GvA - 10 - ZNA by Mediahuis België

68. szn REGIO

maandag 20 september 2010

Binnenstebuiten Roomservice 0 Voedingshostess Annick zorgt voor hotelservice aan

Een week lang keert uw krant ZiekenhuisNetwerk Antwerpen (ZNA) binnenstebuiten. We praten met dokters, verpleegkundigen, patiënten, bezoekers enz. Een ziekenhuisgemeenschap is immers als een dorp. Er gebeurt altijd wat, maar nooit weet je er echt alles over. Figuur van de dag

“Kennis en ervaring delen komt de patiënt ten goede” 0 Dokter Marc Si-

moens (foto) werkt als maag-, darm-, en leverarts. Al tien jaar gebruikt hij een speciale techniek om tumoren zeer fijn te beoordelen. “Bij een echoendoscopie wordt een echografiesonde bevestigd op een flexibele scoop. Via de maag of de aars kan ik zo een zeer precies beeld krijgen van tumoren die zich in het maagdarmkanaal of hier vlak tegen bevinden”, vertelt dokter Simoens. “Zo’n exacte diagnose kan een enorm verschil maken voor de genezingskansen van de patiënt.” “De goede samenwerking met de andere campussen vergroot ook de kennis en ervaring rond echo-endoscopie.” Chirurg Marc Janssens en Paul Willemsen werken in een team van vijf chirurgen rond de zorg voor patiënten met maag-darmtumoren. “Het delen van die kennis en ervaring komt

Dokters Gypen, Janssens, Willemsen en De Clercq.

De goedlachse voedingshostess Annick aan het werk.

“Als ik u zie, is mijn 650.000 dag al half goed”

de patiënt zeker ten goede”, vertelt Marc Janssens. Een ander voordeel is dat ZNA meer kan investeren in hoogtechnologische apparatuur. Doordat die transporraadplegingen teerbaar is, gebeuren er jaarlijks kan die gebij ZNA bruikt worden op elk van de campussen.

Dagje Gezond

Een blik achter de schermen van ZNA ziekenhuizen 0 Op zondag 26 september organiseert ZNA voor de tweede maal haar Dagje Gezond. In elk van de 9 ziekenhuizen zijn er die dag interactieve rondleidingen rond verschillende thema’s zoals borstkliniek, pijnbehandelingen, revalidatie met neurostimulatie, cannabisgebruik, geheugen en dementie, hartziekten, nierproblemen, alarm in de darm, plastische chirurgie enz. Ook meer technische aspecten Dagje Gezond, een initiatief van komen aan bod. Zo kan u de weg ZNA. volgen van een bloedof urinestaal, een kijkje nemen in het gigantische De gratis rondleidingen gebeuren computersysteem dat alles in goe- in kleine groepen en duren 1 tot 2 uur. de banen leidt, of binnengluren in Verschillende thema’s combineren de enorme ziekenhuisapotheek. kan, maar inschrijven vooraf is nodig, Alle details vindt u op www.dag- via de site of op 03-609.35.83. Dat kan jegezond.be nog tot vrijdag 24 september.

Wie ziek is, heeft zelden een grote eetlust. En nochtans is voldoende eten nodig om snel te herstellen. Bij ZNA Middelheim pakken ze dat nu creatief aan. Met voedingshostesses die maaltijden op maat met de glimlach serveren. 0 De roomservice, in ons land uniek voor een ziekenhuis, loopt momenteel alleen in ZNA Middelheim. Wij volgden voedingshostess Annick Van Praet tijdens haar ochtendshift.

Ontbijt op bed En we merken meteen dat het leven in een ziekenhuis erg vroeg op gang komt. Ontbijten gebeurt er tussen 7 en 9 uur. Even ervoor vulden Annick en haar collega’s hun ontbijtbuffetwagens met lekkers. “Vroeger werden de plateaus voor alle patiënten bereid in de keukens en gingen ze zo naar boven. Daar bedeelden de verpleegsters het eten. Iedereen kreeg min of meer hetzelfde standaardontbijt. Nu kunnen ze gewoon op het moment zelf een keuze maken uit ons rijdende buffet en nemen waar ze trek in hebben”, legt Annick uit terwijl ze van bed tot bed laveert

Voedingshostess Annick noteert wat een patiënte graag als ontbijt wil.

met haar vragenlijstje. “Bruin of wit brood, welke charcuterie, witte of fruityoghurt? Wil u graag boter? En mag ik u verwennen met ontbijt op bed of liever aan tafel”, polst Annick met een glimlach die in staat is het vreselijkste ochtendhumeur te temmen. “Ik kan het niet

laten om mensen op te vrolijken. Dat zit gewoon in mij. Dit is mijn droomjob: eten en mensen. Vroeger zat ik in de catering maar ik miste het sociaal contact.“ “Patiënten kunnen bijna alles kiezen. Op zaterdag bakken we zelfs een eitje. Sommigen zie je aarze-

REGIO.69 szn

maandag 20 september 2010

7.000 mensen ziekenhuisbed

werken bij ZNA en staan in voor de verzorging van 7.000 patiënten

Nachtdialyse 0 Vertrekker van de dag

“Een nieuwe nier zou van mij de gelukkigste man ter wereld maken” Als Ludovicus Hendrickx het Middelheim Ziekenhuis binnenstapt voor de nachtdialyse zijn de gangen meestal leeg. 0 Door een nierziekte moest Lud-

ovicus Hendrickx in april 2008 beginnen met een nierdialyse. “Met behulp van het dialyseapparaat wordt mijn bloed gezuiverd door een kunstnier. Ik kom nu drie maal per week naar hier voor mijn behandeling.” Vroeger koos Ludovicus voor de namiddagbehandeling. Na vier uur verliet hij dan telkens weer het ziekenhuis. “Het enige wat ik nog deed was dialyse en werken. De pompsnelheid, dus de snelheid waarmee het bloed uit en in je aderen gaat, is overdag ook veel sneller. Dat houden je aders niet vol.” Van dag- naar nachtdialyse Ook op zijn werk vond Ludovicus niet de nodige steun om driemaal per week in de namiddag afwezig te zijn. En daarom besloot hij de nachtdialyse uit te proberen. “Zo rond half tien ga je naar een zaaltje waar allemaal

kilometer

ZNA verpleegkundigen leggen 5 tot 14 kilometer af per werkdag.

len, omdat ze niet goed weten of ze daar moeten voor bijbetalen. Maar het hoort er gewoon bij. Enkel wanneer familieleden willen meeëten, moet er worden bijbetaald. Op onze lijsten kunnen we zien of mensen een bepaald dieet volgen of een allergie hebben. Dat is echt nodig want sommigen proberen wel eens wat. Zo had ik een diabeet die met uitgestreken gezicht choco en koffie met veel suiker probeerde te bestellen. Die moet ik dan teleurstellen.” Frietjes Annick is ervan overtuigd dat hun roomservice de eetlust aanwakkert. “Mensen eten gewoon met veel meer smaak omdat ze zelf kiezen wat en wanneer ze eten. En het is ook lekker. Niet te vergelijken met de clichés die iedereen kent over ziekenhuiskost. Een van de toppers tijdens de lunch zijn de scampi’s op mediterrane wijze en de loze vinken. Maar het vaakst vragen patiënten me of ik niet voor frietjes kan zorgen. Helaas is dat organisatorisch niet mogelijk. Of ik zou met een frituur door de gang moeten”, lacht ze. Een oudere dame begroet Annick hartelijk. “Als ik u zie, is mijn dag al half goed”, roept ze uit. Annick keert stralend terug. “Als ik zoiets hoor, kan die van mij ook niet meer stuk.” Een andere patiënt twijfelt wat te kiezen. De man blijkt anderstalig

Ludovicus Hendrickx begint ‘s avonds rond half tien aan zijn dialyse.

bedden staan. Ze koppelen je aan en dan kan je slapen. In het begin was ik wel bang dat ik niet zou kunnen slapen, want de dag erna moet ik wel gaan werken. Maar dat valt ontzettend goed mee.” Doordat de dialyse nu acht in plaats van vier uur duurt, is enerzijds de pompsnelheid trager - wat veel minder pijnlijk is - en ander-

zijds kan er ook meer bloed gezuiverd worden. “Je kan wel stellen dat ik drie keer per week op hotel ga”, lacht Ludovicus. “‘s Morgens krijg ik ontbijt en kan ik douchen om dan daarna te gaan werken. Dat blijf ik doen totdat er een donornier voor me is. Een nieuwe nier zou van mij de gelukkigste man ter wereld maken.”

