Roof Belgium april 2019

Page 1

Vakblad voor de dakensector • uitgave van de Confederatie Bouw - Afwerking • Lombardstraat 34 - 42 • 1000 Brussel Afgiftekantoor Gent X • Post P708240

APRIL 2019 VERSCHIJNT 10X PER JAAR

28e JAARGANG

Zinken dak stadhuis Hasselt Renovatie KMO-gebouwen Frans Masereelcentrum Onderteken veiligheidscharter! VELUX platdakvenster met gebogen glas


© 2019 VELUX GROUP ® VELUX EN HET VELUX LOGO ZIJN GEREGISTREERDE HANDELSMERKEN GEBRUIKT ONDER LICENTIE DOOR DE VELUX GROEP.

Plaats VELUX dakvensters en rolluiken en trakteer uzelf!

NIEUW! Verzamel vanaf nu punten met VELUX Club Voor elk VELUX dakvenster, platdakvenster en rolluik dat u plaatst, kan u vanaf nu punten sparen*. Genoeg punten? Wissel ze dan in voor een geschenkbon bij één van onze partners! > Schrijf uw bedrijf éénmalig in via club.velux.be > Registreer in slechts enkele kliks uw aankopen en spaar punten. > Wissel uw punten in voor een geschenkbon bij één van onze partners:

Schrijf uw bedrijf nu in voor de VELUX Club op club.velux.be

* Geldig voor alle dakvensters die voorkomen in de VELUX catalogus 2019, platdakvensters met beschermglas (referenties ISD 1093 & ISD 2093), platdakvensters met afdekschelp (referenties ISD 0000, ISD 0010, ISD 0100 & ISD 0110), gootstukken (referenties BDX 2000, EDB 2000, EDJ 2000, EDW 2000 & EDZ 2000) en alle rolluiken (referenties SSL/SML). Niet geldig voor zonneschermen, accessoires, lichttunnels en modulaire lichtstraten. Eén enkel account per bedrijf. Voor de algemene voorwaarden en de volledige lijst met deelnemende producten kan u terecht op club.velux.be.


INHOUD

6

8

10

Online tool voor renovatie KMO-gebouwen

Onzekerheid terugdraaiende teller zonnepanelen

Tom Moucheron: jonge dakdekker met mooie toekomst

De nieuwe website www.kmoreno.be is een gezamenlijk initiatief van enkele opleidingsinstituten en wetenschappelijke instanties. Het is in feite een gratis tool en online renovatiegids, specifiek gericht op de gebouwschil van KMO-gebouwen, die tot op heden een beetje buiten beschouwing werden gelaten.

Het ging een tijd lang de goede kant op, maar sinds juli 2018 daalt het aantal nieuwe kleinschalige zonne-installaties in Vlaanderen opnieuw. De voornaamste reden daarvoor is wellicht dat eigenaars nog lang niet zeker zijn dat ze hun terugdraaiende teller nog 15 jaar kunnen behouden. Het politieke akkoord daarover is volgens de Vlaamse energieregulator VREG immers juridisch niet houdbaar.

In september vorig jaar kwamen in Boedapest meer dan 500 jongeren uit 28 landen op Euroskills strijden om een Europese titel in hun beroep. Het Belgische team bestond uit 27 jongeren, onder hen de getalenteerde Tom Moucheron (22) die zijn beste beetje ging voorzetten in de categorie dakbedekking / metalen daken.

5

10

Editoriaal

De klok weer vooruit, maar ’t is bijna gedaan

6

Gezamenlijk initiatief ten dienste van duurzame renovatie

www.kmoreno.be: online tool voor renovatie KMO-gebouwen

8 VREG ziet systeem niet zitten

Onzekerheid blijft over terugdraaiende teller voor zonnepanelen

Winnaar Belgian Roof Day vertegenwoordigde ons land op Euroskills

Tom Moucheron: jonge dakdekker met mooie toekomst

14

Speciale aandacht voor de bouwprofessional

FAKRO PRO gelanceerd met drie grote events

18

ROCKWOOL dakplaten als enig geschikt isolatiemateriaal voor complexe dakvorm

Nieuw paviljoen voor Frans Masereel Centrum

26

Renovatie van oude kazerne naast imposante nieuwbouw

Opvallend zinken dak voor nieuw stadhuis Hasselt

30

Veiligheid verdient de hoogste prioriteit

Onderteken het Safety My Priority-charter!

32

PVC-dakafdichting voor gloednieuw magazijn bandenspecialist

Agrityre legt brandveiligheid aan ‘banden’

Roof Belgium • april 2019

3


Advies nodig? Ons team Advies nodig? team begeleidt jouw Ons dakproject! begeleidt jouw dakproject!

Hoe je het nu draait of keert, twee weten altijd meer dan één. En dat geldt des te meer wanneer het om twee specialisten gaat. Hoe jebijhetgrotere nu draait of keert, twee altijd meer dan en één.adEn Zeker projecten kan de weten praktische expertise dat geldt des te meer wanneer het om twee specialisten gaat. vies van Deschacht een meetbaar verschil uitmaken, bovenop de kennis die grotere je zelf inprojecten huis hebt.kan Onze beschikkenenover Zeker bij despecialisten praktische expertise adeen diepgaande productkennis die ze kunnen koppelen aan een vies van Deschacht een meetbaar verschil uitmaken, bovenop de rijke en concrete bij hetOnze realiseren van platte en hellende kennis die je zelfervaring in huis hebt. specialisten beschikken over daken. een diepgaande productkennis die ze kunnen koppelen aan een rijkeadvies en concrete ervaring bij het realiseren van platte hellende Ons verhoogt het rendement van jouw projectenvaak met daken. ettelijke procenten. Meetbaar beter dus.

Onze troeven, jouw slagkracht: ✔ Mega-assortiment voor dak, gevel en isolatie troeven, slagkracht: Onze ✔ Team vanjouw specialisten in dakbedekking ✔ Gecertificeerd ✔ eigenvoor gamma Mega-assortiment dak, gevel en isolatie ✔ Team van specialisten in dakbedekking ✔ Praktijkopleiding door ervaringsdeskundigen ✔ Professionele Gecertificeerdprojectbegeleiding eigen gamma ✔ ✔ Praktijkopleiding door ervaringsdeskundigen ✔ Zinkcentra voor maatwerk ✔ Professionele projectbegeleiding ✔ Zinkcentra voor maatwerk

www.deschacht.eu www.deschacht.eu

182064

ONE-STOP NON-STOP BOUWSHOP BOUWADVIES ONE-STOP NON-STOP BOUWSHOP BOUWADVIES

182064

Ons advies verhoogt het rendement van jouw project vaak met ettelijke procenten. Meetbaar beter dus.


EDITO

De klok weer vooruit, maar ’t is bijna gedaan

Wat de overschakeling zélf betreft, schakel ik liever over op de wintertijd, want dan kan ik een uurtje langer slapen. Op 31 maart 2019 had ik echter tegenslag, want dan draaiden we de klok een uur vooruit en was de nacht weer korter. Velen twijfelen er vaak aan in welke richting we de wijzers moeten verzetten, maar het Engels geheugensteuntje “SPRING forward, FALL backwards” neemt alle twijfels weg. Dat spelletje is intussen al aan de gang sinds 1977. Onder invloed van de economische crisis begon de overheid toen met de tijd te spelen. Door de uren met zonlicht meer te laten samenvallen met het leefpatroon van de mensen, hoopte men energie te besparen maar ondertussen is dat energie-argument al voltooid verleden tijd. Verschillende studies hebben immers uitgewezen dat er niet wordt bespaard en dat de invoering van de zomertijd talrijke nevengevolgen heeft. Ochtendfiles rijden langer in het donker, avondfiles rijden meer in verzengende ozon-hitte, biologische klokken raken ontregeld, de zomerhitte blijft een uur langer hangen in de slaapkamers. De omschakeling zorgt wereldwijd ook voor een heleboel ellende en gemiste afspraken. Het is immers een heel ingewikkeld kluwen, want verschillende landen schakelen over op verschillende data. En dat tweemaal per jaar! Maar als het van het Europees Parlement afhangt, doen we dat in 2021 voor de laatste keer. Rest de vraag: kiezen we voor een permanente zomer- of wintertijd? Voor de bouw is het, als er dan toch afgestapt wordt van de huidige regeling, duidelijk: de sector kiest voor het permanent instellen van de wintertijd. Logisch, want op die manier hoeven bouwbedrijven niet te lang te wachten om met daglicht aan hun werkzaamheden te kunnen beginnen. Eén en ander kwam voort uit een onderzoek van de Confederatie Bouw, waaraan 1418 bouwbedrijven hebben deelgenomen: 58 procent van alle bouwbedrijven kiest, indien er wordt afgestapt van de huidige regeling, voor een permanente wintertijd. Uit het onderzoek blijkt bovendien dat bouwbedrijven met veel buitenwerkzaamheden – zoals dakwerken - er nog méér van overtuigd zijn dat het instellen van een permanente wintertijd de beste optie is (71 procent). De Confederatie Bouw hoopt dan wel dat er in heel Europa voor eenzelfde standaardtijd zal worden gekozen want constant afwisselen van tijdzone binnen Europa zou natuurlijk te gek zijn voor woorden.

