De Vlaamse Schilder 03/2018 by Embuild

Uitgave van de Confederatie Bouw - Afwerking • Lombardstraat 34 - 42 • 1000 Brussel • Afgiftekantoor Gent X • Post P608094

Schilder

AUGUSTUS 2018 DRIEMAANDELIJKS LEDENBLAD

#52

Decorateur, Behanger, Plaatser soepele vloerbekleding

Verffabrikanten bezorgd over stijgende grondstofprijzen Europese norm voor schildersplamuur Eiffeltoren krijgt schilderbeurt Vlaamse schilders

Vakmanschap op een hoger niveau

SCHILDEREN, DAT IS VAKMANSCHAP. SCHILDEREN, DAT IS PASSIE. SCHILDEREN, DAT IS DE MOOISTE STIEL TER WERELD.

Topprim en de Top-afwerkverven geven samen de beste dekkracht. Zo werk je nagenoeg elke binnenmuur af met slechts een laag Topprim en een afwerklaag Topsoft. Want onze grondlaag en afwerklagen zijn perfect op elkaar afgestemd voor een schitterend resultaat.

BOSS paints | Nijverheidstraat 81 – 8791 Beveren-Leie Surf naar www.bossvip.be om een BOSS paints of colora depot te vinden in je buurt. Bel voor meer info onze commerciële binnendienst op 056 73 83 33.

INHOUD

Eiffeltoren krijgt nieuw likje verf

Stijgende grondstofprijzen

Nieuwe Europese norm voor schildersplamuur

Om de zeven jaar wordt het bekendste Franse monument herschilderd, en daar komt heel wat bij kijken.

Verffabrikanten zien de prijzen van hun grondstoffen jaar na jaar duurder worden. Een zorgwekkende evolutie.

Een nieuwe norm definieert de belangrijkste karakteristieken en specificaties voor schildersplamuur.

Voorwoord

Pleisterwerken

Productnieuws

Door Benoît Klinkers

“Eerst chappen, dan pas plakken!”

Caparol • Federale Schellaert Sigma Libert Paints • Sortimo

6 Prikbord

26 Decoratieve pleisterwerken

16 Slimme verven

“Leem toegankelijk maken voor iedere stukadoor”

Muggendodende verf toegelaten in VS

20 Arbeidsmarkt

Stukadoor geen knelpuntberoep in Vlaanderen, dekvloerlegger wel

De Vlaamse Schilder • augustus 2018

U wil wel eens kijken, ruiken of voelen? Geen betere gelegenheid dan een vakbeurs en netwerkevent om alle nieuwe trends en technieken op het vlak van interieur en afwerking te ontdekken.

27 NOVEMBER 2018 www.dagvandeafwerking.be

Voor wie is het? Alle professionals die bezig zijn met afwerking. Van plaatser tot ontwerper. Waar is het te doen? In de ruime hallen van de Brussels Kart Expo in Groot-Bijgaarden, van 9u30 tot 19u00.

Wat valt er precies te beleven? Er zijn ruim 140 standen en een demotent. En je geniet er van een gemoedelijke sfeer met gratis buffetten en drank.

Kom gratis naar de beurs en schrijf in via www.dagvandeafwerking.be

EDITO

titel? Beste collega’s

Hopelijk heeft u genoten van de welverdiende vakantie en zijn de batterijen voldoende opgeladen om er weer tegenaan te gaan in de tweede helft van dit jaar. Ik wil het in dit voorwoord graag hebben over enkele zorgwekkende politieke evoluties, die ons werk als schilders in de komende maanden en jaren dreigen te bemoeilijken. Vooreerst is er op federaal niveau een wet goedgekeurd die het mogelijk maakt dat werknemers en gepensioneerden onbelast kunnen bijklussen tot 6.000 euro per jaar. Die bijklussers dreigen niet alleen concurrenten te worden van onze schildersbedrijven. Ze moeten bovendien geen sociale lasten afdragen en kunnen dus aan een veel lager uurtarief werken dan wij, professionals. De prijzenslag tegen deze bijklussers kunnen we dus onmogelijk winnen. De beslissing van de regering om dit toe te laten is dan ook onbegrijpelijk. Ze verwachten van ons dat wij de sociale zekerheid spijzen, maar tegelijk laten ze ons beconcurreren door mensen die helemaal niets moeten afdragen aan de maatschappij. Begrijpe wie kan. Een andere zorgwekkende ontwikkeling is de afschaffing van de vestigingswet. Vlaanderen wil vanaf 2019 de vereiste beroepsbekwaamheden voor elf bouwberoepen niet langer verplicht stellen. Iedereen zal dus een bouwbedrijf kunnen starten, ongeacht zijn voorkennis of ervaring. Een van de elf beroepen is stukadoor-cementeerder. Wanneer er in de toekomst charlatans opduiken, zonder enige kennis van zaken of vakmanschap, dan dreigen wij daar de gevolgen van te ondervinden. Want op een slechte ondergrond kunnen wij geen goed werk afleveren. Vanuit de Confederatie Bouw en verschillende andere belangenorganisaties wordt er achter de schermen nog druk gelobbyd om deze beslissingen terug te draaien. Ik hoop van ganser harte dat het lukt, want een huis bouw je voor het leven en noch wij, als bouwprofessionals, noch de klanten zijn er bij gebaat dat de bouw overspoeld wordt door knoeiers. Benoît Klinkers VOORZITTER CONFEDERATIE BOUW - VLAAMSE SCHILDERS

COLOFON Confederatie Bouw Vlaamse Schilders

Lombardstraat 34-42 • 1000 Brussel Tel: +32 (0)2 545 57 10 Fax: +32 (0)2 545 58 59 www.vlaamseschilders.be

Verantwoordelijke Uitgever: Filip Coveliers Lombardstraat 34-42 • 1000 Brussel filip.coveliers@confederatiebouw.be

BTW: BE 406 479 092 De Vlaamse Schilder verschijnt in maart, juni, augustus en november.

Advertentieverantwoordelijke: Steve Caufriez Tel: +32 (0)2 545 57 25 GSM: +32 (0)486 58 71 91 steve.caufriez@confederatiebouw.be

Adreswijzigingen: ann.cassauwers@confederatiebouw.be

Administratie en redactie Eindredactie: Filip Coveliers

Redactie: Bram Schittecatte Tel: 02/545 59 47 • Fax: 02/545 58 59 bram.schittecatte@confederatiebouw.be Vormgeving: Abder-Razzaaq Boujdaini abder-razzaaq.boujdaini@confederatiebouw.be Nikka Cuypers nikka.cuypers@confederatiebouw.be Drukwerk: Graphius Coverbeeld: Copyright : © SETE - Maud Chazeau

Prikbord

Sociaal geëngageerde schilders gezocht De Aedificas Foundation is op zoek naar schilders die zich op een of andere manier belangeloos inzetten voor de goede zaak. Wie een interessant project indient, maakt kans op een geldprijs van 5.000 euro. Ieder jaar gaat de Aedificas Foundation op zoek naar bouwbedrijven (leden van de Confederatie Bouw) die sociaal geëngageerd zijn. Ben je een aannemer die aan vrijwilligerswerk doet of help je maatschappelijk kwetsbare groepen bij hun (re-)integratie in de samenleving? Dan maak je kans om een van de aedifi-

De Vlaamse Schilder • augustus 2018

cas foundation awards in de wacht te slepen. En daaraan zit een prijskaartje vast van niet minder dan 5.000 euro. Het spreekt voor zich dat het de bedoeling is dat dit geld opnieuw geïnvesteerd wordt in het goede doel. Alle vormen van vrijwilligerswerk komen in aanmerking,

ongeacht de omvang of de doelgroep die geholpen wordt. Vorig jaar bijvoorbeeld viel Andy Zenner van Schilderwerken Zenner uit Zelzate in de prijzen. Hij bezorgde jongeren uit een psychiatrische inrichting verf en schildersmateriaal, waarmee ze enkele lokalen van het voetbalstadion van Sporting Lokeren schil-

derden. Het project gaf de jongeren een zinvolle tijdsbesteding, terwijl ze tegelijk ook een nieuwe vaardigheid aanleerden. En voor de instelling was de geldprijs een welkome bonus. Meer info op: www.aedificas-foundation.be

‘Werflink’ moet een einde maken aan materiaaloverschotten De Confederatie Bouw lanceerde onlangs de gratis smartphoneapplicatie 'Werflink'. Via dit online deelplatform kunnen aannemers werfoverschotten een nieuwe bestemming geven en werfmaterieel - dat anders toch stilstaat - verhuren aan collega-aannemers. Via het deelplatform Werflink kunnen bouwbedrijven in heel België ongebruikt bouwmaterieel, materiaaloverschotten en vrachtruimte optimaal op elkaar afstemmen. Het platform, een initiatief van BESIX, met de steun van Vlaanderen Circulair en de Confederatie Bouw als partner via Interreg RE C², moet de sector helpen om de beschikbare middelen slim in te zetten. Dit moet verspilling tegengaan, overschotten niet verloren laten gaan en kosten besparen aangezien geen nieuw materiaal hoeft aangekocht te worden.

