Power+ augustus 2021 by Embuild

Informatieblad Techlink voor installatiebedrijven speciale technieken

AUGUSTUS 2021 DRIEMAANDELIJKS LEDENBLAD

by Techlink

Elektrificatie wagenpark

Dossier

Thuisbatterijen

by Tech

connected Bij Schneider Electric willen we iedereen in staat te stellen het meeste uit onze energie en natuurlijke bronnen te halen en zowel vooruitgang als duurzaamheid hoog in het vaandel te dragen. We noemen dit Life Is On. Onze missie is om uw digitale partner te zijn voor duurzaamheid en efficiëntie. www.se.com/be/nl

Schneider Electric nv/sa - T +32 (0)2 37 37 502 - customer-service.be@schneider-electric.com

EDITO

De toekomst van de installatiesector De transitie naar slimme geïntegreerde technieken is hoe langer hoe meer dagelijkse realiteit. Onze sector is de motor van de energietransitie. Techlink wil daarom een baken van advies en vertrouwen zijn voor de installateurs en hen begeleiden in de enorme transitie waar ze voorstaan. Toekomststudie LINK2030 (zie pagina 7) toont onze ambitie en het engagement om de leiding te nemen in de energietransitie waarbij we naar duurzame oplossingen streven.

Karl Neyrinck

Techlink is een federatie die alle technieken en installatiebedrijven verbindt, versterkt en vertegenwoordigt. De tijd dat de elektricien, CV-installateur en loodgieter elk apart hun ding kwamen doen, is voorgoed voorbij. De grensvervaging tussen de verschillende beroepstakken zet zich voort. Installateurs gaan zich meer en meer diversifiëren. Daarnaast is er ook aandacht voor het “Ecosysteem” – de wisselwerking tussen fabrikanten, distributeurs, installateurs en bedrijven voor technisch onderhoud en energiebeheer – dat de komende jaren zal veranderen. Om de uitdagingen van de toekomst aan te gaan is samenwerking binnen én buiten onze sector noodzakelijk. De maatschappelijke trends – zoals het veranderende klantenprofiel, de evolutie naar andere bedrijfsmodellen en de “war for talent” – en technische ontwikkelingen gaan zo snel, de vragen worden zo complex, data spelen een steeds grotere rol dat u niet alles alleen kunt. Zowel politiek, onderwijs als het bedrijfsleven moeten meer met elkaar samen werken om het tekort aan goed opgeleide werknemers aan te pakken. Er is aansluiting van het onderwijs op de arbeidsmarkt nodig. Dit kan verbeterd worden via duaal leren. Daarnaast kan Techlink helpen om het imago van de sector te verbeteren door het genereren van meer (positieve) aandacht in de media. Onze beurs Install Day is daarbij de gelegenheid om jonge professionals te enthousiasmeren. Karl Neyrinck VOORZITTER TECHLINK NATIONAAL

COLOFON Confederatie Bouw Lombardstraat 34-42 • 1000 Brussel confederatiebouw.be BTW: BE 406 479 092

Techlink vzw Joseph Chantraineplantsoen 1 • 3070 Kortenberg T. +32 2 896 96 10 info@techlink.be • www.techlink.be

Verantwoordelijke uitgever Dirk De Wolf dirk.dewolf@techlink.be

Director General Kris Van Dingenen kris.vandingenen@techlink.be

Periodiciteit • Oplage 4x per jaar • 3000 Nederlandstalig, 2000 Franstalig

Publiciteit Inge De Ridder T. +32 53 80 87 47 inge.deridder@techlink.be

Vertaling André Verkaeren, Metaphrasis bvba Vormgeving Nikka Cuypers nikka.cuypers@confederatiebouw.be Drukwerk Graphius Surf naar www.techlink.be/fr/magazine om de Franse versie te downloaden.

by Techlink

INSTALLEER ZORGELOOS ZONNEPANELEN Een snelle, veilige en gemakkelijke installatie van zonnepanelen? Met Preflex natuurlijk! Een dubbele solarkabel 4mm2 en een aardingsdraad van 6mm2 met de bescherming van een flexibele Preflex buis. Installatie op een plat dak? Dan is onze starre Polvalit buis uit UV stabiel en versterkt PVC de juiste bescherming voor uw kabels.

RE F .

O M S C H R I J V I NG

V E R P AK K IN G

1234002819

Preﬂex SAFE 25mm + 2x SOLAR 4 + 1G6

Haspel 200m

1234002860

Preﬂex SAFE 25mm + 2x SOLAR 4 + 1G6

Rol 100m

1196041400

Polvalit 20mm UVS Topspeed

1196072400

Polvalit 25mm UVS Topspeed

Een andere ﬂexibele of starre combinatie nodig? Vraag ernaar.

preﬂex.be

INHOUD

50 Nederland

Aken Aken

Kelmis

EUPEN

Eupen

Vennbahn

Verviers

België Duitsland

ST. VITH

Malmedy

Vielsalm

MALMEDY

St. Vith

Luxemburg

Elektrificatie van het wagenpark

Thuisbatterijen: interessant of niet?

Duitstalige Belgische installateurs

De verkoop van EV’s zit volop in de lift. Tegen 2050 zou het volledige wagenpark emissievrij moeten zijn. Maar kan het elektriciteitsnet dat aan? In het energielandschap van morgen zijn EV’s dus een deel van de toekomst. Maar een EV rijdt pas vlot in een aangepast ecosysteem.

Aangezien installateurs erom gekend staan om als pioniers nieuwe technologie te omarmen en vaak een grote interesse hebben voor energiezuinige oplossingen, vonden we het aangewezen om een dossier te wijden aan energie opslaan in thuisbatterijen. Batterijenhausse of niet, doe het overwogen!

Als Belgische beroepsfederatie vertegenwoordigt Techlink het volledige spectrum van installatietechnieken in de Vlaamse, de Franse en de Duitstalige Gemeenschap. Wist u trouwens dat Techlink talrijke Duitstalige leden heeft? We laten Heinen Electrotech en Bastin Elektrotechnik aan het woord.

installatiesector

op basis van risicobeheersing, rapportering en feedback loop

Edito: De toekomst van de

Bedrijfsvoering: Projecten

Technologie: Hoe cyberveiligheid aanpakken als installatiebedrijf?

Toekomststudie: LINK2030

Wetgeving: De aansprakelijkheid

Interview: Duitstalige Belgische installateurs gespot

van installateurs bij de uitvoering van werken

Actualiteit: BIM je weg naar de digitale toekomst!

Actualiteit: Elektrische

Thuisbatterijen: Kies de best

voertuigen maken vaart

passende technologie bij de gestelde uitdaging

Actualiteit: Elektriciteitsnet onder spanning?

Interview: Afscheid van Willy Pauwels

Actualiteit: Aanvaardingsplicht PV Waals Gewest vanaf 1 juli 2021

Smart Charging: E-Mobility meets Renewable Energy

Thuisbatterijen: Telcom houdt de vinger aan de pols van duurzame energie

De medewerker: Commercial Account Manager Inge De Ridder

Thuisbatterijen: Fabrikanten over (thuis)batterijen

Productnews

augustus 2021 • by Techlink

by Techlink

LINK 2030 Toekomstvisie op het Ecosysteem van de multifunctionele installaties

Wil je meer weten over de impact van de energietransitie op jouw werk?

Surf naar www.link2030.be Download het rapport van onze toekomstvisie en bekijk onze webinar!

Toekomststudie

LINK2030: Impact van de energietransitie op onze sector De klimaatuitdagingen zorgen ervoor dat we anders en slimmer met energie moeten omgaan. De energietransitie is dus noodzakelijk en zal voor ingrijpende veranderingen én kansen zorgen in onze sector. Omdat ook de samenwerking tussen fabrikanten, distributeurs, installateurs en onderhoudsbedrijven onvermijdelijk evolueert doorheen deze transitie, hebben de Federatie van Elektriciteit en Elektronica (F.E.E.) en Techlink de krachten gebundeld in een toekomststudie: LINK2030. Op 18 juni 2021 werd deze studie exclusief voorgesteld aan de leden in een online webinar.

Het Europese beleidskader van de Green Deal vormt de grote drijfveer om tot deze studie te komen. De belangrijkste beleidsdomeinen die uitgetekend worden zijn het Clean Energy Package, de Circulaire Economie en de Renovatiegolf. LINK2030 is bedoeld als leidraad en inspiratie voor de politiek (Europees, federaal en regionaal), het onderwijs, de wetenschap, en alle partners in sectoren zoals de bouw, industrie, water en energie. Beide federaties formuleren beleidsaanbevelingen en willen tegelijk inspelen op de marktopportuniteiten om de dienstverlening naar hun leden te verbeteren. Daarnaast roepen ze de beleidsmakers en de bredere sector op om samen de energietransitie op kruissnelheid te brengen. Moderator Hanne Decoutere ging in gesprek met Eric Piers, Gedelegeerd Bestuurder F.E.E., en Director General Kris Van Dingenen over hoe we samen deze energietransitie zullen aanpakken. LINK2030 toont dat ons Ecosysteem echt verandert en eigenlijk al is veranderd. Als installateur speelt u immers een sleutelrol in de energietransitie, in die mate zelfs dat het woord installateur de lading niet meer zal dekken, u zal immers meer en meer ageren als totaaladviseur. De kennis die is gebundeld in LINK2030 helpt u om deze omslag mee te realiseren. Om slagkrachtig te blijven

in een sector in verandering, zal u moeten anticiperen op nieuwe trends, technologieën, wetgeving, enz.

Wat betekent LINK2030 voor de installateur?

- Investeer in samen werking. De

technologische innovaties verbinden alles en iedereen aan elkaar. Het leveren van bijkomende diensten gebaseerd op data afkomstig van de installatie (via IoT, big data, AI, …) wordt belangrijker dan de eigenlijke installatie zelf. De complexiteit neemt dus toe waardoor u niet alles zelf kunt doen en dan zullen strategische samenwerkingsverbanden cruciaal worden.

- Installateur is in toenemende mate spelbepaler. Comfort, duur-

zaamheid en service staan centraal voor de klant. Als installateur bent

u het best geplaatst om advies te geven over welke (totaal)oplossingen voldoen aan de wensen van de klant. ICT is daarbij de component die alle technische oplossingen verbindt. Kortom, wij installeren geen techniek maar comfort. - Investeer in opleiding en ontwikkeling. Als toekomstgerichte werkge-

ver is het belangrijk om in te zetten op technische, digitale en soft (communicatie) skills. Heb oog voor de wensen van professionals van deze tijd, denk aan: het geven van verantwoordelijkheid, ontwikkelingsmogelijkheden en aandacht voor de werk-privébalans. De “war for talent” zet zich immers onvermijdelijk voort, aandacht voor menselijk kapitaal wordt alsmaar belangrijker om de uitdagingen van vandaag en morgen te realiseren. augustus 2021 • by Techlink

by Techlink

De eerste Belgische vakbeurs voor alle installatietechnieken

save ate d e h t

19 NOV 2021

www.installday.be • In het licht van Corona zullen we er alles aan doen om de veiligheid, gezondheid en welzijn van exposanten, medewerkers en bezoekers te garanderen.

• Seminaries rond de energietransitie: op weg naar een duurzame toekomst!

• Steeds meer ondernemers krijgen met digitalisering te maken. Daarom wordt Digital Construction Brussels geïntegreerd in onze beurs.

• Gratis catering.

organisatie:

• Gratis toegang voor bouwprofessionals.

• Meer dan 200 standhouders zullen aanwezig zijn.

mediapartners:

by Techlink

by Techlink by Techlink

initiatief van:

by Techlink

Actualiteit

BIM je weg naar de digitale toekomst! De Topics Trajecten van de Vlaamse Confederatie Bouw en Techlink, met steun van VLAIO, stellen nieuwe ontwikkelingen en innovatieve technologieën in de bouwsector centraal. Building Information Modelling (BIM) is daar één van. BIM wordt namelijk steeds vaker gevraagd en toegepast in de bouwsector. Hoe met je bedrijf BIM toepassen voor technische installaties? Ontdek het in het Lerend Netwerk “BIM voor technische installaties”. Techlink is een voortrekker als het gaat over BIM. We hebben reeds in 2018 TechBiM gelanceerd om de Belgische installatiesector op een juiste manier te laten starten met BIM en het gebruik van BIM efficiënter en toegankelijker te maken. TechBiM is een open ecosysteem dat de ontwerpprocessen, stroom-

lijnt m.b.t. technische installaties, waardoor effectieve samenwerking een feit kan worden. In dit lerend netwerk komen de deelnemers in groepsverband meer te weten over hoe ze het best mee op de BIM-trein voor technische installaties kunnen springen. Met deze opgedane kennis kunnen de bouwprofes-

sionals dit ook effectief implementeren binnen hun bedrijf ’, zegt Kris Van Dingenen, Director General van Techlink. ›››

“

Verwacht je

aan een interactief lerend netwerk waarna je zelf aan de slag kunt gaan in jouw eigen bedrijf.

”

Kris Van Dingenen

augustus 2021 • by Techlink

by Techlink

hlink

Actualiteit

DOELGROEP: • Installatiebedrijven • Algemene aannemers • Advies- en ingenieursbureaus

“

Dit lerend netwerk is de uitgelezen kans om antwoorden te krijgen op mijn vragen rond BIM. Ik verwacht keuzemogelijkheden die ik kan toepassen op mijn eigen bedrijf.

”

VERA DESAUW,

zaakvoerder van Desauw NV ›››

Jouw Topics Traject

ject voor elke organisatie en de impact van BIM op je bedrijf en je medewerkers.

 4 inspirerende en praktische groepsmomenten

Via een pragmatische invalshoek, bekijken we de impact van BIM op je projecten. Iedere deelnemer bepaalt zijn eigen strategie en maakt op basis hiervan keuzes. Via een gezamenlijke analyse wordt dit concreet toepasbaar op jouw bedrijf.

 1 kennismakingssessie

 Leer van experten en andere deelnemers  Indien gewenst, kan je achteraf een bijkomende individuele begeleiding van max. 4 uur krijgen van onze experten.

Topic 3: Wat levert de toepassing van BIM op in een installatieproject? En hoe? What’s “BIM” it for me?

In deze sessie geven we een overzicht van “delivrables” voor technische installaties per fase en per rol en gaan we die ook De samenwerkingsfilosofie is de basis toepassen. van deze sessie. We gaan bekijken wat we willen bereiken en welke actoren betrokken zijn bij technische installaties. We kaderen ook de bestaande standaarden. Topic 1: Wat is praktisch BIM’men? Spreken wij dezelfde (digi)taal? Wat is BIM?

Onze BIM-adviseur geeft uitleg over hoe we effectief kunnen samenwerken. We staan stil bij het BIM-visiedocument, het BIM-protocol, het BIM-uitvoeringsplan en de BIM-modelleerrichtlijnen. Topic 2: Is BIM’men verstandig? Verstandig BIM’men wel! Waarom BIM’men wij of net niet?

We gaan kijken naar de individuele redenen voor elke deelnemer om te BIM’men. Hiervoor onderzoeken we het tra-

by Techlink

• augustus 2021

DATA & LOCATIES: • Zwijnaarde (Huis van de Bouw): 09/09-16/09-23/09-30/09 • Kortenberg (Techlink): 13/10-21/10-28/10- 4/11 • Telkens van 15.00 tot 18.00 u • Prijs: € 500 (exl. BTW)/persoon

In de hoe-vraag, bieden we een overzicht van de keuzes aan: • BIM modelleersoftware • Mogelijke applicaties • Contentbibliotheken (objecten) Topic 4: Wat kost dit? En welk resultaat staat hiertegenover? “BIMpact” voor je bedrijf?

Het financiële plaatje moet kloppen, dus we bestuderen de financiële impact voor jouw bedrijf én voor je projecten. Door praktijkvoorbeelden van collega’s (externe sprekers) zoals algemene aannemers, installateurs, ontwerpers en facility managers kan je een beter inzicht krijgen op het kosten- en resultatenplaatje.

MEER INFO? Neem contact op met Vik Vanackere, BIM advisor, via bim@techlink.be

“

Als deelnemer

verwacht ik na de sessies een duidelijk beeld te hebben van het BIM-traject dat ik kan toepassen in mijn bedrijf.

”

WENDY VANMEERT,

zaakvoerder van Active Energy

Wat u moet weten over thuisbatterijen Met de opkomst van de digitale meter en nieuwe tariefvormen wordt het voor eigenaars van zonnepanelen nog belangrijker om hun opgewekte energie maximaal zelf te verbruiken. Een thuisbatterij is daarbij een waardevolle hulp. Maar hoe werkt zo’n systeem precies? Vitocharge, de thuisbatterij van Viessmann + All-in-one: monofasige 4,6 kVA-omvormer, modulaire batterijcellen en een slimme regeling + Capaciteit: 4, 8 of 12 kWh + Aantrekkelijk en compact design, slechts 250 mm diep + Handzame constructie + Wand- of vloermontage + Configuratie en onderhoud met Viessmann-apps + EEBUS-protocol voor naadloze integratie in energiebeheersystemen + 100% Made in Europe by Viessmann + 10 jaar garantie

Optimaal zelfverbruik

Dimensionering en doel

Een thuisbatterij wordt opgeladen met zonnestroom die een eigenaar van een pv-installatie niet meteen zelf verbruikt. Later stelt de batterij die weer ter beschikking. Zo verbruikt de eigenaar zijn opgewekte stroom zoveel mogelijk zelf, in plaats van overdag overschotten in het net te injecteren en de stroom ‘s avonds opnieuw (duurder) aan te kopen. Waar het aandeel zelfverbruik normaal rond de 35% ligt, kan het met een thuisbatterij zo’n 70% bedragen. Het resultaat is een lagere energiefactuur, een kortere terugverdientijd van de pv-installatie en een minimale afhankelijkheid van het net en prijsschommelingen op de markt.

De capaciteit van een thuisbatterij hangt af van het elektriciteitsverbruik en de grootte van de pv-installatie. Daarbij is het belangrijk te weten dat een thuisbatterij dient om de avond en nacht te overbruggen, niet om een langere periode zonder zon door te komen, noch om zichzelf volledig los te koppelen van het net. Een vuistregel om het ideale batterijvermogen te berekenen, is het totale vermogen van de pv-installatie in Wp x 1.5.

Slimme omvormer Een installatie met een thuisbatterij bestaat uit batterijcellen en een slimme omvormer. Die zorgt voor een optimale werking van de batterij en maximaal zelfverbruik. De omvormer werkt in twee richtingen: hij zet wisselstroom uit de pv-omvormer om in gelijkstroom om de batterij te laden en zet de gelijkstroom uit je batterij om in wisselstroom voor je toestellen. Wie al zonnepanelen heeft en een thuisbatterij wil plaatsen, heeft dus een bijkomende omvormer nodig. Wie een nieuwe pv-installatie met thuisbatterij wil installeren, kiest beter meteen voor een hybride omvormer.

Kostprijs en levensduur De prijs van een thuisbatterij is afhankelijk van de capaciteit van de batterij (in kWh) en de kwaliteit van de batterijcellen. Reken op een totaalbedrag van € 8.000 tot € 10.000, inclusief omvormer en montage. Een thuisbatterij zal na verloop van tijd of na een bepaald aantal laadcycli steeds minder energie kunnen opslaan. De huidige generatie thuisbatterijen gaat gemiddeld 15 jaar of enkele duizenden laadcycli mee. Temperatuur heeft een grote invloed op de levensduur en de prestaties van een batterij: plaats de thuisbatterij dus in een vorstvrije ruimte binnenshuis.

Partners for generations to come www.viessmann.be

hlink

Actualiteit

Elektrische voertuigen maken vaart Er worden geleidelijk meer elektrische voertuigen ingeschreven, maar in de totale autoverkoop vormen ze vooralsnog een kleine minderheid. In het energielandschap van morgen zijn elektrische voertuigen echter een deel van de toekomst. Dit artikel geeft een introductie tot het ecosysteem van elektrische voertuigen.

Sinds de start van de 21ste eeuw beginnen de Battery Electric Vehicles (BEV) en de Hybrid Electric Vehicles (HEV) of samen de Electric Vehicles (EV’s) meer en meer in het straatbeeld te verschijnen. Een EV is vandaag een welbekend alternatief voor een brandstofwagen of Internal Combustion Engine (ICE), ook wel conventionele wagen (CW) genoemd. Op de manier van aandrijving na zijn er visueel amper verschillen waarneembaar. Zo wordt een BEV aangedreven door een elektromotor, die op zijn beurt wordt gevoed door elektrische energie opgeslagen in de batterij van de wagen. Deze batterij kan worden opgeladen door ze op te laden via het net. De klimaatverandering, de luchtkwaliteit in sommige binnensteden en de

by Techlink

• augustus 2021

eindigheid van fossiele brandstoffen zijn een paar redenen voor de toenemende wens om bewust om te gaan met de leefomgeving. Bij de transitie naar duurzame energiesystemen speelt de elektrificatie van transport, lees: EV’s, een grote rol. Elektrificatie van de mobiliteit is geen wondermiddel dat de CO2-impact van het vervoer onmiddellijk zal oplossen, maar het is wel één van de onontbeerlijke eerste stappen naar oplossingen op lange termijn.

