Roof belgium 2014 3 lr by Embuild

Roofbelgium

23e jaargang

2014 - 3 Maart 2014 Verschijnt maandelijks behalve in juli

Vakblad voor de dakensector • uitgave van de Confederatie Bouw - Afwerking • Lombardstraat 34 - 42 • 1000 Brussel • Afgiftekantoor Gent X • Post P708240

Veilig gebruik van ladders

Belgian Building Awards Vochtproblemen bij hellende daken

INFOSESSIES BEVAD : Milieuvriendelijk en brandveilig het dak op ! Schrijf u in via www.bouwevents.be

Ontkoppelingsmatten als waterdichting ?

Nieuwste generatie dakvensters

Versterkte isolatie

Afstandsbediening met touchscreen

1 montagebeugel = 2 plaatsingsmogelijkheden

Minder schroeven

Meer info over onze opleidingen op velux.be/pro

Inhoud

10-17

Veilig gebruik ladders

Lage-energie renovatie

Kick-off van Derbigum.Net

Veel ongevallen in ons land zijn te wijten aan het gebruik van ladders. In het eerste deel van dit tweeluik kijken we hoe we het best (veilig) met ladders kunnen omgaan.

Enkele fabrikanten gaan samen met de KU Leuven het wooncomfort, energieverbruik, de luchtdichtheid en de bouwknopen van twee renovatieprojecten meten en opvolgen.

Introductie van een dakdekkersnetwerk voor professionele dakdekkers die hun klanten net dat tikkeltje meer willen aanbieden dat het verschil kan maken.

EDITORIAAL

WETENSCHAP

MENSEN UIT DE SECTOR MET

And the winner is .... ?

Vochtproblemen in hellende daken voorkomen

VERBORGEN TALENT

Pascale Duysens (Soprema): passie voor motorijden

Belgian Building Awards: de winnaars

WETENSCHAP

Milieu-impact van platte daken

HAD IK HET GEWETEN…

WIE VIEL DIT JAAR IN DE PRIJZEN?

FEESTELIJKE PRESENTATIE IS KERS OP DE TAART VAN JUBILEUM VIERING DRC

Dakrubbercentrale viert 20e verjaardag op Batibouw

10 ARBEIDSMIDDELEN VOOR WERKEN OP HOOGTE (DEEL 1)

TESTWERVEN MOETEN THEORIE AAN PRAKTIJK TOETSEN

Impact lage-energierenovatie in kaart gebracht

30 KICK-OFF VAN NETWERK TER ONDERSTEUNING VAN SUCCESVOLLE DAKDEKKERS

Veilig gebruik van ladders

Officieel startschot voor Derbigum.Net

VEILIG GEBRUIK VAN LADDERS

Enkele hulpmiddelen om wegschuiven of omslaan te voorkomen

LIQUIDE PRODUCTEN VOOR DAK-, GEVEL- EN ISOLATIETOEPASSINGEN

Deschacht brengt SUPRA Liquids op de markt

Ontkoppelingsmatten voor tegels zijn géén waterdichting

ADVERTENTIEREGISTER AG.Plastics......................................... 40 Deschacht Plastics..............................28 Elka - Troostwijk................................. 25 EuroTopConcept........................... bijlage Fakro - Albintra.....................................1 Fihuma.................................................17 Flachdach Technologie....................... 25 IKO................................................ bijlage Derbigum.................................... 14 + 31 I.R.S............................................... 19-22 Isover.................................................. 23 O-Metall...............................................28 Recticel Insulation.................................4 Rockwool........................................... 33 Sika......................................................27 Soprema..............................................37 Univex................................................. 39 Velux......................................................2

ROOF BELGIUM • MA ART 2014 •

Powerroof Maxx: maximaal gebruiksgemak ®

Met Powerroof® Maxx zet u nog meer vaart achter de isolatie van hellende daken. De op voorhand verkleefde onderdakfolie, de zelfk levende overlappen en de rasterbedrukking maken het u nog makkelijker. En de uitstekende isolatiewaarde (λD = 0,024 W/mK) krijgt u er bovenop.

Ontdek onze nieuwe isolatieoplossingen op Batibouw (stand 4-420). - www.recticelinsulation.be

isolatie voor hellende daken, nu nóg beter

Editoriaal

Hebt u de Oscar-uitreiking dit jaar een beetje gevolgd ? Dat kon ook moeilijk anders, want met de nominatie van The Broken Circle Breakdown werden we er langs alle kanten mee om de oren geslagen. En terecht ook, want het blijft een knappe prestatie en een mooie film, maar het heeft niet mogen zijn voor de Belgen: de Italiaanse prent 'The Great B eauty' heeft de Oscar voor Beste Niet-Engelstalige Film gewonnen. Voor de rest hebben alle favorieten hun nominaties verzilverd: de innovatieve film ‘Gravity’ werd overladen met technische Oscars, terwijl het historisch drama ‘12 Years a Slave’ de hoofdvogel mocht afschieten als beste film. Daarmee zet de Academy trouwens de trend van de jongste jaren verder. Vroeger werd de 'beste film' gemaakt door de 'beste regisseur' maar intussen wordt die band geregeld doorgeknipt. Maar wie dus bij de bookmakers een gokje op een outsider waagde, kwam telkens van een kale reis thuis.

ing. Gunther Guinée

And the winner is…

Maar niet getreurd voor de ‘verliezers’ en de runners-up, want er zijn nog genoeg andere filmwedstrijden en dito-prijzen om in de wacht te slepen: denk maar aan de Gouden Palm (Filmfestival van Cannes), de Gouden Beer (Filmfestival van Berlijn), de Gouden Leeuw (Filmfestival van Venetië), het Gouden Luipaard (Filmfestival van Locarno), de Golden Globe Awards, de Goya’s, de MTV Movie Awards, de Ensors, le Magritte du Cinéma en zelfs het Gouden Kalf (Nederlandse filmfestival). Maar hoe het beeldje er ook uitziet of wat voor naam het ook draagt, het blijft natuurlijk een erkenning en waardering voor films en/of filmmakers in alle stadia, van script tot acteur en post-productie, die een bijzondere prestatie hebben geleverd. En wie is daar niet blij mee en trots op? Onze bouwsector kent ook diverse prijzen en awards waar de winnende bedrijven en ondernemers terecht trots mee uitpakken. Denk bijvoorbeeld maar aan de Belgian Building Awards waar u verder in dit nummer meer over leest. Ook op Batibouw zelf werden een aantal mooie prijzen uitgereikt: Matthieu Lemaire, Simon Vermote en Architectuuratelier 9a wonnen de eerste editie van Batifaçade, Isoproc won de Batibouw ECO Award voor haar i3 celluloseisolatie, Argent Alu won er de Communication Award. Van Halewyck & Marco Architects/ Bundl zijn de winnaars van de achtste editie van de BVA Archigoldcup Antwerpen, het Kenniscentrum in Roeselare werd bekroond met een Benelux Aluminium Award, en ga zo maar door. Maar had u in de filmindustrie ook al gehoord van De Golden Raspberry Awards, ook wel de Razzies - of in het Nederlands de Gouden Framboos – genoemd ? Deze prijs werd in 1980 door John Wilson geïntroduceerd en was een reactie op de Academy Awards. In plaats van de beste prestaties binnen de filmindustrie, worden bij de Razzies juist de slechtste uitvoeringen (acteren, schrijven, regie etc.) van een prijs voorzien. Veel bekende acteurs, regisseurs en producenten hebben de prijs gewonnen, maar door de aard van de prijs wordt deze niet vaak door de winnaars geaccepteerd. In de geschiedenis van de prijs is dit slechts een handvol keren gebeurd. Maar laat ons niemand op verkeerde gedachten brengen. Dit was puur ter info… Veel leesplezier!

COLOFON Confederatie Bouw - Afwerking Lombardstraat 34-42 1000 Brussel Tel.: +32 (0)2 545 57 10 Fax: +32 (0)2 545 58 59 www.confederatiebouw.be BTW: BE 406 479 092

www.bouwmagazines.be

Gunther Guinée Hoofdredacteur Roof belgium Verantwoordelijke Uitgever Filip Coveliers Lombardstraat 34-42 • 1000 Brussel filip.coveliers@confederatiebouw.be Advertentieverantwoordelijke Steve Caufriez Tel.: +32 (0)2 545 57 25 GSM: +32 (0)486 58 71 91 steve.caufriez@confederatiebouw.be Verschijningsfrequentie / Oplage 11 x per jaar • 9.410 exemplaren

Hoofdredactie Gunther Guinée Steenlandlaan 86 • 2940 Stabroek Tel.: +32 (0)3 888.27.33 gunther.guinee@telenet.be Redactie : Jeroen Verbeeck jeroen.verbeeck@confederatiebouw.be Vormgeving : Marleen Wembacher marleen.wembacher@confederatiebouw.be Drukwerk : Drukkerij Geers, Oostakker

De redactie ziet toe op het gebruik van fotomateriaal waarbij veilige werksituaties getoond worden. Zij is niet verantwoordelijk voor advertenties waarin onveilig werken wordt afgebeeld, dit gebeurt volledig onder de verantwoordelijkheid van de adverteerder.

ROOF BELGIUM •MA ART 2014 •

Wie viel dit jaar in de prijzen?

Belgian Building Awards: de winnaars Op woensdag 26 februari 2014 werden op Batibouw naar goede gewoonte de jaarlijkse Belgian Building Awards uitgereikt. Tijdens dit evenement – een organisatie van Batibouw in samenwerking met de Confederatie Bouw, de Orde van Architecten, Trends Top Bouw en Ik ga Bouwen & Renoveren, werden onder meer de realisaties van architecten, bouwheren, studiebureaus en aannemingsbedrijven in de bloemetjes gezet.

haar deuren dan voor het grote publiek, waar bij de eerste weekdagen iets rustiger waren dan gewoonlijk en daar zal het mooie weer ook wel voor iets tussen hebben gezeten.

Wie won de Belgian Building Awards? Op woensdag 26 februari werden de laureaten en de win naars van de Belgian Building Awards bekend gemaakt. Om te beginnen waren er de Architectuur Awards 2014. Ik ga Bouwen & Renoveren verkoos het Gebouw van het Jaar. Bouwheren konden bij deze wedstrijd projecten indienen in de categorieën Niet-Residentieel en Residenti eel Gebouw – nieuw of gerenoveerd, alleen of gegroepeerd. BBA-AD A5-2-2014.indd 2 Dit jaar werden maar liefst 167 projecten (79 residentiële en 88 niet-residentiële) ingediend, wat een stijging van 16% betekent in vergelijking met vorig jaar.

Op zondagavond 2 maart sloot de 55ste editie van Batibouw alweer haar deuren. Volgens de organisatoren waren de bijna 1.000 exposanten unaniem tevreden over de opkomst en de behaalde resultaten. Het objectief van 300.000 bezoe kers werd op een haar na gehaald, met een stijging (+ 2,5%) van het aantal professionele bezoekers en een lichte daling (- 3%) van het aantal particuliere bezoekers. “Wij zijn er van overtuigd dat deze editie een positief effect zal hebben op de hele sector”, stelt algemeen directeur van de beurs Geert Maes. Het begon al op 20 februari met het BouwForum van de Confederatie Bouw, waarop bijna alle partijvoorzitters van het land debatteerden over de noodzakelijke ondersteu nende maatregelen voor de sector. De twee eerste profes sionele dagen werden trouwens nog drukker bezocht dan gewoonlijk en wanneer men daarbij ook nog eens rekening houdt met het aantal professionele bezoekers dat de beurs bezocht buiten de exclusief aan hen voorbehouden dagen, dan komt men uit op een stijging van 2,5 % ten opzichte van vorig jaar. Op zaterdag 22 februari opende de beurs

ROOF BELGIUM • MA ART 2014 •

In de categorie Niet-residentieel gebouw van het jaar wer den de projecten ‘Gemeenschapshuis Westvleteren’ van het architectuurbureau Tom Vanhee en ‘Strandloper’ van De Smet-Vermeulen architecten beiden als winnaar aangeduid. De kracht van beide projecten schuilt in het intelligente architecturaal antwoord op de context en de omgeving. Bij het Gemeenschapshuis in Westvleteren ligt een bestaande constructie aan de basis van een origineel project. De architect bouwde nieuwe volumes op oude ‘ruïnes’ en creëerde zo een compromisloos ‘patchwork’ van oud en nieuw, waarbij de gedurfde keuze voor baksteen het project een extra sterk karakter verleent. Het kinderdag

‘Gemeenschapshuis Westvleteren’- architectuurbureau Tom Vanhee

Wie viel dit jaar in de prijzen?

