Divers Antwerpen - 51

België Taiwan Togo

Tanzania

Thailand

Van Afghanistan tot Zwitserland

Divers

Antwerpen

Bijlagereeks over de 160 verschillende nationaliteiten die in Antwerpen vertegenwoordigd zijn

donderdag 10 december 2009 www.gva.be

Taiwan

Tanzania

Togo

Thailand

“Thee zetten

“Iedereen heeft

“Een wereld

“Een Thais

blz. 2

blz. 3

blz. 4 - 5

blz. 6 - 7 - 8

Agnes Hsiao

en drinken maakt je hoofd leeg”

Jacqueline Kalinga

hier een eigen brievenbus!”

Amedeo Setodji

zonder Afrika is als een auto zonder benzine”

Malinee Lebegge

koppeltje knuffelt niet op straat”

Teksten: Hans Van Goethem, Kristin Matthyssen, Marjorie Blomme Coördinatie: Kris Vanmarsenille Eindredactie: Carine Tollenaere Foto’s: Bert Hulselmans, Arlette Stubbe, Jan Van Der Perre, Dirk Vertommen, Dirk Kerstens, Patrick De Roo, Koen Fasseur, Mia Uydens, Reuters, GVA, GPD, EPA, AP

.DIVERS ANTWERPEN

donderdag 10 december 009

Cijfers

Bevolking ĂŠĂŠn van de gezondste van AziĂŤ

LN

.BUTV

1307*/$*& '6+*"/

8VDIJV 5"*8"/

MM Officieel: Republiek van

Taiwan Afvallige provincie, dixit Volksrepubliek China

China MM Hoofdstad: Taipei MM Regeringsvorm: republiek MM Staatshoofd: Ma Ying-jeou MM Regeringshoofd: Liu Chaoshiuan MM Religie: boeddhisme, taoïsme, confucianisme MM Oppervlakte: 35.980 km² MM Inwoners: 23.046.177

0045 $)*/&4& ;&&

5"*8"/

$)*/"

2VFNPZ 5"*8"/

4

U

S

B

B

U

W

B

O

5

B

J

X

B

O

$IJMVOH

5BJQFJ 4VBP

5BJDIVOH $IBOHIVB

1FTDBEPSFT

)VBMJFO

5"*8"/

5"*8"/

.BLVOH

5BJOBO 5BJUVOH

-V 5BP

,BPITJVOH

1)*-*11*+/4& ;&& ;6*% $)*/&4& ;&&

-BO :V

ÂĽ (3"1)*$ /&84

“Thee zetten en drinken maakt je hoofd leeg�

MM Levensverwachting: 77,76 jaar (mannen: 74,89 jaar; vrouwen: 80,89 jaar) MM Munteenheid: Taiwanese dollar MM Talen: Mandarijn (officieel), Taiwanees, Japans, Engels MM Volkslied: Lied der drie principes van het volk, Nationale vlaglied MM Landcode internet: .tw MM Landcode telefoon: +886 MM Nationale feestdag: 10 oktober, 1991 opstand tegen de Qingdynastie MM Werkloosheidsgraad: 3,9%

42 Taiwanezen wonen in Antwerpen

Made in Taiwan, iedereen kent de omschrijving wel.

In een halve eeuw is het eiland uitgegroeid tot een van de meest ontwikkelde economieĂŤn van Oost-AziĂŤ en is het de thuishaven van een aantal toonaangevende multinationals: Acer (computers), HTC (smartphones) en Giant (fietsen).

Naast betaalbare producten heeft Taiwan ook veel cultuur te bieden, vertellen Wang Su-Yin, Agnes Hsiao en Huang Liling, die jaren geleden hun vaderland omruilden voor BelgiĂŤ.

Is Taiwan een land? Het eiland is de facto een soevereine staat die sinds de Tweede Wereldoorlog een eigen democratische koers vaart en zich de Republiek China noemt. Toch wordt het land niet officieel herkend door de meerderheid van de wereldgemeenschap, en met name door de Volksrepubliek China, die Taiwan beschouwd als een afvallige provincie.

Dat Taiwan het tot een van de Aziatische tijgers (synoniem voor sterk ontwikkelde economieĂŤn) heeft geschopt, ligt volgens Wang Su-Yin aan het feit dat Taiwan wist te ontsnappen aan de Culturele Revolutie van communistisch China. “Ik zou de Taiwanezen omschrijven als ‘de gelukkigen’. In onze samenleving was het voor iedereen mogelijk om naar school te gaan en op te groeien in een vrije samenleving.â€?

In Taiwan leerde ze haar Belgische man Louis kennen, die er werkte voor Bell Telephone. SuYin en Louis kregen twee dochters, Patricia en Pamela. Het gezin vestigde zich in ’s Gravenwezel. “De rust van het Vlaamse platteland kan je vergelijken met die van Taiwan: heel aangenaam om te leven maar wel kouderâ€?, lacht Wang Su-Yin, die naar eigen zeggen weinig aanpassingsproblemen kende. “Dat komt wellicht door mijn karakter: ik ben nieuwsgierig en leergierig, de Vlamingen appreciĂŤren dat. “Ik voel me hier thuis omdat de mensen behoudsgezind zijn en respect hebben voor elkaar ĂŠn voor elkaars privacy. Taiwanezen zijn veel meer bemoeizuchtig. Zo heeft iedereen wel een mening over de opvoeding van je kinderen. Al heeft M

MM

“Taiwanezen zijn bemoeizuchtig.

Iedereen heeft wel een mening over de opvoeding van je kinderen� wang su-yin vertaler-tolk

alles ook een positieve keerzijde, want daardoor groeien Taiwanese kinderen op in een warme, zorgende omgeving.�

Wang Su-Yin - in Aziatische culturen komt de achternaam steeds voor de voornaam - geeft in ons land al geruime tijd workshops kalligrafie. “Ik vind het belangrijk om cultuur en kennis te delen. Toen ik een tijdje in BelgiĂŤ was, heb ik in de Antwerpse Paleisstraat de eerste Chinese bibliotheek geopend bij wat nu IVCA, Intercultureel Vrouwencentrum Ant-

werpen, heet. Sinds de kinderen het huis uit zijn, werk ik ook als vertaler-tolk. Ik besef dat de verhoudingen tussen China en Taiwan politiek gevoelig liggen, maar in mijn ogen zijn wij allemaal hetzelfde en moet je bruggen bouwen in plaats van onderscheid maken.�

Ook Agnes Hsiao, die nu op Linkeroever woont, volgde haar Belgische man, die ze in het Taiwanese zakenleven leerde kennen, naar ons land. Zij probeert de rijke Aziatische theecultuur te introduceren. “Het hele gebeuren van thee drinken is ook in Taiwan een belangrijk onderdeel van het leven. Die theecultuur heb ik als klein meisje leren kennen, door thee voor mijn ouders te zetten. Al ben ik er mij pas in mijn volwassen leven in gaan verdiepen.� “Destijds was ik als marketingmanager voor Dior in Taiwan. Ik werkte zo hard dat ik mezelf voorbijholde en me eigenlijk leeg voelde. Toen ben ik gaan inzien hoe heilzaam een theepauze is. Door het ritueel van thee zetten en thee drinken maak je je hoofd even leeg. Het is ook een kwestie van evenwicht: de juiste thee combineren met het juiste water, als yin en yang.�

Naast kalligrafie en thee maakt ook muziek een belangrijk deel uit van de Taiwanese cultuur. “In feite hebben wij veel cultuur gemeen met China. Al heeft Taiwan wel eigen componistenâ€?, zegt Huang Li-ling, die met de Gu Zheng een soort Chinese harp bespeelt. Samen met haar Chinese echtgenoot, ook een muzikant, leeft ze in Deurne. “Ik speel ook beiaard. Toen we in BelgiĂŤ arriveerden, wou ik een traditioneel instrument leren bespelen.