Vind je match Het basisidee van dit initiatief is om vraag en aanbod te matchen tussen bedrijven en werven uit eenzelfde regio om onnodig transport te vermijden. Bouwbedrijven met overtollige materialen op hun werven of machines die tijdelijk stilstaan of met beschikbare vrachtruimte kunnen op die manier gelinkt worden aan aannemers die er naar op zoek zijn. Beide hoeven enkel en eenvoudigweg een account aan te maken op www.werflink.be om hun aanbod of vraag kenbaar te maken. Vervolgens kunnen de bouwbedrijven advertenties plaatsen of er op reageren om ten slotte veilig en snel onderling de transactie af te handelen. De voordelen van het systeem zijn drieledig :

• Financieel: kostenbesparing door tijdelijk inhuren of lenen van materieel in plaats van nieuw te kopen en realisatie van extra omzet door materieel en diensten tijdelijk te verhuren of te verkopen aan collega-bouwbedrijven. • Duurzaam: efficiënt gebruik van bestaande producten en materialen leidt tot minder nieuwaanschaf, minder nieuwe productie en daarmee minder verspilling van grondstoffen en energie. • Sociaal: Gezamenlijk gebruik van materieel, faciliteiten en diensten op lo-

kaal niveau stimuleert een cultuur van lokale samenwerking en verbinding. Momenteel bevindt het project zich nog in een pilootfase, maar desondanks hebben al meer dan 30 deelnemende bedrijven zich aangemeld. Hoe meer bedrijven zich inschrijven, hoe makkelijker het zal worden om het benodigde materiaal en materieel te vinden. Geïnteresseerde bouwbedrijven en aannemers vinden meer info en kunnen zich registreren om nu al deel te nemen via www.werflink.be De Vlaamse Schilder • augustus 2018

Prikbord

Derde Confederatie Bouw Historic Rally is schot in de roos Op zondag 27 mei vond de derde Historic Rally plaats, een toertocht voor oldtimers en classic cars, georganiseerd door de Confederatie Bouw West-Vlaanderen afdeling Schrijnwerkers, Glazeniers en NaVAP. De organisatoren hadden dit jaar een prachtig parcours uitgestippeld doorheen het West-Vlaamse Heuvelland en Noord-Frankrijk. Het parcours was iets langer dan de voorbije jaren (200km), waardoor de deelnemers uitgebreid de kans kregen om al het moois te ontdekken dat deze regio te bieden heeft. De deelnemers wiste op voorhand niet hoe de route er zou uitzien. Ze kregen een roadbook met de wegbeschrijving en moesten daarmee het juiste traject zien te volgen. Geconcentreerd blijven was dus de boodschap. Tussendoor werd halt gehouden aan een pittoresk oud cafeetje nabij de grens en uiteraard was er ook tijd voor een gezamenlijk lunch.

De Vlaamse Schilder â&#x20AC;˘ augustus 2018

Dit jaar tekenden 84 classic cars present. Wie wilde deelnemen, moet een wagen bezitten van minstens dertig jaar oud, maar sommige voertuigen waren veel ouder. Er reden maar liefst tien wagens mee van voor 1960, waaronder een authentieke MG TC uit 1949, een Triumph TR3 uit 1959 en een MG TD MKII uit 1952.

Op de eindbestemming, de gebouwen van de Confederatie Bouw in Kortrijk, wachtten een foodtruck en retrobar de deelnemers op. Na afloop verkeerde iedereen in een opperbeste sfeer en werd er nog uitgebreid nagekaart. Er werden ook prijzen uitgereikt voor de pechvogel van de dag en de coup de coeur.

VULPLAMUUR IN PASTAVORM • Krimpvrij • Droogt snel

VOORBEWERKINGSPLAMUUR LICHTGEWICHT - GEBRUIKSKLAAR HANDMATIG OF MACHINAAL AAN TE BRENGEN • Sterk opvullende eigenschappen. • Makkelijk glad te schuren • Belangrijke open-tijd

AFWERKINGSPLAMUUR IN PASTAVORM HANDMATIG OF MACHINAAL AAN TE BRENGEN • Zeer polyvalent • Zeer mooie afwerking, ideaal voor het schilderen • Makkelijk glad te schuren

DE MUREN ZULLEN U DANKBAAR ZIJN. SEMIN SCHILDER PAINTERZ NL 186x128.indd 1

semin.com 28/05/2018 16:29

De Vlaamse Schilder • juni 2018

Onderwijs

Leerling-schilders geven oudste Het KTA Brugge kreeg vorig jaar een opmerkelijk verzoek. ‘Of de leerlingen van het zesde en zevende jaar schilderwerk en decoratie het niet zouden zien zitten om het oudste café van Brugge onder handen te nemen?’ Leraar Pascal De Coessemaeker twijfelde geen ogenblik en greep de kans met beide handen aan.

Café Vlissinghe is het oudste café van Brugge. De oorsprong van het pand gaat terug tot 1515. Niet verwonderlijk dus dat een beschermd gebouw is. Het is ook de plaats waar het de internationale Broederschap het Gulden Vlies haar vergaderingen houdt. Die broederschap is een pluralistische vereniging die verschillende doelen nastreeft, waaronder het steunen van humanitaire werken. Het gezelschap komt op gezette tijden bijeen in de Ridderzaal van Café Vlissinghe, een vergaderzaaltje met een rijke geschiedenis. Omdat de zaal dringend aan een opfrissing toe was, wilde de Broederschap de leerlingen van het KTA Brugge de kans geven om te tonen wat ze konden. Leerkracht Pascal De Coessemaeker was meteen gewonnen voor het idee. “Eigenlijk was ik al heel lang op zoek naar een dergelijke opdracht”, vertelt de bevlogen leraar. Voor de leerlingen is dit een heel dankbaar project om aan te werken. Dit is niet alleen het oudste café van de stad, het is bovendien ook een bekende plek en een locatie waar ze later nog over de vloer zullen komen.

De Vlaamse Schilder • augustus maart 2018 2018

Dan zullen ze ongetwijfeld nog eens met trots terugdenken aan deze periode. Bovendien waren de werken die hier moesten gebeuren ook op maat van onze leerlingen”.

Vocht en afbladderende verf De Ridderzaal verkeerde namelijk in een erbarmelijke toestand. Door de ja-

ren heen waren de wanden verschillende malen overschilderd, maar mede door de vochtproblemen bladderde de verf af en was het houtwerk aangetast door houtrot en ongedierte. “Aangezien het een beschermd gebouw is, zijn er wel wat bijkomende verplichtingen. Erfgoed Vlaanderen volgt elke

café van Brugge opfrissing fase van de werken op en moet voor iedere stap een goedkeuring geven. We kregen van Erfgoed Vlaanderen ook de uitdrukkelijke opdracht om het lokaal terug in de oorspronkelijke staat te brengen. Maar dat is geen eenvoudige opgave. Want wat is ‘de oorspronkelijke staat’? Om daarachter te komen, hebben we de verschillende verflagen zo goed mogelijk afgeschraapt om te ontdekken welke kleuren en producten er op de onderste lagen gebruikt werden. Daarna ben ik gaan aankloppen bij Boss Paints. De vertegenwoordigers van deze Belgische verffabrikant hebben ons uitstekend begeleid in de zoektocht naar de juiste producten. Vervolgens heb ik met de verzamelde kennis een lastenboekje opgesteld en dat voorgelegd aan de eigenaar, de Broederschap en Erfgoed Vlaanderen”.

Flexibiliteit Het voorstel werd goedgekeurd en de leerlingen van het KTA Brugge kregen anderhalf jaar de tijd om de Ridderzaal te renoveren. Een behoorlijk lange tijd, maar er werd dan ook niet continu gewerkt. Pascal De Coessemaeker: “Eén à tweemaal per week kwamen we met de leerlingen gedurende een viertal uur naar hier om te werken. Langer kon niet, aangezien de gewone lessen ook bleven doorlopen. En ook het café bleef gedurende de werken gewoon open. We moesten dus flexibel zijn en werken wanneer dat voor alle betrokken partijen uitkwam. De leerlingen hebben eerst al het houtwerk volledig afgeschuurd. Dat verkeerde namelijk in heel slechte staat. De volledige lambrisering, de balken in het plafond en het schrijnwerk van de ramen en de deuren hebben we machinaal afgeschuurd. Al het hout kreeg vervolgens een behandeling tegen houtrot en een nieuwe laag mat vernis. Vervolgens kwamen de wanden aan bod. We hebben eerste de loshangende

delen verwijderd. Met de schuurborstel en het steekmes hebben de leerlingen zo goed mogelijk alle oude verflagen weggekrabd tot op het originele metselwerk. Omdat de muren nogal oneffen waren, hebben we vervolgens de oneffenheden geplamuurd, afgeschuurd en gefixeerd, alvorens we konden beginnen met het leukere werk. Het voorbereidend werk is immers een noodzakelijk kwaad voor deze tieners. Het schilderen zelf, daar gaat hun hart sneller van slaan! In samenspraak met Boss hebben we gekozen voor een drielaags systeem, bestaande uit een primer, een afwerkingslaag en tot slot een decoratieve kalkverf. Alles werd met de blokborstel aangebracht, zodat de structuur in het schilderwerk mooi zichtbaar is. Dat past ook perfect bij het historische karakter van het gebouw. Om dezelfde reden kozen we ook voor een wateroplosbare kalkverf en geen moderne synthetische verf. Ik sta er bovendien op dat we steeds met kwaliteitsproducten werken. We kiezen dus nooit zomaar de goedkoopste producten op de markt. Wanneer we deze jongeren een hoogwaardige opleiding willen aanbieden, dan moeten we hen ook met hoogwaardige producten laten werken, en niet met goedkope verven uit doe-het-zelfzaken”.

