De Vlaamse Schrijnwerker mei2019

Uitgave van de Confederatie Bouw - Afwerking Lombardstraat 34 - 42 • 1000 Brussel • Afgiftekantoor Gent X • Post P409635

De Vlaamse

Schrijnwerker

MEI 2019 DRIEMAANDELIJKS VAKBLAD

#118

Veel belangstelling voor Vlaamse Houtproef

Werken in het buitenland: do’s-and-don’ts CE-markering brandwerende deuren: een stand van zaken

DE TIJDEN VERANDEREN. EN HOE GAAN WIJ DAARMEE OM? THINK WEINIG

Vandaag een partij van 100 stuks, morgen van slechts 1, overmorgen is alles klaar. In tijden van grote veranderingen zijn er dagelijks nieuwe uitdagingen. Ik heb een partner nodig die niet alleen een machine aan mij verkoopt, maar die mij ook naar de toekomst begeleidt met uitgebreid, persoonlijk advies en schaalbare, flexibele oplossingen.

WEINIG biedt meer.

De eerste stap naar de toekomst: think.weinig.com

WEINIG live meemaken: LIGNA 2019 || Hal 27

INHOUD

12

20

28

CE-markering

Werken in het buitenland

Vlaamse Houtproef

Al maandenlang gonst het van de geruchten over de op til zijnde CE-markering van brandwerende deuren. Hoe zit het juist?

Buitenlandse opdrachten? Zorg dan dat je in orde bent met alle administratieve voorschriften.

5

18

Voorwoord Door Willy Simoens

Certificering Onderscheid je bedrijf via het kwaliteitslabel ‘Duurzaam Schrijnwerk’

6 Prikbord

14 Buitenschrijnwerk Het houten raam, terug van nooit weggeweest

16 Wetgeving Alternatieven voor vestigingswet

22

De achtste editie van de Vlaamse Houtproef was een ware voltreffer.

61 scholen en en bijna 1.000 leerlingen namen dit jaar deel.

30 Houtbouw Meer dan 10% van de Belgische woningen opgetrokken uit hout

32

Lid in de kijker Eeuwenoud eikenhout krijgt tweede leven bij Romulus & Remus

FAC Bouwbedrijven die kwetsbare jongeren helpen in de bloemen gezet

24

36

Economie PIR- en PUR-crisis lijkt achter de rug

44

26 WTCB Borstweringen en windbelastingen

Splinterberichten

Ledenvoordeel

46 Nieuwe leden

De Vlaamse Schrijnwerker • mei 2019

3

e save th date

U wil wel eens kijken, ruiken of voelen?

Geen betere gelegenheid dan een vakbeurs en netwerkevent om alle nieuwe trends en technieken op het vlak van interieur en afwerking te ontdekken.

26 NOVEMBER 2019 www.dagvandeafwerking.be

Voor wie is het?

Alle professionals die bezig zijn met afwerking. Van plaatser tot ontwerper.

Waar is het te doen?

In de ruime hallen van de Brussels Kart Expo in Groot-Bijgaarden, van 9u30 tot 19u00.

Wat valt er precies te beleven?

Er zijn ruim 140 standen en een demotent. En je geniet er van een gemoedelijke sfeer met gratis buffetten en drank.

Meer informatie en inschrijvingen als standhouder voor dit unieke evenement via steve.caufriez@confederatiebouw.be.

EDITO

De jeugd, de toekomst van morgen Beste collega’s, Vorige maand organiseerden we voor de achtste keer de Vlaamse Houtproef. En ditmaal was het een echte topeditie. Niet alleen omdat we meer dan 60 scholen warm kregen voor ons initiatief, maar vooral ook omdat we er dit jaar erg goed in geslaagd zijn om onze boodschap uit te dragen.

Met de Vlaamse Houtproef willen we immers jongeren, ouders en scholen, maar ook de rest van de samenleving bewust maken van het feit dat wij als schrijnwerkers, al jarenlang vruchteloos op zoek zijn naar geschoolde werknemers. Bovendien is er geen beterschap in zicht. De afgelopen vijf jaar is het aantal zelfstandige schrijnwerkers in Vlaanderen met 11,5% toegenomen, terwijl het aantal leerlingen dat in Vlaanderen in de tweede en derde graad een houtopleiding volgt met 8,4% gedaald is. Geen goede evolutie dus!

Tegelijk willen we ook aan de jongeren tonen dat vakmanschap iets is om te koesteren, dat ze fier mogen zijn over hetgeen ze met hun eigen handen kunnen verwezenlijken. Want nog al te vaak zien we dat mensen schriftelijke, theoretische kennis hoger inschatten dan praktische vaardigheden.

Met onze Houtproef zijn we erin geslaagd om die boodschappen in de media te krijgen. Radio, kranten en zelfs het vrt-journaal besteedden aandacht aan de Houtproef en brachten onze boodschap naar voren.

Ik ben me ten volle bewust dat deze actie slechts een druppel op een hete plaat is, maar als we met onze Vlaamse Houtproef erin slagen om enkele jongeren en/of hun ouders te overtuigen dat een carrière als schrijnwerker mooie toekomstperspectieven biedt, dan zijn al onze inspanningen de moeite waard geweest!

Willy Simoens VOORZITTER CONFEDERATIE BOUW – VLAAMSE SCHRIJNWERKERS

COLOFON Confederatie Bouw Vlaamse Schrijnwerkers

Lombardstraat 34-42 • 1000 Brussel Tel: +32 (0)2 545 57 10 Fax: +32 (0)2 545 58 59 www.vlaamseschrijnwerkers.be Verantwoordelijke Uitgever Filip Coveliers Lombardstraat 34-42 • 1000 Brussel filip.coveliers@confederatiebouw.be

Administratie en redactie Redactie: Bram Schittecatte Tel: 02/545 59 47 Fax: 02/545 58 59 bram.schittecatte@confederatiebouw.be Advertentieverantwoordelijke Steve Caufriez Tel.: +32 (0)2 545 57 25 GSM: +32 (0)486 58 71 91 steve.caufriez@confederatiebouw.be

Vormgeving Abder-Razzaaq Boujdaini abder-razzaaq.boujdaini@confederatiebouw.be Nikka Cuypers nikka.cuypers@confederatiebouw.be Drukwerk: Graphius Cover: De Vlaamse Houtproef - VTI Waregem

Prikbord

Batibouw 2020 wordt korter en gebalder De 60e editie van Batibouw werd geen recordeditie. 257.000 bezoekers zakten tussen 21 februari en 3 maart af naar de Brussels Expo. Dat is een indrukwekkend cijfer, maar het ligt beduidend lager dan de voorbije jaren.

De organisator neemt dan ook een drastische beslissing: volgend jaar wordt Batibouw met twee dagen ingekort.

Batibouw wordt nu al jarenlang gespreid over elf dagen: twee professionele dagen en negen consumentendagen. Sinds enkele jaren lopen de bezoekersaantallen echter stelselmatig terug. Dit jaar was de terugval nog groter dan de voorbije jaren. En daar zit het abnormaal warme lenteweer ongetwijfeld voor iets tussen. De beurs viel net tijdens de periode waarin het ene temperatuurrecord na het andere sneuvelde. Hoewel het pas eind februari was, zaten de terrasjes vol en liepen mensen overdag in T-shirt buiten.

Het schitterende weer heeft Batibouw ongetwijfeld flink wat bezoekers gekost, maar het is niet de enige reden waarom de bezoekersaantallen teruglopen. De manieren waarop bouwers en verbouwers informatie verzamelen zijn de afgelopen jaren veranderd. We verzamelen onze informatie niet enkel meer op een beurs, maar vooral online en via verschillende social media-kanalen. Ook de consumptiepatronen van de consumenten zijn ingrijpend veranderd. En dus moet ook een consumentenbeurs als Batibouw zich aanpassen aan die gewijzigde realiteit.

Daarom nemen de Batibouw-orga-

6

De Vlaamse Schrijnwerker • mei 2019

nisatoren een drastische beslissing: Batibouw wordt in 2020 twee dagen ingekort. De twee professionele dagen op donderdag en vrijdag verdwijnen. De beurs zal voortaan negen dagen duren (twee volle weekends en tussenin vijf werkdagen) en de events voor professionals worden doorheen de beurs verspreid.

Batibouw 2020 vindt plaats van zaterdag 29 februari tot en met zondag 8 maart.

Voorjaarsdrink Dé Parketplaatsers Een zestigtal leden van Dé Parketplaatsers zakte op 29 maart af naar Noeveren, bij Boom, voor de traditionele voorjaarsdrink van Dé Parketplaatsers.

De aanwezigen luisterden geboeid naar de uiteenzetting, waarna ze naar de oude steenfabriek trokken. Daar volgde het tweede gedeelte van de avond: de receptie, gevolgd door het netwerking-event.

De parketteurs lieten zich het eten en de drankjes smaken en velen bleven nog tot laat op de avond napraten met collega’s van vroeger en nu.

Plaats van het gebeuren was dit jaar de oude steenbakkerij in Noeveren. De voorjaardrink begon met een gegidst bezoek aan de Steenschuit, een sociaal project waar langdurig werkzoekenden een exacte replica van de Belgica bouwen, het houten schip waarmee Adrien de Gerlache aan het eind van de 19e eeuw naar Antartica trok. Tijdens de rondleiding legde de gids uit hoe het schip stuk voor stuk nagebouwd wordt uit Oregon Pine, een houtsoort die bij onze collega’s maar al te goed bekend is.

BEWAP-leden nemen kijkje achter de schermen van Veilinghuis Bernaerts BEWAP, de beroepsvereniging voor Afwerkingsbedrijven, organiseerde op 15 maart de jaarlijkse voorjaarsdrink.

Dit jaar vond het event plaats in het Veilinghuis Bernaerts in hartje Antwerpen. De 60 deelnemers kregen eerst een gegidste rondleiding door het veilinghuis, dat een echte schatkamer bleek te zijn. De aanwezigen vergaapten zich aan de honderden kunstwerken en antieke meubelen die er uitgestald lagen voor de geïnteresseerde kopers.

kunsthandel en de veilinghuizen. Iedereen hing aan zijn lippen, want naast een ervaren schatter bleek de man ook nog eens een geboren verteller te zijn.

De gids was Peter Bernaerts, die bij televisiekijkend Vlaanderen bekend is al schatter in verschillende televisiepro-

gramma’s (o.a. Schatten op zolder). Hij gaf de aanwezige aannemers een inkijkje in de wondere wereld van de

Na een toespraak van voorzitter Roger Bruyns volgde nog een muzikaal intermezzo, waarna het tijd was voor een hapje en een drankje. Iedereen maakte van de gelegenheid gebruik om bij te praten met oude bekenden en nieuwe contacten te leggen.

De Vlaamse Schrijnwerker • mei 2019

7

Prikbord

Glazeniers kiezen Gent als locatie voor Glasdag Dit jaar valt de Nationale dag van de aannemers van Glaswerken op zaterdag 15 juni. De keuze voor de locatie viel dit jaar op het mooie Gent.

Ieder jaar organiseren de glazeniers een netwerk-event, waarbij de collega’s elkaar in een ongedwongen sfeer kunnen ontmoeten en kunnen bijpraten.

Dit jaar werd gekozen voor Gent als locatie. Doorheen de dag krijgen de deelnemers de mogelijkheid om enkele bekende en minder bekende delen van deze fraaie stad te ontdekken.

Op het programma staan onder andere een koetstocht naar de Sint-Pietersabdij, een onbekende parel in de Gentse

binnenstad. Achter de gevel van dit historische gebouw ligt niet alleen een prachtig park verscholen, maar ook een heuse wijngaard! Na een lunch in de ‘Club of Flanders’ gaat het bezoek verder met een boottocht die de glazeniers van de abdij naar de Graslei voert. Van daar gaat het te voet doorheen de historische binnenstad. Een gegidst bezoek aan het Gravensteen kan uiteraard ook niet ontbreken. De dag wordt afgesloten met een diner in restaurant Alice. Wie dat wenst, kan na afloop blijven overnachten in een nabijgelegen Ibis-hotel.

Meer info: Ann Cassauwers, 02/545 57 57

Voorjaarsuitstap De Vlaamse Schrijnwerkers Voor de jaarlijkse voorjaarsuitstap trekken De Vlaamse Schrijnwerkers dit jaar naar Gent. Op zaterdag 22 juni krijgen de deelnemers een gevarieerd programma voorgeschoteld, dat begint met een bezoek aan de fraaie Sint-Baafskathedraal en het wereldberoemde Lam Gods.

Na een lichte lunch volgt een boottocht over de Gentse wateren, een prachtige manier om de stad van een andere kant te leren kennen. Vanop het water wordt de eeuwenoude geschiedenis van de stad pas echt duidelijk.

Daarna volgt een geleid bezoek aan De Krook, de nieuwe en hypermoderne stadsbibliotheek. De deelnemers ontdekken er wat er achter de gevels van dit prachtige gebouw verscholen zit. Aan het eind van de dag volgt dan het driegangendiner in een gastronomisch restaurant in het historische centrum. Een divers programma dus, waarin de deelnemers niet alleen al het fraais kunnen ontdekken dat Gent te bieden heeft, maar vooral ook kunnen bijpraten met collega’s en oude bekenden terugzien. Want dat is uiteraard het hoofddoel van de voorjaarsuitstap.

8

De Vlaamse Schrijnwerker • mei 2019

Wie na afloop niet meer terug wil rijden naar huis, kan ook nog een overnachting bijboeken. Interesse? Neem dan zo snel mogelijk op met het secretariaat, want het aantal plaatsen is beperkt.

Ann.cassauwers@confederatiebouw.be

Schrijf je nu in voor de Historic Rally van de Confederatie Bouw weg zien te vinden aan de hand van een roadbook en een bijhorende smartphone app. Dit jaar gaat de route richting Vlaamse Ardennen.

Op zondag 7 juli organiseert de Confederatie Bouw West-Vlaanderen afdeling Schrijnwerkers, Glazeniers en NaVAP voor de vierde keer een Historic Rally.

