HBvL - 05 - Toerisme Vlaanderen by Mediahuis België

LIMB

HET BELANG VAN LIM

BinnensteBuite Dat ze Vlaanderen in eigen land en over de grenzen promoten, is duidelijk met een naam als Toerisme Vlaanderen. Maar wist je bijvoorbeeld dat ze ook hotels of campings inspecteren om ervoor te zorgen dat u en ik onbezorgd op vakantie kunnen? Of Maasmechelen Village bij de Russen verkopen? Vier dagen lang nemen we u mee achter de schermen van Toerisme Vlaanderen. In het bandje bovenaan stellen we u in foto’s ook elke dag een andere Limburgse toeristische regio voor.

“Bokrijk vin

Piet Jonckers haalt Bollywood naar Vlaanderen

Hasselaar brengt Vlaanderen aan de man in Peking

“ Vakantieganger geeft 55 euro per dag uit in Limburg” Hasselt - “Weet je dat de Russische toeristen in amper 3 jaar tijd van niets in de top 3 van shoppers in Maasmechelen Village zijn beland”, vertelt Hasselaar Piet Jonckers, directeur marketing van Toerisme Vlaanderen. Limburg mag dan jarenlang het ‘kleine broertje’ tussen de toeristische bestemmingen zijn geweest, onze groene provincie zit duidelijk in de lift. “Toerisme is een belangrijke economische activiteit, benadrukken we al ruim 10 jaar. De aankomsten zijn van tel, maar nog belangrijker zijn de overnachtingen want dat levert meer op aan de economie: vakantiegangers bezoeken attracties, gaan uit eten, shoppen voor souvenirs”, vertelt Jonckers. “Je hebt trouwens twee soorten toeristen: de toerist die we allemaal zijn, de gewone vakantieganger dus en daarnaast is er de zakentoerist. Ze hebben allebei een ander uitgavenpatroon, maar de uitgaven verschillen zelfs per regio. Zo geeft een vakantieganger gemiddeld 55 euro per dag uit (logies inbegrepen) in de groene regio’s zoals Limburg. Aan de kust is dat al 10 euro meer, in één van de steden zit dat aan de 110 euro. Bij zakentoeristen ligt dat een stuk hoger: 250 euro per dag.”

Vakantieland

Maar wat doet Toerisme Vlaanderen nu precies? In eigen land brengen ze Vlaanderen vooral aan de man via promotieacties en Vlaanderen Vakantieland. “Dat is onze brochure met arrangementen - logies, dagtrips, enz - in heel Vlaanderen. Daarvoor werken we samen met de 5 provincies en een aantal steden. Aan het gelijknamige tv-programma helpen we ook mee. De helft van het toerisme in Vlaanderen is trouwens binnenlands toerisme: dus Vlamingen die in Vlaanderen op vakantie gaan. Met 77 procent zijn we wereldwijd ook één van de koplopers qua vakantieparticipatie: dat wil zeggen dat we minstens één keer per jaar vier nachten (of langer) op vakantie gaan. Ter vergelijking: in Wallonië zijn ze vorig jaar naar 50 procent teruggevallen.” In het buitenland worden vooral de steden uitgespeeld. “Behalve dan op de ‘nabijgelegen’ markten zoals Nederland, Frankrijk en Duitsland waar we fietsen, wandelen en de kust proberen te promoten. Wist je trouwens dat de Nederlanders

Openluchtmuseum

vorig jaar goed waren voor 3,55 miljoen overnachtingen in Vlaanderen?” Maar ook de exotische markten beginnen ze te veroveren. “Vorig jaar hebben we in India kantoren geopend in Mumbai en Delhi. En nu zijn we er zelfs in geslaagd om een Bollywoodfilm naar hier te halen, in juli komen ze filmen.”

Hasselt/Peking “Manneken Pis. Dat is zowat het enige dat de Chinezen van België kennen. Dat kleine, vreemde ventje in Brussel. Hier op kantoor in Peking heb ik een nagemaakt Manneke staan: ze zijn altijd ontgoocheld als ik uitleg dat het op ware grootte is”, lacht Hasselaar Nico Peeters (38), die toeristisch Vlaanderen in China aan de man brengt.

Campings

Investeren maakt ook een groot deel van hun takenpakket uit. Denk in Limburg maar aan Nationaal Park Hoge Kempen, het Blotevoetenpad of de abdij van Herkenrode (foto). “Samen met Erfgoed Vlaanderen hopen we hier een rustpunt voor het wandeltoerisme en een belevingsplaats van historisch erfgoed uit te bouwen. Daarvoor ligt het ideaal, vlak aan de afrit van een Europese snelweg. We geven nu 300.000 euro om het bezoekersonthaal uit te bouwen.” Ook ervoor zorgen dat we ongestoord en comfortabel op vakantie kunnen, staat op het prioriteitenlijstje. Zo kregen hotels in het verleden subsidies om te renoveren, en recent konden campinguitbaters rekenen op steun als ze vernieuwden. Wat gezorgd heeft voor een serieuze sanering van de sector. “Nu focussen we op jeugdlogies. Zo komt er onder meer een nieuwe jeugdherberg in Hasselt.”

Politieman

En eigenlijk mogen ze zelfs een beetje politieagent spelen: elk hotel en iedere camping moet door Toerisme Vlaanderen vergund worden. Zelfs een reisbureau mag niet openen zonder hun toestemming. “Als bescherming van de consument. Bijvoorbeeld: een hotel heeft geen brandveiligheidsattest? Dan mogen wij een administratieve boete opleggen. Wordt het na herhaaldelijk aandringen nog niet in orde gebracht, kunnen wij zelfs de zaak sluiten.”

Nico Peeters.

Peeters runt één van d van Toerisme Vlaandere langs ontwikkelingssam is beland. “Eigenlijk do burgerdienst in de ont net op het momen germanist is de wel in mijn a stond intusse op een bepa toen ik een de Vlaams kelingssam Bijstand (V voor China was, heb ik g vertrekken. Op d dat me dreef, China sp aan.”

“ Zodra m gezakt China ge

Vooraf had Nic moest uitzitten v het werd uiteinde terugkomen wan de lijst van prio Opnieuw in België al die jaren heel goed ritme, de levenshoudin Uiteindelijk is hij in de c

BURG

MBURG - MAANdAG 22 jUNI 2009

Midden-Limburg

Hasselt

Kelchterhoef

nden ze de max”

de 14 buitenlandse kantoren en, maar het is via een omweg menwerking dat hij in Peking oor een stom toeval. Ik wilde twikkelingshulp doen maar nt dat ik afgestudeerd ben als e legerdienst afgeschaft. Het is achterhoofd blijven zitten. Ik en al in het onderwijs en lag aald moment met griep in bed vacature op de radio hoorde: se Vereniging voor Ontwikmenwerking en Technische VVOB) zocht een germanist a. Zodra mijn koorts gezakt gebeld en halsoverkop kon ik dat moment was het idealisme prak me toen nog niet speciaal

mijn koorts was, heb ik voor gesolliciteerd”

co beslist dat hij het 6 maanden voor hij dacht aan terugkeren, elijk 6 jaar. “Toen moest ik wel nt China was geschrapt van oritaire ontwikkelingslanden. ë bleef het knagen. Ik had me d gevoeld in China, het andere ng.” consultancy gestapt: Europese

firma’s die op de Chinese markt wilden belanden, hielp hij op weg. Eén van die ‘bedrijven’ die China wilden veroveren, was trouwens Toerisme Vlaanderen: om in Peking een kantoor te openen, zochten ze advies bij verschillende consultancy-kantoren. “Ik heb eigenhandig onze offerte voor die opdracht uitgeschreven. Dat zag ik echt zitten: de opstart van dat kantoor begeleiden en dan mijn cv opsturen om het effectief te runnen.”