In de krant Uiteindelijk slaagden de tien leerlingen uit het zesde en zevende jaar schilderwerk en decoratie en erin om het project binnen de opgelegde tijd af te werken. Wanneer alles klaar was, volgde zelfs een plechtige opening in aanwezigheid van de burgemeester en de lokale pers. Een goede zaak, zo vindt hun leerkracht. “Dat zorgt niet alleen dat ze kunnen fier zijn op hun verwezenlijkingen, de wetenschap dat hun werk door velen beoordeeld zou worden, zorgde gedurende de werken ook voor wat gezonde druk. En dat is goed, het houdt de leerlingen bij de les. Ook voor ons als leerkrach-

De Vlaamse Schilder • augustus 2018

Onderwijs

ten was het spannend, want ook onze geloofwaardigheid stond uiteraard op het spel. Maar het moet gezegd: de gasten hebben schitterend werk afgeleverd. De eigenaar van het pand en de mensen van de broederschap zijn dan ook bijzonder opgetogen met het resultaat. Zowel het schilderwerk als het houtwerk zien er prachtig uit. En dat onze leerlingen via dit project positief in de belangstelling kwamen via de regionale kranten, is mooi meegenomen. Het kan maar helpen om hen warm te maken voor een carrière als schilder. Al bij al kijk ik met heel positieve gevoelens terug op dit project. Het was zowel voor ons, de leerkrachten als de leerlingen zelf heel verrijkend. Ik hoop dan ook dat we in de toekomst nog vaker van dit soort projecten kunnen doen”.

De Vlaamse Schilder • augustus maart 2018 2018

Aflijnen was nog nooit zo makkelijk met de ANZA Precision Perfecte precisie Uniek ontwerp Volledige controle

www.anzaverimex.eu

Raamdecoratie

Hoe kies je de juiste gordijnstof?

Als schilder krijg je regelmatig ook de vraag om gordijnen of andere raamdecoratie aan te brengen. Niet alle schilders zijn echter even vertrouwd met de laatste trends en ontwikkelingen in de wereld van de raamdecoratie. Wij trokken naar Jan Fleurink van interieurzaak tende – Fleurinck. Hij kent de gordijnenwereld als geen ander en is steeds op de hoogte van de nieuwste trends en materialen.

De afgelopen jaren hebben de gordijnfabrikanten heel wat nieuwe stoffen ontwikkeld. Met deze nieuwe materialen is het ook mogelijk om de gordijnen extra functies mee te geven, denk maar aan akoestische demping, het blokkeren van infrarood licht of het bufferen van de koude die van het raam afstraalt. Naast de talloze kleuren, prints, texturen en materialen, moet je dus ook nog rekening houden met deze extra eigenschappen. Het maakt de keuze van een gordijnstof er niet makkelijker op. “Wanneer een klant naar ons komt, dan probeer ik zo veel mogelijk informatie te verzamelen”, legt Jan Fleurinck uit. “Enkel met voldoende kennis kan ik een gepast advies geven. Ik begin meestal met enkele heel gerichte vragen te stellen. Zullen de gordijnen gericht zijn naar het zuiden? Bevinden er zich televisietoestellen of computerschermen in dezelfde

De Vlaamse Schilder • augustus maart 2018 2018

ruimte? Moeten de gordijnen verduisteren, of net veel licht binnenlaten? Moeten ze de warmte buiten houden, of eerder dienen om de ruimte op temperatuur te houden? Het zijn allemaal factoren waar ik rekening mee houd. Eenmaal ik een goed beeld heb van wat de klant wil en nodig heeft, toon ik hem een aantal producten die aan zijn eisen en voldoen. Uiteraard ken ik niet alle eigenschappen van alle gordijnen uit het hoofd, maar de fabrikanten drukken op de stalenkaarten technische fiches af met tabellen waarin de eigenschappen van het de stof zijn samengevat”.

Technische fiches interpreteren Deze basisgegevens vind je op de meeste technische fiches van gordijnstoffen. Ze helpen je om de geschikte gordijnstof te vinden. In de tabellen vind je vaak enkel de afkortingen terug.

Algemeen: Lichtechtheid: De lichtechtheid is de mate waarin de stof verkleurt onder invloed van zonlicht. De mate van verkleuring wordt uitgedrukt in een schaal van 1 tot 8, waarbij 1 staat voor een zeer slechte score (snel veranderen van kleur) en 8 voor een uitstekende kleurvastheid. De hoeveelheid licht die een stof kan ontvangen voor verkleuring, verdubbelt per punt. Zo zal een stof met lichtechtheid 6 dubbel zoveel licht kunnen verdragen als een stof met lichtechtheid 5. Transparantieniveau: Men onderscheidt vier niveaus: transparant (T), half-transparant (HT), niet-transparant (NT) en verduisterend (A). Bij een half-transparant gordijn is het onmogelijk om naar binnen te kijken. Niet-transparante stoffen laten slechts heel weinig licht door, terwijl verduisteringsstoffen al het licht blokkeren. Met deze laatste kan je dus ook overdag een ruimte volledig verduisteren.

FC-waarde of reductiefactor: Deze waarde beschrijft de doeltreffendheid van de zonwering tegen de bezonning in verhouding tot de reductie van de gekozen beglazing. Hoe lager deze waarde, hoe groter de reductie van het invallend zonlicht door zonwering. G-waarde: dit is de gemeten energiedoorlatingsfactor van de standaardbeglazing inclusief zonwering. Bij een lage waarde zal de ruimte sneller opwarmen als de zon op de ramen valt. UV-transmissiegraad (UT): Dit geeft aan hoeveel UV-licht deze stof doorlaat. UV-licht kan ervoor zorgen dat meubels, stoffen en verven na verloop van tijd verkleuren.

Geluidsabsorptie: De mate waarin het gordijn lawaai blokkeert.

Lichttechnische gegevens: Reflectiegraad (R): Het deel van het zichtbare zonlicht dat wordt teruggekaatst. Hoe hoger de reflectiegraad van een stof, hoe minder licht er doordringt. Transmissiegraad (T): Het zichtbare stralingsaandeel van het licht dat door de zonwering wordt doorgelaten. Hoe hoger de transmissiegraad van een stof, hoe meer licht er doordringt. Absorptiegraad (A): Het zichtbare stralingsaandeel van het licht dat door de zonwering wordt opgenomen en in warmte wordt omgezet onder vorm van infraroodstralen.

Energietechnische gegevens: Zonreflectiegraad (SR): Het deel van het totale invallend zonlicht (zichtbaar en infrarood) dat door de zonwering wordt teruggekaatst. Hoe hoger de reflectiegraad, hoe trager een ruimte zal opwarmen wanneer de zon op de ramen valt. Zontransmissiegraad (ST): Het deel van het totale invallend zonlicht (zichtbaar en infrarood) dat door de zonwering wordt doorgelaten. Hoe hoger dit cijfer, hoe meer zonne-energie er doordringt. Zonabsorptiegraad (SA): Het deel van het totale invallend zonlicht (zichtbaar en infrarood) dat door de zonwering wordt opgenomen en in warmte wordt omgezet. Hoe hoger deze waarde, hoe groter de opwarming van de ruimte bij bezonning. De Vlaamse Schilder â&#x20AC;˘ augustus 2018

Raamdecoratie

NIEUW IN DE GORDIJNENMARKT Stoffenfabrikanten investeren heel wat geld in research en productontwikkeling. Er komen continu nieuwe materialen en stoffen op de markt. Jan Fleurinck licht toe.

“Bij de keuze van het juiste gordijn spelen de karakteristieken van de stof uiteraard een grote rol, maar voor veel klanten komt het esthetische aspect nog steeds op de eerste plaats. Een linnen gordijn blijft een echte evergreen, waar veel interieurarchitecten en designers graag naar teruggrijpen. Het assortiment aan linnen gordijnen is de voorbije jaren echter fors uitgebreid. Vroeger wist de klant de keuze voor linnen automatisch ook betekende dat hij koos voor een moeilijk reinigbaar gordijn. Daar is de laatste jaren verandering in gekomen. Sinds enige tijd zijn namelijk gordijnstoffen verkrijgbaar in imitatie-linnen. Deze stoffen bestaan uit polyestervezels die geweven worden zoals natuurlijk linnen en daarna via thermofixatie verhard worden. Deze methode heeft het voordeel dat het polyester – wat normaal gezien een stijf materiaal is – toch een heel natuurlijke look en feel krijgt. Door een stonewash-behandeling kan dit materiaal bovendien nog een minder egaal uitzicht krijgen, waardoor het nog natuurlijker overkomt. Het imitatie-linnen is bovendien ook verkrijgbaar in heel pittige kleuren, iets wat met natuurlijk linnen een stuk moeilijker is. Dat komt omdat de fabrikanten die polyestervezels kunnen kleuren voor het weven. Bij klassiek linnen, moet het kleuren steeds gebeuren na het spinproces”. Een andere trend is de terugkeer van fluweel. “Wie vertrouwd is met gordijnstoffen, weet dat fluwelen gordijnen van alle stoffen het langste mooi blijven hangen. Een degelijk fluwelen gordijn ziet er na 20-30 jaar nog

steeds fantastisch uit. Die duurzaamheid is uiteraard een belangrijke troef voor de klant die geen zin heeft om iedere paar jaar nieuwe gordijnen te kopen. Het is dan wel belangrijk dat de stof langs de binnenzijde gevoerd is, want anders raakt het fluweel heel snel beschadigd door wrijving. Het aanbrengen van een voering biedt bovendien ook extra mogelijkheden. Het laat de gordijnfabrikanten toe om de fluwelen gordijnen via de voering bijkomende eigenschappen te geven. Zo kan je bijvoorbeeld een verduisterende voering aanbrengen, waardoor je een fluwelen verduisteringsgordijn krijgt. Ook hier bestaan er tegenwoordig synthetische varianten die wasbaar zijn. En dat is een flinke stap vooruit ten opzichte van het klassieke fluwelen gordijn, dat je enkel kon uitborstelen”.

