Power+ november 2021 by Embuild

Informatieblad Techlink voor installatiebedrijven speciale technieken

NOVEMBER 2021 DRIEMAANDELIJKS LEDENBLAD

by Techlink

by Tech

Hoe pakken we het EV-laden aan?

Schrijf je nu in!

Install Day

EDITO

“Energietransitie” staat centraal op Install Day Zoals u in de vorige editie kon lezen, hebben F.E.E. en Techlink LINK2030 (www.link2030.be) gelanceerd. Dit is een toekomstvisie over de impact van de energietransitie op de multifunctionele installatiesector. Het Europese be leidskader van de Green Deal vormde de grote drijfveer om tot deze studie te komen. Met dit rapport willen we jullie, onze leden ondersteunen, de markt opportuniteiten die de energietransitie brengt, te omarmen zowel op vlak van technologie, regelgeving als bedrijfsuitvoering.

Karl Neyrinck

Er is ook een persvoorstelling over LINK2030 voorzien op Install Day (zie pagina 34) om aan de buitenwereld te tonen dat we als installatiesector de leiding willen nemen in de energietransitie waarbij we naar duurzame oplos singen streven. De vierde editie van Install Day vindt plaats op 19 november 2021. De beurs zal opnieuw het epicentrum van de Belgische energietransitie vormen met een seminarieprogramma in het teken van verduurzaming. De bezoeker zal duidelijk zien dat de installatiesector een van de sectoren blijft die het meest naar vernieuwing streven! U maakt er kennis met fabrikanten van kwaliteitsmerken, ontdekt er productinnovaties en zoveel meer. Installatiebedrijven staan voor de uitdaging om in hun bedrijfsvoering re kening te houden met duurzaamheid. Uw bedrijfsprocessen onder de loep nemen, vormt een goed startpunt. Deze processen kunnen verbeterd worden door deze te baseren op de lean-filosofie (zie pagina 46). In de lean manage mentfilosofie staan het vooropstellen van klantwaarde, het elimineren van ver spillingen, een goede workflow, het werken op aangeven van de klant en de continue verbetering van de werkmethoden centraal. Digitale tools zorgen ervoor dat we het overzicht ondanks de complexiteit kunnen behouden, en dat we ons kunnen focussen op de zaken die er toe doen, met name goed vakmanschap! Karl Neyrinck VOORZITTER TECHLINK NATIONAAL

COLOFON Confederatie Bouw Lombardstraat 34-42 • 1000 Brussel confederatiebouw.be BTW: BE 406 479 092

Techlink vzw Joseph Chantraineplantsoen 1 • 3070 Kortenberg T. +32 2 896 96 10 info@techlink.be • www.techlink.be

Verantwoordelijke uitgever Dirk De Wolf dirk.dewolf@techlink.be

Director General Kris Van Dingenen kris.vandingenen@techlink.be

Periodiciteit • Oplage 4x per jaar • 3000 Nederlandstalig, 2000 Franstalig

Publiciteit Inge De Ridder T. +32 53 80 87 47 inge.deridder@techlink.be

Vertaling André Verkaeren, Metaphrasis bvba Vormgeving Nikka Cuypers nikka.cuypers@confederatiebouw.be Drukwerk Graphius Surf naar www.techlink.be/fr/magazine om de Franse versie te downloaden.

by Techlink

Residential Smart PV Solution

Alles-in-1 residentiële PV-oplossing Extra veiligheid met vlamboogdetectie (AFCI) Optionele alles-in-1 optimizer voor betere prestaties Klaar voor de toekomst - batterij gereed (plug and play) Thuisbatterij LUNA2000 (nieuw) Alle communicatie opties, zelfs 4G

FusionSolar App

SUN2000-450W-P SUN2000-2-6KTL-L1

SUN2000-5/6KTL-M1

@ Huawei FusionSolar

LUNA2000-5/10/15-S0

INHOUD

EV-laden

Install Day

Lean

Onze energievoorziening is in transitie naar milieuvriendelijke, hernieuwbare energiebronnen. Als alternatief voor de personenwagen wordt het elektrisch voertuig (EV) naar voor geschoven. Hoe organiseren we het opladen van al die EV’s?

Op 19 november vindt de vierde editie van Install Day plaats. Spijker niet alleen uw kennis bij op Install Day d.m.v. het seminarieprogramma rond LINK2030, netwerk ook terug volop met collega’s en bedrijven die hun nieuwste producten voorstellen.

Installatiebedrijven staan voor de uitdaging om in hun bedrijfsvoering rekening te houden met duurzaamheid. Uw bedrijfsprocessen onder de loep nemen, vormt een goed startpunt. Deze processen kunnen verbeterd worden door deze te baseren op de lean-filosofie.

centraal op Install Day

motivatiebarometer

Actualiteit: EU-pakket “Fit for 55”

Interview: Nieuwe secretarisgeneraal van ALIA Security

Edito: “Energietransitie” staat

Bedrijfsvoering: Duurzame groei en meer marge in de praktijk

Technisch dossier: Hoe pakken we het EV-laden aan?

Interview: Inzichten vanuit de

Beurs: Install Day

Sectorcomités en Werkgroepen Technieken

brengt de toekomst?

Wetgeving: Autofiscaliteit: wat

Dagboek: Madelec

Project: Sportoase

Event: Belgian Solar Day

Event: Provinciale sectorraden Elektro en HVAC/S

De medewerker: Account Manager Vlaanderen en Brussel Dirk Baetens

installatiesector

De medewerker: Account Manager Wallonië en Brussel Rudo Bonni

agendabeheer

Bedrijfsvoering: Tips voor

Bedrijfsvoering: Lean in de

Enquête: Wat met thuiswerk in

Productnews

onze sector?

november 2021 • by Techlink

by Techlink

hlink

Bedrijfsvoering

Duurzame groei en meer marge in de praktijk De Topics Trajecten van de Vlaamse Confederatie Bouw en Techlink, met steun van VLAIO, stellen nieuwe ontwikkelingen en innovatieve technologieën in de bouwsector centraal. Een bedrijf dat ervoor zorgt dat zijn bedrijfsactiviteiten in functie van duurzaamheid staan, dat zijn de pioniers van de toekomst. In het Lerend Netwerk “Duurzame groei en meer marge in de praktijk” geven we concrete tips om efficiënter en duurzamer te werken binnen jouw bedrijf. Valt zakendoen ook in de praktijk te rij men met duurzaam ondernemen, en vice versa? Zijn economisch rendement en winst maken te verzoenen met “menselij ke” en “sociale” bekommernissen? Welke meerwaarde kan ik met mijn bedrijf rea liseren? In het Lerend Netwerk “Duurzame groei en meer marge in de praktijk”

Getuigenissen van deelnemers

“

De tools die aan

bod komen in dit Traject helpen om ons bedrijf kritisch onder de loep te nemen, de zaken in vraag te stellen en zo positief te groeien.

”

MAARTEN EN KRISTOF ONCKELINX,

zaakvoerders van VOS technics

by Techlink

• november 2021

kunnen installatiebedrijven elkaar inspi reren door persoonlijke ervaringen uit te wisselen met elkaar. Experten geven tips & tricks die ze de volgende dag al kunnen meepakken op de werkvloer en implementeren in hun bedrijf. ‘Duur zaamheid is geen ver-van-je-bed-show. Het biedt vandaag al heel wat oppor tuniteiten op het vlak van innovatie en productaanbod. Klanten vragen ernaar!

Maar ook voor jouw interne bedrijfs voering liggen er heel wat kansen voor het grijpen. Begin met lean of 5S, met betere communicatie, met gerichte op leidingen, … – je zal zien dat iedereen er wel bij vaart’, zegt Hans Verboven, de bedenker van de management tool Sus tabuild en auteur van het “Beter Onder nemen boek”.

DOELGROEP: • Installatiebedrijven

GRATIS INSPIRATIESESSIE OP INSTALL DAY: • 19 november (om 13 u)

GRATIS ONLINE KENNISMAKINGSSESSIE: • 16 december (om 17.00 tot 18.30 u)

DATA & LOCATIES: • 13/01 – 27/01 – 10/02 – 24/02 • Telkens van 15.00 tot 18.00 u • J. Chantraineplantsoen 1, 3070 Kortenberg (Techlink) • PRIJS: € 500 (exl. BTW)/ persoon

What’s in it for me?

• Ontdek de brede opportuniteiten van de Green Deal en duurzaamheid voor de installatiesector; • Ga zelf aan de slag rond een concreet topic op een manier die rendeert; • Wissel praktijkervaringen en goede voorbeelden uit met je collega’s; • Onderneem onmiddellijk actie met concrete tips en verbeterpunten. Kortom, we willen de deelnemers laten ervaren wat duurzaam ondernemen voor hun bedrijf kan betekenen.

Jouw Topics Traject

• 1 gratis inspiratiesessie op Install Day • Online kennismakingssessie “De sec tor verandert, ben jij nog mee?” • Vier inspirerende en praktische groepsmomenten • Leer van experten en andere deelne mers • Indien gewenst, kan je achteraf een eenvoudige bedrijfsscan met geïndivi dualiseerde aanbevelingen krijgen van onze expert.

TOPIC 1: DUURZAAMHEID EN INNOVATIE IN DE SECTOR

• Welke opportuniteiten biedt dit? • Hoe verzilveren?

TOPIC 2: LEAN WERKEN • Faalkost en verspilling vermijden op de bureau en de werf • Ordelijk werken via de 5S-methode TOPIC 3: COMMUNICATIE • Marketing • Correct informeren rond duurzaam heid TOPIC 4: PERSONEELSBELEID • Mensen aantrekken en aan boord houden • Professionaliseren van je HR-beleid

MEER INFO: Neem contact op met onze Account Manager Dirk Baetens via consult@techlink.be.

“

Duurzaam

ondernemen is ook voor de kleine kmo een goede zaak! Personeel binden, materiaal en tijd besparen zonder grote kosten en met kleine inspanningen.

”

STEVEN DEMEYER,

zaakvoerder van Demeyer Steven bvba

november 2021 • by Techlink

by Techlink

hlink

Technisch dossier

Straks rijdt iedereen elektrisch. Hoe pakken we het laden aan? Onze energievoorziening is in transitie naar milieuvriendelijke, hernieuwbare energiebronnen. Als alternatief voor de personenwagen wordt het elektrisch voertuig (EV) naar voor geschoven (en de (elektrische) fiets voor korte verplaatsingen). Hoe organiseren we het opladen van al die EV’s? Voldoende milieuvriendelijke elektrische energie (kWh) opwekken is haalbaar, maar als iedereen tegelijkertijd wil laden, zal er op dat tijdstip te weinig vermogen (kW) beschikbaar zijn. Zonne- en windenergie zijn weersafhankelijk. Daardoor is er regelmatig een overschot, dat we moeten opslaan voor als er een tekort is. Daar kunnen EV’s bij helpen.

Enkele cijfers

Het gemiddeld elektriciteitsverbruik van een Vlaams gezin (zonder EV) bedraagt ongeveer 3500 kWh/jaar. Een gemiddeld EV verbruikt 2800 kWh/jaar (15.000 km/jaar, verbruik 17 kWh/100 km, laadrendement 90%). Voor een gezin betekent dat een belangrij ke toename van het elektriciteitsverbruik – maar er moet natuurlijk geen benzine of diesel meer gekocht worden. Per dag komt dat neer op 40 km of 7,5 kWh. Veel woningen hebben een elektriciteitsaan sluiting met een vermogen van 9,2 kW (230 V x 40 A). Daarmee kan in minder dan een uur bijgeladen worden, maar dan kunnen er ondertussen weinig of geen an dere elektrische toestellen gebruikt wor den. Mag het laden de hele nacht duren, dan is 1 kW al voldoende. Dan kunnen er wel gelijktijdig andere toestellen gebruikt worden. Het komt er dus op aan om het laden slim aan te pakken. TER INFO: bij de aanschaf van een EV moet je goed letten op de kenmerken van de batterijlader in het voertuig. Dat is bijvoorbeeld een driefasige lader van 11 kW. Een driefasige lader werkt altijd op 400 V, hij trekt 16 A. Wie een mono fasige aansluiting heeft, kan die wagen ook laden aan 16 A, maar het vermogen is dan 3x kleiner (3,7 kW).

by Techlink

• november 2021

Slim omgaan met energie

Een EV slim laden heeft dezelfde doel stellingen als slim omgaan met elektrici teit in het algemeen: vermogenspieken vermijden en zoveel mogelijk hernieuw bare energie gebruiken. Op het elektriciteitsnet moeten de op gewekte en afgenomen hoeveelheden voortdurend in evenwicht zijn, anders gaan de frequentie en/of de spanning af wijken. In het verleden pasten de elek triciteitscentrales hun productie zonder veel problemen aan de afname aan. Zon ne- en windenergie zijn veel minder flexi bel. We moeten dus op zoek naar andere vormen van flexibiliteit, die in het verle den niet aangesproken werden. Flexibili teit betekent hier de mogelijkheid om de opwekking en/of afname van elektriciteit te verschuiven in de tijd. Figuur 1 geeft een voorbeeld: het EV moet na een ingestelde tijd opgeladen zijn. Het laadvermogen is echter zo groot dat het sneller kan. Stel een bestuurder heeft een wagen met een rijbereik van 375 km. In de figuur komt de bestuurder om 17h00 aan, met nog 200 km rijbereik. Hij wil de volgende dag om 8h00 kunnen vertrek ken met een rijbereik van 300 km. Dat is ongeveer 80% van het maximale rij bereik (tussen 0 en 80% verloopt het la den lineair, voor de laatste 20% vertraagt

het laden). Het maximale laadvermogen bedraagt 11 kW. Hij kan meteen als hij thuis komt aan vol vermogen laden (rode curve) of hij kan bijvoorbeeld wachten tot na de verbruikspiek ’s avonds en het laad vermogen beperken tot 3,7 kW (blauwe stippellijn). De oppervlakte tussen de rode en de groene curve is een maat voor de beschikbare flexibiliteit.

Capaciteitstarief

Een lagere piek betekent dat er minder moet geïnvesteerd worden in piekcentra les en in de capaciteit van het elektrici teitsnet. Dat maakt elektriciteit goedko per. Om EV-eigenaars te kunnen belonen wanneer ze niet tijdens de avondpiek op het elektriciteitsnet laden, wordt binnen kort het capaciteitstarief ingevoerd. Dit gaat over de manier waarop de elektrici teit wordt aangerekend aan gezinnen en KMO’s. Tot nu toe telt alleen de ener gie (kWh) die ze het afgelopen jaar heb ben afgenomen. Dankzij de digitale me ter wordt het mogelijk om ook rekening te houden met het gevraagde vermogen (kW). Daarvoor neemt men per maand het kwartier met het grootste verbruik en rekent dat om naar een vermogen. Dit noemt men de “maandpiek”. VOORBEELD: de waterkoker uit de kader over energie en vermogen heeft 0,1 kWh verbruikt. Als er in dat kwartier geen

VERMOGEN EN ENERGIE Vermogen en energie zijn belangrijke begrippen die met elkaar verbonden zijn: energie = vermogen x tijd Als we het over elektriciteit hebben, zijn veelgebruikte eenheden kWh voor energie en kW voor vermogen. Het laden van een elektrisch voertuig (EV) is een goede illustratie: • In de batterij wordt energie opgeslagen (bv. 60 kWh). • Het vermogen waarmee ze geladen wordt (bv. 11 kW), bepaalt hoe snel de energie in de batterij toeneemt. Ander voorbeeld: een waterkoker met een vermogen van 2 kW die 3 minuten werkt – voldoende

BESCHIKBARE FLEXIBILITEIT BIJ HET LADEN VAN EEN EV: ELK PAD TUSSEN HET PUNT LINKSONDER EN HET PUNT RECHTSBOVEN LEIDT TOT HET GEWENSTE RESULTAAT

FIGUUR 1:

om een liter water aan de kook te brengen – verbruikt 2 kW x 0,05 h = 0,1 kWh.

wijl het pas op 1 juli 2022 zou ingaan. Bovendien zijn de nettarieven voor 2022 nog niet definitief vastgelegd en kunnen de tarieven voor de energie ook nog ver anderen. De simulator geeft dus een prijs indicatie die kan dienen om scenario’s te vergelijken, maar geen exacte bedragen. Na aanschaf van een EV komt daar bv. 4000 kWh bij (30.000 km/jaar, 17 kWh/100 km, 70% thuis laden, ren dement laden 90%). De factuur verdub belt bijna.

ander verbruik was, bedraagt het ge middeld vermogen voor dat kwartier: 0,1 kWh / 0,25 h = 0,4 kW. Een deel van de nettarieven zal vanaf de invoering van het capaciteitstarief niet langer worden aangerekend op basis van het verbruik maar op basis van de gemid delde maandpiek van de laatste 12 maan den. Het capaciteitstarief is dus eigenlijk een tarief op het piekvermogen. Dat be paalt immers in grote mate de kosten voor de aanleg van het elektriciteitsnet, dat de “capaciteit” moet hebben om dit piekvermogen te leveren. De minimum

Voorbeeld

Voor wie nog een klassieke elektrici teitsmeter heeft, maakt het niet uit wan neer en hoe snel hij laadt. Met een digi tale meter maakt dat wel een verschil. De simulator schat de gemiddelde maand piek zonder EV op 4,5 kW. Met een ge middelde maandpiek van 7 kW betaal je met een digitale meter ongeveer evenveel als iemand met een klassieke meter.

OPMERKING: de simulator rekent voor heel 2022 met het capaciteitstarief, ter

De digitale meter en het capaciteitstarief moedigen dus inderdaad het slim laden aan. Met een digitale meter kan je hier door maar liefst € 510 besparen. Merk op dat een laadvermogen van 3,7 kW toelaat om in 8h voor ongeveer 160 km bij te laden, wat voor de meeste mensen ››› ruim voldoende is.

waarde van de maandpiek is vastgelegd op 2,5 kW. Daardoor draagt iedereen met een aansluiting bij aan de netkosten, zelfs leegstaande woningen. Een gezin (zonder EV) verbruikt 4000 kWh per jaar. Volgens de “simulator nieu we nettarieven 2022” van VREG (https:// simulatornieuwenettarieven.vreg.be/) kost dat ongeveer € 1100 (in Dessel, 2 ge zinsleden, enkelvoudige teller).

november 2021 • by Techlink

by Techlink

hlink

Technisch dossier

SCHATTING VAN DE INVLOED VAN HET LAADVERMOGEN EN HET TIJDSTIP VAN LADEN OP DE ELEKTRICITEITSFACTUUR NA INVOERING V/H CAPACITEITSTARIEF (Totaal verbruik: 8000 kWh/jaar) TYPE METER

LAADVERMOGEN KW

TIJDSTIP VAN HET LADEN *

GEMIDDELDE MAANDPIEK KW

FACTUUR €

Klassiek

2000

Digitaal

11,0

tijdens maandpiek

15,5

2400

11,0

geen ander verbruik (’s nachts)

11,0

2200

2,5

tijdens maandpiek

7,0

2000

7,0

geen ander verbruik (’s nachts)

7,0

2000

3,7

tijdens maandpiek

8,2

2060

3,7

geen ander verbruik (’s nachts)

4,5

1890

* Tijdstip van het laden: • ofwel tijdens de maandpiek, d.w.z. wanneer het verbruik van de andere toestellen maximaal is (4,5 kW) • ofwel wanneer er geen ander verbruik is

›››

CEMS

Het laadvermogen beperken en het laden uitstellen tot na een bepaald tijdstip, kan je manueel instellen. Vergelijk het met het wachten met wassen tot het nachtta rief ingaat, maar dan wordt er geen reke ning gehouden met het verbruik van de andere toestellen. Zeker als je ook andere grote verbruikers hebt – zoals een warmtepomp, elektri sche boiler, elektrische bijverwarming, airco – en/of als je zonnepanelen hebt en overdag kan laden, wordt een Energie ManagementSysteem (EMS) interessant. Je hoeft dan niet alles voortdurend zelf in het oog te houden en bij te regelen. Voor woningen en KMO’s spreekt men van een “CEMS” (Customer EMS). Personen en bedrijven met zonnepanelen en met EV’s die overdag opladen, kun nen ook inzetten op meer zelfverbruik van hun zonne-energie. Dat maakt de EV’s nog milieuvriendelijker en je moet minder elektriciteit kopen. CEMS kan ook inspelen op de dyna mische prijscontracten die sinds 2021 aangeboden worden. In een dynamisch contract wordt de prijs voor de energie doorgaans per uur bepaald op basis van de prijzen op de energiebeurzen waarop de leveranciers energie kopen voor de dag nadien. Dit betekent dat de elektri citeitsafname per uur wordt afgerekend aan de prijs van dat uur. Als we aanne men dat lage prijzen betekenen dat er op dat ogenblik veel hernieuwbare energie beschikbaar is, is het voor het milieu een

by Techlink

• november 2021

goede zaak om vooral elektriciteit af te nemen als de prijs op de beurs laag is. Figuur 2 (op p. 12) geeft een voorbeeld van wat een CEMS op dit vlak kan. Het gaat hier om een woning met een warm tepomp, zonnepanelen en een EV. De fi guur toont de verschillende vermogens in functie van de tijd. De strategie is ge richt op het verhogen van de zelfcon sumptie (het capaciteitstarief is nog niet ingevoerd). De lichtblauwe curve toont de digitale meter. Een positieve waarde betekent af name, een negatieve waarde injectie. We zien het verbruik van de huishoudtoestel len (paarse curve) en het typische profiel van de PV-installatie (groene curve). Na het optrekken van het ochtendgrijs begint het EV te laden (oranje curve). De sturing mikt op maximaal zelfverbruik zonder afname van het net (lichtblau we curve op nul). Wanneer het verbruik van de huishoudtoestellen toeneemt of de warmtepomp (gele curve) aanspringt, wordt het laadvermogen aangepast. Tussen kwart na twee en drie is het EV weg. In die periode is injectie onvermij delijk. We zien wel dat een huishoudtoe stel wordt aangezet, in dit geval de vaat wasser. Die heeft vooral vermogen nodig tijdens de eerste 20 minuten en dan nog eens een 20-tal minuten later. Vanaf drie uur wordt het EV verder geladen tot de batterij kort na half zeven vol is. De curve is van 8 september 2021. De

zonnepanelen produceerden 38 kWh. Er werd maar 5 kWh geïnjecteerd in het net. Van de 33 kWh (86%) zelfverbruik ging 13 kWh naar huishoudtoestellen en de warmtepomp en 20 kWh naar het EV. De sturing heeft enkele seconden nodig om te reageren op veranderingen. Daar door zijn er korte injectie- of afname pie ken. Op het globale resultaat hebben die nauwelijks invloed.

Parkings

Voor een parking met meerdere laadpun ten, hoef je niet de som van het maxi maal vermogen van alle laadpunten te voorzien. Met CEMS kan je het beschik bare vermogen verdelen over de laadpun ten waaraan op dat ogenblik een EV ge koppeld is. Het beschikbare vermogen kan evenredig verdeeld worden of je kan een meer gesofisticeerde regeling imple menteren, waarbij bijvoorbeeld iemand die dringend weg moet voorrang kan vragen. Welk vermogen voorzien moet worden, hangt af van de concrete situatie. Figuur 3 laat zien welke vuistregel Fluvius voorstelt. Om het beschikbare vermogen te kunnen verdelen over de laadpunten van een appartementsgebouw, worden ze best op 1 (bijkomende) elektriciteitsme ter aangesloten. Europa wil trouwens dat het in de toekomst mogelijk wordt om een aparte elektriciteitsleverancier te kie zen voor laadpunten (en andere specifie ke toestellen). De bewoners moeten dan wel afspraken maken over de verdeling ››› van het vermogen en van de factuur.