Mijn muziekleraar stelde de beiaardschool in Mechelen voor. Een heel indrukwekkend instrument zo bovenaan een toren.�

Wang Su-Yin, Agnes Hsiao en Huang Li-ling beoefenen elk een belangrijk deel van de Taiwanese cultuur: kalligrafie, de theeceremonie en muziek.

DIVERS ANTWERPEN.

donderdag 10 december 2009

Toen en nu

Land van de Kilimanjaro

7JDUPSJBNFFS

#VLPCB 38"/%"

.VTPNB /BUSPO NFFS

.XBO[B

8F N

S F .PTIJ CF &ZBTJ .BOZBSB NFFS NFFS 1B OH 5BOHB 4JOHJEB BO 5BCPSB J

,JHPNB

6HBMMB

5 " / ; " / * "

Duitse kolonie. Een opstand tegen 5BOHBOZJLB NFFS het Duitse gezag in 1907 (Maj-Maj X B 3VOH opstand) werd door de Duitsers 3VLXB %&. 3&1 NFFS $0/(0 hardhandig onderdrukt.

4VNCBXBOHB MM In 1964 verenigde de Republiek Tanganyika zich met de eilanden ;".#*" Zanzibar en Pemba en kwam de Federale Republiek Tanzania tot LN stand. President van de federatie ÂĽ (3"1)*$ /&84

"SVTIB

4IJOZBOHB

%PEPNB /KP

F NC

VB

#636/%*

XPTJ .PZP

HBSBTJ BMB .

Tanzania

MM OfficiÍle landstaal: Swahili MM Oppervlakte: 945.087 km² MM Aantal inwoners: 41.048.532 MM In 1890 werd Tanganyika een

,&/:"

0&("/%"

IB

.PSPHPSP

%BS FT 4BMBBN

*SJOHB

.CFZB FH -VX

/ZBTB NFFS

Intussen is de Tanzaniaanse het Belgische klimaat al wat gewoon. “Ik heb al ĂŠĂŠn keer sneeuw gezienâ€?, zegt ze. “Tanzanianen kennen geen winter, wel een regenseizoen, maar zelfs dan is het nog warm.â€?

In november 2006 bezocht Chris Cooremans in Tanzania het rattenproject Apopo dat Christophe Cox en Bart Weetjens er tien jaar geleden opstartten. Deze afgestudeerde productontwikkelaars van de Hogeschool Antwerpen lanceerden met steun van hun professor Mic Billet het idee om Afrikaanse ratten te trainen om mijnen op te sporen. “Christophe is een oudstudiegenootâ€?, legt Chris uit. “Drie dagen voor mijn afreis naar BelgiĂŤ, ontmoette ik Jacqueline in Dar es Salaam.â€? Het klikte meteen, en in januari 2007 reisde Chris al terug “om te zien hoe serieus het wasâ€?.

M

MM

“Wie in Dar es Salaam op een grote weg fietst, riskeert zijn leven�

Jacqueline Kalinga

De gevoelens waren wederzijds. De twee geliefden begonnen te pendelen. Vorig jaar vierde Chris Nieuwjaar in Dar es Salaam, Jacqueline bracht ook al twee keer een tegenbezoek aan Antwerpen, om in januari van dit jaar de definitieve stap naar een leven op Belgische bodem te zetten.

Chris is wild van Afrika. Of het nooit een optie is geweest om daar te gaan wonen? “Ja, en wellicht had ik wel werk gevonden. Maar dan moet je je wel neerleggen bij de Tanzaniaanse lonen en levensstandaard.

Als ik naar daar was verhuisd, zaten we er vast, want dan weet je dat er van sparen voor vliegtuigtickets niet veel meer in huis zal komen. We proberen hier nu samen een leven op te bouwen, en zullen af en toe wel naar Tanzania vliegen om

V

*/%*4$)& 0$&""/

VSV NC XF -JOEJ .C

.UXBSB

4POHFB

NB 3 V WV

.0;".#*26&

de (schoon)familie te bezoeken. Ik houd enorm van het land. De mensen zijn er heel vriendelijk. Overal waar je komt, klinkt ‘karibu’. Dat is welkom in het Swahili.�

Jacqueline volgt cursussen om net als in Tanzania als kleuterjuf aan de slag te kunnen. “Ik herinner me de eerste keer dat ik met Chris in Antwerpen ging fietsen. In Dar es Salaam is fietsen op een grote weg bijna zelfmoord, want daar rijden de chauffeurs veel gevaarlijker.

Hier bestaan er zelfs oversteeklichten voor fietsers! Wat ik ook positief vind aan de Belgische maatschappij, is de verdraagzaamheid voor homo’s en lesbiennes.�

Wat voor ons vanzelfsprekend lijkt, kan voor een Tanzaniaan heel gek zijn. “In BelgiĂŤ heeft iedereen zijn brievenbus en komt er dagelijks een postbode aan huis. Bij ons heb je wel straatnamen, maar niet alle huizen hebben een huisnummer. De post wordt verdeeld in huurbrievenbussen in het postkantoor. Zo kwamen mijn brieven allemaal aan in de postbus die mijn oom huurde, en moest ik altijd mijn post ophalen bij mijn oom. Nu hebben we onze eigen brievenbus. (lachend) Wat een luxe!â€?

38

Tanzanianen wonen in Antwerpen

Jacqueline Kalinga voor het Centraal Station.

.BGJB

3VGJKJ

“Iedereen heeft hier een brievenbus!� “O jee!�, schrok Jacqueline ’Jackie’ Kalinga (30), toen haar Antwerpse vriend haar in januari van dit jaar in de luchthaven in Zaventem kwam afhalen. “Door het zien van zijn dikke jas en handschoenen ben ik van de weeromstuit bijna twee weken niet buiten durven komen.�

1FNCB

;BO[JCBS

8BNJ

3

."-"8*

Het walhalla voor prachtige safari’s

werd Nyerere. Het is naar Afrikaanse normen een stabiel en veilig land.