ANDERE NIEUWIGHEDEN Sinds kort zijn er gordijnen beschikbaar die bestaan uit 100% acryl. Deze stoffen zijn bovendien 100% lichtecht. Ze verkleuren dus niet of nauwelijks wanneer ze jarenlang blootgesteld worden aan direct zonlicht. Dat maakt deze gordijnen uitstekend geschikt voor buitentoepassingen, bijvoorbeeld in veranda’s of voor ramen die gericht zijn op het zuiden. Het voorbije decennium is het belang van binnenzonwering enorm toegenomen. Ook in de gordijnenmarkt is deze tendens duidelijk merkbaar. Zo worden steeds meer gordijnen behandeld met een flinterdunne coating van reflecterend metaal (meestal aluminium). Door de gordijnstoffen te ‘metalliseren’ weerkaatst de stof het zonlicht en de warmte, waardoor ze een belangrijke rol speelt in de temperatuurregulering. Deze coating is bovendien zo dun dat de gordijnen toch transparant blijven en het mogelijk blijft om van binnen naar buiten te kijken.

Beeldmateriaal: https://www.vescom.com/nl/beeldmateriaal

De Vlaamse Schilder • augustus 2018

Onze nieuwe generatie accu machines Onze nieuwe accu-machines zijn er...

Lange looptijden, zelf bij hogere belasting

KEEP COOL™ Technologie Geïntegreerde koeling Met de nieuwe FLEX ‘KEEP COOL technologie’ wordt het moment van uitschakeling vertraagd. Door de actieve koeling van de celommanteling wordt niet alleen een duidelijk hoger accu-vermogen bereikt, maar ook de levensduur van de accu wordt verlengd. Bij de geïntegreerde koeltechniek gaat het om een gepatenteerde cellaag. Deze verandert de fysieke toestand van de accu-cellen en kan zo overtollige

www.flex-tools.com

warmte absorberen.

STUC van Stoopen & Meeûs Minerale afwerking in betonkwaliteit: sterk, watervast en toch puur natuur

KALK

STUC

LEEM

ROESTIQUE

CRUSTAL

KALEI

Premium Mineral Finishes www.stoopen-meeus.com

Decoratieve technieken

Veel belangstelling voor marmerimitaties tijdens kunstenmarkt Tijdens de voorbije kunstenmarkt ‘Montmartre’ in Schoten gaf Cyriel Smets, bestuurslid van de Confederatie Bouw – Vlaamse Schilders, een demonstratie van marmerimitatietechnieken. De presentatie kon op heel wat belangstelling rekenen.”.

“Ik ben eigenlijk decorateur van opleiding”, legt Cyriel Smets uit. “Maar toen ik naar de vakschool ging, waren de ambachtelijke decoratietechnieken een beetje uit de mode geraakt. Vanaf de jaren ’60 moest alles namelijk strak en modern zijn. De herenhuizen en de traditionele decoraties hadden een oubollig imago gekregen en raakten in het verdomhoekje. Het schildersonderwijs speelde in op deze tendens en dus kregen de ambachtelijke technieken minder aandacht. Omdat ik deze ambachtelijke schildermethodes toch in de vingers wilde krijgen, ben ik op eigen houtje naar Nederland getrokken, waar ik aan de schilderschool Nimeto in Utrecht de kneepjes van het vak geleerd heb. Ik ben deze decoratieve technieken gedurende 40 jaar regelmatig blijven gebruiken en zo heb ik mijn techniek verder kunnen ontwikkelen”.

In groeien Een knappe, waarheidsgetrouwe marmerimitatie is namelijk geen eenvoudige klus. “Je kan de basistechnieken wel aanleren, maar het duurt jaren eer je het echt beheerst”, vervolgt Cyriel. “Ik heb zelf nog les gegeven aan andere schil-

De Vlaamse Schilder • augustus 2018

ders. En je merkt bij iedereen hetzelfde stramien. Eerst leren ze de basisbeginselen. Vervolgens zie je steeds dat iedereen zich zodanig focust op de techniek, dat ze het overzicht kwijtraken en zich verliezen in te veel detailwerk en retouches. Deze fase van “werkblindheid” moet iedereen door. Pas daarna gaat het terug beter en kan je beginnen je techniek te verfijnen. Het schilderen van marmerimitaties is iets waarin je echt moet groeien. Wanneer ik mijn huidige creaties vergelijk met de werken uit mijn beginjaren, dan stel ik vast dat ik doorheen die tijd een hele evolutie doorgemaakt heb. Enkel door ervaring op te doen en kennis te vergaren, kan je de fijnzinnigheid ontwikkelen die nodig is voor dit werk”.

Tijdloos Op de kunstenmarkt in Schoten was de belangstelling voor het werk van Cyriel groot. “Ik moet er wel bij zeggen dat de meeste geïnteresseerden mensen waren van een bepaalde leeftijd. Het is een fenomeen dat je overal ziet. Jonge mensen hechten vooral belang aan een modern en strak interieur, maar vanaf een zekere leeftijd, meestal begint dat rond een jaar of veertig, krijgen mensen meer waardering voor de intrinsieke schoonheid en de tijdloosheid van materialen. En dat verklaart het blijvende succes van marmer. Dat betekent echter niet dat dat we deze technieken enkel toepassen in klassieke woningen! Ook in moderne decors scoren marmerimitaties nog steeds goed. Het grote verschil met vroeger is dat er in moderne huizen slechts enkele subtiele details in marmer geschilderd worden: een zuiltje, een schouwmantel of een meubel. Dit in tegenstelling tot vroeger, toen vaak een volledige gang in marmerimitatie gedaan werd”.

Ambachtelijke aanpak Er bestaan verschillende manieren om marmerimitaties te maken. “Traditioneel verkoos men in België de “nat in nat” methode, terwijl men in Nederland vaker opteerde voor de “nat op droog” techniek. Ik heb het geluk gehad dat ik beide manieren heb aangeleerd. Maar welke methode ik ook toepas, ik gebruik altijd de klassieke olieverf. In

principe kan je marmerimitaties ook maken met acrylaatverf, maar die heeft het nadeel dat ze veel sneller opdroogt. Dat betekent dat je minder tijd hebt om er in te werken, wat wel essentieel is bij dit soort werk. Ik maak bovendien mijn medium altijd zelf. Daarvoor gebruik ik een mengeling van gebleekte lijnolie, Venetiaanse terpentijn, terpentijn en een droogsel. Je kan ook kant-enklaar medium aankopen, maar ik geef de voorkeur aan mijn eigen mengeling. Die is bovendien ook een stuk goedkoper”.

niet dat de belangstelling voor marmer en marmerimitaties zal verdwijnen. “Er zal altijd een publiek blijven bestaan dat gevoelig is voor de schoonheid en de authenticiteit van materialen. Ook het unieke karakter ervan is een troef. Tegenwoordig zie je dat de consument een voorkeur heeft voor gepersonaliseerde materialen. In de behangwereld doen de gepersonaliseerde behangen het momenteel erg goed. De ambachtelijke marmerimitaties zitten in dezelfde hoek. Elk schilderwerk is een uniek, geen twee marmerimitaties zijn dezelfde. En dat waarderen de klanten”.

Tijdloos Interieur- en modetrends komen en gaan, maar toch vreest Cyriel Smets De Vlaamse Schilder • augustus 2018

WTCB

Zwarte afzettingen in woongebouwen De afdeling Technisch advies van het WTCB ontvangt regelmatig vragen omtrent het zich voordoen van zwarte afzettingen in woongebouwen. Deze zwarte verkleuringen manifesteren zich doorgaans tijdens of net na de winterperiode en treden voornamelijk op in nieuwe of recent gerenoveerde gebouwen. Toch wordt dit fenomeen in sommige gevallen ook geruime tijd na het optrekken van het gebouw vastgesteld. Dit artikel heeft als oogmerk om de kenmerken en de oorzaken van voormelde afzettingen toe te lichten en stelt daarnaast enkele maatregelen voor om het risico op het zich voordoen van dit fenomeen terug te dringen.

Kenmerken Vaak denkt men bij het optreden van de zwarte verkleuringen aan schimmel vorming. Deze verwarring is begrijpelijk, aangezien schimmelvorming zich eveneens voordoet in koudere periodes en in weinig geventileerde ruimten. Schimmelsporen kunnen doorgaans echter verwijderd worden met verdund bleekwater (WTCB-Dossier 2015/2.9), terwijl deze reinigingsmethode niet toegepast kan worden bij de zwarte afzettingen waarvan sprake in dit artikel. Een doeltreffende reiniging van deze verkleuringen, die eerder een vettig karakter hebben, is minder voor de hand liggend. Bovendien manifesteert schimmelvorming zich veelal op andere plaatsen dan de zwarte afzettingen. Schimmelvorming treedt immers voornamelijk op in de hoeken van de kamers, ter hoogte van koudebruggen of achter meubels, geplaatst tegen wanden met een lage oppervlaktetemperatuur. De zwarte afzettingen worden daarentegen doorgaans vastgesteld op muurdelen en plafonds boven verwarmingselementen. Men treft het fenomeen eveneens aan op poreuze materialen die een enigszins lagere oppervlaktetemperatuur vertonen (zie afbeeldingen 1 en 2). De afzettingen

De Vlaamse Schilder • augustus 2018

1 | Zwarte afzettingen boven een verwarmingselement.

worden soms ook vastgesteld op gordijnen, lichtpunten uit kunststof en meubels.

