Zweden België Zuid-Korea
Zuid-Afrika
Van Afghanistan tot Zwitserland Bijlagereeks over de 160 verschillende nationaliteiten die in Antwerpen vertegenwoordigd zijn
Divers
Antwerpen
Donderdag 4 februari 2010 www.gva.be
Zuid-Afrika
Zuid-Korea
Zweden
“In Zuid-Korea
“Alle sterren
een ‘wit’ huwelijk én een zuluceremonie te hebben”
moest ik van half 8 ’s morgens tot 9 uur ’s avonds naar school”
die ik in 2,5 jaar in België zag, kan ik op één hand tellen””
blz. 2 - 3
blz. 4 - 5
blz. 6 - 7 - 8
Phindy Lesedi
“Het is trendy om
Dae Hun Kim
Josephine Berggren
Teksten: Liesbeth Baeten, Kobe Verheyen, Hans Van Goethem Coördinatie: Kris Vanmarsenille Foto’s: Jan Van Der Perre, Arlette Stubbe, Wim Hendrix, Patrick De Roo, Zuid-Afrika Reiscenter, Reuters, PhotoNews, Belga, GPD, AP, EPA, GVA
Eindredactie: Carine Tollenaere
Donderdag 4 februari 2010
2.DIVERS ANTWERPEN Cijfers
Nog veel zwarten wonen in hutje in township QP
QP -JN 1PMPLXBOF
1SFUPSJB
.NBCBUIP
/".*#*&
PMP QP
C
TTP
/P
Zuid-Afrika
;6*% "'3*,"
7
5VHFMB
,JNCFSMFZ #MPFNGPOUFJO
Land of beauty
48"
7FSFFOJHJOH
M BB
6QJOHUPO 0SBOHF
5TIXBOF /FMTQSVJU
+PIBOOFTCVSH
.
.0;".#*26&
;*.#"#8&
#0548"/"
-&4
%VSCBO 0SBOHF
.JEEFMCVSH
6NUBUB 1JFUFSNBSJU[CVSH
4BMEBOIB ,BBQTUBE
&BTU -POEPO 1PSU &MJ[BCFUI
*/%*4$)& 0$&""/
.PTTFMCBBJ ÂĽ (3"1)*$ /&84
LN
MM Officieel: Republiek van ZuidAfrika MM Hoofdstad: Pretoria (administratief), Kaapstad (wetgevend), Bloemfontein (gerechtelijk) MM Nationale feestdag: Freedom Day, 27 april MM Oppervlakte: 1,2 miljoen km² MM Landsgrenzen: 4.862 in totaal, met Botswana, Lesotho, Mozambique, Namibia, Swaziland en Zimbabwe
MM Natuurlijke grondstoffen: o.a. goud, nikkel, tin, uranium, diamanten, platinum en koper MM Aantal inwoners: 49 miljoen MM Levensverwachting: 50 jaar (mannen), 48 jaar (vrouwen) MM Talen: IsiZulu 23,8%, IsiXhosa 17,6%, Afrikaans 13,3%, Sepedi 9,4%, Engels 8,2%, Setswana 8,2%, Sesotho 7,9%, Xitsonga 4,4%, andere 7,2% MM Munteenheid: rand (ZAR)
MM Landcode telefoon: +27 MM Landcode internet: .za MM Bevolkingssamenstelling:
zwart Afrikaans 79%, blank 9,6%, gekleurd 8,9%, IndiaasAziatisch 2,5% MM Export: goud, diamanten, platinum, andere metalen en mineralen, machines en apparatuur MM Plaats op lijst rijkste landen: 121/177
“In Zuid-Afrika hield ik mijn vriend verborgenâ€? Hoe Phindy Lesedi en SaĂŻd elkaar vonden is een echt Romeo en Julia-verhaal. Of hoe de twee een band smeedden tussen twee verschillende werelden. M “Het was een dag in 1979â€?, mijmert Phindy (52). “Ik was aan het liften in mijn thuisstad Durban. Niet veel verderop stak SaĂŻd zijn duim op. Hij bleef dichter en dichter komen. Omdat ik dacht dat ik geen lift zou krijgen met hem in mijn buurt, stapte ik de hele tijd verder. Tot de aanloopstrook eindigde en ik niet meer verder kon. Toen moesten we wel samen liften.â€? “Uiteindelijk stopte er een vriend van hem! Terwijl die twee jongens enthousiast begonnen te praten, hield ik me afzijdig. Ik wilde enkel een lift. Nadien vroeg SaĂŻd me waar ik woonde. Ik stuurde hem expres de verkeerde richting uit.â€? “Hij is me komen zoeken, vroeg aan iedereen waar ik woonde tot hij me gevonden had. Zo is het begonnen. In het begin hield ik hem verborgen. Hij is lichtgekleurd en een gemengde relatie kon in die tijd niet.â€? “Na enkele weken was zijn vakantie gedaan en vertrok hij terug naar BelgiĂŤ. Als gemengde BelgZuid-Afrikaan was hij opgegroeid in Durban, maar hij was met zijn ouders verhuisd naar BelgiĂŤ.â€? “In het begin wilde ik dat het daarbij bleef. Hij was te knap en ik wilde hem niet delen. Maar kijk, het gebeurde toch. Hij bleef me schrij-
ven en na 5 jaar pennen, ben ik naar hier gekomen.â€? 1984 “Ik kreeg een cultuurschok toen ik aankwam. Ik verwachtte glamour. Die was er niet. Ik kon niet geloven dat er hondenpoep op de straat lag. Daar liep ik op mijn stiletto’s. Moest ik ermee over die viezigheid springen! En de mensen waren onvriendelijk omdat ik buitenlander was. Ik kwam van Zuid-Afrika. Ik wist hoe ze daar tegenover zwart en blank stonden. Hier kreeg ik het recht in mijn gezicht. BelgiĂŤ zou een democratisch land zijn. Toch leek het alsof de mensen bang waren van iemand die anders is dan hen.â€? “Niemand heeft gemerkt dat ik het moeilijk hadâ€?, gaat Phindy verder. “Zo ben ik niet. Als ik me slecht voel, doe ik iets goeds om er weer bovenop te komen. Dat kostte soms echt moeite.â€? “Ik heb een diploma boekhouding, maar zelfs de mensen van de VDAB lachten me uit met mijn kwaliďŹ caties. Het werd zo erg dat ik uiteindelijk wilde vertrekken. Zonder de steun van mijn man had ik dat zeker gedaan.â€?
