September 2019

Bouwbedrijf

maandblad van en voor de aannemer • uitgave van de Confederatie Bouw • Lombardstraat 34 - 42 • 1000 Brussel

SEPTEMBER 2019 AFGIFTEKANTOOR GENT X – €6

DOSSIER

Matexpo 2019 SECTORAKKOORDEN

WTCB EN OCW

Arbeiders en bedienden

/confederatie.bouw @Confedbouw

Blik op hun toekomst

www .confederatiebouw.be

Confederatie Bouw - Confédération Construction

MILIEUVERZEKERING

Uniek voor de bouw

De variabele Stormpan geĂŻnspireerd door dakdekkers

Bart De Rom, Dakwerken Itterplastiek, Dilbeek

Nieuw: Stormpan Vario 18

25 mm

We hebben dakdekkers gevraagd hoe zij de ideale Stormpan zagen. Dat leidde tot een innovatieve pan met een grote variabele kopsluiting van maar liefst 25 mm en een variabele zijsluiting van 4 mm. Voordeel? Halve of ž pannen zijn in de meeste gevallen niet meer nodig.

Dat zorgt voor een enorme tijdswinst en dus een hoger rendement. Bovendien biedt dit Belgisch topproduct een elegante look en garandeert het op elk dak een optimaal eindresultaat, zowel bij nieuwbouw als renovatie.

4 mm

Mat zwart

Meer informatie? Vraag onze brochure aan via www.wienerberger.be/stormpanvario18

EDITO

Bouwsector en samenleving hebben baat bij energietransitie

D

at het klimaat verandert, was in de voorbije zomer overal in de wereld voelbaar, ook bij ons. Om de schadelijke gevolgen van klimaatverandering tegen te gaan, zal er op heel wat verschillende fronten gewerkt moeten worden. De bouw is daarbij een zeer belangrijke partner. 40 % van de CO2-uitstoot komt van woningen en gebouwen. Driekwart van onze woningen dateert van voor 1985, toen er nog geen energienormen bestonden. Ze zijn met andere woorden stevige vervuilers. Het goede nieuws is dat we hier veel aan kunnen doen. Maar dan zijn bepaalde ingrepen hoogstnodig.

“De bouw is een zeer belangrijke partner in de strijd tegen de klimaatverandering.”

De Confederatie Bouw lanceert alvast enkele maatregelen om die belangrijke energietransitie te realiseren. Allereerst op fiscaal vlak, door het btw-tarief voor sloop en heropbouw van 21 % naar 6 % te verminderen in heel het land. Nu geldt dat lage tarief alleen in 32 stedelijke gebieden. Bovendien moet deze maatregel uitgebreid worden tot de heropbouw tot koopwoning. Bijkomend pleiten we er op fiscaal vlak voor dat een energetische renovatie niet, zoals nu het geval is, leidt tot een herziening van het kadastraal inkomen (KI) en dus een verhoging van de woonfiscaliteit.

Daarnaast vragen we ook een belangrijke financiële ingreep. Wie nu een woning aankoopt, gebruikt het geleende krediet vaak helemaal voor de aankoop. Pijnlijk gevolg: er blijven geen middelen over voor een energetische renovatie. Daarom moet de ontleningscapaciteit van de kopers uitgebreid kunnen worden. Dat kan door groene rentevoeten toe te passen, zoals Europa trouwens aanbeveelt. Maar men zou ook de waarde van de woning na de renovatie in acht kunnen nemen, of het principe toepassen dat de impact van de energiefactuur geïntegreerd wordt in de terugbetalingscapaciteit. Hiervoor moeten overheden en banken samenzitten.

Verder moet er ook ingezet worden op de promotie van energiezuinige renovaties. Deze hebben een korte terugverdientijd. Ze leveren snel op. Daarom is er een brede campagne nodig die de hoge rendabiliteit van een reeks energie-investeringen in de verf zet. Deze rendabiliteit ligt immers hoger dan de meeste beleggingen en dan de intrestvoeten die ontleners krijgen om dergelijke renovaties te financieren.

Deze actiepunten zullen doorheen ons nieuwe werkjaar op alle vlakken veelvuldig aan bod komen. De bouw is en moet een belangrijke bondgenoot zijn in de klimaatstrijd.

Robert de Mûelenaere Gedelegeerd bestuurder september 2019 • Bouwbedrijf 3

INHOUD

15 Matexpo 2019

De grootste machinebeurs van België komt er weer aan, net wanneer duidelijk wordt dat 2019 géén recordjaar wordt voor de verkoop, in tegenstelling tot 2018. U bent er welkom op de stand en op de seminaries van de Confederatie.

10 Sectorakkoorden 2019-2020

Bij de bouwvakarbeiders van PC 124 waren mobiliteit, instroom en onderwijs de heetste hangijzers, bij de bedienden van PC 200 het aanvullend pensioen. Voor dat laatste werd een opvallend idee uitgewerkt.

4 Bouwbedrijf • september 2019

26 Milieuverzekering

Er wordt steeds zwaarder getild aan milieuschade. Maar die wordt slechts in zeer beperkte mate gedekt voor de klassieke verzekeringen van aannemers.

Daarom werd op initiatief van de Vlaamse Confederatie Bouw een unieke verzekering opgezet.

44 Nieuwe auditoria voor de ULB

De Franstalige Vrije Universiteit Brussel liet nieuwe auditoria optrekken voor zijn studenten geneeskunde en medische wetenschappen. De ideale opdracht voor onze leden Valence en Cegelec.

Bouwbedrijf

maandblad van en voor de aannemer • uitgave van de Confederatie Bouw • Lombardstraat 34 - 42 • 1000 Brussel

DOSSIER

SEPTEMBER 2019 AFGIFTEKANTOOR GENT X – €6

DOSSIER

Matexpo 2019 SECTORAKKOORDEN

WTCB EN OCW

Arbeiders en bedienden

/confederatie.bouw @Confedbouw

Blik op hun toekomst

MILIEUVERZEKERING

Uniek voor de bouw

www .confederatiebouw.be

Confederatie Bouw - Confédération Construction

3 Edito Robert de Mûelenaere pleit voor een plan voor de energietransitie.

6 Prikbord • Visierapport van de VCB • Studiereis Groen in de Bouw 7 Regionaal standpunt Marc Dillen over de startnota voor de Vlaamse regeringsvorming.

BOUWBELANGEN

8 Conjunctuur Ook dit jaar groeit de bouw.

10 Sectorakkoorden De essentiële punten voor arbeiders en bedienden.

12 Gezondheidstoezicht Minder vaak naar de arbeidsarts.

CONTACTEN Bouwbedrijf is het maandblad van de vzw ­Confederatie Bouw, Lombardstraat 34-42, 1000 Brussel Verantwoordelijke uitgever: Filip Coveliers, Lombardstraat 34-42, 1000 Brussel Afgiftekantoor: Gent X Redactie: Peter Graller, Marc Guéret, tel. 02 545 57 30 – fax 02 545 59 02 peter.graller@confederatiebouw.be Vormgeving: Nikka Cuypers nikka.cuypers@confederatiebouw.be Abder-Razzaaq Boujdaini abder-razzaaq.boujdaini@cnc.be Franstalige uitgave: Construction Druk: Graphius

15 Inleiding Matexpo is een vaste waarde.

16 Voorstelling Wat is nieuw op deze beurs?

17 Veiligheid Een seminarie van de Confederatie.

18 Safety Award Ook voor producenten is veiligheid een prioriteit.

20 Programma De Confederatie op Matexpo.

22 Machineverkoop 2018 was een piekjaar.

SECTOR & BEROEPEN

25 Opleiding Bouwmanager Voor beter project- en bouwmanagement.

26 Milieuverzekering Bescherming tegen risico op milieuschade.

28 Regelgeving sloopafval Overgangsperiode is afgelopen.

30 Dakisolatie Minimumnormen voor woningen.

31 EPB-documenten De VCB heeft modellen voor u.

32 Duurzaam betonherstel Nieuw project.

34 Smart Cities Congres over een onafwendbare trend.

Reacties - vragen: communicatie@confederatiebouw.be Met de medewerking van: • de studiediensten van de Confederatie Bouw Morgane Halleux, tel.02 545 56 33 - fax 02 545 59 09 morgane.halleux@confederatiebouw.be • Vlaamse Confederatie Bouw Johan Walewijns, tel. 02 545 57 49 - fax 02 545 59 07 johan.walewijns@confederatiebouw.be • Confederatie Bouw Brussel-Hoofdstad Morgane Cendoya, tel. 02 545 58 29 - fax 02 545 59 06 morgane.cendoya@confederatiebouw.be • Confédération Construction Wallonne Catherine Houtart tel. 02 545 56 68 - fax 02 545 59 05 catherine.houtart@confederatiebouw.be

36 Renovatiestrategie Brussel Werk voor aannemers!

37 ReCalculator Winst van energetische renovaties berekenen.

38 Onze onderzoekscentra De nieuwe directeuren aan het woord.

40 WTCB • Vijf ambitieuze maar pragmatische prioriteiten voor de toekomst • De activiteiten van 2018

PROJECTEN & BEDRIJVEN

44 Nieuwe auditoria ULB Flexibel en modern uitgerust.

46 Ledenvoordeel Profiteer van uw lidmaatschap.

48 Bouwmarkt De exposanten op Digital Construction Brussels.

50 Markant • Bakstenen Een stabiele sector.

• Cijfer van de maand De Europese bouwvooruitzichten zijn beschikbaar.

Abonnementen: Claude Bernaerts, tel. 02 545 56 88 - fax 02 545 59 00 claude.bernaerts@confederatiebouw.be Reclame: Kristel Dekempeneer, tel. 02 545 56 99 - fax 02 545 59 08, kristel.dekempeneer@confederatiebouw.be of kde@confederatiebouw.be.

Prijs jaarabonnement Leden van de Confederatie Bouw: begrepen in het lidgeld Niet-leden: € 137,80 (incl. BTW en ­portkosten) / buitenland: € 300 (incl. BTW en portkosten)

Lid van de Unie van de Uitgevers van de Periodieke Pers De vzw Confederatie Bouw wil met deze publicatie gepaste, betrouwbare, volledige en exacte informatie brengen. Ze kan echter niet aansprakelijk worden gesteld indien ze hierin tekortschiet. Alle elementen van deze publicatie zijn beschermd door het auteursrecht van de vzw Confederatie Bouw. Overname van artikelen, geheel of gedeeltelijk, is slechts toegelaten mits voorafgaande toestemming en uitdrukkelijke vermelding van de bron.

Vanaf nu wordt B­ ouwbedrijf gedrukt op papier geproduceerd met hout uit duurzaam beheerde bossen. De­­duur­­zaamheid wordt gegarandeerd door de internationale organisatie Forest Stewardship Council (FSC), die niet alleen het bos controleert maar de hele handelsketen tot aan de drukker.

5 september 2019 • Bouwbedrijf bouwbedrijf - februari 2016 5 www.confederatiebouw.be

€ 4750

1. DAK

∙ Aannemer: €6/m², PRIKBORD R-waarde: min. 4,5 m²K/W ∙ Doe-het-zelf: €3/m², R-waarde: min. 4,5 m²K/W 26-28 SEPTEMBER 2019

Studiereis naar Frankrijk van Groen in de Bouw 3. BEGLAZING Tussen de Franse steden Bordeaux en Biarritz €10/m² U-waarde: werd autosnelweg A63 verbreed.max.

Daarbij 1,1 W/m²K ging veel aandacht naar natuurherstel en ander ecologische aspecten. Groen in de Bouw organiseert van donderdag 26 tot zaterdag 28 september een studiereis naar 5. WARMTEPOMP dit project in Zuidwest-Frankrijk. max 40% van factuur, vanaf 1/7/2017:

Natuurherstel na de werken aan autosnelweg A63.

certificaat van bekwaamheid ∙ Geothermische Het gaat hier om eenwarmtepomp: omvangrijk€4000 voorbeeld van natuurtechnische milieu­ bouw. Over een werflengte van ∙ Lucht-waterwarmtepomp: €1500 zeven kilometer werden niet minder ∙ Hybride lucht-waterwarmtepomp: dan 100 000 bomen geplant aan beide €800 zijden van de A63. De verbreding van ∙ Lucht-luchtwarmtepomp: €300 een autosnelweg vreet ruimte en groen, en dat werd zoveel mogelijk gecompenseerd. Maar het blijft niet bij gewone beplanting. Er zullen ook ecoducten, wildtunnels en vistrappen aangelegd worden.

Vallen er lessen uit te trekken voor Vlaanderen? Dat kunt u zelf ter plaatse gaan ontdekken tijdens de studiereis van Groen in de Bouw. Als bonus kunt u ook een nieuwe stadsontwikkeling in Bordeaux bezoeken.

Programma

Donderdag 26 september nemen de deelnemers om 07.00 u. de TGV in Brussel-Zuid. In de namiddag wordt de wijk Bordeaux-Bègles bezocht, waar een interessante stadsontwikkeling aan de gang is. Op vrijdag 27 september bezoeken de deelnemers de werken bij de A63.

Zaterdag 28 september nemen ze om 09.00 u. de TGV in Bordeaux om rond

15.00 u. te arriveren in Brussel-Zuid.

Deelnemen kost € 450 per persoon (exclusief btw). Inbegrepen zijn de verplaatsingen met de TGV, twee overnachtingen met ontbijt, twee avondmalen en een lunch en ten slotte de versnaperingen in de TGV. INFO: inschrijven kan op www.groenindebouw.be.

Haast u, het aantal plaatsen is beperkt!

8 OKTOBER 2019

Visierapport Vlaamse Confederatie Bouw Op 8 oktober presenteert de Vlaamse Confederatie Bouw haar visierapport 2019 in Le Plaza in Brussel.

Het heeft als titel Smart Tools & Talents.

In haar visierapport bekijkt de VCB de digitalisering van de bouw met een positieve ingesteldheid. Het rapport neemt de lezer mee naar de vooruitgang die al gemaakt is in onze sector en naar de enorme mogelijkheden en kansen, niet alleen in de verre maar ook in de nabije toekomst.

WAAR?

Le Plaza, Adolph Maxlaan 118-126 Brussel.

Le Plaza ligt dichtbij metrostation Rogier en op wandelafstand van Brussel-Noord.

PROGRAMMA

17.00 u.: Registratie & ontvangst.

18.00 u.: Start van het evenement:

• multimediavoorstelling met voorzitter Jef Lembrechts

en directeur-generaal Marc Dillen van de Vlaamse ­Confederatie Bouw; reportages en praktijkgetuigenissen; key note speaker Thierry Geerts (Country Director Google Belgium); interviews met en huldiging van de vijf Jonge Vlaamse Aannemer 2019 - powered by Federale Verzekering.

• • •

19.30 u.: Uitgebreide netwerkreceptie.

Goedele Wachters (VRT) leidt de presentatie in goede banen.

INFO: Inschrijven kan op www.vcb.be.

6 Bouwbedrijf • september 2019

REGIONAAL STANDPUNT

Niet alleen publieke maar ook particuliere investeringen ondersteunen

U

it de startnota voor de vorming van een nieuwe Vlaamse regering die midden augustus voorlag, leiden we af dat de nieuwe regering een investeringsregering zal blijven. De afwerking van grote infrastructuurprojecten stond bovenaan de agenda, in combinatie met de aanleg van fietspaden en investeringen in openbaar vervoer. Wij zijn van oordeel dat de Vlaamse regering en de lokale besturen tegen het einde van de legislatuur minstens 5 % van het bbp moeten kunnen investeren. De nieuwe regering moet hiertoe een investeringsnorm opstellen.

“De nota vermeldt de afschaffing van de woonbonus, maar bevat geen alternatief voor nieuwbouw en woningrenovaties."

Maar tegelijk sprak de nota over de afschaffing van de woonbonus. Deze ondersteunt grotendeels de aankoop van woningen, maar voor naar schatting 30 % ook nieuwbouw en renovaties. De nota stelt voor de registratierechten te verlagen om de aankoop van woningen te faciliteren. Maar hij bevat geen alternatief voor nieuwbouw en woningrenovaties. De Vlaamse Confederatie Bouw dringt erop aan dat ook die ondersteund worden, met de uitgespaarde middelen voor de woonbonus.

De nieuwe regering wil blijven inzetten op de realisatie van de klimaatdoelstellingen.

Ongeveer 40 % van de CO2-uitstoot is afkomstig van gebouwen. 80 % van de woningen zijn in handen van particulieren. Hoe gaat de regering de uitstoot kunnen verminderen als zij minder gegoede particulieren niet ondersteunt bij de aankoop van een energiezuinige nieuwbouw of bij de energetische renovatie van een bestaande woning?

De betonstop wordt volgens de nota een bouwshift. Verdichting staat nog altijd voorop, maar het belang van een draagvlak wordt beklemtoond. In dit verband staan wij achter de idee van een Staten-Generaal, waarbij ook de private sector wordt betrokken.

Volgens de nota moet de nieuwe regering de droogteproblematiek aanpakken. Ook hier zal de bouwsector een belangrijke rol kunnen spelen. Wij vonden het positief dat de nieuwe regering er zou naar streven de kwaliteitsdoelstellingen van de Europese richtlijn Water te bereiken tegen 2027.

Tegelijk sprak de nota de ambitie uit om voor honderd procent een circulaire economie na te streven. Wij hopen op de steun van de nieuwe regering voor een verplichte toepassing van het sloopbeheersysteem van de vzw Tracimat.

Marc Dillen Directeur-generaal Vlaamse Confederatie Bouw september 2019 • Bouwbedrijf 7

CONJUNCTUUR

Bouw groeit met 2,5 % in 2019

Naar verwachting wordt 2019 een goed jaar voor de Belgische bouw, met een groei rond de 2,5 %. Maar dan mogen de geplande infrastructuurprojecten geen vertraging oplopen en de vergunningen voor niet-woongebouwen geen bokkensprongen maken.

I

n 2019 werk onze sector in een gunstige economische context. Dat blijkt uit verschillende indicatoren.

De Belgische economie in zijn geheel zal dit jaar 1,4 % groeien. Dat is niet bijzonder veel, maar ook een dergelijke groei leidt normaal gezien tot investeringen door ondernemingen. Dat stimuleert de bouw van nieuwe nietwoongebouwen, vooral wanneer de productiecapaciteit in de ondernemingen al goed benut wordt en ze dus denken aan uitbreiding.

Bovendien creëert de algemene groei banen. De werkloosheid is relatief laag en het beschikbare inkomen van de gezinnen stijgt. Men mag aannemen dat dit gunstig is voor investeringen in bouwwerken, vooral nu hypothecair lenen goedkoop is. In juni stond de vaste rente voor een krediet op twintig jaar op het laagste peil van de voorbije vijf jaar volgens de Rentebarometer van de Immotheker.

Optimisme

Per kwartaal kwamen er in 2018 ongeveer 1000 werkenden bij in de bouw, 600 werknemers en 400 zelfstandigen. De gemiddelde werkgelegenheid groeide daardoor met 1 %. Die trend werd verdergezet in het eerste kwartaal van 2019. Bovendien stegen de totale prestaties van de bouwvakkers met ongeveer 2,3 % vorig jaar.

