HBvL - 09 - Welzijn

Welzijn

LIMB

18

HET BELANG VAN LIM

BINNENSTE BuITEN Laat naar je borsten kijken Dat is de naam van de rondreizende expo over borstkankerpreventie die het Vlaams Agentschap Zorg en Gezondheid heeft samengesteld. Foto’s, getuigenissen en video’s vertellen hoe je eventuele borstkanker vroegtijdig kan opsporen.

Borstkanker is een niet te verwaarlozen gezondheidsprobleem. Bij vrouwen van 35 tot 69 jaar is het de voornaamste doodsoorzaak.

Borstkankeropsporing is dan ook een van de doelstellingen of prioriteiten van een preventief gezondheidsbeleid.

De expo wil naast informeren zeker ook vrouwen aansporen mee te doen aan het Vlaams bevolkingsonderzoek naar borstkanker.

Elke vrouw van 50 tot en met 69 jaar kan om de twee jaar een gratis screeningsmammografie - een röntgenfoto dus van de borsten - laten nemen in een mammografische eenheid in haar buurt. “Dat gebeurt nog veel te weinig”, zegt men bij de Centra voor Borstkankeropsporing. “Het gemiddelde in Vlaanderen is 47 procent, dus bijna 1 op 2 vrouwen. Limburg staat wel ver op kop met 70 procent.

Maar ons streefdoel is toch minstens 75 procent van de vrouwen tussen 50 en 69 naar het onderzoek te krijgen. Als borstkanker vroeger wordt opgespoord, kan de kanker sneller behandeld worden.”

i

De tentoostelling komt in februari 2010 naar De Kimpel in Bilzen en naar het Troempeelke in Opglabbeek.Meer info: www.zorg-en-gezondheid.be/borstkankeropsporing

Cijfer van de dag

25

Dat is het bedrag in euro dat alle Vlamingen ouder dan 25 jaar jaarlijks moeten betalen als ledenbijdrage aan de Vlaamse zorgverzekering.

Die bijdrage, aangevuld met geld van de overheid, gebruikt de Vlaamse zorgverzekering om de niet-medische kosten van zorgbehoevende mensen gedeeltelijk te vergoeden. Zo draagt het bij aan rusthuizen maar ook thuiszorg. De Vlaamse zorgverzekering inde in 2008 voor zo’n 100 miljoen euro aan ledenbijdragen en betaalde zo’n 245 miljoen euro aan zorgbehoevenden.

Vandaag: Vlaams Agentschap zorg en Het Vlaams Agentschap Zorg en Gezondheid is een dienst binnen de Vlaamse overheid. Zo’n 240 medewerkers houden zich bezig met allerhande zaken rond de zorg en gezondheid van de Vlaamse bevolking. Het ondersteunt en reglementeert uiteenlopende zorginitiatie-

ven: van palliatieve zorgen, g fruit voor de kleintjes.

Vandaag zetten we een aant

Elke week fruit voor Meeuwen-Gruitrode Eenmaal ze de smaak te pakken hebben, blijken kinderen fruit wel degelijk lekker te vinden. Dat is voor een deel te danken aan Tutti Frutti, een actie die fruit op school brengt. Hiermee promoot het Vlaams instituut voor Gezondheidspromotie en Ziektepreventie samen met het Lokaal Gezondheidsoverleg fruit in bijna 1.600 Vlaamse scholen.

Maar liefst 250.000 schoolkinderen eten dankzij dit initiatief alvast minstens één stuk fruit per week. “Ik vrees dat heel wat kinderen het anders zonder zouden stellen”, zegt Hilde Cordie, directrice van basisschool De Boomgaard uit Meeuwen-Gruitrode. Het is één van de 200 Limburgse scholen - samen goed voor 34.000 kinderen - die deelnemen aan dit initiatief.

De 47 kleuters en 110 leerlingen van De Boomgaard zijn blij met het fruit.

“Het past in de gezonde levensvisie van onze school”, verduidelijkt directrice Hilde Cordie. “Elke donderdag krijgen alle kinderen een stuk fruit via Tutti Frutti. Via de actie Kom op Tegen Kanker krijgen ze ook nog een appel op een andere weekdag. Kinderen die verjaren, trakteren ook altijd op fruit of een droge koek, maar nooit op snoep. Zelfs tijdens personeelsvergaderingen komt er geen zoetigheid op tafel. Als leerkrachten hebben we een voorbeeldfunctie.”

Vlaamse scholen die voor 30 weken een overeenkomst met een handelaar afsluiten, kunnen dankzij Europese en Vlaamse subsidies genieten van een korting van 4 euro voor elke deelnemende leerling. “We hebben een afspraak met de goedkoopste leverancier in de buurt. Normaal bedroeg de kostprijs 8 euro, maar hij gaf ons een korting van 2 euro. Als je dan de subsidie aftrekt, is het nog

slechts 2 euro per kind voor een heel schooljaar”, berekent Cordie. “Voor dat bedrag krijgt een leerling hier 32 stukken fruit. We kunnen putten uit een gevarieerd en seizoensgebonden aanbod, van appels over druiven to t zelfs ananas.”

Kiwi

In de klas haalt juf Annemie Caymax de mand met appels boven waarin de jongste kleuters enthousiast toetasten.

Een amusante toelichting maakt het ook nog eens licht verteerbaar. “Door de jaren heen merken we dat de koek in de brooddoos meer en meer plaats maakt voor een stuk fruit. Natuurlijk vinden ze niet alles even lekker. Bijvoorbeeld een kiwi, vooral omdat ze het zo onhandig vinden om te eten.”

Directrice Hilde Cordie wijst ook even naar de speelplaats. “Kijk, hoe schoon. Geen enkel snoeppapiertje dat rond waait. Nog een ander voordeel van veel fruit op school.”

Geert VAN BAELEN De jongste kleuters van De Boomgaard tasten gretig toe.

Limburg maakt inhaalbeweging in zo Tongeren

Kris Patteet van het Vlaams Agentschap Zorg en Gezondheid en Emiel Soetens, directeur van rusthuis Sint Franciscus in Tongeren.

Foto Tony VAN GALEN

wijze waarop we ouderen opvangen. V zowel valide als zorgbehoevende ouder in rusthuizen. Nu zijn dat vooral zorgbe sen en blijven degenen die kunnen zo la hun eigen huis of bij familie.”

Limburg zal dit jaar nog de kaap van 6.000 erkende rusthuiswoongelegenheden overschrijden. Daarmee is onze provincie aan een inhaalbeweging bezig in Vlaanderen, waar op dit moment 65.000 rusthuisServiceflats woongelegenheden erkend zijn. Ook het aantal serviceflats zal in Limburg de komende jaren verdub- Toch is er een toenemende nood aan rust belen. genheden en serviceflats voor ouderen. “ hebben we met bijna 14.000 serviceflats Dat zegt Kris Patteet, sectorverantwoordelijke van het onze maximum capaciteit bereikt. Di team Ouderenzorg van het Vlaams Agentschap Zorg over bijna 430 gebouwen. Daar kome en Gezondheid. “Limburg is achtergesteld in vergelij- jaren nog eens bijna 270 gebouwen m king met de andere provincies”, zegt Patteet tijdens ons serviceflats bij. Dan zitten we aan driek gesprek dat niet toevallig in rusthuis Sint Franciscus in capaciteit in Vlaanderen. In Limburg zij Tongeren plaats vindt. Deze jonge en moderne campus gebouwen met ruim 1.300 serviceflats is immers aan uitbreiding toe. Het is de taak van Patteet wacht dat dat aantal de komende jaren z en zijn collega’s om de zorgvoorzieningen zoals de Het aantal erkende rusthuiswoongelege rusthuizen aan te sturen. “Er is een duidelijke evolutie provincie zal dit jaar de kaap van 6.0 merkbaar in onze samenleving”, zegt Patteet. “Niet den. “Dat cijfer zal ook de komende ja alleen neemt de gemiddelde leeftijd toe, maar ook de Daarmee is Limburg duidelijk aan een in