BouwGazellen Er werden twee BouwGazellen uitgereikt: één voor de snelst groeiende gevestigde waarde, die minstens vijf jaar bestaat, en één voor het snelst groeiende jonge bedrijf, dat maximum drie jaar geleden werd opgericht. In de categorie gevestigde waarde ging Jan De Nul met de prijs aan de haal, in de categorie ‘starters’ werd de BouwGazelle uitgereikt aan Liquidfloors.

De International Award

‘Strandloper’ - De Smet-Vermeulen architecten

verblijf De Strandloper formuleert dan weer een origineel antwoord op de stelling dat kinderen in een crèche afge sloten moeten zitten. Door patio’s als buitenruimtes aan te leggen en daar dezelfde materialen en kleuren als binnen te gebruiken, doen de architecten er de grens tussen bin nen en buiten vervagen. Na een lang en geanimeerd debat besloot de jury om in de categorie Residentieel gebouw van het jaar dit jaar géén winnaar aan te duiden. De geselecteerde projecten maak ten óf een sterk statement óf toonden een vakkundige en geslaagde architecturale expressie, maar combineerden die beide essentiële factoren te weinig om als overwinnaar uit de bus te komen.

Met deze prijs wordt benadrukt dat onze kennis van zaken in de bouwen designsector niet tot de Belgische gren zen beperkt blijft. Deze werd dit jaar toegekend aan de Belgisch-Deense architect Julien De Smedt, die opgroeide in Evere en via zijn studies architectuur in het buitenland terechtkwam. Als oprichter en manager van JDS Archi tects combineert De Smedt in zijn werk vaak verschillende domeinen, gaande van architectuur tot de interieurinrich ting en design. JDS Architects tekenden voor een aantal bekende, gevarieerde en bijzondere projecten, zoals de ski schans Holmenkollen in Oslo, de ‘VM Houses’ in Kopenha gen of de ‘IJsberg’, een opmerkelijk woonproject in Aarhus. ■

Innovation Award & Safe4Zero Award De Innovation Award beloont het bedrijf met het meest in noverende product of concept in de bouwsector van het af gelopen jaar en werd uitgereikt door de Confederatie Bouw die met deze prijs de nadruk wil leggen op het belang van innovatie voor de toekomst van de bouwsector. Bouwonder neming Marc Ceelen mocht dit jaar de prijs mee naar huis nemen omdat het bedrijf het volledige ruwbouwprocédé herdacht heeft, met als doel bijna-energieneutraal maar toch betaalbaar te bouwen. Een doordachte isolatie en het wegwerken van koudebruggen staan daarbij centraal. Naast de Innovation Award werd dit jaar met de Safe4Zero ook de focus gelegd op het belang van veiligheid in de bouw. Deze prijs was weggelegd voor de firma CFE.

‘VM Houses’ in Kopenhagen - JDS Architects

Design Award De Design Award bekroont het bedrijf dat op de beurs de nieuwigheid met het meest vooruitstrevende design op de markt heeft gebracht. Vertegenwoordigers van de Orde van Architecten en AiNB (Associatie van Interieurarchitecten) vormden hierbij de juryleden die Hansgrohe beloonden met de Design Award voor de Axor Nendo. De jury prees voornamelijk de vernieuwende benadering van de badka merbeleving en het speelse design van deze ‘LampShower’, waarbij licht en water op een natuurlijke wijze versmelten en voor een huiselijke sfeer zorgen.

De ‘IJsberg’ in Aarhus- JDS Architects - photographer Mikkel Frost

ROOF BELGIUM • MA ART 2014 •

Feestelijke presentatie is kers op de taart van jubileumviering DRC

Dakrubbercentrale viert 20e verjaardag op Batibouw Dakrubbercentrale (DRC) uit Antwerpen vierde op Batibouw zijn twintigste verjaardag. Het bedrijf gaf het jubileumjaar extra glans tijdens een feestelijke presentatie in een van de zalen van de Brussels Expo. Met zicht over de Brusselse stad en de blinkende bollen van het Atomium rakelden Koen en Bob Lauman de geschiedenis van hun bedrijf op. Dat legde al meer dan 1 miljoen vierkante meter aan EPDM-daken. De genodigden keken geamuseerd toe hoe de twee broers enthousiast hun verhaal uit de doeken doen. De presenta tie startte met een foto van een oude Honda Civic met een oude aanhangwagen propvol dakmateriaal. Ook de eerste opslagplaats van de eenmanszaak die Bob Lauman in 1994 oprichtte oogt niet indrukwekkend. Het werk dat hij afle vert is dat des te meer en een paar jaar later stapt zijn broer Koen mee in de zaak. Hij zal zich voortaan bezighouden

met het administratieve luik van het bedrijf. “Mijn werk op de daken viel steeds stil als ik mijn tijd besteedde aan offertes. Wanneer ik lang op het dak zat, was er dan weer een terugval van de offertes. Daarom heb ik gevraagd of mijn broer mee in de zaak wou stappen”, motiveert Bob Lauman de komst van zijn broer. DRC blijft groeien en legt in 1996 hun eerste industriedak op een gebouw van TPI (Wijngaardnatie).

Firestone In het eerste bestaansjaar wordt het bedrijf benoemd tot Firestone Authorized Contractor en in 1997 tot Firestone Licensed Contractor. Straffer, het bedrijf behoort sinds 1998 zelfs tot een select groepje van Master Contractors van Firestone. Dat is een kwaliteitslabel waarbij DRC al zijn gerealiseerde dakwerken moet doorgeven aan Firestone. Strenge steekproeven beoordelen vervolgens of het bedrijf in aanmerking komt voor het label. Sinds het behalen van de status “master contractor” heeft DRC de 2-jaarlijkse eva luatie met glans doorstaan. DRC is dan ook trots om 1 van de 2 bedrijven te zijn in de regio Europa en Azië die 7x op rij deze status behaalde. Het partnerschap tussen Firestone en DRC duidt overigens op een wederzijds vertrouwen. Firestone twijfelt geen seconde aan de kwaliteit van het Antwerpse dakbedrijf. Dat zou op zijn beurt de handen in het vuur steken voor de producten van Firestone.

Groei Het succes van DRC vertaalt zich enerzijds in de kwaliteits labels van Firestone, maar anderzijds is er ook de onver mijdelijke groei wanneer het goed gaat. Dat resulteert in

ROOF BELGIUM • MA ART 2014 •

Feestelijke presentatie is kers op de taart van jubileumviering DRC

2004 in nieuwe kantoren te Kapellen. Een jaar later telt het familiebedrijf 24 werknemers. De huidige locatie van DRC bevindt zich tegenwoordig overigens in de buurt van de Ant werpse haven. De oude gebouwen waren wederom te klein en anno 2014 heeft het bedrijf 45 werknemers in dienst. “Die constante groei, op een gezonde manier, is bovendien onze grootste verwezenlijking als bedrijf”, vertelt Koen Lauman. “Iedere euro die in de beginjaren binnenkwam, investeerden we terug in het bedrijf. We hadden in die tijd ook geluk dat er geen economische crisis was. Als je toen de klanten kon overtuigen van de kwaliteit, betaalden ze graag wat meer geld. Tegenwoordig grijpen de mensen naar goedkopere oplossin gen, omdat er crisis is.” Ook het aanbod van het bedrijf werd met de jaren groter. Zo plaatst DRC ook veiligheidsankers en -lijnen, groendaken, TPO dakbedekking en liquide dakbedekking. “Onze specia lisatie blijft natuurlijk EPDM-daken, maar we wilden ook een antwoord bieden voor andere producten, die de kostprijs in sommige gevallen druk ken voor de klant. Ik denk bijvoor beeld aan de liquide daken. Die zijn goedkoper in uitvoering als het gaat over daken met moeilijke details”, legt Lauman uit.

Pionier De aanpak van Dakrubbercentrale was in de jaren 90 vrij uniek. Zo spits te het dakbedrijf zich toe op EPDMdaken voor particulieren. Dat was in die tijd een nieuw fenomeen. “EPDMdaken werden alleen op grote indu striegebouwen gelegd, waardoor onze leverancier Firestone in eerste instan tie vrij argwanend was”, zegt Koen Lauman. “We stonden ook op talloze

beurzen om ons product te promoten en uiteindelijk is de kwaliteit van ons product wel doorgedrongen bij de mensen.”

Garantie In 2014 lanceerde DRC hun eigen kwaliteitslabel ‘Klant voor het leven’. Voor een kleine jaarlijkse bijdrage kunnen de klanten 30 jaar genieten van een jaarlijkse controle en rei niging van het plat dak. Bovendien zijn alle nodige aanpassingen en her stellingswerken om het dak in EPDM waterdicht te houden gratis. Dringende dakpro blemen kunnen reke nen op een oplossing binnen de 48 uur. “Het viel ons op hoe weinig men sen na de plaatsing van hun plat dak er nog naar omke ken. Met deze voor delige formule wil len we onze klanten dan ook bewust maken van een goed onderhoud. Dat is erg belangrijk”, besluit Koen Lauman. ■

ROOF BELGIUM • MA ART 2014 •

Arbeidsmiddelen voor werken op hoogte (deel 1)

Veilig gebruik van ladders Het vallen van hoogte blijft in de bouwsector - en trouwens ook in andere sectoren - de belangrijkste oorzaak van ongevallen. In de categorie dodelijke ongevallen en ongevallen met blijvende invaliditeit is zelfs bijna één ongeval op de drie te wijten aan een val van hoogte. Vandaar dat we in dit artikel nog eens extra aandacht schenken aan het veilig gebruik van arbeidsmiddelen voor het uitvoeren van werken op hoogte. In dit eerste deel bekijken we hoe we het best met ladders kunnen omgaan, in de volgende editie komen de steigers aan bod. Met de publicatie van het koninklijk besluit (KB) van 31.08.2005 betreffende het gebruik van arbeidsmiddelen voor tijdelijke werkzaamheden op hoogte heeft de wetge ver het geweer resoluut van schouder veranderd. Met dit KB stapte de wetgever namelijk af van de zeer strikte tech nische bepalingen die we onder andere terugvinden in het Algemeen Regle ment voor de Arbeidsbe scherming (ARAB) en in de plaats hiervan stelt dat de gebruiker zelf de risico’s moet ana lyseren en moet kun nen verantwoorden waarom hij voor een bepaald arbeidsmid del kiest om een bepaalde activi teit uit te voeren. Aan de ene kant krijgt de gebrui ker hierdoor meer vrijheid, aan de an dere kant natuurlijk ook min der hou vast… Dit artikel wil daarom mee dienst doen als hulpmiddel bij het opstellen van een risicoanalyse bij de keuze van een aangepast arbeidsmiddel voor het uitvoeren van specifieke werkzaamheden op hoogte. In eerste instantie bekijken we het gebruik van ladders.

ROOF BELGIUM • MA ART 2014 •

Probleemstelling Zowat 14 % van alle geregistreerde ongevallen in ons land is te wijten aan het gebruik van ladders en bouwtrappen. Het gebruik van ladders op zich is zeer verspreid en ze la ten ons toe om werkplatformen, steigers en andere hoger gelegen niveaus te bereiken. Een ladder is dus een hulp middel om een hoogteverschil te overbruggen maar is in wezen niet bedoeld om werken op uit te voeren.

De Belgische reglementering en algemene eisen De bepalingen omtrent het gebruik van ladders zijn vervat in artikels 8, 9 en 10 van het koninklijk besluit (KB) van 31.08.2005 betreffende het gebruik van arbeidsmiddelen voor tijdelijke werkzaamheden op hoogte. Dit KB is de omzetting van Europese Richtlijn 2001/45/ EG van 27 juni 2001. Aangezien ook ladders arbeidsmiddelen zijn, zijn ze onder worpen aan het koninklijk besluit betreffende het gebruik van arbeidsmiddelen van 12 augustus 1993. Wie een ladder koopt, kan het best een ladder aanschaffen die voldoet aan de constructie-eisen voor ladders uit de norm EN 131-1. De koper kan ook een bijkomend keurmerk voor ladders eisen.

Keurmerk voor ladders Als het VGS-label op een ladder aangebracht is, werd de ladder gebouwd overeenkomstig de Belgische normen. De procedure voor het toekennen van dit VGS-label omvat: • het onderzoek van een dossier van de ladder waarvoor het label wordt aangevraagd. Dit dossier wordt inge diend door de fabrikant of de leverancier. • het onderwerpen van de ladder aan een reeks initiële aanvaardingsproeven; • het uitwerken van een procedure voor gelijkvormig heidskeuring om te waarborgen dat alle gefabriceerde ladders aan dezelfde criteria beantwoorden als de crite ria die aan het prototype werden gesteld. De veiligheid van een ladder is gewaarborgd wanneer: • het VGS-label op de ladder is aangebracht EN • de leverancier hierbij een certificaat voegt waarin de volgende elementen staan: - de naam van de leverancier; - de typebenaming van de ladder; - de bevestiging dat het geleverde product overeenstemt met het type-exemplaar waarvoor het label werd toege kend.