8 Bouwbedrijf • september 2019

Daarnaast waren er 12 600 bouwvacatures in de periode voor de grote vakantie, een kleine 6 % van het totale aantal werknemers in de sector. Een dergelijk hoog percentage suggereert dat het niet alleen gaat om de vervanging van personeel dat de sector verlaat.

Onze bouwbedrijven zijn van plan om bijkomende aanwervingen te doen.

Merk trouwens op dat de vacaturegraad in de bouw hoger ligt dan het gemiddelde in de hele economie.

De orderboekjes van aannemers blijven goed gevuld. Van midden vorig jaar tot mei 2019 stond er werk voor ongeveer zes maanden in. Dat is historisch gezien een zeer veel, ondanks de lichte daling van 181 dagen (in de periode december 2018 – februari 2019) naar 179 dagen (in de periode maart – mei 2019). De volle orderboekjes verhogen de kans dat bouwbedrijven hun productiecapaciteit gaan vergroten, om sneller aan de vraag te voldoen.

Dit zijn enkele objectieve factoren, maar welk gevoel hebben de aannemers zelf? Uit hun conjunctuurbeoordeling blijkt dat ze geloven in het groeipotentieel. In de eerste maanden van dit jaar waren er meer optimisten en minder pessimisten dan in 2018 in zijn geheel.

Bovendien was er een daling van de aannemers die hun productie moesten afremmen door een gebrek aan vraag.

Het gaat hier overigens om een trend

die de bouw in zijn geheel als meer dan een jaar kenmerkt.

Woningen

Hoe staat het met de verschillende deelsectoren? Voor de bouw en de renovatie van woningen is er goed nieuws.

In Wallonië nam het aantal vergunningen toe met 4 % in 2018. In Vlaanderen was er zelfs een toename met 32 %.

Maar dat laatste en zeer hoge percentage moet genuanceerd worden.

Vlaanderen is overgeschakeld op een ander systeem om bouwvergunningen te registreren. Het levert volledigere statistieken op en dat is op zich goed voor een aanzienlijk deel van de stijging.

Daarnaast was er voor de zoveelste keer een EPB-effect. In de laatste maanden van 2017 werd nog snel veel vergunningen aangevraagd om de strengere Vlaamse EPB-eisen van 2018 te vermijden. Dat veroorzaakte dit jaar een piek in de toegekende vergunningen.

In 2019 zal er geen EPB-effect zijn en het aantal toegekende vergunningen zal dus verminderen. Toch mogen we verwachten dat de activiteit in deze deelsector licht zal toenemen. De vergunningen verleend in 2018 zullen ook dit jaar nog tot productie leiden. Daarnaast wordt de woningbouw ondersteund door de toename van de renovaties. Deze zitten in een structureel gunstige dynamiek. Het wonin-

genbestand is groter geworden, wat uiteindelijk leidt tot een toenemende vraag naar renovaties. Daarnaast zijn er nog de energiebesparende ingrepen.

Conclusie: het volume van de wo­n ing­b ouwwerken zal dit jaar met 1,5 % stijgen. In 2018 werd nog een stijging van 2,5 % opgetekend.

Niet-woongebouwen

Ook in deze deelsector zullen de renovaties de activiteit ondersteunen.

Dat heeft onder meer te maken met het Waalse Ziekenhuisplan. Wat betreft de nieuwbouw is enige voorzichtigheid geboden. Ondanks de gunstige economische context daalde het vergunde volume in 2018 met ongeveer 12 %. De vergunningen volgden de economie dus niet. Het zou kunnen gaan om een correctie na de hoge toename met 25 % in 2017.

Maar als de vergunningen voor de niet-woongebouwen dit jaar geen bokkensprongen maken, en als ze de trend in de economie volgen, dan mogen we verwachten dat de activiteit weer toeneemt. Merk overigens op dat het totale vergunde volume niet alles zegt, want de vergunde gebouwen genereren door hun aard relatief veel werk per volumeeenheid. Het volume van de vergunde kantoren daalde bijvoorbeeld niet maar steeg met 130 %.

Conclusie: een stijging van 2,5 % in

Twee onzekere factoren: de timing van een aantal grote projecten, en de evolutie bij de nietwoongebouwen. deze deelsector. Dat is beter dan de 1 % van vorig jaar.

het Federaal Planbureau een toename van de investeringen door de gewestelijke overheden met 1,2 %. Als deze toename er inderdaad komt, kan ze de burgerlijke bouwkunde ten goede komen.

Conclusie: wanneer alle voorwaarden vervuld zijn, zal het werkvolume in de burgerlijke bouwkunde met ongeveer 5 % stijgen, renovatie en nieuwbouw samen. In 2018 was er nog een groei van 10 %.

Burgerlijke bouwkunde

Samengevat

In 2018 werd de activiteit in de burgerlijke bouwkunde ondersteund door de werken voor de lokale besturen.

Maar deze zullen dit jaar naar verwachting een aanzienlijke terugval kennen.

In de aanloop naar verkiezingen trekken de lokale besturen traditioneel hun investeringen op. Na de verkiezingen volgt de even traditionele terugval. Het Federaal Planbureau schat die voor dit jaar op ongeveer 10 %.

Daartegenover staat dat een aantal grote projecten zouden starten of een versnelling hoger schakelen in 2019.

Het gaat onder meer om het gewestelijk expresnet (GEN) rond Brussel, de uitbreiding van de Brusselse metro, de Luikse tram, de Oosterweelverbinding en de sluis van Terneuzen.

Als de planning gerespecteerd wordt, zal dit activiteit in de burgerlijke bouwkunde veroorzaken. Bovendien voorspelt

Uit het voorgaande blijkt dat de sector zijn productiecapaciteit verhoogde en er geen gebrek aan vraag bestaat, hoewel die vraag onder meer door de eerder zwakke algemene groei enigszins kwetsbaar is.

Toch besluiten we dat de bouw in zijn geheel dit jaar een groei rond de 2,5 % mag verwachten. Dat is minder dan de 3,3 % van 2018, maar ook dit jaar zullen we dus beter presteren dan de economie in zijn geheel.

Of dit gunstige vooruitzicht inderdaad waarheid wordt, hangt echter af van twee voorwaarden. De timing van een aantal projecten in de burgerlijke bouwkunde moet gerespecteerd worden. En die niet-residentiële gebouwen mogen ons niet voor onaangename verrassingen plaatsen. De evolutie van hun bouwvergunningen heeft in het verleden een paar grillige bewegingen gemaakt.

•

september 2019 • Bouwbedrijf 9

PC 200

Sectorakkoord bouwbedienden voor 2019-2020 Er is een cao gesloten voor de bouwbedienden in de periode 2019-2020. De koopkrachtverhogingen worden volledig gereserveerd om de verschillen in aanvullend pensioen tussen bedienden en arbeiders weg te werken.

Een behoorlijk revolutionaire afspraak.

D

e cao werd gesloten in PC 200, het aanvullend paritair comité voor de bedienden. De bouwbedienden vallen daaronder. Het sectorakkoord bevat de klassieke bepalingen over opleiding, het einde van de loopbaan en het tijdskrediet. De bepalingen over de koopkrachtverhoging zijn daarentegen allesbehalve klassiek.

Kosten controleren

Even de context schetsen: vanaf 2025 moet een werkgever in principe hetzelfde aanvullend pensioen toekennen aan zijn arbeiders en zijn bedienden. Wil hij nog verschillen maken, zal dit op basis van andere criteria moeten gebeuren dan het onderscheid tussen arbeiders en bedienden.

In de sector is de situatie als volgt.

De arbeiders in de bouw (PC 124) en de elektriciens (PC 149.01) hebben een sectoraal aanvullend pensioen. Maar bij de bedienden van deze bedrijven bestaat er geen eenduidigheid. Velen hebben nog geen of slechts een beperkt aanvullend pensioen. Dat bleek uit een bevraging bij de leden van de Confederatie.

De vraag was dus: hoe kunnen de kosten onder controle blijven wanneer vanaf 2025 de harmonisering tussen arbeiders en bedienden op dit gebied een feit moet zijn?

De Confederatie deed tijdens de onderhandelingen het volgende voorstel: geef de deelsectoren de kans om een aanvullend pensioen voor hun bedienden in te voeren, en gebruik de loonnorm 2019-2020 daarvoor. Ze heeft dit 10 Bouwbedrijf • september 2019

bekomen. Daardoor zullen onze bedrijven in 2025 de kost van de harmonisering niet in één keer moeten ophoesten.

Loonsverhoging of jaarlijkse premie

Een sectoraal aanvullend pensioen voor bouwbedienden is niet voor morgen. In afwachting krijgen ze een jaarpremie gelijkwaardig aan een loonsverhoging met 1,1 %, tenzij ze al een aanvullend pensioen hebben dat voordeliger dan dat van de arbeiders. Deze premie is later om te zetten in een aanvullend pensioen.

Tegen september 2019 moet de werkgever zijn situatie bepalen. Hebben de bedienden al een aanvullend pensioen gunstiger dan de regeling voor de arbeiders? Dan wordt hun loon in september met 1,1 % verhoogd. In het andere geval krijgen ze een gelijkwaardige jaarpremie. De eerste keer is in december 2019.

Pensioenregelingen vergelijken is niet altijd evident. In geval van twijfel opteert de werkgever daarom best voor

de toekenning van de jaarpremie. Zo is hij zeker dat hij later dubbele kosten vermijdt.

Opleiding

Vorming is een ander belangrijk onderdeel van de cao. Vanaf 2020 wordt het aantal aan te bieden opleidingsdagen geleidelijk opgetrokken. Eerst gebeurt dat alleen voor ondernemingen met twintig en meer werknemers. Zij gaan in de periode 2020-2021 naar vijf dagen per VTE, in plaats van de huidige vier. Voor kleinere ondernemingen is er pas vanaf 2022 een verhoging. De sanctie dat de werkgever vakantie moet geven als hij geen opleiding aanbiedt, is geschrapt. Wil de werkgever een sectorale subsidie genieten, moet hij, zoals vroeger, een opleidingsplan bij Cevora registreren.

Verlenging bestaande regelingen

Het akkoord verlengt tot 30 juni 2021 de bestaande SWT-regelingen vanaf 59 jaar (lange loopbaan en nachtarbeid of zwaar beroep). In een landingsbaan stappen blijft mogelijk tot eind 2020. Vanaf 55 jaar kan men in een vier-vijfde-stelsel stappen, vanaf 57 jaar is halftijds mogelijk. De bestaande rechten op tijdskrediet blijven behouden.

Een nieuwtje in de cao is de invoering van een fietsvergoeding vanaf juli 2020.

Ze bedraagt 10 eurocent per kilometer, met een maximum van € 4 per dag.

•

PC 124

Sectorakkoord voor de bouwvakarbeiders 2019-2020 Op 25 juni hebben de sociale partners hun fiat gegeven voor een sociaal akkoord voor de arbeiders van de bouw (PC 124) voor de periode 2019-2020. De versterking van het bouwvakonderwijs en de flexibiliteitsmaatregelen zijn de interessante bepalingen voor de werkgevers.

E

r bestaat een krapte aan geschoolde arbeidskrachten en zelfs aan arbeidskrachten tout court in de bouw. Een hogere instroom was dus een prioriteit voor de Confederatie tijdens de sociale onderhandelingen.

Veel leden van de beroepsorganisatie maken zich zorgen over de kwaliteit van het bouwvakonderwijs. De bouw wil de bestaande structuren optimaal benutten. Daarom wil hij partnerschappen met bouwscholen aangaan, gekoppeld aan strenge kwaliteitscriteria. Een gericht businessplan moet de uitrol van een nieuw model tegen het schooljaar 2020-2021 mogelijk maken.

Het sectorakkoord stimuleert daarnaast de bedrijfsinterne opleidingen, met een verhoging van het aantal uren waarvoor de sector tussenkomt in de loonkosten. Er is ook een extraatje voor bouwbedrijven die leerlingen op de werkvloer opleiden. Voor hun interne opleiders kunnen ze een sectorale tussenkomst van € 1000 krijgen. Voor deze regeling wordt het nieuwe stelsel van Meester Mentor ingevoerd.

Mobiliteit

De vakbonden hadden een andere prioriteit: mobiliteit. Ze eisten dat de verplaatsingstijd minstens deels als arbeidstijd beschouwd zou worden.

Maar toegevingen op dat punt hebben ze niet kunnen afdwingen.

Wel zal de mobiliteitsvergoeding opgetrokken worden met 20 %. De laatste aanpassing van deze vergoeding dateert al van 2012. Er komt ook een

Meer flexibiliteit in de uren KB 213, het systeem van de bijkomende uren bouw.

aparte vergoeding voor chauffeurs die alleen rijden, maar enkel als deze verplaatsing gebeurt op vraag van de werkgever en er geen collectief vervoer mogelijk is.

Arbeiders die extreem veel kilometers moeten afleggen krijgen vanaf 43 000 kilometer per jaar het recht op een mobiliteitsdag. Het loon is ten laste van de werkgever. Wanneer alles in werking kan treden is nog niet duidelijk. Eerst moet het grensbedrag van de mobiliteitsvergoeding bij koninklijk besluit opgetrokken worden.

Flexibiliteit

In het systeem van de bijkomende uren bouw, ook bekend als de uren KB 213, zal tot anderhalf uur per dag gewerkt kunnen worden bovenop de normale arbeidsduur. Tot nu toe was dat één uur.

De sector vraagt ook dat voortaan 220 overuren een fiscaal vriendelijke behandeling krijgen. Voor de wegenbou-

wers wordt een verhoging tot 280 uren gevraagd, want zij moeten vaak in het weekend, op feestdagen of ’s nachts werken. Nu is die fiscaal vriendelijke behandeling er tot 130 uren, of tot 180 uren wanneer de onderneming de aanwezigheidsregistratie toepast. De sector vraagt dat deze laatste voorwaarde afgeschaft wordt en dus alle bouwbedrijven tot 220 uren kunnen gaan (of 280 uren in het geval van de wegenbouwers).

Maar voor al deze maatregelen is het wachten op de nodige reglementaire aanpassingen alvorens ze in voege kunnen treden.

Sociaal statuut arbeiders

• De lonen van de arbeiders zijn per 1 juli met 1,1 % verhoogd.

• Het anciënniteitsverlof wordt aangepast: de eerste dag vanaf 15 jaar anciënniteit, de tweede vanaf 25 jaar.

Deze regeling blijft suppletief. Ze komt dus niet bovenop bedrijfseigen regelingen.

• Arbeiders zullen al na drie jaar an­ciënniteit in de sector recht krijgen op de promotievergoeding. Tot nu toe was dat vijf jaar. Deze vergoeding bestaat uit een tussenkomst van Constructiv in de leenlast bij de bouw of een aankoop van hun woning.

Eindeloopbaan

Het algemene stelsel van SWT (vanaf 62 jaar) en de specifieke stelsels voor de ongeschikten en de lange loopbanen (vanaf 59 jaar) zijn verlengd tot 30 juni 2021. De leeftijd voor de specifieke regelingen zal nadien minstens naar 60 jaar opschuiven. In een landingsbaan stappen blijft mogelijk tot eind 2020. Vanaf 55 jaar kan men in een vier-vijfde-stelsel stappen, vanaf 57 jaar is halftijds mogelijk.

•

INFO:

hendrik.dewit@confederatiebouw.be.

september 2019 • Bouwbedrijf 11

NIEUW KB PERIODIEK GEZONDHEIDSTOEZICHT

Voortaan slechts om de twee jaar naar de bedrijfsarts Het merendeel van de werknemers moet niet langer jaarlijks maar slechts om de twee jaar naar de arbeidsarts.

De regering hoopt dat het groeiende tekort aan arbeidsartsen daardoor minder nijpend zal worden.

D

eze maatregel is een gevolg van het nieuwe koninklijk besluit op het gezondheidstoezicht dat sinds 21 juni 2019 van kracht is. Een aantal zgn. aanvullende medische handelingen zullen wel jaarlijks uitgevoerd moeten worden. Zo krijgt een werknemer voortaan een online vragenlijst voorgelegd. Zijn antwoorden zouden een beeld moeten schetsen van zowel de arbeidsomstandigheden als de algemene gezondheidstoestand.

Het is de bedoeling dat de resultaten nadien besproken worden tijdens een persoonlijk onderhoud.

Bovendien zullen er gerichte medische onderzoeken gebeuren toegespitst op de specifieke risico’s voor een medewerker, zoals een gehoortest of een analyse van bloed of urine. Maar het gaat hier om taken die een verpleegkundige kan uitvoeren. Er is dus geen interventie van een arts nodig.

torische aanpassingen op verschillende vlakken, gaande van IT- en communicatieprocessen tot bijscholingen voor het verpleegkundig personeel van de externe diensten. De Confederatie heeft vernomen dat een aantal preventiedien-

ZEG NIET MEER ARBEIDSGENEESHEER, ZEG ARBEIDSARTS Het nieuwe KB op het gezondheidstoezicht verandert niet alleen de frequentie van het gezondheidstoezicht. Het update ook een aantal specifieke termen, onder meer om de genderneutraliteit van regelgeving te vergroten. Zo wordt nu de uitdrukking arbeidsarts gebruikt in plaats van arbeidsgeneesheer.

Risicocategorieën toch jaarlijks

Om de twee jaar wordt dus het nieuwe normaal voor het gezondheidstoezicht. Maar let op: dit geldt niet voor alle werknemers. Een jaarlijks bezoek aan de arbeidsarts blijft verplicht voor medewerkers die tijdens hun job geregeld moeten duiken, die blootgesteld worden aan kankerverwekkende stoffen en die blootgesteld worden aan radioactiviteit (of om precies te zijn: ioniserende straling).

Organisatie

De wijzigingen aan het verplichte gezondheidstoezicht vergen organisa12 Bouwbedrijf • september 2019

In het najaar zal uw externe preventiedienst wellicht contact met u opnemen om nieuwe afspraken te maken.

sten binnenkort de koppen bij elkaar zal steken om tot een min of meer uniforme praktische uitrol van het nieuwe KB te komen.

Als werkgever hoeft u voorlopig niets te ondernemen. In het najaar zal uw externe preventiedienst wellicht contact met u opnemen om nieuwe afspraken te maken.

•

INFO:

marc.dewilde@confederatiebouw.be.

GO DIGITAL!

Schrijf nu gratis in

TOUR & TAXIS BRUSSEL WWW.DIGITALCONSTRUCTIONBRUSSELS.BE

PUBLIREPORTAGE

Eenvoud in uw verzekeringen?

Build-Safe is er voor u!

Korting

-10%

*

“De bouw”… die is volop in beweging, en dat voelt u alle dagen. De sector groeit, de orderboekjes staan vol. Goed nieuws! Maar er zijn ook andere zaken om mee rekening te houden: nieuwe bouwtechnieken, de digitalisering, veranderende wetgeving, heel wat administratie, … Genoeg in elk geval om u niet nog eens met uw verzekeringen bezig te houden.

Daarom ontwikkelde Federale Verzekering Build-Safe, het verzekeringspakket op maat van bouwbedrijven tot 5 werknemers. Zo hebt u uw handen vrij om in alle gerustheid te bouwen aan uw bedrijf en aan het huis van uw klant!

Wat is Build-Safe?

Wat zijn de voordelen voor u?

Met Build-Safe kiest u zelf à la carte uw verzekeringen die u in uw Build-Safe-pakket wil opnemen. Op deze manier geniet u van een bescherming op maat van uw bedrijf.