Big Brother in de dunne darm MM

“Met uitgestreken gezicht probeerde een diabeet choco en koffie met veel suiker te bestellen.” annick Van PraeT

“Het vaakst vragen patiënten me of ik niet voor frietjes kan zorgen.” annick Van PraeT

en verstaat evenmin Engels of Frans. Annick probeert een mondje Arabisch en schakelt dan over op haar eigen gebarentaal. “Vissen, kippen, eieren, ik heb het hier al allemaal uitgebeeld. Als het echt niet lukt, geven we een standaardbordje maar ik probeer dat te vermijden. Zelfs al betekent dat soms dat we heel aparte trucjes moeten uithalen. Zo hadden we hier een patiënt die niets begreep, niet kon praten en die voortdurend door de kamer ijsbeerde. Om te achterhalen wat hij nu wel en niet lustte, heb ik alle soorten boterhammen voor hem gesmeerd en laten proeven, telkens hij voorbij kwam. Choco en Maredsouskaas bleken zijn favorieten. Dat kost extra moeite maar de voldoening is eens zo groot.”

Een pil die is uitgerust met een minuscule camera en zender. Met die nieuwe technologie kunnen artsen vandaag binnenkijken en filmen in de dunne darm. 0 Gastro-enteroloog Georges Blin-

der gebruikt deze nieuwste techniek sinds zo’n anderhalf jaar bij ZNA. “Een enorme stap vooruit. Voordien konden we nauwelijks de dunne darm onderzoeken waardoor een juiste diagnose stellen erg moeilijk was. Dit is vooral nodig voor mensen met onverklaarbare bloedingen, voedselintolerantie of gezwellen in de dunne darm. De camerapil werkt heel eenvoudig en is volledig pijnloos voor de patiënt”, legt dokter Blinder uit. Nuchter inslikken Toch komt er wel enige voorbereiding bij kijken. “Patiënten moeten een darmspoeling ondergaan om ervoor te zorgen dat de came-

Dokter Blinder toont de kleine camerapil.

ra een goed zicht krijgt op de darmwand. Dan slikt de patiënt de pil door met een slok water. Elke twee seconden neemt de minicamera een foto en dit acht uur lang, voor de mensen met een trage transit. Via enkele elektroden op het lichaam van de patiënt, zendt de camerapil de beelden door naar een soort zenderkast. Die staat in verbinding met een computer waar ik alle beelden kan op downloaden.” Terwijl die pil zijn werk doet, mag de patiênt gewoon rondlopen en zelfs weer beginnen eten en drinken. “Van zodra we op de computer zien

dat de pil de dunne darm is gepasseerd, mag de patiënt naar huis. De pil belandt gewoon in de stoelgang en is volledig afbreekbaar. Al zijn er wel patiënten die hun pil graag recupereren, als een soort herinnering. ‘s Avonds bekijk ik dan de volledige film op zoek naar mogelijke letsels. Enige nadeel van de techniek is dat je wel kan kijken maar niet kan ingrijpen zoals bij een endoscopie (dikke darmonderzoek).” Bloedarmoede In ons land wordt de techniek voorlopig alleen terugbetaald bij mensen met bloedarmoede zonder duidelijke oorzaak. “Maar we hopen dat er in de toekomst ook andere aandoeningen in aanmerking komen. Intussen sleutelen ontwerpers aan nieuwe capsules die twee camera’s bevatten en denken ze eraan om de camera’s te magnetiseren. Dan zou je de camerapil met een soort joystick exact kunnen sturen naar die plekken waar er wat schort.”

Wat is ZNA?

Tien om te zien M M ZNA, wat staat voor Zieken-

huisNetwerk Antwerpen, is de grootste ziekenhuisgroep van het land. Die bestaat uit maar liefst tien instellingen, verspreid over zo’n zeven campussen. Naast algemene ziekenhuizen telt de groep ook verschillende gespecialiseerde zorgcentra.

ZNA Universitaire Kinder- en Jeugdpsychiatrie, Wilrijk Voor psychiatrische patiënten: ZNA Psychiatrisch Ziekenhuis Stuivenberg, Antwerpen Voor senioren en revalidatie: ZNA Hoge Beuken, Hoboken ZNA Joostens, Zoersel

4 algemene ziekenhuizen ZNA Jan Palfijn, Merksem ZNA Stuivenberg, Antwerpen ZNA Sint-Erasmus, Borgerhout ZNA Middelheim, Wilrijk 6 gespecialiseerde centra Voor kinderen: ZNA Koningin Paola Kinderziekenhuis, Wilrijk

TeksTen: kari Van Hoorick, Biona Jansen. foTo’s: Wim Hendrix, Jan Van de Perre, dirk kersTens, dirk Van de Velde.

www.zna.be

42. SZN METROPOOL

dinsdag 21 september 2010

Binnenstebuiten Stamceltransplantatie 0 Congolese patiënt wacht op komst van zijn broer als donor

Figuur van de dag

Ruth Verlinden: “Verrassende vacatures”

0 Werken in een ziekenhuis, dat is alleen voor

artsen, verpleegkundigen en onderhoudspersoneel? “Fout”, weet algemeen directeur human resources en interne communicatie Ruth Verlinden. “Die vergissing begaan heel wat mensen. Ziekenhuizen zijn de jongste jaren enorm veranderd en dat vertaalt zich ook op personeelsvlak. Zo hebben wij tal van interessante uitdagingen voor projectingenieurs. De komende jaren staan hier maar liefst honderd bouwprojecten in de steigers. We hebben ook nood aan computerspecialisten, aan financiële en HR- experten, aan communicatiemedewerkers en noem maar op.” Witte raven Intussen probeert ZNA ook op een creatieve manier wat te doen aan het knelpuntberoep van verpleegkundige. “Net als alle zorginstellingen zoeken wij deze witte raven. We proberen via pilootprojecten deze job bij ons zo aantrekkelijk mogelijk te maken door hen taken zoals bedden opmaken of water bedelen, uit handen te nemen. Zo krijgen ze meer tijd voor het verplegende werk en de patiënt. Daarnaast stimuleren we mensen om een loopbaan uit te bouwen over de ZNA-vestigingen heen. Dat kan perfect. Zo’n verandering kan heel motiverend werken.”

Ruth Verlinden. foto jan van der perre

Dagje Gezond

Kijkje achter de schermen M M Op zon-

dag 26 september organiseert ZNA voor de tweede maal haar Dagje Gezond. In elk van de negen ziekenhuizen zijn er die dag interactieve rondleidingen rond di- De affiche van Dagje Gezond. foto gva verse thema’s zoals borstkliniek, pijnbehandelingen, revalidatie met neurostimulatie, cannabisgebruik, geheugen en dementie, hartziekten, nierproblemen, alarm in de darm, plastische chirurgie enz. M M Ook meer technische aspecten komen aan bod. Zo kan u de weg volgen van een bloedof urinestaal, een kijkje nemen in het gigantische computersysteem dat alles in goede banen leidt, of binnengluren in de enorme ziekenhuisapotheek.

www.dagjegezond.be De gratis rondleidingen gebeuren in kleine groepen en duren één tot twee uur. Verschillende thema’s combineren kan, maar inschrijven vooraf is nodig, via de site of op 03-609.35.83. Dat kan nog tot vrijdag 24 september.

Pierre Zachée houdt op een wereldkaart bij vanwaar de donoren komen. foto wim hendrix

Lunanga Lubanda (58) lijdt aan de bloedziekte multiple myeloom en heeft dringend nood aan een stamceltransplantatie. “Mijn broer bleek geschikt als donor, maar die woont in een klein dorp naast de grens met Rwanda.” 0 Dat ze bij ZNA letterlijk ver gaan om iemands leven te redden, blijkt uit het verhaal van de Antwerpse Congolees Lunanga. Samen met zijn vrouw Veronique emigreerde hij twintig jaar geleden naar ons land om er politieke wetenschappen te studeren.In 2001 werd hij getroffen door een ernstige bloedziekte. Na diverse behandelingen ging hij er sinds mei sterk op achteruit. “Mijn laatste redmiddel en de belangrijkste genezingsmogelijkheid bleek een stamceltransplanatie door een donor”, vertelt Lunanga. Professor Pierre Zachée en zijn team gingen daarnaar op zoek. “Tussen directe familieleden heb je één kans op vier dat de bloedgroepsystemen overeenstemmen. Bloedgroepsystemen zijn heel wat anders dan de meer bekende bloedgroepen. Vind

“We zoeken donoren in heel de wereld” je geen donor in de familie, dan is de kans dat je wat vindt in een stamcelbank maar 1 op 35.000. Ook etnische kenmerken spelen daarbij een rol. Daardoor maken mensen van buiten Europa minder kans op een geschikte donor”, legt professor Zachée uit. Lunanga wist dat zijn broer in aanmerking kwam. “In 2001 hadden we dat al laten testen, maar om zeker te zijn dat mijn broer sindsdien geen ziekte of zo gekregen had, moest er eerst een nieuw staal opgestuurd worden. Dat was een heel avontuur. Mijn oudere broer woont immers op 180 kilometer van Bukavu, tegen de Rwandese grens. Het is een bijna onbereikbaar dorpje zonder telefoonverbinding of wegen. De lokale dokter is hem moeten gaan zoeken. Het bloedstaal is maar liefst twaalf dagen onderweg geweest”, zegt Lunanga.