Arbeidsmiddelen voor werken op hoogte (deel 1)

Opmerking Het VGS-keurmerk is niet uitsluitend bestemd voor lad ders, maar bijvoorbeeld ook voor speeltoestellen op een speelterrein dat toegankelijk is voor het publiek. Naast de reglementaire bepalingen en de richtlijnen van de normen, moet bij aankoop en gebruik van ladders ook rekening ge houden worden met de specifieke eigenschappen en eisen voor bepaalde types ladders. Wat de vorm betreft, kunnen ladders ingedeeld worden in vier hoofdgroepen: enkele ladders, dubbele ladders, schuif ladders en omvormbare ladders. Daarnaast zijn er nog spe ciale ladders, zoals platformladders, hangen dakladders. De afstand tussen de sporten van een ladder bedraagt 25 tot 30 cm (dit is de hartafstand, de afstand tussen het mid den van de ene sport en het midden van de volgende sport). Deze afstand tussen de sporten moet dezelfde zijn over de gehele lengte van de ladder.

Indeling volgens de materiaaleigenschappen Hieronder worden een aantal specifieke kenmerken opge somd van houten, metalen en kunststofladders.

1) Houten ladders Een houten ladder van goede kwaliteit is stevig en gemak kelijk te herstellen. Ze is echter relatief zwaar en moet degelijk opgeborgen en onderhouden worden. Omdat hout een slechte geleider van elektrische stroom is, zijn houten ladders te verkiezen boven metalen ladders voor werken in de nabijheid van elektriciteit. De draagbomen moeten be staan uit langvezelig hout dat vrij is van fouten. Ze moeten stevig zijn en voldoende weerstand bieden. Om de bomen te verstevigen, verwerken sommige fabrikanten (op aanvraag) een draad of lichte kabel in de beide ladderbomen, zodat de boom niet plots doorbreekt bij breuk.

2) Metalen ladders Een metalen ladder is meestal vervaardigd uit een alumi niumlegering of uit staal. Een aluminiumladder biedt het voordeel dat ze licht is en een hoge breukweerstand heeft. Het nadeel van metalen ladders is dan weer dat ze gemak kelijker wegschuiven, schommelen of omslaan dan houten ladders. Daarom is het raadzaam de ladder bovenaan vast te maken en daarvoor biedt de industrie intussen heel wat interessante oplossingen en hulpmiddelen. Hetzelfde geldt

voor hulpmiddelen om te voorkomen dat de ladder zou wegglijden. Metaal slipt namelijk gemakkelijker op vloeren en tegen wanden. Antislipschoenen onderaan de ladderbo men zijn daarom een noodzaak. Veel metalen ladderbomen zijn ook aan de top met antislip bekleed. Verder buigen lange metalen ladders (vooral in aluminium) gemakkelij ker door dan houten ladders. Er bestaan ook ladders met een houten profiel dat overtrokken is met aluminium. Het voordeel hiervan is dat deze ladders minder doorbuigen en weinig onderhoud vragen, maar ze zijn dan weer wel een pak zwaarder. Metaal is ook een goede geleider van elektrische stroom en dit soort ladders mag dus niet gebruikt worden bij werken in de nabijheid van elektriciteit. De sporten van metalen ladders zijn meestal ook vrij glad - vooral bij regenweer of in vochtige lokalen - wat voorkomen kan worden door het aanbrengen van groeven of nerven.

3) Kunststofladders Een kunststofladder bestaat uit ladderbomen in met glas vezel versterkt polyester, terwijl de sporten uit aluminium of kunststof gemaakt kunnen zijn. Het gewicht van deze ladders ligt tussen dat van een houten en een aluminium ladder en hun weerstand tegen doorbuigen is groter dan bij een aluminium ladder. Een kunststofladder is elektrisch geïsoleerd en wordt daarom vooral gebruikt voor werken in de nabijheid van elektriciteit. Ook in de scheikundige indu strie hebben kunststofladders voordelen, omdat ze minder gemakkelijk aangetast worden door agressieve producten. Een belangrijk nadeel van kunststofladders blijft de rela tief hoge kostprijs en het feit dat ze ook moeilijk hersteld kunnen worden.

Werken op een ladder Ladders zijn eigenlijk alleen bedoeld om een hoogtever schil te overbruggen. Artikel 8 van het KB van 31.08.2005 stelt het volgende: “De werkgever beperkt het gebruik van ladders, trapladders en platformladders als werkpost op hoogte tot omstandigheden waarin, gelet op de bepalingen van artikel 5, het gebruik van andere, veiligere arbeidsmiddelen niet verantwoord is, gelet op het geringe risico en gelet op, hetzij de korte gebruiksduur, hetzij de bestaande kenmerken van de arbeidsplaats en werkposten die de werkgever niet kan veranderen.” Hieruit kan worden afgeleid dat werken op een ladder niet verboden is. Ladders kunnen en mogen dus inderdaad ge bruikt worden om werken van korte duur uit te voeren of wanneer het onmogelijk is om veiligere arbeidsmiddelen te gebruiken. In de regelgeving wordt echter niet uitdruk kelijk vermeld wat ‘een werk van korte duur’ is. Wel wordt gesteld dat hiervoor een risicoanalyse uitgevoerd moet worden. In dat verband vermeldt artikel 9 van hetzelfde KB:

ROOF BELGIUM • MA ART 2014 •

Arbeidsmiddelen voor werken op hoogte (deel 1)

“Onverminderd de bepalingen van artikel 7, 1°, zorgt de werkgever er voor dat de ladders, trapladders en platformladders worden gebruikt binnen de grenzen die worden opgelegd door het ontwerp ervan en zodanig worden geïnstalleerd en uitgerust dat het vallen van hoogte wordt voorkomen. De ladders, trapladders en platformladders worden zodanig geplaatst dat hun stabiliteit bij de toegang en tijdens het gebruik ervan gewaarborgd is en dat hun sporten of trappen horizontaal blijven. Draagbare ladders worden ondersteund en rusten op stabiele en stevige steunpunten met passende afmetingen zodanig dat zij, inzonderheid, onbeweeglijk blijven. Het wegglijden van de voet van draagbare ladders tijdens het gebruik wordt tegengegaan hetzij door de boven- of onderkant van de ladderbomen vast te zetten, hetzij door middel van een anti-slipinrichting of een andere gelijkwaardige doeltreffende oplossing.” Om hieraan een praktische invulling te geven, kunnen de volgende vijf parameters worden gehanteerd: • De stahoogte: dit is de afstand van de voeten tot het werkplatform en deze moet beperkt worden. Zoals eer der al vermeld, moet de ladder altijd onderaan of boven aan worden vastgemaakt. • De effectieve statijd: dit is de volledige tijdsduur waarbij iemand op een ladder staat voor één project. Deze para meter kan worden gebruikt als criterium voor de bepa ling ‘werk van korte duur’. De Belgische reglementering geeft echter geen definitie van ‘werk van korte duur’. Als referentie kan hiervoor worden verwezen naar een Nederlands convenant dat stelt dat er geen ladder ge bruikt mag worden als de effectieve statijd meer dan 4 uur bedraagt. • De krachtuitoefening: deze parameter houdt rekening met de duw- en trekkrachten die worden uitgeoefend bij het uitvoeren van het werk. In dit verband moeten we opmerken dat enkel handgereedschappen en lichte machines op batterijen gebruikt mogen worden op een ladder. Als er voor het uitvoeren van de werken ma chines gebruikt moeten worden die uitgerust zijn met voedingskabels, mag er geen ladder gebruikt worden. • De reikwijdte: bij het werken op een ladder geldt een afstand van één armlengte als maximale reikwijdte. Als de gebruiker verder moet reiken, moet de ladder verplaatst worden. • De windkracht: bij een windkracht van meer dan 6 beaufort moet het werk op hoogte worden stilgelegd.

Opstelling van de ladder Er bestaan twee eenvoudige methodes om de juiste opstel lingshoek van een ladder te controleren. 1) Een persoon gaat zijdelings tegen de ladder staan, met zijn scheenbeen tegen de onderste sport. Als de ladder correct opgesteld is, moet hij de ladderboom met zijn elleboog kunnen raken als hij zijn arm buigt. 2) Een persoon gaat met zijn gezicht naar de ladder staan en zet de tippen van zijn schoenen tegen de ladderbo men. Als de ladder correct opgesteld is, kan hij de sport op armhoogte met gestrekte arm vastnemen. 3) Een juiste opstellingshoek is geen afdoende garantie dat een ladder stabiel staat. Ook de stevigheid van de bodem waarop de ladder staat, de wrijvingscoëfficiënt tussen de laddervoeten en de bodem, de wrijvingscoëfficiënt tussen het steunpunt van de ladder en het element waartegen ze aanleunt, zijn belangrijke factoren die de stabiliteit bepalen. De ladder boven- en onderaan vast maken, is dan ook het meest doeltreffende middel om de stabiliteit te verzekeren.

De zijdelingse stabiliteit De minimale breedte b van de ladderbasis of van de stabili satiebalk wordt berekend met de volgende formule:

b = b1 + 0,15 x l Daarbij geldt: b = minimale breedte van de stabilisatiebalk of van de lad derbasis in m b1 = normale breedte van de ladder in m l = lengte van de ladder in m.

Min. 1m!

NEEN !

JA !

ROOF BELGIUM • MA ART 2014 •

Ook door antislipstroken aan te brengen op de bovenste steunpunten van de ladder kan vermeden worden dat de ladder zijdelings wegglijdt. Hierbij moet opgemerkt wor den dat artikel 7 van het KB van 31.08.2005 eist dat elke ladder ofwel wordt vastgemaakt ofwel voorzien is van an tislipstroken (ladderschoenen).

Arbeidsmiddelen voor werken op hoogte (deel 1)

Lengte van de ladder en hulpstukken bij het opstellen Artikel 9 van het KB van 31.08.2005 stelt dat toegangslad ders voldoende hoog boven het toegangsniveau moeten uit steken. Het is wenselijk dat een ladder die naar een hoger niveau leidt, minstens 1 m boven het te betreden oppervlak uitsteekt. Dikwijls is het moeilijk om een ladder op een veilige ma nier op te stellen en dan kunnen aangepaste hulpmiddelen een oplossing bieden. In een ander artikel in deze uitgave vindt u daarvan enkele voorbeelden.

Specifieke laddertypen Naast de reeds aangehaalde algemene eisen, kunnen bij komende eisen opgelegd worden aan enkele specifieke laddertypen.

1) Dubbele ladder Een dubbele ladder moet aan de top verbonden zijn door verbindingsscharnieren. De spreidstand van de ladder moet verzekerd worden door kettingen of starre verbindin gen, zoals beugels of staven. Bij dubbele ladders die voldoen aan de norm EN-131-1, moet het verbindingsmechanisme de spreidstand verzekeren. De veiligheidsvoorschriften voor dit laddertype worden uitgebreid besproken in NAVB dossier 118.

2) Schuifladder Een schuifladder wordt gebruikt om grotere hoogten te bereiken. Ze bestaat meestal uit twee of drie delen. Als de bovenste steunpun ten van een lange ladder van wielen voorzien zijn, verloopt het uitschuiven vlotter, want de steunpunten kunnen dan tegen de steunwand omhoog worden gerold. Bij het gebruik van schuifladders moet er altijd op gelet worden dat de laddergedeelten elkaar voldoende overlap pen (twee of drie sporten, volgens de instructies van de fabrikant). Sommige constructeurs plaat sen een blokkeerpen op schuifladders, waardoor de maximale uitschuiflengte beperkt wordt. Er bestaan twee soorten schuifladders: • Schuifladders die met de hand uitge schoven worden en waar aan het uitschuifbare deel haken bevestigd zijn die op de sporten van het onderste deel steunen. Dit model uitschuifbare ladder kan gemakkelijk omgevormd worden tot een dubbele ladder. Als de gebruiksvoorschriften van de constructeur het toelaten, kunnen de aparte delen ook als enkele ladders worden gebruikt. Meestal zal dit echter niet het geval zijn omdat het uitschuifbare deel niet breed genoeg is om de stabiliteit te verzeke ren.