Bovenop onze concurrentiële premies, geniet u zo van een bijkomende pakketkorting van 10%*!

Met Build-Safe geniet u dus niet enkel van een verlaagd tarief van -10%, maar krijgt u ook een flexibel verzekeringspakket. U kiest enkel die verzekeringen die samen uw bedrijf optimaal verzekeren. U breidt uit of legt zich toe op een andere activiteit? Dan kunt u uw Build-Safe eenvoudig laten aanpassen… en dit zonder uw korting te verliezen!

Uit welke verzekeringen kunt u kiezen? Onze verzekering B.A. Bouwwerken en/of de verzekering Arbeidsongevallen vormen de hoeksteen van het pakket, één van deze verzekering moet onderschreven worden. Verder kunt u kiezen uit B.A. Motorrijtuigen, Machinebreuk, Construct-10 – Abonnementspolis, de verzekering Alle Bouwplaats Risico’s – Abonnementspolis, de brandverzekering Multirisk Handel/KMO of Woning, Ongevallenverzekering 24u/24.

In totaal moet u aan minstens 3 verschillende verzekeringen komen om te kunnen genieten van het Build-Safe voordeel.

Vraag nu uw kortingsbon aan, voor 31/12/2019! Zo kunt u genieten van uw Build-Safe-korting!

Ga naar go.federale.be/build-safe-confed

Daar bovenop zorgen wij voor administratieve eenvoud. U krijgt de nodige tools in handen om het overzicht op uw verzekeringen te bewaren, schadegevallen op te volgen, … en dit zowel met de Build-Safe verzekeringsmap als met het online Build-Safe dossier op My FEDERALE. En u kunt te allen tijde beroep

doen op 1 centraal aanspreekpunt, onze regionale verzekeringsadviseur die u ter plaatse bijstaat en advies verleent. U kunt bijkomend altijd terecht bij ons Info Center.

Wij kennen ook de risico’s die u – als bouwondernemer – loopt. U kunt dus gerust rekenen op de meer dan 100 jaar ervaring van Federale Verzekering in het verzekeren van bouwrisico’s.

En last but not least kunt u meegenieten van onze restorno’s**. Want wij zijn een coöperatieve en onderlinge verzekeraar, en hebben dus geen externe aandeelhouders. Onze klanten delen dus mee in onze winst! In 2019 verdeelden wij zo meer dan e 13 miljoen onder onze klanten. Redactie: Federale Verzekering

Als lid van de Confederatie Bouw, krijgt u – bovenop de Build-Safe-korting – een werfradio cadeau*!

go.federale.be/build-safe-confed *Actievoorwaarden op go.federale.be/build-safe-confed **De restorno’s evolueren in de tijd afhankelijk van de resultaten en de toekomstvooruitzichten van de verzekeringsmaatschappij, van haar rendabiliteit, van de economische conjunctuur en van de toestand van de financiële markten ten opzichte van de verbintenissen van de ondernemingen die deel uitmaken van de Groep Federale Verzekering, zoals omschreven op www.federale.be. De toekenning van restorno’s in de toekomst is niet gewaarborgd. De restorno’s variëren per categorie en per type producten. De regels met betrekking tot hun toekenning worden bepaald in de statuten van de ondernemingen die deel uitmaken van de Groep Federale Verzekering. De statuten kunnen geraadpleegd worden op www.federale.be.

MATEXPO 2019

Machines worden steeds veiliger Van 11 tot 15 september is Kortrijk de place to be voor aannemers, want dan vindt de tweejaarlijkse machinebeurs Matexpo weer plaats.

De bouw digitaliseert, en dat zie je ook op Matexpo – niet alleen bij de exposanten maar ook bij de organisatoren van de beurs.

Nieuw is dit jaar de nadruk op het thema veiligheid, met een Safety Award. De boodschap van de Confederatie, dat het aantal ongevallen in onze sector moét dalen, is duidelijk aangekomen. Niet toevallig is veiligheid ook het thema van de voormiddag die uw beroepsfederatie voor u organiseert.

We verwachten u!

september 2019 • Bouwbedrijf 15

38STE EDITIE

EN DE DEMO DAYS?

Matexpo 2019 in het teken van geolocalisatie en veiligheid Van 11 tot 15 september vindt in Kortrijk Matexpo weer plaats.

Het is de achtendertigste keer al. We vroegen aan directeur Gregory Olszewski welk nieuws deze grote machinebeurs dit jaar brengt.

O

m de twee jaar is de maand september getuige van een grote massamigratie van bouwprofessionals richting Kortrijk. Hun doel: Kortrijk Xpo, de plaats waar Matexpo georganiseerd wordt, de leidende bouwbeurs voor alle machines en toestellen voor bouw- en wegenwerken, de burgerlijke bouwkunde, recyclage, goederenbehandeling en nog veel meer.

Ook dit jaar zullen de Matexpo-bezoekers de vertrouwde dingen terugvinden, met stands van alle belangrijke machineproducenten en -verkopers aangevuld met een programma van interessante seminaries.

Maar intussen blijven de organisatoren innoveren en verbeteren. Geheel in de Zeitgeist gaat er dit jaar bijvoorbeeld veel aandacht naar het comfort van bezoekers en exposanten, aldus directeur Gregory Olszewski.

Gregory Olszewski: “We hebben een flink bedrag geïnvesteerd in een app om je weg te vinden op de beurs.

Deze geeft je ook alle nodige informatie over de verschillende evenementen en seminaries. Downloaden kan door ‘Matexpo’ te zoeken in de Google Play Store of de Apple Store. Op dit manier

spelen we in op een vraag die leeft bij bezoekers en exposanten. De beurssite is erg groot. Als organisator zie je de logica, maar voor de bezoekers en de exposanten is hij behoorlijk complex.”

Het is een eerste nieuwigheid, die aansluit op het thema geolocalisatie. Maar er is nog een tweede nieuwigheid die het beursparcours aangenamer maakt voor de aanwezigen.

Gregory Olszewski: “Elke stand heeft nu een duidelijk geafficheerd nummer.

16 Bouwbedrijf • september 2019

Dat was vroeger niet het geval. Deze nummers staan vermeld op het beursplan, maar ook in de doorgangen. Zo kan iedereen zich gemakkelijk oriënteren.”

Safety Award

Derde nieuwigheid: in 2019 worden niet alleen de vertrouwde Innovation Award en de Green Award uitgereikt, maar kunnen de standhouders ook meedingen naar de Safety Award. Matexpo houdt de vinger immers aan de pols van de tijd.

In 2018, een jaar zonder Matexpo, werden in het Waalse Eigenbrakel Demo Days georganiseerd in een zandgroeve. Komt er een vervolg in 2020?

Gregory Olszewski: “We rekenden op 3000 bezoekers in Eigenbrakel, het zijn er 4000 geworden.

We werken aan de tweede editie. We hopen dat we de plaats op Matexpo kunnen bekendmaken.”

Gregory Olszewski: “Er bestaat steeds meer belangstelling voor veiligheidsmaatregelen, zowel in de bouwsector als bij de fabrikanten. Een eerste signaal kregen we in 2015 met de campagne van Constructiv over werken op hoogte. Dit jaar is er Safety my Priority, de grote campagne van de Confederatie.

Daarom gaan we nu voor het eerst een prijs uitreiken voor veiligheid. Hij lauwert de constructeur die verder gaat dan de heersende normen, die bijkomende initiatieven neemt om dag aan dag de veiligheid te verbeteren.”

Stabiele statistieken

Verspreid over 135 000 vierkante meter zullen op Matexpo 370 exposanten staan die samen 1500 merken vertegenwoordigen.

Er worden meer dan 40 000 bezoekers verwacht. Wat betreft de cijfers, is er dus sprake van stabiliteit vergeleken met de andere beurs-edities. Wat betreft de parkings is er wel een lichte wijziging.

P1 en P2 blijven bestaan, maar op weekdagen is alleen P1 open. Dat is de parking langs de E17 op de site van Evolis (Kortrijk-Oost).

•

www.matexpo.com

SAMURAI AT WORK

Het paardbrein in ons hoofd denkt (nog) niet aan veiligheid Veilig werken is niet moeilijk. De tools en beschermingsmiddelen bestaan, de intenties en wetten ook. En toch lukt het niet altijd. We kunnen daarvoor allerlei redenen aanslepen, zoals de moordende deadlines voor bouwbedrijven. Maar misschien moeten we ook eens naar ons brein kijken. Ons paardbrein, om precies te zijn.

D

at is de stelling van consultant Samurai at Work, die op Matexpo een presentatie geeft voor de Confederatie. De bouw is inderdaad een bijzondere sector, met specifieke kenmerken. Maar uiteindelijk zijn het de mensen die het werk doen en er bestaan geen redenen om te denken dat bouwvakkers en aannemers een ander brein hebben dan andere werklieden.

Dankzij de neocortex in onze hersens zijn we intelligent en kunnen we bewust handelen. Maar jammer voor de veiligheid: hij bepaalt slechts in beperkte mate ons gedrag.

Drie breinen

Nee, het probleem is eerder dat in ons hoofd drie breinen schuilen. De neurowetenschapper Paul MacLean noemt dat het Triune Brain. Aan de ene kant is er het reptielbrein. Het staat in voor levensnoodzakelijke dingen waarover we niet nadenken: ademen, een vlucht­ reflex bij gevaar of pijn. Helemaal aan de andere kant staat het mensbrein (de neocortex). Dat is het hersendeel dat ons in staat stelt om intelligent te denken en bewust te handelen.

Maar 95 % van wat we doen, doen we met een derde deel van ons brein: het paardbrein. Het is de zetel van onze emoties, onze motivatie en ons sociaal gedrag. Het bepaalt hoe we ons voelen en hoe we ons onbewust gedragen. We kopiëren bijvoorbeeld onbewust, meer dan we beseffen, het gedrag van anderen rondom ons.

Breinen in conflict

Verkeersdeskundigen hebben al lang geleden ontdekt dat verkeersborden en snelheidsbeperkingen op zich een weg niet veilig maken. Ook de weginrichting is belangrijk. De neocortex van de bestuurder ziet op het verkeersbord

dat hij maar vijftig mag rijden. Maar het paardbrein ziet een lekker brede en kaarsrechte weg. Wie wint? Maar al te vaak is het ons paardbrein. De inrichting van de weg is niet goed.

Als we mensen willen aansturen om veilig te werken moeten we dus niet alleen het mensbrein aanspreken, maar ook en vooral het paardbrein.

Intentie ≠ gedrag

Als je vraagt “Wie is er vanmorgen naar het werk gegaan met de intentie om een ongeval te veroorzaken?” zullen niet veel mensen positief antwoorden. Maar toch gebeuren er ongevallen, vaak door onveilig gedrag.

Iemand overtuigen van het nut van veilig werken is dus een goede start, maar geen garantie dat hij of zij dat ook daadwerkelijk doet. Om gedrag te veranderen moet je niet alleen rekenen op intenties maar ook werken aan het gedrag zelf.

Paardbrein aansturen

Ons paardbrein werkt op sommige

vlakken zoals een paard. Je kunt het dingen aanleren. Bijvoorbeeld door te belonen (en in mindere mate door te straffen). Ons brein reageert op een compliment net zoals op een beloning: het stuurt ons lichaam aan om dopamines te produceren en die geven een geluksgevoel. Een compliment zoals “Goed bezig, Marc, ik zie dat je je veiligheidsschoenen draagt” kan dus als een beloning werken. Het paardbrein reproduceert in hoofdzaak gedrag dat door de omgeving wordt beloond (of niet wordt bestraft). Positieve bevestiging helpt dus om veilig werken te bevorderen.

Dat is slechts één voorbeeld van hoe we gedrag kunnen aansturen via het paardbrein. Maar er is meer nodig om tot veilig gedrag te komen.

•

Nieuwsgierig naar meer?

Samurai at Work is gespecialiseerd in veiligheidsgedrag en veiligheidscultuur. Op het seminarie op Matexpo delen zij graag hun kennis en ervaring hierover met u. Afspraak op woensdag 11 september 2019 om 10.40 u. in Kinepolis Kortrijk. september 2019 • Bouwbedrijf 17

DOKA

Veilig bekisten op een veilige bouwplaats Doka is een onderneming die gespecialiseerd is in het leveren en ontwikkelen van bekistingssystemen op de bouwplaatsen.

Bouwbedrijven daarbij veilig laten werken, is de hoogste prioriteit voor Doka. Dat vertelden ons Managing Director Koen Lamers en Technical Manager Brecht Diependaele. De onderneming is met het gloednieuwe FreeFalcon genomineerd voor de Safety Award op Matexpo.

J

e hoeft niet lang met Koen Lamers en Brecht Diependaele te praten om te snappen dat veiligheid geen holle slogan is voor dit Oostenrijkse bedrijf, dat zijn Belgische hoofdkwartier in Ternat heeft.

Koen Lamers: “Het zijn uiteindelijk onze klanten-bouwbedrijven die beslissen hoeveel ze in preventie investeren.

Maar onze bekistingssystemen zijn altijd gericht op veiligheid. We hebben oplossingen voor alle soorten bedrijven: kleine, middelgrote en grote. Het is namelijk de bedrijfsfilosofie en niet de bedrijfsgrootte die bepaalt hoeveel aandacht naar veiligheid gaat.”

Vier punten

Klanten krijgen bij elke levering van een bekistingssysteem altijd een plan van Doka. Het bevat een soort veiligheidscharter, dat waakt over vier aandachtspunten die relevant zijn voor de veiligheid wanneer het systeem en de bijhorende producten gebruikt worden op de bouwplaats. De vier punten hebben betrekking op de werkomgeving, randbescherming, verticale bereikbaarheid en tenslotte transport-/hijs- en werktuigen.

Brecht Diependaele: “Voor elk niveau op de bouwplaats hebben we gedragsvoorschriften die essentieel zijn voor de veiligheid. De aannemer weet heel duidelijk wat hij moet doen en laten.”

Het plan omvat bijvoorbeeld een schema, dat illustreert welke handelingen gepast zijn en welke gebannen moeten worden, zowel op hoogte als op de begane grond.

18 Bouwbedrijf • september 2019

Koen Lamers: “Voor de werkomgeving hebben we verschillende werkplatformen. Ons Xsafe Plus platform is het meest omvattend en creëert een uiterst veilige werkomgeving op hoogte, maar de keuze is vanzelfsprekend ook een kwestie van budget. Wat betreft de randbescherming, zijn al onze systemen uitgerust met borstweringen die vastgemaakt kunnen worden aan verschillende structuren: betonvloer, houten dragers, bekistingspanelen … De verticale bereikbaarheid kan bijvoorbeeld veilig voorzien worden dankzij onze trappentorens 250. En ook ons aanbod voor transport-/hijs- en werktuigen is ruim en gevarieerd.”

Departement veiligheid

Doka is een internationale onderneming en wordt dus geconfronteerd met regelgeving die verschilt van land tot land. Met het oog op een permanente verbetering van de veiligheid verzamelt het Oostenrijkse moederhuis de infor-

matie die het krijgt van filialen over de hele wereld.

Brecht Diependaele: “In Oostenrijk heeft een specifiek departement de opdracht zich louter bezig te houden met de veiligheid van onze bekistingssystemen. We communiceren daarmee regelmatig vanuit Ternat, om te vertellen over onze ervaringen, de nationale regelgeving, de evolutie van de producten en mogelijke wijzigingen om het nog beter te doen.”

Koen Lamers: “Veiligheid is een onderdeel van onze filosofie, en we proberen die over te brengen en vorm te geven op de bouwplaatsen.”

•

Geïnteresseerd in veilig bekisten? Doka beantwoordt graag al uw vragen op stand 182 op Matexpo.

FREEFALCON, KANSHEBBER OP DE SAFETY AWARD Doka is genomineerd voor de Safety Award van Matexpo met FreeFalcon, een mobiel en flexibel systeem voor valbescherming. De bouwvakker draagt een harnas dat bevestigd is aan FreeFalcon. Hij kan daardoor in alle veiligheid werken in een omtrek van 360 graden en op een afstand tot tien meter. Mocht hij toch struikelen dan belet FreeFalcon onmiddellijk zijn val, een beetje zoals een veiligheidsgordel in een auto. Het systeem kan gemakkelijk verplaatst worden.

FreeFalcon is een mobiel en flexibel systeem voor valbescherming.

MERCEDES

Veiligheid en technologie ontmoeten elkaar op Matexpo Twee hoofdthema’s voor de Confederatie zijn technologische innovatie en veiligheid, en toeval of niet, maar die twee hebben elkaar ook gevonden bij Mercedes. Sales Engineering Manager Nico Van Britsom legt uit.

De Mirrorcam reduceert sterk het risico op een dodehoekongeval.

D

it jaar is er voor het eerst een Safety Award op Matexpo, en Mercedes neemt deel met drie innovaties voor zijn zware trucks van meer dan 7,5 ton. De eerste is de Mirrorcam, letterlijk vertaald de spiegelcamera.

Nico Van Britsom: “Hij kan het risico op een dodehoekongeval elimineren of op zijn minst zeer sterk reduceren. We hebben de zijspiegels vervangen door camera’s. Het scherm hangt op dezelfde plaats als de klassieke zijspiegel, maar dan binnen in de cabine van de vrachtwagen. Het gezichtsveld is groter, de zichtbaarheid is beter, je blijft een perfect beeld van de situatie hebben wanneer de deur geopend is. En belangrijk: het doet er niet meer toe hoe groot de bestuurder is of hoe hij aan het stuurwiel zit. Het gezichtsveld blijft altijd even goed.”

Het gebruik van de Mirrorcam zal weinig of geen

Active Brake A­ ssist kan gevaarlijke situaties met voetgangers, fietsers of objecten autonoom herkennen en automatisch remmen.

aanpassingen vragen van de bestuurder. Door de plaats van de schermen kan hij rijden zoals hij dat gewoon was met klassieke spiegels.

Hij hoeft geen nieuwe automatismen aan te leren. En de spiegel schoonmaken is er ook niet meer bij: de camera houdt zijn lens zelf schoon en is verwarmd zodat hij geen last heeft van condensatie, regen of ijsvorming.

Actieve ondersteuning

Nog twee andere innovaties van Mercedes dingen mee naar de Safety Award: Active Drive Assist en Active Brake Assist met voetgangersherkenning. Deze laatste werkt met een radar boven de nummerplaat en een hoger geplaatste camera. De radar heeft een smal blikveld en dient voor de langere afstand. De camera kijkt rui-

mer en dichterbij. Dankzij computerkracht kan Active Brake Assist gevaarlijke situaties met voetgangers, fietsers of objecten herkennen en automatisch remmen.

Op de eerste plaats wil Mercedes op die manier de veiligheid van alle weggebruikers verhogen. Maar er is nog een tweede aspect.

Nico Van Britsom: “Zelfs een kleine aanrijding met een object is duur. En de eigenlijke herstelling is doorgaans niet het belangrijkste deel van de kosten! De truck die stilstaat, de bestuurder die werkloos is, de bouwplaats die misschien stilgelegd moet worden … Voor je het weet zit je aan vijfduizend euro en meer, dat hoef ik de bouw niet te vertellen.”

Voorkomen is beter dan genezen … En dat is trouwens ook de filosofie

achter Active Drive Assist, de derde innovatie. Deze zorgt er bijvoorbeeld voor dat de vrachtwagen “binnen de lijnen rijdt”, met automatische correctie indien nodig.