Deze rondrit voor oldtimers kende de voorbije jaren een groot succes. Wie er dit jaar bij wil zijn, wacht dus best

niet te lang om in te schrijven, want het aantal plaatsjes is beperkt tot 80.

Aan het concept wordt niet geraakt. De rondrit zal dus hoofdzakelijk rustige, landelijke wegen opzoeken en onderweg is opnieuw een lunchstop voorzien. De deelnemers moeten zelf de

Alle leden van de Confederatie Bouw en hun relaties kunnen deelnemen.

De Historic Rally is bedoeld voor wagens die 30 jaar of ouder zijn (bouwjaar 1989 en ouder). Inschrijven kan via de website: www. confederatiebouw.be/westvlaanderen. Ook bedrijven

die geïnteresseerd zijn om te sponsoren zijn steeds welkom.

Meer informatie op de website van de Confederatie Bouw West-Vlaanderen.

Antwerpse Schrijnwerkers op bezoek bij Kebony en Novanatie

De VASPA (Vereniging Aannemers-Schrijnwerkers Provincie Antwerpen) bracht enkele weken geleden een bezoek aan twee innovatieve bedrijven in de Antwerpse haven.

Op vrijdag 22 maart trok de groep van een veertigtal Antwerpse Schrijnwerkers naar de haven, waar bezoeken gepland stonden aan Kebony en Novanatie. Kebony is een Noorse fabrikant van gemodificeerd hout, die vorig jaar een vestiging opende in Kalloo. Onze Antwerpse collega’s kregen een rondleiding in de gloednieuwe fabriek en vernamen er hoe Kebony er in slaagt om via hun beschermde procedé Scandinavisch naaldhoud dezelfde hardheid en

duurzaamheid te geven als tropisch hardhout.

Na een lunch trok de groep naar de gebouwen van opslag- en overslagbedrijf Novanatie. Eerst kregen onze collega’s een uiteenzetting over de activiteiten van Novanatie en de manier van werken, waarna een rondleiding volgde door de magazijnen en opslagplaatsen.

Het bezoek eindigde met een demonstratie van een container met hout die gelost werd, zodat de aanwezigen een beter beeld kregen van de reisweg die buitenlandse houtsoorten afleggen vooraleer ze hier op de markt komen.

De Vlaamse Schrijnwerker • mei 2019

9

Prikbord

KMO Reno: onderzoek naar de duurzame renovatie van KMO gebouwen De onderzoeksgroep DUBiT gelinkt aan de opleidingen bouw, elektromechanica en vastgoed van hogeschool Odisee in Aalst leidde het onderzoek naar een jonge tak binnen de renovatiesector: het renoveren van KMO-gebouwen. Samen met WTCB, VDAB, UA, KULeuven en UGent stellen ze de resultaten van het onderzoek gratis online ter beschikking.

bouw te plaatsen? Op de website van KMO Reno staat een screeningtool die de eigenaar stap voor stap helpt om de juiste afweging te maken. Dit screeningprotocol werd ontwikkeld in samenwerking met de Universiteit van Antwerpen. Het helpt om eerst en vooral de conditie van de gebouwstructuur te bepalen.

Gebruik de inspectietool Tijdens de transitie naar een energiezuiniger gebouwenpatrimonium wordt er zelden gesproken over de renovatie van KMO-gebouwen. En toch werkt een aanzienlijk deel van de bevolking overdag in zulke gebouwen en is het noodzakelijk om er een aangenaam werkklimaat op na te houden. Het project KMO Reno, gefinancierd door het Vlaams Agentschap Innoveren en Ondernemen (VLAIO), onderzocht op welke manier KMO-gebouwen duurzaam gerenoveerd kunnen worden. In samenwerking met een 40-tal bedrijven werden de renovatiedetails uitgewerkt.

KMO Reno spitst zich toe op de renovatie van de gebouwschil van KMO gebouwen opgebouwd op basis van systeembouw tussen 1980 en 2000. Dit type gebouwen werd toen niet of amper geĂŻsoleerd. De focus ligt op de renovatie van het dak, de gevels en de structuur.

Vragen

Wie nadenkt over het mogelijk renoveren van zijn gebouw, worstelt meestal met enkele vragen. Is renoveren de juiste keuze? Of is het misschien beter het af te breken en een nieuw-

10

De Vlaamse Schrijnwerker • mei 2019

KMO-gebouwen zijn over het algemeen nog in een zeer goede staat, ze zullen bijgevolg nog niet te veel gebreken vertonen.

Gebreken die voorkomen zullen eerder klein zijn en relatief eenvoudig te vervangen zijn, zoals bijvoorbeeld geroeste bouten. Hierdoor zal de conditie van het gebouw bijna nooit een probleem vormen voor een energetische renovatie.

Op de KMO Reno website vindt u gratis de inspectietool. Dit is een handige Excel-sheet waarmee je onder andere de technische gegevens en de conditie van de dragende bouwelementen in kaart kan brengen. Aan de hand van een visuele inspectie en conditiebepaling kan je eenvoudig bepalen welke gebreken zich op de elementen bevinden. Om uitsluitsel te hebben over de draagkracht, is het echter aangewezen om steeds een stabiliteitsbureau te raadplegen.

Renovatiedetails

Een geslaagd renovatieproject staat of valt met de uitvoering ervan. Daarom bevat de website van KMO Reno ook uitgewerkte renovatiedetails voor alle elementen van de gebouwschil. Van de aansluitingen van de ramen tot het dak.

Meer info op: KMORENO.BE

Jochen Daneels versterkt directieteam van afwerkingsbouwbedrijf Beddeleem Recent werd Jochen Daneels (36) aangesteld tot commercieel directeur van Beddeleem uit Nazareth. Beddeleem is vooral gekend als producent en plaatser van verplaatsbare (systeem)wanden maar is inmiddels uitgegroeid tot een totaal afwerkingsbouwbedrijf met erkenning klasse 8 categorie D. Daardoor mag het de grootste renovatieprojecten van a tot z in eigen beheer afwerken en inrichten.

Jochen Daneels startte na zijn studies industrieel ingenieur bouwkunde bij Beddeleem, waar hij de voorbije 13 jaar ervaring en knowhow vergaarde als project manager. Bijzonder

fier is hij op enkele recente prestigieuze en uitdagende afwerkingsprojecten die hij heeft gerealiseerd in de Residence Palace (het gebouw van de Europese Raad), de WTC3-toren en het Pacheco-gebouw (IBZ) te Brussel. Jochen heeft overigens nog 3 jongere broers die allen als project manager werkzaam zijn bij Beddeleem.

Onder zijn nieuwe functie ressorteren de bevoegdheden sales-marketing-communicatie die voorheen door zijn vader en CEO Hendrik Daneels werden opgevolgd. Jochen Daneels maakt nu als commercieel directeur deel uit van de zeskoppige directieraad met daarin het CEO-duo Hendrik Daneels & Koen De Block, alsook Patrick Van derBruggen (CFO), Wouter Vermeire (COO) en Steven Van de Mosselaer (Productie).

Info: www.beddeleem.be

Cybersecurity voor kmo’s Cybercriminaliteit is niet alleen een probleem voor grote ondernemingen maar steeds vaker ook voor zelfstandigen en kmo’s. Tegelijkertijd zijn zij vaak veel minder beschermd dan de grote bedrijven. Nochtans kan het ernstige gevolgen hebben en handenvol geld kosten wanneer een kleine onderneming het slachtoffer wordt van cybercriminaliteit. Daarom lanceren de Cyber Security Coalition en het Centrum voor Cybersecurity België in samenwerking met de Hoge Raad voor de Zelfstandigen en de kmo een campagne rond cyberveiligheid in kleinere ondernemingen.

Centraal in de campagne staan twee eenvoudige instrumenten: de ‘KMO Cyber Security scan’ en de kit.

MEER CYBERBEVEILIGING NODIG VOOR UW KMO?

DOE EEN SCAN EN ONZE KIT LAAT UW WENSEN UITKOMEN.

Ga naar

www.cybersecuritycoalition.be

De scan leert u hoe het met uw cyberbescherming gesteld is en wat u kan doen om die te verbeteren. Het is een korte, online vragenlijst die u op basis van uw antwoorden een praktisch en op uw situatie afgestemd advies geeft. Doe de scan hier: www.cybersecuritycoalition.be/nl/kmo-security-scan.

personeel en uw klanten te informeren en te sensibiliseren.

De kit bevat daartoe voor vier verschillende thema’s (phishing, paswoorden, social engineering en GDPR) telkens een affiche, een e-mail en een presentatie.

Met deze twee eenvoudige instrumenten kan u alvast enkele belangrijkste stappen nemen om uw cyberveiligheid te verhogen.

De kit biedt u een aantal handige hulpmiddelen om uw

Meer info op www.cybersecuritycoalition.be

De Vlaamse Schrijnwerker • mei 2019

11

Wetgeving

CE-markering brandwerende binnendeuren: een stand van zaken Komt er binnenkort een verplichte CE-markering voor brandwerende binnendeuren? Het gonst al maandenlang van de geruchten, maar weinigen weten precies hoe de vork aan de steel zit. Expert Eric Winnepenninckx van het WTCB geeft tekst en uitleg.

Eerst en vooral is het belangrijk om te verduidelijken dat de CE-markering op bouwproducten een ander doel heeft dan de CE-markering op bijvoorbeeld elektronica. Op consumentengoederen en elektronica geeft het CE-logo aan dat het toestel veilig en gezond is voor de gebruiker. Het zegt niets over de prestaties ervan.

Bij de CE-markering op bouwproducten is die logica omgekeerd. Wanneer een brandwerende deur een CE-logo draagt, betekent het niet dat ze geen giftige stoffen bevat en dus veilig is voor de gebruiker. Het CE-logo vormt enkel het bewijs dat de fabrikant de prestaties van de deur bepaalde volgens de door Europese normen opgelegde methode.

Binnen de Europese Unie speelt de CE-markering namelijk een belangrijke rol in het vrij verkeer van goederen binnen de eengemaakte Europese markt.

Wanneer Europa een zogenaamde ‘geharmoniseerde norm’ uitvaardigt, dan zijn alle fabrikanten verplicht om hun producten te toetsen aan de in de norm vastgelegde bepalingswijze en mogen ze hun product (mét CE-logo) pas op de markt brengen wanneer het vergezeld is van de door de fabrikanten verklaarde prestaties.

Wanneer de gebruikers, installateurs en klanten het CE-logo zien, dan weten zij dat (volgens de fabrikant) de prestaties van de deur bepaald werden volgens de in Europa gemaakte afspraken. Ongeacht of het product binnen of buiten de EU geproduceerd is.

12

De Vlaamse Schrijnwerker • mei 2019

Niet zaligmakend Een tweede punt dat zeker niet uit het oog verloren mag worden, is het feit dat de CE-markering niet zaligmakend is. Iedere lidstaat heeft namelijk ook nog steeds zijn eigen nationale wetgeving rond brandveiligheid. En die moet uiteraard gerespecteerd worden.

Een CE-gemarkeerd bouwproduct garandeert niet dat voldaan is aan de Belgische regelgeving op het vlak van brandreactie en brandweerstand, noch aan de gebruiksvoorschriften, zoals in de door de belanghebbenden in de bouw vast gelegde en door de FOD Economie gepubliceerde eengemaakte technische specificaties voor deuren (STS 53.1).

Nog niet voor morgen Hoe zit het dan met de CE-markering voor manueel bediende brandwerende binnendeuren? De voorbije maanden deed het gerucht de ronde dat die verplicht zou worden vanaf 1 november 2019, maar zo’n vaart zal het niet lopen, verzekert Eric Winnepenninckx.

“Er bestaan wel Europese normen voor brandwerende binnendeuren, maar die hebben momenteel nog niet de status van geharmoniseerde norm. Dat betekent dat ze nog niet verplicht moeten toegepast worden. Wellicht komt die verplichting er ook niet eerder dan de herfst van 2020. De fabrikanten van binnendeuren mogen momenteel dus op beide oren slapen. Zolang zij in orde zijn met de Belgische brandvoorschriften, is er voor hen niets aan de hand”.

Wat als de CE-markering wel verplicht wordt?

Over enkele jaren komt de verplichte CE-markering van binnendeuren er wellicht wel. Wat zijn dan de gevolgen?

Ook daar predikt Eric Winnepenninckx kalmte.

“De verplichte CE-markering zal enkel van toepassing zijn voor wie volledige deurgehelen in de handel brengt. Wie ze enkel plaatst bij de klant, valt dus niet onder de regelgeving. De verplichting zal evenmin van toepassingen zijn op wie enkel onderdelen van deuren maakt, denk bijvoorbeeld aan het deurblad.

De regels rond de CE-markering zullen uitsluitend van toepassing op complete deurgehelen. En dan is en nog een laatste belangrijk punt: de regels gelden enkel voor schrijnwerkers die deze deurgehelen in de handel brengen. Ze zijn dus niet van toepassing op aannemers die maatwerk maken op vraag van een klant en dat vervolgens zelf installeren.

Let op: wie volledige deurgehelen aankoopt en ze onder een andere (bv. de eigen) merknaam op de markt brengt, wordt volgens de regels wel als fabrikant beschouwd. Voor deze bedrijven zal de verplichte CE-markering dus wél gelden. Ook bedrijven die deuren van buiten de EU importeren om ze hier in de handel te brengen, zullen onderworpen zijn aan de nieuwe regels”.

Er zijn heel wat scenario’s gangbaar onder dewelke branddeuren verhandeld en geplaatst worden. Eric Winnepenninckx stelt de scenario’s voor, zoals

aangegeven in onderstaande tabel. Hij stelt dat – op basis van de momenteel beschikbare informatie – deze scenario’s correct zijn, maar sluit niet uit dat wanneer bijkomende informatie beschikbaar wordt, deze informatie eventueel aangepast moet worden.

Andere opties

Momenteel is het als schrijnwerker dus nog niet mogelijk om je zelfgemaakte binnendeuren te laten CE-certificeren.