Gunther Guinée Hoofdredacteur Roof Belgium

COLOFON Confederatie Bouw - Afwerking

Verantwoordelijke Uitgever

Hoofdredactie: Gunther Guinée

Lombardstraat 34-42 1000 Brussel Tel: +32 (0)2 545 57 10 Fax: +32 (0)2 545 58 59 www.confederatiebouw.be BTW: BE 406 479 092

Filip Coveliers Lombardstraat 34-42 • 1000 Brussel filip.coveliers@confederatiebouw.be

Antwerpsesteenweg 271 bus zeven • 2950 Kapellen Tel: +32 (0)3 888.27.33 gunther.guinee@telenet.be

Advertentieverantwoordelijke

Redactie: Bram Schittecatte Tel: 02/545 59 47 • Fax: 02/545 58 59 bram.schittecatte@confederatiebouw.be

Verschijningsfrequentie / Oplage 10 x per jaar • 9.410 exemplaren

Steve Caufriez Tel: +32 (0)2 545 57 25 GSM: +32 (0)486 58 71 91 steve.caufriez@confederatiebouw.be

Vormgeving: Abder-Razzaaq Boujdaini abder-razzaaq.boujdaini@confederatiebouw.be

De redactie ziet toe op het gebruik van fotomateriaal waarbij veilige werksituaties getoond worden. Zij is niet verantwoordelijk voor advertenties waarin onveilig werken wordt afgebeeld, dit gebeurt volledig onder de verantwoordelijkheid van de adverteerder.


Gezamenlijk initiatief ten dienste van duurzame renovatie

www.kmoreno.be: online tool voor renovatie KMO-gebouwen De nieuwe website www.kmoreno.be is een gezamenlijk initiatief van enkele opleidingsinstituten en wetenschappelijke instanties. Het is in feite een gratis tool en online renovatiegids, specifiek gericht op de gebouwschil van KMO-gebouwen, die tot op heden een beetje buiten beschouwing werden gelaten. De belangrijkste elementen van deze gids zijn: een snel uit te voeren screeningsprotocol dat toelaat kritische punten te analyseren, een compatibiliteitsmatrix die op basis van de bouwmethode van dak en/of gevel aangeeft welke renovatiemethodes mogelijk zijn en wat eventuele beperkingen zijn en tenslotte uitvoeringsleidraden met richtlijnen voor kwalitatieve uitvoering van zowel de wandopbouw als bouwknopen/bouwdetails. Daarnaast worden 10 casestudies uitgevoerd en gedocumenteerd. bouw, elektromechanica en vastgoed van hogeschool Odisee in Aalst – een doelgericht onderzoek. Samen met WTCB, VDAB, UA, KULeuven en UGent namen ze de verschillende facetten van het renoveren van KMOgebouwen onder de loep en stellen ze de resultaten nu gratis online ter beschikking.

Stiefmoederlijk behandeld

KMO Reno focust zich dus op de kwalitatieve renovatie van KMOgebouwen. Vanaf de jaren ‘70 werden deze massaal opgetrokken met nieuwe en snelle bouwmethodes (systeembouw), maar intussen zijn deze doosvormige gebouwen verouderd en voldoet hun gebouwschil niet meer aan de huidige eisen op het vlak van energetische prestatie, comfort en

6

Roof Belgium • april 2019

esthetiek. De renovatie van deze gebouwen vormt dan ook een nieuwe businessopportuniteit, maar er bestaat een gebrek aan theoretische en praktische kennis over de renovatiemogelijkheden van dit type gebouwen, op maat van bouwbedrijven. Daarom startte de onderzoeksgroep DUBiT - gelinkt aan de opleidingen

Tijdens de transitie naar een energiezuiniger gebouwenpatrimonium wordt er haast nooit gesproken over de renovatie van KMO-gebouwen. En toch werkt een aanzienlijk deel van de bevolking overdag in dergelijke gebouwen en is het noodzakelijk om er een aangenaam werkklimaat op na te houden. Het project KMO-Reno, gefinancierd door het Vlaams Agentschap Innoveren en Ondernemen (VLAIO), onderzocht op welke manier KMO’s duurzaam gerenoveerd kunnen worden. In samenwerking met een 40-tal bedrijven werden de renovatiedetails uitgewerkt.


“We hebben ons toegespitst op de renovatie van de gebouwschil van KMO-gebouwen die dateren van voor 2000. Dit type gebouwen werd toen amper of niet geïsoleerd. Door de verschillende types na te bouwen in een test-box, kunnen we de meest cruciale luchtlekken in kaart brengen. Stap voor stap passen we renovatiemethodes toe om de impact ervan te kunnen meten.” Op die manier werd een renovatiegids samengesteld, zodat ook dit type gebouwen op een structurele manier kan worden aangepakt.

Screeningsprotocol

Renovatiedetails Het is een algemeen gegeven dat de producerende bedrijven alle kennis in huis hebben om een kwalitatieve renovatie van een KMO-gebouw te realiseren, maar een correcte uitvoering tijdens het renovatieproces laat in

de dagdagelijkse praktijk nogal eens te wensen over. Er is dan ook nood aan een éénduidige leidraad die de aannemers op elk moment op de werf kunnen raadplegen. De renovatiedetails die op de website staan, werden in samenspraak met een toonaangevende gebruikersgroep en het WTCB ontwikkeld. Ze worden bovendien ondersteund met foto’s en videofragmenten die goede voorbeelden tonen.

Foto - Koen Demuynck

Het eerste wat men wil weten wanneer men een renovatie overweegt, is of het wel de moeite loont om het gebouw te renoveren. Of is het misschien beter om het af te breken en een nieuwbouw te plaatsen? In samenwerking met de Universiteit van Antwerpen werd een screeningsprotocol ontwikkeld om de conditie van de gebouwstructuur te bepalen. Het is een leidraad die kan

helpen bij het nemen van de correcte beslissingen voor men van start gaat met de werken.

20 / 65 / 90 km

Inschrijving vooraf verplicht www.derbigumclassic.be Inscription préalable obligatoire

Roof Belgium 186x128 Derbigum Classic.indd 1

11/02/19 14:06

Roof Belgium • april 2019

7


VREG ziet systeem niet zitten

Onzekerheid blijft over terugdraaiende teller voor zonnepanelen Het ging een tijd lang de goede kant op, maar sinds juli 2018 daalt het aantal nieuwe kleinschalige zonne-installaties in Vlaanderen opnieuw, zo blijkt uit cijfers van het Vlaams Energieagentschap en de Organisatie Duurzame Energie. De voornaamste reden daarvoor is wellicht dat eigenaars nog lang niet zeker zijn dat ze hun terugdraaiende teller nog 15 jaar kunnen behouden. Het politieke akkoord daarover is volgens de Vlaamse energieregulator VREG immers juridisch niet houdbaar.

8

De daling is vooral zichtbaar in de laatste maanden van vorig jaar, volgens ODE omwille van de onzekerheid rond de digitale meter. Die zal niet meer terugdraaien als de consument stroom op het net plaatst, zoals de analoge meter.

om het onderdeel elektriciteit in de elektriciteitsprijs virtueel te laten terugdraaien. Voor de distributienettarieven is de onafhankelijke energieregulator VREG bevoegd‌en die wil de meter slechts tot eind 2019 laten terugdraaien.

Voormalig Vlaams Energieminister Bart Tommelein stelde de invoering van de digitale meter - onder meer omwille van de onduidelijkheid - uit tot 1 juli 2019. Hij verzekerde echter dat bezitters van zonnepanelen gedurende 15 jaar van het rendement van de terugdraaiende teller zouden kunnen blijven genieten. Maar de Vlaamse regering is enkel bevoegd

Akkoord‌maar toch niet

Roof Belgium • april 2019

Amper enkele weken terug bereikten de meerderheidspartijen in het Vlaams Parlement, Open VLD, CD&V en de N-VA, een akkoord over de invoering van de slimme elektriciteitsmeter, maar niet lang daarna stond het compromis


zekerheid gegarandeerd voor de eigenaars van zonnepanelen, het is jammer dat de VREG dat minder belangrijk lijkt te vinden. Maat eigenaars van zonnepanelen moeten zich geen zorgen maken. De oplossing die we uitgewerkt hebben, zal er ook komen.”, zo luidt het.

En nu? Alleen het Grondwettelijk Hof kan finaal uitsluitsel bieden of de regeling discriminerend is en het Vlaams Parlement zijn boekje te buiten gaat door zich te mengen in de manier waarop de distributietarieven berekend moeten worden. Maar voorlopig (op het moment dat we dit artikel schrijven) ziet het ernaar uit dat de coalitiepartners het energiedecreet zonder aanpassingen finaal zullen goedkeuren. De regeling treedt dan in werking en vanaf juli zullen de eerste digitale meters worden geïnstalleerd.

alweer op de helling. In een advies plaatste de onafhankelijke Vlaamse energieregulator VREG immers vraagtekens bij het plan om een overgangsperiode te voorzien.

Maar zonder slapende honden te willen wakker maken is het natuurlijk wel zo dat iedereen die in Vlaanderen woont, een belangengroep of de VREG zelf naar het Grondwettelijk Hof kan stappen en klacht neerleggen. Die kan dan eventueel het decreet vernietigen, waardoor de terugdraaiende teller en de digitale meter weer worden afgevoerd.

Het ontwerp-energiedecreet met de regeling laat de eigenaars van zonnepanelen die voor eind 2020 worden geplaatst de keuze: ofwel blijven ze 15 jaar in het oude systeem met een terugdraaiende teller, ofwel stappen ze in de nieuwe tariefstructuur waarbij ze nettarieven betalen op basis van de energie die ze effectief op het net zetten en eraf halen.