MorgEN: joNgErENwElzIjN

Met onder meer in de open instel

BURG

39

MBURG - dINsdAG 24 NoVEMBER 2009

N

wElzIjN

n Gezondheid

goed drink- en zwembadwater tot gezond

tal van hun domeinen in de kijker.

kinderen

thuiswoongele“In Vlaanderen s 41 procent van ie zijn verdeeld en de komende met ruim 11.000 kwart van onze jn er 45 erkende s.” Patteet verzal verdubbelen. enheden in onze 000 overschrijaren toenemen. inhaalbeweging

Sint-Truiden Elke woensdag komt Roger Everaerts (68) naar de familie Vanhove-Strauven in Sint-Truiden, waar hij meedraait op hun boerderij, tussen hun vier kinderen, een stel honden én 100 koeien. “Toen Landelijke Thuiszorg me voor die dagopvang van senioren polste, heb ik niet getwijfeld. Roger maakt nu deel uit van ons gezin”, lachen Lydia Strauven en echtgenoot Eddy Vanhove.

Landelijke Thuiszorg is voor het Vlaams Agentschap Zorg en Gezondheid één van de pioniers voor deze nieuwe vorm van vrijwillige opvang bij gastmensen thuis. In Limburg, Antwerpen en VlaamsBrabant gebeurt dat nu voor 24 senioren. De gasten hebben geen nood aan intense zorg, wel aan wat begeleiding bij de bezigheden.

Roger heeft eerst als leerkracht gewerkt en daarna als opvoeder.

De drank bracht hem in moeilijkheden.

“Als Roger ‘s morgens toekomt, staat de koffie al klaar”, vertelt Lydia. “Nadien ga ik buiten, wat borstelen of bij de koeien kijken,” haakt Roger in. “Dieren liggen me nauw aan het hart. Ik stam uit een familie van veekoopmannen.” ’s Middags schuift Roger mee aan tafel bij Lydia en Eddy en hun vier pleegkinderen en andere zorggas-

“Ik kan hier een kijkje bij de dieren nemen of wat helpen schoonmaFoto KH ken”, vertelt Roger Everaerts. ten. Na het middageten doet Roger het rustig aan. Na het avondmaal en nog wat nakaarten, is het voor Roger tijd om terug te keren naar den Akker.

“Een gast in huis nemen, dat kost tijd en geld”, geeft Lydia toe. “We hebben hier een vleugel aan het huis moeten bijbouwen. Maar we zouden niemand meer kunnen missen.

Met de komst van Roger zitten hier nu alle generaties onder een dak.

Zo leren de kinderen met iedereen omgaan.” Lydia werkte 20 jaar in Ziekeren. “Met de komst van onze pleegkinderen in 2002 heb ik die job vaarwel gezegd, maar hier krijg ik zoveel terug.”

“We zien Roger hier openbloeien.

Hij is nu vrolijker, levenslustiger”, beaamt stafmedewerker Sonia Benaets van Landelijke Thuiszorg.

“Zoeken naar gastopvang gebeurt altijd op maat: proberen de juiste parallel tussen gast en gastgezin te vinden. Roger zijn voorkeur voor een boerderij was duidelijk. Dit is een proefproject, dat we aan het uitbouwen zijn.” “Vanaf volgend jaar kunnen 6 diensten van gastopvang voor senioren erkend worden”, zegt communicatieverantwoordelijke Joris Moonens van het Agentschap Zorg en Gezondheid. “Het is een ideale formule om mantelzorgers een dag te ontlasten en ook voor mensen met weinig contact met familie, LW buren of kennissen.”

Team houdt volksgezondheid in het oog Hasselt De volksgezondheid in Limburg wordt grondig in het oog gehouden. Dat is de conclusie na een gesprek met Bart Bautmans, die verantwoordelijk is voor het Limburgse team ‘milieugezondheidszorg’. Gezondheidsenquêtes, onderzoek naar luchtkwaliteit, of naar de waterkwaliteit in een zwembad, of naar cadmium in de ondergrond, en het voorkomen van legionella. Het passeert er allemaal.

Foto Dick DEMEY

org voor ouderen

Vroeger werden ren opgenomen ehoevende menang mogelijk in

Dagopvang senioren dankzij nieuw project

bezig. Voor een deel is dat te danken aan het Limburgplan.” Patteet wijst er op dat de termen ‘rusthuis’ en ‘serviceflats’ verdwijnen. Het worden respectievelijk ‘woonzorgcentra’ en ‘assistentiewoningen’. Ook de normen zijn aangepast aan de maatschappelijke evolutie. “We willen de kwaliteit voor de bewoners doen toenemen. Op 1 januari 2010 treedt het nieuwe woonzorgdecreet in werking en dat geeft een nieuwe impuls aan thuis- en ouderenzorg.”

Het rusthuis Sint Franciscus in Tongeren is een woonen zorgcentrum dat drie jaar geleden de deuren opende als één van de modernste van de provincie. “We hebben nu een aanvraag ingediend voor de bouw van drie bijkomende woningen met elk plaats voor zeven ouderen”, zegt campusdirecteur Emiel Soetens. “De zorg die we daar aanbieden is specifiek gericht naar demente ouderen. We zijn dan ook blij dat we bij de ontwikkeling van dit soort nieuwe projecten worden aangestuurd en begeleid door de mensen van het team Ouderenzorg.”

CN

r een reportage lling Pieter Simenon in Lommel

Hun adviezen komen terecht bij provinciale en gemeentelijke beleidsvoerders en ambtenaren, die ze in tips en soms zelfs verplichtingen voor hun bewoners omzetten.

“De link tussen milieu en gezondheid is zo alledaags aanwezig op het terrein dat we de handen meer dan vol hebben. Wij koppelen het medische of gezondheidsluik aan het milieu”, legt Bautmans uit.

“Dat doen we vanuit een aantal speerpunten. Zo is er de ‘projectmatige benadering’. Denk maar aan Genk-Zuid. Wij schatten daar in wat de gevolgen kunnen zijn van de bedrijven en het drukke verkeer daar op de gezondheid van de bevolking. Verder doen we de opvolging van ‘milieumonitoring’: we zoeken uit of mensen bijvoorbeeld de groenten uit hun eigen tuin kunnen eten. Soms maken we daar een folder over en zoals bij de cadmiumvervuiling in de Noorderkempen gaan we zelfs metingen doen bij de mensen zelf. Zo trekken we conclusies over wat dit nu voor de volksgezondheid betekent, maar altijd in overleg met anderen. Als er meer wetenschappelijke slagkracht nodig is, werken we samen met het steunpunt ‘milieu en gezondheid’.

Inspecteur Patricia Schapmans controleert de watertemperatuur.

Foto KH

Onze eigen dienst van 3 mensen is te beperkt om dat zelf te kunnen doen. We nemen, met onze partners, ook een ‘gezondheidsenquete’ af, in Genk-Zuid en nu begeleiden we zo’n initiatief in West- en Noord-Limburg en in het Maasland. Dankzij die informatie weten we waaraan we extra aandacht moeten besteden.

Een laatste opdracht is het geven van adviezen over de gezondheidsaspecten bij milieuvergunningen. Bedrijven krijgen echt nooit ‘zomaar’ een milieuvergunning, dat wordt echt wel onderzocht.

Legionella

“Ook problemen met de kwaliteit van het drinkwater (leiding en put) volgen we op. Op vraag van artsen trekken we soms ook naar huizen op zoek naar schimmels, vervuiling met chemische stoffen of meten we legionella.