Wie brandwerende binnendeuren op de markt brengt, kan die echter wel laten certificeren volgens Benor/ATG. Bovendien kan je via die weg ook aantonen dat de deuren in overeenstemming zijn met de eengemaakte technische specificaties voor deuren, gepubliceerd door de FOD Economie (STS 53.1).

OPROEP TOT BEWUSTMAKING ARCHITECTEN EN OPENBARE DIENSTEN In de huidige situatie is het voor de Vlaamse Schrijnwerkers en fabrikanten dus onmogelijk om een CE-markering aan te brengen op hun brandwerende binnendeuren. In de praktijk zien we evenwel dat sommige architecten en voorschrijvers in hun bestekken als gemakkelijkheidsoplossing standaard eisen dat met CE-gemarkeerde producten gewerkt wordt. Aangezien dit in de huidige situatie onmogelijk is voor de brandwerende binnendeuren, roept Eric Winnepenninckx op tot sensibilisering van architecten en voorschrijvers.

Eric Winnepenninckx: “We moeten aan die mensen duidelijk maken dat ze prestaties moeten eisen, in plaats van een CE-markering. Op die manier bereiken ze ook hun doel, met name het gebruik van brandveilige bouwproducten, maar sluiten ze de Belgische fabrikanten en schrijnwerkers niet uit. En dat moet toch de bedoeling zijn”.

VEEL BELANGSTELLING VOOR INFOSESSIES CE-MARKERING De voorbije maanden organiseerden de Confederatie Bouw – Vlaamse Schrijnwerkers in samenwerking met het WTCB verschillende infosessies over de CE-markering van brandwerende binnendeuren. De sessies vonden plaats in Leuven, Kortrijk, Diepenbeek, Antwerpen en Gent. Alle sessies konden op heel wat belangstellenden rekenen, maar Kortrijk en Gent spanden de kroon

*Er is een andere term gebruikt om een onderscheid te maken tussen zijn verantwoordelijkheid en die van de installateur. De schrijnwerker kan ook de installateur zijn.

met respectievelijk 90 en 100 belangstellenden.

CE-markering verplicht?

Verantwoordelijk voor CE-markering

Verantwoordelijke die ervoor zorgt dat de geïnstalleerde brandwerende deur voldoet aan de Belgische reglementaire vereisten, de regels van de kunst en de specifieke vereisten van een bouwplaats.

De fabrikant levert het deurgeheel, volledig geassembleerd of in aparte onderdelen, klaar voor installatie. De fabrikant (assembleur) kan onderdelen aankopen bij een onderdelenleverancier

Ja

Fabrikant

Installateur

De distributeur of schrijnwerker koopt de brandwerende deurgehelen, volledig geassembleerd of in aparte onderdelen, klaar voor installatie en levert ze onder zijn eigen merk.

Ja

Distributeur of schrijnwerker*

Installateur

De distributeur of schrijnwerker koopt de deurbladen, deurlijsten, dichtingsproducten en beslag bij verschillende leveranciers en brengt ze als een brandwerend deurgeheel op de markt.

Ja

Distributeur of schrijnwerker*

Installateur

Neen

-

Installateur

Neen

-

Installateur

De installateur koopt de deurbladen, deurlijsten, dichtingsproducten en beslag bij verschillende leveranciers en brengt ze naar de bouwplaats.

De installateur koopt de deurbladen, dichtingsproducten en beslag bij verschillende leveranciers, produceert zelf de deurlijsten en installeert ze op de bouwplaats.

De Vlaamse Schrijnwerker • mei 2019

13

Buitenschrijnwerk

Het houten raam, terug Sinds 17e eeuw gebruikt men hout om ramen te maken. Toen enkele decennia geleden de aluminium en kunststof raamprofielen hun intrede maakten, moest het houten raam een deel van zijn marktaandeel prijsgeven. Maar de laatste jaren winnen houten ramen opnieuw aan populariteit. En met reden, want ook in BEN- en passiefwoningen bewijzen houten ramen nog steeds hun nut.

Toen de aluminium en kunststof ramen voor het eerst opdoken, kreeg het houten raam van de ene dag op de andere een oubollig imago. Vooral het feit dat hout regelmatig onderhoud nodig heeft, was een duidelijk minpunt in vergelijking met de nieuwe concurrenten. De aluminium en pvc-ramen werden bovendien op industriële schaal geproduceerd door de grote spelers uit de markt die over enorme budgetten beschikten en flink inzetten op marketing, maar ook productonderzoek en -ontwikkeling en automatisatie. Het gevolg liet zich raden: de consument koos meer en meer voor aluminium of kunststof ramen.

De laatste jaren zien we echter weer een kentering en zit het gebruik van houten ramen opnieuw in de lift. Hout heeft immers enkele onmiskenbare troeven in vergelijking met aluminium en pvc.

Wat met pvc en aluminium?

Door de jaren heen hebben pvc-ramen een grote evolutie doorgemaakt en is de kwaliteit ervan ontzettend verbeterd. Op het vlak van isolatie kunnen pvc-ramen goede cijfers voorleggen, maar daar tegenover staat dat ze meestal niet erg sterk zijn, wat een nadeel is bij grote glaspartijen. Om de pvc-profielen te versterken, worden er soms metalen versterkingen in aangebracht, maar dat gaat dan weer ten koste van de U-waar-

14

De Vlaamse Schrijnwerker • mei 2019

de. Tegenwoordig worden deze metalen versterkingen steeds vaker vervangen door glasvezel, wat een beter alternatief is. Een glasvezelversterking verstevigt niet alleen het raam, maar verhoogt ook de isolatiewaarde. Twee vliegen in één klap dus.

Vroeger behaalden aluminium ramen mindere isolatiewaarden, maar door betere designs met meerdere kamers (en de daarmee gepaard gaande dikkere profielen) en thermische versterkingen halen ze tegenwoordig ook de opgelegde U-waardes.

Door de stevigheid van aluminium, is het bovendien mogelijk om erg slanke profielen te gebruiken, die zeer modern en strak ogen. Een nadeel van aluminium is dan weer de hogere kostprijs.

Hout in opmars

De strengere isolatienormen hebben ertoe geleid dat de keuze van de materiaalsoort steeds belangrijker wordt. En daardoor grijpen steeds meer mensen terug naar houten schrijnwerk. Hout heeft immers niet alleen heel goede akoestische eigenschappen, ook op het vlak van thermische isolatie kunnen houten ramen uitmuntende scores voor-

leggen. Uiteraard hebben verschillende houtsoorten ook verschillende isolatiewaarden, maar door een houtsoort te kiezen met goede isolerende eigenschappen, in combinatie met dikke profielen, is het perfect mogelijk om ramen te maken die voldoen aan de strengste energie-eisen. Daardoor leent houten schrijnwerk zich perfect voor BEN- en passiefwoningen.

Daar bovenop komt nog het feit dat hout een natuurlijk, ecologisch materiaal is met een uitzonderlijke duurzaamheid (afhankelijk van de gekozen houtsoort/duurzaamheidsklasse). Het is bovendien het enige bouwmateriaal dat van nature hernieuwbaar is. In een klimaat waar duurzaamheid en CO2-uitstoot steeds belangrijker worden, is dat een belangrijke troef.

Bovendien zijn ook de verfsystemen doorheen de jaren verbeterd, waardoor er tegenwoordig langere garanties gege-

van nooit weggeweest ten ramen sluiten perfect aan bij die tendens. Ze passen niet alleen perfect in klassieke woningen, maar ook in trendy, moderne gebouwen oogt een houten raam even stijlvol.

Hout is een traditioneel materiaal, maar dat betekent niet dat er geen innovaties opduiken in de markt van het houten schrijnwerk. Gereedschapsfabrikant Leitz ontwikkelde bijvoorbeeld “ClimaTrend-Style” raamprofielen om in te spelen op deze tendens.

ven worden op de lak. Dit betekent ook dat de tijdsintervallen tussen twee onderhoudsbeurten een flink stuk langer geworden zijn dan vroeger.

De toekomst

We stellen vast dat steeds meer interieurontwerpers teruggrijpen naar hout en andere natuurlijke materialen. Hou-

Kozijnontwerpen worden steeds dikker om te voldoen aan de toenemende eisen voor milieu- en energie-efficiëntie.

Het standaard 68 mm kozijn wordt almaar vaker vervangen door 78 en zelfs 90 mm ontwerpen aangezien driedubbele beglazing steeds vaker voorkomt.

Hier biedt het ClimaTrend-Style kozijn van Leitz een economische oplossing. De basis bestaat uit een houtdikte van 78 mm voor isolerende beglazing tot 40 mm, maar dankzij het modulaire concept zijn ook beglazingen tot 70 mm mogelijk bij een houtdikte van 106mm. Het ClimaTrend-Style systeem leent zich perfect voor een productie met CNC. Deze trend zet zich de laatste tijd meer een meer door bij het maken van houten ramen. Met aanvullend gereedschap is ook de

productie van gecombineerde hout/ aluminium mogelijk. Hiermee kan het houten raam, gecombineerd met aluminium aan de buitenzijde, misschien wel een concurrent worden van de ‘traditionele’ aluminium ramen. Reden hiervoor zijn de U-waardes die een stuk lager liggen bij dezelfde profieldikte. Maar wat vooral in het oog springt zijn de smalle aanzichten van deze profielen. Hierdoor stijgt de glasoppervlakte en dit speelt in op de huidige vraag in architectuur: zo weinig mogelijk zichtbaar profiel en zo veel mogelijk glas. Dankzij het verkleven van het glas in de profielen blijven deze ramen toch sterk genoeg. Dankzij de flexibiliteit van het systeem is het bovendien mogelijk om te voldoen aan toekomstige voorschriften in de warmtetechnologie, geluidsisolatie en (inbraak-) veiligheid.

Conclusie: ook in BEN-gebouwen en passiefwoningen hebben houten ramen nog steeds hun plaats. Hout heeft bovendien verschillende troeven die aluminium en pvc niet hebben. De toekomst van het houten raam ziet er dus ook in de komende decennia rooskleurig uit.

Want hoewel hout al eeuwenlang gebruikt wordt voor ramen, blijft het toch nog steeds een heel modern materiaal.

Met dank aan Leitz Service

TOOL VOOR DE BEREKENING VAN DE U-WAARDE VAN HOUTEN RAMEN Een van de troeven van aluminium en PVC-ramen is het feit dat het heel eenvoudig is om de U-waarde ervan te achterhalen. Deze worden namelijk opgegeven door de fabrikant.

Houten ramen zijn veel minder gestandaardiseerd, dikwijls worden ze zelfs op maat gemaakt. In dat geval is het minder voor de hand liggend om te U-waarde te achterhalen. Gelukkig bestaan er gratis online tools, waar je snel en eenvoudig de U-waarde kan berekenen. Caluwin

is zo’n tool, die niet alleen online beschikbaar is, maar ook bestaat als gratis app voor Android en iOS. Met Caluwin kan je in enkele stappen de U-waarde van een houten raam berekenen. Het is mogelijk om Uf-waardes, Ugwaardes, type raam, … te selecteren en de tool berekent de U-waarde volgens de normen EN ISO 10077 en EN13947.

Via de webversie krijg je na afloop een overzichtelijke PDF met de resultaten. www.swisspacer.com/en/caluwin .

De Vlaamse Schrijnwerker • mei 2019

15

Vestigingswet

Afschaffing vestigingswet: In de vorige edities van dit blad berichtten we al uitvoerig over de afschaffing van de vestigingswet in Vlaanderen. De Confederatie Bouw werkt echter aan verschillende alternatieven waarmee Vlaamse -maar ook Waalse en Brusselsebedrijven toch kunnen aantonen dat ze deskundig zijn in hun vakgebied.

Nu Vlaanderen de vestigingswetgeving heeft afgeschaft, hebben de Vlaamse bedrijven nood aan nieuwe tools om hun beroepsbekwaamheid te kunnen attesteren. Daarvoor werkt de Confederatie Bouw aan een soort ledenattesten voor lidbedrijven die dit wensen. De attesten zullen niet alleen beschikbaar zijn in Vlaanderen, maar ook in de andere gewesten.

In een eerste fase wordt drie types attesten ontwikkeld:

16

De Vlaamse Schrijnwerker • mei 2019

• Een attest van lidmaatschap: dit document verklaart dat het bedrijf al gedurende een welbepaalde tijd lid is van de Confederatie Bouw en een van een of meerdere beroepsfederaties (bv. Vlaamse Schrijnwerkers, NaVAP, Vlaamse Schilders,…).

• Een activiteitenattest: dit document bevat een overzicht van bouwactiviteiten die het bedrijf heeft laten registreren in de Kruispuntbank van Ondernemingen (KBO). Het gaat hierbij enkel om de bouwgerelateerde activi-

teiten (NACE-codes cijfers 41, 42 of 43). Eventuele andere activiteiten die niets met de bouw te maken hebben, zullen niet op het document worden vermeld.

• Een attest dat verklaart dat de aannemer erkend is in het kader van overheidsopdrachten. Op dit document zullen alle activiteiten opgesomd staan, waarvoor het bedrijf erkend is.

Wanneer het attest meerdere posten

Confederatie werkt aan alternatieven kan bevatten (aansluiting bij meerdere beroepsfederaties, meerdere activiteiten ingeschreven in de KBO of erkenning voor meerdere activiteiten) kan het lid specifiëren welke post hij op het attest wil laten verschijnen.

Bedrijven die aangesloten zijn bij de Confederatie zullen deze attesten gratis kunnen aanvragen via het ledengedeelte van de Confederatie-website. Wellicht kunnen we deze mogelijkheid over enkele weken al aanbieden.

KBO up-to-date?

Naar aanleiding hiervan willen we de aannemers er ook aan herinneren dat het belangrijk is om de gegevens in de

KBO steeds up-to-date te houden. Niet alleen in het kader van deze attesten, maar vooral ook omdat het een wettelijke verplichting is.