Wat is het probleem voor de VREG? Volgens de energieregulator overschrijdt het Vlaams Parlement zijn bevoegdheid en is de regeling discriminerend. Wie geen zonnepanelen heeft, betaalt via zijn elektriciteitsfactuur voor het voordelige systeem waarvan eigenaars van zonnepanelen kunnen profiteren. Door de terugdraaiende teller af te voeren, wil de VREG die eigenaars aanmoedigen efficiënter met het net om te gaan en zoveel mogelijk de energie te verbruiken die ze zelf opwekken. Juridisch is het volgens hen moeilijk, zo niet onmogelijk, te motiveren waarom de ene consument met een digitale meter wel een terugdraaiende teller behoudt gedurende 15 jaar en de andere niet. De Vlaamse regulator wijst er bovendien op dat de beslissing over de verlenging van het mechanisme van terugdraaiende tellers ingaat tegen de ‘onafhankelijkheid van de VREG en zijn exclusieve tariefbevoegdheid’. Volgens de Europese elektriciteitsrichtlijn komt het alleen de regulator toe de distributietarieven vast te leggen en te bepalen volgens welke methode de nettarieven berekend worden. De politiek blijft echter voet bij stuk houden. Vlaams minister van Energie Lydia Peeters (Open VLD): “Wij hebben Roof Belgium • april 2019

9


Winnaar Belgian Roof Day vertegenwoordigde ons land op Euroskills

Tom Moucheron: jonge

In september vorig jaar kwamen in Boedapest meer dan 500 jongeren uit 28 landen strijden om een Europese titel in hun beroep. EuroSkills heeft dezelfde missie als WorldSkills Belgium, maar dan op Europees niveau: manuele en technische beroepen in de kijker plaatsen bij het publiek, met name door om de twee jaar een competitie op hoog niveau te organiseren (de tussenliggende jaren vindt de wereldcompetitie plaats.) Het Belgische team bestond dit jaar uit 27 jongeren, onder hen de getalenteerde Tom Moucheron (22) die zijn beste beetje ging voorzetten in de categorie dakbedekking / metalen daken. 10

Roof Belgium • april 2019


dakdekker met mooie toekomst Op zijn twintigste won Tom Moucheron al de wedstrijd metalen dakbedekking tijdens de Belgian Roof Day 2017 terwijl hij dan nog niet zo heel lang in het vak stond. Hij werkte toen bij zijn vader Moucheron & Fils, maar intussen zijn zowel vader als zoon werkzaam als dakdekker bij Toitures Crohin in Soignies. De bal ging aan het rollen toen Tom na een gesprek met Célim Couez, directeur van de Confederatie Bouw Dak (CCT-CBD), een drietal weken voor de Belgian Roof Day van 2016 besloot om een eerste keer deel te nemen aan deze wedstrijd. Aangezien hij letterlijk nog maar net in het vak zat werd hij in die drie weken klaargestoomd door Mr. Van Brabandt et Mr. Crohin om de basistechnieken van de metalen dakbedekking onder de knie te krijgen en zijn kans een eerste keer te kunnen wagen. Mede dankzij de bekommernis van de CBD inzake de opleiding van jonge dakdekkers én het enorme enthousiasme van Tom Moucheron werd het een onvergetelijke ervaring, die voor hem meteen ook de aanzet was om nog meer van dit soort uitdagingen aan te gaan. Zo wist hij in april 2017 - toen in zijn 2e jaar opleiding als bedrijfsleider "Entrepreneur de couvertures de constructions" aan het Centre Ifapme Mons-Borinage-Centre – de gouden medaille te behalen in de categorie metalen dakbedekkingen op de Startech's Days. Dat is een jaarlijkse wedstrijd voor manuele, technische en technologische beroepen georganiseerd door WorldSkills Belgium. Op 24 november van dat jaar won hij dan ook nog eens de Wedstrijd voor de Beste Jonge Dakdekker tijdens de Belgian Roof Day 2017 in de categorie metalen dakbedekking.

Hij wist al lang dat hij met zijn handen wou werken, maar het was pas toen hij een handje toestak in het dakdekkersbedrijf van zijn vader dat hij zich realiseerde dat hij wellicht een belangrijk deel van zijn professionele leven op het dak zou doorbrengen. “Ik heb eigenlijk een opleiding schrijnwerkerij genoten, maar door in ons familiebedrijf mee te werken ben ik

gaandeweg in het dakdekkersberoep gerold.”, vertelt Tom. “Groot verschil is natuurlijk dat je bij dit werk niet in een atelier werkt, maar op het dak, in weer en wind en dat maakt het niet altijd even evident.” In Boedapest moest hij het gaan opnemen tegen 7 andere kandidaten metalen dakbedekking. Een heel aparte activiteit, want in ons land zijn er Roof Belgium • april 2019

11


Winnaar Belgian Roof Day vertegenwoordigde ons land op Euroskills

– in tegenstelling tot in heel wat andere landen –niet zoveel bedrijven gespecialiseerd in metalen daken. De kandidaten kregen vooraf het plan toegestuurd van wat ze moesten realiseren en Tom heeft niets aan het toeval overgelaten. Met de hulp van zijn coach Philippe Segers is hij beginnen oefenen om de maquette tot in de puntjes af te werken. Het betrof een stuk gevelbekleding met aluminium losanges en een dakbedekking inclusief dakkapel, ook volledig in aluminium. “De opdrachten lijken altijd wel een beetje op elkaar, maar verschillen toch behoorlijk qua details, zoals hier de dakkapel die toch wel speciale aandacht vroeg. Maar sinds dat we de plannen binnen hadden, zijn we ze beginnen bestuderen en heb ik ook het geluk gehad om een week naar Franrijk te kunnen gaan om daar met mijn Franse medekandidaten te kunnen oefenen. Een beetje later kon ik hetzelfde overdoen in Duitsland en ben ik daar ook een week gaan oefenen met de collega’s daar en dat was natuurlijk erg interessant en een mooie ervaring. Volgens coach Philippe Segers was vooral de werksnelheid een puntje waar bij Tom aan moest worden ge-

12

Roof Belgium • april 2019

werkt, maar hij had lof voor de inzet van de jongeman die heel wat zaterdagen extra is komen oefenen aan deze opdracht. Want een dergelijke opbouw kom je toch niet zo vaak tegen op het dak, zeker in een land als België waar de dakbedekkingen soms heel divers zijn en de metalen dakbedekkingen zeker niet de meerderheid uitmaken. Dus oefenen en zich perfectioneren in de bewerking en plaatsing van de metalen was zeker geen overbodige luxe. Tom had in Boedapest in totaal drie dagen tijd om zijn werk klaar te krijgen en dat werd nadien door een vakjury beoordeeld op diverse criteria zoals juiste maatvoering, netheid, veilig werken, enz. Hij is niet in de hoofdprijzen gevallen maar kreeg toch van overal waardering en complimenten, zeker omdat hij nog niet zo lang in de business zit.

“Je mag niet vergeten dat hij op dit moment nog maar een drietal jaar bezig is en toch al dit palmares kan voorleggen.”, beaamt Philippe Crohin van het gelijknamige dakdekkersbedrijf, waar vader en zoon Moucheron intussen al een tweetal jaar werken. “Maar de jongen is erg gedreven en wil zich continu perfectioneren en dat werpt natuurlijk de nodige vruchten af. Er wacht hem een mooie toekomst in dit vak. Maar hij is niet de enige: ook Guillaume Delval die bij ons werkt, werd vorig jaar Belgisch jongerenkampioen dakdekken op de Belgian Roof Day. Het bijzonder aan deze kerel is dat hij aanvankelijk rechten was gaan studeren, maar uiteindelijk toch voelde dat hij voor een vakopleiding bestemd was. En intussen behoort de 25-jarige Guillaume Delval, uit Soignies (Henegouwen), dus tot de top in zijn vak.”


Alles bouwen Alles over over bouwen en en verbouwen verbouwen

ALTIJD BESCHIKBAAR info@modde.be www.modde.be

www.buildyourhome.be www.buildyourhome.be

UW GROOTHANDEL VOOR DE GEBOUWSCHIL DAK GEVEL ZINK Wiltuudeel deeluitmaken uitmaken van van de Wilt de 15.400 14.500 betrouwbare betrouwbareaannemers aannemers opdit ditultieme ultieme platform platform voor voor bouwers op bouwersen enverbouwers? verbouwers?

ISOLATIE

Powered by

Surfsnel snelnaar naar www.confederatiebouw.be www.confederatiebouw.be en Surf enword wordlid! lid!

Pantone 369c

c73m0y100k0

r88g166b24

Onze exp erti se i s uw tro ef. Ons te am s t aat al t i j d vo o r u k l aar. Op de Pantone 284c

c59m17y0k0

r106g173b228

we rk v l o e r k ri j gt u raad van s pe ci al isten in hu n vak . Mo dde i s mak ke l i j k be reikbaar e n be s chi k t ove r l ange o pe ni ngstijden .

Pantone 7416c

c0m73y86k0

r224g104b75

Oo k

te l efo ni s ch s t aan wi j u g raag bij.