Schooldirecteur Na onderzoek bleek de man nog steeds een geschikte donor. “Voor de transplantatie zelf moet hij naar België overkomen. Dat proberen we al sinds deze zomer in orde te krijgen”, vertelt Zachée. Zijn dienst hematologie heeft de reiskosten van de broer naar Kinshasa al vergoed. De man kreeg intussen ook al een paspoort, maar zijn visum raakt niet rond. “Dat is onbegrijpelijk want op de ambassade kregen ze een brief van dokter Zachée dat zijn reis om dringende medische reden vereist is. Ik neem al een maand zware medicatie om die transplantatie voor te bereiden. Door het uitstel krijg ik nu chemo om tijd te winnen”, gaat Lunanga verder. “Ik heb ook contact opgenomen met Buitenlandse Zaken om spoed te zetten achter dat

“Tussen directe familieleden heb je één kans op vier dat de bloedgroepsystemen overeenstemmen.”

“Mijn broer is schooldirecteur in zijn dorpje en er net op gebrand om zo snel mogelijk terug te reizen.”

Professor Pierre Zachée

Lunanga Lubanda

Via de pols naar de slagader en dan naar de nieuwe lounge In ZNA Middelheim starten ze binnenkort met de bouw van een gezellige loungesalon. Daar kunnen hartpatiënten na een coronografie bekomen. 0 Heel wat hartpatiënten die een coronografie(een techniek waarbij vernauwingen in de slagaders opgespoord en behandeld worden) hebben ondergaan, hoeven niet langer het bed te houden. “Dat hebben we te danken aan de vernieuwde techniek via de pols, die we sinds anderhalf jaar op grote schaal toepassen. Al komt niet elke patiënt ervoor in aanmerking”, legt professor Frank Van den Branden, diensthoofd cardiologie ZNA Middelheim, uit. “Vandaag gebeuren bij ons al zo’n 60 procent van de coronografieën via de dunnere polsslagader in plaats van via de lies. Dat heeft heel wat voordelen. Patiënten hebben veel minder kans op bloedingen dan bij een liesingreep. De liesslagader is groter, waardoor een patiënt nadien uren het bed moest houden om de kans op bloedverlies te beperken. Via de pols is dat risico veel kleiner. Bovendien kunnen mensen meteen na de ingreep rechtop staan en wegwandelen. Het herstel gaat veel vlotter, zelfs als we via de pols een stent hebben geplaatst om de vernauwing weg te werken. Een ziekenhuisbed hebben deze patiënten niet

Middelheim op Amerikaans congres M M De dienst cardiologie van Mid-

delheim is ook geselecteerd om live enkele door hen ontwikkelde ingrepen te tonen op het grootste Amerikaanse congres over katheters. “Onze cardiologen zullen volgende zaterdag drie gloednieuwe ingrepen tonen, waarvan de beelden gelijktijdig op groot scherm getoond worden aan 18.000 cardiologen. We zijn pas het tweede Belgische ziekenhuis dat daarvoor in aanmerking komt.”

Prof. Frank Van den Branden toont hoe ze vernauwingen opsporen. foto dirk kerstens

meer nodig, maar we willen ze wel nog enkele uren in observatie houden om te checken dat er toch geen complicaties optreden. Om die tijd aangenaam door te brengen, gaan we een

deel van onze afdeling ombouwen tot gezellige lounge, met televisie, gezonde keuken, en comfortabele ligzetels. ” De aanpak is uniek voor Vlaanderen.

METROPOOL.43 SZN

dinsdag 21 september 2010

2,5 miljoen

spuiten en naalden worden jaarlijks gebruikt bij ZNA.

vacatures

ZNA heeft nu 65 vacatures voor verpleegkundigen, verzorgenden en paramedici.

5000 coronografieën

Zoveel onderzoeken naar vernauwde slagaders gebeuren er jaarlijks in ZNA Middelheim.

Vertrekker van de dag

Mama Ellen: “Ik vertrek, mijn hartje blijft hier” 0 Op de materniteit van ZNA Sint-Erasmus

Lunanga Lubanda en zijn vrouw Veronique wachten de komst van Lunanga’s broer af, voor de levensreddende stamceltransplantatie. foto patrick de roo

visum. De tijd voor mijn patiënt dringt echt. Die transplantatie moet deze maand plaatsvinden. De overheid hoeft zich geen zorgen te maken dat zijn broer hier zou blijven na de transplantatie. Ook daarvoor stellen we ons borg. Dat hebben we ook bij eerdere buitenlandse transplanties altijd zo gedaan”, zegt Zachée. “Mijn broer is trouwens schooldirecteur in zijn dorpje en er net op gebrand om zo snel mogelijk terug te reizen. Doordat alles zo lang aansleept, heeft hij het begin van het schooljaar moeten missen. Ik hoop heel erg dat hij door mij nu zijn job niet kwijtraakt. Mijn vrouw en ik voelen ons daar schuldig om. Hij heeft het daar nu ook lastig. Hij zit daar te wachten in Kinshasa, een totaal vreemde stad voor hem, terwijl zijn familie hem ook nodig heeft.”

Transplantaties

Navelstrengbloed M M Het stamceltransplantatiecen-

trum van professor Zachée in ZNA Stuivenberg heeft de voorbije jaren ervaring opgebouwd in het zoeken en ‘matchen’ van buitenlandse donoren. “Ik hou het bij op een wereldkaart vanuit welke landen wij al donoren naar hier hebben gehaald om onze patiënten te helpen. Onze dienst draagt die kosten allemaal zelf. De overheid heeft daarvoor momenteel geen budget, terwijl dat een veel goedkopere oplossing is dan het zoeken van een geschikte donor in een

stamcelbank. Dat laatste kost vijfmaal zoveel. “ Om tijd te winnen, worden op ZNA Stuivenberg ook nieuwe technieken ingezet. “Zoals transplantaties met navelstrengbloed, waarbij de kans op comptabiliteit groter is. Maar deze ‘bloedjes’ ontwikkelen veel trager. In afwachting van hun groei, geven we volwassen patiënten een transplantatie met eigen stamcellen of met die van een broer of zus die maar voor de helft compatibel is.

vond gisteren een erg bijzonder vertrek plaats. Mama Ellen Schafraet mocht naar huis, maar jammer genoeg zonder haar zeven dagen oude zoontje Sietse. “Ons kindje is zo’n vier weken te vroeg geboren en moet nog hier blijven tot hij voldoende zelfstandig kan drinken. Blijkbaar ontwikkelen baby’s in de periode tussen de 36ste en 37ste zwangerschapsweek onder meer hun zuigreflex”, vertelt Ellen. De eerste dagen na de heel plotse bevalling verliepen nochtans prima. “Het is ons eerste kindje, dus je weet niet echt wat je dan moet verwachten. Bij de geboorte had hij een normaal gewicht van zo’n 3,2 kilo. Dus gingen we ervan uit dat alles snel zou goedkomen. Maar bij de borstvoeding werd na enkele dagen duidelijk dat zijn zuigreflex onvoldoende ontwikkeld was. Daardoor begon hij te verzwakken en werd al gauw beslist om extra voeding te geven.” “Om zeker te zijn dat hij genoeg binnenkrijgt, wegen ze hem voor en na de borstvoeding. Wat hij te weinig zelf kon drinken, krijgt hij via een sonde bijgevoed. “ Met een dubbel gevoel trekt Ellen naar huis. “Ik vind het best verschrikkelijk. Mijn hartje blijft hier. En ik kom morgen meteen terug. De komende dagen geef ik vijfmaal per dag borstvoeding.”

Mama Ellen neemt voor even afscheid van Sietse. foto sarah van den elsken

“Zo’n geautomatiseerde apotheekschuif bespaart ons tijd en energie”

Wat is ZNA ?

Sinds 2006 heeft het Jan Palfijn er een technologisch snufje bij. Afdelingshoofd Ilse Van de Velde toont heel graag hoe de geautomatiseerde apotheekschuif werkt.

M M Bij onze eerste aflevering gisteren werd

ZNA Sint-Elisabeth in de Leopoldstraat ongelukkig genoeg niet vermeld, waarvoor onze excuses. ZNA Sint-Elisabeth is naast een dagcentrum ook gespecialiseerd in medische zorg aan geriatrische patiënten en revalidatie. M M ZNA is de grootste ziekenhuisgroep van het land. Die bestaat uit maar liefst tien instellingen, verspreid over zo’n zeven campussen. Naast algemene ziekenhuizen telt de groep ook gespecialiseerde zorgcentra.