“Kuifje en De Smurfen kennen ze hier allemaal” De opdracht ging uiteindelijk naar een andere firma, maar enkele maanden later hoorde hij van een vriend dat ze nog steeds een directeur zochten. “In juni 2007 kon ik beginnen. Met het opmaken van een goede marktstudie: wie reist er in China, hoe boeken ze, wat besteden ze? En we zijn contacten gaan leggen met touroperators want in China beslist de klant niet zelf: ze gaan in groep naar de locaties die de reisbureaus aanbieden.” Toerisme Vlaanderen heeft hier in elk geval bewust gekozen voor een ‘andere’ aanpak: niet zomaar steden aan de man brengen, met dat plein dat je bezocht moet hebben of die kerk die je moet zien. “We zetten vooral het goede leven, het bourgondische in de kijker. Want als toerist moet je niet alleen zien, je moet beleven. Dat is hier een heel nieuw concept.” Wat ook scoort op de Chinese markt: België en het stripverhaal. “Ze kennen hier allemaal Kuifje en De Smurfen. Alleen weten ze niet dat het Belgische producten zijn, dat proberen we nu uit te spelen: dat je in veel steden wel iets rond strips kan vinden.”

Manneken Pis kennen ze, het atomium doet ook een belletje rinkelen maar zegt Limburg iets? “Hasselt doet inspanningen op de Chinese markt. En zodra ze er geweest zijn, vinden ze het Openluchtmuseum van Bokrijk de max. Nu is het alleen nog een kwestie van touroperators te vinden die dat opnemen in hun aanbod. Ik doe mijn best om Limburg te promoten, maar voor Chinezen is reizen nog steeds een statussymbool. En het klinkt anders als je kan zeggen dat je in Milaan en Parijs bent geweest dan in Hasselt...” En hoe voelt het daar als Hasselaar in Peking? “Het is wennen, ja. Zelfs na al die jaren omdat je in China nooit zeker bent dat iets gaat gebeuren zoals afgesproken. Het blijft een avontuur. Het eten? Ik kan intussen ook niet meer zonder mijn rijst en noedels. Maar natuurlijk is het aanpassen: ik weet nog toen ik hier net was en ik ‘1.000-jarig ei’ kreeg voorgeschoteld. Ik ben al niet gek van eieren en wie weet wat ze daar mee hadden gedaan? Maar het viel nog mee”, lacht hij. “De massa was ook serieus wennen. Maar zodra ik opnieuw in België ben, vind ik het nog veel moeilijker dat die massa er niet meer is.”

“Moeder stuurde me geitenkaas vanuit Hasselt” En mis je iets van België? “Chocolade, chocolade, chocolade. Ik ben een echte chocofreak. Dat was ook mijn vaste zending van thuis: mijn ouders stuurden chocolade en koffie. En af en toe kaas. Een keer is mijn moeder er zelfs in geslaagd geitenkaas te laten versturen. Of het express moest, vroegen ze op het postkantoor maar dat hoefde niet voor haar. De postmeester heeft het toch maar gedaan...”

Het cijfer Toerisme Vlaanderen brengt Vlaanderen (en Limburg) aan de man via 14 buitenlandse kantoren. Dat gaat van een vaste stek in ‘dichtbij-bestemmingen’ als Nederland, Duitsland en Frankrijk tot de exotische kantoren in China, India, Japan en de Verenigde Staten. In het binnenland vind je hun hoofdkantoor aan de Brusselse Grasmarkt.

In de kijker

“Geen konijn voor Britten”

Vlaanderen verkopen doe je op de eerste plaats door het - letterlijk - op de kaart te zetten, in binnen- en buitenland. En daarin speelt de persdienst van Toerisme Vlaanderen een cruciale rol. “Dit is een bijzonder leuke sector om in te werken, eigenlijk heb je altijd een beetje vakantiegevoel”, lacht Heidi Vandenbussche (27), die de binnenlandse pers wegwijs maakt in Vlaanderen. “Je merkt wel dat de Vlaamse pers Vlaanderen intussen kent, daarom moet je steeds nieuwe, unieke dingen vinden om hen te overtuigen. Zo hebben we net enkele brouwerijarrangementen uitgewerkt”, zegt ze. “Bij ons is dat net omgekeerd. In het buitenland heb je toch nog bij heel wat mensen dat vooroordeel van: grijs, saai, inhoudsloos. Maar daardoor kan je ook wel verrassen als bestemming”, reageert collega Olivier Seyssens (28), die perstrips voor de ‘buitenlanders’ uitstippelt. “De kunststeden en onze gastronomie, dat zijn thema’s die het goed doen bij de buitenlandse journalisten. Je moet wel rekening houden met kleine gewoontes, zo dineren de Fransen liever later op de avond, de Britten zijn vooral kieskeurig over wat er op hun bord belandt. Zo kan je maar beter geen konijn serveren.”

Teksten: Caroline VANDENREYT Foto’s Tony VAN GALEN Philippe LEBEAU/HBvL “Dat is mooi aan de Chinese samenleving, dat ouderen hier nog belangrijk zijn, heel actief blijven.”

Morgen: in het spoor van de campinginspecteur

LIMB

HET BELANG VAN LIM

sahara Lommel

“Hier ontbree

zuTendaaL - “Kijk, hier ontbreekt een kledinghaakje.” Wouter Vander Cammen is minutieus en streng - maar niettemin rechtvaardig - wanneer hij als inspecteur voor Toerisme Vlaanderen campings onder de loep neemt. Met aantekeningenboekje en rode pen in de aanslag mochten wij Wouter volgen tijdens zijn kritische speurtocht door kampeerverblijfpark ‘Mooi Zutendaal’.

Bivakplaats in Bocholt krijgt ecolabel voor groene inspanningen

“ Je zou eens moeten weten welke massa’s water een hotel verbruikt” BOCHOLT - De uitbaters van het Bocholtse Sloerodoe hebben een boontje voor het milieu. Zo’n 135.000 euro aan milieumaatregelen staken ze de voorbije jaren in hun bivakplaats. Als beloning voor al die groene ijver kregen ze onlangs het ecolabel ‘De Groene Sleutel’. Die Groene Sleutel is overigens geen exclusief Vlaams of Belgisch initiatief, maar een internationaal keurmerk voor milieuvriendelijke toeristische bedrijven. Naast hotels kunnen ook campings, vakantieparken, jeugdverblijven en gastenkamers dit label in de wacht slepen. Maar daarvoor moeten ze dus wel heel wat ‘groene inspanningen’ leveren. “Zoals het water- en energieverbruik terugschroeven, en zo weinig mogelijk afval produceren. Maar er komen ook dingen bij als duurzaam groenonderhoud of het serveren van streekproducten”, vertelt Griet Geudens die zich bij Toerisme Vlaanderen met duurzaam toerisme bezighoudt.