MM De officiĂŤle hoofdstad is Dodoma, maar de voormalige hoofdstad Dar es Salaam huisvest nog vele regeringsinstellingen en ambassades.

MM Tanzania heeft grote toeristische troeven voor safari-trips (het woord safari betekent reis in het Swahili). Enkele blikvangers zijn de Ngorongoro (krater met unieke wildpopulatie) en Lake Manyara (wildreservaat bekend om de vele flamingo’s).

MM Kilimanjaro: hoogste berg

van Afrika (5.895 meter), door toeristen beklimbaar. De Kilimanjaro wordt gevormd door drie stratovulkanen. Hij steekt ruim 5 kilometer uit boven zijn omgeving en is bedekt met eeuwig gletsjerijs, al smelt dat door de opwarming van de Aarde ook af.

MM Zanzibar is een Tanzaniaans eiland, bekend om zijn specerijen zoals nootmuskaat, kaneel en peper. Tegenwoordig is het ook erg geliefd bij duikers.

Op de bres voor tingatinga-kunst Ooit al van tingatinga gehoord? Het is de typisch Tanzaniaanse schilderkunst.

Antwerpenaar Pierre Mertens en Turnhoutenaar Stef Van den Heuvel promoten de kunstvorm.

Edward Saidi Tingatinga ontwikkelde de typische stijl in 1968.

Sindsdien hebben de kleurrijke, exotische taferelen een hoge vlucht genomen. Overal in Tanzania kom je ze tegen. Tingatinga is voor Tanzania wat het stripverhaal voor Vlaanderen betekent.

Stef is met de Tanzaniaanse Maggie gehuwd. Hij werd verliefd op de kunstvorm tijdens een bezoek aan zijn schoonfamilie. “De Tingatinga Arts Co-operative Society (TACS) deed me aan mijn roots denken, omdat mijn vader met de Creative Factory in Turnhout een soortgelijk project heeft. Ik was er meteen weg van, maar zag dat er werk aan de winkel was om deze schilders de toekomst te geven die ze verdienen.�

Ook Antwerpenaar Pierre Mertens zet zich in voor de erkenning van de tingatinga-kunst. “Ik kwam voor het eerst in Dar es Salaam om een project op te starten voor kinderen met een open rug (spina bifida). We financierden een ziekenM

Stef Van den Heuvel toont enkele tingatinga-schilderijen.

zaal voor deze kinderen. Op 500 meter van dat ziekenhuis ligt de tingatinga-markt van TACS. �

Volgend jaar zou wel eens een hĂŠĂŠl belangrijk jaar kunnen worden omdat Disney en BBC onlangs een tekenfilmreeks gebaseerd op tingatinga-schilderwerken aankochten.

In 2010 komt dit op televisie. “Wie weet welke impact deze reeks zal hebben�, aldus Stef. www.tingatinga.org www.pierremertens.be/tingatinga

i i

Al gauw 25 euro voor bezoek van halfuur aan Masai-dorp Wie Tanzania zegt, denkt meteen aan de Masai. Dit nomadisch volk leeft van zijn vee en woont vooral in Tanzania en Kenia.

Vee is onontbeerlijk voor de Masai. Ze eten het vlees, drinken het bloed en de melk, gebruiken de huiden voor huizen en de botten voor bijvoorbeeld kammen. Masai eten bijna geen groenten of fruit.

Ze dragen rode doeken, omdat het de kleur zou zijn die wilde dieren afschrikt.

Zoals de oude traditie het wil, worden de mannen op hun 14de uitgestuurd met hun kudde om zich als krijgers te bewijzen. Ze moeten een leeuw doden. Acht jaar later keren ze opnieuw naar het dorp om te trouwen.

Masai staan bekend om hun uitzonderlijke lengte. Het zijn ranke, knappe verschijningen. Het uitrekken van de nek door ringen spreekt tot de verbeelding van westerlingen. Zo slaan ze wel eens de twee onderste voortanden uit. Als de M

persoon ziek is, kunnen ze gemakkelijk water in de mond gieten. Al staan hun tradities wel onder druk.

Vandaag verdienen veel Masai de kost als snapshots voor toeristen.

Voor een bezoek aan hun dorp vragen de imposante krijgers gauw 25 euro voor een halfuur. Minder toeristisch ingestelde Masai houden zich ver van de drukke routes.

BEL DE HELE WERELD ROND TEGEN EXTREEM LAGE TARIEVEN www.ortelmobile.be

.DIVERS ANTWERPEN

donderdag 10 december 2009

Geschiedenis

Togo heeft net als BelgiĂŤ een noord-zuidconflict

#63,*/" '"40

%BQBPOH 0UJ

,PVNPOH ,BSB

ÂĽ (3"1)*$ /&84

.BOHP PV

,BOUF ,BSB

#&/*/

#BTTBS 4PLPEF .POP

Togo

4PUPVCPVB

50(0 "OJF

"UBLQBNF "NMBNF "N

P

V

Land van de voodoo

7PMUB NFFS

,QBMJNF 4JP

/PUTF

5BCMJHCP 5TFWJF ()"/"

-PNF LN

"OFIP

#BBJ WBO #FOJO

MM Oppervlakte: 56.785 km² (grenst aan

Benin, Burkina Faso en Ghana) MM Kustlijn: 56 km MM Delfstoffen: fosfaat, leisteen, marmer MM Togo (voorheen Togoland) wordt beheerst door de EwĂŠ-volkeren (32%) en de KabyĂŠ (16%). De Duitse handelaar Gustav Nachtigal (1834-1885) sloot in de 19de eeuw een verdrag met de voornaamste EwĂŠ-stamhoofden, waarna Togo onder de naam Duits Togoland een Duits protectoraat werd. De Duitsers probeerden van Togo een modelkolonie te maken.

MM Na het uitbreken van de Eerste Wereld-

oorlog werd Togo door de Fransen en Britten op de Duitsers veroverd (1914). Na de Eerste Wereldoorlog werd Togo een Volkenbond-mandaatgebied. West-Togo werd aan de Britse kolonie Goudkust (nu Ghana) toegevoegd, terwijl Oost-Togo onder de naam ‘Togo’ werd bestuurd door de Fransen.

MM In 1956 verkreeg Frans Togo autonomie binnen de Franse Unie. In 1960 werd Togo een onafhankelijke republiek. In de jaren tachtig ging Togo economisch achteruit en nam de onvrede onder de bevolking toe.

Er werden meerdere, mislukte aanslagen op het leven van de president gepleegd. In 1992 werd er een mislukte staatsgreep gepleegd door het leger. Ruim 200.000 mensen sloegen toen op de vlucht.