0 In het ziekenhuis ZNA Jan Palfijn werken ze

sinds 2006 met een nieuwe manier van medicijnverdeling die intussen ook in andere ZNA-sites werd doorgevoerd. Ze maken gebruik van een automatische apotheekschuif. Vroeger zaten al de medicijnen in gewone kasten. “We werkten toen nog met een sleutel. Als we er iets uit haalden, moesten we dat noteren per patiënt en naderhand was het de taak van het verplegend personeel om alles terug aan te vullen”, vertelt Ilse Van de Velde. Zelfs het iets oudere personeel, dat vroeger wantrouwig was om met een computer te werken, is tevreden over dit systeem en de jonge garde werkt duidelijk heel graag met het aanraakscherm. “Iedereen heeft een gepersonaliseerde code en tikt dan op het scherm aan wat er nodig is per patiënt. Zodra ik op ‘uitvoeren’ tik, openen de medicijnenschuiven waar ik iets uit nodig heb.” In de kast liggen ongeveer 323 verschillende soorten medicatie en in een gemiddeld drukke maand zoals augustus gebruikte het verplegend personeel de kast zo’n 8.520 keer. “De computer is ook gelinkt aan de apo-

Sint-Elisabeth in de kijker

Afdelingshoofd Ilse Van de Velde toont trots de geautomatiseerde apotheekschuif. foto patrick de roo

theek. Zo weten zij welke patiënt welke medicatie heeft gekregen. Er kunnen dan ook geen fouten gebeuren bij de afrekenlijst en niemand hoeft zich bezig te houden met noteren. In een volgende fase wil ik wel de meest gebruikte pilletjes en poedertjes vooraan in de schuiven leggen. Dat werkt nog ergonomischer.”

Ook de koelkast is verbonden aan het systeem. “Zo liggen zelfs de gekoelde producten veilig, want niemand buiten het personeel kan in de schuiven. Je mag het aan iedereen vragen. Wij willen niet meer terug. Zo’n apotheekschuif bespaart ons veel tijd en energie tijdens onze drukke dagtaak.”

4 algemene ziekenhuizen ZNA Jan Palfijn Merksem ZNA Stuivenberg Antwerpen ZNA Sint-Erasmus Borgerhout ZNA Middelheim Wilrijk 6 gespecialiseerde centra Voor kinderen: ZNA Koningin Paola Kinderziekenhuis Wilrijk ZNA Universitaire Kinder- en Jeugdpsychiatrie Wilrijk Voor psychiatrische patiënten: ZNA Psychiatrisch Ziekenhuis Stuivenberg Antwerpen Voor dagziekenhuis,senioren en revalidatie: ZNA Sint-Elisabeth, Antwerpen ZNA Hoge Beuken, Hoboken ZNA Joostens, Zoersel

www.zna.be

42. SZN METROPOOL

woensdag 22 september 2010

Binnenstebuiten Een week lang keert uw krant ZNA binnenstebuiten. We praten met dokters, verpleegkundigen, patiënten en bezoekers. Een ziekenhuis is immers als een dorp. Er gebeurt altijd wat nieuws, maar nooit weet je er echt alles over. TeksTen: kAri VAn Hoorick, BionA JAnsen

Koningin Paola Kinderziekenhuis 0 Nieuw dagziekenhuis speelt in

Van Groenland

Figuur van de dag

Patiëntenvereniging Dialvak: “Met dialyse naar Benidorm”

Hoofdverpleger Jan Mattheeussen met Finken Flügel die mee naar Benidorm trekt. foto wim hendrix

Op vakantie gaan als je minstens driemaal per week aan een dialysetoestel moet hangen, ligt niet bepaald voor de hand. “En toch kan het voor veel patiënten wel”, vertelt Jan Mattheeussen van de dialyse ZNA Stuivenberg. 0 Sinds de jaren 70 hebben ze daar

de patiëntenvereniging Dialvak, die haar schouders onder een rist activiteiten zet: van een kerstfeest tot een buitenlandse reis. “In die beginjaren was er elk jaar een buitenlandse reis. Alle dialysemateriaal ging toen mee in een C130-vliegtuig. De laatste jaren is de gemiddelde leeftijd van de patiënten gestegen en zijn mensen minder mobiel geworden. We trekken nu elk jaar een weekje naar zee en om de twee jaar naar het buiten-

land. Dan contacteren we vooraf ziekenhuizen waar de patiënten ter plekke hun dialyse kunnen krijgen. In de buurt van het ziekenhuis boeken we een vakantiecentrum.” Eind september trekt de groep van zo’n twintig patiënten en partners van de dialyse ZNA Stuivenberg en ZNA Middelheim richting Benidorm. “Vijf personeelsleden en een dokter gaan mee. Dat is een hele investering voor onze dienst, maar het loont de moeite. Deze patiënten zouden anders nooit alleen kunnen reizen. Er eens uit zijn, werkt motiverend. Al is er ook een keerzijde. Tijdens de vakantie wordt er al eens wat vaker gezondigd met eten en drinken. Dat merken we nadien wel.”

Meer weten? Volg de route ‘Ieder niertje zijn pleziertje’ tijdens Dagje Gezond, inschrijven via dagjegezond.be

Dagje Gezond

Kijkje achter de schermen 0 Op zondag 26 september organi-

seert ZNA voor de tweede keer haar Dagje Gezond. In elk ziekenhuis zijn er die dag interactieve rondleidingen rond verschillende thema’s zoals de borstkliniek, pijnbehandelingen, revalidatie met neurostimulatie, cannabisgebruik, geheugen en dementie, hartziekten, nierproblemen, alarm in de darm, plastische chirurgie,... Ook meer technische aspecten komen aan bod. Zo kan u de weg volgen van een bloedof urinestaal, een kijkje nemen in het gigantische computersysteem dat alles in goede banen leidt of binnengluren in de enorme ziekenhuisapotheek.

Details op www.dagjegezond.be. De gratis rondleidingen gebeuren in

Anesthesist Johan Berghmans in de ontvangstruimte van het gloednieuwe Groenland. foto jan van der perre

Kinderen die voor een kleine ingreep naar het ZNA Koningin Paola Kinderziekenhuis komen, verzeilen binnenkort in een heus avontuur. Van het mysterieuze Groenland naar het vrolijke Zonneland. “Het ziekenhuisgevoel is ver weg.” 0 Naar het ziekenhuis trekken, is

voor kinderen op zich al een enorme belevenis. En een ervaring die vaak gepaard gaat met heel wat angsten. “Gaat het pijn doen mama? Wie zijn die groene meneren met hun maskers?”, zijn veelgehoorde vragen. Om daarop in te spelen, bouwen ze in het ZNA Koningin Paola Kinderziekenhuis een nieuw kindvriendelijk dagziekenhuis dat enig is in ons land. “Een ingreep ondergaan, wordt nu een spannende reis. Kinderen vangen die aan in Groenland, waarmee we verwijzen naar een wat mysterieus spannend land. Samen met

Tolk Sefika Demirayak zorgt voor goede communicatie “We vormen de brug tussen hulpverlener en patiënt”, vertelt intercultureel bemiddelaar Sefika Demirayak. 0 Sefika Demirayak (39) werkt in

De affiche van Dagje Gezond. kleine groepen en duren 1 tot 2 uur. Verschillende thema’s combineren kan, maar inschrijven vooraf is nodig, via de website of op 03-609.35.83. Dat kan nog tot vrijdag 24 september.

Kinderchirurg Dirk Vervloessem. foto dirk kerstens

het bureau van de interculturele bemiddeling op de site van ZNA Middelheim. Dagelijks komen zij en haar collega’s in verschillende ZNA ziekenhuizen en op verschillende afdelingen. “Het contact met zowel hulpverleners als patiënten maakt de dagen gevarieerd en boeiend. We heb-

ben bemiddelaars voor patiënten uit Servië, Rusland, Marokko,…”, vertelt Sefika. Culturele verschillen “Onze taak bestaat er enerzijds uit om bij een gesprek tussen dokters en patiënten er mee voor te zorgen dat de communicatie zo vlot mogelijk verloopt. Anderzijds verschaffen we bij culturele verschillen informatie aan de dokters en het verplegend personeel.” Hulpverleners kunnen zelf zo’n

bemiddelaar boeken of de patiënt kan ernaar vragen. “Er is zeker veel vraag naar onze hulp. We worden ingezet bij gewone consultaties of als de patiënt uit het ziekenhuis ontslagen wordt. Het is belangrijk dat de patiënt goed begrijpt welke medicatie hij nog moet nemen en wanneer hij op controle moet komen.” “Vandaag heb ik dertien mensen bezocht, dat is toch de moeite”, vertelt de tolk. “Vroeger werden we gevraagd door de organisatie en kwamen we naar de ziekenhuizen,

METROPOOL.43 SZN

woensdag 22 september 2010

vacatures

voor artsen staan er momenteel open bij ZNA.