Belgische marktcijfers

Statistieken van Febiac, de federatie van autoconstructeurs, tonen dat het aantal nieuwe elektrische en hybride wagens op onze wegen in 2020 zo ongeveer verdubbelde – bijna één nieuwe auto op de vijf beschikt tegenwoordig over een stopcontact.

De coronacrisis heeft de automobielsector echter niet gespaard. Het aantal inschrijvingen van nieuwe personenwagens ging ruim een vijfde achteruit (van 550.000 naar net geen 431.500 auto’s). Het aandeel van hybride wagens schoot omhoog van 4,7% naar 10,9%, dat van volledig EV’s klom van 1,6% naar 3,4% marktaandeel. Eén nieuwe wagen op zeven viel in een van die twee groepen in te delen. De bedrijven zijn daar de drijvende kracht achter de elektrificatie van het Belgische wagenpark. In 20,5% van de nieuwe bedrijfswagens zat namelijk een elektromotor. Delta-EE – een Europees onderzoeksbureau op het gebied van de energietransitie – verwacht 84 miljoen EV’s op

BEGRIPPEN Een EV kan verschillende gedaanten aannemen. Die hebben elk hun eigen kenmerken. • Een BEV (Battery Electric Vehicle) of FEV (Full Electric Vehicle) is een 100% elektrische auto met een batterij en een stekker. • Een HEV of Hybrid Electric Vehicle rijdt op brandstof en een beetje elektriciteit die teruggewonnen wordt als de auto vertraagt of remt. Een HEV heeft geen stekker. • Een PHEV of Plug-in Hybrid Electric Vehicle kan zowel op brandstof als op elektriciteit rijden en heeft een batterij en een stekker. Maar de elektrische actieradius van een stekkerhybride is beperkt. • Een FCEV of Fuell Cell Electric Vehicle is een waterstofelektrische auto. Over deze laatste zijn er “Trias Energetica” gewijs wel wat vraagtekens te zetten, zeker wanneer het personenwagens betreft.

de Europese wegen tegen 2030, waarvan 1,7 miljoen in België volgens EV Belgium (de Belgische federatie voor elektromobiliteit). Tegen die tijd schat men dat 20% tot 30% van de voertuigen in Wallonië en Brussel zal geëlektrificeerd zijn.

Plan van Belgische regering

De wereld is duidelijk op zoek naar een mobiliteit die niet meer door fossiele brandstoffen aangedreven wordt. Dat toont zich in de verkoop van EV’s, maar ook in de wetsvoorstellen die in onze parlementen rondzwerven. Er wordt luidop nagedacht over een ban op fossiele brandstoffen, op zijn minst in de bedrijfswagenparken. Aangespoord door de Europese en dus nationale klimaatdoelstellingen moedi-

REGERING VERGROENT AUTOFISCALITEIT MET BLIK OP DE TOEKOMST Tegen 2026 zal de autofiscaliteit, weliswaar in verschillende fases, grondig wijzigen. Frank Vancamp, Partner bij KPMG Tax & Legal Advisers, is verantwoordelijk voor Automotive, Leasing & Mobility en dus de geknipte man voor een woordje uitleg: ‘De langetermijntrend naar vergroening zal ook na de corona crisis overeind blijven. Bijvoorbeeld Audi Vorst en Volvo Gent zetten volop in op groene technologie. Overheden willen het gebruik van groenere wagens stimuleren en dat vinden we terug in het wetsvoorstel van de minister van Financiën. Om de Europese doelstellingen te behalen (-55% uitstoot van broeikasgassen tegen 2030 vergeleken met het niveau van 1990), moeten alle betrokken partijen – overheden, constructeurs, bedrijven en consumenten – inspanningen leveren. Het is een ambitieus plan dat een horizon geeft voor een aantal jaren. De transitie gaat namelijk niet van vandaag op morgen! Interessant om te zien hoe de auto-industrie gechallenged wordt en evolueert naar geconnecteerde, autonome en elektrische voertuigen. Hoewel er nog discussie is over de precieze datum van inwerking treding, ligt de bedoeling voor om vanaf (september/oktober) 2021 de wagenfiscaliteit uitsluitend nog te berekenen op basis van nieuwe uitstootnormen (WLTP in plaats van NEDC), met een overgangsregime voor voertuigen die op dat moment al waren ingeschreven. Hoe hoger de CO2-uitstoot, hoe lager de aftrekbaarheid. EV’s, ook als ze

gen de verschillende overheden het gebruik van EV’s aan. Met name BEV's staan in het middelpunt van de belangstelling. Bovendien wordt het assortiment uitgebreider (met modellen die betaalbaarder zijn). Bedrijven zetten daar ook almaar meer op in en fiscale drivers helpen een handje.

hybride zijn, kunnen doorgaans volledig in mindering worden gebracht op de bedrijfsbelasting. De ondernemingen hebben er dus financieel belang bij om elektrisch rijden bij hun personeel aan te moedigen. Het personeel zelf trouwens ook, want ook het “voordeel van alle aard”, waarop de werknemer belast wordt, is sterker afhankelijk geworden van de uitstoot. Het fiscale landschap in België is heel versnipperd. Er zijn de klassieke belastingen op federaal niveau. Er zijn de regionale belastingen, die verschillen per gewest. Als je de impact van WLTP fiscaal wil neutraliseren, zal je dat op diverse niveaus moeten afstemmen. Daar is nog geen duidelijkheid over. In eerste instantie moeten de WLTP-normen correcte informatie geven over de uitstoot van de wagens. Maar de gevolgen zijn wel fiscaal, omdat de emissies vaak de basis zijn voor fiscale berekeningen. Het prutsen aan de aftrekbaarheid is voor de wetgever het geliefkoosd instrument. Het biedt echter geen antwoord op het mobiliteitsvraagstuk.’ In de november-editie van Power+ maken we een overzicht van de wijzigingen die de komende jaren zullen plaatsvinden m.b.t. de autofiscaliteit.

Op 18 mei had de federale regering een akkoord bereikt over de principes om het bedrijfswagenpark te vergroenen met maatregelen die operationeel zijn van september 2021 tot en met 2026. Vanaf 2026 moeten emissievrije bedrijfswagens – zoals volledig EV’s – de ››› norm worden. augustus 2021 • by Techlink

by Techlink

hlink

Actualiteit

›››

Opportuniteit voor de installatiesector

‘Dit akkoord is gericht op het genereren van een bijkomende stimulans voor extra laadinfrastructuur en dit in alle gewesten. De mededelingen van de verschillende regeringen en de aangekondigde data van de verschillende maatregelen brengen de marktdynamiek die reeds verscheidene jaren bestond, ten goede of ten kwade, aan het wankelen. Ondanks bepaalde bedenkingen blijft Techlink dan ook enthousiast over deze uitdaging voor de elektrotechnische installateurs’, zegt Sector Manager Renewables Arnaud Etienne. De drie gewesten onthullen geleidelijk hun invoeringsplannen voor de laadpalen: Vlaanderen installeert komende vijf jaar 30.000 bijkomende publieke laadpalen, Brussel voorziet 11.000 publieke laadpalen tegen 2035, in Wallonië wordt er een evaluatie van de Waalse ambities voorbereid. Ook hebben de drie gewesten in maart jongstleden hun respectievelijke eisen m.b.t. de faciliteiten in parkeergarages aangaande elektromobiliteit aangepast. Een goede laadinfrastructuur is noodzakelijk om het gebruik van EV’s te stimuleren. Maar een goede laadinfrastructuur dient eveneens een “slimme” infrastructuur te zijn.

Kan laadinfrastructuur volgen?

Cruciaal is de optimale afstemming tussen de uitrol van de laadinfrastructuur en de continue toename van het aantal in het verkeer gestelde EV’s. Zo zien we vandaag reeds dat de laadinfrastructuur aan uitbreiding toe is om de huidige elektrische vloot van de nodige laadpalen te voorzien. Het private netwerk met o.a. de nadruk op woon-werkverkeer is een belangrijke driver, die dient te worden versterkt door voldoende (semi-) publieke snellaadinfrastructuur. Daarbij spelen de nieuwe mobipunten, die momenteel worden uitgerold in het kader van lokale en vertakte vervoersregio’s, een belangrijke rol. Niet alleen dankzij de noodzakelijke laadinfrastructuur en bijhorende parkeermogelijkheden, maar

by Techlink

• augustus 2021

WERKGROEP “ELEKTROMOBILITEIT” De inzet op elektromobiliteit is groot en het is belangrijk dat Techlink de noden identificeert die prioritair moeten worden aangepakt. Daarom vond er op 8 en 9 juni 2021 een kickoff meeting plaats. Deze werkgroep staat open voor alle geïnteresseerde Techlink leden die willen meewerken aan en meedenken rond dit belangrijke thema.

ook door nieuwe en soms creatieve business modellen breder ingang te doen vinden (bv. deelvervoer, “mobility as a service”, enz.). Naast de publieke laadinfrastructuur zullen eveneens de laadpunten thuis en op het werk een boost geven aan de versnelde elektrificatie van vervoer. Er is een stijgende vraag vanuit de huishoudens zelf, die steeds meer wagens met elektromotor (hybride of volledig elektrisch) zullen gebruiken. In de praktijk zal massale installatie van laadpalen allerlei uitdagingen vormen, bijvoorbeeld bij appartementsgebouwen of voor de betrouwbaarheid van het net. Voorts vormt een doordachte tariefstructuur voor de distributienetgebruikers – de zogenoemde nettarieven voor elektriciteit – een belangrijk aandachtspunt om de verdere elektrificatie niet te belemmeren. Die dient toekomstbestendig en stabiel te zijn om o.a. kleine afnemers zoals de huishoudens aan te zetten tot de nodige investeringen. In mei en juni organiseerde Techlink i.s.m. AVERE Academy, Green Energy Park en de VUB enkele sessies van een halve dag opleiding voor de installatie van laadpalen. Dit was een groot succes! ‘Door zulke opleidingen aan te bieden, wapenen we de installateur met de nodige kennis om in elke situatie de beste oplossing te kiezen voor zijn/haar klant.

Bovendien zijn deze opleidingen uitgewerkt met het oog op het vergroten van kwaliteit en veiligheid bij de installateurs. We zien de vraag naar kwalitatieve installateurs heel snel stijgen. De samenwerking tussen Techlink en EV Belgium is broodnodig om te kunnen voldoen aan deze stijgende vraag. We gaan verder op de ingeslagen weg’, zegt Jochen De Smet van sectororganisatie EV Belgium.

Systeemdenken om de ambitie kort te sluiten!

‘Techlink herhaalt in dit kader ook graag zijn vraag naar aandacht voor een beleidsmatig doelgericht “Systeem denken”. Met “aandacht voor Systeemdenken” pleit Techlink voor een holistische benadering bij het nemen van energietransitie gerelateerde beleidsbeslissingen. Techlink nodigt de gewestelijke en federale overheidsbeslissers dan ook uit om het kader van de elektrische mobiliteit zo te coördineren dat deze vloeiend samengaat met de volledige energietransitie uitdagingen. Dit om de fouten (leergeld?) die in andere sectoren, zoals de fotovoltaïsche, werden gemaakt en waarvoor we vandaag nog steeds het gelag betalen. Een regelgeving die de economische activiteit van een sector op lange termijn voedt via diverse, en soms onoverzichtelijke, lokaal-regionale steunmaatregelen creëert een afhankelijkheid die niet altijd wenselijk is. Daarnaast is de uitbouw van elektromobiliteit natuurlijk ook gekoppeld aan een aangepast – zowel naar investering als uitbating – distributienet, een verdere uitbouw van decentrale elektriciteits opwekking en residentiële energiemanagement systemen (“CEMS”) alsook de introductie van “time-of-use” (ToU) distributienet- en energietarieven. Alle onderdelen moeten kloppen om de ambitie te laten slagen’, legt Technology & Innovation Manager Jan Caerels uit.

VRAGEN? Mail uw vragen naar consult@techlink.be. Arnaud helpt u graag verder.

TETRA

ASTRID

DMR

2G 3G 4G 5G

GSM , LTE

PTP

IOT

PRIVATE

NGIS

Deltapark - unit 4 | Weihoek 3 | B-1930 Nossegem T: +32 2 315 51 00 | contact@ngis.be

www.NGIS.be

OPROEP TOT HET INDIENEN VAN EEN PROJECT Techlink plaatst haar leden graag in de kijker. Dit blijkt ook uit deze editie van Power+. Heeft jouw bedrijf onlangs een interessant project uitgevoerd in het kader van de energietransitie: innovatie, verduurzamen en digitalisatie? Neem dan vrijblijvend contact op met onze redacteur Dirk De Wolf (dirk.dewolf@techlink.be).

augustus 2021 • by Techlink

by Techlink

hlink

Actualiteit

Elektriciteitsnet onder spanning? De verkoop van elektrische voertuigen zit volop in de lift: volgens de voorspellingen zal een miljoen Vlamingen tegen 2030 met een elektrische auto rijden. Tegen 2050 zou het volledige wagenpark emissievrij moeten zijn. Maar kan het elektriciteitsnet dat aan? En welke acties moeten we nemen om dat betaalbaar te houden? Netbeheerder Fluvius verduidelijkt.

Zijn onze elektriciteitsnetten klaar voor de toekomst?

De huidige elektriciteitsnetten beschikken nog over heel wat reservecapaciteit. De groei in de richting van één miljoen elektrische voertuigen (EV’s) kunnen we, met enkele lokale aanpassingen, vrijwel probleemloos aan. De uitdaging komt daarna, wanneer de exponentiële toename naar een volledig emissievrij wagenpark wordt verdergezet. We zullen heel wat netversterkingen moeten realiseren om de netten te laten meegroeien met het wagenpark. We bereiden dit investeringsprogramma dan ook vandaag al voor.

Slim laden: sleutel voor betaalbaarheid

De mate waarin we de elektriciteitsnetten moeten versterken, wordt vooral bepaald door het laadgedrag van de EV-rijders. Het zal erop aankomen om bijkomende piekverbruiken zoveel mogelijk te vermijden. De elektriciteitsnetten worden immers gedimensioneerd op basis van het maximale piekverbruik dat we moeten kunnen realiseren. Als we het bijkomende verbruik van de EV mooi kunnen spreiden over de dag – het liefst op momenten waarop er een relatief laag basisverbruik is – dan zullen de bijkomende netinvesteringen, en bijgevolg de energiefactuur, relatief

by Techlink

• augustus 2021

beperkt blijven. Doen we dit niet en pluggen we onze auto’s bijvoorbeeld allemaal in om 18 uur, dan zouden we tot vier keer meer moeten investeren. Dat wijzen simulaties uit.

Opladen in de praktijk

Wat betekent dat voor u als bedrijfsleider, als installateur? Hoe kan u uw steentje bijdragen aan een betaal bare transitie naar elektrische mobiliteit? Enkele tips om zelf toe te passen en om uw klanten op weg te helpen.

OPLADEN THUIS Een wagen thuis opladen doet u het best traag en gespreid in de tijd. TIP 1

Kies een laadvermogen in functie van uw verplaatsingsgedrag en overdimensioneer zeker niet.

Dat zou leiden tot grote bijkomende piekverbruiken op het net en duurdere energierekeningen voor de gebruiker. Om thuis op te laden, raden we deze laadvermogens aan: • 11 kW om driefasig op te laden via een laadpunt. U kunt 50 km per uur bijladen. • 3,7 kW om éénfasig op te laden via een laadpunt. U kunt 15 km per uur bijladen.

• (2,3 kW om op te laden via het stopcontact. U kunt 10 km per uur bij laden.) Kan thuis opladen niet of onvoldoende snel om technische redenen? Fluvius zorgt voor een verzwaring of spanningswijziging. Voor deze, technisch dikwijls complexe ingreep, geldt een vast tarief van € 524,06. Moet de bestaande aansluiting aangepast worden? Dan kunt u, ook als installateur, online een wijziging aanvragen voor uw klant. Surf naar onze website (www.fluvius.be => Aansluitingen).

TIP 2

Help uw klant met een slimme laadoplossing.

Hij/zij laadt de wagen het best zoveel mogelijk op in combinatie met hernieuwbare energie of op rustige momenten, bijvoorbeeld na 21 uur. Een slimme sturing, in combinatie met de digitale meter, doet de verbruiksfactuur dalen en kan het comfort aanzienlijk verhogen.

TIP 3

Woont uw klant in een appartement? Dan kunt u twee opties aanbieden.

Hij/zij kiest ervoor om het oplaadpunt

aan te sluiten achter de individuele teller, of hij/zij kiest voor slim opladen in groep. Meer informatie en richtlijnen over beide scenario’s vindt u op onze website (www.fluvius.be/nl/thema/ duurzame-mobiliteit/wagen-opladen)

OPLADEN OP HET WERK Meer en meer werkgevers willen laadinfrastructuur voorzien voor hun medewerkers. Bij nieuwbouw of grondige renovatie is het bovendien verplicht. Meer info vindt u op de website van Energiesparen.be. TIP 4

Ga slim om met de beschikbare capaciteit.

Op bedrijfsparkings moet gestreefd worden naar slim opladen in groep. Dat betekent dat de oplaadsnelheid slim wordt bepaald in functie van een aantal parameters. Bijvoorbeeld het aantal wagens dat staat op te laden, het gewenste rijbereik en het totaal beschikbaar ver-

mogen. Door te kiezen voor een slimme laadstrategie zal iedere wagen altijd aan de hoogst mogelijke laadsnelheid opladen en blijft het prijskaartje van de investering binnen de perken. Hoeveel vermogen voorziet u het best voor de laadinfrastructuur? Een vuist regel bij Fluvius: • Lang parkeren (typisch > 5u): Totaal vermogen = # laadpunten x 11 kW x 0,25 • Kort parkeren (typisch < 5u): Totaal vermogen = # laadpunten x 11 kW x 0,5

Wist u dat laadinfrastructuur die ook publiek toegankelijk wordt gesteld, voor meer dan 100% fiscaal aftrekbaar is?

PUBLIEK OPLADEN Hebt u klanten die thuis niet kunnen opladen, of die regelmatig lange afstanden afleggen? Stel hen gerust: in de komende vijf jaar zullen er 30.000 laadequivalenten in Vlaanderen bijkomen. Een gezonde mix van traag- en snelladers zou elke EV-rijder moeten kunnen bedienen.

TIP 5

Overtuig uw klant om de laadinfrastructuur ook publiek toegankelijk te maken.

Door de laadpunten bijvoorbeeld na de werkuren ook open te stellen voor het grotere publiek, stijgt niet alleen het rendement van de investering.

Auteur: Anne Delanote, Expert Sustainable Mobility bij Fluvius

augustus 2021 • by Techlink

by Techlink

hlink

Interview

Willy Pauwels:

Elk lid is even belangrijk! Per 1 juni 2021 nam Willy Pauwels (63 jaar), Teamleader Legal Department en voormalig General Director van Techlink (voorheen: Fedelec), na een carrière van 43 jaar (waarvan 35 jaar bij Fedelec en 3 jaar bij Techlink) afscheid van de installatiesector. In dit artikel een afscheidsinterview met Willy, die een spilfiguur was voor onze beroepsfederatie, over het verleden en de toekomst.

Wie de loopbaan van Willy overziet, kan niet anders dan concluderen dat deze zich laat kenmerken door stabiliteit en samenwerking. Met zijn professionaliteit en warme persoonlijkheid heeft hij altijd al zijn kennis, energie en netwerk voor onze beroepsfederatie ingezet.

Fedelec

Hoe ben je indertijd bij Fedelec – beroepsfederatie voor elektrotechnische ondernemers – terechtgekomen, en waarom?