MM
“BelgiĂŤ was een cultuurschok. Ik verwachtte glamour maar moest met mijn stiletto’s over de hondenpoep springenâ€? PHINDY LESEDI
MEDEWERKSTER AMBASSADE
ga’s. Ik heb er een jaar of vijf gewerkt. Daarna heb ik bij AMOK gewerkt, als serveerster, en bij WerkWijzer. Pas toen ik me hier echt goed voelde en gesetteld was, zijn onze twee jongens geboren, Zain (18 jaar) en Shams (10).â€? “In 2002 ben ik begonnen op de Zuid-Afrikaanse ambassade in Brussel. Daar droomde ik al lang van. Tijdens het apartheidsregime mocht het niet en daarna was het wachten.â€? “Intussen werk ik er al 8 jaar. Ik heb er al heel wat verschillende jobs Breekpunt gedaan, van secretariaatswerk “Alles veranderde toen ik tot toerisme en visa. Ik een job kreeg in een Enga er om met ambasgels bedrijf in de stad. sadeurs, zij spreken Dat was de doorook Zulu en ik zie braak. Ik kon er Enveel Zuid-Afrikanen binnenkogels spreken, kreeg men. Daardoor er waardering en een stel ďŹ jne colleZuid-Afrikanen voel ik me meer
150
wonen in Antwerpen
Phindy Lesedi: “SaĂŻd is lichtgekleurd. Een gemengde relatie kon in die tijd niet in Zuid-Afrika.â€?
thuisâ€?, zegt Phindy. “In Antwerpen ga ik vaak naar de culturele activiteiten in de Roma en het Zuiderpershuis. En ik hou contact met iedereen met wie ik heb gewerkt. Ik heb dus een heel ďŹ jn en een
goed gevuld leven.� “Of ik nog ooit terugga naar ZuidAfrika? Ja natuurlijk! Kan je je mij op mijn oude dag voorstellen in dit koude weer? Ik denk het niet hoor.� (lacht)
Donderdag 4 februari 2010
DIVERS ANTWERPEN.3
Toen en nu
Van apartheid tot multicultureel experiment MM Nederlanders zijn de eer-
ste blanken die in 1652 voet aan wal zetten op de zuidelijke punt van het huidige Zuid-Afrika. Het zijn handelaars die op de Specerijenroute tussen de Nederlanden en het Verre Oosten een halfwegpunt installeren. Ze stichten er Kaapstad. MM De Britten veroveren Kaap de Goede Hoop 150 jaar later waardoor een groot deel van
de Nederlanders verder landinwaarts trekken en daar hun eigen republieken stichten. MM De ontdekking van diamanten (1867) en goud (1886) lokken meer immigranten naar het zuidelijkste land van Afrika. MM De oorspronkelijke bevolking wordt steeds meer onderdrukt. Ook tussen de Britten en de Afrikaners, zoals de Nederlanders worden genoemd, botert het
niet. Deze laatsten worden verslagen in de Boerenoorlog (18991902). Toch spannen beiden vanaf 1910 samen om als Unie van ZuidAfrika het land te regeren. MM Na een referendum in 1961, waar enkel blanken mogen stemmen, wordt het land een republiek. MM Ondertussen is al sinds 1948 het apartheidsregime geïnstitutionaliseerd door de Nationale Partij: een doorgedreven scheiding van rassen die de zwarte meerderheid sterk benadeelt en
de blanke minderheid voortrekt. MM Het Afrikaanse Nationale Congres (ANC) leidt de oppositie tegen de apartheid. En vele van hun leiders, zoals Nelson Mandela, hebben daarvoor tientallen jaren gevangen gezeten. MM Uiteindelijk leiden doorgedreven protesten en boycots tot een vredevolle overgang naar de regering door de meerderheid. MM De eerste multiraciale verkiezingen in 1994 brengen het apartheidsregime ten val en de ANC aan de macht. Sindsdien
“Hoe divers Antwerpen ook is, een passende jeans, make-up of een kapper vind ik er niet” Khosi Mnyakeni (40) was op sabatrust in Oxford toen gemeenschappelijke vrienden haar voorstelden aan Jo Verhoeven. “En, was het liefde op het eerste gezicht?”, vraagt ze met een speelse blik aan Jo. “Zo was het”, klinkt het overtuigd. MM
“Ik had al 7 jaar in de sociale sector gewerkt toen ik een half jaar vakantie nam in Engeland”, weidt Khosi uit. “Ik wilde er twee vliegen in één klap slaan: een sabbatrust inlassen, maar ook uitkijken naar een nieuwe uitdaging.”
“België kwam in mijn gedachten niet op. Pas op het einde van die periode kwam ik Jo tegen. Toen ik een goede week later terugvloog, was ik in shock: verscheurd tussen ZuidAfrika en hem. Je belooft elkaar van alles met de ogen. Of het echt gaat gebeuren, weet je niet.” Jo hield zijn belofte en trok naar Zuid-Afrika. “We beleefden een fijne tijd waarin hij verliefd werd op mijn land. Toen hij terugkeerde naar België, ben ik hem gevolgd.” “In het begin vond ik België een beetje akelig. Het was winter, iedereen was bleek, droeg donkere jassen en niemand lachte. Dat was 2000.” “Ik kon niet meteen aan de slag als gediplomeerd sociaal werker, maar na een tijd kreeg ik een job in de ambassade, waar ik de toeristische dienst opstartte. Het was een kleine kosmos waar heel wat verschillende mensen kwamen. Ik kreeg een goed beeld kreeg van de mix van culturen hier.” “Ondertussen kregen Anise Lifestyle we 2 kindecomplementary ren, Nellie practice, (9) en LuSleutelstraat 9, kas (8). De 2550 Kontich verplaatsing Khosi Mnyakeni en Jo Verhoeven: “Ik ben een hybride gsm 0475-79 79 19 naar Brussel product van een diverse samenleving.” www.anise.be woog daarom extra zwaar. Ik op een holistische dus een hybride product van een dibesliste om te gaan manier problemen als verse samenleving. Mijn moeder is doen wat ik graag wilstress en slapeloosheid Zulu, mijn vader Ndebele. Zelf ben ik de. Ik had een tweejarige curopgegroeid in Kwa Zulu natal.” aanpak.” sus aromatherapie gevolgd met af“Met de familie van mijn vader heb standsonderwijs. Toen ik stopte bij Dicht bij huis in Antwerpen ik weinig contact gehad. Van Ndede ambassade, had ik dat diploma “Ik voel mij verwend. De stad Ant- bele weet ik dus niet veel, van Zulu net op zak. Het was mijn ticket om werpen doet veel moeite om Zuid- des te meer. Die cultuur is trouwens weer in de sociale sector te werken. Afrika in de spotlights te zetten. En springlevend. In dans, zang, rituelen Sinds enkele jaren heb ik een prak- dat is niet gemakkelijk. In Zuid-Afri- en offers. Het is tegenwoordig zelfs tijk waar ik met essentiële oliën en ka heb je 11 etnische groepen. Ik ben trendy om naast een ‘wit’ huwelijk M
Aromatherapie
“In Zuid-Afrika is het nu zelfs trendy om naast een ‘wit’ huwelijk ook een traditionele zulu-ceremonie te hebben” KHOSI MNYAKENI AROMATHERAPEUT
ook weer een traditionele zuluceremonie te hebben.” “Verder is het principe Ubuntu (menselijk zijn voor anderen) erg belangrijk in onze cultuur. Waar ik ook ga, die Zuid-Afrikaanse vibe neem ik mee. Hier is iedereen bijvoorbeeld muisstil in het theater. Bij ons is het de gewoonte om je appreciatie luid te kennen te geven. Dan kijkt er al eens iemand om.” (lacht) “In Antwerpen vind ik de mode echt fantastisch. Toch is er één grote teleurstelling. Hoe divers de stad ook is, er lijkt slechts één model van broeken te zijn. Echt vervelend voor buttilicious (rond gevormde) vrouwen zoals ik. De jeans passen nooit.” (toont een jeansbroek) “Deze komt uit Zuid-Afrika. Ook naar de juiste make-up heb ik ontzettend lang moeten zoeken. Een donkere huid heeft heel andere kleuren nodig dan een lichte huid. Om maar te zwijgen over een goede kapper. Niet dat er geen Afrikaanse kappers zijn, maar die zijn allemaal als een soort sociale hotspot, heel erg druk. In Zuid-Afrika zijn de afro-kappers als de kappers voor blanken hier: je gaat er heen om te relaxen. Dat heb ik uiteindelijk in Rotterdam gevonden.” “In een nieuw land zijn het de simpele dingen die je het leven moeilijk kunnen maken als ze er niet zijn. Maar je neemt ze zo vanzelfsprekend dat je er niet op voorhand aan denkt. Soms overweeg ik om een boek te schrijven over alle dingen die je moet weten voor je naar België verhuist.” (lacht)
timmert Zuid-Afrika hard aan de weg om de bestaande ongelijkheden weg te werken. Aanhoudende rivaliteit in de partij zorgt evenwel voor extra moeilijkheden. Dit komt tot een climax in september 2008 omdat president Mbeki ontslag neemt. Secretarisgeneraal Kgalema Motlanthe neemt tijdelijk over tot de ANC bij de algemene verkiezingen in april 2009 wint en Jacob Zuma op de presidentszetel komt.