Bokrijk Zo’n Groene Sleutel is overigens niet gewoon een kwestie van ‘handje open’. Van de 126 ondernemingen die het voorbije jaar groene inspanningen leverden, kregen er 51 het ecolabel uiteindelijk effectief uitgereikt. “Natuurlijk komen er heel wat investeringen bij kijken. Dat is vooral moeilijk voor de middenmoot: de gezinshotels of oudere campings door families uitgebaat. Maar anderzijds leveren die groene investeringen ook snel besparingen op. Je zou bijvoorbeeld eens moeten weten welke massa’s water een hotel verbruikt.” Toerisme Vlaanderen geeft de toeristische bedrijven advies op maat. “We bekijken hoe goed of slecht ze op dit ogenblik scoren en welke acties ze moeten ondernemen om mee te dingen voor het ecolabel.” Er is trouwens uitbreiding op komst. Binnenkort kunnen ook attractieparken de Groene Sleutel behalen. Onder meer

Domein Bokrijk is er momenteel druk mee in de weer.

Spaarbakken Dat er bij de bouw van het kamp- en jeugdheem rekening gehouden moest worden met het milieu, vonden ze bij Sloerodoe in Bocholt de logica zelf. In de loop van de jaren kwam ecologie er bovendien altijd meer op de voorgrond. Er kwamen toiletten met spaarbakken, wandbekleding in natuurkleuren, ramen en muurpanelen die bij een latere nieuwbouw hergebruikt kunnen worden, en nog veel meer. Onlangs werd er zelfs een afvalwaterzuiveringsinstallatie gebouwd. Allemaal zeer prijzig toch? “We zitten hier op 250 meter van de openbare weg”, vertelt Sloerodoe-voorzitter Paul Weijtjens (foto). “Riolering komt hier nooit volgens de gemeente. Daarom hebben we zo’n installatie geplaatst. Dat kostte 41.000 euro, maar Toerisme Vlaanderen heeft wel veertig procent betaald.”

Het is ochtend en de zon schijnt. Een Nederlands stel wordt onder de luifel van hun caravan wakker met het eerste kopje koffie van de dag. Dit is Mooi Zutendaal, een gezellig kampeerverblijfpark, verscholen in de Zutendaalse bossen. Maar bovenal: dit is het echte vakantiegevoel. Ook voor inspecteur Wouter Vander Cammen, zo denken wij dan. Wouter ontkent niet dat het aangenaam werken is, maar corrigeert toch enigszins. Zoals vandaag is het namelijk niet altijd. “Vaak gebeuren deze controles ook tijdens de winter, en dan kan het barkoud zijn”, glimlacht hij terwijl hij een plattegrond van het domein openvouwt.

EHBO Samen met receptieverantwoordelijke Alexandra zullen we Mooi Zutendaal doorkruisen. Te beginnen bij het begin: toegangspoort en receptiegebouw. Hangen prijzen en noodnummers uit? Is er een EHBO-ruimte en noodtelefoon? Allemaal in orde, zo blijkt, en Wouter vinkt aan op zijn overzicht. Bij de caravans speurt de jonge inspecteur opvallend aandachtig rond. De staanplaatsen moeten allemaal met een tegel afgebakend zijn, een nummer dragen en voorzien zijn van een wateraansluiting. Wat ook zo is, maar even verderop, in het toiletgebouw, zet Wouter de puntjes toch even op de i: “Kijk, in deze hokjes ontbreekt een kledinghaakje.” Alexandra belooft dat ze de klusjesman zo snel mogelijk zal uitsturen. Het moet gezegd: werkelijk niets ontsnapt aan Wouters kritische blik. Bij één caravan is de de berging voor de gasflessen niet helemaal zoals het hoort. Het moet gezegd, wij hadden de berging in kwestie niet eens zien staan.

Vier sterren

Even waakzaam passeren we langs afvalbakk serette, partycenter, binnenspeeltuin, kampee binnenzwembad,… Wouter ziet en noteert. M rode pen moet hij in Mooi Zutendaal enkel v punten en komma’s bovenhalen. Mag je m ook wel verwachten van een viersterren-pa park zit inderdaad in een hoger segment”, gee

Meer toeristen?

De buitenverlichting werd ook vernieuwd. Kostprijs: ook zo maar eventjes 17.000 euro. “Vroeger hingen hier 35 peertjes van 60 watt. Intussen is dat nog maar 8 watt. Dat betekent dus wel een enorme energiebesparing.” Of het nieuwe groene label dan ook extra toeristen oplevert? “Niet meteen. We tellen al 9.000 overnachtingen per jaar”, geeft Weijtjens toe. Maar dat maakt niet uit: ecologie blijft prioriteit nummer één voor de Sloerodoe-verantwoordelijken. “Ieder jaar investeren we trouwens tachtig procent van onze overnachtingsinkomsten in het gebouw.”

Wasserette, kampeerplaatsen, afvalbakken

BURG

MBURG - dINsdAG 23 jUNI 2009

Noord-Limburg

Duinen Hechtel

Snow Valley Peer

ekt een haakje”

Ieder jaar bijna 4 miljoen overnachtingen in Limburg HasselT - Limburg telt op jaarbasis zo’n 3,8 miljoen overnachtingen. Ter vergelijking: voor de kust zijn dat er 5 miljoen, voor heel Vlaanderen 23 miljoen. Negen op de tien komt naar deze provincie voor een ontspannende vakantie. De overige tien procent is zakenman of –vrouw. De helft van de over- Nationaliteiten op vakantie nachtingen in Lim2.000.000 12.000 Nationaliteiten burg vindt plaats op in vakantie in Limburg vakantieparken zoals 2.000.000 2.000.000 2.000.000 Center Parcs. Zo’n 12 procent opteert voor een campingverblijf, 18 procent voor een 1.500.000 hotel. Overigens, de 1.200.000 provincie telt een 3.000-tal hotelkamers. Dat is wel minder dan 1.000.000 Antwerpen of Brussel, maar daar speelt het zakentoerisme dan ook een veel grotere rol. 500.000

Nationaliteiten op vakantie in Limburg

173.000

n, toiletgebouw,... Niets ontsnapt aan het alziend oog van inspecteur Wouter.

Duitsland

Frankrijk

V.K.

Israël

Rusland

Ter info nog: in Vlaanderen zijn er 252 vergunde campings. Voldoende werk voor de boeg dus.

India

Buurman En als er toch klachten komen? “Dan gaat het bijvoorbeeld over sanitair dat niet proper is, of iemand

die vermoedt dat de caravan van zijn buurman niet reglementair geplaatst is. Dan gaan we onaangekondigd op inspectie. Normaal gezien gaan we bij iedere camping om de twee tot drie jaar langs. Is dat een park met meer dan 1.000 staanplaatsen, dan zijn we daar al snel meerdere dagen zoet.”

Nederland

“Trouwens, steeds minder campings zijn niet in orde. Er zijn ook volop subsidiemogelijkheden via Toerisme Vlaanderen, en uitbaters investeren zelf steeds meer in hun zaak. Toeristen willen ook altijd meer: meer comfort, grotere plaatsen,…”

Japan

63.000 Een op de twee over0 nachters in Limburg komt uit België, helemaal op kop toeristen HBvL uit de provincie Antwerpen. Dat betekent 12.000 meteen ook dat ongeveer vijftig procent van 10.200 de overnachtingen in 10.000 Limburg door buitenlanders ingevuld wordt. In eerste instantie zijn 8.000 het de Nederlanders (1,2 miljoen overnachtingen) die van deze 6.000 provincie houden. Maar ook Duitsers 4.000 (bijna 300.000 over- 4.000 nachtingen), Fransen 2.100 (173.000) en Britten 1.600 (63.000) vullen in 2.000 1.200 groten getale de Limburgse bedden. Soms 0 komen ze van (veel) verder. Ieder jaar zijn er zo’n 10.000 AmeriBron: Toerisme Vlaanderen, Planning & Onderzoek op basis van ‘FOD Economie’ kanen die in Limburg overnachtingen. Ook gesignaleerd: een paar duizend Japanners en Israëli en een paar honderd Russen en Indiërs. Topmaand voor de toeristische sector is juli. Dan telt Limburg zo’n 676.000 overnachtingen. In augustus zijn dat er nog 563.000. Andere maanden varieert het aantal overnachtingen tussen de 200.000 tot 300.000. België

inspecteur Wouter neemt campings onder de loep

300.000

Japanners

Nationaliteiten op vak

V.S.

ken, waserwinkel, Maar zijn voor wat misschien ark? “Dit eft hij toe.