120.000 opnames

gebeuren er jaarlijks bij ZNA. Ruim de helft komt naar een dagziekenhuis.

procent

van de patiënten komt slechts in aanmerking voor een niertransplantatie.

op de angsten van kinderen

naar Zonneland Mieke Vinck: “Ik kon amper nog iets optillen” Vertrekker van de dag

Mieke Vinck oefent nog even voor haar vertrek. foto Patrick de roo Op de maquette hierboven is al een glimp van Zonneland te zien. foto gva

hun ouders ontvangen we hen in een groene lounge, met speelhoeken en zetels. Alsof ze gewoon in een woonkamer wachten tot hun grote trip begint. Dat gedeelte is intussen klaar. Vandaar gaat het in stapjes richting operatiekwartier, waar een van de ouders erbij mag blijven tot het kind inslaapt”, vertellen kinderchirurg Dirk Vervloessem en kinderanesthesist Johan Berghmans. Zonneland, waar de kinderen naartoe worden gebracht om er rustig te ontwaken en bij te komen, staat in het teken van zon, zee en strand. Dat deel wordt tegen november afgewerkt en gebruiksklaar. “De ontwaakkamers worden als strandhokjes geschilderd en er komt een ijskar. IJs is trouwens ideaal na de meeste neus, keel- en ooringrepen. Vanaf Zonneland gaat het weer richting eigen huis. Ze keren niet meer terug naar Groenland.”

Om ouders en kinderen voor te bereiden, liet het kinderziekenhuis ook een film draaien. Vrijwilligers tonen hen die film, voor ze vertrekken richting operatiezaal. “Daarin brengen we de hele ‘reis’ naar operatiekwartier en nadien naar de ontwaakruimte in beeld. Zodra alle werken achter de rug zijn, maken we een vernieuwde versie die gedraaid zal worden in het nieuwe dagziekenhuis. Zo ziet het er levensecht uit.” Rustig inslapen, beter ontwaken Met het nieuwe dagcentrum willen de artsen ook de angsten laten wegsmelten. “Dat is niet alleen fijner voor de kinderen en de ouders zelf, het heeft ook positieve medische gevolgen. De manier waarop een kind onder verdoving gaat, is vaak bepalend voor het ontwaken. Wie rustig inslaapt, opent na de ingreep vaak ook kalm weer de ogen en is vlugger

weer op de been. Een kindje dat heel onrustig en bang onder narcose gaat, zal vaker verward en overstuur wakker worden. Gedragsveranderingen bij het ontwaken zijn niet uitzonderlijk. Soms reageren kinderen heel geagiteerd en zelfs agressief. Dat heet het emergency delirium, dat meestal na een tiental minuten vanzelf overgaat. We starten daar nu een onderzoek rond om een beter zicht te krijgen op de oorzaken”, zegt dokter Johan Berghmans. Het merendeel van de ingrepen bij kinderen gebeurt vandaag in het dagziekenhuis. Overnachten is meestal niet meer nodig. “Het gaat vooral om neus-, keel- en ooringrepen, poliep- en amandelwegname, besnijdenissen, liesbreuken, enz.”, zegt dokter Vervloessem.

Meer weten? Volg de route Kind is koning op Dagje Gezond, inschrijven via www.zna.be

maar vandaag zijn we ingebed in het ziekenhuis. De dienst interculturele bemiddeling is gehuisvest in ZNA Stuivenberg en ZNA Middelheim, maar op aanvraag trekken we ook naar andere ziekenhuizen.”

Sefika Demirayak: “Het is leuk als hulpverleners of patiënten vragen of ik bij een volgende afspraak ook aanwezig ben”. foto bert hulselmans

Zelf verpleegster Sefika heeft een opleiding als verpleegster achter de rug en heeft ook enkele jaren als verpleegkundige gewerkt. “Die kennis is zeker een meerwaarde in mijn huidige job. Ik ken de meeste terminologie en dat maakt het eenvoudiger om zaken uit te leggen aan de mensen die hier in het ziekenhuis liggen. Het is altijd leuk als hulpverleners of patiënten vragen of ik bij een volgende afspraak ook aanwezig wil zijn, omdat alles dan vlotter verloopt. Dat geeft grote voldoening.”

Zo’n zes weken geleden werd Mieke Vinck (66) uit Antwerpen getroffen door een hersenbloeding en longembolie. 0 Ze loopt nog wat trager en een tikje onzeker. Maar Mieke Vinck (66) heeft een lange weg afgelegd tijdens haar revalidatie in ZNA Hoge Beuken. “Ik herinner mij niets meer van wat er mij zes weken geleden is overkomen. Ik was thuis, en het volgende moment lig ik in een ziekenhuisbed. Mijn man heeft me bewusteloos op de grond gevonden. Gelukkig dat hij die dag eerder naar huis was gekomen”, vertelt Mieke. In het ziekenhuis stelden de dokters een hersenbloeding en longembolie vast. Na vijf weken verhuisde Mieke Vinck van het ziekenhuis naar de revalidatie-afdeling in ZNA Hoge Beuken. “Pas als je zoiets hebt meegemaakt, besef je hoeveel je voordien allemaal kon. Ik was nog heel actief en tenniste zelfs nog. Maar na

die hersenbloeding leek ik ineens alle kracht kwijt. Ik kon nog amper een pot optillen. Stappen en spreken lukte wel nog. Maar trappen doen is hopeloos. Hier moest ik elke dag vier trappen nemen als oefening. Vreselijk lastig. Gelukkig woon ik op een appartement op de vijfde verdieping. Trappen gebruik ik daar nooit”, lacht Mieke. Tijdens haar revalidatie was het hard werken met de kine. “Elke dag twee keer intens oefenen. Op de fiets, stappen op een kussen om mijn evenwicht te trainen ... De meeste medepatiënten zijn tachtigers. Ik was een van de jongsten van de groep maar Katleen, de kinesiste, heeft me enorm geholpen.” Na zes weken ziekenhuis popelt Mieke om naar huis te gaan. “Al wordt het geen platte rust. Ik krijg meteen ‘huiswerk’ mee. Alleen die trappen, die ga ik overslaan.”

Meer weten? Volg de route ‘Zet je beste beentje’ voor tijdens Dagje Gezond. Inschrijven op dagjegezond.be

Wat is ZNA? Tien om te zien M M ZNA is de grootste zieken-

huisgroep van het land. Die bestaat uit tien instellingen, verspreid over zeven campussen. Naast de algemene ziekenhuizen, telt de groep ook gespecialiseerde centra.

M 4 algemene ziekenhuizen ZNA Jan Palfijn, Merksem ZNA Stuivenberg, Antwerpen ZNA Sint-Erasmus, Borgerhout ZNA Middelheim, Wilrijk M 6 gespecialiseerde centra Voor kinderen: ZNA Koningin Paola Kinderzie-

kenhuis, Wilrijk ZNA Universitaire Kinder- en Jeugdpsychiatrie, Wilrijk Voor psychiatrische patiënten: ZNA Psychiatrisch Ziekenhuis Stuivenberg, Antwerpen Voor dagziekenhuis, seniorenzorg en revalidatie: ZNA Sint-Elisabeth, Antwerpen ZNA Hoge Beuken, Hoboken ZNA Joostens, Zoersel

www.zna.be

42. SZN METROPOOL

donderdag 23 september 2010

Binnenstebuiten Een week lang keert uw krant ZNA binnenstebuiten. Wij praten met dokters, verpleegkundigen, patiënten, bezoekers enz. Een ziekenhuisgemeenschap is immers als een dorp. Er gebeurt altijd wat nieuws, maar nooit weet je er echt alles over.

Liefde 0 Luc Verhult ontmoet liefde van zijn leven op werkvloer ZNA

teksten: kari van hoorick, biona jansen

Figuur van de dag

“Zelfs hoesten of niezen kan leiden tot een breuk” 0 Medisch afdelingshoofd Orthopedie en Traumatologie Dominique Verhulst houdt zich onder meer bezig met een techniek om indeukingsbreuken van wervels bij beenmergkankerpatiënten te verhelpen. “Sinds een jaar is de ingreep erkend door het RIZIV en wordt die dus volledig terugbetaald. Je moet rekenen dat zoiets 5.000 euro kost”, vertelt dokter Verhulst. Deze soort breuken komt geregeld voor bij beenmergkankerpatiënten. De ziekte vreet aan de wervels en maakt de botten broos . Zelfs hoesten of niezen kan leiden tot een breuk met helse pijnen als gevolg. Dit vormt dan vaak een extra last bovenop de andere bestaande problemen door de kanker. “We maken twee kleine sneetjes links en rechts van de wervel en daarna steken we er een buisje in met vooraan een ballon. Door het oppompen van die ballon krikken we de ingeklapte wervel weer op. Die holte vullen we dan weer op met een soort van cement of kunstbot. Daardoor wordt de stevigheid hersteld.” Diezelfde dag kunnen de meeste patiënten terug naar huis. “De mensen zijn dan van hun pijn verlost. Je ziet ze binnenrijden in een rolstoel en gaan al lopend buiten. Dat is waar je het voor doet.”

Dominique Verhulst verhelpt met een nieuwe techniek indeukingsbreuken. foto wim hendrix

Meer weten? Volg de route ‘Steuntje in de rug’ tijdens Dagje Gezond. Inschrijven kan op www.dagjegezond.be.