We raden de aannemers aan om na te gaan of alle data in de KBO nog volledig en accuraat zijn. Het kan bijvoorbeeld voorkomen dat een bedrijf met een nieuwe activiteit begint en dat vergeet te melden. Of het beseft niet dat de NACEBEL-code van deze activiteit nog niet in de KBO is opgenomen.

Confederatie Bouw adviseert de Vlaamse bedrijven om hun beroepsbekwaamheid toch in de KBO te laten opnemen, hoewel zij niet meer verplicht zijn om deze te bewijzen. Het zal hen helpen om juridische onzekerheid te voorkomen wanneer zijn in Brussel of in Wallonië gaan werken.

Info: Formalis, het ondernemingsloket van de bouwsector helpt u met de KBO. De adressen staan op www.formalis.be.

Zijn de gegevens in de KBO niet meer volledig? Breng dat dan in orde bij een ondernemingsloket zoals Formalis. De

uw springplank naar zorgeloos ondernemen U start of heeft een bedrijf? Vertrouw dan op Formalis:

in samenwerking met

• bij de afhandeling van al uw administratieve formaliteiten; • voor de inschrijving en wijzigingen in de Kruispuntbank van Ondernemingen; • voor onze expertise en kennis van de ondernemerschap.

Meer info via formalis.be

De Vlaamse Schrijnwerker • mei 2019

17

Certificering

Onderscheid je bedrijf via het kwaliteitslabel ‘Duurzaam Schrijnwerk’ De verschillende overheden in België willen vanaf 2020 bij hun aankoopprocedures, en zeker bij openbare aanbestedingen, meer rekening houden met het aspect duurzaamheid. Daarom ontwikkelden de Vlaamse Schrijnwerkers en de Belgische certificatie-instelling BCCA een kwaliteitslabel voor duurzaam buitenschrijnwerk. Binnenkort kunnen alle fabrikanten van buitenschrijnwerk het label behalen.

Duurzaamheid is tegenwoordig een hot topic, niet alleen bij de jongeren, maar ook bij onze overheden. Via duurzame overheidsopdrachten willen publieke overheden milieu-, sociale- en economische criteria integreren in alle fases van het aankoopproces van leveringen, werken en diensten. Dit kan bijvoorbeeld door producten en diensten te zoeken die de minste impact op het milieu hebben gedurende hun volledige levenscyclus en die sociaal en ethisch verantwoord zijn.

Het doel van het label ‘Duurzaam Schrijnwerk’ is om een voortrekkersrol te spelen en de sector buitenschrijnwerk te ondersteunen. Het label wordt in de eerste plaats gegeven aan constructeurs van buitenschrijnwerk (in de eerste fase voor ramen en deuren). Zij kunnen het label verwerven op voorwaarde dat ze de criteria respecteren die in het reglement vermeld worden. Het label richt zich zowel tot kleine bedrijven (ambachtelijke schrijnwerkers) als tot grotere ondernemingen.

Dit kwaliteitslabel is een initiatief van de Confederatie Bouw – Vlaamse Schrijnwerkers. Het zal uitgereikt worden door de onafhankelijke Belgische certificatie-instelling BCCA. BCCA is een neutrale vzw die geen enkel commercieel doel dient. De organisatie bewaakt en versterkt de kwaliteit, betrouwbaarheid en prestaties in de bouw al sinds 25 jaar.

Alle materialen

Het label zal betrekking hebben op buitenschrijnwerk in diverse materialen: hout, aluminium, kunststof, staal, hout-alumi-

18

De Vlaamse Schrijnwerker • mei 2019

nium, pvc-aluminium en alle andere op de markt beschikbare materialen en venstersystemen geschikt voor het produceren van duurzaam buitenschrijnwerk. Het zal van toepassing zijn op het schrijnwerksysteem en alle elementen ervan: basismaterialen, raamprofielen, dichtingen, hang- en sluitwerk, beglazing, isolatiematerialen, plaatmateriaal, beslag, lijmen en kitten, hulpstukken, enz.

Met het label Duurzaam Schrijnwerk ziet iedereen meteen dat het buitenschrijnwerk aan alle technische kenmerken van een duurzaam product voldoet én dat het bedrijf zelf ook duurzaam tewerk gaat. Een mooie troef, waar zowel voor de kleine schrijnwerker als de grote constructeur van ramen en deuren mee kunnen uitpakken. Want niet alleen overheden, maar ook particuliere klanten, bouwbedrijven, architecten, … vra-

gen alsmaar vaker naar duurzame, verantwoorde producten.

Concreet

De weg naar het label verloopt in drie fasen. Eerst is er de verplichte opleiding. Hier leren de deelnemers wat de vereisten van het label zijn. Van elke gecertificeerde schrijnwerkconstructeur wordt immers verwacht dat hij op de hoogte is van de belangrijkste in BelgiĂŤ geldende normen en referentiedocumenten i.v.m. het ontwerp en de productie van buitenschrijnwerk.

Daarna volgt het eigenlijke proces, de keuring en controle van de kennis, systemen en de ontwerp- en productiemethoden

van het schrijnwerkbedrijf. Het schrijnwerkbedrijf zal moeten kunnen aantonen dat het enkel werkt met geschikte materialen, producten en schrijnwerksystemen. Tot slot moet de gecertificeerde schrijnwerker alle stappen van het productieproces te beheersen, zodat de kenmerken en de prestaties van het buitenschrijnwerk, zoals deze in het schrijnwerkontwerp werden vastgelegd, ook gegarandeerd worden tijdens de uitvoering.

Indien het bedrijf alle fasen met succes doorloopt, verkrijgt het bedrijf het kwaliteitslabel. www.duurzaamschrijnwerk.be

De Vlaamse Schrijnwerker • mei 2019

19

Voorafgaande melding

Aandachtspunten bij werken in het buitenland Meer en meer Belgische bouwondernemingen vinden de weg naar het buitenland en gaan er in opdracht van een Belgische hoofdaannemer of rechtstreeks voor een Belgische of buitenlandse opdrachtgever bouwwerken uitvoeren. Ze zenden hiervoor hun personeel tijdelijk uit naar het buitenland om de opdracht uit te voeren. De populairste bestemmingen daarvoor zijn onze buurlanden.

Er dient echter wel rekening gehouden te worden met een aantal regels die in die landen van toepassing zijn, en waarop boetes staan indien bepaalde formaliteiten niet gerespecteerd worden. In de meeste landen dient een voorafgaande melding te gebeuren en een contactpersoon aangesteld te worden, en moeten bepaalde documenten worden bijgehouden en kunnen voorgelegd worden, zodat men aan de bevoegde buitenlandse overheden kan bewijzen dat men met een aantal nationale regels van dat land in orde is. De Confederatie Bouw informeert en adviseert haar leden hierbij en stelt systematisch uitgebreide informatienota’s ter beschikking over de administratieve verplichtingen in verschillende landen.

In dit artikel gaan we kort in op de belangrijkste administratieve formaliteiten bij het uitvoeren van bouwwerken in Frankrijk, het meest bevraagde land bij de Confederatie Bouw-leden.

Wanneer een bouwbedrijf haar werknemers naar Frankrijk uitzendt om werken uit te voeren, moet zij voor de werknemers een A1 bij de RSZ aanvragen. Een A1 is voor de buitenlandse autoriteiten

20

De Vlaamse Schrijnwerker • mei 2019

het bewijs dat de Belgische werkgever in België de nodige sociale zekerheidsbijdragen betaalt voor zijn werknemers.

Ook zelfstandigen die naar Frankrijk gaan werken hebben een A1 nodig. Het systeem van de A1 wordt overigens in alle EU-lidstaten toegepast.

Voorts dient een Belgisch bouwbedrijf

ten aanzien van zijn werknemers de Franse arbeids- en tewerkstellingsvoorwaarden te respecteren. Hierbij moet onder meer rekening gehouden worden met de maximale werk- en minimale rustperioden (let op: in Frankrijk is de 35-urenweek van toepassing!), de minimumlonen en de regels op het vlak van gezondheid, veiligheid en hygiëne

op het werk die in Frankrijk van toepassing zijn. Opdat de Franse overheid zou kunnen nagaan of buitenlandse bouwbedrijven de Franse regels respecteren, is er een verplichte voorafgaande melding bij de Franse arbeidsinspectie van o.m. de plaats van de werf, de duur de werkzaamheden en de identiteit van de werkgever en de werknemers (“Déclaration préalable de détachement”), zodat ter plaatse controles kunnen uitgevoerd worden. Er moet ook een vertegenwoordiger van de onderneming worden aangeduid, die als contactpersoon voor de Franse overheid fungeert. Bovendien moet er voor elke werknemer een BTPkaart (identificatiekaart in de bouw) worden aangevraagd. Deze verplichtingen gelden niet voor zelfstandigen.

dreigende boete van verschillende duizenden euro. De boete voor het niet, niet correct of niet volledige naleven van de verplichte voorafgaande melding enerzijds en de aanduiding van een vertegenwoordiger anderzijds bedraagt telkens 4.000 euro, en wordt vermenigvuldigd met het aantal werknemers dat niet (correct) gemeld is. Recent nog ontving een schrijnwerkersbedrijf een boete van 16.000 euro omdat zij geen correcte melding had gedaan.

heid voor bouwwerken, het opmaken van een specifieke risicoanalyse, het plaatsen van werfborden en het uithangen van informatie met betrekking tot de rechten van de werknemers. Deze zaken komen allemaal ruim aan bod in de informatienota met betrekking tot het uitvoeren van werken in Frankrijk van de Vlaamse Confederatie Bouw (VCB), die u via de Confederatie Bouw Afwerking of uw lokale Confederatie Bouw kunt verkrijgen.

Naast de voormelde verplichtingen zijn er nog andere regels die van toepassing kunnen zijn, onder meer op het vlak van BTW, de 10-jarige aansprakelijk-

Voor meer informatie kunt u ook steeds contact opnemen met Joeri Van Meenen van de VCB (tel. 02/54.55.733 of joeri. vanmeenen@confederatiebouw.be).

Ondernemingen die hun werknemers naar Frankrijk uitzenden en deze regels niet, niet correct of niet volledig volgen riskeren hoge boetes. Geregeld wordt de Confederatie Bouw gecontacteerd met de vraag wat nog te doen valt aan een

EFRO-PROJECT De VCB is het centrale contactpunt voor de leden van de Confederatie met betrekking tot werken in het buitenland, en faciliteert de uitbouw van hun internationale bouwactiviteiten. Dit gebeurt vanzelfsprekend in overleg met de overheden, de andere stakeholders en spelers zoals Flanders Investment and Trade (FIT). Momenteel loopt ook het project “Bouwen aan internationalisering” van de VCB. Het doel van dit project is om Vlaamse bouwbedrijven met potentieel aan te sporen om meer actief te zijn in het buitenland. Dit project loopt van 3 september 2018 tot 2 september 2020 en krijgt financiële steun van het Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling (EFRO).

Het EFRO-project zet voornamelijk in op de sensibilisering van de leden van de Confederatie Bouw. Events en inspiratiemomenten maken bedrijven warm voor het buitenland.

Aannemers zullen leren van elkaars ervaringen en van de

expertise van bouwbedrijven die de stap al gezet hebben.

Daarnaast rolt de VCB een globale communicatiecampagne uit, onder andere met artikels in Bouwbedrijf en berichten in de BouwFlash. Gerichte buitenlandse events zullen de internationalisering stimuleren.

In mei en juni staan twee infomomenten voor aannemers gepland over het exportplan van FIT, aangevuld met een praktijkgetuigenis van een bouwonderneming en een toelichting over de belangrijkste administratieve formaliteiten bij het uitvoeren van werken in de buurlanden. Het eerste infomoment vindt plaats op donderdag 16 mei om 19u. bij de Confederatie Bouw West-Vlaanderen in Kortrijk, het tweede op een nog vast te leggen datum in juni in de Confederatie Bouw Limburg in Diepenbeek.

De Vlaamse Schrijnwerker • mei 2019

21

Lid in de kijker

Eeuwenoud eikenhout krijgt tweede leven bij Romulus & Remus De Bilzense interieurbouwer Romulus & Remus kon onlangs een wel zeer speciale lading hout op de kopt tikken: een lot oude eiken balken afkomstig uit het Kasteel van Alden Biesen. De balken zijn naar schatting 600 jaar oud.

voor een volledig nieuw dak. De eeuwenoude balken werden overgebracht naar een aannemer uit de streek, waar ze in de vergetelheid geraakten. Nu, veertig jaar later, gaat die man stilaan naar het einde van zijn carrière. Bij toeval stootten we onlangs op die lading hout, die perfect geconserveerd is. We waren uiteraard meteen geprikkeld om er mee aan de slag te gaan. Het is een beetje als een zeldzame, waardevolle oldtimer die je ergens onder het stof vindt”.

Beperkte brandschade

Niels Fabry van Romulus & Remus vertelt hoe ze deze partij hout op het spoor kwamen. “In maart 1971 brak er brand uit in de landcommanderij van Alden Biesen. Wat ontstond als een schoorsteenbrand, zette een groot deel van het dak in lichterlaaie. Het zou uiteindelijk drie dagen duren eer de brandweer het vuur onder controle kreeg. Na afloop werd besloten om het hele dakgebinte van het kasteel te vervangen.

Nochtans waren niet alle balken aangetast door het vuur, maar omdat de stabiliteit niet kon verzekerd worden, opteerde men

22

De Vlaamse Schrijnwerker • mei 2019

Het gaat om een lot van 15 ton eikenhouten balken. “Het merendeel ervan is slechts licht aangetast door het vuur, maar zeker niet opgebrand. Omwille van de stabiliteit wilde men echter geen risico nemen. En dus werd al het hout verwijderd.