Het cijfer

Teksten: Jan-Roel DRIESSEN Foto’s Tony VAN GALEN/Dick DEMEY

Morgen: op stap met een gids

LIMB

HET BELANG VAN LIM

Maas in Kinrooi

“Wat doen al die Paul Marchal leidt meertalige gidsen op HASSElt - “Of het in België al tot gevechten gekomen is, met die taalstrijd.” Gids Paul Marchal krijgt soms vreemde vragen voorgeschoteld wanneer hij buitenlandse groepen door Limburg leidt. Gidsen doet Marchal intussen niet meer zo veel. Als taalcoördinator van Toerisme Vlaanderen heeft hij immers de handen vol met het opleiden van meertalige gidsen.

“Libiërs in Opoeteren” Productontwikkelaar An bezoekt logies in Limburg MAASEIK - Als productontwikkelaar voor Toerisme Vlaanderen doorkruist de Hasseltse An Tournelle (rechts op de foto) zowat heel Limburg. De goedlachse praatvaar gaat bij gastenverblijven op bezoek en werkt met de eigenaars arrangementen uit. Eén dag per week probeert ze met haar commerciële feeling ook het Nationaal Park Hoge Kempen op de toeristische kaart te krijgen. Met An Tournelle zoeven we eerst richting Genk, naar de allereerste toegangspoort van het Nationaal Park in Kattevennen. An – nog maar enkele maanden in dienst bij Toerisme Vlaanderen – slaat een gezellig kennismakingsbabbeltje met de dame en heer achter de balie. Conclusie: ja, de speciale koekjes gaan vlot over de toonbank. Nee, de gadgets doen het minder goed. Iets om in de oren te knopen met het oog op toekomstige nieuwigheden.

Handdoeken

Volgende halte is Opoeteren waar Natalie Knevels het gastenverblijf de Swarte Hoet (zie foto) uitbaat. “Mevrouw is geïnteresseerd in een inlassing in de brochure ‘Vlaanderen Vakantieland’. Ik ga nu kijken of ze past in onze doelgroep. En natuurlijk ga ik ook gewoon even langs om een fijne babbel te slaan en om te horen of ze nog vragen heeft. Ik probeer altijd zo dicht mogelijk bij de logies-uitbaters te staan, en ben dan ook altijd bereikbaar. Sommigen gaan daar soms ver in. Ze durven me wel eens te vragen wanneer ze nieuwe handdoeken moeten kopen. Maar daar kan ik natuurlijk niet bij helpen”, lacht An. “De motivatie van de uitbaters is voor mij het allerbelangrijkst. Wie denkt zittend rijk te worden, die haalt het niet.”

Swarte Hoet

Gruitroderlaan 12 in Opoeteren. We bellen aan bij de Swarte Hoet. “Do you speak English?”, vraagt de man die de deur open doet. Eigenares Natalie Knevels blijkt zelf recht tegenover de vakantiewoning te wonen. “Momenteel verblijven er Libiërs in het huisje”, legt Natalie uit. “Onlangs hadden we Ieren. Er wonen heel wat bekende paardenkwekers in deze regio, vandaar. Maar we krijgen ook een pak Vlamingen over de vloer. Vooral dankzij het fietsroutenetwerk.”

Grootmoeder

“Ik heb dit huisje drie jaar geleden gekocht”, vertelt Natalie. “Een krot was het toen nog. Beetje bij beetje hebben we het helemaal opgeknapt. Sommige meubels zijn nog van mijn grootmoeder, andere komen uit Oost-Europa.” An is onder de indruk van de inrichting: “Amai, mooi hè.” En ook het tweede vakantiehuisje dat Natalie absoluut wil laten zien, kan An bekoren. Kortom, de zaak is snel beklonken: De Swarte Hoet verdient een plekje in de brochure ‘Vlaanderen Vakantieland’. Na het invullen van de hele papierwinkel, wuift Natalie ons uit. An wuift enthousiast terug. “Ja”, zegt ze, “een tevreden klant is altijd leuk.”

Je krijgt als Vlaamse gids een groep dolenthousiaste Franse toeristen voor je neus. Allemaal even gepassioneerd door die fantastische gotische kathedraal. Begin dan maar eens in het Frans over begrippen als luchtboog, steunbeer, gewelfrib, … Dat zoiets niet voor de hand ligt, beseffen ze ook bij Toerisme Vlaanderen, en dus startte de organisatie met taalopleidingen voor gidsen en reisleiders. Onder meer in het PCVO Moderne Talen in Hasselt worden gespecialiseerde lessen gegeven. Eén belangrijke voorwaarde om te starten met de opleiding: je moet jezelf al goed uit de slag kunnen trekken met de vreemde taal in kwestie.

Lyon “Stel, je zit ’s avonds met een anderstalig gezelschap in een kroeg. Dan moet je als gids in de vreemde taal net zozeer over je kinderen als over de verkiezingsuitslag kunnen vertellen. Heel belangrijk is ook de culturele achtergrond. Heb je bijvoorbeeld een groep uit Lyon op bezoek, dan zou je op voorhand het een en ander over die stad moeten opzoeken. Zo kan je ook heel gemakkelijk verbanden leggen met de stad of streek waar je het gezelschap op dat ogenblik rondleidt. Vergis je niet, een groep voelt meteen of een gids iets over hun land en cultuur weet.”

Schijter

Gastronomie “Gidstaal is dan ook heel complex”, vindt Paul Marchal. “Omdat je van heel veel dingen op de hoogte moet zijn: geschiedenis, actualiteit, folklore, gastronomie, enz. Het is absoluut niet van de poes om voor alles meteen de juiste term in de vreemde taal te vinden.” “Ik heb het al wel eens meegemaakt dat een gids, die een groep in het Engels gidste, het woord afgenomen werd. Omdat haar Engels barslecht was. Dergelijk amateurisme willen we er nu helemaal uithalen.”

“Je hebt vaak de meest platvloerse woorden nodig om iets te kunnen uitleggen, maar anderzijds ook bijzonder verheven begrippen. Van ‘de schijter’ bij het gelijknamige uithangbord in het Hasseltse Stadsmus tot de architectuurterm ‘schalk’ in een kathedraal. In ieder geval, wat je een groep in het Nederlands diets zou maken, moet je ook in een vreemde taal kunnen. Zonder dat je dingen weglaat. Over een potstal kan je het niet hebben, als je dat woord niet minstens een keer in die vreemde taal gebruikt.” Ter info: een potstal is een oud type stal waarbij telkens een laag stro bovenop de mest gelegd wordt.