Vertrekker van de dag

“Iedereen loopt hier goedgeluimd rond” 0 Acht weken geleden kwam Cecile

Strebel (61) aan in het ZNA Sint-Elisabeth met hevige pijn aan de heup. Na onderzoek bleek de kop van haar dijbeen afgestorven. Een operatie en een nieuwe heup veranderden haar leven volledig. “Ik heb 4,5 jaar rondgelopen met een onbeschrijfelijke pijn. Niemand vond wat er aan de hand was, totdat ik hier terecht kwam. Ik was blij dat de operatie beterschap zou brengen. Zes weken lang heb ik vooral in bed gelegen en de laatste twee weken ben ik aan het revalideren. Ik heb een stappenteller gekregen. Zo kan ik een hele week nagaan hoe goed het stappen lukt. En ik heb amper nog pijn.” Vandaag is de grote dag. Cecile mag naar huis. Enerzijds is ze dolgelukkig dat haar verblijf in het ziekenhuis erop zit. Anderzijds zal ze de goede verzorging thuis wel missen. “Het personeel is hier erg vriendelijk en iedereen loopt hier goedgeluimd rond. Ze hebben me hier goed verzorgd”, lacht Cecile tevreden.

Luc Vergult en An Bosshard ontmoetten elkaar in het ziekenhuis. foto jan van der perre

“Patiënten krijgen op voorhand de prijs van hun ingreep te horen” Als je in het ziekenhuis belandt, gaat je eerste zorg uit naar snelle genezing en een goed resultaat. En toch moet je net dan je ook goed informeren over de ziekenhuisfactuur. 0 “Wij maken bewust heel veel tijd

Cecil Strebel verlaat vandaag het ziekenhuis met één kruk. foto sarah van den elsken

Meer weten? Volg de route ‘Zet je beste beentje voor’ tijdens Dagje Gezond. Inschrijven kan op www.dagjegezond.be.

vrij om uitvoerig te praten over de ingreep en de gebruikte materialen. De patiënt wordt ook geïnformeerd over het prijskaartje dat eraan vast hangt. Het valt me op dat patiënten dat laatste niet gauw zelf aansnijden”, legt dokter Karl Brabants uit, diensthoofd orthopedie en traumatologie van ZNA Middelheim. “Voor de meeste courante ingrepen bij bijvoorbeeld knie- of heupprothesen kan je de patiënten vooraf gemakkelijk een richtprijs meegeven. Dat bedrag kan dan nog wel variëren, afhankelijk van duur van opname, medicatie en eventuele verwikkelingen. Voor heup- en knieprotheses bieden wij de keuze uit diverse modellen en combinaties. Wij geven advies, maar de patiënt kiest

Dokter Karl Brabants op bezoek bij een patiënt. foto jan van der perre

ook zelf mee. Alle informatie staat ook uitgebreid op onze site en in de brochure.” Niet alleen de ingreep is bepalend voor de factuur, ook het type kamer speelt een rol, net als het statuut van de dokters. “Bij ZNA werken de mees-

te artsen tegen verbintenistarief, wat een groot verschil maakt met niet-geconventioneerde dokters. Wie voor een twee- of meerpersoonskamer kiest, hoeft ook niet te vrezen voor supplementen. Die komen alleen aan bod bij eenpersoonskamers.”

METROPOOL.43 SZN

donderdag 23 september 2010

5,5

geeft ZNA jaarlijks uit aan gas en elektriciteit.

miljoen euro

13.500 liter

aan ontsmettingsvloeistof gebruiken ze jaarlijks bij ZNA.

“We begrijpen elkaar beter door samen te werken” Luc Vergult en An Bosshard werken al een hele tijd voor ZNA. Voor hen is deze werkplaats nog iets specialer omdat ze elkaar hier leerden kennen. Een opleiding betekende het begin van hun romance. 0 Verpleegkundig afdelingshoofd Luc Vergult en consulente personeelsontwikkeling An Bosshard uit Edegem leerden elkaar een zestal jaar geleden kennen op de werkvloer. Een toevallige ontmoeting tijdens een cursus bracht hen bij elkaar.

Interessante materie “Destijds werkte ik voor ZNA SintElisabeth en ik volgde een opleiding over het arbeidsreglement. An was de lerares. Vanaf de eerste minuut viel An me op en was ik zowel in haar als in de materie geïnteresseerd. Er zijn weinig mensen die zo’n materie op een onderhoudende, actieve manier kunnen brengen”, lacht Luc. “ Diezelfde dag trok ik mijn stoute schoenen aan en vroeg aan de plaatselijke dienst naar haar e-mailadres. Ik schreef haar dat het een leuke en interessante les was geweest en dat ik haar ook een aangenaam persoon vond. En dan was het afwachten”. De ochtend erna las An Bosshard de mail. “Ik werkte toen nog voor de personeelsdienst van het toenmalige

“Thuis praten we normaal niet meer over het werk, maar toch kunnen we altijd bij elkaar terecht.” luc vergult verpleegkundig afdelingshoofd

OCMW. Die mail van Luc was wel een verrassing. Zoiets krijg je niet elke dag. Maar toegegeven, ik wist onmiddellijk wie hij was. Zijn interesse voor de les was me wel opgevallen. Ik herinnerde me nog dat hij alle vragen goed had opgelost. Ik ben toen even in de personeeldocumenten gaan kijken wie hij was, waar hij werkte”, lacht An. “De dag erna ben ik eens langsgegaan en het klikte wel goed tussen ons”, vertelt Luc. Toevallige ontmoeting “Het is allemaal heel gek gelopen. Ik had even goed bij een andere lesgeefster terecht kunnen komen en als ik niet besloten had te mailen, dan waren we nu misschien niet getrouwd. Ik ben blij dat ik mijn vrouw heb leren kennen. An is een heel open persoon, waardoor je goed met haar kan praten. ”

“In het begin zorgde onze relatie voor een paar grappige momenten. Niet zoveel mensen wisten van onze romance af. Dan gebeurde het wel eens dat een collega me zei: ‘Luc is best wel een knap diensthoofd hé. Hij mag er best wel wezen.’ Dan had ik wel een binnenpretje. Ik probeerde dan niet te veel te laten merken hoe goed ik hem al kende”, bekent An. Werk en privé scheiden “Thuis praten we niet zo over het werk. We doen allebei graag waar we mee bezig zijn, maar eens thuis maken we de klik”, vertelt Luc. An knikt. “We werken ook niet elke dag samen, maar als dat dan toch gebeurt, dan doen we dat wel op een professionele manier. We hebben allebei een drukke job en er lopen hier in huis nog drie kinderen rond. Toch kunnen we altijd bij elkaar terecht. Bijvoorbeeld voor de dag van de kanker vroeg Luc me of ik een aantal bloemstukjes kon maken. Dus na het werk ben ik toen gauw langs de bloemenwinkel gegaan. En omgekeerd geldt dat ook.” “Het voordeel is dat je het van elkaar snapt als iemand moet overwerken. Als je in eenzelfde organisatie werkt, dan begrijp je elkaar vaak beter. Als er op de dienst van Luc iemand sterft, dan kan ik er voor hem zijn. Die situatie is niet vreemd voor mij. En we doen ook ontzet-

300 dagen out

Fiche Luc Vergult (52)

Wat is ZNA?

Functie: Verpleegkundig afdelingshoofd in ZNA Jan Palfijn afdeling cardiologie-oncologie. M M Werkt al 32 jaar voor ZNA. Hij draagt zorg voor de patiënten van zijn afdeling.

Tien om te zien

Fiche An Bosshard (39) Functie: Consulente departement personeelsontwikkeling In 1990 begon zij te werken voor de personeelsdienst van het OCMW en gaf daardoor enkele opleidingen. M M In 2005 stapte ze over naar ZNA. Daar is ze bezig met de personeelsproblematiek. Zij ontvangt mensen die via het OCMW komen solliciteren. M M Ze heeft vooral contact met het personeel van het ziekenhuis in alle campussen en alle afdelingen. MM

tend graag onze job. Anders hou je het niet vol”, vertelt An. “Liefde kent alleen zijn eigen weg”, lacht Luc. “De kans dat je iemand in zo’n grote organisatie leert kennen, is natuurlijk groter, maar ik heb zeker niet doelbewust naar iemand gezocht. Toch ben ik zes jaar later nog altijd heel blij dat ik haar gemaild heb”, lacht Luc.

“Ik wil de borstreconstructie van A tot Z onder controle hebben” Dokter Steven Colpaert is een van de weinige plastische chirurgen in België die naast de borstreconstructie ook een tepelhoftatoeage zet. 0 Een volledige borstreconstructie wordt in drie stappen gedaan. Eerst zorgt plastisch chirurg Steven Colpaert voor een nieuwe borst. Na zes maanden plaatst hij een nieuwe tepel en een tijd later tatoeëert hij onder plaatselijke verdoving het tepelhof. “De verdoving is ook niet altijd nodig, want onder de nieuwe huid van de borst zijn er geen zenuwen meer. Ik merk als dokter dat die tatoeage voor velen een bekroning op het werk is. Ze hebben een borstamputatie meegemaakt, daarna chemo en een reconstructie. Dat laatste stukje van het proces maakt het resultaat volledig af”, vertelt Steven Colpaert.