E-mobilty en GEWISS Ontdek onze oplaad mogelijkheden Retail Fleet Parking Sport sector Residentiëel

www.gewiss.com

hlink

Technisch dossier

VERMOGENS IN FUNCTIE VAN DE TIJD. CEMS PAST HET LAADVERMOGEN VAN HET EV AAN OM HET ZELFVERBRUIK TE MAXIMALISEREN.

FIGUUR 2:

›››

Investeren in de toekomst

Wie een parking aanlegt of renoveert, denkt best vooruit. Tegen 2050 – bin nen 30 jaar – willen we alleen nog milieu vriendelijke wagens. Op voor hand de nodige wachtbuizen of kabels inbouwen, zal veel goedkoper uitvallen dan achteraf te moeten breken. Voor zie voldoende plaats in het verdeelbord (elk laadpunt moet beveiligd worden door een eigen differentieel en auto maat). Voor CEMS en voor de verdeling van de factuur zal databekabeling nodig zijn (als je niet afhankelijk wil zijn van draadloze oplossingen). De overheid heeft regels opgelegd voor het minimum aantal parkeerplaatsen dat zo uitgerust moet worden. Meer info over de verplichtingen in Vlaanderen vind je op https://www.energiesparen.be/kli maat/verplichtingen-laadpunten. Maar ook voor wie niet onder deze regelgeving valt, kan dit een goede investering zijn.

V2G

Binnen afzienbare tijd zal het mogelijk worden om een EV stroom te laten leve ren aan het net. Men spreekt van Vehi cle-to-Grid (V2G). Hoe dat concreet in zijn werk zal gaan – bijvoorbeeld via de AC/DC omvormer van het EV of een aparte omvormer in het laadpunt – ligt nog niet vast.

by Techlink

• november 2021

GEWENST VERMOGEN VOOR EEN AANTAL LAADPUNTEN (Bron: Fluvius)

FIGUUR 3:

We kunnen al wel nadenken over de ver gelijking met een thuisbatterij. Die heeft typisch een opslagcapaciteit onder 10 kWh, een EV-batterij vaak meer dan 50 kWh. Als je daar tijdelijk 10 kWh van afstaat, daalt je rijbereik tijdelijk met een 50-tal km. Je kan een EV dus inzetten tijdens de avondpiek. Om de energie van je zonnepanelen te kunnen opslaan in je EV, moet je natuurlijk overdag thuis zijn.

Besluit

Slim laden van een EV betekent laden zonder het piekvermogen dat je af neemt van het net te verhogen en met zoveel mogelijk groene energie. Manu eel kan je een paar eenvoudige maatre

gelen nemen, maar CEMS kan zoveel meer. Meer info over CEMS die gebruik maken van de digitale meter vind je op www.maakjemeterslim.be.

Auteur: William Stinissen, VOLTA

Dit artikel kwam tot stand in het kader van het COOCK CEMS project, dat gesteund wordt door

IN POLE POSITION MET REXEL OPGELADEN VOOR EEN ELEKTRISCHE TOEKOMST

Ontdek onze services op Install Day STANDNUMMER 119

www.rexel.be

Download onze autoconsumptie brochure

Contacteer ons voor de uitwerking van uw project evnl@rexel.be

hlink

Wetgeving

Autofiscaliteit:

wat brengt de toekomst? De toekomst van de autofiscaliteit kleurt groen. Het doel en de missie zijn bekend, de weg er naartoe krijgt stilaan vorm. Wie dacht dat na de recente wijzigingen in autoen mobiliteitsfiscaliteit de rust zou wederkeren, is mis. Een nieuw fiscaal vergroeningsplan voor de mobiliteit staat alweer in de stijgers en zal, zonder oponthoud, reeds gefaseerd inwerking treden vanaf 2023. Het wetsontwerp hieromtrent is zopas verschenen. Wat brengt de toekomst? Enkele afwegingen die u (waarschijnlijk) in de toekomst in acht dient te nemen.

Recente evoluties in de autoen mobiliteitsfiscaliteit

Vooraleer een blik te werpen op de toe komst, is het van belang kort stil te staan bij het huidig fiscaal kader rond de be drijfswagen. In het recente verleden is namelijk reeds heel wat veranderd in de autoen mobiliteitsfiscaliteit. Zo werd onder meer grondig gesleuteld aan de fiscale aftrekbaarheid van auto kosten. Niet alleen werd de regelgeving in de personenbelasting (PB) en de ven nootschapsbelasting (Ven.B.) op elkaar afgestemd voor voertuigen die vanaf 1 januari 2018 werden aangeschaft, maar ook de berekeningswijze kreeg een gron dige revisie. De aftrekbeperking wordt voortaan voor elke wagen afzonderlijk berekend volgens een specifieke formu le die zowel rekening houdt met CO2uistoot alsook het brandstoftype (diesel wordt benadeeld ten opzichte van benzi ne). Tegelijk is het aftrekpercentage voor (zuiver) elektrische wagens gedaald van 120% naar 100%. Daarnaast wordt de Belgische autofis caliteit momenteel ook geconfronteerd met de verschuiving van de NEDC (2.0) CO2-uitstoot naar de – doorgaans hoge re – WLTP CO2-uitstoot. Hoewel wei nig conformiteit bestaat in het huidig

by Techlink

• november 2021

fiscaal kader, zal in de toekomst enkel de hogere WLTP CO2-uitstoot als basis dienen voor de berekening van een hele reeks belastingen (Ven.B., PB, Vlaamse gewestelijke inschrijvingstaksen, etc.). Gelet op voorgaande, is in de prak tijk een algemene daling te merken van de fiscale aftrekbaarheid van autokos ten. Zoals FEBIAC al aangaf, ligt de CO2-uitstoot van WLTP gemiddeld 20% hoger dan de vroegere NEDC-uit stoot. De negatieve gevolgen kunnen voor nu nog beperkt worden door te kiezen voor voertuigen met een lagere CO2-uitstoot. Maar is dat ook nog zo in de toekomst?

De (nabije) toekomst: een gefaseerde hervorming

Voorgaande wijzingen blijken namelijk maar een voorsmaakje op wat nog ko men gaat. In het zopas verschenen wets ontwerp1 wordt de intentie uitgedrukt om een volledig aftrekverbod in te voe ren voor wagens met een (hybride) ver brandingsmotor, aangeschaft vanaf 1 januari 2026. Dat aftrekverbod zou ge faseerd in werking treden en zijn eerste gevolgen al kennen vanaf 1 juli 2023. Voor wagens aangeschaft vóór 1 juli 2023 verandert niets. Die voertuigen zullen onderworpen blijven aan het huidig fis caal regime, zoals hierboven toegelicht.

Voor wagens die worden aangeschaft tussen 1 juli 2023 en 31 december 2025 zal een overgangsregime gelden. Tijdens de overgangsperiode zal het huidig re gime nog van toepassing blijven, maar vervallen de ondergrenzen wat betreft de kostenaftrek. Daardoor zal de aftrek voor bepaalde (zeer vervuilende) wa gens dalen tot 0%. Vanaf aanslagjaar 20262 wordt het over gangsregime (wagens aangeschaft vóór 31 december 2025) stelselmatig af gebouwd en begrensd. Voor aanslag jaar 2026 wordt een bovengrens opge legd voor aftrekbaarheid van 75%, die in aanslagjaar 2027 verder daalt naar 50%, in aanslagjaar 2028 naar 25% om uiteindelijk in aanslagjaar 2029 uit te komen op een volledig aftrekverbod. Voor wagens die worden aangeschaft vanaf 1 januari 2026, met een CO2uistoot hoger dan nul, zal een geheel af trekverbod bestaan. Hybride wagens volgen geheel boven staande regels, evenwel met uitzonde ring dat de gebruikte fossiele brandstof vanaf 1 juli 2023 maar beperkt aftrek baar zal zijn tot 50%. Vervolgens is het de bedoeling dat (in tegenstelling tot wat vandaag het ge val is) ook de aftrek van wagens zonder emissie (bv. “zuiver elektrische wagens”) geleidelijk aan te beperken. Voertuigen die worden aangeschaft vóór 1 janu ari 2027 zullen nog kunnen genieten van 100% aftrekbaarheid. Voertuigen die nadien worden aangeschaft zullen stapsgewijs onderworpen worden aan een aftrekbeperking gelinkt aan het jaar waarin de wagen werd aangeschaft. De kosten van zulke wagens, aangeschaft in aanslagjaar 2027, zullen zo nog voor 95% aftrekbaar zijn. Deze aftrek wordt geleidelijk afgebouwd tot 67,5% in 2031. Achterliggende bedoeling is om het Belgische wagenpark geleidelijk aan te vergroenen door (bedrijfs)wagens met ››› november 2021 • by Techlink

by Techlink

hlink

Wetgeving

››› een klassieke verbrandingsmotor en

hybride voertuigen te vervangen door voertuigen zonder CO2-emissie.

De fiscale spelregels rond laadpalen

Om de elektrificatie van het wagen park in een (groene) stroomversnelling te brengen, biedt het wetsontwerp ook fiscale stimulansen aan die vertaald wor den in een belastingvermindering voor de installatie van een thuislaadpaal en een verhoogde kostenaftrek voor de in stallatie van publiek toegankelijke laad stations door ondernemingen. Particulieren die tussen 1 september 2021 en 31 december 2022 investeren in een slimme thuislaadpaal, die gebruik maakt van groene energie, kunnen re kenen op een belastingvermindering van 45%, die in 2023 daalt naar 30% en tussen 1 januari 2024 en 31 augus tus 2024 nog 15% bedraagt. Het maxi mumvoordeel zal steeds begrensd zijn tot € 1500 per laadstation en per belas tingplichtige. Aan de voorwaarde voor groene energie zal reeds voldaan zijn indien een con tract wordt afgesloten voor 100% groe ne stroom. Het installeren van zonnepa nelen is dus geen vereiste.

ofwel de gangbare openingstijden ofwel de sluitingstijden. Daarnaast bestaat ook een meldingsplicht voor dergelijke laad palen. Ondernemingen die hun wagenpark elektrificeren, dienen zich dus niet al leen te focussen op de wagens zelf, maar ook na te denken over het aanbieden van passende laadoplossingen. De nieuwe fiscale spelregels rond laadpalen zal de elektrificatie van het bedrijfswagenpark alleen maar versterken.

De (bedrijfs)wagen van de toekomst

Binnen het huidig wettelijk kader, en met een blik op de toekomst, zijn wij van mening dat de belastingbetaler die op zoek is naar het fiscaal meest gunstige regime, moet kiezen voor een voertuig met een zo laag mogelijke CO2-uitstoot (hybride of elektrisch). Voor wagens op fossiele brandstof, aan gekocht vóór 1 juli 2023, blijft het hui dig fiscaal kader van kracht. Na die datum worden dergelijke wagens, gelei delijk, maar gevoelig zwaarder belast.

Mobiliteitsbudget als alternatief?

Ondernemingen die tussen 1 september 2021 en 31 december 2024 investeren in laadpalen kunnen dan weer genieten van een verhoogde kostenaftrek. Voor investeringen gedaan tussen 1 septem ber 2021 en 31 december 2022 bedraagt het aftrekpercentage 200%. Tussen 1 ja nuari 2023 en 31 augustus 2024 is dat 150%.

Om de Belgisch mobiliteitsknoop te ontwarren en antwoord te bieden op de steeds groeiende vraag naar duurzaam heid, flexibiliteit en alternatieven voor de bedrijfswagen werd in 2019 het mobili teitsbudget in het leven geroepen. Zo zet het mobiliteitsbudget in op multimoda liteit, waarbij een budget ter beschikking wordt gesteld om, met grote keuzevrij heid, andere duurzame vervoersmodi te bekostigen.

Belangrijke voorwaarde voor onderne mingen is evenwel dat de laadpaal pu bliek toegankelijk moet zijn gedurende

In de praktijk blijkt echter het mobili teitsbudget binnen haar zeer strikt wet telijk kader weinig populair is. Momen

teel maakt amper 4% van de Belgische werknemers gebruik van dit systeem. In het voorontwerp werd dan ook ge opperd om het mobiliteitsbudget aan trekkelijker te maken voor het brede publiek. Evenwel blijkt dat in de laatste versies van het wetsontwerp die moge lijkheid niet werden meegenomen. Desalniettemin, kan het mobiliteitsbud get nog steeds een interessant te bewan delen piste zijn voor personen die wen sen hun persoonlijk mobiliteitsverhaal een nieuwe wending te geven.

Tijd brengt raad

Mobiliteitsfiscaliteit is één van de smaak makers van de Belgische wetgeving en zal dat ook nog lange tijd blijven. Mo menteel zijn bovenstaande initiatieven opgenomen in een wetsontwerp die nog enkele politieke haltes moet passeren vooraleer effectief wet te worden. Des alniettemin wordt daarmee wel de toon gezet voor de toekomst. De elektrifica tie van het wagenpark zet zijn voortgang verder en wordt fiscaal meer en meer ge stimuleerd. De tijd zal uitwijzen in wel ke fiscale vormen zich dit nog zal ont plooien.

Auteurs: Frank Vancamp, Partner bij KPMG Tax, Legal & Accountancy

Tom Ieven, Corporate Tax Adviser bij KPMG Tax, Legal & Accountancy

Noten:

1: Wetsontwerp houdende fiscale en sociale vergroening van de mobiliteit. 2: Een aanslagjaar valt voor de meeste ondernemingen (die een boekhouding voeren per kalenderjaar) samen met het jaar voorafgaand boekjaar (bv. Boekjaar per 31/12/2025 = aanslagjaar 2026).

by Techlink

• november 2021

Ervaring...

www.serelec.be

...voor de toekomst! EA 36.22 MI.PUCK

astroklok  100 geheugenplaatsen  2 geschakelde uitgangen 2 stuuringangen  programmeren via app  bedienen via app

Advertentie_HugoMuller 197x113mm.indd 1

10/05/2021 16:02

Wat te doen bij elektriciteitsuitval? Uw partner voor noodstroomaggregaten op diesel en gas

Vandaele Machinery NV Stationsstraat 128 8780 Oostrozebeke 056 67 40 11 stefaan@vandaele-power.be www.vandaele-power.be

hlink

Dagboek

Een dag in het spoor van

Madelec

Dit artikel is een beschouwing van een dag in het spoor van Rony Maesen, algemeen directeur en bestuurder bij lidbedrijf Madelec. Daarnaast is hij al zo’n 20-tal jaar bestuurder bij onze West-Vlaamse afdeling. Wat volgt, is een kijkje achter de schermen bij een installatiebedrijf dat alle technieken voor woningen, appartementen en industrie onder één dak bundelt. Om 7u50 word ik verwacht bij Made lec in de Kalkhoevestraat in Waregem. De vier elektrische oplaadpunten op de parking maken het onmiddellijk dui delijk dat dit lidbedrijf inzet op groene energie en duurzame investeringen. Doorheen de jaren transformeerde Ma delec van een klein elektriciteitsbedrijf naar een multidisciplinaire onderne ming dat 85 mensen tewerkstelt. ‘We zijn echter nog steeds het familiebedrijf dat we altijd al waren. Wie voor ons kiest, kiest voor een persoonlijke maar professionele aanpak. De groei die ons bedrijf kent, is er alleen maar gekomen door een klantgerichte aanpak. Wij vin den het belangrijk om een vertrouwens relatie op te bouwen met de klant en ga rant te staan voor kwaliteit’, zegt Rony.

ject waarvoor ze werken – betrokken zijn. De meerwaarde om zoveel moge lijk belanghebbenden te betrekken bij deze vergadering valt onmiddellijk op. Allereerst worden de lopende projecten besproken waarbij de mogelijke knel punten aan bod komen. ‘Meestal wor den we in een vroeg stadium (wanneer men nog bezig is met het bouwplan te tekenen) bij projecten betrokken, wat een grote meerwaarde is voor alle par tijen. We kunnen dan de opdrachtge ver beter adviseren over welke technie ken toegepast kunnen worden’, vertelt Rony. Nadien overloopt men de planning en wordt relevante wetgeving zoals Cer tIBEau besproken. Dit nieuw attest –

Coördinatievergadering

Terwijl het buiten regent, is het binnen gezellig warm. Iedere vrijdagochtend start de wekelijkse coördinatievergade ring stipt om 8u00. Er zijn koffiekoe ken en koffie voorzien voor de aanwe zigen en het is dus ideaal om de eerste afspraak van de dag te beginnen. De vergadering vindt plaats in de MOOR (een Multifunctionele Opleidings- en OntmoetingsRuimte, inclusief virtue le toonzaal) waarbij de planning, alle projectleiders en de desbetreffende bouwfirma – afhankelijk van het pro

by Techlink

• november 2021

“

Ons personeel is het kloppend hart van Madelec! RONY MAESEN

”

sinds 1 juni 2021 – bepaalt met name of een gebouw aan de “waterverplich tingen” voldoet in Wallonië. Het attest moet door een erkende certificeerder opgemaakt worden. Tot slot wordt de onrust op de bouw materialenmarkt verder aangestipt. Deze verstoringen leiden tot vertragin gen – soms tot een half jaar – in de be voorrading (Bv. expansievaten, radia toren, kleine elektrische componenten voor bijvoorbeeld in warmtepompen, gekleurde kranen, glas, staal, …) maar ook tot aanzienlijke prijsstijgingen. Deze omstandigheden dwingen instal latiebedrijven om op zoek te gaan naar creatieve oplossingen. Na de vergade ring legt Stefanie (aankoopster) mij uit hoe Madelec omgaat met deze toeleve ringsproblemen: ‘We zoeken eerst naar hetzelfde product bij de verschillende groothandels. Indien het niet gevonden kan worden, zoeken we naar alterna tieve producten en materialen die wel nog voorradig zijn. We mogen natuur lijk niet aan kwaliteit inboeten! Daar om vragen we op voorhand de tech nische fiches op en bestellen we eerst een voorbeeldexemplaar. Bijvoorbeeld een expansievat (25l) waarvan we een alternatief vonden (24l). Hierbij zoch ten we eerst uit of die 1l verschil een wezenlijke impact had. We kiezen voor kwalitatieve producten van sterke en

bij onze doelgroep bestaat uit bouw bedrijven, promotoren en architecten’, gaat Rony verder. ‘80% van onze omzet draaien we in de woningen apparte mentsbouw. De overige 20% halen we vooral uit industriële projecten. Het ac tieterrein van Madelec strekt zich uit over heel België, maar we werken voor al in West- en Oost-Vlaanderen. Het is immers aangenamer voor ons personeel als ze geen lange verplaatsingen hoeven te maken. Bovendien kent Madelec een mooie sta biele groei, zowel op het vlak van per soneel als omzet. Ons klantenbestand bestaat grofweg uit zo’n 60% terugke rende klanten. Dit heeft een aantal re denen: klanten worden overgenomen, mijn bestaande contact gaat op pen sioen / heeft een nieuwe job en wordt vervangen door een nieuwe aankoper of een nieuwe operationeel directeur die liever samenwerkt met partners die hij/zij al kent van vroeger. U opnieuw bewijzen naar hen toe vormt een uitda ging maar wel één die we vaak met suc ces voltooien.’

Structuur

Rony Maesen (Master of Science ingenieur electromechanica, directeur) en Charles Leysen (Master of Science handelsingenieur, algemeen bestuur) van het West-Vlaamse installatiebedrijf Madelec

bij voorkeur Belgische bedrijven. Van deze bedrijven zijn we relatief zeker van dat er over tien jaar nog wisselstukken beschikbaar zullen zijn. Momenteel is het onmogelijk om te voorspellen wan neer de situatie opnieuw zal normali seren.’ In haar job merkt ze de laatste jaren duidelijk de veranderende ener gietrends (warmtepompen, koeling, ventilatie, …) en elektrotrends (dom otica) op.

Aan het roer staan

‘Iedere dag is anders en loopt nooit he lemaal zoals gepland. Vaak zijn er tal van ad hoc zaken die dringend aandacht nodig hebben en die niet voorzien zijn

in mijn agenda. Maar dat vind ik nu net het boeiende aan mijn job. (lacht) In mijn functie ben ik voornamelijk be zig met de operationele kant van het be drijf. Ik ben veel de baan op voor werfen klantbezoeken. Tijdens die bezoeken kan ik nadenken hoe we de toekomstige service van Madelec kunnen verbeteren en/of uitbreiden en daarbij nog beter kunnen aansluiten op de behoeften van onze klanten. Echter, ik probeer iedere dag om 16u00 op kantoor te zijn om de techniekers te zien toekomen van een lange werkdag en te polsen hoe alles ver lopen is. Madelec werkt grotendeels B2B waar

Tussendoor verwerkt Rony zijn vele e-mails. Hij probeert dat bij te houden en structuur aan te brengen. Het woord “structuur” komt in de loop van de dag vaak ter sprake. Door structuur aan te brengen in een bedrijf en uw processen efficiënt in te richten, zorgt u ervoor dat uw bedrijf continu kan doorlopen. Structuur is er wanneer iedereen goed weet wat zijn/haar taak is en dan dient u als verantwoordelijke enkel wat te coa chen en waar nodig bijsturen. Een goede baas geeft om zijn mensen. Dit is bij Rony duidelijk het geval. Hij reageert flexibel op de vele vragen die er zich voordoen die dag en zoekt steeds naar de beste oplossing. ‘De problemen moeten direct worden aangepakt en slagvaardig worden opgelost want een klein probleem kan snel een groot pro bleem worden. Ik probeer een positie ve werkomgeving te creëren waar onze werknemers zich goed voelen en we ››› november 2021 • by Techlink

by Techlink

hlink

Dagboek

››› ten wat van hen wordt verwacht. Iede re week zit ik samen met de verschillen de teams zodat ik weet wat er leeft. Ik investeer in een vertrouwensrelatie met onze werknemers: “Geef vertrouwen, krijg vertrouwen”. Neem hun idee ën rond bijvoorbeeld de werkorganisa tie in overweging. Dit zorgt voor meer toewijding, betrokkenheid en loyali teit. Daarnaast betekent structuur ook dat alle nodige materialen aanwezig zijn op de werf voor onze techniekers: hele maal moeten terugrijden voor een pak schroeven, is echt geen optie.’

Projectmeeting

Uit zijn gesprekken met de klant, schetst Rony de scope en de complexi teit van een nieuw project uit Sint-Pie ters-Woluwe met twee van de zes in genieurs – die deel uitmaken van hun interne studiedienst – zodat ze weten

wat er allemaal moet voorzien worden. Op basis hiervan onderzoeken zij wat de meest voordelige én energie-efficiën te oplossing is voor de klant. Zo’n 50% van hun projecten is volle dig op maat. ‘Dat we alle technieken op maat van de klant kunnen installeren vormt een troef. Dit totaalproject is een mooi voorbeeld hiervan. Wij werken de installatie ook volledig zelf uit. Dat is de sterkte van onze studiedienst. Graag wil ik onze trouwe klanten nog nauwer bij ons bedrijf betrekken. Architecten en andere studiebureaus moeten direct met onze ingenieurs samenwerken. Zo kunnen we o.a. fouten vooraf detecte ren’, aldus Rony.

Werfbezoek

Voor de middag bezochten we een werf in het centrum van Waregem. Madelec is een gekend bedrijf in Waregem en dat is eraan te merken. Toen we reden door hun thuishaven in Waregem, wees Rony mij het ene gebouw na het andere aan waar Madelec alle technieken heeft ge plaatst. Het gonst van de bedrijvigheid als we aankomen op de werf. Op de verschil lende verdiepingen van het gebouw zijn hun techniekers aan het werk. ‘Onze techniekers zijn goed op elkaar inge speeld. Er worden hierdoor minder fouten gemaakt. Zelfstandig maar ook goed samen kunnen werken, commu niceren en kwaliteit leveren, dat is waar Madelec voor staat. Dit is trouwens één van de vele projecten waarbij we de ver schillende systemen als één geheel laten functioneren.’