Brievenbus “Soms zijn het heel banale dingen die toeristen vragen. Zo heb ik eens een groep Duitsers rondgeleid, en die mensen vroegen mij waarom hier overal vogelhokjes aan de straatkant staan. Ze wezen naar onze brievenbussen. Die moeten er ginds blijkbaar anders uitzien.” “Of de toerist die me vroeg of we hier door de taalstrijd op punt stonden om met een burgeroorlog te beginnen. En of ze dan problemen zouden krijgen als ze in het andere landsgedeelte per ongeluk de verkeerde taal spraken?” Paul Marchal is ook zelf gids, in Hasselt en Alden Biesen. “Maar intussen gids ik nog maar een tiental keren per jaar, omdat ik het zo druk heb met de taalopleidingen voor Toerisme Vlaanderen. Waarom ik het dan toch nog doe? Omdat ik zelf nog wil weten wat we onze gidsen aandoen”, eindigt hij met een knipoog.

“Ook platvloerse woorden moet je kunnen vertalen. Zoals ‘schijter’ bijvoorbeeld.”

“Gid

BURG

MBURG - woENsdAG 24 jUNI 2009

Maasland

Oud-Rekem

e vogelhokjes hier?”

dstaal is heel complex. Omdat je van veel dingen op de hoogte moet zijn: geschiedenis, actualiteit, gastronomie,...”, zegt Paul Marchal.

Veer in Meeswijk In de kijker

“ Je moet ze aan je lippen laten hangen” HASSELT - Een combinatie tussen rasverteller en wandelende encyclopedie. Dat is zowat het droombeeld van de ideale gids. Toerisme Vlaanderen stroomlijnt sinds een paar jaar de opleidingen om zo de kwaliteit van de Vlaamse gidsen en reisleiders te waarborgen. Om de twee jaar komen er in Limburg een dertigtal gediplomeerde gidsen bij. Geen toerist die tijdens zijn welverdiende vakantie op saaie, ellenlange litanieën van betweterige gidsen zit te wachten. En dat weet ook Katrien Van Ginderachter die voor Toerisme Vlaanderen over de opleidingen waakt: “Om dergelijke ontgoochelingen te voorkomen, coördineert Toerisme Vlaanderen sinds een drietal jaren de opleidingen voor gidsen en reisleiders.” Gidsen-in-wordingkrijgen tijdens hun opleiding een massa kennis over kunst, cultuur, geschiedenis, natuur, landschap, enzomeer ingelepeld. “Maar ze moeten die kennis natuurlijk ook nog kunnen vertalen. Uiteindelijk blijkt dat niet iedereen even geschikt is om voor een groep te staan. Daarom krijgen onze ‘studenten’ook les in communicatievaardigheid. Zo leren ze hoe ze als gids de spanning kunnen opbouwen, hoe ze de luisteraars aan hun lippen kunnen laten hangen. Uiteindelijk geldt altijd: de klant is koning.” Voor reisleiders komen daar ook dingen als groepsdynamiek bij. “Je moet je groep in de hand kunnen houden, weten hoe je conflicten binnen je gezelschap het best aanpakt. Ook EHBO hoort bij de opleiding. Heel divers dus.” Wie succesvol afstudeert als gids, krijgt van Toerisme Vlaanderen een erkenning voor vijf jaar. “Maar om die te houden moeten de gidsen wel permanent bijscholen.” Wie geïnteresseerd is in een opleiding als gids of reisleider kan onder meer terecht bij de Centra voor Volwassenonderwijs, Syntra en een aantal socio-culturele organisaties overal in Vlaanderen. In Limburg wordt de opleiding tot gids aangeboden door het PLOT, samen met Toerisme Limburg. Voor reisleider kan je terecht bij Syntra Genk.

www.toerismevlaanderen.be/ gidsen&reisleiders, kies ‘opleidingen’.

Teksten: Jan-Roel DRIESSEN Foto’s: Karel HEMERIJCKX/Jeffrey GAENS/Tony VAN GALEN

Morgen: Limburgers aan de kust

LIMB

HET BELANG VAN LIM

“Waarom mag je niet o

Herkse helpt hotels en campings toegankelijk maken

Marianne uit Ham helpt iedereen op vakantie

“ Ik sprak Chinees dus West-Vlaams lukte ook” Herk-de-Stad/OOStende - “De taal was niet meteen een probleem toen ik vanuit Herk-de-Stad plots voor Toerisme Vlaanderen aan de kust moest gaan werken: ik had sinologie gestudeerd, dus West-Vlaams moest ook wel lukken”, lacht Greet Vandenrijt (47). De cultuurschok was snel overbrugd, haar volgende uitdaging mensen met een handicap en ouderen comfortabel in Vlaanderen op vakantie laten gaan - heeft wat meer moeite gekost. “Maar intussen zijn er al een 90-tal vakantieverblijven die we het toegankelijkheidslabel konden geven.” “Ik werkte arrangementen uit voor de brochure Vlaanderen Vakantieland en kreeg regelmatig opmerkingen: ‘Jullie maken wel die dikke catalogus maar waar kan ik terecht als rolstoelgebruiker?’ En zo is het idee ontstaan om de vzw Toegankelijkheidsbureau uit Kermt de logies uit de brochure te laten doorlichten”, vertelt de Herkse.

Actieplan

Gallo-Romeins Museum

aangepast zijn en attracties die toegankelijk zijn. Kan ik met de rolstoel het strand op, waar kan ik een scooter huren als ik slecht te been ben? Je kan op de website www.toegankelijkreizen.be zorgeloos jouw vakantie uitstippelen. Zelfs tips voor exotische bestemmingen als Costa Rica of Micronesië hebben ze in de aanbieding.

Micronesië

Het resultaat kwam als een Belangrijk in het actieplan is flinke schok. “Haast geen enkel de doorlichting van logies en verblijf was geschikt, bij hooguit attracties in Vlaanderen. “Dat een handvol konden rolstoelge- is volop bezig door. In heel bruikers - mét wat hulp - terecht. Vlaanderen zijn speciaal opgeWe merkten wel vaak goede wil leide ‘toegankelijkheidsmeters’ bij de uitbaters maar tegelijker- op pad, zo’n 411 verblijven zijn tijd ontbrak de expertise. Zo zijn al getest. De laatste stap is nu we bijvoorbeeld op een logies het ‘toegankelijkheidslabel’ dat gestoten met een aangepast in 2008 is gelanceerd: een 90-tal toilet. In de kelder. In een ge- hebben dat intussen gekregen. bouw zonder lift. Het rapport Dat maakt het plaatje rond: is overgemaakt aan de minister eerst stimuleren we via subsidies, van Toerisme en zo is beslist om dan promoten we de logies en een ‘actieplan toegankelijkheid’ attracties via de brochure ‘All-in’ en de website en nu geven we ze uit te schrijven.” Dat plan begon letterlijk met het een herkenbaar logo.” hertimmerenvandelogiessector: Een ‘gecontroleerd’ logo, bena“Wie bouwt of verbouwt om de drukt ze. Want dat was tot nu toegankelijkheid te verbeteren, een probleem: “Ken je die witte geven wij subsidies. Daarnaast stickers met een blauwe rolstoel is het Infopunt Toegankelijk op? In zowat elke doe-het-zelfReizen in het leven geroepen.” zaak kan je die kopen en iederVia dat infopunt vind je als een kan die zonder controle aan vakantieganger met een handi- zijn deur hangen. Daar kregen cap allerlei info over logies die we geregeld klachten over.”

Ham/OOstduinkerke - “Vorig jaar hadden we hier een man van 70 jaar die voor het eerst de zee heeft gezien. Voor een jong koppeltje hebben we onlangs nog een huwelijksreis van drie dagen naar Blankenberge geregeld. Want iedereen heeft recht op vakantie, ook als je in de armoede zit. Gewoon om even op adem te komen, nieuwe energie te krijgen, om herinneringen op te doen”, vertelt Marianne Schapmans uit Ham, die via het Steunpunt Vakantieparticipatie elk jaar duizenden Vlamingen met een laag inkomen op vakantie helpt. “Dit jaar hebben we twee kamers gevraagd. Nu gaat het ‘s morgens een stuk vlotter in de badkamer”, lacht Marcel (60), die samen met maten Dirk (41), Carlo (60), Hubert (50) en Francis (51) via het Steunpunt drie dagen komt uitwaaien in Oostduinkerke. “We kennen elkaar van Beschut Wonen in Hasselt en Tongeren.”