Van A tot Z “Ik wil de reconstructie van A tot Z onder controle hebben. Een lelij-

Nieuwe borst met tepel. foto wh

Steven Colpaert. foto wim hendrix

Nieuwe borst met tepel en getatoeëerd tepelhof. foto wim hendrix

ke tatoeage verknoeit de volledige borst. Ik heb een opleiding in Engeland gevolgd, maar daarnaast heb ik ook veel geleerd van de klassieke

tatoeagetechnieken.” Het tatoeëren zelf duurt ongeveer een halfuurtje en na een paar dagen mag het verband er al af. De kost-

poetsvrouwen en mannen onderhouden alle ZNA-vestigingen.

prijs van deze ingreep bedraagt 250 euro. Een borst- en tepelreconstructie worden grotendeels terugbetaald door het ziekenfonds, maar de tatoeage niet. “Dat is de reden waarom ik de prijs bewust laag hou. Het is spijtig dat het ziekenfonds hier niet in tussenkomt, want het is erkend als beste manier om tepelhof te reconstrueren.” “Ik gebruik het tepelhof van de andere borst als richtkleur. Ik zoek eerst één basiskleur en voeg daarna pigmenten toe. Soms tatoeëren we langs beide kanten omdat dit een mooier en perfecter resultaat geeft. De plek rond de echte borst is wel gevoelig en kan de dag erna wel pijnlijk zijn. Als de echte borst een vlakke tepel heeft, dan kan ik zelfs zo tatoëren alsof er een tepel opstaat, terwijl er geen is. Dat noemen ze een trompe l’oeil. De verwondering van de patiënt over het resultaat geeft een fantastisch gevoel.”

Volg de route ‘Warme Borst’ tijdens Dagje Gezond. Inschrijven kan op www.dagjegezond.be.

M M ZNA is de grootste zieken-

huisgroep van het land. Die bestaat uit tien instellingen, verspreid over zeven campussen. Naast de algemene ziekenhuizen, telt de groep ook gespecialiseerde centra. M M 4 algemene ziekenhuizen: ZNA Jan Palfijn, Merksem ZNA Stuivenberg, Antwerpen ZNA Sint-Erasmus, Borgerhout ZNA Middelheim, Wilrijk M M 6 gespecialiseerde centra Voor kinderen: ZNA Koningin Paola Kinderziekenhuis, Wilrijk ZNA Universitaire Kinder- en Jeugdpsychiatrie, Wilrijk Voor psychiatrische patiënten: ZNA Psychiatrisch Ziekenhuis Stuivenberg, Antwerpen Voor dagziekenhuis, seniorenzorg en revalidatie ZNA Sint-Elisabeth, Antwerpen ZNA Hoge Beuken, Hoboken ZNA Joostens, Zoersel

www.zna.be

Dagje Gezond Kijkje achter de schermen M M Op zondag 26 septem-

ber organiseert ZNA voor de tweede maal haar Dagje Gezond. In elk van de negen ziekenhuizen zijn er die dag interactieve rondleidingen rond diverse thema’s zoals borstkliniek, pijnbehandelingen, revalidatie met neurostimulatie, cannabisgebruik, geheugen en dementie, hartziekten, nierproblemen, alarm in de darm, plastische chirurgie enz. Ook meer technische aspecten komen aan bod. Zo kan u de weg volgen van een bloedof urinestaal, een kijkje nemen in het gigantische computersysteem dat alles in goede banen leidt of binnengluren in de enorme ziekenhuisapotheek.

www.dagjegezond.be De gratis rondleidingen gebeuren in kleine groepen en duren één tot twee uur. Diverse thema’s combineren kan, maar inschrijven vooraf is nodig, via de site of op 03609.35.83. Dat kan nog tot vrijdag 24 september.

48. SZN METROPOOL

vrijdag 24 september 2010

Binnenstebuiten Obesitas 0 Vier maanden na gastric bypass weegt Iris 21 kilo minder

Een week lang keert uw krant ZNA binnenstebuiten. We praten met dokters, verpleegkundigen, patiënten, bezoekers enz. Een ziekenhuisgemeenschap is immers als een dorp. Er gebeurt altijd wel wat nieuws. Zondag kan u zelf een kijkje komen nemen tijdens Dagje Gezond. teksten: kari van hoorick, biona jansen foto’s bert hulselmans, wim hendrix, w&f, thomas legrève, sarah van den elsken, gva

Figuur van de dag

Iris Ergo (19) onderging op 10 mei 2010 een maagverkleining. Nu weegt ze 84 kilogram en kijkt ze tevreden terug op een geslaagde operatie. 0 “Al van kleins af aan ben ik mollig,

Jo Meul: “Cannabis is

geen onschuldige drug” 0 Hoofdverpleger Jo Meul werkt al dertig jaar op de ontwenningsafdeling van het ZNA Pyschiatrisch Ziekenhuis Stuivenberg. “Het aantal verslaafde patiënten dat wij opvangen, bleef de voorbije jaren ongeveer gelijk. Maar de soort verslaving is wel veranderd. In de jaren 80 behandelden we bijna uitsluitend mensen met alcohol- en medicatieverslavingen. Nu heeft hooguit de helft alleen een alcoholprobleem. De meesten zijn verslaafd aan diverse producten tegelijk, zoals de combinatie alcohol en cannabis. De jongste jaren is ook cocaïne aan een opmars bezig”, vertelt Jo. Cannabis is lang niet voor alle gebruikers een onschuldige ‘pretsigaret’. “De sociale gevolgen lijken op het eerste zicht beter mee te vallen

“Ik begin aan een nieuw hoofdstuk van mijn leven”

dan bij zware drinkers. Cannabisgebruikers worden minder vaak ontslagen op hun werk. De meerderheid stopt er ook mee na zijn dertigste. Maar voor ongeveer 1 op 10 lukt dat niet. Hoe vroeger je ermee start, hoe moeilijker het blijkt om ermee te kappen. Mensen raken er vooral psychisch aan verhangen in plaats van fysiek. Wie twee verslavingen combineert, heeft het vaak ook lastiger om af te kicken.” Slechts weinig patiënten raken na een ontwenningsperiode voorgoed drugsvrij. “Doordat we een goede therapeutische band opbouwen, zoeken ze na een terugval wel sneller opnieuw hulp om weer af te kicken.”

Meer weten? Volg de route ‘In hogere sferen’ tijdens Dagje Gezond. Inschrijven via www.dagjegezond.be.

zwaarlijvigheid zit bij ons in de familie”, vertelt de 19-jarige Iris Ergo uit Brecht. “Ik heb diverse diëten geprobeerd, maar die hield ik nooit lang vol. Ze gaven me geen gewenst resultaat. Op school ben ik meermaals gepest omdat ik dik was en dat kwetste wel. Dat is misschien ook wel een van de redenen dat ik er echt iets wilde aan laten doen.” Zo’n twee jaar geleden begon Iris met de gedachte te spelen om een gastric bypass te laten doen. Haar vriend had eerder succesvol zo’n operatie ondergaan en op een forum vond ze allerlei informatie. “Nadat ik een aantal positieve verhalen had gelezen, maakte ik in april een afspraak met dokter Leo Hendrickx. Hij vertelde me wat de operatie inhield en wat de voor- en nadelen ervan waren: ik zou minder kunnen eten, maar dat vond ik helemaal niet erg.” Beetje angst Van de volledige maag van Iris is een stukje van ongeveer vijf centimeter afgeknipt. Daaraan werd haar dunne darm bevestigd. “Voor de operatie was ik wel een beetje bang. Maar toen de grote dag aanbrak, was al de stress verdwenen. Ik had het volste vertrouwen in dokter Hendrickx en zijn team. Ik ben

ook erg goed begeleid door de dokters en het verplegend personeel van ZNA.” Na de operatie De eerste twee weken na de ingreep kreeg Iris vooral yoghurt en zachte voeding voorgeschoteld. Om haar maag op gang te krijgen, moest ze zesmaal per dag iets eten. Daarna schakelde ze over op gemixt voedsel en nog wat later op lichtverteerbaar vast eten zoals toast. “Na de operatie moest ik ook topnieuw leren eten, want ik had helemaal geen honger meer. Ze moesten me echt zeggen dat het tijd was om iets te eten. Nu komt dat hongergevoel stilaan terug. In het begin is het ook een beetje zoeken. Als je te veel eet, protesteert je maag. Dan moet ik even gaan liggen of in het slechtste geval voel ik me misselijk en moet ik braken. Brood kan ik nog steeds moeilijk eten. Dat blijft erg lang op mijn maag liggen. Vroeger at ik heel graag frietjes en nu zegt me dat niet veel meer. Wie had dat gedacht?”, lacht Iris. Iris woog voor de operatie 105 kilogram en nu, vier maanden later, heeft ze een gewicht van 84 kilogram. Nooit had ze kunnen dromen dat ze zoveel gewicht kwijt zou raken op zo’n korte tijd. “Ik stond in het begin bijna dagelijks op de weegschaal. Mijn streefgewicht ligt nu rond de zeventig kilo. Dat zou ongelofelijk zijn, maar ik ben al heel tevreden met de kilo’s die ik ondertussen al kwijt ben. Ik heb nog

Vertrekker van de dag

Aileen: “Jammer dat ik niet

meteen naar school mag” 0 Aileen Vissers (4) uit Deurne ontwaakt in de armen van haar oma na een ingreep in h et Z NA Koningin Paola Kinderziekenhuis. “Aileen moest een aantal voortanden laten trekken en enkele zijtanden laten verzorgen en opvullen. Ze waren aangetast door te veel suikerinname. Omdat het om zoveel tandjes ging, moest dat gebeuren onder volledige verdoving. We hadden haar vooraf verteld dat ze even zou gaan slapen bij de dokter. Nu maar hopen

dat haar definitieve tanden snel doorbreken”, vertelt haar oma. Die is apetrots op haar kranige kleindochter. “Het was de eerste ke e r d a t ze in het ziekenhuis kwam. Maar ze houdt zich erg sterk en klaagt nooit over pijn.” “Ik was helemaal niet bang”, vertelt Aileen trots. Al was ik vandaag wel liever eerst naar school geweest en dan pas naar de tandarts.”