Het kan niet gemakkelijk geweest zijn voor de Mercedes om de keuze voor de Safety Award te maken, want er is nog veel meer beschikbaar of op komst: Cornering Assist (zeer handig voor manoeuvres in de beperkte ruimte van een bouwplaats), Urban Predictive Powertrain Control (automatische snelheidscontrole in functie van de aard van de weg) …

Het zijn evenveel bewijzen dat innovatie en veiligheid hand in hand gaan.

•

U bent welkom op alle stands van de vrachtwagenbouwers op Matexpo - maar Mercedes is zeker een bezoek waard.

september 2019 • Bouwbedrijf 19

PROGRAMMA

De Confederatie op Uw beroepsorganisatie organiseert sinds jaar en dag interessante seminaries en infosessies op Matexpo. U bent hartelijk uitgenodigd vanaf 11 september!

Ook onze andere geledingen en partners zijn aanwezig op deze bouwbeurs.

Een kort overzicht.

Woensdag

11/09 Op de openingsdag van Matexpo nodigt de Confederatie u uit op een reeks infosessies die gewijd zijn aan veiligheid, het brandpunt van haar werking in 2019.

Er gebeuren nog altijd te veel ongevallen in onze sector. Onder impuls van onze voorzitter, Paul Depreter, heeft de Confederatie een ambitieus doel gesteld: ons optillen naar de top 5 van landen in de EU met de veiligste bouwsector. Op dit ogenblik zitten we daar nog ver van af.

Nederland, Zweden, Ierland en het Verenigd Koninkrijk doen het veel beter.

Al meer dan 1000 leden hebben intussen een veiligheidscharter getekend. U bent duidelijk bezorgd en wil beter doen. Deze infosessies helpen u!

20 Bouwbedrijf • september juni 2019 2019

WANNEER: woensdag 11 september 2019 vanaf 09.30 u.

PLAATS: Kinepolis Kortrijk.

PROGRAMMA:: 09.30 u.: Registratie en ontvangst met ontbijt.

Ook op 11 september organiseert de cluster complementaire bedrijven in de Confederatie twee seminaries: •

10.30 u.: Verwelkoming door Robert de Mûelenaere (gedelegeerd bestuurder).

Grondwerken: grondverzet en sloopprocedures (13.00

tot 14.30 u.)

10.40 u.: Gedrag: de zwakke schakel in veiligheid door Hans Van Gaver (Samurai At Work).

•

11.00 u.: Werken in besloten ruimtes: praktische aanpak en risicoanalyse door Jurgen de Parmentier (Vlario).

Beide seminaries worden afgesloten met een netwerkmoment op de stand van de Confederatie.

11.20 u.: Keuringen van werfmachines en -materieel door Emmy Streuve en Danny Van Overmeire (Constructiv).

11.40 u.: Stand van zaken van onze veiligheidscampagne Safety My Priority, door Paul Depreter (voorzitter).

Veiligheid in de stellingbouw (15.00 tot

16.30 u.)

TRACIMAT – EEN EVALUATIE

12.00 u.: Mogelijkheid om vragen te stellen.

12.15 u.: Receptie aangeboden door de Confederatie op stand 127 in hal 1; vrij bezoek aan Matexpo.

Op 11 september vindt een colloquium plaats van Valdem, een grensoverschrijdend project dat de kringloopeconomie en het recycleren van bouwafval wil stimuleren. Vlaanderen, Wallonië en Frankrijk nemen hieraan deel.

Het start om 13.00 u. en wordt afgesloten met een eerste evaluatie van Tracimat. Dit systeem voor sloopopvolging en de tracering van sloopafval is nu een jaar actief in Vlaanderen.

Matexpo Vrijdag

Inschrijven kan op www.matexpo.com.

U vindt daar ook het volledige seminarieprogramma.

13/09

Donderdag

12/09 Vlawebo (de Vlaamse wegenbouwers in de Confederatie) organiseert van 08.30 tot 10.00 u. een praktische infosessie over innovatie en digitalisering bij infrastructuurwerken.

De ervaringen van ledenaannemers en hun partners komen uitgebreid aan bod.

Caso (de aannemers van sloopen ontmantelingswerken in de Confederatie) organiseert vanaf 16.00 u. een infosessie over het hoogwaardige hergebruik van sloopmaterialen en bouwafval, in nauwe samenwerking met Groen Beton Vert en de producenten van recycling granulaten. Anne Beeldens (zaakvoerder AB-Roads) vertelt meer over het voorschrijven van wegenbeton met gerecycleerde granulaten. Margo Briessinck (AWV) wordt geïnterviewd over de nieuwe brochure gewijd aan Menggranulaten.

De cluster complementaire bedrijven organiseert van 11.00 tot 12.15 u. een infosessie over de nieuwe richtlijn bemalen. De deelnemers kunnen daarna een broodje nuttigen op de stand van de Confederatie.

De funderingbedrijven in de Confederatie die lid zijn van ABEF – Fedecom organiseren voor de tweede keer hun dag van de d ­ iepfunderingen.

Onderwerpen die aan bod komen zijn onder meer het afkappen van palen en de stabiliteit en begaanbaarheid van werkterreinen. Daarnaast wordt het Oosterweelproject ­voorgesteld.

Start om 16.00 u. Om 18.00 u. begint een walking dinner.

Om 15.00 u. begint een seminarie over betontoepassingen. Fedbeton bespreekt de certificatie in onze sector en het WTCB geeft toelichting bij TV 267 over betonvloeren voor binnen­ toepassingen. FABA (de algemene aannemers in de ­Confederatie) en Fedbeton geven uitleg bij het charter over de levering en de verwerking van stortklaar beton, en ten slotte hoort u meer over het CSC-­ certificaat in ons land. Deze certificering bewijst dat de productie van beton, cement en toeslagmaterialen duurzaam verloopt.

Zaterdag

14/09 Op zaterdag 14 september vindt dan het altijd druk bijgewoonde colloquium van Constructiv plaats. Dit jaar kreeg het de titel de bouw, een stiel met stijl.

Het gaat over de vragen die iedereen in de bouw zich stelt.

Welk imago hebben we? Hoe trekken we jongeren – én minder jongeren! - aan? Hoe motiveren we mensen om in onze sector te blijven? Pedro De Bruyckere en Jo De Poorter zullen veelzeggend cijfermateriaal presenteren.

PROGRAMMA:: 10.00 u.: verwelkoming door Erwin Verheye (Constructiv).

10.10 u.: Colloquium met Pedro De Bruyckere en Jo De Poorter.

11.45 u.: Slotbeschouwing door Fabrice Meeuw (Constructiv).

12.00 u.: Netwerking.

september 2019 • Bouwbedrijf 21

SIGMA

2018 was alweer een recordjaar voor de machineverkoop Nooit werden meer machines voor de burgerlijke bouwkunde verkocht dan in 2018.

Dat blijkt uit de statistieken van SIGMA. Deze federatie groepeert de invoerders en algemeen vertegenwoordigers van materieel voor de burgerlijke bouwkunde, de bouw en de goederenbehandeling.

D

e verkoop van machines voor de burgerlijke bouwkunde brak alle records bij de leden van SIGMA. In aantallen was er stijging met maar liefst 7 % vergeleken met 2017, en dat was ook al een recordjaar.

In 2018 verkochten de leden van SIGMA 6634 machines voor de burgerlijke bouwkunde; het jaar daarvoor waren het er nog 6142.

Deze getallen slaan op alle machines samen. Kijken we naar de verschillende types, dan is het beeld minder eenduidig. De groei is in hoge mate veroorzaakt door de minigravers en de verreikers. Samen waren die goed voor meer dan de helft van de verkochte machines in 2018. Bij de andere types was er in verschillende gevallen geen groei maar een daling. Maar dit had een beperkte invloed op het globale aantal, omdat het gaat om machines waarvan er relatief weinig verkocht worden.

Vooral opvallend was de daling bij de grote machines: de hydraulische graafmachines op rupsen of banden en de wielladers van meer dan 80 pk. Op dat punt is er dus een verschil met 2017: toen was er voor nagenoeg alle types machine een stijging.

22 Bouwbedrijf • september september 2019 2019

Ook in de categorie “overige machines voor de bouw” was er een stijging van het totale aantal. Maar opnieuw lag dit hoofdzakelijk aan de trilplaten en trilstampers, die vooruitgingen van 1465 naar 1530 verkochte exemplaren.

Dit compenseerde de daling van 138 naar 112 machines die opgetekend werd bij de breekhamers, de verbrijzelaars enzovoort.

Goederenbehandeling

2018 was voor SIGMA ook een recordjaar voor de machines voor goederenbehandeling: de magazijntrucks en de vorkheftrucks met een elektri-

Niet alle categorieën profiteerden van het recordjaar. Er was een opvallende daling bij de grote machines.

En de verkoop van generators neemt al sinds 2015 af.

sche of verbrandingsmotor. Maar in dit geval groeiden de aantallen met slechts 1,4 %. SIGMA heeft het zelf over een stabilisering – maar dan op een nooit eerder gezien niveau, met 12 765 verkochte machines.

Merkwaardig was wel dat de elektrische vorkheftrucks met 4,2 % daalden.

Dat was onverwacht, aangezien er steeds meer aandacht is voor het milieu en er nieuwe technologieën zoals lithiumion-batterijen hun intrede doen. Maar deze daling werd gecompenseerd door de stijging bij de verbrandingsmotoren.

Vooral vorkheftrucks op LPG deden het goed, met een toename van 14,2 %.

Ondanks dit dipje blijven elektrische vorkheftrucks het meest populair ons land, en SIGMA verwacht opnieuw groei in 2019. Onder andere de toenemende e-handel en de ontwikkeling van geautomatiseerde oplossingen hebben een stimulerend effect op de magazijntrucks.

Generators

De generators worden verdeeld in twee categorieën: generators voor noodstroom en de echte productiegroepen.

In geen van beide gevallen was er reden

De elektrische vorkheftrucks daalden met 4,2 %. Merkwaardig, gezien de toegenomen aandacht voor het milieu en de verbeterde technologie.

tot juichen. Sinds 2015 is er een dalende trend op deze markt en die werd in 2018 verdergezet.

De daling bij de generators voor noodstroom is moeilijk te verklaren. In 2018 leek de stroomvoorziening niet altijd gegarandeerd te zijn, onder meer toen enkele kerncentrales stilgelegd werden. Maar tegen de verwachting in heeft dit niet geleid tot meer aankopen.

Voor de daling bij de productiegroepen bestaat wel een aannemelijke verklaring. Dit is in hoge mate een huurmarkt.

Maar de verhuurders kopen vaak globaal aan en niet noodzakelijk in ons land. In 2019 zijn de strengere emissienormen van Stage V van kracht geworden. Dit heeft geleid tot een sterke vraag bij de huurders, maar deze liet geen sporen na in de statistieken van SIGMA.

Vooruitzichten 2019

SIGMA verwacht dat dit jaar zal afsluiten met een daling. De verkoop was in het eerste kwartaal nog erg goed.

Maar dat heeft vooral te maken met vertragingen bij de producenten. Zij slaagden er niet in om bepaalde machines nog in 2018 te leveren. Relevanter zijn de nieuwe bestellingen en die vertonen dalingen op alle niveaus. Het is weinig waarschijnlijk dat de leden van SIGMA een klap zullen krijgen zoals in 2008 want er is nu geen sprake van een algemene financieel-economische crisis. Maar dat er een krimp op komst is, staat vast.

2019 zal géén records breken.

De nieuwe bestellingen gaan op alle niveaus achteruit. Maar een klap zoals in 2008 komt er niet aan.

moet onze volgende regering ook maar eens werk maken van een systeem waarbij investeringen die nodig zijn voor het algemeen belang niet door het eerste het beste buurtcomité jarenlang of zelfs decennialang kunnen geblokkeerd worden. Denk maar aan de Oosterweelverbinding, die nu pas van start is gegaan terwijl de eerste spadesteek al in 2006 de grond in had moeten gaan.”

Arbeidsmarkt

Onzekerheid

Hoe groot zal de krimp zijn? Dat hangt van veel factoren af. Door de Brexit zou ons land ongeveer 1 % van zijn bbp kunnen verliezen, met alle gevolgen voor de vraag naar nieuwe machines. Zal president Donald Trump zijn handelsoorlog met China laten escaleren? Dat zou de import van Chinese machines in België kunnen bemoeilijken of duurder maken. Komt er een oorlog tussen Iran en de VSA die de olieprijzen zal doen ontploffen? En wat met ons eigen land? SIGMA-voorzitter Dries Van Haut dringt aan op een investeringsregering.

Dries Van Haut: “Nu de economie goed draait hebben we nood aan een daadkrachtige regering die ervoor zorgt dat de noodzakelijke overheidsinvesteringen gebeuren zodat we onze positieve flow kunnen aanhouden. Misschien

En dan is er nog het vinden van goede medewerkers, het “het grootste probleem waar wij vandaag allemaal mee te kampen hebben,” aldus de voorzitter van SIGMA. Er zijn nauwelijks nog kandidaten beschikbaar, laat staan goede kandidaten.

Dries Van Haut: “De laatste tijd merk ik steeds duidelijker dat dit probleem zich over alle technische beroepen begint te manifesteren. Daar ligt dan ook de grootste uitdaging voor de komende jaren. We mogen nog zoveel machines verkopen, we zullen toch de juiste mensen nodig hebben om ze te onderhouden en te herstellen. De Amerikaanse dichter Ogden Nash schreef ‘People who work sitting down get paid more than people who work standing up.’

Misschien wordt het wel tijd om dat eens te herzien.”

•

Een volledig overzicht van de verkoop van bouwmachines vindt u op sigmafederation.be. september 2019 • Bouwbedrijf 23

-10%* OP UW VERZEKERINGSPAKKET

VOOR EEN BESCHERMING OP MAAT Nu exclusief CADEAU voor u, als lid van de Confederatie Bouw: een werfradio!** Met Build-Safe geniet u van een flexibel verzekeringspakket op maat! En -10% op uw polissen! En als lid van de Confederatie Bouw krijgt u daar nu een exclusief cadeau bovenop: een stevige werfradio!** Ontdek Build-Safe en uw voordeel op go.federale.be/build-safe-confed

De verzekeraar die zijn winst met u deelt

* Actievoorwaarden op go.federale.be/build-safe-confed. ** Aanbod geldig t.e.m. 30/11/19 of zolang de voorraad strekt

Federale Verzekering – Stoofstraat 12 – 1000 Brussel. www.federale.be. Coöperatieve Vennootschap voor Verzekering tegen Ongevallen, Brand, Burgerlijke Aansprakelijkheid en Diverse Risico’s CVBA. Financieel rekeningnummer: BIC: BBRUBEBB IBAN: BE31 3100 0723 3155 - RPR Brussel. BTW BE 0403.257.506 - Gemeenschappelijke Kas voor Verzekering tegen Arbeidsongevallen. Financieel rekeningnummer: BIC: BBRUBEBB IBAN: BE19 3100 7685 5412 - RPR Brussel. BTW BE 0407.963.786

BOUWMANAGER

De opleiding voor degelijk project- en bouwmanagement PRAKTISCH Projectmanagement, de eerste module van de Bouwmanager, begint op 19 november 2019. De normale prijs voor deze module van tien lesdagen is € 2700 (exclusief btw). De drie volgende modules van vijf dagen kosten elk € 1500.

Wie meteen inschrijft voor alle modules betaalt voor de 25 cursus­ dagen slechts € 6300.

Wilt u van elk bouwproject een succes maken?

De bouwprocessen beter aansturen? Bent u een voorstander van digitalisering? Wilt u uw managers voorbereiden op ruimere verantwoordelijkheid? Dan is de opleiding tot Bouwmanager iets voor uw onderneming.

G

oede managers zijn van cruciaal belang voor bouwbedrijven.

Het is niet eenvoudig om een kwaliteitsvol project klaar te krijgen binnen de afgesproken termijnen en budgetten. Zeker niet in onze sector.

Bij de meeste projecten zijn veel en erg verschillende partijen betrokken, die bovendien voor hun werk afhankelijk van elkaar zijn. En bouwprojecten zijn vaak langdurige ondernemingen.

Oplossing

De digitalisering van onze sector en nieuwe werkmethoden zoals BIM en Lean Management zijn zeker een deel van de oplossing. Maar voor de Vlaamse Confederatie Bouw en de ingenieursvereniging ie-net is ook een degelijke opleiding meer dan ooit nodig.

Daarom is er de cursus Bouwmanager. Hij bestaat al verschillende jaren

MAAR LET OP: leden van de Confederatie Bouw krijgen een korting van 30 % op deze cursusprijzen.

Bovendien kan voor de deelname een beroep gedaan worden op de KMO-portefeuille. Ook leden van ie-net krijgen een korting van 30 %.

maar is recent onder handen genomen om de professionaliteit van het projectmanagement en het bouwmanagement in het algemeen te verbeteren. Uiteraard gaat in deze opleiding de nodige aandacht naar de integratie van nieuwe tools in processen.

• People Management; • Innovatie in de bouw.

Deze worden gedoceerd van april 2020 tot december 2020 en omvatten elk vijf cursusdagen. Ze zijn ideaal voor projectmanagers die klaar moeten zijn voor ruimere verantwoordelijkheid in de onderneming. Dankzij deze modules kunnen ze zich verder ontwikkelen op het vlak van algemene managementcompetenties en innovatieve technieken.

Vier modules

Voor wie?

De opleiding Bouwmanager omvat vier modules. De eerste is Projectmanagement voor de Belgische bouw. Deze module loopt van 19 november 2019 tot en met 31 maart 2020 en omvat tien cursusdagen. Ze vertrekt van praktijk­ getuigenissen en is een solide aanvulling op de technische achtergrond van de deelnemers. Die kunnen de bouwprocessen daardoor beter aansturen.

Daarna volgen drie aanvullende modules: • Bedrijfsmanagement;

Voor alle ingenieurs, architecten, bedrijfsleiders, kaderleden en adviseurs die rechtstreeks of onrechtstreeks betrokken zijn bij het managen van bouwactiviteiten of ondernemingen in de bouw, in de rol van ontwerper, opdrachtgever, uitvoerder, leverancier of in een controlerende functie.

•

INFO : Bouwmanager is een opleiding georganiseerd door de Vlaamse ­Confederatie Bouw en ingenieursvereniging ie-net. Nog vragen? Stel ze aan johan.walewijns@vcb.be.

Zie ook www.ie-net.be/bouwmanager. september 2019 • Bouwbedrijf 25

ALLEEN VOOR LEDEN

Unieke collectieve verzekering milieuaansprakelijkheid Dankzij de Vlaamse Confederatie Bouw kunnen aannemers zich nu verzekeren tegen milieuschade.

I

n de voorbije jaren was de behoefte aan een dergelijke verzekering steeds groter geworden. Dit heeft verschillende oorzaken. Europa introduceerde bijvoorbeeld strengere saneringsverplichtingen. Bovendien kun je tegenwoordig aansprakelijkheid zijn voor “schade aan de biodiversiteit”, een begrip dat vroeger niet bestond.

Maar de Vlaamse overheid wil ook dat alle risicovolle toepassingen van asbest verwijderd zijn over vijftien tot

twintig jaar. In een aantal gevallen is dat werk voor gespecialiseerde firma’s.