Zuid-Afrika in Antwerpen Verzustering Antwerpen is verzusterd met Kaapstad sinds 1996. Calling up Soweto Sioen en band maakten de plaat Calling up Soweto met een groep Zuid-Afrikaanse muzikanten. Ze deden dit in Johannesburg onder de vleugels van Oxfams actie One Day For Another World. Je ziet ze allemaal samen aan het werk in de Roma op 10 februari.
i
De Roma, Turnhoutsebaan 286 in Borgerhout, 19.45u (film), 20.30u (concert), woensdag 10 februari. Info: 03-292.97.50, info@deroma.be
Specialiteit Zuid-Afrikaanse wijnen hebben het land pas goed op de kaart gezet. Uitleg van specialisten kan je krijgen bij Galtraco Kaapse wijnen in de Lange Nieuwstraat 31/1 in Antwerpen.
i
Info: 03-226.02.51, www.galtraco.be
WK eerste keer in Afrika Als eerste Afrikaans land in de geschiedenis is Zuid-Afrika in 2010 gastland voor de Fifa Wereld Cup. Sportgekke Zuid-Afrikanen tellen alvast af door ’s vrijdags in voetbalshirt de deur uit te gaan. Dat doen ze elke week tot aan de aftrap. Die komt er op 11 juni. Precies een maand later kennen we de nieuwe wereldkampioen.
Tien voor taal Zulu-uitdrukkingen. Itemba alibulali. Letterlijk: hoop is niet dodelijk. Umhlaba uyahlaba. Letterlijk: de aarde heeft doornen. (Het leven is niet gemakkelijk.)
Donderdag 4 februari 2010
4.DIVERS ANTWERPEN Toen en nu $)*/"
Succesvol tijgerland 4JOVJKV
4POCPOH
,JNDI BFL
)BNIVOH
+BQBOTF [FF
)VOHOBN
4JONJ EP
4VODI PO 8POTBO /
1 ZPOHZBOH
4POHOJN 4BSJXPO )BFKJV ,BFTPOH
1 BONVOKPN *ODI PO
,PTPOH *NKJO
/BNQ P
BN
%FNBSLBUJFMJKO
,BOHOVOH 1VLQ ZPOHEPOH
4FPVM 8POKV
O
(FMF [FF
6MMVOH EP
4VXPO
;6*% ,03&"
"ONZPO EP
5BFKPO ,VOTBO $IPOKV
/BLUPOH
Land van harde werkers
,BOHHZF
/003% ,03&"
)B
Zuid-Korea
MM Zelden is het verschil tussen twee buurlanden zo groot als dat tussen Zuid- en Noord-Korea. Ching Lin Pang, professor aan de faculteit sociale wetenschappen van de K.U. Leuven, legt uit hoe dit komt. MM�Aan het einde van de Koreaanse Oorlog in 1953 kwam Zuid-Korea onder Amerikaanse invloedssfeer terecht, terwijl Noord-Korea binnen de invloeds-
364-"/%
/BKJO $I POHKJO )ZFTBO
1 PIBOH 5BFHV
6MTBO $IJOIBF
,XBOHKV .BTBO
1VTBO
.PLQ P :PTV $IJO EP
LN
4US $IFKV
B
BU
$IFKV EP
WB
O
,P
SF
B
+"1"/
sfeer van de Sovjet-Unie vielâ€?, zegt Pang. “Het zuiden van het Koreaanse schiereiland kreeg politieke en financiĂŤle steun van de VS, en kende een sterke economische opgang. In de jaren 1980 behoorde Zuid-Korea tot ĂŠĂŠn van de snelst groeiende economieĂŤn in AziĂŤ, de zogenaamde tijgerlanden, waartoe ook Singapore, Taiwan en Hongkong behoren.â€? MM In veertig jaar veranderde het land van een agrarische samenleving naar een moderne, geĂŻndus-
trialiseerde samenleving. MM“In tegenstelling tot het arme,
communistische Noord-Korea, groeide Zuid-Korea uit tot een welvarende, post-industriĂŤ-le maatschappijâ€?, zegt Pang. “In het begin was de economie vooral gericht op export van onder meer wagens en elektronica. Recent ontwikkelde zich ook een creatieve industrie. De Koreaanse film, muziek en media kwamen tot bloei. In AziĂŤ ontstond de ‘Korean Fever’: alles wat op het vlak van populaire cul-
ÂĽ (3"1)*$ /&84
143
Dae Hun Kim: “In Korea moest ik van half acht s morgens tot negen uur s avonds in de klas zitten.�
“We verkleedden ons om het cafĂŠ binnen te mogenâ€? Dae Hun Kim - voor de vrienden gewoon ‘Kim’ - kwam zeven jaar geleden in Antwerpen wonen. Hij studeert er voor handelsingenieur, maar geniet ook van het nachtleven. Noem een Antwerpse discotheek en Kim is er geweest. “In Zuid-Korea was ik nog te jong om op cafĂŠ te gaanâ€?, lacht hij. “Al hebben we ĂŠĂŠn keer een cafĂŠbaas flink in de maling genomen.â€? M Als we Dae Hun Kim (23) ontmoeten in het restaurant van zijn ouders, is het buiten barkoud. Het sneeuwt zelfs lichtjes als Kim ons binnenlaat. “Of we dat soort weer in ZuidKorea ook hebbenâ€?, herhaalt de jonge twintiger onze eerste vraag. “Erger zelfs! In mijn geboorteland is het weer vergelijkbaar met dat van hier. Alleen is het iets extremer. In de winter is het kouder, en in de zomer warmer. Weet je dat alle gebouwen in Zuid-Korea airconditioning hebben? Gewoon omdat het er in de zomer anders niet om uit te houden is.â€? Kim was zestien toen hij zeven jaar geleden naar ons land kwam. “Mijn moeder was al eerder naar hier verhuisdâ€?, zegt hij. “Maar ze wou zien of de omstandigheden hier goed waren voordat ik en mijn drie jaar jongere zus zouden over-
“De Belgen hebben andere haarkleuren, ronde ogen en een grote neus. Iedereen zag direct dat ik niet van hier was� DAE HUN KIM STUDENT
komen.â€? “Al snel besloot ze dat het hier voor ons beter vertoeven was dan in ZuidKorea. Vooral de druk op school was een stuk minder. In Korea moest ik van half acht ’s morgens tot negen uur ’s avonds in de klas zitten. En dan moest ik daarna nog privĂŠles volgen tot ĂŠĂŠn uur ’s nachts. Zelfs in de vakantieperiodes moest ik naar school. Mijn moeder vond het daarom beter om ons naar BelgiĂŤ te halen.â€? In BelgiĂŤ was het ink aanpassen. “De eerste maanden wou ik snel terug naar Zuid-Korea. Ik miste mijn
