe kunnen kiezen. Ik ben
zelf weggegaan in Wenen, en ik werd toegelaten in Antwerpen. Dat is veel waard.” Mist hij zijn familie? “Dat vragen veel mensen, maar ik ben zo vroeg thuis vertrokken dat ik geleerd heb zonder mijn familie te leven. Ik sta er niet meer bij stil.” “Ik blijf Spanjaard en zal altijd een speciale band hebben met mijn thuisland, maar op een gegeven moment kom je op een punt dat je een vreemdeling bent hier, en in eigen land.” “Natuurlijk mis ik mijn familie en het zou leuk geweest zijn om met mijn moeder een keuken te kiezen, maar het is niet het soort gemis dat me andere keuzes doet maken. Ik heb ook geleerd dat je close kan zijn zonder elkaar veel te zien. Mijn ouders en ik horen mekaar bijna elke dag aan de telefoon.” Mikel heeft in genoeg landen gewoond om te vergelijken. Zijn de mensen overal anders? “Ja en nee. Tussen Vlamingen en Spanjaarden zie ik veel gelijkenissen, maar misschien komt dat omdat ik van Duitsland en Oostenrijk kom. Daar zijn de mensen toch minder warm en open. In Antwerpen heb ik nooit problemen gehad om te communiceren of vrienden te maken. Misschien zit Antwerpen ergens tussen de twee in. Wij volgen ons hart, zij hun verstand, en jullie de twee. Een mix. Niet slecht.” (lacht) “Ik vind Vlamingen vooral warm en hartelijk op privévlak. Professioneel zijn ze recht door zee: zakelijk en correct. Op tijd komen bijvoorbeeld is in Spanje geen evidentie, hier wel. Dat vind ik goed, ik ben zelf een stipte jongen.” Als kleine jongen wist Mikel al dat hij wou dansen, maar de Spaanse machocultuur maakte het hem niet altijd gemakkelijk. “Dat is niet wat ze MM
“Het leven verrast me en het is nu al mooier dan ik had durven dromen” MikeL jauregui balletdanser
Spaanse bereidingen, van jamon en calamares tot sint-jakobsvrucht met witloofslaatje en lamskoteletje met chorizopuree. Riemstraat 49, 03-237.06.00 De negen Vaten
Een tikje toeristisch, maar toch een adres waar een uitgesproken Spaanse sfeer hangt en waar uit negen vaten lekkere sangria, sherry, porto en andere specialiteiten wordt getapt. Na middernacht wordt op salsa-, merengue- en flamencomuziek gedanst. Zand 1, 03-226.39.83.
Over regels en afspraken M M Jullie Vlamingen zijn zulke
planners”, lacht Mikel. “Jullie hebben allemaal agenda’s die jullie volboeken. Jullie spreken vandaag af voor volgende week donderdag, om acht uur in dat café. Dat is in Spanje ondenkbaar. Wij zouden zeggen: ‘Zullen we mekaar volgende week zien?’, en het daar op houden. Tegen dat het zover is, bellen we nog wel. Agenda’s hebben wij niet, ik heb er nog steeds geen.” (lacht) “Ik wou eens iets laten vertalen door mijn buurman en we hadden afgesproken dat hij na het eten zou binnenspringen. Vijf minuten voor hij wilde afspreken, belde hij toch nog even. Om te zien of het paste. Daar moest ik zo om lachen.”
Mikel Jauregui: “Ik heb geleerd dat je close kan zijn zonder elkaar veel te zien.”
van een jongen verwachten”, lacht hij. ”Maar voor mezelf was het snel een uitgemaakte zaak en gelukkig hebben mijn ouders er nooit een punt van gemaakt dat ik wilde dansen.” “Op school en op straat voelde ik me een jongetje van Mars. Thuis kwam ik van de planeet Aarde, ik mocht zijn wie ik wilde zijn. Ook al is mijn vader het protoype van de Spaanse macho.” (lacht) “Intussen is er veel aan het veranderen in Spanje. De maatschappij is meer open geworden, ook ten opzichte van homoseksualiteit. Ik ben gay en voel de tolerantie groeien. Antwerpen was sneller in die ontwikkeling, maar Spanje maakt een inhaalbeweging.” Mikel woont in Antwerpen-Noord en heeft zoals zo veel Antwerpenaren het ingewikkelde dossier over de
Lange Wapper gevolgd. “Op de voet. Dat interesseert me echt. Ik ben in het Felixpakhuis de maquette gaan bekijken en heb er veel met vrienden over gepraat. Persoonlijk was ik vóór de brug. Dat zou een prachtig zicht zijn vanop mijn terras. (lacht) Maar ik begrijp de Antwerpenaren die er niet gelukkig mee zijn. Aanpassingen aan het project zijn wenselijk.” “Soms denk ik ook: zijn mensen niet bang voor grote veranderingen? Antwerpen was en is nog steeds een van de belangrijkste wereldhavens. Dan moet zo’n immens architecturaal project toch kunnen?”
Volgende week:
Sri Lanka Suriname Syrië Tadzjikistan