Maar wanneer het blijft bij zogenaamde eenvoudige handelingen, kunnen ook andere aannemers asbest verwijderen, met alle bijhorende milieurisico’s.

Kortom: het risico dat een aannemer aansprakelijk gesteld wordt voor milieu­ schade, is alleen maar toegenomen.

Nieuw

Probleem: traditionele verzekerin-

gen zoals Alle Bouwplaats Risico’s of de burgerlijke aansprakelijkheid dekken milieuschade niet, of slechts in heel beperkte mate. Asbestschade is zelfs volledig uitgesloten. Daarom nam de Vlaamse Confederatie Bouw contact op met verzekeringsconsulent Marsh Environmental. In samenwerking met verzekeraar AIG Europe werd vervolgens een collectieve verzekering Milieuaansprakelijkheid Aannemers op poten gezet.

TEKEN HET ASBESTCHARTER! Ook dakdekkers kunnen deze verzekering nemen. Maar de Vlaamse Confederatie Bouw raadt dakdekkers aan haar Asbestcharter te ondertekenen. Met de ondertekening engageert de dakdekker zich om te handelen naar de code van goede praktijk Veilig werken met asbestdaken en -gevels.

De ondertekening is een voorwaarde om als dakdekker aanspraak te kunnen maken op deze milieupolis.

zie www.ovam.be. Klikken op Omgaan met asbest – Informatie voor bedrijven en asbestprofessionals – Asbestprofessional.

26 Bouwbedrijf • september 2019

Deze nieuwe verzekering is er alleen voor leden van de Confederatie Bouw.

Het gaat om een collectieve verzekering.

De organisatie Immoterrae nv treedt op als verzekeringnemer ten behoeve van de aannemers. Door op deze manier tewerk te gaan, stond de bouw sterker in de onderhandelingen met de verzekeraars. Immoterrae werd opgericht door de VCB en is een partner bij de ontwikkeling van verontreinigde terreinen.

Welke risico’s?

De volgende risico’s worden gedekt door deze verzekering: • alle vormen van milieuverontreiniging op of vanuit bouwplaatsen die samenhangen met de wettelijke saneringsverplichtingen; • lichamelijke schade aan derden veroorzaakte door verontreinigende stoffen (polluenten); • schade aan de biodiversiteit.

De focus van de verzekering ligt op asbestschade tijdens diverse aannemingswerken. De collectieve verzekering Milieuaansprakelijkheid Aannemers is opgezet als een vangnet onder de gebruikelijke verzekeringen.

Ze komt dus tussen wanneer de tradi­ tionele verzekering dat niet doet.

Voor wie?

Zoals al opgemerkt is deze verzekering er alleen voor leden. Als hun jaaromzet onder de € 15 miljoen blijft, kunnen ze in het collectief opgenomen worden door een vragenlijst in te vullen. Ook ondernemingen met een grotere jaaromzet kunnen deze verzekering nemen. Maar dan moet de verzekeraar eerst akkoord gaan. Bovendien nemen deze ondernemingen de verzekering individueel, met een individuele tariefbepaling.

Zijn verzekerd: de bestuurders van de onderneming, de werknemers (zowel met een vast als met een tijdelijk contract), de interne preventiedienst van de onderneming en de interne milieucoördinator.

Niet verzekerd zijn daarentegen erkende asbestverwijderaars. Ook niet verzekerd: projectontwikkelaars, breekcentrales, externe studie- en adviesbureaus, een externe preventiedienst, een externe milieucoördinator, een externe bodemsaneringsdeskundige en een extern controleorganisme.

Tijdelijke breekcentrales op bouw-

Voor uw borgstellingen maak de sprong naar...

plaatsen die in het traceringssysteem van Tracimat gestapt zijn, kunnen in bepaalde gevallen wel verzekerd worden.

Ten slotte zijn er nog de boringen voor geothermie en de baggerwerken.

Gezien hun risico’s worden ze niet verzekerd, met uitzondering van boringen die minder dan 500 meter diep zijn.

Premies

En de premies? Voor de volledige lijst verwijzen we naar Immoterrae, maar we geven enkele voorbeelden voor een verzekerde periode van drie jaar, van juli 2019 tot juni 2022.

Voor een dakwerker gaan de prijzen van € 500 tot € 1750 naargelang de grootte van de onderneming. Voor een sloper of een wegenbouwer gaan de tarieven van € 750 tot € 2500.

Deze tarieven gelden niet voor ondernemingen met een omzet boven de € 15 miljoen per jaar. Zoals opgemerkt worden de tarieven voor hen individueel bepaald.

•

INFO: U kunt de informatiebrochure over deze polis opvragen bij griet.goossens@vcb.be.

Fideris • expertise sinds 1926 • marktleider • coöperatieve vennootschap die de winsten deelt met haar vennoten

• voor hoofd- en onderaannemers in alle bouwsectoren • hoge ristorno • onze borg verzwaart uw bankkredieten niet

• voor openbare , privé werken en de wet Breyne

Gemeenschappelijke Borgstellingen cv - Ondernemingsnummer 0403.259.880 - RPR Brussel

Groenkraaglaan 5 - 1170 Brussel - T 02 676 19 20 - F 02 513 02 91 - info@fideris.be - www.fideris.be

BOR00104 AdvBouwbedrijf_190x82_dec2015_NL.indd 1

11/01/16 10:43

september 2019 • Bouwbedrijf 27

TRACIMAT - SLOOPBEHEERSYSTEEM

De overgangsperiode liep af op 24 augustus.

Wat nu?

Sinds midden vorig jaar kunnen slopers in een sloopbeheersysteem stappen. Dat heeft voordelen bij de verwerking van het puin. De Confederatie richtte daarvoor de organisatie Tracimat vzw op. De overgangsperiode voor de regelgeving liep af op 24 augustus 2019.

E

ven ter herinnering: het sloopbeheersysteem kwam er om de afvalstoffen van sloop en afbraak beter te scheiden en de verwerking beter op te volgen. Dit stimuleert de kringloopeconomie en het gebruik van sloopafval in hoogwaardige toepassingen. Selectieve sloop en nauwgezette opvolging verhogen immers de kwaliteit en elimineren de milieu- en gezondheidsrisico’s.

Cruciaal is het onderscheid tussen puin met een HMRP (hoogmilieurisico-profiel) en puin met een LMRP (laagmilieurisico-profiel). Sinds 24 augustus 2018 moeten brekers dat onderscheid maken. Granulaten produceren uit HMRP-puin is complexer en dus duurder dan uit LMRP-puin. Een sloper heeft er dus alle baat bij dat hij de breker LMRP-puin kan aanbieden.

De belangrijkste instrumenten en eisen die gecreëerd werden voor het sloopbeheersysteem, zijn: • het sloopopvolgingsplan; • de indeling van puin in de categorieën HMRP en LMRP; • de verwerkingstoelating voor puin; • het sloopattest.

Wanneer het puin afkomstig is van selectieve sloop en wanneer de werken opgevolgd werden door een erkende 28 Bouwbedrijf • september 2019

sloopbeheerorganisatie zoals Tracimat vzw, bestaat de mogelijkheid dat deze laatste een verwerkingstoelating aflevert. Daarmee kunnen brekers puin accepteren als LMRP-puin. De kosten zullen dan lager zijn voor de aannemersloper.

Als alles correct is verlopen kan Tracimat op het einde van de werken een sloopattest afleveren. Dit bevestigt dat de sloop selectief is gebeurd en dat het puin dat werd aangeleverd vrij is van gevaarlijke en storende stoffen.

Vereenvoudigde procedure

De regelgeving stelde een overgangsperiode in die op 24 augustus afliep. Ze bestond in essentie uit een vereenvoudigde procedure. Maar sinds 24 augustus 2019 is op enkele uitzonderingen na

Sinds 24 augustus 2019 is op enkele uitzonderingen na de volledige traceerbaarheids­ procedure van toepassing.

de volledige traceerbaarheidsprocedure van toepassing.

Alles start met de opmaak van een sloopopvolgingsplan. In principe is het de opdrachtgever die dit laat opmaken, maar ook de sloper kan het laten doen.

Dit sloopopvolgingsplan wordt opgesteld door een Tracimat-deskundige.

Tracimat staat ook in voor de conformverklaring van het plan. Met een conform sloopopvolgingsplan in de hand kan de aannemer de nodige verwerkingstoelatingen aanvragen bij Tracimat.

Wat is veranderd?

Om een verwerkingstoelating te verkrijgen bij Tracimat is vanaf 24 augustus 2019 niet alleen een sloopopvolgingsplan maar soms ook een verdere sloopopvolging nodig. Er wordt een onderscheid gemaakt tussen drie situaties.

GEBOUWEN GROTER DAN 1000 KUBIEKE METER

Voor gebouwen groter dan 1000 kubieke meter geldt een uitgebreide procedure. Als er gevaarlijke stoffen zoals asbest aanwezig zijn, moeten deze verwijderd worden. De Tracimatdeskundige controleert ter plaatse of de verwijdering correct en volledig was.

De deskundige vult een checklist in

Cruciaal is het onderscheid tussen puin met een HMRP (hoogmilieurisico-profiel) en puin met een LMRP (laagmilieurisico-profiel).

en geeft op basis daarvan een advies aan Tracimat voor het afleveren van een verwerkingstoelating. De aannemer kan deze toelating aanvragen bij Tracimat. Krijgt hij deze, dan kan hij het puin als LMRP afvoeren naar de breker.

De deskundige maakt ook een controleverslag op. Daarin vermeldt hij de hoeveelheden gevaarlijke stoffen die afgevoerd werden en hun bestemming.

De aannemer meldt het einde van de werken op het digitale portaal van Tracimat. De breker bevestigt op hetzelfde portaal de ontvangen hoeveelheden. Hierna kan de aannemer zijn sloopattest aanvragen bij Tracimat. Hij moet dan ook de bestemming en de afvoerde hoeveelheden van de overige niet-gevaarlijke materialen opgeven.

GEBOUWEN KLEINER DAN 1000 KUBIEKE METER

Voor gebouwen kleiner dan 1000 kubieke meter is de procedure eenvoudiger. Er hoeft geen deskundige aangesteld te worden voor de verdere sloopopvolging. Een controlebezoek en controleverslag zijn dus niet verplicht. Het volstaat dat de sloper verklaart dat de sloop selectief werd uitgevoerd en dat de gevaarlijke materialen correct werden verwijderd en afgevoerd.

Wanneer een ­aannemers-sloper een beroep wil doen op de nog resterende overgangsmaatregelen, moet hij bij Tracimat aangesloten zijn.

Als de aannemer een sloopattest aanvraagt, moet hij een overzicht geven van de afgevoerde hoeveelheden en de bestemming van de gevaarlijke afvalstoffen. Voor de overige niet gevaarlijke stoffen moet hij alleen aangeven hoe deze werden ingezameld.

INFRASTRUCTUUR

Ook voor infrastructuurwerken zijn een controlebezoek of controleverslag niet verplicht. Er hoeft dus geen deskundige aangesteld te worden voor de sloopopvolging. Een verklaring van de sloper dat hij selectief heeft gesloopt en de gevaarlijke materialen correct heeft verwijderd en afgevoerd, volstaat. Bij aanvraag van het sloopattest moet hij een overzicht geven van de afgevoerde hoeveelheden en de bestemming van de gevaarlijke afvalstoffen.

Uitzondering tot 31 december 2019

In de volgende gevallen loopt de overgangsperiode pas af aan het einde van dit jaar: • eengezinswoningen • niet-residentiële gebouwen met een bouwvolume van minder dan 1000 kubieke meter; • hoofdzakelijke residentiële gebouwen met een bouwvolume van minder dan 5000 kubieke meter; • alle overige sloop- en renovatiewerken waarvoor een omgevingsvergunning niet verplicht is.

Deze specifieke werven kunnen tot 31 december 2019 van de overgangsmaatregel profiteren. Dat betekent dat er geen sloopopvolgingsplan opgesteld hoeft te worden. Wel noodzakelijk is een asbestinventaris die door Tracimat conform is verklaard. Maar nadien kan de sloper onmiddellijk een verwerkingstoelating aanvragen.

Maar let op: als een aannemers-sloper een beroep wil doen op deze overgangsmaatregelen, moet hij bij Tracimat aangesloten zijn. Ook de breker dient bij Tracimat aangesloten te zijn.

•

INFO: Meer informatie en een uitgebreid schema van het traceerbaarheidssysteem vindt u terug op www.tracimat.be september 2019 • Bouwbedrijf 29

DAKISOLATIENORM 2020

Geen dakisolatie?

Woning kan ongeschikt verklaard worden!

Woningen die geen dakisolatie hebben, kunnen vanaf volgend jaar ongeschikt verklaard worden. Dat betekent onder andere dat ze niet meer verhuurd mogen worden.

O

p dit moment worden er niet veel strafpunten toegekend voor het ontbreken van adequate dakisolatie. Maar vanaf 2020 krijgt een woning daarvoor 15 strafpunten. Daardoor kan de burgemeester ze ongeschikt verklaren.

De nieuwe situatie is het gevolg van de dakisolatienorm. Eigenaars-verhuurders zullen de gevolgen ondervinden.

Als de dakisolatie te wensen overlaat kunnen in een flatgebouw namelijk alle wooneenheden ongeschikt verklaard worden, en niet alleen de eenheden meteen onder het dak.

Een ongeschikt-verklaring kan leiden tot een jaarlijkse heffing, en zelfs een strafrechtelijk handhaving wanneer de woning toch verhuurd zou worden.

Deze sancties zijn niet van toepassing als de woning door de eigenaar zelf bewoond wordt.

Vanaf 2023: dubbel glas

Vlaanderen telt naar schatting bijna 450 000 woningen zonder dakisolatie.

30 Bouwbedrijf • september 2019

Een kleine 200 000 daarvan zijn huurwoningen. Maar daarnaast heeft 11 % van de Vlaamse woningen nog altijd enkel glas in de ramen. Vanaf 2023 zal een woning ook ongeschikt verklaard kunnen worden wanneer er geen dubbel glas in de ramen zit.

Sancties, maar …

De Vlaamse overheid wil het woningenbestand energiezuiniger maken. Ze heeft daarvoor niet alleen de premies van de netbeheerders ingesteld. De dakisolatienorm bewijst dat ze ook bestraffend wil optreden.

Maar dat laatste moet genuanceerd

Vanaf 2023 kan een woning ook ongeschikt verklaard worden wanneer er geen dubbel glas in de ramen zit.

worden. Op 24 mei 2019 keurde de Vlaamse Regering namelijk wijzigingen goed aan de woningkwaliteitsbewaking.

Zo wordt vanaf 2021 een globale maximale energiescore geïntroduceerd. Wanneer het EPC-kengetal van een woning onder dit maximum blijft, zal dit het ontbreken van dubbel glas of voldoende dakisolatie compenseren. De volgende maxima werden vastgelegd: • open bebouwing: EPC-kengetal 600; • halfopen bebouwing: EPC-kengetal 550 • gesloten bebouwing: EPC-kengetal 450; • appartement: EPC-kengetal 400.

Versoepeling gaat te ver

De introductie van de maximale energiescore zal in de praktijk vaak neerkomen op een versoepeling van de dakisolatienorm.

De Vlaamse Confederatie Bouw kan daar in sommige gevallen mee leven.

Het naleven van de norm kan soms zeer gecompliceerd zijn. Het kan ook zeer duur zijn wanneer er bijkomende werken nodig zijn, zoals een nieuwe borstwering of nieuwe ramen. Maar de VCB staat niet achter de veralgemeende regel die nu ingevoerd is.

De VCB vindt ook dat de minimumnorm voor dakisolatie aan de lage kant is. Het gaat om een R-waarde van 0,75 m²K/W. Maar om een premie voor dakisolatie te krijgen moet de R-waarde minstens 4,5 m²K/W zijn. De minimumnorm is bovendien te zwak om onze bestaande woningen zo energiezuinig te maken als de Vlaamse overheid op de langere termijn zou willen.

•

INFO: Nog vragen? Stel ze aan

tim.vanhelden@vcb.be.

DIENST AAN DE LEDEN

Handige stavingstukken voor het EPB-verslag Uw klant vraagt stavingstukken voor zijn EPB-verslag? Bespaar uzelf een boel werk, en gebruik de modellen van de Vlaamse Confederatie Bouw.

Bij een EPB-verslag horen doorgaans stavingstukken, bewijzen dat bepaalde werken uitgevoerd zijn. Het is doorgaans de aannemer die deze bewijzen aan de aangifteplichtige moet bezorgen.

De VCB kreeg hierover verschillende vragen van de leden. Ze heeft dus voor hen modeldocumenten opgesteld. Een dienst aan de leden, en onrechtstreeks ook aan hun klanten.

Wanneer de aangifteplichtige de nodige stavingstukken niet kan voorleggen, riskeert hij immers een boete omdat hij niet voldoet aan de EPB-eisen.

Een geschikt stavingstuk is ook nodig wanneer men geen standaardwaarden wil gebruiken in het EPB-verslag maar door een gedetailleerde berekening tot

een lager E-peil wil komen.

Toewijsbaar

Deze stavingstukken zijn dus belangrijk. Ze vormen het bewijs dat een materiaal, een toestel, een systeem of een gebouw bepaalde kenmerken of eigenschappen heeft. Belangrijk is dat het stavingstuk toewijsbaar is. Een EPB-verslaggever moet zijn verslag immers baseren op de werken die in de realiteit uitgevoerd zijn.

Een eenvoudige verklaring van de eigenaar, de aannemer of de architect hebben geen bewijskracht.

Voorwaarden

Een stavingstuk voor het rendement van de ketel kan bijvoorbeeld bestaan uit: • de factuur van de geplaatste installatie, met

NIET VERGETEN: VERWIJS IN DE FACTUUR NAAR DE BIJLAGE! Een bijlage met EPB-info bij een factuur kan een stavingstuk zijn. Maar dan moet de bijlage dezelfde datum hebben als de factuur en bovendien moet de factuur verwijzen naar de bijlage.

Een bijlage op zich, zonder verwijzing op de factuur, wordt door het Vlaamse Energieagentschap beschouwd als een verklaring op eer. Het VEA zal de bijlage verwerpen als stavingstuk voor de EPB-aangifte.

vermelding van het adres; • de technische informatie over de ketel; • een gedetailleerde foto waarop het merk en type duidelijk te zien zijn en een overzichtsfoto die toont waar het toestel geplaatst werd.

Voor spouwmuurisolatie kunnen dit stavingstukken zijn: • de factuur voor de isolatie met het adres en het merk, het type en de dikte; • foto’s van de uitvoering van de werken waarop de isolatie duidelijk te zien is; • de technische informatie over de geplaatste isolatie.

In het algemeen moet een stavingstuk aan voorwaarden voldoen. Men kan onder meer de volgende stukken gebruiken: • facturen waarop de adresgegevens of het kadastrale nummer van het betreffende dossier vermeld zijn; • foto’s; • goedgekeurde, onderte-

kende offertes gekoppeld aan minstens één van de twee voorgaande bewijstukken die aantonen dat de uitvoering op het projectadres is gebeurd.

Niet alle foto’s voldoen.

Ze moeten eenduidig weergeven over welk product het gaat en waar het werd geplaatst. Daarom is het meestal nodig om zowel gedetailleerde foto’s als overzichtsfoto’s te maken.