“Die legionellacontroles voeren we, net als de andere taken, uit volgens het ‘auditprincipe’”, legt inspecteur Patricia Schapmans uit. “We willen absoluut samenwerken. Daarom

kondigen we ons bezoek 14 dagen vooraf aan. Onze focus ligt nu op hoge risicogroepen zoals rust- en ziekenhuizen. Uiteindelijk controleren we daar vooral de administratie en de opvolging daarvan. Is er een legionellabeheersplan? Wordt het gevolgd?

Doet de instelling de gevraagde controles? Legionella zie je immers niet. Wat wij vragen is éénvoudig: een risicoanalyse op elk watertappunt en dat wekelijks. Het antwoord ligt niet zomaar voor de hand. Te lage temperaturen en kranen die ongeregeld gebruikt worden, vormen een beginnend risico. We voorzien maatregelen die dat risico moeten verminderen.

Eén keer per jaar verwachten we staalnames door een erkend lab. Het blijft onze bedoeling de wetgeving uit te leggen en mee oplossingen te zoeken. Maar als de verantwoordelijken hardleers blijven, durven we ook een pv opstellen. En we verliezen ook sporthallen, zwembaden, koeltorens en douches op exposities niet uit het oog. Met gezondheid speel je immers niet.”

DJ

LIMB

20

HET BELANG VAN LIM

BInnEnSTE BuITEn “ Niet alleen ontspoorde jongeren” BRUSSEL - “Vaak denken de mensen dat wij alleen bezig zijn met criminele jongeren”, zegt Linda Van Weyenberg. communicatieverantwoordelijke van agentschap Jongerenwelzijn. “Dat is uiteindelijk 12 procent. Al onze andere cliënten zitten onder meer in pleegzorg of begeleidingstehuizen.

Jongeren die zwaar ontspoord zijn, het is maar een deeltje.”

Jongerenwelzijn heeft in zijn beheersovereenkomst met de Vlaamse minister van Welzijn, Volksgezondheid en Gezin (nu minister Jo Vandeurzen) onder meer het organiseren en coordineren van het verwijzersbeleid (de consulenten); het erkennen, subsidiëren en aansturen van het private hulpaanbod (de voorzieningen); voeren van een preventiebeleid en het organiseren en beheren van gemeenschapsinstellingen.

Al blijven problematische leefsituaties voor sommige kinderen en jongeren een realiteit. “Voor hen zoeken we de juiste hulp en organiseren of ondersteunen we die hulp. Dat doen we met 1.239 personeelsleden. Van hen zijn er 570 consulenten, van wie zeventig in Limburg, die rechtstreeks met de jongere in contact komen.”

“Er is vrijwillige en gedwongen hulpverlening”, legt Van Weyenberg uit.

“Jongeren en ouders kunnen vrijwillig hulp vragen aan een comité voor bijzondere jeugdzorg. Zo is er een in elk bestuurlijk arrondissement. Een consulent zoekt dan samen naar een oplossing. Wie het daarmee niet eens is, kan naar een bemiddelingscommissie stappen. En dan is er de jeugdrechtbank voor jongeren die een misdrijf gepleegd hebben of een problematisch leven leiden. Een consulent van de gerechtelijke jeugdbijstand onderzoekt de situatie. Op basis daarvan beslist de jeugdrechter. Die kan begeleiding opleggen, een jongere toewijzen, of plaatsen in een voorziening of gemeenschapsinstelling. Ook het comité kan een jongere een project of hulpverleningstraject voorstellen of plaatsen in een voorziening.”

i

Jo-lijn is de luisterlijn van Jongerenwelzijn. Gratis nummer 0800/ 900 33. Of mail naar jo-lijn@vlaanderen.be

Vandaag: agentschap Jongerenwelzijn

“In de weekends ga ik vaak gaat dat goed, s ProbLEEmjoNGErEN ViNdEN LommELs bEGELEidiNGsTEhuis pIETEr SIMEnon oKÉ LOMMEL - “Van mijn 2 jaar tot nu heb ik altijd in een instelling gezeten. er was iets ergs gebeurd thuis. ik kan dat niet zeggen.

Doet te veel pijn. M’n ouders zijn gescheiden, altijd ambras. ik heb in Mol gezeten. een gesloten instelling. Kut was het daar. Hier in Lommel is het leuk. er zijn wel afspraken en regels, maar je kan alles doen wat een normale mens kan doen. Alleen heb je geen vader of moeder.”

Dat vertelt de 17-jarige Glenn uit Antwerpen, geplaatst in begeleidingstehuis Pieter Simenon in Lommel Werkplaatsen. Glenn heet in het echt anders. Zoals alle minderjarigen die hulp krijgen via Jongerenwelzijn mag zijn identiteit wettelijk niet openbaar gemaakt worden. “Ik hoorde niet thuis in Mol. Maar er was nergens plaats.

En nadien moest ik nog eens terug omdat ik een opvoedster geviseerd zou hebben. Als dat al waar zou zijn, dan hoorde ik daar nog niet. Toch niet bij al die criminelen. Hier is het oké. Ik word begeleid. En ik ga naar school. Tot ik m’n diploma heb van keukenmedewerker. Ik heb ook weer contact met mijn moeder. Niet met mijn vader, die wil ik niet meer zien.

M’n moeder heb ik vergeven. Nu komen we weer goed overeen.”

Jeugdzonde

Ook uit het Antwerpse komt de 18-jarige Claudio. “Ik heb vaak woorden met m’n stiefmoeder. M’n

ouders zijn gescheiden. Vader heeft sinds vier jaar een nieuwe vrouw.

Neen, ik heb geen contact meer met mijn moeder. Waarom?Kweenie. Een beetje drugsverslaafd. Ik heb niks met drugs. Ik heb altijd vastgezeten voor die ruzies thuis. Eén keer ben ik met de politie in contact gekomen.

Een handtasdiefstal. Maar dat was een jeugdzonde. Ik heb drie keer in Mol gezeten, een keer in Everberg en in Antwerpen. Lommel is tot nu de beste instelling. In de weekends ga ik meestal naar huis. Vaak gaat dat goed. Soms ook niet. Want zij ziet altijd slechte dingen in me. En altijd heeft ze commentaar. Dan kan ik niet zwijgen, maar ik moet wel van mijn vader.”

“Mijn toekomst? Ik wil kapper worden, maar heb geen diploma.

Ik ga al werken. Het geld moet ik sparen van hier. Zo kan ik aan een studio geraken om alleen te kunnen gaan wonen. Ik wil blijven werken en dan avondschool volgen. En zo word ik dan toch coiffeur.”

“Zestig procent functioneert nad

CiJfer VAn De DAG

3.305

In 2008 kwamen 23.350 jongeren in Vlaanderen in aanraking met de bijzondere jeugdbijstand. Dat zijn jongeren die in de jeugdhulpverlening terechtkwamen via een comité voor bijzondere jeugdzorg of via de jeugdrechter. In Limburg ging het over 3.305 minderjarigen. Iets meer dan de helft daarvan zijn jongens.

De grootste groep is tussen 15 en 19 jaar oud. Ongeveer 30 procent van de minderjarigen is jonger dan 10.

Het agentschap Jongerenwelzijn is Vlaamse overheid. Zo’n 1.340 med vinger aan de pols bij jongeren, ee onze samenleving. Zo deden in 2008

Cedric Devaux (l.) en Kris Cuppens, begeleiders in het Pieter Simenon-tehuis.

Foto Tony VAN GALEN

LOMMEL - in de open instelling voor jongens Pieter Simenon is Cedric Devaux een van de acht leergroepbegeleiders.

“We blijven ook ‘s nachts. We hebben hier drie blokken voor onze gasten. Die komen overeen met de drie fases van het traject dat ze hier afleggen. In blok 1 krijgen ze veel ondersteuning en hebben ze minder vrijheid.