MM In 2005 overleed president EyadĂŠma na een regeerperiode van 38 jaar. Het leger greep de macht en installeerde zijn zoon Faure EyadĂŠma als president. Dit ging in tegen de grondwet van Togo. Er volgde een boycot en nieuwe, gecontesteerde presidentsverkiezingen, die door EyadĂŠma gewonnen werden.

206 Togolezen wonen in Antwerpen

Amedeo met zijn vrouw Nicole Dufraing en de voetbalgekke Jonathan en Frederick.

Amedeo speelt in F.C. De Kampioenen Amedee Setodji figureert al ruim tien jaar bij F.C. De Kampioenen. In het gewone leven voetbalt hij bij de veteranen van Loenhout.

“F.C. De Kampioenen had een zwarte voetballer in de ploeg. Mijn vriend Sylvain Kabeja vertolkte die rol. Toen hij een beurs voor de universiteit van Harvard kreeg, heb ik hem vervangen.�

Meespelen in F.C. De Kampioenen werkte integratiebevorderend voor Amedee. “Alle Vlamingen keken naar die reeks. Plotseling werd ik overal herkend, zelfs bij de bakker en in de supermarkt!�

Amedee is ook een stripfiguur in de stripalbums van F.C. De Kampioenen. “In album 5 word ik geĂŻntroduceerd als familie van DDT. We verlaten Afrika om in zijn garage te werken.â€?

Zijn zonen zijn Amedees ĂŠchte kampioenen. “Jonathan (13) voetbalt bij Antwerp, Frederick (12) bij Lierse.â€?

Voetbal is dĂŠ nationale sport in Togo. Ook Remy is een voetbalfanaat. “Ik heb drie kinderen: Martinio (17), Lina (12) en Noah (10). Mijn zonen voetballen bij Hoogstraten.

Sport is gezond. De bekendste Togolees van dit moment is een profvoetballer: Adebayor, die nu bij Manchester City speelt. Ik heb nog met zijn broer gesjot op het strand van LomÊ!�

M

Togolezen zijn goedlachs. Amedeo Setodji (46) zwaait joviaal de deur open, zijn maat Remy Dussey (47) straalt dezelfde hartelijkheid uit.

Remy (links) en Amedee aan de djembĂŠ, met een lederen voetbal in de Togolese kleuren.

“Een wereld zonder Afrika is als een auto zonder benzine�

Amedeo ‘Amedee’ en Remy woonden in Antwerpen.

Door hun Vlaamse vrouwen belandden ze in Loenhout en Wuustwezel.

etnische groepen tegen elkaar uit te spelen. Gelukkig hebben de mensen in 1993 niet gereageerd op zijn provocaties. Anders zaten we met een burgeroorlog en een genocide zoals in Rwanda.� “De Togolezen zorgen voor elkaar.

Het is niet abnormaal om een paar jaar bij je nonkel te wonen.� Vaak noemen ze elkaar ‘cousin’ of cousine’, ook als er geen bloedband is.

Amedee lacht: “We zijn toch allemaal afkomstig van Adam en Eva!�

“Amedee leerde Nicole kennen op een feestje bij mij thuis�, zegt Remy. “Nicole is een goeie vriendin van mijn vrouw Edith.� Zowel de mannen als de vrouwen zijn goeie vrienden. “Geweldig toch!�

Amedee studeerde voor landbouwingenieur in de Togolese M M hoofdstad LomĂŠ. “In 1986 kreeg ik een studiebeurs aan de universiteit van Moskou. Ik verliet Afrika bij een temperatuur van 30 graden. Toen het vliegtuig landde, was het 3 graden. IJskoud was het!â€? “Zes jaar heb ik in Moskou gestudeerd, om nadien aan de universiteit van Gent te doctoreren. Bij mijn aankomst in Gent in 1992, begon- amedee setodji nen nieuwe politieke problemen landbouwingenieur in Togo. De overheid schafte mijn beurs af. Dankzij mijn diploma Van 1884 tot 1914 was Togo een van landbouwingenieur vond ik Duits protectoraat. In de Eerste Weeen job in een proefbedrijf. Even reldoorlog kwamen de Fransen. later leerde ik mijn vrouw kennen. “Togolezen zijn wellicht het enige Sindsdien ligt mijn hart in BelgiĂŤ, volk dat heimwee heeft naar de pebij Nicole en onze zonen.â€? riode van de Duitse overheersingâ€?, In 1993 ontvluchtte Remy Togo. zegt Amedee. “Onder de Duitsers “Er zijn al lang problemen tussen was er ten minste nog discipline, zeghet noorden en het zuiden. Togo gen onze grootouders. De Duitsers heeft al jarenlang een president hebben goeie werken gedaan en uit het noorden. Die probeert de veel infrastructuur gebouwd. Ons M

“Wij zijn wellicht het enige volk dat heimwee heeft naar de periode van de Duitse overheersing�

spoorwegennet dateert uit de Duitse periode. De Fransen hebben Togo leeggezogen, zonder iets te realiseren. Tegenwoordig zijn het de Chinezen. Ons voetbalstadion in LomÊ is gebouwd door Chinezen. Die komen altijd met een project en een deal. Zij geven altijd iets terug. Wij hebben de grondstoffen. In ruil krijgen we een ziekenhuis of een sportcomplex.�

Togolezen zijn fier op hun grondstoffen. “Een wereld zonder Afrika is als een auto zonder benzine�, zegt Amedee.

LomĂŠ staat bekend om voodoo. “Een erfenis uit West-Afrika, die nadien geĂŤxporteerd is naar Amerika en BraziliĂŤ. Maar voodoo is veel meer dan spelden in poppetjes prikken. Dat is een clichĂŠbeeld. En niet alle Togolezen doen aan voodoo! Wij doen wel veel aan natuurgenezing.

Als ik vroeger ziek was, ging mijn grootvader bladeren koken�, zegt Remy. “God heeft de wereld geschapen, dus God zit ook in de natuur. In het Westen pikt de farmaceutische industrie alles uit de natuur om het in pilletjes te verpakken.�

Togo is naar Afrikaanse normen een piepklein landje. “In LomĂŠ hebben we een wit zandstrand, dat toeristisch nog niet geĂŤxploiteerd wordt. De oceaan is te agressief om te zwemmen. Togolezen gaan wel picknicken op het strand.â€?

Togolezen zijn geen rokers of snoepers. “Ik wou dat mijn kinderen toch

minder snoepten. Gelukkig poetsen ze hun tanden�, zegt Remy. “Waarom hebben alle kinderen in Togo zo’n mooie witte tanden, denk je? Omdat wij minder chocola en zoetigheid smullen!�

Kekeli verenigt Togolezen De Togolese gemeenschap heeft eigen verenigingen, waarin veel gevierd en gemusiceerd wordt. In 1994 richtten Amedee en Remy de Togolese vereniging ATB op, een afkorting van Association des Togolais en Belgique (ATB). “Dat bleek niet zo’n gelukkige keuze, want er bestaan allerlei Antwerpse verenigingen die met de letter A beginnen. We hebben onze vereniging daarna herdoopt in Kekeli. Dat betekent zonlicht in het EwĂŠ, de grootste taal van Togo.â€?