De balken zouden volgens onze bronnen dateren uit de jaren 1400, maar ondanks hun hoge leeftijd verkeren ze nog in uitstekende staat. Het hout vertoont geen scheuren en het is niet al te verweerd. Wel zie je duidelijk dat dit hout afkomstig is uit een periode toen er nog echt op een ambachtelijke manier gewerkt werd. Dat merk je niet alleen aan de verbindingen die destijds gebruikt werden, maar ook aan de zaagsneden in het hout en vooral aan het formaat van de balken. Destijds speelde men liever op veilig, en dus koos men voor enorme balken die zeker sterk genoeg zouden zijn om het gewicht van het dak te dragen. Alle balken zijn dus overgedimensioneerd. Voor ons zijn die grote formaten mooi meegenomen. Het geeft ons mogelijkheden om het hout op verschillende manieren te verwerken”.

Tafelbladen en sokkels

Een deel van de lading, lange, 6 cm dikke planken, wil men bij Romulus & Remus gebruiken om er tafelbladen van te maken.

Die zullen afgewerkt worden met een laagje epoxyvernis, zodat de houttekening mooi zichtbaar blijft, maar het hout toch beschermd is.

Enkele vierkante balken zullen dan weer omgevormd worden tot sokkels, om bijvoorbeeld kunstvoorwerpen op te etaleren.

Andere planken krijgen mogelijk een tweede leven als fronten van kasten en deuren.

Niels Fabry: “We spelen ook met het idee om in het hout subtiel een soort van QR-code te verwerken. Wanneer je die inscant, word je doorgestuurd naar een webpagina waar je het verhaal vindt achter het hout. Dat lijkt ons een leuke meerwaarde, aangezien het om zo’n uitzonderlijk verhaal gaat.

Ideeën hebben we alvast genoeg, want zo’n uitzonderlijke houtvoorraad kom je niet alle dagen tegen”. www.romulusenremus.com

Alles over bouwen en verbouwen www.buildyourhome.be

Alles over bouwen en verbouwen www.buildyourhome.be

deel uitmaken van de 15.400 betrouwbare Wilt uWilt deeluuitmaken van de 14.500 betrouwbare aannemers aannemers dit ultieme platform voor en bouwers en verbouwers? op ditop ultieme platform voor bouwers verbouwers?

Powered by

Surf Surf snel naar en word lid!en word lid! snelwww.confederatiebouw.be naar www.confederatiebouw.be

De Vlaamse Schrijnwerker • mei 2019

23

Economie

PIR- en PUR-crisis lijkt achter de rug Goed nieuws voor bouwers en verbouwers, maar ook voor ons als vakmensen: de schaarste aan PIR en PUR lijkt voorbij.

Tussen maart en september 2017 schoten de prijzen van de isolatiematerialen polyurethaan (PUR) en polyisocyanuraat (PIR) plots razendsnel de hoogte in. De oorzaak was een wereldwijde schaarste aan Methyleendifenyldi-isocyanaat, of kortweg MDI. Dat product is het basismateriaal van PIR en PUR. MDI wordt wereldwijd door slechts een handvol bedrijven geproduceerd.

Door een ongelukkige samenloop van omstandigheden konden verschillende producenten gelijktijdig minder MDI produceren dan normaal. Een Duitse fabrikant zag zich geconfronteerd met een explosie en een brand, een Chinese producent kreeg te maken met een chemisch incident,… Het gevolg was dat de productie van MDI stokte en de vraag plots veel groter werd dan het aanbod. Daardoor steeg de prijs van MDI op enkele maanden van minder dan 1.500 euro per ton naar meer dan 3.000 euro per ton.

Die prijsstijgingen waren niet het enige probleem voor de aannemers. Veel bouwbedrijven kregen ook af te rekenen met lange leveringstijden. Zowel de bouwsector als de consument zaten dus verveeld met de situatie.

Confederatie reageert

Toen de omvang van het probleem duidelijk werd, ondernam de Confederatie Bouw meteen actie. De lokale afdelingen verschaften de leden informatie over de juridische mogelijkheden in geval van overmacht en alle lidbedrijven konden via de website van de Confederatie drie modelbrieven downloaden

24

De Vlaamse Schrijnwerker • mei 2019

waarmee ze klant en opdrachtgever konden verzoeken om een verlenging van de uitvoeringstermijn. We deden alles wat binnen onze mogelijkheden lag om ervoor te zorgen dat de leden van de Confederatie zou weinig mogelijk hinder zouden ondervinden van de situatie.

Situatie normaliseert

Vlak voor het bouwverlof van vorig jaar konden de MDI-producenten echter weer over hun volle productiecapaciteit benschikken en werden opnieuw grotere volumes MDI geproduceerd.

In Saoedi-Arabië werd zelfs een extra productie-eenheid in gebruik genomen.

Bovendien hebben tijdens de periode

van de isolatieschaarste verschillende architecten andere producten leren kennen, zoals bijvoorbeeld XPS. De vraag naar PIR en PUR is daardoor wat kleiner geworden, terwijl het aanbod groter is dan vroeger. Het gevolg laat zich raden: beide isolatiematerialen zijn momenteel goedkoper dan ooit.

Verwacht wordt evenwel dat de situatie zich weer zal normaliseren en dat de prijzen de komende maanden opnieuw (licht zullen) stijgen. Een terugkeer naar een prijs die in de buurt ligt van voor de isolatie-crisis is volgende verschillende waarnemers het meest realistische scenario.

Veilig bouwen: eerst denken, en dan doen!

Doe mee op safetymypriority.be

WTCB

Borstweringen en windbelastingen Doorgaans zijn de windbelastingen doorslaggevend bij de dimensionering van borstweringen voor buitentoepassingen die opgebouwd zijn uit panelen. Om hier meer over te weten te komen, werd er een prenormatieve studie uitgevoerd. Hieruit bleek dat de windbelastingen in vele gevallen verminderd zouden kunnen worden, behalve voor de hoekzones en de bovenste verdieping, waarvoor de huidige waarden volledig gerechtvaardigd zijn.

Algemene principes voor de beoordeling van borstweringen

“

Een gebouw vermindert de windbelastingen die op de borstwering inwerken.

Een borstwering moet voldoen aan de eisen uit de norm NBN B 03-004. Volgens deze norm moeten de borstweringen zowel beoordeeld worden onder dynamische (schokproeven) als statische belastingen. In dit laatste geval moet er bij de dimensionering niet alleen rekening gehouden worden met de belastingen ten gevolge van het eigengewicht, maar ook met de gebruiksbelastingen en de windbelastingen.

Voormelde norm definieert: • de belastingen in functie van de gebruikscategorieën van de gebouwen (A: residentiële gebouwen, B: kantoor­gebouwen, C: gebouwen die bestemd zijn om publiek te ontvangen en D: handelspanden) • de belastingscombinaties • de verschillende combinatie­en veiligheidscoëfficiënten (zie de WTCB-Dossiers 2018/4.5).

De norm stelt bovendien ook zeven windblootstellingsklassen voor. Elke klasse omvat de verschillende combinaties van referentiesnelheid van de wind (23 tot 26 m/s), referentiehoogte van het gebouw en ruwheidscategorie van het terrein (zone I tot IV) waarvoor de dynamische piekdruk qp(ze) dezelfde is.

In de meeste gevallen zijn de in de nationale bijlage van de norm NBN EN 1991­ 14­ gedefinieerde windbelastingen doorslaggevend bij de dimensionering van borstweringen uit (doorgaans glazen) panelen voor buitentoepassingen. In wat volgt gaan we na of deze belastingen wel degelijk aan de realiteit beantwoorden.

26

De Vlaamse Schrijnwerker • mei 2019

Aan de hand van een digitale simulatie van de luchtstroming rond een gebouw kunnen de drukcoëfficiënten van de blootgestelde oppervlakken ingeschat worden.

Hoe representatievere windbelastingen in acht nemen?

Volgens de norm NBN EN 1991-1-4 wordt de in aanmerking te nemen nettowinddruk (wk) als volgt berekend: wk = qp(ze) . cp,net . cprob² waarbij: • qp(ze): de dynamische piekdruk. Deze wordt bepaald op het hoogste punt van het gebouw • cp,net: de nettodrukcoëfficiënt. De norm NBN EN 19911-4 en, meer in het bijzonder, haar nationale bijlage schrijven bepaalde drukcoëfficiënten voor om rekening te houden met de windbelastingen op borstweringen. Doorgaans worden waarden van 2,0 aangeraden • cprob²: de waarschijnlijkheidscoëfficiënt. Deze beschouwt een aangepaste terugkeerperiode van 25 jaar en bedraagt 0,9216.

In de meeste gevallen zijn de windbelastingen in onderdruk (negatieve cp,net) doorslaggevend bij de dimensionering, omdat ze samengaan met de in de norm NBN B 03-004 gedefinieerde gebruiksbelastingen. Voor een meer gedetailleerde beschrijving van de dimensionering van borstweringen verwijzen we naar de WTCB-Dossiers 2018/4.5.

Het WTCB heeft een aantal onderzoeken uitgevoerd om de situaties te bepalen waarin de drukcoëfficiënten verminderd zouden kunnen worden. Hoewel borstweringen onderhevig kunnen zijn aan aanzienlijke windbelastingen, zorgt het gebouw voor een afname van deze belastingen. Een gebouw vermindert met andere woorden de windbelas- tingen die op de borstwering inwerken en vervult dus een beschermende functie. De hoekzones moeten daarentegen met bijzondere aandacht behandeld worden, omdat de belastingen op deze plaats intenser zijn.

Om de (on)gunstige omstandigheden nauwkeuriger te kunnen definiëren, heeft het WTCB in eerste instantie een meetcampagne op ware grootte uitgevoerd in zijn proefstation te Limelette. Hiertoe werd de borstwering van een proefgebouw uitgerust met sensoren om de ruimtelijke verdeling van de nettodrukcoëfficiënten gedurende een jaar te registreren. Op die manier konden de digitalesimulatiemodellen gevalideerd worden.

In tweede instantie werd er een digitaal onderzoek gevoerd dat zich meer toespitste op concrete situaties. Hierbij werden er een twintigtal configuraties, waaronder eengezinswoningen en appartementsgebouwen, in beschouwing genomen. Nevenstaande afbeelding illustreert een van de bestudeerde gevallen voor een appartementsgebouw met negen balkonrijen. Hieruit blijkt duidelijk dat de hoekzones en de bovenste verdieping onderhevig zijn aan de meest intense windbelastingen.

Dankzij deze aanpak kon het WTCB de impact van de topologie van de borstweringen (bv. diepte van het balkon en aanwezigheid van wanden) op de windbelastingen bestuderen en een relevanter wetenschappelijk kader creëren om de nettodrukcoëfficiënten te bepalen. Ter informatie: voor de hoekzones zijn deze begrepen tussen -1,75 en 1,75. Als men deze zones buiten beschouwing laat, zijn deze coëfficiënten gelegen tussen ­1,0 en 1,5. Aan de hand van deze simulaties zou men dus kunnen overwegen om de aanbevolen drukcoëfficiënten (momenteel 2,0) te verlagen. De moeilijker te bepalen dynamische belastingen, veroorzaakt door de toename van de turbulentie, worden in dit artikel daarentegen niet in beschouwing genomen en zouden het voorwerp moeten uitmaken van een specifieke studie.

Aan de hand van dit onderzoek konden de omstandigheden bepaald worden waarin de ligging van de borstwering ten opzichte van het gebouw een vermindering van de windbelastingen met zich meebrengt. De door de norm NBN EN 1991-1-4 en haar nationale bijlage aanbevolen waarde van 2,0 is gerechtvaardigd voor de borstweringen van balkons die zich in de hoekzones en op de bovenste verdieping van een gebouw bevinden. Behalve voor deze gevallen zou de nettodrukcoëfficiënt op basis van een bijkomende studie dus verminderd kunnen worden. Er wordt momenteel een methode ontwikkeld om deze vermindering in te kunnen schatten.

T. Lonfils, dr. ir., projectleider, laboratorium Structuren, WTCB V. Detremmerie, ir., laboratoriumhoofd, laboratorium Dak- en gevelelementen, WTCB Bron: WTCB-Contact 2019/2 De Vlaamse Schrijnwerker • mei 2019

27

De Vlaamse Houtproef

Vlaamse Houtproef is opnieuw schot in de roos Net zoals de voorbije jaren organiseerde de Confederatie Bouw – Vlaamse Schrijnwerkers ook in 2019 een nieuwe editie van de Vlaamse Houtproef.

Op donderdag 25 april namen bijna 1000 leerlingen over heel Vlaanderen deel aan de grootste schrijnwerkerswedstrijd van ons land: de Vlaamse Houtproef. De wedstrijd vond plaats in alle provincies. Met dit initiatief wil de Confederatie Bouw – Vlaamse Schrijnwerkers jongeren warm maken voor het beroep van schrijnwerker. Dat is dringend nodig, want het aantal leerlingen in de 2de en 3de graad van het Vlaams onderwijs neemt jaar na jaar af, terwijl het aantal schrijnwerkbedrijven stevig in de lift zit.

Hoe werkt het?

De Vlaamse Houtproef is een wedstrijd voor leerlingen uit het secundair onderwijs (BuSO / BSO / TSO) die de richting hout of schrijnwerkerij volgen en waarbij techniek en vakkennis centraal staan.

Concreet moest elke leerling tijdens de Vlaamse Houtproef een werkstuk maken dat samengesteld was uit massief hout en plaatmateriaal. Dit jaar ging het om een tafeltje. De leerlingen vernamen pas de ochtend van de wedstrijd hoe het werkstuk eruit zou ziet en aan het einde van de dag moest het reeds afgewerkt zijn. De werkstukken worden nu grondig nagekeken en beoordeeld door een vakjury van ervaren schrijnwerkers. Per provincie wordt een winnaar gekozen en de beste leerlingen van elke provincie stoten vervolgens door naar de eindronde en dingen mee voor de hoofdprijs als Vlaamse eindlaureaat.

Schrijnwerkers gezocht De Confederatie Bouw – Vlaamse Schrijnwerkers organiseert deze wed-

28

De Vlaamse Schrijnwerker • mei 2019

strijd omdat het beroep van schrijnwerker al jarenlang een knelpuntberoep is in Vlaanderen. Daarnaast wil de organisatie de leerlingen uit het houtonderwijs in een positief daglicht stellen en hen tegelijk overtuigen dat een carrière in de schrijnwerkerij heel wat perspectieven biedt.