• Schuifladders die voorzien zijn van een optrekinrich ting met een touw. Deze ladders moeten altijd met het optrektouw naar de gebruiker toe worden geplaatst. Als de ladder omgekeerd geplaatst wordt, dan ondergaan de beugels die de laddergedeelten met elkaar verbinden ter hoogte van de ladderbomen, te grote krachten wanneer de ladder wordt beklommen.`

3) Platformladder Een platformladder wordt gebruikt om werken op een beperkte hoogte uit te voeren waarbij men de beide handen vrij moet hebben, bijvoorbeeld bij het plaatsen van verlichtingsarmaturen. Belangrijk bij een platformladder is dat de beschermbeugel hoog genoeg boven het werkplatform aangebracht is (circa 1 m erboven), zodat hij voldoende be scherming biedt. De sporten van de ladder zijn bij voorkeur ook voorzien van groeven, zodat ze niet glad zijn. Uiteraard kan een platformladder en kel gebruikt worden op een stabiele ondergrond (bijvoorbeeld beton).

4) Vaste ladder Bij gebruik van een vaste ladder (bijvoorbeeld in schachten, kokers, op ketels, schoorstenen) moet steeds een kooi ge plaatst worden als valbescherming. Deze kooi mag slechts op 2 m hoogte beginnen, zodat de ladder vrij betreden kan worden. Als er geen kooi geïnstalleerd kan worden, moet een persoonlijke valbescherming wor den gebruikt. Op de vaste ladder wordt dan bij voorkeur een rail voorzien waarop een antivaltoestel loopt dat verbonden wordt met de anti-valgordel van de gebruiker.

5) Trapladder Bij trapladders is het belangrijk dat de steunbeugel aan het platform minstens 60 cm hoog is. Hierbij gaat de voorkeur uit naar ladders die een steunbeugel hebben met een op bergvakje (handig voor gereedschap). Bij het dichtklappen mag een trapladder geen risico op geknelde vingers met zich meebrengen. Treden met kunststof stootranden kun nen kwetsuren aan de benen veroorzaken. Een trapladder die regelmatig verplaatst moet worden, heeft bij voorkeur verende wielen. Een onbelaste ladder kan gewoon verreden worden. Als er een persoon op de ladder staat en de ladder dus belast wordt, zakken de wielveren door, zodat de lad der op de ladderschoenen gaat steunen.

ROOF BELGIUM • MA ART 2014 •

Word erkend ® Derbigum -plaatser! U bent zelfstandig dakdekker en wilt net dat tikkeltje meer kunnen aanbieden aan uw klanten? Volg een van onze gratis praktijkopleidingen en word lid van een ijzersterk team:

Derbigum.Net U wilt ? ✔ ✔ ✔ ✔ ✔

Prospecten genereren Vertrouwen versterken Meer contracten afsluiten Kosten verminderen Vaardigheden vergroten

Binnen de verschillende groepen in het DERBIGUM.NET helpen wij u hierbij.

Arbeidsmiddelen voor werken op hoogte (deel 1)

Zo best niet !

Onderhoud van de ladders

2) Metalen ladder

De kwaliteit van de ladder kan o.a. verslechteren door slijtage, ouderdom of blootstelling aan allerlei weersom standigheden. Een regelmatig nazicht en degelijk onder houd van de ladder is dus zeker nodig. Om dit alles vlot te laten verlopen is het uiteraard aangewezen om de ladders te nummeren en hiervan een register bij te houden. Een degelijke en systematische controle van alle ladders in de onderneming gebeurt minstens tweemaal per jaar.

Een stalen ladder is onderhevig aan corrosie en moet dan ook geschilderd, gegalvaniseerd of op een andere manier tegen roest beschermd worden. Ook aluminium ladders kunnen corroderen onder invloed van scheikundige pro ducten. De sporten moeten regelmatig gereinigd worden.

Enkele belangrijke controlepunten zijn: • de bevestiging van de sporten in de ladderbomen; • de eventuele vervorming van bomen en sporten; • de toestand van sporten en ladderbomen: - corrosie bij stalen ladders; - barsten bij houten ladders; - breuken bij polyester ladders. Defecte ladders moeten onmiddellijk gemerkt en weggeno men worden, zodat ze niet meer gebruikt kunnen worden. Ladders worden bij voorkeur hersteld door de fabrikant zelf. Ladders die niet meer hersteld kunnen worden, moe ten onmiddellijk vernietigd worden. De aard van het onderhoud en de specifieke controlepun ten hangen o.a. af van het materiaal waaruit de ladder bestaat.

1) Houten ladder Een houten ladder moet altijd op mogelijke fouten ge controleerd kunnen worden en daarom mogen houten ladders niet worden behandeld met vulmiddelen of bedek kingsmiddelen die eventuele fouten kunnen verbergen. Ze moeten ook beschut worden tegen zon en regen. Ze worden bij voorkeur horizontaal hangend of rechtstaand (verticaal) opgeborgen en niet tegen de grond gelegd. De horizontale ophanging gebeurt bij voorkeur door de onderste ladder boom op drie muurhaken te laten rusten, terwijl de boven ste ladderboom door één haak wordt tegengehouden.

De antislipgroeven in de treden en de sporten zijn meestal zo klein dat ze vlug glad worden door vuilophoping. Ook hieraan moet bij het onderhoud aandacht worden besteed.

3) Kunststofladder Bij een kunststofladder - die vervaardigd is uit met glasve zel versterkt polyester - is het onderhoud beperkt. Toch is het aangewezen om de ladder regelmatig te reinigen met water en zeep.

Controle van ladders Op dit ogenblik stelt de Belgische wet dat ladders regelma tig gekeurd moeten worden door een “bevoegd” persoon. Dat houdt in dat een onderneming haar ladders kan laten keuren door een externe dienst voor technische controle, maar dat dit geen absolute vereiste is. Een ladder mag ook gekeurd worden door een persoon die door de werkgever is aangesteld. In dat geval moet de werkgever ervan over tuigd zijn dat die persoon voldoende kennis en ervaring heeft met ladders om de keuring op een correcte manier uit te voeren. De persoon die een ladder keurt, maakt ook een verslag op van zijn bevindingen.

Literatuur: Bundel Nr 125 – NAVB: Arbeidsmiddelen voor het uitvoeren van werken op hoogte

ROOF BELGIUM • MA ART 2014 •

Veilig gebruik van ladders

Enkele hulpmiddelen om wegschuiven of omslaan te voorkomen Een metalen ladder is meestal vervaardigd uit een aluminiumlegering of uit staal. Het nadeel van metalen ladders is echter dat ze gemakkelijker wegschuiven, schommelen of omslaan dan houten ladders. Daarom is het raadzaam de ladder bovenaan vast te maken en de industrie biedt ons daarvoor intussen heel wat interessante oplossingen en hulpmiddelen. Hetzelfde geldt voor hulpmiddelen om te voorkomen dat de ladder onderaan zou wegglijden. Hieronder enkele interessante voorbeelden…

Toplocker voorkomt schuiven en omvallen Het vastmaken (borgen) van een ladder om omvallen en wegschuiven te voorkomen is uiteraard de beste manier om de stabiliteit te garanderen. De Belgische Wet (ARAB art. 43 bis) verplicht dit trouwens voor ladders van meer dan 25 sporten. Het met een touw of riem bevestigen van de ladder aan goot of panlat maakt de werksituatie niet echt veiliger, maar gelukkig werden er intussen wel speciale hulpmiddelen ontwikkeld en op de markt gebracht die dat doel wél realiseren. De Nederlandse oud-pannendekker George de Vries van Veiligheid Innovatie Ontwikkeling Bedrijf (VIOB) uit Haar lem bijvoorbeeld speelde hierop in door de Toplocker te ontwikkelen. Een hulpmiddel waarmee ladders aan de bo venzijde aan dakgoten, dakkapellen en dakranden kunnen worden bevestigd. Dit systeem bestaat uit een combinatie

Voordat de Toplocker kan worden gebruikt, moet eerst de stelpoot worden ingesteld op de breedte van het object waaraan de ladder wordt vastgemaakt. Vervolgens wordt de geleiderail aan de bovenzijde over de ladderboom ge schoven totdat de onderzijde van de ladderborger de goot of dakrand raakt. Door de kunststof knoppen aan te draaien, wordt het geheel tenslotte vastgezet. Het systeem kan wor den toegepast op zowel rechte en schuine dakranden als op dakgoten met verschillende breedtes en de ladderborger past op elke gangbare professionele ladder (is geschikt voor alle maten rechthoekige ladderbomen). Een van de belangrijkste aspecten is zeker ook dat er een geleiderail meebe weegt tijdens het doorbui gen van de ladder als deze wordt beklommen, zonder dat dit ten koste gaat van de borging.

gebruik Toplocker

van een verstelbare aluminium huls voor de ladderboom en een klem waarmee de huls - inclu sief ladder - wordt vastgezet. De as waarmee de ladderborger uiteindelijk wordt geborgd, is in hoogte verstelbaar. Per lad der zijn er twee ladderborgers nodig: één links en één rechts.

ROOF BELGIUM • MA ART 2014 •

Veilig gebruik van ladders

Altrex ladderuitstap Je kan natuurlijk voorkomen dat de ladder zou gaan wegglijden of omval len, maar ook om veilig op en af te lad der te stappen bestaan er interessante hulpmiddelen, zoals de ladderuitstap van Altrex. Met dit systeem kan men namelijk op veilige manier, zonder zijwaartse beweging, met behulp van een ladder een plat of hellend dak be treden en weer verlaten.

Ladderanker Big Foot Systems Linum Europe NV uit Kuurne ver deelt een product dat eveneens voor komt dat de ladder zou wegglijden of omvallen, maar dan wel aan de onderkant. De antislip laddermat van Big Foot Systems is een eenvoudige basisbeveiliging voor ladders. Met een diameter van 600 mm en een dikte van 50 mm beperkt deze antislipmat mee de risico’s dat een ladder zou wegglijden of wegzakken in mulle of onverharde ondergronden. De mat voorkomt anderzijds ook eventuele beschadigingen aan gevoelige onder gronden en dakbedekkingen. De Big Foot Systems antislipmat (LAC-729) is bovendien voorzien van een handige handgreep om hem op te nemen en te verplaatsen.

De ladderuitstap bestaat uit een alu minium buisconstructie die te beves tigen is op alle professionele ladders van Altrex. Hij wordt aan de ladder punt bevestigd, aan de twee bovenste sporten van de ladder. De opstaande buizen geven steun bij het open afstappen van het dak. Met de ladder borger kan de ladder dan samen met

de ladderuitstap geborgd worden aan de dakrand.  Deze ladderuitstap mag alleen gebruikt worden in combinatie met een Altrex ladder maar is ook te gebruiken in combinatie met een (Altrex) dakrandbeveiliging, waarin de ladderuitstap dan ingepast kan worden. ■

Altrex ladderuitstap in combinatie met dakrandbeveiliging

Het meest gespecialiseerde bedrijf in het zuigen en blazen van dakgrind

• • • • • • •

Zuigen en blazen van ballastgrind tot op grote hoogte • Blazen van grind 16/32 Efficiënte en verantwoorde afvoer van grind tot een korrelgrootte van 30/60 Aanleggen van extensieve daktuinen Het verwerken van andere droge stoffen, zoals zand, daktuinsubstraat en kleikorrels Op maat uitgevoerde speciale projecten Eigen transport tot 23Ton (ideaal voor kleine werven in stedelijk gebied) Voor de uit te voeren werkzaamheden speciaal ontworpen zuigen blaaswagens

Peter Coolkens • tel: 03 314 29 03 • fax: 03 315 19 03 • e-mail: info@fihuma.be

ROOF BELGIUM • MA ART 2014 •

Wetenschap

Vochtproblemen in hellende daken voorkomen Het risico op inwendige condensatie in hellende daken is in grote mate afhankelijk van de keuze van het onderdak en de lucht- en dampdichtheidsprestaties van de dakopbouw. Dit onderwerp kwam reeds uitgebreid aan bod in de Infofiche nr. 12 uit 2004. Naar aanleiding van een recent onderzoek werd er intussen een nieuwe classificatiemethode voor onderdaken en de luchtdichtheid van geïsoleerde hellende daken ingevoerd. Deze classificatie heeft tot gevolg dat men bij de isolatie van een hellend dak voortaan ook zal moeten zorgen voor de luchtdichte afwerking ervan.

Keuze van het type lucht- en dampscherm voor geïsoleerde hellende daken aan de hand van het type onderdak en het binnenklimaat

Historiek De tot op heden in de WTCB-docu menten gehanteerde grondslag voor het hygrothermische ontwerp van hellende daken werd gelegd in de ja ren 70 en 80.

Om te garanderen dat er bij de keuze van het onderdak en het lucht- en dampscherm voldoende rekening gehouden zou worden met de reële graad van luchtdichtheid, werd er een pragmatische classificatie ontwikkeld met drie luchtdichtheidsniveaus.