Eventueel duidt men op de plannen aan waar de foto’s genomen zijn.

Foto’s die op geen enkele manier verbonden kunnen worden met een specifieke plaats worden niet als stavingstuk aanvaard. Men had ze even goed op een plaats kunnen nemen.

INFO: U kunt de modeldocumenten aanvragen met een e-mail naar energieconsulent@vcb.be.

Nog vragen? Stel ze aan johan.vandendriessche@vcb.be.

september 2019 • Bouwbedrijf 31

GROEIENDE BEHOEFTEN

VCB engageert zich voor duurzaam betonherstel Het land staat vol betonconstructies, en ook die hebben last van de tand des tijds. Er ontstaat dus een groeiende behoefte aan betonherstel. Steeds meer bedrijven zullen er mee te maken krijgen, ook als ze niet of minder gespecialiseerd zijn.

Een nieuw project zal hun informatie geven en opleiden.

H

et project heet Nieuwe technologieën, producten en inzichten voor een duurzame herstelling van betonstructuren. De Vlaamse Confederatie Bouw heeft er haar schouders onder gezet net als het WTCB, de vereniging van de gespecialiseerde betonherstellers FEREB en de architectenvereniging NAV. Het krijgt financiële steun van het Agentschap Innoveren & Ondernemen.

Drie fasen

Drie dingen bepalen de kwaliteit en de duurzaamheid van betonherstel: de diagnose, de herstelmethode en de uitvoering. Deze moeten correct zijn, en bovendien correct op elkaar afgestemd zijn.

Intussen heeft men veel geleerd over betonherstel. Er werden verschillende technieken en producten ontwikkeld.

Deze verlagen het risico dat de herstelling faalt. Maar ze eisen steeds meer technische kennis, niet alleen van de uitvoerder maar ook van de voorschrijver.

Een kleine groep gespecialiseerde bedrijven passen deze inzichten, technieken en producten al toe. Dit project wil de kennis tot bij de architecten en aannemers brengen. Zo kunnen ze de optimale herstelmethode voorschrijven en uitvoeren.

Concreet

In eerste instantie zal dit project illustreren welke mogelijkheden de recente methoden en producten bieden. De benadering is concreet, onder meer met praktische demo’s.

Met bevragingen zal onderzocht worden welke struikelblokken voor innovatie bestaan in de bedrijven. Deze zullen drastisch verminderd en uiteindelijk geëlimineerd worden met gerichte acti-

viteiten zoals informatiesessies, workshops, werfbezoeken en het opstellen van typebestekken.

Impact op bouwbedrijven

Dit project wil bereiken dat architecten en aannemers met vertrouwen kunnen meewerken aan betonherstel. Dat zal hun marktpositie versterken (zie ook de kadertekst). Aannemers zullen meer kwaliteit kunnen leveren. Hun productiviteit zal stijgen. Daardoor zullen ook hun marges toenemen, zeker doordat er bovendien lagere faalkosten zijn.

Ook bij de bedrijven die zich al gespecialiseerd hebben, valt overigens een omzetstijging te verwachten. Wanneer het belang van hun competenties doordringt, zullen ze vaker ingezet worden als onderaannemer van een niet- of minder gespecialiseerd bedrijf. Maar er is ook een onrechtstreeks effect. Wanneer hun innovatieve methoden en producten positieve aandacht krijgen, zullen ze ook bekender worden bij de voorschrijvers.

Oproep

Wordt u graag betrokken bij dit project? Neem dan deel aan de stuurgroep.

Hij vindt twee keer per jaar plaats.

•

INFO: tim.vanhelden@vcb.be is uw aanspreekpunt bij de Vlaamse Confederatie Bouw. Surf zeker even naar www.duurzaam-betonherstel.be.

STERKERE CONCURRENTIEPOSITIE Wanneer onze ondernemingen de kwaliteit van hun herstellingen optrekken, zullen ze zich ook beter kunnen onderscheiden van buitenlandse ondernemingen. Dit versterkt hun concurrentiepositie. Het is één van de redenen waarom dit project een sterk collectieve aanpak heeft waarbij sectorfederaties zoals de Vlaamse Confederatie Bouw nauw betrokken zijn.

32 Bouwbedrijf • september 2019

uw springplank naar zorgeloos ondernemen

U start of heeft een bedrijf? Vertrouw dan op Formalis:

in samenwerking met

• bij de afhandeling van al uw administratieve formaliteiten; • voor de inschrijving en wijzigingen in de Kruispuntbank van Ondernemingen; • voor onze expertise en kennis van het ondernemerschap.

Meer info via formalis.be

Bent u echt de enige die uw mails leest ?

Bescherm uw professionele smartphone dankzij de gratis beveiligingsapp inbegrepen in Shape. Meer info: business.orange.be/beprotected Op 23 en 24 oktober zijn we aanwezig op Digital Construction Brussels in Tour & Taxis. Kom zeker eens langs op stand 66.

Aanbieding enkel geldig voor nieuwe Orange-klanten met een Shape-abonnement, van 4/3/2019 tot 28/02/2022, en met een Apple- of Android compatible smartphone. Voorwaarden op business.orange.be/lookout.

ORANGE_Conctruction_FR_140x210_NL.indd 1

6/08/19 15:08

JEAN-CHRISTOPHE VANDERHAEGEN

“Smart gaat eerder over het menselijke dan over technologie” De Confederatie Bouw Brussel – Vlaams-Brabant gaat in september helemaal voor smart.

Er is niet alleen haar Summer University gewijd aan Smart Buildings en Smart Bouwplaatsen.

Ze werkt ook mee aan Smart Buildings for Smart Cities, een internationaal congres dat gelijktijdig plaats vindt in Brussel.

D

e Summer University van de CB Brussel – Vlaams-Brabant wordt georganiseerd op 4 september 2019 in Square, niet ver van het Brusselse Centraal Station. Het congres, dat normaal gezien plaats vindt in Lyon, wordt dit jaar georganiseerd op 4 en 5 september, ook in Square.

Voor het congres werkt de CB Brussel – Vlaams-Brabant samen met de Smart Building Alliance France. We vroegen uitleg aan Jean-Christophe Vanderhaegen (directeur van de lokale confederatie).

Jean-Christophe Vanderhaegen: “Smart veronderstelt dat je alle actoren, zowel de private als die van de overheid, op één lijn krijgt voor een gemeenschappelijk doel zoals deelmobiliteit of de renovatie van het gebouwenbestand. Brussel en Leuven tonen de weg, de hoofdstad met de Alliantie Werkgelegenheid-Leefmilieu en duurzaam bouwen, Leuven met zijn initiatief Klimaatneutraal 2030. Een smart city is koolstofneutraal, leefbaarder, ondernemender en beter bestuurd.

Mensen, ondernemingen en overheid zijn er beter connected dankzij de digitalisering, die een hele reeks diensten 34 Bouwbedrijf • september 2019

“ Gebouwen staan

mogelijk maakt. Intelligente stadssystemen maken de overgang naar een duurzame stad mogelijk. En in het centrum van deze transitie staan de gebouwen en de infrastructuur.”

centraal in het leven en vormen het hart van deze transitie JEAN-CHRISTOPHE VANDERHAEGEN

”

SUMMER UNIVERSITY Tijdens de eerste dag van Smart Buildings for Smart Cities (zie de andere kadertekst) vindt ook de Summer University van de Confederatie Bouw Brussel – Vlaams-Brabant plaats. Bij de medeorganisatoren ook het WTCB, de Waalse Confederatie Bouw, ADEB-VBA en Cevora. Het thema is dit jaar Smart Buildings & Smart Bouwplaatsen. Meer informatie staat in het juli-augustusnummer van Bouwbedrijf. De Summer University vindt overigens net als het congres plaats in Square.

4 – 5 SEPTEMBER 2019 SMART BUILDINGS FOR SMART CITIES: EEN CONGRES DAT U NIET MAG MISSEN In Frankrijk kan men niet heen om de Summer Universities gewijd aan Smart Buildings for Smart Cities als men geïnteresseerd is in intelligente gebouwen voor de duurzame steden. Lyon was doorgaans de gaststad voor dit congres, maar dit jaar vindt het plaats in Brussel, dankzij de inspanningen van de Confederatie Bouw Brussel – Vlaamse Brabant en onze Brusselse gewestconfederatie.

U bent er welkom op 4 en 5 september 2019. U kunt er deelnemen aan workshops en seminaries, en experts nemen er het woord over onderwerpen als Smart Buildings, mobiliteit, financiering en businessmodellen, technologie en data, maatschappelijke aspecten en Smart Buildings Alliances.

Op 4 september wordt het startschot gegeven door Jean-Christophe Vanderhaegen (directeur-generaal CB Brussel Hoofdstad en directeur CB Brussel – Vlaams-Brabant), Philippe Close (burgemeester Brussel) en Emmanuel François (voorzitter Smart Buildings Alliance). In het kader van de samenwerking tussen Brussel en Leuven zal Leuvens burgemeester Mohamed Ridouani de initiatieven van de universiteitsstad toelichten.

Menselijk

Smart wordt doorgaans geassocieerd aan nieuwe technologie. Maar vóór alles komt het menselijke aspect benadrukt onze gesprekspartner.

Jean-Christophe Vanderhaegen: “De mens moet centraal staan wanneer we handelen. De technologie is een manier om nieuwe diensten te ontwikkelen. Ik geef vaak het voorbeeld van een bejaarde, al dan niet in een rust- en verzorgingstehuis. Je moet vertrekken van de persoon en dan onderzoeken wat innovatie voor hem of haar kan opleveren, bij hem thuis en in een RVT, en niet omgekeerd.”

Inzet

Smart is een veelomvattend begrip, en de ontwikkeling van een ecosysteem van smart buildings voor smart cities in ons land stelt talrijke eisen. Maar je kunt deze in vier hoofdstukken verdelen.

Jean-Christophe Vanderhaegen: “Eén: de creatie van nieuwe markten.

Deze moeten met innoverende oplossingen bijdragen aan de strijd tegen de klimaatopwarming en aan duurzaamheid op milieu-, sociaal en economisch vlak. Twee: een digitale transitie die een visie ondersteunt die naar gebouwen, wijken en zelfs steden en grondgebieden kijkt als diensten. Drie: open

INFO: Meer informatie staat www.bouwacademie.net.

Bovenaan onder Opleidingen klikken op Summer University.

Deelname is gratis voor bedienen van PC 200 maar vooraf inschrijven op www.bouwacademie. net is verplicht. De andere deelnemers betalen € 140 (exclusief btw) per persoon.

oplossingen die onderling naadloos geïntegreerd kunnen worden. En ten slotte is er vier: zoals opgemerkt moeten alle actoren hun silo-denken achter zich laten en hun krachten bundelen.”

Brussel

En waar staat Brussel op dit gebied?

Is de hoofdstad van België en Europa al smart? Op die vraag moet Jean-Christophe Vanderhaegen helaas een ontkennend antwoord geven.

Jean-Christophe Vanderhaegen: “Nog niet. De basis is gelegd en de goede bedoelingen zijn er, maar alles moet nog gebeuren. In Laken hebben we Tivoli gebouwd, naar verluid de meest duurzame smart wijk in Europa. Maar veel verder staan we niet, op de wifi in het openbaar vervoer na. Het thema staat weer centraal in het gewestelijke regeerakkoord. Er wordt bijvoorbeeld gepraat over de uitrol van 5G. Maar wat er ook van zij, Brussel moet smart worden en de nijverheid moet innovatieve oplossingen helpen vinden. Het congres met zijn workshops en seminaries zal ons hopelijk op weg helpen, want Frankrijk staat al veel verder. Ik hoop dat het voor iedereen een duw in de rug zal zijn.”

•

Inschrijven kan op www.univ-sb4sc.org.

U vindt op deze website meer informatie en het programma van het congres. september 2019 • Bouwbedrijf 35

BRUSSELSE RENOVATIESTRATEGIE

Alle woningen energiezuinig tegen 2050 Kort voor de verkiezingen heeft de vorige Brusselse regering de renovatiestrategie voor het hoofdstedelijk gewest goedgekeurd. Tegen 2050 mogen Brusselse woningen gemiddeld nog slechts 100 kWh per vierkante meter verbruiken.

De Confederatie Bouw Brussel-Hoofdstad werd betrokken bij het opstellen van de strategie en het bijhorende stappenplan.

E

en verbruik van 100 kWh per vierkante meter komt overeen met een Brussels E-peil gelijk aan C+. Het sluit aan op de ambities van Vlaanderen. Daar is een maximaal verbruik van 100 kWh per vierkante meter een van de manieren om te voldoen aan de BENOvatiedoelstellingen.

De goedkeuring van de Brusselse strategie is een belangrijke stap. Woningen en kantoren zijn goed voor 74 % van het energieverbruik in het gewest. 85 % van de 573 000 woningen dateert van vóór 1960, en 30 % van de gebouwen is niet geïsoleerd. Het was dus hoog tijd voor een initiatief, want België zou zijn uitstoot van broeikasgassen met 35 % moeten verminderen tegen 2030.

De bouw zal een sleutelrol spelen bij het bereiken van die doelstellingen. Gezien haar kennis op het terrein werd de Confederatie Bouw Brussel-Hoofdstad (CBBH) betrokken bij het uitwerken van de Brusselse strategie.

Beperkte renovaties

Voor nieuwbouw en ingrij­ pende renovaties heeft het Brussels Gewest al sinds 2015 strikte EPB-eisen, vertelde ons Hugues Kempeneers (manager bij de CBBH).

Hugues Kempeneers: “Maar voor de andere gevallen, de woningen met een beperkte renovatie, waren er nog geen energieprestatie-eisen gedefinieerd.

Dankzij de nieuwe strategie bestaan er nu ook voor deze kleinere renovaties een kader en een stappenplan.”

EPB-certificaat verplicht

Tegen 2025 moet iedere woning in het Brussels gewest een EPB-certificaat hebben, het Brusselse equivalent van het energieprestatiecertificaat (EPC) in Vlaanderen. Tot nu was een dergelijk certificaat in Brussel alleen verplicht wanneer een woning van eigenaar veranderde of te huur aangeboden werd.

Het EPB-certificaat zal een lijst van energiebesparende werken bevatten. Van 2030

36 Bouwbedrijf • september 2019

tot 2050 zal de eigenaar van de woning minstens om de vijf jaar een van de aanbevolen werken moeten laten uitvoeren: dakisolatie, vloerisolatie, muurisolatie, nieuw glas in de ramen, een nieuwe verwarminsinstallatie …

€ 29 miljard

Ongeveer een half miljoen woningen: het gaat hier om een kolossaal volume aan werken, goed voor naar schatting € 29 miljard. De CBBH heeft berekend dat de sector hiervoor 13 000 bijkomende mensen zal nodig hebben, zegt Sihame al Barajraji (manager bij de CBBH).

Sihame al Barajraji: “Er is krapte op de arbeidsmarkt en de uitdaging zal dus zijn het geschikte personeel te vinden. Hierover is een sectoraal kaderakkoord gesloten tijdens de voorbije legislatuur. De Confederatie Bouw Brussel-Hoofdstad zal een partner zijn voor de nieuwe regering wanneer die de afspraken in dat akkoord in werkelijkheid omzet.”

•

INFOS: Nog vragen? Stel ze aan hugues.kempeneers@ confederatiebouw.be of sihame.albarajraji@ confederatiebouw.be.

Zie ook leefmilieu.brussels.

RECALCULATOR

Bereken de energiewinst die een renovatie oplevert Hoeveel zuiniger wordt een woning door dakisolatie, een condensatieketel, een warmtepomp? De Vlaamse Confederatie Bouw ontwikkelde een tool waarmee een realistische schatting gemaakt kan worden. Uw klanten zullen het appreciëren.

schillende scenario’s voorstellen, met beperkte of met verregaande ingrepen.

Aan de hand van de ReCalculator kunnen de bank en de consument zien welke terugverdieneffecten er zijn.

I

Enkele dingen moeten op voorhand gebeuren: • nagaan welke energiebesparende ingrepen mogelijk zijn; • schatten hoeveel deze ingrepen kosten; • berekenen welke impact een ingreep (of een combinatie van ingrepen) heeft op het EPC-niveau of het E-peil.

De laatste stap geeft een berekend energiegebruik vóór en na de renovatie.

Dit is niet hetzelfde als het werkelijke energiegebruik. Het houdt geen rekening met het gedrag van een gebruiker of met het rebound-effect (dat laatste zegt ongeveer dat het verbruik in de praktijk vrijwel nooit zoveel daalt als eerst gedacht).

Daarom corrigeert de ReCalculator het berekende energieverbruik met een factor. Deze correctiefactor is niet constant. Hij wordt gehaald uit een statistische analyse en blijkt het beste gecorreleerd te zijn aan het berekende energieverbruik en de gemiddelde isolatiekwaliteit van de woning.

Vervolgens wordt het gecorrigeerde verbruik vóór en na renovatie vergeleken. Daaruit volgt een realistische schatting van de energiebesparing. Met energiebesparing wordt hier bedoeld “de gemiddeld te verwachten besparing”.

ndien een woning van eigenaar verandert, moet de nieuwe eigenaar binnen de vijf jaar minstens drie energiebesparende ingrepen laten uitvoeren. Dat besliste voormalig minister van Energie Bart Tommelein in het Energieplan 2021 -2030. De nieuwe eigenaar (of eigenaars) kunnen kiezen uit de volgende mogelijkheden: • dakisolatie; • muurisolatie; • nieuwe beglazing; • vloerisolatie; • een condensatieketel, een warmtepomp of een hernieuwbare-energieboiler (een warmtepompboiler of zonneboiler).

Welke energiewinst?

Het is een divers lijstje, en veel eigenaars zullen willen weten hoeveel energiewinst deze ingrepen opleveren in een bestaande woning. Daarom ontwikkelde de Vlaamse Confederatie Bouw de Wat rendeert het meeste, nieuwe beglazing of vloerisolatie? Met de ReCalculator vindt u het antwoord.

ReCalculator. Daarmee kan een realistische schatting gemaakt worden van het resultaat.

Dit heeft verschillende voordelen.

Uw klant zal eerder geneigd zijn te investeren wanneer de financiële voordelen duidelijk zijn. Dankzij de besparing kan hij bovendien maandelijks meer terugbetalen aan een lening. Hij kan dus een hoger bedrag lenen en met het verschil de energiebesparende ingreep financieren.

Als de resultaten van de ReCalculator erg gunstig zijn, kan men de zaak eventueel laten narekenen door gecertificeerd expert. Dat geeft de banken bijkomende garanties. Ze kunnen er zeker van zijn dat ze investeringen in duurzaam vastgoed stimuleren.

Voor wie?

De ReCalculator wordt liefst gebruikt in samenwerking met u, de aannemer. U kunt bijvoorbeeld ver-

Hoe werkt het?

•

INFO: Vragen over de ReCalculator kunt u stellen aan gert.huybrechts@vcb.be of tim.vanhelden@vcb.be van de Vlaamse Confederatie Bouw. september 2019 • Bouwbedrijf 37

ANNICK DE SWAEF EN OLIVIER VANDOOREN

De toekomst van het WTCB en het OCW Het WTCB en het OCW hebben in een korte periode allebei een nieuwe directeur gekregen.