familie en vrienden. En ik sprak de taal ook nog niet. Het gevolg daarvan was dat ik mij moeilijk kon uitdrukken. Daarenboven zie ik er ook helemaal anders uit dan de mensen hier. Jullie hebben andere haarkleuren, ronde ogen en een grote neus. Iedereen zag dus direct dat ik niet van hier was.â€? Kim nam zich in eerste instantie voor om na zijn middelbare studies zo snel mogelijk weer naar Korea te vertrekken. “Nadat ik een jaar in BelgiĂŤ was geweest, ging ik er voor een maand op vakantie. Dat was heel raar. In Korea gaat alles zo snel dat ik over bepaalde zaken, zoals de nieuwe series op tv, al niet meer kon meepraten. In mijn afwezigheid was ook het betalingssysteem voor de metro helemaal veranderd. Dat jaar kwam ik tot de vaststelling dat ik mij zowel in BelgiĂŤ als in Korea niet helemaal thuisvoelde. Een vreemde ervaring.â€? Indoctrinatie Sinds die reis in 2004 is Kim niet meer naar zijn geboorteland teruggekeerd. “Het is lang vliegen en ook de grenscontroles zijn er heel streng. Zelfs met mijn Koreaans paspoort
krijg ik op de luchthaven een heleboel lastige vragen voorgeschoteld. Dat heeft waarschijnlijk te maken met het feit dat moet worden onderzocht of ik in Europa geen banden met Noord-Korea onderhou. Dat ligt in Zuid-Korea nog steeds heel gevoelig.â€? “Op school werden we geĂŻndoctrineerd. De Noord-Koreanen zouden de vijanden zijn. Toen ik er in Antwerpen een paar ontmoette in het restaurant van mijn ouders, was ik bang van hen. Dat bleek voor niets nodig. Volgens mijn moeder is er weinig verschil tussen Noord- en Zuid-Koreanen.â€? Voor Kim, op dit ogenblik derdejaarsstudent handelsingenieur aan de Universiteit Antwerpen, mogen Noord- en Zuid-Korea opnieuw ĂŠĂŠn Korea vormen. “Vanuit economisch standpunt zou dit het beste zijn. Een samenvoeging van de beide Korea’s betekent meer grondstoffen en meer mankracht. Ook op het vlak van familiehereniging zou dat goed zijn. Koreanen zijn echte familiemensen. En op dit ogenblik zijn er nog veel families die door de scheidingslijn tussen Noord- en Zuid-Korea hun dierbaren moeten missen.â€?
Zuid-Koreanen wonen in Antwerpen
CafĂŠ d’Anvers Hoewel Kim zijn familie in het verre Korea vaak mist, heeft hij het ondertussen erg naar zijn zin in Antwerpen. Hij spreekt keurig Nederlands, en maakte door de jaren heen uitgebreid kennis met onze uitgaanscultuur. “De verschillende discotheken hebben weinig geheimen voor mijâ€?, zegt hij. “Ik ben al in CafĂŠ d’Anvers, CafĂŠ Local, de Red and Blue, de CarrĂŠ, de Noxx en noem maar op geweest. De laatste tijd doe ik het wel veel rustiger aan, omdat ik volop bezig ben aan mijn bachelorproef.â€? In Korea waagde Kim zich slechts ĂŠĂŠn keer in het nachtleven. Op een volledig clandestiene manier nog wel. “In mijn geboorteland is het verboden om onder de zestien alcohol te drinken. Omdat we allemaal verplicht waren om een schooluniform te dragen, wist elke cafĂŠbaas automatisch dat we nog te jong waren om te drinken. Op een dag vonden we er niet beter op om ons stiekem te verkleden en toch een cafĂŠ binnen te gaan. Niemand merkte het. Ook onze ouders niet. Al moesten we na ons bezoek wel een korte periode inlassen om volledig te ontnuchteren. Zo kwamen we zeker niet tipsy thuis.â€?
i
Deze nieuwe Antwerpenaar krijgt een sim-pakket van Ortel Mobile om naar zijn thuisland te bellen.
Donderdag 4 februari 2010
DIVERS ANTWERPEN.5 Cijfers
tuur uit Zuid-Korea kwam, is erg gegeerd.” MM Dat Zuid-Korea in een halve eeuw zo’n enorme vooruitgang boekte, heeft volgens Ching Lin Pang veel te maken met het exportbeleid van de overheid en met de werkethiek van de Zuid-Koreanen. “Zij zijn enorm harde werkers. Er wordt wel eens gezegd dat de Japanners veel werk kunnen verzetten, maar de ZuidKoreanen doen daar nog een schepje bovenop.”
Bijna vijftig miljoen inwoners MM Officiële taal: Koreaans MM Hoofdstad: Seoel MM Oppervlakte: 99.538 km² MM Inwoners: 48.508.972 MM Regeringsvorm: republiek MM Staatshoofd: president Lee
Myung-bak MM Regeringsleider: premier Han Seung-soo MM Munt: Zuid-Koreaanse won MM Religie: christendom (49%), boeddhisme (47%), confusianisme (3%), andere (1%)
MM Landcode telefoon: +82 MM Landcode internet: .kr MM Volkslied: Aegukga MM Economie: een van de groot-
ste van Azië en een belangrijke speler op de internationale markt. Belangrijke producent van hightech goederen, maar ook de staalindustrie, scheepsbouw, automobielindustrie en productie van elektronische goederen MM Plaats op lijst rijkste landen: 26/177
Bekende Zuid-Koreanen M Kim Dae-jung (expresident en winnaar van de Nobelprijs van de Vrede)
M Park Ji-sung (voetballer van Manchester United)
“Kim is de beste Koreaanse kokkin van de wereld” In de Statiestraat in Antwerpen, vlakbij de Rooseveltplaats, ligt het restaurant Korean Barbecue. Kokkin Kim Hee Sung bereidt er elke dag opnieuw de beste Koreaanse specialiteiten.