Heel toevallig. Na mijn studies heb ik 4 jaar gewerkt bij een studiebureau. De zaakvoerders hielden het echter voor bekeken. Gelukkig had ik tijdens mijn job contacten opgebouwd met de Confederatie Bouw. Via een examen waarvoor ik geslaagd was, kon ik beginnen bij een interne federatie (federatie van elektriciens, later: Fedelec), wat eigenlijk een verassing was, want de bedoeling was werk te vinden bij een lidbedrijf. Mijn taak bestond erin om het Fonds voor bestaanszekerheid verder te ontwikkelen. Na een positieve evaluatie was ik meteen verkocht. Ik combineerde deze taak dan met andere taken zoals sociale

Willy Pauwels bij zijn afscheid. Hij is voor altijd aan ons ge”TECH”linked!

by Techlink

• augustus 2021

Door elkaar menselijk en met respect te behandelen, verbetert de sfeer en de bereidheid elkaar te helpen als dat nodig is. Mensen voelen dat ook aan en dan zijn ze meestal vlotter in de omgang. Daniël Verbessem en Willy Pauwels

wetgeving, HR, personeelsadministratie, opvolgen paritair comité 149.01, enz. Levenslang leren is hierbij belangrijk om deze taken aan te pakken en maakt ons wendbaar. Na 10 jaar volgde ik onze toenmalige directeur Daniël Verbessem op. Wat is je het meest bijgebleven? ORGANISATIE

Toen ik begon was Fedelec één van de kleinere organisaties (ongeveer 480 leden vooral uit de regio’s Antwerpen, Brussel en Luik) binnen Confederatie Bouw met een beperkt werkingsbudget (pakweg 3 personeelsleden) die uitgroeide naar een federatie van zo’n 1600 leden met 9 personeelsleden. De provinciale afdelingen werden ook verder uitgebouwd of opgericht waar ze nog niet bestonden. Dit hebben we bewerkstelligd door een efficiënte dienstverlening en lokale netwerking. Daarbij was ik zelf veel aanwezig op lokaal niveau en bij de lidbedrijven. FONDS VOOR BESTAANSZEKERHEID

Het Fonds voor bestaanszekerheid voor de sector van de elektriciens staat in voor het uitkeren van een aantal aanvullende vergoedingen aan de arbeiders uit de sec-

“

We zijn één grote familie die elkaar helpt!

”

Techlink tor in bepaalde omstandigheden: tijdelijke werkloosheid, volledige werkloosheid na ontslag, tijdskrediet, SWT, ziekte, syndicale vorming, … Samen met de andere sectororganisaties hebben we dit Fonds voor bestaanszekerheid verder geüniformiseerd en dit op drie vlakken: 1. Solidariseren van het betalen van de eindejaarspremies via het Fonds voor bestaanszekerheid. 2. Oprichten van de 2e pensioenpijler. 3. Uitbouwen van Volta. PROFESSIONELE RELATIES

Als je al zo lang meedraait als ik, ken je de grootouders en ouders van sommige leden. Je ziet familiebedrijven groeien en maakt de generatieoverdracht mee. Familiebedrijven zitten vol kennis, zijn maatschappelijk betrokken en hechten veel waarde aan stabiliteit en presteren op de lange termijn. Ze willen op een gezonde en verantwoorde manier groeien met aandacht voor het familiegevoel buiten en binnen hun onderneming. Om te groeien heb je goed geschoold personeel nodig die de nieuwe technieken correct kunnen uitvoeren en daar wringt steeds meer het schoentje. Als federatie ondernemen we hieromtrent acties om beleidsmakers te overtuigen van de noodzaak om de opleidingsmethodieken te herzien. Ik had ook altijd een goede persoonlijke werkrelatie met de bestuurders. Wederzijds vertrouwen, respect en waardering zijn hierbij belangrijk. Dit zorgde ervoor dat ik mij goed voelde binnen de organisatie en dan ga je niet zomaar weg, ook al heb ik verschillende aanbiedingen gekregen. Het gras is niet altijd groener aan de overkant.

Op 1 januari 2018 smolten ICS – beroepsfederatie voor Installateurs Centrale verwarming en Sanitair – en Fedelec samen tot Techlink. Hoe kijk je daarop terug?

De trend richting multidisciplinariteit valt niet te ontkennen. Zo neemt het aantal bedrijven dat zich zowel op de elektro-, als de HVAC- en de sanitairmarkt stort, steeds toe. De fusie was een logische evolutie. We hebben deze stap dus gezet zodat we in de toekomst nog relevanter kunnen zijn: ten eerste de kracht van het getal: Techlink verenigt bijna 3.300 installatiebedrijven, waardoor we incontournable zijn in onze sector. Ten tweede staan we steviger in de realiteit. We leven vandaag in een andere wereld dan in 1960, toen Fedelec het levenslicht zag. Onze sectoren lopen steeds meer in elkaar over. De klant eist geïntegreerde systemen en wij moeten hier als installatiesector een antwoord op bieden. Door de fusie spreken we met één stem. Dit neemt echter niet weg dat we nog steeds oog hebben voor de finesses van elk vakgebied. Twee jaar geleden heeft Kris Van Dingenen jou opgevolgd als Algemeen Directeur. Hoe verliep de overgang?

In het kader van het strategisch plan om de technische installatiebedrijven te verenigen in één grote federatie, heb ik 7 jaar geleden besloten, in samenspraak met de Raad van Bestuur, om een opvolger te zoeken. Ik kwam uit bij Kris Van Dingenen die ik al kende sinds 1996 bij het Vlaams Elektro Innovatiecentrum (VEI), ondertussen Volta. Kris bracht ook heel wat kennis op technisch vlak met zich mee wat mooi meegenomen was. De overgang is prima verlopen wat ik enkel maar kan toejuichen. Kris is een bruggenbouwer, een verbinder die de consensus zoekt in een discussie, en ie- ››› augustus 2021 • by Techlink

by Techlink

hlink

Interview

“

Installatie techniek wordt steeds belangrijker in het ontwerpen bouwproces.

”

››› mand die hard werkt om resultaat te be-

halen. Ik laat Techlink in goeie handen achter! Is het verhaal van Techlink in een definitieve plooi gevallen?

Nog niet maar we zijn op de goede weg. We evolueerden van een verenigingsorganisatie met als belangrijkste taak: belangenbehartiging - waarbij het als installateur hoorde zich aan te sluiten bij een organisatie - naar een ledenorganisatie met als belangrijkste taak: belangenbehartiging én dienstverlening waarbij een lid een return on investment verwacht. Techlink wil nu de volgende stap zetten naar een sectororganisatie. Door een antwoord te bieden op de uitdagingen van morgen (door een snel veranderende samenleving), helpt Techlink de sector en haar leden te groeien en groeit Techlink vanzelf mee. Techlink heeft extra gespecialiseerde medewerkers aangetrokken zodat we onze (technische) dienstverlening nog beter kunnen vervullen. Hiermee zijn we gewapend om de objectieven te realiseren die we beogen om de belangen van onze leden krachtdadiger te verdedigen (in de pers én de politiek). Bovendien maken we deel uit van een groter geheel, de Confederatie Bouw, die over een zeer uitgebreide studiedienst beschikt. Hierdoor kunnen we onze leden op een gerichte manier adviseren zodat zij op de hoogte zijn van de meest recente reglementeringen en zich geen kopzorgen hoeven te maken of ze ja dan neen in orde zijn met de recentste richtlijnen.

by Techlink

• augustus 2021

Willy Pauwels samen met zijn echtgenote Valérie op de Nacht van de Technieken 2019.

Waar ben je als Teamleader Legal Department het meest trots op?

Enerzijds mijn goede verstandhouding met de vakbonden. Ik probeer steeds inventief te zijn en te zoeken naar oplossingen. Dat is vooral nodig tijdens de sectorale onderhandelingen waarbij de sociale partners collectieve arbeidsovereenkomsten (cao’s) onderhandelen. Dat zijn steeds cruciale gesprekken voor werknemers én werkgevers, want de cao bepaalt de belangrijkste loon- en arbeidsvoorwaarden voor de komende twee jaar. Onze standpunten komen tot stand in nauw overleg met onze achterban en we koppelen voortdurend terug, zowel voorafgaand aan de sectorale onderhandelingen als tijdens de gesprekken. Deze onderhandelingen zijn geen zwart-wit verhaal, je dient steeds te zoeken naar compromissen op het terrein tussen werknemers en werkgevers. Anderzijds een aantal moeilijke dossiers die we tot een goed einde gebracht hebben en waarvoor we in bepaalde gevallen zelfs naar de Raad van State getrokken zijn. Zo bekwamen we indertijd de vrijstelling van sociale bijdragen op de mobiliteitsvergoedingen en de terugvordering van boetes voor het zogezegd niet in orde zijn met de vereisten inzake sectorale opleidingsinspanningen. We hielpen ook heel veel individuele lidbedrijven die met problemen te kampen hadden.

Toekomst

Hoe zie je de toekomst van de installatiesector?

Onze sector is in volle beweging. Klanten verwachten dat de technische instal-

laties voldoen aan hun verwachtingen op het vlak van comfort, rationeel energiegebruik en veiligheid. De verschillende technieken moeten op elkaar afgestemd worden. Vandaag streeft men dan ook meer en meer naar een integratie waarbij elektriciteit, verwarming, sanitair en ventilatie allemaal centraal aangestuurd worden. Het aandeel van de installatietechniek in het totale bouwproces zal enkel maar toenemen omdat de hoeveelheid techniek in de gebouwen toeneemt. De noodzaak om te verduurzamen biedt volop kansen voor installatiebedrijven. Energietransitie is een hot topic! Tot slot: hoe ziet jouw toekomst eruit?

Ik ga zeker niet stilzitten tijdens mijn pensioen dat zit niet in mijn genen. (lacht) Ik heb diverse hobby’s waar ik me graag mee bezighoud. Ik ben een fervente vliegvisser. Een heel ontspannende hobby omdat je in de natuur vertoeft maar die ook veel techniciteit vergt. De mogelijkheden om aan vliegvissen te doen, in ons eigen land of daarbuiten, zijn legio. Daarnaast maak ik, samen met mijn echtgenote Valérie, graag wandelingen, fietstochten en hou van reizen. Tuinieren is ook nog één van mijn passies. Met een goed onderhouden tuin vang je twee vliegen in één klap: je tuin ziet er mooi uit en het is goed voor je fysieke conditie. (lacht)

Bezoek de grootste Europese “Solar Market” in een urbane omgeving!

INSCHRIJVINGEN ZIJN OPEN! 15 september 2021 8u30 - 18u00

Brussel Slachthuis van Anderlecht

Bezoek de derde editie van de Belgian Solar Day, een jaarlijks event dat alle actoren binnen de Belgische zonnepanelenmarkt samenbrengt. Experten en beleidsmakers delen hun inzichten omtrent de laatste marktontwikkelingen, nieuw onderzoek, innovatie en het beleidskader.

Schrijf U nu in op www.solarday.be ! PV wereldwijd

PV in België

PV en het net

→ →

Tendensen

→

De opkomst van een nieuwe PV-markt in Europa Skysun en Solar Market

→

PV in Vlaanderen door ODE PV in Wallonië door Edora PV in Brussel door Techlink

We danken onze sponsors:

Een evenement georganiseerd door:

→ →

De digitale meter in België Nieuwe business modellen De rol van PV in een consumentengericht elektriciteitssysteem

PV en de Energietransitie

→ → →

Elektromobiliteit Recyclage van PV Agrivoltaics

hlink

Bedrijfsvoering

Succesvolle projecten op rapportering en degelijke Het uitvoeren van projecten hoort nu eenmaal bij het DNA van een installatiebedrijf. Maar tegelijkertijd houden projecten op zich de nodige onzekerheid in. Het specifieke karakter van elk individueel project maakt het moeilijk om op voorhand te bepalen welke koers zal worden gevaren. Neem daarbij het feit dat klanten veeleisender worden alsook kostenbewuster handelen, maakt dat projecten uitvoeren geen koud kunstje is. Integendeel, het vereist ondersteuning door de juiste mensen, juiste systemen, juiste processen én de juiste informatie. Vandaar het toenemend belang van een correct beheer van projecten, zowel op financieel als niet-financieel vlak.

STAP 1: De “GO - NO GO” beslissing

STRATEGISCHE KEUZES EN PROJECTMARGE Wanneer een mogelijk project zich aanbiedt tot het bedrijf, is de eerste beslissing dat er moet genomen worden de “GO - NO GO” beslissing. Willen we als bedrijf onze schouders achter dit project zetten of niet? De eerste overweging is of het project in lijn is met de strategie van het bedrijf: is dit ons type van project, klant of markt? Indien het antwoord hier positief is, dan moet men over gaan tot een degelijke risico-inschatting van het project: Wat is de mogelijke financiële impact van het project en welk risico willen we hiervoor aangaan? De manier om deze vraag te beantwoorden is om de evaluatie te vertalen in een overkoepelend projectbudget: welk budget kan/moet er afgesproken worden met de klant, welke scope en timing kunnen er gehanteerd worden, wat zijn de verbonden kasstromen, en misschien nog belangrijker: wat is de verwachte marge die het bedrijf op dit project kan halen? VERLEDEN VS. TOEKOMSTINFORMATIE IN KADER VAN RISICOBEHEERSING Om deze vragen te beantwoorden, moet men een goed zicht hebben op enerzijds het verleden van projecten binnen het

by Techlink

• augustus 2021

bedrijf, en anderzijds een goede inschatting kunnen maken van de toekomst. Met betrekking tot het verleden spelen de recente kosten (bv. standaardtarieven), operationele (bv. werktijden) en boekhoudkundige (bv. betalingsgedrag) informatie hierbij een rol. Met betrekking tot de toekomst moet een betrouwbaar budget kunnen neergelegd worden. Dit kan men doen als de kosten “drivers” van een bepaald project duidelijk zijn: zijn dit de uren van onze mensen, onderaannemers of eerder uren van gebruikt materieel die een doorslag zullen geven? Kunnen alle gebruikte materialen doorgerekend worden of niet? Spelen er nog andere zaken? Het is belangrijk om deze goed te kennen, zodat je tijdens de bespreking over het mogelijke project, met de juiste sturingsinformatie in gedachten aan tafel zit.

STAP 2: Het project in uitvoering

HET PROJECT BENADEREN VANUIT ÉÉN VERHAAL Een project in uitvoering wordt vanuit meerdere invalshoeken opgevolgd, namelijk vanuit enerzijds het operationele en anderzijds vanuit het financiële. De focus van de project manager of werfleider ligt op de operationele uit-

voering. Hoe zit het met de planning van de onderaannemers? Zijn de bestellingen tijdig gemaakt? Halen we de oplevertijd? De financieel verantwoordelijke volgt eerder de kasstromen op en ziet de correcte en tijdige uitfacturatie van de prestaties na. Daarnaast evalueert hij ook de cost-to-complete en projectmarge. Beide invalshoeken moeten echter één verhaal brengen en een positieve wisselwerking teweegbrengen. Het bundelen van het boekhoudkundig resultaat en het operationeel project resultaat is hierbij een absolute must. De kunst bestaat erin om altijd de variantie te kunnen verklaren en onder controle te houden. Wanneer de aansluiting tussen een beide een feit is, zal de financiële projectrapportering als enige waarheid gelden zodat het gesprek tussen zaakvoerder, projectmanager en financiële mensen zal leiden tot de juiste acties en aansturing van de projecten.

HET PROJECTRESULTAAT: NOOD AAN DAGELIJKSE OPVOLGING ÉN MAANDELIJKSE AFSLUITCIJFERS Eenmaal een project opgestart is, is het belangrijk om deze op korte termijn op te volgen. Enerzijds zal er de noodzaak zijn om bepaalde cijfers “live”, zijnde dagelijks, op te volgen, afhankelijk van

basis van risicobeheersing, feedback loop VAN DATA NAAR ACTIES IN 7 STAPPEN

07 Define actions

01 Data registration

Het is belangrijk dat een bedrijf een solide proces heeft om van data naar acties te gaan. Binnen het Strategy & Performance team van Deloitte Private, wordt er een framework gebruikt om dit te doen in 7 stappen. Binnen deze stappen is het belangrijk aandacht te hebben voor de data registratieprocessen, alsook voor de datakwaliteit. Met betrekking tot de data aggregatie is het afhankelijk van de hoeveelheid data alsook wat er mee moet gebeuren om al dan niet na te denken over een data warehouse. Het doel moet zijn om een correct overzicht te hebben van de kosten en omzet gegenereerd door het project en nog belangrijker, om ervan te leren als organisatie.

de grootte van het project. Dan denken we aan het aantal arbeiders die momenteel op een project werken, of de bestellingen alsook leveringen op tijd op locatie zijn zodat er effectief verder kan gewerkt worden, alsook zo efficiënt mogelijk zonder wachttijden. Anderzijds is het belangrijk om ook de (financiële) projectresultaten te hebben, bij voorkeur op een maandelijkse basis. Het project moet eigenlijk virtueel stilgelegd worden, zodat er een foto kan gemaakt worden van de huidige financiële status van het project. Maar om deze foto te maken, staat de financieel verantwoordelijke voor tal van uitdagingen. Zo kunnen de projecten over meerdere maanden lopen, worden niet alle kosten integraal doorgerekend naar de projecten en is de bepaling van de werken in uitvoering ook geen simpele oefening. Door het optimaliseren van de data registratie (wie geeft welke informatie op welk moment via welk systeem in?) alsook de financiële afsluitprocessen kunnen deze uitdagingen structureel aangepakt worden. Op die manier kan de automatisering van een aantal manuele stappen risico’s op fouten beperken en tijdswinst genereren. De opmaak van

02 Data gathering & aggregation

03 Data quality check

06 Share insights

05 Analysis & interpretation

een afsluitkalender en checklist zorgen er dan weer voor dat alle betrokkenen doorheen het proces op elkaar zijn afgestemd. Op deze manier kan er op tijd periodieke financiële staten opgemaakt worden, waardoor het project tijdig kan bijgestuurd of besproken worden, met de klant waar nodig.

ANALYSE TOOLS EN VISUALISATIES ONDERSTEUNEN EEN DYNAMISCH GESPREK Wanneer er tussentijdse projectresultaten worden besproken door project managers en financieel verantwoordelijken kent dat een dynamisch verloop. Hedendaagse tools kunnen de cijfers, grafieken en analyses van die vergadering ondersteunen. Het filteren, details achter kosten en opbrengsten naar voorbrengen, een spontane en rechtstreekse what-if analyse tijdens de vergadering uit te voeren… leiden ertoe dat er onmiddellijk actie wordt ondernomen, ondersteund op een meer en meer kwantitatieve wijze. Bepaalde tools zoals o.a. PowerBI of Qlik Sense kunnen degelijke KPIs & opvolgmaatstaven (typisch

04 Reporting

voorgesteld in een “dashboard”) eenvoudig en recurrent reproduceren.

FEEDBACK LOOP – BELANG VAN COMMUNICATIE! In het algemeen zijn bedrijven al vaak goed in het rapporteren van de cijfers op de gewenste timing, alsook in het analyseren en interpreteren van de cijfers. Maar waar het vaak stopt en dan ook het schoentje knelt, is het definiëren van acties alsook aanpassingen die er moeten gebeuren doorheen de organisatie. Welke zaken moeten er teruggekoppeld worden naar de studiedienst, zodat zij vanaf morgen reeds een beter budget kunnen neerleggen? Welke data registraties moeten beter gebeuren, zodat er een beter zicht is op wat wel of niet kan gefactureerd worden? Welke opvolging moet er sneller en accurater gebeuren, zodat de terugkoppeling met de klant vroeger kan gebeuren? Het gaat erom dat de zaken gecommuniceerd worden en gedeeld worden binnen de organisatie. Niet alleen naar alle interne betrokkenen van het project, maar ook daarbuiten, naar de volledige organisatie toe. Enkel zo kan een organisatie leren en dus bijgevolg ook vooruit ››› gaan in plaats van stilstaan. augustus 2021 • by Techlink

by Techlink

hlink

Bedrijfsvoering

Voorbeeld Management dashboard

Goede projectrapportering brengt de risico's en knipperlichten naar boven.

›››

STAP 3: Het project afsluiten

DE NACALCULATIE Na oplevering van het project wordt de rekening gemaakt en geëvalueerd. Wat is de finale projectmarge? Waar zijn we afgeweken van het budget? Om die vragen te beantwoorden wordt er een projectnacalculatie opgemaakt. Hier worden de gefactureerde omzet en gemaakte kosten tegenover elkaar geplaatst. Hoe transparanter de opbouw van deze kosten en opbrengsten (bv. uurprestaties, verbruikte materialen, meerwerken, …), hoe sterker de analyses en conclusies zullen zijn. DOEN WE DIT PROJECT MORGEN OPNIEUW? Naast de project specifieke conclusies

by Techlink

• augustus 2021

wil het management vooral inzicht krijgen in de algemene lessons learned. Wat zijn de structurele werkpunten? Wat zijn foute veronderstellingen? Wat is de productiviteit van mijn teams? Welke onderaannemers presteren naar behoren en welke niet? Die inzichten komen naar boven door over de projecten heen naar de diverse projectparameters te kijken. Vanuit een overkoepelende exceptierapportering kunnen knipperlichten tijdig vastgesteld worden en de nodige acties ondernomen worden door het management. Degelijk financieel beheer binnen een projectomgeving wordt ondersteund door een goede projectrapportering. Dit omvat een specifiek dashboard per verantwoordelijkheidslijn, per projectfase en knipperlichten die de risico’s in kaart

brengen. De verschillende invalshoeken moeten één integraal verhaal brengen en zorgen dat de neuzen binnen de organisatie in dezelfde richting staan.