Klantenbegeleiding

“

Goed luisteren en kwaliteitsvolle oplossingen op maat bieden, daar draait het om. RONY MAESEN

by Techlink

”

• november 2021

Ook de klantenbegeleiding (B2C) is een belangrijk aspect bij Madelec want de keuzemogelijkheden zijn tegenwoor dig eindeloos. Er is hiervoor een full time verantwoordelijke in dienst. In de namiddag volgen we in een Gentse sa nitaire groothandel hoe dit in zijn werk gaat. De prijs van sanitair kan flink ver schillen naargelang de moeilijkheids graad van de plaatsing, materiaalge bruik, het type sanitair en technische

“

De uitdaging is om geschikt personeel aan te trekken waarbij we onze hoge kwaliteit qua werkwijze kunnen waarborgen.

”

CHARLES LEYSEN

snufjes. Dan heeft de klant iemand no dig die meedenkt om binnen dat bud get te blijven. Rony: ‘Bij Madelec wordt u niet aan uw lot overgelaten: wij staan u bij en gaan samen op zoek naar kwa litatieve en geïntegreerde oplossingen op maat. Maak gebruik van de expertise van een vakman!’

Investeren in menselijk kapitaal

Madelec investeert in kennis en in men sen: de MOOR wordt ook benut voor bijscholing van het personeel – dat ook zelf kan aangeven welke cursussen ze willen volgen – én voor externe oplei dingen en studieavonden. Architecten, promotoren, studieburelen, industriële en particuliere klanten: bij Madelec de len ze graag hun kennis. Ook toekom stige generaties komen bij Madelec over de vloer: zo nodigen ze op regelmatige basis laatstejaarsstudenten van techni sche scholen in de omgeving uit. ‘Deze studenten zijn meer dan welkom want er staan steeds vacatures open. Hiervoor zoeken we niet meteen men sen met veel ervaring. Iemand die lang ergens anders gewerkt heeft, past zich soms moeilijk aan. Elk bedrijf heeft ›››

ADPO9.45

ADPOK3 ADPOD3.36ANGLE

TSBOB TSBO9.45

ADPOB

TSBOD3.36ANGLE

Maak kennis met het TSBO gamma, de nieuwe evolutie in vloergootsystemen. • Capaciteit van 9 modules met schranking van de haakse stekkers • Blokkering van de hoogtehaken tijdens de installatie • Lange levensduur

www.atkore.com/vergokan | VergokanSales@atkore.com

Scan de QR-code en kom meer te weten over het TSBO gamma

hlink

Dagboek

OVER MADELEC

››› namelijk zijn eigen cultuur. We leiden

daarom het liefst zelf onze medewerkers op. Iedereen die hier binnenkomt krijgt een peter toegewezen. Dat zijn techni ci die al lang bij ons werken. Het geeft niet dat een jonge gast nog veel moet leren als hij maar gemotiveerd is! “Nieu we Belgen”, zij-instromers, … zijn meer dan welkom bij ons zolang ze willen werken en bijleren. Ook het beschikken over een verantwoordelijkheidsgevoel is belangrijk’, zegt Rony. Bestuurder Charles Leysen vult aan: ‘We geloven ook in de sterkte van du aal leren. Zo’n traject is ideaal om stu denten de levenslang leren attitude mee te geven en ook voor ons, als be drijf, om het enthousiasme en creativi teit van deze jongeren te ervaren. Ons familiebedrijf besteedt vanuit een lan getermijnperspectief veel aandacht aan zijn personeelsbeleid. We proberen een evenwichtige work-life balance te sti muleren want dit zorgt voor gelukki ger en productiever personeel. Ons per soneel en de klant staan centraal, hoge kwaliteit en nabijheid zijn belangrijk in al wat we doen.’

by Techlink

• november 2021

Op zaterdag 26 maart 2022 organi seert het Bedrijvenpark Waregem Zuid de RUN INTO THE ZONE. Een uniek loopevenement (van 3km, 6km of 11km) dat u doorheen het Bedrij venpark én de productieafdelingen van verschillende bedrijven brengt. ‘Uiter aard zal Madelec van de partij zijn. De sportievelingen onder ons kunnen zich terug uitleven. Teambuilding is echter niet iets wat je eens per jaar samen doet. Dit vereist doorlopende aandacht die ervoor zorgt dat ons personeel binding en veerkracht heeft’, besluit Rony. Ik mocht Rony een dag volgen. Een leerrijke duik in het dagelijkse leven van een totaalinstallateur. Madelec wordt gekenmerkt door een vlakke structuur en korte communicatielijnen, wat de betrokkenheid van werknemers ten goede komt. Ze zijn bovendien al meer dan 50 jaar een partner voor kwaliteitsvolle totaaloplossingen (energie & technieken) op het vlak van elektro én HVAC/S.

In 1967 richten Marcel Maes en Daniel Delmulle in de Kalkhoevestraat in Waregem de firma Madelec op. De naam verwijst naar de eerste letters van hun familienaam: MAes DELmulle ELECtriciteit. In de beginjaren plaatst het bedrijf vooral elektrische installaties in nieuwbouwwoningen, maar gaandeweg komen hier steeds meer technieken (sanitair, verwarming en alarmsystemen) bij. In 1995 werd Madelec overgenomen door Guy Leysen, die ervaring opbouwde binnen de IT-sector, en zijn echtgenote Caroline Delmulle. Ze keken met een frisse blik naar het bedrijf en loodsten Madelec de 21ste eeuw binnen o.a. door de informatisering van het stockbeheer, uitbreiding van het klantenbestand, nieuwe activiteiten (domotica en ventilatie) en nieuwe burelen. In 2004 vervoegt ingenieur elektromechanica Rony Maesen de rangen als directeur. De technieken werden verder ontwikkeld en sinds 2015 is Madelec ook een koeltechnisch bedrijf. Sindsdien groeide het bedrijf gestaag en vandaag heeft Madelec ongeveer 85 werknemers in dienst: 15 werknemers op hun kantoor, waarvan 6 ingenieurs in hun interne studiedienst, en 70 technici. Hiermee is het een van de grootste familiale installatiebedrijven in ons land. Charles Leysen, de volgende generatie, vervoegde Madelec in 2018. ‘De opvolging is verzekerd en ik zie de toekomst rooskleurig in. We moeten vooral verdergaan op hetzelfde elan én inzetten op continue bijscholing’, aldus Rony.

WAGO WIRING BOX CREËER ORDE IN UW AANSLUITINGEN Of het nu gaat om het aansluiten van een verwarmingssysteem of een verlichtingsinstallatie de verbindingen kunnen snel verwarrend worden wanneer verschillende kabels elkaar kruisen. Met de WAGO Wiring box voor serie 221 kunt u uw aansluitingen organiseren en snel tot 60 geleiders aansluiten met de WAGO klemmen serie 221 4mm² en dit alles in één doos.

Hierdoor ontstaat er een vaste en duidelijke markering van de aansluitingen op een enkel vlak.

www.wago.com

hlink

Bedrijfsvoering

Meer bereiken in minder tijd Heeft u het ook druk? Te weinig tijd om die dingen te doen die u belangrijk vindt? Met een goed tijdsbeheer haalt u meer uit uw tijd, op het werk en in uw privéleven. Zo houdt u de balans tussen beide in evenwicht. Het is hoog tijd om slimmer te gaan werken i.p.v. harder. Leer met welke tips en handvatten u voluit gaat voor een efficiënt tijdsbeheer.

Een zaakvoerder krijgt heel wat op zijn boterham tijdens de dag. Al snel is er een overvolle mailbox of vergt een lastige vraag meer tijd dan ingeschat. Een zaak voerder van een installatiebedrijf dient naast vakkennis ook over steeds meer persoonlijke vaardigheden te beschik ken. U moet leiding kunnen geven, met IT omgaan, meertalig zijn, efficiënt kun nen vergaderen en aan timemanagement doen (waardoor u meer controle krijgt over uw workload en uw stressniveau kan verminderen).

Tijdrovers

Maak tijdrovers zichtbaar. Lijst ze op en probeer inzicht te krijgen in hoeveel tijd ze opslorpen. Er bestaan zowel persoon lijke tijdrovers (besluiteloosheid, perfec tionisme, verstrooidheid, ...) als externe. Hierbij hoort ook het onvermogen of de onwil om de belangrijke activiteiten te onderkennen van de rest. Stel uzelf enkele vragen (keuze: nooit/ soms/altijd): • Als ik een document of een e-mailbe richt voor het eerst onder ogen krijg, beslis ik meteen wat ik ermee ga doen. • Ik reserveer vaste tijden voor de ver werking van mijn elektronische post. • Ik tref maatregelen om ongestoord te kunnen werken aan belangrijke taken. • Ik communiceer op tijd als ik een af spraak niet kan nakomen.

by Techlink

• november 2021

• Mijn papieren én digitaal archief zijn zodanig overzichtelijk gestructureerd dat ik snel alle informatie kan vinden. • Ik bewaar alleen die documenten en e-mails waarvan ik zeker weet dat ik ze later nodig zal hebben. • Om belangrijke taken voor te berei den en te behandelen, plan ik tijd in mijn agenda. • Ik kan ook ad hoc afspraken en ta ken opvangen zonder dat mijn totale planning in de war raakt. • Mijn inspanningen en resultaten zijn met elkaar in evenwicht. • Ik neem actie als vergaderingen te laat beginnen en/of uitlopen. Timemanagement is zelfmanagement. Bewust keuzes maken tussen de zaken waaraan u uw tijd wilt besteden én een onderscheid maken tussen wat belang rijk en dringend is. “Bezig zijn” is geen synoniem voor resultaat. Key is om uw tijd en energie te concentreren op die ta ken, die het meest opleveren.

TIPS! • Probeer gelijkaardige taken te groepe ren. Dit kost u minder omschakel- en dus verliestijd. • Plan uw agenda in met tijdsblokken (toptaken, ontspanning en tussenta ken).

Efficiënt vergaderen

Bij veel bedrijven is er een wildgroei aan vergaderen ontstaan. Een eerste vraag die men zich dient te stellen, is de vraag of de vergadering wel het meest effi ciënte middel is om het doel te berei ken. Een tweede vraag is of de doelstel ling(en) voor alle deelnemers duidelijk is/zijn. Een standaard vergadering duurt vaak 60 minuten. Denk daar eens over na. Een uur komt vaak neer op ruim 10% van iemands werkdag. Begrijp ons niet verkeerd, vergaderingen zijn nuttig. Wanneer ze op de juiste manier worden aangepakt, zorgen ze voor een verhoogd gevoel van voldoening, een verhoogde productiviteit, communicatie en effici ëntie.

VERGADERTIPS • Beter vijf probleemfacetten dan één groot probleem • Zoek bruikbare elementen in elk voorstel • Blijf bij het onderwerp en vat regel matig samen • Werk altijd eerst de agenda van de vergadering af en reserveer smalltalk voor het einde. • Hoe langer iemand praat, des te min der de anderen luisteren

• Zwijgers hebben ook meningen • Na de vergadering: actie!

Omarm automatisering

Dankzij automatisering en digitalisering houden u en uw werknemers meer tijd over. Vrijwel elke ondernemer kan winst behalen door zijn of haar kantooromge ving te automatiseren. Of het nu het up loaden van facturen is of het overtypen van betaalgegevens: veel van deze hand matige taken kunnen geautomatiseerd worden.  Welke van de dingen die ik dagelijks doe, kunnen worden geautomatiseerd zodat ik tijd bespaar?  Hoe kunnen we bottlenecks identifi ceren en oplossen? Er zijn verschillende workflows, die u als ondernemer kunt automatiseren. Denk ›››

VEEL GOEDE IDEEËN, MAAR GEEN TIJD OM TE INNOVEREN? Koen de Moortel, zaakvoerder van Upstream, deelt zijn ervaringen met ons: ‘Ik zie wekelijks klanten die als een muis in een loopradje gegijzeld worden door hun klanten. Elke dag lijkt een race om een probleem van een klant op te lossen. Lukt dat niet, dan hangt een “gesprek over de samenwerking” als een zwaard van Damocles boven hun hoofd. Dus klant vraagt, zij draaien. Nochtans ontstaan vaak vanuit die vragen van klanten goede ideeën en nieuwe producten. Maar door tijdsgebrek blijven die goede ideeën nadien op de plank liggen. Wat kan u hieraan doen? Agendaplanning en segmentatie bewijzen keer op keer zijn nut. Er zijn drie segmentatiecriteria die een klant de moeite maken om uw agenda te domineren: omzet, marge en innovatie (= marge en omzet op langere termijn). Het moeilijkste, en misschien wel het belangrijkste, is het innovatief potenti-

eel bij een klant. Wat kunnen wij leren uit de uitdagingen bij klanten en welke willen ze met ons delen om samen tot een oplossing te komen? Maar hoe komt u die te weten? Het antwoord ligt in onze agendaplanning en “vertrouwenscultuur”. Als er één antwoord steevast terugkomt als antwoord op de vraag “waarom koopt iemand bij jou?”, dan is dat wel “uit vertrouwen”. Het is nu net deze vertrouwensrelatie die een meer diepgaand gesprek over die onuitgesproken behoeften mogelijk maakt. Maar als we wachten tot de klant dat gesprek wilt voeren, gaan er veel opportuniteiten verloren. Zo’n soort gesprek creëer je door een simpele truc. Maak er een gewoonte van om bij uw “A-cliënteel” een nieuwe afspraak in te plannen zodra uw laatste afspraak ten einde is. Kies op voorhand

hoe vaak u hen wilt zien. Sommige klanten wilt u eens per kwartaal zien, andere maar één of twee keer per jaar, afhankelijk van het potentieel. De eerste keer dat u een afspraak zo ver op voorhand inboekt, zal de klant een beetje verbaasd zijn, maar na twee keer is het voor beide partijen duidelijk dat u op deze manier een moment creëert om het te hebben over dingen die de dagelijkse interacties overstijgen, maar die eigenlijk veel belangrijker zijn. Maar meer nog dan opportuniteiten bloot te leggen, zal u merken dat de dagelijkse interacties met de klant tot rust komen en dat de échte issues “verhuizen” naar uw vaste meetings. Die gaan functioneren als een “anker” in uw relatie met de klant en de dagelijkse interacties die vroeger uw samenwerking typeerden, worden al snel het gevolg van uw belangrijkere gesprekken, in plaats van andersom.’

november 2021 • by Techlink

by Techlink

hlink

Bedrijfsvoering

ren. Elektronisch plannen levert effici ency op, zoals met Google Agenda, Mi crosoft Outlook, en werkt nog efficiënter met een planning geïntegreerd met uw ERP/CRM-systeem en die u ook kan op volgen op uw smartphone en/of tablet.

VEREENVOUDIG UW AGENDABEHEER EN UW ADMINISTRATIE Als zaakvoerder is het belangrijk om de planning en opvolging van opdrachten in een overzichtelijke kalender te behe ren, maar ook om in een handomdraai gedetailleerde opdrachten (materiaal, historiek, contractinfo, klanteninfo, …) naar uw field techniekers te versturen op hun mobile device. Opdracht uitgevoerd? Uw medewerker zorgt dan voor tijdsregistratie en het di gitaal aftekenen voor ontvangst. Zo kan uw factuur snel en automatisch aange maakt worden. Tijdwinst voor u en uw medewerkers dankzij een ERP/CRM-systeem waar alle nodige data gecentraliseerd worden en alle processen geïntegreerd werken. EFFICIËNT DIGITALISEREN VRAAGT EEN PLAN VAN AANPAK Analyseer eerst uw bedrijfsbeheerprocessen, identificeer knelpunten en prioriteer daarna de verbeterpunten, maak keuzes en concretiseer in een project. De Confederatie Bouw organiseerde op 19 oktober een webinar over de fases van een digitaliseringstraject: “Digitalisering, hoe begin ik eraan?”. U kunt de opname herbekijken op www.digitalconstructionworld.be.

››› hierbij bijvoorbeeld aan het posten op social media (of versturen van standaard mailings naar uw (potentiële) klanten). Handmatig kost dat best veel tijd iedere dag. Als je dit nu een keer in de week zou doen met een programma als Hootsuite of een ERP/CRM-software zoals Adso lut, bespaart u veel tijd.

Ondernemers in de installatiesector die nen nog meer digitaal te gaan werken. Dan is het automatiseren van bijvoor beeld de urenregistratie eigenlijk maar een kleine eerste stap. Dit kan inderdaad gemakkelijk via een app: de techniekers

by Techlink

• november 2021

op de baan registreren de uren, en de in formatie is onmiddellijk beschikbaar op kantoor voor facturatie. TIP! Laat u niet afschrikken door het feit dat u voor sommige tools abonnements kosten betaalt. Uw tijd die u steekt in “alles zelf doen” zal veel duurder zijn dan het abonnementsgeld van die tools.

Uw tijd optimaal gebruiken met technologie

Zowel op het gebied van hardware als software heeft u oneindig veel keuze om uw tijd en uw agenda/planning te behe

Daarnaast zien we dat eenvoudige toe passingen zoals RPA (Robotic Process Automatisation) vaak overzien worden, maar zeer doeltreffend kunnen ingezet worden om handen vrij te maken in de administratie, bv. het overtypen van or ders die via PDF of mail binnenkomen. Het gaat dus vooral over het automatise ren van repetitieve taken.

CUSTOMER RELATIONSHIP MANAGEMENT (CRM) Eenmaal de relatie met de klant er is, vormt het een uitdaging om deze te on derhouden. Zeker als uw bedrijf groeit, worden de processen ook ingewikkel der. Dit betekent dat u als ondernemer een technologieoplossing moet kiezen die het best bij uw bedrijfsmodel past, kosteneffectief is, de productiviteit ver hoogt en ervoor zorgt dat u de klant kunt bijhouden. CRM kan u helpen om uw klantgegevens (maar ook contact momenten, historiek en zelfs aanteke ›››

Tijd voor een efficiënte administratie? Onze experts wijzen de weg Ondernemen is niet altijd eenvoudig. Maar het kan ook anders … En gelukkig staat u er niet alleen voor. Samen met onze Belgische experts in bedrijfsbeheer en digitalisering tillen we uw onderneming naar een hoger niveau. Gratis webinars, blogartikels en video’s

Samen Doelgericht Digitaal Wie digitaal gaat, werkt efficiënter, communiceert vlotter en ontwikkelt een duurzame vertrouwensrelatie met klanten en medewerkers. Een digitale aanpak levert bovendien een schat aan data op, die leidt tot meer inzicht in uw organisatie en in uw business. Zo groeit uw organisatie op elk front.

ERP-software op maat van Belgische installatiebedrijven Het hart van uw digitale transformatie is Adsolut Kmo-beheer, een veelzijdig ERP-pakket voor kmo’s met tal van integratiemogelijkheden. Onze lokale experts helpen u om samen de ideale samenstelling en configuratie van het pakket te bepalen. Zo hebt u de juiste tools om uw concurrenten het nakijken te geven.

Tips voor tijdswinst: onze experts delen hun kennis met u Bent u op zoek naar tips om efficiënter te werken? Onze experts delen hun kennis regelmatig via blogartikels, e-books en webinars. Hier alvast een greep uit het aanbod:

•

Mobiel werken

•

Digitalisering, hoe begin ik eraan?

•

Naar een vlotter bedrijfsbeheer: tips voor bouwen installatiebedrijven

•

En nog veel meer…

(i.s.m. Confederatie Bouw)

Ontdek onze gratis artikels, webinars en e-books. Surf naar wkbe.be/bouw

hlink

Bedrijfsvoering

››› ningen) te organiseren. Op die manier kan u gestructureerder werken met uw klantrelaties. Ook leads, leveranciers en andere contacten kan u beheren in zo’n systeem.

U hoeft geen tijd te verspillen aan het zoeken naar informatie in Excel-bestan den en zelfs post-its, of aan collega’s vra gen wat er aan een bepaalde klant is be loofd. In een volledig geautomatiseerd CRM-systeem worden alle ingevulde en gewijzigde gegevens dan direct en auto matisch opgeslagen in het CRM. Hier door zal u veel tijd besparen en altijd een up-to-date klantoverzicht hebben. Facturen en offertes kan u ook eenvou dig via het CRM-systeem maken en ver sturen. Dat bespaart u niet alleen tijd, maar verkleint ook de kans op fouten.

TIPS! Ga op zoek naar programma’s of apps die uw leven kunnen vereenvoudigen door dingen voor u te doen, of die u er aan helpen herinneren dat een bepaalde taak moet worden uitgevoerd.

Bij de keuze van een CRM-systeem is het belangrijk om eerst te bepalen welk doel u wil bereiken. Kies voor een CRM-systeem dat u gemakkelijk kan in tegreren in de bestaande workflow van uw bedrijf en dat eenvoudig is om te ge bruiken. Het is ook belangrijk dat u een systeem kiest dat kan groeien met uw bedrijf en dat geïntegreerd kan werken met andere modules voor bijvoorbeeld planning of voorraadbeheer.

Mobiele toegang tot CRM d.m.v. een mobiele app creëert de moge lijkheid om gegevens te beheren vanop eender welke locatie en onderweg infor matie met collega’s te delen.

IT is niet uw corebusiness. Laat u daarom bijstaan door een soft warepartner die u bij elke stap van uw persoonlijke digitaliseringsproces on dersteunt: van behoefteanalyse tot im plementatie, opleiding en service na ver koop.

by Techlink

• november 2021

PERSONEELSADMINISTRATIE UITBESTEDEN KAN U TIJD BESPAREN Rekrutering, digitale marketing, IT of personeelsadministratie zijn belangrijke aspecten aan ondernemen die om expertise en ervaring vragen en vaak niet aanleunen bij de directe corebusiness van het bedrijf. ‘Uiterst interessant om hier een specialist voor onder de arm te nemen. Zo maakt u tijd voor andere aspecten van het ondernemerschap en dat is positief voor uw onderneming’, aldus Erica Priem, Communication Manager bij Group S. ‘Een gespecialiseerde onderneming onder de arm nemen kan financieel interessant zijn en bespaart u zeker tijd. Dat komt omdat een externe dienstverlener heel flexibel is en dus snel kan schakelen. Een goede

outsourcingpartner zal altijd voor een efficiënte oplossing kiezen en zorgt voor “de juiste persoon, op de juiste plaats” en dat is zonder meer een pluspunt. Uw onderneming zal betere resultaten neerzetten dankzij de extra vakkennis en expertise. Na verloop van tijd krijgt de specialist een goede kijk op de werkwijze van uw onderneming en kan hij daar op inspelen. Vaak zijn er binnen uw onderneming bepaalde processen die efficiënter kunnen en daar levert de ervaring van de expert een extra voordeel op. Het is voor elke externe dienstverlener een must om actief mee te denken. U kan zo uw personeelsadministratie optimaliseren en dat is hoe dan ook een absolute win.’

Met ons uitgebreid gamma Led strips en Led profielen is uw creativiteit onbegrensd en verwezenlijkt u de beleving waarnaar uw klant op zoek is.