Aard van de zwarte afzettingen Het fenomeen dat aan de basis ligt van de in dit artikel beschouwde donkerkleurige afzettingen wordt ook wel ‘fogging’, ‘black magic dust’, ‘black soot phenomenon’ of ‘black dwellings phenomenon’ genoemd. Dit verschijnsel is erg complex en tot op heden is er geen universele theorie die alle

waarnemingen kan verklaren. Wel is het duidelijk dat de afzettingen veroorzaakt worden door verontreinigende deeltjes, die gebonden raken met semi-vluchtige organische stoffen (SVOS). Deze binding kan ofwel ontstaan in de lucht, waarna de gebonden deeltjes zich afzetten op het oppervlak, dan wel plaatsvinden doordat de verontreinigende deeltjes blijven ‘kleven’ op een op het oppervlak aanwezige film van SVOS. De afzettingen worden in de hand gewerkt door turbulente luchtstromingen die de al dan niet reeds gebonden deeltjes in beweging

2 | Zwarte afzettingen op de binnenbepleistering van een buitenmuur, wat benadrukt wordt door het wegnemen van een schilderijtje.

brengen. Dit verklaart waarom de afzettingen typisch vastgesteld kunnen worden boven verwarmingselementen. De verontreinigende deeltjes kunnen van velerlei aard zijn. Vaak betreft het stofdeeltjes die onvermijdelijk in het gebouw aanwezig zijn, zeker kort na nieuwbouw- of renovatiewerken. Er kunnen echter ook andere vervuilende deeltjes in de zwarte afzettingen aangetroffen worden. Zo werden er bij onderzoek van enkele ontnomen stalen onder andere roetdeeltjes teruggevonden. Deze roetdeeltjes kunnen in de buitenlucht voorkomen en zich via de luchttoevoeropeningen een weg naar de binnenomgeving banen. Dit kan onder meer het geval zijn wanneer het gebouw zich in de nabijheid van een industriële activiteit of langs een drukke verkeersweg bevindt. In voorkomend geval zal de vervuiling zich voornamelijk voordoen ter hoogte van de luchttoevoeropeningen. Wanneer dit niet het geval is, dan zijn de roetdeeltjes vermoedelijk in de binnenomgeving zelf ontstaan. Zo kunnen er niet alleen roetdeeltjes geproduceerd worden door de verwarmingsinstallatie of door het branden van een open haard, maar bijvoorbeeld ook door

roken en het branden van kaarsen. SVOS zoals weekmakers en brandvertragers, zijn aanwezig in tal van (bouw)materialen. Ze kunnen onder andere voorkomen in verven, lijmen, synthetische vloerbedekkingen, nieuwe meubels, gebruiksgoederen uit kunststof zoals speelgoed ... Deze SVOS zullen langzaam naar het oppervlak van de materialen migreren en kunnen dan naar de binnenlucht uitgestoten worden (emissie). De mate waarin de SVOS uit deze materialen vrijkomen, neemt in de regel af doorheen de tijd. Dit verklaart waarom men het fenomeen van zwarte afzettingen vaak aantreft in nieuwe of recent gerenoveerde woningen.

Te treffen maatregelen Men dient zich ervan bewust te zijn dat het optreden van zwarte afzettingen niet steeds volledig te vermijden is. De aanwezigheid van fijne stofdeeltjes en SVOS in de binnenlucht kan immers nooit helemaal uitgesloten worden. Men kan echter wel maatregelen nemen om het risico op dit verschijnsel enigszins te beperken: • maak gebruik van bouwmaterialen met een lage SVOS-emissie, in het

bijzonder voor de binnenafwerking van (buiten)muren en plafonds. In de praktijk is het voor de betrokken aannemer echter niet altijd evident om de SVOS-emissie van de aan te wenden producten in te schatten • pas een geschikte ventilatiestrategie toe (TV 258). De toereikende verversing van de binnenlucht is niet enkel van groot belang om een gezond binnenklimaat te waarborgen, maar zorgt er tevens voor dat de gebeurlijke verontreinigingen die mede verantwoordelijk zijn voor de zwarte afzettingen, snel naar buiten afgevoerd worden. Bijkomend zorgt het ventileren van de ruimte ervoor dat de relatieve vochtigheid van de binnenlucht binnen normale grenzen blijft (tussen 30 % en 60 %) • beperk het aantal verbrandingsbronnen binnenshuis (roken, branden van kaarsen ...) • plaats een eﬃciënte ﬁlter in het ventilatiesysteem indien het voornamelijk de buitenlucht is die aan de bron ligt van de verontreinigende deeltjes in de binnenomgeving. Voorzie tevens in een periodieke reiniging van de ventilatiekanalen • tot slot is het aanbevolen om zones (bv. muurdelen, plafonds …) met een uitgesproken lage oppervlaktetemperatuur te vermijden. Wanneer men na het treffen van al deze maatregelen toch nog met zwarte afzettingen geconfronteerd zou worden, dan kan men deze verkleuringen trachten te verwijderen met water en een vetoplossend detergent. Zoals reeds eerder opgemerkt werd, kunnen de besproken afzettingen soms zeer moeilijk te reinigen zijn en zal men er niet steeds in slagen om de zwarte verkleuringen volledig te verwijderen zonder in een nieuw afwerkingssysteem te voorzien.

J. Goovaerts, ing., adviseur, afdeling Technisch advies, WTCB Bron: WTCB-Contact 2018/2

De Vlaamse Schilder • augustus 2018

Project

Oldyck & Zoon transformeren oude molen in modern designpareltje Tijdens de Saint-Gobain Gypsum International Trophy viel Oldyck & Zoon uit Boortmeerbeek in de prijzen in de categorie ‘residentieel’. Het winnend project: de restauratie van een oude molenwoning in Veltem. “Oldyck & Zoon is een echt familiebedrijf”, vertelt zaakvoerder Martin Oldyck. “Onze familie zit al zeven generaties lang in de sector van de pleisterwerken. Samen met mijn zoon voer ik de leiding over het bedrijf. We hebben ook nog drie arbeiders in dienst en we schakelen geregeld nog een viertal extra freelancers in. Ons bedrijf is gespecialiseerd in alle soorten pleisterwerken, zowel nat als droog en buitenbepleistering. We werken reeds enkele jaren met de producten van Gyproc, en we behoren tot het Gyproc ProTeam. Dat zijn erkende vakmannen die gespecialiseerd zijn in werken met de Gyproc-producten en die op die manier een visitekaartje vormen voor Gyproc. Zo komt het ook dat ik de vertegenwoordiger van Gyproc vrij goed ken. Op een dag vroeg hij me of ik geen zin had om deel te nemen aan de Gyproc Belgium National Trophy, een wedstrijd voor ProTeam-bedrijven. Ook in andere Europese landen vindt zo’n wedstrijd plaats. De winnaar van ieder land mag dan meedingen naar de hoofdprijs in de ‘Saint-Gobain Gypsum International Trophy’, die dit jaar in de Portugese hoofdstad Lissabon plaatsvond”.

Restauratie molenwoning Martin Oldyck besloot deel te nemen met een van zijn meest opvallende projecten: de restauratie van de oude molen van Veltem. Deze molen, die dateert van 1870, heeft een uitgebreide voorgeschiedenis. Na jarenlang gediend te hebben als windmolen, werd de molen tijdens de Tweede Wereldoorlog door de Duitse bezetters gebruikt als radiotoren. Het gebouw werd gebruikt voor de communicatie van het nabijgelegen vliegveld van Zaventem. Bij de bevrijding werd de toren echter gedynamiteerd door de Britten. De ontploffing blies het dak van de molen, maar de muren bleven wel intact. Niet verwonderlijk als je weet dat de muren aan de voet maar liefst 120 cm dik zijn. Na de oorlog kreeg de molen een nieuwe bestemming. Dit

De Vlaamse Schilder • augustus 2018

keer als radiotoren voor de radiozenders van de toenmalige BRT. De voorbije decennia wisselde het gebouw nog enkele keren van eigenaar, tot het in handen kwam van de huidige eigenaar, die besloot om de molen volledig te renoveren. Het gebouw was door de jaren heen immers in verval geraakt en kampte met aanzienlijke vochtproblemen.

Van historisch naar hypermodern “De nieuwe eigenaar wilde de molen een volledige facelift geven”, vervolgt Martin Oldyck. “Tegelijk moesten het vochtprobleem en enkele andere structurele problemen aangepakt worden. Architect Stefan Soenens heeft een prachtig ontwerp gemaakt. En daarmee zijn wij aan de slag gegaan. De bedoeling was om de molen in een trendy strak jasje te steken. Zowel de binnen- als de buitenzijde moesten spierwit worden, en omwille van de onorthodoxe vorm van de molen (het gebouw is rond en conisch) moesten ook alle meubelen op maat gemaakt worden. Bij de restauratie van een oud gebouw word je altijd wel geconfronteerd met enkele problemen waar je creatieve oplossingen moet voor

zoeken, maar dit project was toch wel heel uitdagend! Ik heb dan ook flink gezweet op de prijscalculatie. Want hoe schat je het aantal nodige werkdagen correct in, zonder een onredelijke prijs te vragen? Het was geen sinecure, maar we hebben uiteindelijk toch een voorstel gedaan waarin de eigenaar zich kon vinden en waarmee wij uit de kosten raakten”.