Auteur: Celine Rolly, Manager Strategy & Performance bij Deloitte Private

Ondersteuning door: Ulrike Debels, Director Strategy & Performance bij Deloitte Private

NIEUW B I J T R AYC O

SUPERSTERKE KABELLADDERS VOOR INDUSTRIE

THE•FORCE B Y T R AYC O ® SUPERSTRONG

INDUSTRIAL MOUNTING SOLUTIONS

CLFI60-PG

CLF110-PG

CLF160-UG

CLF200-UG

met geïntegreerde koppeling

INDUSTRIE VEILIG IN GEBRUIK

STERK

€

ECONOMISCH

MEER WETEN? SCAN HIER

TRAYCO® BEDRIJVENPARK COUPURE 5A B-9700 OUDENAARDE - T. +32(0)55 23 29 90 INFO@TRAYCO.EU - WWW.TRAYCO.EU

opm. THE•FORCE_adv Power+ 185x130 NL 4.indd 1

13/04/2021 14:29

www.pvcycle.be

DE BESCHERMING VAN HET MILIEU BEHOORT TOT DE KERNACTIVITEIT VAN ONZE BUSINESS TOTAALOPLOSSING VOOR DE REGELNALEVING, OPHALING EN RECYCLAGE VAN FOTOVOLTAÏSCHE ZONNEPANELEN

PV CYCLE BELGIUM vzw is het enige beheersorganisme voor fotovoltaïsche zonnepanelen dat werd opgericht in het kader van de Milieubeleidsovereenkomst Zonnepanelen.

Een initiatief van:

hlink

Wetgeving

De aansprakelijkheid van installateurs bij de uitvoering van werken Zowel tijdens als na de uitvoering van hun werken, kunnen installateurs verantwoordelijk gesteld worden voor fouten of gebreken waardoor schade wordt veroorzaakt. Vaak staan installateurs niet (voldoende) stil bij de aansprakelijkheid die hen boven het hoofd hangt. In deze bijdrage wordt stilgestaan bij enkele belangrijke zaken op basis waarvan de aansprakelijkheid van een installateur in het gedrang kan komen alsook bij de wijze waarop men zich hiertegen desgevallend kan indekken.

by Techlink

• augustus 2021

De correcte en conforme uitvoering van de werken

In de eerste plaats dient de installateur zijn werken correct en conform uit te voeren. Hoewel de begrippen “correct” en “conform” gelijkaardig lijken, hebben ze een niet te onderschatten onderscheiden draagwijdte. Het vereiste dat de installateur zijn werken correct moet uitvoeren, houdt in dat hij ze moet uitvoeren met inachtneming van de zogenaamde regels van de kunst. Dit betreft het geheel van algemeen aanvaarde technische normen, regels en richtlijnen die aangeven hoe een bepaald werk op technisch vlak moet worden uitgevoerd. Deze regels van de kunst moeten altijd worden nageleefd, zelfs wanneer dit niet uitdrukkelijk voorge-

schreven is in het contract en/of het lastenboek. Wanneer een installateur de regels van de kunst niet naleeft of verkeerd toepast en er daardoor schade ontstaat, is hij daarvoor aansprakelijk. Daarnaast moeten de werken ook conform zijn met hetgeen er werd besteld. Wanneer men een werk uitvoert dat op technisch vlak voldoet aan alle toepasselijke normen en richtlijnen, maar dat niet overeenstemt met hetgeen de klant had gevraagd, dan begaat de installateur een contractuele wanprestatie. Het is daarom van belang om erop toe te zien dat de bepalingen van het contract, het lastenboek, alsook de specifieke instructies van de klant en/of diens architect duidelijk zijn, gekend zijn en alleszins strikt worden nageleefd. Indien de eisen of instructies van de klant evenwel in strijd zijn met de vereisten voor een correcte uitvoering, dan is de installateur verplicht om zijn klant te wijzen op de risico’s die deze werkwijze met zich meebrengt. Wenst de klant deze uitvoering toch voort te zetten, dan moet de installateur een uitdrukkelijk voorbehoud formuleren voor de eventuele schade die hieruit zou kunnen voortkomen of zal hij zelfs de uitvoering van de werken moeten weigeren (bv. wanneer de uitvoering een groot risico op ernstige schade zou inhouden).

De aansprakelijkheid voor gebrekkig materiaal

De installateur is niet enkel verantwoordelijk voor de werken die hij uitvoert maar ook voor het materiaal dat hij daarbij gebruikt. Doorgaans wordt in de rechtspraak aangenomen dat op dit punt een resultaatsverbintenis rust op de installateur. Dit betekent dat wanneer gebrekkig materiaal wordt gebruikt, de aansprakelijkheid van de installateur automatisch in het gedrang komt tenzij hij kan aantonen dat hij geen kennis had of kon hebben van het gebrek. Wat dit laatste betreft, wordt doorgaans aangenomen dat geen vermoeden van kennis van het gebrek op de gespecialiseerde aannemer/installateur rust, in tegenstelling tot wat wel het geval is voor de gespecialiseerde verkoper.

De tijdige uitvoering van de werken

Verder dient de installateur zijn werken tijdig uit te voeren. Wanneer het contract voorziet in een specifieke uitvoeringstermijn, zal de installateur zijn werken vanzelfsprekend moeten afronden binnen deze termijn. Bepaalt het contract geen termijn, dan zal de installateur zijn werken moeten uitvoeren binnen een redelijke termijn. Of de werken al dan niet tijdig zijn afgerond, wordt in de regel beoordeeld bij de (voorlopige) oplevering. Het tijdig uitvoeren van de werken wordt eveneens aanzien als een resultaatsverbintenis. De installateur zal aldus bij laattijdige uitvoering enkel bevrijd zijn van aansprakelijkheid indien hij kan aantonen dat het overschrijden van de uitvoeringstermijn niet aan hemzelf te wijten is, maar aan overmacht of een vreemde oorzaak. Dit laatste zal bijvoorbeeld het geval zijn wanneer de klant meerwerken bestelt. In dat geval is het belangrijk om de klant op voorhand in te lichten over het gevolg van dit meerwerk en om hiervoor een termijnverlenging te vragen. Weersomstandigheden geven daarentegen slechts aanleiding tot een termijnverlenging wanneer ze uitzonderlijk en niet voorzienbaar zijn en als ze de voortzetting van het werk tijdelijk onmogelijk maken. Dienaangaande is het echter wel mogelijk om in het contract een afwijkende regeling te voorzien.

De informatie- en waarschuwingsplicht

De verplichting tot informatie en waarschuwingen vindt haar grondslag in het principe dat een installateur geen loutere (slaafse) uitvoerder van de werken is, maar een specialist met specifieke kennis over de werken die hij uitvoert. Aldus is de installateur verplicht om de overige bouwpartners te informeren over de werken die hij uitvoert en de wijze waarop dit dient te gebeuren. Daarnaast dient hij de klant ook te waarschuwen voor de eventuele nadelige gevolgen van bepaalde keuzes die deze wenst te maken én dient de installateur te wijzen op eventuele fouten die hij zou vaststellen ››› augustus 2021 • by Techlink

by Techlink

hlink

Wetgeving

››› in de plannen, het bestek of de instructies van de klant, de hoofdaannemer of de architect. Een gespecialiseerde installateur kan zich dus niet verschuilen achter de fouten van anderen indien hij ze zelf had kunnen – of moeten – opmerken. Hoe streng deze verplichting wordt beoordeeld, hangt voornamelijk af van de technische kennis en bekwaamheid van zowel de installateur als de klant. Wanneer een installateur werken uitvoert die behoren tot zijn specialisatie, wordt van hem een grotere kennis verwacht en zal deze verplichting strenger worden ingevuld. Aan de andere kant zal deze verplichting minder hard doorwegen wanneer de klant zelf een specialist ter zake is of wanneer hij door een dergelijke specialist wordt bijgestaan.

De aansprakelijkheid voor de onderaannemers

Wanneer een installateur een deel van zijn opdracht uitbesteedt aan een onderaannemer, blijft hij tegenover zijn eigen opdrachtgever aansprakelijk voor de fouten van zijn onderaannemer. De installateur kan zich dus niet verschuilen achter het feit dat hij deze fouten niet persoonlijk heeft begaan. Wordt een installateur aansprakelijk gesteld voor fouten van zijn onderaannemer, dan zal hij deze onderaannemer op zijn beurt aansprakelijk kunnen stellen voor alle schade waarvoor hijzelf door zijn opdrachtgever aansprakelijk wordt gesteld. Een goede onderaannemingsovereenkomst is daarbij wel van belang om discussies zoveel als mogelijk te beperken.

De aansprakelijkheid na de (voorlopige) oplevering

Na afronding van de werken en aanvaarding ervan door de klant, is de installateur bevrijd van zijn aansprakelijkheid voor zichtbare gebreken, met uitzondering van gebreken waarvoor de klant een uitdrukkelijk voorbehoud heeft gemaakt. Na de aanvaarding blijft de installateur echter aansprakelijk voor (i) verborgen gebreken en (ii) gebreken die

by Techlink

• augustus 2021

de stabiliteit of de stevigheid van het gebouw of een belangrijk deel ervan in het gedrang brengen.

zich van elke mogelijke verantwoordelijkheid bevrijdt voor de werken die men uitvoert.

Dat fouten van een installateur de stabiliteit van een gebouw (of een belangrijk deel ervan) in het gedrang brengen, zal niet vaak voorkomen, maar is wel mogelijk. Wanneer een installatie bijvoorbeeld lekken vertoont en er hierdoor vocht in de muren of de funderingen van een gebouw kan trekken, aanvaardt de rechtspraak dat de stabiliteit van het gebouw hierdoor op termijn in het gedrang kan komen. Ook wanneer bijvoorbeeld ingevolge een fout van de installateur de stabiliteit van een installatie van grotere omvang (bv. liften) in het gedrang komt, kan de tienjarige aansprakelijkheid voor stabiliteitsbedreigende gebreken ingeroepen worden.

Daarnaast is ook de hoedanigheid van de klant voor wie men de werken uitvoert van belang. Is de klant een consument, dan gelden bijkomende beperkingen. Zo zal een installateur tegenover een consument naast zijn aansprakelijkheid voor opzettelijke fouten bijvoorbeeld ook zijn aansprakelijkheid voor zware fouten niet kunnen uitsluiten. Of een fout voldoende zwaar is om onder deze uitzondering te vallen, wordt beoordeeld door de rechter.

Daarnaast blijft de installateur ook aansprakelijk voor alle verborgen gebreken die te wijten zijn aan zijn fout. Daartoe is wel vereist dat een vordering in rechte tegen de installateur wordt ingesteld binnen een redelijke termijn nadat het gebrek ontdekt werd of kon worden.

De contractuele beperking van de aansprakelijkheid

Hoewel de aansprakelijkheid van een installateur op allerhande wijzen in het gedrang kan komen, bestaan er ook verschillende mogelijkheden om deze aansprakelijkheid contractueel te beperken of zelfs uit te sluiten. In welke mate een installateur zijn aansprakelijkheid kan moduleren, hangt af van een aantal factoren. Voor bepaalde zaken kan de installateur zijn aansprakelijkheid nooit uitsluiten of beperken. Zo wordt algemeen aanvaard dat de tienjarige aansprakelijkheid voor stabiliteitsbedreigende gebreken van openbare orde is en dat het dus niet mogelijk is om deze uit te sluiten of te beperken. Daarnaast kan men zich evenmin bevrijden voor opzettelijke fouten en mag een aansprakelijkheidsbeperking niet zo ver gaan dat de overeenkomst er volledig door wordt uitgehold. Dit laatste is bijvoorbeeld het geval indien men

Besluit

Doorheen het bouwproces kan u op verschillende gronden aansprakelijk worden gesteld, zowel voor het werk dat u heeft uitgevoerd, het materiaal dat u heeft gebruikt, de informatie die u (niet) heeft verstrekt alsmede voor de fouten van onderaannemers. Vaak zal het mogelijk zijn om deze aansprakelijkheid contractueel te moduleren, te beperken of zelfs gedeeltelijk uit te sluiten. Wanneer u echter werkt in rechtstreekse opdracht van een consument, zal het minder eenvoudig zijn om uw aansprakelijkheid te moduleren. Kijk daarom zeker goed na dat uw contractuele voorwaarden voorzien in een optimale bescherming en dat u voor het overige voldoende verzekerd bent.

Dit artikel kwam tot stand in samenwerking met de experten van advocatenkantoor Schoups: Dimitri Verhoeven en

Robbe Pelgrims

Thermografie bij onderhoud Contactloos thermische afwijkingen vaststellen.

 Professioneel advies op maat van uw toepassing  Opleiding door gecertificeerde thermografen  Eigen labo voor onderhoud & kalibratie

ACADEMY

KALIBRATIE

ADVIES

GT1C7WL

HANDSFREE 7-INCH MONITOR MET ZOOM, INDUCTIEVE LUS EN GEÏNTEGREERDE WI-FI KENMERKEN

• 7”-aanraakscherm • Panoramisch 170°-breedhoekbeeld met zoomen pantilt-functie • Geïntegreerde wifi-connectiviteit • Tot 8 smartphones (iOS/Android) koppelbaar m.b.v. gratis app • Intern geheugen uitbreidbaar met SD-kaartlezer • Compatibel met bestaande GT-installaties • Ingebouwde inductieve lus voor ontvangst via hoorapparaat • Monitoring, communicatie en deuropening op afstand

Exclusieve invoerder voor België: CCI nv, Louiza-Marialei 8/5, 2018 Antwerpen | T: +32 (0)3 232 78 64 | info@ccinv.be | www.ccinv.be

Powerplus_GT1C7WL.indd 1

augustus 2021 • by Techlink

17/06/2021 10:39 by Techlink

hlink

Thuisbatterijen

Kies de best passende technologie bij de gestelde uitdaging Een belangrijk aspect binnen een energiemanagementsysteem is de opslag van energie en in bijzonder de elektrochemische opslag waaronder de thuisbatterij. De energie van uw eigen PV-installatie opslaan, zelfbedruipend worden, onafhankelijk van het net (altijd elektriciteit, ook bij een stroomuitval): thuisbatterijen zullen in de toekomst nog meer aan belang winnen.

Wat?

Een thuisbatterij is in essentie een middel om elektrische energie op chemische wijze op te slaan en om op een later moment die opgeslagen energie terug als elektriciteit aan te wenden. Zo

gesteld, lijkt een oplaadbaar batterijtje voor speelgoed ook aan deze omschrijving te voldoen. Toch zijn er natuurlijk verschillen: het evidente verschil in fysieke grootte en gewicht maar toch ook het verschil in gebruik. Een oplaadbare

speelgoedbatterij levert energie aan één specifieke verbruiker en wordt meestal volledig ontladen om vervolgens volledig opgeladen te worden. Daartoe moet deze speelgoedbatterij manueel in een specifieke lader geplaatst worden. Een thuis-

MONITORING EN BEHEREN VAN ENERGIEVERBRUIKERS, OPWEKKERS EN OPSLAG D.M.V. EEN CEMS-SYSTEEM.

by Techlink

• augustus 2021

batterij daarentegen hoeft niet noodzakelijk maar één specifieke verbruiker of toestel te voeden. De thuisbatterij kan op het ene moment meerdere verbruikers voeden en op een ander moment slechts gedeeltelijk één verbruiker. Een thuisbatterij hoeft ook niet verplaatst te worden om op te laden. Bovendien hoeft een thuisbatterij niet eerst volledig ontladen te worden om vervolgens volledig opgeladen te worden: een (korte) periode van ontladen kan gevolgd worden door een (korte) periode van laden. Uiteindelijk is het in principe mogelijk om zowel de werkingsmodus (laden of ontladen) als de grootte van het laad- en ontlaadvermogen tijdens de werking van de thuisbaterij te wijzigen. Technischer gesteld kan een thuisbatterij in werkingsmodus “ontladen” beschouwd worden als een “stuurbare” stroombron, net zoals een PV-installatie. Met dat zeer belangrijke verschil dat de stroom bij een PV-installatie in regel niet te kiezen of te sturen is maar bepaald wordt door de hoeveelheid invallende zonne-energie. In werkingsmodus “laden” zou men idealiter de thuisbatterij als een “veranderbare” weerstand kunnen beschouwen waarbij de energie niet omgezet wordt in warmte en wel bijgehouden wordt.

Waarom?

De thuisbatterij kan zich dus gedragen als een energiebron of als een energieopslagmedium. Tijdens de werking kan men in principe, onder bepaalde voorwaarden, steeds wisselen tussen het ene gedrag en het andere gedrag. Bovendien kan men in principe eveneens, binnen bepaalde grenzen, de hoeveelheid energie die men afneemt of opslaat op quasi-continue basis

veranderen. Dit zogenaamde moduleerbare karakter van de thuisbatterij schept alvast technische mogelijkheden. Bijvoorbeeld om het vermogen, dat een PV-installatie injecteert in het net, te beperken. Maar evengoed andersom: om het vermogen, dat afgenomen wordt van het net, te beperken. Bij de injectiebeperking slaat de thuisbatterij een deel van de overproductie op en bij afnamebeperking ontlaadt de thuisbatterij een deel van de nodige energie. Merk op dat een afnamebeperking ook nuttig kan zijn zonder de aanwezigheid van een PV-installatie. En uiteraard kan de thuisbatterij ook aangewend worden om tijdens een kortstondige periode de overproductie van de PV-installatie op te slaan om onmiddellijk nadien tijdens bijvoorbeeld een passerende wolk de verbruikers te voeden.

Hoe?

De technologie die dit type installaties mogelijk maken, berust op elektrochemie, vermogenselektronica, regeltechniek en software. Zoals bij elke technologie zijn er ook hier verschillende uitvoeringsvormen en bijhorende afwegingen en beperkingen. Als men bijvoorbeeld kiest voor lithium en niet voor lood-zuur als elektrochemie, dan krijgt men een grotere capaciteit en een groter laadvermogen voor eenzelfde gewicht maar moet men ook een behoorlijk Battery Management System integreren. Er zijn thuisbatterijen waarvan alle functionaliteiten zijn ondergebracht in één enkele behuizing. De installatie, confi-

guratie en opstart van dit type is betrekkelijk eenvoudiger dan van een systeem waarbij de componenten (zoals batterijblokken, omvormer, meters, µ-processor, vermogenkabels en datakabels) afzonderlijk te integreren en aan te sluiten zijn. Dit gemak gaat vaker gepaard met een beperktere flexibiliteit in werkingsgedrag van dergelijke “all-in-one” systemen. In dat geval heeft de fabrikant een welbepaalde regeling en software ontworpen en laat slechts een beperkt aantal instellingen toe om te wijzigen door de gebruiker. Deze vaststelling staat natuurlijk niet in steen gebeiteld. Een fabrikant kan zijn strategie wijzigen en beslissen om een volgende productgeneratie integreerbaar te maken in een externe regeling. Zoals vaak, kan men ook hier weer stellen: kies de best passende technologie bij de gestelde uitdaging. Auteur: Geert Verhoeven, VOLTA

THUISBATTERIJEN: DOEN OF NIET DOEN? Toch blijven er nog veel vragen: ∙ Vormen de huidige batterijen nu al de ultieme oplossing? ∙ Is het momentum aangebroken om te investeren in thuisbatterijen? ∙ Hoe zit het met dimensionering en slimme toepassingen? ∙ Wat met de risico’s zoals brand- en explosiegevaar? ∙ Wat zijn de voor- en de nadelen? Hierna (zie blz. 32-42) gaat Techlink in gesprek met lidbedrijf Telcom en enkele fabrikanten om antwoorden te krijgen op voorgaande vragen.

augustus 2021 • by Techlink

by Techlink

hlink

Thuisbatterijen

Telcom houdt de vinger aan de pols van duurzame energie Zonne-energie zal een steeds groter deel van de energiemix uitmaken. De afhankelijkheid van zonnestraling is hierbij de grootste uitdaging want de zon schijnt niet altijd. Eén van de manieren om de zo ontstane overschotten en tekorten op te vangen, is een batterijsysteem. Energieopslag is de ontbrekende link in een wereld die streeft om volledig op hernieuwbare energiebronnen te draaien. Wim Mertens, vertegenwoordiger bij Telcom Groene Energie, en Liesbeth Eelen, operationeel verantwoordelijke bij Telcom nv, laten hun licht schijnen op batterijsystemen.

Duurzame toekomst

Bij Telcom geloven ze in duurzaamheid en het kader van de Sustainable Development Goals (SDG’s). Hun missie is om hun kennis te delen, welke hand in hand gaat met maatschappelijk verantwoord ondernemen. Sinds 2007 is Telcom eveneens actief in de markt van duurzame energie. ‘We volgen de ontwikkelingen in deze markt nauwlettend op. Vandaar was het de logische stap om de opgebouwde knowhow aan te wenden voor het installeren en onderhouden van elektrische oplaadpunten voor elektrische voertuigen. Kijk naar de kansen om in de mobiele, groene markt te duiken. Als groene partner helpen we onze klanten graag te besparen en duurzaam te bouwen, denk hierbij aan de installatie van zonnepanelen, thuisbatterijen, warmtepompen, enz. In het energiesysteem van de toekomst staat slim energie beheer centraal. Zo zou dit systeem bij een overschot van zonne-energie op basis van het gemeten vermogen van de digitale meter én op basis van het vereiste gebruikerscomfort kunnen beslis-

by Techlink

• augustus 2021

sen om toestellen zoals bijvoorbeeld de vaatwasser te laten starten of de elektrische boiler aan te schakelen of het laadvermogen van de elektrische wagen te verhogen. De digitale meter “slim” maken, door hem te koppelen aan bepaalde apps of toestellen, is de boodschap’, legt Wim uit.

kregen vorig jaar alle medewerkers een attentie om hen te danken voor hun inzet en flexibiliteit. Telcom liet eigen (vrolijke) sokken maken voor iedere medewerker. Daarnaast stimuleren we iedereen om gezonder te leven; elke week een fruitmand op kantoor, motiveren om de fiets te gebruiken, enz.’