Remy is ook voorzitter van het Chorale Christ-Roi, een gemengd koor met Togolezen uit het Antwerpse en het Brusselse. “We treden op tijdens huwelijksfeesten en dorpsfeesten. We hebben ook concerten gedaan met koren uit Westmalle en Wuustwezel.�

MM

DIVERS ANTWERPEN.

donderdag 10 december 2009

Armoede

Ewé

Rijkdom oneerlijk verdeeld

Tien voor taal Het Ewé is de grootste taal in Togo. Enkele woorden:

32, 3% van de Togolezen leeft onder de armoedegrens.

MM Dat stelt het ontwikke-

lingsprogramma van de Verenigde Naties. Er is nog veel moeder- en kindersterfte. Dit jaar, op 23 juni, schafte Togo de doodstraf af.

Vrede N’n’tifafa.

Ik hou van jou.

Melonwo.

Goedenavond.

Efien.

Tot volgende keer.

Miadogo.

Goeiemorgen.

N’di.

Dank u.

Akpe.

“Wie niet naar de mis gaat, heeft iets gemist” Op zondagmorgen liggen alle dorpen en steden in Togo er uitgestorven bij. Tussen 9u en 13u zit iedereen er in de kerk. “Als je thuisblijft van de mis, heb je het gevoel dat je iets mist”, vertelt Gathienne.

fosfaat, marmer, cacao en katoen.

Togo is rijker dan Benin, Niger, Senegal of Burkina Faso. Maar bij ons is de rijkdom heel slecht verdeeld.”

Gathienne Agbomedji (34) mist die typisch Afrikaanse ambiance van de kerkdiensten hier wel wat.

Vroeger speelde ze met de fanfare in de mis en zong ze in het koor.

“Op zondagmorgen vind je niemand thuis. Jong en oud gaan naar de mis. De priester bidt. Ondertussen zingen en dansen de koren. Ze proberen mekaar de loef af te steken. Ook de fanfare speelt. Zonder fanfare, geen mis. Er worden zelfs sketches opgevoerd.”

“In november is er een soort markt in de kerk. De boeren brengen dan hun specialiteiten mee. De ene verkoopt maïs of rijst, de andere heeft een schaap mee, of mango’s. De opbrengst is voor God, in dit geval de kerk.”

De katholieken vormen een meerderheid in Togo, maar er zijn ook veel protestanten. “In de protestantse vieringen is er net nog wat meer ambiance.”

Gathienne woont al een tijdje in België. Samen met haar Vlaamse echtgenoot Bruno heeft ze drie kindjes: Laura (5), Benoît (4) en Aline (2).

“Wat ik hier het meest waardeer?

De échte democratie. In Togo mag je nog zo hard studeren en nog zo veel diploma’s behalen, zonder de juiste relaties, vind je geen werk.

Je moet er een lange arm hebben, en liefst contacten met mensen in de presidentiële kring of met ministers.”

“Togo bezit veel grondstoffen:

Belgische vol-au-vent met frietjes aan de ene kant, Afrikaanse bordjes van gerookte makreel met schaap, een lekkere dipsaus en semoule aan de andere kant. Kleine Aline (2) trekt een grimas van de fotoflits, maar ze kan mama’s kookkunsten zeker appreciëren!

Keukenprinses Zoals veel Togolese vrouwen, houdt Gathienne van kokerellen.

“Togolezen eten veel vis, want verse vis is veel goedkoper dan vlees. In België is het andersom.”

“Wij eten vaak tilapia, makreel en adewe. Een ander populair voedingsmiddel is ablo, op basis van rijstpoeder. Er wordt ook brood gegeten, maar nooit als ontbijt. Wij ontbijten met boullir, een soort gefermenteerde maïs of tapioca met melk en suiker. Paté op basis van maïs, met een gombo-saus, is ook populair. Voorts wordt er veel foufou gegeten. En we hebben ook ignam, een groente zoals aardappelen, maar dan veel groter. Als dessert eten wij vers fruit, van zoete papaya’s tot avocado’s.”

“Mijn man is niet zo dol op Afrikaanse kost. Dus kook ik bijna dagelijks een Togolees én een Vlaams gerecht, want onze zoon eet liever Afrikaans. Tja, Benoît zal later een Afrikaanse vrouw moeten zoeken.” (lacht)

M

Folklore uit Togo.

Vol-au-vent met makreel Ten huize De Brucker-Agbomedji verschijnen frieten met vol-au-vent - kan het Belgischer! - en gerookte makreel met schaap in een lekkere saus op tafel. De Vlaamse opa en Togolese oma schuiven aan. Met de rechterhand worden balletjes geplukt uit de gekookte semoule (griesmeel), om vervolgens in de

Een soldaat schopt een van plundering verdachte Togolees.

lekkere mengeling van vlees en vis te dippen.

“Bij ons is het normaal dat vis en vlees samen worden bereid. Gek dat Vlamingen dat nooit doen, want het kan verrassende gerechten opleveren.”

Spraakverwarring In Togo worden tal van talen gesproken: Ewé, Kabyè, Tchokossi, Moba, Tem, Bassar en Apkosso.

“Mijn ouders spraken Apkosso, maar die taal kent een heleboel dialecten, die totaal anders klinken.

Mijn vader woonde amper een dorp verder dan mijn moeder, maar de ene begreep de andere niet. “Als je écht van iemand houdt, dan gaat die taal vanzelf komen”, zei mijn vader. Mijn moeder antwoordde ongeveer hetzelfde toen ik verliefd werd op mijn Vlaamse man, wiens Frans niet te best was. (lacht) Ze had gelijk!”

Deze nieuwe Antwerpenaar krijgt een sim-belpakket van Ortel Mobile om familie en vrienden in het thuisland te bellen.

i

.DIVERS ANTWERPEN

donderdag 10 december 2009

Cijfers .:"/."3

LN

#*3."

66 miljoen Thai

$IJBOH .BJ

"/%"."/ ;&&

$IBP 1ISBZB

.BF ,MPOH

1B 4BL

Een van de grootste producenten van rijst, orchideeĂŤn en ananas

/BLIPO 4BXBO

,IPO ,BFO

#BOHLPL

.FLPOH

6EPO 5IBOJ

H 1JO

Thailand

)BJOBO $)*/"

-BNQBOH

MM OfficiĂŤle naam: Koninkrijk

Thailand MM Hoofdstad: Bangkok MM Regeringsvorm: democratie MM Staatsvorm: constitutionele monarchie MM Staatshoofd: koning Bhumobol MM Eerste minister: Abhisit Wetchawhiwa MM Oppervlakte: 513.120 km²

-"04

(PMG WBO 5POLJO

$IJ 6CPO .VO 3BUDIBUIBOJ

/BLIPO 3BUDIBTJNB 7*&5/".