De sterren van deze wedstrijd zijn uiteraard de jongeren, maar de Vlaamse Houtproef zou niet mogelijk zijn zonder de belangeloze inzet van vele leden-schrijnwerkers. Aan de wedstrijd gaan immers maanden voorbereiding vooraf, van het uitwerken en uittekenen van het werkstuk, over het verzamelen van het hout, tot het verdelen van het

werkmateriaal over alle deelnemende scholen. Ook in het jureren kruipt een hoop werk!

Het werkmateriaal is trouwens afkomstig van de sponsors, ook hun steun is onmisbaar bij de organisatie van deze wedstrijd.

In het zomernummer van de Vlaamse Schrijnwerker leest u alles over het verloop van de wedstrijd en vindt u de namen van de winnaars. Meer informatie en beeldmateriaal van de voorbije editie vindt u op de website en de Facebook-pagina van De Vlaamse Houtproef.

Sans titre-1 1

1/10/2018 13:53:07

Houtbouw

Meer dan 10% van de Belgische woningen opgetrokken uit hout Hout Info Bois heeft samen met het Office Economique Wallon du Bois voor de vierde maal een statistisch rapport gepubliceerd over houtbouw in België. De belangrijkste conclusie: houtbouw doet het goed in ons land, maar het potentieel voor houtbouw wordt nog lang niet benut. Op dat vlak hinkt België achter op onze buurlanden.

Houtbouw in België 2017-2018

1%

8%

© Hout Info Bois

5%

vervolg op de enquêtes 2011–2012, 2013-2014 en 2015-2016 uitgevoerd door Hout Info Bois

Om de twee jaar verschijnt een rapport ‘Houtbouw in België’. De nieuwste editie bevat de statistieken van 2017 en 2018.

30

De Vlaamse Schrijnwerker • mei 2019

Een eerste vaststelling is dat het aantal houtbouwbedrijven in ons land nooit hoger lag. Het overgrote deel van de houtbouwbedrijven is in Wallonië gevestigd, maar liefst 70% van de bevraagde ondernemingen. In Vlaanderen ligt het aantal houtbouwbedrijven een stuk lager, maar de bedrijven zijn gemiddeld wel een stuk groter dan hun Waalse tegenhangers. Dat komt omdat ze vaker

focussen op woningbouw en er verschillende sleutel-op-de-deur-bouwers bij zitten, die uiteraard op grote volumes mikken. De Waalse houtbouwbedrijven hebben in vergelijking met de Vlaamse een veel diverser pakket aan activiteiten, zo nemen de meesten zowel nieuwbouw als renovaties, uitbreidingen en optoppingen voor hun rekening.

Deze systemen zijn: • houtskeletbouw • houtstapelbouw • palen-balkensysteem • meerlaagse massiefhoutplaten (gelijmde of genagelde CLT – Cross Laminated Timber of kruislagenhout)

1% 4%

■ Ossature en bois

4 % ■ Bois massif empi ■ Poteau-poutre

■ Panneau massif C

De houtbouwtechnieken

In nieuwbouw 1%

81 %

8%

5%

2018

Geen verrassingen op het vlak van de gekozen houtbouwsystemen. Houtskeletbouw blijft met grote voorsprong het populairst (86 % van de nieuwbouwwoningen). CLT (Cross Laminated Timber) leek in 2015 en 2016 in opmars te 91jaar % zijn, maar viel in de voorbije twee sterk terug.

Bij Hout Info Bois is men niet verrast door ■het succes van houtskeletbouw.

Houtskeletbouw Niet alleen is deze bouwmethode erg interessant qua prijs, houtskeletbouw is ■ Houtstapelbouw daarnaast ook het meest moduleerbaar ■ Palen-balkensysteem en licht.

86 %

■ Houtskeletbouw ■ Houtstapelbouw ■ Palen-balkensysteem ■ Meerlaagse massiefhoutplaten CLT

Figuur 8. Verdeling van de belangrijkste mee doet ons land het nieuwbouw erg goed op het Aantal houtbouwwoningen houtbouwsystemen voor vlak van export van houtbouw, terwijl er Het aantal houtbouwwoningen in België in 2018.

amper import is. kent al jarenlang een lichte, maar gestaDe statistieken peilden niet alleen naar ge toename. Toch is de situatie minder nieuwbouwwoningen, maar ook naar rerooskleurig dan uit de statistieken blijkt.

De percentages voor het jaar 2017 zijn vrij novaties, uitbreidingen en optoppingen.

2017 was namelijk een zeer slecht jaar identiek aanOok deincijfers vermeld in figuur 8. volleWellicht zijn deze cijfers minder voor de houtbouw in ons land. dig dan die voor nieuwbouw, want voor 2018 waren de cijfers niet denderend, veel kleine oppervlakten worden geen maar ze werden kunstmatig opgetrokbouwvergunningen aangevraagd.

Toch ken door één houtbouwbedrijf dat dat blijken uit deze statistieken ook enkele jaar hele mooie cijfers kon voorleggen. duidelijke tendensen. Ook hier zien we Zonder die ene uitschieter, hadden de dat de algemene trend opwaarts is, maar statistieken voor de afgelopen twee jaar dat 2018 een zeer slecht jaar was voor de er helemaal anders uitgezien. houtbouw.

Globaal gezien werd de voorbije twee jaar Eenzelfde beeld zien we bij de bouw bij bijna 11% van de nieuwbouwwoningen een vorm van houtbouw gebruikt. van niet-residentiële gebouwen, zoals Het ging in totaal om 2.514 nieuwe wosporthallen, landbouwloodsen, scholen, ningen. Daarnaast werden nog eens 421 openbare gebouwen,… Ook daar is de houtbouwrealisaties naar het buitenland algemene tendens opgaand, maar de geëxporteerd. Dat is maar liefst 16,75 % laatste drie jaren worden gekenmerkt van de totale houtbouwproductie. Daardoor een relatieve stagnatie.

■ Meerlaagse massiefhoutplaten C Conclusie

De opstellers van het rapport concludeFiguur het 9. Verdeling ren dat houtbouw relatief goedvan doetde belang houtbouwsystemen voo in België. Het aantal houtbouwconstructeurs lag nooit hoger, en met meer dan 10% van het marktaandeel in de nieuwDaar waaris er ingeen 2015 entot2016 bouwmarkt reden klagen.de toepa Minder positief is de relatieve stagnatie van massiefhoutplaten CLT voor RU in de voorbije twee jaar.

toegenomen was tot meer dan 12 % Ondanks deze rooskleurige cijfers plaatst houtbouwsystemen, blijkt nu dat di Hout Info Bois toch een kritische kantminder wordt toegepast, aangezien tekening. De Belgische houtbouw slaagt slechts minder 4 % uitmaak er volgensiets de opstellers vandan het rapport namelijk niet in het potentieel houtbouwsystemen, watvoor overeenko houtbouw volledig te benutten. In het aandeel in de enquêtes huidige maatschappelijke klimaat,van waar voor 20

duurzaamheid en milieuvriendelijkheid heel wat aandacht krijgen, zou een herDit schijnt echter logisch, gezien de nieuwbaar bouwmateriaal als hout een van houtskeletbouwsysteem t.o groterhet marktaandeel moeten kunnen afdwingen.vooral Houtbouw echter andere, in blijft RUO. Ditiets systeem i duurder dan de traditionele bouwmehet meest moduleerbaar en het lich thodes en blijkbaar schrikt dit veel boukostprijs is ook wers af. Daarom pleitvaak Houtaantrekkelijker.

Info Bois voor steunmaatregelen waarbij jonge gezinnen die een woning willen kopen of bouwen, financieel aangemoedigd worden wanneer ze bepaalde eisen op het vlak van natuurlijke of gerecycleerde materialen of korte toeleveringsketens naleven.www.houtinfobois.be Dit zou de houtbouw een duwtje in de rug kunnen geven en kunnen helpen bij de bestrijding van de klimaatopwarming. www.houtinfobois.be De Vlaamse Schrijnwerker • mei 2019

31

Knelpuntberoep

Dringend gezocht: alu-schrijnwerkers!

Bent u op zoek naar een of meerdere aluminiumschrijnwerkers voor uw productieafdeling of plaatsingsdienst? Dan bent u niet de enige. Eind maart bevatte de VDAB-Jobs website meer dan 550 vacatures voor dit profiel. Het nijpende tekort aan personeel in de sector zette de Federatie Aluminium Constructeurs (FAC) aan tot actie.

Eind april startte FAC, in samenwerking met de VDAB en het Scheppersinstituut te Wetteren, een Praktijkcursus ‘Productie Aluminium Schrijnwerk’ voor werkzoekenden.

Deze eerste editie richtte zich tot werkzoekenden in Oost-Vlaanderen. Van de 40 geïnteresseerden die de infosessie bijwoonden, nemen uiteindelijk acht cursisten aan de opleiding deel. Gedurende vier weken volgen ze praktijklessen en doen ze ervaring op in de werkplaats van een aluminiumconstructiebedrijf.

Voor de stages kunnen de cursisten terecht bij vier FAC-leden.

Ilse Claeys, directeur van FAC, is ontzettend blij met deze opleiding: “Het schept voor verschillende partijen een ‘win-win’-situatie. Voor werkzoekenden is het een uitgelezen kans om kennis te maken met een nieuwe job in een innovatieve, ‘booming’ sector. De bedrijven krijgen dan weer de kans om via de stages veelbelovende kandidaat-werknemers te leren kennen en eventueel aan te werven. We kijken alvast uit naar de resultaten van deze eerste ervaring en hopen dat het een aanzet zal vormen voor bijkomende cursussen, ook in andere regio’s.”

Permanent leren

FAC knoopte ook gesprekken aan met het Vlaamse ministerie van onderwijs met als doel aluminium schrijnwerk een volwaardige plaats in het leerplan van het secondair onderwijs te bezorgen. De Federatie blijft zich daarnaast inzetten voor de permanente vorming van het personeel bij haar leden.

32

De Vlaamse Schrijnwerker • mei 2019

In februari startte FAC voor de zesde maal met de basiscursus Geveltechniek die zich richt tot technische leidinggevenden en medewerkers. De cursus van drie modules (Bouwfysica, Constructie en Statica, Materiaal) leverde sinds zijn eerste editie in 2009 al 95 gediplomeerden af en heeft intussen een behoorlijke reputatie opgebouwd. Door het hoge aantal inschrijvingen dit jaar vinden de lessen nu zelfs op twee locaties plaats, bij Syntra Bizz te Antwerpen en in het Scheppersinstituut in Wetteren.

Ten slotte organiseert FAC ook praktijkgerichte workshops. De eerstkomende workshop is gepland op 4 juni in het opleidingscentrum van Reynaers Aluminium in Duffel. De deelnemers zullen in kleine groepen kunnen oefenen en bijleren over het regelen van beslag van ramen, schuiframen en deuren, en over het spieën van glas. Er is ook een sessie over deurpompen voorzien.

Meer info op: www.fac-belgium.eu

Bona FlexiSand 1.9 De veelzijdige machine voor vloerbewerking • • • • •

Boenen Oliën Reinigen Schuren (ook beton) Borstelen

OOK NOOD AAN GOED OPGELEID PERSONEEL?

Bona FlexiSand 1.9 Het innovatieve antwoord op alle vloeruitdagingen, voor een eenvoudiger en soepeler werkproces Bona n.v. - Leuvensesteenweg 542 C.3 - 1930 Zaventem 02/721 27 59 - infobelgium@bona.com - www.bona.com

Bona - expert in houten vloerbehandeling sinds 1919

25 & 26 mei

FAC ondersteunt u met opleidingen, cursussen en workshops.

Met aandacht voor al uw medewerkers: arbeiders, plaatsers, werfleiders, ingenieurs... www.fac-belgium.eu

De Vlaamse Schrijnwerker • mei 2019

33

Façade

Veel belangstelling voor thema-avonden gevelbekleding 0p 5 februari organiseerde de Federatie Aluminium Constructeurs (FAC) zijn eerste thema-avond van het nieuwe jaar. Meer dan 130 deelnemers zorgden voor een goed gevulde zaal in het Elewijt Center in Zemst.

De grote belangstelling voor het onderwerp ‘Gevelbekleding’ is niet zo verwonderlijk. Façadegevels kennen de afgelopen 15 jaar een groeiend succes. Niet alleen in industriële, commerciële en kantoorgebouwen, hun toepassing zit ook in de residentiële woningbouw in de lift. Bovendien vergt de plaatsing van façadegevels grondige kennis en deskundigheid. Want soms loopt het fout.

Leren uit fouten van anderen

Ir. Otto Kettlitz van ‘Nieman-Kettlitz Gevel- en Dakadvies’ gaf onder het motto ‘Leren van anderen bespaart een hoop geld’ toelichting bij de verschillende oorzaken van fouten bij gevelbekleding. Het Nederlandse ingenieursbureau heeft heel wat ervaring terzake. Zo wordt het jaarlijks meer dan 200 keer ingeschakeld voor onderzoek naar klachten en schades.

34

De Vlaamse Schrijnwerker • mei 2019

Facadegevels hebben een eenvoudige opbouw (binnenblad, de dragende constructie; een al dan niet gevulde spouw en gevelafwerkingselementen). De gangbare visie is dat de spouw moet worden geventileerd. Alleen als er in de spouw en zijn buitenzijde geen bufferende materialen zijn toegepast, bijvoorbeeld bij een metalen gevel, is het aangewezen de spouw niet te ventileren. In het andere geval kan men de spouw gewoon open laten. Belangrijk is dan wel dat de voegen tussen de gevelafwerkingselementen niet teveel water naar de spouw doorlaten. Een geheel afgesloten spouw wordt in principe afgeraden.