Hebben ze bijvoorbeeld geen tv op de kamer. Daar leren we hen koken en helpen bij de boodschappen. In blok 2 zijn ze al wat vrijer. Koken ze in principe alleen, al kijken we nog toe of ze wel volwaardig eten. En ze hebben tv op de kamer. Tot middernacht kunnen ze kijken. In blok 3 koken ze alleen. Is het tv-gebruik ook vrij. Zo leren ze dat ze best op tijd moeten gaan slapen.

Het is al de overgang naar zelfstandig leren wonen.”

Naast Cedric zit Kris Cuppens, een van de zeven contextbegeleiders bij Pieter Simenon. Dat zijn begeleiders die vier à vijf jongeren intensief opvolgen. “Van school over ouders tot eventueel (project)werk. Zodat we een

volledig bee ken. Heel va instellingen a antwoorden. waardoor we ze jammer ge

“Nu verblijv bedden hebb teur van de v inzoomen op jongere. En d Vier hier in e familie en ach zitten even i moeten herb boerderij of ziekenhuis en

MorgEn: opVoEdIngSo

BURG

37

MBURG - woENsdAG 25 NoVEMBER 2009

wElzIJn

een dienst binnen de dewerkers houden de en kwetsbare groep in 8 ruim 23.000 jongeren

in Vlaanderen een beroep op de diensten van het agentschap. Het agentschap is de draaischijf voor jongeren in de problemen. Vandaag zetten we een aantal van hun activiteiten in de kijker.

k naar huis, soms ook niet”

610 Limburgse kinderen in 520 pleeggezinnen HASSELT - “Kinderen horen in een gezin.

Daarvan ben ik overtuigd. Als kinderen en jongeren niet meer thuis kunnen wonen, dan is zorg in een pleeggezin het beste alternatief”, zegt Madie Smeets, coördinator van Pleegzorg Limburg.

De Hasseltse Madie Smeets, roots in Meeuwen, werkt al sinds 1978 in de pleegzorg. “Op dit moment hebben we 610 Limburgse kinderen en jongeren die in een pleeggezin verblijven. We hebben nu zo’n 520 gezinnen waarop we een beroep doen. Maar we zijn altijd op zoek naar nieuwe gezinnen. We sluiten ook niemand uit op vlak van gezinsvorm.

Het ideale gezin bestaat niet. We zoeken vooral mensen met een open geest, mensen die goed communiceren. Die ook kunnen samenwerken met de diensten voor pleegzorg en met de ouders van het kind. Want het is niet omdat een kind niet meer thuis kan wonen dat er geen band meer kan zijn met de ouder. Voorts moeten pleegouders ook pedagogisch vaardig zijn. Vaak gaat het om gekwetste kinderen. Plus moeten ze kunnen inschatten wat zo’n pleegkind teweeg kan brengen in het eigen gezin. Na een drietal gesprekken en vier vormingsavonden, maken we een balans en beslissen we of het gezin de taak aankan.”

Natuurlijk zijn er wachtlijsten voor plaatsing in een pleeggezin. “In Limburg lopen vrijwel constant 35 aanvragen via een comité voor bijzondere jeugdbijstand of via de jeugdrechtbank. De nood is hoog voor gezinnen die meer dan een kind willen opvangen. Zodat bijvoorbeeld een broer en een zus samen kunnen blijven. Een half jaar of langer zoeken is geen uitzondering. Ook zijn er weinig kandidaat-gezinnen voor tieners.

En kinderen met een beperking vinden al even moeilijk een pleeggezin. Vaak moeten die naar een leefgroep.”

“Plaatsing in zo’n leefgroep is artificieel”, vindt Madie. “Waarmee ik niet zeg dat daar geen goeie dingen gebeuren.

Maar een gezin, in welke vorm ook, blijft een gezin. Ik ken kinderen die het veel en veel moeilijker gehad zouden hebben als ze in een leefgroep of instelling opgegroeid zouden zijn. Een pleeggezin wordt ook vaak nieuwe familie. Heel wat pleegouders vangen bijvoorbeeld de kinderen van hun vroegere pleegkinderen op. Zeker als ze langere tijd in een pleeggezin verbleven hebben, blijven er contacten.”

i

Interesse? 0499/699.300 info@pleegzorglimburg.be,

Het Hasseltse pleeggezin Hermans-Hendrikx: hun pleegdochter met Ethiopische roots is 9, adoptiedochter Maglet, ook uit Ethiopië, is 4.

Foto Serge MINTEN

“Dit is geen job, dit is een roeping” HASSELT - “Toen ik in 1991 begon waren we met vijf voor 180 gezinnen. Nu zijn we met 14 consulenten en helpen we 1.300 gezinnen. Dat is niet realistisch meer om de hulp naar behoren te organiseren. Vandaar mijn noodkreet voor een maximaal aantal gezinnen per jeugdconsulent.”

Foto Tony VAN GALEN

dien in maatschappij”

eld hebben. Toch moeten wij ook uitkijaak hebben ze een lange geschiedenis in achter de rug. En soms geven ze geslepen . Waardoor ze beter uit de verf komen en e ze wel eens overschatten. Maar dan vallen enoeg achteraf door de mand.”

Time-out

ven hier vier jongens, terwijl we toch dertig ben”, vertelt Vincent Van Humbeeck, direcvzw Pieter Simenon. “Dat komt omdat we p de specifieke situatie en context van elke dan is er telkens een andere aanpak nodig. een leergroep, tien bij een gezin of ruimere ht wonen begeleid zelfstandig. Twee gasten in time-out. Die zijn even vastgelopen en bronnen, bijvoorbeeld twee weken op een in een kennel. Een gast kickt af in een n dan hebben we nog drie jongens in een

ondErSTEunIng

zogeheten Project Ervaringsleren. Meestal voor jongens die jaren gezeten hebben in gesloten instellingen. Zet die hier in een leergroep en die lopen nogal eens vast.

Maar zet ze op een boerderij, begeleid hen van hieruit en bewaar de link met thuis, dan lukt het vaak beter.”

Twee derde van de jongens bij Pieter Simenon, doorgaans tussen 15 en 18, komt uit gesloten instellingen.

Twee derde komt ook uit zwakmaatschappelijke of delinquente milieus. “We hebben niet de gemakkelijkste gasten”, bevestigt directeur Van Humbeeck. “En ja, er wordt hier af en toe gevochten. Soms staat hier ook de politie aan de deur. Al kan dat net zo goed voor iets administratiefs zijn. En toch zijn we goed geïntegreerd in Lommel Werkplaatsen. 55 tot 60 procent van onze gasten kunnen met onze aanpak weer functioneren in de maatschappij. Zonder dat ze hervallen of delictgedrag vertonen. Dat is onze voldoening.”

Teksten Jan BEX

Aan het woord is Luc Brummans, de teamverantwoordelijke van de bijzondere jeugdzorg in Hasselt. Lokaal spelen die een centrale rol bij jongerenwelzijn. In Limburg zijn er zo drie, een per bestuurlijk arrondissement: Maaseik, Tongeren, Hasselt. “We zijn verantwoordelijk voor jongeren en voor gezinnen die in een problematische opvoedingssituatie zitten. Dat is een vaag en tegelijk heel ruim begrip. Want we leven in een maatschappij waarin steeds meer gezinnen dreigen af te haken. Wat komt er allemaal niet op een gezin, en nog meer, op jongeren af? Ten goede en ten kwade? En tegelijk zijn we allemaal veel meer alert voor wat er mogelijk allemaal mis kan gaan met jongeren.

Liefst hebben we meldingen uit het gezin zelf. Maar in de praktijk komt een zeer groot aantal meldingen via het parket. En afgezien van de parketten kunnen bijvoorbeeld ook leerkrachten en huisartsen ons contacteren. Eigenlijk kan iedereen dat. De druk loopt op.”

“Nu beheert een consulent bij ons constant zo’n 80 tot 90 dossiers.

Waarin we telkens de probleemsituatie

Luc Brummans.