“We hadden zelfs genoeg gespaard om één keer een gocart op de dijk te huren” Joeri (9 jaar)

Al vijf jaar zijn ze trouw op post, gewoon om er even uit te zijn, om verhalen voor thuis op te doen. “Het is heel plezant hier, lekker eten, vriendelijke mensen, nog rustig voor de vakantie. We gaan wandelen op het strand, pootje baden, langs de winkels lopen. En ‘s avonds drinken we ons pintje. Met mate. Want we

zijn braaf mannen.” “Sinds een viertal jaren werken we samen met het Steunpunt. Een aantal kamers houden we standaard vrij voor mensen die het financieel moeilijk hebben: in het begin was het vooral om de gaatjes te vullen, nu is het zo populair dat we kamers echt moeten voorbehouden”, vertelt Myriam Carna van vakantiedomein Hoge Duin in Oostduinkerke, waar de vijf met vakantie zijn.

“ik heb ervan wakker gelegen, je denkt toch dat ze je anders behandelen. Maar we zijn warm onthaald.” Frieda (eerste vakantie op 56 jaar)

“We proberen die mensen zoveel mogelijk op hun gemak te stellen. Sommigen vertellen wel dat ze een

Marianne Schapmans heel jaar gespaard hebben voor deze vakantie, anderen durven met moeite het bonnetje van het Steunpunt tonen omdat ze zich schamen. Maar onze gulden regel is: ze worden hier zoals elke gast behandeld. Niet meer, niet minder.”

“ik heb het beste opstel ooit geschreven omdat we met vakantie konden gaan” Shana (9 jaar)

“Iedereen verdient vakantie, maar in de praktijk komt het er nog steeds op neer dat heel wat Vlamingen zich dat niet kunnen veroorloven”, vertelt Marianne Schapmans van het Steunpunt Vakantieparticipatie dat Toerisme Vlaanderen in 2001 in het leven heeft geroepen. Bij honderden uitbaters van logies en dagattracties hebben ze korting bedongen voor mensen die het financieel moeilijk hebben: alle adressen staan in een brochure die bij de doelgroep terechtkomt via 1.100 OCMW’s, armenverenigingen, dagcentra, instellingen, enz. “In beginjaar 2001 hadden we 752

Carlo, D

vakanti er dat 79 we nu al hele jaa is al me nooit) m telt Scha jeugdwe vaak ge maar is

“Limburgers hebb Toerisme Vlaanderen bouwt zelf jeugdverblijfscentra OOstende - “De Limburgers hebben altijd de glimlach mee als ze hier arriveren”, vertelt uitbaatster Chris De Vadder van jeugdcentrum Duin en Zee in Oostende. Als ‘voorbeeld’ heeft Toerisme Vlaanderen 5 jeugdverblijven in Vlaanderen gebouwd volgens één concept: betaalbaar, toegankelijk voor iedereen, met modern comfort en aanpasbaar volgens de grootte van de groep vakantiegangers. Drie van die groepsverblijven liggen in Limburg (Lanaken, Maaseik en Overpelt), Duin en Zee is de vierde

telg aan de kust. “Kijk, dit is zeer belangrijk bij ons: onze schoenenkast”, wijst Chris, terwijl de vol-

gende l arriveer zand in onze ga en in h lopen. W Achttie trum, v eniging maar o vriende den. “J 2012, d krijgen daarna Oost- e

BURG

MBURG - doNdERdAG 25 jUNI 2009

Haspengouw

Borgloon

Fruitstreek

op hotel als je arm bent?”

Hoe zal het toerisme in Vlaanderen er in 2020 uitzien? Volgens Toerisme Vlaanderen ligt die datum nog te ver om concrete uitspraken over te doen. Een paar aanzetten: • In de eerste plaats willen ze Vlaanderen internationaal bekender en aantrekkelijker maken. “Voor toeristen uit het buitenland moet Vlaanderen dé citytrip-bestemming worden”, zegt woordvoerder Lea Winkeler. Met begeleiding en info over de buitenlandse ‘markten’ willen ze ervoor zorgen dat steeds meer hotels, campings en gastenverblijven weten hoe ze buitenlandse toeristen moeten aantrekken. • Volgens Winkeler kan er nog wat geschaafd worden aan de zogenaamde ‘gastvrijheidskunde’ in Vlaanderen. “Daarmee bedoel ik niet dat het toeristisch gevormd personeel ondermaats presteert. Maar toeristen komen niet alleen in contact met deze goed voorbereide mensen. Ze ontmoeten ook het personeel van café’s en restaurants, taxichauffeurs, winkelpersoneel. Die zouden allemaal ambassadeurs van bestemming Vlaanderen kunnen zijn.”

voor de gezondheid, belangrijk om nieuwe energie op te doen.” Soms verandert het zelfs een leven: “Zo kregen we hier een kaartje van een vrouw uit Kinrooi die via haar eerste vakantie aan zee met het openbaar vervoer heeft leren reizen. Ze woonde al 20 jaar aan een bushalte maar durfde niet opstappen omdat ze niet kon lezen en

bang was waar ze zou eindigen. Aan de kust heeft ze de kusttram leren gebruiken, het maakte toch niet uit of ze te ver of te vroeg uitstapte. En nu gaat ze in haar eigen gemeente naar ‘t stad’.” Hun ‘klanten’ zijn ook heel divers. “Soms krijgen we ook wel de reactie waarom er ook chique hotels in de brochure staan. Maar het is

niet omdat je weinig geld hebt dat je droomvakantie bestaat uit een week in een tent. Waarom zouden zij de kans niet mogen krijgen om in een hotel te logeren?” En hoe overtuigen ze uitbaters om hun deuren open te zetten? “We rekenen op hun sociaal engagement, onrechtstreeks is het ook een vorm van reclame.”

ben altijd de glimlach mee”

lading kids op zeeklassen rt. “Omdat je hier nogal wat n de buurt hebt, moeten al asten hun schoenen uitdoen het verblijf op pantoffels Want zand kruipt overal.” en kamers telt ‘haar’ cenvooral scholen en jeugdvergen krijgt ze over de vloer ook families of groepen en hebben hun weg gevonJe moet nu al boeken voor de rest zit zo goed als vol. We n veel groepen uit Limburg, aast komen ze vooral uit en West-Vlaanderen.”

De kust is in Vlaanderen goed voor 10,7 miljoen overnachtingen. Limburg neemt daarvan 7 procent voor haar rekening. Koplopers aan zee zijn de Walen met 23 procent. “De Limburgers zitten op zo’n 730.000 overnachtingen in logies aan de kust: hotels, campings, vakantieparken, sociaal toerisme en commerciële verhuur. Dat blijkt uit de analyse van onderzoeksbureau WES”, zegt Vincent Nijs van Toerisme Vlaanderen.