Led strip Chip On Board • Mechanisch zeer sterk • 544 LEDs per meter = dot-free effect • Hoge kleurweergave CRI90

Led strip High Temperature • Geschikt voor omgevingstemperatuur tot 100°C • Geen led profiel nodig voor koeling • Geleverd inclusief montagetoebehoren, eindkappen en silicone lijm

ONTVANG ONZE NIEUWSBRIEF EN BLIJF OP DE HOOGTE VAN PRODUCTINFO, NIEUWS EN EVENTS

Integratech bvba België

Groenstraat 48, 3270 Scherpenheuvel

+ 32 16 79 50 51

www.integratech.be

Isolatie bewaking, monitoring, beveiliging. Toepassing: IT netten

The Power in Electrical Safety ©

www.benderbenelux.com

hlink

Interview

Wat leert de motivatiebarometer ons over een duurzaam energie- en milieubeleid? Het energievraagstuk speelt al tientallen jaren, maar wordt steeds dringender. De laatste tijd dringt het tot iedereen door dat we op een andere (lees: zuinige) manier met energie moeten omspringen. Power+ had een gesprek met Prof. Dr. Maarten Vansteenkiste (motivatie- en ontwikkelingspsycholoog, UGent) rond motivatie als sleutelbegrip bij verduurzaming. Wat is nodig om ons mee te krijgen in de energietransitie? Je kunt (duurzame) verandering afdwingen of stimuleren. Welke methode is het meest effectief?

Er zijn twee soorten motivatie: autono me en gecontroleerde motivatie. Bij au tonome motivatie veranderen mensen hun gedrag omdat ze dat zelf willen. Bij gecontroleerde motivatie voelt men zich hiertoe gedwongen: een externe prikkel of een dwingend verwachtings patroon kan aanzetten tot verandering, maar men valt meestal terug in het oude gedrag zodra deze prikkel wegvalt. Maar door de overheid opgelegde maatregelen – en ook het stellen van milieuvriende Van bij de start van de crisis lanceerde het onderzoeksteam van Prof. Maarten Vansteenkiste de motivatiebarometer. Het proces achter de motivatiebarometer bestaat uit drie grote stappen. Eerst stellen onder-

lijk gedrag – hoeven niet noodzakelijk als een dwingend keurslijf aan te voelen, op voorwaarde dat we er ons mee kun nen vereenzelvigen. De duurzaamste manier voor blijvende gedragsverandering is om mensen auto noom te motiveren, oftewel stimuleren, prikkelen. Als mensen zich ten volle ver eenzelvigen met het belang van milieu bewust gedrag, dan getuigt hun gedrag van toenemend eigenaarschap, toewij ding en verantwoordelijkheid. Kwaliteit van motivatie telt! Eigenaarschap weer spiegelt immers een meer vrijwillig en zoekers een vragenlijst op die peilt naar onze motivatie, ons gedrag en ons psychisch welbevinden. Na de dataverzameling analyseren ze de resultaten en gieten ze die in rapportages en interpretaties. Ten slotte vertalen ze de resultaten in sneltempo naar een taal die het grote publiek verstaat en in concrete aanbevelingen voor de beleidsmakers. De motivatiebarometer evolueerde ondertussen naar een interuniversitair gebeuren gefinancierd door het riziv. www.motivationbarometer.com

by Techlink

• november 2021

overtuigd engagement met lange ter mijn voordelen. Relevantie voor het milieubeleid?

• Probeer het motivationeel draagvlak te verhogen d.m.v. participatie van de be volking in het zoeken van lokale, mili eu- en energievriendelijke oplossingen. • Geef een zinvolle duiding aan de be volking wat de meerwaarde is van het verlangde milieubewuste gedrag. • Benadruk wat mensen al goed doen. Op die manier groeit het geloof dat men iets aan de situatie kan helpen veranderen. • Geef mensen niet enkel een lange ter mijn doel, maar ook haalbare, korte termijn doel zodat ze het gevoel heb ben samen progressie te maken. • Zorg voor naar voldoende draagvlak bij het invoeren van een verplichten de maatregel zodat deze als legitiem wordt ervaren.

Duurzaam energie-en milieubeleid what’s in it for me (= burger)? Hoe maken we dit concreet voor de burger?

De complexiteit van de energietransitie is tweeledig. Enerzijds zijn er meerdere partijen, die baat hebben bij het in stand houden van het huidige systeem. Ander zijds zijn bedrijven, organisaties en men

“

Gedragsverandering en samenwerking als sleutel tot duurzaamheid.

sen niet snel bereid tot verandering. Dit is zeker niet het geval als de verandering geen tot weinig directe voordelen biedt of als de voordelen onzeker of abstract zijn. Het komt erop aan om bij de burgers te concretiseren hoe zij het verschil kunnen maken en dat hun inspanningen niet enkel een druppel zijn op een hete plaat. Wat gaat de impact zijn van de klimaat verandering voor onze toekomstige ge neraties? Personaliseer motivatie en wijs naar collectief belang voor mens, dier en milieu. Niet alleen de burger, maar ook de installateur moet overtuigd worden. Energietransitie biedt weliswaar gigantische kansen, toch schrikt het ook velen af. De omschakeling van installateur naar energieadviseur

MAARTEN VANSTEENKISTE

betekent dat de installateur uit zijn comfortzone moet komen, nietwaar?

”

tuig op het stroomverbruik of de terug verdientijd van zonnepanelen en batte rijen.

Inderdaad, er valt voor een installateur bijvoorbeeld veel info te halen uit de verbruikersdata van klanten. Toegang tot verbruikersinformatie uit de digitale meters voor elektriciteit en gas is de start van een nieuwe generatie off- en online energiediensten op basis van zeer nauw keurige verbruiksgegevens (incl. het mo ment waarop men energie verbruikt). Zo kan de installateur gepersonaliseerd energieadvies aanbieden, bijvoorbeeld over de impact van een elektrisch voer

Conclusie: er is een motivationele uitdaging?

Een oproep tot “verantwoordelijkheids zin” en het gebruik van “gezond ver stand” is een holle oproep in afwezig heid van een motiverend kader. Het is dan ook de kunst om een motiverend klimaat te scheppen waarbinnen men sen zich vrijwillig engageren om hun steentje bij te dragen aan het milieu.

ALL ELECTRIC IN GOED GEÏSOLEERDE WONINGEN + + + + + + +

Betaalbare oplossing Onderhoudsvrij Lange levensduur Hoog comfort, lage temperatuur Eenvoudig te installeren Ideaal voor prefab & transformatie Hoofdverwarming & bijverwarming

Vraag onze specialisten naar de mogelijkheden van elektrische en infraroodverwarming.

Infraroodverwarming LAVA® BATH PURE

Elektrische Designradiator

Warmwater AQUA

Elektrische Vloerverwarming

www.etherma.com

november 2021 • by Techlink

by Techlink

hlink

Actualiteit

EU-plan voor een groene transitie De Europese Commissie heeft op 14 juli een pakket voorstellen uitgebracht die betrekking hebben op het klimaat-, energie-, grondgebruik-, vervoers- en belastingbeleid van de EU. Met dit “Fit for 55”-pakket wil de Europese Commissie (EC) haar beleid doen rijmen met de ambitie om de netto-uitstoot van broeikasgassen tegen 2030 met ten minste 55% te verminderen ten opzichte van 1990. Deze wetgevingsinstrumenten moeten er dus voor zorgen dat de, in de Europese klimaatwet overeengekomen streefcijfers, bereikt worden. Hieronder een korte samenvatting van twee belangrijke initiatieven voor onze sector. De wetsvoorstellen van het “Fit for 55”-pakket bestrij ken zowat de hele Europese economie en moeten invul ling geven aan de Europese Green Deal. Volgens de EC is een beleid dat gericht is op een hogere energie-efficiën tie en een omschakeling van warmtevoorziening op basis van fossiele brandstoffen naar hernieuwbare bronnen abso luut noodzakelijk.

Herziening richtlijn hernieuwbare energie

Versnelling van overgang naar een groener energiesys teem door de aanscherping van de richtlijn hernieuwbare energie. Het pakket dankt zijn naam aan de EU-doel stelling om de broeikas gasuitstoot tegen 2030 met minstens 55% te verminde ren ten opzichte van 1990, een doelstelling die juridisch bindend is via de Europese klimaatwet. In 2018 heeft de EU een streefcijfer van 32% vastge steld voor het aandeel her nieuwbare energie in de ener giemix tegen 2030, tegenover ongeveer 20% in 2019. Het nieuwe voorstel van de EC is een aandeel van 40% van onze energie uit hernieuw bare bronnen tegen 2030.

by Techlink

• november 2021

Specifieke streefcijfers voor hernieuwbare energie in be langrijke sectoren: • Verwarming en koeling: jaarlijkse bindende toena me van 1,1 procentpunt hernieuwbare energiebron nen op nationaal niveau • Stadsverwarming: indica tief streefcijfer van 2,1 pro centpunten hernieuwbare energie en afvalwarmte en -koude en koeling • Gebouwen: nieuw streef cijfer voor een aandeel van ten minste 49% hernieuw bare energie in het energie verbruik.

HERNIEUWBARE ENERGIE IN DE ENERGIEMIX VAN DE EU

19,7%

Huidig aandeel hernieuwbare energie (in 2019)

32%

Huidig EU-doel voor 2030

40%

Nieuw EU-doel voor 2030

HERZIENING VAN DE RICHTLIJN ENERGIE-EFFICIËNTIE

17,0-17,4%

Huidige besparing in het primaire en eindenergieverbruik dankzij energie-efficiëntie (in 2019)

32,5%

Huidig niet-bindend EU-streefcijfer voor 2030 (ten opzichte van de prognoses van 2007)

36-39%

Richtlijn energieefficiëntie

De richtlijn energie-efficiëntie is de stimulans om het ener giegebruik met 32% te doen dalen. Voor de bouwen in stallatiesector betekent dit: • Nieuwe oplossingen vin den om het energiegebruik in huishoudens en bedrij ven te verlagen • Het lanceren van incenti ves voor fabrikanten om te innoveren en nieuwe tech nieken te introduceren • Meer investeren in de bouwen installatiesector en gelijktijdig meer jobs creëren • Meer duidelijkheid ver schaffen in de energiereke ningen van consumenten.

Nieuw bindend EU-streefcijfer voor 2030 voor het primaire en eindenergieverbruik

Tot slot

Technology & Innovation Manager Jan Caerels vat samen: • De aandacht voor duur zaamheid wordt in de nabije toekomst minder vrijblijvend • De installatiesector vormt de ruggengraat van de energietransitie. De rol van technische installaties wordt alsmaar belangrijker voor de gebouwde omge ving • De rol van de consu ment staat centraal in de

energietransitie; hij wordt enerzijds geconfronteerd met nieuwe uitdagingen & verplichtingen, wel ke anderzijds ook nieuwe mogelijkheden bieden, en dit individueel of in een energiegemeenschap • Aandacht voor (green) skills bij installateurs was belangrijk en wordt als maar belangrijker.

BRONNEN: www.vleva.eu, LINK2030

THE•FORCE

NIEUW

B Y T R AYC O ®

B I J T R AYC O

SUPERSTRONG

INDUSTRIAL MOUNTING

SUPERSTERKE KABELLADDERS VOOR INDUSTRIE

SOLUTIONS

CLFI60-PG

CLF110-PG

CLF160-UG

CLF200-UG

met geïntegreerde koppeling

INDUSTRIE VEILIG IN GEBRUIK

STERK

€

ECONOMISCH

MEER WETEN? SCAN HIER

BEZOEK ONS OP STAND 62 EN MAAK KANS OP EEN MOOIE PRIJS! WWW.TRAYCO.EU

www.pvcycle.be

DE BESCHERMING VAN HET MILIEU BEHOORT TOT DE KERNACTIVITEIT VAN ONZE BUSINESS TOTAALOPLOSSING VOOR DE REGELNALEVING, OPHALING EN RECYCLAGE VAN FOTOVOLTAÏSCHE ZONNEPANELEN

PV CYCLE BELGIUM vzw is het enige beheersorganisme voor fotovoltaïsche zonnepanelen dat werd opgericht in het kader van de Milieubeleidsovereenkomst Zonnepanelen.

hlink

Install Day

Install Day komt eraan Een goed recept hoef je niet te veranderen. Vanuit die overtuiging organiseren Techlink en Confederatie Bouw voor de vierde keer hét netwerkevent voor de installatiesector. Afspraak op 19 november (van 9 uur tot 19 uur) in de Brussels Kart Expo. Nieuw deze editie is een uitgewerkt seminarieprogramma rond LINK2030!

‘Install Day is een “one stop” event. Op één dag, in een makkelijk toegankelijke locatie, kan de installateur alle nieuwe producten, technieken, software, digitale tools, ... zien, voelen en uittesten. En dat volledig gratis. Met meer dan 3000 bezoekende installateurs in 2019 is Install Day de ontmoetingsplaats voor de sector bij uitstek geworden’, zegt Carole Metzmacker, Marketing en Commu nication Manager bij Techlink.

Gratis beurs met 203 standhouders

Deze professionele beursdag is de ideale ge legenheid om snel, op één dag tijd een over zicht te krijgen van de nieuwste producten en ontwikkelingen in de installatiesector. Daarnaast is het ook een mooie kans om col lega’s en andere vakmensen uit onze sector tegen het lijf te lopen en de nodige contac ten te leggen. Kortom, maak er kennis met 203 standhou ders (installateurs, fabrikanten en leveran ciers) van kwaliteitsmerken, ontdek er pro ductinnovaties, woon er seminaries bij en profiteer van netwerkingsmogelijkheden. In stall Day zorgt voor gratis hapjes en drankjes. De toegang tot de beurs is volledig gratis, maar vooraf inschrijven via de site www.in stallday.be is verplicht. Na inschrijving ont vangt u via e-mail een persoonlijk e-ticket met QR-code. Breng dit ticket geprint mee of laat de barcode scannen vanop uw smart phone. Dat alles uiteraard in een setting die hele maal in lijn is met de coronamaatregelen. Een COVID safe ticket is verplicht om er voor te zorgen dat Install Day in alle veilig heid kan plaatsvinden.

by Techlink

• november 2021

PRAKTISCH

• • •

WAAR? Brussels Kart Expo in Groot-Bijgaarden WANNEER? Vrijdag 19 november 2021 van 9 uur tot 19 uur TOEGANG? Gratis mits inschrijving. Vermijd wachttijden en registreer online via www.installday.be • EEN COVID SAFE TICKET IS VERPLICHT om ervoor te zorgen dat Install Day in alle veiligheid kan plaatsvinden.

Seminarieprogramma rond LINK2030

Dit jaar is er bovendien een uitgewerkt seminarie programma rond LINK2030 (www.link2030.be), de toekomststudie van Techlink over de impact van de energietransitie op de multifunctionele installatiesec tor. Het Ecosysteem “Multifunctionele installaties” bestaat uit fabrikanten, distributeurs, installateurs en bedrijven in technisch onderhoud en energiebeheer die actief zijn op het vlak van elektrotechniek, HVAC, sanitair, beveiliging, verlichting, batterijen tot elek trohuishoudtoestellen.

de brede opportuniteiten van de Green Deal voor de installatiesector en ga zelf aan de slag rond een concreet topic op een manier die rendeert. ∙

Een voortrekkersrol is weggelegd voor de installa teur om de energietransitie te realiseren. Wat bete kent energietransitie voor de consument concreet? Hoe kunnen we consumenten enthousiasmeren voor de nieuwste installatietechnieken? Hoe kun nen we installateurs helpen slimme energiekeuzes te maken? U bent niet alleen om deze vragen in het in stallatieveld aan de consumenten te beantwoorden. Daarom lanceert VEKA een grootschalige campag ne naar het grote publiek over het waarom van de energietransitie en de impact op ons leven. Techlink zal als partner deze campagne ondersteunen.

Kris Van Dingenen

PROGRAMMA: ∙ 7u30: Onthaal ∙

8u00-8u30: Pers & Stakeholders’ Ontbijtsessie rond LINK2030

Jan Caerels

Kris Van Dingenen, Director General bij Techlink, en Jan Caerels, Technology & Innovation Manager bij Techlink, stellen de toekomststudie LINK2030 voor aan de pers. De energietransitie kan nooit sla gen zonder de inzet van ons Ecosysteem. ∙

10u00-10u30: De energietransitie gezien vanuit Vlaanderen – Dirk Van Evercooren (ODE)

53% van de Vlamingen kennen het begrip “ener gietransitie” niet en 68% heeft geen tot hoogstens een vaag idee van de langetermijnvisie waar die naartoe leidt. We moeten dus als Ecosysteem nog heel wat verhelderen! Dirk Van Evercooren zal in zijn presentatie kijken naar de bouwstenen van zo’n toekomstig energiemodel en hoe ze in elkaar kun nen klikken. Warmtenetten, elektrische voertuigen, warmtepompen, batterijen, zonnepanelen, ingrij pende energetische renovatie, digitale meters, … maar ook waterstof, Power2X, Vehicle2Grid, Smart Home Automation, …. ∙

11u00-11u30: De energietransitie vanuit een Waals perspectief – Fawaz Al Bitar (Edora

∙

13u00-13u30: Duurzaamheid en disrupties in de sector - Hans Verboven (Sustacon/UAntwerpen)

Een bedrijf dat ervoor zorgt dat zijn bedrijfsacti viteiten in functie van duurzaamheid staan, dat zijn de pioniers van de toekomst. Hans Verboven geeft ons een voorsmaakje van wat we kunnen verwachten in het Lerend Netwerk “Duurzame groei en meer marge in de praktijk” dat Techlink in het voorjaar van 2022 zal organiseren. Ontdek

∙

15u00-15u30: Techlink, ook in R&D?

∙

15u00-15u30: Energietransitie via vakjesdenken?

∙

16u00-16u30: De circulaire economie in installatiebedrijven – Ruben Delvaeye (WTCB)

Dirk Van Evercooren

Fawaz Al Bitar

)

Hans Verboven

Maarten Sourbron

14u00-14u30: Communiceren over de energie transitie – Véronique Vens (VEKA)

In het SolBioRev project worden enkele veelbe lovende warmte-gedreven technieken (adsorptie koeling, Organische Rankine Cyclus, thermo-elek trische generator) gecombineerd om de toepasbaar heid in de praktijk na te gaan. Maarten Sourbron – zaakvoerder van studiebureau Thermiek – zal kort de Techlink bijdrage aan dit project toelichten waarin we onderzoeken hoe installateurs met deze technieken omgaan en hoe ze in een werkelijk ge bouw geplaatst kunnen worden. Jan Caerels – Technology & Innovation Manager bij Techlink – gaat in zijn presentatie op zoek naar het bos tussen de bomen opdat de installateur zijn groeiende rol van adviseur kan baseren op een aan tal basisprincipes.

De installatiesector staat vandaag voor gigantische uitdagingen. Niet alleen is er een heuse energietran sitie aan de gang. Ook rijst steeds vaker de vraag hoe technische installaties kunnen ingepast worden in de evolutie naar een meer circulaire economie. In de presentatie van Ruben Delvaeye maak je ken nis met circulaire economie en leer je aan de hand van enkele praktische voorbeelden een aantal prin cipes kennen om vanaf morgen meer circulaire in stallaties aan je klanten te kunnen aanbieden. november 2021 • by Techlink

by Techlink

hlink

Install day • beursplan

Exposanten ADAMAS 60 AIRSMART 203 ALVERSYS 177 ANTARGAZ 24 AQUALISA 56 ATKORE VERGOKAN 87 ATAG 171 AVERO HANDLING 53 B.E.G. LUXOMAT 3 BEGETUBE 139 BENDER 140 BENNING-HALDERPICARD-STABILA 46 BLUESKY ENERGY 48 BORGH 12 BOSCH CLIMATE 81 BRIOVAL 130 BSC (NUPI-HUOT-GASTITE) 89 BUDERUS 104 BULEX 61 BWT 102 CALEFFI 83 CARAT TOOLS 41-42 CARBOMAT GROUP 188 CARNOY 18-19 CEBEO 54 CINTROPUR - AIRWATEC 117 CLIMATRIX 153 CLIMAVENT 189 CLIMAWAYS 67 COMAP/ FLAMCO 111 COMELIT 30 CTC BENELUX 2 DAB PUMPS 126 DAIKIN 72 DALEMANS GAS 135 DALLMER 13 DANFOSS 180 DE DIETRICH 84 DELTA WATER SOFTENERS BELUX 39 DESCO 115-116 DICO DIAMOND 176 DUCO VENTILATION 118 EATON ELECTRICAL 186 ECOFOREST 181 ECOTHERMIA 150 EGEDA 9 ELCO 164 ENGELS THERMO COMFORT 107, 108 ETHERMA BENELUX 197

by Techlink

• november 2021

EURO-INDEX EVOTUBE FACQ FEILO SYLVANIA FERMAX BELGIUM FERNOX FERROLI

6 HENCO

5 HONEYWELL

4 TESTO

29 141 88, 94 168 182 161 202

B.E.G. LUXOMAT

2 CTC BENELUX

HELVAR HENCO HIKOKI POWER TOOLS HONEYWELL HOMERESIDEO HUAWEI HUPPERTZ

128 6 149 5 159 114

LINUM GROUP LITHOSS M&G GROUP BURGERHOUT MATAGNE HODY METABO NATHAN

1 WEISHAUPT

26 178 55 143, 147 148 144

57 IDRAIN/ 58 DZIGNSTONE/ ASSENTI ROTH

Exhibitors Lounge

TECHNIEK

8 7

GEWISS

9 EGEDA

JUDO

12 BORGH

13 DALLMER

10 GROHE 14 VSA BELGIUM

TEC7

OKOFEN

VASCO

16 NXT-PRO

17 H-VEN

18 CARNOY

19 CARNOY

22 SMITSAIR

23 VECOLUX

24 ANTARGAZ

25 TECHLINK

LINUM

SOUDAL 27 TRILEC

28 GEBERIT

36 REHAU

HELIA

COMELIT 38

68 GRIFFON

31 ZEHNDER

33 OVENTROP

32 VALECO

42 41 CARAT TOOLS CARAT TOOLS

39 40 DELTA WATER WIHA SOFTENERS BENELUX

NIBE

34 TECHLINK

BENNING46 HALDERPICARDWORKFORCE STABILA

NIBE

VENTILINE

50 REFLEX

47 KNIPEX 51 VERCALO

29 EURO-INDEX

55 56 M&G GROUP BURGERHOUT AQUALISA

56a GEBO

72 DAIKIN

73 OPPLE LIGHTING

74 RBM

81 BOSCH CLIMATE

82 TSD

83 CALE

80 WILO

37 STAGOBEL

88 FACQ

89 BSC

90 RIELLO

94 FACQ

95 REMEHA

96 NICOLL

35 KSB 101 43 KSB

UBBINK

48 BLUESKY ENERGY

VIEGA

102 BWT

110

117 CINTROPU R AIRWATEC

56b LEGRAND

52 53 AVERO 54 SPELSBERG HANDLING CEBEO

CATERING

118

119

DUCO

REXEL

120 GROUPE ATLANTIC

103 104 VANDER ELST BUD

111 COMAP FLAMCO

112 VSH FITTINGS

121 GROUPE ATLANTIC

122 VELEK

124 125 126 VAN MARCKE VAN MARCKE DAB PUMPS

HAL 1

FISCHER COBEMABEL 190 GAS.BE 85 GEBERIT 28 GEBO 56A GEWISS 8 GIACOMINI 193 GRIFFON 68 GROHE 10 GROUPE ATLANTIC 120-121 GRUNBECK 157 GRUNDFOS 77 HAGER 113 HANSA 127 HANSGROHE 131 HEAT-BOX 165 HELIA 21

69 WATERGENIUS

PANASONIC

67 CLIMAWAYS

65 SPIT 66 PASLODE ITW CONSTRUCTION TEMPOLEC

127 HANSA

113 HAGE

1 HE

HAL 2

HUAWEI 134 H-VEN 17 I-DRAIN/DZIGNSTONE/ ASSENTI 57 INDUSCABEL 70 INTER PIPE TOOL 137 ITHO DAALDEROP 133 JAGA CLIMATE DESIGNERS 132 JUDO WATERBEHANDELING 7 KABELWERK EUPEN 200 KNIPEX 47 KSB 35, 43 LEDVANCE 194 LEGRAND 56B

NIBE 38,44 NICOLL 96 NIKO 160, 167 NXT-PRO 16 OBO BETTERMANN 199 OKOFEN 15 OPDAMO 184 OPPLE LIGHTING 73 OPSINOX 179 OVENTROP 33 PANASONIC 64 PHOENIX CONTACT 76 PIPELIFE 191,195 POUJOULAT 185 PRIMAGAZ 129 PROMAT 93

INKOM VIP

VIPS EXPOSANTEN SCHOLEN

INKOM

COVID SCAN

Hal A SEM. 2 > 100 pers.