Foto Sven DILLEN

onderzoeken en samen met de cliënt de meest aangewezen hulp zoeken. Als die mensen, ouders én minderjarige, dan al daarmee akkoord gaan, is die hulp lang niet ter beschikking. We hebben wachttijden van 6 maanden tot meer dan een jaar.”

“Op ons wordt een beroep gedaan, naar ons kijkt iedereen om zo snel mogelijk iets aan die moeilijke situatie te doen.

Alleen zijn er zo tientallen gezinnen die wachten. Regelmatig zijn dat gezinnen waar niet alleen alles dreigt te escaleren, maar daadwerkelijk ook àlles escaleert.

Cliënten die wachten op hulp, raken gefrustreerd, worden lastig, vinden het niet meer verantwoord, raken over hun toeren... En dat komt allemaal op een consulent af. Dit is geen job, dit is vaak een roeping.”

LIMB

28

HET BELANG VAN LIM

BInnEnSTE BuITEn “ Blijf niet zitten met opvoedingsvragen” BRUSSEL - “Meer en meer officiële instanties nemen initiatievenin opvoedingsondersteuning. Het Vlaams decreet van 2007 wil er voor zorgen dat dat niet versnippert, maar dat ouders overal in Vlaanderen en Brussel terecht kunnen met hun vragen.”

Dat zegt Nele Travers, twintig jaar ervaring in de sector. Ze werkt voor het Vlaams Expertisecentrum Opvoedingsondersteuning, kortweg EXPOO. Een initiatief van het agentschap Jongerenwelzijn en van Kind & Gezin. “We merken dat mensen rond opvoeden heel vaak vragen hebben.

Dat wijst op een behoefte. Dat alleen al verrechtvaardigt een aanpak op Vlaams niveau.”

“Opvoedingsondersteuning was plots ook zeer in. Overal begonnen projecten en projectjes. De overheid wil die expertise bundelen. Iedereen heeft recht op dat soort praktische informatie. De mensen mogen niet te afhankelijk zijn van lokale toevalligheden. Het is belangrijk dat mensen weten dat ze gerust vragen kunnen stellen over opvoeden. Dat hoeft helemaal niet altijd over zware thema’s te gaan. De boodschap is vooral: blijf er niet mee zitten, spreek erover. Een mogelijkheid is een Opvoedingswinkel.

Die zijn er in de dertien Vlaamse centrumsteden en in Brussel. Maar er is ook de opvoedingstelefoon en nu ook de gloednieuwe website groeimee.be.

Dat was oorspronkelijk een initiatief van het Antwerpse preventieteam van Jongerenwelzijn. Dat hebben we nu met het Expoo naar een Vlaams niveau gebracht. Wij hebben als opdracht alle voorhanden kennis te verzamelen en toegankelijk te maken voor iedereen die rond opvoedingsondersteuning bezig is.”

i

Opvoedingstelefoon: 078/150.010 Website rond opvoeding: www. groeimee.be

Vandaag: Opvoedingsondersteuning

“Het gaat hier over de ge ik heb dus een zalige jo

Marc Janssens van OpvOedingswinkel genk zOekt antwOOrden Op maat

Het beweegt in de Limburgse opvoedingsondersteuning: twee gesettelde opvoedingswinkels (Genk en Hasselt), maar het provinciale Steunpunt Opvoedingsondersteuning werkt vier samenwerkingsverbanden uit voor de rest van Limburg. “Bedoeling is dat alle Limburgers in hun regio terecht kunnen met opvoedingsvragen”, zegt Katrijn Kelchtermans, coördinator van het steunpunt. “Noord-Limburg heeft een samenwerking tussen negen gemeenten. Daar zijn twee opvoedingsconsulenten aan de slag (wwww. opvoedingswinkelnoordlimburg.be).

Hetzelfde geldt voor het Maasland (www.opvoedingswinkelmaasland. be). In het zuiden start een intergemeentelijke samenwerking vanaf januari (www.opvoedingswinkelhaspengouw.be). Er komt een opvoedingswinkel in de Truiense Klokkenstraat. In West-Limburg zijn we nog volop aan het onderhandelen met de gemeenten. Beringen is wel sinds vorige maand op eigen initiatief een opvoedingswinkel begonnen (www. onderwijsengezin.be).”

Foto tony van galen

Cijfer Van de dag

2+4=6

Opvoeden is van alle tijden, gewoner dan g de meest uitdagende en meest essentiële op Weinig zekerheden op dat terrein, behalve da Bij de oudere zus, bij grootouders, aan de sch len zijn er gelukkig nog altijd, maar de beho

GENK - “Op dit moment is er geen job die ik liever doe.” nochtans werkt Marc janssens (37) uit as al negen jaar als pedagogisch consulent voor de Opvoedingswinkel in genk. Het is een job met heel veel voldoening, ja. ik zit ook niet in de zware hulpverlening, hè.”

bekeken.’ Als de ouder het gevoe kan, dan is hij of zij al voor een Opvoeding is iets wat zichzelf vo deblokkeren is belangrijk.”

Marc beantwoordt in de Genkse Opvoedingswinkel tijdens individuele spreekuren opvoedingsvragen van ouders. “Dat doen we op maat van de ouders. Elke vraag is het waard om beantwoord te worden. Misschien heb ik in al die jaren ongeveer elke opvoedingsvraag gehoord en toch is het elke dag weer anders. Dat kan gaan van een puber waarvan de ouder vindt dat hij of zij toch nog te jong is om met het lief boven op de kamer te zitten.

Of een kleuter van drie, die geen neen kan aanvaarden, en dan zo kwaad wordt dat hij moet overgeven. Of een ouder die zich afvraagt of een Wii-apparaat echt nodig is als de kleine pas een PlayStation 3 heeft gekregen.

Of ouders die elke dag moeten zeuren opdat de jongste toch iets zou eten. Allemaal zeer herkenbare, uit het leven gegrepen, zaken. Daarover gaat het hier. Niet altijd heb ik pasklare antwoorden, maar heel vaak heb ik wel het gevoel dat ik ze heb kunnen helpen. Dan antwoorden ze zo van: ‘Ah ja, zo had ik het nog niet

“Of opvoeding nu moeilijker i eenvoudige vraag. Er wordt nu opvoeding en kinderen besteed zo beter zichtbaar. Kijk, vroeger kinderen geweest zijn met AD probleem wel erkend. Er is er een is onze samenleving zo veranderd had vroeger geen computer thuis ruzie over internet of computersp geen ruzie over de tv, er waren m neem nu drugs, die problematiek der dan twintig jaar geleden. D beantwoordt in elk geval aan een 2010 bestaan we tien jaar. Elk mensen: 60 procent uit Genk, de van Genk. Een zeer divers publie de bevolking. Al zal een tweeoud uren en met een grote tuin allich

Thuisbezoek

“Armoede geeft meeste kans op opvoedi GENK - eenentwintig jaar geleden stond ze aan de wieg van het het Steunpunt Opvoedingsondersteuning in het provinciehuis. Bijna tien jaar geleden richtte ze in genk de eerste opvoedingswinkel in Vlaanderen op. als het over opvoedingsondersteuning gaat, is Hilde Haerden, hoofd van de genkse opvoedingswinkel, incontournable in Limburg.

“We werken hier met 23 professionelen. Bijna allemaal zijn ze pêdagogisch geschoold. Dan hebben we nog eens acht vrijwilligers. Die gaan

op huisbezoek bij moeders die eerder geïsoleerd leven. Ze zijn er in de eerste plaats als klankbord.

Dat zijn onze zogeheten babbelma’s. Die leiden wij ook op. Eigenlijk doen ze wat vroeger een buur of vriendin deed. Ze noemen zich dan ook een vriendin met een beroepsgeheim.”