Complexiteit “De meeste van de uitdagingen waarmee we geconfronteerd werden, waren het gevolg van de ongewone vorm van het gebouw. De basisvorm is namelijk rond, maar toch vormt het geen perfecte cirkel. Het is echter niet eenvoudig om wanden en plafonds aan te brengen wanneer je nergens een rechte wand hebt. Ook verkeerden de muren in zeer slechte staat. Op sommige plaatsen waren er uitstulpingen en bulten van wel 10 cm dik! Bovendien was het bij momenten ook bijzonder moeilijk werken. Omdat het gebouw in slechte staat verkeerde, zijn op een bepaald ogenblik alle plafonds en vloeren uitgebroken, en waren er geen verdiepingen meer! We moesten dus behelpen en ons telkens aanpassen aan de wijzigende omstandigheden. Maar ook voor onze werken zelf moesten we creatieve oplossingen bedenken. Een echte hersenbreker was de lichtstraat die de architect in de vloeren had voorzien. Die sneed dwars doorheen de zeven verdiepingen van het gebouw. Via deze lichtstraat kan je van de nok dus helemaal naar beneden kijken! We werden gedurende dit project dus regelmatig geconfronteerd met ongebruikelijk vragen, maar we hebben voor alle uitdagingen een passend antwoord gevonden. Het vochtprobleem in de muren hebben we opgelost door zoutbufferend cement aan te brengen. Hiermee behouden de muren hun ademend vermogen, terwijl ze van buitenaf toch beschermd zijn tegen indringend vocht. De buitenzijde werd vervolgens afgewerkt met twee lagen witte kalei”.

Belgische winnaar De werken aan de buitenzijde waren echter slechts een klein deel van het project. Martin Oldyck en zijn collega’s besteedden het gros van hun tijd aan de binnenafwerking. De molen kreeg immers een hypermodern strak binnendesign.

De familie Oldyck op de prijsuitreiking in Portugal.

Het verklaart waarom Oldyck & Zoon de Gyproc Belgium National Trophy wonnen. “Aangezien we het Belgisch luik van de wedstrijd hadden gewonnen, mochten we automatisch ook naar de Europese prijsuitreiking in Lissabon. Daar werd de molen verkozen tot een van de tien beste inzendingen, maar de hoofdprijs was jammer genoeg niet voor ons weggelegd”, aldus nog een tevreden Martin Oldyck. “Die ging namelijk naar een Duits bedrijf. Maar dat kon de pret niet drukken. Al bij al was het een schitterende ervaring, waar ik met veel voldoening op terugkijk. En het reisje naar Portugal vormde de kers op de taart”. De Vlaamse Schilder • augustus 2018

Veiligheid

Drie modellen veiligheidsschoenen uit de handel gehaald In 2016 en 2017 voerde de FOD Economie een controlecampagne uit om na te gaan of veiligheidsschoenen voldoen aan alle technische en administratieve voorschriften. 25 modellen, zowel voor professioneel als niet-professioneel gebruik, werden uitvoerig getest. Drie modellen boden de drager onvoldoende bescherming en werden daarom uit de handel gehaald. Veiligheidsschoenen zijn een van de meest gebruikte persoonlijke beschermingsmiddelen op onze bouwwerven. De campagne van de FOD Economie was specifiek gericht op veiligheidsschoenen van categorie S3 (volgens de norm EN ISO 20345:2011 “Persoonlijke beschermingsmiddelen – Veiligheidsschoeisel”). Dat zijn waterdichte veiligheidsschoenen met een veiligheidsneus en een onpenetreerbare veiligheidszool. Ze zijn in veel bouwbedrijven het standaardtype veiligheidsschoenen.

voldeden niet aan de eisen op vlak van schokbestendigheid, pletbestendigheid en antistatische eigenschappen. Deze veiligheidsschoenen kunnen de vereiste Controlecampagne bescherming niet gaVeiligheidsschoenen randeren en werden 2016-2017 daarom onmiddellijk uit de handel gehaald (zie kader).

Welke eisen?

Daarnaast stelden de inspecteurs ook verschillende administratieve tekortkomingen vast. Die hadden onder andere te maken met het ontbreken van de verklaring van overeenstemming en informatie die ontbrak in de instructies. Bovendien bleek in 2 gevallen de handleiding niet in de correcte taal meegeleverd te zijn. De fabrikanten werden op de vingers getikt en brachten alles in orde.

In België zijn de wettelijke voorschriften voor persoonlijke beschermingsmiddelen vastgelegd in het KB van 31 december 1992. Dat KB is de omzetting van de Europese Richtlijn betreffende persoonlijke beschermingsmiddelen (89/686/ EEG). De eerder genoemde norm EN ISO 20345:2011 bevat de technische voorschriften die ervoor moeten zorgen dat de drager van de schoenen voldoende beschermd is. Fabrikanten die veiligheidsschoenen ontwerpen volgens deze norm moeten een ‘verklaring van overeenstemming’ opstellen, een document waarin ze verklaren dat hun product voldoet aan alle eisen uit de norm. Verder moeten de schoenen nog gekeurd worden door een onafhankelijke keuringsinstantie, voor ze in de handel mogen komen en moet er een handleiding bij zitten in de taal van het land waar ze op de markt worden gebracht.

Resultaten inspectie De inspectie van de FOD Economie bestond uit twee delen. Enerzijds was er een administratieve controle, waarbij alle markeringen, instructies en documenten werden gecontroleerd. Het tweede deel was de controle van de technische eisen. De schoenen werden in een laboratorium getest op onder andere schokbestendigheid, pletbestendigheid, perforatiebestendigheid, antistatische eigenschappen en het gehalte aan chromium VI, een stof die in hoge concentraties allergische reacties kan veroorzaken. Bij 12 van de 25 geteste veiligheidsschoenen (42 %) werden geen technische tekortkomingen vastgesteld. Drie modellen

De Vlaamse Schilder • augustus 2018

UIT DE HANDEL Drie modellen veiligheidsschoenen boden de dragers onvoldoende bescherming en werden om die reden meteen uit de rekken gehaald. Het gaat om: -Het model David van het merk Redbrick -Het model Barcelona van het merk Lavoro -Het model Norfolk van het merk No risk Aventura Wie een van deze types schoenen gebruikt, doet er goed aan om ze zo snel mogelijk in te wisselen voor veiligere exemplaren.

Meer info: www.economie.fgov.be

natuurverven

95%

biobased componenten

Algo Pro: verven op basis van algen. gezond milieu

milieuvriendelijke aanpak innovatieve grondstof kwaliteitsverf

De perfecte verf voor elk interieur waar de luchtkwaliteit en de gezondheid van de bewoners voorop staat: ziekenhuizen, kinderopvang, rusthuizen, scholen, particuliere woningen… Het Algo Pro gamma staat levenslang garant voor de bescherming van het milieu.

• • • • •

milieuvriendelijk product uitstekende dekkracht hoog rendement hoge afwasbaarheid professionele verven

DigiBRUX

De Vlaamse Schilder â&#x20AC;¢ juni 2018

Confederatienieuws

Jaarverslag in het teken van veiligheid in de bouw

Op vrijdag 22 juni stelde de Confederatie Bouw haar jaarverslag van 2017 voor. Het lijvige document was dit jaar volledig gewijd aan één centraal thema: veiligheid in de bouwsector.

Dat veiligheid het thema is van het jaarverslag: “Veiligheid in de bouw - Op weg naar een preventiecultuur”, hoeft niet te verbazen. Hoewel de risicograad in de bouwsector in dalende lijn zit (hij ging in 8 jaar ongeveer 35 % achteruit), blijft de toestand zorgwekkend. De bouwsector is sinds jaar en dag een van de gevaarlijkste sectoren in ons land.

ligt het aantal ongevallen wellicht dus nog hoger. De risicograad in de bouwsector is bij de hoogste van de sectoren van de Belgische economie. Er gebeuren 55 bouwongevallen per miljoen gepresteerde uren in 2016, terwijl in alle andere grote economische sectoren er minder dan 35 zijn.

Uit de statistieken van Fedris blijkt dat in 2016 142.000 arbeidsongevallen plaatsvonden bij de 3,3 miljoen werknemers in de Belgische private sector. Ongeveer 50 % daarvan leidde tot een arbeidsongeschiktheid van kortere of langere duur en 10 % leidde tot een blijvende invaliditeit. In 0,1 % van de gevallen, veroorzaakte het ongeval de dood van het slachtoffer (108 slachtoffers).

De helft van de bouwongevallen leidt tot arbeidsongeschiktheid van kortere of langere duur. 15 % leidt tot blijvende invaliditeit of zelfs in bepaalde zeldzamere gevallen (0,2 %) tot het overlijden van het slachtoffer.

De toestand in de bouw 15.000 arbeidsongevallen (hetzij 11 % van de 142.000 ongevallen in België) vonden in 2016 plaats in de bouw. In dit aantal zitten ook de ongevallen van en naar het werk (875) verrekend. Let wel: in deze cijfers zijn enkel de ongevallen van de werknemers (arbeiders en bedienden) opgenomen. Uitzendkrachten, zelfstandigen en gedetacheerde buitenlandse arbeiders zitten hier niet in vervat. In werkelijkheid

De Vlaamse Schilder • augustus 2018

De Belgische bouwsector bevindt zich daarmee aan de onderkant van het Europese gemiddelde. In vergelijking met de vier Europese landen die het best scoren op het vlak van veiligheid (Nederland, Verenigd Koninkrijk, Ierland en Zweden), ligt het ongevalsrisico bijna drie keer hoger in ons land!