‘Duurzaamheid heeft bij ons meerdere gezichten. In de eerste plaats willen we zuinig omgaan met energie omdat we zo kunnen bijdragen aan een klimaatvriendelijke toekomst (lees: de ecologische voetafdruk beperken). Telcom voorziet in zijn eigen stroom en beschikt ook als eerste bedrijf over een volledig elektrisch wagenpark! Maar we willen evenzeer onze medewerkers een duurzame loopbaan aanbieden waarbij ze worden ingezet op hun talenten op de juiste plaats. Wij beseffen dat gemotiveerde werknemers onze duurzame toekom stige groei alleen maar versterken. Telcom heeft een duurzaam en menselijk gelaat’, zegt Liesbeth. ‘In deze coronatijden is het meer dan ooit belangrijk om talent gezond én aan boord te houden én in te zetten op teamgeest. Zo

Wim en Liesbeth benadrukken dat Telcom zal blijven investeren in groene en innovatieve oplossingen. Doelstelling 9 van de SDG’s is namelijk industrie, in-

“

We streven om zo milieubewust mogelijk te ondernemen. LIESBETH EELEN

”

Figuur: HOEVEEL

BEDRAAGT DE VLAAMSE PREMIE VOOR EEN THUISBATTERIJ? Premie in €/kWh

CAPACITEIT BATTERIJ

tot 31/3/2021

vanaf 0 tot 4 kWh vanaf 4 tot 6 kWh

250

vanaf 6 tot 9 kWh vanaf 9 kWh

MAXIMUM PER BATTERIJ

€ 3.200

novatie en infrastructuur. Innoveren is dus een doelstelling op zich aangezien het een drijvende kracht is in de realisatie van de andere doelstellingen. Innoveren leidt wel niet automatisch tot duurzame waardecreatie. Daarnaast speelt het bedrijf nog actief in op andere SDG’s door hun focus op zonnepanelen (SDG 7), door hun aandacht voor het welbevinden van werknemers

1/4 tem 31/12/2021

2022

2023

2024

300

225

150

300

187,5

125

62,5

250

150

100

€ 2.550

€ 1.725

(SDG 8) en ook door efficiënt omspringen met energie en andere middelen (SDG 12).

Batterijopslag

In een wereld met steeds meer aandacht voor duurzame energiebronnen kan energieopslag natuurlijk niet ontbreken. Een batterijsysteem voor de opslag van zonne-energie is daarom ideaal om

€ 1.150

2025

geen premie meer

€ 575

te veel geproduceerde zonnestroom op te slaan voor later gebruik. Een thuisbatterij is dus een mooie aanvulling op uw zonnepaneleninstallatie. Het debacle met de vervanging van de terugdraaiende meter door de digitale meter speelt een grote rol bij de klanten om voor thuisopslag te kiezen (cfr nefast voor het algemeen vertrouwen in de over- ››› augustus 2021 • by Techlink

by Techlink

hlink

Thuisbatterijen

OVER TELCOM ››› heid). ‘Er is nood aan een stabiel inves-

teringsklimaat om de verdere groei van duurzame energie te bestendigen. Batterijen kregen een welgekomen duwtje in de rug met de Vlaamse premie (zie figuur p. 33). U drukt hierdoor uw eigen kostprijs, waardoor uw installatie nog meer rendabel zal zijn. Zo zal de terugverdientijd van de kostprijs korter zijn dan de levensduur van de batterij en haalt u dus stroom én geld uit uw installatie. We hebben ervaring met zowel kleine als grote toepassingen, meer precies, van 2.9 tot 34 kW. Telcom heeft vorig jaar aan zijn klanten steeds een genuanceerd verhaal verteld waarbij de digitale meter aan bod kwam. We benadrukten aan onze klanten dat ze de kansen van zo’n meter optimaal dienden te benutten: spoor sluimerverbruik sneller op, ontdek waar je grootste verbruikers zitten en pas eventueel zelfs uw gedrag aan om uw energiefactuur te milderen. Telcom heeft zich voorbereid op het scenario waar eigen verbruik cruciaal is’, zegt Wim. Is de thuisbatterij dan rendabel voor de eindklant?

Wim: ‘Toch wel. Het is natuurlijk geen exacte wetenschap. De dimensionering

“

Batterijopslag is dé toekomst in combinatie met de digitale meter.

”

hangt af van verschillende parameters. Niet alleen het jaarlijks verbruik op zich, maar ook hoe dat verbruiksprofiel eruitziet, speelt een rol. Het is belangrijk om verschillende meetgegevens bij te houden. De ladingstoestand is een nodig gegeven voor de correcte dimensionering van de batterij. Het actief vermogen is essentieel om te kijken hoe de batterij opgeladen/ontladen wordt. Het blijft dus maatwerk waarbij men de verschillende meetgegevens overzichtelijk dient voor te stellen. Het verbruiksprofiel kan echter wijzigen door aanschaf van een nieuw toestel of door het vertrek van volwassen kinderen, … . We kunnen dus geen “harde garantie” geven naar uiteindelijke hoeveelheid uitgespaarde kWh op jaarbasis.’ Met welke merken realiseren jullie de installaties?

Liesbeth: ‘Reeds lange tijd werken we samen met SMA en Solar Edge. Recent trad Huawei ook steeds meer op de voorgrond. Ze hanteren elk een ander “installatieconcept”. Het merk/type wordt gekozen in functie van de nood en de bestaande situatie van de klant.’

Kennis en communicatie

‘In onze sector is het heel moeilijk om nieuwe medewerkers te vinden wanneer we de arbeidsmarkt op trekken. Dit is al jaren een oud zeer en het zal niet zomaar verdwijnen. We investeren voortdurend in opleiding en vorming. Dit is ook nodig omdat de benodigde

Telcom, de specialist in groene energie en nutsvoorzieningen, is al meer dan 30 jaar een gevestigde waarde in duurzaam energiebeheer. Het verhaal begon in 1989 in Zichem, verplaatste zich nadien naar Geel en speelt zich sinds 2006 af in Hulshout. In opdracht van de grote nutsmaatschappijen brengt Telcom van in het prille begin gas, elektriciteit, telefonie, televisie en internet tot in de woning en plaatsen ze de meterinstallatie en de regelapparatuur.

Daarnaast volgt het bedrijf de groene energiesector op de voet. ‘We plaatsen sinds 2007 zonnepanelen, zonneboilers, spouwmuurisolatie, dakisolatie, cv-ketels, warmtepompen en installeren sedert enkele jaren elektrische oplaadpunten. In 2020 hebben we ons ook toegelegd op batterij opslagsystemen’, vertelt zaakvoerster Elke Oris. ‘We zijn een gezond familiebedrijf dat 80 werknemers tewerkstelt. Onze elektriciens hebben bovendien véél goesting om iedere dag opnieuw onze groene en slimme energieconcepten te installeren bij onze klanten!’

vaardigheden onder druk staan door de invloed van complexere installatietechnieken en digitalisering. Door ons aanbod aan interne en externe opleidingen zijn onze techniekers steeds up-to-date.

WIM MERTENS

by Techlink

• augustus 2021

Wanneer een werknemer met meerdere jaren dienst vertrekt, verdwijnt er vanzelfsprekend veel kennis en ervaring. We proberen de retentie te verhogen door onze familiale werksfeer waar iedereen elkaar kent en er zeker al eens gelachen mag (moet) worden, en door onze open manier van communiceren’, besluit Liesbeth.

Een energiezuinig huis met Niko Home Control Huisautomatisering is zoveel meer dan je klanten extra comfort en veiligheid geven. Met Niko Home Control hoeven ze geen moeite meer te doen om energie te besparen. Ze hebben dag en nacht zicht op hoeveel energie ze verbruiken en zelf opwekken. Met verschillende energiebesparende functies halen ze gemakkelijk hun energieverbruik naar beneden: • optimaal verbruik van eigen zonne-energie • beheer het verbruik van elk toestel in huis • alles uit met één druk op de knop • slim ventileren en verwarmen • gemakkelijke koppeling met verschillende HVAC systemen van o.a. Mitsubishi Electric, Vaillant, Bulex, Daikin en Danfoss.

PA-1101-01

www.niko.eu/nikohomecontrol

hlink

Thuisbatterijen

Fabrikanten over (thuis)batterijen Dat de thuisbatterij aan een flinke opmars bezig is, daar is iedere fabrikant het over eens. Over de uitdagingen en de oplossingen voor de toekomst verschillen ze van mening. Hieronder volgt een samenvatting van onze gesprekken.

Bij heel wat fabrikanten zien we dat de aanstuurbaarheid van batterijen nog zal verbeteren. Ze zullen rekening houden met de weersvoorspellingen en weten wanneer het interessant is om te laden. Dat zijn intelligente batterijen die bijvoorbeeld ook aan piekbeheer kunnen doen. Ook de batterijmanagementsystemen zullen nog verder evolueren.

Huawei:

Batterijvoorbereid voor een zekere toekomst

Huawei is een Chinese multinational die vooral bekend staat om zijn smartphones, maar is ook al een tijdje bezig met de productie van slimme thuisbatterijen. Met meer dan 30 jaar expertise in digitale informatietechnologie biedt Huawei toonaangevende en slimme PV-oplossingen. Uit ons gesprek met Mustafa Temur, Business development Manager bij Huawei Solar Belgium, blijkt dat Huawei in oktober 2020 zijn thuisbatterij Luna introduceerde op de Belgische markt. ‘Op dat moment hadden we niet verwacht dat de terugdraaiende teller in

by Techlink

• augustus 2021

kochten we er 40 à 60 per dag. De stijgende vraag in België werd ook opgemerkt op ons hoofdkwartier.’

RESIDENTIEEL Huawei heeft oplossingen met PV, zowel voor een residentiële toepassing als voor grotere commerciële toepassingen.

“

De batterijtechnologie gaat zich nog verder ontwikkelen; bij Huawei verwachten ze veel van grafeen.

”

MUSTAFA TEMUR

Vlaanderen effectief afgeschaft zou worden. We verkochten 2 à 3 thuisbatterijen per dag. Na de beslissing van het Hof, ver-

‘We hebben bijvoorbeeld onze Huawei Luna 2000 batterij met een opslagcapaciteit modulair van 5 tot 15kW. Het is een lithiumijzerfosfaat batterij DC gekoppeld met onze mono L1 of 3-fase M1 omvormers. Voor een normaal huishouden (man, vrouw en 2 kinderen), is 10kW opslagcapaciteit voldoende, zo’n batterij kost rond de € 6550 en je krijgt max. € 2550 aan subsidies terug. € 4000 betaal je dus voor uw batterij. Het is onze inschatting dat mensen gevoelig zijn voor subsidies en dat men vaak tegen het einde van de subsidieperiode alsnog ervan gebruik wil maken. Ik verwacht een grote rush naar thuisbatterijen tegen het einde van dit jaar. Met ons beveiligingsconcept door energy manager op de batterij pack module en via sensortechnologieën en temperatuurcontro- ›››

Residential Smart PV Solution

Alles-in-1 residentiële PV-oplossing Extra veiligheid met vlamboogdetectie (AFCI) Optionele alles-in-1 optimizer voor betere prestaties Klaar voor de toekomst - batterij gereed (plug and play) Thuisbatterij LUNA2000 (nieuw) Alle communicatie opties, zelfs 4G

FusionSolar App

SUN2000-450W-P SUN2000-2-6KTL-L1

SUN2000-5/6KTL-M1

@ Huawei FusionSolar

LUNA2000-5/10/15-S0

hlink

Thuisbatterijen

››› le wordt de gehele systeem gestuurd door de power module. Batterijeenheden tot opslagsystemen en omvormers – elk product wordt geleverd met 10 jaar garantie.

We hebben de veiligste batterij die er bestaat op de markt gebracht, bestand tegen brand- en rookontwikkeling. De veiligheid van deze batterij werd gecertificeerd door TüV Rheinland met 7 verschillende certificaten. Het is de installateur die een inschatting dient te maken van de meest optimale batterijcapaciteit voor zijn klanten. Hoeveel capaciteit u nodig hebt, hangt vooral af van het elektriciteitsverbruik (op jaarbasis) en de grootte van de zonnepaneleninstallatie. M.a.w. er moet een evenwicht zijn tussen de productie, het verbruik en de opslag van stroom. Bovendien moet de installateur ook naar de toekomst kijken: gaat uw klant nog aan gezinsuitbreiding doen of een elektrische auto/fiets/step k open, enz.’ Alle technieken worden steeds gecompliceerder en dat beseft Huawei ook. ‘Daarom dat we met SYNTRA Academie een overeenkomst gaan afsluiten om opleidingen te voorzien voor Qualified Huawei Installer.’ Met zulke trainingen is de installateur in staat om een klant op een correcte manier te adviseren over de mogelijkheden en keuze van de opslagsystemen maar ook een kwalitatieve energieopslaginstallatie aanbieden en installeren.

DE TOEKOMST

product denkt Huawei aan de verkopers van elektriciteit en aan de energiecoöperaties. Huawei erkent wel dat dit een jonge markt is. Daarom willen zij samen met een academische partner een demonstrator bouwen om het nut en de maturiteit aan te tonen. De opslagcapaciteit per volume is voor dit type product ook van minder belang. Daarom is de wijkbatterij een geschikte kandidaat voor de tweedehands markt. Artificiële Intelligentie (AI)

ICT wordt een steeds belangrijkere ondersteunende technologie voor een groenere wereld. Ook bij de opslag van energie speelt dit een belangrijke rol. ‘Voor vrijwel al onze omvormers en batterijsystemen (ESS) is Huawei erg vooruitstrevend met het bedenken van nieuwe algoritmes. We zijn ook de eerste leverancier in de markt die AI op grote schaal toepast in onze producten. Hierbij wordt gebruik gemaakt van zelflerende algoritmes, die zijn gebaseerd op de werking van menselijke hersenen.’ Batterijtechnologie

Ook wat betreft batterijtechnologie hebben we het einde nog niet gezien. ‘Lithium en kobalt zijn nu nog belangrijke grondstoffen maar zullen dit niet blijven. Er wordt bijvoorbeeld veel verwacht van grafeen als grondstof voor de toekomstige batterijtechnologie. Dit materiaal stelt batterijen in het vooruitzicht die lichter zijn, meer capaciteit hebben en sneller kunnen laden.’

Wijkbatterijen

Huawei ziet ook een markt opdagen voor grotere batterijsystemen om de energietransitie te ondersteunen. Eind dit jaar willen zij batterijen van wel 250 kWh tot zelfs 1 MWh op de markt brengen. Dat zal als een kant-en-klaar systeem in een container aangeleverd worden. Dit systeem kan dan bijvoorbeeld naast een transformator station geplaatst worden. Immers door het groeiend aantal windturbines en PV-parken is er regelmatig overschot aan geproduceerde energie en zal er bijgevolg behoefte aan grootschaligere opslag ontstaan. Als poten tiële klanten en/of uitbaters voor dit soort

by Techlink

• augustus 2021

SMA:

Slim energiemanagement met thuisopslag

Als wereldwijde marktleider voor zonnestroom- en batterijomvormers zet SMA vandaag de standaard voor de decentrale en duurzame energievoorziening van morgen. SMA Benelux is een dochteronderneming van SMA Solar Technology, één van de grootste fabrikanten van zonnestroomomvormers ter wereld. Uit ons gesprek met An Geysenbergh, Application Engineer & Trainer bij SMA

“

Slim energiebeheer is voor SMA belangrijk, want de terugverdientijd van een zonnestroominstallatie met batterij hangt ook af van het verbruikersprofiel. AN GEYSENBERGH

”

Benelux, blijkt duidelijk dat SMA al jaren ervaring heeft met opslagsystemen. SMA biedt een uitgebreid gamma aan producten en oplossingen om het rendement te optimaliseren van residentiële en commerciële zonnestroominstallaties en ook van grootschalige projecten. SMA bestaat dit jaar 40 jaar en lanceerde zijn eerste oplossing voor thuisopslag 20 jaar geleden al in Duitsland.

HET SUCCES VAN BATTERIJOPSLAG ‘Met de komst van de digitale teller en het verdwijnen van het principe van de terugdraaiende teller, wordt het belang van thuisbatterijen veel groter. Om te vermijden dat klanten veel moeten betalen voor stroom die ze van het net nemen en veel minder krijgen voor overtollige stroom die ze in het net injecteren, is opslag in een batterij nu ineens veel interessanter en wordt autoconsumptie cruciaal. Naast de omvormer voor de batterij, voorziet SMA de tools en software voor slim energiemanagement om de installatie zoveel mogelijk te laten renderen en de autoconsumptie te verhogen. In deze markt zit zeker nog heel wat potentieel, want een zonnestroominstallatie blijft hoe dan ook een goede investering. Met een kwaliteitsvolle ›››

Slim energiebeheer en opslag voor een lage energiefactuur! Met de digitale teller komt het er voor uw klanten op aan om zoveel mogelijk eigen stroom te verbruiken. Hoe? Dat hangt af van hun verbruikersprofiel. SMA biedt een totaaloplossing op maat van elke klant. Ga voor een modulaire installatie die u kunt uitbreiden wanneer hun verbruikersprofiel in de toekomst verandert, bijvoorbeeld door de aanschaf van een elektrische auto. Meer informatie vindt u door de QR-code te scannen! SMA-Benelux.com

hlink

Thuisbatterijen

››› installatie zit je een twintigtal jaar goed.

Als je je investering dus over een dergelijke termijn bekijkt, betaal je erg weinig voor je energie, ongeacht de evolutie van de elektriciteitsprijs in de toekomst. Daar kan geen enkel spaarboekje tegenop.’

SLIM EN EFFICIËNT ENERGIEBEHEER SMA combineert data over het verbruik met meteorologische gegevens om klanten toe te laten nog slimmer en efficiënter met hun energie om te gaan. Elektrische toestellen zoals een warmtepomp, verwarming, laadpaal en ook huishoudtoestellen worden op het juiste moment opgestart en aangestuurd en maken zo automatisch gebruik van de stroom die uw eigen PV-installatie produceert. ‘Slim energiebeheer is belangrijk, want de terugverdientijd van een zonnestroominstallatie met batterij hangt ook af van het verbruikersprofiel. Wie geregeld thuis werkt, heeft de mogelijkheid om meer stroom overdag te verbruiken. Voor wie de hele dag buitenshuis is en pas ’s avonds thuis komt, is het belangrijker om de zonne-energie overdag op te slaan voor verbruik ‘s avonds. Mijn tip voor een installateur? Plaats vanaf het begin een Sunny Home Manager. Zo bekom je een duidelijk beeld van het verbruiksprofiel, wat voor elk gezin verschilt. Die logging laat toe een veel betere batterijkeuze te maken. Anders moet je je baseren op een standaardprofiel, wat toch minder nauwkeurig is. Batterijopslagsystemen zijn niet alleen cruciaal voor individuele gezinnen, ze zijn ook noodzakelijk voor een succesvolle energietransitie. Ze zorgen ervoor dat we minder afhankelijk worden van fossiele brandstoffen en gebruik maken van hernieuwbare energie die bovendien nog goedkoper is. In Duitsland zien we al dat een zonnestroominstallatie standaard van een batterij wordt voorzien.’

BATTERIJTECHNOLOGIE: COMPATIBILITEIT EN EVOLUTIE SMA werkt samen met een selectie van

by Techlink

• augustus 2021

internationale, toonaangevende fabrikanten van thuisbatterijen. ‘SMA test uitvoerig de samenwerking tussen batterijen en batterijomvormer om na te gaan of het een veilige en betrouwbare oplossing is. We beklemtonen het belang van de interactie met de producten van SMA. Zo garanderen we klanten dat hun batterijen langer meegaan en het rendement optimaal is.’ SMA verwacht een sterke evolutie in batterijen omvormertechnologie. Daarom bepleit SMA om nu geen hybride omvormer te plaatsen, wanneer je van plan bent om pas later een batterij toe te voegen. Kies eerder voor een modulair systeem waaraan je op gelijk welk moment bouwstenen kunt aan toevoegen.