Helpdesk

“De meeste overheidsinstanties proberen problemen op te lossen als ze zich stellen. Ons uitgangspunt was anders. Wij wilden van opvoeding een

aandachtspunt maken. Waarom onze ken opvoeding niet delen met elkaar? Bijvoo positieve aandacht lost soms veel en veel m dan een strenge straf. In dat opzicht zijn soort helpdesk. In Genk hebben we bijvo veel meergeneratiegezinnen, een op zes G kinderen woont in. Dat geeft meer kans verstanden, meer kans op verschillende v conflicten. Opvoedingsproblemen worden d maatschappelijk bepaald. Armoede is bijvo de grootste risicofactor. Toen Ford dreigd

MOrgEn: KInd & gEZIn

BURG

45

MBURG - doNdERdAG 26 NoVEMBER 2009

wElZIjn

gewoon. En toch is het een van pdrachten in een mensenleven. at we samen vaak meer weten. hoolpoort... De informele kanaoefte groeit. Vlaanderen kwam

Als naar het potje gaan een probleem wordt

daaraan tegemoet in juli 2007 met een decreet rond opvoedingsondersteuning. Via opvoedingswinkels, een expertisecentrum, een nagelnieuwe opvoedingswebsite en provinciale steunpunten moet iedereen met vragen in de concrete opvoeding van een kind of jongere, zijn of haar vragen kwijt kunnen.

HASSELT - Opvoedingswinkel Hasselt in de Maastrichterstraat. Een doordeweekse dag. Een moeder stapt binnen met haar jongste spruit. Een schattig ventje van 4 maanden. Maar het is niet voor hem dat ze komt. Haar zoon van 4,5, die al even droog was, doet sinds kort weer in zijn broek. Maar vooral haar dochtertje van 2,5 gebruikt haar zindelijkheid als een wapen. Of hoe kleine probleempjes grote gevolgen hebben in een gezin.

ewone dingen, ob”

Voor de eerste keer komt de moeder naar een opvoedingswinkel. Ze heeft een afspraak. Tegenover haar consulente Natacha Craeghs (22), afgestudeerd in toegepaste psycholgie. Met specialisatie in school- en pedagogische psychologie. Natacha zit hier dus wel op haar plaats in de Hasseltse opvoedingswinkel, al is het stoeltje en tafeltje tussen hen in laag. Kleuterschoolmeubelen. En wij mogen, zij het discreet, het gesprek volgen. Ook op zo’n stoeltje.

Stikkapot

el heeft dat hij vooruit n groot stuk geholpen. oor een deel ook regelt,

ken

is dan vroeger? Geen u meer aandacht aan d. Problemen worden r zullen er niet minder DHD. Maar nu is het n zorgaanbod. Tegelijk d, zo veel complexer. Ik s, dus was er ook geen pelletjes. En er was ook maar drie zenders. Of k is nu veel zichtbaarDe opvoedingswinkel n nood. In september k jaar komen er meer e rest uit de omgeving ek. Echt alle lagen van dergezin met flexibele ht minder problemen

ondervinden dan een eenoudergezin op een kleine flat in Kolderbos. Meestal komen de mensen naar hier.

Eerder uitzonderlijk bezoeken we ook eens aan huis.

Je dringt binnen in de mensen hun privacy. Hoewel dat zinvol kan zijn. Als je bijvoorbeeld vaststelt dat je het probleem niet kan vatten als je het niet ter plekke gezien hebt. En er zijn natuurlijk ook altijd mensen die zich moeilijk kunnen verplaatsen.”

Geen allesweters “Of ik de kant van de ouders kies? In zekere zin wel. Zij zijn uiteindelijk de verantwoordelijke opvoeders. Maar we zorgen er wel voor dat de ouders ook denken aan het perspectief van het kind. Bijvoorbeeld: een vader is pas gescheiden en verliefd. Fijn voor die man, maar moet zijn kind daarin meteen meegezogen worden?”

“Opvoeden is geen exacte wetenschap. Sommige dingen zijn meetbaar, zoals bedplassen of eten. Vele andere dingen niet. Vaak is het hier meer een dialoog.

We zijn geen allesweters, hè. Zelf heb ik vier kinderen thuis: twee van m’n eigen, twee stiefkinderen. Het hele spectrum loopt thuis rond: 7, 9, 18 en 21 jaar. Ook dat is handig voor de job.” (lacht)

De vijf vuistregels van Marc 1 Begin met een warm nest. Kinderen moeten heel zeker liefde voelen. Dat is de basis.

2 Wees duidelijk en voorspelbaar in regels en afspraken.

3 Toon interesse in uw kinderen en in wat hen bezighoudt.

4 Hou de communicatie open. Zorg dat u er

bent als u nodig bent. Luister ook naar uw kinderen en hun problemen, zeker naarmate ze ouder worden.

5 Zorg dat straffen gezond gedoseerd zijn.

Zorg er ook voor dat beloningen gezond gedoseerd zijn. Straf nooit impulsief of vanuit een emotie.

ingsproblemen”

nnis over orbeeld: meer op n we een oorbeeld Genkse op misvisies en dus ook oorbeeld de dicht

n

te gaan, was de stress te snijden in vele gezinnen.

Dat hebben we toen gemerkt. Stress is ook zo’n risicofactor. En vanaf het moment dat je drie tot vier risicofactoren terugvindt in een gezin, vertienvoudigt de kans op opvoedingsproblemen.

Met de crisis, en de toename van armoede en echten vechtscheidingen, is opvoedingsondersteuning heel erg nodig.”

Opvoedingswinkel Genk, Grotestraat 31, e-mail: info@opvoedingswinkel.be, tel: 089/36.79.40, 089/36.79.41

i

Wie jonge kinderen heeft, spreek niet over stoelgang.

Dan houdt een mens het simpelweg bij kaka en pipi.

De dingen moeten duidelijk zijn bij kinderen. En het probleem hier is dat dochterlief haar plasgewoonte gebruikt als wapen om aandacht te krijgen. Of om het slapen gaan uit te stellen. “Soms houdt ze haar pipi een halve dag op”, vertelt de mama. “Toen heb ik haar, op aanraden van onze huisdokter, gevraagd om op het potje te gaan. Wat tot brulscènes leidde. Soms drie kwartier lang. Maar als ze dan toch gegaan was, was ze weer opgelucht. Blij. En heb ik haar heel erg geprezen dat ze zo flink was. Ik zou ze zo graag droog hebben wanneer ze naar de kleuterschool mag. De laatste week zei ze weer ‘pipi doen’, maar als ik dan met haar naar het potje ga, wil ze weer niet. Tegenwoordig neem ik haar al mee als ik zelf naar het toilet moet. De ene keer lukt dat, maar vaak ook niet. De strijd is niet meer leuk.”

“Ook als ik haar slapen leg, zegt ze heel vaak ‘pipi doen’.

Dan wil ze zelfs haar bed niet meer in en ben ik een uur verder eer ze wil slapen. En dan wordt ze in het midden van de nacht wakker en schreeuwt ze ‘pipi doen!’.

Iedereen in huis is dan wakker. Ook de baby. Mijn man is al een paar keer beneden op de zetel gaan slapen. Zo ver drijven uw kinderen u. Ik doe ze ‘s nachts weer een pamper aan, want we zijn stikkapot. Maar nu heb ik schrik dat ze overdag ook weer in haar pamper doet.

Wat doen we verkeerd? Hoe moet ik dit nu aanpakken?

Want in januari moet ik weer werken. Mijn man zit net dan voor zijn werk in een hele drukke periode. Ik had het graag daarvoor opgelost. Ik heb nu tijd om extra aandacht te geven aan de kinderen.”