Want ‘altijd beschikbaar’ nemen we letterlijk. De bevestiger voor afschotisolatie op beton

JBS-R/EcoTek Pantone 7545c

Pantone 7545c Eén bevestiger voor verschillende isolatiedikten

c56m30y17k52

r81g96b111

c12m7y33k17

r194g194b160

In de regel zijn platte daken niet volledig vlak, maar worden ze doorgaans uitgevoerd met een lichte helling zodat het regenwater vlot in de richting van de regenwaterafvoeren geleid kan worden. Bij daken met afschotisolatie moet de dakwerker de lengte van de mechanische bevestiging van de isolatie en dakbedekking telkens opnieuw aanpassen aan de plaatselijke isolatiedikte. Eenvoudiger en economischer zijn die bevestigingsmiddelen die in de hoogte (lengte) verstelbaar zijn zoals de EJOT JBS-R / EcoTek. Voor meer informatie contacteer: EJOT Benelux bvba Reedonk 19 - 1 B-2880 Bornem Tel. +32 (0)3 740 79 70 Fax. +32 (0)3 740 79 79 www.ejot.be of www.ejot.com

EJOT_Anzeige_JBS-R-EcoTek_94x139mm_NL.indd 1

11.02.2019 14:13:51

Vo o r u !

Modde Heule

Modde Merelb eke

Toitmat Mons

Toitmat Tournai


Speciale aandacht voor de bouwprofessional

FAKRO PRO gelanceerd met drie grote events In februari lanceerde Albintra, exclusieve distributeur van de FAKRO (plat)dakvensters en zoldertrappen in België en in het Groothertogdom Luxemburg, het exclusieve FAKRO PRO programma voor dakdekkers en handelaars. Dat gebeurde tijdens drie grote events in de nieuwe showroom in Broechem die bezocht werden door een 140-tal geïnteresseerde professionals. In 2015 investeerde Albintra NV in Broechem in gloednieuwe kantoren en in een forse verhoging van haar stockagecapaciteit. In dat project werd ook plaats voorzien voor een ruime toonzaal van 240 m² met vooral de bedoeling daar een groot assortiment van de (plat)dakvensters en zoldertrappen van FAKRO te kunnen presenteren, naast een overzicht van de andere producten die de firma verdeelt. Op 6 september 2018 werd deze showroom feestelijk geopend en begin dit jaar was hij de ideale locatie voor de officiële introductie van een nieuw initiatief, ten dienste van de bouwprofessional. 

14

Roof Belgium • april 2019


B E S C H E R M I N G VA N H E T H O O G S T E N I V E AU

KLAAR VOOR DE WERELD VAN MORGEN? WEL MET DE REVOLUTIONAIRE TECTA-LEI.

VRAAG EEN GRAT IS STAALBOX AAN WWW.ETE RNIT.BE/ TECTAINFO

TECTA biedt bescherming van het hoogste niveau. Kies voor een mantel van leien voor dak en gevel die er levenslang als nieuw uitziet dankzij TECTA: een ingenieuze, gepatenteerde technologie die het lei-oppervlak verzegelt en zo beschermt tegen schade en verkleuring. TECTA-leien zijn bestand tegen de meest extreme omstandigheden: van een brandende zon tot een helse winter of een staalharde hagel- of regenbui. Ook vuil, stof, krassen en zelfs graffiti laten geen sporen na op deze matte textuurlei. Ze houdt altijd haar strakke vorm, egale kleur en authentieke look.

Eternit NV - Kuiermansstraat 1 - 1880 Kapelle-op-den-Bos - BelgiĂŤ - Tel. +32 (0)15 71 73 54 - Fax +32 (0)15 71 71 79 - info@eternit.be - www.eternit.be


NIEUW

ENERGIEBESPAREND VENTIEL GEBERIT ERV

HET TOPPUNT VAN ENERGIEEFFICIËNTIE

Het energiebesparend ventiel Geberit ERV dicht ook het laatste lek af. Tot nu toe hadden energiezuinige gebouwen altijd één zwak punt: de open valleiding voor beluchting. Het innovatief energiebesparend ventiel Geberit ERV is het antwoord. Het gaat alleen open wanneer dit nodig is, zodat continu warmteverlies via het afvalwatersysteem wordt vermeden. Een oplossing die zowel duurzaam als economisch is. www.geberit.be


"We hebben het ‘FAKRO PRO’ programma speciaal voor bouwprofessionals in het leven geroepen, met als slogan ‘Ons succes is uw succes’", verklaart Laurence De Bièvre, Retail, Marketing & Communications Manager van Albintra. "Het is een simpel maar volledig programma dat dakdekkers en handelaars ondersteunt op vijf cruciale domeinen: verkoop, stock, marketing, service en expertise. Als we mekaar als business partners helpen zullen we namelijk allemaal onze omzet in FAKRO-producten vergroten. Een filosofie die enthousiast werd verwelkomd door de deelnemers! We kijken er nu naar uit om het verder uit te breiden door middel van onze promo website www.fakropro.com en andere initiatieven.” Op deze website kunnen ze zich registreren als dakdekker of handelaar

in bouwmaterialen. Eens het profiel werd goedgekeurd door het FAKROteam ontvangen ze een e-mail ter bevestiging en kunnen ze spaarpunten beginnen verzamelen. Hoe meer FAKRO-producten er worden verkocht, hoe meer spaarpunten men ontvangt. Wie een mooi aantal punten heeft verzameld kan deze dan inruilen voor mooie geschenken of kan opteren voor een cashback. De nieuwe showroom waar de presentatie plaatsvond is trouwens niet enkel fysisch maar ook virtueel te bezoeken. Een handige tool voor professionals tijdens hun gesprekken met klanten alsook voor eindklanten die niet de mogelijkheid hebben om tot Broechem te rijden. Neem een kijkje op www.fakro.be/nl/over-fakro/ showroom/ om dit alles te ontdekken. Roof Belgium • april 2019

17


ROCKWOOL dakplaten als enig geschikt isolatiemateriaal voor complexe dakvorm

Nieuw paviljoen voor Frans Masereel Centrum

Het koepelvormig Frans Masereel Centrum in Kasterlee is al jaren een blikvanger in de regio en een plek waar nationale en internationale kunstenaars naar toe trekken om te werken en experimenteren met print en grafisch design. Maar het centrum barstte uit haar voegen en opende in februari 2019 als uitbreiding een nieuw paviljoen, dat een architecturaal pareltje is en voorzien is van een indrukwekkend ingesneden kegelvormig dak. Het in de Antwerpse Kempen gelegen Frans Masereel Centrum begon ooit als ontmoetingsplaats voor grafisch kunstenaars, maar groeide intussen uit tot een internationaal bekende locatie waar publiek en kunstenaars elkaar ontmoeten op tentoonstellingen, portfoliodagen en andere events waarbinnen grafisch werk centraal staat.

18

Roof Belgium • april 2018

Het bestaande centrum bood een kwalitatieve maar beperkte werkplek en een uitbreiding drong zich dus op. Het nieuwe paviljoen van 420 m² is een uitbreiding van het bestaande koepelvormige gebouw en breidt het centrum uit naar het open landschap in het zuiden, in interactie met de bestaande koepel. De stervormige vleugel, die als atelier

ď ľ


DAK & GEVEL

Bouwoplossingen voor professionals in dak & gevel

Per aankoop van 10 rollen + 1 rol gratis* ALUDEX, ZELFKLEVEND DAMPSCHERM

• Zelfklevende bitumineuze laag • Dampdicht dankzij aluminiumfolie • Plaatsing zonder vlam op het dak • Beloopbaar dankzij glasvezelwapening

10 + 1 GRATIS*

* Actie geldig van 1/04 tot 30/04/2019

CENTYLON, VLOEIBARE WATERDICHTING

• • • •

Primeren en afdichten zonder wachttijd Compatibel met verschillende ondergronden Ook voor binnentoepassingen Minimaal verwachte levensduur 25 jaar

TRADEX WAVE, LOODVERVANGER IN EPDM

• • • •

Zelfklevend over de volledige breedte Golvend EPDM-membraan voor een grotere elasticiteit Scheurt niet en licht in gewicht Milieuvriendelijk, 100 % uv- en ozonbestendig

Voor meer informatie kan u terecht bij VM Building Solutions via epdm.be@vmbuildingsolutions.com of telefonisch op 09 321 99 21. Informeer naar onze opleidingen via uw verdeler of via www.epdmopleidingen.be. Interesse in EPDM: Europalaan 73, 9800 Deinze, T 09 321 99 21, info.be@vmbuildingsolutions.com Interesse in zink: Havendoklaan 12b, 1800 Vilvoorde, T 02 712 52 11, vmzinc.benelux@vmbuildingsolutions.com Maatschappelijke zetel: Schoonmansveld 48, 2870 Puurs, T 03 500 40 30.

www.vmbuildingsolutions.be


GROENDAKEN

Groendaken zorgen v

Een milieuvriendelijke oplossing voor uw dak Extensieve groendaken Vegetatiedaken zijn voornamelijk begroeid met vetplanten (sedum) en kruiden. Deze daken vergen dan ook weinig onderhoud. De extensieve dakbegroening van FlorDepot is eenvoudig te realiseren en voordelig. FlorDepot zorgt met zijn snelle plantengroei voor een uitgebreide begroeiing in een korte tijd. De Instant Sedum tray, begroeid met 8-10 soorten sedum, wordt opgekweekt in een speciaal ontwikkeld mineraal substraat. Hierdoor krijgt het groendak een lange levensduur. De trays zijn licht in gewicht en zeer gebruiksvriendelijk en kunnen onderling eenvoudig aan elkaar vastgeklikt worden. Bovendien krimpen ze niet na de plaatsing, zorgen ze voor een onmiddellijk groen resultaat en zijn ze eenvoudig herplaatsbaar.