Oorzaken Bijna de helft van de arbeidsongevallen in de bouw wordt veroorzaakt door een val van het slachtoffer of door een verlies van controle (over een machine, gereedschap, voer-

tuig of toestel). De bouwongevallen die het gevolg zijn van een beweging met belasting zijn goed voor ongeveer 15 %. Hetzelfde geldt voor een beweging zonder belasting en voor een vallend voorwerp. Slechts vijf grote categorieën zijn dus goed voor 95 % van de ongevallen in de bouwsector.

van de risico’s en het feit dat de werknemers niet genoeg kennis en vaardigheden hebben (uitvoeringstechnieken en veiligheid).

Op basis van de cijfergegevens, interviews met deskundigen en analytische gegevens concludeert het jaarverslag dat het hoge aantal ongevallen het gevolg is van een aantal zaken, waaronder het niet naleven van veiligheidsvoorschriften. Het gaat dan vooral om de voorschriften met betrekking tot de persoonlijke en collectieve beschermingsmiddelen. Andere belangrijke oorzaken zijn de slechte organisatie van de werven (orde, netheid, verlichting, organisatie van het verkeer van personen en voorwerpen, enzovoort), de gebrekkige coördinatie van de activiteiten van de verschillende aannemers op de bouwplaats, het veelvuldig inschakelen van onderaannemers, de zwakke voorafgaande screening

Omwille van deze redenen maakt de Confederatie Bouw van veiligheid op de werven een beleidsprioriteit. De Confederatie schuift twee maatregelen naar voren. Enerzijds willen we werk maken van een echte veiligheidscultuur bij de bouwbedrijven. Anderzijds wil de Confederatie ook de verschillende partners uit de sector beter laten samenwerken. Daarom komt er een grootschalige bewustmakingscampagne in de sector. Al deze maatregelen moeten helpen om het grote doel te verwezenlijken: een halvering van de arbeidsongevallen in de bouw tegen 2020.

Veiligheid wordt beleidsprioriteit

Lees het jaarverslag online op www.confederatiebouw.be

WAT?

4 awards = € 5.000 per award

Word laureaat van de

aedificas foundation awards

WIE?

Leden-bouwbedrijven van de Confederatie Bouw kunnen hun sociale projecten indienen die kwetsbare groepen grotere slaagkansen bieden door vorming of een betere huisvesting. Deze projecten worden in België georganiseerd samen met organisaties zonder winstoogmerk.

HOE?

Kandidaturen moeten ingediend worden met een inschrijvingsdossier dat online terug te vinden is op www.aedificas-foundation.be en dit vóór vrijdag 16 november 2018. Aedificas Foundation reikt jaarlijks vier awards uit en steunt hiermee projecten gericht op de maatschappelijke (re)integratie van kansengroepen.

projectoproep0718 ad210x140 NLb.indd 1

De bekendmaking van de laureaten en uitreiking van de vier aedificas foundation awards vindt plaats op woensdag 12 december 2018.

20/07/18 12:15

De Vlaamse Schilder • augustus 2018

Building Heroes Gedurende twee dagen konden de schoolkinderen verschillende bouwberoepen uitproberen.

Bouwsector verovert kinderharten Op 19 en 20 april vond de zevende editie plaats van Building Heroes, een initiatief van Constructiv en verschillende partners, waaronder de Confédération Construction Wallonne (CCW). Tweeduizend lagere schoolkinderen kwamen er proeven van al het leuks dat de bouw te bieden heeft.

Plaats van het gebeuren was dit jaar het Parc à Mitrailles, in Court-SaintEtienne (Waals-Brabant). Mathieu Michel (MR), gedeputeerde van de provincie Waals-Brabant, was verheugd om de jongeren te verwelkomen. “Waals-Brabant wil een dynamische provincie zijn, en de bouwsector is daarin een onmisbare schakel. Als er één plaats is waar men aan de toekomst bouwt, dan is het hier wel”, klonk het tijdens zijn welkomstwoord. Jean-Louis Teheux, voorzitter van Constructiv Building on People Wallonia, verweest naar het negatieve imago waar de bouwsector mee kampt. “De bouw heeft een verouderd imago, maar dat beeld klopt niet. Onze sector is innovatief en constant in beweging”. Jean-Louis Teheux benadrukte

De Vlaamse Schilder • augustus 2018

ook het belang van opleidingen in de bouwsector, en meer bepaald de noodzaak van duaal leren.

Onbenut potentieel Duaal leren stond ook centraal in de toespraak van gedeputeerde Benoît Drèze (cdH). “Duaal leren is een enorm krachtig middel, spijtig genoeg maken we er momenteel nog te weinig gebruik van. Slechts 5% van de Waalse leerlingen zit in een richting met duaal leren. In Duitsland is dat 15% en in Zwitserland zelfs 64%. Daar krijgen quasi alle 15-jarigen een stageplaats. Dat is de weg die we ook moeten inslaan”.

Volharden Mogelijk kiezen de bezoekers van de

Building Heroes later voor duaal leren, want heel wat schoolkinderen waren erg enthousiast over de bouwberoepen die ze mochten uitproberen. “Momenteel ben ik bezig met het bewerken van leisteen”, aldus Célian, die wel te vinden is voor een carrière als dakdekker. Ook de kleine Victor, die achter het stuur van een graafmachinesimulator kroop, was overtuigd: “Net echt! Het lijkt wel alsof ik echt aan het graven ben, dit is geweldig”. Het was de rode draad doorheen de dag: alle kinderen genoten van hun ervaringen en waren erg te spreken over de jobs die ze mochten uitproberen. Ook Lucien vormde daarop geen uitzondering. Hij was geconcentreerd bezig met het aanbrengen van pleisterwerk. “Het is leuk werk, ik probeer

Het beroep van dakdekker kon op veel belangstelling rekenen.

Aan het stuur van een simulator, net echt!

bovendien alles zo goed mogelijk af te werken”.

Op de werf Nadat de kinderen verschillende stands en werkplaatsen mochten uitproberen, was het tijd voor een werfbezoek. Ze gingen langs bij het toekomstige “China Belgium Technology Center” in Louvain-la-Neuve. Daar kregen ze een opleiding over veiligheid op de werf en doorliepen ze de verschillende fases van een bouwproject. De kinderen staken op één dag tijd dus heel wat op over de bouwsector. Hopelijk inspireert het hen om later een job in onze sector te kiezen. Volgend jaar vinden de Building Heroes wellicht in het Duitstalige landsgedeelte plaats.

Lucien ziet wel brood in een carrière als stukadoor.

De Vlaamse Schilder • augustus 2018

Productnieuws

Boss paints publiceert duurzaamheidsverslag De Belgische verffabrikant Boss paints biedt met zijn ‘Duurzaamheidsverslag 2018’ opvallende inkijk in de waarden en het duurzame businessmodel achter het bedrijf. “Verf is onze passie, een passie waarmee we jouw leefwereld mooier willen maken.” Dat is de eerste zin van het verslag en die geeft meteen treffend weer waar Boss paints voor staat. Die mooiere wereld wil het familiebedrijf niet enkel bereiken met kleur, maar ook door duurzaam en toekomstgericht te ondernemen. Het duurzame bedrijfsmodel van Boss paints is gesteund op vijf pijlers: klant, kwaliteit, mens, milieu en rendement. De mensen, zowel de werknemers al de klanten, zijn essentieel voor de Waregems verffabrikant. Men wil niet alleen de klanten tevreden houden, maar daarnaast ook een goede werkgever zijn voor het personeel. Uiteraard gaat er ook veel aandacht naar ecologie en duurzaam ondernemen. En dat zijn geen holle woorden. Boss paints is continu in de weer om de CO2-uitstootte verlagen, er wordt volop ingezet op groene mobiliteit en bij de productontwikkeling tracht men zo door-

dacht mogelijk om te springen met grondstoffen en energie. Het duurzaamheidsverslag is een leerrijk document dat een interessante inkijk geeft in de bedrijfsvoering en de visie op duurzaamheid bij Boss paints. Het verslag is gratis te downloaden via www.boss.be

Caparol Histolith geeft oude gebouwen een tweede jeugd

Oude gebouwen zijn waardevolle relieken uit het verleden. We moeten ze koesteren, renoveren en beschermen

De Vlaamse Schilder • augustus 2018

voor de toekomst. Daarvoor ontwikkelde Caparol een volledige lijn producten om muren, gevels, houtwerk en andere materialen in topconditie te houden. De Histolith-lijn groepeert verschillende silicaatproducten. Speciaal ontwikkeld voor het onderhoud van beschermde gebouwen (muren, gevels,….). Vele historische gevels in binnen en buitenland zijn behandeld met Histolith en vormen zo een tastbaar bewijs van de uitstekende eigenschappen van de Histolith-lijn. De verf is bijzonder weerbestendig en heeft

een uitzonderlijke duurzaamheid. Het geheim zit in het gebruik van heel specifieke mineralen. Door mineralen als vulstof en anorganische minerale kleurpigmenten te combineren met kaliwaterglas krijg je een materialencombinatie van topkwaliteit. De Histolith kleurenkaarten zijn het resultaat van een samenwerking tussen Caparol en specialisten op het gebied van monumentenzorg. Met meer dat 360 deel historische kleuren is dit het optimale hulpmiddel voor vakmensen die zich bezig houden met het behoud en renovatie van oude gebouwen. www.caparol.be

GO DIGITAL!

TOUR & TAXIS BRUSSEL WWW.DIGITALCONSTRUCTIONBRUSSELS.BE

Productnieuws

Maak kans om een preventieworkshop op maat van uw bedrijf te winnen! Waarom kiezen voor de verzekering Arbeidsongevallen van Federale Verzekering? Het antwoord kunnen we samenvatten in drie woorden: efficiëntie, winstdeling en preventie.