Op basis van een recent onderzoek in samenwerking met de UGent heeft het WTCB – na overleg met de sector via het TC Dakbedekkingen – beslist om deze methodiek enigszins te ac tualiseren.

De klasse L0, waarbij er geen aandacht geschonken wordt aan de luchtdicht heid, is – gelet op het ermee verbon den schaderisico – in principe niet meer aanvaardbaar voor verwarmde gebouwen.

Luchtdichtheidsklassen voor hellende daken

De klasse L1 laat toe om een theore tisch luchtdichtheidsniveau te berei ken en dit, door het respecteren van een aantal eenvoudige basisregels (zie lang artikel).

In het verleden ging men er vaak ver keerdelijk vanuit dat het volstond om een lucht- en dampscherm te voorzien om de luchtdichtheid van het dak te waarborgen. Hierbij werd uit het oog verloren dat de nagestreefde lucht dichtheid mede valt of staat met de correcte afwerking van de voegen en de aansluitingen. Dit is een van de redenen waarom er in de vernieuwde methodiek eveneens de nodige aan dacht besteed wordt aan de continu ïteit van het lucht- en dampscherm. archief Roof belgium

ROOF BELGIUM • MA ART 2014 •

De klasse L2 kan ten slotte verkregen worden na de uitvoering van een pres surisatieproef. Een dergelijke proef heeft tot doel om onvermijdelijke lek ken op te sporen en deze in de mate van het mogelijke te corrigeren. Door de beheersing van het uitvoerings proces zou men een systematische beproeving op termijn kunnen ver mijden.

EPDM RUBBER TOP in dakafdichting • Totaal gamma EPDM-afdichtingssystemen voor platte daken • Topkwaliteit: dé nummer 1 in België • Blijvend elastisch, waterdicht en onderhoudsvrij

UW COMPLEET PROFESSIONEEL EPDM SYSTEEM

• Fabriekswaarborg: 10 jaar/ levensduur 50 jaar www.resitrix.be

Vraag het garantie-certificaat aan voor uw project! Waterdicht onder alle omstandigheden

07/2247

EPDM RUBBER

THE BEST WATERPROOFING SYSTEM

Gewapende zekerheid ... $

Uw plat dak 50 jaar later nog even waterdicht als de eerste dag

TECH-INFO

08/2527

NIEUW

""""""" WIN TOT 70% TIJD DANKZIJ DE VOORAF KLAARGEMAAKTE NAADVERBINDING IN DE FABRIEK !!!

+32 (0)9 321 99 21

HIGH-TECH EPDM EXPERIENCE

ALSTUBLIEFT

Met een juiste bescherming teg EPDM rubbersysteem zorgt u v

EPDM rubbersysteem Bewezen kwaliteit tot meer dan 50 jaar Veelzijdig en toepasbaar op alle types ondergrond RESISTIT E SK is blijvend elastisch Geen vuur nodig, geen kans op brand! Gemakkelijk te verwerken dankzij de innovatieve zelfklevende laag • Energie-efficiënte en ecologische bouwoplossing • Waterdichte garanties • • • • •

Nu ook 1 m bre

gen vocht dankzij met Resistit E SK, voor een gezonde, duurzame woning

k op eed!

Bewezen kwaliteit tot meer dan 50 jaar Al meer dan 30 jaar op de Belgische markt! Een bewezen kwaliteit waarbij deze EPDM waterdichting wordt gekenmerkt door een verwachte levensduur van meer dan 50 jaar! Veelzijdig en toepasbaar op alle types ondergrond De plaatsing van RESISTIT E SK is eenvoudig en snel en is, dankzij de blijvende flexibiliteit, te verkleven op alle types ondergrond. RESISTIT E SK is blijvend elastisch Zeer hoge elasticiteit tot 400 %. Zeer sterk en scheurvast, ook na vele jaren.

Geen vuur nodig, geen kans op brand! RESISTIT E SK wordt geplaatst zonder open vlam. Gemakkelijk te verwerken dankzij de zelfklevende laag De ondergrond primeren met FG35, de PE-beschermfolie verwijderen en aandrukken. Voor toepassing in de goten worden de overlapverbindingen gelast met hete lucht. EPDM-rollen op maat van uw project De stroken worden geleverd in verschillende breedtes, nu ook op 1m breedte. U hoeft deze zelf niet meer op maat te versnijden. Tijdswinst dankzij het gebruik van RESISTIT E SK. Energie-efficiënte oplossing RESISTIT E SK kan aangewend worden voor zowel vocht- als lucht afdichtingsmembraan. Luchtdicht bouwen is de perfecte aanvulling op een efficiënte isolatie, om op een relatief simpele wijze beter te scoren in de E-waarde van een woning. Een ecologische bouwoplossing EPDM bevat geen weekmakers, chloor verbindingen of andere schadelijke chemicaliën. Daarbij komt nog dat EPDM volledig recycleerbaar is. Waterdichte garanties Dankzij de SBS bitumenlaag kan RESISTIT E SK gelast worden met hete lucht, waardoor twee banen perfect aan elkaar kunnen gesmolten worden: de naad is altijd en blijvend waterdicht.

Voor meer informatie of voor een gratis opleiding kan u terecht bij uw verdeelpunt, of bij I.R.S-Btech via info@irs-btech.be

I.R.S-Btech nv-SA - Europalaan 73 - BE-9800 Deinze Tel. +32 (0)9 321 99 21 - Fax +32 (0)9 371 97 61 E-mail info@irs-btech.be - www.irs-btech.be

Zelfklevend aluminiumgewapend dampscherm

World Champion Ironman Hawaï 2013

Frederik Van Lierde 3,86 km

180,2 km

42,195 km

• Winnaar Abu Dhabi International Triathlon 2011, 2013 • Winnaar Ironman Nice 2011, 2012, 2013 • Winnaar Ironman Hawaï 2013 Powered by

+32 (0)9 321 99 21 I.R.S-Btech groendaksystemen op maat HET IDEALE ALTERNATIEF VOOR LOOD EN ZINK

WAVE De nieuwe, zelfklevende EPDM-loodvervanger

EPDM RUBBER Wetenschap

TOP in dakafdichting

Isoleert u al luchtdicht?

• Totaal gamma EPDM-afdichtingssystemen voor platte daken • Topkwaliteit: dé nummer 1 in België

UW COMPLEET PROFESSIONEEL EPDM SYSTEEM

• Blijvend elastisch, waterdicht en onderhoudsvrij • Fabriekswaarborg: 10 jaar/ levensduur 50 jaar www.resitrix.be

Vraag het garantie-certificaat aan voor uw project! Waterdicht onder alle omstandigheden foto archief Roof belgium

07/2247

Vernieuwde methodiek om vochtproblemen te vermijden De luchtdichtheid van de dakopbouw is zonder twijfel een zeer belangrijke parameter. Dit geldt echter evenzeer voor de keuze van het onderdak. Om de drogingscapaciteit van het dak niet in het gedrang te brengen, wordt aanbevolen enkel te werken met dampopen onderdaken, d.w.z. van het type S1 (Sd,onderdak ≤ 0,5 m) of het type S2 (Sd,onderdak ≤ 0,05 m). Onderdaken met een Sd-waarde van meer dan 0,5 m worden momenteel ten stelligste afgeraden.

EPDM RUBBER

Tabel (pag.18) geeft weer hoe men het type lucht- en damp scherm voor geïsoleerde hellende daken kan bepalen aan de hand van het type onderdak en het binnenklimaat.

Besluit Dit korte artikel licht reeds een tipje van de sluier op over de vernieuwde methodiek om vochtproblemen in hellende daken te vermijden. In de lange versie zal dieper ingegaan worden op de keuze van het onderdak en de lucht- en dampdichtheidsprestaties van de dakopbouw.

Gewapende zekerheid ...

Dit artikel werd ook gepubliceerd in het magazine WTCBContact 2013/3. Voor meer informatie over dit artikel kan u terecht op www.wtcb.be, rubriek dossiers. nr. 2013/3.5

Met dank aan : - F. Dobbels, ir.-arch., projectleider, afdeling Energie en gebouw, WTCB - P. Steskens, dr. ir., projectleider, laboratorium Energie karakteristieken, WTCB - A. Janssens, dr. ir.-arch., UGent ■

Goed isoleren is een must, maar luchtdicht isoleren is nog beter. Zo ben je er immers zeker van dat er geen warmte meer verloren gaat door spleten en kieren en BEST voor WATERPROOFING SYSTEM hoef je niet THE te vrezen condensatieproblemen. Met Vario Xtra lanceert ISOVER de extra efficiënte totaaloplossing voor luchtdichting van geïsoleerde daken en muren. Uniek en innovatief doordat het vochtregulerend dampscherm met klittenband ALSTUBLIEFT TECH-INFO bevestigd wordt. Gedaan dus met het afplakken van de Unietgaatjes. w p l a tBovendien d a k staat gebruiksgemak centraal: één persoon kan 5 0 j a a r l a alles t e r plaatsen. Bijhorende kleefband en speciale dichtingskit nog even waterdicht maken het systeem compleet.

als de eerste dag

HIGH-TECH EPDM EXPERIENCE

Om vochtproblemen als gevolg van waterdampdiffusie doorheen het dak te vermijden, dient men erop toe te zien dat de dampdiffusieweerstand van de samenstellende la gen van binnen naar buiten toe afneemt. De lagen die zich aan de warme zijde van de isolatie bevinden, moeten met andere woorden over voldoende dampremmende eigen schappen beschikken (d.w.z. fungeren als dampscherm).

08/2527

NIEUW

Schrijf u in voor gratis ISOVER-opleidingen www.isover.be/opleidingen

""""""" WIN TOT 70% TIJD DANKZIJ DE VOORAF KLAARGEMAAKTE NAADVERBINDING IN DE FABRIEK !!!

Vario Xtra, Xtra eenvoudig, Xtra veilig

+32 (0)9 321 99 21

Roof Belgium opl nl 94x285.indd 1

ROOF BELGIUM • MA ART 2014 •

30/12/13 10:07

Wetenschap

Milieu-impact van platte daken De opbouwen, samenstellingen en constructiemethoden voor platte daken zijn velerlei. Om een beter inzicht te krijgen in de technische oplossingen die vanuit milieuoogpunt de voorkeur genieten, tracht dit artikel aan de hand van levenscyclusanalyses (LCA) een idee te geven van de milieu-impact van een aantal courant in België gebruikte platte-dakopbouwen.

Opzet van de studie LCA is een techniek om de milieu-impact van producten, gebouwelementen of gebouwen te kunnen kwantificeren tijdens hun verschillende levenscyclusfasen. Deze LCAstudie werd uit-gevoerd voor 1 m. van een niet-toegankelijk plat dak met een overspanning van 6 m en een U-waarde van 0,2 W/m.K. Als evaluatieperiode werd een levensduur van 60 jaar voor het gehele dak verondersteld met een eenmalige vervanging van de dakafdichting en de binnen afwerking. Als referentiedak beschouwden we een warm plat dak met een betonnen dakvloer, een dampscherm, een PUR-isolatie laag en een afdichting uit een dubbele laag poly-meerbitu men (opstelling 1 in de grafiek). Daarnaast werden een aan tal courant toegepaste alternatieven met een verschillende afdichting (EPDM of PVC), isolatielaag (rotswol, cellenglas of EPS), dakvloer (hout of staal) en/of plafondafwerking (gipspleister of gipskartonplaat op houten of metalen on derstructuur) geanalyseerd. Het type afschotlaag (hel lingsbeton of houten latten) en dampscherm (bitumineus of PE-folie) en de bevestigingswijze van de isolatie en de dakafdichting (gevlamlast, gelijmd, mechanisch bevestigd of losliggend met ballast) werden aangepast aan de gekozen dakopbouw. In dit artikel wordt een selectie van 6 van de 13 varianten uit de studie besproken.

De verschillen in milieu-impact van daken die geïsoleerd werden met PUR (1), rotswol (2) of cellenglas (3), is vooral te wijten aan de verschillende lambdawaarden en dichtheden van de betrokken isolatiematerialen (meer of minder ma teriaal nodig per m.) en eventueel aan de bevestigingswijze van de isolatie (bv. cellenglas in warm bitumen).