Voordelen: ●

Positieve invloed op de biodiversiteit

Buffer voor regenwater

Zowel voor renovatie als voor nieuwbouw

Geïnteresseerd om een GRATIS EPDM opleiding te volgen? Informeer bij uw verdeler of via www.epdmopleidingen.be

Interesse in EPDM: Europalaan 73, 9800 Deinze, T 09 321 99 21, Interesse in zink: Havendoklaan 12b, 1800 Vilvoorde, T 02 712 52 Maatschappelijke zetel: Schoonmansveld 48, 2870 Puurs, T 03 500


voor een aangenamere en gezondere leefomgeving!

Instant Sedum Tray

info.be@vmbuildingsolutions.com 2 11, vmzinc.benelux@vmbuildingsolutions.com 0 40 30.

Meer info? Informeer u bij uw verdeler!

www.vmbuildingsolutions.be


EPDM & ZINK

Bouwoplossingen voor professionals in dak & gevel

VM BUILDING SOLUTIONS WARRANTY

GeĂŻnteresseerd om een GRATIS EPDM opleiding te volgen? Informeer bij uw verdeler of via www.epdmopleidingen.be

VM Building Solutions is exclusief verdeler van

EPDM-membranen.

Interesse in EPDM: Europalaan 73, 9800 Deinze, T 09 321 99 21, info.be@vmbuildingsolutions.com Interesse in zink: Havendoklaan 12b, 1800 Vilvoorde, T 2 712 52 11, vmzinc.benelux@vmbuildingsolutions.com Maatschappelijke zetel: Schoonmansveld 48, 2870 Puurs - T 03 500 40 30

www.vmbuildingsolutions.be


en tentoonstellingsruimte kan dienen, is een knap staaltje architectuur. Het gebouw is een ontwerp van de Japanse architect Hideyuki Nakayama en het Parijse bureau LIST, in nauwe samenwerking met Böllinger + Grohmann en het Belgische Bureau Bouwtechniek.

Taart of ‘Machikado’ De betrachting van het Frans Masereel Centrum is kunstenaars en publiek dichter bij elkaar te brengen. Het paviljoen, dat gezien kan worden als een taart waaruit enkele stukken zijn gesneden, biedt op dat vlak heel wat mogelijkheden. Het gebouw kan vrij worden ingevuld. In de ene arm kan bijvoorbeeld een atelier worden ondergebracht, in de andere een tentoonstellingsruimte. Een taart is een mooie vergelijking, maar volgens algemeen aannemer Vanhout.pro NV uit Turnhout is het ontwerp opgevat als een ‘Machikado’, wat Japans is en verwijst naar een ‘straathoek’ of een ‘passage’. De verschillende verspreide ruimtes - zoals de studio of de tentoonstellingsruimte - komen in het midden van deze Machikado bij mekaar. Hoe dan ook een bouwtechnisch hoogstandje en vooral het in-

gesneden kegelvormige houten dak vormde een behoorlijke uitdaging. Het wereldbefaamde studiebureau Böllinger + Grohmann werd ingeschakeld om deze dakstructuur te berekenen, samengesteld uit 762 houten balken, allemaal verschillend, geproduceerd in de fabriek en gemonteerd in situ door Vanhout.pro NV. Elke balk wordt gesteund door de voorgaande en ondersteunt de volgende, volgens de geometrie van een kegel opgedeeld in 29 delen en 27 niveaus. Het houten dakgebinte is wat men noemt een reciproke structuur die kenmerkt wordt door een grote complexiteit waarbij elk stuk uniek is. Het dakbeschot bestaat dan ook uit op maat gezaagde multiplexplaten die de openingen in de balkenstructuur afsluiten, allen volkomen verschillend van formaat en afmeting.

18 cm ROCKWOOL plat dak isolatie “Het dak was dan ook een echt maanlandschap”, bevestigt de aannemer van isolatie– en dichtingswerken Peter Maes (Hüs-Dakbouw BVBA). “Als facetten van een geslepen diamant vormen deze plaatjes de draagstructuur van het dak.” Roof Belgium • april 2019

23


ROCKWOOL dakplaten als enig geschikt isolatiemateriaal voor complexe dakvorm

“Minerale wol was de enige mogelijke en goede oplossing om hier aan de isolatie-eisen te kunnen voldoen en de vorm van het dak te volgen zonder enig risico.”, vertelt uitvoerend architect Eyukewe Dogo van Bureau Bouwtechniek NV. Als isolatie werd er dan ook gekozen voor ROCKWOOL rotswol: twee lagen Rhinoxx van 9 cm dik, om de gewenste thermische isolatiewaarden te bekomen en het dak te laten beantwoorden aan de hoge eisen inzake brandveiligheid. “Buiten het feit dat deze isolatieplaten goed presteren, brandveilig zijn en zich snel en eenvoudig laten verwerken waren het ook de enige isolatieplaten waarmee we dit gebogen dak professioneel konden afwerken.”, verduidelijkt dhr. Maes. “De platen werden hier en daar tot op halve dikte ingesneden zodat ze zo de glooiing van het dak mooi konden volgen. Dit kunnen we niet doen met hardschuimplaten, omdat ze minder flexibel zijn. Een heel werk, maar wanneer we het resultaat nu bekijken moet ik eerlijk toegeven dat het er mooi en strak uitziet en dat er amper of niet te zien is dat de ondergrond zo onregelmatig was.”

Unieke vezelstructuur Een grote troef is de unieke vezelstructuur van de dakplaten, waardoor ze probleemloos in meerdere stukken kunnen worden gesneden. Wanneer ze dan op het dak weer tegen elkaar worden gelegd, dan behoudt de rotswol zijn stevigheid. Deze bijzondere vezelstructuur zorgt bovendien voor een perfect thermisch isolerend dak, zelfs bij deze manier van versnijden en behandelen en dat is dan ook de reden

24

Roof Belgium • april 2019

waarom ROCKWOOL rotswol de perfecte isolatieoplossing bleek voor dit unieke dak. Daarnaast geniet het gebouw natuurlijk meteen ook van de andere gewaardeerde eigenschappen van ROCKWOOL plat dak isolatie, zoals de bekende brandveiligheid. Het materiaal is perfect bestand tegen vuur en verdraagt temperaturen tot boven de 1.000 °C. Onder brandbelasting blijft de rotswolstructuur intact en blijft isoleren en de draagconstructie beschermen. ROCKWOOL isolatie geeft ook geen aanleiding tot het ontstaan van een brand en branduitbreiding en veroorzaakt geen toxische rook. ROCKWOOL plat dak isolatieproducten zijn uiterst vormvast, zakken niet uit en krimpen of schotelen niet. Hierdoor blijft de isolatie altijd perfect aaneengesloten en ontstaan er geen koudebruggen. Ze hebben verder een hoge tolerantie voor puntbelastingen waardoor energie, afkomstig van stoten en schokken niet alleen door de dakafdichting wordt opgenomen, maar ook een deel door de isolatie. Het resultaat is dus een drukvaste, maar tevens schokabsorberende isolatie die meer veiligheid biedt tegen perforaties en lekkages in de dakafdichting. Rotswol is zeer goed bestand tegen weersinvloeden op het dak zoals wind, regen en hagel. Het materiaal is waterafstotend, trekt geen vocht aan en is tegelijkertijd dampopen zodat het ook geen voedingsbodem vormt voor bacteriën of schimmels. De ROCKWOOL toepassingen zijn dan ook nauwelijks gevoelig voor veroudering, zodat de thermische eigenschappen gedurende onbeperkte tijd en onder alle weersomstandigheden behouden blijven.


VARIO

Ga eens stevig uit je dak ®

IE

S

ys tem NT Uniek all-in-one GARA systeem voor een perfect geïsoleerd dak

Isoleren doe je best niet half. ISOVER biedt als enige op de markt een compleet allin-one systeem. In 5 stappen maak je met de hoogwaardige ISOVER producten een perfect geïsoleerd dak, met bovendien 50 jaar garantie op het Vario® assortiment. Met het ISOVER dakisolatiesysteem zit je er straks dus warmpjes bij. Meer info op www.isover.be/perfectdak.

Perfect dak

Vario® DoubleFit Vario® KB1 Vario KM Duplex ®

Isoconfort

Suspente PlaGyp® I

+

+

+

www.isover.be/perfectdak

+

=


Renovatie van oude kazerne naast imposante nieuwbouw

Opvallend zinken dak voor nieuw stadhuis Hasselt Afgelopen zomer verhuisden de stadsdiensten van Hasselt naar een nieuw multifunctioneel kantoorgebouw. Het werd een combinatie van een nieuwbouwproject van zeven bouwlagen en een renovatie van de Rijkswachtkazerne uit 1853. De nieuwbouw heeft 17.000 m² kantooroppervlak, de renovatie ca. 2.500 m². Een glazen verbinding tussen het monument en de nieuwbouw slaat letterlijk de brug tussen oud en nieuw. De spiegelgevel van de nieuwbouw biedt een spectaculair zicht op het zinken dak van de oude kazerne.

26

Roof Belgium • april 2019


Het nieuwe stadhuis werd in augustus 2018 geopend en huisvest de afdeling Burgerzaken en sociale diensten. Opdrachtgever van het project is Gemeente Hasselt. Jaspers-Eyers Architects is Lead-Architect, in samenwerking met UAU Collectiv Hasselt en Architectenbureau Michel Janssen uit Tongeren, voor wat betreft de restauratie van de oude Rijkswachtkazerne. De indrukwekkende nieuwbouw biedt plaats aan 500 personeelsleden van het OCMW en de stad Hasselt en op architecturaal vlak valt hier vooral de schuine spiegelwand op van ca. 900 m² groot. Deze spiegelwand was dan ook één van de blikvangers in het ontwerp van het Hasseltse stadskantoor, waarmee de ontwerpers de openheid van het bestuur wilden symboliseren.