$".#0%+"

5 ) " * - " / % (PMG WBO 5IBJMBOE 4VSBU 5IBOJ

/BLIPO 4J 5IBNNBSBU

1IVLFU )BU :BJ 4USBBU WBO .BMBDDB ÂĽ (3"1)*$ /&84

;6*% $)*/&4& ;&& ."-":4*"

MM Inwoners: 65.905.410 MM Gemiddelde leeftijd bevol-

king: 33,3 jaar MM Levensverwachting: 73,1 jaar MM Etnische bevolkingsgroepen: Thai (75%), Chinezen (14%), andere (11%) MM Talen: Thai (officieel), Engels, etnische regionale dialecten MM Alfabetisering: 92,6% MM Onafhankelijk sinds: 1238.

Thailand is een van de weinige landen in Zuid-Oost-AziĂŤ die nooit werden gekoloniseerd MM Nationale feestdag: 5 de-

cember, verjaardag van de koning MM Munteenheid: baht MM Landcode telefoon: +66 MM Landcode internet: .th MM Export: machines, elektrische apparaten, computer en computeronderdelen, rijst, maĂŻs, tapioca, rubber, tinmetaal, textielproducten en levensmiddelen. Thailand is Ęźs werelds grootste exporteur van ingeblikte tonijn en ananas MM Plaats op lijst rijkste landen: 78/177

“In BelgiĂŤ leer ik mezelf kennenâ€?

Jaruwat Watthananukoon (27) kwam in 2002 naar BelgiĂŤ om informatica te studeren aan de universiteit van Leuven. Zeven jaar later werkt hij als zelfstandig consultant voor CTAC-Powerhouse. “Van zo’n carrière had ik in Thailand nooit durven dromenâ€?, zegt hij. “In Thailand was ik een van de beste studenten van mijn jaar.

Omdat ik zo goed was, kreeg ik een beurs om in Duitsland te gaan studeren.�

MM

“Belgen zijn beleefde en extreem professionele mensen�

Jaruwat watthananukoon zelfstandig consultant

“De overheid betaalde mijn studies en verblijf, maar er waren een paar voorwaarden aan verbonden.

Zo moest ik na mijn studies zeker terugkeren naar Thailand om er minstens een paar jaar als leerkracht voor de overheid te werken. Ik was wel op de hoogte van die voorwaarden, maar toen ik afstudeerde, bleek dat ik acht jaar voor de staat moest werken om die ‘schuld’ af te betalen. Dat zag ik niet zitten.â€? “Mijn zus stelde voor om naar BelgiĂŤ te verhuizen en daar verder te studeren. Ik had hier een paar vrienden en dacht: waarom niet?

In Duitsland had ik het toch ook goed gehad.�

Jaruwat Watthananukoon: “In Thailand doen de mensen maar wat. Dat zorgt voor chaos.�

M

528

Thai wonen in Antwerpen Jaruwat ging eerst een jaar Nederlands studeren en daarna volgde hij de vierjarige opleiding

informatica aan de universiteit van Leuven. “Nadien ging ik vrijwel meteen aan de slag bij CTACPowerhouse.�

In Thailand zijn de studies zogenaamd gratis. Nadat je bent afgestudeerd, moet je wel een periode voor de staat werken om die beurs terug te betalen. “Ik heb een nogal eigenzinnig karakter: ik ben niet het type om voor een baas te werken, en in Thailand heerst een cultuur van onderdanigheid tegenover hoger geplaatsten.

Ik wist dat ik niet gelukkig zou worden als ik daar zou werken.�

Toen Jaruwat in BelgiĂŤ aankwam, merkte hij meteen op hoe geordend en netjes alles hier is. “In Thailand doen de mensen maar wat. Er zijn niet veel bouwvoorschriften en iedereen bouwt waar hij wil. Dat zorgt voor chaos.

In BelgiĂŤ heb ik echt rust gevonden: Belgen zijn beleefde en extreem professionele mensen. Ze lijken misschien afstandelijk en koud in het begin, maar dat lijkt vaak zo omdat je hun taal niet spreekt. Zodra je Nederlands kent, begrijp je hun gedrag ook veel beter.â€? “Belgen zijn zelfredzaam, zelfstandig. De individualistische cultuur spreekt me enorm aan. In Thailand is iedereen met elkaar verbonden: je moet voor elkaar zorgen en je bent voortdurend met elkaar in contact. Het straatleven is er veel meer uitgebouwd dan hier.

Dankzij de Belgische cultuur maak ik tijd voor mezelf en leer ik mezelf dus ook veel beter kennen.�

Jaruwat weet nog niet of hij ooit terugkeert naar Thailand. “Ik mis het wel hoor. En ik mis mijn moeder.

Ik bel haar elke avond. Maar tot nu toe heb ik het hier ook goed. Ik zie wel wat ik doe. Ik ben nog jong en heb nog mijn hele leven voor me.�

DIVERS ANTWERPEN.

donderdag 10 december 2009

Bevolking

Land van de glimlach MM Het langgerekte Thailand

met de grillige vormen heette tot 1939 Siam. De Thaise naam van het land is Prathet Thai, wat ‘vrij land’ betekent.

MM We kennen ze allemaal: de vakantiekiekjes van de parelwitte stranden, adembenemende rotsformaties en de eeuwig glimlachende Thai. Het zijn misschien clichés, maar dat

betekent niet dat er geen waarheid in schuilt. De Thaise stranden zijn effectief wereldberoemd om hun schoonheid, Thai zijn uitermate vriendelijke mensen en het natuurschoon is een van de grote troeven van het Thaise toerisme.

MM Misschien nog bekender is de Thaise keuken. De gerechten zijn wereldberoemd en in elke stad in de wereld vind je een groot aanbod Thaise restaurants.

MM In de Thaise keuken vind je invloeden van diverse landen en culturen terug. Door bepaalde

ingrediënten te vervangen en/of toe te voegen, ontstonden er in het verleden nieuwe gerechten die intussen als typisch Thais worden beschouwd. De oosterse keuken is ook goed voor de gezondheid. Uit studies van de wereldgezondheidsorganisatie blijkt dat Thailand het laagste aantal kankerpatiënten telt. De grootste beschermende factor zijn de kokosnootproducten. Kokosnootolie versterkt het immuniteitssysteem en zorgt voor een optimale ontwikkeling van de hersenen en het

“Een Thais koppeltje knuffelt niet op straat”

zenuwstelsel. Het beschermt tegen kanker, hartziektes en versterkt de botten.

MM In de hele wereld staan Thai bekend om hun glimlach. Maar ook hun aanpassingsvermogen is legendarisch. In elke cultuur vind je Thai terug die zich perfect geïntegreerd hebben. De bevolking van Thailand staat bekend als goedlachs, vriendelijk en gastvrij.

Het zit in hun aard om hoffelijk en ingetogen te reageren op andere mensen.