Meer weten? Volg de route ‘Kind is koning’ tijdens Dagje Gezond. Inschrijven via www.dagjegezond.be.

Reactie Chirurg Leo Hendrickx 0 “Zo’n gastric bypass is vandaag de dag een standaardoperatie met weinig complicaties. Bij zo’n ingreep wordt er een stuk van de maag geknipt en de dunne darm wordt eraan gekoppeld. Het obesitasprobleem stijgt ook jaar na jaar, dat merken we aan het aantal aanvragen voor zo’n ingreep. Er wordt geschat dat in 2025 obesitas het grootste gezondheidsprobleem in Europa zal zijn.” “Na zo’n operatie verliest de patiënt gemiddeld 20 procent van zijn of haar gewicht. In totaal verdwijnt 70 procent van het overgewicht in een jaar tijd. Bij Iris zal dat zo’n 32 kilogram zijn. Je kan ook niet zomaar aan een operatie beginnen. Een heel team van mensen doet onderzoeken: de patiënt doorloopt samen met een gastroloog, endocrinoloog, diëtiste en psycholoog een traject van twee maanden. Ik vertel hen natuurlijk

ook de voor- en nadelen van zo’n operatie.” “Om in aanmerking te komen voor een terugbetaling van de ingreep moet je BMI 40 zijn of meer dan 35 gecombineerd met suikerziekte, slaapapneu of hoge bloeddruk. Het ziekenfonds betaalt dan 5.000 euro van de kosten en de patiënt of de hospitalisatieverzekering financiert de overige 1.200 euro. Wat patiënten na de ingreep vooral moeten leren, is het gevoel van een volle maag. Als er te veel in terechtkomt, is het logisch dat die protesteert.

Meer weten? Volg de route ‘Maak je niet dik’ op Dagje Gezond. Inschrijven via www.dagjegezond.be.

geen moment spijt gehad van mijn beslissing.” Blikken op straat “Doordat ik heel wat gewicht kwijt ben, durf ik nu zelfzekerder op straat lopen zonder angst te hebben voor de reacties van anderen. Ik haatte de blikken van de mensen op straat. De meesten reageren ook positief op mijn operatie. Hier en daar krijg ik wel een reactie dat ik vals heb gespeeld. Dat doet wel pijn. Want ik moet nu ook op mijn eten letten.” “Ik zal niet zomaar iedereen vertellen dat ik een operatie heb ondergaan, maar vrienden weten het wel. En voor mijn vriend hoefde ik het niet te doen, want hij vond me goed zoals ik was. Toch is hij trots op me dat ik het gedurfd heb. Ik voel me nu veel beter in mijn vel en ik eet ook gezonder. Ik kijk zeker terug op een geslaagde operatie. Vo o r m ij begint een nieuw hoofdstuk in mijn leven.”

vrijdag 24 september 2010

3,3

miljoen euro

handschoenen worden jaarlijks gebruikt bij ZNA.

330

worden jaarlijks opgenomen in de ontwenningsafdeling van ZNA Pyschiatrische Ziekenhuis Stuivenberg.

patiënten

0,5

METROPOOL.49 SZN

miljoen euro

medische beelden zoals echo’s en scans worden jaarlijks gemaakt bij ZNA.

Voeding 0

Katrijn Lavrysen en Stien Matthysen werken al vijf jaar voor ZNA.

“Onze mensen moeten voldoende en lekker eten” 0 “Bij geriatrische fragiele patiënten en zor personen met dementie moet je wel zorgen voor aangepaste voeding omdat zij vaak kauwen slikproblemen hebben.”, La vertelt voedingsdeskundigde Katrijn Lacolle vrysen. Ze kijkt er samen met haar collebewo ga Stien Matthyssen op toe dat de bewoners gevarieerd en lekker eten. “’s Morgens bij het ontbijt is er brood met diverse soorten charcuterie of voor de mensen die geen brood meer kunnen eten, is er een broodvervangende maaltijd. Daarnaast serveren we dagelijks fruit uit conserven. Dat is zachter en dus gemak gemakkelijker om te kauwen. Dagelijks is er ook een verrijkte pap voor patiënten en bewo bewoners die daar zin in hebben.” “Bij het warm eten zorgen we naast de klassieke warme maaltijd ook voor puree en gesneden of gemalen groenten en vlees. In de namiddag krijgen ze een yoghurt yoghurtdrankje, een lekkere koek of gebak. Bij speciale gelegenheden zoals ver verjaardagen bieden we ijsjes, appel appelstrudel of wafels aan. Onze bewo bewoners zijn vaak gek op zoet.” Met het ouder worden verliezen men mensen hun smaak en daardoor hun zin in eten. Daardoor ontstaat vaak ondervoeding. “We kunnen die mensen al-

Wat is ZNA?

Tien om te zien

leen maar aanmoedigen om te eten en op zoek gaan naar wat ze lekker vinden zodat ze vooral terug zin krijgen om te eten. In de eerste plaats is het onze taak om ervoor te zorgen dat ze adequate voedingsstoffen binnenkrijgen en voldoende eten zodat hun gewicht op peil blijft. De verpleegkundigen op de afdelingen vullen voor ons de voorkeurslijst in zodat we meer over hun eetgewoontes te weten komen”, vertelt Stien Matthyssen. Er wordt ook echte boter tussen de puree gemengd, er wordt room gebruikt in de saus en groenten worden in olie gestoofd. Op die manier krijgen de bewoners via kleine porties een maximaal aantal calorieën binnen.” Naast calorieën is het voor oudere mensen belangrijk dat ze voldoende vlees eten waar de nodige eiwitten in zitten. Daarom krijgen ze tussendoor wel eens een stukje kaas of vlees. “Het personeel vraagt soms of we kunnen helpen met eten geven of dat we eens willen praten met een van de mensen omdat ze niet goed eten. Dan brengen we iets lekker zoet mee en dan zijn we natuurlijk de ‘lieve meiskes’, dat is wel leuk. Je krijgt echt een band met die mensen”, lacht Katrijn.

Meer weten over dementie? Volg de route ‘Geheugensteuntje nodig?’ tijdens Dagje Gezond in ZNA Joostens, www.dagjegezond.be.

Dagje Gezond

Kijkje achter de schermen

• ZNA Koningin Paola Kinderziekenhuis, Wilrijk • ZNA Universitaire Kinder-en Jeugdpsychiatrie, Wilrijk

0 Op zondag 26 september organiseert ZNA voor de tweede maal haar Dagje Gezond. In elk van de ziekenhuizen zijn er die dag interactieve rondleidingen rond diverse thema’s zoals borstkliniek, pijnbehandelingen, revalidatie met neurostimulatie, cannabisgebruik, geheugen en dementie, hartziekten, nierproblemen, alarm in de darm, plastische chirurgie enz. Ook meer technische aspecten komen aan bod. Zo kan u de weg volgen van een bloedof urinestaal, een kijkje nemen in het gigantische computersysteem dat alles in goede banen leidt, of binnengluren in de enorme ziekenhuisapotheek.

• ZNA Psychiatrisch Ziekenhuis Stuivenberg, Antwerpen

M M ZNA is de grootste ziekenhuisgroep van het land. Die bestaat uit tien instellingen, verspreid over zeven campussen. Naast de algemene ziekenhuizen telt de groep ook gespecialiseerde centra.

4 algemene ziekenhuizen

• ZNA Jan Palfijn, Merksem • ZNA Stuivenberg, Antwerpen • ZNA Sint-Erasmus, Borgerhout • ZNA Middelheim, Wilrijk

6 gespecialiseerde centra voor kinderen

voor psychiatrische patiënten voor dagziekenhuis, seniorenzorg, revalidatie

• ZNA Sint-Elisabeth, Antwerpen • ZNA Hoge Beuken, Hoboken • ZNA Joostens, Zoersel