Toerisme in 2020

Dirk, Marcel, Hubert en Francis genieten met volle teugen van hun vakantie in Oostduinkerke.

iegangers, vorig jaar waren 9.912. En voor 2009 hebben al evenveel boekingen als het ar voordien. Dertig procent eer dan 5 jaar niet (of zelfs met vakantie geweest”, verhapmans, die voordien in het erk stond. “Vakantie wordt ezien als een luxeproduct, s dat in feite niet: het is goed

Het cijfer

Verschillende kamers zijn aangepast aan rolstoelgebruikers, sinds kort hebben ze een doucherolstoel en om ouders duidelijk te maken dat de kroost hen geen minuut mist, is er zelfs draadloos internet om foto’s door te mailen. “We amuseren ons hier ongelooflijk: garnalen vissen in de zee, krijt blazen, groepsspelletjes. Alleen jammer dat we naar huis moeten”, bevestigen Bruce, Lies, Jasper en Jessica die theorie.

Kampeerauto’s

Waarom Toerisme Vlaanderen

zelf aan het bouwen is gegaan? “Jeugd is één van onze doelgroepen. Zeker voor de kust omdat we daar ook een jonger publiek willen aantrekken. Maar je had veel verouderde accommodatie en dus wilden wij een voorbeeldrol spelen”, zegt Greet Vandenrijt van Toerisme Vlaanderen. De kust is sowieso één van hun grote aandachtspunten. “De kust moet er zijn voor iedereen, voor jong en oud. We hebben eigenlijk inspanningen voor alle doelgroepen gedaan. Onder meer via het Kustactieplan (KAP). Met de be-

doeling om de kwaliteit van wat er is te verhogen, te innoveren en de piekmomenten voor het toerisme iets gelijkmatiger te verdelen. Vandaar bijvoorbeeld de steun aan een aantal all-weatherattracties, maar bijvoorbeeld ook subsidies voor de heraanleg van pleinen, de vernieuwing van de pier van Blankenberge of de investering in een terrein voor kampeerauto’s in Westende. Want je zit hier met een ‘kwaliteitsbewuste’ toerist, die bijvoorbeeld voor hetzelfde geld ook naar Turkije of zo kan.”

• Ook op cultuur wil Toerisme Vlaanderen extra inzetten. Winkeler: “We verkopen Vlaanderen in het buitenland als een cultuurbestemming. Tot 10 jaar geleden legden we de nadruk op de klassieken: ons erfgoed, onze monumenten, Rubens, de Vlaamse Primitieven. Maar de laatste jaren spelen we meer in op hedendaagse beleving van onze steden: gastronomie, lifestyle, festivals en hedendaagse architectuur.” • Tenslotte wordt de kaart van het zakelijke toerisme nog meer getrokken. Toerisme Vlaanderen wil Vlaanderen en vooral Brussel naar voren schuiven als een topbestemming voor zakelijk toerisme en internationale congressen. “Daar pleiten we al lang voor, maar dat vraagt middelen natuurlijk. Of die er zullen zijn, daar hebben we nog geen zicht op. We zullen in ieder geval met man en macht ook deze zakelijke kant van Vlaanderen uitspelen.”

Teksten: Caroline VANDENREYT Foto’s Tony VAN GALEN Wim HENDRIX Peter MAENHOUDT

Morgen: Maritieme Dienstverlening en Kust

LIMB

HET BELANG VAN LIM

BinnensteBuite De kust blijft ook voor de Limburgers de populairste bestemming in eigen land. Maar wat we vaak vergeten, is dat er een hele ‘machine’ aan het werk is om ervoor te zorgen dat onze vakantie vlekkeloos verloopt. In de laatste aflevering van deze reeks Binnenste Buiten zetten we de dienst Maritieme Dienstverlening en Kust in de kijker.

“Toeristen klagen OOstende - “Vroeger was de zee onze vijand waartegen we moesten vechten”, zegt Tina Mertens, projectingenieur bij het team Ontwikkeling Kust. “Vandaag streven we naar een samenleven met de zee.” Elk jaar wordt voor het onderhoud van de zeewering duizenden kubieke meter strand opgespoten. Niet alleen om de zonnebader bij een nieuwe zomer een vers en proper zandbed aan te bieden maar ook om een natuurlijke barrière te maken tussen de zee en de bewoonde wereld.

Van stranden onderhouden tot het weer voorspellen OOstende - De afdeling Kust mag dan nauwelijks zichtbaar zijn aan de kust - het merendeel van het werk wordt verricht achter de tekentafels in het hoofdbureau in Oostende - toch kennen de medewerkers hun werkterrein - de Vlaamse zee en de 67 kilometer kuststrook die eraan vasthangt - als geen ander. Onderhoud van stranden, dijken, kustjachthavens, het maken van ons kustweerbericht, het is allemaal hun werk. Eigenlijk maakt de afdeling Kust deel uit van het agentschap voor Maritieme Dienstverlening en Kust en stelt ruim 100 mensen te werk. • De activiteiten van het team Ontwikkeling Kust vallen allicht het meest op. Ieder jaar laat de dienst kwetsbare zones aan de Vlaamse stranden opspuiten met nieuw zand. Twee vliegen in een klap: de kustlijn wordt beschermd tegen gevaarlijke stormen en de toerist kan genieten van een groot en proper strand. • De weerkundigen van het Oceanografisch Meteorologisch Station maken elke dag een zeer betrouwbaar ‘kustweerbericht’ voor de scheepvaart. Tegelijkertijd wordt ook voor de duizenden toeristen

een zeer bruikbare versie gedistilleerd. • De medewerkers van de Vlaamse Hydrografie maken aan de hand van peilingen zeer gedetailleerde zeekaarten waarop onder meer alle zandbanken minutieus staan aangegeven. Het zijn onmisbare instrumenten voor loodsen om schepen veilig de havens in te brengen. De dienst is ook gespecialiseerd in het lokaliseren van scheepswrakken. • Het team Ontwikkeling Kust beheert de vier jachthavens aan de kust. Niet voor de mooie ogen van de Onassissen van deze wereld maar om ‘Jan met een boot’ zijn sport te laten beoefenen.

www.afdelingkust.be www.kustweerbericht.be

Jaren studeren om zeebries te voorspellen

“Om ons te beschermen tegen het geweld van de zee werd vroeger uitsluitend harde zeewering - dijken en strandhoofden - aangelegd”, vertelt Tina Mertens. “Onze dijken zijn meer dan honderd jaar oud en hebben zeker hun nut bewezen. Zonder dijken hadden we wellicht niet aan de kust kunnen wonen. Maar sinds de jaren zeventig is daarin een ommekeer gekomen. Vandaag willen we de natuur respecteren. Het strand en de duinen worden ingezet als natuurlijke ‘zachte’ zeewering.”

“ Vooral tijdens de winter verdwijnt er zand in zee” Het strand vormt een eerste natuurlijke buffer tussen de zee en het hinterland. Maar elk jaar knaagt de zee aan dit zandtapijt. “Vooral tijdens de winter verdwijnt er zand in de zee”, zegt Tina Mertens. “De krachtige winden nemen het zand mee de zee in. In de zomer komt er wel een gedeelte zand terug maar niet overal voldoende om het strand te herstellen. Daarom is het nodig dat we het strand ‘hervoeden’ met nieuw zand.”

“ 550.000 kubieke meter zand om stranden te herstellen”

Vorig jaar liet de afdeling Kust maar liefst 550.000 kubieke meter zand aanrukken om de stranden te herstellen. In de toekomst zal er nog veel meer zand nodig zijn om de hele kust te beschermen. Het meest geschikte zand vindt men 20 kilometer ver in zee en wordt met boten aangevoerd. “Niet iedereen is tevreden met het nieuwe zand. Toeristen klagen wel eens dat het te grof is. Maar wij moeten ervoor zorgen dat het blijft liggen.” Eenmaal aan land wordt het nieuwe zand niet zomaar lukraak over het oude strand gespoten. “We leggen het zand in een afhellend profiel”, zegt Tina Mertens. “Als een strand afhelt, wordt het water gestaag ondieper zodat ook de golven geleidelijk aan kleiner worden. Een hoog strand houdt het water tegen en een mooie helling breekt de golven. Hierdoor zal er bij een storm niet veel water meer over de dijken slaan.”