TENT DCB DC1

DC2

DC4

DC3

DC5

DC6

DC7

DC8

ONTHAAL

DC9 DC11

DC12

DC16

DC17

DC18

PODIUM / PROJECTIE

DC10

SEMINARS LOUNGE ± 100m

DC13

DC14

DC19

DC20

WTCB DC15

SEM. 1 > 100 pers.

DC21 DC22

DC23

DC24

DC25

DC26

DC27

DC28

DC29

WC WC

TENT 1

Tech. room

149 HIKOKI 150 POWER TOOLS ECOTHERMIA

148 METABO 159

59 ROTH BENELUX

HENBERGER

60 ADAMAS

61 BULEX

62 TRAYCO

63 SORTIMO

167 NIKO

TENT 2

91 RADSON 97

92 PV CYCLE

86 WAVIN

105 ROCKWOOL

106 SERELEC 114 HUPPERTZ

169 VAN OIRSCHOT

176 177 DICO DIAMOND ALVERSYS

TENT 1bis RIDGID

108 ENGELS

115 DESCO

116 DESCO

132 131 CLIMATE HANSGROHE JAGA DESIGNERS

163 170 SPIROTECH

156 WATTS BENELUX

157 GRUNBECK

164 ELCO

165 HEAT-BOX

171 ATAG

172 SCHNEIDER ELECTRIC

179 OPSINOX

180 DANFOSS

182 181 ECOFOREST FERMAX BELGIUM

Tech. room

184 OPDAMO

185 POUJOULAT

186 EATON ELEKCTRIC

187 SMA SOLAR TECHNOLOGY

109 135 SOLUCALC DALEMANS GAS

WINDSAS

138 136 TECE

140

133 ITHO DAALDEROP

144 NATHAN

141 EVOTUBE

145 SECURY360

137 INTER PIPE TOOL

VALVULAS ARCO

139

143

SFA BENELUX

MATAGNE HODY

147 MATAGNE HODY

HAL 3

PUGH PV CYCLE QBUS RADSON RBM REHAU REMEHA RENSON VENTILATION REXEL RIDGID RIELLO ROCKWOOL ROFIX ROND ROTH BENELUX ROTHENBERGER

146 92 154 91 74 36 95 75 119 100 90 105 192 201 59 58

STG

190 FISCHER COBEMABEL 193

191

194

188 CARBOMAT GROUP

PIPELIFE

195

STG

196

PIPELIFE THERMODUCT

197 ETHERMA BENELUX

Tech. Room / Catering

198 WEDI TRADE Tech. room

199 200 OBO KABELWERK BETTERMANN EUPEN

201 ROND

202 FERROLI

UITGANG-SORTIE

203 AIRSMART

BEGETUBE

142

146 PUGH

192 ROFIX

GI ACOMINI LEDVA NCE

134 HUAWEI

158 STG

166

178 LITHOSS

189

100

107 ENGELS

162

155 VENTILAIR GROUP

CLIMAV ENT

SIEDLE BENDER

130 BRIOVAL

VAN OIRSCHOT SPIROTECH

168 FEILO SYLVANIA

Tech. room

87 ATKORE VE RGOKAN

123

129 PRIMAGAZ

161 FERNOX

154 QBUS

183

Catering

93 PROMAT

99 THE FITT ING VIESSMANN COMPANY

128 ELVAR

84 85 DE DIETRICH GAS.BE

VIESSMANN

DERUS

PHOENIX

153 CLIMATRIX

TOPTE CHNICS

Stockage/ Techniek

EFFI

RENSON VENTILL ATION

78 WAGO

Stockage

77 GRUNDFOS

24 m

152 VAILLANT

173 174 175 WATASOFTANA STIEBEL ELTRON TERRENDIS

INDU SCABEL

160 NIKO

SCHELL BELGIUM

151 VAILLANT

SCHELL BELGIUM 159 SCHNEIDER ELECTRIC 172 SECURY360 145 SERELEC 106 SFA BENELUX 142 SIEDLE 123 SMA SOLAR TECHNOLOGY 187 SMITSAIR 22 SOLUCALC 109 SORTIMO 63 SOUDAL 71 SPELSBERG 52 SPIROTECH 163, 170 SPIT PASLODE - ITW CONSTRUCTION 65

STAGOBEL 37 STG 158 ,166, 183 STIEBEL ELTRON 174 TEC7 11 TECE 136 TECHLINK 25, 34 TEMPOLEC 66 TERRENDIS 175 TESTO 4 THE FITTING COMPANY 99 THERMODUCT 196 TOPTECHNICS 79 TRAYCO 62 TRILEC 27 TSD 82 UBBINK 101 VAILLANT 151-152 VALECO WATER QUALITY 32 VALVULAS ARCO 138 VAN MARCKE 124-125 VAN OIRSCHOT 162,169 VANDER ELST 103

VASCO 20 VECOLUX 23 VELEK 122 VENTILAIR GROUP 155 VENTILINE 49 VERCALO 51 VIEGA 110 VIESSMANN 97-98 VSA BELGIUM 14 VSH FITTINGS 112 WAGO 78 WATASOFTANA 173 WATERGENIUS 69 WATTS BENELUX 156 WAVIN 86 WEDI TRADE 198 WEISHAUPT 1 WIHA 40 WILO 80 WORKFORCE 45 ZEHNDER 31

november 2021 • by Techlink

by Techlink

hlink

Actualiteit

Overzicht van de Sectorcomités en Werkgroepen Technieken Aarzel niet om actief mee te discussiëren met betrokken collega-installatiebedrijven en zo mee het standpunt van Techlink te bepalen, door deel te nemen aan de vergaderingen van de voor u relevante Sectorcomités of Werkgroepen inzake technieken. Gelet op de beide landstalen zijn er voor de meeste Sectorcomités en Werkgroepen in de praktijk twee vergaderingen zodat iedereen kan deelnemen in zijn of haar moedertaal.

Sectorcomités

Techlink beschikt over een aantal Sec torcomités waar informatie wordt uitge wisseld rond een bepaalde technologie of over een bepaald marktsegment. Deze Sectorcomités stellen Techlink in staat om haar positie en standpunten als federatie verder te ontwikkelen (denk aan: bood schappen verfijnen, bepaling prioritaire acties, samenwerkingen te versterken, ...). Onderstaande Sectorcomités staan open voor alle Techlink leden die actief zijn of interesse hebben in deze geselecteer de technologieën of marktsegmenten. En ideeën voor nieuwe onderwerpen zijn vanzelfsprekend ook welkom! SECTORCOMITÉ “FOTOVOLTAÏSCHE INSTALLATIES”

PV heeft nog steeds een groot potentieel in België. Techlink zet in op het verdedi gen van het economisch belang van deze sector om alzo het potentieel in realiteit

by Techlink

• november 2021

om te zetten. In dit Sectorcomité worden de meest recente (wetgevende) ontwik kelingen in het PV-beleid met een direc te impact op de sector besproken. Ook zet men steeds meer in op het detecte ren en oplossen van regulatoire en prak tische problemen. In het kader van dit Sectorcomité heeft Techlink een struc turele samenwerkingsovereenkomst met het platform PV-Vlaanderen van ODE Vlaanderen. SECTORCOMITÉ “WARMTEPOMPEN”

In het kader van de energietransitie zul len er meer en meer warmtepompen ge ïnstalleerd worden in België. Techlink zet in op het verdedigen van het economisch belang van deze sector om alzo het po tentieel in realiteit om te zetten. In dit Sectorcomité worden de meest recen te (wetgevende) ontwikkelingen in het warmtepomp-beleid met een directe im pact op de sector besproken. In het kader van dit Sectorcomité heeft Techlink een

structurele samenwerkingsovereenkomst met het warmtepompplatform (WPP) van ODE Vlaanderen. SECTORCOMITÉ “ELEKTRONISCHE BEVEILIGING”

Dit Sectorcomité richt zich op de ver gunde ondernemingen voor alarmsyste men en bepaalt de positie van Techlink binnen ALIA Security, de Belgische be roepsvereniging van de elektronische be veiliging. ALIA Security vertegenwoor digt de installateurs, de fabrikanten en de distributeurs inzake inbraakdetectie, branddetectie, toegangscontrole en ca merabewaking. Via ALIA Security zorgt dit Sectorcomi té voor: • Regelmatige kennisoverdracht naar haar leden rond nieuwe technologie ën, wetgeving en normering … door middel van informatie-uitwisselingen en trainingen;

• Het sensibiliseren naar en het pro moten van een preventiebeleid inzake diefstal en brand; • Lobbywerken en belangenverdediging inzake inbraakdetectie, branddetectie, toegangscontrole en camerabewaking met doel te zorgen voor betrouwbare en kwaliteitsvolle beveiligingsoplos singen. Onder meer betreffende: o erkenning van beveiligingsonder nemingen, o opleiding van personeel, o technische eisen voor alarmsyste men, o verificatie ter voorkoming van valse alarmen, o vrije keuze van gebruikers in bevei ligingsoplossingen. o Samen met haar partners, zorgen voor kwaliteitsbewaking en het on dersteunen van INCERT-certifica tie en het ondersteunen van BO SEC-certificatie.

SECTORCOMITÉ “ELEKTROMOBILITEIT”

De inzet op elektromobiliteit is groot en het is belangrijk dat Techlink de noden identificeert die prioritair moeten wor den aangepakt. Daarom vond er op 8 en 9 juni 2021 een kick-off vergadering plaats waarmee dit Sectorcomité dan ook ineens gelanceerd is. Op deze eerste ver gadering zorgden de nieuwe federale/fis cale en regionale ondersteunende regel geving voor heel wat animo. Met massale elektromobiliteit komen ook verschillen de veiligheid gerelateerde onderwerpen bovendrijven die niet onderschat moeten worden.

In de praktijk bestaat dit Sectorcomité uit 3 deelcomités: • Inbraak (Wet private veiligheid, T015, INCERT, …) • Brand (NBN S21-100-1, NBN S21100-2, BOSEC, ...) • Camerabewaking en toegangscontro le (Wet private veiligheid, …)

Dit Sectorcomité dient ter ondersteu ning van de uitwerking van een globale visie op bijvoorbeeld de laadinfrastruc tuur in de drie Gewesten. Slimme laad oplossingen voor elektrische voertuigen vormen ongetwijfeld een belangrijke uit daging. Hoe meer elektrische voertuigen in gebruik zijn, des te meer laadpunten er nodig zijn. Het installeren, onder houden en monitoren van laadsystemen vormt opportuniteiten voor de installa teurs. Ook in het kader van de uitbouw van smart grids en de omschakeling naar meer hernieuwbare energie wordt elek tromobiliteit vaak een rol toebedeeld.

SECTORCOMITÉ “SMART BUILDING”

SECTORCOMITÉ “SCHOORSTEENVEGERS”

Dit Sectorcomité is nog maar pas gestart en werkt aan het opstellen van een refe rentiedocument over Building Automa tion and Control Systems (BACS). Het doel is ook om na te denken over de wij ze waarop een gecentraliseerd energiebe heer kan geïmplementeerd en bevorderd worden in grote, maar ook in kleinere gebouwen.

SECTORCOMITÉ “ZIEKENHUIZEN”

Dit Sectorcomité richt zich op elek trische installaties in ziekenhuizen en meer bepaald op de elektrische instal laties in medisch gebruikte ruimten. In dit kader zal Techlink via dit Sectorco mité de herziening van de T013 in han den nemen.

Het beroep van schoorsteenveger komt meer en meer onder druk te staan door alle verschillende wetgevingen en nor men met betrekking tot verwarmingssys temen. Dit alles bevestigde de noodzaak van de oprichting van dit comité. Bin nen het kader van de Green Deal zet de overheid steeds meer in op emissiearme en zeer energiezuinige stooktoestellen waarin hout kan gestookt worden voor lokale of centrale binnenshuis verwar ming. In dit comité wil men komen tot een visieontwikkeling van de positie van de schoorsteenveger in de toekomst. SECTORCOMITÉ “VENTILATIE” Sinds 1 januari 2016 moet de ventila tie-installatie van vergunningplichtige residentiële nieuwbouw en ingrijpende

energetische renovaties in Vlaanderen uitgevoerd worden volgens een kwali teitskader. De invoering van dit Vlaamse kwaliteitskader vormde de aanleiding tot de oprichting van dit Sectorcomité. Goed ventileren is noodzakelijk voor een gezond binnenklimaat. Het helpt ook om de overdracht van virussen zoals COVID-19, te beperken. De REHVA (de Europese overkoepelende vereniging voor klimaatinstallaties) aanbevelingen voor beheer luchtbehandeling en sanitai re installaties rondom COVID-19 wor den ook in dit Sectorcomité besproken.

Werkgroepen

Techlink beschikt ook over een aantal actieve werkgroepen die dezelfde doel stellingen hebben als de Sectorcomités, maar waar het thema eerder transversaal is en dus meerdere deelsegmenten be strijkt of zelfs de ganse installatiesector. Ook hier heten we alle Techlink leden die actief zijn of interesse hebben graag welkom. En opnieuw, frisse ideeën zijn steeds welkom! WERKGROEP “ELEKTRISCHE INSTALLATIES”

Deze werkgroep werkt aan verschillende onderwerpen die telkens betrekking heb ben op elektrotechnische installaties: • Reglementering: o AREI (algemeen, PV-installaties, laadinfrastructuur voor elektrische voertuigen, …) o Voorschriften van Synergrid • Normen • Slimme netten en slimme meters • …

WERKGROEP “DUURZAME WARMTE”

Verwarming en koeling in gebouwen zijn verantwoordelijk voor een groot deel van het energieverbruik in de EU. Om de Europese klimaat- en energiedoelstellin gen voor de jaren 2030 en 2050 te beha len, zullen warmtenetten, energieopslag ››› november 2021 • by Techlink

by Techlink

hlink

Actualiteit

››› en optimalisatie van gebouwinstallaties een belangrijke rol spelen.

De consument hecht bovendien steeds meer belang aan duurzaam verwarmen zodat ze kunnen besparen op hun ener giekosten. Dit opent perspectieven voor de toepassing van bijvoorbeeld warmte pompen, WKK’s, pelletkachels & pellet ketels, … . Echter, er zijn niet veel con sumenten die weten wat ze dan exact wel

willen. Hier ligt dus een grote opportu niteit voor de installateur om zich posi tief te onderscheiden met duurzaamheid. De bedoeling van deze werkgroep is om de knelpunten, maar ook opportunitei ten, van de evoluties richting “Duurza me Warmte” in kaart te brengen. Bij de uitrol van duurzame alternatieven dient men zeker oog te hebben voor de oplei ding van installateurs.

DEELNEMEN AAN ONZE SECTORCOMITÉS EN/OF WERKGROEPEN? Neem contact op met jouw Account Manager Dirk Baetens via consult@techlink.be. Ons Team Technieken – Olivier Linder, Simon Van Heuverzwijn, Arnaud Etienne, Ellen Van Mello, Georges Gronsfeld, Kurt Van Campenhout en Jan Caerels – staat jullie graag te woord.

WERKGROEP “PERIODIEK ONDERHOUD HVAC”

Een preventief, periodiek onderhoud garandeert een goede werking van de HVAC-installatie (de cv-ketel, de balans ventilatie, luchtverwarming of koeling) én verlengt de levensduur ervan aanzienlijk.

WERKGROEP “VERWARMINGSADVIES”

De enorme veelzijdigheid van het duur zame energiedomein en de gigantische uitdagingen die met de energietransitie gepaard gaan, zorgen ervoor dat de ad viesrol voor de installatiesector steeds be langrijker wordt. Techlink heeft met deze werkgroep de intentie om na te gaan met welke argumenten, … de installateurs hun klanten nog beter kunnen helpen bij het maken van keuzes omtrent de ver duurzaming van hun woning.

OPROEP TOT HET INDIENEN VAN EEN PROJECT Techlink plaatst haar leden graag in de kijker. Dit blijkt ook uit deze editie van Power+. Heeft jouw bedrijf onlangs een interessant project uitgevoerd in het kader van de energietransitie: innovatie, verduurzamen en digitalisatie? Neem dan vrijblijvend contact op met onze redacteur Dirk De Wolf (dirk.dewolf@techlink.be).

by Techlink

• november 2021

ONZE SERVICE DRAAIT OM JOU

Cebeo uit Waregem is gespecialiseerd in de distributie van elektrotechnisch materiaal, technischediensten en oplossingen voor de residentiële, tertiaire en industriële sector. We bieden technische en commerciële adviezen en studies op volgende domeinen: verlichting, HVAC, kabel, Home & Building Automation, Industrial Automation, datacom, hernieuwbare energiesystemen en huishoudapparaten. Als marktleider is Cebeo toonaangevend op het vlak van dienstverlening aan de klanten, dankzij een uitgebreid filialennetwerk gebaseerd op nabijheid, passende logistieke en e-business oplossingen en hoogstaande technische competenties.

hlink

Project

Een beeld van het BIM-model van alle technieken (elektro én HVAC/S) die door EEG gerealiseerd zijn.

Ontwerp en uitvoering vanuit een BIM-aanpak Het nieuwe zwem- en sportcomplex Sportoase Groot Schijn aan de Ruggeveldlaan in Deurne heeft op 2 oktober haar deuren geopend voor het grote publiek. Sportoase is een multi-technisch project waarbij lidbedrijf EEG Group zowel de elektriciteit, HVAC, sanitair en ventilatie heeft gerealiseerd. Bovendien werd dit Design & Build project volledig ontworpen door hun Concept Engineering Team én uitgevoerd volgens de BIM-principes. Nét geen twee jaar werd er aan Sportoa se gewerkt. Het omvat een recreatiebad, een golfslagbad, een 25 meter beweeg bare bodem, een wildwaterglijbaan en welnessgedeelte. Springt het meest in het oog: het glijbanencomplex. Er is ook een kinepraktijk, een sportzone en een schaatsgedeelte (twee ijspistes) voorzien. Sportoase is ook op het vlak van het bouwproces een voorbeeld van het toe nemende innovatieniveau in de bouw, waarbij het volledige uitvoeringsdossier eerst in een BIM-model werd uitgewerkt. Hierdoor kon de uitvoeringsperiode

by Techlink

• november 2021

drastisch ingekort worden. BIM zorgt namelijk voor een geïntegreerde aanpak van ontwerp tot uitvoering.

BIM-model en de realiteit

‘Ik merk dat BIM als centrale bron van informatie steeds meer wordt ingezet in projecten om dossiers voor te bereiden en uit te werken’, zegt Jan Reyntjens, technisch directeur bij EEG Group. ‘BIM wordt vandaag nog grotendeels gezien als 3D tekenen en bouwinfor matie verzamelen om daarmee te mo delleren. Terwijl BIM ook document management, simulatie en coördinatie

“

Tijdig communiceren met elkaar in het bouwproces is belangrijk wanneer BIM wordt toegepast.

”

JAN REYNTJENS

Sara Lutin, concept ingenieur bij EEG Group, vult aan: ‘Het grote voordeel bij dit project is dat alle technieken door één partij onder handen werd genomen. Zo kunnen we binnen EEG Group – waar er eenzelfde werkwijze, bedrijfsvoering en softwareomgeving is – gemakkelijk afstemmen met de verschillende teams en eventuele conflicten intern oplossen zodat alle technieken op elkaar zijn af gestemd. Doordat we vanaf dag 1 be trokken werden bij de ontwerpfase heb ben we geen problemen gehad tijdens de bouwfase qua uitvoering. Soms kan min der goede communicatie tussen de ver schillende partners leiden tot installaties die op hetzelfde punt in de ruimte wor den getekend, dat onderdelen na instal latie onbereikbaar zijn voor onderhoud, enz. Het tekenwerk vraagt inhoudelijk veel voorbereidingstijd maar dit winnen we terug doordat we fouten voorkomen op de werf. Er moeten ook heel veel keu zes gemaakt worden: bijvoorbeeld de verlichting (werken met kunst- en dag licht). Eens die keuze gemaakt is, moet die mee ingetekend worden.’ Het digitale model werd gebruikt om: • een meetstaat op te maken en de kost prijs te berekenen; • de speciale technieken te bestuderen;

Aangepast voorstel luchtkanalen tijdens voorontwerp.

mogelijk maakt. BIM is echt een manier van (samen)werken! Het gaat erom dat zowel architect als installateur, aanne mer en opdrachtgever gezamenlijk de bouwtechnische informatie leveren die nodig is om uiteindelijk het gewenste resultaat te realiseren. Hoe meer infor matie, des te gedetailleerder het virtue le gebouw én hoe efficiënter het daad werkelijke bouwproces. BIM maakt het mogelijk om al tijdens de ontwerpfase mogelijke problemen op te sporen, de werf correct te plannen (toelevering van materialen), materialen te bestellen en zelfs de bouwkosten te beheersen. Op termijn ziet EEG Group het BIM-mo del evolueren tot een Digital Twin ter ondersteuning van onderhoudsteams en digitaal geoptimaliseerd beheer van de installatie.’

Render in Enscape voor virtuele oplevering. In principe mag na een virtuele oplevering niet veel meer wijzigen.

›››

Effectieve uitvoering

november 2021 • by Techlink

by Techlink

hlink

Project

OVER EEG GROUP:

››› • de energieprestaties van het bouwwerk te berekenen; • eventuele conflicten te identificeren en op te lossen. Er waren verschillen de ruimtes waar de plaats beperkt was en veel systemen samen kwamen; • de planning van de werken op te stel len; • …

LEUK WEETJE

Duplex coating werd voorzien voor alle technieken zodat ze chloorbestendig zijn.

Op p. 43 staan een drietal beelden van het BIM-model en de realiteit.

Tal van uitdagingen

Christophe Dewulf, projectleider bij EEG Group, verteld ons voor welke uit dagingen EEG Group stond in dit pro ject: ‘De grootste uitdaging in deze op dracht was om binnen het gestelde budget te blijven waarbij duurzaamheid een be langrijk aspect is in de constructie van het sportcomplex. Zo werd er rekening gehouden met energieopwekking, warm terecuperatie, beperken van verliezen door verdamping, water(her)gebruik, op timalisatie van kunst- en daglicht en het meten en bijsturen van energie-, luchten waterstromen. Digitale oplossingen zijn noodzakelijk om de bouwen instal latiesector te verduurzamen. De korte doorlooptijd (+/- 1 jaar) was ook een uitdaging. De ontwerpfase ging van

by Techlink

• november 2021

start in 2019 en in december 2020 werd de virtuele oplevering in BIM al gereali seerd. Nog een uitdaging van dit project was de werkhoogte. 8 m hoog en het zwem bad was 6 m diep dus veel van onze tech niekers dienden vaak op 14 m hoogte te werken.’