De LCA-resultaten geven de milieu-impact van de be schouwde alternatieven weer in ReCiPe-milieupunten (*) (zie grafiek) en tonen aan dat de onderlinge verschillen

De globale milieu-impact van het platte dak is hoger bij toepassing van gelijmde kunst-stofafdichtingen (5) dan bij gevlamlaste polymeerbitumenafdichtingen (1, 2 en 3). Dit is echter vooral te wijten aan de noodzakelijke vervanging van de onderliggende isolatielaag die beschadigd werd bij de vervanging van de gelijmde dakafdichtingen (EPDM en PVC). Bij een polymeerbitumenafdichting wordt er daaren

(*) De ReCiPe-methode laat toe om de impact op 17 individuele milieu-impactindicatoren te berekenen en deze te groeperen tot een eengetalscore (uitgedrukt in punten). Hoe hoger de score, hoe groter de milieu-impact.

Deze studie werd uitgevoerd in het kader van de Technologische Dienstverlening Duurzaam bouwen en duurzame ontwikkeling in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, met de financiële steun van InnovIRIS.

Invloed van de verschillende dakonderdelen

meestal beperkt zijn. We kunnen niettemin stellen dat daken met een betonnen dakvloer (zonder druklaag op de welfsels; opstellingen 1 t.e.m. 4) een lagere milieu-impact hebben dan de alternatieven met een houten (5) of stalen (6) dakvloer. Dit verschil is vooral te wijten aan de hogere impact van de stalen of houten onderdelen, alsook aan de aangepaste plafondafwerking (gipskartonplaten op een houten of metalen onder-structuur in plaats van gespoten gipspleister). Het weglaten van de binnenafwerking doet de milieu-impact logischerwijs dalen (bv. - 15 % bij sta len daken). Indien aan de alternatieven met welfsels een druklaag toegevoegd wordt, stijgt de milieu-impact van de betonnen dakvloer met ongeveer 50 %, wat het verschil tussen de betonnen, houten en stalen daken verkleint.

ROOF BELGIUM • MA ART 2014 •

Wetenschap

tegen enkel een nieuwe toplaag bovenop de bestaande dakafdichting gevlamlast en blijft de isolatielaag behou den. Losliggende daksystemen met ballast (4), mechanisch bevestigde dakafdichtingen (6) of toekomstige nieuwe uitvoeringswijzen kunnen hiervoor een oplossing bieden.

Conclusie

foto's archief Roof belgium

Levenscyclusanalyses van een aantal courante varianten voor platte daken in België tonen aan dat de keuze voor een specifieke dakopbouw en de uitvoering ervan belangrijk kunnen zijn vanuit milieuoogpunt. Zo kan de toepassing van losliggende of mechanisch bevestigde daksystemen voorkomen dat men bij de renovatie van een kunststof afdichting ook de isolatie moet vervangen. Materiaalbe wust bouwen, zonder in te boeten aan technische en func tionele prestaties, is hierbij de boodschap.

Dit artikel werd ook gepubliceerd in het magazine WTCBContact 2013/3. Voor meer informatie over dit artikel kan u terecht op www.wtcb.be, rubriek dossiers. nr. 2013/3.6 Met dank aan : A. Janssen, dr. wet., projectleider, laboratorium Duurzame ontwikkeling, WTCB ■

ONLINE VERKOPING wegens STOPZETTING in opdracht van belanghebbenden,

Dakwerken Geudens Zandhoefstraat 76 - 2440 Geel VERREIKER “Manitou” MRT 3050 Turbo (‘07), cap. 30 m / 5000 kg; hydr. hijslier, vorkenbord en manbak “Manitou”; KNIKWIELLADER “Volvo” L40B-TP/S (‘04), cap. 5000 kg; lichte vrachtwagen “MercedesBenz” G290D Turbo; DIEPLADER “Nooteboom” (‘09) v.v. zwanenhals, hydr. verstelbare rampen; BAANTREKKER “Scania” R560 (‘09); alle terrein HEFTRUCK “Manitou” M30-4, diesel; VOORRADEN dakpannen, nokpannen, golfplaten, dakvensters “Fakno”; mobiele alu stelling “Altrex” en gegalvaniseerde gevelstelling “Layher”; diverse AANNEMERSMATERIALEN w.o. compressoren, atelierknechten, zink- en koperplaten, veiligheidsgordels, voorraad roofing en isolatie, lasapparaten, steenzaag, afkortzagen en slijpmolens, dakladders, wegsignalisatie, muurekken, onderdakplaten “Eternit”, handgereedschappen; autohefbrug “Ravaglloll”; CABRIOLET “Audi” A4 (‘05); etc.

BIEDEN UITSLUITEND VIA INTERNET SLUITING: donderdag 27 MAART vanaf 14u00 BEZICHTIGING: dinsdag 25 maart van 9u00 tot 16u00 FOTO’S / CATALOGUS/ INFO beschikbaar op onze website

www.TroostwijkAuctions.com

ROOF BELGIUM • MA ART 2014 •

Testwerven moeten theorie aan praktijk toetsen

Impact lage-energie-renovatie in kaart gebracht Om de impact van de lage-energie-renovatie in harde cijfers te kunnen gieten, hebben de fabrikanten Wienerberger en Recticel Insulation een samenwerking opgezet met de afdeling bouwfysica van het departement burgerlijke bouwkunde (KU Leuven). Onder het motto “meten is weten” worden op deze projecten – gedurende een voldoende lange periode – voor en na de werken het wooncomfort, het energieverbruik, de luchtdichtheid en de bouwknopen nauwlettend gemeten en opgevolgd.

na de renovatie

Hoe brengt men in een doorgedreven verbouwing architec tuur, wooncomfort, energie-efficiëntie en duurzaamheid samen tot een sluitend geheel ? Welke invloed heeft een ingrijpende renovatie van dak en gevel met kwaliteitsvolle isolatie en een afwerking met kleipannen op het wooncom fort en de energie-efficiëntie ? Welke graad van luchtdicht heid kan daarbij worden bereikt ? Hoe en in welke mate zijn bouwknopen aan te pakken ? Welke investeringskost vergt een stapsgewijze verbetering van het E-peil ?

ROOF BELGIUM • MA ART 2014 •

Een heleboel prangende vragen waarop de fabrikanten Wienerberger en Recticel Insulation antwoorden willen vinden door - in samenwerking met de KU Leuven en archi tect Cyndie Hanssens (avdk architecten) - in Spiere een test werf op te starten. Op dit project worden alle belangrijke parameters opgemeten en op de voet gevolgd, terwijl intus sen in Mechelen al een tweede testwerf werd opgestart.

Dakdekker verantwoordelijk voor volledige afwerking De vrijstaande, gedeeltelijk onderkelderde woning in het West-Vlaamse Spiere dateert van circa 1900 en is opgetrokken met een volsteense muur. De structuur was technisch nog in goede staat, maar het dak en de muren waren niet geïsoleerd. Bovendien had de wo ning te kampen met serieuze problemen ten gevolge van opstijgend vocht en schimmelvor oude situatie ming door koudebruggen. Zowel esthetisch als energetisch drong een grondige renovatie zich dus op. De opdrachtgever wou evenwel een aantal authentieke elementen kost wat kost behouden, de mooie gewelven, de aangename hoogte van de gelijkvloerse ruimtes en het volume van de mansarde. Een isolatie langs de binnenzijde kwam dus niet in aanmerking. Verder drong hij ook aan op een duurzame renovatie die het volume extra in de verf moest zetten. In samenspraak met de architect viel de keuze op een Plato kleidakpan als dakafwerking en een Façatile kleipan voor de gevel. Deze pannen van Koramic sluiten immers naadloos op elkaar aan, zodat de gevel zich ogenschijnlijk tot een dakvorm zal plooien als één mooi geheel. Een extra voordeel is dat de dakdekker de complete afwerking op zich kan nemen, wat zowel het budget als de timing ten goede komt.

Energetische aanpak Om tot een lage-energie-renovatie te komen, werd om te beginnen op de draagconstructie van het dak 20 cm Po werroof isolatie (2 lagen van 10 cm) geplaatst, een systeem van harde platen in Taufoam by Recticel met een verbeterd brandgedrag. Het sarkingdak dat zo tot stand kwam, werd afgewerkt met kleidakpannen.

Your best protection for durable roofs

Sika Rooﬁng Membranes één-laagse PVC en FPO dakmembranen meer dan 100 jaar ervaring in waterdichting ruim aanbod daksystemen voor zowel nieuwbouw als renovatie plaatsing door erkende professionele aannemers

www.sika.be

bioscooptickets

140427

GRATIS

an bij aankoop v €250 SUPRA liquide producten Ontdek ze nu. Contacteer ons voor meer info op 09/355 74 54 of via info@deschacht.eu of kom langs in 1 van onze filialen.

www.deschacht.eu

Wij staan klaar om samen te werken. 140427ADV-Supra-Roof.indd 1

19/02/14 09:10

PROFIELPLAAT SPECIALE POSTEN www.trapezblech-preis.de vanaf

1,49€

De Nationale Raad van Dak- en Dichtingswerken nodigt u uit op haar

1e Belgian ROOF DAY Woensdag 5 november 2014

PRODUCTIE OP MAAT BOVENDIEN EERSTE KEUS:

» dak- & wandprofielen

(geïsoleerd en niet geïsoleerd)

» metaaldakpannen » golfplaten » lichtstraten » alle accessoires

Belgian ROOF DAY

4,99 €

vanaf 501m² (tous les prix au m2 hTVA)

UW NIET BINDENDE AANBIEDING

+352 99 73 23-37 of info@o-metall.com ADVIES & VOORRAADVERKOOP

Ma. - Vr.: 8 - 12 uur & 13 - 17 uur

www.o-metall.com Hauptstross 7 | L-9753 Heinerscheid

vervangt

Dag van het Dak en Roof City

• Vakbeurs en netwerkevent van het jaar voor dakdekkers, dakafdichters, fabrikanten, architecten, voorschrijvers en vakmannen uit de dakensector... • In de ruime hallen van Brussels Kart Expo van 10.30 u tot 20 u. • Gratis toegang tot meer dan 120 standen. • Gemoedelijke sfeer met gratis buffetten en drank. • Mis ook de “wedstrijd voor de beste jonge dakdekker” en de daverende slotshow niet. Meer informatie en inschrijvingen voor dit unieke evenement via www.belgianroofday.be. Wie niet wil ontbreken als standhouder kan terecht bij Steve Caufriez - tel. (02) 545 57 25 of via mail: steve.caufriez@confederatiebouw.be

Roofbelgium Adv.Belgian Roof Day_NL 2014.indd 1

10/04/14 16:46

Testwerven moeten theorie aan praktijk toetsen

De wanden werden geïsoleerd met 20 cm Powerwall. Die isolatie werd geschrankt geplaatst in 2 lagen van 10 cm en loopt continu door achter het houten regelwerk, waarop de Façatile kleipannen werden bevestigd, zodat koudebruggen worden vermeden. De combinatie van deze twee hoog-iso lerende en brandveilige isolatieproducten garandeert een doorlopend isolatieschild over gans de woning. Ook alle buitenschrijnwerk werd vernieuwd. Om het op stijgend vocht te bestrijden, werden de gevels onderkapt. De kelder werd buiten het beschermd volume gehouden en er werd een ventilatiesysteem C geïnstalleerd. Als ver warmingsafgifte werd er gekozen voor radiatoren op het gelijkvloers en in de badkamer, terwijl er in de living een kachel werd geplaatst die geschikt is voor toepassing in een lage-energiewoning. Op het gelijkvloers werd daardoor nu ook sanitair warm water beschikbaar, wat voor de renova tie niet het geval was.