MM Ruim driekwart van de bevol-

king bestaat uit de oorspronkelijke Thai. Daarnaast zijn er nog enkele minderheidsgroepen, waarvan de Chinezen tot de grootste groep behoren. Ze behoren vaak tot de ‘bovenlaag’ van de samenleving en hun handelsinstinct zie je overal terug in het land. Denk aan het enorme Chinatown in de hoofdstad Bangkok.

MM In Thailand leven de verschillende bevolkingsgroepen heel vreedzaam naast elkaar en gemengde huwelijken zijn er heel normaal.

Exotische operaties Op het vlak van medische ingrepen heeft Thailand een stevige reputatie verworven.

De kosten van de ingreep, maar ook het ziekenhuisverblijf zijn er een pak goedkoper terwijl niet zou worden ingeboet op kwaliteit.

Momenteel zijn er zo’n 1.300 ziekenhuizen in Thailand die zich specialiseren in tandheelkunde, cosmetische chirurgie, orthopedische ingrepen, oogbehandelingen, plastische chirurgie en zelfs openhartoperaties of orgaantransplantaties.

Thailand ontvangt jaarlijks ongeveer 1 miljoen ‘medische toeristen’. Een groot deel van hen komt uit de Verenigde Arabische Emiraten, maar ook Europeanen en Amerikanen maken gebruik van het aanbod.

Dat het zo goedkoop kan, ligt voor een groot deel aan de erelonen en de tarieven, die er bijna tien keer lager liggen dan in Europa. De meeste artsen zijn in het buitenland opgeleid, in de VS of in Europa, en vaak spreken ze vloeiend Engels. Er zijn nauwelijks wachtlijsten. De nadelen (extra nazorg, aanvullende ingrepen of complicaties) nemen veel toeristen er gewoon bij.

De Thaise overheid stimuleert het medisch toerisme. Sinds 2005 is het medisch toerisme goed voor een omzet van zo’n 645 miljoen euro.

M

Armoede op het platteland, prostitutie en verval in de stad Vooral het zuiden van Thailand en het midden van het land zijn dichtbevolkt.

Het noorden is veel rustiger en nog veel minder onderhevig aan de gevolgen van overbevolking. Maar de grote armoede op het platteland trekt veel arme boeren en gezinnen naar de grote steden, onder hen veel vrouwen en minderjarigen. Die trekken naar de stad in de hoop op die manier geld te verdienen om naar huis op te sturen. Eenmaal in de stad, belanden ze vaak in de illegale prostitutie.

Prostitutie is – samen met sekstoerisme – een groot probleem in Thailand. Er zijn verschillende redenen waarom de prostitutie er zo groot is geworden.

In de Thaise cultuur bestaat iets als een mia noi, een ‘mindere’, tweede vrouw. Al eeuwenlang is het voor rijkere mannen in Thailand gebruikelijk om er naast de vrouw (Mia Luang, grote vrouw) ook nog één of meer Mia Noi’s op na te houden. Dit kan om meerdere redenen zijn: om te zorgen voor familieleden van de vrouw, om te zorgen voor de vrouw van een overleden vriend of gewoon lust (man) en financieel en statusgewin (vrouw). Daar bestaat weinig taboe over. Bovendien is er een grote kloof tussen arm en rijk en is Sanuk (plezier maken) de levenshouding van de Thai.

M

Malinee Lebegge: “Antwerpen is een dorp vergeleken bij Bangkok.”

Malinee Lebegge (26) kwam als achtjarige naar België omdat haar moeder hertrouwde met een Vlaming.

Ze groeide op in Duffel, maar ging studeren in de Scheldestad. De banden met haar thuisland zijn nooit doorgesneden: ze bezoekt er geregeld haar familie.

“Na mijn studies politieke en sociale wetenschappen ben ik hier blijven hangen, in Antwerpen”, zegt Malinee. “Ik vind het een fantastische stad: alles is er zo vlakbij en het is hier heel gezellig. Ik ben afkomstig van Bangkok. In vergelijking met die stad is Antwerpen een dorp!” (lacht) Malinee groeide op in België.

“Mijn stiefvader adopteerde me toen ik twaalf was, vandaar mijn Vlaamse familienaam. Maar ik voel nog een heel sterke verbondenheid met Thailand en mijn familie daar.

Ik bezoek mijn vader en mijn grootouders en tantes en ooms zo veel ik kan.”

Malinee spreekt vlot Thai. Dat heeft ze aan haar mama te danken, die haar spelletjes, dictees en boeken in het Thai gaf opdat haar dochter beide talen perfect zou beheersen.

“Dankzij die kennis kon ik na mijn studies aan de slag op de ambassade van Thailand. Ik heb een interessante job met veel inhoud en ik blijf in contact met mijn thuisland”, zegt Malinee.

M

MM

“Ik huilde van de kou” malinee lebegge beambte ambassade

In België heeft Malinee zich nooit een buitenlander gevoeld. “Ik voel me veeleer een buitenlander in Thailand. Als ik naar Thailand reis, heb ik het gevoel dat ik terug ga naar ‘mijn land’, maar ik voel ook al snel dat ik heel erg verwesterd ben. Bepaalde

gebaren of gebruiken ken ik niet meer. De Thaise cultuur is ook helemaal anders dan de onze, hoewel ze erg snel aan het moderniseren is.”

“Toch vind je er nog tamelijk veel conservatieve gedachten en tradities. Dat is niet negatief bedoeld, veeleer in de zin van: behoudsgezind. Zo is alles geconcentreerd rond de familie. Die is er heilig. Je tante of oom kan onverwachts komen aankloppen en twee weken blijven logeren. Dat is hier ondenkbaar. Thai zijn ook heel plichtsbewust. De kinderen worden er van kleinsaf aan op gewezen dat ze hard moeten studeren en werken. Dat is de ethiek van de Thai.”

“Ook in het publieke leven zijn er bepaalde taboes waar je niet onderuit kunt. Zo zal je een Thais koppeltje nooit in het openbaar zien knuffelen.”

Of Malinee nog in Thailand zou kunnen leven? “Ik denk het wel hoor.

Mocht ik er een goede job vinden, dan zou ik een terugkeer naar Thailand misschien wel overwegen. Als kind heb ik me gemakkelijk kunnen aanpassen in België. Ik denk dat ik dat nog wel eens kan in Thailand. Al waren die eerste maanden in België niet gemakkelijk. Ik ben hier in de winter gearriveerd. Het was steenkoud. Ik herinner me dat ik huilde van de kou! In die periode aten we vaak boterhammen met bosbessenconfituur. Nog steeds. Telkens ik die eet, denk ik aan die eerste winter hier. Sindsdien kan ik wel beter tegen de kou hoor.” (lacht)

2,8 miljoen prostituees Tussen 1999 en 2002 waren er in Thailand ongeveer 4,5 % prostituees of ‘sekswerkers’. In concrete cijfers zijn dat 2,8 miljoen mensen.