De kiem van een geslaagd gevelbekledingsproject wordt in de ontwerpfase gelegd. Architecten, opdrachtgevers en plaatsers moeten van bij het begin de juiste vragen stellen en hun beslissingen en keuzes afstemmen op de antwoorden. Welke functies moet de gevelafwerking bekleden? Wat is de verwachte bijdrage aan waterdichtheid, warmte-isolatie, energiehuishouding, brandveiligheid, geluidsisolatie, afschermen van licht/UV-straling, afscherming van ongedierte,…? Voldoen de achterliggende structuur en de gebruikte materialen aan alle eisen om de gevelbekleding probleemloos te plaatsen? Technische eisen en duurzaamheidsaspecten moeten in ieder geval steeds boven de esthetische wensen worden geplaatst, zo benadrukte Ir. Kettlitz.

Aan de hand van foto’s illustreerde hij de meest voorkomende fouten en schades bij gevelbekleding volgens vier categorieën.

Hij rondde zijn uiteenzetting af met een aantal adviezen om lekkages (de vierde groep van problemen) te vermijden: geen enkelvoudige dichtingen; gepotdekselde en overlappende aansluitingen en afplakken van aansluitingen.

FAC-partners

Na de presentatie van Ir. Kettlitz maakte het publiek kennis met de activiteiten van Limeparts-Drooghmans en Lomax, met uiteenzettingen van Koen Vandersmissen, Sven Drooghmans en Marc Simons. Tijdens de daaropvolgende praktijkmarkt

konden de deelnemers terecht bij drie FAC partners (Hilti, Tesa en Limeparts-Drooghmans) voor meer tekst en uitleg over hun producten en expertise.

De talrijke opkomst op de thema-avond illustreert duidelijk de nood aan gedeelde kennis en ervaring over gevelbekleding.

Daar wil FAC zich, onder meer via opleidingen en cursussen, verder voor inzetten.

Voor meer info over FAC: www.fac-belgium.eu

DAKRANDPROFIELEN MUURAFDEKPLATEN GEVELAFWERKING PLOOIWERK, MAATWERK & DORPELS

Claerhout Aluminium is hét referentiebedrijf voor uw aluminiumproject aan de schil van uw gebouw.

Blokkestraat 2 | 8530 Harelbeke T +32 (0)56 35 15 56 | F +32 (0)56 37 00 85 info@claerhoutaluminium.be | www.claerhoutaluminium.be

Ad_ClaerhoutA_2019_v2.indd 4

18/02/19 10:42

De Vlaamse Schrijnwerker • mei 2019

35

Splinterberichten

REHAU levert voortaan rechtstreeks aan de schrijnwerker In het verleden waren de producten van polymeerverwerker REHAU enkel via de groothandel verkrijgbaar, maar daar is sinds kort verandering in gekomen. REHAU levert voortaan ook rechtstreeks aan de klant voor alle producten van de kantenbandcollectie.

Op de REHAU-website vindt u:

•1.200 verschillende kleuren en decors voor meer dan 100.000 verschillende kantenband-varianten.

Het REHAU-voorraadprogramma omvat meer dan 100.000 verschillende varianten, in alle gangbare afmetingen, geschikt voor alle soorten machines, geschikt voor meer dan 15.000 plaat- en laminaatsjablonen van alle toonaangevende fabrikanten. Deze zijn bovendien verkrijgbaar in elke gewenste hoeveelheid en lengte vanaf 1 m.

Op www.rehau.be/kantenband vindt u alle producten, waarmee u de perfecte combinatie van kant en plaat samenstelt. Bestellen kan vervolgens via de bestel-hotline, via e-mail en via de nieuwe online-shop.

36

De Vlaamse Schrijnwerker • mei 2019

•Kanten voor alle vereisten: RAUKANTEX pure met lijmlaag, RAUKANTEX plus de nulvoegkant met gekleurde voorgelakte lijm en RAUKANTEX pro de perfecte nulvoeg kant met 100 % polymeer laag voor een duurzame nulvoeg – zonder lijm en zonder compromissen.

•Elke hoeveelheid, elke lengte: RAUKANTEX pure en plus vanaf 1 m, RAUKANTEX pro vanaf 1 rol minimum bestelling.

•Vóór 12:00 uur besteld – dezelfde dag nog verstuurd.

Nieuw: de webshop Naast de andere directe servicekanalen, kan je sinds kort ook terecht in de nieuwe e-shop voor REHAU kantenbanden.

Het menu is intuïtief en de geschikte kantenband kan snel gevonden worden dankzij de zoekhulp. In real time zie je of het artikel op voorraad is. Alles voor 12 uur besteld, wordt indien op voorraad, dezelfde dag nog verzonden en elke zending kan worden gevolgd via een tracking code.

Via de REHAU e-shop (www.rehau.be/ interieur_eshop) kan je uit het volledige assortiment de gewenste REHAU kantenband bestellen. Voor de lancering van zijn online shop, geeft REHAU op elke online bestelling tot eind juni een korting van 5 %.

Meer info: rehau/be

Engineering progress Enhancing lives

Koop kantenband nu ook rechtstreeks bij REHAU Ontdek een zeer ruime keuze aan kantenband met meer dan 100.000 varianten op www.rehau.be/kantenband Krijg 10% welkomstkorting op de eerste bestelling via: hotline: 0800/71190 email: kantenband.be@rehau.com webshop: www.rehau.be/interieur_eshop

Splinterberichten

ALUPROF presenteert brandwerende innovatie ALUPROF, fabrikant van aluminiumsystemen, biedt een groeiend aantal brandwerende producten zoals de MB-78EI scheidingswanden met deur, die opvallen door hun uitstekende brandwerende eigenschappen.

Aluprof S.A. is een globale fabrikant van aluminiumsystemen voor de bouwsector. Naast vensters, deuren, gevels, rolluiken en poortsystemen, fabriceert ALUPROF ook gecertificeerde oplossingen voor passieve huizen en brandbescherming.

Het systeem MB-78EI dient voor het uitvoeren van interne of externe brandwerende scheidingswanden met een enkele of dubbele deur met een vuurbestendigheidsklasse van EI 15, EI 30, EI 45, EI 60 of EI 90, volgens de norm PN-EN 13501-2:2010. Vele tests en berekeningen hebben bewezen dat producten die zijn gemaakt met dit systeem een bijzonder goede warmte- (Uf vanaf 1,60 W/(m2) en geluidsisolatie (tot 40 dB) bieden.

Vanwege zijn eigenschappen, geoptima-

38

De Vlaamse Schrijnwerker • mei 2019

liseerde technologie en productiekosten, compatibiliteit met andere raam-deursystemen van ALUPROF en de consequente technische ontwikkeling is dit een bijzondere populair product in zijn klasse dat breed wordt toegepast in de bouw.

de wanden, de mogelijkheid om profielen te buigen en boogvormige constructies te bouwen, maar ook de toepassing van schuine latten en roeden die op het glas worden geplakt, zijn allemaal van invloed op de vorm en de esthetiek van het bouwsel.

Thermisch geïsoleerde aluminiumprofielen

Veelzijdig

De constructie van het systeem MB78EI is gebaseerd op thermisch geïsoleerde aluminiumprofielen die 78 mm diep zijn. Ze kenmerken zich door een lage warmtedoorgangscoëfficiënt U, dankzij de toepassing van onder andere speciale, geprofileerde warme afstandhouders met een breedte van 34 mm. Speciale brandisolatie-elementen - GKF of CI - zorgen ervoor dat de constructie bestand is tegen hoge temperaturen. Zij worden in de profielkamers en in de isolatieruimten tussen de profielen en de stalen accessoires en verbindingsstukken gezet.

De dikte van de vullingen in het systeem MB-78EI bedraagt 6 tot 49 mm. De opvulling kan zijn gemaakt van alle typen vuurbestendige ruiten, maar ook gelaagde ondoorzichtige elementen die zijn samengesteld uit metaalplaat en andere geschikte platen waarmee de vereiste brandwering is gegarandeerd. Binnen dit systeem kunt u ook rookdichte constructies uitvoeren.

De beschikbare hoekverbindingen van

De toegestane afmetingen van de constructies laten permanente scheidingswanden met een hoogte tot 4 meter toe, alsmede scharnierende deuren met vleugels tot 1,4 x 2,5 m. Deuren van het systeem MB-78EI kunnen zowel los als in frames van grotere constructies van glazen wanden worden toegepast. Ook kunnen ze gebruikt worden in brandwerende gevels van de systemen MBSR50EI en MB-SR50N EI. De uitgebreide constructiemogelijkheden, ruime keuze aan scharnieren, sloten, deursluiters en ander hang- en sluitwerk, en de geoptimaliseerde productietechnologie zijn niet de enige voordelen van dit systeem. Het maakt ook de uitvoering van automatische schuifdeuren MB-78EI DPA met vuurbestendigheidsklasse EI 15 of EI 30 mogelijk en het is tevens de basis van de roedenloze wanden MB78EI en wandjes MB-118EI, waarmee de vuurbestendigheidsklasse EI 120 kan worden behaald.

Het systeem MB-78EI heeft Technische Goedkeuring ITB nr. AT-15-6006/2016 en het Britse certificaat CERTIFIRE nr.

CF 5138.

Systeem brandwerende ramen

MB-86EI

 profielen opgebouwd uit 3 kamers  brandwerenheid EI 30  ruime keuze beglazingsdikte  beslag met inbraakwerendheidsklasse RC2 ereenEdI e w d 30 n a r ss B met kla ramen

Meer info bij uw Aluprof vertegenwoordiger: Gunter Rydant tel. +32 474 890 208 e-mail: aluprofbe@aluprof.eu

Aluprof Belgium NV/SA Industriepark Hoogveld (Zone F1) Wissenstraat 2 9200 Dendermonde, België

Splinterberichten

DB&S voortaan ook open op zaterdag De firma DB&S Machines uit Hooglede-Gits is sinds april 2019 ook open op zaterdagvoormiddag. Wie meer info wil over de Hammer, Felder en Format-4 standaardmachines, of deze toestellen met eigen ogen wil aanschouwen, kan op zaterdag van 08 uur tot 12 uur terecht in Hooglede-Gits. In de toonzaal staan een 40-tal machines opgesteld.

DB&S Machines Bruggesteenweg 109 C – 8830 Hooglede-Gits Tel : 051/70 54 66 www.dbs-machines.be

In memoriam Claude Buzon Op 31 december 2018 overleed Claude Buzon, oprichter van de firma Burzon en pionier in de Belgische bouwsector.

Claude Buzon maakte carrière als producent van tegeldragers. Nog niet zo lang geleden, tot in de jaren ’80 van de vorige eeuw, bestond dit product nog niet.

Claude Buzon ontwikkelde de eerste systemen om tegels of planken op dragers te plaatsen, waardoor de ondergrond beschermd werd. Hij stond eveneens aan de wieg van de hellingcorrector (van 0 tot 5%), waardoor een terras altijd in een juiste hellingsgraad kan geplaatst wor-

den, zodat het water afloopt. Twee producten die nu niet meer weg te denken zijn.

De terrasdragers bleken ook van grote waarde in de dakensector. Zo kan men een perfect horizontale terrasvloer aanleggen op een dak met een aanzienlijk afschot of zelfs het dak een nog grotere helling geven indien gewenst. Claude Buzon werd met zijn bedrijf een echte wereldspeler, de Buzon-producten worden vandaag verdeeld in 35 landen.

Deze compacte kantenaanlijmer biedt een complete bewerking, inclusief het voorfrezen.

Zorgeloos werken met Made in Germany machines, die staan voor betrouwbaarheid, stabiele instellingen en gebruiksvriendelijkheid.

N.V.

Scherp geprijsd, vraag onze promotievoorwaarden.

40

De Vlaamse Schrijnwerker • mei 2019

De Vlaamse Schrijnwerker • mei 2019

41

Splinterberichten

Recticel Insulation en Festool reiken prijs uit tijdens Dag van de Afwerking en Belgian Roof Day Recticel Insulation en Festool stelden op de Dag van de Afwerking en Belgian Roof Day hun producten voor. Vakmannen die beide standen bezochten, maakten kans om het combi-wedstrijdpakket (t.w.v. € 1.600 excl. btw) met de Festool ISC240 isolatiezaag en een Recticel Insulation isolatiecheque te winnen.

Heel wat bezoekers namen deel aan deze wedstrijd. Geert Spitaels uit Herzele was de gelukkige winnaar van de wedstrijd tijdens de Dag van de Afwerking. De prijs werd overhandigd bij verdeler Lekime. Na Belgian Roof Day kwam Geert Derde uit Wichelen als winnaar uit de bus. Festool en Recticel Insulation overhandigden de prijs bij Bouwcenter De Gelder in Dendermonde. www.recticelinsulation.be www.festool.be

Renson en LIXIL bundelen hun krachten

Mensen in Japan willen ‘terug naar de natuur’ en streven ernaar om ‘meer tijd buiten door te brengen’. Ondanks het feit dat er steeds minder nieuwe huizen

42

De Vlaamse Schrijnwerker • mei 2019

worden gebouwd, is er een enorme markt voor high-end outdoor-oplossingen. Dat is precies de reden waarom LIXIL en Renson nu de krachten bundelen voor zowel de residentiële, als de commerciële markt. Samen willen ze de mensen hoogwaardige outdoor-oplossingen aanbieden en hen de mogelijkheden geven om meer tijd buiten door te brengen. Lixil zal in het najaar van 2019 in Japan de Camargue Skye van Renson lanceren onder de naam ‘Garden Annex’ en zal deel uitmaken van het merk EXSIOR.