KENNIS DELEN Voor SMA is “kennis delen” van groot belang. ‘Topics zoals het gebruik van de ontwerpsoftware Sunny Design, basisopleiding rond zonnestroom- en batterij systemen, het volledige omvormerassortiment en energiebeheer komen aan bod tijdens onze opleidingen. We bieden onze installateurs alle nodige kennis en besteden ook voldoende aandacht aan trends, nieuwe ontwikkelingen en nieuws uit de sector. Onze webinars, Tech Tip video’s en live workshops zijn deskundig en praktijkgericht, om het succes van onze installateurs op lange termijn te verzekeren in een dynamische omgeving als de zonnestroomsector.’

SolarEdge:

Slim energieverbruik

In 2006 vond SolarEdge, met hoofdzetel in Israël, een revolutionaire manier uit om energie te produceren en te beheren in PV-systemen. Vandaag zijn ze wereldmarktleider in hoogperformante slimme energietechnologie. Tijdens ons gesprek met Christophe Spaans, Country Manager bij SolarEdge Belux, vernemen we dat SolarEdge zich klaarmaakt om de 10kWh SolarEdge Energy Bank Battery op de Belgische markt te lanceren. Dit zal een nieuwe toevoeging zijn aan hun residentiële productportfolio. ‘Onze batterij, met

“

Vlaanderen maakt een vliegende start met de adoptie van systemen voor eigenverbruik.

”

CHRISTOPHE SPAANS

Li-ion NMC-technologie, kan op de grond of aan de muur worden gemonteerd. Dit plug-and-play systeem is via eigen draadloze communicatie verbonden met de omvormer en is naadloos geïntegreerd in het SolarEdge ecosysteem. Deze oplossing van zonne-energie-plus-opslag maximaliseert volledig de productie en het verbruik van zonne-energie in huis. Het grote voordeel voor onze installateurs zal zijn dat ze kunnen profiteren van een pre- en after-sales service die afkomstig is van één leverancier. Een one-stop-shop voor producten, service, garantie, software en training.’

WONING De thuisbatterij heeft enerzijds een boost gekregen door de premies die beschikbaar zijn (al is de subsidie voor batterijen beperkt) en anderzijds door de afschaffing van de terugdraaiende teller die mensen aanmoedigt om hun eigen elektriciteit te verbruiken. ‘De combinatie van zonne-energie met batterijopslag verandert de manier waarop huiseigenaren energie verbruiken en creëert nieuwe zakelijke kansen voor installateurs van PV-systemen. De grootste uitdaging van dit moment is de toename van de vraag naar opslagsystemen. We zijn blij dat we ons portfolio kunnen uitbreiden met een eigen batterij.’ De exacte terugverdientijd kan sterk variëren. ‘Met behulp van de juiste tools, technologie en een betrouwbare installateur krijg je als consument het juiste antwoord op de vraag of je business case ren- ›››

Vereenvoudig uw inﬆallaties met onze geïntegreerde zonne-energie + opslagoplossing

Maak kennis met de SolarEdge Energy Bank batterij De 10kWh Energy Bank breidt onze dak-tot-netoplossing verder uit, ontworpen om het eigen verbruik van uw klanten te maximaliseren en meer voordeel te halen uit hun SolarEdge investering. Voor de ultieme SolarEdge beleving installeert u de Energy Bank in combinatie met onze bekroonde monofasige HD-Wave omvormers, voorgemonteerde Smart Modules, beheermogelijkheden en slimme energieproducten uit onze groeiende collectie.

Eén nummer voor service

Eén bron van informatie

Support team toegewijd aan zonne-energie en opslag

Verkoop - en technische training van wereldklasse Certiﬁceringscursussen voor SolarEdge inﬆallateurs

Eén softwarepakket

Software-upgrades op afﬆand voor alle apparaten vanaf één punt Syﬆemen op afﬆand monitoren en problemen oplossen Eén app voor de huiseigenaar voor het monitoren en beheren van alle apparaten

Eén toeleveringsketen

T AN

Eén garantie

Tot 25 jaar garantie op slimme panelen Tot 25 jaar garantie op omvormers 10 jaar garantie op de SolarEdge Energy Bank

Bevoorradingsketen onder controle van één enkele leverancier Geﬆroomlijnde logiﬆiek met minder onderdelen die beﬆeld moeten worden Ga naar solared.ge/energybank-nl voor meer informatie.

www.solaredge.com

hlink

Thuisbatterijen

››› dabel is of niet. Bij velen is dat zeker het geval, maar niet voor elke situatie. Het is belangrijk te benadrukken dat met de invoering van de capaciteitsheffing, de accu een toegevoegde waarde zal hebben. Een thuisbatterij kan worden ingesteld om stroom te ontladen wanneer dat nodig is of op momenten van elektriciteitspiek. Dit kan uw maandelijkse piek afvlakken, waardoor de belasting van het net afneemt en uw capaciteitstarief kan verlagen.’ Elke fabrikant biedt installateurs technische trainingen aan waarbij zowel de installateur als de fabrikant van elkaar kunnen leren. SolarEdge vormt hierop geen uitzondering. ‘We bieden zowel in-person trainingen als webinars en trainingen vanuit onze online EDGE Academy. We hebben ook een lokaal team met uitgebreide buitendienst en accountmanagers om installateurs (van ontwerpen tot technische implementatie) te ondersteunen in

hun dagelijkse werk. Onze Designer tool is een gratis web-based tool die zonne-energie professionals helpt om het ontwerp voor de PV op daken te maximaliseren en tegelijkertijd de PV-ontwerpkosten te verlagen.’

DE TOEKOMST ‘Ons residentiële aanbod vertegenwoordigt het ideale technologische voorstel voor intelligente integratie tussen zonne-energie en slimme energieapparaten, zoals de Smart Energy Hot Water, met het extra voordeel van batterijopslag en het opladen van elektrische voertuigen. De toegevoegde waarde van ons aanbod ligt in de naadloze integratie van onze producten en het hebben van één leverancier voor technologie, garanties en after-sales service. Op die manier proberen we onze installateurs een zo compleet mogelijke service te bieden, om de verkoop te vergemakkelijken en hun klanten totale gemoedsrust te geven.’

STRATEGIE VOOR DUURZAAMHEID Met een kernactiviteit die inherent gericht is op het beperken van klimaatverandering door zonne-energie betaalbaarder en efficiënter te maken, heeft duurzame ontwikkeling altijd centraal gestaan in de bedrijfsvisie van Solar Edge. In 2020 hebben ze hun duurzaamheidsstrategie geformuleerd die wordt ondersteund door drie pijlers die aansluiten op 10 van de Sustainable Development Goals (SDG's) van de VN, waarbij "betaalbare schone energie" de belangrijkste is in termen van hun totale impact. ‘Om onze vooruitgang te ondersteunen en onze toezeggingen aan onze stakeholders te verankeren, hebben wij ons geëngageerd tot 15 doelstellingen tegen 2025 en zullen we elk jaar onze vooruitgang ten opzichte van deze doelstellingen rapporteren.’

Je wil je klanten gefundeerd advies kunnen geven over het opladen van elektrische wagens binnen een residentiële of tertiaire omgeving? Je wil weten hoe je een laadpunt correct integreert in een elektrische installatie? Je kampt met een chronisch gebrek aan tijd of het is moeilijk om je hiervoor te verplaatsen?

Dan is de

E-LEARNING “LAADINFRASTRUCTUUR” iets voor jou! Je volgt deze gratis onlinecursus waar en wanneer je wil via Volta, het technologische kenniscentrum!

VOOR MEER INFORMATIE OF INSCHRIJVING ga naar https://www.volta-org.be/nl/werkgevers/opleiding-competentiebeleid/opleidingen/volta-e-learning/e-learning-laadinfrastructuur

by Techlink

• augustus 2021

Ultiem installatiegemak Resisto • Het meest complete assortiment waterdichte armaturen op de markt • Ontworpen in Duitsland • Meer installatiegemak door ruim verschuifbare plafondbeugels en extra uitbreekpoorten • Polycarbonaat behuizing en diffusor IP66/IK08 • Hoog systeemrendement tot 137lm/W (standaard) en 162lm/W (HE) • Lange levensduur: 69.000u (L80B20) • ENEC aangevraagd, voldoet aan HACCP-norm • Verkrijgbaar in vele uitvoeringen - DALI-sturing - in kleurtemperatuur 4000K, 6500K én 3000K - met snelconnector - met doorvoerbedrading - nooduitvoeringen - HE versies (9700lm) - Microwave en microwave corridor (gang) - SylSmart SSC, SSA en SSE voor extra energiebesparingen sylvania-lighting.com T: +32 3 610 44 44

Eenvoudige installatie

Lichtsturing

hlink

Technologie

Hoe cyberveiligheid aanpakken als installatiebedrijf? In de installatiesector wordt cyberveiligheid voor bedrijven steeds belangrijker, aangezien zij voor de dagelijkse bedrijfsvoering (denk aan cloudapplicaties) steeds meer afhankelijk zijn van het internet. Er gaat echter maar weinig aandacht naar cyberveiligheid bij kmo’s, terwijl de risico’s toch aanzienlijk zijn. Het is dus hoog tijd om in uw bedrijf stil te staan bij het niveau van informatiebeveiliging. We hebben allemaal een brandverzekering, onze bedrijfsgebouwen zijn fysiek beveiligd tegen ongewenste bezoekers, onze bedrijfsgeheimen bewaren we in een kluis, ... maar vreemd genoeg trekken bedrijven die lijn niet door naar hun databeleid. Bij het runnen van een installatiebedrijf komt zoveel kijken dat de meeste bedrijfsleiders niet staan te springen om zich ook nog eens te verdiepen in informatica en cyberveiligheid. Doordat cyberveiligheid geen hoofdprioriteit is bij kmo’s worden ze gezien als de ideale target voor hackers omdat ze minder geavanceerde IT-infrastructuur en tekort aan getraind personeel hebben. Bedrijven kunnen op verschillende manieren het slachtoffer worden van cybercriminaliteit.

systemen die via het Internet of Things (IoT) op afstand zijn aan te sturen en met elkaar communiceren, zorgt dat ook het aantal kwetsbaarheden binnen slimme gebouwen toeneemt. De installateur zal zijn klant steeds meer moeten kunnen informeren over de ICT-component van een apparaat.

Tools

Om kmo’s op weg te helpen naar een betere cyberveiligheid, stelt de Cyber Security Coalition via zijn website verschillende tools gratis ter beschikking.

We stellen er hieronder drie voor die een eerste aanzet kunnen geven naar een betere bescherming van de bedrijfsgegevens.

KMO SECURITY SCAN Deze scan is een test bedoeld voor zelfstandigen, vrije beroepen en kmo’s met een beperkt computernetwerk. Aan de hand van tien vragen, kan u nagaan hoe goed de bestanden en computerinfrastructuur van uw bedrijf beveiligd zijn. Na de veiligheidsscan krijgt u een aantal praktische tips die u alvast op weg

In de augustus-editie van Power+ 2020 (blz. 42-45) gingen we reeds dieper in op de cyberrisico’s (phishing, hacking, DDoS, ransomware en CEO fraude) en de mogelijke voorzorgsmaatregelen die u als bedrijf kan nemen. MERK OP! Niet alleen pc’s en tablets kunnen gehackt worden, maar ook digitale aansturingssystemen (o.a. domotica) en het werken in de cloud zijn kwetsbaar voor dit soort van criminele aanvallen. Van verwarming (slimme thermostaat) tot alarmsystemen en toegangsbeheerssystemen: de blijvende groei van slimme

by Techlink

• augustus 2021

De Cyber Security Coalition is een uniek partnerschap waarbij spelers uit de academische wereld, openbare instanties en de private sector de krachten bundelen in de strijd tegen cybercriminaliteit. Hun missie is om de Belgische cyberveiligheid weerbaarder te maken door een sterk ecosysteem voor cyberbeveiliging op nationaal niveau uit te bouwen.

MEER INFO: www.cybersecuritycoalition.be

kunnen helpen naar een betere beveiliging.

CYBER SECURITY KIT De Cyber Security KIT werd samengesteld door de Cyber Security Coalition en het Centrum voor Cybersecurity België. Met deze KIT willen ze in de eerste plaats kmo’s helpen hun werknemers te sensibiliseren over cyberveiligheid. Vijf thema’s worden behandelt: • Hoe kan u uw paswoorden versterken? • Hoe herkent u phishing e-mails? • Hoe wapent u zich tegen social engineering? • Hoe behandelen uw medewerkers de persoonlijke gegevens van uw klanten? • Hoe ook van thuis uit veilig werken? INTERACTIEVE E-LEARNING ROND CYBERVEILIGHEID Via een laagdrempelige interactieve e-learning kan u de medewerkers van uw organisatie sensibiliseren rond cyberveiligheid. De medewerkers kunnen zelf kiezen wanneer en op welke manier (laptop, smartphone) ze de e-learning afwerken. De eerste sessie is gewijd aan “Veilig thuiswerken”, maar in de toekomst worden nog andere onderwerpen toegevoegd. Deze e-learning is helemaal gratis.

Helpen normen?

De cyberaanval op Belnet legt nog maar

eens de kwetsbaarheid van bedrijven en organisaties bloot. Naast het feit dat u dan als organisatie het vertrouwen van de klant verliest, kan dit ook tot serieuze financiële schade leiden. Hoe kan u zich daartegen wapenen? Helpen normen daarbij? Johan Haelterman, Voorzitter van het Directiecomité van het Bureau voor Normalisatie (NBN), is het best geplaatst om ons hierop te antwoorden: ‘Hoe een organisatie met informatie omgaat, heeft een grote invloed op haar succes. Zo zijn de vertrouwelijkheid van persoonsgegevens, de beschikbaarheid van IT-systemen en de juistheid van de financiële informatie cruciale elementen voor elk type organisatie: groot of klein, bedrijf of overheid. Om op een doeltreffende manier uw informatiebeveiliging te organiseren kan u gebruik maken van de ISO 27001, voluit “ISO/IEC 27001: Informat ion technology — Security techniques — Information Security Management Systems — Requirements”. Deze geeft een set van eisen rond informatiebeveiliging binnen een organisatie. Het doel: de vertrouwelijkheid, beschikbaarheid en integriteit van alle gegevens binnen uw organisatie beschermen. De implementatie van een ISO 27001 is vrijwillig (tenzij het contractueel verplicht is). U kan bijvoorbeeld gerust de norm deels toepassen. De ISO 27001 is ech-

“

De investering in een goede beveiliging van uw gegevens en uw systemen weegt niet op tegen de kost van een aanval.

”

PEPIJN ACCOU

ter ook certificeerbaar, waardoor u aan uw partners kan bewijzen dat u de volledige norm correct toepast. Interessant om weten, ook kmo's kunnen de ISO 27001 toepassen. Zo heeft NBN in 2019 het ISO 27001 certificaat gehaald.’

Getuigenis van EEG Group

Het is voor lidbedrijf EEG Group belangrijk om te investeren in verbeterde IT-security. IT-manager Pepijn Accou getuigt: ‘Enerzijds willen we bij blijven met de nieuwste technologieën: cybercriminelen zitten niet stil en vinden steeds nieuwe manieren om beveiligingsmechanismen te omzeilen. Dus is het aan ons als IT-dienst om te zorgen dat we hen steeds een stapje voor blijven. Anderzijds willen we het onze me- ››› augustus 2021 • by Techlink

by Techlink

hlink

Technologie

››› dewerkers ook wat makkelijker maken om hun werk vlot en toch veilig uit te voeren.’

STEUNMAATREGELEN VOOR INVESTERINGEN IN CYBERVEILIGHEID

EEG Group werkt al jaren samen met hun vaste IT-partner Savaco en dit omwille van drie belangrijke redenen: ‘Expertise, flexibiliteit, en wat voor ons heel belangrijk is, vertrouwen. We vinden het cruciaal om een langetermijnrelatie te kunnen opbouwen, niet alleen met onze klanten, maar ook met leveranciers’, vertelt Pepijn.

Door de huidige coronacrisis zijn bedrijven financieel nog minder bestendig geworden tegen cyberaanvallen. Gelukkig ondersteunen de drie gewesten hun kmo’s die werk willen maken van cyberveiligheid.

IT-security gaat ook verder dan enkel beveiliging. Pepijn geeft daarom graag nog een tip mee: ‘U moet er echt wel rekening mee houden dat u ooit wel een aanval zal meemaken. De kans op een cyberaanval op nul brengen, kan niet. En zo’n security-aanval komt nooit gelegen. Daarom denkt u best ook verder na over wat u zal doen in geval van een security breach. Belangrijk hierbij is dat u de mogelijke impact van een aanval beperkt. Dat kan u doen door uw netwerk te segmenteren, zodat virussen of cryptolockers niet zomaar over het hele bedrijf kunnen verspreiden, maar beperkt blijven tot één compartiment in uw netwerk. Daarnaast is een goede back-up van uw bestanden essentieel om snel te kunnen recupereren na een aanval.’

“

Installateurs moeten in een meer digitaliserende wereld niet aarzelen om samenwerking met experts op te zoeken.

”

YANNICK SCHEELEN EN TIMON VAN DER STRAETEN

by Techlink

• augustus 2021

• In het Brussels Hoofdstedelijk Gewest kunnen bedrijven aanspraak maken op de “Premie voor consultancy” wanneer ze werk willen maken van IT-beveiliging.

MEER INFO: www.economie-werk.brussels/premie-consultancy

• In Vlaanderen is er de kmo-portefeuille waarbij u financiële steun krijgt voor de aankoop van diensten die de kwaliteit van uw onderneming verbeteren. Kleine ondernemingen genieten 30% steun, een middelgrote onderneming 20% steun. Het maximale steunplafond per jaar is € 7500.

MEER INFO: www.vlaio.be/nl/subsidies-financiering/kmo-portefeuille

• Wallonië heeft de “chèques-entreprises”. Kmo’s kunnen aanspraak maken op zo’n cheque voor investeringen in cyberveiligheid. Daarmee wordt tot 75% terugbetaald van een investering van maximaal € 60.000, gespreid over drie jaar.

MEER INFO: www.cheques-entreprises.be

Interview met experten

De experts van EY geven dagelijks kmo’s de nodige bouwstenen in handen om hun cyberveiligheid maturiteit te verhogen. We gaan hierna in gesprek met Yannick Scheelen, Senior Manager – Cybersecurity & Privacy, en Timon Van Der Straeten, Senior Consultant – Cyber Security Engineer. Wat zijn voor de meeste kmo’s de grootste misverstanden over cyberveiligheid?

Vaak zien we dat kmo’s cyberveiligheid zien als een onnodige kost om een risico weg te werken die volgens hen opgevangen kan worden door andere dienstleveranciers of door de IT-organisaties waarop de kmo vertrouwt. Echter zien cybercriminelen kmo’s vaak als een gemakkelijk doelwit. De kmo heeft zelf een verantwoordelijkheid om hun processen en technologieën te beveiligen en om hun werknemers op te leiden over cyberrisico’s. Het is overigens net zo dat grotere organisaties meer inzetten op de cyberveiligheid van hun derde partij-

en en toeleveranciers. Wanneer de kmo hier niet aan kan voldoen betekent dit vaak dat een nieuw contract niet aan de orde is vooraleer aan deze eisen worden voldaan. De meerderheid onder de kmo’s ziet cyberveiligheid dan ook als een kost zonder voldoende return of investment. We merken helaas dat wanneer een bedrijf dan uiteindelijk slachtoffer wordt van een cyberaanval, de schade en bijhorende kosten een veelvoud bedragen van de oorspronkelijke investering die gemaakt kon worden om de organisatie beter te beveiligen. De vraag is niet langer of er een aanval zal plaatsvinden, maar wanneer. Hoe staat de informatiebeveiliging van kmo’s er volgens jullie voor?

Er is nog veel werk aan de winkel. We zien dat kmo’s zich vaak meer focussen op de operationele groei van de business, eerder dan op het cyberveilig opereren van die business. Kmo’s vertrouwen ook veel op hun IT-dienstenleveranciers of ›››

Met ons uitgebreid gamma Led strips en Led profielen is uw creativiteit onbegrensd en verwezenlijkt u de beleving waarnaar uw klant op zoek is.