Twee miljoen van hen zijn meerderjarige vrouwen, 20.000 van hen zijn meederjarige mannen en 800.000 minderjarige jongens en meisjes.

Zij werken op zichzelf of in een van de naar schatting ongeveer 60.000 seksgelegenheden.

De prostitutie in Thailand wordt steeds hardnekkiger. Door de grote inkomstenverschillen – de meeste Thai moeten rondkomen met een inkomen van 120 euro per maand – zien veel jongeren de oplossing in het verkopen van hun lichaam. De meeste jongeren kunnen zo 500 baht (in lokale bars op het platteland) tot 1.500 à 3.000 baht (Bangkok en grote steden) per klant verdienen. Soms hebben ze geluk en zien ze meerdere klanten per dag. In de gelegenheden voor rijke Thai wordt zelfs 10.000 tot 100.000 baht betaald voor ‘modellen’.

De reclames voor dure consumptiegoederen sporen Thaise jongeren uit rijkere families aan tot prostitutie. Vooral de groei van het aantal mannelijke prostitués is groot omdat ook rijke Thaise vrouwen steeds vaker een beroep doen op hun diensten.

De meeste sekwerkers komen niet met die intentie naar de grote stad, maar werken eerst een tijdje in een fabriek, gaan dan opdienen en belanden vervolgens meestal in een karaokebar, waar het grote geld van de prostitutie lonkt.

M

.DIVERS ANTWERPEN

donderdag 10 december 2009

Recept

Lekker Thais, lekker gemakkelijk Pad Thai is een typisch Thais gerecht.

Ingrediënten MM 200-250 g rijstnoedels

of mihoen MM 6 el arachide olie (pindaolie) MM 1 el gehakte knoflook MM 6 el (vers) citroensap MM 2 el vissaus (nam pla) MM 2 el rijstwijnazijn

MM 2 el suiker MM 200-250 g taugé MM 2 lenteuitjes, in dunne ringen MM 2 rawits (of 1 Spaans peper-

tje), fijngesneden, of 2 gedroogde chili

Garnering MM 2 hardgekookte eieren MM vers gehakte koriander MM gehakte pinda’s MM fijngesneden komkommer

Bereiding MM Bereid de noedels volgens de

verpakking MM Verhit olie in een wok, voeg de knoflook toe en roerbak 1 minuutje.

MM Voeg de noedels toe. Zorg ervoor dat de noedels niet aan de wok vastplakken. Dan snel het citroensap, de vissaus, azijn en suiker toevoegen. Goed roeren en dan de taugé toevoegen,

dan de lenteui en pepertjes.

Goed verwarmen.

MM Serveren op een bord en daarop het ei, de pinda’s, komkommer en koriander strooien.

MM Lekker met een pittige zoetzure saus.

MM Variatie: samen met de knof-

look kun je fijngesneden stukjes kipfilet meebakken, zodat dit gerecht meer het karakter van een complete maaltijd krijgt.

“We leren Vlaamse mannen Thai praten” Sombat Sirisuk kwam 25 jaar geleden naar België. De chefkok had zijn strepen al verdiend in Thailand, waar hij aan het beroemde Sauwapa Palace Institute voor Thaise gastronomie studeerde.

Sombat kwam naar België om zijn talenten verder te ontwikkelen en zijn studies aan de Hotel Management School in Brussel verder te zetten.

“Dat was mijn eerste ervaring met België”, zegt de goedlachse Sombat. “Daarna ging het richting Antwerpen. Aan de Scheldekaaien heb ik mijn restaurant Sombat Thai Cuisine geopend, maar intussen is dat al twintig jaar geleden.”

“Antwerpen is de perfecte stad om als buitenlander iets te beginnen. Mensen zijn hier open, tolerant en vriendelijk. Ik kan geen betere thuishaven bedenken.”

M

Thai helpen Thai Sombat is begaan met zijn thuisland.

“Thailand is altijd in mijn hart gebleven. Het is mijn vaderland, het land van de eeuwige glimlach en de zon. Ik ga er minstens twee keer per jaar naartoe.”

Volgens Sombat is er ook een andere kant aan Thailand. “Veel Thaise meisjes worden naar Europa gehaald om in de

Sombat Sirisuk.

prostitutie te belanden, maar dat wil niet zeggen dat alle Thaise vrouwen in

Europa prostituees zijn.”

Omdat hij niet de man is die bij de pakken blijft zitten, richtte Sombat het Thai Learning Centre op,

Thais restaurant Sombat Thai Cuisine Vleeshuisstraat 1 Antwerpen Tel. 03-226.21.90

een organisatie waar Thaise mannen en vrouwen voor uiteenlopende redenen terechtkunnen.

Zo helpt de organisatie Thai om zich aan te passen, te integreren en zelfstandig te worden in België.

Daarnaast promoot de organisatie de Thaise cultuur en tradities in België. Ze biedt ook basiscursussen Nederlands of Frans aan, en de Belgische echtgenoten van Thaise vrouwen kunnen er terecht voor cursussen Thai.

Strohalm Voor sommigen is de organisatie de laatste strohalm. Veel illegale prostituees worden vastgehouden door een pooier, die hun paspoort heeft afgepakt.

“Die pooier maakt hen wijs dat ze worden opgepakt als ze proberen te vluchten en dat de politie hen slecht zal behandelen. Als zo’n Thaise vrouw uiteindelijk toch bij ons aanklopt, proberen wij haar ervan te overtuigen om weg te gaan bij die pooier. We laten haar zien dat het niet zo ingewikkeld is om terug te keren naar Thailand.”

“We hebben een goede samenwerking met de Thaise ambassade.

Het is vrij eenvoudig om je papieren opnieuw te bemachtigen en terug te keren. De organisatie wil die vrouwen een strohalm te bieden, en hen hun eigenwaarde teruggeven.”

(

Tien voor taal

Thai is de officiële taal en wordt gesproken door zo’n 25 miljoen mensen. Het overige deel van de bevolking spreekt een regionaal dialect of een geheel andere taal. Dialecten zijn onder meer het Isaan, het Lü, het Noordelijk Thai en het Phu Tai. In het grensgebied met Cambodja wordt ook Khmer gesproken en in het zuiden Maleis. Engels is de tweede taal, maar er zijn weinig Thai die het goed beheersen.

Hallo.

Sà-wàt-dii.

Dag. Laa kàwn.

Ja. Châi.

Nee. Mâi châi.

Alstublieft.

Kà-rú-naa.

Dankjewel.

Khàwp khun.

Geen dank.

Mâi pen rai/yin-dii.

Sorry.

Khãw thôht.

Help!

Chûay dûay!

Vliegveld.

Sa-nãam bin.

Bushalte.

Pâai rót meh.

Treinstation.

Sa-thãa-nii rót fai.

Volgende week: Turkije