Goed bezig

Natacha, die goed luistert en veel knikt, bevestigt de mama herhaaldelijk dat ze goed bezig is. “Je doet al heel veel dingen goed. Zoals je dochter regelmatig op het potje zetten en zo. Dat ze ‘s nachts ‘pipi doen’ roept, is vooral vragen om aandacht. Het lijkt me belangrijk de lijn van tijdens de dag ook ‘s nachts door te trekken. Ze gebruikt haar zindelijkheid om niet in bed te moeten. Ik zou haar ‘s nachts niet meer op het potje zetten. Nu is het vooral belangrijk dat je ze op vaste tijdstippen op het potje blijft zetten. Misschien is het ook zinvol even een dagboek daarover bij te houden, dat krijg je een goed beeld. Al zal het de eerste week wel even doorbijten zijn. Mocht het niet lukken na twee weken, moet je zeker terugkomen.”

i

Opvoedingswinkel Hasselt, Maastrichterstraat 65, 3500 Hasselt, tel. 011/211.417, e-mail info@opvoedingswinkelhasselt.be, www.opvoedingswinkelhasselt.be

Hilde Haerden.

Foto Tony VAN GALEN

Teksten Jan BEx

Consulente Natacha Craeghs.

Foto Tony VAN GALEN

LIMB

22

HET BELANG VAN LIM

BInnEnSTE BuITEn Kinderopvang en preventie BRUSSEL - Kind & Gezin is wereldberoemd in Vlaanderen als gewicht en lengte van baby’s en peuters moet gemeten worden. Maar Kind & Gezin doet nog veel meer voor gezinnen met jonge kinderen.

“Een van de belangrijke opdrachten, die we toebedeeld krijgen van de Vlaamse overheid, is de kinderopvang regisseren en stroomlijnen in Vlaanderen. Dat is dus vooral een administratieve en ondersteunende taak”, licht Leen Du Bois toe, wo o r d vo e r d e r van Kind & Gezin. “Onze andere Leen du Bois. grote opdracht is Foto ‘cia JANSEN het organiseren van preventieve gezinsondersteuning. Die opdrachten zijn fundamenteel verschillend.

Daarover bestaat wel eens verwarring. In kindercrèches bijvoorbeeld is geen personeel van Kind & Gezin werkzaam. Maar bij de preventieve gezinsondersteuning gaan regioverpleegkundigen en gezinsondersteuners effectief naar de gezinnen. Voor bijvoorbeeld kraam- en huisbezoeken.”

Bij die twee grote taken zorgt Kind & Gezin telkens ook voor communicatie en wetenschappelijke ondersteuning. De dienstverlening aan de gezinnen, zoals huisbezoeken, het wegen en meten van de baby’s, de gehoortest, de prikjes voor het vaccinatieprogramma, zijn gratis. “De mensen zijn evenwel vrij”, zegt Leen Du Bois. “Als de ouders ervoor openstaan, volgen er huisbezoeken. In het eerste levensjaar bereiken we 97,2 procent van de baby’s in Vlaanderen. 88,2 procent komt minstens één keer naar een consultatiebureau. Bij probleem- of crisissituaties werkt Kind en Gezin ook samen met partners, zoals de diensten voor gezinsondersteunende pleegzorg, de Centra voor Kinderzorg en Gezinsondersteuning (CKG) en de vertrouwenscentra voor kindermishandeling.”

Kind & Gezin is sinds 2005 ook de Vlaamse Centrale Autoriteit voor Adoptie. Wie een kind wil adopteren, moet dat melden bij Kind & Gezin. “Dan moet je verplicht een voorbereidingscursus volgen. Met daarna een maatschappelijk onderzoek om na te gaan of je een geschikte adoptieouder bent. De jeugdrechter bepaalt dan of je mag adopteren. Dan pas kan de adoptiebemiddeling starten, via een adoptiedienst of op zelfstandige wijze.”

Vandaag: Kind & gezin

“Ze doen het f MAASMECHELEN - Ze waren uitgeteld voor 21 november. Voor vorige week zaterdag.

Maar kijk, de Breese verpleegkundige Hilde Vanderstegen van de Kind & Gezin-afdeling in Maasmechelen komt al de zesde keer langs om te zien hoe alexandra en Christina, en mama Katherina, het stellen. de tweeeiige tweeling fotinakes werd geboren op 24 september. acht weken te vroeg. “Prematuurtjes”, knikt Hilde. “Te vroeg geboren baby’s krijgen bij Kind & Gezin extra aandacht. Maar de twee doen het uitstekend. je zal het dadelijk wel merken.”

Met verpleegkundige HIldE VandErSTEgEn Mee op huisbezoek bij preMatuurtjes-tweeling alexandra en Christina Thuis bij het gezin Fotinakes-Gounakes, Griekse roots, slapen de twee nog een gerechtvaardigde slaap in het parkje. Broer, hele grote broer, Taki (15) komt open doen op deze woensdagnamiddag.

Stille jongen, vriendelijke jongen. Vader Georges is werken. Boven, op de woonetage, straalt moeder Katherina (33). Deze verkoopster bij Fashion Point is overduidelijk gelukkig met haar tweeling.

Haar moeder, oma Vasilia, is er ook bij. De jongste maanden is ze vaak in de buurt. Een tweeling, dan zijn twee extra handen welkom.

Cijfer Van de daG

39,3

39,3 procent van de Limburgse 0- tot 3jarigen zitten in een dagopvang. Daarbij komt nog eens 19,3 procent die al naar de kleuterschool gaat. Daarmee zit Limburg onder het Vlaams gemiddelde. Alleen Antwerpen scoort lager. Dat betekent dat ruim 40 procent van de Limburgse 0- tot 3-jarigen thuis blijft of bij familie terecht kan. “In dat opzicht”, zegt Lisette Bergmans, Limburgs afdelingshoofd, “merken we de laatste maanden de gevolgen van de crisis. Heel veel jonge ouders, die werkloos zijn geworden, houden hun kinderen nu thuis.”

aan Kind & Gezin kan je niet voorbij in Vlaanderen wanneer het over kleine gaat. Kind & Gezin is wat preventieve gezinssteun en kinderopvang betreft ee woordelijke instantie voor baby’s en peuters van 0 tot 3 jaar. in bepaalde gev die zorg zelfs duren tot het kind zes jaar is. Kind & Gezin bereikt op die mani

Op de beentjes

Hilde Vanderstegen en Christina.

De ontvangst is hartelijk. Koffie, koekje, u kent het. Hilde pakt intussen haar materiaal uit, onder meer een opvouwbare weegschaal. Christina - “de donkerste, de vinnigste”, zegt Katherina - wordt nog slaapdronken uit het park gehaald, mag uit de kleren en zo op de weegschaal. “Fantastisch, meid”, zegt Hilde. “Drie kilo tweehonderd. Je bent goed aangekomen.” Christina protesteert. Nu al. En dan begint Hilde aan een uitgebreid onderzoek van alle hoeken en kanten van Christina’s lichaampje.

“Eens kijken hoe sterk je bent.” Hilde trekt Christina

omhoog aan de armpjes. Ik zou het niet d maar Hilde weet wat ze doet. Christina staat parmantig even op haar beentjes. Dan mag liggen, hoewel de turnles nog niet voorbij is tjes plooien, beentjes strekken, Hilde check wel even lang zijn. Tuurlijk. Dan volgt de b Hilde betast aandachtig Christina’s schedeltje mooi”, zegt ze tegen mama Katherina. “E een plekje dat iets vlakker aanvoelt. Ik zo regelmatig wisselen van houding.”