BREEAM excellent score Maar het is vooral ook een heel energiezuinig gebouw geworden: zo worden er geothermische warmtepompen gebruikt en is het dak voorzien van zonnepanelen. Ook kan het bouwwerk rekenen op een optimaal hergebruik van regenwater. Voor het Hasseltse stadsbestuur was het van bij meet af aan dan ook duidelijk dat hun nieuwe stadhuis een voorbeeldfunctie zou vervullen op het vlak van duurzaamheid. Om dit te bereiken engageerde het bouwteam zich tot de realisatie van een bijzonder ambitieuze uitdaging: het behalen van het BREEAM excellent certificaat. In België zijn er nog maar 42 gebouwen die dit hebben weten te behalen en het nieuwe stadhuis is momenteel het enige Limburgse gebouw met zo’n BREEAM excellent score. Voor de gevelisolatie werden de Kooltherm K15 Vliesgevelplaten van Kingspan Insulation gebruikt. Met deze resolschuim isolatieplaat was het mogelijk om 40% dunner te bouwen ten opzichte van bijvoorbeeld minerale wol. Dankzij de dunne gevels heeft het nieuwe stadhuis een betere verhouding tussen de bruto en netto oppervlakte. Dit isolatieproduct bood het gepaste antwoord op de zoektocht naar een

isolatie met een goede lambda-waarde (λ-waarde vanaf 0,020 W/m•K) die dus ook nog plaatsbesparend was, voldeed aan de juiste brandreactie en over goede BREEAM-certificaten beschikte.

Daktuin met terrassen Zolderse Dakprojecten (ZDP) werd ingeschakeld voor de dakwerken bij dit project. Er moesten maar liefst drie daken worden aangelegd en ook hier lag de focus op energiezuinigheid en duurzaamheid. Om te beginnen was er een plat dak met een totale oppervlakte van 3600m², voor de helft uitgevoerd als groendak. Bij al deze daken werd gebruik werd gemaakt van een bitumineuze dakbedekking om een optimale waterafdichting te

garanderen. Gezien de goede ervaringen van de architect met bitumineuze materialen viel de keuze voor de dakafwerking van het nieuwbouwgedeelte op SBS-membranen, zowel voor de onder- als toplaag. In dit geval was dat de Soprastick venti FF als onderlaag en de Sopralene Optima als toplaag. Dit laatste SOPREMA-topproduct biedt niet alleen een hoge weerstand, maar is ook zeer duurzaam en kent een koude buig van -30 °C. Om de ecologische waarde van het stadhuis extra in de kijker te plaatsen, werd het plat dak ook voorzien van talloze zonnepanelen. Het dak van de kelder moest ook worden afgedicht en zou nadien worden bedekt met klinkers om perfect begaanbaar te zijn voor alle bezoekers van het stadhuis. Boven de parking Roof Belgium • april 2019

27


PRODUCTVERBETERING IN HET PVC-GAMMA

SYNTHETISCHE WATERDICHTING

IN AAN

VRAAG

SOPREMA NV - Bouwelven 5 - 2280 Grobbendonk Tel: +32 (0)14 23 07 07 - Fax: +32 (0)14 23 07 77

FLAGON SFc WORDT FLAGON Sb » » » » »

Hogere werksnelheid & minder naden dankzij grotere baanbreedtes Verbeterde lasbaarheid Dikker vlies van 300 g/m2 Verbeterd brandgedrag volgens B ROOF T1 op zowel PU- als EPS-isolatie Verlijming mogelijk met zowel PU- als contactlijm

info@soprema.be I www.soprema.be


werd daarom zo’n 1.500 m² van het benedendak afgewerkt als omkeerdak. Nadat twee lagen dichting geplaatst waren op het beton, kwamen daar XPS-platen op met daarboven een tegelvloer. Omdat ook een groendak in de planning zat, werd voor de bitumineuze delen geopteerd voor een wortelwerende toplaag. Met de solventvrije kleefvernis Aquadere hechtte ZDP het Soprarock PB P3 TFdampscherm aan de ondergrond. Daarbovenop kwamen dan de SBS-membranen. Voor de terrassen werd gekozen voor Dreen-tegels Ceramica van Zoontjens, formaat 90 x 45 en in de kleur Brave Coke. Gezien de beplanting die hier omheen zou komen moesten de dakterrassen ook behoorlijk worden opgehoogd. Daarvoor werd er gewerkt met het DNS-systeem waarmee het terras op de juiste hoogte werd gebracht. Zoontjes heeft daarvoor een zelf ontworpen fixplate lock-systeem waarbij de tegels op de fixplaat-plaat worden gekleefd waardoor ze stabiel blijven en niet kunnen bewegen. De tegels zijn voorzien van een unlocksysteem waardoor ze ook weer gemakkelijk uit te nemen zijn, bijvoorbeeld om de afvoeren te inspecteren of te reinigen.

Nieuw zinken dak op oude kazerne Het derde dak dat deel uitmaakte van de opdracht was de renovatie van het hellend dak van de oude rijkswachtkazerne. En ook hier ging de stad Hasselt veel verder dan de wettelijke norm op het vlak van duurzaamheid. Daarom werd er gekozen voor een duurzaam, titaanzinken dak, dat geplaatst werd door Ridder Skins for Buildings in opdracht van Zolderse Dakprojecten. Het als monument beschermde voormalige rijkswachtgebouw is een typisch overheidsgebouw uit de 19de eeuw, opgetrokken in 1879. Het werd volledig gerestaureerd, uitgerust met nieuwe technische installaties, thermisch geïsoleerd en aangepast aan een flexibel en polyvalent gebruik. De dakbedekkingen, goten en afvoeren waren volledig versleten. De dakstructuur met gemetselde zolderspitsen en

houten gordingen werd vernieuwd om de dakverdieping volledig functioneel te kunnen benutten en de dakschil thermisch te kunnen isoleren. In functie van de herbestemming van de zolders werd de centrale dakkoepel plaatselijk beglaasd. De dakbedekking werd opnieuw uitgevoerd met natuurleien en zink en de dakkapellen werden gerestaureerd. De houten bakgoten werden hersteld en eveneens opnieuw met zink bekleed. Ook de zinken afvoeren en gietijzeren dolfijnen werden vernieuwd. Ridder Skins for Buildings - verantwoordelijk voor de zinken dakbedekking, dakkapellen en ossenogen - had al eerder met ZDP samengewerkt en dit voor het NATO-project in Brussel, waar net als bij dit project gekozen werd voor het voor-gepatineerde NedZink NOVA. De interne structuur van het monument werd volledig aangepast aan de nieuwe bestemming van het gebouw Er werd een staalconstructie geplaatst waarop de specialist inzake metalen dakbedekking vervolgens houten gordingen heeft aangebracht. Bovenop deze gordingen werd 10 centimeter PIR isolatie geplaatst met daarop ventilatielatten en ruwe vuren delen, wat de basis vormde voor de NedZink NOVA felsbekleding met dubbele

fels. Het voor-gepatineerde NedZink NOVA laat zich heel eenvoudig bewerken en werd aangeleverd op coil bij de NedZink productielocatie in het Nederlandse Zwaag. Daar werd het voor-gepatineerde zink geprofileerd om vervolgens naar Hasselt te worden getransporteerd en daar direct te worden gemonteerd. “In totaal gaat het hier om zo’n 1.300 m² aan felsbekleding.”, vertelt Rens van Lamoen van de zinkwerken. “Daarnaast hebben we ook de achttien dakkappelen, zeven ossenogen en ruim 900 lopende meter aan gootconstructie uitgevoerd in NedZink NOVA. Heel bijzonder is dat ons werk en de zinken dakconstructie vanuit meerdere hoeken zichtbaar is. Niet alleen vanaf de naastgelegen bebouwing is er zicht op het prachtige dak, maar door de schuine spiegelwand van de nieuwbouw, is het NedZink NOVA dak ook vanop de begane grond vanuit een zeer bijzondere invalshoek te bewonderen. De opdrachtgever is dan ook uitermate tevreden met het eindresultaat,” besluit een trotse Van Lamoen. Op de daken werden ook nog Europees genormeerde ladderhaken en ankerpunten voorzien voor een veilige toegankelijkheid bij inspectie en onderhoud en werd er een bliksemafleider geplaatst. Roof Belgium • april 2019