Een ideaal moment om een balans op te maken, en een blik op de toekomst van deze belangrijke onderzoekscentra te werpen. Ontmoeting met Annick De Swaef en Olivier Vandooren, respectievelijk algemeen directeur van het OCW en het WTCB.

H

et Wetenschappelijk en Technisch Centrum voor het Bouwbedrijf (WTCB) en het Opzoekingscentrum voor de Wegenbouw (OCW) zijn geen onbekende voor aannemers. Al decennia lang spelen ze een fundamentele rol in onze sector. We vroegen aan Annick De Swaef hoe ze de toekomst in de wegenbouw ziet, nu ze ongeveer een jaar aan het roer staat van het OCW. Annick De Swaef: “Het OCW werd in 1952 opgericht bij toepassing van de wet De Groote. Zijn missie is het stimuleren van de technische vooruitgang in de wegenbouw door het uitvoeren van wetenschappelijk onderzoek en het verstrekken van documentatie en informatie. In een voortdurend veranderende samenleving blijft de behoefte aan onderzoek om de uitdagingen van vandaag en morgen aan te gaan, enorm groot.”

“We moeten dus inspelen op de nieuwe trends en maatschappelijke ontwikkelingen, maar ook op de verwachtingen en behoeften van zowel wegenbouwers en wegbeheerders als van alle soorten weggebruikers, voertuigen en infrastructuur. Kwaliteit, duurzame wegenbouw, duurzame mobiliteit en veiligheid staan al lang centraal in al onze projecten en activiteiten.”

“Digitalisering is een ander actueel aandachtspunt voor het centrum en de wegenbouw in het algemeen. Laten we 38 Bouwbedrijf • september 2019

samen gaan voor de honderdste verjaardag van het OCW!” Staat het WTCB ook voor nieuwe uitdagingen en ingrijpende veranderingen?

Olivier Vandooren: “Hoewel het WTCB jonger is dan het OCW en dit jaar zijn zestigste verjaardag viert, delen we dezelfde opdrachten en hetzelfde enthousiasme. Als onderzoeks- en innovatiecentrum voor de sector slaan wij de brug tussen fundamenteel onderzoek en de praktijk op de bouwplaats. Om de bedrijven te helpen de kansen te grijpen die de verandering van de huidige bouwsector met zich meebrengt, lanceren we een actieplan dat 5 prioriteiten omvat en een soort contract vormt tussen het WTCB en zijn leden. We hebben dit plan daarom “Give Me Five” genoemd.” (N.v.d.r.: hierover vindt u meer op blz. 40).

Hoe staat u in contact met aannemers? De overheid?

Annick De Swaef: “Bij het OCW situeren onze contacten zich op twee niveaus. In onze statutaire organen, onze Technische Comités en in ons Programmacomité zetelen vertegenwoordigers van aannemers, wegbeheerders en andere spelers in de wegenbouw. Onze huidige voorzitter is ir. Tom Roelants, administrateur-generaal van het Agentschap Wegen en Verkeer (AWV). We

werken ook nauw samen met de Confederatie Bouw en de sectorfederaties (BFAW, FWEV, VlaWeBo), die belangrijke partners zijn.”

“Daarnaast zetten we in op rechtstreeks contact op het terrein en willen we onze diensten dichter bij de spelers brengen, meer bepaald via onze technische bijstand en opleidingen en met onze drie vestigingen (één in elke regio).”

Olivier Vandooren: “Net als bij het OCW bestaan de statutaire organen en de Technische Comités van het WTCB uit aannemers en vakmensen uit de bouwsector. Johan Willemen van Willemen Groep is momenteel voorzitter van het WTCB.” “Bij het W TCB zorgen onze 260 medewerkers ervoor dat de resultaten van het wetenschappelijk en technisch onderzoek van het centrum ten gunste komen van de aannemers in de bouwsector, maar ook van andere professionals uit de sector. De ervaring en het pragmatisme van de ene, in combinatie met de innovatieve geest van de andere, maken het mogelijk om praktische documenten te publiceren, om technisch advies op maat te geven door ter plaatse te gaan, of zelfs om cursussen en opleidingen te organiseren die beantwoorden aan de werkelijke behoeften van de sector. Onze website vormt de hoeksteen van de digitale communicatiestrategie van het WTCB.” “Maar de kracht van het WTCB zijn

Annick De Swaef en Olivier Van Dooren: “Het WTCB en het OCW zijn er voor alle bouwbedrijven, ongeacht hun grootte.”

ook de vele netwerken. De structurele samenwerking met de sectorale organisaties, en meer bepaald met de Confederatie Bouw en de beroepsfederaties, is van cruciaal belang om onze taak tot een goed einde te brengen.”

Is een kmo-aanpak nog mogelijk?

Annick De Swaef: “Het OCW zet zich in voor alle bedrijven uit de wegenbouw, ongeacht hun omvang. Ondanks de schaalvergroting op alle niveaus is en blijft de wegenbouw vooral een kmo-sector. Ongeveer 85 % van de bedrijven zijn kleine en middelgrote ondernemingen.”

“Door hun beperkte omvang beschikken kleine en middelgrote ondernemingen niet altijd over de financiële middelen en het personeel om onderzoek te verrichten en hebben zij specifieke behoeften op het gebied van opleiding, bijstand, enz. Zij moeten echter ook in staat zijn zich te ontwikkelen, een optimale kwaliteit te garanderen en hun positie te behouden of zelfs te versterken. Een gerichte aanpak is daarom noodzakelijk en daar besteden we veel aandacht en zorg aan.”

Olivier Vandooren: “Het WTCB staat ter beschikking van alle aannemers die er de gewenste ondersteuning moeten kunnen vinden, ongeacht de grootte van het bedrijf of zijn activiteitendomein. Zelfstandigen en kmo’s vormen uiteraard het middelpunt van onze aandacht: ze vertegenwoordigen 70%

van de leden van het WTCB en ongeveer de helft van het aantal werknemers in de bouwsector. Dit verklaart waarom zowel de kleinere als de grote bedrijven vrijwel evenveel gebruik maken van … de rechtstreekse en gepersonaliseerde dienstverlening van de afdeling Technisch Advies.”

Wordt de digitalisering van de sector door beide sectoren op een vergelijkbare manier ervaren?

Annick De Swaef: “Het OCW zet zich volledig in voor de digitalisering van zijn interne processen en werking.

We hebben een IT-roadmap ontwikkeld met verschillende prioritaire projecten en we implementeren of nemen deel aan digitaliseringsprojecten ten behoeve van de sector. Een voorbeeld hiervan is het project “URBANWISE Construction”: een prototype van een IT-platform dat ontwikkeld is om de communicatie en de planning van de leveringen in het centrum van de stad en de bevoorrading van de bouwplaatsen (gebouwen en wegen) te optimaliseren.”

“Ter gelegenheid van Digital Construction Brussels 2018 lanceerden we ook het “Digi-Barometer”- project. Het doel van dit initiatief is het meten van de digitaliseringsgraad en -evolutie in de sector. Tijdens de editie van 2019 worden de resultaten gepresenteerd en er zullen aangepaste acties worden uitgewerkt. Het OCW zal ook de WTCB-

werkgroep ‘BIM voor infrastructuur’ leiden.”

Olivier Vandooren: “Sinds het begin van de IT heeft het WTCB een aantal tools en diensten ontwikkeld om de digitalisering van de sector te stimuleren en te ondersteunen. Met de vierde industriële revolutie en de invoering van BIM komt dit proces nu in een stroomversnelling. In België is het de sector die het initiatief heeft genomen door in 2016 het Technisch Comité BIM&ICT op te richten. Uniek in Europa is dat deze sectorcommissie er direct voor heeft gekozen om vertegenwoordigers van alle beroepen samen te brengen. Deze vakmensen hebben kosten noch moeite gespaard om zo snel mogelijk, samen met het WTCB, de eerste referentiedocumenten af te leveren. Hierdoor kon België zijn achterstand ten opzichte van de buurlanden inhalen en zelfs een voorsprong op bepaalde gebieden boeken. Maar er is nog veel werk voor de boeg ...”

“BIM is bovenal een samenwerkingsinstrument. BIM alleen werkt niet.

Onze aandacht gaat vandaag dan ook uit naar de beste manier om de ontwikkeling van digitale vaardigheden van alle betrokken partijen te ondersteunen, waaronder ook die van vakmensen en onderaannemers. Zonder terug te komen op de vele acties die vaak in samenwerking met de Confederatie Bouw tot stand komen, wil ik er ook op wijzen dat we werken aan de oprichting van twee demonstratiecentra die gewijd zijn aan Bouw 4.0 en aan de ontwikkeling van een BIM-ecosysteem, “BIMio” genaamd. Dit online ecosysteem zal de uitwisseling van informatie uit een digitaal model vergemakkelijken, door de relevante gegevens voor ieder vakgebied te bundelen. Door het opvragen van de hoeveelheidsgegevens zou bijvoorbeeld het opstellen van een prijsofferte door de onderaannemer worden vereenvoudigd, terwijl ook het aantal mogelijke fouten wordt verminderd.”

•

INFO : www.wtcb.be – www.ocw.be.

september 2019 • Bouwbedrijf 39

WTCB

Give Me Five : 5 prioriteiten om te veranderen met ambitie en pragmatisme

O. Vandooren Directeur-generaal van het WTCB

D

Op 1 februari 2019 nam Olivier Vandooren de leiding van het Wetenschappelijk en Technisch Centrum voor het Bouwbedrijf over, als opvolger van Jan Venstermans, die na meer dan 10 jaar aan het roer van het Centrum met pensioen ging. Op 30 april stelde de nieuwe directeur-generaal aan de Algemene Raad en aan het Vast Comité een actieplan voor om het WTCB te transformeren teneinde de sector en de bouwbedrijven in het bijzonder beter te begeleiden, maar ook om de kansen te grijpen die geboden worden door deze tijden van ingrijpende en snelle veranderingen. Olivier Vandooren onthult hier de hoofdlijnen van dit plan.

e bouwwereld staat meer dan ooit in de schijnwerpers. We worden geconfronteerd met een nooit eerder geziene mobilisatie van de burgers voor het klimaat. Prijzen staan onder sterke druk door buitenlandse concurrentie. Huisvesting blijft een hele uitdaging voor jonge gezinnen. Dankzij collectief onderzoek en innovatie kunnen we deze maatschappelijke uitdagingen aangaan. Dit maakt deel uit van de essentiële opdrachten die door de bouwondernemingen toevertrouwd werden aan het WTCB. Nu krijgen we met andere woorden de kans om het verschil te maken en zo het imago van de sector te verbeteren.

De bouwsector is immers nog altijd de grootste grondstoffenverbruiker en afvalproducent en is tevens verantwoordelijk voor meer dan 30 % van de CO2-uitstoot.

Door de sterke fragmentering van 40 Bouwbedrijf • september 2019

het bouwproces hinkt de sector ook achterop wat productiviteit betreft.

Deze ligt gemiddeld 30 % lager dan in de andere industrietakken. De technologische en organisatorische verbeteringen die samenhangen met de 4e industriële revolutie zijn perfect aangepast aan onze behoeften. De mogelijkheden die geboden worden door geconnecteerde objecten zijn vrijwel onbeperkt om de bouwplaats, het gebouw (Smart Building) of de stad (Smart City) intelligenter te maken. De transformatie van de sector is dus volop aan de gang. Dit alles komt niet alleen de bouwbedrijven – ongeacht hun activiteiten – ten goede, maar ook de maatschappij in haar geheel.

Als onderzoeks- en innovatiecentrum voor de bouwsector vormen wij een brug tussen het fundamentele onderzoek en de praktijk op de bouwplaats. Om bouwbedrijven te helpen bij het identificeren van de kansen die deze transformatie met zich meebrengt,

lanceren we vandaag een actieplan met vijf prioriteiten dat een soort contract vormt tussen het WTCB en zijn leden.

We gaven het dan ook de sprekende naam ‘Give me Five’.

• De eerste prioriteit van dit actieplan is uiteraard gericht op onze kernactiviteit: toegepast onderzoek en innovatie, uitgevoerd door uiterst competente, gepassioneerde, nieuwsgierige collega’s die openstaan voor een collaboratieve manier van werken. De wereld van vandaag verandert snel, zeer snel. Dit is een zegen en een uitdaging voor een onderzoeks- en innovatiecentrum als het onze. Een zegen, want technologische, maatschappelijke en milieuinnovatie is alomtegenwoordig. Een uitdaging, omdat we meer dan ooit dynamisch en wendbaar moeten zijn om ons voortdurend aan te passen aan de veranderende context en de nieuwe kansen. Flexibiliteit, enga-

De WTCB-collega's: 'Give Me Five' ten voeten uit.

gement en visie moeten daarom deel uitmaken van ons DNA. • De tweede prioriteit is niet minder fundamenteel en is een werk van alle dag: het gaat hier om de dienstverlening aan onze leden. We moeten nog meer inspanningen doen om de vaak specifieke verwachtingen van onze klanten en partners beter te begrijpen. Hierdoor zullen onze acties beter afgestemd zijn op de behoeften; ze zullen vooraf beoordeeld worden op basis van hun toegevoegde waarde en hun werkelijke impact, die achteraf gemeten zal worden. In deze context hebben we onlangs het initiatief genomen tot een aantal ‘projecten in eigen regie’: projecten die volledig gefinancierd worden door de bijdragen en die ons in staat zullen stellen om beter in te spelen op de concrete behoeften, geformuleerd door de professionelen uit de Technische Comités, die elk een specifiek bouwberoep vertegenwoordigen.

• Aangezien communicatie centraal staat in onze samenleving, is de noodzaak om alsmaar meer en beter te communiceren en op te leiden essentieel geworden. Dit vormt dan ook de derde prioriteit van het ‘Give Me Five’-plan. We zullen ervoor zorgen dat we modern en innovatief zijn. En dat we een taal gebruiken die aangepast is aan onze doelgroep. Tot op heden hebben we ook te weinig gebruikgemaakt van de nieuwe sociale media, een probleem dat we op korte termijn zullen aanpakken.

• De vierde prioriteit is evenmin een

verrassing. Wij kunnen de bouwbedrijven niet helpen bij hun transformatie en bij het grijpen van de kansen die geboden worden door de 4e indus­ triële revolutie als we onszelf niet transformeren. Prioriteit 4.0 is daarom een WTCB 4.0 voor een sector 4.0.

• De vijfde en laatste prioriteit ligt in de verdere stimulering van onze sectorale samenwerkingsverbanden en partnerschappen. De allianties die we door de jaren opgebouwd hebben met de verschillende instanties van de Confederatie Bouw werden al vaak met succes bekroond. Onze leden, de bouwsector en, meer in het algemeen, de samenleving in haar geheel plukken hier de vruchten van. Om onze ambities te verhogen, de Technische Comités nieuw leven in te blazen en te verjongen, en de aannemers meer en beter van dienst te zijn, moeten we echter nog meer samenwerken. Het is daarom dat deze wens opnieuw bevestigd werd als één van de vijf priori­ teiten van ons actieplan ‘Give Me Five’.

DE 5 PRIORITEITEN VAN ‘GIVE ME FIVE’ 1. Innoveren met excellentie, visie en openheid 2. Meer toegevoegde waarde voor onze klanten en partners 3. Meer en beter communiceren en opleiden 4. Een WTCB 4.0 voor een Bouw 4.0 5. Gestimuleerde samen­ werkings verbanden en ­partnerschappen

Dit actieplan moet alle aannemers ten goede komen, die bij het WTCB steeds de gewenste ondersteuning moeten kunnen vinden, ongeacht de grootte of het werkterrein van hun bedrijf.

Zoals u begrepen hebt, toont uw onderzoekscentrum met het ‘Give Me Five’-plan duidelijk zijn ambitie: de sector helpen om zich te transformeren, zodat hij met enthousiasme en pragmatisme de kansen kan grijpen die geboden worden door de huidige technologische, economische en maatschappelijke uitdagingen. september 2019 • Bouwbedrijf 41

WTCB

De WTCB-activiteiten van 2018 belicht Het laatste jaarverslag geeft een overzicht van de activiteiten van uw sectorale onderzoekscentrum, met zowel de acties die het al jaar en dag uitvoert als de acties die recentelijk van start gegaan zijn om tegemoet te komen aan de uitdagingen waarmee de aannemer vandaag de dag geconfronteerd wordt. Hierna volgt een korte samenvatting van dit verhelderende document dat zich voornamelijk van de vorige uitgaven onderscheidt door de plaats die ingenomen wordt door het menselijke aspect. Het was immers de bedoeling om aan te tonen dat de grote rijkdom van het WTCB vooral gelegen is in de talenten en het enthousiasme van zijn 257 medewerkers ...

E

én van de voornaamste dingen die in het oog springen in de meer dan zestig bladzijden van het laatste jaarverslag van het Wetenschappelijk en Technisch Centrum voor het Bouwbedrijf, is de grote hoeveelheid fotoportretten en getuigenissen van WTCB-medewerkers. Het jaarverslag is misschien wat minder uitgebreid dan vroeger, maar belicht wel tal van projecten of werkzaamheden die gewijd zijn aan de uitdagingen waarmee we vandaag de dag geconfronteerd worden.

De wereld verandert ... en de bouw vormt hierop geen uitzondering!

‘Het WTCB heeft altijd al geanti­ cipeerd op veranderingen om de aannemer in staat te stellen om er enthousiast en pragmatisch mee aan de slag te gaan’.

Zo vatten Olivier Vandooren en Johan Willemen, respectievelijk directeurgeneraal en voorzitter van het WTCB, van bij het begin de filosofie van ons sectorale onderzoekscentrum samen.

Deze aanpak valt volgens hen goed te rijmen met de grote maatschappelijke uitdagingen van vandaag. Deze manifesteren zich op de meest uiteenlopende gebieden, zoals klimaatbescherming, buitenlandse concurrentie die de p­ rijzen 42 Bouwbedrijf • september 2019

sterk onder druk zet en toegang tot huisvesting voor jonge gezinnen. Al deze problemen vragen om nieuwe oplossingen! Zo is het perfect mogelijk om het grondstoffenverbruik en de afvalproductie te beperken en de productiviteit te verbeteren door gebruik te maken van een innovatieve aanpak, zonder dat de aannemer een digitale robot wordt!

Mensen en hun knowhow blijven de hoeksteen van de strategie.

Wat nieuws binnen het WTCB?

In dit hoofdstuk stelt Johan Vyncke, algemeen raadgever, het nieuwe Technische Comité ‘Smart & Sustainable Constructions’ voor, dat zich toelegt op duurzame en slimme gebouwen. Peter Wouters, directeur Normalisatie en Certificatie, en Georges Klepfisch, algemeen afgevaardigde, hebben het op hun beurt over de manier waarop normen de kwaliteit, veiligheid en duurzaamheid van bouwwerken kunnen bevorderen. De WTCB-leden kunnen meer dan 1.200 van deze normen gratis downloaden via de website www.wtcb.be. Jörg Wijnants, directeur Informatie en Bedrijfsonder­ steuning, geeft een woordje uitleg bij de herziening die de website afgelopen jaar ondergaan heeft om beter tegemoet

Met 300 tests per jaar kunnen we stellen dat het laboratorium ‘Akoestiek’ helemaal op kruissnelheid is.

te komen aan de wensen en gewoontes van de aannemers waarvoor het gebruik van dit kostbare instrument essentieel geworden is.