“ een derde van de kust is een gevarenzone”

tina plekk zee a

Tina Mertens: “D

De afdeling Kust kent vandaag perfect de zwakke plekken langsheen de Vlaamse kuststrook. “Zo dient bijvoorbeeld elk punt dat uit de kuststrook vooruitspringt extra beschermd te worden”, zegt Tina Mertens. “Oostende centrum, maar ook de strook tussen Raversijde en Mariakerke, is zo’n kwetsbare zone. Bijna

iedere kustgemeente zwakke plaatsen. In ongeveer een derde v gevaarzone. Ook de zijn kritiek omdat z gelegen zijn. Hier ku bijvoorbeeld de bouw rondom de havengeu al veel verhogen.”

“Het weer is hier du OOstende - “Natuurlijk heeft de kust recht op een eigen weerbericht”, zegt Guido Dumon, directeur van de Vlaamse Hydrografie kordaat. “Het weer aan zee is toch duidelijk anders dan in Limburg, de Kempen of de Ardennen.” Elke dag leveren de medewerkers van het Oceanografisch Meteorologisch Station een uiterst betrouwbaar kustweerbericht af, hoofdzakelijk bestemd voor de scheepvaart van en naar zee. In een moeite door wordt ook voor de zonneklopper op het strand een internetversie geleverd.

“Er is zelfs een verschil in het weer tuss de west- en de oostkust”, beweert Gui Dumon. “Hoe dichter je bij de Fran kust komt, hoe meer kans je hebt zonneschijn. Dat komt door de nab heid van Engeland. Die aanwezighe werkt als een ‘paraplu’ die de regenbu tegenhoudt.”

Frisse lucht

Maar hoe sterk verschilt het weer in Panne met dat van Zichen-Zussen-B der? “Globaal gezien is er meer zon aan kust”, zegt Guido Dumon. “Toch zijn

BURG

MBURG - VRIjdAG 26 jUNI 2009

en soms dat zand te grof is”

helpt kwetsbare ken aan aanpakken

kent een aantal n totaal vormt van de kust een e havengebieden ze vaak te laag unnen we door w van muurtjes eul de veiligheid

“De meest kritieke badzones pakken we nu al jaarlijks aan, vaak met kleine hoeveelheden zand hoewel we liever een groot werk zouden doen. We doen dit in hoofdzaak voor de veiligheid van de kustbewoner. Maar je creëert hierdoor natuurlijk ook een mooi strand voor de toeristen. Dat noem je een win-winsituatie.”

Het is even schrikken als je terechtkomt op de website van afdeling Kust. Onmiddellijk word je gewaarschuwd voor een superstorm. De gevolgen ervan lijken op die van een tsunami: 4.000 mensen zouden in Vlaanderen door het water verzwolgen worden en zorgen voor miljarden euro schade. Tina Mertens van afdeling Kust stelt ons echter gerust. “Niemand die vandaag leeft, heeft al zo’n superstorm meegemaakt. Misschien heeft er zich ooit één in de middeleeuwen voorgedaan. Bij zo’n superstorm stijgt het zeeniveau tot meer dan 3 meter en krijg je golven van enkele meter hoog. We gebruiken die superstorm als voorbeeld omdat we op het ergst denkbare voorbereid willen zijn. Maar natuurlijk blijven we ook realistisch. Je kan moeilijk over heel de kust een metershoge muur bouwen. Voor ons is de referentie de storm van 1953 – nog net geen superstorm- die toen zeer lelijk heeft huisgehouden in Nederland. Maar ook in Oostende zijn toen doden gevallen.”

uidelijk anders dan in Limburg”

De Boln de n in

‘Het team Ontwikkeling Kust’ beheert de vier jachthavens die onze Vlaamse kust rijk is: Nieuwpoort, Blankenberge, Oostende en Zeebrugge. De vier zijn samen goed voor 3.500 ligplaatsen. Nieuwpoort is met zijn bijna 2.000 ligplaatsen veruit de grootste. “Dat aantal is onvoldoende om aan alle aanvragen voor ligplaatsen te kunnen voldoen”, zegt Steve Timmermans, expert Jacht- en Vissershavens. “Daarom zijn de jachtclubs genoodzaakt te werken met wachtlijsten. Ondanks de economische crisis zijn onze havens voor 100 procent bezet. Er zijn wel concrete plannen om Nieuwpoort met 600 plaatsen te gaan uitbreiden maar dat zal pas tegen 2020 gerealiseerd zijn.” Timmermans: “Wij zorgen ervoor dat de havens toegankelijk zijn en laten daarvoor jaarlijks baggerwerken uitvoeren. Ook moeten de havens veilig zijn voor overstromingen vanuit zee. Daarom moeten de oevers goed onderhouden worden. We maken de havens ook toegankelijk voor andersvaliden. In plaats van trappen leggen we hellingen naar de steigers aan.” De exploitatie van de havens is dan weer in handen van jachtclubs. Timmermans: “Natuurlijk hebben een aantal prominente Belgen een jacht aan onze kust. Maar Monacotoestanden tref je hier niet aan. Integendeel, we ijveren ervoor dat ook Jan met de pet zijn hobby hier kan beoefenen.”

Een superstorm

De zwakke plekken van de kust zijn bekend.”

sen ido nse op bijeid uien

Het cijfer

de zomer de temperaturen hier iets lager. Zit je in Brussel te puffen op de trein dan geniet je bij je aankomst in Oostende van frisse lucht. In de winter is het klimaat dan weer wat milder, met minder sneeuw en vorst. Er staat dan ook meer wind, wat zorgt voor een heldere lucht met minder bewolking. In de zomer is er soms een zeemist. Vooral de zeebries is moeilijk te voorspellen. Om die als meteoroloog te kunnen inschatten, moet je jaren studeren.” Om zijn weervoorspellingen aan de kust te kunnen doen, kan de meteorologische

dienst rekenen op een eigen meetnet dat is uitgezet in volle zee.

IJskappen

‘Het bestaat uit meetpalen en boeien die ons iedere dag een schat aan informatie doorseinen. We hebben kleine gele boeien die meedeinen op de golven, de sensoren daarin spelen gegevens door over golfhoogten en stroomrichtingen. De meetpalen bezorgen ons inlichtingen over de windrichting, de temperatuur van het water en de lucht. We voegen die samen met de gegevens van de klas-

sieke weerbronnen en krijgen zo een eigen weerbericht.” Het kustweerbericht bestaat al bijna een kwarteeuw. In die 25 jaar zijn Dumon geen opmerkelijke weerfenomenen opgevallen, mogelijk veroorzaakt door de opwarming van de aarde. “De ijskappen smelten fenomenaal maar dat heeft alsnog geen versnelde invloed op de stijging van onze zeespiegel”, zegt hij. “Onze prognoses voor de kustbescherming gaan al tot 2050 en die situatie is controleerbaar. Maar hoe de toestand over 150 jaar gaat zijn, weten we ook niet”.

Steve Timmermans, aan de jachthaven van Oostende.

Teksten: Stijn JANSSEN Geert DE RYCKE Foto’s Wim HENDRIX

Slot