SPOC

In het project werd er ook gewerkt met een SPOC (single point of contact) die fungeerde als één centraal aanspreekpunt naar de bouwheer en de verschillende bouwpartners. Dit had een duidelijke meerwaarde voor de klant want zo waren er minder discussies aan tafel als wanneer er veel verschillende partners aanwezig zijn.

EEG Group, met zetel te Gullegem, is een familiebedrijf met een lange geschiedenis. In 1936 ging Michel Neyrinck aan de slag als zelfstandig installateur. In de jaren vijftig bracht hij zijn activiteiten onder in een “entreprise”. Eerst specialiseerde de onderneming zich voornamelijk in het installeren van elektrische installaties en waterleidingen. Later breidde dit uit naar overheidsopdrachten in de zorgsector. Na diverse overnames zijn ze geëvolueerd naar een groep van multi-technische installatiebedrijven. De EEG Group, een technologiegroep van 15 ondernemingen, was geboren. EEG Group zet in op technische installaties, vernieuwende technologieën, energiebeheer, klimaatbeheersing, sanitair, operationeel beheer, telecom & ICT, medische gassen en medische apparatuur. Dankzij hun eigen interne studiediensten zijn ze in staat om grootschalige projecten autonoom uit te voeren. Sedert 2005 is Karl Neyrinck gedelegeerd bestuurder van EEG Group en sinds 2015 ook nationaal voorzitter van Techlink. ‘EEG Group telt ondertussen bijna 1000 collega’s en is aanwezig in heel België, maar is nog steeds een familiebedrijf, dus met familiale aandeelhouders/ eigenaars! We werken als familiale groep vanuit dezelfde missie, waarden en kwaliteitsgarantie.’

LICHTMANAGEMENT, COMFORTABELER DAN OOIT MET VIVARES OPENT LEDVANCE GEHEEL NIEUWE MOGELIJKHEDEN VOOR HET GEBRUIK VAN MODERN LICHTMANAGEMENT IN KANTOREN - FLEXIBEL, EENVOUDIG EN COMFORTABEL. Vandaag de dag moet kantoorverlichting veel meer doen dan alleen voldoen aan de verlichtingsnormen. Het juiste licht op het juiste moment op de juiste plaats bevordert de concentratie en efficiëntie van de werknemers, verhoogt hun welzijn en, last but not least, bespaart veel elektriciteit. Moderne lichtmanagementsystemen (LMS) maken het mogelijk. Maar zijn ze niet erg duur om te plannen, te installeren en te programmeren? Niet met VIVARES. Want het innovatieve IoT-lichtmanagementsysteem van LEDVANCE maakt aangesloten verlichting eenvoudiger en comfortabeler dan ooit.

Draadloos of bedraad? Wat u maar nodig hebt! Het begint met het kiezen van de technologie die past bij uw eisen. Het flexibele systeem biedt twee alternatieven. Het draadloze VIVARES ZIGBEE is ideaal als u niet te veel bouwkundige veranderingen kunt aanbrengen, bijvoorbeeld in bestaande gebouwen, of als de eisen voor het toewijzen van lichtverdelingen vrij vaak veranderen.

VIVARES DALI daarentegen is de bekabelde oplossing voor langdurige verlichtingsprojecten, bijvoorbeeld in nieuwe gebouwen of voor renovaties met ruimte voor stuurleidingen. LEDVANCE biedt alles uit één hand: hoogwaardige en aantrekkelijke LED armaturen, controllers, sensoren, andere componenten en uitgebreide diensten voor uw verlichtingsproject. De installatie van alle componenten is eenvoudig en comfortabel. En de inbedrijfstelling is al even eenvoudig en intuïtief dankzij een gratis browsergebaseerde app. Comfortabel onderhoud op afstand via de Cloud Een ander hoogtepunt zijn de optionele Cloud-diensten. Deze bieden bijvoorbeeld een comfortabele diagnose op afstand van het systeem. En dankzij energiemonitoring zorgen ze ervoor

dat potentiële besparingen kunnen worden gemaximaliseerd. Bij dit alles zal LEDVANCE er altijd zijn voor verlichtingsprofessionals in elke fase van het project. Want zij kunnen op elk moment rekenen op de actieve ondersteuning van bekwame experts. Dat betekent dat zelfs gebruikers met weinig eerdere LMS-ervaring in staat zullen zijn om hun klanten te inspireren met een moderne, toekomstbestendige oplossing.

Ontdek nu: www.benelux.ledvance.com/vivares

hlink

Bedrijfsvoering

Lean werken in de installatiesector Installatiebedrijven staan voor de uitdaging om in hun bedrijfsvoering rekening te houden met duurzaamheid. Duurzaamheid kan een positieve hefboom hebben op de groei van uw bedrijf. Als bedrijf heeft u er dus alle belang bij om een duurzaamheidsbeleid te integreren in uw bedrijfsstrategie. Uw bedrijfsprocessen onder de loep nemen, vormt een goed startpunt. Deze processen kunnen verbeterd worden door deze te baseren op de lean-filosofie. De Europese Green Deal vraagt een groot engagement m.b.t. het verminderen van de CO2-uitstoot. Dit vergroot de druk op bedrijven om een duurzame strategie op te zetten. Die druk hadden sommige installatiebedrijven zichzelf al opgelegd want duurzaam ondernemen zit bij een aantal onder hen al in hun DNA. Het bewustzijn over duurzaamheid is door de pandemie enkel maar toegenomen. ‘Duurzaamheid is het maximaliseren van de toegevoegde waarde van uw activitei ten voor zoveel mogelijk stakeholders én het minimaliseren van de verspilling van grondstoffen, financiële middelen, tijd en talent’, zegt Hans Verboven, de bedenker van Sustatool en Sustabuild en auteur van het “Beter Ondernemen boek”. ‘In deze definitie herkent men eigenlijk de lean-filosofie. Lean is dan ook een wezen lijk onderdeel van elk beleid rond duur zaam ondernemen. Lean is in de eerste plaats een ingesteldheid en cultuur. Dan denk ik vooral aan het besef dat geen en kel mens of proces ooit perfect is. Als je dat aanvaardt, dan sta je open om alles periodiek in vraag te stellen! Doen we dit wel goed? Voegt dit echt waarde toe voor de klant? Kunnen we het verbeteren? … .’ In de lean managementfilosofie staan het vooropstellen van klantwaarde, het elimineren van verspillingen, een goede workflow, het werken op aangeven van de klant en de continue verbetering van de werkmethoden centraal.

by Techlink

• november 2021

Lean-filosofie

De lean-principes werden voor het eerst toegepast door autoproducent Toyota en zijn intussen reeds in vele andere secto ren ingeburgerd. De lean-filosofie heeft in eerste instan tie een continue verbetering van de be drijfsprocessen op alle bedrijfsniveaus voor ogen. Een dergelijke doelgerichte verandering is echter enkel mogelijk in dien het potentieel van alle medewerkers ten volle benut wordt. Transparantie, betrokkenheid en beslissingsbevoegd heid zijn hierbij enkele sleutelwoorden. Indien het personeel lean niet volle dig begrijpt of niet volledig betrokken wordt bij lean transitie, kan dit een con traproductief effect hebben. ‘Een veel voorkomende valkuil is de noodzaak waarom men start met lean.

“

Leaner werken van voorbereiding tot uitvoering moet voor installatiebedrijven een topprioriteit zijn. Elke verbetering gaat rechtstreeks bij de marge.

”

HANS VERBOVEN

Het management kan beslissen om lean te gaan toepassen vanwege kostenbespa ring. Dat is een grote valkuil. U gaat dan aan mensen vragen om continu te ver beteren. En idealiter, als we lean werken, gaan we meer kunnen doen, in een kor tere tijdspanne. De verleiding zou erin kunnen bestaan om mensen te laten af vloeien, maar dat is absoluut niet waar lean voor staat. We zouden die vrijge komen tijd evengoed kunnen gebruiken om mensen te vormen, om innovatiever en duurzamer te werken, om duurzamer te bouwen, ...’, zegt Tim Vissers van het WTCB. MERK OP! De lean-filosofie kan niet zo maar geïmplementeerd worden, maar ze moet uitgroeien tot een deel van de be drijfscultuur. De filosofie dient gedragen te worden door de hele organisatie: de werknemers worden geresponsabiliseerd en hierbij ondersteund door het ma nagement.

Lean-principes

KLANTWAARDE VOOROPSTELLEN

De klant zoveel mogelijk waarde aanbie den in alles wat men doet, dat is een eer ste belangrijk lean-principe. Hierbij gaat het niet alleen om de eindklant (m.a.w. de bouwheer of de opdrachtgever), maar om het hele traject, waarbij er steeds voortgebouwd wordt op het werk van een voorgaande partij. Hierbij dient men op zoek te gaan naar datgene waaraan de

2,99%

AFBEELDING 1

OVERPRODUCTIE

VOORRAAD

WACHTEN

TRANSPORT

DEFECTEN

TALENT ONDERBENUT

b BEWEGING

OVERBEWERKING

WAAROM IS DOORLOOPTIJD VERKORTING ZO BELANGRIJK?

STANDPUNT ONDERNEMING:

VERSPILLINGEN ELIMINEREN Men kan twee soorten activiteiten on derscheiden: activiteiten die waardevol zijn in de ogen van de klant en activitei ten die dit niet zijn. Deze laatste catego rie noemen we verspillingen. Om te we ten te komen of een stap waardevol, dan wel een verspilling is, moet men zich de volgende vragen stellen: • is de klant bereid om voor deze stap te betalen of om erop te wachten?

voorfinancieringsperiode

• brengt deze stap het product of de dienst dichter bij voltooiing?

STANDPUNT KLANT: • Sneller opleveren = verhoogde tevredenheid • Sneller opleveren = minder financieringskosten (rente, huur, ...)

• Sneller opleveren = sneller innen • Doorlooptijd verkorten = kortere • Minder projecten tegelijkertijd onderhanden = minder complexiteit = meer rust in de onderneming • Langere doorlooptijd = verhoogde kans op wijzigingen • Meer omzet met dezelfde middelen (mensen, machines)

klanten waarde hechten. Hiertoe moet men zich de volgende vragen stellen: 1 wat vinden de klanten belangrijk? Wat zijn m.a.w. hun verwachtingen? 2 in hoeverre worden de verwachtin gen van de klanten ingelost? Zijn ze tevreden?

• wordt deze stap van de eerste keer goed gedaan? Als het antwoord op deze vragen drie maal “ja” is, gaat het om een waardevolle stap. Zo niet, is er sprake van een ver spilling. Bepaalde verspillingen kunnen evenwel niet vermeden worden. Dit zijn “noodzakelijke verspillingen”. Verspillingen kunnen als volgt onderver deeld worden (zie afbeelding 1): • ONBENUT laten van het TALENT van de medewerkers • bijhouden van

VOORRAAD

en de fi

nanciële en organisatorische impact ervan • onnodige VERPLAATSINGEN van de medewerkers (op de werf ) •

WACHTEN

•

TRANSPORT

ten gevolge van bijvoor beeld het niet-beschikbaar zijn van het materieel, de materialen of de medewerkers van materialen, machi nes en medewerkers

• eventueel REWORK (niet-opgelever de werken, niet-naleven van toleran ties, ...) •

OVERPRODUCTIE (uitvoering van meerwerken zonder toestemming van de klant, talloze vergaderingen en rapporten, ...)

•

ONNODIGE PROCESSTAPPEN

daad aan controles, ...).

(over

Hieruit wordt duidelijk dat er vele bron nen van verspilling bestaan. Hoewel dit erg confronterend kan zijn, is het be langrijk om te onthouden dat deze bijna altijd betrekking hebben op de manier ››› november 2021 • by Techlink

by Techlink

hlink

Bedrijfsvoering VERBETEREN KAN U LEREN

››› van werken en niet op de persoon die het werk uitvoert. De lean-filosofie fo cust in eerste instantie op het elimineren van verspillingen en niet op het verbete ren van datgene wat al waardevol is.

FLOW Het flow-principe berust op het feit dat de werkzaamheden op een zo ononder broken manier uitgevoerd zouden moe ten worden. Hiervoor zijn er evenwel stabiele en betrouwbare processen ver eist. Iedere (ongewenste) onderbreking werkt immers verstorend en zorgt ervoor dat de vooruitgang van de werkzaamhe den in het gedrang komt, waardoor ze meer tijd in beslag zullen nemen.

Om een goede workflow te garanderen, is het aangeraden om een groot – vaak complex – project op te splitsen in zijn kleinst mogelijke opleverbare delen. De sterkte van lean-bedrijven ligt in het feit dat ze in staat zijn om snel verspillingen en bouwfouten te detecteren, waardoor ze meteen de oorzaken ervan kunnen achterhalen en gepast kunnen bijsturen om de flow te waarborgen. Dit noemt men het lerende vermogen van de on derneming.

verwachtingen beantwoorden. Dit heeft echter tot gevolg dat er tussenvoorraden ontstaan, wat dan weer extra kosten (bv. zoekwerk, opslag en behandeling) en ri sico’s (bv. veroudering, verlies of diefstal) met zich meebrengt. CONTINUE VERBETERING De grootste uitdaging bestaat erin om binnen de organisatie te blijven verbe teren. Dit streven naar continue ver betering zou in de hele bedrijfscultuur toegepast moeten worden. Verbeteren is gericht evolueren naar doelstellingen die in lijn liggen met de visie van de orga nisatie.

In eerste instantie moet men op zoek gaan naar de quick wins binnen de eigen werkomgeving. Dit zijn verbetermoge lijkheden die een grote impact hebben op de werking van de organisatie en toch relatief weinig inspanningen ver gen. Vervolgens kan er gezocht worden naar verbeteringen over de verschillende afdelingen en diensten heen. Een laatste stap bestaat erin om de hele productie keten (bv. ontwerpers, toeleveranciers en onderaannemers) te betrekken bij het verbeterproces.

VRAAGGESTUURD WERKEN Het vierde principe zet de klantvraag op nieuw centraal. Er is sprake van vraag gestuurd werken wanneer de werken op aangeven van de klant (d.i. de eindklant, dan wel een collega of bouwpartner) gestart worden. Dit wordt ook wel het pullprincipe genoemd: de klant trekt als het ware een activiteitenstroom op gang waarna alle werkzaamheden elkaar net jes kunnen opvolgen zonder opstoppin gen en verstoringen. Eerst komt dus de vraag en daarna het aanbod. De aldus op gang getrokken activiteitenstroom zorgt ervoor dat diensten en producten op het juiste moment (Just In Time of JIT) en op de juiste plaats (Just In Place of JIP) geleverd worden.

Hoe kan men van het continu verbe teren een gewoonte maken? Doordat de medewerkers van lean-bedrijven ge traind worden in het herkennen van ver spillingen en het uitwerken van structu rele oplossingen, slagen deze bedrijven erin om uit te groeien tot lerende onder nemingen. Door problemen te beschou wen als een opportuniteit tot verbete ring, kan men immers continu bijleren.

Bij het pushprincipe wordt er net anders om te werk gegaan. Hierbij worden goe deren en diensten aan de klant aangebo den in de veronderstelling en de hoop dat deze ook daadwerkelijk aan diens

Het is belangrijk dat het continu ver beteren steeds samengaat met de pij ler “respect voor mensen”. Zo moeten de medewerkers de tijd krijgen om te verbeteren, zodat de kans op overbelas

by Techlink

• november 2021

Deze verbeteringen zorgen er in de regel voor dat: • er meer rust komt in de onderneming • het werk voorspelbaarder wordt • er minder faalkosten zijn • er meer tijd vrijgemaakt kan worden voor de dingen die er echt toe doen.

Snel aan de slag met kleine acties voor een groot effect: • Zorg dat u in het verleden gemaakte fouten goed documenteert en kom er regelmatig op terug. • Maak een standaard opleveringslijst op en gebruik deze bij elke oplevering. • Voorkomen is beter dan genezen! Gebruik de opleveringslijst en de meest gemaakte foutenlijst tijdens werfvergaderingen. • Hou gegevens van klanten tevredenheid bij. Neem dit mee in je standaard aanpak naar nieuwe projecten toe.

ting en stresssituaties geminimaliseerd wordt. Een verbetering is echter pas geslaagd wanneer ze: • door elke medewerker gekend is • door elke medewerker toegepast wordt • door elke medewerker kritisch bena derd kan worden. In dat geval leert de lean-aanpak ons dat de verwezenlijking van een verbetering in de onderneming vergemakkelijkt zal worden door de standaardisering van de werkmethoden. Standaarden laten toe om resultaten te vergelijken en bijgevolg om onregelmatigheden aan het licht te brengen. Enkele voorbeelden van stan daarden zijn: • het standaardiseren van het informa tiebeheer (bv. naamgeving van invul formulieren voor klanten) • het standaardiseren van tools en wer komgevingen (bv. schaduwborden en inrichting van de bestelwagens en ateliers) • het standaardiseren van processen (bv. facturatie en overdracht tussen de calculatie en de uitvoering) • het standaardiseren van producten en diensten.

Lean tools

Lean technieken en tools zijn ontwik keld om problemen en afwijkingen zichtbaar te maken. De resulaten na toe passing ervan zijn zichtbaar en aantrek kelijk. Binnen een lean cultuur heeft u dus een aantal tools nodig om aan de slag te gaan. Een mooie tool is 5S. ›››

Gebruik je eigen zonne-energie met Niko Home Control Het is belangrijker dan ooit om de energie die je zonnepanelen produceren te verbruiken terwijl ze die opwekken, zeker nu digitale meters zo courant zijn geworden. Niko Home Control helpt je de zonne-energie die je zelf opwekt zo efficiënt mogelijk te verbruiken: • stem je energieverbruik af op de productie van je zonnepanelen • programmeer huishoudtoestellen zodat ze op het juiste moment energie verbruiken • ontvang een melding bij ongewoon hoog of laag verbruik in jouw systeem. Niko Home Control maakt het jou gemakkelijk en helpt je jouw zonne-energie te verbruiken wanneer ze in overvloed beschikbaar is!

PA-1074-01

www.niko.eu/energy

hlink

Bedrijfsvoering

Door 5S toe te passen komt men tot een georganiseerde laadruimte en worden lange zoektijden naar het juiste materiaal of ook uitval door beschadigd materiaal als gevolg van onzorgvuldig opbergen vermeden.

DE VRAAG VANUIT DE KLANT WAARMAKEN Installateurs denken nog te veel vanuit producten en technieken en hoe die aan de consument te brengen want ze willen verkopen. In het kader van Lean dienen ze te gaan nadenken over de wens van de klant en over de waarde die zij voor klanten kunnen toevoegen. Indien u begint bij de wens van de klant, dan merkt u dat hij/zij geen cv-ketel of warmtepomp wil, maar comfortabele warmte. En of dat met infrarood of misschien wel met vloerverwarming is, maakt hem of haar niets uit.

bare voordelen, doordat het de oorzaken van een aantal vormen van verspilling wegneemt. Het kan er ook voor zorgen dat er minder kleine arbeidsongevallen zijn (zoals struikelen en zich snijden). Het straalt ook af op het werkplezier van uw medewerkers en de uitstraling van uw bedrijf. De vijf woorden of stappen (ze volgens immers op elkaar) zijn: •

SCHEIDEN:

•

SCHIKKEN: Alles een vaste plaats en structuur geven. Uw gereedschap op dezelfde plaats terug leggen en uw documenten geordend opslaan (hoe ziet uw desktop er uit?).

››› 5S verwijst naar een opruimtechniek be

staande uit vijf stappen die uit het Japans in het Nederlands kunnen vertaald wor den door een woord met een S als be ginletter. Het is het startpunt voor ver beteringen in uw bedrijf. U kan het heel praktisch bekijken en bijvoorbeeld één werkplek, een bestelwagen, een bureau aanpakken. U kan het echter ook gebrui ken om over bepaalde processen na te denken. De positieve invloed van 5S in een bedrijf kan niet worden onderschat. 5S heeft een aantal duidelijke en meet

by Techlink

• november 2021

•

Onderscheid maken tus sen wat noodzakelijk is en wat over bodig. Wat u niet nodig hebt, moet niet op uw werkplek zijn.

SCHOONMAKEN: Zorgen dat alles in goede en propere staat is, dat uw bureau, werkplek machines, gereed schap in orde zijn. Voorkomen is hier beter dan genezen: ook het vermijden van verontreiniging valt hieronder.

Vastleggen op welke manier de vorige drie stappen moeten worden gerealiseerd en zorgen dat iedereen daarvan op de hoogte is.

•

(IN)STANDHOUDEN: Dit is misschien wel de moeilijkste stap, want voor nemens vervliegen snel. Hier moet u controleren of de vorige vier stappen worden uitgevoerd en desgevallend bijsturen.

Door deze stappen systematisch te doorlopen wordt het resultaat van het “opruimen” geborgd. Zelfs een klei ner installatiebedrijf zal zeker effici ënter werken als ze een werkplekin richting volgens 5S implementeren.

BRONNEN: “Beter Ondernemen” van Hans Verboven (Boek te bestellen via www.sustacon.me – € 15 korting met de code TECHLINK); “Lean bouwen is slimmer bouwen” van T. Vissers, ir., adjunct-afdelingshoofd, afdeling ‘Beheer en kwaliteit’, WTCB; “Lean bouwen: wel klantwaarde, geen verspillingen” van T. Vissers, ir., adjunctafdelingshoofd, afdeling ‘Beheer en kwaliteit’, WTCB; “Lean bouwen: flow, flow en nog eens flow” van T. Vissers, ir., adjunct-afdelingshoofd, afdeling ‘Beheer en kwaliteit’, WTCB;

STANDAARDISEREN:

“Lean bouwen: continu verbeteren” van T. Vissers, ir., adjunct-afdelingshoofd, afdeling ‘Beheer en kwaliteit’, WTCB.

DE GROOTSTE OFFICIËLE

MEAN WELL DISTRIBUTEUR IN DE BENELUX Bestel eenvoudig online uit ons ruime assortiment: www.telerex-europe.com

Raadpleeg de catalogus

Comelit ADVANCE PROFESSIONELE OPLOSSINGEN EN SYSTEMEN VOOR SPECIALISTEN. Comelit biedt een professionele reeks camerabewaking aan. Een reeks met tal van voordelen: Ultra Starlight technologie True WDR Frame rate tot 60 fps Audio-integratie Geavanceerde video analyse: • • • • • •

Tellen van personen en/of voertuigen Lijndetectie Gezichtsherkenning Warmtekaarten Publieksdichtheid Trackingfuncties

Neem contact op met uw Comelit vertegenwoordiger of op 02/411.50.99 voor meer informatie.

SW Comelit Advance VMS

App Comelit Advance

hlink

Enquête

Wat met thuiswerk in onze sector? In september 2021 polste Techlink via een online bevraging in hoeverre onze installatiebedrijven nadenken over een duurzaam thuiswerkbeleid. Een overzicht van de opmerkelijkste resultaten krijgt u hieronder. De enquête is representatief voor onze sector. Zowel zaakvoerders/HR-mana gers van kleine (1 tot 9 werknemers), middelgrote (10 tot 99 werknemers) als grote bedrijven (meer dan 100 werkne mers) elektro én HVAC/S hebben de tijd genomen om de enquête in te vullen. Belangrijk is dat het hier gaat over thuis werk. En niet telewerk, want dat is rui mer dan alleen thuiswerk. Telewerk kan bijvoorbeeld ook in satellietkantoren, of in andere door de werkgever voorziene plaatsen.