29


Veiligheid verdient de hoogste prioriteit

Onderteken het Safety My Priority-charter! De Confederatie heeft resoluut besloten om te blijven strijden voor de verbetering van de veiligheid op de bouwplaatsen. Het BouwForum van februari 2018 was er zelfs volledig aan opgedragen en tijdens het forum van dit jaar werd er nog maar eens een nieuwe bewustmakingscampagne gelanceerd met het oog op een nog groter collectief bewustzijn omtrent risicopreventie en veiligheid om zo het onaanvaardbaar hoog aantal arbeidsongevallen in de Belgische bouwsector nog verder terug te schroeven. Onderteken vandaag nog het Safety My Priority-charter en engageer u zo extra om u actief in te zetten om deze doelstelling te bereiken. Het is voor iedereen evident dat men veilig moet kunnen werken. Het is een voorwaarde voor de gezondheid en het welzijn van de werknemers en dat zou dan ook een geruststelling moeten zijn voor de ca. 200.000 enthousiastelingen die elke dag op de Belgische bouwplaatsen aan de slag zijn. Maar dat is jammer genoeg niet het geval. De statistieken van de arbeidsongevallen zijn in de afgelopen tien jaar weliswaar merkelijk verbeterd, maar ze blijven veel te hoog. De bouwsector neemt op zijn eentje meer dan 10 % van alle arbeidsongevallen in België voor zijn rekening. En deze cijfers mogen volgens de Confederatie Bouw niet worden toegeschreven aan het noodlot. Dit soort arbeidsongevallen kan vermeden worden als iedereen, zowel in de bouwbedrijven als bij de anderen die betrokken zijn bij een bouwproces, zijn verantwoordelijkheid voor ieders veiligheid ten volle opneemt. Om dat engagement te onderstrepen kunt u op www.safetymypriority.be het charter te ondertekenen en u zodoende engageren om: • absolute voorrang te geven aan veilig werken • al uw werknemers aan te zetten tot veilig gedrag • dit toe te passen op alle werven en werkzaamheden • ook uw onderaannemers en andere bouwpartners te overtuigen om mee te doen Paul Depreter, voorzitter van de Confederatie Bouw: “Ons land moet het op zeer korte termijn even goed doen als

30

Roof Belgium • april 2019


Nederland, Zweden, Ierland en Groot-Brittannië. We moeten het aantal arbeidsongevallen in de bouw met andere woorden heel snel halveren. Elk arbeidsongeval is er één te veel. Daarvoor rekenen we niet enkel op onze sector, maar ook op onze beleidsmakers. Zo moet veiligheid een belangrijk criterium worden in elke overheidsaanbesteding en moet veiligheid een verplicht vak worden in elke bouwopleiding in het middelbaar en het hoger onderwijs. Er vinden dagelijks nog steeds 56 arbeidsongevallen plaats in de bouw en dat is onaanvaardbaar op menselijk, maatschappelijk en economisch vlak.” Er wordt wel benadrukt dat het ondertekenen van dit charter een engagement maar geen eindpunt. De initiatiefnemers rekenen erop dat u als ambassadeur uw medewerkers inspireert en motiveert om bewust veilig te werken en te bouwen: eerst denken en dan doen! Op de website www.safetymypriority.be website zullen regelmatig nieuwe artikels worden geplaatst die u hierbij zullen helpen.

WIJ ZIJN SNELLER ! DOOR ONZE IN-HOUSE LAKKERIJ ONZE LEVERTERMIJNEN DAKRANDPROFIELEN

1 WERKWEEK

PLOOIWERK

2 WERKWEKEN

MUURAFDEKPLATEN

4 WERKWEKEN

Blokkestraat 2 | 8530 Harelbeke | T +32 (0)56 35 15 56 | F +32 (0)56 37 00 85 | info@claerhoutaluminium.be | www.claerhoutaluminium.be

RoofBelgium_NL_195x139mm.indd 1

28/03/18 16:18

Roof Belgium • april 2019

31


PVC-dakafdichting voor gloednieuw magazijn bandenspecialist

Agrityre legt brandveiligheid aan ‘banden’ De firma Agrityre C.V.B.A. uit Beveren - gespecialiseerd in landbouw-, grondverzet- en industriebanden - heeft een gloednieuw magazijn laten bouwen met een oppervlakte van 16.000 m², in het Logistiek Park Waasland (LPW). Door alles te centraliseren op één locatie wou de onderneming het logistieke proces optimaliseren, zodat de transportkosten drastisch zouden verminderen. Het gebouw is volledig conform de strengste veiligheidsnormen en er werd in nauw overleg met de brandweer een jaar lang gezocht naar de meest veilige oplossing. Het dak van de brandveilige nieuwbouw werd door aannemer van dichtingswerken Roteam voorzien van een PIR-isolatie en een PVCdakafdichting. Agrityre is exclusief verdeler van Maxam-banden in België, Luxemburg en Frankrijk. Naast de distributie van nieuwe banden zet het bedrijf ook sterk in op recyclage. Zo lanceerde Agrityre met “1261” een eigen rechapé bandenmerk. In de toekomst zal het gamma van “1261” nog verder worden uitgebreid en op die manier wil de bandengroothandel uitgroeien tot een one-stop-shop voor alle B2B-klanten. Agrityre opende overigens ook een vestiging in Laon (Frankrijk), met een magazijn van 3.000 m², om van daaruit de Franse markt te bewerken. Men kan er niet terecht voor vrachtwagen-, auto- of fietsbanden maar uitsluitend voor niet-courante producten, zoals landbouwbanden. Maar een grote specialiteit van de firma is dus ook het rechaperen ofwel recycleren van gebruikte banden. Een toepassing die opnieuw aan populariteit won nadat de Europese Commissie begin 2018 een anti-dumping taks invoerde om goedkope Chinese banden te weren. De Europese markt werd immers overspoeld door goedkope banden uit China, waardoor landbouwers niet meer kozen voor gerecycleerde banden, maar meteen nieuwe banden kochten. Met als resultaat: een gigantische afvalberg.

32

Roof Belgium • april 2019


ÉÉN PRODUCENT, VELE OPLOSSINGEN

IKO nv - d’Herbouvillekaai 80 - 2020 Antwerpen - België - +32 3 248 30 00 - http://be.iko.com


Fihuma is gespecialiseerd in het zuigen en blazen van droge stoffen. Hoofdzakelijk actief in de bouwsector voor het verwijderen en plaatsen van onder andere dakgrind, argex, zand en groendaken. Actief over heel België. Sterke punten: n maatwerk n snelle en flexibele service n vca gecertificeerd n 10 VacuPress (zuig/blaaswagens) die ruim inzetbaar zijn. Aanvullend is Fihuma ook gespecialiseerd in grondzuigwerken. Gedeeltelijk actief in de industrie: opzuigen van droge stoffen, industriële stofzuigwerken, leegzuigen van silo’s en opzuigen van straalgrit.

Turnhoutsebaan 129-131

2970 Schilde

03/314 29 03

info@fihuma.be

Sita voor architect en ontwerper. Dankzij Sita kloppen mijn berekeningen altijd.

Persoonlijke berekeningsservice voor uw eigen projecten Begeleiding door specialisten voor het juiste ontwerp en de correcte verantwoordelijkheid Training en opleiding tot echte vakspecialisten Informatie eenvoudig online: CAD-detailtekeningen, lastenboekteksten en veel meer

Lars Heiderson ARCHITEKT

Contacteer ons voor meer info : F 0473 347350 E g.debruyne@sita-bauelemente.de


Nieuw brandveilig magazijn Vanwege de grote voorraad huurt Agrityre verschillende magazijnen, maar daar gaat nu verandering in komen dankzij de bouw van een nieuw magazijn in het Logistiek Park Waasland in Verrebroek. De onderneming gaat zelfs geen externe magazijnen meer nodig hebben. Alles wordt immers gecentraliseerd op één locatie, waardoor er op logistiek vlak veel efficiënter zal kunnen worden gewerkt. Het gebouw is volledig conform de strengste veiligheidsnormen. Er werd - in nauw overleg met de brandweer - een jaar lang gezocht naar de meest veilige oplossing. En dat was naar verluidt geen makkelijke denkoefening, aangezien de wetgeving steeds strenger wordt. Het nieuwe gebouw beslaat een oppervlakte van 16.000 m² en alle banden worden gestapeld in rekken van wel meer dan negen meter hoog. Dankzij het nieuwe magazijn wil Agrityre zijn klanten nog sneller kunnen bedienen en een verdere uitbreiding in het Logistiek Park Waasland wordt overigens niet uitgesloten.

Dakopbouw Het gebouw werd ontworpen door Marieke Smet Architecten (Kieldrecht) en gerealiseerd door algemeen aannemer Stadsbader. Het dak werd afgedicht en geïsoleerd door de firma Roteam uit Zaventem. De draagstructuur van het dak bestaat uit betonnen TT-liggers van Van Maercke. Als dampscherm werd er gekozen voor een Alkorplus 0.20 polyethyleenfolie van Renolit. Het dak werd vervolgens geïsoleerd met een 4 cm dikke laag PIR van het

type IKO Enertherm alu, mechanisch bevestigd. Dit is een 100 % CFK’s, HCFK’s of HFK’s -vrije isolatieplaat met een kern uit hard polyisocyanuraat schuim, bekleed aan beide zijden met een meerlaags gasdicht aluminium complex van fabrikant IKO. Als toplaag is het gebouw afgewerkt met een Alkorplan F PVC-dakbedekking met een polyester wapening, mechanisch bevestigd. Er werd in totaal zo’n 14000m² horizontaal oppervlak afgewerkt en ca. 700m² verticaal. Roof Belgium • april 2019

35


BEVAD bedankt zijn corresponderende leden :

www.buzon.eu

www.rubberfuse.be

ADHESIVES & SEALANTS ROOFING PRODUCTS

“ De kracht van Icopal Synthetic Membranes is het bieden van een kennisplatform aan alle

afdichten en beschermen

RENOLIT ALKORPLAN RENOLIT ALKORTEC RENOLIT ALKORTOP

www.renolit.com/roofing Icopal Synthetic

Membranes

Icopal Synthetic Membranes BV is

Renolit pub "dakspecialist op internet" 40 x 24 mm 25/06/15 LIGGEND 10:50 06.indd 1

onderdeel van de Icopal Group; een van

betrokken partijen, vanaf ontwerp

’s werelds grootste producenten van

tot realisatie. Alleen op deze

voor bouwconstructies.

manier kunnen stedenbouw, architectuur, duurzaamheid, constructie, installaties, bouwfysica en bouwmethodiek elkaar versterken in een integraal ontwerp. De technisch adviseurs van Icopal Synthetic Membranes ondersteunen voortdurend dit proces en maken daardoor een optimale productkeuze en -toepassing mogelijk. ”

afdichting- en bescherming producten

AABO TRADING De ruimst gesorteerde adviesvakgroothandel in dakmaterialen

WWW.AABO.NL

Icopal Synthetic Membranes heeft meer dan 40 jaar ervaring in het produceren van versterkte kunststof dakbanen en folies. De focus van Icopal Synthetic Membranes ligt op productontwikkeling, kwaliteit en een zeer hoge servicegraad. Mede hierdoor is Icopal Synthetic Membranes voor u een bouwpartner met grote toegevoegde waarde, van ontwerpfase tot uitvoering van uw project.