Meten is weten Om de impact van deze lage-energie-renovatie in harde cijfers te kunnen gieten, hebben Wienerberger en Recticel Insulation een samenwerking opgezet met de afdeling bouwfysica van het departement burgerlijke bouwkunde (KU Leuven). Gedurende een voldoende lange periode wor den voor en na de werken het wooncomfort, het energiever

bruik, de luchtdichtheid en de bouwknopen gemonitord: • Het wooncomfort wordt geëvalueerd op basis van drie criteria: de relatieve luchtvochtigheid, de binnentempe ratuur en de binnenluchtkwaliteit (CO2). • De luchtdichtheid wordt bepaald door op verschillende momenten blowerdoortesten uit te voeren. Dat biedt meteen de gelegenheid om de weerslag van de pleister werken op de luchtdichtheid apart te bepalen. • Het energieverbruik wordt opgevolgd via de gegevens die de bewoners voor de werken hebben bijgehouden, de meterstanden en de energiefacturen en dan vergeleken met de meterstanden en energiefacturen na uitvoering van de werken. • Bouwknopen en uitvoeringskwaliteit worden in beeld gebracht door middel van infraroodopnames voor en na de werkzaamheden. Zodra alle resultaten bekend zijn, kunnen ze mee de basis vormen voor de doeltreffende aanpak van lage-energierenovaties van woningen, vergelijkbaar met die van dit project in de gemeente Spiere. Het is de bedoeling dat bouwheren zo de reikwijdte van bepaalde ingrepen beter zullen kunnen inschatten en zo nutteloze of weinig ef ficiënte uitgaven zoveel mogelijk vermijden. Dezelfde oe fening wordt momenteel uitgevoerd op een rijwoning uit 1952 in Mechelen. ■

Dé site voor alle bouwers en verbouwers! Een initiatief van

i INFO

ADVIES

FAQ

AANNEMERS

ROOF BELGIUM • MA ART 2014 •

Kick-off van netwerk ter ondersteuning van succesvolle dakdekkers

Officieel startschot voor Derbigum.Net

De Belgische fabrikant van dakbanen Derbigum® was na een afwezigheid van 5 jaar opnieuw present op Batibouw. Naast heel wat interessante toepassingen voor daken trok vooral ook de introductie van het nieuwe Derbigum.Net onze aandacht: een dakdekkersnetwerk voor professionele dakdekkers die hun klanten net dat tikkeltje meer willen aanbieden dat het verschil kan maken. Een bijzonder initiatief dat op 13 februari alvast officieel van start ging tijdens het kick-off event in de Derbigum-fabriek te Perwez in aanwezigheid van de eerste groep Professional Masters die deel uitmaken van dit netwerk. Een gedeelte van de Derbigum-fabriek in Perwez werd omgetoverd in een waar auditorium om de talrijk op gekomen dakdekkers van over gans België te verwelkomen en uitvoerig in te lichten over het concept en de voordelen van hun participatie aan het nieuwe Derbigum.Net netwerk. Het was de heer Johan Symoens zelf die de aanwezigen bij aanvang in hoogsteigen persoon kwam bedanken voor hun inzet, vertrouwen en aanwe zigheid. Dhr. Symoens werd benoemd tot Chief Executive Officer van de Groep Derbigum met ingang van 1 januari 2014 en treedt daarmee in de voetsporen van André De Smet, die sinds 8 jaar als Afgevaardigd Bestuur der de onderneming wist te ontwik kelen tot een internationale groep met een omzet van 122 miljoen euro,

ROOF BELGIUM • MA ART 2014 •

4 fabrieken resp. in België, Duitsland en de Verenigde Staten en 400 mede werkers over de hele wereld.

Kwaliteitscharter Hoewel het netwerk Derbigum.Net pas op Batibouw officieel gelanceerd zou worden, kwamen de dakdekkers uit de diverse Belgische regio’s hier al samen om een charter te onderteke nen. Een kwaliteitscharter waarmee ze zich verbinden tot het leveren van vakmanschap met als doel ‘peace of mind’ van zowel de klanten als de dakdekkers zelf. Door dit charter te ondertekenen en zich aan te sluiten bij de groep erkende Derbigum-plaat sers van Derbigum.Net engageren ze zich niet alleen, maar krijgen ze bo vendien zelf ook heel wat in de plaats.

“In deze economisch uitdagende tij den maakt een klein verschil soms hét verschil. Niet alleen voor de klant, maar ook voor de dakdekker.”, luidde het. “Daarom start Derbigum dit net werk van en voor dakdekkers met als voornaamste missie succesvolle dak dekkers met alle mogelijke middelen te helpen bij de groei van hun bedrijf. We ondertekenen hier samen het charter, maar elk lid ontvangt ook een eigen paspoort, diverse marke tingtools, uitgebreide ondersteuning, een individueel starterspakket met gepersonaliseerde kledij en tools en nog zoveel meer. En aangezien we vanzelfsprekend vooruit denken is er in dit ganse gebeuren ook een belang rijke plaats weggelegd voor de jonge dakdekkers!”

Kick-off van netwerk

Lenteactie! Actie geldig van 1 maart t.e.m. 31 mei 2014. Vraag ernaar bij uw handelaar.

Terugbetalingsactie DERBISEDUM® PACK

Drie groepen Binnen Derbigum.Net wordt er onderscheid gemaakt tus sen drie groepen: Member, Professional en Professional Master. Deze categorieën worden behaald na diverse op leidingen en kwaliteitscontroles waarna de dakdekkers binnen elke groep genieten van een aantal specifieke voor delen die hen zullen helpen om op alle niveaus kwaliteit te garanderen. Een aantal van deze voordelen speelt ook in op de versterking van het vertrouwen dat de eigenaar mag hebben in de plaatser. Eigenaars zijn volgens Derbigum soms sceptisch over de dakensector, vaak omdat ze slecht of niet volledig geïnformeerd zijn over de diverse keuzes in dakbedekking die ze hebben. Daardoor wordt volgens de fabrikant de aankoopbeslissing bij eigenaars en mana gers vaak herleid tot de eenvoudige vraag: “In wie heb ik vertrouwen?”. Door de plaatser een aantal instrumenten aan te reiken waarmee hij zijn klant duidelijk kan infor meren, wil Derbigum helpen het vertrouwen tussen klant en dakdekker te verstevigen als win-winsituatie voor alle partijen.

Krijg 5 €* korting per m² DERBISEDUM® PACK die u aankoopt ! *Met een maximum van 500 € per factuur.

Wat moet ik doen? Hou uw kasticket bij en stuur deze, met bijhorende invulbon, naar het volgende adres: Derbisedum pack Actie C/O HighCo Data - PB 05829 1733 Asse

Gigot-bitume als afsluiter Na de gedetailleerde uiteenzetting van alle voordelen en as pecten van het Derbigum.Net netwerk kregen alle aanwe zigen een geleid bezoek doorheen de fabriek met als hoog tepunt ongetwijfeld de uitgebreide recyclageafdeling die door de jaren heen tot een ware specialiteit is uitgegroeid. Daarna werd het aperitief buiten genomen onder enkele warmtestralers en naast een dampende bitumenketel die klaarstond voor de karakteris tieke “gigot-bitume”. Een ware traditie uit de dakdekkerswe reld: een lamsbout gewikkeld in diverse lagen aluminiumfo lie en zo klaargemaakt in de kokend hete bitumen. Dit alles werd vanzelfsprekend binnen opgediend met de nodige aan vullende dranken, buffetten en magische animatie in de ruimte die van auditorium setting opnieuw werd omge bouwd tot dinerruimte, voor zien van diverse feesttafels. ■

10+1 actie Bij aankoop van 10 rollen DERBIGUM® SP WW, 1 rol gratis !

www.derbigum.be

ROOF BELGIUM • MA ART 2014 •

SUPRA: liquide producten voor diverse dak-, gevel- en isolatietoepassingen

Deschacht brengt SUPRA Liquids op de markt Deschacht brengt een nieuwe productlijn op de markt. SUPRA Liquids staat voor kwalitatieve liquide producten binnen de divisie Dak, Gevel & Isolatie. De meest gebruikte vloeistoffen zijn voortaan onder dit private label verkrijgbaar. Omdat elke euro maar één keer kan worden uitgegeven houdt Deschacht rekening met wat u betaalt. Daarom brengt de onderneming steeds meer producten onder een private label uit. Dat zorgt voor een betaalbare prijs. Ook de lancering van SUPRA Liquids kadert binnen die doelstelling.

SUPRA Liquids, basisproducten met A-label Op basis van marktcijfers heeft Deschacht een selectie gemaakt van de meest gebruikte liquids binnen de divisie Dak, Gevel & Isolatie. Zo zijn ze tot een gamma van zeven basisproducten voor diverse toepassingen gekomen: snel drogende primer, bitumineuze daklijm, leienverf, leien verf primer, PU-isolatielijm, stop groene aanslag en gevel hydrofuge. Stuk voor stuk kwalitatieve producten die een alternatief vormen voor de gekende merkvarianten.

Complementair met andere productgroepen Bij voorkeur wordt aan de klanten een zo compleet en complementair mogelijk gamma aangeboden. Met succes lanceerde Deschacht enkele jaren geleden bijvoorbeeld Su pergum Plus, een roofing onder een private label. Liquids voor Dak, Gevel & Isolatie vormen dus een logisch vervolg hierop. Veel van de liquids zijn immers nodig bij het ge bruik van de roofing.

ROOF BELGIUM • MA ART 2014 •

SUPRA LIQUIDS biedt aan: • SUPRA Sneldrogende Primer Sneldrogende bitumen primer voor het activeren en voorbereiden van ondergronden waarop bitumen dak producten worden aangebracht.

• SUPRA Bitumineuze Daklijm Hoogwaardige bitumen koudlijm voor het kleven van bitumen dakbanen, extra verstevigd met elastische kunststofvezels.

• SUPRA Gevel Hydrofuge Kleurloze, waterafstotende coating voor buitenmuren.

• SUPRA Stop Groene Aanslag Gebruiksklare vloeistof voor de bestrijding van korst mossen, schimmels, algen en groene aanslag.

• SUPRA Leienverf Matte verf voor daken op basis van acrylharsen

• SUPRA Leienverf Primer Waterige hechtlaag voor acrylcoatings en -verven.

• SUPRA PU-Isolatielijm PU-lijm met een licht schuimend vermogen en een gro te hechtkracht voor isolatiepanelen en membranen

www.deschacht.eu

Caproxx Energy, nieuw en lichter dan ooit. U bent specialist op het terrein van daken, ROCKWOOL is dĂŠ expert op het gebied van isoleren met rotswol. Caproxx Energy is lichter van gewicht en biedt uitstekende prestaties op elk vlak.

Brandveiligheid Lange levensduur Akoestisch comfort Duurzaamheid

Ontdek ons volledig platdakassortiment op rockwool.be

www.rockwool.be

Mensen uit de sector met verborgen talent

Pascale Duysens (Soprema): passie voor motorijden In deze leuke rubriek gaan we telkens op zoek naar mensen uit de dak- of bouwsector met een bijzondere passie of een uitzonderlijk talent. Indien u iemand kent met een opmerkelijke verzameling of indien u zelf misschien in uw vrije tijd optredens verzorgt als drummer in een rockband, dan horen wij dat graag van u. Op die manier kunnen we dat verborgen talent eens in de kijker plaatsen en de persoon in kwestie uit de anonimiteit halen door hem of haar de verdiende aandacht te geven. Pascale Duysens is Area Sales Manager bij Soprema voor de regio’s Limburg en Vlaams Brabant, maar u moet niet verbaasd opkijken als u haar tijdens het weekend of de vakantie ziet voorbij rijden op een zware moto. “Mijn vriendje vroeger zei altijd al dat ik enkel maar om keek naar mannen op een moto en daar is wel iets van aan.”, geeft Pascale lachend toe. “Dat is op één of andere manier een ware passie die er van jongs af aan inzit. Vanaf het moment dat ik 16 was had ik meteen een brommertje waar ik het liefst behoorlijk snel mee rondreed en die voor liefde voor motoren is altijd gebleven. De machines zijn iets groter en zwaarder tegenwoordig, het rijgedrag iets kalmer en minder impulsief.”

In 1996 behaalde Pascale haar rijbewijs voor de moto en am per een jaartje later kocht ze haar eerste machine. Terwijl haast alle vrouwen in die tijd met een chopper model reden, was Pascale eerder een buitenbeentje met haar Yamaha TDM 850, een comfortabele 2-cylinder waarop de bestuur der iets meer rechtop zat. Nadien stapte ze over op een Suzuki Bandit 1200 om in 2007 tenslotte de moto te kopen waar ze nu nog steeds mee rondrijd: een Yamaha Fazer 1000.

Zij die gevallen zijn en zij die nog moeten vallen Wanneer we haar vragen of het ‘onbeschermd’ zijn op zo’n moto haar niet afschrikt is ze heel kordaat in haar ant woord: “Wij zeggen altijd: je hebt 2 soorten motorijders, diegenen die al gevallen zijn en diegenen die nog moeten vallen. Bij mij was het al meteen raak in de eerste categorie want na 500 km werd ik al omver gere den. Een klassieke situatie. Bij een inhaalmanoeuvre verandert een auto van baanvak en daar ging ik. Ook op vakantie in Wales ben ik een keer gevallen: een plas aan de zijkant van de baan was dieper dan ik kon zien, dus voorwiel erin

ROOF BELGIUM • MA ART 2014 •

Mensen uit de sector met verborgen talent

en ik gekatapulteerd over het stuur van mijn moto... wat bont en blauw maar gelukkig bleef het daarbij. De staat van de wegen is dikwijls rampzalig en voor motorijders super gevaarlijk: wij moeten onze machine onder controle houden, rekening houden met alle bestuurders die ons zo gezegd “nooit zien" en onverwachts hun auto keren in een straat zonder richtingaanwijzer te gebruiken... en dan ook nog eens rekening houden met de staat van de weg. Best vermoeiend dus! Maar heeft dat me weerhouden om verder te blijven rijden? Helemaal niet… dat is een microbe. Ik reed gemakkelijk een 20.000 km per jaar, wat intussen wel wat is afgezwakt naar 10 à 15.000 km, maar gelukkig zon der nieuwe valpartijen. Mijn ouders waren er aanvankelijk niet zo enthousiast over natuurlijk, maar uiteindelijk zei mijn vader: “Kijk eens naar die lach op haar gezicht als ze op die moto zit!”. En dat gevoel blijft en dat weten en aan vaarden ze intussen ook wel.”