Thuiswerken: situatie voor corona en nu

In het voorjaar van 2020 moesten ve len abrupt thuis gaan werken. Dat leid de tot geïmproviseerde situaties voor tal van bedrijven. Zoals blijkt uit grafiek 1 was thuiswerken voor bepaalde func ties af en toe mogelijk (37%), maar het maakte niet deel uit van een uitgewerkt

by Techlink

• november 2021

thuiswerkbeleid. Bij 53% van de bedrij ven was thuiswerk in principe niet toe gestaan. In de installatiesector kan lang niet iedereen zomaar thuis werken, arbei ders op de bouwplaats kunnen hun werk zaamheden namelijk moeilijk vanuit huis verrichten. Daarentegen zijn bedienden met functies bij o.a. de financiële afde ling, administratie, projectplanning, cal culatie wel in staat om hun werkplek tij delijk naar huis te verplaatsen. In het voorjaar van 2021 is er wel het een en ander verbeterd, maar goed ge regeld was het vaak nog niet. Maar nu werknemers terug naar kantoor mogen/ moeten, rijzen er meer vragen over de praktische (denk aan: bereikbaarheid, cyberveiligheid, privacy en controle) en wettelijke invulling van thuiswerken. Uit grafiek 2 constateren we dat 31% van de bedrijven werk heeft gemaakt van een thuiswerkbeleid, 3,5% is bezig een dergelijk beleid op te zetten en 7%

had al een policy. 59% van de bedrijven heeft echter geen plannen om een thuis werkbeleid uit te werken. Wat passende criteria zijn voor een goed thuiswerkbeleid, is per bedrijf verschil lend. Het hangt af van de eigenheid en cultuur van de onderneming, de uitge voerde activiteiten, enz. Lucine Albertian – Senior Legal Advisor bij Techlink – be nadrukt eerst en vooral dat er geen “one size fits all”-thuiswerkoplossing bestaat. Men dient natuurlijk ook rekening te houden met de eigenheid van onze sec tor waarbij niet alle taken of functies in aanmerking komen voor thuiswerk. De ondernemingen zijn niet verplicht om thuiswerk in te voeren, maar als ze dit doen onder de noemer van structureel telewerk dienen ze hier een aantal con crete afspraken rond te maken. We zien dat sommige installatiebedrijven de voor bije maanden al nieuwe policy’s hebben

Grafiek 1: HAD UW INSTALLATIEBEDRIJF VOOR DE CORONACRISIS EEN UITGEWERKT THUISWERKBELEID? JA

NEE, maar thuiswerk was wel (af en toe) mogelijk

NEE, en thuiswerk was in principe ook niet toegestaan

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%

Grafiek 2: HEEFT

UW INSTALLATIEBEDRIJF OP DIT MOMENT EEN UITGEWERKT THUISWERKBELEID? JA, nog hetzelfde als voorheen

JA, we werkten een (nieuw) thuiswerkbeleid uit

NEE, maar we zijn er mee bezig

NEE, en we hebben ook geen plannen

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%

Grafiek 3: OP WELKE MANIER HOUDT U REKENING MET DE MENING VAN UW WERKNEMERS BIJ HET VORMGEVEN VAN UW TOEKOMSTIG THUISWERKBELEID?

Meerdere antwoorden mogelijk. Een toekomstig thuiswerkbeleid zal voornamelijk top-down bepaald worden

We polsen naar de mening van onze werknemers via een algemene survey

We polsen naar de mening van een aantal werknemers via interviews of focusgroepen

We polsen informeel naar de mening van enkele werknemers (bv. tijdens een koffiepauze)

Niet van toepassing: we plannen geen toekomstig thuiswerkbeleid

is namelijk een belangrijke parameter om de dekking in het kader van de ar beidsongevallenverzekering te kunnen verzekeren. Verder kunnen er afspraken worden gemaakt over het ter beschik king gestelde materiaal, maar ook over de manier van werken, de werkuren (het aantal te presteren uren blijft hetzelfde, maar kan glijdend zijn), tijdsregistratie, het aantal dagen thuiswerken en ook de beschikbaarheid van de medewerker of snelheid van reageren. Als bedrijven hun thuiswerkbeleid goed willen regelen, is het belangrijk dat ze luisteren naar hun werknemers. Zij heb ben intussen al de nodige ervaring met thuiswerken en kunnen dus ook goed aangeven wat ze nodig hebben. Uit grafiek 3 komt naar voren dat zo’n 23% het thuiswerkbeleid vooral top-down uit werkt, 27% van de bedrijven polst naar de mening van de werknemers; hetzij via surveys (10%), interviews of focus groepen (7%) of informeel (10%). We merken dus op dat van diegene die een toekomstig thuiswerkbeleid zullen uit werken ook de mening hebben gevraagd (formeel/informeel) van hun werkne mers.

Voorzieningen voor thuiswerken

Welke financiële tegemoetkomingen worden er gegeven aan de thuiswerkers? Dat kan trouwens voor een deel fiscaal vriendelijk, tot bepaalde bedragen en on der bepaalde voorwaarden. Jan Lein – Compensation & Benefits Lawyer bij Claeys & Engels – die in de mei-editie van Power+ het artikel “Wer ken met forfaitaire kostenvergoedingen” schreef, verbaasde zich toch over bepaal de resultaten uit grafiek 4.

‘Op voorwaarde dat iemand structureel en regelmatig thuiswerkt, kan de werkge ver een vergoeding toekennen voor thuis bureau (maximaal € 129,48 per maand) 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% die vrijgesteld is van sociale zekerheids bijdragen en belastingen. Onder struc uitgewerkt. Dat is een heel goede zaak. tureel en regelmatig thuiswerk wordt telewerk aan de arbeidsovereenkomst van Het toont aan dat de impact van het co het equivalent van gemiddeld 1 dag per elke werknemer die in aanmerking komt Grafiek 4: ronavirus op de arbeidsorganisatie hen week begrepen op maandbasis. Veel tech voor telewerk. In dit document dienen BIEDT UW INSTALLATIEBEDRIJF ONDERSTAANDE VOORZIENINGEN AAN BIJ THUISWERK? niekers, die vaak (exclusief ) van thuis uit niet onberoerd laat. Zo een policy is ech een aantal specifieke zaken te worden ter niet verplicht. Wat wél verplicht is, is werken indien ze niet bij klanten zijn, opgenomen, zoals bijvoorbeeld de plaats van het werk 72,41% 27,59% hetLaptop opmaken van een addendum rond voldoen dus aan deze voorwaarde. Het ››› van waar er zal worden getelewerkt. Dit Andere

GSM van het werk

86,21%

17,24% november 2021 • by Techlink

3,45%

Toegang tot (een deel van) het

82,76%

by Techlink

10,34%

10%

20%

30%

40%

Enquête 0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%

50%

60%

70%

80%

90%

100%

Grafiek 4:

BIEDT UW INSTALLATIEBEDRIJF ONDERSTAANDE VOORZIENINGEN

Grafiek 4:

Laptop van het werk 72,41% BIEDT UW INSTALLATIEBEDRIJF ONDERSTAANDE VOORZIENINGEN AAN BIJ THUISWERK?

72,41%

Laptop van het werk

82,76%

GSM van het werk

82,76%

Toegang tot (een deel van) het netwerk van de organisatie

86,21% 60,71%

27,59% 17,24%

86,21%

Interactieve tools waardoor thuiswerkers elkaar makkelijk kunnen contacteren (bv. chatbox, videoconferencing)

60,71%

(gedeeltelijke) vergoeding internet thuis

35,71%

(gedeeltelijke) vergoeding privé GSM

32,14%

(gedeeltelijke) vergoeding bureaumeubilair thuis

7,14% 10,71%

35,71%

(gedeeltelijke) vergoeding privé GSM

32,14%

(gedeeltelijke) vergoeding bureaumeubilair thuis

7,14% 10,71% 10%

82,14% JA

20%

30%

NEE, maar we plannen dit in de toekomst

››› feit dat slechts 7,14% van de ondervraag

64,29%

10%

10,34%

64,29%

82,14%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

50%

60%

NEE, en we plannen d

NEE, maar we plannen dit in de toekomst 40%

39,29

7,14% 57,14%

3,57%

0% JA

39,29% 3,57%

(gedeeltelijke) vergoeding internet thuis

3,45%

Toegang tot (een deel van) het netwerk van de organisatie

Interactieve tools waardoor thuiswerkers elkaar makkelijk kunnen contacteren (bv. chatbox, videoconferencing)

90%

100%

NEE, en we plannen dit ook niet in de (nabije) toekomst

Grafiek 5: PLANT U IN DE TOEKOMST UW KANTOORRUIMTE ANDERS TE GEBRUIKEN? Meerdere antwoorden mogelijk.

6,67%

den aangaf een bureaukostenvergoeding toe te kennen, ligt dan ook lager dan wat Grafiek 5: PLANT U IN DE TOEKOMST UW KANTOORRUIMTE JA, meer flexibele bureauruimte waar bureaus gedeeld ik zou verwachten. Naast een vergoe ANDERS TE GEBRUIKEN? Meerdere antwoorden mogelijk. worden onder verschillende werknemers ding voor thuisbureau kan ook een in ternetvergoeding JA, (€ meer 20 per maand) en/ flexibele bureauruimte waar bureaus gedeeld JA, meer toegewijde ruimtes voor specifieke doeleinden of een PC-vergoeding (€onder 20 per maand) werknemers worden verschillende (bv. stilteruimte, ontmoetingsruimtes) toegekend worden (tenzij de werkgever al een internetverbinding/laptop ter be JA, meer toegewijde ruimtes voor specifieke doeleinden schikking stelt). Wie een laptopontmoetingsruimtes) van de (bv. stilteruimte, NEE werkgever heeft, kan wel nog 2 x € 5 per maand ontvangen voor het professioneel gebruik van een tweede scherm en/of een 0% 10%NEE 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% printer-scanner. Ook deze vergoedingen zijn vrijgesteld van belastingen en sociale Grafiek 6: GELIEVE AAN TE IN WELKE U AKKOORD 0% 10% 20% 30% 40% 50% men 60% 80% 90% 100%GEVEN woorden om vanMATE toekomstplannen rond GAAT de 70% kantoorruimte toch enigszins zekerheidsbijdragen.’ MET ONDERSTAANDE STELLINGEN hybride werken een succes te maken. anders te gebruiken. Een kantoor met Om de overgang naar hybride werken Thuiswerk verloopt het best wanneer een juiste inrichting vergemakkelijkt en Grafiek 6: GELIEVE AAN TE GEVEN INWe WELKE MATE U hebben vertrouwen in AKKOORD GAAT succesvol te laten verlopen, is technolo het bedrijf werkt met outputcontrole: moedigt deze toevallige ontmoetingen onze werknemers die MET ONDERSTAANDE STELLINGEN 13,33% 23,33% 50% thuiswerken gie cruciaal. Verbeterde videoconferen zolang het werk gedaan is of de klanten tussen collega's aan, waardoor kennis en tieWe systemen, smart gebouwsystemen en tevreden zijn, geeft u uw werknemers ideeën vrij circuleren. Onze leden vin hebben vertrouwen in onze werknemers die om die50% verbonden -sensoren en monitoring van de lucht het vertrouwen. Veel organisaties lijken 13,33%denAlshet 23,33% eenbelangrijk werknemer regelmatig thuiswerken thuis werkt, wordt door kwaliteit zijn hierbij van belang. Door heid met elkaar endat met de cultuur van 23,33% deze houding nu ook aan te nemen. Het 10% 30% 30% leidinggevenden in ons bedrijf de gestage inburgering van de cloud, hunalsonderneming te behouden. is wel nog zoeken naar de juiste balans. een probleem ervaren Alsdocumenten een werknemer regelmatig zijn immers overal en altijd Thuiswerk werd lange tijd gezien als een thuis werkt, wordt dat door 30% 30% TIP! Speel van het be beschikbaar. Ookintools om via 10% de cloud 23,33% soort beloning, terwijl corona ons leerde Het maaktbij nietde uitindeling waar leidinggevenden ons bedrijf werknemers werken, als het als een probleem ervaren 13,33% 20% 23,33%en effectieve 26,67% drijfsgebouw in op het sociale karakter te werken zijn ruimschoots voorhanden. dat het ook een efficiënte werk maar gedaan is van de ruimtes. tool kan zijn binnen een bedrijf.’ 6,67%

6,67%

Het maakt niet uit waar Kantoorruimte werknemers werken, als het

6,67%

13,33% 20% 26,67% 16,67% We kunnen vertrouwen op Kantoorruimte op iszich is nog zeker niet Vertrouwen in23,33% werknemers Uit grafiek 6 komt dit ook naar voren, werk maar gedaan de werknemers die van thuis 13,33% 33,33% 36,67% Prof. afgeschreven! Ruim 93% van de respon meer bepaald; 56% van de bedrijven uit Marijke werken Verbruggen – leidt de on denten gaf aan dat ze de hoeveelheid derzoekseenheid Work and Organisa heeft vertrouwen in hun werknemers die We kunnen vertrouwen op 0%– onder 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70 kantoorruimte zullen de tion Studies aan de KU Leuven de werknemersniet die van thuiswijzigen in13,33% 33,33% 36,67%thuiswerken. 43% gaat ook akkoord 10% met uit werken eerder akko helemaal niet akkoord eerder niet akkoord neutraal lijnt het belang van vertrouwen: toekomst. Meer dan ooit is het kantoor de stelling dat het niet uitmaakt waar de plaats waar mensen elkaar ontmoe werknemers werken, als het werk maar 0% 10% 20% 30% 40% 50% 70% 90% 100% ››› ten. Maar zoals blijkt uit grafiek 5 plant ‘Autonomie en vertrouwen zijn dé kern60% gedaan is. 80% AAN TE GEVEN IN WELKE MATE U AKKOORD GAAT eerder akkoord helemaal niet akkoord eerder niet Grafiek akkoord7: GELIEVE neutraal helemaal akkoord MET ONDERSTAANDE STELLINGEN 6,67%

hlink

Andere

by Techlink Grafiek 7:

2021 • november GELIEVE AAN TE GEVEN INWerknemers WELKEdie MATE U AKKOORD GAAT af en toe thuis werken, zijn productiever 34,48%

17,25%50% 20,69%

SMART LIGHTING Eenvoudig, snel en betaalbaar Smart Connect Box • Monitor het energieverbruik • Voor bediening op afstand van uw Smart Lighting project • Werkt ook als DALI interface • Automatisch in- en uitschakelen • Verbind meerdere Smart Projecten in één groot project

Bezoek ons tijdens Install Day 2021 op stand 73

Enquête NEE

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%

GELIEVE AAN TE GEVEN IN WELKE MATE U AKKOORD GAAT MET ONDERSTAANDE STELLINGEN

Grafiek 6:

10%

Het maakt niet uit waar werknemers werken, als het werk maar gedaan is

13,33%

We kunnen vertrouwen op de werknemers die van thuis uit werken

6,67% 0%

helemaal niet akkoord

23,33%

50%

23,33%

20%

13,33% 10%

30%

23,33%

26,67%

33,33% 20%

6,67%

Als een werknemer regelmatig thuis werkt, wordt dat door leidinggevenden in ons bedrijf als een probleem ervaren

13,33%

6,67%

We hebben vertrouwen in onze werknemers die thuiswerken

6,67%

16,67%

36,67%

30%

40%

eerder niet akkoord

50%

60%

10% 70%

80%

eerder akkoord

neutraal

90%

100%

helemaal akkoord

Grafiek 7: GELIEVE AAN TE GEVEN IN WELKE MATE U AKKOORD GAAT MET ONDERSTAANDE STELLINGEN

24,14%

Thuiswerk zorgt voor meer gemotiveerde werknemers

27,59%

Thuiswerk zorgt ervoor dat werknemers minder vaak afwezig zijn

31,03%

Thuiswerk laat werknemers toe hun werk en privé makkelijker te combineren

17,24%

Wanneer je als organisatie geen thuiswerk aanbiedt, ben je minder aantrekkelijk als werkgever

21,43% 0%

helemaal niet akkoord

›››

Voordelen van thuiswerk

10%

• november 2021

20,69%

3,79%

41,38%

27,59%

34,48%

20,69%

24,14%

14,29% 20%

eerder niet akkoord

‘Het aanbieden van thuiswerk en het verlenen van autonomie aan werkne mers om op thuiswerkdagen kleine pri vézaken te regelen, kan een manier zijn om de werk-privé balans en welzijn bij werknemers te verhogen zonder de al gemene jobprestatie in het gedrang te brengen’, zegt Marijke.

by Techlink

13,79%

30%

27,59%

37,93%

13,79%

25%

14,29%

25% 40% neutraal

50%

6,90%

Werknemers die mogen thuiswerken, zijn meer geneigd om bij hun werkgever te blijven

17,25%50% 20,69%

3,45%

34,48%

6,90%

Werknemers die af en toe thuis werken, zijn productiever

6,90%

hlink

JA, meer toegewijde ruimtes voor specifieke doeleinden (bv. stilteruimte, ontmoetingsruimtes)

60%

70%

eerder akkoord

52% van de bedrijven (zie grafiek 7) gaat akkoord met de stelling “Thuiswerk laat werknemers toe hun werk en privé mak kelijker te combineren.” Belangrijk om te onthouden: een me dewerker die vertrouwen krijgt, voelt zich ook gewaardeerd, zal groeien en zich meer geëngageerd voelen. Geen on

80%

90%

100%

helemaal akkoord

belangrijke troef in het aantrekken van nieuw talent en in het retentiebeleid!

VRAGEN? Mail uw vragen naar consult@techlink.be. Lucine helpt u graag verder.

BRANDWEREND AFDICHTEN (NIET) VOOR IEDEREEN WEGGELEGD Elektriciteit- en sanitaire leidingen, die door een brand compartimentswand of vloer toegepast worden, dienen correct afgedicht te worden. Toch is het niet altijd even duidelijk welke wet of regelgeving er van toepassing is en hoe u deze correct dient uit te voeren. Het is bijgevolg een must om u goed te laten informeren voor aanvang van uw werkzaamheden. Voor een persoonlijke en op maat geleverde oplossing is het daarom aangewezen contact op te nemen bij een erkend fabrikant (leden PFPA). Soudal, lid van PFPA, is één van deze fabrikanten waar u terecht kan voor een persoonlijke oplossing met bijhorend advies voor het correct brandwerend afdichten. Door een uitbreiding van haar brandwerend assortiment is Soudal meer dan ooit in staat u bij te staan in het brandwerend afdichten van elektriciteit- en sanitaire leidingen.

000568-ADVERT

Voor meer selectie mogelijkheden van brandwerende doorvoeren en een breed overzicht ga naar https://bim.soudal.com

hlink

Event

Belgian Solar Day was een groot succes Edora, ODE Vlaanderen, het Becquerel Instituut en Techlink organiseerden op 15 september voor de derde keer de Belgian Solar Day. Meer dan 250 deelnemers kwamen samen om de aandacht te vestigen op de sleutelrol van de fotovoltaïsche sector in de verwezenlijking van de politieke ambities van België op het gebied van CO2-reductie en het aandeel hernieuwbare energie. De rol van fotovoltaïsche zonne-ener gie in de energietransitie is essentieel. Deze sector zal o.a. een belangrijke rol

spelen in de ontwikkeling van elek trische mobiliteit in heel België. Niet dakgebonden PV (carport, agrivolta

ïsch, enz.) opent ook nieuwe perspec tieven en biedt een reeks van innova tieve instrumenten die nodig zijn om de energietransitie te doen slagen. 2020 was een succesvol jaar voor de installatie van nieuwe fotovoltaïsche capaciteit in de drie gewesten. In Brussel werden zelfs een recordaan tal installaties geplaatst. In 2021 was er de overgang naar de digitale teller, waardoor nog meer wordt ingezet op het valoriseren van eigenverbruik. Zo zien we toename van batterijsystemen, sturingstools en link met warmtepom pen en de EV sector. Zonnepanelen blijven ook in de huidige context ab soluut een goede investering, zowel economisch als voor de maatschappij en het milieu. Daarnaast zullen integratie en slimme connectie met andere systemen aan be lang blijven winnen. Tijdens de Belgi an Solar Day bleek de fotovoltaïsche sector meer dan klaar om deze uitda ging aan te gaan. Hierna impressies van enkele sprekers.

Gezellige sfeer

Na een zomer in het teken van vacci naties en herwonnen vrijheden, was het eindelijk zo ver. De naamkaartjes lagen weer klaar en het was weer tijd om samen te netwerken, eten en drin ken.

by Techlink

• november 2021

‘PV en EV zijn wereldwijd aan een stevige opmars bezig. EV zal echter niet schoon zijn zonder hernieuwbare energiebronnen: de complementariteit is duidelijk. Ook vanuit het oogpunt van zelfconsumptie en netintegratie is EV opladen met PV totaal zinvol’, zegt Gaëtan Masson, de directeur van het Becquerel Institute.

Vlaanderen staat aan de kop in Europa wat betreft aantal MW per inwoner. Dit blijkt uit de toelichting door Wim Buelens van VEKA over de PVmarkt in Vlaanderen. Op Belgian Solar Day opende het VEKA ook de tweede call groene stroom. Meer informatie vind je hier: https://energiesparen.be/ call-groene-stroom

Rebecca Saelens, teamlead energy efficiency bij Fluvius, vertelde ons meer over “flexibiliteit”. ‘Nieuwe toepassingen in het kader van de energietransitie (EV’s, warmtepompen, batterijen, enz.) hebben een inherent potentieel voor flexibel gedrag en veel partijen – waaronder netbeheerders – zijn geïnteresseerd in deze flexibiliteit. Zowel het aantal flexibiliteitsdiensten op hoogspanning als de diensten die mogelijk worden voor klanten die op het distributienet zijn aangesloten, nemen toe en zullen blijven toenemen. Het kader wordt ook voorbereid zodat in de toekomst flexibiliteits- en netondersteunende diensten hun opmars kunnen maken, deze kunnen ook een alternatief vormen voor (duurdere) investeringen in het net of investeringen kunnen worden uitgesteld.’

Uit de presentatie van Maïté Mawet, adviseur departement energie op het Kabinet van Waals minister Philippe Henry, bleek dat Wallonië haar doelstelling omtrent de hoeveelheid hernieuwbare energie wil aanpassen aan de Europese ambities in “Fit for 55” tegen begin 2022. De Europese Unie heeft namelijk de ambitie om de netto-uitstoot van broeikasgassen tegen 2030 met 55% te verminderen ten opzichte van 1990. Verder wil Wallonië ook aan de slag gaan met concepten zoals energiegemeenschappen.

Julien Simon, adviseur over klimaatverandering en energie op het Kabinet van Brussels minister Alain Maron, gaf ons een blik op energiedelen en energiegemeenschappen in Brussel. De energieconsument die enkel zijn energiefactuur betaalt, bestaat niet meer. Hij is een actieve energieconsument geworden. Hij beïnvloedt zijn verbruik en maakt de keuze over de prijs en het soort energie. De consument is nu ook prosument. Maar hij is ook prosumactor: een gebruiker die ook consumeert in functie van het aanbod en straks ook energie verhandelt.

‘Uit onze toekomstvisie LINK2030 kwam naar voren dat nog velen geloven in een aanpak vanuit één discipline waarbij ze één type van product gelijktijdig ontwikkelen en/of installeren. Dat is echter geen antwoord op de enorme uitdagingen van de komende 10 jaar. De toenemende complexiteit en het snelgroeiende belang van connectiviteit zijn de sturende toekomstfactoren. Gelukkig stellen we vast dat een grote deel van onze PV-installateurs zich van deze uitdaging bewust zijn en ook andere diensten aanbieden’, verduidelijkte Arnaud Etienne, Sector Manager Renewables bij Techlink.

november 2021 • by Techlink

by Techlink

hlink

Interview

Patrick Van Liempt, nieuwe secretaris-generaal van ALIA Security Sinds 1 juni 2021 is Patrick Van Liempt (61 jaar) de nieuwe secretaris-generaal van ALIA Security. ALIA Security vertegenwoordigt o.a. de installateurs inzake inbraakdetectie, branddetectie, toegangscontrole en camerabewaking. De leden van Techlink zijn automatisch lid van ALIA Security. Meer dan reden genoeg om hem aan jullie voor te stellen.