Advies nodig? Ons team begeleidt jouw dakproject! SuperSeal - eenlaags Advies nodig? Ons team EPDM waterdichtingssysteem begeleidt jouw dakproject!

Zeker bij grotere projecten kan de praktische expertise en advies van Deschacht een meetbaar verschil uitmaken, bovenop de Superseal is zelf een inuniek kwalitatief kennis die je huisen hebt. Onze specialisten beschikken over EPDM-membraan. Superseal is die gecacheerd EPDMaan een een diepgaande productkennis ze kunnen koppelen DAKDICHTING en thermisch lasbaar. Hierdoor is het EPDM Hoe je nu draait of keert, twee weten altijd meer dan één. En rijke enhet concrete ervaring bij het realiseren van platte en hellende membraan uitermate geschikt voor dat geldt des te meer wanneer het om twee specialisten gaat. daken. mechanische bevestiging en verkleving, Zeker bij projecten kan de praktische expertise en met adOns advies verhoogt het rendement van jouw project vaak al dan nietgrotere op isolatie. vies van Deschacht een meetbaar verschil uitmaken, bovenop de ettelijke procenten. MeetbaarONE-STOP beterNON-STOP dus. Superseal enkel geplaatst door erkende BOUWSHOP BOUWADVIES en kennis diewordt je zelf in huis hebt. Onze specialisten beschikken over ONE-STOP NON-STOP geschoolde dakdekkers die de verantwoordelijkheid BOUWSHOP BOUWADVIES een diepgaande productkennis die ze kunnen koppelen aan een nemen voor de nauwkeurige installatie van het memrijke bij het realiseren van platte en hellende braan.enZijconcrete volgen eenervaring uitgebreide praktische scholing, daken. genieten van de uitgebreide technische kennis en Eenlaags waterdichtingssysteem

Deschacht Gent-Oostakker Antwerpsesteenweg 1068 9041 Gent-Oostakker T +32 (0)9 355 74 54 F +32 (0)9 355 76 79 oostakker@deschacht.eu

Deschacht Tielt Szamotulystraat 3 8700 Tielt T +32 (0)51 68 93 77 F +32 (0)51 68 62 53 tielt@deschacht.eu

Deschacht Hoogstraten Sint Lenaartseweg 36 2320 Hoogstraten T +32 (0)3 340 20 60 F +32 (0)3 340 20 61 hoogstraten@deschacht.eu

Deschacht Aartselaar Langlaarsteenweg 168 2630 Aartselaar T +32 (0)3 870 69 69 F +32 (0)3 870 69 67 aartselaar@deschacht.eu

Deschacht Hamme Horizonsquare 2 9220 Hamme T +32 (0)52 25 87 20 F +32 (0)52 25 87 29 hamme@deschacht.eu

Deschacht Hasselt Genkersteenweg 311 a 3510 Hasselt T +32 (0)11 14 07 40 F +32 (0)11 14 07 41 hasselt@deschacht.eu

Deschacht Zedelgem Torhoutsesteenweg 306 8210 Zedelgem T +32 (0)50 27 61 11 F +32 (0)50 27 51 28 zedelgem@deschacht.eu

Deschacht Geel Bell Telephonelaan 3A 2440 Geel T +32 (0)14 56 38 30 F +32 (0)14 56 02 30 geel@deschacht.eu

Deschacht Herstal Deuxième Avenue 24 4040 Herstal T +32 (0)4 256 56 10 F +32 (0)4 256 56 19 herstal@deschacht.eu

support en worden jaarlijks opgevolgd.

Onze troeven, jouw slagkracht:

Ons advies verhoogt het rendement van jouw project vaak met ettelijke procenten. Meetbaar beter dus. ONE-STOP www.deschacht.eu

KW E R K

ER

A DE D ✔ Mega-assortiment voor dak, gevel en isolatie ERKEN ✔ Team van specialisten in dakbedekking ✔ Gecertificeerd eigen gamma Word SUPERSEAL specialist en ✔ Praktijkopleiding door ervaringsdeskundigen sta garant voor kwaliteit! ✔ Professionele projectbegeleiding troeven, jouw slagkracht: Wij begeleiden u in het hele traject en leren u de Onze ✔ Zinkcentra voor maatwerk tips en tricks tijdens de ‘Superseal opleiding’. ✔ Mega-assortiment voor dak, gevel en isolatie Comptabiliteit met de volledige dakopbouw, ✔ Teamisolatie, van specialisten dakbedekking hoeken, goteninen uitdagende vormen zijn ✔ Gecertificeerd eigen gamma niet langer een probleem om snel en efficiënt af te dichten. Na deze plaatsingscursus ✔ Praktijkopleiding dooruitgebreide ervaringsdeskundigen kan je meteen effectief aan de slag. ✔ Professionele projectbegeleiding Oostakker: maandag 25/2 ✔ Zinkcentra voor maatwerk

www.deschacht.eu

Ontvangt u graag de SuperSeal BOUWSHOP brochure? Vraag deze nu aan via marketing@deschacht.eu.

Hamme: dinsdag 26/2 Geel: woensdag 27/2 Aartselaar: maandag 11/3 Zedelgem: dinsdag 12/3 NON-STOP

Inschrijven kan via www.deschacht.eu/OPLEIDINGEN. BOUWADVIES

182064

Hoe je het nu draait of keert, twee weten altijd meer dan één. En dat geldt des te meer wanneer het om twee specialisten gaat.

ONE-STOP NON-STOP BOUWSHOP BOUWADVIES

www.deschacht.eu

182064DS_ADV_RT_N1.indd 1

182064

www.deschacht.eu

11/10/18 17:2


Veilig bouwen: eerst denken, en dan doen!

WAT ALS JE KLANT DAKISOLATIE MET EEN OPTIMALE GELUIDSWERING VRAAGT?

KIES VOOR UTHERM SARKING COMFORT Ee n is olatie plaat m et h o ut ve zelon d e rdak , vo or e e n o p t ima l e ge l uid swe ring , e e n di r e c t wate r dic ht d a k e n e e n h oge r e i solat iewa a r d e . M et U T H ER M S ar k ing Comfor t is ole e r je e n plaat s je h et on d e rdak in 1 b eweging . Mak kelijk e n ef f icië nt .

OF KIES VOOR ECOON-DAKELEMENTEN Ee rd e r e e n g ron dige re n ovatie? Dan zijn d e Eco on - dakele m e nte n (E S Comfor t) e e n uit s te ke n d e ke uze . M et d e ze inn ovatieve a ll - in - o n e d a k i solat ie o p l ossing wo r d t h e t d a k ge ï sol e e r d é n af gewe rk t in e e n m u m va n t i jd . Zo b e spaar jij tijd e n we r k je kos te n ef fcië nt .

Gordingen Binnenafwerking PUR-isolatie met kepers

BOUW NU HET DAK VAN DE TOEKOMST MET UNILIN INSULATION. Meer informatie op www.unilininsulation.com

Doe mee op safetymypriority.be


Let’s make things easy.

Als professional weet u dat bouwprojecten echte uitdagingen kunnen zijn. Dus waarom zou u het uzelf nodeloos moeilijk maken? Met L-Ments® hebben we een performante dakoplossing tot de essentie herleid. Het 5-in-1-isolatiesysteem voor hellende daken combineert isolatiemateriaal, geïntegreerde houten verstijvers, houten tengellatten, een meerlaagse kraft-alubekleding en onderdakfolie. Ultralicht, makkelijk te installeren, betaalbaar en toch perfect isolerend: alles wat u nodig hebt voor de energieneutrale gebouwen van morgen. Sterk in al zijn eenvoud. Wedden dat u er zo voor gewonnen bent?

www.recticelinsulation.be


MAKKELIJK RENOVEREN MET iWINDOW FLEX De opengaande glaskoepel die past op élke opstand

Een lichtkoepel vervangen? Dat wordt met Skylux nóg eenvoudiger en goedkoper. De nieuwe iWindow Flex is immers de eerste opengaande glaskoepel waarbij je zélf de opstand kiest. Je haalt met een iWindow Flex licht én lucht (opent tot 30 cm) binnen zonder gedoe of extra kosten. Want de huidige dakopstand, die kan je bij renovatie gewoon blijven gebruiken. Zo is die nieuwe dakkoepel snel én makkelijk geplaatst. En bij nieuwbouw kies je gewoon een opstand naar keuze. Hemels, toch?

Skylux iWindow2

Ingebouwde kettingmotor (+gasveren)

Regensensor

Hellend pvc-kader

www.skylux.be


Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.