Kim Hee Sung (53), de moeder Dae Hun Kim, kwam in 2003 naar Antwerpen. Niet om te genieten van een luilekkerleventje. Ze kwam met grootsere plannen. “Een vriendin van mij woonde al in Antwerpen”, zegt Kim. “Ze had een reisbureau, maar wou Korean Barbecue graag een KoStatiestraat 8 reaans restauAntwerpen rant openen. Tel. 03-232.25.94 Omdat ze wist www.koreanbarbecue.be Beste vriendinnen: Kim Hee Sung (rechts) en Kim Young dat ik in ZuidSook. Korea een gediplomeerde kokkin Amsterdam zeker vijf Ko-re- (57). “Wij zijn de beste vriendinwas, deed ze een beaanse restaurants zijn, kwam hij nen”, zegt die laatste. “Kim is de roep op mij.” Kim trok naar Antwerpen en ging altijd terug naar Antwerpen. Van het beste Koreaanse kokkin ter wereld. aan de slag in de Statiestraat. “In een kwam het ander. Een poosje na- Ik kom hier geregeld eten. En als het restaurant leerde ik mijn hui- dat we elkaar hadden leren kennen, Kim gedaan heeft met koken, gaan we ergens een koffie of een thee drindige man kennen”, vertelt ze. “Hij zijn we getrouwd.” Vaste klant in Kims restaurant, is ken.” is een Nederlander die gek is op de Kim Young Sook was bijna dertig Koreaanse keuken. Hoewel er in een andere Kim: Kim Young Sook M
Restaurant
“We zijn altijd blij als we naar het rustige België kunnen terugkeren” KIM HEE SUNG EN KIM YOUNG SOOK
jaar geleden bij haar familie in het Japanse Tokio, toen ze haar (Belgische) man Luc leerde kennen. “In 1983 ben ik naar Antwerpen verhuisd. Even later zijn we getrouwd.” Meer relaxed leven Zowel de kokende als de etende Kim zijn blij dat ze uiteindelijk in Antwerpen terechtkwamen. “De mensen zijn hier heel vriendelijk en het onderwijs is erg goed”, zeggen ze. “En het leven is ook iets meer relaxed. Als we naar ZuidKorea op vakantie gaan, hebben we het altijd enorm druk. We moeten in een korte tijd zoveel mogelijk vrienden en familie bezoeken. We zijn daarom altijd blij als we naar het rustige België kunnen terugkeren.”
Seol Ki-Hyeon (exvoetballer Antwerp en Anderlecht) M
Kim Yu-Na (wereldkampioene kunstschaatsen) M
Grenzeloze vriendschap M In Antwerpen leven bijna 150 Zuid-Koreanen, maar er is geen sprake van een hechte Koreaanse gemeenschap. “Ik heb af en toe wel contact met uitwisselingsstudenten uit ZuidKorea”, zegt Dae Hun Kim. “Al zijn deze contacten slechts tijdelijk. Ik ken ook enkele geadopteerde ZuidKoreanen. Maar zij zijn vaak volledig in België opgegroeid en spreken geen Koreaans.” Kim heeft wel veel contact met andere nationaliteiten. “Ik heb vrienden uit Oezbekistan, Kazachstan, Tsjetsjenië en Rusland. En mijn beste kameraad is half Iraans, half Belgisch.” In restaurant Korean Barbecue komen heel wat Koreanen over de vloer. En ook mensen uit andere Aziatische landen, zoals China of Japen, vinden gemakkelijk de weg naar hier”, zegt Kim Hee Sung.
Donderdag 4 februari 2010
6.DIVERS ANTWERPEN Toen en nu ,JSVOB 5P
SO
F
(BMMJWBSF 100-$*3,&- MF -V
4L
LN
-VMFB FG
M FM
Woest landschap komt tot stand in de ijstijden
/0034& ;&&
4UPSVNBO
6N
UF
F
6NFB
;8&%&/
(PMG WBO #PUIOJB
)VEJLTWBMM
"MBOE FJMBOEFO
(BWMF
,BSMTUBE
&45-"/%
L
(PUFCPSH
-JOLPQJOH (PUMBOE
+POLPQJOH
." 3, /&
'*/-"/%
6QQTBMB 0SFCSP
4UPDLIPMN
SB
BH
FS
&/
4L
%&
Land met meer dan 96.000 meren
het op de kaart vinden, bestaat sinds 1814. Sinds dat jaar houdt het land zich strikt neutraal. MM Als volk ontstaan de Zweden in de middeleeuwen door het samengaan van de daarvoor onderling strijdende stammen van de Gauten en de Svear.
4VOETWBMM /0038&(&/
ÂĽ (3"1)*$ /&84
Zweden
'*/-"/%
MM Het huidige Zweden zoals we
)BMNTUBE ,BMNBS
0MBOE
,BSMTLSPOB )FMTJOHCPSH .BMNP
-&5-"/%
-*5068&/
MM Met de 17de eeuw breekt een gouden periode aan voor het veroveringszuchtige Zweden. In die tijd is de oppervlakte tweemaal zo groot als nu. Veel van de gebieden verliest Zweden, onder meer het huidige Finland aan Rusland. MM In de 19de eeuw kent het land schrijnende armoede, met als gevolg een grote exodus richting Amerika. MM Vanaf het begin van de 20ste eeuw krikt de Zweedse economie zich op door inno-
vatieve transportmiddelen. Begin van de opbouw van de roemruchte verzorgingsstaat Zweden . MM Zweden is een constitutionele monarchie, en wordt beschouwd als een van de rijkste en meest ontwikkelde landen van de wereld. MM Zweden behoort tot de Europese Unie, al staan de Zweden op een zekere onafhankelijkheid. Zo behielden ze na referendum de eigen munteenheid, de Zweedse kroon.
“Zweden denken altijd aan “De Zweedse blik is altijd naar de toekomst gericht�, omschrijft JeanJacques Westerlund een kenmerkende karaktertrek van het land dat hij als consul-generaal vertegenwoordigt in Antwerpen.
Zelf is Jean-Jacques Westerlund in BelgiĂŤ geboren als afstammeling van John Westerlund, een Zweed die ruim een eeuw geleden het gelijknamige havenbedrijf oprichtte. Dat is vandaag een wereldspeler voor het transport van papierpulp. M “Ik ben haast letterlijk de kersverse consul van Zwedenâ€?, lacht JeanJacques Westerlund, die nog volop in de weer is met de inrichting van het consulaat op de Antwerpse Plantinkaai aan de Schelde. “Die functie heb ik op een heel typisch Zweedse manier gekregen: nadat daar lang over nagedacht en vergaderd is door de Zweedse overheid. Voor niet-Zweden kan dat lange wachten wel eens frustrerend zijn, maar Zweden hou-
177
den van een goede voorbereiding. Zo kan de uitvoering van de plannen meteen vlot verlopen. De Zweden zijn ook zeer toekomstgericht: aan de dag van morgen denken zit er echt ingebakken.� Naast een goede voorbereiding zijn de Zweden ook verknocht aan de natuur. “Die is er ook zo zuiver! Sneeuwvlokjes lijken wel kleine diamantjes. Zweden is bekend door grote internationale bedrijven, denk maar aan Ikea. Maar voor elke gerooide boom worden er nieuwe exemplaren aangeplant. Voor elk groot industrieel project wordt ook grondig rekening gehouden met het milieu.� Of de Zweden zich zorgen maken over de opwarming van de Aarde? “Absoluut! Daar zijn ze zeer zeker mee bezig. Ze bedenken volop schone technologie. Over een aantal jaar zullen verschillende landen met oplossingen komen voor dit probleem. Ik ben er ze-
Zweden wonen in Antwerpen
“De Zweedse natuur is zo zuiver�, zegt consul-generaal Jean-Jacques Westerlund. De Zweden poten ook niet overal van alles neer. “Voor elk groot industrieel project wordt ook grondig rekening gehouden met het milieu. En voor elke gerooide boom worden er nieuwe exemplaren aangeplant.�
ker van dat Zweden er ĂŠĂŠn van zal zijn.â€? De Zweden hebben de gewoonte om alles lang en nauwgezet voor te bereiden. Hoe zouden ze een dossier als dat van de Lange Wapper aanpakken? Westerlund moet lachen. Met Christian Leysen en Nicolas Saverys behoorde hij tot de havenbazen die bezwaar maakten tegen het BAMtracĂŠ. “Dit zou de haven in tweeĂŤn gedeeld hebben. Heel binnenkort stappen we met een alternatief plan naar de minister-president. Hoe de Zweden dit hadden aangepakt? Ze hadden de discussie nooit zo uit de hand laten lopen. En ze zouden zeker geen gebruik hebben gemaakt van het argument: we zijn al te ver, dus we kunnen niet meer terug. Natuurlijk kun je een plan altijd bijsturen? Vandaar dat de Zweden zo lang voorbereiden.â€? Zweden hebben de naam zeer vooruitstrevend te zijn, maar ze hechten minstens evenveel be-
Donderdag 4 februari 2010
DIVERS ANTWERPEN.7
Cijfers
Grootste land van Scandinavisch schiereiland
MM Religie: protestantisme MM Oppervlakte: 449,964 kmé MM Inwonersaantal: 9.336.487
kenis zijn de ongeveer 15.000 Samen of Lappen (foto) in het noorden, die zowel naar lichaamskenmerken als naar taal en cultuur van de overige Zweden verschillen.De Samen (Lappen) leven sinds de prehistorie in het noorden van Zweden. Slechts 10 à 15% van de Samen leeft nog op de traditionele manier. Sommige Samen zijn nog rendierhouders. De meesten leven evenwel van de bosbouw, landbouw en visserij. MM Plaats op lijst rijkste landen: 18/177
(dichtheid: 20.6/km²) MM Munteenheid: Zweedse
MM Officieel: Koninkrijk Zwe-
kroon
den (Konungariket Sverige) MM Taal: Zweeds MM Hoofdstad: Stockholm MM Regeringsvorm: constitutionele monarchie MM Staatshoofd: koning Karel XVI Gustaaf van Zweden MM Premier: Frederik Reinfeldt (van de liberaal-conservatieve Gematigde Partij)
MM Landcode internet: .se MM Landcode telefoon: +46 MM Belangrijkste exportproduc-
ten: elektrotechnische apparatuur, transportmiddelen, telecommunicatiemiddelen, papierpulp, hout, papier, textiel, aardewerk en meubelen MM Minderheden: de enige autochtone minderheid van bete-
“Belgen rijden echt agressief” Haar collega’s hadden Josephine Berggren afgeraden om voor haar werk af te zakken naar het grauwe België. Toch betreurt de jonge Zweedse haar keuze niet.
morgen” lang aan tradities. “Dat merk je aan de feestdagen: 13 december, de dag van Sint Lucia, de brengster van het licht. Dan dragen jonge meisjes mooie, witte gewaden en kronen van kaarsjes op hun hoofd. Tegenwoordig worden die vervangen door lampjes.” “Of midzomernacht, de langste dag. Of de dag van de rivierkreeftjes in augustus. De traditie wil dan dat je een kreeftje eet en dan een aquavit, de nationale sterkedrank, drinkt. In formeel gezelschap hou je het op een paar borreltjes aquavit, in meer intieme kring totdat er iemand zingend van tafel valt. (lacht) Zweden zingen op zo’n dagen veel samen. Dat
MM
“In Zweden lijken sneeuwvlokjes kleine diamantjes” JEAN-JACQUES WESTERLUND ZWEEDS CONSUL-GENERAAL
brengt mensen bij elkaar.” Of Westerlund zich Zweed of Belg voelt? “Een Belg met Zweedse gewoontes. Ik heb nog altijd Zweeds bloed in mij”, lacht Westerlund. “Ook ik hou van goede voorbereidingen én Zweedse tradities. De kerstham bijvoorbeeld. Ik sta er op die elk jaar te maken. Die moet je eerst urenlang koken en op het einde in de oven bakken met honing. Heerlijk! En lekker! Typisch Zweeds is dat er genoeg ham voor een week in de koelkast gaat. Telkens er bezoek komt, wordt de ham dan aangesneden.”
M In Antwerpen vond Josephine de man van haar leven, ook een Zweed. In de herfst trouwen ze. “We willen het huwelijk een Belgisch tintje geven.” Josephine, die in Wilrijk voor de Zweedse industriegigant Atlas Copco werkt, liet zich niet afschrikken door België omdat ze ons land al wat kende. “Mijn vader heeft nog een tijdje voor een bedrijf in Gent gewerkt. Daar kwamen we hem af en toe bezoeken. Al herinner ik mij vooral het eten: ribbetjes”, lacht Josephine. Volgens de Zweedse geeft ons land pas na enige tijd z’n charme prijs. “Op het eerste gezicht lijkt alles grijs en grauw. Zeker vergeleken met Zweedse dorpen, waar de huizen vaak allemaal een eigen kleur hebben. In België zou je veel cafés en restaurants op het eerste gezicht voorbijlopen. Je moet er binnengaan om de gezelligheid te ontdekken.” K.Zeppos, De Vagant… het zijn slechts een paar favoriete plekjes die Josephine ontdekte in het centrum van Antwerpen, waar ze in de Schuttershofstraat woont. “Het is verbazend hoeveel fijne zaken jullie in eenzelfde stad als Antwerpen hebben. En het eten is overal van een hoge kwaliteit. Zeker in de kleinere steden en dorpen van Zweden vind je doorgaans één café en dat is niet meteen de meest aangename plek om te komen.” Klopt het cliché dat Zweden allemaal stevige drinkers zijn die hun eigen alcohol stoken? “Dat cliché klopt niet. Voor mij gaat het alleszins niet op, maar het gebeurt inderdaad. Of mijn toekomstige man z’n eigen drank zou mogen stoken? (lacht) Nee, maar dat wil hij zelf ook niet, denk ik. Hij is een liefhebber van Belgisch bier geworden.” “Hoe we elkaar in België leerden kennen? Na het werk sprak ik geregeld af met een Zweeds koppel dat ook voor Atlas Copco werkte. Via de fitness kende dat paar een andere Zweed en we spraken een keer allemaal samen af. Ik kon toen niet vermoeden dat hij de man van mijn leven zou worden.” Deze herfst trouwt het koppel in Zweden. “We vragen ons nu al af hoe we onze gasten laat op de avond een bakje echte Belgische frieten met mayonaise kunnen voorschotelen. We kunnen moeilijk een frietkraam naar Zweden laten overbrengen. Misschien kunnen we beter iets met Belgisch
Josephine Berggren mist de sterrenhemel. “Alle sterren die ik de voorbije 2,5 jaar in België zag, kan ik wellicht op één hand tellen.” MM
“In Zweden is iedereen heel strikt in het verkeer” JOSEPHINE BERGGREN
bier doen, al kunnen we onze koffers onmogelijk vol flesjes bier stoppen.” (lacht) Belgen denken vaak dat de sociale zekerheid van de Zweden nog beter is dan die van de Belgen. Volgens Josephine hoeven onze ziekenhuizen niet onder te doen. “Ik moest een paar keer naar het hospitaal voor mijn ogen en de service is echt heel goed in België. Je wordt zowat meteen geholpen terwijl je in Zweden doorgaans uren moet wachten.” Over een paar jaar ziet Josephi-
ne zich terugkeren naar Zweden. Wat de meeste aanpassing zal vergen? “De rijstijl. In Zweden is iedereen heel strikt in het verkeer. Als de maximumsnelheid 120 kilometer per uur is, dan houdt iedereen zich er aan. Op de snelweg durft men zelfs demonstratief op de linkerrijbaan gaan rijden tegen het snelheidsmaximum. Echt om te zeggen: meer mag niet. (lacht) In België gaat het er wel anders aan toe. In het begin was het zelfs schrikken, want hier wordt soms echt agressief gereden. Intussen ben ik dat al zo gewoon dat ik wellicht ongeduldig zal zijn in het Zweedse verkeer.” “Wat ik meeneem van België? Jullie recepten om mosselen te maken. Mosselen hebben we in Zweden ook, maar nergens worden ze zo lekker klaargemaakt als in jullie land. Al zal ik blij zijn dat ik weer een sterrenhemel kan zien. Alle sterren die ik de voorbije 2,5 jaar in België zag, kan ik wellicht op één hand tellen.”