En dan weer tegen Christina: “En nu ga ik schrikken.” Even omhoog, een miniscuul klei in de zetel volgt. En voilà, baby Christina haar armpjes breed open. Vingertjes wijd En Christina is duidelijk not amused. “Tien voor de schrikreflex”, noteert Hilde in Chr opvolgboekje van Kind & Gezin. “Aang bij elk kind. Zo’n gebaar van ‘pak mij’. N maanden verdwijnt die schrikreflex normaa

de zingende baby

Hilde informeert tussendoor naar de stoelga de twee en hoe ze eten. Mama Katherina kol vult aan met hypoallergene melk. “120 mil

SloT

BURG

43

MBURG - VRIjdAG 27 NoVEMBER 2009

wElzIJn

e kinderen een verantvallen kan ier zo’n 97

procent van alle kleine kinderen in Vlaanderen. Kind & Gezin doet dat met 1.430 personeelsleden. Daarvan zijn er 135 in Limburg actief. Bijna de helft van de werknemers zijn verpleegkundigen. 91 procent van de werknemers zijn vrouwen. Het budget van Kind & Gezin bedraagt 437.429.000 euro. 377 miljoen daarvan zijn dotaties.

“Een trendbreuk in Limburg”

fantastisch”

durven, zowaar ze weer s. Beenkt of die buiklig. e. “Heel Er is wel ou haar

Kinderdagverblijf De Hummeltjes in Hasselt.

Foto Sven DILLEN

HASSELT - Na een precieze uitleg over de organisatie van kinderopvang in Vlaanderen, en meer in het bijzonder in Limburg, zegt Lisette Bergmans, afdelingshoofd Kind & Gezin in Limburg: “Ingewikkeld, hè. Dat is een opdracht voor minister Jo Vandeurzen. Die heeft beloofd heeft om de regelgeving te vereenvoudigen.”

Ja, het duurt even eer je de bomen door het bos ziet van de Vlaamse kinderopvang. “Er zijn twee grote sectoren in de voorschoolse opvang”, legt Lisette Bergmans uit. “De erkende en de zelfstandige sector. In die twee grote blokken heb je telkens de opvanggezinnen en de kinderdagverblijven. Een zelfstandige onthaalouder mag maximum 7 kinderen gelijktijdig opvangen. De onthaalouder bepaalt zelf de prijs, maar kan ook instappen in het systeem van inkomensgerelateerde kinderopvang (IKG). Daarbij betalen gezinnen volgens hun inkomen. De dagprijs kvarieert van 1,42 euro tot 25,35 euro. Een onthaalouder, aangesloten bij een erkende dienst, mag maximum 4 kinderen gelijktijdig opvangen.

Het IKG-systeem is hier altijd van toepassing.”

“Vanaf 8 plaatsen worden het kinderdagverblijven, crèches. Een zelfstandig kinderdagverblijf kan weer zelf zijn prijs bepalen of in het IKG stappen. Een erkend kinderdagverblijf moet minstens 23 plaatsen hebben. Ook hier varieert de dagprijs tussen 1,42 euro en 25,35 euro.”

Geen gemakkelijke job

Hilde is tevreden. De tweeling komt goed aan.

Mama Katherina en grote broer Taki zijn trots.

antwoordt ze. “Zo om de drie uur. Christina laat zich altijd stipt horen. Alexandra geniet meer, ze zingt zelfs bij het drinken. ‘s Nachts doen ze het super. Om middernacht geef ik nog een flesje en dan slapen ze door tot een uur of vijf.”

“Toch opletten”, waarschuwt Hilde, “ze hebben die suikers nodig, ze doen het fantastisch, maar veel reserves hebben ze nog niet. Ik zou ze niet te lang laten doorslapen.”

En dan is het tijd voor de zingende baby. Tijd voor k je ver- Alexandra’s controlebeurt. “3 kilo 160”, zegt Hilde in plofje verbaasd. “Goh, eerst was Christina de lichtste, nu a zwaait heeft ze haar zus voorbijgestoken.” En dan volgt uiteen. exact eenzelfde procedure. Alleen bij de navel van n op tien Alexandra gaat het iets anders. Een klein bobbeltje ristina’s heeft ze daar, een licht navelbreukje. “Dat gaat toch geboren weg?”, vraagt Katherina bezorgd. “Ja, ja”, stelt Na drie Hilde haar gerust. “In 99 procent van de gevallen al.” verdwijnt dat vanzelf. Mocht het toch niet weggaan, dan is er altijd een mogelijkheid voor een hele kleine operatie.” ang van Hilde is tevreden als ze alle gegevens heeft aangelft af en vuld in de opvolgboekjes van de twee. “Ze doen het lliliter”, supergoed. Vaak is het zo dat prematuurtjes tot de

Foto’s Tony VAN GALEN

uitgetelde datum in het ziekenhuis blijven. En kijk hier eens.”

Wondertjes De geboorte, dat was voor Katherina in het Genkse ZOL. “Ik had een voorgevoel dat ze vroeger zouden komen. Tja, we waren al zes jaar bezig. We dachten al aan kunstmatige inseminatie. Zelfs al aan adoptie.

Maar voor we verder zijn gegaan, was ik toch ineens zwanger. En ik wilde zo graag een tweeling. Liefst nog twee meisjes. En kijk nu eens hier, als dat geen wonder is. Zou het die ooievaar geweest zijn? We wonen hier nu net een jaar, we hebben in het begin echt een ooievaar op bezoek gehad. Daar op het plat dak.”

Het was voor Katherina al even geleden dat ze nog een baby in huis had. “Vijftien jaar. Je vergeet toch dingen. Ik ben toch blij met Hilde. De twee zijn nog zo klein. En Hilde legt alles heel goed uit. Ze mag gerust blijven langskomen.”

Hilde lacht. Onnadrukkelijk wrijft ze even over de eigen buik. Ja, ja, nog zo’n wonder. Nu is deze vroedvrouw van opleiding, sinds 2002 bij Kind & Gezin, op haar beurt zwanger. Van haar eerste.

Teksten Jan BEX

Limburg heeft traditioneel altijd weinig zelfstandige kinderdagverblijven gehad. “Maar de jongste twee jaar zit Limburg voor die sector in een stroomversnelling”, zegt Lisette Bergmans.

“Van 53 voorzieningen eind 2008 naar 69 op 7 oktober 2009. Een stijging van 962 plaatsen naar 1.434. Op nog geen jaar tijd is dat echt wel veel. Een trendbreuk. Al zijn er nog wel wachtlijsten, vooral in de grotere gemeenten.”

Bij al die voorzieningen moet Kind & Gezin de erkenning, of, voor de zelfstandige sector, een attest van toezicht leveren. “Ik werk sinds 1991 voor Kind & Gezin. In al die jaren heb ik het twee keer meegemaakt dat een voorziening hoogdringend dicht moest voor flagrante overtredingen. De sector is er zich zeer bewust van dat ze met jonge kinderen bezig is. Het is verre van een makkelijke job. Vooral opvanggezinnen zijn vaak bijzonder flexibel voor concrete vragen van ouders. En dan is er ook nog het eigen gezin.”

“Nu veel beter bereikbaar” HASSELT - In eerste instantie komen ouders met een vraag via het centrale Kind & Gezin-nummer allemaal in Diegem terecht.

Maar daar horen ze vooraf uitgeschreven antwoorden op veel gestelde vragen. Zodra een vraag meer specifiek is, gaan alle telefoontjes uit Vlaams-Brabant, Antwerpen en Limburg naar Hasselt.

Mireille Doguet uit Tongeren (39) is het hoofd van de Hasseltse ‘backoffice’: “We werken hier met twintig, allemaal verpleegkundigen. De meeste vragen kunnen we beantwoorden. Maar we weten ook niet alles. Dan noteren we Mireille Doguet.

Foto TVG de vraag en gaan binnen Kind & Gezin op zoek naar een expert. Gemiddeld zitten we hier met acht per dag voor 250 binnenkomende telefoons. We timen dat niet. Soms zeggen de mensen: ‘Sorry dat ik zoveel tijd van u in beslag neem’, maar dat is geen probleem. Met dat ene centrale nummer zijn we in elk geval veel beter bereikbaar, elke werkdag van 8 tot 20 uur.”

Kind & Gezin-Lijn: 078/150.100

i