Technische installaties

In dit hoofdstuk komen onder meer het integrale ontwerp van instal­ laties voor sanitair en verwarming aan bod via het project Instal2020 (www.instal2020.be) evenals de sanitaire toren van het WTCB, een hoogtechnologisch laboratorium van wel 22,5 meter hoog. Xavier Kuborn, projectleider, beschrijft op zijn beurt het ambitieuze onderzoeksproject In-Vent-Out over de afvoer van vervuilde lucht en rookgassen, een onderwerp dat veel complexer is dan het lijkt. Christophe Delmotte, hoofdprojectleider, analyseert dan weer de toekomst van batterijen in slimme systemen, terwijl Vincent ­Jadinon, senior

Materialen en bouwsystemen

hoofdadviseur bij de afdeling Technisch advies, van mening is dat het tegenwoordig mogelijk is om schade door waterlekken te voorkomen.

Bouw 4.0

Hier beschrijft Bart Ingelaere, directeur Informatie- en beheertechnieken, het salon Digital Construction Brussels als het ideale moment om de aannemers te sensibiliseren over de kansen van de digitalisering. Maria Huerdo Fernandez, senior hoofdadviseur, heeft tot taak om hen in deze context bij te staan. Zo kunnen de bouwprofessionals gemakkelijker aan de slag met BIM dankzij een protocol dat gedownload kan worden via de website www.bimportal.be.

Loredana Moro, projectleider, beschrijft hier de oppuntstelling van een proef die uitgevoerd kan worden tussen het aanbrengen van de PUR en de dekvloer. Verder wordt er een voorstelling gegeven van Modul’Air, een systeem van geprefabriceerde gevelmodules voor versnelde renovatie. Levi Geerts, hoofd­ adviseur Technisch advies, legt in dit hoofdstuk tevens uit dat alle nieuwe problemen die zich stellen op de bouwplaats systematisch besproken worden binnen de Technische Comités.

Wat het thema comfort en gezondheid betreft, neemt het laboratorium ‘Akoestiek’, dat in 2018 niet minder dan driehonderd tests heeft uitgevoerd, een unieke plaats in op Europees niveau.

Milieu en circulair bouwen

Aline Vergauwen, projectleider, stelt het ‘Label Circulair Gebouw’ voor, waarmee het WTCB de sector wil inspireren om doordachte, duurzame keuzes te maken. Het WTCB is er om de innovatieve ideeën van zijn leden waar te maken en hen te begeleiden bij deze aanpak (zie www.c-tech.brussels). Lisa Wastiels, adjunct-laboratoriumhoofd, geeft een woordje uitleg bij ‘TOTEM’, een tool om materiaalkeuzes te objectiveren op basis van hun milieu-impact.

Energie

Gust Van Lysebetten, projectleider, duidt erop dat ondiepe geothermie helemaal geen rocketscience is en een duurzame bron van thermische energie vormt. En hoe kunnen we de energie­prestaties van ons vooroorlogse gebouwenerfgoed verbeteren? Deze problematiek wordt aangekaart binnen het project ‘P-Renewal’. Want, zoals ook aangehaald wordt door Eddy Mahieu, hoofd van de afdeling Technisch advies, ‘staat de bouwsector voor de uitdaging om ook de bestaande gebouwen energiezuiniger te maken’.

•­

Voor meer informatie over al deze onderwerpen volstaat het om te klikken op www.wtcb.be. september 2019 • Bouwbedrijf 43

Een trap die aan de buitenkant van de eigenlijke auditoria hangt, verbindt de niveaus. (© foto: Jean-Michel Byl)

VALENS - CEGELEC

Hightech auditorium voor de ULB De Franstalige Vrije Universiteit Brussel verwent haar studenten medische wetenschappen en geneeskunde. In het komende academisch jaar krijgen ze les in vier ultramoderne auditoria.

De officiële opening is voor september, maar Bouwbedrijf ging nu al praten met onze leden Valens en Cegelec.

D

e auditoria liggen op campus Erasmus van de ULB. Ze waren hoognodig, want er was niet meer genoeg plaats voor de studenten geneeskunde, bewegingswetenschappen en volksgezondheid. Tel daarbij op dat ook de studenten farmaceutische wetenschappen over enkele jaren op de campus les zullen krijgen, en een nieuwbouw drong zich op. De auditoria zullen ook dienst kunnen doen voor prestigieuze internationale congressen en conferenties van de ULB.

Design & Build

Het gaat om een Design & Build-project. Ons lid Valens (een onderdeel van Eiffage) haalde opdracht binnen in samenwerking met Art & Build Architect en het studiebureau. Cegelec (een onderdeel van Vinci Energies) voegde zich later bij hen als partner voor de uitvoering. Dat gebeurde al kort na de toekenning van de opdracht, zodat deze onderneming volledig betrokken kon worden bij het voorafgaande studiewerk.

Het project kreeg zijn stedenbouwkundige vergunning in december 2017, vertelde ons Coraline Guyot. Zij was bij Valens verantwoordelijk voor deze bouwplaats.

Coraline Guyot: “In april 2018 begonnen de werken. Ze hebben veertien maanden geduurd. De voorlopige oplevering vond plaats aan het einde van juni 2019. De ULB stond 44 Bouwbedrijf • september 2019

erop dat de gebouwen klaar zouden zijn vóór het begin van het academisch jaar 2019-2020. Dat creëerde heel wat stress maar het is ons gelukt.”

Gebouw W, een soort parallellepipedum met afgeronde hoeken, meet 30 op 50 meter en heeft een totale vloeroppervlakte van ongeveer 5000 vierkante meter. Het huisvest drie auditoria die toegankelijk zijn vanop het gelijkvloers. Daarboven ligt een enorm vierde auditorium. De gevel is afgewerkt met roestkleurige metalen platen, die de ondoorzichtige stukken van de gordijnmuren bedekken.

Coraline Guyot: “De gordijnmuren van de gevel bestaan uit ramen en ondoorzichtige stukken om meer controle te hebben over het licht en de zonnewarmte.”

Atrium

Wie het gebouw binnenkomt langs de grote ingang betreedt een atrium van 700 vierkante meter met vloerverwarming. Langs daar kun je naar de auditoria, maar de ruimte kan ook dienen als receptie tijdens een congres. Opvallend is de trap die in het atrium aan de buitenkant van de auditoria hangt. Vanop de hoogste verdieping heb je een mooi uitzicht op het natuurreservaat van Vogelzang. Het hoge plafond is afgewerkt met gelijmd strookhout, wat het geheel een bijzonder cachet geeft.

De gevel is deels bedekt met roestkleurige metalen platen. (© foto: Jean-Michel Byl)

Het grote auditorium met 772 zitplaatsen. (© foto: Jean-Michel Byl)

Auditoria

Het grote auditorium is geschikt voor optredens. Het Twee van de drie onderste auditoria hebben een kleine heeft bovendien twee schermen aan de zijkant, die kunnen 150 zitplaatsen, het derde telt er net geen 330. In het boven- gebruikt worden tijdens vraag-antwoordsessies. Het beton ste auditorium is met ruim 770 zitplaatsen groter dan de drie en de technische installaties zijn zichtbaar, net als in de rest andere samen en is uitgerust met een regiekamer en twee van het gebouw. De ULB wilde dat om zelf het onderhoud ruimtes voor vertalers. Cegelec plaatste de ultramoderne van het gebouw te kunnen doen, aldus Coraline Guyot. De technische installaties. Een veelomvattende opdracht, aldus enige uitzondering op deze sobere afwerking zijn de toiletten.

Business Unit Manager Vincent Deleersnyder.

Vincent Deleersnyder: “We werden in augustus 2017 als partner bij dit project betrokken voor de HVAC, de elektrici- Astrid teit, het sanitair, de multimedia, de brandbeveiliging … We In de auditoria kun je een beroep doen op ASTRID, een wilden zo vroeg mogelijk tussenkomen om de waterleidingen gespecialiseerde telecomoperator voor hulp- en veiligheidsdiensten. In de toekomst komt daar DECT bij, Digital en de luchtbehandeling zo goed mogelijk in het geheel Enhanced Cordless Telecommunications. Door te integreren. We plaatsen dergelijke installaties deze draadloze technologie zijn docenten-artniet elke dag in auditoria. De grote uitdaging was het ventilatiesysteem, want dersen altijd bereikbaar als ze dringend nodig gelijke ruimtes stellen hoge eisen aan de zijn in het nabijgelegen ErasmusziekenHet ventilatie-­ huis. Dergelijke installaties zijn een uitakoestiek en de snelheid van de luchtsysteem was een stroom. De coördinatie met de voldaging, vertelt Vincent Deleersnyder, tooiing moest perfect zijn.” want de betonnen muren zijn zo dik uitdaging. Er werden dat ze geen elektromagnetische golhoge eisen gesteld Excellente akoestiek ven doorlaten. aan de akoestiek In de auditoria is er een versterkt Technische ruimte Wifi-signaal. Ze zijn uitgerust met leden de snelheid van verlichting en voor elke stoel is er een Ons bezoek aan het gebouw werd luchtstroom. stopcontact voor een portable, wat eerder afgerond op het dak, waar zich een technische ruimte van 800 vierkante meter zeldzaam is in de Belgische auditoria. Maar bevindt. In de toekomst wordt het een groenhet comfort van de studenten en de interactie met de docenten stonden dan ook voorop. De dak, en de eerste sprietjes zijn al zichtbaar. Bij uitstekende akoestiek – ter plaatste getest door Bouwbehet afscheid benadrukten onze gesprekspartners dat de drijf! – maakt een microfoon overbodig wanneer een student samenwerking tussen Valens en Cegelec vlekkeloos verliep. een vraag wil stellen.

Coraline Guyot: “Het was een plezier om met Cegelec te Vincent Deleersnyder: “Dankzij een van de systemen die werken. Ze waren een proactieve onderaannemer die voluit we installeerde kun je de spreker in een auditorium ook zien meedeed als partner.” op een scherm in de drie andere en in het atrium. De zalen Vincent Deleersnyder wees op een andere verheugende zijn alle vier uitgerust met laserprojectie en een ringleiding- vaststelling: op geen enkel moment moesten de werken stilsysteem voor slechthorenden. De ULB had dat gevraagd met gelegd worden voor een ongeval. En dat is iets wat we héél het oog op conferenties en congressen.” graag benadrukt zien in Bouwbedrijf …

•

september 2019 • Bouwbedrijf 45

LEDENVOORDELEN SEPTEMBER

SIEVI VIPER De Viper-productfamilie biedt nu de met metaalvrije, van textiel gemaakte bescherming tegen indringing en het nieuwe Boa®M4rolmechanisme uitgeruste Viper Roller High+ S3. Als bovenmateriaal ademend en waterafstotend microvezel. Betere ventilatie dankzij de ademende 3D-dry®-voering. Extra ondersteuning geeft de memory foam enkelbescherming, die zich onder invloed van warmte naar de voet van de gebruiker vormt.

tingn r o k 10%alle leden vaouw

B voor ratie e d e f n de Co

CONTACT Guido Smeets Tel. 0473 23 04 82 guido.smeets@sievi.com

www.sievi.com 46 Bouwbedrijf • september 2019

De verlaagde btw-tarieven in de bouwsector Tweede uitgave van het referentiewerk De btw lijkt voor sommigen kinderspel en voor anderen een onontwarbare knoop. De btw-tarieven die van toepassing zijn in de bouwsector vormen een bijzonder uitgebreide en complexe tak van deze materie en zij wijzigen bovendien voortdurend. Het toenemende aantal wettelijke en administratieve regelgevingen inzake btw, alsook de bijzonder uitgebreide Belgische en Europese rechtspraak, maken het voor de bouwbedrijven allesbehalve eenvoudig.

Alle geüpdatete informatie rond de btw-tarieven voor renovatiewerken, afbraak-herbouw, sociale woningbouw,… vindt u nu overzichtelijk terug in dit unieke boek, dat u het tijdrovende opzoekingswerk in de uiteenlopende bronnen bespaart. Bovendien zorgt een gedetailleerde trefwoordenlijst voor de nodige hulp bij het bepalen van het btw-tarief van een specifiek werk in onroerende staat.

Het werk is uitgegeven door Kluwer en telt 250 pagina’s. De Confederatie Bouw kan het aan haar leden aanbieden tegen de voordeelprijs van 50 € (papier of e-book) of 65 € (papier en e-book).

Niet-leden en andere geïnteresseerden kunnen het bekomen tegen de prijs van 85 € of 110 € (wat de prijs is waarvoor Kluwer het verkoopt). Dit boek is ook beschikbaar in het Frans met als titel: La TVA et les taux réduits dans le secteur de la construction

Bestelformulier

Mailen naar bestellingen@confederatiebouw.be of bestellen via de e-shop.

Ondergetekende (naam en voornaam): …………………………......................................................................…………………………………………………

Onderneming: ………………………………….....................................................................…………………………………………………………………………….…………………….

Facturatieadres: ………………………….....................................................................……………………………………………………………………………………………………….

Postcode: ……………………….

Gemeente: ………….........................................................…….……………………………………………………………………………….

Tel.: .…………………….……………………………………………………………………………

Fax: .………………………………………………………………………………………………………

E-mail: …………………………………………............................................................................………………………………………………………………………………………………………

Ondernemings- of btw-nummer: ………………………………………………………………………………………………………

Lidnummer Confederatie Bouw: ………………………………………………………………………………………………………

Bestelt De verlaagde btw-tarieven in de bouwsector voor de prijs van (prijzen excl. btw): •

Leden: € 50 x ….. ex. (papier of e-book) of € 65 x ….. ex. (papier en e-book)

•

Niet-leden : € 85 x ….. ex. (papier of e-book) of € 110 x ….. ex. (papier en e-book)

Ik stort dit bedrag na ontvangst van de factuur.

Datum en handtekening:

september 2019 • Bouwbedrijf 47

DIGITAL CONSTRUCTION BRUSSELS 2019

Een must voor iedere bouwprofessional!

Na de succesvolle tweede editie van oktober 2018, slaan de Confederatie Bouw en het WTCB opnieuw de handen in elkaar voor de derde editie van Digital Construction Brussels. Deze beurs over digitalisering in bouwbedrijven vindt plaats op 23 en 24 oktober 2019 in Tour & Taxis in Brussel.

ZILVEREN PARTNERS

ThorbiQ building. virtually. anything.

48 Bouwbedrijf • september 2019

D

e Confederatie en het WTCB zijn zich ervan bewust dat onze sector de digitalisering niet kan negeren. Maar uw beroepsfederatie wil dat u de juiste keuzes kunt maken voor uw onderneming. Daarom werd in 2017 voor de eerste keer Digital Construction Brussels georganiseerd, een unieke beurs waarin de noden en vragen van de bouwbedrijven centraal staan.

Ook dit jaar zal er DCB er voor elk wat wils zijn. Beginner of gevorderde,

groot of klein: u vindt er iets. Het aanbod is enorm: tools om uw beheer te digitaliseren, software voor de planning en opvolging van opdrachten, BIM, 3D printing, robotisering, drones, ERP, aanwezigheidsregistratie, e-facturatie, track&trace ...

Met dank aan de exposanten!

Dit evenement zou onmogelijk zijn zonder de talrijke exposanten. We appreciëren ook dit jaar hun massale aanwezigheid.

Digital Construction Brussels gaat verder dan een klassieke beurs. Naast de standen van de exposanten, kunt u deelnemen aan seminaries en infosessies, of een bezoek brengen aan de demonstratiezones. Dit jaar gaan we met Digital Construction ook de internationale toer op tijdens ons tweedaagse Internationaal symposium over BIM. Verder kunt u deelnemen aan workshops, waarop u zelf aan de slag kunt gaan met verschillende technologieën.

september 2019 • Bouwbedrijf 49

MARKANT

Baksteenproductie stabiel in 2018 Vorig jaar werd in België 1,943 miljoen kubieke meter bakstenen geproduceerd.

Dat is ongeveer even veel als in 2017. De in- en uitvoer stegen.

De cijfers in de introductie komen uit het jaarverslag van de Belgische Baksteenfederatie. Ze slaan op de totale productie van alle types samen.

De bakstenen voor gewoon metselwerk waren goed voor 969 000 kubieke meter, of anders gezegd: 49,9 % van het totale productievolume. Het gaat hier exclusief

om geperforeerde bakstenen, want volle exemplaren werden in 2018 in België niet gefabriceerd.

Daarnaast werd 974 000 kubieke meter gevelstenen geproduceerd, de overige 50,1 % van het totaal. De baksteenfederatie maakt hier het onderscheid tussen twee types: de strengpersstenen, goed voor 133 000 kubieke meter, en de handvormgevelstenen, goed voor 841 000 kubieke meter.

Globaal bekeken bleef het totale geproduceerde volume stabiel in vergelijking met 2017; het verschil bedroeg amper een kwart procent. De invoer daarentegen nam toe, tot 126 000 kubieke meter. Dat komt overeen met 6,5 % van de Belgische productie. Volgens een enquête bij de leden van de Baksteenfederatie werd er 661 000 kubieke meter uitgevoerd, opnieuw een stijging ten opzichte van 2017.

De uitvoer kwam overeen met 34 % van de totale productie.

Ten slotte produceerde de Belgische baksteensector ook 495 779 vierkante meter baksteenstrips in 2018.

www.baksteen.be

198 593

1,5 %

Onlangs vond de 87ste conferentie van Euroconstruct plaats.

De vooruitzichten tot 2021 werden er voorgesteld.

Ze gaan uit van een groeivertraging. In de 19 landen die lid zijn van deze organisatie wordt dit jaar gemiddeld een groei van 1,9 % van de bouwproductie verwacht. Maar in de volgende twee jaar zal de groei niet hoger liggen dan 1,5 %. Er bestaan een aantal structurele oorzaken, zoals de demografische druk en de verzadiging van de markt. In de voorbije maanden is daar onzekerheid bijgekomen.

Naar verwachting zal de bouwproductie in ons land dit jaar met 2,6 % toenemen. Dat is dus beter dan het gemiddeld van de Euroconstruct-landen.

WILT U MEER WETEN OVER DE VOORUITZICHTEN? U kunt de samenvatting van de conferentie en de Country Reports kopen bij de Confederatie met een ledenvoordeel. Alleen de Belgische vooruitzichten aankopen kan ook.

MEER INFO: hannelore.vanbilloen@confederatiebouw.be.

50 Bouwbedrijf • september 2019

ALTIJD DE JUISTE VRAGEN STELLEN. Om voortdurend innovatieve antwoorden te vinden.

Alleen wie zich gedurende 115 jaar constant heruitvindt, kan aanspraak maken op de claim altijd de hoogste kwaliteit te leveren. Voortdurende productvernieuwing geeft onze klanten een duidelijk voordeel voor hun dagelijks werk. Ongeacht of het door tijdwinst of verbeterde veiligheid is. De uitvinding van de koperperstechniek en de ontwikkeling van SC-Contur zijn twee goede voorbeelden. Viega. Connected in quality.

viega.be/Over-ons

Veilig bouwen: eerst denken, en dan doen!

Doe mee op is safetymypriority.be Uw engagement belangrijk. Doe mee en signeer het charter op safetymypriority.be cfb-safety-adv-A4 .indd 1

29/01/19 11:00