De beveiligingssector is niet vreemd voor Patrick. Als manager van Tim Security te Antwerpen sloot het zich op vrijwillige basis bij ALIA Security aan. Haar meerwaarde voor zijn bevei ligingsbedrijf en de sector, was hem me teen duidelijk. En een tijd later polsten ze bij Alia Security of hij vanaf 2018 hun communicatieverantwoordelijke wilde worden. Sinds hij een stap terug zette in zijn bedrijf kwam er meer tijd vrij en besloot hij zich ten volle in te zet ten voor ALIA Security. ‘Ik heb steeds de belangen van onze le den mee willen ondersteunen. Mijn 35 jaar ervaring als installateur zullen hier bij zeker helpen. Samen met Denise Weyers, onze voorzitter, en de mede werkers van Volta zullen we ALIA Secu rity de nodige boost geven om de belan gen van onze leden te verdedigen en hen zo goed mogelijk te ondersteunen en te informeren’, zegt Patrick. Wat is uw opdracht?

Ik zal instaan voor de informatieverstrek king naar de leden van ALIA Security, de contacten onderhouden met de verschil lende stakeholders en diverse evenemen ten (bv. Security Day) organiseren. Wat zijn de belangrijkste uitdagingen voor de komende maanden?

De nasleep van COVID-19 brengt en kele stevige uitdagingen met zich mee:

by Techlink

• november 2021

“

Het optimaliseren van de communicatie naar onze leden en buitenwereld is een streefdoel.

”

PATRICK VAN LIEMPT

1nologieën enDe deproducten, de tech integratie van de TECHNOLOGISCHE LINGEN:

ONTWIKKE-

verschillende materialen zullen in een hels tempo blijven evolueren. Voorbeelden zijn de inzet van ca mera’s met artificiële intelligentie en het toegenomen gebruik van apps. Toegangscontrole en brandbeveili ging blijven ook hoog op de agenda staan. Die sneltrein constant volgen

vormt voor de installateur telkens een flinke uitdaging.

2 Er is in ons land een zeer duidelijke en strikte wetgeving PRIVACY EN DE BIJHORENDE WETGEVING:

om de privacy te waarborgen, maar die mag niet in de weg staan van de ontwikkeling van technologie die ons kan beschermen. Klanten zijn niet al tijd even goed op de hoogte van wat kan en niet kan volgens de privacy wetgeving, een goed geïnformeerde installateur kan hen hierbij helpen om de juiste keuzes te maken én om in orde te zijn met de wetgeving.

Residentiële elektrische beveiliging heruitgevonden. Uniek en efficiënt!

“Ik werk graag snel alles af om tijd te hebben voor andere belangrijke zaken.”

SNELLERE INSTALLATIE NOG BETERE BESCHERMING FUTURE-READY

Systeem Resi9 XE

hlink

Event

Provinciale sectorraden Elektro en HVAC/S Op 16 september was het verzamelen geblazen op de Gentse Barge voor de herstart van de Oost-Vlaamse sectorraden Elektro en HVAC/S van onze beroepsfederatie Techlink. Onder een stralende zon werd met een drankje en een hapje de nieuwe najaarsactiviteiten op gang gebracht. Kris Van Dingenen en André Overdulve

Om 18.30 u werd iedereen verwacht op het Koophandelsplein in Gent voor het vertrek van de boot

Walking dinner

Start van het overleg provinciale sectorraden

‘We nemen terug de draad op waar we voor de coronaperiode gebleven waren! Ik kijk er enorm naar uit om dit een succesvol vervolg te geven dit najaar met nog vele verschillende activiteiten die gaan komen. Op naar meer!’, zegt André Overdulve, vaste vertegenwoor

by Techlink

• november 2021

diger voor ATS NV en tevens voorzit ter van Techlink Oost-Vlaanderen. Di rector General Kris Van Dingenen vult aan: ‘Juist in deze tijd is het zo fijn om samen te komen, elkaar te ontmoeten en het enthousiasme te zien van onze leden die gebeten zijn door techniek.’

MEER INFO OVER DE PROVINCIALE SECTORRADEN? Neem dan contact op met onze Account Manager Dirk Baetens via consult@techlink.be. Hij helpt je graag verder.

AWARDS Night SAVE THE DATE ! Enkel voor Techlink-leden en hun partners

DOLCE LA HULPE HOTEL vrijdag 20.05.2022 De alombekende Nacht van de Technieken zal in een nieuw jasje gegoten worden! Noteer deze datum dus alvast in je agenda voor volgend jaar!

Deze editie zal leden in de kijker zetten die de energietransitie al in hun DNA verweven hebben!! Meer info volgt binnenkort op onze website:

www.techlink.be

hlink

De medewerker

DIRK BAETENS

> Geboren op 16 september 1969 > Sterrenbeeld: Maagd > Functie: Account Manager Vlaanderen en Brussel

> In dienst sinds 23 augustus 2021 > Lievelingseten: Ossobucco > Favoriete film: Forrest Gump > Favoriete muziek: Pop

by Techlink

• november 2021

De werknemers van Techlink staan dagelijks voor jou op de barricaden. Ze vertegenwoordigen onze sector in heel wat vergaderingen, beantwoorden al jouw vragen en doen zoveel meer. Toch verschuilt zich achter de façade ook gewoon een mens met zorgen en dromen.

ACCOUNT MANAGER VLAANDEREN EN BRUSSEL DIRK BAETENS

“

Autonomie en zelf de regie in handen nemen

Dirk Baetens is afkomstig uit Evere, maar hij is 11 jaar ge leden Isabel (zijn geliefde) gevolgd en zo in Asse terecht gekomen. Hij heeft zelf een dochter van 24 jaar en twee plusdochters (van 14 en 16 jaar). Dirk vertelt tijdens ons gesprek een leuke anekdote over het feit dat hij de enige man is in het gezin waar het altijd gezellig druk is: ‘Ik ben dol op mijn meiden maar als enige mannelijke factor doe je al snel dienst als chauffeur om ze overal naartoe te voe ren en op te halen, als garçon, enz.’ (lacht)

Bezige bij

Dirk is iemand die altijd druk in de weer is. Ook in zijn vrije tijd. Zijn voornaamste bezigheden tot op de dag van vandaag zijn zaalvoetbal en amateurtoneel. ‘Ik ben op mijn zesde gestart met zaalvoetbal en heb gespeeld in diverse competities maar steeds op amateurniveau. Het wedstrijdtempo ligt veel hoger bij zaalvoetbal in vergelij king met veldvoetbal. Daarnaast ben ik vanaf mijn veer tiende in het lokale amateurtoneel in Evere gerold. Ik sta niet meer actief op de planken maar heb nu meer een rol achter de schermen in een gezelschap dat voornamelijk komedies (al dan niet in het Brussels dialect) opvoert.’ Citytrips naar Zuid-Europa mogen ook niet ontbreken op zijn activiteitenlijst. ‘Tegen een reisje rond het Medi terraans Zeegebied zeg ik geen nee. (knipoogt) Onze fa

”

miliereizen zijn steeds een mix van geschiedenis, cultuur en ontspanning. Overdag een koffietje drinken tussen de lokale bevolking, vervolgens rondstruinen door de stad, genieten van de sfeer die historische steden uitademen, en ’s avonds eindigen met een Aperol Spritz in de hand genie ten van een prachtige zonsondergang. Dat zijn de mooie herinneringen aan vakantie.’

Ambassadeursrol

Dirk vervulde bij Miele een heel diverse en brede rol. Zelf omschrijft hij dit als volgt: “Vlotte veelzijdige verkoper, ervaren coördinator”. ‘Ik was niet enkel Account Manager (winkelbezoeken en producttrainingen) maar had ook een coördinerende rol in events en verzorgde hierbij een beetje de communicatie.’ Veelzijdigheid en flexibiliteit vindt Dirk nu terug in zijn functie bij Techlink. ‘Autonoom werken maar neem ook jouw verantwoordelijkheid, vind ik belangrijk. Op mijn prioriteitenlijst staat het aangaan van een stabiele rela tie met de bestuursorganen van de provinciale en lokale afdelingen. De leden van Techlink onderling dichterbij brengen en zo de betrokkenheid aan te zwengelen staat er eveneens op. Mijn ambitie is om de boodschap van Techlink enthousiast te verspreiden naar de buitenwe reld toe.’

november 2021 • by Techlink

by Techlink

hlink

De medewerker

RUDO BONNI

> Geboren op 31 maart 1965 > Sterrenbeeld: Ram > Functie: Account Manager Wallonië en Brussel

> In dienst sinds 9 april 2018 > Lievelingseten: vis > Favoriete muziek: Latino

ACCOUNT MANAGER WALLONIË EN BRUSSEL RUDO BONNI

“

Een passie voor menselijke relaties

Rudo heeft ruime ervaring opgedaan in verschillende be drijven (Europese Commissie, Federatie van Verzekerings makelaars, Belgacom, La Dernière Heure, ...). ‘Ik voel me gelukkig en bevoorrecht dat ik de kans heb gekregen om deze beroepservaringen op te doen. Zij hebben mij in staat gesteld de werkwereld beter te begrijpen, vaardigheden op te doen en vooral dagelijks in contact te komen met ver schillende soorten mensen uit allerlei culturen.’

Sport is belangrijk

Rudo is ook een fervent sportman die aan verschillende sporten heeft deelgenomen waarvan sommige op een hoog niveau. ‘Sport is een integraal deel van mijn leven. Lichame lijk actief zijn is een geweldige manier om te ontsnappen aan de dagelijkse routine en tegelijkertijd uw lichaam en geest te trainen. Afgezien van de motorsport, denk ik dat ik van alle sporten wat heb gedaan. Ook al hou ik van de competitie in de sport, de derde helft is voor mij essentieel. Het delen van goede momenten buiten het veld helpt ook om de banden te versterken en elkaar op een andere manier te leren kennen.’

Trotse vader

Hoewel Rudo een bezige (sport)bij is, is hij ook een verant woordelijke vader die aandacht heeft voor de behoeften van

by Techlink

• november 2021

”

zijn twee (grote) dochters. ‘Ik heb geen gemakkelijke jeugd gehad en toen ik nog een kind was, beloofde ik mezelf een modelvader te zijn, een aanwezige en liefhebbende vader, en mijn kinderen respect en levenswaarden bij te brengen. Mijn dochters – Aurélie en Mélanie – zijn nog steeds mijn grootste prioriteit en mijn drijfveer om mijn grenzen te ver leggen. Zij maken mij trots door hun vriendelijkheid, hun aandacht voor mij, hun academisch en professioneel succes en door hun warme persoonlijkheid.’

Wallonië-Brussel

Vandaag is Rudo blij dat hij al zijn ervaring en zijn passie voor menselijke relaties ten dienste kan stellen van Techlink. ‘Ik ben het eerste aanspreekpunt voor de Franstalige leden, ik sta tot hun beschikking voor alle administratieve, techni sche, juridische of sociale vragen. Ik ben ook de lokale com merciële contactpersoon via de vijf lokale Techlink-afdelin gen in Wallonië, waar ik actief samenwerk met meer dan zeventig lokale beheerders die lid zijn van Techlink.’ Door zijn talrijke reizen naar meer dan 40 landen, zijn ver schillende beroeps- en sportervaringen en door de opvoe ding van zijn kinderen beschouwt Rudo zichzelf als voldaan door een hectisch en rijkgevuld leven.

Voor de cybersecurity van uw onderneming, F-Cyber Comfort. Omdat uw onderneming dagelijks onder vuur ligt door hackers, kunt u zich maar beter beschermen met een verzekering op maat: F-Cyber Comfort. Meer info: www.federale.be

De verzekeraar die zijn winst met u deelt

federale.be

Federale Verzekering – V.U.: Tom De Troch – Stoofstraat 12 – 1000 Brussel - www.federale.be - Gemeenschappelijke Kas voor Verzekering tegen Arbeidsongevallen - Vereniging van Onderlinge Levensverzekeringen - Coöperatieve Vennootschap voor Verzekering tegen Ongevallen, Brand, Burgerlijke Aansprakelijkheid en Diverse Risico’s CV - RPR Brussel BTW BE 0407.963.786/BE 0408.183.324/BE 0403.257.506.

hlink

Productnews

Ontdek alles over groene en slimme technieken bij Cebeo

Cebeo neemt binnenkort deel aan Install Day. Je vindt ons op stand 54. Ons doel? Jouw wegwijs maken in groene en slimme technieken, met speciale aandacht voor laadpalen. Hilde Vandenberghe, businessmanager bij Cebeo (foto): ‘De uitrol van de digitale meter is een nieuwe stap in de richting van een slimmer en groener energieverbruik, waarbij ook zonnepane len, warmtepompen en laadpalen almaar sterker op de voor grond treden. Het is ons doel om onze klanten (installateurs) te helpen via roadshows, opleidingen en documentatiemate riaal om ook in de toekomst een gerespecteerde partner op de residentiële markt te blijven.’ Nico Moeyaert, productmanager voor e-mobility bij Cebeo, vult aan: ‘Binnenkort zal de elek trische wagen niet meer weg te denken zijn uit ons straatbeeld. Om al die auto’s van de juiste “brandstof ” te voorzien, zal het laadpalennetwerk in ons land gevoelig moeten uitbreiden. Daar liggen heel wat kansen voor jou als installateur, zeker nu de federale regering interessante subsidies voorziet voor onder nemingen en particulieren die hierin willen investeren.’ Wil je meer weten over hernieuwbare energie en e-mobility? Eén boodschap: kom langs op vrijdag 19 november op stand 54! www.cebeo.be

KT810-tester

Deze KT810-tester van het merk Kewtech is een speciale tester voor het testen van elektrische voertuigapparatuur (EVSE) en kan worden gecombineerd met de ondersteunde Kew tech-installatietester (KT600). Het wordt gebruikt voor het controleren van elektrische veiligheid en functionele tests van het laadstation. Uiteindelijk is het de bedoeling om Mode 3 EV elektrische apparatuur met een Type 2-connector te testen. Autonoom kan de tester worden gebruikt om de verschillende laadcycli van een laadstation te controleren alsook om het vereiste vermogen van het laadstation te detecteren. Bij gebruik van de KT810-tester in com binatie met een elektrische installatietester worden de elektrische contacten van de klemconnector gebruikt om verschillende metingen uit te voeren zoals continuïteit, isolatieweerstand, DDR-test, aardingsweerstand, spanning, etc. Dit alles gebeurt zonder de aanwezigheid van een elektrisch voertuig. www.ccinv.be

by Techlink

• november 2021

BLAUWE LIJN® CAPBs® datalogger

CAPBs® biedt een modulaire meetoplossing met twee typen handgrepen en een groot assortiment meetmodules voor talloze toepassingen. De CAPBs® device handgreep kan nu naast de gewenste meetmodule tevens van de IF20 logger interfacemo dule worden voorzien. Hiermee verandert het meetinstrument in een datalogger met een geheugen voor 600.000 meetwaar den. De device handgreep biedt twee aansluitingen voor mo dules. Eén aan de onderzijde en één aan de bovenzijde. U kan zelf bepalen welke u gebruikt voor de meetmodule en welke voor de interfacemodule. Met de gratis EuroSoft live Windows software kan u de datalogger configureren. Hierbij stelt u bijvoorbeeld de loginterval in en de trigger waarbij het loggen moet starten en stoppen. Dit kunnen bepaalde tijdstippen zijn, maar ook het bereiken van vooraf gespecificeerde meet waarden. Naast configuratie kan de software tevens worden toegepast voor analyse van het logbestand en het genereren van rapportage. Bij zeer langdurige metingen kan het toestel wor den voorzien van netvoeding via de USB-C netadapter. Om diefstal van het instrument tijdens het dataloggen te voorko men is een speciale muurbeugel met hangslot voor de CAPBs® device handgreep verkrijgbaar. www.euro-index.be

Wolters Kluwer: gratis webinar voor bouwen installatiebedrijven i.s.m. Confederatie Bouw

U kent Wolters Kluwer on getwijfeld als ontwikkelaar van boekhoud- en beheer software, waaronder Adso lut: van offertes en planning tot facturatie en calculatie, inclusief mobiele apps voor mede werkers op werven. Maar wist u dat de softwareleverancier ook sterk inzet op advies rond bedrijfsbeheer en digitalisering? Hun laatste webinar, in samenwerking met Confederatie Bouw, springt in het oog voor onze sector: “Digitalisering: hoe begin ik eraan? - Stapsgewijs richting een efficiëntere administratie”.

Thermografie bij onderhoud Contactloos thermische afwijkingen vaststellen.

 Professioneel advies op maat van uw toepassing  Opleiding door gecertificeerde thermografen  Eigen labo voor onderhoud & kalibratie

ACADEMY

KALIBRATIE

ADVIES

JSS1A-KIT

EENVOUDIGE & BETROUWBARE 3.5-INCH VIDEOFONIE Exclusieve invoerder voor België: CCI nv, Louiza-Marialei 8/5, 2018 Antwerpen | T: +32 (0)3 232 78 64 | info@ccinv.be | www.ccinv.be

Powerplus_JSS1Akit.indd 1

28/09/2021 13:44

hlink

Productnews

Een digitale administratie en een geautomatiseerd procesbe heer: welke bouwfirma droomt er niet van? Om dit efficiënt en veilig te realiseren is een uitgekiend en stapsgewijs digitali seringsplan noodzakelijk. Hoe u dat het beste aanpakt, leert u tijdens dit webinar, waarop ook enkele digitaliseringsexperts van Wolters Kluwer aanwezig zijn. Zij presenteren een concreet stappenplan om uw digitale dromen waar te maken. Meer informatie en webinar bekijken?

goede, natuurlijke kleurweergave (CRI >95), het lage aandeel blauw licht-spectrum, de automatische aanpassing van licht kleur en -intensiteit aan natuurlijk daglicht (tussen 2.200K tot 5.000K), biedt dit nieuwe assortiment een zeer hoge lichtkwali teit die het natuurlijke, circadiaanse ritme ondersteunt. www.ledvance.com/sunathome

Surf naar wkbe.be/bouw

Rexel kiest het pad van een digitale en duurzame toekomst

Rexel wil een antwoord bieden op de klimaatuitdagingen van morgen door de introductie van nieuwe, digitale tools en het verder uitbouwen van hun expertise in ecologische oplossingen. Een grote stap vooruit richting een groenere planeet, maar ook tijdbesparend en ontzorgend voor de installateur, zodat die zich volledig kan focussen op de dagelijkse business. Tijdens Install Day licht Rexel dan ook graag hun aanpak en meerwaarde toe. Bij Rexel vindt de klant alle voordelen terug van een gespecialiseerde groothandel in combinatie met een uitgebreide technische kennis (o.a. op het vlak van duurzame technieken) en logistieke ondersteuning (bv. Netstore app). De Netstore app, de mobiele versie van de e-shop, werd in een nieuw jasje gestoken. Deze applicatie is onmisbaar op verplaat sing en op de werf. De beschikbaarheid en de prijzen in het uitgebreide online productengamma kunnen 24/7 in real time bekeken worden. De geïntegreerde Track & Trace maakt het mogelijk om alle details van de bestellingen op te volgen en exact te zien wanneer de producten beschikbaar zijn. Rexel zet zich 100% in voor een duurzame aanpak van de activiteiten en doet er alles aan om zoveel mogelijk tijd voor de klant te besparen en de productiviteit te verhogen.

Schneider Electric, de wereldwijde specialist in energiebeheer en automatisering, introduceert de nieuwe generatie motorstarters TeSys Deca. Deze TeSys Deca-serie biedt industriële gebruikers een duurzamere, robuustere en gebruikersvriendelijkere oplos sing met een reeks nieuwe technische eigenschappen. Al bijna 100 jaar biedt Schneider Electric de meest robuuste en innova tieve producten aan op het gebied van motorbesturing en bevei liging. Met TeSys Deca introduceert het bedrijf deze herfst een nieuwe generatie motor starters, gebaseerd op een vernieuwing van de huidige TeSys GV en TeSys D serie. Dit zal gebeuren onder dezelfde referentienummers, zodat de impact minimaal blijft. Met TeSys Deca introduceert Schneider Electric dus een generatie motorstarters, inzetbaar voor eenvoudige elektrische toepassingen, maar ook voor de zwaarste industriële applicaties. TeSys Deca dekt alle belangrijke motorvermogens, van 3.7 kW tot 75 kW, en biedt oplossingen tussen het TeSys Micra aan bod, dat vermogens lager dan 3 kW dekt, en het nieuwe TeSys Giga aanbod, dat vermogen boven de 75 kW dekt.

www.rexel.be

www.schneider-electric.com/TeSys

Slimme lampen en armaturen voor thuiskantoor en woonruimten

Huawei wint WWF Climate Solver Award 2020

LEDVANCE lanceert haar nieuwe productportfolio SUN@ HOME dat totaal 19 producten omvat. Het assortiment bestaat uit lampen en binnenverlichtingsarmaturen voor het thuiskantoor met inbouw-, tafel-, vloer- en monitorarmaturen (bijv. SUN@HOME PANAN Desk TW), wand- en plafon darmaturen alsook voor woonruimtes zoals woonkamers, slaapkamers en kinderkamers (bijv. SUN@HOME Moodlight TW). Op basis van hun kenmerken ondersteunen deze nieuwe producten biodynamische effecten die vergelijkbaar zijn met die van zonlicht en dus positieve effecten hebben op gezondheid en welzijn. Gebruikers voelen zich bijvoorbeeld alerter, beweeg lijker en kunnen zich beter concentreren. Met zijn bijzonder

Nieuwe generatie motorstarters TeSys Deca

by Techlink

• november 2021

Huawei Technologies Co, Ltd. een toonaangevende wereld wijde leverancier van informatie- en communicatietechnologie (ICT) infrastructuur en slimme apparaten, kreeg de WWF Climate Solver award 2020 voor zijn wereld leidende FusionSolar Smart PV-oplossing tijdens Climate Action Week - 2021 Zero Carbon Mission International Climate Summit, mede georganiseerd door het Wereld Natuur Fonds (WWF) en Phoenix TV. www.huawei.com – www.solar.huawei.com

preﬂex.be

INSTALL DAY 2021 STAND 191-195

EASE. SPEED. SAFETY.

Al 25 jaar levert Preﬂex de unieke kwaliteit zoals je die van een marktleider en pionier in voorbedrade buizen mag verwachten. Met meer dan 1500 verschillende referenties hebben we een oplossing voor elk type installatie. Snel, gemakkelijk en veilig installeren, daarbij helpen we je graag!

Het meest natuurlijke kunstlicht

Wij halen de zon in huis! Het begin van een nieuw tijdperk in Human Centric Lighting.

Volledig spectrum van zonlicht

Natuurgetrouwe kleuren

Dynamische regeling

• Het complete spectrum van natuurlijk licht, zonder de storende blauwe piek van traditionele leds • Dynamisch, stimulerend licht dat helpt bij het reguleren van fysiologische reacties voor een betere concentratie en gezondheid • Uitstekende kleurweergave, CRI 97+ in alle kleurtemperaturen • 100% aangepast aan het circadiane ritme, dimbaar Tunable White licht met SylSmart-sturing • Een innovatie toegepast in onze beste armaturen - Optix met hoog visueel comfort en de decoratieve Ascent 100 downlights Revolutionair, menselijk licht op maat. Ontworpen voor een beter leven.

Ascent 100 II

Optix

sylvania-lighting.com/luminature