Led strip Chip On Board • Mechanisch zeer sterk • 544 LEDs per meter = dot-free effect • Hoge kleurweergave CRI90

Led strip High Temperature • Geschikt voor omgevingstemperatuur tot 100°C • Geen led profiel nodig voor koeling • Geleverd inclusief montagetoebehoren, eindkappen en silicone lijm

ONTVANG ONZE NIEUWSBRIEF EN BLIJF OP DE HOOGTE VAN PRODUCTINFO, NIEUWS EN EVENTS

Integratech bvba België

Groenstraat 48, 3270 Scherpenheuvel

+ 32 16 79 50 51

www.integratech.be

Isolatie bewaking, monitoring, beveiliging. Toepassing: IT netten

www.benderbenelux.com

hlink

Technologie

›››

derde partijen en hebben niet altijd de juiste kennis in huis om een antwoord te bieden aan het complexe risicolandschap. Althans vormt informatiebeveiliging een cruciale bouwsteen in het digitale groeitraject van elke kmo. Het is een bepalende factor om de relatie met bestaande klanten te versterken, het vertrouwen van nieuwe klanten te winnen en gemoedsrust binnen het bedrijf te creëren. Bedrijven die cyberbeveiliging vanaf de start en gedurende de hele levenscyclus van elk technologische initiatief omarmen, effenen het pad naar een succesvolle toekomst. Los van sectorale en wettelijke aspecten stellen bedrijven in het algemeen hogere eisen aan hun leveranciers op het vlak van cyberveiligheid. Wanneer een kmo het slachtoffer wordt van een grote cyberaanval dan heeft dat ongetwijfeld een negatieve impact op de reputatie en verzwakt dit hun positie in de markt. Door te investeren in cyberveiligheid maakt de kmo zich robuuster tegen aanvallen en onderscheidt het zich ook meer van de concurrentie. Het geeft klanten vertrouwen in de manier waarop er met hun data wordt omgegaan op het vlak van veiligheid en privacy. Maar het verhoogt ook de kwaliteit en continuïteit van de dienstverlening en daardoor het aanzien van uw bedrijf in de markt. Cyberveiligheid is dus een belangrijke groeifactor voor uw succes. We zien bij onze klanten dat ze deze groeifactor willen benutten, maar vaak niet weten hoe ze hieraan moeten beginnen. Daarom is het belangrijk om goede ondersteuning te vragen en te bieden bij het uitbouwen van een informatiebeveiligingstraject op maat van de kmo. Stelling: Cyberveiligheid is een zaak waar alleen maar de (externe) IT verantwoordelijke mee bezig is.

Jammer genoeg zien we dat deze stelling in realiteit vaak correct is. Het is zo dat cyberveiligheid en IT hand-inhand met elkaar gaan, maar alle andere bedrijfstakken en processen mogen daarbij niet in de schaduw komen te staan. Beter zou zijn dat cyberveilig-

by Techlink

• augustus 2021

heid ingewerkt zit doorheen de hele werking van het bedrijf. Het is namelijk de verantwoordelijkheid van de leidinggevenden om hun processen cyberveilig te opereren, ondersteund door een robuust technologisch landschap, maar evenzeer met efficiënte processen. Denk hierbij bijvoorbeeld aan phishing aanvallen waarbij ook niet-IT’ers een doelwit zijn, of klanten van de kmo die eisen dat de digitale dienstverlening voldoet aan alle relevante wetgevingen (zoals de GDPR) en verwachtingen. De (externe) IT-verantwoordelijke speelt daarin een cruciale rol, maar kan die rol enkel voldoende invullen als er de nodige middelen en steun ter beschikking worden gesteld. Stelling: Mensen zijn de zwakste schakel in cyberveiligheid.

Het is een oude zegswijze die nog steeds zeer accuraat blijkt te zijn. Allerhande tools en apparaten zijn voorhanden om het aspect cyberveiligheid te vergemakkelijken en te automatiseren. Echter is het steeds de mens die deze apparaten beheert die de keuzes maakt hoe streng deze beveiligingsmechanismen moeten optreden. We zien dat organisaties er regelmatig van uitgaan dat ze al hun medewerkers kunnen vertrouwen en daarom bepaalde beveiligingsmaatregelen niet nemen, of dat de beveilig ingsmaatregelen onvoldoende worden geïmplementeerd waardoor fouten nog gemaakt kunnen worden. Het is zo dat de cyberaanvallen met de grootste impact vaak van binnenuit de organisatie worden gelanceerd.

Criminelen richten hun pijlen dan ook vooral op de werknemers van het bedrijf. Bij zowat 44% van deze cyberaanvallen gaat het over phishing. Mensen vormen nog al te vaak de zwakste schakel en zetten de poort voor cybercriminelen soms wagenwijd open. Nu werknemers omwille van de coronacrisis vaker thuiswerken, verslapt bovendien de aandacht in de “veilige” thuisomgeving. Zo nam het aantal phishingaanvallen tijdens de eerste lockdown met maar liefst 667% toe. Ook het zogeheten “whale phishing”, waarbij criminelen een e-mail of WhatsAppbericht naar directieleden versturen voor financieel gewin, stijgt. Trapt u in de val, dan maakt u voor u het weet geld over naar deze criminelen of hebben ze vrij spel en toegang tot cruciale bedrijfsinformatie en -systemen, met vaak grote financiële verliezen tot gevolg. Wat is voor jullie essentieel bij cyberveiligheid? (Technologie, de medewerker, processen, interne organisatie, …)

EY ziet cyberveiligheid binnen een organisatie als een ketting waarbij elke schakel van groot belang is om het volledige proces te beveiligen. Dit betreft dus zowel een noodzaak om de juiste technologieën, processen en mensen te hebben om de kmo te beveiligen. De kmo moet daarom cyberveiligheid integraal deel laten uitmaken van het digitaal transformatietraject en extern advies in huis halen wanneer ze niet zeker zijn dat de juiste inspanningen zijn geleverd.

LICHTMANAGEMENT, COMFORTABELER DAN OOIT MET VIVARES OPENT LEDVANCE GEHEEL NIEUWE MOGELIJKHEDEN VOOR HET GEBRUIK VAN MODERN LICHTMANAGEMENT IN KANTOREN - FLEXIBEL, EENVOUDIG EN COMFORTABEL. Vandaag de dag moet kantoorverlichting veel meer doen dan alleen voldoen aan de verlichtingsnormen. Het juiste licht op het juiste moment op de juiste plaats bevordert de concentratie en efficiëntie van de werknemers, verhoogt hun welzijn en, last but not least, bespaart veel elektriciteit. Moderne lichtmanagementsystemen (LMS) maken het mogelijk. Maar zijn ze niet erg duur om te plannen, te installeren en te programmeren? Niet met VIVARES. Want het innovatieve IoT-lichtmanagementsysteem van LEDVANCE maakt aangesloten verlichting eenvoudiger en comfortabeler dan ooit.

Draadloos of bedraad? Wat u maar nodig hebt! Het begint met het kiezen van de technologie die past bij uw eisen. Het flexibele systeem biedt twee alternatieven. Het draadloze VIVARES ZIGBEE is ideaal als u niet te veel bouwkundige veranderingen kunt aanbrengen, bijvoorbeeld in bestaande gebouwen, of als de eisen voor het toewijzen van lichtverdelingen vrij vaak veranderen.

VIVARES DALI daarentegen is de bekabelde oplossing voor langdurige verlichtingsprojecten, bijvoorbeeld in nieuwe gebouwen of voor renovaties met ruimte voor stuurleidingen. LEDVANCE biedt alles uit één hand: hoogwaardige en aantrekkelijke LED armaturen, controllers, sensoren, andere componenten en uitgebreide diensten voor uw verlichtingsproject. De installatie van alle componenten is eenvoudig en comfortabel. En de inbedrijfstelling is al even eenvoudig en intuïtief dankzij een gratis browsergebaseerde app. Comfortabel onderhoud op afstand via de Cloud Een ander hoogtepunt zijn de optionele Cloud-diensten. Deze bieden bijvoorbeeld een comfortabele diagnose op afstand van het systeem. En dankzij energiemonitoring zorgen ze ervoor

dat potentiële besparingen kunnen worden gemaximaliseerd. Bij dit alles zal LEDVANCE er altijd zijn voor verlichtingsprofessionals in elke fase van het project. Want zij kunnen op elk moment rekenen op de actieve ondersteuning van bekwame experts. Dat betekent dat zelfs gebruikers met weinig eerdere LMS-ervaring in staat zullen zijn om hun klanten te inspireren met een moderne, toekomstbestendige oplossing.

Ontdek nu: www.benelux.ledvance.com/vivares

hlink

Interview

Duitstalige Belgische installateurs gespot

Nederland

Aken Aken Kelmis

Eupen

België Duitsland

by Techlink

• augustus 2021

MALMEDY

ST. VITH

Malmedy

Vielsalm

Onze Technical Advisor Georges Gronsfeld is een Duitstalige Belg en daar is hij – terecht – trots op. ‘Taal is altijd een belangrijke factor geweest in onze streek. In Duitstalig België komen immers verschillende culturen samen. De nabijheid van de grenzen met Nederland, Duitsland en Luxemburg betekenen zeker en vast ook een verrijking op gebied van het delen van kennis. Er zijn bijvoorbeeld samenwerkingsovereenkomsten tussen de buitenlandse en plaatselijke opleidingsinstellingen voor de uitwisseling van leer-

Vennbahn

Verviers

Als eerste en enige Belgische beroepsfederatie vertegenwoordigt Techlink het volledige spectrum van installatietechnieken in de Vlaamse, de Franse en de Duitstalige gemeenschap. Luxemburg Wist u trouwens dat Techlink talrijke Duitstalige leden heeft? U leest er meer over in dit artikel.

De Oostkantons tellen ongeveer 77.000 inwoners gespreid over een gebied van 854 km2. Ze spreken Duits. Deze zogenoemde Oostkantonners hebben sinds 1970 hun eigen Duitse gemeenschap, met regionale bevoegdheden over onderwijs, cultuur, taal, tewerkstelling en bestuur. Maar voor alle duidelijkheid: de Duitstalige Gemeenschap staat niet gelijk aan de Oostkantons, die omvatten meer dan alleen maar Duitstaligen.

EUPEN

St. Vith

lingen. De grote technologische en economisch pool die in opbouw is binnen de Euregio Maas-Rijn en de samenwerking van de universiteiten van Luik, Aken, Maastricht en Hasselt zorgt voor een hoog opleidingsniveau. Dit aanbod trekt natuurlijk ook hoogtechnologische industrieën aan die in de regio op zoek zijn naar de juiste profielen van medewerkers.

Tot slot, sta ik in nauw contact met onze lokale afdeling in Verviers en in het bijzonder met Paul Philippe Hick (directeur van de Confederatie Bouw van Verviers). Een deel van zijn team is Duitstalig en zij volgen de activiteiten in het Duitstalig gebied zowel op economisch als politiek vlak.’

Maar er zijn natuurlijk ook uitdagingen. Zoals elders, is hier ook een gebrek aan instroom in de sector, waardoor er letterlijk handen tekort zijn en de installatiesector de opportuniteiten niet optimaal kan verzilveren. Ook het gebrek aan uitgebreide talenkennis bij de werknemers is een heikel punt. Aangezien de regio klein is, zijn de bedrijven ook operationeel in de andere landsdelen waarbij Frans en Nederlands een must is. En zelfs binnen de regio is er een diversiteit aan inwoners die dan weer de Duitse taal niet beheersen en waardoor het zelfs daar ook soms moeilijk werken is.

Heinen Electrotech wordt vandaag geleid door de derde generatie. Marc, Patricia en Danny Imetsberger kwamen in 2007 aan het hoofd te staan en hebben de ambitie om de onafhankelijkheid van de onderneming in stand te houden en te blijven innoveren.

Heinen Electrotech

‘Onze naam staat al 70 jaar voor kwaliteit. En we leiden ons junior personeel al bijna net zo lang op! Een groot deel van ons succes is geworteld in een goede, dubbele opleiding en in de vaardigheden van onze werknemers: betrouwbaarheid, stiptheid, kwaliteit,

Deze schakelkast zorgt ervoor dat de treinen in de omgeving van Luik van elektriciteit kunnen worden voorzien.

meertaligheid’, zegt Marc Imetsberger, algemeen directeur Heinen Groep.

FILOSOFIE ALS FAMILIEBEDRIJF Vele bedrijven zijn jaren geleden klein begonnen, maar openen vandaag, als bedrijven die tot ver over de grenzen actief zijn, nieuwe perspectieven voor Oost-Belgische scholieren, studenten en stagiairs, alsook voor belangstellenden uit de regio. ‘We zijn steeds op zoek naar elektriciens of leerlingen voor onze verschillende afdelingen: industriële elektrotechniek, bouwelektrotechniek (bv. supermarkten of kantoorgebouwen), hoogspanning, data- en glasvezeltechniek, alsmede schakelkastbouw en bedrading. We zorgen voor een opleiding die steeds afwisselend plaatsvindt op al deze gebieden, zodat ze met veel verschillende technieken en facetten van het vak in aanraking komen. Het is onze plicht om als opleidingsbedrijf jonge mensen een toekomst te bieden. De meeste van onze oud-leerlingen werken nog steeds voor ons of zijn ons trouw gebleven tot aan hun pensioen. Iedereen weet waarschijnlijk wel dat er bij elektronica meer komt kijken dan alleen het omzetten van een lichtschakelaar maar weinigen weten precies wat erachter zit. De elektrotechnische industrie biedt talloze mogelijkheden van elektricien tot ingenieur en nog veel

meer. Kortom: de elektrische beroepen hebben een toekomst! Wie voor een beroep op dit gebied kiest, zal met bijna 100% waarschijnlijkheid een baan vinden. Er zijn echter ook enkele vereisten waaraan toekomstige elektrotechnici moeten voldoen. Daartoe behoren vooral belangstelling voor technologie en logisch denken’, zegt Marc.

CONSULTANCY IN ELEKTROTECHNIEK Heinen Electrotech kan de volledige analyse van een installatie uitvoeren voordat ze conform wordt gemaakt aan de vereisten van de recente normen en geldende voorschriften. Tegelijk hiermee of in het kader van een onafhankelijk project kan Heinen Electrotech langdurige meetcampagnes uitvoeren, om het ››› verbruik (doorlopend en pieken) van de verschillende circuits en gebruikers van een installatie in te schatten. Erg vaak kan een kleine ingreep in dat verband voorkomen dat klanten nieuwe investeringen moeten doen om het vermogen op te voeren. Heinen Electrotech helpt zijn klanten ook bij het vinden van de oplossingen die echt het verschil maken als het aankomt op energiebesparingen: berekening van de verbruikskosten, advies en planning van de aanpassingen. ‘Wij zullen bijvoorbeeld aanraden om uw bestaande verlichting te vervangen door modernere toestellen. U kunt dan met

OVER HEINEN GROUP: Heinen Group is gespecialiseerd in alle elektrotechnische aspecten van professionele installaties: van de optische vezel tot de hoogspanningsaansluiting. Heinen is eveneens actief in de bouw van plaat- en metaalconstructies op maat. Heinen is gevestigd in Eupen-Kettenis en werkt vooral samen met talrijke industriebedrijven en ondernemingen in België en het buitenland. Met hun uitgebreide knowhow hebben de teams van Heinen reeds hun sporen verdiend bij honderden overheids- en privébedrijven in uiteenlopende sectoren, waaronder de administratie, het onderwijs, de grootdistributie, de spoorweginfrastructuur, ziekenhuizen, de petrochemie, de agrovoedingsindustrie of de waterbehandeling. ‘Heinen werd opgericht in 1951 door Aloys Heinen en is uitgegroeid tot een belangrijke speler op de Belgische elektrotechnische markt. We beschikken over een studiebureau en stellen meer dan 100 gespecialiseerde technici te werk. We streven er nog steeds naar om een sterk en onafhankelijk familiebedrijf te blijven waarbij familiegeest garant staat voor duurzaamheid’, zegt Marc Imetsberger, algemeen directeur Heinen Groep.

augustus 2021 • by Techlink

by Techlink

hlink

Interview

“

Wij willen jongeren laten zien welke carrièremogelijkheden de elektrosector hen biedt.

”

MARC IMETSBERGER

››› kennis van zaken een beslissing nemen,

op basis van een analyse van de verlichting en een berekening van de terugverdientijd van de te overwegen werken’, legt Marc uit.

BORDENBOUW Heinen Electrotech zorgt o.a. voor de montage en bekabeling van schakelborden van alle types en afmetingen. ‘Onze knowhow werd van generatie op generatie doorgegeven. Sinds de start van onze activiteiten in 1951 voorzien wij de schakelborden in onze werkplaatsen en installeren ze vervolgens bij onze klanten. Vereist de installatie een specifieke inrichting of speciale afmetingen? Maatwerk is ook onze grote troef ’, besluit Marc.

Bastin Elektrotechnik

Yves Klinkenberg (38 jaar) is zaakvoerder van Bastin Elektrotechnik in Kelmis. Bastin Elektrotechnik biedt van planning tot uitvoering een breed scala van diensten (o.a. zonnepanelen, laadpalen, verlichting, infrarood verwarming, huisautomatisering en professionele netwerken), waarvan elektrische installaties de hoofdactiviteit vormen. Ze zijn gevestigd in de grensstreek om Duitsland. ‘Ons bedrijf heeft de coronacrisis goed doorstaan. Er zitten tal van projecten (bv. project "MeuseView" in de buurt van Luik) in de pipeline waarbij we onze klanten hoogwaardige elektrische installaties garanderen, aangepast aan de behoeften van de toekomst. Echter het zoeken naar geschikt geschoold perso-

by Techlink

• augustus 2021

neel is niet altijd een gemakkelijke opdracht’, zegt Yves.

JONG GELEERD IS OUD GEDAAN Yves Klinkenberg is sinds zijn 16de elektricien en is meer dan ooit gepassioneerd door zijn vak. Hij is een fervente voorstander van de proefweken (“Schnupperwochen”) voor leerlingen tussen 15 en 18 jaar, georganiseerd door het Instituut voor opleiding en voortgezette opleiding in het midden- en kleinbedrijf (IAWM). Toen hij nog op school zat, gaf dit evenement hem een kijkje achter de schermen van het Kelmis bedrijf "Elektro Bastin", waar hij een handje kon helpen. Na deze praktijkervaring was er geen sprake van terug te keren naar school, maar naar het werk. Een beslissing waar hij geen seconde spijt van heeft gehad. ‘We zetten tijdens de paasvakantie graag onze deuren open voor jongeren. Zo maken ze kennis met ons beroep en bedrijf. De proefweken zijn een ideale gelegenheid om jongeren te enthousiasmeren voor ons beroep, nieuw talent aan te werven en, wie weet, om een vacante stageplaats in te vullen. Over het algemeen, als je eenmaal met ons hebt gewerkt, blijf je (lacht)’, legt Yves uit. Zijn bedrijf leidt momenteel vijf leerlingen op tot elektricien.

‘Toen ik het bedrijf overnam, raadde Christian Bastin mij aan om lid te blijven van Techlink. Een bedrijf leiden, daar komt heel wat bij kijken. Ik neem steeds meer leidinggevende taken op mij waardoor ik minder op de werven aanwezig ben, je moet bezig zijn met de financiële en administratieve verplichtingen, enz. Ik kan Techlink alleen maar aanraden aan mensen die nieuw zijn in het runnen van een elektrotechnisch bedrijf. U krijgt gratis advies en persoonlijke begeleiding door gespecialiseerde adviseurs: juridisch, technisch, ... . We maken vooral gebruik van de technische ondersteuning, maar Techlink helpt ons ook om onze weg te vinden in het doolhof van overheidsopdrachten’, zegt Yves.

INTEGRATIE VAN TECHNIEKEN ‘Het aandeel van smart homes ten opzichte van standaardinstallaties zal alleen maar toenemen’, laat Yves optekenen. ‘De klanten wilden een maximum aan comfort en gebruiksgemak. Ze willen bijvoorbeeld alle elektrische apparaten in één keer kunnen uitschakelen, alle rolluiken tegelijk bedienen en bepaalde scenario’s voor de verlichting/ verwarming instellen. Op die manier besparen ze niet alleen energie, maar ook geld. Om tegemoet te komen aan

Het toekomstgericht gebouw van Bastin Elektrotechnik met een maximum aan ecologische energie. In overleg met het architectenbureau Radermacher Schoffers wilde Yves een bijna CO2-neutraal gebouw. Er zijn fotovoltaïsche systemen en openbare oplaadstations voor elektrische auto's gepland.

OVER BASTIN ELEKTROTECHNIK:

de toenemende klanteneisen, hebben bedrijven geen andere keuze dan te vertrouwen op permanente opleiding en digitalisering.’ Voor Yves Klinkenberg is domotica-technologie een deel van het dagelijks leven geworden. Hij omschrijft dit als de interdisciplinaire en intelligente controle en regeling van alle systeemcomponenten zoals verlichting, zonwering, verwarming, ventilatie, airconditioning, beveiliging, enz. Deze componenten worden alsmaar meer met elkaar verbonden en worden ze enerzijds gekoppeld aan de gebouwen omgevingsparameters en anderzijds aan externe netten.

ELEKTRISCHE MOBILITEIT IS DE TOEKOMST Het aantal plug-in hybrides of elektrische voertuigen zal in de toekomst gestaag toenemen. Nieuwe technologieën maken duurzamere vormen van mobiliteit mogelijk. Daarnaast worden onderwerpen als duurzaamheid en milieu bewustzijn steeds belangrijker. Om

“

Integratie van technische installaties vormt een uitdaging voor onze sector.