Donderdag 4 februari 2010
8.DIVERS ANTWERPEN Abba effende het pad
Popmuziek belangrijk exportproduct MM Bij Zweden denkt u wellicht
aan Volvo, Ikea en‌ ABBA. Het land, dat een rijke en nog steeds levendige folk- en koortraditie heeft, is na de Verenigde Staen en het Verenigd Koninkrijk de grootste leverancier van popmuziek in de wereld, goed voor een omzet van 800 miljoen dollar in 2007. MM De basis hiervan werd in de jaren zeventig gelegd door de popformatie van Agnetha,
BjÜrn, Benny en Anni-Frid: Waterloo, Dancing queen, The winner takes it all en dan zien we nog een tiental wereldhits schandelijk over het hoofd. Het ooit verguisde viertal bereidde daarmee de weg voor talloze hitwonders als Roxette, Ace of Base, The Cardigans (foto) en The Hives. Maar ook voor hitmakers achter de schermen zoals Max Martin (Backstreet Boys, Britney Spears en N’Sync).
MM Naast populaire wereldsterren kent Zweden ook een sterke alternatieve stroming. Er zijn een hardnekkige death metalscène en verscheidene generaties pioniers in elektronische muziek, met als bekendste speerpunten Covenant en The Knife. Zit er iets in het Zweedse water of komt het doordat muzieklessen een volwaardig vak zijn in het onderwijs?
“Voor een bierliefhebber is BelgiĂŤ het beloofde landâ€? Honolulu, Londen, Peking, Tokio, Melbourne, Parijs en sinds een paar jaar Antwerpen. Johan Stahlberg heeft als commercieel manager al wat van de wereld gezien, maar nu heeft hij het best naar zijn zin in de havenstad aan de Schelde, waar hij vlakbij de Cockerillkaai woont. MM
“Tijdens mijn studies wist ik al dat ik in het buitenland wilde werken�, vertelt Johan Stahlberg, meer wereldburger dan Zweed. Zijn partner is van Duits-Spaanse origine.
“Dat verlangen om te reizen zit in de Zweedse cultuur. Ik vermoed dat zowat tachtig procent van mijn studiegenoten destijds op uitwisseling naar het buitenland is geweest.â€? “Ik ben naar de universiteit van Hawai getrokken. Na mijn studies heb ik een tijdje gewerkt op de marketingafdeling van warenhuisketen Lidl in Londen. Om meer te kunnen reizen, keek ik uit naar een job in de transportsector. Die vond ik bij Wallenius Wilhelmsen Logistics, een Noors-Zweeds bedrijf.â€? Na een stage in alle uithoeken van de wereld, werkte Johan een tijd in Parijs. Toen diende zich een project in Antwerpen aan. “Ik wist niet zeker of dat project in Parijs nog lang zou lopen. Dus hapte ik toe. Ik kende Antwerpen al van een korte passage tijdens mijn opleiding bij Wallenius Wilhelmsen en wist dat Antwerpen een aangename stad is. Het is hier goed leven voor een heel redelijke prijs, zeker als het vergelijkt met steden als Londen en Parijs. En je hebt hier ďŹ jne
restaurants, gezellige cafĂŠs‌â€? Johans favoriete cafĂŠ is de Kulminator, het vermaard biercafĂŠ op het Vleminckveld. “Voor een bierliefhebber is BelgiĂŤ zowat het beloofde land. Elk jaar in mei organiseer ik met een paar vrienden een bierweekend. Dan bezoeken we onder meer een brouwerij, proeven we bier en zijn we gezellig bij elkaar. We houden het beschaafd met het drinken, hoor. Ik weet dat de Zweden de reputatie hebben zware drinkers te zijn, maar dat geldt niet voor iedereen. En lekkere bieren zoals de Belgische, daar moet je van genieten.â€? Volgens Johan lijken Belgen en Zweden op elkaar. “We zijn niet de grootste nationalisten. Jullie, Belgen, zijn niet erg trots op jullie politici, maar als Herman Van Rompuy (hij spreekt die naam vlekkeloos uit, red.) Europees president wordt, zijn jullie toch trots want ‘hij is ĂŠĂŠn van ons’.â€? “Zweden hebben dat bijvoorbeeld ook met wagens: je hebt Saab-families en Volvo-families. Zelf ben ik afkomstig uit Vimmerby, de geboortestad van Pippi Langkous-bedenkster Astrid Lindgren. Daar zijn we ook wel best trots op.â€? Wat is dan wel een groot verschil? “De luchtâ€?, antwoordt Johan meteen. “Die is in BelgiĂŤ toch niet zo gezond. Dat voel je als je ademt, maar ik begrijp wel dat dit hier niet anders kan door de haven en alle transport. Maar als ik in Zweden uit het vliegtuig stap, voelt het alsof die frisse lucht me in het gezicht slaat. (lacht)
M
Johan Stahlberg: “Als ik in Zweden uit het vliegtuig stap, slaat die frisse lucht me meteen in het gezicht. Heerlijk!�
/FEFSMBOE #FMHJĂ‘
(SPFOMBOE
(VBUFNBMB(VJOFF #JTTBV
Wat vond u ervan?
VA N A F G H A N I S TA N T O T Z W I T S E R L A N D Bijlagereeks over de 160 verschillende nationaliteiten die in Antwerpen vertegenwoordigd zijn
blz.
3
blz.
Afghanistan Zanger Haroon Tanha: “Ja, ik heb ook fans in Afghanistan�
6
AlbaniĂŤ CafĂŠbaas Piro Mile: “Bij mij kunnen de dokwerkers zichzelf zijnâ€?
Teksten: BÊnÊdicte Van Paeschen CoÜrdinatie: Kris Vanmarsenille Eindredactie: Carine Tollenaere Foto’s, illustraties: Patrick De Roo, Wim Hendrix, Bert Hulselmans, Ludo MariÍn, Jan Van Der Perre, Dirk Van De Velde, EPA, AP, GVA
Bijlagereeks
blz.
2
ArmeniĂŤ Christian Vrouyr: “Ik koester mijn Armeense wortelsâ€?
Donderdag
VA N A F G HAN
over de 160
verschillende
blz.
4
Teksten: Maaike Floor, Patrick Van de Perre, Sacha Foto’s, illustraties: Van Wiele GVA, Ludo MariÍn, Bert Hulselmans, Thomas
I S TA N T O T ZWITSE nationalit R
AustraliĂŤ
Craig Davidson: “Antwerpen ligt vlakbij Parijs�
CoÜrdinatie: Kris Vanmarsenille Legrève, Wim Hendrix, Jan Van der Perre, AP
eiten die in
blz.