Efficiëntie

Preventie

Er valt geen tijd te verliezen wanneer een ongeval zich voordoet. Profiteer van een vereenvoudigd en digitaal schadebeheer en gespecialiseerde ondersteuning. U rapporteert en beheert arbeidsongevallen, zonder papierwerk, en u krijgt eenvoudig toegang tot documenten.

Wat de omvang ervan ook is, een arbeidsongeval is kostelijk voor uw onderneming. De kosten die verband houden met het ongeval, zoals indirecte kosten, zijn bijvoorbeeld: de duur van de behandeling van het schadegeval, de eventuele vervanging van de betrokken persoon, vertragingen die worden opgelopen door het werk dat georganiseerd moet worden, het imago van uw bedrijf. Onze preventiedienst is ISO 9001 gecertificeerd en helpt u om het aantal arbeidsongevallen te verminderen en risico’s te verkleinen… in welke sector u ook werkt.

Winstdeling U kunt jaarlijks een deel van uw premie in de vorm van restorno’s* recupereren. Wij bestaan namelijk uit onderlinge en coöperatieve vennootschappen, zonder externe aandeelhouders die hun deel van de winst opeisen. We delen onze winst met de klant, met u dus!

op rij, de DECAVI-Trofee** won voor haar verzekering Arbeidsongevallen. Surf naar www.veiligophetwerk.be en maak kans om een preventieworkshop te winnen! Bescherm uw werknemers en verklein de ongevalsrisico’s. Neem deel aan onze wedstrijd*** en win een workshop voor uw werknemers. 0800 14 200 - www.federale.be

Het is dus geen toeval dat Federale Verzekering ook dit jaar, voor het zesde jaar

* De restorno’s evolueren met de tijd in functie van de resultaten en de toekomstperspectieven van de verzekeringsonderneming, haar solvabiliteit, de economische conjunctuur en de toestand van de financiële markten in verhouding tot de verbintenissen van de Gemeenschappelijke Kas voor verzekering tegen arbeidsongevallen, die deel uitmaakt van de Groep Federale Verzekering. De toekenning van de restorno’s is niet gewaarborgd in de toekomst. De restorno’s variëren per categorie en per type product. De regels inzake hun toekenning zijn opgenomen in de statuten van de Gemeenschappelijke Kas voor verzekering tegen arbeidsongevallen. De statuten kunnen op www.federale.be geraadpleegd worden. **Meer info op www.decavi.be. Deze 6 trofeeën werden telkens in het voorjaar, en dit van 2013 tot 2018, toegekend. Zoals bepaald op de website decavi.be is dit: “De ganse markt (of minstens het grootste deel daarvan onder ander op basis van het incasso van de weerhouden verzekeraars) wordt geanalyseerd per categorie.” *** Wedstrijdreglement op www.veiligophetwerk.be.

De Vlaamse Schilder • augustus 2018

ALS ONDERNEMER WIL IK DAT ALLES VOORUITGAAT...

…zoals bij mijn verzekering Arbeidsongevallen. Verstandige ondernemers kiezen voor efficiëntie. Met Federale Verzekering is het heel gemakkelijk om schadegevallen online te melden. Het is maar een van de vele redenen om te kiezen voor onze verzekering Arbeidsongevallen.

Ontdek nog zoveel meer goede redenen op www.veiligophetwerk.be

Federale Verzekering – Stoofstraat 12 – 1000 Brussel. www.federale.be. Gemeenschappelijke Kas voor Verzekering tegen Arbeidsongevallen Financieel rekeningnummer BIC: BBRUBEBB IBAN: BE19 3100 7685 5412 - RPR Brussel BTW BE 0407.963.786

2014

2018

2017

2016

2013

2015

De verzekeraar die zijn winst met u deelt

Productnieuws

Sigma Air Pure valt in de prijzen In de verkiezing van ‘Beste Product van het Jaar’ viel de Sigma Air Pure als winnaar uit de bus in de categorie verven. Een mooie opsteker voor deze biobased decoratieve muurverf van Sigma.

Bij de verkiezing van ‘Beste Product van het Jaar’ beoordelen consumenten producten op de volgende aspecten: prijs-kwaliteitverhouding, productpresentatie en gebruikstevredenheid. Er zijn niet minder dan 45 productcategorieën, waaronder dus ook verven. Sigma Air Pure behaalde de eerste prijs in de strijd om de titel ‘Beste Product van België 2018-2019’. Het opvallende aan deze innovatieve matte muurverf is dat ze tot 70% van de schadelijke formaldehydemoleculen uit de lucht filtert, waardoor het binnenklimaat aanzienlijk verbetert. De prijzenwinnende Sigma Air Pure is een innovatieve biobased muurverf met een luchtzuiverende werking. Doordat meubels, tapijten, interieurstoffen maar ook bouwmaterialen zoals spaanen vezelplaten formaldehyde uitstoten (een van de meest schadelijke vluchtige organische stoffen), laat de luchtkwaliteit binnenshuis vaak te wensen over. Dankzij de Air Purifying Technology filtert Sigma Air Pure deze formaldehydemoleculen uit de lucht en neutraliseert ze. Afhankelijk van de oppervlakte en

De Vlaamse Schilder • augustus 2018

concentratie schadelijke stoffen, tekent Sigma zo meerdere jaren voor een betere luchtkwaliteit in huis of op kantoor. De matte verf leent zich bij uitstek voor het afwerken van wanden en plafonds, en is verkrijgbaar in alle vermengbare kleuren. Zelf draagt Sigma Air Pure

trouwens ook zijn steentje bij aan een betere wereld: zo is het bindmiddel van de verf van hernieuwbare bronnen gemaakt en bestaat de verpakking uit 100% gerecycleerde materialen. Meer info op www.sigma.be.

CapaWood, voor wie houdt van hout Hout is een mooi en natuurlijk product, zonder twijfel. Maar om hout langdurig te beschermen en mooi te houden is er zorg en bescherming nodig. Ontdek daarom CapaWood, ons gamma van geselecteerde houtbeschermingsproducten die speciaal ontwikkeld zijn om langdurige bescherming te bieden tegen extreme weersomstandigheden.

www.caparol.be

Temperatuurvoorwaarden

Schilderen bij hoge temperaturen De zomer van 2018 is ongewoon warm en droog. Ideaal weer dus om te schilderen. Of niet? In dit artikel herinneren we graag nog eens aan de voorschriften uit de TV 249 met betrekking tot temperaturen.

Warmte en koude kunnen allebei een nefast effect hebben op schilderwerken. De droging van verven is immers sterk afhankelijk van de omgevingstemperatuur en de luchtvochtigheid. Hoge temperatuur en lage luchtvochtigheid doen de verf sneller drogen, lage temperatuur en hoge luchtvochtigheid vertragen dan weer de droging. Dit effect is veel meer uitgesproken bij watergedragen verven dan bij solventgedragen verven, maar ook bij deze laatste is het aangewezen om niet te schilderen bij te hoge of te lage temperaturen.

Ideale temperaturen? In de technische voorlichting 249 “Leidraad voor de goede uitvoering van schilderwerken” van het WTCB is een aparte paragraaf gewijd aan de temperatuur- en vochtigheidsvoorwaarden voor de applicatie van verfsystemen.

Wat kan er mis gaan?

Indien de temperatuur te laag is, kunnen de bindmiddeldeeltjes van verven in waterige dispersie niet correct fusioneren. Het gevolg is dat de filmvorming in het gedrang komt, wat ten koste gaat van de hechting en de levensduur van de verf. Daarom valt het af te raden om verven in dispersie aan te brengen bij temperaturen lager dan 10°C.

Te hoge temperaturen, hoger dan 25° C, doen de verf sneller drogen. Dat kan aanleiding geven tot strepen en lasvorming (duidelijk zichtbare overlappingen door het rollen van de verf ). Wanneer de verf reeds aangebracht is, maar de ondergrond daarna opwarmt, door bijvoorbeeld rechtstreekse zonnestraling op vers geschilderd oppervlak, dan kunnen ook blaasjes ontstaan. Het is dus altijd een goed idee om rekening te houden met de beweging van de zon en steeds te schilderen op delen waar de zon al geweest is.

Maar ook te hoge temperaturen kunnen nadelige gevolgen hebben. De ideale temperatuur om watergedragen verven aan te brengen, ligt tussen 10 en 25°C. Bij oplosmiddelgedragen verven is er iets meer speelruimte, die zijn namelijk iets minder gevoelig voor lage temperaturen. Wie graag op veilig speelt, hanteert echter ook voor solventgedragen verven best dezelfde temperatuurgrenzen. De TV 249 raadt bovendien aan om ongeacht het type verf, steeds de technische fiche van het product te raadplegen en de instructies van de fabrikant na te leven.

De Vlaamse Schilder • juni 2018

KRIJGT UW GEVEL

DE ZORG DIE HIJ VERDIENT?

Murfill® RP Siloxan Heeft uw gevel nood aan een fikse opknapbeurt? Wilt u uw gevel beschermen tegen weer en wind? Kies dan voor Murfill® RP Siloxan, onze elastische coating op basis van acrylaten-siloxanen voor nieuwbouw of renovatie. Naast de klassevolle matte uitstraling bieden zijn zelfreinigende, waterafstotende en elastische eigenschappen uw gevel de bescherming die hij verdient. Murfill RP Siloxan, de juiste keuze!

www.mathyspaints.eu

K WA L I T E I T

B E T R O U W B A A R H E I D

G A R A N T I E