”

YVES KLINKENBERG

klanten een oplossing op maat te bieden, hebben Yves Klinkenberg en zijn zakenpartner Matthias Klingenberg (algemeen directeur van Eltec) in 2020 de onderneming emyon (www.emyon.eu) opgericht. Emyon richt zich uitsluitend op elektrische mobiliteit en biedt niet alleen oplossingen voor particulieren en bedrijven, maar ook voor openbare oplaadstations in steden en gemeenschappen. ‘Emyon engageert zich om een toekomstbestendige laadinfrastructuur uit te bouwen. Wij willen dat de overstap naar elektrische mobiliteit voor u professioneel, comfortabel en gemakkelijk is. Nog te vaak zien we dat gezinnen die een elektrisch voertuig kopen,

Bastin Elektrotechnik, een op de toekomst gerichte onderneming, werd in 1977 opgericht door Christian Bastin. Al meer dan 40 jaar is het bedrijf gevestigd in de Lütticher Straße 333 in Kelmis. Christian maakte een naam voor zichzelf door zijn individueel klantenadvies en betrouwbare elektrische installaties te installeren voor particulieren en bedrijven. Al doende bouwde hij een grote klantenkring op in de provincie Luik. Zijn bedrijfsfilosofie is nooit veranderd: "De student van vandaag is de geschoolde arbeider van morgen”. Christian Bastin leidde ook Yves Klinkenberg op, die het bedrijf in 2013 overnam en heeft nu ongeveer 30 mensen in dienst. Teamgeest en de permanente opleiding van zijn werknemers liggen hem bijzonder na aan het hart. ‘Onze topprioriteit is de veiligheid en de kwaliteit van onze elektrische installaties. Geen wonder dat al meer dan 3800 huizen in de Euregio het kwaliteitskeurmerk van Bastin Elektrotechnik dragen. Aangezien de huidige locatie te klein is geworden, verhuisd onze vestiging in 2022 naar het East Belgium Park in Lontzen. Dit leidt een nieuw hoofdstuk in!’, zegt Yves.

onvoldoende nadenken over een oplaadpunt. Soms blijkt dat het elektriciteitsnet in huis niet berekend is op zo'n aankoop. Het moet dan achteraf ingebouwd worden’, besluit Yves. augustus 2021 • by Techlink

by Techlink

hlink

Actualiteit

Aanvaardingsplicht zonnepanelen Waals Gewest vanaf 1 juli 2021 Op 1 januari 2022 treedt de milieubijdrage voor fotovoltaïsche zonnepanelen (milieubijdrage PV) in werking in het Waals Gewest. Bedrijven die voor de eerste maal een zonnepaneel op de markt brengen in het Waals Gewest worden dus verplicht de inzameling, financiering en recyclage van afgedankte zonnepanelen op zich te nemen.

De invoering van wetgeving in het Waals Gewest verloopt in 2 fasen

VANAF 1 JULI TOT 31 DECEMBER 2021 Elk bedrijf dat zonnepanelen op het grondgebied van het Waals Gewest verkoopt, dient zich te registreren (https://portal.pvcycle.org) bij PV CYCLE BELGIUM en nà het derde (oktober 2021) en het vierde (januari 2022) kwartaal te melden hoeveel zonnepanelen het op het grondgebied van het Waals Gewest heeft gebracht of verkocht.

VANAF 1 JANUARI 2022 Elk bedrijf dat zonnepanelen op het grondgebied van het Waals Gewest brengt, moet daarenboven de milieubijdrage PV aanrekenen.

Wat moet ik factureren aan mijn klanten?

Een zichtbare milieubijdrage PV zal vanaf 1 januari 2022 van toepassing zijn op elk nieuw verkocht zonnepaneel in het Waals Gewest waardoor de inzameling en verwerking van afgedankte zonnepanelen is gegarandeerd.

by Techlink

• augustus 2021

De hoogte van de milieubijdrage is definitief vastgelegd op een bedrag van € 2 (excl. BTW) per stuk.

Tot slot

Terwijl de wetgeving omtrent de Afgedankte Elektrische en Elektronische Apparaten (AEEA) al in voege is in alle andere Europese landen, het Brussels Hoofdstedelijk Gewest en het Vlaamse Gewest, volgt de uitvoering van de Waalse wetgeving vanaf juli 2021. Zowel de fabrikanten als de

invoerders, groothandelaars en installateurs van zonnepanelen die voor de eerste keer zonnepanelen verkopen in het Waals Gewest vallen onder deze Waalse wetgeving betreffende de aanvaardingsplicht van de AEEA.

waaronder dus ook Techlink, de handen in elkaar geslagen om elke fabrikant en invoerder – bijvoorbeeld installateur – een oplossing te bieden om aan hun verplichtingen te voldoen in de drie gewesten van ons land.

Om de naleving van de financiële, administratieve en operationele verplichtingen voor fotovoltaïsche zonnepanelen te faciliteren is het beheersorganisme PV CYCLE BELGIUM vzw opgericht sinds 2016. Onder die naam hebben de sectorfederaties

Zie: www.pvcycle.be. Ook het Techlink team staat ter beschikking voor vragen: consult@techlink.be.

MEER INFO?

DE GROOTSTE OFFICIËLE

MEAN WELL DISTRIBUTEUR IN DE BENELUX Bestel eenvoudig online uit ons ruime assortiment: www.telerex-europe.com

Wat te doen bij elektriciteitsuitval? Uw partner voor noodstroomaggregaten op diesel en gas

Vandaele Machinery NV Stationsstraat 128 8780 Oostrozebeke 056 67 40 11 stefaan@vandaele-power.be www.vandaele-power.be

hlink

Projectvoorstel

Smart charging: E-Mobility meets Renewable Energy (SE-MoRE) E-mobility is een razend actueel thema dat echter nog veel vraagtekens met zich meebrengt. Het vormt een noodzakelijke bouwsteen om de verdere uitbouw van ons elektriciteitssysteem te realiseren op een zo duurzaam mogelijke manier. Om dit mogelijk te maken moeten thema’s zoals smart charging, optimalisatie met hernieuwbare energiebronnen, tariefstructuren evenals de technische implicaties bij de integratie van EV-infrastructuur, … verder onderzocht worden.

Binnen het COOCK projectvoorstel SE-MoRE willen kenniscentra, sectorfederaties en partijen zoals o.a. de distributienetbeheerder hun krachten bundelen om op tal van die vragen een antwoord te bieden. Het projectvoorstel focust zich niet alleen op kmo’s, maar ook op de tertiaire sector en appartementsgebouwen. Binnen het projectvoorstel zijn we op zoek naar verschillende case studies die in-

teresse hebben om samen het pad van E-mobility op een doordachte manier te bewandelen. Daarnaast zijn ook partijen die interesse tonen in het projectvoorstel meer dan welkom in de gebruikersgroep van het projectvoorstel.

VOOR VERDERE INFORMATIE KAN U CONTACT OPNEMEN MET Jurgen.Van.Ryckeghem@howest.be & jan.caerels@techlink.be

Veilig bouwen: eerst denken, en dan doen!

Doe mee op safetymypriority.be 56

cfb-safety-adv-A4 liggend2.indd 1 by Techlink

• augustus 2021

29/01/19 10:58

Ervaring...

www.serelec.be

...voor de toekomst! EA 36.22 MI.PUCK

astroklok  100 geheugenplaatsen  2 geschakelde uitgangen 2 stuuringangen  programmeren via app  bedienen via app www.serelec.be Advertentie_HugoMuller.indd 1

26/03/2021 10:24

Raadpleeg de catalogus

Comelit ADVANCE PROFESSIONELE OPLOSSINGEN EN SYSTEMEN VOOR SPECIALISTEN. Comelit biedt een professionele reeks camerabewaking aan. Een reeks met tal van voordelen: Ultra Starlight technologie True WDR Frame rate tot 60 fps Audio-integratie Geavanceerde video analyse: • • • • • •

Tellen van personen en/of voertuigen Lijndetectie Gezichtsherkenning Warmtekaarten Publieksdichtheid Trackingfuncties

Neem contact op met uw Comelit vertegenwoordiger of op 02/411.50.99 voor meer informatie.

SW Comelit Advance VMS

App Comelit Advance

hlink

De medewerker

INGE DE RIDDER

> Geboren op 6 januari 1966 > Sterrenbeeld: Steenbok > Functie: Commercial Account Manager > In dienst sinds 1 februari 2021 > Lievelingseten: Fruits de mer (met een glaasje champagne)

> Favoriete Belgische band: Trigger Finger

by Techlink

• augustus 2021

De werknemers van Techlink staan dagelijks voor jou op de barricaden. Ze vertegenwoordigen onze sector in heel wat vergaderingen, beantwoorden al jouw vragen en doen zoveel meer. Toch verschuilt zich achter de façade ook gewoon een mens met zorgen en dromen.

“

COMMERCIAL ACCOUNT MANAGER INGE DE RIDDER

Mensenkennis maakt het verschil

Techlink ziet de toekomst vol vertrouwen tegemoet. Ook op het gebied van talent maakt Techlink zich klaar voor de toekomst. Inge versterkt het MarCom team om de commerciële activiteiten verder te ontwikkelen. Benieuwd wie zij is, wat Inge buiten werktijd doet en wat haar geschikt maakt voor deze functie? Lees dan snel verder! Als redacteur ken ik Inge al ruim twee jaar als een resultaatgerichte doorzetter met een duidelijke passie en drive voor de installatiesector.

Later als je groot bent …

‘Als 18 jarige had ik totaal geen idee wat ik later wilde worden. Ik had geen roeping. Door wat opleidingen en cursussen links en rechts en “work in the field” ben ik uiteindelijk toch goed terecht gekomen. Communiceren met mensen is mijn ding. Praten mijn hobby. En daar heb ik mijn beroep van gemaakt: adverteerders en sponsors overtuigen om te investeren. Hen laten zien dat onze producten het best bij hun situatie past, hen de beste resultaten geeft. En daar heb je mensenkennis voor nodig. Ik ben altijd oprecht geïnteresseerd geweest in mensen en probeer mij altijd in te leven in hun denkwereld. Misschien heb ik daardoor toch al behoorlijk wat mensenkennis vergaard. In mijn job maakt dit wel het verschil. Na 20 jaar voor de Confederatie Bouw te hebben gewerkt, heb ik begin van het jaar de overstap gemaakt naar Techlink. Gelukkig voor mij beschikt Techlink ook over sterke producten: toonaangevende magazines (Power+ en Heat+), een topbeurs (Install Day), een vernieuwde website, enz. Dat maakt mijn job leuker en na al die jaren doe ik het nog steeds graag!’

Kleine gelukskes

”

‘Het ontdekken van vreemde culturen vind ik de max. Genieten van het landschap, de architectuur ontdekken, proeven van de lokale specialiteiten, lezen over de vroegere bewoners. Mijn rondreizen doorheen Thailand, Mexico, Peru, Zuid-Afrika, … waren intens en zinnenprikkelend. Maar op één staat nog steeds Egypte. De oudste maar tevens meest impressionante cultuur. Je kan alleen maar ontzag hebben voor de mensen die 3 à 4000 jaar geleden deze gebouwen hebben opgetrokken. Naast cultuur moet er ook altijd een beetje avontuur zijn. Een ritje op een dromedaris, met de kano tussen de krokodillen peddelen, met een zipline tussen de bomen zoeven … Love it! (lacht) En in de winter kan een skivakantie een deugddoend intermezzo zijn. Maar ik kan ook intens genieten van een lekker gerecht op restaurant in leuk gezelschap. Een goeie babbel met vriend(inn)en, een zalige massage, een namiddagje welness, een wandeling in het zonnetje, een festival, goeie muzieknummers waar je vrolijk van wordt. Het afgelopen coronajaar heeft ons geleerd om de “kleine gelukskes” meer te appreciëren!’

Trotse mama

Inge vertelt ook hoe ontzettend dankbaar en trots ze is op haar dochter. ‘De grootste liefde in mijn leven is ongetwijfeld mijn dochter Lisa Helena. Zij is normaal begaafd maar heeft een autismespectrumstoornis. Als ik zie hoe zij zich staande houdt in een wereld van neurotypicals, hoe zij struggelt en het vaak moeilijk heeft maar toch altijd doorzet, met vallen en opstaan dan zwelt mijn hart van trots. Zij is mijn heldin.’

augustus 2021 • by Techlink

by Techlink

hlink

Productnews

CO2-uitstoot te besparen. De dag van vandaag loopt dit zelfs op tot 276 miljoen ton uitstoot (tegen het einde van het eerste kwartaal van 2021). De groep werd in februari zelfs uitgeroepen tot 's werelds meest duurzame onderneming door Corporate Knights, die bedrijven helpt de kloof te dichten tussen het opstellen van klimaatambities en het realiseren ervan. Met behulp van het EcoStruxure™-portfolio, dat wordt aangedreven door de meest geavanceerde technologie van Microsoft Azure, helpt Schneider organisaties bij het vaststellen, bereiken, meten én rapporteren van wetenschappelijk onderbouwde decarbonisatiedoelstellingen, terwijl deze doelstellingen een positieve impact hebben op hun bedrijfsvoering.

Huawei FusionSolar Residential Smart PV Product Suite wint iF Design Award

Twee belangrijke producten van Huawei FusionSolar Residential Smart PV product suite – SUN2000 Smart Energy Controller en LUNA 2000 Smart String Energy Storage System (ESS) – zijn onlangs bekroond met iF Design Awards 2021. Deze prijzen tonen de wereldwijde erkenning van Huawei's creatieve en gebruiksvriendelijke ontwerpen die functie en emotie combineren, en technologie met natuur laten samensmelten. Dit is de tweede iF Design Award die wordt uitgereikt aan Huawei residentiële Smart PV-oplossing, na het succes van FusionSolar App in 2020. Huawei heeft zich altijd gehouden aan de principes van gebruikersgerichtheid en innovatief productontwerp om tegemoet te komen aan de behoeften van klanten over de hele wereld.

www.se.com/be

Priva en Viessmann bundelen de krachten

www.huawei.com – www.solar.huawei.com

Schneider Electric bekroond met de 2021 Microsoft Sustainability Changemaker Partner of the Year Award

Schneider Electric, leider in digitale transformatie en automatisering van energiebeheer, kondigt aan dat het door Microsoft erkend is als winnaar van de 2021 Sustainability Changemaker Partner of the Year Award. Over de periode van 2018 tot 2020, hielp Schneider Electric zijn klanten 134 miljoen ton

Viessmann Groep, een internationale en toonaangevende leverancier van klimaatoplossingen voor residentiële en commerciële omgevingen, en Priva bundelen hun krachten in een strategisch partnership. Beide familiebedrijven zien veel potentie en synergie in een samenwerking op technisch en commercieel gebied, waarbij een gezamenlijke toepassing van de nieuwste technologieën een impuls geeft aan de realisatie van slimme gebouwen en netwerken (zogenaamde “smart grids”). Om het langetermijnkarakter van deze samenwerking te onderstrepen, heeft Viessmann een minderheidsbelang in Priva genomen. Met deze kapitaalinjectie kan Priva als onafhankelijk familiebedrijf haar innovatieve technologieagenda en internationale groei versnellen. Viessmann kan haar klimaatoplossingen voor commerciële gebouwen sneller ontwikkelen en verdere zakelijke kansen in de tuinbouwomgeving verkennen. Naast een vergelijkbare bedrijfscultuur delen Viessmann en Priva een concrete visie over hoe hun oplossingen een positieve bijdrage kunnen bieden in het kader van de huidige klimaatcrisis en daarmee de wereld ten goede kunnen helpen veranderen. www.viessmann.be

by Techlink

• augustus 2021

UW VOERTUIG BESCHERMT U. MAAR WIE BESCHERMT UW VOERTUIG?

De Omnium van Federale Verzekering: de verzekering die uw voertuig beschermt. U bent de gelukkige (toekomstige) eigenaar van een nieuwe bestel- of vrachtwagen? U koos voor zo wat alle opties voor uw veiligheid? Heel goed! U bent helemaal beschermd. Maar... wat met uw nieuwe voertuig? Bescherm het tegen materiële schade met onze verzekering Omnium, de onmisbare bescherming voor nieuwe voertuigen. Geniet van een dienstverlening op maat en ontdek het plezier van het rijden zonder zorgen...

3 MAAND GRATIS *

Bereken uw premie op federale.be/3maandgratis De verzekeraar die zijn winst met u deelt

* Korting geldig vanaf het eerste jaar van de overeenkomst onderschreven tijdens de actie, rechtstreeks verwerkt in de berekening van de premie en pro rata herberekend bij verzekeringsduur van minder dan één jaar. Meer info en voorwaarden van onze actie op federale.be/3maandgratis. Federale Verzekering – Stoofstraat 12 – 1000 Brussel www.federale.be Coöperatieve Vennootschap voor Verzekering tegen Ongevallen, Brand, Burgerlijke Aansprakelijkheid en Diverse Risico’s CV. Financieel rekeningnummer: BIC: BBRUBEBB IBAN: BE31 3100 0723 3155 - RPR Brussel BTW BE 0403.257.506.

hlink

Productnews

LEDVANCE en UV-specialist Dr. Hönle AG werken samen

Naast haar productassortiment van UVC-lampen en UVC LED-sensoren, breidt LEDVANCE haar productportfolio verder uit dan algemene verlichting op het gebied van UVC-ruimte-desinfectieapparaten. "Bij LEDVANCE Europe geloven we dat UVC-desinfectieapparaten, naast andere technologische alternatieven, geweldige helpers zijn om de luchtkwaliteit binnenshuis te herstellen tijdens en na de aanhoudende pan-

Waarvoor je buiten ook elektriciteit nodig hebt, met de Niko Hydro tuinpaal heb je altijd een oplossing. Dankzij het moderne, strakke design en de drie kleuren – grijs, wit en zwart – doet het paaltje in roestvrij staal elke tuin, oprit en terras eer aan. Om dat design nog meer tot zijn recht te doen komen, is de bekabeling in het paaltje weggewerkt. En een mooie extra: de Niko Hydro tuinpaal is van 100% Belgische makelij. Of hoe je deze zomer buiten kunt wonen en werken met het comfort dat je binnen hebt. www.niko.eu

Tom De Troch is de nieuwe CEO van Federale Verzekering demie," legt Dr. Oliver Vogler, Managing Director Western Europe bij LEDVANCE, uit. Door een partnerschap aan te gaan met UV-specialist Dr. Hönle AG, wordt LEDVANCE de hoofddistributeur voor de SteriWhite productfamilie, een zeer efficiënt en voor de eindgebruiker geschikt apparaat voor UVC recirculerende luchtdesinfectie voor binnenruimtes. Met meer dan 40 jaar ervaring is Dr. Hönle AG toonaangevend op het gebied van de desinfectie van lucht. Door deze samenwerking, combineren LEDVANCE en Dr. Hönle AG hun expertise in het verbeteren van het menselijk welzijn binnenshuis door de know-how in lampenproductie en Human Centric Lighting te combineren met technologie voor gezond leven en virusdesinfectie. Vooral tegen de achtergrond van de SARS Cov-2 pandemie zullen de partners hun inspanningen opvoeren om een hoge binnenluchtkwaliteit te bereiken. www.benelux.ledvance.com

Elektrisch comfort zonder grenzen met de Niko Hydro tuinpaal

Een buitenstopcontact of -schakelaar installeren? Daar heb je nu nog altijd een muur voor nodig. Met een Niko Hydro tuinpaal is die muur het laatste waaraan je hoeft te denken. Je plaatst het paaltje waar je maar wil in de tuin, op de oprit of het terras van je klanten. De paaltjes kunnen tot drie functies bevatten voor schakelaars, stopcontacten en aansluitpunten.

by Techlink

• augustus 2021

Tom De Troch (47) is sinds 11 mei 2021 bestuurder-directeur van de activiteiten met betrekking tot leven, actuariaat en herverzekering. Hij is ook lid van het directiecomité. Hij volgt Tom Meeus op, die de pensioengerechtigde leeftijd heeft bereikt. ‘Ik ben vereerd Tom Meeus op te volgen, voor wiens carrière ik veel respect heb. Hij realiseerde met succes ons vijfjarenplan Str@teGO!. Ik ben vastberaden om de vele uitdagingen van de verzekeringswereld van morgen aan te gaan. Daartoe behoren zeker de verdere digitale transformatie van de verzekeringswereld, de versterking van de strijd tegen cybercriminaliteit en het bepalen van een model waarmee we dicht bij de klant kunnen blijven in een voortdurend veranderende omgeving. Om deze nabijheid met de klant te behouden, is het cruciaal dat we er alles aan doen opdat verzekeringen als eenvoudig, begrijpelijk en toegankelijk worden ervaren’, aldus de nieuwe CEO. www.federale.be

IPX8 GECERTIFICEERD

WAGO GELBOX

E VERSI AR IKBA BESCH

SERIE 207 EENVOUDIGE BESCHERMING TEGEN VOCHT Condenswater, hevige neerslag, een krachtige waterstraal: als vocht elektriciteit ontmoet,

kan dit snel tot kortsluiting leiden. De WAGO Gelbox maakt uw laagspanningsinstallatie snel en gemakkelijk waterdicht volgens IPX8. Deze box is kant-en-klaar, eenvoudig in gebruik en onbeperkt houdbaar. De WAGO Gelbox 6 mm² versie is nu beschikbaar.

www.wago.com/gelbox

6 mm²