6
Antwerpen
Azerbeidzjan
Tollenaere
2008
LAND
vertegenwoordigd zijn
Emin Aliyev: “De Antwerpse ontwerpers zijn te grote concurrenten� Eindredactie: Carine
16 oktober
Onze reeks Divers Antwerpen loopt op zijn einde. Volgende week bereiken we de letter Z, en op 11 februari zijn we in Zwitserland, het laatste land in onze lijst. We hebben in de loop van de voorbije maanden gemerkt dat u erg met ons en met de mensen die aan bod kwamen hebt meegeleefd. Vaak kregen we tips, adressen, vragen, kritiek en lof. Om de reeks af te sluiten, willen we u aan het woord laten,
#FMHJĂ‘ (VJOFF
7BO "GHIBOJTUBO UPU ;XJUTFSMBOE
7BO "GHIBOJTUBO UPU ;XJUTFSMBOE #JKMBHFSFFLT PWFS EF WFSTDIJMMFOEF OBUJPOBMJUFJUFO EJF JO "OUXFSQFO WFSUFHFOXPPSEJHE [JKO
%POEFSEBH TFQUFNCFS
"OUXFS
#JKMBHFSFFLT PWFS EF WFSTDIJMMFOEF OBUJPOBMJUFJUFO EJF JO "OUXFSQFO WFSUFHFOXPPSEJHE [JKO
%POEFSEBH GFCSVBSJ
ST %JWFQFO
XXX HWB CF
$SJTFMM $JGVFOUFT
(VJOFF
'BUPVNBUB 5SBPSF
(VJOFF #JTTBV *OTTBMZ
HFCPPSUFEPSQ CFO JL EF 1JOL 1BOUFSw CM[
i;FMGTUBOEJH FO
"OUXFSQFO
/FEFSMBOE
:WPOOF 8BMUFS
i)JFS LSJKH KF FFO LVT WBO EF QPTUCPEFw
(SPFOMBOE /JWF /JFMTFO
$ISJTUFM )FSCFO
CM[
Bijlagereeks over de
VA N A F G H A N I S TA N
160 verschillende nationaliteite
4IFSKJMM .BDEPOBME
TOT ZWITSERL AND
i"OUXFSQFO JT [P LOVTw
n die in Antwerpen vertegenwoor
digd zijn CM[
#FMHJĂ‘ 7FSFOJHEF 4UBUFO
7BO "GHIBOJTUBO UPU ;XJUTFSMBOE
i8BOOFFS JL VJU
i5FMLFOT JL
#JKMBHFSFFLT PWFS EF WFSTDIJMMFOEF OBUJPOBMJUFJUFO EJF JO "OUXFSQFO
/VVL LPN WJOE JL "OUXFSQFO JOFFOT IFFM HSPPU w
5FLTUFO .BBJLF 'MPPS 'SBOL )FJSNBO -FY .PPMFOBBS #Ă?OĂ?EJDUF 7BO 1BFTDIFO 1BUSJDL 7BO EF 1FSSF 5IPNBT 4QSPOL $PĂšSEJOBUJF ,SJT 7BONBSTFOJMMF &JOESFEBDUJF $BSJOF 5PMMFOBFSF WFSUFHFOXPPSEJHE [JKO 'PUP T +BO 7BO EFS 1FSSF "SMFUUF 4UVCCF #FSU )VMTFMNBOT -VEP .BSJĂ‘O 1BUSJDL %F 3PP %JSL ,FSTUFOT 8JN )FOESJY -VD %BFMFNBOT (FSU $PPMT 5IPNBT -FHSĂ’WF 1IPUP/FXT #FMHB (1% &1" (7" %POEFSEBH KBOVBSJ XXX HWB CF
CM[
CM[
JF ,SJT 7BONBSTFOJMMF $PÚSEJOBU F 3BNQBSU .BBJLF 'MPPS 1 (7" O�EJDUF 7BO 1BFTDIFO &FĤ HSÒWF 1IPUP/FXT #FMHB " 5FLTUFO ,PCF 7FSIFZFO #� 1BUSJDL %F 3PP 5IPNBT -F MTFMNBOT +BO 7BO EFS 1FSSF 'PUP T ,SJT )PTTFZ #FSU )V
Volgende week:
i/FEFSMBOETF TUVEFOUFO IFCCFO NJOEFS TUSFTTw
O WSJK [JKO JO (VJOFF DBTIFXOPUF FFU QSPFG JL %BU XBT NJKO NJKO MBOEw ESPPN w CM[
Heerlijk. In Zweden ligt alles veel verder van elkaar, met heel veel natuur ertussen. We zijn autoritten van ettelijke uren gewoon, terwijl Belgen in geen tijd in Nederland, Frankrijk of Duitsland kunnen zijn.â€? “Hoe wij die donkere winters doorkomen? We zijn wellicht niet anders gewoon. Eigenlijk is enkel november grijs en grauw. Daarna valt de sneeuw en kleurt alles veel mooier ĂŠn lichter door dat wit. De eerste sneeuwdag is het op onze wegen trouwens ook chaos.â€? “Zweden hunkeren wel naar licht. De dag van de eerste lentezon zie je overal mensen voor hun huis op een stoeltje zitten, alsof ze het zonlicht willen opslorpen.â€? “Heimwee naar Zweden? Als expat vraag je je na een tijd af waar je thuis is. Maar als ik me in Zweden wil wanen, dan ga ik wel naar Ikea. (lacht) Om er gehaktballetjes, kĂśtbullar, te eten.â€?
CM[
beste lezer. Welk verhaal in Divers Antwerpen heeft u het meest getroffen? Van wie in deze bijlagenreeks hebt u iets geleerd? Hebt u gerechten of restaurants uitgeprobeerd en hoe is u dat bevallen? We horen het graag van u. En in ons laatste nummer laten we u aan het woord. i*O NJKO
JOHAN STAHLBERG COMMERCIEEL MANAGER
%JWFST
XXX HWB CF
(VBUFNBMB
“Zweden hunkeren naar licht. Bij de eerste lentezon nestelen ze zich in een stoeltje voor hun huis, alsof ze het zonlicht willen opslorpen �
%JWFST
"OUXFSQFO
7FSFOJHEF 4UBUFO BFSF
&JOESFEBDUJF $BSJOF 5PMMFO
blz.
2
Burkina Faso Alimata Olga Tontorogobo “Belgisch vlees heeft geen smaak�
blz.
6
Teksten: Kristin Matthyssen, Maaike Floor Foto’s, illustraties: Bert Hulselmans, Ludo MariÍn, Wim Hendrix,
Burundi Fidele Barandagye “In mijn cafĂŠ komen ook veel Vlamingenâ€?
CoĂśrdinatie: Kris Vanmarsenille Raymond van Beygaerden, Belga, EPA, Reuters, GVA
i8BU IFCCFO
i%F 3JOH
$BMJGPSOJĂ‘ST UPDI NFU "OUXFSQFO w
NPFU OJFU POEFSEPFO WPPS - " w
CM[
CM[
Zwitserland blz.
8
Cambodja Ron Peng Sath Gyselinck “Ik ben helemaal verwesterd� Eindredactie: Carine Tollenaere
U mag uw reacties mailen naar nationaliteiten@gva.be
Uw reacties op deze bijlagen 5FLTUFO 1BVM %F #SVZO )BOT 7BO (PFUIFN 'PUP T #FSU )VMTFMNBOT 3FVUFST &1" (1% "1
$PĂšSEJOBUJF ,SJT 7BONBSTFOJMMF
&JOESFEBDUJF $BSJOF 5PMMFOBFSF