Sportief toeristisch tempo “Mensen hebben meestal een verkeerd beeld van motorij ders en associëren het vaak met geweld en een losbandig leven, maar het tegengestelde is waar. De vriendschaps band onder motorijders is enorm en je hoeft maar ergens aan de kant van de weg te staan met een probleem en binnen de kortste keer stoppen er andere motorijders om je te helpen. Wat ons vooral zo boeit aan deze hobby is de vrijheid: in tegenstelling tot bij het autorijden zie je alles anders en beter. Je rijdt over kleine baantjes en weggetjes en ontdekt zoveel meer op het vlak van natuur en cultuur en dat is echt genieten. Niet alleen elk weekend maar ook elke vakantie trekken we er dan ook met de moto op uit om één of meerdere dagen de baan op te zijn. Onze GPS is daar ook speciaal op afgestemd: die geeft ons niet zomaar de snelste of kortste route maar stelt ons ook in staat om een echt toeristisch parcours uit te stippelen met leuke tus senstops, toeristische bezienswaardigheden, langs leuke dorpjes en smalle kronkelwegen. Dat is dan over het alge meen in Duitsland, Oostenrijk en Zwitserland, landen waar je buiten de dorpskern nog kan en mag rijden aan wat wij noemen ‘een sportief toeristisch tempo’. Niet dat wij racen, maar een beetje vaart mag er wel inzitten natuurlijk.”

Schaamrandje Wanneer Pascale er op uit trekt met de moto dan is dat meestal in groepsverband. Geen echte vereniging of zo, maar enkele goede vrienden die er samen op uit trekken. Ze kent zo nog een tweetal andere dames die met de moto rijden, maar voor de rest zijn het allemaal mannen. “Dat is inderdaad toch vooral een mannenwereld ja en ik moet toegeven dat je als vrouw toch altijd even twijfelach tig wordt bekeken. Wanneer je in groep na een tijdje dan ergens stopt om iets te drinken dan is het altijd wel leuk om te horen dat ‘ze zich vergist hebben’ en dat je toch goed kan volgen en aardig met de moto overweg kan. Pas op, ik heb buiten mijn rijbewijs ook extra scholingen gevolgd op circuits zoals bochtenstages en behendigheidscursussen om aan hogere snelheid veilig bochten te nemen en dat werpt natuurlijk zijn vruchten af. Want mannen gaan dat ook controleren: ze gaan de achterband van de moto soms bekijken en zien of er geen ‘schaamrandje’ aanzit. Want wanneer je je bochten verkeerd, te voorzichtig of onerva ren neemt dan slijt de band enkel in het midden en niet aan de zijkanten af en krijg je op den duur daadwerkelijk een vierkante vorm in plaats van een mooie ronding. Ik ben dan altijd blij hun gezichten te zien wanneer ze merken dat dat schaamrandje bij mij minimaal is.” ■

ROOF BELGIUM • MA ART 2014 •

Bevad en de Confederatie Bouw Dak nodigen u uit op het van de NRDD

Jaarfeest 2014

De NRDD (Nationale Raad van Dak- en Dichtingswerken), ontstaan uit de toenadering van de Belgische Vereniging van Aannemers van Dichtingswerken (BEVAD) en de Confederatie Bouw Dak (CBD), organiseert voor zijn respectievelijke leden een uitgebreid diner, gevolgd door een feest met muziek en dans. Wij nodigen U en uw partner uit om aan deze vriendschappelijke avond deel te nemen.

Vrijdag 28 maart 2014 om 19u00 in « Salons Waerboom » Jozef Mertensstraat, 140 te 1702 Groot-Bijgaarden Dit jaarfeest is tevens de gelegenheid om uw collega’s in een ontspannen sfeer te ontmoeten en met de bestuurders van de twee federaties die samen de NRDD vormen. De deelnameprijs bedraagt 80 €/persoon, BTW inbegrepen. (De prijs omvat aperitief, diner, dranken tijdens het diner, muziek.) Wij vragen u ons het ingevulde inschrijvingsformulier vóór vrijdag 21 maart 2014 terug te sturen. De betalingen overeenkomstig het aantal inschrijvingen dienen ons eveneens toe te komen uiterlijk op vrijdag 21 maart 2014. Na ontvangst van uw betaling worden een factuur en een ligginsplan opgestuurd.

HET BESTUUR VAN DE NRDD

Met genoegen kijken wij ernaar uit u te mogen verwelkomen.

INSCHRIJVINGSFORMULIER Gelieve dit inschrijvingsformulier zo snel mogelijk terug te sturen aan de NRDD, Lombardstraat 34, 1000 Brussel Fax : 02/545 58 59 • Tel.: 02 5455710 • dirk.vankerckhove@confederatiebouw.be

Dhr./Mevr.* Van de firma : Adres :

wenst volgende personen in te schrijven voor het jaarfeest van de NRDD van vrijdag 28 maart 2014 : Namen en aantal personen : Dhr./Mevr.* Dhr./Mevr.* Dhr./Mevr.* Dhr./Mevr.* * Schrappen wat niet past, indien nodig

TOTAAL AANTAL DEELNEMERS :

Totaalbedrag : (aantal deelnemers) X € 80,00 =

Gelieve het totaal te betalen bedrag over te schrijven op het rekeningnummer 375-1009115-06 met vermelding “ jaarfeest 28/03/14 + de naam van uw federatie (BEVAD of CB Dak).” Na ontvangst van uw betaling ontvangt u een factuur en een liggingsplan. Eventuele annulaties dienen te gebeuren uiterlijk vóór 21 maart 2014. Datum :

Handtekening :

€

Waterproofing&solutions Waterproofing insulation

t r r e e p g n x i p f EEWxaterprloaotion su ns n i & in

io t u l so

Had ik het geweten…

Ontkoppelingsmatten voor tegels zijn géén waterdichting BEVAD, de Belgische Vereniging van Aannemers van Dichtingswerken binnen de schoot van de Confederatie Bouw Afwerking, wordt regelmatig gecontacteerd met allerlei vragen van zowel juridische, technische als administratieve aard. Als dienstverlening naar de leden toe kunnen de aangesloten aannemers bij hun beroepsfederatie inderdaad terecht met dit soort vragen, die dan door de diverse specialisten binnenshuis worden bekeken, onderzocht en beantwoord. Via deze rubriek “Had ik het geweten…” krijgt u alvast een idee van wat voor probleemsituaties zich soms kunnen voordoen en op welk soort vragen BEVAD al een antwoord heeft kunnen bieden.

Kort na de oprichting van het WTCB werd de afdeling Technisch Advies - kortweg ATA genoemd - in het leven ge roepen om de resultaten van het toegepast onderzoek naar de praktijk toe te vertalen. Daarom zorgt de ATA ervoor dat er doorlopend een team van polyvalente medewerkers ter beschikking staat van de bouwprofessionelen (en in het bijzonder van de aannemers) om hen met raad en daad bij te staan. Het Technisch Comité Dichtingswerken werd onlangs op de hoogte gebracht van het feit dat er bij ditzelfde ATA adviesaanvragen binnenkomen waarbij problemen worden gemeld van waterinfiltraties bij terrasdaken, niettegen staande ontkoppelings-, drainerings- en/of afdichtingsmat ten in de terrasopbouw werden geïntegreerd. Dergelijke matten worden blijkbaar in toenemende mate in betegelde terrasdaken geplaatst zonder dat nog gebruik wordt ge maakt van een specifieke dakafdichting. Ofschoon voormelde matten ongetwijfeld waardevol kun nen zijn, bijvoorbeeld als “ontkoppeling” van de betegeling, waardoor deze gevoelig minder spanningen ondergaat, verschillen deze echter van een effectieve waterdichting, die bovendien bij voorkeur over een technische goedkeu ring voor de toepassing op een plat dak beschikken. Een dergelijke waterdichting is bij terrasdaken onontbeerlijk wenst men waterinfiltraties in de onderliggende ruimtes te voorkomen.

ROOF BELGIUM • MA ART 2014 •

Bovendien is een tegelzetter een vakman met zijn eigen specialiteiten en vakkennis, maar geen dakafdichter en dus ook niet voldoende gekwalificeerd om de waterdich ting te garanderen. Het feit dat men er -verkeerdelijk- van uit gaat dat er geen aannemer van dichtingswerken bij be trokken moet worden maar dat de tegelzetter alle werken zelf kan uitvoeren ligt wellicht vaak aan de basis van dit probleem. De naadoverlappen en de naadverbindingen zijn ook niet van die aard dat ze een standaard waterdichting kunnen vervangen. Wanneer dit gedaan wordt op een uitkragend balkon en er treden problemen op dan zijn de gevolgen minder groot (hoewel dat ook heel wat vochtproblemen kan veroorzaken ter hoogte van lager gelegen aansluitin gen, details en constructie-elementen) maar zeker in het geval van terrasdaken is deze praktijk uit den boze. Kortom, dit soort matten zal weliswaar de onderliggende constructie voor een groot deel kunnen beschermen tegen beschadiging door binnendringend vocht, maar er wordt duidelijk en unaniem gereageerd dat deze matten niet geschikt zijn als effectieve waterdichting en dat uitvoeringen zonder integratie van een degelijke waterdichting bij terrasdaken dan ook ontraden moeten worden.

Voor meer info: BEVAD v.z.w., Lombardstraat 34-42, 1000 Brussel Tel.: 02/545.57.10 • Fax: 02/545.58.59 e-mail: bevad@confederatiebouw.be

UNIVEX: HET ORIGINEEL CONCEPT

De waterdichte dakbekleding op uw maat! In EPDM rubber uit één stuk geprefabriceerd in ons atelier

Het Univex concept Sinds meer dan 20 jaar, biedt UNIVEX voor de waterdichting van uw daken een absoluut uniek en origineel concept: de prefabricatie op maat, uit één stuk en in 3 dimensies, van een membraan in EPDM rubber, perfect waterdicht met een levensduur van meerdere decennia.

Een onovertroffen veiligheid Met UNIVEX gebeurt alles in ons atelier, onder ideale omstandigheden en onder doorlopende kwaliteitscontrole. Bovendien worden de naden niet gekleefd maar gevulcaniseerd. Ze genieten van dezelfde garantie als de folie zelf.

De voordeligste oplossing Omdat de gebruikte methode de dure arbeidstijd op de werf aanzienlijk vermindert. En de plaatsing kan zeer snel gebeuren, want veel minder afhankelijk van de weersomstandigheden.

Bezoek onze NIEUWE SPECIALIST IN 3Dwebsite: SINDSwww.univex.be 1986 !

De EPDM waterdichting op maat geprefabriceerd in 3D!

bvba

Baron J. de Dixmudestraat, 51 BE-1560 Hoeilaart Tel 02 657 14 29 Fax 02 657 54 82 Email univex@skynet.be

www.univex.be

www.pavy.be

Univex

CINTRALUX LICHTSTRATEN

AG.Plastics lanceert een tsunami van nieuwe Cintralux® lichtstraten in 2014

Cintralux® EP16/16 = Energy Profit U g waarde = 0,9 W/m 2.K

U w waarde = 1,2 W/m 2.K ( lichtstraat 3 x 30m)

Ug = plaatisolatie Uw = totale lichtstraat met opstand

beschikbaar eerste kwartaal 2014

Cintralux® Megasky PAC/EP = Pre Assembled Cassette/Energy Profit

U g waarde = 1,2 W/m 2.K

Cintralux® Megasky ECO 16* (6-wandig) en ECO 32** (9-wandig)

*U g waarde = 1,2 W/m 2.K

**U g waarde = 0,8 W/m 2.K

beschikbaar tweede kwartaal 2014

Cintralux® lichtstraten leveren onklopbare prestaties:

Megasky = wereldprimeur, patenten in aanvraag Thermisch isolerend / geen koude brug 1200 Joule 16mm polycarbonaat + PRV composiet (Megasky) Overspanning > 6m (Megasky) Zeer hoge luchtdichtheid

Hoge wind- en sneeuwlast weerstand Uitmuntende geluidsisolatie Stofdicht B.roof t1 (Megasky) Modulair systeem (vb RWA) Heat stop coex (optie)