Deze terrasoverkapping met lamellendak biedt klanten een optimale outdoor-ervaring. De roteerbare en uitschuifbare daklamellen maken van een terras een extra buitenruimte die het hele jaar door gebruikt kan worden. Dankzij het lamellendak is men zowel tegen de zon, als regen beschermd, maar men kan het ook volledig openschuiven om overdag volop te genieten van de zon of ’s nachts van de sterrenhemel. De daklamellen zijn bedienbaar via een app op een smartphone of tablet. De Renson Skye kan ook uitgerust worden met windbestendige screens, speakers, verwarmingselementen en LED verlichting. www.renson.be

-10%* OP UW VERZEKERINGSPAKKET

Nu exclusief CADEAU voor u, als lid van de Confederatie Bouw: een werfradio!** Met Build-Safe geniet u van een flexibel verzekeringspakket op maat! En -10% op uw polissen! En als lid van de Confederatie Bouw krijgt u daar nu een exclusief cadeau bovenop: een stevige werfradio!**

Ontdek Build-Safe en uw voordeel op go.federale.be/build-safe-confed

VOOR EEN BESCHERMING OP MAAT * Actievoorwaarden op go.federale.be/build-safe-confed. ** Aanbod geldig t.e.m. 30/06/19 of zolang de voorraad strekt Federale Verzekering – Stoofstraat 12 – 1000 Brussel. www.federale. be. Coöperatieve Vennootschap voor Verzekering tegen Ongevallen, Brand, Burgerlijke Aansprakelijkheid en Diverse Risico’s CVBA. Financieel rekeningnummer: BIC: BBRUBEBB IBAN: BE31 3100 0723 3155 RPR Brussel. BTW BE 0403.257.506 - Gemeenschappelijke Kas voor Verzekering tegen Arbeidsongevallen. Financieel rekeningnummer: BIC: BBRUBEBB IBAN: BE19 3100 7685 5412 - RPR Brussel. BTW BE 0407.963.786

Buildsafe 185 x 130 (construction).indd 1

De verzekeraar die zijn winst met u deelt

16/04/2019 09:45:35

Veel in uw hoofd?

Wij ook!

www.groups.be

Meer dan sociaal secretariaat De Vlaamse Schrijnwerker • mei 2019

43

Ledenvoordeel

tankmkakakealijrtk slim &

g v liiig r jd veili nt rijd ment men pr demm ez prud duissez nduis n nd on y cond ely el e saffe e sa ve ve s dr v chttiiig drive siiichti sic hr vorsi ahr fa g fah lig lig iilig eilig vei veil dv jd nt rijd nt men m mme em de ud rud ez pru sez o duise co ccond pr z ez e ise uisez u duise ndu con ly afely sa e ve v ive driv ig d httig o cht or orsich hr vo ah a i ig fa eili e ve rijjd v rijd r orsi o ors g fahr vo eillig d vei mentt rijjd mm emm em rude rud pr pru ezz p e ise uisez condui ely co el afe sa ve safe driv

44

De Vlaamse Schrijnwerker • mei 2019

SINDS 100 JAAR

NET ALS U GAAN ZIJ GEEN UITDAGING UIT DE WEG.

NEW CITROËN BERLINGO VAN "INTERNATIONAL VAN OF THE YEAR 2019"

CITROËN JUMPY

CITROËN JUMPER

CITROËN PRO GAMMA PROFESSIONAL DAYS VAN 2 MEI TOT 30 JUNI

TOT

14.500€ VOORDEEL EN 50% OP ALLE OPTIES (1)

(4)

NEW BERLINGO VAN JUMPY JUMPER business.citroen.be 4,2 – 4,6L/100 KM 109 – 119G CO2/KM (NEDC) 5,1 – 6,0L/100 KM 133 – 159G CO2/KM (NEDC) 5,8 – 6,6L/100 KM 154 – 173G CO2/KM (NEDC) Milieu-informatie (KB 19/03/2004): citroen.be. (1) Maximum voordeel, alle premies inbegrepen alsook de volgende voorwaardelijke premies : EcoTech premie(2), stock premie(3), geldig bij aankoop van een nieuwe CITROËN Jumper Bestelwagen 35 L3H2 2.0 BlueHDi 130 MAN6. Het maximum voordeel mag volgens model en afwerking veranderen.(2) CITROËN biedt u een EcoTech premie van 1.400€ ZBTW aan voor de overname en de recyclage van uw oude voertuig bij aankoop van een nieuwe CITROËN Jumper bedrijfswagen. Het voertuig moet volledig zijn en minimum 6 maanden ingeschreven zijn op naam van de koper van het nieuwe F Y Y voertuig. (3) CITROËN biedt u een stockpremie van 1.500€ ZBTW bij aankoop van een nieuwe CITROËN Jumper in stock besteld en geleverd vóór 30/06/2019. (4) CITROËN biedt u 50% korting op alle opties. Aanbiedingen voorbehouden aan bezitters van een ondernemingsnummer en geldig van 01/05/2019 t.e.m. 30/06/2019. Deze aanbiedingen gelden zolang de voorraad strekt. Meer info en voorwaarden in de deelnemende Citroën verkooppunten of op business.citroen.be.

De Vlaamse Schrijnwerker • mei 2019

45

Wij heten de nieuwe leden van onze federatie welkom

De Hr De Hr De Hr De Hr De Hr B.V.B.A. B.V.B.A. De Hr

De Hr B.V.B.A. B.V.B.A. De Hr B.V.B.A. De Hr De Hr De Hr B.V.B.A. B.V.B.A. B.V.B.A. B.V.B.A. De Hr De Hr B.V.B.A. V.O.F. De Hr De Hr B.V.B.A. B.V.B.A. De Hr De Hr De Hr De Hr

De Hr De Hr B.V.B.A. B.V.B.A. N.V. B.V.B.A. S.C.S. B.V.B.A. B.V.B.A. B.V.B.A. B.V.B.A. B.V.B.A. B.V.B.A. B.V.B.A. De Hr De Hr De Hr De Hr De Hr B.V.B.A. De Hr De Hr De Hr De Hr De Hr De Hr De Hr Mevr.

De Hr B.V.B.A. B.V.B.A. De Hr

46

Timmerman Marnix Deboosere Dieter Dejonghe Mathias Vanacker Rik Latrez Kris J Laureys Nokonwood De Haes Kurt Lenaerts Chris Baetens Steff Geukens Interieur G&g Interieurbouw Flockman Gino Timmer- en Schrijnwerk Janssens F & H Neirinck Ronny Opsommer Freddy Deserrano Nick Tom Verhaeghe De Houtgrootmeester A.J.-Renco Gunther Dekkers Van Cauwelaert Philippe Vanderheeren Tom Castor Bevin Waterschoot Pierre Fraeye Kenny Schrijnwerken Wannes I.C.-Interieur Bohez Jonas De Saegher Wim De Meyere Jens Salembier Bart Chanadiri Nika Merchie Tijs Desimpel Bart Schrijnwerkerij Van Roeyen Eltee Construct Genisol Deco 2000 Kurk en Parketvloeren Rommens Joost Frank Blondeel Schrijnwerken Dirk de Meyere Tdk Construct Alulim Ventichim Wyseur Woodworks Schrijnwerk Peter West Neirynck Dimitry Durie Peter Clauwaert Davy Vandenabeele Jozef Ketting Bob Jan Van Hoeck Decroix Quentin Quidousse Wim Gooris Jan Geboers Maxim Lievens Wim Moeyaert Michael Danneels Benjamin D’hondt Maaike Leysen Jurgen Interieur Ontwerp Smeyers Jan J.C. Montage Vercouttere Simon

De Vlaamse Schrijnwerker • mei 2019

9160 LOKEREN 8520 KUURNE 8820 TORHOUT 8650 HOUTHULST 8750 WINGENE 9120 BEVEREN 9940 EVERGEM 2235 HULSHOUT 2330 MERKSPLAS 2400 MOL 2960 BRECHT 2580 PUTTE 8400 OOSTENDE 8450 BREDENE 8720 WAKKEN 8530 HARELBEKE 8800 ROESELARE 8780 OOSTROZEBEKE 2222 HEIST-OP-DEN-BERG 2600 ANTWERPEN 2390 OOSTMALLE 9401 NINOVE 8501 KORTRIJK 2100 DEURNE 2920 KALMTHOUT 9200 OUDEGEM 8531 HARELBEKE 9450 HAALTERT 2570 DUFFEL 8540 DEERLIJK 9180 MOERBEKE (WAAS) 9950 WAARSCHOOT 8587 SPIERE-HELKIJN 8520 KUURNE 8980 ZONNEBEKE 8792 WAREGEM 9120 BEVEREN 8200 BRUGGE 9940 EVERGEM 3990 PEER 7760 CELLES (LEZ-TOURNAI) 9900 EEKLO 8750 WINGENE 8540 DEERLIJK 3660 OUDSBERGEN 2280 GROBBENDONK 8840 STADEN 9800 DEINZE 9940 EVERGEM 8850 ARDOOIE 9600 RONSE 8510 KORTRIJK 2460 KASTERLEE 2920 KALMTHOUT 8902 IEPER 8900 IEPER 2880 BORNEM 2490 BALEN 2430 LAAKDAL 8211 ZEDELGEM 8700 TIELT 8600 DIKSMUIDE 2200 HERENTALS 2275 LILLE 2280 GROBBENDONK 8530 HARELBEKE

De Hr De Hr De Hr De Hr De Hr B.V.B.A. B.V.B.A. B.V.B.A. B.V.B.A. B.V.B.A B.V.B.A. De Hr B.V.B.A. B.V.B.A. B.V.B.A. De Hr De Hr De Hr De Hr B.V.B.A. De Hr B.V.B.A. N.V. De Hr B.V.B.A. B.V.B.A. De Hr De Hr N.V. De Hr De Hr De Hr G.C.V. S.P.R.L. De Hr B.V.B.A. B.V.B.A. G.C.V. B.V.B.A. B.V.B.A. B.V.B.A. N.V. G.C.V. B.V.B.A. B.V.B.A. De Hr B.V.B.A. De Hr G.C.V. B.V.B.A. B.V.B.A. De Hr De Hr De Hr De Hr De Hr De Hr De Hr De Hr B.V.B.A. De Hr B.V.B.A. De Hr B.V.B.A. B.V.B.A. De Hr

Janssens Wim Wuyts Peter Leemans Eddy Vandecaveye Jens Coremans Johnny All - Media Housing Benelux Gypin Dsd Interieur MS WINDOWS Coboco Vandeputte Samuël Baro Bouwonderneming Clear-Views Euro-Decor Secelle Rudy Verbeke Tom Debacker Davy Quickenborne Benito Benlee Truyen Roel M.N.M. Construct De Hondt Mariën Gunther Gema Concept Van Den Boogaart Marchand Aaron Deroo Elias Gretsch - Unitas Belgium Matthys Jos Criel Luc Diels Wim Palmans Interieur Mc Parket Heymans Rudy Hr Schrijnwerkerij Guy Voorspoels Moons B. Tuinschrijnwerkerij Vercammen Instyle Project Timbertree R S R David Interieurbouw Kiks Taurus De Keyser Jens Tds Schrijnwerk Flobert Herman Sels Dokkees Nick & Yoni Van de Putte Verhaege Stieven Van de Vondel Rob Vermuyten Guido Van Boxem Tim Van Genechten Nick Verstreken Luc Van Loon Jeroen Van Limbergen Christophe Gasto Woodworks Steen Savier Woodproject Rillaerts Michael Reno-Sale K-Deco Vanherck Eric Eugeen

2390 MALLE 2160 WOMMELGEM 2310 Rijkevorsel 8750 WINGENE 8510 KORTRIJK 2930 BRASSCHAAT 3800 SINT-TRUIDEN 2310 RIJKEVORSEL 2850 BOOM 2800 MECHELEN 2830 WILLEBROEK 8840 STADEN 2390 MALLE 9032 GENT 3130 BEGIJNENDIJK 9820 MERELBEKE 8800 Roeselare 8793 WAREGEM 9990 MALDEGEM 2980 ZOERSEL 2242 ZANDHOVEN 2020 ANTWERPEN 1850 GRIMBERGEN 2491 BALEN 2000 ANTWERPEN 3910 PELT 8920 LANGEMARK-POELKAPELLE 8970 POPERINGE 2930 BRASSCHAAT 2820 BONHEIDEN 9940 EVERGEM 2560 NIJLEN 2550 KONTICH 2100 ANTWERPEN 2480 DESSEL 2430 LAAKDAL 2250 OLEN 2160 WOMMELGEM 2450 MEERHOUT 3020 HERENT 2040 ANTWERPEN 2000 ANTWERPEN 3630 MAASMECHELEN 1701 DILBEEK 2630 AARTSELAAR 9790 WORTEGEM-PETEGEM 2460 KASTERLEE 9420 ERPE-MERE 2340 BEERSE 2650 EDEGEM 2845 NIEL 8800 ROESELARE 2520 RANST 2250 OLEN 2840 RUMST 2235 HULSHOUT 2650 EDEGEM 2910 ESSEN 2820 BONHEIDEN 9000 GENT 8820 TORHOUT 8930 MENEN 2547 LINT 3800 SINT-TRUIDEN 9550 HERZELE 2440 GEEL

Ga vandaag nieuwe wegen uit.

Wees morgen een stap voor.

STO DEA CK LS%

VENS & THIERS - 056 36 51 70 - www.vens-thiers.be

HAWA Junior familie

De comfortabele wand oplossing

Voor U gratis: Origineel Zwitsers Zakmes

Voor hout- en glasdeuren

Het esthetische van schuifdeuroplossingen in de wand zit in de tijdsgeest van de moderne architectuur. En met het top-schuifdeurbeslag HAWA Junior kunnen deze bijzonder goed uitgevoerd worden. Met onzichtbare techniek, vlakke deurkanten en geïntegreerde openingsfunctie welke trekkers of deuruitwerpers onnodig maken. Een doordachte oplossing – functioneel en betrouwbaar zoals een Zwitsers zakmes. *Handelaren in België: www.hawa.ch/vertrieb/; geldig van 15.04. − 15.7.2019 of zo lang de voorraad strekt.

Hawa Sliding Solutions AG, Schuifdeuroplossingen, Zwitserland, www.hawa.com

In waarde van € 20.- bij aankoop van een HAWA Junior 80 B Pocket, het topbeslag voor Schuifdeuren bij Uw Belgische beslagleverancier. *